Adam Bartunek

Strawson, P. F. (2004) Analiza i metafizyka. Wstp do filozofii. Krakw:

Wydawnictwo Znak

Analiz, jak sdz, mona uwaa za co w rodzaju rozkadania czego na czci

skadowe. Mamy wic wyobraenie intelektualnego rozbierania na kawaki idei lub poj;
odkrywania z jakich elementw dane pojcie czy idea si skada i jak te elementy s ze sob
powizane. (str. 8)
(...) pojcia nietechnicznej mowy potocznej s niezliczone i niesychanie rnorodne!
Gdyby losowo sporzdzi list pierwszych z brzegu poj, okazaoby si, e w stosunku do
wikszoci z nich przyznawanie im szczeglnego statusu poj filozoficznie podstawowych
zakrawa prima facie na absurd. (str. 31)
Mwimy, na przykad, o ocenach moralnych tak, jakby byy prawdziwe lub faszywe;
niemniej zwizek ocen moralnych z faktami naturalnymi jest kwesti dyskusyjn. (str. 65)
Warunkiem posiadania przez nas oglnych poj obiektywnie istniejcych rzeczy,
przedmiotw wystpujcych w naturze, nie bdcych jednak pojciami rzeczy przestrzennoczasowych, byoby posiadanie pewnego rodzaju dowiadczenia dowiadczenia, w ktrym
rzeczy przestrzenno-czasowe nie odgrywayby adnej roli w ogle, a przynajmniej adnej roli
w czysto empirycznym rozpoznawaniu rnicy numerycznej midzy rnymi przypadkami tego
samego pojcia. (str. 70)
(...) stale budujemy pewien wizerunek wiata, w ktrym w kadej chwili zajmujemy
jaki postrzeeniowy punkt widzenia; wiata, ktry rozciga si w przestrzeni, przekraczajc
zasi owego punktu widzenia, i w ktrym wyrniamy, pod pojciami rzeczy przestrzennych,
pooone w przestrzeni indywidua majce, tak jak my, swoj przeszo i, ewentualnie,
przyszo. (str. 94)
Z pewnoci mono wyjanienia jednego faktu za pomoc innego musi mie jakie
podstawy w wiecie materialnym, w ktrym wystpuj zdarzenia, istniej stany rzeczy i
zachodz stosunki przyczynowe. (str. 133)
Nasze pragnienia, decyzje, dziaania nie s na og odczuwane jako co obcego, co,
co si po prostu w nas dzieje lub nam si przydarza, jak bl lub przeciwno losu. One s
nami. Ich wiadomo jest wiadomoci siebie. (str. 160)

Adam Bartunek

Dennett D. C. (1997) Natura umysw. Warszawa: Wydawnictwo CIS

To, co istniej, to jedna rzecz, mwi [filozofowie], a to, co moemy o tym wiedzie,
to druga. By moe istniej rzeczy, ktre s dla nas cakowicie niepoznawalne, a zatem
musimy uwaa, by nie myli granic tego, co wiemy, z granicami tego, co istnieje. (str. 12)
My, ludzie, dzielimy swj subiektywny wiat i wiemy, e to robimy w sposb,
ktry jest cakowicie poza zasigiem moliwoci jakichkolwiek innych istot na tej planecie,
poniewa potrafimy ze sob rozmawia. (str. 20)
Nastawienie intencjonalne jest strategi interpretacji zachowania jakiego bytu
(osoby, zwierzcia, wytworu czowieka, czegokolwiek) polegajc na traktowaniu go, jak
gdyby by racjonalnym podmiotem, ktry wybiera takie, a nie inne dziaanie, biorc pod
uwag swoje przekonania i chci. (str. 39)
(...) traktujemy wszystkie systemy intencjonalnie [te, ktrych zachowanie da si
przewidzie/wyjani z nastawienia intencjonalnego], jak gdyby byy one dokadnie takie
same jak my a oczywicie nie s. (str. 46)
Dziaanie podmiotu oparte jest zawsze na jakim szczeglnym rozumieniu lub
niezrozumieniu swojej sytuacji, a wyjanienia i przewidywania intencjonalne zale od
uchwycenia tego rozumienia. (str. 54)
Matka natura lub jak j dzisiaj nazywamy: proces ewolucji drog doboru
naturalnego nie posiada adnej zdolnoci przewidywania, lecz stopniowo uformowaa istoty
zdolne do antycypacji. (str. 71)
Twoje ciao potrafi bezceremonialnie zdradzi tajemnice, ktre ty usilnie starasz si
zatai rumienic si, drc czy pocc, by wspomnie tylko o najbardziej oczywistych
przypadkach. (str. 96)
Dla nas, ludzi, korzyci pynce z oznaczania przedmiotw w naszym rodowisku s
tak oczywiste, e mamy skonno do niedostrzegania racji oznaczania i warunkw, ktre
musz by spenione, by miao ono sens. (str. 157)
Kady ludzki umys, z ktrym si zetkne (...) jest efektem nie tylko doboru
naturalnego, lecz kulturowej przebudowy ogromnych rozmiarw. (str. 175)

Adam Bartunek

Austin J. L. (1993) Mwienie i poznawanie. Warszawa. Wydawnictwo

Naukowe PWN
Sdzi on [Hampshire], e bdne jest przekonanie, i istnieje jaka jedna rzecz zwana
danym znaczeniem; pojcia to nonsens, a aden jeden konkretny obraz nie moe by danym
znaczeniem oglnego sowa. A wic, mwi dalej, znaczenie sowa musi by rzeczywicie
klas podobnych konkretnych idei. (str. 85)
Cho niewaciwe jest zmuszanie rzeczywistego jzyka, by zgadza si z jakim z gry
ustalonym modelem, rwnie niewaciwe jest majc ju ustalone fakty dotyczce potocznego
uycia, zadowalajc si tym, tak jakby nic wicej nie byo do rozwaenia i do odkrycia. (str.
91)
Kade sowo opisowe jest klasyfikujce, zakada rozpoznawanie i w tym sensie
zakada pami, a tylko wtedy, gdy uywamy takich sw (czy nazw lub deskrypcji, co
wychodzi na to samo), co poznajemy lub jestemy o czym przekonani. Ale pami i
rozpoznawanie s czsto niepewne i zawodne. (str. 125)
Symptomy lub oznaki gniewu oznaczaj na og oznaki wzbierajcego lub
stumionego gniewu. Gdy czowiek wybuch, mwimy o czym innym o wyrazach,
przejawach, manifestacji gniewu, o tym, e wysza na jaw jego zo, i tak dalej. cignicie
brwi, blado, drenie gosu wszystko to mog by symptomy gniewu. Ale gwatowna tyrada
czy cios w twarz to nie symptomy, lecz czyny, w ktrych gniew znajduje upust. (str. 145)
Im wicej szczegw sytuacji sobie wyobraamy, wraz z tem opowieci a warto
posuy si najbardziej nawykowymi, a niekiedy nudnymi rodkami, by pobudzi i poskromi
nasze nieszczsne wyobraenia tym mniej, jak stwierdzamy, rnimy si w tym, co
mielibymy powiedzie. (str. 246)
Cho jzyk potoczny ucielenia rozlege i przenikliwe obserwacje zjawisk zwizanych
z dziaaniem, wspczeni uczeni zdoali, jak mi si wydaje, odsoni jego nieadekwatno w
przypadku licznych spord tych obserwacji (...) (str. 272)
W historii ludzkich poszukiwa filozofia zajmuje miejsce zapocztkowujcego
centralnego soca, inspirujcego i niepokojcego; od czasu do czasu wyrzuca jak cz
siebie, by zaj pooenie nauki, zimnej i dobrze dziaajcej planety, postpujcej stale ku
odlegemu celowi ostatecznemu. (str. 310)