You are on page 1of 46

Robert Palusiski

OD MITU DO GBI SERCA

Warszawa 2014

Spis treci:
Od Autora:............................................................................................3
1. MIT YCIA A PODR BOHATERA........................................................5
2. NAS-TROJE , czyli co robi gdy si focha ...............................................8
3. Strach jak walka ze smokiem..............................................................11
4. PIE MOCY....................................................................................16
5. JAK ZIEMIA UZDRAWIA KONFLIKTY.....................................................20
6. nice ciao: czyli o ciele, ktre ni i czasem boli ..................................24
7. Karadi - Szamani z Australii..............................................................29
8. MOC SPRZYMIERZECA.....................................................................34
9. Co jest przeciw zmianom? Czyli: pokochaj kompleksy :).........................39

Od Autora
Oddaj w twoje rce niewielk ksieczk zawierajc
zarwno inspirujce teksty jak i praktyczne wiczenia
pozwalajce zajrze nieco gbiej pod powierzchni
codziennej rzeczywistoci.
Do tej pory napisaem i wydaem w wersji papierowej
5 ksiek. Wszystkie pierwsze wydania napisanych
przeze mnie pozycji ujrzay wiato dzienne w latach
90tych XX w. Przez kolejne 15 lat (od 1999 r.), oprcz licznych

artykuw

publikowanych w prasie, czy w zbiorczych publikacjach nic nowego si nie


ukazao. Zaczynajc pisa ten wstp zauwayem, e wanie dokadnie 20 lat
temu- w 1994 roku ukazay si moje ksiki pt.: Samoleczenie wzroku
oraz

Samoleczenie

potg

podwiadomoci

(opublikowane

pod

pseudonimem Bob Fingerbild) bdce owocem moich studiw, dowiadcze


i kilkuletniej, wczeniejszej praktyki. Obie pozycje s od tamtego czasu cigle
wznawiane, obecne na rynku i co roku znajduj ponad 3000 nowych
czytelnikw. Sprawia mi to ogromn rado, poniewa oznacza to, e wiedza,
ktr podzieliem z moimi czytelnikami (w liczbie okoo 100 000 osb) jest
cigle aktualna i przydatna i to w dwudziest rocznic! Uwiadomiem sobie
wanie, e ju od ponad 25 lat, realizuj z powodzeniem swoje zadanie, misj
oraz powoanie pomagania i wspierania ludzi w licznych obszarach zwizanych
ze zdrowiem oraz rozwojem osobistym. To wielki przywilej, dar oraz szczcie,
za ktry dzikuj nie-wiem-komu.
Sposb realizacji mojej misji jest darem, ktrym si dziel na wiele sposobw.
Jednak nie uwaam, e to jest mj dar, bo nie naley on do nikogo tak jak
planeta Ziemia nigdy nie bdzie do nikogo nalee pomimo toczonych na niej
wojen zmieniajcych granice. Ten dar jest mi powierzony, a im bardziej si
nim dziel, tym sprawniej przepywa do innych. rdo tego daru jest
niewyczerpywalne, bo pochodzi z pustki, a dokadnie z miejsca-przestrzeni lub
esencji, ktra poprzedza moje, jednostkowe ycie i ktra bdzie istnie
po mojej mierci. Czasem zdarza mi si dowiadcza tej pustki w najgbszej
gbi serca bdc cakowicie otwartym, przeroczystym i kochajcym, czasem
dowiadczam jej w

gbokiej fazie snu, gdy brak jest marze sennych,

a czasem kontakt z ni pojawia si w chwili pomidzy wyaniajcymi si


mylami i wraeniami.
3

Ksika

OD

MITU

DO

GBI

SERCA

to

kilka

esejw

omawiajcych

w przystpny sposb pozornie niezalene obszary. Pierwszy esej zaczyna si


od Mitu a waciwie zapytania o to jaki mit, jaki archetypowy wzorzec stara
si uformowa na drodze ycia kadego czowieka. Ten rozdzia opowiada
o micie yciowym i o podry bohatera, czyli o tym, jak moemy realizowa
indywidualny los/mit powtarzajc pradawne wzorce znajdujc dziki temu
szczcie i spenienie w yciu. Drugi rozdzia NAS-TROJE , czyli co robi gdy
si

focha

...

to

konkretny

poradnik

pozwalajcy

twrczo

pracowa

z nastrojami, zwaszcza tymi, ktre wydaj si nam przeszkadza czy


pozbawia yciowej energii i sprawiaj, e oddalamy si od cieki naszego
mitu. Paradoksalnie sia, ktra pozbawia nas energii jest potencjalnym rdem
skd mona czerpa t energi w niezmierzonej iloci. Rozdzia trzeci mwi
o Strachu i o tym jakie moe nie informacje i jak sobie z nim radzi. Przy
czym warto podkreli, e nie zawsze boimy si tego co straszne, lecz take
tego co najwspanialsze! Bardzo czsto boimy si wkroczy na drog realizacji
peni naszego potencjau. Czwarty rozdzia opowiada o Pieni Mocy czyli
o muzykoterapii na najgbszym poziomie. Korzystajc z zaproponowanego
podejcia moemy poruszy nasze najgbsze struny i zagra na nich Wasn
Pie i ukoi serce. Rozdzia pity mwi o tym, jak bardzo wany na naszej
ciece jest kontakt z czym znacznie wikszym od nas a jednoczenie stale
obecnym. Mwi o tym, e w chwilach, gdy potrzebujemy wsparcia i kierunku
w yciu moemy je niemal natychmiast otrzyma, cho zazwyczaj o tym
zapominamy. Ten rozdzia mwi tym jak od-zyska od-ywiajcy i karmicy
kontakt z nasz matk Ziemi. Rozdzia szsty pokazuje jak moemy
korzysta z wiedzy i mdroci naszego ciaa, ktre tworzy symptomy i choroby.
Przyzwyczailimy si uwaa niedomagania ciaa za patologi, ale ciao jakie
otrzymalimy w chwili urodzenie jest take czci naszej legendy,
misji

i mitu.

Wsuchujc

si

mdro

ciaa

podajc

za

jego

wskazwkami podamy ciek serca i zaczynamy rozumie jzyk snw.


Sidmy rozdzia mwi o mao znanej kulturze australijskich Aborygenw, za
smy traktuje o trudnej sztuce zdobywania mocy sprzymierzeca. Ostatni
rozdzia dziewity jest chyba najwaniejszy poniewa pozwala radzi sobie
z tym, co nam najbardziej przeszkadza na drodze do zmiany
ycz ci owocnej lektury niech z niej korzystaj wszyscy z jak najwikszym
poytkiem.

1. MIT YCIA A PODR BOHATERA

Przed wielu laty, na pocztku XX wieku wielki psychiatra i psycholog Carl


Gustaw Jung zacz gboko zastanawia si nad pytaniem, ktre dotyczyo nie
tylko pacjentw, ale jego samego. Pytanie jakie zadawa sobie przez wiele dni
a nawet lat brzmiao: podug jakiego mitu yj? Jung pocztkowo odkry, e
zupenie nie wie jaki mit chce si przez niego wyrazi. Odkrycie wasnego mitu,
wyjtkowej cieki jak mu byo dane kroczy zajo Jungowi wiele lat. Usilne
zadawanie sobie podobnego pytania jest jak rozwizywanie koanu w praktyce
Zen. Przecitny czowiek, w popiechu codziennoci nie zadaje sobie takich
pyta, ale kiedy przyjrzymy si bliej biografii wielu znanych osb a take
historii naszego wasnego ycia, to okae si, e wszyscy yjemy wedug
pewnego, bardzo indywidualnego i wyjtkowego mitu. Co ciekawe, ten mit
bardzo czsto ma precyzyjnie okrelony scenariusz, ktry powtarza si
od tysicy lat.
Liczne dziea sztuki i wielka ilo filmw zostay zrealizowana na podstawie
wiatowych mitw zaadaptowanych na potrzeby wspczenie yjcych ludzi.
Gdyby spojrze na to z innej nieco strony, to okae si, e by moe pradawne
mity same chc si wyrazi poprzez twrcw i przez dziea sztuki. Jeszcze
bardziej zadziwiajcy jest fakt, e wikszo mitw z caego wiata powtarza te
same motywy i t sam kolejno zdarze. Badacz wiatowej mitologii, Joseph
Campbell nazwa to zjawisko monomitem czyli mitem pojedynczym i przed
prawie

pidziesiciu

laty

opisa

to

zatytuowanej Bohater o tysicu twarzy.


5

zjawisko

we

wspaniaej

ksice

Jak wyglda Campbellowski Monomit - typowa podr bohatera, ktra


powtarza si od tysicy lat w mitach caego wiata? Zazwyczaj bohaterem jest
wojownik lub rycerz, obdarzony si i odwag, ale moe by to rwnie
podrnik, zdobywca, budowniczy cywilizacji, filozof tropicy nowe idee,
a w naszych czasach bywa nim take naukowiec lub artysta. Sama podr
w swej istocie jest taka sama dla wszystkich wymienionych bohaterw
a zwizane z ni konieczne przemiany oddziauj nie tylko na bohatera,
ale i na cay wiat. Bez wzgldu na to czy chodzi o pradawnego rycerza, czy
o bohatera filmu Gwiezdne Wojny Luke'a Skywalker'a, pierwsze co spotyka
bohatera to wezwanie do podry, poczone z koniecznoci opuszczenia
miejsca, gdzie od dziecistwa przebywa. Tym miejscem jest stary, znany
i oswojony wiat codziennej rzeczywistoci z istnieniem ktrego (i w ktrym)
bohater utosamia si (u Junga bdzie to "ego" a w psychologii procesu
"proces pierwotny" danej osoby).
Wezwanie - ktre Campbell dowcipnie nazywa czynnikiem "puk puk" - wie
si te z poczuciem braku czego wanego w obecnej sytuacji i okresie ycia
danej osoby oraz z poszukiwaniem. Bohater tskni za czym, co trudno okreli
i czego na pewno nie ma w wiecie, w ktrym dotychczas yje. Gdzie w gbi,
istotne jest rwnie poczucie przeznaczenia, dowiadczenie numinosum odczuwalnej percepcji istnienia si, ktre s mocniejsze i "wiksze" od woli
bohatera.

pewnym

momencie

nastpuje

(zazwyczaj

przymusowe)

oddzielenie od starego, wiata. Wezwanie do podry pojawia si nieraz w


tragicznych okolicznociach takich jak najazd wrogw na wiosk, czy klska
godu lub dowolna inna sytuacja kryzysowa. Czsto z wezwaniem zwizany jest
wany przekaz, e trzeba zdoby jaki skarb lub ocali ksiniczk.
Ponadto w tej mitycznej podry wana jest pomoc. Kady bohater spotyka
na swojej drodze nauczyciela lub mdrego pomocnika, czasem bywa to posta
ze wiata zwierzt. Dziki nauczycielowi bohater zdobywa mdro oraz
magiczne moce, ktre s mu niezbdna na Drodze. Sama podr ma wiele
etapw oddzielonych progami, za na kadym z nich stoj stranicy progw,
ktrych trzeba pokona. Kiedy pokona si stranikw, to nie ma ju powrotu do
starego wiata i mona poda tylko naprzd przechodzc kolejne prby
i przeszkody.

Tymi

prbami

np.

zabicie

smoka,

zdobycie

skarbu

lub uratowanie ksiniczki. Jeli na tym etapie kto si zawaha i zechce


powrci, to zamieni si w kamie lub sup soli - co psychologicznie
rwnowane jest mierci - odrzucenie powoania/wezwania sprawia, e na tym
6

etapie nie moesz ju wrci do "starego ycia", a jednoczenie odmawiasz


podania drog wybran przez siy wysze jak duch, czy bogowie, co skazuje
na wieczne niespenienie i frustracj.
Kocow i najwaniejsz z prb jakie przechodzi bohater jest spotkanie
ze mierci. Ta prba zawsze wymaga od bohatera umiejtnoci podania
za sercem i wiedz pync z intuicji bd pozaludzkiej Mocy. W pierwszej
czci filmu Gwiezdne Wojny gwny bohater Luke Skywalker w desperackim
ataku na stacj kosmiczn o nieprzypadkowej nazwie Gwiazda mierci musi
skorzysta z Mocy, a nie z przyrzdw celowniczych swojego myliwca aby
skutecznie trafi rakiet i zniszczy Gwiazd mierci. W ten sposb, jednoczc
si z Moc bohater mitu pokonuje mier.
Pamitajmy jednak, e przez cay czas poruszamy si w metaforze (!) Mit
to zbiorowy sen wsplny dla danej kultury lub wielu kultur. Metafora polega na
tym, e nigdy nie istnia smok wawelski, a jednak od tysicy lat symbolicznie
miliony Szewczykw musi si z nim zmaga. Zatem kiedy pojawia si mier,
to tak jak we nie zapytajmy: CO UMIERA? Moemy przywoa tutaj
znakomitego amerykaskiego Jungist, Roberta Johnsona, ktry powiada
akurat na temat snw i fantazji: Jeli ni ci si samobjstwo lub wasna mier
to jak najszybciej si zabij, tylko prosz, w adnym stopniu nie uszkod
swojego ciaa!!

2. NAS-TROJE , czyli co robi gdy si focha ...

O nastrojach i zwizanych z nimi "fochach" mona by pisa wieeeellllleeeeee !!!


Bez koca. Skd si bior tak nagle? Skd one przychodz?
W rozumieniu psychologii Jungowskiej (i w Gbokiej Demokracji) s one
oznak jednego

z kompleksw (najczciej aktywizacj aspektu Cienia)

i pochodz z tej samej krainy, z ktrej bior si SNY !!!


Chwilowo i niespodziewanie pojawiajcy si Nastrj jest nagym przypywem
snu, ktry ci optuje - troch jak nieznany Duch.
Bya/e w fajnym nastroju i nagle w JEDNEJ chwili co (np. muzyka, obraz,
wspomnienie) lub kto (powiedzia/a co "nieodpowiedniego)

zmienia twj

nastrj na inny!!! Potworno. Jak to moliwe?


KOMPLEKS -- to "klaster" (czyli zlepek) nawarstwionych dowiadcze, energii
i niewiadomych wspomnie.

Jest bardzo mocny, bo zawsze zwizany

z emocjami i (na poziomie ukadu nerwowego) aktywizuje ciao migdaowate


oraz niewiadome wspomnienia - czsto traumatyczne - w czci mzgowia
zwanego hipokampem. Kiedy aktywizuje si silny kompleks, to "znika" na jaki
czas twoja "zwyczajna" spokojna i racjonalna tosamo i pojawia si co
innego. Szaman powiedziaby, e to jest jak optanie duchem - to duch
z przeszoci ...

Reagujesz nie tylko na to co TU i TERAZ, ale przede wszystkim na swj


historyczny materia z odlegej przeszoci uruchomiony przez obecne zdarzenie
- bodziec.
Co robisz kiedy jeste w zym nastroju? Jak sobie radzisz kiedy masz "focha"?
Gdy

kto nadepn ci na odcisk albo jak mawiaj Amerykanie i Anglicy

"pushed your button"?


Trzymasz si tego? Czekasz a samo przejdzie? Nic o tym nie wiesz i pozwalasz
na przelewanie si fal (albo nawanicy) uczu, nastrojw, emocji ...
Ale (by moe) nie jest ci to "w smak", albo trwa naprawd cokolwiek zbyt
dugo. I moliwe, e jeste ju zmczona/y powtarzaniem si tego samego
scenariusza po raz nie wiadomo ktry ...
Co robi ??? HELP!
Oto i rada:
1. Wyra ten nastrj w bardziej uformowany sposb: zrb pasujcy do tego
nastroju

gest/ ruch, a potem dwik. A nastpnie odpowiadajc mu min

oraz postaw. Sta a nawet poruszaj si w taki sposb w jaki oddziauje


na ciebie energia nastroju. Poczuj w nastrj, jego jako i energi w tej
postawie.
2. Wzmocnij t postaw -- niech caa twa posta wyrazi ten nastrj.
3. A teraz, z umysem pocztkujcej/ego (jakby to byo pierwszy raz w yciu
--- czyli bez adnych gotowych interpretacji czy koncepcji) "zobacz siebie" jak
w lustrze -- kto/co tak wyglda? Daj mu/jej imi!
4. Sta si tym kim/czym (postaci widzian w lustrze) i pozwl w peni
wyrazi si, wypowiedzie tajemniczemu duchowi twojego nastroju -- pozwl
mu/jej w peni zabra gos. Oto Gboka Demokracja nastrojw. Na pewien
czas daj si w peni wyrazi nastrojowi bo nie w peni wyraony bdzie
pojawia si coraz czciej i z coraz wiksz si.
Niech ta posta-nastrj napisze piosenk lub powie wiersz. Niech opowie
o sobie i o swoich potrzebach!
5. Co takiego mwi? Moe to jest cenna wiadomo i jako uda ci si
zastosowa cz z tego w swoim yciu!
9

Albo w tej konkretnej sytuacji, gdzie si pojawi.


6. Napisz w swoim dzienniku kilka zda o swoim eksperymencie z nastrojem.
Psychologia zorientowana na proces oraz Gboka Demokracja podkrelaj,
e wszystko co si wydarza ma sens oraz naturalne prawo do zaistnienia
(przecie to take cz Natury!) - w tym take nastroje - czasem tylko nie
znamy dostatecznego kontekstu i pochodzenia okrelonego zjawiska czy stanu
i jak z tego wynika wszystko jest nam potrzebne ...

10

3. Strach jak walka ze smokiem

Jeden z pierwszych autorw piszcych horrory, H. P. Lovecraft, stwierdzi


na pocztku XX w, e najstarsz i najsilniejsz emocj czowieka jest strach.
A najstarszym i najsilniejszym z lkw jest obawa przed nieznanym.
Strach towarzyszy nam od urodzenia. Dziki tej emocji moemy cakiem
skutecznie chroni si przed licznymi niebezpieczestwami. Jednak z biegiem
lat,chocia jestemy ju dorose, nadal kierujemy si strachem tak samo, jak
czyniymy to w dziecistwie. Z czasem, w niezauwaalny i subtelny sposb
naszym yciem i postpowaniem zaczyna kierowa ta najsilniejsza z emocji.
Im duej jestemy pod jej wpywem, tym bardziej stajemy si zamknite
i niewraliwe na podpowiedzi pynce z gbi duszy. ycie wielkiej liczby osb
ukierunkowane jest gwnie na to, eby si nie ba. Ludzie robi to na rne
sposoby: unikaj sytuacji nieprzyjemnych i nie chcianych, znieczulaj si
lekarstwami, alkoholem, muzyk czy innymi rodzajami gonej rozrywki lub
wykazuj si nierozsdn brawur przeamujc swj strach.
Innym rodzajem strachu jest niemono przyznania si do tego, e co
wikszego od nas chce si przejawi poprzez nas w wiecie! e celem ycia
nie jest

szczcie

opisywane

przez

popularne

tygodniki,

ale

odkrycie

znaczenia i sensu oraz najgbszego celu ycia. Szczcie zawsze jest


chwilowe, przemija i nie daje gwarancji, e nie pojawi si chwile blu
i cierpienia. Strach pyncy z Cienia ma wanie te dwa oblicza -- to co si
wydaje nam najgorsze, najpotworniejsze /zagada/ oraz to co najwspanialsze
te ...
11

O tym, e jestemy czym wicej ni nam si wydaje, cho boimy si do tego


przyzna, cudownie pisaa Marianne Williamson w ksice A Return to Love:
Nasz najgbiej zakorzeniony strach nie rodzi si z poczucia, e co z nami
jest nie w porzdku. Najbardziej boimy si wasnej, niezmierzonej siy.
Najbardziej lkamy si wasnego wiata, a nie ciemnoci. Zadajemy sobie
pytania: czy to moliwe, ebym bya tak byskotliwa, pikna, utalentowana
i bajeczna?
A przecie taka wanie jeste!
Jeste Boym dzieckiem. Pomniejszanie samej siebie, w aden sposb nie suy
wiatu. Nie ma nic cudownego w tym, e kurczymy si, aby inni w naszym
otoczeniu nie czuli si zaniepokojeni.
Urodziymy si, aby ukaza obecn w nas bo chwa. Ona nie jest
wasnoci wybracw; jest czci kadej z nas. Kiedy pozwolimy na to, eby
rozbyso nasze wewntrzne wiato, to niewiadomie damy innym ludziom
przyzwolenie, by rwnie tak uczynili. Kiedy same uwolnimy si od strachu,
to nasza obecno automatycznie uwolni innych."
Nawet wiedzc o tym, jak jestemy wspaniae/li nadal boimy si podejmowa
ryzyko obawiajc si by tym, kim naprawd jestemy. Ale strach jest
nauczycielem. Jeli zbadamy miejsca, sytuacje i okolicznoci, w ktrych
pojawia si strach, dokd strach nas przyciga lub skd nas wypdza albo jak
kieruje

naszymi

krokami,

to

odkryjemy

miejsca,

gdzie

najszybciej

i najskuteczniej moemy si rozwija. Odkryjemy, co powstrzymuje nas przed


yciem nasz peni. Ciekawe, e ludzie niewiadomie prbuj bada strach
oraz to, co za nim stoi, ale czyni to ogldajc horrory w kinach zamiast
faktycznie zmierzy si ze swoimi lkami w rzeczywistoci. Nawet, gdybymy
chciay uciec przed lkiem, to okae si to niemoliwe. Jestemy skazane na
kontakt z nim musimy go albo odepchn czyli wyprze, albo stumi
osabiajc jego dziaanie na przykad za pomoc tabletek uspokajajcych.
Tak czy owak, bdziemy o nim myle.
Strach bywa tak silny, e paraliuje i nie pozwala widzie wspaniaego wiata,
ktry

istnieje

poza

nim.

Jest

jak

mityczny

oplatajcy

ziemi

i przesaniajcy horyzont. W mitach i legendach ten w staje si smokiem.


Smok, to symboliczny stranik, ktry nie pozwala wyruszy poza klatk
utrwalonych przekona. To dlatego wanie pilnuje zota, czyli najcenniejszego
12

skarbu oraz dziewic, czyli tego, co w nas najszczersze i niewinne. Smok grozi:
strze si! Nie wolno ci szuka skarbu! Gos smoka jest wzmacniany przez
kultur, ktra jest nastawiona na unikanie konfliktw, konfrontacji, agodzenie
napi, szybkie pozbywanie si problemw i symptomw za pomoc rodkw
przeciwblowych.
Walka ze smokiem i przejcie jego mocy jest najwikszym i najtrudniejszym
zadaniem w yciu. Jeli uda si nam pokona smoka, to zyskujemy jego moc!
To, czego si najbardziej boimy jest najsilniejszym sprzymierzecem. Istnieje
pikna germaska saga o ksiciu Zygfrydzie. Jego misj byo odzyska
mityczne zoto, o ktre toczono niekoczce si wojny. Ojciec ksicia Zygfryda
zosta zdradzony i zamordowany przez najbliszych, a kilkuletni ksi ledwie
uchodzi z yciem. Zygfryd, niewiadomy krlewskiego pochodzenia wychowuje
si w chacie kowala. Pewnego dnia Bogowie daj mu znak - spadajcy meteor.
Odnajduje magiczny metal, z ktrego zostanie ukuty niezwyky miecz.
Wiedziony wewntrznym gosem Zygfryd wyrusza do krlestwa Burgundii,
nkanego przez smoka Fafnira. Nieustraszony ksi, uzbrojony w magiczny
miecz, rzuca bestii wyzwanie, zabija j, ratuje ksiniczk i odzyskuje skarb.
Mity s jak sny, ktre nale do caej spoecznoci i naley je interpretowa
symbolicznie. W przypadku mitu chodzi o smoka, ktry mieszka w naszym
wntrzu, o co, co nie pozwala si rozwija i zatrzymuje w klatce
dotychczasowych przekona.
Jak wspczesny czowiek ma zabi swojego smoka? Przede wszystkim trzeba
si zmieni i uzbroi. Zygfryd przestaje by ksiciem i zostaje skromnym
uczniem kowala. To pozwala mu dostrzec meteor i wyku magiczny miecz.
Gdyby nadal mieszka na zamku i patrzy na wiat z gry jako ksi, nigdy nie
utraciby wybujaego ego, nie zdobyby skromnoci oraz miecza. Kiedy
bohater zabija smoka i ratuje ksiniczk, to ratuje wiat, poniewa miasto,
choby takie jak Krakw, dla mieszkajcych w nim ludzi byo kiedy caym
wiatem (a wic i mandal - odpowiednikiem Jani - cakowitoci/Peni). Ratuje
te siebie swoj wewntrzn ksiniczk dziewic, osob szczer i niewinn
(take

Anim).

Ponadto

dostaje

nagrod

zoto

oznaczajce

czyste

i nieskalanie, szlachetne intencje.


W przypadku Zygfryda nagrod za zwycistwo s rwnie nadnaturalne
zdolnoci. Zygfryd przypadkiem dotkn swoich ust palcem zanurzonym
w smoczej krwi, przez co zacz rozumie mow ptakw i wszystkich zwierzt,
13

a nawet kwiatw (jest to kontakt z wewntrznymi instynktami, mdroci


przekraczajc intelekt). Ptaki powiedziay mu, eby si umy w smoczej krwi,
dziki czemu sta si niezwyciony. Oznacza to, e zrozumia o czym mwi
jego niewiadomo (podwiadomo). Wszak jak wiadomo, smoki zamieszkuj
jaskinie,

czyli

wiaty

podziemne

bdce

odpowiednikiem

krainy

gbin

niewiadomoci.
Oczywicie nie zawsze udaje si pokona smoka za pierwszym razem. Legendy
mwi, e wielu miakw prbuje zgadzi smoka, ale tylko jednemu si
to udaje. Zgodnie z zasadami analizy bajek i bani, okrelenie wielu miakw
oznacza nasze wczeniejsze, wielokrotne i nieudane prby. Przygotowujc si
do starcia ze smokiem potrzebujemy rozwin w sobie wspczucie i mio
do samych siebie, wyrozumiao tak sam, jak ma matka w stosunku
do uczcego si chodzi i nieustannie upadajcego dziecka. Na trudnej ciece
zmaga ze sprzymierzecem upadniemy i powstaniemy niezliczon ilo razy.
Walczcy ze smokiem bohater ponosi poraki gwnie po to, aby uczy si,
jak podnosi si i jak postpi w podobnej sytuacji w przyszoci.
Mitycznym zotem, jest gwnie odkrycie wewntrznego autorytetu,
wasnego i wyjtkowego pomysu na ycie, na taki sposb istnienia
w wiecie, ktre staje si nieustannym rdem energii. W dziecistwie
musiaymy/musielimy

podporzdkowa

si

autorytetom

zewntrznym:

rodzicom, nauczycielom, wymaganiom spoecznym i religijnym. I tak ju


zostao. Jednak zawsze pod spodem znajdowaa si nasza wasna legenda,
nasze najwiksze, wyjtkowe wartoci i skarby. Gwnym zadaniem w yciu
czowieka jest odkrycie tych skarbw i odnowienia cisego zwizku z tymi
wartociami.
Zmagania ze sprzymierzecem w celu zdobycia skarbu s od tysicy lat
opisywane w mitach w zadziwiajco podobny sposb i to na caym wiecie. Na
przykad w Indiach wojownikami walczcymi ze sprzymierzecami s Arjuna
czy Budda (pokona Mar i Wa). Jezus zmaga si z Szatanem na pustyni,
a w Ameryce poudniowej o tym mitycznym starciu opowiada mit o bogu
Tezcatlipoce, ktry wdruje ciemn noc po ziemi trzymajc w rkach wasn
gow

oraz

magiczne

lustro

wydzielajce

dym.

Jego

wygld

jest

tak

przeraajcy, e ludzie o sabych nerwach umieraj na sam jego widok. Jest to


bg pnocy, pan wiata i spraw materialnych. Karci za zo, nagradza za dobro,
przy czym wodzi ludzi na pokuszenie sprawdzajc ich moralno. Ci, co nie
14

zdawali prby tracili rozum. Potrafi czyni czary, zmienia posta i posiada
tajemnicze moce.
Legenda

mwi,

pewnego

razu,

dzielny

bohater

zapa

Tezcatlipok

obezwadni i trzyma w ucisku a do rana. Tezcatlipoka za swoje uwolnienie


oferowa bogactwo i niezwycion moc. Bohater, cho otrzyma cztery ciernie
jako porczenie ze strony pokonanego, to jeszcze wydar serce Tezcatlipoce
i zabra je do domu. Kiedy rozwin zawinitko, w ktrym je schowa, znalaz
jedynie

biae

pira,

cier,

prochy

star

szmat

przedmioty

nie

przedstawiajce adnej wartoci w zwyczajnym, materialistycznym wiecie,


ale odpowiadajce uczuciom, jakie ywimy wobec ycia.
W obrzdach azteckich Tezcatlipoce skadano krwawe ofiary, midzy innymi raz
do roku obrzdowo zabijano najprzystojniejszego z jecw wojennych.
Ta ofiara, to inny sposb pokazujcy jak symbolicznie trzeba powici nasze
ego. Tak samo, jak zrobi to Zygfryd, kiedy zrezygnowa z ksicych
zaszczytw pracujc jako pomocnik kowala. (I jak Budda, ktry opuci swj
paac i wyruszy na poszukiwanie Prawdy i Dharmy)
Jeli chcemy odkry nasz najwikszy skarb, odnale wasn legend i rdo
niemiertelnoci musimy zdoby si na szczero intencji, porzuci nasze ego
oraz

maski

jakie

ubieramy

codziennym

yciu

stoczy

walk

ze Sprzymierzecem. Walka ze sprzymierzecem tym, co nas najsilniej


ogranicza i powstrzymuje na drodze ku peni jest najistotniejsz czci
realizacji

legendy/mitu

indywidualnego

ycia.

Sprzymierzeca

trzeba

pochwyci, przydusi do ziemi i wydoby najwaniejsze informacje mwice o


tym jak y w wyjtkowy, niepowtarzalny i autentyczny sposb. I to wanie
jest nasz najwikszy a zarazem najprostszy skarb: wasne ycie przez due
W i .

15

4. PIE MOCY

rdo obrazka: http://darwinstable.wordpress.com/2008/12/24/the-high-protein-diet-of-the-australian-aborigine/

O pozytywnym i niezwykle silnym dziaaniu muzyki, a szczeglnie piewu


napisano ju bardzo wiele artykuw i ksiek. Ostatnio naukowcy badajcy
wpyw piewu na zdrowie czowieka stwierdzili, e spokojna, skaniajca do
medytacji muzyka zwalnia prac serca i rytm oddechu. Samo suchanie
pozwala dostroi oddech do spokojnego rytmu muzyki. A jeli kto zacznie
piewa regularnie, na przykad w chrze, to wyranie poprawi si jego
kondycja, wzmocni minie brzucha oraz minie szkieletowe. Ponadto
chralny piew wymusza poprawny i gbszy oddech. Przy odpowiedniej
muzyce lepiej rosn nawet roliny.
Tworzenie muzyki, granie oraz umiejtno piewania to najprawdopodobniej
wrodzone umiejtnoci. Czowiek jeszcze przed narodzinami, ju od 18 20
tygodnia ciy syszy dwiki i na nie reaguje. W szstym miesicu ycia
podowego, wewntrzne czci ucha czowieka osigaj tak wielko jak
w wieku dorosym. To jedyne czci ciaa, ktre s tak dojrzae tym wieku! Nic
zatem dziwnego, e dziecko doskonale syszy nie tylko to, co si dzieje
w brzuchu matki, ale take dwiki dobiegajce z otoczenia. Jednak dla dziecka
znajdujcego

si

macicy,

najdoskonalsze

jest

poczenie

dwiku

dobiegajcego z wntrza ciaa matki z tym, co na zewntrz. Takim poczeniem


jest mowa i piew matki, ktre przy spokojnym nasileniu osigaj dla dziecka
gono 80 db, czyli tyle, co przecitny odkurzacz!
We wschodniej Afryce mona jeszcze natkn si na cudown tradycj
zwizan z pieni, muzyk oraz ich wpywem na ycie czowieka jeszcze przed
16

jego poczciem. Mieszkajce na tym obszarze kobiety czekaj z zajciem


w ci na pie dziecka. Kiedy wiedz, e ta pie jest ju blisko
na przykad moe im si przyni, odchodz samotnie poza wiosk i udaj si
w poblie lasu. Tam wybieraj jedno z drzew i nasuchuj. Po pewnym czasie
daje si usysze wyjtkowa pie. Jest to pie dziecka, ktre urodzi kobieta.
Przysza matka wraca do wioski i wybiera ojca dziecka. Razem udaj si pod
to samo drzewo, gdzie kobieta uczy partnera pieni dziecka po czym kochaj
si piewajc razem t pie przywoujc tym samym dusz dziecka. Kiedy
kobieta zachodzi w ci, piewa t sam pie dziecku, a nastpnie uczy sw
i melodii inne kobiety-poone ze swojej wsi. Pniej poone piewaj t pie
dziecku i matce w trakcie porodu. Ta sama pie staje si z czasem koysank
i na przestrzeni lat towarzyszy dziecku we wszystkich wanych obrzdach oraz
inicjacjach. Kiedy czowiek doywa swojego wieku i koczy ycie na tej
planecie, czonkowie jego spoecznoci piewaj mu jego pie, kiedy umiera
oraz przez kilka dni po mierci... Wiele bada naukowych oraz tradycji
duchowych mwi o tym, e zmys suchu nie tylko budzi si jako pierwszy,
ale i zamiera jako ostatni.
Opisana pie naley tylko do jednej osoby i jest niepowtarzalna. Taka pie
jest pieni mocy, osobist pieni mwic o wyjtkowych wibracjach czy
te falach kwantowych danego czowieka wyraonych za pomoc dwiku
muzyki i towarzyszcych jej sw. Dwik to rodzaj fali, wibracji jakie
wzbudzamy w powietrzu. Jest to fala ktra moe oddziaywa rwnie na nasze
ciaa. Pie mocy zwizana jest ze snami, z nasz niewiadomoci, z tym co
meksykaski
z otaczajcym

nauczyciel
nas

Castanedy

wiatem.

don

Ludzie,

Juan

ktrzy

nazywa

Nagualem

uwraliwieni

na

oraz

dobrze

wspbrzmienie ze wiatem, na przykad australijscy Aborygeni ,czsto udaj


si rankiem do buszu, aby wypiewa swj sen i dziki temu lepiej dostroi
si do wiata. Wspczesny mczyzna, ktry wypiewuje rano by moe
niezwyke arie przy goleniu, niewiadomie powtarza t, pradawn czynno
dostrajania si do swoich wibracji i wspbrzmienia ze wiatem.
Przed tysicami lat, ludzie yjcy blisko z przyrod i ze swoimi odczuciami,
potrafili odkrywa takie pieni mocy, ktre najlepiej wspgray z wibracjami
danej osoby oraz z jej relacjami ze wiatem. Jeszcze dzi zdarza si,
e owiecony guru w Indiach dobiera swoim wyznawcom specjalne dwiki,
ktrych powtarzanie ma im pomc w drodze do owiecenia. Kiedy kady
dysponowa osobist pieni mocy. Obecnie jest nam to rwnie dostpne
17

i mona pozna wasna pie mocy na przykad uczestniczc w warsztatach


czcych dawne technik szamaskie z wspczesn psychologi, lub uczc si
archaicznych pieni, a nawet piosenek ludowych.
Pie mocy, to take jedno z narzdzi w pracy szamana. Podczas rytuaw
i obrzdw rzadko ktry szaman mwi. Ewentualna przemowa moe by
porwnywalna do rytmicznego piewu, rodzaju melorecytacji, do ktrej czasem
podobna jest muzyka rap. Kiedy kilkanacie lat temu byem we Woszech,
rozmawiaem o muzyce z modym, czarnoskrym Senegalczykiem, ktry
sprzedawa

na play

bbny. Wspomniaem

wwczas,

ju

latach

siedemdziesitych niektrzy Jamajczycy rapowali, na co Senegalczyk odpar:


w Senegalu piewamy tak od stuleci, posuchaj ..." i zapiewa mi rapowo
hip-hop-ow, ludow senegalsk piosenk, przygrywajc sobie na bbenku.
Jak wida, pewne rytmy s najwyraniej wrodzonym dziedzictwem kadego
czowieka bez wzgldu na czas i miejsce.
Znajomo pieni mocy pozwala nawiza kontakt z wasn si i osobistymi,
rzadko uywanymi zasobami. Jednak nie dzieje si to poprzez nabywanie
dodatkowych si, lecz dziki lepszemu dostrojeniu wasnych energii do mocy
Ziemi i otoczenia. Czy bez warsztatw i bez szamanw potrafimy odnale
wasn pie mocy? Taka moliwo jest cakiem realna. Potrzeba tylko
wyznaczy sobie do tego szczeglny czas i specjalne miejsce.
Poszukiwanie pieni mocy bywa nazywane polowaniem, poniewa powinno si
ono odby w moliwie bezludnym miejscu, w ciszy i w samotnoci. Prawie sto
lat temu, Eskimoski szaman wyjania to takimi sowami: najlepsze magiczne
sowa to te, ktre przychodz wwczas, gdy przebywa si samotnie w grach.
Zawsze

maj

one

najsilniejsze

dziaanie.

Moc

samotnoci

jest

wielka

i pozostaje poza zrozumieniem". Warto jednak doda, e nie jest to absolutna


konieczno. Czasami pie mocy moe pojawi si spontanicznie, i to
w kadych warunkach.
Aby odnale swoj pie mocy, najlepiej bdzie wyjecha za miasto: w gry,
do lasu, na pola i ki, w miejsca, gdzie przez wiele godzin nie natkniesz si
na nikogo. W dniu poszukiwania pieni nie naley je niadania ani innych
posikw. Przed wyruszeniem na wypraw wzbud w sobie silne pragnienie
odkrycia pieni mocy cokolwiek przez to rozumiesz. Moe to by na przykad
twoja osobista pie na t chwil lub na jeden dzie.

18

Kiedy ju znajdziesz si na terenie oww na pie mocy, id powoli,


w kierunku, w ktrym nios" ci nogi i dokd ziemia kieruje twoimi stopami.
Uwanie

przygldaj

si

otoczeniu,

suchaj

odgosw,

wchaj

zapachy

i odczuwaj ruch swojego ciaa. Zauwa czy jeste czci tej okolicy, czci
Natury, czy te twoja obecno potrzebna jest bardziej w innym miejscu.
W miejscach, ktre ci si spodobaj, moesz na chwil usi i odpocz.
Sprawdzaj w swoim wntrzu, czy to jest to miejsce. Twoja wdrwka nie ma
celu, a wic nie ma take popiechu. Jeli natrafisz na miejsce, ktre spodoba
ci si szczeglnie, a poznasz to po tym, e e nie bdzie ci si chciao wstawa
i rusza dalej, zamknij oczy i uwanie wsuchaj si w siebie oraz w odgosy
otoczenia.
Najpierw postaraj si odnale rytm. Wsplny rytm Matki Natury i rytm twojej
Pieni. W takich, szczeglnych chwilach Rytm Natury i rytm Pieni s tym
samym. Wystarczy tylko po-sucha, a potem zanuci, to, co syszysz!
Zazwyczaj pierwsza przychodzi melodia, a pniej (czasem po wielu dniach lub
nawet tygodniach) sowa. Czasami sowa mog ci si kojarzy z jakim
nieznanym, indiaskim" dialektem. Poczuj ich brzmienie i rezonans. Jak
odbierasz brzmienie swojej pieni poprzez ciao? Czy potrafisz sucha tak, jak
dziecko w onie matki?
Wane jest subiektywne wraenie, mwice o tym, e pie przychodzi sama.
Zdarza si, e pierwsze polowanie" na pie mocy nie przyniesie efektw,
wwczas trzeba je powtrzy. Bywa i tak, e, pie nadchodzi wraz z rytmem
krokw zaraz po wyruszeniu na polowanie i to nawet razem ze sowami.
Twojemu wyksztaconemu i racjonalnemu umysowi sowa te mog wyda si
gupie i banalne, a one s zwyczajnie proste i nie wyszukane. Te sowa
pochodz z gbi twojego ducha i z ducha Natury, a przecie raczej niemoliwe
jest, eby twj duch i duch Natury by gupi i banalny?
Jeli masz tak moliwo, to nagraj swoj pie mocy na dyktafon i posuchaj.
A w kadym razie zapamitaj! piewaj j co jaki czas, zwaszcza, gdy uznasz,
e

potrzebujesz

wicej

energii.

jeli

kiedy

poczujesz

osabienie,

przygnbienie lub nawet depresj, to zwr si do swojej pieni i zacznij j


z penym
pitnacie

zaangaowaniem
minut.

piewa

Gwarantuj,

nie
taki

przerywajc
piew

pozwala

nie cakowit, to na pewno czciow popraw nastroju.

19

przez

co

najmniej

uzyska

jeli

5. JAK ZIEMIA UZDRAWIA KONFLIKTY

Jeli pokochamy i obdarzymy szacunkiem nasz Ziemi, to okae si, e Ona


wci potrafi uzdrawia i doradza kierujc naszymi krokami i rozwizujc
za nas nawet najtrudniejsze problemy. Do tego potrzebna jest pradawna,
szamaska postawa pena szacunku i umiowania Ziemi jako naszej Matki.
O tym jak bardzo oddalilimy si od takiej postawy, amerykascy Indianie
wiedzieli ju z dawno temu obserwujc zachowanie biaego czowieka.
Oto fragment przemowy, jak przed ponad 150 laty, wdz Indian Seattle
wygosi do swoich wspplemiecw:
Wielki Wdz w Waszyngtonie zawiadamia nas, i yczy sobie kupi nasz kraj.
Przemylimy jego propozycj, bo wiemy, e jeli ziemi nie sprzedamy,
przyjdzie Biay Czowiek z broni i zagrabi ten kraj. Ale jak mona handlowa
niebem czy ciepem ziemi? Jeli my nie posiadamy ani chodu powietrza,
ani blasku wody, to jak wy moecie to od nas kupi?
Kada poa tej ziemi jest dla mojego narodu wita, kada byszczca iga
jody, piaszczysty brzeg, mga w ciemnych lasach, brzczcy owad - wszystko
to jest wite: w mylach i w dziaaniach mojego narodu. Sok pyncy
w drzewach nosi w sobie wspomnienie Czerwonego Czowieka. My jestemy
czstk Ziemi i ona jest czstk nas. Pachnce kwiaty to nasze siostry; sarna,
20

ko, wielki orze, to nasi bracia. Skaliste gry, soczyste ki, ciepo ciaa
kucyka i czowiek, wszystko to naley do jednej rodziny.
Jeeli sprzedamy wam ten kraj, musicie wiedzie, e jest on wity i uczy
wasze dzieci, e kady duch odbijajcy si w czystych wodach jezior opowiada
o wydarzeniach i tradycjach naszego narodu. Szmer wody jest gosem naszych
praojcw. Rzeki s naszymi brami; to one gasz nasze pragnienie, dwigaj
odzie i ywi nasze dzieci.
Jeeli sprzedamy nasz kraj, to musicie o tym pamita i uczy wasze dzieci:
rzeki s naszymi brami i waszymi. Odtd musicie je szanowa tak samo,
jak kadego innego brata.
W miastach Biaych brakuje ciszy. Nie ma takiego miejsca, gdzie mona
by sucha, jak rozwijaj si licie wiosn, jak brzcz owady. Ale moe
to tylko dlatego, e jestem dziki i nie potrafi tego wszystkiego zrozumie.
Miejski oskot jest zniewag dla uszu. Co to za ycie, gdy nie mona usysze
gosu samotnego lelka albo nocnego kumkania ab w stawie?
Po wysuchaniu tej przemowy sprzed 150 lat moemy zada sobie pytanie:
czy co si zmienio od tamtych czasw? W pewnym stopniu na pewno tak.
Mamy

wiksz

wiadomo

ekologiczn,

segregujemy

mieci,

powoli

zaczynamy oszczdza energi oraz zasoby Ziemi. Ale czy w gbi nas
zmieniaj si nasze uczucia do planety?
Ostatnio miaem okazj posucha aborygeskiego stranika pradawnych
tradycji, Boba Randalla, ktry opowiada czym dla Aborygenw jest Ziemia.
ylimy na Ziemi jak ludzie ziemi i to by nasz naturalny sposb ycia - by
czci tych wszystkich dobrodziejstw. Nic nie byo czym rnym od ciebie.
Jeli yjesz, to czysz si ze wszystkim, co ywe, stajesz si jednoci z tym.
I tak bylimy wychowywani w dziecistwie. Posiadanie ziemi byo dla nas
czym cakowicie innym od tego, jak rozumieli to Anglicy. My nie bylimy
wacicielami ziemi, zamiast tego bylimy wasnoci Ziemi, naleelimy
do Niej.
Wszystko, co posiada ciao kiedy umrze, ale Ziemia bdzie nadal istnie.
I dlatego powinnimy si o ni troszczy, tak jak troszczymy si o nasze matki.

21

Troska o Ziemi i obdarzanie jej bezwarunkow mioci oraz poczucie jednoci


z Ni okrelamy sowem Kanyini. Moesz to poczu, gdy czujesz si dobrze
na jakim terenie, wwczas jest to tak, jakby mieszka razem z rodzin, bo to
co widzisz, wszystko, co yje, faktycznie jest twoj rodzin, roniesz
i yjesz wraz z ni. I wtedy nigdy nie poczujesz si samotny. To jest
niemoliwe, bo ze wszystkich stron otacza ci rodzina, od ziemi pod
stopami

do

wysokich

drzew.

To

pikny

sposb

ycia.

Nikogo

na zewntrz nie wypychasz a zamiast tego wszystkich zapraszasz


do rodka. Dla nas, wszystko, co powstao i co nas otacza, jest doskonae od
samego pocztku, a wic po prostu sta si czci tego. Wwczas poczucie
penego zrozumienia tego, kim naprawd jeste, okazuje si wspaniaym
dowiadczeniem. To co tak piknego, e nie zamienibym tego odczucia
na nic. To dlatego mieszkam obok witej gry Uluru. Mam wielkie szczcie.
Czy pradawna wiedza o Ziemi moe nadal pomaga ludziom yjcym teraz
w Europie? Okazuje si, e tak. Oto przykad: pewnego razu przyszy do mnie
dwie siostry posunite ju w latach panie, ktre zaarcie walczyy o spadek,
a waciwie o prawa do ziemi, po mierci rodzicw. Przez wiele lat siostry
nie mogy doj do porozumienia, kieroway kolejne pozwy do sdu, kciy si,
a nawet kilka razy doszo pomidzy nimi do rkoczynw. Ziemia wraz
z niezamieszkanym domem dziczaa a wszyscy w rodzinie oraz w ssiedztwie
stracili nadziej na rozwizanie tego konfliktu. W kocu siostry trafiy do mnie,
bo dowiedziay si, e zajmuj si rwnie prac z konfliktami.
Na samym pocztku spytaem o co chodzi i wwczas wszystko zaczo si od
nowa. Nie ma sensu opisywa szczegw sporu, wane, e w pewnej chwili
obie wykrzyczay do siebie grob: zabij ci. Wtedy wpadem na pomys,
e moe jest za tym gbsza mdro i powiedziaem: dlaczego by faktycznie,
choby na chwil nie umrze? Kobiety byy zaskoczone, a ja szybko
zaproponowaem, eby umary na niby, czyli przez chwil poudaway,
e faktycznie

pozabijay

si

nawzajem.

Poniewa

tak

nic

innego

im

nie pozostawao, postanowiy sprbowa i wkrtce obie leay na dywanie


udajc martwe i zakopane dwa metry pod ziemi. Poprosiem, eby wczuy si
w t sytuacj i zaczy mwi tak, jakby byy zakopanymi w ziemi martwymi
osobami.

22

Ach, nie yj. Co za ulga. Kiedy tu le, w gbi ziemi, czuj grunt, po ktrym
chodziymy i ktry zawsze nas jednoczy. Kiedy yam, cigle widziaam to,
co nas rni, ale teraz widz, e obie powstaymy z tego samego prochu
powiedzia duch jednej z nich. Tak, to zdumiewajce odrzek drugi duch
dobrze mi tutaj. Nigdy nie przypuszczaam, e mog by z tob w tak bliskim
zwizku. Teraz widz, e obie jestemy dziemi tej samej Matki Ziemi.
Wwczas znowu odezwaa si pierwsza z sistr: Strasznie mi smutno, e
przez cae ycie nie potrafiam zauway jak wiele nas czy. Wiem, e s
pomidzy nami rnice, ale wiem take, e istnieje te co wsplnego, gboko
ludzkiego. Tak, - przytakna druga siostra, - moe sprbujemy komunikowa
si w taki sposb, ktry bdzie bra pod uwag zarwno Ziemi jak i
pochowanych w Niej zmarych.
Obie panie, mocno wzruszone leay jeszcze przez jaki czas na dywanie, jakby
przyswajajc wiedz, ktrej wanie udzielia im Matka Ziemia i zmarli. Pniej
rozmawialimy o tym jakie to dziwne kci si o ziemi, zamiast jej sucha
oraz o tym, jak atwo zapomina si o tym, co bardzo gboko nas wie i czy.
W kocu przywoalimy take duchy zmarych rodzicw, symbolicznie pytajc
co oni maj w tej sprawie do powiedzenia. Kiedy ju wszystkie strony zostay
wysuchane okazao si, e siostry odnalazy w sobie ch do rozmw
i wzajemnych ustpstw. To jednak jest ju dalsza cz historii.
Jeli pozwolimy sobie na szamaskie podejcie do Ziemi, to odkryjemy, e Ona
bez przerwy do nas przemawia. Suchanie gosu Ziemi nie jest takie trudne
i wcale nie trzeba udawa zmarego. Kiedy nie wiesz w jak stron ruszy i co
dalej robi, gdy masz jak blokad lub nie wiesz jak zrealizowa projekt,
dzieo czy plan pozwl, eby pomoga ci matka Ziemia. Niech ruch twojego
ciaa odpowie na pytania. Zapytaj sama siebie: W jakim kierunku Ziemia chce
poprowadzi moje ciao? Jeli nie wiesz od razu, sprbuj zrobi kilka krokw
w rne strony wiata i poczekaj na chwil, w ktrej twoje ciao samo
zadecyduje, ktry kierunek jest najodpowiedniejszy. Nastpnie bardzo uwanie
i powoli poruszaj si w t stron rwnoczenie zadajc sobie pytanie,
co takiego oznacza dla mnie ten kierunek. Co mi przypomina, z czym si
kojarzy? Gdyby pj dalej w t drog, to co znajduje si dalej, nawet za
morzami i za lasami? Na przykad moe ci cign na zachd, poudnie,
wschd czy pnoc. Albo moesz pj do rogu pokoju, bo jest tam spokj
23

i cisza. Dowiedz si jakie znaczenie ma dla ciebie wybrane miejsce lub kierunek
i zastanw si czy i w jaki sposb Matka Ziemia odpowiedziaa na twoje kopoty
albo pytanie...

24

6. nice ciao: czyli o ciele, ktre ni i czasem boli ...

Naukowcy zajmujcy si badaniami nad snem stwierdzili, e noc nawet kilka


razy przechodzimy przez paradoksaln faz snu i wwczas co nam si ni.
Nie pamitamy snw w takiej sytuacji, gdy budzimy si po duszej chwili
od zakoczenia tej fazy snu (zwanej te faz REM od angielskiego skrtu Rapid
Eye Movement). Z upywem czasu wspomnienie o nie blednie i zanika. Nawet,
gdy obudzimy si pamitajc cay sen, to po kilku godzinach zacieraj si
szczegy, a pniej take gwny temat snu.
Nasze, powszechnie akceptowane rozumienie snu i nienia zakada, e to my
nimy, tak jakbymy tworzyli sny. Jednak wiele pierwotnych plemion uwaa,
e sny, to wane wiadomoci pochodzce od bstw lub inaczej mwic,
z wyszych wiatw. Cho psychologowie i neurolodzy stworzyli wiele teorii
wyjaniajcych pochodzenie snw, to tak naprawd nikt nie wie skd bior si
sny. Moemy zatem odwrci nieco zwyczajne podejcie i stwierdzi, e to nie

25

my nimy sny, ale e sny si nam przytrafiaj lub nawet, e to sny ni nas
do istnienia ...
Sny, nawet te, o ktrych zapomnielimy nad ranem wcale nie znikaj w cigu
dnia. Jeden z najbardziej znanych, a z pewnoci najbardziej twrczy
ze wspczesnych psychoterapeutw, Amerykanin Arnold Mindell pracujc
z osobami ciko i miertelnie chorymi odkry zjawisko, ktre nazwa nicym
ciaem. Wykaza te, e to, o czym mwi nasze sny, czsto objawia si
w ciele w postaci symptomw. Na przykad sen o wulkanie moe by
bezporednio zwizany z rozrywajcym blem gowy lub brzucha. Bardzo
czsto symptom pojawia si po wystpieniu snu, ktry w jaki sposb mwi
o chorobie lub j przepowiada. Oczywicie rwnie czsto sny informuj nas
o innych zjawiskach i zdarzeniach jakie nas wkrtce mog spotka w relacjach
z innymi ludmi, wiatem, zdarzeniami, itd. oraz o tym, co dzieje si w gbi
naszej psychiki.
Wspomniany obraz wulkanu ze snu obrazuje nasze nieuwiadomione uczucia,
potrzeby lub pragnienia. Moe to by na przykad potrzeba wylewnej,
wulkanicznej i gorcej aktywnoci albo wrcz wyraenia gniewu jak lawa
gorcego gniewu.
Odkrywanie i rozumienie snw przejawiajcych si poprzez ciao wymaga
podejcia

penego

wyrozumiaoci,

wspczucia

oraz

demokracji.

Jest

to zupenie nowy i czasem zaskakujcy sposb postrzegania chorb. W tym


ujciu symptom czy dolegliwo jest, podobnie jak sen, znakiem lub raczej
informacj, ktr naley odszyfrowa i ewentualnie zastosowa w yciu. Z tego
punktu widzenia choroba nie jest czym, z czym naley walczy, natychmiast
usuwa czy wyeliminowa, ale jest wanym przesaniem. Jeli skutecznie
odczytamy to przesanie i wprowadzimy je w codzienne ycie czyli w jakim
stopniu zmienimy si postpujc zgodnie z sugestiami pyncymi z dolegliwoci
(a zarazem ze snu i nicego ciaa), to czsto okazuje si, e symptomy
znikaj poniewa informacja zostaje dostarczona do systemu ciao-umys.
W przypadku chorb chronicznych zmiany sugerowane przez symptomy bywaj
bardzo

due,

S zwizane

radykalne
z

mitem

dotycz

ycia,

przebudowy

czyli

26

gwnym

caego

sposobu

zadaniem,

ycia.

wyzwaniem

(wic i trudnociami)

jakie

chory

ma

do

wykonania

(oraz

przeszkd

do pokonania) w swoim yciu.


Nawet jeli symptomy choroby nie znikaj, to kady wysiek podjty w celu
poznania siebie oraz tego, o czym informuje nas choroba jest niezwykle
wartociowy i zazwyczaj agodzi objawy. Dzieje si tak dlatego, e zmieniamy
podejcie do naszej choroby. Przestajemy by ofiar choroby, a zamiast tego
stajemy si osob wsppracujc z energi zawart w symptomach i wyraan
przez nasze dolegliwoci. Stajemy si badaczami wasnych symptomw oraz
uczniami mdroci pyncej z ciaa.
Arnold

Mindell

wielu

swoich

ksikach

opisuje

przykady

pracy

terapeutycznej z osobami cierpicymi na powane schorzenia. W ksice


O pracy ze nicym ciaem podaje przykad pracy z mczyzn chorym
na stwardnienie rozsiane (sclerosis multiplex - SM).
Wspomniany mczyzna, koyszc si do przodu i do tyu, wszed o kulach do
gabinetu Mindella..
- "Zauwayem, e koysze si pan do przodu i do tyu" stwierdzi Mindell -"moe taki rodzaj ruchu jest dla pana waciwy".
- "Kim pan jest by mwi, e to jest waciwe?" -- odpowiedzia mczyzna.
Mindell odrzek, i sam fakt, e tak mu si dzieje jest waciwy. Przecie on
tego nie robi. Po chwili Mindell zapyta, czy nie powinni przesta zajmowa si
tym tematem. Jednak mczyzna odpowiedzia, e chce si dowiedzie czego
wicej. Mindell poprosi go o odoenie kul. Dla czowieka, ktry samodzielnie
nie potrafi sta, jest to naprawd trudne dowiadczenie. Po chwili wahania
mczyzna

odoy

kule,

za

Mindell

zasugerowa,

aby

dowiadcza

wszystkiego, co dzieje si z nim w chwili, kiedy stoi bez wsparcia.


Mczyzna oburzy si i odrzuci t sugesti. Mindell podnis kule, poda je
mczynie mwic: - "Zapomnijmy o tym". Jednak mczyzn zaintrygowao
niezwyke podejcie terapeuty i postanowi dowiedzie si czego wicej
o swojej chorobie. Po pewnym czasie faktycznie odoy kule i zacz porusza
si do przodu i do tyu jak osoba pod wpywem alkoholu. Nie mg chodzi,
poniewa jego nogi nie chciay go sucha. Nagle upad.

27

Powiedzia, e poczu jakby co cigno go na d. Mindell zaproponowa


powtrzenie eksperymentu, tym razem ze szczeglnym zwrceniem uwagi
na to, co dokadnie cignie go na d w chwili upadania. Kiedy znowu
sprbowa, chodzi i po ponownym upadku wsta, wyjani, e byo to odczucie,
jakby kto inny mia nad nim kontrol. Kiedy upada, nie panowa nad sob.
Mczyzna doda, e cho w rzeczywistoci nigdy nie umia panowa nad sob,
to zawsze chcia by panem samego siebie oraz posiada pen kontrol.
Po chwili doda jeszcze, e niedawno zakocha si i bezskutecznie prbowa
przesta kocha. Rwnie i w tym przypadku co czyli niespodziewana mio
przyczyniao si do jego upadku. Warto tutaj wyjani, e w jz. angielskim
zakocha si to: fall in love, co w dosownym przekadzie brzmi bardzo
obrazowo: upa bd popa w mio.
Mindell wyjani mczynie, e cho ch sprawowania kontroli nad wasnym
yciem

jest

wana,

to

jest

jednak

znacznym

stopniu

ograniczona.

Na przykad nie potrafimy panowa nad zdrowiem ciaa czy nad treci snw.
W przypadku opisywanego mczyzny dowiadczenie braku kontroli byo
wanym procesem wskazujcym na kierunek jego dalszego rozwoju. Mindell
powiedzia mu o tym, za mczyzna zdoby si na odwag i stan jakby by
zupenie zdrowy, normalnie, nie trzsc si.
- "To zadziwiajce - owiadczy - bez kontroli potrafi sta nieruchomo."
- "To prawda, lecz czy pozwolisz, eby twoje ycie uczuciowe uoyo si w taki
sam sposb?" -- zapyta Mindell.
Pomimo zrozumienia swojego problemu mczyzna waha si i przyzna,
e nie sdzi, by mg pozwoli sobie na tak spontaniczne zachowanie. (...)
Mczyzna nadal pragn posiada kontrol. Mindell powiedzia mu, by
zachowywa si w yciu tak, jak sam uzna to za stosowne. Jednak teraz
posiada wiedz, pozwalajc mu na to, eby z chwil, gdy choroba zacznie go
irytowa, mia mono dokonania wyboru. Moe na przykad kierowa si
informacjami pyncymi z symptomw i porzuci przynajmniej na jaki czas
swoje codzienne ja pozwalajc sobie na utrat kontroli.
W tego typu przypadkach czsto mamy do czynienia z paradoksem. Sama
choroba

moe

okaza

si

lekarstwem.

Sny

oraz

nasze

nice

ciao

podpowiadaj najlepsze rozwizania. Czy to nie zdumiewajce, e z chwil


28

gdy pacjent porzuca potrzeb kontroli okazuje si, e potrafi sta stabilnie! Jak
wida podejmowanie ryzyka czsto okazuje si by bardzo dobr i zdrow
metod.
nice ciao (a waciwie symptom choroba) opisanego czowieka ni o tym,
e w jego przypadku zaniedbana zostaa potrzeba rozwijania spontanicznoci
oraz swobodnego, niekontrolowanego wyraania uczu. Chory niewiadomie
chce zanurzy si w wiat uczu, ale lka si, bo wwczas utraciby kontrol.
Jednak nad uczuciami, podobnie jak nad symptomami nie sposb zapanowa
ani nie mona ich podda kontroli. Tak brzmi wiadomo ukryta w symptomie
tego pacjenta. atwo moemy sobie wyobrazi o czym bdzie ni noc ten
mczyzna czy ju wiesz ???
TAK --> bd to na przykad sny o dzikich i nieokieznanych dzieciakach,
o namitnych, nieopanowanych kochankach, o dzikich i swobodnie yjcych
zwierztach, o trzsieniach ziemi, sztormach, huraganach, o wszystkim nad
czym nie moemy mie kontroli, a za czym tskni zarwno nasza dusza jak
i ciao ...
Jeli twoje ciao wykonuje niekontrolowane ruchy, to niekoniecznie musisz je
tumi. Moesz zamiast tego pozwoli im zaistnie i poda za nimi, a nawet
twrczo je rozwija. Pniej moesz zastanowi si, o czym twoje ciao
pragno ci poinformowa, gdyby zaoy, e samo wykonao rodzaj taca
penego znaczenia i treci.
Oczywicie na zakoczenie trzeba doda, e kade uoglnienie jest ryzykowne
a nawet szkodliwe. Podobnie jest z interpretacj snw. Taki sam sen oraz
podobny symptom mog oznacza co bardzo rnego dla wielu osb.
Nadmierna kontrola nad wszelkimi aspektami ycia, a zwaszcza nad uczuciami
nie we wszystkich przypadkach jest informacj, jak niesie taka choroba jak
SM. T, wan informacj zawsze trzeba odkrywa samemu lub z pomoc
terapeuty.

Nieraz

wymaga

to

wielkiego

wysiku

oraz

podjcia

ryzyka

polegajcego na tym, e zmieni si nasz dotychczasowy, wygodny i bezpieczny


obraz siebie.
Kiedy pracuj z klientami nad ich symptomem, lub raczej nad informacj
przesyan przez nice Ciao, to samo odkrycie wiadomoci jest stosunkowo
29

proste. Bardzo czsto ustpuje dolegliwo - nawet po pierwszej, pojedynczej


sesji. Ale samo wprowadzenie w realne, konkretne ycie zmian jakie proponuje
sen i ciao wymaga duszego wysiku, cierpliwoci, konsekwencji i uwanoci.

30

7. Karadi - Szamani z Australii

Aborygeski szaman z Australii to mao znana posta i niestety coraz rzadziej


spotykana. Poniewa sowo szaman pochodzi z Azji, to oczywicie nikt
w Australii tak si nie nazywa. Kiedy mwiono po prostu mdry czowiek, lub
czowiek o silnym oku, co w niektrych aborygeskich jzykach wymawiano
jako bainman, a w innych karadji. Jeszcze pidziesit lat temu, na terenie
najmniejszego kontynentu wiata, w kadym plemieniu y i praktykowa
uzdrowiciel. Na ogromnym terenie, dwadziecia razy wikszym od Polski, przed
przybyciem biaego czowieka yo niewiele ponad trzysta tysicy osb.
Aborygeni nie s jednolit grup etniczn, bo mona si doliczy ponad 300
narodw o rnych tradycjach, zwyczajach i kulturze. Kiedy w Australii zaczli
osiedla si Europejczycy, uywano ponad 250 jzykw i okoo 600 dialektw!
Jest to take jedna z najstarszych grup etnicznych, ktra przez kilkadziesit
tysicy lat kultywowaa i przechowywaa staroytne tradycje duchowe. Ocenia
si, e kultura duchowa Aborygenw liczy ponad 40 000 lat, a wic jest starsza
ni kultura ludw malujcych wspaniae obrazy na cianach europejskich
jaski. Aborygeni rwnie stosowali malarstwo naskalne i niektre z rysunkw
liczcych

sobie

ponad

10 000

lat

pokazuj

rytualne

tace,

ktre

niezmienionej formie s odprawiane do dzisiaj! W historii naszego wiata nie


istnieje i nigdy nie istniaa duchowa tradycja, ktra trwaa przez podobnie dugi
okres czasu.

31

Zasadniczo kady Aborygen posiada magiczne oraz paranormalne zdolnoci.


Do pewnego stopnia stosowano czary i leczono si samodzielnie, poniewa
kady czowiek posiada podstawow wiedz o zioach i magii. Zioa oraz czary
pomagay odwraca niepowodzenie, pecha, choroby czy mier. Tymi samymi
metodami przywoywano powodzenie w mioci, w polowaniu czy w walce.
Jednak,

kiedy

zwyky

czonek

plemienia

nie

potrafi

poradzi

sobie

samodzielnie, wyrusza po pomoc do karadji.


Karadji posiadali niezwyke zdolnoci oraz magiczne siy. W przeciwiestwie
do tradycji

szamaskich

innych

rejonw

wiata

aborygeski

karadji

nie korzysta ze rodkw zmieniajcych wiadomo, ekstatycznych pieni


czy tacw, ale szuka wiedzy poprzez uspokojenie umysu i medytacj,
co pozwala na lepszy odbir informacji przychodzcych ze wiata.
Kiedy Europejczycy przyjechali do Australii, nie mogli uwierzy w potne,
magiczne moce i zdolnoci, jakimi wadali karadji. Niektre z tych mocy
naleay do czarnej magii. Ich uycie byo przyczyn choroby i czsto koczyo
si mierci osoby, przeciw ktrej zastosowano te zabiegi. Jedn z form tej
magii jest wskazywanie, do ktrego wykorzystuje si ko, cho mog to by
rwnie inne podune przedmioty. Karadji dugo przygotowuje si do rytuau,
aby zebra konieczne moce, po czym skupia si na osobie ofiary wskazujc na
ni koci i wypowiada lub piewa specjaln formu. Poniewa s to dziaania
magiczne, odlego z jakiej dziaa czarownik nie ma znaczenia. Za pomoc
tego rytuau przekazuje si zabjcz myl o chorobie, mierci, umieszczeniu
magicznej koci wewntrz ciaa lub kradziey yciodajnego tuszczu z nerek.
Jeli kto zapadnie na chorob spowodowan wskazaniem, to tylko inny,
bardzo potny szaman moe go uzdrowi i odwrci si zaklcia.
Karadji potrafi take przesya myli do innych osb, a nawet mog sprawi,
e dziki mocy przesanych myli inna osoba zacznie dziaa zgodnie z ich
wol. Rni si to od hipnozy, ktra rwnie jest bardzo powszechnie
stosowana przez aborygeskich karadji. W tym przypadku wystarczy sama sia
skupionego

wzroku

niekonieczne

wypowiadane

sowa

zawierajce

hipnotyczne sugestie. Podobnie jak nasi, europejscy jasnowidzcy, karadji


potrafi nie tylko odnale zaginion osob na podstawie zdjcia czy
dowolnego przedmiotu nalecego do tej osoby, ale potrafi take za pomoc

32

przekazu myli pomc jej odnale drog powrotn lub dowiedzie si co z ni


si dzieje i czy dobrze si czuje.
Czst praktyk s podre do niebios w celu uwolnienia i spuszczenia na
ziemi wody w postaci deszczu. Niezwyk umiejtnoci jest moliwo
czytania w mylach innych ludzi oraz widzenia co dzieje si w odlegych
miejscach. Pewien Karadji wyjania australijskiemu badaczowi jak to robi:
Czasem siadam obok jakiego czowieka, patrz na jego gow i mog mu
powiedzie: 'Mylisz o tym i o tamtym'. Ten czowiek jest zdumiony. Pyta:
'Skd o tym wiesz?' Na co ja odpowiadam: 'Potrafi widzie w twoim umyle.'
Jednym z aborygeskich sposobw dowiedzenia si co sycha w odlegym
miejscu, jest wysyanie ducha opiekuczego, ktry po powrocie opowiada
karaji, co zobaczy i usysza. Inna waciwo aborygeskich uzdrowicieli
nazywana jest silne oko, co akurat nie dotyczy moliwoci widzenia w czyim
umyle. Silne oko to odpowiednik policjanta z wydziau ledczego, pozwala
dostrzec przyczyn choroby, widzie czy dusza jest jeszcze obecna w ciele,
a przede wszystkim zobaczy i wyledzi ducha sprawcy choroby na przykad
innego czarownika, a nawet zaangaowane w to duchy zmarych. W miejscach,
gdzie za gwn przyczyn chorb uwaa si kradzie albo zagubienie duszy,
silne oko pozwala j odnale i sprowadzi do ciaa chorego.
Karaji potrafi te chodzi po ogniu, niespodziewanie znika i pojawia si,
tworzy zudzenia wzrokowe i suchowe, ktre moe zobaczy czy usysze
wiele osb naraz, umiej stosowa szybki marsz oraz medytuj. W przypadku
australijskiego karaji chodzenie po ogniu wyglda zupenie inaczej ni w Polsce
czy na Hawajach. Karadji potrafi pooy si do poncego ogniska w
europejskim ubraniu, potarza si i wsta, a na jego ubraniu nie wida nawet
ladu ognia. Wielu karaji potrafi znika i pojawia si w innym miejscu na
yczenie a take wchodzi w skay czy drzewa, tak jakby w nie wnikali, a
potem

nich

wychodzi.

Tworzenie

zbiorowych

halucynacji

bywa

wykorzystywane do celw obronnych. Na przykad dwch karadji pewnego razu


bronio przed wrogiem sw grup w taki sposb, e rozpalili wielkie ognisko i
pooyli si po obu stronach piewajc magiczne pieni. Wrogowie zobaczyli ich
i usyszeli, kiedy jednak dobiegli do ogniska i rzucili dzidami w lecych
mczyzn, piew usta i okazao si, e trafili w dwie kody drewna! Karadji nie

33

kryjc si spacerowali w bezpiecznej odlegoci. To dowiadczenie zostao


powtrzone kilkakrotnie, po czym zmczeni i zniechceni wrogowie wrcili do
swego obozu. Karaji opanowali te magiczny chd i potrafi z szybkoci
galopujcego konia, wspomagani przez swoje duchy przemierza ogromne
przestrzenie.
Kultura

zwyczaje

Aborygenw

pozwala

kademu

nich

medytowa,

zastanawia si nad wasnymi przemyleniami, czy pracowa ze snami. Dziki


temu potrafi w kadej chwili otworzy si na niezwyke, paranormalne
informacje oraz energie. Kiedy starszy czowiek medytuje, mwi si dzieciom
nastpujce sowa:
Kiedy widzisz jak starszy czowiek siedzi i nie rusza si nie przeszkadzaj mu,
bo cie okrzyczy. Nie baw si obok niego, poniewa usiad tam, eby widzie.
Skupia si na swoich mylach, co pozwala mu czu i sysze. Pniej,
w specjalnej pozycji moe si pooy , a nawet zasn. Wwczas bdzie mie
wizje i usyszy co mwi do niego duchy.
Medytacje, szkolenie oraz praktyki aborygeskich uzdrowicieli s bardzo
podobne do tybetaskich joginw praktykujcych tantr a przede wszystkim
dzogczen. Jogini praktykuj na cmentarzach lub na polach kremacyjnych
i to samo robi aborygeni medytujcy oraz picy na grobach przodkw.
W tym przypadku nawet instrukcje do medytacji s zadziwiajco zbiene.
Opisany wczeniej, aborygeski magiczny chd jest taki sam jak tybetaski
szybki chd lung-gom-pa, gdzie podrujcy przemierza szlak dugimi skokami
prawie nie dotykajc ziemi i przez cay czas znajduje si w transie. Rwnie
telepatia, umiejtno bycia w innym miejscu ni ciao, znikanie i przesyanie
myli s czstym zjawiskiem wrd tybetaskich joginw.
Sam rodzaj medytacji stosowany przez Aborygenw jest bardzo zbliony
do medytacji tybetaskich, zwaszcza stosowanych w tradycji dzogczen, gdzie
najpierw pracuje si nad skupieniem i jedno-upunktowieniem umysu,
nastpnie nad wgldem, a potem, w rnych pozycjach siedzcych i lecych
wpatruje si w niebo aby zjednoczy si z pitym elementem - elementem
przestrzeni...

34

Naukowcy zastanawiali si skd bior si takie podobiestwa. Jednym


z moliwych wyjanie polega na tym, ze Aborygeni przed pidziesicioma
tysicami lat opucili Indie i dotarli do Australii. Inna teoria mwi, e idee oraz
praktyki byy rozprzestrzeniane przez staroytnych wdrowcw. Pierwsza teoria
wyjaniaaby wsplne korzenie mistyki oraz tradycji tybetaskiej i praktyk
aborygeskich, poniewa obie mog pochodzi ze wsplnego rda z
pradawnych Indii lub nawet z legendarnej krainy Sziang Sziung, ktra otaczaa
gr Kaila w zachodnim Tybecie siedemnacie tysicy lat temu.

35

8. MOC SPRZYMIERZECA

Czy pamitacie film Gwiezdne Wojny? Chyba mao kto nie zna tej synnej
epopei, ktra jest ju mitem XX wieku. Jedn z najwaniejszych postaci
gwiezdnej sagi jest Mistrz Yoda. Na odlegej planecie Dagobah mistrz Yoda,
niczym stary szaman yjcy w odosobnieniu, uczy modego Luke'a Skywalker'a
jak zosta rycerzem Jedi. Mistrz nie jest zbyt rozmowny, ale kiedy si
wypowiada, z jego ust padaj wane sowa:
"Spjrz

na

mnie.

Po

wielkoci

mnie

osdzasz?

nie

powiniene.

Sprzymierzecem moim Moc jest. A potny to sprzymierzeniec. ycie ona


tworzy. I sprawia, e wzrasta. Jej energia... otacza nas i czy. wietlistymi
istotami jestemy. Nie t surow materi. Musisz poczu Moc wok siebie.
Tutaj. Midzy tob, mn, drzewem, ska. Tak, tak. Wszdzie."
W trakcie nauki mody Skywalker dowiaduje si rwnie o niebezpieczestwach
jakie mog si pojawi, gdy czowiek zaznajomi si bliej ze Sprzymierzecem.
Mistrz Yoda poucza Luke'a takimi sowy:
"Sia Jedi z Mocy wypywa, ale strze si ciemnej Jej strony. Gniewu, lku,
agresji. Ciemna strona Mocy to one. Szybko przybywaj , gdy toczysz walk.
Kiedy wstpisz na ciemn ciek, losem twoim ona zawadnie..."
Kilkanacie lat przed powstaniem Gwiezdnych Wojen potn rol i moc
sprzymierzeca opisywa na amach swoich ksiek Carlos Castaneda, ktry by
uczniem

meksykaskiego

szamaskich

ju

od

szamana

wielu

don

tysicy

36

lat

Juana

Matusa.

jednym

tradycjach

najpotniejszych

sprzymierzecw s substancje psychoaktywne. Pozwalaj one zobaczy wiat


z innej perspektywy. Niektre z plemion, jak na przykad Indianie Jivaro
z dorzecza Amazonki, u ktrych takie substancje odgrywaj bardzo istotn rol
uwaaj, e dopiero po spoyciu halucynogennego wywaru mona zobaczy
wiat takim, jakim jest on w rzeczywistoci.
Zdaniem szamana don Juana, czowiek, ktry jest zbyt racjonalny i za bardzo
przywizany

do

zwyczajnej,

codziennej

rzeczywistoci

potrzebuje

mocy

sprzymierzeca, aby uwolni si od narzuconych przez cywilizacj nawykw


i stereotypw, ktre zawaj jego pole widzenia. Nauczyciel Castanedy
specjalnie podsuwa mu substancje zmieniajce wiadomo, aby mody
antropolog mg spojrze na wiat w nowy sposb. Dla don Juana te rodki
byy faktycznymi i ywymi Sprzymierzecami, duchowymi istotami ukrytymi
w rolinach, z ktrych kada posiadaa inne moce. Pierwsz z rolin by kaktus
pejotl,

dziki

ktremu

zdaniem

meksykaskiego

szamana

mona

byo

skontaktowa si z potnym nauczycielem noszcym nazw Mescalito.


Mescalito pokazuje w jaki sposb naley prowadzi waciwe ycie. eska
obecno o wielkiej sile przejawia si poprzez Czarcie Ziele, a trzecim
rodkiem kontaktu z moc sprzymierzeca by w przypadku Castanedy humito,
dymek, ktry wykorzystuje si w obrzdach zwizanych z wreniem. Moc
rodkw

halucynogennych

podanych

przez

don

Juana

potrzebna

bya

Castanedzie wycznie po to, aby zmieni tradycyjne, sztywne i zbyt racjonalne


spojrzenie na ycie. Stary szaman don Juan wyjani pniej Castanedzie,
e wikszo ludzi wcale nie potrzebuje podobnych rodkw, bo s tak samo
jak on uparci i usztywnieni.
Z mocy sprzymierzeca, ktry zmienia sposb postrzegania wiata korzystamy
rwnie w warunkach naszej, wspczesnej cywilizacji. Najczciej cakowicie
niewiadomie prbujemy nawiza z nim kontakt i na przykad pijemy alkohol.
Duch alkoholu pozwala zachowywa si inaczej ni robimy to w zwyczajnej
rzeczywistoci. Po wypiciu ludzie zmieniaj si, jakby wstpi w nich nowy
duch. Najmocniejszy z trunkw nazywa si spirytus. To sowo pochodzi
z aciny i oznacza wanie ducha oraz moc ycia. Z drugiej strony wszyscy
wiemy jak plag i mierteln chorob jest alkoholizm oraz wszelkie wice
si z nim negatywne zjawiska. Tragicznych przykadw mona podawa bardzo
wiele. Wolfgang Amadeusz Mozart od wczesnego dziecistwa komponowa
37

wspania muzyk, ale by optany przez ducha alkoholu, ktry przyczyni si


do jego przedwczesnej mierci. Innymi artystami, ktrych pogry wyaniajcy
si z alkoholu potny sprzymierzeniec byli Fiodor Dostojewski, Jack London,
czy Marek Hasko. Pod koniec XX wieku caa armia synnych postaci ze wiata
sztuki i pop kultury pada ofiar nie tylko alkoholu, ale take przernych
narkotykw.
Alkohol oraz podobnie dziaajce substancje bywaj zwizane ze sztuk
i twrczoci. Ludzie, ktrzy z jakich powodw nie mog wyraa peni swoich
talentw i potencjau, czsto popadaj w uzalenienie. Sprzymierzeniec, ktry
pomaga zmienia wiat poprzez twrczo, zmienia stan wiadomoci oraz
sposb odbioru wiata jest rwnie potny, jak i niebezpieczny. O tym wanie
mwi mistrz Yoda, kiedy ostrzega przed przejciem na ciemn stron Mocy.
Jednak sprzymierzeniec, to nie tylko rodki groce uzalenieniem. W snach
wielu osb moe on pojawia si ju we wczesnym dziecistwie pod postaci
gronego przeciwnika. Zazwyczaj s to sny, w ktrych z ledwoci udaje si
unikn szponw potwora. Jeli w powtarzajcych si snach bya cigana
przez co lub przez kogo, to w yciu dorosym moe ci czeka konfrontacja
ze sprzymierzecem symbolicznie pokazanym wczeniej w twoich snach.
Nasi najwiksi przeciwnicy pojawiaj si w wielu formach. Jedn z tych form
moe by powany kryzys yciowy. Potwory z dziecicych snw bd zagraa
yciowej

stabilizacji

prowokujc

zachowanie

trudne

do

zaakceptowania

zarwno przez ciebie jak i przez twoje otoczenie.To sprzymierzeniec sprawia,


e przeywamy kopoty w szkole, kiedy naszego sposobu bycia nie chc
zaakceptowa ani rodzice, ani szkoa. Kiedy pniej wybieramy zawd,
sprzymierzeniec moe namawia do wybrania takiego, ktry wydaje si
nierealny lub nieopacalny. Wiele osb dowiadcza kryzysu rodka ycia
w wieku dojrzaym. Wwczas mona utraci cay zgromadzony dorobek. Tym
kryzysem mog by kopoty maeskie, romanse, uzalenienia, choroby
i wypadki zmuszajce do zmiany sposobu ycia, poczucie bezsensu ycia itp.
A kiedy dopada nas staro, to pod wpywem sprzymierzeca bywamy
irytujcy, nieznoni i gderliwi. Nie tolerujemy nowoci i co zmusza nas,
eby wtrca si w sprawy przyjaci i krewnych.

38

W podobny sposb sprzymierzeniec wpywa na nasze nastroje i zaburza


zwizki z bliskimi. Powiedzenie, e co ci nie zabije, to ci wzmocni mwi
wanie o spotkaniu ze sprzymierzecem. Szczeglnie trudne przeycia
symbolicznie opisuj szamaskie inicjacje, takie jak rozczonkowanie, przeycie
mierci i odrodzenia, porwanie przez duchy. Podczas inicjacji szamana
opanowuj wizje, w ktrych jego ciao jest rozrywane na strzpy, zabijane
i wymieniane

na

nowe.

Kiedy

przeywamy

najtrudniejsze

kryzysy,

to

spotykamy na swojej drodze niezwyke moce, ktre s dla nas tym samym,
czym dla szamana okrutne demony. Cierpimy podobnie jak umierajcy szaman
i przeywamy prawdziwe tortury. Moemy odczuwa symboliczny rozpad,
jakby cae nasze ycie, a nawet ciao rozlatywao si na kawaki. Po takich
przeyciach mozolnie zbieramy si i na nowo wszystko razem ukadamy.
Sprzymierzeniec moe objawia si poprzez cikie, chroniczne choroby,
poczucie rozrywania przez sprzeczne siy albo dowiadczenia poblia mierci.
Tak

jak

przypadku

z dotychczasowego,

zbyt

narkotykw

czyni

schematycznego

to

celu

skostniaego

wyrwania
sposobu

nas
ycia.

Niestety nie mwi od razu jak zmieni ycie.


Spotkanie z moc sprzymierzeca jest zawsze bardzo grone i bywa
podobne do wypuszczania Dina z butelki.
Kiedy zgosi si do mnie pewien mczyzna, ktry samodzielnie pracowa nad
odkryciem

mocy

Sprzymierzeniec.

Przed

spotkaniem

ze

swoim

Sprzymierzecem by bardzo agodny i grzeczny w stosunku do wszystkich


ludzi. Z drugiej strony cierpia z powodu braku asertywnoci i stanowczoci.
Skary si, e zawsze robi to, co inni chc od niego, a sam nigdy nie moe ani
zrealizowa swoich pomysw, ani poprosi innych o zrobienie czegokolwiek.
Na przykad nigdy nie zwrci si z prob o podwyk do przeoonych.
Sprzymierzeniec pokaza mu jak sta si bardziej wojowniczym. Jednak, kiedy
posmakowa energii wojownika, uwioda go ciemna strona mocy i zamiast
zdrowej asertywnoci by dokuczliwie agresywny i zaczepia wszystkich wok
siebie sprawdzajc skuteczno nowo poznanej mocy. Po jakim czasie poczu
si silniejszy i mdrzejszy od innych ludzi, na kadym kroku poucza ich, nawet
jeli nikt o to nie prosi. Musielimy ciko pracowa nad tym, aby jego moc
nabraa bardziej cywilizowanej postaci, staa si bardziej uyteczna, elastyczna
i pozostaa wraz z nim nie niszczc jednoczenie wszystkich zwizkw z ludmi.
39

Nasze sny z dziecistwa przepowiadaj, e sprzymierzeniec jest czym, co nam


najbardziej zagraa bdc jednoczenie tym, co posiada najwiksz moc.
Zdobycie tej mocy nie jest atwe i trzeba stoczy o ni zaart bitw. Jest to
walka pomidzy czowiekiem, ktry chce posi skarby i tajemnice, a samym
sprzymierzecem, ktry jest w ich posiadaniu, ale o tym, czyli o zdobywaniu
tajemnicy sprzymierzeca bdzie za jaki czas ....

40

9. Co jest przeciw zmianom? Czyli: pokochaj kompleksy :)

KOMPLEKS -- to "klaster" (czyli zlepek) nawarstwionych dowiadcze, energii


i niewiadomych wspomnie.

Jest bardzo mocny, bo zawsze zwizany

z emocjami i (na poziomie ukadu nerwowego) aktywizuje ciao migdaowate


oraz niewiadome wspomnienia - czsto traumatyczne - w czci mzgowia
zwanego hipokampem. Kiedy aktywizuje si silny kompleks, to "znika" na jaki
czas twoja "zwyczajna" spokojna i racjonalna tosamo i pojawia si co
innego. Szaman powiedziaby, e to jest jak optanie duchem - to duch
z przeszoci ...
Reagujesz nie tylko na to co TU i TERAZ, ale przede wszystkim na swj
historyczny materia z odlegej przeszoci uruchomiony przez obecne zdarzenie
- bodziec.
Ludzie bardzo czsto snuj marzenia i podejmuj si realizacji pewnych
postanowie, celw, planw, zamierze - czy ty te tak masz? Jednak czasem
nasze plany i marzenia nie speniaj si...
W przypadku "fiaska" pada z reguy wane pytanie: dlaczego tak si dzieje?
Dlaczego

po

kilku

najdalej

kilkunastu

tygodniach

nasze

pieczoowicie

przemylane, nieodwoalne, stanowcze i zdecydowane postanowienia-cele


znikaj w mrokach niepamici?
41

Dzieje si tak z powodu oporu! Co w nas opiera si zmianie. Ma to miejsce


gboko w niewiadomoci i dlatego niewiele wiemy o tych mechanizmach.
Proces oporu jest burzliwy oraz dynamiczny, dlatego analizie gbi oraz
o psychoanalizie

mwi

si

terapia

psychodynamiczna.

Oporem

i przeciwstawianiem si zmianom zarzdzaj kompleksy.


Powszechnie

znane

sowo

kompleks

przedostao

si

ju

do

jzyka

potocznego. Najprociej mwic, kompleks to niewiadomy wzorzec, ktry


organizuje nasze dowiadczenia. Obrazowo mwic kompleks podobny jest
gbokim koleinom wyrzebionym w botnistej drodze nasz pojazd prbuje
si z nich wydosta, ale po chwili wszystkie koa na powrt wpadaj do koleiny.
Wszyscy

wiemy

tym,

ze

posiadamy

kompleksy.

To,

rozszerzone

sformuowanie jako pierwszy zastosowa C. G. Jung mwic o kompleksie jako


o grupie psychicznych reprezentacji potencjalnie zarwno pozytywnych jak
i negatywnych, naadowanych silnymi emocjami. Te, emocjonalnie nabrzmiae,
zazwyczaj automatyczne reakcje i zwyczaje (wzorce) odciskajce trwae cieki
w naszych umysach (cieki neuronowe) objaniaj sens przeywanego
dowiadczenia

opanowuj

nas

czstokro

cakowicie

wbrew

naszym

najlepszym intencjom.
Kompleksy wywodz si ze strategii adaptacyjnych powstay w celu
wytworzenia

logicznych

wnioskw

bazujcych

na

zasadniczych

ideach

oraz przekonaniach penicych najistotniejsz rol w czasach (czsto baaardzo


dawno w przeszoci), gdy dane kompleksy powstaway. Kompleks staje si
problemem, gdy stwarza zbyt wielkie ograniczenia, jest jednostronny i krpuje
elastyczno dziaania czy mylenia. To tak jakby z licznych dostpnych
narzdzi posiada wycznie motek i tylko jego cigle uywa dla dokonania
rnorodnych napraw nawet do przykrcenia rubki.
Zatem: eby dokona zmian musimy zauway w jaki sposb dziaaj nasze
niewiadome programy oraz jak manifestuj si w naszym yciu. (za: Jerry M.
Ruhl and Robert A. Johnson analitycy jungowscy z USA)
PYTANIA
Realizacja jakiegokolwiek celu, ktrego do tej pory nie osignlimy jest
zmian stanu w jakim dotychczas funkcjonowalimy. Jednym ze sposobw
42

odkrywania niewiadomych,ograniczajcych nas programw - kompleksw jest


stawianie pyta. Na przykad:
1) Jakie korzyci pyn z NIE OSIGNICIA celu? Psychoterapeuci nazywaj
to korzyciami neurotycznymi lub korzyciami wtrnymi, ale nam chodzi tutaj o
ukryt motywacj a przede wszystkim o korzyci pynce z obecnej
nie zmienionej sytuacji.
2) Drugie pytanie siga stopie dalej (lub niej jak to bywa ze stopniami):
Jak potrzeb zaspokaja ta korzy (korzyci)? (Chodzi oczywicie o korzy
bdc odpowiedzi w p.1)
3) Trzecie pytanie jest prb wykreowania modelu, w ktrym ani nie porzuca
si tej korzyci, ani nie rezygnuje z realizacji celu! Czasem jest to prba
godzenia ognia z wod coincidentio oppositorum. Pytanie (a zarazem
wyzwanie)

brzmi

tak:W

jaki

sposb

mog

zachowa

korzy

przy jednoczesnym osigniciu wyznaczonego celu?!


PRAKTYKA
Powiedzmy,

kto

biecym

roku

chce

zosta

osob

niepalc

(albo: szczup, bogat, na wyszym stanowisku, itp. itd.). Moe to by cel


do grnolotny, lub zamierzenie mniejszej rangi, albo tylko kolejny etap
czstkowy na drodze do DUEGO celu. Z poprzedniego odcinka pamitamy,
e oczywicie wcale nie chodzi o rzucenia palenia, ani tym bardziej o walk
z naogiem! Sformuowany cel powinien brzmie mniej wicej tak:
Bd osob niepalc! (kady kiedy by tak osob choby w dziecistwie!
Mona oczywicie wstawi tutaj dowolne yczenie/cel.)
Jednak zdarza si, e dana osoba (jak to niestety do czsto bywa) ju
po kilku dniach od nowa zaczyna pali papierosy i z powrotu do postawy osoby
niepalcej nic nie wyszo...
W takiej sytuacji zadajemy pytanie:
Jakie korzyci pyn z NIE OSIGNICIA celu?!

43

Zazwyczaj uznajemy, e nie ma adnych Przecie palenie nie daje adnych


korzyci i tylko szkodzi! Jednak gdybymy to samo pytanie sformuowali
inaczej, np.: Co jest takiego fajnego w paleniu? (Innymi sowy: jakie
korzyci daje pozostawanie w obecnej sytuacji?) To zapewne znalelibymy
cakiem pokan i zasobn argumentacj.(Dla przypomnienia: autor pali
papierosy naogowo blisko 25 lat, ale ju od dawna nie pali - wic wie o czym
pisze!). Przykadowa odpowied moe mwi o tym, e osoba palca w swoim
przekonaniu osiga spokj i zmysow satysfakcje pync z chwilowego
oderwania si od codziennoci oraz od wykonywanych czynnoci. Dokonuje
medytacyjnej refleksji oraz skupia si na wchanianiu i wypuszczaniu dymka
oraz powietrza z i do puc. (To s wspomniane korzyci wtrne.)
Pytanie

drugie:

Jak

potrzeb

zaspokaja

ta

korzy?

Jak

wynika

z poprzedniego pytania i odpowiedzi, korzyci jest moliwo znalezienia


chwili czasu tylko dla siebie, czasu na krtk refleksj oraz na medytacyjne
skupienie si na czynnoci oddychania.
W innych przypadkach i przykadach mog to by cakowicie naturalne
potrzeby jak mio i zwizki z innymi ludmi, zwizek oraz wspudzia
w wikszej caoci (w kontekcie spoecznym np. rodzina, spoeczno,
grupa, itp.), potrzeba bezpieczestwa, przebywania w tym, co znajome,
przewidywalno,

drugiej

strony

potrzeba

doznawania

tego,

co nieprzewidywalne i zaskakujce, potrzeba rozwoju i nauki, potrzeba uznania


naszej wartoci i wanoci (za Anthony Robbins) itd.
Pamitajmy przy tym, e zarwno w pierwszym jak i w drugim pytaniu
porednio identyfikujemy (a po trosze przywoujemy) kompleks niewiadom
i czsto nieadekwatn do obecnej sytuacji strategi realizacji istotnych potrzeb
danej osoby.
W powyszym kontekcie trzecie pytanie a waciwie wyzwanie: W jaki sposb
mog uzyska lub zachowa t korzy jednoczenie osigajc wyznaczony
cel?! bdzie rzecz jasna trudne nie tylko w kontekcie znalezienia odpowiedzi,
ale przede wszystkim w samej realizacji i wprowadzaniu w ycie postawy
czstokro

jednoczcej

przeciwiestwa.

Jest

do popisu dla naszej wyobrani i kreatywnoci!

44

to

zarazem

ogromne

pole

Zamy, e nasza palaczka papierosw, to wiecznie zabiegana kobieta, ktra


nigdy nie znajduje chwili czasu dla siebie. Co wicej; jej zdaniem taki czas
dla

siebie

jest

przeznaczonego

form
dla

egoizmu,

dzieci!

bo

Jeli

zmuszaby

zgodzimy

si,

do
e

kradziey
20

czasu

papierosw

po

(co najmniej) 5 minut kady, jest chwil dla siebie, to odkryjemy, e nasza
palaczka znajdowaa dla siebie blisko 2 godziny dziennie (100 minut)!
Powiedzie pracujcej matce, e kadego dnia moe powici WYCZNIE DLA
SIEBIE

godziny

dziennie,

na

bezproduktywne

refleksje,

rozmylania,

czy obserwowanie oddechu moe by dosownie szokujce. A jednak wiele


matek czy zagonionych biznesmenw wanie TO (niewiadomie robi)robi palc
papierosy!
Jeli zachowasz korzyci pynce z palenia papierosw (lub w innych
przypadkach korzyci z bycia np. osob biedn, na niszym stanowisku,
grubym, itd...), przy jednoczesnym realizowaniu swojego celu, to dopiero
(a moe TYLKO) wwczas spjnie i bez stresu zrealizujesz swj cel lub
zamierzenie. Jednoczenie w chytry sposb zintegrujesz wasny kompleks
przejawiajcy

si

np.

nawyku

palenia!

(Pamitasz?

Kompleks

to nieadekwatna, emocjonalnie bardzo intensywna emocjonalnie i dominujca


strategia adaptacyjna stosowana do pewnych dowiadcze, ktra powstaa
w zamierzchej przeszoci, i ktra ju nie jest zbyt dobrze dostosowana
do twojej obecnej sytuacji...)
To, co znajome...
Pamitasz synne przysowie mwice, e lepsze jest znajome pieko ni
nieznane niebo? Zawiera si w tym mdro wielokrotnie potwierdzana
badaniami psychologicznymi oraz socjologicznymi. Lubimy tych oraz to, co do
nas podobne i nam znajome bliskie. Czasami ludzie rzeczywicie nie
dostrzegaj korzyci z niedogodnej dla nich sytuacji. Ale wystarczy zapyta
jak dugo tkwi w tej sytuacji. Jeeli to trwa kilkanacie tygodni lub miesicy,
to na pewno si oswoili z t sytuacj, jest im bliska i znajoma. Pomylcie
o tym, e niektrzy tkwi LATAMI w sytuacji, ktr wanie chc zmieni
(np. sytuacja palacza lub kogo o niskim statusie majtkowym pomimo
posiadanego potencjau_do_zmiany)!

45

W samym tkwieniu latami w trudnej sytuacji jest potencjalna korzy:


skorzystaj z uporu (i oporu) oraz z cech oswojenia pozwalajcych na tak
KONSEKWENTNE i DUGOTWAE przebywanie w okrelonej postawie/sytuacji!
(czyli: konsekwentnie i uparcie biegaj, medytuj, czytaj, uczszczaj na basen
lub na aerobik J)
Podwjne sygnay !!!
Ukryte korzyci jako treci pynce z naszych kompleksw s oczywicie
niewiadome,

co

nie

znaczy,

nie

sposb

ich

zaobserwowa.

To niewiadomo kieruje w gwnej mierze (aczkolwiek nie zawsze) nasz


pozawerbaln komunikacj: mow ciaa, mimik, gestami, tonem gosu,
przejzyczeniami, snami itp. Jeli kto powanym tonem przekonuje ci,
e chce rzuci palenie lub zamierza si wzbogaci, a jednoczenie na jego
twarzy pojawia si chytry i powtpiewajcy umieszek to ten umieszek jest
sygnaem pyncym od jakiej, niewiadomej czci w tej osobie, najwyraniej
zadowolonej z obecnego stanu rzeczy. Inne, pospolite objawy niespjnoci czyli
wystpowania podwjnych sygnaw, to np.: przeczcy ruch gowy przy
jednoczesnym

mwieniu

tak

lub

mwienie

wspaniaej

wizji

do

monotonnym i nudnym tonem.


Jeli chcesz pozna spjno strategii realizacji okrelonego celu bd
zamierzenia, wystarczy, e staniesz przed lustrem (lub nagrasz sam siebie
komrk lub kamer/aparatem) i zapytasz sam(a) siebie (lub innej osoby, jeli
jest was dwoje):
kim bdziesz i co si stanie (jak to bdzie), gdy zrealizujesz swj cel. Kiedy
bdziesz odpowiada na to pytanie, moe si ujawni si podwjne sygnay
wiadczce o tym, e by moe co jeszcze jest przeciwne realizowaniu planu
czy celu lub potencjalni chce zabra gos w tej sprawie !!!

46

You might also like