Professional Documents
Culture Documents
Zarejestruj si na stronie
www.vocatio.com.pl
jako odbiorca naszego newslettera,
a bdziesz otrzymywa informacje o nowociach, znikach
i specjalnych promocjach przygotowanych dla naszych Klientw.
Moesz oczekiwa zniek o wysokoci nawet
do 2050% oryginalnej ceny detalicznej.
James C. Dobson
Tytu oryginau:
ISBN 978-83-7829-175-6
Wstp
Usid, Carol. Musz ztob porozmawia oczym bardzo wanym. Wiem, e to, co powiem, bardzo ci zaskoczy, ale duej nie
mog ukrywa prawdy. Zasugujesz na to, by wiedzie, e od ptora roku mam romans zpewn kobiet zmojego biura. Nazywa
si Brenda i jest bardzo atrakcyjna. Zaczo si od niewinnego
flirtu, ale szybko stao si czym wicej. Duej nie moemy udawa. Dlatego umwiem si zadwokatem, bo chc jak najszybciej
wzi ztob rozwd. Naprawd bardzo mi przykro! Co jeszcze
mog powiedzie? Nigdy nie chciaem ci zrani, ale ja po prostu
ju ci nie kocham. Kocham Brend ito bardzo mocno. Awic,
Carol, prosz ci, eby nie robia przykroci nam samym ioczywicie dzieciom. Nasze ycie si unormuje, gdy tylko uporzdkujemy ten baagan.
Kiedy niczego niepodejrzewajca kobieta usyszy takie sowa, wiat
wali jej si na gow, adzieci nie mog zrozumie, dlaczego mama
pacze. Nagle zapada si wszystko, co wjej yciu stanowio ostabilizacji. Poczucie wasnej godnoci rozpada si jak budynek przeznaczony do rozbirki. Znika poczucie bezpieczestwa ipewno, ana
ich miejscu pojawiaj si niepokj istrach. Przyszo staje si niepewna. Najgorsze jest jednak to, e kobieta, ktra jeszcze par godzin
wczeniej mylaa, e jest kochana iszanowana, teraz czuje si wzgardzona, zaczyna przypuszcza, e nie potrafi wzbudza mioci.
W dzisiejszych czasach podobne okolicznoci zaskakuj nie tylko kobiety, ale imczyzn. Bez wzgldu na to, czy chodzi oniewierno czy oinne zabjcze dla maestwa przyczyny, wielu mw
iwiele on czuje, e s zmuszani do tego, czego nie chc do rozwo5
1.
Pozdrowienia
dla poszkodowanych
Kadego miesica w biurze naszej organizacji Focus on the Family
(Rodzina wcentrum uwagi) odbieramy ponad sto tysicy listw itelefonw, dziki ktrym poznajemy najrniejsze okolicznoci ycia
ludzi i ich potrzeby. Ludzie opowiadaj nie tylko o cierpieniach
i udrce, ale rwnie o radoci i zwycistwach. Ostatnio nadszed
szczeglnie wzruszajcy list od mczyzny, ktrego nazwiemy Roger.
Kilka miesicy temu moja ona Norma wysza do pobliskiego
sklepu spoywczego. Czwrce naszych dzieci powiedziaa, e
wrci za p godziny iprzypomniaa, eby byy grzeczne. Byo to
wsobotni ranek. Gdy sze godzin pniej nie wrcia do domu,
zaczem jej szuka jak szalony. Wyobraaem sobie, e zostaa
porwana lub zgwacona, amoe ico gorszego. Wniedziel rano
zatelefonowaem na policj, ale mi tam powiedziano, e zajm si
spraw dopiero wtedy, gdy Norma nie wrci przez czterdzieci
osiem godzin. Bylimy zrozpaczeni!
Czonkw naszej parafii iznajomych poprosilimy omodlitw za bezpieczestwo Normy. Wysza z domu nie zostawiajc
adnej wiadomoci, nie powiadomia znajomych ani nie zatelefonowaa. Jej samochd znalelimy na tyach centrum handlowego by zamknity ipusty. Policjanci zasugerowali, e moe ucieka, ale ja nie chciaem w to uwierzy. To by nie byo w stylu
kobiety, zktr przeyem czternacie lat, matki czwrki naszych
7
dzieci. Waciwie ukadao si nam zupenie dobrze, planowalimy nawet wsplny wyjazd na weekend.
We wtorek skontaktowaem si ze znanym detektywem ipoprosiem, eby odnalaz moj on lub przynajmniej dowiedzia
si, co si zni stao. Detektyw rozpocz rozmowy ze znajomymi
iwsppracownikami ony ipowoli zaczlimy poznawa pewne
szczegy. Ku mojemu absolutnemu zaskoczeniu okazao si, e
Norma zwasnej nieprzymuszonej woli odesza zonatym mczyzn, koleg zpracy. Nie mogem wto uwierzy.
Po dwch tygodniach dostaem list. Norma napisaa, e mnie
ju nie kocha ie nasze maestwo jest skoczone. Dodaa jeszcze, e za kilka miesicy wrci walczy odzieci, eby zamieszkay
zni wKansas.
Doktorze Dobson, szczerze panu wyznaj, e zawsze byem
wiernym mem iojcem. Nawet gdy ona odesza, troszczyem si
odzieci. Staraem si utrzymywa rodzin, by nasze ycie toczyo
si dalej wmiar normalnie. Czwrce oszoomionych dzieciakw
pragnem zapewni porzdny dom. Niestety, wzeszym miesicu sd przyzna dzieci onie iteraz jestem sam.
Nasz dom wybudowaem kilka lat wczeniej wasnymi rkami, ateraz stoi pusty! Po mojej rodzinie pozosta tylko plik zostawionych przez Norm rachunkw iwspomnienia dawnych chwil.
Moje dzieci bd si wychowyway wniechrzecijaskim domu,
setki mil std, aja nie mam nawet do pienidzy, eby do nich
pojecha!
Moje ycie jest zrujnowane. Nie pozostao mi nic, tylko uczucie krzywdy iodtrcenia oraz wolny czas, wktrym mog myle
okobiecie, ktr kocham. To jest okropne dowiadczenie. Norma
mnie zniszczya. Nigdy si ztego nie wygrzebi. Budz si po nocach i myl, jak mogoby by, a jak si stao. Teraz tylko Bg
moe mi dopomc!
Wolabym, eby ten list ilustrowa jak rzadko spotykan tragedi,
ktra zdarza si wszczeglnie niekorzystnych okolicznociach. Niestety, podobne przeycia s w dzisiejszych czasach coraz czstsze.
We wspczesnych maestwach intrygi seksualne stay si codziennoci ito nie tylko poza krgami chrzecijaskimi. Na takiej
rodzinnej niestabilnoci najbardziej cierpi dzieci, ktre nie potrafi zrozumie, co si dzieje zich rodzicami.
8
Ten tragiczny wpyw na mode pokolenie przedstawia mi pewna nauczycielka szstej klasy. Bya zszokowana, czytajc prace swoich uczniw. Dzieci miay dokoczy zdanie zaczynajce si od sw
Chciabym, eby.... Nauczycielka spodziewaa si, e uczniowie
napisz orowerach, psach, telewizorach iwycieczkach na Hawaje.
Tymczasem dwadziecioro spord trzydzieciorga dzieci nawizao wswoich wypowiedziach do rozpadajcych si rodzin. Oto kilka
cytatw:
Chciaabym, eby moi rodzice nie kcili si ieby mj tatu wrci.
Chciabym, eby moja mama nie miaa kochanka.
Chciaabym dostawa same pitki, eby mj tatu mnie za to
kocha.
Chciabym mie jedn mamusi ijednego tatusia, eby inne dzieci nie namieway si ze mnie. Ja mam trzy mamy itrzech tatusiw i oni niszcz mi ycie.
Chciabym mie karabin M-1, eby wystrzela wszystkich tych,
ktrzy si ze mnie namiewaj.
Wiem, e kryzys rodziny jako takiej nie jest wdzisiejszych czasach
problemem nadajcym si na pierwsze strony gazet, ale zawsze
martwi mnie widok dzieci, ktre walcz ztym chaosem wokresie,
wktrym powinny si przede wszystkim rozwija. Miliony dzieci
znalazo si wtej samej puapce. Zastanwmy si nad pooeniem
dzieci Rogera. Przede wszystkim straciy matk, potem obserwoway, jak ojciec pogra si walu iapatii, ana koniec wyrwano je zrodzinnego domu i przeniesiono do innego stanu z jakim nowym
facetem, ktry chcia, eby nazyway go tatusiem. Te dzieci ju
nigdy nie bd takie same! Wczym tkwi przyczyna katastrofy ich
dziecistwa? Ot matce bardziej zaleao na wasnym szczciu ni
na szczciu dzieci. Wmodoci stana przy otarzu przed samym
Bogiem iprzyrzeka uroczycie, e bdzie kocha Rogera na dobre
ize, wdostatku iwbiedzie, wchorobie iwzdrowiu, nie zwracajc
uwagi na innych a do mierci. Niestety, po jakim czasie zmienia zdanie.
Wida wyranie, e maestwa tych dwojga ludzi nie da si ju
ocali. Czy to jednak wogle byo moliwe? Czy byy jakie oznaki,
ktrych Roger nie zauway? Czy rada jakiego Salomona psychologii moga uchroni ich przed ostateczn tragedi?
9
okropnej zazdroci iblu, ale zawsze potrzeby ma ijego przyjaciki stawiam na pierwszym miejscu. Co ja mam teraz robi?
Prosz, niech mi pan pomoe. Jestem ju na samym dnie.
Linda
Ciekaw jestem, czy ktra zCzytelniczek spotkaa si zpodobnym
problemem uznajomych? Jeli tak, to co poradzia im zrobi? Czy
Linda postpia susznie? Czy mona pozwoli mowi sprowadzi
kochank do domu, by ratowa rozpadajcy si zwizek? Motywy
postpowania Lindy wydaj si cakiem jasne. Ona wiedziaa, e
m mgby j rzuci, gdyby mu we wszystkim nie ulegaa. By
moe liczya na to, e skoczy si przygoda zadn rozwdk, jeli
ona bdzie unikaa sporw. Wkocu przecie Biblia mwi: Mio
cierpliwa jest, askawa jest. Mio nie zazdroci, nie szuka poklasku, nie unosi si pych; nie dopuszcza si bezwstydu, nie szuka
swego, nie unosi si gniewem, nie pamita zego (1 Kor 13,4-5).
Mio rwnie we wszystkim pokada nadziej, wszystko przetrzyma (w. 7). Czy zatem Linda nie postpowaa susznie, we
wszystkim ulegajc grzeszcemu mowi? Czy mona si zgodzi
ztakim podejciem do sprawy? Moe lepiej zasugerowa rozwd
pozbycie si takiego mczyzny z ycia? A moe istnieje jeszcze
inne rozwizanie?
Szesnacie lat dowiadcze w poradnictwie maeskim pozwala mi stwierdzi, e tolerancja ipobaliwo wpostpowaniu
Lindy zapewne doprowadzi do fatalnego koca ie autor ksiki,
ktr kupia, bdnie zinterpretowa tre Biblii. Skoro wiadomie
postanowia zniszczy to, co zostao zjej zwizku, to ju nie byo
adnych szans ratunku. Wspczuj tej kobiecie inie chc jej ponia, ale popenia kilka podstawowych bdw, ktre przyczyniy si
do jej obecnej sytuacji.
Pierwszym bdem byo to, e nie rozpoznaa zagroenia ze
strony drugiej kobiety. Nie wolno nie docenia seksualnych sygnaw wysyanych przez atrakcyjn, chtn iwoln kobiet, ktre odbiera praktycznie kady mczyzna na ziemi. M Lindy zauway
nagle, e jest to cakiem zabawne, i podczas gdy on dostarcza tej
drugiej wszelkich uciech, jego ona uwaa to za co zupenie niewinnego. Niewinne?! To podejcie jest identyczne zpostaw farmera, ktry uwaa, e lis przychodzi do jego kurnika tylko dlatego, i
lubi towarzystwo kur!
11
Drugi bd Linda popenia wtedy, gdy stwierdzia, e jej maestwo chyli si ku upadkowi. To by niezwykle wany moment
wyciu zwizku. Waciwa reakcja zjej strony moga jeszcze wycign ma zprzepaci. Niestety, Linda nie bya do tego przygotowana. Zacza narzeka i zrzdzi. Jakie to niestosowne, ale jakie
ludzkie! Paul zakocha si w tej drugiej kobiecie, aLinda tylko zaamywaa rce igderaa. Taki rodzaj wymwki jest rwnie nieskuteczny wstosunku do niewiernego ma, jak iwstosunku do nieposusznego dziecka: tak naprawd to on jej nawet nie syszy!
Najwaniejszym sowem wkolejnej fazie tej opowieci jest panika. Linda wiedziaa, co j czeka. Rozwd jawi si jako jedyne
wyjcie. Jakie to okropne dla osoby, ktrej caym yciem jest rodzina! Ju si widziaa wroli matki samotnie wychowujcej trjk dzieci, walczcej oprzetrwanie finansowe iemocjonalne. Ponadto tracia ukochanego czowieka. I jak byo do przewidzenia, w panice
zachowaa si nieracjonalnie. Sprowadzia t drug kobiet do wasnej sypialni, podejmujc desperack prb zachowania choby kcika w sercu ma. Co za niewiarygodny bd w ocenie sytuacji!
Wkrtce poznaa nieunikniony wynik tej decyzji: m coraz mocniej kocha tamt.
Twierdz, e Linda moe jeszcze uratowa swoje maestwo,
ale nie ma chwili do stracenia. Jej m przyzna, e pod popioem
jest jeszcze iskierka mioci (On nie chce mnie opuci imwi, e
cigle kocha mnie inasze dzieci.), ale nie wolno jej tej iskierki zdusi! Jeszcze jeden niewaciwy ruch im odejdzie na zawsze. On
sam nie wie, co robi, wic mona go przecign albo na jedn,
albo na drug stron. Tylko jak tego dokona? Linda prbowaa ju
wszystkiego inic nie poskutkowao. Co ma robi? Jeli jest podobna
do wielu innych wspczesnych kobiet, pytania te bd spdza jej
sen zoczu.
Czstotliwo, zjak natykam si na problemy podobne do sytuacji wmaestwach Lindy iRogera, wpyna na decyzj napisania tej ksiki. W szczeglnoci chodzi mi o t bardziej wraliw
stron w umierajcym zwizku. Powiem konkretniej: w kadym
rozpadajcym si maestwie jedna strona na og nie zwraca
uwagi na powikszajcy si dystans, podczas gdy druga jest ztego
powodu wystraszona, anawet przeraona. Osoba, ktrej nie zaley,
nie uwiadamia sobie zagroe, wic opiera si staraniom wspmaonka, nie chce wybra si do specjalisty po porad, nie godzi
12
si na kompromis, a nawet na zwyk rozmow o trudnych sprawach. Wszystko kwituje jednym krtkim zdaniem: Nie ma adnego problemu!
Strona bardziej wraliwa, ktr na og jest zpocztku kobieta,
zdaje sobie spraw, e dzie po dniu co cennego wymyka jej si
z rk. Wszystko, co wartociowe, wisi na wosku, wic budzi si
wnocy irozmyla oprzeszoci. Myli odzieciach tych licznych
dzieciakach, ktre posapuj niewiadome w swoich eczkach
i zastanawia si, co z nimi bdzie. Stara si o uczucia maonka
iwpada wdepresj, gdy nic nie dostaje.
Oczywicie nie twierdz, e za rozpad maestwa mona wcaoci obwinia jedn stron, wic nie oskaram ani mczyzn, ani
kobiet. Konflikt maeski zawsze dotyczy dwojga niedoskonaych
istot ludzkich, ktre w rnym stopniu s za wszystko odpowiedzialne. Niemniej na og jedno z maonkw jest gotowe zrobi
wszystko, by ratowa zwizek, adrugie robi wraenie obojtnego.
Niniejsza ksika przeznaczona jest dla tych bardziej wraliwych osb, oktrych mona myle, e wekstremalnych przypadkach bd poszkodowane. Jej tre ma za zadanie nie pomoc strapionej osobie, eby potrafia wzmocni lub zachowa zwizek
maeski, nawet jeli nie ma wsparcia ze strony wspmaonka.
Jakiej bowiem rady mona udzieli Lindzie, ktrej m ma romans
zinn kobiet, albo Rogerowi, ktrego ona nie szanuje ichyba nienawidzi, albo kobiecie, ktrej m jest alkoholikiem lub narkomanem, lub maltretuje dzieci? A kobiecie, ktra kocha ma i ktr
kocha m, lecz ona niepokoi si absolutnym brakiem romantycznych uczu wich zwizku? Czy jest sposb, eby oywi ich maestwo, ale bez cigego zjej strony gderania?
W istocie kady program doradczy ma na celu zblienie dwojga
ludzi na tyle, by przynajmniej zgodzili si rozmawia oswoich problemach. Jeli trzeba, terapia moe dotyczy jednego zmaonkw,
tak eby go wzmocni, eby potrafi sobie radzi zkryzysem. Nasz
cel jest jednak szczeglny: chcemy pomaga tak, eby jeden maonek umia maksymalnie powikszy szanse zachowania maestwa, jak wprzypadku Lindy, idotrwa do koca tej dugiej nocy.
Ajest to zadanie bardzo trudne.
W procesie docierania do tych maonkw, przez ktrych dzieje si le, chciabym osign owiele wicej. Przedstawione przeze
mnie zasady s trafne zarwno w przypadku ma, jak i ony
13
Majc nadziej, e nie wpadn wt sam puapk leczenia wszystkich, powiem otwarcie, co sdz ozawartych wtej ksice mylach.
Moliwo wgldu w ludzkie zachowania nie zdarza si czsto,
wkadym razie wmoim przypadku. Jeli zatem czowiek natknie
si wyciu na kilka podstawowych zasad, to ju wiele zdoby. Na
dalszych stronach skoncentruj si na jednej ztych, ktre zdoaem
zrozumie. Nazywam j koncepcj mioci stanowczej. Co prawda
nie pomaga ona wuzyskaniu idealnej gadkoci ud ani wzdobywaniu bogactwa, ale powinna pomc, gdy trzeba sobie radzi we
wspyciu zotaczajcymi nas ludmi.
14
2.
Panika
iudobruchanie
Tylko ludzie, ktrzy dowiadczyli odtrcenia przez ukochanego
maonka lub kochanka, potrafi w peni zrozumie fal smutku,
jaka ogarnia czowieka wmomencie zagroenia. Nic innego nie ma
znaczenia. Nie ma pocieszajcych myli, brakuje nadziei izainteresowania przyszoci. Uczucia zmieniaj si gwatownie od rozpaczy do akceptacji. Jeli miabym takie dowiadczenie okreli bardzo krtko, to wybrabym sowo: panika.
Poniewa panika jest charakterystyczn reakcj na odtrcenie,
atwo sobie wyobrazi ogrom odczuwanego nieszczcia, gdy pojawia si nowy iby moe modszy kochanek! adne inne dowiadczenie nie da si porwna zudrk wypywajc ze wiadomoci,
e osoba, ktrej przysigo si wierno na cae ycie, zdradzia
i zbliya seksualnie z kim obcym. atwiej byoby znie mier
ni odrzucenie jak stary but. Ludzie, ktrzy dowiadczyli takiej
straty, opowiadaj, e najbardziej bolesnym aspektem jest samotno iwiadomo, e niewierna maonka pociesza si wramionach innego. Jake desperacko potrzebuj chrzecijaskiej porady
ci, ktrzy sobie uwiadamiaj, e ich domu nie omino cudzostwo!
Gdy takiej porady brak, odtrcony mczyzna lub kobieta reaguje tak, e jeszcze pogarsza sytuacj. Toncy prbuje chwyci si
czego, co pywa, nawet osoby, ktra przychodzi na ratunek.
Ogarnity panik kochanek na og chwyta i chce przytrzyma
15
oddalajcego si partnera. Wiele razy byem wiadkiem takich sytuacji. Wzburzone emocje sigaj czsto ekstremalnych poziomw.
Gdy mczyzna dowiaduje si, e maestwo (lub stan przedmaeski) si rozpada, pierwsz reakcj jest na og szok iniedowierzanie. Pniej przychodzi pacz, zgrzytanie zbw, baganie
o przebaczenie i odbudowanie zwizku. Obiecuje on wwczas, e
bdzie lepszym kochankiem, e bdzie si bardziej troszczy, e
rzuci prac lub pjdzie do pracy, e bdzie czciej przynosi kwiaty, e zgadza si na dziecko czyli oferuje to, co ma jakiekolwiek
znaczenie dla rozczarowanej maonki. Padaj propozycje wsplnego udania si po porad do specjalisty, ale ona na og odrzuca t
ofert, bo mylami jest ju gdzie indziej. Agdy negocjacje nie przynosz adnych skutkw, zaczyna si stadium gniewu, przywoywanie zpamici najpodlejszych, najbardziej wrogich myli. Wtej fazie
mczyzna moe zagrozi, e zrobi krzywd swojej kobiecie, czasami nawet si do tego posuwa. Zprzemoc lub bez niej wrogo tej
cikiej prby wkocu uchodzi jak para iwszystko koczy si wyczerpaniem fizycznym iemocjonalnym. Pniej pojawia si krtki
okres akceptacji, apo nim znowu wraca smutek ial, jak nieproszony, natrtny go. Wkocu cykl si zamyka iwkko powtarza.
W dalszym cigu pozwol sobie cytowa listy ilustrujce podobne okolicznoci. To chyba jest najlepszy sposb. Bd to myli
iodczucia prawdziwych ludzi, tych, ktrzy dowiadczyli zaprezentowanych na wstpie rozdziau kopotw. Faye to osoba, ktra
wpadszy wpanik, zacza baga ma itargowa si znim. Oto,
co napisaa:
Drogi doktorze Dobson!
Pisz do pana w sprawie mojego maestwa. Jaki czas temu
m mi powiedzia, e ju mnie nie kocha i wkrtce zamierza
odej. Bagaam, eby mnie nie opuszcza, wic nawet zosta na
jaki czas. Ale pewnego wieczoru zrobi si bardzo okrutny izanim wyszed, powiedzia mi wiele przykrych rzeczy.
Odkd odszed, ado dzisiaj nie wiem dlaczego, czuj si poniona za kadym razem, gdy go spotykam. Bagam, eby odwiedza dzieci imnie, aon tylko mwi: Nie chc ztob rozmawia!.
Mwi, jak bardzo go kocham, aon odpowiada: Ale ja ciebie nie
kocham! Nie mog powiedzie, e ci nienawidz, ale i nie kocham!. Ato tak bardzo boli!
16
17
M Lindy grozi rozwodem, jeli ona nie zgodzi si na sprowadzenie kochanki do ich rodzinnej sypialni. Bya to nie tylko brutalna forma przekupstwa, ale i sposb wyprbowania jej pewnoci
siebie iposzanowania wasnej osoby. Niestety, Lindzie si nie udao.
Chciabym stanowczo stwierdzi, e moja niech do zaegnywania konfliktw wformie bagania nie ma nic wsplnego zpoczuciem dumy. Gdyby rezygnacja zwasnej godnoci moga uratowa
maestwo, sam entuzjastycznie bym si na to zgodzi. Niestety,
prawda jest zupenie inna. Nic szybciej nie niszczy zwizku ni to,
gdy na przykad kobieta rzuca si zpaczem na ma ibaga olito.
Takie postpowanie wzbudza wobojtnym maonku jeszcze wiksz niech ipragnienie ucieczki, jak od pijawki, ktra grozi wyssaniem krwi. Taki czowiek moe wspczu skrzywdzonej onie iaowa, e sprawy nie potoczyy si inaczej, ale nie czuje si na siach
przysta na ycie wtakich warunkach.
Chyba do wyranie daem do zrozumienia, dlaczego nie zgadzam si ztymi chrzecijanami, ktrzy zalecaj, by odtrcony m
lub ona umiechali si w chwili zerwania zwizku lub w obliczu
zdrady iudawali, e nic si nie stao. Tego typu zachowanie polecaj
czsto ci, ktrzy wdzisiejszych czasach pisz ksiki dla kobiet. Mwi: Kobiety, kochajcie swoich mw, awczeniej czy pniej oni
si zreflektuj. Wanie ztak rad spotkaa si Linda, biorc sobie
do serca sowa jakiego zbkanego autora, ktry obiecywa: Bg
nie pozwoli, eby doszo do czego zego, dopki bdziesz ulega.
To zdanie brzmi tak, jakby z ambony zacza przemawia Pollyanna.
Ja rozumiem igboko wierz wprzedstawion wLicie do Efezjan iinnych czciach Pisma witego biblijn koncepcj podporzdkowania si. Istnieje jednak ogromna rnica midzy pewn
siebie, posuszn kobiet awycieraczk do butw. Przecie wszyscy
wiedz, do czego suy wycieraczka. Ponadto bardzo niezdrowe jest
duszenie wsobie smutku iniepokoju, ktre powstaj wrozpadajcym si maestwie. Stres, ktry nie znajduje ujcia, moe by
przyczyn powstawania wrzodw, nadcinienia, anawet raka.
Dobre maestwo wspiera si na wzajemnej maeskiej ODPOWIEDZIALNOCI. Maonkowie wzmacniaj w sobie odpowiedzialne zachowania dziki inspirowanemu przez Boga systemowi zachowania rwnowagi. Gdy tej rwnowagi nie ma, jedna strona
moe dopuci si zniewagi, ponienia, oskarenia iwymiewania
19
ju do ustpliwej ony, ktra daje mu wszystko, niczego nie dajc wzamian. Ale na trzewo czy pod wpywem alkoholu tak naprawd niewielu mczyzn potrafi to znie!
Waniejsze jest jednak zrozumienie kobiety. Czy ona rzeczywicie jest wita? Jasne, e nie! Jest po prostu delikatn istot, ktra
po namyle dosza do wniosku, e jedynym wyjciem jest siedzie
cicho. By moe wmodoci protestowaa ipodczas ktni ucierpiaa bardziej ni jej zalany maonek? Amoe znatury kocha spokj
i nie lubi konfliktw? Tak czy owak wie, e m moe wkrtce
odej, a ona nie chce go prowokowa. Dlatego czeka cierpliwie,
majc nadziej, e on si zmieni.
Zwyka kobieta, ukrywajca swoje prawdziwe uczucia, wydaje
si zamroczonemu alkoholem mczynie wita, chocia na pewno strasznie cierpi. Jest podobna do kaczki, ktra nad powierzchni
wody sprawia wraenie spokojnej iopanowanej, apod wod macha
nkami jak szalona. Skd pewno, e ta kobieta skrywa bl? Po
pierwsze dlatego, e ludzie zadowoleni nie pacz po nocach, apo
drugie dlatego, e ludzka psychika jest bardzo delikatna. Uczucia s
jak doskonale nastrojone skrzypce niewprawna rka moe je zatwoci rozstroi. Kobieta, oktrej mowa wpiosence, jest krzywdzona przez czowieka, ktrego kocha, ina pewno odczuwa zdenerwowanie, niech iodraz do siebie samej. Ludzie czsto miewaj
takie odczucia, azwaszcza kobiety.
Musimy sobie jeszcze odpowiedzie na pytanie, co ona zamierza zrobi, by pozby si tych negatywnych uczu. Tumienie ich,
upychanie na dnie duszy, jest rwnoznaczne ze skadowaniem dynamitu. Wczeniej czy pniej jaka iskierka spowoduje wybuch.
Jeeli maestwo ma trwa przez cae ycie, nie wolno akumulowa niechci, ktra wkocu moe si zmieni wnienawi. Musi
istnie mechanizm uwalniania niewielkich napi, gdy tylko si pojawi.
Jeli za nie ma tego zaworu bezpieczestwa, to co po pewnym
czasie stanie si ztak wit osob? Zamy, e jej m alkoholik
zostanie, ale dalej bdzie wykorzystywa jej bierno. Najprawdopodobniej wprzyszoci dojdzie do eksplozji. Zobaczmy, co moe
si sta po dwudziestu latach, na przykadzie innej witej kobiety, rwnie przedstawionej wpiosence wstylu country, tym razem
zatytuowanej Tatusiowi.
22
23
3.
Puapka wraliwoci
Mam nadziej, e do tej pory udao nam si udokumentowa trzy
wnioski:
W konflikcie maeskim (lub przedmaeskim) na og
jednej stronie bardzo zaley na zwizku, druga za czuje si
bardziej niezalena, anawet obojtna.
Gdy zwizek si zaamuje, wraliwszy partner wpada wpanik. Do charakterystycznych zachowa naley lamentowanie, baganie, ciskanie si. Reakcja moe by rwnie
przeciwna, awtedy mamy do czynienia zagodzeniem caej
sprawy ibiernoci.
I chocia reakcje te s naturalne izrozumiae, rzadko bywaj skuteczne. Faktycznie na og dziaaj odwrotnie, niszcz zwizek, ktry tak desperacko prbuje uratowa zagroony partner.
W poprzednim rozdziale mwilimy ostrachu ismutku, ktre pojawiaj si wumyle odtrconej ony. Teraz przyjrzyjmy si mowi,
ktry odsuwa si od zwizku. eby odcign go od krawdzi, trzeba rozumie, jakie siy nim kieruj. Zastanwmy si, dlaczego mczyzna lub kobieta postanawia zerwa? Co myli, odrzucajc oferowan bezwarunkow mio? Co kryje psychika kobiety, ktra ma
romans ze swoim szefem? Czy jedynym motywem jest pragnienie
nowych dozna?
Zaobserwowaem, e pragnienie zakazanego owocu rzadko
bywa prawdziwym powodem rozpadu maestwa. Na dugo przed
24
26
Oto wrcz doskonay opis sytuacji. Mamy mczyzn, ktry nie szanuje ony, traktuje j jak niechciane dziecko. Gotw jestem si zaoy, e chciaby w jaki sposb wymiga si od powice i obowizkw. Z drugiej jednak strony syszymy, jak kobieta pyta: Co
dzieje si wjego umyle? Dlaczego jest taki oziby ioschy? Odpowied? On czuje, e wpad wpuapk.
Silne pragnienie ucieczki od maestwa moe si pojawi ju
wpierwszym dniu miodowego miesica albo po pidziesiciu latach. Umczyzn jest to gwny skadnik kryzysu wieku redniego.
Ale to uczucie ograniczenia nie dotyczy wycznie mczyzn. Ukobiet pojawia si (cho nie zawsze) wreakcji na brak romantyzmu,
na sytuacj, ktrej nie da si polepszy. ona moe latami wyciga
rk do ma, baga oto, by zwraca na ni uwag, zrzdzi, gdy jej
nie zauwaa, a wreszcie krzycze w duchu: Ratunku! Dusz si
wtym maestwie bez mioci! Niech mnie kto ztego wycignie!.
Jakie to poza tym smutne, e m, ktry czuje, i wpad wpuapk iwalczy zchci ucieczki, coraz bardziej zapada si wruchomych piaskach maeskiego zwizku. Dlaczego? Poniewa im bardziej walczy o odzyskanie wolnoci (czy tylko o odrobin wolnej
przestrzeni), tym mocniej przeraona ona trzyma go przy sobie.
Nawet zmienne uczucia strony odrzuconej interpretowane s jako
prba pochwycenia izatrzymania. Oto przykad:
al:
Gniew:
Oskaranie:
Udobruchanie:
lepe oddanie:
dlaczego naturalna reakcja ogarnitej panik ony jeszcze dalej odpycha zachowujcego si chodno ma. Im bardziej stara si on
uwolni zograniczajcych jego wolno wizw, tym cianiej ptla
zaciska si wok jego szyi. Taki mczyzna zaczyna nawet cierpie
na klaustrofobi pragnie za wszelk cen zerwa stryczek. Czasami nawizuje kontakty zinn kobiet, eby tylko uciec od kurczowego ucisku swojej ony.
By moe zachowam si przesadnie, niemniej sprbuj pewne
waniejsze koncepcje przedstawi graficznie. Ludziom, ktrym
udzielam porad, wyjaniam to wszystko, uywajc doni:
Kobieta imczyzna postanawiaj si pobra iy szczliwie. Jednak wpewnym momencie mczyzna zaczyna odczuwa, e maestwo stao si dla niego puapk. Maonka obraa go izanudza
wymwkami, wic on odrzuca ostatnie sowa przysigi maeskiej:
nie opuszcz ci a do mierci.
Chcc pozby si uczucia ograniczenia wolnoci mczyzna stopniowo odsuwa si, oddala od ony.
28
Kobieta obserwuje ucieczk mczyzny ireaguje. Pod wpywem impulsu goni go, jeszcze bardziej zmniejszajc woln przestrze.
ZAMIAST...
30
4.
Mio moda,
mio prawdziwa
Zastanawialimy si do tej pory nad tymi zasadami psychologicznymi, ktre ludziom dorosym wydaj si niejasne i ulotne. Doroli
bowiem potrafi ukrywa uczucia nawet przed samymi sob. By
moe koncepcje te atwiej bdzie nam zrozumie na przykadzie ludzi modych. Wczasach modzieczych randek jednym zwarunkw zwrcenia na siebie uwagi byo zachowanie rezerwy, pewna
obojtno izrwnowaenie. Najwiksze sukcesy uczuciowe odnosili ci z naszych rwienikw, ktrzy umieli zachowa dystans,
flirtowali, nie okazujc prawdziwego zainteresowania. Iodwrotnie
na przegran zawsze byli skazani ci bardziej wymagajcy, owadnici chci posiadania, ktrzy bez przerwy telefonowali lub parkowali samochd wcieniu drzew, by szpiegowa partnera, anastpnego dnia wytykali mu, co robi poprzedniego wieczoru. Taki by
pocztek koca, ktry ostatecznie prowadzi do odizolowania tego
czowieka.
Wspczeni modzi ludzie rnie okrelaj rozpadajcy si romans, ale oglne zasady tej gry nie ulegy zmianie. Podczas ktni
jedn stron mona porwna do cinanej winoroli, drug do
dbu, ktry stoi niewzruszony.
Kim jest mczyzna, ktry amie serce kobiecie izachowuje pozory niezalenoci i bezpieczestwa? Czy znajduje zadowolenie
w drczeniu swej byej dziewczyny? Na og nie. On jest tylko
egoistycznie nastawionym indywidualist, ktry uwielbia goni, ale
31
34
mniej potrzebuje swego maonka, ten sprawuje kontrol nad caym zwizkiem. Uwaam, e to jest prawda.
35