You are on page 1of 49

1

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Zesp autorski (pracownicy Wydziau Rozwoju Miasta UM Olsztyna):


mgr in. arch. Ewa Gadomska koordynacja, przestrzenie publiczne,
opracowanie graficzne
mgr in. Mirosaw Arczak infrastruktura rowerowa
mgr in. arch. Anna Damicz-Wejs zabytki i dobra kultury wspczesnej
Beata Korzeniowska komunikacja
mgr in. arch. Katarzyna Niebrzydowska funkcja
mgr in. Justyna Sarna Pezowicz finansowanie unijne
mgr in. Alina Winiewska infrastruktura
dr in. arch. krajobrazu Tekla urkowska ziele
mgr in. arch. Magdalena Rafalska Dyrektor Wydziau Rozwoju Miasta

Wsppraca (autorzy raportw z konsultacji spoecznych):


mgr in. Borys Zadorecki lider grupy "Komunikacja i Przestrze"
Bartomiej Biedziuk lider grupy "Spoeczestwo i gospodarka"

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Spis treci:
I. Charakterystyka Zintegrowanego Programu Rozwoju Przestrzennego
rdmiecia Olsztyna......................4
1. Przyczyny powstania Programu....................6
2. Nadrzdne dokumenty dla Programu i powizane z nim opracowania..........6
3. Dziaania poprzedzajce tworzenie Programu...............9
Mapa nr 1 Delimitacja, istniejcy stan planowania
4. Opracowania powstae w czasie prac nad Programem...........11
5. Dziaania biece w przestrzeni rdmiecia w czasie prac nad Programem....12
II. Cele Programu......................14
1. Cel gwny.........................14
2. Cele strategiczne...............................14
3. Cele operacyjne......................15
III. Kierunki przeksztace przestrzeni rdmiecia Olsztyna.......16
1. Komunikacja.........................16
Mapa nr 2 Komunikacja
2. Przestrzenie publiczne.....................21
3. Ziele...........................23
Mapa nr 3 Przestrzenie publiczne i ziele
4. Funkcja........................26
Mapa nr 4 Struktura funkcjonalno-przestrzenna
5. Zabytki i dobra kultury wspczesnej...............................28
Mapa nr 5 Zabytki i dobra kultury wspczesnej
6. Infrastruktura........................31
7. Spoeczestwo i gospodarka.................33
8. Plany zagospodarowania przestrzennego w rdmieciu ........33
Mapa nr 6 Obszary rdmiecia do objcia planami (mpzp)
IV. Podsumowanie ......................35
1. Cele programu a projektowane dziaania ..............35
2. Opracowania dotyczce przestrzeni rdmiecia wskazane dla osignicia
celw Programu.......................38
3. Projektowane dziaania a finansowanie unijne ...................38
4. Konsultacje spoeczne a finalny projekt Programu ...........46
5. Monitoring Programu....................48
6. Sowniczek..............................................................................................................49
Schemat Programu

Okolice Ratusza widok


z lotu ptaka

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

I. Charakterystyka Zintegrowanego Programu Rozwoju


Przestrzennego rdmiecia Olsztyna
Zintegrowany Program Rozwoju Przestrzennego rdmiecia Olsztyna (nazywany
dalej Programem) jest dokumentem strategicznym, okrelajcym cele, ktre przeo
si na kierunki rozwoju kluczowego obszaru miasta. Kierunki zostan zapisane
w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego (teoria), oraz zdeterminuj dziaania (praktyka). Przedstawiono to na poniszym schemacie.

Rys.1 Synteza Programu

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Program wpisuje si w zalecenia i strategie Karty Lipskiej oraz cele Krajowej Polityki
Miejskiej.
Z zaoenia Program jest:
zgodny z nadrzdnymi dokumentami strategiczno-planistycznymi (Strategia rozwoju miasta Olsztyn 2020, Studium uwarunkowa i kierunkw rozwoju przestrzennego
miasta Olsztyna, obowizujce miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego);
syntetyczny (nie powiela informacji zawartych w innych dokumentach i opracowaniach);
modyfikowalny (pozwalajcy na wprowadzanie koniecznych zmian w wyniku oceny
i monitoringu oraz dziaa biecych);
weryfikowalny (umoliwiajcy ocen stopnia realizacji monitoring Programu).
Dziki zgodnoci z dokumentami nadrzdnymi, prowadzonej rwnolegle Strategicznej Ocenie Oddziaywania na rodowisko oraz uchwaleniu przez Rad Miasta, Program bdzie dokumentem wspierajcym starania o dofinansowanie UE. Przyjmuje
si wykonanie programu do koca 2020 r.
Program ma form:
drukowanego dokumentu (przedstawionego Radzie Miasta jako zacznik do uchway na temat Programu);
schematu (dajcego caociowy ogld i uatwiajcego zarzdzanie Programem);
prezentacji PPT (na potrzeby mediw, wystpie, konferencji);
Wskazane jest przygotowanie ulotki informacyjnej o Programie, napisanej syntetycznie jzykiem niespecjalistycznym, do szerokiego rozpropagowania.
W programie zastosowano kod kolorystyczny wicy cele Programu i kierunki
dziaa.

Stare Miasto widok


z lotu ptaka

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

1. Przyczyny powstania Programu


A. Brak miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego dla kluczowych obszarw rdmiecia Olsztyna.
B. Potrzeba caociowego, wielopaszczyznowego podejcia do porzdkowania rdmiejskiej przestrzeni (komunikacja, przestrzenie publiczne, ziele, funkcja, infrastruktura, zabytki) w powizaniu z pozostaymi obszarami miasta.
C. Zgaszane przez mieszkacw problemy i potrzeby:
a) dominacja ruchu samochodowego utrudnienia dla pieszych w postaci duej iloci
przej z sygnalizacj wietln i wskich chodnikw, ruch samochodowy tranzytowy
przez rdmiecie, utrudnienia w funkcjonowaniu komunikacji publicznej, nieuporzdkowane parkowanie samochodw;
b) mao atrakcyjnych przestrzeni publicznych zawaszczanie przestrzeni publicznych pod parkingi, brak urzdze dla dzieci, niedostateczna ilo przestrzeni sucych aktywnej rekreacji;
c) rdmiecie niedostpne dla rowerw niespjna sie tras rowerowych i niedostateczny stan infrastruktury towarzyszcej (cieki rowerowe, parkingi i stojaki dla
rowerw);
d) potrzeba wikszej dbaoci o rdmiejsk ziele systematyczny ubytek drzew
w rdmieciu, zawaszczanie zielecw pod parkingi;
e) rdmiecie mao atrakcyjne dla mieszkacw wyprowadzanie si mieszkacw
rdmiecia do osiedli podmiejskich oraz pooonych przy granicy miasta; brak infrastruktury spoecznej.
D. Potrzeba znalezienia formuy tworzenia dokumentu pozwalajcej na dowolne
ksztatowanie harmonogramu konsultacji spoecznych, koordynowanie dziaa
biecych, poszerzenie analizy o aspekt spoeczny i gospodarczy. Przygotowanie
planu zagospodarowania dla rdmiecia bez poprzedzajcego go Programu
wizaoby si z ograniczeniem udziau spoecznego do moliwoci regulowanych
ustaw o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zwizanych w wikszoci
z gotowym ju projektem planu (debata spoeczna nad projektem planu i skadanie
uwag do niego).

2. Nadrzdne dokumenty dla Programu i powizane z nim opracowania


A. Karta Lipska
Karta Lipska na rzecz zrwnowaonego rozwoju miast europejskich to dokument UE
w sprawie rozwoju miast i ich spjnoci terytorialnej, podpisany w 2007 r. Kadzie on
nacisk na wysok jako przestrzeni publicznych, zachowanie dziedzictwa architektonicznego, modernizacj sieci infrastruktury i popraw wydajnoci energetycznej,
rozwj transportu miejskiego, integracj rnych form transportu, w tym rowerowego
i pieszego, denie do zwartej struktury zasiedlenia (reurbanizacja). Karta zaleca
angaowa obywateli w proces tworzenia miast.

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

B. Krajowa Polityka Miejska


Krajowa Polityka Miejska bdzie pastwowym dokumentem, sucym celowemu,
ukierunkowanemu terytorialnie dziaaniu pastwa na rzecz zrwnowaonego rozwoju
miast. Wrd celw KPM znalazy si:
a) miasto spjne (odbudowa zdolnoci do rozwoju poprzez rewitalizacj zdegradowanych spoecznie, ekonomicznie i fizycznie obszarw miejskich);
b) miasto zwarte i zrwnowaone (wspieranie zrwnowaonego rozwoju orodkw
miejskich, w tym przeciwdziaanie negatywnym zjawiskom niekontrolowanej suburbanizacji).
C. Lokalne dokumenty strategiczno-planistyczne:
a) Strategia rozwoju miasta Olsztyn 2020 (padziernik 2013 r.) w ramach celw
operacyjnych wskazuje nastpujce dziaania:
podnoszenie jakoci przestrzeni publicznych jako miejsc sucych integracji
mieszkacw i sprzyjajcych rozwojowi spoeczestwa obywatelskiego (wspieranie
inicjatyw w zakresie rewitalizacji tkanki miejskiej z jednoczesnym wykorzystaniem
walorw rodowiskowych Olsztyna oraz modernizacja i budowa targowisk);
inicjowanie i realizacja projektw przyjaznych komunikacyjnie mieszkacom Olsztyna (realizacja inwestycji nakierowanych na uspokajanie ruchu samochodowego
w rdmieciu, popraw jakoci transportu zbiorowego, ruchu rowerowego i pieszego, rozwj systemu parkowania);
b) Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego
Olsztyna (maj 2013 r.) wrd celw polityki przestrzennej wskazuje:
w zakresie komunikacji uzyskanie ukadu piercieniowego rdmiejskiego umoliwiajcego wprowadzenie preferencji dla transportu publicznego, stref ruchu uspokojonego oraz dostpnoci pieszej i rowerowej;
uzyskanie wysokiej jakoci przestrzeni publicznych Strefy rdmiejskiej;
zachowanie i rozwj obszarw zieleni urzdzonej, parkowej z usugami turystyki,
sportu i rekreacji;
intensyfikacj wykorzystania ju zagospodarowanych terenw;
utrzymanie i rozwj istniejcych przej pieszych czcych Stref rdmiejsk
i Zatorze w sposb bezkolizyjny z ukadem drogowym i torami kolejowymi;
c) obowizujce miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego w rejonie
rdmiecia:
CENTRUM (Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Olsztyna
dla terenu CENTRUM);
ZAKOLE YNY (Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Olsztyna dla terenu rdmiecia midzy ulicami Feliksa Szrajbera, Niepodlegoci i rzek
yn);
PLANTY (Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Olsztyna dla
terenw zieleni wok Starego Miasta zawartych miedzy ulicami: Wyzwolenia, F. Nowowiejskiego, Jednoci Sowiaskiej, S. Pieninego, rzek yn, ulicami M. Mochnackiego, Grunwaldzk, M. Kromera i lini kolejow Olsztyn Warszawa/ Gdask);
PARK CENTRALNY (Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, Olsztyn
Park Centralny);
PLANTY-zmiana (Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta Olsztyna terenw zieleni wok Starego Miasta w rejonie ul. S. Pieninego dla terenu
ZP-2 i czci terenu ZP-1);

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

PLANTY-MYN (Zmiana Miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego


miasta Olsztyna terenw zieleni wok Starego Miasta przy ul. F. Nowowiejskiego
dla terenu usug 2UT);
RDMIECIE DWORZEC GWNY (Miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego czci rdmiecia w rejonie Dworca Gwnego w Olsztynie);
d) dla obszaru rdmiecia przyjto kilka uchwa inicjujcych miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego do tej pory nie zrealizowanych:
NOWOGRUNWALDZKA (Zmiana planu oglnego zagospodarowania przestrzennego m. Olsztyna dla terenu rdmiecia, midzy ulicami F. Szrajbera, A. liwy,
Warszawsk i rz. yn) 2002 r.;
RDMIECIE I (Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego m. Olsztyna
dla terenu rdmiecia ograniczonego ulicami Pieninego, Jednoci Sowiaskiej,
Nowowiejskiego, Wyzwolenia, lini PKP, ul. Lanca, Mickiewicza, projektowan
Obiegow, Niepodlegoci i zakolem rz, yny) 2003 r.;
RDMIESCIE II (Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego miasta
Olsztyna rdmiecie II) 2003 r. ;
oraz na terenie przylegym do Koszar Dragonw:
GIETKOWSKA (Zmiana planu oglnego zagospodarowania przestrzennego miasta
Olsztyna terenu pooonego midzy zakolem rzeki yny, lini PKP, Al. Wojska
Polskiego i Kasprowicza) 2003 r.
Jednym z zada Programu byo zweryfikowanie zasadnoci dawno wszcztych planw i ewentualne wskazanie terenw, dla ktrych bd sporzdzone nowe plany
zagospodarowania w rdmieciu;
W trakcie prac nad Programem zainicjowano pi nowych planw zwizanych
ze rdmieciem: RDMIESCIE DWORZEC GWNY, KOCIUSZKI, DOLNE
PRZEDMIECIE, PLANETARIUM oraz RDMIECIE ONIERSKA. Plan dla
dworca gwnego zosta uchwalony.
D. Dokumenty powizane (dostpne na stronie internetowej UM Olsztyna:
www.olsztyn.eu )
a) Raporty o stanie miasta
http://www.bip.olsztyn.eu/bip/folder/3636/raporty_o_stanie_miasta/
b) Badanie opinii mieszkacw Olsztyna
http://www.bip.olsztyn.eu/bip/folder/3933/badanie_opinii_mieszkancow_olsztyna/
c) Program ochrony rodowiska dla miasta Olsztyna na lata 2011-2014 z perspektyw do roku 2018 (Olsztyn, 2011 r.);
http://www.olsztyn.eu/fileadmin/dokumenty-strategiczne/zal-do-XVIII-284-151211program-ochrony-srodowiska.pdf
d) Program ochrony rodowiska przed haasem dla miasta Olsztyna
(Olsztyn, 2011 r.) w kierunkach wskazuje na potrzeb tworzenia w miecie stref
uspokojonego ruchu, rozwijania systemu cieek rowerowych i pieszych,
wprowadzania ekologicznych rodkw transportu publicznego (tramwaj);
http://www.olsztyn.eu/fileadmin/dokumenty-strategiczne/zal-do-IX-118-270411Program-ochrony-srodowiska-przed-halasem.pdf
e) Strategia Bezpieczestwa Ruchu Drogowego dla Olsztyna na lata 2014-2020
wrd celw sucych zwikszeniu bezpieczestwa drogowego przedstawia: wprowadzanie stref ruchu uspokojonego oraz przyjcie priorytetu dla komunikacji
zbiorowej, pieszej i rowerowej;
http://www.kryzys.olsztyn.pl/sitefiles/file/Strategia_brd_dla_Olsztyna_2014-2020.pdf

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

f) Miejski Program Poprawy Bezpieczestwa Ruchu Drogowego na lata 2015-2017


wrd celw sucych zwikszeniu bezpieczestwa pieszego i rowerzysty podaje:
wprowadzenie stref uspokojonego ruchu oraz modyfikacja i usprawnienie organizacji
ruchu z priorytetem dla komunikacji zbiorowej, pieszych i rowerzystw;
http://www.bip.olsztyn.eu/bip/dokument/306204/zarzadzenie_nr_443_z_dnia_17_list
opada_2014_r_w_sprawie_realizacji_miejskiego_programu_poprawy_bezpieczenstw
a_ruchu_drogowego_program_operacyjny_na_lata_2015_2017/
g) Analizy przedwykonawcze parkingw alternatywnych wzgldem strefy patnego
parkowania na terenie Olsztyna (Olsztyn, 2011) analizy wstpne i transportowe,
techniczne terenu oraz finansowe dla dziesiciu lokalizacji parkingw paskich i wielopoziomowych w centrum Olsztyna;
h) Program budowy drg rowerowych w Olsztynie (listopad 2009);
http://www.olsztyn.eu/fileadmin/dokumenty-strategiczne/program-budowy-drogrowerowych.pdf
i) Koncepcja budowy rekreacyjnych drg rowerowych na terenie miasta Olsztyna
(listopad 2009)
http://www.olsztyn.eu/fileadmin/dokumenty-strategiczne/koncepcja-rekreacyjnychdrog-rowerowych-tom1.pdf.

3. Dziaania poprzedzajce tworzenie Programu


A. Zesp do spraw rdmiecia
Pod koniec 2011 r. Prezydent Olsztyna powoa zarzdzeniem Zesp ds. rdmiecia w skad ktrego weszli przedstawiciele Biura Planowania Przestrzennego
(obecnie Wydzia Rozwoju Miasta) oraz innych jednostek merytorycznych UM Olsztyna. Zesp spotyka si sukcesywnie w celu omawiania stanu zaawansowania
prac na Programem. cznie (do stycznia 2014 r. odbyo si 6 spotka). Poza spotkaniami Zespou ds. rdmiecia jego czonkowie aktywnie uczestniczyli w spotkaniach konsultacyjnych i konferencjach zwizanych z Programem.
Przedstawiciele jednostek merytorycznych sformuowali wnioski do Programu.
Zesp ds. rdmiecia po uchwaleniu Programu bdzie spotyka si w celu jego
monitorowania.
B. Delimitacja obszaru rdmiecia Olsztyna
Obszar cisego rdmiecia wyznaczony na uytek Programu posiada powierzchni
2,85 km2. Od pnocy ograniczony jest ulicami: Artyleryjsk, Kolejow, M. ZientaryMalewskiej, od wschodu projektowan ul. Obiegow, od poudniowego zachodu:
al. Niepodlegoci i terenem rezerwowanym pod budow ul. Nowogrunwaldzkiej.
Dodatkowo, jako potencjalne obszary rozwoju rdmiecia, wskazano: Dolne Przedmiecie (od poudnia), dawne Koszary Dragonw przy ul. Gietkowskiej (od pnocy)
oraz zachodni cz Parku im. J. Kusociskiego wraz z hal Urania (od wschodu).
Delimitacj rdmiecia zdeterminoway:
a) lokalizacja Starego Miasta;
b) usytuowanie usug i obiektw uytecznoci publicznej o charakterze ponadlokalnym;
c) wysoka intensywno zabudowy i dua gsto zaludnienia;
d) istniejce i projektowane bariery przestrzenne (tory kolejowe, ul. Obiegowa,
ul. Nowogrunwaldzka).

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Obszar rdmiecia Olsztyna wyznaczony dla Programu nie pokrywa si ze stref


rdmiejsk wskazan w Studium (jest mniejszy) oraz z administracyjn granic
dzielnicy rdmiecie (jest wikszy).
Wielko wyznaczonego obszaru pozwala na poruszanie si w jego wntrzu pieszo.
Odlego rodka geometrycznego rdmiecia (Plac Xawerego Dunikowskiego) od
jego granic nie przekracza 1200 m. Dystans ten pokonuje si w ok. 15 minut.
C. Analiza SWOT dla obszaru rdmiecia
a) mocne strony:
lokalizacja gwnych funkcji miejskich: kultura, sztuka, administracja, transport,
owiata, rozrywka;
obiekty cenne kulturowo (cise centrum historyczne);
atrakcyjno krajobrazowa (parki, rzeka yna);
kameralny charakter rdmiejskiej zabudowy;
biece i planowane dziaania inwestycyjne w rdmieciu: reaktywacja tramwaju,
budowa Parku Centralnego, rewaloryzacja Parku Podzamcze, modernizacja
dworcw kolejowych, konkursy architektoniczne na przestrze publiczn,
modernizacja ulic, przygotowywany System Informacji Miejskiej (SIM) oraz wdraany
system meblowania miasta;
b) sabe strony:
dominacja komunikacji samochodowej, niezorganizowanie miejsc parkingowych,
niedostpno rdmiecia dla rowerzystw, dekapitalizacja ulic;
przestrze publiczna w odcinkach (brak cigoci w rdmieciu i pocze z reszt
miasta, wyizolowanie Starego Miasta);
oddzielenie od Zatorza;
zdekapitalizowane dworce kolejowe;
mao pozytywnych przykadw wspczesnej architektury;
obszary nie zagospodarowane wymagajce szczegowych opracowa i nakadw
inwestycyjnych (Koszary Dragonw, podwrka w kwartaach zabudowy);
niszczejce obiekty zabytkowe;
chaos w informacji wizualnej;
c) szanse
odcienie komunikacyjne rdmiecia poprzez budow obwodnicy miasta
zwikszenie pocze pieszo-rowerowych z Zatorzem
d) zagroenia
brak obwodnicy miasta;
utrwalanie i pogbianie rozdzielenia z Zatorzem;
wypieranie usug generujcych ruch pieszy (drobny handel, gastronomia) poprzez
administracj, banki, due centra handlowe;
zamieranie rdmiecia z powodu przenoszenia si mieszkacw do nowych
osiedli na obrzeach miasta (urban sprawl).
D. Konsultacje spoeczne
Konsultacje spoeczne do Programu trway rok (od lutego 2012 r. do stycznia 2013 r.)
Spotkania konsultacyjne miay form otwartych zebra skierowanych do wszystkich
osb zainteresowanych omawian problematyk i odbyway si w Urzdzie Miasta.
Wydzia Rozwoju Miasta przygotowywa prezentacje ppt, ilustrujce wybrane problemy Programu i stan zaawansowania prac. W trakcie konsultacji wyoniy si dwie
grupy tematyczne: Komunikacja i przestrze oraz Spoeczestwo i gospodarka
a take liderzy obu grup. Wyniki konsultacji zostay zapisane w raportach kocowych.

10

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Wnioski wynikajce z konsultacji spoecznych oraz sposb ich uwzgldnienia w Programie zostay szerzej opisane w podsumowaniu Projektu (punkt IV-3).
E. Inwentaryzacja urbanistyczna rdmiecia
Inwentaryzacja powstawaa od czerwca 2012 do grudnia 2013 r. W jej przeprowadzenie wydatnie wczyli si studenci UWM odbywajcy praktyki w Urzdzie Miasta.
rdmiecie zostao podzielone na 6 stref (A, B, C, D, E, F), ktre ponadto zostay
podzielone na kwartay (A1, A2,..,B1, B2,itd.). Inwentaryzacj objto rwnie strefy
przylege (X,Y,Z). Inwentaryzowano funkcje budynkw, ich stan techniczny, lepe
ciany, wejcia do budynkw. Zaznaczano parkingi istniejce i nieformalne, nieformalne cigi piesze oraz ziele. Oprcz czci rysunkowej kady kwarta posiada
cz opisow i dokumentacj fotograficzn.
Gwne wnioski wynikajce z inwentaryzacji rdmiecia Olsztyna:
a) w rdmieciu przewaa zabudowa usugowa, mieszkalno-usugowa i uytecznoci publicznej;
b) ulice: Dbrowszczakw, Partyzantw oraz T. Kociuszki maj usugi w parterach
budynkw, dziki temu oraz usytuowaniu na trasie Dworzec G. Stare Miasto s
predestynowane do bycia promenadami;
c) w podwrkach kwartaw zabudowy dominuj substandardowe garae i parkingi,
brak jest urzdzonej przestrzeni z zieleni, ma architektur i placami zabaw;
d) kilka kwartaw zabudowy posiada potencja inwestycyjny (dua, ekstensywnie
wykorzystywana przestrze w cennej lokalizacji, moliwo dogszczenia zabudowy
po rozwizaniu problemw wasnociowych wykup czci garay).
F. W trakcie prac nad Programem wpyway rwnie indywidualne wnioski od
mieszkacw.
(mapa nr 1 Delimitacja, istniejcy stan planowania)

4. Opracowania powstae w czasie prac nad Programem


Powstay w celu szczegowego przeanalizowania wanych dla rdmiecia zagadnie (funkcja, komunikacja, ziele) oraz zebrania i usystematyzowania wiedzy na temat wnioskw mieszkacw Olsztyna dotyczcych przeksztace rdmiecia.
A. Inwentaryzacja urbanistyczna (patrz punkt I-3-E)
B. Program rozwoju terenw zieleni miejskiej
Program autorstwa Ogrodnika Miejskiego zosta wykonany w Wydziale Rozwoju Miasta i dotyczy caego obszaru gminy. Okrela dziaania w zakresie zieleni ujte
w mniejszych dotyczcych take rdmiecia programach takich jak: "Podnoszenie
atrakcyjnoci parkw", "Zazielenianie skwerw i zielecw", "Ziele w pasach drogowych", "Zielone podwrka, "Zielone place zabaw", "Zazielenianie szk i przedszkoli",
"Zielone cigi piesze", "Zielone chodniki".
C. Raport z konsultacji spoecznych
Raport powsta w dwch czciach: Komunikacja i przestrze oraz Spoeczestwo
i gospodarka. Raport stworzyli spoecznicy uczestniczcy w konsultacjach. Pracami
nad raportem kierowali dwaj liderzy wyonieni spord uczestnikw konsultacji spoecznych.
11

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Pierwsza cz raportu (Komunikacja i przestrze) zawieraa wnioski dotyczce m. in.:


a) wprowadzenia strefy tempo 30 ustanowienie w rdmieciu metodami przestrzennymi i organizacyjnymi obszaru uspokojonego ruchu samochodowego, pozwalajcego na bezpieczne poruszanie si niechronionym uczestnikom ruchu: pieszym
i rowerzystom;
b) zwikszenia dostpnoci transportu publicznego;
c) wprowadzenia udogodnie dla ruchu pieszego oraz stworzenie gwnych tras
pieszych;
d) wprowadzenia rozwiza usprawniajcych komunikacj rowerow;
e) podjcia dziaa w celu poprawy adu przestrzennego
f) realizacji idei Olsztyn miasto ogrd stworzenie planu ochrony i rozwoju
zieleni,
Druga cz raportu (Spoeczestwo i gospodarka) zawieraa wnioski
dotyczce m. in.:
a) funkcji jakie naley przypisa rdmieciu;
b) nadania priorytetowej roli ruchowi pieszemu w komunikacji rdmiecia;
c) propozycji oywienia gospodarczego i spoecznego rdmiecia;
d) powizania funkcjonalnego Koszar Dragonw ze rdmieciem.
D. Studium komunikacyjne obszaru rdmiecia Olsztyna zostao wykonane
przez zewntrzny zesp ekspertw (dr. Micha Beim, mgr in. Daniel Chojnacki, Dipl.
Ing. Torsten Perner, mgr in. arch. Adam Beim, mgr inz. Katarzyna Chojnacka, mgr
inz. Piotr Szczepaski, Pozna Wrocaw Berlin, marzec 2014 r.). Celem studium
bya analiza stanu istniejcego oraz przedstawienie gwnych zaoe dla ukadu komunikacyjnego rdmiecia. Zaproponowane dziaania miay na celu: zrwnowaony
rozwj miasta, rewitalizacj rdmiecia, popraw bezpieczestwa ruchu, wzrost atrakcyjnoci alternatywnych do samochodu form mobilnoci.
Za gwny problem rdmiecia uznano nadmierny ruch samochodowy. Rozwizaniu tego problemu maja suy miedzy innymi:
a) wprowadzenie strefy uspokojonego ruchu prawie dla caego obszaru rdmiecia;
b) stworzenie spjnej sieci tras rowerowych wspartej parkingami rowerowymi;
c) stworzenie priorytetowych cigw pieszych wraz z poczeniami pieszorowerowymi z Zatorzem;
d) ograniczenie rozbudowy ukadu drogowego.
Uwaga! Niedostateczne zagospodarowanie przestrzeni publicznych, dominacja
ruchu samochodowego, zmniejszanie si terenw zielonych oraz nieatrakcyjno funkcjonalno-przestrzenna rdmiecia Olsztyna to gwne tematy problemowe zdiagnozowane na podstawie materiaw wyjciowych do Programu
(opracowa, wnioskw indywidualnych, konsultacji spoecznych) oraz prac
nad Programem.

5. Dziaania biece

w przestrzeni rdmiecia w czasie prac nad Programem


Formua Programu umoliwiaa koordynowanie prac nad Programem z dziaaniami
biecymi w rdmieciu. Podczas tworzenia Programu miao miejsce wiele dziaa
w sferach: edukacyjnej, projektowej i realizacyjnej, w powizaniu z Programem.

12

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

A. Konkursy urbanistyczno-architektoniczne
Przestrzenie publiczne rdmiecia, jako miejsca reprezentacyjne, wymagaj szczeglnego podejcia. W trakcie trwania prac nad Programem w Urzdzie Miasta zorganizowano i rozstrzygnito trzy konkursy urbanistyczno-architektoniczne dla terenw
rdmiecia:
a) Konkurs otwarty na opracowanie koncepcji zagospodarowania otoczenia projektowanego Pomnika Armii Krajowej przy Al. Marsz. J. Pisudskiego w Olsztynie;
b) Konkurs otwarty na opracowanie koncepcji zagospodarowania Placu Xawerego
Dunikowskiego;
c) Konkurs urbanistyczno-architektoniczny na poczenie Parku Podzamcze, Parku
Centralnego i Placu Jednoci Sowiaskiej (fragment plant) przy jednoczesnej przebudowie mostu w. Jakuba oraz ulic S. Pieninego i S. Staszica w Olsztynie.
B. Konferencje i wydarzenia
W trakcie prac nad Programem Urzd Miasta zorganizowa dla mieszkacw cztery
spotkania otwarte o charakterze naukowo-informacyjnym, zwizane z tematyk
przestrzeni rdmiejskiej:
a) ArchFilmFest festiwal filmw o architekturze (luty 2012 r.), wydarzenie
otwierao cykl spotka w ramach konsultacji spoecznych;
b) Konferencj na temat odkrycia archeologicznego przy Wysokiej Bramie w Olsztynie (grudzie 2012 r.);
c) rdmiecie w ruchu konferencja powicona problematyce wpywu komunikacji na jako przestrzeni rdmiejskiej poczona z prezentacj Studium komunikacyjnego obszaru rdmiecia Olsztyna (marzec 2014 r.);
d) "Powrt do miasta" konferencja powicona suburbanizacji (wrzesie 2014 r.).
C. Plany miejscowe
W trakcie prac nad Programem wskazano tereny w rdmieciu do objcia miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego. Pi planw: KOCIUSZKI,
RDMIESCIE DWORZEC GWNY, RDMIECIE ONIERSKA, PLANETARIUM, DOLNE PRZEDMIECIE zostay zainicjowane w trakcie prac nad Programem. Plan dla dworca gwnego zosta uchwalony.
D. Dziaania projektowe oraz realizacyjne w rdmieciu powizane z pracami
nad Programem:
a) uspokojenie ruchu samochodowego w zwizku z budow tras tramwajowych:
Al. Marsz. J. Pisudskiego:
ul. T. Kociuszki:
b) udogodnienia dla rowerzystw:
zwikszenie liczby parkingw rowerowych w strategicznych lokalizacjach na terenie rdmiecia (w tym dziaania z udziaem sponsora prywatnego);
wprowadzenie rozwiza z zakresu organizacji ruchu drogowego zwikszajce
dostpno wybranych obszarw dla ruchu rowerowego (kompleksowe rozwizania
na Starym Miecie, dopuszczenie ruchu rowerowego na chodnikach wzdu ulic
z wyznaczonymi buspasami, wyczenie rowerzystw spod zakazw ruchu na obszarze Parku im. J. Kusociskiego);
uzupenienie lokalnej sieci tras rowerowych poprzez budow odcinkw drg dla
rowerw (np. w Parku Centralnym);
c) dziaania dla zieleni rdmiecia:

13

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

uatrakcyjnianie rdmiejskich skwerw, ktre jest w rnym stopniu zaawansowania i polega na odnawianiu zieleni (nowe nasadzenia, wymiana zieleni) oraz aranacji przylegych przestrzeni (nowe nawierzchnie, awki, wyposaenie do zabawy dla
dzieci); dziaania te dotyczyy skwerw: przy Dworcu Olsztyn Zachodni, w naroniku
ulic W. Ktrzyskiego i T. Kociuszki, na Placu Konsulatu Polskiego, przy Placu Jednoci Sowiaskiej, przy ul. M. Konopnickiej, przy ul. 1Maja (za pomnikiem S. Jaracza
i przed tzw. Akwarium), przy ul. Dbrowszczakw (okolice Sdu);
przywracanie ulicom charakteru alejowego (w ramach programu "Zielone chodniki"), tymi dziaaniami objto ulice: M. Kajki, M. Kopernika, Dbrowszczakw, A. Mickiewicza, Koobrzesk;
prace rewaloryzacyjne na cmentarzu w. Jakuba w ramach programu Zachowanie
starych cmentarzy);
uchwalenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego RDMIECIE DWORZEC GWNY.

II. Cele Programu


W wyniku analizy wnioskw, raportu z konsultacji spoecznych, inwentaryzacji
urbanistycznej oraz opracowa zwizanych z Programem okrelono cel gwny, cele
strategiczne i cele operacyjne dla przestrzeni rdmiecia Olsztyna.

1. Cel gwny
Wzrost atrakcyjnoci rdmiecia znaczcym czynnikiem wzrostu jakoci
ycia w Olsztynie ......
Tak sformuowany cel gwny podkrela wag kierunkw zmian w przestrzeni rdmiecia Olsztyna dla wszystkich mieszkacw miasta (aspekt lokalny) i jednoczenie
wpisuje si w Krajow Polityk Miejsk, w ktrej przeksztacenia rdmie wskazywane s jako jeden ze znaczcych czynnikw decydujcych o konkurencyjnoci
miast (aspekt ponadlokalny).

2. Cele strategiczne
Pokazuj do czego dymy, co ma charakteryzowa przestrze rdmiecia Olsztyna w przyszoci.
A. Cel strategiczny
Atrakcyjne cigi przestrzeni publicznych ..................
Przestrzenie publiczne to jeden z najwaniejszych elementw rdmiecia. Jako
przestrzeni publicznych decyduje o tym, czy mieszkacy chtnie w nich przebywaj.
rdmiecie Olsztyna posiada duy potencja (bogactwo zieleni, kameralno zabudowy, obiekty cenne historycznie, yna) by atrakcyjnie urzdzi przestrze publiczn.

14

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

B. Cel strategiczny
Efektywne zagospodarowanie rdmiecia wykorzystujce istniejc infrastruktur reurbanizacja ...............................................
Ze wzgldw ekonomicznych i funkcjonalnych wane jest, by zurbanizowan przestrze wykorzystywa intensywnie w sposb optymalny i zrwnowaony. Lokalizacja
i uzbrojenie terenw rdmiejskich decyduj o ich duej wartoci. rdmiecie Olsztyna (szczeglnie niezagospodarowane wntrza kwartaw) posiada potencja
inwestycyjny.
C. Cel strategiczny
Ziele istotnym czynnikiem ksztatujcym charakter rdmiecia OLSZTYN
O!GRD Z NATURY
Tereny zieleni w rdmieciu Olsztyna (parki, skwery, ziele towarzyszca przestrzeniom publicznym i obiektom zabytkowym) s poprzez swoj obfito elementem
charakterystycznym ju od czasw historycznych. Warto ta powinna by chroniona
i rozwijana.

3. Cele operacyjne
Su realizacji celw strategicznych
A. Cel operacyjny
Uspokojony ruch samochodowy w rdmieciu .................
Przestrze rdmiecia jest ograniczona. Nie mona w nieskoczono wprowadza udogodnie dla samochodw (zabieranie przestrzeni publicznych i zielecw
pod szersze drogi i nowe parkingi), poniewa spowoduje to marginalizacj ruchu
pieszego i rowerowego oraz utrudni sprawn obsug tego obszaru przez system
komunikacji zbiorowej. Tym samym istnieje uzasadniona obawa, e miejsca, ktre
powinny by szczeglnie zadbane, stan si nieprzyjazne i niebezpieczne.
Uspokojenie ruchu samochodowego pozwoli korzysta z walorw rdmiecia take
pozostaym uczestnikom ruchu: pieszym, rowerzystom, uytkownikom transportu
publicznego, a take stworzy warunki dla kreowania przestrzeni publicznych i rozwoju terenw zieleni. Uspokojenie ruchu nie powinno zasadniczo obnia dotychczasowej dostpnoci rdmiecia dla ruchu samochodowego, a gwny nacisk pooy
na rozwizania inynieryjne i organizacyjne zmierzajce do obnienia prdkoci
pojazdw.
B. Cel operacyjny
rdmiecie poczone z Zatorzem likwidacja barier
rdmiecie i Zatorze to obszary podobne strukturalnie poprzez gsto zaludnienia
i zabudowy, rozdzielone lini kolejow. Utworzenie midzy nimi dodatkowych
pocze pieszo-rowerowych wpynie korzystnie na funkcjonowanie obydwu obszarw: wydueniu ulegn cigi przestrzeni publicznych, zwikszy si dostpno
Dworca Gwnego oraz atrakcyjnych miejsc po obu stronach torw.

15

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

C. Cel operacyjny
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla rdmiecia
Ok.65% rdmiejskiej powierzchni nie posiada planu pomimo siedmiu obowizujcych w rdmieciu miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego.
Ze wzgldu na znaczenie i rang tego obszaru dla miasta, a take cenne historycznie budynki i urbanistyczn struktur, konieczne jest wprowadzenie prawnych uregulowa dla przestrzennych przeksztace rdmiecia. Uregulowania te bd
suy strategicznym celom Programu poprzez zapisanie w ustaleniach planu
kierunkw Programu.
Uwaga! Urzdzone przestrzenie publiczne, zreurbanizowane tereny zabudowy
oraz zadbana ziele to trzy elementy olsztyskiego rdmiecia, ktre maj si
uzupenia i wspgra tworzc miejsce zrwnowaone przestrzennie, atrakcyjne dla mieszkacw i przyjezdnych.
Suy temu bd: uspokojenie ruchu samochodowego, wygenerowanie
dodatkowych pocze rdmiecia z Zatorzem oraz miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego dla rdmiecia.

III. Kierunki przeksztace przestrzeni rdmiecia


Olsztyna oraz wynikajce z nich dziaania.
Program je wskazuje dla kluczowych dziedzin przestrzeni: komunikacji, przestrzeni
publicznych, zieleni, funkcji, zabytkw i infrastruktury.

1. Komunikacja ........
Skada si na ni: ruch pieszy, rowerowy, transport publiczny i ruch samochodowy.
Jest jedn z gwnych determinant jakoci przestrzeni rdmiecia, poniewa bezporednio wpywa na jego funkcjonowanie oraz na ksztat przestrzeni publicznych
i rodowiska przyrodniczego (terenw zieleni, jakoci powietrza, poziomu haasu).
Celem strategicznym jest uspokojony ruch samochodowy w rdmieciu. Celem
operacyjnym rdmiecie poczone z Zatorzem. Tym celom bd podporzdkowane ponisze dziaania.
A. Przekierowanie tranzytu rdmiejskiego na zewntrzny ring.
Obecnie dwie gwne osie komunikacyjne rdmiecia (PN-PD: ul. 1. Maja
ul. S. Pieninego ul. F. Szrajbera, WSCH-ZACH: Al. Marsz. J. Pisudskiego
ul. 11 Listopada) przenosz midzydzielnicowy ruch tranzytowy dzielc przestrze
rdmiecia na 4 czci. Nieograniczony tranzyt rdmiejski stanowi gwny problem
funkcjonowania tego obszaru.
Istniejcy ukad komunikacyjny Olsztyna moe przej rdmiejski ruch tranzytowy.
Pokazuje to nastpny rysunek.

16

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Rys.2 Ring rdmiejski w funkcjonujcym ukadzie komunikacyjnym rdmiecia


W celu optymalizacji funkcjonowania rdmiejskiego ringu potrzebne s
nastpujce dziaania:
a) wprowadzenie hierarchizacji funkcjonalnej ulic:
wyznaczenie ulic tranzytu midzyosiedlowego dla wyprowadzenia tranzytu z obszaru rdmiecia w cigu: ul. Artyleryjska al. R. Schumana ul. Armii Krajowej
ul. Obrocw Tobruku Al. W. Sikorskiego ul. Obiegowa ul. Marsz. J. Pisudskiego ul. Dworcowa ul. W. Ktrzyskiego ul. B. Limanowskiego al. Wojska
Polskiego;
wyznaczenie ulic doprowadzajcych ruch do rdmiecia: ul. Partyzantw oraz
cig ulic: W. Pstrowskiego, Niepodlegoci, A. liwy;
pozostae ulice peni bd role drg dojazdowych;
b) modernizacja i przebudowa ukadu komunikacyjnego:
17

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

budowa pnocnego odcinka ul. Obiegowej od Al. Marsz. J. Pisudskiego


do ul. W. Ktrzyskiego jako uzupenienie rdmiejskiego ringu;
przebudowa ul. Partyzantw (z uwzgldnieniem preferencji dla prowadzenia transportu publicznego oraz rowerowych cigw komunikacyjnych);
przebudowa ul. S. Pieninego (z uwzgldnieniem preferencji dla prowadzenia
transportu publicznego oraz rowerowych cigw komunikacyjnych) wraz z przebudow mostu w. Jakuba.
Projektowana w obowizujcym Studium ul. Nowogrunwaldzka powinna stanowi
element ukadu rozprowadzajcego. O potrzebie jej realizacji oraz parametrach
technicznych rozstrzygnie aktualizacja studium komunikacji dla Olsztyna.
c) zmiana organizacji ruchu eliminujca tranzyt przez rdmiecie.
B. Modernizacja ulic rdmiecia pod ktem uspokajania ruchu samochodowego
Su temu: rozwizania inynieryjne (np. odpowiednia geometria poszczeglnych
elementw drogi, stosowanie urzdze fizycznie ograniczajcych prdko, itp.) oraz
organizacyjne (oznakowanie, organizacja parkowania, wprowadzenie rozwiza preferencyjnych dla autobusw i rowerw, integracja ruchu samochodowego i rowerowego na jezdni).
Dziaania inynieryjne i organizacyjne w obrbie ulic suce uspokajaniu
ruchu samochodowego w rdmieciu:
a) opracowanie koncepcji uspokojenia ruchu w rdmieciu obejmujcej wyznaczenie stref obnionej prdkoci oraz zastosowanie fizycznych elementw uspokajania
ruchu, ktra szczegowo okreli zakres i moliwoci wprowadzenia poniej
wymienionych dziaa;
b) sukcesywne obejmowanie obszaru rdmiecia stref Tempo 30 (poza ulicami
tranzytowymi);
c) wprowadzenie na obszarze Starego Miasta strefy zamieszkania;
d) wprowadzenie przestrzeni wspdzielonej na skrzyowaniu ulic: Prosta, Grunwaldzka, Warszawska;
e) wprowadzenie przestrzeni wspdzielonej na skrzyowaniu ulic: 11 Listopada,
F. Nowowiejskiego, Staromiejskiej i Placu Jednoci Sowiaskiej;
f) ograniczenie iloci skrzyowa drg rozprowadzajcych z drogami dojazdowymi;
g) stworzenie systemu rwnorzdnych skrzyowa ulic;
h) organizacja ruchu uwzgldniajca system ulic jednokierunkowych;
i) zastosowanie fizycznych elementw uspokajania ruchu w ulicach dojazdowych;
C. Prowadzenie spjnej polityki parkingowej
Temat parkowania w rdmieciu zoony jest z nastpujcych zagadnie:
a) parkowanie na obrzeach rdmiecia wskazane zostay nastpujce miejsca:
ul. M. Mochnackiego (ze wzgldu na niewielk liczb miejsc parkingowych w rdmieciu dla autokarw naley rozway moliwo wydzielenia z istniejcego parkingu czci autokarowej na pozostaej budujc wielopoziomowy parking dla samochodw osobowych);
ul. R. Knosay (nowy w pobliu Parku Centralnego);
ul. Grunwaldzka (w miejscu istniejcego parkingu przy Targowisku Miejskim, podczas kompleksowej przebudowy targowiska naley zaprojektowa parking wielopoziomowy);
ul. Partyzantw 9 -15 (nowy, wielopoziomowy na zapleczu budynkw);

18

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

ul. Partyzantw 21 ( nowy, wielopoziomowy w podwrku);


Al. Marsz. J. Pisudskiego (na istniejcym parkingu przy hali Urania, czciowo
wielopoziomowy);
w rejonie ul. Kolejowej (w powizaniu z realizacj poczenia pieszo-rowerowego
pod torami kolejowymi na przedueniu ul. Kajki).
b) parkowanie wewntrz rdmiecia (dla mieszkacw i osb, ktre musz dojecha samochodem):
parkowanie wewntrz kwartaw zabudowy wymaga kompleksowego uporzdkowania przestrzeni podwrek (take spraw wasnociowych wykup prywatnych garay) w celu wygenerowania miejsc parkingowych i zbiorowych garay (a take terenw pod zabudow mieszkaniow, ziele i rekreacj);
zorganizowane parkingi zbiorowe ul. F. Nowowiejskiego, Plac Solidarnoci, Plac
K. Puaskiego;
parkowanie wzdu ulic;
strefa patnego parkowania;
Jako zasad przyjmuje si ksztatowanie miejsc parkingowych poza obszarami chodnika w przestrzeni ulicy lub w wydzielonych zatokach postojowych.
Dziaania porzdkujce parkowanie w rdmieciu:
a) budowa dwch wielopoziomowych parkingw przy ul. Partyzantw, parkingu przy
ul. R. Knosay, przebudowa istniejcych parkingw przy ul. Mochnackiego, ul. Grunwaldzkiej (Targowisko Miejskie), Al. Marsz. J. Pisudskiego (przy hali Urania);
b) przebudowa parkingw:
przy ul. F. Nowowiejskiego (jako rozwizanie wyonione w konkursie na uczytelnienie przebiegu redniowiecznych murw obronnych);
na Placu Solidarnoci;
na Placu K. Puaskiego;
c) uporzdkowanie przestrzeni podwrek;
d) przebudowa ulic pod ktem wygospodarowania powierzchni parkingowej;
e) zmodyfikowanie strefy patnego parkowania;
f) przyjcie potrzeb parkingowych dla ruchu rowerowego jako integralnego elementu
systemu parkowania na obszarze rdmiecia.
Uwaga: Ilo miejsc parkingowych, cena za parkowanie, a take ceny biletw
autobusowych i tramwajowych to wielkoci, ktre naley wyway w celu
zoptymalizowania parkowania w rdmieciu. Im wicej miejsc parkingowych
tym wicej samochodw, ktre zabior przestrze zieleni, pieszym i rowerzystom.
D. Poprawa komfortu pieszych
Skadaj si na to wszelkie dziaania inynieryjne i organizacyjne zmierzajce do minimalizowania utrudnie napotykanych przez pieszych z jednoczesnym zachowaniem niezbdnego bezpieczestwa i przy uwzgldnieniu wymaga wszystkich uczestnikw ruchu pieszego (w tym niepenosprawnych, dzieci, seniorw, rodzicw z wzkami dla dzieci). Jest to np. zapewnienie nawierzchni cigw pieszych o wysokich
walorach uytkowych i estetycznych, redukcja iloci sygnalizacji wietlnych na gwnych cigach pieszych, redukcja barier architektonicznych (schody, zbdne przewyszenia, wysokie krawniki, niewaciwie zaprojektowane rynsztoki), powstanie czytelnego ukadu cigw pieszych, wprowadzanie elementw SIM (drogowskazy, tablice informacyjne), zapewnienie elementw maej architektury (awki, kosze na mieci,

19

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

latarnie), wyznaczanie dodatkowych przej dla pieszych, stref zamieszkania lub


tworzenie warunkw do bezpiecznego przechodzenia przez jezdni w miejscach
przewidzianych przepisami.
Dziaania poprawiajce komfort pieszych:
a) opracowanie koncepcji prowadzenia cigw komunikacji pieszej w Olsztynie;
b) opracowanie Standardw drg pieszych w Olsztynie, zawierajcych:
parametry techniczne (wymiary, wskazane materiay nawierzchni);
likwidacj barier: krawnikw, schodw oraz przystosowanie dla niepenosprawnych;
sposoby zastosowania elementw zieleni urzdzonej w celu poprawy bezpieczestwa, komfortu i atrakcyjnoci przestrzeni dla pieszych;
wyposaenie cigw pieszych i zieleni towarzyszcej w elementy maej architektury (awki, kosze na mieci, drogowskazy i tablice informacyjne wg SIM);
sposoby i rodzaje owietlenia oraz monitoringu;
c) wdraanie w/w opracowa;
d) przebudowa istniejcego tunelu pieszego na przedueniu ul. 1-go Maja;
e) realizacja dodatkowych pocze pieszych z Zatorzem (kadka przy dworcu Olsztyn Gwny oraz tunel pod torami na przedueniu ul. M. Kajki);
f) powizanie przeksztace infrastruktury komunikacyjnej z celami i dziaaniami zawartymi w Strategii Bezpieczestwa Ruchu Drogowego dla Olsztyna.
E. Poprawa warunkw dla rowerzystw
Skadaj si na to wszelkie dziaania inynieryjne i organizacyjne zmierzajce do
tworzenia spjnej, bezporedniej, atrakcyjnej, bezpiecznej i wygodnej sieci tras rowerowych. Jest to np. tworzenie drg dla rowerw, pasw rowerowych, luz i przejazdw dla rowerzystw, drg dla pieszych i rowerw a take wykorzystywania szerokiego spektrum rozwiza okrelanych jako niewidzialna infrastruktura rowerowa
(strefy zamieszkania, strefy uspokojonego ruchu wraz z wszelkimi urzdzeniami sucymi redukcji prdkoci samochodw, mae ronda). Integralnymi elementami
wspierajcymi komunikacj rowerow powinny by parkingi rowerowe lokalizowane
w miejscach strategicznych dla ruchu rowerowego z punktu widzenia dostpnoci
do rde i celw podry.
Dziaania w suce poprawie warunkw dla rowerzystw w rdmieciu:
a) uruchomienie systemu roweru miejskiego (pod warunkiem zdecydowanej poprawy
warunkw poruszania si rowerem po rdmieciu i pozostaych obszarach Olsztyna).
F. Podniesienie jakoci transportu publicznego
Su temu czynnoci zmierzajce do zwikszenia dostpnoci infrastruktury zwizanej z funkcjonowaniem transportu publicznego, zapewnienie wysokiej jakoci wyposaenia przystankw autobusowych wraz z rozwijaniem systemu informacji pasaerskiej, zwikszenie iloci przystankw autobusowych zgodnie z oczekiwaniem uytkownikw, zapewnienie bezpiecznych warunkw dojcia do przystankw, likwidacja
barier architektonicznych w obrbie przystankw.
Mapa nr 2 Komunikacja

20

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

2. Przestrzenie publiczne...........................
Konieczno poprawy jakoci przestrzeni publicznych rdmiecia Olsztyna zostaa
zapisana jako jeden z celw strategicznych Programu. Przestrzenie publiczne to:
przestrzenie ulic, cigi piesze, place publiczne, gmachy publiczne (urzdy, szkoy,
obiekty kultury i kultu religijnego, dworce) a take oglnie dostpne tereny zieleni:
parki, nieczynne cmentarze, skwery, zielece i ziele urzdzona.
A. Tworzenie cigw przestrzeni publicznych
O komforcie korzystania z przestrzeni publicznych przesdza ich cigo. Bogactwo
przyrodnicze Olsztyna daje moliwoci czenia przestrzeni publicznych w cigi,
a nawet w sie. W rdmieciu krzyuj si dwie gwne projektowane trasy pieszorowerowe Olsztyna: tzw. niebieska (ynostrada), bazujca na przebiegu rzeki
yny i tzw. zielona, tworzona przez enklawy zieleni osiedlowych, parki i skwery
rdmiecia, cignca si od poudniowych osiedli mieszkaniowych na Jarotach
do Lasu Miejskiego.
Dziaania potrzebne do utworzenia cigw przestrzeni publicznych w rdmieciu:
a) wykonanie projektw koncepcyjnych zielonej i niebieskiej trasy pieszo-rowerowej;
b) likwidacja sabych ogniw cigw przestrzeni publicznych rdmiecia:
poczenie Parku Podzamcze, Parku Centralnego i Placu Jednoci Sowiaskiej
(fragment plant) przy jednoczesnej przebudowie mostu w. Jakuba oraz ulic S. Pieninego i S. Staszica w Olsztynie;
poczenie parkw Centralny i Korczaka-Mleczna drog pieszo-rowerow wzdu
rzeki yny pod ul. Niepodlegoci;
poczenie Starego Miasta i ul. Warszawskiej poprzez utworzenie przestrzeni
wspdzielonej na skrzyowaniu ulic: Grunwaldzka, Warszawska, Prosta;
poczenie ul. 11 Listopada i ul. Staromiejskiej poprzez utworzenie przestrzeni
wspdzielonej na skrzyowaniu ulic: 11 Listopada, W. Nowowiejskiego, Staromiejskiej i Pl. Jednoci Sowiaskiej;
poczenie Parku im. J. Kusociskiego z Placem Solidarnoci poprzez przeorganizowanie wejcia do parku (poszerzenie strefy pieszej, zaakcentowanie przestrzenne wejcia);
c) utworzenie pocze w celu powstania nowych cigw przestrzeni publicznych:
poczenie parkw Centralnego i projektowanego Korczaka-Mleczna drog pieszorowerow wzdu rzeki yny pod ul. Niepodlegoci;
poczenie placu przed Dworcem Olsztyn Gwny z skwerem przy ul. M. ZientaryMalewskiej przebiegajc nad torami kadk pieszo-rowerow;
poczenie ul. M. Kajki z ul. Kolejow tunelem pieszo-rowerowym pod torami.
d) utworzenie gwnej trasy spacerowo-handlowej od dworca Olsztyn Gwny,
poprzez ulice: Partyzantw i Dbrowszczakw, Stare Miasto, ulic Warszawsk;
okrelenie charakteru ulic oraz sposobw zagospodarowania terenw do nich
przylegych w zapisach planw zagospodarowania.
Uwaga! Kluczowe jest wczenie przestrzeni publicznych rdmiecia w cigi
przestrzeni publicznych pozostaych obszarw miasta, w tym celu naley
zaprojektowa i zrealizowa trasy pieszo-rowerowe: zielon i niebiesk.

21

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

B. Zakaz grodzenia przestrzeni publicznych


Grodzenie posesji w rdmieciu (czsto dzieje si to pod pretekstem utrzymania
czystoci czy bezpieczestwa) jest niewskazane. Szczeglnie, gdy dotyczy terenw
przestrzeni publicznych, bd ssiadujcych z przestrzeniami publicznymi.
Grodzenie zawa oglnie dostpn przestrze czynic j niefunkcjonaln.
Dziaania suce odblokowaniu zagrodzonej przestrzeni publicznej:
a) usunicie ogrodzenia Amfiteatru; (ul. Zamkowa);
b) usunicie ogrodzenia Kocioa Ewangelickiego (Stare Miasto);
c) usunicie ogrodzenia budynku dawnej Rejencji (Pl. A. Wakara).
C. Uporzdkowanie informacji wizualnej
Z chaosem informacji wizualnej boryka si wikszo polskich miast. Dotyka to
szczeglnie intensywne rejony rdmie (nagromadzone usug i handlu). Nadziej
na uregulowanie baaganu wizualnego w przestrzeni daje nowa ustawa tzw. Krajobrazowa. Dopki nie wejdzie w ycie, samorzdy maj do dyspozycji zapisy planw zagospodarowania, formu parku kulturowego oraz moliwo wprowadzenia
ustanowionych przez gmin zasad dotyczcych gminnych nieruchomoci. Urzd
Miasta opracowa zasady SIM, a take zrby kodeksu estetyzacji. Prace te naley
kontynuowa.
Dziaania porzdkujce informacj wizualn w rdmieciu:
a) utworzenie i wdraanie Olsztyskiego Systemu Umieszczania Reklam (OSUR);
b) przyjcie uchwa SIM i wdraanie go;
c) zastosowanie uregulowa OSUR w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego dla rdmiecia;
d) zaprojektowanie i wprowadzenie (w oparciu o zaoenia SIM) systemu informacji
handlowo-turystycznej sprzonej z przystankami transportu zbiorowego;
e) objcie najcenniejszych historycznie obszarw rdmiecia parkiem kulturowym.
D. Konkursy architektoniczne na przestrzenie publiczne w rdmieciu
W trakcie opracowywania Programu pozyskano trzy projekty rdmiejskich przestrzeni publicznych (patrz punkt I-5-A) drog konkursu. Ilo problemw przestrzennych koniecznych do rozwizania jest w rdmieciu cigle dua.
Dziaania miejsca do rozwizania konkursowego w rdmieciu:
a) Stare Miasto uczytelnienie przebiegu redniowiecznych murw obronnych;
b) Stare Miasto urzdzenie: stragany, nawierzchnie, elewacje, maa architektura,
scena staromiejska (wytyczne do Planu Ochrony Parku Kulturowego);
c) targowisko przy ul. Grunwaldzkiej zagospodarowanie, nowa hala targowa, stragany, parkingi;
d) budynek aresztu przy Al. Marsz. J. Pisudskiego wraz z placem adaptacja
budynku na now funkcj, urzdzenie placu, poczenie nowo powstaej przestrzeni
publicznej z reprezentacyjn Al. Marsz. J. Pisudskiego;
e) wejcie do Parku im. J. Kusociskiego od strony ul. E. Kociskiego poczenie
Parku z Placem Solidarnoci;
f) ul. Partyzantw tunel pieszo-rowerowy pod torami, czcy ul. M. Kajki z ul. Kolejow.

22

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Uwaga! Konkurs architektoniczny jest najtasz i najbardziej efektywn form


pozyskania informacji na temat okrelonego zagadnienia przestrzennego.
Reprezentacyjny charakter rdmiecia predestynuje ten obszar do szukania
najlepszych rozwiza. Najatwiej je wyoni w drodze konkursu.

3. Ziele ..........................
Ochrona i rozwj terenw zieleni rdmiecia Olsztyna zostay zapisane w niniejszym Programie jako cel strategiczny. Wynikaj one z Programu rozwoju zieleni
miejskiej i opieraj si na zawartych w nim szczegowych programach dotyczcych
mniejszych obszarw takich jak: parki, skwery, czy zielone cigi. Celem tych programw jest poprawa stanu istniejcych terenw zieleni oraz wprowadzenie zieleni urzdzonej w nowych miejscach. Bd temu suy:
zwikszona dbao o parki i zabytkowe cmentarze;
podniesienie rangi niewielkich przestrzeni zieleni, jakimi s zielece i skwery;
stworzenie zielonych cigw pieszych alei spacerowych, czcych poszczeglne
tereny zieleni w celu wykreowania przyjaznej przestrzeni publicznej dla komfortowego poruszania si pieszych w rdmieciu oraz rekreacji (odtworzenie alejowego
charakteru ulic: T. Kociuszki, A. Mickiewicza, M. Kopernika, M. Kajki, Partyzantw
i Dbrowszczakw);
bazowanie w nowych nasadzeniach na gatunkach uzasadnionych historycznie,
wprowadzanie rabat nawizujcych do dawnych przedogrdkw;
podkrelenie walorw architektonicznych budynkw rdmiecia poprzez kolorystyk i form nowych nasadze harmonijnie dobranych do danego miejsca.
Zagadnienie zieleni w rdmieciu jest nierozerwalnie zwizane z tematami: przestrzenie publiczne i komunikacja. Tereny zieleni s najczciej przestrzeniami publicznymi lub wspistniej z nimi (place, skwery, cigi komunikacyjne). Tak wic problemy zieleni, przestrzeni publicznych i komunikacji naley rozwizywa w sposb
wzajemnie skoordynowany.
A.) Zwikszenie atrakcyjnoci rdmiejskich parkw (wg szczegowego programu: Podnoszenie atrakcyjnoci parkw)
Parki, jako najwiksze pod wzgldem obszarowym elementy zieleni miejskiej w zwartej strukturze rdmiecia, powinny zosta w pierwszej kolejnoci objte pracami
majcymi na celu popraw ich wizerunku i komfortu uytkowania. rdmiejskie parki:
Podzamcze, Centralny oraz im. J. Kusociskiego dziki swojemu pooeniu s wanymi ogniwami w cigach zieleni rdmiecia i caego miasta. Du enklaw zieleni
stanowi rwnie nieczynny cmentarz w. Jakuba przy al. Wojska Polskiego w ob.szarze potencjalnego rozwoju rdmiecia (Dawne Koszary Dragonw). Jako miejsce historyczne i dodatkowo z cennym starym drzewostanem wymaga ochrony
i rewaloryzacji.
Dziaania suce podniesieniu jakoci parkw oraz zachowaniu zabytkowych
cmentarzy zlokalizowanych w rejonie rdmiecia:
a) w Parku im. J. Kusociskiego naley:
zaaranowa wejcia do Parku z ulic: Al. Marsz. J. Pisudskiego, Koobrzeskiej,
B. Gowackiego;
wprowadzi nowe nasadzenia;
zmodernizowa i ujednolici elementy wyposaenia przestrzeni (nawierzchnie,
awki);
23

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

okreli przebieg tras rowerowych przez teren Parku a nastpnie zapewni wygod
i bezpieczestwo ich uytkowania (odpowiednie nawierzchnie, poczenia z ssiednimi obszarami, lokalizowanie parkingw rowerowych);
wykreowa poczenie z Parkiem Centralnym w rejonie Placu Solidarnoci i Placu
A. Wakara;
b) w Parku Centralnym naley:
wprowadza sukcesywnie kolejne nasadzenia krzeww i bylin;
utworzy poczenie z Parkiem Podzamcze (wzdu yny, pod przebudowanym
mostem w. Jakuba) oraz z Parkiem Korczaka-Mleczna;
c) na cmentarzu w. Jakuba naley kontynuowa podjte dziaania suce utrzymaniu cigoci stanu zadrzewienia.
B. Podniesienie rangi rdmiejskich skwerw (wg programu szczegowego
Zazielenianie skwerw)
Urzdzone skwery z harmonijnie skomponowan zieleni i wyposaeniem to fragmenty przestrzeni suce podniesieniu komfortu przebywania w intensywnie zurbanizowanym rdmieciu. Aby tak si stao, konieczne s: spjny, czytelny ukad
skwerw, poczenie skwerw za pomoc cigw pieszych z innymi terenami zieleni,
utwardzona i dopasowana do caoci zaoenia nawierzchnia, zadbanie o charakterystyczny element skweru (w postaci klombu, fontanny czy rzeby), dobranie wyposaenia (owietlenia, awek, leakw, placu zabaw), bogaty ukad rolinny.
Wykorzystanie wolnych fragmentw przestrzeni na skwery przyczyni si do: wzrostu
komfortu przebywania w rdmieciu, integracji mieszkacw oraz podtrzymania zielonego charakteru miasta.
Dziaania konieczne dla poprawy funkcjonowania i wizerunku skwerw w rdmieciu, wikszo z nich naley poprzedzi pracami projektowymi:
a) przy ul. A. Mickiewicza (w ssiedztwie I LO) nawizanie do historycznego ukadu
przestrzeni, uporzdkowanie zieleni;
b) przy dworcu Olsztyn Zachodni uporzdkowanie wasnoci, uporzdkowanie
zieleni i wyposaenia, odtworzenie cieek i placykw;
c) przy ul. M. Konopnickiej funkcjonalne rozplanowanie terenu wraz z poczeniem
ze skwerem przy dworcu Olsztyn Zachodni, wzbogacenie zieleni;
d) przy Placu K. Puaskiego aktualizacja i realizacja istniejcego projektu (zaadaptowanie istniejcej zieleni, wyposaenie w miejsce zabaw dla dzieci, awki, scen
i modyfikowalne owietlenie);
e) na Placu Jednoci Sowiaskiej projekt i realizacja wg zwyciskiej pracy wyonionej w przygotowywanym konkursie urbanistyczno-architektonicznym na uczytelnienie
murw miejskich;
f) przy ul. S. Staszica projekt i realizacja wg istniejcej koncepcji na poczenie
Parkw Centralnego i Podzamcze przy jednoczesnej przebudowie mostu w. Jakuba
w cigu ul. S. Pieninego;
g) przy ul. M. Kajki utworzenie zielonego cznika pomidzy alejowymi ulicami
M. Kopernika i Dbrowszczakw poprzez: wprowadzenie dodatkowej alejki, wzbogacenie zieleni i dodatkowe wyposaenie (awki);
h) Plac A. Wakara utworzenie zielonego cznika z Placem Solidarnoci (i dalej
z Parkiem im. J. Kusociskiego oraz z Placem im. X. Dunikowskiego (i dalej z Parkiem Centralnym poprzez odpowiedni aranacj zieleni i wyposaenia (awki, nawierzchnie, owietlenie).

24

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

i) wykonanie projektu ukadu skwerw w rdmieciu i ich pocze z pozostaymi


terenami zieleni rdmiecia i caego miasta;
C. Dbao o ziele w pasach drogowych (wg programw szczegowych:
Zazielenianie chodnikw, Zazielenianie pasw drogowych)
Ziele towarzyszca ulicom i chodnikom w zwartej zabudowie rdmiecia ma wpyw
na podnoszenie komfortu mieszkacw i uytkownikw (ochrona przed haasem, lepsze powietrze, ochrona przed socem). Zielone cigi chodnikw stanowi poczenia pomidzy wikszymi enklawami zieleni (skwery, parki). Dodatkowo alejowy charakter ulic olsztyskiego rdmiecia ma uzasadnienie historyczne.
Gwnym problemem w zazielenianiu cigw ulicznych s podziemne sieci infrastruktury technicznej oraz parkowanie na chodnikach. Projektowanie nowych czy przebudowa istniejcych sieci podziemnych powinno przewidywa moliwo posadzenia
drzew, naley je wprowadza tam, gdzie wczeniej wybudowano chodniki. Sadzenie
alejowych szpalerw drzew wie si z rozbirk chodnika (w miejscach nie utrudniajcych komunikacji), zaweniem ulicy, modyfikacj sposobu parkowania.
W zwartej przestrzeni miejskiej wpyw nawet jednego drzewa na wygld jego otoczenia jest nie do przecenienia.
Dziaania dla zieleni rdmiejskich ulic i chodnikw przywracanie ulicom
alejowego charakteru:
a) ul. Dbrowszczakw uzupenienie i ujednolicenie szpalerw drzew, zagospodarowanie zielecw pod drzewami;
b) ul. A. Mickiewicza rozwizania zrnicowane dla poszczeglnych odcinkw ulicy
polegajce m.in. na: nasadzeniach szpalerw drzew, krzeww w formie ywopotu,
modyfikacji sposobu parkowania wzdu ulicy, wprowadzeniu przedogrdkw przy
budynkach, wprowadzeniu awek;
c) ul. M. Kopernika wprowadzenie pojedynczych zielecw, modyfikacja chodnikw
i miejsc parkingowych;
d) ul. Partyzantw zachowanie istniejcego szpaleru drzew po stronie poudniowej
ulicy oraz uzupenienie drzew na pozostaych odcinkach.
D. Tworzenie enklaw zieleni w kwartaach zabudowy mieszkaniowo-usugowej
(wg programu szczegowego Zazielenianie podwrek).
Aby kameralne wntrza rdmiejskich kwartaw mogy suy mieszkacom jako
wsplna przestrze niezbdne jest wprowadzenie w nie zieleni. Ziele, ktra bdzie
jednym z elementw przestrzeni kwartaw (obok ewentualnej dodatkowej zabudowy,
garay, placw zabaw) powinna by efektem kompleksowego projektowania.
Dziaania konieczne dla wprowadzenia zieleni w rdmiejskie podwrka:
a) wykonanie projektw zagospodarowania terenu, indywidualnych dla kadego podwrka, poprzedzonych konsultacjami spoecznymi skierowanymi do zainteresowanych mieszkacw;
b) uporzdkowanie spraw wasnociowych (wykup lub zamiana sprzedanych garay);
c) wpisanie zieleni podwrek w ustalenia miejscowych planw zagospodarowania
przestrzennego.

25

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

E. Wprowadzanie zieleni na placach zabaw (wg programu szczegowego


Zielone place zabaw).
Wnioskiem czsto zgaszanym do ukadu funkcjonalnego rdmiecia by brak placw zabaw. Przy odnawianiu istniejcych i tworzeniu nowych naley zadba o bogaty
udzia zieleni w ich aranacji.
F. Wprowadzanie zieleni do otoczenia szk i przedszkoli (wg programu
szczegowego Zazielenianie szk i przedszkoli).
Wprowadzenie drzew, krzeww oraz zakadanie ogrdkw bylinowych na terenach
tych placwek spowoduje popraw komfortu ich uytkowania przez dzieci i modzie.
G. Tworzenie zielonych cigw pieszych i pieszo-rowerowych.
Niezwykle istotnym w procesie tworzenia systemu zieleni rdmiecia s nie tylko
pojedyncze obszary zieleni (parki, skwery, podwrka czy place zabaw) ale take
poczenia midzy tymi obszarami. Naley dy do umoliwienia bezkolizyjnego
przemieszczania si midzy nimi oraz poczenia systemu zieleni rdmiecia
z obszarami zieleni caego miasta. Spjna sie zielonych pocze dla pieszych
i rowerzystw wpynie na wzrost popularnoci tego sposobu przemieszczania si co
z kolej odciy inne rodki lokomocji a haso miasto-o!grd z natury nabierze realnego ksztatu.
Zasoby przyrodnicze Olsztyna oraz jego ukad przestrzenny daj moliwo wytyczenia nastpujcych zielonych cigw pieszych i pieszo-rowerowych:
a) o znaczeniu oglnomiejskim (z wczeniem rdmiecia):
cig pieszo-rowerowy wzdu yny (tzw. niebieska trasa pieszo-rowerowa lub
ynostrada);
cig pieszo-rowerowy biegncy od Jarot poprzez Nagrki i olsztyskie parki: Jar I,
Jar II, im. J. Kusociskiego, Centralny, Podzamcze, do Jeziora Dugiego, Jeziora
Ukiel i Lasu Miejskiego, (tzw. zielona trasa pieszo-rowerowa);
b) o znaczeniu rdmiejskim:
trasa piesza od Parku im. J. Kusociskiego poprzez ul. A. Mickiewicza do Placu
Konsulatu Polskiego (dziki przywrceniu alejowego charakteru ul. A. Mickiewicza);
trasa piesza wok murw Starego Miasta (Planty).
Dziaania dla utworzenia zielonych cigw pieszych i rowerowych
a) przywracanie alejowego charakteru ulicom rdmiecia;
b) wykonanie projektw koncepcyjnych zielonej i niebieskiej trasy rekreacyjnej,
realizacja trasy niebieskiej (ynostrada);
Uwaga! Wieloletnie okazy drzew w rdmieciu naley obj szczegln ochron poniewa sadzone dzisiaj drzewa z powodu zasolenia gleby oraz iloci
sieci podziemnych nie osign rozmiarw i wieku zieleni historycznej.

Mapa nr 3 Przestrzenie publiczne i ziele

4. Funkcja ............
rdmiecie jest sercem miasta, zawiera w sobie obiekty reprezentacyjne, o znaczeniu ponad lokalnym a take zalek Olsztyna jakim jest Stare Miasto wraz z Zamkiem. W miejscach zabudowanych charakteryzuje si zwart tkank zabudowy.
26

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

W rdmiejskich budynkach dominuj funkcje: uytecznoci publicznej, usugowa


i mieszkaniowa. W rdmieciu znajduj si rwnie parki z funkcj rekreacyjn.
Rozwj i przeksztacanie funkcji rdmiejskich powinno przede wszystkim suy
oywieniu tej czci miasta oraz intensywniejszemu wykorzystaniu zurbanizowanej
przestrzeni.
A. Reurbanizacja optymalne dogszczanie zabudowy
Intensyfikacja przestrzennego wykorzystania tkanki rdmiejskiej (reurbanizacja)
zostaa zapisana jako jeden z celw strategicznych Programu. Reurbanizacja ma
pozytywny wpyw na ekonomi, przestrze i socjologi miasta o ile odbywa si
w sposb optymalny i zrwnowaony, z uwzgldnieniem uwarunkowa przestrzennych i historycznych. Wykorzystanie istniejcej infrastruktury oraz skrcenie dystansw miedzy poszczeglnymi miejscami docelowymi (dom, praca, szkoa, rozrywka)
jest korzystne ekonomicznie, zagospodarowanie nie zainwestowanych fragmentw
rdmiecia poprawia estetyk, wprowadza dodatkowych uytkownikw, przebywanie w dobrze zorganizowanej przestrzeni pozytywnie wpywa na relacje miedzy
mieszkacami, na ich identyfikowanie si z dzielnic.
W rdmiejskich kwartaach zabudowy istniej ekstensywnie zabudowane przestrzenie z substandardowymi garaami. Niektre garae zostay sprzedane. Proces zagospodarowania kwartaw naley powiza z rozwizaniem kwestii wasnociowych
(wykup, zamiana). Sprzeda dziaek w odzyskanej przestrzeni moe nastpi po
wykonaniu projektu zagospodarowania kwartau. Ustalenia projektu bd wytyczn
do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Dziaania reurbanizacyjne w rdmieciu
a) zagospodarowanie kwartaw (oznaczenie wg inwentaryzacji urbanistycznej) wyznaczonych przez:
ul. Wyzwolenia, ul. M. Skodowskiej-Curie, teren Zespou Szk Oglnoksztaccych nr 1 D4;
ul. A. Mickiewicza, ul. Dbrowszczakw, ul. Mazursk, ul. M. Kopernika B9;
ul. A. Mickiewicza, ul. Warmisk, ul. Mazursk, ul. Dbrowszczakw B8;
ul. Partyzantw, teren Wojewdzkiej Komendy Policji, tory kolejowe B7;
Pl. Gen. J. Bema, ul. W. Ktrzyskiego, ul. M. Kopernika, ul. T. Kociuszki B3;
ul. M. Kajki, ul. Partyzantw, ul. Mazurska, ul. Dbrowszczakw B6.
a take mniejszych nie zagospodarowanych fragmentw kwartaw;
b) przeniesienie aresztu ledczego, konkurs na adaptacj budynku pod funkcje
rdmiejskie oraz zagospodarowanie placu.
B. Przeksztacenia funkcji w celu oywienia rdmiecia
O oywieniu rdmiecia zdecyduje wystarczajco dua liczba jego uytkownikw:
mieszkacw i przybyszw (z innych dzielnic oraz z innych miast).
Aby ludzie chtnie osiedlali si w rdmieciu musi ono by konkurencyjne w stosunku do osiedli podmiejskich. Wany jest stan techniczny mieszka (tych w starych
kamienicach i nowych), a take dostpno podstawowych funkcji (szkoy, przedszkola, handel). Dla przybyszw (pracujcych i zaatwiajcych urzdowe sprawy) oraz
turystw istotne s czynniki, ktre zatrzymaj przybywajcych na duej. Potrzeba
funkcji tzw. strefy wolnego czasu sportu, rekreacji, gastronomi, rozrywki, a take
przestrzeni dedykowanej dzieciom, by przebywanie w rdmieciu byo atrakcyjne
dla mieszkacw w kadym wieku.

27

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Dziaania w sferze funkcji suce oywieniu rdmiecia


a) wprowadzenie funkcji mieszkaniowej w odzyskane przestrzenie kwartaw;
b) stworzenie programu Zamieszkaj w rdmieciu Olsztyna, ktry umoliwiaby
uwaszczanie lokali komunalnych w zabytkowych kamienicach po preferencyjnych
cenach;
c) zapewnienie w przestrzeni reurbanizowanych kwartaw zabudowy funkcji sportu,
rekreacji oraz placw zabaw dla dzieci;
d) wyposaenie przestrzeni publicznych rdmiecia (parki, skwery) w elementy
suce sportowi, rekreacji, zabawie dzieci oraz w toalety publiczne;
e) stworzenie na Starym Miecie Galerii Handlowej pod goym niebem, programu,
ktry zintegrowaby handlowcw i restauratorw w celu wykreowania miejsca konkurencyjnego dla WOHw (atrakcyjna lokalizacja, specyficzny asortyment towarw,
moliwo zaistnienia wyjtkowych wydarze towarzyszcych);
f) zakaz budowy WOHw w rdmieciu (z wyjtkiem dworca Olsztyn Gwny).
Mapa nr 4 Struktura funkcjonalno-przestrzenna

5. Zabytki i dobra kultury wspczesnej

.................................
Ochrona dziedzictwa kulturowego jest istotnym elementem zrwnowaonego rozwoju
miasta. Zachowana w ksztacie historycznym przestrze miejska wraz z zabytkami to
drugi po warunkach przyrodniczych element stanowicy o indywidualnym, unikalnym
wizerunku i atrakcyjnoci turystycznej Olsztyna. Zadbane zabytki, zachowana cigo przestrzeni historycznej wiadcz o gospodarnoci i dbaoci o dziedzictwo kulturowe.
Jednym z celw Programu jest reurbanizacja. Konieczne jest by odbywaa si ona
z respektowaniem wartoci historycznych przestrzeni rdmiecia. Ochrona zieleni
towarzyszcej historycznym obiektom zgodna z celem strategicznym Olsztyn miasto
O!grd z natury jest jednym z priorytetw.
A Ochrona zabytkowych ukadw przestrzennych
W granicach wyznaczonych dla niniejszego opracowania znalazy si wiadczce
o rozwoju miasta nastpujce ukady przestrzenne:
a) Stare Miasto z zachowanym redniowiecznym ukadem przestrzennym i z Zamkiem Kapituy Warmiskiej, z zachowanymi elementami systemu fortyfikacji miejskich
oraz Bram Grn a take tereny zieleni Park Podzamcze; od wschodu granic
obszaru wyznacza ul. S. Pieninego, od pnocy ul. F. Nowowiejskiego i Pl. Jednoci Sowiaskiej, od poudnia i zachodu tereny zieleni wzdu rzeki yny. W obrbie
Starego Miasta znajduj si obiekty zabytkowe (wpisane do rejestru zabytkw lub
ujte w gminnej ewidencji zabytkw);
b) historyczne rdmiecie zabudowa po stronie pnocnej i pnocno-wschodniej
Starego Miasta, w tym historyczne Przedmiecie Grne wraz z konierzem zabudowy
z koca XIX w. i pocztkw XX w. Obszar ten ogranicza od wschodu ul. T. Kociuszki, od zachodu i pnocy linia kolejowa, od poudnia linia murw obronnych redniowiecznego Olsztyna;
c) Dolne Przedmiecie obszar po stronie poudniowej i poudniowo-zachodniej
Starego Miasta obejmujcy zabudow wzdu ulic: M. Mochnackiego, Grunwaldzkiej
i Starej Warszawskiej (w Programie w wikszoci wskazany jako obszar potencjalnego rozwoju rdmiecia od strony poudniowej);

28

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

d) osiedla mieszkaniowe zaplanowane wg idei miasto-ogrd oraz zabudowa willowa w otoczeniu zieleni osiedle urzdniczo-nauczycielskie przy ulicach: J. Grotha,
G. Narutowicza, E. Kociskiego wraz z Placem I. Daszyskiego (1933-1936 r.);
e) historyczne koszary zesp koszar przy ul. W. Pstrowskiego, zesp Koszar
Dragonw przy ul. Gietkowskiej i J. Dbrowskiego (w Programie wskazany jako
obszar potencjalnego rozwoju rdmiecia od strony pnocnej).
Zagroeniami dla wartoci historycznych ukadw urbanistycznych powodujcymi ich
dewaloryzacje s przeksztacenia:
zmieniajce charakter ich wygldu przez likwidacj charakterystycznych obiektw
(dominant) i panoram;
wprowadzanie agresywnych rozwiza funkcjonalnych oraz przestrzennych (w tym
nowe trasowanie ulic, zmiana parametrw ulic historycznych).
B Ochrona historycznego krajobrazu rdmiecia
Cechy charakterystyczne historycznego krajobrazu rdmiecia wymagajce
ochrony to:
a) historyczny ukad urbanistyczny przestrzenne zaoenie miejskie zawierajce
zespoy budowli, pojedyncze budynki i formy zaprojektowanej zieleni, rozmieszczone
w ukadzie historycznych podziaw wasnociowych i funkcjonalnych, w tym sie ulic
i drg. Plan miasta jest powizany kompozycyjnie z elementami przyrody (rzeka, ziele, uksztatowanie terenu). Wartociami zasadniczymi historycznego ukadu urbanistycznego s elementy i tradycje zagospodarowania skadajce si na jego tosamo, obrazujce rozwj i tworzce unikalny charakter miasta;
b) historyczne dominanty przestrzenne charakterystyczne dla obrazu miasta usytuowane w rdmieciu to: zamek, nowy ratusz, obiekty sakralne katedra p. w. w.
Jakuba, koci p.w. Najwitszego Serca Pana Jezusa, koci garnizonowy
p.w. Matki Boskiej Krlowej Polski, rwnie budynek dawnej rejencji przy ul. E. Plater, zesp zabudowy Starego Miasta z ratuszem staromiejskim, ewangelickim
kocioem Chrystusa Zbawiciela oraz dawna wiea cinie przy ul. onierskiej;
c) charakterystyczne panoramy: z ul. Warszawskiej (wjazd do miasta od strony
Warszawy) widok w kierunku pnocnym; z ul. Artyleryjskiej i trasy kolejowej
wschd-zachd widok w kierunku poudniowym; z rejonu zbiegu ulic E. Plater,
T. Kociuszki i onierskiej widok w kierunku zachodnim;
d) osie widokowe zwizane z historycznym ukadem komunikacyjnym oraz
z lokalizacj poszczeglnych obiektw np. ul. Dbrowszczakw w kierunku
ul. Partyzantw, widok z ul. 11 listopada w kierunku Starego Miasta, z Al. Marsz.
J. Pisudskiego w kierunku nowego ratusza, z Pl. Jana Pawa II i ul. Wyzwolenia
w kierunku mostw kolejowych;
e) osie kompozycyjne zwizane z zagospodarowaniem terenu Pl. X. Dunikowskiego, skwer przed I LO przy skrzyowaniu ul. Dbrowszczakw z ul. A. Mickiewicza.
C Ochrona zabytkw architektury i budownictwa, wntrz ulic, zespow
budowlanych, zabytkw techniki
Wikszo tych obiektw objto wpisem do gminnej ewidencji zabytkw, z czego
cze jest w rejestrze zabytkw. Pomimo tego obiektom zabytkowym zagraaj:
dugotrway brak uytkowania, brak biecej konserwacji, przebudowa lub rozbudowa
bez uwzgldnienia wartoci zastanych, rozbirka wyeksploatowanych substancji,
presja inwestycyjna, nowe trasowanie ukadw komunikacyjnych, radykalna i nieod-

29

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

powiednia zmiana funkcji, likwidacja detalu i kompozycji (np. w wyniku termoizolacji),


zmiana otoczenia) np. historycznego ogrodzenia, nawierzchni, zmiana materiau.
D Ochrona zieleni zabytkowej
W rdmieciu znajduj si obszary zieleni zabytkowej objte ochron konserwatorsk. Najwikszym z nich jest Park Podzamcze. Historyczna ziele czsto towarzyszy
obiektom zabytkowym (np. katedrze p.w. w. Jakuba, kocioowi p.w. Najwitszego
Serca Pana Jezusa, kocioowi p.w. Matki Boskiej Krlowej Polski, kamienicom przy
ul. Dbrowszczakw w formie przedogrdkw).
Niezwykle cenne s wiekowe drzewa tworzce aleje wzdu ulic: M. Kopernika,
A. Mickiewicza, M. Kajki. Nowo sadzone drzewa, z powodu coraz trudniejszych warunkw w ktrych yj (zasolenie gleby, sieci podziemne) ju nie osign tak imponujcych rozmiarw jak te istniejce.
Cennej historycznie zieleni zagraaj: brak biecej konserwacji, zaprzestanie
uytkowania opuszczenie, przeksztacenia kompozycji, presja inwestycyjna.
E Ochrona obiektw stanowicych dobro kultury wspczesnej
Dbao o cenne kulturowo wspczesne obiekty jest szczeglnie wane dla zachowania cigoci kulturowej. Obiekty wspczesne powstae po 1945 roku w rejonie
rdmiecia postulowane do objcia ochron: zesp zabudowy Starego Miasta z lat
1950-55, hala widowiskowo-sportowa Urania oraz Planetarium i Obserwatorium
Astronomiczne przy Al. Marsz. J. Pisudskiego, zabudowa po zachodniej stronie
skrzyowania ulic Dbrowszczakw i A. Mickiewicza (budynki mieszkalno-usugowy
i biurowo-usugowy), siedziba ZUS przy ul. 1 Maja, budynek dworca kolejowego
Olsztyn Gwny, siedziba banku przy Al. Marsz. J. Pisudskiego 11, pomniki i rzeby
umieszczone w przestrzeni publicznej parkw i skwerw.
Obiekty stanowicych dobro kultury wspczesnej s zagroone poprzez: przebudowy lub rozbudowy bez uwzgldnienia wartoci zastanych, rozbirk wyeksploatowanej substancji, presj inwestycyjn oraz brak wiedzy wrd spoecznoci lokalnej na
temat wartoci kulturowych tych obiektw.
Dziaania suce ochronie zabytkw i obiektw stanowicych dobro kultury
wspczesnej rdmiecia:
a) opracowanie studium krajobrazu kulturowego (uwzgldniajcego rwnie niematerialne dziedzictwo kulturowe); studium bdzie: stworzone przez interdyscyplinarny
zesp w oparciu o aktualne materiay analityczne; bdzie okrela zasb i istniejce
formy ochrony zabytkw wraz z opisaniem ich wartoci historycznej, stanu zachowania substancji oraz koniecznych do przeprowadzenia dziaa remontowych i konserwatorskich, waloryzacj zasobw z wyodrbnieniem obszarw i obiektw unikatowych, charakterystycznych i typowych, a przede wszystkim wskae wnioski
dotyczce ochrony krajobrazu kulturowego (w tym poprzez stworzenie parku
kulturowego);
b) stworzenie programw rewaloryzacji historycznej zespow zabytkowych, modernizacji konserwatorskiej, adaptacji budynkw;
c) stworzenie systemu zacht dla potencjalnych wacicieli i uytkownikw obiektw
zabytkowych w celu ich ochrony (pomoc organizacyjna, finansowa, merytoryczna
i prawna);
d) oznakowanie w systemie SIM obiektw zabytkowych oraz cennych kulturowo (informacja o obiekcie, o zwizanych z nim wybitnych postaciach historycznych, wydarzeniach, dzieach muzyki i literatury);

30

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

e) opracowanie katalogu obiektw stanowicych dobra kultury wspczesnej z okreleniem zasad ich ochrony;
f) dziaania edukacyjno-popularyzatorskie w zakresie problematyki zwizanej z ochron zabytkw i dbr kultury wspczesnej;
g) ochrona zabytkw i obiektw dbr kultury wspczesnej w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego:
plan miejscowy powinien zapewni: zachowanie i eksponowanie zasobw dziedzictwa kulturowego oraz ochron i przywracanie do stanu waciwego jego zasobw
i walorw; ochron krajobrazu kulturowego z nadrzdn zasad zachowania cigoci substancji zabytkowej rdmiecia (zachowanie powiza z elementami przyrodniczymi, odnowa zieleni zdegradowanej np. odtworzenie charakterystycznych przedogrdkw), uwzgldnienie oddziaywania ssiedztwa pod wzgldem widokowym
i uytkowym;
plan miejscowy wskae: zasoby i formy ochrony zabytkw, strefy ochrony konserwatorskiej, zasady ochrony obiektw stanowicych dobra kultury wspczesnej; zasady dziaa zwizanych z konserwacj, restauracj, utrzymaniem zabudowy istniejcej, jej przeksztacaniem i uzupenianiem now zabudow (harmonizujc z zabudow historyczn, stwarzajc warunki dla ekspozycji i uczytelnienia walorw zbytkw);
zasady ksztatowania wntrz urbanistycznych ogrodze, przedogrdkw, nawierzchni, maej architektury, lokalizacji reklamy; miejsca do przeksztace i obiekty dysharmonijne, zakcajce ekspozycj do likwidacji.
Mapa nr 5 Zabytki i dobra kultury wspczesnej

6. Infrastruktura .........
Infrastruktura techniczna jest gwnym podsystemem nowoczesnego miasta, obejmujcym wodocigi, kanalizacj sanitarn i deszczow, sie elektroenergetyczn
i ciepln, telekomunikacj, gazocigi oraz ich urzdzenia sieciowe a take elementy
techniki budowlanej zwizanej z instalacjami technicznego wyposaenia budynkw.
Zgodnie z zasad zrwnowaonego rozwoju miasto powinno mie infrastruktur
techniczn przyjazn i czowiekowi i rodowisku przyrodniczemu.
Infrastruktura techniczna rdmiecia jest w wikszoci przestarzaa, wymaga przebudowy i modernizacji. Rwnie obiekty budowlane maj czsto zdekapitalizowane
instalacje techniczne. Niezbdne jest zintegrowane zarzdzanie rozwojem infrastruktury technicznej rdmiecia w oparciu o rozwj systemw informacji w zakresie istniejcych sieci i instalacji w poszczeglnych budynkach.
A.... Infrastruktura a reurbanizacja
Intensywniejsze wykorzystanie zurbanizowanej rdmiejskiej przestrzeni bdzie moliwe jedynie przy nowoczesnych sieciach technicznego uzbrojenia terenu i nowoczesnym wyposaeniu technicznym budynkw.
Poza nowoczesn infrastruktur na atrakcyjno rdmiecia dla potencjalnych mieszkacw i inwestorw wpyn:
a) poprawiajce si parametry rodowiska przyrodniczego (zmiana zasilania kotowni
indywidualnych z paliw wglopochodnych na ekologiczne rda ciepa lub przyczenie do miejskiego systemu ciepowniczego) dziki czemu rdmiecie bdzie jakoci powietrza konkurowa z podmiejskimi osiedlami;
b) podnoszenie efektywnoci energetycznej budynkw co przeoy si na komfort
i ekonomi uytkowania pomieszcze;
31

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

c) nowoczesne rozwizania telekomunikacyjne (np. oglnodostpny Internet) wpywajce na lepsze wykorzystanie powierzchni uytkowej nieruchomoci komunalnych
i prywatnych poprzez np. umoliwienie pracy w domu.
B.... Infrastruktura a przestrzenie publiczne i ziele rdmiecia
Dla poprawy wizerunku przestrzeni publicznych i zieleni, wynikajcej z celw strategicznych Programu istotne jest:
a) uporzdkowanie przebiegu kabli energetycznych, telekomunikacyjnych, sygnalizacyjnych, przebudowa sieci cieplnych kanaowych na sieci preizolowane w celu pozyskania dodatkowych przestrzeni pod ziele i ma architektur. Wane, by przebudow ulic wraz z nowymi nasadzeniami i urzdzaniem przestrzeni publicznych, koordynowa z modernizacj i przebudow sieci;
b) stosowanie urzdze infrastruktury technicznej ingerujcych w przestrze rdmiecia oraz wizerunek budynkw (wiee telefonii komrkowej, miejsca zbirki odpadw, stacje trafo, wymiennikownie, hydrofornie, wentylatory, panele soneczne)
z poszanowaniem adu przestrzennego i dziedzictwa kulturowego.
Dziaania dotyczce infrastruktury w celu podniesienia atrakcyjnoci
rdmiecia:
a) zapewnienie odpowiedniej jakoci wody do picia i potrzeb gospodarczych m. in.
poprzez obnienie awaryjnoci systemu wodocigowego (remont i przebudow sieci
wodocigowej, wymian rur, w szczeglnoci rur azbestowo-cementowych, doskonalenie monitoringu zuycia wody);
b) budowa, remont, przebudowa instalacji grzewczych (w tym wprowadzenie ekologicznych nonikw energii), wodno-kanalizacyjnych, elektrycznych i gazowych w remontowanych, modernizowanych i przebudowywanych obiektach;
c) adaptacja obiektw infrastruktury technicznej (wymiennikowi, stacji trafo, hydroforni, itp.) na inne funkcje zwizane z potrzebami ssiadujcej zabudowy jako wynik
koncepcji zagospodarowania kwartau;
d) zwikszenie dostpnoci usug telekomunikacyjnych (np. strefa wi-fi dla rdmiecia);
e) budowa kanaw technologicznych w celu uporzdkowania przebiegu kabli energetycznych, telekomunikacyjnych, sygnalizacyjnych, przebudowa sieci cieplnych kanaowych na sieci preizolowane;
f) remont i przebudowa urzdze elektroenergetycznych (zastpienie tradycyjnych
latarni ulicznych latarniami energooszczdnymi z automatycznym sterowaniem);
g) rozbirka nieczynnych instalacji i sieci infrastruktury technicznej;
h) budowa, przebudowa, modernizacja infrastruktury sucej bezpieczestwu
(owietlenia, systemw monitoringu);
i) uatrakcyjnienie przestrzeni miejskiej poprzez:
zindywidualizowane owietlenie ulic (np. w formie stropu), podwietlenie i mapping
budynkw, owietlenie okazjonalne (witeczne);
instalowanie w wybranych publicznych miejscach ogrzewaczy (wczajcych si
automatycznie przy odpowiedniej temperaturze);
instalowanie w upalne dni kurtyn wodnych;
wykorzystanie wody deszczowej przed odprowadzeniem jej nadmiaru do kanalizacji deszczowej (np. nawadnianie terenw zielonych).

32

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

7. Spoeczestwo i gospodarka
Na rozwj miasta jak rwnie poszczeglnych jego obszarw maj wpyw trzy gwne czynniki: przestrzenny, spoeczny i gospodarczy. Program z zaoenia zajmuje si
przestrzeni rdmiecia. Jednak wiele aspektw spoeczno-gospodarczych nierozerwalnie wie si z przestrzeni miejsk, poniewa jej przeksztacanie jest wan
determinant zmian spoeczno-gospodarczych.
Dziaania w przestrzeni rdmiecia, wynikajce z celw Programu suce
rozwojowi spoecznemu:
a) wszelkie dziaania rozwijajce przestrzenie publiczne i tereny zielone;
b) aranacja wntrz kwartaw zabudowy jako przestrzeni sprzyjajcych lokalnym
kontaktom spoecznym;
c) dbao o zabytki i dobra kultury wspczesnej, jako elementy kreujce tosamo
miejsca, umoliwiajce identyfikowanie si z dzielnic;
Dziaania w przestrzeni rdmiecia, wynikajce z celw Programu suce
rozwojowi gospodarczemu:
a) utworzenie gwnej trasy spacerowo-handlowej od dworca Olsztyn Gwny,
poprzez ulice: Partyzantw i Dbrowszczakw, Stare Miasto, ulic Stara Warszawska; okrelenie charakteru ulicy oraz sposobw zagospodarowania terenw do niej
przylegych w zapisach planu zagospodarowania;
b) wprowadzenie Systemu Informacji Miejskiej, utworzenie i wprowadzenie Olsztyskiego Systemu Umieszczania Reklam, zaprojektowanie i wprowadzenie (w oparciu
o zaoenia SIM) systemu informacji handlowo-turystycznej sprzonej z przystankami transportu zbiorowego;
c) zaprojektowanie i realizacja cznika pod nasypem kolejowym na przedueniu
ul. M Kajki, czcego rdmiecie z Zatorzem;
d) rozwijanie targowiska przy ul. Grunwaldzkiej (konkurs architektoniczny na urzdzenie targowiska wraz z hal targow);
e) optymalizowanie zagszczenia tkanki miejskiej (wntrza kwartaw) oraz wykorzystanie nowych kubatur m.in. na dziaalno gospodarcz.

8. Plany zagospodarowania przestrzennego w rdmieciu ..............


Sporzdzenie miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego dla rdmiecia Olsztyna zostao w Programie wpisane jako jeden z celw operacyjnych. Oznacza to, e zapisy planw pomog w osiganiu celw strategicznych, ktre dotycz
przestrzeni publicznych, reurbanizacji i zieleni rdmiecia. Ze wzgldu na wag
swojej przestrzennej, gospodarczej i spoecznej roli w miecie rdmiecie wymaga
cakowitego objcia planem zagospodarowania. Obecnie ok. 65 % rdmiejskiej
powierzchni jest bez planw. Program wskazuje obszary do wszczcia nowych
planw.
A. Plany obowizujce
35 % powierzchni rdmiecia posiada obowizujce plany. S to: Centrum, Zakole
yny, Planty, Park Centralny, Planty-Zmiana, Planty-Myn, rdmiecie-Dworzec G.

33

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

B. Obszary z uchwaami o wszczciu planu, ktre powstay w trakcie prac nad


Programem
Formua Programu pozwalaa na dziaania biece w rdmieciu, take dotyczce
planowania. Obowizuj nastpujce uchway inicjujce plany, przyjte w trakcie
prac nad Programem: Planetarium, Dolne Przedmiecie, Kociuszki, rdmiecieonierska. Maj one rozstrzygn nastpujce problemy przestrzenne:
a) mpzp Planetarium optymalne wykorzystanie pod zabudow predestynowanych
do tego obszarw wraz z okreleniem charakteru poudniowej pierzei Al. Marsz.
J. Pisudskiego, zapewnienie ochrony cennym kulturowo obiektom: Hali Urania, Planetarium oraz Obserwatorium Astronomicznemu (hala Urania i Planetarium znalazy
si na licie propozycji do objcia ochron jako dobra kultury wspczesnej), zabezpieczenie parkingu do obsugi rdmiecia, objcie ochron zieleni Parku Jar I oraz
umoliwienie poczenia pieszo-rowerowego tego parku z przestrzeniami publicznymi
po przeciwnej stronie ul. Obiegowej;
b) mpzp Dolne Przedmiecie wykorzystanie terenu pod obsug parkingow
rdmiecia, zdefiniowanie promenadowego charakteru ul. Warszawskiej;
c) mpzp Kociuszki okrelenie warunkw brzegowych dla ew. rozbudowy istniejcego budynku wielorodzinnego (ul. T. Kociuszki 92);
d) mpzp rdmiecie-onierska okrelenie uwarunkowa przestrzennych wykonania Gwnego Punktu Zasilania ( GPZ Centrum), niezbdnego dla funkcjonowania
i dalszego rozwoju rdmiecia;
C. Nowe miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego dla rdmiecia
Olsztyna
W latach 2002-3 przyjto nastpujce uchway o wszczciu planu dla obszaru rdmiecia: Nowogrunwaldzka, rdmiecie I oraz rdmiecie II. Ze wzgldu na zmiany w prawie oraz w uwarunkowaniach przestrzennych rdmiecia Program na nowo
definiuje obszary planw do wykonania: mpzp Stare Miasto, mpzp rdmiecie Pnoc, mpzp rdmiecie-Grunwaldzka, mpzp rdmiecie Pnocny Wschd, mpzp
rdmiecie Poudniowy Wschd. Granice nowych planw mog przed podjciem
uchwa inicjujcych ulec modyfikacji lub zmianie z powodu:
a) szczegowej analizy programowo-przestrzennej;
b) przystpieniu Gminy do tworzenia parku kulturowego w rdmieciu;
c) decyzji o nadaniu czci obszaru miasta statusu uzdrowiska (gdy strefy uzdrowiskowe obejm rdmiecie lub jego fragment).
Teren dawnych Koszar Dragonw, ktry w Programie wskazany jest jako potencjalny
dla rozwoju rdmiecia jest objty uchwaa o wszczciu planu z 2003 roku mpzp
Gietkowska. Ewentualna zmiana granic zakresu tej uchway nastpi po okreleniu
programu funkcjonalno-uytkowego dla tego obszaru.
Dziaania przygotowanie i uchwalenie nowych miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego rdmiecia, ktre rozstrzygn problemy w celu
osignicia celw Programu:
a) mpzp rdmiecie-Stare Miasto (cisy obszar Starego Miasta ograniczony
plantami) urzdzenie przestrzeni staromiejskiej: usytuowanie i forma straganw,
sceny letniej, ogrdkw kawiarnianych oraz maej architektury, wytyczne dotyczce
kolorystyki elewacji staromiejskich kamienic oraz zasady umieszczania reklam,
sposb obsugi parkingowej Starego Miasta w powizaniu z obsug komunikacyjn;
b) mpzp rdmiecie Pnoc (obszar historycznego rdmiecia ograniczony
od pnocy torami kolejowymi, od wschodu ul. B. Gowackiego, od pnocnego

34

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

wschodu ul. W. Ktrzyskiego, od poudnia Al. Marsz. J. Pisudskiego i Plantami)


zagospodarowanie wntrz kwartaw, promenadowy charakter ulic na trasie
od Dworca G. do Starego Miasta, dodatkowe poczenia pieszo-rowerowe z Zatorzem, ochron zieleni (w tym przywracanie alejowego charakteru ulic), zasady
umieszczania reklam, obsuga komunikacyjna i parkingowa;
c) mpzp rdmiecie-Grunwaldzka (tereny przylege do ul. Grunwaldzkiej z historyczn zabudow rdmiejsk oraz tereny rezerwowane pod budow ul. Nowogrunwaldzkiej) rola Nowogrunwaldzkiej w ukadzie komunikacyjnym miasta oraz jej parametry techniczne; zagospodarowanie targowiska miejskiego, zagospodarowanie
wntrz kwartaw zabudowy, promenadowy charakter ul. Warszawskiej;
d) mpzp rdmiecie Pnocny Wschd (obszar ograniczony od pnocy
ul. W. Ktrzyskiego, od wschodu terenami rezerwowanymi pod budow ul. Obiegowej, od poudnia al. M. J. Pisudskiego, od zachodu ul. W. Gowackiego) aranacja
wej do parku im. J. Kusociskiego, ustalenia dotyczce estakady nad Parkiem
im. J. Kusociskiego w cigu pnocnej czci ul. Obiegowej;
e) mpzp rdmiecie Poudnie (obszar wyznaczony przez ulice: od pnocy ul. oniersk, od wschodu ul. Obiegow, od poudnia ul. W. Pstrowskiego, od zachodu
ul. T. Kociuszki) okrelenie funkcji metropolitalnych dla potencjalnego obszaru
rozwojowego rdmiecia z uwzgldnieniem nowych inwestycji z zakresu infrastruktury komunikacyjnej stwarzajcych nowe moliwoci.
Mapa nr 6 Obszary rdmiecia do objcia planami (mpzp)

IV. Podsumowanie
1. Cele programu a projektowane dziaania
Cele

Dziaania

Cel strategiczny

1. Wykonanie projektw koncepcyjnych zielonej i niebieskiej trasy


pieszo-rowerowej (ynostrada). Realizacja ynostrady.
2. Likwidacja sabych ogniw cigw przestrzeni publicznych rdmiecia.
3. Utworzenie pocze w celu powstania nowych cigw przestrzeni
publicznych.
4. Utworzenie cigu spacerowo-handlowego od dworca Olsztyn
Gwny, poprzez ulice: Partyzantw i Dbrowszczakw, Stare Miasto, Stara Warszawska.
5. Poczenie placu przed Dworcem Olsztyn Gwny z skwerem przy
ul. M. Zientary- Malewskiej przebiegajc nad torami kadk pieszorowerow.
6. Poczenie ul. M. Kajki z ul. Kolejow tunelem pieszo-rowerowym
pod torami.
7. Przywracanie alejowego charakteru ulic.
8. Wykonanie projektu ukadu skwerw w rdmieciu i ich pocze
z pozostaymi terenami zieleni rdmiecia i caego miasta.
9. Tworzenie zielonych cigw pieszych i pieszo-rowerowych.
10. Wyposaenie przestrzeni publicznych rdmiecia (parki, skwery) w elementy suce sportowi, rekreacji, zabawie dzieci oraz w toalety publiczne.

ATRAKCYJNE CIGI PRZESTRZENI PUBLICZNYCH


.

35

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

11. Utworzenie i wdraanie Olsztyskiego Systemu Umieszczania


Reklam.
12. Przyjcie uchwa SIM i wdraanie go.
13. Zastosowanie uregulowa OSUR w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego dla rdmiecia.
14. Zaprojektowanie i wprowadzenie (w oparciu o zaoenia SIM)
systemu informacji handlowo-turystycznej sprzonej z przystankami
transportu zbiorowego.
15. Budowa kanaw technologicznych w celu uporzdkowania przebiegu kabli energetycznych, telekomunikacyjnych, sygnalizacyjnych,
przebudowa sieci cieplnych kanaowych na sieci preizolowane.
16. Uatrakcyjnienie przestrzeni miejskiej poprzez: zindywidualizowane owietlenie ulic, podwietlenie i mapping budynkw, owietlenie
okazjonalne; instalowanie w wybranych publicznych miejscach
ogrzewaczy; instalowanie w upalne dni kurtyn wodnych;
wykorzystanie wody deszczowej przed odprowadzeniem jej nadmiaru
do kanalizacji deszczowej.

Cel strategiczny
EFEKTYWNE ZAGOSPODAROWANIE RDMIECIA
WYKORZYSTUJCE
ISTNIEJC
INFRASTRUKTURREURBANIZACJA

Cel strategiczny
ZIELE ISTOTNYM
CZYNNIKIEM
KSZTATUJCYM
CHARAKTER
RDMIESCIA OLSZTYN
O!GRD Z NATURY
.

36

1. Zagospodarowanie wntrz kwartaw rdmiejskiej zabudowy.


2. Przeniesienie aresztu ledczego, konkurs na adaptacj budynku
pod funkcje rdmiejskie oraz zagospodarowanie placu.
3. Wprowadzenie funkcji mieszkaniowej w odzyskane przestrzenie
kwartaw.
4. Stworzenie programu Zamieszkaj w rdmieciu Olsztyna, ktry
umoliwiaby uwaszczanie lokali komunalnych w zabytkowych kamienicach po preferencyjnych cenach.
5. Stworzenie programw rewaloryzacji historycznej zespow zabytkowych, modernizacji konserwatorskiej, adaptacji budynkw.
6. Zorganizowanie systemu zacht dla potencjalnych wacicieli i uytkownikw obiektw zabytkowych w celu ich ochrony (pomoc organizacyjna, finansowa, merytoryczna i prawna).
7. Przebudowa sieci infrastruktury technicznej, instalacji grzewczych,
wodno-kanalizacyjnych, elektrycznych i gazowych w remontowanych,
modernizowanych i przebudowywanych obiektach.
8. Adaptacja obiektw infrastruktury technicznej (wymiennikowi, stacji
trafo, hydroforni, itp.) na inne funkcje zwizane z potrzebami
ssiadujcej zabudowy jako wynik koncepcji zagospodarowania
kwartau.
9. Zwikszenie dostpnoci usug telekomunikacyjnych (np. strefa wifi dla rdmiecia).
10. Budowa, przebudowa, modernizacja infrastruktury sucej
bezpieczestwu (owietlenia, systemw monitoringu).

1. Zwikszenie atrakcyjnoci rdmiejskich parkw (wg szczegowego programu: Podnoszenie atrakcyjnoci parkw).
2. Nadanie rangi rdmiejskim skwerom (wg programu szczegowego Zazielenianie skwerw).
3. Dbao o ziele w pasach drogowych (wg programw szczegowych: Zazielenianie chodnikw, Zazielenianie pasw drogowych).
4. Tworzenie enklaw zieleni w kwartaach zabudowy mieszkaniowousugowej (wg programu szczegowego Zazielenianie podwrek).
5. Wprowadzanie zieleni na placach zabaw (wg programu szczegowego Zielone place zabaw).
6. Wprowadzanie zieleni do otoczenia szk i przedszkoli (wg programu szczegowego Zazielenianie szk i przedszkoli).
7. Tworzenie zielonych cigw pieszych i pieszo-rowerowych.
8. Ochrona zieleni zabytkowej.

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Cel operacyjny
USPOKOJONY RUCH
SAMOCHODOWY
W RDMIECIU
.

37

1. Wprowadzenie hierarchizacji funkcjonalnej ulic a w tym wyznaczenie ulic tranzytu midzyosiedlowego dla wyprowadzenia tranzytu
z obszaru rdmiecia w cigu: ul. Artyleryjska al. R. Schumana
ul. Armii Krajowej ul. Obrocw Tobruku al. W. Sikorskiego ul.
Obiegowa Al. Marsz. J. Pisudskiego ul. Dworcowa ul. W. Ktrzyskiego ul. B. Limanowskiego al. Wojska Polskiego.
2. Budowa pnocnego odcinka ul. Obiegowej (od Al. Marsz. J. Pisudskiego do ul. W. Ktrzyskiego) jako uzupenienie rdmiejskiego
ringu.
3. Przebudowa ul. Partyzantw (z uwzgldnieniem preferencji dla
prowadzenia transportu publicznego oraz rowerowych cigw komunikacyjnych).
4. Przebudowa ul. S. Pieninego (z uwzgldnieniem preferencji dla
prowadzenia transportu publicznego oraz rowerowych cigw komunikacyjnych) wraz z przebudow mostu w. Jakuba.
5. Zmiana organizacji ruchu eliminujca tranzyt ze rdmiecia.
6. Opracowanie koncepcji uspokojenia ruchu w rdmieciu obejmujcej wyznaczenie stref obnionej prdkoci oraz zastosowanie fizycznych elementw uspokajania ruchu.
7. Sukcesywne obejmowanie obszaru rdmiecia stref tempo 30
(poza ulicami tranzytowymi).
8. Wprowadzenie na obszarze Starego Miasta strefy zamieszkania.
9. Wprowadzenie przestrzeni wspdzielonej na skrzyowaniu ulic:
Prosta, Grunwaldzka, Warszawska;
10. Wprowadzenie przestrzeni wspdzielonej na skrzyowaniu ulic:
11 Listopada, W. Nowowiejskiego oraz Staromiejskiej i Placu Jednoci Sowiaskiej.
11. Ograniczenie iloci skrzyowa drg rozprowadzajcych z drogami dojazdowymi.
12. Stworzenie systemu rwnorzdnych skrzyowa ulic.
13. Organizacja ruchu uwzgldniajca system ulic jednokierunkowych.
14. Zastosowanie fizycznych elementw uspokajania ruchu w ulicach
dojazdowych;
15. Budowa dwch spitrzonych parkingw przy ul. Partyzantw,
parkingu przy ul. E. Knosay, modernizacja istniejcych parkingw
przy ul. Mochnackiego, ul. Grunwaldzkiej (Targowisko Miejskie),
al. M. J. Pisudskiego (przy hali Urania).
16. Modernizacja parkingw: przy ul. F. Nowowiejskiego (jako rozwizanie wyonione w konkursie na uczytelnienie przebiegu redniowiecznych murw obronnych), na Placu Solidarnoci; na Placu
K. Puaskiego.
17. Uporzdkowanie przestrzeni podwrek.
18. Modernizacja ulic pod katem wygospodarowania powierzchni
parkingowej.
19. Zmodyfikowanie strefy patnego parkowania.
20. Przyjcie potrzeb parkingowych dla ruchu rowerowego jako integralnego elementu systemu parkowania na obszarze rdmiecia.
21. Opracowanie koncepcji prowadzenia cigw komunikacji pieszej
w Olsztynie.
22. Opracowanie Standardw drg pieszych w Olsztynie.
23. Modernizacja istniejcego tunelu pieszego na przedueniu ul. 1go Maja.
24. Realizacja dodatkowych pocze pieszych z Zatorzem (kadka
przy dworcu Olsztyn Gwny oraz tunel pod torami na przedueniu
ul. M. Kajki).
25. Uruchomienie systemu roweru miejskiego.

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Cel operacyjny
RDMIECIE
POACZONE Z ZATORZEM
LIKWIDACJA BARIER

Cel operacyjny

1. Poczenie placu przed Dworcem Olsztyn Gwny z skwerem przy


ul. M. Zientary- Malewskiej przebiegajc nad torami kadk pieszorowerow.
2. Poczenie ul. Kajki z ul. Kolejow tunelem pieszo-rowerowym pod
torami.
3. Przebudowa istniejcego tunelu pieszego na przedueniu ul. 1-go
Maja.
4. Wykonanie projektw koncepcyjnych zielonej i niebieskiej trasy
rekreacyjnej (ynostrada). Realizacja ynostrady.

1. Przygotowanie i uchwalenie nowych miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego rdmiecia: mpzp Stare Miasto, mpzp
rdmiecie Pnoc, mpzp rdmiecie-Grunwaldzka, mpzp rdmiecie Pnocny Wschd.
2. Zapisanie w ustaleniach nowych planw kierunkw przyjtych Programem.

PLANY ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO
DLA RDMIECIA

2. Opracowania dotyczce przestrzeni rdmiecia wskazane dla osignicia


celw Programu
Aktualizacja studium komunikacyjnego dla Olsztyna;
Studium ochrony krajobrazu kulturowego dla Olsztyna;
Koncepcja uspokojenia ruchu w rdmieciu obejmujca wyznaczenie stref obnionej prdkoci oraz zastosowanie fizycznych elementw uspokajania ruchu;
Koncepcja prowadzenia cigw komunikacji pieszej w Olsztynie;
Standardy drg pieszych w Olsztynie;
Koncepcje zielonej i niebieskiej (ynostrada) tras pieszo-rowerowych;
Projekt ukadu skwerw w rdmieciu i ich pocze z pozostaymi terenami
zieleni rdmiecia i caego miasta;
Katalog dbr kultury wspczesnej objtych ochron;
Olsztyski System Umieszczania Reklam;
System informacji handlowo-turystycznej sprzonej z przystankami transportu
zbiorowego.

3. Projektowane dziaania a finansowanie unijne


W poniszej tabeli przedstawiono moliwoci sfinansowania dziaa wynikajcych
z kierunkw rozwoju przestrzennego rdmiecia w oparciu fundusze unijne w ramach programw operacyjnych na lata 2014-2020.

Lp.

Kluczowa
Dziedzina
Przestrzeni

Nazwa zadania
(dziaania)
okrelonego w Programie

Nazwa zadania
moliwa
do zrealizowania

Priorytet
inwestycyjny

Program
operacyjny

Komunikacja

Przebudowa ul. Partyzantw (z uwzgldnieniem preferencji


dla prowadzenia tran-

Rozwj Transportu
Zbiorowego
w Olsztynie

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodza-

PO PW
20142020

38

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

sportu publicznego
oraz rowerowych
cigw komunikacyjnych).

39

jw terytoriw,
w szczeglnoci
dla obszarw
miejskich, w tym
wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci miejskiej i
dziaa adaptacyjnych majcych
dziaanie agodzce na zmiany
klimatu.

Wprowadzenie przestrzeni wspdzielonej


na skrzyowaniu ulic:
Prosta, Grunwaldzka,
Warszawska.

Rozwj Transportu
Zbiorowego w Olsztynie

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw,
w szczeglnoci
dla obszarw
miejskich, w tym
wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci miejskiej
i dziaa adaptacyjnych majcych
dziaanie agodzce na zmiany klimatu.

PO PW
20142020

Parkingi.
Tylko te obiekty, ktre
mogyby spenia
funkcje "park and ride"

Rozwj Transportu
Zbiorowego
w Olsztynie

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci
miejskiej i dziaa
adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce
na zmiany klimatu.

PO PW
20142020

Uporzdkowanie
przestrzeni podwrek

Poszczeglne dziaania moliwe s do


zrealizowania w ramach rewitalizacji
(PI 9b). Projekty te
musz towarzyszy
powizanymi z nimi

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

dziaaniami finansowanymi z EFS


w ramach osi priorytetowych RPO
WiM ukierunkowanych na m.in.
samozatrudnienie
(PI 8i), rozwj
przedsibiorczoci
spoecznej (PI9v),
popraw dostpu
do usug publicznych (PI9iv),
aktywizacj zagroonych wykluczeniem i ubogich
(PI9i).

40

Realizacja dodatkowych pocze pieszych z Zatorzem


(kadka przy dworcu
Olsztyn Gwny oraz
tunel pod torami na
przedueniu
ul. M. Kajki);
Moliwe poczenia
Zatorza przy realizacji
przebudowy
ul. Partyzantw.

Rozwj Transportu
Zbiorowego
w Olsztynie

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci
miejskiej i dziaa
adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce na
zmiany klimatu.

PO PW
20142020

Podniesienie jakoci
transportu publicznego

Rozwj Transportu
Zbiorowego
w Olsztynie

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci
miejskiej i dziaa
adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce na
zmiany klimatu.

PO PW
20142020

Przyjcie potrzeb
parkingowych dla
ruchu rowerowego
jako integralnego

Rozwj Transportu
Zbiorowego
w Olsztynie

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodza-

PO PW
20142020

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

elementu systemu
parkowania na obszarze rdmiecia

Przestrzenie
publiczne

Poczenie Parku
Podzamcze, Parku
Centralnego i Placu
Jednoci Sowiaskiej
(fragment plant) przy
jednoczesnej
przebudowie mostu
w. Jakuba oraz ulic
S. Pieninego
i S. Staszica
w Olsztynie.

Poczenie parkw
Centralny i KorczakaMleczna drog pieszo-rowerow wzdu
rzeki yny pod ul. Niepodlegoci.

41

jw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci
miejskiej i dziaa
adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce na
zmiany klimatu.

Utworzenie plant
od pnocnej strony
Starego Miasta

6d Ochrona
i przywrcenie
rnorodnoci
biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz
wspieranie usug
ekosystemowych,
take poprzez
program Natura
2000 i zielon infrastruktur.

RPO
WiM
20142020

Przebudowa ul.
Pieninego wraz
z mostem w. Jakuba oraz poczenie pieszo-rowerowe Parku Centralnego i Podzamcze.

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci
miejskiej i dziaa
adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce
na zmiany klimatu.

PO PW
20142020

Utworzenie cigu
pieszo-rowerowego
wzdu brzegw yny - ynoStrada

6d Ochrona
i przywrcenie
rnorodnoci
biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz
wspieranie usug
ekosystemowych,
take poprzez
program Natura
2000 i zielon Infrastruktur.

RPO
WiM
20142020
PO Ii
20142020

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Poczenie Starego
Miasta i ul. Warszawska poprzez utworzenie przestrzeni wspdzielonej na skrzyowaniu ulic: Grunwaldzka, Warszawska, Prosta.

Rozwj transportu
zbiorowego w Olsztynie.

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym
wspieranie zrwnowaonej multimodalnej
mobilnoci miejskiej i dziaa adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce
na zmiany klimatu.

PO PW
20142020

Poczenie ul. 11 Listopada i ul. Staromiejskiej poprzez utworzenie przestrzeni


wspdzielonej na
skrzyowaniu ulic: 11
Listopada, F. Nowowiejskiego;
Staromiejskiej i Jednoci Sowiaskiej.

Rozwj transportu
zbiorowego w Olsztynie.

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci
miejskiej i dziaa
adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce na
zmiany klimatu.

PO PW
20142020

Poczenie placu
przed Dworcem Olsztyn Gwny z skwerem przy ul. M. Zientary- Malewskiej
przebiegajc nad
torami kadk pieszorowerow.

Rozwj transportu
zbiorowego w Olsztynie.

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci
miejskiej i dziaa
adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce na
zmiany klimatu

PO PW
20142020

42

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Ziele

Funkcja

43

Poczenie ul. M. Kajki z ul. Kolejow tunelem pieszo-rowerowym pod torami.

Rozwj transportu
zbiorowego w Olsztynie.

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw miejskich, w tym wspieranie zrwnowaonej multimodalnej mobilnoci
miejskiej i dziaa
adaptacyjnych
majcych dziaanie agodzce na
zmiany klimatu.

PO PW
20142020

Wszystkie dziaania z
kierunkw ziele.

Wszystkie dziaania
z dziedziny ziele
mog dosta dofinansowanie w ramach Kompleksowych projektw dotyczcych utrzymywania biornorodnoci w obszarach
miejskich. Na etapie uszczegowienia osi priorytetowych naley ziden.tyfikowa projekty
do dofinansowania.

6d Ochrona
i przywrcenie
rnorodnoci
biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz
wspieranie usug
ekosystemowych,
take poprzez
program Natura
2000 i zielon infrastruktur.

RPO
WiM
20142020

Poszczeglne dziaania moliwe s do


zrealizowania w ramach rewitalizacji
(PI 9b). Projekty te
musz towarzyszy
powizanymi z nimi
dziaaniami finansowanymi z EFS w
ramach osi priorytetowych RPO WiM
ukierunkowanych
na m.in. samozatrudnienie (PI 8i),
rozwj przedsibiorczoci spoecznej (PI9v), popraw
dostpu do usug
publicznych (PI9iv),
aktywizacj zagroonych wykluczeniem i ubogich
(PI9i)

9b Wspieranie
rewitalizacji
fizycznej, gospodarczej i spoecznej ubogich
spoecznoci i obszarw miejskich
i wiejskich

Dziaania z kierunkw
funkcja

PO Ii
20142020

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Infrastruktura

44

Zapewnienie odpowiedniej jakoci wody


do picia i potrzeb
gospodarczych m. in.
poprzez obnienie
awaryjnoci systemu
wodocigowego
(remont i modernizacj sieci wodocigowej wymian
rur, w szczeglnoci
rur azbestowo-cementowych, doskonalenie monitoringu
zuycia wody)

Realizacja projektu
moliwa jest tylko
przy budowie sieci
sanitarnej.

Budowa, remont,
przebudowa instalacji
grzewczych (w tym
wprowadzenie
ekologicznych nonikw energii), wodnokanalizacyjnych, elektrycznych i gazowych
w remontowanych,
modernizowanych
i przebudowywanych
obiektach;

Moliwe do realizacji projekty z m.in.


nastpujcego zakresu:
-wytwarzanie energii pochodzcej ze
rde odnawialnych wraz z podczeniem do sieci
dystrybucyjnej/przesyowej lub na
potrzeby wasne
podmiotw,
- zwikszenie efektywnoci energetycznej MP, modernizacja instalacji
/ technologii w celu
zmniejszenia zuycia energii cieplnej,
elektrycznej lub wody; projekty dotyczce
odzyskiwania
energii cieplnej (np.
z procesw przemysowych, z produkcji energii);
- budowa lub przebudowa jednostek
wytwarzania energii
elektrycznej i ciepa
w wysokosprawnej
kogeneracji z OZE;

6b Inwestowanie
w sektor
gospodarki
wodnej celem
wypenienia
zobowiza
okrelonych w dorobku prawnym
Unii w zakresie
rodowiska oraz
zaspokojenie
wykraczajcych
poza te
zobowizania
potrzeb inwestycyjnych,
okrelonych przez
pastwa czonkowskie

PO Ii
20142020

RPO
WiM
20142020
PO Ii
20142020

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Zabytki i dobra kultury


wspczesnej

45

Zwikszenie dostpnoci usug telekomunikacyjnych (np. strefa


wi-fi dla rdmiecia;

Moliwe do realizacji projekty z zakresu dostpnoci do


czy szerokopasmowych oraz wprowadzanie szybkich
sieci internetowych.

2a Poszerzanie
zakresu dostpnoci do czy
szerokopasmowych oraz wprowadzanie szybkich sieci internetowych oraz
wspieranie wprowadzania nowych
technologii i sieci
dla gospodarki
cyfrowej.

PO PC
20142020

Remont i przebudowa
urzdze elektroenergetycznych (zastpienie tradycyjnych lamp
ulicznych lampami
elektroenergetycznymi
z automatycznym
sterowaniem)

Wymiana owietlenia miejskiego na


emnergooszczdne

4e Promowanie
strategii niskoemisyjnych dla
wszystkich
rodzajw terytoriw, w
szczeglnoci dla
obszarw
miejskich, w tym
wspieranie
zrwnowaonej
multimodalnej
mobilnoci
miejskiej i dziaan
adaptacyjnych
majcych
dziaanie
agodzce na
zmiany klimatu.

RPO
WiM
20142020

Zabytki i dobra kultury


wspczesnej

Moliwa identyfikacja projektw w


zakresie ochrony,
zachowania i zabezpieczania
obiektw
dziedzictwa
kulturowego i obiektw zabytkowych. Moliwe projekty dotyczce
termomodernizacji
obiektw uytecznoci publicznej.

6c Zachowanie,
ochrona,
promowanie i
rozwj dziedzictwa naturalnego i
kulturowego.
4c Wspieranie efektywnoci energetycznej, inteligentnego zarzdzania energi
i wykorzystania
odnawialnych rde energii w
infrastrukturze
publicznej, w tym
w budynkach
publicznych i w
sektorze
mieszkaniowym.

RPO
WiM
20142020

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

Spoeczestwo
i gospodarka

Targowisko przy
ul. Grunwaldzkiej

Przebudowa targowiska przy ul.


Grunwaldzkiej
w Olsztynie na cele
promocji lokalnych
produktw.

Wspieranie organizacji acucha


ywnociowego w
tym przetwarzania
i wprowadzania
do obrotu produktw rolnych, dobrostanu zwierzt
oraz zarzdzania
ryzykiem w rolnictwie.

PO ROW
20142020

Wspieranie rzemiosa
miejscowego, artystycznej twrczoci
lokalnej

Moliwe projekty
dotyczce wsparcia
instytucji kultury na
rzecz wczenia ich
w tworzenie produktw turystycznych i oferty.

6c Zachowanie,
ochrona, promowanie i rozwj
dziedzictwa naturalnego i kulturowego.

RPO
WiM
20142020

4. Konsultacje spoeczne a finalny projekt Programu


W Programie zapisano dziaania zgodne z postulowanymi w Raporcie Przestrze
i komunikacja. Poniej przedstawiono je w odniesieniu do punktw i podpunktw
Raportu.
A. Obszar rdmiecia:
jako potencjalne obszary rozwoju rdmiecia, wczono: Dolne Przedmiecie (od
poudnia), dawne Koszary Dragonw przy ul. Gietkowskiej (od pnocy) oraz zachodni cz Parku im. J. Kusociskiego wraz z hal Urania (od wschodu).
B. Komunikacja wewntrz rdmiecia
a) strefa Tempo 30:
sukcesywne obejmowanie obszaru rdmiecia stref tempo 30 (poza ulicami
tranzytowymi);
b) trasy pozwalajce omin rdmiecie:
wyznaczenie ulic tranzytu midzyosiedlowego dla wyprowadzenia tranzytu z obszaru rdmiecia w cigu: ul. Artyleryjska al. R. Schumana ul. Armii Krajowej
ul. Obrocw Tobruku al. W. Sikorskiego ul. Obiegowa ul. Marsz. J. Pisudskiego ul. Dworcowa ul. W. Ktrzyskiego ul. B. Limanowskiego Al. Wojska
Polskiego.
d) transport zbiorowy
podniesienie jakoci transportu publicznego poprzez: zapewnienie wysokiej jakoci
wyposaenia przystankw autobusowych wraz z rozwijaniem systemu informacji pasaerskiej, zwikszenie iloci przystankw autobusowych zgodnie z oczekiwaniem
uytkownikw, zapewnienie bezpiecznych warunkw dojcia do przystankw, likwidacja barier architektonicznych w obrbie przystankw.
e) komunikacja piesza
opracowanie koncepcji prowadzenia cigw komunikacji pieszej w Olsztynie oraz
Standardw drg pieszych w Olsztynie, wdraanie w/w opracowa;
46

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

zakaz grodzenia przestrzeni publicznych (usunicie ogrodzenia Amfiteatru, Kocioa Ewangelickiego, budynku dawnej Rejencji);
poprawa dziaania i wizerunku rdmiejskich skwerw;
wyposaenie przestrzeni publicznych rdmiecia (parki, skwery) w elementy
suce sportowi, rekreacji, zabawie dzieci oraz w toalety publiczne;
utworzenie trasy spacerowo-handlowej od dworca Olsztyn Gwny, poprzez
ulice: Partyzantw i Dbrowszczakw, Stare Miasto, Warszawsk; okrelenie charakteru ulic oraz sposobw zagospodarowania terenw do nich przylegych w zapisach
planw zagospodarowania;
tworzenie zielonych cigw pieszych, w tym: trasa piesza od Parku im. J. Kusociskiego poprzez ul. A. Mickiewicza do Placu Konsulatu Polskiego (dziki przywrceniu
alejowego charakteru ul. A. Mickiewicza);
poczenie Parku Podzamcze, Parku Centralnego i Placu Jednoci Sowiaskiej
(fragment plant) przy jednoczesnej przebudowie mostu w. Jakuba oraz ulic S. Pieninego i S. Staszica w Olsztynie;
f) komunikacja rowerowa
dziaania inynieryjne i organizacyjne zmierzajce do tworzenia spjnej, bezporedniej, atrakcyjnej, bezpiecznej i wygodnej sieci tras rowerowych;
Program budowy drg rowerowych w Olsztynie (listopad 2009); oraz Koncepcja
budowy rekreacyjnych drg rowerowych na terenie miasta Olsztyna (listopad 2009)
to dokumenty powizane z Programem;
D. Przestrze w rdmieciu:
a) ad przestrzenny:
uporzdkowanie informacji wizualnej w rdmieciu: utworzenie i przyjcie Olsztyskiego Systemu Umieszczania Reklam; przyjcie uchwa SIM i wdraanie go;
zastosowanie uregulowa OSUR w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego dla rdmiecia;
w nowym mpzp Stare Miasto maj znale si ustalenia dotyczce usytuowania
i formy straganw, sceny letniej, ogrdkw kawiarnianych oraz maej architektury
a take wytyczne dotyczce kolorystyki elewacji staromiejskich kamienic, zapisy
planu maja by wynikiem konkursu urbanistyczno-architektonicznego na urzdzenie
Starego Miasta;
b) ziele:
realizacja celu strategicznego Programu Ziele istotnym czynnikiem ksztatujcym charakter rdmiecia OLSZTYN O!GRD Z NATURY;
wdraanie Programu rozwoju zieleni miejskiej dotyczcego caego obszaru gminy;
okrelajcego dziaania w zakresie zieleni ujte w mniejszych dotyczcych take
rdmiecia programach takich jak: podnoszenie atrakcyjnoci parkw, zazielenianie
skwerw i zielecw, ziele w pasach drogowych, zielone podwrka, zielone place
zabaw, zazielenianie szk i przedszkoli, zielone cigi piesze, zielone chodniki;
przywracanie alejowego charakteru rdmiejskich ulic;
przebudowa ulic wraz z nowymi nasadzeniami i urzdzaniem przestrzeni publicznych skoordynowana z modernizacj i przebudow sieci;
c) przestrze publiczna, meble miejskie :
stworzenie spjnego, czytelnego ukadu skwerw, poczenie skwerw za pomoc
cigw pieszych z innymi terenami zieleni, wykorzystanie wolnych fragmentw przestrzeni na skwery;
wyposaenie przestrzeni publicznych rdmiecia (parki, skwery) w elementy suce sportowi, rekreacji oraz zabawie dzieci;

47

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

przeniesienie aresztu ledczego, konkurs na adaptacj budynku pod funkcje rdmiejskie oraz zagospodarowanie placu.
Program z zaoenia zajmuje si przestrzeni rdmiecia, dlatego w kierunkach
i dziaaniach dla jego rozwoju uwzgldniono wnioski z Raportu Spoeczestwo i gospodarka dotyczce przestrzeni (podane poniej w odniesieniu do punktw i podpunktw Raportu).
A. Funkcja
Program nie wprowadza rewolucji funkcjonalnej. Funkcja postulowana w Raporcie
jest odzwierciedleniem funkcji obecnie wystpujcych w rdmieciu. Program zaleca modyfikacje wzajemnych relacji ilociowych poszczeglnych funkcji, zmniejszenie iloci funkcji nie generujcych ruchu (biura, banki) na korzy usug, gastronomii,
rozrywki, kultury, rekreacji, z uwzgldnieniem najmodszych mieszkacw.
B. Gospodarka
a) utworzenie trasy spacerowo-handlowej od dworca Olsztyn Gwny, poprzez ulice: Partyzantw i Dbrowszczakw, Stare Miasto, Warszawska; okrelenie charakteru ulic oraz sposobw zagospodarowania terenw do niej przylegych w zapisach
planu zagospodarowania;
b) rozwijanie targowiska przy ul. Grunwaldzkiej (konkurs architektoniczny na urzdzenie targowiska wraz z hal targow);
c) ul. Partyzantw tunel pieszo-rowerowy pod torami, czcy ul. M. Kajki z ul. Kolejow;
d) zaprojektowanie i wprowadzenie (w oparciu o zaoenia SIM) systemu informacji
handlowo-turystycznej sprzonej z przystankami transportu zbiorowego.
C. Spoeczestwo
a) zagospodarowanie wntrz rdmiejskich kwartaw.
Wnioski dotyczce komunikacji jako powtarzajce si z wnioskami raportu Przestrze i komunikacja zostay tutaj pominite.

5. Monitoring Programu
Przyjmuje si koniec roku 2020 na zakoczenie Programu. Wydzia Rozwoju Miasta
raz do roku przeprowadzi analiz stopnia realizacji dziaa zwizanych z kierunkami
Programu. Analiza zostanie przedstawiona Zespoowi do spraw rdmiecia i na jej
podstawie Zesp przeprowadzi ocen stopnia realizacji Programu wraz z ocen jego
aktualnoci. W efekcie stwierdzenia nieaktualnoci zostanie przeprowadzona zmiana
Programu. Zmieniony Program zostanie przedstawiony Radzie Miasta do uchwalenia.

48

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

6. Sowniczek
Przestrze wspdzielona rozwizanie techniczne i organizacyjne przestrzeni publicznej polegajce na tym, e z zasady nie wydziela si przestrzeni dla okrelonych
grup uytkownikw drg, a przez to mog oni porusza si po caej szerokoci ulicy.
Oddziaywanie na zachowanie uytkownikw drg odbywa si zarwno poprzez
kompozycj nawierzchni ulicy jak i poczucie niepewnoci zwizanej z brakiem wyznaczonej poszczeglnym grupom przestrzeni. Rozwizaniem prawnym sucym
realizacji przestrzeni wspdzielonych w Polsce s strefy zamieszkania. (Na podstawie Studium komunikacyjnego obszaru rdmiecia Olsztyna).
Strefa Tempo 30 strefa ograniczonej prdkoci do 30 km/h oznaczona za pomoc
odpowiednich znakw drogowych. Umieszczone w strefie urzdzenia i rozwizania
wymuszajce powoln jazd mog nie by oznakowane znakami ostrzegawczymi.
(par. 31 rozporzdzenia Ministrw Infrastruktury oraz Spraw Wewntrznych i
Administracji z dnia 31 lipca 2002 r. w sprawie znakw i sygnaw drogowych). Stref
tempo 30 stosuje si w celu poprawy warunkw ruchu pieszego i rowerowego oraz
ograniczenia uciliwoci motoryzacji dla otoczenia (ograniczenie emisji spalin
i haasu do otoczenia).
Strefa uspokojonego ruchu obszar, na ktrym realizowane jest uspokojenie
ruchu z pomoc rozwiza prawnych takich jak strefy ograniczonej prdkoci (strefy
tempo 30) czy strefy zamieszkania. (Na podstawie Studium komunikacyjnego obszaru rdmiecia Olsztyna).
Strefa zamieszkania obszar obejmujcy drogi publiczne lub inne drogi, na ktrym
obowizuj szczeglne zasady ruchu drogowego, a wjazdy i wyjazdy oznaczone s
odpowiednimi znakami drogowymi. W strefie zamieszkania urzdzenia na rzecz uspokojenia ruchu nie musza posiada oznakowania ostrzegawczego, parkowanie moe odbywa si tylko w miejscach wyznaczonych a ruch pieszy dopuszczony jest na
caej szerokoci ulicy. (Na podstawie Studium komunikacyjnego obszaru rdmiecia Olsztyna).
Trasa rowerowa trasa stanowica nieprzerwany cig rozwiza prawnych i technicznych (drogi dla rowerw, pasy dla rowerw, strefy uspokojonego ruchu, drogi dla
pieszych i rowerzystw, przestrzenie wspdzielone itp. Sucych poprawie warunkw ruchu rowerowego. (Na podstawie Studium komunikacyjnego obszaru rdmiecia Olsztyna).
Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe (WOH) obiekty, ktrych powierzchnia
sprzeday przekracza 2000 m2. (Na podstawie obowizujcego Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego Olsztyna).
System Informacji Miejskiej (SIM) system oznakowa takich jak: numery adresowe na budynkach, tablice z nazwami ulic, drogowskazy oraz tablice informacyjne,
zaprojektowany w jednolitej stylistyce, sucy uczytelnieniu przestrzeni miejskiej.
Mapping projekcja multimedialna, audiowizualny pokaz na obiekcie trjwymiarowym, np. budynku.

49

ZINTEGROWANY PROGRAM ROZWOJU PRZESTRZENNEGO RDMIECIA OLSZTYNA

You might also like