Poradnik

ABC CB czyli podstawy

Materiay s przeznaczone wycznie do uytku prywatnego rozpowszechnianie poradnika, przedruki ze stron i

wykorzystywanie informacji w nim zawartych (nawet we
fragmentach) bez zgody autora ZABRONIONE !!!!
Poradnik nie jest objty licencj GNU/ GPL odsprzeda
ZABRONIONA !!!

Wstp
Ide powstania poradnika byo przekazanie informacji zwizanych z
zagadnieniem osobom zainteresowanym zakupem CB Radio. Zawiera on
niezbdne informacje, potrzebne przy zakupie, uruchomieniu i korzystaniu
z radiotelefonw. Cao zostaa napisana dostpnym jzykiem, aby
pocztkujcy mogli atwo zrozumie i przyswoi podstawowy zasb wiedzy
umoliwiajcy start do wiata CB-Radio.
Poradnik zosta opracowany w oparciu o ponad 15 letnie
dowiadczenie w brany radiokomunikacyjnej. Do treci poradnika zostay
wybrane te informacje i zagadnienia, ktre mog przyda si
pocztkujcemu CB-cie. Jest to zbir podstawowej wiedzy dla osb
stykajcych si z CB-Radiem po raz pierwszy, dla ktrych temat jest
cakowicie nieznany. Mam nadziej, e lektura niniejszego poradnika
pomoe w podjciu waciwej decyzji przy doborze sprztu i jego
prawidowej eksploatacji.
----------------------------------------------------------------------------------CB Radio jest to popularna, oglnodostpna czno radiowa w
obrbie pasma od 26,960 do 27,405 MHz. Nazwa pochodzi od angielskich
sw: citizens band czyli pasmo obywatelskie.
Pocztki CB to przeom lat 40. i 50. Wtedy w USA po specjalnym
kongresie powiconemu zagadnieniom cznoci w pamie obywatelskim.
Proponowano czstotliwo w zakresie od 460 do 470 MHz. Jednak z
powodu niezadowalajcych efektw niewielkiego postaci niewielkiego
zasigu, zrezygnowano z niego na korzy czstotliwoci 27 MHz.
W Polsce CB Radio pojawio si na pocztku lat siedemdziesitych.
Prdzej nie byo to moliwe, ze wzgldu na restrykcyjne przepisy oraz
brak sprztu. Rozpoczcie produkcji popularnych radiotelefonw ECHO w
Warszawskich Zakadach WAREL jak rwnie pniejsze zagodzenie
przepisw, ktre umoliwiy sprzeda radiotelefonw z importu
spowodoway wzrost zarejestrowanych uytkownikw i ju w roku 1991
liczba ta, przekroczya 100 000.
Radiotelefony CB znalazy szczeglnie szerokie zastosowanie jako
rtf. mobilne (zainstalowane w samochodach). Umoliwiaj komunikacj i
wzajemn wymian informacji dotyczcych warunkw drogowych czy
utrudnieniach w ruchu pomidzy kierowcami samochodw.
CB-Radio to nie tylko sposb na komunikacje, dziki tym
urzdzeniom moemy wezwa pomoc w sytuacji zagroenia, w momencie
kiedy nie posiadamy telefonu komrkowego lub korzystanie z niego jest
niemoliwe. Wystarczy wywoa jak osob i poinformowa j o
zdarzeniu, ktre miao miejsce moemy liczy na pomoc z jej strony.

Od czego zacz?
Jednym z najprostszych dostpnych radiotelefonw, ktre polecam
na start osob, ktre chc zacz od najprostszego sprztu jest ALAN
100 PLUS. Jest to may, zgrabny transceiver o funkcjach idealnie
nadajcych si na rozpoczcie przygody z CB.
Posiada 40 kanaw w zakresie czstotliwoci od 26,960 do 27,400
MHz. Istnieje moliwo zmiany modulacji z AM na FM (w Polsce pracuje
si na AM). Moc wyjciowa jest taka sama jak we wszystkich innych
radiach, czyli 4W. Posugiwanie si radiem jest bardzo proste. Wczamy
je pokrtem ON/OFF, ktre jednoczenie jest regulacj natenia siy
gosu. Nastpnie, jeli syszymy w goniku szumy moemy zredukowa
je regulacj blokady szumw (squelch). Po uruchomieniu, radio peni
funkcj odbiornika (wiecca dioda RX), aby zacz nadawanie bierzemy
do rki mikrofon i naciskamy znajdujcy si na nim przycisk. Od tego
momentu nasze radio staje si nadajnikiem (wieci si dioda TX), a my
moemy wywoa lub prowadzi rozmow z innym posiadaczem CB.
Dodatkow funkcj tego urzdzenia, jest moliwo szybkiego
przeczania kanaw pomidzy kanaami 9, 19 oraz tym, ktry
ustawilimy rcznie. Numer kanau, na ktrym obecnie si znajdujemy,
jest wywietlany na cyfrowym wywietlaczu. Pobr prdu wynosi 1100 mA
Wymiary (mm): szeroko 124, wysoko 38, gboko 190.

Takie same parametry jak Alan 100 PLUS posiada rwnie radiotelefon
Alan 199-A (z tak rnic, e ten model w miejscu przecznika
modulacji AM/ FM ma przecznik poziomu mocy 1/4 W ) oraz nieco
rnicy si wygldem zewntrznym radiotelefon o nazwie handlowej
MK3.
Jeli jednak chcemy nieco lepszy urzdzenie (m.in. .wyraniejsza
modulacja), godnym polecenia jest UNIDEN PRO 520 XL lub bliniaczy
PRESIDENT JOHNNY. Podobnie jak wczeniej opisane modele, UNIDEN/
PRESIDENT posiadaj 40 kanaw, przecznik szybkiego wybierania
kanau 9-tego (UNIDEN) lub 19-tego (PRESIDENT) oraz blokad szumw
(squelch). Dodatkowo zostay wyposaone w filtr przeciwzakceniowy
(ANL Automatic Nosie Limiter), potencjometr RF GAIN oraz przecznik
PA/CB jest to wyjcie na tub (przydatne podczas zlotw lub innych
imprez okolicznociowych).
Wszystkie uyte skrty typu ANL, RF-GAIN itp. zostay szerzej
opisane w dalszej czci poradnika.

Problemy, ktre mog wystpowa przy taszym sprzcie:

taszy sprzt charakteryzuje si midzy innymi sab separacj
kanaw. Oznacza to, e jeli jeden z posiadaczy CB rozmawia np. na
pierwszym kanale a drugi uytkownik CB-Radio prowadzi rozmow na
kanale trzecim (odlego pomidzy nimi jest stosunkowo maa) to istnieje
prawdopodobiestwo wzajemnego zakcania lub odsuchu dwch rozmw
jednoczenie.
4

bardzo maa ilo funkcji - koczca si na regulacji gonoci,

blokadzie szumw (squelch), przeczniku kanaw. Czasem mamy do
dyspozycji jeszcze wybr rodzaju modulacji AM/FM (w Polsce wikszo
rozmw prowadzi si w modulacji AM). W takie funkcje wyposaone s
najtasze modele rtf.
nie polecam zakupu sprztu przywiezionego z Niemiec czy innych
krajw Europy! W tych krajach s nieco inne przepisy dotyczce
uytkowania i dopuszczalnych mocy. Dla przykadu w Niemczech
dopuszczonych do uytkowania jest 80 kanaw FM/ 4W i 14 kanaw od 4
do 15 w AM z moc 1W. Zakup takiego radia skutkuje koniecznoci
odblokowania moliwoci pracy w penym zakresie 40 kanaw w
modulacji AM, co w przypadku nowszych modeli urzdze (z
programowanym procesorem) moe by niewykonalne w warunkach
amatorskich. W niektrych przypadkach s to urzdzenia pracujce
wycznie w modulacji FM. Dodatkowo urzdzenia produkowane na rynki
innych krajw Europy
mog posiada mniejsz ilo kanaw (Wochy,
Szwecja, Niemcy), nieco inny rozkad czstotliwoci na kanaach (Wochy,
Anglia) lub wrcz przeskoki na zupenie inne czstotliwoci (Szwecja,
Anglia).
Do zestawu brakuje nam anteny. Jej zakup jest uwarunkowany tym,
na jakim samochodzie bdzie ona zamontowana. Jeli bdzie to samochd
osobowy - proponuje kupi anten jak najdusz ze wzgldu na zasig,
jaki na niej osigniemy. Najtaszym i najlepszym rozwizaniem jest
zamontowanie jej poprzez wywiercenie dziury w dachu. Wiele osb
rezygnuje z tego rozwizania, poniewa pojazdy trac wtedy gwarancj na
korozje (tak mwi nam dealerzy). Jednak jest to rzecz do uzgodnienia z
nimi. Niektre serwisy oferuj monta anten i urzdze przez wasnych
mechanikw. Jest to z reguy bardzo drogie i mniej fachowe wykonanie ni
oddanie auta w rce specjalisty. Jeli jednak chcemy zachowa
gwarancj i mie dobr anten, ktra chcemy ciga, aby nie kusia
zodzieja proponuj zoenie zestawu: antena + stopa magnetyczna.
Jest to dodatkowy wydatek, ale co za co. Do wyboru mamy jeszcze
uchwyt rynienkowy oraz montowany na klapie baganika ale wybr
naley do kupujcego. Poniszy rysunek przedstawia w sposb
schematyczny charakterystyk promieniowania anteny w zalenoci od
miejsca jej zainstalowania.

Jeli radio bdzie zakadane w samochodzie ciarowym, nie zawsze

moemy kierowa si dugoci anteny. Kabiny ciarwek s z reguy
bardzo wysokie, wic duga antena, jest bardziej naraona na
uszkodzenia. Przyczyn mog by wiadukty, drzewa itp. Dostpne anteny
s odporne na tego rodzaju zagroenia, wic lepiej zdecydowa si na
nieco krtsz anten. W pojazdach tego typu, anteny najczciej s
montowane na rynience lub uchwytach lusterkowych. Czasami kierowcy
decyduj si na zamocowanie jej na dachu, lecz w przypadku, kiedy
konstrukcja dachu lub nadbudwki (kabiny sypialnej) jest wykonana z
laminatu pojawi si problemy zwizane z tzw. brakiem masy
(przeciwwagi dla anteny). Wie si to z kopotliwym procesem
instalowania pod miejscem montau anteny elementw imitujcych
elementy stalowe konstrukcji kabiny (metalowa drobna siateczka czy
elementy
blaszane).
Podobnie
czyni
producenci
nowoczesnych
ciarwek wtapiajc w laminatowa konstrukcj dachu drobniutk siatk
miedzian (Mercedes Actros , MAN TGA)
Wielu pocztkujcych pyta o
skuteczno oraz zasigi CB Radio
oczywicie popieram to w 100% , bo
kto pyta nie bdzi, ale musimy
uwaa jakich osb si pytamy czy
maj
one
chocia
jakie
dowiadczenie i czy informacje, ktre
nam podaj s wiarygodne. W/g
obserwacji wynika, e najczciej
pada pytanie dotyczce zasigu, jaki
moemy osign na radiu.
Patrzc na zasigi musimy
pamita, e to tylko wartoci
pogldowe i w rzeczywistoci moe
by zupenie inaczej. Zaley to w
duym
stopniu
od
warunkw
atmosferycznych oraz tego jaki sprzt
posiada drugi uytkownik. Znaczcy
wpyw ma rwnie nasza lokalizacja.
W miecie, gdzie s wysokie bloki
oraz inne zabudowania nasz sygna
bdzie oczywicie mniejszy ni na
otwartej powierzchni (las rwnie
zmniejsza zasig).

STROJENIE I BADANIE ANTENY

SAMOCHODOWEJ CB
Strojenie anteny fabrycznej jest moliwe w warunkach amatorskich
pod warunkiem posiadania przyrzdu nazywanego reflektometrem oraz
umiejtnociami do posugiwania si nim.
USTAWIENIE PRZYRZDU:
Do zcza antenowego radia CB,
podczy kabel (moliwie krtki) i jego
kocwk przyczy do wejcia (oznaczonego
TX) na reflektometrze. do
wyjcia
antenowego
(oznaczonego
ANT)
wspomnianego przyrzdu podczamy kabel od anteny.
nastpnie
przecznik
na cianie czoowej przyrzdu
ustawiamy w pozycj FWD (Forward) i naciskamy i przytrzymujemy PTT
(Push To Talk) - czyli przycisk mikrofonowy. Ustawiamy pokrtem
reflektometru wskazwk tak aby bya na kocu skali w miejscu
oznaczonym SET (kalibracja).
przeczamy przecznik z pozycji FWD na pozycj REF i
odczytujemy warto niedopasowania. Po odczycie puszczamy przycisk
PTT.
ANTENA POPRAWNIE ZESTROJONA POWINNA MIE NAJNISZY SWR
NA KANALE 20-dziestym, w miar oddalania si kana 1/ 40 SWR bdzie
rosn - uzyskujc najwiksze wartoci na kanaach 1 i 40.
KADY POMIAR NALEY SKALIBROWA! , przy zmianie kanau
BEZWZGLDNIE (wskazwka na SET w mierniku SWR)
Na kanale 1 odczytujemy SWR = 1,5
Na kanale 40 odczytujemy SWR = 2,1
(w obu przypadkach podano wartoci przykadowe)
CO TO OZNACZA?
Oznacza to e promiennik jest za dugi. Wsuwamy go gbiej i
ponownie mierzymy wspczynnik SWR (w takich samych niezmiennych
warunkach).
NIE WOLNO ZMIENIA POCHYU KTA ANTENY !
Po kilku prbach powinnimy uzyska uzyskujemy SWR ktry jest
najniszy na 20 kanale i ronie na kracach.
7

A co gdy sytuacja jest odwrotna?

Na kanale 1 odczytujemy SWR = 2.1
Na kanale 40 odczytujemy SWR = 1,5
(w obu przypadkach podano wartoci przykadowe)
CO TO OZNACZA?
Oznacza to, e promiennik anteny jest za krtki i
naley go
wysun i ponownie mierzymy wspczynnik SWR (w takich samych
niezmiennych warunkach).
Konstrukcje anten w wikszoci przypadkw umoliwiaj celem
zestrojenia - wsuwanie i wysuwanie promiennika. Istniej te inne
konstrukcje, w ktrych proces strojenia odbywa si poprzez
przemieszczanie piercieni regulacyjnych po zewntrznej obudowie cewki
(President Maryland, Hawaii, Iowa, SIRTEL S-60 Rambo) lub te jak w
przypadku anteny firmy SIRTEL GAMMA 2R (dedykowanej raczej do
ciarwek) grn cz anteny stanowi odcinek rurki miedzianej, ktra
przeznaczona jest do mechanicznego przycinania (skracania) w procesie
strojenia. Dlatego te przy strojeniu anten takiej konstrukcji zalecam
szczegln ostrono przy odcinaniu poszczeglnych fragmentw, gdy w
przypadku odcicia zbyt duego kawaka i uzyskania niekorzystnego
wspczynnika SWR nie ma moliwoci jej przeduenia.
Odmienn konstrukcj charakteryzuj si anteny typu: DV27B,
ktrych elementem strojcym jest umieszczony w specjalnym uchwycie na
szczycie anteny prt stroik, ktrego wsuwanie i wysuwanie powoduje
regulacj wspczynnika SWR.
Dlaczego nie pisz ile antena powinna mie SWR'u ?
Dlatego e kada antena ma inny SWR minimalny , dugie anteny maj
przewanie niszy SWR minimalny a krtsze wyszy.
Jest ju dobrze gdy SWR jest mniejszy od 2.0
Gdy jest 1.5 to ju jest doskonale.
A gdy mniej to nasza instalacja jest prawie idealna !
Nie naley si przejmowa gdy SWR na kanale 20 jest = 1,3 a na
kanale 1 lub 40 = 2,0 ..... to normalne zjawisko.

Slang amatorski i literowanie

Jako szczliwy posiadacz pierwszego radiotelefonu, moemy nie
zrozumie co oznaczaj niektre wyrazy lub cale zdania wymawiane przez
uytkownikw (najczciej kanau 19 kana kierowcw). Oto cz
poradnika powicona wanie temu zagadnieniu.
Uwaga: pamitajmy o tym, e na CB-Radio nie uywa si zwrotw typu
pan/pani, tylko kolega/koleanka! Jest to umownie przyjte przez
wszystkich uytkownikw.
"wywoanie oglne Warszawa, wywoanie oglne Warszawa, tu mobil
Pajk - Wrocaw szukam ulicy xxxxxxxxx" - taki lub podobny komunikat
moemy usysze na kanale 19 lub 28. Powyszy zwrot oznacza, e kto
jadcy samochodem (mieszkaniec Wrocawia) o ksywce Pajk, chciaby
uzyska od lokalnych posiadaczy CB-Radio pomoc w odnalezieniu jakiej
ulicy.
"Pajk, daj na trzydzieci trzy" osoba, ktra odpowiedziaa na
komunikat Pajka, prosi o to, aby przeszed on na kana 33. Jeli kana nie
jest zajty dochodzi do waciwej rozmowy i pokierowania pod wskazany
adres. W przypadku, gdy kana jest zajty odpowiada si Daj dwa wyej
lub podaje si konkretny numer kanau co oznacza, aby Pajk przeszed
na wskazany kana i kontynuowa rozmow.
Pamitajmy rwnie o podzikowaniu!
"Mobilki uwaajcie. W Warszawie na Armii Krajowej za mostem w
stron Bemowa stoj federalni" (moemy usysze rwnie, e "stoj
misie z suszark" , "niebiescy" lub "gumisie z patelni" okrele na
policjantw oraz radiowozy jest wiele). Jest to ostrzeenie o policjantach
stojcych przy drodze z czym do mierzenia prdkoci. Suszarka oznacza
radar rczny.
"Brek" (od ang. break) jest to sowo oznaczajce prob o
wpuszczenie rozmwcy na kana aktualnie zajty przez innych. Osoby
prowadzce rozmow powinny w miar szybko wpuci brekujcego
mwic daj/ prosz brek. Zwykle jest tak, e midzy kolejnymi
wypowiedziami robi si p sekundy-sekund przerwy, wtedy wanie jest
szansa wczy si do rozmowy woajc "brek, brek". Moemy usysze
zaczekaj brek oznacza to, e rozmawiajcy nie mog w tej chwili
przerwa rozmowy. Brekujcy zobowizany jest poczeka i zwolni kana
do czasu wpuszczenia.
Moemy zapyta "cze koledzy/koleanki, testuje swj nowy sprzt,
nadaje z mobilka w Krakowie, skd jestecie i jak wyglda mj sygna?" .
Oznacza to, e kierowca, ktry wieo wyposay si w CB-Radio jest
zainteresowany tym jak daleko i jak dobrze go sycha. Odpowiedzi na
9

zadane pytanie moe by : "modulacja na 4 (w skali 5. punktowej, w

ktrej okrela si jako/czytelno transmisji/modulacji) 7 esw (w skali
12. punktowej, w ktrej okrela si si sygnay odbieranego. 1-9 S a
potem kolejno +10, +20, +30 dB) - Wieliczka".
Jeeli chcemy zapyta o sytuacje na drodze w kierunku, w ktrym
jedziemy wywoujemy kierowcw jadcych z naprzeciwka. W przykadzie
zamy, e jedziemy z Piy do Poznania. Nasze zapytanie powinno
brzmie nastpujco:
"mobilki jadce w stron Piy, jak wyglda drka do Poznania?" (moemy
rwnie doda, e np. Marcin/ Chorzw prosi)
Jeli widzimy tabliczk z imieniem kierowcy umieszczon za szyb
woamy po imieniu i ewentualnie marce pojazdu:
"Hubert Scania, Hubert Scania mgby mi powiedzie jak wyglda
drka do Poznania?"
Jeli nie ma imienia a jestemy pewni marki pojazdu to woamy w taki
sposb:
" Kolego z biaego (kolor samochodu) Volvo/ Opla/ xxx jak tam cieka do
Poznania?"
W przypadku gdy jedzie wicej samochodw ciarowych mog przyda
si nam te zwroty:
Czerwona Scania z niebieska firan (firana - samochd z naczep
pokryta plandek o takim kolorze)
Biaa Renia (Renault) chodnia (samochd ciarowy z agregatem
umieszczonym tu nad kabin). Nawet podczas zakazw moemy je
spotka na drodze, poniewa transportuj produkty ywieniowe itp.
Biay DAF kontener (samochd
itp.).

MOBIL
KROKODYLE
KANAPKA
DOBRY WYDMUCH
MIKI, FEDERALNI
SUSZARKA
MIERZY TEMPERATUR
GRUSZKA

ciarowy z kontenerem na naczepie

samochd z CB-radiem
inspektorzy transportu drogowego
jazgot (kilku kierowcw mwi naraz)
duy zasig
policjanci
radar
namierzy na radar
mikrofon CB-radia

10

ODKURZACZ, HULAJNOGA
BAJO
55
73
88
99
51

policyjny motocykl
cze
powodzenia
pozdrowienia
ucaowania
znikaj, wszystkiego najgorszego
nie daj si zapa

May sowniczek poj CB radio:

squelch - wyciszanie szumw podczas braku sygnau nadawczego
na danych kanale. Jest to potencjometr, ktrym regulujemy si sygnau
ktra "przebije si" przez blokad. Przydatne gdy nikt nie rozmawia (nie
syszymy szumw) oraz gdy na tym samym kanale kto nadaje ale bardzo
daleko (nie musimy go sucha gdy my rozmawiamy z kim kto jest
blisko)
mikrofon ze wzmocnieniem - mikrofon posiada may wzmacniacz
ktry pozwala uzyska mocne brzmienie. Zwiksza nieco zasig, ale
powoduje wiksze skrone. Dla fanatykw odmiana z echem (jak
najbardziej powanie - echo mona czsto posucha na cb radio, ale do
11

naszych zastosowa to zbdny gadet chyba e trafi si w komplecie w

uywanym zestawie!)
s-meter - miernik siy sygnau , najczciej diodowy, chocia
zdarzaj si analogowe (wychyowe). Typowe pytanie osb ktre
sprawdzaj si sygnau to "ile Ci pal" albo "ile mam esw". "Esy" to w
slangu sia sygnau. Mwi si np. "palisz mi 9 esw" , co znaczy, e sygna
jest w miar silny. "masz u mnie plus 30" oznacza maksymalny sygna. "7
esw" oznacza nieco sabszy sygna, "3 esy" to ju naprawd kiepsko.
rf-gain - bardzo przydatne pokrteko w CB radiu, zmniejsza ono
pynnie jego czuo. Przydaje si gdy blisko na innych kanaach pracuj
silne stacje. Wtedy mog zagusza rozmwc, i takie pokrteko sprawi
e bd mniej uciliwe.
mic-gain pokrto, ktre w sposb pynny lub przycisk, ktry w
sposb skokowy reguluje czuo wejcia mikrofonowego.
Mod przycisk zmieniajcy wskazania S-metru na miernik poziomu
modulacji.
SWR przycisk uruchamiajcy funkcj reflektometru (pomiar SWR)
w radiotelefopnie
skrt mocy - pozwala pynnie lub skokowo zmniejszy moc
nadawania. W lepszych radyjkach jest to wyposaenie standardowe, w
gorszych mona dorobi. I czsto si takie dorobione spotyka. Przydatne
podczas pracy w zatoczonym eterze, gdy nasz rozmwca jest
zlokalizowany blisko nas, wtedy nie utrudniamy ycia innym cb-radiowcom
(i ssiadom nie wchodzimy w telewizor).
skrona - zakcenia z innych kanaw, powodowane przez blisko
zlokalizowane nadajniki. Skrone byy zmor w czasach gdy nie byo
telefonw komrkowych a mnstwo ludzi uywao CB radia. Obecnie jest
nieco lepiej ale skrone potrafi ostro zdenerwowa podczas dalekich
cznoci, gdy nagle z postoju jaki takswkach pod domem wczy dopa
(i wtedy przydaje si 400 kanaw radiu bo mona odskoczy daleko w
bok).
bandy - to popularna nazwa podziau czstotliwoci CB radia. S
one oznaczone literami A, B, C, D itd. W zalenoci ile takich band radio
ma.
Banda
podstawowa
lub
podstawa
oraz
podstawowa
czterdziestka, to popularne nazwy standardowego zakresu czstotliwoci
CB-Radio 26.960 - 27.400 MHz.
Local/ DX przecznik czuoci odbiornika. Rozmowy lokalne/
zmniejszona czuo i rozmowy dalekie/ maksymalna czuo.

12

+ 10 kHz przecznik, ktrego wczenie powoduje przesunicie

czstotliwoci pracy o 10 kHz (umoliwia uzyskanie dostpu do tzw. dziur
(patrz tabela czstotliwoci) a tym samym uzyskanie 5. dodatkowych
kanaw (do ktrych dostp ma znacznie mniejsza liczba uytkownikw).
DW (dual watch) - funkcja CB Radia pozwalajca na nasuchiwanie
dwch kanaw naprzemian. Jeli na ktrym co si pojawi to radyjko
pozostanie na tym aktywnym kanale.
Szybka 9/19 przecznik w CB radiu pozwalajcy szybko wej
na kana ratunkowy lub drogowy.
Rczniak CB radio przenone. Zwykle nieco sabiej wyposaone
ni radio przewone lub stacjonarne, do zalety naley atwe przenoszenie.
Na zwykej antenie gumowej bardzo saby zasig, (do kilku kilometrw)
nieco lepszy na antenie teleskopowej.
PTT (Push to talk) nacinij by mwi. Skrt oznaczajcy przycisk
nadawania.
FWD (Forward) padajca. Pozycja przecznika w reflektometrze
w czasie kalibracji.
REF (Reflect) odbita. Pozycja przecznika w reflektometrze w
trakcie pomiaru.
RGR, BEEP, ROGER przycisk uruchamiajcy funkcj wysyania
sygnau dwikowego beepa w momencie zakoczenia transmisji
(puszczenie przycisku PTT). Stosowany powinien by gwnie przy
korespondencji z wykorzystaniem modulacji SSB.
AM (Amplituda Modulation)
modulacja amplitudowa,
najczciej uywany
rodzaj modulacji
przy
korespondencji
na
czstotliwociach CB-Radio.
FM (Frequence Modulation) modulacja czstotliwociowa,
stosowana gwnie na zachodzie Europy, zapewnia mniejszy poziom
zakce.
SSB (Single Side Band) modulacja jednowstgowa. Kolejny rodzaj
modulacji wykorzystywanej gwnie przez operatorw - amatorw
cznoci DX-owych (midzynarodowych, midzykontynentalnych).
PA (Public Adress) przycisk uruchamiajcy funkcj megafonu w
radiotelefonie CB.
RX/ TX kontrolka stanu urzdzenia nadawanie (TX) / odbir (RX).

13

SCAN (Scanner) przycisk uruchamiajcy funkcj skanera. Ukad

automatycznego przeszukiwania kanaw. W przypadku natrafienia na
prowadzon rozmow (sygna ponad poziom blokady) nastpuje
zatrzymanie na danym kanale.
UP/ DWN lub DOWN przecznik kanaw (gra/ d).
CH LOCK przycisk powodujcy uruchomienie ukadu blokady
moliwoci przeczania kanaw.
DIM lub DIMMER- regulacja intensywnoci podwietlenia panelu
czoowego radiotelefonu.
MEM (Menory) przycisk uruchamiania/ programowania pamici.
M1, M2, M przycisk przywoania kanau zaprogramowanego w
pamici radiotelefonu.
BAND

przecznik
wyboru
zakresu
czstotliwoci
radiotelefonach wielozakresowych 3, 5, 6, 10 x 40 kanaw).

(w

HI/ LOW wysoka/ niska. Przecznik poziomu mocy wyjciowej

nadajnika. Stosowany gwnie w rtf. rcznych.
EXT SP (External Speaker) gniazdo na tylnej ciance
umoliwiajce podczenie gonika dodatkowego zewntrznego.
PA SP (Public Adress Speaker) gniazdo na tylnej ciance do
podczenia gonika tubowego megafonu.
FREQ COUNT (Frequency Counter) miernik czstotliwoci.
MIC (Microphone) gniazdo podczenia mikrofonu.
DC 12V (Direct Current) gniazdo zasilania urzdzenia.
S-meter miernik siy sygnau odbieranego.
ANT (antenna) gniazdo podczenia anteny zewntrznej.

14

Po co w radiostacji s filtry...?
Przede wszystkim trzeba powiedzie e najlepiej dziaa radiostacja
gdy nie posiada adnego filtru , jednak mog si one przyda gdy
wystpuje pewien rodzaj zakce...
A wic gwnym filtrem zmniejszajcym bardzo silnie zakcenia jest
filtr ANL.
ANL z angielskiego znaczy 'Automatic Noise Limiter' czyli
automatyczny limiter zakce impulsowych, co to oznacza...? ,a wiec
przede wszystkim filtr bardzo skutecznie zmniejsza zakcenia od
urzdze zaponowych wytwarzajcych impulsowo wysokie napicie.
Jednak nie pomoe on w adnym stopniu gdy zakcenia s stae i
pochodz np. z komputera samochodowego! W przypadku wystpowania
takich zakce objawiajcym si cigym silnym szumem, prby
wyeliminowania zakce mog wymaga duego nakadu pracy i rodkw
bez gwarancji uzyskania zadowalajcego efektu.
Drugi ze stosowanych filtrw to NB - Noise Blanker, wycza on
odsuch radiostacji, gdy brak jest choby sabego sygnau antenowego, to
tak jakby drugi squelch tylko ustawiony bardzo delikatnie i posiadajcy
moliwo pynnego przejcia z stanu cichego do penego odtwarzania
sygnau. Przydaje si gdy mamy niewielk anten, moemy wtedy (gdy
nie ma zakce) ustawi squelch na minimum, radio bdzie bardzo
komfortowo si zachowywa gdy same pynnie bdzie milko i odtwarzao
dwik, bez stukw i nieprzyjemnego przerywania tradycyjnego squelch-a.
UWAGA Wszystkie radiostacje CB z modulacj AM maj wewntrz filtry
ANL!
Niektre modele maja moliwo wyczenia tego filtru wycznikiem
(polepsza to jako dwiku).
Filtr NB rzadko ma wcznik/wycznik na pycie czoowej, radio takie
mona pozna po tym e nie szumi prawie wcale po odczeniu anteny gdy
squelch jest wyczony.
Reasumujc walka z zakceniami wystpujcymi w trakcie
odbioru jest w pewnych warunkach wskazana na niepowodzenie. Sygnay
zakcajce (pochodzce np. z instalacji zaponowej) przenoszone drog
radiow s trudne do wyeliminowania.
Pewnymi dziaaniami zapobiegawczymi w tym konkretnym
przypadku (instalacja zaponowa) jest wymiana kabli na nowe (przeskoki
15

iskier pomidzy zuytymi kablami s rwnie rdem silnych zakce)

oraz zmniejszenie odstpu pomidzy elektrodami wiec (powoduje to
przeskok iskry przy mniejszym napiciu wtrnym cewki zaponowej a tym
samym,
wytwarzaniem
dookoa
kabli
zaponowych
pola
elektromagnetycznego o mniejszym poziomie). Pomocnym te jest
wykonanie dodatkowego kabla (mona wykorzysta kabel plecionk
stosowany do czenia masy samochodu z akumulatorem) czcego
pokryw (mask) silnika z karoseri. Powoduje to, e maska stanowi
integraln cz (pod wzgldem elektrycznym) z ca karoseri, co w
znaczny sposb eliminuje przedostawanie si zakce elektrycznych na
zewntrz (stanowi jakby ekran).
Skutecznym sposobem na eliminacje zakce jest umieszczenie
anteny z dala od rda zakce (wspomniana ju wczeniej instalacja
zaponowa, pompa paliwa, komputer pokadowy samochodu).
Pragn doda, e tak obecnie modne super jasne wywietlacze w
radioodbiornikach
samochodowych
wymagaj
zasilania
z
wysokonapiciowych przetwornic, ktrych praca w radioodbiorniku
powoduje rwnie przenikanie zakce do instalacji elektrycznej
samochodu a tym samym przyczynia si do powstawania zakce w
odbiorze CB, objawiajcych si jednostajnym gwizdem lub szumem.
Zakcenia powoduj te adowarki telefonw komrkowych (nawet
te, ktre s tylko woone do gniazda zapalniczki i nie aduj baterii w
telefonie).
Dodatkowo w samochodach ciarowych, gdzie zachodzi konieczno
stosowania przetwornic (reduktorw) napicia 24/12 V w przypadku
zastosowania przez producenta (DAF, Iveco, Scania) przetwornic
impulsowych mog si pojawi zakcenia na niektrych kanaach (w tym
niestety na kanale 19.). Zakcenia (jednolity szum) o poziomie nawet do
5 S-w powoduje praca generatora we wspomnianej przetwornicy.
Ratunkiem jest tu nie tylko zasilenie urzdzenie z innej przetwornicy
(tranzystorowej), ale cakowite wypicie (wyczenie) wspomnianej
wczeniej przetwornicy impulsowej z instalacji elektrycznej samochodu.
Instalujc

Kanay specjalne
CB radio posiada w standardowym wydaniu 40 kanaw. Jednake
kilka z nich jest zastrzeonych do wykorzystywania w cile okrelonym
celu. Poniej znajduj si ich szersze opisy.
kana "9" (27.060 MHz) to kana zastrzeony dla sytuacji
ratunkowych. Nie wolno na nim prowadzi normalnej rozmowy. Jak
16

najbardziej mona poprosi o pomoc w razie wypadku. W niektrych

regionach kraju na tym kanale prowadzi nasuch stra poarna, w innych
ochotniczo CB radiowcy, ktrzy w razie czego przeka informacje.
Inicjatywa bardzo przydatna, gdy zawiedzie komrka. Policja NIE MOE
uywa CB-Radio wic jej tam nie ma. Nie jest zalecane rozmawianie na
kanale 8 i 9 ze wzgldu na skone. Niestety na wikszoci terenu Polski o
tym kanale zapomniano.
kana "19" (27.180 MHz) jest kanaem drogowym/ kierowcw, na
ktrym mona si ustawi podczas jazdy na trasie. Jak najbardziej mona
prowadzi na nim normaln rozmow, ale przy duszych wskazane jest
przejcie na inny kana. Na 19 kanale mona usysze wiele ciekawych
komunikatw,
na
przykad
o
patrolach
drogwki.
kana "28" (27.280 MHz) to oglny kana wywoawczy. Nie wolno
na nim rozmawia. Suy do prowadzenia si nasuchu i wywoywania
stacji.

KUPUJEMY SPRZT NA AUKCJI

Kupujc radio (najczciej) na rnego rodzaju aukcjach jestemy
"naraeni" na manipulacje ze strony sprzedajcego.
Moe si zdarzy tak, e czytajc opis nie zwrcimy uwagi na
"sprytnie" wkomponowane w opis przedmiotu haczyki.
Czstym kamstwem i wierutn bzdur jest megalomania zasigowa
- bardzo czsto spotykana na aukcjach z przenonym sprztem CB Radio.
Sprzedajcy podaj nierealne odlegoci (nawet na otwartej przestrzeni).
Pamitajmy, e rtf. przenony ma znacznie krtsz anten ni wikszo
zainstalowanych na mobilach (o bazach nie wspomn) i niemoliwym jest
osignicie zasigu rzdu np. 50 km.
Wystrzega powinnimy si rwnie aukcji, gdzie nie jest jasno
okrelony stan techniczny sprztu lub gdy wcale nie jest o nim mowa.
Sprytni sprzedajcy chcc "wcisn" radio - opisuj, e nie maj
moliwoci sprawdzenia czy radio dziaa, bo np. zostao ono wymontowane
z jakiego samochodu lub otrzymali je od kolegi. Takie aukcje powinny
by podpisywane z zaznaczeniem na to, e sprzedawany sprzt jest
niesprawny (jeli stan techniczny nie jest znany), poniewa wtedy
sprzedawca jest lojalny i wyranie to zaznaczy. Radio, ktrego stan
techniczny nie jest znany, nie powinno zosta podpisane jako sprawne pamitajmy o tym, bo gdy si okae, e rtf. nie jest sprawny a naprawa
jest bardzo kosztowna, sprzedajcy nie uwzgldni nam reklamacji,
poniewa napisa i rzekomo "nie zna" stanu technicznego sprzedawanego
towaru.

17

Tabela czstotliwoci
Kana
1
2
3
3A
4
5
6
7
7A
8
9
10
11
11A
12
13
14
15
15A
16
17
18
19
19A
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
38
39
40

A
25.610
25.620
25.630
25.640
25.650
25.660
25.670
25.680
25.690
25.700
25.710
25.720
25.730
25.740
25.750
25.760
25.770
25.780
25.790
25.800
25.810
25.820
25.830
25.840
25.850
25.860
25.870
25.900
25.880
25.890
25.910
25.920
25.930
25.940
25.950
25.960
25.970
25.980
25.990
26.000
26.010
26.020
26.030
26.040
26.050

B
26.060
26.070
26.080
26.090
26.100
26.110
26.120
26.130
26.140
26.150
26.160
26.170
26.180
26.190
26.200
26.210
26.220
26.230
26.240
26.250
26.260
26.270
26.280
26.290
26.300
26.310
26.320
26.350
26.330
26.340
26.360
26.370
26.380
26.390
26.400
26.410
26.420
26.430
26.440
26.450
26.460
26.470
26.480
26.490
26.500

C
26.510
26.520
26.530
26.540
26.550
26.560
26.570
26.580
26.590
26.600
26.610
26.620
26.630
26.640
26.650
26.660
26.670
26.680
26.690
26.700
26.710
26.720
26.730
26.740
26.750
26.760
26.770
26.800
26.780
26.790
26.810
26.820
26.830
26.840
26.850
26.860
26.870
26.880
26.890
26.900
26.910
26.920
26.930
26.940
26.950

D
26.960
26.970
26.980
26.990
27.000
27.010
27.020
27.030
27.040
27.050
27.060
27.070
27.080
27.090
27.100
27.110
27.120
27.130
27.140
27.150
27.160
27.170
27.180
27.190
27.200
27.210
27.220
27.250
27.230
27.240
27.260
27.270
27.280
27.290
27.300
27.310
27.320
27.330
27.340
27.350
27.360
27.370
27.380
27.390
27.400

E
27.410
27.420
27.430
27.440
27.450
27.460
27.470
27.480
27.490
27.500
27.510
27.520
27.530
27.540
27.550
27.560
27.570
27.580
27.590
27.600
27.610
27.620
27.630
27.640
27.650
27.660
27.670
27.700
27.680
27.690
27.710
27.720
27.730
27.740
27.750
27.760
27.770
27.780
27.790
27.800
27.810
27.820
27.830
27.840
27.850

F
27.860
27.870
27.880
27.890
27.900
27.910
27.920
27.930
27.940
27.950
27.960
27.970
27.980
27.990
28.000
28.010
28.020
28.030
28.040
28.050
28.060
28.070
28.080
28.090
28.100
28.110
28.120
28.150
28.130
28.140
28.160
28.170
28.180
28.190
28.200
28.210
28.220
28.230
28.240
28.250
28.260
28.270
28.280
28.290
28.300

G
28.310
28.320
28.330
28.340
28.350
28.360
28.370
28.380
28.390
28.400
28.410
28.420
28.430
28.440
28.450
28.460
28.470
28.480
28.490
28.500
28.510
28.520
28.530
28.540
28.550
28.560
28.570
28.600
28.580
28.590
28.610
28.620
28.630
28.640
28.650
28.660
28.670
28.680
28.690
28.700
28.710
28.720
28.730
28.740
28.750

H
28.760
28.770
28.780
28.790
28.800
28.810
28.820
28.830
28.840
28.850
28.860
28.870
28.880
28.890
28.900
28.910
28.920
28.930
28.940
28.950
28.960
28.970
28.980
28.990
29.000
29.010
29.020
29.050
29.030
29.040
29.060
29.070
29.080
29.090
29.100
29.110
29.120
29.130
29.140
29.150
29.160
29.170
29.180
29.190
29.200

I
29.210
29.220
29.230
29.240
29.250
29.260
29.270
29.280
29.290
29.300
29.310
29.320
29.330
29.340
29.350
29.360
29.370
29.380
29.390
29.400
29.410
29.420
29.430
29.440
29.450
29.460
29.470
29.500
29.480
29.490
29.510
29.520
29.530
29.540
29.550
29.560
29.570
29.580
29.590
29.600
29.610
29.620
29.630
29.640
29.650

18

J
29.660
29.670
29.680
29.690
29.700
29.710
29.720
29.730
29.740
29.750
29.760
29.770
29.780
29.790
29.800
29.810
29.820
29.830
29.840
29.850
29.860
29.870
29.880
29.890
29.900
29.910
29.920
29.950
29.930
29.940
29.960
29.970
29.980
29.990
30.000
30.010
30.020
30.030
30.040
30.050
30.060
30.070
30.080
30.090
30.100

ANTYRADAR Vs. CB-RADIO

Porwnujc ze sob te dwa urzdzenia, bezapelacyjnie wygrywa CBRadio. Cena antyradarw lepszej klasy znacznie przekracza cen
kompletnego zestawu CB. Cena jest pierwszym czynnikiem, na ktry
zwraca si uwag. Skuteczno jak zapewniaj nam antyradary (nawet
te z 360 stopniowym systemem wykrywania) nie jest tak dokadna i
precyzyjna jak informacje przekazane przez innych uytkownikw drogi
wyposaonych w CB. Musimy rwnie pamita, e wiele antyradarw
(tych taszych) wysya faszywe sygnay podczas zbliania si np. do
nadajnikw lub stacji benzynowych. Moe to spowodowa niepotrzebny
stres u kierowcy. Jeli mowa o stresie, to wypada rwnie wspomnie o
tym, e wszystkie antyradary nie s legalne i za ich posiadanie grozi
nam bardzo wysoki mandat i moliwo przepadku mienia. Nie mona
tego powiedzie o CB-Radio, na ktre nie jest ju wymagane specjalne
pozwolenie! Dodatkowym atutem posiadania sprztu CB jest moliwo
komunikowania si z innymi kierowcami. Antyradary nie zapewni nam
towarzystwa i rozmowy podczas dugich tras. Podsumowujc: zwycizc
zostao CB-Radio a antyradary mona stosowa
(na wasn
odpowiedzialno) jedynie jako dobrze schowany dodatek gwarantujcy
nam spokojny przejazd obok sub policyjnych.

TUNING
Nasze radio moemy wyposay w dodatkowe akcesoria, ktre s
pewnym rodzajem tuningu, poniewa nie s seryjnie doczone ani do
radia, ani do anteny. Do tych urzdze nale m.in. tzw. dopaki: czyli
wzmacniacze.
Ponisze
zdjcie
przedstawia
wzmacniacz,
ktry
zwiksza
moc
wyjciow na 70-200 W w AM/ FM i 140/
400 w SSB. W sprzeday s dostpne
rwnie mocniejsze wzmacniacze, ktre
gwarantuj nawet 1200 W w AM/ FM i
2kW w SSB. Odpowiednio z wzrostem
mocy, wzrastaj rozmiary i waga do: 11
kg i 200x500x110 mm.

Stosowanie wzmacniaczy w
Polsce jest zabronione !!!

19

DODATKOWY OSPRZT
Mikrofon stacjonarny moe mie wbudowany
ukad kompresji dynamiki, echo, roger-beep'a, blokad
klawisza nonej, wskanik poziomu modulacji.

Selektywne wywoywanie staje si coraz mniej

popularne na czstotliwociach CB. Jest to
spowodowane cigym przybywaniem nowych stacji,
co
uniemoliwia
prawidowe
funkcjonowanie
selektywnego.

Miernik
czstotliwoci
jest
urzdzeniem
przydatnym gwnie do radiotelefonw bez
wbudowanego
miernika.
Wynik
pomiaru
wywietlany
na
6-ciu
7-io
segmentowych
wywietlaczach.
Modem suy do transmisji danych za pomoc
CB. Wymaga zasilania 13,8 V, prdko
transmisji- 1200 b/s

Radio i Prawo
kontrola CB w samochodzie
Jak ju wczeniej wspominaem przy dziale z antyradarem na CBRadio nie s wymagane ju specjalne zezwolenia! Teraz kady moe
posiada CB w samochodzie, domu lub rczne gdziekolwiek bez
jakichkolwiek dodatkowych kosztw. Musimy jednak pamita o tym, e
radio musi by homologowane!!! Uwaga dotyczy gwnie zakupu sprztu
uywanego (wieloletniego) nowe radia, zakupione w sklepach/
serwisach lub przez Internet w 99% s zgodne z obowizujcym prawem.
Jeli nie jestemy pewni zawsze moemy zapyta sprzedajcego (jak
rwnie skontaktowa si z nami).
Podczas kontroli na drodze wielu policjantw interesuje si CBRadiem, lecz nie zna aktualnych przepisw i za wszelk cen bd nam
starali si wmwi ich racj. Jeli nasze przekonania na nic si nie zdadz i
20

pan mundurowy bdzie chcia wstawi nam mandat przysuguje nam

prawo do odmowy. Mimo, e sprawa trafi do sdu grodzkiego wygrana
jest po naszej stronie. Dla tych, ktrzy nie maj czasu na wycieczki po
urzdach polecam wozi ze sob dokumenty, ktre otrzymalimy
podczas zakupu. Potwierdzi to, e nasze radio nie jest kradzione (takie
pytanie moe rwnie pa) tylko nowe, co jest jednoznaczne z tym, e
wszystko posiadamy legalnie i zgodnie z prawem.
Wicej n/t kontroli CB-Radio w samochodzie znajdziecie tutaj:
http://cb-radio.pl/phpBB/viewtopic.php?t=9. Znajduje si tam rwnie
link do Forum policyjnego, gdzie na ten sam temat dyskutuj posiadacze
sprztu CB wraz z policjantami. POLECAM odwiedziny, poniewa lektura
jest bardzo ciekawa.

CB za granic
Zapewne wielu kierowcw jest zainteresowane tym tematem z racji
wykonywanego zawodu. Wjazd do innego pastwa z zamontowanym
Radiem CB moe skoczy si nie lada problemami, poniewa w
niektrych krajach do pracy na CB wymagane jest zezwolenie a nawet
(jak np. w Austrii) uywanie CB-Radia jest zabronione.

Rczniak w aucie?
Zdecydowanie odradzam taki pomys! Rczniak w samochodzie (bez
anteny zewntrznej) gwarantuje nam bardzo may zasig kilka/kilkaset.
Blaszane nadwozie samochodu w znaczny sposb tumi sygna zarwno
wychodzcy jak i przychodzcy. Rczniak z kompletem akumulatorw jest
o wiele droszy ni najprostsze radio np. Alan 199-a wraz z antena
magnesow i wtykiem pod zapalniczk (nie musze ju chyba dodawa, e
zasig bdzie o wiele wikszy). Nastpnym argumentem jest wygoda oraz
posugiwanie si podczas jazdy rczniakiem - jest to bardzo niewygodne.
atwiej trzyma ma "gruszk" ni duego rczniaka.
---------------------------------------------------------------------------------------------------

Mam nadziej, e zawarta w poradniku wiedza pomoe w poznaniu

tajnikw wiata CB-Radio. Bd mia wielk satysfakcj w momencie, gdy
dziki mojej pomocy i opracowanego poradnika znalaze rozwizanie dla
swoich problemw.
ycz udanych cznoci
Zdjcia umieszczone w poradniku pochodz z oglnodostpnych
katalogw firm: Alan, Zetagi, Uniden

21