Teksty Traktatów

Dziennik Urzdowy
Unii Europejskiej
ISSN 1725-5228
C 83
Tom 53
Wydanie polskie
Informacje i zawiadomienia
Powiadomienie nr
Spis treci
2010/C 83/01
Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13
Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
30 marca 2010
Strona
Protokoy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 201
Zaczniki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 329
Deklaracje doczone do Aktu kocowego konferencji midzyrzdowej, ktra przyja Traktat z Lizbony . . . . . . . . 335
Tabele ekwiwalencyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 361
2010/C 83/02
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389
Nota do czytelnika (patrz: druga strona okadki)
PL
Cena:
10 EUR
INFORMACJA DLA CZYTELNIKA

Niniejsza publikacja zawiera wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej
i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wraz z ich protokoami i zacznikami
w wersji uwzgldniajcej zmiany wprowadzone Traktatem z Lizbony podpisanym w dniu
13 grudnia 2007 r. w Lizbonie, ktry wszed w ycie dnia 1 grudnia 2009 r. Zawiera ona
rwnie deklaracje zaczone do Aktu kocowego konferencji midzyrzdowej, ktra
przyja Traktat z Lizbony.
Jak wskazano w informacji dla czytelnika zawartej w poprzedniej publikacji wersji
skonsolidowanych (Dz.U. C 115 z 9.5.2008, s. 1), w niniejszej publikacji
uwzgldniono przyjte pniej sprostowania.
Niniejsza publikacja obejmuje rwnie Kart praw podstawowych Unii Europejskiej
ogoszon w Strasburgu dnia 12 grudnia 2007 r. przez Parlament Europejski, Rad
i Komisj (Dz.U. C 303 z 14.12.2007, s. 1). Niniejszy tekst przejmuje dostosowane
brzmienie karty ogoszone dnia 7 grudnia 2000 r. i zastpuje je od daty wejcia
w ycie Traktatu z Lizbony, czyli od 1 grudnia 2009 r. Na mocy art. 6 ust. 1 akapit
pierwszy Traktatu o Unii Europejskiej, Karta praw podstawowych ogoszona w 2007 r.
ma tak sam moc prawn jak Traktaty.
Niniejszy tekst jest rdem informacji, za ktre instytucje europejskie nie ponosz
odpowiedzialnoci.
30.3.2010
PL
Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej
WERSJE SKONSOLIDOWANE
TRAKTATU O UNII EUROPEJSKIEJ
I
TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ
(2010/C 83/01)
C 83/1
30.3.2010
PL
C 83/3
Spis treci
Strona
TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
PREAMBUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
TYTU I
POSTANOWIENIA WSPLNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16
TYTU II
POSTANOWIENIA O ZASADACH DEMOKRATYCZNYCH . . . . . . . . . .
20
TYTU III
POSTANOWIENIA O INSTYTUCJACH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
22
TYTU IV
POSTANOWIENIA O WZMOCNIONEJ WSPPRACY . . . . . . . . . . . . .
27
TYTU V
POSTANOWIENIA OGLNE O DZIAANIACH ZEWNTRZNYCH UNII

I POSTANOWIENIA SZCZEGLNE DOTYCZCE WSPLNEJ POLITYKI
ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZESTWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
Rozdzia 1
Postanowienia oglne o dziaaniach zewntrznych Unii . . . . . . . . . .
28
Rozdzia 2
Postanowienia szczeglne dotyczce wsplnej polityki zagranicznej

i bezpieczestwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
Sekcja 1
Postanowienia wsplne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
Sekcja 2
Postanowienia dotyczce wsplnej polityki bezpieczestwa

i obrony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
38
POSTANOWIENIA KOCOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
41
TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . .
47
PREAMBUA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
49
CZ PIERWSZA ZASADY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
50
TYTU VI
TYTU I
KATEGORIE I DZIEDZINY KOMPETENCJI UNII . . . . . . . . . . . . . . . .
50
TYTU II POSTANOWIENIA OGLNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
53
CZ DRUGA
NIEDYSKRYMINACJA I OBYWATELSTWO UNII . . . . . . . . . . .
56
CZ TRZECIA
POLITYKI I DZIAANIA WEWNTRZNE UNII . . . . . . . . . . . . .
59
TYTU I
RYNEK WEWNTRZNY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
59
TYTU II
SWOBODNY PRZEPYW TOWARW . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
59
Unia celna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
60
Rozdzia 1
C 83/4
PL
30.3.2010
Strona
Rozdzia 2
Wsppraca celna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
Rozdzia 3
Zakaz
ogranicze
ilociowych
midzy
Pastwami
Czonkowskimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
61
TYTU III
ROLNICTWO I RYBOWSTWO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
62
TYTU IV
SWOBODNY PRZEPYW OSB, USUG I KAPITAU . . . . . . .
65
Rozdzia 1
Pracownicy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
65
Rozdzia 2
Prawo przedsibiorczo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
67
Rozdzia 3
Usugi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
70
Rozdzia 4
Kapita i patnoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
71
TYTU V
PRZESTRZE
WOLNOCI,
BEZPIECZESTWA
I SPRAWIEDLIWOCI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
73
Rozdzia 1
Postanowienia oglne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
73
Rozdzia 2
Polityki dotyczce kontroli granicznej, azylu i imigracji . . . . .
75
Rozdzia 3
Wsppraca sdowa w sprawach cywilnych . . . . . . . . . . . . .
78
Rozdzia 4
Wsppraca wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych .
79
Rozdzia 5
Wsppraca policyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
83
TYTU VI
TRANSPORT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
85
TYTU VII
WSPLNE
REGUY
W
DZIEDZINIE
KONKURENCJI,
PODATKW I ZBLIENIA USTAWODAWSTW . . . . . . . . . . . .
88
Rozdzia 1
Reguy konkurencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
88
Sekcja 1
Reguy majce zastosowanie do przedsibiorstw . . . . . .
88
Sekcja 2
Pomoc przyznawana przez pastwa . . . . . . . . . . . . . . .
91
Rozdzia 2
Postanowienia podatkowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93
Rozdzia 3
Zblianie ustawodawstw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
94
POLITYKA GOSPODARCZA I PIENINA . . . . . . . . . . . . . . . .
96
Rozdzia 1
Polityka gospodarcza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
97
Rozdzia 2
Polityka pienina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
102
Rozdzia 3
Postanowienia instytucjonalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
105
TYTU VIII
30.3.2010
PL
C 83/5
Strona
Rozdzia 4
Postanowienia szczeglne dla Pastw Czonkowskich, ktrych

walut jest euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
106
Postanowienia przejciowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
107
TYTU IX
ZATRUDNIENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
112
TYTU X
POLITYKA SPOECZNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
114
TYTU XI
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOECZNY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
119
TYTU XII
EDUKACJA, KSZTACENIE ZAWODOWE, MODZIE I SPORT
120
TYTU XIII
KULTURA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
121
TYTU XIV
ZDROWIE PUBLICZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
122
TYTU XV
OCHRONA KONSUMENTW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
124
TYTU XVI
SIECI TRANSEUROPEJSKIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
124
TYTU XVII
PRZEMYS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
126
TYTU XVIII
SPJNO GOSPODARCZA, SPOECZNA I TERYTORIALNA
127
TYTU XIX
BADANIA I ROZWJ TECHNOLOGICZNY ORAZ PRZESTRZE

KOSMICZNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
128
TYTU XX
RODOWISKO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
132
TYTU XXI
ENERGETYKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
134
TYTU XXII
TURYSTYKA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
135
TYTU XXIII
OCHRONA LUDNOCI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
135
TYTU XXIV
WSPPRACA ADMINISTRACYJNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
136
CZ CZWARTA STOWARZYSZENIE KRAJW I TERYTORIW ZAMORSKICH
137
CZ PITA
DZIAANIA ZEWNTRZNE UNII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
139
POSTANOWIENIA
OGLNE
DOTYCZCE
DZIAA
ZEWNTRZNYCH UNII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
139
TYTU II
WSPLNA POLITYKA HANDLOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
139
TYTU III
WSPPRACA
Z
PASTWAMI
TRZECIMI
I
POMOC
HUMANITARNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
141
Rozdzia 5
TYTU I
Rozdzia 1
Wsppraca na rzecz rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
141
Rozdzia 2
Wsppraca gospodarcza, finansowa i techniczna z pastwami

trzecimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
142
Pomoc humanitarna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
143
Rozdzia 3
C 83/6
PL
30.3.2010
Strona
TYTU IV
RODKI OGRANICZAJCE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
144
TYTU V
UMOWY MIDZYNARODOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
144
TYTU VI
STOSUNKI UNII Z ORGANIZACJAMI MIDZYNARODOWYMI

I PASTWAMI TRZECIMI ORAZ DELEGATURY UNII . . . . . . . . .
147
TYTU VII
KLAUZULA SOLIDARNOCI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
148
CZ SZSTA
POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE I FINANSOWE . . . . . .
149
POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
149
TYTU I
Rozdzia 1
Instytucje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
149
Sekcja 1
Parlament Europejski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
149
Sekcja 2
Rada Europejska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
152
Sekcja 3
Rada . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
153
Sekcja 4
Komisja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
155
Sekcja 5
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej . . . . . . . . . .
157
Sekcja 6
Europejski Bank Centralny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
167
Sekcja 7
Trybuna Obrachunkowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
169
Rozdzia 2
171
Sekcja 1
Akty prawne Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
171
Sekcja 2
Procedury przyjmowania aktw i inne postanowienia . .
173
Organy doradcze Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
177
Sekcja 1
Komitet Ekonomiczno-Spoeczny . . . . . . . . . . . . . . . . .
177
Sekcja 2
Komitet Regionw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
178
Europejski Bank Inwestycyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
180
POSTANOWIENIA FINANSOWE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
181
Rozdzia 3
Rozdzia 4
TYTU II
Akty prawne Unii, procedury przyjmowania i inne

postanowienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdzia 1
Zasoby wasne Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
181
Rozdzia 2
Wieloletnie ramy finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
182
Rozdzia 3
Roczny budet Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
183
Rozdzia 4
Wykonanie budetu i absolutorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
186
30.3.2010
PL
C 83/7
Strona
Rozdzia 5
Postanowienia wsplne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
187
Rozdzia 6
Zwalczanie naduy finansowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
188
WZMOCNIONA WSPPRACA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
189
POSTANOWIENIA OGLNE I KOCOWE . . . . . . . . . . . . . . . .
192
PROTOKOY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
201
Protok (nr 1)
w sprawie roli parlamentw narodowych w Unii Europejskiej
203
Protok (nr 2)
w sprawie stosowania zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci
206
Protok (nr 3)
w sprawie Statutu Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej
210
Protok (nr 4)
w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Bankw Centralnych

i Europejskiego Banku Centralnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
230
Protok (nr 5)
w sprawie Statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego . . . . .
251
Protok (nr 6)
w sprawie ustalenia siedzib instytucji i niektrych organw,

jednostek organizacyjnych i sub Unii Europejskiej . . . . . . . .
265
Protok (nr 7)
w sprawie przywilejw i immunitetw Unii Europejskiej . . . . .
266
Protok (nr 8)
dotyczcy artykuu 6 ustp 2 Traktatu o Unii Europejskiej

w sprawie przystpienia Unii do europejskiej Konwencji
o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci . . . . . .
273
w sprawie decyzji Rady odnoszcej si do wykonania artykuu 16

ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej i artykuu 238 ustp 2
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w okresie midzy
1 listopada 2014 roku a 31 marca 2017 roku i od 1 kwietnia
2017 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
274
w sprawie staej wsppracy strukturalnej ustanowionej na mocy

artykuu 42 Traktatu o Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . .
275
Protok (nr 11)
w sprawie artykuu 42 Traktatu o Unii Europejskiej . . . . . . . .
278
Protok (nr 12)
w sprawie procedury dotyczcej nadmiernego deficytu . . . . . .
279
Protok (nr 13)
w sprawie kryteriw konwergencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
281
Protok (nr 14)
w sprawie Eurogrupy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
283
TYTU III
CZ SIDMA
Protok (nr 9)
Protok (nr 10)
C 83/8
PL
30.3.2010
Strona
Protok (nr 15)
w sprawie niektrych postanowie dotyczcych Zjednoczonego

Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej . . . . . . . . . . . .
284
Protok (nr 16)
w sprawie niektrych postanowie dotyczcych Danii . . . . . . .
287
Protok (nr 17)
w sprawie Danii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
288
Protok (nr 18)
w sprawie Francji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
289
Protok (nr 19)
w sprawie dorobku Schengen wczonego w ramy Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
290
w sprawie stosowania niektrych aspektw artykuu 26 Traktatu

o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej do Zjednoczonego
Krlestwa i Irlandii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
293
w sprawie stanowiska Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii

w odniesieniu do przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa
i sprawiedliwoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
295
Protok (nr 22)
w sprawie stanowiska Danii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
299
Protok (nr 23)
w sprawie stosunkw zewntrznych Pastw Czonkowskich

dotyczcych przekraczania zewntrznych granic . . . . . . . . . . .
304
w sprawie prawa azylu dla obywateli Pastw Czonkowskich Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
305
Protok (nr 25)
w sprawie wykonywania kompetencji dzielonych . . . . . . . . . .
307
Protok (nr 26)
w sprawie usug wiadczonych w interesie oglnym . . . . . . . .
308
Protok (nr 27)
w sprawie rynku wewntrznego i konkurencji . . . . . . . . . . . .
309
Protok (nr 28)
w sprawie spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej . .
310
Protok (nr 29)
w sprawie systemu publicznego nadawania w Pastwach

Czonkowskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
312
w sprawie stosowania Karty praw podstawowych Unii

Europejskiej do Polski i Zjednoczonego Krlestwa . . . . . . . . . .
313
w sprawie przywozu do Unii Europejskiej produktw naftowych

rafinowanych w Antylach Niderlandzkich . . . . . . . . . . . . . . . .
315
Protok (nr 32)
w sprawie nabywania wasnoci w Danii . . . . . . . . . . . . . . . .
318
Protok (nr 33)
dotyczcy artykuu 157 Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
319
Protok (nr 20)
Protok (nr 21)
Protok (nr 24)
Protok (nr 30)
Protok (nr 31)
PL
30.3.2010
C 83/9
Strona
Protok (nr 34)
w sprawie szczeglnych ustale dla Grenlandi . . . . . . . . . . . .
320
Protok (nr 35)
w sprawie artykuu 40.3.3 Konstytucji Irlandii . . . . . . . . . . . .
321
Protok (nr 36)
w sprawie postanowie przejciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . .
322
Protok (nr 37)
w sprawie skutkw finansowych wyganicia Traktatu EWWiS

oraz w sprawie Funduszu Badawczego Wgla i Stali . . . . . . . .
327
ZACZNIKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
329
ZACZNIK I
lista o ktrej mowa w artykule 38 Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
331
ZACZNIK II kraje i terytoria zamorskie objte postanowieniami czci IV Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
334
DEKLARACJE doczone do aktu kocowego konferencji midzyrzdowej, ktra

przyja Traktat z Lizbony podpisany w dniu 13 grudnia 2007 roku . . . . . . . . . . . .
335
A. DEKLARACJE ODNOSZCE SI DO POSTANOWIE TRAKTATW . . . . . . . . .
337
1.
Deklaracja w sprawie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej . . . . . . . . .
337
2.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 6 ustp 2 Traktatu o Unii Europejskiej
337
3.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 8 Traktatu o Unii Europejskiej . . . . . . . .
337
4.
Deklaracja dotyczca skadu Parlamentu Europejskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . .
337
5.
Deklaracja dotyczca politycznej zgody Rady Europejskiej w sprawie projektu

decyzji dotyczcej skadu Parlamentu Europejskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
337
Deklaracja odnoszca si do artykuu 15 ustpy 5 i 6, artykuu 17 ustpy 6 i 7

oraz artykuu 18 Traktatu o Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
338

i artykuu 238 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej . . . . . . .
338
Deklaracja odnoszca si do praktycznych rodkw, jakie naley podj

w momencie wejcia w ycie Traktatu z Lizbony, w odniesieniu do prezydencji
Rady Europejskiej i Rady do Spraw Zagranicznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
340

dotyczca decyzji Rady Europejskiej w sprawie sprawowania prezydencji Rady
341
10.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 17 Traktatu o Unii Europejskiej . . . . . . .
342
11.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 17 ustpy 6 i 7 Traktatu o Unii Europejskiej
342
12.
342
6.
7.
8.
9.
PL
C 83/10
30.3.2010
Strona
13.
Deklaracja w sprawie wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa . . . . . . .
343
14.
Deklaracja w sprawie wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa . . . . . . .
343
15.
343
16.
344
17.
Deklaracja odnoszca si do pierwszestwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
344
18.
Deklaracja dotyczca rozgraniczenia kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
344
19.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 8 Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
345

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
345
Deklaracja w sprawie ochrony danych osobowych w dziedzinie wsppracy

wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych i wsppracy policyjnej . . . . .
345
Deklaracja odnoszca si do artykuw 48 i 79 Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
346
Deklaracja odnoszca si do artykuu 48 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu

Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
346
24.
Deklaracja w sprawie osobowoci prawnej Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . .
346
25.
Deklaracja odnoszca si do artykuw 75 i 215 Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
346
Deklaracja odnoszca si do nieuczestniczenia jednego z Pastw Czonkowskich

w rodku, ktrego podstaw jest cz trzecia tytu V Traktatu o funkcjonowaniu
346
Deklaracja odnoszca si do artykuu 85 ustp 1 akapit drugi Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
347

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
347
Deklaracja odnoszca si do artykuu 107 ustp 2 litera c) Traktatu

347

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
347

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
348

348

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
349

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
349

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
349
20.
21.
22.
23.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
PL
30.3.2010
C 83/11
Strona
36.

Europejskiej dotyczca negocjowania i zawierania przez Pastwa Czonkowskie
umw midzynarodowych odnoszcych si do przestrzeni wolnoci,
bezpieczestwa i sprawiedliwoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
349

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
349

Europejskiej w sprawie liczby rzecznikw generalnych w Trybunale
Sprawiedliwoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
350

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
350

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
350

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
350

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
351
Deklaracja odnoszca si do artykuu 355 ustp 6 Traktatu o funkcjonowaniu

351
DEKLARACJE ODNOSZCE SI DO PROTOKOW DOCZONYCH DO

TRAKTATW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
352
Deklaracja odnoszca si do artykuu 5 Protokou w sprawie dorobku Schengen

wczonego w ramy Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
352
Deklaracja odnoszca si do artykuu 5 ustp 2 Protokou w sprawie dorobku

Schengen wczonego w ramy Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
352
Deklaracja odnoszca si do artykuu 5 ustp 3 Protokou w sprawie dorobku

Schengen wczonego w ramy Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
352
Deklaracja odnoszca si do artykuu 5 ustpy 3, 4 i 5 Protokou w sprawie

dorobku Schengen wczonego w ramy Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . .
352
48.
Deklaracja dotyczca Protokou w sprawie stanowiska Danii . . . . . . . . . . . . . .
353
49.
Deklaracja dotyczca Woch . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
353
50.
Deklaracja dotyczca artykuu 10 Protokou w sprawie postanowie

przejciowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
354
C.
DEKLARACJE PASTW CZONKOWSKICH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
355
51.
Deklaracja Krlestwa Belgii w sprawie parlamentw narodowych . . . . . . . . . . .
355
52.
Deklaracja Krlestwa Belgii, Republiki Bugarii, Republiki Federalnej Niemiec,

Republiki Greckiej, Krlestwa Hiszpanii, Republiki Woskiej, Republiki Cypryjskiej,
Republiki Litewskiej, Wielkiego Ksistwa Luksemburga, Republiki Wgierskiej,
Republiki Malty, Republiki Austrii, Republiki Portugalskiej, Rumunii, Republiki
Sowenii oraz Republiki Sowackiej w sprawie symboli Unii Europejskiej . . . . .
355
Deklaracja Republiki Czeskiej w sprawie Karty praw podstawowych Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
355
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
B.
44.
45.
46.
47.
53.
PL
C 83/12
30.3.2010
Strona
54.
Deklaracja Republiki Federalnej Niemiec, Irlandii, Republiki Wgierskiej, Republiki

Austrii i Krlestwa Szwecji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
356
Deklaracja Krlestwa Hiszpanii oraz Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii

i Irlandii Pnocnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
356
Deklaracja Irlandii w sprawie artykuu 3 Protokou w sprawie stanowiska

Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolnoci,
bezpieczestwa i sprawiedliwoci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
356
57.
Deklaracja Republiki Woskiej w sprawie skadu Parlamentu Europejskiego . . .
357
58.
Deklaracja Republiki otewskiej, Republiki Wgierskiej i Republiki Malty

w sprawie pisowni nazwy jednej waluty w Traktatach . . . . . . . . . . . . . . . . . .
357
Deklaracja Krlestwa Niderlandw odnoszca si do artykuu 312 Traktatu

357
Deklaracja Krlestwa Niderlandw odnoszca si do artykuu 355 Traktatu

358
Deklaracja Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie Karty praw podstawowych Unii

Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
358
Deklaracja Rzeczypospolitej Polskiej dotyczca Protokou w sprawie stosowania

Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w odniesieniu do Polski
i Zjednoczonego Krlestwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
358
Deklaracja Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej

w sprawie definicji terminu obywatele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
358

w sprawie prawa gosowania w europejskich wyborach parlamentarnych . . . . .
358

w sprawie artykuu 75 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej . . . . . . . .
359
Tabele ekwiwalencyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
361
55.
56.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
Traktat o Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
361
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
366
30.3.2010
PL
WERSJA SKONSOLIDOWANA
C 83/13
PL
30.3.2010
C 83/15
PREAMBUA
JEGO KRLEWSKA MO KRL BELGW, JEJ KRLEWSKA MO KRLOWA DANII, PREZYDENT REPUBLIKI
FEDERALNEJ NIEMIEC, PREZYDENT IRLANDII, PREZYDENT REPUBLIKI GRECKIEJ, JEGO KRLEWSKA MO KRL
HISZPANII, PREZYDENT REPUBLIKI FRANCUSKIEJ, PREZYDENT REPUBLIKI WOSKIEJ, JEGO KRLEWSKA
WYSOKO WIELKI KSI LUKSEMBURGA, JEJ KRLEWSKA MO KRLOWA NIDERLANDW, PREZYDENT
REPUBLIKI PORTUGALSKIEJ, JEJ KRLEWSKA MO KRLOWA ZJEDNOCZONEGO KRLESTWA WIELKIEJ
BRYTANII I IRLANDII PNOCNEJ (1),
przej do nowego etapu procesu integracji europejskiej, zapocztkowanego

ustanowieniem Wsplnot Europejskich,
ZDECYDOWANI
kulturowym, religijnym i humanistycznym dziedzictwem Europy, z ktrego wynikaj

powszechne wartoci, stanowice nienaruszalne i niezbywalne prawa czowieka, jak rwnie
wolno, demokracja, rwno oraz pastwo prawne,
INSPIROWANI
historyczne znaczenie przezwycienia podziau kontynentu europejskiego oraz

potrzeb ustanowienia trwaych podstaw budowy przyszej Europy,
PRZYWOUJC
swe przywizanie do zasad wolnoci, demokracji, poszanowania praw czowieka

i podstawowych wolnoci oraz pastwa prawnego,
POTWIERDZAJC
swe przywizanie do podstawowych praw socjalnych okrelonych w Europejskiej

Karcie Spoecznej, podpisanej w Turynie dnia 18 padziernika 1961 roku, oraz we Wsplnotowej
Karcie Socjalnych Praw Podstawowych Pracownikw z 1989 roku,
POTWIERDZAJC
PRAGNC
i tradycji,
pogbi solidarno midzy swymi narodami w poszanowaniu ich historii, kultury
PRAGNC umocni demokratyczny charakter i skuteczno dziaania instytucji, tak aby byy one
w stanie lepiej spenia, w jednolitych ramach instytucjonalnych, powierzone im zadania,
ZDECYDOWANI umocni swe gospodarki, a take doprowadzi do ich konwergencji oraz do
ustanowienia unii gospodarczej i walutowej, w tym zgodnie z postanowieniami niniejszego
Traktatu i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej jednej i stabilnej waluty,
popierania postpu gospodarczego i spoecznego swych narodw poprzez

urzeczywistnienie rynku wewntrznego oraz umacnianie spjnoci i ochrony rodowiska, przy
uwzgldnieniu zasady zrwnowaonego rozwoju, oraz prowadzenia polityk, ktre zapewni, e
integracji gospodarczej towarzyszy bdzie rwnoczesny postp w innych dziedzinach,
WYRAAJC MOCN WOL
(1) W midzyczasie Republika Bugarii, Republika Czeska, Republika Estoska, Republika Cypryjska, Republika otewska,
Republika Litewska, Republika Wgierska, Republika Malty, Republika Austrii, Rzeczpospolita Polska, Rumunia,
Republika Sowenii, Republika Sowacka, Republika Finlandii i Krlestwo Szwecji stay si czonkami Unii Europejskiej.
PL
C 83/16
ZDECYDOWANI
30.3.2010
ustanowi wsplne obywatelstwo dla obywateli swych krajw,
realizowa wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa, w tym stopniowo okrela

wspln polityk obronn, ktra mogaby prowadzi do wsplnej obrony, zgodnie z artykuem 42,
wzmacniajc w ten sposb tosamo i niezaleno Europy w celu wspierania pokoju,
bezpieczestwa oraz postpu w Europie i na wiecie,
ZDECYDOWANI
ZDECYDOWANI uatwi swobodny przepyw osb, przy zapewnieniu bezpieczestwa swym narodom,
poprzez ustanowienie przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci, zgodnie
z postanowieniami niniejszego Traktatu i Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
kontynuowa proces tworzenia coraz cilejszego zwizku midzy narodami Europy,

w ktrym decyzje s podejmowane jak najbliej obywateli, zgodnie z zasad pomocniczoci,
ZDECYDOWANI
MAJC NA UWADZE
POSTANOWILI
dalsze kroki, ktre naley przedsiwzi na rzecz rozwoju integracji europejskiej,
ustanowi Uni Europejsk i w tym celu powoali jako swych penomocnikw:
(lista penomocnikw zostaa pominita)

KTRZY,
po wymianie swych penomocnictw uznanych za naleyte i sporzdzone we waciwej

formie, uzgodnili co nastpuje:
TYTU I
POSTANOWIENIA WSPLNE
Artyku 1
(dawny artyku 1 TUE) (1)
Niniejszym Traktatem WYSOKIE UMAWIAJCE SI STRONY ustanawiaj midzy sob UNI EUROPEJSK,
zwan dalej Uni, ktrej Pastwa Czonkowskie przyznaj kompetencje do osignicia ich
wsplnych celw.
Niniejszy Traktat wyznacza nowy etap w procesie tworzenia coraz cilejszego zwizku midzy
narodami Europy, w ktrym decyzje podejmowane s z moliwie najwyszym poszanowaniem
zasady otwartoci i jak najbliej obywateli.
Podstaw Unii stanowi niniejszy Traktat oraz Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwane
dalej Traktatami). Oba te Traktaty maj tak sam moc prawn. Unia zastpuje Wsplnot
Europejsk i jest jej nastpc prawnym.
(1) Niniejsze odesanie ma charakter informacyjny. Dokadniejsze informacje znajduj si w tabelach ekwiwalencyjnych
dotyczcych dotychczasowej i nowej numeracji Traktatw.
30.3.2010
PL
C 83/17
Artyku 2
Unia opiera si na wartociach poszanowania godnoci osoby ludzkiej, wolnoci, demokracji,
rwnoci, pastwa prawnego, jak rwnie poszanowania praw czowieka, w tym praw osb
nalecych do mniejszoci. Wartoci te s wsplne Pastwom Czonkowskim w spoeczestwie
opartym na pluralizmie, niedyskryminacji, tolerancji, sprawiedliwoci, solidarnoci oraz na
rwnoci kobiet i mczyzn.
Artyku 3
(dawny artyku 2 TUE)
1.
Celem Unii jest wspieranie pokoju, jej wartoci i dobrobytu jej narodw.
2.
Unia zapewnia swoim obywatelom przestrze wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci bez
granic wewntrznych, w ktrej zagwarantowana jest swoboda przepywu osb, w powizaniu
z waciwymi rodkami w odniesieniu do kontroli granic zewntrznych, azylu, imigracji, jak
rwnie zapobiegania i zwalczania przestpczoci.
3.
Unia ustanawia rynek wewntrzny. Dziaa na rzecz trwaego rozwoju Europy, ktrego
podstaw jest zrwnowaony wzrost gospodarczy oraz stabilno cen, spoeczna gospodarka
rynkowa o wysokiej konkurencyjnoci zmierzajca do penego zatrudnienia i postpu spoecznego
oraz wysoki poziom ochrony i poprawy jakoci rodowiska. Wspiera postp naukowo-techniczny.
Zwalcza wykluczenie spoeczne i dyskryminacj oraz wspiera sprawiedliwo spoeczn i ochron
socjaln, rwno kobiet i mczyzn, solidarno midzy pokoleniami i ochron praw dziecka.
Wspiera spjno gospodarcz, spoeczn i terytorialn oraz solidarno midzy Pastwami
Czonkowskimi.
Szanuje swoj bogat rnorodno kulturow i jzykow oraz czuwa nad ochron i rozwojem
dziedzictwa kulturowego Europy.
4.
Unia ustanawia uni gospodarcz i walutow, ktrej walut jest euro.
5.
W stosunkach zewntrznych Unia umacnia i propaguje swoje wartoci i interesy oraz wnosi
wkad w ochron swoich obywateli. Przyczynia si do pokoju, bezpieczestwa, trwaego rozwoju
Ziemi, do solidarnoci i wzajemnego szacunku midzy narodami, do swobodnego i uczciwego
handlu, do wyeliminowania ubstwa oraz do ochrony praw czowieka, w szczeglnoci praw
dziecka, a take do cisego przestrzegania i rozwoju prawa midzynarodowego, w szczeglnoci
zasad Karty Narodw Zjednoczonych.
6.
Unia dy do osignicia swoich celw waciwymi rodkami odpowiednio do kompetencji
przyznanych jej w Traktatach.
C 83/18
PL
30.3.2010
Artyku 4
1.
Zgodnie z artykuem 5 wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach nale do
Pastw Czonkowskich.
2.
Unia szanuje rwno Pastw Czonkowskich wobec Traktatw, jak rwnie ich tosamo
narodow, nierozerwalnie zwizan z ich podstawowymi strukturami politycznymi
i konstytucyjnymi, w tym w odniesieniu do samorzdu regionalnego i lokalnego. Szanuje
podstawowe funkcje pastwa, zwaszcza funkcje majce na celu zapewnienie jego integralnoci
terytorialnej, utrzymanie porzdku publicznego oraz ochron bezpieczestwa narodowego.
W szczeglnoci bezpieczestwo narodowe pozostaje w zakresie wycznej odpowiedzialnoci
kadego Pastwa Czonkowskiego.
3.
Zgodnie z zasad lojalnej wsppracy Unia i Pastwa Czonkowskie wzajemnie si szanuj
i udzielaj sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zada wynikajcych z Traktatw.
Pastwa Czonkowskie podejmuj wszelkie rodki oglne lub szczeglne waciwe dla zapewnienia
wykonania zobowiza wynikajcych z Traktatw lub aktw instytucji Unii.
Pastwa Czonkowskie uatwiaj wypenianie przez Uni jej zada i powstrzymuj si od
podejmowania wszelkich rodkw, ktre mogyby zagraa urzeczywistnieniu celw Unii.
Artyku 5
(dawny artyku 5 TWE)
1.
Granice kompetencji Unii wyznacza zasada przyznania. Wykonywanie tych kompetencji
podlega zasadom pomocniczoci i proporcjonalnoci.
2.
Zgodnie z zasad przyznania Unia dziaa wycznie w granicach kompetencji przyznanych jej
przez Pastwa Czonkowskie w Traktatach do osignicia okrelonych w nich celw. Wszelkie
kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach nale do Pastw Czonkowskich.
3.
Zgodnie z zasad pomocniczoci, w dziedzinach, ktre nie nale do jej wycznej
kompetencji, Unia podejmuje dziaania tylko wwczas i tylko w takim zakresie, w jakim cele
zamierzonego dziaania nie mog zosta osignite w sposb wystarczajcy przez Pastwa
Czonkowskie, zarwno na poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, i jeli ze
wzgldu na rozmiary lub skutki proponowanego dziaania moliwe jest lepsze ich osignicie na
poziomie Unii.
Instytucje Unii stosuj zasad pomocniczoci zgodnie z Protokoem w sprawie stosowania zasad
pomocniczoci i proporcjonalnoci. Parlamenty narodowe czuwaj nad przestrzeganiem zasady
pomocniczoci zgodnie z procedur przewidzian w tym protokole.
4.
Zgodnie z zasad proporcjonalnoci zakres i forma dziaania Unii nie wykraczaj poza to, co
jest konieczne do osignicia celw Traktatw.
Instytucje Unii stosuj zasad proporcjonalnoci zgodnie z Protokoem w sprawie stosowania zasad
pomocniczoci i proporcjonalnoci.
30.3.2010
PL
C 83/19
Artyku 6
1.
Unia uznaje prawa, wolnoci i zasady okrelone w Karcie praw podstawowych Unii
Europejskiej z 7 grudnia 2000 roku, w brzmieniu dostosowanym 12 grudnia 2007 roku
w Strasburgu, ktra ma tak sam moc prawn jak Traktaty.
Postanowienia Karty w aden sposb nie rozszerzaj kompetencji Unii okrelonych w Traktatach.
Prawa, wolnoci i zasady zawarte w Karcie s interpretowane zgodnie z postanowieniami oglnymi
okrelonymi w tytule VII Karty regulujcymi jej interpretacj i stosowanie oraz z naleytym
uwzgldnieniem wyjanie, o ktrych mowa w Karcie, ktre okrelaj rda tych postanowie.
2.
Unia przystpuje do europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych
wolnoci. Przystpienie do Konwencji nie ma wpywu na kompetencje Unii okrelone w Traktatach.
3.
Prawa podstawowe, zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka
i podstawowych wolnoci oraz wynikajce z tradycji konstytucyjnych wsplnych Pastwom
Czonkowskim, stanowi cz prawa Unii jako zasady oglne prawa.
Artyku 7
1.
Na uzasadniony wniosek jednej trzeciej Pastw Czonkowskich, Parlamentu Europejskiego lub
Komisji Europejskiej, Rada, stanowic wikszoci czterech pitych swych czonkw po uzyskaniu
zgody Parlamentu Europejskiego, moe stwierdzi istnienie wyranego ryzyka powanego naruszenia
przez Pastwo Czonkowskie wartoci, o ktrych mowa w artykule 2. Przed dokonaniem takiego
stwierdzenia Rada wysuchuje dane Pastwo Czonkowskie i, stanowic zgodnie z t sam procedur,
moe skierowa do niego zalecenia.
Rada regularnie bada, czy powody dokonania takiego stwierdzenia pozostaj aktualne.
2.
Rada Europejska, stanowic jednomylnie na wniosek jednej trzeciej Pastw Czonkowskich lub
Komisji Europejskiej i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, moe stwierdzi, po wezwaniu
Pastwa Czonkowskiego do przedstawienia swoich uwag, powane i stae naruszenie przez to
Pastwo Czonkowskie wartoci, o ktrych mowa w artykule 2.
3.
Po dokonaniu stwierdzenia na mocy ustpu 2, Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan,
moe zdecydowa o zawieszeniu niektrych praw wynikajcych ze stosowania Traktatw dla tego
Pastwa Czonkowskiego, cznie z prawem do gosowania przedstawiciela rzdu tego Pastwa
Czonkowskiego w Radzie. Rada uwzgldnia przy tym moliwe skutki takiego zawieszenia dla
praw i obowizkw osb fizycznych i prawnych.
C 83/20
PL
30.3.2010
Obowizki, ktre ci na tym Pastwie Czonkowskim na mocy Traktatw, pozostaj w kadym

przypadku wice dla tego Pastwa.
4.
Rada moe nastpnie, stanowic wikszoci kwalifikowan, zdecydowa o zmianie lub
uchyleniu rodkw podjtych na podstawie ustpu 3, w przypadku zmiany sytuacji, ktra
doprowadzia do ich ustanowienia.
5.
Zasady gosowania, ktre do celw niniejszego artykuu stosuje si do Parlamentu
Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady, okrelone s w artykule 354 Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej.
Artyku 8
1.
Unia rozwija szczeglne stosunki z pastwami z ni ssiadujcymi, dc do utworzenia
przestrzeni dobrobytu i dobrego ssiedztwa, opartej na wartociach Unii i charakteryzujcej si
bliskimi i pokojowymi stosunkami opartymi na wsppracy.
2.
Do celw ustpu 1 Unia moe zawiera specjalne umowy z zainteresowanymi pastwami.
Umowy te mog obejmowa wzajemne prawa i obowizki, jak rwnie przewidywa moliwo
wsplnego prowadzenia dziaa. Ich wykonanie stanowi przedmiot okresowych uzgodnie.
TYTU II
POSTANOWIENIA O ZASADACH DEMOKRATYCZNYCH
Artyku 9
We wszystkich swoich dziaaniach Unia przestrzega zasady rwnoci swoich obywateli, ktrzy s
traktowani z jednakow uwag przez jej instytucje, organy i jednostki organizacyjne. Obywatelem
Unii jest kada osoba majca obywatelstwo Pastwa Czonkowskiego. Obywatelstwo Unii ma
charakter dodatkowy w stosunku do obywatelstwa krajowego i nie zastpuje go.
Artyku 10
1.
Podstaw funkcjonowania Unii jest demokracja przedstawicielska.
2.
Obywatele s bezporednio reprezentowani na poziomie Unii w Parlamencie Europejskim.
Pastwa Czonkowskie s reprezentowane w Radzie Europejskiej przez swoich szefw pastw lub
rzdw, a w Radzie przez swoje rzdy; szefowie pastw lub rzdw i rzdy odpowiadaj
demokratycznie przed parlamentami narodowymi albo przed swoimi obywatelami.
3.
Kady obywatel ma prawo uczestniczy w yciu demokratycznym Unii. Decyzje s
podejmowane w sposb jak najbardziej otwarty i zbliony do obywatela.
4.
Partie polityczne na poziomie europejskim przyczyniaj si do ksztatowania europejskiej
wiadomoci politycznej i wyraania woli obywateli Unii.
30.3.2010
PL
C 83/21
Artyku 11
1.
Za pomoc odpowiednich rodkw instytucje umoliwiaj obywatelom i stowarzyszeniom
przedstawicielskim wypowiadanie si i publiczn wymian pogldw we wszystkich dziedzinach
dziaania Unii.
2.
Instytucje utrzymuj otwarty, przejrzysty i
przedstawicielskimi i spoeczestwem obywatelskim.
regularny
dialog
ze
stowarzyszeniami
3.
Komisja Europejska prowadzi szerokie konsultacje z zainteresowanymi stronami w celu
zapewnienia spjnoci i przejrzystoci dziaa Unii.
4.
Obywatele Unii w liczbie nie mniejszej ni milion, majcy obywatelstwo znacznej liczby
Pastw Czonkowskich, mog podj inicjatyw zwrcenia si do Komisji Europejskiej
o przedoenie, w ramach jej uprawnie, odpowiedniego wniosku w sprawach, w odniesieniu do
ktrych, zdaniem obywateli, stosowanie Traktatw wymaga aktu prawnego Unii.
Procedury i warunki wymagane w celu przedstawienia takiej inicjatywy okrelane s zgodnie
z artykuem 24 akapit pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Artyku 12
Parlamenty narodowe aktywnie przyczyniaj si do prawidowego funkcjonowania Unii:
a) otrzymujc od instytucji Unii informacje oraz projekty aktw ustawodawczych Unii zgodnie
z Protokoem w sprawie roli parlamentw narodowych w Unii Europejskiej;
b) czuwajc nad poszanowaniem zasady pomocniczoci zgodnie z procedurami przewidzianymi
w Protokole w sprawie stosowania zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci;
c) uczestniczc, w ramach przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci, w mechanizmach
oceniajcych wykonanie polityk Unii w tej dziedzinie, zgodnie z artykuem 70 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, oraz wczajc si w polityczn kontrol Europolu i ocen
dziaalnoci Eurojustu, zgodnie z artykuami 88 i 85 tego Traktatu;
d) uczestniczc w procedurach zmiany Traktatw, zgodnie z artykuem 48 niniejszego Traktatu;
e) otrzymujc informacje na temat wnioskw o przystpienie do Unii, zgodnie z artykuem 49
niniejszego Traktatu;
f) uczestniczc we wsppracy midzyparlamentarnej midzy parlamentami narodowymi i z
Parlamentem Europejskim, zgodnie z Protokoem w sprawie roli parlamentw narodowych
w Unii Europejskiej.
C 83/22
PL
30.3.2010
TYTU III
POSTANOWIENIA O INSTYTUCJACH
Artyku 13
1.
Unia dysponuje ramami instytucjonalnymi, ktre maj na celu propagowanie jej wartoci,
realizacj jej celw, suenie jej interesom, interesom jej obywateli oraz interesom Pastw
Czonkowskich, jak rwnie zapewnianie spjnoci, skutecznoci i cigoci jej polityk oraz dziaa.
Instytucjami Unii s:
Parlament Europejski,
Rada Europejska,
Rada,
Komisja Europejska (zwana dalej Komisj),
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej,
Europejski Bank Centralny,
Trybuna Obrachunkowy.
2.
Kada instytucja dziaa w granicach uprawnie przyznanych jej na mocy Traktatw, zgodnie
z procedurami, na warunkach i w celach w nich okrelonych. Instytucje lojalnie ze sob
wsppracuj.
3.
Postanowienia dotyczce Europejskiego Banku Centralnego i Trybunau Obrachunkowego,
a take szczegowe postanowienia dotyczce innych instytucji znajduj si w Traktacie
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
4.
Parlament Europejski, Rada i Komisja s wspomagane przez Komitet Ekonomiczno-Spoeczny
i Komitet Regionw, ktre peni funkcje doradcze.
Artyku 14
1.
Parlament Europejski peni, wsplnie z Rad, funkcje prawodawcz i budetow. Peni funkcje
kontroli politycznej i konsultacyjne zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach. Wybiera
przewodniczcego Komisji.
2.
W skad Parlamentu Europejskiego wchodz przedstawiciele obywateli Unii. Ich liczba nie
przekracza siedmiuset pidziesiciu, nie liczc przewodniczcego. Reprezentacja obywateli ma
charakter degresywnie proporcjonalny, z minimalnym progiem szeciu czonkw na Pastwo
Czonkowskie. adnemu Pastwu Czonkowskiemu nie mona przyzna wicej ni
dziewidziesit sze miejsc.
30.3.2010
PL
C 83/23
Rada Europejska przyjmuje jednomylnie, z inicjatywy Parlamentu Europejskiego i po uzyskaniu jego

zgody, decyzj okrelajc skad Parlamentu Europejskiego, z poszanowaniem zasad, o ktrych mowa
w akapicie pierwszym.
3.
Czonkowie Parlamentu Europejskiego s wybierani na picioletni kadencj w powszechnych
wyborach bezporednich, w gosowaniu wolnym i tajnym.
4.
Parlament Europejski wybiera spord swoich czonkw przewodniczcego i prezydium.

Artyku 15
1.
Rada Europejska nadaje Unii impulsy niezbdne do jej rozwoju i okrela oglne kierunki
i priorytety polityczne. Rada Europejska nie peni funkcji prawodawczej.
2.
W skad Rady Europejskiej wchodz szefowie pastw lub rzdw Pastw Czonkowskich, jak
rwnie jej przewodniczcy oraz przewodniczcy Komisji. W jej pracach uczestniczy wysoki
przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa.
3.
Rada Europejska zbiera si dwa razy w cigu procza, zwoywana przez jej przewodniczcego.
Jeeli wymaga tego porzdek obrad, czonkowie Rady Europejskiej mog podj decyzj, aby
kademu z nich towarzyszy minister, a w przypadku przewodniczcego Komisji czonek
Komisji. Jeeli sytuacja tego wymaga, przewodniczcy zwouje nadzwyczajne posiedzenie Rady
Europejskiej.
4.
O ile Traktaty nie stanowi inaczej, Rada Europejska podejmuje decyzje w drodze konsensusu.
5.
Rada Europejska wybiera swojego przewodniczcego wikszoci kwalifikowan na okres
dwch i p roku; mandat przewodniczcego jest jednokrotnie odnawialny. W przypadku
przeszkody lub powanego uchybienia Rada Europejska moe pozbawi przewodniczcego
mandatu zgodnie z t sam procedur.
6.
Przewodniczcy Rady Europejskiej:
a) przewodniczy Radzie Europejskiej i prowadzi jej prace;

b) zapewnia przygotowanie i cigo prac Rady Europejskiej, we wsppracy z przewodniczcym
Komisji i na podstawie prac Rady do Spraw Oglnych;
c) wspomaga osiganie spjnoci i konsensusu w Radzie Europejskiej;
d) przedstawia Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie z kadego posiedzenia Rady Europejskiej.
Przewodniczcy Rady Europejskiej zapewnia na swoim poziomie oraz w zakresie swojej waciwoci
reprezentacj Unii na zewntrz w sprawach dotyczcych wsplnej polityki zagranicznej
i bezpieczestwa, bez uszczerbku dla uprawnie wysokiego przedstawiciela Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa.
C 83/24
PL
30.3.2010
Przewodniczcy Rady Europejskiej nie moe sprawowa krajowej funkcji publicznej.

Artyku 16
1.
Rada peni, wsplnie z Parlamentem Europejskim, funkcje prawodawcz i budetow. Peni
funkcje okrelania polityki i koordynacji zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach.
2.
W skad Rady wchodzi jeden przedstawiciel szczebla ministerialnego z kadego Pastwa
Czonkowskiego, upowaniony do zacigania zobowiza w imieniu rzdu Pastwa
Czonkowskiego, ktre reprezentuje, oraz do wykonywania prawa gosu.
3.
O ile Traktaty nie stanowi inaczej, Rada stanowi wikszoci kwalifikowan.
4.
Od 1 listopada 2014 roku wikszo kwalifikowan stanowi co najmniej 55 % czonkw Rady,
jednak nie mniej ni pitnastu z nich, reprezentujcych Pastwa Czonkowskie, ktrych czna liczba
ludnoci stanowi co najmniej 65 % ludnoci Unii.
Mniejszo blokujca musi obejmowa co najmniej czterech czonkw Rady, w przeciwnym razie
uznaje si, e wikszo kwalifikowana zostaa osignita.
Inne zasady dotyczce gosowania wikszoci kwalifikowan okrelone s w artykule 238 ustp 2
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
5.
Postanowienia przejciowe dotyczce definicji wikszoci kwalifikowanej, ktre obowizuj do
31 padziernika 2014 roku, jak rwnie postanowienia, ktre bd obowizywa midzy 1 listopada
2014 roku a 31 marca 2017 roku, okrelone s w Protokole w sprawie postanowie przejciowych.
6.
Rada zbiera si na posiedzenia w rnych skadach, ktrych wykaz przyjmowany jest zgodnie
z artykuem 236 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Rada do Spraw Oglnych zapewnia spjno prac rnych skadw Rady. Przygotowuje posiedzenia
Rady Europejskiej i zapewnia ich cigo, w powizaniu z przewodniczcym Rady Europejskiej
i Komisj.
Rada do Spraw Zagranicznych opracowuje dziaania zewntrzne Unii na podstawie strategicznych
kierunkw okrelonych przez Rad Europejsk oraz zapewnia spjno dziaa Unii.
7.
Za przygotowanie prac Rady odpowiada Komitet Staych Przedstawicieli Rzdw Pastw
Czonkowskich.
8.
Posiedzenia Rady s jawne, kiedy Rada obraduje i gosuje nad projektem aktu ustawodawczego.
W tym celu kade posiedzenie Rady skada si z dwch czci, powiconych odpowiednio: obradom
nad aktami ustawodawczymi Unii i dziaaniom o charakterze nieustawodawczym.
9.
Prezydencj skadw Rady, z wyjtkiem Rady do Spraw Zagranicznych, sprawuj na zasadzie
rwnej rotacji przedstawiciele Pastw Czonkowskich w Radzie, na warunkach okrelonych zgodnie
z artykuem 236 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
30.3.2010
PL
C 83/25
Artyku 17
1.
Komisja wspiera oglny interes Unii i podejmuje w tym celu odpowiednie inicjatywy. Czuwa
ona nad stosowaniem Traktatw i rodkw przyjmowanych przez instytucje na ich podstawie.
Nadzoruje stosowanie prawa Unii pod kontrol Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
Wykonuje budet i zarzdza programami. Peni funkcje koordynacyjne, wykonawcze
i zarzdzajce, zgodnie z warunkami przewidzianymi w Traktatach. Z wyjtkiem wsplnej polityki
zagranicznej i bezpieczestwa oraz innych przypadkw przewidzianych w Traktatach, zapewnia
reprezentacj Unii na zewntrz. Podejmuje inicjatywy w zakresie rocznego i wieloletniego
programowania Unii w celu osignicia porozumie midzyinstytucjonalnych.
2.
O ile Traktaty nie stanowi inaczej, akty ustawodawcze Unii mog zosta przyjte wycznie na
wniosek Komisji. Pozostae akty s przyjmowane na wniosek Komisji, jeeli Traktaty tak stanowi.
3.
Kadencja Komisji wynosi pi lat.
Czonkowie Komisji s wybierani ze wzgldu na swe oglne kwalifikacje i zaangaowanie w sprawy

europejskie spord osb, ktrych niezaleno jest niekwestionowana.
Komisja jest cakowicie niezalena w wykonywaniu swoich zada. Bez uszczerbku dla artykuu 18
ustp 2, czonkowie Komisji nie zwracaj si o instrukcje ani ich nie przyjmuj od adnego rzdu,
instytucji, organu lub jednostki organizacyjnej. Powstrzymuj si oni od podejmowania wszelkich
dziaa niezgodnych z charakterem ich funkcji lub wykonywaniem ich zada.
4.
W skad Komisji mianowanej midzy dat wejcia w ycie Traktatu z Lizbony
a 31 padziernika 2014 roku wchodzi jeden obywatel kadego Pastwa Czonkowskiego, przy
czym skad ten obejmuje jej przewodniczcego i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa, ktry jest jednym z wiceprzewodniczcych Komisji.
5.
Od 1 listopada 2014 roku Komisja skada si z takiej liczby czonkw, w tym z jej
przewodniczcego i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa, ktra odpowiada dwm trzecim liczby Pastw Czonkowskich, chyba e Rada
Europejska, stanowic jednomylnie, podejmie decyzj o zmianie tej liczby.
Czonkowie Komisji s wybierani spord obywateli Pastw Czonkowskich na podstawie systemu
bezwzgldnie rwnej rotacji pomidzy Pastwami Czonkowskimi, ktry pozwala odzwierciedli
rnorodno demograficzn i geograficzn wszystkich Pastw Czonkowskich. System ten jest
ustanawiany jednomylnie przez Rad Europejsk zgodnie z artykuem 244 Traktatu
6.
Przewodniczcy Komisji:
a) okrela wytyczne, w ramach ktrych Komisja wykonuje swoje zadania;

b) decyduje o wewntrznej organizacji Komisji tak, aby zapewni spjno, skuteczno
i kolegialno jej dziaania;
C 83/26
PL
30.3.2010
c) mianuje wiceprzewodniczcych, innych ni wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych

i polityki bezpieczestwa, spord czonkw Komisji.
Czonek Komisji skada rezygnacj, jeeli przewodniczcy tego zada. Wysoki przedstawiciel Unii
do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa skada rezygnacj, zgodnie z procedur
przewidzian w artykule 18 ustp 1, jeeli przewodniczcy tego zada.
7.
Uwzgldniajc wybory do Parlamentu Europejskiego i po przeprowadzeniu stosownych
konsultacji, Rada Europejska, stanowic wikszoci kwalifikowan, przedstawia Parlamentowi
Europejskiemu kandydata na funkcj przewodniczcego Komisji. Kandydat ten jest wybierany
przez Parlament Europejski wikszoci gosw czonkw wchodzcych w jego skad. Jeeli nie
uzyska on wikszoci, Rada Europejska, stanowic wikszoci kwalifikowan, przedstawia,
w terminie miesica, nowego kandydata, ktry jest wybierany przez Parlament Europejski zgodnie
z t sam procedur.
Rada, za wsplnym porozumieniem z wybranym przewodniczcym, przyjmuje list pozostaych
osb, ktre proponuje mianowa czonkami Komisji. S oni wybierani na podstawie sugestii
zgaszanych przez Pastwa Czonkowskie, zgodnie z kryteriami przewidzianymi w ustpie 3
akapit drugi i w ustpie 5 akapit drugi.
Przewodniczcy, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa
i pozostali czonkowie Komisji podlegaj kolegialnie zatwierdzeniu w drodze gosowania przez
Parlament Europejski. Na podstawie takiego zatwierdzenia Rada Europejska mianuje Komisj,
stanowic wikszoci kwalifikowan.
8.
Komisja ponosi kolegialnie odpowiedzialno przed Parlamentem Europejskim. Zgodnie
z artykuem 234 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Parlament Europejski moe
uchwali wotum nieufnoci w stosunku do Komisji. W przypadku uchwalenia wotum nieufnoci
czonkowie Komisji kolegialnie rezygnuj ze swoich funkcji, a wysoki przedstawiciel Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa rezygnuje z funkcji penionych w ramach Komisji.
Artyku 18
1.
Rada Europejska, stanowic wikszoci kwalifikowan, za zgod przewodniczcego Komisji,
mianuje wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa. Rada
Europejska moe zakoczy jego kadencj zgodnie z t sam procedur.
2.
Wysoki przedstawiciel prowadzi wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa Unii.
Przyczynia si, poprzez swoje propozycje, do opracowania tej polityki i realizuje j dziaajc
z upowanienia Rady. Dotyczy to take wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony.
3.
Wysoki przedstawiciel przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych.
30.3.2010
PL
C 83/27
4.
Wysoki przedstawiciel jest jednym z wiceprzewodniczcych Komisji. Czuwa nad spjnoci
dziaa zewntrznych Unii. Odpowiada w ramach Komisji za jej obowizki w dziedzinie stosunkw
zewntrznych i koordynacj innych aspektw dziaa zewntrznych Unii. W wykonywaniu tych
obowizkw w ramach Komisji, i tylko w odniesieniu do tych obowizkw, wysoki przedstawiciel
podlega procedurom regulujcym funkcjonowanie Komisji w zakresie, w jakim jest to zgodne
z ustpami 2 i 3.
Artyku 19
1.
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej obejmuje Trybuna Sprawiedliwoci, Sd i sdy
wyspecjalizowane. Zapewnia on poszanowanie prawa w wykadni i stosowaniu Traktatw.
Pastwa Czonkowskie ustanawiaj rodki niezbdne do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej
w dziedzinach objtych prawem Unii.
2.
W skad Trybunau Sprawiedliwoci wchodzi jeden sdzia z kadego Pastwa Czonkowskiego.
Trybuna Sprawiedliwoci jest wspomagany przez rzecznikw generalnych.
W skad Sdu wchodzi co najmniej jeden sdzia z kadego Pastwa Czonkowskiego.
Sdziowie i rzecznicy generalni Trybunau Sprawiedliwoci oraz sdziowie Sdu s wybierani spord
osb o niekwestionowanej niezalenoci, speniajcych warunki okrelone w artykuach 253 i 254
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. S oni mianowani za wsplnym porozumieniem przez
rzdy Pastw Czonkowskich na okres szeciu lat. Ustpujcy sdziowie i rzecznicy generalni mog
by ponownie mianowani.
3.
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej orzeka zgodnie z Traktatami:
a) w zakresie skarg wniesionych przez Pastwa Czonkowskie, instytucje lub osoby fizyczne lub
prawne;
b) w trybie prejudycjalnym, na wniosek sdw Pastw Czonkowskich, w sprawie wykadni prawa
Unii lub wanoci aktw przyjtych przez instytucje;
c) w innych sprawach przewidzianych w Traktatach.
TYTU IV
POSTANOWIENIA O WZMOCNIONEJ WSPPRACY
Artyku 20
(dawne artykuy 27a27e, 4040b i 4345 TUE oraz dawne artykuy 11 i 11a TWE)
1.
Pastwa Czonkowskie, ktre pragn ustanowi midzy sob wzmocnion wspprac
w ramach kompetencji niewycznych Unii, mog korzysta w tym celu z jej instytucji
i wykonywa te kompetencje, stosujc odpowiednie postanowienia Traktatw, z zastrzeeniem
ogranicze oraz zgodnie z procedur okrelon w niniejszym artykule i w artykuach 326334
C 83/28
PL
30.3.2010
Celem wzmocnionej wsppracy jest sprzyjanie realizacji celw Unii, ochrona jej interesw oraz
wzmocnienie procesu jej integracji. Wsppraca taka otwarta jest dla wszystkich Pastw
Czonkowskich w dowolnym czasie, zgodnie z artykuem 328 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej.
2.
Decyzj upowaniajc do podjcia wzmocnionej wsppracy Rada przyjmuje w ostatecznoci,
jeeli ustali, e cele takiej wsppracy nie mog zosta osignite w rozsdnym terminie przez Uni
jako cao, oraz pod warunkiem, e uczestniczy w niej co najmniej dziewi Pastw Czonkowskich.
Rada stanowi zgodnie z procedur okrelon w artykule 329 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej.
3.
W obradach Rady mog uczestniczy wszyscy czonkowie Rady, jednak w gosowaniu bior
udzia tylko czonkowie Rady reprezentujcy Pastwa Czonkowskie uczestniczce we wzmocnionej
wsppracy. Zasady gosowania przewidziane s w artykule 330 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej.
4.
Akty przyjmowane w ramach wzmocnionej wsppracy wi wycznie uczestniczce Pastwa
Czonkowskie. Nie s one uwaane za dorobek, ktry musi zosta przyjty przez pastwa
kandydujce do przystpienia do Unii.
TYTU V
POSTANOWIENIA OGLNE O DZIAANIACH ZEWNTRZNYCH UNII I POSTANOWIENIA SZCZEGLNE
DOTYCZCE WSPLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ I BEZPIECZESTWA
ROZDZIA 1
POSTANOWIENIA OGLNE O DZIAANIACH ZEWNTRZNYCH UNII

Artyku 21
1.
Dziaania Unii na arenie midzynarodowej oparte s na zasadach, ktre le u podstaw jej
utworzenia, rozwoju i rozszerzenia oraz ktre zamierza wspiera na wiecie: demokracji, pastwa
prawnego, powszechnoci i niepodzielnoci praw czowieka i podstawowych wolnoci,
poszanowania godnoci ludzkiej, zasad rwnoci i solidarnoci oraz poszanowania zasad Karty
Narodw Zjednoczonych oraz prawa midzynarodowego.
Unia dy do rozwijania stosunkw i budowania partnerstwa z pastwami trzecimi oraz
z organizacjami midzynarodowymi, regionalnymi lub wiatowymi, ktre wyznaj zasady,
o ktrych mowa w akapicie pierwszym. Sprzyja ona wielostronnym rozwizaniom wsplnych
problemw, w szczeglnoci w ramach Organizacji Narodw Zjednoczonych.
2.
Unia okrela i prowadzi wsplne polityki i dziaania oraz dy do zapewnienia wysokiego
stopnia wsppracy we wszelkich dziedzinach stosunkw midzynarodowych, w celu:
a) ochrony swoich wartoci, podstawowych interesw, bezpieczestwa, niezalenoci i integralnoci;
30.3.2010
PL
C 83/29
b) umacniania i wspierania demokracji, pastwa prawnego, praw czowieka i zasad prawa

midzynarodowego;
c) utrzymania pokoju, zapobiegania konfliktom i umacniania bezpieczestwa midzynarodowego
zgodnie z celami i zasadami Karty Narodw Zjednoczonych, jak rwnie z zasadami Aktu
kocowego z Helsinek oraz celami Karty Paryskiej, w tym z celami i zasadami dotyczcymi
granic zewntrznych;
d) wspierania trwaego rozwoju gospodarczego i spoecznego oraz rodowiskowego krajw
rozwijajcych si, przyjmujc za nadrzdny cel likwidacj ubstwa;
e) zachcania wszystkich krajw do integracji w ramach gospodarki wiatowej, midzy innymi drog
stopniowego znoszenia ogranicze w handlu midzynarodowym;
f) przyczyniania si do opracowywania midzynarodowych rodkw sucych ochronie i poprawie
stanu rodowiska oraz zrwnowaonego zarzdzania wiatowymi zasobami naturalnymi, w celu
zapewnienia trwaego rozwoju;
g) niesienia pomocy narodom, krajom i regionom dotknitym klskami ywioowymi lub
katastrofami spowodowanymi przez czowieka; oraz
h) wspierania systemu midzynarodowego opartego na silniejszej wsppracy wielostronnej i na
dobrych rzdach na poziomie wiatowym.
3.
Unia szanuje zasady i dy do osignicia celw, o ktrych mowa w ustpach 1 i 2, przy
opracowywaniu i wprowadzaniu w ycie jej dziaa zewntrznych w rnych dziedzinach objtych
niniejszym tytuem i czci pit Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jak rwnie
zewntrznych aspektw innych polityk Unii.
Unia czuwa nad spjnoci rnych dziedzin jej dziaa zewntrznych oraz nad ich spjnoci
z innymi politykami Unii. Rada i Komisja, wspomagane przez wysokiego przedstawiciela Unii do
spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, zapewniaj t spjno oraz wsppracuj w tym
celu.
Artyku 22
1.
Na podstawie zasad i celw wymienionych w artykule 21 Rada Europejska okrela strategiczne
interesy i cele Unii.
Decyzje Rady Europejskiej w sprawie strategicznych interesw i celw Unii dotycz wsplnej polityki
zagranicznej i bezpieczestwa oraz innych dziedzin dotyczcych dziaa zewntrznych Unii. Decyzje
te mog dotyczy stosunkw Unii z okrelonym krajem lub regionem lub okrelonego tematu.
Okrelaj one ich czas trwania oraz rodki, ktre maj zosta udostpnione przez Uni i Pastwa
Czonkowskie.
Rada Europejska stanowi jednomylnie na zalecenie Rady przyjmowane przez ni na warunkach
przewidzianych dla kadej dziedziny. Decyzje Rady Europejskiej s wprowadzane w ycie zgodnie
z procedurami przewidzianymi w Traktatach.
C 83/30
PL
30.3.2010
2.
Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, w dziedzinie
wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, oraz Komisja, w innych dziedzinach dziaa
zewntrznych, mog przedkada Radzie wsplne wnioski.
ROZDZIA 2
POSTANOWIENIA
SZCZEGLNE
DOTYCZCE WSPLNEJ
I BEZPIECZESTWA
POLITYKI
ZAGRANICZNEJ
SEKCJA 1
Artyku 23
Dziaania Unii na arenie midzynarodowej w rozumieniu niniejszego rozdziau opieraj si na
zasadach, d do osignicia celw i s prowadzone zgodnie z postanowieniami oglnymi,
o ktrych mowa w rozdziale 1.
Artyku 24
1.
Kompetencje Unii w zakresie wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa obejmuj
wszelkie dziedziny polityki zagranicznej i og kwestii dotyczcych bezpieczestwa Unii, w tym
stopniowe okrelanie wsplnej polityki obronnej, ktra moe prowadzi do wsplnej obrony.
Wsplna polityka zagraniczna i bezpieczestwa podlega szczeglnym zasadom i procedurom. Jest
okrelana i realizowana przez Rad Europejsk i Rad stanowice jednomylnie, chyba e Traktaty
przewiduj inaczej. Wyklucza si przyjmowanie aktw ustawodawczych. Wspln polityk
zagraniczn i bezpieczestwa wykonuje wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych
i polityki bezpieczestwa oraz Pastwa Czonkowskie, zgodnie z Traktatami. Szczegln rol
Parlamentu Europejskiego i Komisji w tej dziedzinie okrelaj Traktaty. Trybuna Sprawiedliwoci
Unii Europejskiej nie jest waciwy w zakresie tych postanowie, z wyjtkiem waciwoci do
kontrolowania przestrzegania artykuu 40 niniejszego Traktatu i do kontroli legalnoci niektrych
decyzji przewidzianych w artykule 275 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
2.
W ramach zasad i celw swoich dziaa zewntrznych Unia Europejska prowadzi, okrela
i realizuje wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa, opart na rozwoju wzajemnej
solidarnoci politycznej midzy Pastwami Czonkowskimi, okrelaniu kwestii stanowicych
przedmiot oglnego zainteresowania i osiganiu coraz wikszego stopnia zbienoci dziaa
Pastw Czonkowskich.
3.
Pastwa Czonkowskie popieraj, aktywnie i bez zastrzee, polityk zewntrzn
i bezpieczestwa Unii w duchu lojalnoci i wzajemnej solidarnoci i szanuj dziaania Unii w tej
dziedzinie.
30.3.2010
PL
C 83/31
Pastwa Czonkowskie dziaaj zgodnie na rzecz umacniania i rozwijania wzajemnej solidarnoci

politycznej. Powstrzymuj si od wszelkich dziaa, ktre byyby sprzeczne z interesami Unii lub
mogyby zaszkodzi jej skutecznoci jako spjnej sile w stosunkach midzynarodowych.
Rada i wysoki przedstawiciel czuwaj nad poszanowaniem tych zasad.
Artyku 25
Unia prowadzi wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa poprzez:

a) okrelanie oglnych wytycznych;
b) przyjmowanie decyzji okrelajcych:
(i) dziaania, ktre powinny by prowadzone przez Uni;
(ii) stanowiska, ktre powinny by podjte przez Uni;
(iii) zasady wykonania decyzji, o ktrych mowa w podpunktach (i) oraz (ii);
oraz
c) umacnianie systematycznej wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi w prowadzeniu ich
polityki.
Artyku 26
1.
Rada Europejska okrela strategiczne interesy Unii, ustala cele oraz okrela oglne wytyczne
wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, cznie ze sprawami majcymi wpyw na kwestie
polityczno-obronne. Przyjmuje niezbdne decyzje.
Jeeli wymaga tego sytuacja midzynarodowa, przewodniczcy Rady Europejskiej zwouje
nadzwyczajne posiedzenie Rady Europejskiej w celu okrelenia strategicznych kierunkw polityki
Unii w obliczu takiej sytuacji.
2.
Rada opracowuje wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa oraz podejmuje decyzje
niezbdne do okrelenia i realizacji tej polityki na podstawie oglnych wytycznych
i strategicznych kierunkw okrelonych przez Rad Europejsk.
Rada i wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa zapewniaj
jednolito, spjno i skuteczno dziaa Unii.
3.
Wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa realizuj wysoki przedstawiciel oraz Pastwa
Czonkowskie, stosujc rodki krajowe i unijne.
C 83/32
PL
30.3.2010
Artyku 27
1.
Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, ktry
przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych, przyczynia si poprzez swoje propozycje do
opracowania wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz zapewnia wykonanie decyzji
przyjtych przez Rad Europejsk i Rad.
2.
Wysoki przedstawiciel reprezentuje Uni w zakresie spraw odnoszcych si do wsplnej
polityki zagranicznej i bezpieczestwa. Prowadzi w imieniu Unii dialog polityczny ze stronami
trzecimi oraz wyraa stanowisko Unii w organizacjach midzynarodowych i na konferencjach
midzynarodowych.
3.
W wykonywaniu swojego mandatu, wysoki przedstawiciel jest wspomagany przez Europejsk
Sub Dziaa Zewntrznych. Suba ta wsppracuje ze subami dyplomatycznymi Pastw
Czonkowskich i skada si z urzdnikw waciwych sub Sekretariatu Generalnego Rady
i Komisji, jak rwnie z personelu delegowanego przez krajowe suby dyplomatyczne.
Organizacj i zasady funkcjonowania Europejskiej Suby Dziaa Zewntrznych okrela decyzja
Rady. Rada stanowi na wniosek wysokiego przedstawiciela po konsultacji z Parlamentem
Europejskim i po uzyskaniu zgody Komisji.
Artyku 28
1.
Jeeli sytuacja midzynarodowa wymaga dziaa operacyjnych Unii, Rada przyjmuje niezbdne
decyzje. Decyzje te okrelaj ich zasig, cele, zakres i rodki, jakie maj by oddane do dyspozycji
Unii, warunki wprowadzania ich w ycie oraz w razie potrzeby czas ich trwania.
Jeeli nastpia zmiana okolicznoci majca wyrany wpyw na kwesti stanowic przedmiot takiej
decyzji, Rada dokonuje przegldu zasad i celw tej decyzji oraz podejmuje niezbdne decyzje.
2.
Decyzje, o ktrych mowa w ustpie 1, wi Pastwa Czonkowskie w odniesieniu do
zajmowanych przez nie stanowisk i prowadzonych dziaa.
3.
O wszelkim zajciu krajowego stanowiska lub podjciu jakiegokolwiek krajowego dziaania
w zastosowaniu decyzji, o ktrej mowa w ustpie 1, dane Pastwo Czonkowskie informuje
w takim czasie, aby moliwe byo w razie potrzeby wczeniejsze przeprowadzenie w Radzie
uzgodnie. Obowizek wczeniejszego poinformowania nie dotyczy rodkw stanowicych jedynie
proste wykonanie decyzji Rady na paszczynie krajowej.
4.
W przypadku bezwzgldnej koniecznoci wynikajcej z rozwoju sytuacji i wobec braku
przegldu decyzji Rady, o ktrej mowa w ustpie 1, Pastwa Czonkowskie mog zastosowa
w trybie pilnym niezbdne rodki, uwzgldniajc oglne cele takiej decyzji. Pastwo
Czonkowskie, ktre stosuje takie rodki, informuje o nich niezwocznie Rad.
5.
W przypadku powanych trudnoci w wykonaniu decyzji, o ktrej mowa w niniejszym
artykule, Pastwo Czonkowskie powiadamia o nich Rad, ktra rozwaa je i poszukuje
waciwych rozwiza. Nie mog by one sprzeczne z celami decyzji, o ktrej mowa w ustpie 1,
ani szkodzi jego skutecznoci.
30.3.2010
PL
C 83/33
Artyku 29
Rada przyjmuje decyzje, ktre okrelaj podejcie Unii do danego problemu o charakterze
geograficznym lub przedmiotowym. Pastwa Czonkowskie zapewniaj zgodno swych polityk
krajowych ze stanowiskami Unii.
Artyku 30
1.
Kade Pastwo Czonkowskie, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa lub wysoki przedstawiciel przy wsparciu Komisji mog zwraca si do Rady
z wszelkimi pytaniami dotyczcymi wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz
przedkada Radzie, odpowiednio, inicjatywy lub wnioski.
2.
W przypadkach wymagajcych szybkiej decyzji wysoki przedstawiciel zwouje, z inicjatywy
wasnej albo na wniosek Pastwa Czonkowskiego, w cigu 48 godzin lub w razie
bezwzgldnej potrzeby w krtszym terminie, nadzwyczajne posiedzenie Rady.
Artyku 31
1.
Decyzje, o ktrych mowa w niniejszym rozdziale, Rada Europejska i Rada podejmuj,
stanowic jednomylnie, z wyjtkiem przypadkw gdy niniejszy rozdzia stanowi inaczej.
Wyklucza si przyjmowanie aktw ustawodawczych.
Kady czonek Rady, ktry wstrzymuje si od gosu, moe zgodnie z niniejszym akapitem
jednoczenie zoy formalne owiadczenie. W takim przypadku nie jest on zobowizany do
wykonania decyzji, ale akceptuje, e decyzja ta wie Uni. W duchu wzajemnej solidarnoci to
Pastwo Czonkowskie powstrzymuje si od wszelkich dziaa, ktre mogyby by sprzeczne lub
utrudni dziaania Unii podejmowane na podstawie tej decyzji. Pozostae Pastwa Czonkowskie
szanuj jego stanowisko. Decyzja nie zostaje przyjta, jeeli czonkowie Rady, ktrzy zoyli
owiadczenie w zwizku ze wstrzymaniem si od gosu, reprezentuj co najmniej jedn trzeci
Pastw Czonkowskich, ktrych czna liczba ludnoci stanowi co najmniej jedn trzeci ludnoci
Unii.
2.
Na zasadzie odstpstwa od postanowie ustpu 1, Rada stanowi wikszoci kwalifikowan
w sytuacji, gdy:
przyjmuje decyzj okrelajc dziaanie lub stanowisko Unii, na podstawie decyzji Rady
Europejskiej dotyczcej strategicznych interesw i celw Unii, o ktrej mowa w artykule 22
ustp 1,
przyjmuje decyzj okrelajc dziaanie lub stanowisko Unii, zgodnie z propozycj wysokiego
przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, ktra zostaa przedoona
w wyniku specjalnego wniosku skierowanego do niego przez Rad Europejsk z jej wasnej
inicjatywy lub z inicjatywy wysokiego przedstawiciela,
C 83/34
PL
30.3.2010
podejmuje decyzj wykonujc decyzj okrelajc dziaanie lub stanowisko Unii,

mianuje specjalnego przedstawiciela zgodnie z artykuem 33.
Gosowanie nie dochodzi do skutku, jeeli czonek Rady owiadcza, e z istotnych wzgldw polityki
krajowej, ktre musi okreli, zamierza si sprzeciwi przyjciu decyzji podejmowanej wikszoci
kwalifikowan. Wysoki przedstawiciel poszukuje, w cisej konsultacji z zainteresowanym Pastwem
Czonkowskim, rozwizania odpowiadajcego temu Pastwu. Jeeli rozwizanie nie zostanie
znalezione, Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan, moe wnie o przedoenie tej sprawy
Radzie Europejskiej w celu przyjcia jednomylnie decyzji.
3.
Rada Europejska moe jednomylnie przyj decyzj, ktra przewiduje, e Rada stanowi
wikszoci kwalifikowan w przypadkach innych ni te, o ktrych mowa w ustpie 2.
4.
Ustpw 2 i 3 nie stosuje si do decyzji majcych wpyw na kwestie wojskowe lub politycznoobronne.
5.
W kwestiach proceduralnych Rada stanowi wikszoci gosw swoich czonkw.

Artyku 32
Pastwa Czonkowskie w ramach Rady Europejskiej i Rady uzgadniaj wszelkie kwestie polityki
zagranicznej i bezpieczestwa, stanowice przedmiot oglnego zainteresowania, w celu okrelenia
wsplnego podejcia. Przed podjciem jakichkolwiek dziaa na arenie midzynarodowej lub
zacigniciem wszelkich zobowiza, ktre mogyby wpyn na interesy Unii, kade Pastwo
Czonkowskie konsultuje si z pozostaymi w ramach Rady Europejskiej lub Rady. Pastwa
Czonkowskie zapewniaj, poprzez zbiene dziaania, moliwo realizacji przez Uni jej interesw
i wartoci na arenie midzynarodowej. Pastwa Czonkowskie s wzgldem siebie solidarne.
Jeeli Rada Europejska lub Rada okreliy wsplne podejcie Unii w rozumieniu akapitu pierwszego,
wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa i ministrowie spraw
zagranicznych Pastw Czonkowskich koordynuj swoj dziaalno w Radzie.
Misje dyplomatyczne Pastw Czonkowskich i delegatury Unii w pastwach trzecich i przy
organizacjach midzynarodowych wsppracuj ze sob i przyczyniaj si do formuowania
i wprowadzania w ycie wsplnego podejcia.
Artyku 33
Rada moe, na wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki

bezpieczestwa, mianowa specjalnego przedstawiciela, ktremu powierza si mandat
w odniesieniu do poszczeglnych spraw politycznych. Specjalny przedstawiciel w sprawowaniu
swojego mandatu podlega wysokiemu przedstawicielowi.
30.3.2010
PL
C 83/35
Artyku 34
1.
Pastwa Czonkowskie koordynuj swe dziaania w organizacjach midzynarodowych
i podczas konferencji midzynarodowych, podtrzymujc na tym forum stanowiska Unii.
Organizacj tej koordynacji zapewnia wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych
i polityki bezpieczestwa.
Jeeli w organizacjach midzynarodowych lub podczas konferencji midzynarodowych nie s
reprezentowane wszystkie Pastwa Czonkowskie, uczestniczce Pastwa Czonkowskie
podtrzymuj stanowiska Unii.
2.
Zgodnie z artykuem 24 ustp 3 Pastwa Czonkowskie reprezentowane w organizacjach
midzynarodowych lub podczas konferencji midzynarodowych, w ktrych nie uczestnicz
wszystkie Pastwa Czonkowskie, informuj te ostatnie, jak rwnie wysokiego przedstawiciela,
o wszelkich sprawach bdcych przedmiotem wsplnego zainteresowania.
Pastwa Czonkowskie, ktre s take czonkami Rady Bezpieczestwa Organizacji Narodw
Zjednoczonych, bd dziaa zgodnie i wyczerpujco informowa pozostae Pastwa
Czonkowskie, jak rwnie wysokiego przedstawiciela. Pastwa Czonkowskie, ktre s czonkami
Rady Bezpieczestwa, przy wykonywaniu swoich funkcji bd broni stanowisk i interesw Unii, bez
uszczerbku dla ich zobowiza wynikajcych z postanowie Karty Narodw Zjednoczonych.
Jeeli Unia okrelia stanowisko w kwestii wpisanej do porzdku obrad Rady Bezpieczestwa
Organizacji Narodw Zjednoczonych, Pastwa Czonkowskie, ktre w niej zasiadaj, wnosz
o zaproszenie wysokiego przedstawiciela do przedstawienia stanowiska Unii.
Artyku 35
Misje dyplomatyczne i konsularne Pastw Czonkowskich oraz delegatury Unii w pastwach trzecich
i na konferencjach midzynarodowych, a take ich przedstawicielstwa w organizacjach
midzynarodowych wsppracuj ze sob, tak aby zapewni poszanowanie i wykonanie decyzji
okrelajcych stanowiska i dziaania Unii przyjtych na mocy niniejszego rozdziau.
Umacniaj one wspprac, wymieniajc informacje i dokonujc wsplnych ocen.
Przyczyniaj si one do wprowadzania w ycie prawa obywateli Unii do ochrony na terytorium
pastw trzecich, o ktrym mowa w artykule 20 ustp 2 litera c) Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, jak rwnie rodkw przyjtych w zastosowaniu artykuu 23 tego Traktatu.
Artyku 36
Wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa regularnie konsultuje

si z Parlamentem Europejskim w zakresie gwnych aspektw i podstawowych opcji wsplnej
polityki zagranicznej i bezpieczestwa oraz wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony, oraz
informuje Parlament Europejski o rozwoju tych polityk. Czuwa on nad tym, aby pogldy
Parlamentu Europejskiego zostay naleycie uwzgldnione. Specjalni przedstawiciele mog
uczestniczy w informowaniu Parlamentu Europejskiego.
C 83/36
PL
30.3.2010
Parlament Europejski moe kierowa do Rady i do wysokiego przedstawiciela pytania lub

formuowa pod ich adresem zalecenia. Dwa razy w roku przeprowadza on debat o postpach
w realizacji wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, w tym wsplnej polityki bezpieczestwa
i obrony.
Artyku 37
Unia moe zawiera umowy z jednym lub z wiksz liczb pastw lub z organizacjami
midzynarodowymi w dziedzinach objtych niniejszym rozdziaem.
Artyku 38
Bez uszczerbku dla postanowie artykuu 240 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Komitet
Polityczny i Bezpieczestwa obserwuje sytuacj midzynarodow w dziedzinach objtych wspln
polityk zagraniczn i bezpieczestwa oraz przyczynia si do okrelania polityk, wydajc opinie dla
Rady na jej danie, na danie wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa lub z inicjatywy wasnej. Czuwa on rwnie nad wprowadzaniem w ycie
uzgodnionych polityk, bez uszczerbku dla uprawnie wysokiego przedstawiciela.
W zakresie objtym niniejszym rozdziaem Komitet Polityczny i Bezpieczestwa sprawuje, pod

kierunkiem Rady i wysokiego przedstawiciela, kontrol polityczn i kierownictwo strategiczne nad
operacjami zarzdzania kryzysowego, o ktrych mowa w artykule 43.
Rada moe upowani Komitet do podjcia, w celu i na czas trwania operacji zarzdzania kryzysami,
okrelonych przez Rad decyzji dotyczcych kontroli politycznej i kierownictwa strategicznego nad
operacj.
Artyku 39
Zgodnie z artykuem 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i na zasadzie odstpstwa od
jego ustpu 2, Rada przyjmuje decyzj okrelajc zasady dotyczce ochrony osb fizycznych
w zakresie przetwarzania danych osobowych przez Pastwa Czonkowskie w wykonywaniu
dziaa wchodzcych w zakres zastosowania niniejszego rozdziau oraz zasady dotyczce
swobodnego przepywu takich danych. Przestrzeganie tych zasad podlega kontroli niezalenych
organw.
30.3.2010
PL
C 83/37
Artyku 40
Realizacja wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa nie narusza stosowania procedur oraz
odpowiedniego zakresu uprawnie instytucji przewidzianych w Traktatach do wykonywania
kompetencji Unii, o ktrych mowa w artykuach 36 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Realizacja polityk, o ktrych mowa w tych artykuach, nie narusza take stosowania procedur oraz
odpowiedniego zakresu uprawnie instytucji przewidzianych w Traktatach do wykonywania
kompetencji Unii na podstawie niniejszego rozdziau.
Artyku 41
1.
Wydatki administracyjne ponoszone przez instytucje w zwizku z wykonywaniem niniejszego
rozdziau s pokrywane z budetu Unii.
2.
Wydatki operacyjne ponoszone w zwizku z wykonywaniem niniejszego rozdziau s rwnie
pokrywane z budetu Unii, z wyjtkiem wydatkw przypadajcych na operacje majce wpyw na
kwestie wojskowe i polityczno-obronne oraz przypadkw, gdy Rada, stanowic jednomylnie,
postanowi inaczej.
Jeli wydatki nie s pokrywane z budetu Unii, ponosz je Pastwa Czonkowskie wedug kryterium
produktu krajowego brutto, chyba e Rada, stanowic jednomylnie, postanowi inaczej. Pastwa
Czonkowskie, ktrych przedstawiciele w Radzie zoyli formalne owiadczenie na podstawie
artykuu 31 ustp 1 akapit drugi, nie s zobowizane do wnoszenia wkadu w finansowanie
operacji majcych wpyw na kwestie wojskowe lub polityczno-obronne.
3.
Rada przyjmuje decyzj ustanawiajc szczeglne procedury w celu zagwarantowania szybkiego
dostpu do rodkw budetowych Unii przeznaczonych na natychmiastowe finansowanie inicjatyw
w ramach wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, a zwaszcza dziaa przygotowawczych
do misji, o ktrych mowa w artykule 42 ustp 1 i w artykule 43. Rada stanowi po konsultacji
z Parlamentem Europejskim.
Dziaania przygotowawcze do misji, o ktrych mowa w artykule 42 ustp 1 i w artykule 43, ktre
nie obciaj budetu Unii, s finansowane z funduszu pocztkowego utworzonego ze skadek
Pastw Czonkowskich.
Rada, na wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa,
przyjmuje wikszoci kwalifikowan decyzje ustanawiajce:
a) warunki tworzenia i finansowania funduszu pocztkowego, w szczeglnoci wysoko rodkw
przekazywanych funduszowi;
b) warunki zarzdzania funduszem pocztkowym;
C 83/38
PL
30.3.2010
c) warunki kontroli finansowej.

Jeeli misja zaplanowana zgodnie z artykuem 42 ustp 1 i z artykuem 43 nie moe by
finansowana z budetu Unii, Rada upowania wysokiego przedstawiciela do wykorzystania tego
funduszu. Wysoki przedstawiciel skada Radzie sprawozdanie z wykonania tego upowanienia.
SEKCJA 2
POSTANOWIENIA DOTYCZCE WSPLNEJ POLITYKI BEZPIECZESTWA I OBRONY
Artyku 42
1.
Wsplna polityka bezpieczestwa i obrony stanowi integraln cz wsplnej polityki
zagranicznej i bezpieczestwa. Zapewnia Unii zdolno operacyjn opart na rodkach cywilnych
i wojskowych. Unia moe z nich korzysta w przeprowadzanych poza Uni misjach utrzymania
pokoju, zapobiegania konfliktom i wzmacniania midzynarodowego bezpieczestwa, zgodnie
z zasadami Karty Narodw Zjednoczonych. Zadania te s wykonywane w oparciu o zdolnoci,
jakie zapewniaj Pastwa Czonkowskie.
2.
Wsplna polityka bezpieczestwa i obrony obejmuje stopniowe okrelanie wsplnej polityki
obronnej Unii. Doprowadzi ona do stworzenia wsplnej obrony, jeeli Rada Europejska, stanowic
jednomylnie, tak zadecyduje. W takim przypadku Rada Europejska zaleca Pastwom Czonkowskim
przyjcie stosownej decyzji zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.
Polityka Unii w rozumieniu niniejszej sekcji nie uchybia specyficznemu charakterowi polityki
bezpieczestwa i obronnej niektrych Pastw Czonkowskich. Szanuje ona wynikajce z Traktatu
Pnocnoatlantyckiego zobowizania Pastw Czonkowskich, ktre uwaaj, e ich wsplna obrona
jest wykonywana w ramach Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego (NATO) oraz jest zgodna
z przyjt w tych ramach wspln polityk bezpieczestwa i obronn.
3.
Pastwa Czonkowskie, w celu realizacji wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony, oddaj do
dyspozycji Unii swoje zdolnoci cywilne i wojskowe, aby przyczyni si do osignicia celw
okrelonych przez Rad. Pastwa Czonkowskie wsplnie powoujce siy wielonarodowe mog
rwnie przekaza je do dyspozycji wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony.
Pastwa Czonkowskie zobowizuj si do stopniowej poprawy swoich zdolnoci wojskowych.
Agencja do spraw Rozwoju Zdolnoci Obronnych, Bada, Zakupw i Uzbrojenia (zwana dalej
Europejsk Agencj Obrony) okrela wymogi operacyjne, wspiera rodki ich realizacji, przyczynia
si do okrelania i, w stosownych przypadkach, wprowadzania w ycie wszelkich uytecznych
rodkw wzmacniajcych baz przemysow i technologiczn sektora obrony, bierze udzia
w okrelaniu europejskiej polityki w zakresie zdolnoci i uzbrojenia oraz wspomaga Rad
w ocenie poprawy zdolnoci wojskowych.
30.3.2010
PL
C 83/39
4.
Decyzje dotyczce wsplnej polityki bezpieczestwa i obrony, w tym decyzje w sprawie
podjcia misji, o ktrych mowa w niniejszym artykule, s przyjmowane przez Rad stanowic
jednomylnie na wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa lub z inicjatywy Pastwa Czonkowskiego. Wysoki przedstawiciel moe
zaproponowa, w stosownych przypadkach wsplnie z Komisj, uycie zarwno rodkw
krajowych, jak i instrumentw Unii.
5.
W celu ochrony wartoci Unii i suenia jej interesom Rada moe powierzy wykonanie danej
misji, w ramach Unii, grupie Pastw Czonkowskich. Wykonanie takiej misji reguluje artyku 44.
6.
Pastwa Czonkowskie, ktre speniaj wysze kryteria zdolnoci wojskowej i ktre zacigny
w tej dziedzinie dalej idce zobowizania, majc na wzgldzie najbardziej wymagajce misje,
ustanawiaj sta wspprac strukturaln w ramach Unii. Wspprac t reguluje artyku 46. Nie
narusza ona postanowie artykuu 43.
7.
W przypadku gdy jakiekolwiek Pastwo Czonkowskie stanie si ofiar napaci zbrojnej na jego
terytorium, pozostae Pastwa Czonkowskie maj w stosunku do niego obowizek udzielenia
pomocy i wsparcia przy zastosowaniu wszelkich dostpnych im rodkw, zgodnie z artykuem 51
Karty Narodw Zjednoczonych. Nie ma to wpywu na szczeglny charakter polityki bezpieczestwa
i obrony niektrych Pastw Czonkowskich.
Zobowizania i wsppraca w tej dziedzinie pozostaj zgodne ze zobowizaniami zacignitymi
w ramach Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego, ktra dla pastw bdcych jej czonkami
pozostaje podstaw ich zbiorowej obrony i forum dla jej wykonywania.
Artyku 43
1.
Misje, o ktrych mowa w artykule 42 ustp 1, przy prowadzeniu ktrych Unia moe uy
rodkw cywilnych i wojskowych, obejmuj wsplne dziaania rozbrojeniowe, misje humanitarne
i ratunkowe, misje wojskowego doradztwa i wsparcia, misje zapobiegania konfliktom i utrzymywania
pokoju, misje zbrojne suce zarzdzaniu kryzysowemu, w tym misje przywracania pokoju
i operacje stabilizacji sytuacji po zakoczeniu konfliktw. Wszystkie te misje mog przyczynia
si do walki z terroryzmem, w tym poprzez wspieranie pastw trzecich w zwalczaniu terroryzmu
na ich terytoriach.
2.
Rada przyjmuje decyzje dotyczce misji, o ktrych mowa w ustpie 1, okrelajc ich cel
i zakres, jak rwnie oglne warunki ich przeprowadzania. Wysoki przedstawiciel Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa, pod kierunkiem Rady oraz w cisym i staym
porozumieniu z Komitetem Politycznym i Bezpieczestwa, czuwa nad koordynacj cywilnych
i wojskowych aspektw tych misji.
Artyku 44
1.
W ramach decyzji przyjmowanych zgodnie z artykuem 43, Rada moe powierzy
przeprowadzenie misji grupie Pastw Czonkowskich, ktre wyra tak wol i ktre dysponuj
zdolnociami wymaganymi dla tej misji. Te Pastwa Czonkowskie, wsplnie z wysokim
przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, uzgadniaj midzy sob
sposb zarzdzania misj.
C 83/40
PL
30.3.2010
2.
Pastwa Czonkowskie uczestniczce w misji informuj regularnie Rad o jej przebiegu
z wasnej inicjatywy lub na wniosek innego Pastwa Czonkowskiego. Jeeli wykonanie misji
spowoduje powstanie istotnych konsekwencji lub jeeli wymaga zmiany celu, zakresu lub
warunkw misji okrelonych w decyzjach, o ktrych mowa w ustpie 1, uczestniczce Pastwa
Czonkowskie niezwocznie informuj o tym Rad. W takich przypadkach Rada przyjmuje
niezbdne decyzje.
Artyku 45
1.
Europejska Agencja Obrony, o ktrej mowa w artykule 42 ustp 3, podlegajca Radzie, ma za
zadanie:
a) przyczynia si do okrelania celw zdolnoci wojskowych Pastw Czonkowskich i oceny
wykonania zobowiza w zakresie zdolnoci podjtych przez Pastwa Czonkowskie;
b) wspiera harmonizacj wymaga operacyjnych i ustanowienie skutecznych i spjnych metod
dokonywania zamwie;
c) zgasza wielostronne projekty dla osignicia celw zdolnoci wojskowych oraz zapewnia
koordynacj programw realizowanych przez Pastwa Czonkowskie i zarzdzanie
konkretnymi programami wsppracy;
d) wspiera badania nad technologiami obronnymi oraz koordynowa i planowa wsplne dziaania
badawcze i studia nad rozwizaniami technicznymi odpowiadajcymi przyszym wymaganiom
operacyjnym;
e) przyczynia si do okrelania wszelkich uytecznych rodkw wzmacniajcych baz przemysow
i technologiczn sektora obrony oraz zwikszajcych efektywno wydatkw wojskowych
i, w stosownych przypadkach, wprowadza w ycie te rodki.
2.
Europejska Agencja Obrony jest otwarta dla wszystkich Pastw Czonkowskich pragncych
uczestniczy w jej pracach. Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan, przyjmuje decyzj
okrelajc statut, siedzib i zasady funkcjonowania Agencji. Decyzja ta uwzgldnia poziom
faktycznego uczestnictwa w dziaaniach Agencji. W ramach Agencji tworzy si specjalne grupy
skupiajce Pastwa Czonkowskie uczestniczce we wsplnych projektach. Agencja wykonuje
swoje dziaania, w miar potrzeby, w powizaniu z Komisj.
Artyku 46
1.
Pastwa Czonkowskie pragnce wzi udzia w staej wsppracy strukturalnej, o ktrej mowa
w artykule 42 ustp 6, ktre speniaj kryteria i ktre przyjy zobowizania w zakresie zdolnoci
wojskowych wymienione w Protokole w sprawie staej wsppracy strukturalnej, notyfikuj swj
zamiar Radzie i wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa.
2.
W terminie trzech miesicy od notyfikacji, o ktrej mowa w ustpie 1, Rada przyjmuje decyzj
ustanawiajc sta wspprac strukturaln i okrelajc list uczestniczcych Pastw
Czonkowskich. Rada stanowi wikszoci kwalifikowan po konsultacji z wysokim
przedstawicielem.
30.3.2010
PL
C 83/41
3.
Kade Pastwo Czonkowskie, ktre na pniejszym etapie pragnie wzi udzia w staej
wsppracy strukturalnej, notyfikuje swj zamiar Radzie i wysokiemu przedstawicielowi.
Rada przyjmuje decyzj potwierdzajc udzia zainteresowanego Pastwa Czonkowskiego, ktre
spenia kryteria i przyjmuje zobowizania, o ktrych mowa w artykuach 1 i 2 Protokou
w sprawie staej wsppracy strukturalnej. Rada stanowi wikszoci kwalifikowan po konsultacji
z wysokim przedstawicielem. W gosowaniu bior udzia tylko czonkowie Rady reprezentujcy
uczestniczce Pastwa Czonkowskie.
Wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera a) Traktatu
4.
Jeeli uczestniczce Pastwo Czonkowskie przestao spenia kryteria lub nie jest w stanie
wypenia zobowiza, o ktrych mowa w artykuach 1 i 2 Protokou w sprawie staej
wsppracy strukturalnej, Rada moe przyj decyzj zawieszajc udzia tego Pastwa.
Rada stanowi wikszoci kwalifikowan. W gosowaniu bior udzia tylko czonkowie Rady
reprezentujcy uczestniczce Pastwa Czonkowskie, z wyjtkiem zainteresowanego Pastwa
Czonkowskiego.
Wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera a) Traktatu
5.
Jeeli uczestniczce Pastwo Czonkowskie pragnie wycofa si ze staej wsppracy
strukturalnej, notyfikuje swoj decyzj Radzie, ktra przyjmuje do wiadomoci, e uczestnictwo
zainteresowanego Pastwa Czonkowskiego zakoczyo si.
6.
Decyzje i zalecenia Rady w ramach staej wsppracy strukturalnej, inne ni decyzje i zalecenia
przewidziane w ustpach 25, s przyjmowane jednomylnie. Do celw niniejszego ustpu
jednomylno stanowiona jest jedynie gosami przedstawicieli uczestniczcych Pastw
Czonkowskich.
TYTU VI
POSTANOWIENIA KOCOWE
Artyku 47
Unia ma osobowo prawn.
Artyku 48
1.
Traktaty mog by zmieniane zgodnie ze zwyk procedur zmiany. Mog by te zmieniane
zgodnie z uproszczonymi procedurami zmiany.
C 83/42
PL
30.3.2010
Zwyka procedura zmiany

2.
Rzd kadego Pastwa Czonkowskiego, Parlament Europejski lub Komisja mog przedkada
Radzie propozycje zmiany Traktatw. Propozycje te mog mie na celu, midzy innymi, rozszerzenie
lub ograniczenie kompetencji przyznanych Unii w Traktatach. Propozycje te s przekazywane przez
Rad Radzie Europejskiej oraz notyfikowane parlamentom narodowym.
3.
Jeeli Rada Europejska, po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komisj, podejmie zwyk
wikszoci decyzj, w ktrej opowie si za rozpatrzeniem proponowanych zmian, przewodniczcy
Rady Europejskiej zwouje konwent zoony z przedstawicieli parlamentw narodowych, szefw
pastw lub rzdw Pastw Czonkowskich, Parlamentu Europejskiego i Komisji. W przypadku
zmian instytucjonalnych w dziedzinie pieninej konsultowany jest rwnie Europejski Bank
Centralny. Konwent rozpatruje propozycje zmian i przyjmuje, w drodze konsensusu, zalecenie dla
Konferencji przedstawicieli rzdw Pastw Czonkowskich przewidzianej w ustpie 4.
Rada Europejska moe zwyk wikszoci, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, podj
decyzj o nie zwoywaniu konwentu, jeeli zakres proponowanych zmian nie uzasadnia jego
zwoania. W takim przypadku Rada Europejska okrela mandat Konferencji przedstawicieli rzdw
Pastw Czonkowskich.
4.
Konferencj przedstawicieli rzdw Pastw Czonkowskich zwouje przewodniczcy Rady
w celu uchwalenia za wsplnym porozumieniem zmian, jakie maj zosta dokonane w Traktatach.
Zmiany wchodz w ycie po ich ratyfikowaniu przez wszystkie Pastwa Czonkowskie, zgodnie z ich
odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.
5.
Jeeli po upywie dwch lat od podpisania traktatu zmieniajcego Traktaty, zosta on
ratyfikowany przez cztery pite Pastw Czonkowskich i gdy jedno lub wicej Pastw
Czonkowskich napotkao trudnoci w postpowaniu ratyfikacyjnym, spraw kieruje si do Rady
Europejskiej.
Uproszczone procedury zmiany
6.
Rzd kadego Pastwa Czonkowskiego, Parlament Europejski lub Komisja mog przedkada
Radzie Europejskiej propozycje dotyczce zmiany wszystkich lub czci postanowie czci trzeciej
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dotyczcych wewntrznych polityk i dziaa Unii.
Rada Europejska moe przyj decyzj zmieniajc wszystkie lub cz postanowie czci trzeciej
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Rada Europejska stanowi jednomylnie po konsultacji
z Parlamentem Europejskim i Komisj oraz z Europejskim Bankiem Centralnym w przypadkach
zmian instytucjonalnych w dziedzinie pieninej. Decyzja ta wchodzi w ycie dopiero po jej
zatwierdzeniu przez Pastwa Czonkowskie, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami
konstytucyjnymi.
Decyzja, o ktrej mowa w akapicie drugim, nie moe zwikszy kompetencji przyznanych Unii
w Traktatach.
30.3.2010
PL
C 83/43
7.
Jeeli Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub tytu V niniejszego Traktatu przewiduje,
e Rada stanowi jednomylnie w danej dziedzinie lub w danym przypadku, Rada Europejska moe
przyj decyzj upowaniajc Rad do stanowienia wikszoci kwalifikowan w tej dziedzinie lub
w tym przypadku. Niniejszego akapitu nie stosuje si do decyzji majcych wpyw na kwestie
wojskowe lub obronne.
Jeeli Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przewiduje, e akty ustawodawcze przyjmowane s
przez Rad zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, Rada Europejska moe przyj decyzj
zezwalajc na przyjcie takich aktw zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz.
Wszelkie inicjatywy podejmowane przez Rad Europejsk na podstawie akapitu pierwszego lub
drugiego s przekazywane parlamentom narodowym. W przypadku gdy parlament narodowy
notyfikuje swj sprzeciw w terminie szeciu miesicy od takiego przekazania, decyzja, o ktrej
mowa w akapicie pierwszym lub drugim, nie zostaje przyjta. W przypadku braku sprzeciwu
Rada Europejska moe przyj tak decyzj.
W celu przyjcia decyzji, o ktrych mowa w akapicie pierwszym lub drugim, Rada Europejska
stanowi jednomylnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, wyraonej przez wikszo
czonkw wchodzcych w jego skad.
Artyku 49
Kade pastwo europejskie, ktre szanuje wartoci, o ktrych mowa w artykule 2, i zobowizuje si
je wspiera, moe zoy wniosek o czonkostwo w Unii. O wniosku tym informuje si Parlament
Europejski i parlamenty narodowe. Pastwo ubiegajce si o czonkostwo kieruje swj wniosek do
Rady, ktra stanowi jednomylnie po zasigniciu opinii Komisji oraz po otrzymaniu zgody
Parlamentu Europejskiego, udzielonej wikszoci gosw jego czonkw. Brane s pod uwag
kryteria kwalifikacji uzgodnione przez Rad Europejsk.
Warunki przyjcia i wynikajce z tego przyjcia dostosowania w Traktatach stanowicych podstaw
Unii s przedmiotem umowy midzy Pastwami Czonkowskimi a Pastwem ubiegajcym si
o czonkostwo. Umowa ta podlega ratyfikacji przez wszystkie umawiajce si Pastwa, zgodnie
z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.
Artyku 50
1.
Kade Pastwo Czonkowskie moe, zgodnie ze swoimi wymogami konstytucyjnymi, podj
decyzj o wystpieniu z Unii.
2.
Pastwo Czonkowskie, ktre podjo decyzj o wystpieniu, notyfikuje swj zamiar Radzie
Europejskiej. W wietle wytycznych Rady Europejskiej Unia prowadzi negocjacje i zawiera z tym
Pastwem umow okrelajc warunki jego wystpienia, uwzgldniajc ramy jego przyszych
stosunkw z Uni. Umow t negocjuje si zgodnie z artykuem 218 ustp 3 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Jest ona zawierana w imieniu Unii przez Rad, stanowic
wikszoci kwalifikowan po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego.
C 83/44
PL
30.3.2010
3.
Traktaty przestaj mie zastosowanie do tego Pastwa od dnia wejcia w ycie umowy
o wystpieniu lub, w przypadku jej braku, dwa lata po notyfikacji, o ktrej mowa w ustpie 2,
chyba e Rada Europejska w porozumieniu z danym Pastwem Czonkowskim podejmie
jednomylnie decyzj o przedueniu tego okresu.
4.
Do celw ustpw 2 i 3 czonek Rady Europejskiej i Rady reprezentujcy wystpujce Pastwo
Czonkowskie nie bierze udziau w obradach ani w podejmowaniu decyzji Rady Europejskiej i Rady
dotyczcych tego Pastwa.
Wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera b) Traktatu
5.
Jeeli Pastwo, ktre wystpio z Unii, zwraca si o ponowne przyjcie, jego wniosek podlega
procedurze, o ktrej mowa w artykule 49.
Artyku 51
Protokoy i zaczniki zaczone do Traktatw stanowi ich integraln cz.
Artyku 52
1.
Traktaty stosuje si do Krlestwa Belgii, Republiki Bugarii, Republiki Czeskiej, Krlestwa Danii,
Republiki Federalnej Niemiec, Republiki Estoskiej, Irlandii, Republiki Greckiej, Krlestwa Hiszpanii,
Republiki Francuskiej, Republiki Woskiej, Republiki Cypryjskiej, Republiki otewskiej, Republiki
Litewskiej, Wielkiego Ksistwa Luksemburga, Republiki Wgierskiej, Republiki Malty, Krlestwa
Niderlandw, Republiki Austrii, Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Portugalskiej, Rumunii,
Republiki Sowenii, Republiki Sowackiej, Republiki Finlandii, Krlestwa Szwecji oraz
Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej.
2.
Terytorialny zakres stosowania Traktatw okrelony jest szczegowo w artykule 355 Traktatu
Artyku 53
Niniejszy Traktat zawiera si na czas nieograniczony.
Artyku 54
1.
Niniejszy Traktat podlega ratyfikacji przez Wysokie Umawiajce si Strony, zgodnie z ich
odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Dokumenty ratyfikacyjne zostan zoone do
depozytu Rzdowi Republiki Woskiej.
30.3.2010
PL
C 83/45
2.
Niniejszy Traktat wchodzi w ycie 1 stycznia 1993 roku, pod warunkiem e zostan zoone
do depozytu wszystkie dokumenty ratyfikacyjne lub w przeciwnym wypadku wchodzi on
w ycie pierwszego dnia miesica nastpujcego po zoeniu ostatniego dokumentu ratyfikacyjnego.
Artyku 55
1.
Niniejszy Traktat zosta sporzdzony w jednym oryginalnym egzemplarzu w jzykach
angielskim, bugarskim, czeskim, duskim, estoskim, fiskim, francuskim, greckim, hiszpaskim,
irlandzkim, litewskim, otewskim, maltaskim, niderlandzkim, niemieckim, polskim, portugalskim,
rumuskim, sowackim, soweskim, szwedzkim, wgierskim i woskim, przy czym teksty w kadym
z tych jzykw s na rwni autentyczne. Zostaje on zoony do depozytu w archiwum Rzdu
Republiki Woskiej, ktry przekae uwierzytelniony odpis kademu z rzdw pozostaych PastwSygnatariuszy.
2.
Niniejszy Traktat moe by rwnie przetumaczony na wszystkie inne jzyki okrelone przez
Pastwa Czonkowskie, ktre zgodnie z ich porzdkiem konstytucyjnym maj status jzykw
urzdowych na caym ich terytorium lub jego czci. Powiadczona kopia takich tumacze
zostaje przekazana przez zainteresowane Pastwo Czonkowskie do archiww Rady.
W DOWD CZEGO
niej wymienieni penomocnicy zoyli swoje podpisy pod niniejszym Traktatem.
Sporzdzono w Maastricht, sidmego lutego roku tysic dziewiset dziewidziesitego drugiego.

(lista sygnatariuszy zostaa pominita)
30.3.2010
PL
WERSJA SKONSOLIDOWANA TRAKTATU

O
FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ
C 83/47
PL
30.3.2010
C 83/49
PREAMBUA
JEGO KRLEWSKA MO KRL BELGW, PREZYDENT REPUBLIKI FEDERALNEJ NIEMIEC, PREZYDENT REPUBLIKI
FRANCUSKIEJ, PREZYDENT REPUBLIKI WOSKIEJ, JEJ KRLEWSKA WYSOKO WIELKA KSINA LUKSEMBURGA,
JEJ KRLEWSKA MO KRLOWA NIDERLANDW (1),
ZDECYDOWANI
stworzy podstawy coraz cilejszego zwizku midzy narodami Europy,
zapewni postp gospodarczy i spoeczny swych Pastw poprzez wsplne dziaanie,

usuwajc bariery dzielce Europ,
ZDECYDOWANI
WYZNACZAJC
narodw,
jako gwny cel swoich wysikw sta popraw warunkw ycia i pracy swoich
UZNAJC,
e usunicie istniejcych przeszkd wymaga zgodnego dziaania w celu zagwarantowania

stabilnoci w rozwoju, rwnowagi w wymianie handlowej i uczciwoci w konkurencji,
o wzmocnienie jednoci swych gospodarek i zapewnienie ich harmonijnego rozwoju,
poprzez zmniejszenie rnic istniejcych midzy poszczeglnymi regionami oraz opnienia
regionw mniej uprzywilejowanych,
W TROSCE
przyczyni si, przez wspln polityk handlow, do stopniowego usuwania ogranicze

w handlu midzynarodowym,
PRAGNC
potwierdzi solidarno, ktra czy Europ z krajami zamorskimi, oraz pragnc

zapewni ich pomylny rozwj zgodnie z zasadami Karty Narodw Zjednoczonych,
ZAMIERZAJC
ZDECYDOWANI zachowa i umocni pokj i wolno przez poczenie swych zasobw, oraz
wzywajc inne narody Europy, ktre podzielaj ich ideay, do poczenia si w wysikach,
popiera rozwj moliwie najwyszego poziomu wiedzy swych narodw przez

szeroki dostp do edukacji oraz stae uaktualnianie wiedzy,
ZDECYDOWANI
POWOALI
jako swych penomocnikw:

KTRZY, po wymianie swych penomocnictw uznanych za naleyte i sporzdzone we waciwej
formie, uzgodnili, co nastpuje:
(1) W midzyczasie Republika Bugarii, Republika Czeska, Krlestwo Danii, Republika Estoska, Irlandia, Republika
Grecka, Krlestwo Hiszpanii, Republika Cypryjska, Republika otewska, Republika Litewska, Republika Wgierska,
Republika Malty, Republika Austrii, Rzeczpospolita Polska, Republika Portugalska, Rumunia, Republika Sowenii,
Republika Sowacka, Republika Finlandii, Krlestwo Szwecji i Zjednoczone Krlestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii
Pnocnej stay si czonkami Unii Europejskiej.
C 83/50
PL
30.3.2010
CZ PIERWSZA
ZASADY
Artyku 1
1.
Niniejszy Traktat organizuje funkcjonowanie Unii i okrela dziedziny, granice i warunki
wykonywania jej kompetencji.
2.
Niniejszy Traktat oraz Traktat o Unii Europejskiej s traktatami stanowicymi podstaw Unii.
Oba Traktaty, majce tak sam moc prawn, okrelane s mianem Traktatw.
TYTU I
KATEGORIE I DZIEDZINY KOMPETENCJI UNII
Artyku 2
1.
Jeeli Traktaty przyznaj Unii wyczn kompetencj w okrelonej dziedzinie, jedynie Unia
moe stanowi prawo oraz przyjmowa akty prawnie wice, natomiast Pastwa Czonkowskie
mog to czyni wycznie z upowanienia Unii lub w celu wykonania aktw Unii.
2.
Jeeli Traktaty przyznaj Unii w okrelonej dziedzinie kompetencj dzielon z Pastwami
Czonkowskimi, Unia i Pastwa Czonkowskie mog stanowi prawo i przyjmowa akty prawnie
wice w tej dziedzinie. Pastwa Czonkowskie wykonuj swoj kompetencj w zakresie, w jakim
Unia nie wykonaa swojej kompetencji. Pastwa Czonkowskie ponownie wykonuj swoj
kompetencj w zakresie, w jakim Unia postanowia zaprzesta wykonywania swojej kompetencji.
3.
Pastwa Czonkowskie koordynuj swoje polityki gospodarcze i zatrudnienia na zasadach
przewidzianych w niniejszym Traktacie, do ktrych okrelenia Unia ma kompetencj.
4.
Zgodnie z postanowieniami Traktatu o Unii Europejskiej Unia ma kompetencj w zakresie
okrelania i realizowania wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, w tym stopniowego
okrelania wsplnej polityki obronnej.
5.
W niektrych dziedzinach i na warunkach przewidzianych w Traktatach, Unia ma kompetencj
w zakresie prowadzenia dziaa w celu wspierania, koordynowania lub uzupeniania dziaa Pastw
Czonkowskich, nie zastpujc jednak ich kompetencji w tych dziedzinach.
Prawnie wice akty Unii przyjte na podstawie postanowie Traktatw odnoszcych si do tych
dziedzin nie mog prowadzi do harmonizacji przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw
Czonkowskich.
6.
Zakres i warunki wykonywania kompetencji Unii okrelaj postanowienia Traktatw odnoszce
si do kadej dziedziny.
30.3.2010
PL
C 83/51
Artyku 3
1.
Unia ma wyczne kompetencje w nastpujcych dziedzinach:
a) unia celna;
b) ustanawianie regu konkurencji niezbdnych do funkcjonowania rynku wewntrznego;
c) polityka pienina w odniesieniu do Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro;
d) zachowanie morskich zasobw biologicznych w ramach wsplnej polityki rybowstwa;
e) wsplna polityka handlowa.
2.
Unia ma take wyczn kompetencj do zawierania umw midzynarodowych, jeeli ich
zawarcie zostao przewidziane w akcie ustawodawczym Unii lub jest niezbdne do umoliwienia
Unii wykonywania jej wewntrznych kompetencji lub w zakresie, w jakim ich zawarcie moe
wpywa na wsplne zasady lub zmienia ich zakres.
Artyku 4
1.
Unia dzieli kompetencje z Pastwami Czonkowskimi, jeeli Traktaty przyznaj jej
kompetencje, ktre nie dotycz dziedzin okrelonych w artykuach 3 i 6.
2.
Kompetencje dzielone midzy Uni a Pastwami Czonkowskimi stosuj si do nastpujcych
gwnych dziedzin:
a) rynek wewntrzny;
b) polityka spoeczna w odniesieniu do aspektw okrelonych w niniejszym Traktacie;
c) spjno gospodarcza, spoeczna i terytorialna;
d) rolnictwo i rybowstwo, z wyczeniem zachowania morskich zasobw biologicznych;
e) rodowisko;
f) ochrona konsumentw;
g) transport;
h) sieci transeuropejskie;
i) energia;
C 83/52
PL
30.3.2010
j) przestrze wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci;

k) wsplne problemy bezpieczestwa w zakresie zdrowia publicznego w odniesieniu do aspektw
okrelonych w niniejszym Traktacie.
3.
W dziedzinach bada, rozwoju technologicznego i przestrzeni kosmicznej Unia ma
kompetencje do prowadzenia dziaa, w szczeglnoci do okrelania i realizacji programw,
jednake wykonywanie tych kompetencji nie moe doprowadzi do uniemoliwienia Pastwom
Czonkowskim wykonywania ich kompetencji.
4.
W dziedzinach wsppracy na rzecz rozwoju i pomocy humanitarnej Unia ma kompetencje do
prowadzenia dziaa i wsplnej polityki, jednake wykonywanie tych kompetencji nie moe
doprowadzi do uniemoliwienia Pastwom Czonkowskim wykonywania ich kompetencji.
Artyku 5
1.
Pastwa Czonkowskie koordynuj swoje polityki gospodarcze w ramach Unii. W tym celu
Rada przyjmuje rodki, w szczeglnoci oglne kierunki tych polityk.
Do Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro, stosuje si postanowienia szczeglne.
2.
Unia podejmuje rodki w celu zapewnienia koordynacji polityk zatrudnienia Pastw
Czonkowskich, w szczeglnoci okrelajc wytyczne dla tych polityk.
3.
Unia moe podejmowa inicjatywy w celu zapewnienia koordynacji polityk spoecznych
Pastw Czonkowskich.
Artyku 6
Unia ma kompetencje do prowadzenia dziaa majcych na celu wspieranie, koordynowanie lub
uzupenianie dziaa Pastw Czonkowskich. Do dziedzin takich dziaa o wymiarze europejskim
nale:
a) ochrona i poprawa zdrowia ludzkiego;
b) przemys;
c) kultura;
d) turystyka;
e) edukacja, ksztacenie zawodowe, modzie i sport;
30.3.2010
PL
C 83/53
f) ochrona ludnoci;
g) wsppraca administracyjna.
TYTU II
POSTANOWIENIA OGLNE
Artyku 7
Unia zapewnia spjno swoich poszczeglnych polityk i dziaa, uwzgldniajc wszystkie swoje cele
i zgodnie z zasad przyznania kompetencji.
Artyku 8
(dawny artyku 3 ustp 2 TWE) (1)
We wszystkich swoich dziaaniach Unia zmierza do zniesienia nierwnoci oraz wspierania rwnoci
mczyzn i kobiet.
Artyku 9
Przy okrelaniu i realizacji swoich polityk i dziaa Unia bierze pod uwag wymogi zwizane ze
wspieraniem wysokiego poziomu zatrudnienia, zapewnianiem odpowiedniej ochrony socjalnej,
zwalczaniem wykluczenia spoecznego, a take z wysokim poziomem ksztacenia, szkolenia oraz
ochrony zdrowia ludzkiego.
Artyku 10
Przy okrelaniu i realizacji swoich polityk i dziaa Unia dy do zwalczania wszelkiej dyskryminacji
ze wzgldu na pe, ras lub pochodzenie etniczne, religi lub wiatopogld, niepenosprawno,
wiek lub orientacj seksualn.
Artyku 11
Przy ustalaniu i realizacji polityk i dziaa Unii, w szczeglnoci w celu wspierania zrwnowaonego
rozwoju, musz by brane pod uwag wymogi ochrony rodowiska.
(1) Niniejsze odesanie ma charakter informacyjny. Dokadniejsze informacje znajduj si w tabelach ekwiwalencyjnych
dotyczcych dotychczasowej i nowej numeracji Traktatw.
C 83/54
PL
30.3.2010
Artyku 12
(dawny artyku 153 ustp 2 TWE)
Wymogi ochrony konsumentw s uwzgldniane przy okrelaniu i urzeczywistnianiu innych polityk

i dziaa Unii.
Artyku 13
Przy formuowaniu i wykonywaniu polityki rolnej, rybowstwa i transportu Unii oraz jej polityk
dotyczcych rynku wewntrznego, bada i rozwoju technologicznego oraz przestrzeni kosmicznej,
Unia i Pastwa Czonkowskie w peni uwzgldniaj wymagania w zakresie dobrostanu zwierzt jako
istot zdolnych do odczuwania, przy rwnoczesnym przestrzeganiu przepisw prawnych
i administracyjnych oraz zwyczajw Pastw Czonkowskich zwizanych w szczeglnoci
z obyczajami religijnymi, tradycjami kulturowymi i dziedzictwem regionalnym.
Artyku 14
Bez uszczerbku dla artykuu 4 Traktatu o Unii Europejskiej i artykuw 93, 106 i 107 niniejszego
Traktatu oraz zwaywszy na miejsce, jakie usugi wiadczone w oglnym interesie gospodarczym
zajmuj wrd wsplnych wartoci Unii, jak rwnie ich znaczenie we wspieraniu jej spjnoci
spoecznej i terytorialnej, Unia i Pastwa Czonkowskie, kade w granicach swych kompetencji
i w granicach stosowania Traktatw, zapewniaj, aby te usugi funkcjonoway na podstawie zasad
i na warunkach, w szczeglnoci gospodarczych i finansowych, ktre pozwol im wypenia ich
zadania. Parlament Europejski i Rada, stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze zwyk
procedur ustawodawcz, ustanawiaj te zasady i okrelaj te warunki, bez uszczerbku dla
kompetencji, ktre Pastwa Czonkowskie maj, w poszanowaniu Traktatw, do wiadczenia,
zlecania i finansowania takich usug.
Artyku 15
1.
W celu wspierania dobrych rzdw i zapewnienia uczestnictwa spoeczestwa obywatelskiego,
instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii dziaaj z jak najwikszym poszanowaniem zasady
otwartoci.
2.
Obrady Parlamentu Europejskiego oraz Rady obradujcej i gosujcej nad projektem aktu
ustawodawczego s jawne.
3.
Kady obywatel Unii i kada osoba fizyczna lub prawna majca miejsce zamieszkania lub
siedzib statutow w Pastwie Czonkowskim ma prawo dostpu do dokumentw instytucji,
organw i jednostek organizacyjnych Unii, niezalenie od ich formy, z zastrzeeniem zasad
i warunkw okrelonych zgodnie z niniejszym ustpem.
30.3.2010
PL
C 83/55
Zasady oglne i ograniczenia, ktre z uwagi na interes publiczny lub prywatny reguluj korzystanie
z tego prawa dostpu do dokumentw, s okrelane w drodze rozporzdze przez Parlament
Europejski i Rad, stanowice zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz.
Kada instytucja, organ lub jednostka organizacyjna zapewnia przejrzysto swoich prac
i opracowuje w swoim regulaminie wewntrznym przepisy szczeglne dotyczce dostpu do jej
dokumentw, zgodnie z rozporzdzeniami, o ktrych mowa w akapicie drugim.
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, Europejski Bank Centralny i Europejski Bank
Inwestycyjny podlegaj niniejszemu ustpowi jedynie w wykonywaniu swoich funkcji
administracyjnych.
Parlament Europejski i Rada zapewniaj publikacj dokumentw dotyczcych procedur
ustawodawczych na warunkach przewidzianych w rozporzdzeniu, o ktrym mowa w akapicie
drugim.
Artyku 16
1.
Kada osoba ma prawo do ochrony danych osobowych jej dotyczcych.
2.
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, okrelaj
zasady dotyczce ochrony osb fizycznych w zakresie przetwarzania danych osobowych przez
instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii oraz przez Pastwa Czonkowskie
w wykonywaniu dziaa wchodzcych w zakres zastosowania prawa Unii, a take zasady
dotyczce swobodnego przepywu takich danych. Przestrzeganie tych zasad podlega kontroli
niezalenych organw.
Zasady przyjte na podstawie niniejszego artykuu pozostaj bez uszczerbku dla zasad szczeglnych
przewidzianych w artykule 39 Traktatu o Unii Europejskiej.
Artyku 17
1.
Unia szanuje status przyznany na mocy prawa krajowego kocioom i stowarzyszeniom lub
wsplnotom religijnym w Pastwach Czonkowskich i nie narusza tego statusu.
2.
Unia szanuje rwnie status organizacji wiatopogldowych i niewyznaniowych przyznany im
na mocy prawa krajowego.
3.
Uznajc tosamo i szczeglny wkad tych kociow i organizacji, Unia prowadzi z nimi
otwarty, przejrzysty i regularny dialog.
C 83/56
PL
30.3.2010
CZ DRUGA
NIEDYSKRYMINACJA I OBYWATELSTWO UNII
Artyku 18
W zakresie zastosowania Traktatw i bez uszczerbku dla postanowie szczeglnych, ktre one
przewiduj, zakazana jest wszelka dyskryminacja ze wzgldu na przynaleno pastwow.
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, mog przyj
wszelkie przepisy w celu zakazania takiej dyskryminacji.
Artyku 19
1.
Bez uszczerbku dla innych postanowie Traktatw i w granicach kompetencji, ktre Traktaty
powierzaj Unii, Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po
uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, moe podj rodki niezbdne w celu zwalczania
wszelkiej dyskryminacji ze wzgldu na pe, ras lub pochodzenie etniczne, religi lub
wiatopogld, niepenosprawno, wiek lub orientacj seksualn.
2.
Na zasadzie odstpstwa od ustpu 1, dla wsparcia dziaania podjtego przez Pastwa
Czonkowskie w celu przyczyniania si do osignicia celw okrelonych w ustpie 1, Parlament
Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, mog przyj podstawowe
zasady dotyczce unijnych rodkw zachcajcych, z wyczeniem harmonizacji przepisw
ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich.
Artyku 20
1.
Ustanawia si obywatelstwo Unii. Obywatelem Unii jest kada osoba majca obywatelstwo
Pastwa Czonkowskiego. Obywatelstwo Unii ma charakter dodatkowy w stosunku do
obywatelstwa krajowego, nie zastpujc go jednak.
2.
Obywatele Unii korzystaj z praw i podlegaj obowizkom przewidzianym w Traktatach. Maj
midzy innymi prawo do:
a) swobodnego przemieszczania si i przebywania na terytorium Pastw Czonkowskich;
b) gosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego oraz w wyborach
lokalnych w Pastwie Czonkowskim, w ktrym maj miejsce zamieszkania, na takich samych
warunkach jak obywatele tego Pastwa;
30.3.2010
PL
C 83/57
c) korzystania na terytorium pastwa trzeciego, w ktrym Pastwo Czonkowskie, ktrego s

obywatelami, nie ma swojego przedstawicielstwa, z ochrony dyplomatycznej i konsularnej
kadego z pozostaych Pastw Czonkowskich, na takich samych warunkach jak obywatele
tego Pastwa;
d) kierowania petycji do Parlamentu Europejskiego, odwoywania si do Europejskiego Rzecznika
Praw Obywatelskich oraz zwracania si do instytucji i organw doradczych Unii w jednym
z jzykw Traktatw oraz otrzymywania odpowiedzi w tym samym jzyku.
Prawa te s wykonywane na warunkach i w granicach okrelonych przez Traktaty i rodki przyjte
w ich zastosowaniu.
Artyku 21
1.
Kady obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania si i przebywania na
terytorium Pastw Czonkowskich, z zastrzeeniem ogranicze i warunkw ustanowionych
w Traktatach i w rodkach przyjtych w celu ich wykonania.
2.
Jeeli dla osignicia tego celu dziaanie Unii okazuje si konieczne, a Traktaty nie przewiduj
niezbdnych kompetencji, Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur
ustawodawcz, mog wyda przepisy uatwiajce wykonywanie praw okrelonych w ustpie 1.
3.
W takich samych celach, jak te okrelone w ustpie 1, i jeeli Traktaty nie przewiduj
uprawnie do dziaania, Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, moe
przyj rodki dotyczce zabezpieczenia spoecznego lub ochrony socjalnej. Rada stanowi
jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
Artyku 22
1.
Kady obywatel Unii majcy miejsce zamieszkania w Pastwie Czonkowskim, ktrego nie jest
obywatelem, ma prawo gosowania i kandydowania w wyborach lokalnych w Pastwie
Czonkowskim, w ktrym ma miejsce zamieszkania, na takich samych zasadach jak obywatele
tego Pastwa. Prawo to jest wykonywane z zastrzeeniem szczegowych warunkw ustalonych
przez Rad, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po
konsultacji z Parlamentem Europejskim; warunki te mog przewidywa odstpstwa, jeli
uzasadniaj to specyficzne problemy Pastwa Czonkowskiego.
2.
Bez uszczerbku dla postanowie artykuu 223 ustp 1 i przepisw przyjtych w celu jego
wykonania, kady obywatel Unii majcy miejsce zamieszkania w Pastwie Czonkowskim, ktrego
nie jest obywatelem, ma prawo gosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu
Europejskiego w Pastwie Czonkowskim, w ktrym ma miejsce zamieszkania, na takich samych
zasadach jak obywatele tego pastwa. Prawo to jest wykonywane z zastrzeeniem szczegowych
warunkw ustalonych przez Rad, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur
ustawodawcz i po konsultacji z Parlamentem Europejskim; warunki te mog przewidywa
odstpstwa, jeli uzasadniaj to specyficzne problemy Pastwa Czonkowskiego.
C 83/58
PL
30.3.2010
Artyku 23
Kady obywatel Unii korzysta na terytorium pastwa trzeciego, gdzie Pastwo Czonkowskie,
ktrego jest obywatelem, nie ma swojego przedstawicielstwa, z ochrony dyplomatycznej
i konsularnej kadego z pozostaych Pastw Czonkowskich na takich samych warunkach jak
obywatele tego pastwa. Pastwa Czonkowskie przyjmuj niezbdne przepisy i podejmuj
rokowania midzynarodowe wymagane do zapewnienia tej ochrony.
Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po konsultacji z Parlamentem
Europejskim, moe przyj dyrektywy ustanawiajce rodki w zakresie koordynacji i wsppracy
niezbdne dla uatwienia tej ochrony.
Artyku 24
Parlament Europejski i Rada, stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze

ustawodawcz, przyjmuj przepisy dotyczce procedur i warunkw
przedstawienia inicjatywy obywatelskiej w rozumieniu artykuu 11 Traktatu o
w tym minimalnej liczby Pastw Czonkowskich, z ktrych musz pochodzi
wystpuj z tak inicjatyw.
zwyk procedur
wymaganych do
Unii Europejskiej,
obywatele, ktrzy
Kady obywatel Unii ma prawo petycji do Parlamentu Europejskiego, zgodnie z postanowieniami

artykuu 227.
Kady obywatel Unii moe zwraca si do Rzecznika Praw Obywatelskich, ustanowionego zgodnie
z postanowieniami artykuu 228.
Kady obywatel Unii moe zwraca si pisemnie do kadej instytucji lub organu okrelonego
w niniejszym artykule lub w artykule 13 Traktatu o Unii Europejskiej w jednym z jzykw
wskazanych w artykule 55 ustp 1 tego Traktatu oraz otrzymywa odpowied w tym samym jzyku.
Artyku 25
Co trzy lata Komisja skada sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, Radzie oraz Komitetowi
Ekonomiczno-Spoecznemu w sprawie stosowania postanowie niniejszej czci. Sprawozdanie to
uwzgldnia rozwj Unii.
Na tej podstawie i bez uszczerbku dla innych postanowie Traktatw, Rada, stanowic jednomylnie
zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego,
moe uchwala przepisy w celu uzupenienia praw wymienionych w artykule 20 ustp 2.
Przepisy te wchodz w ycie po ich zatwierdzeniu przez Pastwa Czonkowskie, zgodnie z ich
30.3.2010
PL
C 83/59
CZ TRZECIA
POLITYKI I DZIAANIA WEWNTRZNE UNII
TYTU I
RYNEK WEWNTRZNY
Artyku 26
1.
Unia przyjmuje rodki w celu ustanowienia lub zapewnienia funkcjonowania rynku
wewntrznego zgodnie z odpowiednimi postanowieniami Traktatw.
2.
Rynek wewntrzny obejmuje obszar bez granic wewntrznych, w ktrym jest zapewniony
swobodny przepyw towarw, osb, usug i kapitau, zgodnie z postanowieniami Traktatw.
3.
Rada, stanowic na wniosek Komisji, ustala wytyczne i warunki niezbdne do zapewnienia
zrwnowaonego postpu we wszystkich odpowiednich sektorach.
Artyku 27
Podczas opracowywania propozycji zmierzajcych do osignicia celw wymienionych w artykule 26

Komisja uwzgldnia zakres wysiku, jaki bd musiay podj niektre gospodarki o zrnicowanym
rozwoju w celu ustanowienia rynku wewntrznego, i moe proponowa odpowiednie przepisy.
Jeeli przepisy te przyjmuj posta derogacji, musz mie charakter przejciowy oraz powodowa
moliwie najmniejsze zakcenia w funkcjonowaniu rynku wewntrznego.
TYTU II
SWOBODNY PRZEPYW TOWARW
Artyku 28
1.
Unia obejmuje uni celn, ktra rozciga si na ca wymian towarow i obejmuje zakaz ce
przywozowych i wywozowych midzy Pastwami Czonkowskimi oraz wszelkich opat o skutku
rwnowanym, jak rwnie przyjcie wsplnej taryfy celnej w stosunkach z pastwami trzecimi.
C 83/60
PL
30.3.2010
2.
Postanowienia artykuu 30 i rozdziau 3 niniejszego tytuu stosuj si do produktw
pochodzcych z Pastw Czonkowskich oraz do produktw pochodzcych z pastw trzecich, jeeli
znajduj si one w swobodnym obrocie w Pastwach Czonkowskich.
Artyku 29
Produkty pochodzce z pastw trzecich s uwaane za bdce w swobodnym obrocie w jednym

z Pastw Czonkowskich, jeeli dopeniono wobec nich formalnoci przywozowych oraz pobrano
wszystkie wymagane ca i opaty o skutku rwnowanym w tym Pastwie Czonkowskim i jeeli nie
skorzystay z cakowitego lub czciowego zwrotu tych ce lub opat.
ROZDZIA 1
UNIA CELNA
Artyku 30
Ca przywozowe i wywozowe lub opaty o skutku rwnowanym s zakazane midzy Pastwami

Czonkowskimi. Zakaz ten stosuje si rwnie do ce o charakterze fiskalnym.
Artyku 31
Rada okrela ca wsplnej taryfy celnej, stanowic na wniosek Komisji.

Artyku 32
Wykonujc zadania powierzone jej na mocy niniejszego rozdziau, Komisja kieruje si:
a) potrzeb popierania wymiany handlowej midzy Pastwami Czonkowskimi i pastwami
trzecimi;
b) zmianami warunkw konkurencji wewntrz Unii, jeeli skutkiem tych zmian jest wzrost siy
konkurencyjnej przedsibiorstw;
c) potrzebami zaopatrzenia Unii w surowce i pprodukty, zwracajc przy tym uwag, by nie
zakci warunkw konkurencji midzy Pastwami Czonkowskimi co do produktw kocowych;
d) potrzeb unikania powanych zaburze w yciu gospodarczym Pastw Czonkowskich oraz
zapewnienia racjonalnego rozwoju produkcji i wzrostu konsumpcji w Unii.
30.3.2010
PL
C 83/61
ROZDZIA 2
WSPPRACA CELNA
Artyku 33
W zakresie stosowania Traktatw Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk

procedur ustawodawcz, podejmuj rodki w celu wzmocnienia wsppracy celnej midzy
Pastwami Czonkowskimi i midzy nimi a Komisj.
ROZDZIA 3
ZAKAZ OGRANICZE ILOCIOWYCH MIDZY PASTWAMI CZONKOWSKIMI

Artyku 34
Ograniczenia ilociowe w przywozie oraz wszelkie rodki o skutku rwnowanym s zakazane

midzy Pastwami Czonkowskimi.
Artyku 35
Ograniczenia ilociowe w wywozie oraz wszelkie rodki o skutku rwnowanym s zakazane

midzy Pastwami Czonkowskimi.
Artyku 36
Postanowienia artykuw 34 i 35 nie stanowi przeszkody w stosowaniu zakazw lub ogranicze

przywozowych, wywozowych lub tranzytowych, uzasadnionych wzgldami moralnoci publicznej,
porzdku publicznego, bezpieczestwa publicznego, ochrony zdrowia i ycia ludzi i zwierzt lub
ochrony rolin, ochrony narodowych dbr kultury o wartoci artystycznej, historycznej lub
archeologicznej, bd ochrony wasnoci przemysowej i handlowej. Zakazy te i ograniczenia nie
powinny jednak stanowi rodka arbitralnej dyskryminacji ani ukrytych ogranicze w handlu midzy
Pastwami Czonkowskimi.
Artyku 37
1.
Pastwa Czonkowskie dostosowuj monopole pastwowe o charakterze handlowym w taki
sposb, aby wykluczona bya wszelka dyskryminacja midzy obywatelami Pastw Czonkowskich
w stosunku do warunkw zaopatrzenia i zbytu.
C 83/62
PL
30.3.2010
Postanowienia niniejszego artykuu stosuj si do kadego podmiotu, za porednictwem ktrego

Pastwo Czonkowskie z mocy prawa lub faktycznie, bezporednio lub porednio, kontroluje,
kieruje lub wpywa w stopniu odczuwalnym na przywz lub wywz w stosunkach midzy
Pastwami Czonkowskimi. Postanowienia te stosuj si take do monopoli delegowanych przez
pastwo innym podmiotom.
2.
Pastwa Czonkowskie powstrzymuj si od wszelkich nowych rodkw sprzecznych
z zasadami okrelonymi w ustpie 1 lub ograniczajcych zakres stosowania artykuw
dotyczcych zakazu ce i ogranicze ilociowych midzy Pastwami Czonkowskimi.
3.
W przypadku monopolu o charakterze handlowym, obejmujcego regulacj zmierzajc do
uatwienia zbywania lub podnoszenia wartoci produktw rolnych, w stosowaniu norm niniejszego
artykuu naley zapewni rwnowane gwarancje w zakresie zatrudnienia i poziomu ycia
zainteresowanych producentw.
TYTU III
ROLNICTWO I RYBOWSTWO
Artyku 38
1.
Unia okrela i realizuje wspln polityk roln i rybowstwa.
Rynek wewntrzny obejmuje take rolnictwo, rybowstwo i handel produktami rolnymi. Przez
produkty rolne naley rozumie pody ziemi, produkty pochodzce z hodowli i rybowstwa, jak
rwnie produkty pierwszego przetworzenia, ktre pozostaj w bezporednim zwizku z tymi
produktami. Odniesienia do wsplnej polityki rolnej lub do rolnictwa oraz stosowanie wyrazu
rolny s rozumiane jako dotyczce take rybowstwa, z uwzgldnieniem szczeglnych cech
charakterystycznych tego sektora.
2.
Z zastrzeeniem odmiennych postanowie artykuw 3944, zasady przewidziane w celu
ustanowienia lub funkcjonowania rynku wewntrznego stosuj si do produktw rolnych.
3.
Produkty podlegajce postanowieniom artykuw 3944 s wymienione na licie stanowicej
zacznik I.
4.
Funkcjonowaniu i rozwojowi rynku wewntrznego produktw rolnych musi towarzyszy
ustanowienie wsplnej polityki rolnej.
Artyku 39
1.
Celami wsplnej polityki rolnej s:
a) zwikszenie wydajnoci rolnictwa przez wspieranie postpu technicznego, racjonalny rozwj

produkcji rolnej, jak rwnie optymalne wykorzystanie czynnikw produkcji, zwaszcza siy
roboczej;
30.3.2010
PL
C 83/63
b) zapewnienie w ten sposb odpowiedniego poziomu ycia ludnoci wiejskiej, zwaszcza przez
podniesienie indywidualnego dochodu osb pracujcych w rolnictwie;
c) stabilizacja rynkw;
d) zagwarantowanie bezpieczestwa dostaw;
e) zapewnienie rozsdnych cen w dostawach dla konsumentw.
2.
si:
Przy ustalaniu wsplnej polityki rolnej i specjalnych rodkw sucych jej realizacji uwzgldnia
a) szczeglny charakter gospodarki rolnej, wynikajcy ze struktury spoecznej rolnictwa oraz

z rnic strukturalnych i przyrodniczych midzy poszczeglnymi regionami rolniczymi;
b) potrzeb stopniowego wprowadzania odpowiednich rodkw dostosowawczych;
c) fakt, e w Pastwach Czonkowskich rolnictwo jest sektorem cile powizanym z ca
gospodark.
Artyku 40
1.
Do osignicia celw przewidzianych w artykule 39 ustanawia si wspln organizacj rynkw
rolnych.
Zalenie od produktw, organizacja ta przybiera jedn z nastpujcych form:
a) wsplne reguy konkurencji;
b) obowizkowa koordynacja rnych krajowych organizacji rynkowych;
c) europejska organizacja rynkowa.
2.
Wsplna organizacja, ustanowiona w jednej z postaci przewidzianych w ustpie 1, moe
obejmowa wszelkie rodki konieczne do osignicia celw okrelonych w artykule 39,
a zwaszcza regulacj cen, subwencje suce produkcji i wprowadzaniu do obrotu rnych
produktw, systemy magazynowania i przewozu oraz wsplne mechanizmy stabilizacji przywozu
i wywozu.
Wsplna organizacja ogranicza si do osigania celw okrelonych w artykule 39 i wyklucza wszelk
dyskryminacj midzy producentami lub konsumentami wewntrz Unii.
Wsplna polityka cenowa powinna si opiera na wsplnych kryteriach i jednolitych metodach
kalkulacji.
C 83/64
PL
30.3.2010
3.
Aby umoliwi wsplnej organizacji okrelonej w ustpie 1 osiganie jej celw, moe by
stworzony jeden lub kilka funduszy orientacji i gwarancji rolnej.
Artyku 41
Do umoliwienia osignicia celw okrelonych w artykule 39 w ramach wsplnej polityki rolnej

mog by zwaszcza przewidziane rodki polegajce na:
a) skutecznej koordynacji wysikw podejmowanych w dziedzinach ksztacenia zawodowego, bada
naukowych i upowszechniania wiedzy rolniczej, co moe obejmowa wsplne finansowanie
projektw lub instytucji;
b) wsplnym dziaaniu na rzecz zwikszania poziomu konsumpcji niektrych produktw.
Artyku 42
Postanowienia rozdziau dotyczcego regu konkurencji stosuj si do produkcji rolnej i handlu

produktami rolnymi jedynie w zakresie ustalonym przez Parlament Europejski i Rad w ramach
postanowie i zgodnie z procedur przewidzian w artykule 43 ustp 2, z uwzgldnieniem celw
okrelonych w artykule 39.
Rada, na wniosek Komisji, moe zezwoli na przyznanie pomocy:
a) na ochron gospodarstw znajdujcych si w niekorzystnym pooeniu ze wzgldu na warunki
strukturalne lub przyrodnicze;
b) w ramach programw rozwoju gospodarczego.
Artyku 43
1.
Komisja przedstawia wnioski dotyczce wypracowywania i realizowania wsplnej polityki
rolnej, w tym zastpienia organizacji krajowych przez jedn z form wsplnej organizacji
przewidzian w artykule 40 ustp 1, jak rwnie wprowadzenia w ycie rodkw
wyszczeglnionych w niniejszym tytule.
Propozycje te uwzgldniaj wspzaleno zagadnie rolnych wymienionych w niniejszym tytule.
2.
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, ustanawiaj wspln organizacj rynkw
rolnych przewidzian w artykule 40 ustp 1, jak rwnie inne przepisy niezbdne dla osignicia
celw wsplnej polityki rolnej i rybowstwa.
30.3.2010
PL
C 83/65
3.
Rada, na wniosek Komisji, przyjmuje rodki dotyczce ustalania cen, potrce, pomocy
i ogranicze ilociowych, jak rwnie dotyczce ustalania i przydziau wielkoci dopuszczalnych
pooww.
4.
Krajowe organizacje rynkowe mog zosta zastpione wspln organizacj przewidzian
w artykule 40 ustp 1, na warunkach okrelonych w ustpie 2, jeeli:
a) wsplna organizacja oferuje Pastwom Czonkowskim sprzeciwiajcym si temu rodkowi
i dysponujcym wasn organizacj krajow dla okrelonej produkcji rwnowane gwarancje
zatrudnienia i poziomu ycia zainteresowanych producentw, uwzgldniajc harmonogram
moliwych dostosowa i potrzebn specjalizacj;
b) organizacja ta zapewnia w handlu wewntrz Unii warunki podobne do tych, jakie istniej na
rynku krajowym.
5.
Jeeli utworzona jest wsplna organizacja dla niektrych surowcw, a nie istnieje jeszcze
wsplna organizacja dla odpowiednich produktw przetworzonych, surowce te, wykorzystywane
do produktw przetworzonych przeznaczonych na wywz do pastw trzecich, mog by
przywoone spoza Unii.
Artyku 44
Jeeli w Pastwie Czonkowskim produkt jest przedmiotem krajowej organizacji rynkowej lub
regulacji wewntrznej o rwnowanym skutku, ktra wpywa na pozycj konkurencyjn produktu
podobnego w innym Pastwie Czonkowskim, Pastwa Czonkowskie stosuj w przywozie opat
wyrwnawcz na taki produkt pochodzcy z Pastwa Czonkowskiego, w ktrym istnieje taka
organizacja lub regulacja, chyba e Pastwo to stosuje opat wyrwnawcz przy wywozie.
Komisja ustala wysoko tych opat na poziomie niezbdnym do przywrcenia rwnowagi; moe
ona rwnie zezwoli na inne rodki, ustalajc szczegy i warunki.
TYTU IV
SWOBODNY PRZEPYW OSB, USUG I KAPITAU
ROZDZIA 1
PRACOWNICY
Artyku 45
1.
Zapewnia si swobod przepywu pracownikw wewntrz Unii.
C 83/66
PL
30.3.2010
2.
Swoboda ta obejmuje zniesienie wszelkiej dyskryminacji ze wzgldu na przynaleno
pastwow midzy pracownikami Pastw Czonkowskich w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia
i innych warunkw pracy.
3.
Z zastrzeeniem ogranicze uzasadnionych wzgldami porzdku publicznego, bezpieczestwa
publicznego i zdrowia publicznego, swoboda ta obejmuje prawo:
a) ubiegania si o rzeczywicie oferowane miejsca pracy;
b) swobodnego przemieszczania si w tym celu po terytorium Pastw Czonkowskich;
c) przebywania w jednym z Pastw Czonkowskich w celu podjcia tam pracy, zgodnie z przepisami
ustawowymi, wykonawczymi i administracyjnymi dotyczcymi zatrudniania pracownikw tego
Pastwa;
d) pozostawania na terytorium Pastwa Czonkowskiego po ustaniu zatrudnienia, na warunkach
ustalonych przez Komisj w rozporzdzeniach.
4.
Postanowienia niniejszego artykuu nie maj zastosowania do zatrudnienia w administracji
publicznej.
Artyku 46
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po konsultacji

z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, uchwalaj, w drodze dyrektyw lub rozporzdze, rodki
niezbdne do wprowadzenia w ycie swobodnego przepywu pracownikw w rozumieniu artykuu
45, zwaszcza:
a) zapewniajc cis wspprac midzy organami administracji krajowej waciwymi do spraw
pracy;
b) znoszc takie procedury i praktyki administracyjne, jak rwnie terminy dostpu do wolnych
miejsc pracy wynikajce z prawa krajowego bd z wczeniejszych umw zawartych midzy
Pastwami Czonkowskimi, ktrych utrzymanie w mocy stanowioby przeszkod w liberalizacji
przepywu pracownikw;
c) znoszc wszelkie terminy i inne ograniczenia przewidziane w prawie krajowym lub wczeniej
zawartych umowach midzy Pastwami Czonkowskimi, ktre ustanawiaj w stosunku do
pracownikw z innych Pastw Czonkowskich odmienne warunki co do swobodnego wyboru
zatrudnienia ni w stosunku do wasnych pracownikw;
d) ustanawiajc mechanizmy waciwe do zapewnienia wymiany poda o prac i ofert zatrudnienia
oraz w celu uatwienia zachowania rwnowagi na rynku pracy, na warunkach, ktre zapobiegaj
powanym zagroeniom dla poziomu ycia i zatrudnienia w rnych regionach i gaziach
przemysu.
30.3.2010
PL
C 83/67
Artyku 47
Pastwa Czonkowskie popieraj, w ramach wsplnego programu, wymian modych pracownikw.

Artyku 48
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, przyjmuj

w dziedzinie zabezpieczenia spoecznego rodki niezbdne do ustanowienia swobodnego
przepywu pracownikw; w tym celu Rada ustanawia system umoliwiajcy migrujcym
pracownikom najemnym i osobom prowadzcym dziaalno na wasny rachunek oraz
uprawnionym osobom od nich zalenym:
a) zaliczenie wszystkich okresw uwzgldnianych w prawie poszczeglnych pastw, w celu nabycia
i zachowania prawa do wiadcze oraz naliczenia wysokoci wiadcze;
b) wypat wiadcze osobom majcym miejsce zamieszkania na terytoriach Pastw Czonkowskich.
Jeeli czonek Rady uzna, e projekt aktu ustawodawczego, o ktrym mowa w akapicie pierwszym,
mgby narusza istotne aspekty jego systemu zabezpieczenia spoecznego, w szczeglnoci jego
zakres stosowania, koszty lub struktur finansow, lub mgby narusza rwnowag finansow tego
systemu, moe zada przedoenia tej kwestii Radzie Europejskiej. W takim przypadku zwyka
procedura ustawodawcza zostaje zawieszona. Po przeprowadzeniu dyskusji, w terminie czterech
miesicy od takiego zawieszenia, Rada Europejska:
a) odsya projekt do Rady, co oznacza zakoczenie zawieszenia zwykej procedury ustawodawczej;
lub
b) nie podejmuje adnych dziaa lub wystpuje do Komisji z wnioskiem o przedstawienie nowego
wniosku; w tym przypadku, akt pocztkowo proponowany uwaa si za nieprzyjty.
ROZDZIA 2
PRAWO PRZEDSIBIORCZOCI
Artyku 49
Ograniczenia swobody przedsibiorczoci obywateli jednego Pastwa Czonkowskiego na terytorium

innego Pastwa Czonkowskiego s zakazane w ramach poniszych postanowie. Zakaz ten
obejmuje rwnie ograniczenia w tworzeniu agencji, oddziaw lub filii przez obywateli danego
Pastwa Czonkowskiego, ustanowionych na terytorium innego Pastwa Czonkowskiego.
Z zastrzeeniem postanowie rozdziau dotyczcego kapitau, swoboda przedsibiorczoci obejmuje
podejmowanie i wykonywanie dziaalnoci prowadzonej na wasny rachunek, jak rwnie zakadanie
i zarzdzanie przedsibiorstwami, a zwaszcza spkami w rozumieniu artykuu 54 akapit drugi, na
warunkach okrelonych przez ustawodawstwo Pastwa przyjmujcego dla wasnych obywateli.
C 83/68
PL
30.3.2010
Artyku 50
1.
W celu urzeczywistnienia swobody przedsibiorczoci w odniesieniu do okrelonego rodzaju
dziaalnoci Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, uchwalaj dyrektywy.
2.
Parlament Europejski, Rada i Komisja wykonuj funkcje powierzone im na podstawie
powyszych postanowie, zwaszcza:
a) traktujc co do zasady priorytetowo dziaalnoci, w ktrych swoboda przedsibiorczoci wnosi
szczeglnie korzystny wkad w rozwj produkcji i handlu;
b) zapewniajc cis wspprac midzy waciwymi organami administracyjnymi Pastw
Czonkowskich w celu poznania szczeglnych sytuacji w rnych dziedzinach dziaalnoci
wewntrz Unii;
c) znoszc takie procedury i praktyki administracyjne wynikajce z prawa krajowego bd
z wczeniej zawartych umw midzy Pastwami Czonkowskimi, ktrych utrzymanie w mocy
stanowioby przeszkod dla swobody przedsibiorczoci;
d) czuwajc, by pracownicy jednego z Pastw Czonkowskich zatrudnieni na terytorium innego
Pastwa Czonkowskiego mogli pozosta na tym terytorium w celu podjcia tam dziaalnoci
na wasny rachunek, na tych samych warunkach, ktre musieliby spenia, gdyby przybyli do tego
Pastwa w chwili, kiedy zamierzali podj tak dziaalno;
e) umoliwiajc nabycie i korzystanie z wasnoci gruntu znajdujcego si na terytorium danego
Pastwa Czonkowskiego przez obywateli Pastwa Czonkowskiego w zakresie, w jakim nie
narusza to zasad ustanowionych w artykule 39 ustp 2;
f) znoszc stopniowo ograniczenia swobody przedsibiorczoci w kadej wchodzcej w gr
dziedzinie dziaalnoci, z jednej strony w odniesieniu do warunkw tworzenia na
terytorium Pastwa Czonkowskiego agencji, oddziaw i filii, a z drugiej w stosunku do
warunkw wchodzenia personelu gwnego przedsibiorstwa w skad organw zarzdzajcych
lub nadzorczych agencji, oddziaw i filii;
g) koordynujc w niezbdnym zakresie, w celu zapewnienia ich rwnowanoci, zabezpieczenia
wymagane w Pastwach Czonkowskich od spek w rozumieniu artykuu 54 akapit drugi dla
ochrony interesw wsplnikw i osb trzecich;
h) zapewniajc, e warunki przedsibiorczoci nie bd zakcane przez pomoc przyznan przez
Pastwo Czonkowskie.
Artyku 51
Postanowienia niniejszego rozdziau nie maj zastosowania do dziaalnoci, ktra w jednym z Pastw
Czonkowskich jest zwizana, choby przejciowo, z wykonywaniem wadzy publicznej.
30.3.2010
PL
C 83/69
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, mog wyczy
niektre rodzaje dziaalnoci ze stosowania postanowie niniejszego rozdziau.
Artyku 52
1.
Postanowienia niniejszego rozdziau oraz rodki podjte na ich podstawie nie przesdzaj
o zastosowaniu przepisw ustawowych, wykonawczych lub administracyjnych przewidujcych
szczeglne traktowanie cudzoziemcw, uzasadnione wzgldami porzdku publicznego,
bezpieczestwa publicznego lub zdrowia publicznego.
2.
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, uchwalaj
dyrektywy w celu koordynacji powyszych postanowie.
Artyku 53
1.
W celu uatwienia podejmowania i wykonywania dziaalnoci prowadzonej na wasny rachunek
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, uchwalaj
dyrektywy zmierzajce do wzajemnego uznawania dyplomw, wiadectw i innych dokumentw
potwierdzajcych posiadanie kwalifikacji oraz do koordynacji przepisw ustawowych,
wykonawczych i administracyjnych Pastw Czonkowskich dotyczcych podejmowania
i wykonywania dziaalnoci prowadzonej na wasny rachunek.
2.
W odniesieniu do zawodw medycznych i paramedycznych oraz farmaceutycznych, stopniowe
znoszenie ogranicze zaley od koordynacji warunkw ich wykonywania w rnych Pastwach
Czonkowskich.
Artyku 54
Na potrzeby stosowania postanowie niniejszego rozdziau spki zaoone zgodnie

z ustawodawstwem Pastwa Czonkowskiego i majce swoj statutow siedzib, zarzd lub
gwne przedsibiorstwo wewntrz Unii s traktowane jak osoby fizyczne majce obywatelstwo
Pastwa Czonkowskiego.
Przez spki rozumie si spki prawa cywilnego lub handlowego, a take spdzielnie oraz inne
osoby prawne prawa publicznego lub prywatnego, z wyjtkiem tych, ktrych dziaalno nie jest
nastawiona na osiganie zyskw.
Artyku 55
Pastwa Czonkowskie przyznaj traktowanie narodowe obywatelom innych Pastw Czonkowskich

w odniesieniu do udziau finansowego w kapitale spek w rozumieniu artykuu 54, bez uszczerbku
dla stosowania innych postanowie Traktatw.
C 83/70
PL
30.3.2010
ROZDZIA 3
USUGI
Artyku 56
W ramach poniszych postanowie ograniczenia w swobodnym wiadczeniu usug wewntrz Unii s

zakazane w odniesieniu do obywateli Pastw Czonkowskich majcych swe przedsibiorstwo
w Pastwie Czonkowskim innym ni pastwo odbiorcy wiadczenia.
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, mog
rozszerzy korzyci wynikajce z postanowie niniejszego rozdziau na obywateli pastwa trzeciego
wiadczcych usugi i majcych swe przedsibiorstwa wewntrz Unii.
Artyku 57
Usugami w rozumieniu Traktatw s wiadczenia wykonywane zwykle za wynagrodzeniem

w zakresie, w jakim nie s objte postanowieniami o swobodnym przepywie towarw, kapitau
i osb.
Usugi obejmuj zwaszcza:
a) dziaalno o charakterze przemysowym;
b) dziaalno o charakterze handlowym;
c) dziaalno rzemielnicz;
d) wykonywanie wolnych zawodw.
Z zastrzeeniem postanowie rozdziau dotyczcego prawa przedsibiorczoci, wiadczcy usug
moe, w celu spenienia wiadczenia, wykonywa przejciowo dziaalno w Pastwie Czonkowskim
wiadczenia na tych samych warunkach, jakie pastwo to nakada na wasnych obywateli.
Artyku 58
1.
Swobod przepywu usug w dziedzinie transportu reguluj postanowienia tytuu dotyczcego
transportu.
2.
Liberalizacja usug bankowych i ubezpieczeniowych zwizanych z przepywem kapitau jest
realizowana w zgodzie z liberalizacj przepywu kapitau.
30.3.2010
PL
C 83/71
Artyku 59
1.
W celu zapewnienia liberalizacji okrelonej usugi Parlament Europejski i Rada przyjmuj
dyrektywy, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po konsultacji z Komitetem
Ekonomiczno-Spoecznym.
2.
W odniesieniu do dyrektyw okrelonych w ustpie 1 w zasadzie naley dawa pierwszestwo
usugom, ktre bezporednio wpywaj na koszty produkcji lub ktrych liberalizacja przyczynia si
do uatwienia handlu towarami.
Artyku 60
Pastwa Czonkowskie dokadaj stara w celu zliberalizowania usug w zakresie wykraczajcym

poza zobowizanie wynikajce z dyrektyw uchwalonych na podstawie artykuu 59 ustp 1, jeli ich
oglna sytuacja gospodarcza i sytuacja w danym sektorze na to pozwalaj.
W tym celu Komisja kieruje zalecenia do zainteresowanych Pastw Czonkowskich.
Artyku 61
Dopki ograniczenia w swobodnym wiadczeniu usug nie zostan zniesione, kade z Pastw
Czonkowskich stosuje je do wszystkich wiadczcych usugi, o ktrych mowa w artykule 56
akapit pierwszy, bez wzgldu na przynaleno pastwow lub miejsce zamieszkania.
Artyku 62
Postanowienia artykuw 5154 maj zastosowanie do spraw uregulowanych w niniejszym

rozdziale.
ROZDZIA 4
KAPITA I PATNOCI
Artyku 63
1.
W ramach postanowie niniejszego rozdziau zakazane s wszelkie ograniczenia w przepywie
kapitau midzy Pastwami Czonkowskimi oraz midzy Pastwami Czonkowskimi a pastwami
trzecimi.
2.
W ramach postanowie niniejszego rozdziau zakazane s wszelkie ograniczenia
w patnociach midzy Pastwami Czonkowskimi oraz midzy Pastwami Czonkowskimi
a pastwami trzecimi.
C 83/72
PL
30.3.2010
Artyku 64
1.
Artyku 63 nie narusza ogranicze istniejcych 31 grudnia 1993 roku w stosunku do pastw
trzecich na mocy prawa krajowego lub prawa Unii w odniesieniu do przepywu kapitau do lub
z pastw trzecich, gdy dotycz inwestycji bezporednich, w tym inwestycji w nieruchomoci,
zwizanych z przedsibiorczoci, wiadczeniem usug finansowych lub dopuszczaniem papierw
wartociowych na rynki kapitaowe. W stosunku do ogranicze istniejcych na mocy prawa
krajowego w Bugarii, Estonii i na Wgrzech odnon dat jest 31 grudnia 1999 roku.
2.
Dc do urzeczywistnienia w moliwie najszerszym zakresie celu swobodnego przepywu
kapitau midzy Pastwami Czonkowskimi a pastwami trzecimi i bez uszczerbku dla innych
rozdziaw Traktatw, Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur
ustawodawcz, przyjmuj rodki dotyczce przepywu kapitau do lub z pastw trzecich, gdy
dotycz inwestycji bezporednich, w tym inwestycji w nieruchomoci, zwizanych
z przedsibiorczoci, wiadczeniem usug finansowych lub dopuszczaniem papierw
wartociowych na rynki kapitaowe.
3.
Na zasadzie odstpstwa od ustpu 2, jedynie Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze
specjaln procedur ustawodawcz i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, moe przyj
rodki, ktre w prawie Unii stanowi krok wstecz w odniesieniu do liberalizacji przepywu
kapitau do lub z pastw trzecich.
Artyku 65
1.
Artyku 63 nie narusza prawa Pastw Czonkowskich do:
a) stosowania odpowiednich przepisw ich prawa podatkowego traktujcych odmiennie podatnikw

ze wzgldu na rne miejsce zamieszkania lub inwestowania kapitau;
b) podejmowania wszelkich rodkw niezbdnych do zapobiegania naruszeniom ich ustaw i aktw
wykonawczych, zwaszcza w sferze podatkowej i w dziedzinie nadzoru ostronociowego nad
instytucjami finansowymi lub ustanowienia procedur deklarowania przepywu kapitau do celw
informacji administracyjnej bd statystycznej lub podejmowania rodkw uzasadnionych
powodami zwizanymi z porzdkiem publicznym lub bezpieczestwem publicznym.
2.
Niniejszy rozdzia nie przesdza o moliwoci stosowania ogranicze w dziedzinie prawa
przedsibiorczoci zgodnych z Traktatami.
3.
rodki i procedury okrelone w ustpach 1 i 2 nie powinny stanowi arbitralnej dyskryminacji
ani ukrytego ograniczenia w swobodnym przepywie kapitau i patnoci w rozumieniu artykuu 63.
30.3.2010
PL
C 83/73
4.
W przypadku braku rodkw przewidzianych w artykule 64 ustp 3 Komisja, lub w przypadku
braku decyzji Komisji w terminie trzech miesicy od zoenia wniosku przez odnone Pastwo
Czonkowskie, Rada moe przyj decyzj stwierdzajc, e ograniczajce rodki podatkowe
przyjte przez Pastwo Czonkowskie, wobec jednego lub wikszej liczby pastw trzecich uwaa
si za zgodne z Traktatami, o ile s one uzasadnione ze wzgldu na jeden z celw Unii i s zgodne
z prawidowym funkcjonowaniem rynku wewntrznego. Rada stanowi jednomylnie na wniosek
Artyku 66
Jeeli, w wyjtkowych okolicznociach, przepyw kapitau do lub z pastw trzecich powoduje lub
moe spowodowa powane trudnoci w funkcjonowaniu unii gospodarczej i walutowej, Rada,
stanowic na wniosek Komisji i po konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym, moe podj
wobec pastw trzecich rodki ochronne na okres nieprzekraczajcy szeciu miesicy, o ile rodki te
s bezwzgldnie konieczne.
TYTU V
PRZESTRZE WOLNOCI, BEZPIECZESTWA I SPRAWIEDLIWOCI
ROZDZIA 1
POSTANOWIENIA OGLNE
Artyku 67
(dawny artyku 61 TWE i dawny artyku 29 TUE)
1.
Unia stanowi przestrze wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci w poszanowaniu praw
podstawowych oraz rnych systemw i tradycji prawnych Pastw Czonkowskich.
2.
Unia zapewnia brak kontroli osb na granicach wewntrznych i rozwija wspln polityk
w dziedzinie azylu, imigracji i kontroli granic zewntrznych, opart na solidarnoci midzy
Pastwami Czonkowskimi i sprawiedliw wobec obywateli pastw trzecich. Do celw niniejszego
tytuu, bezpastwowcy s traktowani jak obywatele pastw trzecich.
3.
Unia dokada stara, aby zapewni wysoki poziom bezpieczestwa za pomoc rodkw
zapobiegajcych przestpczoci, rasizmowi i ksenofobii oraz zwalczajcych te zjawiska, a take za
pomoc rodkw sucych koordynacji i wsppracy organw policyjnych i sdowych oraz innych
waciwych organw, a take za pomoc wzajemnego uznawania orzecze sdowych w sprawach
karnych i, w miar potrzeby, przez zblianie przepisw karnych.
4.
Unia uatwia dostp do wymiaru sprawiedliwoci, w szczeglnoci przez zasad wzajemnego
uznawania orzecze sdowych i pozasdowych w sprawach cywilnych.
C 83/74
PL
30.3.2010
Artyku 68
Rada Europejska okrela strategiczne wytyczne planowania prawodawczego i operacyjnego
w przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci.
Artyku 69
Parlamenty narodowe zapewniaj zgodno wnioskw i inicjatyw ustawodawczych przedkadanych
w ramach rozdziaw 4 i 5 z zasad pomocniczoci, zgodnie z Protokoem w sprawie stosowania
zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci.
Artyku 70
Bez uszczerbku dla artykuw 258, 259 i 260, Rada, na wniosek Komisji, moe przyj rodki
ustanawiajce warunki dokonywania przez Pastwa Czonkowskie, we wsppracy z Komisj,
obiektywnej i bezstronnej oceny wprowadzania w ycie przez wadze Pastw Czonkowskich
polityk Unii, o ktrych mowa w niniejszym tytule, w szczeglnoci w celu sprzyjania penemu
stosowaniu zasady wzajemnego uznawania. Parlament Europejski oraz parlamenty narodowe s
informowane o treci i wynikach tej oceny.
Artyku 71
W ramach Rady ustanawia si stay komitet w celu zapewnienia wewntrz Unii wspierania
i wzmacniania wsppracy operacyjnej w zakresie bezpieczestwa wewntrznego. Bez uszczerbku
dla artykuu 240, uatwia on koordynacj dziaa waciwych organw Pastw Czonkowskich.
Przedstawiciele zainteresowanych organw i jednostek organizacyjnych Unii mog uczestniczy
w pracach komitetu. Parlament Europejski oraz parlamenty narodowe s informowane o pracach
komitetu.
Artyku 72
(dawny artyku 64 ustp 1 TWE i dawny artyku 33 TUE)
Niniejszy tytu nie narusza wykonywania przez Pastwa Czonkowskie obowizkw dotyczcych
utrzymania porzdku publicznego i ochrony bezpieczestwa wewntrznego.
Artyku 73
Pastwa Czonkowskie mog organizowa midzy sob i na swoj odpowiedzialno uznane przez
nie za stosowne formy wsppracy i koordynacji midzy waciwymi subami ich administracji
odpowiedzialnymi za zapewnienie bezpieczestwa narodowego.
30.3.2010
PL
C 83/75
Artyku 74
Rada przyjmuje rodki w celu zapewnienia wsppracy administracyjnej midzy waciwymi subami
Pastw Czonkowskich w dziedzinach, o ktrych mowa w niniejszym tytule, jak rwnie midzy
tymi subami a Komisj. Rada stanowi na wniosek Komisji, z zastrzeeniem artykuu 76, i po
konsultacji z Parlamentem Europejskim.
Artyku 75
Jeeli wymaga tego realizacja celw, o ktrych mowa w artykule 67, w odniesieniu do zapobiegania
terroryzmowi i dziaalnoci powizanej oraz zwalczania tych zjawisk, Parlament Europejski i Rada,
stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, okrelaj ramy
rodkw administracyjnych dotyczcych przepywu kapitau i patnoci, takich jak zamroenie
funduszy, aktyww finansowych lub zyskw z dziaalnoci gospodarczej, ktre nale do osb
fizycznych lub prawnych, grup lub innych podmiotw innych ni pastwa, s w ich posiadaniu
lub dyspozycji.
Rada, na wniosek Komisji, przyjmuje rodki w celu wdroenia ram, o ktrych mowa w akapicie
pierwszym.
Akty, o ktrych mowa w niniejszym artykule, zawieraj niezbdne przepisy w zakresie gwarancji
prawnych.
Artyku 76
Akty, o ktrych mowa w rozdziaach 4 i 5, jak rwnie rodki, o ktrych mowa w artykule 74, ktre
zapewniaj wspprac administracyjn w dziedzinach, o ktrych mowa w tych rozdziaach, s
przyjmowane:
a) na wniosek Komisji; lub
b) z inicjatywy jednej czwartej Pastw Czonkowskich.
ROZDZIA 2
POLITYKI DOTYCZCE KONTROLI GRANICZNEJ, AZYLU I IMIGRACJI

Artyku 77
1.
Unia rozwija polityk majc na celu:
a) zapewnienie braku jakiejkolwiek kontroli osb, niezalenie od ich obywatelstwa, przy

przekraczaniu przez nie granic wewntrznych;
C 83/76
PL
30.3.2010
b) zapewnienie kontroli osb i skutecznego nadzoru przy przekraczaniu granic zewntrznych;

c) stopniowe wprowadzanie zintegrowanego systemu zarzdzania granicami zewntrznymi.
2.
Do celw ustpu 1 Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur
ustawodawcz, przyjmuj rodki dotyczce:
a) wsplnej polityki w zakresie wiz i innych dokumentw uprawniajcych do krtkiego pobytu;
b) kontroli, ktrym podlegaj osoby przekraczajce granice zewntrzne;
c) warunkw swobodnego przemieszczania si obywateli pastw trzecich, w krtkim okresie, na
terytorium Unii;
d) wszelkich rodkw niezbdnych dla stopniowego wprowadzania zintegrowanego systemu
zarzdzania granicami zewntrznymi;
e) braku jakiejkolwiek kontroli osb, niezalenie od ich obywatelstwa, przy przekraczaniu przez nie
granic wewntrznych.
3.
Jeeli dziaanie Unii okazuje si niezbdne do uatwienia wykonywania prawa, o ktrym mowa
w artykule 20 ustp 2 litera a), a Traktaty nie przewiduj stosownych uprawnie do dziaania w tym
zakresie, Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, moe przyj przepisy
dotyczce paszportw, dowodw tosamoci, dokumentw pobytowych lub jakichkolwiek innych
podobnych dokumentw. Rada stanowi jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
4.
Niniejszy artyku nie narusza kompetencji Pastw Czonkowskich w odniesieniu do
geograficznego wytyczania ich granic, zgodnie z prawem midzynarodowym.
Artyku 78
(dawny artyku 63 punkty 1 i 2 oraz artyku 64 ustp 2 TWE)
1.
Unia rozwija wspln polityk w dziedzinie azylu, ochrony uzupeniajcej i tymczasowej
ochrony, majc na celu przyznanie odpowiedniego statusu kademu obywatelowi pastwa
trzeciego wymagajcemu midzynarodowej ochrony oraz majc na celu zapewnienie
przestrzegania zasady nonrefoulement. Polityka ta musi by zgodna z Konwencj genewsk z dnia
28 lipca 1951 roku i Protokoem z dnia 31 stycznia 1967 roku dotyczcymi statusu uchodcw, jak
rwnie z innymi odpowiednimi traktatami.
2.
ustawodawcz, przyjmuj rodki dotyczce wsplnego europejskiego systemu azylowego
obejmujcego:
a) jednolity status azylu dla obywateli pastw trzecich, obowizujcy w caej Unii;
b) jednolity status ochrony uzupeniajcej dla obywateli pastw trzecich, ktrzy nie uzyskawszy
azylu europejskiego, wymagaj midzynarodowej ochrony;
30.3.2010
PL
C 83/77
c) wsplny system tymczasowej ochrony wysiedlecw, na wypadek masowego napywu;

d) wsplne procedury przyznawania i pozbawiania jednolitego statusu azylu lub ochrony
uzupeniajcej;
e) kryteria i mechanizmy ustalania Pastwa Czonkowskiego odpowiedzialnego za rozpatrywanie
wniosku o udzielenie azylu lub ochrony uzupeniajcej;
f) normy dotyczce warunkw przyjmowania osb ubiegajcych si o azyl lub o ochron
uzupeniajc;
g) partnerstwo i wspprac z pastwami trzecimi w celu zarzdzania przepywami osb
ubiegajcych si o azyl lub o ochron uzupeniajc lub tymczasow.
3.
W przypadku gdy jedno lub wicej Pastw Czonkowskich znajdzie si w nadzwyczajnej
sytuacji charakteryzujcej si nagym napywem obywateli pastw trzecich, Rada, na wniosek
Komisji, moe przyj rodki tymczasowe na korzy zainteresowanego Pastwa lub Pastw
Czonkowskich. Rada stanowi po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
Artyku 79
(dawny artyku 63 punkty 3 i 4 TWE)
1.
Unia rozwija wspln polityk imigracyjn majc na celu zapewnienie, na kadym etapie,
skutecznego zarzdzania przepywami migracyjnymi, sprawiedliwego traktowania obywateli pastw
trzecich przebywajcych legalnie w Pastwach Czonkowskich, a take zapobieganie nielegalnej
imigracji i handlowi ludmi oraz wzmocnione ich zwalczanie.
2.
ustawodawcz, przyjmuj rodki w nastpujcych dziedzinach:
a) warunki wjazdu i pobytu, jak rwnie normy dotyczce procedur wydawania przez Pastwa
Czonkowskie dugoterminowych wiz i dokumentw pobytowych, w tym do celw czenia
rodzin;
b) okrelenie praw obywateli pastw trzecich przebywajcych legalnie w Pastwie Czonkowskim,
w tym warunkw dotyczcych swobody przemieszczania si i pobytu w innych Pastwach
Czonkowskich;
c) nielegalna imigracja i nielegalny pobyt, w tym wydalanie i odsyanie osb przebywajcych
nielegalnie;
d) zwalczanie handlu ludmi, w szczeglnoci kobietami i dziemi.
3.
Unia moe zawrze z pastwami trzecimi umowy o readmisji obywateli pastw trzecich,
ktrzy nie speniaj warunkw wjazdu, obecnoci lub pobytu na terytorium jednego z Pastw
Czonkowskich lub przestali je spenia, do pastw pochodzenia lub pastw, z ktrych oni
przybywaj.
C 83/78
PL
30.3.2010
4.
ustanowi rodki zachcajce i wspierajce dziaania Pastw Czonkowskich, podejmowane w celu
popierania integracji obywateli pastw trzecich przebywajcych legalnie na ich terytoriach,
z wyczeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw
Czonkowskich.
5.
Niniejszy artyku nie narusza prawa Pastw Czonkowskich do ustalania wielkoci napywu
obywateli pastw trzecich przybywajcych z pastw trzecich na ich terytorium w poszukiwaniu
pracy najemnej lub na wasny rachunek.
Artyku 80
Polityki Unii, o ktrych mowa w niniejszym rozdziale, oraz ich wprowadzanie w ycie podlegaj
zasadzie solidarnoci i sprawiedliwego podziau odpowiedzialnoci midzy Pastwami
Czonkowskimi, w tym rwnie na paszczynie finansowej. Akty Unii przyjte na podstawie
niniejszego rozdziau zawieraj, w kadym niezbdnym przypadku, odpowiednie rodki w celu
zastosowania tej zasady.
ROZDZIA 3
WSPPRACA SDOWA W SPRAWACH CYWILNYCH

Artyku 81
1.
Unia rozwija wspprac sdow w sprawach cywilnych majcych skutki transgraniczne,
w oparciu o zasad wzajemnego uznawania orzecze sdowych i pozasdowych. Wsppraca ta
moe obejmowa przyjmowanie rodkw w celu zblienia przepisw ustawowych i wykonawczych
Pastw Czonkowskich.
2.
ustawodawcz, przyjmuj, w szczeglnoci, jeeli jest to niezbdne do prawidowego
funkcjonowania rynku wewntrznego, rodki majce na celu zapewnienie:
a) wzajemnego uznawania i wykonywania przez Pastwa Czonkowskie orzecze sdowych
i pozasdowych;
b) transgranicznego dorczania i zawiadamiania o aktach sdowych i pozasdowych;
c) zgodnoci norm majcych zastosowanie w Pastwach Czonkowskich w przypadku kolizji
przepisw i sporw o waciwo;
d) wsppracy w zakresie gromadzenia dowodw;
e) skutecznego dostpu do wymiaru sprawiedliwoci;
f) usuwania przeszkd utrudniajcych prawidowy przebieg procedur cywilnych, wspierajc w razie
potrzeby zgodno zasad procedury cywilnej majcych zastosowanie w Pastwach
Czonkowskich;
30.3.2010
PL
C 83/79
g) rozwoju alternatywnych metod rozstrzygania sporw;

h) wspierania szkolenia sdziw i innych pracownikw wymiaru sprawiedliwoci.
3.
Na zasadzie odstpstwa od ustpu 2, rodki dotyczce prawa rodzinnego majce skutki
transgraniczne s ustanawiane przez Rad stanowic zgodnie ze specjaln procedur
ustawodawcz. Rada stanowi jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
Rada, na wniosek Komisji, moe przyj decyzj okrelajc te aspekty prawa rodzinnego majce
skutki transgraniczne, ktre mog by przedmiotem aktw przyjmowanych w drodze zwykej
procedury ustawodawczej. Rada stanowi jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
Wniosek, o ktrym mowa w akapicie drugim, jest przekazywany parlamentom narodowym.
W przypadku gdy parlament narodowy notyfikuje swj sprzeciw w terminie szeciu miesicy od
takiego przekazania, decyzja nie zostaje przyjta. W przypadku braku sprzeciwu Rada moe przyj
tak decyzj.
ROZDZIA 4
WSPPRACA WYMIARW SPRAWIEDLIWOCI W SPRAWACH KARNYCH

Artyku 82
1.
Wsppraca wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych w Unii opiera si na zasadzie
wzajemnego uznawania wyrokw i orzecze sdowych oraz obejmuje zblianie przepisw
ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich w dziedzinach, o ktrych mowa w ustpie 2
i w artykule 83.
rodki majce na celu:
a) ustanowienie zasad i procedur zapewniajcych uznawanie w caej Unii wszystkich form wyrokw
i orzecze sdowych;
b) zapobieganie sporom o jurysdykcj midzy Pastwami Czonkowskimi i ich rozstrzyganie;
c) wspieranie szkolenia sdziw i innych pracownikw wymiaru sprawiedliwoci;
d) uatwianie wsppracy midzy organami sdowymi lub rwnowanymi organami Pastw
Czonkowskich w ramach cigania karnego i wykonywania orzecze.
C 83/80
PL
30.3.2010
2.
W zakresie niezbdnym dla uatwienia wzajemnego uznawania wyrokw i orzecze sdowych,
jak rwnie wsppracy policyjnej i wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych o wymiarze
transgranicznym, Parlament Europejski i Rada, stanowic w drodze dyrektyw zgodnie ze zwyk
procedur ustawodawcz, mog ustanawia normy minimalne. Normy takie uwzgldniaj rnice
midzy tradycjami i systemami prawnymi Pastw Czonkowskich.
Dotycz one:
a) wzajemnego dopuszczania dowodw midzy Pastwami Czonkowskimi;
b) praw jednostek w postpowaniu karnym;
c) praw ofiar przestpstw;
d) innych szczeglnych aspektw postpowania karnego, okrelonych uprzednio przez Rad
w drodze decyzji; przyjmujc tak decyzj, Rada stanowi jednomylnie po uzyskaniu zgody
Parlamentu Europejskiego.
Przyjcie minimalnych norm, o ktrych mowa w niniejszym ustpie, nie stanowi przeszkody dla
Pastw Czonkowskich w utrzymaniu lub ustanowieniu wyszego poziomu ochrony osb.
3.
Jeeli czonek Rady uzna, e projekt dyrektywy, o ktrej mowa w ustpie 2, mgby narusza
podstawowe aspekty jego systemu wymiaru sprawiedliwoci w sprawach karnych, moe zada
przedoenia tej kwestii Radzie Europejskiej. W takim przypadku zwyka procedura ustawodawcza
zostaje zawieszona. Po przeprowadzeniu dyskusji i w przypadku konsensusu Rada Europejska,
w terminie czterech miesicy od takiego zawieszenia, odsya projekt do Rady, co oznacza
zakoczenie zawieszenia zwykej procedury ustawodawczej.
W takim samym terminie, w przypadku braku porozumienia i w sytuacji gdy co najmniej dziewi
Pastw Czonkowskich pragnie ustanowi wzmocnion wspprac na podstawie danego projektu
dyrektywy, informuj one o tym Parlament Europejski, Rad i Komisj. W takim przypadku uznaje
si, e upowanienie do podjcia wzmocnionej wsppracy, o ktrym mowa w artykule 20 ustp 2
Traktatu o Unii Europejskiej i w artykule 329 ustp 1 niniejszego Traktatu, zostao udzielone
i stosuje si postanowienia dotyczce wzmocnionej wsppracy.
Artyku 83
1.
Parlament Europejski i Rada, stanowic w drodze dyrektyw zgodnie ze zwyk procedur
ustawodawcz, mog ustanowi normy minimalne odnoszce si do okrelania przestpstw oraz
kar w dziedzinach szczeglnie powanej przestpczoci o wymiarze transgranicznym, wynikajce
z rodzaju lub skutkw tych przestpstw lub ze szczeglnej potrzeby wsplnego ich zwalczania.
30.3.2010
PL
C 83/81
Powysze dziedziny przestpczoci s nastpujce: terroryzm, handel ludmi oraz seksualne

wykorzystywanie kobiet i dzieci, nielegalny handel narkotykami, nielegalny handel broni, pranie
pienidzy, korupcja, faszowanie rodkw patniczych, przestpczo komputerowa i przestpczo
zorganizowana.
W zalenoci od rozwoju przestpczoci Rada moe przyj decyzj okrelajc inne dziedziny
przestpczoci speniajce kryteria, o ktrych mowa w niniejszym ustpie. Rada stanowi
jednomylnie po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego.
2.
Jeeli zblianie przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich w sprawach
karnych okae si niezbdne w celu zapewnienia skutecznego wprowadzania w ycie polityki Unii
w dziedzinie, ktra staa si przedmiotem rodkw harmonizujcych, dyrektywy mog ustanowi
normy minimalne odnoszce si do okrelania przestpstw oraz kar w danej dziedzinie. Dyrektywy
te przyjmuje si zgodnie ze zwyk lub specjaln procedur ustawodawcz, tak sam jak procedura
stosowana do przyjmowania stosownych rodkw harmonizujcych, bez uszczerbku dla artykuu 76.
3.
Jeeli czonek Rady uzna, e projekt dyrektywy, o ktrej mowa w ustpie 1 lub 2, mgby
narusza podstawowe aspekty jego systemu wymiaru sprawiedliwoci w sprawach karnych, moe
zada przedoenia tej kwestii Radzie Europejskiej. W takim przypadku zwyka procedura
ustawodawcza zostaje zawieszona. Po przeprowadzeniu dyskusji i w przypadku konsensusu Rada
Europejska, w terminie czterech miesicy od takiego zawieszenia, odsya projekt do Rady, co oznacza
zakoczenie zawieszenia zwykej procedury ustawodawczej.
dyrektywy, informuj one o tym Parlament Europejski, Rad i Komisj. W takim przypadku uznaje
si, e upowanienie do podjcia wzmocnionej wsppracy, o ktrym mowa w artykule 20 ustp 2
i stosuje si postanowienia dotyczce wzmocnionej wsppracy.
Artyku 84
ustanowi rodki w celu promowania i wspierania dziaania Pastw Czonkowskich w dziedzinie
zapobiegania przestpczoci, z wyczeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisw ustawowych
i wykonawczych Pastw Czonkowskich.
Artyku 85
1.
Zadaniem Eurojust jest wspieranie oraz wzmacnianie koordynacji i wsppracy midzy
krajowymi organami ledczymi i organami cigania w odniesieniu do powanej przestpczoci,
ktra dotyka dwch lub wicej Pastw Czonkowskich lub ktra wymaga wsplnego cigania,
w oparciu o operacje przeprowadzane i informacje dostarczane przez organy Pastw
Czonkowskich i Europol.
C 83/82
PL
30.3.2010
W zwizku z tym Parlament Europejski i Rada, stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze zwyk
procedur ustawodawcz, okrelaj struktur, funkcjonowanie oraz zakres dziaa i zada Eurojust.
Zadania te mog obejmowa:
a) wszczynanie ledztwa oraz wystpowanie z wnioskiem o wszczcie cigania prowadzonego przez
waciwe organy krajowe, w szczeglnoci dotyczcego przestpstw przeciwko interesom
finansowym Unii;
b) koordynacj ledztw i cigania, o ktrych mowa w literze a);
c) wzmacnianie wsppracy sdowej, w tym przez rozstrzyganie sporw o waciwo i cis
wspprac z Europejsk Sieci Sdow.
Rozporzdzenia te okrelaj take warunki uczestnictwa Parlamentu Europejskiego i parlamentw
narodowych w ocenie dziaalnoci Eurojust.
2.
W ramach cigania, o ktrym mowa w ustpie 1, i bez uszczerbku dla artykuu 86, czynnoci
urzdowe w postpowaniu sdowym s dokonywane przez waciwych urzdnikw krajowych.
Artyku 86
1.
W celu zwalczania przestpstw przeciwko interesom finansowym Unii Rada, stanowic
w drodze rozporzdze zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, moe ustanowi
Prokuratur Europejsk w oparciu o Eurojust. Rada stanowi jednomylnie po uzyskaniu zgody
Parlamentu
Europejskiego.
W przypadku braku jednomylnoci grupa co najmniej dziewiciu Pastw Czonkowskich moe
wystpi z wnioskiem o przekazanie projektu rozporzdzenia Radzie Europejskiej. W takim
przypadku procedura w Radzie zostaje zawieszona. Po przeprowadzeniu dyskusji i w przypadku
konsensusu Rada Europejska, w terminie czterech miesicy od takiego zawieszenia, odsya projekt
Radzie do przyjcia.
rozporzdzenia, informuj one o tym Parlament Europejski, Rad i Komisj. W takim przypadku
uznaje si, e upowanienie do podjcia wzmocnionej wsppracy, o ktrym mowa w artykule 20
ustp 2 Traktatu o Unii Europejskiej i w artykule 329 ustp 1 niniejszego Traktatu, zostao udzielone
i stosuje si postanowienia w sprawie wzmocnionej wsppracy.
2.
Prokuratura Europejska jest waciwa do spraw dochodzenia, cigania i stawiania przed sdem,
w stosownych przypadkach w powizaniu z Europolem, sprawcw i wspsprawcw przestpstw
przeciwko interesom finansowym Unii, okrelonych w rozporzdzeniu przewidzianym w ustpie 1.
Prokuratura Europejska jest waciwa do wnoszenia przed waciwe sdy Pastw Czonkowskich
publicznego oskarenia w odniesieniu do tych przestpstw.
30.3.2010
PL
C 83/83
3.
Rozporzdzenia, o ktrych mowa w ustpie 1, okrelaj statut Prokuratury Europejskiej,
warunki wypeniania jej funkcji, zasady proceduralne majce zastosowanie do jej dziaa, jak
rwnie zasady dopuszczalnoci dowodw oraz zasady sdowej kontroli czynnoci procesowych
podjtych przez ni przy wypenianiu jej funkcji.
4.
Rada Europejska moe, jednoczenie lub pniej, przyj decyzj zmieniajc ustp 1 w celu
rozszerzenia uprawnie Prokuratury Europejskiej na zwalczanie powanej przestpczoci o wymiarze
transgranicznym oraz odpowiednio zmieniajc w zwizku z tym ustp 2 w odniesieniu do
sprawcw i wspsprawcw powanych przestpstw dotykajcych wicej ni jedno Pastwo
Czonkowskie. Rada Europejska stanowi jednomylnie po uzyskaniu zgody Parlamentu
Europejskiego i po konsultacji z Komisj.
ROZDZIA 5
WSPPRACA POLICYJNA
Artyku 87
1.
Unia rozwija wspprac policyjn obejmujc wszystkie waciwe organy Pastw
Czonkowskich, w tym suby policji, suby celne oraz inne organy cigania wyspecjalizowane
w zapobieganiu przestpstwom lub ich wykrywaniu i ciganiu.
2.
ustawodawcz, mog ustanawia rodki dotyczce:
a) gromadzenia, przechowywania, przetwarzania, analizowania i wymiany istotnych informacji;
b) wspierania szkolenia pracownikw, jak rwnie wsppracy w zakresie wymiany pracownikw
oraz wyposaenia i bada w dziedzinie kryminalistyki;
c) wsplnych technik ledczych dotyczcych wykrywania powanych form przestpczoci
zorganizowanej.
3.
Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, moe ustanowi rodki
dotyczce wsppracy operacyjnej midzy organami, o ktrych mowa w niniejszym artykule. Rada
stanowi jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
W przypadku braku jednomylnoci grupa co najmniej dziewiciu Pastw Czonkowskich moe
wystpi z wnioskiem o przekazanie projektu rodkw Radzie Europejskiej. W takim przypadku
procedura w Radzie zostaje zawieszona. Po przeprowadzeniu dyskusji i w przypadku konsensusu
Rada Europejska, w terminie czterech miesicy od takiego zawieszenia, odsya projekt Radzie do
przyjcia.
C 83/84
PL
30.3.2010
rodkw, informuj one o tym Parlament Europejski, Rad i Komisj. W takim przypadku uznaje si,
e upowanienie do podjcia wzmocnionej wsppracy, o ktrym mowa w artykule 20 ustp 2
i stosuje si postanowienia w sprawie wzmocnionej wsppracy.
Procedury specjalnej przewidzianej w akapicie drugim i trzecim nie stosuje si do aktw, ktre
stanowi rozwinicie dorobku Schengen.
Artyku 88
1.
Zadaniem Europolu jest wspieranie i wzmacnianie dziaa organw policyjnych i innych
organw cigania Pastw Czonkowskich, jak rwnie ich wzajemnej wsppracy w zapobieganiu
i zwalczaniu powanej przestpczoci dotykajcej dwch lub wicej Pastw Czonkowskich,
terroryzmu oraz form przestpczoci naruszajcych wsplny interes objty polityk Unii.
2.
Parlament Europejski i Rada, stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze zwyk procedur
ustawodawcz, okrelaj struktur, funkcjonowanie oraz zakres dziaa i zada Europolu. Zadania te
mog obejmowa:
a) gromadzenie, przechowywanie, przetwarzanie, analiz i wymian informacji, przekazywanych
zwaszcza przez organy Pastw Czonkowskich, pastw trzecich lub instytucji spoza Unii;
b) koordynowanie, organizowanie i prowadzenie dochodze i dziaa operacyjnych prowadzonych
wsplnie z waciwymi organami Pastw Czonkowskich lub w ramach wsplnych zespow
dochodzeniowych, w stosownych przypadkach w powizaniu z Eurojust.
Rozporzdzenia te okrelaj rwnie procedury kontroli dziaa Europolu przez Parlament
Europejski, w ktrej uczestnicz parlamenty narodowe.
3.
Wszelkie dziaania operacyjne Europolu s prowadzone w powizaniu i w porozumieniu
z organami Pastwa Czonkowskiego lub Pastw Czonkowskich, ktrych terytorium dotycz.
Stosowanie rodkw przymusu naley do wycznej kompetencji waciwych organw krajowych.
Artyku 89
Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, okrela warunki i granice, w jakich
waciwe organy Pastw Czonkowskich, o ktrych mowa w artykuach 82 i 87, mog podejmowa
dziaania na terytorium innego Pastwa Czonkowskiego, w powizaniu i w porozumieniu
z organami tego Pastwa. Rada stanowi jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
30.3.2010
PL
C 83/85
TYTU VI
TRANSPORT
Artyku 90
Cele Traktatw, w odniesieniu do kwestii uregulowanych w niniejszym tytule, s realizowane

w ramach wsplnej polityki transportowej.
Artyku 91
1.
W celu wykonania artykuu 90 i z uwzgldnieniem specyficznych aspektw transportu,
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw, ustanawiaj:
a) wsplne reguy majce zastosowanie do transportu midzynarodowego wykonywanego z lub na

terytorium Pastwa Czonkowskiego lub tranzytu przez terytorium jednej lub wikszej liczby
Pastw Czonkowskich;
b) warunki dostpu przewonikw nie majcych staej siedziby w Pastwie Czonkowskim do

transportu krajowego w Pastwie Czonkowskim;
c) rodki pozwalajce polepszy bezpieczestwo transportu;
d) wszelkie inne potrzebne przepisy.
2.
Przy przyjmowaniu rodkw, o ktrych mowa w ustpie 1, uwzgldnia si przypadki,
w ktrych zastosowanie tych rodkw moe powanie wpywa na jako ycia i poziom
zatrudnienia w pewnych regionach, jak rwnie na funkcjonowanie infrastruktury transportowej.
Artyku 92
Do czasu przyjcia przepisw okrelonych w artykule 91 ustp 1, adne Pastwo Czonkowskie nie
moe bez przyjcia jednomylnie przez Rad rodka przyznajcego odstpstwo wyda mniej
korzystnych w ich bezporednim lub porednim skutku wobec przewonikw z innych Pastw
Czonkowskich w porwnaniu z przewonikami krajowymi, rnych przepisw regulujcych t
materi na dzie 1 stycznia 1958 roku lub, dla Pastw przystpujcych, na dzie ich przystpienia.
C 83/86
PL
30.3.2010
Artyku 93
Zgodna z Traktatami jest pomoc, ktra odpowiada potrzebom koordynacji transportu lub stanowi
zwrot za wykonanie pewnych wiadcze nierozerwalnie zwizanych z pojciem usugi publicznej.
Artyku 94
Kady rodek w dziedzinie stawek i warunkw transportu podjty w ramach Traktatw powinien
uwzgldnia sytuacj gospodarcz przewonikw.
Artyku 95
1.
W odniesieniu do transportu wewntrz Unii zakazana jest dyskryminacja polegajca na
stosowaniu przez przewonikw wzgldem tych samych towarw na tych samych poczeniach
przewozowych rnych stawek i warunkw transportu ze wzgldu na kraj pochodzenia lub
przeznaczenia produktw przewoonych.
2.
Ustp 1 nie wyklucza przyjcia przez Parlament Europejski i Rad innych rodkw
w zastosowaniu artykuu 91 ustp 1.
3.
Rada ustanawia, na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komitetem
Ekonomiczno-Spoecznym, zasady wykonania postanowie ustpu 1.
Moe ona zwaszcza wyda przepisy niezbdne w celu umoliwienia instytucjom Unii zapewnienia
zgodnoci z zasadami ustanowionymi w ustpie 1 i w celu zapewnienia penych korzyci
uytkownikom.
4.
Komisja, z inicjatywy wasnej lub na wniosek Pastwa Czonkowskiego, bada przypadki
dyskryminacji okrelone w ustpie 1 i, po konsultacji z kadym zainteresowanym Pastwem
Czonkowskim, podejmuje niezbdne decyzje, w ramach regulacji ustanowionej zgodnie
z postanowieniami ustpu 3.
Artyku 96
1.
Zakazane jest narzucanie przez Pastwo Czonkowskie w zakresie transportu wykonywanego
wewntrz Unii stosowania stawek i warunkw zawierajcych jakikolwiek element wsparcia lub
ochrony jednego lub kilku przedsibiorstw bd poszczeglnych gazi przemysu, chyba e jest
ono dozwolone przez Komisj.
30.3.2010
PL
C 83/87
2.
Komisja, z inicjatywy wasnej lub na wniosek Pastwa Czonkowskiego, bada stawki i warunki,
o ktrych mowa w ustpie 1, uwzgldniajc w szczeglnoci, z jednej strony, wymogi waciwej
regionalnej polityki gospodarczej, potrzeby regionw sabo rozwinitych i problemy regionw
powanie dotknitych przez okolicznoci polityczne oraz, z drugiej strony, skutki tych stawek
i warunkw dla konkurencji midzy rnymi rodzajami transportu.
Komisja podejmuje niezbdne decyzje po konsultacji z kadym zainteresowanym Pastwem
Czonkowskim.
3.
Zakaz ustanowiony w ustpie 1 nie ma zastosowania do taryf konkurencyjnych.

Artyku 97
Opaty i nalenoci pobierane przez przewonika w zwizku z przekraczaniem granic niezalenie od

ceny transportu nie powinny przekracza rozsdnego poziomu, przy uwzgldnieniu rzeczywistych
kosztw efektywnie poniesionych w zwizku z przekroczeniem granicy.
Pastwa Czonkowskie podejmuj starania, aby stopniowo obniy te koszty.
Komisja moe kierowa do Pastw Czonkowskich zalecenia w celu zastosowania niniejszego
artykuu.
Artyku 98
Postanowienia niniejszego tytuu nie stanowi przeszkody w stosowaniu rodkw podjtych przez
Republik Federaln Niemiec, o ile s one niezbdne w celu skompensowania niekorzystnych
skutkw gospodarczych spowodowanych podziaem Niemiec dla gospodarki niektrych regionw
Republiki Federalnej dotknitych tym podziaem. Pi lat po wejciu w ycie Traktatu z Lizbony,
Rada, na wniosek Komisji, moe przyj decyzj uchylajc niniejszy artyku.
Artyku 99
Komitet doradczy, zoony z ekspertw wyznaczonych przez rzdy Pastw Czonkowskich, jest
ustanowiony przy Komisji. Komisja konsultuje z nim kwestie transportu zawsze, gdy uzna to za
podane.
Artyku 100
1.
Postanowienia niniejszego tytuu stosuj si do transportu kolejowego, drogowego i eglugi
rdldowej.
C 83/88
PL
30.3.2010
2.
ustanowi odpowiednie przepisy dotyczce transportu morskiego i lotniczego. Stanowi one po
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw.
TYTU VII
WSPLNE REGUY W DZIEDZINIE KONKURENCJI, PODATKW I ZBLIENIA USTAWODAWSTW
ROZDZIA 1
REGUY KONKURENCJI
SEKCJA 1
REGUY MAJCE ZASTOSOWANIE DO PRZEDSIBIORSTW
Artyku 101
1.
Niezgodne z rynkiem wewntrznym i zakazane s wszelkie porozumienia midzy
przedsibiorstwami, wszelkie decyzje zwizkw przedsibiorstw i wszelkie praktyki uzgodnione,
ktre mog wpywa na handel midzy Pastwami Czonkowskimi i ktrych celem lub skutkiem jest
zapobieenie, ograniczenie lub zakcenie konkurencji wewntrz rynku wewntrznego,
a w szczeglnoci te, ktre polegaj na:
a) ustalaniu w sposb bezporedni lub poredni cen zakupu lub sprzeday albo innych warunkw
transakcji;
b) ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynkw, rozwoju technicznego lub inwestycji;
c) podziale rynkw lub rde zaopatrzenia;
d) stosowaniu wobec partnerw handlowych nierwnych warunkw do wiadcze rwnowanych
i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunkw konkurencji;
e) uzalenianiu zawarcia kontraktw od przyjcia przez partnerw zobowiza dodatkowych, ktre
ze wzgldu na swj charakter lub zwyczaje handlowe nie maj zwizku z przedmiotem tych
kontraktw.
2.
Porozumienia lub decyzje zakazane na mocy niniejszego artykuu s niewane z mocy prawa.
3.
Jednake postanowienia ustpu 1 mog zosta uznane za niemajce zastosowania do:
kadego porozumienia lub kategorii porozumie midzy przedsibiorstwami,

kadej decyzji lub kategorii decyzji zwizkw przedsibiorstw,
30.3.2010
PL
C 83/89
kadej praktyki uzgodnionej lub kategorii praktyk uzgodnionych,

ktre przyczyniaj si do polepszenia produkcji lub dystrybucji produktw bd do popierania
postpu technicznego lub gospodarczego, przy zastrzeeniu dla uytkownikw susznej czci
zysku, ktry z tego wynika, oraz bez:
a) nakadania na zainteresowane przedsibiorstwa ogranicze, ktre nie s niezbdne do osignicia
tych celw;
b) dawania przedsibiorstwom moliwoci eliminowania konkurencji w stosunku do znacznej czci
danych produktw.
Artyku 102
Niezgodne z rynkiem wewntrznym i zakazane jest naduywanie przez jedno lub wiksz liczb
przedsibiorstw pozycji dominujcej na rynku wewntrznym lub na znacznej jego czci, w zakresie,
w jakim moe wpywa na handel midzy Pastwami Czonkowskimi.
Naduywanie takie moe polega w szczeglnoci na:
a) narzucaniu w sposb bezporedni lub poredni niesusznych cen zakupu lub sprzeday albo
innych niesusznych warunkw transakcji;
b) ograniczaniu produkcji, rynkw lub rozwoju technicznego ze szkod dla konsumentw;
c) stosowaniu wobec partnerw handlowych nierwnych warunkw do wiadcze rwnowanych
i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunkw konkurencji;
d) uzalenianiu zawarcia kontraktw od przyjcia przez partnerw zobowiza dodatkowych, ktre
ze wzgldu na swj charakter lub zwyczaje handlowe nie maj zwizku z przedmiotem tych
kontraktw.
Artyku 103
1.
Rada, na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, wydaje rozporzdzenia
lub dyrektywy w celu zastosowania zasad ustanowionych w artykuach 101 i 102.
2.
Przepisy, o ktrych mowa w ustpie 1, maj na celu w szczeglnoci:
a) zapewnienie poszanowania zakazw ustanowionych w artykule 101 ustp 1 i w artykule 102

przez wprowadzenie grzywien i okresowych kar pieninych;
C 83/90
PL
30.3.2010
b) ustanowienie szczegowych zasad stosowania artykuu 101 ustp 3, przy uwzgldnieniu

potrzeby, z jednej strony, zapewnienia skutecznego nadzoru, a z drugiej uproszczenia
w najwikszym moliwym stopniu kontroli administracyjnej;
c) okrelenie, w razie potrzeby, w rnych gaziach gospodarki, zakresu postanowie artykuw
101 i 102;
d) okrelenie roli Komisji i Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej w stosowaniu postanowie
okrelonych w niniejszym ustpie;
e) okrelenie relacji midzy ustawodawstwami krajowymi, z jednej strony, a postanowieniami
niniejszej sekcji oraz przepisami przyjtymi w zastosowaniu niniejszego artykuu, z drugiej strony.
Artyku 104
Do chwili wejcia w ycie przepisw przyjtych w wykonaniu artykuu 103 wadze Pastw
Czonkowskich rozstrzygaj o dopuszczalnoci porozumie, decyzji i praktyk uzgodnionych oraz
w sprawie naduywania pozycji dominujcej na rynku wewntrznym, zgodnie z prawem ich krajw
i z postanowieniami artykuu 101, zwaszcza ustpu 3, i artykuu 102.
Artyku 105
1.
Bez uszczerbku dla artykuu 104, Komisja czuwa nad stosowaniem zasad okrelonych
w artykuach 101 i 102. Na wniosek Pastwa Czonkowskiego lub z urzdu oraz we wsppracy
z waciwymi wadzami Pastw Czonkowskich, ktre udzielaj jej pomocy, Komisja wszczyna
postpowanie w przypadkach podejrzenia naruszenia tych zasad. Jeli stwierdzi, e doszo do
naruszenia, proponuje rodki waciwe do jego zaprzestania.
2.
Jeli nie zaprzestano naruszania, Komisja stwierdza takie naruszenie zasad w uzasadnionej
decyzji. Moe ona opublikowa t decyzj i upowani Pastwa Czonkowskie do przyjcia
rodkw niezbdnych w celu zaradzenia sytuacji, ktrych warunki i szczegy okrela.
3.
Komisja moe przyjmowa rozporzdzenia dotyczce kategorii porozumie, w odniesieniu do
ktrych Rada przyja rozporzdzenie lub dyrektyw zgodnie z artykuem 103 ustp 2 litera b).
Artyku 106
1.
Pastwa Czonkowskie, w odniesieniu do przedsibiorstw publicznych i przedsibiorstw,
ktrym przyznaj prawa specjalne lub wyczne, nie wprowadzaj ani nie utrzymuj adnego
rodka sprzecznego z normami Traktatw, w szczeglnoci z normami przewidzianymi
w artykuach 18 oraz 101109.
30.3.2010
PL
C 83/91
2.
Przedsibiorstwa zobowizane do zarzdzania usugami wiadczonymi w oglnym interesie
gospodarczym lub majce charakter monopolu skarbowego podlegaj normom Traktatw,
zwaszcza reguom konkurencji, w granicach, w jakich ich stosowanie nie stanowi prawnej lub
faktycznej przeszkody w wykonywaniu poszczeglnych zada im powierzonych. Rozwj handlu
nie moe by naruszony w sposb pozostajcy w sprzecznoci z interesem Unii.
3.
Komisja czuwa nad stosowaniem postanowie niniejszego artykuu i w miar potrzeby kieruje
stosowne dyrektywy lub decyzje do Pastw Czonkowskich.
SEKCJA 2
POMOC PRZYZNAWANA PRZEZ PASTWA
Artyku 107
1.
Z zastrzeeniem innych postanowie przewidzianych w Traktatach, wszelka pomoc
przyznawana przez Pastwo Czonkowskie lub przy uyciu zasobw pastwowych
w jakiejkolwiek formie, ktra zakca lub grozi zakceniem konkurencji poprzez sprzyjanie
niektrym przedsibiorstwom lub produkcji niektrych towarw, jest niezgodna z rynkiem
wewntrznym w zakresie, w jakim wpywa na wymian handlow midzy Pastwami
Czonkowskimi.
2.
Zgodna z rynkiem wewntrznym jest:
a) pomoc o charakterze socjalnym przyznawana indywidualnym konsumentom, pod warunkiem e

jest przyznawana bez dyskryminacji zwizanej z pochodzeniem produktw;
b) pomoc majca na celu naprawienie szkd spowodowanych klskami ywioowymi lub innymi
zdarzeniami nadzwyczajnymi;
c) pomoc przyznawana gospodarce niektrych regionw Republiki Federalnej Niemiec dotknitych
podziaem Niemiec, w zakresie, w jakim jest niezbdna do skompensowania niekorzystnych
skutkw gospodarczych spowodowanych tym podziaem. Pi lat po wejciu w ycie Traktatu
z Lizbony, Rada, na wniosek Komisji, moe przyj decyzj uchylajc niniejsz liter.
3.
Za zgodn z rynkiem wewntrznym moe zosta uznana:
a) pomoc przeznaczona na sprzyjanie rozwojowi gospodarczemu regionw, w ktrych poziom

ycia jest nienormalnie niski lub regionw, w ktrych istnieje powany stan niedostatecznego
zatrudnienia, jak rwnie regionw, o ktrych mowa w artykule 349, z uwzgldnieniem ich
sytuacji strukturalnej, gospodarczej i spoecznej;
b) pomoc przeznaczona na wspieranie realizacji wanych projektw stanowicych przedmiot
wsplnego europejskiego zainteresowania lub majca na celu zaradzenie powanym
zaburzeniom w gospodarce Pastwa Czonkowskiego;
C 83/92
PL
30.3.2010
c) pomoc przeznaczona na uatwianie rozwoju niektrych dziaa gospodarczych lub niektrych

regionw gospodarczych, o ile nie zmienia warunkw wymiany handlowej w zakresie
sprzecznym ze wsplnym interesem;
d) pomoc przeznaczona na wspieranie kultury i zachowanie dziedzictwa kulturowego, o ile nie
zmienia warunkw wymiany handlowej i konkurencji w Unii w zakresie sprzecznym ze
wsplnym interesem;
e) inne kategorie pomocy, jakie Rada moe okreli decyzj, stanowic na wniosek Komisji.
Artyku 108
1.
Komisja we wsppracy z Pastwami Czonkowskimi stale bada systemy pomocy istniejce
w tych Pastwach. Proponuje im ona stosowne rodki konieczne ze wzgldu na stopniowy rozwj
lub funkcjonowanie rynku wewntrznego.
2.
Jeli Komisja stwierdzi, po wezwaniu zainteresowanych stron do przedstawienia uwag, e
pomoc przyznana przez Pastwo lub przy uyciu zasobw pastwowych nie jest zgodna
z rynkiem wewntrznym w rozumieniu artykuu 107, lub e pomoc ta jest naduywana, decyduje
o zniesieniu lub zmianie tej pomocy przez dane Pastwo w terminie, ktry ona okrela.
Jeli dane Pastwo nie zastosuje si do tej decyzji w wyznaczonym terminie, Komisja lub kade inne
zainteresowane Pastwo moe, na zasadzie odstpstwa od postanowie artykuw 258 i 259, wnie
spraw bezporednio do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
Na wniosek Pastwa Czonkowskiego Rada, stanowic jednomylnie, moe zdecydowa, e pomoc,
ktr to Pastwo przyznaje lub zamierza przyzna, jest uznana za zgodn z rynkiem wewntrznym,
na zasadzie odstpstwa od postanowie artykuu 107 lub rozporzdze przewidzianych w artykule
109, jeli wyjtkowe okolicznoci uzasadniaj tak decyzj. Jeli w odniesieniu do danej pomocy
Komisja wszcza procedur przewidzian w pierwszym akapicie niniejszego ustpu, wystpienie
zainteresowanego Pastwa z wnioskiem skierowanym do Rady powoduje zawieszenie tej
procedury do czasu zajcia stanowiska przez Rad.
Jednake jeli Rada nie zajmie stanowiska w terminie trzech miesicy od wystpienia z wnioskiem,
Komisja wydaje decyzj w sprawie.
3.
Komisja jest informowana, w czasie odpowiednim do przedstawienia swych uwag, o wszelkich
planach przyznania lub zmiany pomocy. Jeli uznaje ona, e plan nie jest zgodny z rynkiem
wewntrznym w rozumieniu artykuu 107, wszczyna bezzwocznie procedur przewidzian
w ustpie 2. Dane Pastwo Czonkowskie nie moe wprowadza w ycie projektowanych
rodkw dopki procedura ta nie doprowadzi do wydania decyzji kocowej.
30.3.2010
PL
C 83/93
4.
Komisja moe przyj rozporzdzenia dotyczce kategorii pomocy pastwa, w odniesieniu do
ktrych Rada postanowia, zgodnie z artykuem 109, e mog one zosta zwolnione z procedury
przewidzianej w ustpie 3 niniejszego artykuu.
Artyku 109
Rada, na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, moe wyda wszelkie

waciwe rozporzdzenia w celu zastosowania artykuw 107 i 108, a w szczeglnoci moe
okreli warunki stosowania artykuu 108 ustp 3 i kategorie pomocy zwolnione z tej procedury.
ROZDZIA 2
POSTANOWIENIA PODATKOWE
Artyku 110
adne Pastwo Czonkowskie nie nakada bezporednio lub porednio na produkty innych Pastw
Czonkowskich podatkw wewntrznych jakiegokolwiek rodzaju wyszych od tych, ktre nakada
bezporednio lub porednio na podobne produkty krajowe.
Ponadto adne Pastwo Czonkowskie nie nakada na produkty innych Pastw Czonkowskich
podatkw wewntrznych, ktre porednio chroni inne produkty.
Artyku 111
W przypadku gdy produkty s wywoone na terytorium jednego z Pastw Czonkowskich,

jakikolwiek zwrot podatkw wewntrznych nie moe by wyszy od podatkw, ktre zostay na
nie naoone bezporednio lub porednio.
Artyku 112
W odniesieniu do opat innych ni podatek obrotowy, akcyza i inne podatki porednie, zwolnienia
i zwroty w wywozie do innych Pastw Czonkowskich nie mog by dokonywane, a opaty
kompensacyjne w przywozie z Pastw Czonkowskich nie mog by ustanawiane, chyba e
projektowane rodki byy uprzednio zatwierdzone na czas ograniczony przez Rad, stanowic na
wniosek Komisji.
C 83/94
PL
30.3.2010
Artyku 113
Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po konsultacji

z Parlamentem Europejskim oraz Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, uchwala przepisy
dotyczce harmonizacji ustawodawstw odnoszcych si do podatkw obrotowych, akcyzy i innych
podatkw porednich w zakresie, w jakim harmonizacja ta jest niezbdna do zapewnienia
ustanowienia i funkcjonowania rynku wewntrznego oraz uniknicia zakce konkurencji.
ROZDZIA 3
ZBLIANIE USTAWODAWSTW
Artyku 114
1.
Z zastrzeeniem, e Traktaty nie stanowi inaczej, do urzeczywistnienia celw okrelonych
w artykule 26 stosuje si nastpujce postanowienia. Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie
ze zwyk procedur ustawodawcz i po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym,
przyjmuj rodki dotyczce zblienia przepisw ustawowych, wykonawczych i administracyjnych
Pastw Czonkowskich, ktre maj na celu ustanowienie i funkcjonowanie rynku wewntrznego.
2.
Ustp 1 nie ma zastosowania do przepisw podatkowych, przepisw dotyczcych swobodnego
przepywu osb ani odnoszcych si do praw i interesw pracownikw najemnych.
3.
Komisja w swoich wnioskach przewidzianych w ustpie 1 w dziedzinie ochrony zdrowia,
bezpieczestwa, ochrony rodowiska i ochrony konsumentw przyjmie jako podstaw wysoki
poziom ochrony, uwzgldniajc w szczeglnoci wszelkie zmiany oparte na faktach naukowych.
W ramach swoich odpowiednich kompetencji Parlament Europejski i Rada staraj si rwnie
osign ten cel.
4.
Jeeli po przyjciu rodka harmonizujcego przez Parlament Europejski
przez Komisj, Pastwo Czonkowskie uzna za niezbdne utrzymanie
uzasadnionych wanymi wzgldami okrelonymi w artykule 36 lub
rodowiska, lub rodowiska pracy, notyfikuje je Komisji, wskazujc powody
i Rad, przez Rad lub

przepisw krajowych
dotyczcymi ochrony
ich utrzymania.
5.
Ponadto, bez uszczerbku dla ustpu 4, jeeli po przyjciu rodka harmonizujcego przez
Parlament Europejski i Rad, przez Rad lub przez Komisj, Pastwo Czonkowskie uzna za
niezbdne wprowadzenie przepisw krajowych opartych na nowych dowodach naukowych
dotyczcych ochrony rodowiska lub rodowiska pracy ze wzgldu na specyficzny problem tego
Pastwa, ktry pojawi si po przyjciu rodka harmonizujcego, notyfikuje ono Komisji
projektowane rodki oraz powody ich wprowadzenia.
30.3.2010
PL
C 83/95
6.
W terminie 6 miesicy od notyfikacji okrelonych w ustpach 4 i 5 Komisja zatwierdza lub
odrzuca przepisy krajowe, o ktrych mowa, po sprawdzeniu, czy s one rodkiem arbitralnej
dyskryminacji lub ukrytym ograniczeniem w handlu midzy Pastwami Czonkowskimi i czy
stanowi one przeszkod w funkcjonowaniu rynku wewntrznego.
W przypadku braku decyzji Komisji w tym terminie przepisy krajowe okrelone w ustpach 4 i 5 s
uwaane za zatwierdzone.
W przypadku gdy jest to uzasadnione zoonoci sprawy i nie ma niebezpieczestwa dla zdrowia
ludzkiego, Komisja moe notyfikowa danemu Pastwu Czonkowskiemu, e okres, o ktrym mowa
w niniejszym ustpie moe by przeduony na kolejny okres trwajcy do 6 miesicy.
7.
W przypadku gdy w zastosowaniu ustpu 6 Pastwo Czonkowskie zostaje upowanione do
utrzymania lub wprowadzenia przepisw krajowych uchylajcych rodek harmonizujcy, Komisja
bada niezwocznie, czy naley zaproponowa dostosowanie tego rodka.
8.
W przypadku gdy Pastwo Czonkowskie zgosi szczeglny problem zdrowia publicznego
w dziedzinie, ktra uprzednio staa si przedmiotem rodka harmonizujcego, informuje o tym
Komisj, ktra bada niezwocznie, czy naley zaproponowa Radzie waciwe rodki.
9.
Na zasadzie odstpstwa od procedury przewidzianej w artykuach 258 i 259, Komisja i kade
Pastwo Czonkowskie mog wnie spraw bezporednio do Trybunau Sprawiedliwoci Unii
Europejskiej, jeli uznaj, e inne Pastwo Czonkowskie naduywa uprawnie przewidzianych
w niniejszym artykule.
10.
Powysze rodki harmonizujce obejmuj, w odpowiednich przypadkach, klauzul ochronn
upowaniajc Pastwa Czonkowskie do podjcia, z jednego lub wicej powodw
pozagospodarczych, o ktrych mowa w artykule 36, rodkw tymczasowych poddanych unijnej
procedurze kontrolnej.
Artyku 115
Bez uszczerbku dla artykuu 114, Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur
ustawodawcz i po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komitetem EkonomicznoSpoecznym, uchwala dyrektywy w celu zblienia przepisw ustawowych, wykonawczych
i administracyjnych Pastw Czonkowskich, ktre maj bezporedni wpyw na ustanowienie lub
funkcjonowanie rynku wewntrznego.
Artyku 116
W przypadku gdy Komisja stwierdzi, e rnica midzy przepisami ustawowymi, wykonawczymi lub
administracyjnymi Pastw Czonkowskich narusza warunki konkurencji w rynku wewntrznym
i powoduje w ten sposb zakcenie, ktre powinno by wyeliminowane, podejmuje ona
konsultacje z zainteresowanymi Pastwami Czonkowskimi.
C 83/96
PL
30.3.2010
Jeli konsultacje te nie doprowadz do porozumienia eliminujcego to zakcenie, Parlament

Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, przyjmuj w tym celu
niezbdne dyrektywy. Mog zosta przyjte wszelkie inne waciwe rodki przewidziane
w Traktatach.
Artyku 117
1.
W przypadku gdy istnieje obawa, e przyjcie lub zmiana przepisu ustawowego,
wykonawczego lub administracyjnego moe spowodowa zakcenia w rozumieniu artykuu 116,
Pastwo Czonkowskie, ktre chce to uczyni podejmuje konsultacje z Komisj. Po przeprowadzeniu
konsultacji z Pastwami Czonkowskimi Komisja zaleca zainteresowanym Pastwom waciwe rodki
w celu uniknicia tego zakcenia.
2.
Jeli Pastwo, ktre chce przyj lub zmieni przepisy krajowe nie zastosuje si do zalecenia
Komisji, nie moe da od innych Pastw Czonkowskich, w zastosowaniu artykuu 116, zmiany
ich przepisw krajowych w celu wyeliminowania tego zakcenia. Jeli Pastwo Czonkowskie, ktre
nie zastosowao si do zalecenia Komisji, powoduje zakcenie wycznie na wasn szkod,
postanowienia artykuu 116 nie maj zastosowania.
Artyku 118
W ramach ustanawiania lub funkcjonowania rynku wewntrznego, Parlament Europejski i Rada,
stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, ustanawiaj rodki dotyczce tworzenia
europejskich praw wasnoci intelektualnej w celu zapewnienia jednolitej ochrony praw wasnoci
intelektualnej w Unii oraz utworzenia scentralizowanych na poziomie Unii systemw zezwole,
koordynacji i nadzoru.
Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, ustanawia w drodze rozporzdze
systemy jzykowe dotyczce europejskich praw wasnoci intelektualnej. Rada stanowi jednomylnie
po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
TYTU VIII
POLITYKA GOSPODARCZA I PIENINA
Artyku 119
1.
Dla osignicia celw okrelonych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej, dziaania Pastw
Czonkowskich i Unii obejmuj, na warunkach przewidzianych w Traktatach, przyjcie polityki
gospodarczej opartej na cisej koordynacji polityk gospodarczych Pastw Czonkowskich, rynku
wewntrznym i ustaleniu wsplnych celw oraz prowadzonej w poszanowaniu zasady otwartej
gospodarki rynkowej z woln konkurencj.
30.3.2010
PL
C 83/97
2.
Rwnolegle, na warunkach i zgodnie z procedurami przewidzianymi w Traktatach, dziaania te
obejmuj jedn walut, euro, jak rwnie okrelenie oraz prowadzenie jednolitej polityki pieninej
i polityki wymiany walut, ktrych gwnym celem jest utrzymanie stabilnoci cen, oraz, bez
uszczerbku dla tego celu, wspieranie oglnych polityk gospodarczych w Unii, zgodnie z zasad
otwartej gospodarki rynkowej z woln konkurencj.
3.
Te dziaania Pastw Czonkowskich i Unii zakadaj poszanowanie nastpujcych zasad
przewodnich: stabilnych cen, zdrowych finansw publicznych i warunkw pieninych oraz
trwaej rwnowagi patniczej.
ROZDZIA 1
POLITYKA GOSPODARCZA
Artyku 120
Pastwa Czonkowskie prowadz swoje polityki gospodarcze, majc na wzgldzie przyczynianie si

do osigania celw Unii okrelonych w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej i w kontekcie
oglnych kierunkw okrelonych w artykule 121 ustp 2. Pastwa Czonkowskie i Unia dziaaj
w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki rynkowej z woln konkurencj, sprzyjajc efektywnej
alokacji zasobw, zgodnie z zasadami okrelonymi w artykule 119.
Artyku 121
1.
Pastwa Czonkowskie uznaj swoje polityki gospodarcze za przedmiot wsplnego
zainteresowania i koordynuj je w ramach Rady, zgodnie z artykuem 120.
2.
Rada, na zalecenie Komisji, opracowuje projekt oglnych kierunkw polityk gospodarczych
Pastw Czonkowskich i Unii oraz skada sprawozdanie Radzie Europejskiej.
Rada Europejska, na podstawie sprawozdania Rady, debatuje nad konkluzj w sprawie oglnych
kierunkw polityk gospodarczych Pastw Czonkowskich i Unii.
Na podstawie tej konkluzji Rada przyjmuje zalecenie okrelajce te oglne kierunki. Rada informuje
Parlament Europejski o swoim zaleceniu.
3.
W celu zapewnienia cilejszej koordynacji polityk gospodarczych i trwaej konwergencji
dokona gospodarczych Pastw Czonkowskich, Rada, na podstawie sprawozda przedstawionych
przez Komisj, nadzoruje rozwj sytuacji gospodarczej w kadym z Pastw Czonkowskich i w Unii,
jak rwnie zgodno polityk gospodarczych z oglnymi kierunkami okrelonymi w ustpie 2 oraz
regularnie dokonuje oceny caociowej.
C 83/98
PL
30.3.2010
Dla potrzeb tego wielostronnego nadzoru Pastwa Czonkowskie przesyaj Komisji informacje
o wanych rodkach, ktre przyjy w dziedzinie swej polityki gospodarczej oraz wszelkie inne
informacje, ktre uznaj za niezbdne.
4.
Jeeli w ramach procedury, o ktrej mowa w ustpie 3, zostanie stwierdzone, e polityki
gospodarcze Pastwa Czonkowskiego nie s zgodne z oglnymi kierunkami, o ktrych mowa
w ustpie 2, lub zagraaj prawidowemu funkcjonowaniu unii gospodarczej i walutowej, Komisja
moe skierowa do danego Pastwa Czonkowskiego ostrzeenie. Rada, na zalecenie Komisji, moe
kierowa do danego Pastwa Czonkowskiego niezbdne zalecenia. Rada, na wniosek Komisji, moe
zadecydowa o podaniu swoich zalece do publicznej wiadomoci.
W zakresie niniejszego ustpu, Rada stanowi nie biorc pod uwag gosu czonka Rady
reprezentujcego dane Pastwo Czonkowskie.
Wikszo kwalifikowan pozostaych czonkw Rady okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3
litera a).
5.
Przewodniczcy Rady i Komisja skadaj sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu dotyczce
rezultatw wielostronnego nadzoru. Przewodniczcy Rady moe by wezwany do stawienia si przed
waciw komisj Parlamentu Europejskiego, jeli Rada podaa swoje zalecenia do publicznej
wiadomoci.
6.
ustawodawcz, mog przyj szczegowe zasady procedury wielostronnego nadzoru, o ktrej mowa
w ustpach 3 i 4.
Artyku 122
1.
Bez uszczerbku dla innych procedur przewidzianych w Traktatach, Rada, na wniosek Komisji,
moe postanowi, w duchu solidarnoci midzy Pastwami Czonkowskimi, o rodkach stosownych
do sytuacji gospodarczej, w szczeglnoci w przypadku wystpienia powanych trudnoci
w zaopatrzeniu w niektre produkty, zwaszcza w obszarze energii.
2.
W przypadku gdy Pastwo Czonkowskie ma trudnoci lub jest istotnie zagroone powanymi
trudnociami z racji klsk ywioowych lub nadzwyczajnych okolicznoci pozostajcych poza jego
kontrol, Rada, na wniosek Komisji, moe przyzna danemu Pastwu Czonkowskiemu, pod
pewnymi warunkami, pomoc finansow Unii. Przewodniczcy Rady informuje Parlament
Europejski o podjtej decyzji.
30.3.2010
PL
C 83/99
Artyku 123
1.
Zakazane jest udzielanie przez Europejski Bank Centralny lub banki centralne Pastw
Czonkowskich, zwane dalej krajowymi bankami centralnymi, poyczek na pokrycie deficytu lub
jakichkolwiek innych kredytw instytucjom, organom lub jednostkom organizacyjnym Unii, rzdom
centralnym, wadzom regionalnym, lokalnym lub innym wadzom publicznym, innym instytucjom
lub przedsibiorstwom publicznym Pastw Czonkowskich, jak rwnie nabywanie bezporednio od
nich przez Europejski Bank Centralny lub krajowe banki centralne ich papierw dunych.
2.
Ustp 1 nie ma zastosowania do publicznych instytucji kredytowych, ktre, w ramach
utrzymywania rezerw przez banki centralne, korzystaj ze strony krajowych bankw centralnych
i Europejskiego Banku Centralnego z takiego samego traktowania jak prywatne instytucje kredytowe.
Artyku 124
Zakazany jest kady rodek nieoparty na wzgldach o charakterze ostronociowym, ustanawiajcy

uprzywilejowany dostp instytucji, organw lub jednostek organizacyjnych Unii, rzdw centralnych,
wadz regionalnych, lokalnych lub innych wadz publicznych, innych instytucji lub przedsibiorstw
publicznych Pastw Czonkowskich do instytucji finansowych.
Artyku 125
1.
Unia nie odpowiada za zobowizania rzdw centralnych, wadz regionalnych, lokalnych lub
innych wadz publicznych, innych instytucji lub przedsibiorstw publicznych Pastwa
Czonkowskiego, ani ich nie przejmuje, z zastrzeeniem wzajemnych gwarancji finansowych dla
wsplnego wykonania okrelonego projektu. Pastwo Czonkowskie nie odpowiada za
zobowizania rzdw centralnych, wadz regionalnych, lokalnych lub innych wadz publicznych,
innych instytucji lub przedsibiorstw publicznych innego Pastwa Czonkowskiego, ani ich nie
przejmuje, z zastrzeeniem wzajemnych gwarancji finansowych dla wsplnego wykonania
okrelonego projektu.
2.
Rada, stanowic na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, moe w razie
potrzeby sprecyzowa definicje w celu zastosowania zakazw, o ktrych mowa w artykuach 123
i 124, jak rwnie w niniejszym artykule.
Artyku 126
1.
Pastwa Czonkowskie unikaj nadmiernego deficytu budetowego.
C 83/100
PL
30.3.2010
2.
Komisja nadzoruje rozwj sytuacji budetowej i wysoko dugu publicznego w Pastwach
Czonkowskich w celu wykrycia oczywistych bdw. Bada ona poszanowanie dyscypliny budetowej
na podstawie poniszych dwch kryteriw:
a) czy stosunek midzy planowanym lub rzeczywistym deficytem publicznym a produktem
krajowym brutto przekracza warto odniesienia, chyba e:
stosunek ten zmniejszy si znacznie oraz w sposb stay i osign poziom bliski wartoci
odniesienia,
lub przekroczenie wartoci odniesienia ma charakter wyjtkowy oraz tymczasowy i stosunek
ten pozostaje bliski wartoci odniesienia;
b) czy stosunek midzy dugiem publicznym a produktem krajowym brutto przekracza warto
odniesienia, chyba e stosunek ten zmniejsza si dostatecznie i zblia si do wartoci
odniesienia w zadowalajcym tempie.
Wartoci odniesienia s sprecyzowane w Protokole w sprawie procedury dotyczcej nadmiernego
deficytu, ktry jest zaczony do Traktatw.
3.
Jeli Pastwo Czonkowskie nie spenia wymogw jednego lub obu tych kryteriw, Komisja
opracowuje sprawozdanie. Sprawozdanie Komisji uwzgldnia rwnie to, czy deficyt publiczny
przekracza publiczne wydatki inwestycyjne i uwzgldnia wszelkie inne istotne czynniki, w tym
redniookresow sytuacj gospodarcz i budetow Pastwa Czonkowskiego.
Komisja moe take opracowa sprawozdanie, jeli mimo spenienia wymaga wynikajcych z tych
kryteriw uzna, e istnieje ryzyko nadmiernego deficytu w Pastwie Czonkowskim.
4.
Komitet EkonomicznoFinansowy wydaje opinie w odniesieniu do sprawozdania Komisji.
5.
Jeeli Komisja uzna, e w Pastwie Czonkowskim istnieje nadmierny deficyt lub e taki deficyt
moe wystpi, kieruje opini do danego Pastwa Czonkowskiego i informuje o tym Rad.
6.
Rada, na wniosek Komisji i rozwaywszy ewentualne uwagi danego Pastwa Czonkowskiego,
decyduje, po dokonaniu oglnej oceny, czy istnieje nadmierny deficyt.
7.
Jeeli Rada stwierdzi, zgodnie z ustpem 6, e istnieje nadmierny deficyt, przyjmuje na
zalecenie Komisji, bez nieuzasadnionej zwoki, zalecenia skierowane do danego Pastwa
Czonkowskiego w celu pooenia przez nie kresu tej sytuacji w oznaczonym terminie.
Z zastrzeeniem postanowie ustpu 8, zalecenia te nie zostaj podane do publicznej wiadomoci.
8.
W przypadku gdy Rada stwierdzi, e w odpowiedzi na jej zalecenia adne skuteczne dziaanie
nie zostao podjte w oznaczonym terminie, moe poda zalecenia do publicznej wiadomoci.
30.3.2010
PL
C 83/101
9.
Jeli Pastwo Czonkowskie w dalszym cigu nie realizuje zalecenia Rady, moe ona wezwa
dane Pastwo Czonkowskie do przyjcia w wyznaczonym terminie rodkw zmierzajcych do
takiego ograniczenia deficytu, jakie zostanie uznane przez Rad za niezbdne do zaradzenia sytuacji.
W takim przypadku Rada moe zada od danego Pastwa Czonkowskiego przedstawienia
sprawozda wedug precyzyjnego harmonogramu, aby mc zbada wysiki dostosowawcze podjte
przez to Pastwo Czonkowskie.
10.
Prawa wniesienia skargi przewidziane w artykuach 258 i 259 nie mog by wykonywane
w ramach ustpw 19 niniejszego artykuu.
11.
Tak dugo jak Pastwo Czonkowskie nie stosuje si do decyzji przyjtej na podstawie ustpu
9, Rada moe zadecydowa o zastosowaniu lub, w odpowiednim przypadku, o wzmocnieniu
jednego lub kilku z nastpujcych rodkw:
zada od danego Pastwa Czonkowskiego, aby opublikowao dodatkowe informacje, ktre
okreli Rada, przed emisj obligacji i papierw wartociowych,
wezwa Europejski Bank Inwestycyjny do ponownego rozwaenia polityki udzielania poyczek
wobec danego Pastwa Czonkowskiego,
zada zoenia w Unii przez dane Pastwo Czonkowskie nieoprocentowanego depozytu
o stosowanej wysokoci a do czasu, gdy, w ocenie Rady, nadmierny deficyt zostanie
skorygowany,
naoy grzywn w stosownej wysokoci.
Przewodniczcy Rady informuje Parlament Europejski o podjtych decyzjach.
12.
Rada uchyla wszystkie lub niektre swoje decyzje lub zalecenia okrelone w ustpach 69
i 11, w miar jak nadmierny deficyt zosta, w ocenie Rady, skorygowany. Jeli Rada uprzednio podaa
zalecenia do publicznej wiadomoci, to z chwil uchylenia decyzji przewidzianej w ustpie 8
owiadcza publicznie, e nie ma ju nadmiernego deficytu w tym Pastwie Czonkowskim.
13.
Jeeli Rada podejmuje decyzje lub wydaje zalecenia, o ktrych mowa w ustpach 8, 9, 11
i 12, stanowi ona na zalecenie Komisji.
Jeeli Rada przyjmuje rodki, o ktrych mowa w ustpach 69, 11 i 12, stanowi ona nie biorc pod
uwag gosu czonka Rady reprezentujcego dane Pastwo Czonkowskie.
litera a).
14.
Uzupeniajce przepisy dotyczce stosowania procedury opisanej w niniejszym artykule
znajduj si w Protokole w sprawie procedury dotyczcej nadmiernego deficytu, zaczonym do
Traktatw.
C 83/102
PL
30.3.2010
Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po konsultacji

z Parlamentem Europejskim i Europejskim Bankiem Centralnym, uchwala waciwe przepisy, ktre
zastpi ten Protok.
Z zastrzeeniem innych postanowie niniejszego ustpu, Rada, na wniosek Komisji i po konsultacji
z Parlamentem Europejskim, okreli szczegowe warunki i definicje w celu zastosowania
postanowie tego Protokou.
ROZDZIA 2
POLITYKA PIENINA
Artyku 127
1.
Gwnym celem Europejskiego Systemu Bankw Centralnych, zwanego dalej ESBC, jest
utrzymanie stabilnoci cen. Bez uszczerbku dla celu stabilnoci cen, ESBC wspiera oglne polityki
gospodarcze w Unii, majc na wzgldzie przyczynianie si do osignicia celw Unii ustanowionych
w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej. ESBC dziaa w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki
rynkowej z woln konkurencj, sprzyjajc efektywnej alokacji zasobw oraz zgodnie z zasadami
okrelonymi w artykule 119.
2.
Podstawowe zadania ESBC polegaj na:
definiowaniu i urzeczywistnianiu polityki pieninej Unii,

przeprowadzaniu operacji walutowych zgodnie z artykuem 219,
utrzymywaniu i zarzdzaniu oficjalnymi rezerwami walutowymi Pastw Czonkowskich,
popieraniu naleytego funkcjonowania systemw patniczych.
3.
Trzecie tiret ustpu 2 stosuje si bez uszczerbku dla utrzymywania i zarzdzania przez rzdy
Pastw Czonkowskich walutowymi kapitaami obrotowymi.
4.
Europejski Bank Centralny jest konsultowany:
w sprawie kadego projektowanego aktu Unii w dziedzinach podlegajcych jego kompetencji,

przez wadze krajowe w sprawie kadego projektu regulacji w dziedzinach podlegajcych jego
kompetencji, lecz w granicach i na warunkach okrelonych przez Rad zgodnie z procedur
przewidzian w artykule 129 ustp 4.
Europejski Bank Centralny moe w dziedzinach podlegajcych jego kompetencji przedkada opinie
waciwym instytucjom, organom lub jednostkom organizacyjnym Unii bd wadzom krajowym.
30.3.2010
PL
C 83/103
5.
ESBC przyczynia si do naleytego wykonywania polityk prowadzonych przez waciwe wadze
w odniesieniu do nadzoru ostronociowego nad instytucjami kredytowymi i do stabilnoci systemu
finansowego.
6.
Rada, stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz,
jednomylnie i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz Europejskim Bankiem Centralnym,
moe powierzy Europejskiemu Bankowi Centralnemu szczeglne zadania dotyczce polityk
w dziedzinie nadzoru ostronociowego nad instytucjami kredytowymi i innymi instytucjami
finansowymi, z wyjtkiem instytucji ubezpieczeniowych.
Artyku 128
1.
Europejski Bank Centralny ma wyczne prawo do upowaniania do emisji banknotw euro
w Unii. Banknoty takie mog emitowa Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne.
Banknoty emitowane przez Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne s jedynym
legalnym rodkiem patniczym w Unii.
2.
Pastwa Czonkowskie mog emitowa monety euro, z zastrzeeniem zgody Europejskiego
Banku Centralnego co do wielkoci emisji. Rada, na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem
Europejskim i Europejskim Bankiem Centralnym, moe przyj rodki w celu zharmonizowania
nominaw i specyfikacji technicznych wszystkich monet przeznaczonych do obiegu, w zakresie,
w jakim jest to niezbdne do zapewnienia naleytego ich obiegu w Unii.
Artyku 129
1.
ESBC jest kierowany przez organy decyzyjne Europejskiego Banku Centralnego, ktrymi s
Rada Prezesw i Zarzd.
2.
Statut Europejskiego Systemu Bankw Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, zwany
dalej Statutem ESBC i EBC, jest ustanowiony w Protokole doczonym do Traktatw.
3.
Artykuy 5.1, 5.2, 5.3, 17, 18, 19.1, 22, 23, 24, 26, 32.2, 32.3, 32.4, 32.6, 33.1 litera a) oraz
artyku 36 Statutu ESBC i EBC mog zosta zmienione przez Parlament Europejski i Rad stanowice
zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz. Stanowi one na zalecenie Europejskiego Banku
Centralnego i po konsultacji z Komisj albo na wniosek Komisji i po konsultacji z Europejskim
Bankiem Centralnym.
4.
Rada, stanowic bd na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim
i Europejskim Bankiem Centralnym, bd na zalecenie Europejskiego Banku Centralnego i po
konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komisj, uchwala przepisy, o ktrych mowa
w artykuach: 4, 5.4, 19.2, 20, 28.1, 29.2, 30.4 i 34.3 Statutu ESBC i EBC.
C 83/104
PL
30.3.2010
Artyku 130
W wykonywaniu uprawnie oraz zada i obowizkw, ktre zostay im powierzone Traktatami

i Statutem ESBC i EBC, ani Europejski Bank Centralny, ani krajowy bank centralny, ani czonek
ktregokolwiek z ich organw decyzyjnych nie zwracaj si o instrukcje ani ich nie przyjmuj od
instytucji, organw ani jednostek organizacyjnych Unii, rzdw Pastw Czonkowskich, ani
jakiegokolwiek innego organu. Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii, jak rwnie rzdy
Pastw Czonkowskich zobowizuj si szanowa t zasad i nie dy do wywierania wpywu na
czonkw organw decyzyjnych Europejskiego Banku Centralnego lub krajowych bankw
centralnych przy wykonywaniu ich zada.
Artyku 131
Kade Pastwo Czonkowskie zapewnia zgodno swojego ustawodawstwa krajowego, w tym statutu
krajowego banku centralnego, z Traktatami i Statutem ESBC i EBC.
Artyku 132
1.
W celu wykonania zada powierzonych ESBC, Europejski Bank Centralny, zgodnie
z Traktatami i na warunkach okrelonych w Statucie ESBC i EBC:
uchwala rozporzdzenia w zakresie niezbdnym do wykonania zada okrelonych w artykule 3.1

tiret pierwsze, artykuach 19.1, 22 i 25.2 Statutu ESBC i EBC, jak rwnie w przypadkach
przewidzianych w aktach Rady, o ktrych mowa w artykule 129 ustp 4,
podejmuje decyzje niezbdne do wykonania zada powierzonych ESBC na podstawie Traktatw

i Statutu ESBC i EBC,
wydaje zalecenia i opinie.
2.
Europejski Bank Centralny moe zadecydowa o opublikowaniu swych decyzji, zalece i opinii.
3.
W granicach i na warunkach uchwalonych przez Rad zgodnie z procedur przewidzian
w artykule 129 ustp 4, Europejski Bank Centralny jest upowaniony, w przypadku
nieposzanowania jego rozporzdze i decyzji, do nakadania na przedsibiorstwa grzywien
i okresowych kar pieninych.
30.3.2010
PL
C 83/105
Artyku 133
Bez uszczerbku dla uprawnie Europejskiego Banku Centralnego, Parlament Europejski i Rada,
stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, ustanawiaj rodki niezbdne do uywania
euro jako jednej waluty. rodki te s przyjmowane po konsultacji z Europejskim Bankiem
Centralnym.
ROZDZIA 3
POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE
Artyku 134
1.
W celu wspierania koordynacji polityk Pastw Czonkowskich w penym zakresie niezbdnym
do funkcjonowania rynku wewntrznego, ustanawia si Komitet Ekonomiczno-Finansowy.
2.
Zadaniem Komitetu Ekonomiczno-Finansowego jest:
wydawanie opinii na danie Rady lub Komisji bd z inicjatywy wasnej dla tych instytucji,
ledzenie sytuacji gospodarczej i finansowej Pastw Czonkowskich i Unii oraz regularne

skadanie Radzie i Komisji sprawozda na ten temat, zwaszcza w sprawie stosunkw
finansowych z pastwami trzecimi i z instytucjami midzynarodowymi,
bez uszczerbku dla artykuu 240, przyczynianie si do przygotowania prac Rady okrelonych
w artykuach 66 i 75, artykule 121 ustpy 2, 3, 4 i 6, artykuach 122, 124, 125 i 126, artykule
127 ustp 6, artykule 128 ustp 2, artykule 129 ustpy 3 i 4, artykule 138, artykule 140 ustpy
2 i 3, artykule 143, artykule 144 ustpy 2 i 3 i artykule 219 oraz wykonywanie innych zada
doradczych i przygotowawczych, ktre s mu powierzane przez Rad,
badanie, przynajmniej raz w roku, sytuacji w dziedzinie przepyww kapitau i swobody patnoci
wynikajcych ze stosowania Traktatw i rodkw przyjtych przez Rad; badanie to dotyczy
wszystkich rodkw odnoszcych si do przepyww kapitau i patnoci; Komitet skada
sprawozdanie Komisji i Radzie w sprawie wynikw tego badania.
Pastwa Czonkowskie, Komisja i Europejski Bank Centralny mianuj nie wicej ni po dwch
czonkw Komitetu.
C 83/106
PL
30.3.2010
3.
Rada, na wniosek Komisji i po konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym oraz
z Komitetem okrelonym w niniejszym artykule, uchwala przepisy dotyczce skadu Komitetu
Ekonomiczno-Finansowego. Przewodniczcy Rady informuje Parlament Europejski o podjtej decyzji.
4.
Oprcz zada okrelonych w ustpie 2, jeli i tak dugo jak istniej Pastwa Czonkowskie
objte derogacj na mocy artykuu 139, Komitet ledzi sytuacj pienin i finansow oraz oglny
system patnoci tych Pastw Czonkowskich i regularnie skada Radzie i Komisji sprawozdania na
ten temat.
Artyku 135
W sprawach objtych zakresem zastosowania artykuu 121 ustp 4, artykuu 126 z wyjtkiem
ustpu 14, artykuu 138, artykuu 140 ustp 1, artykuu 140 ustp 2 akapit pierwszy, artykuu
140 ustp 3 i artykuu 219, Rada lub Pastwo Czonkowskie moe da od Komisji sformuowania,
w zalenoci od przypadku, zalecenia lub propozycji. Komisja bezzwocznie rozpatruje to danie
i przedstawia konkluzje Radzie.
ROZDZIA 4
POSTANOWIENIA SZCZEGLNE DLA PASTW CZONKOWSKICH, KTRYCH WALUT JEST

EURO
Artyku 136
1.
W celu zapewnienia prawidowego funkcjonowania unii gospodarczej i walutowej oraz zgodnie
z odpowiednimi postanowieniami Traktatw, Rada, zgodnie z odpowiedni procedur spord tych,
o ktrych mowa w artykuach 121 i 126, z wyjtkiem procedury przewidzianej w artykule 126
ustp 14, przyjmuje rodki w odniesieniu do Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro,
w celu:
a) wzmocnienia koordynacji i nadzoru ich dyscypliny budetowej;
b) okrelenia kierunkw, w zakresie w jakim ich to dotyczy, polityki gospodarczej, czuwajc nad
zgodnoci tych kierunkw z kierunkami przyjtymi dla caej Unii oraz zapewniajc nadzr nad
nimi.
2.
W odniesieniu do rodkw, o ktrych mowa w ustpie 1, w gosowaniu bior udzia tylko
czonkowie Rady reprezentujcy Pastwa Czonkowskie, ktrych walut jest euro.
Wikszo kwalifikowan wyej wymienionych czonkw okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp
3 litera a).
30.3.2010
PL
C 83/107
Artyku 137
Szczegy dotyczce spotka ministrw Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro, s ustalone
w Protokole w sprawie Eurogrupy.
Artyku 138
1.
W celu zapewnienia pozycji dla euro w midzynarodowym systemie walutowym, Rada, na
wniosek Komisji, przyjmuje decyzj ustanawiajc wsplne stanowiska w kwestiach szczeglnego
zainteresowania dla unii gospodarczej i walutowej, w ramach waciwych midzynarodowych
instytucji i konferencji finansowych. Rada stanowi po konsultacji z Europejskim Bankiem
Centralnym.
2.
Rada, na wniosek Komisji, moe przyj odpowiednie rodki w celu zapewnienia jednolitej
reprezentacji w midzynarodowych instytucjach i konferencjach finansowych. Rada stanowi po
konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym.
3.
W odniesieniu do rodkw, o ktrych mowa w ustpach 1 i 2, w gosowaniu bior udzia tylko
czonkowie Rady reprezentujcy Pastwa Czonkowskie, ktrych walut jest euro.
Wikszo kwalifikowan wyej wymienionych czonkw okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp
3 litera a).
ROZDZIA 5
POSTANOWIENIA PRZEJCIOWE
Artyku 139
1.
Pastwa Czonkowskie, w odniesieniu do ktrych Rada nie zadecydowaa, e speniaj one
warunki niezbdne do przyjcia euro, zwane s dalej Pastwami Czonkowskimi objtymi
derogacj.
2.
Do Pastw Czonkowskich objtych derogacj nie stosuje si nastpujcych postanowie
Traktatw:
a) przyjmowanie czci oglnych kierunkw polityk gospodarczych dotyczcych strefy euro
w sposb oglny (artyku 121 ustp 2);
b) rodki przymusowe majce na celu zaradzenie nadmiernemu deficytowi (artyku 126 ustpy 9
i 11);
c) cele i zadania ESBC (artyku 127 ustpy 1, 2, 3 i 5);
d) emisja euro (artyku 128);
e) akty Europejskiego Banku Centralnego (artyku 132);
C 83/108
PL
30.3.2010
f) rodki dotyczce uywania euro (artyku 133);

g) porozumienia walutowe i inne rodki dotyczce polityki kursowej (artyku 219);
h) mianowanie czonkw Zarzdu Europejskiego Banku Centralnego (artyku 283 ustp 2);
i) decyzje ustanawiajce wsplne stanowiska w kwestiach szczeglnego zainteresowania dla unii
gospodarczej i walutowej, w ramach waciwych midzynarodowych instytucji i konferencji
finansowych (artyku 138 ustp 1);
j) rodki w celu zapewnienia jednolitej reprezentacji w midzynarodowych instytucjach
i konferencjach finansowych (artyku 138 ustp 2).
W zwizku z tym, w artykuach, o ktrych mowa w literach a)j), przez Pastwa Czonkowskie
rozumie si Pastwa Czonkowskie, ktrych walut jest euro.
3.
Pastwa Czonkowskie objte derogacj i ich krajowe banki centralne s wyczone z praw
i obowizkw w ramach ESBC, zgodnie z rozdziaem IX Statutu ESBC i EBC.
4.
Prawa gosu czonkw Rady reprezentujcych Pastwa Czonkowskie objte derogacj s
zawieszone podczas przyjmowania przez Rad rodkw, o ktrych mowa w artykuach
wymienionych w ustpie 2, a take w nastpujcych przypadkach:
a) zalece kierowanych do Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro, w ramach
wielostronnego nadzoru, w tym dotyczcych programw stabilnoci i ostrzee (artyku 121
ustp 4);
b) rodkw odnoszcych si do nadmiernych deficytw dotyczcych Pastw Czonkowskich, ktrych
walut jest euro (artyku 126 ustpy 6, 7, 8, 12 i 13).
litera a).
Artyku 140
(dawny artyku 121 ustp 1, artyku 122 ustp 2 zdanie drugie oraz artyku 123 ustp 5 TWE)
1.
Co najmniej co dwa lata lub na wniosek Pastwa Czonkowskiego objtego derogacj, Komisja
i Europejski Bank Centralny skadaj Radzie sprawozdania w sprawie postpw dokonanych przez
Pastwa Czonkowskie objte derogacj w wypenianiu ich zobowiza w zakresie urzeczywistnienia
30.3.2010
PL
C 83/109
unii gospodarczej i walutowej. Sprawozdania te okrelaj, czy ustawodawstwo krajowe kadego

z tych Pastw Czonkowskich, w tym statuty jego krajowego banku centralnego, jest zgodne
z artykuami 130 i 131 i ze Statutem ESBC i EBC. Sprawozdania okrelaj rwnie, czy
osignity zosta wysoki poziom trwaej konwergencji, analizujc, w jakim stopniu kade Pastwo
Czonkowskie spenio nastpujce kryteria:
osignicie wysokiego stopnia stabilnoci cen; bdzie to wynikao ze stopy inflacji zblionej do
istniejcej w co najwyej trzech Pastwach Czonkowskich, ktre maj najlepsze rezultaty
w dziedzinie stabilnoci cen,
stabilna sytuacja finansw publicznych; bdzie to wynikao z sytuacji budetowej, ktra nie
wykazuje nadmiernego deficytu budetowego w rozumieniu artykuu 126 ustp 6,
poszanowanie zwykych marginesw waha kursw przewidzianych mechanizmem kursw
wymiany walut europejskiego systemu walutowego przez co najmniej dwa lata, bez dewaluacji
w stosunku do euro,
trway charakter konwergencji osignitej przez Pastwo Czonkowskie objte derogacj i jego
udziau w mechanizmie kursw wymiany walut, co odzwierciedla si w poziomach
dugoterminowych stp procentowych.
Cztery kryteria okrelone w niniejszym ustpie i odpowiednie okresy, podczas ktrych kade ma by
przestrzegane, s sprecyzowane w Protokole zaczonym do Traktatw. Sprawozdania Komisji
i Europejskiego Banku Centralnego bior rwnie pod uwag wyniki integracji rynkw, sytuacj
i rozwj rwnowagi patnoci biecych oraz ocen rozwoju jednostkowych kosztw pracy
i innych wskanikw cen.
2.
Po konsultacji z Parlamentem Europejskim i dyskusji w ramach Rady Europejskiej, Rada, na
wniosek Komisji, decyduje, ktre Pastwa Czonkowskie objte derogacj speniaj niezbdne
warunki, na podstawie kryteriw okrelonych w ustpie 1, i uchyla derogacje w stosunku do
danych Pastw Czonkowskich.
Rada stanowi po otrzymaniu zalecenia od kwalifikowanej wikszoci jej czonkw reprezentujcych
Pastwa Czonkowskie, ktrych walut jest euro. Czonkowie ci stanowi w terminie szeciu miesicy
od otrzymania przez Rad wniosku Komisji.
Wikszo kwalifikowan wyej wymienionych czonkw, o ktrej mowa w akapicie drugim, okrela
si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera a).
3.
Jeeli decyduje si, zgodnie z procedur przewidzian w ustpie 2, o zakoczeniu stosowania
derogacji, Rada, stanowic jednomylnie gosami Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro
C 83/110
PL
30.3.2010
oraz danego Pastwa Czonkowskiego na wniosek Komisji i po konsultacji z Europejskim Bankiem

Centralnym, nieodwoalnie okrela kurs, po jakim euro zastpuje walut danego Pastwa
Czonkowskiego, oraz decyduje o innych rodkach niezbdnych do wprowadzenia euro jako
jednej waluty w danym Pastwie Czonkowskim.
Artyku 141
(dawny artyku 123 ustp 3 i artyku 117 ustp 2 pi pierwszych tiret TWE)
1.
Jeli i tak dugo jak istniej Pastwa Czonkowskie objte derogacj oraz bez uszczerbku dla
artykuu 129 ustp 1, Rada Oglna Europejskiego Banku Centralnego okrelona w artykule 44
Statutu ESBC i EBC jest ukonstytuowana jako trzeci organ decyzyjny Europejskiego Banku
Centralnego.
2.
Jeeli i tak dugo jak istniej Pastwa Czonkowskie objte derogacj, Europejski Bank Centralny
w odniesieniu do tych Pastw Czonkowskich:
umacnia wspprac midzy krajowymi bankami centralnymi,
umacnia koordynacj polityk pieninych Pastw Czonkowskich, dc do zapewnienia
stabilnoci cen,
nadzoruje funkcjonowanie mechanizmu kursu wymiany walut,
udziela konsultacji w kwestiach, ktre podlegaj kompetencji krajowych bankw centralnych
i wpywaj na stabilno instytucji i rynkw finansowych,
wykonuje dawne funkcje Europejskiego Funduszu Wsppracy Walutowej, ktre zostay
wczeniej przejte przez Europejski Instytut Walutowy.
Artyku 142
Kade Pastwo Czonkowskie objte derogacj traktuje swoj polityk kursow jako przedmiot
wsplnego zainteresowania. Czynic to, Pastwa Czonkowskie uwzgldniaj dowiadczenia
zdobyte dziki wsppracy w ramach mechanizmu kursu wymiany walut.
Artyku 143
1.
W przypadku trudnoci lub powanego zagroenia trudnociami w bilansie patniczym
Pastwa Czonkowskiego objtego derogacj wynikajcych bd z oglnego zachwiania bilansu
patniczego, bd z charakteru walut, jakimi dysponuje, zwaszcza gdy trudnoci te mog narazi
na niebezpieczestwo funkcjonowanie rynku wewntrznego lub realizacj wsplnej polityki
handlowej, Komisja niezwocznie bada sytuacj tego Pastwa, jak rwnie dziaanie, jakie pastwo
to podjo lub moe podj zgodnie z postanowieniami Traktatw, odwoujc si do wszelkich
dostpnych rodkw. Komisja wskazuje rodki, ktrych przyjcie zaleca danemu pastwu.
30.3.2010
PL
C 83/111
Jeli dziaanie podjte przez Pastwo Czonkowskie objte derogacj i rodki sugerowane przez
Komisj nie okazuj si wystarczajce do przezwycienia trudnoci lub zagroe trudnociami,
Komisja zaleca Radzie, po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, przyznanie
wzajemnej pomocy i waciwe jej metody.
Komisja regularnie informuje Rad o sytuacji i jej rozwoju.
2.
Rada przyznaje tak wzajemn pomoc; uchwala dyrektywy lub decyzje okrelajce jej warunki
i szczegy. Wzajemna pomoc moe przyj zwaszcza form:
a) uzgodnionego dziaania w ramach innych organizacji midzynarodowych, do ktrych Pastwa
Czonkowskie objte derogacj mog si zwrci;
b) rodkw niezbdnych do uniknicia zakce w handlu, gdy Pastwo Czonkowskie objte
derogacj, ktre znajduje si w trudnej sytuacji, utrzymuje lub przywraca ograniczenia
ilociowe w stosunku do pastw trzecich;
c) udzielenia ograniczonych kredytw przez inne Pastwa Czonkowskie, z zastrzeeniem ich zgody.
3.
Jeli wzajemna pomoc zalecona przez Komisj nie zostaa przyznana przez Rad lub jeli
przyznana wzajemna pomoc i przyjte rodki s niewystarczajce, Komisja upowania Pastwo
Czonkowskie objte derogacj, ktre znajduje si w trudnej sytuacji, do podjcia rodkw
ochronnych, ktrych warunki i szczegy okrela Komisja.
Takie upowanienie moe zosta odwoane, a powysze warunki i szczegy zmienione przez Rad.
Artyku 144
1.
W przypadku nagego kryzysu w bilansie patniczym i jeli decyzja w rozumieniu artykuu 143
ustp 2 nie zostaje niezwocznie wydana, Pastwo Czonkowskie objte derogacj moe podj,
w charakterze rodkw zapobiegawczych, niezbdne rodki ochronne. rodki te powinny
powodowa jak najmniejsze zakcenia w funkcjonowaniu rynku wewntrznego i nie mog
wykracza poza to, co jest cile konieczne do pokonania powstaych nagle trudnoci.
2.
Komisja i pozostae Pastwa Czonkowskie s informowane o takich rodkach ochronnych
najpniej w chwili ich wejcia w ycie. Komisja moe zaleci Radzie udzielenie wzajemnej pomocy
zgodnie z artykuem 143.
3.
Po wydaniu zalecenia przez Komisj i po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym,
Rada moe zdecydowa, e zainteresowane Pastwo Czonkowskie zmienia, zawiesza lub znosi
powysze rodki ochronne.
C 83/112
PL
30.3.2010
TYTU IX
ZATRUDNIENIE
Artyku 145
Pastwa Czonkowskie i Unia, majc na wzgldzie osignicie celw okrelonych w artykule 3

Traktatu o Unii Europejskiej, dziaaj, zgodnie z niniejszym tytuem, w celu wypracowania
skoordynowanej strategii dla zatrudnienia, a w szczeglnoci na rzecz wspierania wysokiego
poziomu kwalifikacji i wyszkolenia pracownikw i ich zdolnoci do dostosowywania si, oraz
wspierania reagujcych na zmiany gospodarcze rynkw pracy.
Artyku 146
1.
Pastwa Czonkowskie swoimi politykami zatrudnienia przyczyniaj si do osignicia celw
okrelonych w artykule 145 w sposb zgodny z oglnymi kierunkami polityk gospodarczych Pastw
Czonkowskich i Unii, przyjtymi w wykonaniu artykuu 121 ustp 2.
2.
Pastwa Czonkowskie, uwzgldniajc praktyki krajowe zwizane z funkcjami partnerw
spoecznych, uwaaj wspieranie zatrudnienia za przedmiot wsplnego zainteresowania
i koordynuj swoje dziaania w tym wzgldzie w ramach Rady, zgodnie z artykuem 148.
Artyku 147
1.
Unia przyczynia si do urzeczywistnienia wysokiego poziomu zatrudnienia, zachcajc do
wsppracy Pastwa Czonkowskie i, w razie potrzeby, wspierajc i uzupeniajc ich dziaanie.
Czynic to, szanuje ona w peni kompetencje Pastw Czonkowskich w tej dziedzinie.
2.
Cel osignicia wysokiego poziomu zatrudnienia brany jest pod uwag przy definiowaniu
i wykonywaniu polityk i dziaa Unii.
Artyku 148
1.
Rada Europejska bada co roku sytuacj zatrudnienia w Unii i przyjmuje konkluzje w tym
przedmiocie na podstawie wsplnego sprawozdania rocznego Rady i Komisji.
2.
Na podstawie konkluzji Rady Europejskiej, Rada, na wniosek Komisji i po konsultacji
z Parlamentem Europejskim, Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, Komitetem Regionw
i Komitetem ds. Zatrudnienia okrelonym w artykule 150, opracowuje co roku wytyczne, ktre
Pastwa Czonkowskie uwzgldniaj w swoich politykach zatrudnienia. Wytyczne te s zgodne
z oglnymi kierunkami przyjmowanymi w wykonaniu artykuu 121 ustp 2.
30.3.2010
PL
C 83/113
3.
Kade Pastwo Czonkowskie przesya do Rady i Komisji roczne sprawozdanie w sprawie
podstawowych rodkw, jakie przyjo w celu wykonania swej polityki zatrudnienia w wietle
wytycznych okrelonych w ustpie 2.
4.
Na podstawie sprawozda okrelonych w ustpie 3 i po uzyskaniu opinii Komitetu ds.
Zatrudnienia, Rada corocznie analizuje w wietle wytycznych dotyczcych zatrudnienia realizacj
polityk zatrudnienia Pastw Czonkowskich. Rada, stanowic na zalecenie Komisji, moe, jeli
uzna to za waciwe w kontekcie dokonanej analizy, skierowa zalecenia do Pastw Czonkowskich.
5.
Na podstawie wynikw tej analizy Rada i Komisja kieruj do Rady Europejskiej wsplne
sprawozdanie roczne dotyczce sytuacji zatrudnienia w Unii i urzeczywistnienia wytycznych
dotyczcych zatrudnienia.
Artyku 149

z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw, mog przyj rodki zachcajce,
majce sprzyja wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi oraz wspiera ich dziaania
w dziedzinie zatrudnienia poprzez inicjatywy majce na celu rozwijanie wymiany informacji
i najlepszych praktyk, dostarczanie analiz porwnawczych i porad, jak rwnie popieranie
nowatorskiego podejcia i ocenianie dowiadcze, zwaszcza przez odwoanie si do projektw
pilotaowych.
rodki te nie
Czonkowskich.
obejmuj
harmonizacji
przepisw
ustawowych
wykonawczych
Pastw
Artyku 150
Rada, stanowic zwyk wikszoci po konsultacji z Parlamentem Europejskim, ustanawia komitet

ds. zatrudnienia o charakterze doradczym w celu promowania koordynacji midzy Pastwami
Czonkowskimi polityk zatrudnienia i w zakresie rynku pracy. Zadania komitetu to:
ledzenie rozwoju sytuacji zatrudnienia i polityk zatrudnienia w Pastwach Czonkowskich i w
Unii,
bez uszczerbku dla artykuu 240, formuowanie opinii na danie Rady lub Komisji, bd
z inicjatywy wasnej, oraz przyczynianie si do przygotowania dziaa Rady okrelonych
w artykule 148.
W wypenianiu swojego mandatu komitet konsultuje si z partnerami spoecznymi.
Kade Pastwo Czonkowskie i Komisja mianuj po dwch czonkw komitetu.
C 83/114
PL
30.3.2010
TYTU X
POLITYKA SPOECZNA
Artyku 151
Unia i Pastwa Czonkowskie, wiadome podstawowych praw socjalnych wyraonych w Europejskiej

Karcie Spoecznej, podpisanej w Turynie 18 padziernika 1961 roku oraz we Wsplnotowej Karcie
Socjalnych Praw Podstawowych Pracownikw z 1989 roku, maj na celu promowanie zatrudnienia,
popraw warunkw ycia i pracy, tak aby umoliwi ich wyrwnanie z jednoczesnym zachowaniem
postpu, odpowiedni ochron socjaln, dialog midzy partnerami spoecznymi, rozwj zasobw
ludzkich pozwalajcy podnosi i utrzyma poziom zatrudnienia oraz przeciwdziaanie wykluczeniu.
W tym celu Unia i Pastwa Czonkowskie wprowadzaj w ycie rodki, ktre uwzgldniaj
rnorodno praktyk krajowych, w szczeglnoci w dziedzinie stosunkw umownych, jak
rwnie potrzeb utrzymania konkurencyjnoci gospodarki Unii.
Uwaaj one, e taki rozwj bdzie wynika nie tylko z funkcjonowania rynku wewntrznego, ktry
bdzie sprzyja harmonizacji systemw spoecznych, ale te z procedur przewidzianych w Traktatach
oraz ze zblienia przepisw ustawowych, wykonawczych i administracyjnych.
Artyku 152
Unia uznaje i wspiera rol partnerw spoecznych na swoim poziomie, uwzgldniajc rnorodno
systemw krajowych. Uatwia ona dialog midzy nimi, szanujc ich autonomi.
Trjstronny szczyt spoeczny do spraw wzrostu i zatrudnienia przyczynia si do dialogu
spoecznego.
Artyku 153
1.
Majc na wzgldzie urzeczywistnienie celw okrelonych w artykule 151, Unia wspiera
i uzupenia dziaania Pastw Czonkowskich w nastpujcych dziedzinach:
a) polepszania w szczeglnoci rodowiska pracy w celu ochrony zdrowia i bezpieczestwa
pracownikw;
b) warunkw pracy;
c) zabezpieczenia spoecznego i ochrony socjalnej pracownikw;
d) ochrony pracownikw w przypadku wypowiedzenia umowy o prac;
e) informacji i konsultacji z pracownikami;
30.3.2010
PL
f) reprezentacji i obrony zbiorowej interesw

wspzarzdzania, z zastrzeeniem ustpu 5;
pracownikw
C 83/115
pracodawcw,
tym
g) warunkw zatrudnienia obywateli pastw trzecich legalnie przebywajcych na terytorium Unii;

h) integracji osb wykluczonych z rynku pracy, bez uszczerbku dla artykuu 166;
i) rwnoci mczyzn i kobiet w odniesieniu do ich szans na rynku pracy i traktowania w pracy;
j) zwalczania wykluczenia spoecznego;
k) modernizacji systemw ochrony socjalnej, bez uszczerbku dla litery c).
2.
W tym celu Parlament Europejski i Rada:
a) mog przyj rodki w celu zachcania do wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi

w drodze inicjatyw zmierzajcych do pogbiania wiedzy, rozwijania wymiany informacji
i najlepszych praktyk, wspierania podej nowatorskich oraz oceny dowiadcze,
Czonkowskich;
b) mog przyj, w dziedzinach okrelonych w ustpie 1 litery a)i), w drodze dyrektyw, minimalne
wymagania stopniowo wprowadzane w ycie, z uwzgldnieniem warunkw i norm technicznych
istniejcych w kadym z Pastw Czonkowskich. Dyrektywy te unikaj nakadania
administracyjnych, finansowych i prawnych ogranicze, ktre utrudniayby tworzenie
i rozwijanie maych i rednich przedsibiorstw.
Parlament Europejski i Rada stanowi zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz po konsultacji
z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw.
W dziedzinach, o ktrych mowa w ustpie 1 litery c), d), f) i g), Rada stanowi jednomylnie zgodnie
ze specjaln procedur ustawodawcz, po konsultacji z Parlamentem Europejskim i wymienionymi
wyej Komitetami.
Rada, stanowic jednomylnie na wniosek Komisji, po konsultacji z Parlamentem Europejskim, moe
zadecydowa o stosowaniu do ustpu 1 litery d), f) i g) zwykej procedury ustawodawczej.
3.
Pastwo Czonkowskie moe powierzy partnerom spoecznym, na ich wsplne danie,
wykonanie dyrektyw przyjtych w zastosowaniu ustpu 2 lub, w stosownych przypadkach,
wykonanie decyzji Rady przyjtej zgodnie z artykuem 155.
W tym przypadku dane Pastwo Czonkowskie, bdc zobowizanym do przedsiwzicia wszelkich
rodkw pozwalajcych mu w kadej chwili na zagwarantowanie realizacji celw dyrektywy lub
decyzji, zapewnia, e najpniej w dniu, w ktrym dyrektywa lub decyzja powinna by
przetransponowana lub wykonana, partnerzy spoeczni przyjli niezbdne rodki w drodze
porozumienia.
C 83/116
4.
PL
30.3.2010
Przepisy uchwalone na mocy niniejszego artykuu:
nie naruszaj prawa Pastw Czonkowskich do okrelenia podstawowych zasad ich systemw
zabezpieczenia spoecznego i nie mog znaczco wpywa na rwnowag finansow tych
systemw,
nie stanowi przeszkody dla Pastwa Czonkowskiego w utrzymywaniu lub ustanawianiu
bardziej rygorystycznych rodkw ochronnych zgodnych z Traktatami.
5.
Postanowienia niniejszego artykuu nie maj zastosowania do wynagrodze ani do prawa
zrzeszania si, ani do prawa strajku, ani do prawa lokautu.
Artyku 154
1.
Komisja ma zadanie popierania konsultacji midzy partnerami spoecznymi na poziomie Unii
i podejmuje wszelkie waciwe rodki w celu uatwienia ich dialogu, zapewniajc stronom
zrwnowaone wsparcie.
2.
W tym celu Komisja, przed przedstawieniem wnioskw w dziedzinie polityki spoecznej,
konsultuje si z partnerami spoecznymi w sprawie moliwego kierunku dziaania Unii.
3.
Jeli Komisja po przeprowadzeniu tej konsultacji uzna, e dziaanie Unii jest podane,
konsultuje si z partnerami spoecznymi w sprawie treci rozwaanego wniosku. Partnerzy
spoeczni przesyaj do Komisji opini lub, w odpowiednim przypadku, zalecenie.
4.
Przy okazji konsultacji, o ktrych mowa w ustpach 2 i 3, partnerzy spoeczni mog
informowa Komisj o swojej woli rozpoczcia procesu przewidzianego w artykule 155. Czas
trwania tego procesu nie moe przekracza dziewiciu miesicy, chyba e partnerzy spoeczni
i Komisja wsplnie zadecyduj o jego przedueniu.
Artyku 155
1.
Dialog midzy partnerami spoecznymi na poziomie Unii moe prowadzi, jeli oni sobie tego
ycz, do nawizania stosunkw umownych, w tym umw zbiorowych.
2.
Wykonywanie umw zbiorowych zawartych na poziomie Unii odbywa si bd zgodnie
z procedurami i praktykami waciwymi dla partnerw spoecznych i Pastw Czonkowskich,
bd, w dziedzinach podlegajcych artykuowi 153, na wsplne danie stron-sygnatariuszy,
w drodze decyzji Rady na wniosek Komisji. Parlament Europejski jest informowany.
Rada stanowi jednomylnie, gdy dana umowa zawiera jedno lub wicej postanowie dotyczcych
jednej z dziedzin, w ktrych zgodnie z artykuem 153 ustp 2 wymagana jest jednomylno.
30.3.2010
PL
C 83/117
Artyku 156
Majc na wzgldzie osignicie celw okrelonych w artykule 151 i bez uszczerbku dla innych
postanowie Traktatw, Komisja zachca do wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi oraz
uatwia koordynacj ich dziaa we wszystkich dziedzinach polityki spoecznej w ramach niniejszego
rozdziau, a zwaszcza w sferach dotyczcych:
zatrudnienia,
prawa pracy i warunkw pracy,
ksztacenia i doskonalenia zawodowego,
zabezpieczenia spoecznego,
ochrony przed wypadkami i chorobami zawodowymi,
higieny pracy,
prawa zrzeszania si w zwizki zawodowe i rokowa zbiorowych midzy pracodawcami
i pracownikami.
W tym celu Komisja dziaa w cisym kontakcie z Pastwami Czonkowskimi, przeprowadzajc
badania, wydajc opinie i organizujc konsultacje zarwno w sprawie problemw pojawiajcych
si na poziomie krajowym, jak i tych, ktre interesuj organizacje midzynarodowe,
w szczeglnoci poprzez inicjatywy majce na celu okrelenie wytycznych i wskanikw,
organizowanie wymiany najlepszych praktyk i przygotowanie elementw niezbdnych dla
prowadzenia okresowego nadzoru i oceny. Parlament Europejski jest w peni informowany.
Przed wydaniem opinii przewidzianych niniejszym artykuem Komisja konsultuje si z Komitetem
Ekonomiczno-Spoecznym.
Artyku 157
1.
Kade Pastwo Czonkowskie zapewnia stosowanie zasady rwnoci wynagrodze dla
pracownikw pci mskiej i eskiej za tak sam prac lub prac takiej samej wartoci.
2.
Do celw niniejszego artykuu przez wynagrodzenie rozumie si zwyk podstawow lub
minimaln pac albo uposaenie oraz wszystkie inne korzyci w gotwce lub w naturze,
otrzymywane przez pracownika bezporednio lub porednio, z racji zatrudnienia, od pracodawcy.
Rwno wynagrodzenia bez dyskryminacji ze wzgldu na pe oznacza, e:
a) wynagrodzenie przyznane za tak sam prac na akord jest okrelane na podstawie takiej samej
jednostki miary;
C 83/118
PL
30.3.2010
b) wynagrodzenie za prac na czas jest takie samo na tym samym stanowisku.

3.
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, przyjmuj rodki zmierzajce do zapewnienia
stosowania zasady rwnoci szans i rwnoci traktowania mczyzn i kobiet w dziedzinie
zatrudnienia i pracy, w tym zasad rwnoci wynagrodze za tak sam prac lub prac takiej
samej wartoci.
4.
W celu zapewnienia penej rwnoci midzy mczyznami i kobietami w yciu zawodowym
zasada rwnoci traktowania nie stanowi przeszkody dla Pastwa Czonkowskiego w utrzymaniu lub
przyjmowaniu rodkw przewidujcych specyficzne korzyci, zmierzajce do uatwienia
wykonywania dziaalnoci zawodowej przez osoby pci niedostatecznie reprezentowanej bd
zapobiegania niekorzystnym sytuacjom w karierze zawodowej i ich kompensowania.
Artyku 158
Pastwa Czonkowskie dokadaj stara, aby utrzyma istniejc rwnowano systemw patnych
urlopw.
Artyku 159
Komisja opracowuje co roku sprawozdanie w sprawie postpw w osiganiu celw okrelonych

w artykule 151, w tym sytuacji demograficznej w Unii. Przesya ona to sprawozdanie do
Parlamentu Europejskiego, Rady i Komitetu Ekonomiczno-Spoecznego.
Artyku 160
Rada, stanowic zwyk wikszoci po konsultacji z Parlamentem Europejskim, ustanawia komitet

ds. ochrony socjalnej o charakterze doradczym, celem wspierania wsppracy w dziedzinie polityk
ochrony socjalnej midzy Pastwami Czonkowskimi oraz z Komisj. Zadania komitetu to:
ledzenie sytuacji spoecznej i rozwoju ochrony socjalnej w Pastwach Czonkowskich i w Unii;
wspieranie wymiany informacji, dowiadczenia i dobrych praktyk midzy Pastwami
Czonkowskimi oraz z Komisj;
opracowywanie sprawozda, formuowanie opinii lub podejmowanie innych prac w ramach
swoich kompetencji, na danie Rady lub Komisji, bd z inicjatywy wasnej, bez uszczerbku
dla artykuu 240.
W wypenianiu swojego mandatu komitet nawizuje odpowiednie kontakty z partnerami
spoecznymi.
30.3.2010
PL
C 83/119
Kade Pastwo Czonkowskie i Komisja mianuj po dwch czonkw komitetu.
Artyku 161
Komisja wcza do swojego sprawozdania rocznego dla Parlamentu Europejskiego oddzielny rozdzia
dotyczcy rozwoju sytuacji spoecznej w Unii.
Parlament Europejski moe wezwa Komisj do opracowania sprawozda w sprawie poszczeglnych

problemw dotyczcych warunkw spoecznych.
TYTU XI
EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOECZNY
Artyku 162
W celu poprawy moliwoci zatrudniania pracownikw w ramach rynku wewntrznego

i przyczyniania si w ten sposb do podniesienia poziomu ycia, ustanawia si zgodnie
z poniszymi postanowieniami Europejski Fundusz Spoeczny; dy on do uatwienia zatrudniania
pracownikw i zwikszania ich mobilnoci geograficznej i zawodowej wewntrz Unii, jak rwnie do
uatwienia im dostosowania si do zmian w przemyle i systemach produkcyjnych, zwaszcza przez
ksztacenie zawodowe i przekwalifikowanie.
Artyku 163
Funduszem zarzdza Komisja.
Przy wykonywaniu tego zadania Komisj wspomaga komitet zoony z przedstawicieli rzdw,
zwizkw zawodowych i organizacji pracodawcw, ktremu przewodniczy czonek Komisji.
Artyku 164

z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym oraz Komitetem Regionw, przyjmuj rozporzdzenia
wykonawcze dotyczce Europejskiego Funduszu Spoecznego.
C 83/120
PL
30.3.2010
TYTU XII
EDUKACJA, KSZTACENIE ZAWODOWE, MODZIE I SPORT
Artyku 165
1.
Unia przyczynia si do rozwoju edukacji o wysokiej jakoci, poprzez zachcanie do wsppracy
midzy Pastwami Czonkowskimi oraz, jeli jest to niezbdne, poprzez wspieranie i uzupenianie
ich dziaalnoci, w peni szanujc odpowiedzialno Pastw Czonkowskich za tre nauczania
i organizacj systemw edukacyjnych, jak rwnie ich rnorodno kulturow i jzykow.
Unia przyczynia si do wspierania europejskich przedsiwzi w zakresie sportu, uwzgldniajc jego
szczeglny charakter, jego struktury oparte na zasadzie dobrowolnoci oraz uwzgldniajc jego
funkcj spoeczn i edukacyjn.
2.
Dziaanie Unii zmierza do:
rozwoju wymiaru europejskiego w edukacji, zwaszcza przez nauczanie i upowszechnianie

jzykw Pastw Czonkowskich,
sprzyjania mobilnoci studentw i nauczycieli, midzy innymi poprzez zachcanie do
akademickiego uznawania dyplomw i okresw studiw,
promowania wsppracy midzy instytucjami edukacyjnymi,
rozwoju wymiany informacji i dowiadcze w kwestiach wsplnych dla systemw edukacyjnych
Pastw Czonkowskich,
sprzyjania rozwojowi wymiany modziey i wymiany instruktorw spoeczno-owiatowych,
a take zachcania modziey do uczestnictwa w demokratycznym yciu Europy,
popierania rozwoju ksztacenia na odlego,
rozwoju europejskiego wymiaru sportu, przez popieranie uczciwoci i dostpnoci we
wspzawodnictwie sportowym oraz wsppracy midzy podmiotami odpowiedzialnymi za
sport, jak rwnie przez ochron integralnoci fizycznej i psychicznej sportowcw,
w szczeglnoci tych najmodszych.
3.
Unia i Pastwa Czonkowskie sprzyjaj wsppracy z pastwami trzecimi oraz z organizacjami
midzynarodowymi waciwymi w dziedzinie edukacji i sportu, zwaszcza z Rad Europy.
4.
Aby przyczyni si do osignicia celw okrelonych w niniejszym artykule:

konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw, przyjmuj rodki
zachcajce, z wyczeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisw ustawowych i wykonawczych
Pastw Czonkowskich;
30.3.2010
PL
C 83/121
Rada przyjmuje zalecenia, stanowic na wniosek Komisji.

Artyku 166
1.
Unia urzeczywistnia polityk ksztacenia zawodowego, ktra wspiera i uzupenia dziaanie
Pastw Czonkowskich, w peni szanujc odpowiedzialno Pastw Czonkowskich za tre
i organizacj ksztacenia zawodowego.
2.
uatwienia przystosowania si do zmian w przemyle, zwaszcza przez ksztacenie zawodowe

i przekwalifikowanie,
poprawy ksztacenia zawodowego wstpnego i ustawicznego w celu uatwienia integracji
zawodowej i reintegracji z rynkiem pracy,
uatwienia dostpu do ksztacenia zawodowego i sprzyjania mobilnoci instruktorw
i ksztaccych si, a zwaszcza modziey,
pobudzania wsppracy w dziedzinie ksztacenia midzy instytucjami edukacyjnymi lub
ksztacenia zawodowego a przedsibiorstwami,
rozwoju wymiany informacji i dowiadcze w kwestiach wsplnych dla systemw ksztacenia
Pastw Czonkowskich.
3.
Unia i Pastwa Czonkowskie sprzyjaj wsppracy z pastwami trzecimi i organizacjami
midzynarodowymi waciwymi w dziedzinie ksztacenia zawodowego.
4.
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw, przyjmuj rodki
przyczyniajce si do osignicia celw okrelonych w niniejszym artykule, z wyczeniem
jakiejkolwiek harmonizacji przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich. Rada
przyjmuje take na wniosek Komisji zalecenia.
TYTU XIII
KULTURA
Artyku 167
1.
Unia przyczynia si do rozkwitu kultur Pastw Czonkowskich, w poszanowaniu ich
rnorodnoci narodowej i regionalnej, rwnoczenie podkrelajc znaczenie wsplnego dziedzictwa
kulturowego.
C 83/122
PL
30.3.2010
2.
Dziaanie Unii zmierza do zachcania do wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi oraz,
jeli to niezbdne, do wspierania i uzupeniania ich dziaa w nastpujcych dziedzinach:
pogbiania wiedzy oraz upowszechniania kultury i historii narodw europejskich,
zachowania i ochrony dziedzictwa kulturowego o znaczeniu europejskim,
niehandlowej wymiany kulturalnej,
twrczoci artystycznej i literackiej, wcznie z sektorem audiowizualnym.
3.
Unia i Pastwa Czonkowskie sprzyjaj wsppracy z pastwami trzecimi oraz z organizacjami
midzynarodowymi waciwymi w dziedzinie kultury, zwaszcza z Rad Europy.
4.
Unia uwzgldnia aspekty kulturalne w swoim dziaaniu na podstawie innych postanowie
Traktatw, zwaszcza w celu poszanowania i popierania rnorodnoci jej kultur.
5.
Aby przyczyni si do osignicia celw okrelonych w niniejszym artykule:

konsultacji z Komitetem Regionw, przyjmuj rodki zachcajce, z wyczeniem jakiejkolwiek
harmonizacji przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich,
Rada wydaje zalecenia na wniosek Komisji.
TYTU XIV
ZDROWIE PUBLICZNE
Artyku 168
1.
Przy okrelaniu i urzeczywistnianiu wszystkich polityk i dziaa Unii zapewnia si wysoki
poziom ochrony zdrowia ludzkiego.
Dziaanie Unii, ktre uzupenia polityki krajowe, nakierowane jest na popraw zdrowia publicznego,
zapobieganie chorobom i dolegliwociom ludzkim oraz usuwanie rde zagroe dla zdrowia
fizycznego i psychicznego. Dziaanie to obejmuje zwalczanie epidemii, poprzez wspieranie bada
nad ich przyczynami, sposobami ich rozprzestrzeniania si oraz zapobiegania im, jak rwnie
informacji i edukacji zdrowotnej, a take monitorowanie powanych transgranicznych zagroe
dla zdrowia, wczesne ostrzeganie w przypadku takich zagroe oraz ich zwalczanie.
Unia uzupenia dziaanie Pastw Czonkowskich w celu zmniejszenia szkodliwych dla zdrowia
skutkw narkomanii, wcznie z informacj i profilaktyk.
30.3.2010
PL
C 83/123
2.
Unia zachca do wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi w dziedzinach okrelonych
w niniejszym artykule oraz, jeli to konieczne, wspiera ich dziaania. Unia zachca w szczeglnoci
do wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi w celu zwikszenia komplementarnoci ich usug
zdrowotnych w regionach przygranicznych.
Pastwa Czonkowskie, w powizaniu z Komisj, koordynuj midzy sob wasne polityki
i programy w dziedzinach okrelonych w ustpie 1. Komisja moe podj, w cisym kontakcie
z Pastwami Czonkowskimi, kad uyteczn inicjatyw w celu wsparcia tej koordynacji,
w szczeglnoci inicjatywy majce na celu okrelenie wytycznych i wskanikw, organizowanie
wymiany najlepszych praktyk i przygotowanie elementw niezbdnych dla prowadzenia
okresowego nadzoru i oceny. Parlament Europejski jest w peni informowany.
3.
Unia i Pastwa Czonkowskie sprzyjaj wsppracy z pastwami trzecimi i organizacjami
midzynarodowymi waciwymi w dziedzinie zdrowia publicznego.
4.
Na zasadzie odstpstwa od artykuu 2 ustp 5 i artykuu 6 litera a) oraz zgodnie z artykuem 4
ustp 2 litera k), Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz
i po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym oraz Komitetem Regionw, przyczyniaj si
do osignicia celw okrelonych w niniejszym artykule, przyjmujc, w celu stawienia czoa
wsplnym zagadnieniom zwizanym z bezpieczestwem:
a) rodki ustanawiajce wysokie standardy jakoci i bezpieczestwa organw i substancji
pochodzenia ludzkiego, krwi i pochodnych krwi; rodki te nie stanowi przeszkody dla
Pastwa Czonkowskiego w utrzymaniu lub ustanawianiu bardziej rygorystycznych rodkw
ochronnych;
b) rodki w dziedzinach weterynaryjnej i fitosanitarnej, majce bezporednio na celu ochron
zdrowia publicznego;
c) rodki ustanawiajce wysokie standardy jakoci i bezpieczestwa produktw leczniczych
i wyrobw medycznych.
5.
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw, mog rwnie
ustanowi rodki zachcajce, zmierzajce do ochrony i poprawy zdrowia ludzkiego,
w szczeglnoci zwalczania epidemii transgranicznych, rodki dotyczce monitorowania
powanych transgranicznych zagroe dla zdrowia, wczesnego ostrzegania w przypadku takich
zagroe oraz ich zwalczania, jak rwnie rodki, ktrych bezporednim celem jest ochrona
zdrowia publicznego w zwizku z tytoniem i naduywaniem alkoholu, z wyczeniem
jakiejkolwiek harmonizacji przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich.
6.
Rada, na wniosek Komisji, moe rwnie przyj zalecenia suce osigniciu celw
okrelonych w tym artykule.
7.
Dziaania Unii s prowadzone w poszanowaniu obowizkw Pastw Czonkowskich
w zakresie okrelania ich polityki dotyczcej zdrowia, jak rwnie organizacji i wiadczenia usug
zdrowotnych i opieki medycznej. Obowizki Pastw Czonkowskich obejmuj zarzdzanie usugami
C 83/124
PL
30.3.2010
zdrowotnymi i opiek medyczn, jak rwnie podzia przeznaczonych na nie zasobw. rodki,
o ktrych mowa w ustpie 4 litera a), nie naruszaj przepisw krajowych dotyczcych oddawania
organw i krwi lub ich wykorzystywania do celw medycznych.
TYTU XV
OCHRONA KONSUMENTW
Artyku 169
1.
Dc do
konsumentw,
gospodarczych
i organizowania
2.
popierania interesw konsumentw i zapewnienia wysokiego poziomu ochrony

Unia przyczynia si do ochrony zdrowia, bezpieczestwa i interesw
konsumentw, jak rwnie wspierania ich prawa do informacji, edukacji
si w celu zachowania ich interesw.
Unia przyczynia si do osignicia celw okrelonych w ustpie 1 poprzez:
a) rodki, ktre przyjmuje na podstawie artykuu 114 w ramach urzeczywistniania rynku

wewntrznego;
b) rodki, ktre wspieraj, uzupeniaj i nadzoruj polityk prowadzon przez Pastwa
Czonkowskie.
3.
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, przyjmuj rodki okrelone w ustpie 2 litera b).
4.
rodki przyjte na podstawie ustpu 3 nie stanowi przeszkody dla Pastwa Czonkowskiego
w utrzymaniu lub ustanawianiu bardziej rygorystycznych rodkw ochronnych. rodki te musz by
zgodne z Traktatami. S one notyfikowane Komisji.
TYTU XVI
SIECI TRANSEUROPEJSKIE
Artyku 170
1.
Aby pomc osign cele okrelone w artykuach 26 i 174 oraz umoliwi obywatelom Unii,
podmiotom gospodarczym, wsplnotom regionalnym i lokalnym pene czerpanie korzyci
z ustanowienia obszaru bez granic wewntrznych, Unia przyczynia si do ustanowienia i rozwoju
sieci transeuropejskich w infrastrukturach transportu, telekomunikacji i energetyki.
30.3.2010
PL
C 83/125
2.
W ramach systemu otwartych i konkurencyjnych rynkw dziaanie Unii zmierza do sprzyjania
wzajemnym poczeniom oraz interoperacyjnoci sieci krajowych, jak rwnie dostpowi do tych
sieci. Uwzgldnia ona w szczeglnoci potrzeb czenia wysp, regionw zamknitych
i peryferyjnych z centralnymi regionami Unii.
Artyku 171
1.
Aby osign cele okrelone w artykule 170, Unia:
ustanawia zbir wytycznych obejmujcych cele, priorytety i oglne kierunki dziaa

przewidzianych w dziedzinie sieci transeuropejskich; wytyczne te wskazuj projekty bdce
przedmiotem wsplnego zainteresowania,
urzeczywistnia kady rodek, ktry moe si okaza niezbdny do zapewnienia wspdziaania
midzy sieciami, w szczeglnoci w dziedzinie normalizacji technicznej,
moe wspiera projekty bdce przedmiotem wsplnego zainteresowania, popierane przez
Pastwa Czonkowskie, a wskazane w ramach wytycznych okrelonych w tiret pierwszym,
w szczeglnoci poprzez analizy moliwoci wykonania, gwarancje kredytowe lub bonifikaty
oprocentowania; Unia moe si rwnie przyczynia do finansowania, za porednictwem
Funduszu Spjnoci utworzonego zgodnie z artykuem 177, poszczeglnych projektw
w Pastwach Czonkowskich w dziedzinie infrastruktury transportu.
Dziaania Unii bior pod uwag potencjaln efektywno gospodarcz projektw.
2.
Pastwa Czonkowskie, w powizaniu z Komisj, koordynuj midzy sob polityki prowadzone
na poziomie krajowym, ktre mog mie znaczcy wpyw na realizacj celw okrelonych
w artykule 170. Komisja moe podj, w cisej wsppracy z Pastwami Czonkowskimi, kad
uyteczn inicjatyw w celu wsparcia tej koordynacji.
3.
Unia moe zadecydowa o wsppracy z pastwami trzecimi w celu wsparcia projektw
bdcych przedmiotem wsplnego zainteresowania oraz zapewnienia wspdziaania midzy
sieciami.
Artyku 172
Wytyczne i inne rodki okrelone w artykule 171 ustp 1 s przyjmowane przez Parlament
Europejski i Rad, stanowice zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po konsultacji
z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym oraz Komitetem Regionw.
Wytyczne i projekty bdce przedmiotem wsplnego zainteresowania, ktre dotycz terytorium
jakiego Pastwa Czonkowskiego, wymagaj zgody tego Pastwa.
C 83/126
PL
30.3.2010
TYTU XVII
PRZEMYS
Artyku 173
1.
Unia i Pastwa Czonkowskie czuwaj nad zapewnieniem warunkw niezbdnych dla
konkurencyjnoci przemysu Unii.
W tym celu, zgodnie z systemem wolnych i konkurencyjnych rynkw, ich dziaania zmierzaj do:
przyspieszenia dostosowania przemysu do zmian strukturalnych,
wspierania rodowiska sprzyjajcego inicjatywom i rozwojowi przedsibiorstw w caej Unii,
a zwaszcza maych i rednich przedsibiorstw,
wspierania rodowiska sprzyjajcego wsppracy midzy przedsibiorstwami,
sprzyjania lepszemu wykorzystaniu potencjau przemysowego polityk innowacyjnych, bada
i rozwoju technologicznego.
2.
Pastwa Czonkowskie, w powizaniu z Komisj, konsultuj si wzajemnie oraz, w miar
potrzeby, koordynuj swoje dziaania. Komisja moe podj kad uyteczn inicjatyw w celu
wsparcia tej koordynacji, w szczeglnoci inicjatywy majce na celu okrelenie wytycznych
i wskanikw, organizowanie wymiany najlepszych praktyk i przygotowanie elementw
niezbdnych dla prowadzenia okresowego nadzoru i oceny. Parlament Europejski jest w peni
informowany.
3.
Unia przyczynia si do osigania celw okrelonych w ustpie 1 przez polityki i dziaania,
ktre prowadzi na podstawie innych postanowie Traktatw. Parlament Europejski i Rada, stanowic
zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz oraz po konsultacji z Komitetem EkonomicznoSpoecznym, mog zadecydowa o szczeglnych rodkach przeznaczonych na wsparcie dziaa
podjtych w Pastwach Czonkowskich, sucych osigniciu celw okrelonych w ustpie 1,
Czonkowskich.
Niniejszy tytu nie stanowi podstawy do wprowadzenia przez Uni jakiegokolwiek rodka, ktry
mgby prowadzi do zakcenia konkurencji, bd ktry zawiera przepisy podatkowe lub przepisy
odnoszce si do praw i interesw pracownikw najemnych.
30.3.2010
PL
C 83/127
TYTU XVIII
SPJNO GOSPODARCZA, SPOECZNA I TERYTORIALNA
Artyku 174
W celu wspierania harmonijnego rozwoju caej Unii rozwija ona i prowadzi dziaania suce
wzmocnieniu jej spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej.
W szczeglnoci Unia zmierza do zmniejszenia dysproporcji w poziomach rozwoju rnych
regionw oraz zacofania regionw najmniej uprzywilejowanych.
Wrd regionw, o ktrych mowa, szczegln uwag powica si obszarom wiejskim, obszarom
podlegajcym przemianom przemysowym i regionom, ktre cierpi na skutek powanych i trwaych
niekorzystnych warunkw przyrodniczych lub demograficznych, takim jak najbardziej na pnoc
wysunite regiony o bardzo niskiej gstoci zaludnienia oraz regiony wyspiarskie, transgraniczne
i grskie.
Artyku 175
Pastwa Czonkowskie prowadz swoje polityki gospodarcze i koordynuj je w taki sposb, aby
osign take cele okrelone w artykule 174. Przy formuowaniu i urzeczywistnianiu polityk
i dziaa Unii oraz przy urzeczywistnianiu rynku wewntrznego bierze si pod uwag cele
okrelone w artykule 174 i przyczynia si do ich realizacji. Unia wspiera take osiganie tych
celw przez dziaania, ktre podejmuje za porednictwem funduszy strukturalnych (Europejskiego
Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej Sekcja Orientacji, Europejskiego Funduszu Spoecznego,
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego), Europejskiego Banku Inwestycyjnego oraz innych
istniejcych instrumentw finansowych.
Co trzy lata Komisja przedstawia Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Komitetowi EkonomicznoSpoecznemu i Komitetowi Regionw sprawozdanie w sprawie postpw w urzeczywistnianiu
spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej oraz w sprawie sposobu, w jaki rne rodki
przewidziane w niniejszym artykule przyczyniy si do tego. Sprawozdanie to zawiera,
w odpowiednim przypadku, stosowne propozycje.
Jeli dziaania szczeglne oka si niezbdne poza funduszami i bez uszczerbku dla rodkw
przyjtych w ramach innych polityk Unii, dziaania takie mog by przyjmowane przez Parlament
Europejski i Rad, stanowice zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po konsultacji
z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym oraz Komitetem Regionw.
Artyku 176
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego ma na celu przyczynianie si do korygowania

podstawowych dysproporcji regionalnych w Unii poprzez udzia w rozwoju i dostosowaniu
strukturalnym regionw opnionych w rozwoju oraz w przeksztacaniu upadajcych regionw
przemysowych.
C 83/128
PL
30.3.2010
Artyku 177
Bez uszczerbku dla artykuu 178, Parlament Europejski i Rada, stanowic w drodze rozporzdze
zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym
oraz Komitetem Regionw, okrelaj zadania, cele priorytetowe oraz organizacj funduszy
strukturalnych, co moe obejmowa grupowanie funduszy. Wedug tej samej procedury okrelane
s rwnie oglne zasady majce do nich zastosowanie, jak rwnie przepisy niezbdne do
zapewnienia ich skutecznoci oraz koordynacji funduszy midzy sob i z innymi istniejcymi
instrumentami finansowymi.
Fundusz Spjnoci, utworzony zgodnie z t sam procedur, wspiera finansowo projekty
w dziedzinach rodowiska i sieci transeuropejskich w zakresie infrastruktury transportowej.
Artyku 178
Rozporzdzenia wykonawcze dotyczce Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego s

podejmowane przez Parlament Europejski i Rad, stanowice zgodnie ze zwyk procedur
ustawodawcz i po konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym oraz Komitetem Regionw.
W odniesieniu do Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej Sekcja Orientacji oraz
Europejskiego Funduszu Spoecznego stosuj si w dalszym cigu odpowiednio artykuy 43 i 164.
TYTU XIX
BADANIA I ROZWJ TECHNOLOGICZNY ORAZ PRZESTRZE KOSMICZNA
Artyku 179
1.
Unia ma na celu wzmacnianie swojej bazy naukowej i technologicznej przez utworzenie
europejskiej przestrzeni badawczej, w ktrej naukowcy, wiedza naukowa i technologie podlegaj
swobodnej wymianie, oraz sprzyjanie rozwojowi swojej konkurencyjnoci, take w przemyle,
a take promowanie dziaalnoci badawczej uznanej za niezbdn na mocy innych rozdziaw
Traktatw.
2.
W tym celu sprzyja ona przedsibiorstwom, w tym maym i rednim przedsibiorstwom,
orodkom badawczym i uniwersytetom w ich wysikach badawczych i rozwoju technologicznym
wysokiej jakoci; wspiera ich wysiki w zakresie wzajemnej wsppracy, zmierzajc w szczeglnoci
do umoliwienia naukowcom swobodnej wsppracy ponad granicami, a przedsibiorstwom
penego wykorzystania potencjau rynku wewntrznego, zwaszcza poprzez otwarcie krajowych
rynkw zamwie publicznych, okrelanie wsplnych norm i usuwanie przeszkd prawnych
i fiskalnych tej wsppracy.
30.3.2010
PL
C 83/129
3.
O wszelkich dziaaniach Unii podejmowanych na podstawie Traktatw w zakresie bada
i rozwoju technologicznego, w tym o projektach demonstracyjnych, decyduje si oraz
urzeczywistnia si je zgodnie z postanowieniami niniejszego tytuu.
Artyku 180
W deniu do osignicia tych celw Unia prowadzi nastpujce dziaania, ktre stanowi
uzupenienie dziaa podejmowanych przez Pastwa Czonkowskie:
a) wykonywanie programw bada, rozwoju technologicznego i demonstracyjnych, wraz
z promowaniem wsppracy z przedsibiorstwami, orodkami badawczymi i uniwersytetami
oraz midzy nimi;
b) popieranie wsppracy w dziedzinie unijnych bada, rozwoju technologicznego i demonstracji
z pastwami trzecimi i organizacjami midzynarodowymi;
c) upowszechnianie i optymalizacj wynikw dziaa w dziedzinie unijnych bada, rozwoju
technologicznego i demonstracji;
d) popieranie ksztacenia i mobilnoci naukowcw w Unii.
Artyku 181
1.
Unia i Pastwa Czonkowskie koordynuj swoje dziaania w zakresie bada i rozwoju
technologicznego, tak aby zapewni wzajemn spjno polityk krajowych i polityki Unii.
2.
W cisej wsppracy z Pastwami Czonkowskimi Komisja moe podj kad uyteczn
inicjatyw w celu wsparcia koordynacji okrelonej w ustpie 1, w szczeglnoci inicjatywy majce
na celu okrelenie wytycznych i wskanikw, organizowanie wymiany najlepszych praktyk
i przygotowanie elementw niezbdnych dla prowadzenia okresowego nadzoru i oceny. Parlament
Europejski jest w peni informowany.
Artyku 182
1.
Wieloletni program ramowy okrelajcy wszystkie dziaania Unii jest uchwalany przez
Parlament Europejski i Rad, stanowice zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, po
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym.
Program ramowy:
ustala naukowe i technologiczne cele, ktre maj by osignite przez dziaania przewidziane
w artykule 180 oraz priorytety, ktre si z nimi wi,
C 83/130
PL
30.3.2010
wskazuje oglne kierunki tych dziaa,

ustala ogln maksymaln kwot oraz szczegowe zasady wspuczestnictwa finansowego Unii
w programie ramowym, jak rwnie odpowiednie udziay w kadym z przewidywanych dziaa.
2.
Program ramowy jest dostosowywany lub uzupeniany w zalenoci od rozwoju sytuacji.
3.
Program ramowy jest urzeczywistniany poprzez programy szczegowe przygotowywane
w ramach kadego dziaania. Kady program szczegowy okrela szczegowe zasady jego
realizacji, ustala czas jego trwania i przewiduje rodki uznane za niezbdne. Suma kwot uznanych
za niezbdne, ustalona przez programy szczegowe, nie moe przekroczy oglnej maksymalnej
kwoty ustalonej dla programu ramowego i dla kadego dziaania.
4.
Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po konsultacji z Parlamentem
Europejskim oraz Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, uchwala programy szczegowe.
5.
Jako uzupenienie dziaa przewidzianych w wieloletnim programie ramowym, Parlament
Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po konsultacji
z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, ustanawiaj rodki niezbdne do realizacji europejskiej
przestrzeni badawczej.
Artyku 183
W celu urzeczywistnienia wieloletniego programu ramowego Unia:

okrela zasady uczestnictwa przedsibiorstw, orodkw badawczych i uniwersytetw,
okrela zasady dotyczce upowszechniania wynikw bada.
Artyku 184
Przy urzeczywistnianiu wieloletniego programu ramowego mog zosta podjte decyzje

o programach uzupeniajcych, w ktrych uczestnicz tylko niektre Pastwa Czonkowskie, ktre
je finansuj, z zastrzeeniem ewentualnego wspuczestnictwa Unii.
Unia uchwala zasady majce zastosowanie do programw uzupeniajcych, zwaszcza w odniesieniu
do upowszechniania wiedzy i dostpu innych Pastw Czonkowskich.
30.3.2010
PL
C 83/131
Artyku 185
Przy urzeczywistnianiu wieloletniego programu ramowego Unia moe przewidzie, za zgod

zainteresowanych Pastw Czonkowskich, udzia w programach badawczych i rozwojowych
podjtych przez kilka Pastw Czonkowskich, w tym udzia w strukturach utworzonych w celu
wykonania tych programw.
Artyku 186
Przy urzeczywistnianiu wieloletniego programu ramowego Unia moe przewidzie wspprac

w dziedzinie unijnych bada, rozwoju technologicznego i demonstracji z pastwami trzecimi lub
organizacjami midzynarodowymi.
Szczegowe rozwizania dotyczce tej wsppracy mog by przedmiotem umw midzy Uni
i zainteresowanymi stronami trzecimi.
Artyku 187
Unia moe tworzy wsplne przedsibiorstwa lub jakiekolwiek inne struktury niezbdne do
skutecznego wykonywania unijnych programw badawczych, rozwoju technologicznego
i demonstracyjnych.
Artyku 188
Rada, na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz Komitetem

Ekonomiczno-Spoecznym, uchwala przepisy okrelone w artykule 187.

z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym, uchwalaj przepisy okrelone w artykuach 183, 184 i 185.
Przyjcie programw uzupeniajcych wymaga zgody zainteresowanych Pastw Czonkowskich.
Artyku 189
1.
W celu wspierania postpu naukowo-technicznego, konkurencyjnoci przemysowej i realizacji
swoich polityk, Unia opracowuje europejsk polityk przestrzeni kosmicznej. W tym celu Unia moe
promowa wsplne inicjatywy, popiera badania i rozwj technologiczny i koordynowa wysiki
niezbdne dla badania i wykorzystania przestrzeni kosmicznej.
C 83/132
PL
30.3.2010
2.
W celu przyczynienia si do realizacji celw okrelonych w ustpie 1, Parlament Europejski
i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, ustanawiaj niezbdne rodki, ktre
mog przybra posta europejskiego programu kosmicznego, z wyczeniem jakiejkolwiek
harmonizacji przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich.
3.
Unia ustanawia odpowiednie stosunki z Europejsk Agencj Kosmiczn.
4.
Niniejszy artyku nie narusza pozostaych postanowie niniejszego tytuu.

Artyku 190
Na pocztku kadego roku Komisja przedstawia sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.

Sprawozdanie to zawiera zwaszcza informacj o dziaaniach w zakresie bada, rozwoju
technologicznego oraz upowszechniania wynikw w roku poprzednim oraz program pracy na rok
biecy.
TYTU XX
RODOWISKO
Artyku 191
1.
Polityka Unii w dziedzinie rodowiska przyczynia si do osigania nastpujcych celw:
zachowania, ochrony i poprawy jakoci rodowiska,

ochrony zdrowia ludzkiego,
ostronego i racjonalnego wykorzystywania zasobw naturalnych,
promowania na paszczynie midzynarodowej rodkw zmierzajcych do rozwizywania
regionalnych lub wiatowych problemw w dziedzinie rodowiska, w szczeglnoci zwalczania
zmian klimatu.
2.
Polityka Unii w dziedzinie rodowiska stawia sobie za cel wysoki poziom ochrony,
z uwzgldnieniem rnorodnoci sytuacji w rnych regionach Unii. Opiera si na zasadzie
ostronoci oraz na zasadach dziaania zapobiegawczego, naprawiania szkody w pierwszym
rzdzie u rda i na zasadzie zanieczyszczajcy paci.
W tym kontekcie rodki harmonizujce odpowiadajce wymogom w dziedzinie ochrony rodowiska
obejmuj, w odpowiednich przypadkach, klauzul zabezpieczajc, ktra pozwala Pastwom
Czonkowskim na podejmowanie, z pozagospodarczych wzgldw zwizanych ze rodowiskiem,
rodkw tymczasowych, podlegajcych unijnej procedurze kontrolnej.
30.3.2010
3.
PL
C 83/133
Przy opracowywaniu polityki w dziedzinie rodowiska Unia uwzgldnia:
dostpne dane naukowo-techniczne,

warunki rodowiska w rnych regionach Unii,
potencjalne korzyci i koszty, ktre mog wynika z dziaania lub z zaniechania dziaania,
gospodarczy i spoeczny rozwj Unii jako caoci i zrwnowaony rozwj jej regionw.
4.
W zakresie swoich odpowiednich kompetencji Unia i Pastwa Czonkowskie wsppracuj
z pastwami trzecimi i waciwymi organizacjami midzynarodowymi. Warunki wsppracy Unii
mog stanowi przedmiot umw midzy Uni i zainteresowanymi stronami trzecimi.
Poprzedni akapit nie narusza kompetencji Pastw Czonkowskich do negocjowania w organach
midzynarodowych i zawierania umw midzynarodowych.
Artyku 192
1.
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym oraz Komitetem Regionw, decyduj
o dziaaniu sucym osigniciu celw okrelonych w artykule 191, ktre ma by podjte przez
Uni.
2.
Na zasadzie odstpstwa od procedury decyzyjnej przewidzianej w ustpie 1 i bez uszczerbku
dla artykuu 114, Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po
konsultacji z Parlamentem Europejskim, Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem
Regionw, uchwala:
a) przepisy przede wszystkim o charakterze fiskalnym;
b) rodki wpywajce na:
zagospodarowanie przestrzenne,
zarzdzanie ilociowe zasobami wodnymi, w sposb poredni lub bezporedni wpywajce na
dostpno tych zasobw,
przeznaczenie gruntw, z wyjtkiem kwestii zarzdzania odpadami,
c) rodki wpywajce znaczco na wybr Pastwa Czonkowskiego midzy rnymi rdami energii
i ogln struktur jego zaopatrzenia w energi.
Rada, stanowic jednomylnie na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim,
Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw, moe postanowi o stosowaniu
zwykej procedury ustawodawczej do dziedzin, o ktrych mowa w akapicie pierwszym.
C 83/134
PL
30.3.2010
3.
Oglne programy dziaania okrelajce cele priorytetowe, ktre maj by osignite, uchwalane
s przez Parlament Europejski i Rad, stanowice zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz i po
konsultacji z Komitetem Ekonomiczno-Spoecznym oraz Komitetem Regionw.
rodki niezbdne do realizacji tych programw s przyjmowane na warunkach przewidzianych
w ustpie 1 lub 2, zalenie od przypadku.
4.
Bez uszczerbku dla niektrych rodkw przyjtych przez Uni, Pastwa Czonkowskie
finansuj i wykonuj polityk w zakresie rodowiska.
5.
Bez uszczerbku dla zasady zanieczyszczajcy paci, gdy rodek oparty na ustpie 1 niesie ze
sob koszty uznane za nieproporcjonalne dla wadz publicznych Pastwa Czonkowskiego, rodek
ten przewiduje waciwe przepisy w formie:
tymczasowych derogacji, lub
wsparcia finansowego z Funduszu Spjnoci utworzonego zgodnie z artykuem 177.
Artyku 193
rodki ochronne przyjte na podstawie artykuu 192 nie stanowi przeszkody dla Pastwa
Czonkowskiego w utrzymaniu lub ustanawianiu bardziej rygorystycznych rodkw ochronnych.
rodki te musz by zgodne z Traktatami. S one notyfikowane Komisji.
TYTU XXI
ENERGETYKA
Artyku 194
1.
W ramach ustanawiania lub funkcjonowania rynku wewntrznego oraz z uwzgldnieniem
potrzeby zachowania i poprawy stanu rodowiska, polityka Unii w dziedzinie energetyki ma na
celu, w duchu solidarnoci midzy Pastwami Czonkowskimi:
a) zapewnienie funkcjonowania rynku energii;
b) zapewnienie bezpieczestwa dostaw energii w Unii;
c) wspieranie efektywnoci energetycznej i oszczdnoci energii, jak rwnie rozwoju nowych
i odnawialnych form energii; oraz
d) wspieranie wzajemnych pocze midzy sieciami energii.
30.3.2010
PL
C 83/135
2.
Bez uszczerbku dla stosowania innych postanowie Traktatw, Parlament Europejski i Rada,
stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, ustanawiaj rodki niezbdne do osignicia
celw, o ktrych mowa w ustpie 1. rodki te s przyjmowane po konsultacji z Komitetem
Ekonomiczno-Spoecznym i Komitetem Regionw.
Nie naruszaj one prawa Pastwa Czonkowskiego do okrelania warunkw wykorzystania jego
zasobw energetycznych, wyboru midzy rnymi rdami energii i oglnej struktury jego
zaopatrzenia w energi, bez uszczerbku dla artykuu 192 ustp 2 litera c).
3.
Na zasadzie odstpstwa od ustpu 2, Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur
ustawodawcz, jednomylnie i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, ustanawia rodki,
o ktrych mowa w tym ustpie, jeeli maj one gwnie charakter fiskalny.
TYTU XXII
TURYSTYKA
Artyku 195
1.
Unia uzupenia dziaania Pastw Czonkowskich w sektorze turystycznym, w szczeglnoci
przez wspieranie konkurencyjnoci przedsibiorstw Unii w tym sektorze.
W tym celu dziaania Unii skierowane s na:
a) zachcanie do tworzenia korzystnego rodowiska dla rozwoju przedsibiorstw w tym sektorze;
b) wspieranie wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi, w szczeglnoci przez wymian
dobrych praktyk.
2.
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz,
ustanawiaj szczeglne rodki w celu uzupenienia dziaa podejmowanych w Pastwach
Czonkowskich sucych realizacji celw, o ktrych mowa w niniejszym artykule, z wyczeniem
jakiejkolwiek harmonizacji przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich.
TYTU XXIII
OCHRONA LUDNOCI
Artyku 196
1.
Unia zachca do wsppracy midzy Pastwami Czonkowskimi w celu zwikszenia
skutecznoci systemw zapobiegania klskom ywioowym lub katastrofom spowodowanymi przez
czowieka i ochrony przed nimi.
C 83/136
PL
30.3.2010
a) wspierania i uzupeniania dziaa Pastw Czonkowskich na poziomie krajowym, regionalnym

i lokalnym w zakresie zapobiegania zagroeniom, przygotowania personelu ochrony ludnoci
w Pastwach Czonkowskich i reagowania na klski ywioowe lub katastrofy spowodowane
przez czowieka na terytorium Unii;
b) wspierania szybkiej i skutecznej wsppracy operacyjnej krajowych sub ochrony ludnoci na

terytorium Unii;
c) wspierania spjnoci midzynarodowych dziaa w zakresie ochrony ludnoci.
2.
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz,
ustanawiaj niezbdne rodki przyczyniajce si do realizacji celw, o ktrych mowa w ustpie 1,
Czonkowskich.
TYTU XXIV
WSPPRACA ADMINISTRACYJNA
Artyku 197
1.
Skuteczne wdraanie prawa Unii przez Pastwa Czonkowskie, majce istotne znaczenie dla
prawidowego funkcjonowania Unii, jest uznawane za spraw bdc przedmiotem wsplnego
zainteresowania.
2.
Unia moe wspiera wysiki Pastw Czonkowskich zmierzajce do poprawy ich zdolnoci
administracyjnej w zakresie wdraania prawa Unii. Dziaanie to moe polega w szczeglnoci na
uatwianiu wymiany informacji i urzdnikw oraz wspieraniu programw szkolenia. adne Pastwo
Czonkowskie nie jest zobowizane do korzystania z tego wsparcia. Parlament Europejski i Rada,
stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, ustanawiaj
niezbdne ku temu rodki, z wyczeniem jakiejkolwiek harmonizacji przepisw ustawowych
i wykonawczych Pastw Czonkowskich.
3.
Niniejszy artyku nie narusza zobowiza Pastw Czonkowskich do wdraania prawa Unii ani
prerogatyw i obowizkw Komisji. Nie narusza rwnie pozostaych postanowie Traktatw
przewidujcych wspprac administracyjn midzy Pastwami Czonkowskimi oraz midzy nimi
a Uni.
30.3.2010
PL
C 83/137
CZ CZWARTA
STOWARZYSZENIE KRAJW I TERYTORIW ZAMORSKICH
Artyku 198
Pastwa Czonkowskie zgadzaj si stowarzyszy z Uni kraje i terytoria pozaeuropejskie, ktre

utrzymuj szczeglne stosunki z Dani, Francj, Niderlandami i Zjednoczonym Krlestwem. Lista
tych krajw i terytoriw (dalej zwanych krajami i terytoriami) zawarta jest w zaczniku II.
Celem stowarzyszenia jest promowanie rozwoju gospodarczego i spoecznego krajw i terytoriw
oraz ustanowienie cisych stosunkw gospodarczych midzy nimi i Uni jako caoci.
Zgodnie z zasadami wyraonymi w preambule niniejszego Traktatu stowarzyszenie suy przede
wszystkim sprzyjaniu interesom i pomylnoci mieszkacw tych krajw i terytoriw, w sposb
prowadzcy je do rozwoju gospodarczego, spoecznego i kulturalnego, do czego aspiruj.
Artyku 199
Stowarzyszenie ma nastpujce cele.

1) Pastwa Czonkowskie stosuj w wymianie handlowej z krajami i terytoriami takie same warunki,
jakie stosuj midzy sob na podstawie Traktatw.
2) Kady kraj lub terytorium stosuje w swej wymianie handlowej z Pastwami Czonkowskimi oraz
innymi krajami i terytoriami takie same warunki, jakie stosuje wzgldem Pastwa europejskiego,
z ktrym utrzymuje szczeglne stosunki.
3) Pastwa Czonkowskie przyczyniaj si do inwestycji, ktrych wymaga stopniowy rozwj tych
krajw i terytoriw.
4) W odniesieniu do inwestycji finansowanych przez Uni udzia w przetargach i dostawach jest
otwarty na rwnych warunkach dla wszystkich osb fizycznych i prawnych, ktre maj
przynaleno Pastwa Czonkowskiego lub jednego z krajw i terytoriw.
5) W stosunkach midzy Pastwami Czonkowskimi oraz krajami i terytoriami prawo
przedsibiorczoci obywateli i spek jest regulowane zgodnie z postanowieniami i przy
zastosowaniu procedur przewidzianych w rozdziale dotyczcym prawa przedsibiorczoci oraz na
niedyskryminacyjnych podstawach, z zastrzeeniem przepisw szczeglnych przyjtych na
podstawie artykuu 203.
C 83/138
PL
30.3.2010
Artyku 200
1.
Ca na przywz do Pastw Czonkowskich towarw pochodzcych z krajw i terytoriw s
zakazane tak jak ca midzy Pastwami Czonkowskimi zgodnie z postanowieniami Traktatw.
2.
Ca na przywz do kadego kraju lub terytorium z Pastw Czonkowskich lub z innego kraju
lub terytorium s zakazane zgodnie z postanowieniami artykuu 30.
3.
Kraje i terytoria mog jednak nakada ca odpowiadajce potrzebom ich rozwoju
i uprzemysowienia lub ca o charakterze fiskalnym, majce na celu zasilanie ich budetu.
Ca okrelone w poprzednim akapicie nie mog przewysza poziomu ce naoonych na przywz

produktw pochodzcych z Pastwa Czonkowskiego, z ktrym kady kraj lub terytorium utrzymuje
szczeglne stosunki.
4.
Ustp 2 nie ma zastosowania do krajw lub terytoriw, ktre z racji ich szczeglnych
zobowiza midzynarodowych, ktrymi s zwizane, stosuj ju niedyskryminacyjn taryf celn.
5.
Ustanowienie lub zmiana ce naoonych na towary przywoone do krajw i terytoriw nie
powinno powodowa faktycznej lub prawnej, bezporedniej lub poredniej dyskryminacji midzy
przywozem z rnych Pastw Czonkowskich.
Artyku 201
Jeeli poziom ce majcych zastosowanie do towarw pochodzcych z pastwa trzeciego przy

wjedzie do kraju lub na terytorium moe, po zastosowaniu postanowie artykuu 200 ustp 1,
spowodowa zakcenia w handlu ze szkod dla Pastwa Czonkowskiego, moe ono da od
Komisji przedstawienia innym Pastwom Czonkowskim rodkw niezbdnych do zaradzenia tej
sytuacji.
Artyku 202
Z zastrzeeniem postanowie dotyczcych zdrowia publicznego, bezpieczestwa publicznego

i porzdku publicznego, swobod przepywu pracownikw z krajw i terytoriw do Pastw
Czonkowskich oraz z Pastw Czonkowskich do krajw i terytoriw reguluj akty przyjte
zgodnie z artykuem 203.
30.3.2010
PL
C 83/139
Artyku 203
Rada, stanowic jednomylnie na wniosek Komisji, ustanawia, na podstawie dowiadcze nabytych

w ramach stowarzyszenia krajw i terytoriw z Uni oraz zasad ustanowionych w Traktatach,
przepisy dotyczce sposobw i procedury stowarzyszenia krajw i terytoriw z Uni.
W przypadku gdy przepisy te s przyjmowane przez Rad zgodnie ze specjaln procedur
ustawodawcz, stanowi ona jednomylnie na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem
Europejskim.
Artyku 204
Postanowienia artykuw 198203 stosuj si do Grenlandii, z zastrzeeniem specyficznych

postanowie dotyczcych Grenlandii zawartych w Protokole w sprawie szczeglnych ustale dla
Grenlandii, zaczonym do Traktatw.
CZ PITA
DZIAANIA ZEWNTRZNE UNII
TYTU I
POSTANOWIENIA OGLNE DOTYCZCE DZIAA ZEWNTRZNYCH UNII
Artyku 205
Dziaania Unii na arenie midzynarodowej, w rozumieniu niniejszej czci, oparte s na zasadach,
d do osignicia celw i s prowadzone zgodnie z postanowieniami oglnymi, o ktrych mowa
w rozdziale 1 tytuu V Traktatu o Unii Europejskiej.
TYTU II
WSPLNA POLITYKA HANDLOWA
Artyku 206
Poprzez utworzenie unii celnej zgodnie z artykuami 2832 Unia przyczynia si, we wsplnym
interesie, do harmonijnego rozwoju handlu wiatowego, stopniowego zniesienia ogranicze
w handlu midzynarodowym i w bezporednich inwestycjach zagranicznych oraz do zmniejszenia
barier celnych i innych barier.
C 83/140
PL
30.3.2010
Artyku 207
1.
Wsplna polityka handlowa jest oparta na jednolitych zasadach, w szczeglnoci w odniesieniu
do zmian stawek celnych, zawierania umw celnych i handlowych dotyczcych handlu towarami
i usugami oraz do handlowych aspektw wasnoci intelektualnej, bezporednich inwestycji
zagranicznych, ujednolicenia rodkw liberalizacyjnych, polityki eksportowej, a take handlowych
rodkw ochronnych, w tym rodkw podejmowanych w przypadku dumpingu lub subsydiw.
Wsplna polityka handlowa prowadzona jest zgodnie z zasadami i celami dziaa zewntrznych
Unii.
2.
ustawodawcz, przyjmuj rodki okrelajce ramy realizacji wsplnej polityki handlowej.
3.
Jeeli istnieje potrzeba wynegocjowania i zawarcia umw z jednym lub wiksz liczb pastw
trzecich lub organizacji midzynarodowych, stosuje si artyku 218, z zastrzeeniem postanowie
szczeglnych niniejszego artykuu.
Komisja przedstawia zalecenia Radzie, ktra upowania j do rozpoczcia koniecznych rokowa.
Rada i Komisja s odpowiedzialne za zapewnienie zgodnoci umw bdcych przedmiotem rokowa
z wewntrznymi politykami i zasadami Unii.
Komisja prowadzi te rokowania w konsultacji ze specjalnym komitetem wyznaczonym przez Rad
w celu wsparcia jej w tym zadaniu i w ramach wytycznych, ktre Rada moe do niej kierowa.
Komisja regularnie skada specjalnemu komitetowi i Parlamentowi Europejskiemu sprawozdanie
z postpu w rokowaniach.
4.
W odniesieniu do rokowa i zawierania umw, o ktrych mowa w ustpie 3, Rada stanowi
wikszoci kwalifikowan.
W odniesieniu do rokowa i zawierania umw w dziedzinie handlu usugami i w dziedzinie
handlowych aspektw wasnoci intelektualnej, jak rwnie bezporednich inwestycji
zagranicznych, Rada stanowi jednomylnie, jeeli umowy te zawieraj postanowienia wymagajce
jednomylnoci do przyjcia przepisw wewntrznych.
Rada stanowi jednomylnie take przy rokowaniach i zawieraniu umw:
a) w dziedzinie handlu usugami w zakresie kultury i audiowizualnymi, jeeli umowy te mogyby
zagrozi rnorodnoci kulturowej i jzykowej Unii;
b) w dziedzinie handlu usugami spoecznymi oraz w zakresie edukacji i zdrowia, jeeli umowy te
mogyby w znacznym stopniu zakca dziaanie krajowego systemu tych usug i wywiera
negatywny wpyw na odpowiedzialno Pastw Czonkowskich za ich zapewnienie.
5.
Rokowania i zawieranie umw midzynarodowych w dziedzinie transportu podlegaj tytuowi
VI czci trzeciej oraz artykuowi 218.
30.3.2010
PL
C 83/141
6.
Wykonywanie uprawnie w dziedzinie wsplnej polityki handlowej, przyznanych niniejszym
artykuem, nie narusza podziau kompetencji midzy Uni i Pastwami Czonkowskimi i nie
prowadzi do harmonizacji przepisw ustawowych lub wykonawczych Pastw Czonkowskich,
jeeli Traktaty wykluczaj tak harmonizacj.
TYTU III
WSPPRACA Z PASTWAMI TRZECIMI I POMOC HUMANITARNA
ROZDZIA 1
WSPPRACA NA RZECZ ROZWOJU

Artyku 208
1.
Polityka Unii w dziedzinie wsppracy na rzecz rozwoju jest prowadzona zgodnie z zasadami
i celami dziaa zewntrznych Unii. Polityka Unii i polityka Pastw Czonkowskich w dziedzinie
wsppracy na rzecz rozwoju uzupeniaj si i wzmacniaj wzajemnie.
Gwnym celem polityki Unii w tej dziedzinie jest zmniejszenie, a docelowo, likwidacja ubstwa.
Przy realizacji polityk, ktre mogyby mie wpyw na kraje rozwijajce si, Unia bierze pod uwag
cele wsppracy na rzecz rozwoju.
2.
Unia i Pastwa Czonkowskie szanuj zobowizania i uwzgldniaj cele, na ktre wyraziy
zgod w ramach Organizacji Narodw Zjednoczonych i innych waciwych organizacji
midzynarodowych.
Artyku 209
1.
rodki niezbdne w celu realizacji polityki w dziedzinie wsppracy na rzecz rozwoju, ktre mog
dotyczy wieloletnich programw wsppracy z krajami rozwijajcymi si lub programw
tematycznych.
2.
Unia moe zawiera z pastwami trzecimi i waciwymi organizacjami midzynarodowymi
wszelkie rodzaje umw, ktre przyczyniaj si do realizacji celw, o ktrych mowa w artykule 21
Traktatu o Unii Europejskiej i w artykule 208 niniejszego Traktatu.
Akapit pierwszy nie narusza kompetencji Pastw Czonkowskich do negocjowania na forach
midzynarodowych i zawierania umw.
3.
Europejski Bank Inwestycyjny przyczynia si, na warunkach przewidzianych w jego Statucie, do
realizacji rodkw okrelonych w ustpie 1.
C 83/142
PL
30.3.2010
Artyku 210
1.
Dc do zwikszenia komplementarnoci i skutecznoci swoich dziaa, Unia i Pastwa
Czonkowskie koordynuj swoje polityki w dziedzinie wsppracy na rzecz rozwoju i konsultuj
si wzajemnie co do swych programw pomocy, w tym w organizacjach midzynarodowych
i podczas konferencji midzynarodowych. Mog one podejmowa wsplne dziaania. Pastwa
Czonkowskie w razie potrzeby przyczyniaj si do wykonania programw pomocy Unii.
2.
Komisja moe podj kad uyteczn inicjatyw w celu wsparcia koordynacji okrelonej
w ustpie 1.
Artyku 211
W zakresie swoich odpowiednich kompetencji Unia i Pastwa Czonkowskie wsppracuj

z pastwami trzecimi i waciwymi organizacjami midzynarodowymi.
RODZIA 2
WSPPRACA GOSPODARCZA, FINANSOWA I TECHNICZNA Z PASTWAMI TRZECIMI

Artyku 212
(dawny artyku 181a TWE)
1.
Bez uszczerbku dla innych postanowie Traktatw, w szczeglnoci postanowie artykuw
208211, Unia prowadzi dziaania w zakresie wsppracy gospodarczej, finansowej i technicznej,
w tym pomocy w szczeglnoci w dziedzinie finansowej, z pastwami trzecimi innymi ni kraje
rozwijajce si. Dziaania te s spjne z polityk Unii na rzecz rozwoju i s prowadzone zgodnie
z zasadami i celami jej dziaa zewntrznych. Dziaania Unii i Pastw Czonkowskich wzajemnie si
uzupeniaj i wzmacniaj.
2.
rodki niezbdne do wykonania ustpu 1.
3.
W zakresie swoich odpowiednich kompetencji, Unia i Pastwa Czonkowskie wsppracuj
z pastwami trzecimi i waciwymi organizacjami midzynarodowymi. Warunki wsppracy Unii
mog stanowi przedmiot umw midzy Uni i zainteresowanymi stronami trzecimi.
Akapit pierwszy nie narusza kompetencji Pastw Czonkowskich do negocjowania w organach

midzynarodowych i zawierania umw midzynarodowych.
30.3.2010
PL
C 83/143
Artyku 213
Jeeli sytuacja w pastwie trzecim wymaga pilnej pomocy finansowej ze strony Unii, Rada, na
wniosek Komisji, przyjmuje niezbdne decyzje.
ROZDZIA 3
POMOC HUMANITARNA
Artyku 214
1.
Dziaania Unii w dziedzinie pomocy humanitarnej s prowadzone zgodnie z zasadami i celami
dziaa zewntrznych Unii. Dziaania te maj na celu niesienie doranej pomocy i opieki dla ludnoci
w pastwach trzecich, ktra staa si ofiar klsk ywioowych lub katastrof spowodowanych przez
czowieka, oraz jej ochron, w celu sprostania potrzebom humanitarnym wynikajcym z takich
rnych sytuacji. Dziaania Unii i Pastw Czonkowskich wzajemnie si uzupeniaj i wzmacniaj.
2.
Akcje pomocy humanitarnej prowadzone s zgodnie z zasadami prawa midzynarodowego
oraz zasadami bezstronnoci, neutralnoci i niedyskryminacji.
3.
Parlament
Europejski
i
Rada,
stanowic
zgodnie
ze
zwyk
procedur
ustawodawcz, ustanawiaj rodki okrelajce ramy prowadzenia przez Uni akcji pomocy
humanitarnej.
4.
Unia moe zawiera z pastwami trzecimi i waciwymi organizacjami midzynarodowymi
wszelkie rodzaje umw, ktre przyczyniaj si do realizacji celw, o ktrych mowa w ustpie 1
i artykule 21 Traktatu o Unii Europejskiej.
Akapit pierwszy nie narusza kompetencji Pastw Czonkowskich do negocjowania na forach
midzynarodowych i zawierania umw.
5.
W celu ustanowienia ram wsplnego wkadu modych Europejczykw w akcje pomocy
humanitarnej Unii ustanawia si Europejski Ochotniczy Korpus Pomocy Humanitarnej. Parlament
Europejski i Rada, stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz,
okrelaj status i warunki dziaania Korpusu.
6.
Komisja moe podj kad uyteczn inicjatyw na rzecz lepszej koordynacji dziaa Unii
i Pastw Czonkowskich, zmierzajc do zwikszenia skutecznoci i poprawy komplementarnoci
unijnych i krajowych rodkw pomocy humanitarnej.
7.
Unia zapewnia koordynacj i zgodno podejmowanych przez ni akcji pomocy humanitarnej
z akcjami podejmowanymi przez organizacje i organy midzynarodowe, w szczeglnoci te, ktre
wchodz w skad systemu Organizacji Narodw Zjednoczonych.
C 83/144
PL
30.3.2010
TYTU IV
RODKI OGRANICZAJCE
Artyku 215
1.
Jeeli decyzja, przyjta zgodnie z tytuem V rozdzia 2 Traktatu o Unii Europejskiej, przewiduje
zerwanie lub ograniczenie w caoci lub w czci stosunkw gospodarczych i finansowych z jednym
lub z wiksz liczb pastw trzecich, Rada przyjmuje niezbdne rodki, stanowic wikszoci
kwalifikowan na wsplny wniosek wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych
i polityki bezpieczestwa oraz Komisji. Rada informuje o tym Parlament Europejski.
2.
Jeeli przewiduje to decyzja przyjta zgodnie z tytuem V rozdzia 2 Traktatu o Unii
Europejskiej, Rada moe przyj rodki ograniczajce wobec osb fizycznych lub prawnych, grup
lub podmiotw innych ni pastwa, zgodnie z procedur, o ktrej mowa w ustpie 1.
3.
Akty, o ktrych mowa w niniejszym artykule, zawieraj niezbdne przepisy w zakresie
gwarancji prawnych.
TYTU V
UMOWY MIDZYNARODOWE
Artyku 216
1.
Unia moe zawiera umowy z jednym lub z wiksz liczb pastw trzecich lub organizacji
midzynarodowych, jeeli przewiduj to Traktaty, lub gdy zawarcie umowy jest niezbdne do
osignicia, w ramach polityk Unii, jednego z celw, o ktrych mowa w Traktatach, albo gdy
zawarcie umowy jest przewidziane w prawnie wicym akcie Unii, albo gdy moe mie wpyw
na wsplne zasady lub zmieni ich zakres.
2.
Umowy zawarte przez Uni wi instytucje Unii i Pastwa Czonkowskie.

Artyku 217
Unia moe zawrze z jednym lub wiksz liczb pastw trzecich lub organizacji midzynarodowych
umowy tworzce stowarzyszenie, charakteryzujce si wzajemnoci praw i obowizkw, wsplnymi
dziaaniami i szczeglnymi procedurami.
Artyku 218
1.
Bez uszczerbku dla szczeglnych postanowie artykuu 207, umowy pomidzy Uni
a pastwami trzecimi lub organizacjami midzynarodowymi s negocjowane i zawierane zgodnie
z nastpujc procedur.
30.3.2010
PL
C 83/145
2.
Rada upowania do podjcia rokowa, wydaje wytyczne negocjacyjne, upowania do
podpisywania i zawiera umowy.
3.
Komisja lub, jeeli przewidywana umowa dotyczy wycznie lub gwnie wsplnej polityki
zagranicznej i bezpieczestwa, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa, przedstawia swoje zalecenia Radzie, ktra przyjmuje decyzj upowaniajc do
podjcia rokowa oraz, w zalenoci od przedmiotu przewidywanej umowy, mianujc
negocjatora lub przewodniczcego zespou negocjatorw Unii.
4.
Rada moe kierowa wytyczne do negocjatora Unii oraz wyznaczy specjalny komitet,
w konsultacji z ktrym naley prowadzi rokowania.
5.
Rada, na wniosek negocjatora, przyjmuje decyzj upowaniajc do podpisania umowy a,
w stosownych przypadkach, do tymczasowego jej stosowania przed jej wejciem w ycie.
6.
Rada, na wniosek negocjatora, przyjmuje decyzj w sprawie zawarcia umowy.
Z wyjtkiem przypadkw gdy umowy dotycz wycznie wsplnej polityki zagranicznej

i bezpieczestwa, Rada przyjmuje decyzj w sprawie zawarcia umowy:
a) po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego w nastpujcych przypadkach:
(i) ukady o stowarzyszeniu;
(ii) umowa dotyczca przystpienia Unii do europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka
i podstawowych wolnoci;
(iii) umowy, ktre tworz specyficzne ramy instytucjonalne przez organizacj procedur
wsppracy;
(iv) umowy majce istotne skutki budetowe dla Unii;
(v) umowy dotyczce dziedzin, do ktrych stosuje si zwyk procedur ustawodawcz lub
specjaln procedur ustawodawcz, jeeli wymagana jest zgoda Parlamentu Europejskiego.
Parlament Europejski i Rada mog, w pilnych przypadkach, uzgodni termin wyraenia zgody.
b) po konsultacji z Parlamentem Europejskim w innych przypadkach. Parlament Europejski wyraa
swoj opini w terminie, jaki Rada moe okreli stosownie do pilnoci sprawy. W przypadku
braku opinii w tym terminie Rada moe stanowi samodzielnie.
C 83/146
PL
30.3.2010
7.
Zawierajc umow, Rada moe, na zasadzie odstpstwa od ustpw 5, 6 i 9, upowani
negocjatora do zatwierdzenia w imieniu Unii zmian w umowie, jeeli umowa przewiduje, e
zmiany te powinny by przyjte wedug procedury uproszczonej lub przez organ utworzony
przez t umow. Rada moe doczy do takiego upowanienia warunki szczegowe.
8.
Podczas caej procedury Rada stanowi wikszoci kwalifikowan.
Rada stanowi jednak jednomylnie, gdy umowa dotyczy dziedziny, w ktrej do przyjcia aktu Unii
wymagana jest jednomylno, jak rwnie w przypadku ukadw o stowarzyszeniu oraz umw,
o ktrych mowa w artykule 212, z pastwami kandydujcymi do przystpienia. Rada stanowi
rwnie jednomylnie w przypadku umowy dotyczcej przystpienia Unii do europejskiej
Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci; decyzja dotyczca zawarcia
takiej umowy wchodzi w ycie po jej zatwierdzeniu przez Pastwa Czonkowskie, zgodnie z ich
9.
Rada, na wniosek Komisji lub wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych
i polityki bezpieczestwa, przyjmuje decyzj zawieszajc stosowanie umowy i ustalajc
stanowiska, ktre maj by zajte w imieniu Unii w ramach organu utworzonego przez umow,
gdy organ ten ma przyj akty majce skutki prawne, z wyjtkiem aktw uzupeniajcych lub
zmieniajcych ramy instytucjonalne umowy.
10.
Parlament Europejski jest natychmiast i w peni informowany na wszystkich etapach
procedury.
11.
Pastwo Czonkowskie, Parlament Europejski, Rada lub Komisja mog uzyska opini
Trybunau Sprawiedliwoci w sprawie zgodnoci przewidywanej umowy z Traktatami.
W przypadku negatywnej opinii Trybunau, przewidywana umowa nie moe wej w ycie, chyba
e nastpi jej zmiana lub rewizja Traktatw.
Artyku 219
(dawny artyku 111 ustpy 13 i ustp 5 TWE)
1.
Na zasadzie odstpstwa od artykuu 218, na zalecenie Europejskiego Banku Centralnego albo
na zalecenie Komisji i po konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym, w celu doprowadzenia do
konsensusu zgodnego z celem, jakim jest stabilno cen, Rada moe zawrze umowy formalne
dotyczce systemu kursw wymiany euro w stosunku do walut pastw trzecich. Rada stanowi
jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim i zgodnie z procedur okrelon
w ustpie 3.
Rada, stanowic na zalecenie Europejskiego Banku Centralnego albo na zalecenie Komisji i po
konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym, w celu doprowadzenia do konsensusu zgodnego
z celem stabilnoci cen, moe przyj, zmieni lub zrezygnowa z centralnych kursw euro
w systemie kursw walutowych. Przewodniczcy Rady informuje Parlament Europejski o przyjciu,
zmianie lub rezygnacji z centralnych kursw euro.
30.3.2010
PL
C 83/147
2.
W przypadku braku systemu kursw walutowych w stosunku do jednej lub wicej walut
pastw trzecich w rozumieniu ustpu 1, Rada, stanowic bd na zalecenie Komisji i po
konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym, bd na zalecenie Europejskiego Banku
Centralnego, moe okreli oglne kierunki polityki kursw walutowych w stosunku do tych
walut. Te oglne kierunki nie naruszaj podstawowego celu ESBC, a mianowicie utrzymania
stabilnoci cen.
3.
Na zasadzie odstpstwa od artykuu 218, w przypadku gdy umowy w sprawach odnoszcych
si do reimu pieninego lub kursowego powinny stanowi przedmiot rokowa midzy Uni
a jednym lub wiksz liczb pastw trzecich albo organizacji midzynarodowych, Rada, stanowic
na zalecenie Komisji i po konsultacji z Europejskim Bankiem Centralnym, decyduje o ustaleniach
dotyczcych rokowa i zawarcia tych umw. Ustalenia te powinny zapewni wyraanie przez Uni
jednolitego stanowiska. Komisja jest w peni wczana do rokowa.
4.
Bez uszczerbku dla kompetencji i umw Unii w dziedzinie unii gospodarczej i walutowej,
Pastwa Czonkowskie mog prowadzi rokowania w organach midzynarodowych i zawiera
umowy midzynarodowe.
TYTU VI
STOSUNKI UNII Z ORGANIZACJAMI MIDZYNARODOWYMI I PASTWAMI TRZECIMI ORAZ
DELEGATURY UNII
Artyku 220
(dawne artykuy 302304 TWE)
1.
Unia ustanawia wszelkie waciwe formy wsppracy z organami Organizacji Narodw
Zjednoczonych i jej organizacjami wyspecjalizowanymi, Rad Europy, Organizacj Bezpieczestwa
i Wsppracy w Europie oraz Organizacj Wsppracy Gospodarczej i Rozwoju.
Unia utrzymuje take waciwe stosunki z innymi organizacjami midzynarodowymi.
2.
Obowizek wykonania niniejszego artykuu spoczywa na wysokim przedstawicielu Unii do
spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa oraz na Komisji.
Artyku 221
1.
Delegatury Unii w pastwach trzecich i przy organizacjach midzynarodowych zapewniaj
reprezentacj Unii.
2.
Delegatury Unii podlegaj wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa. Dziaaj one w cisej wsppracy z misjami dyplomatycznymi i konsularnymi
Pastw Czonkowskich.
C 83/148
PL
30.3.2010
TYTU VII
KLAUZULA SOLIDARNOCI
Artyku 222
1.
Unia i jej Pastwa Czonkowskie dziaaj wsplnie w duchu solidarnoci, jeeli jakiekolwiek
Pastwo Czonkowskie stanie si przedmiotem ataku terrorystycznego lub ofiar klski ywioowej
lub katastrofy spowodowanej przez czowieka. Unia mobilizuje wszystkie bdce w jej dyspozycji
instrumenty, w tym rodki wojskowe udostpnione jej przez Pastwa Czonkowskie, w celu:
a) zapobiegania zagroeniu terrorystycznemu na terytorium Pastw Czonkowskich,
ochrony instytucji demokratycznych i ludnoci cywilnej przed ewentualnym atakiem
terrorystycznym,
udzielenia pomocy Pastwu Czonkowskiemu na jego terytorium, na wniosek jego wadz
politycznych, w przypadku ataku terrorystycznego,
b) udzielenia pomocy Pastwu Czonkowskiemu na jego terytorium, na wniosek jego wadz
politycznych, w przypadku klski ywioowej lub katastrofy spowodowanej przez czowieka.
2.
Jeeli Pastwo Czonkowskie stao si przedmiotem ataku terrorystycznego lub ofiar klski
ywioowej lub katastrofy spowodowanej przez czowieka, na prob jego wadz politycznych inne
Pastwa Czonkowskie udzielaj mu pomocy. W tym celu Pastwa Czonkowskie koordynuj swoje
dziaania w ramach Rady.
3.
Stanowic na wsplny wniosek Komisji i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa, Rada przyjmuje decyzj okrelajc warunki zastosowania
przez Uni niniejszej klauzuli solidarnoci. Rada stanowi zgodnie z artykuem 31 ustp 1 Traktatu
o Unii Europejskiej, jeeli decyzja ta ma wpyw na kwestie obronne. Parlament Europejski jest
informowany.
W zakresie niniejszego ustpu i bez uszczerbku dla artykuu 240, Rad wspomagaj Komitet
Polityczny i Bezpieczestwa, wspierany przez struktury powstae w ramach wsplnej polityki
bezpieczestwa i obrony, oraz komitet, o ktrym mowa w artykule 71, ktre, w stosownych
przypadkach, przedstawiaj Radzie wsplne opinie.
4.
W celu umoliwienia podjcia skutecznych dziaa przez Uni i jej Pastwa Czonkowskie,
Rada Europejska systematycznie ocenia zagroenia dla Unii.
30.3.2010
PL
C 83/149
CZ SZSTA
POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE I FINANSOWE
TYTU I
POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE
ROZDZIA 1
INSTYTUCJE
SEKCJA 1
PARLAMENT EUROPEJSKI
Artyku 223
(dawny artyku 190 ustpy 4 i 5 TWE)
1.
Parlament Europejski opracowuje projekt w celu ustanowienia przepisw niezbdnych do
umoliwienia wybrania swoich czonkw w powszechnych wyborach bezporednich zgodnie
z jednolit procedur we wszystkich Pastwach Czonkowskich lub zgodnie z zasadami
wsplnymi dla wszystkich Pastw Czonkowskich.
Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po uzyskaniu zgody

Parlamentu Europejskiego, ktry stanowi wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw,
ustanawia niezbdne przepisy. Przepisy te wchodz w ycie po ich zatwierdzeniu przez Pastwa
Czonkowskie, zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.
2.
Parlament Europejski, stanowic w drodze rozporzdze z wasnej inicjatywy zgodnie ze
specjaln procedur ustawodawcz, po zasigniciu opinii Komisji i za zgod Rady, okrela status
i oglne warunki penienia funkcji przez jego czonkw. Wszelkie przepisy lub warunki dotyczce
opodatkowania obecnych lub byych czonkw wymagaj jednomylnoci Rady.
Artyku 224
(dawny artyku 191 akapit drugi TWE)

ustawodawcz, okrelaj status partii politycznych na poziomie europejskim, o ktrych mowa
w artykule 10 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej, w szczeglnoci zasady dotyczce ich
finansowania.
C 83/150
PL
30.3.2010
Artyku 225
(dawny artyku 192 akapit drugi TWE)
Parlament Europejski moe, stanowic wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw,
da od Komisji przedoenia wszelkich waciwych propozycji w kwestiach, co do ktrych uwaa
on, e akt Unii jest niezbdny w celu wykonania Traktatw. Jeeli Komisja nie przedoy wniosku,
zawiadamia o tym Parlament Europejski, podajc uzasadnienie.
Artyku 226
W ramach wykonywania swych zada Parlament Europejski moe, na danie jednej czwartej
wchodzcych w jego skad czonkw, ustanowi tymczasow komisj ledcz do zbadania, bez
uszczerbku dla uprawnie przyznanych Traktatami innym instytucjom lub organom, zarzutw
naruszenia lub niewaciwego administrowania w stosowaniu prawa Unii, chyba e podnoszone
fakty s rozpatrywane przez sd i postpowanie sdowe nie jest zakoczone.
Tymczasowa komisja ledcza koczy dziaalno wraz z przedoeniem swojego sprawozdania.
Szczegowe postanowienia dotyczce wykonywania uprawnie ledczych okrela Parlament
Europejski, stanowic w drodze rozporzdze z wasnej inicjatywy zgodnie ze specjaln procedur
ustawodawcz, po uzyskaniu zgody Rady i Komisji.
Artyku 227
Wszyscy obywatele Unii, jak rwnie wszystkie osoby fizyczne lub prawne majce miejsce
zamieszkania lub statutow siedzib w Pastwie Czonkowskim, maj prawo kierowania,
indywidualnie lub wsplnie z innymi obywatelami lub osobami, petycji do Parlamentu
Europejskiego w sprawach objtych zakresem dziaalnoci Unii, ktre dotycz ich bezporednio.
Artyku 228
1.
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich, wybierany przez Parlament Europejski, jest
uprawniony do przyjmowania od kadego obywatela Unii lub kadej osoby fizycznej bd
prawnej majcej miejsce zamieszkania lub statutow siedzib w Pastwie Czonkowskim skarg,
ktre dotycz
przypadkw niewaciwego administrowania w dziaaniach instytucji, organw lub jednostek
organizacyjnych Unii, z wyczeniem Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej wykonujcego
swoje funkcje sdowe. Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich bada te skargi i sporzdza
sprawozdanie na ich temat.
Zgodnie ze swoimi zadaniami Rzecznik Praw Obywatelskich przeprowadza dochodzenia, ktre
uwaa za uzasadnione, bd z inicjatywy wasnej, bd na podstawie skarg przedstawionych mu
bezporednio lub za porednictwem czonka Parlamentu Europejskiego, chyba e podnoszone fakty
s lub byy przedmiotem postpowania sdowego. Gdy Rzecznik Praw Obywatelskich stwierdzi
30.3.2010
PL
C 83/151
przypadek niewaciwego administrowania, przekazuje spraw do danej instytucji, organu lub

jednostki organizacyjnej, ktra ma trzy miesice, aby poinformowa go o swoim stanowisku.
Nastpnie Rzecznik Praw Obywatelskich przesya sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu
i danej instytucji, organowi lub jednostce organizacyjnej. Osoba, ktra zoya skarg, jest
informowana o wyniku dochodzenia.
Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawia Parlamentowi Europejskiemu roczne sprawozdanie
z wynikw swoich dochodze.
2.
Rzecznik Praw Obywatelskich jest wybierany po kadych wyborach do Parlamentu
Europejskiego na okres jego kadencji. Moe on by wybrany ponownie.
Rzecznik Praw Obywatelskich moe zosta zdymisjonowany przez Trybuna Sprawiedliwoci na
danie Parlamentu Europejskiego, jeeli nie spenia ju warunkw koniecznych do wykonywania
swych funkcji lub jeeli dopuci si powanego uchybienia.
3.
Rzecznik Praw Obywatelskich jest w peni niezaleny w wykonywaniu swej funkcji.
W wykonywaniu tej funkcji nie zwraca si o instrukcje ani ich nie przyjmuje od adnego rzdu
ani od adnej instytucji, organu ani jednostki organizacyjnej. Podczas trwania swej kadencji Rzecznik
Praw Obywatelskich nie moe wykonywa adnej innej zarobkowej lub niezarobkowej dziaalnoci
zawodowej.
4.
Parlament Europejski, stanowic w drodze rozporzdze z wasnej inicjatywy zgodnie ze
specjaln procedur ustawodawcz, po zasigniciu opinii Komisji i za zgod Rady, okrela status
i oglne warunki penienia funkcji Rzecznika Praw Obywatelskich.
Artyku 229
Parlament Europejski odbywa sesj roczn. Zbiera si on z mocy prawa w drugi wtorek marca.
Parlament Europejski moe zebra si na miesicznej sesji nadzwyczajnej na danie wikszoci
wchodzcych w jego skad czonkw lub na danie Rady bd Komisji.
Artyku 230
(dawny artyku 197 akapity drugi, trzeci i czwarty TWE)
Komisja moe uczestniczy we wszystkich posiedzeniach, a na swj wniosek musi by wysuchana.

Komisja odpowiada ustnie lub pisemnie na pytania skierowane do niej przez Parlament Europejski
lub jego czonkw.
Rada Europejska i Rada s wysuchiwane przez Parlament Europejski na warunkach przewidzianych
w regulaminach wewntrznych Rady Europejskiej i Rady.
C 83/152
PL
30.3.2010
Artyku 231
Z zastrzeeniem odmiennych postanowie Traktatw, Parlament Europejski stanowi wikszoci

oddanych gosw.
Regulamin wewntrzny okrela kworum.
Artyku 232
Parlament Europejski uchwala swj regulamin wewntrzny, stanowic wikszoci gosw swoich
czonkw.
Protokoy posiedze Parlamentu Europejskiego s publikowane na warunkach przewidzianych
w Traktatach i w tym regulaminie.
Artyku 233
Parlament Europejski na posiedzeniu jawnym rozpatruje oglne sprawozdanie roczne przedstawione

mu przez Komisj.
Artyku 234
Jeeli do Parlamentu Europejskiego wpynie wniosek o wotum nieufnoci dla Komisji ze wzgldu na
jej dziaalno, moe on gosowa w sprawie tego wniosku najwczeniej trzy dni po jego zoeniu
i wycznie w gosowaniu jawnym.
Jeeli wniosek o wotum nieufnoci zostanie przyjty wikszoci dwch trzecich oddanych gosw,
reprezentujc wikszo czonkw Parlamentu Europejskiego, czonkowie Komisji kolegialnie
rezygnuj ze swoich funkcji, a wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa rezygnuje z penienia funkcji w ramach Komisji. Nadal peni oni swoje funkcje
i prowadz sprawy biece do czasu zastpienia ich zgodnie z artykuem 17 Traktatu o Unii
Europejskiej. W takim przypadku mandat czonkw Komisji mianowanych na ich miejsce wygasa
z dniem, w ktrym wygasby mandat czonkw Komisji zobowizanych do kolegialnej rezygnacji
z penienia funkcji.
SEKCJA 2
RADA EUROPEJSKA
Artyku 235
1.
W przypadku gosowania kady czonek Rady Europejskiej moe otrzyma penomocnictwo
tylko od jednego z pozostaych czonkw.
30.3.2010
PL
C 83/153
Artyku 16 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej i artyku 238 ustp 2 niniejszego Traktatu maj
zastosowanie do Rady Europejskiej, gdy stanowi ona wikszoci kwalifikowan. Gdy Rada
Europejska wypowiada si w drodze gosowania, jej przewodniczcy oraz przewodniczcy Komisji
nie bior udziau w gosowaniu.
Wstrzymanie si od gosu przez czonkw obecnych lub reprezentowanych nie stanowi przeszkody
w przyjciu uchway Rady Europejskiej wymagajcej jednomylnoci.
2.
Przewodniczcy Parlamentu Europejskiego moe zosta zaproszony przez Rad Europejsk
w celu jego wysuchania.
3.
Rada Europejska stanowi zwyk wikszoci w kwestiach proceduralnych oraz w sprawie
przyjcia swojego regulaminu wewntrznego.
4.
Rad Europejsk wspomaga Sekretariat Generalny Rady.

Artyku 236
Rada Europejska przyjmuje wikszoci kwalifikowan:

a) decyzj ustanawiajc wykaz skadw Rady innych ni Rady do Spraw Oglnych i Rady do Spraw
Zagranicznych, zgodnie z artykuem 16 ustp 6 Traktatu o Unii Europejskiej;
b) decyzj dotyczc prezydencji skadw Rady, z wyjtkiem Rady do Spraw Zagranicznych, zgodnie
z artykuem 16 ustp 9 Traktatu o Unii Europejskiej.
SEKCJA 3
RADA
Artyku 237
Posiedzenia Rady zwouje jej przewodniczcy, z wasnej inicjatywy lub na wniosek jednego
z czonkw Rady albo Komisji.
Artyku 238
(dawny artyku 205 ustpy 1 i 2 TWE)
1.
Jeeli przyjcie aktu wymaga zwykej wikszoci, Rada stanowi wikszoci czonkw
wchodzcych w jej skad.
2.
Na zasadzie odstpstwa od artykuu 16 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej, od 1 listopada
2014 roku i z zastrzeeniem postanowie okrelonych w Protokole w sprawie postanowie
przejciowych, jeeli Rada nie stanowi na wniosek Komisji lub wysokiego przedstawiciela Unii do
C 83/154
PL
30.3.2010
spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, wikszo kwalifikowan stanowi co najmniej 72 %

czonkw Rady reprezentujcych Pastwa Czonkowskie, ktrych czna liczba ludnoci stanowi co
najmniej 65 % ludnoci Unii.
3.
Od 1 listopada 2014 roku i z zastrzeeniem postanowie okrelonych w Protokole w sprawie
postanowie przejciowych, w przypadku gdy w zastosowaniu Traktatw, nie wszyscy czonkowie
Rady bior udzia w gosowaniu, wikszo kwalifikowan okrela si w nastpujcy sposb:
a) Wikszo kwalifikowan stanowi co najmniej 55 % czonkw Rady reprezentujcych
uczestniczce Pastwa Czonkowskie, ktrych czna liczba ludnoci stanowi co najmniej 65 %
ludnoci tych Pastw.
Mniejszo blokujca obejmuje co najmniej minimaln liczb czonkw Rady reprezentujcych
ponad 35 % ludnoci uczestniczcych Pastw Czonkowskich, plus jeden czonek, w przeciwnym
razie uznaje si, e wikszo kwalifikowana zostaa osignita.
b) Na zasadzie odstpstwa od litery a), jeeli Rada nie stanowi na wniosek Komisji lub wysokiego
przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, wikszo kwalifikowan
stanowi co najmniej 72 % czonkw Rady reprezentujcych uczestniczce Pastwa Czonkowskie,
ktrych czna liczba ludnoci stanowi co najmniej 65 % ludnoci tych Pastw.
4.
Wstrzymanie si od gosu przez czonkw obecnych lub reprezentowanych nie stanowi
przeszkody w przyjciu uchway, ktra wymaga jednomylnoci.
Artyku 239
W przypadku gosowania kady czonek Rady moe otrzyma penomocnictwo tylko od jednego
z pozostaych czonkw.
Artyku 240
1.
Komitet zoony ze staych przedstawicieli rzdw Pastw Czonkowskich odpowiada za
przygotowywanie prac Rady i wykonywanie zada powierzonych mu przez Rad. Komitet moe
przyjmowa decyzje proceduralne w przypadkach przewidzianych w regulaminie wewntrznym
Rady.
2.
Rad wspomaga Sekretariat Generalny, dziaajcy pod kierunkiem sekretarza generalnego
mianowanego przez Rad.
Rada decyduje o organizacji Sekretariatu Generalnego zwyk wikszoci.
3.
Rada stanowi zwyk wikszoci w kwestiach proceduralnych oraz w celu przyjcia swojego
regulaminu wewntrznego.
30.3.2010
PL
C 83/155
Artyku 241
Rada stanowic zwyk wikszoci moe zada od Komisji przeprowadzenia wszelkich analiz,
ktre uzna za podane dla realizacji wsplnych celw i przedoenia jej wszelkich waciwych
propozycji. Jeeli Komisja nie przedoy propozycji, zawiadamia o tym Rad, podajc uzasadnienie.
Artyku 242
Rada stanowic zwyk wikszoci okrela, po konsultacji z Komisj, status komitetw

przewidzianych w Traktatach.
Artyku 243
Rada ustala uposaenia, dodatki i emerytury przewodniczcego Rady Europejskiej, przewodniczcego

Komisji, wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, czonkw
Komisji, prezesw, czonkw i sekretarzy Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, oraz
sekretarza generalnego Rady. Ustala ona take wszelkie nalenoci patne zamiast wynagrodzenia.
SEKCJA 4
KOMISJA
Artyku 244
Zgodnie z artykuem 17 ustp 5 Traktatu o Unii Europejskiej czonkowie Komisji s wybierani na
podstawie systemu rotacji ustanowionego jednomylnie przez Rad Europejsk na podstawie
nastpujcych zasad:
a) Pastwa Czonkowskie s traktowane na zasadzie cisej rwnoci przy ustalaniu kolejnoci

i dugoci mandatu ich obywateli w Komisji; w zwizku z tym rnica midzy cakowit
liczb kadencji penionych przez obywateli danych dwch Pastw Czonkowskich nie moe
nigdy przewysza jednej kadencji;
b) z zastrzeeniem litery a), skad kadej kolejnej Komisji odzwierciedla w zadowalajcy sposb
rnorodno demograficzn i geograficzn wszystkich Pastw Czonkowskich.
C 83/156
PL
30.3.2010
Artyku 245
Czonkowie Komisji powstrzymuj si od wszelkich czynnoci niezgodnych z charakterem ich

funkcji. Pastwa Czonkowskie szanuj ich niezaleno i nie d do wywierania na nich wpywu
przy wykonywaniu przez nich zada.
Czonkowie Komisji nie mog, podczas penienia swych funkcji, wykonywa adnej innej zarobkowej
lub niezarobkowej dziaalnoci zawodowej. Obejmujc swoje stanowiska, uroczycie zobowizuj si
szanowa, w trakcie penienia funkcji i po ich zakoczeniu, zobowizania z nich wynikajce,
zwaszcza obowizki uczciwoci i roztropnoci przy obejmowaniu pewnych stanowisk lub
przyjmowaniu pewnych korzyci po zakoczeniu funkcji. W przypadku naruszenia tych
zobowiza przez czonka Komisji Trybuna Sprawiedliwoci, na wniosek Rady stanowicej
zwyk wikszoci lub Komisji, moe orzec, stosownie do okolicznoci, o jego dymisji, zgodnie
z artykuem 247, lub o pozbawieniu go prawa do emerytury lub innych podobnych korzyci.
Artyku 246
Poza przypadkami normalnej wymiany lub mierci, funkcje czonka Komisji kocz si z chwil jego
rezygnacji lub dymisji.
W przypadku wakatu spowodowanego przez rezygnacj, dymisj lub mier czonka Komisji jest on
zastpowany, na okres pozostajcy do zakoczenia kadencji, przez nowego czonka posiadajcego
takie samo obywatelstwo mianowanego przez Rad za wsplnym porozumieniem
z przewodniczcym Komisji po konsultacji z Parlamentem Europejskim i zgodnie z kryteriami,
o ktrych mowa w artykule 17 ustp 3 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej.
Rada, stanowic jednomylnie na wniosek przewodniczcego Komisji, moe podj decyzj, aby nie
zastpowa takiego czonka, zwaszcza jeeli okres pozostajcy do zakoczenia jego kadencji jest
krtki.
W przypadku rezygnacji, dymisji lub mierci przewodniczcy jest zastpowany na okres pozostajcy
do zakoczenia kadencji. Procedura przewidziana w artykule 17 ustp 7 akapit pierwszy Traktatu
o Unii Europejskiej ma zastosowanie do zastpienia przewodniczcego.
W przypadku rezygnacji, dymisji lub mierci, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych
i polityki bezpieczestwa jest zastpowany na okres pozostajcy do zakoczenia kadencji, zgodnie
z artykuem 18 ustp 1 Traktatu o Unii Europejskiej.
W przypadku kolegialnej rezygnacji czonkw Komisji, peni oni swoje funkcje i nadal prowadz
sprawy biece do chwili ich zastpienia, na okres pozostajcy do zakoczenia kadencji, zgodnie
z artykuem 17 Traktatu o Unii Europejskiej.
30.3.2010
PL
C 83/157
Artyku 247
Jeli czonek Komisji nie spenia ju warunkw koniecznych do wykonywania swych funkcji lub
dopuci si powanego uchybienia, Trybuna Sprawiedliwoci moe go zdymisjonowa, na wniosek
Rady stanowicej zwyk wikszoci lub Komisji.
Artyku 248
Bez uszczerbku dla artykuu 18 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej, przewodniczcy ustala zakres
obowizkw Komisji i rozdziela je pomidzy jej czonkw, zgodnie z artykuem 17 ustp 6 tego
Traktatu. Przewodniczcy moe dokonywa zmian w rozdziale obowizkw w trakcie kadencji
Komisji. Czonkowie Komisji wykonuj funkcje powierzone im przez przewodniczcego i jemu
podlegaj.
Artyku 249
(dawny artyku 218 ustp 2 i artyku 212 TWE)
1.
Komisja uchwala swj regulamin wewntrzny w celu zapewnienia, e zarwno Komisja, jak
i jej suby funkcjonuj. Zapewnia ona publikacj tego regulaminu.
2.
Komisja publikuje co roku, nie pniej ni na miesic przed otwarciem sesji Parlamentu
Europejskiego, oglne sprawozdanie z dziaalnoci Unii.
Artyku 250
Komisja podejmuje uchway wikszoci jej czonkw.

Regulamin wewntrzny Komisji okrela kworum.
SEKCJA 5
TRYBUNA SPRAWIEDLIWOCI UNII EUROPEJSKIEJ
Artyku 251
Trybuna Sprawiedliwoci obraduje w izbach lub w skadzie wielkiej izby, na warunkach

ustanowionych w tym celu w Statucie Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
W przypadkach przewidzianych w Statucie Trybuna Sprawiedliwoci moe obradowa rwnie
w penym skadzie Trybunau.
C 83/158
PL
30.3.2010
Artyku 252
Trybuna Sprawiedliwoci jest wspomagany przez omiu rzecznikw generalnych. Jeeli Trybuna
Sprawiedliwoci tego zada, Rada, stanowic jednomylnie, moe zwikszy liczb rzecznikw
generalnych.
Zadaniem rzecznika generalnego jest publiczne przedstawianie, przy zachowaniu cakowitej
bezstronnoci i niezalenoci, uzasadnionych opinii w sprawach, ktre zgodnie ze Statutem
Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej wymagaj jego zaangaowania.
Artyku 253
Sdziowie i rzecznicy generalni Trybunau Sprawiedliwoci s wybierani spord osb

o niekwestionowanej niezalenoci i majcych kwalifikacje wymagane w ich pastwach do
zajmowania najwyszych stanowisk sdowych lub s prawnikami o uznanej kompetencji. S oni
mianowani za wsplnym porozumieniem przez rzdy Pastw Czonkowskich na okres szeciu lat,
po konsultacji z komitetem przewidzianym w artykule 255.
Co trzy lata nastpuje czciowe odnowienie skadu sdziowskiego i skadu rzecznikw generalnych,
na warunkach okrelonych w Statucie Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
Sdziowie wybieraj spord siebie na okres trzech lat prezesa Trybunau Sprawiedliwoci. Jego
mandat jest odnawialny.
Ustpujcy sdziowie i rzecznicy generalni mog by mianowani ponownie.
Trybuna Sprawiedliwoci mianuje swojego sekretarza i okrela jego status.
Trybuna Sprawiedliwoci ustanawia swj regulamin proceduralny. Wymaga on zatwierdzenia przez
Rad.
Artyku 254
Liczb sdziw Sdu okrela Statut Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej. Statut moe
przewidywa, e Sd wspierany bdzie przez rzecznikw generalnych.
Czonkowie Sdu s wybierani spord osb o niekwestionowanej niezalenoci i mogcych
zajmowa wysokie stanowiska sdowe. S oni mianowani za wsplnym porozumieniem przez
rzdy Pastw Czonkowskich na okres szeciu lat, po konsultacji z komitetem przewidzianym
w artykule 255. Co trzy lata nastpuje czciowa wymiana skadu. Ustpujcy czonkowie mog
by mianowani ponownie.
30.3.2010
PL
C 83/159
Sdziowie wybieraj spord siebie na okres trzech lat prezesa Sdu. Jego mandat jest odnawialny.
Sd mianuje swojego sekretarza i okrela jego status.
Sd ustanawia swj regulamin proceduralny w porozumieniu z Trybunaem Sprawiedliwoci.
Wymaga on zatwierdzenia przez Rad.
Z zastrzeeniem odmiennych postanowie Statutu Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej,
postanowienia Traktatw dotyczce Trybunau Sprawiedliwoci stosuj si do Sdu.
Artyku 255
Ustanawia si komitet, ktrego zadaniem jest opiniowanie kandydatw do wykonywania funkcji
sdziego i rzecznika generalnego w Trybunale Sprawiedliwoci i Sdzie przed ich mianowaniem
przez rzdy Pastw Czonkowskich zgodnie z artykuami 253 i 254.
Komitet skada si z siedmiu osobistoci wybranych spord byych czonkw Trybunau
Sprawiedliwoci i Sdu, czonkw krajowych sdw najwyszych i prawnikw o uznanej
kompetencji, przy czym jedn z kandydatur proponuje Parlament Europejski. Rada przyjmuje
decyzj ustanawiajc reguy funkcjonowania komitetu oraz decyzj mianujc jego czonkw.
Rada stanowi na wniosek prezesa Trybunau Sprawiedliwoci.
Artyku 256
1.
Sd jest waciwy do rozpoznawania w skarg okrelonych w artykuach 263, 265, 268, 270
i 272, z wyjtkiem skarg powierzonych sdowi wyspecjalizowanemu utworzonemu na mocy
artykuu 257 i skarg zastrzeonych na mocy Statutu dla Trybunau Sprawiedliwoci Unii
Europejskiej. Statut moe przyzna Sdowi waciwo w innych kategoriach skarg.
Od orzecze wydanych przez Sd na mocy niniejszego ustpu przysuguje, na warunkach i w
zakresie okrelonym przez Statut, prawo odwoania si do Trybunau Sprawiedliwoci,
ograniczone do kwestii prawnych.
2.
Sd jest waciwy do rozpoznawania skarg wniesionych przeciwko orzeczeniom sdw
wyspecjalizowanych.
Orzeczenia wydane przez Sd na mocy niniejszego ustpu mog zosta w drodze wyjtku, na
warunkach i w zakresie okrelonym przez Statut, poddane kontroli Trybunau Sprawiedliwoci,
jeeli zachodzi powane ryzyko naruszenia jednoci lub spjnoci prawa Unii.
3.
Sd jest waciwy do rozpoznawania pyta prejudycjalnych przedkadanych na mocy artykuu
267, w poszczeglnych dziedzinach okrelonych w Statucie.
C 83/160
PL
30.3.2010
Jeeli Sd uzna, e sprawa wymaga orzeczenia co do zasad, ktre moe mie wpyw na jedno lub
spjno prawa Unii, moe on przekaza t spraw do rozpoznania Trybunaowi Sprawiedliwoci.
Orzeczenia wydane przez Sd w sprawach pyta prejudycjalnych mog zosta w drodze wyjtku, na
warunkach i w zakresie okrelonym przez Statut, poddane kontroli Trybunau Sprawiedliwoci, jeeli
zachodzi powane ryzyko naruszenia jednoci lub spjnoci prawa Unii.
Artyku 257
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, mog utworzy
przy Sdzie sdy wyspecjalizowane, do rozpoznawania w pierwszej instancji niektrych kategorii
skarg wniesionych w konkretnych dziedzinach. Parlament Europejski i Rada stanowi w drodze
rozporzdze na wniosek Komisji i po konsultacji z Trybunaem Sprawiedliwoci albo na wniosek
Trybunau Sprawiedliwoci i po konsultacji z Komisj.
Rozporzdzenie ustanawiajce sd wyspecjalizowany okrela zasady organizacji sdu i zakres
przyznanej mu waciwoci.
Od orzecze wydanych przez sdy wyspecjalizowane przysuguje prawo odwoania si do Sdu,
ograniczone do kwestii prawnych lub jeeli jest to przewidziane w rozporzdzeniu ustanawiajcym
sd wyspecjalizowany obejmujce rwnie kwestie faktyczne.
Czonkowie sdw wyspecjalizowanych s wybierani spord osb o niekwestionowanej
niezalenoci i mogcych zajmowa stanowiska sdowe. S oni mianowani przez Rad,
stanowic jednomylnie.
Sdy wyspecjalizowane ustanawiaj swj regulamin proceduralny w porozumieniu z Trybunaem
Sprawiedliwoci. Wymaga on zatwierdzenia przez Rad.
Z zastrzeeniem odmiennych postanowie rozporzdzenia ustanawiajcego sd wyspecjalizowany,
postanowienia Traktatw dotyczce Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej oraz postanowienia
Statutu Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej stosuj si do sdw wyspecjalizowanych. Tytu
I Statutu oraz jego artyku 64 maj zastosowanie w kadym przypadku do sdw
wyspecjalizowanych.
Artyku 258
Jeli Komisja uzna, e Pastwo Czonkowskie uchybio jednemu z zobowiza, ktre na nim ci
na mocy Traktatw, wydaje ona uzasadnion opini w tym przedmiocie, po uprzednim
umoliwieniu temu Pastwu przedstawienia swych uwag.
Jeli Pastwo to nie zastosuje si do opinii w terminie okrelonym przez Komisj, moe ona wnie
spraw do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
30.3.2010
PL
C 83/161
Artyku 259
Kade Pastwo Czonkowskie moe wnie spraw do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej,
jeli uznaje, e inne Pastwo Czonkowskie uchybio jednemu z zobowiza, ktre na nim ci na
mocy Traktatw.
Zanim Pastwo Czonkowskie wniesie przeciwko innemu Pastwu Czonkowskiemu skarg opart
na zarzucanym naruszeniu zobowizania, ktre na nim ciy na podstawie Traktatw, powinno
wnie spraw do Komisji.
Komisja wydaje uzasadnion opini, po umoliwieniu zainteresowanym Pastwom przedstawienia,
na zasadzie spornej, uwag pisemnych i ustnych.
Jeli Komisja nie wyda opinii w terminie trzech miesicy od wniesienia sprawy, brak opinii nie
stanowi przeszkody we wniesieniu sprawy do Trybunau.
Artyku 260
1.
Jeli Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej stwierdza, e Pastwo Czonkowskie uchybio
jednemu z zobowiza, ktre na nim ci na mocy Traktatw, Pastwo to jest zobowizane podj
rodki, ktre zapewni wykonanie wyroku Trybunau.
2.
Jeeli Komisja uzna, e dane Pastwo Czonkowskie nie podjo rodkw zapewniajcych
wykonanie wyroku Trybunau, moe ona wnie spraw do Trybunau Sprawiedliwoci Unii
Europejskiej, po umoliwieniu temu Pastwu przedstawienia uwag. Wskazuje ona wysoko
ryczatu lub okresowej kary pieninej do zapacenia przez dane Pastwo Czonkowskie, jak
uzna za odpowiedni do okolicznoci.
Jeeli Trybuna stwierdza, e dane Pastwo Czonkowskie nie zastosowao si do jego wyroku, moe
na nie naoy ryczat lub okresow kar pienin.
Procedura ta nie narusza artykuu 259.
3.
Jeeli Komisja wniesie skarg do Trybunau zgodnie z artykuem 258, uznajc, e dane Pastwo
Czonkowskie uchybio obowizkowi poinformowania o rodkach podjtych w celu transpozycji
dyrektywy przyjtej zgodnie z procedur ustawodawcz, Komisja moe, o ile uzna to za waciwe,
wskaza kwot ryczatu lub okresowej kary pieninej do zapacenia przez dane Pastwo, jak uzna
za odpowiedni do okolicznoci.
Jeeli Trybuna stwierdzi, e nastpio naruszenie prawa, moe naoy na dane Pastwo
Czonkowskie ryczat lub okresow kar pienin w wysokoci nie przekraczajcej kwoty
wskazanej przez Komisj. Zobowizanie do zapaty staje si skuteczne w terminie okrelonym
w wyroku Trybunau.
C 83/162
PL
30.3.2010
Artyku 261
Rozporzdzenia uchwalone wsplnie przez Parlament Europejski i Rad, i przez Rad, na mocy
postanowie Traktatw, mog przyzna Trybunaowi Sprawiedliwoci Unii Europejskiej
nieograniczone prawo orzekania w odniesieniu do kar przewidzianych w tych rozporzdzeniach.
Artyku 262
Bez uszczerbku dla innych postanowie Traktatw, Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze
specjaln procedur ustawodawcz i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, moe przyj
postanowienia w sprawie przyznania Trybunaowi Sprawiedliwoci Unii Europejskiej,
w okrelonym przez ni zakresie, waciwoci w odniesieniu do sporw dotyczcych stosowania
aktw przyjtych na podstawie Traktatw, ktre tworz europejskie tytuy prawne w dziedzinie
wasnoci intelektualnej. Postanowienia te wchodz w ycie po ich zatwierdzeniu przez Pastwa
Artyku 263
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej kontroluje legalno aktw ustawodawczych, aktw

Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego, innych ni zalecenia i opinie, oraz aktw
Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej zmierzajcych do wywarcia skutkw prawnych
wobec podmiotw trzecich. Kontroluje rwnie legalno aktw organw lub jednostek
organizacyjnych Unii, ktre zmierzaj do wywarcia skutkw prawnych wobec osb trzecich.
W tym celu Trybuna jest waciwy do orzekania w zakresie skarg wniesionych przez Pastwo
Czonkowskie, Parlament Europejski, Rad lub Komisj, podnoszcych zarzut braku kompetencji,
naruszenia istotnych wymogw proceduralnych, naruszenia Traktatw lub jakiejkolwiek reguy
prawnej zwizanej z ich stosowaniem lub naduycia wadzy.
Trybuna jest waciwy, na tych samych warunkach, do orzekania w zakresie skarg wniesionych
przez Trybuna Obrachunkowy, Europejski Bank Centralny i Komitet Regionw, zmierzajcych do
zapewnienia ochrony ich prerogatyw.
Kada osoba fizyczna lub prawna moe wnie, na warunkach przewidzianych w akapitach
pierwszym i drugim, skarg na akty, ktrych jest adresatem lub ktre dotycz jej bezporednio
i indywidualnie oraz na akty regulacyjne, ktre dotycz jej bezporednio i nie wymagaj rodkw
wykonawczych.
Akty tworzce organy i jednostki organizacyjne Unii mog przewidywa wymogi i warunki
szczeglne dotyczce skarg wniesionych przez osoby fizyczne lub prawne na akty tych organw
lub jednostek organizacyjnych zmierzajce do wywarcia skutkw prawnych wobec tych osb.
30.3.2010
PL
C 83/163
Skargi przewidziane w niniejszym artykule wnosi si w terminie dwch miesicy, stosownie do

przypadku, od daty publikacji aktu lub jego notyfikowania skarcemu lub, w razie ich braku, od
daty powzicia przez niego wiadomoci o tym akcie.
Artyku 264
Jeeli skarga jest zasadna, Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej orzeka o niewanoci danego
aktu.
Jednake Trybuna wskazuje, jeli uzna to za niezbdne, ktre skutki aktu, o ktrego niewanoci
orzek, powinny by uwaane za ostateczne.
Artyku 265
Jeli Parlament Europejski, Rada Europejska, Rada, Komisja lub Europejski Bank Centralny,
z naruszeniem Traktatw, zaniechaj dziaania, Pastwa Czonkowskie i inne instytucje Unii mog
wnie skarg do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej w celu stwierdzenia tego naruszenia.
Niniejszy artyku ma zastosowanie, na tych samych warunkach, do organw i jednostek
organizacyjnych Unii, ktre zaniechaj dziaania.
Skarga ta jest dopuszczalna tylko wtedy, gdy dana instytucja, organ lub jednostka organizacyjna
zostaa uprzednio wezwana do dziaania. Jeli w terminie dwch miesicy od tego wezwania
instytucja, organ lub jednostka organizacyjna nie zaja stanowiska, skarga moe by wniesiona
w cigu nastpnych dwch miesicy.
Kada osoba fizyczna lub prawna moe wnie spraw do Trybunau, na warunkach okrelonych
w poprzednich akapitach, stawiajc zarzut jednej z instytucji lub jednemu z organw lub jednej
z jednostek organizacyjnych Unii, i zaniechaa wydania aktu skierowanego do niej, innego ni
zalecenie lub opinia.
Artyku 266
W przypadku orzeczenia o niewanoci aktu przyjtego przez instytucj, organ lub jednostk
organizacyjn lub stwierdzenia, i zaniechanie przez ni dziaania jest sprzeczne z Traktatami, jest
ona zobowizana do podjcia rodkw, ktre zapewni wykonanie wyroku Trybunau
Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
Zobowizanie to nie narusza zobowizania, jakie moe wynikn z zastosowania artykuu 340
akapit drugi.
C 83/164
PL
30.3.2010
Artyku 267
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania w trybie prejudycjalnym:

a) o wykadni Traktatw;
b) o wanoci i wykadni aktw przyjtych przez instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii;
W przypadku gdy pytanie z tym zwizane jest podniesione przed sdem jednego z Pastw
Czonkowskich, sd ten moe, jeli uzna, e decyzja w tej kwestii jest niezbdna do wydania
wyroku, zwrci si do Trybunau z wnioskiem o rozpatrzenie tego pytania.
W przypadku gdy takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisej przed sdem krajowym, ktrego
orzeczenia nie podlegaj zaskareniu wedug prawa wewntrznego, sd ten jest zobowizany wnie
spraw do Trybunau.
Jeeli takie pytanie jest podniesione w sprawie zawisej przed sdem krajowym dotyczcej osoby
pozbawionej wolnoci, Trybuna stanowi w jak najkrtszym terminie.
Artyku 268
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania w sporach dotyczcych

odszkodowa okrelonych w artykule 340 akapity drugi i trzeci.
Artyku 269
Trybuna Sprawiedliwoci jest waciwy do orzekania w sprawie legalnoci aktu przyjtego przez
Rad Europejsk lub Rad zgodnie z artykuem 7 Traktatu o Unii Europejskiej wycznie na wniosek
Pastwa Czonkowskiego, ktrego dotyczy stwierdzenie Rady Europejskiej lub Rady, oraz wycznie
w odniesieniu do przestrzegania postanowie czysto proceduralnych przewidzianych w tym artykule.
Wniosek taki musi by zoony w terminie miesica od daty tego stwierdzenia. Trybuna orzeka
w terminie miesica od daty wniosku.
Artyku 270
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania w kadym sporze midzy
Uni i jej pracownikami, w granicach i na warunkach okrelonych w regulaminie pracowniczym
urzdnikw Unii oraz warunkach zatrudnienia innych pracownikw Unii.
30.3.2010
PL
C 83/165
Artyku 271
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania, w poniszych granicach,

w sporach dotyczcych:
a) wykonywania zobowiza Pastw Czonkowskich, wynikajcych ze Statutu Europejskiego Banku
Inwestycyjnego. W tym zakresie Rada Dyrektorw Banku ma uprawnienia przyznane Komisji
przez artyku 258;
b) rodkw przyjtych przez Rad Gubernatorw Europejskiego Banku Inwestycyjnego. W tym
zakresie kade Pastwo Czonkowskie, Komisja i Rada Dyrektorw Banku mog wnie skarg
na warunkach przewidzianych w artykule 263;
c) rodkw przyjtych przez Rad Dyrektorw Europejskiego Banku Inwestycyjnego. Skargi na te
rodki mog by wniesione, na warunkach okrelonych w artykule 263, tylko przez Pastwa
Czonkowskie lub Komisj i jedynie w zwizku z naruszeniem procedur przewidzianych
w artykule 19 ustpy 2 i 57 Statutu Banku;
d) wykonywania przez krajowe banki centralne zobowiza wynikajcych z Traktatw i Statutu
ESBC i EBC. W tym zakresie Rada Prezesw Europejskiego Banku Centralnego dysponuje
wobec krajowych bankw centralnych uprawnieniami przyznanymi Komisji wobec Pastw
Czonkowskich przez artyku 258. Jeli Trybuna stwierdza, e krajowy bank centralny uchybi
jednemu ze zobowiza, ktre na nim ci na mocy Traktatw, bank ten jest zobowizany
podj rodki, ktre zapewni wykonanie wyroku Trybunau.
Artyku 272
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania na mocy klauzuli arbitraowej
umieszczonej w umowie prawa publicznego lub prywatnego, zawartej przez Uni lub w jej imieniu.
Artyku 273
Trybuna Sprawiedliwoci jest waciwy do orzekania w kadym sporze midzy Pastwami

Czonkowskimi, zwizanym z przedmiotem Traktatw, jeli spr ten jest mu przedoony na
mocy kompromisu.
Artyku 274
Z zastrzeeniem waciwoci Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej okrelonej Traktatami,

spory, ktrych stron jest Unia, nie s z tego tytuu wyczone spod jurysdykcji sdw krajowych.
C 83/166
PL
30.3.2010
Artyku 275
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej nie jest waciwy w zakresie postanowie dotyczcych
wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa ani w zakresie aktw przyjtych na ich podstawie.
Trybuna jest jednak waciwy w zakresie kontroli przestrzegania artykuu 40 Traktatu o Unii
Europejskiej oraz orzekania w sprawie skarg wniesionych na warunkach przewidzianych
w artykule 263 akapit czwarty niniejszego Traktatu, dotyczcych kontroli legalnoci decyzji
przewidujcych rodki ograniczajce wobec osb fizycznych lub prawnych przyjtych przez Rad
na podstawie tytuu V rozdzia 2 Traktatu o Unii Europejskiej.
Artyku 276
W wykonywaniu swoich uprawnie dotyczcych postanowie czci trzeciej tytu V rozdziay 4 i 5
odnoszcych si do przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci, Trybuna
Sprawiedliwoci Unii Europejskiej nie jest waciwy w zakresie kontroli wanoci lub
proporcjonalnoci dziaa policji lub innych organw cigania w Pastwie Czonkowskim ani do
orzekania w sprawie
wykonywania przez Pastwa Czonkowskie obowizkw dotyczcych utrzymania porzdku
publicznego i ochrony bezpieczestwa wewntrznego.
Artyku 277
Bez wzgldu na upyw terminu przewidzianego w artykule 263 akapit szsty, kada strona moe,
w postpowaniu dotyczcym aktu o zasigu oglnym przyjtego przez instytucj, organ lub
jednostk organizacyjn Unii, podnie zarzuty okrelone w artykule 263 akapit drugi, w celu
powoania si przed Trybunaem Sprawiedliwoci Unii Europejskiej na niemono stosowania
tego aktu.
Artyku 278
Skargi wniesione do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej nie maj skutku zawieszajcego.
Jednake Trybuna moe, jeli uzna, e okolicznoci tego wymagaj, zarzdzi zawieszenie
wykonania zaskaronego aktu.
Artyku 279
W sprawach, ktre rozpatruje, Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej moe zarzdzi niezbdne
rodki tymczasowe.
30.3.2010
PL
C 83/167
Artyku 280
Wyroki Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej podlegaj wykonaniu na warunkach

okrelonych w artykule 299.
Artyku 281
Statut Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest okrelony w odrbnym protokole.

Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, mog zmieni
postanowienia Statutu, z wyjtkiem postanowie tytuu I i artykuu 64 tego Statutu. Parlament
Europejski i Rada stanowi na wniosek Trybunau Sprawiedliwoci i po konsultacji z Komisj albo
na wniosek Komisji i po konsultacji z Trybunaem Sprawiedliwoci.
SEKCJA 6
EUROPEJSKI BANK CENTRALNY
Artyku 282
1.
Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne stanowi Europejski System Bankw
Centralnych (ESBC). Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne Pastw Czonkowskich,
ktrych walut jest euro, tworzce Eurosystem, prowadz polityk pienin Unii.
2.
ESBC jest kierowany przez organy decyzyjne Europejskiego Banku Centralnego. Gwnym
celem ESBC jest utrzymywanie stabilnoci cen. Bez uszczerbku dla tego celu, wspiera on oglne
polityki gospodarcze w Unii, majc na wzgldzie przyczynianie si do osignicia celw Unii.
3.
Europejski Bank Centralny ma osobowo prawn. Ma wyczne prawo do upowaniania do
emisji euro. Jest niezaleny w wykonywaniu swoich uprawnie oraz w zarzdzaniu swoimi
finansami. Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii oraz rzdy Pastw Czonkowskich
szanuj t niezaleno.
4.
Europejski Bank Centralny przyjmuje rodki niezbdne do wykonywania swoich zada zgodnie
z artykuami 127133, artykuem 138 oraz warunkami przewidzianymi w Statucie ESBC i EBC.
Zgodnie z tymi artykuami Pastwa Czonkowskie, ktrych walut nie jest euro, a take ich banki
centralne zachowuj swoje kompetencje w kwestiach pieninych.
5.
W zakresie swoich uprawnie Europejski Bank Centralny jest konsultowany w sprawie kadego
projektu aktu Unii i kadego projektu regulacji na poziomie krajowym oraz moe wydawa opinie.
C 83/168
PL
30.3.2010
Artyku 283
1.
Rada Prezesw Europejskiego Banku Centralnego skada si z czonkw Zarzdu Europejskiego
Banku Centralnego i prezesw krajowych bankw centralnych Pastw Czonkowskich, ktrych
walut jest euro.
2.
Zarzd skada si z prezesa, wiceprezesa i czterech innych czonkw.
Prezes, wiceprezes i pozostali czonkowie Zarzdu s mianowani przez Rad Europejsk stanowic
wikszoci kwalifikowan na zalecenie Rady i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz
z Rad Prezesw Europejskiego Banku Centralnego, spord osb o uznanym autorytecie
i dowiadczeniu zawodowym w dziedzinie pienidza lub bankowoci.
Ich mandat trwa osiem lat i nie jest odnawialny.
Czonkami Zarzdu mog by tylko obywatele Pastw Czonkowskich.
Artyku 284
1.
Przewodniczcy Rady i czonek Komisji mog uczestniczy, bez prawa gosowania,
w posiedzeniach Rady Prezesw Europejskiego Banku Centralnego.
Przewodniczcy Rady moe przedoy wniosek do rozwaenia przez Rad Prezesw Europejskiego
Banku Centralnego.
2.
Prezes Europejskiego Banku Centralnego jest zapraszany do uczestniczenia w posiedzeniach
Rady, kiedy dyskutuje ona o sprawach dotyczcych celw i zada ESBC.
3.
Europejski Bank Centralny kieruje sprawozdanie roczne z dziaalnoci ESBC i w sprawie
polityki pieninej za rok ubiegy i rok biecy do Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, jak
rwnie do Rady Europejskiej. Prezes Europejskiego Banku Centralnego przedstawia to sprawozdanie
Radzie i Parlamentowi Europejskiemu, ktry moe odby debat generaln na tej podstawie.
Prezes Europejskiego Banku Centralnego i inni czonkowie Zarzdu mog, na danie Parlamentu
Europejskiego lub z inicjatywy wasnej, by przesuchani przez waciwe komisje Parlamentu
Europejskiego.
30.3.2010
PL
C 83/169
SEKCJA 7
TRYBUNA OBRACHUNKOWY
Artyku 285
Trybuna Obrachunkowy sprawuje kontrol rachunkw Unii.

W skad Trybunau Obrachunkowego wchodzi jeden obywatel z kadego Pastwa Czonkowskiego.
Czonkowie Trybunau Obrachunkowego s w peni niezaleni w penieniu swoich funkcji,
w oglnym interesie Unii.
Artyku 286
1.
Czonkowie Trybunau Obrachunkowego s wybierani spord osb, ktre wchodz lub
wchodziy w swych pastwach w skad organw kontroli zewntrznej lub majcych szczeglne
kwalifikacje do zajmowania tego stanowiska. Ich niezaleno musi by niekwestionowana.
2.
Czonkowie Trybunau Obrachunkowego s mianowani na okres szeciu lat. Rada po
konsultacji z Parlamentem Europejskim przyjmuje list czonkw, sporzdzon zgodnie
z propozycjami kadego z Pastw Czonkowskich. Mandat czonkw Trybunau Obrachunkowego
jest odnawialny.
Wybieraj oni spord siebie, na okres trzech lat, prezesa Trybunau Obrachunkowego. Jego mandat
jest odnawialny.
3.
W wykonywaniu swych obowizkw czonkowie Trybunau Obrachunkowego nie zwracaj si
o instrukcje ani ich nie przyjmuj od adnego rzdu lub jakiegokolwiek organu. Powstrzymuj si od
wszelkich czynnoci niezgodnych z charakterem ich funkcji.
4.
Czonkowie Trybunau Obrachunkowego nie mog podczas penienia swych funkcji
wykonywa adnej innej zarobkowej lub niezarobkowej dziaalnoci zawodowej. Obejmujc
stanowiska, uroczycie zobowizuj si szanowa, w trakcie penienia funkcji i po ich
zakoczeniu, zobowizania z nich wynikajce, zwaszcza obowizki uczciwoci i roztropnoci
przy obejmowaniu pewnych stanowisk lub przyjmowaniu pewnych korzyci po zakoczeniu funkcji.
5.
Poza przypadkami normalnej wymiany lub mierci, funkcje czonka Trybunau
Obrachunkowego kocz si z chwil jego rezygnacji lub dymisji, orzeczonej przez Trybuna
Sprawiedliwoci zgodnie z ustpem 6.
Osoba ta jest zastpowana na okres pozostajcy do zakoczenia mandatu.
Z wyjtkiem przypadku dymisji, czonkowie Trybunau Obrachunkowego peni swoje funkcje do
chwili ich zastpienia.
C 83/170
PL
30.3.2010
6.
Czonkowie Trybunau Obrachunkowego mog by zwolnieni z funkcji lub pozbawieni prawa
do emerytury bd innych podobnych korzyci tylko wwczas, gdy Trybuna Sprawiedliwoci
stwierdzi, na danie Trybunau Obrachunkowego, e przestali odpowiada wymaganym
warunkom lub czyni zado zobowizaniom wynikajcym z ich urzdu.
7.
Rada ustala warunki zatrudnienia prezesa i czonkw Trybunau Obrachunkowego, a zwaszcza
ich uposae, dodatkw i emerytur. Ustala ona take wszelkie nalenoci patne zamiast
wynagrodzenia.
8.
Postanowienia Protokou w sprawie przywilejw i immunitetw Unii Europejskiej, ktre maj
zastosowanie do sdziw Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, stosuje si take do czonkw
Trybunau Obrachunkowego.
Artyku 287
1.
Trybuna Obrachunkowy kontroluje rachunki wszystkich dochodw i wydatkw Unii.
Kontroluje rwnie rachunki wszystkich dochodw i wydatkw wszystkich organw lub jednostek
organizacyjnych utworzonych przez Uni, w zakresie, w jakim akt zaoycielski nie wyklucza takiej
kontroli.
Trybuna Obrachunkowy przedkada Parlamentowi Europejskiemu i Radzie powiadczenie
wiarygodnoci rachunkw, jak rwnie legalnoci i prawidowoci operacji lecych u ich
podstaw, ktre jest publikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej. Powiadczenie to moe
zosta uzupenione przez szczegowe oceny kadego z gwnych obszarw dziaalnoci Unii.
2.
Trybuna Obrachunkowy kontroluje legalno i prawidowo dochodw i wydatkw oraz
upewnia si co do naleytego zarzdzania finansami. Czynic to, sygnalizuje w szczeglnoci
wszelkie nieprawidowoci.
Kontrol dochodw przeprowadza si zarwno na podstawie zaoe dochodowych, jak i patnoci
przekazanych Unii.
Kontrol wydatkw przeprowadza si zarwno na podstawie podjtych zobowiza, jak
i dokonanych wypat.
Kontrole te mog by przeprowadzane przed zamkniciem rozlicze w danym roku budetowym.
3.
Kontrola dotyczy dokumentw, a w razie potrzeby przeprowadzana jest na miejscu w innych
instytucjach Unii, w pomieszczeniach kadego organu lub jednostki organizacyjnej zarzdzajcych
dochodami i wydatkami w imieniu Unii oraz w Pastwach Czonkowskich, w tym
w pomieszczeniach kadej osoby fizycznej lub prawnej otrzymujcej patnoci z budetu.
Kontrol w Pastwach Czonkowskich przeprowadza si w powizaniu z krajowymi instytucjami
kontrolnymi lub, jeli nie maj one niezbdnych uprawnie, z waciwymi subami krajowymi.
Trybuna Obrachunkowy oraz krajowe instytucje kontrolne Pastw Czonkowskich wsppracuj
na zasadzie wzajemnego zaufania, zachowujc swoj niezaleno. Instytucje te lub suby
zawiadamiaj Trybuna Obrachunkowy, czy zamierzaj uczestniczy w kontroli.
30.3.2010
PL
C 83/171
Inne instytucje Unii, organy lub jednostki organizacyjne zarzdzajce dochodami i wydatkami
w imieniu Unii, osoby fizyczne lub prawne otrzymujce patnoci z budetu oraz krajowe
instytucje kontrolne bd, jeli nie maj one niezbdnych uprawnie, waciwe suby krajowe,
przekazuj Trybunaowi Obrachunkowemu, na jego danie, wszelkie dokumenty lub informacje
niezbdne do wykonywania jego zadania.
W odniesieniu do dziaalnoci Europejskiego Banku Inwestycyjnego zwizanej z zarzdzaniem
dochodami i wydatkami Unii, prawo dostpu Trybunau do informacji posiadanych przez Bank
jest regulowane umow zawart midzy Trybunaem, Bankiem oraz Komisj. W przypadku braku
umowy Trybuna ma wszake dostp do informacji niezbdnych do przeprowadzania kontroli
dochodw i wydatkw Unii zarzdzanych przez Bank.
4.
Trybuna Obrachunkowy sporzdza roczne sprawozdanie po zamkniciu kadego roku
budetowego. Sprawozdanie to jest przesyane innym instytucjom Unii i publikowane w Dzienniku
Urzdowym Unii Europejskiej wraz z odpowiedziami tych instytucji na uwagi Trybunau
Obrachunkowego.
Ponadto Trybuna Obrachunkowy moe przedstawia w kadej chwili swoje uwagi, zwaszcza
w formie sprawozda specjalnych w poszczeglnych sprawach oraz wydawa opinie na danie
jednej z pozostaych instytucji Unii.
Przyjmuje on swoje sprawozdania roczne, sprawozdania specjalne lub opinie wikszoci czonkw
wchodzcych w jego skad. Jednake moe on ustanowi wewntrzne izby, w celu przyjmowania
pewnych kategorii sprawozda lub opinii, na warunkach okrelonych w jego regulaminie
wewntrznym.
Pomaga on Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w wykonywaniu ich funkcji kontrolnych
w zakresie wykonania budetu.
Trybuna Obrachunkowy uchwala swj regulamin wewntrzny. Wymaga on zatwierdzenia przez
Rad.
ROZDZIA 2
AKTY PRAWNE UNII, PROCEDURY PRZYJMOWANIA I INNE POSTANOWIENIA

SEKCJA 1
AKTY PRAWNE UNII
Artyku 288
W celu wykonania kompetencji Unii instytucje przyjmuj rozporzdzenia, dyrektywy, decyzje,

zalecenia i opinie.
Rozporzdzenie ma zasig oglny. Wie w caoci i jest bezporednio stosowane we wszystkich
Pastwach Czonkowskich.
C 83/172
PL
30.3.2010
Dyrektywa wie kade Pastwo Czonkowskie, do ktrego jest kierowana, w odniesieniu do

rezultatu, ktry ma by osignity, pozostawia jednak organom krajowym swobod wyboru formy
i rodkw.
Decyzja wie w caoci. Decyzja, ktra wskazuje adresatw, wie tylko tych adresatw.
Zalecenia i opinie nie maj mocy wicej.
Artyku 289
1.
Zwyka procedura ustawodawcza polega na przyjciu rozporzdzenia, dyrektywy lub decyzji
wsplnie przez Parlament Europejski i Rad na wniosek Komisji. Procedur t okrela artyku 294.
2.
W szczeglnych przypadkach przewidzianych w Traktatach przyjcie rozporzdzenia,
dyrektywy lub decyzji przez Parlament Europejski z udziaem Rady lub przez Rad z udziaem
Parlamentu Europejskiego stanowi specjaln procedur ustawodawcz.
3.
Akty prawne przyjmowane w drodze procedury ustawodawczej stanowi akty ustawodawcze.
4.
W szczeglnych przypadkach przewidzianych w Traktatach akty ustawodawcze mog by
przyjmowane z inicjatywy grupy Pastw Czonkowskich lub Parlamentu Europejskiego, na
zalecenie Europejskiego Banku Centralnego lub na wniosek Trybunau Sprawiedliwoci lub
Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Artyku 290
1.
Akt ustawodawczy moe przekazywa Komisji uprawnienia do przyjcia aktw o charakterze
nieustawodawczym o zasigu oglnym, ktre uzupeniaj lub zmieniaj niektre, inne ni istotne,
elementy aktu ustawodawczego.
Akty ustawodawcze wyranie okrelaj cele, tre, zakres oraz czas obowizywania przekazanych
uprawnie. Przekazanie uprawnie nie moe dotyczy istotnych elementw danej dziedziny,
poniewa s one zastrzeone dla aktu ustawodawczego.
2.
Warunki, ktrym podlega przekazanie uprawnie, s wyranie okrelone w aktach
ustawodawczych i mog by nastpujce:
a) Parlament Europejski lub Rada moe zadecydowa o odwoaniu przekazanych uprawnie;
b) akt delegowany moe wej w ycie tylko wtedy, gdy Parlament Europejski lub Rada nie wyra
sprzeciwu w terminie przewidzianym przez akt ustawodawczy.
Do celw litery a) i b) Parlament Europejski stanowi wikszoci gosw wchodzcych w jego skad
czonkw, a Rada wikszoci kwalifikowan.
3.
W nagwku aktw delegowanych dodaje si przymiotnik delegowane albo delegowana.
30.3.2010
PL
C 83/173
Artyku 291
1.
Pastwa Czonkowskie przyjmuj wszelkie rodki
wprowadzenia w ycie prawnie wicych aktw Unii.
prawa
krajowego
niezbdne
do
2.
Jeeli konieczne s jednolite warunki wykonywania prawnie wicych aktw Unii, akty te
powierzaj uprawnienia wykonawcze Komisji lub, w naleycie uzasadnionych przypadkach oraz
w przypadkach okrelonych w artykuach 24 i 26 Traktatu o Unii Europejskiej, Radzie.
3.
Do celw ustpu 2 Parlament Europejski i Rada, stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze
zwyk procedur ustawodawcz, ustanawiaj z wyprzedzeniem przepisy i zasady oglne dotyczce
trybu kontroli przez Pastwa Czonkowskie wykonywania uprawnie wykonawczych przez Komisj.
4.
W nagwku aktw wykonawczych dodaje si przymiotnik wykonawcze albo wykonawcza.

Artyku 292
Rada przyjmuje zalecenia. Rada stanowi na wniosek Komisji we wszystkich przypadkach, gdy
Traktaty przewiduj przyjmowanie aktw przez Rad na wniosek Komisji. Rada stanowi
jednomylnie w dziedzinach, w ktrych jednomylno wymagana jest do przyjcia aktu Unii.
Komisja, a w szczeglnych przypadkach przewidzianych w Traktatach rwnie Europejski Bank
Centralny, przyjmuj zalecenia.
SEKCJA 2
PROCEDURY PRZYJMOWANIA AKTW I INNE POSTANOWIENIA
Artyku 293
1.
Jeeli na mocy Traktatw Rada stanowi na wniosek Komisji, moe ona zmieni ten wniosek
wycznie jednomylnie, z wyjtkiem przypadkw, o ktrych mowa w artykule 294 ustpy 10 i 13,
artykuach 310, 312, 314 oraz w artykule 315 akapit drugi.
2.
Dopki Rada nie podja dziaa, Komisja moe zmieni swj projekt w kadej chwili w toku
procedur prowadzcych do przyjcia aktu Unii.
Artyku 294
1.
W przypadku gdy w Traktatach czyni si odwoanie do zwykej procedury ustawodawczej
w celu przyjcia aktu, stosowana jest nastpujca procedura.
2.
Komisja przedstawia projekt Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
C 83/174
PL
30.3.2010
Pierwsze czytanie
3.
Parlament Europejski uchwala stanowisko w pierwszym czytaniu i przekazuje je Radzie.
4.
Jeeli Rada zatwierdzi stanowisko Parlamentu Europejskiego, projektowany akt zostaje przyjty
w brzmieniu, ktre odpowiada stanowisku Parlamentu Europejskiego.
5.
Jeeli Rada nie zatwierdzi stanowiska Parlamentu Europejskiego, przyjmuje wasne stanowisko
w pierwszym czytaniu i przekazuje je Parlamentowi Europejskiemu.
6.
Rada informuje w peni Parlament Europejski o powodach, ktre doprowadziy j do przyjcia
jej stanowiska w pierwszym czytaniu. Komisja informuje w peni Parlament Europejski o swoim
stanowisku.
Drugie czytanie
7.
Jeeli w terminie trzech miesicy od tego przekazania Parlament Europejski:
a) zatwierdzi stanowisko Rady w pierwszym czytaniu lub nie wypowie si, dany akt uwaa si za
przyjty w brzmieniu, ktre odpowiada stanowisku Rady;
b) odrzuci, wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw, stanowisko Rady w pierwszym
czytaniu, proponowany akt uwaa si za nieprzyjty;
c) zaproponuje wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw poprawki do stanowiska
Rady w pierwszym czytaniu, zmieniony w ten sposb tekst jest przekazywany Radzie i Komisji,
ktra wydaje opini w przedmiocie tych poprawek.
8.
Jeeli w terminie trzech miesicy od otrzymania poprawek Parlamentu Europejskiego Rada,
stanowic wikszoci kwalifikowan:
a) przyjmie wszystkie te poprawki, dany akt uwaa si za przyjty;
b) nie przyjmie wszystkich poprawek, przewodniczcy Rady w porozumieniu z przewodniczcym
Parlamentu Europejskiego zwouje komitet pojednawczy w terminie szeciu tygodni.
9.
Rada stanowi jednomylnie w sprawie poprawek, ktre stay si przedmiotem negatywnej
opinii Komisji.
Procedura pojednawcza
10.
Komitet pojednawczy, w ktrego skad wchodz czonkowie Rady lub ich przedstawiciele
oraz taka sama liczba czonkw reprezentujcych Parlament Europejski, ma za zadanie doprowadzi
do porozumienia w sprawie wsplnego projektu wikszoci kwalifikowan czonkw Rady lub ich
przedstawicieli oraz wikszoci gosw czonkw reprezentujcych Parlament Europejski, w terminie
szeciu tygodni od jego zwoania, na podstawie stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady
w drugim czytaniu.
30.3.2010
PL
C 83/175
11.
Komisja uczestniczy w pracach komitetu pojednawczego i podejmuje wszelkie niezbdne
inicjatywy na rzecz zblienia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady.
12.
Jeeli w terminie szeciu tygodni od jego zwoania komitet pojednawczy nie zatwierdzi
wsplnego projektu, proponowany akt uwaa si za nieprzyjty.
Trzecie czytanie
13.
Jeeli w tym terminie komitet pojednawczy zatwierdzi wsplny projekt, Parlament Europejski
i Rada dysponuj terminem szeciu tygodni od tego zatwierdzenia na przyjcie danego aktu zgodnie
z tym projektem, przy czym Parlament Europejski stanowi wikszoci oddanych gosw, a Rada
wikszoci kwalifikowan. Jeeli nie uczyni tego, proponowany akt uwaa si za nieprzyjty.
14.
Terminy trzech miesicy i szeciu tygodni, o ktrych mowa w niniejszym artykule, s
przeduane najwyej, odpowiednio, o miesic i o dwa tygodnie, z inicjatywy Parlamentu
Europejskiego lub Rady.
Postanowienia szczeglne
15.
Jeeli, w przypadkach przewidzianych w Traktatach, akt ustawodawczy jest poddany zwykej
procedurze ustawodawczej z inicjatywy grupy Pastw Czonkowskich, na zalecenie Europejskiego
Banku Centralnego lub na wniosek Trybunau Sprawiedliwoci, ustpu 2, ustpu 6 zdanie drugie oraz
ustpu 9 nie stosuje si.
W takich przypadkach Parlament Europejski i Rada przekazuj Komisji projekt aktu oraz swoje
stanowiska w pierwszym i drugim czytaniu. Parlament Europejski lub Rada mog, w toku caej
procedury, zwrci si do Komisji o opini, ktr Komisja moe wyda rwnie z wasnej
inicjatywy. Moe ona rwnie, jeeli uzna to za niezbdne, uczestniczy w pracach komitetu
pojednawczego zgodnie z ustpem 11.
Artyku 295
Parlament Europejski, Rada i Komisja konsultuj si wzajemnie oraz za wsplnym porozumieniem
ustalaj warunki wsppracy. W tym celu mog one, w poszanowaniu Traktatw, zawiera
porozumienia midzyinstytucjonalne, ktre mog mie charakter wicy.
Artyku 296
Jeeli Traktaty nie przewiduj rodzaju przyjmowanego aktu, instytucje dokonuj wyboru, jakiego
rodzaju akt ma w danym przypadku zosta przyjty, w poszanowaniu obowizujcych procedur oraz
zasady proporcjonalnoci.
C 83/176
PL
30.3.2010
Akty prawne s uzasadniane i odnosz si do propozycji, inicjatyw, zalece, wnioskw lub opinii
przewidzianych w Traktatach.
Rozpatrujc projekt aktu ustawodawczego, Parlament Europejski i Rada powstrzymuj si od
przyjmowania aktw nieprzewidzianych przez procedur ustawodawcz obowizujc w danej
dziedzinie.
Artyku 297
1.
Akty ustawodawcze przyjte zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz s podpisywane
przez przewodniczcego Parlamentu Europejskiego i przewodniczcego Rady.
Akty ustawodawcze przyjte zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz s podpisywane przez
przewodniczcego instytucji, ktra je przyja.
Akty ustawodawcze s publikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej. Wchodz one w ycie
z dniem w nich okrelonym lub, w jego braku, dwudziestego dnia po ich publikacji.
2.
Akty o charakterze nieustawodawczym przyjte w formie rozporzdze, dyrektyw oraz decyzji,
w przypadku gdy te ostatnie nie wskazuj adresata, s podpisywane przez przewodniczcego
instytucji, ktra je przyja.
Rozporzdzenia, dyrektywy, ktre s skierowane do wszystkich Pastw Czonkowskich, jak rwnie
decyzje, ktre nie wskazuj adresata, s publikowane w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej.
Wchodz one w ycie z dniem w nich okrelonym lub, w jego braku, dwudziestego dnia po ich
publikacji.
Inne dyrektywy, jak rwnie decyzje, ktre wskazuj adresata, s notyfikowane adresatom i staj si
skuteczne wraz z t notyfikacj.
Artyku 298
1.
Wykonujc swoje zadania, instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii korzystaj ze
wsparcia otwartej, efektywnej i niezalenej administracji europejskiej.
2.
Z poszanowaniem regulaminu i warunkw przyjtych na podstawie artykuu 336, Parlament
Europejski i Rada, stanowic w drodze rozporzdze zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz,
okrelaj stosowne przepisy.
Artyku 299
Akty Rady, Komisji lub Europejskiego Banku Centralnego, ktre nakadaj zobowizanie pienine na
podmioty inne ni Pastwa, stanowi tytu egzekucjny.
Postpowanie egzekucyjne jest regulowane przez przepisy procedury cywilnej obowizujce
w Pastwie, na terytorium ktrego ma ono miejsce. Klauzula wykonalnoci jest nadawana, bez
jakiejkolwiek kontroli innej ni weryfikacja autentycznoci tytuu, przez wyznaczony w tym celu
przez rzd Pastwa Czonkowskiego organ krajowy, o ktrym zostanie powiadomiona Komisja
i Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
30.3.2010
PL
C 83/177
Po dopenieniu tych formalnoci na wniosek zainteresowanego, moe on przystpi do egzekucji

zgodnie z ustawodawstwem krajowym, wnoszc spraw bezporednio do waciwego organu.
Postpowanie egzekucyjne moe by zawieszone wycznie na mocy orzeczenia Trybunau. Jednake
kontrola prawidowoci przeprowadzenia egzekucji podlega waciwoci sdw krajowych.
ROZDZIA 3
ORGANY DORADCZE UNII

Artyku 300
1.
Parlament Europejski, Rada i Komisja s wspomagane przez Komitet Ekonomiczno-Spoeczny
i Komitet Regionw, ktre peni funkcje doradcze.
2.
W skad Komitetu Ekonomiczno-Spoecznego wchodz przedstawiciele organizacji
pracodawcw, pracownikw oraz inni przedstawiciele podmiotw reprezentujcych spoeczestwo
obywatelskie, w szczeglnoci z dziedzin spoeczno-ekonomicznej, obywatelskiej, zawodowej
i kultury.
3.
W skad Komitetu Regionw wchodz przedstawiciele spoecznoci regionalnych i lokalnych,
posiadajcy mandat wyborczy spoecznoci regionalnej lub lokalnej albo odpowiedzialni politycznie
przed wybranym zgromadzeniem.
4.
Czonkw Komitetu Ekonomiczno-Spoecznego i Komitetu Regionw nie wi adne
instrukcje. S w peni niezaleni w wykonywaniu swoich funkcji, w oglnym interesie Unii.
5.
W regularnych odstpach czasu Rada dokonuje przegldu zasad, o ktrych mowa w ustpach 2
i 3, odnoszcych si do charakteru skadu Komitetw, w celu uwzgldnienia rozwoju gospodarczego,
spoecznego i demograficznego w Unii. W tym celu Rada na wniosek Komisji przyjmuje decyzje.
SEKCJA 1
KOMITET EKONOMICZNO-SPOECZNY
Artyku 301
Liczba czonkw Komitetu Ekonomiczno-Spoecznego nie przekracza 350.

Rada, stanowic jednomylnie na wniosek Komisji, przyjmuje decyzj okrelajc skad Komitetu.
Rada okrela diety czonkw Komitetu.
C 83/178
PL
30.3.2010
Artyku 302
1.
Czonkowie Komitetu s mianowani na okres piciu lat. Rada przyjmuje list czonkw
sporzdzon zgodnie z propozycjami kadego z Pastw Czonkowskich. Mandat czonkw
Komitetu jest odnawialny.
2.
Rada stanowi po konsultacji z Komisj. Moe ona zasign opinii organizacji europejskich
reprezentujcych rne sektory gospodarcze i spoeczne oraz spoeczestwo obywatelskie, ktrych
dotyczy dziaalno Unii.
Artyku 303
Komitet wybiera spord swoich czonkw przewodniczcego i prezydium na okres dwch i p

roku.
Uchwala on swj regulamin wewntrzny.
Komitet jest zwoywany przez przewodniczcego na danie Parlamentu Europejskiego, Rady lub
Komisji. Moe rwnie zbiera si z inicjatywy wasnej.
Artyku 304
Komitet jest konsultowany przez Parlament Europejski, Rad lub Komisj w przypadkach
przewidzianych w Traktatach. Moe by konsultowany przez te instytucje w przypadkach gdy
uznaj to za stosowne. Moe on wydawa opinie z wasnej inicjatywy w przypadkach gdy uzna
to za stosowne.
Parlament Europejski, Rada lub Komisja wyznaczaj Komitetowi, jeli uznaj to za niezbdne, termin
na dostarczenie opinii, ktry nie moe by krtszy ni miesic od daty skierowania do
przewodniczcego zawiadomienia w tej sprawie. Po upywie wyznaczonego terminu brak opinii
nie stanowi przeszkody w podjciu dalszych dziaa.
Opinia Komitetu, jak rwnie protok z obrad, s przesyane Parlamentowi Europejskiemu, Radzie
i Komisji.
SEKCJA 2
KOMITET REGIONW
Artyku 305
(dawny artyku 263 akapity drugi, trzeci i czwarty TWE)
Liczba czonkw Komitetu Regionw nie przekracza 350.
30.3.2010
PL
C 83/179
Rada, stanowic jednomylnie na wniosek Komisji, przyjmuje decyzj okrelajc skad Komitetu.
Czonkowie Komitetu oraz w rwnej liczbie zastpcy czonkw s mianowani na okres piciu lat. Ich
mandat jest odnawialny. Rada przyjmuje list czonkw oraz zastpcw czonkw, sporzdzon
zgodnie z propozycjami kadego z Pastw Czonkowskich. Kadencja czonkw Komitetu koczy
si automatycznie, gdy mandat, o ktrym mowa w artykule 300 ustp 3, na podstawie ktrego
zostali zaproponowani, dobiega koca. S oni wwczas zastpowani na czas pozostajcy do
zakoczenia kadencji, zgodnie z t sam procedur. Czonkowie Komitetu nie mog by
rwnoczenie czonkami Parlamentu Europejskiego.
Artyku 306
Komitet Regionw wybiera spord swoich czonkw przewodniczcego i prezydium na okres

dwch i p roku.
Uchwala on swj regulamin wewntrzny.
Komitet jest zwoywany przez przewodniczcego na danie Parlamentu Europejskiego, Rady lub
Komisji. Moe rwnie zbiera si z inicjatywy wasnej.
Artyku 307
Komitet Regionw jest konsultowany przez Parlament Europejski, Rad lub Komisj w przypadkach
przewidzianych w Traktatach oraz we wszelkich innych przypadkach, w szczeglnoci gdy maj one
zwizek ze wspprac transgraniczn, o ile jedna z tych instytucji uzna to za stosowne.
Parlament Europejski, Rada lub Komisja wyznaczaj Komitetowi, jeli uznaj to za niezbdne, termin
na dostarczenie opinii, ktry nie moe by krtszy ni miesic od daty skierowania do
przewodniczcego zawiadomienia w tej sprawie. Po upywie wyznaczonego terminu brak opinii
nie stanowi przeszkody w podjciu dalszych dziaa.
W przypadku gdy Komitet Ekonomiczno-Spoeczny jest konsultowany na mocy artykuu 304,
Komitet Regionw jest informowany przez Parlament Europejski, Rad lub Komisj o daniu
wydania opinii. Komitet Regionw moe, jeli uzna, e wchodz w gr specyficzne interesy
regionalne, wyda opini w tym przedmiocie.
Moe on wydawa opinie z wasnej inicjatywy w przypadkach gdy uzna to za stosowne.
Opinia Komitetu, jak rwnie protok z obrad s przesyane Parlamentowi Europejskiemu, Radzie
i Komisji.
C 83/180
PL
30.3.2010
ROZDZIA 4
EUROPEJSKI BANK INWESTYCYJNY

Artyku 308
Europejski Bank Inwestycyjny ma osobowo prawn.
Czonkami Europejskiego Banku Inwestycyjnego s Pastwa Czonkowskie.
Statut Europejskiego Banku Inwestycyjnego stanowi przedmiot protokou zaczonego do Traktatw.

Rada, stanowic jednomylnie zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz na danie
Europejskiego Banku Inwestycyjnego i po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komisj, bd
na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Europejskim Bankiem
Inwestycyjnym, moe zmieni Statut Banku.
Artyku 309
Zadaniem Europejskiego Banku Inwestycyjnego jest przyczynianie si, poprzez odwoanie si do

rynku kapitaowego i zasobw wasnych, do zrwnowaonego i staego rozwoju rynku
wewntrznego w interesie Unii. W tym celu Bank, nie dc do osigania zyskw, udziela
poyczek i gwarancji, ktre sprzyjaj finansowaniu poniszych projektw we wszystkich sektorach
gospodarki:
a) projektw zmierzajcych do rozwoju regionw mniej rozwinitych;
b) projektw modernizacji lub przeksztacania przedsibiorstw lub tworzenia nowych dziedzin

dziaalnoci, wynikajcych z ustanowienia lub funkcjonowania rynku wewntrznego, ktre
z uwagi na swoje rozmiary lub charakter nie mog by cakowicie sfinansowane z rnych
rodkw dostpnych w poszczeglnych Pastwach Czonkowskich;
c) projektw stanowicych przedmiot wsplnego zainteresowania kilku Pastw Czonkowskich,

ktre z uwagi na swoje rozmiary lub charakter nie mog by cakowicie sfinansowane
z rnych rodkw dostpnych w poszczeglnych Pastwach Czonkowskich.
Wykonujc swoje zadania, Bank uatwia finansowanie programw inwestycyjnych w powizaniu

z pomoc funduszy strukturalnych i innych instrumentw finansowych Unii.
30.3.2010
PL
C 83/181
TYTU II
POSTANOWIENIA FINANSOWE
Artyku 310
1.
Wszystkie dochody i wydatki Unii powinny stanowi przedmiot preliminarza na kady rok
budetowy i by wpisane do budetu.
Parlament Europejski i Rada ustanawiaj roczny budet Unii zgodnie z artykuem 314.
Budet powinien by zrwnowaony w odniesieniu do dochodw i wydatkw.
2.
Wydatki wpisane do budetu s zatwierdzane na czas trwania roku budetowego, zgodnie
z rozporzdzeniem, o ktrym mowa w artykule 322.
3.
Dokonanie wydatkw wpisanych do budetu wymaga uprzedniego przyjcia prawnie
wicego aktu Unii stanowicego podstaw prawn jej dziaania oraz dokonania odpowiednich
wydatkw zgodnie z rozporzdzeniem, o ktrym mowa w artykule 322, z zastrzeeniem
wyjtkw w nim okrelonych.
4.
W celu zapewnienia dyscypliny budetowej Unia nie przyjmuje adnego aktu, ktry moe mie
istotny wpyw na budet, bez zapewnienia moliwoci finansowania wydatkw wynikajcych
z takich aktw w granicach zasobw wasnych Unii i w poszanowaniu wieloletnich ram
finansowych, o ktrych mowa w artykule 312.
5.
Budet jest wykonywany zgodnie z zasad naleytego zarzdzania finansami. Pastwa
Czonkowskie wsppracuj z Uni w celu zagwarantowania wykorzystania rodkw wpisanych
do budetu zgodnie z t zasad.
6.
Unia i Pastwa Czonkowskie, zgodnie z postanowieniami artykuu 325, zwalczaj naduycia
finansowe i wszelkie inne nielegalne dziaania naruszajce interesy finansowe Unii.
ROZDZIA 1
ZASOBY WASNE UNII

Artyku 311
Unia pozyskuje rodki niezbdne do osignicia swoich celw i naleytego prowadzenia swoich
polityk.
C 83/182
PL
30.3.2010
Bez uszczerbku dla innych dochodw budet jest finansowany cakowicie z zasobw wasnych.
Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, jednomylnie i po konsultacji
z Parlamentem Europejskim, przyjmuje decyzj okrelajc przepisy majce zastosowanie do
systemu zasobw wasnych Unii. W tym kontekcie mona ustanawia nowe lub uchyla
istniejce kategorie zasobw wasnych. Decyzja ta wchodzi w ycie dopiero po jej zatwierdzeniu
przez Pastwa
Rada, stanowic w drodze rozporzdzenia zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, ustanawia
rodki wykonawcze w odniesieniu do systemu zasobw wasnych Unii w zakresie, w jakim zostao
to przewidziane w decyzji przyjtej na podstawie akapitu trzeciego. Rada stanowi po uzyskaniu
zgody Parlamentu Europejskiego.
ROZDZIA 2
WIELOLETNIE RAMY FINANSOWE

Artyku 312
1.
Wieloletnie ramy finansowe maj na celu zapewnienie dokonywania wydatkw Unii w sposb
usystematyzowany i w granicach jej zasobw wasnych.
Ramy ustala si na okres co najmniej piciu lat.
Roczny budet Unii jest zgodny z wieloletnimi ramami finansowymi.
2.
Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, przyjmuje rozporzdzenie
okrelajce wieloletnie ramy finansowe. Rada stanowi jednomylnie po uzyskaniu zgody
Parlamentu Europejskiego, ktry stanowi wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw.
Rada Europejska moe jednomylnie przyj decyzj upowaniajc Rad do stanowienia wikszoci
kwalifikowan przy przyjmowaniu rozporzdzenia, o ktrym mowa w akapicie pierwszym.
3.
Ramy finansowe okrelaj kwoty rocznych puapw rodkw na zobowizania z podziaem na
kategorie wydatkw oraz rocznego puapu rodkw na patnoci. Kategorie wydatkw, w liczbie
ograniczonej, odpowiadaj gwnym sektorom dziaalnoci Unii.
Ramy finansowe zawieraj wszelkie inne postanowienia wymagane dla prawidowego prowadzenia
rocznej procedury budetowej.
4.
Jeeli rozporzdzenie Rady ustanawiajce nowe ramy finansowe nie zostao przyjte przed
wyganiciem poprzednich ram finansowych, puapy i inne przepisy dotyczce ostatniego roku
obowizywania tych ram przedua si do czasu przyjcia tego aktu.
30.3.2010
PL
C 83/183
5.
W toku caej procedury prowadzcej do przyjcia ram finansowych Parlament Europejski, Rada
i Komisja podejmuj wszelkie rodki niezbdne do uatwienia takiego przyjcia.
ROZDZIA 3
ROCZNY BUDET UNII

Artyku 313
Rok budetowy rozpoczyna si 1 stycznia i koczy 31 grudnia.

Artyku 314
(dawny artyku 272 ustpy 210 TWE)
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, ustanawiaj

roczny budet Unii zgodnie z poniszymi postanowieniami.
1.
Kada instytucja, z wyjtkiem Europejskiego Banku Centralnego, sporzdza przed 1 lipca swj
preliminarz wydatkw na nastpny rok budetowy. Komisja czy te preliminarze w projekt budetu,
ktry moe zawiera rne warianty preliminarzy.
Projekt budetu obejmuje prognoz dochodw i wydatkw.
2.
Komisja przedkada wniosek zawierajcy projekt budetu Parlamentowi Europejskiemu i Radzie
nie pniej ni 1 wrzenia roku poprzedzajcego rok, w ktrym budet ma by wykonywany.
Komisja moe zmienia projekt budetu w toku procedury do czasu powoania komitetu
pojednawczego, o ktrym mowa w ustpie 5.
3.
Rada przyjmuje stanowisko w sprawie projektu budetu i przekazuje je Parlamentowi
Europejskiemu nie pniej ni 1 padziernika roku poprzedzajcego rok, w ktrym budet ma by
wykonywany. Rada w peni informuje Parlament Europejski o powodach, ktre doprowadziy j do
przyjcia jej stanowiska.
4.
Jeeli w terminie czterdziestu dwch dni od tego przekazania Parlament Europejski:
a) zatwierdzi stanowisko Rady, budet zostaje przyjty;

b) nie podejmie decyzji, budet uwaa si za przyjty;
c) przyjmie wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw poprawki, zmieniony projekt
jest przekazywany Radzie i Komisji. Przewodniczcy Parlamentu Europejskiego w porozumieniu
C 83/184
PL
30.3.2010
z przewodniczcym Rady niezwocznie zwouje komitet pojednawczy. Jednak komitet

pojednawczy nie zbiera si, jeeli w terminie dziesiciu dni od przekazania projektu, Rada
poinformuje Parlament Europejski o przyjciu wszystkich jego poprawek.
5.
Komitet pojednawczy, w ktrego skad wchodz czonkowie Rady lub ich przedstawiciele oraz
taka sama liczba czonkw reprezentujcych Parlament Europejski, ma za zadanie na podstawie
stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady osign porozumienie w sprawie wsplnego projektu
wikszoci kwalifikowan czonkw Rady lub ich przedstawicieli oraz wikszoci gosw czonkw
reprezentujcych Parlament Europejski, w terminie dwudziestu jeden dni od jego zwoania.
Komisja uczestniczy w pracach komitetu pojednawczego i podejmuje wszelkie niezbdne inicjatywy
na rzecz zblienia stanowisk Parlamentu Europejskiego i Rady.
6.
Jeeli w terminie dwudziestu jeden dni, o ktrym mowa w ustpie 5, komitet pojednawczy
doprowadzi do porozumienia w sprawie wsplnego projektu, zarwno Parlament Europejski, jak
i Rada dysponuj terminem czternastu dni od daty tego porozumienia na przyjcie wsplnego
projektu.
7.
Jeeli w terminie czternastu dni, o ktrym mowa w ustpie 6:
a) Parlament Europejski i Rada zatwierdz wsplny projekt lub nie podejm decyzji, lub jeeli jedna
z tych instytucji zatwierdzi wsplny projekt, podczas gdy druga nie podejmie decyzji, budet
uznaje si za ostatecznie przyjty zgodnie ze wsplnym projektem; lub
b) Parlament Europejski, stanowic wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw, i Rada
odrzuc wsplny projekt, lub jedna z tych instytucji odrzuci wsplny projekt, podczas gdy druga
nie podejmie decyzji, Komisja przedkada nowy projekt budetu; lub
c) Parlament Europejski, stanowic wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw,
odrzuci wsplny projekt, podczas gdy Rada go zatwierdzi, Komisja przedkada nowy projekt
budetu; lub
d) Parlament Europejski zatwierdzi wsplny projekt, podczas gdy Rada go odrzuci, Parlament
Europejski moe, w terminie czternastu dni od dnia odrzucenia projektu przez Rad
i stanowic wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw i trzech pitych
oddanych gosw, zdecydowa o potwierdzeniu wszystkich lub niektrych poprawek, o ktrych
mowa w ustpie 4 litera c). Jeeli ktrakolwiek z poprawek Parlamentu Europejskiego nie zostanie
potwierdzona, stanowisko uzgodnione w ramach komitetu pojednawczego w sprawie linii
budetowej, ktra jest przedmiotem tej zmiany, zostaje utrzymane. Budet uznaje si za
ostatecznie przyjty na tej podstawie.
8.
Jeeli w terminie dwudziestu jeden dni, o ktrym mowa w ustpie 5, komitet pojednawczy nie
doprowadzi do porozumienia w sprawie wsplnego projektu, Komisja przedkada nowy projekt
budetu.
30.3.2010
PL
C 83/185
9.
W przypadku gdy procedura przewidziana w niniejszym artykule zostaa zakoczona,
przewodniczcy Parlamentu Europejskiego stwierdza, e budet jest ostatecznie przyjty.
10.
Kada instytucja korzysta z uprawnie przyznanych jej w niniejszym artykule zgodnie
z Traktatami oraz aktami przyjtymi na ich mocy, w szczeglnoci w dziedzinie zasobw
wasnych Unii oraz rwnowagi midzy dochodami i wydatkami.
Artyku 315
Jeli na pocztku roku budetowego budet nie by jeszcze ostatecznie przyjty, wydatki mog by
dokonywane miesicznie na rozdzia, wedug przepisw rozporzdzenia wydanego w wykonaniu
artykuu 322, w granicach jednej dwunastej rodkw przyznanych w ramach danego rozdziau
budetu w poprzednim roku budetowym, przy czym kwota ta nie moe przekracza jednej
dwunastej rodkw przewidzianych w tym samym rozdziale w projekcie budetu.
Rada, na wniosek Komisji i z zastrzeeniem poszanowania innych warunkw okrelonych
w poprzednim akapicie, moe upowani do dokonywania wydatkw przekraczajcych jedn
dwunast, zgodnie z rozporzdzeniem przyjtym na mocy artykuu 322. Rada niezwocznie
przekazuje decyzj Parlamentowi Europejskiemu.
Decyzja, o ktrej mowa w akapicie drugim, przewiduje niezbdne rodki w zakresie zasobw dla
stosowania niniejszego artykuu, w poszanowaniu aktw, o ktrych mowa w artykule 311.
Wchodzi ona w ycie trzydziestego dnia od jej przyjcia, jeeli w tym terminie Parlament Europejski,
stanowic wikszoci gosw wchodzcych w jego skad czonkw, nie zdecydowa o ograniczeniu
tych wydatkw.
Artyku 316
Zgodnie z warunkami okrelonymi na mocy artykuu 322, rodki inne ni dotyczce wydatkw
personalnych, ktre nie zostan wykorzystane na koniec roku budetowego, mog by przeniesione
wycznie na nastpny rok budetowy.
Wydatki klasyfikowane s w rozdziay grupujce wydatki wedug ich charakteru i przeznaczenia,
oraz dzielone dalej zgodnie z rozporzdzeniem uchwalonym na mocy artykuu 322.
Wydatki Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej i Rady, Komisji, jak rwnie Trybunau
Sprawiedliwoci Unii Europejskiej s przedmiotem odrbnych czci budetu, bez uszczerbku dla
szczeglnych zasad odnoszcych si do niektrych wydatkw wsplnych.
C 83/186
PL
30.3.2010
ROZDZIA 4
WYKONANIE BUDETU I ABSOLUTORIUM

Artyku 317
Komisja wykonuje budet we wsppracy z Pastwami Czonkowskimi zgodnie z przepisami

rozporzdze wydanych na podstawie artykuu 322, na wasn odpowiedzialno i w granicach
przyznanych rodkw, zgodnie z zasad naleytego zarzdzania finansami. Pastwa Czonkowskie
wsppracuj z Komisj w celu zapewnienia, aby rodki byy wykorzystywane zgodnie z zasadami
naleytego zarzdzania finansami.
Rozporzdzenie przewiduje obowizki kontroli i audytu Pastw Czonkowskich w zakresie

wykonania budetu oraz wynikajc z nich odpowiedzialno. Przewiduje ono take obowizki
i szczegowe zasady, wedug ktrych kada instytucja uczestniczy w wykonywaniu swoich
wasnych wydatkw.
W ramach budetu Komisja moe, w granicach i na warunkach okrelonych w rozporzdzeniach

wydanych w wykonaniu artykuu 322, przenosi rodki z rozdziau do rozdziau bd
z podrozdziau do podrozdziau.
Artyku 318
Komisja przedkada corocznie Parlamentowi Europejskiemu i Radzie rozliczenia za poprzedni rok

budetowy odnoszce si do wykonania budetu. Komisja przekazuje im take bilans finansowy
przedstawiajcy aktywa i pasywa Unii.
Komisja przedstawia take Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdanie oceniajce finanse

Unii oparte na uzyskanych wynikach, w szczeglnoci w odniesieniu do wskaza udzielonych przez
Parlament Europejski i Rad na podstawie artykuu 319.
Artyku 319
1.
Parlament Europejski, na zalecenie Rady, udziela Komisji absolutorium z wykonania budetu.
W tym celu Rada i Parlament kolejno badaj rachunki, bilans finansowy i sprawozdanie oceniajce,
o ktrych mowa w artykule 318, roczne sprawozdanie Trybunau Obrachunkowego, wraz
z odpowiedziami kontrolowanych instytucji na uwagi Trybunau Obrachunkowego, owiadczenie
o wiarygodnoci okrelone w artykule 287 ustp 1 drugi akapit, jak rwnie odpowiednie
sprawozdania specjalne Trybunau Obrachunkowego.
30.3.2010
PL
C 83/187
2.
Przed udzieleniem Komisji absolutorium lub w jakichkolwiek innych celach pozostajcych
w zwizku z wykonywaniem jego uprawnie w dziedzinie realizacji budetu, Parlament Europejski
moe da przesuchania Komisji w sprawie wykonywania wydatkw lub funkcjonowania systemw
kontroli finansowej. Komisja przedkada Parlamentowi Europejskiemu, na jego danie, wszelkie
niezbdne informacje.
3.
Komisja podejmuje wszelkie dziaania w celu uwzgldnienia uwag towarzyszcych decyzjom
o absolutorium i innych uwag Parlamentu Europejskiego dotyczcych wykonywania wydatkw, jak
rwnie komentarzy towarzyszcych zaleceniom odnoszcym si do absolutorium przyjtym przez
Rad.
Na danie Parlamentu Europejskiego lub Rady Komisja skada sprawozdanie co do rodkw
podjtych w kontekcie tych uwag i komentarzy, a zwaszcza co do instrukcji udzielonych
subom odpowiedzialnym za wykonanie budetu. Sprawozdania te s rwnie przesyane do
Trybunau Obrachunkowego.
ROZDZIA 5
Artyku 320
Wieloletnie ramy finansowe i budet roczny s ustanawiane w euro.

Artyku 321
Komisja moe, z zastrzeeniem, i poinformuje o tym waciwe wadze zainteresowanych Pastw

Czonkowskich, przelewa w walucie jednego z Pastw Czonkowskich aktywa, ktre posiada
w walucie innego Pastwa Czonkowskiego, w zakresie koniecznym do ich wykorzystania
w celach, na ktre s one przeznaczone w Traktatach. Komisja unika w miar moliwoci
dokonywania takich przeleww, jeli ma dostpne lub dajce si zgromadzi aktywa w walutach,
ktrych potrzebuje.
Komisja komunikuje si z kadym z Pastw Czonkowskich za porednictwem organu, ktry one
wyznacz. W wykonywaniu operacji finansowych korzysta ona z usug banku emisyjnego
zainteresowanego Pastwa Czonkowskiego lub innej instytucji finansowej przez niego uznanej.
Artyku 322
1.
konsultacji z Trybunaem Obrachunkowym, przyjmuj w drodze rozporzdzenia:
a) zasady finansowe okrelajce w szczeglnoci warunki uchwalania i wykonywania budetu oraz
przedstawiania i kontrolowania rachunkw;
C 83/188
PL
30.3.2010
b) zasady, ktre organizuj kontrol odpowiedzialnoci podmiotw finansowych, w szczeglnoci

urzdnikw zatwierdzajcych i ksigowych.
2.
Rada, stanowic na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz
Trybunaem Obrachunkowym, okrela sposoby i procedur, wedug ktrych dochody budetowe
przewidziane w ramach systemu zasobw wasnych Unii s pozostawione do dyspozycji Komisji,
oraz okrela rodki stosowane, w razie potrzeby, w celu zaspokojenia potrzeb gotwkowych.
Artyku 323
Parlament Europejski, Rada i Komisja zapewniaj dostpno rodkw finansowych umoliwiajcych
Unii wykonywanie jej zobowiza prawnych wobec stron trzecich.
Artyku 324
Regularne spotkania przewodniczcych Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji s zwoywane
z inicjatywy Komisji w ramach procedur budetowych, o ktrych mowa w niniejszym rozdziale.
Przewodniczcy podejmuj wszelkie rodki niezbdne do popierania uzgodnie i zbliania stanowisk
instytucji, ktrymi kieruj, w celu uatwienia wykonania niniejszego tytuu.
ROZDZIA 6
ZWALCZANIE NADUY FINANSOWYCH

Artyku 325
1.
Unia i Pastwa Czonkowskie zwalczaj naduycia finansowe i wszelkie inne dziaania
nielegalne naruszajce interesy finansowe Unii za pomoc rodkw podejmowanych zgodnie
z niniejszym artykuem, ktre maj skutek odstraszajcy i zapewniaj skuteczn ochron
w Pastwach Czonkowskich oraz we wszystkich instytucjach, organach i jednostkach
organizacyjnych Unii.
2.
Pastwa Czonkowskie podejmuj takie same rodki do zwalczania naduy finansowych
naruszajcych interesy finansowe Unii, jakie podejmuj do zwalczania naduy finansowych
naruszajcych ich wasne interesy finansowe.
3.
Z zastrzeeniem innych postanowie Traktatw, Pastwa Czonkowskie koordynuj swoje
dziaania zmierzajce do ochrony interesw finansowych Unii przed naduyciami finansowymi.
W tym celu organizuj z Komisj cis i regularn wspprac midzy waciwymi wadzami.
30.3.2010
PL
C 83/189
4.
Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz, po
konsultacji z Trybunaem Obrachunkowym, uchwalaj niezbdne rodki w dziedzinach
zapobiegania naduyciom finansowym naruszajcym interesy finansowe Unii i zwalczania tych
naduy w celu zapewnienia skutecznej i rwnowanej ochrony w Pastwach Czonkowskich oraz
we wszystkich instytucjach, organach i jednostkach organizacyjnych Unii.
5.
Komisja, we wsppracy z Pastwami Czonkowskimi kieruje corocznie do Parlamentu
Europejskiego i Rady sprawozdanie w sprawie rodkw podjtych w celu wykonania niniejszego
artykuu.
TYTU III
WZMOCNIONA WSPPRACA
Artyku 326
Wzmocniona wsppraca jest podejmowana w poszanowaniu Traktatw i prawa Unii.

Wsppraca ta nie moe narusza rynku wewntrznego ani spjnoci gospodarczej, spoecznej
i terytorialnej. Nie moe ona stanowi przeszkody ani dyskryminacji w handlu midzy Pastwami
Czonkowskimi, ani prowadzi do zakcenia konkurencji midzy nimi.
Artyku 327
Wzmocniona wsppraca nie narusza kompetencji, praw i obowizkw Pastw Czonkowskich,

ktre w niej nie uczestnicz. Pastwa te nie utrudniaj wprowadzania jej w ycie przez
uczestniczce Pastwa Czonkowskie.
Artyku 328
1.
Od chwili jej ustanowienia, wzmocniona wsppraca pozostaje otwarta dla wszystkich Pastw
Czonkowskich, pod warunkiem spenienia ewentualnych warunkw uczestnictwa okrelonych
w decyzji upowaniajcej. Pastwa Czonkowskie mog przystpi do wsppracy take
w dowolnym innym momencie, o ile, poza spenieniem wyej wymienionych warunkw, bd
rwnie przestrzega aktw ju przyjtych w ramach tej wsppracy.
Komisja i Pastwa Czonkowskie uczestniczce we wzmocnionej wsppracy zapewniaj wsparcie dla
uczestnictwa w niej moliwie najwikszej liczby Pastw Czonkowskich.
2.
Komisja oraz, w stosownym przypadku, wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych
i polityki bezpieczestwa regularnie informuj Parlament Europejski i Rad o rozwoju wzmocnionej
wsppracy.
C 83/190
PL
30.3.2010
Artyku 329
1.
Pastwa Czonkowskie, ktre pragn ustanowi midzy sob wzmocnion wspprac w jednej
z dziedzin, o ktrych mowa w Traktatach, z wyjtkiem dziedzin kompetencji wycznej oraz
wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, kieruj wniosek do Komisji, okrelajc zakres
zastosowania i cele przewidywanej wzmocnionej wsppracy. Komisja moe przedoy Radzie
odpowiedni wniosek. Jeeli Komisja nie przedoy takiego wniosku, zawiadamia o tym
zainteresowane Pastwa Czonkowskie, podajc uzasadnienie.
Upowanienie do podjcia wzmocnionej wsppracy, o ktrej mowa w akapicie pierwszym, jest
udzielane przez Rad na wniosek Komisji i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego.
2.
Wniosek Pastw Czonkowskich, ktre chc ustanowi midzy sob wzmocnion wspprac
w ramach wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, jest kierowany do Rady. Jest on
przekazywany przez ni wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw Zagranicznych i polityki
bezpieczestwa, ktry wydaje opini o spjnoci przewidywanej wzmocnionej wsppracy ze
wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa Unii, oraz Komisji, ktra wydaje opini dotyczc
w szczeglnoci spjnoci przewidywanej wzmocnionej wsppracy z innymi politykami Unii.
Wniosek przekazywany jest rwnie do wiadomoci Parlamentowi Europejskiemu.
Upowanienie do podjcia wzmocnionej wsppracy jest udzielane na mocy decyzji Rady stanowicej
jednomylnie.
Artyku 330
W obradach Rady mog uczestniczy wszyscy jej czonkowie, jednak w gosowaniu bior udzia
tylko czonkowie Rady reprezentujcy Pastwa Czonkowskie uczestniczce we wzmocnionej
wsppracy.
Jednomylno jest
Czonkowskich.
osigana
wycznie
gosami
przedstawicieli
uczestniczcych
Pastw
Wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3.

Artyku 331
1.
Kade Pastwo Czonkowskie, ktre pragnie uczestniczy w ju realizowanej wzmocnionej
wsppracy w jednej z dziedzin, o ktrych mowa w artykule 329 ustp 1, notyfikuje swj zamiar
Radzie i Komisji.
Komisja potwierdza, w terminie czterech miesicy od otrzymania tej notyfikacji, uczestnictwo danego
Pastwa Czonkowskiego. Stwierdza ona, w stosownych przypadkach, e warunki uczestnictwa
zostay spenione i przyjmuje niezbdne rodki przejciowe dotyczce stosowania aktw ju
przyjtych w ramach wzmocnionej wsppracy.
30.3.2010
PL
C 83/191
Jeeli jednak Komisja uwaa, e warunki uczestnictwa nie zostay spenione, wskazuje rodki, ktre
naley podj w celu spenienia tych warunkw i okrela termin ponownego rozpatrzenia wniosku.
Po upywie terminu, rozpatruje ona ponownie wniosek zgodnie z procedur przewidzian w akapicie
drugim. Jeeli Komisja uwaa, e warunki uczestnictwa nadal pozostaj niespenione, zainteresowane
Pastwo Czonkowskie moe przekaza spraw Radzie, ktra podejmuje decyzj w sprawie wniosku.
Rada stanowi zgodnie z artykuem 330. Rada moe rwnie na wniosek Komisji przyj rodki
przejciowe, o ktrych mowa w akapicie drugim.
2.
Kade Pastwo Czonkowskie, ktre pragnie uczestniczy w realizowanej ju wzmocnionej
wsppracy w ramach wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, notyfikuje swj zamiar
Radzie, wysokiemu przedstawicielowi Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa oraz
Komisji.
Rada potwierdza uczestnictwo danego Pastwa Czonkowskiego po konsultacji z wysokim
przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa i po stwierdzeniu,
w stosownych przypadkach, e warunki uczestnictwa zostay spenione. Rada, na wniosek wysokiego
przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, moe take przyj
niezbdne rodki przejciowe dotyczce stosowania aktw ju przyjtych w ramach wzmocnionej
wsppracy. Jeeli jednak Rada uwaa, e warunki uczestnictwa nie zostay spenione, wskazuje
rodki, ktre naley podj w celu spenienia tych warunkw i okrela termin ponownego
rozpatrzenia wniosku w sprawie uczestnictwa.
Do celw niniejszego ustpu Rada stanowi jednomylnie, zgodnie z artykuem 330.
Artyku 332
Wydatki wynikajce z realizacji wzmocnionej wsppracy, inne ni koszty administracyjne

ponoszone przez instytucje, obciaj uczestniczce we wsppracy Pastwa Czonkowskie, chyba
e Rada, stanowic jednomylnie gosami wszystkich swoich czonkw, po konsultacji
z Parlamentem Europejskim, zadecyduje inaczej.
Artyku 333
1.
Jeeli postanowienie Traktatw, ktre moe by zastosowane w ramach wzmocnionej
wsppracy przewiduje, e Rada stanowi jednomylnie, Rada, stanowic jednomylnie zgodnie
z zasadami zawartymi w artykule 330, moe podj decyzj o stanowieniu wikszoci
kwalifikowan.
2.
Jeeli postanowienie Traktatw, ktre moe by zastosowane w ramach wzmocnionej
wsppracy przewiduje, e Rada przyjmuje akty zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz,
Rada, stanowic jednomylnie zgodnie z zasadami zawartymi w artykule 330, moe przyj
decyzj o stanowieniu zgodnie ze zwyk procedur ustawodawcz. Rada stanowi po konsultacji
z Parlamentem Europejskim.
C 83/192
3.
PL
30.3.2010
Ustpw 1 i 2 nie stosuje si do decyzji majcych wpyw na kwestie wojskowe lub obronne.
Artyku 334
Rada i Komisja zapewniaj spjno dziaa podejmowanych w ramach wzmocnionej wsppracy

oraz ich zgodno z politykami Unii, wsppracujc w tym celu ze sob.
CZ SIDMA
POSTANOWIENIA OGLNE I KOCOWE
Artyku 335
W kadym z Pastw Czonkowskich Unia posiada zdolno prawn i zdolno do czynnoci

prawnych o najszerszym zakresie przyznanym przez ustawodawstwa krajowe osobom prawnym;
moe ona zwaszcza nabywa lub zbywa mienie ruchome i nieruchome oraz stawa przed sdem.
W tym zakresie jest ona reprezentowana przez Komisj. Unia jest jednak reprezentowana przez
kad z instytucji, z tytuu ich autonomii administracyjnej, w sprawach zwizanych
z funkcjonowaniem kadej z nich.
Artyku 336

ustawodawcz i po konsultacji z innymi zainteresowanymi instytucjami, uchwalaj regulamin
pracowniczy urzdnikw Unii Europejskiej oraz warunki zatrudnienia innych pracownikw Unii.
Artyku 337
W celu wypenienia zada, ktre s jej powierzone, Komisja moe zbiera wszelkie informacje
i dokonywa wszelkich niezbdnych weryfikacji w granicach i na warunkach okrelonych przez
Rad stanowic zwyk wikszoci zgodnie z postanowieniami Traktatw.
Artyku 338
1.
Z zastrzeeniem artykuu 5 Protokou w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Bankw
Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie
ze zwyk procedur ustawodawcz, uchwalaj rodki w celu tworzenia statystyk, jeeli jest to
konieczne do wykonywania dziaa Unii.
30.3.2010
PL
C 83/193
2.
Tworzenie statystyk odbywa si w poszanowaniu bezstronnoci, rzetelnoci, obiektywizmu,
niezalenoci naukowej, efektywnoci pod wzgldem kosztw oraz poufnoci informacji
statystycznych; nie powinno to pociga za sob nadmiernych obcie dla podmiotw
gospodarczych.
Artyku 339
Czonkowie instytucji Unii, czonkowie komitetw, jak rwnie urzdnicy i inni pracownicy Unii s
zobowizani, rwnie po zaprzestaniu penienia swoich funkcji, nie ujawnia informacji objtych ze
wzgldu na swj charakter tajemnic zawodow, a zwaszcza informacji dotyczcych przedsibiorstw
i ich stosunkw handlowych lub kosztw wasnych.
Artyku 340
Odpowiedzialno umowna Unii podlega prawu waciwemu dla danej umowy.
W dziedzinie odpowiedzialnoci pozaumownej Unia powinna naprawi, zgodnie z zasadami

oglnymi, wsplnymi dla praw Pastw Czonkowskich, szkody wyrzdzone przez jej instytucje
lub jej pracownikw przy wykonywaniu ich funkcji.
Na zasadzie odstpstwa od akapitu drugiego, Europejski Bank Centralny jest zobowizany do

naprawienia, zgodnie z oglnymi zasadami wsplnymi dla praw Pastw Czonkowskich, szkd
wyrzdzonych przez Bank lub jego pracownikw przy wykonywaniu ich funkcji.
Odpowiedzialno osobist pracownikw wobec Unii okrelaj przepisy ich regulaminu

pracowniczego lub majcych zastosowanie warunkw zatrudnienia.
Artyku 341
Siedzib instytucji Unii okrela wsplne porozumienie rzdw Pastw Czonkowskich.
Artyku 342
System jzykowy instytucji Unii okrela Rada, stanowic jednomylnie w drodze rozporzdze, bez
uszczerbku dla postanowie Statutu Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
C 83/194
PL
30.3.2010
Artyku 343
Unia korzysta na terytorium Pastw Czonkowskich z przywilejw i immunitetw koniecznych do

wykonywania jej zada, na warunkach okrelonych w Protokole z 8 kwietnia 1965 roku w sprawie
przywilejw i immunitetw Unii Europejskiej. Jest tak rwnie w przypadku Europejskiego Banku
Centralnego i Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Artyku 344
Pastwa Czonkowskie zobowizuj si nie poddawa sporw dotyczcych wykadni lub stosowania
Traktatw procedurze rozstrzygania innej ni w nich przewidziana.
Artyku 345
Traktaty nie przesdzaj w niczym zasad prawa wasnoci w Pastwach Czonkowskich.

Artyku 346
1.
Postanowienia Traktatw nie stanowi przeszkody w stosowaniu nastpujcych regu:
a) adne Pastwo Czonkowskie nie ma obowizku udzielania informacji, ktrych ujawnienie uznaje
za sprzeczne z podstawowymi interesami jego bezpieczestwa;
b) kade Pastwo Czonkowskie moe podejmowa rodki, jakie uwaa za konieczne w celu
ochrony podstawowych interesw jego bezpieczestwa, a ktre odnosz si do produkcji lub
handlu broni, amunicj lub materiaami wojennymi; rodki takie nie mog negatywnie wpywa
na warunki konkurencji na rynku wewntrznym w odniesieniu do produktw, ktre nie s
przeznaczone wycznie do celw wojskowych.
2.
Rada, stanowic jednomylnie na wniosek Komisji, moe wprowadza zmiany do sporzdzonej
przez siebie 15 kwietnia 1958 roku listy produktw, do ktrych maj zastosowanie postanowienia
ustpu 1 litera b).
Artyku 347
Pastwa Czonkowskie konsultuj si ze sob w celu wsplnego podjcia dziaa niezbdnych, aby
rodki do podjcia ktrych Pastwo Czonkowskie moe by skonione w przypadku powanych
zaburze wewntrznych zagraajcych porzdkowi publicznemu, w przypadku wojny, powanego
napicia midzynarodowego stanowicego grob wojny lub w celu wypenienia zobowiza
przyjtych przez nie w celu utrzymania pokoju i bezpieczestwa midzynarodowego, nie miay
wpywu na funkcjonowanie rynku wewntrznego.
30.3.2010
PL
C 83/195
Artyku 348
Jeeli rodki podjte w przypadkach przewidzianych w artykuach 346 i 347 powoduj zakcenie
warunkw konkurencji na rynku wewntrznym, Komisja bada z zainteresowanym Pastwem
sposoby dostosowania tych rodkw do zasad ustanowionych w Traktatach.
Na zasadzie odstpstwa od procedury przewidzianej w artykuach 258 i 259, Komisja lub kade
Pastwo Czonkowskie mog wnie bezporednio do Trybunau Sprawiedliwoci skarg, jeeli
uznaj, e inne Pastwo Czonkowskie naduywa uprawnie przewidzianych w artykuach 346
i 347. Trybuna Sprawiedliwoci orzeka z wyczeniem jawnoci.
Artyku 349
(dawny artyku 299 ustp 2 akapity drugi, trzeci i czwarty TWE)
Biorc pod uwag strukturaln sytuacj gospodarcz i spoeczn Gwadelupy, Gujany Francuskiej,
Martyniki, Reunionu, Saint-Barthlemy, Saint-Martin, Azorw, Madery i Wysp Kanaryjskich,
pogorszon ich oddaleniem, charakterem wyspiarskim, niewielkimi rozmiarami, trudn topografi
i klimatem, ich zalenoci gospodarcz od niewielkiej liczby produktw, podczas gdy trwao
i czne wystpowanie tych czynnikw powanie szkodz ich rozwojowi, Rada, stanowic na
wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, przyjmuje specyficzne rodki
zmierzajce w szczeglnoci do okrelenia warunkw stosowania Traktatw do tych regionw,
w tym wsplnych polityk. W przypadku gdy wspomniane specyficzne rodki przyjmowane s
przez Rad zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, stanowi ona rwnie na wniosek
Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim.
rodki, o ktrych mowa w akapicie pierwszym, dotycz w szczeglnoci polityk celnych

i handlowych, polityki fiskalnej, stref wolnocowych, polityk w dziedzinach rolnictwa
i rybowstwa, warunkw zaopatrzenia w surowce i dobra konsumpcyjne pierwszej potrzeby,
pomocy pastwowej i warunkw dostpu do funduszy strukturalnych oraz programw
horyzontalnych Unii.
Rada przyjmuje rodki okrelone w akapicie pierwszym, biorc pod uwag szczeglne cechy
charakterystyczne i ograniczenia regionw najbardziej oddalonych, bez podwaania integralnoci
i spjnoci porzdku prawnego Unii, w tym rynku wewntrznego i wsplnych polityk.
Artyku 350
Postanowienia Traktatw nie wykluczaj istnienia lub powstania zwizkw regionalnych midzy
Belgi i Luksemburgiem, jak rwnie midzy Belgi, Luksemburgiem i Niderlandami, w zakresie,
w jakim cele tych zwizkw regionalnych nie s osignite w wyniku zastosowania Traktatw.
C 83/196
PL
30.3.2010
Artyku 351
Postanowienia Traktatw nie naruszaj praw i obowizkw wynikajcych z umw zawartych przed
1 stycznia 1958 roku lub, wobec Pastw przystpujcych, przed dat ich przystpienia, midzy
jednym lub wiksz liczb Pastw Czonkowskich, z jednej strony, a jednym lub wiksz liczb
pastw trzecich, z drugiej strony.
W zakresie, w jakim umowy te nie s zgodne z Traktatami, dane Pastwo lub Pastwa Czonkowskie
zastosuj wszelkie waciwe rodki w celu wyeliminowania stwierdzonych niezgodnoci. W razie
potrzeby Pastwa Czonkowskie udzielaj sobie wzajemnie pomocy dla osignicia tego celu i w
odpowiednim przypadku przyjmuj wspln postaw.
Przy stosowaniu umw, o ktrych mowa w pierwszym akapicie, Pastwa Czonkowskie uwzgldniaj
fakt, e korzyci uzgodnione w Traktatach przez kade Pastwo Czonkowskie wi si integralnie
z ustanowieniem Unii i z tego tytuu s nierozerwalnie zwizane z utworzeniem wsplnych
instytucji, powierzeniem im kompetencji i przyznaniem takich samych korzyci przez wszystkie
pozostae Pastwa Czonkowskie.
Artyku 352
1.
Jeeli dziaanie Unii okae si niezbdne do osignicia, w ramach polityk okrelonych
w Traktatach, jednego z celw, o ktrych mowa w Traktatach, a Traktaty nie przewidziay
uprawnie do dziaania wymaganego w tym celu, Rada, stanowic jednomylnie na wniosek
Komisji i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, przyjmuje stosowne przepisy. Jeeli
przepisy te s przyjmowane przez Rad zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz, stanowi
ona rwnie jednomylnie na wniosek Komisji i po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego.
2.
W ramach procedury kontroli stosowania zasady pomocniczoci okrelonej w artykule 5 ustp
3 Traktatu o Unii Europejskiej Komisja zwraca uwag parlamentw narodowych na wnioski, ktrych
podstaw jest niniejszy artyku.
3.
rodki, ktrych podstaw jest niniejszy artyku, nie mog prowadzi do harmonizacji
przepisw ustawowych i wykonawczych Pastw Czonkowskich, jeeli Traktaty wykluczaj tak
harmonizacj.
4.
Niniejszy artyku nie moe suy jako podstawa do osigania celw zwizanych ze wspln
polityk zagraniczn i bezpieczestwa, a wszelkie akty przyjte zgodnie z niniejszym artykuem
przestrzegaj granic okrelonych w artykule 40 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej.
30.3.2010
PL
C 83/197
Artyku 353
Artykuu 48 ustp 7 Traktatu o Unii Europejskiej nie stosuje si do nastpujcych artykuw:
artykuu 311 akapit trzeci i czwarty,
artykuu 312 ustp 2 akapit pierwszy,
artykuu 352, oraz
artykuu 354.
Artyku 354
Do celw artykuu 7 Traktatu o Unii Europejskiej dotyczcego zawieszenia niektrych praw

wynikajcych z czonkostwa w Unii, czonek Rady Europejskiej lub Rady reprezentujcy dane
Pastwo Czonkowskie nie bierze udziau w gosowaniu, a dane Pastwo Czonkowskie nie jest
uwzgldniane przy obliczaniu jednej trzeciej lub czterech pitych Pastw Czonkowskich
przewidzianych w ustpach 1 i 2 wspomnianego artykuu. Wstrzymanie si od gosu czonkw
obecnych lub reprezentowanych nie stanowi przeszkody w przyjciu decyzji, o ktrych mowa
w ustpie 2 wspomnianego artykuu.
Do celw przyjcia decyzji, o ktrych mowa w artykule 7 ustp 3 i 4 Traktatu o Unii Europejskiej,
wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera b) niniejszego Traktatu.
Jeeli w wyniku podjcia decyzji o zawieszeniu prawa do gosowania zgodnie z artykuem 7 ustp 3
Traktatu o Unii Europejskiej Rada stanowi wikszoci kwalifikowan na podstawie jednego
z postanowie Traktatw, wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3
litera b) niniejszego Traktatu, lub jeeli Rada stanowi na wniosek Komisji lub wysokiego
przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa zgodnie z artykuem
238 ustp 3 litera a).
Do celw artykuu 7 Traktatu o Unii Europejskiej Parlament Europejski stanowi wikszoci dwch
trzecich oddanych gosw, reprezentujcych wikszo wchodzcych w jego skad czonkw.
Artyku 355
(dawny artyku 299 ustp 2 akapit pierwszy oraz ustpy 36 TWE)
Poza postanowieniami artykuu 52 Traktatu o Unii Europejskiej dotyczcymi terytorialnego zakresu

stosowania Traktatw stosuje si nastpujce postanowienia:
1. Postanowienia Traktatw stosuje si do Gwadelupy, Gujany Francuskiej, Martyniki, Reunionu,
Saint-Barthlemy, Saint-Martin, Azorw, Madery i Wysp Kanaryjskich, zgodnie z artykuem 349.
2. Szczeglne zasady stowarzyszania okrelone w czci czwartej stosuje si do krajw i terytoriw
zamorskich, ktrych lista zawarta jest w zaczniku II.
C 83/198
PL
30.3.2010
Traktaty nie maj zastosowania do krajw i terytoriw zamorskich utrzymujcych szczeglne

stosunki ze Zjednoczonym Krlestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej, ktre nie s
umieszczone na wymienionej licie.
3. Postanowienia Traktatw stosuje si do terytoriw europejskich, za ktrych stosunki zewntrzne
odpowiedzialne jest Pastwo Czonkowskie.
4. Postanowienia Traktatw stosuje si do Wysp Alandzkich, zgodnie z postanowieniami Protokou
nr 2 do Aktu dotyczcego warunkw przystpienia Republiki Austrii, Republiki Finlandii i Krlestwa
Szwecji.
5. Na zasadzie odstpstwa od artykuu 52 Traktatu o Unii Europejskiej i ustpw 14 niniejszego
artykuu:
a) Traktaty nie maj zastosowania do Wysp Owczych;
b) Traktaty stosuje si do stref suwerennych Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii
Pnocnej w Akrotiri i Dhekelia na Cyprze tylko w zakresie niezbdnym do zapewnienia
wykonania uzgodnie okrelonych w Protokole w sprawie stref suwerennych Zjednoczonego
Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej na Cyprze doczonym do Aktu dotyczcego
warunkw przystpienia Republiki Czeskiej, Republiki Estoskiej, Republiki Cypryjskiej,
Republiki otewskiej, Republiki Litewskiej, Republiki Wgierskiej, Republiki Malty,
Rzeczypospolitej Polskiej, Republiki Sowenii i Republiki Sowackiej do Unii Europejskiej i na
warunkach okrelonych w tym Protokole;
c) Traktaty stosuje si do wysp kanau La Manche i wyspy Man tylko w zakresie niezbdnym do
zapewnienia stosowania ustale dotyczcych tych wysp, zawartych w traktacie dotyczcym
przystpienia nowych Pastw Czonkowskich do Europejskiej Wsplnoty Gospodarczej oraz
Europejskiej Wsplnoty Energii Atomowej podpisanym 22 stycznia 1972 roku.
6. Rada Europejska moe, z inicjatywy zainteresowanego Pastwa Czonkowskiego, przyj decyzj
zmieniajc wobec Unii status duskiego, francuskiego lub niderlandzkiego kraju lub terytorium,
o ktrym mowa w ustpach 1 i 2. Rada Europejska stanowi jednomylnie po konsultacji z Komisj.
Artyku 356
Niniejszy Traktat zawiera si na czas nieograniczony.

Artyku 357
Niniejszy Traktat podlega ratyfikacji przez Wysokie Umawiajce si Strony, zgodnie z ich
odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi. Dokumenty ratyfikacyjne zostan zoone do
depozytu Rzdowi Republiki Woskiej.
30.3.2010
PL
C 83/199
Niniejszy Traktat wchodzi w ycie pierwszego dnia miesica nastpujcego po zoeniu do depozytu
dokumentu ratyfikacyjnego przez Pastwo-Sygnatariusza, ktre jako ostatnie speni t formalno.
Jeeli jednak zoenie to ma miejsce w okresie krtszym ni 15 dni przed rozpoczciem nastpnego
miesica, wejcie w ycie Traktatu jest odoone do pierwszego dnia drugiego miesica po dacie
zoenia do depozytu.
Artyku 358
Postanowienia artykuu 55 Traktatu o Unii Europejskiej stosuje si do niniejszego Traktatu.
W DOWD CZEGO niej wymienieni penomocnicy zoyli swoje podpisy pod niniejszym
Traktatem.
Sporzdzono w Rzymie, dwudziestego pitego marca roku tysic dziewiset pidziesitego
sidmego.
30.3.2010
PL
PROTOKOY
C 83/201
30.3.2010
PL
C 83/203
PROTOK (nr 1)
W SPRAWIE ROLI PARLAMENTW NARODOWYCH
W UNII EUROPEJSKIEJ
WYSOKIE UMAWIAJCE SI STRONY,
PRZYPOMINAJC,
e sposb, w jaki parlamenty narodowe sprawuj kontrol nad swoimi rzdami

w odniesieniu do dziaa Unii Europejskiej, naley do organizacji i praktyki konstytucyjnej kadego
Pastwa Czonkowskiego,
PRAGNC zachci parlamenty narodowe do bardziej aktywnego udziau w dziaaniach Unii
Europejskiej i zwikszy moliwo wyraania przez nie ich punktu widzenia w sprawie
projektw aktw ustawodawczych Unii Europejskiej, a take w innych kwestiach, ktre mog
stanowi dla nich przedmiot szczeglnego zainteresowania,
nastpujce postanowienia, ktre s doczone do Traktatu o Unii Europejskiej, Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii
Atomowej:
UZGODNIY
TYTU I
INFORMACJE DLA PARLAMENTW NARODOWYCH
Artyku 1
Dokumenty konsultacyjne Komisji (zielone ksigi, biae ksigi i komunikaty) s przekazywane, po ich
opublikowaniu, parlamentom narodowym bezporednio przez Komisj. Komisja przekazuje rwnie
parlamentom narodowym roczny program prac legislacyjnych oraz wszelkie inne dokumenty
dotyczce planowania legislacyjnego lub strategii politycznej rwnoczenie z ich przekazaniem
Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
Artyku 2
Projekty aktw ustawodawczych kierowane do Parlamentu Europejskiego i do Rady s przekazywane
parlamentom narodowym.
Do celw niniejszego Protokou przez projekty aktw ustawodawczych rozumie si majce na celu
przyjcie aktu ustawodawczego: wnioski Komisji, inicjatywy grupy Pastw Czonkowskich, inicjatywy
Parlamentu Europejskiego, wnioski Trybunau Sprawiedliwoci, zalecenia Europejskiego Banku
Centralnego i wnioski Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
Projekty aktw ustawodawczych pochodzce od Komisji s przekazywane parlamentom narodowym
bezporednio przez Komisj rwnoczenie z ich przekazaniem Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
Projekty aktw ustawodawczych pochodzce od Parlamentu Europejskiego s przekazywane
parlamentom narodowym bezporednio przez Parlament Europejski.
C 83/204
PL
30.3.2010
Projekty aktw ustawodawczych pochodzce od grupy Pastw Czonkowskich, Trybunau

Sprawiedliwoci, Europejskiego Banku Centralnego lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego s
przekazywane parlamentom narodowym przez Rad.
Artyku 3
Parlamenty narodowe mog przesya przewodniczcym Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji
uzasadnion opini na temat zgodnoci projektu aktu ustawodawczego z zasad pomocniczoci,
zgodnie z procedur przewidzian w Protokole w sprawie stosowania zasad pomocniczoci
i proporcjonalnoci.
Jeeli projekt aktu ustawodawczego pochodzi od grupy Pastw Czonkowskich, przewodniczcy
Rady przekazuje uzasadnion opini lub opinie rzdom tych Pastw Czonkowskich.
Jeeli projekt aktu ustawodawczego pochodzi od Trybunau Sprawiedliwoci, Europejskiego Banku
Centralnego lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego, przewodniczcy Rady przekazuje uzasadnione
opini lub opinie danej instytucji lub organowi.
Artyku 4
Termin midzy przekazaniem parlamentom narodowym projektu aktu ustawodawczego w jzykach
urzdowych Unii a dat jego wpisania do wstpnego porzdku obrad Rady w celu jego przyjcia lub
przyjcia stanowiska w ramach procedury ustawodawczej wynosi osiem tygodni. W pilnych
przypadkach moliwe s wyjtki, ktre zostaj uzasadnione w akcie lub w stanowisku Rady.
Z wyjtkiem przypadkw pilnych, ktre zostay naleycie uzasadnione, w cigu tych omiu
tygodni nie zawiera si adnego porozumienia w sprawie projektu aktu ustawodawczego.
Z wyjtkiem przypadkw pilnych, ktre zostay naleycie uzasadnione, termin midzy wpisaniem
projektu aktu ustawodawczego do wstpnego porzdku obrad Rady a przyjciem stanowiska wynosi
dziesi dni.
Artyku 5
Porzdki obrad i wyniki posiedze Rady, w tym protokoy posiedze Rady rozpatrujcej projekty
aktw ustawodawczych, s przekazywane bezporednio parlamentom narodowym, rwnoczenie
z ich przekazaniem rzdom Pastw Czonkowskich.
Artyku 6
Jeeli Rada Europejska zamierza powoa si na artyku 48 ustp 7 akapit pierwszy lub drugi
Traktatu o Unii Europejskiej, parlamenty narodowe s informowane o tej inicjatywie Rady
Europejskiej co najmniej sze miesicy przed przyjciem jakiejkolwiek decyzji.
Artyku 7
Trybuna Obrachunkowy przekazuje swoje sprawozdanie roczne parlamentom narodowym w celach
informacyjnych, rwnoczenie z przekazaniem go Parlamentowi Europejskiemu i Radzie.
30.3.2010
PL
C 83/205
Artyku 8
Jeeli krajowy system parlamentarny nie jest jednoizbowy, artykuy 17 stosuje si do izb
tworzcych parlament narodowy.
TYTU II
WSPPRACA MIDZYPARLAMENTARNA
Artyku 9
Parlament Europejski i parlamenty narodowe wsplnie okrelaj sposb organizacji i wspierania
skutecznej i systematycznej wsppracy midzyparlamentarnej w ramach Unii.
Artyku 10
Konferencja organw parlamentarnych wyspecjalizowanych w sprawach Unii moe przedkada
wszelkie uwagi, ktre uzna za waciwe, pod rozwag Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji.
Konferencja ta wspiera ponadto wymian informacji i najlepszych praktyk midzy parlamentami
narodowymi a Parlamentem Europejskim, w tym midzy ich wyspecjalizowanymi komisjami.
Moe take organizowa konferencje midzyparlamentarne na wybrane tematy, w szczeglnoci
w celu omwienia zagadnie wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa, w tym wsplnej
polityki bezpieczestwa i obrony. Uwagi przedoone przez konferencj nie wi parlamentw
narodowych ani nie przesdzaj ich stanowiska.
PL
C 83/206
30.3.2010
PROTOK (nr 2)
W SPRAWIE STOSOWANIA ZASAD
POMOCNICZOCI I PROPORCJONALNOCI
PRAGNC
zapewni podejmowanie decyzji na poziomie moliwie najbliszym obywatelom Unii,
okreli warunki stosowania zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci okrelonych

w artykule 5 Traktatu o Unii Europejskiej oraz ustanowi system kontroli stosowania tych zasad,
ZDECYDOWANE
nastpujce postanowienia, ktre s doczone do Traktatu o Unii Europejskiej i do

Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej:
UZGODNIY
Artyku 1
Kada instytucja stale czuwa nad poszanowaniem zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci,
okrelonych w artykule 5 Traktatu o Unii Europejskiej.
Artyku 2
Przed zgoszeniem wniosku dotyczcego aktu ustawodawczego Komisja prowadzi szerokie
konsultacje. Konsultacje te, w stosownym przypadku, powinny uwzgldnia wymiar regionalny
i lokalny przewidywanych dziaa. W szczeglnie pilnych przypadkach Komisja nie prowadzi
konsultacji. W swoim wniosku uzasadnia tak decyzj.
Artyku 3
Do celw niniejszego Protokou, przez projekty aktw ustawodawczych rozumie si wnioski
Komisji, inicjatywy grupy Pastw Czonkowskich, inicjatywy Parlamentu Europejskiego, wnioski
Trybunau Sprawiedliwoci, zalecenia Europejskiego Banku Centralnego i wnioski Europejskiego
Banku Inwestycyjnego majce na celu przyjcie aktu ustawodawczego.
Artyku 4
Komisja przekazuje parlamentom narodowym swoje projekty i swoje zmienione projekty aktw
ustawodawczych rwnoczenie z ich przekazaniem prawodawcy Unii.
Parlament Europejski przekazuje parlamentom narodowym swoje projekty i swoje zmienione
projekty aktw ustawodawczych.
Rada przekazuje parlamentom narodowym projekty i zmienione projekty aktw ustawodawczych
pochodzcych od grupy Pastw Czonkowskich, Trybunau Sprawiedliwoci, Europejskiego Banku
Centralnego lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego.
30.3.2010
PL
C 83/207
Rezolucje legislacyjne Parlamentu Europejskiego oraz stanowiska Rady s, po ich przyjciu,

przekazywane przez te instytucje parlamentom narodowym.
Artyku 5
Projekty aktw ustawodawczych s uzasadniane w odniesieniu do zasad pomocniczoci
i proporcjonalnoci. Kady projekt aktu ustawodawczego powinien zawiera szczegowe
stwierdzenie umoliwiajce ocen zgodnoci z zasadami pomocniczoci i proporcjonalnoci. Takie
stwierdzenie powinno zawiera dane umoliwiajce ocen skutkw finansowych danego projektu
aktu oraz, w przypadku dyrektywy, jej skutkw dla regulacji wprowadzanych przez Pastwa
Czonkowskie, w tym, w stosownym przypadku, dla prawodawstwa regionalnego. Podstawy
stwierdzenia, e cel Unii moe zosta lepiej osignity na poziomie Unii, s uzasadniane na
podstawie wskanikw jakociowych, a tam gdzie to moliwe, ilociowych. Projekty aktw
ustawodawczych bior pod uwag konieczno zminimalizowania wszelkich obcie finansowych
lub administracyjnych nakadanych na Uni, rzdy krajowe, wadze regionalne lub lokalne, podmioty
gospodarcze i obywateli oraz to, by takie obcienia byy wspmierne do zamierzonego celu.
Artyku 6
Kady parlament narodowy lub kada izba parlamentu narodowego moe, w terminie omiu tygodni
od daty przekazania projektu aktu ustawodawczego w jzykach urzdowych Unii, przesa
przewodniczcym Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji uzasadnion opini zawierajc
powody, dla ktrych uznaje, e dany projekt nie jest zgodny z zasad pomocniczoci. Do
parlamentu narodowego lub izby parlamentu narodowego naley konsultowanie si, w stosownym
przypadku, z parlamentami regionalnymi majcymi kompetencje ustawodawcze.
Jeeli projekt aktu ustawodawczego pochodzi od grupy Pastw Czonkowskich, przewodniczcy
Rady przekazuje opini rzdom tych Pastw Czonkowskich.
Jeeli projekt aktu ustawodawczego pochodzi od Trybunau Sprawiedliwoci, Europejskiego Banku
Centralnego lub Europejskiego Banku Inwestycyjnego, przewodniczcy Rady przekazuje opini danej
instytucji lub organowi.
Artyku 7
1.
Parlament Europejski, Rada i Komisja oraz, w stosownym przypadku, grupa Pastw
Czonkowskich, Trybuna Sprawiedliwoci, Europejski Bank Centralny lub Europejski Bank
Inwestycyjny, jeeli projekt aktu ustawodawczego pochodzi od nich, uwzgldniaj uzasadnione
opinie wydane przez parlamenty narodowe lub izb parlamentu narodowego.
Kady parlament narodowy dysponuje dwoma gosami rozdzielonymi w zalenoci od krajowego
systemu parlamentarnego. W dwuizbowym krajowym systemie parlamentarnym kada z izb
dysponuje jednym gosem.
C 83/208
PL
30.3.2010
2.
W przypadku gdy uzasadnione opinie o niezgodnoci projektu aktu ustawodawczego z zasad
pomocniczoci stanowi co najmniej jedn trzeci gosw przyznanych parlamentom narodowym
zgodnie z ustpem 1 akapit drugi, projekt zostaje poddany ponownej analizie. Prg ten wynosi jedn
czwart w przypadku projektu aktu ustawodawczego dotyczcego przestrzeni wolnoci,
bezpieczestwa i sprawiedliwoci, przedoonego na podstawie artykuu 76 Traktatu
Po ponownej analizie, Komisja lub, w stosownym przypadku,
Parlament Europejski, Trybuna Sprawiedliwoci, Europejski Bank
Inwestycyjny, jeeli projekt aktu ustawodawczego pochodzi
o podtrzymaniu, zmianie lub wycofaniu projektu. Decyzja ta musi
grupa Pastw Czonkowskich,

Centralny lub Europejski Bank
od nich, mog postanowi
by uzasadniona.
3.
Ponadto, jeeli w ramach zwykej procedury ustawodawczej uzasadnione opinie o niezgodnoci
wniosku dotyczcego aktu ustawodawczego z zasad pomocniczoci stanowi co najmniej zwyk
wikszo gosw przyznanych parlamentom narodowym zgodnie z ustpem 1 akapit drugi,
wniosek zostaje poddany ponownej analizie. Po ponownej analizie Komisja moe postanowi
o podtrzymaniu, zmianie lub wycofaniu wniosku.
Jeeli Komisja postanowi podtrzyma wniosek, powinna przedstawi uzasadnion opini okrelajc
przyczyny, dla ktrych uwaa, e wniosek ten jest zgodny z zasad pomocniczoci. Wspomniana
uzasadniona opinia, a take uzasadnione opinie parlamentw narodowych, powinny zosta
przekazane prawodawcy Unii w celu ich wzicia pod uwag w ramach procedury ustawodawczej:
a) przed zakoczeniem pierwszego czytania prawodawca (Parlament Europejski i Rada) rozwaa
zgodno wniosku ustawodawczego z zasad pomocniczoci, biorc w szczeglnoci pod
uwag powody podane i podzielane przez wikszo parlamentw narodowych, jak rwnie
uzasadnion opini Komisji;
b) jeeli wikszoci gosw wynoszc 55 % czonkw Rady lub wikszoci gosw oddanych
w Parlamencie Europejskim prawodawca stwierdzi, e jego zdaniem wniosek nie jest zgodny
z zasad pomocniczoci, wniosek ustawodawczy nie bdzie dalej analizowany.
Artyku 8
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania w zakresie skarg w sprawie
naruszenia przez akt ustawodawczy zasady pomocniczoci wniesionych przez Pastwo
Czonkowskie zgodnie z zasadami okrelonymi w artykule 263 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej lub przekazanych przez nie zgodnie z jego porzdkiem prawnym w imieniu jego
parlamentu narodowego lub izby tego parlamentu.
Zgodnie z zasadami okrelonymi w tym samym artykule skargi takie mog by rwnie wnoszone
przez Komitet Regionw w odniesieniu do aktw ustawodawczych, do ktrych przyjcia Traktat
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wymaga jego konsultacji.
30.3.2010
PL
C 83/209
Artyku 9
Komisja przedkada co roku Radzie Europejskiej, Parlamentowi Europejskiemu, Radzie i parlamentom
narodowym sprawozdanie w sprawie stosowania artykuu 5 Traktatu o Unii Europejskiej. To
sprawozdanie roczne jest rwnie przekazywane Komitetowi EkonomicznoSpoecznemu
i Komitetowi Regionw.
C 83/210
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 3)
W SPRAWIE STATUTU TRYBUNAU SPRAWIEDLIWOCI UNII
EUROPEJSKIEJ
PRAGNC uchwali Statut Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, przewidziany w artykule 281
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

Atomowej:
UZGODNIY
Artyku 1
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest powoany i funkcjonuje zgodnie z postanowieniami
Traktatw, Traktatu ustawiajcego Europejsk Wsplnot Energii Atomowej (Traktatu EWEA) oraz
niniejszego Statutu.
TYTU I
SDZIOWIE I RZECZNICY GENERALNI
Artyku 2
Przed podjciem obowizkw kady z sdziw lubuje, przed Trybunaem Sprawiedliwoci
obradujcym na posiedzeniu jawnym, wykonywa swe obowizki bezstronnie i sumiennie oraz
utrzyma w tajemnicy tre obrad Trybunau.
Artyku 3
Sdziw chroni immunitet jurysdykcyjny. Po zakoczeniu funkcji s nadal objci immunitetem
w odniesieniu do dziaa podejmowanych przez nich w ramach czynnoci subowych,
obejmujcym rwnie sowa wypowiedziane lub napisane.
Trybuna Sprawiedliwoci obradujcy w penym skadzie moe uchyli immunitet. Jeeli decyzja
dotyczy czonka Sdu lub sdu wyspecjalizowanego, Trybuna orzeka po konsultacji
z zainteresowanym sdem.
W przypadku uchylenia immunitetu i wszczcia postpowania karnego przeciwko sdziemu, jest on
sdzony w Pastwie Czonkowskim jedynie przez sd uprawniony do sdzenia czonkw
najwyszych krajowych organw sdowniczych.
30.3.2010
PL
C 83/211
Artykuy 1114 i artyku 17 Protokou w sprawie przywilejw i immunitetw Unii Europejskiej

stosuje si wobec sdziw, rzecznikw generalnych, sekretarza i sprawozdawcw pomocniczych
Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, bez uszczerbku dla postanowie zawartych
w poprzednich ustpach, dotyczcych immunitetu jurysdykcyjnego sdziw.
Artyku 4
Sdziowie nie mog sprawowa adnych funkcji politycznych ani administracyjnych.
Nie mog oni wykonywa adnej innej zarobkowej lub niezarobkowej dziaalnoci zawodowej, o ile
Rada stanowica zwyk wikszoci w drodze wyjtku nie zwolni ich od tego zakazu.
Podejmujc swoje obowizki, uroczycie zobowizuj si szanowa, w trakcie penienia funkcji i po
ich zakoczeniu, zobowizania z nich wynikajce, zwaszcza obowizki uczciwoci i roztropnoci
przy obejmowaniu pewnych stanowisk lub przyjmowaniu pewnych korzyci po zakoczeniu funkcji.
Wszelkie zwizane z t spraw wtpliwoci rozstrzyga Trybuna Sprawiedliwoci. Jeeli decyzja
dotyczy czonka Sdu lub sdu wyspecjalizowanego, Trybuna orzeka po konsultacji
z zainteresowanym sdem.
Artyku 5
Poza przypadkami normalnej wymiany lub mierci, funkcje sdziego kocz si z chwil jego
rezygnacji.
Sdzia skada rezygnacj przesyajc j w formie pisemnej do prezesa Trybunau Sprawiedliwoci,
ktry przekazuje j do przewodniczcego Rady. W momencie tego zawiadomienia w skadzie
sdziowskim powstaje wakat.
Z wyjtkiem okolicznoci, ktrych dotyczy artyku 6, sdzia nadal peni funkcj do momentu
podjcia obowizkw przez nastpc.
Artyku 6
Sdzia moe by zwolniony z funkcji lub pozbawiony prawa do emerytury bd innych podobnych
korzyci tylko wwczas, gdy w jednomylnej opinii sdziw i rzecznikw generalnych Trybunau
Sprawiedliwoci, nie spenia on ju wymaganych warunkw lub nie czyni zado zobowizaniom
wynikajcym z jego urzdu. Dany sdzia nie bierze udziau w tych obradach. Jeeli dan osob jest
czonek Sdu lub sdu wyspecjalizowanego, Trybuna orzeka po konsultacji z zainteresowanym
sdem.
Sekretarz Trybunau przekazuje decyzj Trybunau przewodniczcemu Parlamentu Europejskiego
i przewodniczcemu Komisji oraz zawiadamia o niej przewodniczcego Rady.
W przypadku decyzji o zwolnieniu sdziego z funkcji,
przewodniczcego Rady w skadzie sdziowskim powstaje wakat.
momencie
zawiadomienia
C 83/212
PL
30.3.2010
Artyku 7
Sdzia, ktry ma zastpi czonka Trybunau przed upywem jego kadencji, jest mianowany na okres
pozostajcy do zakoczenia kadencji jego poprzednika.
Artyku 8
Postanowienia artykuw 27 maj zastosowanie do rzecznikw generalnych.
TYTU II
ORGANIZACJA TRYBUNAU SPRAWIEDLIWOCI
Artyku 9
Gdy co trzy lata nastpuje czciowe odnowienie skadu sdziowskiego, dotyczy ono przemiennie
czternastu i trzynastu sdziw.
Gdy co trzy lata nastpuje czciowe odnowienie skadu rzecznikw generalnych, dotyczy ono za
kadym razem czterech rzecznikw generalnych.
Artyku 10
Przed podjciem obowizkw sekretarz lubuje wykonywa swe obowizki bezstronnie i sumiennie
oraz utrzyma w tajemnicy tre obrad Trybunau Sprawiedliwoci.
Artyku 11
Trybuna Sprawiedliwoci uzgadnia zastpstwo dla sekretarza, gdy ten nie moe uczestniczy
w posiedzeniach Trybunau.
Artyku 12
Trybunaowi Sprawiedliwoci przydziela si urzdnikw i innych pracownikw, aby umoliwi mu
funkcjonowanie. S oni odpowiedzialni przed sekretarzem, ktry podlega prezesowi.
Artyku 13
Na wniosek Trybunau Sprawiedliwoci Parlament Europejski i Rada, stanowic zgodnie ze zwyk
procedur ustawodawcz, mog postanowi o mianowaniu sprawozdawcw pomocniczych i okreli
zasady, jakim bdzie podporzdkowana ich praca. Od sprawozdawcw pomocniczych mona
wymaga, zgodnie z warunkami okrelonymi w regulaminie proceduralnym, aby uczestniczyli we
wstpnych postpowaniach wyjaniajcych dotyczcych spraw, ktre bd rozpatrywane przez
Trybuna oraz wsppracowali z sdzi penicym rol sprawozdawcy.
Sprawozdawcw pomocniczych wybiera si spord osb o niekwestionowanej niezalenoci i ktre
posiadaj niezbdne kwalifikacje prawnicze; mianuje ich Rada stanowica zwyk wikszoci. Przed
podjciem obowizkw lubuj oni wykonywa swe obowizki bezstronnie i sumiennie oraz
utrzyma w tajemnicy tre obrad Trybunau.
30.3.2010
PL
C 83/213
Artyku 14
Od sdziw, rzecznikw generalnych i sekretarza wymaga si, aby zamieszkiwali w miejscu,
w ktrym znajduje si siedziba Trybunau Sprawiedliwoci.
Artyku 15
Obrady Trybunau Sprawiedliwoci odbywaj si w trybie cigym. Czas trwania wakacji sdowych
ustala Trybuna, majc na wzgldzie potrzeby wynikajce z wasnej pracy.
Artyku 16
Trybuna Sprawiedliwoci powouje izby skadajce si z trzech lub piciu sdziw. Sdziowie
wybieraj spord siebie prezesw izb. Prezesi izb zoonych z piciu sdziw wybierani s na
trzy lata. Ich mandat moe by jednokrotnie odnowiony.
Wielka izba skada si z trzynastu sdziw. Przewodniczy jej prezes Trybunau. Prezesi izb zoonych
z piciu sdziw oraz sdziowie mianowani zgodnie z regulaminem proceduralnym stanowi
rwnie cz wielkiej izby.
Wielka izba obraduje na danie Pastwa Czonkowskiego lub instytucji Unii, ktre s stron
w postpowaniu.
Trybuna Sprawiedliwoci obraduje w penym skadzie w sprawach wniesionych na mocy artykuu
228 ustp 2, artykuu 245 ustp 2, artykuu 247 lub 286 ustp 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej.
Ponadto jeli Trybuna uzna, e wniesiona sprawa ma wyjtkowe znaczenie, po wysuchaniu
rzecznika generalnego moe skierowa t spraw do penego skadu Trybunau.
Artyku 17
Obrady Trybunau Sprawiedliwoci s wane jedynie wtedy, gdy zasiada nieparzysta liczba jego
czonkw.
Obrady izb zoonych z trzech lub piciu sdziw s wane jedynie wtedy, gdy zasiada trzech
sdziw.
Obrady wielkiej izby s wane jedynie wtedy, gdy zasiada dziewiciu sdziw.
Obrady penego skadu Trybunau s wane jedynie wtedy, gdy zasiada pitnastu sdziw.
W sytuacji, gdy jeden z sdziw izby nie moe uczestniczy w obradach, mona, zgodnie
z warunkami okrelonymi w regulaminie proceduralnym, wezwa do uczestnictwa w obradach
sdziego z innej izby.
C 83/214
PL
30.3.2010
Artyku 18
aden sdzia ani rzecznik generalny nie moe wspdecydowa o sprawie, w ktrej uczestniczy jako
penomocnik lub doradca lub dziaa na rzecz jednej ze stron lub jeli zosta powoany do orzekania
w niej jako czonek sdu, komisji ledczej lub w jeszcze innej roli.
Jeli z jakiego szczeglnego powodu sdzia lub rzecznik generalny uzna, e nie powinien bra
udziau w orzekaniu w jakiej konkretnej sprawie lub badaniu jej, informuje o tym prezesa. Jeli
z jakiego szczeglnego powodu prezes uzna, e sdzia lub rzecznik generalny nie powinien
uczestniczy w jakiej konkretnej sprawie lub przedstawia w niej opinii, zawiadamia o tym
zainteresowanego.
Wszelkie trudnoci powstajce w zwizku ze stosowaniem niniejszego artykuu rozstrzyga Trybuna
Sprawiedliwoci.
Strona nie moe wnosi o zmian skadu Trybunau lub jednej z jego izb, podajc za powd bd
obywatelstwo sdziego, bd brak w skadzie Trybunau lub izby sdziego majcego obywatelstwo to
samo co ta strona.
TYTU III
POSTPOWANIE PRZED TRYBUNAEM SPRAWIEDLIWOCI
Artyku 19
Pastwa Czonkowskie i instytucje Unii reprezentuje przed Trybunaem Sprawiedliwoci
penomocnik, ustanawiany dla kadej sprawy; penomocnika moe wspomaga doradca albo
adwokat lub radca prawny.
Pastwa bdce stronami Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, niebdce
Pastwami Czonkowskimi oraz Urzd Nadzoru EFTA, okrelony w tym Porozumieniu, s
reprezentowane w taki sam sposb.
Inne strony musz by reprezentowane przez adwokatw lub radcw prawnych.
Jedynie adwokat lub radca prawny uprawniony do wystpowania przed sdem Pastwa
Czonkowskiego lub innego pastwa, ktre jest stron Porozumienia o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, moe reprezentowa lub wspomaga stron przed Trybunaem.
Gdy penomocnicy, doradcy i adwokaci lub radcy prawni wystpuj przed Trybunaem, korzystaj,
zgodnie z warunkami okrelonymi w regulaminie proceduralnym, z praw i immunitetw
niezbdnych do wykonywania obowizkw w sposb niezaleny.
W stosunku do doradcw i adwokatw lub radcw prawnych wystpujcych przed Trybunaem,
Trybuna ma uprawnienia waciwe dla sdw powszechnych, zgodnie z warunkami okrelonymi
w regulaminie proceduralnym.
Nauczyciele akademiccy bdcy obywatelami Pastwa Czonkowskiego, ktrego prawo przyznaje im
prawo reprezentowania stron przed sdem, maj takie same prawa przed Trybunaem jak te, ktre
niniejszy artyku przyznaje adwokatom lub radcom prawnym.
30.3.2010
PL
C 83/215
Artyku 20
Stosowana przed Trybunaem Sprawiedliwoci procedura skada si z dwch czci: pisemnej
i ustnej.
Na procedur pisemn skada si przekazywanie stronom oraz instytucjom Unii, ktrych decyzje s
przedmiotem sporu, skarg, pism procesowych, argumentw obrony i uwag oraz odpowiedzi na nie,
jeli takie s, jak te wszelkich pism i dokumentw na ich poparcie lub ich uwierzytelnionych
odpisw.
Materiay przekazuje sekretarz w trybie i w terminie okrelonych w regulaminie proceduralnym.
Na procedur ustn skada si odczytywanie sprawozdania przedoonego przez sdziego penicego
rol sprawozdawcy, wysuchiwanie przez Trybuna penomocnikw, doradcw i adwokatw lub
radcw prawnych oraz opinii rzecznika generalnego jak rwnie, w miar moliwoci,
przesuchiwanie wiadkw i wysuchiwanie opinii biegych.
Jeli Trybuna uzna, e w sprawie nie wystpuje nowe zagadnienie prawne, po wysuchaniu rzecznika
generalnego moe zadecydowa o rozstrzygniciu sprawy bez opinii rzecznika generalnego.
Artyku 21
Wniesienie skargi do Trybunau Sprawiedliwoci nastpuje poprzez skierowanie jej w formie
pisemnej do sekretarza Trybunau. Skarga musi zawiera nazwisko i adres zamieszkania
skarcego oraz charakter, w jakim wystpuje osoba podpisujca, wskazanie strony lub stron,
przeciw ktrym wnosi si skarg, przedmiot sporu, dania oraz zwize przedstawienie zarzutw
prawnych stanowicych podstaw skargi.
Skardze towarzyszy, w stosownych przypadkach, akt, ktrego stwierdzenia niewanoci si da lub,
w okolicznociach przewidzianych w artykule 265 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
dokumenty dowodowe wskazujce dat wezwania instytucji do dziaania zgodnie z tym artykuem.
Gdy dokumenty nie zostaj przedoone razem ze skarg, sekretarz zwraca si do zainteresowanej
strony o przedstawienie ich w rozsdnym terminie, lecz w takim przypadku prawa strony nie
wygasaj nawet wtedy, gdy takie dokumenty s przedstawione po terminie wyznaczonym do
wszczcia postpowania.
Artyku 22
W przypadkach objtych artykuem 18 Traktatu EWEA, wniesienie sprawy do Trybunau
Sprawiedliwoci nastpuje poprzez odwoanie skierowane do sekretarza Trybunau. Odwoanie
musi zawiera nazwisko i adres zamieszkania skarcego oraz charakter, w jakim wystpuje osoba
podpisujca, wskazanie decyzji, od ktrej wnosi si odwoanie, wskazanie stron przeciwnych,
przedmiot sporu, dania i zwize przedstawienie podstaw odwoania.
Do odwoania docza si uwierzytelniony odpis zaskaranej decyzji Komitetu Arbitraowego.
W wypadku odrzucenia odwoania przez Trybuna decyzja Komitetu Arbitraowego jest ostateczna.
W wypadku orzeczenia o niewanoci decyzji Komitetu Arbitraowego przez Trybuna sprawa moe
zosta wznowiona, w stosownych przypadkach, z inicjatywy jednej ze stron postpowania, przed
Komitetem Arbitraowym. Podlega on wszelkim decyzjom w kwestiach prawnych wydanym przez
Trybuna.
C 83/216
PL
30.3.2010
Artyku 23
W sprawach objtych artykuem 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej sd Pastwa
Czonkowskiego podejmujcy decyzj o zawieszeniu postpowania i przekazaniu sprawy do
Trybunau zawiadamia o niej Trybuna. Nastpnie sekretarz Trybunau zawiadamia o tej decyzji
strony, Pastwa Czonkowskie i Komisj, jak rwnie instytucj, organ lub jednostk
organizacyjn Unii, ktre przyjy akt, ktrego wanoci lub wykadni dotyczy spr.
W terminie dwch miesicy od tego zawiadomienia strony, Pastwa Czonkowskie, Komisja oraz,
w stosownym przypadku, instytucja, organ lub jednostka organizacyjna Unii, ktra przyja akt,
ktrego wanoci lub wykadni dotyczy spr, s uprawnione do przedoenia Trybunaowi pism
procesowych lub uwag na pimie.
Ponadto, w sprawach objtych artykuem 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
o decyzjach sdu krajowego sekretarz Trybunau zawiadamia pastwa bdce stronami
Porozumienia o Europejskim Obszarze Gospodarczym, a niebdce Pastwami Czonkowskimi,
oraz okrelony w Porozumieniu o Europejskim Obszarze Gospodarczym Urzd Nadzoru EFTA,
ktre mog, w sprawach dotyczcych jednej z dziedzin stosowania tego Porozumienia, w terminie
dwch miesicy od zawiadomienia, przedoy Trybunaowi pisma procesowe lub uwagi na pimie.
W przypadku gdy porozumienie dotyczce okrelonej dziedziny, zawarte przez Rad i jedno lub
wicej pastw trzecich przewiduje, e pastwa te s uprawnione do przedkadania pism procesowych
lub uwag na pimie, w przypadku gdy sd Pastwa Czonkowskiego kieruje do Trybunau
Sprawiedliwoci pytanie prejudycjalne dotyczce dziedziny stosowania porozumienia, o decyzji
sdu krajowego zawierajcej to pytanie prejudycjalne powiadamia si rwnie zainteresowane
pastwa trzecie, ktre w terminie dwch miesicy od takiego powiadomienia mog przedoy
Trybunaowi pisma procesowe lub uwagi na pimie.
Artyku 23a (1)
W regulaminie proceduralnym moe zosta przewidziany tryb przyspieszony, a dla odesa
prejudycjalnych dotyczcych przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci pilny tryb
prejudycjalny.
Tryby te mog wymaga, w odniesieniu do skadania pism procesowych lub uwag na pimie, terminu
krtszego ni przewidziany w artykule 23, oraz, na zasadzie odstpstwa od artykuu 20 akapit
czwarty, braku opinii rzecznika generalnego.
Pilny tryb prejudycjalny moe ponadto wymaga ograniczenia liczby stron i innych podmiotw,
o ktrych mowa w artykule 23, upowanionych do skadania pism procesowych lub uwag na
pimie, oraz, w przypadku wyjtkowo pilnego charakteru pominicia czci pisemnej
postpowania.
(1) Artyku dodany decyzj 2008/79/WE, Euratom (Dz.U. L 24 z 29.1.2008, s. 42).
30.3.2010
PL
C 83/217
Artyku 24
Trybuna Sprawiedliwoci moe nakaza stronom, aby przedstawiy wszelkie dokumenty
i dostarczyy wszelkich informacji, ktre Trybuna uzna za podane. Odmowa zostanie formalnie
zaprotokoowana.
Trybuna moe rwnie nakaza Pastwom Czonkowskim i instytucjom, organom lub jednostkom
organizacyjnym niebdcym stronami w sprawie, aby dostarczyy wszelkich informacji, ktre
Trybuna uzna za niezbdne w postpowaniu.
Artyku 25
Trybuna Sprawiedliwoci moe rwnie w dowolnym momencie powierzy kadej osobie,
organowi, wadzy, komitetowi lub innej wybranej przez siebie organizacji zadanie sporzdzenia
ekspertyzy.
Artyku 26
wiadkowie mog by przesuchiwani na warunkach okrelonych w regulaminie proceduralnym.
Artyku 27
W stosunku do wiadkw, ktrzy nie stawili si, Trybuna Sprawiedliwoci ma uprawnienia
powszechnie przyznane sdom i moe nakada kary pienine, zgodnie z warunkami
okrelonymi w regulaminie proceduralnym.
Artyku 28
wiadkowie i biegli mog by przesuchiwani pod przysig skadan w formie okrelonej
w regulaminie proceduralnym lub w sposb okrelony przepisami prawa kraju, z ktrego
pochodzi wiadek lub biegy.
Artyku 29
Trybuna Sprawiedliwoci moe postanowi o przesuchaniu wiadka lub biegego przez organ
sdowy w miejscu jego zamieszkania.
Postanowienie w tej sprawie wysya si do wykonania waciwemu organowi sdowemu zgodnie
z warunkami okrelonymi w regulaminie proceduralnym. Dokumenty sporzdzone w ramach
pomocy prawnej odsya si Trybunaowi na tych samych warunkach.
Trybuna pokrywa koszty, bez uszczerbku dla prawa obciania nimi stron, w stosownych
przypadkach.
Artyku 30
Pastwo Czonkowskie traktuje kade zamanie przysigi przez wiadka lub biegego tak, jakby
przestpstwo to popeniono przed jednym z jego sdw waciwych do orzekania w sprawach
cywilnych. Na wniosek Trybunau Sprawiedliwoci Pastwo Czonkowskie ciga i sdzi sprawc
przed waciwym sdem krajowym.
C 83/218
PL
30.3.2010
Artyku 31
Rozprawa jest jawna, chyba e Trybuna Sprawiedliwoci, dziaajc z urzdu lub na wniosek stron,
z wanych powodw postanowi inaczej.
Artyku 32
W czasie rozpraw Trybuna Sprawiedliwoci moe przesuchiwa biegych, wiadkw i strony.
Jednake strony mog zwraca si do Trybunau jedynie poprzez swych przedstawicieli.
Artyku 33
Z kadej rozprawy sporzdza si protok, podpisywany przez prezesa i sekretarza.
Artyku 34
Wokanda ustalana jest przez prezesa.
Artyku 35
Obrady Trybunau Sprawiedliwoci s i pozostaj niejawne.
Artyku 36
Wyroki zawieraj uzasadnienie oraz nazwiska sdziw uczestniczcych w obradach.
Artyku 37
Wyroki podpisuj prezes i sekretarz. Odczytuje si je na posiedzeniu jawnym.
Artyku 38
Trybuna Sprawiedliwoci orzeka w sprawie kosztw.
Artyku 39
Stosujc procedur doran, okrelon w regulaminie proceduralnym, ktra, w niezbdnym zakresie,
moe rni si od postanowie niniejszego Statutu, prezes Trybunau Sprawiedliwoci moe
rozstrzyga wnioski o zawieszenie wykonania, zgodnie z artykuem 278 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i artykuem 157 Traktatu EWEA, o zastosowanie rodkw
tymczasowych zgodnie z artykuem 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej albo
o zawieszenie postpowania egzekucyjnego zgodnie z akapitem czwartym artykuu 299 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub akapitem trzecim artykuu 164 Traktatu EWEA.
30.3.2010
PL
C 83/219
Jeli nie moe tego uczyni prezes, zastpuje go inny sdzia zgodnie z warunkami okrelonymi
w regulaminie proceduralnym.
Postanowienie prezesa lub sdziego, ktry go zastpuje, jest tymczasowe i w adnym wypadku nie
przesdza orzeczenia Trybunau co do istoty sprawy.
Artyku 40
Pastwa Czonkowskie i instytucje Unii mog interweniowa w sprawach rozpatrywanych przez
Trybuna Sprawiedliwoci.
Takie samo prawo przysuguje organom i jednostkom organizacyjnym Unii oraz kadej innej osobie,
jeeli mog oni uzasadni interes w rozstrzygniciu sprawy przedoonej Trybunaowi. Osoby
fizyczne ani prawne nie mog interweniowa w sprawach midzy Pastwami Czonkowskimi,
midzy instytucjami Unii lub midzy Pastwami Czonkowskimi a instytucjami Unii.
Bez uszczerbku dla drugiego akapitu, pastwa bdce stronami Porozumienia o Europejskim
Obszarze Gospodarczym, nie bdce Pastwami Czonkowskimi oraz Urzd Nadzoru EFTA,
okrelony w tym Porozumieniu, mog interweniowa w sprawach rozpatrywanych przez
Trybuna, dotyczcych jednej z dziedzin stosowania tego Porozumienia.
Wniosek interwencyjny ogranicza si do poparcia da jednej ze stron.
Artyku 41
Jeli naleycie zawiadomiona strona pozwana nie zoy pisemnych wnioskw, wydaje si przeciwko
tej stronie wyrok zaoczny. Od wyroku zaocznego mona wnie sprzeciw w terminie jednego
miesica od zawiadomienia o nim. Sprzeciw nie ma skutku zawieszajcego wykonanie
przymusowe wyroku zaocznego, o ile Trybuna Sprawiedliwoci nie postanowi inaczej.
Artyku 42
W sprawach oraz na warunkach okrelonych w regulaminie proceduralnym Pastwa Czonkowskie,
instytucje, organy lub jednostki organizacyjne Unii i inne osoby fizyczne lub prawne mog wnie
przeciw wyrokowi powdztwo osoby trzeciej przeciwko prawomocnemu orzeczeniu, jeeli wyrok
ten narusza ich prawa i zosta wydany w sprawie, do udziau w ktrej nie zostali wezwani.
Artyku 43
Jeli zachodzi wtpliwo co do znaczenia lub zakresu wyroku, Trybuna Sprawiedliwoci jest
waciwy do dokonania jego wykadni na wniosek ktrejkolwiek ze stron lub instytucji Unii, ktra
uzasadni swj interes w tym zakresie.
C 83/220
PL
30.3.2010
Artyku 44
Wniosek o wznowienie postpowania mona wnie do Trybunau Sprawiedliwoci jedynie
w zwizku z ujawnieniem okolicznoci faktycznej, mogcej mie decydujce znaczenie, nieznanej
w chwili wydania wyroku ani Trybunaowi, ani stronie dajcej wznowienia.
Wznowienie postpowania wszczyna si na mocy wyroku Trybunau, wyranie stwierdzajcego
istnienie nowej okolicznoci faktycznej uzasadniajcej wznowienie i tym samym
stwierdzajcego dopuszczalno wniosku w tej sprawie.
Wniosku o wznowienie postpowania nie mona wnie po upywie dziesiciu lat od wydania
wyroku.
Artyku 45
Regulamin proceduralny okrela szczeglne terminy, uwzgldniajce odlegoci.
Upyw terminu nie narusza uprawnie, jeli strona dowiedzie zaistnienie nieprzewidywalnych
okolicznoci lub siy wyszej.
Artyku 46
Roszczenia wynikajce z odpowiedzialnoci pozaumownej Unii ulegaj przedawnieniu z upywem
piciu lat od zdarzenia stanowicego podstaw tej odpowiedzialnoci. Okres przedawnienia przerywa
wniesienie skargi do Trybunau Sprawiedliwoci lub uprzednie wniesienie przez poszkodowanego
wniosku do waciwej instytucji Unii. W ostatnim przypadku wniosek musi by wniesiony w cigu
dwch miesicy, zgodnie z artykuem 263 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
postanowienia drugiego akapitu artykuu 265 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stosuje
si odpowiednio.
Niniejszy artyku stosuje si rwnie do roszcze wynikajcych z odpowiedzialnoci pozaumownej
Europejskiego Banku Centralnego.
TYTU IV
SD
Artyku 47
Artyku 9 akapit pierwszy, artykuy 14 i 15, artyku 17 akapity pierwszy, drugi, czwarty i pity oraz
artyku 18 stosuj si do Sdu i jego czonkw.
Czwarty akapit artykuu 3 oraz artykuy 10, 11 i 14 stosuj si do sekretarza Sdu mutatis mutandis.
Artyku 48
Sd skada si z dwudziestu siedmiu sdziw.
30.3.2010
PL
C 83/221
Artyku 49
Czonkowie Sdu mog by wezwani do wykonywania zada rzecznika generalnego.
Obowizkiem rzecznika generalnego jest publiczne przedstawianie, przy zachowaniu cakowitej
bezstronnoci i niezalenoci, uzasadnionej opinii w niektrych sprawach wnoszonych do Sdu,
w celu wspomagania go w wykonywaniu powierzonego mu zadania.
Kryteria wyboru tego typu spraw, jak te procedury wyznaczania rzecznikw generalnych okrela
regulamin proceduralny Sdu.
Czonek Sdu wezwany do penienia obowizkw rzecznika generalnego w danej sprawie nie moe
bra udziau w orzekaniu w tej sprawie.
Artyku 50
Sd obraduje w izbach zoonych z trzech lub piciu sdziw. Sdziowie wybieraj spord siebie
prezesw izb. Prezesw izb zoonych z piciu sdziw wybiera si na trzy lata. Ich mandat moe
by jednokrotnie odnowiony.
Skad izb i przydzielanie im spraw okrela regulamin proceduralny. W niektrych przypadkach
okrelonych w regulaminie proceduralnym Sd moe obradowa w penym skadzie lub
w skadzie jednoosobowym.
Regulamin proceduralny moe rwnie przewidywa, e Sd obraduje w skadzie wielkiej izby
w sprawach i na warunkach w nim wyszczeglnionych.
Artyku 51
Na zasadzie odstpstwa od zasady okrelonej w artykule 256 ustp 1 Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej, Trybuna Sprawiedliwoci jest waciwy do orzekania w zakresie skarg o ktrych
mowa w artykuach 263 i 265 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ktre zostay wniesione
przez Pastwo Czonkowskie, kierowanych:
a) przeciwko aktowi lub zaniechaniu Parlamentu Europejskiego lub Rady lub obu tych instytucji
stanowicych wsplnie, z wyjtkiem:
decyzji przyjtych przez Rad na podstawie artykuu 108 ustp 2 akapit trzeci Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
aktw Rady przyjtych zgodnie z rozporzdzeniem Rady dotyczcym handlowych rodkw
ochronnych w rozumieniu artykuu 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
aktw Rady, poprzez ktre Rada wykonuje uprawnienia wykonawcze zgodnie z artykuem
291 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej;
C 83/222
PL
30.3.2010
b) przeciwko aktowi lub zaniechaniu Komisji na podstawie artykuu 331 ustp 1 Traktatu
Trybuna Sprawiedliwoci jest rwnie waciwy do orzekania w zakresie skarg okrelonych w tych
samych artykuach, wniesionych przez jedn z instytucji Unii przeciwko aktowi lub zaniechaniu
Parlamentu Europejskiego, Rady, obu tych instytucji stanowicych wsplnie lub Komisji, jak
rwnie w przypadkach skarg jednej z instytucji Unii przeciwko aktowi lub zaniechaniu
Europejskiego Banku Centralnego.
Artyku 52
Prezes Trybunau Sprawiedliwoci i prezes Sdu za wsplnym porozumieniem okrelaj warunki, na
jakich urzdnicy i inni pracownicy zatrudnieni przy Trybunale Sprawiedliwoci wiadcz wobec Sdu
usugi umoliwiajce jego funkcjonowanie. Niektrzy urzdnicy i inni pracownicy odpowiadaj przed
sekretarzem Sdu, ktry podlega prezesowi Sdu.
Artyku 53
Procedur Sdu reguluje tytu III.
Jej postanowienia szczegowe okrela i uzupenia w razie potrzeby regulamin proceduralny Sdu.
Regulamin proceduralny moe odbiega od akapitu czwartego artykuu 40 oraz od artykuu 41, tak
aby uwzgldni szczeglny charakter sporw prawnych z dziedziny wasnoci intelektualnej.
Na zasadzie odstpstwa od czwartego akapitu artykuu 20, rzecznik generalny moe przedstawi
uzasadnion opini w formie pisemnej.
Artyku 54
Jeli skarga lub inny dokument procesowy skierowany do Sdu zostanie omykowo zoony
u sekretarza Trybunau Sprawiedliwoci, ten przekazuje go natychmiast sekretarzowi Sdu; jeli
skarga lub inny dokument procesowy skierowany do Trybunau Sprawiedliwoci zostanie
omykowo zoony u sekretarza Sdu, ten przekazuje go natychmiast sekretarzowi Trybunau
Sprawiedliwoci.
Jeli Sd stwierdzi, e nie jest waciwy do rozpoznawania skargi, dla ktrej waciwy jest Trybuna
Sprawiedliwoci, kieruje j do Trybunau Sprawiedliwoci. Jeli Trybuna Sprawiedliwoci stwierdzi, e
skarga naley do waciwoci Sdu, kieruje j do Sdu, ktry nie moe stwierdzi braku waciwoci.
Jeeli w Trybunale Sprawiedliwoci i Sdzie s zawise sprawy majce ten sam przedmiot, dotyczce
tej samej kwestii wykadni lub dotyczce wanoci tego samego aktu, Sd po wysuchaniu stron
moe zawiesi toczce si przed nim postpowanie do czasu wydania wyroku przez Trybuna
Sprawiedliwoci lub w przypadku skarg na podstawie artykuu 263 Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej Sd moe stwierdzi brak swojej waciwoci, tak aby Trybuna Sprawiedliwoci
mg rozstrzygn takie skargi. Na takich samych warunkach Trybuna Sprawiedliwoci moe
rwnie zadecydowa o zawieszeniu toczcego si przed nim postpowania; w takim przypadku
kontynuowane jest postpowanie przed Sdem.
Jeeli Pastwo Czonkowskie i instytucja Unii podwaaj ten sam akt, Sd stwierdza brak swojej
waciwoci w celu umoliwienia Trybunaowi Sprawiedliwoci wydania orzeczenia w sprawie tych
skarg.
30.3.2010
PL
C 83/223
Artyku 55
O orzeczeniach Sdu koczcych postpowanie w sprawie, orzeczeniach rozstrzygajcych kwestie
merytoryczne tylko w czci lub rozstrzygajcych kwesti proceduraln dotyczc zarzutu braku
kompetencji lub niedopuszczalnoci sekretarz Sdu zawiadamia wszystkie strony, a take
wszystkie Pastwa Czonkowskie i instytucje Unii, nawet jeeli nie interwenioway w danej
sprawie przed Sdem.
Artyku 56
Odwoanie moe zosta wniesione do Trybunau Sprawiedliwoci w terminie dwch miesicy od
zawiadomienia o orzeczeniu, od ktrego wnoszone jest odwoanie, od orzecze Sdu koczcych
postpowanie w sprawie i orzecze tego Sdu rozstrzygajcych kwestie merytoryczne jedynie
w czci, lub rozstrzygajcych kwesti proceduraln dotyczc zarzutu braku kompetencji lub
niedopuszczalnoci.
Odwoanie takie moe zosta wniesione przez kad stron, ktrej dania nie zostay uwzgldnione,
w caoci lub w czci. Jednake interwenienci, niebdcy ani Pastwami Czonkowskimi ani
instytucjami Unii, mog wnie takie odwoanie jedynie wtedy, gdy orzeczenie Sdu dotyczy ich
bezporednio.
Z wyjtkiem spraw dotyczcych sporw midzy Uni a jej pracownikami, odwoanie moe by
rwnie wniesione przez Pastwa Czonkowskie i instytucje Unii, ktre nie interwenioway
w postpowaniach przed Sdem. Sytuacja takich Pastw Czonkowskich i instytucji jest taka sama
jak Pastw Czonkowskich i instytucji, ktre interwenioway w pierwszej instancji.
Artyku 57
Kada osoba, ktrej wniosek interwencyjny zosta oddalony przez Sd, moe wnie odwoanie do
Trybunau Sprawiedliwoci w cigu dwch tygodni od zawiadomienia o orzeczeniu oddalajcym
wniosek.
Strony postpowania mog wnie odwoanie do Trybunau Sprawiedliwoci od wszelkich orzecze
Sdu wydanych na mocy artykuu 278 lub artykuu 279 lub czwartego akapitu artykuu 299
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, lub artykuu 157 lub trzeciego akapitu artykuu 164
Traktatu EWEA, w terminie dwch miesicy od zawiadomienia o nich.
Odwoanie, o ktrym mowa w dwch pierwszych akapitach niniejszego artykuu, jest rozpoznawane
zgodnie z procedur okrelon w artykule 39 niniejszego Statutu.
Artyku 58
Odwoanie do Trybunau Sprawiedliwoci jest ograniczone do kwestii prawnych. Podstaw
odwoania stanowi brak waciwoci Sdu, naruszenie procedury w postpowaniu przed Sdem
wpywajce niekorzystnie na interesy wnoszcego odwoanie oraz naruszenie prawa Unii przez Sd.
Odwoanie nie moe dotyczy wycznie ustalenia wysokoci kosztw postpowania lub wskazania
strony je ponoszcej.
C 83/224
PL
30.3.2010
Artyku 59
W wypadku wniesienia odwoania od orzeczenia Sdu procedura postpowania przed Trybunaem
Sprawiedliwoci skada si z czci pisemnej i ustnej. Zgodnie z warunkami okrelonymi
w regulaminie proceduralnym Trybuna Sprawiedliwoci, po wysuchaniu rzecznika generalnego
i stron, moe odstpi od procedury ustnej.
Artyku 60
Z zastrzeeniem artykuw 278 i 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i artykuu 157
Traktatu EWEA, odwoanie nie ma skutku zawieszajcego.
Na zasadzie odstpstwa od artykuu 280 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, orzeczenia
Sdu o niewanoci rozporzdzenia staj si skuteczne dopiero po upywie terminu okrelonego
w pierwszym akapicie artykuu 56 niniejszego Statutu, bd jeli w terminie tym wniesiono
odwoanie od daty jego oddalenia, jednak bez uszczerbku dla prawa strony do wystpienia do
Trybunau Sprawiedliwoci, zgodnie z artykuami 278 i 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej lub artykuem 157 Traktatu EWEA, o zawieszenie skutkw rozporzdzenia,
o niewanoci ktrego orzeczono, lub o podjcie innych rodkw tymczasowych.
Artyku 61
Jeli odwoanie jest zasadne, Trybuna Sprawiedliwoci uchyla orzeczenie Sdu. Moe on wyda
orzeczenie ostateczne w sprawie, jeli stan postpowania na to pozwala lub skierowa spraw do
ponownego rozpoznania przez Sd.
Gdy sprawa zostanie skierowana do ponownego rozpoznania przez Sd, jest on zwizany
orzeczeniem Trybunau Sprawiedliwoci co do kwestii prawnych.
Jeli odwoanie wniesione przez Pastwo Czonkowskie lub instytucj Unii, ktre nie interwenioway
w postpowaniu przed Sdem, jest zasadne, Trybuna Sprawiedliwoci moe okreli, jeli uzna to za
konieczne, ktre ze skutkw uchylonego orzeczenia Sdu uwaa si za ostateczne wobec stron
sporu.
Artyku 62
Jeeli w sprawach przewidzianych w artykule 256 ustp 2 i 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, pierwszy rzecznik generalny uzna, e zachodzi powane ryzyko naruszenia jednoci lub
spjnoci prawa Unii, moe wystpi do Trybunau Sprawiedliwoci z wnioskiem o poddanie
orzeczenia Sdu kontroli.
Wniosek musi zosta zoony w terminie jednego miesica od wydania orzeczenia przez Sd.
W terminie miesica od otrzymania wniosku pierwszego rzecznika generalnego, Trybuna
Sprawiedliwoci decyduje, czy podda orzeczenie kontroli.
Artyku 62a
Trybuna Sprawiedliwoci orzeka w sprawie pyta bdcych przedmiotem kontroli zgodnie
z procedur nadzwyczajn na podstawie akt przekazanych mu przez Sd.
30.3.2010
PL
C 83/225
Zainteresowani, o ktrych mowa w artykule 23 niniejszego Statutu, a take w przypadkach

przewidzianych w artykule 256 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, strony
postpowania przed Sdem maj prawo, w wyznaczonym w tym celu terminie, przedstawi
Trybunaowi pisma procesowe lub uwagi na pimie odnonie do pyta bdcych przedmiotem
kontroli.
Trybuna moe podj decyzj o otwarciu procedury ustnej przed wydaniem orzeczenia.
Artyku 62b
W przypadkach przewidzianych w artykule 256 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, bez uszczerbku dla artykuw 278 i 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, wniosek o poddanie orzeczenia kontroli oraz decyzja w sprawie otwarcia procedury
kontroli nie maj skutku zawieszajcego. Jeeli Trybuna Sprawiedliwoci stwierdzi, e orzeczenie
Sdu narusza jedno i spjno prawa Unii, kieruje spraw do ponownego rozpoznania przez Sd,
ktry jest zwizany orzeczeniem Trybunau co do kwestii prawnych; Trybuna moe okreli, ktre
ze skutkw orzeczenia Sdu uwaa si za ostateczne wobec stron sporu. Jednake jeeli
rozstrzygnicie sporu, przy uwzgldnieniu rezultatu kontroli, wynika z ustale stanu faktycznego,
na ktrych oparte zostao orzeczenie Sdu, Trybuna wydaje orzeczenie ostateczne.
W przypadkach przewidzianych w artykule 256 ustp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, w przypadku braku wniosku o poddanie orzeczenia kontroli lub decyzji o otwarciu
procedury kontroli, odpowiedzi udzielone przez Sd na zadane mu pytania staj si skuteczne
z chwil wyganicia terminw okrelonych w artykule 62 akapit drugi. W przypadku otwarcia
procedury kontroli odpowiedzi, ktre zostay poddane kontroli staj si skuteczne wraz
z zakoczeniem tej procedury, chyba e Trybuna postanowi inaczej. Jeeli Trybuna uzna, e
orzeczenie Sdu narusza jedno lub spjno prawa Unii, odpowied udzielona przez Trybuna
na pytania bdce przedmiotem kontroli zastpuje odpowied Sdu.
TYTU IV a
SDY WYSPECJALIZOWANE
Artyku 62c
Przepisy odnoszce si do waciwoci, skadu, organizacji i procedury sdw wyspecjalizowanych
ustanowionych na mocy artykuu 257 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej s zawarte
w zaczniku do niniejszego Statutu.
TYTU V
POSTANOWIENIA KOCOWE
Artyku 63
Regulaminy proceduralne Trybunau Sprawiedliwoci i Sdu zawieraj wszelkie postanowienia
niezbdne do stosowania niniejszego Statutu, a w razie potrzeby do jego uzupenienia.
C 83/226
PL
30.3.2010
Artyku 64
Reguy dotyczce systemu jzykowego stosowanego w Trybunale Sprawiedliwoci Unii Europejskiej
okrela rozporzdzenie Rady stanowicej jednomylnie. Rozporzdzenie to jest przyjmowane na
wniosek Trybunau Sprawiedliwoci i po konsultacji z Komisj i Parlamentem Europejskim albo
na wniosek Komisji i po konsultacji z Trybunaem Sprawiedliwoci i Parlamentem Europejskim.
Do chwili przyjcia tych regu stosuje si postanowienia regulaminu proceduralnego Trybunau
Sprawiedliwoci oraz regulaminu proceduralnego Sdu dotyczce systemu jzykowego. Na zasadzie
odstpstwa od artykuw 253 i 254 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej wszelkie zmiany
tych postanowie lub ich uchylenie wymagaj jednomylnej zgody Rady.
ZACZNIK I
SD DO SPRAW SUBY PUBLICZNEJ UNII EUROPEJSKIEJ
Artyku 1
Sd do spraw Suby Publicznej Unii Europejskiej, zwany dalej Sdem do spraw Suby Publicznej, jest waciwy do
rozpoznawania w pierwszej instancji sporw midzy Uni a jej pracownikami na mocy art. 270 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w tym sporw midzy organami i jednostkami organizacyjnymi a ich
personelem, w odniesieniu do ktrych przyznano waciwo Trybunaowi Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
Artyku 2
W skad Sdu do spraw Suby Publicznej wchodzi siedmiu sdziw. Jeeli Trybuna Sprawiedliwoci tego zada, Rada,
stanowic wikszoci kwalifikowan, moe zwikszy liczb sdziw.
Sdziowie s mianowani na okres szeciu lat. Ustpujcy sdziowie mog by mianowani ponownie.
Wakaty uzupenia si przez mianowanie nowego sdziego na okres szeciu lat.
Artyku 3
1.
Sdziowie s mianowani przez Rad, stanowic zgodnie z art. 257 akapit czwarty Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, po konsultacji z komitetem przewidzianym w niniejszym artykule. Przy mianowaniu sdziw Rada zapewnia
zrwnowaony skad Sdu do spraw Suby Publicznej w odniesieniu do obywateli Pastw Czonkowskich pochodzcych
z moliwie najszerszego obszaru geograficznego oraz w odniesieniu do reprezentowanych krajowych systemw
sdowniczych.
2.
Kada osoba posiadajca obywatelstwo Unii i speniajca warunki przewidziane w art. 257 akapit czwarty Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej moe przedstawi swoj kandydatur. Rada, stanowic na zalecenie Trybunau
Sprawiedliwoci, okrela warunki i zasady dotyczce przedstawiania i rozpatrywania kandydatur.
3.
Tworzy si komitet skadajcy si z siedmiu osobistoci wybranych spord byych czonkw Trybunau
Sprawiedliwoci i Sdu oraz prawnikw o uznanej kompetencji. O mianowaniu czonkw komitetu oraz zasadach
jego dziaania decyduje Rada stanowica na zalecenie prezesa Trybunau Sprawiedliwoci.
30.3.2010
PL
C 83/227
4.
Komitet wydaje opini, czy kandydat jest odpowiedni do penienia funkcji sdziego Sdu do spraw Suby
Publicznej. Komitet docza do tej opinii list kandydatw o najbardziej odpowiednim dowiadczeniu na najwyszym
poziomie. Lista taka powinna zawiera co najmniej dwukrotnie wiksz liczb kandydatw od liczby sdziw, ktrzy
maj by mianowani przez Rad.
Artyku 4
1.
Sdziowie wybieraj spord siebie na okres trzech lat prezesa Sdu do spraw Suby Publicznej. Jego mandat jest
odnawialny.
2.
Sd do spraw Suby Publicznej obraduje w izbach skadajcych si z trzech sdziw. W niektrych przypadkach
okrelonych w jego regulaminie Sd moe obradowa w penym skadzie, w izbie zoonej z piciu sdziw lub
w skadzie jednoosobowym.
3.
Prezes Sdu do spraw Suby Publicznej przewodniczy obradom w penym skadzie i w izbie zoonej z piciu
sdziw. Prezesi izb zoonych z trzech sdziw s wyznaczani na warunkach okrelonych w ust. 1. Jeeli prezes Sdu do
spraw Suby Publicznej jest przydzielony do izby trzyosobowej, przewodniczy on takiej izbie.
4.
Waciwoci i kworum penego skadu, jak rwnie skad izb i przydzielanie im spraw okrela regulamin.
Artyku 5
Artykuy 26, 14, 15 i 17 akapity pierwszy, drugi i pity, a take art. 18 Statutu Trybunau Sprawiedliwoci Unii
Europejskiej stosuj si do Sdu do spraw Suby Publicznej i jego czonkw.
lubowanie, o ktrym mowa w art. 2 Statutu, skada si przed Trybunaem Sprawiedliwoci, a decyzje, o ktrych mowa
w art. 3, 4 i 6, s podejmowane przez Trybuna Sprawiedliwoci po konsultacji z Sdem do spraw Suby Publicznej.
Artyku 6
1.
Sd do spraw Suby Publicznej jest wspierany przez suby administracyjne Trybunau Sprawiedliwoci i Sdu.
Prezes Trybunau Sprawiedliwoci lub, w stosownym przypadku, prezes Sdu okrela za wsplnym porozumieniem
z prezesem Sdu do spraw Suby Publicznej warunki, na jakich urzdnicy i inni pracownicy zatrudnieni przy
Trybunale Sprawiedliwoci lub Sdzie wiadcz wobec Sdu do spraw Suby Publicznej usugi umoliwiajce jego
funkcjonowanie. Niektrzy urzdnicy lub inni pracownicy odpowiadaj przed sekretarzem Sdu do spraw Suby
Publicznej, ktry podlega prezesowi tego Sdu.
2.
Sd do spraw Suby Publicznej mianuje swojego sekretarza i okrela jego status. Artyku 3 akapit czwarty, art. 10,
11 i 14 Statutu Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej stosuj si do sekretarza tego Sdu.
Artyku 7
1.
Postpowanie przed Sdem do spraw Suby Publicznej okrelaj przepisy tytuu III Statutu Trybunau
Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, z wyjtkiem jego art. 22 i 23. W miar potrzeb ustanawia si bardziej szczegowe
i szersze przepisy w regulaminie tego Sdu.
2.
Przepisy odnoszce si do systemu jzykowego Sdu maj zastosowanie do Sdu do spraw Suby Publicznej.
3.
Cz pisemna postpowania obejmuje przedstawienie skargi i odpowiedzi na skarg, o ile Sd do spraw Suby
Publicznej nie podejmie decyzji, e niezbdna jest kolejna wymiana pism procesowych. W przypadku gdy przeprowadza
si tak kolejn wymian pism procesowych, Sd do spraw Suby Publicznej moe, za zgod stron, zadecydowa
o rozstrzygniciu sprawy bez przeprowadzenia postpowania ustnego.
C 83/228
PL
30.3.2010
4.
W kadym stadium postpowania, w tym od chwili zoenia skargi, Sd do spraw Suby Publicznej moe bada
moliwo polubownego rozstrzygnicia sporu i przyczynia si do osignicia ugody.
5.
Sd do spraw Suby Publicznej rozstrzyga o kosztach postpowania. Z zastrzeeniem przepisw szczeglnych
regulaminu, kosztami zostaje obciona, na danie strony przeciwnej, strona przegrywajca spraw.
Artyku 8
1.
Jeli skarga lub inny dokument procesowy skierowany do Sdu do spraw Suby Publicznej zostanie omykowo
zoony u sekretarza Trybunau Sprawiedliwoci lub Sdu, ten przekazuje go natychmiast sekretarzowi Sdu do spraw
Suby Publicznej. Podobnie jeli skarga lub inny dokument procesowy skierowany do Trybunau Sprawiedliwoci lub
Sdu zostanie omykowo zoony u sekretarza Sdu do spraw Suby Publicznej, ten przekazuje go natychmiast
sekretarzowi Trybunau Sprawiedliwoci lub Sdu.
2.
Jeli Sd do spraw Suby Publicznej stwierdzi, e nie jest waciwy do rozpoznawania skargi, dla ktrej waciwy
jest Trybuna Sprawiedliwoci lub Sd, kieruje j do Trybunau Sprawiedliwoci lub Sdu. Podobnie jeli Trybuna
Sprawiedliwoci lub Sd stwierdzi, e skarga naley do waciwoci Sdu do spraw Suby Publicznej, kieruje j do
Sdu do spraw Suby Cywilnej, ktry nie moe stwierdzi braku swojej waciwoci.
3.
Jeli w Sdzie do spraw Suby Publicznej i Sdzie s zawise sprawy dotyczce tej samej kwestii wykadni lub
dotyczce wanoci tego samego aktu, Sd do spraw Suby Publicznej, po wysuchaniu stron, moe zawiesi
postpowanie do czasu wydania wyroku przez Sd.
Jeli w Sdzie do spraw Suby Publicznej i Sdzie s zawise sprawy majce ten sam przedmiot, Sd do spraw Suby
Publicznej stwierdza brak swojej waciwoci, tak aby Sd mg orzec w tych sprawach.
Artyku 9
Odwoanie moe zosta wniesione do Sdu w terminie dwch miesicy od zawiadomienia o orzeczeniu, od ktrego
wnoszone jest odwoanie, od orzecze Sdu do spraw Suby Publicznej koczcych postpowanie w sprawie i orzecze
tego Sdu rozstrzygajcych kwestie merytoryczne jedynie w czci lub rozstrzygajcych kwesti proceduraln dotyczc
zarzutu braku kompetencji lub niedopuszczalnoci.
Odwoanie takie moe zosta wniesione przez kad stron, ktrej dania nie zostay uwzgldnione, w caoci lub
w czci. Jednake interwenienci niebdcy ani Pastwami Czonkowskimi, ani instytucjami Unii mog wnie takie
odwoanie jedynie wtedy, gdy orzeczenie Sdu do spraw Suby Cywilnej dotyczy ich bezporednio.
Artyku 10
1.
Kada osoba, ktrej wniosek interwencyjny zosta oddalony przez Sd do spraw Suby Publicznej, moe wnie
odwoanie do Sdu w cigu dwch tygodni od zawiadomienia o orzeczeniu oddalajcym wniosek.
2.
Strony postpowania mog wnie odwoanie do Sdu od wszelkich orzecze Sdu do spraw Suby Publicznej
wydanych na mocy art. 278 lub art. 279 lub art. 299 akapit czwarty Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej lub art.
157 lub art. 164 akapit trzeci Traktatu EWEA, w terminie dwch miesicy od zawiadomienia o nich.
3.
Prezes Sdu moe rozstrzyga odwoania, o ktrych mowa w ust. 1 i 2 niniejszego artykuu, stosujc procedur
doran, ktra, w niezbdnym zakresie, moe rni si od przepisw niniejszego zacznika i ktra zostanie okrelona
w regulaminie Sdu.
30.3.2010
PL
C 83/229
Artyku 11
1.
Odwoanie do Sdu jest ograniczone do kwestii prawnych. Podstaw odwoania moe stanowi brak waciwoci
Sdu do spraw Suby Publicznej, naruszenie procedury w postpowaniu przed Sdem wpywajce niekorzystnie na
interesy wnoszcego odwoanie oraz naruszenie prawa Unii przez Sd do spraw Suby Publicznej.
2.
Odwoanie nie moe dotyczy wycznie ustalenia wysokoci kosztw postpowania i wskazania strony je
ponoszcej.
Artyku 12
1.
Z zastrzeeniem art. 278 i 279 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i art. 157 Traktatu EWEA, odwoanie
do Sdu nie ma skutku zawieszajcego.
2.
W przypadku wniesienia odwoania od orzeczenia Sdu do spraw Suby Publicznej postpowanie przed Sdem
skada si z czci pisemnej i ustnej. Zgodnie z warunkami okrelonymi w regulaminie Sd moe, po wysuchaniu stron,
odstpi od postpowania ustnego.
Artyku 13
1.
Jeli odwoanie jest zasadne, Sd uchyla orzeczenie Sdu do spraw Suby Publicznej i sam wydaje orzeczenie
w sprawie. Jeeli stan postpowania nie pozwala na wydanie orzeczenia przez Sd, kieruje on spraw do ponownego
rozpoznania przez Sd do spraw Suby Publicznej.
2.
Gdy sprawa zostanie skierowana do ponownego rozpoznania przez Sd do spraw Suby Publicznej, jest on
zwizany orzeczeniem Sdu co do kwestii prawnych.
C 83/230
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 4)
W SPRAWIE STATUTU EUROPEJSKIEGO SYSTEMU
BANKW CENTRALNYCH I EUROPEJSKIEGO BANKU
CENTRALNEGO
PRAGNC okreli Statut Europejskiego Systemu Bankw Centralnych i Europejskiego Banku

Centralnego wymienionych w artykule 129 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,

UZGODNIY
ROZDZIA I
EUROPEJSKI SYSTEM BANKW CENTRALNYCH

Artyku 1
Europejski System Bankw Centralnych
Zgodnie z artykuem 282 ustp 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Europejski Bank
Centralny (EBC) i krajowe banki centralne stanowi Europejski System Bankw Centralnych (ESBC).
EBC i krajowe banki centralne Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro, stanowi
Eurosystem.
ESBC i EBC wypeniaj swoje zadania i dziaaj zgodnie z postanowieniami Traktatw i niniejszego
Statutu.
ROZDZIA II
CELE I ZADANIA ESBC

Artyku 2
Cele
Zgodnie z artykuem 127 ustp 1 i artykuem 282 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, gwnym celem ESBC jest utrzymywanie stabilnoci cen. Bez uszczerbku dla celu
stabilnoci cen, ESBC wspiera oglne polityki gospodarcze w Unii, majc na wzgldzie
przyczynianie si do osignicia celw Unii przedstawionych w artykule 3 Traktatu o Unii
Europejskiej. ESBC dziaa w poszanowaniu zasady otwartej gospodarki rynkowej z woln
konkurencj, sprzyjajc efektywnej alokacji zasobw oraz zgodnie z zasadami okrelonymi
w artykule 119 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
30.3.2010
PL
C 83/231
Artyku 3
Zadania
3.1.
Zgodnie z artykuem 127 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej podstawowe
zadania ESBC polegaj na:
definiowaniu i urzeczywistnianiu polityki pieninej Unii,
przeprowadzaniu operacji walutowych zgodnie z artykuem 219 wspomnianego Traktatu,
utrzymywaniu i zarzdzaniu oficjalnymi rezerwami walutowymi Pastw Czonkowskich,
popieraniu sprawnego funkcjonowania systemw patniczych.
3.2.
Zgodnie z artykuem 127 ustp 3 wspomnianego Traktatu, trzecie tiret artykuu 3.1 stosuje
si bez uszczerbku dla utrzymywania i zarzdzania przez rzdy Pastw Czonkowskich walutowymi
kapitaami obrotowymi.
3.3.
Zgodnie z artykuem 127 ustp 5 wspomnianego Traktatu ESBC przyczynia si do
naleytego wykonywania polityk prowadzonych przez waciwe wadze w odniesieniu do nadzoru
ostronociowego nad instytucjami kredytowymi i do stabilnoci systemu finansowego.
Artyku 4
Funkcje doradcze
Zgodnie z artykuem 127 ustp 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej:

a) EBC jest konsultowany:
w sprawie kadego projektowanego aktu Unii w dziedzinach podlegajcych jego kompetencji,
przez wadze krajowe w sprawie kadego projektu regulacji w dziedzinach podlegajcych jego
kompetencji, lecz w granicach i na warunkach okrelonych przez Rad zgodnie z procedur
przewidzian w artykule 41;
b) EBC moe w dziedzinach podlegajcych jego kompetencji przedkada opinie instytucjom,
organom lub jednostkom organizacyjnym Unii bd wadzom krajowym.
Artyku 5
Gromadzenie informacji statystycznych
5.1.
W celu realizacji zada ESBC, EBC, wspomagany przez krajowe banki centralne, gromadzi
niezbdne informacje statystyczne bd od waciwych wadz krajowych, bd bezporednio od
podmiotw gospodarczych. W tym celu wsppracuje z instytucjami, organami lub jednostkami
organizacyjnymi Unii i waciwymi wadzami Pastw Czonkowskich lub pastw trzecich oraz
organizacjami midzynarodowymi.
C 83/232
5.2.
PL
30.3.2010
Krajowe banki centralne wykonuj, w miar moliwoci, zadania okrelone w artykule 5.1.
5.3.
EBC przyczynia si do harmonizacji, w miar potrzeb, regu i praktyk rzdzcych
gromadzeniem, tworzeniem i upowszechnianiem informacji statystycznej w dziedzinie podlegajcej
jego kompetencji;
5.4.
Rada, zgodnie z procedur przewidzian w artykule 41, okrela osoby fizyczne i prawne
poddane wymogom sprawozdawczoci, zasady poufnoci oraz odpowiednie przepisy wykonawcze.
Artyku 6
Wsppraca midzynarodowa
6.1.
W dziedzinie wsppracy midzynarodowej zwizanej z zadaniami powierzonymi ESBC, EBC
decyduje o sposobie reprezentacji ESBC.
6.2.
EBC i, za jego zgod, krajowe banki centralne mog uczestniczy w midzynarodowych
instytucjach walutowych.
6.3.
Artykuy 6.1 i 6.2 stosuje si bez uszczerbku dla artykuu 138 Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej.
ROZDZIA III
ORGANIZACJA ESBC
Artyku 7
Niezaleno
Zgodnie z artykuem 130 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej przy wykonywaniu

uprawnie oraz zada i obowizkw, ktre zostay im powierzone Traktatami i Statutem ESBC
i EBC, ani EBC, ani krajowy bank centralny, ani czonek ktregokolwiek z ich organw
decyzyjnych, nie zwracaj si o instrukcje ani ich nie przyjmuj od instytucji, organw lub
jednostek organizacyjnych Unii, rzdw Pastw Czonkowskich, ani jakiegokolwiek innego organu.
Instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii oraz rzdy Pastw Czonkowskich zobowizuj si
respektowa t zasad i nie dy do wywierania wpywu na czonkw organw decyzyjnych EBC
lub krajowych bankw centralnych przy wykonywaniu ich zada.
Artyku 8
Zasada oglna
ESBC jest kierowany przez organy decyzyjne EBC.
30.3.2010
PL
C 83/233
Artyku 9
Europejski Bank Centralny
9.1.
EBC, ktry na mocy artykuu 282 ustp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ma
osobowo prawn, posiada w kadym z Pastw Czonkowskich zdolno prawn i zdolno do
czynnoci prawnych o najszerszym zakresie przyznanym przez ustawodawstwa krajowe osobom
prawnym; moe on zwaszcza nabywa i zbywa mienie ruchome i nieruchome oraz stawa
przed sdem.
9.2.
EBC zapewnia realizacj zada powierzonych ESBC na mocy artykuu 127 ustpy 2, 3 i 5
wspomnianego Traktatu, bd to przez wasne dziaania zgodnie z niniejszym Statutem, bd
poprzez dziaania krajowych bankw centralnych zgodnie z artykuami 12.1 i 14.
9.3.
Zgodnie z artykuem 129 ustp 1 wspomnianego Traktatu organami decyzyjnymi EBC s
Rada Prezesw i Zarzd.
Artyku 10
Rada Prezesw
10.1.
Zgodnie z artykuem 283 ustp 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Rada
Prezesw EBC skada si z czonkw Zarzdu EBC i prezesw krajowych bankw centralnych
Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro.
10.2.
Kady czonek Rady Prezesw ma jeden gos. Od dnia, w ktrym liczba czonkw Rady
Prezesw przekroczy 21, kady czonek Zarzdu bdzie mia jeden gos, a liczba prezesw z prawem
do gosowania wynosi bdzie 15. Te prawa do gosowania zostaj przydzielone, a ich rotacja
odbywa si nastpujco:
od dnia, w ktrym liczba czonkw Rady Prezesw przekroczy 15, do chwili gdy osignie 22,
prezesi zostaj przydzieleni do dwch grup, zgodnie z uszeregowaniem wielkoci udziau
Pastwa Czonkowskiego danego KBC w cakowitym produkcie krajowym brutto w cenach
rynkowych oraz w cznym zagregowanym bilansie monetarnych instytucji finansowych
Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro. Udziay w cakowitym produkcie krajowym
brutto w cenach rynkowych oraz w cznym zagregowanym bilansie monetarnych instytucji
finansowych zostaj przydzielone odpowiednio w wagach 5/6 i 1/6. Pierwsza grupa zoona
jest z piciu prezesw, a druga z pozostaych prezesw. Czstotliwo praw do gosowania
prezesw przydzielonych do pierwszej grupy nie bdzie nisza od czstotliwoci praw do
gosowania prezesw z grupy drugiej. Z zastrzeeniem poprzedniego zdania, pierwszej grupie
zostaj przydzielone cztery prawa do gosowania, a drugiej grupie jedenacie praw do gosowania,
od dnia, w ktrym liczba prezesw osignie 22 prezesi zostan przydzieleni do trzech grup
zgodnie z uszeregowaniem na podstawie powyszych kryteriw. Pierwsza grupa zoona jest
z piciu prezesw i zostan jej przydzielone cztery prawa do gosowania. Druga grupa zoona
jest z poowy cznej liczby prezesw, w przypadku jakiegokolwiek uamka zaokrglonego do
najbliszej liczby cakowitej, i zostanie jej przydzielone osiem praw do gosowania. Trzecia grupa
zoona jest z pozostaych prezesw i zostan jej przydzielone trzy prawa do gosowania,
C 83/234
PL
30.3.2010
prezesi w kadej grupie maj swoje prawa do gosowania w rwnych okresach czasu,
do obliczania udziaw w cakowitym produkcie krajowym brutto w cenach rynkowych stosuje
si art. 29.2. czny zagregowany bilans monetarnych instytucji finansowych obliczany jest
zgodnie z ramami statystycznymi stosowanymi w Unii w momencie obliczania,
w kadym przypadku gdy cakowity produkt krajowy brutto w cenach rynkowych jest
dostosowywany zgodnie z art. 29.3, lub w kadym przypadku gdy zwiksza si liczba
prezesw, wielko lub struktura grup jest dostosowywana zgodnie z powyszymi zasadami,
Rada Prezesw, stanowica wikszoci dwch trzecich gosw wszystkich jej czonkw,
majcych lub nie prawo do gosowania, przyjmuje wszelkie rodki niezbdne do wykonania
powyszych zasad oraz moe podj decyzj o opnieniu rozpoczcia systemu rotacji do
dnia, w ktrym liczba prezesw przekroczy 18.
Prawo do gosowania jest wykonywane osobicie. Na zasadzie odstpstwa od tej reguy, regulamin
wewntrzny okrelony w art. 12.3 moe ustanowi, e czonkowie Rady Prezesw mog odda swj
gos za pomoc rodkw telekonferencyjnych. Regulamin ten stanowi rwnie, e czonek Rady
Prezesw, ktry nie moe uczestniczy w jej posiedzeniach przez duszy okres, moe wyznaczy
zastpc jako czonka Rady Prezesw.
Przepisy poprzednich akapitw pozostaj bez uszczerbku dla praw do gosowania wszystkich
czonkw Rady Prezesw, majcych lub nie prawo do gosowania, na podstawie artykuw 10.3,
40.2 i 40.3.
O ile w niniejszym Statucie nie przewidziano inaczej, Rada Prezesw stanowi zwyk wikszoci
czonkw majcych prawo do gosowania. W przypadku rwnej liczby gosw, gos
przewodniczcego jest decydujcy.
W celu umoliwienia gosowania Radzie Prezesw wymagane jest kworum dwch trzecich czonkw
majcych prawo do gosowania. Jeeli nie osignito kworum, Przewodniczcy moe zwoa
nadzwyczajne posiedzenie, na ktrym decyzje mog by podejmowane bez wzgldu na kworum.
10.3.
Dla wszelkich decyzji podjtych zgodnie z artykuami 28, 29, 30, 32 i 33 gosy czonkw
Rady Prezesw waone s zgodnie z udziaami krajowych bankw centralnych w subskrybowanym
kapitale EBC. Waga gosw czonkw Zarzdu wynosi zero. Decyzja wymagajca kwalifikowanej
wikszoci zostaje podjta, jeeli gosy za jej przyjciem reprezentuj przynajmniej dwie trzecie
subskrybowanego kapitau EBC i przynajmniej poow akcjonariuszy. Jeeli jeden z prezesw nie
moe by obecny, moe on wyznaczy swego zastpc w celu oddania jego waonego gosu.
10.4.
Zebrania s poufne. Rada Prezesw moe zadecydowa o podaniu wyniku swoich obrad do
publicznej wiadomoci.
10.5.
Rada Prezesw zbiera si przynajmniej 10 razy w roku.
30.3.2010
PL
C 83/235
Artyku 11
Zarzd
11.1.
Zgodnie z artykuem 283 ustp 2 akapit pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej Zarzd skada si z prezesa, wiceprezesa i czterech innych czonkw.
Czonkowie wykonuj swoje obowizki w penym wymiarze czasowym. Czonkowie nie mog
wykonywa adnej innej zarobkowej lub niezarobkowej dziaalnoci zawodowej, chyba e Rada
Prezesw w drodze wyjtku zwolni z tego zakazu.
11.2.
Zgodnie z artykuem 283 ustp 2 akapit drugi wspomnianego Traktatu prezes, wiceprezes
i pozostali czonkowie Zarzdu s mianowani przez Rad Europejsk stanowic wikszoci
kwalifikowan, na zalecenie Rady i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz Rad
Prezesw spord osb o uznanym autorytecie i dowiadczeniu zawodowym w dziedzinie
pienidza lub bankowoci.
Ich mandat trwa osiem lat i nie jest odnawialny.
Czonkami Zarzdu mog by tylko obywatele Pastw Czonkowskich.
11.3.
Okresy i warunki zatrudnienia czonkw Zarzdu, w szczeglnoci ich wynagrodzenia,
emerytury i inne wiadczenia z tytuu ubezpiecze spoecznych s przedmiotem umw
zawieranych z EBC i s ustalane przez Rad Prezesw na wniosek Komitetu skadajcego si
z trzech czonkw mianowanych przez Rad Prezesw i trzech czonkw mianowanych przez
Rad. Czonkowie Zarzdu nie maj prawa gosu w sprawach okrelonych w niniejszym punkcie.
11.4.
Jeli czonek Zarzdu nie spenia ju warunkw koniecznych do wykonywania swych
funkcji lub dopuci si powanego uchybienia, Trybuna Sprawiedliwoci moe go
zdymisjonowa na wniosek Rady Prezesw lub Zarzdu.
11.5.
Kady czonek Zarzdu obecny osobicie na posiedzeniach ma prawo gosu i dysponuje
w tym celu jednym gosem. Z zastrzeeniem odmiennych postanowie Zarzd stanowi zwyk
wikszoci oddanych gosw. W przypadku jednakowej liczby gosw przewaa gos prezesa
Procedury gosowania s szczegowo okrelone w regulaminie wewntrznym przewidzianym
w artykule 12.3.
11.6.
Zarzd odpowiada za biece sprawy EBC.
11.7.
Kady wakat w Zarzdzie jest obsadzany w drodze mianowania nowego czonka zgodnie
z artykuem 11.2.
C 83/236
PL
30.3.2010
Artyku 12
Obowizki organw decyzyjnych
12.1.
Rada Prezesw uchwala wytyczne i podejmuje decyzje niezbdne do zapewnienia
wykonania zada powierzonych ESBC na podstawie Traktatw i niniejszego Statutu. Rada
Prezesw ustala polityk pienin Unii, wcznie z odpowiednimi decyzjami w sprawach
porednich celw pieninych, podstawowych stp procentowych i wielkoci rezerw w ESBC oraz
okrela wytyczne konieczne do ich realizacji.
Zarzd realizuje polityk pienin zgodnie z wytycznymi i postanowieniami Rady Prezesw. W tych
ramach Zarzd udziela niezbdnych instrukcji krajowym bankom centralnym. Ponadto, Zarzd moe
uzyska w drodze delegacji pewne uprawnienia, o ile Rada Prezesw tak zadecyduje.
W zakresie uznanym za moliwy i odpowiedni oraz bez uszczerbku dla postanowie niniejszego
artykuu EBC ma prawo zwraca si do krajowych bankw centralnych w celu przeprowadzenia
operacji stanowicych cz zada ESBC.
12.2.
Zarzd jest odpowiedzialny za przygotowanie posiedze Rady Prezesw.
12.3.
Rada Prezesw przyjmuje regulamin wewntrzny, ktry okrela wewntrzn organizacj
EBC i jego organw decyzyjnych.
12.4.
Rada Prezesw wykonuje funkcje doradcze okrelone w artykule 4.
12.5.
Rada Prezesw podejmuje decyzje okrelone w artykule 6.

Artyku 13
Prezes EBC
13.1.
Prezes lub, w razie jego nieobecnoci, wiceprezes przewodniczy Radzie Prezesw
i Zarzdowi EBC.
13.2.
Z zastrzeeniem artykuu 38 prezes EBC lub osoba przez niego wyznaczona reprezentuje
EBC na zewntrz.
Artyku 14
Krajowe banki centralne
14.1.
Zgodnie z artykuem 131 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej kade Pastwo
Czonkowskie zapewnia zgodno swojego ustawodawstwa, w tym statutu krajowego banku
centralnego, z Traktatami i niniejszym Statutem.
14.2.
Statuty krajowych bankw centralnych przewiduj w szczeglnoci, e kadencja prezesa
krajowego banku centralnego nie bdzie krtsza ni pi lat.
30.3.2010
PL
C 83/237
Prezes moe zosta zwolniony z urzdu wycznie wwczas, gdy nie spenia ju warunkw
koniecznych do wykonywania swych funkcji lub dopuci si powanego uchybienia. Decyzja
w tej sprawie moe by zaskarona do Trybunau Sprawiedliwoci przez prezesa, ktrego dotyczy,
lub Rad Prezesw z powodu naruszenia Traktatw lub jakiejkolwiek reguy prawnej dotyczcej ich
stosowania. Skargi takie powinny by wniesione w terminie dwch miesicy, stosownie do
przypadku, od daty publikacji decyzji lub jej notyfikowania skarcemu lub, w razie ich braku, od
daty powzicia przez niego wiadomoci o tej decyzji.
14.3.
Krajowe banki centralne s integraln czci ESBC i dziaaj zgodnie z wytycznymi
i instrukcjami EBC. Rada Prezesw podejmuje kroki niezbdne w celu zapewnienia poszanowania
wytycznych i instrukcji EBC oraz wymaga, aby dostarczano jej wszelkich niezbdnych informacji.
14.4.
Krajowe banki centralne mog wykonywa inne funkcje ni okrelone niniejszym Statutem,
chyba e Rada Prezesw, stanowic wikszoci dwch trzecich oddanych gosw, uzna, e s one
sprzeczne z celami i zadaniami ESBC. Funkcje te krajowe banki centralne wykonuj na wasn
odpowiedzialno i nie uwaa si ich za cz funkcji ESBC.
Artyku 15
Obowizek skadania sprawozda
15.1.
Co najmniej raz na kwarta EBC opracowuje i publikuje sprawozdania z dziaalnoci ESBC.
15.2.
Skonsolidowane sprawozdanie finansowe ESBC jest publikowane co tydzie.
15.3.
Zgodnie z artykuem 284 ustp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej EBC kieruje
raport roczny z dziaalnoci ESBC i w sprawie polityki pieninej za rok ubiegy i rok biecy do
Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, jak rwnie do Rady Europejskiej.
15.4.
Raporty i sprawozdania okrelone w niniejszym artykule udostpnia si zainteresowanym
stronom bezpatnie.
Artyku 16
Banknoty
Zgodnie z artykuem 128 ustp 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Rada Prezesw ma
wyczne prawo do upowanienia do emisji banknotw euro w Unii. Banknoty takie mog emitowa
EBC i krajowe banki centralne. Banknoty emitowane przez EBC i krajowe banki centralne s jedynym
legalnym rodkiem patniczym w Unii.
EBC respektuje, w miar moliwoci, istniejce praktyki zwizane z emisj i projektowaniem
banknotw.
C 83/238
PL
30.3.2010
ROZDZIA IV
FUNKCJE MONETARNE I OPERACJE WYKONYWANE PRZEZ ESBC

Artyku 17
Rachunki bankowe w EBC i krajowych bankach centralnych
W celu przeprowadzania swoich operacji, EBC i krajowe banki centralne mog otwiera rachunki
bankowe instytucjom kredytowym, organom publicznym i innym uczestnikom rynku oraz
akceptowa aktywa, w tym zdematerializowane papiery wartociowe, na rachunku biecym jako
zabezpieczenie.
Artyku 18
Operacje otwartego rynku i operacje kredytowe
18.1.
Aby osign cele ESBC i wykonywa swe zadania EBC i krajowe banki centralne mog:
dokonywa operacji na rynkach finansowych w formie kupna i sprzeday bezwarunkowej (na

rynku kasowym i terminowym), albo z zastrzeeniem prawa odkupu, oraz udzielajc i zacigajc
poyczki wyraone w wierzytelnociach i papierach zbywalnych w euro lub innych walutach, jak
rwnie w odniesieniu do metali szlachetnych,
dokonywa waciwie zabezpieczonych operacji kredytowych z instytucjami kredytowymi oraz
innymi uczestnikami rynku.
18.2.
EBC okrela oglne zasady dokonywania przez niego lub przez krajowe banki centralne
operacji otwartego rynku i operacji kredytowych, w tym ogaszania warunkw, na jakich s one
gotowe dokonywa powysze operacje.
Artyku 19
Rezerwy obowizkowe
19.1.
Z zastrzeeniem artykuu 2, realizujc cele polityki pieninej, EBC ma prawo da od
instytucji kredytowych ustanowionych w Pastwach Czonkowskich utrzymywania obowizkowych
rezerw na rachunkach EBC i krajowych bankw centralnych. Zasady dotyczce obliczania
i okrelania wymaganych rezerw obowizkowych mog by ustalane przez Rad Prezesw.
W przypadkach niestosowania si do powyszych wymaga EBC jest uprawniony pobiera odsetki
karne oraz nakada inne sankcje o porwnywalnym skutku.
19.2.
W celu stosowania niniejszego artykuu Rada, zgodnie z procedur przewidzian w artykule
41, ustala podstaw dla rezerw obowizkowych oraz dopuszczalne maksymalne proporcje pomidzy
tymi rezerwami a ich podstawami, a take stosowne sankcje w razie nieprzestrzegania tych zasad.
30.3.2010
PL
C 83/239
Artyku 20
Inne narzdzia kontroli pieninej
Rada Prezesw moe, wikszoci dwch trzecich oddanych gosw, zadecydowa o zastosowaniu
innych operacyjnych metod kontroli pieninej, jakie uzna za stosowne, z uwzgldnieniem artykuu
2.
Rada, zgodnie z procedur przewidzian w artykule 41, okrela zakres powyszych metod, jeeli
nakadaj one zobowizania na osoby trzecie.
Artyku 21
Operacje z podmiotami publicznymi
21.1.
Zgodnie z artykuem 123 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zakazane jest
udzielanie przez EBC lub krajowe banki centralne poyczek na pokrycie deficytu lub
jakichkolwiek innych kredytw instytucjom, organom lub jednostkom organizacyjnym Unii,
rzdom centralnym, wadzom regionalnym, lokalnym lub innym wadzom publicznym, innym
instytucjom lub przedsibiorstwom publicznym Pastw Czonkowskich, jak rwnie nabywanie
bezporednio od nich przez EBC lub krajowe banki centralne ich papierw dunych.
21.2.
EBC i krajowe banki centralne mog dziaa jako agenci skarbowi na rzecz jednostek
wymienionych w artykule 21.1.
21.3.
Postanowienia niniejszego artykuu nie maj zastosowania do publicznych instytucji
kredytowych, ktre, w ramach utrzymywania rezerw przez banki centralne, korzystaj ze strony
krajowych bankw centralnych i EBC z takiego samego traktowania jak prywatne instytucje
kredytowe.
Artyku 22
Systemy rozlicze i patnoci
EBC i krajowe banki centralne mog stwarza udogodnienia, a EBC moe uchwala rozporzdzenia,
w celu zapewnienia skutecznoci i rzetelnoci systemw rozlicze i patnoci w ramach Unii
i z innymi krajami.
Artyku 23
Operacje zewntrzne
EBC i krajowe banki centralne mog:

ustanawia stosunki z bankami centralnymi i instytucjami finansowymi innych krajw oraz,
w miar potrzeby, z organizacjami midzynarodowymi,
nabywa i zbywa, na rynku kasowym i terminowym, wszystkie rodzaje aktyww walutowych
i metale szlachetne; termin aktywa walutowe oznacza papiery wartociowe i wszystkie inne
aktywa wyraone w walucie dowolnego pastwa lub w jednostkach rachunkowych, bez wzgldu
na form, w jakiej s przechowywane,
C 83/240
PL
30.3.2010
utrzymywa i zarzdza aktywami okrelonymi w niniejszym artykule,

przeprowadza wszystkie typy operacji bankowych z pastwami trzecimi i organizacjami
midzynarodowymi, w tym operacje udzielania i zacigania poyczek.
Artyku 24
Inne operacje
Poza operacjami wynikajcymi z ich zada EBC i krajowe banki centralne mog wykonywa inne
operacje dla celw swojej infrastruktury administracyjnej lub na rzecz swojego personelu.
ROZDZIA V
NADZR OSTRONOCIOWY
Artyku 25
Nadzr ostronociowy
25.1.
EBC jest uprawniony do wyraania opinii i udzielania konsultacji Radzie, Komisji
i waciwym organom Pastw Czonkowskich w sprawie zakresu i stosowania ustawodawstwa
Unii odnoszcego si do nadzoru ostronociowego nad instytucjami kredytowymi i do
stabilnoci systemu finansowego.
25.2.
Zgodnie z kadym rozporzdzeniem Rady przyjtym na podstawie artykuu 127 ustp 6
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, EBC moe wykonywa specyficzne zadania, zwizane
z polityk nadzoru ostronociowego instytucji kredytowych i innych instytucji finansowych,
z wyczeniem przedsibiorstw ubezpieczeniowych.
ROZDZIA VI
PRZEPISY FINANSOWE ESBC

Artyku 26
Sprawozdania finansowe
26.1.
Rok obrachunkowy EBC i krajowych bankw centralnych rozpoczyna si pierwszego dnia
stycznia i koczy ostatniego dnia grudnia.
26.2.
Roczne sprawozdania finansowe EBC sporzdza Zarzd zgodnie z zasadami okrelonymi
przez Rad Prezesw. Sprawozdania zatwierdza Rada Prezesw, a nastpnie s one publikowane.
26.3.
Dla potrzeb analizy i zarzdzania Zarzd sporzdza bilans skonsolidowany ESBC,
zawierajcy aktywa i pasywa krajowych bankw centralnych wchodzcych w skad ESBC.
30.3.2010
PL
C 83/241
26.4.
W celu stosowania niniejszego artykuu Rada Prezesw przyjmuje zasady konieczne do
normalizacji procedur rachunkowych i sprawozdawczych dotyczcych operacji krajowych bankw
centralnych.
Artyku 27
Badanie sprawozda finansowych
27.1.
Sprawozdania finansowe EBC i krajowych bankw centralnych s badane przez
niezalenych rewidentw z zewntrz wyznaczonych na zalecenie Rady Prezesw i zatwierdzonych
przez Rad. Rewidenci ksigowi maj wszelkie penomocnictwa do badania wszystkich ksig
i rachunkw EBC i krajowych bankw centralnych oraz do otrzymywania wszystkich informacji
na temat ich operacji.
27.2.
Postanowienia artykuu 287 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stosuj si tylko
do badania skutecznoci zarzdzania EBC.
Artyku 28
Kapita EBC
28.1.
Kapita EBC wynosi 5 miliardw euro. Kapita ten moe zosta podwyszony o kwot
okrelon przez Rad Prezesw, stanowic wikszoci kwalifikowan przewidzian w artykule
10.3, w granicach i na warunkach ustanowionych przez Rad, zgodnie z procedur przewidzian
w artykule 41.
28.2.
Krajowe banki centralne s wycznymi subskrybentami i posiadaczami kapitau EBC.
Kapita jest subskrybowany zgodnie z kluczem okrelonym w artykule 29.
28.3.
Rada Prezesw, stanowic wikszoci kwalifikowan przewidzian w artykule 10.3, okrela
wymagan wysoko i sposoby objcia kapitau.
28.4.
Z zastrzeeniem artykuu 28.5 udziay krajowych bankw centralnych w subskrybowanym
kapitale EBC nie mog by zbywane, zastawiane ani zajmowane.
28.5.
Jeeli klucz okrelony w artykule 29 ulega zmianie, krajowe banki centralne przekazuj
sobie udziay kapitaowe w taki sposb, aby podzia tych udziaw odpowiada nowemu kluczowi.
Rada Prezesw okrela terminy i warunki tych transferw.
C 83/242
PL
30.3.2010
Artyku 29
Klucz subskrypcji kapitau
29.1.
Klucz subskrypcji kapitau EBC, okrelony po raz pierwszy w 1998 roku, gdy ustanowiono
ESBC, ustala si poprzez przypisanie kademu krajowemu bankowi centralnemu wagi w tym kluczu,
ktra jest rwna sumie:
50 % udziau danego Pastwa Czonkowskiego w ludnoci Unii w przedostatnim roku
poprzedzajcym ustanowienie ESBC,
50 % udziau danego Pastwa Czonkowskiego w produkcie wewntrznym brutto Unii w cenach
rynkowych, stwierdzonego w trakcie piciu lat poprzedzajcych przedostatni rok przed
ustanowieniem ESBC.
Wartoci procentowe zaokrgla si w gr lub w d do najbliszej wielokrotnoci 0,0001 %.
29.2
Dane statystyczne konieczne do stosowania niniejszego artykuu s sporzdzane przez
Komisj zgodnie z zasadami przyjtymi przez Rad stosownie do procedury przewidzianej
w artykule 41.
29.3.
Waenia przyznane krajowym bankom centralnym s dostosowywane co pi lat po
ustanowieniu ESBC, analogicznie do przepisw artykuu 29.1. Dostosowany klucz wywiera skutek
pierwszego dnia nastpnego roku.
29.4.
Rada Prezesw podejmie wszelkie inne rodki konieczne do zastosowania niniejszego
artykuu.
Artyku 30
Przekazanie rezerw walutowych do EBC
30.1.
Bez uszczerbku dla artykuu 28, EBC jest wyposaony przez krajowe banki centralne
w rezerwowe aktywa walutowe inne ni waluty Pastw Czonkowskich, euro, pozycje rezerwowe
w MFW i specjalne prawa cignienia (SDR), do kwoty stanowicej rwnowarto 50 miliardw euro.
Rada Prezesw decyduje o proporcjach wymaganych przez EBC po jego ustanowieniu i o kwotach,
ktre bd wymagane w pniejszych terminach. EBC ma pene prawo do utrzymywania
i zarzdzania rezerwami walutowymi, ktre zostay mu przekazane, i uywania ich dla celw
ustalonych w niniejszym Statucie.
30.2.
Wkad kadego krajowego banku centralnego jest ustalony proporcjonalnie do jego udziau
w subskrybowanym kapitale EBC.
30.3.
Kady krajowy bank centralny uzyskuje od EBC wierzytelno stanowic rwnowarto
jego wkadu. Rada Prezesw okrela denominacj i oprocentowanie tych wierzytelnoci.
30.4.
Dodatkowe aktywa rezerwowe mog by wymagane przez EBC, zgodnie z artykuem 30.2,
ponad limit okrelony w artykule 30.1, w granicach i na warunkach okrelonych przez Rad zgodnie
z procedur okrelon w artykule 41.
30.3.2010
PL
C 83/243
30.5.
EBC moe utrzymywa i zarzdza pozycjami rezerwowymi w MFW i specjalnymi prawami
cignienia oraz akceptowa czenie tych aktyww.
30.6.
Rada Prezesw podejmuje wszystkie inne rodki niezbdne do stosowania niniejszego
artykuu.
Artyku 31
Rezerwy walutowe utrzymywane przez krajowe banki centralne
31.1.
Krajowe banki centralne s upowanione do dokonywania operacji zwizanych
z wypenianiem ich zobowiza w stosunku do organizacji midzynarodowych zgodnie
z artykuem 23.
31.2.
Wszelkie inne operacje zwizane z rezerwami walutowymi, ktre pozostaj w krajowych
bankach centralnych po transferach okrelonych w artykule 30 oraz transakcje dokonywane przez
Pastwa Czonkowskie ich walutowymi kapitaami obrotowymi, powyej pewnej granicy ustalonej
w ramach artykuu 31.3, podlegaj zatwierdzeniu przez EBC w celu zagwarantowania spjnoci
z polityk kursw walutowych i polityk pienin Unii.
31.3.
Rada Prezesw okrela wytyczne w celu uatwienia powyszych operacji.

Artyku 32
Podzia dochodw pieninych krajowych bankw centralnych
32.1.
Dochd osigany przez krajowe banki centralne w wyniku realizowania zada polityki
pieninej ESBC, nazywany dalej dochodem pieninym, jest rozdzielany pod koniec kadego
roku obrachunkowego zgodnie z postanowieniami niniejszego artykuu.
32.2.
Wysoko dochodu pieninego kadego krajowego banku centralnego rwna jest jego
rocznemu dochodowi uzyskanemu z jego aktyww zestawionych z wartoci pienidza w obiegu
i zobowiza wynikajcych z depozytw instytucji kredytowych. Powysze aktywa s asygnowane
przez krajowe banki centralne zgodnie z wytycznymi przyjtymi przez Rad Prezesw.
32.3.
Jeeli, po wprowadzeniu euro, struktury bilansw krajowych bankw centralnych, w ocenie
Rady Prezesw, nie pozwalaj na zastosowanie artykuu 32.2, Rada Prezesw, stanowic
kwalifikowan wikszoci, moe zdecydowa, e w drodze odstpstwa od artykuu 32.2 dochd
pieniny bdzie obliczany wedug innej metody, przez okres nie duszy ni pi lat.
32.4.
Kwota dochodu pieninego kadego krajowego banku centralnego jest zmniejszana
o wszelkie odsetki zapacone przez ten bank centralny od zobowiza wynikajcych z depozytw
ustanowionych przez instytucje kredytowe zgodnie z artykuem 19.
Rada Prezesw moe zdecydowa o wyrwnaniu krajowym bankom centralnym kosztw
zwizanych z emisj banknotw lub, w wyjtkowych okolicznociach, o wyrwnaniu konkretnych
strat spowodowanych operacjami polityki pieninej realizowanej dla ESBC. Wyrwnanie
dokonywane jest w formie uznanej za odpowiedni przez Rad Prezesw; powysze sumy mog
by potrcone z dochodu pieninego krajowych bankw centralnych.
C 83/244
PL
30.3.2010
32.5.
Suma dochodu pieninego krajowych bankw centralnych zostaje rozdzielona pomidzy
krajowe banki centralne proporcjonalnie do ich wpaconych udziaw w kapitale EBC,
z zastrzeeniem wszelkich decyzji podjtych przez Rad Prezesw zgodnie z artykuem 33.2.
32.6.
Rozliczenie i rozrachunek sald wynikajcych z podziau dochodu pieninego przeprowadza
EBC zgodnie z wytycznymi ustanowionymi przez Rad Prezesw.
32.7.
Rada Prezesw podejmie wszelkie inne rodki konieczne do zastosowania niniejszego
artykuu.
Artyku 33
Podzia zyskw netto i strat EBC
33.1.
Zysk netto EBC jest przekazywany w nastpujcym porzdku:
a) suma okrelona przez Rad Prezesw, ktra nie moe przekroczy 20 % zysku netto, jest
przekazywana do oglnego funduszu rezerwowego ograniczonego do 100 % kapitau;
b) pozostay zysk netto zostaje podzielony midzy akcjonariuszy EBC proporcjonalnie do ich
wpaconych udziaw.
33.2.
W przypadku strat poniesionych przez EBC deficyt moe by potrcony z oglnego
funduszu rezerwowego EBC i, jeeli bdzie to konieczne, po podjciu decyzji przez Rad
Prezesw, z dochodw pieninych odpowiedniego finansowego roku obrachunkowego
proporcjonalnie i do wysokoci sum podzielonych pomidzy krajowe banki centralne zgodnie
z artykuem 32.5.
ROZDZIA VII
POSTANOWIENIA OGLNE
Artyku 34
Akty prawne
34.1.
Zgodnie z artykuem 132 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, EBC:
uchwala rozporzdzenia w zakresie koniecznym do wykonania zada okrelonych w artykule 3.1

pierwsze tiret, w artykuach 19.1, 22 i 25.2 jak rwnie w przypadkach przewidzianych w aktach
Rady, o ktrych mowa w artykule 41,
podejmuje decyzje niezbdne do wykonania zada powierzonych ESBC na podstawie Traktatw
i Statutu ESBC i EBC,
wydaje zalecenia i opinie.
34.2.
EBC moe zadecydowa o opublikowaniu swych decyzji, zalece i opinii.
30.3.2010
PL
C 83/245
34.3.
W granicach i na warunkach uchwalonych przez Rad zgodnie z procedur przewidzian
w artykule 41, EBC jest upowaniony, w przypadku nieposzanowania jego rozporzdze i decyzji,
do nakadania na przedsibiorstwa grzywien i okresowych kar pieninych.
Artyku 35
Kontrola sdowa i zwizane z ni kwestie
35.1.
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej moe kontrolowa dziaania i zaniechania EBC
bd interpretowa je w sprawach i na warunkach okrelonych Traktatami. EBC moe wszczyna
postpowanie w sprawach i na warunkach okrelonych Traktatami.
35.2.
Spory pomidzy EBC a jego wierzycielami, dunikami lub innymi stronami rozstrzygaj
waciwe sdy krajowe, chyba e waciwo ta zostanie przyznana Trybunaowi Sprawiedliwoci
Unii Europejskiej.
35.3.
EBC podlega systemowi odpowiedzialnoci przewidzianemu w artykule 340 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Odpowiedzialno krajowych bankw centralnych jest
okrelona stosownie do ich krajowych systemw prawnych.
35.4.
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania na mocy klauzuli
arbitraowej umieszczonej w umowie prawa publicznego lub prywatnego, zawartej przez EBC lub
w jego imieniu.
35.5.
Decyzja EBC o wszczciu postpowania przed Trybunaem Sprawiedliwoci Unii
Europejskiej podejmowana jest przez Rad Prezesw.
35.6.
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania w kadym sporze
zwizanym z wypenianiem przez krajowe banki centralne zobowiza okrelonych w Traktatach
i niniejszym Statucie. Jeeli EBC uznaje, e krajowy bank centralny uchybi jednemu z zobowiza,
ktre na nim ci na mocy Traktatw i niniejszego Statutu, wydaje on uzasadnion opini w tym
przedmiocie, po uprzednim umoliwieniu temu bankowi przedstawienia swych uwag. Jeli dany
krajowy bank centralny nie zastosuje si do opinii w terminie okrelonym przez EBC, ten ostatni
moe wnie spraw do Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
Artyku 36
Personel
36.1.
Rada Prezesw na wniosek Zarzdu ustanawia warunki zatrudnienia personelu EBC.
36.2.
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do orzekania w kadym sporze
midzy EBC i jego pracownikami, w granicach i na warunkach okrelonych w warunkach
zatrudnienia.
C 83/246
PL
30.3.2010
Artyku 37 (dawny artyku 38)

Tajemnica subowa
37.1.
Czonkowie organw decyzyjnych i personelu EBC oraz krajowych bankw centralnych s
obowizani, nawet po zakoczeniu penienia swoich obowizkw do nieudzielania informacji
objtych tajemnic subow.
37.2.
Osoby majce dostp do danych podlegajcych prawodawstwu Unii nakadajcemu
obowizek zachowania tajemnicy podlegaj temu prawu.

Sygnatariusze
Prawne zobowizania EBC w stosunku do osb trzecich s podejmowane przez prezesa EBC lub
przez dwch czonkw Zarzdu, lub na podstawie podpisw dwch czonkw personelu EBC,
ktrzy zostali naleycie upowanieni przez prezesa do skadania podpisw w imieniu EBC.

Przywileje i immunitety
EBC korzysta na terenie Pastw Czonkowskich z wszelkich przywilejw i immunitetw jakie s

niezbdnie do wykonywania swoich zada, na warunkach ustanowionych w Protokole w sprawie
przywilejw i immunitetw Unii Europejskiej.
ROZDZIA VIII
ZMIANA STATUTU I PRAWODAWSTWO UZUPENIAJCE

Uproszczona procedura zmian
40.1.
Zgodnie z artykuem 129 ustp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, artykuy
5.1, 5.2, 5.3, 17, 18, 19.1, 22, 23, 24, 26, 32.2, 32.3, 32.4, 32.6, 33.1 litera a) i 36 niniejszego
Statutu mog zosta zmienione przez Parlament Europejski i Rad, stanowice zgodnie ze zwyk
procedur ustawodawcz na zalecenie EBC i po zasigniciu opinii Komisji albo na wniosek Komisji
i po zasigniciu opinii EBC.
40.2.
Artyku 10.2 moe zosta zmieniony na mocy decyzji Rady Europejskiej stanowicej
jednomylnie na zalecenie Europejskiego Banku Centralnego i po konsultacji z Parlamentem
Europejskim i Komisj albo na zalecenie Komisji po konsultacji z Parlamentem Europejskim
i Europejskim Bankiem Centralnym. Zmiany te wchodz w ycie dopiero po ich zatwierdzeniu
przez Pastwa Czonkowskie zgodnie z ich odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi.
30.3.2010
PL
C 83/247
40.3.
Zalecenie wydane przez EBC zgodnie z niniejszym artykuem wymaga jednomylnej decyzji
Rady Prezesw.
Prawodawstwo uzupeniajce
Zgodnie z artykuem 129 ustp 4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej Rada na wniosek
Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim oraz EBC albo na zalecenie EBC i po konsultacji
z Parlamentem Europejskim oraz Komisj, uchwala przepisy, o ktrych mowa w artykuach 4, 5.4,
19.2, 20, 28.1, 29.2, 30.4 i 34.3 niniejszego Statutu.
ROZDZIA IX
POSTANOWIENIA PRZEJCIOWE ORAZ INNE POSTANOWIENIA DOTYCZCE ESBC

Postanowienia oglne
42.1.
Derogacja okrelona w artykule 139 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
powoduje, e nastpujce artykuy niniejszego Statutu nie przyznaj adnych praw ani nie
nakadaj adnych zobowiza na dane Pastwa Czonkowskie: 3, 6, 9.2, 12.1, 14.3, 16, 18, 19,
20, 22, 23, 26.2, 27, 30, 31, 32, 33, 34 i 49.
42.2.
Banki centralne Pastw Czonkowskich objtych derogacj, okrelon w artykule 139
wspomnianego Traktatu, zachowuj swoje uprawnienia w zakresie polityki pieninej zgodnie
z prawem krajowym.
42.3.
Zgodnie z artykuem 139 wspomnianego Traktatu okrelenie Pastwa Czonkowskie
rozumie si jako Pastwa Czonkowskie, ktrych walut jest euro w nastpujcych artykuach
niniejszego Statutu: 3, 11.2 i 19.
42.4
Okrelenie krajowe banki centralne naley rozumie jako banki centralne Pastw
Czonkowskich, ktrych walut jest euro w nastpujcych artykuach niniejszego Statutu: 9.2,
10.2, 10.3, 12.1, 16, 17, 18, 22, 23, 27, 30, 31, 32, 33.2 i 49.
42.5.
W artykuach 10.3 i 33.1 przez akcjonariuszy naley rozumie banki centralne Pastw
Czonkowskich, ktrych walut jest euro.
42.6.
W artykuach 10.3 i 30.2 przez kapita subskrybowany naley rozumie kapita EBC
subskrybowany przez banki centralne Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro.
C 83/248
PL
30.3.2010

Zadania przejciowe EBC
EBC przejmie dawne zadania Europejskiego Instytutu Walutowego, o ktrych mowa w artykule 141
ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ktre, z powodu objcia derogacj jednego lub
wicej Pastw Czonkowskich, musz by nadal realizowane po wprowadzeniu euro.
EBC peni funkcj doradcz w przygotowaniach do zniesienia derogacji okrelonych artykuem 140
wspomnianego Traktatu.
Rada Oglna EBC
44.1.
Z zastrzeeniem postanowie artykuu 129 ustp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, Rada Oglna jest ustanowiona jako trzeci organ decyzyjny EBC.
44.2.
Rada Oglna skada si z prezesa i wiceprezesa EBC oraz prezesw krajowych bankw
centralnych. Pozostali czonkowie Zarzdu mog uczestniczy w posiedzeniach Rady Oglnej, ale
bez prawa do gosowania.
44.3.
Obowizki Rady Oglnej wymieniono w sposb wyczerpujcy w artykule 46 niniejszego
Statutu.
Regulamin wewntrzny Rady Oglnej
45.1.
Radzie Oglnej EBC przewodniczy prezes lub, w razie jego nieobecnoci, wiceprezes EBC.
45.2.
Przewodniczcy Rady i czonek Komisji mog uczestniczy w posiedzeniach Rady Oglnej,
ale bez prawa gosowania.
45.3.
Prezes EBC przygotowuje posiedzenia Rady Oglnej.
45.4.
W drodze odstpstwa od artykuu 12.3, Rada Oglna uchwala swj regulamin wewntrzny.
45.5.
Sekretariat Rady Oglnej jest zapewniony przez EBC.

Obowizki Rady Oglnej
46.1.
Rada Oglna:
wykonuje zadania wymienione w artykule 43,

wspdziaa w wykonywaniu funkcji doradczych okrelonych w artykuach 4 i 25.1.
30.3.2010
46.2.
PL
C 83/249
Rada Oglna wspiera:
gromadzenie informacji statystycznych okrelonych w artykule 5,

dziaalno sprawozdawcz EBC okrelon w artykule 15,
ustanawianie zasad koniecznych dla zastosowania artykuu 26, okrelonych w artykule 26.4,
podejmowanie wszelkich innych rodkw koniecznych dla zastosowania artykuu 29,
okrelonych w artykule 29.4,
ustanawianie warunkw zatrudnienia personelu EBC przewidzianych w artykule 36.
46.3.
Rada Oglna wspomaga wszelkie przygotowania niezbdne do nieodwoalnego ustalenia
kursw walut Pastw Czonkowskich objtych derogacj w odniesieniu do euro, zgodnie z artykuem
140 ustp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
46.4.
Rada Oglna jest informowana przez prezesa EBC o decyzjach podjtych przez Rad
Prezesw.
Postanowienia przejciowe dotyczce kapitau EBC
Zgodnie z artykuem 29.1 kademu krajowemu bankowi centralnemu zostaje przyznana zgodnie
z kluczem subskrypcji cz kapitau EBC. W drodze odstpstwa od artykuu 28.3, banki
centralne Pastw Czonkowskich objtych derogacj nie wpacaj swojego subskrybowanego
kapitau, chyba e Rada Oglna, stanowic wikszoci reprezentujc przynajmniej dwie trzecie
subskrybowanego kapitau EBC i przynajmniej poow akcjonariuszy, podejmie decyzj, e musi
zosta wpacony minimalny procent jako wkad w koszty operacyjne EBC.
Odroczona wpata kapitau, rezerw i zasobw EBC
48.1.
Bank centralny Pastwa Czonkowskiego, ktrego derogacja zostaa uchylona, wpaca swj
subskrybowany udzia w kapitale EBC w takim samym stopniu jak banki centralne innych Pastw
Czonkowskich, ktrych walut jest euro i przekazuje do EBC rezerwy walutowe zgodnie z artykuem
30.1. Przekazywana kwota jest okrelona poprzez pomnoenie okrelonych w euro zgodnie
z obowizujcymi kursami walut wartoci rezerw walutowych, ktre zostay ju przekazane do
EBC zgodnie z artykuem 30.1, przez stosunek pomidzy liczb udziaw subskrybowanych przez
dany krajowy bank centralny a liczb udziaw uprzednio wpaconych przez inne krajowe banki
centralne.
48.2.
Oprcz wpaty, ktra jest dokonywana zgodnie z artykuem 48.1, dany bank centralny
uczestniczy w rezerwach EBC, zasobach rwnowanych rezerwom i kwocie, ktra ma zosta
dodana do rezerw i zasobw odpowiadajcych saldu rachunku zyskw i strat z 31 grudnia roku
poprzedzajcego uchylenie derogacji. Suma, ktr naley wyasygnowa, zostaje ustalona poprzez
C 83/250
PL
30.3.2010
pomnoenie sumy rezerw, okrelonej powyej i zapisanej w zatwierdzonym bilansie EBC, przez
stosunek liczby udziaw subskrybowanych przez dany bank centralny a liczb udziaw
uprzednio wpaconych przez inne banki centralne.
48.3.
Po tym jak jedno lub wicej pastw stanie si Pastwami Czonkowskimi, a ich krajowe
banki centralne stan si czci Europejskiego Systemu Bankw Centralnych (ESBC), kapita
subskrybowany EBC oraz ograniczenie iloci rezerwowych aktyww walutowych, ktre mog by
przekazywane EBC zostaj podwyszone automatycznie. Wzrost ustala si poprzez pomnoenie
odpowiednich wartoci obowizujcych w danym czasie przez stosunek, w ramach rozszerzonego
klucza kapitaowego, pomidzy waeniem przystpujcych krajowych bankw centralnych
a waeniem krajowych bankw centralnych ju bdcych czonkami ESBC. Waenie kadego
z krajowych bankw centralnych w kluczu kapitaowym oblicza si przez analogi z artykuem
29.1 oraz zgodnie z artykuem 29.2. Okresy referencyjne, ktre maj by stosowane do celw
danych statystycznych s identyczne z zastosowanymi do celw ostatniego dostosowywania
waenia dokonywanego co pi lat, zgodnie z artykuem 29.3.
Wymiana banknotw w walucie Pastw Czonkowskich
Po nieodwoalnym ustaleniu kursw walut, zgodnie z artykuem 140 ustp 3 Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Rada Prezesw podejmie konieczne rodki w celu
zapewnienia, e banknoty w walutach o nieodwoalnie ustalonym kursie walut s wymieniane
przez krajowe banki centralne wedug wartoci nominalnej.
Stosowanie rodkw przejciowych
Artykuy 4247 s stosowane jeli i tak dugo jak istniej Pastwa Czonkowskie objte derogacj.
30.3.2010
PL
C 83/251
PROTOK (nr 5)
W SPRAWIE STATUTU EUROPEJSKIEGO BANKU
INWESTYCYJNEGO
okreli Statut Europejskiego Banku Inwestycyjnego przewidziany w artykule 308 Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
PRAGNC
UZGODNIY nastpujce postanowienia, ktre s doczone do Traktatu o Unii Europejskiej i do

Artyku 1
Niniejszym tworzy si Europejski Bank Inwestycyjny, ustanowiony artykuem 308 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwany dalej Bankiem), ktry wykonuje swoje funkcje
i prowadzi dziaalno zgodnie z postanowieniami Traktatw i niniejszego Statutu.
Artyku 2
Zadanie Banku zdefiniowano w artykule 309 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Artyku 3
Zgodnie z artykuem 308 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej czonkami Banku s Pastwa
Czonkowskie.
Artyku 4
1.
Kapita Banku wynosi 232 392 989 000 EUR subskrybowany przez Pastwa Czonkowskie
nastpujco:
Niemcy
37 578 019 000
Francja
37 578 019 000
Wochy
37 578 019 000
Zjednoczone Krlestwo
37 578 019 000
Hiszpania
22 546 811 500
Belgia
10 416 365 500
Niderlandy
10 416 365 500
Szwecja
6 910 226 000
Dania
5 274 105 000
Austria
5 170 732 500
Polska
4 810 160 500
Finlandia
2 970 783 000
C 83/252
PL
30.3.2010
Grecja
2 825 416 500
Portugalia
1 820 820 000
Republika Czeska
1 774 990 500
Wgry
1 679 222 000
Irlandia
1 318 525 000
Rumunia
1 217 626 000
Sowacja
604 206 500
Sowenia
560 951 500
Bugaria
410 217 500
Litwa
351 981 000
Luksemburg
263 707 000
Cypr
258 583 500
otwa
214 805 000
Estonia
165 882 000
Malta
98 429 500
Pastwa Czonkowskie ponosz odpowiedzialno

subskrybowanego, ktry nie zosta pokryty.
wycznie
do
wysokoci
kapitau
2.
Przyjcie nowego czonka stanowi podwyszenie subskrybowanego kapitau proporcjonalnie
do wysokoci kapitau wniesionego przez tego czonka.
3.
Rada Gubernatorw moe jednomylnie zadecydowa o podwyszeniu subskrybowanego
kapitau.
4.
Udzia w subskrybowanym kapitale nie moe zosta przeniesiony, zastawiony ani zajty.
Artyku 5
1.
Kapita subskrybowany wpacany jest przez Pastwa Czonkowskie rednio w wysokoci 5 %
kwot okrelonych w art. 4 ust. 1.
2.
W przypadku podwyszenia kapitau subskrybowanego, Rada Gubernatorw jednogonie
ustala procent przewidziany do zapaty i sposb uregulowania patnoci. Wpaty gotwkowe s
dokonywane wycznie w euro.
3.
Rada Dyrektorw moe da wyrwnania salda kapitau subskrybowanego w wysokoci
niezbdnej dla Banku do spenienia jego zobowiza.
Pastwa Czonkowskie dokonuj patnoci proporcjonalnie do ich udziaw w subskrybowanym
kapitale.
30.3.2010
PL
C 83/253
Artyku 6
(dawny artyku 8)
Bankiem kieruje i zarzdza Rada Gubernatorw, Rada Dyrektorw i Komitet Zarzdzajcy.

Artyku 7
(dawny artyku 9)
1.
Rada Gubernatorw skada si z ministrw wyznaczonych przez Pastwa Czonkowskie.
2.
Rada Gubernatorw ustala oglne wytyczne polityki kredytowej Banku zgodnie z celami Unii.
Rada Gubernatorw zapewnia wykonanie tych wytycznych.

3.
Ponadto Rada Gubernatorw:
a) podejmuje decyzje o podwyszeniu subskrybowanego kapitau zgodnie z artykuem 4 ustp 3

i artykuem 5 ustp 2;
b) do celw artykuu 9 ustp 1 okrela zasady majce zastosowanie do operacji finansowania
podejmowanych w ramach zada Banku;
c) wykonuje uprawnienia przewidziane w artykuach 9 i 11 odnonie mianowania i dymisjonowania
czonkw Rady Dyrektorw i Komitetu Zarzdzajcego, jak rwnie uprawnienia przewidziane
w drugim akapicie artykuu 11 ustp 1;
d) decyduje o przyznaniu finansowania na dziaania inwestycyjne prowadzone, w caoci lub
w czci, poza terytorium Pastw Czonkowskich, zgodnie z artykuem 16 ustp 1;
e) zatwierdza roczne sprawozdanie Rady Dyrektorw;
f) zatwierdza roczny bilans i rachunek zyskw i strat;
g) wykonuje inne uprawnienia i funkcje powierzone na mocy niniejszego Statutu;
h) zatwierdza regulamin wewntrzny Banku.
4.
W ramach Traktatw i niniejszego Statutu, Rada Gubernatorw moe jednomylnie
podejmowa decyzje dotyczce wstrzymania operacji Banku oraz, w miar potrzeby, jego likwidacji.
C 83/254
PL
30.3.2010
Artyku 8
(dawny artyku 10)
O ile w niniejszym Statucie nie przewidziano inaczej, decyzje Rady Gubernatorw s podejmowane
wikszoci gosw jej czonkw. Wikszo ta musi by reprezentowana przez co najmniej 50 %
subskrybowanego kapitau.
Wikszo kwalifikowana wymaga oddania osiemnastu gosw reprezentujcych 68 % kapitau
subskrybowanego.
Wstrzymanie si od gosu przez czonkw obecnych lub reprezentowanych nie stanowi przeszkody
w przyjciu uchwa wymagajcych jednomylnoci.
Artyku 9
(dawny artyku 11)
1.
Rada Dyrektorw decyduje o przyznaniu finansowania, w szczeglnoci w formie kredytw
i gwarancji oraz o zacigniciu poyczek, ustala oprocentowanie udzielanych kredytw, a take
prowizje i inne opaty. Moe ona, na podstawie decyzji przyjtej wikszoci kwalifikowan,
delegowa niektre ze swoich funkcji Komitetowi Zarzdzajcemu. Okrela zasady i warunki takiej
delegacji oraz nadzoruje jej wykonanie.
Rada Dyrektorw nadzoruje waciwe zarzdzanie Bankiem i zapewnia kierowanie Bankiem zgodnie
z postanowieniami Traktatw i Statutu oraz oglnymi wytycznymi Rady Gubernatorw.
Na koniec roku budetowego Rada Dyrektorw skada sprawozdanie Radzie Gubernatorw
i publikuje je po zatwierdzeniu.
2.
Rada Dyrektorw skada si z dwudziestu omiu dyrektorw i osiemnastu zastpcw.
Dyrektorw mianuje Rada Gubernatorw na okres piciu lat, jeden jest nominowany przez kade
Pastwo Czonkowskie, a jeden jest nominowany przez Komisj.
Zastpcy dyrektorw s mianowani przez Rad Gubernatorw na okres piciu lat w nastpujcy
sposb:
dwch zastpcw wyznacza Republika Federalna Niemiec,
dwch zastpcw wyznacza Republika Francuska,
dwch zastpcw wyznacza Republika Woska,
dwch zastpcw wyznacza Zjednoczone Krlestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej,
jednego zastpc wyznaczaj za wsplnym porozumieniem Krlestwo Hiszpanii i Republika
Portugalska,
30.3.2010
PL
C 83/255
jednego zastpc wyznaczaj za wsplnym porozumieniem Krlestwo Belgii i Wielkie Ksistwo

Luksemburga oraz Krlestwo Niderlandw,
dwch zastpcw wyznaczaj za wsplnym porozumieniem Krlestwo Danii, Republika Grecka,
Irlandia i Rumunia,
dwch zastpcw wyznaczaj za wsplnym porozumieniem Republika Estoska, Republika
Litewska, Republika Austrii, Republika Finlandii i Krlestwo Szwecji,
trzech zastpcw wyznaczaj za wsplnym porozumieniem Republika Bugarii, Republika
Czeska, Republika Cypryjska, Republika Wgierska, Republika Malty, Rzeczpospolita Polska,
Republika Sowenii i Republika Sowacka,
jednego zastpc wyznacza Komisja.
Rada Dyrektorw dobiera sobie szeciu ekspertw bez prawa gosu: trzech jako czonkw i trzech
jako zastpcw.
Dyrektorzy i zastpcy mog zosta mianowani ponownie.
Regulamin wewntrzny ustanawia zasady uczestnictwa w posiedzeniach Rady Dyrektorw i przepisy
majce zastosowanie do zastpcw i dobranych ekspertw.
Posiedzeniami Rady Dyrektorw kieruje przewodniczcy Komitetu Zarzdzajcego lub, w przypadku
jego nieobecnoci, jeden z wiceprzewodniczcych, bez prawa gosu.
Czonkw Rady Dyrektorw wybiera si spord osb o niekwestionowanej niezalenoci
i kompetencji. S oni odpowiedzialni wycznie przed Bankiem.
3.
Dyrektor moe zosta zdymisjonowany przez Rad Gubernatorw wycznie, jeeli nie spenia
ju warunkw niezbdnych do wykonywania swych funkcji. Rada stanowi wikszoci
kwalifikowan.
Jeeli sprawozdanie roczne nie zostanie zatwierdzone, Rada Dyrektorw skada rezygnacj.
4.
Wakat powstay wskutek mierci, rezygnacji, dymisji lub rezygnacji kolektywnej zapenia si
zgodnie z ustpem 2. Czonkw zastpuje si na okres pozostajcy do zakoczenia kadencji, chyba
e wymianie podlega caa Rada Dyrektorw.
5.
Rada Gubernatorw ustala wynagrodzenie czonkw Rady Dyrektorw. Rada Gubernatorw
okrela jakie dziaania s nie do pogodzenia z obowizkami dyrektora lub zastpcy.
C 83/256
PL
30.3.2010
Artyku 10
(dawny artyku 12)
1.
Kady dyrektor dysponuje jednym gosem w Radzie Dyrektorw. Swj gos moe w kadej
sprawie scedowa, zgodnie z regulaminem Banku.
2.
O ile w niniejszym Statucie nie przewidziano inaczej, decyzje Rady Dyrektorw s
podejmowane co najmniej jedn trzeci gosw czonkw uprawnionych do gosowania,
reprezentujcych co najmniej pidziesit procent subskrybowanego kapitau. Wikszo
kwalifikowana wymaga oddania osiemnastu gosw za i szedziesiciu omiu procent
subskrybowanego kapitau. Regulamin wewntrzny Banku okrela kworum wymagane do
wanoci decyzji podejmowanych przez Rad Dyrektorw.
Artyku 11
(dawny artyku 13)
1.
Komitet Zarzdzajcy skada si z przewodniczcego i omiu wiceprzewodniczcych
mianowanych na okres szeciu lat przez Rad Gubernatorw na wniosek Rady Dyrektorw. Ich
mandat jest odnawialny.
Rada Dyrektorw moe jednogonie zmieni liczb czonkw Komitetu Zarzdzajcego.
2.
Na wniosek Rady Dyrektorw, przyjty wikszoci kwalifikowan, Rada Gubernatorw,
stanowic rwnie wikszoci kwalifikowan, moe zdymisjonowa czonka Komitetu
Zarzdzajcego.
3.
Komitet Zarzdzajcy jest odpowiedzialny za biece dziaania Banku, pod kierownictwem
przewodniczcego i nadzorem Rady Dyrektorw.
Komitet Zarzdzajcy opracowuje decyzje Rady Dyrektorw, zwaszcza dotyczce zacigania
kredytw, przyznawania finansowania, w szczeglnoci w formie kredytw, jak rwnie zapewnia
ich wykonanie.
4.
Komitet Zarzdzajcy stanowi wikszoci, gdy wydaje opinie na temat propozycji dotyczcych
zacigania poyczek oraz przyznawania finansowania, w szczeglnoci w formie kredytw
i gwarancji.
5.
Rada Gubernatorw ustala wynagrodzenie czonkw Komitetu Zarzdzajcego i okrela, jakie
dziaania s nie do pogodzenia z ich obowizkami.
6.
W sprawach sdowych i pozasdowych Bank reprezentuje przewodniczcy lub, jeeli nie jest to
moliwe, wiceprzewodniczcy.
7.
Czonkowie personelu Banku podlegaj przewodniczcemu, przez ktrego s zatrudniani
i zwalniani. Przy doborze personelu uwzgldnia si nie tylko osobiste umiejtnoci i kwalifikacje
zawodowe, ale take sprawiedliw reprezentacj obywateli Pastw Czonkowskich. Regulamin
wewntrzny okrela, ktry organ jest waciwy do przyjmowania przepisw majcych
zastosowanie do personelu.
30.3.2010
PL
C 83/257
8.
Komitet Zarzdzajcy i personel Banku podlega wycznie Bankowi i jest cakowicie niezaleny
w wykonywaniu swoich obowizkw.
Artyku 12
(dawny artyku 14)
1.
Komitet skadajcy si z szeciu czonkw, mianowanych na podstawie ich kompetencji przez
Rad Gubernatorw, sprawdza, czy dziaania Banku s zgodne z najlepszymi praktykami
bankowymi, i odpowiada za kontrol ksig Banku.
2.
Komitet, o ktrym mowa w ustpie 1, corocznie bada, czy operacje Banku i jego ksigi s
prowadzone waciwie. W tym celu sprawdza, czy operacje Banku zostay przeprowadzone zgodnie
z formalnociami i procedurami okrelonymi w niniejszym Statucie i w regulaminie wewntrznym.
3.
Komitet, o ktrym mowa w ustpie 1, potwierdza, e dane finansowe, jak rwnie wszelkie
inne informacje finansowe zawarte w rocznych sprawozdaniach finansowych sporzdzonych przez
Rad Dyrektorw, daj rzetelny obraz sytuacji finansowej Banku w zakresie jego aktyww
i pasyww, wynikw jego dziaalnoci oraz przepyww rodkw pieninych za dany rok
finansowy.
4.
Regulamin wewntrzny okrela szczegowe kwalifikacje, ktre musz posiada czonkowie
Komitetu, o ktrym mowa w ustpie 1, oraz ustala zasady i warunki dziaania Komitetu.
Artyku 13
(dawny artyku 15)
Bank komunikuje si z kadym z Pastw Czonkowskich za porednictwem wyznaczonego przez nie

organu. W wykonywaniu operacji finansowych Bank korzysta z usug krajowego banku centralnego
zainteresowanego Pastwa Czonkowskiego lub innej instytucji finansowej przez dane pastwo
uznanej.
Artyku 14
(dawny artyku 16)
1.
Bank wsppracuje
w podobnych dziedzinach.
ze
wszystkimi
organizacjami
midzynarodowymi
dziaajcymi
2.
Bank dy do nawizywania waciwych kontaktw, w celu wsppracy z instytucjami
bankowymi i finansowymi w krajach, w ktrych prowadzi operacje.
Artyku 15
(dawny artyku 17)
Na wniosek Pastwa Czonkowskiego lub Komisji albo z wasnej inicjatywy Rada Gubernatorw
interpretuje i uzupenia wytyczne przyjte przez ni na podstawie artykuu 7 niniejszego Statutu,
zgodnie z przepisami regulujcymi ich przyjmowanie.
C 83/258
PL
30.3.2010
Artyku 16
(dawny artyku 18)
1.
W ramach zada okrelonych w artykule 309 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Bank przyznaje finansowanie, w szczeglnoci w formie kredytw i gwarancji, swoim czonkom oraz
przedsibiorstwom prywatnym i publicznym na realizacj inwestycji na terytoriach Pastw
Czonkowskich, o ile nie jest moliwe uzyskanie rodkw z innych rde na rozsdnych warunkach.
Niemniej, na mocy decyzji Rady Gubernatorw stanowicej wikszoci kwalifikowan na wniosek
Rady Dyrektorw, Bank moe przyzna finansowanie na inwestycje realizowane w caoci lub
w czci poza terytoriami Pastw Czonkowskich.
2.
O ile to moliwe, poyczki s udzielane wycznie pod warunkiem korzystania take z innych
rde finansowania.
3.
Udzielajc poyczki przedsibiorstwu lub innemu podmiotowi ni Pastwo Czonkowskie,
Bank uzalenia t poyczk od udzielenia gwarancji przez Pastwo Czonkowskie, na ktrego
obszarze inwestycja bdzie realizowana, albo innej odpowiedniej gwarancji, albo od zdolnoci
finansowej dunika.
Ponadto, zgodnie z zasadami ustalonymi przez Rad Gubernatorw na podstawie artykuu 7 ustp 3
litera b) i kiedy wymaga tego realizacja dziaa okrelonych w artykule 309 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Rada Dyrektorw stanowic wikszoci kwalifikowan
okrela zasady i warunki wszelkiego finansowania, z ktrym wie si szczeglne ryzyko i ktre
z tego tytuu uwaane s za dziaanie specjalne.
4.
Bank moe gwarantowa poyczki uzyskane przez przedsibiorstwa prywatne lub publiczne
lub inne podmioty w celu realizacji projektw przewidzianych w artykule 309 Traktatu
5.
czna kwota kredytw i gwarancji udzielonych przez Bank nie moe przekroczy 250 %
kwoty subskrybowanego kapitau, kapitau zapasowego, nierozwizanych rezerw oraz nadwyki
rachunku zysku i strat. czna kwota tych pozycji jest obliczana po dokonaniu potrcenia kwoty
rwnej wysokoci kapitau subskrybowanego (wpaconego bd nie wpaconego) z tytuu
obejmowania udziaw przez Bank.
Kwota wpacona z tytuu obejmowania udziaw przez Bank nie moe w adnej chwili przekroczy
cznej wartoci kapitau opaconego, kapitau zapasowego, nie rozwizanych rezerw oraz nadwyki
rachunku zyskw i strat.
Wyjtkowo, dla dziaa specjalnych Banku, w sprawie ktrych decyzj podejmuj Rada
Gubernatorw i Rada Dyrektorw zgodnie z ustpem 3, ustanawia si rezerw szczegln.
Niniejszy ustp stosuje si rwnie do skonsolidowanych ksig Banku.
6.
Bank chroni si przed ryzykiem kursowym, wczajc do umw poyczek i gwarancji klauzule
uznane przez siebie za odpowiednie.
30.3.2010
PL
C 83/259
Artyku 17
(dawny artyku 19)
1.
Oprocentowanie poyczek udzielanych przez Bank oraz prowizje i inne opaty dostosowuje si
do warunkw przewaajcych na rynku kapitaowym i oblicza w taki sposb, aby dochd uzyskany
z tych odsetek i prowizji umoliwi Bankowi wywizanie si z jego zobowiza, pokrycie kosztw
i ryzyk i stworzenie funduszu rezerw, przewidzianego w artykule 22.
2.
Bank nie zmniejsza stp oprocentowania. Jeeli redukcja oprocentowania wydaje si by
niezbdn z uwagi na szczeglny charakter finansowanej inwestycji, dane Pastwo Czonkowskie
lub inna instytucja moe udzieli pomocy na spat odsetek, w zakresie zgodnym z artykuem 107
Artyku 18
(dawny artyku 20)
Przyznajc finansowanie, Bank kieruje si nastpujcymi zasadami:

1.
Bank zapewnia wykorzystanie funduszy w sposb maksymalnie racjonalny, w interesie Unii.
Poyczki i gwarancje mog by udzielane wycznie:

a) jeeli spata odsetek i kapitau jest pokrywana z zyskw operacyjnych w przypadku inwestycji
realizowanych przez przedsibiorstwa z sektora produkcji lub, w przypadku innych inwestycji,
poprzez podjcie zobowizania przez pastwo, w ktrym realizowana jest inwestycja, albo
w inny sposb; oraz
b) jeeli realizacja inwestycji przyczynia si generalnie do zwikszenia produktywnoci ekonomicznej
i uatwia stworzenie rynku wewntrznego.
2.
Bank nie nabywa udziaw w przedsibiorstwach i nie podejmuje zobowiza odnonie
zarzdzania nimi, chyba e jest to niezbdne do zabezpieczenia praw Banku do zwrotu
poyczonych funduszy.
Jednake, zgodnie z zasadami ustalonymi przez Rad Gubernatorw na podstawie artykuu 7 ustp 3
litera b) i kiedy wymaga tego realizacja dziaa okrelonych w artykule 309 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Rada Dyrektorw stanowic wikszoci kwalifikowan
okrela zasady i warunki uczestnictwa w kapitale przedsibiorstwa handlowego, zwykle jako
uzupenienie kredytu lub gwarancji, o ile jest to konieczne do finansowania inwestycji lub programu.
3.
Bank moe zbywa swoje roszczenia na rynku kapitaowym i moe w tym celu zobowizywa
swoich poyczkobiorcw do wydania obligacji lub innych papierw wartociowych.
C 83/260
PL
30.3.2010
4.
Bank i Pastwa Czonkowskie nie mog nakada warunkw wymagajcych wydatkowania
rodkw poyczonych przez Bank w okrelonym Pastwie Czonkowskim.
5.
Bank moe uzaleni przyznanie poyczki od zorganizowania midzynarodowego przetargu.
6.
Bank nie finansuje adnych inwestycji, w caoci ani w czci, kwestionowanych przez Pastwo
Czonkowskie, na ktrego obszarze maj one zosta zrealizowane.
7.
Obok udzielania kredytw, Bank moe udziela wsparcia technicznego zgodnie z zasadami i na
warunkach okrelonych przez Rad Gubernatorw stanowic wikszoci kwalifikowan
i z poszanowaniem niniejszego Statutu.
Artyku 19
(dawny artyku 21)
1.
Kade przedsibiorstwo lub podmiot publiczny lub prywatny moe wystpi bezporednio do
Banku z wnioskiem o finansowanie. Wnioski do Banku mog by te skadane za porednictwem
Komisji albo Pastwa Czonkowskiego, na ktrego terytorium inwestycja ma zosta zrealizowana.
2.
Wnioski zoone za porednictwem Komisji s przekazywane do zaopiniowania przez Pastwo
Czonkowskie, na ktrego terytorium inwestycja ma by realizowana. Wnioski zoone za
porednictwem Pastwa Czonkowskiego s przekazywane do zaopiniowania przez Komisj.
Wnioski zoone bezporednio przez przedsibiorstwa przekazuje si zainteresowanemu Pastwu
Czonkowskiemu i Komisji.
Zainteresowane Pastwo Czonkowskie i Komisja przedstawiaj swoje opinie najpniej w cigu
dwch miesicy. Brak odpowiedzi jest uwaany przez Bank za brak zastrzee co do danej
inwestycji.
3.
Rada Dyrektorw podejmuje decyzje w sprawie wnioskw o finansowanie, otrzymanych od
Komitetu Zarzdzajcego.
4.
Komitet Zarzdzajcy bada zgodno otrzymanych wnioskw o finansowanie
z postanowieniami niniejszego Statutu, zwaszcza jego artykuami 16 i 18. Jeeli Komitet
Zarzdzajcy opowiada si za przyznaniem finansowania, przekazuje odpowiedni projekt Radzie
Dyrektorw. Komitet moe uzaleni swoj aprobat od spenienia warunkw, jakie uzna za
istotne. Jeeli Komitet jest przeciwny przyznaniu finansowania, przekazuje odpowiednie
dokumenty wraz z opini Radzie Dyrektorw.
5.
W przypadku wydania negatywnej opinii przez Komitet Zarzdzajcy, Rada Dyrektorw moe
przyzna finansowanie jedynie na podstawie decyzji przyjtej jednomylnie.
6.
W przypadku wydania negatywnej opinii przez Komisj, Rada Dyrektorw moe przyzna
finansowanie jedynie na podstawie decyzji przyjtej jednomylnie, przy czym dyrektor
nominowany przez Komisj wstrzymuje si od gosu.
30.3.2010
PL
C 83/261
7.
W przypadku wydania negatywnej opinii zarwno przez Komitet Zarzdzajcy i przez Komisj,
Rada Dyrektorw nie moe przyzna finansowania.
8.
Jeeli zmiana struktury operacji finansowania dotyczcego zatwierdzonej inwestycji
uzasadniona jest ochron praw i interesw Banku, Komitet Zarzdzajcy bezzwocznie podejmuje
takie rodki nadzwyczajne, ktre uzna za konieczne, z zastrzeeniem natychmiastowego
powiadomienia o tym Rady Dyrektorw.
Artyku 20
(dawny artyku 22)
1.
Bank nabywa na rynkach kapitaowych rodki niezbdne do wykonywania swoich zada.
2.
Bank moe zaciga poyczki na rynkach kapitaowych Pastw Czonkowskich zgodnie
z przepisami majcymi zastosowanie do tych rynkw.
Waciwe organy Pastwa Czonkowskiego objtego derogacj w rozumieniu artykuu 139 ustp 1
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej mog si temu sprzeciwi wycznie gdy istnieje ryzyko
powanych zakce na rynku kapitaowym tego pastwa.
Artyku 21
(dawny artyku 23)
1.
Bank moe wykorzystywa wszelkie dostpne fundusze, ktre nie s natychmiastowo
niezbdne do spenienia jego zobowiza, w nastpujcy sposb:
a) inwestowanie na rynkach pieninych;
b) z zastrzeeniem postanowie artykuu 18 ustp 2, nabywanie i zbywanie papierw
wartociowych;
c) dokonywanie wszelkich innych operacji finansowych powizanych z jego celami.
2.
Nie naruszajc postanowie artykuu 23, zarzdzajc swoimi inwestycjami Bank nie moe
wykonywa arbitrau walutowego, ktry nie jest bezporednio wymagany do wykonania jego
operacji poyczkowych lub realizacji zobowiza wynikajcych z udzielonych poyczek lub
gwarancji.
3.
W sferze objtej postanowieniami niniejszego artykuu Bank dziaa w porozumieniu
z waciwymi organami lub krajowym bankiem centralnym zainteresowanego Pastwa
Czonkowskiego.
C 83/262
PL
30.3.2010
Artyku 22
(dawny artyku 24)
1.
Stopniowo tworzy si fundusz rezerwowy w wysokoci 10 % objtego kapitau. Jeeli wymaga
tego stan zobowiza Banku, Rada Dyrektorw moe zadecydowa o utworzeniu dodatkowych
rezerw. W okresie kiedy fundusz rezerwowy nie jest jeszcze w caoci utworzony, jest on zasilany z:
a) odsetek od poyczek udzielonych przez Bank z sum wpaconych przez Pastwa Czonkowskie na
mocy artykuu 5;
b) odsetek od poyczek udzielonych przez Bank z sum uzyskanych ze zwrotu poyczek

wymienionych w literze a);
w zakresie, w jakim odsetki te nie s wymagane do spenienia zobowiza Banku ani na pokrycie
jego wydatkw.
2.
rodki z funduszu rezerwowego s inwestowane w taki sposb, aby byy dostpne
w dowolnym czasie na realizacje celw funduszu.
Artyku 23
(dawny artyku 25)
1.
Bank moe w dowolnym czasie wymieni swoje aktywa w walucie jednego Pastwa
Czonkowskiego, ktrego walut nie jest euro, w celu wykonania operacji finansowych
odpowiadajcych zadaniom okrelonym w artykule 309 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, z uwzgldnieniem postanowie artykuu 21 niniejszego Statutu. Bank unika w miar
moliwoci dokonywania takiej wymiany, jeli ma dostpne lub dajce si zgromadzi aktywa
w wymaganej walucie.
2.
Bank nie moe wymienia aktyww w walucie Pastwa Czonkowskiego, ktrego walut nie
jest euro, na walut pastwa trzeciego bez zgody tego Pastwa Czonkowskiego.
3.
Bank moe dowolnie zbywa cz swojego kapitau oraz wszelkie waluty poyczone na
rynkach poza Uni.
4.
Pastwa Czonkowskie zobowizuj si udostpnia dunikom Banku rodki walutowe
niezbdne do spaty poyczek z odsetkami lub prowizji gwarancyjnych udzielonych przez Bank
na cele inwestycji realizowanych na ich obszarach.
30.3.2010
PL
C 83/263
Artyku 24
(dawny artyku 26)
Jeeli Pastwo Czonkowskie nie wywie si ze swoich zobowiza czonkowskich wynikajcych

z niniejszego Statutu, w szczeglnoci z zobowizania pokrycia swojego udziau lub obsugi swoich
poyczek, udzielanie poyczek lub gwarancji temu Pastwu Czonkowskiemu lub jego obywatelom
moe zosta wstrzymane decyzj Rady Gubernatorw, podjt wikszoci kwalifikowan.
Decyzja taka nie zwalnia tego Pastwa Czonkowskiego ani jego obywateli z zobowiza w stosunku
do Banku.
Artyku 25
(dawny artyku 27)
1.
W przypadku podjcia decyzji przez Rad Gubernatorw o wstrzymaniu operacji Banku,
wszelkie jego dziaania zostaj niezwocznie zawieszone, za wyjtkiem operacji koniecznych dla
zapewnienia waciwego wykorzystania, ochrony i zabezpieczenia aktyww Banku oraz
uregulowania jego zobowiza.
2.
W przypadku likwidacji Rada Gubernatorw wyznacza likwidatorw i udziela im instrukcji
odnonie do przeprowadzenia likwidacji. Zapewnia zabezpieczenie praw czonkw personelu.
Artyku 26
(dawny artyku 28)
1.
W kadym z Pastw Czonkowskich Bank ma zdolno prawn i zdolno do czynnoci
prawnych o najszerszym zakresie przyznanym przez ustawodawstwa krajowe osobom prawnym;
moe on zwaszcza nabywa lub zbywa mienie ruchome i nieruchome oraz stawa przed sdem.
2.
Mienie Banku nie podlega adnym formom przejcia ani wywaszczenia.

Artyku 27
(dawny artyku 29)
Spory pomidzy Bankiem, z jednej strony, a jego wierzycielami, poyczkobiorcami lub osobami
trzecimi, z drugiej strony, rozstrzygaj waciwe sdy krajowe, chyba e waciwo ta zostanie
przyznana Trybunaowi Sprawiedliwoci Unii Europejskiej. Bank moe przewidzie w umowach
postpowanie arbitraowe.
Bank ma adres do dorcze pism w kadym Pastwie Czonkowskim. Niemniej w umowach moe
on wskaza inny szczeglny adres do dorcze pism.
Mienie i aktywa Banku nie podlegaj zajciu ani konfiskacie z tytuu egzekucji, chyba e na mocy
orzeczenia sdowego.
C 83/264
PL
30.3.2010
Artyku 28
(dawny artyku 30)
1.
Rada Gubernatorw, stanowic jednomylnie, moe zadecydowa o utworzeniu spek
zalenych lub innych podmiotw, ktre bd mie osobowo prawn i niezaleno finansow.
2.
Rada Gubernatorw przyjmuje statuty jednostek organizacyjnych, o ktrych mowa w ustpie 1,
stanowic jednomylnie. Statuty okrelaj, w szczeglnoci, cele, struktur, kapita, czonkostwo,
siedzib, zasoby finansowe, rodki interwencyjne i ustalenia dotyczce audytu, a take stosunki
midzy tymi jednostkami organizacyjnymi a organami Banku.
3.
Bank jest uprawniony do uczestniczenia w zarzdzaniu tymi jednostkami organizacyjnymi
i wnoszenia wkadu do ich subskrybowanego kapitau do wysokoci okrelonej przez Rad
Gubernatorw, stanowic jednomylnie.
4.
Protok w sprawie przywilejw i immunitetw Unii Europejskiej stosuje si do jednostek
organizacyjnych, o ktrych mowa w ustpie 1, w zakresie, w jakim podlegajf one prawu Unii,
do czonkw ich organw w wykonywaniu przez nich obowizkw subowych oraz do ich
personelu, zgodnie z tymi samymi zasadami i warunkami, ktre stosuj si do Banku.
Jednak dywidendy, zyski kapitaowe i inne formy przychodu pochodzce z takich jednostek
organizacyjnych, do ktrych maj prawo czonkowie inni ni Unia Europejska i Bank, podlegaj
przepisom podatkowym waciwego ustawodawstwa.
5.
Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy, w granicach ustanowionych poniej,
do rozpoznawania sporw dotyczcych rodkw przyjtych przez organy jednostki organizacyjnej
podlegajcej prawu Unii. Skargi przeciwko takim rodkom mog by wniesione przez kadego
czonka takiej jednostki organizacyjnej wystpujcego w tym charakterze lub przez Pastwa
Czonkowskie, na warunkach okrelonych w artykule 263 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej.
6.
Rada Gubernatorw moe zdecydowa, stanowic jednomylnie, o przyznaniu personelowi
jednostek organizacyjnych podlegajcych prawu Unii, zgodnie z odpowiednimi procedurami
wewntrznymi, dostpu do systemw utrzymywanych wsplnie z Bankiem.
30.3.2010
PL
C 83/265
PROTOK (nr 6)
W SPRAWIE USTALENIA SIEDZIB INSTYTUCJI
I NIEKTRYCH ORGANW, JEDNOSTEK
ORGANIZACYJNYCH
I SUB UNII EUROPEJSKIEJ
PRZEDSTAWICIELE RZDW PASTW CZONKOWSKICH,
artyku 341 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i artyku 189 Traktatu

ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii Atomowej,
UWZGLDNIAJC
decyzj z 8 kwietnia 1965 roku, bez uszczerbku dla decyzji

dotyczcych siedziby przyszych instytucji, organw, jednostek organizacyjnych i sub,
PRZYWOUJC I POTWIERDZAJC

Atomowej:
UZGODNIY
Artyku
a) Parlament Europejski ma siedzib w Strasburgu, gdzie odbywa si 12 posiedze plenarnych,
w tym posiedzenie budetowe. Dodatkowe posiedzenia plenarne odbywaj si w Brukseli.
Komisje Parlamentu Europejskiego obraduj w Brukseli. Sekretariat Generalny Parlamentu
Europejskiego i jego suby pozostaj w Luksemburgu.
b) Rada ma siedzib w Brukseli. Posiedzenia Rady w kwietniu, czerwcu i padzierniku odbywaj si
w Luksemburgu.
c) Komisja ma siedzib w Brukseli. Suby wymienione w artykuach 7, 8 i 9 decyzji z 8 kwietnia
1965 roku mieszcz si w Luksemburgu.
d) Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej ma siedzib w Luksemburgu.
e) Trybuna Obrachunkowy ma siedzib w Luksemburgu.
f) Komitet Ekonomiczno-Spoeczny ma siedzib w Brukseli.
g) Komitet Regionw ma siedzib w Brukseli.
h) Europejski Bank Inwestycyjny ma siedzib w Luksemburgu.
i) Europejski Bank Centralny ma siedzib we Frankfurcie.
j) Europejski Urzd Policji (Europol) ma siedzib w Hadze.
C 83/266
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 7)
W SPRAWIE PRZYWILEJW I IMMUNITETW UNII
EUROPEJSKIEJ
MAJC NA UWADZE, e zgodnie z artykuem 343 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

i artykuem 191 Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii Atomowej, Unia
Europejska i EWEA korzystaj na terytoriach Pastw Czonkowskich z przywilejw i immunitetw
niezbdnych do wykonywania ich zada,

Atomowej:
UZGODNIY
ROZDZIA I
MIENIE, FUNDUSZE, AKTYWA I OPERACJE UNII EUROPEJSKIEJ

Artyku 1
Lokale i budynki Unii s nietykalne. Nie podlegaj rewizjom, rekwizycjom, konfiskacie lub
wywaszczeniu. Mienie i aktywa Unii nie podlegaj adnym rodkom przymusu administracyjnego
lub sdowego bez upowanienia Trybunau Sprawiedliwoci.
Artyku 2
Archiwa Unii s nietykalne.
Artyku 3
Unia, jej aktywa, przychody i inne mienie s zwolnione ze wszelkich podatkw bezporednich.
Rzdy Pastw Czonkowskich, wszdzie tam, gdzie jest to moliwe, podejmuj stosowne rodki
w celu umorzenia lub zwrotu kwoty podatkw porednich lub podatkw z tytuu sprzeday
wliczonych w cen mienia ruchomego i nieruchomego, w przypadku gdy Unia dokonuje, do
celw uytku subowego, powanych zakupw, ktrych cena zawiera tego typu podatki.
Jednake stosowanie tych postanowie nie moe spowodowa zakcenia konkurencji w obrbie
Unii.
Zwolnie nie udziela si w stosunku do podatkw i opat, ktrych wysoko stanowi jedynie
wynagrodzenie za skorzystanie z usugi uytecznoci publicznej.
30.3.2010
PL
C 83/267
Artyku 4
Unia jest zwolniona z wszelkich ce, zakazw i ogranicze przywozowych i wywozowych
w stosunku do produktw przeznaczonych do ich uytku subowego: produkty przywiezione
w ten sposb mog zosta sprzedane, odpatnie lub nieodpatnie, na terytorium kraju, do ktrego
zostay przywiezione, wycznie na warunkach okrelonych przez rzd tego kraju.
Unia jest take zwolniona z wszelkich ce, zakazw i ogranicze przywozowych i wywozowych
w odniesieniu do swoich publikacji.
ROZDZIA II
KOMUNIKACJA I LAISSEZ-PASSER
Artyku 5
(dawny artyku 6)
W celu komunikacji subowej i przekazywania wszelkich dokumentw, instytucje Unii korzystaj na

terytorium kadego Pastwa Czonkowskiego z przywilejw przyznawanych przez dane pastwo
placwkom dyplomatycznym.
Korespondencja subowa i inne rodki komunikacji subowej instytucji Unii nie podlegaj cenzurze.
Artyku 6
(dawny artyku 7)
Laissez-passer w postaci, ktra zostanie okrelona przez Rad stanowic zwyk wikszoci, a ktre
wadze Pastwa Czonkowskiego uznaj za wany dokument podry, mog by wystawiane
czonkom i pracownikom instytucji Unii przez szefw tych instytucji. Te laissez-passer wydawane
s urzdnikom i innym pracownikom na warunkach okrelonych w regulaminie pracowniczym
urzdnikw i warunkach zatrudnienia innych pracownikw Unii.
Komisja moe zawiera umowy umoliwiajce uznawanie laissez-passer jako wanych dokumentw
podry na terytorium pastw trzecich.
ROZDZIA III
CZONKOWIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

Artyku 7
(dawny artyku 8)
Swoboda przepywu czonkw Parlamentu Europejskiego podrujcych do lub z miejsca obrad

Parlamentu Europejskiego nie podlega adnym ograniczeniom administracyjnym lub innym.
C 83/268
PL
30.3.2010
Czonkom Parlamentu Europejskiego, w zakresie kontroli celnej i walutowej, przyznaje si:

a) ze strony wasnego rzdu takie same udogodnienia jak przyznawane wyszym urzdnikom
wyjedajcym za granic na czasowe pobyty subowe;
b) ze strony rzdw innych Pastw Czonkowskich takie same udogodnienia jak przyznawane
przedstawicielom obcych rzdw w zwizku z czasowym pobytem subowym.
Artyku 8
(dawny artyku 9)
Wobec czonkw Parlamentu Europejskiego nie mona prowadzi dochodzenia, postpowania

sdowego, ani te ich zatrzymywa z powodu ich opinii lub stanowiska zajtego przez nich
w gosowaniu w czasie wykonywania przez nich obowizkw subowych.
Artyku 9
(dawny artyku 10)
Podczas sesji Parlamentu Europejskiego jego czonkowie korzystaj:

a) na terytorium swojego pastwa z immunitetw przyznawanych czonkom parlamentu ich
pastwa;
b) na terytorium innego Pastwa Czonkowskiego z immunitetu chronicego przed
zatrzymaniem oraz immunitetu jurysdykcyjnego.
Immunitet chroni take czonkw podczas ich podry do i z miejsca, gdzie odbywa si posiedzenie
Parlamentu Europejskiego.
Nie mona powoywa si na immunitet w przypadku, gdy czonek zosta schwytany na gorcym
uczynku i nie moe on stanowi przeszkody w wykonywaniu przez Parlament Europejski prawa
uchylenia immunitetu w odniesieniu do ktregokolwiek ze swoich czonkw.
ROZDZIA IV
PRZEDSTAWICIELE PASTW CZONKOWSKICH BIORCY UDZIA W PRACACH INSTYTUCJI

UNII EUROPEJSKIEJ
Artyku 10
(dawny artyku 11)
Przedstawiciele Pastw Czonkowskich biorcy udzia w pracach instytucji Unii, ich doradcy
i eksperci techniczni, korzystaj w czasie wykonywania swoich funkcji i w czasie podry do
i z miejsca obrad, ze zwyczajowych przywilejw, immunitetw i udogodnie.
Niniejszy artyku stosuje si rwnie do czonkw organw doradczych Unii.
30.3.2010
PL
C 83/269
ROZDZIA V
URZDNICY I INNI PRACOWNICY UNII EUROPEJSKIEJ

Artyku 11
(dawny artyku 12)
Na terytorium kadego Pastwa Czonkowskiego i bez wzgldu na ich przynaleno pastwow,

urzdnicy i inni pracownicy Unii:
a) z zastrzeeniem postanowie Traktatw dotyczcych z jednej strony regu odpowiedzialnoci
urzdnikw i innych pracownikw w stosunku do Unii oraz, z drugiej strony, waciwoci
Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej w sporach midzy Uni a jej urzdnikami
i innymi pracownikami, korzystaj z immunitetu jurysdykcyjnego co do dokonanych przez
nich czynnoci subowych, a obejmujcego rwnie sowa wypowiedziane lub napisane;
korzystaj oni z tego immunitetu rwnie po zakoczeniu penienia funkcji;
b) wraz ze wspmaonkami oraz czonkami rodziny pozostajcymi na utrzymaniu, nie podlegaj
ograniczeniom imigracyjnym i nie s objci formalnociami dotyczcymi rejestracji
cudzoziemcw;
c) w zakresie przepisw walutowych, korzystaj z takich samych udogodnie, ktre s zwyczajowo
przyznawane pracownikom organizacji midzynarodowych;
d) korzystaj z prawa przywozu bez opat z kraju ostatniego miejsca zamieszkania lub z kraju,
ktrego s obywatelami, mebli i przedmiotw osobistego uytku przy podejmowaniu po raz
pierwszy pracy w danym kraju, a take prawa ponownego wywozu bez opat mebli
i przedmiotw osobistego uytku, po ustaniu funkcji w tym kraju, w obu przypadkach
w stopniu uznanym przez rzd pastwa, w ktrym prawo to jest wykonywane, za niezbdny;
e) korzystaj z prawa przywozu bez opat samochodu do uytku osobistego, nabytego w kraju
ostatniego miejsca zamieszkania lub w kraju, ktrego s obywatelami na zasadach rzdzcych
rodzimym rynkiem tego kraju, a take z prawa ponownego wywozu bez opat tego samochodu,
w obu przypadkach w stopniu uznanym przez rzd danego pastwa za niezbdny.
Artyku 12
(dawny artyku 13)
Urzdnicy i inni pracownicy Unii objci s podatkiem na rzecz Unii od dochodw, wynagrodze
i dodatkw wypacanych im przez Uni, na warunkach i zgodnie z procedur okrelonymi przez
Parlament Europejski i Rad, stanowice w drodze rozporzdze zgodnie ze zwyk procedur
ustawodawcz i po konsultacji z zainteresowanymi instytucjami.
S oni zwolnieni z krajowych podatkw od dochodw, wynagrodze i dodatkw wypacanych przez
Uni.
C 83/270
PL
30.3.2010
Artyku 13
(dawny artyku 14)
Przy stosowaniu podatku dochodowego, podatku majtkowego oraz podatku od spadku, a take
stosujc konwencje o unikaniu podwjnego opodatkowania zawarte midzy Pastwami
Czonkowskimi Unii, uznaje si, e urzdnicy i inni pracownicy Unii, ktrzy osiedlaj si na
terytorium Pastwa Czonkowskiego innego ni kraj ich miejsca zamieszkania dla celw
podatkowych, w momencie doczenia do sub Unii, i wycznie z tytuu wykonywania swoich
obowizkw na rzecz Unii zarwno w kraju ich faktycznego zamieszkania i kraju zamieszkania dla
celw podatkowych, zachowuj miejsce zamieszkania w tym ostatnim, pod warunkiem e kraj ten
naley do Unii. Niniejsze postanowienie stosuje si take do wspmaonka, w zakresie w jakim nie
wykonuje on dziaalnoci zawodowej oraz do dzieci pozostajcych na utrzymaniu i pod opiek osb,
o ktrych jest mowa w niniejszym artykule.
Mienie ruchome nalece do osb, o ktrych mowa w pierwszym akapicie, znajdujce si na

terytorium, w ktrym osoby te przebywaj, jest zwolnione z podatku od spadku w tym pastwie;
w celu ustalenia takiego podatku, uznaje si za znajdujce si w kraju staego zamieszkania,
z zastrzeeniem praw pastw trzecich oraz ewentualnego stosowania postanowie
midzynarodowych konwencji dotyczcych podwjnego opodatkowania.
Miejsce zamieszkania uzyskane wycznie w zwizku z penieniem funkcji w innych organizacjach

midzynarodowych nie jest brane pod uwag przy stosowaniu postanowie niniejszego artykuu.
Artyku 14
(dawny artyku 15)

ustawodawcz i po konsultacji z zainteresowanymi instytucjami, okrelaj system wiadcze
socjalnych obejmujcy urzdnikw i innych pracownikw Unii.
Artyku 15
(dawny artyku 16)

ustawodawcz i po konsultacji z innymi zainteresowanymi instytucjami, okrelaj kategorie
urzdnikw i innych pracownikw Unii, do ktrych stosuj si postanowienia artykuu 11,
drugiego akapitu artykuu 12 i artykuu 13, czciowo lub w caoci.
Nazwiska, stopnie subowe i adresy urzdnikw i innych pracownikw w poszczeglnych

kategoriach przekazywane s okresowo rzdom Pastw Czonkowskich.
30.3.2010
PL
C 83/271
ROZDZIA VI
PRZYWILEJE
IMMUNITETY PLACWEK DYPLOMATYCZNYCH PASTW

AKREDYTOWANYCH PRZY UNII EUROPEJSKIEJ
TRZECICH
Artyku 16
(dawny artyku 17)
Pastwo Czonkowskie, na ktrego terytorium znajduje si siedziba Unii, udziela zwyczajowych

immunitetw dyplomatycznych i przywilejw placwkom dyplomatycznym pastw trzecich
akredytowanych przy Unii.
ROZDZIA VII
POSTANOWIENIA OGLNE
Artyku 17
(dawny artyku 18)
Przywileje, immunitety i inne udogodnienia przyznaje si urzdnikom i innym pracownikom Unii

wycznie w interesie Unii.
Kada instytucja Unii powinna uchyli immunitet udzielony urzdnikowi lub innemu pracownikowi,
kiedy uzna, e uchylenie takiego immunitetu nie jest sprzeczne z interesami Unii.
Artyku 18
(dawny artyku 19)
W celu stosowania niniejszego Protokou, instytucje Unii wsppracuj z waciwymi wadzami

danych Pastw Czonkowskich.
Artyku 19
(dawny artyku 20)
Artykuy 11-14 i artyku 17 maj zastosowanie do przewodniczcego Rady Europejskiej.

Maj one take zastosowanie do czonkw Komisji.
Artyku 20
(dawny artyku 21)
Artykuy 1114 i artyku 17 stosuje si wobec sdziw, rzecznikw generalnych, sekretarzy

i sprawozdawcw pomocniczych Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, bez uszczerbku dla
postanowie artykuu 3 Protokou w sprawie Statutu Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej,
dotyczcych immunitetu jurysdykcyjnego sdziw i rzecznikw generalnych.
C 83/272
PL
30.3.2010
Artyku 21
(dawny artyku 22)
Niniejszy Protok stosuje si take do Europejskiego Banku Inwestycyjnego, czonkw jego

organw, jego pracownikw i do przedstawicieli Pastw Czonkowskich biorcych udzia w jego
dziaalnoci, bez uszczerbku dla postanowie Protokou w sprawie Statutu tego banku.
Ponadto Europejski Bank Inwestycyjny jest zwolniony z jakiegokolwiek opodatkowania i obcie
o podobnym charakterze zwizanych z podwyszeniem jego kapitau, jak rwnie z rnych
formalnoci, ktre mog by z tym zwizane w pastwie, w ktrym Bank ma swoj siedzib.
Podobnie te, jego rozwizanie lub likwidacja nie stanowi podstaw do naoenia opodatkowania.
Ponadto dziaalno Banku i jego organw, prowadzona zgodnie z jego statutem, nie podlega
adnemu podatkowi obrotowemu.
Artyku 22
(dawny artyku 23)
Niniejszy Protok stosuje si take do Europejskiego Banku Centralnego, do czonkw jego organw
i do jego personelu, bez uszczerbku dla postanowie Protokou w sprawie Statutu Europejskiego
Systemu Bankw Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego.
Europejski Bank Centralny jest dodatkowo zwolniony z wszelkich form opodatkowania lub obcie
o podobnym charakterze w zwizku z podwyszeniem jego kapitau, jak rwnie z wszelkich
formalnoci, ktre mog by z tym zwizane w pastwie, w ktrym Bank ma swoj siedzib.
Dziaalno Banku i jego organw, podejmowana zgodnie ze Statutem Europejskiego Systemu
Bankw Centralnych i Europejskiego Banku Centralnego, nie podlega adnemu podatkowi
obrotowemu.
30.3.2010
PL
C 83/273
PROTOK (nr 8)
DOTYCZCY ARTYKUU 6 USTP 2 TRAKTATU
O UNII EUROPEJSKIEJ W SPRAWIE PRZYSTPIENIA
UNII DO EUROPEJSKIEJ KONWENCJI O OCHRONIE
PRAW CZOWIEKA I PODSTAWOWYCH WOLNOCI

UZGODNIY
Artyku 1
Umowa dotyczca przystpienia Unii do europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka
i podstawowych wolnoci (zwanej dalej Konwencj Europejsk), przewidzianego w artykule 6
ustp 2 Traktatu o Unii Europejskiej, musi odzwierciedla konieczno zachowania szczeglnych
cech Unii i prawa Unii, zwaszcza w odniesieniu do:
a) szczeglnych warunkw ewentualnego udziau Unii w organach kontrolnych Konwencji
Europejskiej;
b) mechanizmw niezbdnych do zapewnienia, aby skargi pastw nieczonkowskich i skargi
indywidualne byy kierowane prawidowo przeciwko Pastwom Czonkowskim lub Unii,
w zalenoci od danego przypadku.
Artyku 2
Umowa, o ktrej mowa w artykule 1, zagwarantuje, e przystpienie nie ma wpywu na kompetencje
Unii ani uprawnienia jej instytucji. Zagwarantuje, e adne jej postanowienia nie maj wpywu na
szczegln sytuacj Pastw Czonkowskich w odniesieniu do Konwencji Europejskiej,
w szczeglnoci protokow do niej, rodkw podjtych przez Pastwa Czonkowskie w drodze
odstpstwa od Konwencji Europejskiej zgodnie z jej artykuem 15 i zastrzee do Konwencji
Europejskiej dokonanych przez Pastwa Czonkowskie zgodnie z jej artykuem 57.
Artyku 3
Postanowienia umowy, o ktrej mowa w artykule 1, nie mog mie wpywu na artyku 344 Traktatu
C 83/274
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 9)
W SPRAWIE DECYZJI RADY ODNOSZCEJ SI DO
WYKONANIA ARTYKUU 16 USTP 4 TRAKTATU
O UNII EUROPEJSKIEJ I ARTYKUU 238 USTP 2
TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII
EUROPEJSKIEJ W OKRESIE MIDZY 1 LISTOPADA
2014 ROKU A 31 MARCA 2017 ROKU I OD
1 KWIETNIA 2017 ROKU
zasadnicze znaczenie, jakie miaa zgoda na decyzj Rady odnoszc si do

wykonania artykuu 16 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej i artykuu 238 ustp 2 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w okresie midzy 1 listopada 2014 roku a 31 marca 2017
roku i od 1 kwietnia 2017 roku (zwan dalej decyzj) przy okazji zatwierdzenia Traktatu
z Lizbony,
MAJC NA UWADZE
UZGODNIY nastpujce postanowienia, ktre s doczone do Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej:
Artyku
Zanim Rada przeanalizuje jakikolwiek projekt, ktry miaby na celu zmian lub uchylenie
przedmiotowej decyzji lub ktregokolwiek z jej przepisw albo ktry miaby na celu poredni
zmian zakresu zastosowania lub znaczenia tej decyzji przez zmian innego aktu prawnego Unii,
Rada Europejska przeprowadzi wstpn dyskusj na temat takiego projektu, stanowic w drodze
konsensusu, zgodnie z artykuem 15 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej.
30.3.2010
PL
C 83/275
PROTOK (nr 10)

W SPRAWIE STAEJ WSPPRACY STRUKTURALNEJ
USTANOWIONEJ NA MOCY ARTYKUU 42
UWZGLDNIAJC
artyku 42 ustp 6 i artyku 46 Traktatu o Unii Europejskiej,
PRZYPOMINAJC, e Unia prowadzi wspln polityk zagraniczn i bezpieczestwa, ktrej podstaw

stanowi osiganie coraz wikszego stopnia zbienoci dziaa Pastw Czonkowskich,
PRZYPOMINAJC,
e wsplna polityka bezpieczestwa i obrony stanowi integraln cz wsplnej

polityki zagranicznej i bezpieczestwa; e zapewnia Unii zdolno operacyjn, opart na rodkach
cywilnych i wojskowych; e Unia moe korzysta z tych rodkw w przeprowadzanych poza Uni
misjach, o ktrych mowa w artykule 43 Traktatu o Unii Europejskiej, ktre maj na celu utrzymanie
pokoju, zapobieganie konfliktom i wzmacnianie midzynarodowego bezpieczestwa, zgodnie
z zasadami Karty Narodw Zjednoczonych; e zadania te powinny by wykonywane
z wykorzystaniem zdolnoci wojskowych zapewnianych przez Pastwa Czonkowskie zgodnie
z zasad jednolitego zasobu si,
PRZYPOMINAJC,
e wsplna polityka bezpieczestwa i obrony Unii nie ma wpywu na szczeglny

charakter polityki bezpieczestwa i obrony niektrych Pastw Czonkowskich,
PRZYPOMINAJC, e wsplna polityka bezpieczestwa i obrony Unii szanuje wynikajce z Traktatu
Pnocnoatlantyckiego zobowizania tych Pastw Czonkowskich, ktre uwaaj, e ich wsplna
obrona jest wykonywana w ramach Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego, ktra nadal
stanowi podstaw zbiorowej obrony jej czonkw oraz jest zgodna ze wspln polityk
bezpieczestwa i obrony przyjt w ramach tej organizacji,
PRZEKONANE,
e bardziej zdecydowana rola Unii w kwestiach bezpieczestwa i obrony przyczyni si

do oywienia odnowionego Sojuszu Atlantyckiego, zgodnie z uzgodnieniami Berlin Plus,
zapewni Unii zdolno penego wypeniania jej obowizkw w ramach wsplnoty
midzynarodowej,
ZDECYDOWANE
UZNAJC, e Organizacja Narodw Zjednoczonych moe zada pomocy Unii przy wykonywaniu
misji podejmowanych w przypadkach nadzwyczajnych na mocy rozdziaw VI i VII Karty Narodw
Zjednoczonych,
UZNAJC,
e wzmocnienie polityki bezpieczestwa i obrony bdzie wymagao ze strony Pastw

Czonkowskich wysikw w zakresie zdolnoci,
WIADOME,
e rozpoczcie nowego etapu w rozwoju europejskiej polityki bezpieczestwa i obrony

pociga za sob zdecydowane zaangaowanie zainteresowanych Pastw Czonkowskich,
znaczenie, jakie ma pene zaangaowanie wysokiego przedstawiciela Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa w prace zwizane ze sta wspprac strukturaln,
PRZYPOMINAJC
C 83/276
PL
30.3.2010

UZGODNIY
Artyku 1
Staa wsppraca strukturalna, o ktrej mowa w artykule 42 ustp 6 Traktatu o Unii Europejskiej jest
dostpna dla kadego Pastwa Czonkowskiego, ktre, z dniem wejcia w ycie Traktatu z Lizbony,
zobowizuje si:
a) przystpi do intensywniejszego zwikszania swoich zdolnoci obronnych, poprzez rozwj
swoich wkadw krajowych i udzia, w stosownym przypadku, w siach wielonarodowych,
w gwnych europejskich programach wyposaenia wojskowego oraz w dziaalnoci Agencji
do spraw Rozwoju Zdolnoci Obronnych, Bada, Zakupw i Uzbrojenia (zwanej dalej
Europejsk Agencj Obrony); oraz
b) posiada moliwo zapewnienia, najpniej do 2010 roku, na poziomie krajowym albo jako
cz wielonarodowych si zbrojnych, wyspecjalizowanych jednostek zbrojnych przeznaczonych
do udziau w planowanych misjach, ktrych struktur okrelono na poziomie planu taktycznego
jako zgrupowanie taktyczne wraz z elementami wsparcia, w tym transportem i logistyk,
zdolnych do podjcia misji, o ktrych mowa w artykule 43 Traktatu o Unii Europejskiej,
w terminie od 5 do 30 dni, w szczeglnoci w odpowiedzi na danie Organizacji Narodw
Zjednoczonych i ktre mog prowadzi operacje w pocztkowym okresie przez 30 dni,
z moliwoci przeduenia tego okresu do co najmniej 120 dni.
Artyku 2
Do osignicia celw, o ktrych mowa w artykule 1, Pastwa Czonkowskie uczestniczce w staej
wsppracy strukturalnej zobowizuj si:
a) wsppracowa, od wejcia w ycie Traktatu z Lizbony, aby osign uzgodnione cele dotyczce
poziomu wydatkw inwestycyjnych w zakresie wyposaenia obronnego oraz regularnie poddawa
te cele przegldowi w wietle stanu bezpieczestwa i midzynarodowych zobowiza Unii;
b) zbliy, w miar moliwoci, swoje systemy obronne, zwaszcza poprzez zharmonizowanie
identyfikacji potrzeb wojskowych, poprzez czenie i, w stosownym przypadku, poprzez
specjalizacj ich rodkw i zdolnoci obronnych, jak rwnie poprzez zachcanie do
wsppracy w dziedzinie szkolenia i logistyki;
c) podj konkretne rodki w celu zwikszenia dyspozycyjnoci, interoperacyjnoci, elastycznoci
oraz zdolnoci do rozmieszczania si, zwaszcza poprzez okrelenie wsplnych celw
w zakresie uycia si, w tym poprzez moliwoci ponownego przeanalizowania krajowych
procedur decyzyjnych;
d) wsppracowa w celu zapewnienia podjcia niezbdnych rodkw, aby uzupeni, w tym
w ramach podejcia wielonarodowego i bez uszczerbku dla zobowiza tych Pastw
Czonkowskich w ramach Organizacji Traktatu Pnocnoatlantyckiego, braki stwierdzone
w ramach Mechanizmu Rozwoju Zdolnoci Obronnych;
30.3.2010
PL
C 83/277
e) uczestniczy, w stosownym przypadku, w rozwoju gwnych wsplnych lub europejskich

programw wyposaenia w ramach Europejskiej Agencji Obrony.
Artyku 3
Europejska Agencja Obrony przyczynia si do regularnej oceny wkadu uczestniczcych Pastw
Czonkowskich w zakresie zdolnoci, w szczeglnoci wkadu zapewnianego zgodnie z kryteriami,
ktre zostan ustanowione midzy innymi na podstawie artykuu 2, oraz skada sprawozdanie z tej
oceny co najmniej raz do roku. Ocena moe suy za podstaw zalece oraz decyzji Rady
przyjmowanych zgodnie z artykuem 46 Traktatu o Unii Europejskiej.
C 83/278
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 11)

W SPRAWIE ARTYKUU 42 TRAKTATU O UNII
EUROPEJSKIEJ
MAJC NA UWADZE
o Unii Europejskiej,
konieczno penego stosowania postanowie artykuu 42 ustp 2 Traktatu
e polityka Unii w znaczeniu nadanym artykuem 42 nie powinna uchybia

specyficznemu charakterowi polityki bezpieczestwa i obronnej niektrych Pastw Czonkowskich,
powinna szanowa zobowizania wynikajce z Traktatu Pnocnoatlantyckiego w stosunku do
niektrych Pastw Czonkowskich, ktre uwaaj, e ich wsplna polityka obronna jest
wykonywana w ramach NATO i powinna by zgodna ze wspln polityk bezpieczestwa
i obronn przyjt w tych ramach,
MAJC NA UWADZE,

UZGODNIY
Unia Europejska, we wsppracy z Uni Zachodnioeuropejsk, opracowuje uzgodnienia majce na

celu pogbienie wsppracy midzy nimi.
PL
30.3.2010
C 83/279
PROTOK (nr 12)

W SPRAWIE PROCEDURY DOTYCZCEJ NADMIERNEGO DEFICYTU
ustali szczegy procedury dotyczcej nadmiernego deficytu, okrelonej w artykule 126

Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
PRAGNC

UZGODNIY
Artyku 1
Wartoci odniesienia okrelone w artykule 126 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
s nastpujce:
3 % dla stosunku planowanego lub rzeczywistego deficytu publicznego do produktu krajowego
brutto wyraonego w cenach rynkowych,
60 % dla stosunku zaduenia publicznego do produktu krajowego brutto wyraonego w cenach
rynkowych.
Artyku 2
W artykule 126 wspomnianego Traktatu i w niniejszym Protokole:
publiczny oznacza dotyczcy caej wadzy publicznej, czyli rzdu centralnego, wadz
regionalnych lub lokalnych i funduszy ubezpiecze spoecznych, z wyczeniem operacji
handlowych, w rozumieniu Europejskiego Systemu Zintegrowanej Rachunkowoci Gospodarczej,
deficyt oznacza poyczki netto, zgodnie z definicj w Europejskim Systemie Zintegrowanej
Rachunkowoci Gospodarczej,
inwestycja oznacza tworzenie trwaego kapitau brutto, zgodnie z definicj w Europejskim
Systemie Zintegrowanej Rachunkowoci Gospodarczej,
zaduenie oznacza cakowit sum zaduenia brutto w wartoci nominalnej, wystpujc na
koniec roku i skonsolidowan dla wszystkich sektorw wadzy publicznej, zgodnie z definicj
zawart w pierwszym tiret.
Artyku 3
W celu zapewnienia efektywnoci procedury stosowanej w przypadku nadmiernego deficytu, rzdy
Pastw Czonkowskich, w ramach tej procedury, s odpowiedzialne za deficyt publiczny, zgodnie
C 83/280
PL
30.3.2010
z definicj zawart w artykule 2 tiret pierwsze. Pastwa Czonkowskie zapewni, by krajowe

procedury w sferze budetowej pozwoliy im wywiza si ze zobowiza w tej dziedzinie,
wynikajcych z Traktatw. Pastwa Czonkowskie zdaj Komisji regularnie i bezzwocznie
sprawozdania dotyczce ich planowanych i rzeczywistych deficytw oraz poziomw ich zadue.
Artyku 4
Dane statystyczne, z ktrych korzysta si przy stosowaniu niniejszego Protokou, s dostarczane
przez Komisj.
30.3.2010
PL
C 83/281
PROTOK (nr 13)

W SPRAWIE KRYTERIW KONWERGENCJI
PRAGNC ustali szczegy dotyczce kryteriw konwergencji, ktrymi Unia bdzie si kierowa przy
podejmowaniu decyzji dotyczcych uchylenia derogacji w stosunku do Pastw Czonkowskich
objtych derogacj, o ktrych mowa w artykule 140 ustp 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej,

UZGODNIY
Artyku 1
Kryterium stabilnoci cen okrelone w artykule 140 ustp 1 tiret pierwsze Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oznacza, e Pastwo Czonkowskie ma trway poziom
stabilnoci cen, a rednia stopa inflacji, odnotowana w tym pastwie w cigu jednego roku
poprzedzajcego badanie, nie przekracza o wicej ni 1,5 punktu procentowego inflacji trzech
Pastw Czonkowskich o najbardziej stabilnych cenach. Inflacja mierzona jest za pomoc
wskanika cen artykuw konsumpcyjnych na porwnywalnych podstawach, z uwzgldnieniem
rnic w definicjach krajowych.
Artyku 2
Kryterium sytuacji finansw publicznych, okrelone w artykule 140 ustp 1 tiret drugie
wspomnianego Traktatu, oznacza, e w czasie badania Pastwo Czonkowskie nie jest objte
decyzj Rady zgodnie z artykuem 126 ustp 6 wspomnianego Traktatu, stwierdzajc istnienie
nadmiernego deficytu.
Artyku 3
Kryterium udziau w mechanizmie kursw walut Europejskiego Systemu Walutowego, okrelonego
w artykule 140 ustp 1 akapit trzeci wspomnianego Traktatu, oznacza, e Pastwo Czonkowskie
stosowao normalne granice waha, przewidziane w mechanizmie kursw walut Europejskiego
Systemu Walutowego, bez powanych napi przynajmniej przez dwa lata przed badaniem.
W szczeglnoci Pastwo Czonkowskie nie zdewaluowao dwustronnego centralnego kursu
swojej waluty wobec euro z wasnej inicjatywy przez ten sam okres.
Artyku 4
Kryterium konwergencji stp procentowych okrelone w artykule 140 ustp 1 tiret trzecie
wspomnianego Traktatu oznacza, e w cigu jednego roku przed badaniem Pastwo
Czonkowskie posiadao redni nominaln dugoterminow stop procentow nie przekraczajc
C 83/282
PL
30.3.2010
wicej ni o dwa punkty procentowe stopy procentowej trzech Pastw Czonkowskich o najbardziej
stabilnych cenach. Stopy procentowe oblicza si na podstawie dugoterminowych obligacji
pastwowych lub porwnywalnych papierw wartociowych, z uwzgldnieniem rnic
w definicjach krajowych.
Artyku 5
Dane statystyczne, z ktrych korzysta si przy stosowaniu niniejszego Protokou, s dostarczane
przez Komisj.
Artyku 6
Rada, stanowic jednomylnie, na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim, EBC
oraz z Komitetem Ekonomiczno-Finansowym, przyjmuje odpowiednie przepisy w celu ustanowienia
szczegw kryteriw konwergencji, wymienionych w artykule 140 wspomnianego Traktatu, ktre
zastpi niniejszy Protok.
30.3.2010
PL
C 83/283
PROTOK (nr 14)

W SPRAWIE EUROGRUPY
sprzyja warunkom silniejszego wzrostu gospodarczego w Unii Europejskiej i w tym celu

pragnc rozwija coraz cilejsz koordynacj polityk gospodarczych w strefie euro,
PRAGNC
koniecznoci ustanowienia postanowie szczeglnych w celu pogbienia dialogu midzy

Pastwami Czonkowskimi, ktrych walut jest euro, w oczekiwaniu na moment, w ktrym euro
stanie si walut wszystkich Pastw Czonkowskich Unii,
WIADOME

UZGODNIY
Artyku 1
Ministrowie Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro, zbieraj si na nieformalnych
spotkaniach. Spotkania te odbywaj si, w miar potrzeby, w celu omwienia spraw zwizanych
ze szczeglnymi obowizkami, jakie na nich ci w zwizku z jedn walut. Komisja bierze udzia
w tych spotkaniach. Europejski Bank Centralny jest zapraszany do udziau w tych spotkaniach, ktre
s przygotowywane przez przedstawicieli ministrw do spraw finansw Pastw Czonkowskich,
ktrych walut jest euro, oraz przez przedstawicieli Komisji.
Artyku 2
Ministrowie Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest euro, wybieraj przewodniczcego na okres
dwch i p roku wikszoci gosw tych Pastw Czonkowskich.
C 83/284
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 15)

W SPRAWIE NIEKTRYCH POSTANOWIE
DOTYCZCYCH ZJEDNOCZONEGO KRLESTWA
WIELKIEJ BRYTANII I IRLANDII PNOCNEJ
UZNAJC, e
Zjednoczone Krlestwo nie ma obowizku przyjcia euro jeeli jego Parlament i rzd nie
podejm odrbnej decyzji w tej sprawie,
e 16 padziernika 1996 roku i 30 padziernika 1997 roku rzd
Zjednoczonego Krlestwa notyfikowa Radzie zamiar nieuczestniczenia w trzecim etapie unii
gospodarczej i walutowej,
BIORC POD UWAG,
e rzd Zjednoczonego Krlestwa praktykuje finansowanie swoich

potrzeb kredytowych poprzez sprzeda dugw sektorowi prywatnemu,
PRZYJMUJC DO WIADOMOCI,

UZGODNIY
1. Zjednoczone Krlestwo nie jest zobowizane do przyjcia euro, chyba e taki zamiar notyfikuje
Radzie.
2. Postanowienia ustpw 38 i 10 stosuje si do Zjednoczonego Krlestwa, z uwzgldnieniem
notyfikacji dokonanej Radzie przez rzd tego pastwa 16 padziernika 1996 roku
i 30 padziernika 1997 roku.
3. Zjednoczone Krlestwo zachowuje swoje uprawnienia w dziedzinie polityki pieninej zgodnie
z prawem krajowym.
4. Artyku 119 akapit drugi, artyku 126 ustpy 1, 9 i 11, artyku 127 ustpy 15, artykuy 128,
130, 131, 132, 133, 138, artyku 140 ustp 3, artyku 219, artyku 282 ustp 2, z wyjtkiem jego
pierwszego i ostatniego zdania, artyku 282 ustp 5 oraz artyku 283 Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej nie maj zastosowania do Zjednoczonego Krlestwa. Rwnie artyku 121 ustp 2
tego Traktatu nie ma do tego pastwa zastosowania w zakresie przyjmowania czci oglnych
kierunkw polityk gospodarczych dotyczcych strefy euro w sposb oglny. Odniesienia do Unii
lub Pastw Czonkowskich zawarte w tych postanowieniach nie dotycz Zjednoczonego Krlestwa,
natomiast odniesienia do krajowych bankw centralnych nie dotycz Banku Anglii.
5. Zjednoczone Krlestwo podejmuje wysiki w celu uniknicia nadmiernego deficytu.
Artykuy 143 i 144 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej maj nadal zastosowanie do
Zjednoczonego Krlestwa. Artykuy 134 ustp 4 i 142 maj zastosowanie do Zjednoczonego
Krlestwa, jakby byo objte derogacj.
30.3.2010
PL
C 83/285
6. Prawa gosu Zjednoczonego Krlestwa s zawieszone w odniesieniu do aktw prawnych Rady,

o ktrych mowa w artykuach wymienionych w ustpie 4 i w przypadkach, o ktrych mowa
w artykule 139 ustp 4 akapit pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. W tym
celu zastosowanie ma artyku 139 ustp 4 akapit drugi tego Traktatu.
Zjednoczone Krlestwo nie ma prawa uczestniczy w mianowaniu prezesa, wiceprezesa
i pozostaych czonkw Zarzdu EBC, zgodnie z artykuem 283 ustp 2 akapit drugi
wspomnianego Traktatu.
7. Artykuy 3, 4, 6, 7, 9.2, 10.1, 10.3, 11.2, 12.1, 14, 16, 1820, 22, 23, 26, 27, 3034 i 49
Protokou w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Bankw Centralnych i Europejskiego Banku
Centralnego (dalej zwanego Statutem) nie maj zastosowania do Zjednoczonego Krlestwa.
Odniesienia do Unii lub Pastw Czonkowskich zawarte w tych artykuach nie dotycz
Zjednoczonego Krlestwa, a odniesienia do krajowych bankw centralnych i akcjonariuszy nie
dotycz Banku Anglii.
Zawarte w artykule 10.3 i 30.2 Statutu odniesienia do subskrybowanego kapitau EBC nie dotycz
kapitau subskrybowanego przez Bank Anglii.
8. Artyku 141 ustp 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i artykuy 4347 Statutu
stosuj si bez wzgldu na to, czy istniej Pastwa Czonkowskie objte derogacj,
z zastrzeeniem nastpujcych zmian:
a) odniesienia zawarte w artykule 43 do zada EBC i EIW dotycz take tych zada, ktre naley
wykonywa po wprowadzeniu euro w zwizku z ewentualn decyzj Zjednoczonego Krlestwa
o nieprzyjmowaniu euro;
b) poza zadaniami wymienionymi w artykule 46 EBC udziela rwnie porad i pomocy w zwizku
z przygotowaniami wszelkich decyzji, ktre Rada mogaby podj wobec Zjednoczonego
Krlestwa, zgodnie z postanowieniami ustpu 9 litery a) i c);
c) Bank Anglii wpaca swj udzia do kapitau EBC jako wkad w jego koszty operacyjne na takiej
samej zasadzie jak krajowe banki centralne Pastw Czonkowskich objtych derogacj.
9. Zjednoczone Krlestwo moe w kadej chwili notyfikowa swj zamiar przyjcia euro. W takim
przypadku:
a) Zjednoczone Krlestwo ma prawo przyj euro jeli tylko speni niezbdne warunki. Rada,
stanowic na danie Zjednoczonego Krlestwa, na warunkach i zgodnie z procedur
ustanowion w artykule 140 ustp 1 i 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
zadecyduje czy spenia ono konieczne warunki;
b) Bank Anglii wpaca swj subskrybowany kapita, przekazuje do EBC rodki rezerw dewizowych
i wpaca swj udzia do jego rezerw na takich samych zasadach jak krajowy bank centralny
Pastwa Czonkowskiego, ktrego derogacja zostaa uchylona;
C 83/286
PL
30.3.2010
c) Rada, stanowic na warunkach i zgodnie z procedur ustanowion w artykule 140 ustp 3

wspomnianego Traktatu, podejmuje wszelkie decyzje niezbdne, aby umoliwi Zjednoczonemu
Krlestwu przyjcie euro.
Jeeli Zjednoczone Krlestwo przyjmie euro zgodnie z postanowieniami niniejszego Protokou
ustpy 38 przestaj obowizywa.
10. Nie naruszajc artykuu 123 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz artykuu 21.1
Statutu, rzd Zjednoczonego Krlestwa moe zachowa kredyt ways and means, ktry posiada
w Banku Anglii, dopki Zjednoczone Krlestwo nie przyjmie euro.
30.3.2010
PL
C 83/287
PROTOK (nr 16)

W SPRAWIE NIEKTRYCH POSTANOWIE
DOTYCZCYCH DANII
BIORC POD UWAG,
e duska Konstytucja zawiera postanowienia, ktre mog zakada konieczno

przeprowadzenia referendum w Danii przed rezygnacj tego pastwa z derogacji,
BIORC POD UWAG,
e 3 listopada 1993 roku rzd Danii notyfikowa Radzie zamiar

nieuczestniczenia w trzecim etapie unii gospodarczej i walutowej,
1. Z uwagi na notyfikacj dokonan Radzie przez rzd Danii 3 listopada 1993 roku, Dania zostaje
objta derogacj. Oznacza to, e wszelkie artykuy i postanowienia Traktatw i Statutu ESBC i EBC
dotyczce derogacji stosuj si do Danii.
2. Dla uchylenia tej derogacji, procedura okrelona w artykule 140 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej zostanie rozpoczta jedynie na wniosek Danii.
3.
W przypadku uchylenia derogacji postanowienia niniejszego Protokou przestaj by stosowane.
PL
C 83/288
30.3.2010
PROTOK (nr 17)

W SPRAWIE DANII
PRAGNC
uregulowa pewne szczeglne problemy dotyczce Danii,

UZGODNIY
Postanowienia artykuu 14 Protokou w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Bankw Centralnych

i Europejskiego Banku Centralnego nie naruszaj prawa Narodowego Banku Danii do wykonywania
obowizujcych go zada w tych czciach Krlestwa Danii, ktre nie stanowi czci Unii.
PL
30.3.2010
C 83/289
PROTOK (nr 18)

W SPRAWIE FRANCJI
PRAGNC
wzi pod uwag szczegln kwesti odnoszc si do Francji,

UZGODNIY
Francja zachowuje swj przywilej emisji pienidza w Nowej Kaledonii, Polinezji Francuskiej i na
wyspach Wallis i Futuna na warunkach okrelonych jej prawem krajowym i posiada wyczne prawo
okrelenia parytetu franka CFP.
C 83/290
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 19)

W SPRAWIE DOROBKU SCHENGEN WCZONEGO W RAMY UNII
EUROPEJSKIEJ
ZWRACAJC UWAG,
e ukady w sprawie stopniowego znoszenia kontroli na wsplnych granicach,

podpisane przez niektre Pastwa Czonkowskie Unii Europejskiej w Schengen dnia 14 czerwca
1985 roku i dnia 19 czerwca 1990 roku oraz ukady z nimi zwizane i przepisy wydane na
podstawie tych ukadw, zostay wczone w ramy Unii Europejskiej przez Traktat z Amsterdamu
z dnia 2 padziernika 1997 roku,
PRAGNC zachowa dorobek Schengen w formie, jak zyska on od wejcia w ycie Traktatu
z Amsterdamu oraz rozwin ten dorobek, aby przyczyni si do osignicia celu zakadajcego
zapewnienie obywatelom Unii przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci bez granic
wewntrznych,
BIORC POD UWAG
szczeglne stanowisko Danii,
BIORC POD UWAG,
e wobec Irlandii oraz Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii

Pnocnej nie maj zastosowania wszystkie przepisy dorobku Schengen oraz e naley przewidzie
dla tych Pastw Czonkowskich moliwo przyjcia caoci lub czci innych przepisw tego
dorobku,
UZNAJC,
e w konsekwencji konieczne jest odwoanie si do postanowie Traktatw dotyczcych

wzmocnionej wsppracy midzy niektrymi Pastwami Czonkowskimi,
potrzeb utrzymania uprzywilejowanych stosunkw z Republik Islandii
i Krlestwem Norwegii, jako e te dwa pastwa, jak rwnie pastwa nordyckie, ktre s
czonkami Unii Europejskiej, s zwizane postanowieniami Nordyckiej Unii Paszportowej,
BIORC POD UWAG

Artyku 1
Krlestwo Belgii, Republika Bugarii, Republika Czeska, Krlestwo Danii, Republika Federalna
Niemiec, Republika Estoska, Republika Grecka, Krlestwo Hiszpanii, Republika Francuska,
Republika Woska, Republika Cypryjska, Republika otewska, Republika Litewska, Wielkie
Ksistwo Luksemburga, Republika Wgierska, Republika Malty, Krlestwo Niderlandw, Republika
Austrii, Rzeczpospolita Polska, Republika Portugalska, Rumunia, Republika Sowenii, Republika
Sowacka, Republika Finlandii i Krlestwo Szwecji s upowanione do ustanowienia midzy sob
wzmocnionej wsppracy w dziedzinach objtych postanowieniami okrelonymi przez Rad,
tworzcymi dorobek Schengen. Wsppraca ta jest prowadzona w ramach prawnych
i instytucjonalnych Unii Europejskiej i z poszanowaniem stosownych postanowie Traktatw.
30.3.2010
PL
C 83/291
Artyku 2
Dorobek Schengen stosuje si do Pastw Czonkowskich, o ktrych mowa w artykule 1, bez
uszczerbku dla artykuu 3 Aktu przystpienia z 16 kwietnia 2003 roku i artykuu 4 Aktu
przystpienia z 25 kwietnia 2005 roku. Rada zastpuje Komitet Wykonawczy utworzony na
mocy ukadw z Schengen.
Artyku 3
Udzia Danii w przyjmowaniu rodkw stanowicych rozwinicie dorobku Schengen, jak rwnie we
wprowadzaniu w ycie i stosowaniu tych rodkw w Danii, reguluj odpowiednie postanowienia
Protokou w sprawie stanowiska Danii.
Artyku 4
Irlandia oraz Zjednoczone Krlestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej mog w kadej chwili
wystpi z wnioskiem o zastosowanie wobec nich wszystkich lub niektrych przepisw dorobku
Schengen.
Rada rozstrzyga o takim wniosku, stanowic na zasadzie jednomylnoci swych czonkw
wymienionych w artykule 1 i przedstawiciela rzdu pastwa, ktrego ten wniosek dotyczy.
Artyku 5
1.
Wnioski i inicjatywy formuowane na podstawie dorobku Schengen podlegaj stosownym
postanowieniom Traktatw.
W zwizku z tym, w przypadku gdy Irlandia albo Zjednoczone Krlestwo nie notyfikoway Radzie
na pimie, w rozsdnym terminie, chci uczestnictwa, uznaje si, e upowanienie, o ktrym mowa
w artykule 329 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zostao przyznane Pastwom
Czonkowskim, o ktrych mowa w artykule 1, oraz Irlandii lub Zjednoczonemu Krlestwu, jeeli
ktrekolwiek z nich pragnie uczestniczy w przedmiotowych dziedzinach wsppracy.
2.
W przypadku gdy zgodnie z decyzj na mocy artykuu 4 uznaje si, e Irlandia albo
Zjednoczone Krlestwo przedoyy notyfikacj, kade z tych pastw w terminie trzech miesicy
moe mimo to notyfikowa Radzie na pimie, e nie chce uczestniczy w takim wniosku lub
inicjatywie. W takim przypadku, Irlandia lub Zjednoczone Krlestwo nie bierze udziau
w przyjciu takiego wniosku lub inicjatywy. Od dnia przedoenia tej drugiej notyfikacji procedur
przyjcia rodka formuowanego na podstawie dorobku Schengen zawiesza si do zakoczenia
procedury okrelonej w ustpie 3 lub 4 lub do chwili wycofania tej notyfikacji, co moe nastpi
w kadym momencie trwania tej procedury.
3.
Od dnia wejcia w ycie proponowanego rodka jakakolwiek decyzja Rady podjta zgodnie
z artykuem 4 przestaje mie zastosowanie do Pastwa Czonkowskiego, ktre przedoyo
notyfikacj, o ktrej mowa w ustpie 2, w zakresie, jaki Rada uzna za konieczny i na warunkach,
ktre zostan okrelone w decyzji Rady stanowicej wikszoci kwalifikowan na wniosek Komisji.
Przy podejmowaniu tej decyzji uwzgldnia si nastpujce kryteria: Rada stara si utrzyma moliwie
najszersze uczestnictwo danego Pastwa Czonkowskiego, unikajc przy tym powanych zakce
C 83/292
PL
30.3.2010
w praktycznym funkcjonowaniu rnych czci tego dorobku i przy poszanowaniu ich spjnoci.
Komisja przedstawia swj wniosek moliwie najszybciej po notyfikacji, o ktrej mowa w ustpie 2.
Rada, o ile okae si to konieczne po zwoaniu dwch kolejnych posiedze, stanowi w cigu
czterech miesicy od przedstawienia wniosku przez Komisj.
4.
Jeeli przed upywem okresu czterech miesicy Rada nie przyjmie decyzji, Pastwo
Czonkowskie moe bezzwocznie zada przedoenia tej kwestii Radzie Europejskiej. W takim
przypadku na swoim najbliszym posiedzeniu Rada Europejska, stanowic wikszoci
kwalifikowan na wniosek Komisji, podejmuje decyzj zgodnie z kryteriami, o ktrych mowa
w ustpie 3.
5.
Jeeli do zakoczenia procedury, przewidzianej w ustpie 3 lub 4, Rada, lub w stosownym
przypadku, Rada Europejska nie przyjm stosownej decyzji, zawieszenie procedury przyjcia rodka
sformuowanego na podstawie dorobku Schengen zostaje zakoczone. Jeeli wspomniany rodek
zostaje nastpnie przyjty, z dniem jego wejcia w ycie do zainteresowanego Pastwa
Czonkowskiego przestaje mie zastosowanie jakakolwiek decyzja podjta przez Rad zgodnie
z artykuem 4, w zakresie i na warunkach okrelonych przez Komisj, chyba e to Pastwo
Czonkowskie wycofao notyfikacj, o ktrej mowa w ustpie 2, przed przyjciem takiego rodka.
Komisja stanowi do dnia przyjcia tego rodka. Przy podejmowaniu takiej decyzji Komisja
przestrzega kryteriw, o ktrych mowa w ustpie 3.
Artyku 6
Republika Islandii i Krlestwo Norwegii s wczone we wprowadzanie w ycie dorobku Schengen
i w jego dalszy rozwj. Waciwe procedury uzgadnia si w tym celu w ukadzie z tymi pastwami
zawartym przez Rad stanowic na zasadzie jednomylnoci czonkw wymienionych w artykule 1.
Ukad taki zawiera postanowienia dotyczce udziau Islandii i Norwegii w ponoszeniu wszelkich
skutkw finansowych wynikajcych z wprowadzenia w ycie niniejszego Protokou.
Odrbny ukad Rada zawiera z Islandi i Norwegi, stanowic jednomylnie, w celu okrelenia praw
i obowizkw midzy Irlandi oraz Zjednoczonym Krlestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej
z jednej strony oraz Islandi i Norwegi z drugiej strony, w tych dziedzinach dorobku
Schengen, ktre stosuj si do tych Pastw.
Artyku 7
W negocjacjach dotyczcych przystpienia nowych Pastw Czonkowskich do Unii Europejskiej
dorobek Schengen i inne rodki podjte przez instytucje w zakresie jego zastosowania s
uznawane za dorobek, ktry powinien by w peni przyjty przez wszystkie pastwa kandydujce
do przystpienia.
PL
30.3.2010
C 83/293
PROTOK (nr 20)

W SPRAWIE STOSOWANIA NIEKTRYCH
ASPEKTW ARTYKUU 26 TRAKTATU
O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ DO
ZJEDNOCZONEGO KRLESTWA I IRLANDII
PRAGNC
uregulowa niektre kwestie dotyczce Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii,
BIORC POD UWAG istnienie od wielu lat szczeglnych uzgodnie dotyczcych podrowania
midzy Zjednoczonym Krlestwem i Irlandi,

UZGODNIY
Artyku 1
Zjednoczone Krlestwo jest uprawnione bez wzgldu na artykuy 26 i 77 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, bez wzgldu na kade inne postanowienie tego Traktatu lub
Traktatu o Unii Europejskiej, kady rodek przyjty na mocy tych traktatw lub kad umow
midzynarodow zawart przez Uni lub Uni i jej Pastwa Czonkowskie z jednym lub wieloma
pastwami trzecimi do wykonywania na swych granicach z innymi Pastwami Czonkowskimi
kontroli, ktre uwaa za konieczne, wobec osb zamierzajcych wjecha na jego terytorium. Celem
takich kontroli jest:
a) sprawdzenie, czy obywatele Pastw Czonkowskich lub osoby pozostajce na ich utrzymaniu,
wykonujce prawa przyznane przez prawo Unii oraz obywatele innych pastw, ktrym te prawa
zostay przyznane na mocy umowy wicej Zjednoczone Krlestwo, maj prawo wjazdu na
terytorium Zjednoczonego Krlestwa; oraz
b) podjcie decyzji o przyznaniu lub nieprzyznaniu innym osobom zezwolenia na wjazd na
terytorium Zjednoczonego Krlestwa.
Artykuy 26 i 77 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ani inne postanowienie tego Traktatu
lub Traktatu o Unii Europejskiej, ani aden rodek przyjty w ich wykonaniu w niczym nie naruszaj
praw Zjednoczonego Krlestwa do ustanowienia i przeprowadzania tych kontroli. Nawizania
w niniejszym artykule do Zjednoczonego Krlestwa dotycz rwnie terytoriw, za ktrych
stosunki zewntrzne Zjednoczone Krlestwo ponosi odpowiedzialno.
Artyku 2
Zjednoczone Krlestwo i Irlandia mog nadal uzgadnia midzy sob kwestie dotyczce przepywu
osb midzy ich terytoriami (wsplna strefa podrowania), w peni szanujc prawa osb
okrelonych w artykule 1 pierwszy akapit litera a) niniejszego Protokou. Zgodnie z powyszym,
C 83/294
PL
30.3.2010
dopki uzgodnienia te obowizuj, postanowienia artykuu 1 niniejszego Protokou stosuj si do

Irlandii na takich samych zasadach i przy spenieniu takich samych przesanek jak w przypadku
Zjednoczonego Krlestwa. Artykuy 26 i 77 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, inne
postanowienie tego Traktatu lub Traktatu o Unii Europejskiej, ani aden rodek przyjty w ich
wykonaniu w niczym nie naruszaj tych uzgodnie.
Artyku 3
Inne Pastwa Czonkowskie s uprawnione do wykonywania, na ich granicach lub w kadym
punkcie wjazdu na ich terytorium, odpowiednich kontroli wobec osb, ktre chc wjecha na ich
terytorium ze Zjednoczonego Krlestwa lub kadego terytorium, za ktrego stosunki zewntrzne
ponosi ono odpowiedzialno, w tych samych celach co okrelone w artykule 1 niniejszego
Protokou, lub z Irlandii, w zakresie, w jakim postanowienia artykuu 1 niniejszego Protokou
maj zastosowanie do Irlandii.
Artykuy 26 i 77 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej ani inne postanowienie tego Traktatu
lub Traktatu o Unii Europejskiej ani aden rodek przyjty w ich wykonaniu w niczym nie naruszaj
praw innych Pastw Czonkowskich do ustanowienia i przeprowadzania tych kontroli.
PL
30.3.2010
C 83/295
PROTOK (nr 21)

W SPRAWIE STANOWISKA ZJEDNOCZONEGO KRLESTWA
I IRLANDII W ODNIESIENIU DO PRZESTRZENI WOLNOCI,
BEZPIECZESTWA I SPRAWIEDLIWOCI
PRAGNC
uregulowa niektre kwestie dotyczce Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii,
Protok w sprawie stosowania niektrych aspektw artykuu 26 Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii,
BIORC POD UWAG

UZGODNIY
Artyku 1
Z zastrzeeniem artykuu 3, Zjednoczone Krlestwo i Irlandia nie uczestnicz w przyjmowaniu przez
Rad rodkw objtych czci trzeci tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Do
decyzji Rady, w odniesieniu do ktrych wymagana jest jednomylno, konieczna jest zgoda
wszystkich czonkw Rady, z wyjtkiem przedstawicieli rzdw Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii.
Do celw niniejszego artykuu wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3
Artyku 2
Na mocy artykuu 1 i z zastrzeeniem artykuw 3, 4 i 6, Zjednoczonego Krlestwa lub Irlandii nie
wi ani nie maj do nich zastosowania postanowienia czci trzeciej tytu V Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, rodki przyjte na podstawie tego tytuu, postanowienia
jakiejkolwiek umowy midzynarodowej zawartej przez Uni w wykonaniu tego tytuu, ani
orzeczenia Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej interpretujce te postanowienia lub rodki.
Postanowienia te, rodki lub orzeczenia w niczym nie naruszaj kompetencji, praw i obowizkw
tych Pastw. Postanowienia te, rodki lub orzeczenia w niczym nie zmieniaj dorobku
wsplnotowego, ani dorobku Unii i nie stanowi czci prawa Unii w zakresie, w jakim stosuj
si do Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii.
Artyku 3
1.
Zjednoczone Krlestwo lub Irlandia mog pisemnie notyfikowa Przewodniczcemu Rady,
w terminie trzech miesicy od przedstawienia Radzie propozycji lub inicjatywy w wykonaniu
czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, swoje yczenie uczestniczenia
w przyjciu i stosowaniu zaproponowanego rodka, na podstawie czego pastwo to uzyskuje do
tego uprawnienie.
C 83/296
PL
30.3.2010
Do decyzji Rady, w odniesieniu do ktrych wymagana jest jednomylno, konieczna jest zgoda
wszystkich czonkw Rady, z wyjtkiem czonka, ktry nie dokona takiej notyfikacji. rodek
przyjty stosownie do niniejszego ustpu wie wszystkie Pastwa Czonkowskie, ktre
uczestniczyy w jego przyjciu.
rodki przyjte w wykonaniu artykuu 70 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej okrelaj
warunki uczestnictwa Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii w ocenach dotyczcych dziedzin objtych
czci trzeci tytu V tego Traktatu.
2.
Jeeli po upywie rozsdnego terminu rodek okrelony w ustpie 1 nie moe by przyjty
z udziaem Zjednoczonego Krlestwa lub Irlandii, Rada moe przyj ten rodek zgodnie
z artykuem 1, bez udziau Zjednoczonego Krlestwa lub Irlandii. W takim przypadku stosuje si
artyku 2.
Artyku 4
Zjednoczone Krlestwo lub Irlandia moe, w kadym czasie po przyjciu rodka przez Rad,
stosownie do czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, notyfikowa
Radzie i Komisji swj zamiar przyjcia tego rodka. W tym przypadku procedura przewidziana
w artykule 331 ustp 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej stosuje si mutatis mutandis.
Artyku 4a
1.
Postanowienia niniejszego Protokou maj zastosowanie do Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii
take w odniesieniu do rodkw zaproponowanych lub przyjtych zgodnie z czci trzeci tytu
V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zmieniajcych obowizujce rodki, ktrymi pastwa
te s zwizane.
2.
Jednak w przypadku gdy Rada, stanowic na wniosek Komisji, stwierdzi, e nieuczestniczenie
Zjednoczonego Krlestwa lub Irlandii w zmienionej wersji obowizujcego rodka uniemoliwia jego
stosowanie przez inne Pastwa Czonkowskie lub Uni, Rada moe wezwa te dwa pastwa do
przedoenia notyfikacji na mocy artykuu 3 lub 4. Do celw artykuu 3 w dniu dokonania takiego
stwierdzenia przez Rad rozpoczyna bieg dodatkowy termin dwch miesicy.
Jeeli przed upywem tego terminu dwch miesicy od dokonania stwierdzenia przez Rad
Zjednoczone Krlestwo ani Irlandia nie przedo notyfikacji na mocy artykuu 3 lub 4, pastwa
te przestaj by zwizane tym obowizujcym rodkiem i przestaje mie on do nich zastosowanie,
chyba e dane Pastwo Czonkowskie przedoyo notyfikacj na mocy artykuu 4 przed wejciem
w ycie rodka zmieniajcego. Staje si to skuteczne w dniu wejcia w ycie rodka zmieniajcego
lub w dniu upynicia terminu dwch miesicy, w zalenoci od tego, ktry z tych terminw jest
pniejszy.
30.3.2010
PL
C 83/297
Do celw niniejszego ustpu, po dogbnym omwieniu tej kwestii, Rada stanowi kwalifikowan
wikszoci gosw swoich czonkw reprezentujcych Pastwa Czonkowskie, ktre uczestnicz lub
uczestniczyy w przyjciu rodka zmieniajcego. Wikszo kwalifikowan w Radzie okrela si
zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
3.
Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan na wniosek Komisji, moe rwnie stwierdzi, e
Zjednoczone Krlestwo lub Irlandia ponosz ewentualne bezporednie konsekwencje finansowe
powstae w sposb konieczny i nieunikniony w wyniku zaprzestania uczestnictwa w tych aktach
prawnych.
4.
Niniejszy artyku pozostaje bez uszczerbku dla artykuu 4.

Artyku 5
Pastwa Czonkowskiego, ktre nie jest zwizane rodkiem przyjtym stosownie do czci trzeciej
tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, nie obciaj skutki finansowe tego rodka,
inne ni koszty administracyjne ponoszone przez instytucje, chyba e Rada, stanowic jednomylnie
gosami wszystkich swoich czonkw, po konsultacji z Parlamentem Europejskim zadecyduje inaczej.
Artyku 6
Jeeli w przypadkach okrelonych w niniejszym Protokole Zjednoczone Krlestwo lub Irlandia s
zwizane rodkiem przyjtym przez Rad stosownie do czci trzeciej tytu V Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, odpowiednie postanowienia Traktatw stosuj si do tego
pastwa w zwizku z tym rodkiem.
Artyku 6a
Zjednoczone Krlestwo ani Irlandia nie bd zwizane zasadami okrelonymi na podstawie artykuu
16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dotyczcymi przetwarzania danych osobowych
przez Pastwa Czonkowskie w wykonywaniu dziaa wchodzcych w zakres zastosowania czci
trzeciej tytu V rozdzia 4 lub 5 tego Traktatu, jeli pastwa te nie bd zwizane zasadami Unii
w dziedzinie wsppracy wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych lub wsppracy policyjnej,
w ramach ktrej naley przestrzega przepisw ustanowionych na podstawie artykuu 16.
Artyku 7
Artykuy 3, 4 i 4a nie naruszaj Protokou w sprawie dorobku Schengen wczonego w ramy Unii
Europejskiej.
Artyku 8
Irlandia moe na pimie notyfikowa Radzie swoj wol niepodlegania ju dalej postanowieniom
niniejszego Protokou. W tym przypadku wobec Irlandii stosuj si zwyke postanowienia traktatowe.
C 83/298
PL
30.3.2010
Artyku 9
W odniesieniu do Irlandii niniejszy Protok nie stosuje si do artykuu 75 Traktatu
30.3.2010
PL
C 83/299
PROTOK (nr 22)

W SPRAWIE STANOWISKA DANII
decyzj szefw pastw lub rzdw, zebranych w ramach Rady Europejskiej

w Edynburgu 12 grudnia 1992 roku, dotyczc niektrych problemw poruszonych przez Dani
w kwestii Traktatu o Unii Europejskiej,
PRZYWOUJC
PRZYJWSZY DO WIADOMOCI stanowisko Danii w sprawie obywatelstwa, Unii Gospodarczej

i Walutowej, polityki obronnej oraz sprawiedliwoci i spraw wewntrznych, ustalone w decyzji
z Edynburga,
faktu, e utrzymanie w ramach Traktatw porzdku prawnego istniejcego od dnia

przyjcia decyzji z Edynburga znacznie ograniczy udzia Danii w wanych dziedzinach wsppracy
Unii oraz e w interesie Unii byoby zapewnienie integralnoci dorobku dotyczcego przestrzeni
wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci,
WIADOME
zatem ustanowi ramy prawne, ktre bd przewidywa moliwo udziau Danii

w przyjmowaniu rodkw zaproponowanych na podstawie czci trzeciej tytu V Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, i z radoci przyjmujc zamiar Danii skorzystania z tej
moliwoci, kiedy bdzie to moliwe zgodnie z jej wymogami konstytucyjnymi,
PRAGNC
e Dania nie bdzie sprzeciwia si dalszemu rozwojowi wsppracy

midzy pozostaymi Pastwami Czonkowskimi dotyczcej rodkw, ktre Danii nie wi,
BIORC POD UWAG
Europejskiej,
artyku 3 Protokou w sprawie dorobku Schengen wczonego w ramy Unii

UZGODNIY
CZ I
Artyku 1
Dania nie uczestniczy w przyjciu przez Rad rodkw zaproponowanych na podstawie czci
trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Do decyzji Rady, w odniesieniu do
ktrych wymagana jest jednomylno, konieczna jest zgoda wszystkich czonkw Rady, z wyjtkiem
przedstawiciela rzdu Danii.
C 83/300
PL
30.3.2010
Artyku 2
Dania nie jest zwizana adnymi z postanowie czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej, ani adnym rodkiem przyjtym zgodnie z tym tytuem, adnym postanowieniem
jakiejkolwiek umowy midzynarodowej zawartej przez Uni zgodnie z tym tytuem, ani adn
decyzj Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej stanowic wykadni ktregokolwiek
z takich postanowie lub rodkw, ani adnym rodkiem zmienionym lub moliwym do zmiany
zgodnie z tym tytuem, ani nie maj one do niej zastosowania; takie postanowienia, rodki lub
decyzje nie maj adnego wpywu na kompetencje, prawa i obowizki Danii; takie postanowienia,
rodki lub decyzje nie maj adnego wpywu na dorobek prawny Wsplnoty lub Unii, ani nie
stanowi czci prawa Unii, gdy maj zastosowanie do Danii. W szczeglnoci akty prawne Unii
w dziedzinie wsppracy policyjnej i wsppracy sdowej w sprawach karnych przyjte przed
wejciem w ycie Traktatu z Lizbony i podlege zmianie, dla Danii pozostaj wice i maj do
niej zastosowanie w formie niezmienionej.
Artyku 2a
Artyku 2 niniejszego Protokou ma rwnie zastosowanie do tych zasad okrelonych na podstawie
artykuu 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ktre dotycz przetwarzania danych
osobowych przez Pastwa Czonkowskie w wykonywaniu dziaa wchodzcych w zakres
zastosowania czci trzeciej tytu V rozdzia 4 lub 5 tego Traktatu.
Artyku 3
Danii nie obciaj skutki finansowe rodkw okrelonych w artykule 1, inne ni koszty
administracyjne ponoszone przez instytucje.
Artyku 4
1.
Dania podejmuje decyzj, w terminie szeciu miesicy po przyjciu przez Rad rodka
dotyczcego propozycji lub inicjatywy majcej na celu rozwj dorobku Schengen i objtej
niniejsz czci, czy dokona transpozycji tego rodka do swego prawa krajowego. Jeeli podejmie
tak decyzj, to rodek ten tworzy zobowizanie prawa midzynarodowego midzy Dani i innymi
Pastwami Czonkowskimi zwizanymi tym rodkiem.
2.
Jeeli Dania podejmie decyzj, e nie dokona transpozycji decyzji Rady w rozumieniu ustpu 1,
Pastwa Czonkowskie zwizane tym rodkiem oraz Dania rozwa, jakie waciwe rodki naley
podj.
CZ II
Artyku 5
W odniesieniu do rodkw przyjtych przez Rad w dziedzinie objtej artykuem 26 ustp 1,
artykuem 42 i artykuami 4346 Traktatu o Unii Europejskiej Dania nie uczestniczy
w opracowaniu oraz wprowadzaniu w ycie decyzji i dziaa Unii, ktre maj wpyw na kwestie
30.3.2010
PL
C 83/301
polityczno-obronne. Dania nie uczestniczy zatem w ich przyjciu. Dania nie bdzie sprzeciwia si
dalszemu rozwojowi wsppracy midzy pozostaymi Pastwami Czonkowskimi w tej dziedzinie.
Dania nie jest zobowizana do wspfinansowania wydatkw operacyjnych wynikajcych z tych
rodkw ani do udostpniania Unii zdolnoci wojskowych.
Do aktw przyjmowanych przez Rad, w odniesieniu do ktrych wymagana jest jednomylno,
konieczna jest zgoda wszystkich czonkw Rady, z wyjtkiem przedstawiciela rzdu Danii.
CZ III
Artyku 6
Artykuw 1, 2 i 3 nie stosuje si do rodkw okrelajcych pastwa trzecie, ktrych obywatele
musz mie wizy podczas przekraczania granic zewntrznych Pastw Czonkowskich ani do
rodkw odnoszcych si do jednolitego wzorca wiz.
CZ IV
Artyku 7
Dania moe w kadej chwili, zgodnie ze swymi odpowiednimi wymogami konstytucyjnymi
powiadomi pozostae Pastwa Czonkowskie, e nie zamierza ju korzysta ze wszystkich lub
niektrych postanowie niniejszego Protokou. W tym przypadku Dania bdzie w peni stosowa
wszystkie obowizujce w tym momencie waciwe rodki podjte w ramach Unii Europejskiej.
Artyku 8
1.
Dania moe w kadej chwili i bez uszczerbku dla artykuu 7 zgodnie ze swymi wymogami
konstytucyjnymi notyfikowa pozostaym Pastwom Czonkowskim, e ze skutkiem od pierwszego
dnia miesica nastpujcego po notyfikacji, cz I skada si z postanowie zawartych w zaczniku.
W tym przypadku artykuy 58 otrzymuj odpowiednie oznaczenie.
2.
Po upywie szeciu miesicy od daty, w ktrej notyfikacja, o ktrej mowa w ustpie 1, staa si
skuteczna, cay dorobek Schengen oraz rodki przyjte dla jego rozwoju, ktre do tej pory wizay
Dani z tytuu zobowiza prawa midzynarodowego, wi Dani z tytuu prawa Unii.
C 83/302
PL
30.3.2010
ZACZNIK
Artyku 1
Z zastrzeeniem artykuu 3, Dania nie uczestniczy w przyjmowaniu przez Rad rodkw zaproponowanych na podstawie
czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Do aktw przyjmowanych przez Rad, w odniesieniu
do ktrych wymagana jest jednomylno, konieczna jest zgoda wszystkich czonkw Rady, z wyjtkiem przedstawiciela
rzdu Danii.
Do celw niniejszego artykuu wikszo kwalifikowan okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 Traktatu
Artyku 2
Na mocy artykuu 1 i z zastrzeeniem artykuw 3, 4 i 8, Danii nie wi ani nie maj do niej zastosowania adne
postanowienia czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, adne rodki przyjte na podstawie
tego tytuu, adne postanowienia umowy midzynarodowej zawartej przez Uni w wykonaniu tego tytuu, ani adne
orzeczenia Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej dokonujce wykadni tych postanowie lub rodkw. Te
postanowienia, rodki lub orzeczenia w niczym nie naruszaj kompetencji, praw ani obowizkw Danii. Te
postanowienia, rodki lub orzeczenia w niczym nie zmieniaj dorobku wsplnotowego ani dorobku Unii i nie
stanowi czci prawa Unii w zakresie, w jakim stosuj si do Danii.
Artyku 3
1.
Dania moe pisemnie notyfikowa przewodniczcemu Rady, w terminie trzech miesicy od przedstawienia Radzie
wniosku lub inicjatywy w zastosowaniu czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, swoj ch
uczestniczenia w przyjciu i stosowaniu zaproponowanego rodka, w wyniku czego Dania uzyskuje do tego uprawnienie.
2.
Jeeli po upywie rozsdnego terminu rodek, o ktrym mowa w ustpie 1, nie moe zosta przyjty z udziaem
Danii, Rada moe przyj rodek, o ktrym mowa w ustpie 1, zgodnie z artykuem 1, bez udziau Danii. W takim
przypadku stosuje si artyku 2.
Artyku 4
Dania moe, w kadej chwili po przyjciu rodka w wykonaniu czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, notyfikowa Radzie i Komisji swj zamiar zaakceptowania tego rodka. W tym przypadku procedura
przewidziana w artykule 331 ustp 1 wspomnianego Traktatu stosuje si mutatis mutandis.
Artyku 5
1.
Postanowienia niniejszego Protokou maj zastosowanie do Danii take w odniesieniu do rodkw
zaproponowanych lub przyjtych zgodnie z czci trzeci tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
zmieniajcych obowizujce rodki, ktrymi pastwo to jest zwizane.
2.
Jednak w przypadku gdy Rada, stanowic na wniosek Komisji, stwierdzi, e nieuczestniczenie Danii w zmienionej
wersji obowizujcego rodka uniemoliwia jego stosowanie przez inne Pastwa Czonkowskie lub Uni, Rada moe
wezwa to pastwo do przedoenia notyfikacji na mocy artykuu 3 lub 4. Do celw artykuu 3 w dniu dokonania
takiego stwierdzenia przez Rad rozpoczyna bieg dodatkowy termin dwch miesicy.
30.3.2010
PL
C 83/303
Jeeli przed upywem tego terminu dwch miesicy od dokonania stwierdzenia przez Rad Dania nie przedoy
notyfikacji na mocy artykuu 3 lub 4, pastwo to przestaje by zwizane tym obowizujcym rodkiem i przestaje
mie on do niego zastosowanie, chyba e Dania przedoya notyfikacj na mocy artykuu 4 przed wejciem w ycie
rodka zmieniajcego. Staje si to skuteczne w dniu wejcia w ycie rodka zmieniajcego lub w dniu upynicia terminu
dwch miesicy, w zalenoci od tego, ktry z tych terminw jest pniejszy.
Do celw niniejszego ustpu, po dogbnym omwieniu tej kwestii, Rada stanowi kwalifikowan wikszoci gosw
swoich czonkw reprezentujcych Pastwa Czonkowskie, ktre uczestnicz lub uczestniczyy w przyjciu rodka
zmieniajcego. Wikszo kwalifikowan w Radzie okrela si zgodnie z artykuem 238 ustp 3 litera a) Traktatu
3.
Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan na wniosek Komisji, moe stwierdzi, e Dania ponosi ewentualne
bezporednie konsekwencje finansowe powstae w sposb konieczny i nieunikniony w wyniku zaprzestania
uczestnictwa w tych aktach prawnych.
4.
Niniejszy artyku pozostaje bez uszczerbku dla artykuu 4.

Artyku 6
1.
Notyfikacja przewidziana w artykule 4 jest przedkadana nie pniej ni sze miesicy po ostatecznym przyjciu
rodka majcego na celu rozwj dorobku Schengen.
W przypadku gdy Dania nie przedoy notyfikacji zgodnie z artykuem 3 lub 4 w stosunku do rodka majcego na celu
rozwj dorobku Schengen, Pastwa Czonkowskie zwizane tym rodkiem oraz Dania rozwa, jakie waciwe kroki
naley podj.
2.
Notyfikacja dokonana w zastosowaniu artykuu 3 w stosunku do rodkw majcych na celu rozwj dorobku
Schengen jest nieodwoalnie uwaana za notyfikacj dokonan zgodnie z artykuem 3 w odniesieniu do wszelkich
innych wnioskw lub inicjatyw majcych na celu rozwj tego rodka w takim zakresie, w jakim ten wniosek lub
inicjatywa ta rozwija dorobek Schengen.
Artyku 7
Dania nie bdzie zwizana zasadami okrelonymi na podstawie artykuu 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii,
dotyczcymi przetwarzania danych osobowych przez Pastwa Czonkowskie w wykonywaniu dziaa wchodzcych
w zakres zastosowania czci trzeciej tytu V rozdzia 4 lub 5 tego Traktatu, jeli pastwo to nie bdzie zwizane
zasadami Unii w dziedzinie wsppracy wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych lub wsppracy policyjnej,
w ramach ktrej naley przestrzega przepisw ustanowionych na podstawie artykuu 16.
Artyku 8
Jeeli, w przypadkach okrelonych w niniejszej czci, Dania jest zwizana rodkiem przyjtym przez Rad stosownie do
czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, odpowiednie postanowienia Traktatw stosuj si do
Danii w zwizku z tym rodkiem.
Artyku 9
Jeeli Dania nie jest zwizana rodkiem przyjtym stosownie do czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, nie obciaj jej skutki finansowe tego rodka, inne ni koszty administracyjne instytucji, chyba e Rada
stanowic jednomylnie gosami wszystkich swoich czonkw, po konsultacji z Parlamentem Europejskim, postanowi
inaczej.
PL
C 83/304
30.3.2010
PROTOK (nr 23)

W SPRAWIE STOSUNKW ZEWNTRZNYCH PASTW CZONKOW
SKICH DOTYCZCYCH PRZEKRACZANIA ZEWNTRZNYCH GRANIC
potrzeb Pastw Czonkowskich dotyczc zapewnienia skutecznych kontroli ich

granic zewntrznych, w odpowiednim przypadku we wsppracy z pastwami trzecimi,
UWZGLDNIAJC

UZGODNIY
Postanowienia w sprawie rodkw dotyczcych przekraczania granic zewntrznych zawarte

w artykule 77 ustp 2 litera b) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej nie naruszaj
kompetencji Pastw Czonkowskich do negocjowania lub zawierania umw z pastwami trzecimi,
o ile s one zgodne z prawem Unii i innymi stosownymi umowami midzynarodowymi.
30.3.2010
PL
C 83/305
PROTOK (nr 24)

W SPRAWIE PRAWA AZYLU DLA OBYWATELI
PASTW CZONKOWSKICH UNII EUROPEJSKIEJ
UZNAJC,
e zgodnie z artykuem 6 ustp 1 Traktatu o Unii Europejskiej Unia uznaje prawa,

wolnoci i zasady okrelone w Karcie Praw Podstawowych,
UZNAJC,
e zgodnie z artykuem 6 ustp 3 Traktatu o Unii Europejskiej, prawa podstawowe,

zagwarantowane w europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci,
stanowi cz prawa Unii jako zasady oglne,
UZNAJC,
e Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej jest waciwy do zapewnienia, by w ramach

Unii Europejskiej prawo byo przestrzegane w wykadni i stosowaniu artykuu 6 ustp 1 i 3 Traktatu
o Unii Europejskiej,
UZNAJC,
e zgodnie z artykuem 49 Traktatu o Unii Europejskiej kade pastwo europejskie

skadajc wniosek o przyjcie do Unii Europejskiej, musi szanowa wartoci okrelone w artykule
2 Traktatu o Unii Europejskiej,
MAJC NA UWADZE, e artyku 7 Traktatu o Unii Europejskiej ustanawia mechanizm umoliwiajcy
zawieszenie niektrych praw w razie powanego i trwaego naruszenia tych wartoci przez jedno
z Pastw Czonkowskich,
PRZYPOMINAJC,
e kademu obywatelowi Pastwa Czonkowskiego, jako obywatelowi Unii,

przysuguje szczeglny status i ochrona, ktr zapewniaj Pastwa Czonkowskie, zgodnie
z postanowieniami czci II Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
MAJC NA UWADZE,
e Traktaty ustanawiaj przestrze bez granic wewntrznych oraz przyznaj

kademu obywatelowi Unii prawo do swobodnego przemieszczania si i przebywania na
terytorium Pastw Czonkowskich,
PRAGNC
UZNAJC,
zapobiec wykorzystywaniu instytucji azylu do innych celw ni zamierzone,
e niniejszy Protok szanuje cele i zadania Konwencji genewskiej z 28 lipca 1951 roku
dotyczce statusu uchodcw,
C 83/306
PL
30.3.2010

UZGODNIY
Artyku
Z uwagi na poziom ochrony podstawowych praw i wolnoci przez Pastwa Czonkowskie Unii
Europejskiej, Pastwa Czonkowskie naley uwaa za bezpieczne pastwa pochodzenia w ich
wzajemnych stosunkach we wszystkich aspektach prawnych czy praktycznych zwizanych
z kwestiami azylu. W zwizku z tym, wszelkie wnioski o przyznanie azylu skadane przez
obywateli Pastw Czonkowskich mog by rozpatrywane lub uznane jako moliwe do
rozpatrzenia przez inne Pastwo Czonkowskie jedynie w nastpujcych przypadkach:
a) jeeli Pastwo Czonkowskie, ktrego obywatelem jest osoba skadajca wniosek o azyl,
powoujc si na postanowienia artykuu 15 Konwencji o ochronie praw czowieka
i podstawowych wolnoci, podejmuje, po wejciu w ycie Traktatu z Amsterdamu, rodki
odstpujce na jego terytorium od zobowiza tego pastwa wynikajcych z tej konwencji;
b) jeeli procedura wymieniona w artykule 7 ustp 1 Traktatu o Unii Europejskiej zostaa wszczta
w odniesieniu do Pastwa Czonkowskiego, ktrego obywatelem jest wnioskodawca, oraz do
momentu podjcia decyzji w tej sprawie przez Rad lub, w stosownym przypadku, Rad
Europejsk;
c) jeeli Rada przyja decyzj zgodnie z artykuem 7 ustp 1 Traktatu o Unii Europejskiej
w odniesieniu do Pastwa Czonkowskiego, ktrego obywatelem jest wnioskodawca lub jeeli
Rada Europejska przyja decyzj zgodnie z artykuem 7 ustp 2 tego Traktatu w odniesieniu do
Pastwa Czonkowskiego, ktrego obywatelem jest wnioskodawca;
d) jeeli Pastwo Czonkowskie jednostronnie podejmuje tak decyzj w odniesieniu do wniosku
obywatela innego Pastwa Czonkowskiego; w takim przypadku naley natychmiast powiadomi
o tym Rad; wniosek taki naley rozpatrywa w oparciu o domniemanie, e jest on cakowicie
nieuzasadniony, nie naruszajc tym samym w aden sposb, kompetencji decyzyjnych tego
30.3.2010
PL
C 83/307
PROTOK (nr 25)

W SPRAWIE WYKONYWANIA KOMPETENCJI
DZIELONYCH
Artyku
W odniesieniu do artykuu 2 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczcego
kompetencji dzielonych, jeeli Unia prowadzi dziaania w pewnej dziedzinie, zakres wykonywania
tych kompetencji obejmuje wycznie elementy regulowane przedmiotowym aktem Unii, w zwizku
z czym nie obejmuje caej dziedziny.
PL
C 83/308
30.3.2010
PROTOK (nr 26)

W SPRAWIE USUG WIADCZONYCH W INTERESIE OGLNYM
PRAGNAC
podkreli wag usug wiadczonych w interesie oglnym,
nastpujce postanowienia wyjaniajce, ktre s doczone do Traktatu o Unii

Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej:
UZGODNIY
Artyku 1
Wsplne wartoci Unii w odniesieniu do usug wiadczonych w oglnym interesie gospodarczym
w rozumieniu artykuu 14 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej obejmuj w szczeglnoci:
zasadnicz rol i szeroki zakres uprawnie dyskrecjonalnych organw krajowych, regionalnych
i lokalnych w zakresie wiadczenia, zlecania i organizowania usug wiadczonych w oglnym
interesie gospodarczym w sposb moliwie najbardziej odpowiadajcy potrzebom odbiorcw,
rnorodno usug wiadczonych w oglnym interesie gospodarczym oraz rnice
w potrzebach i preferencjach odbiorcw mogce wynika z odmiennej sytuacji geograficznej,
spoecznej lub kulturowej,
wysoki poziom jakoci, bezpieczestwa i przystpnoci cenowej, rwne traktowanie oraz
propagowanie powszechnego dostpu i praw odbiorcw.
Artyku 2
Postanowienia Traktatw nie naruszaj kompetencji Pastw Czonkowskich w zakresie wiadczenia,
zlecania i organizowania usug niemajcych charakteru gospodarczego wiadczonych w interesie
oglnym.
PL
30.3.2010
C 83/309
PROTOK (nr 27)

W SPRAWIE RYNKU WEWNTRZNEGO I KONKURENCJI
UZNAJC,
e rynek wewntrzny zdefiniowany w artykule 3 Traktatu o Unii Europejskiej obejmuje

system zapewniajcy niezakcon konkurencj,
UZGODNIY,
w tym celu Unia podejmuje w razie koniecznoci rodki na mocy postanowie Traktatw, w tym
artykuu 352 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Niniejszy Protok zostaje doczony do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej.
C 83/310
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 28)

W SPRAWIE SPJNOCI GOSPODARCZEJ,
SPOECZNEJ I TERYTORIALNEJ
PRZYPOMINAJC, e artyku 3 Traktatu o Unii Europejskiej
spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej
Czonkowskimi, a take, e spjno ta jest jedn
wymienionych w artykule 4 ustp 2 litera c) Traktatu o
jako jeden z celw wskazuje cel wspierania

oraz solidarnoci midzy Pastwami
z dziedzin kompetencji dzielonej Unii
funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
e postanowienia czci trzeciej tytu XVIII w sprawie spjnoci gospodarczej,

spoecznej i terytorialnej jako caoci stanowi podstaw prawn do konsolidacji i dalszego
rozwoju dziaa Unii w dziedzinie spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej, wraz ze
stworzeniem nowego funduszu,
PRZYPOMINAJC,
e postanowienia artykuu 177 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

przewiduj utworzenie Funduszu Spjnoci,
PRZYPOMINAJC,
e Europejski Bank Inwestycyjny udziela kredytw na znaczne kwoty

na rzecz biedniejszych regionw,
PRZYJMUJC DO WIADOMOCI
strukturalnych,
pragnienie wikszej elastycznoci przy przyznawaniu kwot z funduszy
pragnienie zrnicowania poziomw udziau Unii w programach

i projektach w niektrych pastwach,
propozycj uwzgldnienia w wikszym stopniu relatywnie wysokiego

poziomu rozwoju Pastw Czonkowskich w systemie zasobw wasnych,
e wspieranie spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej jest istotne dla

penego rozwoju i trwaego powodzenia Unii,
POTWIERDZAJ,
POTWIERDZAJ swoje przekonanie, e fundusze strukturalne powinny nadal peni istotn rol
w osiganiu celw Unii w zakresie spjnoci,
swoje przekonanie, e Europejski Bank Inwestycyjny powinien nadal przeznacza

wikszo swoich rodkw na wspieranie spjnoci gospodarczej, spoecznej i terytorialnej oraz
deklaruj wol ponownego rozpatrzenia potrzeb kapitaowych Europejski Bank Inwestycyjny tak
szybko, jak bdzie to konieczne dla powyszego celu,
POTWIERDZAJ
POSTANAWIAJ, e Fundusz Spjnoci zapewni wkady finansowe Unii do projektw z zakresu

rodowiska i sieci transeuropejskich w Pastwach Czonkowskich, ktrych produkt narodowy
brutto na mieszkaca jest niszy ni 90 % redniej Unii i ktre maj program prowadzcy do
spenienia warunkw konwergencji gospodarczej ustanowionych w artykule 126,
30.3.2010
PL
C 83/311
swj zamiar zezwalania na wiksz elastyczno w przydzielaniu kredytw z funduszy

strukturalnych na konkretne potrzeby nie objte obecnymi przepisami dotyczcymi funduszy
strukturalnych,
DEKLARUJ
swoj wol dostosowywania zakresw udziau Unii w programach i projektach funduszy

strukturalnych w celu uniknicia nadmiernych wzrostw wydatkw budetowych w mniej
zamonych Pastwach Czonkowskich,
DEKLARUJ
potrzeb regularnej kontroli postpw w osiganiu spjnoci gospodarczej, spoecznej

i terytorialnej oraz zapewniaj o swojej woli rozwaenia wszelkich koniecznych do tego rodkw,
UZNAJ
swj zamiar uwaniejszego brania pod uwag zdolnoci udziau poszczeglnych Pastw
Czonkowskich w systemie rodkw wasnych i zbadania sposobw poprawy, dla mniej zamonych
Pastw Czonkowskich, elementw regresywnych wystpujcych w istniejcym obecnie systemie
rodkw wasnych,
DEKLARUJ
doczy niniejszy Protok do Traktatu o Unii Europejskiej i do Traktatu

POSTANAWIAJ
C 83/312
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 29)

W SPRAWIE SYSTEMU PUBLICZNEGO NADAWANIA
W PASTWACH CZONKOWSKICH
UWAAJC, e system publicznego nadawania w Pastwach Czonkowskich jest bezporednio
zwizany z potrzebami demokratycznymi, spoecznymi i kulturowymi kadego spoeczestwa
oraz z koniecznoci zachowania pluralizmu w mediach,
nastpujce postanowienia interpretacyjne, ktre s doczone do Traktatu o Unii

Europejskiej i do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej,
PRZYJY
Postanowienia Traktatw nie naruszaj kompetencji Pastw Czonkowskich w zakresie zapewnienia

finansowania publicznego nadawania w zakresie, w jakim takie finansowanie przyznaje si
organizacjom nadawczym w celu wypenienia misji suby publicznej, ktra zostaa powierzona,
okrelona i zorganizowana przez kade Pastwo Czonkowskie, oraz w zakresie, w jakim takie
finansowanie nie wpywa na warunki handlowe i konkurencj w Unii w zakresie, w jakim byoby
to sprzeczne ze wsplnym interesem, przy uwzgldnieniu koniecznoci realizacji mandatu tej suby
publicznej.
30.3.2010
PL
C 83/313
PROTOK (nr 30)

W SPRAWIE STOSOWANIA KARTY PRAW
PODSTAWOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ DO POLSKI
I ZJEDNOCZONEGO KRLESTWA
MAJC NA UWADZE,
e w artykule 6 Traktatu o Unii Europejskiej Unia uznaje prawa, wolnoci

i zasady okrelone w Karcie praw podstawowych Unii Europejskiej,
MAJC NA UWADZE, e Karta ma by stosowana w cisej zgodnoci z postanowieniami
wspomnianego wyej artykuu 6 i tytuu VII samej Karty,
MAJC NA UWADZE,
e wspomniany artyku 6 stanowi, e Karta jest stosowana i interpretowana

przez sdy Polski i Zjednoczonego Krlestwa w cisej zgodnoci z wyjanieniami, o ktrych mowa
w tym artykule,
MAJC NA UWADZE,
e Karta zawiera zarwno prawa, jak i zasady,
MAJC NA UWADZE,
e Karta zawiera zarwno postanowienia o charakterze obywatelskim

i politycznym, jak i postanowienia o charakterze gospodarczym i spoecznym,
MAJC NA UWADZE, e Karta potwierdza prawa, wolnoci i zasady uznawane w Unii oraz sprawia, e
s one bardziej widoczne, nie tworzy jednak nowych praw ani zasad,
zobowizania Polski i Zjednoczonego Krlestwa wynikajce z Traktatu o Unii

Europejskiej, Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jak rwnie oglnie pojtego
prawodawstwa Unii,
PRZYPOMINAJC
aspektw stosowania Karty,
pragnienie Polski i Zjednoczonego Krlestwa sprecyzowania pewnych
zatem sprecyzowa stosowanie Karty w stosunku do przepisw prawnych i dziaa

administracyjnych Polski i Zjednoczonego Krlestwa oraz moliwo rozpoznawania na podstawie
postanowie Karty spraw na drodze sdowej w Polsce i Zjednoczonym Krlestwie,
PRAGNC
POTWIERDZAJC,
e zawarte w niniejszym Protokole odniesienia do wprowadzania w ycie

poszczeglnych postanowie Karty pozostaj cile bez uszczerbku dla wprowadzania w ycie
innych postanowie Karty,
POTWIERDZAJC,
e niniejszy Protok pozostaje bez uszczerbku dla stosowania Karty w stosunku do

innych Pastw Czonkowskich,
POTWIERDZAJC,
e niniejszy Protok pozostaje bez uszczerbku dla innych zobowiza Polski

i Zjednoczonego Krlestwa wynikajcych z Traktatu o Unii Europejskiej, Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej oraz oglnie pojtego prawodawstwa Unii,
C 83/314
PL
30.3.2010

UZGODNIY
Artyku 1
1.
Karta nie rozszerza kompetencji Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej ani adnego sdu
lub trybunau Polski lub Zjednoczonego Krlestwa do uznania, e przepisy ustawowe, wykonawcze
lub administracyjne, praktyki lub dziaania administracyjne Polski lub Zjednoczonego Krlestwa s
niezgodne z podstawowymi prawami, wolnociami i zasadami, ktre s w niej potwierdzone.
2.
W szczeglnoci i w celu uniknicia wszelkich wtpliwoci nic, co zawarte jest w tytule IV
Karty nie tworzy praw, ktre mog by dochodzone na drodze sdowej, majcych zastosowanie do
Polski lub Zjednoczonego Krlestwa, z wyjtkiem przypadkw gdy Polska lub Zjednoczone
Krlestwo przewidziay takie prawa w swoim prawie krajowym.
Artyku 2
Jeeli dane postanowienie Karty odnosi si do ustawodawstw i praktyk krajowych, ma ono
zastosowanie do Polski lub Zjednoczonego Krlestwa wycznie w zakresie, w jakim prawa
i zasady zawarte w tym postanowieniu s uznane przez ustawodawstwo lub praktyki Polski lub
Zjednoczonego Krlestwa.
30.3.2010
PL
C 83/315
PROTOK (nr 31)

W SPRAWIE PRZYWOZU DO UNII EUROPEJSKIEJ
PRODUKTW NAFTOWYCH RAFINOWANYCH
W ANTYLACH NIDERLANDZKICH
dokadniej okreli system dotyczcy wymiany handlowej, stosujcy si do przywozu do

Unii Europejskiej produktw naftowych rafinowanych w Antylach Niderlandzkich,
PRAGNC

UZGODNIY
Artyku 1
Niniejszy protok stosuje si do produktw naftowych znajdujcych pod poz. 27.10, 27.11, 27.12,
ex 27.13 (parafina, woski naftowe lub upki i pozostaoci parafinowe) i 27.14 nomenklatury
brukselskiej, przywoonych w celu konsumpcyjnym do Pastw Czonkowskich.
Artyku 2
Pastwa Czonkowskie zgadzaj si przyzna produktom naftowym rafinowanym w Antylach
Niderlandzkich ulgi taryfowe wynikajce z ich stowarzyszenia z Uni na warunkach okrelonych
w niniejszym protokole. Postanowienia te s wane niezalenie od regu pochodzenia stosowanych
przez Pastwa Czonkowskie.
Artyku 3
1.
Jeeli Komisja, na wniosek Pastwa Czonkowskiego lub z wasnej inicjatywy, stwierdzi, e
przywz produktw rafinowanych w Antylach Niderlandzkich do Unii na zasadach okrelonych
w artykule 2 powyej jest przyczyn rzeczywistych trudnoci na rynku jednego lub wicej Pastw
Czonkowskich, postanawia o wprowadzeniu, zwikszeniu lub przywrceniu opat celnych
stosujcych si do tych przywozw przez zainteresowane Pastwa Czonkowskie, w takim stopniu
i na okres, ktry okae si niezbdny do sprostania zaistniaej sytuacji. Wprowadzone, zwikszone
lub przywrcone w ten sposb opaty celne nie mog przewysza opat celnych stosujcych si do
pastw trzecich odnonie do tych samych produktw.
2.
Postanowienia okrelone w poprzednim ustpie mog by stosowane, gdy przywz do Unii
produktw rafinowanych w Antylach Niderlandzkich osiga dwa miliony ton rocznie.
3.
Decyzje podjte przez Komisj na mocy poprzednich ustpw, cznie z odrzuceniem wniosku
Pastwa Czonkowskiego, s przekazywane Radzie do wiadomoci. Rada moe si od nich odwoa
na wniosek Pastwa Czonkowskiego i w kadej chwili je zmieni lub uchyli.
C 83/316
PL
30.3.2010
Artyku 4
1.
Jeeli Pastwo Czonkowskie jest zdania, e przywz produktw naftowych rafinowanych
w Antylach Niderlandzkich, ktry odbywa si bezporednio lub za porednictwem innego Pastwa
Czonkowskiego na zasadach okrelonych w artykule 2 powyej, s przyczyn rzeczywistych
trudnoci oraz e naley podj natychmiastowe dziaania zaradcze, moe z wasnej inicjatywy
zdecydowa o naoeniu na ten przywz opat celnych, ktrych wysoko nie moe przekroczy
opat celnych stosowanych do pastw trzecich do tych samych produktw. Powiadamia Komisj
o swojej decyzji, ktra orzeka w terminie jednego miesica o tym, czy rodki podjte przez to
pastwo mog zosta utrzymane, czy naley je zmieni lub znie. Postanowienia artykuu 3
ustp 3 stosuj si do tej decyzji Komisji.
2.
Jeeli przywz produktw naftowych rafinowanych w Antylach Niderlandzkich, ktry odbywa
si bezporednio lub za porednictwem innego Pastwa Czonkowskiego na zasadach okrelonych
w artykule 2 powyej do jednego lub wicej Pastw Czonkowskich Unii Europejskiej przekracza
w jednym roku kalendarzowym objtoci wskazane w zaczniku do niniejszego protokou, rodki
ewentualnie podjte na mocy ustpu 1 przez to lub inne Pastwa Czonkowskie, dotyczce biecego
roku, uznaje si za zgodne z prawem: po upewnieniu si, e osignito ju ustalone limity objtoci,
Komisja przyjmie do wiadomoci podjte rodki. W takim przypadku pozostae Pastwa
Czonkowskie nie bd odwoyway si do Rady.
Artyku 5
Jeeli Unia postanowi o naoeniu ogranicze ilociowych w przywozie produktw naftowych
wszelkiego pochodzenia, mog one take by stosowane wzgldem przywozu tych produktw
z Antyli Niderlandzkich. W takim przypadku Antyle Niderlandzkie bd przedmiotem
preferencyjnego traktowania w stosunku do pastw trzecich.
Artyku 6
1.
Postanowienia okrelone w artykuach 25 zostan przejrzane przez Rad, stanowic
jednomylnie po konsultacji z Parlamentem Europejskim i Komisj, przy przyjmowaniu wsplnej
definicji o pochodzeniu majcej zastosowanie do produktw naftowych pochodzcych z pastw
trzecich i pastw stowarzyszonych lub przy podejmowaniu decyzji w ramach wsplnej polityki
handlowej dotyczcej tych produktw przy ustanawianiu wsplnej polityki energetycznej.
2.
Jednake podczas takiego przegldu zachowane zostaj ulgi o rwnowanym zakresie stosujce
si do Antyli Niderlandzkich w odpowiedniej formie i dotyczce co najmniej dwch i p miliona
ton produktw naftowych.
3.
Zobowizania Unii w odniesieniu do ulg o rwnowanym zakresie, o ktrych mowa w ustpie
2 niniejszego artykuu, mona, w razie potrzeby, rozdzieli midzy poszczeglne pastwa,
uwzgldniajc tona wskazany w Zaczniku do niniejszego Protokou.
30.3.2010
PL
C 83/317
Artyku 7
W celu wykonania niniejszego protokou, Komisja jest zobowizana ledzi przebieg przywozw
produktw naftowych rafinowanych w Antylach Niderlandzkich. Pastwa Czonkowskie przekazuj
Komisji, ktra zapewnia ich rozpowszechnianie, wszelkie uyteczne w tym celu informacje zgodnie
ze wskazanymi przez ni przepisami administracyjnymi.
ZACZNIK DO PROTOKOU
W celu wykonania artykuu 4 ustp 2 protokou w sprawie przywozu do Unii Europejskiej produktw naftowych
rafinowanych w Antylach Niderlandzkich, Wysokie Umawiajce si Strony uzgodniy nastpujcy podzia objtoci 2
milionw ton antylskich produktw naftowych pomidzy Pastwa Czonkowskie:
Niemcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
625 000 ton
Unia Gospodarcza Belgijsko-Luksemburska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
200 000 ton
Francja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
75 000 ton
Wochy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
100 000 ton
Niderlandy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
1 000 000 ton
PL
C 83/318
30.3.2010
PROTOK (nr 32)

W SPRAWIE NABYWANIA WASNOCI W DANII
PRAGNC
uregulowa pewne szczeglne problemy dotyczce Danii,

UZGODNIY
Nie naruszajc postanowie Traktatw Dania moe zachowa swoje obecne prawodawstwo
dotyczce nabywania drugich domw.
30.3.2010
PL
C 83/319
PROTOK (nr 33)

DOTYCZCY ARTYKUU 157 TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU
UNII EUROPEJSKIEJ
Do celw artykuu 157 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, korzyci w ramach

pracowniczych ubezpiecze spoecznych nie s traktowane jako wynagrodzenie, jeeli s one, i w
takim zakresie, w jakim s one moliwe do przypisania do okresw zatrudnienia przed 17 maja
1990 roku, z wyjtkiem przypadkw pracownikw lub innych osb zgaszajcych roszczenia w tej
kwestii, ktrzy przed t dat rozpoczli postpowanie sdowe lub zgosili rwnorzdne roszczenie
zgodnie z majcym zastosowanie prawem krajowym.
C 83/320
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 34)

W SPRAWIE SZCZEGLNYCH USTALE DLA
GRENLANDII
Artyku
1.
Traktowanie produktw importowanych do Unii objtych wspln organizacj rynku
produktw rybowstwa, a pochodzcych z Grenlandii, przy zachowaniu zgodnoci
z mechanizmami wsplnej organizacji rynku, zakada zwolnienie z opat celnych i opat o skutku
rwnowanym oraz brak ogranicze ilociowych lub rodkw o skutku rwnowanym, jeeli Unia
uzna moliwoci dostpu do stref poowowych Grenlandii przyznane Unii na mocy umowy zawartej
midzy Uni a wadzami odpowiedzialnymi za Grenlandi za wystarczajce.
2.
Wszystkie rodki odnoszce si do ustale przywozowych dla takich produktw, wcznie
z tymi odnoszcymi si do przyjcia takich rodkw, przyjmuje si zgodnie z procedur
przewidzian w artykule 43 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
30.3.2010
PL
C 83/321
PROTOK (nr 35)

W SPRAWIE ARTYKUU 40.3.3 KONSTYTUCJI
IRLANDII
UZGODNIY nastpujce postanowienia, ktre s doczone do Traktatu o Unii Europejskiej, Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i do Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii
Atomowej:
Postanowienia Traktatw, Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii Atomowej ani

postanowienia innych Traktatw czy Aktw zmieniajcych lub uzupeniajcych te Traktaty
w niczym nie naruszaj stosowania w Irlandii artykuu 40.3.3 Konstytucji Irlandii.
C 83/322
PL
30.3.2010
PROTOK (nr 36)

W SPRAWIE POSTANOWIE PRZEJCIOWYCH
MAJC NA UWADZE,
e w celu umoliwienia przejcia od postanowie instytucjonalnych Traktatw

majcych zastosowanie przed wejciem w ycie Traktatu z Lizbony do postanowie przewidzianych
we wspomnianym Traktacie naley ustanowi postanowienia przejciowe,
UZGODNIY nastpujce postanowienia, ktre s doczone do Traktatu o Unii Europejskiej, Traktatu
Atomowej:
Artyku 1
W niniejszym Protokole wyraz Traktaty oznacza Traktat o Unii Europejskiej, Traktat
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej i Traktat ustanawiajcy Europejsk Wsplnot Energii
Atomowej.
TYTU I
POSTANOWIENIA DOTYCZCE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO
Artyku 2
W stosownym czasie przed wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2009 roku, Rada Europejska
przyjmuje decyzj ustalajc skad Parlamentu Europejskiego, zgodnie z artykuem 14 ustp 2 akapit
drugi Traktatu o Unii Europejskiej.
Do koca kadencji 20042009 skad i liczba czonkw Parlamentu Europejskiego pozostaj takie
same jak te obowizujce w chwili wejcia w ycie Traktatu z Lizbony.
TYTU II
POSTANOWIENIA DOTYCZCE WIKSZOCI KWALIFIKOWANEJ
Artyku 3
1.
Zgodnie z artykuem 16 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej postanowienia tego ustpu
i postanowienia artykuu 238 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, dotyczce
definicji wikszoci kwalifikowanej w Radzie Europejskiej i w Radzie, staj si skuteczne
1 listopada 2014 roku.
2.
Midzy 1 listopada 2014 roku a 31 marca 2017 roku, jeeli przyjcie aktu wymaga wikszoci
kwalifikowanej, czonek Rady moe zada, by akt ten zosta przyjty wikszoci kwalifikowan
okrelon w ustpie 3. W takim przypadku stosuje si ustpy 3 i 4.
30.3.2010
PL
C 83/323
3.
Bez uszczerbku dla artykuu 235 ustp 1 akapit drugi Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej do 31 padziernika 2014 roku obowizuj nastpujce postanowienia:
Jeeli przyjcie aktu przez Rad Europejsk i Rad wymaga wikszoci kwalifikowanej, gosy
czonkw waone s nastpujco:
Belgia
Bugaria
Republika Czeska
Dania
Niemcy
Estonia
Irlandia
Grecja
Hiszpania
Francja
Wochy
Cypr
otwa
Litwa
12
10
12
7
29
4
7
12
27
29
29
4
4
7
Luksemburg
Wgry
Malta
Niderlandy
Austria
Polska
Portugalia
Rumunia
Sowenia
Sowacja
Finlandia
Szwecja
4
12
3
13
10
27
12
14
4
7
7
10
29
Jeeli na mocy Traktatw akty przyjmowane s na wniosek Komisji, wymagaj one do ich przyjcia
co najmniej 255 gosw za, oddanych przez wikszo czonkw. W innych przypadkach akty
wymagaj do ich przyjcia co najmniej 255 gosw za, oddanych przez co najmniej dwie trzecie
czonkw.
Jeeli akt ma zosta przyjty przez Rad Europejsk lub Rad wikszoci kwalifikowan, czonek
Rady Europejskiej lub Rady moe zada sprawdzenia, czy Pastwa Czonkowskie stanowice t
wikszo kwalifikowan reprezentuj co najmniej 62 % ogu ludnoci Unii. Jeeli okae si, e
warunek ten nie zosta speniony, dany akt nie zostaje przyjty.
4.
Do 31 padziernika 2014 roku, w przypadku gdy w zastosowaniu Traktatw nie wszyscy
czonkowie Rady bior udzia w gosowaniu, czyli w przypadkach gdy zastosowanie ma wikszo
kwalifikowana okrelona zgodnie z artykuem 238 ustp 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, wikszo kwalifikowana jest okrelona jako taki sam udzia gosw waonych i taki
sam udzia liczby czonkw Rady oraz, w stosownym przypadku, taki sam udzia procentowy
ludnoci danych Pastw Czonkowskich, jak te ustalone w ustpie 3 niniejszego artykuu.
TYTU III
POSTANOWIENIA DOTYCZCE SKADW RADY
Artyku 4
Do wejcia w ycie decyzji, o ktrej mowa w artykule 16 ustp 6 akapit pierwszy Traktatu o Unii
Europejskiej, Rada moe zbiera si w skadach okrelonych w akapitach drugim i trzecim tego
ustpu oraz w innych skadach, ktrych wykaz zosta ustanowiony w decyzji Rady do Spraw
Oglnych, stanowicej zwyk wikszoci gosw.
C 83/324
PL
30.3.2010
TYTU IV
POSTANOWIENIA DOTYCZCE KOMISJI, W TYM WYSOKIEGO PRZEDSTAWICIELA
UNII DO SPRAW ZAGRANICZNYCH I POLITYKI BEZPIECZESTWA
Artyku 5
Czonkowie Komisji penicy swoje funkcje w dniu wejcia w ycie Traktatu z Lizbony peni te
funkcje do koca kadencji. Jednake w dniu mianowania wysokiego przedstawiciela Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa, kadencja czonka majcego takie samo obywatelstwo co
wysoki przedstawiciel koczy si.
TYTU V
POSTANOWIENIA DOTYCZCE SEKRETARZA GENERALNEGO RADY, WYSOKIEGO
PRZEDSTAWICIELA DO SPRAW WSPLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ
I BEZPIECZESTWA ORAZ ZASTPCY SEKRETARZA GENERALNEGO RADY
Artyku 6
Kadencja sekretarza generalnego Rady, wysokiego przedstawiciela do spraw wsplnej polityki
zagranicznej i bezpieczestwa oraz zastpcy sekretarza generalnego Rady koczy si w dniu
wejcia w ycie Traktatu z Lizbony. Rada mianuje sekretarza generalnego zgodnie z artykuem
240 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
TYTU VI
POSTANOWIENIA DOTYCZCE ORGANW DORADCZYCH
Artyku 7
Do czasu wejcia w ycie decyzji, o ktrej mowa w artykule 301 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, miejsca czonkw w Komitecie Ekonomiczno-Spoecznym rozdzielone s w nastpujcy
sposb:
Belgia
Bugaria
Republika Czeska
Dania
Niemcy
Estonia
Irlandia
Grecja
12
12
12
9
24
7
9
12
Hiszpania
Francja
Wochy
Cypr
otwa
Litwa
Luksemburg
Wgry
21
24
24
6
7
9
6
12
30.3.2010
PL
Malta
Niderlandy
Austria
Polska
Portugalia
Rumunia
5
12
12
21
12
15
Sowenia
Sowacja
Finlandia
Szwecja
C 83/325
7
9
9
12
24
Artyku 8
Do czasu wejcia w ycie decyzji, o ktrej mowa w artykule 305 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, miejsca czonkw w Komitecie Regionw rozdzielone s w nastpujcy sposb:
Belgia
Bugaria
Republika Czeska
Dania
Niemcy
Estonia
Irlandia
Grecja
Hiszpania
Francja
Wochy
Cypr
otwa
Litwa
Luksemburg
12
12
12
9
24
7
9
12
21
24
24
6
7
9
6
Wgry
Malta
Niderlandy
Austria
Polska
Portugalia
Rumunia
Sowenia
Sowacja
Finlandia
Szwecja
12
5
12
12
21
12
15
7
9
9
12
24
TYTU VII
POSTANOWIENIA PRZEJCIOWE DOTYCZCE AKTW PRZYJTYCH NA
PODSTAWIE TYTUU V I VI TRAKTATU O UNII EUROPEJSKIEJ PRZED WEJCIEM
W YCIE TRAKTATU Z LIZBONY
Artyku 9
Skutki prawne aktw instytucji, organw i jednostek organizacyjnych Unii przyjtych na podstawie
Traktatu o Unii Europejskiej przed wejciem w ycie Traktatu z Lizbony zostaj utrzymane do czasu
uchylenia, uniewanienia lub zmiany tych aktw w zastosowaniu Traktatw. To samo dotyczy
konwencji zawartych midzy Pastwami Czonkowskimi na podstawie Traktatu o Unii Europejskiej.
Artyku 10
1.
Jako rodek przejciowy i w odniesieniu do aktw prawnych Unii w dziedzinie wsppracy
policyjnej i wsppracy sdowej w sprawach karnych, ktre zostay przyjte przed wejciem w ycie
Traktatu z Lizbony, w dniu wejcia w ycie tego Traktatu instytucje dysponuj nastpujcymi
C 83/326
PL
30.3.2010
uprawnieniami: uprawnienia przyznane Komisji na mocy artykuu 258 Traktatu o funkcjonowaniu

Unii Europejskiej nie maj zastosowania, a uprawnienia przyznane Trybunaowi Sprawiedliwoci Unii
Europejskiej na mocy tytuu VI Traktatu o Unii Europejskiej w wersji tego Traktatu obowizujcej
przed wejciem w ycie Traktatu z Lizbony pozostaj niezmienione, take w przypadku gdy
zostay one uznane zgodnie z artykuem 35 ustp 2 wspomnianego Traktatu o Unii Europejskiej.
2.
Zmiana aktu prawnego, o ktrym mowa w ustpie 1, pociga za sob stosowanie
w odniesieniu do tego zmienionego aktu prawnego i wzgldem Pastw Czonkowskich, do
ktrych taki zmieniony akt ma zastosowanie uprawnie instytucji wspomniane w tym ustpie
zgodnie z Traktatami.
3.
W kadym przypadku rodek przejciowy, o ktrym mowa w ustpie 1, przestaje obowizywa
pi lat po dacie wejcia w ycie Traktatu z Lizbony.
4.
Nie pniej ni sze miesicy przed upywem okresu przejciowego, o ktrym mowa
w ustpie 3, Zjednoczone Krlestwo moe notyfikowa Radzie, e w odniesieniu do aktw
prawnych, o ktrych mowa w ustpie 1, nie uznaje uprawnie instytucji wspomnianych w ustpie
1, ktrymi dysponuj one zgodnie z Traktatami. W przypadku gdy Zjednoczone Krlestwo dokona
takiej notyfikacji, wszystkie akty prawne, o ktrych mowa w ustpie 1, przestaj obowizywa to
pastwo od dnia upywu okresu przejciowego, o ktrym mowa w ustpie 3. Niniejszy akapit nie
stosuje si do zmienionych aktw prawnych, ktre maj zastosowanie do Zjednoczonego Krlestwa,
zgodnie z ustpem 2.
Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan na wniosek Komisji, okrela niezbdne wynikajce
ustalenia oraz niezbdne ustalenia przejciowe. Zjednoczone Krlestwo nie uczestniczy
w przyjmowaniu tej decyzji. Wikszo kwalifikowan w Radzie okrela si zgodnie z artykuem
238 ustp 3 litera a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Rada, stanowic wikszoci kwalifikowan na wniosek Komisji, moe take przyj decyzj
stanowic, e Zjednoczone Krlestwo poniesie ewentualne bezporednie konsekwencje finansowe
powstae w sposb konieczny i nieunikniony w wyniku zaprzestania uczestnictwa w tych aktach
prawnych.
5.
Zjednoczone Krlestwo moe w pniejszym czasie w kadej chwili notyfikowa Radzie ch
uczestnictwa w aktach prawnych, ktre przestay mie do niego zastosowanie zgodnie z ustpem 4
akapit pierwszy. W takim przypadku stosuje si odpowiednie postanowienia Protokou w sprawie
dorobku Schengen wczonego w ramy Unii Europejskiej lub Protokou w sprawie stanowiska
Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa
i sprawiedliwoci, w zalenoci od przypadku. W odniesieniu do tych aktw prawnych instytucje
dysponuj uprawnieniami okrelonymi w Traktatach. Dziaajc na mocy stosownych protokow
instytucje Unii i Zjednoczone Krlestwo d do zapewnienia moliwie najszerszego ponownego
uczestnictwa Zjednoczonego Krlestwa w dorobku prawnym Unii dotyczcym przestrzeni wolnoci,
bezpieczestwa i sprawiedliwoci, unikajc przy tym powanych zakce w praktycznym
funkcjonowaniu rnych czci tego dorobku i przy poszanowaniu ich spjnoci.
30.3.2010
PL
C 83/327
PROTOK (nr 37)

W SPRAWIE SKUTKW FINANSOWYCH
WYGANICIA TRAKTATU EWWiS ORAZ
W SPRAWIE FUNDUSZU BADAWCZEGO WGLA
I STALI
PRZYPOMINAJC, e wszystkie aktywa i pasywa Europejskiej Wsplnoty Wgla i Stali, w stanie na

dzie 23 lipca 2002 roku, przeszy 24 lipca 2002 roku na Wsplnot Europejsk,
BIORC POD UWAG pragnienie
wykorzystania tych funduszy do celw bada w sektorach zwizanych

z przemysem wgla i stali oraz konieczno okrelenia w tym celu pewnych zasad,

UZGODNIY
Artyku 1
1.
Z zastrzeeniem ewentualnego zwikszenia lub zmniejszenia w wyniku postpowania
likwidacyjnego, warto netto tych aktyww i pasyww, okrelon w zestawieniu bilansowym
EWWiS z dnia 23 lipca 2002 roku, uznaje si za majtek przeznaczony do celw bada
w sektorach zwizanych z przemysem wgla i stali, okrelony jako EWWiS w likwidacji. Po
zakoczeniu likwidacji okrela si go jako Majtek Funduszu Badawczego Wgla i Stali.
2.
Dochd z majtku okrelonego jako Fundusz Badawczy Wgla i Stali moe zosta
wykorzystany jedynie do celw bada prowadzonych poza ramowym programem badawczym,
w sektorach zwizanych z przemysem wgla i stali, zgodnie z postanowieniami niniejszego
Protokou i aktw przyjtych na jego podstawie.
Artyku 2
Rada, stanowic zgodnie ze specjaln procedur ustawodawcz i po zatwierdzeniu przez Parlament
Europejski, przyjmuje wszelkie postanowienia niezbdne do realizacji niniejszego Protokou, w tym
podstawowe zasady.
Rada na wniosek Komisji i po konsultacji z Parlamentem Europejskim przyjmuje rodki

ustanawiajce wieloletnie wytyczne finansowe dla zarzdzania majtkiem Funduszu Badawczego
Wgla i Stali oraz wytyczne techniczne dla programu badawczego tego Funduszu.
C 83/328
PL
30.3.2010
Artyku 3
Z zastrzeeniem odmiennych postanowie niniejszego Protokou i aktw przyjtych na jego
podstawie, stosuje si postanowienia Traktatw.
30.3.2010
PL
ZACZNIKI
C 83/329
30.3.2010
PL
ZACZNIK I
LISTA O KTREJ MOWA W ARTYKULE 38 TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII
EUROPEJSKIEJ
1
Numer nomenklatury
brukselskiej
Opis produktw
Dzia 1
Zwierzta ywe
Dzia 2
Miso i podroby jadalne
Dzia 3
Ryby, skorupiaki, miczaki i inne bezkrgowce wodne
Dzia 4
Produkty mleczarskie; jaja ptasie; mid naturalny; jadalne produkty

pochodzenia zwierzcego, gdzie indziej niewymienione ani niewczone
Dzia 5
5.04
Jelita, pcherze i odki zwierzt (z wyjtkiem rybich), cae lub

w kawakach, wiee, chodzone, mroone, solone, w solance, suszone
lub wdzone
5.15
Produkty pochodzenia zwierzcego, gdzie indziej niewymienione ani

niewczone; martwe zwierzta objte dziaami 1 lub 3, nienadajce si
do spoycia przez ludzi
Dzia 6
ywe drzewa i inne roliny; bulwy, korzenie i podobne; cite i ozdobne

licie
Dzia 7
Warzywa oraz niektre korzenie i bulwy jadalne
Dzia 8
Owoce i orzechy jadalne; skrki owocw cytrusowych lub melonw
Dzia 9
Kawa, herbata i przyprawy, z wyjtkiem herba mate (pozycja Nr 09.03)
Dzia 10
Zboa
Dzia 11
Produkty przemysu mynarskiego; sd; skrobie; inulina; gluten pszenny
Dzia 12
Nasiona i owoce oleiste; ziarna, nasiona i owoce rne; roliny

przemysowe i lecznicze; soma i pasza
Dzia 13
ex 13.03
Pektyna
Dzia 15
15.01
Sonina i inny przetworzony tuszcz wieprzowy; przetworzony tuszcz

drobiowy
15.02
Nieprzetworzone tuszcze woowe, owcze i kole; j (cznie z premier

jus) wytwarzany z tych tuszczy
15.03
Stearyna z tuszczu, oleju i oju; olej z tuszczu, oliwy i oju,

nieemulgowany, niemieszany i niepreparowany
15.04
Tuszcze i oleje z ryb i ssakw morskich, oczyszczane lub nie
15.07
Tuszcze rolinne, pynne lub stae, surowe, rafinowane lub oczyszczane
15.12
Tuszcze i oleje zwierzce oraz rolinne, uwodorniane, rafinowane lub

nie, ale bez dalszej przerbki
C 83/331
C 83/332
PL
Numer nomenklatury
brukselskiej
Opis produktw
15.13
Margaryna, sztuczna sonina i inne preparowane tuszcze jadalne
15.17
Pozostaoci po oczyszczaniu substancji tuszczowych i woskw

zwierzcych lub rolinnych
Dzia 16
Przetwory z misa, ryb lub skorupiakw, miczakw i innych

bezkrgowcw wodnych
Dzia 17
17.01
Cukier trzcinowy lub buraczany i chemicznie czysta sacharoza, w postaci

staej:
17.02
Inne rodzaje cukru; syropy cukrowe; mid syntetyczny (zmieszany

z naturalnym lub nie); karmel
17.03
Melasa, odbarwiona lub nie
17.05 (*)
Cukry, syropy, aromatyzowana melasa lub z dodatkiem barwnikw

(w tym cukier waniliowy lub wanilina), z wyjtkiem sokw owocowych
z dodatkiem cukru w jakichkolwiek proporcjach
Dzia 18
18.01
Ziarna kakaowe, cae lub amane, surowe lub palone
18.02
Kakaowe uski, upiny, osonki i inne odpady z kakao
Dzia 20
Przetwory z warzyw, owocw, orzechw lub innych czci rolin
Dzia 22
22.04
Moszcz winogronowy, fermentujcy lub z fermentacj zatrzyman

w inny sposb ni przez dodanie alkoholu
22.05
Wino ze wieych winogron; moszcz winogronowy z fermentacj

zatrzyman przez dodanie alkoholu
22.07
Inne napoje na bazie fermentacji (np. jabecznik, wino z gruszek i mid

pitny)
ex 22.08 (*)
Alkohol etylowy, denaturowany lub nie, o jakiejkolwiek mocy,

otrzymywany z produktw rolnych, o ktrych mowa w zaczniku I,
z wyczeniem wdek, likierw i innych napojw spirytusowych, zoone
preparaty alkoholowe (znane jako skoncentrowane ekstrakty) do
wyrobu napojw
ex 22.09 (*)
22.10 (*)
Ocet i jego substytuty
Dzia 23
Pozostaoci i odpady przemysu spoywczego; gotowa pasza dla

zwierzt
Dzia 24
24.01
Tyto nieprzetworzony; odpady tytoniowe
Dzia 45
45.01
Korek naturalny surowy; odpady korka; korek kruszony, granulowany

lub mielony
30.3.2010
30.3.2010
PL
Numer nomenklatury
brukselskiej
Opis produktw
Dzia 54
54.01
Len surowy lub przetworzony ale nieprzdzony; pakuy i odpady lniane

(w tym skrawki workowe lub rozwknianie)
Dzia 57
57.01
Konopie naturalne (Cannabis sativa), surowe lub przetworzone ale

nieprzdzone; pakuy i odpady z konopi naturalnych (w tym liny oraz
skrawki workowe lub rozwkniane)
(*) Pozycja dodana artykuem 1 rozporzdzenia nr 7a Rady Europejskiej Wsplnoty Gospodarczej

z dnia 18 grudnia 1959 r. (Dz.U. nr 7 z 30.1.1961, s. 71/61).
C 83/333
C 83/334
PL
30.3.2010
ZACZNIK II
KRAJE
TERYTORIA ZAMORSKIE OBJTE POSTANOWIENIAMI

TRAKTATU O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ
Grenlandia,
Nowa Kaledonia oraz terytoria zalene,
Polinezja Francuska,
Francuskie Terytoria Poudniowe i Antarktyczne,
Wyspy Wallis i Futuna,
Mayotte,
Saint Pierre i Miquelon,
Aruba,
Antyle Niderlandzkie:
Bonaire,
Curaao,
Saba,
Sint Eustasius,
Sint Maarten,
Anguilla,
Kajmany,
Falklandy,
Georgia Poudniowa i wyspy Sandwich Poudniowy,
Montserrat,
Pitcairn,
wita Helena i terytoria zalene,
Brytyjskie Terytorium Antarktyczne,
Brytyjskie Terytorium Oceanu Indyjskiego,
Wyspy Turks i Caicos,
Brytyjskie Wyspy Dziewicze,
Bermudy.
CZCI
IV
30.3.2010
PL
DEKLARACJE
DOCZONE DO AKTU KOCOWEGO KONFERENCJI
MIDZYRZDOWEJ, KTRA PRZYJA TRAKTAT Z LIZBONY
podpisany w dniu 13 grudnia 2007 roku
C 83/335
PL
30.3.2010
A.
C 83/337
DEKLARACJE ODNOSZCE SI DO POSTANOWIE TRAKTATW
1.
Deklaracja w sprawie Karty praw podstawowych Unii Europejskiej
Karta praw podstawowych Unii Europejskiej, ktra jest prawnie wica, potwierdza prawa
podstawowe gwarantowane przez europejsk Konwencj o ochronie praw czowieka
i podstawowych wolnoci oraz wynikajce z tradycji konstytucyjnych wsplnych dla Pastw
Czonkowskich.
Karta nie rozszerza zakresu stosowania prawa Unii na dziedziny lece poza kompetencjami Unii,
nie ustanawia nowych uprawnie ani zada Unii, ani te nie zmienia uprawnie i zada okrelonych
w Traktatach.
2.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 6 ustp 2 Traktatu o Unii

Europejskiej
Konferencja uzgadnia, e przystpienie Unii do europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka

i podstawowych wolnoci powinno nastpi w taki sposb, aby mona byo zachowa szczeglny
charakter porzdku prawnego Unii. W zwizku z tym Konferencja stwierdza istnienie regularnego
dialogu midzy Trybunaem Sprawiedliwoci Unii Europejskiej a Europejskim Trybunaem Praw
Czowieka; dialog ten moe zosta wzmocniony po przystpieniu Unii do tej Konwencji.
3.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 8 Traktatu o Unii Europejskiej
Unia bdzie uwzgldnia szczegln sytuacj pastw o maym obszarze terytorialnym, ktre
utrzymuj z ni szczeglne stosunki bliskoci.
4.
Deklaracja dotyczca skadu Parlamentu Europejskiego
Dodatkowe miejsce w Parlamencie Europejskim zostanie przyznane Wochom.
5.
Deklaracja dotyczca politycznej zgody Rady Europejskiej w sprawie

projektu decyzji dotyczcej skadu Parlamentu Europejskiego
Rada Europejska wyrazi polityczn zgod na zmieniony projekt decyzji dotyczcej skadu Parlamentu
Europejskiego w kadencji 2009-2014 oparty na wniosku Parlamentu Europejskiego.
PL
C 83/338
6.
30.3.2010
Deklaracja odnoszca si do artykuu 15 ustpy 5 i 6, artykuu 17

ustpy 6 i 7 oraz artykuu 18 Traktatu o Unii Europejskiej
Przy wyborze osb na stanowiska przewodniczcego Rady Europejskiej, przewodniczcego Komisji

i wysokiego przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa naley
uwzgldni, w naleyty sposb, konieczno poszanowania geograficznej i demograficznej
rnorodnoci Unii oraz jej Pastw Czonkowskich.
7.
Europejskiej i artykuu 238 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej
Konferencja owiadcza, e decyzja odnoszca si do wykonania artykuu 16 ustp 4 Traktatu o Unii
Europejskiej i artykuu 238 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej zostanie przyjta
przez Rad w dniu podpisania Traktatu z Lizbony i wejdzie w ycie w dniu wejcia w ycie tego
Traktatu. Projekt decyzji przedstawiony jest poniej:
Projekt decyzji Rady

odnoszcej si do wykonania artykuu 16 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej
i artykuu 238 ustp 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w okresie
midzy 1 listopada 2014 roku a 31 marca 2017 roku i od
1 kwietnia 2017 roku
RADA UNII EUROPEJSKIEJ,
majc na uwadze, co nastpuje:
(1)
Naley przyj przepisy pozwalajce na pynne przejcie z systemu podejmowania decyzji

w Radzie wikszoci kwalifikowan, okrelon w art. 3 ust. 3 Protokou w sprawie
postanowie przejciowych, ktry bdzie mie zastosowanie do 31 padziernika 2014 r., do
systemu gosowania przewidzianego w art. 16 ust. 4 Traktatu o Unii Europejskiej i art. 238 ust.
2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ktry bdzie mie zastosowanie ze skutkiem od
1 listopada 2014 r., obejmujc w okresie przejciowym do 31 marca 2017 r. postanowienia
szczegowe przewidziane w art. 3 ust. 2 wspomnianego protokou.
(2)
Przypomina si, e praktyk Rady jest dokadanie wszelkich stara zmierzajcych do

wzmacniania legitymacji demokratycznej aktw przyjmowanych wikszoci kwalifikowan,
30.3.2010
PL
C 83/339
STANOWI, CO NASTPUJE:
Sekcja 1
Przepisy majce zastosowanie midzy 1 listopada 2014 r. a 31 marca 2017 r.
Artyku 1
Jeeli w okresie midzy 1 listopada 2014 r. a 31 marca 2017 r. czonkowie Rady reprezentujcy:
a) co najmniej trzy czwarte ludnoci; lub
b) co najmniej trzy czwarte liczby Pastw Czonkowskich;
niezbdne do utworzenia mniejszoci blokujcej, wynikajcej z zastosowania art. 16 ust. 4 akapit
pierwszy Traktatu o Unii Europejskiej lub art. 238 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, zgaszaj swj sprzeciw wobec przyjcia aktu prawnego przez Rad wikszoci
kwalifikowan, kwestia ta trafia pod obrady Rady.
Artyku 2
Podczas tych obrad Rada czyni wszystko, co ley w granicach jej uprawnie aby, w rozsdnym
terminie i bez uszczerbku dla wicych terminw okrelonych przez prawo Unii, osign
zadowalajce rozwizanie wtpliwoci podniesionych przez czonkw Rady, o ktrych mowa
w art. 1.
Artyku 3
W tym celu przewodniczcy Rady, wspierany przez Komisj i z poszanowaniem regulaminu
wewntrznego Rady, podejmuje wszelkie inicjatywy, aby uatwi stworzenie szerszej podstawy do
osignicia porozumienia w Radzie. Czonkowie Rady udzielaj przewodniczcemu wsparcia
w wykonaniu tego zadania.
Sekcja 2
Przepisy majce zastosowanie od 1 kwietnia 2017 r.
Artyku 4
Jeeli w okresie od 1 kwietnia 2017 r. czonkowie Rady reprezentujcy:
a) co najmniej 55 % ludnoci; lub
b) co najmniej 55 % liczby Pastw Czonkowskich;
C 83/340
PL
30.3.2010
niezbdne do utworzenia mniejszoci blokujcej, wynikajcej z zastosowania art. 16 ust. 4 akapit

pierwszy Traktatu o Unii Europejskiej lub art. 238 ust. 2 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, zgaszaj swj sprzeciw wobec przyjcia aktu prawnego przez Rad wikszoci
kwalifikowan, kwestia ta trafia pod obrady Rady.
Artyku 5
Podczas tych obrad Rada czyni wszystko, co ley w granicach jej uprawnie aby, w rozsdnym
terminie i bez uszczerbku dla wicych terminw okrelonych przez prawo Unii, osign
zadowalajce rozwizanie wtpliwoci podniesionych przez czonkw Rady, o ktrych mowa
w art. 4.
Artyku 6
W tym celu przewodniczcy Rady, wspierany przez Komisj i z poszanowaniem regulaminu
wewntrznego Rady, podejmuje wszelkie inicjatywy, aby uatwi stworzenie szerszej podstawy do
osignicia porozumienia w Radzie. Czonkowie Rady udzielaj przewodniczcemu wsparcia
w wykonaniu tego zadania.
Sekcja 3
Wejcie decyzji w ycie
Artyku 7
Niniejsza decyzja wchodzi w ycie w dniu wejcia w ycie Traktatu z Lizbony.
8.
Deklaracja odnoszca si do praktycznych rodkw, jakie naley
podj w momencie wejcia w ycie Traktatu z Lizbony, w odniesieniu do
prezydencji Rady Europejskiej i Rady do Spraw Zagranicznych
W przypadku gdyby Traktat z Lizbony wszed w ycie po 1 stycznia 2009 r., Konferencja zachca
waciwe organy Pastwa Czonkowskiego sprawujcego wwczas proczn prezydencj Rady,
a take osob, ktra zostanie wybrana przewodniczcym Rady Europejskiej, i osob, ktra
zostanie mianowana wysokim przedstawicielem Unii do spraw zagranicznych i polityki
bezpieczestwa, do podjcia, w porozumieniu z pastwem majcym jako nastpne sprawowa
proczn prezydencj, konkretnych koniecznych rodkw umoliwiajcych w okresie
przejciowym skuteczne sprawowanie prezydencji Rady Europejskiej i prezydencji Rady do Spraw
Zagranicznych pod wzgldem merytorycznym i organizacyjnym.
30.3.2010
PL
C 83/341
9.
Europejskiej dotyczca decyzji Rady Europejskiej w sprawie sprawowania
prezydencji Rady
Konferencja owiadcza, e niezwocznie po podpisaniu Traktatu z Lizbony Rada powinna rozpocz
prace nad decyzj ustalajc procedury wykonania decyzji w sprawie sprawowania prezydencji Rady
i udzieli jej politycznej akceptacji w cigu szeciu miesicy. Projekt decyzji Rady Europejskiej, ktry
zostanie przyjty w dniu wejcia w ycie wyej wymienionego Traktatu, przedstawiony jest poniej:
Projekt decyzji Rady Europejskiej
w sprawie sprawowania prezydencji Rady
Artyku 1
1.
Prezydencj Rady, z wyjtkiem
grupy trzech Pastw Czonkowskich
rwnej rotacji midzy Pastwami
i rwnowagi geograficznej w ramach
Rady do Spraw Zagranicznych, sprawuj uprzednio ustalone

przez okres 18 miesicy. Grupy te tworzone s na zasadzie
Czonkowskimi, przy uwzgldnieniu ich rnorodnoci
Unii.
2.
Kady czonek grupy kolejno przewodniczy przez okres szeciu miesicy wszystkim skadom
Rady, z wyjtkiem Rady do Spraw Zagranicznych. Pozostali czonkowie grupy wspieraj kraj
przewodniczcy we wszystkich jego obowizkach na podstawie wsplnego programu. Czonkowie
grupy mog przyj inne ustalenia midzy sob.
Artyku 2
Komitetowi Staych Przedstawicieli Rzdw Pastw Czonkowskich przewodniczy przedstawiciel
Pastwa Czonkowskiego, ktre przewodniczy Radzie do Spraw Oglnych.
Przewodniczcym Komitetu Politycznego i Bezpieczestwa jest przedstawiciel
przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa.
wysokiego
Przewodniczcym w organach przygotowawczych rnych skadw Rady, z wyjtkiem Rady do

Spraw Zagranicznych, jest czonek grupy, ktra przewodniczy danemu skadowi, chyba e
postanowiono inaczej zgodnie z artykuem 4.
Artyku 3
Rada do Spraw Oglnych we wsppracy z Komisj zapewnia spjno i cigo prac rnych
skadw Rady w ramach wieloletniego programowania. Pastwa Czonkowskie sprawujce
prezydencj podejmuj, przy wsparciu Sekretariatu Generalnego Rady, wszelkie niezbdne kroki
w celu zapewnienia organizacji i pynnego przebiegu prac Rady.
PL
C 83/342
30.3.2010
Artyku 4
Rada przyjmuje decyzj ustanawiajc rodki w celu wykonania niniejszej decyzji.
10.
Konferencja uwaa, e jeeli w skad Komisji nie bd ju wchodzi obywatele wszystkich Pastw
Czonkowskich, Komisja powinna zwraca szczegln uwag na potrzeb zapewnienia penej
przejrzystoci w stosunkach ze wszystkimi Pastwami Czonkowskimi. W zwizku z tym Komisja
powinna cile wspdziaa ze wszystkimi Pastwami Czonkowskimi, niezalenie od tego, czy ich
obywatel jest czonkiem Komisji, i w tym kontekcie zwraca szczegln uwag na potrzeb
dzielenia si informacjami i prowadzenia konsultacji ze wszystkimi Pastwami Czonkowskimi.
Konferencja uwaa rwnie, e Komisja powinna przedsiwzi wszelkie niezbdne rodki w celu
zagwarantowania, e uwarunkowania sytuacji politycznej, spoecznej i gospodarczej wszystkich
Pastw Czonkowskich, cznie z tymi, ktrych obywatele nie s czonkami Komisji, s w peni
uwzgldniane. rodki te powinny midzy innymi obejmowa gwarancj uwzgldnienia stanowisk
tych Pastw Czonkowskich poprzez przyjcie odpowiednich ustale organizacyjnych.
11.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 17 ustpy 6 i 7 Traktatu o Unii

Europejskiej
Konferencja uwaa, e zgodnie z postanowieniami Traktatw Parlament Europejski i Rada Europejska

wsplnie ponosz odpowiedzialno za sprawny przebieg procesu wyboru przewodniczcego
Komisji Europejskiej. Przed podjciem decyzji przez Rad Europejsk, przedstawiciele Parlamentu
Europejskiego i Rady Europejskiej przeprowadz niezbdne konsultacje w ramach procedury
uznanej za najbardziej odpowiedni. Konsultacje te bd koncentroway si na kwalifikacjach
kandydatw na urzd przewodniczcego Komisji, z uwzgldnieniem wyborw do Parlamentu
Europejskiego, zgodnie z artykuem 17 ustp 7 akapit pierwszy. Sposb przeprowadzania takich
konsultacji moe zosta okrelony w odpowiednim czasie za wsplnym porozumieniem Parlamentu
Europejskiego i Rady Europejskiej.
12.
1.
Konferencja owiadcza, e odpowiednie kontakty z Parlamentem Europejskim zostan
nawizane w trakcie prac przygotowawczych poprzedzajcych mianowanie wysokiego
przedstawiciela Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, ktre ma nastpi w dniu
wejcia w ycie Traktatu z Lizbony, zgodnie z artykuem 18 Traktatu o Unii Europejskiej i artykuem
5 Protokou w sprawie postanowie przejciowych; kadencja wysokiego przedstawiciela Unii do
spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa rozpocznie si tego samego dnia, a zakoczy
w dniu wyganicia kadencji urzdujcej w tym czasie Komisji.
2.
Konferencja przypomina rwnie, e wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych
i polityki bezpieczestwa, ktrego kadencja rozpocznie si w listopadzie 2009 roku w tym
samym czasie i na taki sam okres jak kadencja kolejnej Komisji, zostanie mianowany zgodnie
z postanowieniami artykuw 17 i 18 Traktatu o Unii Europejskiej.
PL
30.3.2010
13.
C 83/343
Deklaracja w sprawie wsplnej polityki zagranicznej

i bezpieczestwa
Konferencja podkrela, e postanowienia Traktatu o Unii Europejskiej dotyczce wsplnej polityki

zagranicznej i bezpieczestwa, w tym utworzenia urzdu wysokiego przedstawiciela Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa oraz Europejskiej Suby Dziaa Zewntrznych, nie
naruszaj obecnej odpowiedzialnoci Pastw Czonkowskich za ksztatowanie i prowadzenie
wasnej polityki zagranicznej ani sposobu w jaki s one reprezentowane w pastwach trzecich
i organizacjach midzynarodowych.
Konferencja przypomina rwnie, e postanowienia regulujce wspln polityk bezpieczestwa
i obrony nie naruszaj szczeglnego charakteru polityki bezpieczestwa i obrony Pastw
Czonkowskich.
Konferencja podkrela, e Unia Europejska i jej Pastwa Czonkowskie pozostan zwizane
postanowieniami Karty Narodw Zjednoczonych, a w szczeglnoci podstawow
odpowiedzialnoci Rady Bezpieczestwa i jej czonkw za utrzymanie midzynarodowego pokoju
i bezpieczestwa.
14.
Deklaracja w sprawie wsplnej polityki zagranicznej

i bezpieczestwa
W uzupenieniu szczeglnych zasad i procedur, o ktrych mowa w artykule 24 ustp 1 Traktatu

o Unii Europejskiej, Konferencja podkrela, e postanowienia dotyczce wsplnej polityki
zagranicznej i bezpieczestwa, w tym dotyczce wysokiego przedstawiciela Unii do spraw
zagranicznych i polityki bezpieczestwa oraz Europejskiej Suby Dziaa Zewntrznych, nie bd
miay wpywu na obowizujc podstaw prawn, odpowiedzialno ani uprawnienia kadego
Pastwa Czonkowskiego w zakresie ksztatowania i prowadzenia wasnej polityki zagranicznej,
krajowej suby dyplomatycznej, stosunkw z pastwami trzecimi oraz uczestnictwa
w organizacjach midzynarodowych, w tym na czonkostwo Pastwa Czonkowskiego w Radzie
Bezpieczestwa ONZ.
Konferencja odnotowuje rwnie, e postanowienia dotyczce wsplnej polityki zagranicznej
i bezpieczestwa nie przyznaj Komisji nowych uprawnie do inicjowania decyzji ani nie
zwikszaj roli Parlamentu Europejskiego.
Konferencja przypomina rwnie, e postanowienia regulujce wspln europejsk polityk
bezpieczestwa i obrony nie naruszaj szczeglnego charakteru polityki bezpieczestwa i obrony
Pastw Czonkowskich.
15.
Konferencja owiadcza, e niezwocznie po podpisaniu Traktatu z Lizbony, sekretarz generalny Rady,

wysoki przedstawiciel Unii do spraw zagranicznych i polityki bezpieczestwa, Komisja oraz Pastwa
Czonkowskie powinni rozpocz prace przygotowawcze dotyczce Europejskiej Suby Dziaa
Zewntrznych.
PL
C 83/344
16.
30.3.2010

Europejskiej
Konferencja uwaa, e moliwo sporzdzenia tumacze urzdowych Traktatw na jzyki,

o ktrych mowa w artykule 55 ustp 2, przyczynia si do realizacji celu okrelonego w artykule
3 ustp 3 akapit czwarty, ktry przewiduje, e Unia szanuje swoj bogat rnorodno kulturow
i jzykow. W tym kontekcie Konferencja potwierdza przywizanie Unii do rnorodnoci
kulturowej Europy oraz podkrela, e bdzie nadal powica szczegln uwag tym i innym
jzykom.
Konferencja zaleca, aby Pastwa Czonkowskie, ktre pragn skorzysta z moliwoci, o ktrej mowa
w artykule 55 ustp 2, poinformoway Rad w cigu szeciu miesicy od daty podpisania Traktatu
z Lizbony, o jzyku lub jzykach, w jakich sporzdzone zostanie tumaczenie Traktatw.
17.
Deklaracja odnoszca si do pierwszestwa
Konferencja przypomina, e zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunau Sprawiedliwoci Unii

Europejskiej Traktaty i prawo przyjte przez Uni na podstawie Traktatw maj pierwszestwo przed
prawem Pastw Czonkowskich na warunkach ustanowionych przez wspomniane orzecznictwo.
Ponadto Konferencja postanowia, e do niniejszego Aktu kocowego Konferencji zostanie zaczona
opinia Suby Prawnej Rady dotyczca pierwszestwa, w wersji zawartej w dokumencie 11197/07
(JUR 260):
Opinia Suby Prawnej Rady
z dnia 22 czerwca 2007 r.
Z orzecznictwa Trybunau Sprawiedliwoci wynika, e pierwszestwo prawa wsplnotowego stanowi
podstawow zasad tego prawa. Wedug Trybunau zasada ta jest nieodcznie zwizana ze szczegln
natur Wsplnoty Europejskiej. Kiedy wydawany by pierwszy wyrok zapocztkowujcy to obecnie ju
utrwalone orzecznictwo (wyrok z dnia 15 lipca 1964 r. w sprawie 6/64, Costa przeciwko ENEL (1)),
w Traktacie nie byo adnej wzmianki o zasadzie pierwszestwa. Sytuacja ta do dzi nie ulega zmianie.
Fakt, e zasada pierwszestwa nie zostanie wczona do przyszego Traktatu, w aden sposb nie narusza
samej zasady ani obowizujcego orzecznictwa Trybunau Sprawiedliwoci.
___________
(1) wynika (), [e] prawu utworzonemu na podstawie Traktatu, pochodzcemu z niezalenego rda, nie mona, ze wzgldu na
jego wynikajc std szczegln natur, przeciwstawia w postpowaniu sdowym jakiegokolwiek wewntrznego aktu prawnego,
gdy oznaczaoby to utrat przez to prawo charakteru wsplnotowego i zakwestionowanie samych podstaw prawnych Wsplnoty..
18.
Deklaracja dotyczca rozgraniczenia kompetencji
Konferencja podkrela, e zgodnie z systemem podziau kompetencji pomidzy Uni a Pastwa

Czonkowskie w myl postanowie Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, wszelkie kompetencje nieprzyznane Unii w Traktatach nale do Pastw
Czonkowskich.
PL
30.3.2010
C 83/345
Jeeli Traktaty przyznaj Unii w okrelonej dziedzinie kompetencj dzielon z Pastwami

Czonkowskimi, Pastwa Czonkowskie wykonuj swoj kompetencj w zakresie, w jakim Unia
nie wykonaa lub postanowia zaprzesta wykonywania swojej kompetencji. Ta ostatnia sytuacja
ma miejsce wtedy, gdy waciwe instytucje Unii postanowi uchyli dany akt ustawodawczy,
w szczeglnoci w celu lepszego zagwarantowania staego poszanowania zasad pomocniczoci
i proporcjonalnoci. Z inicjatywy jednego lub kilku swoich czonkw (przedstawicieli Pastw
Czonkowskich) i zgodnie z artykuem 241 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Rada
moe zwrci si do Komisji o przedoenie wnioskw majcych na celu uchylenie danego aktu
ustawodawczego. Konferencja z zadowoleniem przyjmuje deklaracj Komisji, e bdzie ona
traktowa te proby ze szczegln uwag.
Analogicznie, przedstawiciele rzdw Pastw Czonkowskich zebrani na konferencji midzyrzdowej,

zgodnie ze zwyk procedur zmiany przewidzian w artykule 48 ustpy 25 Traktatu o Unii
Europejskiej, mog podj decyzj o zmianie Traktatw stanowicych podstaw Unii, w tym
o rozszerzeniu albo ograniczeniu kompetencji przyznanych Unii we wspomnianych Traktatach.
19.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 8 Traktatu o funkcjonowaniu

Unii Europejskiej
Konferencja zgadza si, e w swoich oglnych wysikach na rzecz zniesienia nierwnoci pomidzy
kobietami i mczyznami Unia powinna dy w ramach swoich rnych polityk do zwalczania
wszelkiego rodzaju przemocy w rodzinie. Pastwa Czonkowskie powinny podj wszelkie niezbdne
rodki w celu zapobiegania tego rodzaju przestpstwom i ich karania oraz w celu wspierania
i ochrony ofiar.
20.

Unii Europejskiej
Konferencja owiadcza, e w kadym przypadku, w ktrym na podstawie artykuu 16 maj zosta

przyjte zasady dotyczce ochrony danych osobowych, ktre mogyby mie bezporedni wpyw na
bezpieczestwo narodowe, powinno to by naleycie wzite pod uwag. Konferencja przypomina, e
prawodawstwo majce obecnie zastosowanie (w szczeglnoci dyrektywa 95/46/WE) zawiera
szczeglne odstpstwa w tym zakresie.
21.
Deklaracja w sprawie ochrony danych osobowych w dziedzinie
wsppracy wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych i wsppracy policyjnej
Konferencja przyznaje, e konieczne moe okaza si wprowadzenie zasad szczeglnych dotyczcych
ochrony danych osobowych i swobodnego przepywu tych danych w dziedzinach wsppracy
wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych i wsppracy policyjnej, zapewnianej na podstawie
artykuu 16 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, ze wzgldu na szczeglny charakter tych
dziedzin.
C 83/346
PL
22.
30.3.2010
Deklaracja odnoszca si do artykuw 48 i 79 Traktatu

o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Konferencja uwaa, e w przypadku gdy projekt aktu ustawodawczego, ktrego podstaw jest
artyku 79 ustp 2, naruszaby istotne aspekty systemu zabezpieczenia spoecznego Pastwa
Czonkowskiego, w szczeglnoci jego zakres stosowania, koszty lub struktur finansow, lub
miaby wpyw na rwnowag finansow tego systemu, zgodnie z artykuem 48 akapit drugi,
interesy tego Pastwa Czonkowskiego zostan naleycie uwzgldnione.
23.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 48 akapit drugi Traktatu

Konferencja przypomina, e w takim przypadku Rada Europejska podejmuje decyzje w drodze

konsensusu, zgodnie z artykuem 15 ustp 4 Traktatu o Unii Europejskiej.
24.
Deklaracja w sprawie osobowoci prawnej Unii Europejskiej
Konferencja potwierdza, e fakt posiadania przez Uni Europejsk osobowoci prawnej w aden
sposb nie upowania Unii do stanowienia prawa lub dziaania wykraczajcego poza kompetencje
przyznane jej przez Pastwa Czonkowskie w Traktatach.
25.
Deklaracja odnoszca si do artykuw 75 i 215 Traktatu

Konferencja przypomina, e poszanowanie podstawowych praw i wolnoci oznacza w szczeglnoci

zwracanie dostatecznej uwagi na ochron i poszanowanie prawa zainteresowanych osb fizycznych
lub podmiotw do korzystania z gwarancji przewidzianych w ustawie. W tym celu oraz w celu
zagwarantowania cisej kontroli sdowej decyzji poddajcych osob fizyczn lub podmiot rodkom
ograniczajcym, decyzje takie musz by oparte na jasnych i wyranych kryteriach. Kryteria te
powinny by dostosowane do specyfiki kadego rodka ograniczajcego.
26.
Deklaracja odnoszca si do nieuczestniczenia jednego z Pastw
Czonkowskich w rodku, ktrego podstaw jest cz trzecia tytu V
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej
Konferencja owiadcza, e jeeli jedno z Pastw Czonkowskich postanowi nie uczestniczy
w rodku, ktrego podstaw jest cz trzecia tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej, Rada przeprowadzi pogbion dyskusj na temat moliwych konsekwencji i skutkw
nieuczestniczenia tego Pastwa Czonkowskiego w tym rodku.
Kade z Pastw Czonkowskich moe ponadto zwrci si do Komisji o zbadanie sytuacji na
podstawie artykuu 116 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej.
Powysze akapity pozostaj bez uszczerbku dla moliwoci przedoenia tej kwestii przez Pastwo
Czonkowskie Radzie Europejskiej.
PL
30.3.2010
27.
C 83/347
Deklaracja odnoszca si do artykuu 85 ustp 1 akapit drugi

Konferencja uwaa, e rozporzdzenia, o ktrych mowa w artykule 85 ustp 1 akapit drugi Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, powinny uwzgldnia zasady i praktyki krajowe odnoszce si
do wszczynania ledztw karnych.
28.

Unii Europejskiej
Konferencja stwierdza, e postanowienia artykuu 98 naley stosowa zgodnie z obecn praktyk.

Okrelenie () rodkw podjtych (), o ile s one niezbdne w celu skompensowania
niekorzystnych skutkw gospodarczych spowodowanych podziaem Niemiec dla gospodarki
niektrych regionw Republiki Federalnej dotknitych tym podziaem naley interpretowa
zgodnie istniejcym orzecznictwem Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej.
29.

Konferencja stwierdza, e artyku 107 ustp 2 litera c) naley interpretowa zgodnie z istniejcym
orzecznictwem Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej dotyczcym dopuszczalnoci stosowania
postanowie odnoszcych si do pomocy przyznanej niektrym regionom Republiki Federalnej
Niemiec dotknitym podziaem Niemiec.
30.

Unii Europejskiej
W odniesieniu do artykuu 126 Konferencja potwierdza, e podniesienie potencjau wzrostu

i zapewnienie zdrowej sytuacji budetowej stanowi dwa filary, na ktrych oparta jest polityka
gospodarcza i budetowa Unii i Pastw Czonkowskich. Pakt stabilnoci i wzrostu jest istotnym
narzdziem realizacji tych celw.
Konferencja potwierdza swoje zaangaowanie w stosowanie postanowie odnoszcych si do paktu
stabilnoci i wzrostu, ktre stanowi ramy dla prowadzenia koordynacji polityk budetowych Pastw
Czonkowskich.
Konferencja potwierdza, e system oparty na zasadach jest dla wszystkich Pastw Czonkowskich
najlepsz gwarancj wykonania zobowiza i rwnego traktowania.
W tym kontekcie Konferencja potwierdza rwnie swoje zaangaowanie w wypenianie celw
strategii lizboskiej: tworzenie miejsc pracy, reformy strukturalne i spjno spoeczn.
Unia ma na celu osignicie zrwnowaonego wzrostu gospodarczego i stabilnoci cen. W zwizku
z tym w ramach polityk gospodarczych i budetowych naley ustali odpowiednie priorytety
skierowane na reformy gospodarcze, innowacje, konkurencyjno i wzmocnienie prywatnych
inwestycji oraz konsumpcji w okresach sabego wzrostu gospodarczego. Powinno to by
odzwierciedlone w kierunkach decyzji budetowych na poziomie krajowym i na poziomie Unii,
PL
C 83/348
30.3.2010
w szczeglnoci poprzez restrukturyzacj dochodw i wydatkw publicznych, przy jednoczesnym

przestrzeganiu dyscypliny budetowej zgodnie z Traktatami i paktem stabilnoci i wzrostu.
Wyzwania budetowe i gospodarcze stojce przed Pastwami Czonkowskimi podkrelaj znaczenie

zdrowej polityki budetowej w caym cyklu gospodarczym.
Konferencja zgadza si, e Pastwa Czonkowskie powinny aktywnie korzysta z okresw poprawy
sytuacji gospodarczej w celu konsolidacji swoich finansw publicznych i poprawy swojej sytuacji
budetowej. Celem jest stopniowe osignicie nadwyki budetowej w czasach dobrej koniunktury,
co umoliwia im dostosowanie si w okresie spadku koniunktury i w ten sposb przyczynia si do
dugookresowego zrwnowaenia finansw publicznych.
Pastwa Czonkowskie oczekuj na ewentualne propozycje Komisji oraz dalszy wkad Pastw
Czonkowskich na rzecz wzmocnienia i udzielenia wyjanie dotyczcych realizacji paktu
stabilnoci i wzrostu. Pastwa Czonkowskie podejm wszelkie niezbdne rodki w celu
zwikszenia potencjau wzrostu ich gospodarki. Polepszona koordynacja polityki gospodarczej
mogaby sprzyja temu celowi. Niniejsza deklaracja nie przesdza o wyniku przyszej debaty na
temat paktu stabilnoci i wzrostu.
31.

Unii Europejskiej
Konferencja potwierdza, e polityki opisane w artykule 156 pozostaj zasadniczo w kompetencji

Pastw Czonkowskich. rodki suce zachcie i koordynacji, ktre maj zosta podjte na poziomie
Unii zgodnie z postanowieniami tego artykuu maj charakter uzupeniajcy. Maj one na celu
wzmocnienie wsppracy pomidzy Pastwami Czonkowskimi, a nie harmonizacj systemw
krajowych. Nie maj one wpywu na gwarancje i praktyki istniejce w kadym Pastwie
Czonkowskim w zakresie odpowiedzialnoci partnerw spoecznych.
Niniejsza deklaracja nie narusza postanowie Traktatw przyznajcych Unii kompetencje, w tym
w zakresie polityki spoecznej.
32.

Konferencja owiadcza, e rodki, ktre zostan przyjte zgodnie z artykuem 168 ustp 4 litera c),
musz uwzgldnia wsplne zagadnienia bezpieczestwa a ich celem musi by ustanowienie
ostrzejszych norm jakoci i bezpieczestwa, jeeli w przeciwnym razie normy krajowe majce
wpyw na rynek wewntrzny uniemoliwiayby osignicie wysokiego poziomu ochrony zdrowia
ludzkiego.
PL
30.3.2010
33.
C 83/349

Unii Europejskiej
Konferencja uwaa, e termin regiony wyspiarskie zawarty w artykule 174 moe rwnie
obejmowa pastwa wyspiarskie w caoci, z zastrzeeniem e speniaj one niezbdne kryteria.
34.

Unii Europejskiej
Konferencja zgadza si, e dziaanie Unii w dziedzinie bada i rozwoju technologicznego bdzie
naleycie uwzgldnia podstawowe kierunki i wybory zawarte w politykach Pastw Czonkowskich
w dziedzinie bada.
35.

Unii Europejskiej
Konferencja uwaa, e artyku 194 nie wpywa na prawo Pastw Czonkowskich do przyjmowania
niezbdnych postanowie w celu zapewnienia dostaw energii zgodnie z warunkami przewidzianymi
w artykule 347.
36.

Unii Europejskiej dotyczca negocjowania i zawierania przez Pastwa
Czonkowskie umw midzynarodowych odnoszcych si do przestrzeni
wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci
Konferencja potwierdza, e Pastwa Czonkowskie maj prawo negocjowania i zawierania umw

z pastwami trzecimi lub organizacjami midzynarodowymi w dziedzinach objtych czci trzeci
tytu V rozdziay 3, 4 i 5, o ile umowy takie s zgodne z prawem Unii.
37.

Unii Europejskiej
Bez uszczerbku dla rodkw przyjtych przez Uni w celu wypenienia obowizku solidarnoci
w stosunku do Pastwa Czonkowskiego, ktre jest przedmiotem ataku terrorystycznego lub
ofiar klski ywioowej lub klski spowodowanej przez czowieka, adne z postanowie artykuu
222 nie ma na celu naruszenia prawa innego Pastwa Czonkowskiego do wyboru najbardziej
odpowiednich rodkw w celu wypenienia przez nie obowizku solidarnoci w stosunku do tego
PL
C 83/350
30.3.2010
38.
Unii Europejskiej w sprawie liczby rzecznikw generalnych w Trybunale
Sprawiedliwoci
Konferencja owiadcza, e jeeli Trybuna Sprawiedliwoci wystpi, zgodnie z artykuem 252 akapit
pierwszy Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, o zwikszenie liczby rzecznikw generalnych
o trzy osoby (czyli jedenastu zamiast omiu), Rada, stanowic jednomylnie, wyrazi na to zgod.
W takim przypadku Konferencja uzgadnia, e Polska, podobnie jak ma to obecnie miejsce

w przypadku Niemiec, Francji, Woch, Hiszpanii i Zjednoczonego Krlestwa, bdzie miaa staego
rzecznika generalnego i nie bdzie ju uczestniczy w systemie rotacji, a tym samym obowizujcy
system rotacji bdzie obejmowa piciu rzecznikw generalnych zamiast trzech.
39.

Unii Europejskiej
Konferencja przyjmuje do wiadomoci, e zgodnie ze swoj ustalon praktyk Komisja, przy

opracowywaniu projektw aktw delegowanych w dziedzinie usug finansowych, zamierza nadal
przeprowadza konsultacje z ekspertami wyznaczonymi przez Pastwa Czonkowskie.
40.

Unii Europejskiej
Konferencja owiadcza, e Pastwa Czonkowskie mog poinformowa, w momencie skadania

wniosku o ustanowienie wzmocnionej wsppracy, czy zamierzaj ju na tym etapie zastosowa
artyku 333, ktry przewiduje rozszerzenie gosowania wikszoci kwalifikowan, czy te skorzysta
ze zwykej procedury ustawodawczej.
41.

Unii Europejskiej
Konferencja owiadcza, e odniesienie do celw Unii zawarte w artykule 352 ustp 1 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej dotyczy celw okrelonych w artykule 3 ustpy 2 i 3
Traktatu o Unii Europejskiej oraz celw okrelonych w artykule 3 ustp 5 tego Traktatu
w odniesieniu do dziaa zewntrznych na podstawie czci pitej Traktatu o funkcjonowaniu
Unii Europejskiej. Wyklucza si zatem, aby dziaania oparte na artykule 352 Traktatu
o funkcjonowaniu Unii Europejskiej suyy wycznie realizacji celw okrelonych w artykule 3
ustp 1 Traktatu o Unii Europejskiej. W zwizku z tym Konferencja zauwaa, e zgodnie
z artykuem 31 ustp 1 Traktatu o Unii Europejskiej nie ma moliwoci przyjmowania aktw
ustawodawczych w dziedzinie wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa.
PL
30.3.2010
42.
C 83/351

Unii Europejskiej
Konferencja podkrela, e zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunau Sprawiedliwoci Unii

Europejskiej artyku 352 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, stanowic integraln cz
systemu instytucjonalnego opartego na zasadzie przyznania kompetencji, nie moe suy jako
podstawa rozszerzenia zakresu kompetencji Unii poza oglne ramy wynikajce z caoci
postanowie Traktatw, w szczeglnoci poza postanowienia okrelajce zadania i dziaania Unii.
Artyku ten nie moe by w adnym przypadku wykorzystywany jako podstawa przyjcia przepisw,
ktre w istocie skutkowayby zmian Traktatw z pominiciem przewidzianej w nich w tym celu
procedury.
43.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 355 ustp 6 Traktatu

Wysokie Umawiajce si Strony uzgadniaj, e Rada Europejska, w zastosowaniu artykuu 355 ustp
6, podejmie decyzj prowadzc do zmian statusu Majotty w stosunku do Unii, tak aby to terytorium
byo regionem najbardziej oddalonym w rozumieniu artykuu 355 ustp 1 i artykuu 349, po
notyfikowaniu Radzie Europejskiej i Komisji przez wadze francuskie, e umoliwiaj to obecnie
dokonujce si przemiany w statusie wewntrznym wyspy.
PL
C 83/352
B.
44.
30.3.2010
DEKLARACJE ODNOSZCE SI DO PROTOKOW

DOCZONYCH DO TRAKTATW
Deklaracja odnoszca si do artykuu 5 Protokou w sprawie

dorobku Schengen wczonego w ramy Unii Europejskiej
Konferencja odnotowuje, e w przypadku gdy jedno z Pastw Czonkowskich przedoy na mocy

artykuu 5 ustp 2 Protokou w sprawie dorobku Schengen wczonego w ramy Unii Europejskiej
notyfikacj, e nie chce uczestniczy w danym wniosku lub inicjatywie, notyfikacja taka moe by
wycofana w kadym momencie przed przyjciem rodka sformuowanego na podstawie dorobku
Schengen.
45.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 5 ustp 2 Protokou w sprawie

Konferencja owiadcza, e kadorazowo gdy Zjednoczone Krlestwo lub Irlandia zgosz Radzie
zamiar nieuczestniczenia w rodku sformuowanym na podstawie czci dorobku Schengen,
w ktrej stosowaniu jedno z tych pastw uczestniczy, Rada przeprowadzi pogbion dyskusj na
temat moliwych konsekwencji nieuczestniczenia tego Pastwa Czonkowskiego w tym rodku. T
dyskusj na forum Rady naley przeprowadzi w wietle dostarczonych przez Komisj informacji
dotyczcych zwizku midzy wnioskiem a dorobkiem Schengen.
46.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 5 ustp 3 Protokou w sprawie

Konferencja przypomina, e jeeli Rada nie podejmie decyzji po pierwszej merytorycznej analizie nad
danym zagadnieniem, Komisja moe przedstawi zmieniony wniosek, ktry zostanie poddany przez
Rad dalszej merytorycznej analizie w terminie 4 miesicy.
47.
Deklaracja odnoszca si do artykuu 5 ustpy 3, 4 i 5 Protokou
w sprawie dorobku Schengen wczonego w ramy Unii Europejskiej
Konferencja odnotowuje, e warunki, ktre maj zosta okrelone w decyzji, o ktrej mowa
w artykule 5 ustpy 3, 4 i 5 Protokou w sprawie dorobku Schengen wczonego w ramy Unii
Europejskiej, mog stanowi, e dane Pastwo Czonkowskie poniesie ewentualne bezporednie
konsekwencje finansowe powstae w sposb konieczny i nieunikniony w wyniku zaprzestania
przez to pastwo uczestnictwa w niektrych elementach lub caoci dorobku, o ktrym mowa
w jakiejkolwiek decyzji podjtej przez Rad zgodnie z artykuem 4 wspomnianego protokou.
30.3.2010
PL
48.
C 83/353
Deklaracja dotyczca Protokou w sprawie stanowiska Danii
Konferencja odnotowuje, e w sprawie aktw prawnych, ktre maj by przyjte przez Rad
stanowic samodzielnie lub wsplnie z Parlamentem Europejskim, zawierajcych przepisy
zarwno majce zastosowanie do Danii, jak i nie majce do niej zastosowania, poniewa opieraj
si na podstawie prawnej, do ktrej stosuje si cz I Protokou w sprawie stanowiska Danii, Dania
owiadcza, e nie bdzie korzysta ze swojego prawa do gosowania, aby nie stanowi przeszkody
dla przyjcia przepisw, ktre nie maj zastosowania do Danii.
Ponadto Konferencja odnotowuje, e na podstawie deklaracji Konferencji w sprawie artykuu 222
Dania owiadcza, e bdzie uczestniczy w dziaaniach lub aktach prawnych w zastosowaniu
artykuu 222 zgodnie z czci I i II Protokou w sprawie stanowiska Danii.
49.
Deklaracja dotyczca Woch
Konferencja bierze pod uwag fakt, e Protok w sprawie Woch zaczony w 1957 roku do
Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Gospodarcz, w wersji zmienionej podczas
przyjmowania Traktatu o Unii Europejskiej stanowi, co nastpuje:
PRAGNC rozwiza niektre szczeglne problemy dotyczce Woch,
PODJY nastpujce postanowienia, zaczone do niniejszego Traktatu:
PASTWA CZONKOWSKIE WSPLNOTY
BIOR POD UWAG fakt, i rzd Woch jest w trakcie realizacji dziesicioletniego programu
rozwoju gospodarczego, ktrego celem jest zniesienie nierwnoci w gospodarce Woch,
w szczeglnoci przez rozwijanie infrastruktury mniej rozwinitych obszarw poudniowych
Woch oraz woskich wysp, a take przez tworzenie nowych stanowisk pracy w celu likwidacji
bezrobocia;
PRZYPOMINAJ, e zasady i cele tego rzdowego programu Woch zostay przeanalizowane
i zaakceptowane przez organizacje wsppracy midzynarodowej, ktrych Pastwa Czonkowskie
s czonkami;
UZNAJ, e osignicie celw woskiego programu ley w ich wsplnym interesie;
POSTANAWIAJ, pragnc uatwi wypenienie tego zadania rzdowi woskiemu, zaleci instytucjom
Wsplnoty stosowanie wszelkich metod i procedur przewidzianych w niniejszym Traktacie, i w
szczeglnoci odpowiednie korzystanie z zasobw Europejskiego Banku Inwestycyjnego
i Europejskiego Funduszu Spoecznego;
PL
C 83/354
30.3.2010
S ZDANIA, e instytucje Wsplnoty, stosujc niniejszy Traktat, powinny bra pod uwag wysiek,
ktremu bdzie musiaa podoa gospodarka Woch w najbliszych latach oraz dziaania zmierzajce
do uniknicia niebezpiecznych napi zwizanych w szczeglnoci z rwnowag bilansu patniczego
lub poziomem bezrobocia, ktre mog utrudni stosowanie niniejszego Traktatu we Woszech;
UZNAJ, e w przypadku stosowania artykuw 109h i 109i naley dooy szczeglnej troski, aby
rodki naoone na rzd Woch nie wpyny negatywnie na realizacj programu rozwoju
gospodarczego i podniesienia poziomu ycia ludnoci..
50.
Deklaracja dotyczca artykuu 10 Protokou w sprawie postanowie

przejciowych
Konferencja zwraca si do Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, aby w ramach swoich

odpowiednich uprawnie dooyy stara, by przyj, w stosownych przypadkach i o ile to
moliwe w terminie piciu lat, o ktrym mowa w artykule 10 ustp 3 Protokou w sprawie
postanowie przejciowych, akty prawne zmieniajce lub zastpujce akty, o ktrych mowa
w artykule 10 ustp 1 wspomnianego protokou.
PL
30.3.2010
C.
51.
C 83/355
DEKLARACJE PASTW CZONKOWSKICH
Deklaracja Krlestwa Belgii w sprawie parlamentw narodowych
Belgia wyjania, e zgodnie z jej prawem konstytucyjnym zarwno Izba Reprezentantw, Senat
Parlamentu Federalnego, jak i zgromadzenia parlamentarne Wsplnot oraz Regionw dziaaj,
w zalenoci od kompetencji wykonywanych przez Uni, jako czci skadowe krajowego systemu
parlamentarnego lub jako izby parlamentu narodowego.
52.
Deklaracja Krlestwa Belgii, Republiki Bugarii, Republiki Federalnej
Niemiec, Republiki Greckiej, Krlestwa Hiszpanii, Republiki Woskiej,
Republiki Cypryjskiej, Republiki Litewskiej, Wielkiego Ksistwa
Luksemburga, Republiki Wgierskiej, Republiki Malty, Republiki Austrii,
Republiki Portugalskiej, Rumunii, Republiki Sowenii oraz Republiki
Sowackiej w sprawie symboli Unii Europejskiej
Belgia, Bugaria, Niemcy, Grecja, Hiszpania, Wochy, Cypr, Litwa, Luksemburg, Wgry, Malta, Austria,
Portugalia, Rumunia, Sowenia i Sowacja owiadczaj, e flaga przedstawiajca krg dwunastu
zotych gwiazd na niebieskim tle, hymn pochodzcy z Ody do Radoci z IX Symfonii Ludwiga
van Beethovena, dewiza Zjednoczona w rnorodnoci, euro bdce walut Unii Europejskiej oraz
Dzie Europy obchodzony 9 maja pozostaj dla nich symbolami wyraajcymi poczucie wsplnoty
obywateli Unii Europejskiej oraz ich zwizek z ni.
53.
Deklaracja Republiki Czeskiej w sprawie Karty praw podstawowych

Unii Europejskiej
1.
Republika Czeska przypomina, e postanowienia Karty praw podstawowych Unii Europejskiej
maj zastosowanie do instytucji i organw Unii Europejskiej przy poszanowaniu zasady
pomocniczoci i podziau kompetencji midzy Uni Europejsk a jej Pastwa Czonkowskie, co
zostao potwierdzone w deklaracji (nr 18) dotyczcej rozgraniczenia kompetencji. Republika
Czeska podkrela, e postanowienia Karty maj zastosowanie do Pastw Czonkowskich wycznie
wtedy, gdy stosuj one prawo Unii, nie za gdy przyjmuj i stosuj prawo krajowe niezalenie od
prawa Unii.
2.
Republika Czeska kadzie rwnie nacisk na fakt, e Karta nie rozszerza zakresu zastosowania
prawa Unii ani nie ustanawia nowych kompetencji Unii. Nie zawa zakresu zastosowania prawa
krajowego ani nie ogranicza istniejcych uprawnie organw krajowych w tej dziedzinie.
PL
C 83/356
30.3.2010
3.
Republika Czeska podkrela, e w zakresie, w jakim Karta uznaje prawa i zasady podstawowe
wynikajce ze wsplnych tradycji konstytucyjnych Pastw Czonkowskich, prawa te i zasady
interpretuje si zgodnie z tymi tradycjami.
4.
Republika Czeska pragnie ponadto podkreli, e adne z postanowie Karty nie moe by
interpretowane jako ograniczajce lub naruszajce prawa czowieka i podstawowe wolnoci uznane,
we waciwych im obszarach zastosowania, przez prawo Unii oraz konwencje midzynarodowe,
ktrych Unia lub wszystkie Pastwa Czonkowskie s stronami, w szczeglnoci przez europejsk
Konwencj o ochronie praw czowieka i podstawowych wolnoci, oraz przez konstytucje Pastw
Czonkowskich.
54.
Deklaracja Republiki Federalnej Niemiec, Irlandii, Republiki

Wgierskiej, Republiki Austrii i Krlestwa Szwecji
Niemcy, Irlandia, Wgry, Austria i Szwecja zwracaj uwag, e gwne postanowienia Traktatu
ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii Atomowej nie podlegay znaczcym zmianom od
wejcia w ycie tego Traktatu i zachodzi zatem potrzeba ich aktualizacji. W zwizku z tym
popieraj one zamys moliwie szybkiego zwoania Konferencji przedstawicieli rzdw Pastw
Czonkowskich.
55.
Deklaracja Krlestwa Hiszpanii oraz Zjednoczonego Krlestwa

Wielkiej Brytanii i Irlandii Pnocnej
Traktaty maj zastosowanie do Gibraltaru jako do terytorium europejskiego, za ktrego stosunki

zewntrzne odpowiedzialne jest jedno z Pastw Czonkowskich. Nie oznacza to jakichkolwiek zmian
w odpowiednich stanowiskach zainteresowanych Pastw Czonkowskich.
56.
Deklaracja Irlandii w sprawie artykuu 3 Protokou w sprawie
stanowiska Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii w odniesieniu do
przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci
Irlandia potwierdza swoje zaangaowanie na rzecz Unii bdcej przestrzeni wolnoci,
bezpieczestwa i sprawiedliwoci, w ktrej szanowane s prawa podstawowe oraz rne systemy
prawne i tradycje Pastw Czonkowskich i w ktrej zapewnia si obywatelom wysoki poziom
bezpieczestwa.
W zwizku z tym Irlandia deklaruje stanowczy zamiar korzystania z przysugujcego jej na mocy
artykuu 3 Protokou w sprawie stanowiska Zjednoczonego Krlestwa i Irlandii w odniesieniu do
przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci prawa uczestniczenia w przyjmowaniu
rodkw w wykonaniu czci trzeciej tytu V Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej w tak
szerokim zakresie, w jakim uzna to za moliwe.
Irlandia bdzie w szczeglnoci uczestniczy w moliwie najszerszym zakresie w rodkach
w dziedzinie wsppracy policyjnej.
PL
30.3.2010
C 83/357
Irlandia przypomina ponadto, e zgodnie z artykuem 8 wspomnianego protokou moe na pimie

notyfikowa Radzie swoj wol niepodlegania ju dalej postanowieniom tego protokou. Irlandia
zamierza podda przegldowi funkcjonowanie tych rozwiza w cigu trzech lat od wejcia w ycie
Traktatu z Lizbony.
57.
Deklaracja Republiki Woskiej w sprawie skadu Parlamentu

Europejskiego
Wochy stwierdzaj, e zgodnie z artykuami 10 i 14 Traktatu o Unii Europejskiej, w skad

Parlamentu Europejskiego wchodz przedstawiciele obywateli Unii, przy czym reprezentacja
obywateli ma charakter degresywnie proporcjonalny.
Wochy stwierdzaj rwnie, e na mocy artykuu 9 Traktatu o Unii Europejskiej oraz artykuu 20
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej obywatelem Unii jest kada osoba majca obywatelstwo
W zwizku z powyszym Wochy uwaaj, e bez uszczerbku dla decyzji dotyczcej wyborw do
Parlamentu Europejskiego na kadencj 20092014, kada decyzja przyjta przez Rad Europejsk
z inicjatywy Parlamentu Europejskiego i za jego zgod, ustalajca skad Parlamentu Europejskiego,
musi przestrzega zasad, o ktrych mowa w artykule 14 ustp 2 akapit pierwszy.
58.
Deklaracja Republiki otewskiej, Republiki Wgierskiej i Republiki

Malty w sprawie pisowni nazwy jednej waluty w Traktatach
Nie naruszajc ujednoliconej pisowni nazwy jednej waluty Unii Europejskiej, o ktrej mowa
w Traktatach, w formie w jakiej nazwa ta jest umieszczona na banknotach i monetach, otwa,
Wgry i Malta owiadczaj, e pisownia nazwy jednej waluty, w tym jej form pochodnych
stosowanych w otewskiej, wgierskiej i maltaskiej wersji jzykowej Traktatw, nie ma wpywu
na obowizujce zasady jzykw otewskiego, wgierskiego i maltaskiego.
59.
Deklaracja Krlestwa Niderlandw odnoszca si do artykuu 312

Krlestwo Niderlandw wyrazi zgod na decyzj, o ktrej mowa w artykule 312 ustp 2 akapit drugi
Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, jeeli zmiana decyzji, o ktrej mowa w artykule 311
akapit trzeci tego Traktatu, zapewni Niderlandom zadowalajce rozwizanie dotyczce ich
nadmiernych negatywnych patnoci netto w odniesieniu do budetu Unii.
PL
C 83/358
60.
30.3.2010
Deklaracja Krlestwa Niderlandw odnoszca si do artykuu 355

Krlestwo Niderlandw owiadcza, e inicjatywa dotyczca decyzji, o ktrej mowa w artykule 355
ustp 6, majcej na celu zmian statusu Antyli Holenderskich lub Aruby wobec Unii Europejskiej,
zostanie przedoona jedynie na podstawie decyzji podjtej zgodnie ze Statutem Krlestwa
Niderlandw.
61.
Deklaracja Rzeczypospolitej Polskiej w sprawie Karty praw

podstawowych Unii Europejskiej
Karta w aden sposb nie narusza prawa Pastw Czonkowskich do stanowienia prawa w zakresie
moralnoci publicznej, prawa rodzinnego, a take ochrony godnoci ludzkiej oraz poszanowania
fizycznej i moralnej integralnoci czowieka.
62.
Deklaracja Rzeczypospolitej Polskiej dotyczca Protokou w sprawie
stosowania Karty praw podstawowych Unii Europejskiej w odniesieniu do
Polski i Zjednoczonego Krlestwa
Rzeczpospolita Polska owiadcza, e ze wzgldu na tradycj ruchu spoecznego Solidarno i jego
znaczcy wkad w walk o prawa spoeczne i pracownicze, w peni szanuje prawa spoeczne
i pracownicze ustanowione prawem Unii Europejskiej, w szczeglnoci prawa potwierdzone
w tytule IV Karty praw podstawowych Unii Europejskiej.
63.
Deklaracja Zjednoczonego Krlestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii

Pnocnej w sprawie definicji terminu obywatele
W odniesieniu do Traktatw i Traktatu ustanawiajcego Europejsk Wsplnot Energii Atomowej,

oraz kadego aktu powstaego na podstawie tych Traktatw lub obowizujcego na mocy tych
Traktatw, Zjednoczone Krlestwo ponawia deklaracj, ktr zoyo 31 grudnia 1982 roku
w sprawie definicji terminu obywatele, z wyjtkiem tego, e odniesienie do obywateli
brytyjskich terytoriw zalenych naley rozumie jako oznaczajce obywateli brytyjskich
terytoriw zamorskich.
64.
Pnocnej w sprawie prawa gosowania w europejskich wyborach
parlamentarnych
Zjednoczone Krlestwo odnotowuje, e artyku 14 Traktatu o Unii Europejskiej i inne postanowienia
Traktatw nie maj na celu zmiany podstawy prawa do gosowania w europejskich wyborach
parlamentarnych.
30.3.2010
PL
C 83/359
65.
Pnocnej w sprawie artykuu 75 Traktatu o funkcjonowaniu Unii
Europejskiej
Zjednoczone Krlestwo w peni popiera zdecydowane dziaania dotyczce przyjcia sankcji
finansowych, ktrych celem jest zapobieganie terroryzmowi i dziaalnoci powizanej oraz
zwalczanie tych zjawisk. Zjednoczone Krlestwo owiadcza zatem, e zamierza skorzysta
z przysugujcego mu na mocy artykuu 3 Protokou w sprawie stanowiska Zjednoczonego
Krlestwa i Irlandii w odniesieniu do przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci
prawa uczestniczenia w przyjciu wszelkich wnioskw przedkadanych na mocy artykuu 75
30.3.2010
PL
TABELE EKWIWALENCYJNE (*)
Traktat o Unii Europejskiej

Dotychczasowa numeracja w Traktacie o Unii
Europejskiej
Nowa numeracja w Traktacie o Unii

Europejskiej
TYTU I POSTANOWIENIA WSPLNE
TYTU I POSTANOWIENIA WSPLNE
Artyku 1
Artyku 1
Artyku 2
Artyku 2
Artyku 3
Artyku 3 (uchylony) (1)

Artyku 4
Artyku 5 (2)
Artyku 6
Artyku 6
Artyku 7
Artyku 7
Artyku 8
TYTU II POSTANOWIENIA ZMIENIAJCE TYTU II POSTANOWIENIA O ZASADACH

TRAKTAT USTANAWIAJCY EUROPEJSK
DEMOKRATYCZNYCH
WSPLNOT GOSPODARCZ W CELU
USTANOWIENIA WSPLNOTY EUROPEJSKIEJ
Artyku 9
Artyku 10 (6)
(1) Tre zastpiona artykuem 7 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwanego dalej TFUE)
i artykuem 13 ustp 1 oraz artykuem 21 ustp 3 akapit drugi Traktatu o Unii Europejskiej (zwanego
dalej Traktatem UE).
(2) Zastpuje artyku 5 Traktatu ustanawiajcego Wsplnot Europejsk (zwanego dalej Traktatem WE).
(3) Tre zastpiona artykuem 15 Traktatu UE.
(4) Tre zastpiona artykuem 13 ustp 2 Traktatu UE.
(5) Artyku 8 Traktatu EU, ktry obowizywa przed wejciem w ycie Traktatu z Lizbony (zwany dalej
dotychczasowym Traktatem UE) zmieniajcego Traktat WE. Zmiany te zostay wczone do ostat
niego z wymienionych Traktatw, a artyku 8 zosta uchylony. Jego oznaczenie zostao wykorzystane
w celu dodania nowego postanowienia.
(6) Ustp 4 zastpuje tre artykuu 191 akapit pierwszy Traktatu WE.
(*) Niniejsze dwie tabele stanowi wycig z tabel, o ktrych mowa w artykule 5 Traktatu z Lizbony,
z pominiciem rodkowej kolumny, ktra wskazywaa tymczasow numeracj wystpujc
w Traktacie z Lizbony.
C 83/361
C 83/362
PL

Europejskiej

Europejskiej
Artyku 11
Artyku 12
TYTU III POSTANOWIENIA ZMIENIAJCE TYTU III POSTANOWIENIA
O INSTYTUCJACH
WSPLNOT WGLA I STALI
Artyku 13
Artyku 14 (8)
Artyku 15 (9)
Artyku 16 (10)
Artyku 17 (11)
Artyku 18
Artyku 19 (12)
TYTU IV POSTANOWIENIA ZMIENIAJCE TYTU IV POSTANOWIENIA

O WZMOCNIONEJ WSPPRACY
WSPLNOT ENERGII ATOMOWEJ
Artykuy 27a27e (zastpione)
Artykuy 4040b (zastpione)
Artykuy 43-45 (zastpione)
Artyku 20 (14)
(7) Artyku 9 dotychczasowego Traktatu UE wprowadza zmiany do Traktatu ustanawiajcego Europejsk

Wsplnot Wgla i Stali. Traktat ten wygas 23 lipca 2002 roku. Artyku 9 zosta uchylony, a jego
oznaczenie zostao wykorzystane w celu dodania nowego postanowienia.
(8) Ustpy 1 i 2 zastpuj tre artykuu 189 Traktatu WE,
ustpy 13 zastpuj tre artykuu 190 ustpy 13 Traktatu WE,
ustp 1 zastpuje tre artykuu 192 akapit pierwszy Traktatu WE,
ustp 4 zastpuje tre artykuu 197 akapit pierwszy Traktatu WE.
(9) Zastpuje tre artykuu 4.
(10) Ustp 1 zastpuje tre artykuu 202 tiret pierwsze i drugie Traktatu WE,
ustpy 2 i 9 zastpuj tre artykuu 203 Traktatu WE,
ustpy 4 i 5 zastpuj tre artykuu 205 ustpy 2 i 4 Traktatu WE.
(11) Ustp 1 zastpuje tre artykuu 211 Traktatu WE,
ustpy 3 i 7 zastpuj tre artykuu 214 Traktatu WE,
ustp 6 zastpuje tre artykuu 217 ustpy 1, 3 i 4 Traktatu WE.
(12) Zastpuje tre artykuu 220 Traktatu WE,
ustp 2 akapit pierwszy zastpuje tre artykuu 221 akapit pierwszy Traktatu WE.
(13) Artyku 10 dotychczasowego Traktatu UE wprowadza zmiany do Traktatu ustanawiajcego Euro
pejsk Wsplnot Energii Atomowej. Zmiany te zostay wczone do ostatniego z wymienionych
Traktatw, a artyku 10 zosta uchylony. Jego oznaczenie zostao wykorzystane w celu dodania
nowego postanowienia.
(14) Zastpuje rwnie artykuy 11 i 11a Traktatu WE.
30.3.2010
30.3.2010
PL

Europejskiej
TYTU V POSTANOWIENIA DOTYCZCE

WSPLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ
I BEZPIECZESTWA

Europejskiej
TYTU V POSTANOWIENIA OGLNE

O DZIAANIACH ZEWNTRZNYCH UNII
I POSTANOWIENIA SZCZEGLNE DOTY
CZCE WSPLNEJ POLITYKI ZAGRANICZNEJ
I BEZPIECZESTWA
Rozdzia 1 Postanowienia oglne
o dziaaniach zewntrznych Unii
Artyku 21
Artyku 22
Rozdzia 2 Postanowienia szczeglne doty
czce wsplnej polityki zagranicznej
i bezpieczestwa
Sekcja 1 Postanowienia wsplne
Artyku 23
Artyku 11
Artyku 24
Artyku 12
Artyku 25
Artyku 13
Artyku 26
Artyku 27
Artyku 14
Artyku 28
Artyku 15
Artyku 29
Artyku 22 (przeniesiony)
Artyku 30
Artyku 31
Artyku 16
Artyku 32
Artyku 42
Artyku 18
Artyku 33
Artyku 19
Artyku 34
Artyku 20
Artyku 35
Artyku 21
Artyku 36
Artyku 30
Artyku 31
Artyku 24
Artyku 37
C 83/363
C 83/364
PL

Europejskiej
Artyku 25

Europejskiej
Artyku 38
Artyku 39
Artyku 40
Artyku 26 (uchylony)
Artyku 27a (zastpiony) (15)
Artyku 20
Artyku 27b (zastpiony) (15)
Artyku 20
Artyku 27c (zastpiony) (15)
Artyku 20
Artyku 27d (zastpiony) (15)
Artyku 20
Artyku 27e (zastpiony) (15)
Artyku 20
Artyku 28
Artyku 41
Sekcja 2 Postanowienia szczeglne dotyczce
wsplnej polityki zagranicznej i bezpieczestwa
Artyku 42
Artyku 43
Artyku 44
Artyku 45
Artyku 46
TYTU VI POSTANOWIENIA
O WSPPRACY POLICYJNEJ I SDOWEJ
W SPRAWACH KARNYCH (uchylony) (16)
Artyku 29 (zastpiony) (17)
(15) Artykuy 27a27e dotychczasowego Traktatu UE dotyczce wzmocnionej wsppracy zostaj take
zastpione artykuami 326334 TFUE.
(16) Postanowienia tytuu VI dotychczasowego Traktatu UE dotyczce wsppracy policyjnej i sdowej
w sprawach karnych zostaj zastpione postanowieniami czci trzeciej tytu V rozdziay 1, 4 i 5
TFUE.
(17) Zastpiony artykuem 67 TFUE.
(18) Zastpiony artykuami 87 i 88 TFUE.
(19) Zastpiony artykuami 82, 83 i 85 TFUE.
30.3.2010
PL
30.3.2010

Europejskiej

Europejskiej

Artyku 20
Artyku 20
Artyku 20
TYTU VII POSTANOWIENIA
O WZMOCNIONEJ WSPPRACY (zast
piony) (24)
TYTU IV POSTANOWIENIA
O WZMOCNIONEJ WSPPRACY
Artyku 20
Artyku 20
Artyku 20
Artyku 20
Artyku 20
Artyku 20
TYTU VIII POSTANOWIENIA KOCOWE
TYTU VI POSTANOWIENIA KOCOWE
Artyku 47
(20)
(21)
(22)
(23)
Zastpiony artykuem 89 TFUE.

Artykuy 4040b dotychczasowego Traktatu UE dotyczce wzmocnionej wsppracy zostaj take
zastpione artykuami 326334 TFUE.
(24) Artykuy 4345 oraz tytu VII dotychczasowego Traktatu UE dotyczce wzmocnionej wsppracy
zostaj take zastpione artykuami 326334 TFUE.
C 83/365
C 83/366
PL

Europejskiej

Europejskiej
Artyku 47 (zastpiony)
Artyku 40
Artyku 48
Artyku 48
Artyku 49
Artyku 49
Artyku 50
Artyku 51
Artyku 52
Artyku 51
Artyku 53
Artyku 52
Artyku 54
Artyku 53
Artyku 55
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej

Dotychczasowa numeracja w Traktacie
ustanawiajcym Wsplnot Europejsk
CZ PIERWSZA ZASADY
Nowa numeracja w Traktacie o funkcjonowaniu

Unii Europejskiej
CZ PIERWSZA ZASADY
Artyku 1 (uchylony)
Artyku 1
Tytu I Kategorie i dziedziny kompetencji
Unii
Artyku 2
Artyku 3
Artyku 4
Artyku 5
Artyku 6
Tytu II Postanowienia oglne
30.3.2010
PL
30.3.2010


Unii Europejskiej
Artyku 7
Artyku 3 ustp 1 (uchylony) (26)
Artyku 3 ustp 2
Artyku 8
Artyku 119

Artyku 9
Artyku 10
Artyku 6
Artyku 11
Artyku 153 ustp 2 (przeniesiony)
Artyku 12
Artyku 13 (28)

Artyku 9 (uchylony)
Artykuy 326334
Artykuy 326334
Artyku 18
Artyku 19
Artyku 26
Artyku 27
Artyku 16
Artyku 14
Artyku 15
Artyku 16
(26)
(27)
(28)
(29)
(30)
(31)
(32)
Tre zastpiona artykuami 36 TFUE.

Tre zastpiona artykuem 5 Traktatu UE.
Dodanie postanowienia Protokou w sprawie dobrostanu zwierzt.
Tre zastpiona artykuem 9 Traktatu UE oraz artykuem 282 ustp 1 TFUE.
Tre zastpiona artykuem 4 ustp 3 Traktatu UE.
Zastpiony take artykuem 20 Traktatu UE.
C 83/367
C 83/368
PL


Unii Europejskiej
Artyku 17
CZ DRUGA OBYWATELSTWO UNII
CZ DRUGA NIEDYSKRYMINACJA
I OBYWATELSTWO UNII
Artyku 18
Artyku 19
Artyku 17
Artyku 20
Artyku 18
Artyku 21
Artyku 19
Artyku 22
Artyku 20
Artyku 23
Artyku 21
Artyku 24
Artyku 22
Artyku 25
CZ TRZECIA POLITYKI WSPLNOTY
CZ TRZECIA POLITYKI I DZIAANIA

WEWNTRZNE
Tytu I Rynek wewntrzny
Artyku 26
Artyku 27
Tytu I Swobodny przepyw towarw
Tytu II Swobodny przepyw towarw
Artyku 23
Artyku 28
Artyku 24
Artyku 29
Rozdzia 1 Unia celna
Rozdzia 1 Unia celna
Artyku 25
Artyku 30
Artyku 26
Artyku 31
Artyku 27
Artyku 32
Cz trzecia tytu X Wsppraca celna (przenie

siony)
Rozdzia 2 Wsppraca celna
Artyku 33
Rozdzia 2 Zakaz ogranicze ilociowych

midzy Pastwami Czonkowskimi
Rozdzia 3 Zakaz ogranicze ilociowych

midzy Pastwami Czonkowskimi
Artyku 28
Artyku 34
30.3.2010
30.3.2010
PL


Unii Europejskiej
Artyku 29
Artyku 35
Artyku 30
Artyku 36
Artyku 31
Artyku 37
Tytu II Rolnictwo
Tytu III Rolnictwo i rybowstwo
Artyku 32
Artyku 38
Artyku 33
Artyku 39
Artyku 34
Artyku 40
Artyku 35
Artyku 41
Artyku 36
Artyku 42
Artyku 37
Artyku 43
Artyku 38
Artyku 44
Tytu III Swobodny przepyw osb, usug

i kapitau
Tytu IV Swobodny przepyw osb, usug

i kapitau
Rozdzia 1 Pracownicy
Rozdzia 1 Pracownicy
Artyku 39
Artyku 45
Artyku 40
Artyku 46
Artyku 41
Artyku 47
Artyku 42
Artyku 48
Rozdzia 2 Prawo przedsibiorczoci
Rozdzia 2 Prawo przedsibiorczoci
Artyku 43
Artyku 49
Artyku 44
Artyku 50
Artyku 45
Artyku 51
Artyku 46
Artyku 52
Artyku 47
Artyku 53
Artyku 48
Artyku 54
Artyku 55
Rozdzia 3 Usugi
Rozdzia 3 Usugi
Artyku 49
Artyku 56
C 83/369
C 83/370
PL


Unii Europejskiej
Artyku 50
Artyku 57
Artyku 51
Artyku 58
Artyku 52
Artyku 59
Artyku 53
Artyku 60
Artyku 54
Artyku 61
Artyku 55
Artyku 62
Rozdzia 4 Kapita i patnoci
Rozdzia 4 Kapita i patnoci
Artyku 56
Artyku 63
Artyku 57
Artyku 64
Artyku 58
Artyku 65
Artyku 59
Artyku 66
Artyku 75
Tytu IV Wizy, azyl, imigracja i inne polityki Tytu V Przestrze wolnoci, bezpieczestwa
zwizane ze swobodnym przepywem osb
i sprawiedliwoci
Rozdzia 1 Postanowienia oglne
Artyku 61
Artyku 67 (33)
Artyku 68
Artyku 69
Artyku 70
Artyku 71 (34)
Artyku 64 ustp 1 (zastpiony)
Artyku 72 (35)
Artyku 73
Artyku 74
Artyku 75
Artyku 76
(33) Zastpuje take artyku 29 dotychczasowego Traktatu UE.

30.3.2010
30.3.2010
PL


Unii Europejskiej
Rozdzia 2 Polityki dotyczce kontroli

granicznej, azylu i imigracji
Artyku 62
Artyku 77
Artyku 63 punkty 1 i 2 oraz artyku 64 ustp Artyku 78

2 (36)
Artyku 63 punkty 3 i 4
Artyku 79
Artyku 80
Artyku 64 ustp 1 (zastpiony)
Artyku 72
Rozdzia 3 Wsppraca sdowa w sprawach
cywilnych
Artyku 65
Artyku 81
Artyku 74
Rozdzia 4 Wsppraca wymiarw spra
wiedliwoci w sprawach karnych
Artyku 82 (37)
Artyku 83 (37)
Artyku 84
Artyku 85 (37)
Artyku 86
Rozdzia 5 Wsppraca policyjna
Artyku 87 (38)
Artyku 88 (38)
Artyku 89 (39)
(36) Artyku 63 punkty 1 i 2 Traktatu WE zostaje zastpiony artykuem 78 ustpy 1 i 2 TFUE,
a artyku 64 ustp 2 zostaje zastpiony artykuem 78 ustp 3 TFUE.
(37) Zastpuje artyku 31 dotychczasowego Traktatu UE.
C 83/371
C 83/372
PL


Unii Europejskiej
Tytu V Transport
Tytu VI Transport
Artyku 70
Artyku 90
Artyku 71
Artyku 91
Artyku 72
Artyku 92
Artyku 73
Artyku 93
Artyku 74
Artyku 94
Artyku 75
Artyku 95
Artyku 76
Artyku 96
Artyku 77
Artyku 97
Artyku 78
Artyku 98
Artyku 79
Artyku 99
Artyku 80
Artyku 100
Tytu VI Wsplne reguy w dziedzinie

konkurencji, podatkw i zblienia ustawo
dawstw
Tytu VII Wsplne reguy w dziedzinie

konkurencji, podatkw i zblienia ustawo
dawstw
Rozdzia 1 Reguy konkurencji
Rozdzia 1 Reguy konkurencji
Sekcja 1 Reguy majce zastosowanie do

przedsibiorstw
Sekcja 1 Reguy majce zastosowanie do

przedsibiorstw
Artyku 81
Artyku 101
Artyku 82
Artyku 102
Artyku 83
Artyku 103
Artyku 84
Artyku 104
Artyku 85
Artyku 105
Artyku 86
Artyku 106
Sekcja 2 Pomoc przyznawana przez Pastwa Sekcja 2 Pomoc przyznawana przez Pastwa
Artyku 87
Artyku 107
Artyku 88
Artyku 108
Artyku 89
Artyku 109
Rozdzia 2 Postanowienia podatkowe
Rozdzia 2 Postanowienia podatkowe
30.3.2010
30.3.2010
PL


Unii Europejskiej
Artyku 90
Artyku 110
Artyku 91
Artyku 111
Artyku 92
Artyku 112
Artyku 93
Artyku 113
Rozdzia 3 Zblianie ustawodawstw
Rozdzia 3 Zblianie ustawodawstw
Artyku 114
Artyku 115
Artyku 96
Artyku 116
Artyku 97
Artyku 117
Artyku 118
Tytu VII Polityka gospodarcza i pienina
Tytu VIII Polityka gospodarcza i pienina
Artyku 119
Rozdzia 1 Polityka gospodarcza
Rozdzia 1 Polityka gospodarcza
Artyku 98
Artyku 120
Artyku 99
Artyku 121
Artyku 100
Artyku 122
Artyku 101
Artyku 123
Artyku 102
Artyku 124
Artyku 103
Artyku 125
Artyku 104
Artyku 126
Rozdzia 2 Polityka pienina
Rozdzia 2 Polityka pienina
Artyku 105
Artyku 127
Artyku 106
Artyku 128
Artyku 107
Artyku 129
Artyku 108
Artyku 130
Artyku 109
Artyku 131
Artyku 110
Artyku 132
C 83/373
PL
C 83/374


Unii Europejskiej
Artyku 111 ustpy 13 i 5 (przeniesione)
Artyku 219
Artyku 138
Artyku 133
Rozdzia 3 Postanowienia instytucjonalne
Rozdzia 3 Postanowienia instytucjonalne
Artyku 283
Artyku 284
Artyku 114
Artyku 134
Artyku 115
Artyku 135
Rozdzia 4 Postanowienia szczeglne dla
Pastw Czonkowskich, ktrych walut jest
euro
Artyku 136
Artyku 137
Artyku 138
Rozdzia 4 Postanowienia przejciowe
Rozdzia 5 Postanowienia przejciowe

Artyku 139
Artyku 117 ustp 1, ustp 2 tiret szste
i ustpy 39 (uchylone)
Artyku 117 ustp 2 pi pierwszych tiret
(przeniesione)
Artyku 141 ustp 2

Artyku 122 ustp 2 zdanie drugie (przeniesione)
Artyku 140 (40)

Artyku 117 ustp 2 pi pierwszych tiret (prze
niesione)
(40)
(41)
Artyku 141 (41)
Artyku 140 ustp 1 przejmuje artyku 121 ustp 1,

artyku 140 ustp 2 przejmuje artyku 122 ustp 2 zdanie drugie,
artyku 140 ustp 3 przejmuje artyku 123 ustp 5.
Artyku 141 ustp 1 przejmuje artyku 123 ustp 3,
artyku 141 ustp 2 przejmuje artyku 117 ustp 2 pi pierwszych tiret.
30.3.2010
30.3.2010
PL


Unii Europejskiej
Artyku 142
Artyku 119
Artyku 143
Artyku 120
Artyku 144
Artyku 140 ustp 1
Artyku 121 ustpy 24 (uchylone)

Artyku 122 ustp 1, ustp 2 zdanie pierwsze,
ustpy 3, 4, 5 i 6 (uchylone)
Artyku 122 ustp 2 zdanie drugie (przenie
sione)
Artyku 140 ustp 2 akapit pierwszy
Artyku 123 ustpy 1, 2 i 4 (uchylone)

Artyku 141 ustp 1
Artyku 140 ustp 3
Artyku 142
Artyku 124 ustp 2 (uchylony)

Tytu VIII Zatrudnienie
Tytu IX Zatrudnienie
Artyku 125
Artyku 145
Artyku 126
Artyku 146
Artyku 127
Artyku 147
Artyku 128
Artyku 148
Artyku 129
Artyku 149
Artyku 130
Artyku 150
Tytu IX Wsplna polityka handlowa (prze

niesiony)
Cz pita tytu II Wsplna polityka handlowa
Artyku 206

Artyku 207

Tytu X Wsppraca celna (przeniesiony)
Cz trzecia tytu II rozdzia 2 Wsppraca celna
C 83/375
C 83/376
PL


Unii Europejskiej
Artyku 33
Tytu XI Polityka spoeczna, edukacja,

ksztacenie zawodowe i modzie
Tytu X Polityka spoeczna
Rozdzia 1 Postanowienia dotyczce zagad

nie spoecznych (uchylony)
Artyku 136
Artyku 151
Artyku 152
Artyku 137
Artyku 153
Artyku 138
Artyku 154
Artyku 139
Artyku 155
Artyku 140
Artyku 156
Artyku 141
Artyku 157
Artyku 142
Artyku 158
Artyku 143
Artyku 159
Artyku 144
Artyku 160
Artyku 145
Artyku 161
Rozdzia 2 Europejski Fundusz Spoeczny
Tytu XI Europejski Fundusz Spoeczny
Artyku 146
Artyku 162
Artyku 147
Artyku 163
Artyku 148
Artyku 164
Rozdzia 3 Edukacja, ksztacenie zawodowe

i modzie
Tytu XII Edukacja, ksztacenie zawodowe,

modzie i sport
Artyku 149
Artyku 165
Artyku 150
Artyku 166
Tytu XII Kultura
Tytu XIII Kultura
Artyku 151
Artyku 167
Tytu XIII Zdrowie publiczne
Tytu XIV Zdrowie publiczne
Artyku 152
Artyku 168
Tytu XIV Ochrona konsumentw
Tytu XV Ochrona konsumentw
30.3.2010
30.3.2010
PL


Unii Europejskiej
Artyku 153 ustpy 1, 3, 4 i 5
Artyku 169
Artyku 12
Tytu XV Sieci transeuropejskie
Tytu XVI Sieci transeuropejskie
Artyku 154
Artyku 170
Artyku 155
Artyku 171
Artyku 156
Artyku 172
Tytu XVI Przemys
Tytu XVII Przemys
Artyku 157
Artyku 173
Tytu XVII Spjno gospodarcza i spoeczna Tytu XVIII Spjno gospodarcza, spoeczna
i terytorialna
Artyku 158
Artyku 174
Artyku 159
Artyku 175
Artyku 160
Artyku 176
Artyku 161
Artyku 177
Artyku 162
Artyku 178
Tytu XVIII Badania i rozwj technologiczny Tytu XIX Badania i rozwj technologiczny
oraz przestrze kosmiczna
Artyku 163
Artyku 179
Artyku 164
Artyku 180
Artyku 165
Artyku 181
Artyku 166
Artyku 182
Artyku 167
Artyku 183
Artyku 168
Artyku 184
Artyku 169
Artyku 185
Artyku 170
Artyku 186
Artyku 171
Artyku 187
Artyku 172
Artyku 188
Artyku 189
C 83/377
C 83/378
PL


Unii Europejskiej
Artyku 173
Artyku 190
Tytu XIX rodowisko
Tytu XX rodowisko
Artyku 174
Artyku 191
Artyku 175
Artyku 192
Artyku 176
Artyku 193
Tytu XXI Energetyka
Artyku 194
Tytu XXII Turystyka
Artyku 195
Tytu XXIII Ochrona ludnoci
Artyku 196
Tytu XXIV Wsppraca administracyjna
Artyku 197
Tytu XX Wsppraca na rzecz rozwoju

(przeniesiony)
Cz pita tytu III rozdzia 1 Wsppraca na rzecz

rozwoju
Artyku 208

Artyku 209
Artyku 210
Artyku 211
Tytu XXI Wsppraca gospodarcza, finan

sowa i techniczna z pastwami trzecimi
(zastpiony)
Cz pita tytu III rozdzia 2 Wsppraca gospo

darcza, finansowa i techniczna z pastwami trzecimi
Artyku 181a (przeniesiony)
Artyku 212
CZ CZWARTA STOWARZYSZENIE
KRAJW I TERYTORIW ZAMORSKICH
CZ CZWARTA STOWARZYSZENIE
KRAJW I TERYTORIW ZAMORSKICH
Artyku 182
Artyku 198
Artyku 183
Artyku 199
(42) Tre zastpiona artykuem 208 ustp 1 akapit drugi zdanie drugie TFUE.
30.3.2010
30.3.2010
PL


Unii Europejskiej
Artyku 184
Artyku 200
Artyku 185
Artyku 201
Artyku 186
Artyku 202
Artyku 187
Artyku 203
Artyku 188
Artyku 204
CZ PITA DZIAANIA ZEWNTRZNE
UNII
Tytu I Postanowienia oglne dotyczce
dziaa zewntrznych Unii
Artyku 205
Cz trzecia tytu IX Wsplna polityka handlowa

(przeniesiony)
Tytu II Wsplna polityka handlowa
Artyku 206
Artyku 207
Tytu III Wsppraca z pastwami trzecimi
i pomoc humanitarna
Cz trzecia tytu XX Wsppraca na rzecz rozwoju Rozdzia 1 Wsppraca na rzecz rozwoju

(przeniesiony)
Artyku 208 (43)
Artyku 209
Artyku 210
Artyku 211
Rozdzia 2 Wsppraca gospodarcza, finan

Cz trzecia tytu XXI Wsppraca gospodarcza,
finansowa i techniczna z pastwami trzecimi (prze sowa i techniczna z pastwami trzecimi
niesiony)
Artyku 181a (przeniesiony)
Artyku 212
Artyku 213
Rozdzia 3 Pomoc humanitarna
Artyku 214
Tytu IV rodki ograniczajce
(43) Ustp 1 akapit drugi zdanie drugie zastpuje tre artykuu 178 Traktatu WE.
C 83/379
PL
C 83/380


Unii Europejskiej
Artyku 215
Tytu V Umowy midzynarodowe
Artyku 216
Artyku 217
Artyku 218
Artyku 111 ustpy 13 i 5 (przeniesione)
Artyku 219
Tytu VI Stosunki Unii z organizacjami
midzynarodowymi i pastwami trzecimi oraz
delegatury Unii
Artykuy 302304 (zastpione)
Artyku 220
Artyku 221
Tytu VII Klauzula solidarnoci
Artyku 222
CZ PITA INSTYTUCJE WSPLNOTY
CZ SZSTA POSTANOWIENIA INSTY

TUCJONALNE I FINANSOWE
Tytu I Postanowienia instytucjonalne
Tytu I Postanowienia instytucjonalne
Rozdzia 1 Instytucje
Rozdzia 1 Instytucje
Sekcja 1 Parlament Europejski
Sekcja 1 Parlament Europejski

Artyku 190 ustpy 13 (uchylone) (45)
Artyku 190 ustpy 4 i 5
Artyku 223
Artyku 191 akapit pierwszy (uchylony) (46)

Artyku 224
Artyku 191 akapit drugi

Artyku 192 akapit drugi
Artyku 225
Artyku 193
Artyku 226
(44)
(45)
(46)
(47)
Tre
Tre
Tre
Tre
zastpiona
zastpiona
zastpiona
zastpiona
artykuem
artykuem
artykuem
artykuem
14
14
11
14
ustpy 1 i 2 Traktatu UE.

ustpy 13 Traktatu UE.
ustp 4 Traktatu UE.
ustp 1 Traktatu UE.
30.3.2010
PL
30.3.2010


Unii Europejskiej
Artyku 194
Artyku 227
Artyku 195
Artyku 228
Artyku 196
Artyku 229

Artyku 197 akapity drugi, trzeci i czwarty
Artyku 230
Artyku 198
Artyku 231
Artyku 199
Artyku 232
Artyku 200
Artyku 233
Artyku 201
Artyku 234
Sekcja 2 Rada Europejska
Artyku 235
Artyku 236
Sekcja 2 Rada
Sekcja 3 Rada

Artyku 204
Artyku 237
Artyku 205 ustpy 2 i 4 (uchylone) (51)

Artyku 205 ustpy 1 i 3
Artyku 238
Artyku 206
Artyku 239
Artyku 207
Artyku 240
Artyku 208
Artyku 241
Artyku 209
Artyku 242
Artyku 210
Artyku 243
Sekcja 3 Komisja
Sekcja 4 Komisja
(48)
(49)
(50)
(51)
Tre
Tre
Tre
Tre
zastpiona
zastpiona
zastpiona
zastpiona
artykuem
artykuem
artykuem
artykuem
14
16
16
16
ustp 4 Traktatu UE.

ustp 1 Traktatu UE oraz artykuami 290 i 291 TFUE.
C 83/381
PL
C 83/382


Unii Europejskiej

Artyku 244
Artyku 249 ustp 2
Artyku 213
Artyku 245

Artyku 215
Artyku 246
Artyku 216
Artyku 247
Artyku 217 ustpy 1, 3 i 4 (uchylone) (54)

Artyku 217 ustp 2
Artyku 248

Artyku 218 ustp 2
Artyku 249
Artyku 219
Artyku 250
Sekcja 4 Trybuna Sprawiedliwoci
Sekcja 5 Trybuna Sprawiedliwoci Unii

Europejskiej

Artyku 221 akapity drugi i trzeci
Artyku 251
Artyku 222
Artyku 252
Artyku 223
Artyku 253
Artyku 224 (58)
Artyku 254
Artyku 255
Artyku 225
Artyku 256
Artyku 225a
Artyku 257
(52)
(53)
(54)
(55)
(56)
(57)
(58)

Tre zastpiona artykuem 17 ustpy 3 i 7 Traktatu UE.
Tre zastpiona artykuem 295 TFUE.
Tre zastpiona artykuem 19 ustp 2 akapit pierwszy Traktatu UE.
Tre akapitu pierwszego zdanie pierwsze zostaje zastpiona artykuem 19 ustp 2 akapit drugi
Traktatu UE.
30.3.2010
30.3.2010
PL


Unii Europejskiej
Artyku 226
Artyku 258
Artyku 227
Artyku 259
Artyku 228
Artyku 260
Artyku 229
Artyku 261
Artyku 229a
Artyku 262
Artyku 230
Artyku 263
Artyku 231
Artyku 264
Artyku 232
Artyku 265
Artyku 233
Artyku 266
Artyku 234
Artyku 267
Artyku 235
Artyku 268
Artyku 269
Artyku 236
Artyku 270
Artyku 237
Artyku 271
Artyku 238
Artyku 272
Artyku 239
Artyku 273
Artyku 240
Artyku 274
Artyku 275
Artyku 276
Artyku 241
Artyku 277
Artyku 242
Artyku 278
Artyku 243
Artyku 279
Artyku 244
Artyku 280
Artyku 245
Artyku 281
Sekcja 6 Europejski Bank Centralny
Artyku 282
Artyku 283
C 83/383
C 83/384
PL


Unii Europejskiej
Artyku 284
Sekcja 5 Trybuna Obrachunkowy
Sekcja 7 Trybuna Obrachunkowy
Artyku 246
Artyku 285
Artyku 247
Artyku 286
Artyku 248
Artyku 287
Rozdzia 2 Postanowienia wsplne dla wielu Rozdzia 2 Akty prawne Unii, procedury
instytucji
przyjmowania i inne postanowienia
Sekcja 1 Akty prawne Unii
Artyku 249
Artyku 288
Artyku 289
Artyku 290 (59)
Artyku 291 (59)
Artyku 292
Sekcja 2 Procedury przyjmowania aktw
i inne postanowienia
Artyku 250
Artyku 293
Artyku 251
Artyku 294

Artyku 295
Artyku 253
Artyku 296
Artyku 254
Artyku 297
Artyku 298
Artyku 15
Artyku 256
Artyku 299
Rozdzia 3 Organy doradcze Unii
Artyku 300
Rozdzia 3 Komitet Ekonomiczno-Spoeczny Sekcja 1 Komitet Ekonomiczno-Spoeczny

(59) Zastpuje tre artykuu 202 tiret trzecie Traktatu WE.
30.3.2010
PL
30.3.2010


Unii Europejskiej

Artyku 258 akapity pierwszy, drugi i czwarty Artyku 301
Artyku 258 akapit trzeci (uchylony) (61)
Artyku 259
Artyku 302
Artyku 260
Artyku 303

Artyku 262
Artyku 304
Rozdzia 4 Komitet Regionw
Sekcja 2 Komitet Regionw
Artyku 263 akapity pierwszy i pity (uchy

lone) (62)
Artyku 263 akapity drugi, trzeci i czwarty
Artyku 305
Artyku 264
Artyku 306
Artyku 265
Artyku 307
Rozdzia 5 Europejski Bank Inwestycyjny
Rozdzia 4 Europejski Bank Inwestycyjny
Artyku 266
Artyku 308
Artyku 267
Artyku 309
Tytu II Postanowienia finansowe
Tytu II Postanowienia finansowe
Artyku 268
Artyku 310
Rozdzia 1 Zasoby wasne Unii
Artyku 269
Artyku 311

Rozdzia 2 Wieloletnie ramy finansowe
Artyku 312
Rozdzia 3 Roczny budet Unii
(60)
(61)
(62)
(63)
Tre
Tre
Tre
Tre
zastpiona
zastpiona
zastpiona
zastpiona
artykuem
artykuem
artykuem
artykuem
300
300
300
300
ustp 2 TFUE.
ustp 4 TFUE.
ustpy 3 i 4 TFUE.
ustp 4 TFUE.
C 83/385
C 83/386
PL


Unii Europejskiej
Artyku 313
Artyku 316
Artyku 313
Artyku 272 ustpy 210
Artyku 314
Artyku 273
Artyku 315
Artyku 316
Rozdzia 4 Wykonanie budetu
i absolutorium
Artyku 274
Artyku 317
Artyku 275
Artyku 318
Artyku 276
Artyku 319
Rozdzia 5 Postanowienia wsplne
Artyku 277
Artyku 320
Artyku 278
Artyku 321
Artyku 279
Artyku 322
Artyku 323
Artyku 324
Rozdzia 6 Zwalczanie naduy finansowych
Artyku 280
Artyku 325
Tytu III Wzmocniona wsppraca
Artyku 11 i 11a (zastpione)
Artyku 326 (64)
Artyku 327 (64)
Artyku 328 (64)
Artyku 329 (64)
Artyku 330 (64)
Artyku 331 (64)
Artyku 332 (64)
(64) Zastpuje take tre artykuw 27a27e, 4040b oraz 4345 dotychczasowego Traktatu UE.
30.3.2010
30.3.2010
PL


Unii Europejskiej
Artyku 333 (64)
Artyku 334 (64)
CZ SZSTA POSTANOWIENIA
OGLNE I KOCOWE
CZ SIDMA POSTANOWIENIA
OGLNE I KOCOWE

Artyku 282
Artyku 335
Artyku 283
Artyku 336
Artyku 284
Artyku 337
Artyku 285
Artyku 338
Artyku 16
Artyku 287
Artyku 339
Artyku 288
Artyku 340
Artyku 289
Artyku 341
Artyku 290
Artyku 342
Artyku 291
Artyku 343
Artyku 292
Artyku 344

Artyku 55
Artyku 295
Artyku 345
Artyku 296
Artyku 346
Artyku 297
Artyku 347
Artyku 298
Artyku 348

Artyku 299 ustp 2 akapity drugi, trzeci
i czwarty
Artyku 349
Artyku 299 ustp 2 akapit pierwszy i ustpy

36 (przeniesione)
Artyku 355
(64) Zastpuje take tre artykuw 27a27e, 4040b oraz 4345 dotychczasowego Traktatu UE.
C 83/387
C 83/388
PL


Unii Europejskiej
Artyku 218
Artyku 215
Artyku 220
Artyku 220
Artyku 220

Artyku 306
Artyku 350
Artyku 307
Artyku 351
Artyku 308
Artyku 352
Artyku 353
Artyku 309
Artyku 354
Artyku 217

Artyku 299 ustp 2 akapit pierwszy i ustpy 3 6 Artyku 355
(przeniesione)
Artyku 312
Artyku 356
Postanowienia kocowe
Artyku 313
Artyku 357
Artyku 358

30.3.2010
30.3.2010
PL
KARTA PRAW PODSTAWOWYCH UNII

EUROPEJSKIEJ
(2010/C 83/02)
C 83/389
30.3.2010
PL
C 83/391
Parlament Europejski, Rada i Komisja uroczycie ogaszaj Kart praw podstawowych Unii
Europejskiej w brzmieniu przedstawionym poniej:
KARTA PRAW PODSTAWOWYCH UNII EUROPEJSKIEJ

Preambua
Narody Europy, tworzc midzy sob coraz cilejszy zwizek, s zdecydowane dzieli ze sob
pokojow przyszo opart na wsplnych wartociach.
wiadoma swego duchowo-religijnego i moralnego dziedzictwa, Unia jest zbudowana na
niepodzielnych, powszechnych wartociach godnoci osoby ludzkiej, wolnoci, rwnoci
i solidarnoci; opiera si na zasadach demokracji i pastwa prawnego. Poprzez ustanowienie
obywatelstwa Unii oraz stworzenie przestrzeni wolnoci, bezpieczestwa i sprawiedliwoci stawia
jednostk w centrum swych dziaa.
Unia przyczynia si do ochrony i rozwoju tych wsplnych wartoci, szanujc przy tym
rnorodno kultur i tradycji narodw Europy, jak rwnie tosamo narodow Pastw
Czonkowskich i organizacj ich wadz publicznych na poziomach: krajowym, regionalnym
i lokalnym; dy do wspierania zrwnowaonego i staego rozwoju oraz zapewnia swobodny
przepyw osb, usug, towarw i kapitau oraz swobod przedsibiorczoci.
W tym celu, w obliczu zmian w spoeczestwie, postpu spoecznego oraz rozwoju naukowego
i technologicznego, niezbdne jest wzmocnienie ochrony praw podstawowych poprzez
wyszczeglnienie tych praw w Karcie i przez to uczynienie ich bardziej widocznymi.
Niniejsza Karta potwierdza, przy poszanowaniu kompetencji i zada Unii oraz zasady
pomocniczoci, prawa wynikajce zwaszcza z tradycji konstytucyjnych i zobowiza
midzynarodowych wsplnych Pastwom Czonkowskim, europejskiej Konwencji o ochronie praw
czowieka i podstawowych wolnoci, Kart Spoecznych przyjtych przez Uni i Rad Europy oraz
z orzecznictwa Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej i Europejskiego Trybunau Praw
Czowieka. W tym kontekcie, sdy Unii i Pastw Czonkowskich bd interpretoway Kart
z naleytym uwzgldnieniem wyjanie sporzdzonych pod kierownictwem Prezydium Konwentu,
ktry opracowa Kart, i za ktrych uaktualnienie odpowiada Prezydium Konwentu Europejskiego.
Korzystanie z tych praw rodzi odpowiedzialno i nakada obowizki wobec innych osb, wsplnoty
ludzkiej i przyszych pokole.
Unia uznaje zatem prawa, wolnoci i zasady wymienione poniej.
C 83/392
PL
30.3.2010
TYTU I
GODNO
Artyku 1
Godno czowieka
Godno czowieka jest nienaruszalna. Musi by szanowana i chroniona.

Artyku 2
Prawo do ycia
1.
Kady ma prawo do ycia.
2.
Nikt nie moe by skazany na kar mierci ani poddany jej wykonaniu.
Artyku 3
Prawo czowieka do integralnoci
1.
Kady ma prawo do poszanowania jego integralnoci fizycznej i psychicznej.
2.
W dziedzinach medycyny i biologii musz by szanowane w szczeglnoci:
a) swobodna i wiadoma zgoda osoby zainteresowanej, wyraona zgodnie z procedurami

okrelonymi przez ustaw;
b) zakaz praktyk eugenicznych, w szczeglnoci tych, ktrych celem jest selekcja osb;
c) zakaz wykorzystywania ciaa ludzkiego i jego poszczeglnych czci jako rda zysku;
d) zakaz reprodukcyjnego klonowania istot ludzkich.
Artyku 4
Zakaz tortur i nieludzkiego lub poniajcego traktowania albo karania
Nikt nie moe by poddany torturom ani nieludzkiemu lub poniajcemu traktowaniu albo karaniu.
Artyku 5
Zakaz niewolnictwa i pracy przymusowej
1.
Nikt nie moe by trzymany w niewoli lub w poddastwie.
2.
Nikt nie moe by zmuszony do wiadczenia pracy przymusowej lub obowizkowej.
3.
Handel ludmi jest zakazany.
30.3.2010
PL
C 83/393
TYTU II
WOLNOCI
Artyku 6
Prawo do wolnoci i bezpieczestwa osobistego
Kady ma prawo do wolnoci i bezpieczestwa osobistego.

Artyku 7
Poszanowanie ycia prywatnego i rodzinnego
Kady ma prawo do poszanowania ycia prywatnego i rodzinnego, domu i komunikowania si.

Artyku 8
Ochrona danych osobowych
1.
Kady ma prawo do ochrony danych osobowych, ktre go dotycz.
2.
Dane te musz by przetwarzane rzetelnie w okrelonych celach i za zgod osoby
zainteresowanej lub na innej uzasadnionej podstawie przewidzianej ustaw. Kady ma prawo
dostpu do zebranych danych, ktre go dotycz, i prawo do dokonania ich sprostowania.
3.
Przestrzeganie tych zasad podlega kontroli niezalenego organu.

Artyku 9
Prawo do zawarcia maestwa i prawo do zaoenia rodziny
Prawo do zawarcia maestwa i prawo do zaoenia rodziny s gwarantowane zgodnie z ustawami

krajowymi regulujcymi korzystanie z tych praw.
Artyku 10
Wolno myli, sumienia i religii
1.
Kady ma prawo do wolnoci myli, sumienia i religii. Prawo to obejmuje wolno zmiany
religii lub przekona oraz wolno uzewntrzniania, indywidualnie lub wsplnie z innymi,
publicznie lub prywatnie, swej religii lub przekona poprzez uprawianie kultu, nauczanie,
praktykowanie i uczestniczenie w obrzdach.
2.
Uznaje si prawo do odmowy dziaania sprzecznego z wasnym sumieniem, zgodnie
z ustawami krajowymi regulujcymi korzystanie z tego prawa.
C 83/394
PL
30.3.2010
Artyku 11
Wolno wypowiedzi i informacji
1.
Kady ma prawo do wolnoci wypowiedzi. Prawo to obejmuje wolno posiadania pogldw
oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji wadz publicznych i bez wzgldu
na granice pastwowe.
2.
Szanuje si wolno i pluralizm mediw.

Artyku 12
Wolno zgromadzania si i stowarzyszania si
1.
Kady ma prawo do swobodnego, pokojowego zgromadzania si oraz do swobodnego
stowarzyszania si na wszystkich poziomach, zwaszcza w sprawach politycznych, zwizkowych
i obywatelskich, z ktrego wynika prawo kadego do tworzenia zwizkw zawodowych
i przystpowania do nich dla obrony swoich interesw.
2.
Partie polityczne na poziomie Unii przyczyniaj si do wyraania woli politycznej jej obywateli.
Artyku 13
Wolno sztuki i nauki
Sztuka i badania naukowe s wolne od ogranicze. Wolno akademicka jest szanowana.

Artyku 14
Prawo do nauki
1.
Kady ma prawo do nauki i dostpu do ksztacenia zawodowego i ustawicznego.
2.
Prawo to obejmuje moliwo korzystania z bezpatnej nauki obowizkowej.
3.
Wolno tworzenia placwek edukacyjnych z waciwym poszanowaniem zasad
demokratycznych i prawo rodzicw do zapewnienia wychowania i nauczania dzieci zgodnie
z wasnymi przekonaniami religijnymi, filozoficznymi i pedagogicznymi s szanowane, zgodnie
z ustawami krajowymi regulujcymi korzystanie z tej wolnoci i tego prawa.
Artyku 15
Wolno wyboru zawodu i prawo do podejmowania pracy
1.
Kady ma prawo do podejmowania pracy oraz wykonywania swobodnie wybranego lub
zaakceptowanego zawodu.
2.
Kady obywatel Unii ma swobod poszukiwania zatrudnienia, wykonywania pracy, korzystania
z prawa przedsibiorczoci oraz wiadczenia usug w kadym Pastwie Czonkowskim.
3.
Obywatele pastw trzecich, ktrzy posiadaj zezwolenie na prac na terytorium Pastw
Czonkowskich, maj prawo do takich samych warunkw pracy, z jakich korzystaj obywatele Unii.
30.3.2010
PL
C 83/395
Artyku 16
Wolno prowadzenia dziaalnoci gospodarczej
Uznaje si wolno prowadzenia dziaalnoci gospodarczej zgodnie z prawem Unii oraz

ustawodawstwami i praktykami krajowymi.
Artyku 17
Prawo wasnoci
1.
Kady ma prawo do wadania, uywania, rozporzdzania i przekazania w drodze spadku
mienia nabytego zgodnie z prawem. Nikt nie moe by pozbawiony swojej wasnoci, chyba e
w interesie publicznym, w przypadkach i na warunkach przewidzianych w ustawie, za susznym
odszkodowaniem za jej utrat wypaconym we waciwym terminie. Korzystanie z mienia moe
podlega regulacji ustawowej w zakresie, w jakim jest to konieczne ze wzgldu na interes oglny.
2.
Wasno intelektualna podlega ochronie.
Artyku 18
Prawo do azylu
Gwarantuje si prawo do azylu z poszanowaniem zasad Konwencji genewskiej z 28 lipca 1951 roku
i Protokou z 31 stycznia 1967 roku dotyczcych statusu uchodcw oraz zgodnie z Traktatem
o Unii Europejskiej i Traktatem o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (zwanych dalej Traktatami).
Artyku 19
Ochrona w przypadku usunicia z terytorium pastwa, wydalenia lub ekstradycji
1.
Wydalenia zbiorowe s zakazane.
2.
Nikt nie moe by usunity z terytorium pastwa, wydalony lub wydany w drodze ekstradycji
do pastwa, w ktrym istnieje powane ryzyko, i moe by poddany karze mierci, torturom lub
innemu nieludzkiemu lub poniajcemu traktowaniu albo karaniu.
TYTU III
RWNO
Artyku 20
Rwno wobec prawa
Wszyscy s rwni wobec prawa.
C 83/396
PL
30.3.2010
Artyku 21
Niedyskryminacja
1.
Zakazana jest wszelka dyskryminacja w szczeglnoci ze wzgldu na pe, ras, kolor skry,
pochodzenie etniczne lub spoeczne, cechy genetyczne, jzyk, religi lub przekonania, pogldy
polityczne lub wszelkie inne pogldy, przynaleno do mniejszoci narodowej, majtek,
urodzenie, niepenosprawno, wiek lub orientacj seksualn.
2.
W zakresie zastosowania Traktatw i bez uszczerbku dla ich postanowie szczeglnych
zakazana jest wszelka dyskryminacja ze wzgldu na przynaleno pastwow.
Artyku 22
Rnorodno kulturowa, religijna i jzykowa
Unia szanuje rnorodno kulturow, religijn i jzykow.

Artyku 23
Rwno kobiet i mczyzn
Naley zapewni rwno kobiet i mczyzn we wszystkich dziedzinach, w tym w zakresie

zatrudnienia, pracy i wynagrodzenia.
Zasada rwnoci nie stanowi przeszkody w utrzymywaniu lub przyjmowaniu rodkw
zapewniajcych specyficzne korzyci dla osb pci niedostatecznie reprezentowanej.
Artyku 24
Prawa dziecka
1.
Dzieci maj prawo do takiej ochrony i opieki, jaka jest konieczna dla ich dobra. Mog one
swobodnie wyraa swoje pogldy. Pogldy te s brane pod uwag w sprawach, ktre ich dotycz,
stosownie do ich wieku i stopnia dojrzaoci.
2.
We wszystkich dziaaniach dotyczcych dzieci, zarwno podejmowanych przez wadze
publiczne, jak i instytucje prywatne, naley przede wszystkim uwzgldni najlepszy interes dziecka.
3.
Kade dziecko ma prawo do utrzymywania staego, osobistego zwizku i bezporedniego
kontaktu z obojgiem rodzicw, chyba e jest to sprzeczne z jego interesami.
Artyku 25
Prawa osb w podeszym wieku
Unia uznaje i szanuje prawo osb w podeszym wieku do godnego i niezalenego ycia oraz do
uczestniczenia w yciu spoecznym i kulturalnym.
30.3.2010
PL
C 83/397
Artyku 26
Integracja osb niepenosprawnych
Unia uznaje i szanuje prawo osb niepenosprawnych do korzystania ze rodkw majcych zapewni
im samodzielno, integracj spoeczn i zawodow oraz udzia w yciu spoecznoci.
TYTU IV
SOLIDARNO
Artyku 27
Prawo pracownikw do informacji i konsultacji w ramach przedsibiorstwa
Pracownikom i ich przedstawicielom naley zagwarantowa, na waciwych poziomach, informacj

i konsultacj we waciwym czasie, w przypadkach i na warunkach przewidzianych w prawie Unii
oraz ustawodawstwach i praktykach krajowych.
Artyku 28
Prawo do rokowa i dziaa zbiorowych
Pracownicy i pracodawcy, lub ich odpowiednie organizacje, maj, zgodnie z prawem Unii oraz
ustawodawstwami i praktykami krajowymi, prawo do negocjowania i zawierania ukadw
zbiorowych pracy na odpowiednich poziomach oraz do podejmowania, w przypadkach konfliktu
interesw, dziaa zbiorowych, w tym strajku, w obronie swoich interesw.
Artyku 29
Prawo dostpu do porednictwa pracy
Kady ma prawo dostpu do bezpatnego porednictwa pracy.

Artyku 30
Ochrona w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy
Kady pracownik ma prawo do ochrony w przypadku nieuzasadnionego zwolnienia z pracy, zgodnie

z prawem Unii oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi.
Artyku 31
Naleyte i sprawiedliwe warunki pracy
1.
Kady pracownik ma prawo do warunkw pracy szanujcych jego zdrowie, bezpieczestwo
i godno.
2.
Kady pracownik ma prawo do ograniczenia maksymalnego wymiaru czasu pracy, do okresw
dziennego i tygodniowego odpoczynku oraz do corocznego patnego urlopu.
C 83/398
PL
30.3.2010
Artyku 32
Zakaz pracy dzieci i ochrona modocianych w pracy
Praca dzieci jest zakazana. Minimalny wiek dopuszczenia do pracy nie moe by niszy ni
minimalny wiek zakoczenia obowizku szkolnego, bez uszczerbku dla uregulowa bardziej
korzystnych dla modocianych i z wyjtkiem ograniczonych odstpstw.
Modociani dopuszczeni do pracy musz mie zapewnione warunki pracy odpowiednie dla ich wieku
oraz by chronieni przed wyzyskiem ekonomicznym oraz jakkolwiek prac, ktra mogaby
szkodzi ich bezpieczestwu, zdrowiu lub rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, moralnemu
i spoecznemu albo utrudnia im edukacj.
Artyku 33
ycie rodzinne i zawodowe
1.
Rodzina korzysta z ochrony prawnej, ekonomicznej i spoecznej.
2.
W celu pogodzenia ycia rodzinnego z zawodowym kady ma prawo do ochrony przed
zwolnieniem z pracy z powodw zwizanych z macierzystwem i prawo do patnego urlopu
macierzyskiego oraz do urlopu wychowawczego po urodzeniu lub przysposobieniu dziecka.
Artyku 34
Zabezpieczenie spoeczne i pomoc spoeczna
1.
Unia uznaje i szanuje prawo do wiadcze z zabezpieczenia spoecznego oraz do usug
spoecznych, zapewniajcych ochron w takich przypadkach, jak: macierzystwo, choroba,
wypadki przy pracy, zaleno lub podeszy wiek oraz w przypadku utraty zatrudnienia, zgodnie
z zasadami ustanowionymi w prawie Unii oraz ustawodawstwach i praktykach krajowych.
2.
Kady majcy miejsce zamieszkania i przemieszczajcy si legalnie w obrbie Unii Europejskiej
ma prawo do wiadcze z zabezpieczenia spoecznego i przywilejw socjalnych zgodnie z prawem
Unii oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi.
3.
W celu zwalczania wykluczenia spoecznego i ubstwa, Unia uznaje i szanuje prawo do
pomocy spoecznej i mieszkaniowej dla zapewnienia, zgodnie z zasadami ustanowionymi
w prawie Unii oraz ustawodawstwach i praktykach krajowych, godnej egzystencji wszystkim
osobom pozbawionym wystarczajcych rodkw.
Artyku 35
Ochrona zdrowia
Kady ma prawo dostpu do profilaktycznej opieki zdrowotnej i prawo do korzystania z leczenia na

warunkach ustanowionych w ustawodawstwach i praktykach krajowych. Przy okrelaniu
i realizowaniu wszystkich polityk i dziaa Unii zapewnia si wysoki poziom ochrony zdrowia
ludzkiego.
30.3.2010
PL
C 83/399
Artyku 36
Dostp do usug wiadczonych w oglnym interesie gospodarczym
Unia uznaje i szanuje dostp do usug wiadczonych w oglnym interesie gospodarczym,

przewidziany w ustawodawstwach i praktykach krajowych, zgodnie z Traktatami, w celu
wspierania spjnoci spoecznej i terytorialnej Unii.
Artyku 37
Ochrona rodowiska
Wysoki poziom ochrony rodowiska i poprawa jego jakoci musz by zintegrowane z politykami
Unii i zapewnione zgodnie z zasad zrwnowaonego rozwoju.
Artyku 38
Ochrona konsumentw
Zapewnia si wysoki poziom ochrony konsumentw w politykach Unii.

TYTU V
PRAWA OBYWATELSKIE
Artyku 39
Prawo gosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu Europejskiego
1.
Kady obywatel Unii ma prawo gosowania i kandydowania w wyborach do Parlamentu
Europejskiego w Pastwie Czonkowskim, w ktrym ma miejsce zamieszkania, na takich samych
warunkach jak obywatele tego pastwa.
2.
Czonkowie Parlamentu Europejskiego s wybierani w powszechnych wyborach bezporednich,
w gosowaniu wolnym i tajnym.
Artyku 40
Prawo gosowania i kandydowania w wyborach lokalnych
Kady obywatel Unii ma prawo gosowania i kandydowania w wyborach do wadz lokalnych

w Pastwie Czonkowskim, w ktrym ma miejsce zamieszkania, na takich samych warunkach jak
obywatele tego pastwa.
Artyku 41
Prawo do dobrej administracji
1.
Kady ma prawo do bezstronnego i sprawiedliwego rozpatrzenia swojej sprawy w rozsdnym
terminie przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii.
C 83/400
2.
PL
30.3.2010
Prawo to obejmuje:
a) prawo kadego do bycia wysuchanym, zanim zostan podjte indywidualne rodki mogce
negatywnie wpyn na jego sytuacj;
b) prawo kadego do dostpu do akt jego sprawy, przy poszanowaniu uprawnionych interesw
poufnoci oraz tajemnicy zawodowej i handlowej;
c) obowizek administracji uzasadniania swoich decyzji.
3.
Kady ma prawo domagania si od Unii naprawienia, zgodnie z zasadami oglnymi wsplnymi
dla praw Pastw Czonkowskich, szkody wyrzdzonej przez instytucje lub ich pracownikw przy
wykonywaniu ich funkcji.
4.
Kady moe zwrci si pisemnie do instytucji Unii w jednym z jzykw Traktatw i musi
otrzyma odpowied w tym samym jzyku.
Artyku 42
Prawo dostpu do dokumentw
Kady obywatel Unii i kada osoba fizyczna lub prawna majca miejsce zamieszkania lub statutow
siedzib w Pastwie Czonkowskim ma prawo dostpu do dokumentw instytucji, organw
i jednostek organizacyjnych Unii, niezalenie od ich formy.
Artyku 43
Europejski Rzecznik Praw Obywatelskich
siedzib w Pastwie Czonkowskim ma prawo zwraca si do Europejskiego Rzecznika Praw
Obywatelskich w przypadkach niewaciwego administrowania w dziaaniach instytucji, organw
i jednostek organizacyjnych Unii, z wyczeniem Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej
wykonujcego swoje funkcje sdowe.
Artyku 44
Prawo petycji
siedzib w Pastwie Czonkowskim ma prawo petycji do Parlamentu Europejskiego.
Artyku 45
Swoboda przemieszczania si i pobytu
1.
Kady obywatel Unii ma prawo do swobodnego przemieszczania si i przebywania na
terytorium Pastw Czonkowskich.
2.
Swoboda przemieszczania si i pobytu moe zosta przyznana, zgodnie z Traktatami,
obywatelom pastw trzecich przebywajcym legalnie na terytorium Pastwa Czonkowskiego.
30.3.2010
PL
C 83/401
Artyku 46
Opieka dyplomatyczna i konsularna
Kady obywatel Unii korzysta na terytorium pastwa trzeciego, w ktrym Pastwo Czonkowskie,
ktrego jest obywatelem, nie ma swojego przedstawicielstwa, z ochrony dyplomatycznej
i konsularnej kadego z pozostaych Pastw Czonkowskich na takich samych warunkach jak
obywatele tego pastwa.
TYTU VI
WYMIAR SPRAWIEDLIWOCI
Artyku 47
Prawo do skutecznego rodka prawnego i dostpu do bezstronnego sdu
Kady, kogo prawa i wolnoci zagwarantowane przez prawo Unii zostay naruszone, ma prawo do
skutecznego rodka prawnego przed sdem, zgodnie z warunkami przewidzianymi w niniejszym
artykule.
Kady ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jego sprawy w rozsdnym terminie
przez niezawisy i bezstronny sd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy. Kady ma moliwo
uzyskania porady prawnej, skorzystania z pomocy obrocy i przedstawiciela.
Pomoc prawna jest udzielana osobom, ktre nie posiadaj wystarczajcych rodkw, w zakresie
w jakim jest ona konieczna dla zapewnienia skutecznego dostpu do wymiaru sprawiedliwoci.
Artyku 48
Domniemanie niewinnoci i prawo do obrony
1.
Kadego oskaronego uwaa si za niewinnego, dopki jego wina nie zostanie stwierdzona
zgodnie z prawem.
2.
Kademu oskaronemu gwarantuje si poszanowanie prawa do obrony.

Artyku 49
Zasady legalnoci oraz proporcjonalnoci kar do czynw zabronionych pod grob kary
1.
Nikt nie moe zosta skazany za popenienie czynu polegajcego na dziaaniu lub zaniechaniu,
ktry wedug prawa krajowego lub prawa midzynarodowego nie stanowi czynu zabronionego pod
grob kary w czasie jego popenienia. Nie wymierza si rwnie kary surowszej od tej, ktr mona
byo wymierzy w czasie, gdy czyn zabroniony pod grob kary zosta popeniony. Jeli ustawa,
ktra wesza w ycie po popenieniu czynu zabronionego pod grob kary, przewiduje kar
agodniejsz, ta wanie kara ma zastosowanie.
2.
Niniejszy artyku nie stanowi przeszkody w sdzeniu i karaniu osoby za dziaanie lub
zaniechanie, ktre w czasie, gdy miao miejsce, stanowio czyn zabroniony pod grob kary,
zgodnie z oglnymi zasadami uznanymi przez wsplnot narodw.
3.
Kary nie mog by nieproporcjonalnie surowe w stosunku do czynu zabronionego pod grob
kary.
C 83/402
PL
30.3.2010
Artyku 50
Zakaz ponownego sdzenia lub karania w postpowaniu karnym za ten sam czyn zabroniony pod grob kary
Nikt nie moe by ponownie sdzony lub ukarany w postpowaniu karnym za ten sam czyn
zabroniony pod grob kary, w odniesieniu do ktrego zgodnie z ustaw zosta ju uprzednio
uniewinniony lub za ktry zosta ju uprzednio skazany prawomocnym wyrokiem na terytorium
Unii.
TYTU VII
POSTANOWIENIA OGLNE DOTYCZCE WYKADNI I STOSOWANIA KARTY
Artyku 51
Zakres zastosowania
1.
Postanowienia niniejszej Karty maj zastosowanie do instytucji, organw i jednostek
organizacyjnych Unii przy poszanowaniu zasady pomocniczoci oraz do Pastw Czonkowskich
wycznie w zakresie, w jakim stosuj one prawo Unii. Szanuj one zatem prawa, przestrzegaj
zasad i popieraj ich stosowanie zgodnie ze swymi odpowiednimi uprawnieniami i w poszanowaniu
granic kompetencji Unii powierzonych jej w Traktatach.
2.
Niniejsza Karta nie rozszerza zakresu zastosowania prawa Unii poza kompetencje Unii, nie
ustanawia nowych kompetencji ani zada Unii, ani te nie zmienia kompetencji i zada okrelonych
w Traktatach.
Artyku 52
Zakres i wykadnia praw i zasad
1.
Wszelkie ograniczenia w korzystaniu z praw i wolnoci uznanych w niniejszej Karcie musz
by przewidziane ustaw i szanowa istot tych praw i wolnoci. Z zastrzeeniem zasady
proporcjonalnoci, ograniczenia mog by wprowadzone wycznie wtedy, gdy s konieczne
i rzeczywicie odpowiadaj celom interesu oglnego uznawanym przez Uni lub potrzebom
ochrony praw i wolnoci innych osb.
2.
Prawa uznane w niniejszej Karcie, ktre s przedmiotem postanowie Traktatw, s
wykonywane na warunkach i w granicach w nich okrelonych.
3.
W zakresie, w jakim niniejsza Karta zawiera prawa, ktre odpowiadaj prawom
zagwarantowanym w europejskiej Konwencji o ochronie praw czowieka i podstawowych
wolnoci, ich znaczenie i zakres s takie same jak praw przyznanych przez t konwencj.
Niniejsze postanowienie nie stanowi przeszkody, aby prawo Unii przyznawao szersz ochron.
4.
W zakresie, w jakim niniejsza Karta uznaje prawa podstawowe wynikajce ze wsplnych
tradycji konstytucyjnych Pastw Czonkowskich, prawa te interpretuje si zgodnie z tymi tradycjami.
30.3.2010
PL
C 83/403
5.
Postanowienia niniejszej Karty zawierajce zasady mog by wprowadzane w ycie przez akty
prawodawcze i wykonawcze przyjte przez instytucje, organy i jednostki organizacyjne Unii oraz
przez akty Pastw Czonkowskich, gdy wykonuj one prawo Unii, korzystajc ze swoich
odpowiednich uprawnie. Mona si na nie powoywa w sdzie jedynie w celu wykadni tych
aktw i kontroli ich legalnoci.
6.
Ustawodawstwa i praktyki krajowe uwzgldnia si w peni, jak przewiduje to niniejsza Karta.
7.
Wyjanienia sporzdzone w celu wskazania wykadni niniejszej Karty s naleycie
uwzgldniane przez sdy Unii i Pastw Czonkowskich.
Artyku 53
Poziom ochrony
adne z postanowie niniejszej Karty nie bdzie interpretowane jako ograniczajce lub naruszajce
prawa czowieka i podstawowe wolnoci uznane, we waciwych im obszarach zastosowania, przez
prawo Unii i prawo midzynarodowe oraz konwencje midzynarodowe, ktrych Unia lub wszystkie
Pastwa Czonkowskie s stronami, w szczeglnoci przez europejsk Konwencj o ochronie praw
czowieka i podstawowych wolnoci oraz przez konstytucje Pastw Czonkowskich.
Artyku 54
Zakaz naduycia praw
adne z postanowie niniejszej Karty nie moe by interpretowane jako przyznajce prawo do
podejmowania jakiejkolwiek dziaalnoci lub dokonywania jakiegokolwiek czynu zmierzajcego do
zniweczenia praw i wolnoci uznanych w niniejszej Karcie lub ich ograniczenia w wikszym stopniu,
anieli jest to przewidziane w niniejszej Karcie.
Powyszy tekst przejmuje, z dostosowaniami, Kart proklamowan dnia 7 grudnia 2000 r.

i zastpuje j od dnia wejcia w ycie Traktatu z Lizbony.
CENY PRENUMERATY w 2010 r. (bez VAT, wcznie z normaln opat za dostaw przesyki)
Dziennik Urzdowy UE, serie L i C, wycznie wersja papierowa
w 22 jzykach urzdowych UE
1 100 EUR/rok
Dziennik Urzdowy UE, serie L i C, wersja papierowa + roczne

wydanie CD-ROM
1 200 EUR/rok
Dziennik Urzdowy UE, seria L, wycznie wersja papierowa
770 EUR/rok
Dziennik Urzdowy UE, serie L i C, miesiczne wydanie CD-ROM

(komplet)
400 EUR/rok
Suplement do Dziennika Urzdowego (seria S) Ogoszenia

o przetargach, CD-ROM dwa razy w tygodniu
wielojzyczny: w 23 jzykach
urzdowych UE
300 EUR/rok
Dziennik Urzdowy UE, seria C Konkursy
w jzykach, ktrych dotyczy

konkurs
50 EUR/rok
Prenumerata Dziennika Urzdowego Unii Europejskiej, ktry jest wydawany w jzykach urzdowych Unii,
dostpna jest w 22 wersjach jzykowych. Dziennik Urzdowy skada si z dwch serii L (Legislacja) oraz
C (Informacje i zawiadomienia).
Dla kadej wersji jzykowej jest otwierana osobna prenumerata.
Zgodnie z rozporzdzeniem Rady (WE) nr 920/2005, opublikowanym w Dzienniku Urzdowym L 156 z dnia
18 czerwca 2005 r., instytucje Unii Europejskiej nie maj obowizku sporzdzania wszystkich aktw prawnych w
jzyku irlandzkim ani publikowania ich w tym jzyku. W zwizku z tym irlandzkie wydania Dziennika Urzdowego
sprzedawane s osobno.
Prenumerata Suplementu do Dziennika Urzdowego (seria S Ogoszenia o przetargach) obejmuje wszystkie
23 wersje jzykowe na pojedynczym CD-ROM-ie.
Na danie prenumeratorzy Dziennika Urzdowego Unii Europejskiej mog otrzyma rne zaczniki do Dziennika
Urzdowego. Prenumeratorzy informowani s o publikacji zacznikw poprzez zawiadomienia doczane do
Dziennika Urzdowego Unii Europejskiej.
Format CD-ROM zostanie w cigu roku 2010 zastpiony formatem DVD.
Sprzeda i prenumerata
Prenumerat rnych odpatnych publikacji wydawanych okresowo, na przykad prenumerat Dziennika
Urzdowego Uni Europejskiej, mona zamwi u naszych dystrybutorw handlowych. Wykaz dystrybutorw
handlowych znajduje si na stronie internetowej:
http://publications.europa.eu/others/agents/index_pl.htm
Portal EUR-Lex (http://eur-lex.europa.eu) zapewnia bezporedni i bezpatny dostp do prawodawstwa

Unii Europejskiej. EUR-Lex umoliwia dostp do Dziennika Urzdowego Unii Europejskiej
oraz traktatw, aktw prawnych, orzecznictwa oraz aktw przygotowawczych.
Dodatkowe informacje o Unii Europejskiej znajduj si na stronie: http://europa.eu
PL

Teksty Traktatów

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Teksty Traktatów

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Dziennik Urzdowy

Wersje skonsolidowane Traktatu o Unii Europejskiej i Traktatu o funkcjonowaniu Unii

Wersja skonsolidowana Traktatu o Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wersja skonsolidowana Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Karta praw podstawowych Unii Europejskiej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 389

Nota do czytelnika (patrz: druga strona okadki)

INFORMACJA DLA CZYTELNIKA

Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej

Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej

TRAKTAT O UNII EUROPEJSKIEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

POSTANOWIENIA O ZASADACH DEMOKRATYCZNYCH . . . . . . . . . .

POSTANOWIENIA O WZMOCNIONEJ WSPPRACY . . . . . . . . . . . . .

POSTANOWIENIA OGLNE O DZIAANIACH ZEWNTRZNYCH UNII

Postanowienia oglne o dziaaniach zewntrznych Unii . . . . . . . . . .

Postanowienia szczeglne dotyczce wsplnej polityki zagranicznej

Postanowienia dotyczce wsplnej polityki bezpieczestwa

TRAKTAT O FUNKCJONOWANIU UNII EUROPEJSKIEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . .

KATEGORIE I DZIEDZINY KOMPETENCJI UNII . . . . . . . . . . . . . . . .

TYTU II POSTANOWIENIA OGLNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

NIEDYSKRYMINACJA I OBYWATELSTWO UNII . . . . . . . . . . .

POLITYKI I DZIAANIA WEWNTRZNE UNII . . . . . . . . . . . . .

SWOBODNY PRZEPYW TOWARW . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej

SWOBODNY PRZEPYW OSB, USUG I KAPITAU . . . . . . .

Polityki dotyczce kontroli granicznej, azylu i imigracji . . . . .

Wsppraca sdowa w sprawach cywilnych . . . . . . . . . . . . .

Wsppraca wymiarw sprawiedliwoci w sprawach karnych .

Reguy majce zastosowanie do przedsibiorstw . . . . . .

Pomoc przyznawana przez pastwa . . . . . . . . . . . . . . .

POLITYKA GOSPODARCZA I PIENINA . . . . . . . . . . . . . . . .

Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej

Postanowienia szczeglne dla Pastw Czonkowskich, ktrych

EUROPEJSKI FUNDUSZ SPOECZNY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

EDUKACJA, KSZTACENIE ZAWODOWE, MODZIE I SPORT

SPJNO GOSPODARCZA, SPOECZNA I TERYTORIALNA

BADANIA I ROZWJ TECHNOLOGICZNY ORAZ PRZESTRZE

CZ CZWARTA STOWARZYSZENIE KRAJW I TERYTORIW ZAMORSKICH

DZIAANIA ZEWNTRZNE UNII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WSPLNA POLITYKA HANDLOWA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wsppraca na rzecz rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wsppraca gospodarcza, finansowa i techniczna z pastwami

Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej

STOSUNKI UNII Z ORGANIZACJAMI MIDZYNARODOWYMI

POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE I FINANSOWE . . . . . .

Trybuna Sprawiedliwoci Unii Europejskiej . . . . . . . . . .

Europejski Bank Centralny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Akty prawne Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Procedury przyjmowania aktw i inne postanowienia . .

Organy doradcze Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Europejski Bank Inwestycyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Akty prawne Unii, procedury przyjmowania i inne

Zasoby wasne Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wieloletnie ramy finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Roczny budet Unii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Wykonanie budetu i absolutorium . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dziennik Urzdowy Unii Europejskiej

Zwalczanie naduy finansowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

POSTANOWIENIA OGLNE I KOCOWE . . . . . . . . . . . . . . . .

w sprawie roli parlamentw narodowych w Unii Europejskiej

w sprawie stosowania zasad pomocniczoci i proporcjonalnoci

w sprawie Statutu Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej

w sprawie Statutu Europejskiego Systemu Bankw Centralnych

w sprawie Statutu Europejskiego Banku Inwestycyjnego . . . . .