Temat: Narodziny faszyzmu we Woszech.

Faszyzm ruch polityczny zapocztkowany

przez Benito Mussoliniego we Woszech, a
nastpnie ideologii rozpowszechniania w
Niemczech, Austrii i Hiszpanii.
Podoe powstania faszyzmu:
KRYZYS:
a) polityczny:
- niesprawdzanie si demokracji;
- niezadowolenie z postanowie traktatu
wersalskiego;
- rosnce wpywy komunistw;
b) gospodarczy:
- zniszczenia wojenne;
- zrujnowana gospodarka;
- bezrobocie;
- inflacja;
c) spoeczny:
- biedne spoeczestwo;
- brak rodkw do ycia;
- brak ywnoci;
- brak zainteresowania kombatantami (byli
onierzy weterani).
W 1921r. Benito Mussolini przeksztaci swoj
organizacj kombatanck (uczestnicy wielkiej
wojny) w parti polityczn Narodow Parti
Faszystowsk. Od pocztkw 1922r. partia
faszystowska zaostrzaa walk polityczn.
Ofiarami przemocy faszystowskich bojwek
padali gwnie komunici.
W padzierniku 1922r. Mussolini da znak do
przejcia wadz do przejcia wadzy si. Dnia
28 padziernika rozpocz si synny marsz
czarnych koszul na Rzym = faszystowski
zamach stanu. Krl Woch Wiktor Emanuel III
dobrowolnie powierzy Mussoliniemu misj
tworzenia rzdu.
W wyborach parlamentarnych w 1924 r.
zwyciya w nich partia faszystowska.
Rozpocz si proces faszyzacji kraju:
- likwidacja wolnoci prasy;
- wprowadzenie cenzury;
- likwidacja wszystkich partii poza
faszystowsk;
- zniesiono prawo strajkw;
- prowadzono milicj faszystowsk.
Ogromn rol w ustroju faszystowskim
odgryway ideologia i propaganda.

Reformy gospodarcze i spoeczne B.

Mussoliniego:
- zmniejszy bezrobocie;
- funkcjonowanie oddziaw paramilitarnych
(bojwek):
midzywojennym.
Temat: Niemcy pod wodz Hitlera.
Posiedzenie nowego parlamentu odbyo si w
miecie Weimar Republika Weimarska
(1919r.-1933r.). Jej prezydentem zosta
Friedrich Ebert.
Mein Kampf (Moja walka) Adolf Hitler
- stojcy najniej Sowianie, stworzone s do
wykonania polece narodu panw;
- najgorsz i najbardziej szkodliw ras s
ydzi, ktrzy jednoczenie s najwikszymi
wrogami Aryjczykw i przyczyn ich poraek;
- ydzi s niezdolni do tworzenia kultury,
mog natomiast j burzy;
- po zwyciskich wojnach, ktre Niemcy maj
prawo prowadzi powinny powsta tzw.
Wielkie Niemcy;
- Wielkie Niemcy mieli zamieszkiwa
wycznie Aryjczycy.
Dnia 30 stycznia 1933r. Hitler zosta
kanclerzem.
1. Polityka wewntrzna Hitlera
zapowied nowych wyborw
parlamentarnych na III 1933
podpalenie Reichstagu nazici
wykorzystali to zdarzenie do walki z
Komunistyczn Parti Niemiec, obarczajc
odpowiedzialnoci komunistw, celem
wyeliminowania ich jako opozycji, oskarajc
komunist G. Dymitrow.
wprowadzenie dekretu o ochronie narodu i
pastwa - ograniczenie praw obywatelskich,
wprowadzenie cenzury, inwigilacja
spoeczestwa (znosi znaczn cz swobd
obywatelskich, a rzdowi dawa due
penomocnictwa).
delegalizacja partii komunistycznej dziaacze przetrzymywani w KL Dachau (obz
koncentracyjny).
wybory zakoczone 44% zwycistwem
nazistw - wikszo w parlamencie.
rozwizanie wszystkich partii poza NSDAP.
30.06.1934 - noc dugich noy (walka z
przeciwnikami, ktrym nie spodobay si
postanowienia Hitlera, zwizane z walk z
komunizmem) - eliminacja przeciwnikw w
strukturach SA, m.in. Ernsta Rohma;

wymordowanie ok. 300 oficerw pod

pretekstem organizowania zamachu.
2.08.1934 mier prezydenta Paula von
Hindenburga
organizacja referendum w sprawie
przekazania obowizkw prezydenta Hitlerowi
90% za.
dyskryminacja ydw
1935 - wprowadzono ustawy
norymberskie, na ich podstawie ydzi zostali
pozbawieni obywatelstwa niemieckiego, praw
i wasnoci:
- zabraniano maestw mieszanych;
- zwizki zawarte mona byo rozwiza;
- kontakty seksualne midzy osobami z
rnych grup zostay uznane za przestpstwo
habienia rasy.
1938 ( 9/10 XI) noc krysztaowa
pogrom ludnoci ydowskiej, organizowanie
napaci na sklepy i mieszkania.
2. Sposoby aktywizowania spoeczestwa
3. Przemiany gospodarcze.
Temat: wiat u progu wojny.
Polityka zagraniczna III Rzeszy - amanie
traktatu wersalskiego:

1933 - wystpienie z Ligi Narodw;

marzec 1936 Remilitaryzacja Nadreniiwprowadzenie wojska na tereny Nadrenii

niezgodnie z traktatem wersalskim (pierwsze
zwycistwo Niemiec).

1936 - Powstanie Osi Berlin- Rzym

(faszystowskie Wochy i hitlerowskie Niemcy
zacieniy wspprac).

1936- utworzenie paktu

antykominternowskiego-midzy Niemcami a
Japoni, a nastpnie Wochami,
zwalczajcego Midzynarodwk
Komunistyczn- Komintern;

1936-38 angaowanie si w wojn

domow w Hiszpanii - popieranie faszystw
dowodzonych przez gen. Franco przeciwko
komunistom tzw. Frontowi Ludowemu.

12.03.1938- anschluss Austrii- zabr

Austrii przez Niemcw - wkroczenie
Wehrmachtu (wojsk niemieckich).

prby przejcia Kraju Sudeckiego czci Czechosowacji przez Niemcw.

29-30.09.1938 - konferencja
monachijska przedstawiciele: Niemcy,
Wochy, Francja, Wielka Brytania rozbir
Czechosowacji, tj. Kraj Sudecki wczono do
Rzeszy, z czci Czechosowacji utworzono
Protektorat Czech i Moraw

1939 pakt stalowy Niemiec i Woch,

okrelajcy strefy wpyww: Wochy - M.
rdziemne i poparcie dla Niemiec w polityce
midzynarodowej i nieczenia si sojuszami z
innymi pastwami bez zgody Niemiec.
(1940 pakt trzech w Berlinie - powstanie Osi
Berlin-Rzym-Tokio )

1939- zajcie litewskiej Kajpedy

Temat: Pierwsze lata Rosji Radzieckiej.

1. Rosja po zwycistwie rewolucji
A. Polityka:

Separatystyczny pokj z pastwami

centralnymi podpisany w Brzeciu nad
Bugiem przez L. Trockiego 3.03.1918 (traktat
brzeski) Rosja zrywaa sojusz z entent i
wycofywaa si z wojny, w zamian godzia si
na utrat czci ziem wchodzcych przed
1914r. do pastwa carw {Polski, Litwy,
otwy, Biaorusi, Ukrainy}.

Przejcie wadzy przez bolszewikw

Rad Komisarzy Ludowych - W. I. Lenin

Wydanie dekretw o pokoju i o ziemi

(zawarcie pokoju i likwidacja wasnoci
ziemskiej);

Zapowied nacjonalizacji (odebranie

wacicielom i przekazanie na wasno
pastwu) przemysu;

Utworzenie CZEKA - Wszechrosyjskiej

Nadzwyczajnej Komisji do Walki z
Kontrrewolucj i Sabotaem na czele z F.
Dzieryskim (szybka rozbudowa struktur, ok.
250 tys. czonkw; stosowanie terroruczerwony terror; rozbudowa wizie, np.
ubianki - eliminacja wrogw rewolucji
obrona rewolucji w Rosji.

Uchwalenie Konstytucji w 1918r.

Rosyjskiej Federacyjnej Socjalistycznej
Republiki Radzieckiej - wadza naley do
robotnikw, chopw i onierzy; rzd
stanowia Rada Komisarzy Ludowych.

GUAG- system obozw przymusowej

pracy AGRY (1920- byo ich 85, w 1923350) dla ludzi pozbawionych praw oraz
wrogw ludu.

Wojna domowa midzy Armi

Czerwon i Armi Bia (generaw).
B. Gospodarka

likwidacja wasnoci prywatnej;

nacjonalizacja banku centralnego i

innych, zakadw przemysowych i
przekazywanie ich robotnikom = SKUTKIkryzys: utrata wartoci rubli, maa produkcja,
ze zarzdzanie

KOMUNIZM WOJENNY- wzmoenie

kontroli pastwa nad gospodark:

-przejcie rednich i maych przedsibiorstw

(powyej 5 pracownikw);

powoanie Midzynarodwki Komunistycznej

-tzw. Kominternu

-brak ywnoci;- egzekucje dochodw; terror; -GD;

- upadek produkcji- mier kliniczna
rosyjskiej gospodarki;

1936r. uchwalenie Konstytucji ZSRR zakoczenie budowy komunizmu- si

kierownicz w pastwie zostaa
WKPbolszewikw; obywatele otrzymali rwne
prawa (tylko na papierze)

NEP - nowa ekonomiczna polityka wprowadzona w 1924r. przez Lenina w wyniku

buntw, prba podwignicia gospodarki
poprzez:

Podkrelanie zaostrzonej walki klas (rozprawa

ze wszystkimi, ktrzy mogli zagrozi jeszcze
pozycji dyktatora) - z potencjalnymi wrogami
- furtka do czystek opozycjonistw.

- tymczasowy powrt do gospodarki rynkowej;

Powoanie NKWD - Ludowego Komisariatu

Spraw Wewntrznych - dekret o
terrorze( przyspieszony tryb sdowy) - po
zabjstwie Siergieja Kirowa czonka Politbiura.

- zgoda na inicjatyw prywatn (poniej 20

pracownikw), handel prywatny;
-wasnoci pastwa zostay due zakady
przemysowe. SKUTEK- oywienie
gospodarcze - niebezpieczne dla komunistw
- idea podwaaa ich polityk.
Temat: ZSRR pod wadz Stalina.
Przejcie wadzy przez Stalina.
a) proklamacja ZSRR w 1922 na czele z
Wszechzwizkow Komunistyczn Parti
b) walka o wadz - L. Trocki, G. Zinowiew, L.
Kamieniew, J. Stalin
3. Budowa pastwa:
POLITYKA:
kult jednostki
indoktrynacja spoeczestwa - wpajanie
spoeczestwu okrelonych przekona przy
uyciu propagandy;
powoanie nowych organizacji modzieowych
np. Komsomou, Pioniera

Pokazowe procesy np. procesy moskiewskie w

1935 - dziaaczy rewolucyjnych.
Czystka w Armii Czerwonej- 1937-39, m.in. M.
Tuchaczewski - zlikwidowano 90% kadry
oficerskiej.
Czystka w spoeczestwie mier ok. 3mln.zastraszanie.
GOSPODARKA
Odejcie od NEPu
Wprowadzenie centralnego planowania - tzw.
piciolatek (picioletnich planw
gospodarczych).
Industrializacja - rozwj przemysu; cikiegogrnictwo, hutnictwo, metalowy,
energetyczny, zbrojeniowy.
Kolektywizacja rolnictwa - likwidacja
wasnoci prywatnej- tworzenie rolniczych
kochozw (spdzielnie produkcyjne) do
ktrych chopi mieli przekazywa swoj
ziemi i dobytek - walka z kuakami (bogatsi
chopi).