Promocja Delphi TRUCK (s.

7)

Jak wybra wycig spalin (s. 11)

Tendencje w warsztatach
wiadczcych usugi
wulkanizacyjne
Nortec Pro (s. 15)
Bezpieczniej dziki
poprawnemu montaowi
ZF (s. 21)
Tester diagnostyczny
Solus Pro firmy
Snap-on (s. 29)

Kwartalnik I nr 20 I marzec 2013

LOTOS Quazar
nagrodzony
(s. 38)

Leasing 103%

Oleje LOTOS

na pakiety KTS z oprogramowaniem

ESI[tronic] 2.0 Bosch (s. 9)

(s. 32)

Krzywka

(s. 45)

Tester z doywotni
gwarancj Delphi (s. 26)

Ferie z AP SA (s. 4)
Sprzt na raty? (s. 17)

MEYLE Asia Line zachwycajca dla

samochodw azjatyckich.
Zupena nowo od MEYLE, na caym wiecie symbol dla

Ukad hamulcowy i filtry. Czci zawieszenia & ukadu

jakociowych czci zamiennych do samochodw na

kierowniczego moecie otrzyma take w ulepszonej

wolnym rynku czci.

jakoci HD produkowanych wycznie we wasnych

Sprawdzona jako MEYLE jest te dla modeli azjatyckich

zakadach i z 4-letni gwarancj.

marek samochodw. MEYLE Asia Lina obejmuje obecnie

Korzystajcie z najwyszej niezawodnoci, solidnoci i

grupy produktowe Zawieszenie & Ukad kierowniczy,

ywotnoci nowego asortymentu MEYLE Asia Line.

4 lata gwarancji na
czci MEYLE-HD!

www.meyle.com

Po prostu duej wytrzymuje.

Od Redakcji

20/2013

Drodzy Czytelnicy!
Za nami prawdopodobnie ju ostatnie
chwile zimowej aury, a przed nami wizja
nadchodzcych ciepych wiosennych
dni, ktra zdecydowanie ju zdya
zawadn naszymi mylami.
Powoli zaczynamy wymienia garderob w szafie na lejsz i najwyszy
ju czas zaj si te odwieeniem
naszych rodkw transportu, ktre po
dugiej zimie bd wymagay niemaego
dopieszczenia!
Ulegajc zbiorowemu pdowi bdziemy
coraz czciej rozglda si za warsztatem, mogcym dokona przegldu
naszych czterokoowych pociech; warsztatu, ktry wykona nam ekspresow
wiosenn renowacj pojazdu; warsztatu, z jakiego bdziemy zadowoleni
na nastpne dugie lata!
ycz Pastwu, aby nadchodzca wielkimi krokami wiosna okazaa si pozytywnym czasem rozwoju, ycz te
spenienia zawodowego, ktre bdzie
owocowao szybkimi i duymi zyskami
oraz ogromn satysfakcj.
Korzystajc z okazji, przypominam te,
e ju od ponad miesica prnie dziaa
nasza nowa strona internetowa:
www.auto-partner.pl, gdzie mog Pastwo znale zawsze aktualne informacje na temat promocji czy nowoci w asortymencie AP SA.
Mam nadziej, e strona stanie si przyjaznym nonikiem wieych informacji
z AP SA, gdzie bd Pastwo czstymi
i zadowolonymi gomi.
pozdrawiam,
Zesp Auto Partner SA

SPIS TRECI:
4 Auto Wydarzenia
Ferie z AP SA

ZF na dobrym kursie, nawet

w trudnych warunkach
makroekonomicznych

26 Delphi
Tester z doywotni gwarancj?

6 Auto Wydarzenia
Nowo Szkolenia
warsztatowe - ContiTech

29 Auto Artyku
Tester diagnostyczny
Solus Pro firmy
Snap-on

7 Delphi
Promocja Delphi Truck

7 Auto Artyku
Renowacja felg dodatek do
oferty warsztatu czy pomys na
dobry biznes?

8 Auto Artyku
Nowe filie AP SA

33 Hella
Przewodnik umoliwiajcy
wykrycie usterek ukadu
klimatyzacji w rnych
modelach samochodw

35 Dayco
Kamienie milowe rozwoju
Dayco liderem w produkcji
automatycznych napinaczy

9 Auto Artyku
Leasing 103% na pakiety
KTS z oprogramowaniem
ESI[tronic] 2.0

11 Auto Artyku
15 Nortec

Redaktor naczelny:
Piotr Kozyra
Redaktorzy:
Rafa Kdziorek, Anna Grka,
Katarzyna Maslak
Korekta:
Agnieszka Kutylak-Hapanowicz,
Micha Smka

Bezpiecznie dziki poprawnemu

montaowi

25 ZF

Jak wybra wycig spalin?

Wydawca:
Auto Partner SA
ul. Owicimska 300
43-150 Bieru
marketing@autoap.com.pl

21 ZF

Tendencje w warsztatach
wiadczcych usugi
wulkanizacyjne

17 Auto Artyku
Sprzt na raty?

19 Auto Artyku
Stacje do obsugi ukadw
klimatyzacji

38 Lotos
Najbardziej zaawansowany olej
w rodzinie LOTOS Quazar
nagrodzony

40 Szkolenia 2013
45 Krzywka
46 Filie Auto Partner w Polsce

20/2013

Auto Wydarzenia

Ferie
z AP SA
Ferie z AP SA to akcja, kt-

ra pozostanie w naszej pamici

na dugo...

Z pocztkiem lutego zapada

decyzja, e organizujemy szkolenie narciarskie dla dzieci
naszych kluczowych Klientw
z okrgu lsk. Po raz pierwszy zdecydowalimy si zaj
nie tylko dorosymi przedstawicielami naszych Klientw i by
to strza w dziesitk!

postpy najmodszych w nauce

jazdy na nartach. Jestemy
bardzo dumni z tego, e udao
nam si zarazi narciarskim
szalestwem okoo trzydziecioro
dzieci naszych Klientw, i mamy
nadziej, e w przyszym sezonie spotkamy si w jeszcze
liczniejszym gronie.
Anna Grka

Rozemiane buzie dzieci biorcych udzia w imprezach cyklicznych day nam najwiksz
satysfakcj oraz motywacj do
czstszej organizacji takich imprez.
Podczas gdy dzieci szkoliy si
pod okiem instruktorw, rodzice
mogli znale chwil dla siebie. Kady wyjazd cieszy si
duym zainteresowaniem oraz
frekwencj najmodszych.
Szkolenie zakoczyo si zawodami, podczas ktrych dzieci
i ich rodzice mogli sprawdzi
Gotowi? Do startu! START!!!

Rozdanie nagrd.
III miejsce Patryk Foksa, II miejsce Klaudia Kania
I miejsce Daniel Wjcik gratulacje!

Rozgrzewka

Auto Wydarzenia

20/2013

20/2013

Auto Wydarzenia

Nowo
szkolenia warsztatowe
ContiTech
W

lutym 2013, speniajc

oczekiwania rynku, ContiTech
Power Transmission Group
rozpoczyna nowy cykl specjalistycznych szkole warsztatowych.
Program proponowanego szkolenia pozwala na skuteczne
podnoszenie wiedzy oraz umiejtnoci mechanikw, a co za
tym idzie jakoci oraz bezpieczestwa oferowanych usug.
Podstawowymi celami szkolenia warsztatowego s:
- utrwalenie podstawowych
zasad bezpieczestwa
w zakresie przechowywania, wymiany i eksploatacji
napdw pasowych,

Program proponowanego szkolenia pozwala

na skuteczne podnoszenie wiedzy oraz
umiejtnoci mechanikw

- wskazanie podstawowych problemw, najczciej popenianych bdw,

przyczyn i sposobw ich
rozwizywania.
Caodniowe sesje szkoleniowe organizowane s maksymalnie dla 12 osb.
Podczas nich mechanicy maj
okazj trenowa prawidowy
monta paskw rozrzdu na
rnych modelach silnika,
z uyciem specjalistycznych
narzdzi m.in. CONTI TOOL
BOX, testera naprenia
paskw CONTI BTT Hz oraz
z wykorzystaniem zestaww
CONTI SYNCHROBELT
KIT.

Szkolenia prowadzone s
przez dowiadczon kadr
szkoleniow na popularnych
jednostkach silnikowych:
- volkswagen 2.0 TDI 16V
Common Rail,
- volkswagen 1.4 16V,
- audi 2.8 V6 30V,
- opel 2.0 16V,
- renault 1.6 16V,
- mitsubishi 2.4 GDI.

Delphi

20/2013

Promocja
Delphi TRUCK
Od marca 2013 r. wszyscy uyt-

kownicy majcy wan licencj

na program do obsugi samochodw ciarowych mog skorzysta z dodatkowego wsparcia
technicznego.

isuzu truck wszystkie informacje

Dane warsztatu (Osoba kontaktowa,

adres, telefon, e-mail)

silniki z pompowtryskiwaczami
silniki z ukadem CR
AD Blue, ukady SCR

romocja dotyczy zarwno nowych

posiadaczy testera DS150, jak rwnie
aktualnych uytkownikw. Warunkiem
skorzystania z promocji jest wana licencja na aktualizacj oprogramowania
TRUCK.

diagnostyka komputerowa,
interpretacja
wynikw bada

Nowi uytkownicy otrzymuj wsparcie

HOT LINE do marca 2014 r. Aktualni
uytkownicy do koca trwania licencji
na aktualizacj lub w przypadku wykupu nowej aktualizacji, do marca 2014 r.

inne

Zakres
oferowanego
wsparcia
przez HOT LINE dla samochodw
ciarowych:
.

diagnostyka punktowa systemw

sterowania

Na podany adres e-mail zostanie wysany

formularz zgoszeniowy hot line.
Informacja dotyczca zakresu obsugiwanych pojazdw ciarowych znajduje
si na stronie internetowej:
http://europe.delphi-dso.com
Aktualna oferta na urzdzenia diagnostyczne Delphi dostpna jest na stronie
www.auto-partner.pl w zakadce Warsztat/Nowoci lub Wyposaenie.

W celu skorzystania z hot line, naley

wysa e-mail na adres:
tomasz.hurt@delphi.com.
Zgoszenie powinno zawiera informacje
dotyczce:
- prdkoci
Numeru seryjnego
testera (S/N XXXXX
koa
lub
. S/N XXXXXX)
- Daty zakupu licencji

Auto Artyku

Renowacja felg dodatek do

oferty warsztatu czy pomys
na dobry biznes?
Wymian

ogumienia popularnie
nazywamy wulkanizacj, chocia proces ten dotyczy gwnie
produkcji gumy, sklejania ze sob
jej rodzajw, a take powlekania
gum innych materiaw. Maszyny
do wulkanizacji s obecne w prawie
kadym warsztacie samochodowym. Czy mona zrobi z nimi co
jeszcze, czy jestemy skazani na
atanie opon i sezonowe przekadki?

Podczas

ostatniej podry subowej

trafiem do warsztatu, ktrego gwnym
rdem dochodu bya wymiana opon.
Bya, bo waciciel dostrzeg jeszcze
inn moliwo wykorzystania swojego
sprztu: renowacja felg aluminiowych
i stalowych. Zasada dziaania jest banalnie prosta: pan Sebastian nawiza

wspprac z firm specjalizujc si w piaskowaniu i malowaniu proszkowym elementw metalowych. Do swojego kontrahenta dostarcza felgi, z ktrych wczeniej
zdemontowa ogumienie i po kilku dniach
odbiera piknie odwieone i byszczce
kka. Usuga oczywicie nie jest darmowa, jednak cennik nie jest odstraszajcy,
szczeglnie, kiedy spojrzymy na efekty.
Zadziwio mnie to, e warsztat nie zarabia ju tylko na wymianie opon i renowacji
felg, spor cz dochodu zawdzicza
te sprzeday nowych opon. Tumaczc
to, waciciel powiedzia: Chciaby pan
zakada takie stare kapcie na pikne nowe
felgi?.
Nie mogem si nie zgodzi. Do nowych
opon na nowo polakierowanych felgach
te wstyd zakada stare, porysowane czy
podrdzewiae ruby. Wszystko to skada si
ju na cakiem pokan sum przy niewielkim nakadzie pracy. Pan Sebastian upatruje

teraz szans na kolejne zyski w urzdzeniu

do prostowania felg. Przykad powyej dowodzi, e pomys i troch zacicia marketingowego moe zdziaa cuda, nawet gdy
zaczynamy od zwykej gumy.
ukasz elazo

Auto Wydarzenia

Nowe filie
AP SA
W zwizku z ogromnym za-

potrzebowaniem rynku i z dynamicznym rozwojem firmy

Zarzd AP SA podj decyzj
o rozbudowie sieci sprzeday
o kolejne filie.

Wszystkie nasze nowe oddziay s zorganizowane wedug najnowszych standardw

firmy, maj wykwalifikowan kadr zarzdzajc
i dowiadczony personel.
Dbajc o najdrobniejsze szczegy, planowalimy ich lokalizacj, sposb rozmieszczenia
towaru i dostosowanie do procedur transportowych, ktre nale do najwaniejszych czynnikw odpowiadajcych za pynn realizacj
dostaw do naszych Klientw.

FILIA KONIN
ul. Spdzielcw 8
62-510 Konin

Jestemy przekonani, e nowe oddziay Auto

Partner SA speni Pastwa oczekiwania i pozwol na dotarcie naszej szerokiej oferty w coraz odleglejsze miejsca. Cieszymy si te, e
programy promocyjne na otwarcie kadej z filii
ciesz si tak duym Pastwa zainteresowaniem.
Z przyjemnoci wyposaamy Pastwa firmy w przybory niezbdne do funkcjonowania
i zachcamy do zapoznania si z ich szersz
ofert, dostpn na stronie internetowej, jak rwnie bezporednio u naszych doradcw handlowych.

FILIA KOSZALIN
Stare Bielice 2
76-039 Stare Bielice

Majc na uwadze Pastwa zainteresowanie nowymi lokalizacjami AP SA, podajemy informacje kontaktowe na stronie:
www.auto-partner.pl, w zakadce kontakt.
Bardzo dzikujemy za przekazane uwagi dotyczce funkcjonowania naszych oddziaw, na wszystkie pytania postaramy
si odpowiedzie w najbliszym terminie.
Dalsze sugestie prosimy wysya na adres:
marketing@autoap.com.pl

FILIA POCK
Kostrogaj 34
09-402 Pock
Boryszewo Nowe

FILIA CZSTOCHOWA

FILIA TORU

ul. Warszawska 84
42-200 Czstochowa

ul. Grudzidzka 140/142

87-100 Toru

Bosch

20/2013

Leasing 103% na pakiety

KTS z oprogramowaniem
ESI[tronic] 2.0
Firma

Bosch we wsppracy
z VB Leasing przygotowaa
dla warsztatw samochodowych
bardzo atrakcyjn ofert w segmencie urzdze do diagnostyki sterownikw.
Stworzone zostay pakiety, w skad
ktrych wchodzi zawsze jeden z
typw testera usterek KTS oraz
jeden z wariantw oprogramowania ESI[tronic] 2.0. Okres trwania
leasingu urzdzenia wraz z oprogramowaniem wynosi 36 miesicy.
Przypominamy, e ESI[tronic] 2.0
to najnowsza wersja programu
diagnostycznego, ktra bazuje
na obszernym knowhow firmy
Bosch, pochodzcym z konstruowania systemw dla pojazdw.
Dla warsztatw jest to narzdzie
idealnie stworzone do perfekcyjnego wykonywania pracy.

rat to 35. Oznacza to, e dzienny

koszt dla warsztatu to tylko 19,39
z netto. Mamy nadziej, e oferta ta spotka si z duym zainteresowaniem na naszym rynku.
Pomocne w komunikacji midzy
warsztatem a dystrybutorem w tym
przypadku s specjalne strony internetowe dotyczce tego leasingu, umieszczone na:

Miesiczna rata leasingowa w tym

przypadku to 426,48 PLN netto,
przy zaoeniu, e opata wstpna
wynosi 10%, wykup 1%, a liczba

Przyspiesza to wybr odpowiedniego wariantu, a to przyczynia

si do wikszego zadowolenia
klientw.

www.leasingbosch.pl

Leasing 103%
KTS z programem ESI 2.0

Ponad 350 inynierw i technikw

na caym wiecie wprowadza do
ESI[tronic] 2.0 dane dotyczce
aktualnych pojazdw oraz ich
sterownikw. W ten sposb Bosch
zapewnia w programie due
pokrycie rynku i gwarantuje warsztatowi dostp do zawsze nowych systemw w pojazdach.
W tej atrakcyjnej ofercie leasingowej znalazo si 25 pakietw
o rnej konfiguracji. Najtasz
opcj jest zestaw skadajcy
si z moduu KTS 540 z oprogramowaniem SD Diagnoza
Sterownikw.

Znajduje si tu formularz zgoszeniowy dla zainteresowanego

warsztatu oraz zawsze aktualna
ulotka informacyjna z wariantami urzdze i przykadowymi
wysokociami rat.

Perfekcyjna diagnoza ju od 19,39* PLN / dzie.

W ofercie leasingowej proponujemy: moduy KTS 540* i 570,
przenone testery KTS 200, KTS 340 i KTS 670 oraz
KTS 800 Truck i modu KTS Truck do samochodw ciarowych.
W kadym zestawie oprogramowanie na 36 miesicy.
Oferta ograniczona czasowo, wana do 31.12.2013.
*) KTS 540 z oprogramowaniem C12 (SD)
Diagnostyka i czci: to oferuje tylko Bosch.
www.leasingbosch.pl
www.bosch.pl

Leasing-Oferty
dla Ciebie!
Oferta wana
do
31.12.2013

10

3   
70 
 

 
!

240

! 
6,000 
 


"



 



















 

#


  



$









 





"
$


#
!




 
#

 $"





 !


!
  
 
  



 

www.reinz.com

Auto Artyku

20/2013

11

Jak wybra
wycig spalin?
W doborze odpowiedniego wyci-

gu spalin samochodowych naley

kierowa si jego przeznaczeniem
oraz warunkami, w jakich dane urzdzenie bdzie pracowa. Wycigi
mog by przeznaczone dla stanowisk stacjonarnych lub przejazdowych. Najpopularniejsze urzdzenia
dla stanowisk stacjonarnych to pojedyncze i podwjne wycigi spalin. Ich
najwaniejsz zalet jest niska cena
i prosta konstrukcja.
Znajduj one zastosowanie gwnie w maych
niezalenych warsztatach oraz w podstawowych stacjach kontroli pojazdw. Do
istotn wad jest zwisajcy w, w maych
warsztatach zajmujcy miejsce, ktre mona
wykorzysta na umieszczenie np. wzka z narzdziami. Podwjny wycig spalin pozwala
na obsuenie w tym samym czasie dwch
samochodw lub jednego, ale z podwjnym
ukadem wydechowym. Standardowa dugo
wa w tych urzdzeniach to 5 lub 7,5 m (dla
podwjnego 2 x 5 m).
Jeeli taka dugo jest niewystarczajca lub
nie chcemy, aby zwisajcy w utrudnia nam
codzienn prac, to zasadnym jest zastosowanie bbnowego wycigu spalin. W tym
urzdzeniu w odcigowy w caoci nawinity
jest na bbnie. W moe by rozwinity na
dan dugo, a specjalny mechanizm zapadkowy uniemoliwi samoczynne zwijanie
si bbna do czasu zwolnienia tego mechanizmu. Proces nawijania wa na bben jest
wspomagany spryn, ktr automatycznie
nacigamy podczas rozwijania wa, a podczas nawijania sia ta wykorzystywana jest
do nawijania wa na bben. Standardowo
bbnowe wycigi spalin oferowane s z wami
o dugociach 7,5 oraz 10 m, ale dostpne s
urzdzenia z wami o dugoci nawet 30 m!
Najpowszechniejszym sposobem montau
jest zamontowanie wycigu spalin pomidzy
dwoma stanowiskami warsztatowymi i obsugiwanie ich na zmian. Wycig spalin moe
by zamontowany do ciany, supa czy te do
sufitu poprzez dodatkow konstrukcj. Jeeli liczba stanowisk do obsugi jest wiksza, opaca
si zastosowa szynowy wycig spalin typu
TECHNORAIL. Szyn tak montujemy za
rzdem stanowisk, a zawieszony na szynie
wzek odcigowy z wem i ssawk przesuwamy rcznie do aktualnie obsugiwanego
stanowiska. Zamontowanie na szynie dwch
wzkw umoliwi obsug dwch pojazdw
jednoczenie lub jednego pojazdu z podwjnym
ukadem wydechowym, bez koniecznoci
stosowania dodatkowych adapterw. Jeeli
spaliny samochodowe musz zosta odessane z pojazdu bdcego w ruchu (stacja kontroli pojazdw, zajezdnia autobusowa, fabryka
samochodw itp.), to jedynym skutecznym
rozwizaniem jest szyn ALU-150. Wszystkie wycigi spalin do skutecznego dziaania
wymagaj zastosowania wentylatora, ktrego

zadaniem jest zassanie gorcych spalin oraz

dodatkowo zimnego powietrza z otoczenia,
ktre, mieszajc si ze spalinami, zredukuje
ich temperatur. Aby taki proces by skuteczny, zastosowana ssawka musi by znacznie wiksza od rury wydechowej, a rednica
wa powinna umoliwi swobodny przepyw
mieszanki spalin i powietrza. Oczywicie,
kluczowym jest waciwy dobr wentylatora.
Dobr odpowiedniej ssawki nie jest zadaniem prostym. Zawsze jest to wypadkowa
uytecznoci i ceny. Najprostsze ssawki to te
bezporednio nakadane na rur wydechow.
Dodanie do ssawki klucza mocujcego zapobiegnie zsuwaniu si ssawki z rury (np. gdy
auto jest na podnoniku) lub wrcz umoliwi
funkcjonowanie caego systemu (szynowy
wycig spalin dla stanowisk przejazdowych).
Jeeli podczas obsugi pojazdw istnieje
ryzyko uszkodzenia powoki lakierniczej
lub zarysowania ozdobnej kocwki ukadu
wydechowego, naley wwczas zastosowa
ssawki wykonane z gumy. Istniej konstrukcje,
gdzie zamiast metalowego klucza mocujcego
zastosowano specjaln poduszk powietrzn.
Takie rozwizanie w 100% zabezpiecza przed
nieuwanym zastosowaniem.

gociach 5, 7,5, a czasami 10 m. Pamita

przy tym naley o odpowiednim doborze wentylatora w zalenoci od dugoci przewodu.
2. rednica dobieramy stosownie do
pojemnoci skokowej obsugiwanego pojazdu
oraz nominalnej prdkoci obrotowej pracy
jego silnika. Standardowo stosujemy we o rednicy 4 (102 mm) do samochodw osobowych
i dostawczych oraz we o rednicy 6 (152
mm) dla samochodw ciarowych. Jednak
samochd osobowy z silnikiem o pojemnoci
np. 4.2 dm3 i prdkoci obrotowej 4000 obr./
min.-1 moe wymaga wa o rednicy 125
mm lub nawet 152 mm!
3. Temperatura odporno wa musi by
tak dobrana, aby mieszanka powietrza i spalin
miaa temperatur nisz od jego odpornoci
cigej.

we poliestrowoneoprenowe maj odporno do 150C . S jednak mniej odporne

na niskie temperatury,

Przy doborze przewodu elastycznego

musimy okreli kilka czynnikw:
1. Dugo uzaleniona od miejsca zamontowania wycigu wzgldem stanowiska pracy.
Poniewa przewody generuj duy opr dla
przepywajcego przez nie powietrza, to powinny one by relatywnie jak najkrtsze.
Standardem jest stosowanie przewodw o du
we gumowe maj odporno do 180C.
Dobra jest te ich odporno na niskie temperatury. Wysza od wy poliestrowo neoprenowych odporno mechaniczna oraz wiksza
elastyczno,

we tkaninowe maj odporno do 300C

i bardzo wysok elastyczno, ale te relatywnie nisk odporno na zuycie mechaniczne,

we tkaninowe wielowarstwowe SG:

odporno temperaturowa od 200 do 750C.
Elastyczne, o bardzo duej odporne pod
wzgldem mechanicznym. S zoone z kilku
tkanin o rnych wasnociach, poczonych
ze sob metod szycia.
Tomasz Rogulski

12

www.febi.com

PL

3URVLP\RXZDJ
1RZDZHUVMDWXOHLW\OQHMEHONLSRMD]GX
IHELQU
SRUQU5$
SDVXMHGR
9:*ROI9:3ROR$XGL$$XGL776HDW,EL]DRUD]6NRGD)DELD

febi bilstein oferuje dwie wersje tulei tylnej belki:




WXOHMDK\GUDXOLF]QD]REXGRZPHWDORZIHELQULUHGQLF]HZQWU]QPP

WXOHMDPHWDORZRJXPRZD]HZQWU]]WZRU]\ZDV]WXF]QHJRIHELQULUHGQLF]HZQWU]QPP

8ZDJD
6WDUZHUVMWXOHLW\OQHMEHONLIHELQUPRQDZ\PLHQLQDQRZZHUVMIHEL
QU8ZDJDWUXGQLHMV]\PRQWDUyQLFDZUHGQLF\]HZQWU]QHM

IHELQU_]]DVWU]HHQLHP]PLDQWHFKQLF]Q\FK

:FHOXOHSV]HJRPRQWDXLGHPRQWDX
IHELELOVWHLQ]DOHFDX\FLHQDU]G]LD
./$11./$

2F]\ZLFLHIHELELOVWHLQRIHUXMHGODWXOHLW\OQHMEHONL
UyZQLH3UR.LWIHELQUZUD]]HZV]\VWNLPL
F]FLDPLQLH]EGQ\PLGRIDFKRZHMZ\PLDQ\RUD]VPDUDPLGRR\VN]WZRU]\ZDV]WXF]QHJR

'RZLHG]VLWHZLFHMRF]FLDFK]DPLHQQ\FKIHELELOVWHLQ
3HQRIHUW]QDMG]LHV]QDVWURQLHZZZIHELFRP

Ferdinand Bilstein GmbH + Co. KG

Wilhelmstr. 47 | 58256 Ennepetal | Germany
Tel.
+49 2333 911-0
Fax
+49 2333 911-444
E-Mail info@febi.com

febi is a bilstein group brand

13
13

14

15

20/2013

Nortec

Tendencje w warsztatach
wiadczcych usugi
wulkanizacyjne
Czy

montaownice pautomatyczne i wywaarki z rcznym

wprowadzaniem danych stopniowo przechodz do lamusa?
Z kadym rokiem zapotrzebowanie na tego typu sprzt zdecydowanie maleje. Dlaczego?

si na wygod poprzez szybki dostp,

ale rwnie na bezpieczestwo pracy
operatora. Gdy mamy taki model, niestraszne nam s rwnie koa aluminiowe,
bo z montaownic dostarczane s take
plastikowe nakadki na zbijak, yk, apy
i stop montaow. Na uwag zasuguje
rwnie wielko obsugiwanych k, ktra
w tym modelu wynosi a 26, czyli zdecydowanie wyprzedza obecne standardy.

Kilka lat temu przecitna felga w samochodzie miaa rozmiar 14, dzi nawet
seryjnie nowe auta wyjedaj na koach
co najmniej o dwa rozmiary wikszych
i o coraz mniejszym profilu opony. Dodatkowo w wikszoci przypadkw s
to koa wykonane ze stopu aluminium.
Zmiana trendu podyktowana jest nie tylko
lepsz trakcj, a przede wszystkim atrakcyjniejszym wygldem. Koa o rozmiarze
13 to ju naprawd rzadko. Standardem staa si rwnie sezonowa wymiana opon.
Warsztaty wiadczce usugi wulkanizacyjne musz dostosowywa si
do zmieniajcej si sytuacji, dlatego te
w wikszoci wybieraj montaownice
automatyczne. Urzdzenia tego typu s
zdecydowanie bardziej wydajne i wygodniejsze w obsudze. Jest to zwizane
z pneumatycznie odchylan kolumn
wraz z ramieniem, na ktrym zamontowana jest stopa montaowa. Operator uruchamia odchylanie ramienia za pomoc
nacinicia pedau. W montaownicy
pautomatycznej czynno t wykonujemy rcznie. Plusem automatu jest
rwnie moliwo doposaenia w przystawk do niskich profili i opon z systemem Run Flat, tzw. trzecia rka.
Pautomat tej opcji nie ma. Rami to
najczciej zawiera: rolk dociskow,
talerz podtrzymujcy, stoek oraz profilowany klocek dociskowy, czyli osprzt
zapewniajcy waciwe docinicie i uoenie sztywnego boku opony w trakcie jej
montau i demontau. Plusem takiego ramienia jest rwnie moliwo wymiany
wentyla bez demontau opony.
Idealnym przykadem takiej montaownicy
jest Nortec PRO MO300. W standardowym wyposaeniu jest nie tylko dodatkowe rami, ale rwnie inflator, czyli
dodatkowe urzdzenie uatwiajce pompowanie opony w przypadku niedolegania
rantw do felgi. Dysze inflatora umieszczone s w szczekach stou, co przekada

Zasilanie:
Moc silnika:
Cinienie powietrza:
Uchwyt od zewntrz:
Uchwyt od wewntrz:
Sia pracy zbijaka:
Maks. rednica koa:
Maks. szeroko koa:
Poziom haasu:
Waga urzdzenia:

400V, 50 Hz
0,75 kW
8-12 bar
13-24
15-26
2500 kg
1100 mm
15
<70 dB
324 kg

Poza montaowni, w serwisie ogumienia wan rol ogrywa take wywaarka,

czyli urzdzenia suce do dokadnego
wywaanie k. W celu wywaenia naley
wprowadzi trzy parametry: odlego
koa od wywaarki, jak rwnie jego
rednic i szeroko. Pomocne s wic
dostpne urzdzenia z ramieniem pomiarowym, ktre umoliwia automatyczne
wprowadzenie odlegoci i wielkoci. W wywaarkach podstawowych t czynno
trzeba wykona rcznie. Rami to daje
wiksz precyzj przy wywaaniu k
aluminiowych. Na rynku mona spotka
rwnie wywaarki z dwoma ramionami
pomiarowymi, miernikiem laserowym lub
pomiarem ultradwikowym koa. Cechuj
si one jednak zdecydowanie wysz
cen. Najnowsze modele maj dodatkowo peda do przytrzymania koa podczas

naklejania i przybijania ciarkw. Pewn

nowoci, stajc si powoli standardem
wrd wywaarek automatycznych jest
dodatkowy program do wywaania k
aluminiowych, funkcja SPLIT, czyli ukrywanie ciarkw za szprychami, gdzie
wanie za pomoc ramienia pomiarowego zaznacza si miejsca naklejenia
ciarka.
Wywaarka Nortec PRO WO41 ma
wszystkie wymienione funkcje przy
zachowaniu dostpnej ceny. W standardzie otrzymamy szeroki asortyment
stokw i flanszy adaptacyjnej oraz cyrkiel
i szczypce. Obsuguje koa o rednicy
obrczy 32 i wadze koa do 75 kg, przy
zachowaniu dokadnoi do +/- 1 gram.

Zasilanie:
Moc silnika:
Max. waga koa:
rednica koa:
rednica obrczy:
Szeroko koa:
Dokadno wywaania:
Rozdzielczo:
Czas cyklu:
Szybko wywaania:
Poziom haasu:

230V/50Hz
180 W
75 kg
39 (1000 mm)
10 32
1,520
1 g
1,4
7s
150 obr/ min
< 70 dB

Podajc za rozwijajcym si rynkiem, jak rwnie chcc zdecydowanie

usprawni wydajno pracy, szczeglnie w sezonie wymian naley bra
pod uwag modele zapewniajce
atwo, szybko i dokadno pracy
przy zachowaniu trwaoci urzdze.
Dla kogo wic zostaj montaownice
pautomatyczne i wywaarki z rcznym
wprowadzaniem danych? Na pewno dla
osb, ktre szukaj najbardziej ekonomicznych rozwiza, cenicych prostot
obsugi lub majcych niedu przestrze
warsztatow, traktujcych wymian opon
jako dziaalno dodatkow.
Pawe Zdziarstek

16

#'04
(")-*/ '1%'&+3,

'&+"!1&+)"**.*+%1%
!'&1
1
1
1 
%(+ '&+"+!
---'&+"+!%
'&+"!1'$*#
,$1,!'')*#1
 1)'2+$1 1 11
"&''&+"+!($
---'&+"+!($

Auto Artyku

20/2013

17

Sprzt na raty?
Czy

zakup urzdzenia w
systemie ratalnym to skomplikowana procedura? Pewnie
trzeba wypenia sterty dokumentw, przedstawia dziesitki zawiadcze i biega
od okienka do okienka
Ktry z mechanikw ma na
to dzisiaj czas?
Ot nic bardziej bdnego!
Formalnoci zostay naprawd
ograniczone do niezbdnego minimum. Aby uruchomi procedur
potrzebne s:
1. kserokopia wpisu z CEIDG
(Centralnej Ewidencji
i Informacji o Dziaalnoci
Gospodarczej)
2. dowd opacenia trzech
ostatnich skadek do
ZUS (wystarcz potwierdzenia przeleww)

sprzedawanego w tym systemie

to a 40 tys. PLN brutto. Realne
oprocentowanie to 1% w skali
miesica, czyli 12% w skali roku
bez dodatkowego ubezpieczenia.
Jak to wyglda na konkretnym
przykadzie?
Profesjonalny wzek warsztatowy MaXgear z penym wyposaeniem. Jego cena katalo-gowa to 2433,62 PLN netto
(czyli 2993,35 PLN brutto).
Jeeli jego zakup rozoymy sobie na 12 miesicy, rata wyniesie
279,39 PLN brutto, a cakowita
suma wpat to 3352,69 PLN brutto.
Z powyszego wyliczenia wynika
wic, e za w wzek zapacimy
o 359,33 PLN brutto wicej, ni
gdybymy dokonywali zakupu
gotwkowego. Miesicznie to nie-

cae 30 PLN brutto. Ile wynosi

stawka za jedn roboczogodzin
w przecitnym polskim warsztacie? Wyranie wicej!
Oczywicie, mona zaobserwowa liczne przykady wyposaenia warsztatowego, ktre byo
kupione pod wpywem impulsu
lub nawet kaprysu mechanika.
Jednak o wiele czciej spotykamy si z sytuacj, kiedy
wszystkie posiadane rodki warsztatowiec zainwestowa choby
w rozbudow czy modernizacj
obiektu.
W tym przypadku, ale i w wielu
innych, odroczenie patnoci
za sprzt, ktrym mona dalej
zarabia, jest rozwizaniem bardzo podanym.
Rafa Kdziorek

3. kserokopia dowodu
osobistego
4. wypenione proste owiadczenie (jedna strona A4)
Po pozytywnej weryfikacji przedstawiciel handlowy AP przywozi
umow w dwch egzemplarzach.
Oczywicie, przed podpisaniem
naley j dokadnie przeczyta!
Zamwiony sprzt zostanie dostarczony zgodnie z ustaleniami,
a na podany adres korespondencyjny bank przyle druki
do spat poszczeglnych rat.
Okres kredytowania moe wynosi od 10 do 60 miesicy, a maksymalna warto urzdzenia

18

")
 

-)
+#,"!")*


%&,-
((%!
-"&,%-
&
%!(. !
'&'+#(%-
)$&&0,
(-%"+
+(&'!)" &
$ 5.-
%%-$
&
!'&
"
!'&
!
"*"&
$%
"*"&
(!%%
"





"
)""
&+
)""
!"%
#
%&$
#
"$%

&

  



 
%&#& 
'(.*,(.% 
$ .

 "#
%
 "#
.',% 
&'*-$#%

,/4 ,&4
.'/&%+

/+1
2-,&*%&43
-)&"
"*-,%&43
'(-
) #% "

.(0,%&
%
% )" $
!"

%

,-)&" $
 +
/4 ,
&
(&.(++

. $%&
) #% "


"&#& .%
&'"&,% 

'(.-!.%
#
4(&&, )"
,
.)*, 
"&$'#*


4, 

',% % 
,-)&" !
!"&4

% .,&%&4
 &%&43
.
,-$&$


 
 

.&%&43


.
)*%($

'(&+"!
#&
&)*5'%
,
$.-% 
#%
,-$ %
'&
'(. +



"$
&


"$
,
.#2%&4
&
,(+%"0,
+2-*"&,% 
'&!.+

Auto Artyku

20/2013

19

Stacje do obsugi
ukadw klimatyzacji
Iiczba urzdze do obsugi uka-

dw klimatyzacji dostpnych
na rynku moe przyprawi kupujcego o bl gowy. W jaki
sposb czowiek zaczynajcy
swoj przygod z ukadami AC
ma wyowi najwaniejsze informacje? Ktre parametry s istotne, a ktre istotniejsze? Z jakich
funkcji urzdzenia si korzysta,
a z jakich nie?
Wszystko jest kwesti dopasowania moliwoci
do umiejtnoci i odwrotnie. Podobnie jak przy
zakupie samochodu, pralki, roweru i obiadu w
pobliskiej knajpie: ilu klientw, tyle opinii. Postaram si przedstawi Pastwu te oparte na
dowiadczeniu swoim i wielu zaprzyjanionych
mechanikw. Chciabym jednak na wstpie
zaznaczy, e moim celem nie jest promowanie konkretnych produktw czy rozwiza,
a jedynie pokazanie, jakimi widz je warsztatowcy z caej Polski. Zaczynajmy:
1.Wielko ma znaczenie!
Tym popularnych hasem chc nawiza do
rozmiarw zbiornika wewntrznego na czynnik chodniczy. Najczciej spotkamy si z butlami 10 i 20 kg. Po co one tam s?
Zbiornik wewntrzny suy nie tylko do
przechowywania czynnika, ktrym chcemy
napeni ukad w samochodzie, jest to take
miejsce, gdzie trafia oczyszczony czynnik
odzyskany z ukadu. Ale nie chc mwi tu o
technice i przyczynach: interesuj nas opinie:
- duy zbiornik jest lepszy, bo nie trzeba
czsto doadowywa urzdzenia z
butli zewntrznej!
- nie potrzeba mi duego zbiornika, nie
robi przecie autobusw, to po co za to
paci?
Z punktu widzenia moliwoci urzdzenia
faktycznie do obsugi autobusw czy duych
ukadw AC 10 kg zbiornik moe by za
may, jednak czy wystarczy dua butla, eby
serwisowa autobusy? Nie! Chocia: Polak
potrafi. Wielko zbiornika wewntrznego
wpywa na nasz komfort pracy z urzdzeniem,
przewanie jednak zwiksza jego cen i same
wymiary maszyny.
2. Czas to pienidz
Ciko si nie zgodzi w obecnych czasach.
Przewanie najduszym procesem w caym
cyklu pracy urzdzenia jest wytwarzanie
prni. Sprawno pompy prniowej, czyli
liczba litrw na minut, jakie jest ona w stanie przetoczy, to chyba najczciej pomijany
parametr przy zakupie maszyny do klimy.

Opinie:
- czy bd robi samochd 30 minut czy
40, co za rnica?
- i tak zawsze prni ustawiam na 20
minut,
- dziki wydajnej pompie robi dodatkowo
dwa samochody dziennie! Czysty zysk.
Prnia najczciej jest mylnie okrelana jako
test szczelnoci, gdy gwnym po-wodem
wytwarzania jej w ukadzie jest osu-szanie.
Przy cinieniu 0 bar temperatura wrzenia
wody wynosiaby 0C. Pamitajmy, e pompy
prniowe w naszych obecnych czy przyszych
urzdzeniach nie s w stanie wytworzy tak niskiego cinienia, niemniej jednak temperatura
wrzenia wody spada do kilku, kilkunastu stopni, dziki czemu odpa-rowuje ona z ukadu AC,
nie czynic szkd. Warto wic, abymy byli
w stanie wytworzy jak najmniejsze cinienie
w jak najkrtszym czasie i za jak najmniejsze
pienidze same sprzecznoci! Jeli chodzi
o test szczelnoci, nazwabym go przydatnym
efektem ubocznym.

momentu, kiedy musimy sprawdzi dziaanie

ukadu. Dodatkowym atutem tych urzdze
jest moliwo zmiany wszystkich parametrw (czas prni, ilo oleju, ilo czynnika etc.) przed naciniciem przycisku
start. Minusem jest brak moliwoci korygowania tych parametrw w trakcie trwania
procesu ale te i po co? Maszyny czysto
manualne ju prawie odeszy do lamusa. Chyba nie znam producenta, ktry jeszcze kae
operatorowi sta cay czas przy maszynie i
przecza guziczki, krci gaeczkami lub
patrze na podziak cylindra, ile tego gazu
ju weszo. Tasz od automatw opcj s
urzdzenia pautomatyczne, w ktrych rola
czowieka ogranicza si najczciej do dozowania rcznie oleju lub podobnej prostej
czynnoci. Pautomaty czsto maj ubosze
wyposaenie, np. brak drukarki, brak bazy
danych o pojazdach i ilociach czynnika. Jest
to opcja, ktr mona rozway, gdy nie dysponujemy odpowie-dnimi funduszami. Radz
jednak dokadnie wypyta o nasz rol jako
operatora i mo-liwoci urzdzenia.

3. Recycling

5. Dodatki i dodatki opcjonalne

Modne wyraenie, modna postawa bdmy

proekologiczni. Ten slogan syszymy z kadej
strony, ale czy to jest tylko modne, czy te korzystne? Czynnik chodniczy R134a jest szkodliwy dla rodowiska, a z punktu widzenia portfela te nie jest tani. Wiele maszyn dostpnych
na rynku oferuje bardzo du dokadno w
procesie odzysku gazu, dochodzca nawet do
ponad 95%. Opinie:
- dokadny odzysk trwa dugo,
- co za rnica: 50g w jedn czy w drug
stron?
- kady odzyskany gram gazu to dla mnie
oszczdno.
Prawd jest, e im dokadniej chcemy co
zrobi, tym wicej czasu musimy na to
powici. Jednak nowoczesne ukady odzysku
i wydajne kompresory pozwalaj skrci ten
czas do absolutnego wymaganego minimum.
Prawd jest te coraz silniejszy nacisk na
ekologi, zaostrzajce si przepisy dotyczce
emisji czegokolwiek, w tym czynnikw
chodniczych ulatniajcych si z ukadw AC.
Kwesti ekologicznoci pozostawi kademu
do indywidualnego rozstrzygnicia.

Producenci urzdze do obsugi klimatyzacji

postanowili powalczy midzy sob na polu
tzw. dodatkw. Maszyna ju nie tylko robi
klim, ale daje moliwo przeprowadzenia
testu szczelnoci za pomoc azotu, pukanie
ukadw, diagnostyk cinie realizowan za
pomoc wbudowanego programu komputerowego czy zintegrowanych z urzdzeniem
termometrw. Wikszo maszyn jest przystosowana do obsugi czynnika 1234yf lub
jej przystosowanie jest kwesti dokupienia
maego pakietu rozszerzajcego. Istniej
nawet urzdzenia potrafice obsugiwa dwa
rodzaje czynnikw, niestety, nie w tym samym
czasie. Nowy czynnik chodniczy na razie jest
praktycznie niedostpny dla zwy-czajnego
uytkownika ze wzgldu na swoj cen dla
tego nie bdziemy si nad tym tematem dugo
zatrzymywa. Chciabym zwrci Pastwa
uwag na wszystkie opisane powyej dodatki i ich przydatno w codziennej pracy.
Kady musi oceni je wg wasnych potrzeb i
umiejtnoci.
Wszystkie opisane powyej funkcje s
naprawd przydatne i mog pomc w zdiagnozowaniu, a czsto nawet usuniciu problemu z klim. Pamitajmy jednak, e s to
nadal tylko narzdzia i urzdzenie za 30
tys. z nie zastpi mylenia, dowiadczenia
i wiedzy. A wiedz najlepiej zdobywa na
szkoleniach.

4. Na autopilocie
Urzdzenie automatyczne, pautomatyczne
czy manualne? Przyznam szczerze: kto co
woli!
Opinie:
- automat zaprogramuj i si robi samo,
- rcznie mam wiksz kontrol nad tym
co si dzieje,
- pautomatycznie czyli jak?
W maszynach z trybem pracy automatycznym nie potrzebujemy stra do urzdzenia,
krtkie programowanie dotyczyczce rodzaju
samochodu i reszta dzieje si sama a do

ukasz elazo

2020

ZF

20/2013

21

Bezpieczniej dziki
poprawnemu montaowi
Uywanie

czci, ktre nie

speniaj standardw producentw oryginalnego wyposaenia, moe prowadzi do
przedwczesnego zuycia lub
ponownej awarii caego ukadu
kierowniczego. Dlatego eksperci ZF Services rekomenduj nie
tylko stosowanie oryginalnych
czci zamiennych, ale rwnie
odpowiednich narzdzi i akcesoriw, co umoliwia skuteczn
ochron ukadu kierowniczego
przed brudem i wilgoci.
Konieczno uycia wikszej ni
normalnie siy oraz nietypowe
haasy podczas skrcania mog
oznacza nieszczelno ukadu
kierowniczego. Zdaa si, e sytuacja taka wystpuje niedugo po
wymianie przekadni kierowniczej
(np. po wypadku).
Czstym rdem problemw okazuj si m.in. niskiej jakoci gumowe osony, ktre nie przylegaj
cile do przekadni. Rwnie w przypadku drkw kierowniczych dostarczanych przez niektrych producentw, rednica uszczelek rni
si od tej stosowanej w oryginalnych
zamiennikach.
Eksperci ZF Services stanowczo odradzaj uywania zczek
i cybantw w celu naprawy lub
dopasowania gumowych oson,
bo moe to prowadzi do jeszcze
wikszej nieszczelnoci oraz przedostawania si brudu i wilgoci.
Efektem jest postpujca korozja
drka kierowniczego, ktra niszczy uszczelnienie ukadu hydraulicznego wewntrz przekadni co
jest najczciej nienaprawialne w
warsztacie. Przekadnia zaczyna
przecieka, gono pracuje, a ukad

wspomagania moe zupenie przesta dziaa. W takiej sytuacji jedynym rozwizaniem jest wymiana
caej przekadni.
Podczas montau przekadni kierowniczych marki ZF Parts bez doczonych oson rekomendowane
jest stosowanie wycznie elementw gumowych marki Lemfrder.
Zaczepy zapinajce osony powinny
by
zawsze
zakadane
przy uyciu odpowiednich narzdzi i zgodnie z instrukcj
dostarczon przez producenta.
Specjalici ZF Services zalecaj
te naoenie odrobiny smaru nie
zawierajcego kwasu na uszczelki
przylegajce do gumowych oson
przekadni. Czynnoci te stanowi
gwarancj dugotrwaego i szczelnego zabezpieczenia przekadni.
W przypadku montau przekadni
kierowniczej ZF Parts z zamontowanym fabrycznie drkiem kierowniczym i gumowymi osonami
dodatkowe uszczelnianie nie jest
ju konieczne. Zestawy takie s
dostpne do wielu popularnych
marek pojazdw osobowych, od
alfa romeo po volkswagena, co
znaczco uatwia prace mechanikw.
Dodatkowe informacje:
Przemysaw Polak
advanced PR
tel. +48 (022) 642 10 26
kom. +48 600 404 613
e-mail: ppolak@advancedpr.pl

ZF to jeden z wiodcych dostawcw

osony niewaciwe

osony poprawnie zamontowane

ZF to jeden z czoowych dostawcw technologii ukadu przeniesienia napdu oraz zawieszenia dla
wiatowego przemysu motoryzacyjnego. Firma zatrudnia 75 tys. pracownikw w 121 oddziaach w 27
krajach. W 2012 roku zanotowaa
sprzeda na poziomie 17,4 mld euro.
Na polskim rynku czci zamiennych,
ZF Friedrichshafen AG oferuje najwyszej jakoci amortyzatory i sprzga pod mark SACHS, zawieszenia, elementy ukadu kierowniczego
oraz elementy gumowo-metalowe
marki LEMFRDER, a take pompy
i przekadnie kierownicze marki ZF
Parts. Firma prowadzi rwnie szkolenia teoretyczne i praktyczne z zakresu instalacji oraz uytkowania
swoich produktw, zarwno dla
niezalenych, jak i licencjonowanych
punktw serwisowych. Dodatkowo,
duym uznaniem ciesz si programy serwisowe dla warsztatw, jak
np. Original SACHS Service.
Aktualne informacje prasowe oraz
materiay fotograficzne dostpne s
pod adresem: www.zf.com.

ZF

20/2013

25

ZF na dobrym kursie
nawet w trudnych
warunkach makroekonomicznych
W

grudniu 2012 r. firma ZF

Friedrichshafen AG dostawca technologii dla wiatowego
przemysu
motoryzacyjnego
zaprezentowaa wstpne
wyniki sprzeday za ostatnie
12 miesicy. Koncern osign
w tym czasie poziom sprzeday
w wysokoci 17,4 mld euro
w skali globalnej, co stanowi
dwunastoprocentowy wzrost w porwnaniu z 2011 r. Na caym
wiecie firma stworzya 3,5 tys.
nowych miejsc pracy.

strefy euro. W minionym roku, zdaniem

Zarzdu ZF, sabiej rozwija si rwnie
rynek pojazdw ciarowych.
Sukces ZF, pomimo niesprzyjajcych
warunkw makroekonomicznych, wynika
z umiejtnoci tworzenia wartoci dodanej,
ktra w ostatnich latach ley coraz bardziej
po stronie dostawcw poszczeglnych
rozwiza, a nie producentw pojazdw.
Jako lider technologiczny, korzystamy
z tej zmiany w ponadprzecitny sposb
powiedzia dr Stefan Sommer.
Wprowadzenie w 2013 r. do masowej
produkcji kolejnej innowacji 9-biegowej
automatycznej skrzyni biegw do pojazdw z silnikiem montowanym poprzecznie, umoliwi nam pozyskanie kolejnych
klientw doda.

Polityka wzrostu zatrudnienia bdzie kontynuowana. Bdziemy uwanie analizowa

globaln sytuacj gospodarcz, ale ju
teraz moemy zapowiedzie zatrudnienie
w naszych zakadach dodatkowych 4 tys.
pracownikw, z czego 1,5 tys. znajdzie prac
w Niemczech powiedzia Sommer.
Dodatkowe informacje:
Przemysaw Polak
advanced PR
tel. +48 (022) 642 10 26
kom. +48 600 404 613
e-mail: ppolak@advancedpr.pl

Dr Stefan Sommer,
prezes Zarzdu ZF
Friedrichshafen AG
Wzrost sprzeday o 12% oznacza zrealizowanie gwnego zadania, ktre sobie
wyznaczylimy. Osignlimy cel pomimo
niesprzyjajcych warunkw makroekonomicznych, niszych mar wynikajcych
z wyszego poziomu zaliczek na poczet
zakupu surowcw i maszyn oraz wyszych
kosztw utrzymania zakadw produkcyjnych powiedzia dr Stefan Sommer,
prezes Zarzdu ZF Friedrichshafen AG.
Podczas prezentacji wynikw finansowych
podkrelono rnice pomidzy poszczeglnymi regionami geograficznymi oraz segmentami produktowymi, w ktrych dziaa
ZF. Wrd kluczowych trendw mona
wymieni m.in. wzrost zapotrzebowania na
8-biegowe automatycznie skrzynie biegw
do pojazdw osobowych klasy premium.
Popyt na nowe samochody tego typu notowany jest zwaszcza w Stanach Zjednoczonych oraz Chinach. Z kolei trudniejszy
w 2012 r. okaza si rynek czci dostarczanych na pierwszy monta do pojazdw
produkowanych masowo na rynek zachodnio- i poudniowoeuropejski tam, gdzie
szczeglnie odczuwalne s skutki kryzysu

W 2012 r. Grupa ZF zainwestowaa ponad

800 mln euro w badania i rozwj. Bya te
sm firm w Niemczech pod wzgldem
iloci rozwiza objtych ochron patentow. Na kolejne lata koncern zapowiada
inwestycje w kwocie ponad miliarda euro.
W minionym roku firma ZF stworzya na
caym wiecie 3,5 tys. nowych miejsc pracy,
z czego 1,8 tys. w Niemczech.

26

20/2013

Delphi

Tester z doywotni
gwarancj?
Na

pocztku ubiegego roku

firma Delphi wprowadzia do
sprzeday nowy interfejs diagnostyczny DS150 New VCI.
Tester DS150 w poczeniu z programem
diagnostycznym umoliwia obsug w jzyku polskim 22 tys. aplikacji dotyczcych
58 marek samochodw. Zakres funkcji
obejmuje: odczyt i kasowanie kodw
usterek EOBD, OBD/OBDII, pomiary
parametrw rzeczywistych, aktywacje
komponentw, regulacje i kodowanie
podzespow, jak rwnie kasowanie
kontrolki serwisowej.

Niezalenie od wybranej licencji, w ramach opaty aktywacyjnej, uytkownik

otrzymuje prawo do trzech aktualizacji
przez kolejne 12 miesicy.
Aktualizacje mona pobra ze strony
http://europe.delphi-dso.com. Po tym
czasie program zachowuje swoj pen
funkcjonalno, jednak aby korzysta z nastpnych aktualizacji, naley ponownie
wykupi licencj. Licencj mona wykupi
w dowolnym momencie, nie ponoszc
dodatkowych kosztw zwizanych z pominitymi
aktualizacjami.
Zawarto
biecych i poprzednich aktualizacji
dostpna jest na stronie internetowej.
Nielegalne oprogramowanie
W ostatnim czasie zaobserwowano
pojawienie si nielegalnego oprogramowania diagnostycznego Delphi.
Naley w tym miejscu przypomnie,
e uywanie nielegalnych programw i
urzdze (nawet niewiadomie) podlega
odpowiedzialnoci karnej.
Uywanie nielegalnego oprogramowania
byo powodem kilku awarii urzdze,
moliwe jest rwnie, e doprowadzio
do uszkodze w diagnozowanych pojazdach.

Nowy tester
DS150 NEW VCI
Nowy interfejs wyposaony
jest w Rejestrator Parametrw
Rzeczywistych (Flight Recorder). Funkcja ta umoliwia
wybranie interesujcych nas
parametrw pracy i nagranie
ich w czasie jazdy prbnej bez
uycia komputera. Po zaadowaniu nagranych informacji
do programu mona analizowa zapisane informacje.
Uywajc Rejestratora, mona
zapisa parametry zwizane z
EOBD, jak i OBDII. Zaczona
karta pamici SD pozwala na zapis nawet kilku godzin nagra.

Gwarancja doywotnia
Bazujc na dotychczasowym dowiadczeniu, firma Delphi oferuje uytkownikom
testera Doywotni Gwarancj na interfejs diagnostyczny. Standardowa gwarancja na urzdzenia diagnostyczne
Delphi wynosi 12 miesicy od daty zakupu. Jednak nieprzerwana kontynuacja
licencji pozwala na wejcie w program
Doywotniej Gwarancji na interfejs DS150
(NEW VCI). Dziki temu gwarancja trwa
tak dugo, jak dugo wana jest licencja
na program diagnostyczny. Dodatkowo,
w przypadku naprawy gwarancyjnej,
uytkownik moe liczy na urzdzenie
zastpcze na czas naprawy.
Posiadacze testerw Delphi mog te
liczy na zdaln pomoc, poprzez internet
w razie problemw z konfiguracj komputera.
Aktualizacje programu diagnostycznego.
Posiadacz testera ma do wyboru podstawowe licencje:
Licencja Max samochody osobowe
i dostawcze
Licencja Truck samochody ciarowe,
dostawcze, naczepy.

20/2013

Delphi
Duym uatwieniem we waciwym wyborze sterownika pojazdu jest moliwo
jego wybrania za pomoc Dekodera VIN.
W oknie wyboru mona wpisa numer
VIN pojazdu lub w przypadku nowszych
modeli pobranie numeru VIN moliwe
jest bezporednio ze ECU. Waciwy
wybr modelu i sterownika ma szczeglne
znaczenie w przypadku odczytu parametrw
rzeczywistych. Niewaciwy wybr moe
skutkowa bdnym odczytem parametrw.

Odczyt parametrw rzeczywistych

moliwo odczytu jako lista lub wykres,
rwnie wybieranie kilku parametrw,
ktre chcemy obserwowa lub doda do
Rejestratora Parametrw Rzeczywistych.
Regulacje z rozwijanej listy naley
wybra funkcj, zanim przystpimy do
regulacji, otrzymamy podstawowe informacje o przebiegu i warunkach operacji.
Wysterowanie podzespow ta funkcja pozwala na sprawdzenie dziaania
komponentw ukadu.
Programowanie ECU.

EOBD uruchamiaj testy sond lambda (czujnikw tlenu) oraz umoliwiaj

realizacj innych zada diagnostycznych.
Korzystajc z funkcji pomocy, mona
szybko sprawdzi np. zakres regulacji,
ktre moemy przeprowadzi. Na zdjciu
zakres regulacji dla volvo S60, 2012.

Liczba dostpnych funkcji jest rna

w zalenoci od modelu pojazdu.

Wyszukiwanie zapisanych bdw moliwe jest na dwa sposoby:

1. analizowanie kadego systemu oddzielnie,
2. analizowanie za pomoc ISS (Inteligentnego Systemu Skanowania) ta
funkcja umoliwia wyszukanie bdw
we wszystkich systemach
jednoczenie.

Po skomunikowaniu si z konkretnym
systemem wywietla si okno okrelajce
zakres moliwych funkcji:
Odczyt usterek DTC pojawia si lista
zarejestrowanych usterek z ich symbolami alfanumerycznymi i opisami sownymi,
mona je zapisa w systemie Windows
lub wydrukowa wraz z niezbdnymi informacjami dodatkowymi (mechanik, numer rejestracyjny, przebieg, notatki)
Kasowanie bdw DTC

Kliknicie odpowiedniej ikony (na grnej

belce gwnego ekranu) pozwala wej
do programu EOBD, gdzie dostpne
s nalece do niego funkcje, analogiczne jak w przypadku OBD (np. kody
usterek potwierdzonych i oczekujcych,
ich kasowanie, dane rzeczywiste itp.).
Osobne ikony na gwnym diagramie

Tester DS150 moe wsppracowa z dowolnym komputerem z systemem Windows. Delphi oferuje dedykowany komputer speniajcy wymogi pracy w warsztacie
samochodowym. Zestaw DS350 skada
si z testera DS150 oraz komputera z
10 obrotowym ekranem. Dziki temu
moemy go uywa w ukadzie netbooka,
jak i tabletu.

27

28

Auto Artyku

20/2013

Tester diagnostyczny
Solus Pro firmy
Snap-on
Diagnostyka

usterek chwilowych z wykorzystaniem testera diagnostycznego Solus

Pro firmy Snap-on.
Tester diagnostyczny jest urzdzeniem
diagnostyki szeregowej przeznaczonym do komunikacji operatora ze sterownikami systemw (ukadw) w pojedzie, np. silnika, skrzyni biegw,
poduszek powietrznych, ukadu ABS,
ESP, klimatyzacji, systemw komfortu
itp. Funkcjonalno testera diagnostycznego moe obejmowa nastpujce
czynnoci:
odczyt i kasowanie bdw
odczyt wartoci parametrw
podanych przez dany system
(parametrw pracy danego ukadu)
aktywacja elementw wykonawczych
adaptacje
konfiguracje
kalibracje
czynnoci serwisowe (kasowanie
serwisu, procedury serwisowe
wymiana klockw hamulcowych,
kodowanie wtryskiwaczy, kalibracja czujnika pooenia kierownicy, obsuga filtra DPF, kodowanie
czujnikw cinie w oponach itp.)
Jedn z czciej wykorzystywanych
funkcji jest odczyt i kasowanie bdw
diagnostycznych. Ta funkcja umoliwia
nam podgld usterek zapisanych przez
sterowniki w trakcie tzw. samodiagnozy. Dziki niej proces diagnostyczny moe zosta zawony do pewnego obszaru np. zwizanego z danym
komponentem typu sonda lambda czy
przepywomierz, ktry jest podany w opisie usterki.
Naley jednak pamita, e proces
samodiagnozy ma kilka ogranicze: s
to sytuacje, kiedy usterka ma zwizek
ze stanem mechanicznym silnika (np.
luzy w ukadzie korbowo-tokowym),
ukadem zaponowym, cinieniem lub
przepywem paliwa oraz w sytuacji,
kiedy usterka nie spenia kryteriw
rejestracji lub wystpuje sporadycznie,
od czasu do czasu i nie zostaa potwierd-

zona w kolejnych cyklach jazdy. Usterki

nie speniajce kryteriw rejestracji
maj miejsce wtedy, gdy diagnozowany
parametr ma warto nieprawidow
(niezgodna z rzeczywist wartoci),
mieszczca si jednak w dopuszczalnym przedziale, czyli np. czujnik temperatury wskazuje warto -10 st. C,
warto rzeczywista wynosi 90 st. C,
dopuszczalny przedzia wartoci dla
czujnika wynosi od -40 do 140 st. C.
Kod bdu nie zostanie zapisany, bo
warto temperatury mieci si w dopuszczalnym przedziale.

Z praktyki warsztatowej wiadomo,

e sytuacje, kiedy samochd jest
niesprawny i w sterownikach nie
ma zapisanych kodw bdw, s
dosy czste i przysparzaj najwicej
problemw z diagnoz. Wikszo
mechanikw posikuje si wtedy swoim
dowiadczeniem, podmienia lub wymienia komponenty, ktre mog by
przyczyn takiej usterki, jest to jednak
proces obarczony duym ryzykiem i dugotrway, nie mwic ju, e nieprofesjonalny i przede wszystkim kosztowny.
Warto zatem wykorzysta w takich sytuacjach parametry biece i dokona
ich analizy.
Testery umoliwiaj podgld w trybie
Live parametrw biecych w postaci
liczbowej (cyfrowej) (rys. 1).

Taki sposb wywietlania parametrw

nie pozwala na ich analiz, wikszo
parametrw to wartoci dynamiczne, szybko zmienne w czasie, nie
jestemy wic w stanie oceni ich
charakteru (maleje, ronie itp.) oraz
wpywu wartoci jednego parametru
na drugi (czyli np. jak parametr z czujnika np. warto przepywu powietrza
z przepywomierza wpywa na warto
parametru elementu wykonawczego
np. czas otwarcia wtryskiwacza). Taka
analiza jest moliwa tylko wtedy, gdy
tester potrafi wywietli nam te parametry jako przebiegi czasowe, czyli w

postaci graficznej w formie wykresw

(rys. 2).

Pasek przewijania wykresw

Naley te zwrci uwag czy w testerze

s jakie ograniczenie z tym zwizane,
np. liczba parametrw dostpnych
naraz w trybie graficznym. W testerze
Solus Pro (rys. 3) firmy Snap-on mamy
moliwo podgldu w postaci graficznej wszystkich parametrw w tym
samym czasie.

Dlaczego jest to wana i bardzo przydatna funkcja, bdzie mowa w dalszej

czci.
Jak tak analiz si wykonuje? Zobaczmy na przykadzie. Mamy w warsztacie samochd Citron Saxo. Zgoszenie
klienta brzmi: na wolnych obrotach od
czasu do czasu silnik samoczynnie na
kilka sekund zwiksza obroty do ok.
2100 obr/min, po chwili obroty wracaj
do normy. Po podczeniu testera okazuje si, e w pamici sterownika nie
ma zapisanych kodw bdw. Serwis
wymienia wic zawr sterujcy biegiem
jaowym.
Po kilku dniach klient ponownie
przyjeda do warsztatu i informuje, e
usterka wystpuje nadal. Serwis decyduje si na wymian sterownika. Czy
jest to konieczne? W tym przypadku
do diagnozy moemy wykorzysta
moliwoci
testera
Solus
Pro.
Podczamy tester do pojazdu i uruchamiamy funkcj podgldu parametrw

29

30

To co najlepsze w silniku!
&]FLVLOQLNRZHZMDNRFLSUHPLXP

www.ms-motor-service.com

20/2013

Auto Artyku
biecych. Przy wystpieniu usterki
otrzymano przebiegi parametrw pokazanych na rys. 4.
Przebieg parametrw biecych w chwili
Temp. pynu
wystpienia usterki
Ruchomy kursor

chodz. (V)

Obroty siln.

Nap. akum. (V)

Temp. pow.
dolot. (st. C)

Sonda O2

Temp. pow.
dolot. (V)

Temp. p.
chodz. (st. C)

Podcin.
(mbar)

W testerze aktywujemy ruchomy

kursor, ktry moemy przesuwa po osi
czasu w lewo bd w prawo. Stawiamy
kursor w tym momencie, kiedy obroty
silnika skoczyy do wartoci 2112 obr/
min. W tej samej chwili czasowej kursor
znajduje si na wykresach pozostaych
parametrw.
Nasza analiza polega na znalezieniu parametrw, ktre zmieniaj swoj
warto w tej samej chwili czasowej, co
obroty silnika. Dwa parametry w tym
samym czasie zmieniaj swoj warto
w sposb podejrzany: temperatura
silnika (jest ona podana na dwch
wykresach zarwno jako warto przeliczona w st. C, jak i odczytana w voltach z czujnika temperatury, to samo
dotyczy temperatury powietrza dolotowego) oraz sonda lambda. Widzimy,
e na chwil temperatura silnika wskazywana przez czujnik spada do -9 st. C.
Dla sterownika oznacza to, e silnik jest
zimny, naley zwikszy wic dawk
wtrysku, to powoduje wzrost obrotw
silnika oraz spalanie mieszanki bogatej,
co prawidowo pokazuje sonda lambda
na swoim wykresie.
Przyczyn usterki jest wic czujnik
temperatury, za skutkami s wzrost

obrotw silnika oraz powstanie mieszanki bogatej. Gdybymy nie mieli

moliwoci podgldu wszystkich parametrw naraz, a np. tylko cztery, to
moemy popeni bd zwizany z wyborem tych czterech parametrw do
obserwacji. Zazwyczaj wybiera si
obroty silnika, przepywomierz, sond
lambda, czas wtrysku, zawr EGR,
rzadko kiedy wybralibymy czujnik temperatury. W takiej sytuacji moglibymy
zasugerowa si zmian wartoci
parametru sondy lambda i to j wanie
wymieni, zupenie niepotrzebnie.
Warto powiedzie te o jeszcze jednej funkcji. Usterki sporadyczne maj
to do siebie, e mog wystpi po 10
minutach lub po kilku godzinach. Czy
to oznacza, e musimy sta przy samochodzie i cay czas obserwowa te
przebiegi? Ot nie. W testerze Solus
Pro mamy unikatow funkcj automatycznego nagrywania.
To automatyczne nagrywanie moe
by wyzwolone wtedy, gdy jeden z parametrw przekroczy dopuszczalne
progi, operator moe sam dowolnie
ustawia te progi. Jest to w zasadzie nic
innego, jak samodzielne definiowanie
przez uytkownika wasnych kryteriw
wystpienia usterki. W omawianym
przypadku kryterium wystpienia usterki jest wzrost obrotw ponad warto
2000 obr/min.
Ustawiamy wic tester w taki sposb,
aby automatycznie wyzwoli nagrywanie, jeli warto obrotw zostanie
przekroczona. Dziki temu operator
moe odej od pojazdu i wykonywa
inne czynnoci. Tester automatycznie
wykryje wzrost obrotw i nagra przebiegi do swojej pamici. Po odtworzeniu widzimy, e na ekranie parametr,
ktry spowodowa nagrywanie, ma
znacznik niebieski w chwili wyzwolenia
nagrywania, pozostae parametry maj
znacznik zielony (rys. 5).

Mamy te pen histori diagnostyczn:

widzimy wartoci parametrw przed
wystpieniem usterki, w czasie
jej wystpienia i po. Taki sposb
postpowania jest na pewno znacznie
wygodniejszy, ni oferuj nam inni
producenci w postaci tzw. rejestratora
danych.
Bardzo czsto ten rejestrator ogranicza si tylko do parametrw OBD
silnika, nie mamy wic moliwoci
rejestrowania danych z innych systemw, ponadto jeli zarejestrowany
czas nagrania wynosi kilka godzin lub
nawet dni, to przeledzenie i analiza
tak dugiego wycinka czasowego jest
w praktyce niemoliwa.
Przedstawiony tester diagnostyczny
Solus Pro i jego sposb analizy danych
jest doskonaym narzdziem dla diagnostyki usterek chwilowych oraz usterek, ktre nie powoduj powstawania
kodw diagnostycznych. Oferowane
moliwoci w zakresie graficznego
wywietlania parametrw biecych
oraz dodatkowe unikalne funkcje z tym
zwizane w znaczny sposb skracaj
proces diagnostyczny i naprawczy
w warsztacie, przyczyniaj si do
zwikszenia przychodw, jak rwnie
do podniesienia jego renomy, dziki
szybkim i trafnym naprawom.
Tomasz Urbaniak,
Snap-on Diagnostics

31

32

Hella

20/2013

Przewodnik umoliwiajcy
wykrycie usterek ukadu
klimatyzacji w rnych modelach
samochodw
Przedstawion poniej procedur naley traktowa
jako pomoc w wykonywaniu prac obsugowych,
a nie jako materia rozwizujcy wszelkie wtpliwoci. Nie powinno si przeprowadza poniszych
prb przy ekstremalnie niskich lub wysokich temperaturach otoczenia, wskazania manometrw
mog odbiega od przyjtych wartoci mimo
sprawnej pracy ukadu. Przy zbyt niskiej temperaturze klimatyzacja nie bdzie pracowa ze wzgldu
na moliwo zalodzenia.

Krok 1.
Uruchomi silnik, ukad klimatyzacji i dmuchaw nawiewu powietrza do kabiny.
Dmuchawa dziaa przej do Kroku 3.
Krok 2.
Dmuchawa nie dziaa.
Sprawdzi bezpiecznik dmuchawy
Sprawdzi przecznik, przekanik i przewody elektryczne
ukadu sterowania i zasilania dmuchawy
Sprawdzi silnik dmuchawy
Sprawdzi czy wentylator nie jest zablokowany i czy jest odpowiednio zamocowany do osi silnika.
Krok 3.
Ustawi ukad klimatyzacji na maksymalne chodzenie.
Dziaa sprzgo sprarki przej do Kroku 5.
Krok 4.
Sprzgo sprarki nie dziaa
Sprawdzi podczenie elektryczne sprzga sprarki, zasilanie
Sprawdzi czujnik temperatury
Sprawdzi czujnik cinienia
Jeeli w ukadzie elektrycznym i sterowania nie ma usterek, to
w ukadzie nie ma odpowiedniej iloci czynnika chodniczego:
sprawdzi i napeni ukad prawidowo.
Krok 5.
Utrzyma klimatyzacj w pracy przez kilka minut z ustawieniem na
maksymalne chodzenie. Zmierzy temperatur wypywajcego
powietrza z toru wentylacji. Jeeli temperatura znajduje si w
zakresie od 3 do 8 st. C, przej do Kroku 7.
Krok 6.
Jeeli temperatura jest za wysoka
Sprawdzi czy wyczone jest ogrzewanie
Sprawdzi stan filtra kabinowego (moliwo zatkania lub
dawienia przepywu powietrza)
Sprawdzi czujnik temperatury, termostat
Sprawdzi tor nawiewu powietrza (klapki dysz nawiewowych,
zawory nagrzewnicy, dmuchawa, parownik)
Krok 7.
Sprawdzi wielko cinie w ukadzie przy prdkoci obrotowej
wau korbowego 2000-2500 obr./min.
Strona niskiego cinienia: 0,5 3,0 bar
Strona wysokiego cinienia: 6,0 25,0 bar
Jeeli ukad wyposaono w sprark o automatycznie regulowanej wydajnoci
Strona niskiego cinienia niezmienne ok. 2 bary
Jeeli pomiar wykazuje wymienione wyej wartoci, to klimatyzacja pracuje prawidowo.
Jeeli wielkoci uzyskane z pomiaru znacznie rni si od wymienionych wyej, skorelowa je z zamieszczon poniej tabel
i usun sugerowan awari.

Niskie cinienie

wysokie

Wysokie cinienie Temperatura powietrza

wydmuchiwanego z
ukadu wentylacji
wysokie
wysza, bliska otoczenia

czasowo norwysokie, czasowo Wysza, ewentualnie

malne do niskiego
zmienna
normalne
wysokie
nieznacznie wysza
wysokie

normalne do
wysokiego

wysza

normalne
normalne, ale
nierwnomierne
zmienne

normalne
normalne, ale
nierwnomierne
zmienne

wysza
wysza

normalne do
niskiego
wysokie

normalne do
niskiego
niskie

wysza
wysza, prawie otoczenia

niskie

niskie

wysza, bliska otoczenia

zmienna

Moliwe przyczyny awarii

przegrzany silnik, zanieczyszczony

skraplacz, uszkodzony wentylator,
instalacja przepeniona
czasowo zakleszcza si zawr
rozprny w pozycji zamknitej
zbyt stary filtr-osuszacz, zanieczyszczony skraplacz
Za duy opr przepywu czynnika
midzy sprark a zaworem
rozprnym
zbyt wiele oleju w instalacji
wilgo w instalacji, uszkodzony
zawr rozprny
uszkodzony zawr rozprny lub
sprarka
zanieczyszczony parownik, brak
czynnika chodniczego
zawr rozprny zakleszczy si
w pozycji otwartej, uszkodzona
sprarka
brak czynnika chodniczego

wysokie

wysokie

wysza,
bliska otoczenia

przegrzany silnik, zanieczyszczony skraplacz,

uszkodzony wentylator,
instalacja przepeniona

normalne do
wysokiego

wysokie

wysza

przepeniona instalacja,
zanieczyszczony skraplacz

normalne

normalne do wysokiego

zmienna

wilgo w instalacji,
czasowo zatkana dysza
rozprna

wysokie

normalne

wysza

uszkodzona dysza
rozprna

normalne

normalne

wysza

zbyt duo oleju w

instalacji

normalne do
niskiego

normalne do niskiego

wysza

brak czynnika
chodniczego

takie samo
niskie i wysokie
cinienie

takie samo niskie i

wysokie cinienie

temperatura
otoczenia

brak czynnika
chodniczego, uszkodzona sprarka, usterka w
instalacji elektrycznej,
brak zasilania sprzga
sprarki

33

34

Dayco

20/2013

Kamienie milowe rozwoju

Dayco liderem w produkcji
automatycznych napinaczy
Wsppraca ze wszystkimi najwa-

niejszymi producentami pojazdw

przekada si na stae udoskonalanie technologii i zakresu produkcji
oraz cige poszerzanie oferty firmy
Dayco. Doskonaym tego przykadem s automatyczne napinacze, ktrych liczba ponad tysica
referencji, pokrywa 93% zapotrzebowania europejskiego parku
samochodowego.

Obok paskw napinacze te s obecnie jednym

z najbardziej wiodcych produktw w ofercie
firmy Dayco. Ich podstawowym zadaniem jest
pochanianie napi i wibracji, ktre powstaj
w wyniku ruchw samego paska, przy jednoczesnym zapewnieniu staego napicia.
Zarwno sprynowe, jak i hydrauliczne
napinacze automatyczne, to jak wyjania
Corrado Bisegna, senior product manager
produkty 'inteligentne': przy prawidowym zainstalowa-niu s one de facto zdolne do optymalizacji napicia w zalenoci od obcienia
silnika. Oczywicie obok napinaczy automatycznych Dayco oferuje rwnie napinacze stae,
ktre pozwalaj mechanikowi na regulacj
napicia paska w momencie samego mocowania czci. Powoduje to jednak kontynuuje Bisegna e po zamocowaniu nie ma ju
moliwoci zmiany naprenia paska, dlatego
te rekomendujemy uywanie tensometru DTM
w celu sprawdzenia waciwego napicia.
Napinacze s jednak tylko czci bardziej
zoonego systemu, w ktrego skad wchodzi
wiele elementw pomocniczych, koniecznych,
aby zoptymalizowa jego wydajno. Nale
do nich m.in. tumiki drga (dampers) i koa
pasowe. Pierwsze to urzdzenia, ktrych
zadaniem jest pochanianie drga, wytwarzanych przez wa korbowy, drugie umoliwiaj
prawidowe prowadzenie paska po torze i
pochaniaj znaczn cz obcie caego
ukadu.
Producenci i mechanicy:
penoprawni partnerzy
Napinacze oraz tumiki drga odgrywaj bardzo wan rol w prawidowym funkcjonowaniu

ukadu przekazywania mocy. Znajduje to odzwierciedlenie w skomplikowanej budowie obu

czci: kady napinacz skada si z szeregu
mniejszych komponentw, ktrych projektowanie i realizacja wymaga szczegowej
wiedzy technicznej. Dlatego te wyjania
Gianluca Fantozzi z dziau Technicznego
Dayco przykada szczegln uwag do staego
i konsekwentnego rozwoju technologicznego.
Jest to rwnie wymg stawiany nam przez
producentw pojazdw, ktrzy oczekuj, e
oferowane im produkty bd coraz bardziej
wydajne, efektywne i przede wszystkim niezawodne. Ta bliska zaleno pomidzy producentem czci a pierwszomontaowym producentem pojazdu sprawia, e Dayco pozostaje
w staym kontakcie z inynierami pracujcymi
dla najwikszych wiatowych marek, zarwno w segmencie aut osobowych (fiat, PSA,
ford, volkswagen), jak i ciarowych (scania,
volvo, iveco, mercedes). Relacja z producentami oraz szybki dostp do nowopowstajcych
technologii to pierwsze i najbardziej istotne
elementy planw rozwojowych Dayco w sektorze OEM. Podobn rol, z tym e w dziale
aftermarketu, odgrywa bezporedni i oparty na
zasadach partnerstwa kontakt z ostatecznym
uytkownikiem, np. mechanikiem. To wanie
on w sposb najbardziej waciwy i precyzyjny
jest w stanie stwierdzi, z jakim problemem
w silniku ma do czynienia i jakich narzdzi
potrzebuje, aby go rozwiza.
Majc ten fakt na uwadze, Dayco zdecydowao
si na uruchomienie produkcji tzw. monografii
elementw przeznaczonych do konkretnych silnikw, ktre ze wzgldu na swoj
zaawansowan budow wymagaj indywidualnego, precyzyjnego podejcia. Dotyczy to
w szczeglnoci gamy automatycznych napinaczy, w ktrych produkcji Dayco jest obecnie
europejskim liderem.
Stay kontakt z odbiorc
to rozwj produktu
Cige poszukiwanie nowych technologicznych rozwiza oraz stay dialog z pierwszomontaowymi producentami, a na poziomie aftermarketu z kocowym klientem,
to filary na ktrych bazuje strategia rozwoju
produktu w firmie Dayco. Corrado Bisegna:
To wanie dziki nim udao nam si

stworzy tak szerok ofert. Gama automatycznych napinaczy obejmuje obecnie ponad
500 pozycji, co odpowiada zapotrzebowaniu
93% europejskiego parku samochodowego.
Mwimy tutaj o ponad tysicu pojedynczych
kodach, ktre s nastpnie czone w obrbie
zestaww, zgodnie z wymogami danego silnika.

Rozwj gamy produktowej jest procesem

cigym i jak si wydaje niezmiennym katalog jest wci wzbogacany o nowe pozycje, tak
aby w adnym wypadku nie pozosta w tyle w
stosunku do oferty pierwszomontaowej. W
tym wzgldzie model poziomej integracji, zaadaptowany przez Dayco, wydaje si bardzo
efektywny. Dziaanie zarwno sekcji OE,
jak i aftermarketu wyjania Corrado Bisegna opiera si na jednym podstawowym
zaoeniu: kady przypadek poszerzenia
oferty o now referencj ma miejsce w porozumieniu z pierwszomontaowym producentem, a
nastpnie przenoszony jest na grunt aftermarketowy. Dziki temu moemy przede wszystkim zagwarantowa, e nasz produkt nie rni
si niczym od swojego pierwszomontaowego
odpowiednika.

35

36%H]SLHF]QHUR]ZL]DQLH

SU]\Z\PLDQLHUR]U]GX

=HVWDZ\UR]U]GX%RVFK]SRPSFLHF]\FKRG]FHM]DZLHUDMSDVHNUR]U]GXQLH]EG
QH URONL SURZDG]FH L QDSLQDMFH SDVHN RUD] SRPS FLHF]\ 1DMZ\V]HM MDNRFL UR]ZL]D
QLHGRVWDUF]DMFHZV]\VWNLHNRPSRQHQW\GODSURIHVMRQDOQHMLEH]SLHF]QHMZ\PLDQ\XNDGX
UR]U]GX

=HVWDZ\UR]U]GX
]SRPSFLHF]\FKRG]FHM

37

5R]U]GMHVWEDUG]RZDQ\PXNDGHPVLOQLNDMHJR]DGDQLHP
MHVWV\QFKURQLF]QHSU]HQLHVLHQLHQDSGX]ZDXNRUERZHJR
QDZDHNUR]U]GXNWyU\]NROHLVWHUXMHRGSRZLHGQLPRWZLH
UDQLHP]DZRUyZVVF\FKMDNLZ\GHFKRZ\FKVLOQLND3RQDGWR
XNDGUR]U]GXPRHE\ZQLHNWyU\FKUR]ZL]DQLDFKZ\NR
U]\VW\ZDQ\GRQDSGXLQQ\FKXU]G]HWDNLFKMDNSRPSD
FLHF]\FKRG]FHMSRPSDZWU\VNRZDSRPSDZ\VRNLHJRFL
QLHQLDSDOLZDSRPSDSRGFLQLHQLRZDXNDGXKDPXOFRZHJR
F]\WHZDHNZ\UyZQRZDDMF\
2G ZLHOX ODW GREU\P ]Z\F]DMHP PH
FKDQLNyZ RUD] X\WNRZQLNyZ SRMD]GyZ
SRGF]DV Z\PLDQ\ SDVND UR]U]GX MHVW
Z\PLDQD ZV]\VWNLFK Ny SDVRZ\FK QDSL
QDMF\FK SDVHN UR]U]GX RUD] Ny SDVR
Z\FKSURZDG]F\FKWHQSDVHN
)LUPD %RVFK ZLG]F WDN SRWU]HE MX
NLOND ODW WHPX ZSURZDG]LD GR VSU]HGD\
RGSRZLHGQLR GRSDVRZDQH ]HVWDZ\ UR]
U]GX Z VNDG NWyU\FK ZFKRG] RSUyF]
SDVND UR]U]GX UyZQLH W]Z URONL F]\OL
NRD SDVRZH QDSLQDMFH RUD] SURZDG]
FH MDN UyZQLH UXE\ L QDNUWNL NWyUH
ZHGXJ GRNXPHQWDFML VHUZLVRZHM SURGX
FHQWD VDPRFKRGX PXV] ]RVWD Z\PLH
QLRQHUD]HP]XNDGHPUR]U]GX
8NDGUR]U]GXSUDFXMHZFLNLFKZDUXQ
NDFK EDUG]R GXH REFLHQLD ]DUyZQR
VWDW\F]QHMDNLG\QDPLF]QHNLONDG]LHVLW
W\VLF\NLORPHWUyZZFLJXNLONXODWSUDF\
ZUyQ\FKWHPSHUDWXUDFKDPLPRWRQD
SG QD ZDHN UR]U]GX SU]H] FD\ F]DV
PXVL E\ SU]HND]\ZDQ\ SUHF\]\MQLH
:V]HONLH XVWHUNL Z XNDG]LH PRJ SRZR
GRZDGXHNRV]W\QSNRQVHNZHQFM]H
UZDQLDOXESU]HVNRF]HQLDSDVNDUR]U]GX
MHVW]D]Z\F]DMNROL]MDWRNyZ]]DZRUDPL
FRSRFLJD]DVREEDUG]RZ\VRNLHQDND
G\QDQDSUDZVLOQLND
:LHORNURWQLH JG\ SODQXMHP\ Z\PLDQ
UR]U]GXP\OLP\RSDVNXUR]U]GXRUD]
ZVSySUDFXMF\FK NRDFK SDVRZ\FK DOH
F]VWR ]DSRPLQDP\ H Z GDQ\P VLOQLNX
SRPSD FLHF]\ FKRG]FHM ZVSySUDFXMH
EH]SRUHGQLR UyZQLH ] XNDGHP UR]U]
GX $ WR R]QDF]D H SRPSD SU]HSUDFR
ZDD W\OH VDPR F]DVX FR SR]RVWDH URONL
XNDGX UR]U]GX =URELD SRGREQ LOR
REURWyZ SU]HQRVLD WDNLH VDPH VL\ SR
FKRG]FH RG SDVND UR]U]GX D GR WHJR
E\DQDUDRQDQDSUDFZZ\V]HMWHPSH
UDWXU]H RUD] QD ZS\Z ZLOJRFL ] XV]F]HO
QLHQLDOL]JRZHJRSRPS\
:VSyF]HVQH VDPRFKRG\ PDM Z\GX
RQ\ SU]HELHJ NRQLHF]Q\ GR Z\PLD
Q\ UR]U]GX :\QRVL RQ   W\V NP

DQLHU]DGNRZLFHM-HOLSRGF]DVZ\PLD
Q\ UR]U]GX QLH Z\PLHQLP\ SRPS\ FLH
F]\ FKRG]FHM WR EG]LH RQD X\WNRZD
QD SU]H] NROHMQ\ WDN GXJL RNUHV 0RH
VL RND]D H SRPSD WHJR SR SURVWX QLH
Z\WU]\PD

'RGDWNRZRQDOH\]ZUyFLXZDJHJG\
]DMG]LHMXSRWU]HEDZ\PLDQ\SRPS\QLH
GD VL MHM Z\PLHQL EH] UR]PRQWRZDQLD
FDHJR XNDGX UR]U]GX D SRQDGWR PH
FKDQLN PRH ]DGHF\GRZD H GR ]PRQ
WRZDQLD XNDGX QD QRZR SRWU]HEQ\ MHVW
QRZ\ SDVHN UR]U]GX L LQQH MHJR NRPSR
QHQW\
2EHFQLHDXWRU\]RZDQHVHUZLV\VDPRFKR
GRZH SURGXFHQWyZ VDPRFKRGyZ ]DOHFD
M DE\ SRGF]DV NDGHM Z\PLDQ\ XNDGX
UR]U]GX Z\PLHQL UyZQLH SRPS FLH
F]\ FKRG]FHM 3R]ZDOD WR XQLNQ SUR
EOHPyZSRGF]DVGDOV]HMHNVSORDWDFMLSR
MD]GX

)LUPD %RVFK Z\FKRG]F QDSU]HFLZ

RF]HNLZDQLRP NOLHQWyZ ZSURZDG]LD GR
VSU]HGD\]HVWDZ\UR]U]GXZVNDGNWy
U\FKZFKRG]RSUyF]VWDQGDUGRZHJR]H
VWDZX SRPS\ FLHF]\ FKRG]FHM =DNXS
WDNLHJR SHQHJR ]HVWDZX SR]ZDOD XQLN
QSUREOHPyZSRGF]DV]DPDZLDQLDF]
FL  SRG MHGQ\P QXPHUHP ]DPyZLHQLR
Z\P NU\M VL ZV]\VWNLH F]FL QLH]EG
QHGRIDFKRZHMZ\PLDQ\XNDGXUR]U]GX
3R]D W\P PDP\ SHZQR H ZV]\VWNLH
NRPSRQHQW\ XNDGX UR]U]GX V QDMZ\
V]HMMDNRFLG]LNLF]HPXSRMD]G]]DPRQ
WRZDQ\P]HVWDZHPUR]U]GXRUD]SRPS
ZRG\SRFKRG]FRGUP\%RVFK]SHZ
QRFL EH]SUREOHPRZR SU]HMHG]LH G\
VWDQV Z\]QDF]RQ\ SU]H] SURGXFHQWD SR
MD]GX GR QDVWSQHM Z\PLDQ\ XNDGX UR]
U]GX
1DMZ\V]HM MDNRFL NRPSOHWQH ]HVWDZ\
UR]U]GX %RVFK ] SRPS FLHF]\ FKRG]
FHM V GRVWSQH GR ZLNV]RFL SRSXODU
Q\FKVDPRFKRGyZQDQDV]\PU\QNX
3HQ\ ]HVWDZ UR]U]GX ]DZLHUDMF\
ZV]\VWNLH QLH]EGQH F]FL SR]ZDOD
RV]F]G]L F]DV SRGF]DV ]DPDZLDQLD 
MHGHQQXPHU]DPyZLHQLRZ\]DPLDVWNLONX
GDMH SHZQR H ZV]\VWNLH NRPSRQHQW\
V SUHF\]\MQLH GREUDQH GR GDQHJR DXWD
3RQDGWRSRGF]DVMHGQHJRSURFHVXQDSUD
Z\ ]RVWDM Z\PLHQLRQH ZV]\VWNLH QHZ
UDOJLF]QH NRPSRQHQW\ XNDGX UR]U]GX
=HVWDZ UR]U]GX %RVFK ] SRPS
FLHF]\FKRG]FHMWRPGU\Z\EyU

38

20/2013

Lotos

Najbardziej zaawansowany
olej w rodzinie LOTOS Quazar
nagrodzony
Wraz

z rozwojem motoryzacji, a przede wszystkim konstrukcji silnikw, zwikszaj

si rwnie wymagania stawiane olejom silnikowym.
Wymuszone s one przede
wszystkim koniecznoci uzyskania jak najbardziej efektywnego wykorzystania paliwa
i ograniczenia emisji spalin.
W przypadku skrajnym ze
wzgldw technologicznych
oczekiwania dotycz dodatkowo zapewnienia moliwoci
eksploatacji typu longlife.
Do najlepszych dostpnych
obecnie na rynku polskim olejw tej grupy zalicza si olej
LOTOS Quazar LLIII 5W-30.
W padzierniku 2012 r. olej
ten zosta wyrniony godem
Najwysza Jako Quality
International 2012.

504.00/507.00 wg, VW, czyli oleje

takie, jak LOTOS QUAZAR LLIII
5W-30 mwi Piotr Niemiec z
dziau Rozwoju i Serwisu Olejowego LOTOS Oil.

Olej LOTOS Quazar 5W-30

charakteryzuje si prawdopodobnie najbardziej zaawansowan specyfikacj techniczn do
samochodw osobowych na
wiecie niemieck norm VW
504.00/507.00 z dum podkrela
Bartomiej Indeka, zastpca dyrektora handlowego ds. sprzeday
krajowej LOTOS Oil SA.
Spjrzmy na histori
Od ponad 10 lat na rynku s
obecne oleje silnikowe w klasie
lepkoci SAE 5W-30. W cigu
tego czasu typowa konfiguracja jakociowa takich produktw
ulegaa zmianie.
W poowie ubiegej dekady
oleje tej klasy lepkoci byy
energooszczdnymi wersjami typowych olejw syntetycznych
produkowanych w klasie SAE
5W-40, a sztandarowym produktem w tej klasie lepkoci by olej
speniajcy energooszczdn specyfikacj GM LL-025A.
Wraz z publikacj wymogw ACEA
2004 wydawao si, e klasa SAE
5W-30 stanie si synonimem oleju o jakoci MB 229.31, wiadomo
jednak, e najwiksz warto
techniczn w klasie SAE 5W-30
maj oleje o poziomie jakoci

Najlepszy z dostpnych na rynku

Olej LOTOS Quazar LLIII 5W-30
zosta formalnie zatwierdzony i
znajduje si na licie olejw dopuszczonych do stosowania w najnowszych samochodach koncernu
VW zarwno z silnikami benzynowymi, jak i wysokoprnymi, ale
jest stosowany rwnie w wielu
innych markach samochodw
speniajcych normy emisyjne
Euro 4 i Euro 5, takich jak BMW
i mercedes.
Specyfikacja VW 504.00/507.00
obejmuje ocen takich parametrw jak energooszczdno i zdolnoci do utrzymywania w czystoci smarowanych elementw.
Wspomniana wyej czysto silnika w praktyce oznacza ograniczenie do minimum moliwoci
powstawania osadw na smarowanych elementach, co w praktyce
zapobiega obnieniu efektywnoci
pracy silnika, zapobiega rwnie
przedwczesnemu zuyciu smarowanych elementw oraz wspomaga zachowanie emisji gazw
spalinowych na zaoonym poziomie.

Lotos
Tak zakrojone wymagania jakociowe wymagaj stosowania
specjalnych kompozycji olejw
podstawowych oraz nietypowych
dodatkw
uszlachetniajcych,
efektem tego jest jednak dopuszczenie do eksploatacji w
tzw. wyduonych interwaach wymiany sigajcych typowo 30 tys.
km.

20/2013

waniach pokrywa typowe oleje

longlife poprzedniej generacji,
czyli te o poziomie, jakoci VW
506.01, co zreszt znajduje odzwierciedlenie w rozszerzeniu jego
nazwy: LLIII.
Olej LOTOS Quazar LLIII 5W30 jest przykadem nowoczesnej
koncepcji olejw silnikowych,
ktre przestaj by produktami
uniwersalnymi, a staj si produktami przeznaczonymi konkretnym
uytkownikom, konkretnej marki
samochodw mwi dyrektor Indeka.
LOTOS Oil wchodzi w skad
grupy kapitaowej LOTOS i zajmuje si produkcj i dystrybucj
olejw smarnych, bazowych oraz
przemysowych, a take smarw.
Od wielu lat firma jest liderem na
rynku olejw silnikowych w Polsce.

Ze wzgldu na przydatno do
eksploatacji przy wyduonych
interwaach wymiany VW olej
naley do kolejnej generacji olejw tego typu i w wielu zastoso-

39

jest rodzina olejw TURDUS.

Spka oferuje te gam ultranowoczesnych olejw silnikowych
LOTOS QUAZAR.
Cao procesw produkcyjnych
objta jest Systemem Zarzdzania
Jakoci ISO 9001: 2008. LOTOS Oil ma te certyfikat systemu zarzdzania, zgodny z wymaganiami systemu AQAP 2110.
LOTOS Oil jest czonkiem Association Technique de LIndustrie
Europene des Lubrifiants.
Stowarzyszenie to zrzesza najwaniejszych producentw i sprzedawcw olejw silnikowych w Europie. Spka uczestniczy rwnie
w pracach ELGI: European Lubricating Grease Institute.

Sztandarowym produktem firmy

jest rodzina olejw silnikowych
LOTOS. Drug mark kierowan
do uytkownikw profesjonalnych

Wraz z rozwojem motoryzacji, a przede wszystkim konstrukcji silnikw,

zwikszaj si rwnie wymagania stawiane olejom silnikowym

40

20/2013

Szzkolenia 2013

Na rok 2013 Auto Partner

tradycyjnie ju przygotowa
bardzo rozbudowany kalendarz szkole.
Informacje o konkretnych terminach i lokalizacjach s
dostpne u przedstawicieli
handlowych i w oddziaach
AP SA.
Serdecznie Pastwa zapraszamy do zapoznania si
z nasz ofert.

SZK
KOLENIA 2013
SZ
ZKOLENIE
BO
OSCH Diesel
Spis zagadnie:

i napraw silnikw wysokoprnych nowych generacji z uyciem rzeczywistych podzespow

ukadu zasilnia i realnych usterek spotykanych
w praktyce warsztatowej.

SZKOLENIE BOSCH
H
Dia
agnostyka i naprrawa
a
no
owoczesnych ukadw
w
hamulcowych

Prowadzcy: Szkoleniowiec z 20-letni

praktyk w naprawach ukadw wtryskowych EDC oraz z zakresu samochodowych
urzdze diagnostycznych. Ponad 5-letnie
dowiadczenie jako trener firmy Bosch,
nauczyciel zawodu i egzaminator.

- budowa i zasada dziaania katalizatora

- sondy lambda, rodzaje oraz diagnostyka
- rodzaje przepywomierzy ich budowa oraz
zasada dziaania
w tym :
przepywomierz LMM 2,HLM 3,HFM 2,
HFM 5,HFM 6 oraz HMF 7
- kontrola sprawnoci przepywomierza HFM 2
oraz HFM 5
- czujniki cinienia MAP, zasada dziaania oraz
diagnostyka
- czujnik spalania stukowego zasada dziaania
- rodzaje ukadw paliwowych
- regulatory cinienia paliwa
- pompy paliwa , wpyw niskiego cinienia na
rozpylenie paliwa
- wtryskiwacze rodzaje oraz diagnostyka
wtryskiwaczy i ich uszkodze przy
uyciu oscyloskopu
- czujniki prdkoci obrotowej silnika
- aparaty zaponowe, rodzaje sygnaw i ich
wytworzenie
- cewki zaponowe oraz wiece
- diagnostyka OBDII- zasady rozpoznawania
kodw usterek

1. Klocki i tarcze hamulcowe

- drgania i piski: jak z nimi walczy
- prawidowy dobr klockw hamulcowych
- docieranie klockw i tarcz hamulcowych
- materiay i rodzaje klockw i tarcz hamulcowych
- uszkodzenia tarcz i klockw hamulcowych
- monta tarcz i klockw hamulcowych kierunkowych
- dlaczego warto wymienia sprynki
- kiedy nie smarujemy sworzni w zacisku
- jazda prbna, na co zwrci uwag
2. Elektryczne hamulce postojowe
- wymiana klockw
- jakich narzdzi uywa przy obsudze zacisku
- naprawa i wymiana reparaturek
- diagnostyka za pomoc testera
- badanie na rolkach hamulcowych
3. Diagnostyka i naprawa ukadw ABS/ESP/
SBC za pomoc KTS
- korzystanie z dokumentacji technicznej SIS/
CAS
- badanie systemu ESP
- wymiana sterownika systemu ESP
- wymiana pynu hamulcowego w ukadach
ESP
- omwienie najczstszych usterek
- diagnostyka czujnikw:
- po. kierownicy
- przypiesze
- prdkoci koa

Czas trwania szkolenia: 6-8 h

Czas trwania szkolenia: 6-8h

Czas trwania szkolenia: 6-8h

Godzina rozpoczcia: 9.00-10.00

Godzina rozpoczcia: 9.00-10.00

Godzina rozpoczcia: 9.00-10.00

1. Bezporedni wtrysk paliwa EDC

2. System Pompowtryskiwaczy
3. Systemy Common Rail
4. Diesel w warsztacie korzyci
i zagroenia
5. Diagnostyka i naprawa procedury
i narzdzia
6. Typowe usterki i moliwoci napraw
7. Oprogramowanie ESI [Tronic] instrukcje
napraw
8. Elementy dodatkowe wykonawcze oraz
czujniki
9. Ukady dogrzewania silnikw
10. rodowisko redukcja emisji spalin
11. Porwnanie innych producentw ukadw
wtryskowych
12. Program Bosch BX regeneracja fabryczna podzespow
13. Przyszo Diesla
Uczestnicy: Mechanicy z co najmniej podstawowym dowiadczeniem w zakresie obsugi
silnikw wysokoprnych

Miejsce: Sala szkoleniowa

Uwagi: Podczas szkolenia poruszane s praktyczne zagadnienia zwizane z diagnostyk

SZK
KOLENIE BOSCH
H
Ukady benzynowe
Spis zagadnie:

Szkolenia 2013
SZKOLENIE CONTII
Pro
ocedura wymiany
y
komponentw w uk
kad
dzie
ro
ozrzdu oraz nap
du pomocniczego
Cele szkolenia:
Podniesienie kwalifikacji mechanikw w zakresie obsugi napdu ukadu rozrzdu oraz
napdu wielorowkowego.
Przypomnienie zasad bezpieczestwa w zakresie przechowywania, wymiany i eksploatacji
komponentw ukadu napdu pasowego.
Omwienie gwnych aspektw w zakresie odpowiedzialnoci prawnej w kontekcie
przeprowadzonej usugi.
Program:
Cz teoretyczna:
1. Charakterystyka ukadu napdu rozrzdu.
2. Charakterystyka ukadu napdu pomocniczego.
3. Bezpieczestwo podczas transportu
i montau paskw zbatych.
4. Wskazwki dotyczce bezpieczestwa
obsugi.
Cz praktyczna:
Cz praktyczna polega na kompletnej wymianie ukadw pasowych pod opiek trenera
ContiTech z wykorzystaniem przykadowych
jednostek napdowych, odpowiednich instrukcji
montaowych, narzdzi specjalnych oraz
przyrzdw pomiarowych (dostarczonych przez
ContiTech), ze szczeglnym zwrceniem uwagi
na:
- Pasek rozrzdu bdy/awarie ich przyczyny,
objawy oraz usuwanie uszkodze.
- Pasek wielorowkowy - bdy/awarie ich przyczyny, objawy oraz usuwanie uszkodze.
- Sprzga OAP/OAD, koa pasowe TSD/eTSD
- bdy/awarie ich przyczyny, objawy oraz
usuwanie uszkodze.
- Korzystanie z zestaww rozrzdu
SYNCHROBELT CONTI Kit.
- Korzystanie z testera do badania napicia
paska CONTI BTT Hz.
- Wykorzystanie i funkcje narzdzi z zestaww
CONTI TOOL.
- Korzystanie ze wsparcia technicznego:
CONTI Technical Info.
- Wskazanie najczciej popenianych bdw,
ich przyczyn oraz sposobw rozwizania.
Grupa docelowa: Mechanicy z minimum podstawowym dowiadczeniem w zakresie obsugi
silnikw spalinowych w pojazdach samochodowych.
Zalecenia: Liczba uczestnikw: 812 osb.
Prowadzcy: Trener firmy ContiTech.
Czas trwania: 1 dzie (okoo 8 godzin).
Miejsce: Mobilne.
Koszt: 350 z netto/osoba. W cenie obiad, serwis kawowy, materiay szkoleniowe oraz certyfikat ukoczenia szkolenia.
SZKOLENIE CONTII
Bu
udowa, wymiana i reg
gulacja
ele
ementw ukadu rozrrzdu oraz
napdu paskowego
o
Spis zagadnie:
- Podstawowe wiadomoci o ukadach
rozrzdu.
- Budowa, podzia i oznaczenie paskw
zbatych.
- Warunki pracy, wymiana paskw zbatych.
- Przyczyny i zapobieganie uszkodzeniom
paskw rozrzdu.
- Zastosowanie elektronicznych urzdze
mierniczych i przyrzdw pomiarowych
do pomiaru

20/2013

napicia paskw.
- Budowa, podzia i oznaczenie paskw
wielorowkowych.
- Ukady napinajce.
- Uszkodzenia, wymiana paskw
wielorowkowych.
- Tendencje rozwojowe.
Uczestnicy: Mechanicy z minimum podstawowym dowiadczeniem w zakresie obsugi
silnikw spalinowych w pojazdach samochodowych. Grupa 20-50 osb
Prowadzcy: Trener firmy ContiTech.
Czas trwania: 4 godziny
Miejsce: Oddzia AP lub sala szkoleniowa
SZ
ZKOLENIE FEBI
Zawieszenie i ukad
d
kie
erowniczy
Cel szkolenia: Podniesienie kwalifikacji mechanikw w zakresie obsugi ukadw zawieszenia
i kierowniczego
Spis zagadnie:
- Geometria i jej zadania
- Zadania ukadu kierowniczego i zawieszenia
- Diagnozowanie
- Zmiany konstrukcyjne elementw zawiesze i
ukadw kierowniczych.
Uczestnicy:
Mechanicy z co najmniej podstawowym
dowiadczeniem, minimum poowa z warsztatw wyposaonych w urzdzenia do pomiaru
geometrii. Grupa 10-15 osb
Prowadzcy: Trener firmy Febi
Czas trwania szkolenia: 3,5 h
Miejsce:
Sala szkoleniowa na 15 osb w niedalekiej
odlegoci od warsztatu i warsztat z kanaem
lub podnonikiem najazdowym (4k lub
noycowym)
SZ
ZKOLENIE HELLA
A
Cz
zujniki zarzdzania
silnikiem i podstaw
wy
agnostyki
dia
Cel szkolenia: Podniesienie kwalifikacji
mechanikw w zakresie poznania budowy i
dziaania czujnikw zarzdzajcych silnikiem.
Poszerzenie wiedzy z podstaw diagnostyki.
Spis zagadnie:
Czujniki zarzdzania silnikiem
- budowa czujnikw silnika
- sygnay elektryczne czujnikw silnika
- diagnozowanie czujnikw
- skutki awarii czujnikw
- pomiary oscyloskopowe parametrw
czujnikw
Podstawy diagnostyki
- struktura opisu bdu w systemie EOBD
- rozpoznawanie bdw
- odczyt i znaczenie parametrw rzeczywistych
w diagnostyce pojazdu
- procedury diagnostyczne
- wykorzystanie urzdze diagnostycznych
- pomiary wartoci elektrycznych
Uczestnicy: Mechanicy z podstawowym
dowiadczeniem z zakresu diagnostyki i elektroniki w pojazdach samochodowych
Prowadzcy: Trener firmy Hella
Czas trwania szkolenia: 3 h
Miejsce: Centrum Techniczne Hella Polska/
Sala szkoleniowa

SZKOLENIE
MA
AGNETI MARELLII
Sys
stemy klimatyzac
cji
ettap I
Firma Magneti Marelli zaprasza na jednodniowe szkolenia techniczne z obsugi i naprawy
ukadw klimatyzacji.
Szkolenie odbdzie si w Katowicach, przeznaczone jest dla mechanikw i diagnostw
zainteresowanych wzmocnieniem i poszerzeniem wiedzy na temat budowy, funkcjonowania
i napraw ukadw klimatyzacji samochodowej
zarwno od strony mechanicznej, jak i elektronicznej.
Zajcia odbywaj si na specjalnym stanowisku badawczym z uyciem szerokiego zestawu
narzdzi do badania i napraw klimatyzacji. Daje
to moliows symulacji usterek elektronicznych
i termodynamicznych w ukadach.
Grupa docelowa: Mechanicy, Elektrycy samochodw osobowych
Zakres szkolenia obejmuje:
- Budowa i zasada dziaania ukadu klimatyzacji samochodowej
- Sposoby dezynfekcji ukadw A/C
- Rodzaje, budow i dzianie sprarek klimatyzacji (typy: tokowa, scroll, opatkowa)
(sprzga elektromagnetyczne,
bezsprzgowe)
- Systemy klimatyzacji napdzane elektrycznie
w pojazdach hybrydowych
- Materiay eksploatacyjne stosowane w
klimatyzatorach (czynniki, oleje, nowy czynnik
1234yf)
- Agregaty do wymiany czynnika
chodniczego(nowe stacje do obsugi czynnika
1234yf)
- Cykl obsugowy stacji klimatyzacji
- Narzdzia do napraw klimatyzacji (Springlock, cigacze do sprzgie, manometry,
termometr)
- Lokalizacja nieszczelnoci (UV, azot,
detektor)
Pukanie ukadw klimatyzacji przy pomocy
stacji i zewntrznego urzdzenia
Obsuga stacji klimatyzacji praktyka
Klimatyzacja automatyczna zasada
dziaania, typowe pomiary, diagnostyka
Diagnostyka komputerowa moduu klimatyzacji automatycznej (tester Smart lub Logic)
Symulacje usterek i ich diagnostyka
Poziom zaawansowania- zaawansowany/
ekspert
Pocztek szkolenia: godz. 9.00
Czas: 8-10h
Miejsce szkolenia: Mobilne/Katowice
Maksymalna liczba uczestnikw szkolenia 20
osb (min 10 osb)
Cena: 300 z netto/osoba
W CEN SZKOLENIA WLICZONY CATERING
I MATERIAY SZKOLENIOWE
Dodatkowe informacje/Zapisy:
Tel. +48(32)6036142 lub Tel. +48(32)6036143
checkstar@magnetimarelli.com

41

42

20/2013

SZ
ZKOLENIE
MA
AGNETI MARELL
LI

Sy
ystemy klimaty
yzac
cji
etap II (elektron
nika
a)
Firma Magneti Marelli zaprasza na jednodniowe szkolenia techniczne z obsugi i naprawy
ukadw klimatyzacji. Szkolenie odbdzie
si w Katowicach, przeznaczone jest dla
mechanikw i diagnostw zainteresowanych
wzmocnieniem i poszerzeniem swojej wiedzy
na temat budowy, funkcjonowania i napraw
ukadw klimatyzacji samochodowej od strony
elektronicznej. Zajcia odbywaj si na specjalnym stanowisku badawczym z uyciem testerw diagnostycznych oraz symulatorw.
Grupa docelowa: mechanicy, elektrycysamochodw osobowych.
Zakres szkolenia obejmuje:
- Budowa i dziaanie oraz obsuga i diagnostyka sprarek sterowanych zaworem
PWM (bezsprzgowe)
- Budowa i dziaanie oraz obsuga sprarki
stosowanej w ukadach hybrydowych
- Rodzaje presostatw i sposoby ich diagnozy
- Czujniki wsytpujce w ukadach
klimatyzacji(nasonecznienia, deszczu,
jakoci powietrza, wilgotnoci, temperatury
wewntrznej, zaparowania szyb, itp...)
- Czuniki cinienia i aktuatory odczytywane
i sterowane sygnaem PWM dziaanie
i diagnostyka.
- Klimatyzacja automatyczna(na przykadzie
Alfy Romeo 147, Toyoty Prius,Fiata Grande
Punto,Grupy VAG) zasada dziaania,
typowe pomiary, diagnostyka
- Klimatyzacja pautomatyczna(na
przykadzie Fiat Marea) zasada dziaania,
typowe pomiary, diagnostyka
- Diagnostyka komputerowa moduu klimatyzacji automatycznej (tester Smart lub Logic,
Vision)
- Symulacje usterek i ich diagnostyka
- Manualne adaptacje oraz odczyt bdw
ukadw klimatyzacji (Ford, Vag,Fiat itp.)
- Kodowanie sterownikw klimatyzacji (FIAT,
Volswagen)
Poziom zaawansowania - zaawansowany/
ekspert
Pocztek szkolenia: godz. 9.00
Czas: 79h
Miejsce szkolenia: Mobilne/Katowice
Maksymalna liczba uczestnikw szkolenia 20
osb (min 10 osb)
Cena: 300 z netto/osoba
W CEN SZKOLENIA WLICZONY CATERING I MATERIAY SZKOLENIOWE
Dodatkowe informacje/Zapisy:
Tel. +48(32)6036142 lub Tel. +48(32)6036143
checkstar@magnetimarelli.com
SZ
ZKOLENIE
RU
UVILLE
Szzkolenie technic
czno
o-prroduktowe
Cel szkolenia: Podniesienie kwalifikacji
mechanikw w zakresie procedur diagnostyki, naprawy, wymiany i reklamacyjnych elementw Ruville.
Spis zagadnie:
1. Ukady rozrzdu
- rolki
- napinacze
- acuchy
- koa zbate

Szzkolenia 2013
- paski
2. Elementy silnikw
- zawory
- waki
- popychacze
3. Pompy wody
4. oyska
5. Zestawy Ruville
Uczestnicy:
Mechanicy z co najmniej podstawowym
dowiadczeniem w zakresie obsugi silnikw
spalinowych
Prowadzcy: Trener firmy Ruville
Czas trwania szkolenia: 3,5 h
Miejsce: Sala szkoleniowa
SZKOLENIE
SE
ENTECH
Us
szkodzenia
kocwek przy
mo
ontau i demonta
au
przzewodw zapon
now
wych
Cel szkolenia:
Przedstawienie uczestnikom prawidowego
montau i demontau przewodw zaponowych
przy pomocy urzdze ze szczeglnym
uwzgldnieniem niektrych referencji.
Opis nowych rozwiza w terminalach/
kocwkach przewodw.
Zapoznanie uczestnikw z rodzajami przewodw, typami, klasami, poczeniami
i usterkami.
Przekazanie
uczestnikom
umiejtnoci
odrniania przewodw podrobionych.
Porady dotyczce wymiany przewodw z zastosowaniem specjalistycznych narzdzi.
Spis zagadnie:
- Budowa przewodu zaponowego wire
wound
- Parametry zakce
- Typy i klasy przewodw
- Jak powstaj przebicia na kablach
- Rodzaje pocze kabla z blaszk
kontaktow
- Najczstsze usterki
- Monta blaszek
- Porady, czyli jak prawidowo wymienia
przewody
- Nowe rozwizania
- Jako i badania laboratoryjne
- Nietypowe przewody
Uczestnicy: Mechanicy oglni, elektrycy
Prowadzcy: Szkoleniowiec GG Profits Sp.
z o.o.
Czas trwania szkolenia: 1,5 h
Miejsce: Sala szkoleniowa
Uwagi: Uczestnictwo potwierdzane jest certyfikatem. Obecni otrzymuj komplet materiaw
informacyjnych.
SZKOLENIE
SN
NAP ON
Wy
ykorzystanie
tes
sterw diagnosty
yczn
nych do obsugi
serwisowej oraz czzynn
noci naprawczy
ych w pojazdach
h cz I
Zakres szkolenia
1. Moliwoci wspczesnych testerw diagnostycznych
2. Czynnoci serwisowe zwizane z obsug
okresow pojazdw
a. wymiana klockw hamulcowych w systemach z automatycznym hamulcem
postojowym

b. wymiany pynw eksploatacyjnych odpowietrzanie ukadw hamulcowych,

oprnianie zbiornika paliwa
c. obsuga filtrw DPF/FAP (wymiana,
oczyszczanie, uzupeniania czynnika
chemicznego)
d. kodowanie czujnikw cinienia w oponach
e. wymiana akumulatora
f. kasowanie inspekcji serwisowych (klocki,
wiece, filtry, olej itp.)
3. Czynnoci serwisowe zwizane z napraw
pojazdw
a. ukady zasilania: kodowanie wtryskiwaczy,
adaptacja pompy, regulacja kta wtrysku,
dawka rozruchowa
b. adaptacje podzespow - przepustnica,
przepywomierz, EGR, skrzynie biegw
c. adaptacje czujnikw zwizanych z ukadem
hamulcowym i kontrol trakcji
d. konfiguracja systemw komfortu (nadwozia)
e. procedury regulacji zawiesze aktywnych
4. Diagnostyka usterek
a. w przypadku braku kodw bdw
b. w przypadku wystpowania usterki
chwilowej
Uczestnicy: Mechanicy z minimum
podstawow wiedz na temat budowy pojazdw i elektroniki, grupa 12-15 osb
Prowadzcy: Trener firmy Snap-on Equipment
Czas trwania szkolenia: ~4h
Koszt: 150 PLN netto od osoby
Miejsce: Oddzia AP lub sala szkoleniowa
z moliwoci ustawienia samochodu
osobowego
SZ
ZKOLENIE
NAP ON
SN
Wy
ykorzystanie tes
stew diagnostyczny
ych
rw
do
o obsugi serwiso
owej
ej
ora
az czynnoci na
apraw
wczych
II
w pojazdach cz
Zakres szkolenia:
1. Wykorzystanie analizy parametrw
biecych do diagnostyki usterek
chwilowych nie generujcych kodw bdu
a. Usterki chwilowe i metody ich
diagnozowania
b. Parametry biece praktyczna
przydatno sposobw ich prezentacji:
numerycznej i graficznej
c. Studium przypadkw
2. Diagnostyczne kody bdw przyczyny
zapisania, ich interpretacja i weryfikacja
z wykorzystaniem diagnostyki rwnolegej
a. Usterki czujnikw i elementw wykonawczych
b. Zwizki przyczynowo-skutkowe
w diagnostyce
c. Monitorowanie kluczowych podzespow
d. Diagnostyka i pomiary rwnolege czujnikw i podzespow wykonawczych
3. Praktyczne wykorzystanie testera
czujnikw i elementw wykonawczych
Vantage Pro
Uczestnicy: Mechanicy z minimum
podstawow wiedz na temat budowy pojazdw i elektroniki, grupa 12-15 osb
Prowadzcy: Trener firmy Snap-on Equipment
Czas trwania szkolenia: ~4h
Koszt: 150 PLN netto od osoby
Miejsce: Oddzia AP lub sala szkoleniowa
z moliwoci ustawienia samochodu
osobowego

Szkolenia 2013
SZKOLENIE
BIL
LSTEIN
Szkolenie technicz
zno
-prroduktowe
Cel szkolenia: Podniesienie poziomu wiedzy
technicznej dotyczcej budowy i dziaania
amortyzatorw, zasad prawidowego montau
oraz marketingu sprzeday.
Spis zagadnie:
1. Budowa i zasada dziaania amortyzatora.
2. Pena charakterystyka poszczeglnych
programw ofertowych: B1, B2, B3, B4, B6,
B8, B10,
B12, B14, B16, DampTronic, DampMatic, Air
Suspension System, Offroad, Ride Control,
BILSTEIN Clubsport.
3. Identyfikacja produktw waciwy dobr.
4. Zastosowania OE i motorsport.
5. Zasady prawidowego montau, bdy
montaowe.
6. Najczstsze przyczyny usterek.
7. Problemy reklamacyjne.
8. Marketing sprzeday amortyzatorw.
Uczestnicy: mechanicy z co najmniej
podstawow wiedz na temat budowy pojazdw
Prowadzcy: Trener firmy BILSTEIN
Czas trwania szkolenia: 3 h

20/2013

czki, ukad chodzenia, system start/stop)

2.5. Obsuga i diagnostyka ukadu klimatyzacji
- Wykaz czynnoci obsugowych, prawidowe
ich przeprowadzanie.
- Analiza rozkadu cinie HP i LP w ukadzie,
oraz diagnozowanie usterek na ich
podstawie
- Czynnoci zwizane z napraw ukadu po
zatarciu sprarki.
- Czynnoci zwizane z pukaniem ukadu.
Omwienie rodzajw pukania.
- Czynnoci zwizane z wymian poszczeglnych elementw
- Diagnostyka niedziaajcego ukadu drog
eliminacji poszczeglnych elementw
- Omwienie procesu diagnostyki przy uyciu
urzdzenia Valeo ClimTest 2 2.6. Przed
stawienie oferty Valeo z zakresu ukadu
klimatyzacji i jego obsugi/naprawy
2.7. Przykadowa obsuga ukadu klimatyzacji
z wykorzystaniem stacji Clim Fill Auto
3. Quiz z nagrodami

Spis zagadnie:
1. Zastosowanie termostatw w rnych
ukadach chodzenia silnikw spalinowych
2. Szczeglne rozwizanie - termostat podgrzewany elektrycznie
3. Zasady dziaania wcznikw wentylatorw
chodnicy
4. Rnice w budowie wcznikw wentylatorw chodnicy
5. Recyrkulacja spalin w silnikach tokowych
6. Szczegowe rozwizania techniczne
speniajce kolejne normy czystoci spalin
7. Zawory AGR (EGR)- ich budowa i typowe
usterki.
Uczestnicy:
Mechanicy z co najmniej podstawowym
dowiadczeniem w zakresie obsugi silnikw
spalinowych

Uczestnicy: Mechanicy z minimum

podstawow wiedz na temat budowy pojazdw

Miejsce:
Sala szkoleniowa

Prowadzcy: Trener firmy Valeo Service

Czas trwania szkolenia: 6 h
Miejsce: Oddzia AP lub sala szkoleniowa
z moliwoci ustawienia samochodu
osobowego i stacji do obsugi klimatyzacji,
zasilanie 230V

Miejsce: Sala szkoleniowa

SZKOLENIE
VA
ALEO
Kliimatyzacja
Cel szkolenia:
Przekazanie informacji na temat zasad
funkcjonowania ukadu klimatyzacji, instrukcji
montaowych, diagnostyka usterek, oferta
produktowa.
Zakres:
1. Cz marketingowa prezentacja Valeo
i oferty
2. Cz techniczna:
2.1. Zasada dziaania ukadu klimatyzacji
- zjawiska fizyczne wykorzystywane w
ukadzie klimatyzacji, krzywe parowania
- waciwoci fizykochemiczne czynnikw
chodniczych
2.2. Budowa ukadu klimatyzacji
- Podzia ukadw klimatyzacji ze wzgldu
na: rodzaj czynnika, rodzaj sprarki, iloci
stref rozdziau powietrza, rodzaj sterowania
2.3. Omwienie elementw wraz z ich rol
w ukadzie i zasadami dziaania
- Szczegowe omwienie wszystkich
elementw ukadu klimatyzacji i ich rodzajw,
w tym techniczna analiza pracy sprarki
ze zmienn wydajnoci i jej elementw
sterujcych - wykonawczych (zawr regula
cyjny, rozrzd, sprzgo elektromagnetyczne
lub zrywalne)
2.4. Ukad sterowania
- Omwienie rodzajw sterowania ukadem
wraz z zasad dziaania, omwienie wszystkich elementw sterujcych i wykonawczych
ukadu (czujniki, silniki krokowe, dmuchawa,
sterownik, panel obsugowy, grzaka PTC, itp.)
- zaleno pracy ukadu klimatyzacji od
innych ukadw w samochodzie (np. wyciera-

SZ
ZKOLENIE
VA
ALEO
Szzkolenie
oduktowe
pro
Cel szkolenia:
Przekazanie aktualnych informacji na temat
gamy opcjonalnych, elektronicznych systemw komfortu, informacji dotyczcych programu czyste powietrze, oraz oferty produktowej
(wycieraczki, sprzga)
Zakres:
1. Innowacje Valeo
2. Akcesoria samochodowe
2.1 Systemy wycieraczek
2.2 Program Valeo: czyste powietrze
2.3 Systemy sprzgowe ( budowa sprzga,
dwumasowe koa zamachowe, elastyczne
koa zamachowe, zestawy 4- elementowe ze
sztywnym koem)
2.4 Przypadki gwarancyjne (diagnozowanie
czstych usterek)
3. Quiz z nagrodami
Uczestnicy:
Mechanicy i sprzedawcy z minimum
podstawow wiedz na temat budowy pojazdw
Prowadzcy: Trener firmy Valeo Service
Czas trwania szkolenia: 3,5 h
Miejsce: Oddzia AP lub sala szkoleniowa
SZ
ZKOLENIE
WA
AHLER
Szzkolenie
pro
oduktowe
Szkolenie techniczno-produktowe 2013
Cel szkolenia: Podniesienie kwalifikacji
mechanikw w zakresie poznania budowy i
jakoci obsugi ukadw chodzenia i recyrkulacji spalin

Prowadzcy: Trener firmy Wahler

Czas trwania szkolenia: 1,5-3,5 h

SZ
ZKOLENIE
ZF
F
Szzkolenie techniczzno-oduktowe: Sprz
ga
a
pro
Cel szkolenia:
Podniesienie kwalifikacji mechanikw w
zakresie poznania budowy i jakoci obsugi
ukadw przeniesienia napdu
Spis zagadnie:
1. Koa dwumasowe. DKZ
2. Diagnoza mechaniczna DKZ oraz diagnoza
,, elektroniczna DKZ
3. Kity sprzgowe z dociskami X-tend,
sprzgo samonastawne
4. Systemy wysprzglajce w nowoczesnych
ukadach sprzgowych
5. Typowe problemy wystpujce po wymianie
sprzgie
6. Informacje na temat rozpatrywania
gwarancji
7. Sprzga Sachs informacje oglne
8. Ukad przeniesienia napdu
Uczestnicy: Mechanicy z co najmniej podstawowym dowiadczeniem w zakresie obsugi
ukadw przeniesienia napdu
Prowadzcy: Trener firmy ZF
Czas trwania szkolenia: 4 h
Miejsce: Sala szkoleniowa

43

44

Krzywka

45

20/2013

Litery z pl oznaczonych od 1 do 23 utworz rozwizanie.

Nagrody: walizki podrne, kamizelki,

oraz zestawy wielonarzdziowe i apteczka pierwszej pomocy. Nagrody bd przyznawane na podstawie terminu nadsyania rozwizania.
Rozwizanie prosimy przesa na adres e-mail: marketing@autoap.com.pl. Liczba nagrd ograniczona.

znawca
aktor,
ptasich
zwyczajw akrobata

jadowity
w,
mija

kotew,
sztaba,
klamra

17

11

skala durowa
lub molowa z tonik
naogowiec
filmowy

rolina
zwana:
amarantem

midzy
krlem
a waletem

moneta
turecka
bucha
z kota

podr
samochodem

13

wiarus,
weteran

mityczny
statek
Jazona

lubi ad 20
spis...

po niej kara

16

14

szeroki
n

koniec
jednoci

czynny
wulkan
na Honsiu

milcz
gdy dusza
piewa

miasto koo zota

widnicy moneta
wysza arabska
sfera
23

21

midzy
czerni
a biel
15
3

miasto w
USA

pastwo
arabskie

figiel,
kawa

22

niejeden
na
porbie

10

19

yk
powietrza

samochd
terenowy

wdzik,
wytworno

dawniej
zamiast
medalu

18

odkry prtki
klasztor,
zgro-grulicy
Poniatowskiego
madzenie
w Warszawie
urodzia
i
wychowaa
dziecko

czekoladowa
na torcie

rechot
ab

aktor,
gra w
Biaym
Kanionie

Anna
gry od
dla
morza
swoich
rdziem
nego
po Dunaj

dawny
drewniany
wz
konny

cz
miga samolotu

12

klinowe
w
silniku
pojazdu

100
metrw
kwadratowych

rysunek
techniczny

waluta w
Arabii
Saudyjskiej

powoana do
porusza gromadzenia
i udosi
stpniania ksigow cylindrze
zbiorw

paliwo pynne
w baku auta

maszyna
do cicia
desek

46

47

BILSTEIN B4 DampMatic

BILSTEIN B4 Air Suspension

BILSTEIN B4

BILSTEIN B4 DampTronic

&KFHV]Z\JRGQLHMSRGUyRZD"
BILSTEIN B4

%,/67(,1RGSRQDGODWMHVWV\QRQLPHPQDMOHSV]\FKUR]ZL]DZSURMHNWRZDQLX]DZLHV]HVDPRFKRGyZRVRER
Z\FK3RWZLHUG]DMWROLF]QHQDJURG\LZ\UyQLHQLDVXNFHV\VSRUWRZHQDFD\PZLHFLHDWDNHZLHOROHWQLHSDUWQHUVWZR
]F]RRZ\PLSURGXFHQWDPLVDPRFKRGyZ]NWyU\PLZVSyOQLHWZRU]\P\QRZRF]HVQHUR]ZL]DQLD]DZLHV]HVHU\MQ\FK
=DZLHV]HQLD VHU\MQH VSRUWRZH F]\ GRVWRVRZDQH GR LQG\ZLGXDOQ\FK SRWU]HE NOLHQWD  ZV]G]LH %,/67(,1 ]DSHZQLD
VZRMVSUDZG]RQMDNR%,/67(,1GRZLDGF]HQLHNWyUHSU]HNRQXMH
www.bilstein-amortyzatory.pl

48

20/2013