Arkusz zawiera informacje

prawnie chronione do momentu

rozpoczcia egzaminu.

MWO
2015

UZUPENIA ZDAJCY
KOD

PESEL

miejsce
na naklejk

EGZAMIN MATURALNY
Z WIEDZY O SPOECZESTWIE
POZIOM ROZSZERZONY
DATA: 8

maja 2015 r.
GODZINA ROZPOCZCIA: 14:00
CZAS PRACY: 180 minut
LICZBA PUNKTW DO UZYSKANIA: 60

Instrukcja dla zdajcego

1. Sprawd, czy arkusz egzaminacyjny zawiera 24 strony (zadania 140).
Ewentualny brak zgo przewodniczcemu zespou nadzorujcego
egzamin.
2. Odpowiedzi zapisz w miejscu na to przeznaczonym przy kadym zadaniu.
3. Pisz czytelnie. Uywaj dugopisu albo pira tylko z czarnym
tuszem/atramentem.
4. Nie uywaj korektora, a bdne zapisy wyranie przekrel.
5. Pamitaj, e zapisy w brudnopisie nie bd oceniane.
6. Na tej stronie oraz na karcie odpowiedzi wpisz swj numer PESEL
i przyklej naklejk z kodem.
7. Moesz korzysta z kalkulatora prostego.
8. Nie wpisuj adnych znakw w czci przeznaczonej dla egzaminatora.

MWO-R1_1P-152
Ukad graficzny
CKE 2015

MWO
2015

Zadanie 1. (01)
Zaznacz nazw zjawiska spoecznego przedstawionego w tekcie.
Zjawisko to stanowi swoiste uzupenienie socjalizacji. Mwic skrtowo jeli nie udao si
kogo przekona do postpowania kulturowo akceptowanego, to mona go przynajmniej
zmusi. Jednak nie kady czyn sprzeczny z jak istotn powinnoci kulturow wywouje
reakcj spoeczn. Midzy dewiacj w sensie normatywnym a dewiacj w sensie
funkcjonalnym rozciga si pewien margines tolerancji spoecznej, w ktrym instytucje tego
zjawiska spoecznego nie podejmuj dziaania.
Na podstawie: P. Sztompka, Socjologia. Analiza spoeczestwa, Krakw 2002, s. 409.

A.
B.
C.
D.

anomia spoeczna
kontrola spoeczna
dewiacja spoeczna
akceptacja spoeczna

Zadanie 2. (02)
Podaj nazwy kryteriw podziau grup spoecznych, ktre to kryteria oznaczono na
schemacie literami A, B, C i D.
Rodzaje grup spoecznych w zalenoci od:

mae

ekskluzywne

pierwotne

formalne

due

ograniczone

wtrne

nieformalne

inkluzywne

A.
B.
C.
D.
Materia rdowy do zada 3. i 4.
Analiza postrzeganego wpywu transformacji na ycie Polakw ukazuje znaczn odmienno
losw i dowiadcze rnych grup spoecznych. Potocznie mwi si o przegranych
i wygranych [transformacji]. Socjologiczne badania wylosowanych spoecznoci lokalnych
potwierdziy, e nie jest to podzia wydumany czy pozorny. Przez ostatnich ponad
dwadziecia lat nastpiy znaczce przesunicia na skali stratyfikacji spoecznej, jednych
spychajc na niszy poziom, innych za windujc na jej szczyt.
rdo: Polskie bieguny, red. M. Jarosz, Warszawa 2013, s. 2324.

Strona 2 z 24

MWO_1R

Zadanie 3. (01)
Podaj nazw rodzaju ruchliwoci, o ktrym jest mowa w ostatnim zdaniu tekstu.
...
Zadanie 4. (01)
Zaznacz poprawne dokoczenie zdania.
Na fakt, e cz robotnikw uznaje si za przynalenych do kategorii, ktrej nazw
podkrelono w tekcie, nie miao wpywu
A. rozwizanie PGR-w.
B. przeprowadzenie prywatyzacji.
C. zmniejszenie ukrytego bezrobocia.
D. wprowadzenie reformy emerytalnej.
Zadanie 5. (01)
Wymie dwa problemy spoeczne, ktre s zilustrowane w przedstawionym materiale
graficznym.
Mural Co sycha u ssiadw?

Na podstawie: http://www.tuwroclaw.com

....
....

....
....
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw

MWO_1R

Strona 3 z 24

1.
1

2.
2

3.
1

4.
1

5.
1

Zadanie 6. (01)
Zaznacz nazw kategorii spoecznej, ktrej dotyczy tekst.
Wypracowaa strategie antycypacyjne, tworzya sobie warunki do korzystnego przejcia
z systemu upadajcego do nowego, przygotowywaa si do gospodarki rynkowej ju od
poowy lat osiemdziesitych, by zamieni w drodze konwersji kapita polityczny
w ekonomiczny, z pozostawieniem moliwoci powrotu do wadzy.
rdo: W. Jakubowski, P. Zaski, . Zamcki, Nauki o polityce. Zarys koncepcji dyscypliny, Putusk 2013, s. 319.

A.
B.
C.
D.

inteligencja
nomenklatura
klasa chopw
opozycja antykomunistyczna

Materia rdowy do zada 7. i 8.

Art. 8.5. Nadzr nad dziaalnoci stowarzysze naley do:
1) wojewody waciwego ze wzgldu na siedzib stowarzyszenia w zakresie nadzoru nad
dziaalnoci stowarzysze jednostek samorzdu terytorialnego,
2) starosty waciwego ze wzgldu na siedzib stowarzyszenia w zakresie nadzoru nad
innymi ni wymienione w pkt. 1 stowarzyszeniami.
Art. 40.1. Uproszczon form stowarzyszenia jest stowarzyszenie zwyke nieposiadajce
osobowoci prawnej.
rdo: Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach.

Zadanie 7. (01)
Podaj nazw organu, ktry prowadzi nadzr nad Stowarzyszeniem Gmin Przyjaznych
Energii Odnawialnej.
...
Zadanie 8. (01)
Zaznacz poprawne dokoczenie zdania.
Stowarzyszenie, o ktrym mowa w art. 40.1. przywoanej ustawy, moe
A. powoywa terenowe jednostki organizacyjne.
B. prowadzi dziaalno gospodarcz.
C. zbiera skadki czonkowskie.
D. zrzesza osoby prawne.
Zadanie 9. (01)
Na podstawie tabeli rozstrzygnij, czy obiegowa opinia: kapita spoeczny na wsi jest niszy
ni w miecie jest trafna. Uzasadnij swj wybr, odwoujc si do danych.
Rodzaj kapitau spoecznego
kapita zaufania spoecznego
kapita dziaania spoecznego
poziom zaangaowania publicznego

Ludno wiejska
niski
wysoki
36%
16%
9%
48%
19%
26%

Ludno miejska
niski
wysoki
74%
5%
17%
19%
24%
7%

Na podstawie: Kapita ludzki i zasoby spoeczne wsi. Ludzie spoeczno lokalna edukacja,
red. K. Szafraniec, Warszawa 2006, s. 165169.

Strona 4 z 24

MWO_1R

Rozstrzygnicie .........................................................................................................................
Uzasadnienie .............................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Materia rdowy do zada 10. i 11.

Mapa Polski z odsetkiem niepracujcych osb w wieku produkcyjnym zdolnych do pracy
i gotowych do jej podjcia w 2012 roku (wedug wojewdztw i podregionw)

rdo: May Rocznik Statystyczny Polski 2013, Warszawa 2013, s. 166.

Zadanie 10. (01)

Podaj nazw wspczynnika spoeczno-ekonomicznego zilustrowanego na mapie.
...
Zadanie 11. (01)
Podaj nazwy wycznie tych wojewdztw, w ktrych przedstawiony odsetek
niepracujcych we wszystkich podregionach mieci si w takim samym przedziale.

....

....
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw

MWO_1R

6.
1

Strona 5 z 24

7.
1

8.
1

9.
1

10.
1

11.
1

Zadanie 12. (01)

Podaj nazw mniejszoci narodowej, ktrej dotycz materiay rdowe.
Tablica z nazw miejscowoci oraz fragment mapy jednego z wojewdztw Polski

rdo: www.tvp.info.pl; Polski przewodnik toponimiczny, Warszawa 2010, s. 107.

...
Zadanie 13. (02)
Uzupenij tabel do kadego opisu konfliktu dopisz nazw waciwego pastwa
i numer, ktrym oznaczono je na mapie.
Fragment mapy politycznej wiata

Na podstawie www.worldatlas.com

Opis A. W tym pastwie doszo na pocztku lat 90. XX wieku do konfliktw etnicznych
w autonomicznych jednostkach terytorialnych Osetii Poudniowej i Abchazji.
Z rosyjsk pomoc ogosiy one niepodlego, ktra w 2008 roku zostaa uznana
przez Moskw.
Opis B. W tym pastwie na przestrzeni ostatnich 35 lat dwukrotnie interwenioway obce siy
zbrojne. Zarwno w okresie wojny domowej, jak i walk partyzanckich konflikt w nim
mia charakter wiatopogldowy (np. mudahedini komunici, dziaalno talibw)
oraz etniczny (np. Pasztuni Uzbecy).
Opis C. W tym pastwie konflikty spoeczne miay wymiar etniczny (Arabowie Kurdowie),
religijny (sunnici szyici) oraz zwizany z dyktatur przywdcw partii Baas. Po obcej
interwencji wprowadzono zasad reprezentacji religijnej i etnicznej w organach wadzy.
Nazwa pastwa

Numer na mapie

Opis A.
Opis B.
Opis C.
Strona 6 z 24

MWO_1R

Zadanie 14. (01)

Podaj nazw przedstawionej w tekcie teorii genezy pastwa oraz nazwisko twrcy tej
teorii.
Potem kady wolnoci wasnej czstk skada
Dla dobra powszechnego: to pierwsza ustawa,
Z ktrej jako ze rda pyn wszystkie prawa.
Widzimy wtedy, e rzd umow si tworzy,
Nie pochodzc, jak mylnie sdz, z woli boej.
Ow rzd na kontrakcie oparszy spoecznym,
Podzia wadzy ju tylko jest skutkiem koniecznym.
rdo: A. Mickiewicz, Pan Tadeusz, Warszawa 2000, s. 216217.

Nazwa teorii ..............................................................................................................................

Nazwisko twrcy teorii .............................................................................................................
Materia rdowy do zada 15., 16. i 17.
Jest postaci bezporedniego uczestnictwa w kierowaniu sprawami publicznymi. Oznacza
zebranie si w jednym miejscu wszystkich posiadajcych prawa polityczne w obrbie
okrelonej jednostki terytorialnej w celu wsplnych obrad i podejmowania decyzji. Ta posta
uczestnictwa politycznego powszechnie wystpowaa w demokracjach antycznych. Wspczenie
wystpuje np. w niektrych kantonach i gminach Szwajcarii. W Polsce obecnie istnieje
zupenie szcztkowo jako zebranie wiejskie lub oglne zebranie mieszkacw osiedli w miastach.
Na podstawie: Spoeczestwo i polityka. Podstawy nauk politycznych, red. K.A. Wojtaszczyk, W. Jakubowski,
Warszawa 2007, s. 364365.

Zadanie 15. (01)

Podaj nazw opisanej w tekcie formy bezporedniego uczestnictwa obywateli
w kierowaniu sprawami publicznymi.
...
Zadanie 16. (01)
Przedstaw zalet i wad opisanej w tekcie formy bezporedniego uczestnictwa
obywateli w kierowaniu sprawami publicznymi.
Zaleta .....
...
Wada .........
...
Zadanie 17. (01)
Wymie dwie inne ni opisana w tekcie formy bezporedniego uczestnictwa obywateli
w kierowaniu sprawami publicznymi wystpujce wspczenie w Rzeczypospolitej Polskiej.

.
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw

MWO_1R

12.
1

Strona 7 z 24

13.
2

14.
1

15.
1

16.
1

17.
1

Zadanie 18. (01)

Podaj nazw przedstawionego w tekcie typu legitymizacji wadzy wedug Maxa
Webera.
Wiara w niezwyk moc i zdolnoci przywdcy oraz szczegln misj, ktrej celem s istotne
zmiany w yciu spoecznym, stanowi podstaw tego typu legitymizacji wadzy.
Na podstawie: Sownik politologii, Warszawa 2008, s. 282283.

...
Zadanie 19. (01)
Zaznacz szereg zawierajcy personalia autora tekstu i nazw ideologii, ktra zostaa
w nim zaprezentowana.
Jestem fanatycznym mionikiem wolnoci, uwaajc, e tylko w jej onie mog si rozwija
i rozkwita rozum, godno i szczcie ludzkie; nie tej wolnoci czysto formalnej, nadanej,
wymierzonej i dawkowanej przez pastwo []; nie tej wolnoci indywidualnej, egoistycznej,
ndznej i fikcyjnej [].
rdo: Historia idei politycznych wybr tekstw, Warszawa 2001, t. 2, s. 456.

A. b. Leon XIII, chrzecijaska demokracja

B. Joseph de Maistre, konserwatyzm
C. Michai Bakunin, anarchizm
D. John Stuart Mill, liberalizm
Zadanie 20. (01)
Na podstawie plakatw oce, czy ponisze informacje s prawdziwe. Zaznacz P, jeli
informacja jest prawdziwa, lub F jeli jest faszywa.

Plakat A.

Plakat B.

Na podstawie: www.polityka.pl, www.namyslowianie.pl

Strona 8 z 24

MWO_1R

A.
B.
C.

Oba plakaty zostay upublicznione w kampanii wyborczej do

Parlamentu Europejskiego w 2014 roku.
Na plakacie A. ukazano logo lewicowej formacji politycznej,
skupionej wok SLD.
Wszyscy politycy przedstawieni na plakatach byli posami na
Sejm RP.

Materia rdowy do zada 21., 22. i 23.

W Wielkiej Brytanii w 1983 roku w wyborach do Izby Gmin Partia Pracy otrzymaa 28%
gosw, Partia Konserwatywna 42%, a Sojusz Partii Liberalnej i Partii
Socjaldemokratycznej 25%. Rozkad mandatw by jednak diametralnie odmienny od
wynikw gosowania. Partia Pracy otrzymaa 209 mandatw, Partia Konserwatywna 397,
za Sojusz Partii Liberalnej i Partii Socjaldemokratycznej tylko 23 mandaty. Rnica
wyniku wyborczego jest raco wielka. Partia Pracy uzyskaa niewiele wicej gosw ni
Sojusz, ale zdobya blisko 10 razy wicej mandatw.
Na podstawie: M. Chmaj, W. Skrzydo, System wyborczy w Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 2011, s. 75.

Zadanie 21. (01)

Podaj nazw systemu wyborczego wystpujcego w wyborach opisanych w tekcie.
...
Zadanie 22. (01)
Przedstaw zalet i wad systemu wyborczego wystpujcego w wyborach opisanych w tekcie.
Zaleta .....
...
...
Wada .........
...
...
Zadanie 23. (01)
Zaznacz nazw rodzaju systemu wielopartyjnego wystpujcego w Wielkiej Brytanii
w okresie wyborw opisanych w tekcie.
A. dwupartyjny
B. dwublokowy
C. dwuippartyjny
D. kooperacji partii
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw

MWO_1R

18.
1

Strona 9 z 24

19.
1

20.
1

21.
1

22.
1

23.
1

Zadanie 24. (02)

Uzupenij tabel do kadego opisu formy pastwa dopisz nazw tego pastwa i numer,
ktrym oznaczono je na mapie.
Opis A. Jest pastwem o ustroju federalnym. W pastwie tym funkcj kolegialnej gowy
pastwa peni Rada Zwizkowa.
Opis B. Jest pastwem unitarnym o szerokiej autonomii czci skadowych. Monarcha
stanowi formalnie trzecie ogniwo legislatywy, stojc jednoczenie na czele egzekutywy.
Opis C. W federacyjnej strukturze terytorialnej tego pastwa istniej m.in. republiki, kraje,
obwody i miasta wydzielone. Premier i rzd odpowiedzialni s przed prezydentem,
penicym funkcj gowy pastwa.
Fragment mapy politycznej Europy

Na podstawie: http://www.worldatlas.com

Nazwa pastwa

Numer na mapie

Opis A.
Opis B.
Opis C.
Zadanie 25. (02)
Podaj nazwy organw wadzy Rzeczypospolitej Polskiej, ktre w przedstawionych
przepisach prawnych zostay zastpione literami A.C.
Art. 159.1. ( A. ) moe wyrazi ministrowi wotum nieufnoci.
Art. 161. Prezydent Rzeczypospolitej, na wniosek ( B. ), dokonuje zmian w skadzie Rady
Ministrw.
Art. 162.3. ( C. ), przyjmujc dymisj Rady Ministrw, powierza jej dalsze sprawowanie
obowizkw do czasu powoania nowej Rady Ministrw.
rdo: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, ze zm.

A. ......
B. ......
C. ......
Strona 10 z 24

MWO_1R

Zadanie 26. (01)

Zaznacz minimaln liczb gosw za potrzebn do wykonania czynnoci wskazanej
w przytoczonym przepisie prawnym w sytuacji, gdy 100 posw gosowaoby przeciw,
a 99 wstrzymaoby si od gosu.
Art. 113. [] Sejm moe bezwzgldn wikszoci gosw w obecnoci co najmniej poowy
ustawowej liczby posw uchwali tajno obrad.
rdo: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, ze zm.

A. 231.
B. 200.
C. 130.
D. 101.
Zadanie 27. (02)
Do kadej kompetencji dopisz nazw waciwego organu wadzy sdowniczej
w Rzeczypospolitej Polskiej.
Opis A. Rozstrzyga spory kompetencyjne pomidzy centralnymi organami pastwa.
Opis B. Orzeka w drugiej instancji o zgodnoci uchwa organw samorzdu terytorialnego
z ustawami.
Opis C. Stwierdza wano wyborw parlamentarnych i prezydenckich.
Na podstawie: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, ze zm.

Opis kompetencji

Nazwa organu wadzy sdowniczej

Opis A.
Opis B.
Opis C.
Zadanie 28. (01)
Zaznacz poprawne dokoczenie zdania.
Art. 182. 1. Kto zanieczyszcza wod, powietrze lub powierzchni ziemi substancj albo
promieniowaniem jonizujcym w takiej iloci lub w takiej postaci, e moe to zagrozi yciu
lub zdrowiu czowieka lub spowodowa istotne obnienie jakoci wody, powietrza lub
powierzchni ziemi lub zniszczenie w wiecie rolinnym lub zwierzcym w znacznych
rozmiarach, podlega karze pozbawienia wolnoci od 3 miesicy do lat 5.
rdo: Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny, Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, ze zm.

Czyn zaprezentowany w podanym przepisie prawnym nie moe by uznany za

A. przestpstwo.
B. wykroczenie.
C. wystpek.
D. zbrodni.
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw

MWO_1R

24.
2

Strona 11 z 24

25.
2

26.
1

27.
2

28.
1

Materia rdowy do zada 29. i 30.

Zniesienie kary mierci nastpio dopiero wraz z wejciem w ycie nowego Kodeksu karnego
w 1998 roku, a trzy lata wczeniej, w 1995 roku[,] wprowadzono oficjalnie moratorium na jej
wykonywanie. Ale faktycznie od 1989 roku nie wykonywano ju wyrokw mierci, co mona
wiza z zaczynajcymi si wtedy przemianami demokratycznymi. Ale wyroki takie zapaday
jeszcze przez jaki czas, w wyniku amnestii z grudnia 1989 roku zostay zamienione na kary
25 lat pozbawienia wolnoci, jako e doywocia w tamtym kodeksie nie byo. Teraz mamy
tego konsekwencje, bo zakady karne zaczyna opuszcza grupa szczeglnie brutalnych
mordercw, ktrzy wedug dzisiejszego prawa powinni do koca ycia przebywa w izolacji.
rdo: Pastwo prawa jeszcze w budowie, A. Zoll w rozmowie z K. Sobczakiem, Warszawa 2013, s. 2526.

Zadanie 29. (01)

Odnoszc si do tekstu, rozstrzygnij, czy w pastwie prawa mona przeduy wymiar
kary pozbawienia wolnoci szczeglnie niebezpiecznym przestpcom.
...
...
...
...
...
Zadanie 30. (01)
Oce, czy ponisze informacje dotyczce prawa karnego s prawdziwe. Zaznacz P, jeli
informacja jest prawdziwa, lub F jeli jest faszywa.
W obowizujcym obecnie Kodeksie karnym jest przepis dotyczcy
moratorium na wykonywanie kary mierci.
Kodeks karny z 1997 roku przewiduje kar doywotniego
B.
pozbawienia wolnoci.
Amnestia to sdowe darowanie lub zagodzenie prawomocnie
C.
orzeczonych kar za popenione przestpstwa.
A.

Zadanie 31. (03)

Uzupenij fragmenty pozwu w imieniu wynajmujcego lokal wpisz informacje, ktre
zostay zastpione literami A.E.
Robert Kowalski, waciciel mieszkania, zawar z Wojciechem Nowakiem umow najmu
lokalu mieszkalnego na czas okrelony, na podstawie ktrej strony ustaliy wysoko czynszu
na kwot 1500 z miesicznie. Umowa wygasa z dniem 31 grudnia 2007 roku. Pomimo
wyganicia stosunku najmu najemca zamieszkiwa w przedmiotowym lokalu przez
kolejnych 10 miesicy, do dnia 31 padziernika 2008 roku. Z tytuu bezumownego
korzystania z lokalu nie zostaa zapacona przez niego adna suma pienina. Pismem z dnia
15 listopada 2008 roku wezwano go do dobrowolnej zapaty kwoty stanowicej opat
za bezumowne korzystanie z lokalu za okres 10 miesicy. Pozostao ono bez odpowiedzi.
Na podstawie: ms.gov.pl

Strona 12 z 24

MWO_1R

Gdask, 1 czerwca 2009 r.

A. [nazwa strony]: Robert Kowalski
ul. Nowa 45
80-045 Gdask
Wydzia I B. [nazwa wydziau]
Sd Rejonowy Gdask-Poudnie
ul. 3 Maja 9A
80-802 Gdask
C. [nazwa strony]: Wojciech Nowak
ul. Rwna 23
80-100 Gdask
Warto przedmiotu sporu: D. [kwota w zotych]
POZEW O ZAPAT
Wnosz o E. [tekst dania pozwu]
A. ......
B. ......
C. ......
D. ......
E. ......
......
......
......

Zadanie 32. (01)

Podaj nazw organizacji, ktrej dotycz materiay rdowe.
Organizacja powstaa w latach 60. XX wieku. Podstawow form jej
dziaalnoci jest prowadzenie kampanii na rzecz praw czowieka.
rodkami sucymi do realizacji tych zaoe s m.in.: organizowanie
pisania listw do rzdw krajw amicych prawa czowieka,
publiczne rozgaszanie informacji o takich naruszeniach, realna pomoc
finansowa i prawna dla osb poszkodowanych. Organizacja otrzymaa
Pokojow Nagrod Nobla w 1977 roku za wkad w umacnianie
podstaw wolnoci, sprawiedliwoci, a tym samym pokoju na caym
wiecie.
...
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw
MWO_1R

Strona 13 z 24

29.
1

30.
1

31.
3

32.
1

Zadanie 33. (01)

Na podstawie materiau rdowego oce, czy ponisze informacje s prawdziwe. Zaznacz
P, jeli informacja jest prawdziwa, lub F jeli jest faszywa.

A.

Paragon zawiera informacj o stawce podatku CIT, ktr objte s

przewozy pasaerskie.

B.

Przejazdy pojazdami komunikacji publicznej objte s obnion

stawk podatku VAT.

C.

Ulga w podatku PIT za przejazdy pojazdami komunikacji publicznej

wynosi 20%.

Zadanie 34. (02)

Do kadego przepisu Karty Narodw Zjednoczonych dopisz nazw waciwego organu
ONZ.
Przepis A. [] jest gwnym organem sdowym Organizacji Narodw Zjednoczonych.
Przepis B. [] wybiera [ten organ] Zgromadzenie Oglne na zalecenie Rady
Bezpieczestwa. Jest on najwyszym funkcjonariuszem administracyjnym Organizacji.
Przepis C. [] stwierdza istnienie zagroenia lub naruszenia pokoju bd aktu agresji oraz
udziela zalece lub decyduje, jakie rodki naley zastosowa [] w celu utrzymania lub
przywrcenia midzynarodowego pokoju lub bezpieczestwa.
rdo: Karta Narodw Zjednoczonych, http://libr.sejm.gov.pl

Przepis

Nazwa organu ONZ

Przepis A.
Przepis B.
Przepis C.
Materia rdowy do zada 35. i 36.
O projekcie polsko-szwedzkim
[] Polska, przy wsparciu Szwecji, zainicjowaa prace nad koncepcj spjnej inicjatywy
politycznej skierowanej do Armenii, Azerbejdanu, Biaorusi, Gruzji, Modawii i Ukrainy.
Strona 14 z 24

MWO_1R

Mia to by wyrany sygna, e niezalenie od toczcej si w Unii debaty na temat dalszego

rozszerzania na wschd, kraje czonkowskie chc pomaga swym ssiadom
w przeprowadzaniu reform [].
Konstruujc swj projekt, Polska i Szwecja wykorzystay funkcjonujc ju Europejsk
Polityk Ssiedztwa, postanowiy jednak stworzy inicjatyw bardziej ambitn [].
Aby uzyska poparcie pozostaych czonkw Unii, w maju 2008 roku ministrowie spraw
zagranicznych Polski i Szwecji [] zaprezentowali swj projekt na spotkaniu szefw unijnej
dyplomacji. Dao to pocztek dynamicznemu rozwojowi inicjatywy, ktr ju w czerwcu tego
samego roku jednomylnie zaakceptowaa Rada Europejska, wzywajc Komisj Europejsk
do opracowania szczegw polsko-szwedzkiego projektu.
rdo: www.rpo.gov.pl

Opinia publiczna o stosunkach z pastwami poradzieckimi

rdo: Ocena stosunkw Polski z Rosj, Ukrain i Niemcami, Komunikat z bada CBOS BS/97/2009.

Zadanie 35. (01)

Podaj nazw programu przedstawionego w tekcie.
...
Zadanie 36. (01)
Rozstrzygnij, czy pogldy wikszoci respondentw s zgodne z przedstawionym
w tekcie kierunkiem dziaa wobec pastw byego ZSRR. Uzasadnij swj wybr,
odwoujc si do danych.
Rozstrzygnicie .........................................................................................................................
Uzasadnienie .............................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw

MWO_1R

Strona 15 z 24

33.
1

34.
2

35.
1

36.
1

Zadanie 37. (02)

Uzupenij zdania odnoszce si do przedstawionych materiaw rdowych wpisz
brakujce nazwy instytucji (A.) i miasta (B.) oraz imi i nazwisko polityka (C.).
O instytucji UE
Zostaa utworzona jako nieformalne forum dyskusji midzy szefami pastw lub rzdw
w 1974 roku. Formalny status uzyskaa w wyniku traktatu z Maastricht, a od 2009 roku staa
si jedn z instytucji Unii Europejskiej. Zbiera si przynajmniej dwa razy w cigu procza.
Jest organem ustalajcym oglne kierunki i priorytety Unii Europejskiej.
Na podstawie: www.[].europa.eu

O polityku UE
W latach 20072008 sprawowa urzd
przewodniczcego belgijskiej Izby
Reprezentantw, a w 2009 roku peni
funkcj premiera Belgii.
W latach 20092014 by
przewodniczcym instytucji opisanej
w powyszym tekcie.
Tekst O instytucji UE dotyczy (A.) ................................................................... . Formalnie
instytucj Unii Europejskiej staa si ona w wyniku traktatu z (B.) ............................ . Traktat
ten wprowadzi take stanowisko przewodniczcego tej instytucji, ktre jako pierwszy zajmowa
(C.) ........................................................................, przedstawiony w materiale O polityku UE.

Materia rdowy do zada 38. i 39.

Polityka Chin w Afryce
1. Chiny nie tylko staj si coraz bogatsze, lecz take przyczyniaj si do wzrostu
zamonoci innych i jednoczenie rozbudowuj swoje wpywy, stajc si stopniowo
mocarstwem o imperialnych ambicjach.
2. Chiny prowadz te intensywn polityk promowania swojego kraju i kultury, co ma
pomc w wykreowaniu obrazu pastwa pokojowego i nastawionego na wspprac.
3. Dziaania te s realizowane poprzez instytuty Konfucjusza oraz inne orodki kulturalne.
4. Chiny wiedz, jak wane jest promowanie wasnej kultury jako rodek dominacji
ekonomicznej.
5. W 2000 roku zapocztkowano dziaalno Forum Wsppracy Chin i Afryki
skupiajcego przedstawicieli przedsibiorcw i biznesmenw.
6. Inicjatyw t podjto ponownie midzy innymi w Addis Abebie i znowu po trzech latach
w Pekinie.
7. Uniezalenienie si od pastw zachodnich oraz osabienie pozycji USA i mocarstw
europejskich daj wiksze pole manewru rozwijajcym si pastwom afrykaskim.
8. W relacjach wzajemnych to gospodarka jest najwaniejsza, a polityka midzynarodowa
jest dla Chin narzdziem do realizacji celw ekonomicznych.
9. W 2006 roku 30% ropy w Chinach pochodzio z Afryki: przede wszystkim z Nigerii,
Sudanu i Algierii. Ponadto Chiny kupuj mied i elazo w RPA oraz Zambii, drewno
w Kamerunie i Gabonie, a wgiel i chrom w Zambii.
Strona 16 z 24

MWO_1R

10. Za realizacj celw gospodarczych i politycznych Chiny umorzyy ponad 150 poyczek
najsabiej rozwinitym krajom afrykaskim na blisko 1,3 miliarda dolarw, wprowadziy
te ulgi podatkowe na 1900 rodzajw towarw eksportowanych przez kraje afrykaskie
do Chin.
Na podstawie: M. Pitala, Mocarstwowe ambicje Pastwa rodka, http://wgospodarce.pl

Zadanie 38. (01)

Wybierz zdania, w ktrych zawarte s wycznie fakty. Wpisz w wyznaczone miejsca
numery, ktrymi oznaczono te zdania.

Zadanie 39. (01)

Odnoszc si do tekstu, wyjanij, na czym polega wieloaspektowy charakter
wspczesnych stosunkw midzy pastwami.
.......
.......
.......
.......
.......
.......
.......
Zadanie 40. (012)
Wybierz jeden z podanych tematw i napisz wypracowanie.
Temat 1.
Scharakteryzuj odwoujc si do typowych rozwiza prawnych klasycznego systemu
parlamentarno-gabinetowego, semiprezydencjalizmu i modelu kanclerskiego relacje
midzy organami ustawodawczymi a wykonawczymi w Rzeczypospolitej Polskiej.
Temat 2.
Scharakteryzuj ad wiatowy w ostatnim pwieczu, ustosunkowujc si do podkrelonej
oceny autora tekstu.
Materia rdowy
Nikt ju nie kwestionuje tezy, e yjemy w czasach bezprecedensowych zmian spoecznych,
politycznych, gospodarczych i kulturalnych, ktre zachodz dzi na arenie midzynarodowej.
Jest to efekt rozpadu w latach 19891991 tzw. porzdku jatasko-poczdamskiego,
globalizacji i budowy nowego systemu midzynarodowego, ktry wyranie ewoluuje
w kierunku adu wielobiegunowego (multipolarnego).
rdo: J.M. Fiszer, Euroatlantycki system bezpieczestwa midzynarodowego w multipolarnym wiecie,
Biuletyn Analiz i Opinii, nr 4/2013, www.isppan.waw.pl
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw
MWO_1R

Strona 17 z 24

37.
2

38.
1

39.
1

Temat 3.
Porwnaj proces legislacyjny w Rzeczypospolitej Polskiej i w Stanach Zjednoczonych
Ameryki.
Materia rdowy

Opracowanie: I. Malinowska.

Strona 18 z 24

MWO_1R

WYPRACOWANIE
na temat numer
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba punktw
egzaminator
Uzyskana liczba punktw
MWO_1R

Strona 19 z 24

40.
12

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Strona 20 z 24

MWO_1R

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

MWO_1R

Strona 21 z 24

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

Strona 22 z 24

MWO_1R

.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................

MWO_1R

Strona 23 z 24

BRUDNOPIS (nie podlega ocenie)

Strona 24 z 24

MWO_1R