EN1992-1-2: Projektowanie konstrukcji z

Cz 1-2: Projektowanie na warunki poarowe.

betonu.

Krzysztof Chudyba

EN1992-1-2: Wprowadzenie
1. WPROWADZENIE
Zakres normy:
EN 1992-1-2 dotyczy projektowania konstrukcji betonowych w sytuacji wyjtkowej poaru.
Obejmuje swym zakresem tylko metody pasywne ochrony konstrukcji. Stosuje si do
konstrukcji betonowych, od ktrych wymaga si spenienia nastpujcych funkcji przy
dziaaniu ognia:
-- uniknicia przedwczesnego zawalenia si konstrukcji funkcja nonoci,
-- ograniczenia rozprzestrzeniania si ognia (pomienie, gorce gazy, nadmierna temperatura)
poza wyznaczone obszary funkcja separacyjna (oddzielajca).

Metody podane w tej normie znajduj zastosowanie dla betonw zwykych do klas wytrzymaoci
C90/105 oraz lekkich do klas wytrzymaoci LC55/60.

EN1992-1-2: Wprowadzenie
Wymagania bezpieczestwa:
EN 1992-1-2 podaje zasady i wymagania dla projektowania budynkw poddanych dziaaniu
ognia. Zgodnie z postanowieniami oglnymi Dyrektywy Wsplnoty Europejskiej
(Wymagania podstawowe nr 2 Bezpieczestwo poarowe) i wymaganiami normy EN 19921-2 obiekty budowlane musz by tak zaprojektowane i wykonane, aby w przypadku poaru:
-- nono konstrukcji moga by zapewniona przez zaoony okres czasu,
-- powstanie i rozprzestrzenianie si ognia i dymu w obiektach byo ograniczone,
-- rozprzestrzenianie si ognia na ssiednie obiekty byo ograniczone,
-- mieszkacy mogli opuci obiekt lub by uratowani w inny sposb,
-- uwzgldnione zostao bezpieczestwo ekip ratowniczych.
Dodatkowe wymagania dotyczce np.: instalowania i utrzymywania systemw tryskaczowych,
stosowania materiaw izolacyjnych i zabezpieczajcych oraz ich utrzymania, nie s
przedmiotem normy, poniewa podlegaj specyfikacjom podanym przez odpowiednie wadze.
Wartoci liczbowe czciowych wspczynnikw bezpieczestwa oraz innych elementw
niezawodnoci s wartociami rekomendowanymi, ktre zapewniaj odpowiedni poziom
niezawodnoci. Zostay one dobrane przy zaoeniu odpowiedniego poziomu wykonawstwa i
kontroli jakoci.

EN1992-1-2:Wprowadzenie
Procedury projektowe:
W odniesieniu do analizy konstrukcji w warunkach poaru mona jej dokonywa na poziomie
wydzielonego elementu, na poziomie czci konstrukcji, czy wreszcie globalnie dla caej
konstrukcji. Modele poaru stosowane do analizy take wykazywa mog rny stopie
zoonoci i dokadnoci od poarw nominalnych do poarw rzeczywistych
wieloparametrycznych. W obrbie poszczeglnych kombinacji modelu poaru i poziomu
analizy konstrukcji zastosowanie znajdowa mog rne metody weryfikacji odpornoci
ogniowej konstrukcji: dane tabelaryczne, uproszczone lub zaawansowane obliczenia
inynierskie, badania ogniowe.
W przypadku analizy wydzielonego elementu uwzgldnia naley tylko deformacje termiczne od
gradientw temperatur w przekroju, pomija mona natomiast efekty osiowych wydue
termicznych. Zakada si dodatkowo, e warunki brzegowe na podporach i koce elementu w
chwili t = 0 pozostaj niezmienne w trakcie trwania poaru. Do weryfikacji zachowania
elementw pod dziaaniem ognia stosowane mog by wtedy dane tabelaryczne (pomoce
obliczeniowe o ograniczonym zakresie zastosowania w formie tabel sporzdzonych na
podstawie bada lub zaawansowanych modeli obliczeniowych), uproszczone albo dokadne
metody obliczeniowe.

EN1992-1-2: Wprowadzenie
Jako alternatywa dla prowadzenia skomplikowanej globalnej analizy konstrukcji dopuszczona jest
analiza czci konstrukcji, wydzielonej z caoci w taki sposb, e jej interakcje z innymi
czciami mona w przyblieniu okreli poprzez niezalene od czasu warunki podparcia w
trakcie poaru. W analizowanej czci konstrukcji naley wwczas uwzgldni w
obliczeniach: odpowiedni sposb zniszczenia przy dziaaniu ognia, waciwoci materiaowe i
sztywnoci jako funkcje temperatury, wpyw wydualnoci termicznej i deformacji
(oddziaywania porednie). Zakada si, e warunki podparcia oraz siy wewntrzne na
podporach okrelone dla chwili t = 0 pozostaj niezmienne w czasie poaru.
Kompletna analityczna procedura do projektowania w sytuacji poaru powinna uwzgldnia
zachowanie caej konstrukcji w podwyszonej temperaturze, z uwzgldnieniem korzystnych
efektw aktywnych i pasywnych systemw zabezpieczajcych oraz wanoci konstrukcji,
poprzez przyjcie odpowiednich wartoci wspczynnikw konsekwencji zniszczenia.
Opisane powyej alternatywne metody weryfikacji odpornoci ogniowej wedug EN 1992-1-2
zestawiono w Tablicy 1.

EN1992-1-2: Wprowadzenie
Tablica 1: Alternatywne metody weryfikacji odpornoci ogniowej wg EN1992-1-2.
Rodzaj analizy
Zaoenia

Dane tabelaryczne
(metody opisowe)

Analiza na poziomie wydzielonego

TAK
Dane tylko dla poaru

elementu.

Element traktowany jest jako wydzielony

z konstrukcji. Porednie oddziaywania
ognia nie s uwzgldniane, za wyjtkiem
tych

wynikajcych

Uproszczone metody obliczeniowe

gradientu

temperatury.
Analiza czci konstrukcji.

standardowego, ale w
oglnoci

mona

rozwin

na

Porednie oddziaywania od ognia s

uwzgldniane dla caej konstrukcji.

inne

poaru

krzywe

TAK
TAK
Dotycz poaru standardowego oraz Podano jedynie zasady
parametrycznego.
oglne.
Profile temperatury podane tylko dla poaru
standardowego.
Modele materiau tylko do przyrostu
temperatury
podobnego
do
poaru
standardowego.

(scenariusze).
NIE

Uwzgldnia si oddziaywania porednie

ognia w obrbie czci konstrukcji, ale
bez interakcji w czasie z pozostaymi
czciami konstrukcji.

Globalna analiza konstrukcji.

je

Metody zaawansowane

NIE

TAK
TAK
Dotycz poaru standardowego oraz Podano jedynie zasady
parametrycznego.
oglne.
Profile temperatury podane jedynie dla
poaru standardowego.
Modele materiau tylko do przyrostu
temperatury
podobnego
do
poaru
standardowego.

NIE

TAK
Podano jedynie zasady
oglne

EN1992-1-2: Wprowadzenie
Podstawowe definicje i symbole:
Definicje
W normie EN 1992-1-2 obowizuj wszystkie oglne definicje zamieszczone w normach EN
1990, EN 1991-1-2 oraz normie EN 1992-1-1. Dodatkowo, z uwagi na specyfik zagadnie,
wprowadza si nastpujce uzupeniajce definicje:
Temperatura krytyczna dla zbrojenia temperatura zbrojenia, przy ktrej dla danego poziomu
naprenia w stali spodziewane jest zniszczenie elementu w sytuacji poaru (kryterium R).
ciana poarowa ciana oddzielajca dwie przestrzenie (w oglnoci dwa budynki), ktra
projektowana jest z uwagi na nono poarow i stateczno konstrukcji, i ktra moe
posiada nono z uwagi na obcienia poziome tak, e w przypadku poaru lub
zniszczenia konstrukcji z jednej jej strony, ogie nie rozprzestrzeni si poza cian.
Maksymalny poziom naprenia dla danej temperatury poziom naprenia, przy ktrym
zaleno naprenie-odksztacenie dla stali osiga pk plastyczn.
Cz konstrukcji wydzielony fragment konstrukcji z odpowiednimi podparciami i warunkami
brzegowymi.
Warstwy ochronne materia lub kombinacja materiaw zastosowana dla elementw
konstrukcyjnych w celu podniesienia ich odpornoci ogniowej.
Przekrj zredukowany przekrj elementu przyjmowany do oblicze poarowych w metodzie
zredukowanego przekroju, uzyskiwany z przekroju pozostaego po odjciu czci przekroju
posiadajcych zaoon zerow wytrzymao i sztywno.

EN1992-1-2: Wprowadzenie
Symbole (dodatkowe w stosunku do symboli podanych w EN 1992-1-1)
Ed,fi obliczeniowy efekt oddziaywania w sytuacji poaru,
Ed obliczeniowy efekt oddziaywania w normalnej temperaturze,
Rd,fi obliczeniowa nono w sytuacji poaru; Rd,fi (t) w chwili czasu t,
R30, R60 ... klasa odpornoci ogniowej w minutach dla kryterium nonoci
przy standardowym poarze,
E30, E60 ... klasa odpornoci ogniowej w minutach dla kryterium integralnoci
przy standardowym poarze,
J30, J60 ... - klasa odpornoci ogniowej w minutach dla kryterium izolacyjnoci
przy standardowym poarze,
T temperatura [K],
Xk warto charakterystyczna wytrzymaoci lub cechy deformacji w normalnej
temperaturze,
Xd,fi - warto obliczeniowa wytrzymaoci lub cechy deformacji w sytuacji poaru,
a odlego osi zbrojenia od najbliszej powierzchni elementu,
cc ciepo waciwe dla betonu [J / kg K],

EN1992-1-2: Wprowadzenie
fck () warto charakterystyczna wytrzymaoci betonu na ciskanie
w temperaturze ,
fck,t () warto charakterystyczna wytrzymaoci betonu na rozciganie
w temperaturze ,
fsk () warto charakterystyczna wytrzymaoci stali zbrojeniowej
na rozciganie w temperaturze ,
k () = Xk () / Xk wspczynnik redukcyjny wytrzymaoci lub cechy
deformacji zalenych od temperatury ,
n = N0Ed,fi / {0,7 (Ac fcd + As fyd)} poziom obcienia w supie w normalnej
temperaturze,
t czas dziaania ognia (min),
M,fi - czciowy wspczynnik bezpieczestwa dla materiau w sytuacji poaru,
fi = Ed,fi / Ed wspczynnik redukcyjny dla obliczeniowego poziomu obcienia
w sytuacji poaru,
fi = NEd,fi / NRd stopie wykorzystania w sytuacji poaru,

EN1992-1-2: Wprowadzenie
c () odksztacenie termiczne dla betonu,
s () odksztacenie termiczne dla stali zbrojeniowej,
s,fi odksztacenie w stali zbrojeniowej przy temperaturze ,
c - przewodnictwo cieplne dla betonu [W / mK],
c,fi - smuko supa w warunkach poaru,
c,fi - naprenie ciskajce w betonie w sytuacji poaru,
s,fi - naprenie w stali zbrojeniowej w sytuacji poaru,
- temperatura [oC],
cr - temperatura krytyczna [oC]
Indeksy:
fi waciwo odpowiednia dla sytuacji poarowej,
indeks t zaleno od czasu,
indeks - zaleno od temperatury

EN1992-1-2: Podstawy projektowania

2. PODSTAWY PROJEKTOWANIA
Wymagania podstawowe:
W przypadku, gdy wymagana jest wytrzymao mechaniczna w sytuacji poaru, konstrukcje
betonowe powinny by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby utrzymay sw
nono podczas poaru przez odpowiednio dugi czas.
Jeeli wymagane jest spenienie funkcji ograniczajcej (separacyjnej), to elementy stanowice
ograniczenia stref poarowych z wczeniem pocze powinny by tak zaprojektowane,
aby utrzymay sw funkcj oddzielajc przez odpowiednio dugi okres czasu przy
oddziaywaniu ogniowym, co jest rwnowane z zapewnieniem, e:
-- nie nastpi zniszczenie z uwagi na utrat szczelnoci (zgodnie z EN 1992-1-2),
-- nie wystpi utrata izolacyjnoci (zgodnie z EN 1992-1-2),
-- promieniowanie cieplne na stronie nie poddanej bezporednio dziaaniu ognia jest ograniczone.
Przy dziaaniu standardowego (normowego) poaru elementy konstrukcyjne powinny spenia
wymagania typu R (nonoci), E (szczelnoci) i J (izolacyjnoci) w sposb nastpujcy:
-- tylko kryterium separacji: wymg E i ewentualnie J,
-- tylko kryterium nonoci: wymg R,
-- kryterium nonoci i separacji: wymg R, E i ewentualnie J.

EN1992-1-2: Podstawy projektowania

Kryterium nonoci R mona uzna za spenione, gdy funkcja nonoci bdzie zachowana przez
wymagany okres oddziaywania poarowego. Kryterium J mona uzna za spenione, gdy
redni przyrost temperatury na powierzchni nie poddanej dziaaniu ognia nie przekracza 140K
oraz gdy maksymalny przyrost temperatury w dowolnym punkcie na tej powierzchni nie
przekracza 180K.
Przy dziaaniu poaru wedug krzywej wglowodorowej obowizuj takie same oglne kryteria,
jednake, aby uwzgldni inny przebieg w stosunku do poaru standardowego zalenoci
temperatura czas przy zapisie odpowiednich kryteriw dla elementw przyjmuje si indeks
HC.
Dla poaru parametrycznego funkcja nonoci jest zapewniona, gdy nie nastpi zniszczenie w
caym okresie trwania poaru - wczajc w to faz rozpadu - lub w trakcie wymaganego
okresu czasu.
Funkcja separacyjna w odniesieniu do izolacji jest zachowana w nastpujcej sytuacji:
-- gdy redni przyrost temperatury w stosunku do powierzchni nie poddanej dziaaniu ognia nie
przekracza 140K oraz gdy maksymalny przyrost temperatury w dowolnym punkcie na
powierzchni nie przekracza 180K w chwili maksymalnej temperatury gazu,
-- gdy redni przyrost temperatury w stosunku do powierzchni nie poddanej dziaaniu ognia nie
przekracza 200K oraz gdy maksymalny przyrost temperatury w dowolnym punkcie na
powierzchni nie przekracza 220K w fazie rozpadu lub w okresie wymaganego czasu.

EN1992-1-2: Podstawy projektowania

Oddziaywania:
Wartoci obcie termicznych i mechanicznych przyjmowa naley zgodnie z normami:
EN 1991-1-1, EN 1991-1-2, EN 1991-1-3, EN 1991-1-4.

Wartoci obliczeniowe waciwoci materiaowych:

Przy projektowaniu w sytuacji poaru wartoci obliczeniowe waciwoci mechanicznych
materiaw (wytrzymao, odksztacalno) definiowane s - przy uwzgldnieniu
wspczynnika redukcyjnego k - w sposb nastpujcy:
(1)
X d , fi = k ( X k / M , fi )
Wartoci obliczeniowe termicznych waciwoci materiaowych s przyjmowane jako:
X d , fi = X k , / M , fi - gdy przyrost waciwoci jest korzystny z uwagi na bezpieczestwo,
X d , fi = X k , M , fi

- gdy przyrost waciwoci jest niekorzystny z uwagi na bezpieczestwo.

Wartoci wspczynnikw czciowych M,fi mog zosta okrelone w zaczniku krajowym do

normy EN 1992-1-2. Jako wartoci rekomendowane, zarwno dla termicznych, jak i
mechanicznych waciwoci betonu i stali zbrojeniowej, podaje si M,fi = 1,0.

EN1992-1-2: Podstawy projektowania

Metody weryfikacji:
Zasady oglne
Naley wykaza, e dla odpowiedniego czasu trwania poaru t speniony jest warunek:

E d , fi Rd ,t , fi

(2)

gdzie:
Ed,fi obliczeniowy efekt oddziaywa w sytuacji poaru, okrelony zgodnie
z EN 1991-1-2, z uwzgldnieniem wydue i deformacji termicznych,
Rd,t,fi odpowiadajca nono w sytuacji poaru.
Jako alternatyw do projektowania poprzez obliczenia dopuszcza si projektowanie na podstawie
bada dowiadczalnych (badania ogniowe).

EN1992-1-2: Podstawy projektowania

Analiza na poziomie wydzielonego elementu
Przy prowadzeniu analizy obliczeniowej na poziomie wydzielonego elementu konstrukcyjnego
efekty oddziaywa naley okrela dla chwili t=0, przy uyciu wspczynnikw kombinacji
1,1 lub 1,2 zgodnie z EN 1991-1-2.
Jako uproszczenie, efekty oddziaywa mona okrela z analizy konstrukcji w normalnej
temperaturze:
E d , fi = fi E d
(3)

fi =

Gk + fiQk ,1
G Gk + Q ,1Qk ,1

(4)

Qk,1 gwne obcienie zmienne,

Gk warto charakterystyczna obcienia staego,
G - czciowy wspczynnik bezpieczestwa dla obcienia staego,
Q,1 - czciowy wspczynnik bezpieczestwa dla obcienia 1,
fi - wspczynnik kombinacji obcie (1,1 lub 2,1).
Na Rys.1 pokazano graficzn interpretacje zalenoci (4) dla rnych poziomw wspczynnika
1,1.
Przy stosowaniu uproszczenia warto rekomendowana przez EN 1992-1-2 to fi = 0,70.

EN1992-1-2: Podstawy projektowania

Rysunek 1. Zmiana wartoci wspczynnika redukcyjnego fi w zalenoci od (Qk,1 / Gk ).

fi
1,1= 0,9
1,1= 0,7
1,1= 0,5

1,1= 0,3

(Qk,1 / Gk )

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

3. WACIWOCI MATERIAOWE
Zachowanie konstrukcji z betonu w warunkach poaru determinowane jest poprzez dwie
zasadnicze grupy waciwoci materiaowych: waciwoci termiczne oraz waciwoci
mechaniczne. W celu dokonania realistycznej analizy pracy konstrukcji z betonu w
warunkach poarowych niezbdne jest okrelenie tych podstawowych waciwoci
materiaowych tak dla betonu, jak i dla stali zbrojeniowej.
Waciwoci termiczne i fizyczne:
Okrelenie rozkadu temperatur w elemencie poddanym dziaaniu ognia wedug odpowiednio
przyjtego scenariusza poarowego jest niezbdnym etapem w procesie projektowania w
warunkach poaru. Wiarygodno uzyskanych temperatur zaley od realistycznego i
poprawnego przyjcia podstawowych parametrw okrelajcych waciwoci termiczne
betonu i stali zbrojeniowej: wydualnoci termicznej, ciepa waciwego, przewodnictwa
cieplnego.
Wartoci waciwoci materiaowych podane w normie naley traktowa jako wartoci
charakterystyczne. Mog one znajdowa zastosowanie zarwno dla uproszczonych, jak i
zaawansowanych metod obliczeniowych. Dopuszczalne jest przyjmowanie alternatywnych
sformuowa praw materiaowych, ale pod warunkiem, e s udokumentowane
dowiadczalnie.

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Waciwoci mechaniczne betonu i stali zbrojeniowej w normalnej temperaturze rwnej 20OC
naley przyjmowa wedug normy EN 1992-1-1.
Wydualno termiczna betonu
Wspczynnik wydualnoci cieplnej dla betonu zaley od skadu mieszanki betonowej oraz
stanu wilgotnociowego w chwili, gdy nastpuje zmiana temperatury. Gwne skadniki
betonu zaczyn cementowy i kruszywo posiadaj rne wspczynniki wydualnoci
termicznej i wspczynnik dla mieszanki betonowej jest wypadkow tych dwu wartoci.
Odksztacalno termiczn betonu w zalenoci od uytego kruszywa przyjmowa mona
nastpujco (Rys.2):
l / l c 103

Rysunek 2: Wydualno termiczna betonu:

1 kruszywo krzemianowe
2 kruszywo wapienne

[ o C]

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Wydualno termiczna stali zbrojeniowej
Warto wydualnoci termicznej stali zbrojeniowej ronie w przyblieniu liniowo wraz ze
wzrostem temperatury do poziomu 750OC osigajc wtedy warto 1,1%. W zakresie
temperatury 750 860OC stabilizuje si na tym poziomie, potem za znowu liniowo przyrasta
do wartoci 1,7% dla poziomu temperatury 1200OC.
Odksztacenie termiczne dla stali zbrojeniowej okrela mona szczegowo wedug
nastpujcych zalenoci (Rys.3):
l / l c 103

Rysunek 3. Wydualno termiczna stali:

1 stal zbrojeniowa
2 stal sprajca
[ o C]

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Ciepo waciwe betonu
Ciepo waciwe okrela pojemno ciepln materiau. Dla betonu jest w niewielkim stopniu
zalene od mineralogicznego charakteru zastosowanego kruszywa, wzrasta natomiast
znacznie wraz ze zwikszaniem si zawartoci wilgoci w betonie. Ciepo waciwe betonu
ronie rwnie ze wzrostem temperatury. Dla betonu w stanie suchym wartoci ciepa
waciwego [J/kgK] okrela mona z zalenoci na Rys.4:
Powysze relacje obowizuj dla pierwszego ogrzewania, za przy chodzeniu jako miarodajn
przyjmuje si warto uzyskan dla maksymalnej temperatury.
c p [kJ / kgo K ]

Rysunek 4. Zaleno ciepa waciwego

od temperatury.

[ o C]

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Na Rys.5 przedstawiono zaleno pomidzy objtociowym ciepem waciwym betonu,
definiowanym jako: cv() = () cp(), a temperatur dla betonu na kruszywie krzemianowym
o gstoci 2300 kg/m3 i dla wilgotnoci (wagowo) wynoszcej 3%.
o

c v [kJ / m 3 K ]

Rysunek 5. Zaleno cv() od temperatury

dla wilgotnoci 3% dla betonu
na kruszywie krzemianowym
[ o C]

Ciepo waciwe stali zbrojeniowej

W normie - brak informacji. (Ciepo waciwe stali ronie od 425 [J/kgK] w temperaturze
pokojowej do wartoci 600 [J/kgK] przy temperaturze wynoszcej1200 OC, przy czym w
temperaturze ok.730 OC nastpuje gwatowny chwilowy skok a do poziomu 5000 [J/kgK])

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Przewodnictwo cieplne betonu
Przewodnictwo cieplne materiau to miara jego zdolnoci do przewodzenia ciepa, definiowana
jako stosunek strumienia ciepa do gradientu temperatury. Dla betonu zaley ono od stopnia
nasczenia wod oraz znaczco od skadu betonu. Warto przewodnictwa cieplnego betonu
c [W/mK] przyjmowa mona wedug normy jako warto pomidzy grn a doln
wartoci graniczn - Rys.6.
c [W / mK]

Rysunek 6. Przewodnictwo cieplne betonu

[ o C]

Przewodnictwo cieplne stali zbrojeniowej

Przewodnictwo cieplne stali zbrojeniowej jest wysze ni betonu (w temp. pokojowej wynosi 54
[W/mK], potem maleje liniowo do wartoci 27,3 [W/mK] przy poziomie temp. 800 OC).

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Wytrzymao i odksztacalno materiaw w podwyszonej temperaturze:
Wraz ze wzrostem temperatury zachodzi w betonie szereg procesw, ktre skutkuj istotnymi
zmianami w jego waciwociach mechanicznych. Zachowanie betonu zaley do znaczco
od jego skadu, ale generalnie, po przekroczeniu poziomu temperatury ok. 300OC nastpuje
spadek wytrzymaoci dla betonw zwykych, za przy dalszym wzrocie temperatury
powyej 600OC beton staje si praktycznie nieprzydatny jako materia konstrukcyjny z uwagi
na du - nawet ponad 50% - redukcj wytrzymaoci na ciskanie.
Przy projektowaniu elementw elbetowych (pyt, belek, supw, cian) szczeglnie istotnym
parametrem staje si temperatura w zbrojeniu. Warto temperatury, przy ktrej dla danego
poziomu naprenia w stali spodziewane jest zniszczenie elementu elbetowego w sytuacji
poaru, okrelana jest jako temperatura krytyczna. Naley mie na uwadze, e temperatura w
zbrojeniu nie jest rwna temperaturze na powierzchni zewntrznej betonu elementu
konstrukcyjnego. Maksymalna warto temperatury wewntrz przekroju zostaje osignita
pniej ni na powierzchni i wystpi moe nawet w fazie ochadzania a nie przyrostu
temperatury na zewntrz elementu.
Podstawowe parametry mechaniczne okrelone w funkcji temperatury niezbdne do wykonania
oblicze konstrukcji elbetowych w sytuacji poaru to: wytrzymao betonu na ciskanie i na
rozciganie, wytrzymao stali zbrojeniowej na rozciganie, wspczynniki sprystoci dla
betonu i dla stali zbrojeniowej oraz waciwoci odksztaceniowe obu materiaw w formie
zalenoci -. Okrelenie caego zestawu waciwoci mechanicznych materiaw
wymaganych dla penej analizy konstrukcji jest zadaniem skomplikowanym badawczo i
technicznie.

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

W projektowaniu inynierskim konstrukcji elbetowych poddanych dziaaniu wysokich
temperatur zaleno - dla betonu przy ciskaniu zwykle idealizowana musi zosta
okrelona w funkcji temperatury. Dla betonu ogrzewanego bez obcienia, wzrost
temperatury w czasie badania skutkuje redukcj moduu sprystoci (nachylenia wznoszcej
czci wykresu -) i redukcj maksymalnego naprenia (wytrzymaoci na ciskanie) oraz
zmniejszeniem nachylenia opadajcej gazi wykresu (materia staje si mniej kruchy a
bardziej cigliwy). Wraz ze wzrostem temperatury ronie natomiast odksztacenie przy
maksymalnym napreniu i graniczne odksztacenie przy zniszczeniu. Dla betonu
ogrzewanego pod obcieniem wpyw temperatury jest mniej widoczny, czyli efekt
wstpnego obcienia okreli mona jako pozytywny. Maksymalny poziom temperatury, do
ktrej beton by ogrzewany jest wanym czynnikiem wpywajcym na relacj -, niezalenie
od tego, czy badania prowadzone byy przy ogrzewaniu, czy po ochodzeniu prbki
betonowej.
Powszechna praktyk przy badaniu prbek jest umieszczanie ich po okrelonym czasie w piecu i
ogrzanie do odpowiedniej temperatury bez obcienia, a potem ich obcienie a do
zniszczenia przy tym samym poziomie temperatury albo po ostudzeniu. W takim przypadku
historia obcienia i ogrzewania nie s uwzgldnione. Kolejna istotn kwesti jest moment
przeprowadzenia badania prbki, tzn. czy badaniom poddano gorce prbki, czy ostudzone.
W fazie studzenia mog rozwin si naprenia termiczne (zalene od prdkoci studzenia) i
zwizane z nimi rysy, wpywajc znaczco na zaleno -. Dodatkowo, przy studzeniu
prbek znaczcy moe si okaza efekt absorpcji wilgoci z otoczenia prbki.

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Beton - ciskanie
Waciwoci wytrzymaociowe i odksztaceniowe betonu przy jednoosiowym ciskaniu w
podwyszonej temperaturze s definiowane przez dwa podstawowe parametry:
- fc, - wytrzymao betonu na ciskanie przy temperaturze oraz
- c1, - odksztacenie odpowiadajce wartoci fc,.
Zaleno - dla betonu przy ciskaniu w podwyszonej temperaturze mona przyjmowa
wedug zalenoci funkcyjnych podanych w Tabeli 2.
Zakres

c1,
c1, < cu,

Zalenoci funkcyjne: ()

() =

3f c ,
c1,

( / ) + 2
c1,

dla celw oblicze numerycznych naley przyj ga opadajc wykresu

(zaleno liniowa lub nieliniowa)

fc, - wytrzymao betonu na ciskanie przy temperaturze , c1, - odksztacenie odpowiadajce wartoci fc, , cu, graniczne odksztacenie betonu przy temperaturze .

Tabela 2. Zalenoci funkcyjne dla betonu przy ciskaniu.

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Na Rys.7 przedstawiono graficzn interpretacj zalenoci z Tabeli 2. Wartoci podstawowych

parametrw opisujcych zaleno - dla betonu przy ciskaniu w funkcji temperatury
zamieszczono w Tabeli 3.

Rysunek 7. Idealizowany wykres -

dla betonu przy ciskaniu

c1,

cu ,

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Tabela 3. Wartoci parametrw zalenoci - dla betonu przy ciskaniu w funkcji temperatury

Temperatura
[oC]

fc, / fck

c1,

cu,

20

Beton na
kruszywie
krzemianowym
1,0

Beton na
kruszywie
wapiennym
1,0

0,0025

0,02

100

1,0

1,0

0,0040

0,0225

200

0,95

0,97

0,0055

0,0250

400

0,75

0,85

0,0100

0,0300

600

0,45

0,60

0,0250

0,0350

800

0,15

0,27

0,0250

0,0400

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Stal zbrojeniowa
Zaleno - dla stali zbrojeniowej definiowana jest poprzez trzy parametry, bdce funkcjami
temperatury: nachylenie wykresu - w zakresie sprystym - E s , ,warto granicy
proporcjonalnoci stali - f sp , , maksymalne naprenie - f sy , .
Idealizowany wykres zalenoci - dla stali zbrojeniowej wedug EN 1992-1-2 przedstawiono
na Rys.8. Szczegowe zalenoci funkcyjne zamieszczono w Tabeli 4.

Rysunek 8. Idealizowany wykres

- dla stali zbrojeniowej

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

Tabela 4. Zalenoci funkcyjne do okrelania relacji - dla stali zbrojeniowej
Zakres

Naprenie ()

sp ,
sp , sy ,

Modu sprystoci

E s ,

[ (

f sp , - c + (b / a ) a 2 - sy , -

E s ,

(
)
)]
a [a - ( -
b sy , -

)]

2 0,5

sy ,

2 0, 5

sy , st ,

f sy ,

st , su ,

f sy , 1 - - st , / su , - st ,

= su ,

0,00

Parametry
Funkcje

[ (

)(

)]

sy , = 0,02

sp , = f sp , / E s,

st , = 0,15

b 2 csy, - sp, Es, c 2

a 2 sy, - sp, sy, - sp, c / Es,

c f sy, - f sp, / sy, - sp, Es, - 2f sy, - f sp,

2

su , = 0,20

EN1992-1-2: Waciwoci materiaowe

W Tabeli 5 podano wartoci podstawowych parametrw zalenoci - dla stali zbrojeniowej w
funkcji temperatury wedug EN 1992-1-2.
Tabela 5. Wpyw temperatury na zmian parametrw stali zbrojeniowej
Temperatura
[oC]

fsy, / fyk

fsp, / fyk

Es, / Es

Klasa A

Klasa B

Klasa A

Klasa B

Klasa A

Klasa B

20

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

100

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

1,0

200

1,0

1,0

0,81

0,87

0,90

0,95

400

1,0

0,90

0,42

0,70

0,70

0,75

600

0,47

0,47

0,18

0,18

0,31

0,31

800

0,11

0,11

0,05

0,05

0,09

0,09

fsy, - maksymalne naprenie w stali przy temperaturze ,

fsp, - granica proporcjonalnoci stali przy temperaturze ,

Es, - modu sprystoci dla stali odpowiadajcy temperaturze ,

klasy stali: B - o wysokiej cigliwoci, A - o niskiej cigliwoci.

EN1992-1-2: Metody obliczeniowe

4. METODY OBLICZENIOWE
Podstawowe metody okrelania i sprawdzania odpornoci ogniowej elementw oraz konstrukcji
elbetowych to:
-- testy ogniowe,
-- dane tabelaryczne,
-- inynierskie metody obliczeniowe,
-- kombinacje bada i oblicze.
Testy ogniowe mog by wykonywane w zakresie od bada wydzielonych elementw a do bada
konstrukcji w skali naturalnej. Metody obliczeniowe mog wykazywa rny stopie
dokadnoci: od uproszczonych metod o ograniczonym do pewnej grupy elementw zakresie
stosowania a do skomplikowanych analiz prowadzonych z wykorzystaniem MES.
Obecnie praktyka inynierska w odniesieniu do projektowania konstrukcji w sytuacji poaru
oparta jest gwnie na stosowaniu norm zawierajcych dane tabelaryczne, ktre s najprostsze
i najtasze w uyciu. Zostay one sformuowane dla odpornoci ogniowych 30, 60, 90, 120,
oraz 240-minutowych przy dziaaniu poaru standardowego wedug ISO 834.

EN1992-1-2: Metody obliczeniowe

Norma EN1992-1-2 podaje nastpujce alternatywne metody obliczeniowe:
-- w oparciu o stabelaryzowane dane,
-- uproszczone obowizujce dla konkretnych typw elementw konstrukcyjnych,
-- zaawansowane opisujce zachowanie elementw konstrukcyjnych, czci konstrukcji lub
konstrukcji jako caoci.

Niezalenie od stosowanej metody obliczeniowej wymaga si, aby wyeliminowany zosta

niekorzystny efekt odpadania otuliny betonowej. Mona to osign speniajc pewne
konkretne wymagania odnonie mieszanki betonowej (skad, zawarto wilgoci),
dodatkowego zbrojenia konstrukcyjnego w strefie przypowierzchniowej albo mona
uwzgldni ten wpyw w analizie odpornoci ogniowej elementu.

EN1992-1-2: Metody obliczeniowe

Zjawisko wybuchowego odpadania otuliny betonowej/odpryskw eksplozyjnych (explosive
spalling) nie wystpi, gdy zawarto wilgoci w betonie nie przekracza pewnego ustalonego
poziomu - k% (wagowo). Powyej tego poziomu wymagana jest dokadniejsza analiza,
uwzgldniajca takie czynniki, jak: zawarto wilgoci, rodzaj kruszywa, przepuszczalno
betonu i przyrost temperatury. Wedug EN1992-1-2 zalecana warto maksymalnej zawartoci
wilgoci w betonie wynosi k=3%.

Mona zaoy, e gdy elementy elbetowe s projektowane dla klas ekspozycji X0 i XC1 wedug
EN 1992-1-1, to zawarto wilgoci k mieci si w przedziale od 2,5 do 3,0% i wtedy
automatycznie eliminowana jest moliwo wystpienia tego efektu.
Jeeli zawarto wilgoci w betonie jest wysza ni k%, to dla belek, pyt i elementw
rozciganych wpyw zjawiska odpadania otuliny betonowej na funkcj nonoci R moe by
okrelany przy zaoeniu lokalnej utraty otuliny betonowej dla jednego prta zbrojeniowego
albo wizki prtw w przekroju i sprawdzeniu nonoci dla zredukowanego przekroju. Dla
tego sprawdzenia temperatura pozostaych prtw moe zosta okrelona jak dla
nieuszkodzonego przekroju. Sprawdzenie takie nie jest wymagane w przypadku elementw,
dla ktrych stwierdzono prawidowe zachowanie w badaniach ogniowych.

EN1992-1-2: Metody obliczeniowe

W przypadku duej liczby prtw zbrojeniowych w przekroju dla pyt z rwnomiernie
rozoonym zbrojeniem oraz dla belek posiadajcych szeroko przekroju wiksz ni 400
mm i zbrojonych minimum 9 prtami w strefie rozciganej - mona zaoy, e nastpi
redystrybucja napre bez utraty statecznoci (R).
Jeeli o zbrojenia usytuowana jest w odlegoci co najmniej 70 mm od krawdzi elementu i nie
wykonano bada, ktre potwierdziy, e odpadanie warstw powierzchniowych betonu nie
wystpi, to naley zastosowa zbrojenie przypowierzchniowe. Siatka speniajca tak funkcj
powinna posiada rozstaw prtw nie wikszy ni 100 mm a rednic prtw min. 4 mm.
Popraw zachowania elementw elbetowych przy dziaaniu wysokiej temperatury, czyli
podniesienie ich odpornoci ogniowej, mona uzyska poprzez stosowanie odpowiednich
warstw i powok zabezpieczajcych. Wymaga si jednake, aby waciwoci i zachowanie
materiaw zabezpieczajcych okrelone zostay na podstawie bada dowiadczalnych.

EN1992-1-2: Metody obliczeniowe

W sytuacji poaru wraliwymi miejscami w konstrukcji s wszelkiego typu poczenia
elementw. Naley tak konstruowa poczenia, aby speni wymagania typu R oraz EJ w
odniesieniu do czonych elementw konstrukcyjnych i aby zapewni stateczno caej
konstrukcji. W odniesieniu do kryterium szczelnoci (typu J), szeroko zcza nie powinna
przekracza 20 mm a gboko nie powinna by wiksza ni poowa najmniejszej gruboci
elementw (Rys.9). Dla wikszych szerokoci, ktre dodatkowo wypenione s materiaem
uszczelniajcym, odporno ogniow naley udokumentowa wynikami bada
dowiadczalnych.

Rysunek 9. Wymagania odnonie szerokoci zcza

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

5. DANE TABELARYCZNE
Podane w tabelach wymagania geometryczne stanowi wedug EN 1992-1-2 sprawdzone
rozwizania projektowe dla sytuacji standardowego poaru dla czasu dziaania do 240 minut.
Zamieszczone wymagania obowizuj dla betonu zwykego (2000-2600 kg/m3), wykonanego
na bazie kruszywa krzemianowego. W przypadku stosowania kruszywa wapiennego lub
lekkiego, dla pyt oraz belek mona zredukowa o 10% podane w tabelach minimalne
wymiary przekroju.
Przy spenieniu wymaga zamieszczonych w tabelach nie s wymagane adne dodatkowe
sprawdzenia odnonie cinania, skrcania czy zakotwienia, ale w odniesieniu do
wyeliminowania zjawiska odpadania otuliny betonowej naley speni wymg minimalnego
zbrojenia przypowierzchniowego.
Wymagania odnonie funkcji separacyjnej (EJ) mona uzna za spenione, gdy grubo cian i
pyt spenia wymagania podane w odpowiednich tabelach zamieszczonych w normie EN
1992-1-2. Dla funkcji nonoci (kryterium R) minimalne wymagania dotyczce wymiarw
przekroju i odlegoci do osi zbrojenia podane w tabelach wynikaj z oglnego warunku:

E d , fi / Rd , fi 1,0
E d , fi - obliczeniowa warto efektu oddziaywa w sytuacji poaru,
Rd , fi

- obliczeniowa nono w sytuacji poaru.

(5)

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Dane tabelaryczne bazuj generalnie na wartoci wspczynnika poziomu obcienia fi = 0,70 .
Na Rys.10 przedstawiono sposb definiowania szerokoci przekroju (b) oraz odlegoci osi
zbrojenia (a) dla przekroju prostoktnego i koowego, ktre to wielkoci stanowi
podstawowe parametry geometryczne w metodzie tabelarycznej sprawdzania odpornoci
ogniowej dla przekrojw z betonu.
Rysunek 10. Definiowanie wymiarw
przekroju

Dane tabelaryczne do sprawdzania odpornoci ogniowej elementw elbetowych zamieszczone w

EN 1992-1-2 s w praktyce wymaganiami konstrukcyjnymi naoonymi na rne typy
elementw konstrukcyjnych (supy, ciany, belki, pyty) w odniesieniu do minimalnych
wymiarw przekroju tych elementw i odlegoci od osi zbrojenia do powierzchni elementu.
W przypadku, gdy wymagania te s spenione, to mona przyj, e odpowiednia odporno
ogniowa jest zachowana.

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Supy:
EN 1992-1-2 podaje dwie metody okrelania odpornoci ogniowej supw elbetowych, przy
czym obydwie metody znajduj zastosowanie tylko dla elementw wystpujcych w ukadach
stonych.
Metoda A okrelania odpornoci ogniowej dla supw
Odporno ogniowa supw elbetowych poddanych gwnie ciskaniu, wystpujcych w
ukadach stonych, moe by uznana za odpowiedni, gdy spenione s wymogi
sformuowane w Tabeli 6 i spenione s nastpujce dodatkowe warunki:
- dugo efektywna supa w warunkach poarowych nie przekracza 3,0 m,
- mimord I rzdu w warunkach poarowych nie przekracza wartoci maksymalnej rekomendowana warto maksymalna wynosi 0,15h, a dopuszczalny przedzia wartoci
maksymalnej od 0,15 do 0,40h,
- stopie zbrojenia supa jest nie wikszy ni 4%.

Dugo efektywna dla supa w warunkach poarowych moe by przyjmowana jako rwna
dugoci efektywnej (obliczeniowej) okrelonej w normalnej temperaturze. Dla ukadw
stonych i przy wymaganej odpornoci ogniowej ponad 30 minut, mona przyjmowa:
0,5lcol dla kondygnacji porednich,
0,5 do 0,7lcol dla najwyszych kondygnacji (lcol wysoko supa w osiach stropw).

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Mimord I rzdu w warunkach poarowych mona przyjmowa jako rwny wartoci okrelonej
w normalnej temperaturze.
Wprowadza si wspczynnik redukcyjny obcienia obliczeniowego w sytuacji poaru, ktry
uwzgldnia kombinacj obcie, wytrzymao na ciskanie supa elbetowego oraz
zginanie z uwzgldnieniem efektw II rzdu, definiowany jako:

fi = N Ed , fi / N Rd

(6)

NEd,fi obliczeniowe obcienie w sytuacji poaru,

NRd - obliczeniowe obcienie supa w normalnej temperaturze.
Jako bezpieczne uproszczenie mona przyjmowa fi = fi , gdy fi zakada pene obcienie w
normalnej temperaturze.
Przy spenieniu podanych warunkw mona ostatecznie stosowa do sprawdzania odpornoci
ogniowej supw dane zamieszczone w Tabeli 6.

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Tabela 6. Minimalne wymiary przekroju i odlegoci od osi zbrojenia dla supw metoda A
(supy o przekroju prostoktnym i koowym)
odporno
ogniowa

minimalny wymiar przekroju [mm] / odlego osi zbrojenia od

krawdzi przekroju [mm]

ogie z wicej ni jednej strony

fi=0.20

fi=0.50

fi=0.70

fi=0.70

R30
R60

200 / 25
200 / 25
200 / 31
300 / 25
250 / 40
350 / 35
350 / 45**
350 / 61**

200 / 32
250 / 46
350 / 40
350 / 53
450 / 40**
350 / 57**
450 / 51**
450 / 70**
------

155 / 25
155 / 25

R90

200 / 25
200 / 36
300 / 31
300 / 45
400 / 38
350 / 45**
450 / 40**
350 / 63**
450 / 75**

R120

R180
R240
**

ogie z jednej
strony

wymagane minimum 8 prtw zbrojenia podunego w supie

155 / 25
175 / 35

230 / 55
295 / 70

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

ciany:
ciany dziaowe
W przypadku, gdy dla ciany nie jest wymagana odporno ogniowa z uwagi na nono, a
sformuowane s tylko wymagania odnonie izolacyjnoci i szczelnoci, to minimaln
grubo takiego elementu w funkcji odpornoci ogniowej przyjmuje si wedug Tabeli 7. W
celu uniknicia nadmiernych odksztace termicznych i w konsekwencji utraty szczelnoci
pomidzy cian a pyt, zaleca si, aby stosunek wysokoci ciany w wietle do jej gruboci
nie przekracza 40.
Tabela 7. Minimalna grubo dla cian dziaowych
odporno ogniowa
EJ 30
EJ60
EJ90
EJ120
EJ180
EJ240

minimalna grubo ciany [mm]

60
80
100
120
150
175

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

ciany none
Dla cian nonych wymagania odnonie minimalnych wymiarw niezbdnych do zapewnienia
odpowiedniej odpornoci ogniowej REJ podano w Tabeli 8. Przy okrelaniu wymaga
konstrukcyjnych odnonie wymiarw geometrycznych uwzgldniono w tym przypadku dwie
wartoci wspczynnika redukcyjnego obcienia obliczeniowego w sytuacji poaru oraz dwa
moliwe przypadki usytuowania ognia wzgldem ciany.
Tabela 8. Minimalne wymiary przekroju i odlegoci od osi zbrojenia dla cian nonych
odporno
ogniowa

REJ 30
REJ 60
REJ 90
REJ 120
REJ 180
REJ 240

Minimalne wymiary [mm]: grubo ciany / odlego osi

zbrojenia
fi=0.35
fi=0.70
ogie z jednej
strony
100 / 10
110 / 10
120 / 20
150 / 25
180 / 40
230 / 55

ogie z dwch
stron
120 / 10
120 / 10
140 / 10
160 / 25
200 / 45
250 / 55

ogie z jednej
strony
120 / 10
130 / 10
140 / 25
160 / 35
210 / 50
270 / 60

ogie z dwch
stron
120 / 10
140 / 10
170 / 25
220 / 35
270 / 55
350 / 60

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

ciany ogniowe
Minimalna grubo cian ogniowych z betonu zwykego nie powinna by mniejsza ni:
-- 200 mm dla cian betonowych,
-- 140 mm dla cian elbetowych nonych,
-- 120 mm dla cian elbetowych nienonych.
Odlego osi zbrojenia od krawdzi przekroju dla cian elbetowych nonych powinna wynosi
co najmniej 25 mm.
Elementy rozcigane:
Przekrj poprzeczny elementu rozciganego nie powinien by mniejszy ni 2bmin2, gdzie bmin
minimalny wymagany wymiar przekroju podany w Tabeli 9 dla belek wolno podpartych. W
przypadku, gdy nadmierne wyduenia elementu rozciganego wpywaj na nono
konstrukcji, to wymagane moe by ograniczenie temperatury w stali zbrojeniowej do
poziomu 400oC.

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Belki:
Wartoci w Tabelach 9 11 dotycz belek poddanych dziaaniu ognia z trzech stron, tzn. z pyt
lub innym elementem u gry speniajcym funkcj izolacyjn. Minimalny wymiar szerokoci
przekroju wymagany wedug Tabel 9 11 zosta dla rnych typw przekroju zdefiniowany
na Rys.11. Dla belek ze zmienn szerokoci przekroju minimalna wymagana warto
szerokoci przekroju odnosi si do poziomu rodka cikoci zbrojenia rozciganego
Rys.11b.
Rysunek 11. Definiowania wymiarw
przekrojw dla belek
a)

b)

c)

Koncentracja napre od wpyww wysokiej temperatury wystpuje w dolnych naroach belek.

Dlatego te odlego osi zbrojenia naronego od krawdzi bocznej belki w dolnej czci dla
zbrojenia usytuowanego w jednej warstwie powinna zosta zwikszona o 10 mm w stosunku
do wartoci podanych w Tabelach 9 11.

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Belki wolno podparte
W Tabeli 9 podano minimalne wartoci szerokoci belek i odlegoci osi zbrojenia od krawdzi
elementu dla zakresu odpornoci ogniowej od R30 do R240.

Tabela 9. Minimalne wymiary przekroju i odlegoci od osi zbrojenia dla belek wolno podpartych
odporno
ogniowa
R30
R60
R90
R120
R180
R240

minimalne wymiary [mm]

kombinacje: minimalna szeroko / odlego osi zbrojenia
80 / 25
120 / 40
150 / 55
200 / 65
240 / 80
280 / 90

120 / 20
160 / 35
200 / 45
240 / 60
300 / 70
350 / 80

160 / 15
200 / 30
300 / 40
300 / 55
400 / 65
500 / 75

200 / 15
300 / 25
400 / 35
500 / 50
600 / 60
700 / 70

grubo
rodnika
80
100
110
130
150
170

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Belki cige
Wartoci zamieszczone w Tabeli 10 obowizuj w przypadku, gdy jednoczenie zachowane s
odpowiednie wymagania konstrukcyjne odnonie zbrojenia nad podporami i redystrybucja
momentw zginajcych przy projektowaniu w normalnej temperaturze nie przekracza 15%.
Jeeli podane warunki nie s spenione, to belki traktowa naley jak wolno podparte i stosowa
wymagania podane w Tabeli 9.
odporno
ogniowa

minimalne wymiary [mm]

kombinacje: minimalna szerokoci belki /odlego osi zbrojenia

R30
R60
R90
R120
R180
R240

80 / 15
120 / 25
150 / 35
200 / 45
240 / 60
280 / 75

160 /12
200 / 12
200 / 25
300 /35
400 / 50
500 / 60

450 / 35
550 / 50
650 / 60

500 / 30
600 / 40
700 / 50

grubo
rodnika
80
100
110
130
150
170

Tabela 10. Minimalne wymiary przekroju i odlegoci od osi zbrojenia dla belek cigych

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Z uwagi na moliwe redystrybucje si wewntrznych w sytuacji oddziaywania wysokiej
temperatury, pole powierzchni zbrojenia grnego nad kad poredni podpor dla klasy
odpornoci ogniowej wyszej ni R90 (Rys.12) powinno by nie mniejsze ni:

As,req (x) = As,req (0) [1 - 2,5(x/leff)]

(7)

gdzie:
x odlego rozwaanego przekroju od osi podpory, przy czym x0,3leff,
As,req(0) pole powierzchni zbrojenia grnego nad podpor wymagane
zgodnie z obliczeniami w warunkach normalnej temperatury
wedug EN 1992-1-1,
As,req(x) minimalne pole powierzchni zbrojenia wymagane w rozwaanym
przekroju ale nie mniejsze ni As(x) wymagane w warunkach
normalnej temperatury wedug EN 1992-1-1,
leff rozpito efektywna przsa okrelona wedug EN 1992-1-1.
Zbrojenie o tak okrelonej powierzchni powinno si rozciga na dugoci 0,3 leff z kadej strony
podpory, liczc od jej osi.

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Rys.12. Obwiednia nonoci z uwagi na momenty zginajce w strefie podporowej
dla warunkw poarowych wedug EN 1992-1-2:
1. wykres momentw zginajcych dla obcie w sytuacji poarowej dla t = 0,
2. obwiednia momentw zginajcych zmodyfikowana zgodnie z EN 1992-1-1,
3. wykres momentw zginajcych w warunkach poaru,
4. obwiednia momentw zgodnie z rwnaniem (7).

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

W przypadku wymaganego poziomu odpornoci ogniowej w zakresie R120 - R240 w celu

uniknicia zniszczenia belki cigej na pierwszej podporze poredniej - wywoanego przez
nadmierne siy cinajce - szeroko belki naley powikszy do wartoci z Tabeli 11.
Wymg ten obowizuje, gdy spenione s jednoczenie dwa nastpujce warunki:
-- nie zapewniono odpowiedniej nonoci na moment zginajcy na podporze skrajnej,
-- na pierwszej podporze poredniej: Vsd>2/3 VRd2 (gdzie VRd2 okrelono zgodnie z norm EN
1992-1-1 dla warunkw normalnej temperatury).
Tabela 11. Minimalne wymiary dla belek w celu uniknicia zniszczenia od cinania
na pierwszej podporze poredniej
odporno ogniowa

minimalny wymiar belki [mm]

R 120
R180
R 240

220
380
480

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Belki poddane dziaaniu ognia ze wszystkich stron
Dla belek poddanych dziaaniu ognia ze wszystkich czterech stron obowizuj wymagania podane
uprzednio w Tabelach 9 11, z tym, e:
-- wysoko belki nie powinna by mniejsza ni minimalna wymagana szeroko, odpowiednio
do wymaganej odpornoci ogniowej,
-- pole przekroju poprzecznego belki nie powinno by mniejsze ni 2bmin2 , gdzie bmin
minimalna szeroko przekroju zgodnie z Tabelami 9 - 11.
Pyty:
Minimalna grubo pyty (hs) podana w Tabelach 12 13 zapewnia spenienie kryterium
izolacyjnoci (E) oraz szczelnoci (J). Mona przyjmowa, e warstwy wykoczeniowe pyt
wspdziaaj w spenianiu tych kryteriw proporcjonalnie do ich gruboci. Dla ukadu
warstw jak na Rys.13 minimalna grubo pyty przyjmowana jest jako (h1 +h2).

Rysunek 13. Ukad warstw pyty:

1 pyta betonowa
2 podoga (niepalna)
3 izolacja dwikowa

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Pyty wolno podparte jednokierunkowo i dwukierunkowo zbrojone
Minimalne gruboci i odlegoci osi zbrojenia od krawdzi dla pyt podano w Tabeli 12. Dla pyt
krzyowo zbrojonych odlego osi zbrojenia jest odmierzana do osi zbrojenia niszego.
Wartoci w Tabeli 12 dotycz pyt krzyowo zbrojonych opartych na 4 krawdziach w
innych przypadkach naley przyjmowa wartoci jak dla pyt jednokierunkowo zbrojonych.
odporno
ogniowa

REJ 30
REJ 60
REJ 90
REJ 120
REJ 180
REJ 240

minimalne wymiary [mm]

grubo
pyty

60
80
100
120
150
175

odlego osi zbrojenia [mm]

pyty jednokierunkowo zbrojone

ly / lx 1.50

1.50 <ly / lx 2.0

10
20
30
40
55
65

10
10
15
20
30
40

10
15
20
25
40
50

lx , ly wymiary pyt krzyowo zbrojonej prostoktnej, przy czym ly lx .

Tabela 12. Minimalne wymiary przekroju i odlegoci od osi zbrojenia dla pyt wolno podpartych

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Pyty cige
Wartoci podane w Tabeli 12 dla pyt jednoprzsowych obowizuj take dla pyt cigych, dla
ktrych redystrybucja momentw nie przekracza 15% przy projektowaniu w normalnych
warunkach temperatury wedug EN 1991-1-1. W sytuacji, gdy redystrybucja momentw
przekracza 15%, gdy brak jest bardziej dokadnych metod obliczeniowych i gdy nie s
zachowane odpowiednie wymagania konstrukcyjne, mona kade przso pyty cigej
analizowa jako pyt swobodnie podpart i wykorzysta odpowiednie dane zamieszczone w
Tabeli 12.

Jeeli speniony jest przynajmniej jeden z warunkw:

-- zastosowano prty gadkie jako zbrojenie gwne,
-- w pytach dwuprzsowych nie zastosowano zbrojenia na momenty ujemne na podporach
skrajnych,
-- nie istnieje moliwo redystrybucji efektw obcie w kierunku poprzecznym do kierunku
przsa np. poprzez ciany lub inne elementy bdce podporami porednimi a nie
uwzgldnianymi w obliczeniach,
to wymagane jest przyjmowanie zbrojenia nad podporami porednimi o powierzchni minimum
(0,005 Ac) Rys.14.

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Rysunek 14. Ukad dla pyt cigych, dla ktrych wymagane jest dodatkowe zbrojenie zgodnie
z EN 1992-1-2:
A) rozpito pyty,
B) wymiar w kierunku prostopadym,
C) miejsce moliwego wystpienia kruchego zniszczenia,
D) brak ograniczenia obrotu na podporze.

EN1992-1-2: Dane tabelaryczne

Pyty w ukadach pytowo-supowych
W przypadku pyt w ukadach pytowo-supowych, dla ktrych redystrybucja momentw przy
projektowaniu w normalnych warunkach temperatury wedug EN 1991-1-1 nie przekracza
15%, obowizuj wymagania zamieszczone w Tabeli 13. W przeciwnym razie, naley
przyjmowa odlego osi zbrojenia wedug Tabeli 12 dla pyt jednokierunkowo zbrojonych
jednoprzsowych, za minimaln grubo pyty zgodnie z Tabel 13.
Dla odpornoci REJ 90 i wyszej, wymaga si dodatkowo, aby minimum 20% cakowitego
zbrojenia grnego w kadym kierunku nad podporami porednimi miao cigy przebieg w
caym przle w pasmach przysupowych.
Tabela 13. Minimalne wymiary przekroju i odlegoci od osi zbrojenia dla pyt w stropach
paskich
odporno ogniowa

minimalne wymiary [mm]

grubo pyty
REJ 30
REJ 60
REJ 90
REJ 120
REJ 180
REJ 240

150
180
200
200
200
200

odlego osi zbrojenia

10
15
25
35
45
50

EN1992-1-2: Metody uproszczone

5. UPROSZCZONE INYNIERSKIE METODY OBLICZENIOWE
W celu okrelenia nonoci elbetowych elementw poddanych dziaaniu wysokiej temperatury w
sytuacji poaru dopuszcza si stosowanie uproszczonych metod obliczeniowych na poziomie
przekroju. W wielu wypadkach analiza uproszczona w sytuacji poaru stanowi proste
modyfikacje procedur obliczeniowych stosowanych w zwykej temperaturze. Metody
uproszczone dla obliczania belek i pyt obcionych rwnomiernie mog bazowa na analizie
liniowej wedug EN 1991-1-1.
Profile temperatury:
Podstaw do analizy uproszczonymi metodami inynierskim stanowi rozkady temperatury w
elementach, ktre w oglnym przypadku mog by okrelane na podstawie testw (badania
ogniowe) lub obliczane przy uwzgldnieniu odpowiednich scenariuszy poarowych oraz
przyjciu waciwych wartoci parametrw termicznych i fizycznych dla betonu i stali
zbrojeniowej.
W normie EN1992-1-2 zamieszczono dla konkretnych wybranych wymiarw przekroju, rnych
typw elementw konstrukcyjnych (belek, pyt, supw) i rnych wymaganych poziomw
odpornoci ogniowej, przykadowe profile temperatury, ktre mog by wprost zastosowane
do analizy obliczeniowej

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Profile te mog by uyte do okrelania temperatury w przekrojach dla elementw betonowych na
kruszywie krzemianowym przy dziaaniu standardowego poaru. Przyjmuje si, e stanowi
one oszacowanie po stronie bezpiecznej dla wikszoci innych kruszyw.
Wszystkie zamieszczone profile temperatury dotycz przypadku dziaania ognia z czterech stron
przekroju. Z uwagi na symetri rozkadw temperatury przy takim oddziaywaniu poaru
podano na rysunkach profile temperatury dla jednej wiartki caego przekroju Rys.15.
Rysunek 15. Objanienie sposobu przedstawienia
profili temperatury dla przekrojw:
1) zasig podanego profilu temperatury,
2) wymiary caego przekroju.

Przykadowe profile zawarte w EN 1992-1-2 przedstawiono na Rys.16 20.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

R30

R60

Rysunek 16. Profile temperatury (oC) dla belki h x b = 300 x 160 [mm] dla warunkw poaru
standardowego dla czasu rwnego 30 i 60 minut wedug EN 1992-1-2

EN1992-1-2: Metody uproszczone

R180

R240

Rysunek 17. Profile temperatury (oC) dla belki h x b = 800 x 500 [mm] dla warunkw poaru
standardowego dla czasu rwnego 180 i 240 minut wedug EN 1992-1-2

EN1992-1-2: Metody uproszczone

R90

R120

Rysunek 18. Profile temperatury (oC) dla supa h x b = 300 x 300[mm] dla warunkw poaru
standardowego dla czasu wynoszcego 90 i 120 minut wedug EN 1992-1-2

EN1992-1-2: Metody uproszczone

R60

R120

Rysunek 19. Profile temperatury (oC) dla supa okrgego 300 mm dla warunkw poaru
standardowego dla czasu wynoszcego 60 i 120 minut wedug EN 1992-1-2

EN1992-1-2: Metody uproszczone

a)

b)

Rysunek 20. Izotermy 500oC dla warunkw poaru standardowego dla czasu wynoszcego od 30
do 120 minut wedug EN 1992-1-2:
a) dla supa okrgego 300 mm,
b) dla supa h x b = 300 x 300 [mm]

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Metoda izotermy 500oC:
Metoda izotermy 500OC znajduje zastosowanie dla oddziaywania poaru standardowego lub
innych reimw temperaturowych, ale wywoujcych podobne pole temperatury w elemencie
poddanym dziaaniu poaru. Zakres stosowania tej metody ograniczony jest do przekrojw,
ktre speniaj wymagania minimalnych wymiarw przekrojw zgodnie z Tabel 14.
Tabela 14. Minimalne wymiary przekroju wymagane dla metody izotermy 500OC
Warunki poaru standardowego
Odporno ogniowa

R60

R90

R120

R180

R240

Minimalna szeroko przekroju

90

120

160

200

280

elementu [mm]
Warunki poaru parametrycznego
Gsto obcienia poarowego

200

300

400

600

800

100

140

160

200

240

[MJ/m2]
Minimalna szeroko przekroju

elementu [mm]

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Podstawowym zaoeniem tej uproszczonej metody oblicze jest redukcja wymiarw przekroju z
uwagi na uszkodzenie strefy betonu w wyniku dziaania wysokiej temperatury. Dla
elementw o przekroju prostoktnym, poddanych dziaaniu ognia z trzech lub czterech stron,
efektywne wymiary przekroju w sytuacji poaru okrela si zgodnie z Rysunkiem 21.

Oznaczenia stref w przekroju: T rozciganie, C ciskanie.

Rysunek 21. Oznaczenia wymiarw przekroju zredukowanego w metodzie izotermy 500OC

wedug EN 1992-1-1:
a) przekrj poddany dziaaniu ognia z trzech stron wraz ze stref rozcigan,
b) przekrj poddany dziaaniu ognia z trzech stron wraz ze stref ciskan,
c) przekrj poddany dziaaniu ognia ze wszystkich czterech stron.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Procedura obliczeniowa dla przekroju elbetowego poddanego dziaaniu momentu zginajcego i
siy podunej obejmuje wtedy nastpujce etapy:
-- Ustalenie izotermy 500oC dla okrelonych warunkw poarowych (poar standardowy, poar
parametryczny),
-- Okrelenie nowej szerokoci bfi i nowej efektywnej wysokoci przekroju hfi przy pominiciu
betonu znajdujcego si w obszarze poza izoterm 500oC (Rys.21),
-- Okrelenie temperatury w prtach zbrojeniowych w strefie ciskanej i rozciganej. Temperatur
w poszczeglnych prtach ustala si na podstawie profilw temperatury (np. przy
wykorzystaniu profili temperatury podanych w normie EN1992-1-2) jako warto w rodku
cikoci prta. Cz prtw zbrojeniowych moe si znale poza obszarem przekroju
zredukowanego mimo tego, mona je uwzgldnia w obliczeniach nonoci przekroju,
-- Przyjcie zredukowanej wytrzymaoci w stali zbrojeniowej jako funkcji temperatury (zgodnie
z podanymi w normie informacjami o wpywie temperatury na redukcj wytrzymaoci stali
zbrojeniowej),
-- Przeprowadzenie oblicze dla przekroju zredukowanego i zredukowanej wytrzymaoci stali w
prtach, zgodnie z zasadami oglnymi projektowania przekrojw podanymi w EN1991-1-1.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Rysunek 22. Rozkad si wewntrznych w stanie granicznym nonoci dla prostoktnego przekroju
betonowego ze zbrojeniem ciskanym przy stosowaniu metody izotermy 500 OC
Uwaga: oznaczenia , , x zdefiniowane w normie EN 1992-1-1.

Obliczenia nonoci przekroju z uwagi na moment zginajcy (Mu) wykonuje si ostatecznie

wedug oglnych zasad analizy przekroju w normalnej temperaturze (Rys.22) przy
wykorzystaniu zalenoci:

EN1992-1-2: Metody uproszczone

M u = M u1 + M u 2

M u1 = As1 f sd , fi ( m )z
k =

As1 f sd , fi ( m )
b fi d fi f cd

(9)

(10)

M u 2 = As 2 f scd , fi ( m )z '

(11)

As = As1 + As 2

(12)

- cakowite pole powierzchni zbrojenia,

f sd , fi - obliczeniowa wytrzymao na rozciganie dla stali zbrojeniowej,
f scd , fi - obliczeniowa wytrzymao na ciskanie dla stali zbrojeniowej,
m - rednia temperatura warstwy zbrojenia,
z - rami si wewntrznych dla przekroju efektywnego,
z ' - odlego pomidzy osi zbrojenia rozciganego i ciskanego dla przekroju.

As

(8)

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Metody obliczeniowe dla cinania i skrcania:
Nonoci elementw elbetowych z uwagi na cinanie, skrcanie czy zakotwienie mog by
okrelane wedug oglnych metod podanych w EN 1992-1-1 przy zastosowaniu
zredukowanych wartoci waciwoci materiaowych. W przypadku stosowania metod
uproszczonych oblicze wedug EN 1992-1-2, mona wprost wykorzysta postanowienia
normy EN 1992-1-1 dla przekroju zredukowanego.
Jeeli stosuje si metody uproszczone oblicze, a nie wystpuje zbrojenie na cinanie albo gdy
nono na cinanie zaley od zredukowanej wytrzymaoci betonu na rozciganie, to wtedy
naley uwzgldni aktualne zachowanie przy cinaniu w wysokiej temperaturze.
Naley nadmieni, e metody obliczeniowe zamieszczone w EN 1992-1-2 nie zostay w peni
zweryfikowane.

W celu okrelenia nonoci w warunkach poaru z uwagi na oddziaywania normalne (sia

poduna i moment zginajcy) profile temperatury mona okrela z pominiciem obecnoci
zbrojenia, przypisujc potem zbrojeniu temperatur tak, jaka wystpuje w betonie w tym
samym punkcie.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Przyblienie takie jest dopuszczalne dla zbrojenia podunego, ale nie jest do koca prawdziwe
dla strzemion (Rys.23). Strzemiona przechodz przez strefy rnych temperatur i przewodz
ciepo z cieplejszych do chodniejszych stref przekroju. W efekcie temperatura w
strzemionach jest nisza ni w otaczajcym je betonie. Dodatkowo, wystpuje tendencja do
wyrwnywania si temperatury w strzemionach na ich dugoci. Nawet przy pominiciu tego
korzystnego efektu, strzemiona nie s rwnomiernie odksztacane po swej dugoci, a
maksymalne naprenie pojawia si w rzeczywistoci w pobliu rysy od cinania lub
skrcania. Konieczne jest zatem okrelenie temperatury miarodajnej, ustalonej w
charakterystycznym miejscu w przekroju. Dopiero na podstawie tej miarodajnej temperatury
mona analizowa nono na cinanie lub skrcanie w warunkach poaru.

Rysunek 23. Rysa od cinania przecinajca strzemiona na rnych poziomach powyej zbrojenia
podunego.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Procedura obliczeniowa do okrelania nonoci na cinanie w warunkach poaru jest nastpujca:
-- okrelenie wymiarw przekroju zredukowanego,
-- przyjcie wytrzymaoci na ciskanie betonu - pena wytrzymao fcd,fi = fcd,20 w obszarze
wewntrz izotermy 500OC przy stosowaniu metody izotermy granicznej,
-- ustalenie wytrzymaoci betonu na rozciganie betonu - pena wytrzymao fctd,fi = fctd,20 w
obszarze wewntrz izotermy 500OC przy stosowaniu metody izotermy,
-- okrelenie efektywnej powierzchni strefy rozciganej w przekroju (zgodnie z norm EN 19921-1) Rys.24,
-- ustalenie temperatury miarodajnej (p) w strzemionach, definiowanej jako temperatura w
punkcie P na przeciciu osi strzemiona i osi wyznaczajcej zasig efektywnej strefy
rozciganej w przekroju; temperatur w stali okreli mona za pomoc programu
komputerowego albo przy wykorzystaniu profili temperatury,
-- redukcja granicy plastycznoci stali strzemion z uwzgldnieniem temperatury odniesienia do
poziomu okrelonego jako fsy,fi = ks(p) fsy,20 ,
-- ostateczne sprawdzenie nonoci przekroju z uwagi na cinanie zgodnie z zasadami podanymi
w normie EN 1991-1-1, przy przyjciu przekroju zredukowanego oraz zredukowanych
wytrzymaoci stali zbrojeniowej i betonu.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Rysunek 24. Definiowanie pooenia punktu P do przyjmowania temperatury miarodajnej

przy sprawdzaniu nonoci na cinanie dla przekroju elbetowego w warunkach
poarowych (A efektywna powierzchnia strefy rozciganej wedug EN1992-1-1).

Rysunek 25. Definiowanie pooenia punktu P do przyjmowania temperatury miarodajnej

przy sprawdzaniu nonoci na skrcanie dla przekroju w warunkach poarowych

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Procedura do sprawdzania nonoci z uwagi na skrcanie obejmuje w zasadzie identyczne
elementy. Rnica wystpuje przy okrelaniu punktu P, sucemu ustaleniu miarodajnej
temperatury, ktry przyjmuje si na przeciciu osi zbrojenia poprzecznego i przekroju
normalnego do osi tego zbrojenia poprowadzonej dla zastpczego przekroju cienkociennego
(wedug EN 1992-1-1) Rys.25. Ostateczne sprawdzenie nonoci na skrcanie wykonuje si
wtedy zgodnie z zasadami podanymi w EN 1992-1-1, przy przyjciu przekroju
zredukowanego i zredukowanych wytrzymaoci betonu i stali zbrojeniowej.
Uproszczona metoda obliczeniowa dla belek i pyt:
Metoda uproszczona podana w EN 1992-1-2 znajduje zastosowanie w przypadku wystpowania
jako dominujcego obcienia rwnomiernego oraz gdy projektowanie w zwykej
temperaturze (wedug EN 1992-1-1) odbywao si na podstawie analizy liniowej lub liniowej
z ograniczon redystrybucj. Mona j stosowa do belek lub pyt cigych, gdzie
redystrybucja momentw jest wiksza ni 15%, jeli dla wymaganej odpornoci ogniowej
zapewniona jest na podporze odpowiednia zdolno obrotu przekrojw.
Stanowi ona rozszerzenie informacji podanych w tabelach dla belek poddanych dziaaniu ognia z
trzech stron i dla pyt pozwala opisa przypadki, dla ktrych nie s spenione minimalne
wymagania odnonie odlegoci osi zbrojenia od krawdzi elementu.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Uproszczona metoda nie obowizuje dla belek cigych, dla ktrych w obszarach ujemnych
momentw szeroko belki (bmin lub bw) jest mniejsza ni 200 mm i wysoko przekroju jest
mniejsza od dwukrotnej szerokoci przekroju.
Przy sprawdzaniu nonoci dla pyt lub belek wolno podpartych naley wykaza, e speniony jest
warunek:
(13)
M Ed , fi M Rd , fi
Wartoci oddziaywa w sytuacji poaru naley ustala zgodnie z norm EN 1991-1-2.
Maksymalny moment obliczeniowy w sytuacji poarowej dla przypadku dominujcego
obcienia rwnomiernie rozoonego mona wyznacza w uproszczeniu ze wzoru:
M Ed , fi =

wEd , fi l eff2
8

gdzie:

wEd,fi - warto obcienia rwnomiernie rozoonego [kN/m] w warunkach poaru,

leff

- rozpito efektywna belki lub pyty.

(14)

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Nono przekroju na zginanie w sytuacji poaru mona oblicza jako:

M Rd , fi = s / s, fi k s () M Ed As, prov / As,req

(15)

gdzie:
ks () - wspczynnik redukcyjny wytrzymaoci stali dla danej temperatury przy wymaganej
odpornoci ogniowej,
MEd - moment zginajcy od oddziaywa okrelony dla warunkw zwykej temperatury (zgodnie
z EN 1992-1-1),
As,prov - przyjte pole powierzchni zbrojenia,
As,req - wymagane obliczeniowo pole powierzchni przekroju zbrojenia przy projektowaniu w
warunkach zwykej temperatury wedug EN 1992-1-1, przy czym:

As , prov / As ,req 1,30

(16)

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Przy projektowaniu belek i pyt cigych naley zapewni rwnowag statyczn momentw
zginajcych i si poprzecznych na caej dugoci elementu (pyty lub belki) w warunkach
poaru. Redystrybucja momentw zginajcych z przsa do podpory jest dopuszczalna, gdy
na podporze przyjta jest odpowiednia ilo zbrojenia zdolna do przejcia obcie w sytuacji
poaru. Zbrojenie takie powinno rozciga si na takiej dugoci w przle, aby zapewni
wymagan w sytuacji poarowej nono w przekrojach przy podporach.

Nono przekrojw na zginanie na podporach w sytuacji poarowej mona w uproszczeniu

okrela w sposb nastpujcy:
(17)
M
= / M A
/ A (d _ a ) / d
Rd , fi

s , fi

Ed

s , prov

s ,req

d - wysoko efektywna przekroju,

a - wymagana rednia odlego osi zbrojenia od krawdzi przekroju
(zgodnie z danymi tabelarycznymi dla pyt i belek).
Moment w przle po redystrybucji mona okreli wykorzystujc moment wedug wzoru (15) i
odnoszc jego warto w d od linii czcej wartoci momentw podporowych MRd1,fi i
MRd2,fi , okrelonych wedug wzoru (17) Rys.26.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Rysunek 26. Schemat konstruowania wykresu momentw zginajcych po redystrybucji w sytuacji

poaru w metodzie uproszczonej dla belek i pyt cigych

Wyraenie do obliczania MRd,fi jest wane w sytuacji, gdy temperatura w grnym zbrojeniu nad
podpor nie przekracza poziomu 350oC.

EN1992-1-2: Metody uproszczone

Dodatkowo sprawdzi naley dugoci zakotwienia prtw zbrojeniowych w warunkach poaru,
ktr to warto okrela mona jako:

) (

l bd , fi = s / s , fi c, fi / c l bd

(18)

gdzie: lbd podstawowa dugo zakotwienia prtw zbrojeniowych okrelona zgodnie z norm
EN 1992-1-1.
Dugo zastosowanego prta zbrojeniowego powinna siga poza podpor do odpowiedniego
punktu zmiany znaku momentw zgodnie z Rys.26, dodatkowo przesunitego o dystans
rwny lbd,fi.

EN1992-1-2: BWW
6. BETONY WYSOKIEJ WYTRZYMAOCI
Klasyfikacja:
Klasyfikacja betonw wedug zakresu klas wytrzymaoci jest nastpujca:
- betony zwyke (NSC/BZW): klasy do C55/B67,
- betony wysokiej wytrzymaoci (HSC/BWW): klasy od C60/75 do C90/B105.
W przypadku betonw wysokiej wytrzymaoci (HSC/BWW) wspczynniki redukcji
wytrzymaoci w funkcji temperatury kc()= fc, / fck s definiowane (Tabela 15) dla trzech
rnych zakresw klas wytrzymaoci:
klasa 1 betony C55/67 i C60/75,
klasa 2 betony C70/85 i C80/95,
klasa 3 beton C90/105.
Informacje podane w EN 1992-1-2 dla betonw wysokiej wytrzymaoci w zakresie zalece i
okrelania waciwoci materiaowych odnosz si tylko do dziaania ognia wedug krzywej
standardowej.

EN1992-1-2: BWW
Tabela 15. Wspczynniki redukcji wytrzymaoci kc() dla betonw wysokiej wytrzymaoci
Temperatura

fc, / fck

[OC]

Klasa 1

Klasa 2

Klasa 3

20

1,0

1,0

1,0

100

0,90

0,75

0,75

200

0,90

0,70

300

0,85

0,65

400

0,75

0,75

0,45

500

0,30

600

0,25

800

0,15

1000

0,04

0,15

0,15

0,04

EN1992-1-2: BWW
Odpadanie otuliny betonowej:
Dla klas wytrzymaoci od C55/67 do C80/95 obowizuj zalecenia podane dla betonw zwykej
wytrzymaoci, pod warunkiem, e maksymalna zawarto pyw krzemionkowych nie
przekracza 6% wagowo. W przypadku wyszych zawartoci pyw krzemionkowych
obowizuj zalecenia jak dla wyszych klas wytrzymaoci.
Dla zakresu klas od C80/95 do C90/105 wystpienie zjawiska odpadania otuliny betonowej przy
bezporednim oddziaywaniu ognia jest wysoce prawdopodobne i w zwizku z tym naley
zastosowa przynajmniej jedn z podanych poniej metod zabezpieczenia:
-- metoda A zastosowanie siatki przypowierzchniowej o maksymalnym wymiarze oczka 50 x
50 mm w otulinie 15 mm z drutu o rednicy 2 mm, przy zaoeniu otuliny zbrojenia
gwnego minimum 40 mm,
-- metoda B zastosowanie takiego typu betonu, dla ktrego wykazano w drodze bada lub
udokumentowanych lokalnych dowiadcze, e nie nastpi odpadanie otuliny betonowej w
warunkach poaru,
-- metoda C zastosowanie warstw ochronnych, dla ktrych wykazano, e nie wystpi odpadanie
betonu w wyniku bezporedniego oddziaywania wysokiej temperatury,
-- metoda D uycie do wykonania mieszanki betonowej dodatku wkien propylenowych w
iloci wikszej ni 2 kg na m3.

EN1992-1-2: BWW
Metody uproszczone projektowania:
Dopuszcza si generalnie stosowanie metod uproszczonych bazujcych na przekroju
zredukowanym. Szczegowe zalenoci mog by modyfikowane w celu uwzgldnienia
rnic we waciwociach i zachowaniu betonw zwykej i wysokiej wytrzymaoci.
Supy i ciany
Weryfikacj nonoci przekroju dla supw i cian w sytuacji poaru mona przeprowadza dla
przekroju zredukowanego. Okrelenie przekroju zredukowanego powinno zosta dokonane na
podstawie metod uproszczonych projektowania, przy uwzgldnieniu efektw II rzdu.
Przy okreleniu efektywnego pola powierzchni przekroju zredukowana grubo betonu jest
ustalana na podstawie zasigu izotermy 500OC (a500) powikszonej przez zastosowanie
wspczynnika zwikszajcego k do wartoci:
(19)
a z = ka500
Wspczynnik k we wzorze (19) uwzgldnia zmian izotermy granicznej z poziomu 500OC do
460OC dla klasy wytrzymaoci 1 i do poziomu 400OC dla klasy 2. Dla klasy 3 wymaga si
stosowania bardziej dokadnych metod obliczeniowych. Wartoci wspczynnika
zwikszajcego k wynosz:
1,10 - dla klasy 1 wytrzymaoci (dla betonw C55/B67 i C60/B75),
1,30 - dla klasy 2 wytrzymaoci (dla betonw C70/B85 i C80/B95).

EN1992-1-2: BWW
Belki i pyty
Nono belek i pyt elbetowych w sytuacji poarowej mona okrela na podstawie przekroju
zredukowanego. Naley uwzgldni dodatkow redukcj nonoci przekroju z uwagi na
moment zginajcy zgodnie z relacj:
M d , fi = M 500 k m
(20)
gdzie:
Md,fi - nono obliczeniowa z uwagi na moment zginajcy w sytuacji poaru,
M500 - nono z uwagi na moment zginajcy obliczona przy pomocy metody zredukowanego
przekroju, przy zaoeniu izotermy 500OC,
km - wspczynnik redukcyjny nonoci.

Wartoci liczbowe wspczynnika redukcyjnego nonoci zale od klas wytrzymaoci. Dla klas
1 i 2 podane s w Tabeli 16, natomiast dla klasy 3 wymagane jest stosowanie bardziej
dokadnych metod obliczeniowych.

EN1992-1-2: BWW
Tabela 16. Wspczynnik redukcyjny km dla belek i pyt z betonw wysokiej wytrzymaoci
Rodzaj elementu

km

Klasa 1

Klasa 2

Belki

0,98

0,95

Pyty poddane dziaaniu ognia w strefie ciskanej

0,98

0,95

Pyty poddane dziaaniu ognia w strefie rozciganej -

0,98

0,95

0,95

0,85

grubo pyty hs 120 mm

Pyty poddane dziaaniu ognia w strefie rozciganej -

grubo pyty hs = 50 mm
Uwaga: Dla pyt poddanych dziaaniu ognia w strefie rozciganej o gruboci pyty pomidzy 50

mm i 120 mm warto wspczynnika redukcyjnego przyjmowa mona stosujc liniow

interpolacj.

EN1992-1-2: BWW
Dane tabelaryczne:
Dla betonw wysokich wytrzymaoci mona korzysta z pomocy danych tabelarycznych do
okrelania odpornoci ogniowej elementw elbetowych, ale wtedy uwzgldni naley
wspczynnik zwikszajcy k zdefiniowany jak dla wzoru (19) - przy ustalaniu
minimalnych wymaganych wymiarw przekroju oraz odlego do osi zbrojenia.