Podstawy elektroenergetyki

Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

Rwnania czwrnika

I1

Rwnania admitancyjne

I2
U2

U1

I1
U 1
I = y U
2
2

y11
y=
y 21

y12
y 22

z11
z=
z 21

z12
z 22

a
a = 11
a 21

a12
a 22

h
h = 11
h21

h12
h22

Rwnania impedancyjne

U 1
I1
U = z I
2
2
Rwnania acuchowe

U 2
U 1
I = a I
2
1
Rwnania mieszane (hybrydowe)

U 1
I1
I = h U
2
2

Poczenia czwrnikw
Poczenie acuchowe

U 1
I = [a1a2]
1

U 2
I
2

U1
I1

a1

U1
I1

U2
I2

a1 a2

z1

Poczenie szeregowe

I1
U 1
U = [z1+z2] I
2
2

U2
I2

a2

U1
I1

U2
I2

U1
I1

z1+z2

U2
I2

z2

(z1+z2
zaleno prawdziwa dla poczonych czwrnikw speniajcych warunek rwnoci prdw)

Poczenie rwnolege

I1
U 1
I = [y1+y2] U
2
2

y1

U1
I1

U2
I2

U1
I1

y1+y2

U2
I2

y2

(y1+y2
zaleno prawdziwa dla poczonych czwrnikw speniajcych warunek rwnoci prdw)

schemat

schemat T

schemat
odwrcony

schemat

Z/2

Y/2

Z/2

Y/2

1+(Z Y)/2

1+(Z Y)/2

1+ZY

admitancja
poprzeczna
Y

a11

impedancja
wzduna

Schemat zastpczy

Z(1+(Z Y)/4)

a12

Y(1+(Z Y)/4)

a21

Parametry czwrnika zastpczego

1+(Z Y)/2

1+(Z Y)/2

1+ZY

a22

Podstawy elektroenergetyki
Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

Podstawy elektroenergetyki

Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

Transformator dwuuzwojeniowy:
1) Transformator o U 30 [kV]
XT

RT
U1

U2

2) Transformator o U > 30 [kV]

a) schemat

b) schemat T
RT

U1

GT

XT

BT

RT/2

U2

Rezystancja transformatora:
P U 2
P U 2
RT = cu 2 n [] lub RT = cu % n []
Sn
100 S n

Reaktancja transformatora:

U1

XT/2

RT/2

GT

BT

XT/2

U2

Pcu - starty w miedzi transformatora w [MW]

Pcu % - starty w miedzi transformatora w [%]
U n - napicie znamionowe uzwojenia w
stosunku do ktrego przeprowadzane jest
obliczenie w [kV]

U z % U n2
[ ]
100 S n
S n - moc znamionowa transformatora w
Dla transformatora o Sn > 2,5 [MVA]:
[MVA]
X T ZT
Konduktancja transformatora:
U z % - napicia zwarcia transformatora w [%]
PFe
PFe % S n
GT = 2 [ S ] lub GT =
[S ]
Un
100 U n2
PFe - straty w elazie w [MW]
X T = Z T2 RT2

gdzie : Z T =

Susceptancja transformatora:
I S
BT = 0% n2 [ S ]
100 U n

PFe % - straty w elazie w stosunku do mocy

znamionowej transformatora w [%]
I 0% - prd jaowy transformatora w [%]

Podstawy elektroenergetyki

Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

Linia napowietrzna prdu przemiennego:

1) Linia napowietrzna niskiego napicia nn o cos r > 0,95 (linia I rodzaju)
Rln
U1

U2

2) Linia napowietrzna niskiego napicia nn o cos r 0,95 oraz linia napowietrzna wysokiego
napicia WN o U 30 [kV] (linia II rodzaju)
Xln

Rln
U1

U2

3) Linia napowietrzna wysokiego napicia WN o U > 30 [kV] (linia III rodzaju)

Xln

Rln

U1

Bln/2

Bln/2

U2

4) Linia napowietrzna najwyszych napi NN o U 400 [kV] (linia IV rodzaju)

a) schemat
Rln

U1

Gln/2

Bln/2

b) schemat T
Xln

Gln/2

Rln/2

Bln/2

U2

U1

Rezystancja linii napowietrznej:

a) Dla linii prdu staego i 1-faz. linii prdu

przemiennego:
2l
Rln =
[ ]
s
b) Dla linii 3-faz.:
l
Rln =
[] lub Rln = R0 l
s

Xln/2

Rln/2

Gln

Bln

Xln/2

U2

- dugo linii w [m]

- konduktywno materiau przewodowego w

[m/( mm2)]

- przekrj przewodu w [mm2]

R0 - z tabel w zalenoci od rodzaju materiau

przewodu i przekroju przewodu

Podstawy elektroenergetyki

Reaktancja linii napowietrznej:

X ln = X 0 l
X 0 = L0

Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

- dugo linii w [km]

X 0 - reaktancja jednostkowa w [/km];

obliczona lub odczytana z tabel w zalenoci od s
i redniego odstpu midzy przewodami br

- pulsacja prdu przemiennego w [1/s]

Dla przewodu wykonanego z materiau
magnetycznego np. AFL:
L0 - indukcyjno robocza jednej fazy w [H/km]
b

L0 = 4,6 lg r + 0,5 w 10 4 [ H / km]

r

br - redni odstp midzy przewodami w [cm]

obliczany z okrelonych wzorw w zalenoci od
iloci faz i ukadu przewodw
Dla przewodu wykonanego z materiau
niemagnetycznego np. Cu, Al:
r - promie przekroju przewodu w [cm]
b
L0 = 4,6 lg r 10 4 [ H / km]
0,78 r
w - wzgldna przenikalno materiau
przewodowego, (Cu, Al., AFL w = 1 )
Susceptancja linii napowietrznej:
Bln = B0 l
B0 - susceptancja jednostkowa w [S/km]
0,02415
B0 = C 0 =
10 6 [ S / km]
l
- dugo linii w [km]
br
lg
r
Konduktancja linii napowietrznej:
l
- dugo linii w [km]
Gln = G0 l

G0 =

P0
U2

G0 - konduktancja jednostkowa w [S/km]

P0 - poprzeczna strata mocy czynnej na kilometr
dugoci linii w [MW/km]
U

- napicia znamionowe linii w [kV]

redni odstp midzy przewodami br okrela si nastpujco:

1) dla linii 1-fazowych i 3-fazowych o symetrycznym ukadzie przewodw (trjkt
rwnoboczny)
br = b
gdzie: b odlego midzy przewodami w [cm]
2) dla linii 3-fazowych jednotorowych o niesymetrycznym ukadzie przewodw
br = 3 b12 b13 b23
gdzie: b12, b13, b23 wzajemne odlegoci pomidzy przewodami fazy 1, 2 i 3
3) dla linii 3-fazowych dwutorowych przy synchronicznej pracy obu torw i jednakowej gstoci
przeplecenia w obu torach
b b b b b b
br = 3 12 23 31 12' 23' 31'
b11' b22 ' b33'
gdzie: 1, 2, 3 oznaczenia przewodw fazowych I toru
1, 2, 3 oznaczenia przewodw fazowych II toru

Podstawy elektroenergetyki

Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

Linia kablowa prdu przemiennego:

1) Linia kablowa niskiego napicia nn i wysokiego napicia WN o U < 6 [kV] (linia I rodzaju)
Rlk
U1

U2

2) Linia kablowa wysokiego napicia WN o U < 30 [kV] (linia II rodzaju)

Xlk

Rlk
U1

U2

3) Linia kablowa wysokiego napicia WN o U = 30 [kV] (linia III rodzaju)

Xlk

Rlk

U1

Blk/2

Blk/2

U2

4) Linia kablowa wysokiego napicia WN o U > 30 [kV] (linia IV rodzaju)

a) schemat
Rlk

U1

Glk/2

Blk/2

b) schemat T
Rlk/2

Xlk

Glk/2

Blk/2

U2

U1

Xlk/2

Rlk/2

Glk

Blk

Xlk/2

U2

Rezystancja linii kablowej:

Wzory takie same, jak dla linii napowietrznej
Reaktancja linii kablowej:
Wzory takie same, jak dla linii napowietrznej

L0 - odczytuje si z tabel w zalenoci od s,

U i typu izolacji kabla

Susceptancja linii kablowej:

Blk = B0 l
B0 = C 0
Konduktancja linii kablowej:
Glk = G0 l
G0 = B0 tg = C 0 tg

C 0 - odczytane z tabel w zalenoci od s, U i

typu izolacji kabla

tg - wspczynnik strat dielektrycznych

izolacji kabla

Podstawy elektroenergetyki

Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

Dawik przeciwzwarciowy:
XD
U1

Reaktancja dawika:
U z % U n2
XD =
[ ]
100 S n
lub
U z % U n
[ ]
XD =
100 3 I n

U2

U z % - napicie zwarcia dawika w [%]

Un

- napicie znamionowe dawika w [kV]

Sn

- moc znamionowa dawika w [MVA]

In

- prd znamionowy dawika w [kA]

Sie zasilajca:
XQ
U1

Reaktancja sieci zasilajcej:

XQ =

c U n2
S K

U2

c - wspczynnik napiciowy
Un - napicie sieci zasilajcej
S K - moc zwarciowa sieci zasilajcej

Podstawy elektroenergetyki

Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

Strojny Jan, Strzaka Jan: Zbir zada z sieci elektrycznych, tom 1; Krakw AGH 2000

Podstawy elektroenergetyki

Wojciech Bchorek wojbach@agh.edu.pl

Strojny Jan, Strzaka Jan: Zbir zada z sieci elektrycznych, tom 1; Krakw AGH 2000