You are on page 1of 61

NEXUS NOWE CZASY

Ludzkość przeżywa obecnie okres ogromnych przemian. Mając to na uwadze NEXUS stara się docierać do
trudno dostępnych informacji, które mogłyby pomóc ludziom w pokonywaniu związanych z nimi trudności.
NEXUS nie jest związany z żadnym ruchem religijnym, filozoficznym, polityczną ideologią oraz organizacją.

ROK II, NUMER 2 (4) • MARZEC-KWIECIEŃ 1999


NR INDEKSU 346 179 WYDANIE POLSKIE ISSN 1506-0284

WIEŚCI Z GLOBALNEJ WIOSKI 3 efektów ubocznych, że już najwyższy czas, aby zacząć
Przegląd wiadomości, których prawdopodobnie nie ją szerzej stosować.
czytaliście.
Laurence Gardner
David G. Guyatt UKRYTE DZIEJE JEZUSA I ŚWIĘTEGO
TAJNE WOJNY NARKOTYKOWE CIA 7 GRAALA, cz. 1 39
Nagłaśniane w środkach masowego przekazu „wojny Pierwsi przywódcy kościoła katolickiego przyjęli jako
narkotykowe” okazały się walką o narkotyki a nie obowiązujące teksty, które zaciemniają prawdę na te-
z narkotykami. Były one kamuflażem, za którym krył się mat życia Jezusa oraz jego królewskiej krwi. Apokryfy
przemyt narkotyków realizowany w ramach tajnych i inne źródła dowodzą, że hierarchia kościelna od
działań CIA mających na celu pozyskiwanie funduszy początku manipuluje wyznawcami, aby zachować nad
na finansowanie nielegalnych operacji. nimi swoją władzę.

Sherill Sellman Dr Virginia Steen-McIntyre


OSTEOPOROZA – KOŚĆ NIEZGODY 13 UKRYWANE DOWODY W SPRAWIE DAWNYCH
Wbrew reklamie finansowanej przez koncerny farma- MIESZKAŃCÓW AMERYKI 45
ceutyczne oraz przemysł mleczarski okazuje się, że Odkrycie narzędzi między skamieniałymi szczątkami
syntetyczne leki hormonalne oraz większość suple- mamutów i innych zwierząt liczącymi ponad 250 000
mentów wapniowych, a także produkty mleczne za- lat przesuwa moment pojawienia się człowieka w Ame-
miast wzmacniać kości w rzeczywistości osłabiają je. rykach daleko poza okres akceptowany przez naukową
hierarchię.
George R. Jordan
TAJEMNICE DZIENNIKÓW MAJORA Linda Moulton Howe
JORDANA, cz. 1 21 ZDARZENIE W ROSWELL – FRAGMENTY
Fragment wspomnień mjra George’a R. Jordana, który MATERIALNYCH DOWODÓW 50
był świadkiem tajnych transportów lotniczych do ZSRR Badania metalowych szczątków pochodzących rzeko-
realizowanych w czasie II wojny światowej w ramach mo z katastrofy pojazdu pozaziemskiego, który rozbił
programu Lend-Lease pod nadzorem rządu USA. Trans- się w latach czterdziestych w pobliżu Roswell w No-
porty te obejmowały materiały rozszczepialne oraz wym Meksyku wykazały, że ich stopień czystości oraz
technologię budowy bomb atomowych. budowa wykracza poza możliwości naszej obecnej
techniki.
NAUKA: przegląd interesujących nowinek
z pogranicza nauki 29 STREFA MROKU: dziwne opowieści
W tym numerze Bill Fogal przedstawia swój wynalazek z nie tego świata 55
– półprzewodnik z Naładowaną Barierą, który może W tym numerze przedstawiamy kulisy odkrycia krysz-
spowodować przełom w elektronice. tałowej kuli o niezwykłych właściwościach dokonanego
w rejonie wysp Bimini, w którym znajduje się podobno
IBOGAINA – DAR NATURY ZWALCZAJĄCY zatopione starożytne miasto będące być może pozo-
NAŁOGI 33 stałością mitycznej Atlantydy.
Terapia z zastosowaniem wytwarzanego z roślin al-
kaloidu, ibogainy, daje tak dobre wyniki przy braku LISTY DO REDAKCJI 60

POWIEDZ SWOIM PRZYJACIOŁOM O „NEXUSIE”!


MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 1
WYDAWCA OD REDAKCJI
Agencja NOLPRESS s.c.
Dziękujemy za sympatyczne listy oraz życzenia pomyślności skierowane
Skrytka pocztowa 41
pod adresem członków redakcji oraz NEXUSA.
15-959 Białystok–2
Wiele osób prosiło nas o zwiększenie rubryki „Wieści z globalnej
tel. (085) 6512765
wioski”. Na razie jest to niemożliwe, ponieważ taką samą objętość ma ta
e-mail: listy@ufo.com.pl
rubryka w oryginalnym wydaniu, skąd czerpiemy wiadomości do naszego
REDAGUJE wydania. Być może z czasem uda się nam ją powiększyć, o ile NEXUS
Ryszard Z. Fiejtek utrzyma się na rynku i jeśli znajdziemy kogoś do współpracy, kto będzie
chciał grzebać w prasie i wyszukiwać ciekawe informacje.
WSPÓŁPRACA Wbrew wcześniejszym zapowiedziom nadal nie wprowadzamy prenu-
Mirosław Kościuk meraty na więcej niż jeden numer, ponieważ wciąż nie wiemy, czy NEXUS
Jerzy Florczykowski utrzyma się na rynku. Bardzo przepraszamy wszystkich, którzy chcąc
DRUK otrzymać to pismo od nas z redakcji muszą ponownie iść na pocztę i stać
Białostockie Zakłady Graficzne w kolejce, aby wpłacić na kolejny numer.
Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 2 Gorąco zachęcamy wszystkich, którzy kupili NEXUSA i polubili to pismo,
15-111 Białystok o rekomendowanie go wśród swoich znajomych, o których wiadomo, że
Zam. 2149/99 interesują się poruszanymi w nim sprawami. Proszę jednak wyraźnie
zaznaczać, że należy pytać o niego w kioskach należących do RUCH-u.
————————————
Zwracam na to uwagę, ponieważ dzwoni do nas wiele osób z pytaniem,
WYDAWCA WERSJI ORYGINALNEJ gdzie można go kupić. Twierdzą, że pytali o NEXUSA w wielu kioskach
Duncan M. Roads i sprzedawcy mówili im, że nie słyszeli o nim. Rzecz w tym, że wiele
P.O. Box 30 kiosków, które kiedyś były własnością RUCH-u, należy teraz do osób
Mapleton, QLD 4560 prywatnych lub jest w ajencji, co oznacza, że w tych kioskach NEXUSA
Australia może nie być. Kioski te często wyglądają jak kioski RUCH-u, lecz kioskami
tel. +61 75442 9280 RUCH-u nie są. Poza tym część kiosków należy obecnie do innych firm
fax +61 75442 9381 kolporterskich. W takich kioskach też nie należy szukać NEXUSA, z wyjąt-
e-mail: nexus@peg.apc.org kiem punktów sprzedaży białostockiego „Gońca Podlaskiego”, poznańs-
http://www.peg.apc.org/∼nexus/ kiego „Rolkonu” i wrocławskiego „Franpressu”.
GRAFIKA NA OKŁADCE Dwóch czytelników zwróciło nam uwagę na niedokładności tłumaczenia
Dawid Michalczyk nazw chemicznych. Mamy pełną świadomość, że takie niedokładności
e-mail: dmgfx@vip.cybercity.dk mogą wystąpić, i dlatego wszędzie tam, gdzie mamy jakąkolwiek wątp-
http://users.cybercity.dk/∼bcc5877/home.html liwość, zarówno w przypadku nazw chemicznych, medycznych czy tech-
nicznych, podajemy w nawiasie lub w formie przypisu oryginalne angielskie
O lub w przypadku nazw medycznych łacińskie brzmienie danego wyrazu lub
OŚWIADCZENIE W SPRAWIE PRZEDRUKÓW pojęcia. Robimy to po to, aby osoby dociekliwe chcące głębiej drążyć dany
Zachęcamy wszystkich do rozpowszechniania temat wiedziały, o co chodzi. Przekładu trudnych nazw dokonujemy na tyle
zamieszczanych w NEXUSIE informacji. dokładnie, na ile pozwalają nam na to istniejące słowniki. Niestety wielu
Zabrania się jednak powielania publikowanych tematycznych słowników wciąż nie ma, a istniejące proszą się od lat
w nim artykułów, zarówno w formie o aktualizację. Proszę zatem wybaczyć nam, jeśli w przyszłości zdarzy się
drukowanej, jak i elektronicznej (z Internetem nam coś nieprecyzyjnie przetłumaczyć.
włącznie) bez pisemnej zgody redakcji! W bieżącym numerze kontynuujemy tematy, które poruszone zostały
O w poprzednich numerach NEXUSA, i zapowiadamy nowe w kolejnych
numerach. Fascynujących artykułów, które czekają na przetłumaczenie
Wszystkie opinie wyrażane na łamach i zamieszczenie, jest tak wiele, że czasami dostajemy prawdziwego bólu
NEXUSA są opiniami ich autorów głowy, nie mogąc się zdecydować, który artykuł puścić najpierw, gdyż
i niekoniecznie odzwierciedlają punkt wszystkie wydają się równie ciekawe i ważne. Prosimy o opinie i sugestie,
widzenia wydawcy.
które ułatwią nam w przyszłości dokonywanie wyboru. Tymczasem życzy-
O my przyjemnej lektury tego numeru.I
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności Ryszard Z. Fiejtek
za treść zamieszczanych na łamach
NEXUSA reklam i ogłoszeń. Korespondencję do nas kierować prosimy na skrytkę pocztową podaną przy
adresie redakcji lub za pośrednictwem Internetu (listy@ufo.com.pl).

FILIE
WIELKA BRYTANIA EUROPA WŁOCHY USA
NEXUS Magazine NEXUS Magazine NEXUS NEXUS Magazine
55 Queens Road, East Grinstead P.O. Box 372 Avalon Edizioni P.O. Box 177
West Sussex, RH19 1BG Dronten, 8250 AJ Piazza Mazzini 52 Kempton, IL 60946-0177
Wielka Brytania Holandia 35137 Padova USA
tel. +44 (0) 1342 322854 tel. +31 (0)321 380558 Włochy tel. +1 815 253 6464
fax +44 (0) 1342 324574 fax +31 (0)321 318892 tel. +39 (0)49 912 6006 fax +1 815 253 6454
e-mail: nexus@ukoffice.u-net.com e-mail: frontier@xs4all.nl fax +39 (0)49 912 6006 e-mail: nexususa@earthlink.net

2 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


KANADYJSCY UCZENI radcy rządowi do spraw ekologii chcą,
ZMUSZENI DO AKCEPTACJI aby rząd wprowadził moratorium na
NIEBEZPIECZNYCH LEKÓW produkcję tego rodzaju żywności
Kanadyjski Departament Ochrony w Wielkiej Brytanii na okres co naj-
Zdrowia ponownie stał się obiektem mniej trzech lat.
kontrowersyjnych sporów za sprawą Francja i Austria wprowadziły
sześciu zatrudnionych w nim nauko- okresowo zakaz produkcji genetycznie
wców, którzy utrzymują, że wywarto modyfikowanej żywności aż do chwili
na nich nacisk w celu wymuszenia na poznania jej wpływu na środowisko
nich zatwierdzenia niezbyt bezpiecz- naturalne.
nych leków. Interwencja Clintona rozwścieczy-
Działacze z Klubu Sierra (amery- ła członków brytyjskiego parlamentu,
kańska organizacja ochrony zasobów którzy oskarżają go o wtrącanie się
naturalnych założona w roku 1992 w ich wewnętrzne sprawy.
przez obywateli Kalifornii; posiada od- Administracja Clintona jest mocno
działy we wszystkich stanach USA związana z Monsanto, potężną firmą
i ma wpływy wśród przedstawicieli lo- specjalizującą się w biotechnologii,
kalnych, stanowych i federalnych or- która produkuje nasiona do siewu ge-
ganów władzy – przyp. tłum.) oraz netycznie modyfikowanych roślin.
Council of Canadians (odpowiednik Monsanto, które w roku 1997 osią-
polskiego Zgromadzenia Narodowego gnęło dochód w wysokości 300 milio-
– przyp. tłum.) zorganizowali ostatnio kon- UŻYWANIE KANADYJSKICH WIĘŹNIÓW nów dolarów, jest jedną z pięciu firm wspie-
ferencję prasową (16 września) w celu ujaw- W CHARAKTERZE KRÓLIKÓW rających clintonowski program pomocy
nienia okoliczności, za sprawą których nau- DOŚWIADCZALNYCH społecznej realizowany pod hasłem: „Przez
kowcom tym zabroniono udzielać mediom „Kanadyjscy więźniowie od kilkunastu pracę do dobrobytu”. W czasie swojego
jakichkolwiek informacji. lat używani byli w charakterze królików orędzia do narodu w roku 1997 Clinton
— Uczeni zatrudnieni w tym departa- doświadczalnych w podejrzanych ekspery- podkreślił zasługi tej firmy dla realizacji
mencie są zmuszani do zatwierdzania leków mentach medycznych” – doniosła gazeta tego programu.
niebezpiecznych, zarówno dla zwierząt, jak Citizen z Ottawy. Podczas wyborów w roku 1996 Monsan-
i ludzi — twierdzi Maude Barlow z Council Z opublikowanego w sobotę, 26 wrześ- to było jednym z ofiarodawców, którzy
of Canadians. Barlow postawiła wniosek nia, artykułu dowiadujemy się, że docho- przekazali tysiące dolarów w postaci „mięk-
o przeprowadzenie publicznego dochodze- dzenie przeprowadzone przez dziennikarzy kich pieniędzy” (legalne fundusze, które nie
nia w sprawie stosunków panujących w tym gazet Citizen i Southam News ujawniło, iż są objęte zakazem zbiorowych dotacji) na
departamencie, gdyż 70 procent jego bu- „pensjonariusze” federalnych więzień byli rzecz kampanii Clintona.
dżetu pochodzi od firm farmaceutycznych, w latach sześćdziesiątych i częściowo sie- W ramach pakietu środków stworzo-
co umożliwia im wpływanie na proces za- demdziesiątych wykorzystywani jako zwie- nych w celu pozostawienia otwartych drzwi
twierdzania leków. rzęta doświadczalne w badaniach sponsoro- dla potężnego przemysłu wykorzystującego
Przedmiotem szczególnego niepokoju wanych przez firmy farmaceutyczne, uni- biotechnologię i jednocześnie uspokojenia
wielu naukowców jest bydlęcy hormon wersytety oraz rząd federalny. konsumentów rząd Jej Królewskiej Mości
wzrostu, lek powstały w wyniku inżynierii Do eksperymentów wykorzystywano wię- ogłosił publicznie pod koniec października,
genetycznej, produkowany przez firmę źniów obu płci. Podawano im nie sprawdzo- że do jesieni 1999 roku nie wyda żadnych
Monsanto, którego zadaniem jest zwiększa- ne leki, poddawano ci badaniom nad depry- zezwoleń na produkcję genetycznie modyfi-
niu mleczności krów. Stosowanie tego pre- wacją zmysłową oraz percepcją bólu wywoły- kowanej żywności.
paratu jest w Europie zakazane i jest on wanego za pomocą wstrząsów elektrycznych. Jest to znacznie krótszy okres od trzech
podmiotem wielu kontrowersji po obu stro- Ostatnie rewelacje na temat podobnych lat, jakich domagają się organizacje ochrony
nach Atlantyku. eksperymentów prowadzonych w USA oko- konsumentów oraz przedstawiciele ruchu na
(Źródło: LifeSaveln@aol.com, 18 wrzesień ło 20 lat temu wywołały falę publicznego rzecz ochrony zdrowia i naturalnego środo-
1998) potępienia. wiska. Rząd wyda pozwolenie sześciu far-
(Źródło: Sun, Vancouver, 27 wrzesień 1998) mom na hodowlę genetycznie modyfikowa-
„NIEBIAŃSKIE” OKO DO NAMIERZANIA nej żywności na skalę handlową, lecz hodow-
PORYWACZY NACISK USA NA WIELKĄ BRYTANIĘ la ta będzie bardzo uważnie monitorowana
W obawie przed porwaniem włoscy dy- W SPRAWIE WDROŻENIA PRODUKCJI pod kątem ustalenia jej wpływu na środowis-
gnitarze wszczepiają sobie do ciała mik- ŻYWNOŚCI MODYFIKOWANEJ ko. Poza tym rząd zamierza wydać trzyletni
roprocesory, które w razie porwania umo- GENETYCZNIE zakaz prowadzenia na dużą skalę hodowli
żliwiają policji wyśledzenie miejsca ich po- Bill Clinton osobiście interweniował ziemiopłodów odpornych na insekty.
bytu. u Tony Blaira, aby nie dopuścić do wprowa- (Źródło: The Independent, Londyn, 6 wrze-
Scalaki, które nazwano „Niebiańskim dzenia przez Wielką Brytanię zakazu produ- sień 1998; The Guardian Weekly, 1 listopad
Okiem”, są dziełem izraelskich naukowców kcji genetycznie modyfikowanej żywności. 1998)
stworzonym przez nich na użytek służb spe- Prezydent Stanów Zjednoczonych za-
cjalnych. Ich sprzedażą zajmuje się firma dzwonił latem do premiera Wielkiej Bryta- ECOLOGIST KONTRA MONSANTO
Gen-Etics. Mówi się, że są wykonane z „or- nii, aby osobiście przekonać go, że genety- Ecologist (Ekolog), od 30 lat sztandaro-
ganicznych i syntetycznych włókien” i że do cznie modyfikowana żywność o łącznej war- we pismo ruchu zielonych w Wielkiej Bryta-
ich zasilania potrzeba tak niewiele energii, tości wielu milionów dolarów nie zaszkodzi nii, wszedł w konflikt z drukarnią, po tym jak
że można ją „pobierać” z zasobów ener- brytyjskim konsumentom. całe wydanie tego pisma poszło na przemiał.
getycznych ludzkiego ciała. Układy te są Ze źródeł zbliżonych do rządu Jej Kró- Zamieniony na papkę numer zawierał
podobno niewidoczne podczas badania lewskiej Mości wiadomo, że prezydent USA atak na ponadnarodową firmę Monsanto,
wzrokowego, jak i za pomocą promieni naciskał na Blaira, aby poparł on wytwarza- jej biotechnologie, praktyki ze stosowaniem
Roentgena. Firma zajmująca się ich sprze- nie w Wielkiej Brytanii genetycznie modyfi- inżynierii genetycznej, a zwłaszcza tak zwa-
dażą utrzymuje, że błąd określenia lokaliza- kowanej (GM) żywności wbrew rosnącemu ną Technologię Terminatora. Drukarnia
cji przy ich pomocy nie przekracza 150 przeciwko niej sprzeciwowi. Penwells z Saltash w Kornwalii drukująca
metrów. Organizacje ochrony konsumentów, Ecologista od lat 29 zniszczyła czternasto-
(Źródło: The Telegraph, Londyn; SMH On- ruch na rzecz ochrony naturalnego środo- tysięczny nakład bez uprzedzenia zamawia-
line; 7 wrzesień 1998) wiska, organizacja English Nature oraz do- jącego. Drukarze odmówili skomentowania

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 3


. . .WIEŚCI Z GLgBALNEJ WIOSKI. . .
swojej decyzji. Z pewnych źródeł wiadomo, — Całkowicie zaniechano dyskusji na Dochodzenie w sprawie katastrofy, któ-
że firma ta obawiała się posądzenia o przy- ten temat — stwierdziła Patricia McKenna, ra była przyczyną śmierci 43 ludzi na ziemi
łączenie się do działań zniesławiających członek Parlamentu Europejskiego z ramie- oraz 4 członków załogi Boeinga 747, wy-
Ecologista. nia Partii Zielonych. gląda na monumentalne partactwo lub pod-
Daniel Verakis, brytyjski rzecznik Mon- Rząd Stanów Zjednoczonych odmawia ręcznikowy przykład akcji maskującej.
santo, przyznał, że wiedział, iż ten numer potwierdzenia lub zaprzeczenia istnienia Nawet jeśli władze holenderskie i izrael-
Ecologista jest poświęcony biotechnologii, Echelonu. Tym niemniej od roku 1988 do- skie dogadały się w kwestii ukrycia pełnego
lecz zapewnił, że jego firma nie wywierała ciekliwym dziennikarzom oraz prywatnym zakresu niebezpieczeństw, na które wysta-
żadnego wpływu na drukarnię, aby oddała agencjom detektywistycznym udało się od- wieni byli ludzie znajdujący się w zasięgu
cały nakład tego pisma na przemiał. kryć wiele faktów świadczących o istnieniu katastrofy, przegapili jedno źródło informa-
(Źródło: The Guardian Weekly, Londyn, 4 pa- tajnego, potężnego systemu zdolnego do cji – ludzi, którzy ocaleli.
ździernik 1998) przejęcia dowolnej informacji przekazywa- 6 lat po katastrofie co najmniej 1 200
nej w Europie. mieszkańców gęsto zaludnionej dzielnicy
UCIECZKA TRANSGENÓW… Partia Zielonych uważa, że decyzję od- Bijlmermeer skarży się na psychiczne i fizy-
Z POBLISKIEGO POLA! łożenia debaty na temat Echelonu i zawie- czne dolegliwości, których źródła, jak się
Obawy najzagorzalszych zwolenników szenia dalszych dochodzeń w tej sprawie obawiają, należy szukać w czymś, co było
ochrony środowiska dotyczące niebezpie- podjęto pod naciskiem rządu Stanów Zjed- przewożone w ładowni El Al.
czeństw wynikających z inżynierii genetycz- noczonych, który usiłuje utrzymać istnienie Po ujawnieniu w tym miesiącu tego, że
nej – przed chwastami zmienionymi genety- tego systemu w tajemnicy. samolot przewoził składniki sarinu, chorzy
cznie w ten sposób, że będą one odporne na Krążą pogłoski mówiące, że Echelon mieszkańcy i ich sfrustrowani lekarze wpa-
wszelkiego rodzaju herbicydy – idą obecnie zarządzany jest głównie przez amerykańską dli w szał. Zarządzono dochodzenie pod
znacznie dalej, ku możliwości zapylenia in- Agencję Bezpieczeństwa Narodowego (Na- nadzorem parlamentu, którego celem jest
nych roślin i w ten sposób przekazania im tional Security Agency) oraz jej brytyjski ujawnienie całej prawdy na temat tej kata-
swoich cech. odpowiednik, Rządowe Centrum Komuni- strofy.
Joy Bergelson, profesor ekologii i ewo- kacyjne (Government Communications (Źródła: The Guardian Weekly, Londyn, 11
lucji na Uniwersytecie Chicagowskim, twier- Headquarters) (Brytyjczycy słyną z nadawa- październik 1998; Los Angeles Times,
dzi, że według jej badań inżynieria genetycz- nia swoim instytucjom, zwłaszcza o tak deli- www.latimes.com, 13 październik 1998)
na zwiększa szansę „transgenowej ucieczki”, katnym charakterze, mylących nazw. Na
to znaczy możliwość przejścia pewnych cech przykład w czasie drugiej wojny światowej MOLEKULARNĄ PAMIĘĆ MOŻNA
z jednej rośliny na drugą. Wyniki badań jej naczelny urząd do spraw wywiadu i kontr- PRZESŁAĆ ZA POMOCĄ POCZTY
zespołu zostały opublikowane w magazynie wywiadu nosił nazwę Ministerstwa Zaopat- ELEKTRONICZNEJ
Nature (nr 395 z 3 września 1998). rzenia – przyp. tłum.). Podobno działalność Francuski naukowiec Jacques Benvenis-
Charles Margulis z organizacji Geen- Echelonu oparta jest na współpracy z agen- te będzie prawdopodobnie pierwszą w his-
peace twierdzi, że wyniki te potwierdzają cjami służb specjalnych Kanady, Australii torii osobą, która otrzyma dwukrotnie na-
obawy, iż genetycznie ulepszone bawełna i Nowej Zelandii. grodę „Ig Nobel”, kiedy 8 października
i soja, aby móc wytrzymać opryski herbicy- (Źródło: za pośrednictwem Niall McKay, Wi- nastąpi ogłoszenie tegorocznych jej laurea-
dami i w ten sposób ułatwić odchwaszczanie red News, www.wired.com, 10 październik tów podczas uroczystości na Uniwersytecie
plantacji tych roślin, zmuszą w konsekwen- 1998) Harvarda.
cji farmerów do stosowania dużo większych Swoją pierwszą nagrodę „Ig” – wręcza-
dawek herbicydów bądź środków znacznie ROZBITY SAMOLOT IZRAELSKI ną raz do roku przez Marca Abrahamsa,
niebezpieczniejszych dla środowiska. PRZEWOZIŁ TRUJĄCY ŁADUNEK redaktora The Annals of Improbable Rese-
— To kolejny słaby punkt w arsenale Pośród substancji, o których wiadomo, arch (Annały Nieprawdopodobnych Badań),
środków przemysłu, którego przedstawicie- że spłonęły w pożarze izraelskiego samolotu oraz zespół naukowców – Benveniste otrzy-
le namiętnie powtarzają slogan mówiący, że transportowego spółki El Al, który spadł na mał za prace mające na celu wykazanie, że
obawy obrońców naturalnego środowiska są dzielnicę mieszkaniową Amsterdamu w ro- roztwory przeciwciał zachowują swoją bio-
nieuzasadnione — twierdzi Margulis. ku 1992, znajdowało się 800 funtów (363 logiczną skuteczność nawet w rozcieńczeniu
Naukowcy stwierdzili już, że jeśli w po- kg) wzbogaconej rudy uranowej oraz 3 spo- nie pozwalającym na wykrycie ich śladowej
bliżu genetycznie zmodyfikowanych upraw śród 4 związków chemicznych niezbędnych obecności (Nature, 333:816, 1988).
rosną pokrewne im chwasty, cecha uzys- do produkcji sarinu oraz 50 galonów (226 l) — Woda — twierdzi Benveniste — za-
kana za pomocą inżynierii genetycznej jest etanu metylofosfatowego (dimethyl methyl- chowuje „pamięć” substancji, mimo iż już
łatwo na nie przenoszona. phosphonate; DMMP). jej nie zawiera.
(Źródło: Jeff Barnard, Associated Press, Pośród ryku syren i błysków świateł Druga nagroda „Ig Nobel” zostanie
2 wrzesień 1998) omiatających pogorzelisko dwunastopiętro- przydzielona Benveniste za rozwinięcie
wego domu „czarna skrzynka” z zapisem wniosków wynikających z jego pierwszej
ZANIECHANIE ŚLEDZTWA PRZEZ rozmów prowadzonych w kokpicie w dziw- pracy. Utrzymuje on, że biologiczną aktyw-
EUROPĘ W SPRAWIE ORGANIZACJI ny sposób zniknęła z pojemnika, do które- ność roztworu można zapisać numerycznie,
SZPIEGOWSKIEJ „ECHELON” go, jak utrzymują ludzie walczący z ogniem, zmagazynować na twardym dysku kompute-
Parlament Europejski oddalił oskarże- ją włożono. ra, przesłać Internetem w postaci załącz-
nia w sprawie domniemanej działalności Po 5 godzinach walki z szalejącym żywio- nika, a następnie przekazać innej próbce
szpiegowskiej prowadzonej na terenie Unii łem i oczyszczeniu przez holenderską policję wody w miejscu odbioru przesyłki (patrz
Europejskiej przez rząd Stanów Zjednoczo- miejsca katastrofy z członków ekipy ratowni- http://www.digbio.com).
nych wniesione w poniedziałek (5 paździer- czej oraz dziennikarzy widziano, jak mężczyź- — Wykazaliśmy, że biologiczną aktyw-
nika) przez jego członka należącego do ni w przeciwogniowych kombinezonach i bia- ność można przesłać przy pomocy poczty
Partii Zielonych. łych kapturach skakali z helikoptera w sam elektronicznej (e-mail) między Chicago
Unia Europejska oddaliła podobno deba- środek tlącego się jeszcze pogorzeliska i wy- i Paryżem — twierdzi Benveniste, który
tę parlamentarną, która miała się odbyć pod wozili stamtąd nie oznakowanymi pojazdami prowadzi Digital Biology Laboratory (La-
koniec września na temat systemu szpiegows- pozostałe szczątki. Policyjne taśmy skasowa- boratorium Biologii Numerycznej) w Cla-
kiego o nazwie Echelon. Echelon uchodzi za no, zanim rozpoczęto dochodzenie, zaś naj- mart we Francji, które jest finansowane
mityczną siatkę szpiegowską kierowaną przez ważniejsze informacje na temat ładunku przez prywatną spółkę o nazwie DigBio Sa.
Agencję Bezpieczeństwa Narodowego USA. trzymano aż do niedawna w tajemnicy. — W ten sposób można przekazywać zdol-

4 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


. . .WIEŚCI Z GLgBALNEJ WIOSKI. . .
ność leczniczą leku za pośrednictwem zwyk- zytami u psychiatry zakładowego, bądź wy- ukrywa informacje i technologie pochodzą-
łych łączy telekomunikacyjnych. konywaniem wszystkich tych czynności na- ce od istot pozaziemskich, niż to miało
Benveniste powiada, że „jest szczęśliwy raz”. miejsce przed opublikowaniem tego komu-
z powodu otrzymania drugiego Ig Nobla, (Źródło: artykuł Davida Connetta i Jonathana nikatu.
ponieważ dowodzi to tego, że ci, którzy Calverta w dzienniku The Observer, Londyn, — Nie jest dobrze — skomentował
przyznają nagrody, nic nie rozumieją. Nie 26 październik 1998) wyniki tej ankiety gubernator Oklahomy,
daje się nagród bez sprawdzenia, co robią Frank Keating. — Pogląd, że instytucje
beneficjenci, natomiast ci, którzy przyznają ANKIETA W SPRAWIE TEORII naszego, wolnego kraju są skorumpowane
nagrodę Ig Nobel, nawet nie zawracają so- SPISKOWEJ i zamieszane w ciemne i niecne sprawy,
bie głowy dowiedzeniem się, o co w danej Zgodnie z wynikami ankiety przeprowa- jest oznaką braku jakiejkolwiek nadziei…
pracy chodzi”. dzonej w ubiegłym roku przez agencję Jako naród czekają nas lata chaosu i za-
(Źródło: Nature, nr 395, 8 październik 1998) Scripps Howard News Service (słynna ame- mieszania.
rykańska agencja informacyjna założona Curtis Gans, dyrektor Waszyngtońskie-
KLAUZULA OBŁĘDU NAKAZUJĄCA przez Scrippsów, znaną rodzinę amerykańs- go Komitetu ds. Badań Amerykańskiego
PSYCHIATRYCZNE BADANIE kich wydawców – przyp. tłum.) i Uniwersytet Elektoratu, powiedział z kolei:
BRYTYJSKICH SZPIEGÓW Stanowy w Ohio – „Amerykanie z roku na — Paranoja zabija ten kraj. Takie po-
Brytyjscy szpiedzy mają być poddawani rok coraz bardziej podejrzewają swój rząd glądy w sposób istotny niszczą spójność
badaniu psychiatrycznemu w celu spraw- o różne najgorsze grzechy. Sądzą, że Wujek naszego społeczeństwa i rodzą strach
dzenia, czy można im powierzyć tajemnice Sam może być masowym mordercą, handla- w umysłach obywateli.
państwowe. To posunięcie jest odzwiercied- rzem narkotyków, zabójcą prezydentów, „Eksperci” zgadzają się w jednym. Bę-
leniem wzrostu obaw związanych z ich umy- a nawet kolaboruje z «obcymi istotami»”. dzie niezmiernie trudno, jeśli w ogóle moż-
słową niestabilnością. Oto wyniki ankiety: liwe, zmienić u znacznej części społeczeńst-
Izba Gmin wysunęła propozycję, aby 1. Pięćdziesiąt jeden procent uważa, że wa obraz konspirującego, skorumpowanego
członkowie ochrony, pracownicy MI-6 i MI- jest bardzo prawdopodobne lub prawdopo- rządu.
5 (dwie główne brytyjskie agencje służb dobne, że osoby odpowiedzialne za zabójst- (Źródło: http://www.sightings.com)
specjalnych) oraz innych tego rodzaju agen- wo prezydenta Kennedy’ego są związane
cji, byli zobligowani do poddawania się re- z rządem federalnym. ŻYWNOŚĆ WPRAWIAJĄCA W DOBRY
gularnym testom psychologicznym w celu 2. Ponad dwie trzecie podejrzewa, że NASTRÓJ TO SPRAWA WCALE NIE DO
wykrycia u nich ewentualnych zaburzeń Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczo- ŚMIECHU
osobowości. nych przypadkowo lub rozmyślnie zestrzeli- Środki kontrolujące umysł jako lek
The House of Commons Intelligence ła samolot linii lotniczych TWA, lot nr 800. w żywności? Naukowcy, za którymi stoi
(Urząd Ochrony Izby Gmin) oraz Security 3. Większość sądzi, że jest całkiem mo- rząd, realizują program wprowadzania che-
Committee (Komitet Bezpieczeństwa) rów- żliwe, iż CIA „rozmyślnie zezwoliła deale- mikaliów do pożywienia w celu wyszczup-
nież rozważają wprowadzenie dokładniej- rom z Ameryki Środkowej na sprzedaż ko- lenia ludzi. Chcą zmienić strukturę żywno-
szego doboru pracowników oraz „ostrzej- kainy biednym, czarnym dzieciom z miejs- ści poprzez wprowadzenie do niej takich
szych kryteriów doboru ludzi na wysokie kich slumsów”. środków, jak tryptofan (jeden z aminokwa-
stanowiska”. 4. Sześćdziesiąt procent uważa, że rząd sów wytwarzanych w czasie procesu trawie-
Harold Macmillan (pełne nazwisko i ty- ukrywa dane na temat Agent Orange (her- nia w wyniku działania enzymów proteolity-
tuł: Maurice Harold Macmillan, Pierwszy bicyd zawierający śladowe ilości toksycz- cznych – przyp. tłum.), aby zmienić nastrój
Hrabia Stockton, Wicehrabia Macmillan nych dioksyn – rakotwórcze tetra-hetero- ludzi, czyniąc ich szczęśliwszymi, i jedno-
Ovenden, urodzony 10 lutego 1894, zmarł cykliczne węglowodory, które występują cześnie doprowadzić – teoretycznie – do
29 grudnia 1986, brytyjski polityk, który w postaci zanieczyszczeń w ropie naftowej tego, aby mniej jedli.
w okresie od stycznia 1957 roku do paź- – który był stosowany do defoliacji obsza- Badania nad „pokarmem szczęścia” są
dziernika 1963 roku był premierem Wiel- rów leśnych w czasie wojny wietnamskiej; subsydiowane przez Medical Research
kiej Brytanii – przyp. tłum.) powiedział jego nazwa pochodzi od pomarańczowych Council (Rada Badań Medycznych), która
kiedyś, że każdy, kto spędził więcej niż 10 pasków na pojemnikach
lat w świecie szpiegów, musi być co naj- z tym środkiem – przyp.
mniej dziwakiem albo szaleńcem. tłum.) oraz innych wojs-
Historia podaje cały szereg przykładów kowych „przewinień”
na potwierdzenie tej tezy. Pierwszy szef w czasie wojny w Wiet-
MI-6, sir Mansfield Cumming, nosił mo- namie i Zatoce Pers-
nokl w złotej oprawie, pisał wyłącznie zielo- kiej.
nym atramentem i jeździł po swoim gabine- 5. Prawie połowa
cie dziecięcym skuterem. Kim Philby, naj- uważa, że to agenci FBI
słynniejszy podwójny agent okresu powo- rozmyślnie podłożyli
jennego, był opisywany przez kolegów jako ogień, który spowodo-
„schizofrenik z niespotykanym talentem do wał śmierć 81 członków
wprowadzania w błąd”. Zdrajca George sekty Davida Koresha
Blake, osadzony w roku 1961 w więzieniu za w pobliżu Waco w Tek-
szpiegostwo na rzecz Związku Radzieckie- sasie w roku 1993.
go, mówił, że często spogląda w lustro i za- 6. Po opublikowa-
stanawia się, kim jest. niu komunikatu Sił Po-
W przypadku CIA sprawa ta przedsta- wietrznych Stanów Zje-
wia się jeszcze gorzej, jeśli wierzyć Jeanine dnoczonych mówiące-
Brookner, pierwszej kobiecie na stanowisku go, że „ciała obcych is-
szefa oddziału tej agencji. Zeznając 4 lata tot”, które widziano
temu przed sądem, twierdziła, że agenci w Roswell w roku 1947
CIA są „zajęci spaniem z żonami swoich były testowymi maneki-
kolegów albo piciem, lub narkotyzowaniem nami, jeszcze więcej lu-
się, fałszowaniem rozliczeń z delegacji, wi- dzi uwierzyło, że rząd

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 5


. . .WIEŚCI Z GLgBALNEJ WIOSKI. . .
otrzymuje 300 milionów funtów rocznie PRODUKTY PRZEMYSŁU FARMACEUTYCZNEGO ZATRUWAJĄ NASZE WODY
z państwowego budżetu, oraz przez firmę
okresie ostatnich sześciu lat odkryto nową klasę związków zatruwających wody.
Unilever, producenta lodów Wall’sa, Birds
Eye (mrożonki) oraz Flory (żywność po-
chodzenia roślinnego).
W Leki, w tym antybiotyki, hormony, silne środki przeciwbólowe, leki uspokajają-
ce oraz chemikalia do chemioterapii, podawane ludziom i zwierzętom znajdują się
Krytycy tych poczynań, tacy jak na przy- w stężeniu mierzalnym w wodach powierzchniowych, podziemnych i wodzie pitnej,
kład profesor Tim Land, czołowy autorytet która płynie w naszych wodociągach. Ludzie i zwierzęta wydalają duże ilości leków,
w dziedzinie dietetyki, uważają, że ich kon- które przenikają następnie do środowiska spłukiwane do sedesów oraz przez roz-
sekwencje mogą być bardzo groźne i dale- siewanie obornika i innych naturalnych nawozów na polach.
kosiężne, i ostrzegają przed orwellowskim Niemieccy naukowcy twierdzą, że w dowolnej próbce wody występuje zwykle od 30
koszmarem (George Orwell to literacki do 60 leków (Science News, 152[12]:187-189, 21 marzec 1998). Stężenie niektórych
pseudonim brytyjskiego pisarza Erica Art- leków w wodzie wynosi nawet kilka ppb (części na bilion), czyli mniej więcej tyle samo,
hura Blaira, 1903-1950, którego książki ata- ile stężenie pestycydów. Niektórzy twierdzą, że to niewiele, jednak inni zadają pytanie:
kują totalitaryzm i walczą o sprawiedliwość „Jaki będzie ostateczny wynik picia, dzień w dzień, rozcieńczonego roztworu pes-
społeczną. Autor Folwarku zwierzęcego tycydów, antybiotyków, hormonów, środków przeciwbólowych, leków uspokajających
i 1984 – przyp. tłum.). oraz chemikaliów używanych w chemioterapii?” Nikt oczywiście nie zna odpowiedzi
— To może być śliska równia pochyła na to pytanie. Odpowiedź na nie nie leży w możliwościach współczesnej nauki,
— twierdzi profesor Land. — Za dwadzieścia ponieważ nie jest ona w stanie przewidzieć wszelkich wzajemnych oddziaływań
lub trzydzieści lat kraje i spółki mogą nabrać i reakcji, jakie mogą zajść w zupie o tak skomplikowanym składzie chemicznym.
ochoty do masowego kontrolowania umysłów Pierwsze badania, przy pomocy których wykryto leki w ściekach, przeprowadzono
w ten sposób i wówczas ludzie mogą zapytać, w oczyszczalni ścieków Big Blue River (Wielka Niebieska Rzeka) w Kansas City
dlaczego nie ostrzeżono ich w porę przed tym. w USA w roku 1976. To odkrycie starannie odnotowano w literaturze naukowej (Life
(Źródło: The Mail, Wielka Brytania, 10 lipiec Sciences, 20[2]:337-341, 15 styczeń 1977), po czym zapomniano o nim. 15 lat później,
1998) w roku 1992, szukając w wodzie herbicydów niemieccy naukowcy stale natykali się na
związki chemiczne, których nie mogli oznaczyć. Okazało się w końcu, że jest to kwas
OBAWY O ZDROWIE PRZYCZYNĄ klofibrylinowy (clofibric acid; w skrócie CA), lek używany przez wielu ludzi do
NAWOŁYWAŃ O ZAPRZESTANIE obniżania poziomu cholesterolu w krwi. Kwas klofibrylinowy jest bardzo bliskim
STOSOWANIA PESTYCYDÓW kuzynem popularnego pestycydu o nazwie 2,4-D.
Nicholas Ashford, profesor technologii Od roku 1992 naukowcy Niemiec, Danii i Szwecji dokonują pomiaru stężania CA
i zabezpieczeń w Massachusetts Institute of i innych leków w rzekach, jeziorach i Morzu Północnym. Ku zdziwieniu wszystkich
Technology (MIT), twierdzi, że chemikalia okazało się, że całe Morze Północne zawiera mierzalne ilości kwasu klofibrylinowego.
stanowią największe zagrożenie, przed któ- Biorąc za podstawę objętość tego morza, która wynosi 12,7 kwadrylionów galonów
rym stanęły zindustrializowane kraje. (57 734 200 000 000 000 000 000 m3), oraz średnie stężenie CA, które wynosi od 1 do
Profesor Ashford, który jest również 2 części na trylion (ppt), uczeni szacują, że w samym Morzu Północnym znajduje się
doradcą programu ochrony środowiska re- od 48 do 96 ton kwasu klofibrylinowego (Environmental Science and Technology,
alizowanego pod auspicjami ONZ, jest zna- 32[1]:188-192, 1988).
ny z prac nad teorią wielokrotnego uczule- Dunaj w Niemczech i Po we Włoszech również zawierają mierzalne ilości kwasu
nia na chemikalia (angielski skrót MCS). klofibrylinowego. Bardziej istotnym powodem do zmartwienia jest odkrycie, że woda
Teoria ta sugeruje, że ludzie uczulając się kranowa we wszystkich częściach Berlina zawiera go od 10 do 165 ppt. Systemy
na jeden związek chemiczny stają się poda- zaopatrzenia w wodę pitną pozostałych miast nie zostały jeszcze zbadane.
tni na uczulenia na cała gamę innych związ- Wszystkie leki mają pewne cechy charakterystyczne. Na przykład około 30 procent
ków, z detergentami, spalinami samochodo- leków wyprodukowanych w latach 1992-1995 było lipofilnych (Chemosphere,
wymi i dymem papierosowym włącznie. 36[2]:357-393, 1998), co oznacza, że rozpuszczały się w tłuszczach, a nie w wodzie, czyli
Według Ashforda preparaty fosforo-or- miały zdolność przenikania przez błony komórkowe i działania wewnątrz komórek.
ganiczne (OPs) mogą być jednym z najpos- Niestety oznacza to również, że kiedy już zostaną wydalone z organizmu do środowis-
politszych inicjatorów MCS. Preparaty fos- ka, wchodzą w skład łańcucha pokarmowego i kumulują się w ciałach drapieżników
foro-organiczne są używane między innymi z górnego poziomu łańcucha pokarmowego.
w środkach do dezynfekcji owiec, środków Wiele leków jest tak konstruowanych, aby były w stanie zachować swoją strukturę
publicznego transportu, szamponach i ob- i własności chemiczne przez długi okres czasu – tak długi, aby możliwe było
rożach przeciw pchłom. przeprowadzenie procesu terapeutycznego. Niestety, po wydaleniu leki te nadal trwają
Zdaniem Ashforda „pestycydy są zabój- w środowisku. Wysypisko używane przez bazę lotnictwa morskiego Jackson na
cze dla tkanki nerwowej, niszczą mózg oraz Florydzie zanieczyściło wody podziemne związkami chemicznymi, które przez ponad
zakłócają funkcjonowanie układu dokrew- 20 lat przenikały powoli przez warstwy gruntu. Leki takie jak pentobarbital (bar-
nego (chodzi o syntetyczne związki chemi- bituran), meprobamate (lek uspakajający sprzedawany pod nazwą Equanil lub
czne zakłócające działanie naturalnie wy-
Miltown) oraz phensuximide (lek przeciwdrgawkowy) wciąż występują w ilościach
twarzanych hormonów)”.
mierzalnych w wodach podziemnych tamtego rejonu (Chemosphere, ibid.).
Uważa on, że ogromny wzrost zużycia
Kiedy człowiek lub zwierzę przyjmuje lek, od 50 do 90 jego procent jest wydalane
pestycydów, jaki obserwujemy na przestrze-
w nie zmienionej postaci. Pozostała część jest wydalana w postaci związków metaboli-
ni ostatniego półwiecza, jest przyczyną wie-
cznych – związków chemicznych będących produktem ubocznym reakcji zachodzących
lu chorób, poczynając od chorób skóry, a na
między organizmem i lekiem. Naukowcy donoszą, że niektóre metaboliki są bardziej
kłopotach z układem oddechowym, raku
lipofilne i trwalsze od leku, od którego pochodzą (Chemosphere, ibid.).
i wadach wrodzonych kończąc. Jego zda-
niem należy bezzwłocznie ograniczyć stoso- Jeszcze jednym problemem będącym rezultatem przenikania leków do środowiska
wanie pestycydów, dopóki dokładniej nie jest rosnąca odporność bakterii na antybiotyki. Problem ten został zauważony już
zbada się i nie zrozumie ich działania. Jest blisko 10 lat temu. Antybiotyki są tak długo użyteczne dla człowieka, jak długo
on zwolennikiem utworzenia specjalnego bakterie pozostają na nie nie uodpornione. Bakterie poddane działaniu antybiotyków
wydziału w ramach Unii Europejskiej, który w ściekach lub wodzie wodociągowej mają szansę uodpornienia się na nie.I
zająłby się zbadaniem tego zagadnienia. (Źródło: Peter Montague, Rachel’s Environment & Health Weekly, nr 614, 3 wrzesień 1998; adres:
(Źródło: Alex Kirby, korespondent BBC On- P.O. Box 5036, Annapolis, MD 21403, USA; telefon: (410) 263 1584; fax: (410) 263 8944; poczta
line Environment, 10 październik 1998) elektroniczna: erf@rachel.org; strona internetowa: www.monitor.net/rachel/)

6 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


TAJNE WOJNY NARKOTYKOWE CIA
BILIONDOLAROWY PRZEMYSŁ

O cenia się, że obroty nielegalnego przemysłu twardych narkotyków znacz-


nie przekraczają 1 bilion dolarów amerykańskich rocznie. Powiedzmy to
prościej – to największy przemysł świata. Międzynarodowe akcje zmierzające
Nagłaśniane do jego wyeliminowania w większości przypadków okazały się daremne, mimo
iż wydano na nie miliardy dolarów. Na przykład śmierć kolumbijskiego barona
w środkach masowego narkotykowego, Pablo Escobara, którą zadali mu przedstawiciele prawa, oraz
pojmanie panamskiego pośrednika, generała Manuela Antonio Noriegi, przez
przekazu „wojny Amerykanów w niczym nie zakłóciło dalszego przepływu kolumbijskiej kokai-
ny. Wręcz przeciwnie, transporty do USA i innych krajów gwałtownie wzrosły
narkotykowe” okazały w ślad za tymi tak zwanymi „zwycięstwami w walce z narkotykami”.
W międzyczasie wyłonił się obraz obciążający służby specjalne grzechem
się zasłoną dymną zaangażowania się w przemysł narkotykowy. Będące w moim posiadaniu
zaprzysiężone zeznania wskazują, że CIA zaangażowała się w handel kokainą
kamuflującą nielegalne i innymi narkotykami na niemal przemysłową skalę. Część obserwatorów nie
bez racji wysunęła tezę, że długotrwały związek CIA z przemysłem nar-
operacje CIA, za kotykowym jest wynikiem poparcia, jakie ta agencja udzielała krajom o silnie
antykomunistycznych inklinacjach.
którymi kryje się W tym kontekście produkcja, transport i dystrybucja produktów magnatów
narkotykowych całego świata podlegała wsparciu i ochronie, zaś dochody
realizowany na dużą przeznaczano na zbrojenie ruchów oporu. Jak długo istniało „czerwone
zagrożenie”, które należało zwalczać, tak długo więksi i mniejsi handlarze
skalę przemyt narkotyków, którzy współdziałali z CIA w ramach jej strategii zimnej wojny,
pozostawali nietykalni. Wraz z upadkiem komunizmu pod koniec lat osiem-
narkotyków do USA dziesiątych zniknęła racjonalna podstawa takiego postępowania. Dziwne więc,
że wraz z upadkiem komunizmu nie upadł handel narkotykami. Wręcz
w celu pozyskiwania przeciwnie, wszystko wskazuje na jego wzrost, a co za tym idzie wzrost
dochodów.
funduszy na Nielegalne narkotyki stały się samonapędzającym się przemysłem, który
w ciągu jednej nocy generuje miliardy dolarów. Jest to przedsięwzięcie
finansowanie będące szczytowym wytworem opcji „laissez faire”1 osiągające olbrzymie
dochody przy bardzo niskich nakładach, co jest zapewne przyczyną za-
popieranych przez CIA łamywania się wszelkich nawoływań o legalizację niektórych rodzajów mięk-
kich narkotyków. Ostatecznie, po co zabijać złotą kurę, która bez żadnego
ugrupowań na całym wysiłku znosi złote jajka?
świecie. Historia pokazuje, że nie była to „wojna z narkotykami”, ale „wojna
o narkotyki” – wojna, której celem jest zdobycie serc i umysłów ludzi żyjących
w zapalnych rejonach świata, i która jednocześnie po cichu zubaża, ogłupia
i zabija tych, którzy siedzą w domu. Jak zawsze w wyniku wojen najbardziej
cierpią niewinni.

TAJNE OPERACJE CIA


David G. Guyatt Poniższe informacje pochodzą z zeznania podpisanego przez pułkownika
1997 Edwarda P. Cutolo, listu jego bliskiego przyjaciela, Paula Neri, pracownika
potężnej amerykańskiej Agencji Bezpieczeństwa Narodowego (National Secu-
Kontakt listowny poprzez brytyjskie biuro NEXUSA rity Agency2), oraz dodatkowego złożonego na piśmie zeznania starszego
55 Queens Road szeregowego, Williama Tyree’a, żołnierza pozostającego pod bezpośrednimi
East Grinstead, W. Sussex RH19 1 BG rozkazami Cutolo.3 Ich zeznania stanowią w sumie potężne oskarżenie skiero-
wane pod adresem CIA i starszych oficerów Pentagonu, o których wiadomo, że
Wielka Brytania są zaangażowani w handel narkotykami na wielką skalę.
Tel./fax: +44 (0) 1702 217523 Jeszcze bardziej alarmujące są zarzuty Cutolo i Tyree’a w sprawie „czarnej
E-mail: david.g7@ukonline.co.uk operacji” noszącej kryptonim „George Orwell”, której celem było użycie sił
specjalnych Stanów Zjednoczonych do szpiegowania znanych amerykańskich

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 7


polityków, przedstawicieli wymiaru sprawiedliwości oraz wprost: „Ładunkiem przewożonym z Kolumbii do Pana-
porządku publicznego, a także Kościoła Katolickiego my jest kokaina”.
w Nowym Jorku i Bostonie. Uzyskane w wyniku tej tajnej Trzecia misja miała miejsce w marcu 1976 roku i trwała
inwigilacji informacje zostały użyte potem do szantażu. 29 dni. W czasie jej trwania przerzucono bezpiecznie do
Pułkownik Cutolo był dowódcą Dziesiątej Grupy Sił Panamy drogą lotniczą 40 transportów kokainy. W czasie
Specjalnych (jednostka powietrzno-desantowa) podległej misji zespół ulokowany w Turbo w Kolumbii został zaata-
1st Special Forces stacjonującej w Fort Devens w stanie kowany przez dużą bandę miejscowych rzezimieszków
Massachusetts. Cieszący się opinią znakomitego oficera i musiał być ewakuowany przez helikoptery, które wtarg-
Cutolo widział bez wątpienia wiele dziwnych rzeczy i ucze-nęły w obszar powietrzny Kolumbii bez oficjalnego ze-
stniczył w wielu tajnych akcjach. Mimo to zawsze z nie- zwolenia. Cutolo dodaje, że uczestnicy trzeciej misji „zo-
smakiem wspomina pewien grudniowy dzień w 1975 roku, stali powitani w identyczny jak poprzednio sposób, to
kiedy to skontaktowali się z nim dwaj ludzie z CIA, Edwin znaczy przez Noriegę, Edwina Wilsona i Mike’a Harari”.
Wilson i Frank Terpil. Zeznanie Williama Tyree’a z 6 września 1990 roku
Ludzie ci wprowadzili go w dwa zadania delikatnej stanowi silne potwierdzenie wyznań pułkownika Cutolo.
Tyree podał także szczegóły pierwszej misji operacji
natury, które różniły się znacznie od tych, jakie do tej pory
wykonywał. Według jego bliskich kolegów dochodzenie, „Watch Tower”, w której brał udział. W tym czasie był
które potem przeprowadził, aby ustalić ich legalność, oddelegowany do 1st/17th Air Cavalry Division (dywizja
doprowadziło do jego śmierci w tajemniczych okolicznoś- kawalerii powietrznej) stacjonującej w Fort Bragg w Pół-
nocnej Karolinie. Według Tyree’a celem zadania było
ciach. Starsi stopniem oficerowie, którzy prowadzili śledz-
two w sprawie śmierci Cutolo, również wkrótce zginęli „umieszczenie trzech zespołów do zadań specjalnych
w niejasnych okolicznościach. Uważa się, że wszyscy oni [Special Action Team – w skrócie SAT] wewnątrz Kolum-
zostali zamordowani przez rzekomo izraelskiego zabójcę, bii. Kiedy już SAT-y znalazły się na miejscu przeznacze-
Mike’a Harari, który dał znać o sobie dziesięć lat późniejnia, włączały elektroniczne stacje naprowadzające, dzięki
jako uczestnik afery „Contragate”. którym wypakowane kokainą samoloty mogły przelatywać
specjalnym korytarzem prowadzącym z Kolumbii do bazy
OPERACJA „WATCH TOWER” („WIEŻA STRAŻNICZA”) Albrook w Panamie”. Tyree nadmienia, że „misja trwała
Cutolo zaczyna swoje zaprzysiężone zeznanie z 11 24 dni. W tym czasie z Kolumbii do Panamy przeleciało
marca 1980 roku następująco: około 37 samolotów różnych typów, przy czym wszystkie
„W grudniu 1975 roku rozmawiałem z pułkownikiem one kierowały się sygnałami pochodzącymi ze stacji na-
«Bo» Bakerem na temat tajnej prowadzających nadzorowanych
misji, którą kierował w tym samym przez SAT-y”.
Uważa się, że wszyscy oni
miesiącu w Kolumbii. Nosiła ona W dalszej części swojego ze-
kryptonimem «Watch Tower»… zostali zamordowani przez znania Tyree pisze: „Na własne
Po dłuższej rozmowie z pułkow- rzekomo izraelskiego oczy widziałem, jak personel Pa-
nikiem Bakerem przedstawiono zabójcę, Mike’a Harari, namskich Sił Zbrojnych pomagał
mi Edwina Wilsona i Franka Te- w wyładowywaniu bel kokainy
rpila. Obaj byli pracownikami CIA
który dał znać o sobie z samolotów na drogi kołowania
i zapytali mnie, czy nie byłbym dziesięć lat później jako w bazie Albrook. Wśród oficerów
zainteresowany krótkookresową uczestnik afery „Contragate”. Panamskich Sił Zbrojnych znajdo-
pracą w Kolumbii, na co odpo- wali się pułkownik Manuel Norie-
wiedziałem twierdząco”. ga, major Roberto Diaz-Herrera,
Wkrótce potem Cutolo dowodził drugą i trzecią misją major Liz del Cid i major Ramirez.4 Ludziom tym zawsze
w ramach operacji „Watch Tower”. Druga misja miała towarzyszyli cywile, Amerykanie, których nazwiska po-
miejsce w lutym 1975 roku i trwała 22 dni. Jej celem było znałem od innych uczestników akcji. Jednym z nich był
„założenie trzech wież naprowadzających, poczynając od Edwin Wilson z CIA, a drugim agent izraelskiego Mos-
terenów położonych obok Bogoty w Kolumbii i dalej sadu, Michael Harari”.5
w kierunku północno-wschodnim ku granicy z Panamą”. Szczególną uwagę należy zwrócić na interesujące ko-
Po ustawieniu tych wież we właściwych miejscach i ich mentarze Tyree’a dotyczące wręczenia przez Edwina Wil-
uaktywnieniu dzięki wysyłanym przez nie sygnałom samo- sona Noriedze i jego oficerom typowo wojskowych teczek
lot mógł przelecieć niepostrzeżenie z Bogoty do bazy w musztardowym kolorze. Tyree twierdzi, że teczki te były
lotniczej Albrook w Panamie. własnością CIA, Naval Intelligence Service (wywiad mary-
Zgodnie z zeznaniem Cutolo 30 „wysokiej klasy samo- narki wojennej) oraz Defense Intelligence Agency (Wy-
lotów” przeleciało wzdłuż tej tajnej trasy do Albrook. wiadowcza Agencja Obrony)6. Informacje, które zawierały
Samoloty witał panamski pułkownik Manuel Noriega, ten znajdujące się w nich dokumenty, dotyczyły obrony wy-
sam, który w późniejszym okresie otrzymał stopień gene- brzeży innych krajów, z których część była sojusznikami
rała i stanął na czele państwa, a następnie doświadczył USA, oraz diagramy, mapy nawigacyjne i zdjęcia zwiado-
amerykańskiej inwazji, której celem było aresztowanie go wcze. Zdaniem Tyree’a informacje te pozwalały na „prze-
i uwięzienie pod zarzutem prania pieniędzy pochodzących prowadzenie poważnych operacji morskich w dowolnym
z handlu narkotykami. Noriedze towarzyszyło wielu ofice- miejscu na świecie”. Inne teczki zawierały dane na temat
rów z Panamskich Sił Zbrojnych, a także agent CIA „Marynarki Wojennej USA oraz innych rodzajów wojsk
Edwin Wilson i izraelski agent Mike Harari. Cutolo z uwzględnieniem liczby personelu, samolotów, typów
dodaje, że Harari miał zezwolenie „z Dowództwa Połu- uzbrojenia oraz informacji, czy okręty będące na wyposa-
dniowego Armii USA w Panamie na przebywanie w miejs- żeniu tych wojsk zaopatrzone są w broń konwencjonalną
cu operacji”. Mówiąc bez ogródek Cutolo stwierdza czy jądrową”.

8 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


Nie sposób powiedzieć, dlaczego Wilson wręczył No- „rezydencje gubernatorów w stanach Massachusetts, Mai-
riedze teczki z tak wartościowymi i tajnymi informacjami. ne, Nowy Jork i New Hampshire. Katolickie katedry
Panama nie może pochwalić się marynarką, której opera- w Nowym Jorku i Bostonie objęto elektronicznym śledze-
cje mogłyby mieć zasięg ogólnoświatowy. Można jedynie niem. Cała miejscowa policja oraz politycy z okolic Fort
przypuszczać, że stanowiły one część zapłaty za pomoc Devens objęci zostali w różnych okresach czasu różnorod-
w handlu narkotykami i że Noriega chciał je odsprzedać nymi formami inwigilacji”. W ramach tej operacji Cutolo
obcym mocarstwom. Jeśli chodzi o ten aspekt tej sprawy, „zwerbował do współpracy pewną ilość urzędników państ-
wątpię, abyśmy kiedykolwiek dowiedzieli się czegoś więcej wowych, którzy pracowali w miejscowej policji”.
na ten temat. W swoim zaprzysiężonym zeznaniu Tyree potwierdza
wszystko, co Cutolo ujawnił na temat operacji „George
OPERACJA „GEORGE ORWELL” Orwell”, dodając, że operacja była prowadzona na mocy
Po zakończeniu operacji „Watch Tower” pułkownik przepisu nr 340-18-5 (File Number 503-05) Regulaminu
Cutolo wrócił do normalnych zajęć, zaś Tyree został nieco Armii Stanów Zjednoczonych. Pisze w nim między in-
później przeniesiony do innej jednostki. I na tym praw- nymi: „Brałem udział w dziesięciu osobnych zadaniach
dopodobnie wszystko by się zakończyło, gdyby nie dziwny szpiegowania na terenie Nowej Anglii, które wykonywa-
zbieg okoliczności, do którego doszło dwa lata później. łem w ramach tej samej operacji”. W sprawie celu tej
W roku 1978 pułkownik Cutolo objął dowództwo Dzie- inwigilacji pisze: „śledzenie celów cywilnych zorganizowa-
siątej Grupy Sił Specjalnych (jednostka powietrzno-de- no, aby ustalić: (a) czy operacja «Watch Tower» została
santowa) w Fort Devens, w której służyli obecnie dwaj wykryta i (b) czy istnieje możliwość, że w wyniku jej
żołnierze wchodzący wcześniej odkrycia nastąpi wdrożenie urzę-
w skład jego oddziału w czasie dowego śledztwa”. Tyree podaje,
operacji „Watch Tower”, starszy …w tym czasie Cutolo lękał że osobiście uczestniczył w śledze-
szeregowy Williama Tyree i sier- się już także o swoje życie. niu burmistrza Lunenburga w sta-
żant John Newby. „Dałem pułkownikowi nie Massachusetts, miejscowości
W roku 1978 na arenę wrócił Bakerowi oryginał tego położonej w pobliżu Fort Devens.
również Edwin Wilson z ofertą Kolejnym jego zadaniem było śle-
kolejnej czarnej operacji, tym ra- zeznania. Poświadczone dzenie Johna Droneya, prokurato-
zem o kryptonimie „George Or- kopie przekazałem także ra okręgu Middlesex w stanie
well”. Hugh B. Pearce’owi i Paulowi Massachusetts. Tyree podaje dalej
W czasie rozmowy z Cutolo szczegóły kryminalnej działalności
Wilson wyjaśnił, że „rozważano
Neri z NSA [National Security Doroneya oraz jego skłonności se-
możliwość ujawnienia operacji Agency] i każdą z tych osób ksualnych.
«Watch Tower», w przypadku poinstruowałem, aby Co więcej, Tyree podaje, że je-
gdyby politycy, prawnicy, policja dostarczyła to zeznanie go przyjaciel, sierżant John Newby
i dostojnicy kościelni dowiedzieli był zaangażowany w szpiegowanie
się, że oddziały armii amerykańs-
władzom, gdyby coś mi się „senatorów Johna Kerry’ego i Te-
kiej pomagały w dostarczaniu nar- stało”. No i stało się. da Kennedy’ego”. Sierżant Newby
kotyków z Kolumbii do Panamy”. powiedział również Tyree’emu,
Biorąc pod uwagę taką możliwość tuż przed swoją śmiercią w paź-
Cutolo sformował 12 oddzielnych SAT (zespołów sił spec- dzierniku 1978 roku, że „uczestniczył w szpiegowaniu
jalnych). Ich zadaniem było wprowadzenie w życie przepi- «pewnych sędziów» z Nowej Anglii”. Chodziło tu o „Levi-
su nr 340-18-5 (File Number 503-05) Regulaminu Armii na H. Campbella, Andrew A. Caffreya i Freda Johnsona”.
Stanów Zjednoczonych. Tym razem oddelegowanie Cuto- Dalej dodał, że major Arnett, który został oddelegowany
lo do tej akcji nadeszło poprzez Wilsona z FORSCOM. do Fort Bragg w Północnej Karolinie (macierzysta baza
Ostatecznie okazało się, że celem operacji „George „zielonych beretów”), „dowodził zespołem, który śledził
Orwell” było „śledzenie polityków, ludzi związanych z są- podobno senatora Jesse’a Helmsa”. Związek między Ken-
downictwem, prokuraturą, policją oraz przywódców grup nedym, Kerrym i Helmsem polegał na tym, że „wszyscy
religijnych”. Ta inwigilacja miała na celu dostarczanie trzej odnosili się krytycznie do angażowania się Stanów
rządowi i armii Stanów Zjednoczonych „argumentów”, Zjednoczonych w Ameryce Łacińskiej”. Gdyby dowiedzie-
które mogłyby im pomóc „w przygotowaniu obrony” na li się o operacji „Watch Tower”, „bez wątpienia użyliby tej
wypadek odkrycia rzeczywistego celu operacji „Watch informacji do wycofania USA z Ameryki Łacińskiej, co
Tower”. Cutolo stwierdził w swoim zeznaniu, że „miał mogłoby w konsekwencji doprowadzić do zachwiania bez-
rozkaz nie informowania pułkownika Forresta Rittgersa, pieczeństwa tego obszaru, a w końcu i samych Stanów
dowódcy Fort Devens”, o tym zadaniu. Jako powód Zjednoczonych”.
zachowania tej sprawy w tajemnicy podano pozostawienie Cutolo twierdzi, że sierżantowi Newby „grożono tuż
pułkownikowi Rittgersowi „marginesu umożliwiającego przed jego wypadkiem w czasie skoku spadochronowego,
mu złożenie prawdziwie brzmiącego zaprzeczenia”, który zakończył jego życie w październiku 1978 roku.
w przypadku gdyby personel Fort Devens „został przyła- W tym samym czasie SP4 [stopień wojskowy] Tyree zaczął
pany na śledzeniu”. donosić o nękających go telefonach z groźbami. Zorien-
Cutolo podaje dalej, że „zorganizowanym śledzeniem towałem się, o co tu chodzi, i jestem przekonany, że te
objęto między innymi takie osoby, jak Ted Kennedy, John praktyki nadal mają miejsce”.
Kerry, Edward King, Michael Dukakis, Levin H. Camp- Jest oczywiste, że w tym czasie Cutolo lękał się już
bell, Andrew A. Caffrey, Fred Johnson, Kenneth A. także o swoje życie. „Dałem pułkownikowi Bakerowi
Chandler, Thomas P. O’Neill”. Ponadto inwigilacją objęto oryginał tego zeznania. Poświadczone kopie przekazałem

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 9


także Hugh B. Pearce’owi i Paulowi Neri z NSA [National Niebawem zdał sobie jednak sprawę z zagrożenia
Security Agency] i każdą z tych osób poinstruowałem, aby własnego życia. „Opisałem w tym zeznaniu podstawowe
dostarczyła to zeznanie władzom, gdyby coś mi się stało”. fakty, na wypadek gdyby coś mi się stało. Śruby mocujące
No i stało się. koła mojego samochodu zostały w ubiegłym tygodniu
dwukrotnie poluzowane. Ktoś majstrował przy moim sa-
PODEJRZANE ŚMIERTELNE ŻNIWO mochodzie, poza tym odebrałem cały szereg milczących
Według Paula Neri pułkownik Cutolo zginął w roku telefonów. Widziałem, jak giną inni wplątani w aferę
1980 „w czasie ćwiczeń wojskowych w Anglii. Tuż przed «Watch Tower», niby przypadkiem, potem jak im gro-
śmiercią zawiadomił mnie, że spotkał się z Michaelem żono”.
Harari, agentem izraelskiego Mossadu. Osobiście uważam, Cutolo wiedział po prostu za dużo na temat operacji
choć nie mam na to dowodu, że to właśnie on zamordował „Watch Tower”, aby móc wyjść z tego cało, zwłaszcza
pułkownika z powodu posiadanych przezeń informacji”. kiedy zaczął mieć wątpliwości co do jej legalności.
W przypadku śmierci Cutolo Neri miał dyskretnie
skontaktować się z pułkownikiem Bo Bakerem, który miał BROŃ, NARKOTYKI I NARKODOLARY
z kolei skorzystać z pomocy pułkownika Nicka Rowe’a. Na temat jednego z wcześniejszych spotkań z Edwinem
Wszyscy trzej byli oficerami sił specjalnych o nieposzlako- Wilsonem z CIA, Cutolo napisał: „Edwin Wilson wyjaśnił
wanej opinii i wszyscy podjęli później próbę „udowod- mi, że operacja «Watch Tower» musi pozostać tajemnicą
nienia, że to Harari zamordował pułkownika Cutolo”. i podał następujące powody: (1) Jeśli społeczeństwo się
Pułkownik Nick Rowe został wkrótce zamordowany. o niej dowie, to zachwieje to obecnymi oraz przyszłymi
Stało się to 21 kwietnia 1989 roku. Został zastrzelony interesami rządu. (2) Podobne operacje mają miejsce na
z broni automatycznej M16 w Manili na Filipinach. Neri całym świecie. Wilson wymienił w tym miejscu «Złoty
podaje, że „Harari był na Filipinach przez trzy dni, tuż Trójkąt» położony w rejonie południowej Azji oraz Paki-
przed i po zamordowaniu pułkow- stan. Stwierdził ponadto, że w obu
nika Rowe’a”. tych rejonach za nielegalnym roz-
Starszy chorąży Hugh Pearce, Podobne operacje mają prowadzaniem narkotyków kryje
który również otrzymał kopię ze- miejsce na całym świecie. się zarówno CIA, jak i inne forma-
znania pułkownika Cutolo, zginął cje służb specjalnych. Pieniądze
Wilson wymienił w tym miejscu
w czerwcu 1989 roku w katastrofie uzyskane z tego procederu używa-
helikoptera. Pearce zaczął poma- „Złoty Trójkąt” położony ne są do wspierania ruchów mają-
gać innym w ich dochodzeniach. w rejonie południowej Azji oraz cych na celu obalenie rządów ko-
Przed śmiercią skierował pułkow- Pakistan. Stwierdził ponadto, munistycznych lub rządów, które
nika pod pewien adres w Camp nie są nastawione przyjaźnie do
Shelby w stanie Missisipi, pod któ-
że w obu tych rejonach za Stanów Zjednoczonych. Wilson
rym mieszkał stanowy polityk Lar- nielegalnym rozprowadzaniem wymienił nazwiska kilku znanych
kin Smith. Obaj, Rowe i Pearce, narkotyków kryje się zarówno dostojników z Pakistanu, Afgani-
zginęli tuż przed planowanym spo- CIA, jak i inne formacje służb stanu, Birmy, Korei, Tajlandii
tkaniem ze Smithem – obaj wyra- i Kambodży, którzy wiedzą o tym
zili również zgodę na publiczne specjalnych. i akceptują to. Jest to identyczny
wystąpienie i obiecali, że zażądają proceder do tego, który ma miejs-
„pełnego dochodzenia w sprawie ce w Panamie. (3) Wilson przyto-
wydarzeń opisanych w zeznaniu pułkownika Cutolo”, co czył wojskowy zamach stanu w Argentynie w roku 1976,
miało nastąpić po zaplanowanym spotkaniu. Larkin Smith zamach w Peru w roku 1978, upadek rządów Somozy
zginął w sierpniu 1989 roku w katastrofie lotniczej. Inni, w Nikaragui w roku 1979 oraz rozszerzająca się wojnę
których śmierć nastąpiła w podobnego typu okolicznoś- domową w Salwadorze jako przykład konieczności prowa-
ciach, to pułkownik Bo Baker i pułkownik Robert Bayard, dzenia akcji podobnych do «Watch Tower», dzięki którym
który został zamordowany w Atlancie w stanie Georgia zdobywa się fundusze na finansowanie operacji zmierzają-
w roku 1977, tuż przed umówionym spotkaniem z ofice- cych do zwalczania terroryzmu, działań skierowanych
rem Mossadu Davidem Kimche. przeciwko Stanom Zjednoczonym lub spraw, które wikłają
Najwyraźniej ochrona tajemnicy otaczającej operację Stany Zjednoczone”.
„Watch Tower” miała pierwszeństwo. Podkreślił to już Skończywszy ten wykład Wilson powiedział, „że zyski
w swoim zeznaniu Cutolo wspominając o salwadorskim ze sprzedaży narkotyków są prane w wielu bankach.
arcybiskupie Romero. Cutolo twierdzi, że los Romero „jest Wilson stwierdził, że około 70 procent tych dochodów
fizycznym potwierdzeniem przypuszczeń, że Stany Zjedno- była prana przy udziale banków panamskich. Prawie cała
czone szkolą obecnie potajemnie i sponsorują razem reszta zysków była przekazywana do banków szwajcars-
z Hondurasem, Kostaryką, Salwadorem i Panamą bojowni- kich, zaś niewielki ich ułamek był zagospodarowywany
ków o wolność usiłujących obalić panujący obecnie w Nika- w samych Stanach Zjednoczonych”. Cutolo dodaje, że
ragui reżim”. Cutolo podaje także, że „ci bojownicy są „Wilson podkreślił, iż znaczna część tych zysków jest
częściowo wspierani za pomocą funduszy uzyskanych w wy- przekazywana do Panamy bez żadnego sprawdzania. Zro-
niku operacji «Watch Tower»”. Cutolo zamyka ten akapit zumiałem, że część zysków do banków panamskich dostar-
następującymi słowy: „Informacja ta dowodziła konieczno- czyli izraelscy kurierzy. Uświadomiłem to sobie po roz-
ści ochrony operacji «Watch Tower» i operacji «Orwell» mowach z personelem ambasady w Panamie”.
bez względu na koszty”. Nie trzeba chyba dodawać, że nie Cutolo podał, że współpracownik Wilsona również
zdawał on sobie wówczas sprawy z tego, że w tych „wspomagał pranie funduszy, które były następnie używa-
„kosztach” znajdzie się zarówno on, jak i jego koledzy. ne do zakupu broni dla różnych ugrupowań, które CIA

10 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


postrzegała jako przyjaźnie nastawione do USA. Człowiek Cutolo dodaje, że do chwili sporządzenia jego zeznania
ten nazywał się Tom Clines”. Następnie Wilson oświad- (to znaczy do 11 marca 1980 roku) „inwigilacją objęto
czył Cutolo, że „główna część operacji «Watch Tower» 8 400 wydziałów policji, 1 370 kościołów i około 17 900
była prowadzona z polecenia Clinesa”. Tom Clines był obywateli. Obserwacją objęto głównie kościoły katolickie
podwładnym Theodore’a Shackleya. Obaj byli głęboko oraz mormońskie”.
zaangażowani w handel bronią w czasie afery Iran-Cont- Innymi osobami objętymi inwigilacją byli „podejrzani
ras – operacji typu „narkotyki za pieniądze, a za pieniądze członkowieKomisji Trójstronnej i grupy Bilderberga”, włącznie
broń” prowadzonej za przyzwoleniem prezydenta Ronal- z byłymi prezydentami: Geraldem Fordem, Jimmym Carterem
da Reagana i wiceprezydenta Busha. i George’em Bushem. Cutolo nadmienia, że nie wiedział
Cutolo ujawnia w dalszej części swojego zeznania, że wcześniej, iż „Ford, Carter i Bush mogą być objęci inwigilacją”.
nielegalnej działalności Mike’a Harari patronował cały Każdy, kto uczestniczył w tych operacjach, stawał
szereg amerykańskich VIP-ów7. Cutolo został poinfor- wkrótce przed groźbą likwidacji. W swoim liście jako
mowany przez znajomych z Pentagonu, że wśród tych przykład zbrodniczej działalności oficera Mossadu Mike’a
VIP-ów były takie osobistości, jak Harari Paul Neri przytacza likwi-
dyrektor CIA Stansfield Turner dację „naukowca Pentagonu”
i były dyrektor tej agencji George Cutolo dodaje, że do chwili i konstruktora superbroni dra Ge-
Bush. Obaj, jak się wyraził Cutolo, sporządzenia jego zeznania ralda Bulla, którego zastrzelono
„osłaniali” Harariego przed „pub- „inwigilacją objęto 8 400 w roku 1990 przed jego własnym
licznym wścibstwem”. Te same domem.
„wtyczki” w Pentagonie powie- wydziałów policji, 1 370 Neri rzuca również cień na rolę
działy Cutolo, że operacja „Watch kościołów i około 17 900 prezydenta George Busha w całej
Tower” miała nieoficjalne przy- obywateli”. tej aferze, podając, że Bush „wie-
zwolenie władz wojskowych Sta- dział lub powinien był wiedzieć
nów Zjednoczonych. Dowiedział o operacji «Watch Tower»… Kie-
się również od nich, że „Harari był pośrednikiem w spra- dy pozbawiono już Noriegę władzy, administracja Busha
wach dotyczących zaangażowania Stanów Zjednoczonych pomogła w zainstalowaniu w Panamie swojego prezydenta
w Ameryce Łacińskiej” i że ten izraelski skrytobójca i dwóch wiceprezydentów, których zadaniem było kon-
„działał przy wsparciu siatki agentów Mossadu rozlokowa- tynuowanie prania pieniędzy, które CIA uzyskiwała z ope-
nych w całej Ameryce Łacińskiej. Zajmował się głównie racji narkotykowych prowadzonych na całym świecie…”
importem i eksportem broni oraz handlem narkotykami”. Na koniec Neri dodaje: „Ilu jeszcze ludzi zostanie
Motywacje działania tych ludzi są sprawą kontrower- zamordowanych, ginąc niby to przypadkiem, ilu zostanie
syjną. Paul Neri twierdzi, że według niego Wilson, Clines zdyskredytowanych i zamkniętych w więzieniu tylko po to,
i Terpil działali bez zachęty z góry, kierując się wyłącznie aby mak i liście koki mogły finansować tajne wojny CIA?
chęcią osobistego zysku. Z całą pewnością tak nie było. Czy Ameryka Łacińska stanie się obiektem kolejnej tajnej
Cutolo był pewny, że obie operacje zostały zaakceptowane wojny CIA, tak jak to miało miejsce w przypadku Wietna-
na najwyższym szczeblu. Oczywiście nie wykluczało to mu? I ilu naszych obywateli zginie jeszcze przy tej okazji?”
możliwości, że niektórzy ich uczestnicy czerpali z nich na
boku osobiste korzyści. I dopóki to „podbieranie” było HEROINOWI HEROSI
utrzymywane na rozsądnym poziomie, dopóty nikt z wyż- Aluzja Neriego do Wietnamu nie jest bez znaczenia
szego szczebla nie zadawał zbędnych pytań. w świetle prowadzonego na masową skalę przez CIA
handlu narkotykami. Pułkownik James „Bo” Gritz9, oficer
SZANTAŻ FINANSOWANY Z „CZARNEGO BUDŻETU” sił specjalnych o największej liczbie odznaczeń bojowych
Zeznanie Cutolo ujawnia intrygujący efekt uboczny z okresu wojny w Wietnamie, otrzymał kopię zeznania
operacji „George Orwell”, który staje się wiarygodny Cutolo. Kilka lat później odwiedził Birmę, gdzie spotkał
w świetle wielkich pieniędzy pochodzących z czarnych się z dyktatorem wojskowym Khun Sa, czołowym produ-
budżetów8. centem heroiny w południowo-wschodniej Azji. To, czego
Materiały uzyskane w wyniku inwigilacji prowadzonej się tam dowiedział, zostało w pełni udokumentowane
w ramach operacji „George Orwell” pomogły uciszyć nie i zarejestrowane kamerą wideo.
tylko tych, którzy za głośno o tym mówili. Jak twierdzi W kolejnym artykule przedstawię losy Gritza wraz ze
Cutolo, „zostałem poinformowany przez Edwina Wilsona, związaną z nimi historią dotyczącą amerykańskich jeńców
że informacje przesyłane do Waszyngtonu były następnie wojennych. W tym przypadku określenie „MIA”10 ma
rozdzielane między prywatne firmy, które zajmowały się znacznie bardziej złowieszczą konotację, bowiem wielu
tworzeniem systemów broni na zlecenie Departamentu ludzi uważa, że zarówno POW11, jak i MIA byli używani
Obrony. Firmy te zachęcano do ich wykorzystywania do w charakterze „narkotykowych mułów” przez pozbawione
manipulacji senatorami i kongresmanami w celu zmusze- skrupułów, głęboko zaangażowane w handel narkotykami
nia ich do aprobaty niezbędnych wydatków na produkcję i bronią CIA. Wiele nazwisk, które wystąpiły w tym
tych systemów broni”. artykule, pojawi się znowu. I
Jako ich przykład podano Cutolo „(1) pojazd opance-
rzony, (2) samolot niewidzialny dla radarów i (3) broń O autorze:
opartą na wykorzystaniu energii kinetycznej”. Cutolo dodał David Guyatt jest Anglikiem i zawodowym dziennikarzem nie
od siebie, że odniósł wrażenie, iż wszystkie te trzy rodzaje związanym na stałe z żadną redakcją. Wcześniej pracował
broni były „używane przez NASA lub dla celów CIA”. w bankowości, gdzie zdobył podstawy i inspirację do prowadze-
Wilson poinformował go również, że: „operacja Orwell nia badań na temat ciemnych stron finansów związanych z hand-
zostanie do 4 lipca 1980 roku rozciągnięta na cały kraj”. lem bronią i narkotykami oraz praniem brudnych pieniędzy.

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 11


Współpracował z Międzynarodowym Komitetem Czerwone-
go Krzyża w sprawach dotyczących produkcji broni oraz z grupą
nacisku o nazwie World Development Movement (Światowy
Ruch Rozwoju) wywodzącą się z organizacji dobroczynnych,
która zajmowała się sprawą finansowania uzbrojenia brytyjs-
kiego, a także z wiodącym brytyjskim programem dokumental-
nym o nazwie „World in Action” („Świat w działaniu”).
Obecnie jego zainteresowania oscylują wokół programów
wojskowych, których celem jest opanowanie i doskonalenie
technik manipulowania ludzkim umysłem, nie powodujących
śmierci systemów broni oraz ukrytych wpływów grup elit na
całym świecie.
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Chodzi tu o koncepcję, zgodnie z którą rząd powinien jak najmniej,
jeśli w ogóle, angażować się w sprawy ekonomii. – Przyp. tłum.
2. National Security Agency jest ciałem wykonawczym Departamentu
Obrony. Odpowiada za szyfrowanie i łączność wywiadu i kontrwywiadu.
Założona w roku 1952 z polecenia prezydenta, nie będąc tworem Kongresu
jest stosunkowo od niego niezależna. Jej szefem jest zawsze wysoki
stopniem oficer wojskowy w randze generała lub admirała. Ponieważ jest
ona celem infiltracji obcych wywiadów, nie utrzymuje żadnych kontaktów
ze społeczeństwem i prasą. – Przyp. tłum.
3. Notarialnie poświadczone zeznanie pułkownika Cutolo z 11 marca
1980 roku składa się 15 stron zawierających 86 akapitów. Zeznanie
starszego szeregowca Williama Tyree’a z 6 września 1990 roku jest również
poświadczone notarialnie i zawiera 13 stron zawierających 41 akapitów.
Załączony do zeznania Cutolo pięciostronicowy list Paula Neriego nie nosi
żadnej daty ani nie jest podpisany. Został napisany niedługo przed jego
śmiercią, która nastąpiła 29 kwietnia 1990 roku w wyniku przewlekłej
choroby. Zeznanie Cutolo oraz przedśmiertny list Neriego przekazał mi
jeden z naszych przyjaciół, który woli, aby jego nazwisko pozostało
nieznane. Załączony do zeznania napisany na maszynie list składa się
z jednego akapitu i nie jest opatrzony żadną datą ani podpisem. Wszystkie
te dokumenty są w moim posiadaniu. Kopie zeznania Cutolo zostały
doręczone pułkownikom: A.J. „Bo” Bakerowi, Hugh B. Pearce’owi i Jame-
sowi „Bo” Gritzowi.
4. Cutolo przytacza w swoim zeznaniu te same nazwiska.
5. Cytat z trzeciego wydania książki Defrauding America (Defraudowa-
nie Ameryki) Rodneya Sticha, str. 359, Diablo Western Press, Inc., P.O.
Box 5, Alamo, California 94507, USA, lub Diablo Western Press, Inc., P.O.
Box 10587, Reno, Nevada 89510, USA, 1998, tel. 1-800-247-7389).
6. Defense Intelligence Agency jest najmłodszą spośród amerykańskich
służb specjalnych. Założona w roku 1961 przez sekretarza obrony jest
agencją wojskową zajmującą się sprawami zagranicznymi. Podlegają jej
między innymi attache wojskowi, niemniej ponad połowę jej pracowników
stanowią cywile. – Przyp. tłum.
7. Skrót od Very Important Person (bardzo ważna osobistość).
– Przyp. red.
8. Określenie czarny budżet oznacza tajny budżet, którego źródła
finansowania są ukryte i bardzo często nielegalne, to znaczy sprzeczne
z prawem danego kraju. – Przyp. tłum.
9. Jako wzorzec głównej postaci znanego filmu Rambo: First Blood
(Rambo – pierwsza krew) z Sylvestrem Stallone w roli głównej posłużyła
właśnie sylwetka pułkownika „Bo” Gritza.
10. Skrót od Missing in Action (zaginiony w akcji).
11. Skrót od Prisoner of War (jeniec wojenny).

12 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


OSTEOPOROZA – KOŚĆ NIEZGODY
NOWA CHOROBA, NOWY OBIECUJĄCY RYNEK
DLA FIRM FARMACEUTYCZNYCH

O steoporoza stała się ostatnio głośną sprawą i zarazem źródłem wielkich


zysków firm farmaceutycznych. Osteoporoza uważana jest za chorobę
dopiero od około dwudziestu lat. Uważa się, że cierpią na nią głównie kobiety
Wbrew agresywnej ze świata cywilizowanego. Prowadzone w mediach kampanie reklamowe oraz
powszechnie dostępne w aptekach i poczekalniach gabinetów lekarskich ulotki
reklamie finansowanej bez przerwy ostrzegają kobiety o niebezpieczeństwie utraty tkanki kostnej.
Informacje podawane w reklamach mówią, że co druga kobieta, która
przez koncerny ukończyła sześćdziesiąt lat, jest bardziej narażona na złamanie szyjki kości
udowej z powodu osteoporozy (w przypadku mężczyzn osteoporoza dotknie co
farmaceutyczne oraz trzeciego) niż na raka sutka czy raka szyjki macicy razem wziętych. Szesnaście
procent pacjentów cierpiących z powodu złamania szyjki kości udowej umrze
przemysł mleczarski w ciągu sześciu miesięcy od momentu doznania tego urazu, podczas gdy
następne pięćdziesiąt procent będzie wymagało długoterminowej opieki zdro-
okazuje się, że wotnej.1
Statystyki podają, że tylko w samych Stanach Zjednoczonych ponad dwa-
syntetyczne leki dzieścia milionów osób choruje na osteoporozę, a około jednego miliona
trzystu tysięcy cierpi co roku z powodu złamań kości będących następstwem
hormonalne, osteoporozy. Dowiedzieć się z nich można również, że w samym roku 1993
Stany Zjednoczone poniosły 10 miliardów dolarów strat z powodu zmniej-
większość szenia produktywności oraz kosztów leczenia osób chorych na osteoporozę.2
Warto jednak przyjrzeć się nieco bliżej tym statystykom. To prawda, że
suplementów z powodu złamania szyjki kości udowej umiera część mężczyzn i kobiet, jednak
są to zazwyczaj ludzie bardzo starzy i wątłego zdrowia. Ludzie umierający
wapniowych oraz z powodu złamania biodra nie zawsze należą do najbardziej chorowitych,
w większości przypadków cierpią również na inne dolegliwości.
produkty mleczne Kobiety nieustannie bombardowane są informacjami, że aby skutecznie
walczyć z utratą tkanki kostnej, ich codzienna dieta musi zawierać produkty,
w rzeczywistości których zadaniem jest uzupełnianie niedoboru wapnia w organizmie. Muszą to
być preparaty uzupełniające niedobór wapnia oraz bogate weń produkty
zamiast wzmacniać spożywcze, głównie nabiał. Lekarze bardzo często zalecają kobietom w okresie
pomenopauzalnym długotrwałe zażywanie syntetycznego estrogenu, a w razie
osłabiają kości, konieczności także odbudowujący tkankę kostną lek o nazwie „Fosamax”.
Uzbrojona w ten potężny arsenał środków kobieta jest zapewniana, że przez
a także wyrządzają resztę swojego życia nie będzie narażona na żadne złamania kości. Niestety,
jest to dalekie od prawdy.
inne szkody. Ta najbardziej popularna metoda leczenia osteoporozy, jest faktycznie
bardzo niebezpieczna dla zdrowia samej kobiety. Uważa się, że syntetyczny
estrogen jest także jednym z czynników odpowiedzialnych z wywoływanie raka.
Większość preparatów uzupełniających wapń w organizmie jest nie tylko
nieskuteczna, ale może też prowadzić do wypłukiwania cennych minerałów
z kości, zwapnień oraz powstawania kamieni w nerkach. I jeszcze jedno,
w przeciwieństwie do powszechnie wyznawanych poglądów, udowodniono, że
Sherrill Sellman nadmierne spożywanie produktów nabiałowych jest główną przyczyną utraty
1998 masy samej kości.
Light Unlimited Productions OSTEOPOROZOWY PRZEMYSŁ – GRZESZNE PRZYMIERZE
Locked Bag 8000-MDC Osteoporoza w znaczący sposób wpłynęła na rozwój przemysłu farmaceu-
Kew, Victoria 3101, Australia tycznego. W roku 1996 sprzedaż tylko jednego leku na osteoporozę, „Premari-
nu”, wyniosła na całym świecie 940 milionów dolarów3, zaś roczne obroty
Tel.: +61 (0)3 9249 9591 przemysłu mleczarskiego to 20 miliardów dolarów4. Sprzedaż preparatów
Fax: +61 (0)3 9855 9991 uzupełniających wapń w organizmie to kolejne setki milionów dolarów.
E-mail: golight@ozemail.com.au Przemysł czerpiący zyski z osteoporozy nie tylko stworzył ogromny rynek
zbytu na swoje towary, ale został specjalnie zaprojektowany pod kątem

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 13


kobiet. Mrożące krew w żyłach kampanie reklamowe było, że estrogen, zwłaszcza w tej formie, w jakiej znajduje
przedstawiające osteoporozę jako „cichego złodzieja” ko- się w „Premarinie”, może przyczyniać się do powstawania
biecych kości są oczywiście finansowane przez firmy sprze- raka śluzówki macicy.
dające produkty, które mają rzekomo jej zapobiegać. Na Sandra Coney pisze: „Już w roku 1947 młody badacz
swoje nieszczęście, wiele nieświadomych niczego kobiet, z Uniwersytetu Columbia, dr Saul Gusberg, zauważył
nie wie, że tak naprawdę padły ofiarą cichej zmowy występowanie nienaturalnego krwawienia u osób zażywa-
zawartej między firmami farmaceutycznymi, lekarzami jących estrogen. Badania patologiczne pobranych za po-
i przemysłem mleczarskim. Jest to jedno z najbardziej mocą kiretażu próbek wykazały występowanie nadpobud-
dochodowych i najlepiej zaplanowanych przedsięwzięć liwości śluzówki macicy”.6
handlowych w historii. Cała sprawa wybuchła w roku 1975 wraz z publikacją
Przeinaczając fakty, manipulując statystykami i zataja- artykułu w prestiżowym piśmie medycznym New England
jąc wyniki badań naukowych członkowie tego przymierza Journal of Medicine. Artykuł ten przedstawiał wyniki ba-
narażają zdrowie i życie wielu kobiet na ryzyko zapad- dań. Wynikało z nich, że kobiety przyjmujące estrogen
nięcia na takie choroby jak rak sutka i jajników, udary w postaci pigułek są 7,6 raza bardziej narażone na raka
mózgu, choroby wątroby i pęcherzyka żółciowego, cuk- śluzówki macicy od kobiet nie zażywających go. U kobiet
rzycę, choroby serca, różnego rodzaju alergie, kamienie przyjmujących estrogen przez dłuższy czas ryzyko zapad-
nerkowe oraz zapalenia stawów. nięcia na tę odmianę raka wzrasta jeszcze bardziej. Kobie-
ty przyjmujące estrogen od siedmiu lub więcej lat są
POCZĄTKI OSZUSTWA czternastokrotnie bardziej narażone od tych, które nie
Druga wojna światowa przyczyniła się do wielkiego zażywają go w ogóle.7
postępu w medycynie. Przed jej wybuchem firmy far- W tym samym miesiącu, w którym ukazał się ten
maceutyczne były w większości przypadków raczej niewiel- artykuł przedstawiciele California Cancer Registry (Kali-
kie i zajmowały się głównie wy- fornijskiego Centrum Rejestrowa-
twarzaniem leków na bazie ziół. nia Przypadków Raka) potwier-
Prowadzone po wojnie różnego W końcu nauka sama dzili podane w nim wyniki. Wśród
rodzaju badania przyczyniły się do dowiodła że zażywanie ponad pięćdziesięcioletnich bia-
szybszego rozwoju i postępu na- estrogenu stanowi zagrożenie łych kobiet w latach 1969-1974 na-
uki, która na zawsze zmieniła ob- stąpił ponad osiemdziesięciopro-
licze medycyny. dla zdrowia. Przypuszcza się, centowy wzrost zapadalności na
W swojej książce The Meno- że poza wywoływaniem raka raka śluzówki macicy.8
pause Industry (Przemysł menopau- macicy estrogen jest także W końcu nauka sama dowiodła
zalny) Sandra Coney podaje: „Wy- że zażywanie estrogenu stanowi
korzystując siłę i prestiż nauki me-
częściowo odpowiedzialny za zagrożenie dla zdrowia. Przypusz-
dycyna zmierza w kierunku ery raka sutka, jajników, cza się, że poza wywoływaniem
«nowoczesności» i odrzuca «ręce, pęcherzyka żółciowego, raka macicy estrogen jest także
które leczą», uważając je za ana- choroby wątroby oraz częściowo odpowiedzialny za raka
chronizm. Medycyna rozwija tech- sutka, jajników, pęcherzyka żół-
nokrację, której eksperci wyposa- cukrzycę. ciowego, choroby wątroby oraz cu-
żani są w chemię i różnego rodzaju krzycę. Coraz częściej zastanawia-
urządzenia medyczne”.5 no się, czy zażywanie syntetyczne-
Opanowanie technologii wytwarzania syntetycznych go estrogenu nie wywołuje jeszcze innych niepożądanych
hormonów wpłynęło na gwałtowny rozwój firm farmaceu- efektów ubocznych?
tycznych. Stworzenie pierwszego syntetycznego estrogenu Sprzedaż sztandarowego produktu firmy farmaceuty-
– diethylstilboestrolu (bardziej znanego jako DES) – umo- cznej Ayerst, „Premarinu”, z dnia nadzień zaczęła spa-
żliwiło dostarczenie tego leku na rynek farmaceutyczny dać, a co za tym idzie również zyski tej firmy. Na całym
w ogromnych ilości i po niskiej cenie. Niedługo potem świecie nastąpił gwałtowny spadek sprzedaży leków hor-
opracowano metodę syntezy hormonów sterydowych monalnych. W latach 1975-1976 popyt na estrogen zmalał
z moczu ciężarnych klaczy (lek ten znany jest pod hand- do osiemnastu procent, a w latach 1976-1977 do dziesię-
lową nazwą „Premarin”). ciu.9
Wprowadzenie w roku 1960 na rynek doustnych środ-
ków antykoncepcyjnych zapoczątkowało używanie na sze- SZTUKA MANIPULACJI PERCEPCJĄ
roką skalę tego rodzaju preparatów. Kilka lat później, Zaistniała sytuacji wymagała przedsięwzięcia działań
w roku 1966, uwaga firm farmaceutycznych skupiła się mających na celu ocalenie tak lukratywnego rynku. Odkąd
głównie na kobietach będących w okresie menopauzy. estrogen zaczął być uważany za jedną z przyczyn raka
Krążyły mity mówiące, że kobiety, które nie zażywają śluzówki macicy, firmy farmaceutyczne przyznały się, że
syntetycznego estrogenu w okresie przekwitania, są nara- popełniły błąd, zalecając zażywanie estrogenu kobietom,
żone na całkowitą utratę zdrowia. Poglądy te szerzyły się które nie miały żadnych problemów z macicą. Swoją
lotem błyskawicy wśród mieszkańców uprzemysłowionego wpadkę z estrogenem próbowały naprawić wprowadzając
świata. Tego rodzaju pogłoski były wspaniałą reklamą dla syntetyczny progesteron zwany progestinem. Progestin
firm farmaceutycznych i ich produktów. Kobiety z ochotą jest związkiem, który wykazuje podobne działanie do
zażywały owego „źródła młodości”, jakim była dla nich progesteronu. Argumentowano, że progestin ochroni ma-
pigułka zawierająca estrogen. cicę przed rozrostowym wpływem estrogenu (jak ma to
I chociaż przez ostatnie trzydzieści lat ostrzegano miejsce w naturze), mimo iż nie przeprowadzono żadnych
przed niekorzystnym wpływem syntetycznego estrogenu długotrwałych badań, które miałyby potwierdzić, że kom-
na zdrowie kobiet, to jednak żądza zysku skutecznie binacja estrogenu i progestinu jest bezpieczna dla zdrowia
zagłuszała wszystkie te ostrzeżenia. Powszechnie wiadomo kobiety. Ta argumentacja zainicjowała wprowadzenie hor-

14 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


monalnej terapii zastępczej (hormone replacement thera- poroza została uznana za chorobę, która dotyczy wyłącz-
py – HRT), czyli powrót estrogenu. nie kobiet. Od tego momentu we wszelkich rozważaniach
Kobiety zaczęły jednak coraz poważniej zadawać sobie na temat klimakterium jego głównym symptomem jest
pytanie, czy zażywanie syntetycznych hormonów ma jaki- osteoporoza. W trakcie przekonywania opinii publicznej
kolwiek sens, przeto firmy farmaceutyczne produkujące i lekarzy, że osteoporoza jest okaleczającą i «zabójczą»
estrogen musiały znaleźć sposób, a ponownie nakłonić je chorobą i że jedynym przeciwko niej lekarstwem jest
do jego zażywania. Tym czymś miała być osteoporoza, estrogen, z hormonalnej terapii zastępczej próbowano
o której 77 procent kobiet nigdy dotąd nie słyszało. Jak uczynić niemal świętość. HRT oferuje zbawienie, gdzie
podaje Sandra Coney: „W celu rehabilitacji HRT pod- inni nie mają nic do zaoferowania, ratuje kobiety od złego
dano kobiety «starannie zaplanowanej kampanii», która losu, w wyniku którego mogłyby przeobrazić się w stare
miała przekonać je, że estrogen zapobiega osteoporo- wiedźmy. Czy w takiej sytuacji można być aż tak nie-
zie”.10 wdzięcznym i pytać o ryzyko?”13
Zmiana stosunku ludzi do terapii hormonalnej i oczy- Ilekroć dochodziło do rozmów na temat HRT, zdrowy
szczenie jej wizerunku z negatywnego wpływu na zdrowie rozsądek nagle gdzieś ulatywał. W czasie licznych dyskusji
były pierwszymi krokami, jakie należało podjąć, aby ta toczonych na temat estrogenu unikano zadawania pytań
kampania powiodła się. Pomóc w tym miało zagrożenie o to, czy przepisywanie tak dużej liczbie zdrowych kobiet
osteoporozą. Kobiety musiały zrozumieć, że osteoporoza środków zawierających estrogen uważanych za „najbar-
to „ich” choroba. Jej główną przyczyną miała być meno- dziej skuteczne spośród wszystkich leków”14 jest słuszne
pauza. Należało przekonać kobiety, że ryzyko zachorowa- i zgodne z etyką. Co ciekawe, jak dotąd żaden inny lek ani
nia na raka jest niczym w porów- terapia nie uzyskały tak wielkiego
naniu z korzyściami, jakie daje za- poparcia. Zamiana zwykłej terapii
żywanie syntetycznych hormonów.
Początkowo literatura hormonalnej na długotrwałą hor-
Początkowo literatura medycz- medyczna podawała, że monalną terapię zapobiegawczą
na podawała, że osteoporoza doty- osteoporoza dotyczy kości dokonała się bez żadnej dyskusji
czy kości a nie kobiet. Kiedy bliżej a nie kobiet… Co ciekawe, bądź regulacji prawnych.
przyjrzymy się statystykom doty- Osteoporoza stała się wysoko
czących częstotliwości występowa- bardzo niewiele mówi się wyspecjalizowaną dziedziną wie-
nia przypadków złamań biodra o mężczyznach w kontekście dzy, ponieważ dzięki niej sprzeda-
u poszczególnych płci i ich wpły- osteoporozy. Świadomie je się wiele produktów. Po wypro-
wie na gospodarkę danego kraju, mowaniu terapii hormonalnej i za-
zauważymy, że mężczyźni o poło- pomniejsza się „czynnik bezpieczeniu sobie bezpiecznej
wę rzadziej niż kobiety doznają męski”, ponieważ nie pasuje pozycji na rynku przemysł spożyw-
złamań biodra i częściej od nich on do redefinicji tej choroby czy oraz firmy farmaceutyczne
umierają z tego powodu. Co cieka- produkujące preparaty wapniowe
we, bardzo niewiele mówi się
głoszącej, że osteoporoza jest wkroczyły na rynek leków zapobie-
o mężczyznach w kontekście os- chorobą kobiecą wynikającą gających osteoporozie. Choroba ta
teoporozy. Świadomie pomniejsza z braku estrogenu. uratowała od upadku wiele inte-
się „czynnik męski”, ponieważ nie resów. Jednym z nich był przemysł
pasuje on do redefinicji tej choro- spożywczy, który przeżywał w tam-
by głoszącej, że osteoporoza jest chorobą kobiecą wynika- tym czasie kryzys z powodu spadku zysków ze sprzedaży
jącą z braku estrogenu. Taka strategia była niezbędna do żywności, gdyż zdaniem konsumentów niektóre produkty
wypromowania hormonalnej terapii zastępczej (HRT). spożywcze zawierały za dużo tłuszczów nasyconych. Do
Aby to osiągnąć, firma farmaceutyczna Ayerst wynaję- śmietanki do kawy zaczęto więc dodawać wapń. Po tym
ła czołową firmę reklamową do wypromowania osteo- zabiegu zaczęto reklamować ją jako produkt, który nie
porozy. Przed firmą tą stanęło bardzo trudne zadanie. tylko nie szkodzi zdrowiu, ale wręcz zapobiega zachoro-
Zainicjowano ogromną kampanię promocyjną, którą roz- waniu na osteoporozę. Ostrzegano kobiety, że jeśli nie
poczęto od zamieszczenia reklam w pismach kobiecych. dostarczą organizmowi dodatkowej porcji wapnia zawar-
Wkrótce potem w radiu i telewizji zaczęli występować tej w produktach pochodzenia mlecznego, to ich kości
eksperci z zakresu nauk medycznych wygłaszając kazania staną się kruche i podatne na złamania.15
na temat terapii hormonalnej i osteoporozy. Zwerbowano Producenci preparatów wapniowych twierdzili ponad-
ponadto pracowników służby zdrowia, którzy mieli po- to, że ich produkty zapobiegają utracie tkanki kostnej.
średniczyć w przekazywaniu konsumentom i lekarzom W rzeczywistości nie istniały żadne dowody, które by to
stosownych informacji. Lansowany wizerunek zdeformo- potwierdzały. Do roku 1986 w samych tylko Stanach
wanej, zgrzybiałej kobiety skutecznie zasiał strach w ser- Zjednoczonych konsumenci wydali na preparaty wapnio-
cach wielu kobiet. Aby ostatecznie przełamać opór kobiet we ponad sto sześćdziesiąt sześć milionów dolarów. Przed
i skłonić je do zażywania estrogenu, głoszono hasła w ro- nastaniem mody na wapń Narodowy Instytut Zdrowia
dzaju: „Inwalidztwo, które może być wynikiem postępują- Stanów Zjednoczonych16, który w pewnym stopniu sam się
cej osteoporozy, jest czymś gorszym niż ryzyko wystąpie- do niej przyczynił, w roku 1985 zalecał kobietom zwięk-
nia raka macicy”11 – lub: „Nawet jeśli będziesz zażywała szenie dziennej dawki wapnia. Jednak już w roku 1989
estrogen bez progestinu, to i tak jesteś piętnaście razy zaczął ostrzegać, że firmy promujące wapń „obiecują
bardziej narażona na śmierć z powodu złamania stawu kobietom więcej korzyści płynących z przyjmowania wap-
biodrowego niż raka macicy”12. nia, niż tak naprawdę jest on w stanie im dostarczyć”.17
Finansowana przez firmy farmaceutyczne kampania
mająca na celu ponowne wprowadzenie na rynek est- NAGA PRAWDA O KOŚCIACH
rogenu została przeprowadzona po mistrzowsku. Jak po- Aby zrozumieć mity krążące na temat osteoporozy
daje Sandra Coney: „W latach dziewięćdziesiątych osteo- i sposobów jej leczenia, konieczne jest poznanie praw-

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 15


dziwej natury kości. Kość jest żywą tkanką, której budowa rodzajów przypadków wystąpią jakiekolwiek objawy. Po-
jest zwarta i stała. Kość może wydawać się statyczna, twierdza to moja praktyka zawodowa i jak dotąd przez
jednak podstawowe elementy, z jakich się składa, ulegają mój gabinet przewinęło się zaledwie kilku zgarbionych
ciągłym przemianom. W każdym z nas istnieje w danym pacjentów. Ostatnio zrobiło się wokół całej tej sprawy
momencie od jednego do dziesięciu milionów miejsc, dużo szumu, co zaowocowało wzrostem niepokoju wśród
w których następuje wchłanianie zużytych komórek kości kobiet i w rezultacie licznymi testami oraz przepisywaniem
i tworzenie nowej tkanki kostnej. Produkty przemiany różnych medykamentów”.21
materii oraz składniki odżywcze są stale usuwane z tkanki Medycyna osteoporozą zwykła nazywać „złamania
kostnej i dostarczane do niej za pośrednictwem krwi.18 z powodu zbyt cienkich kości”. Od pewnego czasu ter-
Zdrowe ciało gwarantuje zdrowe i silne kości. minem tym określa się „chorobę, która charakteryzuje się
Kość formowana jest przez dwa typu komórek: komó- niską masą tkanki kostnej i pogorszeniem się budowy
rki kościogubne (osteoklasty) i komórki kościotwórcze mikrostrukturalnej kości, która prowadzi do zwiększenia
(osteoblasty). Zadaniem osteoklastów jest poszukiwanie ich kruchości, czego konsekwencją jest wzrost przypad-
w tkance kostnej części wymagających odnowy. Osteoklas- ków ich złamań”.22 W definiowaniu osteoporozy jako
ty rozpuszczają zużyte komórki kości, w wyniku czego choroby a nie złamania istnieje jednak pewien problem.
w ich miejscu powstaje pusta przestrzeń. Wówczas w to W tym przypadku bowiem niska masa tkanki kostnej jest
miejsce kierują się osteoblasty i wypełniają je nową tkanką skutkiem osteoporozy i nie nią samą. To spostrzeżenie
kostną. W ten sposób kość sama się odnawia i leczy. jest bardzo ważne, gdyż sprawia, że ludzie zaczynają
Proces ten nosi nazwę „ponownego modelowania kości”. szukać sposobów, aby ustrzec się przed tą chorobą. Dr
Owa zdolność kości do samonaprawy ma bardzo istotne Love przytacza jako przykład uderzającą analogię: „To
znaczenie. Jego zaburzenie przy- tak, jakbyśmy atakiem serca nazy-
czynia się bowiem do powstania wali wysoki poziom cholesterolu,
procesu chorobowego zwanego
Dlaczego… obecnie coraz a nie po prostu atakiem serca. To
osteoporozą. Kiedy usuwanych więcej kobiet zdaje się sprawia, że definicja opisująca
jest więcej komórek niż odbudo- cierpieć z powodu w ten sposób osteoporozę auto-
wywanych, wówczas dochodzi do osteoporozy niż kiedyś? matycznie zwiększa liczbę kobiet
utraty masy kości. i mężczyzn, którzy na nią choru-
Tak naprawdę przebudowa ko- Dr Love wyjaśnia to ją”.23
ści nigdy nie ustaje. Około pięć- następująco: „…część tego Chociaż osteoporoza charakte-
dziesiątego roku życia rzeczywiście wzrostu to po prostu skutek ryzuje się dwoma czynnikami – ni-
więcej komórek kości jest wchła- ską masą kości oraz zaburzeniem
nianych niż odbudowywanych. zmiany definicji… Nie trzeba wewnętrznej budowy mikrostruk-
Zdolność osteoblastów do zapeł- chyba wyjaśniać, że turalnej – to tak naprawdę ten
niania pustych miejsc pozostawia- rozszerzenie kryteriów drugi czynnik jest często ignoro-
nych przez osteoklasty i tym sa- wany. Problem polega na tym, że
mym odbudowy kości powoli słab-
definiujących osteoporozę obecnie możemy zmierzyć tylko
nie.19 Ilość masy kostnej, jaką po- sprawia, że obejmuje ona gęstość kości. Poza tym nie każdy,
siadaliśmy przed wystąpieniem te- coraz więcej kobiet. kto ma jego niski współczynnik,
go procesu, oraz szybkość, z jaką dozna złamania kości. Na przykład
ją tracimy, określa gęstość naszych kości kobiet pochodzenia azjatyc-
kości. Wiadomo, że gęstość tkanki kostnej jest różna kiego charakteryzują się niską gęstością, a mimo to od-
u poszczególnych ludzi i zależy od ich rasy, środowiska, setek ich złamań jest u nich niski.
w którym się wychowują oraz płci. Panuje pogląd, że kiedy kość osiąga niski stopień
Dr Susan Love, autorka książki Dr Susan Love’s Hor- gęstości, staje się bardziej podatna na złamania. Posiada-
mone Book (Księga hormonów dr Susan Love) wyjaśnia, co jąc obecnie pełniejszą wiedzę z zakresu fizjologii kości
następuje: „…właściwy termin określający zmniejszenie człowieka, wiemy, że dotychczasowa wiedza na ten temat
gęstości tkanki kostnej brzmi «osteopenia». To tylko nie jest całkiem zgodna z prawdą. Kości łamią się nie tylko
jeden z elementów osteoporozy i właśnie ona jest przy- dlatego, że są cienkie i słabe. Jedna z czołowych specjalis-
czyną złamań kości. Kolejnym czynnikiem jest mikroar- tek w tej dziedzinie, autorka książki Better Bones, Better
chitektura kości. Kiedy osteoklasty wchłaniają więcej kości Body (Zdrowe kości, zdrowe ciało), dr nauk medycznych
niż osteoblasty budują, wówczas mikroarchitektura kości Susan E. Brown, twierdzi, że „osteoporoza sama w sobie
traci wytrzymałość, co oznacza, że stawy i biodra stają się nie jest przyczyną złamań kości. Dowodzi tego bardzo
podatne na pęknięcia. Przykładowo nasze kręgi nie ulega- prosty fakt. Mianowicie to, że połowa osób z całej popula-
ją w rzeczywistości złamaniu, ale po prostu zapadają się cji, te które mają osteoporotyczne kości, nigdy nie doznała
zmniejszając swoją długość. Jeśli wiele z nich ulega zmiaż- ich złamań”.24
dżeniu, dochodzi do wykrzywienia kręgosłupa zwanego Już w roku 1988 Lawrence Melton z Kliniki Mayo
czasem wdowim garbem”.20 zauważył, że: „sama osteoporoza może nie wystarczać do
Na ile poważny jest syndrom „wdowiego garbu”? We- wywołania takich osteoporotycznych złamań, ponieważ
dług dra Bruce’a Ettingera, endokrynologa i profesora wiele osób należących do grupy o najniższej gęstości
medycyny na Uniwersytecie Kalifornijskim „…kobiety tak tkanki kostnej w ogóle nie doznaje złamań. Większość
naprawdę nie powinny przejmować się osteoporozą. Os- kobiet w wieku ponad sześćdziesięciu pięciu i mężczyzn
teoporoza, która objawia się silnymi bólami i kalectwem, powyżej siedemdziesięciu pięciu lat traci wystarczająco
jest bardzo rzadko występującą chorobą. Tylko od 5 do dużo tkanki kostnej, aby czuć się poważnie zagrożonym
7 procent siedemdziesięciolatków dozna zapaści kręgów osteoporozą i jednocześnie nigdy nie doznaje żadnych
kręgosłupa, tylko u połowy z nich uszkodzeniu ulegną dwa złamań. Prawie wszystkie kobiety w Stanach Zjednoczo-
kręgi i prawdopodobnie w jednym na pięć lub sześć tego nych w wieku osiemdziesięciu lat wykazują objawy ob-

16 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


niżonej gęstości kości, zwłaszcza udowych, a mimo to tylko powszechnym, wiele starszych kobiet pozostaje zdrowych
u niewielkiego ich procenta dochodzi do ich złamań”.25 i nie choruje na nią. Co więcej, większa częstotliwość
Dlaczego zatem obecnie coraz więcej kobiet zdaje się występowania osteoporozy u mężczyzn niż kobiet w nie-
cierpieć z powodu osteoporozy niż kiedyś? Dr Love których kulturach nie potwierdza teorii, że nadmierna
wyjaśnia to następująco: „…część tego wzrostu to po utrata tkanki kostnej jest związana ze spadkiem produkcji
prostu skutek zmiany definicji… Nie trzeba chyba wyjaś- estrogenu przez jajniki. Dowiedziono także, że kobiety
niać, że rozszerzenie kryteriów definiujących osteoporozę stosujące dietę wegetariańską mają niższy poziom est-
sprawia, że obejmuje ona coraz więcej kobiet. Poziom rogenu i jednocześnie większą gęstość kości w porównaniu
gęstości kości używany do definiowania osteoporozy został do kobiet spożywających mięso”.30
ustalony na tak wysokim poziomie, że duża liczba starszych Oczywiście mówienie, że osteoporoza jest jedyną, nie-
kobiet automatycznie podpada pod tę kategorię, co jest uchronną chorobą, jaka atakuje wszystkie kobiety, które
bardzo korzystną sytuacją dla firm farmaceutycznych”.26 przechodzą okres menopauzy, jest wielkim uproszcze-
niem. U kobiet, którym usunięto jajniki, występuje dwa
MITYCZNE PRZYCZYNY OSTEOPOROZY razy większy ubytek tkanki kostnej w porównaniu do
Na całym świecie istnieje wiele kultur, w których kobiet normalnie przechodzących okres klimakterium.
kobiety przechodzące okres menopauzy pozostają w bar- Porównując ilość hormonów produkowanych przez jajniki
dzo dobrej formie. Są aktywne i cieszą się dobrym zdro- przed i w okresie menopauzy, wydaje się oczywiste, że
wiem do końca życia. I w ogóle nie cierpią na osteoporozę. estrogen jest jedynym czynnikiem związanym z utratą
Jeśli menopauza byłaby jedną z przyczyn wywołujących tkanki kostnej.
osteoporozę, to w takim przypadku kobiety na całym Dr Jerilynn Prior, która wykłada endokrynologię na
świecie powinny doznawać z tego powodu złamań kości. Uniwersytecie Kolumbii Brytyjskiej, prowadziła badania,
Jak się okazuje, nie jest to prawdą. które poddały w wątpliwość kluczową rolę estrogenu
Wiele kobiet pochodzących z Malezji nawet w trzydzie- w zapobieganiu utraty tkanki kostnej. Dowiodły one, że
ści lat po menopauzie nie choruje na osteoporozę, nie rola estrogenu jako czynnika zapobiegającego osteoporo-
traci swojego wzrostu, nie cierpi na „wdowi garb” i nigdy zie jest niewielka. Prowadzone na lekkoatletyczkach bada-
nie doznaje złamań kości. Zespół nia wykazały, że osteoporoza ob-
naukowców zbadał u nich po- PRAWDZIWI ZŁODZIEJE WAPNIA jawiała się u nich w zależności od
ziom hormonów oraz gęstość ko- Z KOŚCI stopnia niedoboru progesteronu,
ści. Badania te wykazały, że po- nawet przy normalnym poziomie
ziom estrogenu był u tych kobiet • Zaburzenia równowagi kwasowo-zasadowej estrogenu. Podobne badania
na tym samym poziomie, co • Związki zobojętniające kwas zawierające przeprowadzone wśród kobiet,
u białych kobiet pochodzących które nie uprawiały lekkiej at-
aluminium • Alkohol • Anoreksja • Kofeina
z Ameryki Północnej, a w nie- letyki, przyniosły analogiczne
których przypadkach nawet niż- • Zaburzenia wewntątrzwydzielnicze wyniki. Podczas menstruacji, kie-
szy. Badania gęstości kości do- w przytarczycy, tarczycy, nadnerczach, dy to nie występuje proces owu-
wiodły z kolei, że zarówno u jed- jajnikach, nerkach • Antybiotyki • Środki lacji, u kobiet należących do obu
nych, jak i drugich utrata tkanki moczopędne • Nadmierne spożywanie białka grup wystąpił niedobór proges-
kostnej utrzymywała się na tym teronu. Jej badania wykazały, że
zwięrzęcego i produktów nabiałowych
samym poziomie.27 to nie estrogen, ale progesteron
Na tej podstawie wyciągnięto • Wysokie spożycie tłuszczów nasyconych jest tym hormonem, który odgry-
wniosek, że u wszystkich kobiet • Wysokie spożycie soli • Usunięcie macicy; wa zasadniczą rolę w procesie
z powodu niskiego poziomu est- usunięcie jajników • Zła lub uboga dieta budowy kości. Badania takie jak
rogenu dochodzi w okresie me- • Brak ruchu; brak witaminy D • Doustne to poważnie podważają istnienie
nopauzy do porównywalnych związku między osteoporozą
środki antykoncepcyjne • Chemioterapia,
ubytków tkanki kostnej, a co za i estrogenem.31
tym idzie, jego niedobór jest naświetlania • Leki przeciwdrgawkowe Dr John Lee, lekarz, badacz
przyczyną osteoporozy. Dalsze i psychotropowe takie jak Valium, i uznany autorytet w dziedzinie
badania w tym zakresie nie po- Librium • Siedzący tryb życia • Stresy leczenia za pomocą naturalnych
twierdziły tych przypuszczeń. Ba- • Wyczerpanie nadnerczy • Zbyt wysokie hormonów, przeprowadził trwa-
dania gęstości kości u poszczegó- jące trzy lata badania polegające
spożycie cukru • Tytoń • Toksyczne metale
lnych kobiet ujawniły, że chociaż na podawaniu naturalnego pro-
niektóre z nich tracą w czasie takie jak ołów, rtęć, kadm, aluminium i cyna gesteronu sześćdziesięciu trzem
menopauzy część ich tkanki, to kobietom będącym w okresie po-
u innych ubytek ten jest mniejszy, a u jeszcze innych menopauzalnym. Poddane badaniom kobiety w pierw-
zaczyna się on nawet przed okresem menopauzy.28 Dzięki szym roku badań wykazały wynoszący od 7 do 8 procent
badaniom moczu mającym na celu określenie stopnia wzrost gęstości kości, w drugim od 4 do 5 procent,
utraty wapnia dowiedziano się, że niektóre kobiety tracą a w trzecim od 3 do 4. Powyższe wyniki zostały potwier-
wapń szybko, a inne w normalnym tempie. dzone przez innego eksperta od hormonów, dra Williama
Gdyby osteoporoza miała związek z niskim poziomem Regelsona, który powiedział, że: „w świetle faktu, iż 25
estrogenu, to chore na nią kobiety miałyby niższy jego procent całej populacji kobiet jest narażonych na osteo-
poziom od zdrowych. Badania wykazały, że poziom hor- porozę, negowanie roli, jaką w tej chorobie odgrywa
monów płciowych u kobiet przechodzących menopauzę, progesteron, jest niedorzeczne”.32
zarówno chorych na osteoporozę, jak i zdrowych utrzymu- Chociaż estrogen odgrywa kluczową i złożoną rolę
je się na tym samym poziomie.29 w procesie utrzymania kości w zdrowiu, przyczyn wy-
Dr Susan Brown komentuje to następująco: „Nawet stępowania osteoporozy nie można tak po prostu przypi-
w Stanach Zjednoczonych, gdzie osteoporoza jest czymś sywać jego niskiemu poziomowi w okresie menopauzy.

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 17


Zróżnicowana dieta, styl życia oraz czynniki wewnątrz- ich ilość jest w niej półtora razy mniejsza niż w Stanach
wydzielnicze są dodatkowym elementem przyczyniającym Zjednoczonych. To wszystko jest prawdą, podobnie jak to,
się do utraty tkanki kostnej. Osteoporoza nie jest wyni- że Japończycy szczycą się najdłuższą średnią życia ze
kiem braku tylko jednego hormonu. wszystkich ludzi na świecie. Badania mieszkańców Chin,
Zamiar uczynienia z menopauzy i niedoboru estroge- Gambii, Ceylonu, Surinamu, Peru i innych krajów po-
nu głównych przyczyn osteoporozy pozwolił przekształcić twierdzają fakt, że mniejsze spożycie wapnia wiąże się
hormonalną terapię zastępczą w długookresową terapię z niższymi wskaźnikami zachorowań na osteoporozę.35
zapobiegającą osteoporozie. Nawet jeśli estrogen pozwa- Antropolog Stanley Garn przez ponad pięćdziesiąt lat
la obniżyć poziom utraty tkanki kostnej za sprawą badał populacje ludzi pochodzących z Północnej i Cent-
zmniejszenia tempa wchłaniania komórek kości, i tak nie ralnej Ameryki w celu stwierdzenia, czy przyjmowanie
jest w stanie odbudowywać kości. Niestety, nie wszystkie zwiększonych dawek wapnia powstrzymuje proces utraty
kobiety mogą korzystać z tego dobrodziejstwa. Aby osiąg- tkanki kostnej. Jak się później okazało, nie przyniosły one
nąć pozytywny skutek, kobiety w okresie pomenopauzal- żadnych konkretnych dowodów w tej sprawie.36
nym z grupy największego ryzyka, te po siedemdziesiątym Chociaż prawdą jest, że przyjmowanie wapnia w od-
roku życia, muszą przyjmować estrogen przez dziesięcio- powiednich ilościach jest absolutnie konieczne do za-
lecia. chowania kości w zdrowiu, to jednak nie istnieje idealny
Stawia to kobiety przed poważnym dylematem. Obec- model określający sposób jego przyjmowania. Z prze-
nie wiadomo już, że hormonalna terapia zastępcza zwięk- prowadzonych badań wynika, że spożywanie wapnia w du-
sza co roku o 10 procent ryzyko zachorowania na raka żych ilościach nie jest wcale konieczne do utrzymania
sutka. Stosowanie HRT przez 10 lat zwiększa to ryzyko kości w całkowitym zdrowiu.
do stu procent.33 Nie ulega wątpliwości, że ryzyko zwią- Nie ulega wątpliwości, że w krajach Zachodu wy-
zane ze stosowaniem HRT znacznie przewyższa wynika- stępuje problem ze zdrowiem kości. Aby to zrozumieć,
jące z niej dość ograniczone korzyści, zwłaszcza w świetle trzeba wiedzieć, że wpływ na nie mają również inne ważne
innych bezpiecznych i skutecznych metod. Czy warto czynniki. Na kości wpływa spożywanie innych składników
w tej sytuacji ryzykować zapadnięcie na grożącą życiu tworzących ich tkankę oraz substancji, które mogą ją
chorobę? niszczyć, takich jak nadmiar białek, sól, tłuszcze nasycone,
cukier, niektóre leki, alkohol, kofeina, tytoń, nadmierne
MITY DOTYCZĄCE NIEDOBORU WAPNIA działanie promieni słonecznych, toksyny występujące
Na pytanie o przyczynę osteoporozy większość ludzi w środowisku naturalnym, stres, usunięcie jajników i maci-
odpowiada, że winę za nią ponosi „brak wapnia w organiz- cy oraz wiele innych czynników oddziaływających na funk-
mie”. To przekonanie wzmacnia- cjonowanie gruczołów dokrew-
ne jest codziennym przypomina- Biorąc pod uwagę fakt, że nych.
niem kobietom, aby piły przynaj- Istnieje co najmniej osiemnaś-
mniej trzy szklanki mleka dziennie kości zbudowane są głównie cie kluczowych składników, które
i przyjmowały preparaty wapnio- z wapnia, jego przyjmowanie są ważne dla utrzymania kości
we. Nawet młode, całkiem zdrowe, wydaje się mieć logiczny w optymalnym zdrowiu. Jeśli
nie chorujące na osteoporozę ko- w czyjejkolwiek diecie zabraknie
biety ogarnął paranoiczny lęk
związek ze zdrowym choćby jednego z nich, wówczas
przed możliwością utraty wapnia kośćcem. Kobietom Zachodu odbija się to na kościach. Te skład-
przez ich kości. Aby temu zapo- doradza się obecnie niki to fosfor, magnez, mangan,
biec, spożywają ogromne ilości przyjmowanie od 1000 do cynk, miedź, bor, krzem, fluor, wi-
preparatów wapniowych. Strach taminy A, C, D, B6, B12, K, kwas
przed utratą wapnia stał się wręcz 1500 miligramów wapnia na foliowy, podstawowe kwasy tłusz-
narodową obsesją. Czy rzeczywiś- dobę. Co ciekawe, czowe oraz białka.
cie istnieje aż tak wielki deficyt w społeczeństwach, Organizm przyswaja minerały
wapnia w kościach kobiet? tylko wtedy, gdy znajdują się one
Biorąc pod uwagę fakt, że kości w których spożywa się o wiele we właściwej równowadze. Na
zbudowane są głównie z wapnia, mniej nabiału oraz przykład nastolatka, której dieta
jego przyjmowanie wydaje się preparatów wapniowych, składa się głównie z mięsa, napo-
mieć logiczny związek ze zdrowym jów gazowanych i przetworzonej
kośćcem. Kobietom Zachodu do-
notuje się o wiele niższe żywności obfitującej w duże ilości
radza się obecnie przyjmowanie wskaźniki zachorowalności fosforu jest narażona na duże uby-
od 1000 do 1500 miligramów wap- na osteoporozę. tki tkanki kostnej.37 Zbyt wysoki
nia na dobę. Co ciekawe, w społe- poziom fosforu w kości może po-
czeństwach, w których spożywa się wodować wypłukiwanie z nich wa-
o wiele mniej nabiału oraz preparatów wapniowych, notu- pnia i zastępowanie go tym pierwiastkiem.
je się o wiele niższe wskaźniki zachorowalności na osteo- Z dowodów zgromadzonych przez uczonych wyraźnie
porozę.34 wynika, że zażywanie preparatów wapniowych wcale nie
Najliczniejsze plemię afrykańskie Bantu ma najniższy chroni przed osteoporozą.38 W przeciwieństwie do często
wskaźnik zachorowalności na osteoporozę ze wszystkich głoszonego poglądu, że wapń ma pozytywny wpływ na
ludów na świecie. Spożycie wapnia kształtuje się u nich na kości, zażywanie preparatów wapniowych wcale nie
poziomie od 175 do 476 miligramów na dobę. Średnia zmniejsza ryzyka złamania kości. Wręcz przeciwnie, ist-
spożycia wapnia na osobę w Japonii wynosi 540 mili- nieją obecnie dowody na to, że zażywanie dużych ilości
gramów na dobę. Jednak złamania kręgosłupa, do jakich preparatów wapniowych prowadzi do pięćdziesięciopro-
dochodzi we wczesnym okresie po menopauzie, tak częste centowego wzrostu ryzyka złamań kości.39 Nie ma też
w krajach Zachodu, są w niej prawie nie znane. Co więcej, dowodów na to, że przyjmowanie wapnia lub dieta bogata

18 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


w wapń stosowana w okresie menopauzy zapobiega im. stwierdzono, że spożywanie mleka nie chroni przed ryzy-
Kilka przeprowadzonych w tym zakresie badań wskazuje, kiem złamania biodra czy przedramienia. Kobiety które
że przyjmowanie wapnia w ogóle nie wpływa na zmniej- regularnie piją mleko są w dużym stopniu narażone na
szenie ryzyka złamań kości. Magazyn Science zamieścił ryzyko złamania kości. Także nastolatki, które obecnie
w kwietniu 1978 roku artykuł, w którym napisano, że piją mleko, aby uchronić się przed osteoporozą, mogą
„związek wapnia z osteoporozą stwierdzono na podstawie mimo to na nią zapaść.42
niedostatecznych danych” i że osoby lansujące ten pogląd Z produktami pochodzenia mlecznego wiążą się też
nie brały pod uwagę ustaleń nauki. Prawdą jest natomiast, inne problemy. Wiele z nich zawiera antybiotyki, est-
że dieta bogata w wapń stosowana we wczesnych latach rogeny, pestycydy oraz enzymy, o których wiadomo, że
rozwoju dziecka oraz w okresie poprzedzającym wystąpie- mogą wywoływać raka. Co więcej, ostatnie badania ujaw-
nie menopauzy może przyczyniać się do wzmocnienia niły, że kobiety, które mają kłopoty z przyswajaniem
kości i tym samym zmniejszenia ryzyka ich złamania laktozy i jednocześnie piją mleko, są w większym stopniu
w okresie pomenopauzalnym. narażone na raka jajników i niepłodność.43
Najmniej skutecznymi suplementami wapnia są mącz-
ka kostna, muszle ostryg oraz dolomit, ponieważ nie mogą SZWINDEL Z LEKAMI ODBUDOWUJĄCYMI KOŚCIEC
być one efektywnie absorbowane i mogą zawierać ołów. Firmy farmaceutyczne chwalą się jeszcze jedną bronią,
Nadmierne zażywanie wapnia może prowadzić do zaparć jaką posiadają w swoim antyosteoporotycznym arsenale
oraz innych bardziej dokuczliwych dolegliwości, takich jak – lekami, które jak twierdzą, powstrzymują proces utraty
kamienie nerkowe oraz zwapnienia stawów. Najbardziej tkanki kostnej. Jednym z najbardziej popieranych leków
efektywną formą uzupełniania wapnia w organizmie jest przeciwko osteoporozie jest „Fosamax”. Jest to jedyny
zażywanie hydroksyapatytu (zwłaszcza w połączeniu z bo- niehormonalny środek przeciwko osteoporozie, który zo-
rem). Hydroksyapatyt jest jedynym z najbardziej natural- stał zaakceptowany przez amerykański Urząd ds. Leków
nych składników uzupełniających wapń w organizmie. Jest i Żywności (FDA). Po upływie 4 do 6 lat badania nad nim
on też kompletnym składnikiem odżywczym dla kości.40 bardzo zręcznie przerwano, ponieważ właśnie w tym prze-
Jaki wpływ na kości ma spożywanie nabiału? Dr Mi- dziale czasu bardzo często dochodziło do wzrostu liczby
chael Colgan, znany amerykański złamań kości u kobiet, które przy-
ekspert w dziedzinie żywienia, au- Wieloletnie badania jmowały podobne leki. Mimo iż
tor licznych publikacji oraz założy- „Fosamax” pozornie zwiększał gę-
ciel Instytutu Colgana, powiedział: 22 kobiet będących w okresie stość tkanki kostnej, to jednak
„Zalecenia lekarzy, aby pić mleko pomenopauzalnym nie w rzeczywistości obniżał jej wy-
w celu ochrony przed osteoporozą wykazały żadnego trzymałość. „Fosamax” jest meta-
to stek bzdur”. Informacja, że pro- boliczną trucizną niszczącą osteo-
dukty pochodzenia mlecznego
znaczącego wzrostu poziomu klasty, które odpowiadają za
mogą przyczyniać się do utraty wapnia, mimo iż ich utrzymanie jej w stanie dynamicz-
tkanki kostnej była dla wielu osób codzienną dietę uzupełniano nej równowagi.44 Poza tym „Fosa-
swego rodzaju szokiem. Państwa, trzystoma mililitrami tłustego max” może powodować dotkliwe
w których spożywa się duże ilości i trwałe uszkodzenia przełyku oraz
produktów mlecznych, charaktery- mleka (odpowiednik 1500 żołądka. Ma szkodliwy wpływ na
zują się najwyższym wskaźnikiem miligramów wapnia). nerki i może być przyczyną bie-
zachorowalności na osteoporozę. gunki, wzdęć, wysypki, bólów gło-
W państwach, gdzie spożywa się wy oraz mięśni. U szczurów, któ-
tych produktów niewielkie ilości, jest zupełnie odwrotnie. rym podawano jego duże ilości, występowało powięk-
Dla organizmu człowieka najważniejsze jest utrzyma- szenie tarczycy oraz pojawiały się guzy nadnerczy. „Fosa-
nie prawidłowej równowagi kwasowozasadowej w krwi. max” odpowiada za niedobór wapnia, magnezu i witaminy
Dieta bogata w białko pochodzące z mięsa oraz produkty D, a także innych podstawowych składników niezbędnych
pochodzenia mlecznego może przyczyniać się do wzrostu do budowy kości.45
ryzyka zachorowania na osteoporozę. Spożywanie wyżej
wymienionych produktów może przyczyniać się do pod- BUDOWANIE ZDROWYCH KOŚCI
wyższenia kwasowości krwi. Aby przywrócić równowagę Jak wiadomo, lekarze zajmujący się leczeniem osteopo-
kwasowozasadową, organizm ludzki pobiera wapń z kości. rozy najczęściej polecają swoim pacjentkom terapię hor-
Ponieważ wapń znajdujący się w krwi jest wykorzystywany monalną, zażywanie preparatów wapniowych, spożywanie
przez komórki ciała do utrzymania swojej integralności, dużej ilości nabiału oraz leki. Tego rodzaju sposób leczenia
organizm ludzki poświęca wapń występujący w kościach największe korzyści przynosi jednak samym lekarzom oraz
do utrzymania homeostazy krwi. firmom farmaceutycznym. Korzyści, jakie odnoszą dzięki
Wieloletnie badania 22 kobiet będących w okresie tej terapii kobiety, są minimalne i w rzeczywistości tego
pomenopauzalnym nie wykazały żadnego znaczącego rodzaju leczenie jest dla ich zdrowia bardzo niekorzystne.
wzrostu poziomu wapnia, mimo iż ich codzienną dietę Na szczęście istnieją jeszcze inne metody lecznicze,
uzupełniano trzystoma mililitrami tłustego mleka (odpo- które nie tylko że zapobiegają zmniejszeniu gęstości tkan-
wiednik 1500 miligramów wapnia). Autorzy tych badań ki kostnej, ale pozwalają także zwiększyć masę kości
stwierdzili, że uzyskany wynik odzwierciedlał „około trzy- u kobiet w każdym wieku. Według dr Susan Brown, aby
dziestoprocentowy wzrost spożycia białka mający miejsce stworzyć skuteczniejszy i bezpieczniejszy program walki
w czasie tej mlecznej kuracji”. Podwójna ilość białka z utratą tkanki kostnej należy podjąć działania w obrębie
zawarta w tłustym mleku w stosunku do mleka chudego sześciu obszarów. Można to osiągnąć przez zmaksymalizo-
przyspiesza wypłukiwanie wapnia z kości.41 wanie przyjmowania składników odżywczych, wzmocnie-
W ostatnio opublikowanym raporcie podsumowującym nie układu trawiennego, zminimalizowanie przyjmowania
dwunastoletnie badania, jakim poddano 78 000 kobiet niekorzystnych dla organizmu składników odżywczych,

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 19


regularne ćwiczenia fizyczne (zwłaszcza z ciężarami), roz- 7. H. Ziel, W. Finkle, „Increased risk of endometrial carcinoma among
users of conjugated estrogen” („Wzrost ryzyka zachorowania na raka skóry
szerzenie diety zasadowej i usprawnienie systemu we- wśród osób używających innej postaci estrogenu”), New England Journal of
wnątrzwydzielniczego. Dr Susan Brown uważa, że „nie ma Medicine, 293:1167-70, 1975.
znaczenia, kiedy zaczyna się dbać o kości, i nie jest istotny 8. Sandra Coney, The Menopause…, str. 165.
styl życia, jaki się wcześniej prowadziło, ważne jest, aby 9. Angela Donaldson, „Oestrogen: the menopause miracle” („Estrogen
– cud menopauzy”), Woman’s Day, Nowa Zelandia, 10 luty 1991, str. 28-29.
wiedzieć, że nigdy nie jest za późno na dbanie o zdrowie 10. Sandra Coney, The Menopause…, str. 169.
swoich kości”.46 11. N. Resnick, S. Greenspan, „Senile osteoporosis reconsidered” („Nowe
Na szczęście są środki, które bezpiecznie chronią, spojrzenie na starcze zmiany w osteoporozie”), JAMA, 261(7):1025-29, 1989.
powstrzymują stan chorobowy i przyczyniają się do od- 12. T. Hutchinson, S. Polansky, A. Feinstein, „Post-menopausal estrogens
protect against fractures of hip and distal radius: a case control study”
nowy kości. Są to między innymi preparaty zawierające („Przyjmowanie estrogenów w okresie pomenopauzalnym chroni przed zła-
naturalny progesteron, hydroksyapatyt, cytrynian wapnio- maniami biodra i dalszej części kości promieniowej – badania kontrolne”),
wy oraz chińskie mieszanki ziołowe. Jeśli chodzi o dbanie Lancet, 2:705-9, 1979.
o zdrowie kości, należy pamiętać nie tylko o tym, co 13. Sandra Coney, The Menopause…, str. 171.
14. H.A. Salhanic, „Pros and cons of estrogen therapy for gynecologic
dostarczamy organizmowi, ale i o tym, czego nie dostar- conditions” („Za i przeciw terapii hormonalnej w warunkach ginekologii”),
czamy. (Patrz tabela „Prawdziwi złodzieje wapnia z kości”). Controversy in Obstetrics and Gynecology (D. Reid & C.D. Christian, eds.),
Coraz liczniejsze badania dowodzą pozytywnego wpły- Saunders, Filadelfia, 1974, str. 801-08.
wu regularnych ćwiczeń z ciężarami. Ćwiczenia te sprzyja- 15. D. Bonn, „HRT and the Media” („Hormonalna terapia zastępcza”),
odczyt wygłoszony podczas Women’s Health Concern Conference, Cardiff,
ją zwiększeniu gęstości tkanki kostnej i są szczególnie 31 maj 1989.
zalecane kobietom w okresie pomenopauzalnym. Bardzo 16. US National Institutes of Health; w skrócie NIH.
długo nie brano pod uwagę kobiecych diet jako jednego 17. J. Stevenson, „Osteoporosis: the silent epidemic” („Osteoporoza – ci-
z czynników utraty tkanki kostnej. Trwające 7 lat, dobrze cha epidemia”), Update, 1 sierpień 1986, str. 211-16.
18. H. Frost, „The pathomechanics of osteoporosis” („Patomechanizm
kontrolowane badania ujawniły, że w czasie stosowania rozwoju osteoporozy”), Clin. Orthop., 200:198-225, 1985.
diety, podczas której kobieta traci masę, traci również 19. Susan Love, MD, Dr Susan Love’s Hormone Book (Księga hormonów dr
tkankę kostną. Ostatnie badania dowiodły, że w ciągu Susan Love), Random House, Nowy Jork, 1997, str. 77.
niespełna 22 miesięcy u kobiet ćwiczących przynajmniej 20. Tamże.
21. Sandra Coney, The Menopause…, str. 107.
trzy razy w tygodniu nastąpił wzrost gęstości ich kości o 5,2 22. Consensus Development Conference, „Prophylaxis and treatment of
procenta. Kobiety które nie ćwiczyły w ogóle straciły osteoporosis” („Profilaktyka i leczenie osteoporozy”), Conference Report,
w tym samym czasie 1,2 procenta masy kości.47 Efektywny Am. J. Med., 1991:107-110.
trening siłowy składa się z takich ćwiczeń jak wchodzenie 23. Susan Love, MD, Dr Susan…, str. 79.
24. Susan Brown, PhD, Better Bones, Better Body (Zdrowsze kości, zdrowsze
pod górę, jazda na rowerze górskim przy jak najmniejszym ciało), Keats Publishing, Connecticut, USA, 1996, str. 38.
przełożeniu przerzutki, wspinanie się na stopień oraz 25. Tamże.
ćwiczenia z ciężarami. 26. Susan Love, MD, Dr Susan…, str. 83.
Osteoporoza nie jest chorobą wieku podeszłego ani 27. Susan Love, MD, Dr Susan…, str. 85.
28. Tamże.
wynikającą z braku estrogenu bądź wapnia. Jest to choro- 29. B. Riggs, L. Melton, „Involutional Osteoporosis” („Inwolucyjna osteo-
ba cywilizacji Zachodniej. Zapadamy na nią za sprawą poroza”), New England Journal of Medicine, 26:1676-86, 1986.
naszych złych nawyków żywieniowych i niekorzystnych 30. Susan Brown, PhD, Better Bones…, str. 66.
czynników wynikających z naszego stylu życia, a także 31. Sherill Sellman, Hormone Heresy: What Women MUST Know About
Their Hormones (Hormonalna herezja – co kobiety powinny wiedzieć o swoich
wystawiania naszych organizmów na działanie farmaceu- hormonach), GetWell International, Hawaii, 1998 (wydanie amerykańskie),
tyków. To nasza ignorancja uczyniła nas podatnymi na str. 125.
propagandę firm farmaceutycznych, które umyślnie prze- 32. Tamże.
kręcają fakty i narażają życie milionów kobiet kierując się 33. G.A. Colditz, „Relationships between estrogen levels, use of hormone
replacement therapy and breast cancer” („Związek między poziomem est-
chciwością i żądzą zysku. Tylko od nas samych zależy, czy rogenu, stosowaniem hormonalnej terapii zastępczej i rakiem sutka”), J. NCI,
weźmiemy odpowiedzialność za nasze zdrowie w swoje 90(11):814-823, 1998.
ręce. Tylko my sami możemy powrócić do zdrowego, 34. L. Melton, B. Riggs, „Epidemiology of Age-related Fractures” („Epi-
zrównoważonego stylu życia, aby móc kroczyć przez jego demiologia złamań kości związanych z wiekiem pacjentów”), The Osteoporotic
Syndrome: Detection, Prevention and Treatment (L. Avioli, ed.), Grune
resztę z wysoko uniesioną głową. I & Stratton, Nowy Jork, 1983, str. 43-72.
35. Susan Brown, PhD, Better Bones…, str. 62-63.
O autorce: 36. S. Garn, „Nutrition and bone loss: introductory remarks” („Odżywianie
Sherill Sellman jest autorką książki Hormone Heresy: What a ubytek kości – wstępne uwagi”), Fed. Proc., listopad-grudzień 1976, str. 17-16.
Women MUST Know About Their Hormones (Hormonalna here- 37. Susan Brown, PhD, Better Bones…, str. 126.
zja – co kobiety powinny wiedzieć o swoich hormonach). Pod 38. Dr M. Colgan, The New Nutrition (Nowy sposób odżywiania się), Apple
Publishing, Kanada, 1995, str. 62.
wpływem wielu kobiet z całej Australii, które potrzebowały rady 39. Strona internetowa Roberta Cohena: ‹www.notmilk.com›.
na temat bezpieczeństwa zażywania hormonów oraz ich natural- 40. Nancy Beckham, Natural Therapies for Menopause and Osteoporosis
nych alternatyw, Sherill uruchomiła służący temu celowi pro- (Zastosowanie naturalnych rodzajów terapii przy menopauzie i osteoporozie),
gram pod nazwą „Natural Hormone Health Counselling and publikacja wydana własnym sumptem przez Nancy Beckham, NSW, Austra-
lia, 1997, str. 56.
Referral Service”. 41. M. Cottrell, N. Mead, „Osteoporosis and the Calcium Craze” („Osteo-
Przełożył Adrian Anszczak poroza i wapniowe szaleństwo”), Australian Wellbeing, nr 57, 1994, str. 70-75.
42. D. Fesknanich, C. Willet, M. Stamfer i G.A. Colditz, „Milk, dietary
Przypisy: calcium and bone fractures in women: a 12-year prospective study” („Mleko,
1. Royal Australasian College of Physicians, Working Party on Osteo- dieta wapniowa i złamania kości u kobiet – dwunastoletnie badania”), Am. J.
porosis, raport, 1991. Public Health, 87:992-997, 1997.
2. USA Health Facts, adres internetowy: ‹www.MedicineNet.com›, str. 1. 43. Dr M. Colgan, The New…, str. 60.
3. Wiadomość podana przez agencję Reutera, 5 listopad 1996. 44. Health News You Can Use, biuletyn, nr 60, 2 sierpień 1998; strona
4. Transkrypcja konferencji prasowej z Robertem Cohenem, 10 czerwiec internetowa: ‹www.mercola.com›.
1998, adres internetowy: ‹www.not-milk.com›. 45. The John R. Lee, MD, Medical Letter, lipiec 1998.
5. Sandra Coney, The Menopause Industry (Przemysł menopauzowy), Spi- 46. Susan Brown, PhD, Better Bones…, str. 219.
nifex, Victoria, Australia, 1993, str. 163. 47. M. Nelson, PhD, Strong Women Stay Slim (Silne kobiety pozostają
6. Tamże, str. 164. szczupłe), Lothian, Melbourne, Australia, 1998, str. 10.

20 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


TAJEMNICE DZIENNIKÓW
MAJORA JORDANA
„PAN BROWN” I POCZĄTKI POWSTANIA DZIENNIKA JORDANA

Major George Jordan P ewnego dnia w maju 1942 roku kilku rozsierdzonych Rosjan wtargnęło do
mojego biura mieszczącego się na lotnisku Newark. Twierdzili, że zostali
znieważeni i że ich rosyjski honor ucierpiał z tego powodu. Podprowadzili
zaczął pisać swoje mnie do okna, przez które na własne oczy mogłem ujrzeć dowody popełnionej
zbrodni.
dzienniki w roku Dowodził nimi pułkownik Anatolij N. Kotikow, który był szefem rosyjskiej
misji stacjonującej na lotnisku Newark. Kotikow był Bohaterem Związku
1942, kiedy jego Radzieckiego. Tytuł ten dostał za to, że jako pierwszy przeleciał w roku 1935
samolotem nad Biegunem Północnym z Moskwy do Seattle. W tamtym czasie
podejrzenia zaczęły rosyjskie gazety nazwały go „rosyjskim Lindberghiem”. Kotikow był także
pierwszym instruktorem rosyjskich oddziałów powietrzno-desantowych i miał
wzbudzać powietrzne na swoim koncie ponad trzydzieści osiem skoków spadochronowych.
Poznałem go kilka dni wcześniej, 10 maja 1942 roku, kiedy przybyłem na
transporty do ZSRR lotnisko Newark pełnić służbę. Bazę, w której znajdowało się to lotnisko,
nazywano na wiele różnych sposobów: „Magazyn nr 8 Narodów Zjednoczo-
realizowane pod nych, Wydział Lend-Lease, Lotnisko Newark, Newark, New Jersey, Sekcja
Międzynarodowa, Dowództwo Służb Powietrznych, Wojskowe Siły Lotnicze
nazdorem rządu USA. Armii Stanów Zjednoczonych”.
Miałem okazję bardzo dobrze poznać pułkownika Kotikowa i to nie tylko
Nieoczekiwanie z racji naszego przydziału do Newark. W tamtym czasie pułkownik Kotikow
dość słabo znał angielski i dlatego każdego ranka budził się 5.30, aby przez
odkrył, że w czasie dwie godziny uczyć się go. Stał teraz na wprost okna i pokazywał na coś
nerwowo machając ręką.
drugiej wojny Na przedpolu hangaru przed budynkiem administracyjnym stał średniej
wielkości bombowiec A-20 Havoc firmy Douglas. Został on wyprodukowany
światowej rząd w amerykańskiej fabryce, przekazany w ramach transakcji Lend-Lease sfinan-
sowanej z podatków pochodzących od społeczeństwa amerykańskiego i stał na
amerykański przekazał ziemi należącej do Stanów Zjednoczonych. Był gotów nosić na swoim kadłubie
Czerwoną Gwiazdę będącą symbolem radzieckiego lotnictwa wojskowego.
ZSRR materiały Z punktu widzenia Rosjan i Lend-Lease był to samolot rosyjski. Właśnie
miał wkrótce wystartować i dołączywszy do formującego się konwoju wyrusza-
rozszczepialne oraz jącego do Murmańska i Kandałakszy, dalszą drogę odbyć na pokładzie jednego
ze statków. Tego dnia dowódca był nieobecny i mnie przypadł w udziale
technologię produkcji obowiązek pełnienia dyżuru na lotnisku.
Zapytałem tłumacza, co takiego tak bardzo zdenerwowało Rosjan. Okazało
bomby atomowej! się, że samolot pasażerski DC-3 należący do linii lotniczych American Airlines,
zjeżdżając z pasa startowego i kołując do miejsca, gdzie miał wysadzić
pasażerów, zaczepił o ich samolot i uszkodził jego silnik. Bez trudu zorien-
towałem się, że szkody wyrządzone przez DC-3 były niewielkie i można je było
Część 1 szybko usunąć. W rzeczywistości nie to jednak tak bardzo wnerwiło Rosjan.
Zdenerwowało ich przede wszystkim to, że w ogóle toleruje się tego rodzaju
zdarzenia. Nie mogli pojąć, jak amerykański samolot pasażerski, mógł – nawet
nieznacznie – uszkodzić rosyjski samolot wojskowy!
Zaczerpnięto z książki Młody Rosjanin trzymający w ręce słownik rosyjsko-angielski i krążący
wokół pułkownika Kotikowa wskazał mi w nim słowo „kara”. Podniesionym
George’a Raceya Jordana głosem krzyczał:
From Major Jordan Diaries — Ukarać pilota!
Zapytałem go, co ich zdaniem powinienem zrobić z tym pilotem. Jeden
Książka wydana została po raz z Rosjan ułożył dłoń w kształt pistoletu, przyłożył palec wskazujący do skroni
pierwszy w roku 1952 przez i nacisnął wyimaginowany spust.
Harcourt, Brace & Company, — Jesteś w Ameryce — powiedziałem do niego. — Tutaj nie rozwiązujemy
Nowy Jork, a następnie w roku takich spraw w ten sposób. Zaraz go naprawimy i potem dołączy do konwoju.
1961 przez American Opinion. Po pewnym czasie zaczęli wykrzykiwać:
— Wypędzić!

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 21


Mocno podekscytowani powtarzali to w kółko. W koń- zamiejscowe Rosjan musiały mieć akceptację mojego biu-
cu zrozumiałem, że nie chodzi im o pilota, ale usunięcie ra i dlatego zawsze upewniałem się, czy rozmowy Kotiko-
z lotniska Newark linii lotniczych American Airlines. wa, które bywały czasem bardzo długie, były odnotowywa-
Poprosiłem tłumacza, aby powiedział im, że armia ne. Poleciłem operatorowi centrali połączyć się ambasadą
amerykańska nie ma żadnej władzy nad samolotami i pilo- radziecką i dopiero wtedy wręczyłem mu słuchawkę.
tami pasażerskich linii lotniczych, które na długo przed W tym czasie reszta Rosjan została wyproszona z moje-
wybuchem wojny korzystały z lotniska Newark, nawet go biura, ja zaś siedziałem sobie spokojnie przy biurku.
przed wybudowaniem lotniska La Guardia. Próbowałem Pułkownik Kotikow rozpoczął długą przemowę, którą
uspokoić ich, wyjaśniając im, że nasz oficer ds. obsługi przerywał od czasu do czasu podchodząc do okna. Jedyny-
naziemnej, kapitan Roy B. Gardner, gwarantuje, że ich mi słowami, jakie zrozumiałem wśród potoku rosyjskich
bombowiec będzie gotowy do drogi, nawet jeśli będzie to słów, były „American Airlines”, „Hopkins” i odczytany po
oznaczało pracę zespołu mechaników przez całą noc. angielsku z wielkim trudem numer seryjny widniejący na
Pamiętam, co generał Koenig powiedział mi o Ros- ogonie samolotu. Skończywszy mówić, wyszedł z biura bez
janach, kiedy wkrótce po ataku na Pearl Harbor pojecha- słowa. Wzruszyłem ramionami i poszedłem obejrzeć
łem do Waszyngtonu. Wiedział, że w roku 1917 służyłem uszkodzonego Havoca. Zgodnie z obietnicą samolot został
w Oddziale Latających Maszyn Korpusu Łączności i że zreperowany i był gotowy do drogi.
brałem udział w walkach za oceanem. Kiedy powiedział Sądziłem, że to już koniec tej sprawy.
mi, że potrzebuje oficera łącznikowego między Lend- Byłem jednak w błędzie. 12 czerwca z Waszyngtonu
Lease i lotnictwem wojskowym armii czerwonej, zamieni- nadszedł rozkaz zabraniający American Airlines oraz in-
łem się w słuch. nym liniom lotniczym prowadzenia jakiejkolwiek działal-
— Jordan, to praca, która wymaga od człowieka dużej ności na terenie lotniska Newark. Nie obowiązywał on
elastyczności i umiejętności okazania taktu wobec Rosjan przez dzień lub tydzień, ale do końca wojny, mimo iż
— powiedział. — To niezwykle nazywano go „Tymczasowym Za-
twardzi i nieustępliwi ludzie, jeśli wieszeniem Lotów”.
chodzi o współpracę. Sądzę, że
…coś mnie tknęło, że Byłem zdumiony. Było to coś,
świetnie sobie poradzisz. pewnego dnia ktoś zechce w co trudno uwierzyć i jeszcze
W ten oto sposób zostałem od- przeprowadzić śledztwo trudniej zapomnieć. Czy powinniś-
komenderowany na lotnisko Ne- w sprawie Lend-Lease my byli skakać, ilekroć Kotikow
wark w celu szybkiego wdrożenia strzelał z bata? Czekała mnie trud-
w życie programu Lend-Lease. i związanych z nim Rosjan. na lekcja do nauczenia.
Zamierzałem wykonać swoją pra- Byłem tylko małym pionkiem Kapitan Gardner, który prze-
cę najlepiej, jak potrafiłem. Byłem w wielkiej grze. Swój bywał na lotnisku Newark dłużej
„starym wygą”, jak zwykło nazy- ode mnie i miał większe doświad-
wać się nas, weteranów pierwszej pamiętnik zacząłem pisać czenie w czymś, co nazywał „sys-
wojny światowej, i jednocześnie między innymi dlatego, że tem naciskania odpowiedniego gu-
zwykłym czterdziestoczteroletnim nie znałem szczegółów całej zika”, wyznał mi potem, że kiedy
kapitanem. Otrzymałem określo- powiedziałem mu o Kotikowie
ne zadanie do wykonania i wie-
tej operacji… i „telefonie do Hopkinsa”, posta-
działem, że potrafię mu sprostać. nowił bezzwłocznie przystąpić do
Pierwsze dni współpracy z Kotiko- działania. Wybrał sobie najlepsze
wem przebiegały raczej bez większych zakłóceń i nawet go miejsce w terminalu zajmowane do tej pory przez per-
polubiłem. Jednak to, co mówił Generał Koenig, okazało sonel pasażerskich linii lotniczych i objął je w posiadanie
się całkowitą prawdą – Rosjanie byli bardzo szorstcy przybijając na drzwiach tabliczkę ze swoim nazwiskiem.
i trudni we współpracy. Kilka dni później to miejsce należało do niego.
W czasie tłumaczenia moich uwag w sprawie reperacji Byłem zdumiony szybkością, z jaką usunięto z lotniska
samolotu zauważyłem, że pułkownik Kotikow pogardliwie pasażerskie linie lotnicze. Najpierw przybył inspektor
wierci się. Kiedy skończyłem, wykonał nagły gest ręką z Zarządu ds. Lotnictwa Cywilnego (CAB). Jak mi powie-
i powiedział: dział, ktoś w Waszyngtonie wyjął zawleczkę z granatu,
— Chcecie, żebym wezwał tu pana Hopkinsa? który znajdował się pod CAB. Spędził kilka dni w wieży
Właśnie wtedy po raz pierwszy usłyszałem to nazwisko kontrolnej i przeegzaminował nasz personel w zakresie
wypowiedziane przez Kotikowa. Zabrzmiało to jak po- natężenia ruchu pasażerskiego, kładąc nacisk na to, czy
gróżka i w dodatku głupia. Cóż bowiem Harry Hopkins nie koliduje on z operacjami prowadzonymi przez Rosjan.
mógłby zrobić na lotnisku Newark? Przyjmując hipotezę, Wieść o zamiarze wydalenia cywilnych linii lotniczych
że pogróżka Kotikowa miałaby się spełnić, co dobrego z lotniska rozeszła się lotem błyskawicy i wzbudziła wiele
mogłoby z niej wyniknąć? Zwykłe, cywilne samoloty pod- emocji. Kilka dni później nadszedł stosowny rozkaz w tej
legały ostatecznie jurysdykcji Civil Aeronautics Board sprawie. Było to arcydzieło biurokratycznego języka.
(Zarząd ds. Lotnictwa Cywilnego). Aż musiałem się uszczypnąć, aby upewnić się, że to my,
— Pan Hopkins to załatwi — stwierdził pułkownik Amerykanie, a nie Rosjanie, byliśmy ofiarodawcami pro-
Kotikow. Spojrzał na mnie i wówczas zobaczyłem, że gramu Lend-Lease. „Już po wszystkim, Jordan” – mówi-
w jego głosie słychać było jakąś ponurą ironię. — I za- łem do siebie – „przecież nie znasz wszystkich szczegółów
pewne pan Brown spotka się z panem Hopkinsem, jak całej operacji. To tylko jeden z jej elementów. Jesteś
sądzę? — dodał śmiejąc się. żołnierzem, a poza tym ostrzegano cię, że nie będzie
Słowa „pan Brown” zdziwiły mnie nieco i zanim zdoła- łatwo”. W tym samym czasie przystąpiłem do pisania
łem dowiedzieć się czegoś bliższego na ich temat, Kotikow pamiętnika, zbierania notatek i zapisywania wszystkiego,
warknął do tłumacza, mówiąc mu, że chce zatelefonować co się wydarzyło. Była to jedna z najważniejszych decyzji,
do swojej ambasady w Waszyngtonie. Wszystkie rozmowy jakie wówczas podjąłem.

22 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


Robienie notatek nie jest niczym niezwykłym w wojsku. staw otrzymali 25 silników, z który każdy miał ponad 200
Do dziś mam przed oczami szczerą twarz sierżanta Cooka, koni mechanicznych mocy, i byli gotowi poruszyć niebo
który w roku 1917 powiedział do mnie, wówczas dziewięt- i ziemię, aby otrzymać dodatkowo taką samą partię.
nastoletniego kaprala, w Kelly Field w Teksasie: „Jordan, Generał-major John R. Deane, szef naszej misji wojs-
jeśli chcesz dawać sobie ze wszystkim radę, miej oczy kowej w Moskwie, odrzucił ich prośbę w tej sprawie,
szeroko otwarte, słuchaj uważnie, trzymaj gębę na kłódkę ponieważ generał MacArthur potrzebował ich w rejonie
i miej kopię wszystkiego!” Południowego Pacyfiku. Jednak Rosjanie byli nieustępliwi
Właśnie wtedy coś mnie tknęło, że pewnego dnia ktoś i postanowili pójść z tą sprawą do samego Hopkinsa, który
zechce przeprowadzić śledztwo w sprawie Lend-Lease miał wówczas dużą władzę i mocno faworyzował Rosjan.
i związanych z nim Rosjan. Byłem tylko małym pionkiem W ciągu trzech lat między rokiem 1942 i 1944 do Rosji
w wielkiej grze. Swój pamiętnik zacząłem pisać między wysłano 1305 silników! Kosztowały one łącznie 30 745 947
dolarów. Otrzymane wcześniej przez nich silniki były, jak
innymi dlatego, że nie znałem szczegółów całej tej operacji…
twierdzi generał Deane, składowane pod gołym niebem
TECZKI DOTYCZĄCE „PROSZKU DO BOMBY” i rdzewiały. Teraz jest już oczywiste, że były one czymś
Z racji swojej funkcji oficera łącznikowego zacząłem w rodzaju powojennych darów, które w ogóle nie były im
pomagać Rosjanom w ich papierkowej robocie i jedno- potrzebne do prowadzenia działań wojennych…
cześnie asystowałem im podczas ich rozmów telefonicz- Prawdą jest, że nigdy nie wiedzieliśmy, do czego tak
nych do różnych fabryk, w których zamawiano różne naprawdę będzie służyć, to co wysyłaliśmy do Rosji. Brak
urządzenia, a następnie wysyłano je konwojami do Rosji. skutecznej kontroli nad programem Lend-Lease w odnie-
Dzięki temu mogłem poznać nazwiska wielu oficjeli z Ko- sieniu do Rosjan okazał się poważnym błędem. Mniemanie,
misji ds. Zakupów Rządu Sowieckiego, z którymi kontak- że materiały, które wysyłaliśmy do Rosji, nie będą wykorzys-
tował się pułkownik. tane do budowy rosyjskiej bomby atomowej, którą udało im
Tylko kilku amerykańskim oficerom, którzy mieli oka- się zbudować dużo wcześniej, niż sądziliśmy, było wyjątko-
zję spotkać się przypadkowo z Rosjanami dane było wą głupotą i naiwnością. W przeciwieństwie do Brytyjczy-
widzieć jakiekolwiek notatki Rosjan. Im bardziej pomaga- ków, którzy zgodzili się na inspekcję swoich instalacji bez
łem Rodziewiczowi i pułkownikowi Kotikowi, tym bar- żadnego sprzeciwu i wymianę informacji, Rosjanie nigdy
dziej byli w stosunku do mnie serdeczni. Czymś normal- tego nie zrobili. Nasz Rząd był gotów dostarczyć im
nym stało się z czasem przeglą- wszystko, o co tylko prosili i to
danie przeze mnie ich dokumen- W tamtym czasie nic nie najszybciej, jak to tylko było możli-
tów i przygotowywanie ich do wy- we. I ja byłem jedną z osób, które
syłki poprzez ich segregowanie wiedziałem o bombach się do tego bezpośrednio przyczyni-
i wkładanie do odpowiednich te- atomowych. Słowa „uran” ły. Kiedy mówię „nasz rząd”, mam
czek w celu ułatwienia ich prze- i „Obszar Inżynieryjny oczywiście na myśli Harry’ego Ho-
glądania przez urzędników w Wa- pkinsa, człowieka który kierował
szyngtonie. Manhattan” były dla mnie programem Lend-Lease, oraz jego
W tamtym czasie nic nie wie- czymś zupełnie nowym. współpracowników. My, wojskowi,
działem o bombach atomowych. wiedzieliśmy, od kogo wychodzą
Słowa „uran” i „Obszar Inżynie- rozkazy. Rosjanie również. „System
ryjny Manhattan” były dla mnie czymś zupełnie nowym. naciskania odpowiedniego guzika” działał znakomicie i nikt
Miałem świadomość, że niektóre dokumenty znajdujące inny nie znał go lepiej od pułkownika Kotikowa…
się na biurku Kotikowa dotyczyły planów budowy specjal- Wkrótce stało się jasne, że nie możemy dłużej zostać
nej fabryki chemicznej. W rzeczywistości ta chemiczna w Newark. Rosnący zakres naszej działalności, rozwój
fabryka miała produkować, jak on sam twierdził, „proszek programu Lend-Lease, potrzeba szybszego dostarczania
do bomby”. Sprawdzając w swoim pamiętniku dane wiem samolotów do Rosji – wszystko to przyspieszyło decyzję
teraz, że to wszystko było przeznaczone do budowy reak- o rozpoczęciu dostaw drogą powietrzną zamiast jak do-
tora atomowego. Poniżej podaję materiały niezbędne do tychczas morską. Od dawna było oczywiste, że najlepsza
budowy stosu atomowego, które wysłano do Rosji w roku trasa z Alaski do Rosji biegnie przez Syberię.
1942, w czasie gdy służyłem na lotnisku Newark. Początkowo Rosjanie byli niechętni otwarciu szlaku
Grafit naturalny w taflach, bryłach lub grudkach – ko- z Alaski przez Syberię. Jeszcze przed atakiem na Pearl
sztował on amerykańskich podatników 812 437 dolarów. Harbor, w czasie pierwszej wizyty Harrimana-Beaverbro-
13 041 152 dolary kosztowały aluminiowe tuby (używane oka w Moskwie w sierpniu 1941 roku, Averell Harriman
w stosach atomowych do „gotowania” lub przeobrażenia zasugerował Stalinowi dostarczenie Związkowi Radziec-
uranu w pluton). 834 989 funtów (378 743 kg) kadmu kiemu amerykańskich samolotów z Alaski przez Syberię.
metalicznego do produkcji prętów służących do kontroli Stalin sprzeciwił się wówczas tej propozycji, oświadczając,
stopnia reakcji zachodzących w stosie atomowym wartości że to „zbyt niebezpieczna trasa”. Obawiał się zapewne, że
781 472 dolarów. Niedługo potem zaczęto wysyłać praw- w ten sposób dostaniemy się za Żelazną Kurtynę.
dziwie tajny materiał, tor. W samym tylko roku 1942 Podczas wizyty Mołotowa w Białym Domu Sekretarz
wysłano 13 440 funtów (6 096 kg) tego pierwiastka warto- Stanu Cordell Hull wręczył Harry’emu Hopkinsowi pis-
ści 22 848 dolarów. (30 stycznia 1943 roku wysłano do mo, które zawierało dziewięć punktów dotyczących Ros-
Rosji z Filadelfii dodatkowo 11 912 funtów azotanu toru jan. Pierwszy z nich brzmiał: „Ustanowienie lotniczego
na pokładzie statku SS John C. Fremont. Co ciekawe, szlaku transportowego ze Stanów Zjednoczonych do
w latach 1944-1945 nie wysłano więcej żadnego ładunku, Związku Radzieckiego przez Alaskę i Syberię”. Kiedy
dzięki, jak sądzę, czujności generała Grovesa). prezydent wspomniał o tym, Mołotow potraktował to jako
W tamtym czasie Rosjanie zabiegali o jak największą radę, ale „nie wiedział, jaką podjąć wówczas decyzję”.
ilość dieslowskich silników okrętowych, z których każdy Generał-major John R. Deane wyraził się ironicznie
kosztował 17 500 dolarów. W czasie wcześniejszych do- w związku ze zwlekaniem Rosjan w tej sprawie:

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 23


„Przed opuszczeniem Rosji generał Arnold, który chcąc te Bradley. Jego trasa wiodła nad starymi szlakami po-
coś załatwić w Stanach Zjednoczonych uderzał zwykle ręką szukiwaczy złota w Kanadzie. Wspólnie z Rosjanami
w biurko, wezwał mnie pewnego dnia do siebie, uderzył jak wykreślił trasę, który rozpoczynała się w Great Falls
zwykle w biurko i powiedział mi, co zamierza zrobić, aby i wiodła aż do Moskwy przez Fairbanks na Alasce, Syberię
usprawnić transport powietrzny między Stanami Zjedno- i Kujbyszew. Jest to najzimniejsza na świecie droga powie-
czonymi i Rosją. Oświadczył mi, że powinienem zabiegać trzna, która zahacza o Yukon na Alasce i „biegun zimna”
o aprobatę Rosjan dla amerykańskich operacji mających na na Syberii. Mimo to sprawdzała się.
celu rozwój transportu powietrznego do Moskwy. Trans- Pułkownik (wówczas jeszcze kapitan) Gardner, nasz
port ten miałby się odbywać trzema trasami w zależności od specjalista od trudnych sytuacji z Newark, był jednym
stopnia ich ważności: pierwsza z Alaski przez Syberię, druga z pierwszych, którzy pojechali do Montany. Następny był
przez Wielką Brytanię i Sztokholm i trzecia z Teheranu do porucznik Thomas J. Cockrell, któremu powierzono przy-
Moskwy. Zasalutowałem, mówiąc: «Tak jest» – i przez gotowanie w Great Falls zakwaterowania dla żołnierzy
następne dwa lata starałem się wykonywać jego polecenia”.1 Siódmej Grupy Transportowej z Dowództwa Transportu
Tam gdzie Stany Zjednoczone nie mogły sprostać Powietrznego, którzy mieli przybyć tam prosto z Seattle.
rosyjskim łapom, dzielnie dawali sobie radę Naziści. Nie- W tamtym czasie Gore Field było Miejskim Portem
mieckie łodzie podwodne stacjonujące w Norwegii nie- Lotniczym w Great Falls. Chociaż wybrano je na siedzibę
ustannie atakowały nasze konwoje płynące do Murmańs- Siódmej Grupy, nie od razu przystąpiono do stawiania na
ka. Mimo to Stalin uważał, że trasa do Murmańska była nim baraków i innych niezbędnych obiektów. Na początek
dla nas, Amerykanów, mniej niebezpieczna. Miarka się jako tymczasową siedzibę dowództwa wybrano ogromne
przebrała, kiedy podczas jednego konwoju stracono 21 Centrum Miejskie, gdzie utworzono również kasyno dla
z 34 statków. Samoloty Douglas A-20 Havoc, które szły na żołnierzy. Dodatkowo na baraki i kasyno wykorzystano
dno oceanu, okazały się ważniejsze dla Stalina niż ludzkie kryte lodowisko. Centrum dowodzenia rozlokowało się
życie. Tak więc na początku zaczę- w pomieszczeniach zajmowanych
liśmy latać średnimi bombowcami Jedyną rzeczą, która tak przez burmistrza Eda Shieldsa
z Południowej Ameryki do Afryki i jego podwładnych.
a następnie do Tbilisi. Lecąc nad naprawdę bardzo mnie Centrum Miejskie pozostawało
Afryką często napotykały one po niepokoiła, było to, że napływ siedzibą Siódmej Grupy Transpor-
drodze burze piaskowe, które zaty- rosyjskiego personelu do towej przez 4 miesiące. W tym
kały ich silniki i zamieniały je czasie na terenie Gore Field bry-
w bezużyteczny dla Rosjan złom.
Stanów Zjednoczonych gady budowlane wznosiły baraki,
Nie byliśmy w stanie dostarczyć im w ogóle nie był objęty żadną hangary i inne budynki. Swoją
dostatecznej ilości samolotów kontrolą. Z Moskwy przeprowadzkę na wzgórze Gore,
przewożąc je na statkach wzdłuż regularnie przylatywały na którym położone było lotnisko,
brzegów Afryki, a były one im Grupa zakończyła na początku lis-
potrzebne do przeprowadzenia samoloty przywożące nie topada 1942 roku. Siódma Grupa
wielkiej ofensywy, którą szykowali zidentyfikowanych Rosjan. kierowała całością zadań aż do 17
pod Stalingradem. Widziałem, jak wyskakiwali listopada 1942, kiedy to całość
Dopiero w tej sytuacji Rosjanie operacji na Północno-zachodnim
zezwolili na transporty z Alaski z samolotu, przeskakiwali Szlaku powierzono specjalnie po-
przez Syberię. Amerykanie mieli przez płot i biegli do wołanemu do tego celu Alaskiemu
latać samolotami do Fairbanks na najbliższej taksówki. Skrzydłu Dowództwa Transportu
Alasce i umożliwić Rosjanom ko- Powietrznego, które przejęło kon-
rzystanie z tamtejszego lotniska.
Wyglądało, że wiedzą, jak trolę nad wszystkimi operacjami
Do Rosji mieli latać wyłącznie ich dostać się w miejsce, do od Great Falls do Fairbanks, gdzie
piloci. którego zostali skierowani. na dalszą drogę czekały setki ro-
Główną sceną na terenie Sta- syjskich pilotów.
nów Zjednoczonych związaną Z miejscowości Spokane przy-
z tym programem stało się lotnisko Gore Field w Great był major Alexander Cohn, któremu Dowództwo Trans-
Falls w stanie Montana. Kilka lat przed wybuchem wojny portu Powietrznego poleciło utworzyć 34 Oddział Zapaso-
generał Ralph Royce, który ćwiczył razem ze swoją grupą wy. To właśnie ten oddział nadzorował transporty ładun-
„Śnieżne Ptaki” latanie w warunkach zimowych, odkrył, że ków pochodzących z całych Stanów Zjednoczonych, które
nad Great Falls, którego lotnisko położone jest na wyso- wprowadzano do naszego końca „Rurociągu”.
kości 3 665 stóp (1 100 m) nad poziomem morza i jedno- Pułkownik Gardner załatwił mi wkrótce przeniesienie
cześnie 300 stóp (90 m) nad miastem, przez ponad 300 dni z Newark do Great Falls. W rozkazie, na mocy którego
w roku jest czyste niebo, które idealnie nadaje się do przeniesiono mnie, określono mnie jako „Reprezentanta
latania, mimo iż zimy są tam bardzo mroźne i suche. Narodów Zjednoczonych”. Tylko kilka osób wiedziało, że
Rzut oka na globus pokazuje, że Great Falls leży na mimo iż Organizacja Narodów Zjednoczonych utworzona
podobnej wysokości geograficznej oraz prawie na tym została dopiero we wrześniu 1945 roku w San Francisco,
samym przeciwległym południku co Moskwa. Miał to być nazwa „Narody Zjednoczone” używana była już w roku
nowy tajny „Rurociąg”. Wojsko nazywało go w skrócie 1942 do określania uczestników programu Lend-Lease.
ALSIB. Tak było zapisane w moich papierach.
Dla większej jasności pozwolę sobie zacytować rozkaz
PRZEPROWADZKA DO MONTANY skierowujący mnie do Great Falls. Powodem, dla którego
Tuż po wyznaczeniu trasy nastała w tamtym rejonie to czynię, jest oświadczenie „rzecznika” Organizacji Naro-
najzimniejsza zima od prawie 25 lat. Pierwszym człowie- dów Zjednoczonych, które w roku 1949 na swoich łamach
kiem, który przetarł nowy szlak, był generał-major Follet- zamieściła gazeta New York Times: „Jordan nigdy nie

24 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


pracował dla Narodów Zjednoczonych”. Aby to wyjaśnić, nę do pisania, biurko, szafkę na dokumenty, stenografa,
udałem się osobiście do Timesa i pokazałem im oryginał tłumacza oraz samochód służbowy.
tego rozkazu. Wyjaśniłem, że termin „Narody Zjednoczo- W końcu zmuszony byłem umieścić nad drzwiami
ne” był używany w roku 1942 przez naszą armię i po- mojego biura dużą tablicę z napisem w języku rosyjskim
prosiłem ich o sprostowanie (którego oczywiście nie za- i angielskim: „Biuro Celne – Zgłoszenia”. Kiedy Hardy
mieścili) mówiące, że nigdy nie twierdziłem, iż praco- nie mógł być obecny w biurze, osobiście sprawdzałem
wałem w ONZ, nie chciałem bowiem uchodzić za kłamcę. paszporty, notując nazwiska i imiona przyjezdnych oraz
Poniżej podaję pełny tekst tego rozkazu (patrz tekst w pro- inne szczegóły. Nie należało to do moich obowiązków,
stokącie obok). niemniej dzięki temu mój notes z nazwiskami Rosjan
Ten oficjalny rozkaz został poprzedzony wydaną 1 sty- działających na terenie Stanów Zjednoczonych zaczął
cznia prezydencką dyrektywą puchnąć w bardzo szybkim tem-
(patrz tekst w prostokącie na na- pie. W końcowym etapie zawierał
stępnej stronie. Dyrektywa ta była Wojskowe Siły Lotnicze 418 nazwisk.
skierowana do generała dowodzą- Kwatera Główna 34 Oddziału Zapasowego Mimo obaw moje kontakty
cego Dowództwem Transportu Dowództwo Transportu Powietrznego z pułkownikiem Kotikowem ukła-
Powietrznego za pośrednictwem dały się jak najlepiej. Robiłem
Biuro Głównodowodzącego
pułkownika H. Raya Paige’a, szefa wszystko, co w mojej mocy, aby
Międzynarodowej Sekcji Persone- wysłać jak najwięcej towarów do
lu Powietrznego służącego pod Kapitan George R. Jordan, 0-468248, Rosji. Otrzymane rozkazy były jas-
rozkazami generała Arnolda. Dy- AC, przydzielony do służby w Nowojor- ne i starałem się je wypełniać naj-
rektywa ta dawała pierwszeństwo skim Dowództwie Transportu Powiet- lepiej, jak tylko potrafiłem.
rosyjskim samolotom i to nawet rznego na lotnisku Newark w stanie Pułkownik Kotikow doskonale
przed samolotami Wojskowych Sił New Jersey, zostaje z dniem 2 stycznia wiedział, że major może zdziałać
Lotniczych Stanów Zjednoczo- 1943 roku mianowany reprezentantem o wiele więcej niż kapitan. Dlatego
nych! Było to bardzo ważne w ca- Narodów Zjednoczonych przy 34 Od- nie byłem zbytnio zdziwiony, kiedy
łej mojej pracy. Oto jej pierwszy dowiedziałem się, że osobiście po-
dziale Zapasowym i skierowany niniej-
paragraf: dyktował po angielsku następujący
szym rozkazem do Great Falls w stanie
„…W celu wykonania tej dyre- list do pułkownika Gitzingera:
ktywy, nadaje się pierwszeństwo Montana.
rosyjskim samolotom w zakresie Drogi pułkowniku Gitzinger,
modyfikacji, wyposażenia i prze- Podpisano
Podpułkownik Meredith. Kapitan Jordan codziennie pracu-
mieszczania się, nawet przed sa-
je teraz zawsze z tymi samymi oso-
molotami Wojskowych Sił Lotni-
bami, Oficerem Zaopatrzenia Inży-
czych Stanów Zjednoczonych…”
nieryjnego, majorem Boazem, Oficerem Inżynieryjnym Bazy
…Rosjanie służący pod rozkazami pułkownika Kotiko-
z Siódmej Grupy Transportowej, majorem Lawrence’em,
wa przenieśli się teraz z Newark do Great Falls. W tym
oficerem Alaskiego Skrzydła Kontroli i Inżynierii, majorem
czasie byłem już wręcz w przyjacielskich stosunkach z ni-
Taylorem, Oficerem Wykonawczym Zaopatrzenia, majorem
mi. Z punktu widzenia zwykłych zachowań Rosjan w sto-
O’Neillem, oficerem Zaopatrzenia Bazy, majorem Ram-
sunku do Amerykanów można powiedzieć, że były one
seyem.
wyjątkowo serdeczne…
Podczas wzorcowego wykonywania swoich obowiązków
jest on często powstrzymywany przez innych oficerów.
CZARNE TECZKI
Dzieje się tak dlatego, że ma on niższy stopień wojskowy od
Po moim przeniesieniu do Great Falls zdałem sobie
wymienionych oficerów. Proszę pana o zrównanie jego stop-
sprawę z bardzo ważnego faktu: kiedy my wysyłaliśmy
nia ze stopniami pozostałych oficerów. Pozwoli to jemu
pewne rzeczy do Rosji, Rosja wysyłała pewne rzeczy
i Rosjanom o wiele lepiej wykonywać swoją pracę.
do nas.
Jedyną rzeczą, która tak naprawdę bardzo mnie niepo- A.N. KOTIKOW
koiła, było to, że napływ rosyjskiego personelu do Stanów Pułkownik, Przedstawiciel ZSRR
Zjednoczonych w ogóle nie był objęty żadną kontrolą.
Z Moskwy regularnie przylatywały samoloty przywożące Kiedy uzyskałem nominację na majora, złote liście
nie zidentyfikowanych Rosjan. Widziałem, jak wyskakiwa- dębu przyczepił do moich pagonów sam pułkownik Koti-
li z samolotu, przeskakiwali przez płot i biegli do najbliż- kow. Zostało to uwiecznione na fotografii, którą zamieś-
szej taksówki. Wyglądało, że wiedzą, jak dostać się w miej- ciłem w niniejszej książce.
sce, do którego zostali skierowani. Było to idealne roz- Tym razem zaczęły mnie martwić dwie inne sprawy.
wiązanie, aby zapełnić nasz kraj ogromną ilością szpiegów Pierwszą z nich była niezwykle duża ilość czarnych walizek
działających pod fałszywymi nazwiskami, zarówno w cza- wykonanych z lakierowanej skóry i przewiązanych na
sie wojny, jak i zaraz po jej zakończeniu. krzyż białym sznurkiem zapieczętowanym czerwonym la-
Trudno uwierzyć, ale w roku 1943 w Great Falls nie kiem. Celem ich przeznaczenia była Moskwa. Drugą
obowiązywała żadna cenzura. Ponad siedemdziesięciole- sprawą było włamanie do naszego magazynu w Gore
tni inspektor Randolph K. Hardy, wykonywał prawie Field, z którego skradziono ampułki z morfiną z połowy
podwójną pracę na rzecz Departamentu Skarbu pracując spośród pięciuset zestawów do udzielania pierwszej po-
w biurze imigracyjnym i celnym. Jego biuro mieściło się mocy.
w centrum miasta w odległości około 4 mil (6,4 km) od Pierwszymi sześcioma czarnymi walizkami, które miały
lotniska. Hardy często grywał również na organach polecieć do Moskwy, opiekował się rosyjski oficer. W de-
w miejscowym kościele i bardzo nie lubił, kiedy mu się klaracji celnej określono je jako „bagaż osobisty”. Bez
przerywało. Postanowiłem wyposażyć go w telefon, maszy- zadawania zbędnych pytań pozwoliłem wnieść je na

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 25


pokład samolotu, jednak po pewnym czasie liczba przewo- niedopatrzenia kosztowały nas około 80 dolarów miesięcz-
żonych jednorazowo walizek wzrosła do dziesięciu, potem nie i postanowiliśmy coś z tym zrobić. W kantynie znaj-
do dwudziestu, trzydziestu i w końcu do pięćdziesięciu. Ta dowało się kilka automatów do gry, z których Rosjanie
ich ilość ważyła już prawie dwie tony i zajmowała cały chętnie korzystali. Aby pohamować ich pijaństwo, po-
przedział bagażowy w samolocie. Oficerowie przewożący stanowiliśmy umożliwić im granie na jednym z nich „za
walizki zostali z czasem zastąpieni przez uzbrojonych darmo”. Dzięki temu jednorękiemu mechanicznemu ban-
kurierów, którzy przewozili je we dwójkę. Na wypadek dytowi udało się nam w końcu znaleźć sposób na uregulo-
inspekcji oznaczenie walizek zmieniono z „bagażu osobis- wanie ich rachunków za alkohol.
tego” na „immunitet dyplomatyczny”. I nagle zaprosili mnie na obiad i jako wabik oferowali
Tak więc tony jakichś materiałów wędrowały do Związ- mi darmowy alkohol. Nawet nie zastanawiałem się dlacze-
ku Radzieckiego, a ja nie miałem go. Mając pewne podejrzenia,
zielonego pojęcia, co to takiego. przeprosiłem pułkownika Kotiko-
Gdyby ktoś mnie o to zapytał,
KWATERA GŁÓWNA wa, mówiąc mu, że nie mogę je-
musiałbym to pytanie zignorować. WOJSKOWYCH SIŁ LOTNICZYCH chać razem z nim jego Pontiaciem
Ilekroć pytałem o ten bagaż WASZYNGTON do miasta. Na przyjęcie, które
pułkownika Kotikowa, zawsze od- miało się odbyć o siódmej wieczo-
powiadał, że nie może udzielić mi 1 Stycznia 1943 rem w restauracji „Carolina Pi-
odpowiedzi, ponieważ jest to spra- nes” w Great Falls, pojechałem
wa „dyplomatyczna najwyższej wa- służbowym samochodem razem
DO GŁÓWNODOWODZĄCEGO
gi”. Ta odpowiedź w ogóle mnie z kierowcą. Na wszelki wypadek
nie zadowalała i mówiłem mu, że GENERAŁA DOWÓDZTWA chciałem być mobilny.
te walizki nie są wysyłane przez TRANSPORTU POWIETRZNEGO Nie mając zbyt wiele czasu, za-
radziecką ambasadę, ale przez Ko- pytałem naszego szefa zmiany, czy
misję ds. Zakupów Rządu Radzie- Dotyczy: Ruchu rosyjskich samolotów. Rosjanie planują na dzisiaj jakieś
ckiego mieszczącą się w Waszyng- loty. Jego odpowiedź była twier-
tonie. Mimo to nadal twierdził, że 1. Zgodnie z zarządzeniem prezydenta dząca. Na pasie startowym stał go-
bez względu na ich pochodzenie, „samoloty będą dostarczone jak najszyb- towy do lotu C-47. Jego silniki były
i tak podlegają dyplomatycznemu ciej zgodnie z planami”. W celu wykona- rozgrzewane przez grzejniki Nel-
immunitetowi. Byłem pewien, że nia tej dyrektywy, nadaje się pierwszeńs- sona – wielkie brezentowe torby
Kotikow wie, iż pewnego dnia mo- two rosyjskim samolotom w zakresie wypełnione gorącym powietrzem.
gę zechcieć zajrzeć do nich. modyfikacji, wyposażenia i przemiesz- Grzejniki Nelsona pokrywały sil-
Walizki te były dla nich tak czania się, nawet przed samolotami niki samolotu i śmigła. (W zimie
ważne, że poprosili o oddzielne, Wojskowych Sił Lotniczych Stanów Zje- temperatura na płycie lotniska
zamykane pomieszczenie do ich dnoczonych… mogła spaść do takiego samego
przechowywania. Jedynym pomie- poziomu jak w Fairbanks, to jest
szczeniem w magazynie, które od 20 do 70 stopni2 poniżej zera.
Z polecenia
miało zamykane drzwi, było to, W tej temperaturze olej znajdują-
w którym przechowywano pakiety Generała-porucznika Arnolda cy się w silnikach mógł zgęstnieć
z zestawami do udzielania pierw- na kamień. Aby go rozmrozić
szej pomocy. Dałem je pułkowni- Richard H. Ballard i uruchomić silnik trzeba było od
kowi Kotikowi. W pomieszczeniu Pułkownik, G.S.C. dwóch do czterech godzin).
z walizkami dyżurowali uzbrojeni Szef Sztabu Lotniczego, A-4 Rosjanie rządzili bazą lotniczą
kurierzy. Jeden z nich spał na wali- silną ręką, lecz mimo to miałem
zkach, a gdy drugi trzymał w tym nad nimi pewną władzę. Chociaż
czasie wartę. Pewnie niesłusznie, ale podejrzewałem ich samoloty przeznaczone dla Rosjan w ramach programu
o kradzież naszych ampułek z morfiną. Moje podejrzenie Lend-Lease dostarczano do Great Falls, to jednak Ame-
padło na nich dlatego, że byli jedynymi osobami przeby- rykanie latali nimi do Fairbanks. Żaden pilot Stanów
wającymi w tym pomieszczeniu bez świadków. Zjednoczonych nie mógł odlecieć bez mojej zgody. Mog-
Pewnego mroźnego popołudnia w marcu 1943 roku około łem wstrzymać start każdego samolotu, kiedy tylko chcia-
godziny czwartej pułkownik Kotikow powiedział do mnie: łem. Podczas mojej nieobecności, tę możliwość miał Dyżu-
— Zapraszam cię dzisiaj na obiad. rny Oficer Lotów. Skontaktowałem się z wieżą kontroli
Później zadziwił mnie ponownie wyciągając z kieszeni lotów, podałem im nazwę restauracji i numer telefonu,
dwie wysmukłe butelki z długimi zwężającymi się ku górze pod którym będę uchwytny, i zabroniłem wydawania
szyjkami. zezwolenia na start jakiemukolwiek samolotowi lecącemu
— Wódka! — rzucił krótko. z ładunkiem do Rosji bez mojej osobistej zgody.
Przyjąłem zaproszenie z przyjemnością i pewną dozą Myśląc o tym rozkazie, pojechałem do „Carolina Pi-
ciekawości. Już od ponad roku współpracowałem z puł- nes”… W przyjęciu uczestniczyło pięciu Rosjan i jeden
kownikiem Kotikowem i jego ludźmi, ale nigdy z nimi nie Amerykanin, czyli ja. Spotkaniu przewodził pułkownik
jadłem obiadu. Gwoli ścisłości często jadaliśmy razem Kotikow. Wśród zaproszonych gości był także pułkownik
w kantynie oficerskiej, jednak wieczorem Kotikow i jego G.E. Cwietkow, szef zespołu myśliwców przechwytujących
ludzie znikali, rozchodząc się do innych restauracji lub Komisji ds. Zakupów Rządu Radzieckiego…
jadalni, najczęściej do hotelu Rainbow, gdzie kwaterowali. Siedząc przy stole piliśmy wódkę. Około godziny 20.30,
Był to, o ile mi wiadomo, pierwszy przypadek, kiedy po minięciu prawie dwóch trzecich imprezy, obsługująca
Rosjanie zaprosili Amerykanów na wieczorny posiłek… nas kelnerka przekazała mi informację napisaną ołów-
Zauważyliśmy, że Rosjanie nagminnie zapominali pła- kiem na papierze. Wzywała mnie wieża kontroli lotów
cić czekami żywnościowymi w kantynie oficerskiej. Te lotniska.

26 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


W korytarzu restauracji znajdował się ogólnie dostęp- jak śnieg skrzypi pod jego butami. Wychyliwszy się z sa-
ny telefon, z którego zadzwoniłem do wieży kontrolnej. molotu, zapytałem go, czy ma jakieś doświadczenie w wal-
Poinformowano mnie, że przed chwilą zaczęto rozgrzewać ce. Odparł twierdząco. Walczył na Południowym Pacyfiku.
silniki samolotu C-47 i kilku nowo przybyłych kurierów Przysunąłem się bliżej do niego i powiedziałem:
domagało się pozwolenia na start. Nie wracając do głów- — Zamierzam otworzyć większą ilość tych walizek.
nego pomieszczenia restauracji, gdzie nadal trwała kola- Chcę, abyście mieli oko na tych dwóch Rosjan. Obaj są
cja, szybko ubrałem płaszcz, zbiegłem po schodach do uzbrojeni. W zasadzie nie spodziewam się żadnych kłopo-
samochodu i rozkazałem kierowcy jechać jak najszybciej tów, ale jeśli któryś z nich wymierzy we mnie broń, chcę,
do hangarów, które położone były w odległości około aby to któryś nich pierwszy wyciągnął broń. Rozumiecie
4 mil (6,4 km) od restauracji. mnie?
W Great Falls panował właśnie środek zimy. Na ziemi Po chwili zastanowienia żołnierz spojrzał mi prosto
leżała gruba warstwa śniegu, a na krystalicznie czystym w oczy i zapytał:
niebie migotały gwiazdy. Tej nocy temperatura na ze- — Czy to rozkaz?
wnątrz spadła poniżej 20 stopni (–29° C). — Tak, to rozkaz — odrzekłem.
Kiedy zbliżaliśmy się do samolotu, w jego otwartych Przeładował karabin, aby być w razie czego gotowym
drzwiach zaczęła majaczyć postać potężnie zbudowanego do strzału. Był wystarczająco wysoki, aby widzieć wnętrze
Rosjanina. Stał oparty plecami o jedną stronę ościeża samolotu. Mając teraz obok siebie uzbrojonego żołnierza
z nogą i ręką opartą o drugą. Wspiąłem się do góry, czułem się o wiele pewniej.
podczas gdy on próbował mnie przed tym powstrzymać Jeden z Rosjan wyskoczył z samolotu i szybko pobiegł
wypinając swój brzuch. Odepchnąłem go i prześlizgnąwszy w kierunku hangaru, aby zadzwonić. Drugi z nich, który
się pod jego ręką, wszedłem do środka samolotu. był niemal bliski płaczu, zaczął zawiązywać z powrotem
Kabina oświetlona była jedną żarówką umieszczoną na sznurki, które wcześniej porozcinałem. Z doprowadze-
suficie. Wewnątrz znajdowała się duża ilość czarnych niem walizek do porządku był pewien kłopot. Otóż Ros-
walizek przewiązanych sznurkiem i opieczętowanych czer- janie wybrali najtańszy model walizki, jaki był dostępny.
wonym lakiem. Opierając się łok- Nie miały one żadnych zamków,
ciem o górną powierzchnię ich sto- Kolejna walizka zawierała a jedynie parę klamer. Wszystkie
su stał drugi Rosjanin, chudszy od były zaadresowane na ten sam ad-
pierwszego, który na mój widok zbiór map Komisji ds. Kanału res: „Do dyrektora, Instytut Tech-
wyprostował się. Obaj mieli około Panamskiego z naniesionymi niki i Informacji Ekonomicznej,
czterdziestki i pod skórzanymi ku- na nich punktami Czkałowskaja 47, Moskwa 120,
rtkami nosili typowe dla rosyjskich ZSRR”.
cywili niebieskie ubranie. Spod
strategicznymi położonymi Postanowiłem sprawdzić, co
kurtek wystawały kolby pistoletów w Strefie Kanału oraz w nich jest. Zajrzałem do co trze-
tkwiących w noszonych pod ręką podanymi odległościami do ciej z nich. Z około pięćdziesięciu
kaburach. portów i wysp usytuowanych sprawdziłem osiemnaście. Prze-
Nie trudno było zgadnąć, że jrzałem je dokładnie, ponieważ
mieliśmy tu do czynienia z nową w promieniu tysiąca mil szukałem zaginionej morfiny (w
dostawą walizek. W pierwszym od- (1852 km) od kanału. rzeczy samej nie znalazłem ani je-
ruchu pomyślałem: „Następna do- dnej ampułki). Wewnątrz kabiny
stawa tych cholernych walizek!” światło było tak słabe, że bez lata-
Potem przyszło mi do głowy, że był to najlepszy moment, rki nie było możliwości odczytania tekstu. Musiałem zdjąć
aby je otworzyć i zobaczyć, co w nich jest. Po znakach, z rąk rękawice. Od zimna drętwiały mi palce. Wykorzys-
jakie im dałem, zrozumieli, co chcę zrobić. tując za podkładkę kolano, pospiesznie robiłem ołówkiem
Nagle zaczęli się zachowywać, jakby postradali zmysły. notatki na dwóch długich kopertach, które przypadkowo
Zaczęli tańczyć. Skoczyli na mnie z rękoma i łamanym znalazłem w kieszeni…
angielskim wykrzykiwali bez przerwy jedno słowo: Dyp- Pierwsza rzecz, jaką wygrzebałem, wywołała u mnie
lomatki!” Odsunąłem ich od siebie i sięgnąłem do kieszeni niesmak. Była to opasła księga na temat przewozu czworo-
po metalowy futerał z brzytwą, którą nosiłem zamiast nożnych zwierząt. Czy to możliwe, aby dla przewozu takiej
noża. makulatury amerykańscy piloci ryzykowali życie? Jednak
Wyczuwając mój zamiar, chudszy z kurierów rzucił się na końcu tego dzieła znajdowały się tablice i mapy przed-
nagle twarzą w kierunku walizek i rozłożył się na nich stawiające prawie wszystkie połączenia kolejowe istniejące
całym ciałem, najszerzej jak mógł. Udało mi się wyciągnąć w Stanach Zjednoczonych.
spod niego jedną z nich. Aż podskoczył do góry, kiedy Razem z tą księgą zapakowane były mapy drogowe,
zorientował się, że chcę przeciąć opasujący ją sznurek. jakie można kupić na każdej stacji benzynowej. Co cieka-
W tym momencie ich wygłupy i krzyk wzmogły się jeszcze we, wszystkie one były mocno poznaczone. Wszystkie
bardziej. razem stanowiły szczegółową mapę Stanów Zjednoczo-
Kiedy otwierałem trzecią walizkę, moją głowę prze- nych z naniesionymi na niej nazwami miejsc, w których
szyła nagła myśl, która sprawiła, że moje czoło zrosiło się istniały zakłady przemysłowe. Na przykład przy Pittsburg-
potem. Rosjanie zachowywali się jak wariaci, byli wściekli hu naniesione były nazwy takich zakładów, jak „Westing-
i gotowi do walki. Jeden z nich znajdował się przede mną, house” i „Blaw-Knox”.
a drugi za mną. Zastanawiałem się, czy ten, który stał za Następna walizka wypełniona była materiałami zgro-
mną, nie strzeli do mnie w desperacji. Nie byłoby przy tym madzonymi przez oficjalnie działającą w Stanach Zjed-
żadnego Amerykanina jako świadka i moja śmierć mogła- noczonych Radziecką Agencję Telegraficzną „TASS”.
by zostać potraktowana jako „nieszczęśliwy wypadek”. Trzecia walizka była przeznaczona dla należącej do rządu
Wezwałem do siebie naszego żołnierza, który 30 stóp radzieckiego Amtorg Trading Corporation z Nowego
(9 m) dalej patrolował okolicę. Kiedy szedł, słychać było, Jorku. Kolejna walizka zawierała zbiór map Komisji ds.

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 27


Kanału Panamskiego z naniesionymi na nich punktami miejscach zawsze w odniesieniu do niego używano tych
strategicznymi położonymi w Strefie Kanału oraz podany- dwóch liter z pominięciem środkowego inicjału.
mi odległościami do portów i wysp usytuowanych w pro- Pamiętam, jak musiałem wyciągać to pismo z metalo-
mieniu tysiąca mil (1852 km) od kanału. wego spinacza łączącego z nim dwa załączniki, które były
Inna walizka wypełniona była dokumentami, które zapewne tym, co tak trudno było wydobyć od Grovesa.
dotyczyły poligonu Aberdeen Proving Ground, jednego Jednym z nich była gruba mapa. Rozłożona z trudnością
z „kluczowych” miejsc w czasie wojny. Sądząc po tym, co mieściła się między rozpostartymi na całą szerokość ręko-
zawierały otwarte przeze mnie walizki, pozostałe mogły ma. Widniejąca na niej legenda mówiła: „Oak Ridge,
zawierać materiały dotyczące sprzętu, rafinerii, hut, ko- Obszar Inżynieryjny Manhattan”.
palń, cementowni etc. Przypuszczam, że inne dokumenty Drugim załącznikiem była kopia raportu z nagłówkiem
były przewożone przez wywiad także statkami. Były tam „Oak Ridge” składająca się z dwóch lub trzech stron. Nie
setki różnego rodzaju katalogów handlowych i pism nau- zauważyłem na niej żadnego podpisu. Na samej górze
kowych… a także dokumenty na temat Meksyku, Argen- pierwszej strony widniał odciśnięty czerwoną pieczątką
tyny i Kuby. lub wystukany na maszynie napis „Harry Hopkins” oraz
W przeszukanych walizkach znajdowały się dokumenty, tytuł „Specjalny Koordynator Pomocniczy” lub „Adminis-
które sądząc po ich treści pochodziły prawdopodobnie trator”. Doszedłem do wniosku, że ta kopia była prze-
z Departamentu Rolnictwa, Handlu oraz Stanu. Margine- znaczona dla Hopkinsa. W raporcie tym natknąłem się na
sy wszystkich ich były obcięte do samego tekstu. Przypusz- szereg bardzo obco brzmiących dla mnie wyrazów, których
czam, że zrobiono to w celu zmniejszenia ich wagi lub znaczenie chciałem wyjaśnić. Były wśród nich takie słowa,
usunięcia pieczęci w rodzaju „Tajne”, „Poufne” lub „Ogra- jak „cyklotron”, „proton” i „deuter” oraz zwroty w rodza-
niczony dostęp”, w przeciwnym bowiem razie dokumenty ju: „energia produkowana w wyniku fuzji” i „ściany grubo-
te nigdy nie mogłyby opuścić Stanów Zjednoczonych… ści pięciu stóp [1,5 m] wykonane z ołowiu i wody w celu
Później zauważyłem napis: „Od Hissa”. Nigdy wcześ- kontroli swobodnych neutronów”.
niej nie słyszałem o Algerze Hissie i otworzyłem tę teczkę, Przypuszczam, że nie więcej niż 200 ludzi w całym
ponieważ leżała jako druga na stosie. Okazało się, że kraju wiedziało w tamtym czasie, co znaczyły te słowa
zawiera setki zdjęć czegoś, co wyglądało na wojskowe i zwroty. Papier, na którym je zanotowałem, przesłałem
raporty… później do ekspertyzy do Urzędu ds. Normalizacji w celu
Walizka, którą otworzyłem w środku mojego prze- ustalenia jego wieku.
szukania, zawierała plany inżynieryjne oraz prace nauko- Właśnie wtedy po raz pierwszy spotkałem się ze sło-
we, które najeżone były różnymi wzorami, obliczeniami wem „uran”. Dokładnie słowo to brzmiało „uran 92”.
i specjalistycznym żargonem. Właśnie miałem ją zamykać, Później przeczytałem w jednej z książek, że 92 oznacza
kiedy mój wzrok padł na dokument, którego nigdy wcześ- liczbę, pod którą ten pierwiastek umieszczony jest w tab-
niej nie widziałem. licy Mendelejewa.
Widniejący na nim nagłówek brzmiał: „Biały Dom, W czasie tych wydarzeń, podobnie jak wiele innych
Waszyngton”. Jako właściciela osiemdziesięcioakrowej osób, nie miałem pojęcia, czym jest Oak Ridge, Okręg
(32,4 ha) działki położonej na wybrzeżu stanu Waszyng- Manhattan i kim jest jego szef, generał Groves. Całe to
ton, zaintrygowało mnie ominięcie liter „D.C.”3 Prze- przedsięwzięcie określane było jako „najlepiej chroniona
studiowałem ten dokument z wielką uwagą. Składał się on tajemnica w historii”. Projekt ten był tak tajny, że wtajem-
z dwóch kartek papieru. Był zaadresowany do „Mikoja- niczonym weń oficerom zakazano rozmawiać na jego
na”, którego nazwisko było dla mnie w tym czasie czymś temat w czasie prywatnych rozmów telefonicznych na
zupełnie nowym. (Kiedy zapytałem pułkownika Kotikowa, terenie Pentagonu. Generał Groves twierdził, że bez jego
kim jest Mikojan dowiedziałem się, że był on w tym czasie osobistej zgody, jego biuro ma prawo odmówić wysłania
po Stalinie i Komisarzu ds. Zagranicznych Mołotowie jakichkolwiek dokumentów do Białego Domu, nawet na
człowiekiem numer trzy w Związku Radzieckim. Był osobiste żądanie prezydenta Stanów Zjednoczonych… I
Komisarzem ds. Handlu oraz szefem rosyjskiej strony dokończenie w następnym numerze
w programie Lend-Lease). Przełożył Adrian Anszczak
Po zwrocie „Drogi Panie Ministrze” następowało kilka Przypisy:
zdań grzecznościowych. Najbardziej zaintrygował mnie 1. John R. Deane, The Strange Alliance (Dziwne Przymierze), Viking, 1947, str. 78.
jednak jedenastowyrazowy ustęp na górze drugiej strony 2. Chodzi o skalę temperatur Fahrenheita. –20-70° F odpowiada – 29-57° C.
dokumentu i to do tego stopnia, że postanowiłem zapisać – Przyp. red.
go na kopercie. Brzmiał on mniej więcej następująco: 3. Skrót D.C. pochodzi od słów District Columbia (Dystrykt Kolumbia)
i oznacza obszar, na którego terenie położona jest stolica Stanów Zjednoczonych
„…miałem nie lada trudności z wydobyciem tego od Waszyngton. Litery te dodaje się zawsze, jeśli chodzi o stolicę USA.
Grovesa”.
Dwa ostatnie słowa nie odnoszą się, jak sądzę, bezpo-
średnio do generała-majora Leslie R. Grovesa, ale do
„organizacji Grovesa”. Generał-major Groves, dowódca
Obszaru Inżynieryjnego Manhattan, późniejszego Projek-
tu Manhattan, należał do bardzo nielicznej grupy hierar-
chów w Waszyngtonie, którzy żywili otwartą niechęć i po-
dejrzliwość wobec Rosji…
Pierwszą rzeczą, jaką zrobiłem po znalezieniu tego
pisma, było odszukanie podpisu. Zanotowałem go na
swojej kopercie jako „H.H.” Być może nie była to dosłow-
na transkrypcja, niemniej zrobiłem to najdokładniej, jak
potrafiłem. Z miejsca pomyślałem, że chodziło tu o Har-
ry’ego Hopkinsa. Zarówno w Great Falls, jak i innych

28 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


NAUKA
WIEŚCI Z POGRANICZA NAUKI
SEKRETY TECHNOLOGII NAŁADOWANEJ BARIERY
Bill Fogal
Półprzewodnik Fogala Elektron również posiada takie wy- wanie tantalowego elektrolitycznego
esteśmy ograniczeni jedynie możli- pływające zeń pole energetyczne, po- materiału pojemnościowego do ufor-
J wościami naszej wyobraźni. Po-
strzegamy to, czego nie widzimy, od-
przez które w pewnych warunkach elek-
trony oddziałują na siebie identycznie
mowania i podtrzymania fal spinowej
gęstości w temperaturze pokojowej oraz
czuwamy to, czego nie słyszymy. Dąży- jak magnesy. Kiedy dwa jednoimienne wytworzenia pola elektromagnetyczne-
my do perfekcji w naszych modelach ładunki zbliżają się do siebie, strumie- go poprzez przesuwanie i nakładanie
myślenia, lecz czasami zapominamy, że nie wydzielanej przez nie energii zde- stanów energetycznych ściśniętych elek-
to właśnie niedoskonałość natury może rzają się z sobą wytwarzając (1) nadmiar tronów, wydaje się być nowym obsza-
pomóc nam w opanowaniu jakiegoś za- zgromadzonej energii i (2) wzajemne rem w fizyce ciała stałego.
gadnienia. odpychanie. Artykuł ten wyjaśni także, dlaczego
Niniejszy artykuł dotyczy nowego Jednak w przeciwieństwie do mag- efekt tunelowy łącza Josephsona1
sposobu myślenia o fizyce ciała stałego. nesów elektrony mają zazwyczaj swobo- w przypadku prądu zmiennego da się
Obecnie wszyscy starają się ujarzmić dę ruchu, w wyniku czego wolne elek- wytworzyć w temperaturze pokojowej
i uporządkować przepływ czystej ener- trony oddalają się z rejonu odpychania w urządzeniu z Naładowaną Barierą
gii, zamiast rozpraszać zgromadzoną ładunków. oraz jak i dlaczego w temperaturze po-
energię za pomocą przepływu prądu Gdy elektrony odpychają się i od- kojowej da się również wytworzyć
elektronów. Niniejszy artykuł dokonuje dalają od siebie, odprowadzają (tracą) zmienny nadprąd.
również przeglądu koncepcji i teorii do- także uzyskany w tym procesie nadmiar
tyczących budowy naszego świata. energii. Konstrukcja podstawowa
Sprawdzony eksperymentalnie pół- Gdybyśmy potrafili tylko zbierać Rysunek 1 przedstawia uproszczony
przewodnik Fogala może zmusić nas do energię wypływającego pola energetycz- schemat hybrydowego półprzewodnika
zadania sobie pytań dotyczących do- nego i wprowadzać ją do obwodu, nie z Naładowaną Barierą. Urządzenie ma
tychczasowych teorii na temat elektro- pozwalając jednocześnie elektronom elektrolityczny kondensator i równoleg-
magnetyzmu i do postawienia pytania: oddalać się od siebie! Te związane elek- ły rezystor przyłączone do emitera dwu-
„Czy na pewno wszystko tak właśnie trony stałyby się wówczas niewyczerpal- biegunowego tranzystora. Tego rodzaju
działa? A może jednak działa zupełnie nym źródłem wypływu energii, którą konfiguracja znana jest z podręczników
inaczej?” moglibyśmy zbierać i wykorzystywać bez teoretycznych jako element obejściowy,
Przestrzegam czytelników przed drenowania samego źródła, czyli bez zaś kondensator w tym obwodzie będzie
przyjmowaniem założenia, że dotych- odpływu z niego elektronów. reagował na częstotliwość, aby obniżyć
czasowa teoria elektromagnetyzmu, za- Metoda ta miałaby jeszcze jedną oporność emitera i wytworzyć wzmoc-
równo klasyczna, jak i kwantowa, stano- wielką zaletę. Pozbylibyśmy się większo- nienie.
wi ostateczną odpowiedź w tej kwestii. ści szumów powstających w wyniku zde- Jest w tym wszystkim pewien intere-
Topologia tych modeli została drastycz- rzeń elektronów w siatce krystalicznej sujący aspekt. Przyznano mi dwa amery-
nie i arbitralnie ograniczona. Jeśli spo- podczas ich wzdłużnego ruchu w po- kańskie patenty na tego typu obwody
jrzy się na obwody w kategoriach wyż- staci prądu elektrycznego. Innymi sło- wykorzystujące elektrolityczny konden-
szej algebry topologicznej, okaże się, że wy, moglibyśmy bezpośrednio wykorzy- sator do utworzenia jednolitej struktury.
możliwe jest wiele operacji, mimo iż stać zmiany w przepływie energii wywo- W pewnych warunkach elektrolityczny
wyklucza je obecna analiza tensorów. łane modulacją sygnałów bez potrzeby
generowania całej masy zmian pola
Pola energii związanych z tymi kolizjami elektro-
Czy zdarzyło się wam wziąć kiedyko- nów. Pomysł jest prosty: należy użyć
lwiek po jednym magnesie do ręki i zbli- strumienia energii pola, aby ominąć za-
żyć je do siebie tymi samymi bieguna- blokowany przepływ elektronów, a tym
mi? Zbliżając je do siebie czujemy ich samym ominąć większość szumów wy-
wzajemne odpychanie się i wzmacnianie stępujących w linii przesyłowej i związa-
się „pola energetycznego” w miarę ich nych z nią obwodach.
zbliżania do siebie. Każdy z magnetycz-
nych biegunów wysyła ukrytą energię, Nowe obszary w fizyce ciała stałego
która oddziałuje na drugi biegun, wy- W celu pełnego zrozumienia tego,
twarzając siłę, którą odczuwamy. co jest zawarte w tym artykule, potrzeb-
Energia ta bez przerwy wypływa na jest stosunkowo dokładna wiedza na
z magnesów i wypełnia całą przestrzeń temat fizyki kwantowej ciała stałego. Rys. 1. Schemat urządzenia Fogala z Na-
ładowaną Barierą.
wokół nich – aż po krańce wszechświata. Ale nawet przy jej znajomości zastoso-

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 29


kondensator działa w tego rodzaju ob- bardzo małego pola elektromagnetycz- działający w zakresie mikroampero-
wodzie inaczej niż standardowy nieelek- nego? Element rezystorowy musiałby wym. W chwili wprowadzenia drobnego
trolityczny kondensator bocznikujący. posiadać pewne, ściśle określone para- sygnału w rejon podstawy tranzystora
Kondensator elektrolityczny wyko- metry, aby odsączać dokładnie tyle nad- w efekcie zakłócenia nośnika prądu
rzystuję do generowania wyjątkowego miarowego potencjału ładunku, aby zmiennego w stosunku do wewnętrzne-
pola elektromagnetycznego. Równoleg- stan ładunku między płytką elementu go złącza emitera widać wyraźnie pole
ły opornik służy do „odsączania” nad- pojemnościowego a odsączającym rezy- elektromagnetyczne. Przyczyną tego
miaru napięcia ładunku z płytek kon- storem nie osiągnął równowagi (wyrów- efektu jest nadmierny potencjał stanu
densatora w celu wytworzenia tego po- nania). ładunku i ściśnięcie zablokowanych wią-
la. Spełnia on jeszcze jedno zadanie, zek elektronowych przez wytwarzane
o którym powiem później. Dokładne Przebiegi śledzone na lampie przez kondensator ładowane prądem
charakterystyki elementu pojemnościo- oscyloskopowej stałym pole elektromagnetyczne.
wego i rezystorowego nie są tym razem W stanie ładowania, bez przyłożone- Przy tym stanie przewodnictwa całe-
podane. go sygnału i przy napięciu wstępnym go urządzenia równoległy rezystor bę-
złącza, element pojemnościowy naładu- dzie starał się wyrównać ładunek pola
Składniki kondensatora je się na złączu emitera do potencjału i ustawić unieruchomione wiązki elek-
W teorii prosty kondensator przepu- 250 mV. Równolegle podłączony rezys- tronowe w naładowanym polu na płyt-
szcza sygnał i napięcie prądu zmien- tor będzie „odsączać” nadmiar ładunku kach kondensatora. Zacznie się wytwa-
nego i blokuje napięcie prądu stałego. z płytek kondensatora i będzie starał się rzać pole elektryczne wraz ze związaną
Jednak fizyczny kondensator niekonie- doprowadzić do stanu równowagi ła- z nim gęstością strumienia energii Po-
cznie jest prostym urządzeniem. Okazu- dunków. Jednak oscylujące pole będzie yntinga2 (przepływ-S).
je się, że jest to skomplikowany system drgało z częstotliwością około 500 MHz
o wielu wewnętrznych funkcjach. i nie osiągnie stanu równowagi ze Tworzenie nadprądu zmiennego
Elektrolityczny kondensator przepu- względu na tę wysokiej częstotliwości Zdjęcie nr 3 przedstawiające obraz
szcza sygnał i napięcie prądu zmien- oscylację. Inaczej mówiąc, stan równo- z tranzystorowego projektora krzywych
nego i zatrzymuje ładunek prądu stałe- wagi nie zostanie osiągnięty. firmy Tektronix, pokazuje efekt „zakłó-
go – z towarzyszącym mu potencjałem cenia i ściśnięcia unieruchomionych
– na płytkach kondensatora. Jeśli elekt- Tworzenie pola wiązek elektronowych”.
rolityczny kondensator może zatrzymać elektromagnetycznego W tym momencie w związku ze ściś-
potencjał ładunku prądu stałego na po- Tworzenie pola elektromagnetycz- nięciem elektronów i szybkim utworze-
wierzchni płytek, wówczas można by nego przedstawia zdjęcie nr 1, na któ- niem się pola elektrycznego równoległy
przemieścić małe porcje tego potenc- rym widać krzywą sfotografowaną za element rezystorowy w półprzewodniku
jału oraz samego ładunku przy pomocy pomocą tranzystorowego projektora nie jest już w stanie dać sobie rady
równoległego „odsączającego” rezysto- krzywych firmy Tektronix działającego z „odsączaniem” nadmiarowego poten-
ra. Ten niewielki prąd „odsączania” w zakresie mikroamperowym. Odczyt cjału ładunku z naładowanych płytek
oraz zmiana pola elektrycznego wytwo- napięcia prądu stałego na wyjściu emi- kondensatora. Dzięki zmianie stanu
rzą bardzo małe pole magnetyczne na tera tranzystora nie wykaże żadnych energetycznego elektronów i ściśnięciu
płytkach kondensatora. zmian w napięciu w związku z wysokiej wiązek elektronowych następuje przy-
Eksperymentalnie udowodniono, że częstotliwości oscylacją pola elektroma- rost gęstości strumienia energii Poyn-
to małe pole elektromagnetyczne oscy- gnetycznego. W tym momencie elektro- tinga. W rezultacie powstanie fala gęs-
luje z bardzo dużą częstotliwością, któ- ny zostają złapane w pułapkę i zabloko- tości spinowej i będzie rosła w tym
rej nie sposób określić w normalnych wane polem elektromagnetycznym kon- tantalowym kondensatorze.
warunkach laboratoryjnych. densatora. Blokada ta z kolei zatrzymu-
Konwencjonalna teoria głosi, że do je przepływ prądu i wytłumia szumy Wyładowanie nadprądu zmiennego
wygenerowania prądu i wytworzenia wywołane kolizjami elektronów oraz Na zdjęciu nr 4 ukazującym obraz
pola magnetycznego konieczny jest ciepłem powstającym w wyniku wzajem- z tranzystorowego projektora krzywych
ruch ładunku. Teoria nie określa jednak nego oddziaływania elektronów. firmy Tektronix widać niemal pełne wy-
dokładnie ilości prądu koniecznej do kształcenie nadprądu zmiennego wywo-
stworzenia tego pola. Blokada ładunku łanego przyrostem gęstości strumienia
Czy efekt „odsączania” przez rów- Zdjęcie nr 2 przedstawia kolejny ob- energii Poyntinga oraz zwiększonym
noległy rezystor wywołuje zmianę stanu raz wygenerowany przez tranzystorowy działaniem fali gęstości spinowej tan-
ładunku wystarczającą do podtrzymania projektor krzywych firmy Tektronix talowego kondensatora. Wykształcenie

Zdj. 1 Zdj. 2 Zdj. 3 Zdj. 4 Zdj. 5

30 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


pola elektrycznego zostaje niemal za- gdy przepływ energii Poyntinga odbywa Silnik z Naładowaną Barierą Fogala
kończone. się szybko. Omówione wyżej oddziaływania mo-
Na złączu emitera prądu stałego po- Większość elektronów nie przemie- żna wszystkie razem porównać do dzia-
le elektromagnetyczne za chwilę znik- szcza się liniowo i nie następuje pod- łania swego rodzaju silnika cyklicznego,
nie i wyzwoli przepływ nadprądu zmien- grzanie instrumentu, jak to się dzieje jak to pokazano na rysunku 2 przed-
nego jak również przepływ energii Po- w przypadku wibrowania siatki krystali- stawiającym cztery cykle pracy „silnika
yntinga. cznej przy normalnym przepływie stru- Fogala”.
Stały nadprąd jest zbyt silny, a przy- mienia elektronów. Rysunek 2A pokazuje początek
rost fali gęstości spinowej tantalowego Urządzenie to może pracować jako działania „suwu w dół” umownego tłoka
kondensatora zbyt szybki, w związku element ze sprzężeniem ładunkowym emitera Fogala i tworzenie elektromag-
z rozbudowywaniem się pola elektrycz- z możliwością przepuszczania zarówno netycznego pola prądu stałego.
nego, aby „odsączający” rezystor mógł napięcia, jak i prądu Poyntinga (S), bez Rysunek 2B obrazuje wstrzyknięcie
w sposób efektywny wyregulować pro- przewodzenia jednak strumienia elek- sygnału do cylindra z rejonu podstawy
ces i przerwać go. tronów (dq/dt). iniektora i zassanie tego sygnału przez
tłok emitera do komory.
Przepływ energii Poyntinga Zmiana stanu energetycznego Rysunek 7C przedstawia ściśnięcie
Zdjęcie nr 5, również wykonane za Tantal jest jednym z pierwiastków elektronów i formowanie wzmocnione-
pomocą tranzystorowego projektora stosowanych do budowy urządzenia go pola elektrycznego w wyniku kom-
krzywych firmy Tektronix, pokazuje z Naładowaną Barierą, jak również rów- presji ładunku, co w rezultacie daje
moment rozładowania oraz gęstość noległego elementu rezystorowego. rozszerzenie przepływu energii Poyn-
strumienia energii Poyntinga, nadprąd W pewnych warunkach, przy stymulacji tinga.
zmienny oraz zapadnięcie się ładowane- bardzo małym prądem, efekt „odsącza- Rysunek 7D ukazuje moment roz-
go prądem stałym pola elektromagnety- nia” dodatkowego ładunku może dzięki ładowania przepływu energii Poyntinga,
cznego, wywołanych zmianą stanu ener- równoległemu rezystorowi przemiesz- w wyniku czego powstaje nadprąd oraz
getycznego na płytkach tantalowego czać ładunek w kondensatorze i wytwa- zapaść pola elektromagnetycznego prą-
kondensatora. rzać bardzo małe pole elektromagnety- du stałego tłoka emitera.
Większość przepływu dokonywane- czne, wewnątrz którego elektrony zo-
go w ramach urządzenia stanowi stru- stają „powstrzymane” lub „przytwier- Działanie fal w urządzeniu
mień energii Poyntinga przemieszczają- dzone” tracąc zdolność do oddziaływa- Wbrew konwencjonalnej teorii fale
cy się przez regiony siatki krystalicznej nia na siatkę krystaliczną w obszarze sygnałowe przemieszczają się w rzeczy-
z zanieczyszczeniami. Przy znacznym złącza emitera. wistości parami, z których każda zawie-
spadku kolizji elektronów przepływ-S W wyniku wpływu, jaki wywiera prze- ra znaną nam falę oraz falę „ukrytą”
nie jest obecnie przedmiotem zakłóceń wodnictwo elektronów prądu zmiennego – antyfalę.
w związku z defektami struktury siatki na „przytwierdzone” w obrębie pola Obie fale tej pary mają tę samą
krystalicznej. Czasy przełączeń urządze- ładunku elektrony, pojawia się wyjątko- częstotliwość. Dostępna nam obecnie
nia są znacznie szybsze i jest bardzo we zjawisko: wiązki związanych elektro- technologia półprzewodnikowa nie jest
niewiele, jeśli w ogóle, ograniczeń reak- nów znajdujące się polu ładunku są w stanie rozdzielić tych dwóch fal ze
cji częstotliwościowej. ściskane do punktu, w którym następuje względu na ograniczenie w czasie prze-
Następuje niezwykła odpowiedź czę- zmiana stanu energetycznego ściśnię- łączania. Urządzenie z Naładowaną Ba-
stotliwościowa – aż do rzędu optycz- tych, związanych elektronów w tantalo- rierą potrafi wystarczająco szybko prze-
nych – jako że fale o największej częs- wej siatce krystalicznej. Powoduje to łączać się, aby:
totliwości mogą przechodzić bezpośred- wytworzenie się pola elektrycznego pod (1) oddzielić od siebie pary fal
nio jako strumień energii Poyntinga. wpływem wzajemnego oddziaływania ści- o wyższych częstotliwościach;
Bez rozejścia się i rozproszenia tego śniętych wiązek elektronów z elektrona- (2) określić polaryzację fal świetl-
przepływu energii nie ma możliwości mi przewodzonymi przez prąd zmienny. nych w celu uwidocznienia obrazu tła
wykonania pracy w konwencjonalnym Proszę teraz przypomnieć sobie, co i zwiększonej rozdzielczości video.
sensie na nie przemieszczających się się działo podczas zbliżania do siebie Poddane przednagraniowej obróbce
elektronach w tym regionie, nawet mi- magnesów zwróconych tymi samymi taśmy audio i video można poddać pro-
mo iż nadawany jest im potencjał. Jest biegunami? Analogiczny efekt zapoczą- cesowi wykrywania ukrytych w tle
tak dlatego, że przemieszczanie się tkowuje tworzenie nadprądu zmienne- dźwięków lub obrazów, których standa-
elektronów zostało czasowo zahamowa- go oraz przepływu energii Poyntinga rdowa aparatura elektroniczna nie jest
ne lub znacznie ograniczone, podczas wewnątrz urządzenia. w stanie wykryć. Urządzenie umożliwia

Rys. 2A Rys. 2B Rys. 2C Rys. 2D

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 31


obróbkę częstotliwości od 20 Hz do cenia wyprostowanych fal elektromag- w sonarach, dzięki wyeliminowaniu
5 GHz, a nawet wyższej, bez jej straty, netycznych prądu zmiennego ukrytych dziur w widmie sygnału.
dzięki jego zdolności do oddzielania w napięciu prądu stałego wykrywanych Możliwość dotarcia i wychwycenia
i poddawania obróbce par fal, jak rów- w postaci zakłóceń wewnętrznego pola ukrytej elektromagnetycznej informacji
nież dzięki znacznie krótszemu czasowi elektromagnetycznego urządzenia z Na- wewnętrznej obrazu pochodzącej z po-
jego przełączania się. ładowaną Barierą. wierzchniowego odbicia jest nieodłącz-
Wielokrotnie powtarzałem ten test ną zdolnością Naładowanej Bariery,
Przewidywane zastosowania stosując coraz lepsze konstrukcje w celu którą należy dokładnie zbadać. Już te-
Prototypowe urządzenia z Nałado- wyeliminowania słabego sygnału re- raz wiadomo, że całość wnętrza dielekt-
waną Barierą zostały przetestowane sztkowego i w końcu udało mi się do- ryku bierze udział w procesie odbijania
w aparaturze video do obróbki złożo- prowadzić do zadowalających i powta- od niego światła oraz że informacja
nych obrazów w celu uzyskania większej rzalnych wyników. Okazało się, że wpi- dotycząca wnętrza odbijającego obiektu
rozdzielczości. Urządzenie posiada zdo- sanie fal elektromagnetycznych w syg- jest zawarta w odbitym obrazie, tyle że
lność przetwarzania i rozdzielania par nał bardzo niskiej częstotliwości w celu w formie ukrytych zmiennych typu elek-
fal i określania polaryzacji światła po- przekazywania obrazu video, jest moż- tromagnetycznego.
chodzącego od obiektów w tle. Zdolność liwe.
ta umożliwia wytworzenie wysokiej jako- Nowym efektem wykrytym przy oka- Zastosowania w obserwacjach
ści obrazów na kineskopie (CRT3) oraz zji testów w Huntsville było to, że po- radarowych i sonarowych
bliskich hologramom obrazów na ciekło- przez dostrojenie urządzenia odbior- Wykorzystując technologię Nałado-
krystalicznych monitorach (LCD4). Ost- czego zawierającego element z Nałado- wanej Bariery można skonstruować no-
rość obrazów na LCD można znacznie waną Barierą można zmieniać ognisko- wy rodzaj systemu radarowego „obse-
poprawić poprzez wprowadzenie pręd- wą pola widzenia obrazu, nawet jeśli nie rwującego objętościowo”, który może
kości dostępnych w technologii Nałado- zmieniano ogniskowej obiektywu kame- skanować elektromagnetyczny sygnał
wanej Bariery, przy czym efekty wizual- ry video. Dowodzi to, że „wewnętrzna pochodzący z wnętrza obserwowanej
ne są czasami wręcz szokujące. informacja” obrazu zawiera w rzeczywi- powierzchni lub przestrzeni i wychwycić
stości wszystko, co jest konieczne do zakłócenia w ziemskim polu magnety-
Możliwości odkodowująco- skanowania określonej przestrzeni po- cznym.
transmisyjne łożonej w dowolnej odległości od obiek- Ruch jakiegoś obiektu w takiej prze-
W maju 1996 roku wykonano w Hun- tywu w jego linii widzenia. strzeni (na przykład nisko lecącego sa-
tsville w stanie Alabama wstępne testy Wewnętrzna informacja zdaje się molotu z powłoką wykonaną z metalu
sprawdzające możliwość wpisania infor- zawierać dane dotyczące całego pola lub żywic epoksydowych) można wykryć
macji video w potencjał napięciowy prą- widzenia kamery, dzięki czemu możliwe i śledzić bez względu na elektroniczne
du stałego i przesłania jej przewodowo. jest skanowanie całej przestrzeni tego przeciwdziałania i atmosferyczne zakłó-
Przekaz video na żywo (30 klatek na pola z „ograniczonego obrazu”, na któ- cenia (tornada, huragany lub gwałtowne,
sekundę) poddano przetworzeniu wy- rym większość informacji o nim samym lokalne zmiany wiatru wywołane nagłymi
prostowując fale na potencjał prądu sta- znajduje się poza obszarem ostrości pionowymi przesunięciami powietrza)
łego o napięciu 1,6 V i przesłano dwu- obiektywu kamery. Zastosowania tego oraz bez konieczności odbierania echa
żyłowym przewodem o długości 2 000 efektu w fotoanalizie są oczywiste i bar- odbitego od śledzonego obiektu. Urzą-
stóp (600 m). Przetworzony na napięcie dzo obiecujące. dzenie z Naładowaną Barierą potrafi
pięciomegahercowy sygnał video nie był wyczuć i wzmocnić bardzo małe zakłóce-
modulowany ani nie zawierał prądu Zastosowania urządzenia nia wewnętrznego pola elektromagnety-
zmiennego, który można by wykryć przy z Naładowaną Barierą cznego i wytworzyć obraz identyfikujący
pomocy czułej aparatury do przetwarza- Wykorzystując urządzenie z Nałado- obiekt. Przestrzeń w polu widzenia moż-
nia sygnałów. waną Barierą można znacznie udosko- na skanować na dowolną głębokość.
Analogowe oscyloskopy, które za- nalić obecną technologię radarową. Je- W celu identyfikacji kierunku i od-
stosowano do monitorowania transmi- dnym z największych problemów tej ległości fałdy ucha zewnętrznego robią
sji, pokazywały jedynie płaski wykres dziedziny jest poziom szumów w syg- użytek ze sfazowanej odbitej informacji
napięcia prądu stałego, natomiast naj- nale poddawanym obróbce. Urządzenie dźwiękowej, która jest około 40 decybe-
lepsze cyfrowe urządzenie zapisujące z Naładowaną Barierą może pełnić rolę li niższa od głównego sygnału docierają-
wykrywało bardzo słaby sygnał resztko- początkowo-końcowego wzmacniacza cego do bębenka.
wy, który był wynikiem niepełnego filt- niskoszumowego zwiększającego czu- Jakiekolwiek nieliniowości celu, jego
rowania (zamiany na prąd stały). łość skanowania celu. defekty, bez względu na ogólny kąt od-
Przeprowadzone później dodatkowe Radarowy obraz można znacznie bicia i odbite sygnały sonarowe, również
testy z pełniejszym filtrowaniem dopro- poprawić przez proste przetworzenie wytwarzają takie sfazowane odbicia i za-
wadziły do tego, że ten resztkowy sygnał odbitego sygnału za pomocą urządzenia kłócenia w:
przestał być widoczny. Testy te prze- z Naładowaną Barierą, a następnie wy- (1) odbitym sygnale sonaru;
prowadzono w celu sprawdzenia, czy świetlić na kineskopie elektronowym (2) ziemskim polu magnetycznym
sygnał video można „wpisać” w nośnik lub wyświetlaczu ciekłokrystalicznym (oraz, de facto, w elektrycznym polu
audio i transmitować za pomocą prze- wysokiej rozdzielczości. istniejącym między powierzchnią Ziemi
kaźnika bardzo niskiej częstotliwości Dzięki „optycznej prędkości” prze- a elektrosferą);
wykorzystywanego do komunikacji z ło- łączania się urządzenia z Naładowaną (3) w oceanie – w ogólnym pod-
dziami podwodnymi lub dwużyłowego Barierą można przyspieszyć także dzia- powierzchniowym statycznym potencja-
przewodu o długości 2 000 stóp (600 m). łanie radaru zwiększając szybkość na- le utworzonym jako konglomerat wodo-
Urządzenie z Naładowaną Barierą mierzania celu i odbioru echa. Wyko- rowych wiązań, jonizacji itp.
było zdolne do wyłapania ukrytej infor- rzystując „wewnętrzną” informację po-
macji video, dzięki możliwości wychwy- winno dać się tworzyć lepsze obrazy dokończenie na stronie 59

32 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


IBOGAINA – DAR NATURY
ZWALCZAJĄCY NAŁOGI
IBOGAINA – NATURALNY LEK NA UZALEŻNIENIE

A lkaloid pochodzenia roślinnego noszący nazwę ibogamina lub w bardziej


popularnej wersji ibogaina wykazuje zdolność przerwania degenerujące-
go cyklu uzależnienia od narkotyku. Jego efektywność jest w szczególności
widoczna przy zwalczaniu uzależnienia od narkotyków będących pochodną
opium, takich jak heroina, a także kokainy oraz innych opioidów i psycho-
stymulantów, a nawet alkoholu. Stwarza ogromne nadzieje na przezwyciężenie
Przypadkowo odkryte zarówno fizjologicznych, jak i psychologicznych problemów związanych z uza-
leżnieniem i nie tylko przyspiesza proces wychodzenia z niego, ale pomaga
właściwości lecznicze również osobom uzależnionym w ustaleniu głównej przyczyny ich nałogu
i odzyskaniu kontroli nad ich własnym życiem.
wytwarzanego z roślin Ibogainę otrzymuje się głównie z tropikalnej rośliny Tabernanthe iboga,
która rośnie w Afryce zachodniej w strefie równikowej. Udało się ją wyizolo-
alkaloidu, ibogainy, wać również z krzewinek Tabernanthe manii, Ervatamia yunnanensis i Er-
vatamia orientalis należących do rodziny Apocynacae. Analiza liści Ervatamia
stały się podstawą orientalis rosnącej głównie w położonych w pobliżu wybrzeża monsunowych
zagajnikach pnączy na północ od Gordon Vale w najbardziej na północ
terapii, która wysuniętej części Qeenslandu w Australii wykazała znaczną zawartość ibogainy
oraz innych alkaloidów będących odzwierciedleniem związków znajdujących
daje znakomite się w Tabernanthe iboga.
Tabernanthe jest rośliną od dawna używaną przez plemiona Kongo i Gabo-
wyniki w walce nu w zachodniej Afryce, gdzie ceni się ją za jej własności lecznicze, jak również
odurzające, afrodyzjakalne i halucynogenne, które wywołuje ona po zażyciu
z uzależnieniami dużych dawek, co ma zwykle miejsce podczas różnego rodzaju ceremoniałów.
Członkowie plemiona Bwiti żują korzeń tabernanthe w czasie długich wypraw
od narkotyków nie myśliwskich w celu zmniejszenia zmęczenia i zapotrzebowania na sen. Plemio-
na Mitsogho Bwiti i Fang Bwiti z Gabonu często używają tej rośliny w swoich
wywołując efektów rytuałach inicjacyjnych, zarówno w stosunku do kobiet, jak i mężczyzn.
Przygotowanie do ceremoniału wymaga zażycia dużej dawki, co osiąga się
ubocznych. Już czas przez długotrwałe żucie liści i kory korzenia tabernanthe.
Zaobserwowane w trakcie eksperymentów fazy działania tego alkaloidu
najwyższy szerzej porównano z relacjami 150 ludzi, którzy doznali „przeżyć z pogranicza
śmierci”1, które wystąpiły u nich w stanie śmierci klinicznej.
ją rozpropagować. Korzeń tabernanthe po raz pierwszy przywieziono z Gabonu w roku
1864, ale Muzeum Historii Naturalnej w Paryżu, dokąd trafił, opisało go
dopiero w roku 1889. Krystaliczny alkaloid został po raz pierwszy wyizolowany
przez Dybowskiego i Landrina w roku 1901 i nazwany ibogainą. W latach
1901-1905 francuscy farmakolodzy poddali go szerokim badaniom klinicznym
i ustalili, że posiada on zdolność stymulowania serca oraz leczenia neurastenii
i astenii. Jednak pełne badania jego farmakologiczno-dynamicznego i te-
rapeutycznego potencjału podjęto dopiero w roku 1939. Z powodu swoich
własności halucynogennych korzeń tabernanthe trafił w latach sześćdziesiątych
do społeczności narkomanów i w roku 1972 został zarejestrowany jako
substancja halucynogenna.
W roku 1962 zażywający heroinę narkoman, Howard Lotsof, przyjął
Skompilowano na ibogainę w poszukiwaniu nowego sposobu wejścia w stanu „haju”. Po trwają-
cych 36 godzin przeżyciach halucynacyjnych zniknęło u niego łaknienie
podstawie różnych źródeł, heroiny. Co więcej, ustąpiły również u niego nieprzyjemne objawy występujące
w tym poświęconej w przerwach w zażywaniu heroiny. Lotsof podał ibogainę sześciu innym
ibogainie strony internetowej narkomanom i pięciu z nich straciło pociąg do heroiny. Ten niezwykły wynik
zachęcił go do dalszych badań nad tym alkaloidem. W latach osiemdziesiątych
Howarda S. Lotsofa i dziewięćdziesiątych udało mu się dzięki ibogainie uratować wielu ludzi
www.ibogaine.org/index.html uzależnionych od narkotyków i alkoholu.
Mimo iż w Holandii od roku 1990 poddano leczeniu ibogainą w ściśle
kontrolowanych warunkach 40 osób, w USA jest ona nadal na indeksie Urzędu

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 33


ds. Leków i Żywności (FDA) i jej stosowanie jest tam Dodatkowo dane z klinicznych badań nad leczeniem
nielegalne. chemicznych uzależnień za pomocą ibogainy podaje Kap-
lan (1993), Sisko (1993), Sanchez-Ramos i Mash (1994)
LECZENIE Z CHEMICZNEGO UZALEŻNIENIA oraz Sheppard (1994).
OD NARKOTYKÓW Przed zastosowaniem ibogainy do leczenia uzależnień
Ibogaina nie jest substytutem narkotyku ani psycho- od narkotyków, wykorzystano ją w psychoterapii, o czym
stymulantów, nie powoduje uzależnienia i jest podawana doniósł Naranjo (1969, 1973) oraz uczestnicy Pierwszej
w postaci pojedynczej dawki. Powoduje przerwanie che- Międzynarodowej Konferencji Ibogainy, która odbyła się
micznego uzależnienia. Czasami występuje potrzeba po- w Paryżu (Zeff, 1987).
nownego jej podania, aż do momentu kiedy leczona nią Istnieją liczne doniesienia z różnych okresów czasu
osoba jest w stanie uwolnić się od pewnych reakcji wywo- mówiące o wykorzystywaniu w Afryce zachodniej roślin
łanych przez narkotyk, od którego jest uzależniona. zawierających ibogainę do celów religijnych oraz medycz-
Dane z początkowych badań wskazują, że w przypadku nych (Fernandez, 1982; Gollnhofer i Sillans, 1983, 1985).
wielu pacjentów trzeba w okresie dwóch lat kilkukrotnie Ogólny zarys historii badań nad ibogainą opublikował
powtórzyć tę terapię, aby doprowadzić do długotrwałej Goutarel et al.2 (1993).
abstynencji od narkotyków i psychostymulantów. Więk- Dodatnie wyniki w leczeniu ludzi uzależnionych od
szość pacjentów leczonych ibogainą po jednokrotnym jej opiatów3, kokainy i alkoholu potwierdzają badania przed-
podaniu uwalnia się od chemicznego uzależnienia na kliniczne przeprowadzone przez badaczy z USA, Holandii
okres od trzech do sześciu miesięcy. Około 10 procent i Kanady. Dzoljic et al. (1988) pierwsi opublikowali dane
pacjentów po jednokrotnym jej podaniu uwalnia się od na temat zdolności ibogainy do zmniejszania skutków
chemicznego uzależnienia na dwa lub więcej lat. Taki sam odstawienia narkotyku. Stanley D. Glick et al. (1992)
procent pacjentów wraca z kolei do zażywania narkotyku z Alabany Medical College opublikowali wyniki własnych
po dwóch tygodniach od jej podania. Wielokrotne jej badań oraz ogólny przegląd zagadnienia dotyczącego zre-
podawanie w dłuższym okresie czasu jest zazwyczaj bar- dukowania skutków związanych z odstawieniem narkoty-
dziej efektywne w osiąganiu coraz dłuższych okresów ku. Maisonneuve et al. (1991) określili farmakologiczne
abstynencji. oddziaływanie między ibogainą i morfiną, zaś Glick et al.
Pierwsze doniesienia na temat dodatniego efektu sto- (1992) donoszą o zdolności ibogainy do zmniejszenia
sowania ibogainy w przypadku uzależnień od narkotyków i przerwania samoaplikowania morfiny przez szczury.
będących pochodną opium znalazło się w amerykańskim Woods et al. (1990) odkryli, że ibogaina nie działa jak
patencie nr 4 499 096 (Lotsof, 1985), uzależnień od kokai- opiat, zaś Aceto et al. (1991) ustalili, że ibogaina nie
ny w patencie nr 4 587 243 (Lotsof, 1986) i uzależnień od wywoduje objawów głodu po jej odstawieniu i nie powodu-
innych narkotyków w patencie nr 5 124 994 (Lotsof, 1992). je uzależnienia.
Wstępne badania pokazujące pozytywny skutek działa- Cappendijk i Dzoljic (1993) opublikowali dane na
nia ibogainy na osoby uzależnione od kokainy i heroiny temat działania ibogainy na redukcję samoaplikowania
przeprowadzone zostały w latach 1962-1963 przez Howar- kokainy przez szczury. Broderick et al. (1992) jako pierwsi
da S. Lotsofa w kilku grupach eksperymentalnych. opublikowali doniesienie w sprawie zdolności ibogainy do
odwrócenia wywołanego kokainą przyrostu dopaminy,
a później opisali wpływ ibogainy na wywołaną przez
kokainę aktywność motoryczną oraz inne efekty (1994).
Badania prowadzane przez Brodericka et al. potwierdzają
wnioski Sershena et al. (1992), że ibogaina redukuje
wywołaną przez kokainę aktywność motoryczną u myszy.
Sershen (1993) wykazał również, że ibogaina zmniejszyła
spożycie kokainy przez myszy.
Glick (1992) i Cappendijk ustalili na modelu zwierzę-
cym, że wielokrotne podawanie ibogainy w pewnym okre-
sie czasu jest bardziej efektywne od pojedynczej dawki
w zwalczaniu samoaplikowania kokainy lub morfiny, co
pozostaje w zgodzie z wnioskami Lotsofa odnośnie poda-
wania ibogainy ludziom (1985).
Popik et al. (1994) stwierdzili, że ibogaina jest konkuren-
cyjnym inhibitorem MK-801 łączącym się z kompleksem
receptorów NMDA. Wykazano, że MK-801 zmniejsza
tolerancję na opiaty (Trujillo i Akil, 1991) oraz alkohol
(Khanna et al., 1993). Wykazano również, że MK-801 blokuje
„zwrotną tolerancję” na stymulanty (Karler et al., 1989).
Maisonneuve et al. (1991), Broderick et al. (1992) oraz
Sershen et al. (1992) odkryli wpływ ibogainy na dopaminę
(substancję, którą podejrzewa się o wzmacnianie uczucia
przyjemności doznawanego pod wpływem narkotyków po-
wodujących uzależnienie) oraz system dopaminowy. Z ko-
lei Deecher et al. (1992) opisał łączenie się ibogainy
z receptorem opiatów kappa.
Jak z tego widać, ibogaina oferuje całe spektrum
„Płacenie przodkom” przez wyznawców kultu Bwiti, Kongo. mechanizmów umożliwiających ograniczenie spożywania
(Fot. J.W. Fernandez. Zaczerpnięto ze strony internetowej P. Popika.) takich substancji jak narkotyki, psychostymulanty i alkohol.

34 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


PROGRESJA EFEKTÓW chcieć pozbyć się nałogu. Ibogaina daje takiej osobie
Uważa się, że działanie ibogainy jest trójstopniowe: poczucie, że cała jej wiedza pozwoli jej pozbyć się nałogu,
1. Okres od 4 do 6 godzin emulujący sny, w czasie jeśli tylko tego pragnie.
których występują intensywne wrażenia dźwiękowe i świe-
tlne, wizualna prezentacja myśli lub zdarzeń, które miały KLINICZNE PROCEDURY
miejsce w życiu. Efekt leczenia ibogainą postrzegany jest w trzech kate-
2. Okres poznawczy, intelektualny, w czasie którego goriach: krótkookresowej, średniookresowej i długookre-
przeżycia wynikające z pierwszej fazy zostają poddane sowej. Często efekty fazy krótkookresowej i średniookre-
w wysokoenergetycznym procesie rozwinięciu, po czym sowej określa się po prostu jako efekty lub efekty uboczne.
następuje ich integracja w nową strukturę ego. Dwa główne efekty wywoływane przez ibogainę to:
3. Okres szczątkowej stymulacji kończący się zazwy- 1. Zdolność przerwania narkotycznego lub psychosty-
czaj snem. Lotsof opisuje ten końcowy etap jako składają- mulacyjnego cofnięcia.
cy się z trwających od 3 do 4 godzin snów powtarzających 2. Zmniejszenie lub całkowita eliminacja łaknienia
się w okresie czasu trwającym od 24 do 40 godzin. Osoba zmuszającego do szukania i zażywania opiatów, psycho-
poddana kuracji budzi się na koniec w znakomitej formie stymulantów i alkoholu (Lotsof, 1985, 1986, 1989).
i poczuciem ogromnej pewności siebie. Wiedza na temat stosowania ibogainy w leczeniu al-
Amerykański kardiolog Michael Sabom przeprowadził koholizmu ogranicza się do (1) pojedynczego przypadku
badania porównawcze ze 150 pacjentami, którzy zostali pacjenta uzależnionego wyłącznie od alkoholu i (2)
„wyrwani z objęć śmierci”, i wyszczególnił następujące zmniejszenia lub w kilku przypadkach całkowitego zaprze-
etapy typowe dla „przeżyć z pogranicza śmierci” (NDE): stania picia alkoholu przez pacjentów leczonych z uzależ-
1. Faza introspektywna: subiektywne odczucie, że jest nienia od narkotyków.
się zmarłym; odczuwanie spokoju i błogości; oddzielenie Zdolność ibogainy do leczenia z uzależnienia od niko-
od ciała; wizje materialnych przed- tyny (Lotsof, 1991) uwidoczniła się
miotów i wydarzeń. u pacjentów leczonych pod kątem
2. Faza transcendentalna: tunel uzależnienia od opiatów i/lub ko-
lub strefa ciemności; ocena minio- kainy.
nego życia; przejście do transcen- Podczas leczenia należy zwracać
dentalnego świata lub wniknięcie uwagę na pewne zagadnienia natu-
w światłość; spotkania z innymi is- ry ogólnej. Na personelu medycz-
totami; powrót do życia. nym spoczywają cztery główne obo-
Co ciekawe, w wielu przypad- wiązki:
kach NDE dochodziło do spekta- 1. Zdobycie zaufania pacjenta.
kularnej transformacji. Liczni pac- 2. Zapewnienie pacjentowi po-
jenci opowiadali o wrażeniu oglą- czucia bezpieczeństwa.
dania całego swojego życia i o tym, 3. Pomaganie pacjentowi
że przestali bać się śmierci. Czuli w zwalczaniu jego chemicznego
się silniejsi, bardziej optymistyczni, uzależnienia.
spokojni i zdolni do bardziej pozy- 4. Dostarczenie pacjentowi ko-
tywnej kontemplacji życia. niecznego psychosocjalnego wspar-
W przypadku leczenia ibogainą cia – koniecznego w przypadku
rezultaty zauważalne są dopiero po większości z nich – w celu umoż-
obudzeniu. Większość pacjentów liwienia mu zwiększenia poczucia
nie pragnie już narkotyku, od któ- własnej wartości i zdolności do ist-
rego byli uzależnieni. Należy jed- nienia jako pełnowartościowy czło-
nak podkreślić, że reakcja na ibo- nek społeczeństwa. Jest to proces,
gainę ma charakter bardzo indywi- który holenderskie środowisko le-
dualny i zależny od cech pacjenta. Tabernanthe iboga – źródło ibogainy. karskie nazywa „normalizacją”.
Lotsof podaje, że pacjenci, którym podano ibogainę, W Procedurze Lotsofa, na której temat przygotowywa-
odczuwają przez 4 do 6 miesięcy zmniejszone zapotrzebo- ny jest obecnie podręcznik, ujawniające się w większości
wanie na sen. przypadków odczucie konfliktu między lekarzem i pacjen-
Młoda Holenderka poddana leczeniu ibogainą napi- tem po nagłym zaprzestaniu przyjmowania narkotyku, nie
sała: występuje, jeśli uzależnionemu od narkotyków pacjentowi
„Narkotyki przestały mnie pociągać, ponieważ działa- pozwoli się na ich zażywanie aż do pewnego momentu
nie ibogainy znacznie przewyższa ich wpływ, chociaż nie przed przystąpieniem do kuracji ibogainowej. Nie ma
zawsze jest przyjemne. Przez 4 miesiące po jej podaniu sprzeczności w dopuszczeniu do zażywania przed lecze-
miałam bardzo intensywne wizje kolorów i światła. Działa- niem opiatów (narkotyków będących pochodną opium),
nie ibogainy było w moim przypadku procesem umys- ponieważ jak utrzymuje Lotsof, ibogaina spowoduje prze-
łowym, formą duchowego oczyszczenia. Była ona niczym rwanie chemicznego uzależnienia albo też nie. W trakcie
serum prawdy, którego działanie odczuwałam przez dłuż- leczenia pacjentom uzależnionym od stymulantów nie
szy czas. Dopiero teraz, po 6 miesiącach, mogę stwierdzić, pozwala się na ich zażywanie i nie stwarza to żadnych
że nie jestem już uzależniona. Potrzeba czasu na to, aby problemów, zarówno dla pacjentów, jak i personelu medy-
zdać sobie sprawę, że nie ma od tego odwrotu. Ibogaina cznego.
sama w sobie nie stanowi rozwiązania, niemniej pozwala Przed przystąpieniem do eksperymentalnego leczenia
całkowicie pozbyć się głodu narkotykowego”. w szpitalach z zastosowaniem Procedury Lotsofa uzależ-
Ibogaina dostarcza środków na przezwyciężenie uzale- nionym pacjentom pozwalano na zażywanie narkotyków
żnienia, lecz osoba poddająca się leczeniu sama musi pochodzących z ich prywatnych źródeł aż do wieczora

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 35


poprzedzającego rozpoczęcie leczenia ibogainą. W czasie stanu emulującego sen, aczkolwiek osoba śniąca w rzeczy-
ibogainowych sesji pacjentowi aplikuje się przez 3 do 5 dni wistości nie śpi i może udzielać odpowiedzi na zadawane
przed przystąpieniem do podawania ibogainy przepisane jej przez lekarzy pytania.
przez prowadzącego lekarza medykamenty. W większości przypadków ludzie będący pod wpływem
Mimo to niewiara pacjentów w środki medyczne i ich ibogainy nie chcą rozmawiać. Wolą skupić uwagę na
strach przed głodem narkotykowym powodowała przemy- wizualnej prezentacji wspomnień lub innych zjawiskach,
canie narkotyków na teren szpitala. Aby temu zapobiec, których doświadczają – wizjach o frojdowskich i jungows-
wszyscy pacjenci zgłaszający się na kurację ibogainową kich podtekstach.
muszą w chwili przyjmowania do szpitala wyrazić zgodę na Odczucia wizualne są bardzo szybkie. Niektórzy pac-
poddanie się fizycznemu badaniu i przeszukaniu wszystkich jenci opisują je jako coś podobnego do filmu wyświet-
swoich rzeczy osobistych. Służy to dwóm celom. Po pierw- lanego w przyspieszonym tempie, inni jako pokaz slajdów,
sze, zapobiega możliwości przedawkowania przez potajem- przy czym każdy z nich jest ruchomym obrazem przed-
nie przeszmuglowane narkotyki, psychostymulanty i inne stawiającym jakieś określone wydarzenie lub okoliczności
środki. Po drugie, umożliwia bardziej szczegółowe pozna- z życia pacjenta. W obu przypadkach prezentacja materia-
nie ogólnego stanu zdrowia pacjenta, co jest szczególnie łu wizualnego jest tak szybka, że rozproszenie uwagi
ważne, ponieważ wielu pacjentów szukających ratunku obserwującego nawet na moment powoduje zakłócenie
przed chemicznym uzależnieniem często latami ukrywa procesu wyzwalania emocjonalnych napięć powstających
liczne objawy chorobowe i stara się leczyć je samemu za pod wpływem przypominania stłumionych wspomnień
pomocą niedozwolonych leków uzależniających. o charakterze traumatycznym. Mając to na względzie
personel medyczny powinien ograniczyć swoją ingerencję
WSTĘPNE OBJAWY we wczesnej fazie działania ibogainy do minimum.
Bezpośrednie, wstępne objawy leczenia ibogainą są
niezwykle dramatyczne. Pierwsze z nich pojawiają się FAZA WARTOŚCIOWANIA POZNAWCZEGO
zazwyczaj już po około 45 minutach od chwili doustnego Zgodnie z Procedurą Lotsofa po fazie wizualizacyjnej
przyjęcia dawki, zaś pełny efekt uwidacznia się najczęściej następuje faza, w której dochodzi do intelektualnego
w czasie od 2 do 2,5 godziny. Pierwszym objawem działa- wartościowania i poszerzenia poprzednich doświadczeń
nia ibogainy jest wrażenie uporczywego, pulsującego i decyzji. Następuje ona po fazie wizualizacyjnej, która
dźwięku. Pacjent stara się leżeć trwa zwykle od 3 do 5 godzin.
i kiedy skłonimy go do wstania Nie należy jednak traktować tych
i chodzenia, wykazuje objawy atak- przedziałów czasowych jako osta-
sji (ruchowa niezborność). tecznych, ponieważ różnorodność
Wskazania do Procedury Lotso- indywidualnych reakcji jest wręcz
fa zalecają, aby pacjent z chwilą regułą, a nie wyjątkiem w tej pro-
podania ibogainy pozostawał w łóż- cedurze.
ku i jak najmniej się ruszał, ponie- W przypadku procesu wartoś-
waż wywoływane przez nią uczucie ciowania przeprowadzanego przez
nudności jest powodowane ru- Molekularna struktura ibogainy. samego pacjenta, chodzi o to, że
chem, a w późniejszym stadium (po 4 i więcej godzinach) jego przeżycia i decyzje z przeszłości jawią mu się jako
prawdopodobnie przez psychosomatyczną reakcję na jeden z możliwych wówczas wariantów jego zachowania.
wcześniej tłumione traumatyczne przeżycia. Ibogaina umożliwia powtórny osąd życia, działań i za-
Poza utrzymywaniem pacjenta w stanie jak najwięk- chowań, dzięki czemu pacjent potrafi zrozumieć, że alter-
szego bezruchu wskazane jest podawanie przeciwwymiot- natywy do jego zachowań istniały już wtedy, gdy je pode-
nych środków nie zawierających fenotiazyny, ponieważ jmował. Wiedza ta umożliwia mu modyfikację jego bieżą-
związek ten może zakłócać psychoaktywizujące działanie cych zachowań i zerwanie z zależnością od narkotyku.
ibogainy. Jeśli wymioty nastąpią w czasie krótszym od 2,5
godziny od momentu podania ibogainy, należy wykonać BEHAWIORALNY BRAK MOBILNOŚCI W CZASIE
analizę wymiocin w celu określenia, jaki jej procent został DZIAŁANIA IBOGAINY
wchłonięty przez organizm. Ewentualny ubytek można Po fazie wizualizacyjnej oraz intelektualnego wartoś-
uzupełnić poprzez podanie dodatkowej ilości ibogainy za ciowania u pacjentów obserwuje się stan behawioralnego
pomocą infuzji doodbytniczej, jeśli nie można tego zrobić braku mobilności (Depoortere, 1987), w czasie którego
doustnie, pod warunkiem jednak że pacjent wyraził wcześ- obraz fal mózgowych związanych z marzeniami sennymi
niej zgodę na ten sposób jej aplikowania. i snem, różniący się jednak od ich obrazu w stanie
normalnego snu, przedstawia rytmiczną, powolną aktyw-
REAKCJE AUTONOMICZNE ność o częstotliwości 4-6 herców. Taki obraz EEG jest
W czasie pierwszych 5 godzin od momentu podania przejawem stanu bezruchu.
ibogainy u pacjenta następuje umiarkowany wzrost ciś- Pierwsi obserwatorzy Procedury Lotsofa (Kaplan,
nienia krwi wynoszący zwykle od 10 do 15 procent, 1990) sądzili początkowo, że jest to objaw paraliżu, ale
a w niektórych przypadkach także spadek tętna. Najbar- kiedy pacjentów poproszono o wstanie i poruszanie się,
dziej widoczne zmiany w funkcjonowaniu organizmu wy- byli oni w stanie wykonać to polecenie, aczkolwiek z pew-
stępują w czasie od 1,5 a 2,5 godziny od podania ibogainy. nym trudem.
W wielu przypadkach tętno rośnie w związku ze sta-
nem niepewności poprzedzającym jej przyjęcie. POWSTRZYMANIE ŁAKNIENIA
Nagłe przerwanie łaknienia narkotyku w leczeniu
FAZA WIZUALIZACJI z uzależnienia chemicznego jest czymś wyjątkowym w Pro-
Jednym z pierwszych głównych efektów działania ibo- cedurze Lotsofa. Efekt ten jest zazwyczaj niedostrzegany
gainy jest wytworzenie w początkowej fazie jej działania przez pacjenta aż do chwili ustąpienia zasadniczych efek-

36 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


tów działania ibogainy (wizualizacja, wartościowanie po- Cechy charakterystyczne pacjenta z punktu widzenia
znawcze, behawioralna immobilność oraz szczątkowe po- psychopatologii, behawiorystyki oraz społecznej roli,
budzenie), a także do czasu przespania się. a także umiejętności zespołu medycznego mają ogromny
Pierwsze uświadomienie braku łaknienia narkotyku wpływ na wynik terapii.
(głodu narkotykowego) występuje zwykle w okresie od 48 W przypadku pacjenta, który osiągnął już zawodowy
do 72 godzin od chwili podania ibogainy. W mniejszości i naukowy status potrzebny do odniesienia sukcesu w ży-
przypadków uświadomienie braku łaknienia narkotyku ciu społecznym, zadanie zespołu leczącego może być
może wystąpić już po 24 godzinach. Z drugiej strony łatwiejsze.
personel medyczny zauważa jego brak już po 45 minutach W przypadku pacjenta, który nie posiadł odpowiednich
do 1,5 godziny od chwili podania ibogainy. umiejętności lub cierpi na brak opieki
Według NDA International (spółka me- lekarskiej z racji niedomogów innych niż
dyczna założona przez Howarda Lotsofa chemiczne uzależnienie, opieka i rehabili-
zajmująca się prowadzeniem eksperymental- tacja muszą być prowadzone z udziałem
nych terapii opartych na Procedurze Lotso- zespołu zajmującego się psychosocjalnym
fa) doświadczenia uzyskane podczas leczenia wsparciem.
20 pacjentów poza granicami USA pokazują, U wielu pacjentów urazy z okresu dzie-
że w przypadkach długoterminowego chemi- ciństwa zdają się odgrywać istotną rolę
cznego uzależnienia u większości z nich w potrzebie zażywania i obawie przed po-
występuje konieczność podania całej serii rzuceniem narkotyku. (Bastiaans, 1991).
dawek, zanim osiągnie się zanik łaknienia Wiele ogólnie akceptowanych norm
narkotyku. Tym niemniej trzem pacjentom dotyczących dystansu między pacjentem
z tej grupy wystarczyło jedynie jednokrotne i terapeutą zawodzi w przypadku leczenia
podanie ibogainy do przerwania ich chemi- ibogainą. Pacjenci ci wymagają bliższego
cznego uzależnienia na co najmniej dwa lata. kontaktu i bardziej intensywnego prowa-
Jedną z zalet ibogainy jest to, że po- dzenia oraz ogólnie rzecz biorąc są bar-
zwala ona pacjentowi na okresy zupełnego dziej na nie otwarci. Wymagają szybszej
uwolnienia się od łaknienia narkotyku. interwencji w uczeniu się społecznego
W tych okresach zadaniem psychiatrów, współżycia oraz w pokonywaniu i rozumie-
pracowników socjalnych, terapeutów i pa- niu różnych urazów, których doznali
cjenta jest stworzenie spójnej grupy robo- w czasie swojego życia.
czej, której celem jest osiągnięcie przez Kwiat Tabernanthe ibogi. W związku z tym ibogaina nie jest
pacjenta stanu umożliwiającego długo- lekiem dla klinicystów, którzy chcieliby
trwałe uniezależnienie się od narkotyków. podać pigułkę całkowicie się przy tym dystansując od
pacjenta.
ZMNIEJSZENIE ZAPOTRZEBOWANIA NA SEN
We wszystkich przypadkach ibogaina zmniejsza zapo- BEZPIECZEŃSTWO PACJENTEK
trzebowanie na sen do 3-4 godzin na dobę. Efekt ten trwa Jedna z pacjentek, dwudziestoczteroletnia kobieta, le-
do miesiąca lub nawet dłużej, a następnie wszystko wraca czona w Holandii ibogainą z chemicznego uzależnienia
powoli do normy. zmarła z nie ustalonych przyczyn. Chociaż sekcja zwłok
W celu wyjaśnienia tego zjawiska opracowano dwie nie wykazała przyczyny śmierci, w jej krwi wykryto ibogai-
teorie. Pierwsza z nich sugeruje długotrwałą biologiczną nę w ilości 0,75 mg/litr. Taka jej zawartość nie była
dostępność ibogainy lub jednego z jej metabolików. Teoria toksyczna we wcześniejszych badaniach na zwierzętach,
ta opiera się na badaniach farmakokinetycznych prowadzo- jak również w badaniach na ludziach prowadzonych przez
nych na Uniwersytecie w Miami (Mash, 1995). Druga z nich NDA International.
mówi, że spadek psychologicznej potrzeby snu jest związa- W następstwie tego zgonu (oraz wcześniejszego zgonu
ny z potrzebą marzeń. Dowodem na rzecz tej teorii jest to, Szwajcarki, której podano ibogainę podczas sesji psycho-
że ibogaina emuluje silne marzenia senne, który trwają terapeutycznej w Europie nie mającej żadnego związku
przez wiele godzin w czasie początkowej fazy jej działania. z programem badawczym NDA) Urząd ds. Leków i Żyw-
Redukcja zapotrzebowania na sen jest odbierana przez ności (FDA) wyłączył kobiety z prób klinicznych, które
większość pacjentów jako dyskomfort, zwłaszcza że więk- prowadzone są obecnie na Uniwersytecie w Miami.
szość z nich przyzwyczaiła się do stosowania narkoty- Co ciekawe, ta decyzja FDA jest niezgodna z zalece-
ków/leków wywołujących sen w celu ucieczki od rzeczywis- niami państwowych instytutów zdrowia (NIH) w tej spra-
tości. Pacjenci ci mogą wymagać stosowania łagodnie wie. NIH zalecają jak najwcześniejsze włączanie kobiet do
działających leków uspokajających w czasie pierwszych prób klinicznych w celu zapewnienia im większego bez-
kilku dni po podaniu ibogainy. pieczeństwa.
Przy aplikowaniu leków uspokajających pacjentom NDA International podaje, że 30 procent ich pacjen-
z długotrwałym uzależnieniem chemicznym należy mieć na tów stanowią kobiety i że nie zaobserwowano u nich
względzie normalne w takim przypadku przeciwwskazania. żadnych negatywnych skutków przyjmowania ibogainy,
W nielicznych przypadkach pacjenci wykorzystują ten zarówno podczas, jak i po kuracji. Biorąc to wszystko pod
dodatkowy czas (wynikający ze zmniejszonego zapotrze- uwagę należy podkreślić, że Procedurę Lotsofa można
bowania na sen) na realizację swoich zawodowych zajęć. stosować wyłącznie w warunkach szpitalnych lub klinicz-
nych, gdzie pacjent ma zapewniony ciągły nadzór per-
WSPARCIE PSYCHOSOCJALNE sonelu medycznego oraz elektroniczne monitorowanie.
Wszelkie aspekty występujące podczas leczenia z che- W ramach trwającego nieprzerwanie międzynarodowe-
micznych uzależnień, typowe w innych metodach leczenia, go programu gromadzi się materiał mający umożliwić
występują również w przypadku leczenia ibogainą. hipotetyczne określenie przyczyny śmierci wspomnianej

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 37


Holenderki. Ponadto NDA International stara się nawią- 7. H. Depoortere, „Neocortical Rhythmic Slow Activity During Wakeful-
ness and Paradoxical Sleep in Rats”, Neuropsychobiology, 18:160-168, 1987.
zać współpracę z rządem Szwajcarii w sprawie zgonu 8. E.D. Dzoljic, C.D. Kaplan, M.R. Dzoljic, „Effects of Ibogaine on
wyżej wymienionej Szwajcarki. Naloxone-Percipitated Withdrawal Syndrome in Chronic Morphine-Depen-
dent Rats”, Archive of International Pharmacodynamics, 294:64-70, 1988.
LOGISTYKA LECZENIA IBOGAINĄ 9. J.W. Fernandez, Bwiti: An Ethnography of Religious Imagination in
Africa, Princeton, University Press, USA, 1982; [36].
NDA International Inc. otrzymuje wiele próśb o infor- 10. S.D. Glick, K. Rossman, N.C. Rao, I.M. Maisonneuve, J.N. Carlson,
macje dotyczące leczenia z uzależnienia od narkotyków „Effects of Ibogaine on Acute Signs of Morphine Withdrawal in Rats:
przy pomocy ibogainy. Independence From Tremor”, Neuropharmacology, 31:497-500, 1992; [47].
W chwili obecnej jedynymi krajami, w których prowa- 11. S.D. Glick, K. Rossman, S. Steindorf, I.M. Maisonneuve, J.N. Carlson,
„Effects and Aftereffects of Ibogaine on Morphine Self-Administration in
dzi się takie leczenie za zgodą ministerstwa zdrowia, są Rats”, European Journal of Pharmacology, 195:341-345, 1992; [48].
państwa Ameryki Środkowej. Prowadzone tam kuracje są 12. O. Gollnhoffer, R. Sillans, „L’Iboga, Psychotrope Africain” („Iboga,
częścią szeroko zakrojonego programu badawczego. An African Psychotropic Agent”), Psychotropes, 1(1):11-27, 1983.
W związku z dużymi kosztami hospitalizacji oraz logis- 13. O. Gollnhoffer, R. Sillans, „Usages Rituels de l’Iboga au Gabon”
(„Ritual Uses of Iboga in Gabon”), Psychotropes, 2(3):95-108, 1985.
tyki koniecznej do realizacji tego programu podstawowy 14. R. Goutarel, O. Golinhoffer, R. Sillans, „Pharmacodynamics and
koszt kuracji jednej osoby w trzyosobowej grupie może Therapeutic Applications of Iboga and Ibogaine”, Psychedelic Monographs
wynieść około 15 500 dolarów amerykańskich. Koszt kura- & Essays, 6:71-111, 1993.
cji indywidualnej jest znacznie wyższy. Koszt ten nie 15. R. Goutarel, O. Gollnhoffer, R. Sillans, „L’Iboga et I’ibogaine contre la
dependance aux stupefiants: Pharmacodynamie et applications psychotrapeu-
obejmuje badań wstępnych, przejazdu oraz koniecznego tiques”, Psychotropes, 8(3), 1993.
pobytu w Nowym Jorku w celu przeprowadzenia obser- 16. B. Judd, osobista korespondencja z Howardem Lotsofem, 1993.
wacji, zarówno przed, jak i po kuracji. 17. C.D. Kaplan, osobista korespondencja z Howardem Lotsofem, 1990.
18. C.D. Kaplan, E. Ketzer, J. de Jong, M. de Vries, „Reaching a State of
Wellness: Multistage Explorations in Social Neuroscience”, Social Neuro-
Dalsze informacji w sprawie kuracji ibogainowej moż- science Bulletin, 6(1), zima 1993; [60].
na uzyskać pod adresem: 19. R. Karler, L.D. Calder, I.A. Chaudhry, S.A. Turkanis, „Blockade of
Intake Department ‘Reverse Tolerance’ to Cocaine and Amphetamine by MK-801”, Life Scien-
NDA International, Inc. ces, 45:599-606, 1989; [62].
20. J.M. Khanna, H. Kalant, G. Shah, A. Chau, „Effect of D-cycloserine on
P.O. Box 100506 Rapid Tolerance to Ethanol”, Pharmacology, Biochemistry and Behaviour,
Staten Island, NY 10310-0506 45:983-986, 1993; [64].
USA 21. H.S. Lotsof, „Rapid Method for Interrupting the Narcotic Addiction
Syndrome”, U.S. Patent No. 4 499 096, 1985; [79].
Przełożył Jerzy Florczykowski 22. H.S. Lotsof, „Rapid Method for Interrupting the Cocaine and Amp-
Przypisy: hetamine Abuse Syndrome”, U.S. Patent No. 4 587 243, 1986; [80].
1. Near-Death Experience; w skrócie NDE. – Przyp. red. 23. H.S. Lotsof, „Rapid Method for Attenuating the Alcohol Dependency
2. Et al. – skrót od słów et alii (i inni). Syndrome”, U.S. Patent No. 4 857 523, 1989; [81].
3. Nazwa określająca opioidy egzogenne, do których należą między innymi 24. H.S. Lotsof, „Rapid Method for Interrupting or Attenuating the
niektóre alkaloidy, takie jak morfina, heroina, kodeina i inne pochodne Nicotine/Tobacco Dependency Syndrome”, U.S. Patent No. 5 026 697, 1991; [82].
opium. Opioidami nazywa się z kolei leki oraz endogenne i egzogenne 25. H.S. Lotsof, „Rapid Method for Interrupting or Attenuating Poly-Drug
substancje wykazujące powinowactwo do receptorów opioidowych (występu- Dependency Syndromes”, U.S. Patent No. 5 124 994, 1992; [83].
jących w mózgu i innych tkankach) i pobudzające je. – Przyp. red. 26. I.M. Maisonneuve, R.W. Keller jr., S.D. Glick, „Interactions between
Ibogaine, a Potential Anti-Addictive Agent, and Morphine: An in Vivo
UWAGA! Microdialysis Study”, European Journal of Pharmacology, 199:35-42, 1991; [86].
W języku polskim pod adresem http://rabbit.if-pan.kra- 27. D.C. Mash, R. Douyon, W.L. Hearn, N.C. Sambol, J. Sanchez-Ramos,
„A Preliminary Report on the Safety and Pharmacokinetics of Ibogaine”,
kow.pl/ dostępne jest opracowanie Piotra Popika z Instytutu Biological Psychiatry, 1995.
Farmakologii PAN w Krakowie pod tytułem „Hamowanie 28. C. Naranjo, „Psychotherapeutic Possibilities of New Fantasy Enhan-
uzależnień przez antagonistów receptora NMDA – historia cing Drugs”, Clinical Toxicology, 2(2):209, 1969; [93].
odkrycia i mechanizm działania ibogainy”. Autor tego opra- 29. C. Naranjo, The Healing Journey, Pantheon Books/Random House,
Nowy Jork, USA, 1973, str. 174-228; [94].
cowania podaje piśmiennictwo znacznie obszerniejsze od 30. Osobista korespondencja z Howardem Lotsofem (autor zastrzegł sobie
zamieszczonego przy niniejszym artykule (sam również jest anonimowość) 1994.
tam cytowany). W związku z tym w nawiasach kwadrato- 31. P. Popik, R.T. Layer, P. Skolnick, „The Putative Anti-Addictive Drug
wych podaliśmy dodatkowo liczbę porządkową publikacji Ibogaine is a Competitive Inhibitor of [3H]MK-801 Binding to the NMDA
Receptor Complex”, Psychopharmacology, 114:672-674, 1994; [105].
wymienionej w opracowaniu Piotra Popika. 32. M.B. Sabom, Recollections of Death, Harper & Raw, USA, 1982.
33. J. Sanchez-Ramos, D. Mash, „Ibogaine Research Update: Phase
Bibliografia: I Human Study”, MAPS, IV(4):11, wiosna 1994; [125].
1. M.D. Aceto, „Biological Evaluation of Compounds for Their Physical 34. H. Sershen, A. Hashim, L. Harsing, A. Lajtha, „Ibogaine Antagonizes
Dependence Potential and Abuse Liability”, US National Institute for Drug Cocaine-Induced Locomotor Activity in Mice”, Life Sciences, 50:1079-1086,
Abuse (NIDA), Research Monograph 119(506):520-523, 1991. 1992; [133].
2. J. Bastiaans, „The Psychiatric and Psychosomatic Dimensions of Trau- 35. H. Sershen, A. Hashim, A. Lajtha, „Ibogaine Reduces Preferences for
ma”, osobista korespondencja z Howardem Lotsofem, 1991. Cocaine Consumption in C57BL/6 by Mice”, Pharmacology, Biochemistry and
3. P.A. Broderick, F.T. Phelan, S.P. Berger, „Ibogaine Alters Cocaine- Behaviour, 47(1):13-19, 1994; [134].
Induced Biogenic and Psychostimulant Dysfunction but Not [3H]GBR-12935 36. S.G. Sheppard, „A Preliminary Investigation of Ibogaine: Case Reports
Binding to the Dopamine Transporter Protein”, Problems of Drug Dependen- and Recommendations for Further Study”, J. Substance Abuse Treatment,
ce 1991, Proceedings of the 53rd Annual Scientific Meeting, CPDD, NIDA 11(4):379-385, 1994.
Research Monograph, 119:285, 1992; [10]. 37. B. Sisko, „Interrupting Drug Dependency with Ibogaine: A Summary
4. P.A. Broderick, F.T. Phelan, F. Eng, T. Wechsler, „Ibogaine Modulates of Four Case Histories”, MAPS IV(2):15-23, lato 1993; [139].
Cocaine Responses which are Altered due to Environmental Habituation: in 38. K.A. Trujillo, H. Akil, „Inhibition of Morphine Tolerance and Depen-
Vivo Microvoltammetric and Behavioural Studies”, Pharmacology, Biochemis- dence by NMDA Receptor Antagonist MK-801”, Science, 2512:85-87, 1991;
try and Behaviour, 49(3):711-728, 1994; [11]. [154].
5. S.L.T. Cappendijk, M.R. Dzoljic, „Inhibitory Effects of Ibogaine on 39. Village Beat, Nowy Jork, maj 1990.
Cocaine Self-Administration in Rats”, European Journal of Pharmacology, 40. H.W. Woods, F. Miedzihardsky, C.B. Smith, G.D. Winger, C.P. Prince,
241:261-265, 1993; [14]. 1989 Annual Report: Evaluation of New Compounds for Opioid Activity, NIDA
6. D.C. Deecher, M. Teitler, D.M Soderlund, W.G. Bornmann, M.E. Kuehne, Research Monograph, 95(563):655-656, 1990.
S.D. Glick, „Mechanisms of Action of Ibogaine and Harmaline Congeners Based 41. L. Zeff, First International Ibogaine Conference, Paryż, Francja,
on Radioligand Binding Studies”, Brain Research, 571:242-247, 1992; [23]. styczeń 1987 (nagranie wideo).

38 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


UKRYTE DZIEJE JEZUSA
I ŚWIĘTEGO GRAALA
W cale nie planowałem napisania książki Bloodline of the Holy Grail (Krew
z krwi Jezusa1). Jest ona dziełem przypadku, a nie zamysłu. Powstała
w rezultacie pełnienia przeze mnie przez ostatnie 10 lat funkcji historyka
i genealoga 33 rodzin królewskich. Jest wynikiem dokumentowania przeze
mnie we wczesnym okresie mojej działalności w powyższym charakterze
Pierwsi przywódcy dziejów tych rodzin oraz ich szlachetnych odgałęzień, a także studiowania
rycerskich archiwów rodzin tych szlachetnie urodzonych suwerenów.
kościoła katolickiego Moja praca polegała między innymi na gromadzeniu chronologicznych
zapisów spraw, które te rodziny znały, ale nie zawsze dostatecznie szczegóło-
przyjęli jako wo. Z tego też względu znacznie mniej czasu poświęciłem w Brytanii i Europie
studiowaniu biblijnego aspektu zagadnienia, o którym będzie tu mowa, a także
obowiązujące teksty, dlatego, że większość tego materiału jest w Europie dobrze znana. Kiedy
ukazała się moja książka, dla większości tych ludzi nie była ona zaskoczeniem,
które zaciemniają ponieważ nigdy nie było dla nich tajemnicą, że Jezus był żonaty i miał
potomków, gdyż było to zapisane w ich rodzinnych archiwach, z których część
prawdę na temat stanowi własność publiczną. Opublikowane pisma Mary, Królowej Szkotów2,
mówią o tym bardzo obszernie. Pisma króla Anglii, Jakuba II3, również
życia Jezusa oraz zawierają obszerne fragmenty poświęcone tej sprawie.
Dopasowując mozolnie szczegół do szczegółu, pokolenie po pokoleniu,
jego królewskiej dokonaliśmy kompilacji czegoś, co może być użyteczne dla przyszłych pokoleń,
czegoś, co w chwili gdy zaczynaliśmy pracę, było zamknięte w skrzyniach
krwi. Apokryfy i inne i szafach. Byłem osobą, której dane było usłyszeć: „Niech pan spojrzy, tu jest
napisane, że otwierano to po raz ostatni w roku 1732!” Tak więc dotarliśmy do
źródła dowodzą, bardzo, bardzo starych dokumentów, i to nie tylko otwieranych po raz ostatni
w tysiąc siedemset którymś roku, ale rzeczywiście spisanych setki lat wcześniej.
że hierarchia Książka ta powstała przypadkiem. W pewnym okresie, jakieś 10 do 12 lat
temu rozpocząłem pracę na zlecenie różnych rodzin mającą na celu spisanie
kościelna od ich genealogii. W czasie jej wykonywania okazało się, że zaczynają się one ze
sobą zbiegać. Stało się to wręcz oczywiste, lecz dojście do tego zajęło mi sporo
początku manipuluje czasu, ponieważ kiedy spisuje się genealogię, pracę wykonuje się do tyłu,
składa się poszczególne elementy cofając w czasie, aż w końcu piramida
wyznanwcami, aby uformowana z dużej ilości danych dotyczących różnych linii genealogicznych,
zaczyna schodzić się w jej wierzchołku.
zachować nad nimi Nagle zdałem sobie sprawę, co ten punkt zbieżności oznacza i powiedzia-
łem: „No, no, czy macie pojęcie, co ja tu znalazłem?” W odpowiedzi
swoją władzę. usłyszałem: „Och, nic wielkiego, ojca tego to a tego i nic więcej”. A ja im na to:
„O nie, odkryłem, że to pochodzi z Domu Judy z okresu pierwszego stulecia”.
„Tak, wiemy o tym” – odparli – „nam chodziło jednak o to, abyś…” Ja zaś na
to: „Otóż są na świecie miliony ludzi, którzy nic nie wiedzą na ten temat,
odwróćmy więc tę piramidę do góry nogami i zamieńmy ją w książkę!” I tak oto
Część 1 doszło do napisania tej książki.
Co więcej, od 6 lat pełnię funkcję Wielkiego Brytyjskiego Przeora Kościoła
Uświęconej Rodziny Świętego Kolumby4, który jest siedzibą Królewskiego
Kościoła Celtyckiego5. Dzięki temu miałem dostęp do pism Kościoła Celtyc-
Sir Laurence Gardner kiego pochodzących z 37 roku n.e. Za sprawą osobistych kontaktów z zakon-
ami rycerskimi miałem również dostęp do dokumentów Templariuszy, tych,
Kontakt przez:
które przywieźli oni do Europy w roku 1128 i przedstawili hierarchom Kościoła
Element Books Rzymskokatolickiego, śmiertelnie ich tym przerażając, gdyż odnosiły się one
Shaftesbury, Dorset, SP7 8DP do rodowodów i genealogii, do czego wrócimy później.
Wielka Brytania Tak więc wyruszamy na poszukiwanie przemierzając minione stulecia.
lub: Niektórzy nazywają je nawet nawet poszukiwaniem ostatecznym. Kościół
Columba House Chrześcijański potępił je jako herezję. Chodzi tu oczywiście o poszukiwanie
P.O. Box 20, Tiverton, EX16 5YP Świętego Graala6.
Wielka Brytania Definicja herezji podawana we wszystkich słownikach brzmi następująco:
„poglądy przeciwne w stosunku do ortodoksyjnych dogmatów chrześcijańskich

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 39


biskupów”. W świetle tej definicji wszystkie inne po- Książka Bloodline of the Holy Grail (Krew z krwi Jezusa)
szukiwania, w których mieści się większość współczesnych została określona jako „księga zstąpienia mesjasza”. Tak
naukowych i medycznych dociekań, to również herezja. nazwał ją pewien dziennikarz radiowy i jest to trafne
Słowo „herezja” to nic innego jak obraźliwa etykietka określenie, jako że jej podtytuł brzmi The Hidden Lineage
stosowana przez lękliwą hierarchię kościelną, która od of Jesus Revealed (Święty Graal i tajemnica potomków
wieków stara się rządzić ludźmi za pomocą strachu przed Jezusa). Podtytuł ten wskazuje oczywiście na to, że Jezus
nieznanym. Tak więc herezją są wszystkie te aspekty miał dzieci i co za tym idzie, był żonaty. Zatem był żonaty
filozofii i badań, które usiłują poznać to, co nieznane, czy nie? Miał dzieci czy nie? Jeśli tak, to co się z nimi
i które znajdują czasami rozwiązania będące w całkowitej stało? Czy jego potomkowie nadal żyją? Odpowiedź na te
sprzeczności z doktryną Kościoła. wszystkie pytania brzmi: tak. Przyjrzymy się dokładnie
Wszelkie poszukiwania są z natury pasjonujące. Histo- wyłaniającej się przed naszymi oczami linii rodowej. Pó-
ria i poszukiwania historyczne mają charakter pouczający, jdziemy jej tropem, tropem jej dziejów, przemierzając
lecz odkrycia z nich wynikające będą bezużyteczne, dopó- stulecie po stuleciu, tropem dziejów mężnej królewskiej
ki nie znajdziemy dla nich współczesnych zastosowań, jak dynastii, dziedziców Jezusa, którzy walczyli z wszelkimi
to ma miejsce w nauce i medycynie, które staną się przeciwnościami, jakie napotykali przez stulecia w swoim
zalążkiem lepszej przyszłości. dziele zachowania do dzisiejszego dnia Królewskiego Me-
Historia jest niczym więcej jak zapisem doświadczeń, sjanistycznego Posłannictwa.
zazwyczaj tych, którym udało się wyjść z nich zwycięsko. Historia, którą prześledzimy, to opowieść o charak-
Uczenie się na doświadczeniach starszych pokoleń jest terze spiskowym – historia uzurpatorów królewskich, pro-
sprawą zdrowego rozsądku. To właśnie to doświadczenie cesów i oskarżeń, morderstw oraz bezpodstawnego skry-
jest fundamentem, na którym spoczywają moralne, kul- wania informacji przed ludźmi Zachodniego Świata. Jest
turowe, polityczne i społeczne klucze do przyszłości, to historia o złych i dobrych rządach, a także o tym, jak
i w tym kontekście Święty Graal podtrzymuje to, co patriarchalny system władzy ludu został zastąpiony przez
zwykliśmy nazywać „Mesjanistycznym Posłannictwem”. dogmatyczną tyranię i dyktatorskie panowanie nad licz-
Jest to posłannictwo społecznej działalności ustanowionej nymi krajami. To owoc przemożnej chęci dokonania od-
przez Jezusa, kiedy obmywał stopy krycia, spojrzenia na minione wie-
swoich apostołów podczas Ostat- To, że Jezus miał potomków, ki ze wzrokiem zwróconym ku
niej Wieczerzy. Oznacza to obo- przyszłości. To historia, którą kie-
wiązek świadczenia i uzyskiwania może dla wielu okazać się nie dyś napisano, ale nikt jej nie wyra-
usług, określa zasadę, zgodnie lada niespodzianką. Należy ził mową.
z którą ci, którzy w drodze wyboru jednak wiedzieć, że fakt ten Zacznijmy od najoczywistszego
znaleźli się na pozycjach dających z pytań: czym jest Święty Graal?
im władzę i wpływy, winni zawsze
był szeroko znany w Brytanii W jaki sposób wiąże się on z poto-
być świadomi swoich obowiązków i Europie aż do schyłku mkami, spadkobiercami Jezusa?
jako przedstawiciele społeczeńst- średniowiecza. To, że Jezus miał potomków, mo-
wa, tego, że winni mu służyć, a nie że dla wielu okazać się nie lada
stawiać władzy nad nim. Posłan- niespodzianką. Należy jednak wie-
nictwo to stanowi podstawę rządów demokratycznych. dzieć, że fakt ten był szeroko znany w Brytanii i Europie
Określa się je jako rządy ludzi dla ludzi. Bez zastosowania aż do schyłku średniowiecza.
Posłannictwa Graala mamy do czynienia jedynie z – nie- W okresie średniowiecza mesjanistyczną linię zstępują-
stety zbyt popularnymi – rządami ludzi. To nie jest cą określało francuskie słowo Sangréal. Pochodzi ono od
demokratyczny sposób rządzenia. słów Sang Réal oznaczających „krew królewska”. Była nią
W trakcie naszej wyprawy będziemy omawiać wiele krew królewska Judei, krew rodu dawidowego, która
spraw, które są nam dokładnie znane, lecz przyjrzymy się płynęła w żyłach Jezusa i jego potomków. W angielskim
im pod trochę innym innym kątem niż ten, do którego tłumaczeniu określenie Sangréal stało się „San Gréal”,
przywykliśmy. Właśnie z tego względu może się wydawać, podobnie jak w nazwie „San” Francisco. Zapisane w peł-
że wstąpiliśmy na zupełnie nowy teren, lecz w rzeczywisto- niejszej formie stało się „Saint Grailem” z „Saint” w zna-
ści jest to teren, który istniał już wcześniej, lecz został czeniu oczywiście „Holy” (święty), a z czasem w wyniku
przykryty kobiercem tajemnicy przez tych, którzy kierują naturalnego procesu lingwistycznej transformacji uzyskało
się w swoim działaniu partykularnymi interesami. Tylko romantyczną formę w postaci „Holy Grail”7, która prze-
wtedy, kiedy uda się nam zdjąć tę zasłonę tajemnicy, nasze trwała do naszych czasów.
poszukiwania Świętego Graala zakończą się sukcesem. W okresie średniowiecza w Brytanii i Europie powstał
Nasze poszukiwania rozpoczniemy w Ziemi Świętej, cały szereg rycerskich zakonów o charakterze wojskowym
w Judei w czasach Jezusa, gdzie spędzimy dużo czasu. Nie związanych z Krwią Królewską Mesjasza (niejako spowi-
ruszymy się stamtąd, dopóki nie ustalimy obrazu, który nowaconych z nim – przyp. tłum.). Należały do nich:
stał się zalążkiem wydarzeń, które następowały przez Zakon Królestwa Syjonu, Zakon Rycerzy Świętego Grobu
kolejne 2000 lat. i cieszący się największym prestiżem Królewski Zakon
Później ruszymy do średniowiecznej Europy, gdzie Sangréal Rycerzy Świętego Graala. Był to dynastyczny
tajemnica Graala zaprowadzi nas do Brytanii króla Ar- zakon szkockiej rodziny królewskiej Stuartów.
tura, a stamtąd do Stanów Zjednoczonych Ameryki, któ- W znaczeniu symbolicznym Graal jest często przed-
rej założyciele byli jednymi z największych rzeczników stawiany jako kielich zawierający krew Chrystusa lub jako
Posłannictwa Świętego Graala. Dostojni obywatele Sta- winorośl. Wino powstaje z winogron i właśnie kielich
nów Zjednoczonych, tacy jak Jerzy Waszyngton, John i wino stanowią w tradycji Graala podstawę komunii,
Adams, Benjamin Franklin, Charles Thompson, Thomas mszy, eucharystii – ich symbol, Święty Kielich, zawiera
Jefferson byli nie mniejszymi orędownikami Świętego wino reprezentujące odradzającą się w nieskończoność
Graala niż król Artur, sir Lancelot czy Galahad. krew Jezusa.

40 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


Jest zupełnie oczywiste, że zachowując starożytny zwy- ku palone i ukrywane. Dopiero w ostatnich latach udało
czaj komunii Kościół Chrześcijański postanowił dla swojej się odkopać niektóre z tych manuskryptów. Wśród nich
wygody pomijać w swoich naukach jego prawdziwe zna- największym odkryciem było to, którego dokonano w roku
czenie i pochodzenie. Bardzo niewielu ludzi zastanawia 1945 w Nag Hammadi w Egipcie, gdzie znaleziono zako-
się nad rzeczywistym znaczeniem sakramentu kielicha pane 1500 lat wcześniej dokumenty8.
i wina i jednocześnie sądzi, że wywodzi się on z odpowied- Chociaż ksiąg tych nie odnaleziono aż do naszego
nich ustępów ewangelii nawiązujących do Ostatniej Wie- stulecia, były one otwarcie używane przez pierwszych
czerzy. W rzeczywistości obrazuje on wiecznie odradzają- chrześcijan. O niektórych z nich, tych, które już wymieni-
cą się krew Jezusa. W jaki sposób krew Jezusa lub łem, oraz Ewangelii Prawdy, Ewangelii Egipcjan i innych,
kogokolwiek innego może odradzać się w nieskończo- liczne wzmianki znaleźć można w pismach wczesnochrześ-
ność? Odpowiedź jest prosta – poprzez rodzinę i dziedzi- cijańskich kronikarzy kościelnych. Klemens z Aleksandrii,
czenie. Ireneusz z Lyonu, Origen z Aleksandrii – wszyscy oni
Dlaczego zatem hierarchowie kościoła postanowili ig- wspominają o nich w swoich pismach.
norować symbolikę związaną z linią krwi (pokrewieńst- Dlaczego więc ewangelie według św. Marka i Łukasza
wem) w sakramencie Graala? Sam sakrament zachowali, zostały zaakceptowane, mimo iż ci dwaj nie byli apos-
czemu jednak posunęli się do przypisania podaniu o Gra- tołami Jezusa? Ponieważ obaj w rzeczy samej byli nimi
alu i jego symbolice miana herezji? i ojcowie wczesnochrześcijańskiego kościoła wiedzieli
Jak wiadomo, każdy rząd i każdy kościół nauczają o tym. W tamtych czasach, przed zafałszowaniem Nowego
takiej formy historii i dogmatów, jakie są im wygodne do Testamentu, wiedziano dobrze, że Jezus przeżył ukrzyżo-
realizacji ich własnych interesów. Biorąc to pod uwagę wanie. We wczesnych ewangeliach nie było mowy o Zmar-
musimy pamiętać, że my wszyscy jesteśmy uwarunkowy- twychwstaniu. Dodano to do nich później.
wani na przyjęcie bardzo selektywnych nauk. Uczy się nas Dlaczego odrzucono ewangelie innych apostołów? Po-
tego, co powinniśmy wiedzieć, i mówi się nam to, w co nieważ było jeszcze drugie kryterium, znacznie ważniejsze,
powinniśmy wierzyć. W ten oto sposób uczymy się głównie według którego dokonano właściwej selekcji. Było to
historii politycznej i religijnej, któ- kryterium płci, w myśl którego od-
rą państwowa i klerykalna propa- Jak wiadomo, każdy rząd rzucano wszystko, co podtrzymy-
ganda podaje nam zwykle jako ab- wało status kobiety w Kościele lub
solutny dogmat – naukę, której nie i każdy kościół nauczają społeczeństwie.
wolno krytykować pod groźbą na- takiej formy historii Właśnie na tej regule został
rażenia się na prześladowanie. i dogmatów, jakie są im zbudowany kościelny system praw
Jeśli chodzi o stosunek Koś- i zasad. Powiedziane jest: „Nie po-
cioła do symboliki kielicha i wina, wygodne do realizacji ich zwalamy, by nasze kobiety naucza-
od początku było wiadomo, że bi- własnych interesów… Uczy ły w Kościele, wolno im tylko mod-
skupi muszą na nowo ją zinter- się nas tego, co powinniśmy lić się i słuchać tych, co nauczają.
pretować, ponieważ wskazywała A jest tak, ponieważ głową kobiety
ona, że Jezus miał potomków, czy-
wiedzieć, i mówi się nam to, jest mężczyzna, a czyż przystoi, by
li połączył się cieleśnie z kobietą. w co powinniśmy wierzyć. ciało nauczało głowę?”
I nie był to jedyny sakrament Była to oczywista bzdura, lecz
i zwyczajowy rytuał, który uległ właśnie za jej sprawą odrzucono
wtórnej interpretacji. Przeinaczono nawet ewangelie. Zro- wiele ewangelii, gdyż zawierały one dane świadczące
biono to, aby dopasować je do poglądu, że Kościół o tym, że w służbie Jezusa uczestniczyło wiele kobiet.
Rzymskokatolicki został ustanowiony wyłącznie przez Maria Magdalena, Marta, Salome, Maria żona Kleofasa,
osobników płci męskiej, podobnie jak współczesny produ- Joanna były nie tylko służebnicami, ale również kapłan-
cent filmowy selekcjonuje i dobiera taśmy, tak aby otrzy- kami prowadzącymi godne naśladowania szkoły wiary
mać pożądany rezultat, który jest zgodny z jego interesem. w tradycji nazareńskiej.
Wszyscy znamy ewangelie Mateusza, Marka, Łukasza W liście do Rzymian Paweł wspomina o swoich służeb-
i Jana, a co z pozostałymi. Co z ewangeliami Filipa, nicach: Febe, którą zwie siostrą Kościoła, Julii i Prysce.
Tomasza, Marii i Marii Magdaleny? Co z całym szeregiem Nowy Testament żyje imionami służebnic, lecz Kościół
prawd wiary, aktów i listów, które nie zostały zaaprobowa- zignorował je wszystkie. Kiedy stanowiono zasady zawodu
ne przez synody Kościoła w okresie weryfikacji Nowego duchownego, powiedziano: „Nie wolno kobiecie w Koś-
Testamentu. Z jakiego powodu odrzucono je podczas tej ciele głosić nauk ani też rościć jakichkolwiek pretensji do
selekcji? którejkolwiek z męskich funkcji”. Lecz przecież to sam
Przy doborze prawd wiary do Nowego Testamentu Kościół określił, co jest męską funkcją.
kierowano się dwoma kryteriami, które w roku 397 okreś- Kościół tak bardzo bał się kobiet, że wprowadził obo-
lił synod w Kartaginie. Pierwsze kryterium mówiło, że wiązujący księży celibat, który w roku 1138 stał się pra-
Nowy Testament musi składać się z pism podpisanych wem. Ta zasada nigdy nie była tym, czym wydaje się być
imionami bezpośrednich apostołów Jezusa. Marek nie był przy pobieżnym spojrzeniu. Ktoś, kto ją czyta, kto studiuje
jednak apostołem Jezusa i jak nam wiadomo, również historię, widzi wyraźnie, że to nie seksualna aktywność
Łukasz. Byli to koledzy późniejszego świętego Pawła. była powodem troski Kościoła. Konkretną przyczyną san-
Z drugiej strony Tomasz był jednym z dwunastki apos- kcjonującą wprowadzenie tego prawa były stosunki intym-
tołów, a mimo to ewangelia podpisana jego mieniem ne księży z kobietami. Dlaczego? Ponieważ kobiety stają
został odrzucona. Co więcej, została nie tylko odrzucona, się żonami, kochankami. Szczególną własnością macie-
ale razem z wieloma innymi prawdami wiary i tekstami rzyństwa jest przekazywanie linii krwi. Właśnie to niepo-
skazana na zniszczenie. koiło Kościół: temat tabu – macierzyństwo, genealogia. Ta
Tak więc w całym średniowiecznym świecie Ewangelia sprawa musiała być całkowicie odseparowana od pożąda-
według św. Tomasza oraz wiele innych ksiąg były w V wie- nego wizerunku postaci Jezusa.

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 41


Lecz to wcale nie Biblia głosiła takie zasady. Święty dźmy, co one w rzeczywistości nam mówią, nie bacząc na
Paweł stwierdza w swoim liście do Tymoteusza, że biskup to, co nam się wydaje, że mówią, a co jest swego rodzaju
winien mieć jedną żonę i dzieci, że mężczyzna z doświad- nawykiem myślowym wpojonym nam w szkole i kościele.
czeniami pochodzącymi z jego własnej rodziny ma znacz- Czy wykładnia nauk zawsze jest właściwa? Czy zgadza się
nie lepsze kwalifikacje do zajmowania się sprawami Koś- z tym, co zostało zapisane? To zadziwiające, jak wiele
cioła (3,2 Biskup więc powinien być nienaganny, mąż rzeczy, które wydają się nam znane, wpojono nam w szkol-
jednej żony… 3,4 …dobrze rządzący własnym domem, nych ławkach z pomocą obrazkowych historyjek nie za-
trzymający dzieci w uległości, z całą godnością. 3,5 Jeśli wsze opartych na oryginalnych tekstach.
bowiem ktoś nie umie stanąć na czele własnego domu, Historia narodzin (Jezusa) jest bardzo dobrym tego
jakżeż będzie się troszczył o Kościół Boży? – Pierwszy List przykładem. Powszechnie uważa się – mówią nam o tym
do Tymoteusza). Chociaż władze Kościoła Rzymskokato- również pocztówki bożonarodzeniowe – że Jezus urodził
lickiego podtrzymują nauki Świętego Pawła, zdecydowały się w stajni. Ewangelie tego nie mówią. W żadnej z auto-
się na kompletne pominięcie tej jednoznacznej dyrektywy ryzowanych ewangelii nie ma najdrobniejszej wzmianki
w celu zachowania własnych interesów, tak aby cywilny o stajni. W ewangeliach Marka i Jana w ogóle nie ma
status Jezusa można było ze strategicznych względów mowy o narodzinach Jezusa, zaś Mateusz oświadcza
zignorować. wprost, że urodził się on w domu.
Rzecz w tym, że celibat kościelny oraz wizerunek Skąd więc wzięła się stajnia? Po prostu z błędnej
nieżonatego Jezusa stały w opozycji do innych opisów interpretacji ewangelii Łukasza, w której jest mowa, że
tamtych czasów. Było to przedmiotem otwartych publicz- Jezus został położony w żłobie – nie urodzony, ale położo-
nych sprzeciwów, dopóki nie ogłoszono, że mówienie ny! Żłób był w owych czasach i nadal jest dzisiaj niczym
prawdy na ten temat jest herezją podlegającą karze. Stało innym jak zwierzęcym karmnikiem. Wystarczy jednak
się to zaledwie 450 lat temu, w ro- zajrzeć do historii społecznej tam-
ku 1547, w którym w Anglii zmarł Jaszer był opiekunem laski tych czasów, aby dowiedzieć się, że
król Henryk VIII. używanie żłobu w charakterze ko-
Nie tylko chrześcijański Nowy Mojżesza. Jego zapiski mają łyski dla niemowląt było wówczas
Testament cierpi z powodu restry- ogromne znaczenie i dotyczą rzeczą powszechną i były one w ta-
kcji płciowych. Podobnemu proce- pobytu Izraelitów w Egipcie kim przypadku wnoszone do wnęt-
sowi edytorskiemu poddano żydo- rza domu.
wskiego pochodzenia Stary Testa-
aż do exodusu do ziemi Dlaczego więc przyjęto, że ten
ment, dzięki czemu stał się on Kananejskiej. Opisane przez konkretny żłób stał w stajni? Otóż
wygodny i pasujący do chrześcijań- niego dzieje różnią się dlatego, że angielski przekład
skiej Biblii. Jest to szczególnie wi- znacznie od wersji, którą ewangelii Łukasza mówi nam, że
doczne za sprawą kilku wyjątków, w zajeździe nie było miejsca. Za-
którym udało się ujść uwadze cen- znamy dzisiaj. Według niego tem musiało być w stajni! Co cie-
zorów. to nie Mojżesz był duchowym kawe, inne wcześniejsze od angiel-
Księga Jozuego i II Księga Sa- przywódcą plemion, które skiego przekłady ewangelii Łuka-
muela odwołują się do znacznie sza nic nie mówią na temat jakie-
starszej Księgi Jaszera9. W obu przeszły przez Morze gokolwiek zajazdu. W rękopisie
księgach znajdujemy stwierdzenie, Czerwone do góry Synaj, ale ewangelii Łukasza nie ma mowy
że jest ona bardzo ważna. Lecz Miriam. o braku miejsca w zajeździe.
gdzie ona jest? Nie ma jej w Biblii. W rzeczywistości w tamtych cza-
Podobnie jak wiele innych ksiąg sach w ogóle nie było na Wscho-
została z rozmysłem pominięta. Czy jeszcze istnieje? Otóż dzie żadnych zajazdów. Nawet teraz jest ich tam niewiele.
tak. Mierzący 9 stóp (2,7 m) długości hebrajski zwój Księgi Ludzie zatrzymywali się w tamtych czasach w prywatnych
Jaszera istnieje. Od dawna jest to historycznie bardzo domach – był to popularny wówczas zwyczaj. Nazywało się
ważny dokument. Był on skarbem dworu cesarza Karola to gościnnością rodziny. Domy były otwarte dla podróż-
Wielkiego, zaś jej przekład był bezpośrednią przyczyną nych.
założenia w roku 800 Uniwersytetu Paryskiego, to znaczy Gwoli ścisłości należy również stwierdzić, że w tamtych
sto lat przed nadaniem Staremu Testamentowi formy, czasach nie było również stajen. W rzeczywistości „stab-
w jakiej znamy go dzisiaj. le”12 („stajnia”) jest angielskim słowem i określa miejsce,
Jaszer był opiekunem laski Mojżesza. Jego zapiski w którym trzyma się konie, i to konie jakiejś szczególnej
mają ogromne znaczenie i dotyczą pobytu Izraelitów stajni. Któż, u licha, jeździł w Judei na koniach? Na
w Egipcie aż do exodusu do ziemi kananejskiej. Opisane wołach, wielbłądach, owszem. Konia mógł mieć co naj-
przez niego dzieje różnią się znacznie od wersji, którą wyżej jakiś rzymski oficer. Nawet woły i muły, jeśli już je
znamy dzisiaj. Według niego to nie Mojżesz był ducho- trzymano pod dachem, to pod czymś w rodzaju wiaty,
wym przywódcą plemion, które przeszły przez Morze zadaszenia, a nie stajni, jakie znamy.
Czerwone do góry Synaj, ale Miriam10. Jeśli chodzi o ten mityczny zajazd, tekst grecki wcale
W owych czasach Żydzi nie słyszeli o Jahwe i czcili nie mówi, że nie było w nim miejsca. Jak zostało powie-
boginię Aszirat11, zaś ich duchowymi przywódcami były dziane w ewangelii Mateusza, Jezus urodził się w domu i,
głównie kobiety. Miriam stała się według Księgi Jaszera co zostało tam właściwie przetłumaczone, został położony
(Sprawiedliwego) dla Mojżesza tak dużą przeszkodą w jego w żłobie, karmniku dla zwierząt, ponieważ nie było kołyski.
dążeniu do ustanowienia męskiej dominacji, że musiał ją Będąc przy narodzinach Jezusa, warto przyjrzeć się
uwięzić. Jednak Naród Żydowski powstał zbrojnie przeciw- dokładnie chronologii, co jak sądzę, może być ważne,
ko niemu w obronie Miriam. Tego nie ma w Biblii. ponieważ ewangelie, dwie ewangelie, które mówią o na-
Przejdźmy teraz do momentu narodzin wiary chrześ- rodzinach Jezusa, podają zupełnie inne daty tego wy-
cijańskiej. Weźmy ewangelie, przyjrzyjmy się im i spraw- darzenia.

42 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


Według ewangelii Mateusza Jezus urodził się w czasie swoje trzynaste urodziny, był wprowadzany w czasie cere-
panowania króla Heroda – Heroda Wielkiego – który po monii drugich narodzin do społeczności, traktowano go
naradzie z magami zarządził rzeź niemowląt. Jak wiado- tak, jakby wkraczał w pierwszy rok życia. Takie są korze-
mo, Herod zmarł w 4 roku przed Chrystusem (przed nie współczesnego prawa żydowskiego. Kolejna inicjacja
naszą erą), podczas gdy ewangelia Mateusza podaje, że miała miejsce w dziewiątym roku, kiedy kończył 21 lat, co
Jezus urodził się przed jego śmiercią. I właśnie dlatego leży również u podstaw współczesnego prawa do pewnych
większość popularnych wersji Biblii przyjmuje, że Jezus przywilejów po osiągnięciu 21 roku życia. Potem na-
urodził się w 5 roku p.n.e., czyli rok przed śmiercią stępowały kolejne wtajemniczania. Następny wielki spraw-
Heroda… i wszystko wydaje się już być w porządku. dzian miał miejsce w dwunastym roku, to znaczy w wieku
Lecz u Łukasza jest zupełnie inaczej. Łukasz nie 24 lat, a dokładniej w dniu dwudziestych czwartych uro-
opowiada nam o królu Herodzie ani niczym podobnym. dzin. Kiedy Jezus został w świątyni w wieku dwunastu lat,
Twierdzi on, że Jezus urodził się w czasach, gdy Kwiry- w rzeczywistości miał już 24 lata, przeto nic dziwnego, że
niusz był gubernatorem Syrii, dokładnie w roku, w którym rodzice nie spodziewali się po nim, iż będzie się trzymał
cesarz August (Oktawian) zarządził spis powszechny. I aby blisko nich w czasie podróży przez pustynię!
wziąć w nim udział, Józef i Maria udali się do Betlejem. Jego dyskusja z nauczycielami dotyczyła jego kolejnej
Znajdujemy tu dwie istotne informacje, o których jest inicjacji. Musiał przedyskutować tę sprawę z duchowym
mowa również w żydowskich annałach pochodzących ojcem, ojcem społeczności, co też uczynił. To były sprawy
z pierwszego stulecia naszej ery. Kwiryniusz został wy- tego ojca, o których dyskutował. Wiemy, kim był ów ojciec.
znaczony na gubernatora Syrii w 6 roku n.e. (po narodze- Otóż ojcem duchowym społeczności był w tym czasie
niu Chrystusa). Był to rok, w któ- esseńczyk13 Symeon i jeśli cofnie-
rym przeprowadził on na mocy …dopóki drukowany tekst my się w ewangelii Łukasza o kilka
zarządzenia cesarza Augusta spis wersetów, zobaczymy, że to wła-
ludności. Według Łukasza był to pozostawał niejasny… i tylko śnie o niego chodziło, o sprawie-
pierwszy i jedyny spis ludności wy- księża potrafili go zrozumieć, dliwego i pobożnego Symeona,
konany w tym regionie. mogli oni nauczać, czego który zalegalizował Jezusa wobec
Tak więc Jezus musiał urodzić prawa.
się pomiędzy 4 rokiem p.n.e.
tylko chcieli. Przełożenie Czy możemy zatem wierzyć
a 5 rokiem n.e. Czy to jakiś błąd? Biblii na inne języki ewangeliom? Jak z tego widać,
Niekoniecznie, ponieważ na pod- sprawiało, że również inni tak, możemy wierzyć im, ale tylko
stawie sposobu, w jaki to zostało ludzie mogli ją przeczytać do pewnego stopnia, to znaczy
oryginalnie przedstawione, mamy w samą ich treść. Nie możemy
do czynienia z dwoma różnymi i zrozumiawszy zawarte jednak ufać ich przeinaczeniom
urodzinami. w niej przekazy, zacząć i zniekształceniom, które wpajali
Obie ewangelie mówią prawdę. zadawać kłopotliwe dla w nas ludzie nie rozumiejący tego,
Chodzi tu o datę fizycznych uro- czego nauczają.
dzin Jezusa oraz datę jego urodzin Kościoła pytania, a nawet Obecne anglojęzyczne ewange-
społecznych. W owym czasie obie podważać jego nauki. lie sięgają czasów tak zwanej Au-
daty były określane jako pierwsze toryzowanej Biblii opracowanej na
i drugie narodziny i stosowało się zlecenie króla Anglii Jakuba I (z
je w przypadku ludzi z pewnych grup społecznych, zwłasz- dynastii Stuartów) na początku XVII wieku.14 Została ona
cza dziedziców tronu. opublikowana i wydana drukiem kilka lat przed odpłynię-
Drugie urodziny chłopców były obchodzone w formie ciem pierwszych Pilgrim Fathers15 oraz 165 lat przed
rytuału powtórnego urodzenia. Miał on charakter bardzo ogłoszeniem Amerykańskiej Deklaracji Niepodległości.
fizyczny: owijano chłopców w powijaki i rodzili się oni na Ewangelie wczesnochrześcijańskiego kościoła były na-
nowo z matczynego łona. W przypadku chłopców rytuał pisane w II i III wieku greką i razem z innymi tekstami
ten odbywał się po ukończeniu przez nich dwunastego zostały w IV wieku przetłumaczone na łacinę jako Biblia.
roku życia. Wszystko to działo się ponad tysiąc lat przed pierwszym
Wiemy zatem, że w roku 6 n.e. Jezus miał 12 lat, a to angielskim przekładem.
oznacza, że urodził się w 7 roku p.n.e., co dokładnie Tłumaczenie Biblii było w owych czasach przedsię-
zgadza się z opisem Mateusza mówiącym, że urodził się on wzięciem ryzykownym. Czternastowieczny reformator
pod koniec panowania króla Heroda. John Wycliff został ogłoszony heretykiem za przełożenie
I oto dochodzimy do czegoś, co wydaje się być kolejną jej na język angielski. W rezultacie jego książki spalono.
niezgodnością, ponieważ Łukasz w dalszej części swojej Kolejną ofiarą był William Tyndale, który za przekład
ewangelii mówi, że kiedy Jezus miał 12 lat, jego rodzice, Biblii na angielski został na początku XVI wieku uduszo-
Maria i Józef, zabrali go na jeden dzień do Jerozolimy. Po ny w Belgii, po czym jego ciało na wszelki wypadek
jej opuszczeniu udali się w towarzystwie przyjaciół w cało- spalono. Nieco później kolejnego przekładu dokonał jego
dniową podróż powrotną do domu, w trakcie której uczeń, Miles Coverdale, który miał więcej szczęścia, bo-
zauważyli, że nie ma go z nimi. Wrócili do Jerozolimy wiem Kościół był już w tym czasie podzielony. Jego wersja
i znaleźli go w świątyni dyskutującego z nauczycielami została przyjęta przez Kościół Protestancki, co nie prze-
o sprawach swojego Ojca. Cóż to za rodzice, którzy szkadzało jednak Rzymowi traktować go jako heretyka.
wędrując przez cały dzień przez pustynię nie widzą, że Chodziło o to, że dopóki drukowany tekst pozostawał
w ich grupie nie ma ich dwunastoletniego syna? niejasny (nie była to zwykła łacina, lecz koszmarna forma
Rzecz w tym, że sens tego akapitu gdzieś się zagubił. łaciny kościelnej) i tylko księża potrafili go zrozumieć,
Między określeniami „dwunastoletni syn” i „syn w dwu- mogli oni nauczać, czego tylko chcieli. Przełożenie Biblii
nastym roku życia” była ogromna różnica. Kiedy syn po na inne języki sprawiało, że również inni ludzie mogli ją
ukończeniu pierwszych dwunastu lat życia, to znaczy na przeczytać i zrozumiawszy zawarte w niej przekazy, zacząć

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 43


zadawać kłopotliwe dla Kościoła pytania, a nawet pod- kładów Biblii jest rok 1611, kiedy to po raz pierwszy ukazała się Wersja
Autoryzowana (Authorized Version), zwana czasem Biblią króla Jakuba.
ważać jego nauki. I Nad jej poszczególnymi częściami pracowało 6 grup tłumaczy. W dalszym
ciąg dalszy w następnym numerze etapie prac po dwóch członków z każdej grupy utworzyło komisję redakcyj-
O autorze: ną. Ten najsłynniejszy angielski przekład stał się i jest nadal dla Anglików
Sir Laurence Gardner, Kt St Gm, KCD, jest znanym na najbardziej autorytatywnym i najulubieńszym przekładem, nawet jeśli nie
zawsze jest należycie rozumiany. Nowe odkrycia naukowe wykazały konie-
całym świecie genealogiem rodzin królewskich i rycerskich. czność ponownego zredagowania Authorized Version z 1611 roku. Miało
Piastuje stanowisko Brytyjskiego Wielkiego Przeora Kościoła to miejsce pod koniec XIX wieku – powstała wtedy tzw. Wersja po-
Uświęconej Rodziny Świętego Kolumby i nosi tytuł Chevalier prawiona (1881-1895). – Przyp. red.
Labhràn de Saint Germain. Jest również Głównym Attaché 15. Mianem Pilgrim Fathers – najczęściej spotykane polskie tłumaczenie
tej nazwy to Ojcowie Założyciele – określa się grupę pierwszych 102
Europejskiej Rady Książąt, konstytucyjnego ciała doradczego angielskich osadników zamieszkałych w Ameryce w Nowej Anglii, wśród
założonego w roku 1946. Formalnie należy do Szlacheckiej których znajdowało się 35 członków Angielskiego Kościoła Separatystycz-
Straży Domowej Królewskiego Domu Stuartów założonej nego (radykalna frakcja purytanów), którzy jeszcze przed odpłynięciem do
w roku 1692 w St Germain-en-Laye i jest Królewskim His- Nowego Świata zbiegli do Holandii uciekając przed prześladowaniami
religijnymi w swoim kraju. Statek, na którym płynęli, nosił nazwę Mayf-
toriografem Jakobitów16. lower. – Przyp. tłum.
Przełożył Jerzy Florczykowski 16. Jakobitami nazywano po roku 1688 zwolenników Jakuba II i preten-
Przypisy: dentów do tronu Anglii z dynastii Stuartów.
1. Laurence Gardner, Krew z krwi Jezusa – Święty Graal i tajemnica
potomków Jezusa (Bloodline of the Holy Grail: The Hidden Lineage of Jesus
Revealed), przekład Paweł Korombel, Wydawnictwo Da Capo, Warszawa, 1998.
2. Chodzi tu o Mary, Królową Szkotów, katoliczkę, wnuczkę Henryka
VIII, która od roku 1568 była przez 19 lat nie chcianym więźniem królowej
Elżbiety I i po procesie o zdradę stanu ścięta w roku 1586. – Przyp. tłum.
3. Król Anglii w latach 1685-1688, ostatni król z dynastii Stuartów,
również katolik. – Przyp. tłum.
4. Inaczej Kolumban, święty, 521-597, irlandzki misjonarz, założyciel
misji na wyspie Iona, schrystianizował północną Szkocję. – Przyp. tłum.
5. Kościół Celtycki – wczesnochrześcijański kościół na Wyspach Brytyj-
skich założony w drugim lub trzecim wieku o charakterze bardzo ascetycz-
nym, zasłużony w nawracaniu Anglo-Saksonów w siódmym wieku, prze-
trwał w Walii do 11 wieku, a w Szkocji i Irlandii do 12 wieku. – Przyp. tłum.
6. Jak podaje American Heritage Dictionary, „Graal, z angielska Grail, to
puchar, naczynie, którego Jezus używał w czasie Ostatniej Wieczerzy, który
stał się później celem wielu wypraw poszukiwawczych. Z kolei Encyklopedia
Britannica podaje: „Grail, zwany również Świętym Graalem, obiekt legen-
darnych poszukiwań rycerzy czasów króla Artura, nazwa niewątpliwie
pochodząca od naczynia o szerokim wejściu lub płytkiego, jednakowoż
dokładne jej pochodzenie nie jest znane. Legenda Graala powstała w wyni-
ku inspiracji klasycznej i celtyckiej mitologii… Pierwszym tekstem przywią-
zującym do tego naczynia symbolikę chrześcijańską, jako tajemniczego,
świętego obiektu podał Chrétien de Troyes w swym nie dokończonym
dwunastowiecznym romansie Perceval, or Le Conte du Graal (Percewal
z Walii), w którym występuje postać naiwnego prowincjonalnego rycerza
Percewala, którego podstawową zaletą jest niewinność…” Natomiast w Sło-
wniku Mitów i Tradycji Kultury Władysława Kopalińskiego czytamy: „Graal
to sławny talizman przedstawiany jako kamień, talizman (do którego
biblijny Józef z Arymatei miał zebrać krew Chrystusa, spływającą z grota
lancy), będący tematem przewodnim licznych legend…” – Przyp. tłum.
7. W języku angielskim istnieją dwa odpowiedniki polskiego słowa
„święty”: „saint”, który jest rzeczownikiem, i „holy”, który jest przymiotni-
kiem. Pierwsze z nich, „saint”, oznacza osobę formalnie uznaną przez kościół
za świętą, zaś w potocznym znaczeniu osobę o niepodważalnych zaletach
i cnotach, podczas gdy drugie, „holy”, jest przede wszystkim przymiotnikiem
określającym przymioty osób lub rzeczy świętych. – Przyp. tłum.
8. W roku 1945 w Nag Hammadi położonym między Bahgura i Hiw
znaleziono zbiór papirusów składający się z 13 rękopisów pism gnostycz-
nych oraz komentarzy spisanych w III wieku. – Przyp. tłum.
9. Chodzi o tak zwaną Księgę Sprawiedliwego według Biblii Tysiąclecia lub
Księgę Jaszera według innych wydań. W Księdze Jozuego jest do niej
odwołanie (Jozue 10:13) ”I zatrzymało się słońce, i stanął księżyc, aż pomścił się
lud nad wrogami swymi. Czyż nie jest napisane w Księdze Sprawiedliwego:…”
10. Przybrana siostra Mojżesza. – Przyp. tłum.
11. Ugarycka bogini, żona najwyższego boga panteonu Ela (u Hebraj-
czyków Aszera, u Akadyjczyków Aszratum). Jej pełne imię brzmiało
prawdopodobnie „Ta Która Chodzi Po Morzu” – Przyp. tłum.
12. Słowo „stable” ma w języku angielskim aż trzy znaczenia: stabilny,
stajnia, stado koni. – Przyp. tłum.
13. Esseńczycy byli ascetyczną sektą żydowską, która istniała w starożytnej
Palestynie w okresie od II wieku p.n.e. do końca I wieku n.e. – Przyp. tłum.
14. Pierwszego przekładu Biblii na język angielski dokonał John Wyclif-
fe (1380-1382). 150 lat później kolejnego przekładu podjął się William
Tyndale. Jego dzieło dokończył Miles Coverdale. Pierwszą Biblią wydaną
po angielsku w Anglii była Biblia Mateusza (1537) stanowiąca zestawienie
tekstów Tyndale’a i Coverdale’a autorstwa niejakiego Rogersa piszącego
pod pseudonimem Mateusz. Wielka Biblia, opublikowana w roku 1539
i wznowiona w roku 1568 jako Biblia biskupia, była pierwszą oficjalną
Biblią w języku angielskim. Kolejna Biblia wydana po angielsku zwana
genewską została przetłumaczona przez emigrantów i wydana w roku 1560
w Genewie i Londynie. Najsłynniejszą datą w dziejach angielskich prze-

44 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


UKRYWANE DOWODY W SPRAWIE
DAWNYCH MIESZKAŃCÓW AMERYKI
J ak sądzicie, czy 250 000 lat temu człowiek polował na mamuty? W poniższym
artykule przedstawię geologiczne dowody na taką możliwość oraz pokażę, jak
przez 25 lat walczyłam z decydentami, aby umożliwić szerszej publiczności poznanie
tych dowodów.
Tak, tak 250 000 lat, a nie 25 000, a dokładniej 275 000 lat, jak na to wskazują
Odkrycie kamiennych radiometryczne datowania metodą cyrkonową i uranową. Metodą cyrkonową
datowano pokłady pyłu wulkanicznego, zaś uranową szkielet zarżniętego wielbłąda,
narzędzi między który znaleziono tuż obok starannie wykonanych kamiennych narzędzi. Datowanie
tych znalezisk metodą węgla 14C w ogóle nie wchodziło w rachubę ze względu na ich
skamieniałymi wiek. A dotyczy to Hueyatlaco, najmłodszego z czterech stanowisk.
Piętnaście metrów niżej, w osadach ziemi, które można zobaczyć tylko wtedy,
szczątkami mamutów gdy poziom wody w zbiorniku jest wyjątkowo niski, znajduje się najstarsze
stanowisko noszące nazwę El Horno, gdzie znajdują się pozostałości zabitego
i innych zwierząt, mamuta, w którego szczęce między dwoma zębami tkwi do dzisiaj podłużny
kamienny grot dzidy. Widać także, że ktoś chciał kiedyś wyrwać mu jeden z jego
których wiek ustalony zębów trzonowych. Kiedy? Dwa kolejne datowania tego zęba za pomocą metody
uranowej wykazały, że było to ponad 280 000 lat temu!
różnymi metodami „Jakież to ekscytujące! Czyżby nowe odkrycie?” – mógłby ktoś zapytać.
Otóż nie. Wyniki tych uranowych datowań opublikowane zostały prawie 30 lat
datowania skamielin temu,1 zaś cyrkonowych ponad 17 lat temu.2 Problem w tym, że naukowe dowody,
jakie posiadamy, oraz radiometryczne metody używane przez nas, geologów, do
przekracza ćwierć datowania archeologicznych znalezisk i stanowisk stoją w opozycji do mocno
zakorzenionej teorii, która dopiero w ostatnich latach zaczęła być poddawana
miliona lat, przesuwa w wątpliwość. Teoria ta mówi, że człowiek pojawił się w Nowym Świecie (obu
Amerykach) dopiero pod koniec ostatniej epoki lodowcowej, to jest 10 000-12 000
początki człowieka lat temu. W świetle tego powszechnie panującego poglądu, zarówno nasze dane,
jak i metody datowania są „niemożliwe”. Są całkowicie ignorowane przez naukowy
w Amerykach establiszment, co doprowadziło do zrujnowania mojej kariery naukowej jako
geologa.
znacznie poza Jednak nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło. Nie musząc się teraz
martwić o swoją karierę, zachowanie posady, szefa patrzącego mi przez ramię,
obowiązujące mogę wreszcie spokojnie wyrażać swoje poglądy. Chcę opowiedzieć prawdziwą
historię tych stanowisk archeologicznych. Kto wie, być może to jedyna okazja, aby
i akceptowane przez o tym usłyszeć!
naukową hierarchię STAROŻYTNI MYŚLIWI Z VALSEQUILLO
Sto kilometrów na wschód od stolicy Meksyku i kilka kilometrów na południe
kilkanaście tysięcy lat. od miasteczka o nazwie Puebla leży zbiornik wodny Valsequillo. Jest on położony
w wysokogórskiej dolinie otoczonej kilkoma sławnymi meksykańskimi wulkanami:
La Malinche, Tlaloc, Iztaccihuatl i buchającym parą Popocatepetlem.
Wokół niego rozciąga się stosunkowo płaski, spalony słońcem, brunatny teren
ukształtowany z grubych warstw zerodowanego prehistorycznego mułu, oczek
osadów wodnych będących pozostałością po jeziorach i strumieniach, pyłu wul-
kanicznego i pumeksu. Obecnie rośnie tam trawa, ale w latach sześćdziesiątych
i siedemdziesiątych, kiedy klimat był suchszy, teren ten porastały z rzadka kaktusy
Dr Virginia Steen-McIntyre i inne kłujące rośliny, jakie można znaleźć na wyżynnych pustyniach meksykańs-
kich.
 1998
Od ponad stu lat teren ten jest sławny wśród paleontologów i muzeów ze
P.O. Box 1167 względu na dokonane tam liczne znaleziska. Dzięki panującym tam warunkom
Idaho Springs, CO 80452 atmosferycznym zachowały się tam liczne szczątki zwierząt żyjących w epoce
lodowcowej (plejstocenie): mamutów, mastodontów, koni, wielbłądów, wilków,
USA szablozębych kotów i wielu innych.
e-mail: dub.ent@ix.netcom.com Już ponad 60 lat temu meksykański historyk Juan Armenta Camacho jako
pierwszy doniósł o znalezieniu tam wykonanych przez człowieka przedmiotów
z łupanego kamienia, kwarcu i kości.

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 45


Właśnie on jest prawdziwym bohaterem tej historii. Uro- stanowiska te nazywały się El Horno, El Mirador, Tecacaxco,
dził się i dorastał w Puebla. Od dziecka cechowała go Hueyatlaco.
ciekawość świata. Często chodził wzdłuż brzegu Valsequillo W czasie dalszych badań swoją uwagę skupili głównie na
i wpadających do niego strumieni. Około roku 1935 dostrzegł Hueyatlaco. Znajdowało się tam wiele skamieniałych kości
wystającą z warstwy osadów na zakolu koryta strumienia i dwa rodzaje narzędzi: jedne z nich wyglądały dość prymityw-
Alseseca skamieniałą kość nogi zwierzęcia podobnego do nie i wykonane były z odłupanych i zaostrzonych na końcach
słonia. W kości tej tkwił mocno osadzony kamienny grot.3 kawałków kamienia obrobionych jednostronnie, które znaj-
Najwidoczniej ktoś dawno temu upolował to zwierzę. Ale dowały się w niższej, starszej warstwie osadu, i bardziej
kto? I kiedy? wyrafinowane, obrobione z obu stron, tkwiące w kilku wyż-
Te pytania nie dawały Juanowi spokoju. Przez następne szych, młodszych warstwach. Złoża, w których znajdowały się
30 lat większość swojego wolnego czasu poświęcał poszuki- te narzędzia, pokryte były grubą warstwą młodszych osadów
waniu dalszych dowodów na istnienie dawnych myśliwych. zawierających wulkaniczny pył i pumeks.
Jego wysiłek został nagrodzony. Odkrył ponad sto niepeł- Oba rodzaje narzędzi miały ostre zakończenia (groty)
nych szkieletów mastodontów, mamutów oraz innych mniej- i tkwiły w ziemi razem z kośćmi należącymi do bardzo
szych zwierząt uśmierconych przez starożytnych łowców. wielkiego ssaka, takiego jak mastodont lub mamut. Było to
Brakowało części szkieletów obfitujących w mięso. Często bardzo ekscytujące odkrycie! Oznaczało bowiem, że twórcy
kości, które znajdował, nosiły ślady działalności człowieka. tych narzędzi, kimkolwiek byli, polowali i zabijali te wielkie
Widać było na nich ślady cięć powstałe podczas oprawiania zwierzęta, a nie ćwiartowali padlinę, na którą udało im się
zwierzęcia. Czasami znajdował zaostrzone i wygładzone od- natknąć.
łamki kości służące jako narzędzia. Zwykle były przełamane, Następnym krokiem było ustalenie wieku znalezisk w Hu-
prawdopodobnie z powodu szpiku, który stanowił przysmak eyatlaco. Okazało się jednak, że nie jest to takie proste.
prymitywnych łowców (nawet dzisiaj jest on nim dla wielu W żadnym z czterech stanowisk, włącznie z Hueyatlaco, nie
ludzi). Wśród wielu jego znalezisk była wygrawerowana zachowały się szczątki zawierające węgiel, takie jak węgiel
kość biodrowa i szczęka mamuta z wbitym w nią ostrzem drzewny, drewno, muszle, etc. Bez węgla nie mogło być mowy
dzidy. o użyciu metody datowania opartej na węglu 14C. Jak wiado-
A co w tym czasie robili archeolodzy z Meksyku (stolicy mo, ta radiometryczna metoda datowania jest powszechnie
Meksyku)? Otóż, ignorowali Juana i jego znaleziska, twier- stosowana do określania wieku znalezisk w Nowym Świecie.
dząc, że to wszystko, włącznie z wygrawerowaną kością W badanym miejscu było wiele kości, a jak wiadomo, kości
i szczęką mamuta z wbitym w nią ostrzem dzidy, to dzieło zawierają zazwyczaj węgiel. Lecz te z Hueyatlaco uległy
natury, a nie człowieka. mineralizacji, zamieniły się w kamień. Jeśli kiedykolwiek
zawierały węgiel, od dawna już go w nich nie było.
PROJEKT VALSEQUILLO A musiano określić wiek tego miejsca! Znaleziska po-
Na szczęście nie zrezygnowano z badań. Z odkryciami chodzące z dwóch innych stanowisk w Meksyku, w których
Juana zapoznali się archeolodzy spoza elity wywodzącej się ze natrafiono na prehistoryczne kamienne narzędzia – z Caula-
stolicy Meksyku. Szybko zdali sobie sprawę z ich wagi i po- pan położonego pięć kilometrów na północny wschód od
stanowili podjąć dokładniejsze badania z udziałem archeo- Hueyatlaco oraz Tlapacoya usytuowanego na południe od
logów, geologów, paleontologów i innych specjalistów. Spra- stolicy Meksyku – wskazywały, że Hueyatlaco, najmłodsze
wę nagłośniono w Meksyku i Stanach Zjednoczonych i wkrót- z miejsc odkrytych przez Juana Armentę i Irwin-Williams,
ce, po uzyskaniu funduszy, w roku 1962 rozpoczęto realizację może mieć co najmniej 22 000 lat. Było to dwa razy więcej niż
Projektu Valsequillo. najstarsza dopuszczalna w roku 1960 data obecności ludzi
Jedną z osób przydzielonych do współpracy Juanowi była w Nowym Świecie. To oznaczało pisanie od nowa podręcz-
antropolog z Harvardu Cynthia Irwin-Williams. Pracując ników historii. I możliwość zrobienia wielkiej kariery.
razem już pierwszego lata zlokalizowali cztery stanowiska na
północnym brzegu Zbiornika Valsequillo, gdzie znaleźli leżą- ANALIZA POKŁADÓW TUFU
ce obok siebie skamieniałe kości i kamienne narzędzia, to Brak węgla i potrzeba określenia wieku miejsca w Hueyat-
znaczy tkwiące w tej samej warstwie osadów, a nie leżące na laco skłoniły mnie w roku 1966 do przeprowadzenia pewnego
powierzchni. Poczynając od najstarszego do najmłodszego projektu. W tamtym czasie byłam młodą, entuzjastycznie
nastawioną studentką – specjalistką od wulkanicznego pyłu
szukającą interesującego projektu badawczego do swojej roz-
MEKSYK
teren przedstawiony prawy doktorskiej.
na mapie Miejsce to pokrywało kilka młodszych warstw pyłu i pu-
meksu. Otaczający je nieprzyjazny krajobraz zawierał setki
innych wulkanicznych warstw. Niedaleko wulkanu La Malin-
che geolog Hal Malde miał już zdatowanych za pomocą
metody węgla 14C kilka z warstw tufu. Wykorzystał do tego
celu węgiel drzewny z kłód drewna, które znalazł w badanych
przez siebie warstwach.
Wykorzystując techniki mikroskopowe, których nauczy-
łam się w czasie studiów na uniwersytecie, byłam przekonana,
że mogłabym pomóc innym naukowcom pracującym nad
datowaniem kości i kamiennych narzędzi. Mogłam porównać
km nie datowane warstwy wulkaniczne pochodzące z danego
– położenie stanowisk archeologicznych miejsca z datowanymi warstwami pochodzącymi z okolic
Rozmieszczenie stanowisk archeologicznych usytuowanych w po- wulkanu La Malinche. Gdybym znalazła choć jedną podobną
bliżu zbiornika wodnego Valsequillo położonego na południe od próbkę, miałabym parę próbek pochodzących z tej samej
miasta Puebla. erupcji. Ta sama erupcja – ta sama data pochodzenia próbki.

46 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


W ten pośredni sposób mieli- kiedykolwiek badaliśmy:
byśmy określony wiek bada- podczas pierwszego po-
nego miejsca. Proste! – tak miaru uzyskano 180 000
wtedy myślałam! lat, a podczas drugiego
Tak więc zabrałam się do – 245 000 +–40 000 lat.
pracy. Czas płynął. Zbadałam Wiek znalezisk z El Ho-
dziesiątki, setki próbek! Nie- rno był jeszcze „gorszy”:
stety bez powodzenia. Nie podczas pierwszego po-
znalazłam między nim żadne- miaru uzyskano ponad
go powiązania. 165 000 lat, a podczas
drugiego – ponad 280 000
ZAZDROŚĆ I OSKARŻENIE lat!
Datowanie miejsc było je- Cynthia zignorowała
dynym zajęciem Irwin-Wil- te wyniki, mówiąc, że to
liams w tamtych latach, nie „niemożliwe”.9 22 000 lat
Kość mastodonta z głębokim licząc ustawicznych bojów, ustalone dla stanowiska
nacięciem otaczającym jej pod-
stawę znaleziona na stanowisku
które musiała toczyć z choro- Caulapan za pomocą me-
El Horno. (Armenta, 1978) bliwie zazdrosnym wysoko tody węgla 14C przyjęła
postawionym archeologiem również dla stanowiska
ze stolicy Meksyku. Człowiek ten robił wszystko, aby zdys- z Valsequillo – był to je-
kredytować ją, Armentę i ich wspólną pracę. dyny akceptowalny wiek Żuchwa mamuta znaleziona przez
Armentę w pobliżu Arenillas na pół-
W wyniku szeregu posunięć, które jako żywo przypomina- znalezisk.10 nocnym brzegu zbiornika Valsequil-
ją odcinki opery mydlanej, oskarżono ich na piśmie o niekom- „Biedny Barney” lo. Na dolnym zdjęciu widać wysta-
petencję i wysunięto pod ich adresem najgorsze oskarżenia.4 – pomyśleliśmy wówczas jący z niej grot dzidy. (Armenta)
Tuż obok nich konkurencyjny zespół archeologów prowadził – „jego metoda datowa-
zakrojone na szeroką skalę prace wykopaliskowe.5 W rezul- nia ma zastosowanie tylko do niezbyt starych znalezisk”.
tacie skonfiskowano wszystkie znaleziska Armenty i przenie-
siono je do stolicy Meksyku,6 zakazując mu jednocześnie ZMIANA PARADYGMATU
prowadzenia jakichkolwiek wykopalisk. Mimo dowodów na istnienie prehistorycznych myśliwych
Cynthia bez trudu obaliła wysuwane przeciwko nim za- inni naukowcy pracujący przy tym projekcie założyli na swoje
rzuty.7 Był to jednak bardzo trudny okres dla niej, Juana oczy okulary politycznej poprawności, zgodnie z którą te
Armenty i nas wszystkich. miejsca „nie mogły być tak stare”. Przypuszczaliśmy, że
metoda pomiaru opracowana przez Barneya jest niedokład-
„NIEMOŻLIWE” DATOWANIE METODĄ URANOWĄ na. Było tak do dopóty, dopóki sami nie zaczęliśmy przy-
W tym samym czasie również inni naukowcy starali się glądać się bliżej tym miejscom, a zwłaszcza stanowisku Huey-
określić wiek tamtego miejsca. W roku 1968 Barney Szabo, atlaco.
geochemik z Geologicznego Obserwatorium Stanów Zjed- Trudno w to uwierzyć, ale dopiero po siedmiu latach
noczonych (USGS), chciał wypróbować nową radiometryczną badania próbek pod mikroskopem, w czasie których stale
metodę datowania na skamieniałych kościach. Była to metoda otrzymywałam nieprawidłowe, jak wówczas sądziłam, wyniki,
uranowa. zaczęłam zmieniać swój punkt widzenia na tę sprawę. A jeśli
Cynthia przesłała mu trzonowy ząb mastodonta znalezio- wyniki uzyskane przez Barneya są prawdziwe? – zaczęłam się
nego w El Horno, kość miedniczną pochodzącą ze szkieletu w końcu zastanawiać. Jeśli tak, to nigdy nie znajdę związku
mamuta z Hueyatlaco i kość, której towarzyszyła wykonana między zdatowanymi warstwami pyłu wulkanicznego z okolic
z kamienia skrobaczka zna- wulkanu La Malinche,
leziona w Caulapan. (Dzięki a próbkami pyłu wulkanicz-
skamieniałym skorupom śli- nego z Hueyatlaco. Odpo-
maków znalezionym razem wiadająca naszym próbkom
ze skrobaczką możliwe było warstwa pyłu wulkaniczne-
przy pomocy metody węgla go, której szukałam, leżała
14C określenie wieku miejs- w rzeczywistości głęboko
ca znaleziska, który oszaco- pod ziemią na zboczach wu-
wano na 22 000 lat). lkanu La Malinche przykry-
Po pewnym czasie nade- ta młodszymi, liczącymi so-
szły wyniki badań metodą bie ćwierć miliona lat, wars-
uranową.8 Irwin-Williams twami.
była bardzo rada z danych Widok na stanowisko Hueyatlaco w roku 1973 w czasie odkrywania Kiedy spojrzałam na to
dotyczących Caulapan, bo- kolejnych warstw osadów. Warstwy zawierające narzędzia i kości wszystko innym okiem, stało
wiem badanie tą metodą znajdują się u dołu po lewej stronie. Położone nad nimi młodsze się dla mnie oczywiste, że
warstwy składające się z pyłu wulkanicznego i pumeksu widać po
wykazało, że pochodzące środku i po prawej stronie u góry. z geologicznego punktu wi-
stamtąd kości liczyły sobie dzenia, miejsce w Hueyatla-
22 000 +–2 000 lat, zaś innymi metodami – 22 000 +–1 500 lat. co jest stare. Znajdujące się tam osady przez cały czas
Wyniki tych badań pokrywały się z wynikami, jakie uzyskano wystawione są na działanie atmosfery i wulkaniczne szkliwo
badając próbki metodą węgla 14C – 21 800 +–850 lat. zamieniło się już w glinę. Tamtejsze osady, z których każdy
A co z innymi próbkami? reprezentuje setki, jeśli nie tysiące lat, w czasie których pod
Wiek kości miednicznej wielbłąda z Hueyatlaco był dzie- wpływem osadzania się pyłów i erozji kształtował się tamtej-
sięciokrotnie większy od wieku najstarszego znaleziska, jakie szy krajobraz, przykrywa wiele rodzajów gruntu. Warstwa

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 47


osadów, które pokrywają tamtejsze znaleziska, miała co naj- Zatem 22 000 lat zaproponowane przez Cynthię w ogóle nie
mniej 10 metrów grubości i prawdopodobnie była kiedyś wchodziło w grę.
jeszcze grubsza. W wyniku erozji wywoływanej przez blisko To było doprawdy ekscytujące! Kilka dowodów geologicz-
przepływającą tam rzekę jej grubość zmniejszyła się o co nych oraz sześć datowań radiometrycznych nie pozostawiało
najmniej 50 metrów.11 wątpliwości, że ćwierć miliona lat temu człowiek polował
Ćwierć miliona lat. To oznacza, że jeśli kiedykolwiek w Meksyku na mamuty. Sądziłam, że te badania definitywnie
będziemy chcieli określić wiek tego miejsca za pomocą rozstrzygają tę sprawę.
innej niż uranowa metody, powinniśmy przestać myśleć Jakże byłam wtedy naiwna!
w kategoriach „Nowego Świata” i jego metody opartej na
węglu 14C, a zacząć myśleć w kategoriach „Afryki”, bowiem ZAPRZECZENIE NAUKOWEGO ESTABLISZMENTU
tylko tam, z racji badań nad wczesnymi hominidami, możemy Geolodzy przeciwko antropologom, fakty przeciwko teo-
znaleźć środki pozwalające datować tak stare znaleziska rii. Geologiczne dowody wskazują, że miejsce Valsequillo jest
archeologiczne. stare, natomiast teoria mówi, że jest młode. Jest to klasyczny
przypadek sprzeczności teorii ze stwierdzonymi faktami i jak
DATOWANIE METODĄ CYRKONOWĄ to często bywa, kiedy fakty nie pasują do teorii, to się je
Na szczęście dla nas uczeni badający osady w Afryce odrzuca. Oto, co napisała na ten temat Cynthia Irwin-
spotkali się z podobnym do na- Williams:
szego problemem. Do ich dato- „Te [dwustronne] narzędzia
wania wykorzystywali różne me- z pewnością nie mogły być używa-
tody, również nieużyteczną w tym ne w Valsequillo 200 000 lat
przypadku metodę węgla 14C. przed dopuszczalną, generalnie
I większość tych metod wymagała akceptowaną datą wytworzenia
wulkanicznego pyłu! analogicznych narzędzi w Starym
W roku 1973 do datowania Świecie, ani 150 000 lat przed po-
prehistorycznych stanowisk w Af- jawieniem się homo sapiens”.13
ryce używano powszechnie metod Osoby związane z datowaniem
radiometrycznych i materiałów tego stanowiska określała w pry-
pochodzących z pokrywających je watnych rozmowach jako „luna-
warstw wulkanicznych. W tamtym tyczny margines”.14 Nawet nie ra-
czasie dużą popularnością cieszy- Narzędzia znalezione na stanowisku Hueyatlaco. Narzędzie czyła odpowiedzieć na wielokrot-
ła się metoda potasowo-argono- po lewej jest starsze od przedstawionego na prawym zdję- nie podejmowane przez nas pró-
wa. Do jej zastosowania potrzeb- ciu. (Fot. H.S. Rice. Ze zbiorów C. Irwin-Williams) by nawiązania z nią kontaktu.
na była jednak lawa i/lub minera-
ły bogate w potas. Niestety, w Hueyatlaco nie mieliśmy NIEDOLA PUBLIKACJI
niczego takiego. Gdyby świat był doskonały, osoby chcące zapoznać opinię
W próbkach tufu mieliśmy jednak drobne kryształki publiczną z faktami dotyczącymi Valsequillo usiadłyby przy
cyrkonu (były one bardzo małe i miały wielkość ziarenka jednym stole i debatowałyby na ten temat tak długo, aż
cukru). To oznaczało, że do datowania młodszych pyłów prawda ujrzałaby światło dzienne. Ale świat nie jest doskona-
wulkanicznych i warstw pumeksu mogliśmy wykorzystać ły i do tej debaty nie doszło.
metodę cyrkonową. Dane z tych pokładów tufu mogłyby Cynthia Irwin-Williams należała do antropologicznego
posłużyć nam do określenia wieku położonych niżej, starszych establiszmentu. Miała dyplom prestiżowej uczelni i wpływo-
osadów. wych przyjaciół na wschodzie, ja zaś byłam doktorem geologii
W roku 1973 Chuck Naeser, inny geochemik z USGS, po małym uniwersytecie na zachodzie Ameryki, a mój ojciec
zaoferował nam przeprowadzenie pomiarów metodą cyrko- rzeźnikiem. Przyjaciele Cynthii, zwłaszcza jej mentorka, H.
nową. Nie prosiliśmy go o okre- Marie Wormington, doradzili
ślenie dokładnej daty, ponie- jej, aby ignorowała mnie i nasze
waż wiedzieliśmy, że może to geologiczne dowody i głosiła, że
mu zająć wiele tygodni ciężkiej wszystkie te stanowiska mają
pracy. Chcieliśmy tylko zorien- 22 000 lat. I robiła, jak jej dora-
tować się, czy uzyskane tą me- dzono.15
todą wyniki będą tego samego W tym samym czasie my,
rzędu, co wyniki pomiarów Ba- geolodzy, przeżywaliśmy trudny
rneya czy też „poprawne poli- okres. Chcieliśmy opublikować
tycznie” wyniki Cynthii. Zdobiony wizerunkami czterokłowego mastodonta oraz innych wyniki naszych badań. Rozpo-
Wyniki nadeszły w postaci zwierząt fragment kości mamuta. Zdobienia wykonane zostały, częliśmy obiecująco interesują-
dwóch liczb sigma, co oznacza- w czasie kiedy kość była jeszcze świeża. Znaleziono ją w latach cą notatką prasową, która uka-
ło, że ze statystycznego punktu pięćdziesiątych w warstwie osadów położonej w odległości zała się jesienią 1973 roku
widzenia istnieje dziewięćdzie- około 50 metrów od miejsca, które stało się później głównym i podchwycona przez agencje
miejscem poszukiwań archeologicznych nazwanym Hueyatlaco.
sięciopięcioprocentowe praw- (Fot. D. Hiser; szkic C.J. Armenta) prasowe szybko obiegła cały
dopodobieństwo, iż dotychcza- świat. Kiedy jednak trafiła do
sowe pomiary są prawdziwe. Nawet przy tak dużej wartości krytycznego pisma naukowego, ruszyła lawina zaprzeczeń na
dopuszczalnego marginesu wyniki uzyskane przez Chucka jej temat.
potwierdzały wyniki uzyskane przez Barneya: 600 000 Od roku 1975 do 1979 czekaliśmy na zamieszczenie
+
–340 000 lat w przypadku cyrkonu występującego w warst- naszego opracowania w pewnej książce naukowej. Po czte-
wach błota bogatych w pumeks i 370 000 +–200 000 lat w przy- rech latach trzeci z kolei wydawca zrezygnował w ogóle z jej
padku warstw pyłu wulkanicznego opadłego z powietrza.12 wydania. W rezultacie odesłano nam nasze opracowanie.

48 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


W roku 1980 przesłałam jego kopię wydawcy popularnego żeby lepiej spróbowali metody uranowej i nie zapominali
magazynu naukowego, który poprosił nas o nie. Po kilku o pracy, jaką ja i moi koledzy wykonaliśmy w Hueyatlaco.
miesiącach zwłoki przeprosił nas, mówiąc, że nasze „opraco- W marcu 1998 roku w odpowiedzi na doniesienia prasowe
wanie zaginęło gdzieś w wydawnictwie”. Znowu to samo. na temat dobrze udokumentowanych znalezisk pochodzących
Do roku 1980 moja kariera jako geologa była drogą przez ze stanowiska w Monte Verde w Chile18 archeologiczny
mękę. Moja zawodowa korespondencja, zarówno krajowa, establiszment przyznał na 63 Dorocznym Spotkaniu Amery-
jak i zagraniczna, spadła do zera. Straciłam dobrą rządową kańskiego Towarzystwa Archeologicznego, że człowiek mógł
posadę. Mój kontrakt jako asystentki profesora na jednym ze pojawić się Nowym Świecie wcześniej, niż dotąd sądzono
stanowych uniwersytetów został zawieszony. Poza tym moi – nawet 15 000 lat temu!
koledzy po fachu zaczęli mnie unikać. Cała ta sprawa staje się coraz bardziej interesująca. Na-
W gruncie rzeczy trudno ich za to winić. W roku 1973 my, słuchujcie jej dalszego ciągu! I
geolodzy, przedstawiliśmy światu rzeczywiście zdumiewającą
wiadomość: „mamy dowody na to, że 250 000 lat temu O autorce:
człowiek polował w Meksyku na mamuty”. Siedem lat później Dr Virginia Steen-McIntyre jest geologiem specjalizują-
wciąż nie było żadnych nowych danych wspierających to cym się w badaniu warstw pyłu wulkanicznego, które wyko-
odkrycie. Gdzie znajdowały się te fakty? Czyżbyśmy się rzystuje się głównie do datowania stanowisk archeologicz-
mylili? Dlaczego nie było na ten temat żadnych informacji? nych. Obecnie nie pracuje w swoim zawodzie. Mieszka wraz
Moja przyszłość jako zawodowego naukowca wyglądała nie- z mężem w małej górskiej osadzie na zachód od Denver
ciekawie. w stanie Kolorado.I
W końcu przesłałam nasze opracowanie swojemu znajo- Przełożył Adrian Anszczak
memu, geologowi Steve’owi Porterowi, który był wydawcą Przypisy:
wpływowego magazynu naukowego Quaternary Research. Ste- 1. B.J. Szabo, H.E. Malde, C. Irwin-Williams (1969), „Dilemma
ve okazał się bezcenną pomocą. Napisał mi, że nie obchodzi posed by uranium-series dates on archaeologically significant bones
from Valsequillo, Puebla, Mexico”, Earth and Planetary Science Letters,
go, jak kontrowersyjne jest nasze odkrycie, dopóki mamy 6(4):237-244.
naukowe dowody na jego poparcie. Przesłał nasze opracowa- 2. V. Steen-McIntyre, R. Fryxell, H.E. Malde (1981), „Geologic evi-
nie do przejrzenia innym naukowcom. Na szczęście zostało dence for age of deposits at Hueyatlaco archaeological site, Valsequillo,
ono dobrze przez nich przyjęte i w roku 1981 ukazało się Mexico”, Quaternary Research, 16:1-17.
3. J. Armenta Camacho (1978), „Vestigios de labor humana en huesos
drukiem.16 de animales extintos de Valsequillo, Puebla, Mexico”, Consejo Editorial del
Było już jednak za późno. Wiek 22 000 lat ustalony dla Gobierno del Estado de Puebla, Puebla, Mexico, str. 11 (wydane własnym
wszystkich stanowisk w Valsequillo, w tym Hueyatlaco, obiegł sumptem).
fachową literaturę i przyjął się już na dobre.17 4. J.L. Lorenzo (1967), „Sobre Métodos Arqueológicos”, Boletin del
Instituto Nacional de Antropologia e Historia, Mexico City, Junio 1967, str.
Ostatecznie w roku 1981 wpadłam w depresję, byłam 48-51.
zdruzgotana, bez pracy i możliwości robienia kariery i co 5. C. Irwin-Williams (1967), „Comments on Allegations by J.L. Loren-
więcej, miałam mocno nadszarpniętą reputację. Przez 13 lat zo Concerning Archaeological Research at Valsequillo, Puebla”, Miscel-
całkowicie wypadłam z naukowego obiegu. W tym czasie laneous Publications, Paleoindian Institute, Eastern New Mexico Univer-
sity, Portales, NM, USA, str. 2.
Armenta, Irwin-Williams, Wormington i zazdroszczący nam 6. J. Armenta Camacho (1978), „Vestigios…, str. 120.
archeolodzy umarli. Malde i Szabo przeszli na emeryturę, a ja 7. a) C. Irwin-Williams (1967), „Comments…
zajęłam się opieką nad krewnymi w podeszłym wieku i zo- b) C. Irwin-Williams (1969), „Comments on the associations of
stałam zawodową ogrodniczką specjalizującą się w hodowli archaeological materials an extinct fauna in the Valsequillo region, Puebla,
Mexico”, American Antiquity, 34(1):82-83.
kwiatów. 8. B.J. Szabo, H.E. Malde, C. Irwin-Williams (1969), „Dilemma…,
str. 241.
NOWY POCZĄTEK, STARA ŚPIEWKA 9. Tamże.
Po pewnym czasie rzeczy zaczęły przybierać korzystny 10. C. Irwin-Williams (1978), „Summary of archaeological evidence
from the Valsequillo region, Puebla, Mexico”, w: D.L. Browman (ed.),
obrót. Cultural Continuity in Mesoamerica, Mouton, Haga, Paryż, str. 7-22.
W roku 1993 ukazała się książka Cremo i Thompsona 11. a) V. Steen-McIntyre, R. Fryxell, H.E. Malde (1981), „Geologic…
Zakazana archeologia. Osiem lat pisania tej książki sprawiło, b) I.W. Cornwall (1971), „Geology and Early Man in Central
że zawiera ona całkiem niezły rozdział poświęcony Hueyat- Mexico”, Proc. Geologists Assoc., vol. 82, cz. 3, str. 379-392 (str. 388 i zdj. nr
3) i cytowane źródła.
laco i moim problemom z nim związanym. 12. V. Steen-McIntyre, R. Fryxell, H.E. Malde (1981), „Geologic…,
W roku 1994 wystąpiłam w krótkim epizodzie w programie tabela 2.
telewizyjnym Sightings (Obserwacje), a w roku 1996 w trochę 13. B.J. Szabo, H.E. Malde, C. Irwin-Williams (1969), „Dilemma…,
dłuższym dla specjalnego programu tej samej stacji The str. 241.
14. M.A. Cremo, R.L. Thompson, Forbidden Archaeology, Bhaktivedan-
Mysterious Origins of Man (Tajemnica pochodzenia człowieka). ta Institute, Govardhan Hill Publishing, 1993, str. 366; skrócona wersja:
Po ponad 20 latach, w roku 1997, wygłosiłam swój pierw- The Hidden History of the Human Race, 1994 (polskie wydanie: Zakazana
szy wykład poświęcony Hueyatlaco. Przeanalizowałam też archeologia, przekład Marcin Rudziński, Wydawnictwo Arche s.c., Wroc-
późniejsze dane Irwin-Williams (jej materiały krytykujące ław, 1998.
15. C. Irwin-Williams (1978), „Summary…, str. 18-20.
nasze odkrycia w Valsequillo zniknęły, podobnie jak więk- 16. V. Steen-McIntyre, R. Fryxell, H.E. Malde (1981), „Geologic…
szość listów, które do niej napisałam). Zamożni sponsorzy 17. a) J.L. Lorenzo (1978), „Early Man Research in the American
zaczęli interesować się naszym dawnym projektem, dzięki Hemisphere: appraisal and perspectives”, w: A.L. Bryan (ed.), Early Man
czemu mogliśmy pozwolić sobie na zbadanie większej liczby in America from a Circum-Pacific Perspective, Occasional Papers No. 1,
Department of Anthropology, University of Alberta, Arch. Res. Inst.,
próbek metodami radiometrycznymi. Edmonton, Alberta, Canada, str. 1-9.
W lipcu 1997 roku dowiedziałam się, że na zachód od b) T.Y. Canby (1979), „The Search for the First Americans”,
stolicy Meksyku w osadach podobnych do tych z Valsequillo National Geographic 156(3):330-363, wrzesień 1979, str. 350, 352, 354.
znaleziono szczątki ludzkiej czaszki. Jak wiemy, zgodnie c) W.M. Bryant jr. (1992), „In Search of the First Americans”, 1993
Yearbook of Science and the Future, Encyclopaedia Britannica, Inc.,
z obowiązującą teorią nie powinny się one tam znajdować. Chicago, str. 8-27.
Z miejsca zaangażował się w to naukowy establiszment, 18. D.J. Meltzer (1997), „Monte Verde and the Pleistocene Peopling of
próbując datować je metodą węgla 14C. Powiedziałam im, the Americas”, Science, 276:754-755, i inne źródła.

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 49


ZDARZENIE W ROSWELL
FRAGMENTY MATERIALNYCH DOWODÓW
ZDUMIEWAJĄCA WIADOMOŚĆ Z ANONIMOWEGO ŹRÓDŁA

O d roku 1993 jestem dziennikarką, która w ramach ogólnokrajowego


programu radiowego Dreamland 1 with Art Bell (W Krainie Czarów
z Artem Bellem) prowadzi dział poświęcony tematyce naukowej, ochronie
środowiska oraz nie wyjaśnionym zjawiskom. Wiosną 1996 roku gospodarz
Badania metalowych programu, Art Bell, otrzymał list opatrzony datą 10 kwietnia 1996 roku
i stemplem pocztowym z Południowej Karoliny. Jego autor podpisał się jako
szczątków „Przyjaciel”. Zaczynał się on następująco:
Śledzę wasz program od roku lub coś koło tego i zastanawiam się, czy podzielić
pochodzących się z wami i waszymi słuchaczami pewną informacją związaną z katastrofą UFO
w Roswell...
rzekomo z katastrofy Autor listu do dzisiaj nie podał nam żadnej daty tej katastrofy ani jej
lokalizacji, mimo iż zarówno ja, jak i Bell wielokrotnie zwracaliśmy się do
pozaziemskiego niego w czasie programu o te dane. Liczne zeznania na temat katastrof UFO
w różnych miejscach w pobliżu Roswell i w różnym czasie doprowadziły do
pojazdu w kształcie ogromnego zamieszania w tej sprawie, w związku z czym nie wiedzieliśmy, czy
autorowi chodzi o głośne już dzisiaj wydarzenie, które miało miejsce w pierw-
klina, który rozbił szym tygodniu lipca 1947 roku na ranczu Forsterów między Coroną i Roswell,
czy też o inne.
się w latach Dziwnym szczegółem, który nam podał, było to, że jego dziadek prowadził
pamiętnik, w którym opisał wrak pojazdu w kształcie „klina” – czegoś
czterdziestych w rodzaju kawałka tortu a nie dysku. Jednak w listach, które otrzymywaliśmy
z tego źródła, mowa była o „dysku” – być może dlatego, że „dysk” jest ogólnie
w pobliżu Roswell używaną nazwą na określenie NOLi bez względu na ich rzeczywisty kształt.
Dalsza część cytowanego wyżej listu przedstawia się następująco:
w Nowym Meksyku Mój dziadek był członkiem Zespołu Poszukiwawczego wysłanego na miejsce
katastrofy tuż po otrzymaniu informacji na jej temat. Dziadek zmarł w roku 1974,
wykazały, że ich ale zanim odszedł, usiadł razem z kilkoma z nas i opowiedział nam o tym
wydarzeniu.
stopień czystości oraz Obecnie służę w wojsku i jestem dopuszczony do tajnych spraw. Nie mam
najmniejszej ochoty „występować publicznie” i narażać swoją karierę oraz
budowa wykraczają oficerski patent.
Tym niemniej chciałbym w skrócie przekazać wam, co dziadek powiedział mi
poza możliwości na temat Roswell. W załączeniu przesyłam wam również próbki w nadziei, że
zaopiekujecie się nimi, jak należy. Próbki te były w posiadaniu mojego dziadka aż
obecnej wiedzy do jego śmierci, po czym po przejęciu jego posiadłości przez nowych właścicieli
przeszły w moje posiadanie. O ile mi wiadomo, pochodzą z wraku UFO i należały
naukowej. do dużej partii, którą wysłano z Nowego Meksyku do bazy sił powietrznych
Wright-Patterson w Ohio...

ANALIZA METALOWYCH PRÓBEK Z „UFO”


W przesyłce znajdowało się mnóstwo metalowych kawałków o powierzchni
jednej czwartej cala kwadratowego (1,6 cm2), paski o długości 10 cali (25,4 cm)
i szerokości 1,5 cala (3,8 cm) oraz pokryty rowkami krążek o średnicy 3 cali
Linda Moulton Howe (7,62 cm). Był również szereg małych połączonych prostokątnych elementów
1997 z usytuowanymi w poprzek nich licznymi szczelinami (patrz zdjęcie na następnej
stronie).
LMH Productions Art Bell skontaktował się ze mną w sprawie zbadania tych szczątków,
P.O. Box 300 z kolei ja zwróciłam się z tym do pewnego profesora, który został naszym
Jamison, PA 18929-0300 konsultantem. Profesor miał dostęp do elektronowego mikroskopu skanin-
USA gowego oraz do przyrządów spektroskopowych, które pozwalają za pomocą
Tel: +1 (215) 491 9840 badania widma precyzyjnie określić skład metalu oraz wykonać zdjęcia jego
Fax: +1 (215) 491 9842 struktury z dokładnością do części mikrona. Po przeprowadzeniu badań
E-mail: LMH333@AOL.com okazało się, że szczątki te wykonane były niemal ze stuprocentowego alumi-
nium.

50 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


Po podaniu w naszej audycji wyników tych badań Wzmianka o obcej istocie, która ocalała z katastrofy,
otrzymaliśmy wkrótce od tego samego anonimowego słu- oraz urządzeniach uformowanych i dostosowanych „do
chacza z Południowej Karoliny drugi list. Nosił on datę 22 kształtu dłoni obcych istot” zmusiła mnie do zastanowie-
kwietnia 1996 roku i zawierał dalsze szczegóły dotyczące nia, czy ta sprawa nie jest w jakiś sposób związana
składu ekipy poszukiwawczej. Jej członkowie zostali opisa- z filmem przedstawiającym „sekcję ciała obcej istoty”
ni następująco: pokazanym przez stacje telewizje Wielkiej Brytanii i USA
...osoby z biografią, w której widniały takie instytucje, jak 28 września 1995 roku.
Uniwersytet Kolorado, Biuro Badań Marynarki Wojennej, Cały czas prowadziłam rozmowy ze specjalistami z Al-
Wojskowe Siły lotnicze 2/Siły Powietrzne Stanów Zjednoczo- coa8, starając się ustalić, czy te kawałki aluminium mogą
nych i Armia Stanów Zjednoczonych 3, Uniwersytet Kalifor- być częściami pochodzącymi z maszyn wyprodukowanych
nijski z Los Angeles, Komisja Energii Atomowej, Narodowy przez człowieka, czy też pochodzą z urządzeń wytworzo-
Komitet Doradczy Aeronautyki oraz Biuro Naukowych Ba- nych poza Ziemią będących częścią rzekomego pojazdu
dań i Rozwoju. Dodatkowo w skład zespołu wchodzili pozaziemskiego. Eksperci z Alcoa nie byli pewni, co
konsultanci z Anglii, Francji i Rosji. o nich sądzić, niemniej byli zgodni, że czystość aluminium,
Nasz anonimowy korespondent podał następnie dalsze z którego były wykonane, była niezwykła jak na normalne,
szczegóły relacji dziadka: przemysłowe części ziemskich mechanizmów.
Dziadek podkreślał, że z jego własnych analiz próbek
wynikało, że są one zbudowane z czystego aluminium, które BADANIE WIELOWARSTWOWYCH SZCZĄTKÓW
jest dobrym przewodnikiem pól elektromagnetycznych, jakie METALOWYCH
były zapewne generowane w układzie napędowym. Niezbęd- 27 maja 1996 roku Art Bell otrzymał trzeci list a wraz
ne dane na ten temat zostały jednak „wyeliminowane” przez z nim kolejną partię metalowych części. Oto jego treść:
autodestrukcyjne mechanizmy dysku. Co więcej, ocalała Szanowny Panie Bell!
z katastrofy istota odmówiła ujawnienia szczegółów tech- Z zainteresowaniem przysłuchiwałem się sprawozdaniom
nicznych, mimo licznych prób wydobycia z niej tych infor- z będących w toku badań próbek, które panu przesłałem.
macji. Nie znaleziono też ża- Zauważyłem, że Badaczka
dnego innego sposobu na [Linda Moulton Howe],
uzyskanie tych danych. omawiając wyniki ich testów
W rozmowach z obcą is- podkreśliła, że jest to głównie
totą zawsze uczestniczyli Aluminium. Są drobne róż-
dwaj członkowie zespołu od- nice między wynikami po-
powiedzialni za sprawy bez- szczególnych testów, lecz nie
pieczeństwa. Ocalała istota do odróżnienia od „normal-
posiadała zdolność zgady- nego” Aluminium.
wania myśli i pytań, zanim Do dokładnie takich sa-
zostały wypowiedziane. Cza- mych wniosków doszli bada-
sami było to bardzo kłopot- cze z Zespołu Dziadka. Nie
liwe. przesłałem jednak panu me-
Sam dysk został pocięty talowych próbek pobranych
na kawałki, dzięki czemu z zewnętrznej powłoki wraku
ustalono, że jego system na- z Roswell. Przesyłam je ra-
pędowy był sprzęgnięty z wie- Metalowe szczątki przysłane przez anonimowego słuchacza z Połu- zem z tym listem i mogę po-
loma wewnętrznymi urzą- dniowej Karoliny razem z listem z 10 kwietnia 1996 roku pochodzące wiedzieć tylko tyle, że te pró-
dzeniami. Były tam urządze- rzekomo z klinowatego pojazdu, który rozbił się w latach czterdzies- bki pochodzą z zewnętrznej,
nia uformowane i dostoso- tych w pobliżu Roswell w Nowym Meksyku. Badania wykazały, że dolnej powłoki Dysku. Sta-
zawierały one ponad 99 procent aluminium i miały normalny ciężar
wane do kształtu dłoni ob- właściwy. nowiły one coś w rodzaju
cych istot. Były one przezna- pokrywy osłaniającej Dysk.
czone, jak sądzono, do sterowania i uaktywniania poszcze- Kruchej i złożonej z warstw o uporządkowanej strukturze.
gólnych zespołów pojazdu. Panie Bell, to są już ostatnie próbki, jakie zostały mi po
To, co znamy dziś pod nazwą technologii światłowodo- Dziadku. Przeleżały wiele lat w szafce z jego osobistymi
wej, było elementem systemu sterowniczego pojazdu, nawia- rzeczami.
sem mówiąc, zniszczonym w wyniku działania mechanizmu Z pewnych względów nie będę się już z panem kontak-
autodestrukcyjnego. W zespole znajdowały się osoby związa- tował w tej sprawie. Być może uzna pan to za objaw paranoi,
ne z Westinghouse 4, które zdaniem dziadka po powrocie do niemniej proszę pamiętać, że mam jeszcze rodzinę i karierę,
macierzystego zakładu wykorzystały wiedzę nabytą podczas o które muszę dbać. Mam nadzieję, że pan mnie rozumie.
badania dysku w rozwoju konstrukcji i badaniach związa- Mam również nadzieję, że ta ostatnia partia próbek okaże się
nych z telekomunikacją. pomocna. Oczywiście nadal będę słuchał państwa audycji.
Wojsko było oczywiście zaniepokojone możliwością swo- Przyjaciel
bodnego, niezauważonego wkraczania obcych istot w ziems- Art Bell z miejsca skontaktował się ze mną i poinfor-
ką atmosferę, w związku z czym zasugerowało prezydentowi mował mnie, że w przesyłce jest kilka kawałków długości
uruchomienie programu kosmicznego i umieszczenie do dwóch cali (5 cm) i grubości mniej więcej ćwierć cala (0,6
roku 1957 na orbicie wokółziemskiej systemu satelitów, cm). Jedna strona każdego z tych kawałków jest ciemna,
i włączenie go do systemu DEW 5, który włączono następnie a druga srebrzyście błyszcząca. Skontaktowałam się z pro-
do NORAD 6. Dziadek uważał, że system ten stworzono nie fesorem, który zgodził się je zbadać, i Bell przesłał mu dwa
tylko w celu śledzenia ewentualnych ICBM 7 wystrzelonych kawałki, a resztę zatrzymał w sejfie depozytowym.
przez wrogie państwa, ale również jako system wykrywania Profesor najpierw sfotografował otrzymane próbki
NOLi... w takim stanie, w jakim je otrzymał. Aby przedstawić ich

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 51


kolor i wielkość, z lewej strony położył kawałek ciemną więcej w porównaniu do 24Mg). Gdyby te metalowe próbki
stroną do góry, a z prawej drugi srebrzystą do góry, rzeczywiście pochodziły spoza Ziemi, ewentualne anoma-
następnie dla celów porównawczych położył obok nich lie w składzie izotopowym tego pierwiastka mogłyby sta-
monetę ćwierćdolarową, która ma średnicę około jednego nowić potwierdzenie jego pozaziemskiego pochodzenia.
cala (2,54 cm). (Patrz zdjęcie poniżej). Na przykład w roku 1957 na polecenie rządu brazylijs-
8 czerwca 1996 roku profesor udostępnił wyniki ich kiego poddano badaniom metalowy odłamek rzekomo
wstępnych badań. W celu określenia ich struktury przeciął pochodzący z UFO, które eksplodowało niedaleko Ubatu-
je i zbadał powierzchnię przekroju przy pomocy elektro- ba położonego w pobliżu São Paulo w Brazylii.
nowego mikroskopu skaningowego oraz urządzeń do ba- Świadkowie twierdzą, że 14 września 1957 roku widzieli
dania widma. W swoim raporcie napisał: „latający dysk” zbliżający się do nich z niesamowitą pręd-
Obecne próbki znacznie różnią się od poprzednich, alu- kością, który zaczął następnie się wznosić, aby uniknąć
miniowych. Materiał składał się z dwóch kawałków, które zderzenia z wodą. W chwilę potem eksplodował i rozpadał
określono jako „łupinki”. się na tysiące ognistych kawałków, które wpadły do morza.
Pierwsza próbka miała w przybliżeniu 6 cm długości, Część odłamków spadła w pobliżu plaży i udało się je
3 cm szerokości i około 3-4 mm grubości. Druga próbka odnaleźć. Jeden ze świadków tego wydarzenia wysłał trzy
miała około 5 cm długości, 2 cm szerokości i 3-4 mm z nich do pewnego badacza, który przekazał je następnie
grubości. Waga pierwszej próbki wynosiła 6,23 grama, zaś do Laboratorium Produkcji Mineralnej (Mineral Produc-
drugiej 6,9 grama. Kształt każdej z próbek był stosunkowo tion Laboratory) będącego oddziałem Departamentu Pro-
regularny, natomiast ich grubość zmienna. Powyższe wymia- dukcji Mineralnej Ministerstwa Rolnictwa Brazylii.
ry zostały przytoczone jedynie w celu uzmysłowienia ich Po poddaniu metalu analizie okazało się, że jest to
wielkości. prawie czysty magnez całkowicie pozbawiony śladowych
Każda z próbek miała jedną stronę „srebrzyście” błysz- ilości pierwiastków metalicznych typowych dla produko-
czącą o szorstkiej (granulo- wanego na Ziemi magnezu.
wanej) powierzchni. Druga Kolejną anomalią był jego
strona była czarno-szara. Po ciężar właściwy, który o 6,7
przyjrzeniu się ich krawę- procenta przekraczał ciężar
dziom można było zauważyć zwykłego magnezu.
wiele warstw. Próbki były Były pracownik NASA,
twarde, lecz łamliwe, tak że Paul Hill, który dokonał pó-
przy użyciu małego, ręcznego źniej podsumowania wyni-
imadełka i ręcznego nacisku ków uzyskanych w czasie la-
można było odłupać drobne boratoryjnych badań brazy-
kawałki... Badanie przy po- lijskich próbek, sądził, że
mocy spektroskopii energo- gdyby można było stwier-
dyspersyjnej (EDS) ujawni- dzić, że magnez ten zawiera
ło, że strona błyszcząca skła- większe ilości izotopu 26Mg,
da się w 95 procentach mogłoby to wyjaśnić tak
z magnezu (Mg) i małej ilo- znaczną różnicę w jego cię-
ści (2-3 %) cynku (Zn). Cie- Dwa kawałki metalu przesłane razem z trzecim listem przez anoni- żarze. Z obliczeń wynika, że
mna strona zawierała znacz- mowego słuchacza z Południowej Karoliny. Każdy z nich ma jedną
stronę ciemną i jedną srebrzystą. Z lewej kawałek zwrócony ku górze
jego przypuszczenie byłyby
ne ilości bizmutu (Bi). ciemną stroną, z prawej – srebrzystą. Leżąca obok nich dla porów- prawdą, gdyby metal ten
...materiał zdaje się skła- nania moneta ma średnicę 1 cala (25,4 mm). składał się z czystego izo-
dać z warstw substancji za- topu 26Mg.
wierającej głównie magnez i małą ilość cynku poprzedziela- Tak więc 20 lipca 1996 roku przekazałam kawałek
nych cienkimi warstwami zawierającymi dużą ilość bizmutu. „łupinki” z rzekomego pojazdu, który uległ katastrofie
23 lipca 1996 roku profesor przesłał kolejny, dokład- w Roswell, do analizy w Instytucie Carnegie w Waszyng-
niejszy raport uzupełniony o wyniki badań przeprowadzo- tonie, gdzie zastosowano skomplikowane przyrządy zdol-
nych przy pomocy spektroskopii falowo-dyspersyjnej ne do analizy składu izotopowego materiałów.
(WDS), których celem było określenie składu metalowych Było to już trzecie potwierdzenie, że w łupina składa
„łupinek”. W podsumowaniu napisał: się tylko z trzech pierwiastków: bizmutu, cynku i magnezu
WDS potwierdziło z większą dokładnością poprzednie z trochę większą niż w próbce kontrolnej ilością izotopu
wyniki uzyskane za pomocą EDS. Materiał próbek składa się tego pierwiastka (26Mg), ale nie wykraczającą poza ziems-
z warstw Bi i Mg-Zn z wagową zawartością Zn wahającą się kie normy dotyczące metalicznego magnezu. Najbardziej
w zakresie od 2,4 do 2,9 procenta w warstwach znajdujących zadziwiające było jednak odkrycie, że materiał składający
się między warstwami Bi. Należy podkreślić ponadto, że się z ułożonych naprzemiennie warstw bizmutowych i ma-
w warstwach Mg-Zn w ogóle nie wykryto cyrkonu (Zr). gnezowych wydzielał 60 razy więcej jonów dodatnich niż
(Badanie na zawartość cyrkonu przeprowadzono dlatego, że czysty metaliczny magnez, który użyto w charakterze
cyrkon często bywa stosowany w stopach z magnezem). próbki porównawczej (patrz wykres na następnej stronie).
Pojawił się problem z ustaleniem ilości izotopów mag- Analityk jonowy, Erik Hauri, w swoim sprawozdaniu
nezu, ponieważ profesor nie miał dostępu do odpowied- napisał:
niego sprzętu, który umożliwia przeprowadzenie takiego Próbka Bi-Mg wykazywała sześćdziesięciokrotnie większą
badania. „Izotopy” to odmiany tego samego pierwiastka ilość dodatnich jonów magnezu (+Mg) w stosunku do
różniące się ilością neutronów w jądrze. Na Ziemi magnez próbki zwykłego czystego magnezu [użytego jako próbka
metaliczny składa się w 80 procentach z 24Mg, 10 procen- porównawcza].
tach z izotopu 25Mg (jeden neutron więcej w porównaniu Hauri sugeruje trzy możliwości jako wyjaśnienie tej
do 24Mg) i 10 procentach z izotopu 26Mg (dwa neutrony różnicy. Po pierwsze, uważa, że cynk może być katalizato-

52 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


rem jonizacji magnezu. Po drugie, proces katalizy może niu technologii ściągniętych od Związku Radzieckiego
być wzmocniony, jeśli nastąpiło szczególne ukształtowanie w okresie zimnej wojny. Twierdzi on, że w materiał
kryształów magnezu, co wiąże się ze sposobem jego składający się z warstw magnezowo-bizmutowych pojawił
wytworzenia. Po trzecie, na zwiększenie jonizacji może się w tym czasie w jego laboratorium z adnotacją „nie-
również wpłynąć znajdujący się w nim tlen. Hauri przy- znany” i z taką też adnotacją je opuścił. Później człowiek
znaje jednak, że żadna z prób jonowych nie wykazała ten dowiedział się, że ten magnezowo-bizmutowy materiał
obecności tlenu. umieszczono w polu elektrostatycznym o napięciu miliona
Po uzyskaniu tych wyników podałam w audycji Dream- wolt uzyskanym za pomocą generatora van de Graaffa
land, że nie zidentyfikowane kawałki metalu przesłane w połączeniu z sygnałem o częstotliwości radiowej i wów-
nam przez anonimowego słuchacza z Południowej Karoli- czas metal ten zamienił się w „unoszące się swobodnie
ny wydają się być wykonane z warstw prawie czystego ciało”.
bizmutu przedzielonych warstwami prawie czystego mag- Nieco wcześniej skontaktował się ze mną fizyk lasero-
nezu z niewielką domieszką cynku. Będąc na antenie wy Travis Taylor z Redstone Arsenal w Huntsville w sta-
zapytałam, czy ktoś ze słuchaczy posiada jakiekolwiek nie Alabama oferując swoją pomoc w badaniu tych meta-
informacje na temat tego rodzaju materiału i jego prze- lowych „łupinek”. Porosiłam go więc o wykonanie eks-
znaczenia. perymentu z zastosowaniem pola elektrostatycznego i syg-
Skontaktowałam się również z ponad 50 ludźmi ze nału radiowego. Przystał na to z ochotą i we wrześniu 1996
środowiska naukowego i przemysłowego, sprawdzając, czy roku przesłałam mu mały kawałek „łupiny”, który został
znają oni kogoś, kto praco- odcięty przez profesora ba-
wał z bizmutem oraz mag- dającego jego skład.
nezem i cynkiem i wie, co te W pierwszym etapie eks-
metale mogą, ułożone perymentu Taylor zastoso-
w cienkich, mikronowej gru- wał prąd o napięciu 500 000
bości warstwach. Do dzisiaj wolt bez sygnału radiowego.
nikt, od dyrektora Wydziału W celu porównania efektów
Nauk Materiałowych MIT powstających pod wpływem
(Massachusetts Institute of prądu stałego i zmiennego
Technology) w Cambridge w przypadku prądu zmien-
w stanie Massachusetts za- nego użył cewki Tesli,
czynając, a na metalurgach a w przypadku prądu stałe-
z Sandia National Labora- go generatora van de Graaf-
tories w Albuquerque w sta- fa. Do porównania oddzia-
nie Nowy Meksyk oraz in- ływań wytworzonych pól ja-
nych specjalistach uniwersy- Wykres przedstawiający porównanie próbki bizmutowo-magnezo- ko próbki kontrolnej użył
teckich kończąc, nie słyszał wej na zawartość izotopu magnezu 26Mg z zawartością tego izotopu kawałka blachy aluminiowej
o układaniu tych metali w normalnym ziemskim magnezie. W badanej próbce było go wyciętego z puszki po pra-
w naprzemienne warstwy, więcej, niemniej zawartość ta mieściła się w dopuszczalnych grani-
cach przyjętych dla ziemskiego magnezu. Analizę przeprowadził
żonej kukurydzy.
z których warstwy bizmuto- Erik Hauri z Instytutu Carnegie w Waszyngtonie 20 lipca 1996 roku. Nakręcony przez niego
we mają grubość około jed- film przedstawiający prze-
nego do czterech mikronów, a warstwy magnezowo-cyn- bieg pierwszego eksperymentu ukazuje niezwykłe ruchy
kowe od 100 do 200 mikronów. materiału składającego się z warstw bizmutowo-magnezo-
wych. Próbka poruszała się na boki z taką siłą, że omal nie
ANTYGRAWITACYJNE WŁASNOŚCI METALOWEJ zrzuciła plastykowej pokrywki, którą Taylor umieścił nad
„ŁUPINY” nią w celu odizolowania jej od generatora van de Graaffa.
Niektóre przypuszczenia na temat przeznaczenia tego Aluminiowa próbka kontrolna nie poruszała się w ogóle.
warstwowego materiału mówią, że może on stanowić Po ogłoszeniu przeze mnie wyników tego eksperymen-
osłonę lub wykrywać pola magnetyczne, ponieważ bizmut tu naukowcy z całych Stanów Zjednoczonych dzwonili do
charakteryzuje się najwyższym współczynnikiem Halla mnie, aby powiedzieć mi, że eksperyment powinien być
i jest najbardziej diamagnetyczny ze wszystkich metali. wykonany dokładniej, tak aby można było z całą pewnoś-
Inaczej mówiąc, jeśli do bizmutu przyłożymy napięcie cią stwierdzić, że chodzi wyłącznie o wpływy elektro-
elektryczne, w czasie gdy znajduje się on w polu mag- statyczne. W tej sytuacji postanowiliśmy wykonać jeszcze
netycznym, pojawi się w nim prąd indukcyjny o fazie jedno doświadczenie z napięciem miliona woltów oraz
przesuniętej o 90 stopni w stosunku do przyłożonego dodatkowo z sygnałem radiowym.
napięcia. Diamagnetyzm bizmutu nie pozwala na prze- Tym razem Taylor użył jedynie generatora van de
chodzenie przezeń linii sił pola magnetycznego. Bizmut Graaffa na prąd stały zgodnie z wcześniejszą sugestią.
absorbuje również promieniowanie podczerwone, które Izolacją był tym razem cienki papier zawieszony nad
może być zamieniane na elektryczność. Interesującą suge- generatorem, nad którym umieszczona została bizmuto-
stią było przypuszczenie, że zestaw magnezowo-bizmuto- wo-magnezowa „łupinka”. Próbkę kontrolną wykonano
wy może być źródłem antygrawitacyjnego napędu w oto- z warstw stopu magnezowo-cynkowego w proporcji: 97
czeniu dużej siły elektrostatycznej w połączeniu z syg- procent magnezu i 3 procenty cynku.
nałem o częstotliwości radiowej (klasy „C”) – nie podano Po wytworzeniu napięcia miliona woltów oraz sygnału
jednak konkretnej częstotliwości tego sygnału. radiowego o częstotliwości 7 MHz próbkę kontrolną
Ta ostatnia sugestia pochodzi od człowieka, który i badaną umieszczono na papierze. Materiał bizmutowo-
utrzymuje, że w latach 1973-1979 pracował w bazie sił magnezowy zdawał się wykazywać bardziej dynamiczną
powietrznych Edwards w Kalifornii oraz w Strefie 51 reakcję w kierunku przeciwnym do źródła promieniowa-
(baza sił powietrznych Nellis w Nevadzie) przy kopiowa- nia elektromagnetycznego. „Łupinka” starała się odsunąć

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 53


od sygnału radiowego. Próbka kontrolna z magnezu i cyn- przykład prowadzone w latach czterdziestych badania na
ku nie wykazywała żadnych objawów. technologią stealth (czyniącą samoloty niewidzialnymi dla
Również ten eksperyment został nagrany kamerą wi- radarów) oraz inne, równie egzotyczne badania metali
deo. Może to mieć związek z częstotliwością jądrowego prowadzone na zlecenie rządu Stanów Zjednoczonych.
rezonansu magnetycznego bizmutu, która wynosi 7 MHz, Jeśli ten warstwowy materiał nie jest wytworem ludz-
czyli tyle samo co częstotliwość zastosowanego sygnału kiej technologii i związany jest z latającym „dyskiem”,
radiowego. Jądrowy rezonans magnetyczny występuje który rozbił się w Nowym Meksyku, jak twierdzi w swoim
w pewnych warunkach na poziomie subatomowym, kiedy liście nasz anonimowy korespondent z Południowej Karo-
daną substancję umieścimy w zewnętrznym polu mag- liny, to brak informacji na jego temat w światowej literatu-
netycznym prądu stałego. rze naukowej jest jak najbardziej zrozumiały.
Nick Reiter, który jest ekspertem w dziedzinie produk- Przesłane wcześniej aluminiowe szczątki mogły nie
cji ogniw słonecznych, zgodził się spróbować wykonać mieć nic wspólnego z materiałem bizmutowo-magnezo-
duplikat tego materiału, składającego się z naprzemien- wym. Informacje pochodzące od anonimowego korespon-
nych warstw bizmutowych i magnezowo-cynkowych, za denta z Południowej Karoliny mogą być celową dezinfor-
pomocą urządzenia umożliwiającego osadzanie par w wa- macją puszczoną w obieg przez rząd, który stopniowo
runkach próżniowych. rozpowszechnia informacje z tej dziedziny bez oficjalnego
Jak dotąd, po trwających już siedem miesięcy próbach ich potwierdzania. Tak czy inaczej, ten warstwowy mate-
i zwolnieniu procesu do jednej warstwy na tydzień, udało riał bizmutowo-magnezowy, bez względu na jego prze-
mu się wytworzyć coś, co przypomina oryginalną „łupin- znaczenie, jest do dziś nieznany w światowej literaturze
kę”, ale nie jest jej dokładnym odzwierciedleniem. Tak naukowej i metalurgicznej. I
więc w dalszym ciągu nie wiemy, jak ta „łupinka” została
O autorce:
wytworzona i czemu służyła.
Linda Moulton Howe jest absolwentką Uniwersytetu Stan-
forda w USA. Zajmuje się produkcją programów dokumental-
WYJAŚNIENIE POZAZIEMSKIE?
nych poświęconych nauce, medycynie i ochronie środowiska.
5 lipca 1996 roku otrzymaliśmy razem z Artem Bellem
Jej programy Strange Harvest (Dziwne żniwo) i Strange Har-
następny i już ostatni list od anonimowego korespondenta
vests 1993 (Dziwne żniwa – 1993) dotyczyły okaleczeń
z Południowej Karoliny. W liście znalazł się cytat po-
zwierząt, które zaczęły występować na masową skalę pod
chodzący rzekomo z pamiętnika jego dziadka dotyczący
koniec lat sześćdziesiątych i trwają do dzisiaj. Jest autorką
materiału pobranego z dolnej, zewnętrznej powłoki klino-
takich książek, jak An Alien Harvest (Żniwo obcych) i Glimpses
watego pojazdu, który rozbił się w pobliżu Roswell:
of Other Realities (Przebłyski innych rzeczywistości), tom I i II.
Pobrana próbka wydzielała światło przez pełne (3) godzi-
Jej badania przebiegały w tak odległych od siebie dziedzi-
ny. Pierwotnie znajdowała się w centralnej, dolnej części
nach, jak zjawisko tajemniczych kręgów zbożowych, „chupa-
Klinokształtnego Dysku. Sądzono, że może to być jakiś
cabry”, nieznane dzieje ludzkości oraz obecność UFO i istot
rodzaj Osłony (?) umożliwiającej pojazdowi i jego załodze
pozaziemskich na Ziemi. Ostatnio jej zainteresowania ognis-
bezpieczne wejście do atmosfery z dużą prędkością, w przy-
kują się na badaniu szczątków pochodzących rzekomo z ka-
padku gdy Pojazd poddany zostaje niekontrolowanemu spa-
tastrofy UFO w Roswell.
daniu. Kiedy zbadano sczerniały popiół, okazało się, że
Dalsze informacje na temat jej książek i programów
składa się on z pierwiastków, z których zbudowana jest
wideo można uzyskać pod adresem LHM Productions poda-
powłoka Pojazdu. Popiół składał się z włóknistych osadów.
nym na pierwszej stronie tego artykułu.
Popiół i odłamki zmieciono do worków, które umieszczono
w zaetykietowanych pudłach. Następnie pudła włożono do Przełożył Jerzy Florczykowski
metalowych kuferków. Pierwsze badania wykonano w In- Przypisy:
stytucie Górnictwa i Technologii w Nowym Meksyku. Kolej- 1. Określeniem „Dreamland” nazywa się sektor S-4 w osławionej Strefie
51, a czasami samą Strefę 51, w której, jak się podejrzewa, prowadzone są
ne w Ośrodku Los Alamos. Kuferki przerzucono sukcesyw- prace nad nowymi technologiami wywodzącymi się ze szczątków lub
nie drogą powietrzną w asyście Kuriera do Wright Field wraków latających spodków przejętych w wyniku ich katastrof przez armię
w stanie Ohio. amerykańską. – Przy. red.
Poprosiłam Taylora, aby przejrzał dostępną literaturę 2. Wojskowe Siły Lotnicze przekształciły się latem 1947 roku w Siły
Powietrzne Stanów Zjednoczonych. – Przyp. red.
naukową korzystając z cywilnych i wojskowych źródeł, 3. Współczesne siły zbrojne USA składają się z czterech zasadniczych
i sprawdził, czy uda mu się znaleźć kogoś, kto pracował członów: armii lądowej – 34 % całości, marynarki wojennej – 29 %, sił
nad bizmutem i magnezem ułożonym w warstwy. Po wielu powietrznych – 26 % i tak zwanych „marines” – 11 % (ci ostatni to coś
tygodniach napisał do mnie: w rodzaju polskich „niebieskich beretów”) – z których każdy może mieć
i ma rodzaje broni będące główną domeną innego członu, zwłaszcza
Lindo, w zasadzie sprawdziłem wszystkie źródła, z jakich lotnictwo, na przykład swoje lotnictwo ma armia lądowa i marynarka
kiedykolwiek korzystałem, począwszy od roku 1940 do chwili wojenna, itp. – Przyp. tłum.
obecnej. Nigdzie nie znalazłem żadnej wzmianki, nawet 4. Chodzi tu o Westinghouse Electric Corporation, czołowe amerykańs-
w zakresie badań rządowych, dotyczącej warstw bizmutowo- kie przedsiębiorstwo z głównymi zakładami w Pittsburghu, zajmujące się
między innymi produkcją reaktorów atomowych. Tuż po drugiej wojnie
mangnezowych. Przecież ten materiał sam się nie zrobił. światowej zajmowało się produkcją radarów i innego sprzętu elektronicz-
Musi skądś pochodzić. I właśnie to mnie najbardziej fas- nego dla potrzeb wojskowych. Obecnie jest posiadaczem wielu stacji
cynuje w tej sprawie. Ktoś go wytworzył i nie chce się do tego radiowych, zaś w roku 1995 nabyło główną sieć telewizyjną w USA, CBS.
przyznać. Trzeba wiedzieć, że jest to materiał wykonany – Przyp. tłum.
5. Skrót od Distant Early Warning – zespół stacji radarowych wczesnego
w oparciu o bardzo zaawansowaną technologię. Jeśli nikt ostrzegania rozmieszczonych wzdłuż 70 równoleżnika na terenie Ameryki
o tym nie doniósł, to po co go stworzył? To niezgodne Północnej.
z duchem nauki. Zawsze kiedy wykonujemy jakieś badania, 6. Skrót od North American Air Defense Command (Dowództwo
powiadamiamy o nich wszystkich. A o tym materiale nikt Obrony Powietrznej Ameryki Północnej). – Przyp. red.
7. Skrót od Intercontinental Ballistic Missile (Międzykontynentalna
nikomu nic nie powiedział. Rakieta Balistyczna). – Przyp. red.
Komentarz Taylora napisany został z punktu widzenia 8. Nazwa wywodząca się od słów Aluminium Company of America
ziemskiego pochodzenia tego materiału, takiego jak na – spółka będąca głównym producentem aluminium w USA. – Przyp. tłum.

54 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


TAJEMNICZY KRYSZTAŁ jącej na skutek zmiany pola magnetycz- i tradycje pochodzące jeszcze z początku
nego na trasie sygnału, którą wywołuje XIX wieku przetrwały niemal w nie zmie-
Copyright  1979, 1988 by Max Toth
wszystko, co posiada właściwości mag- nionej do dzisiaj formie.

N a początku lat siedemdziesiątych,


kiedy na nowo odkryto energię
piramidy Cheopsa, w rejonie Karaibów
netyczne. Tak więc byliśmy w stanie usta-
lić pod wodą dość dokładnie miejsce,
w którym znajduje się jakiś metal, co
Spędziwszy prawie całe lato 1968 roku
na ryciu dziur w dnie oceanu w pobliżu
rozległego rowu, który nosi nazwę Języku
natrafiono na zatopione starożytne bu- z kolei oznaczało, że należy je starannie Oceanu (Tongue of the Ocean), niedale-
dowle leżące przypuszczalnie na terenie zbadać. ko wysp Bari [przypuszczalnie chodzi tu
legendarnej Atlantydy. W owym pod- Piasek zalegający grubą warstwą o pokazane na załączonej mapie wyspy
wodnym mieście znajduje się piramida w miejscach, które przeszukiwaliśmy krok Berry; nawet dokładna mapa morska
o nie ustalonej jak dotąd wielkości, we- po kroku w nadziei odnalezienia zatopio- tego rejonu nie rejestruje żadnych wysp
wnątrz której znaleziono pewną bezcen- nych statków, usuwaliśmy przy pomocy Bari – przyp. tłum.] położonych na
ną rzecz, która być może umożliwi nam specjalnych ssaw. wschód od wysp Bimini, natrafiliśmy wre-
poznanie wiedzy naszych przodków. W toku poszukiwań oddaliliśmy się szcie na dość obiecujący rozległy obszar,
Owym kluczem do zapomnianej od wybrzeży Kuby i Ławicy Cay Sal, lecz gdzie przy pomocy naszych przyrządów
wiedzy jest niezwykła kryształowa kula nie na długo, bowiem wkrótce wróciliśmy wykryliśmy obecność szeregu anomalii
z kwarcu o średnicy około 9 cm, we- w tamten rejon, aby pomóc Jasquesowi magnetycznych. Było ich tak wiele, że
wnątrz której w samym jej środku wyra- Cousteau w kręceniu filmów do jego ogarnęło nas podniecenie. Wkrótce stwie-
źnie widać trzy duże oraz szereg mniej- telewizyjnego cyklu. Jeden z nich dotyczył rdziliśmy, że jest to właśnie to miejsce,
szych piramid. Ów efekt jest wynikiem „Błękitnych Dziur” Bahama, które są gdzie w roku 1733 poszła na dno flotylla
nadzwyczaj pomysłowego ukształtowa- olbrzymimi obszarami, gdzie na powierz- hiszpańskich galeonów wypełnionych po
nia wewnętrznej struktury kryształu. chnię oceanu wypływa z jego głębin brzegi zrabowanym złotem. Wszystkie one
Neuropatolog, dr Ray Brown, zna- słodka woda. Średnica owych obszarów zatonęły jednocześnie. Na pokładach tych
lazł ten kryształ w pobliżu wysp Bahama erupcji słodkiej wody dochodzi gdzienie- statków znajduje się po dziś dzień złoto
w roku 1970. Oto opowiedziana prze- gdzie do 10 kilometrów. Poziom oceanu o łącznej wartości około 12 miliardów
zeń niezwykle emocjonująca i chwilami w tych miejscach jest prawie o metr dolarów, licząc cenę złota po obecnym
przyprawiająca o dreszcze historia tego wyższy w stosunku do otaczającej je kursie.
odkrycia: wody. Przez całe lato przekopywaliśmy górę
Latem 1968 roku wyruszyłem razem Rejon ten określany jest potocznie piasku na podwodnej równinie leżącej
z grupą około 10 nurków na poszukiwa- Trójkątem Bermudzkim. Dzieją się tam na skraju Języka Oceanu. Język Oceanu
nie zatopionych statków ze skarbami różne dziwne rzeczy. Jedna z nich przy- to miejsce, gdzie dno oceanu znajdujące
w rejonie wysp Bahama. Byliśmy wyposa- trafiła się również mnie i – co chciałbym się na głębokości około 15 metrów opa-
żeni w skomplikowany sprzęt, dzięki któ- podkreślić – tylko ja mogę ją właściwie da niemal pionowo w dół na głębokość
remu mieliśmy dużą szansę na pomyślne ocenić. 4 000 metrów tworząc swego rodzaju
zakończenie naszych poszukiwań, które Prowadząc podwodne poszukiwania ścianę.
doprowadziły ostatecznie do odkrycia zataczaliśmy szeroki łuk obejmujący swo- Ta ściana jest oszałamiająca. 25 met-
kryształu z Atlantydy. im zasięgiem wyspy leżące na skraju ar- rów poniżej krawędzi urwiska ryby są
Jednym z przyrządów, którym się po- chipelagu Bahama, począwszy od Wiel- zdezorientowane. Na głębokości 12-14
sługiwaliśmy, był magnetometr, którego kiej Bahama i dalej w dół w kierunku metrów pod wodą ma się uczucie, jak
zasada działania oparta jest na wykorzys- Antyli Holenderskich aż po Antiguę i Ma- gdyby było się w stanie nieważkości. Wisi
taniu zjawiska interferencji fal między rtynikę. Byłem zafascynowany pięknem się po prostu nieruchomo w miejscu.
sygnałem wyjściowym i odbitym powsta- tych maleńkich wysepek, których wygląd Rybom wydaje się, że ta ściana jest dnem

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 55


i pływają wzdłuż niej w górę i w dół. wyższego zagrożenia wydaje się, jakby cia, świadomość eksplodowała na ze-
Porastające ją rośliny rosną pionowo do czas zwalniał. Wiedziałem, że to już ko- wnątrz.
jej powierzchni. niec ze mną. Poczułem w tym momencie ogrom-
Ryby zamieszkujące rejon wysp Baha- Moją pierwszą reakcją była panika, ną ulgę i moja świadomość opuściwszy
ma przedstawiają sobą wspaniały widok, a właściwie strach. Siła uderzenia była naszą planetę rozbiegła się we wszyst-
który trzeba zobaczyć na własne oczy, aby tak duża, że wepchnęła mnie z powrotem kich kierunkach obejmując stopniowo
móc go właściwie ocenić; są one bajecz- pod wodę na głębokość prawie 15 me- swoim zasięgiem nasz układ słoneczny,
nie kolorowe – nawet najmniejsze stwo- trów. a następnie galaktykę i cały wszech-
rzenie jest piękne. Widok oglądany z po- Wydaje mi się, że zatrzymałem się na świat, a potem jeszcze inne wszechświa-
wierzchni ściany rozpościera się we wszys- tej głębokości i że moje ciało znalazło się ty, galaktyki i układy planetarne, któ-
tkich kierunkach – dominuje w nim błę- w stanie względnej równowagi, w tym też rych nasza wyobraźnia nie jest w stanie
kit, który gęstnieje wraz z odległością gi- momencie opuścił mnie strach. Ogarnął nawet ogarnąć.
nąc daleko w mroku. mnie spokój, wręcz błogostan. Byłem Widziałem miejsca, gdzie znajdowały
Owego lata wykopaliśmy w tym rejo- świadomy, że moje ciało już nie oddycha. się formy życia podobne do naszych,
nie kilkaset dziur. Miejsca te oznaczaliś- Nie mogło, bowiem uderzenie ogłuszyło je a także i takie, gdzie życie przyjęło formy
my najpierw za pomocą magnetometru i cały organizm został „wyłączony”. w niczym naszych nie przypominające.
dokonując pomiaru z powietrza, a na- Spojrzałem w dół przed siebie i zoba- Cały czas miałem pełną świadomość te-
stępnie zrzucaliśmy tam boje. Dopiero czyłem piękną, niezwykle kolorową nie- go, co się dzieje.
wtedy wkraczała tam ekipa płetwonur- wielką rybkę. Zadrżałem na jej widok. W trakcie trwania tego cudownego
ków, która na głębokości od 10 do 15 Czułem, jak gdyby coś w środku mnie stanu zupełnie nie czułem upływu czasu,
metrów rozkopywała piaszczyste dno szu- koncentrowało się na niej. Było to tak, zdawało się, jak gdyby to wszystko od-
kając źródła wykazanej przez przyrządy jakbyśmy porozumiewali się ze sobą bez bywało się poza nim, rozprzestrzeniając
anomalii. Obszar naszych poszukiwań słów. Rybka nie mówiła do mnie słowa- się coraz dalej i dalej. Z owego stanu
stanowił prostokąt o wymiarach 15 na mi, które mógłbym powtórzyć, było to zostałem wyrwany w momencie, kiedy do
5 mil [27,8 x 9,3 km]. Charakteryzował raczej coś w rodzaju stwierdzenia: mojej świadomości dotarło, że moje ciało
się tym, że nie było tam szczególnie du- „Cześć. Wiem, kim jesteś, aha”. Było to zostało pochwycone. Czułem, jak wycią-
żych anomalii, natomiast kilkaset drob- bardzo miłe. gano mnie z wody, a następnie układano
nych, usytuowanych w odległości średnio Widziałem wszystko dookoła, we z tyłu łodzi, która mnie uderzyła. Do Fort
kilkuset metrów od siebie. wszystkich kierunkach. Zakres tego sfe- Lauderdale przetransportowano mnie za
Pod koniec lata, wydawszy blisko rycznego widzenia rozszerzał się powoli pomocą śmigłowca.
półtora miliona dolarów i nic nie zna- i za każdym razem, ilekroć w jego zasięgu Słyszałem, jak lekarze mówili do sie-
lazłszy, byliśmy podobnie jak nasze fun- znalazła się jakaś forma życia, stwier- bie: „Nie żyje. Nic tu po nas”. Miałem
dusze wyczerpani i wkrótce nasz zespół dzałem jej obecność. Obejmowało ono pełną świadomość tego, co się wokół
rozleciał się. plankton, szczątki dawno wymarłych ryb, mnie dzieje. Chciałem powiedzieć im:
W roku 1970 zmontowaliśmy nowy ryby aktualnie żyjące – po prostu wszy- „Nic mi nie jest… Ja żyję”, ale oczywiście
zespół z zamiarem kontynuowania po- stko. nic się takiego nie stało. Podłączyli mnie
szukiwań w tamtym rejonie. Któregoś Był to stan spotęgowanej świadomo- do respiratora i nagle zupełnie nieoczeki-
dnia kręcąc film tak się zapatrzyłem na ści, jakaś wszechświadomość, która prze- wanie, jak gdyby nigdy nic, moje ciało
pewną interesującą scenę, jaka rozgrywa- nikała do najdrobniejszego szczegółu „włączyło się” i zacząłem oddychać.
ła się między jednym z płetwonurków, wszystko, co dotyczyło danego stworze- To popołudnie spędziłem w szpitalu.
homarem i węgorzem, że zupełnie zapom- nia: jego aktualne życie, przeszłość, przo- Lekarze nijak nie mogli pojąć jak to
niałem, że minął już czas wypłynięcia na dkowie etc. Miałam całkowitą świado- możliwe… czas, jaki upłynął od momen-
powierzchnię. Chciałem mu pomóc mość tego, co łączyło się z daną formą tu, kiedy opuściłem łódź, do chwili wydo-
i w rezultacie skończył mi się tlen. życia. Nie sposób wprost opisać tego cu- bycia mnie na powierzchnię, wynosił, jak
Byłem już wówczas doświadczonym downego uczucia, jakiego doznałem podają różni świadkowie, od 2,5 do 3,5
płetwonurkiem i zostawiałem zapas po- w trakcie rozprzestrzenienia się tej świa- godziny. Niektórzy twierdzą, że czas, jaki
wietrza. Zawsze wiedziałem, kiedy mam domości. Rozprzestrzeniała się… pęcz- przebywałem bez powietrza, waha się od
wypłynąć na powierzchnię. Tym razem niała… zawsze chciałem wiedzieć, co jest 50 minut do 2 godzin. Nie mam pojęcia,
jednak moje butle były puste, a do prze- tam na dole, gdzie płynie Prąd Zatokowy ile to mogło rzeczywiście trwać, niemniej
płynięcia w górę miałem jeszcze około 35 i po chwili zobaczyłem to, co chciałem bez względu na to, ile to dokładnie trwa-
metrów. – bardzo wyraźnie. ło, nawet 50 minut to trochę długo jak na
Kiedy wynurzałem się, nie wiedziałem, Ani przez moment nie straciłem świa- możliwość wstrzymania się od oddechu.
że w pobliżu znajduje się statek wyciecz- domości – zachowywałem ją w pełni Jestem lekarzem i wiem doskonale, że nie
kowy z Fort Lauderdale. Ponieważ nie przez cały czas. Ta rozprzestrzeniająca się można żyć długo bez powietrza. A jednak
mogłem już dłużej wstrzymać oddechu świadomość objęła w końcu swoim zasię- to się stało.
postanowiłem zaryzykować i wynurzyć się giem całą Ziemię i w wielu punktach To przeżycie diametralnie zmieniło
obok niego. Kiedy wypłynąłem na powie- zaczęła przybierać postać maleńkich dia- moje życie. Czuję, że te wszystkie chwile,
rzchnię, napłynęła na mnie przepływająca mencików. Były one niezwykle intensyw- które spędzam w klinice oraz w pracy, są
w pobliżu jedenastometrowa sportowa ne, jednocześnie odczuwałem obecność czasem pożyczonym…, że ten czas nie
łódź rybacka – zdarzyło się to tak szybko, świadomości we wszystkich punktach należy do mnie. Czuję, jakbym miał jakąś
że nawet nie wiem, czy zdążyłem zaczerp- przestrzeni naraz, lecz z tych diamentopo- ważną misję do spełnienia.
nąć powietrza. dobnych zgęstków emanowała ona ze To przeżycie było preludium do wyda-
Widziałem, jak dwie bliźniacze żerdzie szczególną siłą. rzenia, którym stało się kilka tygodni póź-
suną w moim kierunku. Wszystko to Po kilkukrotnym obiegnięciu całej niej odkrycie wspomnianego kryształu.
wyglądało jak na zwolnionym filmie – ró- planety, jak gdyby znużona ciągłym zapo- Nieco wcześniej, niż planowaliśmy,
żni ludzie twierdzą, że w momencie naj- znawaniem się z ziemskimi formami ży- przystąpiliśmy do poszukiwań w rejonie

56 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


wysp Bahama, który odkryliśmy w roku uspokoiło, postanowiliśmy niezwłocznie było w głównej mierze źródłem tego nie-
1968. Co ciekawe, Edgar Cayce przewi- zanurkować. zwykłego efektu świetlnego, owej rozcho-
dział, że właśnie w tym roku nastąpi W wodzie panował zupełny mrok. dzącej się promieniście zza piramidy mi-
odkrycie ruin starożytnej cywilizacji zwa- Gdy tylko dopłynęliśmy do miejsca, gdzie gotliwej poświaty. Ten fantastyczny widok
nej Atlantydą. Nie ma żadnego dowodu znajdowały się ruiny, dostrzegliśmy mimo wyglądał jak namalowany. Nie mogłem
na to, że te ruiny są pozostałością Atlan- mroku zarysy różnych budowli – wszę- przeboleć, że nie miałem ze sobą kamery.
tydy, niemniej jednak znajdują się w opi- dzie, bez względu gdzie kierowaliśmy na- Gdyby udało mi się utrwalić tę chwilę, ten
sanym przezeń miejscu i są bardzo stare. szą łódź, widać je było wyraźnie pod widok, byłby on z pewnością najpiękniej-
Pozwolę sobie opisać kilka budowli wodą. Zatrzymaliśmy łódź w miejscu, szym, jakie widziały ludzkie oczy. Był
oraz rzeczy, które się tam znajdują, jako opuściliśmy kotwicę i niewiele namyśla- nadzwyczajny. Żaden – nawet najpięk-
że nie wykonaliśmy wówczas żadnych jąc się, niczym w panice, wskoczyliśmy do niejszy – zachód słońca, jaki natura uka-
zdjęć. Wierzę jednak, że będzie można je wody. zała dotychczas moim oczom, nie mógł
wkrótce obejrzeć, bowiem znany autor Było nas pięciu. Wskoczyłem jako się ani trochę równać z tym widokiem.
Peter Tompkins, który wraz z wieloma ostatni. Pływanie w towarzystwie innego Był po prostu przepiękny. Miał niezwykłą
innymi zapaleńcami prowadzi aktualnie płetwonurka w odludnym miejscu to pra- barwę i wywoływał cudowne uczucie.
w tamtym rejonie poszukiwania, będzie wdziwa przyjemność, zwłaszcza kiedy wi- Nagle stan chwilowego zauroczenia
w odpowiednim czasie w tamtym miejscu dzi się przed sobą w takim mroku jego minął i w tej samej chwili dotarło do
i – o czym jestem głęboko przekonany płetwy, które wskazują kierunek. Zmęczy- mnie, że to wszystko – cokolwiek to jest
– potwierdzi w sposób niepodważalny ich łem się starając się dorównać płynącemu – istnieje naprawdę. Musiało istnieć. Do-
istnienie. przede mną płetwonurkowi i w rezultacie szedłem szybko do przekonania, że za-
Nie jestem pierwszym, który widział to musiałem po pewnym czasie przystanąć, miast siedzieć i gapić się lepiej będzie,
podwodne miasto. Są ludzie, z którymi aby nieco odsapnąć. Przysiadłem na jeśli tam popłynę.
rozmawialiśmy o tym odkryciu, którzy skraju koralowca usiłując przy okazji Z dna wystawała tylko część piramidy
twierdzili, że widzieli je wiele lat wcześ- ustalić swoje położenie. – około 30 metrów. Z kształtów i propor-
niej. Złociste promienie słoneczne, które cji wyglądała na równie wielką, co pira-
Wracając we wspomniany rejon po- z trudem przebijały się poprzez panujący midy egipskie, jeśli nie większą.
szukiwań popłynęliśmy skrótem przez wy- wokoło mrok całym swoim migotliwym Miała lustrzaną powierzchnię. Cała
spy Bari [Berry]. Był silny sztorm, w zwią- blaskiem oświetlały od tyłu jakąś pirami- była wykonana z niezwykle starannie osz-
zku z czym musieliśmy zatrzymać się przy dę. Znieruchomiałem na ów widok, któ- lifowanych kamieni – jakość ich obróbki
brzegu najbliższej z nich i przeczekać go. rego przecież nie mogło być, nie chcąc go była wprost fantastyczna. Kamienie te
W czasie sztormu straciliśmy część sprzę- utracić, nie chcąc, aby zniknął. Słońce były tak dokładnie dopasowane do siebie,
tu, lecz mimo to, gdy tylko się nieco znajdowało się dokładnie za piramidą, co że jestem pewny, iż nie można byłoby
80° 79° 78° 77°

26°
26°

25°
25°

80° 79° 78° 77°


Mapa rejonu, w którym Ray Brown znalazł kryształową kulę. (Sporządził Ryszard Z. Fiejtek)

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 57


wcisnąć między nie ostrza brzytwy. Jakoś w związku z tym nie zechcą zejść ponow- rkowałem jeszcze parokrotnie od tamtego
nie mogę sobie wyobrazić, aby te cudow- nie pod wodę, postanowiłem zabrać coś czasu w Trójkącie Bermudzkim, ale nigdy
ne, tak wspaniale dopasowane do siebie z tego miejsca ze sobą, aby udowodnić w tamtym rejonie. Za nic w świecie tam
kamienie mogły wykonać ludzkie ręce. im, że jest tu coś bardzo cennego. Wyciąg- nie zanurkuję.
Każdy z nich miał łagodnie sfazowane nąłem nóż z zamiarem zeskrobania do Jestem przekonany, że któregoś dnia
krawędzie, tak że nie tworzyły one w su- rękawicy z pręta kilku opiłków, lecz za- podwodni filmowcy znajdą się we właś-
mie razem całkowicie gładkiej powierz- miast tego stępiłem ostrze. Było ono wy- ciwym czasie w tym miejscu, w chwili
chni. konane z hartowanej stali, a mimo to nie kiedy wzburzony ocean ponownie uniesie
Opłynąłem wokoło wierzchołek. Nad- potrafiło zostawić na pręcie nawet rysy. piasek przykrywający te budowle, tak jak
mierne zbliżanie się do niego było trochę Zniechęcony spłynąłem w dół i usia- tego pamiętnego dnia podczas sztormu,
niebezpieczne, ponieważ woda była moc- dłem w największym z foteli. Był wy- dzięki czemu będą mogli sfilmować to
no rozkołysana. jątkowo wygodny, zarówno samo siedze- podwodne miasto.
Okrążyłem wierzchołek trzy razy. Pły- nie, jak i poręcze. Po chwili odpoczynku Budowle te łączyły w sobie elementy
nąc w dół w czasie trzeciego okrążenia mój wzrok padł z powrotem na kryształ, charakterystyczne dla starożytnych budo-
natknąłem się na wejście. Jestem pewny, który promieniował jaskrawym blaskiem. wli Egiptu i Południowej Ameryki, z tą
że nie było go w czasie poprzednich Rozejrzałem się wokoło, mając nadzieję różnicą, że ta podwodna piramida miała
okrążeń, ponieważ całą tę budowlę oglą- znaleźć coś, co mógłbym zabrać ze sobą gładką powierzchnię, a nie schodkową
dałem bardzo uważnie. Nie mam pojęcia, jako dowód, że tu byłem, ponieważ gdzieś jak tamte, poza tym było tam szereg
jak wytłumaczyć jego pojawienie się, głęboko w mojej świadomości czaiła się budowli zwieńczonych kopułami. Niemal
skoro jeszcze przed chwilą go tam nie wątpliwość, która rodziła pytanie: „Czy cały czas, jaki spędziłem wtedy pod wodą,
było – tak to przynajmniej sobie przypo- aby na pewno to wszystko dzieje się upłynął mi na badaniu piramidy, w zwią-
minam. naprawdę? To wszystko jest takie piękne, zku z czym pozostałe budowle widziałem
Pierwszą myślą, jaka przemknęła mi że może to tylko wytwór mojej wyob- jedynie z daleka.
przez głowę, było stwierdzenie, że skoro raźni”. Sięgnąłem po ten kryształ i ku W drodze powrotnej wszyscy bez wyją-
jest wejście, to i muszą być wrota. Obe- swojemu wielkiemu zdziwieniu stwierdzi- tku wpadliśmy w dziwny stan. Unikaliśmy
jrzałem to wejście dokładnie dookoła, ale łem, że tkwi tam swobodnie niczym nie siebie i niechętnie wdawaliśmy się ze sobą
nic takiego nie znalazłem. Był to po pros- przymocowany. Niewiele namyślając się w jakiekolwiek rozmowy. Od tamtego
tu zwyczajny otwór. Nie było tam żadnych wyjąłem go. dnia widzieliśmy się ze sobą tylko kilka
wrót, niczego, co mogłoby się rozsunąć Metalowe ręce, w których spoczywał, razy i to przelotnie. Od tamtej chwili nie
i schować do środka. miały od zewnątrz kolor brązu, natomiast było już między nami żadnej więzi, choć
Ciekawość wzięła nade mną górę od wewnątrz złota, taki sam co tkwiący być powinna.
i wpłynąłem do środka. Prowadzący u góry pręt. Część tej wewnętrznej powie- Dopiero po pięciu latach poczułem
w głąb przestronny korytarz, który opadał rzchni była miejscami czarna, jak gdyby się na tyle bezpiecznie, że zadecydowa-
stopniowo w dół, wychodził na niezwykła została osmalona płomieniem lub w wy- łem się zaprezentować ten kryształ pu-
salę. Znajduje się ona w górnej części niku działania jakiejś wielkiej energii. Ba- blicznie.
piramidy w odniesieniu do całej budowli, łem się trochę wyjmować ten kryształ. Cały czas nurtuje mnie pytanie, czy
natomiast w środku, jeśli chodzi o tę Jeżeli coś mogło osmalić do tego stopnia tamto doznanie śmierci było przygotowa-
część, która wystawała z dna oceanu. ten metal, to co dopiero mnie. Wyjąłem niem mnie do wejścia w posiadanie tego
Sala miała prostokątny kształt i skle- go jednak i wbrew moim obawom nic się kryształu – jak dotąd nie potrafię od-
pienie w kształcie piramidy. Z jej wie- nie stało. powiedzieć na nie jednoznacznie. Naj-
rzchołka znajdującego się w samym śro- Zamarłem na chwilę w bezruchu. lepiej niech inni sami to ocenią. Czuję
dku sklepienia wystawał metalowy pręt Przez moment dał się odczuć niebywały dzisiaj wszystko inaczej, mój umysł i spo-
o średnicy około 8 centymetrów. Wyglą- spokój. I nagle rozległ się głos, lecz nie sób myślenia jest obecnie zupełnie inny.
dał, jakby był wykonany ze złota, lecz taki, jaki się normalnie słyszy, był bardzo Ten kryształ jest rzeczywiście niezwy-
złoty nie był. donośny i zdawał się przenikać mnie do kłą rzeczą. Udostępniliśmy go do obe-
Na środku sali stał rzeźbiony kamien- szpiku kości. Było to coś w rodzaju pro- jrzenia szerszym kręgom społeczeństwa
ny postument zwieńczony blatem o zawi- mieniowania, było jednakże głosem i to już pięć razy i tylko w czasie tych pokazów
niętych brzegach, z którego wystawały skierowanym do mnie: „Przybyłeś tu można go obejrzeć. Niektórzy ludzie twie-
dwie metalowe ludzkie ręce naturalnej i masz to, po co tu przybyłeś. A teraz rdzą, że doświadczają w jego pobliżu
wielkości. Ich dłonie obejmowały krysz- odejdź i nigdy tu nie wracaj”. różnych rzeczy. Badamy to, a także wsze-
tałową kulę. Dokładnie nad nią w jednej Co ciekawe, kiedy wypłynąłem na po- lkie inne zjawiska, które są z nim zwią-
linii sterczał ten metalowy pręt. Jego za- wierzchnię i wgramoliłem się do łodzi, zane.
kończenie w kształcie stożka było wyko- okazało się, że wszyscy pozostali, którzy Są ludzie, którzy twierdzą, że zostali
nane ze starannie oszlifowanego czerwo- byli już na pokładzie w komplecie, od- przezeń uzdrowieni, znamy i takich, któ-
nego kamienia. czuli to samo. Wszyscy usłyszeli ten sam rzy widzą i czują różne rzeczy. Jak dotąd
Kamienny postument otaczało łukiem głos, czy co tam to było. Każdy z nich zaledwie kilka osób nie czuło wypływają-
siedem dużych foteli. Jeden z nich znaj- miał ze sobą jakieś rzeczy. Niektóre z nich cego zeń strumienia jonów trzymając nad
dował się na niewielkim kamiennym pod- były bardzo dziwne i przypominały swoim nim rękę.
wyższeniu. Popłynąłem w górę i zaparłszy wyglądem kieszonkowe kalkulatory Ta kryształowa kula jest wykonana
się nogami o krawędź sklepienia usiłowa- z okienkiem, lecz bez klawiszy. Po dziś z kwarcu. Jako przedmiot została w roku
łem wyrwać wystający z niego pręt. Byłem dzień nie udało się nam w żaden sposób 1970 wyceniona na 20 000 dolarów. Dzi-
niemal pewny, że jest ze złota. Mimo ich uruchomić. Nie mamy przede wszyst- siaj jest warta pod tym względem nieco
moich wysiłków nawet nie drgnął. Wie- kim pojęcia, co to jest. więcej. Z punktu widzenia swoich właś-
działem, że nie poradzę sobie z nim sam. Dzisiaj jestem jedynym, który pozostał ciwości jest jednak bezcenna.
Wiedząc, że pozostali płetwonurkowie przy życiu z całej tej grupy. Reszta zaginę- Jest to idealna kula. Jej kształt jest
mają już tylko po pół butli powietrza i że ła na terenie Trójkąta Bermudzkiego. Nu- oczywiście wynikiem starannej obróbki,

58 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999


bowiem kryształy kwarcu nigdy nie przy- Jeżeli spojrzy się na to z boku, wów- – główne piramidy widoczne są jednak
bierają samorzutnie kulistego kształtu. czas widać, że kształt piramidy tworzą tylko z przodu. I
W środku, w samym jej centrum, tysiące mikroskopijnych krzyżujących się dokończenie w następnym numerze
znajduje się „skaza”. Jest to niemal ideal- ze sobą linii podobnych do tych, jakie
Przełożył Ryszard Z. Fiejtek
nego kształtu piramida utworzona z przy- występują w układach elektronicznych
mglonego kwarcu powstałego drogą natu- wysokiej skali integracji. Kiedy patrzy się (Niniejszy tekst jest częścią rozdziału „The
ralnych przekształceń wewnętrznej struk- na tę piramidę z przodu, widać ją w po- Mysterious Crystal – A Message from
tury. Przyglądając się jej dokładniej moż- staci mgiełki, z boku natomiast widać ją Atlantis?” książki jednego z najwybitniej-
szych piramidologów, Maxa Totha, zatytu-
na jednak zauważyć, że jest tam nie jako nie kończącą się plątaninę mikro-
łowanej Pyramid Prophecies, wydanej
jedna, lecz trzy piramidy ustawione jedna skopijnych linii, które tworzą niezliczoną przez Destiny Books będące oddziałem
za drugą, a w stanie alfa można dostrzec liczbę mniejszych i większych piramid wydawnictwa Inner Traditions Internatio-
jeszcze jedną, czwartą piramidę, która jest znajdujących się obok siebie, jak również nal. Przedrukowano za zgodą Inner Tradi-
usytuowana za tymi trzema. zawierających się w sobie nawzajem tions International, Rochester, VT 05767).

SEKRETY TECHNOLOGII NAŁADOWANEJ BARIERY


dokończenie ze strony 32
(1) wyekstrahowana z próżniowego nego (–273° C) i stają się nadprzewodnikami.
Te drobne sygnały są transmitowane strumienia; Występują przy tej okazji inne zmiany własności
elektrycznych. Jedną z nich jest efekt Joseph-
przez otaczające normalnie Ziemię po- (2) dostarczona do zewnętrznego sona, którego nazwę przyjęto od nazwiska bry-
la/potencjały, również pod oceanem, obwodu przez źródłowe dipole. tyjskiego fizyka Briana D. Josephsona, który
mimo iż są one o wiele decybeli poniżej Wykorzystuje ona pojęcia rozszerzo- przewidział, a następnie w roku 1962 odkrył to
normalnych fluktuacji pól wykrywanych nego elektromagnetyzmu, pod czym ro- zjawisko. Efekt ten rządzi przepływem prądu
z jednego nadprzewodnika do drugiego oddzie-
przez zwykłe sensory. Wykrywając tę zumiemy wyższą topologię oraz nową, lonych od siebie bardzo cienką warstwą izo-
„wewnętrzną” informację detektory wewnętrzną, „ukrytą zmienną” elektro- lującą noszącą nazwę połączenia Josephsona
z Naładowaną Barierą będą w stanie magnetyczną. Ta wewnętrzna zmienna oraz opisuje oddziaływania małych pól magnety-
wychwytywać ukryte resztkowe sygnały elektromagnetyczna znajduje się w lite- cznych na ten prąd. Połączenie Josephsona
umożliwia zmianę stanu elektrycznego w bardzo
znacznie powiększając zasób informacji raturze dotyczącej tego tematu od pra- krótkim czasie i wytworzenia nadprzewodniko-
dostępnych systemowi sensorów (czuj- wie stu lat, lecz wciąż jest ignorowana. wych mikroobwodów, które działają znacznie
ników). Zastosowanie technologii Naładowanej szybciej od innych. – Przyp. tłum.
Tym sposobem można by na przy- Bariery ujawni wiele braków w obecnej 2. John Henry Poynting, 1852-1914, brytyjski
fizyk, który sformułował między innymi twier-
kład wykrywać, śledzić i identyfikować teorii elektromagnetyzmu i jej mode- dzenie przypisujące pewną wartość tempu prze-
rakiety wykorzystujące do naprowadza- lach i jednocześnie doprowadzi do roz- pływu energii elektromagnetycznej, którą na-
nia na cel szczegóły topografii terenu. woju elektromagnetyki. zwano od jego imienia wektorem Poyntinga.
Podobnie łodzie podwodne mogłyby Miejmy nadzieję, że technologia Na- Inaczej mówiąc, wykazał on, że przepływ energii
w danym punkcie można wyrazić prostym wzo-
wykrywać pływające miny. Wszelkie ładowanej Bariery zwróci na siebie na- rem, którego współczynnikami są elektryczne
maskowania i makiety byłyby skazane leżną jej uwagę świata nauki oraz do- i magnetyczne siły w tym punkcie. – Przyp. tłum.
na niepowodzenie w przypadku tego prowadzi do niezbędnych badań, na ja- 3. Skrót od Cathode-Ray Tube (lampa elekt-
rodzaju sensorów. kie zasługuje. Stoimy w obliczu nowej ronopromieniowa). – Przyp. tłum.
4. Skrót od Liquid Crystal Display (wskaźnik
rewolucji w elektronice.I ciekłokrystaliczny). – Przy. red.
Nowa rewolucja w elektronice
Technologia Naładowanej Bariery Przełożył Jerzy Florczykowski Dalsze informacje można uzyskać pod adresem:
jest innowacją wymagającą zastosowa- Przypisy: Bill Fogal
nia przepływu energii w obwodach, któ- 1. Niektóre metale tracą całkowicie opór ele- Charged Barrier Technology
ra jest już: ktryczny w temperaturach bliskich zera absolut- http://www.eskimo.com/∼ghawk/fogal–device/

Inter-Spider
Internet Service Provider
ul. Żuławskiego 10/3
31-145 Kraków
tel./fax: (0-12) 632 26 28
http://www.ispid.com.pl/
e-mail: biuro@ispid.com.pl
Oferujemy dostęp do Internetu poprzez łącza komutowane i dzier-
żawione na konkurencyjnych warunkach. Każdy nasz klient ma moż-
liwość samodzielnego zamieszczania i aktualizowania zawartości włas-
nych stron WWW bez dodatkowych opłat. Udostępniamy własny
newserver.
Prowadzimy sprzedaż modemów, instalacje sieci oraz serverów
Intra- i Internetowych (Unix, Windows NT).
Oferujemy także w atrakcyjnej cenie dyski CD-R oraz CD-RW
(w ilościach hurtowych). Na zamówienie: wydajne servery wykorzys-
tujące płyty główne Digital Alpha.

MARZEC-KWIECIEŃ 1999 NEXUS • 59


LISTY DO REDAKCJI
Szanowna Redakcjo! MUTUAL UFO NETWORK, INC. koncernów farmaceutycznych – leczenie lu-
103 OLDTOWN ROAD dzi czy zarabianie pieniędzy? Odpowiedź jest
Zaintrygował mnie SEGUIN, TEXAS 78155-4099 prosta – zarabianie pieniędzy i maksymaliza-
artykuł „Wsteczna mo- USA cja zysków. To z kolei oznacza, że im więcej
wa” do tego stopnia, że natychmiast http://www.mufon.com chorych, tym większe zyski. Nic zatem dziw-
postanowiłem samemu sprawdzić, czy Artykuł o benzenie i przywrach nie jest nego, że sponsorują one chętnie takie bada-
jest to zgodne z prawdą. W tym celu – jak go Pan określił – chory. Chore jest nia, które pozwalają im pomnażać zyski,
przerobiłem starego walkmana odwra- natomiast to, co się nam ustawicznie wma- w tym przypadku naukowców, którzy wy-
cając w nim głowicę tak, aby przy od- wia za pośrednictwem środków masowej znają pogląd, że wirus HIV wywołuje AIDS.
twarzaniu czytał drugą ścieżkę. Materia- manipulacji. Chory jest cały system społecz- Dzięki temu mogą sprzedawać przerażonym
łem testowym była nagrana przeze mnie ny, w którym zmuszeni jesteśmy wegetować. ludziom bardzo drogo swoją truciznę, jaką
kaseta z dekretem afirmacyjnym. Dekret Fakt, że dr Hulda Clark wyleczyła dzie- jest na przykład AZT, wynaleziony natabene
ten miał na celu wprowadzić do mojej siątki osób z AIDS i różnych odmian raka dobrze ponad 20 lat temu, lecz wycofany
podświadomości pozytywne myśli i wy- w oparciu o swoją koncepcję obliguje do z użycia ze względu na jego bardzo dużą
obrażenia, wypierając tym samym nega- traktowania z uwagą tego, co pisze. Pański toksyczność. Przypomniano sobie jednak
tywne. Spodziewałem się więc usłyszeć negatywny stosunek do jej artykułu bierze o nim, kiedy „wybuchła” epidemia AIDS. Na
protesty i komentarze mojej podświado- się, jak sądzę, z potocznej wiedzy na temat ulotce dołączanej do tego „leku” można
mości na czytany przeze mnie tekst. AIDS. Otóż powinien Pan wiedzieć, że z każ- przeczytać, że wywołuje on takie efekty ubo-
Wynik przeszedł moje najśmielsze dym rokiem przybywa uczonych i lekarzy, czne, jak rak, zapalenie wątroby, otępienie,
oczekiwania. Już po kilkunastu sekun- którzy nie podzielają poglądu, zgodnie z któ- pobudzenie maniakalne, ataki padaczkowe,
dach usłyszałem pierwsze krótkie zda- rym wirus HIV wywołuje AIDS. niepokój, anemia, białaczka, impotencja, sil-
nie wypowiedziane dość wyraźnie mo- Całe to zamieszanie z wirusem HIV i AIDS ne mdłości, bóle w piersiach, bezsenność,
im głosem. Na około 20-minutowym na- zaczęło się od nieodpowiedzialnego wystą- ataksja, depresja, zanik mięśni. To zaledwie
graniu wychwyciłem w sumie około 25 pienia Margaret Heckler z administracji Re- tylko połowa efektów ubocznych. Jak Pan
wyraźnych krótkich zdań, z których agana w roku 1984, w czasie którego oświa- sądzi, czy po zażywaniu czegoś takiego moż-
większość powtarzała się kilkakrotnie. dczyła ona na podstawie badań dra Roberta na długo żyć? Jak w ogóle taką truciznę
Najdłuższe zdanie składało się śmiu wy- Gallo, że wirus HIV wywołuje AIDS, czym można nazywać lekiem.
razów, a najkrótsze z jednego. Ogólnie uczyniła ona z tej teorii urzędowo obowiązu- Problem z naukowcami polega na tym,
„wsteczne” słowa brzmiały jak bezemo- jącą prawdę. Każdy, kto od tego momentu że nie wolno im ufać bardziej niż politykom,
cjonalne komentarze obserwatora. Tak głosił co innego, narażał się na szykany, a jak wiadomo politykom nie można zbytnio
więc moje doświadczenie potwierdza is- którymi mogła być utrata posady lub od- ufać. Chętnie wmawiają ludziom różne rze-
tnienie wstecznej mowy. mowa udzielenia rządowych pieniędzy na czy, ale kiedy okazuje się, że nie mają racji,
Z pozdrowieniami badania. niechętnie lub w ogóle się do tego przyznają
A.D. Co ciekawe, przyczyny chorób wchodzą- i bronią swoich nieaktualnych poglądów jak
cych w skład zespołu chorobowego określa- niepodległości.
O nego mianem AIDS znane są od bardzo daw- Osobiście zalecam mieć oczy szeroko
na i opisywane w książkach medycznych od otwarte i nie wierzyć we wszystko, co nam
Droga Redakcjo UFO/NEXUSA! ponad 60 lat. Co więcej, po blisko 25 latach wmawiają tak zwane autorytety.I
badań i wydaniu na nie wielu miliardów dola- Ryszard Fiejtek
Bardzo chciałbym przystąpić do ja- rów, mimo posiadania coraz doskonalszych
kiejkolwiek organizacji badającej UFO przyrządów badawczych na 12 Światowej W POPRZEDNICH NUMERACH „NEXUSA”
(np. MUFON-u). Czy mógłbym w związ- Konferencji AIDS, która odbyła się w Gene- Nr 1 (1/1998), cena 6,00 zł
ku z tym prosić o przysłanie informacji wie, w czasie oficjalnej dyskusji prowadzonej Prawdziwe przygody parapsychicznego szpiega,
i adresów ww. organizacji? Najprościej cz. 1; Kłamstwa na temat benzyny bezołowiowej,
za pośrednictwem satelity dr Eleni Eleopulos
byłoby przez Internet, ale mając PC-ta, cz. 1; Terapia Indukowanej Remisji – nadzieja na
z Australii oznajmiła, że „jak dotąd nie doko- zwalczenie raka; Generator „poltergeistów”; Ta-
jeszcze go nie mam (Internetu), co wiąże nano ani jednej izolacji HIV odpowiadającej jemnica generatora Hendershota; Syndrom wojny
się z określonymi kosztami (modem, standardom obowiązującym w odniesieniu w Zatoce Perskiej; Stargate – pół wieku milczenia
abonament, konto)… do izolacji retrowirusów”, co oznacza, że jak w sprawie UFO; Zagrożenia wynikające z używa-
Co do NEXUSa: gazeta jest super, nia kuchenek mikrofalowych.
dotąd nie wyizolowano (znaleziono) ani jed-
kupowałbym ją, nawet gdyby koszto- nego wirusa. W czasie tej dyskusji stwierdzo- Nr 2 (2/1998), cena 6,00 zł
wała 10 zł (ale tylko dlatego, że nie no także, że dotychczasowe testy na obec- Akta Pegasusa, cz. 1; Czy HIV rzeczywiście wy-
robicie tego dla taniej sensacji i komercji). wołuje AIDS?; Przyczyna i lekarstwo na AIDS;
ność wirusa HIV są niewiarygodne.
Gorzka prawda o sztucznych słodzikach; Wstecz-
Zdziwiło mnie tylko umieszczenie Dr Peter Duesberg, wykładowca biologii na mowa – głos podświadomości; Fińscy uczeni
chorego artykułu o AIDS i przywrach. molekularnej na Uniwersytecie Berkeley odkrywają sztuczną grawitację; Kłamstwa na te-
Gdyby to była prawda, dziś już nikt by w Kalifornii, twierdzi od lat, że to, co wy- mat benzyny bezołowiowej, cz. 2; Prawdziwe
na AIDS nie chorował. Poza tym obec- krywają testy i jest uważane za wirusa HIV, to przygody parapsychicznego szpiega, dokończe-
ność przywr i benzenu może być skut- nie; Terapia Indukowanej Remisji – nadzieja na
nieaktywne fragmenty materiału genetycz-
zwalczenie raka, dokończenie; Tajne tunele In-
kiem osłabienia immunologicznego wy- nego. Liczba uczonych podzielających ten ków.
woływanego przez jakiegoś wirusa pogląd stale rośnie.
(HIV?), a nie na odwrót! Nr 3 (1/1999), cena 6,00 zł
Zatem, jak to w końcu jest? Istnieje ten Zakazana archeologia; Akta Pegasusa, dokończe-
Z wyrazami szacunku wirus czy nie istnieje? Jeśli sami uczeni nie nie; Pokarm dla zwierząt domowych – szokująca
Szymon Kubiak są co do tego zgodni, to cóż dopiero nam prawda; Syndrom potrząsanego dziecka – zwią-
maluczkim o tym sądzić. Dobrze jednak wie- zek ze szczepieniami; Jak napędzać samochód
Poznań „energią punktu zerowego”?; Kłamstwa na temat
dzieć, że nie ma w tej sprawie jasności,
benzyny bezołowiowej, dokończenie; Terapia ko-
MUFON jest największą organizacją ufo- bowiem otwiera to przed nami oczy na inne lorowym światłem i represje AMA; Autopsja ob-
logiczną na świecie i zrzesza bardzo wielu możliwości. cej istoty – Roswell czy Socorro?; Odkrycie ruin
naukowców z różnych dziedzin. Ma wiele Można by zapytać, o co tu chodzi. Stare, starożytnych świątyń w pobliżu wysp Bimini.
oddziałów na świecie oraz w samych Sta- mądre porzekadło mówi, że jak nie wiadomo, UWAGA: Powyższe numery można zakupić bezpo-
nach Zjednoczonych. Jej centrala mieści się o co chodzi, to wiadomo, że chodzi o pienią- średnio z naszej redakcji za pomocą przekazu za-
w Arizonie pod adresem: dze. Jak Pan sądzi, co jest głównym celem mieszczonego w środku numeru!

60 • NEXUS MARZEC-KWIECIEŃ 1999

You might also like