NEXUS NOWE CZASY

Ludzkość przeżywa obecnie okres ogromnych przemian. Mając to na uwadze NEXUS stara się docierać do
trudno dostępnych informacji, które mogłyby pomóc ludziom w pokonywaniu związanych z nimi trudności.
NEXUS nie jest związany z żadnym ruchem religijnym, filozoficznym, polityczną ideologią oraz organizacją.

ROK III, NUMER 4 (12) • LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

NR INDEKSU 346 179 WYDANIE POLSKIE ISSN 1506-0284

WIEŚCI Z GLOBALNEJ WIOSKI 3 Rochelle Macredie

Przegląd wiadomości, których prawdopodobnie nie
czytaliście.
Uri Dowbenko
NARKOTYKI I POLITYKA, cz. 2 (dokończenie)) 7 łowych psychiatria wciąż niestety cieszy się wysokim
Handel narkotykami mimo toczonej z nim walki kwit-
nie, bowiem stoją za nim służby specjalne, biznesmeni
oraz znani z pierwszych stron gazet politycy, którzy
obiecując co chwilę opinii publicznej, że z nim skoń-
czą, dają w rzeczywistości nań przyzwolenie, czerpiąc
przy tym z niego znaczne korzyści finansowe.
Corporate Europe Observatory
PUŁAPKI ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI
HANDLU, cz. 1 13
Mające wpływ na decyzje polityków wielkie między-
narodowe korporacje prowadzą neokolonialną polity-
kę, której celem jest narzucenie rozwijającym się kra-
jom przepisów prawnych mających umożliwić im dal-
szą ekspansję i jednocześnie stojących w sprzeczności
ze społeczno-gospodarczymi interesami tych krajów.
Sally Fallon, dr Mary G. Enig
PRODUKTY SOJOWE – OBIETNICE
I ZAGROŻENIA 20
Produkty pokarmowe wytwarzane z okrzykniętej od-
kryciem żywnościowym XX wieku soi mające zastąpić
nabiał i mięso i zachwalane jako remedium na wiele
cywilizacyjnych chorób nie są wcale takie zdrowe, jak
się głosi, i mogą być przyczyną poważnych chorób,
znacznie niebezpieczniejszych od tych, przed którymi
mają chronić.
NAUKA: przegląd interesujących nowinek
z pogranicza nauki 30
W tym numerze przedstawiamy kolejny model silnika
czerpiącego darmową energię z otoczenia skonstruo-
wany przez E.V. Graya, który mógłby rozwiązać wiele
problemów tego świata związanych z ograniczonością
i brakiem dostępu do dotychczasowych źródeł energii.
BLASKI I CIENIE PSYCHIATRII 33
Uzurpująca sobie prawo do bycia dziedziną wiedzy
opartą na naukowych podstawach i jednocześnie mają-
ca zaskakująco mierne wyniki w leczeniu chorób umys-
statusem spełecznym, na jaki w ogóle nie zasługuje.
Tony Edwards
NIEZWYKŁE WYNALAZKI TONY’EGO
CUTHBERTA 41
Genialnie uzdolniony wynalazca, Tony Cuthbert, wy-
myśla na poczekaniu rozwiązania technicznych prob-
lemów, z którymi inni nie mogą poradzić sobie latami,
mimo iż mają do dyspozycji pieniądze, laboratoria
i rzesze wykształconych pracowników.
Anthony Craig
NEOASTROLOGIA 46
Wyszydzana od dawna przez świat nauki, wywodząca
się ze starożytności, astrologia od pewnego czasu znaj-
duje stopniowe potwierdzenie w wynikach badań na-
ukowych prowadzonych przez nielicznych uczonych
o otwartych umysłach.
Dolores Cannon
PAMIĘĆ WDRUKOWANA 51
„Wdrukowywanie” przed narodzinami zapisów wcie-
leń innych ludzi wyjaśnia kontrowersje związane z pa-
miętaniem przez różnych ludzi tych samych inkarnacji,
jako swoich własnych, przez siebie przeżytych.
STREFA MROKU: dziwne opowieści
z nie tego świata 56
W tym numerze przedstawiamy hiptezę rosyjskiego
naukowca na temat „konstrukcji” odkrytych na księży-
cu Jowisza Europie oraz historię spotkania z tajem-
niczym informatorem, który twierdzi, że koncern Mon-
santo pracował/pracuje nad obcą technologią.
LISTY DO REDAKCJI 60

POWIEDZ SWOIM PRZYJACIOŁOM O „NEXUSIE”!

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 1
 WYDAWCA
Agencja NOLPRESS s.c.
Skrytka pocztowa 41
15-959 Białystok–2
tel. (085) 6535511
e-mail: listy@nexus.media.pl
lub: listy@ufo.com.pl
http://www.nexus.media.pl
REDAGUJE
Ryszard Z. Fiejtek
WSPÓŁPRACA
Mirosław Kościuk
Jerzy Florczykowski
DRUK
Białostockie Zakłady Graficzne S.A.
Al. Tysiąclecia Państwa Polskiego 2
15-111 Białystok
Zam. 3154/2000
————————————
WYDAWCA WERSJI ORYGINALNEJ
Duncan M. Roads
P.O. Box 30
Mapleton, QLD 4560
Australia
tel. +61 75442 9280
fax +61 75442 9381
e-mail: editor@nexusmagazine.com
http://www.nexusmagazine.com
GRAFIKA NA OKŁADCE
Dawid Michalczyk
e-mail: dmgfx@vip.cybercity.dk
http://users.cybercity.dk/∼bcc5877/home.html
O
OŚWIADCZENIE W SPRAWIE PRZEDRUKÓW
Zachęcamy wszystkich do rozpowszechniania
zamieszczanych w Nexusie informacji.
Zabrania się jednak powielania publikowanych
w nim artykułów, zarówno w formie
drukowanej, jak i elektronicznej (z Internetem
włącznie) bez pisemnej zgody redakcji!
O kilka. W tej sytuacji nie powinno dziwić, kiedy kilku ludzi będzie niezależnie od siebie
Wszystkie opinie wyrażane na łamach
Nexusa są opiniami ich autorów
i niekoniecznie odzwierciedlają punkt
widzenia wydawcy.
O temat mitów. I
Redakcja nie ponosi odpowiedzialności
za treść zamieszczanych na łamach
Nexusa reklam i ogłoszeń.
WIELKA BRYTANIA
NEXUS Magazine
55 Queens Road, East Grinstead
West Sussex, RH19 1BG
Wielka Brytania
tel. +44 (0) 1342 322854
fax +44 (0) 1342 324574
e-mail: nexus@ukoffice.u-net.com e-mail: frontier@xs4all.nl
2 • NEXUS
OD REDAKCJI
Kilka tygodni temu nakładem Domu Wydawniczego Limbus ukazała się bardzo ciekawa
książka Dolores Cannon Kosmiczni ogrodnicy, którą zainteresowani mogą nabyć poprzez
naszą redakcję (patrz notka i przekaz w środku numeru). Zwracam na nią uwagę nie
dlatego, że oferujemy ją w sprzedaży wysyłkowej, ale ze względu na zawarte w niej
interesujące informacje (właśnie dlatego ją sprzedajemy), które również dla mnie okazały
się nowością, mimo iż od lat śledzę literaturę dotyczącą obcych istot. Najważniejsza z nich,
ta, która rozszerzyła moje rozumienie reinkarnacji, dotyczy wdrukowywania pamięci.
Przeciwnicy reinkarnacji często wysuwają pod jej adresem szereg argumentów mają-
cych wykazać nieprawdziwość tej koncepcji. Jeden z nich dotyczy rosnącej liczby ludzkich
dusz. Pytają oni, skąd się wzięło ponad 5 miliardów dusz zamieszkujących obecnie Ziemię,
skoro jeszcze kilka tysięcy lat temu było ich tylko kilkanaście lub kilkadziesiąt milionów?
Drugi najczęściej powtarzany zarzut dotyczy przytaczania przez różnych ludzi opisów tych
samych wcieleń jako własnych, niekiedy jako sławnych historycznych postaci.
Oba zarzuty można jednak łatwo wyjaśnić. Na wzrost liczby ludzi i tym samym dusz
składa się wiele czynników. Po pierwsze, dusze inkarnują coraz częściej, to znaczy okresy
między kolejnymi wcieleniami są coraz krótsze. Oczywiście nie dotyczy to wszystkich
dusz, gdyż nie ma jakiejkolwiek normy, która by określała przedział czasowy między
jednym i drugim wcieleniem (może to być kilka ziemskich miesięcy lub kilka tysięcy lat)
– o tym kiedy się wcielić ponownie decyduje każdy z nas z osobna. Po drugie, do
Ziemskiego Systemu Życia przybywają coraz liczniej dusze z innych systemów, które
wcielają się na Ziemi (rodzą jako ludzie), aby pomóc nam w duchowym rozwoju. Po
trzecie, zwierzęta, których dusze również podlegają rozwojowi, na pewnym jego etapie
inkarnują jako ludzie (są to najczęściej zwierzęta blisko związane z człowiekiem, ponieważ
one właśnie mają największą szansę na szybki rozwój – zainteresowanych tym zagad-
nieniem odsyłam do książek Roberta Monroe’a). Po czwarte i najważniejsze, dusza może
się dzielić i doświadczać inkarnacji równolegle w różnych ciałach. O tym, że dusza może
się dzielić pisze w swojej książce Prawdziwa jest tylko miłość Brian L. Weiss, przytaczając
wypowiedź przewodnika duchowego głównej bohaterki książki. Po piąte, źródło (Bóg?),
które wydzieliło kiedyś z siebie dusze, czyni to zapewne nadal i obdziela nimi wszystkie
systemy życia. Jedne dusze wchłania (te, które przeszły określony etap rozwoju) i na ich
miejsce generuje nowe – niewykluczone że tworzy ich więcej, niż wchłania.
Głęboko wierzących chrześcijan, którzy negują istnienie reinkarnacji z racji pobranych
nauk na lekcjach religii, pragnę poinformować, że ta doktryna była fundamentem nauk
Chrystusa. Jednak w roku 553 na Drugim Soborze w Konstantynopolu odrzucono ją,
ponieważ okazała się niewygodna dla hierarchów Kościoła oraz władców okresu wczes-
nego chrześcijaństwa.
Przytaczanie przez ludzi opisów tych samych wcieleń, jako przez siebie przeżytych
znakomicie z kolei wyjaśnia wspomniane wdrukowywanie pamięci. Według tej koncepcji
przebieg życia każdego człowieka jest rejestrowany w swego rodzaju banku danych, który
znamy jako Kronikę Akaszy. Przed ponownym wcieleniem każda dusza może zapoznać się
i zaadoptować jako własne opisy żyć innych ludzi, które mogą być jej pomocne w wypeł-
nieniu zadania, jakie ma do wykonania w zaplanowanym życiu. Tym sposobem można
„pamiętać” kilkaset wcieleń, podczas gdy w rzeczywistości przeżyć ich fizycznie tylko
wspominać ten sam żywot, na przykład jako Juliusz Cezar. Wszyscy oni mogą opisywać ze
szczegółami prawdziwy żywot Juliusza Cezara i jednocześnie nigdy nim nie być. Polecam
ten artykuł (rozdział z książki), bowiem daje on wiele do myślenia.
Z kolei uwagę wegetarian i osób zainteresowanych zdrowiem pragnę zwrócić na
artykuł o modnej w ostatnich latach soi, który odziera ze złudzeń wiele krążących na jej
Ryszard Z. Fiejtek
Korespondencję do nas kierować prosimy na skrytkę pocztową podaną przy adresie
redakcji bądź za pośrednictwem Internetu (listy@nexus.media.pl lub listy@ufo.com.pl).
FILIE
EUROPA WŁOCHY USA
NEXUS Magazine NEXUS NEXUS Magazine
P.O. Box 372 Avalon Edizioni P.O. Box 177
8250 AJ Dronten P.O. Box 009 Kempton, IL 60946-0177
Holandia 35020 Due Carrare (PD) USA
tel. +31 (0)321 380558 Włochy tel. +1 815 253 6464
fax +31 (0)228 312081 tel./fax +39 (0)49 911 5516 fax +1 815 253 6454
e-mail: avalon@nexusitalia.com e-mail: nexususa@earthlink.net
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
 TAJEMNICZE OŚWIADCZENIE
Z KSIĘŻYCA WYJAŚNIONE
iedy członek załogi Apollo 11
K Neil Armstrong po raz pierwszy
postawił nogę na Księżycu, nie tylko
wyrzekł swoje słynne już dziś słowa:
„Jeden mały krok człowieka i jed-
nocześnie gigantyczny skok ludzko-
ści”, ale również szereg innych uwag
stanowiących normalną wymianę in-
formacji z drugim astronautą i kon-
trolą lotu. Zanim wrócił jednak do
lądownika, wypowiedział jeszcze ta-
jemnicze słowa: „Powodzenia, panie
Gorsky”.
Personel NASA sądził, że chodzi
tu o jakiegoś konkurencyjnego ra-
dzieckiego kosmonautę, ale po spra-
wdzeniu okazało się, że nie ma żad-
nego Gorsky’ego zarówno w rosyjs-
kich, jaki i amerykańskich progra-
mach kosmicznych.
Na przestrzeni lat wielu ludzi pytało
Armstronga, co znaczyły te słowa. Kilka
miesięcy temu (5 maja 1995 roku) w Tam-
pa Bay na Florydzie po zakończonym od-
czycie, kiedy słuchacze zadawali mu pyta-
nia, jeden z obecnych tam dziennikarzy
zagadnął go o tę liczącą 26 lat nie wyjaś-
nioną sprawę. I Armstrong w końcu wyja-
wił, co znaczyły te zagadkowe słowa, zwła-
szcza że ów Gorsky w tym czasie praw-
dopodobnie już nie żył, w związku z czym
wyjaśnienie Armstronga nie mogłoby mu
już w żaden sposób zaszkodzić.
Kiedy Armstrong był małym chłopcem,
pewnego razu grał ze swoim bratem w ba-
seball na podwórzu z tyłu domu. Jego brat
odbił lecącą piłkę tak, że spadła przed
oknami sypialni sąsiadów, państwa Gors-
kych. Kiedy Neil pochylił się, aby sięgnąć
po piłkę, usłyszał, jak pani Gorsky krzy-
czała do męża: „Oralny seks! Zachciało ci
się oralnego seksu? Będziesz miał oralny
seks, kiedy smarkacz sąsiadów wyląduje
na Księżycu!”
(Źródło: przesłane pocztą elektroniczną
z adresu ‹via@eden.com›, 29 listopad 1995)
RZĄD STANÓW ZJEDNOCZONYCH
UMARZA SPRAWĘ PRZECIWKO
DR. JONATHANOWI WRIGHTOWI
o latach śledztwa amerykański Depar-
P tament Sprawiedliwości postanowił
nie występować z oskarżeniem przeciwko
Jonathanowi Wrightowi.
Czytelnicy być może przypominają so-
bie, że w maju 1992 roku FDA (Food and
Drug Administration – Urząd ds. Żywno-
ści i Leków) dokonał najazdu na klinikę
Tacoma w Kent w stanie Washington pro-
wadzoną przez dra Wrighta. Urzędnikom
FDA towarzyszyli federalni agenci, którzy
wyłamali drzwi i weszli do środka z gotową
do strzału bronią, ubrani w kuloodporne
kamizelki i wyposażeni w sprzęt używany
do rozpędzania tłumów. W czasie gdy
agenci konfiskowali witaminy i sole mine-
ralne, pacjentów ustawiono pod ścianą,
a lekarzy i siostry trzymano pod bronią
przez cały dzień.
Klinika Tacoma jest jednym z wielu
tego rodzaju instytucji, na które FDA do-
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
konał w ciągu ostatnich lat nalotów, któ-
rych celem jest, jak się wydaje, ochrona
interesów wielkich firm farmaceutycznych,
a nie ochrona interesu społecznego.
(Źródło: Townsend Letter for Doctors & Pa-
tients, listopad 1995)
ZWIĄZEK PESTYCYDÓW
Z CHRONICZNYM PRZEMĘCZENIEM
yć może jest to związane z podaną
B w tytule przyczyną, a może nie, lecz
badania opublikowane we wrześniowym
numerze (z roku 1995) Medical Journal of
Australia (Australijski Magazyn Medyczny)
ujawniły wyższy od normalnego poziom
pestycydów u pacjentów cierpiących na
zespół chronicznego zmęczenia oraz suge-
rują istnienie związku między tymi chemi-
kaliami i tą chorobą.
U ludzi wykryto znaczące ilości pesty-
cydów z grupy węglowodorów chlorowa-
nych, w tym insektycydu DDT i sześcio-
chlorobenzenu (HCB), mimo iż nigdy
nie byli bezpośrednio wystawieni na dzia-
łanie tych toksycznych związków chemi-
cznych.
W ramach badań przeprowadzonych
przez Uniwersytet w Newcastle wykryto
HCB u 45 procent pacjentów z objawami
zespołu chronicznego zmęczenia, zaś u in-
nych ludzi bez takich objawów jedynie 21
procent.
(Źródło: The Australian, 18 wrzesień 1995)
MASOWE „KŁUCIE” PRZECIWKO
ODRZE – CZY TO BYŁO KONIECZNE?
październiku 1994 roku Ministerst-
W wo Zdrowia Wielkiej Brytanii prze-
prowadziło błyskawiczną akcję szczepień
przeciwko odrze i jako jej uzasadnienie
w stosownej ulotce podano:
Pytanie: Czy rzeczywiście będziemy mie-
li epidemię odry?
Odpowiedź: Z całą pewnością. Według
prognoz od 100 000 do 200 000 przypad-
ków w roku 1995. Tysiące dzieci trzeba
będzie skierować do szpitali… a około 50
umrze.
W ciągu miesiąca prawie siedem mi-
lionów dzieci w wieku między piątym
i szesnastym rokiem życia dostało zastrzy-
ki szczepionki.
David Sailsbury, urzędnik odpo-
wiedzialny za wdrożenie masowych
szczepień, tryumfował, twierdząc, że
udało się zapobiec epidemii, co pod-
kreślił w swoim liście z maja 1995
roku do British Medical Journalu.
Rezultatem tej kampanii, która ko-
sztowało 20 milionów funtów, były
zachorowania setek dzieci po zastrzy-
ku szczepionki. U wielu z nich roz-
winęły się takie choroby, jak epilep-
sje, gościec przewlekły, zapalenie
mózgu, a także poprzeczne zapalenie
rdzenia (zakażenie rdzenia powodu-
jące paraliż od pasa w dół).
Co ciekawe, dr Richard Nicholson,
wydawca Bulletin of Medical Ethics,
oświadczył: „W roku 1995 epidemia
odry nie mogła wybuchnąć”. (Aby do
tego doszło, wszystkie poprzednie
szczepienia musiałyby się okazać bez-
użyteczne).
Z badań statystycznych wynika, że ilość
przypadków zachorowań na odrę od kilku
dziesięcioleci systematycznie spada, przy
czym ten spadek zaczął następować jesz-
cze przed rozpoczęciem szczepień.
Kiedy dr Nicholson poprosił Ministerst-
wo Zdrowia o ujawnienie liczb kryjących
się za ogłoszeniem stanu zagrożenia epi-
demią, Ministerstwo nie potrafiło tego
zrobić.
Ostateczne rezultaty tego fiaska wyglą-
dają następująco: społeczeństwo zostało
zubożone o 20 milionów funtów, setki
rodzin ucierpiały z powodu niekorzyst-
nych reakcji ubocznych na szczepionki, za
które nikt nie zapłaci, żadne objawy epide-
mii nie wystąpiły wśród dzieci, których nie
poddano szczepieniom. Zyskały jedynie
spółki wytwarzające szczepionkę, które za-
robiły krocie.
(Źródło: The Sunday Telegraph (Wielka Bry-
tania), 15 październik 1995)
ODKRYCIE PESTYCYDÓW
W POKARMIE DLA NIEMOWLĄT
iezależnie przeprowadzone badania
N ośmiu głównych pożywek dla niemo-
wląt ujawniły obecność w nich szesnastu
różnych pestycydów.
Uczeni z Environmental Working
Group (Grupa Robocza Ochrony Środo-
wiska Unii Europejskiej) wynajęli labora-
torium przemysłu spożywczego do prze-
prowadzenia analizy ośmiu różnych poży-
wek, które stanowią znaczącą część diety
niemowląt w wieku do jednego roku, ta-
kich jak: mus jabłkowy, brzoskwiniowy,
gruszkowy, śliwkowy, zielona fasolka,
przeciery, słodkie ziemniaki, groszek
z marchewką.
Poddane testom produkty były dziełem
trzech głównych producentów pokarmu
dla niemowląt: Gerber, Heinz i Beech-
Nut, których sprzedaż stanowi 96 procent
wszystkich produktów dla niemowląt
sprzedawanych w USA. Produkty zostały
poddane testom z zastosowaniem standar-
dowych metod analitycznych używanych
przez FDA do wykrywania pestycydów.
W wyniku badań znaleziono 16 różnych
pestycydów, z których osiem podejrzewanych
NEXUS • 3
 . . .WIEŚCI Z GLgBALNEJ WIOSKI. . .
jest o własności rakotwórcze. O pięciu
spośród wykrytych pestycydów wiadomo,
że są przyczyną zaburzeń układu endo-
krynologicznego, zaś osiem z nich ma ujem-
ny wpływ na system nerwowy.
(Źródło: Green Left Weekly, 6 wrzesień
1995)
LEKARZE OSZUKUJĄ, UWAŻAJĄC,
ŻE WIEDZĄ LEPIEJ OD NAS,
CO JEST DLA NAS NAJLEPSZE
ekarze są do tego stopnia zadufani
L w swoją znajomość tego, co jest naj-
lepsze dla ich pacjentów, że wielu z nich
ulega pokusie fałszowania wyników prób
klinicznych.
Próby kliniczne są prowadzone po to,
aby porównać efektywność dwóch rodza-
jów leczenia. W idealnym przypadku cho-
dzi o ustalenie, w jaki sposób nowy lek
działa w porównaniu ze starym i w sytuacji
niepodawania żadnego leku. W tych pró-
bach ważne jest to, że pacjent jest prze-
znaczany do któregoś z rodzajów leczenia
drogą losowania – to metoda stworzona
specjalnie w celu wyeliminowania prefe-
rencji eksperymentatorów. Na przykład le-
karz może uważać, że bezpieczniej jest
poddawać nowemu leczeniu tylko zdrow-
szych pacjentów, a tych w gorszym stanie
zdrowia przeznaczyć do pozostałych me-
tod. W celu zabezpieczenia się przed tego
rodzaju praktykami to, kto i co otrzymuje,
jest zazwyczaj zakodowane i przechowy-
wane w tajemnicy w kasie pancernej, aby
nikt nie miał możliwości wpłynięcia na
wyniki.
W próbach, których kody były kiepsko
ukryte lub po prostu przyczepione pinez-
kami do ściany w pokoju eksperymentato-
rów, nowe leki poddawane testowi były
średnio o 30 procent bardziej efektywne,
niż kiedy kody były dobrze ukryte. Wyniki
te sugerują, że kiedy eksperymentatorzy
mogli wpływać na sposób przydziału pac-
jentów do poszczególnych rodzajów lecze-
nia, często to robili.
(Źródło: New Scientist, 13 grudzień 1995)
STRZEŻCIE SIĘ BIOPROSPEKTORÓW
ząd Australii jest przekonywany do
R tego, aby ostro potraktować biopros-
pektorów (poszukiwacze środków biologi-
cznego pochodzenia), którzy kłusują
w Australii rozkradając morskie zasoby
w poszukiwaniu nowych leków i chemika-
liów.
Dr Mary Garson z Uniwersytetu Que-
ensland również ostro skrytykowała mar-
notrawstwo związane z poszukiwaniami
środków biologicznego pochodzenia,
określając skalę tego procederu jako „nie-
spotykaną”, w czym ma rację.
Jednej z takich grup poszukiwawczych
z USA udało się na przykład wyizolować
1 miligram przeciwrakowego środka z pra-
wie pół tony trzymilimetrowych rurkowa-
tych robaków zamieszkujących Indie.
Inna grupa zebrała 2,4 tony indo-pacyfi-
cznych gąbek, z których udało się uzyskać
4 • NEXUS
niecały miligram innego związku chemicz-
nego o potencjalnie przeciwrakowych wła-
snościach, a z 847 kilogramów wątróbek
węgorzy tropikalnych wyizolowano 0,35
miligrama ciguatoksyny* z przeznacze-
niem do badań chemicznych.
Obecnie bioprospektorzy kłusują na
morzach Malezji, Tajlandii, Wietnamu
i Indonezji i istnieją uzasadnione obawy,
że w poszukiwaniu nowych zasobów prze-
niosą się na wody australijskie.
—————
* Ciguatera jest chorobą, której przyczyną jest
toksyna substancja zwana ciguatoksyną. Choro-
bą tą człowiek zaraża się spożywając zatrute
ciguatoksyną ryby, którym ona zbytnio nie szko-
dzi, a które pochodzą z wytwarzających ją alg
z gatunku Gambierdiscus lub Ostreopsis. Do
zatrucia organizmu człowieka wystarczy stężenie
tej toksyny wynoszące 1/1 000 000 000. Objawy
występują zazwyczaj natychmiast lub do 30 go-
dzin po jej spożyciu i są to: nudności, wymioty,
zawroty głowy, osłabienie, odrętwienie, bóle
mięśni oraz swędzenie całego ciała. Przypadki
śmiertelne zdarzają się w mniej niż 10 procen-
tach przypadków i są zazwyczaj wynikiem parali-
żu systemu oddechowego. – Przyp. tłum.
(Źródło: The Weekend Australian, 16-17 gru-
dzień 1995)
„MEDIA” NA USŁUGACH CIA?
a początku grudnia 1995 roku wiele
N gazet i dziennikarzy doniosło o wyko-
rzystywaniu przez CIA ludzi posiadają-
cych paranormalne zdolności.
Prasa głównego nurtu podawała to jako
historię „dowodzącą, że media nie spraw-
dzają się i że z tego powodu CIA pozbywa
się ich”. Nie jest to jednak prawda.
Po pierwsze, kosztujący 20 milionów
dolarów program rządu USA dotyczący
zastosowania i rozwoju paranormalnych
metod szpiegowania obejmował nie tylko
media. Aby doświadczać eksterioryzacji
(przebywania poza ciałem), nie trzeba być
koniecznie „medium”.
Co ciekawe, badania były prowadzone
przez służby wywiadowcze stojące wyżej
od CIA. Dopiero kiedy „wielcy chłopcy
z góry” uznali, że ta sprawa jest dla nich
zakończona, rzucili jej ochłap CIA w celu
sprowokowania ewentualnego przecieku
informacji na ten temat do prasy.
Jedynie kilka gazet odkryło, że więk-
szość prac dotyczących tego programu,
który został ostatnio odtajniony, prowa-
dziła w rzeczywistości Wywiadowcza
Agencja Obrony (Defense Intelligence
Agency; w skrócie DIA).
Kiedy DIA miała już go dosyć, przeka-
zała sprawę CIA, która do opracowania
tego zagadnienia zatrudniła dwóch anali-
tyków, Jessicę Utts, profesora statystyki na
Uniwersytecie Kalifornijskim, oraz Raya
Hymana, profesora psychologii na Uni-
wersytecie Stanowym w Oregonie.
Sporządzone dla Specjalnej Komisji Se-
nackiej sprawozdanie Utts i Hymana
stwierdza, że prace dały pewne wyniki
pozytywne, lecz brak jest dostatecznych
danych statystycznych pozwalających na
potwierdzenie lub odrzucenie wartości
tych wyników z punktu widzenia środo-
wisk wywiadowczych.
(Źródła: Nature, 7 grudzień 1995; The Guar-
dian Weekly, 19 grudzień 1995; The Austra-
lian, 6 grudzień 1995)
PRZENOŚNE TELEFONY MOGĄ
„UGOTOWAĆ” USZY
oza obawami, że telefony komórkowe
P są po prostu przenośnymi identyfika-
torami ich właścicieli naczelny lekarz Da-
nii ostrzega, że ich używanie może spowo-
dować „ugotowanie” uszu.
Jak utrzymuje Ole Svane, nadajnik
wbudowany w aparat generuje pole elekt-
romagnetyczne o charakterystyce bardzo
podobnej do tego, jakie występuje w ku-
chence mikrofalowej.
W przygotowanym dla Komisji Euro-
pejskiej raporcie rządu duńskiego Svane
podkreśla swoje obawy dotyczące możli-
wości uszkadzania przez telefony komór-
kowe delikatnych chrząstek i kości ucha.
(Źródło: Sunshine Coast Daily, 23 grudzień
1995)
TAJEMNICZA RASA AUSTRALII
ylko niewielu ludzi wie, że istnieją
T dosłownie tysiące spektakularnych
malowideł i rysunków naskalnych, głównie
w starożytnym regionie Kimberley w Za-
chodniej Australii, które dowodzą istnie-
nia przed 50 000 lat lub jeszcze dawniej
nieznanej rasy australijskiej.
Malowidła te znane pod nazwą „Brads-
haws”1 w niczym nie przypominają trady-
cyjnej sztuki naskalnej Aborygenów.
Uczeni wciąż debatują na temat pocho-
dzenia starożytnej rasy – skąd przybyła
i dokąd odeszła.
Malowidła przedstawiające głównie sty-
lizowane ludzkie postacie przybrane w do-
stojne szaty, przyozdobione frędzlami
i szarfami, z głowami w wielkich, powłó-
czystych toaletach, są znacznie starsze od
kultury Wandjina2, którą łączy się ze
współczesną kulturą Aborygenów.
—————
1
Encyklopedia Britannica, wydanie z roku
1996, podaje, że „Bradshaws” pochodzą praw-
dopodobnie sprzed około 5 000 lat. – Przyp.
tłum.
2
Rysunki naskalne w stylu Wandjina, który
wziął nazwę od duchów przodków przedstawia-
nych na malowidłach, przedstawiają zazwyczaj
postacie dużych duchów obwiedzionych czarną
kreską, o okrągłych twarzach bez ust otoczonych
promieniującymi czerwonymi aureolami. Styl
ten przetrwał do dzisiaj. – Przyp. tłum.
(Źródła: The Weekend Australian, 11-12 lis-
topad 1995; The Australian, 15 listopad
1995)
NUMERYCZNE NARKOTYKI
– KUP „KOŚĆ”, A BĘDZIESZ
MIAŁ „ODLOT”
liżej nie określony z nazwiska starszy
B analityk brytyjskich Państwowych
Kryminalnych Służb Specjalnych (Natio-
nal Criminal Intelligence Service; w skró-
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
 . . .WIEŚCI Z GLgBALNEJ WIOSKI. . .
cie NCIS) „posunął się bardzo daleko” na
wrześniowej (1999) konferencji poświęco-
nej zwalczaniu przestępstw w Garmish-
Partenkirchen w RFN, zorganizowanej
przez FBI i Europejski Ośrodek Badań
Bezpieczeństwa im. George’a C. Marshal-
la (George C. Marshall European Centre
for Security Studies).
Analityk ten stwierdził, że „cyfrowe nar-
kotyki” – niechemiczne narkotyki lub ha-
lucynogeny przekazywane przez Internet
przez elementy kryminalne w celu stwo-
rzenia nowego rodzaju uzależnienia – mo-
gą ostatecznie zastąpić heroinę, kokainę
krakową i LSD.
Ta nowa generacja narkotyków, których
efektów można doświadczać bez potrzeby
posiadania nielegalnych narkotyków, za-
wiera w sobie konieczność wszczepienia
do ciała silikonowej „kości” (mikroukła-
du) zdolnej do odbioru sygnałów zawiera-
jących „haje” równie uzależniające jak
najdoskonalsze narkotyki.
(Źródło: Intelligence, nr 106, 8 listopad
1999, str. 6; patrz również Nexus, nr 6/1999,
Wieści z pogranicza nauki: „Od pamięci wo-
dy do biologii numerycznej”, oraz Nexus, nr
2/1999, Wieści z globalnej wioski: „Moleku-
larną pamięć można przesyłać za pomocą
poczty elektronicznej”.)
IMPLANT NADAWCZO-ODBIORCZY
MOŻNA ŚLEDZIĆ Z SATELITÓW
merykańska firma elektroniczna Ap-
A plied Digital Solutions, Inc., z Palm
Beach na Florydzie oświadczyła ostatnio,
że uzyskała patent na miniaturowy aparat
nadawczo-odbiorczy – ochrzczony mianem
„Digital Angel” („Numeryczny Anioł”)
– który można używać do najróżniejszych
celów, na przykład do wytwarzania odpor-
nych na podróbki środków identyfikacji
niezbędnych do zapewnienia większego
bezpieczeństwa transakcji elektronicz-
nych, lokalizacji zaginionych ludzi, ustala-
nia miejsca pobytu wartościowych przed-
miotów lub stanu zdrowia ludzi narażo-
nych na podwyższone ryzyko jego utraty.
Wszczepione do ciała urządzenie nada-
wczo-odbiorcze odbiera i nadaje sygnały
i może być w sposób ciągły śledzone za
pomocą satelitarnego systemu GPS (Glo-
bal Positioning System – Globalny System
Ustalania Pozycji).
Zasilanie tego przyrządu i system uru-
chamiania są zupełnie inne niż w dotych-
czas produkowanych. Kiedy urządzenie
jest wszczepione do ciała, jest zasilane
elektromechanicznie, poprzez ruch mięś-
ni, i może je aktywować zarówno jego
właściciel, jak i urządzenie monitorujące.
Nowa sensacyjna możliwość w postaci
sprzężenia zwrotnego umożliwi nawet wła-
ścicielowi urządzenia (osobie, której je
wszczepiono) pewną jego kontrolę. To
„inteligentne” urządzenie jest tak niewiel-
kie, że może być ukryte w sposób nie
zwracający uwagi na/lub wewnątrz wartoś-
ciowych rzeczy osobistych bądź bezcen-
nych dzieł sztuki.
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
Komentując możliwe zastosowania Nu-
merycznego Anioła Richard J. Sullivan,
prezes i dyrektor Applied Digital Solu-
tions (ADS), stwierdził: „Chociaż jesteśmy
dopiero w początkowej fazie rozwoju, spo-
dziewamy się, że uda się nam zapropono-
wać zastosowania w wielu dziedzinach,
poczynając od medycznego monitorowa-
nia do egzekucji prawa”.
Sullivan dodał, że to wielofunkcyjne
urządzenie pozwoli ADS wejść na rynek
z propozycją o wartości przekraczającej
100 miliardów dolarów.
(Źródło: Applied Digital Solutions, Inc., 17
grudzień 1999, ‹www.adsx.com/news›)
USA PRZEGRYWA WOJNĘ
Z NARKOTYKAMI
od koniec października ubiegłego ro-
P ku emerytowany pięćdziesięciosześ-
cioletni generał armii amerykańskiej, Bar-
ry McCaffrey, dyrektor Biura Białego Do-
mu ds. Polityki Kontroli Narkotyków, zna-
ny pod kryptonimem „drug tsar” („nar-
kotykowy car”), przybył do Zachodniej
Europy, aby „czytać ewangelię” poganom,
lecz spotkał się tam ze zdecydowanym
oporem.
McCaffrey został mianowany przez pre-
zydenta Billa Clintona w roku 1996 i obec-
nie rozporządza sumą 17,8 miliardów do-
larów stanowiących federalny budżet kon-
troli narkotyków. Przedtem był doradcą
prezydenta Clintona do spraw polityki we-
wnętrznego bezpieczeństwa krajów laty-
noamerykańskich.
Kategoryczne stwierdzenia McCaffreya
na temat narkotyków często bywały przed-
miotem protestów przedstawicieli USA
i innych krajów.
Jedno z jego najbardziej kontrowersyj-
nych stwierdzeń dotyczy Holandii i jej
liberalnej polityki narkotykowej. Chodzi
o to, że w Holandii zezwala się na sprze-
daż ludziom uzależnionym igieł i konopi
indyjskich w specjalnych „konopnych” ka-
wiarniach.
— Ilość morderstw w Holandii dwu-
krotnie przewyższa ilość morderstw
w USA — stwierdził rok temu. — I to
właśnie z powodu narkotyków.
Ambasador Holandii w Stanach Zjed-
noczonych odparł jednak, że stwierdzenie
McCaffreya „nie ma żadnego oparcia
w faktach”. Liczby przytoczone przez
McCaffreya dowodzą, że ilość morderstw
w USA wynosi 8,2 na 100 000 mieszkań-
ców, natomiast w Holandii – 17,58, lecz
wskaźnik ten obejmuje także przypadki
„usiłowania morderstwa”. Rzeczywisty
wskaźnik morderstw w Holandii wynosi
1,8 na 100 000 mieszkańców, czyli ponad
czterokrotnie mniej niż w Stanach Zjed-
noczonych.
McCaffrey nie wspomniał, że procent
ludzi uzależnionych od heroiny w USA
jest około osiem razy większy od procenta
takich ludzi w Holandii, co dowodzi, że
konopie nie są „etapem na drodze” do
uzależnienia od heroiny.
Kiedy generał odwiedził niedawno Ho-
landię, cyfry, które podał jako obrazujące
konsumpcję narkotyków w Holandii, zo-
stały z miejsca w jego obecności publicznie
skorygowane. W czasie tego spotkania ge-
nerał stwierdził nieoficjalnie: „Waszym
narkomanom, tym uzależnionym od hero-
iny, dobrze się powodzi”.
Możliwe więc, że Holendrzy robią coś
rozsądnego „nie zamykając w odosobnie-
niu” 60 000 młodych ludzi za wykroczenie
dotyczące używania marihuany, jak to się
dzieje w USA, gdzie więziennictwo stało
się drugim co do wielkości przemysłem.
4 listopada prominentne postacie ame-
rykańskiej sceny politycznej opublikowały
nieoczekiwanie list otwarty, w którym
określają prowadzoną pod przywództwem
Ameryki bardzo kosztowną wojnę narko-
tykową jako totalną klęskę i wzywają wła-
dze do jej zakończenia.
Ten skierowany do uczestników waszyn-
gtońskiej konferencji antynarkotykowej
list, podpisany przez polityków, prawni-
ków, lekarzy, artystów i przywódców reli-
gijnych, stwierdza, że usiłowanie wprowa-
dzania „prohibicji wymuszonej przy po-
mocy wojny narkotykowej o charakterze
militarnym jest elementarnym błędem”
i że „już najwyższy czas, aby przyznać się
do tego, że prowadzona przez dwadzieścia
lat amerykańska wojna narkotykowa to
totalne fiasko”.
(Źródło: Intelligence, nr 106, 8 listopad
1999, str. 1,8)
CZY FOTOKOPIARKI ZOSTAŁY
SKONSTRUOWANE, ABY MIEĆ
NAS NA OKU?
aczęło się zupełnie niewinnie.
Z W związku z problemami z identy-
fikacją w mojej spółce telefonicznej po-
szedłem zrobić kolorowe fotokopie prawa
jazdy i legitymacji ubezpieczeniowej. Była
sobota, 20 listopada 1999 roku. Udałem
się do miejscowego zakładu Kinko’s Co-
pies. Zamówienie było proste. Kierownik
zakładu wziął moje dokumenty i wykonał
ich czarno-białe kopie, po czym wręczył
mi je.
— Bardzo przepraszam — zaprotesto-
wałem — ale chodziło mi o kolorowe
kopie.
W odpowiedzi na mój protest stwier-
dził, że nie może ich wykonać.
— To nielegalne — oświadczył.
Poprosiłem go więc, aby wyjaśnił mi,
o co chodzi. Oznajmił, że ma to związek
z fałszerstwami. Oczywiście, nie oskarżał
mnie o nie, jako że zdjęcie na prawie jazdy
wydanym przez władze stanu Nevada
przedstawiało bez cienia wątpliwości moją
twarz. Zaproponowałem mu w tej sytuacji
kompromisowe wyjście.
— A może zrobiłby pan jednak koloro-
wą kopię i przekreślił ją czerwoną linią,
tak aby nie można było robić kolejnych
kopii z kopii?
Jego odpowiedź na moją propozycję
jest właśnie sednem tej historii.
NEXUS • 5
 . . .WIEŚCI Z GLgBALNEJ WIOSKI. . .
— Proszę pana, te maszyny umieszczają
na kopiach niewidzialne znaki. Gdyby ta-
ka kopia wpadła w ręce tajnych służb
miałbym bardzo duże kłopoty.
Jeśli po tych słowach podniosły się wam
ze zdziwienia brwi, nie jesteście osamot-
nieni. Słowa te zwróciły uwagę co najmniej
siedmiorga innych ludzi, którzy byli w tym
czasie w zakładzie Kinko’s Copies z za-
miarem wykonania kopii swoich doku-
mentów. Działalność zakładu ustała na
kilka sekund, co dowodzi, że ta informacja
nie jest powszechnie znana.
— Tajnych służb? — zapytałem.
Pozostali klienci również oczekiwali na
odpowiedź. Kierownik zakładu Kinko’s
powtórzył raz jeszcze to, co przed chwilą
powiedział. Zaszokowany zapłaciłem za
kopie i wyszedłem.
Ale to jeszcze nie koniec tej historii. Po
zapłaceniu doszedłem do wniosku, że po-
winienem wrócić i podziękować mu za
ostrzeżenie, poza tym chciałem wyciągnąć
od niego więcej informacji na ten temat.
Po powrocie do zakładu zastałem go zaję-
tego przekształcaniem dokumentów w for-
macie IBM na format Mac. Kiedy pod-
szedłem, wyglądało na to, że już wie, o co
mi chodzi. Podziękowałem mu.
— To nie tylko u nas, w Kinko’s. To
samo jest wszędzie. Wszystkie kopiarki są
takie same. O ile mi wiadomo, firma Xe-
rox musiała podpisać z rządem umowę,
aby pozwolono jej sprzedawać takie kopia-
rki — dodał na zakończenie kierownik
zakładu.
(Źródło: J.J. Johnson, 20 listopad 1999,
‹www.jj-johnson.com/›
OCEANY PRZECIEKAJĄ!
apońscy uczeni obliczyli, że oceany
J przesączają wodę do płaszcza Ziemi
pięć razy szybciej, niż następuje uzupeł-
nienie tego ubytku.
Uczeni zajmujący się badaniem Ziemi
uważają, że olbrzymie zapasy wody są
związane w minerałach w strefie przejś-
ciowej między górną a dolną warstwą pła-
szcza Ziemi – w przybliżeniu około 400
kilometrów pod powierzchnią Ziemi. Wo-
da przedostaje się tam przez strefy sub-
dukcji, czyli strefy, wzdłuż których płyty
podmorskie są wciskane pod płyty kon-
tynentalne. Na powierzchnię wraca ona
w miejscach erupcji wulkanów i śródocea-
nicznych grzbietów, przy czym większość
naukowców uważa, że te ubytki i odzys-
kiwanie wód oceanów mniej więcej się
równoważą.
Sheginori Maruyama i jego koledzy
z Tokijskiego Instytutu Technologicznego
doszli do innego wniosku. Obliczyli, że co
roku do strefy przejściowej płaszcza Ziemi
przedostaje się około 1,12 miliarda ton
wody oceanicznej, i uważają, że jedynie
0,23 miliarda wraca na powierzchnię.
— Za około miliard lat oceany wyschną
— stwierdza Maruyama.
(Źródło: New Scientist, 11 wrzesień 1999;
Daily Mail, Londyn, 9 wrzesień 1999)
6 • NEXUS
KORZYŚCI ZDROWOTNE WYNIKAJĄCE ZE SZCZEPIEŃ NIE PRZEWYŻSZAJĄ
RYZYKA USZCZERBKU NA ZDROWIU WYNIKAJĄCEGO Z ICH STOSOWANIA
O dczuwam potrzebę wypowiedzenia się na temat treści zawartych w waszym artykule
z 21 sierpnia zatytułowanym „Odrobina prewencji”. Osobiście zbadałam, i to w bardzo
szerokim zakresie, zalety i wady wynikające ze stosowania szczepień i odkryłam zatrważające
fakty związane z tym procederem. Wewnątrz społeczności pediatrów istnieje znaczna
rozbieżność poglądów co do efektywności i nieszkodliwości szczepień. Dlatego też nie było mi
łatwo podjąć decyzję w sprawie nieszczepienia mojego syna. Z moich własnych badań wynika,
że szczepienia kompletnie niwelują naturalną odporność i znacznie zwiększają możliwość
zapadnięcia na nietypowe choroby będące przyczyną znacznie poważniejszych problemów niż
choroba, przeciwko której wykonano szczepienie. Nigdy nie da się tą drogą uzyskać
rzeczywistej odporności, co wyraźnie widać na przykładzie „zastrzyków przypominających”
(chodzi o konieczność powtarzania szczepienia po pewnym czasie – przyp. tłum.).
Wśród efektów ubocznych szczepień znajdują się: wysoka gorączka, konwulsje, uszkodze-
nia mózgu, choroba, przeciwko której wykonano szczepienie, i wreszcie zejście śmiertelne.
W wyniku znacznie bardziej zdrowotnych i higienicznych warunków współczesnego życia,
sama choroba jest mniej niebezpieczna od efektów ubocznych będących wynikiem za-
stosowania szczepionki. Problem wynika częściowo stąd, że szczepionki są produkowane na
bazie zwierzęcych białek, takich jak końska krew, tkanka mózgowa królika lub form-
aldehydów i rtęci, które są znane ze swoich własności rakotwórczych. O odrze mówi się, że jest
chorobą, „której można zapobiec przy pomocy szczepienia”. Przed wprowadzeniem szczepień
przeciwko tej chorobie, przypadki kontaktu noworodków z tą chorobą zdarzały się niezmier-
nie rzadko. W roku 1933 ponad 25 procent wszystkich przypadków odry wystąpiło u dzieci
poniżej jednego roku życia i, co ciekawe, to szczepienie nie jest zalecane w wieku poniżej 15
miesiąca.
Personel ośrodków kontroli chorób zakaźnych przyznaje, że sytuacja pogarsza się i wiążą to
z rosnącą liczbą matek zaszczepionych w latach sześćdziesiątych, siedemdziesiątych i osiem-
dziesiątych. (Kiedy szczepionka wywołuje zanik naturalnej odporności, nie może być ona
przekazana przez matkę dziecku). Obecnie w USA, przy 98 procentach dzieci objętych
obowiązkowymi szczepieniami, epidemie odry wciąż wybuchają co trzy, cztery lata mimo
szczepień i wciąż w takiej samej skali. Kiedy dziecko zwalcza chorobę w sposób naturalny,
system immunologiczny zostaje wzmocniony na przyszłość. (Viera Scheibner, dr med.)
Większość chorób zakaźnych znajdowała się w fazie zstępującej w chwili wprowadzenia
szczepień, a mimo to skupiono na nich całą uwagę. W krajach, które nie wprowadziły
ekstensywnego programu szczepień, choroby zakaźne również znalazły się w fazie zstępującej.
W roku 1949 dr Sandler wygłosił przez radio w Asheville w stanie Północna Karolina w USA
pogadankę, w której ostrzegł rodziców przed karmieniem dzieci pożywieniem zawierającym
cukier w celu uniknięcia wybuchu epidemii polio (choroba Heinego-Medina). Zalecał
również dietę wysokobiałkową z niewielką zawartością jarzyn skrobiowych jako najlepszą
prewencję przeciwko niskiemu poziomowi cukru w krwi, który jest okolicznością sprzyjającą
rozwojowi polio.
Ludzie zareagowali zmniejszonymi zakupami cukru, cukierków, lodów, ciastek, napojów
chłodzących etc. Epidemie polio w Północnej Karolinie miały następujący przebieg: w roku
1948 – 2402 przypadki, zaś w roku 1949, po pogadance dr Sandlera, wystąpiły zaledwie 214
przypadki, mimo iż w całych Stanach Zjednoczonych odnotowano przyrost ich liczby. Wynik
ten uzyskano bez żadnych szczepień i został on mocno rozreklamowany przed wpro-
wadzeniem szczepionek. Dlaczego więc w taki właśnie sposób nie próbujemy wzmocnić
układu immunologicznego naszych dzieci? Prosta, zdrowa dieta, zdrowy styl życia w po-
zbawionym stresów środowisku od tysięcy lat przyczyniały się znacznie bardziej do eliminacji
i zapobiegania chorobom zakaźnym niż jakakolwiek inna forma prewencji. Utrzymywanie
zdrowego stylu życia umacnia cudowną zdolność organizmu do przeciwstawienia się choro-
bom zakaźnym i do samouzdrawiania. Nasze dzieci zasługują na to, aby ich system
immunologiczny pracował na najwyższych obrotach i nie był tłamszony za pomocą sztucznych
interwencji.
Po przestudiowaniu wszystkich dostępnych mi danych uważam, że zalety wynikające ze
szczepień nie przewyższają ryzyka z nich wynikającego. Nie jest to wydumany wniosek, ale
wynikający z konkretnych faktów. Główną przyczyną do niepokoju jest to, że poseł Lun
Bankes, który był głównym sprawcą wprowadzenia przepisów pozbawiających mnie prawa do
rezygnacji ze szczepień, stał się ostatecznie tym, który naruszył moje prawo do wyboru rodzaju
opieki zdrowotnej.
Dlaczego mam być zmuszana do podporządkowywania się kontrowersyjnej procedurze
o wątpliwych zaletach i niebezpiecznych efektach ubocznych, i to w imię bezpieczeństwa
mojego własnego dziecka? Jako rodzic to ja mam decydować a nie rząd, jaki rodzaj opieki
zdrowotnej wybrać dla mojego dziecka. I
(Źródło: Artykuł doktor chiropraktyki, Cheryl Snyder-Hughes, członkini Michigańskiej Rady Chiropraktycznej*
(Michigan Chiropractic Council), dla The Canton Observer, dział „Points of View” („Punkty widzenia”), 28
wrzesień 1995).
—————
* Chiropraktyka to system leczenia polegający na wzajemnym oddziaływaniu rdzenia kręgowego i systemu
nerwowego. Zwyczajowe leczenie polega na wyregulowaniu segmentów kręgosłupa.
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
 B yły oficer śledczy Federalnego Urzędu Lotnictwa (Federal Aviation
Administration; w skrócie FAA) Rodney Stich jest autorem kilku
oskarżycielskich książek: Defrauding America (Okradanie Ameryki), Unfriendly
Skies (Nieprzyjazne niebo) i Disavow (Dezawuacja). Z biegiem lat stał się
jednoosobową, demaskatorską izbą rozrachunkową – sumieniem Ameryki.
„Można by to tak ująć. Już mówiłem, że stałem się punktem odniesienia dla
Niepowodzenie wszystkich demaskatorów” – stwierdził Stich w niedawno udzielonym wywia-
dzie. – „Jednym z nich był Richard Taus, który przez dziesięć lat pracował
w walce w FBI. W czasie pracy pod nadzorem dyrektora FBI, Luisa Freeha, nad aferą
narkotykową Pizza Connection natknął się na dowody wskazujące na związki
z narkotykami CIA ze zorganizowaną przestępczością na terenie Nowego Jorku. Kolejny
z nich, były zastępca komendanta Nowojorskiego Departamentu Policji,
wynika stąd, że Jimmy Rothstein, również odkrył, że CIA współpracowała z nowojorskim
podziemiem przestępczym przy rozprowadzaniu narkotyków. Obaj ucierpieli
za handlem nimi z powodu odwetu”.

stoją wysoko DEMASKATOR Z FBI, RICHARD M. TAUS

„Pisano niepochlebne raporty o ich pracy lub kierowano przeciwko nim
postawieni fałszywe oskarżenia, jak to miało miejsce w przypadku Richarda Tausa”
– twierdzi Stich. – „Obecnie jest on w więzieniu i będzie tam przez następne 80
politycy, wielki lat, jeśli nie zrobimy czegoś w tej sprawie. Richard Taus to pilot z wojny
wietnamskiej z wysokimi odznaczeniami wojskowymi. Ma na swoim koncie
biznes i służby wiele pochwał i wyróżnień. Był podpułkownikiem Gwardii Narodowej w regio-
nie Nowego Jorku i jednocześnie pilotem helikoptera. Był również agentem
specjalne FBI. Kiedy był w Wietnamie, doniósł o handlu narkotykami prowadzonym
przez CIA za pośrednictwem linii lotniczych Air America. Kiedy informacja
czerpiące o tym dotarła do Kongresu, do Wietnamu wysłano jednego z kongresmanów,
aby sprawdził te doniesienia na miejscu. W jednym z samolotów Air America,
z niego fundusze który zmuszono do lądowania, odkrył 2 000 funtów [908 kg] narkotyków. Taus
był w helikopterze i udał się szybko na miejsce, aby pomóc załodze. Przyleciaw-
na nielegalne szy na miejsce dowódca jego załogi widział te narkotyki na pokładzie samolotu.
Po powrocie do bazy Taus złożył w tej sprawie raport. Kongresmanowi
operacje. powiedziano, że te narkotyki były do użytku własnego załogi a nie na sprzedaż”.
„2000 funtów?” – pyta dalej Stich. – „Pewnie zażywają je do dzisiaj”.
A w jaki sposób Taus stał się ofiarą CIA?
„Załatwili go tak samo, jak pozostałe dwa moje źródła: Jimmy’ego Roth-
steina i pewnego członka mafii w Nowym Jorku, kto pracował również dla CIA
jako płatnik. Rozmawiałem z jego córką na ten temat”.
Część 2 Chodzi tu o Dee Ferdinand, córkę wysoko postawionego mafioza, Alberta
Carone’a.
(dokończenie) „Urodzona i wychowana w mafijnej rodzinie oraz zaprzyjaźniona z szefami
mafii, Dee była wielce pomocna w wyjaśnianiu złożonych zależności między
mafią i CIA. Wytłumaczyła, na czym polegała działalność jej ojca, jako płatnika
CIA. Zajmował się on przekazywaniem pieniędzy między rodzinami mafijnymi
w Nowym Jorku, New Jersey i Pensylwanii, CIA oraz Mossadem, a także
Uri Dowbenko opłacaniem pracowników Nowojorskiego Departamentu Policji”.
Copyright  1998 Szef mafii Sam „Momo” Giancana zwykł mawiać: „Paczka i Agencja są jak
dwie strony tej samej monety”.
„alt.media” „Paczka” to oczywiście mafia, zaś „Agencja” to CIA.
P.O. Box 43 „Nieoczekiwanie oskarżono Tausa o stosunki z «małymi chłopcami»”
Pray, Montana 59065 – powiedział Stich. – „Nie wydaje mi się, aby były jakieś trudności ze
USA znalezieniem małych chłopców, którzy zgodziliby się zeznawać przeciwko
niemu, zwłaszcza kiedy ich rodziny są zagrożone oskarżeniem”.
E-mail: u.dowbenko@http://www.mailcity.com Więc Taus trafił do więzienia pod fałszywym zarzutem pedofilii lub
inaczej molestowania seksualnego dzieci?

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 7

 „Tak” – potwierdza Stich. – „Najpierw federalni wysu- nego From the Widerness znajdują się w bibliografii na
wają oskarżenie przeciwko niemu i, jak stwierdził Ted końcu tego artykułu).
Gunderson, były główny agent specjalny FBI z rejonu Los
Angeles, nie stanowi to przestępstwa w myśl prawa fede- DEMASKATOR Z CIA, STEPHEN CRITTENDEN
ralnego. Federalni zrobili to tylko po to, aby usunąć Tausa Jedną z korzyści wynikających z opublikowania książki
z obiegu, ponieważ Bush starał się o reelekcję i był Rodneya Sticha Defrauding America jest uwolnienie z wię-
zamieszany w niektóre z tych szalbierstw. Potem, kiedy już zienia byłych federalnych agentów, demaskatorów,
Taus został usunięty z czynnej służby w FBI, sprawę a w szczególności Stephena Crittendena, szefa firmy Crit-
przejął stan Nowy Jork. W tym przypadku jego sprawa nie tenden Air Transport (Transportowe Linie Lotnicze Crit-
wyglądała najlepiej, ponieważ jest to przestępstwo stano- tendena) i tajnego współpracownika CIA.
we. Gdyby to było przestępstwo federalne, łatwiej byłoby „Crittenden przez 16 lat kierował linią lotniczą CIA”
udowodnić odwet za doniesienie o korupcji wysoko po- – powiedział Stich. – „Przerzucał narkotyki dla CIA
stawionych urzędników federalnych”. i przekazał mi zaprzysiężone oświadczenie na ten temat.
Po pewnym czasie miał dosyć tego procederu i zamknął tę
DEMASKATOR Z DEPARTAMENTU POLICJI W LOS linię lotniczą. Miał samoloty C-130 na całym świecie,
ANGELES POTWIERDZA PROWADZENIE HANDLU a najwięcej na Dalekim Wschodzie. CIA oczywiście nie
NARKOTYKAMI PRZEZ CIA I MAFIĘ podobało się to i ostatecznie wysunięto przeciwko niemu
W swoim zeznaniu przed Specjalną Komisją Senacką fałszywe oskarżenie, w rezultacie którego został uwięzio-
ds. Służb Specjalnych, były funkcjonariusz Departamentu ny. Poskarżył się swojemu przełożonemu z CIA, który
Policji w Los Angeles, Michael C. Ruppert, stwierdził: w odpowiedzi oświadczył mu: «Trzymaj gębę na kłódkę, to
„Misje «Amadeus» są jedynym i najważniejszym rezul- wkrótce cię z tego wyciągniemy». Wcale nie zamierzali go
tatem prac dochodzeniowych, innym niż moje własne wyciągnąć. Kiedy po pięciu latach pobytu w więzieniu
doświadczenia, którym muszę uzupełnić wyniki tego śledz- nadszedł czas jego zwolnienia, wystąpili z nowym oskar-
twa. Moje badania dotyczące «Amadeusa» ujawniły szcze- żeniem, w wyniku którego mógł dostać następne 20 lat.
góły życia Alberta V. Carone, emerytowanego detektywa Żądał tego Departament Sprawiedliwości. Mniej więcej
nowojorskiej policji, który w chwili w tym samym czasie skontaktował
śmierci spowodowanej «chemicz- Zanim zginął, Carone nie krył się ze mną, po czym wysłałem do
nym zatruciem o nieznanej etiolo- przed członkami rodziny Okręgowego Sądu w Phoenix
gii» [rak made in CIA?] był w ran- w Arizonie pismo podpisane
dze pułkownika rezerwy armii mafijnej zaangażowania «przyjaciel sądu», do którego do-
amerykańskiej”. w handel narkotykami takich łączyłem zaprzysiężone zeznanie
W dalszej części swojego postaci jak Oliver North, Crittendena opisujące w szczegó-
oświadczenia Ruppert powiedział: łach prowadzony przez niego han-
„Miałem w rękach jego osobisty
Richard Secord, Elliot del narkotykami oraz szkic roz-
notatnik adresowy. Znalazłem Abrams, George Bush, John działu o Crittendenie, który miał
w nim telefony dyrektora CIA, Poindexter, Felix Rodriguez się znaleźć w mojej następnej ksią-
Williama Caseya, wieloletniego i Chi Chi Quintero... żce [chodzi o kolejne wydanie Def-
tajnego agenta CIA zamieszanego rauding America]. W czasie prze-
w sprawy narkotykowe, Paula Hel- słuchania sędzia kazał wyjść wszys-
liwella, generała Richarda Stillwella i wielu innych osobis- tkim z sali posiedzeń i złożył Crittendenowi propozycję:
tości CIA. Znalazłem tam również domowe adresy i nu- «Albo wyprzesz się tego zeznania, albo pójdziesz na 20 lat
mery telefonów wielu członków mafii, w tym szefa prze- do więzienia». Crittenden wyparł się go i wyszedł na
stępczej rodziny Gambino, Pauly’ego Castellano, oraz wolność. Zaraz potem dostałem jednak od niego nowe
innych znanych postaci z kręgu mafii. zaprzysiężone zeznanie, w którym potwierdził wszystko,
Zanim zginął, Carone nie krył przed członkami rodziny co wcześniej powiedział. To jeden z tych, którym udało się
mafijnej zaangażowania w handel narkotykami takich wyrwać z łap prześladowców”.
postaci jak Oliver North, Richard Secord, Elliot Abrams,
George Bush, John Poindexter, Felix Rodriguez i Chi Chi CO ROBIĆ, A CZEGO NIE ROBIĆ – RADY DLA
Quintero, ale także ich udziału w morderstwach i tor- DEMASKATORÓW
turach. Carone często wspominał o «Amadeusu» jako Mając duże doświadczenie jako demaskator, Rodney
o parasolu CIA, pod którym kryło się zarządzanie pienię- Stich ma kilka rad dla potencjalnych demaskatorów.
dzmi pochodzącymi z handlu narkotykami przy pomocy „Nikt nie doświadczył więcej ode mnie” – stwierdza
licznych banków na całym świecie. Wciąż istnieją niektóre jednoznacznie. – „System jest zbyt skorumpowany, zaś
zapisy bankowe i konta związane z Wyspami Bahama zasada równowagi między resortami rządowymi nie działa.
i Wyspami Normandzkimi. Opisał również operacje ta- W Departamencie Sprawiedliwości i w sądach federalnych
kich tuzów afery Iran-Contra, jak Rafael Caro Quintero jest wielu skorumpowanych ludzi mających dojście do
i Miguel Angel Felix Gallardo. Po jego śmierci w roku przedstawicieli rządu na poziomie stanowym. Dzięki temu
1990 pozostały jego zapiski, paszport i wiele innych śla- są w stanie zniszczyć, praktycznie rzecz biorąc, każdego.
dów, które w pełni potwierdzają te przypuszczenia…” Przy tak mocno zaangażowanych w operacje tuszowania
„Dotychczas udało się nam uzyskać zapisane na taśmie prawdy mediach nie jest łatwo z tym walczyć. Nawiasem
magnetofonowej oświadczenia Jamesa Roberta Straussa mówiąc, społeczeństwo wcale nie jest w tym zainteresowa-
[współpracownik Carone], że «Amadeus» to nikt inny jak ne. Na przykład w wyniku mojego naiwnego sposobu
sam George Herbert Walker Bush. Taśma ta jest ukryta myślenia sprzed dwudziestu lat, kiedy wystąpiłem z pierw-
w bezpiecznym miejscu i czeka na okazję, kiedy będzie szą wersją Unfriendly Skies wydawało mi się, że społeczeń-
można ją przedstawić obywatelom Ameryki…” (Szczegó- stwo chce poznać prawdę, że znaczna jego część ma dość
łowe informacje na temat biuletynu Rupperta zatytułowa- odwagi, aby mi pomóc. Niestety, tak nie jest, ponieważ

8 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

społeczeństwo bardziej interesuje się trywialnymi sprawa- „Komentując relacje ludzi, którzy widzieli smugę po
mi, jak na przykład sport, zaś ci nieliczni, którzy wiedzą, pocisku, FBI twierdziło, że to było paliwo wyciekające
o co chodzi, nie podejmują żadnych działań. Ta sytuacja z uszkodzonych zbiorników, które uległo zapłonowi”
coraz bardziej się pogarsza. W rządzie szerzy się korupcja. – ciągnie swoją opowieść Stich. – „W rzeczywistości to nie
Jest ona tak rozpowszechniona, że praktycznie nie ma była cienka smużka, ale potężna kula ognia! I FBI myśli,
nikogo, kto by mógł się jej przeciwstawić. Ponieważ to że ktoś w to uwierzy. Potem w tę sprawę zaangażowała się
zależy od społeczeństwa, które nie jest tym zainteresowa- CIA. To doprawdy niespotykane, aby CIA angażowała się
ne, przeto można o tym zapomnieć”. w dochodzenie dotyczące katastrofy. CIA jest w posiada-
Chyba na to zasługujemy, skoro nie słychać głosów niu animowanego nagrania wideo, które pokazano w tele-
oburzenia? wizji, aby dowieść, że w trakcie lotu samolotu wybuchł
„Jestem pewien, że większości tej korupcji by nie było, środkowy zbiornik paliwa. Brzmi to podobnie do wersji
gdyby społeczeństwo nie było tak nieoświecone i gdyby o «magicznej kuli», która rzekomo zabiła JFK3. Ta słynna
choć trochę się tym interesowało” – odpowiada Stich. – „I kula wykonała w ciele Kennedy’ego skręt o 180 stopni. Tę
być może, jak twierdzą niektórzy, sobie na to zasłużyło. Nie teorię zawdzięczamy Arlenowi Specterowi, obecnemu se-
jestem pewien, czy się z tym nie zgadzam. Zawsze starałem natorowi z Pensylwanii. Historia CIA jest jeszcze lepsza,
się trzymać faktów. Nie interesują mnie teorie konspiracyj- bowiem utrzymuje ona, że samolot wspiął się po eksplozji
ne ani żadne dalekosiężne zagadnienia. Staram się jedynie jeszcze kilka tysięcy stóp w górę. Za dochodzenia w takich
wyprowadzić przeciętnych ludzi ze stanu ignorancji, w któ- przypadkach z mocy prawa odpowiada NTSB. Jak podał
rym i ja się znajdowałem, kiedy byłem pilotem linii magazyn Aviation Week & Space Technology, w czasie
lotniczych, podobnie zresztą jak większość pozostałych przesłuchania prowadzonego przez NTSB 8 grudnia FBI
pilotów, i uświadomić im potworną korupcję, która opano- oznajmiło NTSB, że nie wolno jej pozwolić, aby ktokol-
wała rząd, i która w tragiczny sposób wpływa na życie wielu wiek zeznał lub w jakiekolwiek sposób napomknął o pocis-
niewinnych Amerykanów, którzy nawet nie zdają sobie ku rakietowym”.
sprawy, że są jej ofiarami, ponieważ media wykonują Znowu mamy do czynienia z tuszowaniem prawdy.
brudną robotę chowając wszystko za zasłoną milczenia”. Polityczni kryminaliści znowu biorą górę nad bezpieczeńs-
twem pasażerów.
KATASTROFA LOTU TWA 800 I TUSZOWANIE JEJ „To jeden z przykładów blokowania NTSB przez CIA
OKOLICZNOŚCI i FBI” – kontynuuje Stich. – „Jaki mógł być powód
Było wiele spekulacji na temat przyczyny katastrofy tuszowania tej sprawy? FBI i CIA zaangażowały się
samolotu TWA1 lot nr 800. Będąc specjalistą w dziedzinie w owym czasie w negocjacje z afgańskimi rebeliantami.
bezpieczeństwa lotów i oficerem śledczym Federalnego Rebelianci chcieli oddać bezpłatnie Stanom Zjednoczo-
Urzędu Lotnictwa, Rodney Stich nym od 30 do 40 pocisków ziemia-
zebrał na własna rękę dowody do- „W sprawie katastrofy samolotu powietrze w zamian za uwolnienie
tyczące tej katastrofy i tuszowania TWA, lot nr 800, jest prawie z więzienia syna jednego z ich
związanego z nią skandalu, który przywódców. Trafił on do niego na
miał potem miejsce. Oto część je- 200 świadków, którzy zeznali, podstawie oskarżenia o stosunko-
go spostrzeżeń i wniosków: że widzieli ślad pocisku, wo niewielkie przestępstwo narko-
„To bezprecedensowy przypa- włącznie z pewną osobą, którą tykowe. Rebelianci mieli jeszcze
dek dezinformacji i tuszowania wtedy ponad sto pocisków Stinger,
prawdy przez NTSB [National można z powodzeniem uznać które pozostały im po wojnie
Traffic Safety Board – Krajowa za eksperta w dziedzinie z ZSRR. Dostarczyli numery se-
Rada Bezpieczeństwa Ruchu] śladów pocisków”. ryjne Stingerów, które posiadali,
i Departament Sprawiedliwości i okazało się, że są one prawdziwe.
w historii lotnictwa” – mówi Stich. CIA, FBI i Departament Sprawie-
– „W swojej książce Unfriendly Skies przedstawiam wiele dliwości prowadzili negocjacje, zaś jednym z głównych
innych udokumentowanych przypadków tuszowania przez negocjatorów był jeden z moich przyjaciół, były agent
NTSB poważnych uchybień. CIA, Ron Rewald. To od niego dostałem dokumenty w tej
W sprawie katastrofy samolotu TWA, lot nr 800, jest sprawie. Będąc w więzieniu spotkał człowieka, którego
prawie 200 świadków, którzy zeznali, że widzieli ślad w roku 1995 poznał w Honolulu. I teraz CIA miało
pocisku, włącznie z pewną osobą, którą można z powodze- kłopoty z prowadzeniem negocjacji”.
niem uznać za eksperta w dziedzinie śladów pocisków. W tym momencie Stich zrobił ironiczną uwagę: „Być
Jest to pilot helikoptera, który wystartował z Long Island2 może interesowało ich bardziej, aby rakiety dostały się
w Nowym Jorku. W chwili gdy pocisk wznosił się do góry, w ręce terrorystów, przynajmniej tak to wygląda na pod-
był skierowany twarzą w stronę oceanu. Widział tysiące stawie tego, co wiemy. Wiadomo, że terrorystom bardzo
pocisków rakietowych, które wystrzeliwano w Wietnamie, zależało na rakietach”.
włącznie z tymi, które kierowano w jego stronę, w związku To prowadzi do podejrzenia, które każdego może
z czym wie, jak wygląda ślad (smuga) pocisku. Według przyprawić o palpitację serca. Co jeśli to prawda?
niego «była to cienka smuga wznoszącego się pocisku, „Jeśli ten samolot został zestrzelony, wówczas znako-
i pierwsza eksplozja była typowa dla wybuchu tego rodzaju micie uzasadniłoby to istnienie CIA” – powiedział Stich.
pocisku, różniła się wyraźnie od eksplozji zbiorników». – „To prawie tak jak w przypadku wojny w Zatoce
Dopiero potem nastąpił wybuch zbiorników – był zupełnie Perskiej. Jeśli brak solidnego przeciwnika, wynosi się pod
innego koloru”. niebiosa Saddama Husajna, aby uczynić go w oczach
W tym momencie sprawa zaczyna się komplikować, Pentagonu łakomym kąskiem”.
ponieważ w obieg puszczono fałszywą historię spreparo- (Tak na marginesie… Według Johna Loftusa z San
waną przez agentów CIA, aby odwrócić uwagę opinii Francisco kalifornijska firma Bechtel Corporation jest
publicznej od rzeczywistych faktów. odpowiedzialna za budowę fabryk trującego gazu dla

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 9

Saddama Husajna. To nie ironia, kiedy się mówi, że Stany Kiedy reporter z Honolulu ujawnił rzeczywisty charak-
Zjednoczone – jak to wykazał badacz historii Antony C. ter jego pracy, Rewald był całkowicie zaskoczony. Pracu-
Sutton – kontynuują tworzenie „najlepszego wroga, jakie- jąc od czasów studenckich dla CIA, wierzył, że stanie ona
go można wykreować za pieniądze”. Najpierw były to po jego stronie, ale jak się okazało, był w błędzie.
hitlerowskie Niemcy, potem Związek Radziecki, a w bliż- Książkę Disavow powinien przeczytać każdy, kto kiedy-
szych nam czasach czerwone Chiny, do których następuje kolwiek nosił się z zamiarem podjęcia pracy w jednej z tak
masowy transfer technologii. To strategiczne wzmacnianie zwanych agencji „wywiadowczych” (CIA, DIA, NSA, FBI,
przyszłych „wrogów” stanowi część od dawna praktykowa- ONI etc.). Podobnie jak złodzieje, również szpiedzy nie
nej, już niemal historycznej, tradycji). przestrzegają żadnych zasad.
„Tak więc mamy solidne dowody na to, że Stanom W Disavow Stich opisuje globalną politykę realną
Zjednoczonym zaoferowano rakiety i że ta oferta została – ważne interesy państwowe: handel narkotykami, pranie
odrzucona, przy pełnej świadomości, że dostaną się one brudnych pieniędzy, kupywanie wyborów. Są to dziedziny,
w ręce terrorystów. Te rakiety zostaną wcześniej czy w których CIA jest ekspertem i nie ma sobie równych na
później użyte” – konkluduje Stich. – „To znacznie solid- świecie.
niejszy dowód od wielu powodów katastrof, jakie NTSB Ronald Rewald boleśnie doświadczył na własnej skórze
udało się podać w przypadku wielu katastrof lotniczych. wdzięczności CIA. Jeśli kiedykolwiek napisze swoją auto-
Także tuszowanie tej sprawy przez FBI, naciski wywierane biografię, powinien zatytułować ją Byłem chłopcem na
na świadków – to chyba wystarczy, aby poważnie za- posyłki CIA.
stanowić się nad intencjami FBI”.
TUSZOWANIE „PAŹDZIERNIKOWEJ NIESPODZIANKI”
WZLOT I UPADEK ASA ATUTOWEGO CIA, RONA Tak, chodzi o Wirginię, to była rzeczywiście „Paździer-
REWALDA nikowa Niespodzianka” („October Surprise”). Jej tuszo-
Kim jest ów były as CIA Ronald Rewald? To kolejny wanie trwa do dzisiaj w typowy dla światowego kartelu
międzynarodowy hochsztapler i zarazem bohater kolejnej mediów sposób – poprzez ignorowanie.
książki Sticha, Disavow (Dezawuacja). „Dezawuacja” Stich poświęcił temu przestępstwu i jego tuszowaniu
oznacza tu: „Jeśli się spaliłeś, koleś, to licz tylko na siebie”. w Defrauding America cały rozdział. Dowody są oczywiste.
Rewald zadawał się z trzęsącymi światem i prowadził Kiedy George Bush manipulował kryzysem irańskim po-
życie światowca. Był właścicielem posesji na Hawajach wstałym w wyniku wzięcia przez Iran obywateli amerykań-
o wartości 2 milionów dolarów. Limuzyna z szoferem skich jako zakładników, aby umożliwić Ronaldowi Reaga-
w liberii zabierała go codziennie nowi wygranie wyborów z ówczes-
do pracy. Od czasu do czasu gry- „Tak więc mamy solidne nym prezydentem, Jimmym Car-
wał w polo z sułtanem Brunei terem, doszło do obrzydliwego po-
– podobno najbogatszym człowie-
dowody na to, że Stanom gwałcenia Konstytucji Stanów Zje-
kiem świata. Zjednoczonym zaoferowano dnoczonych, które do dziś nie spo-
Miał jednak Rewald pewien rakiety i że ta oferta została tkało się ze stosowną karą.
ciemny sekret: był parawanem odrzucona, przy pełnej Krótko mówiąc, chodziło o do-
CIA. Już jako student był infor- prowadzenie do upadku prezyden-
matorem tej agencji, kiedy to pod świadomości, że dostaną się ta Cartera i wyboru Reagana.
koniec lat sześćdziesiątych i na po- one w ręce terrorystów”. Drużyna Reagan-Bush przyrzekła
czątku siedemdziesiątych szpiego- Irańczykom sprzęt wojskowy war-
wał takie „wywrotowe” organiza- tości kilku miliardów dolarów oraz
cje, jak SDS (Students for Democratic Society – Studenci 40 milionów dolarów w gotówce jako łapówkę w zamian
na Rzecz Demokratycznego Społeczeństwa). za uwolnienie zakładników natychmiast po wyborach
Pełniąc później rolę przewodniczącego BBRDW (Bis- w roku 1980.
hop, Baldwin, Rewald, Dillingham i Wong) – między- Te fakty potwierdził jeden z informatorów Sticha,
narodowego towarzystwa inwestycyjnego służącego za pa- Gunther Russbacher, pilot samolotów BAC-111 i SR-71,
rawan dla CIA – sądził, że jest bezkarny. Lecz wkrótce który przewoził nimi George’a Busha na rozmowy z Irań-
nastał czas zdrady. czykami w Paryżu.
Dziś, po spędzeniu w więzieniu dziesięciu lat, od- „Media rządowe usiłowały zdyskredytować demaskato-
rzucony przez CIA Rewald wciąż pozostaje banitą. rów CIA, którzy mieli dowody na zaistnienie operacji
Według Sticha BBRDW była firmą, która w całości «Październikowa Niespodzianka»…” – pisze Stich.
należała do CIA. Założono ją w roku 1979 i była finan- „Dowody na «Październikową Niespodziankę» wyma-
sowana przez CIA przez tych samych wysoko postawio- gały postawienia w stan oskarżenia prezydenta George’a
nych ludzi, którzy stanowili trzon Banku Nugan Hand. Busha i wystąpienia z formalnym oskarżeniem o popełnienie
Bank Nugan Hand to oczywiście okryta niesławą au- przestępstwa przeciwko znaczącym osobistościom z resortu
stralijska „pralnia” pieniędzy wykorzystywana przez CIA legislacyjnego, prawnego i wykonawczego rządu federalne-
do upłynniania dochodów uzyskiwanych z handlu nar- go. Jeszcze nigdy w historii Stanów Zjednoczonych nie było
kotykami pochodzących z południowo-wschodniej Azji. tak poważnego przestępczego spisku kontrolowanego przez
„CIA używała BBRDW w charakterze przykrywki” Biały Dom i skierowanego przeciwko obywatelom USA…”
– pisze Stich w Defrauding America – „która przybrała tym
razem postać międzynarodowej spółki inwestycyjnej za- IRAN-CONTRA I OLIVER NORTH
trudniającej 120 pracowników w szesnastu krajach, w tym Czy as CIA i narkotykowa osobistość, Oliver North,
w Hong Kongu, Indiach, Indonezji, Tajwanie, Nowej członek Rady Bezpieczeństwa Narodowego4, został na-
Zelandii, Singapurze, Brazylii i Chile. To personel CIA grodzony za swoje milczenie? Fakty mówią same za siebie.
otworzył i prowadził te rozrzucone po całym świecie Były instruktor pilotażu i demaskator Terry Reed,
biura”. współautor Compromised (Uzgodniony), twierdzi niedwu-

10 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

znacznie, że jego prowadzącym z ramienia CIA był Oliver Perskiej. W tym przypadku doszło nie tylko do prania
North, który używał pseudonimu „John Cathey”. mózgów obywateli amerykańskich przez rząd USA, CNN
„Brzydka strona związków z aferą Contra była staran- i inne środki masowego przekazu w celu akceptacji przez
nie ukrywana przed amerykańską opinią publiczną przez nich fałszywej wojny prowadzonej w imię idei George’a
usłużne wobec establishmentu i kongresu media” – pisze Busha, której na imię Nowy Porządek Świata, ale także do
Stich. – „Oliver North i inni zamieszani w działalność przetestowania eksperymentalnych szczepionek na anoni-
związaną z Contra usiłowali przybrać się w szatę humani- mowych ludzkich królikach doświadczalnych w postaci
taryzmu. Próbowano przedstawić zaangażowanie USA amerykańskiego i brytyjskiego personelu wojskowego.
w Nikaragui jako akcję o charakterze humanitarnym, Stich odsłania kulisy działań administracji Busha, która
której celem było udzielenie pomocy ciemiężonym lu- wspierała umacnianie się reżymu Saddama Husajna, oczy-
dziom w ich walce z komunizmem. Ale reprezentująca wiście na koszt amerykańskich podatników, pozwalając
amerykańskie społeczeństwo CIA sprzedawała tam broń mu kupić chemiczną i biologiczną broń. Jaki był tego
w zamian za narkotyki. Samoloty transportujące broń rezultat? Wojna w Zatoce Perskiej okazała się niczym
z USA do Ameryki Środkowej w drodze powrotnej często innym, jak tylko starannie zaplanowaną operacją mającą
wyładowane były narkotykami. Uzyskanymi z ich sprzeda- na celu umożliwienie zarobienia wtajemniczonym ogrom-
ży pieniędzmi płacono za wysłaną broń”. nych pieniędzy.
„CIA dostarczała broń nie tylko contrasom” – wyjaśnia
dalej Stich – „ale z pomocą Izraela, handlarzy broni HANDEL NARKOTYKAMI PROWADZONY PRZEZ CIA
i innych elementów sprzedawała broń także sandinistom. I DEA
Komentując to, jeden z funkcjonariuszy CIA oświadczył: W jednym z najdłuższych rozdziałów Defrauding Ame-
«Jak inaczej moglibyśmy podtrzymać wojnę?»” rica Stich pisze: „W ciągu minionych czterdziestu lat wielu
pilotów przyznało mi się, że przerzucali narkotyki pod
KŁAMSTWA I ZAPRZECZENIA CIA nadzorem CIA, DEA6 i wojska… Wykreowana przez CIA
„CIA ma w USA setki przedsiębiorstw-fasad…” – pisze wojna wietnamska zapewniła logistykę umożliwiającą ma-
Stich w Defrauding America – których jest właścicielem lub sowy transport narkotyków z azjatyckiego Złotego Trój-
tajnym współudziałowcem. Są wśród nich… firmy prawnicze, kąta do Stanów Zjednoczonych. Z kolei, również będący
instytucje o charakterze finanso- dziełem CIA, konflikt w Nikaragui
wym, takie jak banki i firmy makler- „Wykreowana przez CIA wojna umożliwił masowe dostawy narko-
skie, firmy ubezpieczeniowe i linie tyków ze Środkowej i Południowej
lotnicze… CIA z łatwością przycho- wietnamska zapewniła logistykę Ameryki. Oba przedsięwzięcia
dzi wypieranie się swojej wstydliwej umożliwiającą masowy przynosiły CIA dochody idące
działalności. Oprócz standardowej transport narkotyków w miliardy dolarów rocznie. To nie
procedury, jaką jest kłamstwo, za- przesada, że CIA z premedytacją
z azjatyckiego Złotego Trójkąta
przecza, że ma cokolwiek wspólne- wywołała te konflikty, aby móc
go z działalnością swoich fasado- do Stanów Zjednoczonych”. rozwijać swój handel narkotykami
wych firm lub z danym kontrakto- w Stanach Zjednoczonych. Nie
wym agentem. Czynią to bezkarnie, jest również przesadzone przypu-
ponieważ przedstawiciele Departamentu Sprawiedliwości szczenie, że ta działalność może być częścią planu mające-
kryją ich kłamstwa i korupcyjne operacje, przy cichej go na celu finansowe i moralne zrujnowanie Stanów
aprobacie prorządowych mediów i członków Kongresu”. Zjednoczonych”.
Oto jeden z przykładów? W nagłówku artykułu As-
sociated Propaganda (Stowarzyszona Propaganda) – prze- OBSTRUKCJA PRAWA
praszam, chciałem powiedzieć Associated Press5 (Stowa- W rozdziale dotyczącym korupcji wewnątrz rządu USA
rzyszona Prasa) – z 19 grudnia 1997 roku czytamy niepo- Stich pisze: „Jak to podałem w kolejnych wydaniach
kojące słowa: „CIA oczyszcza się z zarzutów o sprzedaż Unfriendly Skies z roku 1978, 1980 i 1990, a następnie
oczyszczonej kokainy w USA”. W dalszej części artykułu nieco szerzej w Defrauding America, w epicentrum tej
znajdujemy następujący komentarz: „Waszyngton (AP) korupcji znajdują się prawnicy i urzędnicy Departamentu
– CIA nie znalazła żadnych dowodów świadczących, że jej Sprawiedliwości i federalni sędziowie. Bez ich przestęp-
pracownicy lub agenci współpracowali z sojusznikami czej działalności żadne z tych mających kryminalny chara-
nikaraguańskich Contras zamieszanymi w handel wysokiej kter poczynań nie mogłoby mieć miejsca ani nie byłoby
jakości kokainą w Stanach Zjednoczonych – oświadczył możliwe ich kontynuowanie. To samo dotyczy czołowych
w czwartek wysoko postawiony urzędnik tej agencji”. mediów i członków Kongresu”.
Cytując Sticha: „…z łatwością przychodzi [im] wypiera-
nie się swojej wstydliwej działalności. Oprócz standar- TAJNY ZESPÓŁ DO MORDÓW POLITYCZNYCH
dowej procedury, jaką jest kłamstwo, zaprzeczają, że mają Jedną z najbardziej zdumiewających i budzących
cokolwiek wspólnego z działalnością swoich fasadowych obrzydzenie rewelacji ujawnionych w Defrauding America
firm lub z danym kontraktowym agentem”. jest SDS (Tajny Zespół Śmierci – Secret Death Squad)
Całość wieńczy – jak zwykł mawiać as CIA i strategicz- lub Zespół Eksperymentalnych Mordów (Experimantal
ny dziennikarz Gerald Posner – końcowe oświadczenie: Assassination Team) zarejestrowany oficjalnie w CIA jako
„Sprawa zamknięta!” „Strategiczny dziennikarz” to bez MACSOGSDODV (Military Assistance Command Stra-
wątpienia eufemistyczna nazwa jego rzeczywistego stano- tegic Operational Group Special Detachment, Depart-
wiska w Agencji, które winno nazywać się „płatny łgarz”. ment of Defence, Vietnam – Specjalna Grupa Operacyjna
Wojskowego Posiłkowego Dowództwa Strategicznego Mi-
BANK LAVORO I IRAQGATE nisterstwa Obrony w Wietnamie).
W Defrauding America Stich umieścił cały rozdział na Jak podaje Stich, jego informator Robert L. Freeman
temat Banku Livoro i Iraqgate, czyli o wojnie w Zatoce opisał mu całkowicie czarną (złożoną z murzynów) grupę

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 11

morderców, wyszkoloną przez armię USA i przeznaczoną
do supertajnej operacji, której celem była destabilizacja
Wietnamu, Laosu i Kambodży.
„Freeman był jednym z 45 murzynów wyszkolonych
przez wojska lądowe, marynarkę wojenną i Centralną
Agencje Wywiadowczą do zabijania wskazanych celów,
w tym również amerykańskich żołnierzy i doradców”
– pisze Stich. – „Opisuje ze szczegółami, w jaki sposób
poddawano członków tej grupy praniu mózgów, szkolono
i uzbrajano, a następnie angażowano do wykonywania
masowych morderstw w celu destabilizowania danego
regionu, aby uzasadnić amerykańską interwencję. Fre-
eman był dowódcą pięcioosobowego zespołu morderców,
któremu prowadzący z CIA zlecili zabijanie wszystkich
napotykanych po drodze ludzi i pozostawianie po sobie
dowodów mających wskazywać, że tych morderstw doko-
nała druga strona. Freeman utrzymuje, że jego zespół
kontynuował morderczy proceder przez wiele lat, zmiata-
jąc w niektórych przypadkach z powierzchni ziemi całe
wsie”.
Stich włączył do Defrauding America supertajne doku-
menty z roku 1963 i 1964, które potwierdzają zamor-
dowanie prezydenta Południowego Wietnamu, Ngo Dinh
Diema przez oddział Freemana. Tak więc CIA wynosi na
trony swoich marionetkowych władców, a następnie mor-
duje ich, kiedy okazują się już niepotrzebni.
Ale to jeszcze nie wszystko. Freeman posiada również
solidne dowody na to, że jego zespołowi CIA wydało
rozkaz mordowania amerykańskich POW (Prisoners of
War – jeńcy wojenni) i jak jego zespół realizował to
zadanie.
„Dokumenty te mają wystarczające potwierdzenia, aby
można było uznać oświadczenie Freemana za wiarygod-
ne” – twierdzi Stich. – „Rzecz nie w tym, że mordowanie
amerykańskich GI7 na rozkaz Waszyngtonu to największa
ze zbrodni, jaką kiedykolwiek popełniono na Ameryka-
nach, ale w tym, że te zbrodnie mogłyby znaleźć zro-
zumienie u przeciętnego człowieka”.
NARUSZENIE USTAWY O BEZPIECZEŃSTWIE PAŃSTWA
Jeśli chodzi o Stany Zjednoczone, Ustawę o Bez-
pieczeństwie Państwa (National Security Act8) z roku
1947 można uważać za podstawę zła opisywanego w książ-
kach Sticha. Ustawa ta nadal zapewnia trudną do przebi-
cia osłonę umożliwiającą członkom rządu aroganckie nad-
używanie władzy – przede wszystkim Radzie Bezpieczeńs-
twa Narodowego (National Security Council), która działa
na wątpliwej, jeśli chodzi o zgodność z Konstytucją Sta-
nów Zjednoczonych, podstawie, podobnie zresztą jak tak
zwane agencje „wywiadowcze”, takie jak CIA, NSA
i NRO.
Zimnowojenny raison d’être9 tych agencji zniknął
w czarnej dziurze pozornej wojny ideologicznej – szwindlu
pod nazwą „kapitalizm kontra komunizm”. Obecnie tylko
oni pozostali jako ostatni bastion kryminalistów i skorum-
powanych urzędników, którzy pod płaszczykiem tak zwa-
nego „bezpieczeństwa państwa” przez lata prowadzili
nielegalną działalność.
Podobnie jak stara gwardia sowieckiej nomenklatury
i jej aparatczyków, te agencje i kierujący nimi bezimienni
biurokraci posiedli potężną władzę – głównie za sprawą
ogromnych dochodów, jakie od pięćdziesięciu lat czerpią
z masowego handlu narkotykami.
I oto mamy. Dzieło życia Rodneya Sticha i jego książki,
a zwłaszcza Defrauding America, której podtytuł brzmi
„Encyklopedia tajnych operacji CIA, DEA i innych sek-
12 • NEXUS
retnych agencji”, stanowią dowód na to, że czas najwyższy
uchylić amerykańską Ustawę o Bezpieczeństwie Państwa
z roku 1947. Dlaczego? Ponieważ wywołane przez nią
utajnianie, amoralność i degeneracja przeobraziły nie
tylko Stany Zjednoczone, ale cały świat. A najgorsze
w tym wszystkim jest to, że zinstytucjonalizowała ona tak
wielką korupcję, że jedyne do niej analogie można znaleźć
tylko w okresie ostatnich dni Rzymskiego Imperium.
GRUPY PROWADZĄCE PRACĘ OD PODSTAW
I SPOŁECZNA ŚWIADOMOŚĆ
Tego, co udokumentował Rodney Stich – przestępczej
działalności osób publicznych, którym powierzono rządze-
nie krajem – nie można już dłużej tolerować. Odważni
ludzie występują publicznie przeciwko korupcji i obnażają
zdradzieckie metody tych, którym powierzono rządy.
Podobnie jak Amnesty International, która walczy
o uwolnienie więźniów politycznych więzionych przez
reżimy na całym świecie, powinny powstać lokalne grupy
zajmujące się pracą od podstaw w zakresie poszerzania
świadomości społeczeństwa w kwestii przestępczej działal-
ności rządu, jej tuszowania i korupcji. Można by je nazwać
Whistleblowers International (Międzynarodowi Demas-
katorzy).
W chwili obecnej nie ma już innej alternatywy. Wszyst-
ko zależy wyłącznie od nas. Już chyba wiecie, że musimy
wygnać hoodoo (złego ducha) z miasta. I
O autorze:
Uri Dowbenko jest pisarzem i dziennikarzem publikującym
artykuły w wielu pismach. Jego kolumna zatytułowana
„alt.media” stanowi interesującą krytykę współczesnego kina,
książek i pop-kultury z punktu widzenia socjologicznego i poli-
tycznego. Próbki jego tekstów można uzyskać pod adresem:
alt.media, PO Box 43, Pray, Montana, 59065; strona inter-
netowa: ‹u.dowbenko@http://www.mailcity.com›.
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Trans World Airlines – amerykańskie linie lotnicze realizujące loty na
terenie Stanów Zjednoczonych, do Europy, na Karaiby i na Środkowy
Wschód. Do roku 1950 TWA były znane pod nazwą Transcontinental
& Western Air, Inc. Siedziba dyrekcji firmy mieści się w Mount Kisco,
w stanie Nowy Jork. – Przyp. tłum.
2. Mierząca 190 km długości wyspa położona w południowo-wschodniej
części Nowego Jorku w dzielnicach Brooklyn i Queens. – Przyp. tłum.
3. John Fitzgerald Kennedy – trzydziesty piąty prezydent USA w latach
1961-1963. – Przyp. tłum.
4. National Security Council (NSC) – amerykańska instytucja będąca
częścią aparatu wykonawczego podległego bezpośrednio prezydentowi
Stanów Zjednoczonych utworzona w roku 1947 na mocy Ustawy o Bez-
pieczeństwie Narodowym (National Security Act) jako organ doradczy
prezydenta w sprawach wewnętrznej, zagranicznej i wojskowej polityki
dotyczącej zagadnień bezpieczeństwa państwa. Przewodniczy jej prezy-
dent, a jej członkami są między innymi wiceprezydent, sekretarz stanu
i sekretarz obrony. – Przyp. tłum.
5. Najstarsza z istniejących i znaczących w USA agencji informacyjnych,
założona w roku 1848 od roku 1892 istnieje pod obowiązującą do dziś
nazwą Associated Press. – Przyp. tłum.
6. DEA (Drug Enforcement Agency – Agencja do Walki z Narkotyka-
mi). – Przyp. red.
7. Popularna nazwa amerykańskiego żołnierza w służbie czynnej lub
weterana wojskowego. – Przyp. tłum.
8. Ustawa o Bezpieczeństwie Państwa uchwalona została w roku 1947
i podzieliła siły zbrojne USA na siły lądowe, marynarkę wojenną oraz siły
powietrzne, które w roku 1949 podporządkowano Departamentowi Obro-
ny, dając im jednak znaczną autonomię. – Przyp. tłum.
9. Francuski zwrot oznaczający „racja stanu”, czyli uzasadnienie ist-
nienia. – Przyp. tłum.
bibliografia na stronie 58
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
 PONADNARODOWA KONTROLA GLOBALNEGO HANDLU

Ś wiatowa Organizacja Handlu (World Trade Organization; w skrócie

WTO) w ciągu czterech pierwszych lat swojego istnienia zasłużyła sobie
na bardzo niepochlebną opinię. Tymi, które czerpią zyski z układów WTO, są
wielkie ponadnarodowe korporacje (Transnational Corporation; w skrócie
TNC), w przeciwieństwie do społeczeństw i drobnych rolników na całym
Międzynarodowe świecie, którzy mocno ucierpieli z powodu promowanego przez WTO „wol-
nego handlu”. Taki rezultat nie powinien nikogo dziwić, jako że to właśnie te
korporacje korporacje wywarły największy nacisk i wpływ na treść traktatów WTO.
Opracowany przez WTO model ekonomicznego rozwoju coraz częściej
starają się uznawany jest za niekompatybilny z ekologiczną samowystarczalnością.
W swoich zasadach ustalanych w trakcie negocjacji handlowych WTO wynosi
za pośrednictwem ponad wszystko handel, nie zwracając uwagi na warunki zdrowotne, środowis-
kowe, społeczne i konsumenckie.
Światowej Mimo narastającego protestu przeciwko WTO i jego traktatom Komisja
Europejska (European Commission; w skrócie EC)1 ma nadzieję na po-
Organizacji szerzenie zasięgu tej organizacji, jak również jej umocnienie przy pomocy tak
zwanej Rundy Millenijnej (która rozpoczęła się w listopadzie na ministerialnej
Handlu narzucić konferencji WTO w Seattle w USA). Uzbrojona w nową retorykę, której
zadaniem jest wygranie z organizacjami pozarządowymi (Non-government
słabszym Organization; w skrócie NGO), Unia Europejska (European Union; w skrócie
EU) kontynuuje kształtowanie swojej międzynarodowej polityki handlowej
gospodarczo z punktu widzenia ekonomicznych interesów korporacji mających swoją siedzi-
bę w Europie. W swojej kampanii na rzecz Rundy Millenijnej Komisja
krajom wygodne Europejska odświeża związki z europejskim przemysłem i zachęca korporacje
do wkładu na rzecz wzmocnienia pozycji Unii Europejskiej w tych układach.
dla siebie Symbiotyczne związki, które zostały umocnione podczas negocjacji w roku
1997 dotyczących Umowy o Usługach Finansowych WTO, zostały obecnie
prawa stojące uzupełnione o znacznie bardziej mętny proces „dialogu” ze społecznością
obywateli.
w sprzeczności
SIŁA ŚWIATOWEJ ORGANIZACJI HANDLU
z interesami Rząd powinien jak najmniej ingerować w prowadzenie handlu.2
Peter Sutherland, były dyrektor GATT3
ich mieszkańców.
W rezultacie Rundy Urugwajskiej negocjacji GATT, która zakończyła się
15 grudnia 1993 roku, czołowe potęgi finansowe zdolne wpływać na losy
miliardów ludzi założyły Światową Organizację Handlu. To zrzeszające dziś
ponad 130 krajów ciało zostało znacznie rozszerzone w stosunku do poprzed-
niego Ogólnego Układu w Sprawie Ceł i Handlu (GATT). Wykraczając poza
Część 1 historyczną rolę ustalania taryf i kontyngentów, WTO zajmuje się obecnie
znoszeniem barier celnych dla handlu (wymuszających odpowiednie standardy
dotyczące zdrowia i ochrony środowiska), jak również wszelkimi innymi
regulacjami, które mogłyby w jakiś sposób „zakłócić” lub „wypaczyć” wolny
Corporate Europe przepływ usług i dóbr.
Observatory Wbrew pozorom demokratyzmu objawiającego się w regule równego
Copyright  1999 udziału wszystkich członków w procesie podejmowania na zasadzie konsen-
susu decyzji, WTO jest organizacją wybitnie niedemokratyczną o niejasnych
Prinseneiland 329 intencjach. Mimo iż kraje rozwijające się reprezentują w niej większość,
1013 LP Amsterdam zarówno pod względem liczby krajów, jak i ludności, w rzeczywistości mają
Holandia bardzo niewiele do powiedzenia w procesie negocjacji. Brak zasobów ludzkich
i finansowych, prowadzenie dyskusji przez największe potęgi za zamkniętymi
Tel./fax +31 30 236 4422 drzwiami oraz, co najważniejsze, bardzo silny nacisk USA i EU często
E-mail: ceo@xsall.nl zmuszają kraje rozwijające się do wyrażania zgody na układy, które są
Strona internetowa: www.xs4all.nl/~ceo
sprzeczne z ich interesami.

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 13

 Wbrew generalnie wielkodusznej, proglobalnej retory- Poniższe dwa przypadki stanowią przykłady tego, jak
ce głoszącej hasło „czujmy się dobrze” cele EU w dzie- grupy interesu wykorzystują system WTO do forsowania
dzinie handlu międzynarodowego i inwestycji są twarde swoich interesów kosztem zwykłych ludzi i środowiska.
i nieugięte. Jej polityka jest ukierunkowana na żądanie
nieograniczonego dostępu dla europejskich TNC-ów do • Amerykańska „przemysłowa wołowina” i europejscy
rynków i znoszenie lokalnych przepisów w celu stworzenia konsumenci
tak zwanego globalnego „jednolitego pola gry”. Podobne Na początku maja 1997 roku trójosobowy organ dys-
rozumowanie rządzi polityką przyjętą przez inne globalne kusyjno-rozstrzygający WTO wydał wyrok stwierdzający,
potęgi. W rezultacie dominujące bloki polityczne połączy- że dziewięcioletnia banicja, na którą Unia Europejska
ły swoje siły w ramach Światowej Organizacji Handlu skazała wołowinę pochodzącą z uboju bydła, któremu
(TWO) w celu demontażu barier handlowych i inwestycyj- podawano hormony, była w myśl zasad WTO nielegalna.
nych broniących dostępu do mniej uprzemysłowionych Wyrok, który naruszył ważne z punktu widzenia ochrony
krajów. EU i USA przygotowują w ramach Transatlantyc- zdrowia prawa konsumenckie wywołał oburzenie w całej
kiego Partnerstwa Gospodarczego (Transatlantic Econo- Europie.
mic Partnership; w skrócie TEP) oraz tak zwanego W ostatnim dziesięcioleciu Monsanto (TNC z siedzibą
„Czworokąta” („Quad”) zrzeszającego USA, EU, Japonię w USA), który produkował wcześniej chemikalia, prze-
i Kanadę wspólne stanowisko. kształcił się w firmę z dziedziny „wiedzy o życiu” spec-
Zgodnie z poglądem Josha Karlinera opublikowanym jalizującą się w manipulacjach na materiale genetycznym.
w The Corporate Planet (Zjednoczona Planeta): „Triadę Jednym z produktów tych manipulacji jest rekombinowa-
zrzeszającą Japonię, USA i EU można uznać za trzy ny bydlęcy hormon wzrostu (recombinant bovine growth
wielkie stowarzyszone kraje czasami rywalizujące, a czasa- hormone; w skrócie rBGH) stosowany na dużą skalę przez
mi kooperujące ze sobą w celu promowania swoich kos- producentów mleka w USA w celu zwiększenia mleczno-
mopolitycznych interesów na całym świecie”.4 ści krów. Inne „naturalne” hormony, takie jak estradiol
Wraz ze zbliżaniem się końca tysiąclecia duża liczba i testosteron, są również szeroko stosowane przez amery-
rozmów na temat handlu prowa- kańskich hodowców bydła. W ro-
dzonych na wysokim szczeblu mię- „Triadę zrzeszającą Japonię, ku 1995 90 procentom amerykańs-
dzy EU i USA postawiła w świetle USA i EU można uznać za trzy kiego bydła podawano któryś
jupiterów potęgi zjednoczone z tych hormonów wzrostu.
w ramach WTO. Narzędziami tną- wielkie stowarzyszone kraje W styczniu 1989 roku Unia Eu-
cymi o najbardziej wyostrzonych czasami rywalizujące, ropejska stosując „zasadę ostroż-
zębach znajdującymi się na wypo- a czasami kooperujące ze ności” wyraziła brak zaufania do
sażeniu WTO jest jej organ dys- przemysłu amerykańskiego wpro-
kusyjno-rozstrzygający i jej upraw- sobą w celu promowania wadzając zakaz importu wołowiny
nienia do orzekania w różnych swoich kosmopolitycznych i mleka pochodzących od hodowa-
sprawach, które są w stanie zmusić interesów na całym świecie”. nego z zastosowaniem hormonów
poszczególne kraje do podporząd- bydła. Ten zakaz dotyczył również
kowania się zasadom WTO. Ros- producentów stosujących tę meto-
nąca liczba kontrowersyjnych zasad, przy pomocy których dę wewnątrz EU. W odpowiedzi na to silne lobby składa-
organ dyskusyjno-rozstrzygający wymusza respektowanie jące się z firmy Monsanto, Amerykańskiego Stowarzysze-
interesów korporacji wbrew interesom przeciętnych ludzi nia Hodowców Bydła (US National Cattlemen’s Associa-
i środowiska, poważnie nadszarpnęła obraz WTO. tion), Amerykańskiej Rady Eksportu Produktów Mlecz-
W ramach systemu WTO każdy z jego członków może nych (US Dairy Export Council) i innych zainteresowa-
zaskarżyć do organu dyskusyjno-rozstrzygającego politykę nych grup biznesu zainicjowało wspólnie z ówczesnym
lub prawa obowiązujące w kraju innego członka tej or- handlowym przedstawicielem Ameryki, Mickeyem Kan-
ganizacji, które ograniczają zasadę wolnego handlu. Jeśli torem, w ramach WTO akcję przeciwko zakazowi importu
ten złożony z niewybieralnych biurokratów organ dojdzie do EU wołowiny pochodzącej od bydła, któremu podawa-
do wniosku, że dany rząd jest winny pogwałcenia zasad no hormony wzrostu.6
WTO, kraj uznany za winny musi dokonać zmian w swo- Ze strony EU nacisk na Komisję Europejską w celu
ich prawach lub stanie się obiektem handlowych restrykcji zniesienia tego zakazu wywierały takie grupy przemys-
ze strony skarżącego i to nie tylko w zakresie dotyczącym łowe, jak FEDESA (pierwsza lobbystyczna organizacja
skargi. Kraj uznany za winny pogwałcenia zasad WTO zajmująca się w Europie popieraniem przemysłu „zdro-
może również zostać obłożony poważnymi karami pienięż- wych” produktów pochodzenia zwierzęcego) i Europejska
nymi. Federacja Stowarzyszeń Producentów Farmaceutyków
Podczas czterech pierwszych lat istnienia WTO organ (European Federation of Pharmaceutical Industry As-
dyskusyjno-rozstrzygający zajmował się głównie sporami sociations; w skrócie EFPIA) – obie należące do Euro-
między EU i USA. Jego pierwsze decyzje dają niepo- paBio, głównego lobby7 biotechnologicznego w EU – tłu-
kojący obraz tego, co się może dziać w przyszłości. W cza- macząc to niekorzystnym wpływem na producentów euro-
sie tego czteroletniego okresu wniesiono 177 spraw, w ra- pejskich. Argumentowali oni zgodnym chórem ze swoimi
mach których jeden kraj zaskarżał prawa lub działalność amerykańskimi odpowiednikami, że zawsze istnieje pewne
innego kraju jako sprzeczne z prawami WTO. Większość ryzyko, kiedy ma się do czynienia z żywnością modyfiko-
tych spraw można było rozstrzygnąć bez udziału organu waną genetycznie lub wyprodukowaną przy zastosowaniu
dyskusyjno-rozstrzygającego WTO. Osiemnaście z 177 hormonów.
sporów zostało rozstrzygniętych poprzez wydanie wiążą- Nacisk ze strony organizacji ochrony konsumenta oraz
cych orzeczeń organu dyskusyjno-rozstrzygającego, a na- innych organizacji pozarządowych sprawił, że Komisja
stępne osiemnaście jest na etapie dochodzenia prowadzo- zdała sobie sprawę, że zniesienie zakazu sprzedaży mięsa
nego przez komisje WTO.5 i mleka wyprodukowanych przy zastosowaniu hormonów

14 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

może stać się polityczną ością, która ugrzęźnie w jej gardle. Aby odciąć się od ekonomicznych interesów, które
Przy wsparciu rosnącej liczby dowodów na to, że pewne NFTC przedkłada nad łamanie praw człowieka w Myan-
naturalne i syntetyczne hormony przyczyniają się do wzro- marze, Anne L. Wexler12, szefowa mieszczącej się w Wa-
stu częstotliwości występowania raka, Komisja zdecydowa- szyngtonie konsultingowej firmy Wexler Group13, powoła-
ła się nie odwoływać tego zakazu, mimo orzeczenia WTO. ła do życia grupę nacisku o nazwie USA Engage (Zaan-
Wstępna decyzja dotycząca sporu na temat mięsa gażowanie USA). USA Engage została po raz pierwszy
produkowanego przy zastosowaniu hormonów jest jak oficjalnie przedstawiona na konferencji prasowej w kwiet-
dotąd pierwszym przepisem opartym na liczącym sobie niu 1997 roku i określona jako „szeroko pomyślana koali-
trzy lata dokumencie WTO noszącym nazwę Umowa cja reprezentująca Amerykanów z wszystkich regionów,
Sanitarna i Fitosanitarna (Sanitary and Phytosanitary sektorów i segmentów naszego społeczeństwa”.14 Grupa ta
Agreement). Umowa ta stawia wymóg, aby jakiekolwiek zainicjowała w Waszyngtonie intensywną kampanię prze-
ograniczenia w handlu dotyczące bezpieczeństwa i zdro- ciwko stanowieniu praw o szczególnych zasadach handlu
wotności żywności były wprowadzane wyłącznie w oparciu oraz innym sankcjom ekonomicznym, które są nakładane
o badania naukowe lub uzgodnione w skali międzynaro- na przedsiębiorstwa z powodów społecznych i środowisko-
dowej standardy, jak na przykład te ustanowione przez wych.
system oenzetowski. Ponieważ oenzetowska FAO (Food W Europie przedsiębiorstwa zrzeszone w Europejskim
and Agriculture Organization – Organizacja do spraw Okrągłym Stole Przemysłowców (European Round Table
Żywności i Rolnictwa) uznaje hormony za środek bez- of Industrialists; w skrócie ERT), w tym Ericsson, Unile-
pieczny, WTO uznała, że zakaz wydany przez EU jest ver i Simens, również potraktowały prawa wprowadzone
bezprawny i winien być zniesiony. w stanie Massachusetts jako nie-
Ta decyzja stwarza niebezpie- Proces odrzucania bezpieczny precedens, który nale-
czny precedens w odniesieniu do ży szybko przełamać. Przemysł
krajowych praw dotyczących bez-
niewygodnych praw zmobilizował siły w celu wywarcia
pieczeństwa i zdrowia konsumen- chroniących konsumentów nacisku na Komisję Europejską,
tów. Eksperci przypuszczają, że w Europie i na innych aby wymusiła ona na rządzie USA,
wiele zasad przyjętych w EU, jak kontynentach na korzyść a ten z kolei na stanie Massachu-
na przykład dotyczących innych setts odstąpienie od wprowadzo-
produktów pochodzenia zwierzę- przemysłu będzie wciąż nych przezeń praw. Wobec niepo-
cego, może zostać obecnie zaskar- postępował, jeśli nie zostaną wodzenia tych działań, korporacje
żonych przez USA i inne kraje.8 podjęte odpowiednie kroki żądają wszczęcia odpowiedniej
Proces odrzucania niewygodnych procedury poprzez WTO. Japońs-
praw chroniących konsumentów i nie odwróci się w porę kie potęgi, takie jak Mitsubishi,
w Europie i na innych kontynen- tego procesu. Sony i Nissan, które najwięcej tra-
tach na korzyść przemysłu będzie cą z powodu wprowadzonego
wciąż postępował, jeśli nie zostaną w Massachusetts prawa, zastoso-
podjęte odpowiednie kroki i nie odwróci się w porę tego wały tę samą strategię w stosunku do rządu Japońskiego.
procesu. Nie należy się więc dziwić, że w październiku 1998 roku
Unia Europejska i Japonia zażądały utworzenia w ramach
• Prawo Massachusetts-Birma – pogwałcenie praw WTO specjalnej komisji z powodu pogwałcenia przez stan
człowieka Massachusetts obowiązujących w WTO zasad. Chociaż
W Stanach Zjednoczonych poszczególne stany i społe- EU zawiesiła w lutym 1999 roku działalność tej komisji
czności od dawna wyrażają swoje polityczne sympatie (przypuszczalnie w ramach gestu pojednawczego w ra-
poprzez wprowadzanie „szczególnych zasad handlu”. mach wojny bananowej z rządem USA), to jednak za-
Wprowadzając „kary cenowe” na towary i usługi ponad- groziła wznowieniem sprawy, jeśli rząd federalny USA nie
narodowych korporacji mogą w ten sposób zmuszać je do podejmie odpowiednich kroków przeciwko stanowi Mas-
zaprzestania robienia interesów z represyjnymi reżymami. sachusetts.
Właśnie w ten sposób stan Massachusetts nałożył w roku Konflikt Massachusetts-Birma rodzi wiele istotnych
1996 dziesięcioprocentową karę na spółki prowadzące pytań dotyczących niezależności państw i tworzenia prece-
interesy z Myanmarem9, znanym dawniej jako Birma. Kraj densu pozwalającego na prowadzenie handlu wbrew woli
ten słynie z brutalnego gwałcenia praw człowieka przez społeczeństw. Ukazuje również pewną nierówność w roz-
nielegalną huntę wojskową. Firmy Siemens, Unilever oraz kładzie sił wewnątrz EU. We wrześniu 1998 roku Par-
wiele japońskich przedsiębiorstw do dzisiaj znajduje się na lament Europejski uchwalił rezolucję wzywającą Komisję
czarnej liście stanu Massachusetts. To właśnie ta restryk- do wstrzymania handlu, ruchu turystycznego i inwestycji
cja doprowadziła podobno do wycofania się Apple Com- w Myanmarze przez firmy mające swoją siedzibę w EU.
puters z Myanmaru.10 Rezolucja ta poddaje również krytyce decyzję Komisji
Nałożona przez stan Massachusetts na Birmę restryk- wzywającą do utworzenia w ramach WTO grupy dyskusyj-
cja stała się obiektem ostrych ataków, zarówno wewnątrz nej w kwestii prawa panującego w Massachusetts.15 Ko-
kraju, jak i na arenie międzynarodowej, zwłaszcza ze misja została również skrytykowana przez Konfederację
strony EU i Japonii. Krajowa Rada Handlu Zagranicz- Europejskich Związków Zawodowych (European Trade
nego (National Foreign Trade Council; w skrócie NFTC), Union Confederation) i Międzynarodową Konfederację
zrzeszająca ponad 600 mieszczących się w USA producen- Wolnych Związków Zawodowych (International Confede-
tów i instytucji finansowych podała stan Massachusetts do ration of Free Trade Union) za ignorowanie łamania praw
sądu.11 Firmy naftowe, takie jak Texaco i Mobil, wyraziły człowieka w Myanmarze. Jak oświadczył jednak rzecznik
swój niepokój z powodu negatywnego wpływu, jaki takie EU: „Łamanie praw WTO nie służy nikomu. Kluczową
prawa mają na ich działalność w Myanmarze oraz innych w tym konflikcie sprawą jest niedotrzymywanie przez
regionach, gdzie istnieją dyktatorskie rządy. Stany Zjednoczone międzynarodowych zobowiązań”.16

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 15

UDZIAŁ TNC W NEGOCJACJACH WTO Moc TRIPs-ów
Największymi beneficjantami traktatów WTO są po- Przemysł określił główny problem tkwiący w świato-
nadnarodowe korporacje. Nic w tym dziwnego, bowiem wym handlu. Tenże sam przemysł opracował jego roz-
w wielu przypadkach to właśnie one bezpośrednio wpływały wiązanie i sformułował je w postaci konkretnej propozy-
na stanowisko najbardziej wpływowych członków WTO cji, a następnie sprzedał to naszemu i innym rządom…
w trakcie negocjacji prowadzonych w sprawie tych traktatów. Przemysł i handlowcy świata odegrali jednocześnie rolę
Miało to już miejsce w czasie Rundy Urugwajskiej negocjacji pacjentów, diagnostyków i lekarzy.19
GATT, kiedy to nadano kształt większości traktatów WTO. James Enyart, Monsanto
Oprócz podporządkowania krajów Południa (chodzi
o kraje położone na południowej półkuli – przyp. tłum.) Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights
GATT i jego regułom oraz wytyczenia nowych zadań (Handlopochodne Aspekty Praw Własności Dóbr Intelek-
w dziedzinie handlu, Runda Urugwajska obdarzyła pół- tualnych) obdarzają korporacje prawem do ochrony ich
nocne TNC-y szerokim dostępem do rynków krajów roz- „intelektualnych dóbr” we wszystkich krajach WTO.
wijających się. Siedmioletnia Runda, która rozpoczęła się Zmusza to wszystkie kraje zrzeszone w WTO do stosowa-
w roku 1986, pomogła krajom Północy i ich korporacjom nia standardów minimum w siedmiu obszarach dóbr in-
osiągnąć większy liberalizm w sektorach, w których i tak telektualnych, w tym prawa autorskiego, ochrony znaków
posiadały przewagę (na przykład w usługach), a także handlowych, patentów oraz wzornictwa i konstrukcji prze-
wprowadziła pojęcie praw własności dóbr intelektualnych mysłowych.
oraz inne mechanizmy chroniące działalność TNC. Traktat TRIPs jest wspólnym dzieckiem przemysłowej
Najsilniejsza działalność lobbystyczna miała miejsce koalicji zrzeszającej z członków z USA, EU i Japonii.
w Stanach Zjednoczonych. Poszczególne spółki rywalizo- Pierwszą inicjatywę w tej sprawie podjął Komitet Dóbr
wały nie tylko w staraniach o liberalizację handlu i otwar- Intelektualnych (Intellectual Property Committee;
cie rynków, ale zawiązały również w skrócie IPC), który skupia trzy-
koalicje przemysłowe mające spo- Największymi beneficjantami naście czołowych korporacji ame-
wodować włączenie pewnych za- rykańskich, w tym Bristol Myers
sad do norm GATT. Na przykład
traktatów WTO są Squibb, DuPont, Monsanto i Ge-
Koalicja Przemysłu Usług starała ponadnarodowe korporacje... neral Motors. IPC został utworzo-
się wywrzeć nacisk na stworzenie bowiem w wielu przypadkach ny głównie po to, aby zdecydowa-
nowego układu handlowego w od- to właśnie one bezpośrednio nie postawić sprawę TRIPs-ów
niesieniu do usług17, zaś Komitet w programie GATT.20
Dóbr Intelektualnych pracował wpływały na stanowisko Według byłego pracownika
nad wprowadzeniem do dzienne- najbardziej wpływowych Monsanto jednym z pierwszych
go porządku obrad traktatu członków WTO w trakcie zadań IPC była „praca misyjna”
TRIPs (Trade-Related Aspects of w Europie i Japonii w celu zdoby-
Intellectual Property Rights negocjacji prowadzonych cia poparcia największych tamtej-
– Handlopochodne Aspekty Praw w sprawie tych traktatów. szych korporacji dla kampanii na
Własności Dóbr Intelektualnych). rzecz TRIPs-ów.21 UNICE i ja-
Wpływ przemysłu był również wy- pońska organizacja biznesu Kei-
raźnie widoczny w składzie delegacji USA, którą tworzyli danren okazały się chętne do współpracy.
w większości przedstawiciele korporacji. Były dyrektor Pfizera, Edmund T. Pratt, który uczest-
W pierwszych latach Rundy Urugwajskiej europejskie niczył w szeregu negocjacji GATT w charakterze ofic-
pozaparlamentarne grupy interesu nie angażowały się jalnego doradcy przedstawiciela handlowego Stanów Zje-
zbytnio w negocjacje. Przemysł EU wydelegował poważnie dnoczonych, stwierdził: „Nasze połączone wysiłki umoż-
grupy nacisku dopiero wtedy, gdy negocjacje znalazły się liwiły stworzenie globalnej rządowej sieci sektora prywat-
w impasie w kwestiach dotyczących rolnictwa. Według nego, który położył fundament pod powstanie TRIPs-
byłego sekretarza generalnego ERT, Keitha Richardsona, ów”.22
sprawa przedstawiała się następująco: Opracowane w roku 1988 przez przemysł „Wytyczne
„Staraliśmy się wyjaśnić rządom, że bez względu na w sprawie zasad GATT dotyczących dóbr intelektual-
rodzaj trudności, najważniejsze jest, abyśmy doszli do nych” wpłynęły do Rundy Urugwajskiej negocjacji jako
ogólnego porozumienia, ponieważ leży to w interesie całej rezultat kampanii nacisku prowadzonych w Genewie i na
Europy. Ogólny obraz jest ważniejszy od trudności tkwią- poziomie krajowym. Nie należy się więc dziwić, że poglądy
cych w szczegółach. To bardzo trudne do przekazania przedstawione przez wpływową delegację amerykańską
przesłanie i można tego dokonać jedynie w czasie bezpo- były zbieżne z propozycjami przemysłu.
średnich spotkań”.18 Zasadnicza nierównowaga, która zawarta jest w tra-
Podczas gdy ERT ogniskował swoją uwagę na rządach ktacie dotyczącym TRIPs-ów polega na tym, że kraje
krajowych, UNICE (konfederacja europejskich pracoda- Południa posiadają bardzo niewiele „dóbr intelektual-
wców przemysłowych) ściśle współpracowała z Komisją nych” i, co więcej, nie posiadają zasobów pozwalających
Europejską w celu doprowadzenia negocjacji do końca. na poprawę stanu posiadania w tej dziedzinie w przyszło-
Analitycy UNICE przetrawiali bardzo dokładnie wszyst- ści. Posiadają jednak większość form biologicznych, z któ-
kie propozycje przed przedłożeniem Komisji stanowiska rych wywodzi się większość patentów farmaceutycznych
przemysłu. i rolniczych. Z obliczeń wynika, że ponad 80 procent
Podane poniżej dwa przypadki dotyczące umów patentów na technologie i produkty stosowane w krajach
w sprawie TRIPs-ów i usług finansowych dokładnie poka- rozwijających się, jest własnością TNC-ów.23 Ta nierów-
zują, w jaki sposób ponadnarodowe korporacje pracują nowaga połączona z obawami co do etycznych implikacji
nad kształtem traktatów WTO, aby dostosować je do prawa własności do życia, zachęciła niektóre z południo-
swoich celów. wych krajów do ostrego sprzeciwu w czasie negocjacji

16 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

traktatów dotyczących TRIPs-ów wobec patentowania potem nastąpiły, jako że bardziej niż jakikolwiek z jej
wszelkich form życia. Zdominowana przez przedstawicieli partnerów dążyła do szerszej i szybszej liberalizacji świato-
przemysłu delegacja Stanów Zjednoczonych przy 96 spo- wych rynków”.26
śród ogólnej liczby 111 członków sektora korporacyjnego Te trzy sektorowe umowy zostały opracowane w ścisłej
obstawała przy patentowaniu wszystkiego, również roślin współpracy z europejskimi i amerykańskimi korporacjami.
i zwierząt. Widać to wyraźnie na przykładzie Umowy o Usługach
Kompromisowy wynik tych negocjacji zyskał w trak- Finansowych (Financial Services Agreement), którą Brit-
tacie dotyczącym TRIPs-ów nazwę „klauzula różnorodno- tan określa jako model do naśladowania przez grupy
ści biologicznej”, która zezwala krajom członkowskim na biznesu w przyszłych negocjacjach dotyczących handlu.
wyłączenie roślin i zwierząt z patentowania, pod warun- Umowa ta weszła w życie 1 marca 1999 roku i usunie
kiem że stworzą podobny system ochrony praw (tak zwany wszelkie przeszkody dla usług finansowych, jakie korpora-
system sui generis – system wyjątkowości). Jak się przewi- cje chcą świadczyć na południowych „wschodzących ryn-
duje, „klauzula różnorodności biologicznej” zostanie pod- kach”, które do niedawna prowadziły politykę ochrony
dana rewizji w roku 1999, co sprawia, że maszyneria grup miejscowych banków i sektora ubezpieczeniowego. Umo-
nacisku pracuje pełną parą. Stany Zjednoczone, wspiera- wa została podpisana przez 70 krajów, członków WTO,
ne obecnie przez EU, Kanadę i Japonię, usilnie domagają i przewiduje się, że zliberalizuje ona ponad 90 procent
się rozszerzenia asortymentu regulowanego prawem włas- światowego rynku usług ubezpieczeniowych, bankowych
ności dóbr intelektualnych. Kraje Południa stoją jednak i maklerskich.27 Chodzi oczywiście o ogromne ekonomicz-
twardo w opozycji do USA i lobby przemysłowego, propo- ne interesy. Ogół środków bankowych jest szacowany na
nując, między innymi, całkowite wyłączenie różnorodności ponad 41 bilionów dolarów, sektor ubezpieczeń to z kolei
biologicznej z zakresu regulowanego traktatem dotyczą- ponad 2,1 biliona dolarów w premiach, a handel to ponad
cym TRIPs-ów. 15 bilionów rocznie.28
Przemysł, poważnie zaniepokojony nieprzejednanym Umowa o Usługach Finansowych nie obliguje krajów
stanowiskiem krajów rozwijających się, społeczeństwa do pełnego otwarcia rynków od samego początku i mogą
oraz niektórych międzynarodo- one stosować pewne ograniczenia.
wych ciał, takich jak na przykład Zdominowana przez Niemniej narzuca liberalizację
oenzetowska Konwencja w Spra- i dostęp do rynku, bowiem zakazu-
wie Różnorodności Biologicznej
przedstawicieli przemysłu je wprowadzania nowych protek-
(CBD)24, gromadzi siły na odpar- delegacja Stanów cyjnych ograniczeń.
cie prób okrojenia jego praw w ra- Zjednoczonych przy 96 Negocjacje dotyczące usług fi-
mach traktatu dotyczącego spośród ogólnej liczby 111 nansowych stanowiły nie rozwiąza-
TRIPs-ów i stara się wymóc na ną pozostałość po negocjacjach
rządach podobną postawę. Jeśli członków sektora w sprawie usług Rundy Paragwajs-
przemysłowi uda się utrzymać korporacyjnego obstawała kiej (GATS). Prowadzone w roku
swoją opcję, wówczas w artykule przy patentowaniu 1995 negocjacje w sprawie tego
o różnorodności biologicznej znaj- sektora ponownie zakończyły się
dzie się ograniczenie uniemożli- wszystkiego, również roślin fiaskiem z powodu wycofania się
wiające wykluczanie form życia i zwierząt. Stanów Zjednoczonych na znak
z prawa patentowego i w rezul- protestu wobec niechęci azjatyc-
tacie nastąpi znaczne ograniczenie kich i latynoamerykańskich krajów
kontroli krajów rozwijających się nad ich własnymi zaso- do otwarcia swoich rynków na usługi finansowe amery-
bami biologicznymi. Etyczne, socjoekonomiczne, kulturo- kańskich korporacji. Wstępne porozumienie podpisało
we i środowiskowe aspekty zostaną kompletnie zignoro- sześćdziesiąt krajów, zaś negocjacje wznowiono w roku
wane, zaś patentowanie form życia zostanie zredukowane 1997. Przewodnictwo przejęła Komisja Europejska, jako
do poziomu wyłącznie handlowego. że kraje EU już w poprzednich latach usunęły prawie
wszystkie restrykcje dotyczące handlu i inwestycji w za-
• Traktat o Usługach Finansowych – Obsługa Północy kresie usług finansowych. Ponieważ kraje azjatyckie nie
Traktat ten nosi znamiona wycofania się z dobrosąsiedzkich zgadzały się na liberalizacje swojego sektora usług finan-
stosunków. Potrzebujemy w bloku policjanta. Nie można sowych, główni negocjatorzy z ramienia Komisji Europejs-
pozwolić, aby rządy zachowywały się ociężale.25 kiej i USA podjęli kampanię na rzecz przekonania ich
Gordon Cloney, Międzynarodowa Rada Towarzystw i skłonienia do zmiany zdania. Podróżowano do azjatyc-
Ubezpieczeniowych z siedzibą w USA kich stolic i przedstawiano tam propozycje liberalizacji
przepisów dotyczących usług finansowych jako remedium
W roku 1997 podpisano w ramach WTO trzy nowe na ociężałość gospodarczą, argumentując, że liberalizacja
traktaty. Jeden z nich usunął cła z handlu produktami pociągnie za sobą przypływ zagranicznego kapitału.
informatycznymi, a drugi zrobił to samo z handlem w sek- Trzecim partnerem w tym grupowym wysiłku był we-
torze telekomunikacyjnym. W grudniu 1997 roku pod- dług holenderskiego ministra gospodarki „międzynarodo-
pisano trzecią umowę, która dotyczyła liberalizacji zasad wy przemysł kapitałowy, głównie z USA i EU, zjed-
rządzących usługami finansowymi, w tym bankowością noczony w Grupie Finansowych Przywódców [Financial
i ubezpieczeniami. Te trzy traktaty są, jak to określił Leaders Group; w skrócie FLG]”.29
komisarz handlowy EU, Sir Leon Brittan, „klejnotami Zadaniem FLG było „rozpoznanie barier handlowych
w koronie WTO”. Są wynikiem stałego nacisku Unii w innych krajach” i włączenie ich do dziennego porządku
Europejskiej i Stanów Zjednoczonych na kraje Południa. obrad za pośrednictwem delegatów EU i USA. Grupa ta
Według Brittana: „Europa już w czasie negocjacji – z największymi bankami i towarzystwami ubezpieczenio-
Rundy Urugwajskiej była za liberalizacją i ma niewątpliwy wymi na czele, w tym Barclays PLC, Chase Manhattan,
udział w osiągnięciach w poszczególnych sektorach, które ING Group, Ford Financial Services Group, Bank of

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 17

Tokyo/Mitsubishi, Goldman Sachs i Royal Bank of Cana- instytucjom EU o wysoce niejasnym charakterze – EC
da – dąży do liberalizacji usług finansowych w skali (Komisji Europejskiej) i Rady Ministerialnej.
globalnej. Jednym ze współprzewodniczących FLG jest Podejmowanie decyzji dotyczących międzynarodowego
Andrew Buxton, szef Barclays PLC z siedzibą w Wielkiej handlu i polityki inwestycyjnej jest najprawdopodobniej
Brytanii, i Dean O’Hare z US Chubb Corporation. Do jednym z obszarów, w którym najbardziej uwidacznia się
FLG należą jeszcze: American International Group, Bri- luka demokratyczna EU. Kraje członkowskie przekazały
tish Invisibles, Bank of America, Aegon Insurance Group, większość swoich uprawnień w górę, czyniąc z Komisji
Dresden Bank AG, Citigroup, ROBECO Group, UBS Europejskiej kreatora programu. Komisja prowadzi nego-
i ponad 50 innych spółek bankowych, inwestycyjnych cjacje w imieniu krajów członkowskich w ramach takich
i ubezpieczeniowych. ciał, jak WTO, i ma wyłączność na podejmowanie nowych
Komisarz EU Brittan podkreśla, że „ścisłe związki inicjatyw w dziedzinie handlu. Główny pakiet decyzji EU
ustanowione między EC i przemysłem USA… były zasad- w sprawie handlu i inwestycji jest opracowywany przez
niczym czynnikiem w uzyskaniu ostatecznego rezultatu.30 potężny „Komitet 133” (poprzednio „Komitet 113”), któ-
W rzeczywistości uważa on, że współpraca z FLG jest ry składa się z przedstawicieli handlowych krajów człon-
bardzo inspirująca, i pragnie wykorzystać ją jako wzorzec kowskich oraz przedstawicieli Komisji. Na forum mini-
na przyszłość. „W ramach EU rozważamy obecnie zaan- strów handlu zagranicznego krajów EU przedstawiane są
gażowanie prywatnego sektora w proces określania na- jedynie zasadnicze lub kontrowersyjne przypadki.32
szych priorytetów” – stwierdził on kilka miesięcy po „Komisja przypomina psa na bardzo długiej smyczy”
zakończeniu negocjacji. – „Przykład współpracy EU-USA – zauważa Michael Hindley, członek Parlamentu Europej-
w postaci Grupy Finansowych Przywódców [FLG], do skiego z ramienia Partii Pracy Zjednoczonego Królestwa,
której włączono czołowych biznesmenów w celu zapew- i ten opis bardzo pasuje do komisarza superwolnego
nienia poważnego wpływu na negocjacje, stała się mode- handlu, Sir Leona Brittana.33
lem do tworzenia nowych mechanizmów w Europie. Cze- Parlament Europejski jest informowany, lecz nie posia-
goś podobnego będzie wymagała następna runda negoc- da zdolności do podejmowania decyzji w kwestii polityki
jacji dotyczących liberalizacji usług”.31 FLG może liczyć na dotyczącej handlu zewnętrznego. Z braku informacji
pełne poparcie komisarza handlowego w jej przygotowa- i ograniczonej świadomości wagi handlu zagranicznego
niach do zbliżających się negocjacji dotyczących usług (w i inwestycji narodowe parlamenty zawodzą w sprawo-
tym usług finansowych), których waniu kontroli nad ministrami
rozpoczęcie przewidziano na rok Przyspieszenie procesu handlu zagranicznego EU. Zbyt
2000. długo sprawy te były traktowane
Podczas gdy korporacje ban-
europejskiej unifikacji wyłącznie jako szczegół o charak-
ków i spółek ubezpieczeniowych stworzyło w rezultacie ważną terze technicznym. Na szczęście,
z siedzibami w EU, USA i Japonii lukę demokratyczną, która dzięki protestom społeczeństwa
były rozradowane podpisaniem zapewnia doskonałe wobec Wielostronnej Umowy
umowy, negocjatorzy z krajów w sprawie Inwestycji (Multilateral
określanych mianem „wschodzą- środowisko dla działania Agreement on Investment;
cych rynków” byli bardzo dalecy korporacyjnego lobbingu. w skrócie MAI) oraz kryzysowi
od entuzjazmu. W praktyce wszel- finansowemu o dewastacyjnym
kie korzyści zarezerwowały sobie charakterze polityka EU coraz
północne korporacje [z Półkuli Północnej – przyp. tłum.], częściej staje się przedmiotem bacznej obserwacji. Jednak
które mogą obecnie wkraczać na nowe rynki w Azji, trudno będzie osiągnąć rzeczywistą zmianę w tej materii.
Ameryce Łacińskiej, Afryce oraz Środkowej i Wschodniej Bardzo symptomatyczne i niepokojące jest to, że Komisja
Europie. Możliwość sukcesu spółek z Południa w świad- Europejska stoi twardo na gruncie ustaleń MAI, mimo iż
czeniu usług na rynkach Północy jest iluzoryczna. rządy po kolei wycofują się z prowadzących do katastrofy
Kiedy kraje Południa podpisywały umowę, miały na- negocjacji, żądając prowadzenia ich na oczach opozycji
dzieję na bezpośrednie zainteresowanie zagranicznego społecznej, która jest coraz bardziej odsuwana od sprawo-
kapitału w inwestowanie. EU, USA i ich korporacje wania jakiejkolwiek kontroli.34
świadczące usługi o charakterze finansowym przekonywa- W czasie negocjacji MAI na lutowej sesji w roku
ły, że otwarcie rynków zmusi sektor bankowy i ubez- 1998 EC ostrzegła przed ustaleniem kwietnia 1998 roku
pieczeniowy „wschodzących rynków” do zwiększenia wy- jako ostatecznego terminu zakończenia negocjacji:
dajności i konkurencyjności. Okazuje się jednak, że znik- „Rozciąganie w czasie utrudni sprawę a nie ułatwi, jako
nie duża ilość stanowisk pracy, kiedy miejscowe banki że grupy szczególnego zainteresowania odkrywają wąt-
zostaną wchłonięte przez północne korporacje, które po- pliwe korzyści, co powoduje odrzucanie MAI z powodu
siadają znacznie większe zasoby finansowe. W istniejącym ich własnych celów, które nie mają nic wspólnego z in-
już, wysoce niesprawiedliwym, obiegu kapitału, który zo- westowaniem”.35
stanie jeszcze bardziej utrwalony, zyski powracają do EC podkreśliła, że fiasko negocjacji dotyczących ukła-
udziałowców w EU, USA i Japonii. du MAI spowoduje zagrożenie ostatecznego celu, jakim
jest umowa o inwestycjach w ramach WTO: „Byłoby to
POLITYKA HANDLOWA EU I DEMOKRATYCZNA LUKA generalnie niekorzystne dla globalnej gospodarki. Świat
Przyspieszenie procesu europejskiej unifikacji stworzy- znajdzie się jeszcze dalej od zasad inwestowania w skali
ło w rezultacie ważną lukę demokratyczną, która zapew- globalnej niż kiedykolwiek przedtem i to na długi czas,
nia doskonałe środowisko dla działania korporacyjnego jeśli nie potrafimy w ramach OECD36 przezwyciężyć pier-
lobbingu. Siła Europejskiego Parlamentu jest zbyt ograni- wszych trudności”.37 Z drugiej strony USA wskazywały na
czona, aby skompensować utratę demokratycznej kont- przykład innych negocjacji, które „nie były gotowe do
roli, która narasta wraz z coraz większym przesuwaniem poczynienia ostatecznych uzgodnień”, i na których miejs-
ośrodka decyzyjnego ze stolic poszczególnych krajów ku ce zaproponowano „okres zastanowienia i intensywnych

18 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

kontaktów bilateralnych jako najlepszą drogę do osiąg-
nięcia ostatecznego postępu”.38
Bitwę prowadził potężny komisarz do spraw handlu
EU, Sir Leon Brittan, który przy swojej niezłomnej,
neoliberalnej postawie, stanowi rzeczywistą przeszkodę na
drodze do zmiany polityki. Jak określa to szef Światowej
Organizacji Handlu, Renato Ruggerio, Brittan jest „jed-
nym z najważniejszych zwolenników wolnego handlu obe-
cnej dekady”.39 Nawet gdy finansowa zapaść dotknęła
większą część gospodarki światowej, Brittan nie zmienił
swojej dogmatycznej recepty w postaci szybkiej liberaliza-
cji, którą przepisuje w każdej sytuacji. I
dokończenie w następnym numerze
O autorach:
Corporate Europe Observatory (Obserwatorium Korporacyjnej
Europy; CEO) jest grupą zajmującą się badaniami i prowadzeniem
kampanii podkreślającej zagrożenie demokracji, równości, sprawied-
liwości społecznej i ochrony środowiska, której przyczyną jest siła
polityczna korporacji i ich grup nacisku. Obecny (4) numer Corporate
Europe Observer, z którego pochodzi powyższy artykuł, został opra-
cowany przez Belén Balanyá, Ann Doherty, Oliviera Hoedemana,
Adama Ma’anita i Eryka Wesseliusa.
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Commission of the European Communities (Komisja Wspólnot Eu-
ropejskich) popularnie zwana Europejską Komisją lub po prostu Komisją składa
się z 10 członków, przewodniczącego i 6 wiceprzewodniczących, wybieranych
przez kraje członkowskie EU. Komisja zajmuje się głównie stroną formalną
i praktycznym wprowadzaniem traktatów Unii oraz zasad wydawanych przez
Radę Ministerialną Unii. Pomaga ona również w opracowywaniu aktów wnoszo-
nych pod obrady Parlamentu Europejskiego i Rady Ministerialnej. – Przyp.
tłum.
2. Peter Sutherland, przemówienie wygłoszone w Nowym Jorku 3 marca
1994 roku.
3. Skrót od General Agreement on Tariffs and Trade (Ogólny Traktat
w sprawie Ceł i Handlu). – Przyp. tłum.
4. Josh Karliner, The Corporate Planet: Ecology and Politics in the Age of
Globalization (Zjednoczona Planeta – ekologia i polityka w dobie globalizacji),
Sierra Club, USA, 1998.
5. „The MAI Shell Game”, Public Citizen, strona internetowa: ‹www.trade-
watch.org/Shell–Game/Cover.htm›.
6. Mickey Kantor, list do Boba Drake’a, przewodniczącego Amerykańskiego
Stowarzyszenia Hodowców Bydła (US National Cattlemen’s Association), 8 luty
1997 roku.
7. Lobby to pozaparlamentarna grupa nacisku wywierająca wpływ na rząd
w interesie pewnych grup gospodarczych, politycznych i społecznych. – Przyp.
tłum.
8. Takich jak na przykład ostatnie zaskarżenie przez Brazylię zasad EU
w sprawie importu drobiu.
9. Oficjalna nazwa Związek Myanmar. Kraj znany również pod nazwą Birma
położony u wschodnich wybrzeży Zatoki Bengalskiej i Morza Andaman. W roku
1988 rządy w nim przejęła hunta wojskowa, która rozwiązała wszystkie dotych-
czas istniejące instytucje, z wyjątkiem partii politycznych, głównego prokuratora
i Rady Odrodzenia, która jest najwyższą władzą w tym kraju. – Przyp. tłum.
10. Ted Bradacke, „American Boycotts Start to Bite” („Amerykański bojkot
zaczyna doskwierać”), Financial Times, 2 czerwiec 1997.
11. Leslie Gevirtz, „Business Challenges Massachusetts’ Myanmar Sanc-
tions”, depesza agencji Reutera z 23 października 1998 roku; strona inter-
netowa: ‹www.ofii.org/newsroom/news/980923reut.htm›.
12. Annie L. Wexler, była doradczyni Białego Domu, została sklasyfikowana
jako jedna z dziesięciu najbardziej wpływowych kapitalisów w styczniowym
numerze magazynu Washingtonian z roku 1998; strona internetowa:
‹www.wexlergroup.com/bio–wexler.htm.›.
13. Wexler Group jest niezależną jednostką biura Hill And Knowlton, Inc,
międzynarodowej firmy specjalizującej się w kreowaniu wizerunków firm (public
relations); strona internetowa: ‹www.wexlergroup.com/corporate–profiles.htm›.
14. Ken Silverstein, „Doing Business with Despots” („Robienie interesów
z despotami”), Mother Jones, maj-czerwiec 1998 rok; strona internetowa:
‹www.mojones.com/mother–jones/MJ98/silverstein.html›.
15. Komisja Europejska wniosła nawet tak zwany amicus w imieniu NFTC.
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
16. „EU and Japan urge WTO to ban Massachusetts-Myanmar Boycot” („EU
i Japonia nalegają na WTO, aby przełamała bojkot Massachusetts-Myanmar”),
agencja AFP, Genewa, 22 wrzesień 1998.
17. Myriam Vander Stichele, „Towards a World Transnational’ Organiza-
tion?” („Czyżby w kierunku światowej ponadnarodowej organizacji?”), TNI,
Amsterdam, 30 kwiecień 1998; strona internetowa: ‹www.worldcom.nl/tni/wto/
booklets/wto3.htm›.
18. Prywatny wywiad z Keithem Richardsonem, Bruksela, 21 luty 1997.
19. James Enyart z Monsanto cytowany w: Vandana Shiva, „Who are the real
pirates?”, Third World Resurgence, Third World Network, Malaysia, nr 63,
listopad 1995, str. 16-17.
20. Edmund J. Pratt, „Intellectual Property Rights and International Trade”
(„Prawa do dóbr intelektualnych i międzynarodowy handel”), Pfizer Forum,
1996, ‹www.pfizer.com/pfizerinc/policy/forum/current/article/rights.htm›.
21. James Enyart z Monsanto cytowany w Vandana Shiva, „Who are…
22. Edmund J. Pratt, „Intellectual…
23. Myriam Vander Stichele, „Towards a World…
24. CBD stanowi jasno, że wszyscy mają prawo do korzyści płynących ze
stosowania zasobów genetycznych, biorąc zwłaszcza pod uwagę prawa społe-
czności lokalnych, podczas gdy układ w sprawie TRIPs-ów bierze pod uwagę
wyłącznie interesy korporacji.
25. Aviva Freudmann, John Maggs, „Bankers, insurers celebrate WTO pact:
deal puts financial-services markets under global rules for the first time”
(„Bankierzy, towarzystwa ubezpieczeniowe, świętują uchwalenie paktu WTO
– rynki usług finansowych zostają po raz pierwszy włączone do pakietu zasad
globalnych”), Journal of Commerce, 16 grudzień 1997; strona internetowa:
‹www.islandnet.co/~ncfs/maisite/fsia3.htm›.
26. Sir Leon Brittan w Financial Times, 18 maj 1998.
27. „WTO Financial Services Agreement to Come into Force on 1 March”
(„Umowa o Usługach Finansowych WTO wchodzi w życie 1 marca”), Agence
Europe, 16 luty 1999.
28. Jak wyżej.
29. Holenderski minister gospodarki, „Financiele diensten: een hernieuwde
poging”, WTO-Nieuwsbrief, nr 5, listopad 1997; strona internetowa: ‹www.mi-
nez.nl/magazine/wto/w05.htm›.
30. Sir Leon Brittan w odczycie zatytułowanym „Europe’s Prescriptions for
the Global Trade Agenda” („Europejskie przepisy na program handlu global-
nego”), Waszyngton, 24 wrzesień 1998; strona internetowa: ‹http://euro-
pa.eu.int/comm/dg01/0924slbsp.htm›.
31. Jak wyżej.
32. Wprowadzenie do procesu podejmowania decyzji w sprawach handlu
międzynarodowego w ramach EU można znaleźć w „Gender Mapping the
European Union Trade Policy” („Określenie rodzaju polityki handlowej EU”),
WIDE, 1997.
33. Wywiad z członkiem Parlamentu Europejskiego, Michaelem Hindleyem,
17 luty 1999.
34. Po negocjacjach na wysokim szczeblu, które prowadzono w lutym, jedynie
EC, ograniczona ilość rządów krajów członków EU i Sekretariat OECD wciąż
mają nadzieję na kontynuację i finalizacje negocjacji w lutym.
35. Notka instruktażowa przedstawiciela Komisji Europejskiej ze spotkania
na wysokim szczeblu w sprawie MAI, 16-17 luty 1998, Paryż.
36. Skrót od Organization for Economic Cooperation and Development
(Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju). Instytucja konwencji mię-
dzynarodowej podpisanej 14 XII 1960 roku w Paryżu przez Austrię, Belgię,
Danię, Francję, Grecję, Hiszpanię, Holandię, Irlandię, Islandię, Kanadę, Nor-
wegię, Portugalię, RFN, Szwajcarię, Szwecję, Turcję, USA, Wielką Brytanię
i Włochy. Poźniej przystąpiły do niej także Australia, Finlandia, Japonia, Nowa
Zelandia i na specjalnym statusie Jugosławia. Ma ona na celu rozwijanie
i koordynowanie współpracy gospodarczej państw członkowskich. – Przyp. tłum.
37. Patrz przypis 35.
38. R. Plijter, „Mission Report” („Sprawozdanie z misji”), European Com-
mission DG1, Bruksela, 19 luty 1998.
39. „Acting in Harmony on World Trade” („Działając harmonijnie w sprawie
światowego handlu”), European Voice, 16-22 styczeń 1997.
Źródła dostępne w Internecie
Grupy prowadzące kampanie:
• ATTAC: ‹www.attac.org›.
• Corporate Europe Observatory: ‹www.xs4all.nl/~ceo›.
• Council of Canadian: ‹www.canadians.org›.
• Friends of Earth: ‹www.foe.org›.
• Focus on Global South: ‹www.focusweb.org›.
• Green Group in European Parliament: ‹www.millennium-round.org›.
• People’s Global Action: ‹www.agp.org›.
• Public Citizen: ‹www.tradewatch.org›.
• Third World Network: ‹www.twnside.org.sg›.
• Transnational Institute: ‹www.worldcom.nl/tni/wto/›.
NEXUS • 19
 Z każdym rokiem rośnie wykładniczo liczba badań dotyczących zdrowotnych
efektów spożywania soi i jej składników. Co więcej, badania nie rozszerzają się
na początkowe kierunki badań, takie jak rak, choroby serca i osteoporoza;
nowe odkrycia wskazują, że soja jest potencjalnie bardziej korzystna, niż
początkowo przypuszczano.

Okazuje się, że T o słowa doktora Marka Messiny, generalnego przewodniczącego Trzecie-

go Międzynarodowego Sympozjum Soi, które odbyło się w Waszyngtonie
w listopadzie 1999 roku.1 Zebrani w Waszyngtonie uczeni o ugruntowanej
wbrew krzykliwej reputacji przez cztery dni prowadzili pokazy i wygłaszali odczyty na rzecz
zachwyconej prasy i swoich sponsorów: United Soybean Board, American
reklamie Soybean Association, Monsanto, Protein Technologies International, Central
Soya, Cargill Foods, Personal Products Company, SoyLife, Whitehall-Robins
wychwalającej Healthcare oraz rad sojowych stanów Illinois, Indiana, Kentucky, Michigan,
Minnesota, Nebraska, Ohio i Południowa Dakota.
zbawienne dla Sympozjum to było punktem kulminacyjnym dziesięcioletniej kampanii
reklamowej, której celem było przekonanie konsumentów do tofu (miękki
zdrowia zalety serek sojowy), sojowego mleczka, sojowych lodów, sojowego sera, sojowych
parówek i innych sojopochodnych produktów, głównie izoflawonów, takich jak
soi, wytwarzane genistein i diadzen – związków o charakterze estrogenów będących skład-
nikami soi. Zbiegło się ono z ogłoszoną 25 października 1999 roku decyzją
z niej zamienniki Urzędu ds. Żywności i Leków (US Food and Drug Administration; w skrócie
FDA), która zezwala na reklamowanie zdrowotnych zalet produktów „o
nabiału i mięsa niskiej zawartości nasyconych tłuszczów i cholesterolu” zawierających 6,25
grama protein sojowych w pojedynczym daniu. Płatki śniadaniowe, wypieki,
oraz inne produkty gotowe dania, mieszanki i substytuty mięsa mogą być obecnie sprzedawane
z etykietką podkreślającą ich korzyści o charakterze zdrowotnym wobec
mogą stać się układu naczyniowo-sercowego, o ile zawierają one jedną czubatą łyżkę stołową
protein sojowych na 100 gram dania.
źródłem bardzo
PROMOCJA „DOSKONAŁEGO POŻYWIENIA”
poważnych „Wyobraźcie sobie tylko, że potraficie wyhodować idealne pożywienie,
które nie tylko dostarczy odpowiedniej ilości składników pokarmowych, ale
problemów będzie również smakowite i łatwe do przygotowania na różne sposoby. Będzie
to zdrowe pożywienie bez nasyconych tłuszczów. Będziecie w rzeczy samej
zdrowotnych. hodowali fontannę młodości przywracającą wam młodzieńcze lata sprzed
czterdziestki”. Autorem tych słów jest Dean Houghton piszący do magazynu
The Furrow2 wydawanego przez Johna Deere w dwunastu językach. „To
idealne pożywienie pomoże zapobiec, a być może nawet odwrócić największe
schorzenia świata. To cudowne pożywienie można hodować na różnych
glebach i w różnych klimatach. Jego uprawa poprawi strukturę gleby, w naj-
mniejszym stopniu jej nie degenerując… to cudowne pożywienie już istnieje…
Nazywa się soja”.
Proszę to sobie tylko wyobrazić. No i farmerzy wyobrazili sobie… i sieją
coraz więcej soi. To, co kiedyś było marginalną uprawą, umieszczoną w roku
Sally Fallon 1913 na liście amerykańskiego Departamentu Rolnictwa jako surowiec prze-
E-mail: SAFallon@aol.com mysłowy a nie pożywienie, zajmuje obecnie 72 miliony akrów (29,16 miliona
hektarów) amerykańskiej ziemi uprawnej. Większość zbiorów zostanie wyko-
Dr Mary G. Enig rzystana jako karma dla kurcząt, indyków, świń, krów i łososi. Z następnej
E-mail: MGEnig@aol.com porcji zostanie wyciśnięty olej do produkcji margaryny, tłuszczów piekar-
niczych i sosów sałatkowych.
Zaawansowana technologia pozwala na produkcję wyizolowanych protein
Copyright  2000 sojowych z tego, co kiedyś traktowano jako materiał odpadowy – odtłuszczone,
wysokoproteinowe wiórki sojowe – a następnie zamienić coś, co wygląda
i okropnie śmierdzi, w produkty, które może konsumować człowiek. Zapachy,

20 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

środki konserwujące, słodziki, emulgatory i syntetyczne Brytanii nakłania kobiety będące w okresie menopauzy do
składniki pokarmowe zamieniły wyizolowane sojowe pro- szukania w nim ulgi od uderzeń gorąca. Tygodniowa
teiny – brzydkie kaczątko procesu wytwarzania żywności sprzedaż tego chleba wynosi ćwierć miliona bochenków.8
– w Kopciuszka współczesnych czasów. Przemysł sojowy wynajął firmę Norman Robert As-
Nowe pożywienie z opowieści dobrej wróżki uzyskało sociates specjalizującą się w kreowaniu wizerunku przed-
swoją markę nie tyle z racji swojej urody, co zalet. siębiorstw do „włączenia większej ilości soi do menu
Początkowo produkty, których podstawę stanowiły wyizo- szkolnego”.9 Departament Rolnictwa Stanów Zjednoczo-
lowane proteiny soi, były sprzedawane jako wypełniacze nych (United States Department of Agriculture; w skrócie
i substytuty mięsa, jednak ta strategia nie wytworzyła USDA) zareagował propozycją zniesienia trzydziestopro-
pożądanego zapotrzebowania u konsumentów. W tej sytu- centowego limitu soi w szkolnych lunchach. Program
acji przemysł zmienił podejście. o nazwie NuMenu pozwoli na nieograniczone stosowanie
„Najszybszym sposobem spowodowania akceptacji soi w posiłkach studenckich. Soja dodana do hambur-
produktu w mniej dostatnim społeczeństwie” – stwierdził gerów, taco (kukurydziany tortilla owinięty wokół nadzie-
rzecznik przemysłu – „jest spowodowanie jego spożycia ze nia w postaci mielonego mięsa lub sera – coś w rodzaju
względu na jego zalety przez bardziej dostatnie społeczeń- naszych pasztecików lub naleśników – przyp. tłum.) i laza-
stwo”.3 nii (duże prostokątne zapiekane kawałki ciasta przekada-
I tak oto soja jest obecnie na ogromną skalę sprzeda- ne warstwami sera, pomidorów, sosu pomidorowego i naj-
wana konsumentom nie jako tania żywność dla biedaków, częściej mielonego mięsa – coś w rodzaju zapiekanki
ale cudowny pokarm, który jest zdolny do zapobiegania i pizzy) pozwala zejść dietetykom z zawartością tłuszczu
chorobom serca, rakowi, usuwa z organizmu szkodliwe poniżej 30 procent kalorii, co czyni zadość wymaganiom
substancje, buduje mocne kości i utrzymuje nas w stanie rządowych agencji. „W posiłkach wzmocnionych soją stu-
wiecznej młodości. Konkurencyjne produkty, takie jak denci otrzymują lepszy zestaw składników odżywczych
mleko, mięso, sery, masło i jaja zostały zdemonizowane oraz mniej cholesterolu i tłuszczu”.
przez odpowiednie agencje rządowe. Soja zastępuje obec- Największy przyrost sprzedaży odnotowano w przypad-
nie dla nowego pokolenia cnotliwych wegetarian mleko ku mleczka sojowego – z 2 milionów dolarów w roku 1980
i mięso. do 300 milionów dolarów w roku ubiegłym (1999).10
Marketing kosztuje, zwłaszcza gdy potrzebuje wsparcia Ostatnie osiągnięcia w dziedzinie przetwórstwa zamieniły
ze strony „badań”, lecz w tym szary, rzadki, gorzki i o smaku
przypadku jest wielu ochotników Zapachy, środki konserwujące, fasolowym azjatycki napój w pro-
na ich fundowanie. Wszyscy pro- dukt możliwy do zaakceptowania
ducenci soi płacą na ten cel obo- słodziki, emulgatory przez zachodniego konsumenta
wiązkową kontrybucje w wysoko- i syntetyczne składniki – o smaku cocktailu mlecznego,
ści od jednego do półtorej procen- pokarmowe zamieniły który można pić nie martwiąc się
ta ceny rynkowej soi. Zgromadzo- o wchłaniane kalorie.
ny w ten sposób kapitał – około 89 wyizolowane sojowe proteiny Cuda przetwórstwa, dobre opa-
milionów dolarów rocznie4 – służy – brzydkie kaczątko procesu kowania, zmasowana reklama
wspieraniu programu United Soy- wytwarzania żywności oraz strategia marketingowa pod-
bean’s (Zjednoczona Soja), który kreślająca potencjalne korzyści
ma za zadanie „umacnianie pozy-
– w Kopciuszka współczesnych zdrowotne płynące ze spożywania
cji soi na rynku oraz utrzymywanie czasów. produktu przyczyniają się do sys-
spożycia soi i produktów sojopo- tematycznego wzrostu jego sprze-
chodnych na miejscowych i zagra- daży we wszystkich grupach wie-
nicznych rynkach”. Stanowe rady sojowe z Marylandu, kowych konsumentów. Na przykład doniesienia o zapo-
Nebraski, Delaware, Arkansas, Wirginii, Północnej Dako- biegawczym działaniu soi przeciwko prostacie spowodo-
ty i Michigan dostarczają kolejnych 2,5 miliona dolarów wały, że mleczko sojowe zostało zaakceptowane przez
na „badania”.5 Prywatne spółki, takie jak Archer Daniels mężczyzn w średnim wieku. „Wcale nie trzeba wykręcać
Midland (ADM), również wnoszą do tego swój wkład. rąk pięćdziesięciopięcio- lub sześćdziesięcioletniemu face-
ADM tylko w jednym roku wydała 4,7 miliona dolarów na towi, aby zmusić go do picia mleczka sojowego” – twierdzi
reklamę Meet the Press oraz 4,3 miliona dolarów na Face Mark Messina. Michael Milken, były hochsztapler gieł-
the Nation.6 Agencje zajmujące się kreowaniem wizerunku dowy, wspiera przemysł przetwórczy soi pozwalając mu
firm pomagają w przetwarzaniu wyników prac badawczych przedstawiać swoje osobiste sukcesy jako rezultat codzien-
w artykuły prasowe i reklamę, zaś firmy prawnicze nacis- nego spożywania 40 gram sojowych protein.
kają na korzystne przepisy ze strony rządu. Za pieniądze Dziś Ameryka – jutro cały świat. Sprzedaż mleczka
z IMF (International Monetary Fund – Międzynarodowy sojowego rośnie w Kanadzie, nawet mimo iż kosztuje ono
Fundusz Walutowy) buduje się za granicą zakłady prze- tam dwa razy więcej niż mleko krowie. Zakłady wy-
twórcze soi, zaś polityka wolnego rynku pozwala na kiero- twarzania mleczka sojowego powstają nawet w takich
wanie jej nadmiaru do zamorskich krajów. krajach, jak Kenia.11 Co więcej, nawet Chiny, gdzie soja
Zapotrzebowanie na wzrost produkcji soi jest stałe stanowi pożywienie nędzarzy i gdzie ludzie chcą więcej
i ma globalny zasięg. Proteiny soi znajdują się w większo- mięsa a nie tofu, optują raczej za budową fabryk w stylu
ści chlebów sprzedawanych w supermarketach. Jest ona zachodnim niż za tworzeniem zachodniego typu pastwisk
stosowana do zamiany „skromnego tortilli, meksykańs- do wypasu zwierząt.12
kiego chleba wytwarzanego na bazie kukurydzy, w wzbo-
gaconego proteinami w «supertortillę», który daje żywie- CIEMNA STRONA KOPCIUSZKA
niowy zastrzyk prawie 20 milionom Meksykanów żyjących Sukces propagandy, która doprowadziła do cudu
w skrajnej nędzy”.7 Reklama nowego, wzbogaconego soją sprzedaży soi, jest o tyle niezwykły, że zaledwie kilka
bochenka z firmy piekarniczej Allied Bakeries w Wielkiej dziesięcioleci wstecz, soja była uważana za coś nie nadają-

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 21

cego się do spożycia – nawet w Azji. W okresie dynastii Naukowcy są zgodni co do tego, że diety o podstawie
Zhou (1134-246 p.n.e.) była ona uważana za jedno z pię- zbożowo-strączkowej, bogate w sole kwasu fitynowego,
ciu świętych ziaren, obok jęczmienia, pszenicy, prosa powodują występowanie dużych braków soli mineralnych
i ryżu. Mimo to oznaczający ją piktogram, który pochodzi w krajach Trzeciego Świata.15 Analizy wykazują, że wapń,
z wcześniejszego okresu, dowodzi, że początkowo nie była magnez, żelazo i cynk są obecne w żywności pochodzenia
ona używana jako pożywienie. Podczas gdy piktogramy roślinnego, lecz wysoka zawartość związków fitynowych
pozostałych czterech roślin zawierają w sobie obraz nasio- w diecie sojowo-zbożowej uniemożliwia ich przyswajanie.
na i struktury łodygi roślinnej, piktogram soi uwypukla Soja charakteryzuje się jednym z najwyższych pozio-
strukturę korzenia. Literatura rolnicza z tamtych czasów mów związków fitynowych spośród wszystkich zbóż i strą-
często wymienia ją i przedstawia jej rolę w płodozmianie. czkowych, które zbadano,16 przy czym zawarte w niej
Najwidoczniej soi używano początkowo jako środka wią- fityny są bardzo trudne do zredukowania w normalny
żącego azot.13 sposób, jak na przykład przez długie gotowanie.17 Jedynie
Soja nie była wykorzystywana jako pożywienie aż do długa fermentacja znacznie obniża ich poziom w soi. Jeśli
momentu odkrycia procesów fermentacji, co nastąpiło podczas spożywania produktów poddanych wytrącaniu,
w okresie panowania dynastii Zhou. Pierwszymi potrawa- takich jak tofu, zjada się mięso, blokowanie przyswajania
mi z soi były produkty fermentacji, takie jak tempeh, minerałów jest mniejsze.18 Japończycy tradycyjnie spoży-
natto, miso i sos sojowy. Później, najprawdopodobniej wają niewielkie ilości tofu lub miso jako dodatek do
w drugim wieku p.n.e., chińscy uczeni odkryli, że pure bogatego w sole mineralne rybiego rosołu, po czym jest
z rozgotowanej soi można poddać działaniu siarczanu podawane mięso lub ryba.
wapnia lub siarczanu magnezu (gips modelarski lub ep- Wegetarianie, którzy konsumują tofu i twaróg sojowy
somit, inaczej sól gorzka), wytwarzając w ten sposób jako substytut mięsa i produktów mlecznych, ryzykują
twaróg tofu lub inaczej twaróg sojowy. Stosowanie produ- ostry niedobór soli mineralnych. Skutki niedoboru wap-
któw powstałych w wyniku fermentacji soi oraz chemicz- nia, magnezu i żelaza są dobrze znane, natomiast jeśli
nego wytrącania rozprzestrzeniło się na inne obszary chodzi o niedobór cynku sprawa nie jest dostatecznie
Orientu, a zwłaszcza w Japonii i Indonezji. jasna.
Chińczycy nie spożywali nie sfermentowanej soi, jak to Cynk nosi nazwę pierwiastka „inteligencji”, ponieważ
czynili z innymi strączkowymi, takimi jak soczewica, po- jest konieczny do optymalnego rozwoju i funkcjonowania
nieważ zawiera ona dużo natural- mózgu i układu nerwowego. Od-
nych toksyn, czyli „antypokar- Wegetarianie, którzy grywa on dużą rolę w syntezie
mów”. Najważniejszymi z nich są proteinowej i tworzeniu kolagenu,
inhibitory enzymów, które blokują konsumują tofu i twaróg bierze również udział w mechaniz-
działanie trypsyny i innych enzy- sojowy jako substytut mięsa mie kontroli poziomu cukru
mów koniecznych do trawienia i produktów mlecznych, w krwi i jest czynnikiem chronią-
protein. Inhibitory te to duże, cias- cym przed cukrzycą. Jest niezbęd-
no zwinięte proteiny, których nie
ryzykują ostry niedobór ny do zachowania w zdrowiu ukła-
da się kompletnie unieczynnić po- soli mineralnych. du rozrodczego. Cynk stanowi klu-
przez gotowanie. Mogą one stać czowy składnik wielu witalnych en-
się powodem poważnych zaburzeń zymów i ma wpływ na układ im-
żołądkowych, obniżenia stopnia trawienia protein oraz munologiczny. Fityny zawarte w produktach sojowych
chronicznego niedoboru aminokwasów. W doświadcze- bardziej zakłócają przyswajanie cynku niż innych minera-
niach na zwierzętach dieta z dużą zawartością inhibitorów łów.19 Niedobór cynku może być przyczyną odczuwania
trypsyny powodowała powiększenie i stany patologiczne „wyłączenia”, które niektórzy wegetarianie mogą mylić
trzustki, z rakiem włącznie.14 z odczuciem „wysokiego” duchowego oświecenia.
Soja zawiera również hemaglutyninę – substancję po- Picie mleka jest podawane jako główny powód tego, że
wodującą zlepianie krwinek. drugie pokolenie japońskich emigrantów żyjących w Ame-
Inhibitory trypsyny i hemaglutynina są inhibitorami ryce jest wyższe od swoich przodków. Niektórzy naukowcy
wzrostu (hamują wzrost). Szczury pozbawione mleka ma- utrzymują, że prawdziwym powodem jest mniejszy poziom
tki i karmione zawierającą te składniki soją nie rosną związków fitynowych w amerykańskiej diecie – bez wzglę-
normalnie. Hamujące wzrost związki zostają unieczyn- du na inne niedobory – podkreślając, że zarówno azjatyc-
nione w procesie fermentacji. Kiedy więc Chińczycy od- kie, jak i zachodnie dzieci, które odczuwają niedobór
kryli metodę fermentacji soi, zaczęli wprowadzać ją do mięsa i produktów rybnych zmniejszających skutki wyso-
jadłospisu. W produktach poddanych procesowi chemicz- kofitynowej diety, często cierpią na krzywicę, karłowatość
nego wytrącania inhibitory enzymów koncentrują się w se- i inne problemy dotyczące wzrostu.20
rwatce a nie w twarogu. Tak więc w tofu i twarogu
występuje zredukowana ilość związków hamujących WYIZOLOWANE PROTEINY SOI – WCALE NIE TAKIE
wzrost, lecz nie są one całkowicie wyeliminowane. PRZYJAZNE
Soja zawiera również czynniki wolotwórcze – substan- Osoby zajmujące się przetwarzaniem soi usilnie pracu-
cje prowadzące do zaburzeń w czynności tarczycy. ją nad usunięciem tych antypokarmów z końcowego pro-
Soja ma także w sobie dużo kwasu fitynowego, który duktu, a zwłaszcza z wyizolowanych protein sojowych (Soy
występuje w otrębach lub łupinach wszystkich nasion. Jest Protein Isolate; w skrócie SPI), które stanowią podstawo-
to substancja mogąca zablokować przyswajanie zasadni- wy składnik większości pokarmów sojopochodnych, takich
czych soli mineralnych – wapnia, magnezu, miedzi, żelaza, jak imitacje mięsa i produktów mlecznych, pożywienia dla
a zwłaszcza cynku – w przewodzie pokarmowym. Chociaż niemowląt oraz niektórych rodzajów mleczka sojowego.
kwas fitynowy nie jest substancją powszechnie znaną, Przygotowanie SPI w warunkach domowych byłoby
został poddany dokładnym badaniom. Istnieją dosłownie raczej trudne. Produkcja odbywa się w fabrykach, gdzie
setki opracowań na temat działania kwasu fitynowego. w celu usunięcia błonnika zawiesina sojowa jest mieszana

22 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

najpierw z roztworem alkalicznym, po czym poddaje się ją Company.28 Grupa niedożywionych dzieci z Ameryki Śro-
wytrącaniu i wydzielaniu poprzez wymywanie kwasem, dkowej została ustabilizowana i doprowadzona do stanu
a następnie neutralizacji w roztworze alkalicznym. Wymy- normalnego zdrowia przy pomocy żywienia ich miejscową
wanie kwasem odbywa się w zbiornikach aluminiowych, co żywnością, w tym mięsem i produktami mlecznymi. Na-
powoduje przenikanie dużych ilości tego pierwiastka do stępnie, owa miejscowa, tradycyjna żywność została na
końcowego produktu. Powstały w wyniku tych procesów dwa tygodnie zastąpiona napojem wytwarzanym na bazie
twaróg jest suszony poprzez rozpylanie go w wysokiej SPI i cukru. Całość przyjmowanego i wydalanego azotu
temperaturze, dzięki czemu końcowy produkt ma postać była mierzona w iście orwellowskim stylu: dzieci były
wysokoproteinowego proszku. Ostatecznym etapem tego ważone nago każdego ranka, zaś wszelkie wydaliny i wy-
przetwórczego procesu jest poddawanie wyizolowanych miociny były zbierane i poddawane analizie. Badacze
protein sojowych (SPI) działaniu wysokiej temperatury ustalili, że dzieci zatrzymywały azot i że ich wzrost był
i ich wyciskanie pod wysokim ciśnieniem, w rezultacie „adekwatny”, w związku z czym wyniki eksperymentu
czego uzyskuje się teksturowane proteiny roślinne (Tex- uznano za pozytywne.
tured Vegetable Protein; w skrócie TVP). To czy dzieci były zdrowe na tej diecie i pozostaną
Większość inhibitora trypsyny daje się usunąć przy w zdrowiu przez dłuższy czas, eksperymentatorów nie
pomocy wysokich temperatur, ale nie całość. Jego zawar- interesowało.
tość w soi może się zmieniać w przedziale od 1 do 5.21 (W Odnotowali oni jednak, że dzieci „od czasu do czasu”
przypadku szczurów nawet niski poziom inhibitora try- wymiotowały, zazwyczaj po spożyciu posiłku, że ponad
psyny w SPI w przypadku żywienia ich tym pokarmem połowa z nich cierpiała na okresowe biegunki, że niektóre
prowadzi do spadku przyrostu wagi w stosunku do grupy nabawiły się infekcji górnych dróg oddechowych, zaś część
kontrolnej).22 Niestety proces przetwarzania w wysokiej miała wysypkę i gorączkę.
temperaturze wywołuje również niekorzystne efekty ubo- Należy również zauważyć, że badacze nie odważyli się
czne polegające na denaturacji innych protein w soi, na wyprowadzenie dzieci ze stanu niedożywienia przy
sprawiając, że stają się one w znacznej mierze bezużytecz- zastosowaniu produktów sojowych i zostali zobowiązani
ne.23 Z tego właśnie względu zwierzęta karmione soją do uzupełnienia mieszaniny sojowo-cukrowej składnika-
wymagają dodatkowego podawania lizyny, aby zachować mi, których brak w produktach sojowych, zwłaszcza wita-
normalne tempo wzrostu. minami A, D i B12, a także żelazem, jodem i cynkiem.
Azotyny, które są potencjalnie rakotwórcze, tworzą się
w procesie suszenia poprzez rozpylanie w wysokiej tem- ZAKWESTIONOWANIE ŚWIADECTWA
peraturze, zaś w procesie działania alkaliami wytwarza się ZDROWOTNOŚCI WYDANEGO PRZEZ FDA
toksyczna substancja o nazwie lizynoalanina.24 Do wyizo- Najlepszą strategią reklamowania jakiegoś produktu,
lowanych protein sojowych (SPI) i teksturowanych prote- który jest z gruntu niezdrowy, jest oczywiście uzyskanie
in roślinnych (TVP) dodaje się liczne środki zapachowo- świadectwa, że jest on zdrowy.
smakowe, głównie MSG (glutami- „Droga do uzyskania aprobaty
nian sodowy) w celu zamaskowa- Mimo nie zachęcających FDA” – pisze apologeta soi – „by-
nia silnego „fasolowego” posmaku ła długa i bardzo trudna. Po pod-
i wprowadzenia zapachu mięsne- wyników badań prowadzonych daniu szczegółowemu przeglądowi
go.25 na zwierzętach przemysł danych pochodzących z badań kli-
W eksperymentach żywienio- sojowy sponsoruje cały szereg nicznych przeprowadzonych w ra-
wych zastosowanie SPI spowodo- mach ponad 40 prac o charakterze
wało wzrost zapotrzebowania na badań mających wykazać, że naukowym z okresu ostatnich
witaminy E, K, D i B12, pojawiły proteiny sojowe można dwudziestu lat okazało się, że pro-
się również objawy niedoboru wa- stosować w ludzkiej diecie teiny sojowe są jednym z niewielu
pnia, magnezu, manganu, molib- rodzajów pożywienia, które posia-
denu, miedzi, żelaza i cynku.26
w charakterze zamiennika dają tak szeroką dokumentację
Kwas fitynowy, który pozostał tradycyjnych potraw. naukową, która nie tylko pozwoli-
w produktach sojopochodnych, ła FDA [Urząd ds. Żywności i Le-
w znacznym stopniu hamuje przy- ków] na wydanie świadectwa zdro-
swajanie cynku i żelaza. U testowych zwierząt wystąpiło wotności, ale również na ostateczne poddanie się rygorys-
powiększenie organów, zwłaszcza trzustki i tarczycy, oraz tycznej procedurze zatwierdzającej”.29
wzrost odkładania się kwasów tłuszczowych w wątrobie.27 Ta „długa i bardzo trudna” droga składała się w rzeczy-
Mimo tych przeciwwskazań SPI i TVP są szeroko wistości z kilku zaskakujących etapów. Pierwsza prośba,
stosowane w szkolnych stołówkach, rynkowych wyrobach wystosowana przez Protein Technology International
piekarniczych, napojach dietetycznych i tak zwanych „szy- (PTI), dotyczyła izoflawonów, związków podobnych do
bkich posiłkach” („fast food”). W krajach Trzeciego Świa- estrogenów, których soja zawiera duże ilości. Jako uzasad-
ta przeprowadzono na ich rzecz potężną kampanię re- nienie podano, że „tylko proteiny soi, które powstają jako
klamową, poza tym stanowią one podstawę wielu produk- wynik procesu przetwórczego, w wyniku którego izoflawo-
tów „na wynos”. ny nie zostają utracone, spowoduje obniżenie cholestero-
Mimo nie zachęcających wyników badań prowadzo- lu”. W roku 1998 FDA wykonała bezprecedensowy ma-
nych na zwierzętach przemysł sojowy sponsoruje cały newr przepisując prośbę PTI i usuwając z jej treści
szereg badań mających wykazać, że proteiny sojowe moż- wszystkie wzmianki dotyczące fitoestrogenów, a następnie
na stosować w ludzkiej diecie w charakterze zamiennika wstawiając w to miejsce prośbę o udzielenie świadectwa
tradycyjnych potraw. Przykładem mogą być badania pod proteinom sojopochodnym – było to posunięcie stanowią-
nazwą „Badanie pokarmowych wartości wyizolowanych ce wyraźne naruszenie regulaminu tej agencji. FDA jest
protein sojowych podawanych dzieciom w wieku przed- upoważniona do orzekania jedynie w sprawach przed-
szkolnym” sponsorowane przez firmę Ralston Purina stawionych przez petentów.

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 23

 Ta nagła zmiana nastawienia wynikała niewątpliwie poddaniu szczegółowemu przeglądowi danych klinicz-
z faktu, że część naukowców, włącznie z będącymi na nych” nie informuje konsumenta o tych ważnych szczegó-
usługach rządu USA, dostarczyła sprawozdań dokumen- łach.
tujących toksyczność izoflawonów. Badania wskazujące na dodatni wpływ soi na poziom
FDA otrzymała również na początku roku 1998 koń- cholesterolu są „nadzwyczaj niedojrzałe” – stwierdził dok-
cowy raport rządu brytyjskiego na temat fitoestrogenów, tor medycyny Ronald M. Krauss, szef Programu Badań
w którym oprócz nielicznych dowodów na ich korzystny Molekularnych (Molecular Research Program) i Krajo-
wpływ jest ostrzeżenie o możliwości niekorzystnych na nie wego Laboratorium im. Lawrence’a Berkeleya (Lawrence
reakcji.30 Berkeley National Laboratory).35 Mógłby jeszcze dodać,
Nawet po tej zmianie nastawienia do SPI biurokraci że badania przypadków, w wyniku których okazało się, że
z FDA zaangażowani w „rygorystyczny proces zatwier- poziom cholesterolu uległ obniżeniu ze względu na za-
dzający” zostali zmuszeni do chytrego ominięcia obaw stosowanie pewnej diety lub przyjmowanie leków, wskazu-
związanych z konsumpcją produktów sojopochodnych, ją na znacznie większą liczbę zgonów spowodowanych
a mianowicie tego, że działają one jako inhibitor en- wylewem, rakiem, dolegliwościami układu trawiennego,
zymów, prowadząc do zaburzeń działania tarczycy i wola wypadków i samobójstw w porównaniu do grupy kontrol-
tarczycowego, zakłóceń w działaniu gruczołów dokrew- nej36 Wydatki na środki przeciwdziałające zbyt wysokiemu
nych, problemów z układem rozrodczym, alergii i bloko- poziomowi cholesterolu nabijają w USA kabzę przemysłu
wania przyswajania minerałów.31 wytwarzającego te środki sumą 60 miliardów dolarów
Pisma zawierające najbardziej zdecydowany protest rocznie, lecz jak dotąd nie ocaliło to nas od spustoszenia
nadeszły od drów Dana Sheehana i Daniela Doerge’a, zachodzącego w naszych sercach.
naukowców pracujących na zlecenie rządu w Narodowym
Ośrodku Badań Toksykologicznych (National Center for KONSUMPCJA SOI A RAK
Toxicological Research).32 Ich apel o umieszczanie napi- Nowe zasady wydane przez FDA nie pozwalają na
sów ostrzegających na produktach sojopochodnych został umieszczanie na opakowaniach jakichkolwiek wzmianek
zignorowany jako nieuzasadniony. o przeciwdziałaniu rakowi, nie za-
„Wystarczające dowody” wska- Wydatki na środki brania to jednak przemysłowi
zujące na zdolność soi do obniże- umieszczania takich informacji
nia poziomu cholesterolu, pocho- przeciwdziałające zbyt w materiałach promocyjnych doty-
dzą głównie z metaanaliz prowa- wysokiemu poziomowi czących tego zagadnienia.
dzonych przez dra Jamesa Ander- cholesterolu nabijają w USA „Soja nie tylko chroni serce”
sona, sponsorowanych przez Pro- – głosi broszura spółki witamino-
tein Technologies International
kabzę przemysłu wej – „ale wykazuje również potę-
i opublikowanych przez New En- wytwarzającego te środki sumą żne własności antyrakowe… u Ja-
gland Journal of Medicine.33 60 miliardów dolarów rocznie, pończyków, którzy jedzą trzydzies-
Metaanaliza stanowi przegląd lecz jak dotąd nie ocaliło to nas tokrotnie więcej soi od mieszkań-
i podsumowanie wyników wielu ców Ameryki Północnej, znacznie
badań klinicznych dotyczących te- od spustoszenia zachodzącego rzadziej występują przypadki raka
go samego tematu. Stosowanie w naszych sercach. piersi, macicy i prostaty”.37
metaanaliz jako sposobu na wycią- To prawda, tyle że u Japoń-
gnięcie ostatecznych wniosków czyków, a ogólnie rzecz ujmując
stało się przedmiotem ostrej krytyki ze strony społeczności – u wszystkich Azjatów, znacznie częściej występują inne
naukowej. formy raka, zwłaszcza raka przełyku, żołądka, trzustki
„Naukowcy zastępujący metaanalizą bardziej rygorys- i wątroby.38 Azjaci na całym świecie znacznie częściej
tyczne badania ryzykują fałszywe wnioski i osłabienie cierpią na raka tarczycy.39 Logika łączenia niskiej częstot-
możliwości kreatywnego wnioskowania” – twierdzi Sir liwości występowania raka narządów rozrodczych ze spo-
John Scott, przewodniczący Królewskiego Towarzystwa żywaniem soi zawiera w sobie konieczność wiązania spoży-
Nowej Zelandii [Royal Society of New Zealand]. – „Nie cia tego produktu z częstym występowaniem raka tarczycy
można wszystkiego wrzucać do jednego worka. Małe i przewodu pokarmowego, zwłaszcza że laboratoryjne
i duże okruchy danych są zbierane przez różne grupy”.34 doświadczenia dowiodły, że soja jest przyczyną tych rodza-
Istnieje ponadto pokusa, zwłaszcza dla naukowców jów raka u szczurów.
sponsorowanych przez przedsiębiorstwa takie jak Protein Ile, tak naprawdę, soi jedzą Azjaci? Przeprowadzone
Technologies International, aby pomijać badania, które w roku 1998 badania dowodzą, że średnia dzienna dawka
mogłyby dać wnioski przeciwne do oczekiwanych. Dr spożycia soi przez Japończyków wynosi w przypadku
Anderson z różnych powodów nie uwzględnił ośmiu opra- mężczyzn osiem gramów a kobiet siedem gramów, czyli
cowań i zajął się pozostałymi dwudziestoma dziewięcioma. niecałe dwie łyżeczki do herbaty.40 Słynny Instytut Chiński
Opublikowany w wyniku tej metaanalizy raport sugeruje, Cornella (Cornell China Study) kierowany przez Colina
że jednostki o poziomie cholesterolu przekraczającym 250 T. Campbella odkrył, że spożycie strączkowych w Chinach
mg/100cm3 doświadczą „znacznego” jego spadku – od zmienia się od 0 do 58 gramów dziennie, przy średniej
7 do 20 procent w surowicy krwi – jeśli zastąpią białko około 12 gramów.41 Zakładając, że około 2/3 wszystkich
zwierzęce białkiem sojowym. Spadek poziomu cholestero- spożywanych strączkowych stanowi soja, okazuje się, że
lu był nieznaczny w przypadku osób mających go poniżej maksymalne jej spożycie wynosi około 40 gramów, czyli
250 mg/100cm3. mniej niż trzy łyżki stołowe dziennie, przy średnim jej
Innymi słowy, w przypadku większości z nas rezygnacja spożyciu w wysokości około 9 gramów, czyli mniej niż
ze steków i jedzenie zamiast nich wegetariańskich bur- dwóch łyżeczek do herbaty. Przeprowadzone w latach
gerów nie doprowadzi do obniżenia poziomu cholestero- trzydziestych badania dowodzą, że jedynie 1,5 procent
lu. Świadectwo zdrowotności wydane przez FDA „po kalorii chińskiej diety pochodzi z pożywienia sojowego,

24 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

zaś 65 procent z wieprzowiny.42 (Azjaci tradycyjnie stosują wykluwania się umierały, zwłaszcza samiczki. W rezultacie
smalec, a nie oleje roślinne)! cała populacja została zdegenerowana. Ptaki miały zdefor-
Sojowe produkty powstałe w wyniku tradycyjnego pro- mowane dzioby i kości, powiększoną tarczycę, niedomogi
cesu fermentacji są wspaniałymi dodatkami, które mogą systemu immunologicznego oraz cechowały się patologicz-
uzupełniać ważne składniki odżywcze w azjatyckiej diecie, nie agresywnym zachowaniem. Lista problemów, które
lecz, z wyjątkiem okresów głodu, Azjaci spożywają je wystąpiły, była bardzo podobna do tej, jaka miała miejsce
jedynie w niewielkich ilościach, i to jako przyprawy a nie w przypadku dzieci Jamesów, które były karmione poży-
zamiennik pożywienia pochodzenia zwierzęcego – z jed- wieniem dla niemowląt bazującym na soi.
nym wyjątkiem. Mnisi żyjący w klasztorach, zachowujący Zaskoczeni i przerażeni Jamesowie zaangażowali dra
celibat i prowadzący wegetariański tryb życia, uważają soję toksykologii Mike’a Fitzpatricka, zlecając mu przeprowa-
za użyteczną, ponieważ tłumi ona popęd płciowy. dzenia dalszych badań, które udowodniły, że spożywanie
Wyniki metaanalizy przeprowadzonej w roku 1994 produktów sojowych wiąże się z całym szeregiem zaburzeń
przez Marka Messinę, a następnie opublikowanej w maga- patologicznych, w tym z bezpłodnością, zwiększoną częs-
zynie Nutrition and Cancer podtrzymały spekulacje doty- totliwością występowania raka oraz białaczką wieku nie-
czące antyrakowych własności soi.43 Messina odnotowuje, mowlęcego. Z kolei badania pochodzące z lat pięćdziesią-
że w 26 opracowaniach dotyczących zwierząt 65 procent tych48 wskazują, że genistein zawarty w soi powoduje
podaje istnienie mechanizmów ochronnych soi. Rozmyśl- zaburzenia układu dokrewnego u zwierząt. Dr Fitzpatrick
nie nie podał jednego przypadku, w którym karmienie przeanalizował pożywienie dla ptaków i okazało się, że
soją wywołało raka trzustki – chodzi o badania Rackisa zawiera ono dużo fitoestrogenów, (estrogenów roślin-
z roku 1985.44 Komentując badania prowadzone na lu- nych) w szczególności genisteinu. Kiedy Jamesowie za-
dziach, zauważa, że wyniki są różne. Kilka z nich wskazuje przestali stosowania sojopochodnej żywności, stado powo-
na istnienie mechanizmu ochronnego, lecz w większości li wróciło do normy, zarówno jeśli chodzi o rozrodczość,
przypadków nie zachodzi korelacja między spożywaniem jak i zachowanie się ptaków.
soi i częstotliwością występowania raka. Ostateczny jego Jamesowie zorganizowali prywatną batalię, której ce-
wniosek brzmi: „wyniki tego przeglądu nie mogą stanowić lem było ostrzeżenie rządu i społeczeństwa przed tok-
potwierdzenia tezy, że spożywanie soi zmniejsza ryzyko synami zawartymi w soi, zwłaszcza izoflawonami, geins-
zachorowania na raka”. Mimo to w napisanej później teinem i diadzenem. Firma Protein Technology Inter-
książce The Simple Soybean and national otrzymała ich materiały
Your Health (Zwyczajna soja i two- Mnisi żyjący w klasztorach, w roku 1994.
je zdrowie) stawia zupełnie prze- W roku 1991 japońscy uczeni
ciwną tezę, zalecając jedną filiżan- zachowujący celibat donieśli, że spożywanie zaledwie
kę lub 230 gram produktów sojo- i prowadzący wegetariański 30 gramów, czyli dwóch łyżek sto-
wych dziennie w ramach swojej tryb życia, uważają soję za łowych soi dziennie, i to zaledwie
„optymalnej” diety zapobiegającej przez jeden miesiąc, prowadzi do
rakowi.
użyteczną, ponieważ tłumi zwiększenia wydzielania hormonu
Obecnie tysiące kobiet jedzą ona popęd płciowy. pobudzającego działanie tarczy-
soję w nadziei, że ochroni je ona cy.49 U niektórych osobników wy-
przed rakiem piersi. Jednak w ro- stąpiło wole rozlane i niedoczyn-
ku 1996 naukowcy odkryli, że u kobiet spożywających SPI ność tarczycy, wielu narzekało na zaparcia, zmęczenie
występuje hiperplazja nabłonkowa (rozrost komórek), i ospałość, mimo iż ilość spożywanego jodu była wystar-
która poprzedza zazwyczaj stany złośliwe.45 Rok później czająca. W roku 1997 naukowcy z podległego FDA Naro-
odkryto, że zawarty w tym pokarmie genistein stymuluje dowego Ośrodka Badań Toksykologicznych dokonali kło-
komórki piersi do wkroczenia w cykl komórkowy (chodzi potliwego odkrycia. Otóż okazało się, że substancje powo-
o początki rakowacenia komórek), co doprowadziło nau- dujące tworzenie się wola i izoflawony zawarte w soi to te
kowców do wniosku, że kobiety nie powinny spożywać soi same związki.50
jako środka przeciwrakowego.46 Dwadzieścia pięć gramów wyizolowanych protein sojo-
wych (SPI), minimalna dawka, która według Protein Te-
FITOESTROGENY – PANACEUM CZY TRUCIZNA? chnology International (PTI) daje efekt obniżenia pozio-
W chwili urodzin samce ptaków tropikalnych mają mu cholesterolu, zawiera od 50 do 70 mg izoflawonów.
szare upierzenie swoich matek, które zabarwia się z chwilą W przypadku kobiet w okresie przed menopauzą jedynie
osiągnięcia dojrzałości, gdzieś około 24 miesiąca życia. 45 mg izoflawonów wystarczało do wywołania znacznych
W roku 1991 Richard i Valerie Jamesowie, hodowcy efektów biologicznych w postaci dużego zmniejszenia
ptaków w Whangerai w Nowej Zelandii, zakupili nowy wydzielania hormonów koniecznych do właściwego działa-
rodzaj pożywienia dla swoich ptaków, które oparte było nia tarczycy. Efekty te utrzymywały się jeszcze przez trzy
głównie na białku sojowym.47 Kiedy je zastosowali, zabar- miesiące po zaprzestaniu spożywania produktów sojo-
wienie nastąpiło już po kilku miesiącach. Jeden z produ- wych.51
centów pożywienia dla ptaków twierdził, że ten wczesny Sto gramów produktów sojopochodnych – maksymalna
rozwój stanowił zaletę wynikającą ze stosowania tej żyw- dawka zalecana jako powodująca obniżenie poziomu cho-
ności. W roku 1992 receptura opisująca pożywienie wy- lesterolu przez Protein Technologies International – może
produkowane przez firmę Roudybush zawierała obrazek zawierać do 600 mg izoflawonów52, ilość niewątpliwie
samca crimson roselli, australijskiej papużki, która uzys- toksyczną. W roku 1992 szwajcarska służba zdrowia okreś-
kuje piękne czerwone upierzenie w wieku od 18 do 24 liła, że 100 gramów białka sojowego dostarcza ekwiwalen-
miesięcy, zabarwionego już w wieku 11 tygodni. tu estrogenów równemu Pill (doustnej pigułce antykon-
Niestety, w następnych latach nastąpił silny spadek cepcyjnej – przyp. tłum.).53
rozrodczości u tych przedwcześnie dojrzałych ptaków, Badania in vitro nasuwają przypuszczenie, że izoflawo-
a także deformacje, pisklęta były skarlałe i często w chwili ny inhibitują syntezę estradriolu i innych steroidalnych

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 25

hormonów.54 U wielu gatunków zwierząt, w tym u myszy, niku którego po okresie dojrzewania przejawi cechy męs-
gepardów, przepiórek, świń, szczurów, jesiotrów i owiec kie i to nie tylko w postaci swoich organów seksualnych
zaobserwowano występowanie problemów z układem roz- i pozostałych cech męskości, ale również w ukształtowaniu
rodczym, bezpłodnością, chorobami tarczycy oraz wątroby w mózgu męskiego sposobu zachowań. U małp niedostatek
wywołanych spożywaniem izoflawonów.55 hormonów męskich jest przyczyną niedorozwoju orientacji
To właśnie o izoflawonach mówi się, że mają dodatni przestrzennej (która w przypadku człowieka jest bardziej
wpływ na objawy występujące po menopauzie, w tym na wykształcona u mężczyzn niż u kobiet), zdolności do
uderzenia gorąca i ochronę przed osteoporozą. Kwan- uczenia się i wizualnego różnicowania zadań (co będzie
tyfikacja dyskomfortu będącego wynikiem uderzeń gorąca konieczne w nauce czytania).59 Jest oczywiste, że przyszłe
jest niezmiernie subiektywna i w większości przypadków wzorce seksualnych orientacji mogą również pozostawać
w grupie kontrolnej występuje zmniejszenie dyskomfortu pod wpływem wczesnego rozwoju hormonalnego. Dzieci
w tym samym stopniu, co w grupie, której podawano płci męskiej wystawione jeszcze w łonie matki na działanie
produkty sojowe.56 Przy znanym powszechnie efekcie blo- dwuetylostylbestrolu (DES), syntetycznego estrogenu,
kowania przez sojopochodne pożywienie przyswajania wa- którego wpływ na zwierzęta jest podobny do tego, jaki mają
pnia i powodowanie niedoboru witaminy D twierdzenie, fitoestrogeny pochodzenia sojowego, cechują się znacznie
że soja zapobiega osteoporozie jest doprawdy niezwykłe. gorszymi wynikami po okresie dojrzewania.60 Trudności
Jeśli nawet u Azjatów osteoporoza rzeczywiście występuje w uczeniu się, szczególnie u dzieci płci męskiej, osiągają
rzadziej niż u ludzi Zachodu, to dzieje się to za sprawą wręcz epidemiologiczne rozmiary. Nie można ignorować
azjatyckiej diety, która zapewnia duże ilości witaminy żywienia niemowląt produktami sojowymi, które zapocząt-
D zawartej w krewetkach, smalcu i w „owocach morza”, kowano we wczesnych latach siedemdziesiątych, jako
oraz wapnia w rosole z kości. Powodem częstszego wy- ewentualnej przyczyny tych tragicznych następstw.
stępowania osteoporozy u ludzi Zachodu jest zastąpienie Z kolei dziewczęta, jak wynika z ostatnich badań
olejem sojowym masła będącego tradycyjnym źródłem opublikowanych w magazynie medycznym Pediatrics, alar-
witaminy D i innych rozpuszczalnych w tłuszczach ak- mująco wcześnie wchodzą w okres dojrzewania płciowego
tywatorów koniecznych do przyswajania wapnia. w stosunku do normy.61 Naukowcy ustalili, że jeden
procent wszystkich dziewcząt przejawia cechy dojrzewa-
PIGUŁKI ANTYKONCEPCYJNE DLA DZIECI nia, takie jak kształtowanie się piersi i owłosienia łonowe-
To właśnie izoflawony zawarte w pokarmie dla niemo- go, przed ukończeniem trzeciego roku życia, zaś w wieku
wlaków były powodem największych obaw Jamesów. ośmiu lat 14,7 procenta wszystkich dziewcząt rasy białej
W roku 1998 naukowcy opublikowali raport, który mówi, i nieomal 50 procent afroamerykańskich przejawia jedną
że w przypadku dzieci spożywają- lub obie te cechy.
cych izoflawony zawarte w produ- Powodem częstszego Wyniki nowych badań wskazu-
ktach sojowych przeznaczonych ją, że estrogeny znajdujące się
dla noworodków ich efekt jest od występowania osteoporozy w środowisku, takie jak PCB
6 do 11 razy większy w zależności u ludzi Zachodu jest i DDE (będące produktem roz-
od wagi ciała niż odpowiednia da- zastąpienie olejem sojowym padu DDT), mogą powodować
wka wywołująca efekt hormonalny przedwczesny rozwój seksualny
u dorosłych. Koncentracja izofla- masła będącego tradycyjnym dziewcząt.62 W roku 1986 w ra-
wonów w układzie krążenia nie- źródłem witaminy D i innych mach badań pod nazwą Puerto
mowląt karmionych produktami rozpuszczalnych w tłuszczach Rico Premature Thelarche (cho-
sojopochodnymi była od 13 do 22 dzi o badania przedwczesnego do-
tysięcy razy większa od koncent-
aktywatorów koniecznych do jrzewania na Puerto Rico) ustalo-
racji estradiolu w plazmie niemo- przyswajania wapnia. no, że największa korelacja mię-
wląt żywionych pokarmem wytwa- dzy preferencjami dietetycznymi
rzanym z krowiego mleka.57 a przedwczesnym dojrzewaniem
Około 25 procent dzieci karmionych z butelki w Sta- nie była w przypadku niemowląt skutkiem żywienia ich
nach Zjednoczonych otrzymuje pokarm sojopochodny drobiem – jak utrzymywała prasa – ale produktami sojo-
– procentowo znacznie więcej niż w jakimkolwiek innym pochodnymi.63
kraju na Zachodzie. Fitzpatrick szacuje, że niemowlę Konsekwencje tego skróconego dzieciństwa są tragi-
żywione wyłącznie produktami sojopochodnymi otrzymu- czne. Młode dziewczyny o dojrzałych ciałach muszą dawać
je dziennie (w stosunku do wagi ciała) ilość estrogenów sobie radę z uczuciami i pragnieniami, z którymi więk-
odpowiadającą co najmniej pięciu pastylkom pigułek anty- szość dzieci nie potrafi sobie radzić. Poza tym wczesne
koncepcyjnych.58 Z kolei w pożywieniu dla niemowląt dojrzewanie u dziewcząt najczęściej jest zapowiedzią przy-
produkowanym na bazie produktów mlecznych lub w mle- szłych problemów z układem rodnym, w tym z brakiem
ku matki, nawet kiedy spożywała ona produkty sojowe, nie miesiączki, niepłodnością i rakiem piersi.
wykryto żadnych fitoestrogenów. Rodzice, którzy skontaktowali się z Jamesami, donosili
Naukowcy od lat wiedzą, że bazująca na produktach również o innych problemach, w tym nienormalnie emoc-
sojowych dieta może u niemowląt powodować problemy jonalnych wzorcach zachowań, astmą, niedomogami tar-
z tarczycą. Jaki jest jednak wpływ tych produktów na czycy i zespołem podrażnienia jelit – dokładnie tych
układ hormonalny i jego rozwój, zarówno u osobników samych endokrynologicznych i trawiennych kłopotach,
męskich, jak i żeńskich? które były udziałem papug Jamesów.
Niemowlęta płci męskiej w czasie pierwszych kilku
miesięcy życia przechodzą „skok testosteronowy”, kiedy RÓŻNICE ZDAŃ
poziom testosteronu w ich organizmie zrównuje się z po- Organizatorzy Trzeciego Międzynarodowego Sympoz-
ziomem występującym u dorosłych mężczyzn. W tym jum Soi omal nie byli zmuszeni do uznania jej za fiasko.
okresie niemowlę jest poddawane programowaniu, w wy- Drugiego dnia sympozjum Komisja ds. Żywności (Food

26 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

Commission) z Londynu oraz Fundacja Westona A. Pri- Opublikowane w styczniu 2000 roku badania dzieci
ce’a (Weston A. Price Foundation) z Waszyngtonu zwołały zrodzonych przez matki wegetarianki wskazują, jaki może być
wspólnie konferencję prasową w tym samym hotelu, w któ- ten wpływ na rozwój dziecka. U matek, które spożywały
rym odbywało się sympozjum, w celu zaprezentowania pożywienie wegetariańskie w czasie ciąży, występuje pięciokrot-
zastrzeżeń wobec produktów dla niemowląt. Przedstawi- nie większe ryzyko powicia chłopca ze spodziectwem, to znaczy
ciele przemysłu z kamiennymi twarzami siedzieli słuchając wrodzonym defektem penisa.70 Autorzy badań podkreślają, że
prezentacji potencjalnych zagrożeń i apeli ze strony zanie- przyczyną tego może być wystawienie płodu na silniejsze od
pokojonych naukowców i rodziców domagających się usu- normalnego oddziaływanie fitoestrogenów obecnych w wielce
nięcia z rynku sojopochodnych produktów przeznaczonych popularnym wśród wegetarian pożywieniu sojowym. W przy-
dla niemowląt. Pod naciskiem Jamesów rząd Nowej Zelan- padku potomstwa rodzaju żeńskiego, problemy mogą wystąpić
dii wydał w roku 1998 ostrzeżenie kwestionujące zdrowot- raczej w okresie późniejszym. Mimo iż wpływ estrogenów
ność sojopochodnych produktów dla niemowląt i teraz zawartych w soi jest mniejszy od wpływu dwuetylostylbestrolu
nadszedł czas, aby to samo uczynił rząd amerykański. (DES), ich dawka jest jednak większa, ponieważ są spożywane
Ostatniego dnia sympozjum prezentacje nowych od- jako pokarm, a nie przyjmowane jako lek. Córki matek, które
kryć dotyczących toksyczności powiały chłodem wśród przyjmowały DES w okresie ciąży, cierpią na bezpłodność
upojonych sukcesem jej uczestników. Dr Lon White prze- i raka po osiągnięciu dwudziestego roku życia.
stawił wyniki badań przeprowadzonych na japońskich
Amerykanach mieszkających na Hawajach, które wskazy- WĄTPLIWOŚCI CO DO STATUSU „GRAS” SOI
wały jednoznacznie na istotną statystycznie zależność mię- W tle szumu, jaki przemysł robi wokół soi, czai się
dzy spożywaniem tygodniowo dwóch lub więcej dań z tofu dręczące pytanie, czy dodawanie soi (SPI) do jakiejkolwiek
a „przyśpieszonym starzeniem się mózgu”.64 Ci z uczest- żywności jest w ogóle legalne. Wszystkie dodatki do
ników badań, którzy spożywali tofu w wieku średnim, pokarmów nie będące w powszechnym użyciu przed ro-
mieli później znacznie mniejsze zdolności percepcyjne kiem 1958, w tym kazeinowe białko mleczne, muszą mieć
i występowała w ich grupie znacz- status GRAS71 (Generally Recog-
nie częściej choroba Alzheimera U matek, które spożywały nized As Safe – ogólnie uznany za
i obłędy. bezpieczny). W roku 1972 admini-
„Co więcej” – stwierdził dr pożywienie wegetariańskie stracja Nixona poleciła wykonanie
White – „ci, którzy spożywali duże w czasie ciąży, występuje w oparciu o dostępną wówczas
ilości tofu, w wieku 75-80 lat wy- pięciokrotnie większe ryzyko wiedzę powtórnych badań substan-
glądali o pięć lat starzej”.65 cji uważanych niegdyś za bezpiecz-
Wite i jego współpracownicy
powicia chłopca ze ne. To powtórne badanie dotyczyło
winą za te ujemne efekty obarczyli spodziectwem, to znaczy białka kazeinowego, które uzyska-
izoflawony, co było zbieżne wrodzonym defektem penisa. ło w roku 1978 status GRAS. W ro-
z wcześniejszymi badaniami, które ku 1974 Urząd ds. Żywności i Le-
dowodziły, że kobiety w okresie po ków (FDA) otrzymał sporządzony
menopauzie charakteryzujące się wyższym poziomem est- na podstawie dostępnej literatury opis własności białka
rogenów w układzie krążenia doświadczyły znacznie więk- sojowego, ponieważ soja nie była używana jako pożywienie
szego spadku zdolności percepcyjnych.66 przed rokiem 1959, nie była również w powszechnym
Naukowcy dr Daniel Sheehan i dr Daniel Doerge użytku na początku lat siedemdziesiątych i nie miała
z Narodowego Ośrodka Badań Toksykologicznych zruj- z punktu widzenia Ustawy o Żywności, Lekach i Kosmety-
nowali dzień poświęcony PTI, prezentując wyniki badań kach (Food, Drug and Cosmetics Act) statusu GRAS.72
żywieniowych na szczurach, które dowiodły, że genistein Literatura naukowa sprzed roku 1974 wymienia wiele
zawarty w pożywieniu z soi powoduje nieodwracalne składników „antypokarmowych” zawartych w przemysło-
niekorzystne zmiany w enzymach syntezujących hormony wo produkowanym białku sojowym, w tym inhibitory
tarczycy.67 trypsyny, kwas fitynowy i genistein. Niestety, opracowania
„Związek pomiędzy spożywaniem soi a występowa- FDA nie zwracały specjalnej uwagi na argumenty o nieko-
niem wola u zwierząt i ludzi ma długą historię” – pisze dr rzystnych efektach, kwitując to stwierdzeniem, że usunię-
Doerge. – „Obecnie lansowane dowody na korzystne cie ich jest jedynie kwestią zastosowania „odpowiedniego
efekty soi wymagają przedstawienia z równą starannością procesu przetwórczego”.
i zrozumieniem potencjalnych możliwości wystąpienia efe- Geinstein można usunąć poprzez wymywanie go alkoho-
któw niekorzystnych”. lem, lecz jest to droga metoda, której producenci unikają, jak
Dr Claude Hughes podaje, że szczury zrodzone z ma- mogą. Późniejsze badania wykazały, że inhibitory trypsyny
tek karmionych genisteinem miały znacznie mniejszą wa- można usunąć przez długotrwałe ogrzewanie przy podwyż-
gę w chwili porodu w porównaniu z grupą kontrolną, szonym ciśnieniu, lecz FDA nie nałożyło takiego obowiązku
ponadto u samiczek doszło do wcześniejszego dojrzewania na producentów. FDA bardziej niepokoiły toksyny wytwa-
płciowego.68 Jego badania wskazują, że efekty zaobser- rzane w procesie przetwarzania, zwłaszcza azotyny i lizynoa-
wowane u szczurów „…będą w dużym stopniu takie same lanina.73 Nawet przy niskim poziomie spożycia – średnio 1/3
u ludzi. Nie ma powodu, aby sądzić, że wystąpią poważne grama dziennie – obecność tych związków rakotwórczych
deformacje płodu, lecz mogą wystąpić subtelne zmiany była uważana za zbyt wielkie zagrożenie dla zdrowia
w takich domenach jak neurobehawioralne atrybuty, czyn- społeczeństwa, aby produkt mógł uzyskać status GRAS.
ności układu immunologicznego i poziom hormonów Białko sojowe miało zezwolenie na stosowanie jako
płciowych”. Twierdzi on, że skutki „mogą być znikome lub substancja stanowiąca lepiszcze do klejenia kartonowych
powodem do poważnego niepokoju… Jeśli matka spoży- pudełek, bowiem zdaniem uczonych migracja azotynów
wa coś, co ma charakter hormonów płciowych, warto z pudełka do zawartej w nim żywności jest zbyt mała,
zastanowić się, czy nie będzie to miało niekorzystnego aby mogło to grozić wywołaniem raka. Urzędnicy FDA
wpływu na rozwój dziecka”.69 żądali określenia parametrów bezpieczeństwa i procedury

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 27

monitoringu przed przydzieleniem żywności statusu
GRAS.
W odniesieniu do białka sojowego tych warunków
nigdy nie spełniono. Białko to ma status GRAS tylko
w odniesieniu do ograniczonego, przemysłowego zastoso-
wania go jako spoiwa do kartonu. Oznacza to, ze produkty
sojowe muszą być poddawane procedurom dopuszczają-
cym je na rynek za każdym razem, kiedy producenci chcą
je stosować jako pożywienie lub dodatek do pożywienia.
Produkty sojowe zostały wprowadzone do karmy dla
dzieci na początku lat sześćdziesiątych. Był to nowy pro-
dukt bez historii jakiegokolwiek zastosowania. Jako że
białko sojowe nie posiadało statusu GRAS, musiało
przejść procedurę dopuszczającą je na rynek. Do dziś nie
wydano takiego pozwolenia. Kluczowy składnik pokarmu
dla niemowląt produkowanego na bazie soi wciąż nie jest
uznany za bezpieczny.
CZYŻBY POWTÓRKA Z AZBESTU?
„Wbrew podejrzanym kulisom szeroko rozpowszech-
nionego uznania… narastają podejrzenia, że soja – mimo
jej bezdyskusyjnych zalet – może stanowić pewne za-
grożenie dla zdrowia” – pisze Marian Burros, czołowa
publicystka gazety The New York Times zajmująca się
problematyką żywnościową. Bardziej niż jakikolwiek inny
publicysta przyczyniła się do tego, że niskotłuszczowa,
głównie wegetariańska, dieta spędziła tłumy Amerykanów
do supermarketów wystawiających pożywienie sojowe. Je-
dnak jej artykuł z 26 stycznia 2000 roku zatytułowany
„Wątpliwości zasnuwają chmurami radosne wieści na te-
mat soi” zawiera następujące, alarmujące w swojej treści,
stwierdzenie: „Żaden z osiemnastu naukowców, z którymi
przeprowadzono wywiad na tematy poruszane w tym
dziale, nie chciał potwierdzić, że izoflawony są wolne od
ryzyka”. Burros nie wymieniła, o jakie ryzyko chodzi, ani
nie podała, że zalecana dzienna dawka 25 gramów białka
sojowego zawiera ilość izoflawonów wystarczającą do wy-
wołania problemów u osób bardziej czułych na ich działa-
nie. Nie ulega wątpliwości, że przemysł doszedł do wnios-
ku, że należy się bronić.
Ponieważ przemysł jest szczególnie wstawiony na ata-
ki… prawnicy, specjaliści od różnych ewentualności, od-
kryją wkrótce, że potencjalne zarzuty można liczyć w mi-
lionach, a kieszenie są bardzo pojemne. Sędziowie usłyszą
prawdopodobnie coś w rodzaju: „Przemysł od lat zdawał
sobie sprawę, że soja zawiera wiele toksyn. Początkowo
twierdzono, że toksyny są usuwane w procesie przetwór-
czym. Kiedy jednak stało się oczywiste, że proces prze-
twórczy nie jest w stanie tego dokonać, zaczęto utrzymy-
wać, że substancje te mają korzystne działanie. Wasz rząd
udzielił świadectwa zdrowotności substancji, która jest
trująca, zaś przemysł okłamywał opinię publiczną, aby
sprzedać więcej soi”.
W pojęciu „przemysł” mieszczą się kupcy, producenci,
naukowcy, publicyści, biurokraci, maklerzy, spółki witami-
nowe etc. Farmerzy prawdopodobnie jakoś się wywiną,
ponieważ zostali wprowadzeni w błąd, tak jak my wszyscy,
lecz muszą znaleźć coś innego, coś, co będą mogli hodo-
wać, zanim wybuchnie sojowa bomba i rynek się załamie:
bydło, modyfikowane jarzyny… a może konopie do pro-
dukcji papieru na tysiące prawniczych sprawozdań. I
O autorkach:
Sally Fallon jest autorką Nourishing Traditions: The Cookbook
that Challenges Politically Correct Nutrition and the Diet Dictoc-
rats (Tradycje żywieniowe – książka kucharska, która stawia
28 • NEXUS
wyzwanie politycznie poprawnemu żywieniu i dietetycznym dyk-
tatorom) (II wydanie, New Trends Publishing, 1999) oraz preze-
sem Fundacji Westona A. Price’a (Weston A. Price Foundation)
z siedzibą w Waszyngtonie (‹www.WestonAPrice.org›).
Dr Mary G. Enig jest autorką Know Your Fats: The Complete
Primer for Understanding the Nutrition of Fats, Oils, and Chole-
sterol (Poznaj swoje tłuszcze – kompletny przewodnik do zro-
zumienia wartości odżywczej tłuszczów, olei i cholesterolu) (Bet-
hesda Press, 2000, ‹www.BethesdaPress.com›), prezesem Mary-
landzkiego Towarzystwa Żywieniowego (Maryland Nutritionist
Association) oraz wiceprezesem Fundacji Westona A. Price’a.
Autorki pragną złożyć podziękowanie drowi Mike’owi Fitz-
partickowi oraz Valerie i Richardowi Jamesom za pomoc w opra-
cowaniu tego artykułu.
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Program Trzeciego Międzynarodowego Sympozjum Na Temat Roli Soi
w Zapobieganiu i Leczeniu Chronicznych Chorób, 31.10-3.11 (niedziela-środa)
1999, Omni Shoreham Hotel, Waszyngton, DC.
2. Dean Houghton, „Healthful Harvest”, The Furrow, styczeń 2000, str.
10-13.
3. Richard J. Coleman, „Vegetable Protein – A Delayed Birth?”, Journal of
the American Oil Chemists’ Society, 52:238A, kwiecień 1975.
4. Patrz strona internetowa: «www/unitedsoybean.org›.
5. Ich lista podana jest na stronie internetowej: ‹www.soyonlineservi-
ce.co.nz›.
6. Wall Street Journal, 27 październik 1995.
7. James F. Smith, „Healthier tortillas could lead to healthier Mexico”,
Denver Post, 22 sierpień 1999, str. 26A.
8. „Bakery says new loaf can help reduce hot flushes”, Agencja Reutera, 15
wrzesień 1997.
9. „Beefing Up Burgers with Soy Products at School”, Nutrition Week,
Community Nutrition Institute, Waszyngton, DC, 5 czerwiec 1998, str. 2.
10. John Urquhart, „A Health Food Hits Big Time”, Wall Street Journal,
3 sierpień 1999, str. B1.
11. „Soyabean Milk Plant in Kenya”, Africa News Service, wrzesień 1998.
12. Frederick J. Simoons, Food in China: A Cultural and Historical Inquiry,
CRC Press, Boca Raton, 1991, str. 64.
13. Solomon H. Katz, „Food and Biocultural Evolution: A Model for the
Investigation of Modern Nutritional Problems”, Nutritional Anthropology, Alan
R. Liss, Inc., 1987, str. 50.
14. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin inhibitor study. I. Backg-
round, objectives and procedural details”, Qualification of Plant Foods in Human
Nutrition, vol. 35, 1985.
15. Van Rensburg i inni, „Nutritional status of African populations predis-
posed to esophageal cancer”, Nutrition and Cancer, vol. 4, 1983, str. 206-216;
P.B. Moser i inni, „Copper, iron, zinc and selenium dietary intake and status of
Nepalese lactating women and their breastfed infants”, American Journal of
Clinical Nutrition, 47:729-734, kwiecień 1988; B.F. Harland i inni, „Nutritional
status and phytate: zinc and phytate X calcium: zinc dietary molar ratios of
lacto-ovovegetarian Trappist monks: 10 years later”, Journal of the American
Dietetic Association, 88:1562-1566, grudzień 1988.
16. A.H. El Tiney, „Proximate Composition and Mineral and Phytate Con-
tents of Legumes Grown in Sudan”, Journal of Food Composition and Analysis,
1989, 2:6778.
17. A.D. Ologhobo i inni, „Distribution of phosphorus and phytate in some
Nigerian varieties of legumes and some effects of processing”, Journal of Food
Science, 49(1):199-201, styczeń-luty 1984.
18. B. Sandstrom i inni, „Effect of protein level and protein source on zinc
absorption in humans”, Journal of Nutrition, 119(1):48-53, styczeń 1989; Susan
Tait i inni, „The availability of minerals in food, with particular reference to
iron”, Journal of Research in Society and Health, 103(2):74-77, kwiecień 1983.
19. Zmniejszenie absorpcji cynku przez fityny stwierdzono w wielu badaniach.
Ich wyniki podsumował Richard Leviton w Tofu, Tempeh, Miso and Other
Soyfoods: The ’Food of the Future’ – How to Enjoy Its Spectacular Health Benefits,
Keats Publishing, Inc., New Canaan, 1982, str. 1415.
20. Edward Mellanby, „Experimental rickets: The effect of cereals and their
interaction with other factors of diet and environment in producing rickets”,
Journal of the Medical Research Council, 93:265, marzec 1925; M.R. Wills i inni,
„Phytic Acid and Nutritional Rickets in Immigrants”, The Lancet, 8 kwiecień,
1972, str. 771-773.
21. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin…
22. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin…, str. 232.
23. G.M. Wallace, „Studies on the Processing and Properties of Soymilk”,
Journal of Science and Food Agriculture, 22:526-535, październik 1971.
24. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin…, str. 22; „Evaluation of the
Health Aspects of Soy Protein Isolates as Food Ingredients”, przygotowany dla
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
FDA przez Life Sciences Research Office, Federation of American Societies for
Experimental Biology (9650 Rockville Pike, Bethesda, MD 20014), USA,
Contract No. FDA 223-75-2004, 1979.
25. Patrz strona internetowa ‹www/truthinlabeling.org›.
26. Joseph J. Rackis, „Biological and Physiological Factors in Soybeans”,
Journal of the American Oil Chemists’ Society, 51:161A-170A, styczeń 1974.
27. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin…
28. Benjamin Torum, „Nutritional Quality of Soybean Protein Isolates:
Studies in Children of Preschool Age” w Soy Protein and Human Nutrition,
Harold L. Wilcke i inni, Academic Press, Nowy Jork, 1979.
29. Marwin Zreik, CCN, „The Great Soy Protein Awakening”, Total Health,
32(1), luty 2000.
30. Opinia IEH na temat fitoestrogenów zamieszczona w The Human Diet,
Final Report to the Ministry of Agriculture, Fisheries and Food, UK, paździer-
nik 1997, str. 11.
31. Food Labeling: Health Claims: Soy Protein and Coronary Heart Disease,
Food and Drug Administration 21 CFR, część 101 (Docket nr 98P-0683).
32. Daniel M. Sheegan, Daniel R Doerge, pismo do Dockets Management
Branch (HFA-305), 18 luty 18 1999.
33. James W. Anderson i inni, „Meta-analysis of the Effects of Soy Protein
Intake on Serum Lipids”, New England Journal of Medicine, 333:(5):276-282, 1995.
34. Camille Guy, „Doctors warned against magic, quackery”, New Zealand
Herald, 9 wrzesień 1995, sekcja 8, str. 5.
35. Kate Sander, Hilary Wilson, „FDA approves new health claim for soy, but
litte fallout expected for dairy”, Cheese Market News, 22 październik 1999, str. 24.
36. Mary G. Enig, Sally Fallon, „The Oiling of America”, Nexus Magazine,
grudzień 1998-styczeń 1999 i luty-marzec 1999; dostępny także na stronie
internetowej: ‹www.WestonAPrice.org›.
37. Natural Medicine News, (L & H Vitamins, 32-33 47th Avenue, Long Island
City, NY 11101), USA, styczeń-luty 2000, str. 8.
38. Angela Harras, (ed.), Cancer Rates and Risks, National Institutes of
Health, National Cancer Institute, 1996, IV wydanie.
39. Charles E. Searle, (ed.), Chemical Carcinogens, ACS Monograph 173,
American Chemical Society, Waszyngton, DC, 1976.
40. C. Nagata i inni, Journal of Nutrition, 128:209-213, 1998.
41. Colin T. Campbell i inni, The Cornell Project in China.
42. K.C. Chang, (ed.), Food in Chinese Culture: Anthropological and Historical
Perspectives, New Haven, 1977.
43. Mark J. Messina i inni, „Soy Intake and Cancer Risk: A Review of the In
Vitro and In Vivo Data”, Nutrition and Cancer, 21(2):113-131, 1994.
44. Joseph J. Rackis i inni, „The USDA trypsin…
45. N.L. Petrakis i inni, „Stimulatory influence of soy protein isolate on breast
secretion in pre- and post-menopausal women”, Cancer Epid. Bio. Prev.,
5:785-794, 1996.
46. C. Dees i inni, „Dietary estrogens stimulate human breast cells to enter
the cell cycle”, Environmental Health Perspectives, 105(Suppl. 3):633-636, 1997.
47. D.J. Woodhams, „Phytoestrogens and parrots: The anatomy of an inves-
tigation”, Proceedings of the Nutrition Society of New Zealand, 20:22-30, 1995.
48. G. Matrone i inni, „Effect of Genistin on Growth and Development of the
Male Mouse”, Journal of Nutrition, 235-240, 1956.
49. Y. Ishizuki i inni, „The effects on the thyroid gland of soybeans adminis-
tered experimentally in healthy subjects”, Nippon Naibunpi Gakkai Zasshi
767:622-629, 1991.
50. R.L. Divi i inni, „Anti-thyroid isoflavones from the soybean”, Biochemical
Pharmacology, 54:1087-1096, 1997.
51. A. Cassidy i inni, „Biological Effects of a Diet of Soy Protein Rich in
Isoflavones on the Menstrual Cycle of Premenopausal Women”, American
Journal of Clinical Nutrition, 60:333-340, 1994.
52. P.A. Murphy, „Phytoestrogen Content of Processed Soybean Foods”,
Food Technology, styczeń 1982, str. 60-64.
53. Bulletin de L’Office Fdral de la Sant Publique, nr 28, 20 lipiec 1992.
54. W.M. Keung, „Dietary oestrogenic isoflavones are potent inhibitors of
B-hydroxysteroid dehydrogenase of P. testosteronii”, Biochemical and Bio-
physical Research Committee, 215:1137-1144, 1995; S.I. Makela i inni, „Est-
rogen-specific 12 B-hydroxysteroid oxidoreductase type 1 (E.C. 1.1.1.62) as
a possible target for the action of phytoestrogens”, PSEBM, 208:51-59, 1995.
55. K.D.R. Setchell i inni, „Dietary oestrogens – a probable cause of infertility
and liver disease in captive cheetahs”, Gastroenterology, 93:225-233, 1987; A.S.
Leopald, „Phytoestrogens: Adverse effects on reproduction in California Quail”,
Science, 191:98-100, 1976; H.M. Drane i inni, „Oestrogenic activity of soya-bean
products”, Food, Cosmetics and Technology, 18:425-427, 1980; S. Kimura i inni,
„Development of malignant goiter by defatted soybean with iodine-free diet in
rats”, Gann., 67:763-765, 1976; C. Pelissero i inni, „Oestrogenic effect of dietary
soybean meal on vitellogenesis in cultured Siberian Sturgeon Acipenser baeri”,
Gen. Comp. End., 83:447-457, 1991; Braden i inni, „The oestrogenic activity and
metabolism of certain isoflavones in sheep”, Australian J. Agricultural Research,
18:335-348, 1967.
56. Jean Ginsburg, Giordana M. Prelevic, „Is there a proven place for
phytoestrogens in the menopause?”, Climacteric, 2:75-78, 1999.
57. K.D. Setchell i inni, „Isoflavone content of infant formulas and the
metabolic fate of these early phytoestrogens in early life”, American Journal of
Clinical Nutrition, grudzień 1998, suplement, 1453S-1461S.
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
58. C. Irvine i inni, „The Potential Adverse Effects of Soybean Phytoestrogens
in Infant Feeding”, New Zealand Medical Journal, 24 maj 1995, str. 318.
59. C. Hagger, J. Bachevalier, „Visual habit formation in 3-month-old mon-
keys (Macaca mulatta): reversal of sex difference following neonatal manipula-
tions of androgen”, Behavior and Brain Research, 45:57-63, 1991.
60. R.K. Ross i inni, „Effect of in-utero exposure to diethylstilbestrol on age
at onset of puberty and on post–pubertal hormone levels in boys”, Canadian
Medical Association Journal, 128(10):1197-8, 15 maj 1983.
61. Marcia E. Herman-Giddens i inni, „Secondary Sexual Characteristics and
Menses in Young Girls Seen in Office Practice: A Study from the Pediatric
Research in Office Settings Network”, Pediatrics, kwiecień 1997, 99(4):505-512.
62. Rachel’s Environment & Health Weekly 263, „The Wingspread Statement”,
część 1, 11 grudzień 1991; Theo Colborn, Dianne Dumanoski, John Peterson
Myers, Our Stolen Future, Little, Brown & Company, Londyn, 1996.
63. L.W. Freni-Titulaer, „Premature Thelarch in Puerto Rico: A search for
environmental factors”, American Journal of Diseases of Children, grudzień 1986,
140(12):1263-1267.
64. Lon White, „Association of High Midlife Tofu Consumption with Ac-
celerated Brain Aging”, Plenary Session nr 8: Cognitive Function, The Third
International Soy Symposium, listopad 1999, program, str. 26.
65. Helen Altonn, „Too much tofu induces «brain aging», study shows”,
Honolulu Star–Bulletin, 19 listopad 1999.
66. Journal of the American Geriatric Society, 46:816-21, 1998.
67. Daniel R. Doerge, „Inactivation of Thyroid Peroxidase by Genistein and
Daidzein in Vitro and in Vivo; Mechanism for Anti-Thyroid Activity of Soy”,
przedstawiony w listopadzie 1999 roku na Sympozium Soi w Waszyngtonie, DC,
National Center for Toxicological Research, Jefferson, AR 72029, USA.
68. Claude Hughes, Center for Women’s Health and Department of Obstet-
rics & Gynecology, Cedars–Sinai Medical Center, Los Angeles, CA.
69. „Soy Intake May Affect Fetus”, Reuters News Service, 5 listopad 1999.
70. „Vegetarian diet in pregnancy linked to birth defect”, BJU International,
85:107-113, styczeń 2000.
71. „Status GRAS” oznacza, że dany lek jest bezpieczny, że nie są znane jego
niebezpieczne dla zdrowia działania – warto sprawdzać na opakowaniach leków
importowanych z Zachodu, czy na etykiecie jest takie oznaczenie. – Przyp. tłum.
72. FDA ref 72/104, Report FDABF GRAS – 258.
73. „Evaluation of the Health Aspects of Soy Protein Isolates as Food
Ingredients”, przygotowany dla FDA przez Life Sciences Research Office,
Federation of American Societies for Experimental Biology (FASEB) (9650
Rockville Pike, Bethesda, MD 20014, USA), kontrakt nr, FDA 223-75-2004,
1979.
WYDAWNICTWO „ZIELONE BRYGADY”
FUNDACJA WSPIERANIA INICJATYW EKOLOGICZNYCH
ELDONEJO „VERDAJ BRIGADOJ” – „GREEN BRIGADES” PUBLISHING HOUSE
——————————
ul. Sławkowska 12/24 (IV p.), 31-014 Kraków
48/12/4222264, 4222147, 4295332 w. 28, 29, 30; w. 26, 22
zb@zb.most.org.pl O www.most.org.pl/zb O ftp://ftp.most.org.pl/zb
konto: BOS S.A. O/Kraków nr 15401115-105428-27005-00
FWIE swift: code swift ebos pl
Ekologia, ochrona środowiska i przyrody, wegetarianizm
prawa ludzi, prawa zwierząt
Od maja 1989 do lipca 1999 wydaliśmy m.in.:
135 numerów pisma Zielone Brygady. Pismo ekologów (ZB – pis-
mo po polsku, głównie dla osób działających na rzecz szeroko
pojętej ekologii) – 1 egz. (68 ss. A5) za jedyne 2 zł! ZB są obecnie
dwutygodnikiem i kosztują w prenumeracie 2,5 zł/egz. (w tym
koszt wysyłki na terenie kraju). Dostępne są jeszcze numery 101,
107-118, 120-126 po 1 zł (komplet zniżka 50 %).
NEXUS • 29
 NAUKA
WIEŚCI Z POGRANICZA NAUKI
ELEKTRYCZNY MOTOR E.V. GRAYA
SILNIK, KTÓRY NAPĘDZA SAM SIEBIE
Niniejszy artykuł o wynalazcy Edwinie
V. Grayu i jego elektromagnetycznym
silniku po raz pierwszy ukazał się
w czerwcu 1977 roku i w październiku
1991 roku trafił na stronę internetową
KeelyNet. Gray zmarł kwietniu 1993
roku we wciąż nie wyjaśnionych okoli-
cznościach.
W lutym tego roku na stronie Ke-
elyNet pojawiła się informacja o pono-
wnym odkryciu „elektrycznego silnika
EV Graya” oraz omówienie niejasności
dotyczących okoliczności śmierci wy-
nalazcy. Poniżej publikujemy schemat
blokowy oraz zdjęcie silnika Graya
EMA-4. Dalsze dane na temat Edwina
Graya i jego wynalazków można zna-
leźć na stronie internetowej KeelyNet
‹www.keelynet.com›.
N ękany przez władze, nie dofi-
nansowany, ignorowany przez
naukę, świat biznesu i przemysł Ed-
win V. Gray, wynalazca samouk z Los
Angeles, stworzył rewolucyjny silnik
elektromagnetyczny, który rodzi na-
dzieję na znaczną poprawę warunków
życia na świecie.
Dzięki odkryciu przez Graya su-
perefektywnego sposobu dostarczania
mocy przy znacznie niższych kosztach
niż w przypadku innych urządzeń po-
dobnego typu otwierają się nowe,
ogromne możliwości. Ten nowy silnik
elektromagnetyczny jest gigantycznym
krokiem w kierunku budowy wspania-
łych elektrowni przedstawianych przez
twórców z gatunku science fiction.
Korzyści płynące z tego wynalazku
dla samego tylko przemysłu motory-
zacyjnego mogą być wręcz niesłycha-
ne – wygląda na to, że Gray rozwiązał
dylemat Detroit w sprawie praktycz-
nie działających samochodów z napę-
dem elektrycznym.
Nazwisko Graya z powodzeniem
zasługuje na umieszczenie go w an-
nałach historii obok takich wynalaz-
ców, jak Edison, Marconi, Goddard
i Bell1, pod warunkiem że establish-
ment odczepi się od niego.
Społeczne zjawisko określane mia-
nem „opór wobec zmian” oraz inne
30 • NEXUS
zwane „ekonomicznym status quo”
sprawiły, że historia jego silnika nosi
gorzki posmak frustracji. Większość
ludzi dawno by już się poddała.
Ale nie Gray, którego bezustanne
eksperymentowanie i niesamowita
determinacja doprowadziły do tech-
nicznego tryumfu, który zaowocował
niewyczerpanym źródłem statycznej
elektryczności. W tym miejscu każdy
ekspert stwierdzi: „Przecież elektry-
czność statyczna nie jest w stanie wy-
konać żadnej pracy”. Otóż Gray do-
wiódł, że eksperci nie mają racji.
Jego batalia jeszcze się nie zakoń-
czyła, lecz wiatry zaczęły chyba już
mu sprzyjać. Jego firma o nazwie EV
Gray Enterprises szuka właśnie środ-
ków na dalszy rozwój jego silnika.
Jego zamiary zostały pokrzyżowane
przez poważne problemy natury pra-
wnej, które udało się ostatnio rozwią-
zać poprzez przyznanie się do popeł-
nienia niewielkiego pogwałcenia za-
sad obowiązujących w ramach Securi-
ties and Exchange2. Te trwające nie-
mal dwa lata prawnicze przepychanki
wreszcie się skończyły. Koszty proce-
su prawie doprowadziły go do ruiny.
Gray wygrał kilka ważnych bitew, ale
nie wygrał jeszcze wojny.
Start życiowy Graya nie był zbyt
obiecujący. Był jednym z sześciorga
dzieci biednej rodziny osiadłej w Wa-
szyngtonie i właściwie wychowywała
go ulica. Niewielu podejrzewało go
o genialność. Podobnie jak wiele
dzieci był zafascynowany silnikami
i motorami, lecz jego sposób myślenia
o nich wykraczał daleko poza ramy
zwykłej ciekawości, bowiem chciał
wiedzieć więcej niż tylko to, co spra-
wia, że się poruszają.
Gray opuścił szkołę w wieku czter-
nastu lat i zaczął majsterkować. Miał
takie braki w podstawowym wykszta-
łceniu, że przez pewien czas nie zda-
wał sobie sprawy, że jego sposób
podejścia jest, zarówno oryginalny,
jak i wyprzedzający obecny poziom
wiedzy.
W elektryczności interesowały go
trzy zjawiska:
1. Możliwość magazynowania ła-
dunku elektrycznego przez konden-
sator i wyzwalanie go na życzenie.
2. Możliwość wysyłania impulsów
elektrycznych i to, że mogą one wracać.
3. To, że błyskawice wydają się
być potężniejsze bliżej ziemi, gdzie
atmosfera jest gęstsza.
Były to fakty znane wszystkim fizy-
kom, lecz dla większości z nich nie
były ze sobą powiązane. Geniusz Eda
Graya polegał na tym, że powiązał je
ze sobą i wykorzystał do stworzenia
nowej technologii.
— Przypominam sobie szok jakie-
go doznałem, kiedy chwyciłem ręką
naładowany kondensator, który stał
na półce — wspomina Gray. — Ten
prosty fakt na zawsze pozostał mi
w pamięci. Potem przyglądałem się
jak ludzie zatrudnieni przez rząd tes-
towali pierwszy radar nad rzeką Poto-
mac. Zapamiętałem, co wyjaśniał je-
den z nich: „impuls jest wysyłany i im-
puls powraca”. Poza tym zawsze mia-
łem bzika na punkcie błyskawic. Ob-
serwowałem je godzinami. Zauważy-
łem, że wydają się być znacznie potęż-
niejsze, kiedy są blisko ziemi, z czego
wywnioskowałem, że ma to jakiś
związek z większą ilością powietrza.
Te trzy spostrzeżenia oraz super-
tajna metoda generowania i miesza-
nia statycznego ładunku elektryczne-
go, stanowią podstawę silnika Graya.
Gray dojrzał, ożenił się, rozwiódł
i ponownie ożenił się. Myśli o nowym
silniku kłębiły się w jego głowie przez
22 lata. W międzyczasie przeniósł się
do południowej części Kalifornii,
gdzie założył warsztat i szukał rady
wykształconych ludzi. Kawałek po ka-
wałku jego myśli zaczęły układać się
w logiczną całość.
W roku 1973 był gotów do zade-
monstrowania światu swojego silnika.
Był na tyle rozsądny, że zrobił wszyst-
ko, aby zapobiec przejęciu jego wyna-
lazku przez jakiegoś giganta przemys-
łowego i ukryciu go.
Już od roku 1957 przygotowywał
grunt szukając finansowego wsparcia.
W ciągu kilku lat udało mu się namó-
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
wić 788 ludzi na zakup akcji jego
firmy – przyjaciół i znajomych i ich
przyjaciół. To pozwoliło mu stanąć
mocnej na nogach, zwłaszcza kiedy
prokuratura okręgu Los Angeles wy-
stąpiła przeciwko niemu z wątpliwej
słuszności oskarżeniem o oszustwo.
Od roku 1957 do 1972 Gray zgro-
madził około dwa miliony dolarów na
budowę swojego silnika. W roku 1972
opracował ostatecznie i zbudował
pierwszy działający model.
Mimo to potrzeba było dalszych
funduszy. Udał się do wielkich firm
elektrycznych i samochodowych, ta-
kich jak General Dynamics, Rockwell
International, Ford, General Motors,
i temu podobnych, gdzie zazwyczaj
odmawiano mu wsparcia.
— Po wysłuchaniu mnie i okaza-
niu zainteresowania stwierdzali, że
chcą 90 procent udziałów i wtedy ja
im odmawiałem — opowiada Gray.
Grayowi udało się jednak zainte-
resować kilku specjalistów, którzy za-
oferowali jego świeżo początkującej
firmie korzyści płynące z ich wiedzy.
Byli to Richard B. Hackenberger, in-
żynier elektronik, który pracował
w Sony i Sylvanii, oraz Fritz Lens,
specjalista mechanik, który dobrze
rozumiał koncepcję Graya. Wiosną
1973 roku Gray i jego współpracow-
nicy przedstawili światu jego silnik.
Na stole w warsztacie stał sześcio-
woltowy akumulator samochodowy
połączony ołowianymi drutami z całą
serią kondensatorów stanowiących
klucz do odkrycia Graya. Cały zestaw
był podłączony do dwóch elektromag-
nesów o wadzie 0,568 kg każdy.
Po rozpoczęciu pokazu Gray po-
wiedział:
— No więc, gdyby zacząć teraz
ładować te dwa magnesy sokiem [ele-
ktrolitem] z baterii i kazać im wyko-
nywać, to co im każę wykonywać,
kontroler
silnik
wirnik
moduł wysokiego
napięcia
moduł regeneracji
6 wolt
6 wolt
6 wolt
elektroniczny
6 wolt
24-woltowy 60-120-amperowe pulsacje
zestaw baterii
Schemat blokowy silnika E.V. Graya (www.keelynet.com/evgray/evgray.htm)
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
akumulator wyczerpałby
się w ciągu 30 minut, a ma-
gnesy przegrzały.
Fritz Lens uaktywnił
akumulator. Woltomierz
wskazywał 3 kV. Gray
przycisnął włącznik i roz-
legł się głośny huk. Górny
magnes sfrunął, jakby pod
działaniem potężnej siły,
i Richard Hackenberger
złapał go gołą ręką.
Ta pierwsza demonst-
racja dowodziła, ze Gray
wykorzystuje zupełnie in-
ną od dotychczasowych fo-
rmę prądu elektrycznego
– potężną i „zimną” zara-
zem formę energii. Dowo-
dził tego fakt, że Hacken-
berger złapał magnes i nie
poparzył się.
Był to historyczny mo-
ment, porównywalny
z dniem w roku 1877, kie-
dy Thomas A. Edison wci-
snął włącznik, zapalając
szklaną żarówkę, która
świeciła przez ponad dobę. Prototyp silnika E.V. Graya EMA-4
Demonstrację Eda
Graya obserwowało dwóch bezstron- Szum, jaki powstał wokół tego po-
nych ekspertów i autor tego artykułu. kazu, zwrócił na Graya uwagę firmy
— Najdziwniejsze było to, że zużyt- z Denver, która zgodziła się wesprzeć
kowany został jedynie drobny ułamek go sumą wielu milionów dolarów
energii. Większość wróciła do akumu- przez okres kilku lat. W tym czasie
latora — stwierdził Hackenberger. Gray planował wypuścić na rynek
W rzeczywistości tego dnia zapre- próbny model silnika w całkowicie
zentowane zostały dwie „niemożliwo- nowym typie samochodu o nazwie
ści”. Druga dotyczyła braku wzrostu Fascination opracowanym przez Pau-
temperatury magnesu, nadmiaru cie- la Lewisa z Sidney w stanie Nebraska.
pła będącego jedną z wad występują- Pierwsze prototypy miały być goto-
cych przy wykorzystywaniu prądu ele- we 1 stycznia 1974 roku i wtedy zaczę-
ktrycznego. Ten udany test zdawał się ły dziać się dziwne rzeczy – nieszczęś-
oznaczać wielki przełom dla Eda cia, które, jak przypuszczał Gray, były
Graya. W rzeczywistości jednak dziełem osób starających się zdyskre-
w tym momencie zaczęły się jego po- dytować jego silnik. Ostatecznie za-
ważne kłopoty. niechano prób z Fascination.
W lipcu 1974 roku mieszczącą się
w Van Nuys firmę Graya najechali
konkwistadorzy z prokuratury okręgu
Los Angeles. Skonfiskowali wszystkie
odprowadzenie plany, notatki i najnowszy, działający
energii model silnika.
stojan
Personel prowadzący śledztwo
z ramienia prokuratury groził mu
oskarżeniem go z wielu paragrafów,
począwszy od oszustwa a na kradzieży
energii skończywszy. Mimo upływu wielu
sprężarka (A)
miesięcy nie postawiono mu żadnego
zarzutu. Prowadzący dochodzenie
alternator (B) odrzucali żądania zwrotu skonfisko-
pulsator (C) wanych materiałów wniesione przez
opcjonalne urządzenia prawników wynalazcy.
W międzyczasie pracownicy pro-
kuratury odszukali inwestorów Graya
i starali się nakłonić ich do wysunięcia
NEXUS • 31
przeciwko niemu oskarżenia. Wszys-
cy odmówili.
W końcu, osiem miesięcy po na-
jeździe, prokuratura wystąpiła z ca-
łym szeregiem oskarżeń przeciwko
Grayowi, między innymi o kradzież
na wielką skalę polegającą na wyłu-
dzeniu pieniędzy od inwestorów przy
pomocy oszustwa. Wszystkie te oska-
rżenia upadły, kiedy udowodniono, że
są one zupełnie bezpodstawne.
Pozostały jedynie dwa zarzuty do-
tyczące pogwałcenia przepisów SEC
(patrz przypis 2). Pod koniec marca
1976 roku Gray przyznał się do popeł-
nienia tych wykroczeń, zapłacił stoso-
wną karę, po czym został uwolniony.
Te długotrwałe prawne kłopoty
miały dalsze konsekwencje. Główne
źródło finansowania, firma z Denver,
po wpłaceniu niewielkiej zaliczki wy-
cofała się ze swoich zobowiązań. Na
szczęście wystarczyło to na budowę
drugiego prototypu silnika.
Obecnie3 Gray jest bardzo ostroż-
ny w rozmowach na temat możliwości
jego silnika, nawet jeśli chodzi o włas-
ności, które zostały już udowodnione,
bojąc się, że pragnienie usatysfakc-
jonowania sceptycznych naukowców
może sprowadzić mu na głowę kolej-
ne kłopoty natury prawnej.
— W usiłowaniach pognębienia
mojego wynalazku kryło się znacznie
więcej, niż to było widać gołym okiem
— powiada. — To cud, że w ogóle
przetrwaliśmy.
Jeśli za tymi wszystkimi nieszczęś-
ciami, jakie się na niego zwaliły, rze-
czywiście stały jakieś wielkie interesy,
może okazać się, że wkroczyły one do
akcji za późno, aby zdławić idę, na
którą nadszedł już czas.
Z pomocą spieszą mu już potężni
sojusznicy. Na przykład Towarzystwo
Patentowe Los Angeles (Los Angeles
Patent Attorney’s Association), które
nominowało go w lutym (1977) do
tytułu „Wynalazcy Roku”.
Dwaj renomowani naukowcy, dr
Norm Chalfin i dr Gene Wester,
z Kalifornijskiego Instytutu Techno-
logicznego (California Institute of
Technology) publicznie poparli jego
silnik. Dr Chalfin był obecny na ostat-
niej prezentacji najnowszego modelu,
która miała miejsce na oczach zgro-
madzenia udziałowców.
— Nie ma na świecie lepszego
silnika — oświadczył zgromadzonym
dr Chalfin. — Tradycyjne silniki są
napędzane ciągłym strumieniem ene-
rgii elektrycznej i ciągłym jej odpły-
wem. W tym silniku energia jest wy-
korzystywana jedynie przez ułamek
milisekundy. Nie zużyta energia wra-
32 • NEXUS
ca do akumulatora będącego częścią
składową urządzenia do ponownego
użycia. W tym systemie nie ma strat
energii — dodał na koniec dr Chalfin
kładąc rękę na silniku.
Dr Chalfin zaryzykował własną re-
putację, pisząc tekst zgłoszenia paten-
towego w imieniu niewykształconego
wynalazcy, którego napisanie prze-
kracza jego możliwości.
Obecny na tym samym zgroma-
dzeniu dr Gerald Price, doradca pa-
tentowy Graya, oświadczył udziało-
wcom:
— Za odkrycie i udowodnienie
właściwości nowej formy energii elek-
trycznej Gray został nominowany do
dorocznej nagrody fundowanej przez
rzeczników patentowych południowej
Kalifornii.
W oczekiwaniu na przyszłe, bar-
dziej pomyślne dni, Gray powiada, ze
chce wdrożyć swój silnik do produkcji
i udowodnić, że odkrył więcej niż
przypuszczają jego sponsorzy.
Doradcy Graya ostrzegają go
przed wysuwaniem jakichkolwiek
przypuszczeń, niemniej autor tego ar-
tykułu, który śledzi uważnie jego pra-
ce od lat, widział i słyszał wystar-
czająco dużo, aby bez cienia ryzyka
stwierdzić, że wynalazca znalazł pra-
wdopodobnie klucz do naturalnego
zjawiska noszącego nazwę „kulistego
pioruna”.
Przy łącznym zastosowaniu wyła-
dowań kondensatora i impulsów ene-
rgetycznych składających się z mie-
szaniny prądu statycznego i stałego
Gray może prawdopodobnie wydobyć
z akumulatora więcej, niż zostało
w nim zmagazynowane, a to dlatego,
że w czasie pracy jego silnik czerpie
elektryczność statyczną z jej ogrom-
nego rezerwuaru zawartego w atmo-
sferze.
Naukowcy wzdragają się przed
uznaniem tej teorii, lecz pewnego
dnia Gray może znowu udowodnić im
swoje racje. W tej chwili przyznano
mu już rację w odniesieniu do silnika
wykorzystującego zjawisko rozłado-
wania kondensatora. Już z tego wzglę-
du jego silnik stanowi osiągnięcie o re-
wolucyjnym charakterze, między in-
nymi dlatego, że pracuje na zimno.
Już sama ta właściwość może rozwią-
zać miliony problemów przemysło-
wych związanych z opornością. Części
pracujące na zimno nie są poddawane
siłom rosnącego wraz temperaturą ta-
rcia, a więc nie zużywają się tak szybko
jak części ulegające przegrzewaniu.
Jeśli silnik Graya zdobędzie popu-
larność i wejdzie do powszechnego
użytku, może stać się kropelką prze-
lewającą miarkę na rzecz doniosłej
historycznie sprawy. Może stanowić
również dobrodziejstwo na masową
skalę w następujących dziedzinach:
• Jako środek napędu wszelkiego
rodzaju samochodów, samolotów,
ciężarówek, pociągów i statków bez
potrzeby spalania benzyny, nafty lub
oleju napędowego.
• Jako źródło ogrzewania lub
chłodzenia amerykańskich domów za
cenę ułamka energii zużywanej obec-
nie do tego celu.
• Jako bardzo tanie źródło napę-
du maszyn i urządzeń przemysło-
wych.
Co więcej, wszystko to może od-
bywać się bez emisji jakichkolwiek
zanieczyszczeń do ziemskiej atmo-
sfery.
Wciąż nie wyjaśnione pozostaje
pytanie: Jak Edwinowi Grayowi, nie-
douczonemu majsterklepce, udało się
połączyć pewne rozwiązania techno-
logiczne z występującymi w przyro-
dzie zjawiskami w urządzenie pozo-
stające poza zasięgiem błyskotliwych
i hojnie subsydiowanych naukowców?
— Osoba wykształcona w dziedzi-
nie elektryczności spojrzałaby na to
i stwierdziła, że to nie może działać
— powiedział dr Chalfin. — Gray
o tym nie wiedział i dlatego udało mu
się zmusić to do działania. Dzięki
temu dał światu całkowicie nową i ba-
rdzo obiecującą technologię. I
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Edison to, jak wszystkim wiadomo, wynala-
zca żarówki i wielu innych rzeczy związanych
z elektrycznością, Marconi – radia, a Bell – tele-
fonu. Ze znajomością Goddarda jest już trochę
gorzej – jest to amerykański profesor (pełne
nazwisko: Robert Hutchings Goddard), który
żył w latach 1882-1945 i uchodzi za ojca współ-
czesnych rakiet. W roku 1919 ogłosił swój klasy-
czny traktat zatytułowany A Method of Reaching
Extreme Altitudes (Metoda dotarcia na największe
wysokości). – Przyp. tłum.
2. Chodzi tu prawdopodobnie o wykroczenie
związane ze sprzedażą akcji niezgodne z przepi-
sami Komisji Papierów Wartościowych i Giełdy
(Securities and Exchange Commission), która
została ustanowiona uchwałą Kongresu z roku
1934 w celu przywrócenia zaufania do giełdy
papierów wartościowych poprzez zapobieżenie
prowadzenia nielegalnych transakcji i manipula-
cji giełdą, które doprowadziły do słynnego kra-
chu w roku 1929. Komisja wydała szereg przepi-
sów dotyczących między innymi obrotu papiera-
mi wartościowymi, których przekroczenie stano-
wi przestępstwo tak zwanej „mniejszej katego-
rii”. – Przyp. tłum.
3. Artykuł ten został opublikowany w roku
1991 jeszcze za życia Graya. – Przyp. tłum.
(Źródło: strona internetowa KeelyNet; kore-
spondencja dotycząca E.V. Graya umieszczona
pod adresem ‹www.keelynet.com/evgray/›).
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
 C oś złego dzieje się z twoim życiem: tracisz pracę, twoje małżeństwo
rozpada się lub opuszcza cię kochanek. Pełen dobrych chęci przyjaciel
lub krewny sugeruje ci, abyś zasięgnął porady psychiatry lub psychologa w celu
uzyskania jakiejś pomocy. Ten pomysł wydaje ci się sensowny, gdyż w tym
momencie nie czujesz się zbyt szczęśliwy. Może jednak przemyśl tę sprawę! Ta
rada może wcale nie być taka dobra.
„Psychiatria” jest zdefiniowana jako „specjalistyczna gałąź medycyny za-
jmująca się diagnozą, leczeniem i zapobieganiem zaburzeniom umysłowym”.1
Bazująca rzekomo „Psychologia” jest definiowana jako „nauka o naturze, funkcjach i zjawiskach
zachodzących w umyśle, cechach charakterystycznych”.2 Psychiatria i psycho-
na naukowych logia są pokrewnymi dziedzinami, przy czym psychologia tworzy teoretyczną,
niemedyczną podstawę psychiatrii. Większość z nas sądzi, że psychologia
podstawach i psychiatria są naukami takimi samymi jak na przykład chemia lub fizyka.
Zgodnie z doniesieniami prasowymi Martin Bryant, uzbrojony bandyta,
psychiatria który spowodował masakrę w Port Arthur w Tasmanii, oceniany był przez
czterech psychiatrów. Z tych konsultacji wynikły cztery różne diagnozy: jeden
charakteryzuje z psychiatrów orzekł, że jest to schizofrenia paranoidalna, inny, że psychopatia,
trzeci zdiagnozował syndrom Aspergera, z kolei czwarty nie zgodził się z tą
się znikomą opcją i jednocześnie uchylił się od postawienia specjalistycznej diagnozy innej
niż stwierdzenie, że Bryant nie ma syndromu Aspergera. Przypuśćmy, że dam
skutecznością cztery próbki tej samej substancji czterem ekspertom w dziedzinie chemii
analitycznej i że pierwszy uzna, iż dana substancja to siarczan miedzi, drugi, że
leczenia chorób cyjanowodór, trzeci, że chlorek sodowy, a czwarty, że czterofluorek ksenonu.
czy w tej sytuacji poważnie traktowalibyśmy przypisywanie sobie przez chemię
psychicznych statusu nauki? Uznalibyśmy ją za pseudonaukę i wrzucili do tego samego
naukowego śmietnika, co astrologię.
i jednocześnie Zdziwienie budzi fakt, że psychiatria nadal uważa się za dyscyplinę naukową,
kiedy jest rzeczą oczywistą, że nie stosuje ona metod naukowych. Jest rzeczą
cieszy się wysokim oczywistą, że w psychiatrii brak obiektywizmu, skoro diagnoza zależy od tego,
kto ją postawił. Niestety dowody wskazują na to, że obie dyscypliny, psychiatria
statusem i psychologia, nie są bardziej naukowe niż astrologia czy numerologia, a mimo
to obie nadal cieszą się wysokim statusem.
społecznym. Prowadzenie badań nad psychiatrią nie jest w Australii łatwym zadaniem.
Na przykład nie wydaje się, aby istniały jakieś specjalne statystyki dotyczące
Czy zasłużenie? takich problemów jak liczba samobójstw popełnianych w zawodzie każdego
roku. Ogólnie rzecz biorąc mamy do czynienia z niedostatkiem danych
statystycznych opartych na danych miejscowych, tak więc musimy opierać się
głównie na badaniach amerykańskich. Ten brak danych nie powinien nas
zbytnio martwić, ponieważ zasady, jakimi rządzi się ta profesja, są takie same,
zarówno w USA, jak i w Australii.
Ogół społeczeństwa wydaje się zawsze gotów do niekwestionowanego zaakcep-
towania każdej teorii, która sugeruje, że wszyscy jesteśmy jednostkami dysfunk-
cyjnymi, i że potrzebujemy jakiejś formy psychoterapii. Jest to pogląd propagowa-
ny przez pewnych psychoterapeutów. Jak logiczny jest ten pogląd? Przypuśćmy,
że wszyscy jesteśmy nienormalni i potrzebujemy psychoterapii. Tak więc
z definicji wynika, że wszyscy mamy fałszywy osąd – ale wobec tego, co z tymi,
którzy sugerują, że wszyscy potrzebujemy psychoterapii. Jak mamy wiedzieć, czy
Rochelle Macredie ich osąd dotyczący reszty z nas jest słuszny? Ten paradoks jest jednym z wielu
Copyright  1999 problemów logicznych, przed którymi staje psychiatria i psychologia.
Psychiatra Walter Afield mówi, że psychiatria dąży coraz bardziej do
zdefiniowania zachowania, które nie było wcześniej uważane za patologię, jako
E-mail: starchild@start.com.au choroby. Jak przykład przytacza swoje doświadczenia z niedawnej konferencji,
w której brał udział, „gdzie rosyjscy psychiatrzy mówili o leczeniu problemów
niedopasowania w małżeństwie w Ameryce, które w Rosji nazywa się po prostu
pechem”.3

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 33

 Należałoby oczekiwać, że skoro psychiatria jest spec- rialistycznym podejściu, że umysł to mózg. To ostatnie
jalistyczną dziedziną medycyny, psychiatrzy będąc wtajem- podejście obejmuje leczenie środkami farmakologicznymi,
niczeni w znajomość funkcjonowania umysłu ludzkiego elektrowstrząsami lub operacje mózgu. Leczenie somaty-
będą lepiej dopasowani do trudności życia niż nie tylko czne opiera się na przekonaniu, że nasze złe samopo-
inni członkowie społeczeństwa, ale również inni człon- czucie jest zdeterminowane chemicznie i genetycznie.
kowie profesji medycznej. Jak się jednak okazuje, psychia- Zgodnie z somatyczną szkołą myślenia, nic nie możemy
trzy popełniają samobójstwa dwukrotnie częściej niż inni zrobić w tej dziedzinie.12
członkowie profesji medycznej.4 W okresie residency (o-
kres po stażu podyplomowym, kiedy lekarz pozostaje Leczenie Wstrząsami Elektrycznymi
w szpitalu w celu dalszego kształcenia się – przyp. tłum.) Leczenie wstrząsami elektrycznymi pierwszy raz zostało
współczynnik popełniania samobójstw jest wśród psychiat- zastosowane w roku 1838 we Włoszech przez psychiatrę
rów niemal dziewięć razy wyższy niż wśród ogółu społe- dra Ugo Cerlettiego po tym, jak był w rzeźni świadkiem
czeństwa.5 użycia szoku elektrycznego do ogłuszania świń przed
Wspólne badanie wykonane w roku 1987 przez Ameri- przecięciem im gardła. Kiedy Cerletti zauważył, że szok
can Medical Association (Amerykańskie Stowarzyszenie elektryczny nie zabija świń, zdecydował użyć go w celach
Medyczne) i American Psychiatric Association (Amery- leczniczych u ludzi.13
kańskie Stowarzyszenie Psychiatryczne) dotyczące samo- Leczenie to zostało wprowadzone w USA w roku 1940
bójstw wśród lekarzy dowiodło, że najwyższy współczynnik i używano go z niepohamowanym entuzjazmem. Literatu-
samobójstw występuje wśród psychiatrów; że 94 procenty ra z tego okresu czyni mało wysiłków w celu ukrycia faktu,
psychiatrów, którzy popełnili samobójstwo, uczyniło to że psychiatrzy świadomie powodowali uszkodzenia mózgu
pod wpływem cierpień umysłowych6 (którym psychiatria lub stosowali elektrowstrząsy bardziej w celu jego uspoko-
ma według jej twierdzeń przynosić ulgę); i że 56 procent jenia niż leczenia.14
tych, którzy popełnili samobójstwo, uczyniło to pod wpły- W roku 1942 psychiatra dr Abraham Myerson powie-
wem przepisanych sobie samym leków działających na dział: „Obniżenie inteligencji jest ważnym czynnikiem
psychikę.7 W okresie kiedy nastą- w procesie leczenia… W istocie
piła ich śmierć, 42 procenty zasię- W okresie stażu niektóre z najlepszych wyników,
gały porady fachowego pracowni- jakie się otrzymuje, zdarzają się
ka w dziedzinie zdrowia psychicz-
podyplomowego u tych osobników, u których redu-
nego.8 współczynnik popełniania kujemy ją niemal do stanu niedo-
W jednym z przeglądów stwier- samobójstw jest wśród rozwoju umysłowego. Niemożliwe
dzono, że 91 procent psychiatrów psychiatrów niemal dziewięć jest wyobrażenie sobie tego stanu
zgadza się, że członkowie tej pro- bez podstawy organicznej; muszą
fesji mają w przeciwieństwie do razy wyższy niż wśród istnieć chociażby chwilowe zmiany
niepsychiatrów „emocjonalne tru- ogółu społeczeństwa. organiczne w mózgu i leczenie jest
dności związane z pracą, specyficz- związane z tymi organicznymi
ne dla ich zawodu”.9 Badania prze- zmianami”.15
prowadzone wśród Anonimowych Alkoholików wykazały, Początkowo leczenie elektrowstrząsami było stosowane
że podczas gdy psychiatrzy stanowią tylko 8 procent wśród bez znieczulenia i powodowane przez nie konwulsje były
lekarzy, reprezentują 17 procent członków AA.10 Krótko tak gwałtowne, że często następowały złamania kości,
mówiąc psychiatrzy byli w tej grupie nadreprezentowani. i w rezultacie w latach 1950-tych stosowanie środków
Nadużywanie leków jest innym problemem; badanie powodujących zwiotczenie mięśni i narkozy stało się po-
500 praktykujących psychiatrów, omawiane w roku 1988 wszechną praktyką. Wynikła z tego terapia została na-
w New England Journal of Medicine, ujawniło, że wśród zwana „zmodyfikowaną ECT” („zmodyfikowaną terapią
psychiatrów jest znacznie więcej użytkowników leków elektrowstrząsową”). Środki powodujące zwiotczenie mię-
psychotropowych (psychoactive drugs) i że współczynnik śni i narkoza nie redukowały efektu wywieranego na mózg
ich stosowania wynosi 83 procenty, z tym że 48 procent i centralny układ nerwowy. Jeśli cokolwiek uległo zmianie,
tych leków przepisywanych było do użytku własnego. to fakt, że potrzeba obecnie więcej prądu do spowodo-
Współczynnik rozbitych małżeństw był równie niepokoją- wania konwulsji.16 Skutkiem tych modyfikacji jest zapobie-
cy, z psychiatrami zajmującymi w dziedzinie problemów ganie ujawnieniu przez organizm pełnej siły ataku.17 Jed-
małżeńskich (włącznie z problemami seksualnymi) czoło- nak zmodyfikowane leczenie stanowi dodatkowe ryzyko,
wą pozycję wśród wszystkich innych zawodów lekarskich. gdyż dochodzi do niego ryzyko narkozy i działania środ-
W przypadku małżeństw psychiatrów istnieje większe pra- ków zwiotczających mięśnie.
wdopodobieństwo krótkiego ich trwania i powstania prob- Inna zmiana w ECT nastąpiła w latach 1950-tych wraz
lemów spowodowanych aferami pozamałżeńskimi.10 z wprowadzeniem „jednostronnej ECT”. ECT jest zwykle
dwustronne, to znaczy elektrody są umieszczone po obu
LECZENIE PSYCHIATRYCZNE stronach głowy. Jednostronne ECT jest faworyzowane
Wysoki status psychiatrii jest niesłuszny, kiedy weźmie przez niektórych psychiatrów, którzy uważają, że powodu-
się pod uwagę, że psychiatrzy sami przyznają, iż nie są je ono mniejszą utratę pamięci niż ECT dwustronne. Jest
zdolni do wyleczenia tak zwanych „chorób umysłowych”, to twierdzenie nadzwyczajne, jeśli wziąć pod uwagę, że
których leczeniem się zajmują11, a tym bardziej do zro- rzecznicy ECT kategorycznie zaprzeczają, że powoduje
zumienia ludzkiego umysłu. ona jakąkolwiek trwałą utratę pamięci.18 Większość psy-
Leczenie stosowane przez psychiatrię jest albo psycho- chiatrów preferuje ECT dwustronną, uważając, że ETC
logiczne, albo somatyczne. Tak zwane leczenie psycho- jednostronna wymaga zastosowania większej liczby
logiczne obejmuje albo poradnictwo, albo psychoterapię, wstrząsów, co oznacza, że jest mniej skuteczna.19
podczas gdy leczenie somatyczne obejmuje podejście do Psychiatra dr Lee Coleman powiedział na temat ECT:
problemu bardziej organiczne lub biologiczne, przy mate- „Zmiany, jakie widzi się podczas stosowania wstrząsów

34 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

elektrycznych, są całkowicie zbieżne ze skutkami każdego Objawy te nie zostaną prawdopodobnie odnotowane w jej
silnego uszkodzenia mózgu, takiego jakie może na przy- (sic) karcie chorobowej, ponieważ są to normalne «skutki
kład wywołać uderzenie młotkiem w głowę. W następstwie uboczne». Odnotowane zostanie jedynie to, że depresja
jednostka jest oszołomiona, zagubiona i zdezorientowana, odpowiada na leczenie”.28
tak więc nie może rozumieć bieżących problemów”.20 Badanie wykazało, że 50 procent pacjentów zgłaszało
Obrońcy ECT argumentują, że jest ona tania, skuteczna uszkodzenia pamięci jako najgorszy skutek uboczny, ja-
i działa szybko poprawiając kondycję pacjenta. Biorąc pod kiego doświadczyli; jednak odnotowane to zostało jedynie
uwagę tę poprawę, doprawdy dziwi subiektywność tej w 7 procentach kart. Psychiatrzy lansujący ECT uważają
oceny.21 Artykuł, jaki ukazał się w roku 1974 w World te „skutki poznawcze” za nieistotne. Fakt, że pacjent jest
Medicine, wskazuje, że skuteczność ECT może być po zbyt zagubiony lub zdezorientowany, aby być w depresji
prostu domniemaniem leczących psychiatrów. Artykuł wydaje się dla nich nieistotny.29 Często ci, którzy promują
opowiada, jak zainstalowano nową maszynę do ECT, ECT, komentują podniesienie nastroju, jakie następuje po
która była o wiele bardziej skomplikowana w obsłudze niż leczeniu; takie podniesienie nastroju jest również po-
poprzednio używana. Dopiero po dwóch latach jej używa- wszechnym następstwem urazu mózgu, takiego jak ude-
nia jedna z pielęgniarek zauważyła, że pacjenci nie mają rzenie w głowę.30 Psychiatrzy mówią pacjentom, że ECT
konwulsji, chociaż powinni je mieć. W konsekwencji pomoże im na depresję; jednak badania przeprowadzone
stwierdzono, że maszyna nigdy nie działała! Wszyscy w roku 1980 i 1984 wykazały, że depresja powracała po
pacjenci dostawali przez dwa lata Thiopentone (narkozę) okresie trzech do sześciu miesięcy.31
i Scoline (środek powodujący zwiotczenie mięśni) i nikt Obrońcy ECT mają odmienny pogląd na skutki ubocz-
nic nie zauważył!22 ne: niektórzy w ogóle zaprzeczają ich istnieniu; inni
Ci, którzy zalecają ECT, uważają, że zakaz jej sto- zaprzeczają, aby były one tak poważne, jak twierdzą
sowania może spowodować wzrost liczby samobójstw pacjenci; a jeszcze inni, tacy, jak psychiatra Frank Guerra,
wśród pacjentów. Zdumiewające twierdzą, że „depresja jest jak
jest to, że ci, którzy tak twierdzą, „Zmiany, jakie widzi się rak”. Jak oświadczył Guerra
nie mają na to żadnych dowodów. w Denver Post w roku 1990: „Jest
Od roku 1975 do 1980 stosowanie podczas stosowania to potencjalnie śmiertelna choro-
ECT zmniejszyło się o 46 procent. wstrząsów elektrycznych, ba. Nikt nie twierdzi, że nie należy
Jeśli twierdzenie, że ECT zapo- są całkowicie zbieżne ze leczyć raka z powodu skutków
biega popełnianiu samobójstw, ubocznych. Wszystko w medycynie
jest prawdziwe, mielibyśmy do czy- skutkami każdego silnego ma skutki uboczne”.32 Bruce Wi-
nienia ze wzrostem ich liczby. uszkodzenia mózgu, takiego seman pyta, jak tylu lekarzy mogło
W rzeczywistości odsetek samo- jakie może na przykład przeoczyć rzeczy oczywiste. Eme-
bójstw obniżył się pomimo wzro- rytowany profesor psychiatrii Tho-
stu populacji!23 Wyniki badania
wywołać uderzenie mas Szasz zauważa, że psychiatrzy
przeprowadzonego w roku 1986 młotkiem w głowę”. nie widzą pełnego wpływu ECT
rodzą dalsze wątpliwości wobec „...ponieważ byłoby to niespójne
twierdzenia, że ECT zapobiega sa- z wysiłkami, jakie czynią stosując
mobójstwom. Badaniem objęto 1 494 pacjentów z de- ją jako metodę leczenia. Ludzie maksymalizują lub mini-
presją samobójczą, których podzielono na dwie grupy, malizują to, co służy ich interesom”.33
z których jedną leczono ETC („grupa leczona”), a drugiej Rosyjscy psychiatrzy wzdragali się przed użyciem ECT
nie aplikowano ECT („grupa nie leczona”). Praktycznie z następujących powodów: „Do niedawna, leczenie elekt-
biorąc odsetek samobójstw w obu grupach był iden- rowstrząsami stosowane było na szeroką skalę. Metoda ta
tyczny.24 Gdyby twierdzenie, że ECT zapobiega samo- wprowadza jednak toporną ingerencję w działanie or-
bójstwom było prawdziwe, wówczas w grupie leczonej ganizmu i pociąga za sobą powstawanie dokładnie okreś-
odsetek samobójstw powinien być niższy. lonych krwawień w tkankach mózgu. Jej zastosowanie jest
Inna interesująca statystyka dowodzi, że mężczyźni po- więc ograniczone do przypadków, w których wszystkie
pełniają samobójstwo trzy razy częściej niż kobiety, cho- inne metody zawiodły. Kurs ECT powoduje utratę pamię-
ciaż to właśnie kobiety są dwukrotnie częściej leczone ci typu amnezji wstecznej (wydarzeń poprzedzających
ECT niż mężczyźni.25 Innym interesującym zaprzeczeniem szok) lub następczej (wydarzeń następujących po szoku),
jest to, że pacjenci czasem popełniają samobójstwo po która jest kliniczną manifestacją zmian, zarówno funk-
ECT, co oczywiście dalej demaskuje twierdzenia o profila- cjonalnych, jak i organicznych zachodzących w mózgu
ktycznym wpływie ECT na samobójstwa. W roku 1980 wskutek szoku elektrycznego”.34 Ten cytat pochodzi z ro-
badanie 90 pacjentów wykazało, że z tych, którzy popełnili syjskiego podręcznika psychiatrii wydanego w roku 1969.
samobójstwa, 10 procent przechodziło ECT w ciągu po- Dowody uszkodzenia mózgu i utraty pamięci spowodo-
przedzających czterech miesięcy, dwóch pacjentów zakoń- wanych ECT znane były już w latach 1950-tych, jednak
czyło swoje życie podczas pobytu w szpitalu, a siedmiu Rosjanie, w przeciwieństwie do Amerykanów, nie uważali
zrobiło to krótko po zwolnieniu ze szpitala.26 tego za kontrowersyjne.35 W istocie odpowiedzią sowiec-
Bruce Wiseman w swojej książce Psychiatry: The Ulti- kich psychiatrów na pytanie, czy ECT powoduje uszko-
mate Betrayal (Psychiatria – największa zdrada) podkreśla, dzenia mózgu, było jednoznaczne „tak”. Jest rzeczą zdu-
że ogromna większość lekarzy i nielekarzy daje sobie radę miewającą, że amerykańska literatura medyczna dotyczą-
z prowadzeniem pacjentów z tendencjami samobójczymi ca ECT z lat 1940-tych, 1950-tych i 1960-tych potwierdza
bez uciekania się do ECT.27 Jedynie niewielu użytkow- pogląd sowiecki.36 Dopiero w latach 1970-tych temat stał
ników ECT wyraża zadowolenie z tego procesu. Inni, jak się kontrowersyjny i odpowiada to wzrostowi liczby spraw
na przykład rodziny pacjentów, mają odmienne zdanie. sądowych dotyczących zaniedbań medycznych.37
Jak Wiseman zauważa: „[Oni] widzą osobę snującą się Zwolennicy ECT twierdzą, że nowoczesna ECT nie
w mroku umysłowego zamroczenia, potulną i niepewną. powoduje uszkodzeń mózgu, i podkreślają stosowanie

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 35

tlenu w czasie procesu. Jednak należy zauważyć, że do- grupa środków przeciwdepresyjnych, inhibitory oksydazy
starczanie tlenu podczas ECT może nie zapobiegać stałe- monoaminowej (MAOI), może spowodować skutki śmier-
mu uszkodzeniu mózgu, ponieważ tlen jedynie przedłuża telne; jeśli przyjmuje się je z produktami zawierającymi
atak i neurony (komórki nerwowe) umierają, kiedy sub- drożdże, może też powodować uszkodzenie wątroby, dez-
stancja, której używają jako paliwa, ulega wyczerpaniu. orientację, drżenia, halucynacje, konwulsje, wysypkę, pod-
Śpiączka, która następuje, może wystąpić z powodu braku niecenie i bezsenność.
składników odżywczych nawet w obecności odpowiedniej
ilości tlenu; tak więc każdy pozorny zysk wynikający Rzadko wymienianym faktem dotyczącym leków psy-
z dostarczania tlenu staje się nieistotny wskutek później- chiatrycznych jest to, że skutki uboczne tych leków same
szego uszkodzenia mózgu przypisywanego brakowi skład- są „chorobą umysłową”. Choroby te nazywa się „parkin-
ników odżywczych.38 sonizmem spowodowanym lekami neuroleptycznymi”
Inny interesujący punkt zasługujący na podkreślenie, to i „złośliwym zespołem neuroleptycznym” i ich leczenie to
fakt, że uszkodzeniu mózgu, jakie wynika ze zwiększonego przyjmowanie dalszych leków.
ciśnienia krwi podczas ECT, nie zapobiega zastosowanie Prowadzone w roku 1985 na więźniach kanadyjskie
narkozy lub środków powodujących zwiotczenie mięśni, badania nad efektami leków psychotropowych wykazały,
ponieważ uszkodzenie to powstaje wskutek ogromnego że „gwałtowne, agresywne incydenty zachodziły częściej,
zapotrzebowania mózgu na tlen podczas ECT.39 gdy więźniowie otrzymywali leki psychotropowe, niż kiedy
Psychiatra Lee Coleman mówi o nowoczesnym ECT: ich nie otrzymywali”.43
„Ponieważ ani mózg, ani elektryczność nie zmieniły się od
lat 30-tych, wynik jest stale ten sam: uszkodzenie móz- • Prozac – cudowny Lek
gu”.40 Jeśli chodzi o skuteczność ECT, Coleman stwier- Prozac jest najpopularniejszym na świecie lekiem prze-
dza: „Mózg przez jakiś czas jest tak uszkodzony (nawet ciwdepresyjnym. Sprzedaż samego tylko Prozacu przynosi
dzieci wiedzą, że elektryczność jest niebezpieczna dla nichna czysto jego producentom, firmie farmaceutycznej z In-
dianapolis, Eli Lily, 3 miliardy dolarów, co stanowi w przy-
i dla wszystkiego, co żyje), że pacjent jest zbyt zagubiony,
aby wiedzieć lub pamiętać, co go martwi. Niestety, kiedy bliżeniu jedną trzecią jej rocznego dochodu.
mózg zaczyna nieco dochodzić do siebie, problemy zwykle W roku 1990 grupa rzeczników interesu publicznego
wracają, ponieważ elektryczność nie zrobiła nic w celu ich zmusiła Eli Lily do przyznania, że w małej liczbie przypad-
rozwiązania”.41 ków niektórzy pacjenci z depresją dokonywali prób samo-
bójczych pod jego wpływem.44 Inni sugerują, że związek
Leczenie farmakologiczne (lekami) między Prozaciem i samobójstwami jest poważniejszy. Na
Kiedy psychiatra przepisuje pacjentowi leki, zwykle nie przykład Bonnie Leitsch z Prozac Survivors Support
mówi mu o skutkach ubocznych leczenia. Często nie Group (grupy wsparcia osób, które przeżyły leczenie
tłumaczy się pacjentowi, że przyjmowanie leków psycho- Prozaciem) zeznała przed komisją Urzędu ds. Żywności
tropowych jest leczeniem w nie i Leków (Food and Drug Admini-
większym stopniu niż upicie się, Prowadzone w roku 1985 stration; w skrócie FDA), że roz-
ponieważ jeśli ktoś ma problem, mawiała z tysiącami osób, u któ-
upicie się nie rozwiąże go. Nie na więźniach kanadyjskie rych występowało to, co wydaje się
tłumaczy się również pacjentowi, badania nad efektami leków wywołanymi przez Prozac myślami
że leki, jakie dostaje, w wielu przy- psychotropowych wykazały, i zachowaniami samobójczymi
padkach powodują zaburzenia se- – zjawiska ujawniające się, gdy pa-
ksualne. Następujące informacje że „gwałtowne, agresywne cjenci zaczynają brać Prozac, które
są wyciągiem z literatury medycz- incydenty zachodziły częściej, przedtem były u nich nieobecne.45
nej dotyczącej leków psychotropo- gdy więźniowie otrzymywali Prozac został wynaleziony w ro-
wych.42 ku 1972 i po raz pierwszy dopusz-
leki psychotropowe, niż kiedy czono go do sprzedaży w Belgii
• Skutki Uboczne Silnych Środ- ich nie otrzymywali”. w roku 1986. Do roku 1995 Urząd
ków Uspokajających ds. Żywności i Leków otrzymał
Senność, zamazane widzenie, zawiadomienia o 35 230 niekorzys-
suchość w ustach, wrażliwość na światło, podniecenie, tnych reakcjach tylko w USA – więcej niż w przypadku
zaburzenia seksualne, uszkodzenia oczu, niekontrolowane jakiegokolwiek innego leku w jego dziejach.46 Można by
drżenie kończyn spowodowane nieodwracalnym uszko- w tej sytuacji zapytać, jak może być on nadal w sprzedaży,
dzeniem systemu nerwowego, akatyzja (niezdolność do zwłaszcza kiedy skutki uboczne jego przyjmowania obe-
nieruchomego siedzenia, co może też być spowodowane jmują halucynacje, agresję, wrogość, napady, nieumyślne
lekopochodnymi psychozami). powodowanie śmierci i samobójstwa, z czego wynikło
2 394 przypadków śmiertelnych? Bazując na szacunku
• Skutki Uboczne Słabych Środków Uspokajających FDA, że zgłasza się jedynie 1 procent niekorzystnych
Senność, apatia, drażliwość, zaburzenia koordynacji reakcji na lek, oznacza to, że w USA wystąpiły ponad
mięśniowej, zmęczenie, depresja, niestrawność, zwiększo- 3 miliony niekorzystnych reakcji, z których 25 000 to
na wrogość, złość, zmniejszenie pociągu seksualnego, uza- przypadki śmiertelne.47
leżnienie. Ostatnio, kiedy Royal Jelly (mleczko pszczele) spowo-
dowało jeden przypadek śmierci wskutek szoku anafilak-
• Skutki Uboczne Leków Przeciwdepresyjnych tycznego, pojawiły się głosy protestu żądające zakazu
Palpitacje, zmęczenie, senność, zaburzenia seksualne, sprzedaży tego produktu, natomiast w przypadku Proza-
bezsenność, zachowania samobójcze, halucynacje, dziwa- cu, który spowodował 2 394 przypadki śmierci w samej
czne i agresywne zachowanie. Przedawkowanie ma działa- tylko Ameryce, wmawia się, że jest to substancja bezpiecz-
nie toksyczne na serce i leczenie jest trudne. Szczególna na i, doprawdy, cudowny lek. Jak mogła przejść tak

36 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

selektywna forma intelektualnej krótkowzroczności? kich schizofreników leczyć środkami powodującymi zmia-
W USA ciało kontrolujące leki składa się, oczywiście, ny w umyśle i później utrzymywać podawanie im tych
z psychiatrów, którzy zdaniem grup konsumenckich albo leków”.56
popierają przepisywanie Prozacu, albo, co gorsze, odnoszą Inne badanie skuteczności leczenia psychiatrycznego
korzyści z grantów przyznawanych przez kompanie takie prowadzone było przez psychologa Hansa J. Eysencka na
jak Eli Lilly.48 Jasno widać, że istnieje tu konflikt inte- kilku tysiącach kobiet i mężczyzn, żołnierzy z zaburzenia-
resów! mi umysłowymi, przebywających w brytyjskich szpitalach.
Jeden z najsurowszych krytyków leku, dr Peter Breggin, Ci, którzy leczeni byli psychoanalizą, wykazywali odsetek
autor książki Talking Back to Prozac, twierdzi, że Prozac poprawy wynoszący 44 procenty. Ci, których leczono
działa stwarzając poczucie oderwania, które początkowo innymi formami psychoterapii, wykazywali poprawę w 64
może wydawać się polepszeniem w depresji – jednak procentach. Ci pacjenci, którzy nie przechodzili żadnej
poczucie otępienia staje się tak duże, że osoby biorące terapii, z wyjątkiem leczenia dolegliwości fizycznych, wy-
Prozac przestają troszczyć się o innych. kazywali poprawę w 72 procentach. Badanie Eysencka
Inny krytyk, dr Anne Tracey, przewodnicząca Inter- wykazało, że odsetek wyleczeń u nie leczonych neuro-
national Coalition of Drug Awarness (Międzynarodowa tyków po roku od pojawienia się schorzenia wynosił 45
Koalicja na rzecz Świadomości Działania Leków), twier- procent, a po dwóch latach – 70 procent. Po pięciu latach
dzi, że dzwony nadal biją na alarm w sprawie tej grupy stan 90 procent tych chorych albo znacznie się poprawił,
leków przeciwdepresyjnych, która obejmuje Prozac i inne albo wrócili oni do pełnego zdrowia.57
blisko z nim związane leki, takie jak Zoloft, Paxil, Lovan
i Luvox.49 ZAWODNE PRZEWIDYWANIA
Psychiatrzy wkroczyli na arenę prawa, usiłując przewi-
CZY PSYCHIATRIA I PSYCHOLOGIA JEST SKUTECZNA? dzieć przyszłe niebezpieczeństwo, jakie mogą stwarzać
Psychiatrzy często uważają, że są jedynymi osobami oskarżeni o przestępstwa kryminalne. Jednak kiedy do-
zdolnymi do prowadzenia i leczenia schizofrenii. Dowody chodzi do przewidzenia zagrożenia i warunków przymuso-
z okresu drugiej wojny światowej wego osadzenia w zakładach, ist-
stawiają to przekonanie pod zna- Psychiatrzy często uważają, nieje niski stopień niezawodności.
kiem zapytania. Kiedy francuski że są jedynymi osobami Prawnik Bruce Ennis w swojej
szpital dla umysłowo chorych zna- książce Mental Patients, Psychiatry
lazł się na drodze nadchodzącej zdolnymi do prowadzenia and the Law (Chorzy Umysłowo,
armii niemieckiej, wszyscy pacjen- i leczenia schizofrenii. Psychiatria i Prawo)58, cytuje dob-
ci zostali odesłani do domu do Dowody z okresu drugiej rze znane badanie dotyczące do-
krewnych, poza 153, o których są- kładności tych przewidywań, któ-
dzono, że są zbyt chorzy, aby opuś-
wojny światowej stawiają rego wyniki są dla nich wyjątkowo
cić szpital. Niemcy nadeszli wcześ- to przekonanie pod miażdżące. Badanie obejmowało
niej, niż się spodziewano, tak więc znakiem zapytania. 989 osób, które zostały uznane
pacjenci musieli radzić sobie sami. przez psychiatrów za tak niebez-
Po wojnie powołano komisję w ce- pieczne, że zalecono osadzenie ich
lu ustalenia losu tych opuszczonych pacjentów. Z tych, w instytucjach o najwyższym stopniu bezpieczeństwa. Po-
których odnaleziono, 37 procent porzuconych, nie leczo- tem Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych wydał decyzję
nych i beznadziejnych przypadków dostosowało się do o umieszczeniu tych osób w normalnych zakładach o nie
życia w społeczeństwie.50 najwyższym stopniu bezpieczeństwa. Ocena pacjentów
Podobne badanie przeprowadzono na 118 schizofreni- dokonana w 12 miesięcy później sprawiła, że jedna piąta
kach zwolnionych 20 do 25 lat temu ze szpitala Vermont została zwolniona, a ponad połowa wyraziła zgodę na
State Hospital. Badanie wykazało, że przez najwidoczniej pozostanie w charakterze dobrowolnych pacjentów. Pod-
spontaniczne wyzdrowienie, przychodzące w większości czas 12 miesięcy uwięzienia, tylko siedmiu z 989 pacjentów
przypadków dużo później po leczeniu, u 68 procent albo popełniło, albo próbowało popełnić jakiś gwałtowny
zniknęły wszystkie objawy schizofrenii.51 Psycholog Stan- czyn59, co oznacza, że prawdopodobieństwo, iż psychiatra
ley Peel zauważył: „Wyniki te potwierdziły podobne dane źle oceni, że ktoś jest niebezpieczny, wynosi oszałamiające
uzyskane w trzech europejskich badaniach i w innym 99,29 procenta!
badaniu amerykańskim, które przeprowadzono w ciągu Najczęstszą przyczyną przymusowego skierowania do
ostatniej dekady, wykazując, że połowa lub więcej schizo- zakładu psychiatrycznego jest fakt, że dana osoba stanowi
freników w końcu wyzdrowiała lub stan ich znacznie się niebezpieczeństwo dla siebie lub innych. W pewnych
poprawił”.52 jurysdykcjach niebezpieczeństwo, jakie ktoś może stano-
Implikacje wynikające z tych badań są szokujące, kiedy wić dla siebie, może być jedynie zagrożeniem dla jego
weźmiemy pod uwagę, co na temat schizofrenii ma do własnej reputacji. Jednak ostatecznie tym, kto ocenia
powiedzenia psychiatria.53 Według DSM-III-R (Diagnos- potencjalne niebezpieczeństwo, jakie stwarza dana osoba,
tic and Statistical Manual of Mental Disorders, Third jest psychiatra. Psychiatrzy przyznają sami, że mają słaby
Edition, Revised – Diagnostyczny i Statystyczny Podręcznik rejestr obserwacji w tej dziedzinie. Zdumiewające jest, że
Chorób Umysłowych, III wydanie, uzupełnione): „Powrót społeczeństwo pozwala na odebranie wolności na pod-
do pełnego funkcjonowania sprzed choroby nie jest częs- stawie zezwolenia wydanego przez członków grupy, której
ty”.54 DSM-III był bardziej niewzruszony: „Pełny powrót działania cechują się tak małym stopniem dokładności.
do stanu sprzed choroby jest niezwykły – w istocie tak Badanie omawianie w roku 1978 w American Psycho-
rzadki, że niektórzy klinicyści kwestionowaliby oryginalną logist ujawniło pewne alarmujące dowody potwierdzające
diagnozę”.55 Wiseman komentuje: „Co tragicznie pogar- fakt, że psychiatria i psychologia nie są niczym więcej jak
sza sprawę, to fakt, że jest to standardowe postępowanie szalbierstwem. W roku 1939 przeprowadzono badanie
psychiatrów pracujących w przekonaniu, że należy wszyst- dotyczące możliwości zmniejszenia przestępczości wśród

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 37

młodzieży. Ponad 600 osobników w wieku od pięciu do „depresja jest spowodowana brakiem równowagi chemicz-
trzynastu lat podzielono losowo na dwie grupy. Pierwsza nej w mózgu”. Hipoteza ta jest całkowicie niesprawdzalna,
grupa poddana została poradnictwu psychiatrycznemu, ponieważ jest rzeczą niemożliwą dokonanie pomiarów
a drugą pozostawiono bez jakiegokolwiek leczenia. Tera- związków chemicznych w mózgu osoby żyjącej bez jej
peuci donosili, że dwie trzecie tych, których poddano zabicia lub uszkodzenia w celu zweryfikowania lub uzna-
leczeniu „znacznie skorzystali”. Ponad 35 lat później nia tej hipotezy za nieprawdziwą. Ale to oczywiście niewa-
zlokalizowano 80 procent początkowej grupy i wykonano żne – ostatecznie brzmi imponująco!
badanie sprawdzające. Wykazało ono, że grupa leczona W roku 1933 psychiatrzy opracowali pierwszy standardo-
wypadła bardzo niekorzystnie w porównaniu z grupą nie wy podręcznik klasyfikacji chorób umysłowych. Został on
leczoną. Osoby z grupy leczonej wykazywały większe nazwany Standard Classified Nomenclature of Disease (Stan-
prawdopodobieństwo popełnienia więcej niż jednego po- dard Klasyfikacji Nomenklatury Chorób). Pierwszy Diagnos-
ważnego przestępstwa niż ci z grupy kontrolnej, a kiedy tic and Statistical Manual of Mental Disorders (Diagnostyczny
poddano grupy ocenie pod względem występowania al- i Statystyczny Podręcznik Chorób Umysłowych) APA opubli-
koholizmu, chorób umysłowych, chorób spowodowanych kowało w roku 1952. Liczba zaburzeń umysłowych urosła
stresem i zadowolenia z pracy, okazało się, że grupa już wówczas do 112.66 W roku 1968, ukazało się wydanie
leczona konsekwentnie radziła sobie gorzej niż grupa poprawione DSM-II i zawierało już 163 choroby umysło-
kontrolna. Wydaje się, że program nie tylko zawiódł we.67 Komentarze w podręczniku ujawniają, że choroby
w zakresie zapobiegania brutal- zostały ustalone przez komitet, któ-
nym zbrodniom, ale spowodował Usiłując usprawiedliwić ry głosował nad tym, czy dane cho-
negatywne skutki uboczne. Niepo- swoją pozycję psychiatrzy roby w ogóle istnieją.68 DSM-III
wodzenie w zapobieganiu brutal- został opublikowany w roku 1980
nym zbrodniom potwierdziły też często wysuwają i dodano w nim następnych 61
inne badania.60 pseudonaukowe wyjaśnienia, chorób, tak więc ich ogólna liczba
Autorka tego badania, Joan takie jak to, że „depresja wyniosła 224.69 W roku 1987 podrę-
McCord, zapytana w wywiadzie te- cznik został ponownie zrewidowany
lewizyjnym, czy może wyjaśnić te jest spowodowana brakiem i ogólna liczba chorób umysłowych
wyniki, stwierdziła, że ci, którzy równowagi chemicznej zwiększyła się w DSM-III-R do
podlegali leczeniu, ustawili się w mózgu”. 253.70 DSM-IV wydano w roku
w pozycji osób potrzebujących po- 1994 i ogólna liczba chorób umysło-
mocy i uzależnili się od niej, wych wzrosła obecnie do 374.71
a w konsekwencji nie rozwijali zdolności radzenia sobie Psychiatra Al Parides, widząc, jak głosowano nad cho-
z trudnościami tak jak osobnicy z grupy kontrolnej.61 robami, ustalając, czy one istnieją, czy nie, w zależności od
przewagi poglądów w danym dniu, zauważył, że ten pod-
PRODUKCJA CHORÓB UMYSŁOWYCH ręcznik nie był wcale naukowym podręcznikiem, ale majs-
Choroba umysłowa jest obecnie klasyfikowana i diag- tersztykiem manewrów politycznych. Komentując to
nozowana zgodnie z Diagnostic and Statistical Manual of stwierdził, że problemy dnia codziennego obrócono w pro-
Mental Disorders, Fourth Edition (DSM-IV) (Diagnostycz- blemy psychiatryczne.72
ny i Statystyczny Podręcznik Chorób Umysłowych, IV wyda- L.J. Davis podał zwięzły komentarz w artykule ogłoszo-
nie). Interesujące, że w roku 1840 istniała tylko jedna nym w magazynie Harper’s:73 „Według Diagnostic and
klasyfikacja problemów umysłowych jako idiotyzm/choro- Statistical Manual of Mental Disorders, Fourth Edition
ba umysłowa.62 Cztery dekady po powstaniu Amerykańs- (powszechnie znany pod nazwą DSM-IV), życie ludzkie
kiego Stowarzyszenia Psychiatrycznego (American Psy- jest formą choroby umysłowej”.74 DSM-IV uznał za pato-
chiatric Association; w skrócie APA) liczba kategorii logię niemal każdy aspekt ludzkiego zachowania i oczywiś-
wzrosła do siedmiu: „mania”, „melancholia”, „monoma- cie każdej „anomalii” towarzyszy odpowiedni kod na liście
nia” (irracjonalne skoncentrowanie na jednym przedmio- (billing code).
cie), „porażenie postępujące” (kiła trzeciorzędowa – kiło- Paula Caplan, psycholog z komitetu DSM-III-R, zaob-
we zmiany w mózgu), „demencja”, „dypsomania” (al- serwowała, że główni gracze w kompilacji podręcznika
koholizm – napadowe opilstwo) i „epilepsja”.63 ignorowali całą masę badań naukowych i byli również
Wiseman zauważa, że psychiatria praktykuje zmiany obojętni na krzywdę wyrządzaną pacjentom z powodu
definicji chorób. Przed powstaniem Amerykańskiego Sto- kategorii, którym podporządkowano choroby w podręcz-
warzyszenia Psychiatrycznego choroba oznaczała możliwe niku. Pani Caplan uważa za trudne pogodzenie tych
do zaobserwowania zaburzenia ustroju: infekcję, raka motywów z rzekomym altruizmem.75
narządu, zapalenie płuc. Psychiatrzy zapoczątkowali prak- Al Parides stwierdza: „To, co zrobili, to medykalizacja
tykę stwierdzania choroby, której istnienie przypuszczali, wielu problemów, która nie ma przyczyn biologicznych”.76
zamiast nadać nazwę obserwowanemu zachowaniu. W ten Wiseman zauważa, że choroby są fabrykowane.77 Słow-
sposób powstało przekonanie, że pacjent musi być chory, nik Webstera definiuje „fikcję” jako „wszystko, co jest
ponieważ zachowuje się irracjonalnie. Tak więc uznali wymyślone lub wyobrażone”. Wiseman wyraża zdecydo-
zachowanie za objaw i wywnioskowali, że musi on być wane przekonanie, że wymyślanie chorób umysłowych jest
spowodowany chorobą.64 to praktyka psychiatryczna. Podaje jako przykład Zespół
Wiseman komentuje, że psychiatria spędziła poprzed- Niedoboru Uwagi (Attention Deficit Disorder; w skrócie
nie stulecie na uzasadnianiu swojej pozycji.65 Jednak nie ADD lub ADHD). Mówi on, że jest prawdą, iż psychiatria
znaleziono uszkodzenia mózgu ani żadnego zmutowanego nie wymyśla zachowań; jednak kiedy grupa psychiatrów
połączenia nerwów; nie odkryto też żadnego dowodu pakuje zachowania i emocje do jednego worka i przydziela
genetycznego, nawet po powstaniu nowych technologii. nazwę takiemu zachowaniu, wówczas jest to wymyślona
Usiłując usprawiedliwić swoją pozycję psychiatrzy często jednostka. Jest to również wymyślona rzeczywistość, mówi
wysuwają pseudonaukowe wyjaśnienia, takie jak to, że Wiseman, ponieważ nie istniała przedtem.

38 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

 Zawsze było prawdą, że niektóre dzieci i dorośli są cznie z doradztwem psychologicznym, leczeniem z nad-
bardziej aktywni niż inni lub że ich uwaga ma tendencję używania narkotyków i 21 personalnymi programami roz-
do błądzenia z powodu krótkiego okresu skupienia uwagi. woju. Grupa MT osiągnęła znaczną poprawę w zakresie
Do XX wieku rodzice i nauczyciele po prostu przyjmowali samorozwoju i zmniejszenia objawów patologicznych,
istnienie takich dzieci jako zjawisko życiowe. Rodzice podczas gdy żadna z czterech innych grup poddanych
uważali, że dzieci, jak dorośli, uczą się zmieniać swoje leczeniu nie wykazywała znaczących zmian w porównaniu
zachowania z upływem czasu.78 Jednak psychiatrzy są z grupą kontrolną. Podczas trzech i pół roku odsetek
zdania, że z tymi dziećmi dzieje się coś złego. W ich mózgu recydywy (to znaczy ponownego popełnienia przestępstwa
są jakieś niejasne, niewytłumaczone defekty i identyfiko- i powrotu do więzienia) w grupie MT był znacząco niższy
wano pewne zachowania, twierdząc, że każde dziecko niż w pozostałych czterech grupach.84
które okazuje takie zachowanie, cierpi na ADD. Wiseman
podkreśla po raz kolejny, że jest to sztuczne tworzenie WNIOSKI
rzeczywistości.79 Jeśli twoje zachowanie jest niezwykłe lub jeśli zdiag-
Brak dowodów, że mózgi tych dzieci są w jakikolwiek nozowano cię jako osobę „umysłowo chorą”, powinieneś
sposób odmienne od mózgów innych dzieci. Rodzice być bardzo ostrożny i brać pod uwagę fakt, że dyscyplina,
i dzieci sądzą, że dziecko jest zdrowe, dopóki nie wejdą do która to stwierdziła, nie jest nauką ani nie może wyleczyć
gabinetu psychiatry. Kiedy z niego wychodzą, myślą, że cię z tego stanu. Najlepsze, co może ci zaproponować, to
dziecko jest nienormalne. Wiseman komentuje: „…rze- lata lub być może całe życie na lekach psychotropowych,
czywistość się nie zmieniła. Dziecko jest nadal takie które powodują straszne skutki uboczne lub mogą spowo-
same”.80 Co się zmieniło, to odbiór dować uszkodzenie mózgu w imię
dziecka przez rodziców, którzy po- Jeśli twoje zachowanie jest przyniesienia chwilowej ulgi w de-
strzegali je dotąd jako normalne presji. Nie masz nic do stracenia,
dziecko, a teraz jako chore, które niezwykłe lub jeśli próbując takich sposobów lecze-
ma specjalne potrzeby. Jako nor- zdiagnozowano cię jako nia, jak medytacja transcendental-
malne dziecko byłoby tolerowane osobę „umysłowo chorą”, na lub Maharishi Ayurveda, które
i z wszelkim prawdopodobieńst- jeśli cię nie wyleczą, to przynaj-
wem wyrosłoby na normalne, gdy-
powinieneś być bardzo mniej cię nie zabiją. Co więcej,
by nie przywiązywano zbyt dużej ostrożny i brać pod uwagę psychiatria i leczenie farmakologi-
wagi do sytuacji; ale teraz dziecko fakt, że dyscyplina, która czne są procesem samonapędzają-
będzie traktowane inaczej przez to stwierdziła, nie jest cym się.
rodziców, nauczycieli i inne dzieci Należy też ostrzec przed lecze-
i w końcu samo zacznie widzieć nauką ani nie może wyleczyć niem za pośrednictwem terapii
siebie jako inne od pozostałych. cię z tego stanu. bezlekowych. Tak zwane rozmowy
Będzie teraz brało latami leki i bę- terapeutyczne nie są bardziej sku-
dzie traktowane jako ograniczone teczne ani oparte na podstawach
przez swoją kondycję.81 Jedyną różnicę w obu sytuacjach naukowych niż leczenie środkami farmakologicznymi lub
stanowi wymyślona rzeczywistość ADD. Tymczasem brak ECT. Jak widzieliśmy na przykładzie badania przeprowa-
jakiegokolwiek dowodu, że taka choroba w ogóle ist- dzonego przez McCord, takie terapie mogą w rzeczywisto-
nieje.82 ści przynieść skutki odwrotne do zamierzonych. Co więcej,
badanie, w którym wynajęty aktor mówił na podstawie
ALTERNATYWY DLA PSYCHIATRII skryptu opisującego normalnego człowieka, w którego
Okazuje się, że takie środki, jak medytacja transcenden- zachowaniu przytłaczająca większość ekspertów od zdro-
talna (MT) oferują duże korzyści, zarówno w leczeniu, jak wia psychicznego znalazła objawy patologiczne przy ich
i w zapobieganiu chorobie. Skuteczność MT została udo- rzeczywistym braku, wskazuje, że osoby zaangażowane
kumentowana w licznych opublikowanych badaniach pro- w tę profesję przyjmują, że patologia istnieje nawet przy
wadzonych w ponad 100 instytutach badawczych – jednak braku podtrzymujących to mniemanie dowodów.
profesjonaliści nadal trzymają się kurczowo przestarzałych Dalszy dowód mamy w postaci DSM, gdzie liczba
metod. chorób umysłowych wzrasta z każdym wydaniem i gdzie
W pewnym badaniu prowadzonym na weteranach woj- wszystkie rodzaje zachowań kiedyś akceptowane jako nor-
ny w Wietnamie leczonych w ramach Vietnam Veteran’s malne (na przykład chrapanie) są obecnie opisywane jako
Outreach Program weterani zostali losowo przydzieleni choroby umysłowe. Wskazuje to jednoznacznie, że psy-
do programu MT lub psychoterapii (typu, jaki prowadził chiatria jest dyscypliną działającą w sposób, który można
dany terapeuta – terapia behawioralna, egzystencjalna, nazwać sztuką dla sztuki. Czas najwyższy, aby społeczeńst-
kognitywna, somatyczna lub psychodynamiczna). Stan we- wo zakwestionowało bona fides psychiatrii.
teranów, którzy nauczyli się techniki MT poprawił się Najbardziej niepokojące ze wszystkiego jest to, że psy-
znacznie z punktu widzenia psychologii i socjologii, włą- chiatria rzadko w sposób poprawny przewiduje niebez-
czając w to zmniejszenie niepokoju, depresji, bezsenności pieczne zachowania i że każdy z nas może utracić nasze
i nadużywania alkoholu, podczas gdy stan uczestników ludzkie prawa tylko na podstawie zgody wyrażonej przez
programu poddanych psychoterapii nie poprawił się. przedstawiciela zawodu nie mającego żadnych podstaw
Uczestnicy MT wykazywali również szybszy powrót do naukowych!
normy po doznaniu stresujących bodźców w postaci wy- Wydaje się, że zarówno psychiatria, jak i psychologia
tworzenia nawyku odpowiedzi rezystancyjnej skóry.83 w rzeczywistości uciekają od prawdy. I
W innym badaniu, prowadzonym przez okres ponad 12
miesięcy, więźniowie z zakładu o najwyższym stopniu O autorce:
bezpieczeństwa praktykujący MT zostali porównani z wię- Rochelle Macredie posiada dyplomy w dziedzinie Sztuki,
źniami poddanymi czterem innym rodzajom leczenia włą- Nauki i Prawa i praktykuje prawo kryminalne w sektorze publicz-

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 39

nym Nowej Południowej Walii. Jest rzeczniczką medytacji trans- 37. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 138.
cendentalnej jako szybkiej i dobroczynnej metody pokonywania 38. Citizens Commission on Human Rights (CCHR), „Psychiatry Destroys
Minds”, booklet, CCHR, Kalifornia, 1997, str. 8.
problemów i stresów, jakie niesie życie. 39. Jak wyżej.
40. L. Coleman, z: A. Tame, „Shock Treatment”, Penthouse, 1987.
Przełożyła Elżbieta Strózik 41. L. Coleman, z: Wstęp, Case Against ECT, CCHR, Los Angeles, str. i;
Przypisy: omawiane w: B. Wiseman, Psychiatry…, str. 116.
42. CCHR, „What They Don’t Tell You About Psychiatric Drugs”, Creating
1. J.P. Chaplin, Dictionary of Psychology, Dell Publishing Co. NY, 1968,
Racism: Psychiatry’s Betrayal, Los Angeles, str. 12.
str. 388.
43. D.G. Workman, D.G. Cunningham, „Effects of Psychotropic Drugs on
2. The Australian Pocket Oxford Dictionary, Oxford University Press, UK, 1976.
Aggression in a Prison Setting”, Canadian Family Physician, listopad 1975, str.
3. Wywiad z Walterem Afieldem z 11 stycznia 1994 roku cytowany w: B.
63-66; cytowane w: CCHR, Creating Racism…
Wiseman, Psychiatry, the Ultimate Betrayal, Freedom Publishing, Los Angeles,
44. Robert Lusetich, „Do worry, be unhappy… depress the panic button on
1995, str. 33.
Prozac”, The Australian, 1 grudzień 1997.
4. Council on Scientific Affairs, American Medical Association, „Results
45. Jak wyżej.
and Implications of the AMA-APA Physician Mortality Project”, Journal of the
46. Jak wyżej.
American Medical Association, vol. 257, nr 21, 5 czerwiec 1987. Odsetek
47. Jak wyżej.
samobójstw w ogólnej populacji jest oceniany na 12,3 na 100 000, co różni się od
48. Jak wyżej.
61 na 100 000 w przypadku psychiatrów.
49. Jak wyżej.
5. H.D. Cambell, The Prevalence and Ramifications of Psychopathology in
50. K. Menninger, „The Course of Illness”, Menninger Clinic Bulletin, vol. 25,
Psychiatric Residents: An Overview”, Am. Journal of Psychiatry, 139:11, listopad
nr 5, wrzesień 1961; cytowane w: B. Wiseman, Psychiatry…, str. 37.
1982, str. 1406. Jak podaje, Wieseman, wskaźnik dla osób w okresie residency
51. P.M. Boffey, „Schizophrenia: Insights Fail to halt Rising Toll”, New York
wynosi 106 na 100 000.
Times, 16 marzec 1986, str. 1, 32.
6. Jak podaje Wieseman, połączone badanie przeprowadzone w roku 1987
52. S. Peele, Diseasing America, Lexington Books, 1989, str. 16; omawiane w:
przez American Medical Association (Amerykańskie Stowarzyszenie Medyczne)
B. Wiseman, Psychiatry…, str. 38.
i American Psychiatric Association (Amerykańskie Stowarzyszenie Psychiatrycz-
53. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 38.
ne) wykazało, że psychiatrzy mają najwyższy odsetek samobójstw i że kiedy
54. „Schizophrenia”, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, III
badacze przeprowadzali wywiady z rodzinami, aby stwierdzić, jaki był powód
wydanie, uzupełnione, (DSM-III-R), American Psychiatric Association, Wa-
samobójstwa, najczęściej podawano ucieczkę od cierpień psychicznych.
szyngton, DC, 1987, str. 191.
7. B. Wiseman, Psychiatry, the Ultimate Betrayal, Freedom Publishing, Los
55. „Schizophrenia”, Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders, III
Angeles, 1995.
wydanie, (DSM-III), AmericanPsychiatric Association, Waszyngton, DC, 1980, str. 185.
8. Jak wyżej.
56. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 38.
9. T. Maeder, „Wounded Healers”, Atlantic Monthly, styczeń 1989, str. 38;
57. J.V. Connell, Understanding Human Behavior: An Introduction to Psycho-
omawiane w: B. Wiseman, Psychiatry…
logy, Holt, Reinhart & Winston, Nowy Jork, str. 587, omawiane w: B. Wiseman,
10. M. Kirsher, „What Makes Our Marriages Lousy”, Medical Economics,
Psychiatry…, str. 36.
1 październik 1979; omawiane w: B. Wiseman, Psychiatry…
58. B.J. Ennis, Prisoners of Psychiatry: Mental Patients, Psychiatry and the Law,
11. W 1994 roku dr Norman Sartorius, Przewodniczący Światowego Stowarzy-
Harcourt Brace Jovanovich, Nowy Jork, 1972, str. 227; omawiane w: B.
szenia Psychiatrycznego przemawiając na Europejskim Kongresie Psychiatrycz-
Wiseman, Psychiatry…, str. 241.
nym w Danii, powiedział: „Psychiatrzy nie powinni dłużej uważać, że leczą
59. Jak wyżej.
chorych umysłowo, a w przyszłości chorzy umysłowo będą musieli nauczyć się żyć
60. J. McCord, „A Thirty-Year Follow-Up of Treatment Effects”, American
ze swoją chorobą”.
Psychologist, marzec 1978; omawiane w: B. Wiseman, Psychiatry…, str. 35.
12. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 115.
61. J. McCord, „A Thirty-Year Follow-Up: Counselling Fails”, Science News,
13. U. Cerletti, „Electroshock Therapy”; w : M. Arthur Shackler i inni, The Great
28 listopad 1977; omawiane w: B. Wiseman, Psychiatry…, str. 35.
Psychodynamic Therapies in Psychiatry: An Historical Reappraisal, Hoeber-Harper,
62. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 349.
Nowy Jork, 1956, str. 92-94; omawiane w: B. Wiseman, Psychiatry…, str. 116.
63. Jak wyżej.
14. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 117.
64. Jak wyżej, str. 349-350.
15. A. Myerson, polemika z F.E. Ebaugh i innymi, „Fatalities following
65. Jak wyżej, str. 350.
electric convulsive therapy: a report of two cases with autopsy findings”, Trans.
66. Jak wyżej.
Amer. Neurol. Assoc., 68:39, czerwiec 1942; omawiane w: B. Wiseman, Psychiat-
67. Jak wyżej, str. 351.
ry…, str. 117-118.
68. Jak wyżej.
16. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 119.
69. Jak wyżej.
17. Jak wyżej.
70. Jak wyżej, str. 353.
18. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 119-120.
71. Jak wyżej, str. 355.
19. Jak wyżej.
72. Jak wyżej, str. 357.
20. L. Coleman, „Introduction” from L. Frank (ed.), The History of Shock
73. The Encyclopedia of Insanity, vol. 294, nr 1761, luty 1997, str. 61-66.
Treatment, San Francisco, 1978, str. xiii; omawiane w: B. Wiseman, Psychiatry…,
74. Jak wyżej, str. 61.
str. 120-121.
75. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 357.
21. J. Easton-Jones, „Non-ECT”, World Medicine, 1974, str. 24; omawiane w:
76. Jak wyżej.
B. Wiseman, Psychiatry…, str. 128-129.
77. Jak wyżej, str. 359.
22. Jak wyżej.
78. Jak wyżej.
23. Statistical Abstracts of the United States, US Department of Commerce,
79. Jak wyżej, str. 359-360.
1987, str. 79. W roku 1975 w USA zanotowano 27 063 samobójstw, a w roku 1980
80. Jak wyżej, str. 359.
– 26 869.
81. Jak wyżej, str. 359-360.
24. Dr V. Milstein i inni, „Does Electroconvulsive Therapy Prevent Suicide?”,
82. Jak wyżej, str. 360.
Convulsive Therapy 2, nr 1, 1986, str. 3-6.
83. J.S. Brooks, I. Scarano, „Transcendental Meditation in the Treatment of
25. Statistical Abstracts of…
Post-Vietnam Adjustment”, Journal of Counselling and Development, vol. 65,
26. A. Roy, „Risk Factors for Suicide in Psychiatric Patients”, Archives of
1985, str. 212-215.
general Psychiatry, vol. 39, wrzesień 1982., str. 1093.
84. C.N» Alexander, „Ego Development, Personality and Behavioural Chan-
27. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 129.
ges in Inmates Practising the Transcendental Meditation Technique or Par-
28. Jak wyżej, str. 130.
ticipating in Other Programs: A cross-Sectional and longitudinal Study”, Disser-
29. Jak wyżej.
tation Abstracts International, 43:539B, 1982; oraz A. Abrams, L.M. Siegel, „The
30. Jak wyżej.
Transcendental Meditation Program and Rehabilitation in Falsom State Prison:
31. D. Cauchon, „Stunningly quick results often fade just as fast”, USA Today,
A Cross-Variation Study”, Justice and Bahaviour, 5:3-20, 1978.
6 grudzień 1995.
32. B. Finley, „Electroshock: quick fix or cure?, Denver Post, 21 październik Kontakt w sprawie dalszych informacji:
1990. • Mental Health Advocacy Service: 74 Burwood Road, Burwo-
33. Wywiad z Thomasem Szaszem, 17 wrzesień 1993; omawiane w: B. od, NSW 2134, Australia, tel. +61 (0)2 9745 4277.
Wiseman, Psychiatry…, str. 131.
• Citizen Commission on Human Rights (CCHR): e-mail
34. A. Podnov, Psychiatry, 1969, str. 138-141.
35. B. Wiseman, Psychiatry…, str. 136. ‹humanrights@cchr.org; biuro w Sydney, tel. (02) 9264 5893, fax
36. B.J. Alpers, „The Brain Changes Associated with Electrical Shock Treat- (02) 9261 2840, e-mail ‹cchr@dbworld.net.au›. Aby zasięgnąć
ment: A Critical Review”, The Lancet, listopad 1946; omawiane w: B. Wiseman, bliższych informacji spoza Australii, sugerujemy zapoznać się
Psychiatry…, str. 137. najpierw ze stroną internetową ‹http://www.cchr.org›.

40 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

 N iedawno, pewnego poniedziałkowego ranka Tony Cuthbert zbudził się
w swoim stojącym na odludziu walijskim domku, podszedł do starego
komputera typu laptop z procesorem Pentium II stojącego w rogu sypialni
i wolno przyciskając klawisz po klawiszu napisał:
„Oto wynalazek nowego urządzenia mocójącego przy zastosowaniu stopuf
o niskiej temperaturze topnienia [tak, z takimi błędami!]”.
Wynalazcy zwykle strzegą zazdrośnie swoich wynalazków i starają się je
Niezwykle opatentować, zanim komukolwiek o nim opowiedzą, lecz Tony’ego nie ob-
chodzi, kto się dowie o jego poniedziałkowym pomyśle.
utalentowany, — Pomysły nie stanowią dla mnie problemu. Każdego dnia przychodzi mi
do głowy przynajmniej jeden stosunkowo skromny pomysł, a naprawdę dobry
cierpiący na raz w tygodniu — mówi bez cienia jakiejkolwiek arogancji i jednocześnie
z nutką zdziwienia w głosie, jak gdyby mówił o kimś innym, a nie o sobie.
dysleksję — Być może jest to związane z moją dysleksją. Wydaje mi się, że myślę inaczej
niż pozostali ludzie.
wynalazca, Tony Tony skończył niedawno 54 lata i już nie pamięta, ile doskonałych,
technicznych pomysłów przyszło mu do głowy, niemniej przyznaje, że musiało
Cuthbert, tryska ich być „kilka tysięcy”, przy czym większości z nich już nawet nie pamięta.
Michael Laughton, wykładowca inżynierii elektrycznej na Uniwersytecie
pomysłami nowych Londyńskim, który od dziesięciu lat przeszukuje Wielką Brytanię w poszukiwa-
niu nieznanych wynalazców, powiada, że Cuthbert jest zjawiskiem unikalnym.
urządzeń, które — Tony to najbardziej płodny i utalentowany wynalazca, na jakiego się
dotąd natknąłem. Gdyby dostał właściwe wsparcie, z łatwością prześcignąłby
zaskakują uczonych rekord Edisona wynoszący tysiąc patentów.
Nagrody za twórczość techniczną często bywają kapryśne i często nielogicz-
świeżością ne: wynalazca odkurzacza zarobił kilka milionów, lecz proste kartonowe
pudełko na mleko uczyniło miliarderem kogoś innego. Gdyby w świecie
rozwiązań i mogą wynalazków istniała sprawiedliwość, Tony Cuthbert również byłby już miliar-
derem, choćby tylko za jego bezsprzęgłową skrzynię biegów i system hamul-
wpłynąć na dalszy ców. Oprócz tego jest jeszcze turbina Cuthberta, magnetyczny separator
Cuthberta, wzmacniacz deszczu Cuthberta, podmorska technologia lodowa
rozwój naszych Cuthberta, a także kilka urządzeń działających na zasadzie „darmowej ener-
gii”. Mimo tych wszystkich wynalazków żyje jedynie z renty dla osób niepełno-
technologii. sprawnych.
— Jednym z problemów Tony’ego jest to, że niektóre jego wynalazki są do
tego stopnia rewolucyjne, że mogą stanowić zagrożenie dla istniejącej techno-
logii — twierdzi profesor Laughton. — I właśnie dlatego ma on trudności
z przekonaniem do nich różnych gałęzi przemysłu, którym je proponował.
James Dyson miał dokładnie takie same problemy ze swoim odkurzaczem
i w końcu sam musiał zacząć je produkować. Niestety, Cuthbert nie jest typem
przedsiębiorcy.
— Wiem, to moja wina — przyznaje bezradnie. — Dysonowi udało się,
ponieważ miał umysł myślący jednotorowo i potrafił skoncentrować energię na
swoim wynalazku, mnie natomiast przychodzi do głowy tyle pomysłów jedno-
cześnie, że jak dotąd nie skoncentrowałem się na żadnym z nich w dostatecz-
Tony Edwards nym stopniu.
Copyright  1999 W szkole Cuthbert uchodził za typowego klasowego głupka. Będąc kom-
pletnym dyslektykiem, robił błędy, zanim jeszcze padło słowo. Był najgorszy
E-mail: tony.edwards@ir.clara net
w klasie ze wszystkiego, z wyjątkiem przedmiotów ścisłych. „Bardziej predys-
ponowany do prac manualnych niż umysłowych” – czytamy w jego opinii ze
szkoły w Liverpoolu, którą ukończył w wieku piętnastu lat i zaczął pracować
Tony Cuthbert
jako pomocnik mechanika samochodowego, a następnie wstąpił do marynarki
E-mail: cuthbert@enta.net handlowej, gdzie służył jako pomocnik mechanika okrętowego. Miał wtedy
Strona internetowa: www.cuthbert–physics.com osiemnaście lat. W ciągu dwóch lat awansował do rangi głównego elektryka
– jako jeden z najmłodszych w całej flocie handlowej.

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 41

 — Nie miałem w ogóle formalnego wykształcenia, rzymim potencjale”. Nalegali na „opracowanie działające-
wygląda jednak na to, że instynktownie pojmowałem go modelu”. Jednak dwa miesiące później ich zapał nagle
zasady działania — opowiada Tony. — Jeśli na statku wygasł i następne spotkania zostały odwołane. Cuthbert
zdarzały się jakiekolwiek problemy z elektrycznością, nie zadzwonił i zapytał o powód.
wiem skąd, ale wiedziałem, jak temu zaradzić. Dzięki — Firma Perkins wylewnie mnie przepraszała — mówi
temu w tak młodym wieku dostałem tę pracę. Cuthbert. — Twierdzili, że ich finansiści doradzili im, aby
Przez dwadzieścia lat pracował w marynarce handlowej dali sobie spokój z moją turbiną, ponieważ może ona
i pod koniec swojej kariery zawodowej nadzorował in- „zaszkodzić” ich interesom. Sądzę, że stanowiła ona zbyt
stalacje elektryczne na statkach budowanych w Polsce dużą konkurencję dla ich istniejącej już całej gamy turbin.
i Finlandii. Ostry artretyzm zmusił go do odejścia w wieku Faceci od pieniędzy zdają się również kryć za kolejnym
trzydziestu siedmiu lat na rentę. Mimo choroby jego fiaskiem w jego staraniach mających na celu zainteresowa-
umysł kipiał jednak od pomysłów i w końcu założył firmę nie wielkiego biznesu. Cuthbert udał się ze swoją turbiną-
konsultacyjną. W krótkim czasie stał się znanym w okolicy silnikiem do firmy Cray Marine, olbrzymiego brytyjskiego
Panem Majsterklepką. przedsiębiorstwa realizującego zamówienia zbrojeniowe.
— Kiedy jakaś firma miała kłopoty, okazywało się, że Firma ta zdawała się być pod równie wielkim wrażeniem
jestem w stanie zaproponować im dwa lub trzy rozwiąza- jak Perkins Diesel i zadała sobie nawet trud obliczenia
nia, i to w ciągu kilku dni — opowiada Tony. wydajności jego silnika. Obliczenia te były zgodne z ob-
W końcu sława Cuthberta dotarła aż do Aberdeen liczeniami Cuthberta – okazało się, że jego moc będzie
w Szkocji, gdzie potężny koncern Shell Oil zaangażował około dziesięć razy większa od mocy istniejących turbin.
go do rozwiązania problemów związanych z platformą Cray również pragnęła wykonać model roboczy, lecz nie
wiertniczą Brent Spar. Po wymuszeniu przez zwolenników bez pomocy zewnętrznego finansowania. Niestety, nie
ochrony środowiska odstąpienia od pierwotnego pomysłu udało się znaleźć żadnego banku, który zgodziłby się
zatopienia Brent Spar w Morzu sfinansować to przedsięwzięcie.
Północnym firma Shell zdecydo- ...według jego obliczeń — Okazało się, że decydującym
wała się odholować ją na wybrzeże czynnikiem był czas. Bank, który
w celu demontażu i szukała naj-
silnik powinien czerpać zgodził się na sfinansowanie proje-
lepszego sposobu wykonania tego „niesamowitą moc” ktu, chciał natychmiastowego
zadania. Cuthbert pokazał im, jak umożliwiającą napęd zwrotu wkładów — stwierdził ze
można zamrozić wodę morską wo- oceanicznego liniowca smutkiem w głosie Cuthbert.
kół platformy wiertniczej, aby Również teraz czas działa prze-
wzmocnić i scalić konstrukcję, przy pomocy silnika ciwko Cuthbertowi. Rozpaczliwie
a następnie wypompować wodę rozmiarów mini samochodu. szukając sponsora dla swojego sil-
tak, aby platforma pływała na bo- nika, zdecydował się na wielce ry-
ku gotowa do holowania. Chociaż zykowne posunięcie. Aby przycią-
firma Shell ostatecznie zastosowała bardziej konwenc- gnąć inwestorów, opublikował technologię wykonania sil-
jonalną metodę podniesienia platformy i uczynienia jej nika w Internecie, nie mając jeszcze zastrzeżonego peł-
pływalną, potraktowała jego pomysł bardzo poważnie. nego patentu – stać go było jedynie na patent ograniczony
— Pomysły Cuthberta są z pewnością wartościowe w czasie do jednego roku – który będzie ważny jeszcze
— oświadczył Eric Fowlds z Shell. tylko przez kilka miesięcy.

HYBRYDOWY SILNIK TURBINOWY NOWE ZASTOSOWANIA CIECZY

Problemy z platformą wiertniczą jednego dnia, a na-
stępnego silniki. Drobni wynalazcy mają bzika na punkcie
silników, dokonują wielu drobnych usprawnień, lecz
osiem lat temu Cuthbert miał w głowie coś znacznie
poważniejszego od niewielkich udoskonaleń.
— Zdałem sobie sprawę, że od stu lat nikt poza
genialnym wynalazcą, Wanklem, nie opracował nowego
silnika, lecz nawet z jego silnikiem są problemy — mówi
Cuthbert. — Postanowiłem więc spróbować opracować od
podstaw nowy, doskonały silnik.
Opracowanie tego, z czego był w końcu zadowolony
zajęło mu 6 miesięcy. Na początku roku 1993 przesłał
rysunki do gigantycznej spółki Perkins Diesel, która za-
prosiła go na prezentację pomysłu na forum ich głównych
konstruktorów. Była to śmiała, unikalna konstrukcja, bę-
dąca hybrydą silnika konwencjonalnego i turbinowego.
System generowania mocy został włączony do samej tur-
biny, zaś obroty zapewniał bardzo pomysłowy, jakby falisty
kształt dysków turbiny. Cuthbert wyjaśnił, skąd według
jego obliczeń silnik powinien czerpać „niesamowitą moc”
umożliwiającą napęd oceanicznego liniowca przy pomocy
silnika rozmiarów mini samochodu (jak na przykład na-
szego „Malucha” – przyp. tłum.).
Konstruktorzy firmy Perkins byli pod wrażeniem
i określili tę konstrukcję „nowatorską i prostą, o olb-
FERROMAGNETYCZNYCH
Tymczasem sypialnia Cuthberta została zawalona po
kolana rysunkami nowego wynalazku, który może mieć
zastosowanie w przemyśle przetwarzającym złom metalo-
wy. Tym razem pomysł przyszedł mu do głowy w ciągu
kilku dni po tym, jak Shell polecił go największej spółce
zajmującej się przetwarzaniem złomu, Mayer Perry Recy-
cling. Będąc pod wrażenie wynalazków Cuthberta, przed-
stawiciele Mayer Perry oprowadzili go po olbrzymich
zakładach odzysku metali w nadziei, że przyjdą mu do
głowy jakieś pomysły.
— Byłem pod ogromnym wrażeniem technologii May-
er Perry, niemniej dostrzegłem kilka dziedzin, w których
mogłem zaproponować im ulepszenia — powiada Cuth-
bert. — Poprosili, abym im coś zaproponował, i przed-
stawiłem im trzy pomysły, z których jeden dotyczył od-
dzielania metali za pomocą cieczy ferromagnetycznych.
Tak się składało, że miał w swoim warsztacie butelkę
ferromagnetycznej cieczy, która została po jakimś dawno
zapomnianym eksperymencie. Ciecze ferromagnetyczne,
opracowane po raz pierwszy dla NASA w latach sześć-
dziesiątych, to malutkie, namagnetyzowane cząstki metalu
umieszczone w oleju w postaci zawiesiny. Obecnie znalaz-
ły wiele zastosowań, poczynając od głośników do rotacyj-
nych uszczelnień, ale w stosunkowo ograniczonych iloś-

42 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

ciach. Cuthbert miał pół słoja tej substancji i natychmiast nie będziemy używali magnesu, ale liniowego motoru
zabrał się do pracy, testując ją na każdym kawałku metalu, ferrytowego. Pozwoli to na utworzenie wielu guzów
jaki wpadł mu w rękę. wzdłuż kadłuba, niczym płetw u ryby, i uczyni cały proces
Szefowie Mayer Perry obejrzeli pokaz będący wyni- ciągłym, tyle że będzie on znacznie wydajniejszy, bowiem
kiem jego poszukiwań – w jednej ze starych filiżanek tych płetw będą setki.
Cuthberta – i wkrótce potem zlecili mu opracowanie Nikt nigdy nie wyraził chęci przetestowania tego pomy-
separatora metali w skali przemysłowej. Cuthbert w ciągu słu i Cuthbert sam zbudował prototyp tego napędu w ma-
kilku tygodni opracował cały system i w rezultacie zbudo- łej skali używając do tego blaszanego pojemnika, silnika
wano niewielkie prototypowe urządzenie. W listopadzie elektrycznego, kawałka sznurka, bloczku i dziecięcego
1999 uruchomiono w całkowitej tajemnicy separator fer- magnesu. Wstawił to cudactwo do wanny i „śmignęło ono
rofluidowy, który działał bez zarzutu. przez wodę”.
— Separator metali Cuthberta stanowi bardzo duży — To było działające, jednodniowe przedsięwzięcie
postęp — twierdzi Mike Glossop, który zarządza brytyjs- — powiedział.
kim oddziałem Ferrofluidics, Inc., czołowego producen- Nazajutrz udał się do rzeźnika z zamiarem zakupu
tem cieczy ferromagnetycznych. — Cuthbert jest pierw- krowiego serca. Chciał wypróbować kolejny pomysł, który
szym człowiekiem, który opracował działający system od- przyszedł mu nagle do głowy, dotyczący zastosowania
zyskiwania metali przy zastosowaniu ciekłych magnesów. ferromagnetycznej cieczy w medycynie serca.
To prawdziwy przełom. — Istniejące sztuczne serca są bardzo skomplikowane,
Tani, wydajny sposób odzyskiwania metali ma oczywis- z mnóstwem ruchomych części, które mogą się zabloko-
te zalety z punktu widzenia ochrony środowiska, w szcze- wać — wyjaśnia. — Tak więc zacząłem się zastanawiać,
gólności w Wielkiej Brytanii, gdzie zaczyna brakować jakby tu wykorzystać ciecz ferromagnetyczną do wzmoc-
miejsc na składowiska złomu. Glossop przewiduje ponad- nienia siły prawdziwego serca?
to, że separator Cuthberta zrewo- Podniósł bezwładny kawałek
lucjonizuje przemysł wydobywczy, Podniósł bezwładny kawałek krowiego serca i wstrzyknął do
czyniąc proces oddzielania metali mięśnia ferromagnetyczną ciecz.
z ród znacznie tańszym. krowiego serca i wstrzyknął Obok umieścił obrotowy magnes
Chociaż Cuthbert jest zadowo- do mięśnia ferromagnetyczną i serce zaczęło pompować. Jest
lony ze swojego prototypu separa- ciecz. Obok umieścił bardzo dumny z tego, że wynalazł
tora, zdążył już wymyślić jeszcze coś, co może ocalać życia.
lepszą metodę realizacji tego za-
obrotowy magnes i serce — W ten sposób można by
dania i obecnie pracuje w najgłęb- zaczęło pompować. mieć sztuczne serce zrobione
szej tajemnicy nad wersją Mark 2, z prawdziwej tkanki serca, które
która pracuje na zupełnie innej nigdy by się nie zatkało — wyjaś-
zasadzie. Mayer Perry wyasygnowało na ten cel 500 000 nia – lub można by wstrzyknąć ciecz ferromagnetyczną do
funtów. uszkodzonego serca i pobudzić mięsień do regeneracji.
Przy umyśle rodzaju Cuthberta grzebanie się w nowych
materiałach prowadzi do wyzwolenia wynalazczej reakcji GRAWITACYJNY SILNIK CUTHBERTA
łańcuchowej – właśnie tak było z cieczami ferromag- Mike Glossop z Ferrofluidics ma wyraźną słabość do
netycznymi. Cuthberta.
— Ciecz ferromagnetyczna to naprawdę niezwykły — Wielu ludzi, którzy zetknęli się z Tonym, sądzi, że
materiał — stwierdza podekscytowany Cuthbert. — Od jest on czymś w rodzaju szalonego profesora. Osobiście
razu wiedziałem, że można z nią wiele zrobić. też użyłbym tego terminu, ale raczej w sensie pieszczot-
Z pewnością ma rację. W czasie gdy analizował szcze- liwym, a nie do określenia go jako pomyleńca. Jest on
góły budowy separatora metali, przyszło mu do głowy kombinacją staroświeckiego fizyka eksperymentalnego
wiele innych zastosowań. Ze zrozumiałych względów, i oryginalnego myśliciela. Pomysły rodzą się w jego głowie
z uwagi na jego marynarski życiorys, jego pierwsze myśli strumieniem. Całkiem możliwe, że wiele będzie odrzuco-
skierowały się ku statkom. Bardzo szybko wpadł na po- nych jako nieużyteczne. Osobiście mam jednak zbyt wiele
mysł rewolucyjnego systemu napędu z zastosowaniem respektu wobec niego, aby odrzucić którykolwiek z nich
cieczy ferromagnetycznych. Historia znowu się powtórzy- bez przemyślenia.
ła, bowiem po raz kolejny nie stać go było na zastrzeżenie Glossop przyznaje się do przegrania niewielkiego,
patentu. Mimo to jest bardzo rad, kiedy może przedstawić przyjacielskiego zakładu z Tonym. Chodziło o pomysł,
ten pomysł każdemu, kto chce go wysłuchać. który nie był jego zdaniem możliwy do zrealizowania.
— Magnetyzujemy kadłub statku. Bierzemy kilkaset Cuthbert zaproponował użycie cieczy ferromagnetycznej
litrów cieczy ferromagnetycznej i przylepiamy ją do kad- jako pionowej ścieżki. Stwierdził, że wystarczy pomalować
łuba. Będąc nadparamagnetyczną utworzy ona grubą war- farbą ferromagnetyczną pas na ścianie, aby można było
stwę na kadłubie statku. Sztuka zamiany tego w napęd użyć go jako ścieżki dla węży strażackich przy wciąganiu
polega na ustawieniu magnesu na wózku w środku kad- ich w górę drapaczy chmur lub nawet jako wyjścia prze-
łuba i przesuwaniu go od dzioba do rufy. — Cuthbert ciwpożarowego. Glossop bardzo sceptycznie podszedł do
wykonuje prowizoryczny szkic statku i rysuje płetwiasty tego pomysłu i założył się z Cuthbertem, że to się nie uda.
kształt na kadłubie po przeciwnej stronie magnesu. — Po- Cuthbert już po dwóch dniach miał gotowy model demon-
le magnetyczne wytworzy guz na burcie statku, przy czym stracyjny. Przymocował magnesy do gąsienic traktora
zmieniając pole można wytwarzać guz o takim kształcie, – dziecięcej zabawki nakręcanej kluczykiem – i pomalował
jaki się chce, na przykład w kształcie płetwy lub wiosła. ścianę płynem ferromagnetycznym. Traktor z łatwością
Jeśli teraz będę poruszał magnes w kierunku rufy we- wspiął się na ścianę.
wnątrz kadłuba, guz będzie przemieszczał się wzdłuż burty — To było najmilsze ze wszystkich rozstanie ze 100
statku i napędzał statek do przodu. Oczywiście w praktyce funtami — wyznał Glossop.

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 43

 Rok temu znacznie więcej jednak jego pieniędzy po- i powietrzem, pusta wewnątrz kulka może wznieść się
szło na sfinansowanie następnego pomysłu Cuthberta, w wodzie aż do powierzchni, po czym spaść w dół w po-
który większość konwencjonalnych inżynierów zaliczyłaby wietrzu i ponownie wznieść się w wodzie. Teoretycznie
w skali najbardziej pomylonych pomysłów jako wysoce powinno to dać samonapędzający się darmową energią
melodyjny. Cuthbert nazywa to urządzenie silnikiem gra- system.
witacyjnym. — Żadne perpetuum mobile, przed którą to koncepcją
— Przez cały czas służby w marynarce interesowało każdy szanujący się naukowiec ucieka jak diabeł przed
mnie pozyskanie darmowej mocy — zwierza się Cuthbert. święconą wodą — szybko dodaje — ale urządzenie czer-
— Wiem, że teoretycznie jest to niemożliwe z powodu piące siłę konieczną do swojego napędu z ziemskiego pola
prawa zachowania energii, niemniej każde prawo można grawitacyjnego. W najprymitywniejszej formie cała seria
zawsze jakoś obejść. kulek na nitce powinna być zdolna do kręcenia się w kół-
W ciągu 20 lat doświadczeń Cuthbert zbudował wiele ko, napędzana przez różnicę gęstości powietrza i wody.
niekonwencjonalnych urządzeń działających na różnych Najłatwiej wyobrazić to sobie na przykładzie kulek pływa-
zasadach, ale żadne z nich nie było udane. jących w wodzie, lecz kulki dowolnej gęstości powinny dać
— Kiedy zacząłem przyglądać się dziwnym własnoś- ten sam wynik.
ciom cieczy ferromagnetycznych, coś zaskoczyło w mojej Cuthbert wiedział, że problem polega na tym, czy
głowie — powiada. — Nagle olśniło mnie, że przy za- energia wytworzona w systemie wystarczy do przepchnię-
stosowaniu cieczy ferromagnetycznych, źródłem mocy dla cia kulek przez uszczelkę z cieczy ferromagnetycznej.
silnika napędzanego darmową energią mogłaby być – pra- Zdecydował się sprawdzić to eksperymentalnie i wykonał
wdopodobnie po raz pierwszy – grawitacja. model składający się ze szklanej kolumny, szklanki cieczy
U podstaw twórczego przebłysku Cuthberta leżały dwa ferromagnetycznej i dwóch ołowianych kulek na sznurku.
spostrzeżenia. Pierwsze z nich jest bardzo proste i w rze- Ku jego zdziwieniu układ zdawał się działać, wiedział
czywistości wie o nim każde dziecko bawiące się zabaw- jednak, że zanim podąży tą drogą, musi najpierw prze-
kami w wodzie. Chodzi o to, że ciała stałe puste w środku prowadzić pewne naukowe rozważania. Przede wszystkim
zdają się być lżejsze w wodzie niż w powietrzu. Każdy zdawał sobie sprawę z konieczności posiadania konkret-
uczeń wie, że przyczyną tego występującego na każdym nych danych o własnościach warstwy przyściennej cieczy
kroku zjawiska jest większa od powietrza gęstość wody, ferromagnetycznej i podczas następnej rozmowy z firmą
lecz tylko niewielu jest w stanie wyobrazić sobie, że Ferrofluidics wspomniał o tej sprawie.
w świecie wolnym od tarcia można by to zjawisko wykorzy- — Obecnie chodzi mi jedynie o zasady — powiedział
stać do opracowania „silnika grawitacyjnego”. drowi Mike’owi Glossopowi. — Mówię jedynie: „Spó-
Drugie spostrzeżenie Cuthberta wzięło się z obserwacji jrzcie na to, to dziwne”.
zachowań cieczy ferromagnetycznej, którego dokonał on Glossop zareagował w ten sposób, że ufundował małą
w czasie eksperymentów z separatorem metali. Odkrył pracę badawczą pod egidą czołowego eksperta od cieczy
mianowicie, że ciecz ferromagnetyczną można utrzymać ferromagnetycznych. Tacy ludzie należą do rzadkości, lecz
w pustej rurze otaczając ją polem magnetycznym, oraz że tak się złożyło, że niemiecki inżynier fizyk, dr Wolf Fruh,
ta ciecz może utrzymać nad sobą kolumnę wody. Wcis- uzyskał właśnie stypendium badawcze na Uniwersytecie
kając ołówek w górę, poprzez ciecz ferromagnetyczną, Heriot-Watta w Edynburgu w Szkocji. Wykonywał pracę
zauważył ze zdziwieniem, że chociaż ołówek przeszedł dla przemysłu gazowo-naftowego z zakresu cieczy ferro-
przez nią bardzo łatwo, jej szczelność była tak duża, że nie magnetycznych.
wyciekła przez nią ani jedna kropla wody. No i na początku roku 1999 Cuthbert wsiadł do
W rozbłysku geniuszu Cuthbert nałożył na siebie te swojego piętnastoletniego samochodu marki Vauxhall Ca-
dwa spostrzeżenia i w ten sposób zrodził się pomysł silnika rlton i przejechał 1000 km z Walii od Szkocji. Fruh,
grawitacyjnego. Zauważył on, że kiedy ciecz ferromag- teoretyk z uniwersyteckim wykształceniem, i Cuthbert,
netyczna pełni rolę warstwy rozdzielającej między wodą samouk, fizyk i eksperymentator, stanowili idealną kom-
binację, chociaż na początku Fruh był
nastawiony bardzo sceptycznie.
Inter-Spider — Druga zasada termodynamiki
Internet Service Provider głosi, że nie kończący się ruch nie
ul. Żuławskiego 10/3 istnieje — oświadczył zdecydowanie
na „dzień dobry” Cuthbertowi Fruh.
31-145 Kraków
Cuthbert i Fruh zdecydowali, że
tel./fax: (0-12) 632 26 28 przetestują założenia silnika grawita-
http://www.ispid.com.pl/ cyjnego stosując kulki wykonane
e-mail: biuro@ispid.com.pl z pianki poliestrowej umieszczone na
lince. Było to nieco bardziej wymyślne
Oferujemy na konkurencyjnych warunkach dostęp do Internetu poprzez od własnej konstrukcji Cuthberta. Ku
łącza komutowane i dzierżawione. Wiele dodatkowych możliwości bez dodat- wielkiemu zdziwieniu Fruha ten ze-
kowych opłat (samodzielna aktualizacja WWW, kilka kont pocztowych na staw działał.
jednym adresie, liczniki odwiedzin i in.). — Wykonałem w ciągu lata model
Prowadzimy sprzedaż modemów, wykonujemy instalacje sieci oraz ser- i przeprowadziłem jeden z ekspery-
werów sieci lokalnych lub Internetowych. mentów Tony’ego. Okazało się, że
Jako krajowy dystrybutor firmy SuSE oferujemy także znaną i cenioną miał rację — mówi Fruh. — Udało się
dystrybucję Linuxa tejże firmy (SuSE–Linux) – bogaty wybór oprogramowania nam powtórzyć eksperyment i ustalić,
(w pakiecie 6 CD + podręcznik 400 str.) za niewygórowaną cenę (200,00 zł). że szereg kul przepływających przez
Także oprogramowanie dla Linuxa – LinuxCAD, VariCAD i in. kolumnę wody będzie przepychało ko-
lejno poszczególne kule przez uszczel-

44 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

kę z cieczy ferromagnetycznej, pokonując opór, jaki kula miejsce w czasie cyklu powrotnego. Cuthbert znał jednak
napotyka wchodząc do cieczy ferromagnetycznej. ten efekt i wyeliminował go.
Fruh nadal pozostaje sceptyczny i nie bardzo wierzy, że Aby to osiągnąć, przymocował urządzenie do metalo-
na własne oczy widział embrion maszyny w rodzaju per- wej płytki i umieścił na „powietrznym stole” – płytą
petuum mobile. z drobnymi otworkami, przez które pompowane są strugi
— To bardzo interesujące osiągnięcie — twierdzi Fruh powietrza. Mimo to, nawet na tej praktycznie pozbawionej
— ale nie wiadomo, czy da się je wykorzystać praktycznie. tarcia powierzchni, urządzenie przemieszcza się do przo-
Cuthbert jest nastawiony jednak znacznie bardziej du. I właśnie to stanowiło zagadkę dla naukowców firmy
entuzjastycznie. zbrojeniowej, którzy obejrzeli to nagranie i postanowili
— Maszyna grawitacyjna nie jest tworem o charakterze udzielić Cuthbertowi ograniczonego wsparcia finansowe-
perpetuum mobile. To urządzenie służące do czerpania go na dalszą pracę nad tym pomysłem.
energii z ziemskiego pola grawitacyjnego i w tym aspekcie — To prawdopodobnie jakiś rodzaj nieznanego dotąd
nie różni się od koła wodnego — twierdzi. — Kolejny krok efektu zapadkowego — oświadczyli Cuthbertowi. — Jeśli
to znalezienie kogoś, kto sfinansuje budowę prawdziwego jednak tak nie jest, to chcemy wiedzieć w czym rzecz.
modelu eksperymentalnego. Stawka może być wysoka. Firma zbrojeniowa widzi to
jako potencjalny system napędu satelitów, lecz umysł
CZYŻBY SYSTEM NAPĘDU UMOŻLIWIAJĄCEGO Cuthberta zmierza już dalej.
OSIĄGNIĘCIE PRĘDKOŚCI WIĘKSZEJ NIŻ — Jeśli mam rację i da się wyeliminować bezwładność,
PRĘDKOŚĆ ŚWIATŁA? to być może będzie to w stanie poruszać się z prędkością
W oczekiwaniu na sponsora Cuthbert pracował nad większą niż światło — mówi Cuthbert. — Wydaje mi się,
kolejnym „niemożliwym” z naukowego punktu widzenia że już wiem, jak zmodyfikować inercję w modelu elektro-
urządzeniem. Tym razem łamało mechanicznym, lecz moim ostate-
ono inny naukowy kanon – trzecie ...naukowcy tej firmy siedzieli cznym celem jest urządzenie pół-
prawo dynamiki Newtona, które przewodnikowe lub ferrytowe.
głosi, że „akcja i reakcja są równe
i z niedowierzaniem Cuthbert już je skonstruował.
sobie i przeciwnie skierowane”. Siła przyglądali się temu, co — Zastosowałem bardzo szyb-
napędzająca rakietę unoszącą się do przedstawiało nagranie ko przełączający się obwód i praw-
góry jest równa sile gazów wypycha- Cuthberta, było urządzenie, dopodobnie będzie tu miała zasto-
nych z rakiety w dół, podobnie jak sowanie technika laserowa lub pro-
siła napędzająca samochód do przo- które poruszało się mieniowanie mikrofalowe — wyja-
du jest równa sile, z jaką jego opony w powietrzu nie będąc śnił potencjalnym promotorom.
starają się pchnąć drogę do tyłu. napędzane ani silnikiem Uniwersytecki wydział inżynierii
Cuthbert wywodzi się jednak z tra- traktuje to zagadnienie na tyle po-
dycji Michaela Faradaya, to znaczy rakietowym, ani żadnym ważnie, że zamierza przeanalizo-
fizyków eksperymentatorów, dla innym zewnętrznym napędem. wać jego matematyczne podstawy.
których teoria jest zawsze drugorzę-
dna w stosunku do eksperymentu. DALSZE PLANY
Bawiąc się pewnego dnia ciężarkami, zauważył coś, co W międzyczasie Cuthbert skoncentrował na bezsprzęg-
spowodowało, ze zaczął się zastanawiać, czy nie dałoby się łowym systemie skrzynia biegów-hamulce, którym zainte-
obejść trzeciej zasady dynamiki Newtona. Trzy miesiące resowała się DERA (brytyjski odpowiednik amerykańs-
później miał już model testowy. Nakręcił film wideo kiej DARPA – Defense Advanced Research Projects
przedstawiający jego działanie i zawiózł taśmę do działu Agency – Agencja Obrony Zaawansowanych Projektów
projektów przyszłościowych jednej z czołowych brytyjskich Badawczych). To jeszcze jeden z jego zadziwiających
firm należących do przemysłu zbrojeniowego. wynalazków, na którego opatentowanie go nie stać. Poten-
— Obejrzymy pański film, pod warunkiem że nikt się o tym cjalne korzyści są tak wielkie, że nie ma on odwagi na
nie dowie — oświadczono mu. — Gdyby ktoś dowiedział się, ujawnianie nawet skrawka tajemnicy otaczającej zasadę
że zajmujemy się sprawami o charakterze paranormalnym, jego działania, bowiem nawet niewielka wzmianka na ten
ceny naszych akcji mogłyby polecieć w dół na łeb na szyję. temat uczyniłaby jego wynalazek własnością publiczną
Tym, co sprawiło, że naukowcy tej firmy siedzieli i pozbawiła go na zawsze praw autorskich do niego. To
i z niedowierzaniem przyglądali się temu, co przedstawiało samo dotyczy wzmacniacza deszczu, który z powodzeniem
nagranie Cuthberta, było urządzenie, które poruszało się demonstrował w swojej łazience w ubiegłym tygodniu przy
w powietrzu nie będąc napędzane ani silnikiem rakietowym, ani zastosowaniu słonej wody, pływających kul i reflektora,
żadnym innym zewnętrznym napędem. „Ustrojstwo”, które lecz to i tak już prawdopodobnie za dużo szczegółów.
pokazał im Cuthbert, miało tak toporny charakter, że można Utrzymywanie się w jako takiej kondycji psychofizycz-
było odnieść wrażenie, że zostało stworzone na podstawie nej, nie mówiąc już o ochronie patentów, i jednocześnie
rysunków Rube Goldberga1 lub Heatha Robinsona2. dokonywanie w tym samym czasie wynalazków z dziedziny
Niechętny do ujawniania szczegółów przed uzyskaniem nauk ścisłych jest bardzo bolesnym sposobem na życie
patentu Cuthbert opisuje je następująco: w przypadku większości wynalazców. Muszą oni dawać
— To urządzenie można obecnie najlepiej opisać jako sobie radę z klasycznym problemem polegającym na tym,
efekt konwersji obrotowo-liniowej wykorzystującej kątową że cokolwiek wybiorą, nie wyjdzie im to na dobre – są zbyt
prędkość masy. Należy jednak dodać, że nie chodzi tu genialni i ekscentryczni, aby się zatrudniać, pracować
o efekt żyroskopowy. w sposób konwencjonalny i jednocześnie brak im umiejęt-
Początkowo naukowcy firmy sądzili, że to, co oglądają, ności prowadzenia interesów, tak aby stać ich było na
to po prostu tak zwany efekt „zapadkowy”, w którym finansowanie swoich prac wynalazczych.
gwałtowne pchnięcie do tyłu napędza obiekt do przodu,
przy czym tarcie zapobiega jego powrotowi na pierwotne dokończenie na stronie 59

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 45

 Z adanie polegające na zweryfikowaniu astrologicznych przesłanek przy zasto-
sowaniu metod naukowych zawsze rodziło mnóstwo problemów. Jest bardzo
mało zrozumienia odnośnie metod i metodologii po obu stronach barykady, poza
tym sami astrolodzy są podzieleni w opiniach co do potrzeby poważnych badań
naukowych. Wiele dotychczasowych badań zawiodło z powodu nieudolnie zorgani-
zowanych eksperymentów i ignorancji w kwestii metod statystycznych, nie mówiąc
już o tym, że naukowcy nie traktują astrologii jako podmiotu godnego badań.
Najprawdopodobniej głównym powodem rozdziału między astrologią i nauką
jest to, że według metod naukowych astrologia nie określiła ściśle zarówno
swoich przesłanek, jak i budzących zaufanie mechanizmów tłumaczących wyniki,
a także nie stworzyła eksperymentalnego modelu pozwalającego dokonywać
Wyśmiewana przewidywań. Wielki człowiek renesansu, Johannes Kepler, był głęboko prze-
konany, że aby astrologia stała się prawdziwie naukową dyscypliną, należy ją
przez koryfeuszy zredefiniować.
Wiele lat temu odkryłem system typów ciał, który, jak mi się wydaje, tłumaczy
nauki licząca wszystkie tajemnice ludzkiej psychiki i nosi w sobie potencjał osiągnięcia tego,
czego pragnął Kepler. Umożliwił mi on wprowadzenie prawdziwych, mierzalnych
tysiące lat wielkości do astrologii i określenie obiektywnego testu dotyczącego nauki o wpły-
wie ciał niebieskich przy zastosowaniu ściśle zdefiniowanych wielkości fizycznych.
astrologia znajduje
MICHEL GAUQUELIN I NEOASTROLOGIA
ostatnio naukowe Michel Gauquelin jest jedyną osobą, która stworzyła naukowy fundament pod
astrologię. Urodził się w Paryżu w roku 1928, gdzie na Sorbonie uzyskał dyplom
potwierdzenie z dziedziny psychologii i statystyki. Ponad dwadzieścia lat spędził na studiowaniu
zależności między zjawiskami kosmologicznymi i fizycznymi, ujawniając wiele
w kwestii typów fałszywych zasad, które wkradły się do astrologii, takich jak brak statystycznych
dowodów na znaki na Słońcu oraz subiektywność interpretacji.
ciał oraz w innych Pierwszym pozytywnym wynikiem poszukiwań Gauquelina było zbadanie czasu
urodzin 576 doktorów, którzy uzyskali tytuły akademickie. Wykazał on, że w grupie
aspektach. tej przeważała tendencja do urodzin w okresie, gdy Mars lub Saturn właśnie
wschodziły lub gdy tylko co przeszły punkt środka nieba (zenit). Ta korelacja
wyrażała się w liczbach znacznie przekraczających te, które określają zwykły
przypadek. Kolejne badania dały podobny rezultat. Następnie włączył on do swoich
badań inne zawody z innych krajów europejskich, gromadząc aż 27 000 czasów
urodzin pochodzących z oficjalnych rejestrów. Po ich zbadaniu uzyskał potwier-
dzenie, z nielicznymi wyjątkami, swoich pierwotnych ustaleń mówiących, że kluczo-
we pozycje Marsa i Saturna w chwili urodzin są związane z sukcesem zawodowym.
Następnie zmienił kierunek swoich zainteresowań i sporządził długą listę cech
charakteru różnych typów zawodów. Wykorzystując czasy urodzin i wiarygodne
dane biograficzne udało mu się dojść do profilu charakterologicznego każdego
z typów planetarnych, które doskonale pasowały do klasycznych typów starożytno-
ści: jowiszowy (wytworny, królewski, dramatyczny, głęboki), księżycowy (zmienny
w nastrojach, pasywny, pesymistyczny), marsjański (agresywny, namiętny, żywy),
saturnowy (flegmatyczny, introspektywny, melancholijny, władczy), wenusjański
(czuły, sympatyczny, opiekuńczy) – nie był jednak w stanie określić klasycznego
Anthony Craig typu merkuryjskiego (niespokojny, sangwiniczny, porywczy, wnikliwy).
Copyright  1999 Gauquelin przesłał wyniki swoich badań do Naukowego Komitetu ds. Badań
Zjawisk Rzekomo Paranormalnych, ciała doskonale znanego ze swojej umiejętno-
Melbourne, Victoria, Australia ści obalania a nie weryfikowania przypadków, które były przedmiotem jego badań.
Nie doszukawszy się poważnych błędów w metodzie Gauquelina, dokonano pod
Tel. +61 (0)3 9853 8791
nadzorem członków tego ciała powtórzenia badań na grupie 535 mistrzów sportu,
E-mail: mercsat@start.com.au
pod kątem weryfikacji „wpływu Marsa”. Uzyskano jeszcze wyższy procent pozytyw-
Strona internetowa: www.homestead.com/
nych wyników niż w oryginalnym teście Gauquelina, przy stosunku prawidłowości
axissophia/index.html
do przypadku rzędu wielu milionów. Członkowie Naukowego Komitetu ds. Badań
Zjawisk Rzekomo Paranormalnych wzdragali się jednak przed uznaniem racji

46 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

Gauquelina i wymyślili cały szereg obiekcji do jego metody. szybkością, z jaką nasz metabolizm spowalnia lub przyśpiesza;
Kontrowersje w sprawie weryfikacji przez Komitet wyników nadnercza stymulują rozwój mięśni oraz pewne aspekty pig-
badań Gauquelina są historią samą w sobie i jednocześnie mentacji etc.
przykładem potężnego oporu przeciwko każdemu, kto waży Te same hormony, które rządzą rozwojem ciała, w wyższej
się przekroczyć przepaść dzielącą solidną naukę z tym, co oktawie reprezentują subiektywną stronę naszej psychiki.
zwykliśmy nazywać „popularną metafizyką”. Określają nasze nastawienie, sympatie, talenty i słabości
Gauquelin stwierdził jednak, że jego prac nie należy – wszystko to, co determinuje, w jaki sposób widzimy świat.
określać mianem „astrologii”, ponieważ najbardziej zasad- Nasza istota, kwintesencja naszego charakteru, to nic innego
nicze elementy tradycyjnej astrologii – znaki Zodiaku, aspek- jak pewien zestaw chemikaliów w naszej krwi w danym
ty, domy – straciły swoje znaczenie i jedynie pięć planet momencie. Czterysta lat temu Paracelsus powiedział: „Plane-
odgrywa jakąś rolę. Jego głównymi filarami są typy planetarne ty są w nas”. Trudno precyzyjniej określić wpływ, jaki układ
oraz moc czterech niebieskich kątów. Gauquelin, podobnie dokrewny wywiera na fizjologię człowieka.
jak Kepler, był naukowcem zainteresowanym naukami stoso-
wanymi, a jego intencją było „wytyczenie drogi łączącej HARMONIA CZASU I PRZESTRZENI
astrologiczną wiarę z naukowym sceptycyzmem”. Uważał on, Jak dotąd było niewiele prób skonstruowania wiarygod-
że podobnie jak astronomia w czasach Keplera astrologia nego modelu wpływu planet. Jest to dziwne, bowiem istnieje
dojrzała w XX wieku do swojego renesansu.1 żyzna gleba umożliwiająca stworzenie takiego modelu na
polu nauki harmonicznej w postaci koncepcji trafnie sfor-
TYPY CIAŁ RODNEYA COLLINA mułowanej przez George’a Leonarda:
Dr Louis Berman, jeden z pionierów endokrynologii, po „U korzeni wszystkich sił i ruchu znajduje się muzyka,
latach intensywnych badań opracował system typów ludzi, rytm, gra określonych częstotliwości na tle matrycy czasu…
których podstawą jest gruczołowa dominacja lub nierów- Sposób, w jaki działa muzyka, jest identyczny ze sposobem,
nowaga. w jaki działa świat materialnych przedmiotów i wydarzeń…
„We wszystkich próbach sklasyfikowania człowieka, staro- Głęboka struktura muzyki jest identyczna z głęboką strukturą
żytnych i współczesnych, brak jest zasadniczej cechy, którą wszechrzeczy”.4
można by badać i grupować z chemicznego punktu widzenia” Ta głęboka struktura czasu i przestrzeni zaprzątała umysły
– stwierdził. wielu wybitnych uczonych. Fizyk Werner Heisenberg uważał
Badania utwierdziły go w przeko- rozważania nad harmonicznym myś-
naniu o zasadniczej roli gruczołów Zaliczenie do któregoś typu leniem rozwiniętym przez Pitagora-
wewnętrznego wydzielania jako sa za „jeden z najsilniejszych impul-
„kontrolerów i regulatorów owego
oznacza, że dominujące sów w ramach ludzkiej nauki”.
zespołu sił, atrybutów, nawyków cechy charakterologiczne W swojej Analizie materii Bert-
i nastawień… znanych pod nazwą są rezultatem emisji rand Russell stwierdził: „To, co po-
charakteru, indywidualności lub oso- konkretnych hormonów strzegamy jako różne cechy materii,
bowości”.2 to w rzeczywistości różnice w okre-
Rodney Collin był tym, który po- endokrynologicznych do sowości”.
łączył klasyczne typy starożytności naszego krwiobiegu. W Timajosie Platon napisał z ko-
z typami określonymi przez Louisa lei: „…widok dnia i nocy, miesięcy
Bermana.3 Collin był uczniem P.D. i mijających lat, równonocy i zacho-
Ouspensky’ego, który był z kolei uczniem mistyka i nauczycie- du słońca, spowodował odkrycie liczb… skąd wyprowadziliś-
la G.I. Gurdjieffa. Badania typów stanowiły ważną część nauk my następnie całą filozofię”. Platon traktował geometrię
głoszonych przez Gurdjieffa i Collin miał możliwość zweryfi- i liczbę jako najbardziej zredukowany i esencjonalny, a zatem
kowania oraz rozwinięcia swojej własnej teorii w pełnej idealny, język filozoficzny.
skupienia atmosferze ezoterycznej szkoły. Mój własny związek Jeśli zatem istnieje język opisu nauki o wpływie ciał
ze szkołą o tradycjach Gurdjieffa-Ouspensky’ego umożliwił niebieskich, musimy go szukać w nauce o harmonii.
mi studiowanie i stosowanie tego systemu przez ponad 12 lat.
Są tylko dwie różnice między typami Gauquelina i Collina: HARMONIA SFER
Gauquelin nie potrafił rozróżnić typu merkuryjskiego i słone- Harmonia jest fundamentalnym prawem zapisanym w ca-
cznego. Poza tą różnicą, jego typy są identyczne zarówno ze łej naturze. Jest to „kamień filozoficzny”, który nosi w sobie
starożytnymi, jak i Collina. potencjał zjednoczenia wszystkich nauk. Przeto nauka o wpły-
Collin wyróżnia siedem podstawowych typów: marsjański wie ciał niebieskich musi być jemu podporządkowana. Kepler
(Marsa), rządzony przez gruczoły dokrewne; saturnowy (Sa- wielokrotnie stwierdzał, że cała natura jest odwzorowana
turna), rządzony przez przedni płat przysadki mózgowej; w geometrii.
jowiszowy (Jowisza), rządzony przez tylny płat przysadki W roku 1920 niemiecki naukowiec Hans Kayser opraco-
mózgowej; ksieżycowy (Księżyca), rządzony przez trzustkę; wał teorię harmonii świata, usiłując odtworzyć utraconą wie-
wenusjański (Wenus), rządzony przez przytarczycę; merku- dzę o harmonii i zjednoczyć wszystkie dziedziny współczesnej
ryjski (Merkurego), rządzony przez tarczycę, i słoneczny wiedzy w jedną całość. Kayserowi udało się wykazać za
(Słońca), rządzony przez grasicę. pomocą rygorystycznych matematycznych wzorów, że w che-
Zaliczenie do któregoś typu oznacza, że dominujące cechy mii, fizyce atomowej, krystalografii, astronomii, architektu-
charakterologiczne są rezultatem emisji konkretnych hor- rze, analizie spektralnej, botanice etc. istnieje fundamentalny
monów endokrynologicznych do naszego krwiobiegu. Gru- mechanizm stosunków wyrażanych w kategoriach liczb natu-
czoły, dostrojone do konkretnej planety i stymulowane przez ralnych, takich jak oktawa, tercja, kwarta i kwinta.
jej ukazanie się w stadium wschodu lub kulminacji w dniu Harmonik Rudolph Haase powiedział: „Prawa harmonii
naszych urodzin lub kiedy tworzy ona odpowiednie kąty pozwalają na komunikowanie się między różnymi obszarami,
z tymi punktami, z miejsca zaczynają wpływać na naszą a ponieważ często okazują się one zasadnicze, nie można ich
fizjologię. Przysadka steruje wzrostem długich kości; tarczyca pomijać traktując jako przypadkowe lub efekt uboczny”.5

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 47

 Wejście w harmoniczny związek jest celem każdego tworu, Mówiąc prościej, planety wywołują pływy w magnetosferze
poczynając od atomu a na planetach kończąc. System słone- Ziemi wytwarzając drgania pola magnetycznego i atmosfery.
czny jest strukturą harmoniczną podlegającą prawom rezo- Ziemia wibruje z ogromną liczbą różnych częstotliwości i nie-
nansu i harmonicznej więzi. Harmoniczna więź znajduje swój które z nich są zdaniem Seymoura niemal identyczne ze
wyraz w średnich odległościach planet i ich prędkościach słabymi siłami pływów będących skutkiem oddziaływania pla-
rotacji, okresach obiegu po orbitach i okresach obrotu wokół net. Naturalne częstotliwości zostają sprzężone z nimi fazowo
własnych osi, jak również w stosunkach peryhelium i ap- i wzmocnione, kiedy planeta wschodzi lub kulminuje.
helium. Planety rezonują między sobą w tonach niesamowicie W rezultacie badań ustalono, że naturalne radioelektrycz-
niskiej, niesłyszalnej dla ucha, ale jednak potężnej muzyki. ne impulsy ELF (extra-low frequency – bardzo niskiej częs-
Kluczowe nuty tej muzyki są przenoszone na Ziemię poprzez totliwości) zmieniają się w okresie między latem i zimą,
ich kątowe zależności. Pogląd ten podziela wybitny geometra, a także w cyklu dobowym – najsilniejsze są wczesnym popołu-
Robert Lawlor: dniem i najsłabsze w godzinach wczesnoporannych. W czasie
„Kąty geometryczne działają jak urządzenie sterujące innych badań odkryto, że geomagnetyczne zmiany na powie-
wyzwalające potencjalne możliwości drzemiące we wzorcu rzchni Ziemi występujące w momencie, gdy promienie wscho-
dźwięku holistycznego. Wpływ kątowych pozycji na wzorce dzącego słońca sięgają jonosfery, potrafią zapoczątkowywać
rezonansowe stanowi klucz do zrozumienia, w jaki sposób aktywność roślin, tak że są one gotowe do rozpoczęcia
kąty konfiguracji planetarnych wpływają i modyfikują atmo- fotosyntezy z chwilą nastania świtu, który następuje półtorej
sferę Ziemi”.6 godziny później.
Kąty łączące planety i Ziemię to: koniunkcja – 0 stopni; Jeśli przyjmiemy, że każda komórka ciała – pojemnik
trygon – 120 stopni; opozycja – 180 stopni; kwadratura – 90 z wodą idealny do odbioru i przewodzenia częstotliwości
elektromagnetycznych – odbiera wibracje atmosfery oraz że
stopni; kwinkuns – 72 stopnie; i sekstyl – 60 stopni. Korespon-
dują one z naturalną harmoniką w sekwencji alikwotów: gruczoły są wyczulone na określone częstotliwości, wówczas
unison, kwinta, oktawa, oktawa wielka, tercja i tercja mała. mamy idealną teoretyczną podstawę mechaniki wpływu ciał
niebieskich. W chwili urodzin planety znajdujące się tuż nad
PLANETARNA MUZYKA horyzontem lub prostopadle nad głową wywierają największy
Czyniono różne próby odwzorowania systemu słonecz- wpływ na organizm, w wyniku czego zdaniem Rodneya
nego w postaci schematów muzycz- Collina zostają ustawione, „dostro-
nych, zarówno w sposób idealny, jak Jeśli przyjmiemy, że każda jone”, parametry pracy odpowiada-
i rzeczywisty. Najbardziej udaną komórka ciała – pojemnik jących im gruczołów, które zachowu-
próbę, jako że opartą na matematy- ją to ustawienie przez całe życie da-
ce, podjął Johannes Kepler. z wodą idealny do odbioru nej osoby.
Planetarna harmonia Keplera i przewodzenia częstotliwości W starochińskim tekście czytamy:
bazuje na prawdziwych ruchach pla- elektromagnetycznych – odbiera „Dostrojone do Niebios i Ziemi wita-
net, a jego dane astronomiczne były lne duchy człowieka odzwierciedlają
tak dokładne, że wymagały jedynie wibracje atmosfery oraz że wszystkie drgnięcia Niebios i Ziemi,
dwóch niewielkich poprawek, aby gruczoły są wyczulone na tak jak wiele kitar nastrojonych w to-
doprowadzić je do stanu odpowiada- określone częstotliwości, nacji Kung [tonacja pięciotonowej
jącego współczesnym pomiarom. chińskiej skali] wibruje, kiedy nuta
Kepler porównał prędkości kątowe
wówczas mamy idealną Kung je pobudzi. Istnienie harmonii
wszystkich planet w peryhelium i ap- teoretyczną podstawę mechaniki między Niebiosami i Ziemią, Ziemią
helium i wyraził ten stosunek w po- wpływu ciał niebieskich. i człowiekiem, nie jest rezultatem
staci muzycznego interwału. Spo- zależności fizycznych, bezpośrednie-
śród 74 tonów 58 należało do duro- go oddziaływania, ale dostrojenia do
wej triady c-e-g. Osiągnięcie Keplera stanowi potężny argu- tej samej nuty wytwarzającej współbrzmiące wibracje”.9
ment na rzecz harmonicznej aranżacji systemu słonecznego.
Według Johna Anthony Westa, autora książki The Case KLUCZOWE DŹWIĘKI
for Astrology: „…harmonia i rezonans są obecnie rozumiane Badania z zakresu bioakustyki prowadzone przez ame-
jako fundamentalne zasady naukowe leżące u podstaw całości rykańską grupę medyczną Signature Sounds Works (Warsz-
stworzenia i ich zastosowanie do planetarnych odpowied- taty Dźwięków Kluczowych) wykazały, że każda substancja,
ników wynika w sposób logiczny z tego, co o nich wiemy każdy proces i każda struktura ludzkiego ciała charakteryzują
z innych nauk fizycznych”.7 Istnieje na to wiele dowodów się typową dla siebie częstotliwością. Prowadzona przez tę
pochodzących od uznanych powszechnie autorytetów nauko- grupę terapia dźwiękowa nosząca nazwę BioAcousticTM pole-
wych, takich jak choćby Giorgio Piccardi i Frank A. Brown, ga na tym, że pacjent emituje „kluczowe dźwięki”, które mają
którzy badali efekty planetarnych i kosmicznych wpływów na w przypadku każdej osoby unikalny charakter i zawierają
związki chemiczne oraz żywe organizmy, a także Hans Jenny, informacje o jej stanie fizycznym i psychicznym. Zniekształ-
który badał zasady rządzące dźwiękiem i częstotliwością pod cone tony są doprowadzane do równowagi przy pomocy
kątem ich harmonicznego i organizacyjnego potencjału. dźwięków kierowanych bezpośrednio do mózgu. Następnie
mózg przyswaja brakujące nuty i odwraca proces chorobowy.
REZONANS CIAŁ NIEBIESKICH Badacze zajmujący się bioakustyką ustalili z pomocą wielu
Tym, co uniemożliwia astrologii uznanie jej za prawdziwą ludzi, w tym zawodowych lekarzy, że ciężary cząsteczkowe
dyscyplinę naukową, jest brak przekonywającego i pełnego związków przełożone na częstotliwości i dostarczane w po-
modelu obrazującego mechanizm wpływu planet. Sięgałem staci dźwięku dają takie same rezultaty jak substancje poda-
do różnych źródeł, próbując wypełnić tę lukę, głównie tych, wane doustnie lub dożylnie.10 Wydawało się to bardzo nie-
które odwołują się do rezonansu, takich jak opracowanie dra zwykłe, lecz dowody były tak oczywiste, że nie dało się temu
Percy Seymoura zamieszczone w The Scientific Basis of zaprzeczyć. Do chwili obecnej tej zajmującej się bioakustyką
Astrology (Naukowe podstawy astrologii).8 grupie udało się zgromadzić encyklopedyczny zestaw częstot-

48 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000


TYPY CIAŁ
CECHY FIZYCZNE I CHARAKTEROLOGICZNE
Poniższe opisy stanowią jedynie wskazówkę przy określaniu cech fizycz-
nych i żelazną regułę. Są to opisy „czystych typów”, które występują rzadko.
Typy nakładają się na siebie, ale tylko w następującym porządku: satur-
nowy/marsjański; marsjański/jowiszowy; jowiszowy/księżycowy; księżyco-
wy/wenusjański; wenusjański/merkuryjski; merkuryjski/saturnowy.11
Przednioprzysadkowy – typ saturnowy:
Cechy fizyczne: bardzo wysoki wzrost; długie kości; wysokie, wydatne kości
policzkowe; mocna szczęka; wysokie czoło.
Cechy charakteru: surowość; prostota; skromność; ostrożność; duża wy-
trzymałość; bezstronność; tolerancyjność; powaga.
Główne słabości: dominacja; chęć do wydawania rozkazów.
Główne zalety: przywódczość; odpowiedzialność.
Nadnerczowy – typ marsjański:
Cechy fizyczne: niewielki wzrost; muskularność; krzepkość; często krótki,
gruby kark i zaokrąglone, mocne barki; wyraźnie zarysowana szczęka;
często blada, czerwonawa lub piegowata cera; rude włosy.
Cechy charakteru: agresywność; tępota; bezwzględność; upodobanie do ry-
walizacji.
Główne słabości: skłonność do zachowań destrukcyjnych.
Główne zalety: uczciwość; odwaga.
Tylnoprzysadkowy – typ jowiszowy:
Cechy fizyczne: masywny szkielet; duża talia; cienkie nogi; duża, okrągła
głowa; saby wzrok; u mężczyzn skłonność do łysienia.
Cechy charakteru: ambicja; skłonność do dramatyzowania; towarzyskość;
zamiłowanie do sztuki i literatury.
Główne słabości: próżność; siła; chęć podporządkowywania sobie innych.
Główne zalety: harmonizujący wpływ.
Trzustkowy – typ księżycowy:
Cechy fizyczne: niewielki wzrost; słaba budowa ciała; jasna karnacja; często
cofnięty, niewielki w stosunku do reszty twarzy podbródek; bardzo mocne,
zazwyczaj brązowe, jasnobrązowe lub kruczoczarne włosy; podejrzliwa,
pełna rezerwy postawa lub wyraz twarzy.
Cechy charakteru: powściągliwość; zmienność nastrojów; ekscentryczność,
ale na staroświecki, praktyczny sposób; skłonność do pesymizmu; nie-
śmiałość; skrytość.
Główne słabości: upór; skłoność do przeciwstawienia się wszystkiemu i wszy-
stkim.
Główne zalety: lojalność, determinacja.
Przytarczycowy – typ wenusjański:
Cechy fizyczne: wdzięcznie zaokrąglone, kształtne, dobrze wyważone propor-
cje ciała; delikatna zmysłowość, z tendencją do klasycznego, gruszkowate-
go zakończenia w grubych kostkach u nóg; raczej obfite kształty; falujące,
zazwyczaj czarne lub ciemnobrązowe włosy.
Cechy charakteru: sympatyczność; tolerancyjność; urokliwość.
Główne słabości: brak poczucia indywidualności; życie życiem innych; brak
zdecydowania; powolność i leniwość.
Główne zalety: siła; przenikliwy instynkt.
Tarczycowy – typ merkuryjski:
Cechy fizyczne: niski wzrost; siła; krzepkość; ogromna sprawność i zwinność;
kanciasta twarz; włosy blond lub ciemny blond.
Cechy charakteru: Schludność; skrupulatność; drobiazgowość; bezczelność
z umiejętnością do gry, zabawy; dowcipność; energiczność mogąca wywo-
ływać wrażenie płytkości, niecierpliwości, krytyczności; psychologiczna
spostrzegawczość.
Główne słabości: próżność; umiejętność manipulowania innymi.
Główne zalety: duże zdolności adaptacyjne; duża szybkość intelektualna
i motoryczna.
Grasicowy – typ słoneczny:
Cechy fizyczne: niewielki wzrost; chudość; wątłość; lekkie, elestyczne, dzie-
cięce ciało; szczupła talia; delikatne rysy i zdrowie; przezroczysta, mlecz-
noróżowa cera; ubogie owłosienie ciała; cechy obojniactwa.
Cechy charakteru: dziecinność; łatwowierność.
Główne słabości: naiwność.
Główne zalety: wyobraźnia; kreatywność.
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
liwości odpowiadający różnym organom, mięśniom etc.
oraz substancjom i związkom.
Zainspirowany tymi badaniami pracowałem nad teo-
rią głoszącą, że każdy gruczoł dokrewny posiada swoją
własną „nutę” lub wytwarza hormony, których ciężar
cząsteczkowy wykazuje pewną harmoniczną więź z częs-
totliwościami planet. Na tym właśnie polega moim
zdaniem afiliacja między typem ciała i planetami. Pla-
netarne pływy powodują wzmocnienie częstotliwości
obecnych w atmosferze ponad poziom krytyczny, powy-
żej którego są one zdolne do wywierania wpływu na
poszczególne gruczoły.
COUSTO I KOSMICZNA OKTAWA
Przytaczając w swojej inspirującej książce The Cos-
mic Octave (Kosmiczna oktawa) przykłady z zakresu
muzyki, biologii, chemii i astronomii, Cousto zagłębia
się w harmoniczne własności struktury układu słonecz-
nego i udanie demonstruje pogląd, że w każdej skali,
poczynając od atomu a na galaktyce kończąc, wszystko
jest zależne od wszystkiego zgodnie z prawem oktawy.
Cousto podaje, że pewna duża monachijska drukar-
nia doświadczała zakłóceń w jakości druku rotograwiu-
rowego i pragnęła dowiedzieć się, dlaczego tak się
dzieje. Podejrzewano, że powodem była żelatyna, która
była podatna na zmiany pogody. Do zbadania tego
problemu zaangażowano inżyniera i po wielu latach
ustalono, że źródłem zakłóceń było zjawisko atmosfery-
czne zwane przez meteorologów „atmosferykami”.
Atmosferyki to krótkie elektromagnetyczne impulsy,
które w sposób ciągły wytwarzane są w ziemskiej atmo-
sferze i mają istotny wpływ na pogodę. Przy pomocy
szerokopasmowej anteny magnetycznej udało się zapi-
sać maksyma spektralne tych częstotliwości w ponad
35 000 testów.
Odkryte częstotliwości odpowiadają dźwiękom C, G,
C, E, G, A, G (dodatkowe dźwięki C i G są o oktawę
wyższe), z dźwiękiem G odpowiadającym częstotliwości
0,28 Hz tonu G harmonizującego z obrotem Ziemi.
Każda z częstotliwości wykazywała niezwykłe harmoni-
czne powiązanie z pozostałymi, z czego wynikało, że
muzyka rotacji Ziemi nie jest pojęciem abstrakcyjnym,
ale prawdziwie mierzalnym zjawiskiem.
Cousto obliczył również częstotliwość każdej z pla-
net, bazując na ich czasach obrotu wokół Słońca:
Merkury: 282,54 Hz D–
Wenus: 442,46 Hz A
Księżyc: 420,82 Hz A–
Mars: 289,44 Hz D–
Jowisz: 367,16 Hz F#
Saturn: 295,70 Hz D
Oglądane z tego punktu widzenia planety zdają się
tworzyć „rodzinę” w kluczu D, jako że D jest toniką, F#
– tercją, a A – kwintą w durowej triadzie.
Spośród 20 hormonalnych częstotliwości, które
otrzymałem od przyjaciela z Signature Sound Works, 13
było bardzo zbliżonych do naturalnych tonów (żadnych
obniżeń lub podwyższeń o półtonu) w tonacji D-dur (z
których siedem należało do durowej triady).
Alternatywnym modelem muzycznej podstawy wpły-
wu planet może być obrót każdej z nich tworzący
podstawową nutę przekazywaną następnie Ziemi.
Nuty powstałe w oparciu o dobowy obrót planet
przedstawiają się następująco:
NEXUS • 49
 Merkury: 26,84 Hz –A
Wenus: 25,64 Hz G#+
Księżyc: 26,30 Hz –A
Mars: 23,49 Hz +F#
Jowisz: 29,59 Hz +A#
Saturn: 28,41 Hz –A#
Różnica polega na tym, że podczas gdy tony powstałe na
podstawie czasu pełnego obiegu planet harmonizują ze sobą,
większość tonów powstałych na podstawie czasu dobowego
obrotu nie harmonizuje ze sobą. (Oznaczenia „+” i „–”
odnoszą się do nut nieco wyższych lub niższych w stosunku do
określonej nuty, co znaczy, że –A# znajduje się gdzieś pomię-
dzy A i A#).
Związek z częstotliwościami hormonalnymi jest tu rów-
nież widoczny, lecz nie aż tak wyraźnie jak poprzednio.
STATYSTYCZNA WERYFIKACJA TYPÓW CIAŁ
Jeśli nauka o harmonii – a więc i wpływy ciał niebieskich
– podlega prawom geometrii i liczb, wówczas można to
udowodnić liczbowo, czego postaram się dowieść. Jednak
metody statystyczne nie mogą dać definitywnego rozwiązania,
a jedynie dostarczyć pewnego stopnia prawdopodobieństwa
spełnienia się wydarzenia o charakterze przypadkowym. Sta-
tystyka według J.A. Westa jest swego rodzaju matematycznie
uzasadnionym poczuciem zdrowego rozsądku, z kolei Gauqu-
elin uważał, że prawa statystyki są równie naturalne jak
wszystkie inne.
Astrologia Keplera była równie skromna, jak Gauquelina.
Uważał on, że jedynie planety i kąty, jakie one tworzą, są jej
zasadniczymi elementami. Najistotniejszymi kątami były
koniunkcja, opozycja, kwadratura, trygon, sekstyl i kwinkuns,
ponieważ wszystkie je można przyrównać do muzycznych
interwałów. Są to aspekty zastosowane w testach o ośmiostop-
niowych sferach w przypadku dużych aspektów, i sześciostop-
niowych w przypadku sekstylu i kwinkunsa. Do testów przypi-
sałem łatwo rozpoznawalne cechy fizyczne.
Z powodów, które nie są zupełnie jasne, typ słoneczny
nie daje takich samych wyników, jakie uzyskujemy w przy-
padku innych typów planetarnych. Początkowo sądziłem,
że typ ten da się określić przy pomocy kątów Słońca w sto-
sunku do punktów kluczowych, lecz dało to niewiele po-
zytywnych rezultatów. Potem przyjąłem hipotezę, że typ
słoneczny pozostaje pod wpływem narastających emanacji
ze Słońca i zwróciłem się w następnej próbie ku plamom
słonecznym. Rezultaty były równie interesujące, co wpra-
wiające w zakłopotanie.
Udało mi się ustalić, że trzy najbardziej klasyczne typy
słoneczne urodziły się w roku 1958, w którym wystąpił
najwyższy ze wszystkich, jakie kiedykolwiek odnotowano,
poziom aktywności plam słonecznych. To było coś więcej
50 • NEXUS
niż zbieg okoliczności. Było w tym jednak coś jeszcze, jakieś
inne znaczące lub oczywiste korelacje między datami uro-
dzin typów słonecznych i cyklem aktywności słonecznej. Po-
nieważ Słońce jest gwiazdą a nie planetą, typ solarny ma
również inny porządek. Oznacza to, że wpływ Słońca na
fizjologię człowieka jest inny niż planet. Zatem, przynaj-
mniej w tej chwili, typy słoneczne nie są elementem pa-
sującym do tych testów.
Według metod statystycznych, jeśli brak jest korelacji
między planetami i typami ciał, wszelkie przewidywania winny
oscylować wokół 16 procent wynikających z czystego przypad-
ku. We wszystkich moich testach liczby, które uzyskałem,
znacznie przewyższały tę wartość, jak również wyniki uzys-
kane przez Gauquelina. Zebrałem prawie 600 biogramów
sławnych ludzi, z których połowę udało mi się przypisać do
typów ciał. Spośród 299 diagramów, 261, czyli 87 procent,
zawierało przypisanie planety do typu ciała. W ramach tej
ogólnej liczby, ilość diagramów typów złożonych wynosiła
182, a spośród nich 76, czyli 42 procent, zawierało dwie
planety odnoszące się do typu ciała. Druga próbka obe-
jmowała 33 przyjaciół i znajomych, z których 31, czyli 94
procent, zawierało odpowiednią planetę. Liczba typów złożo-
nych wynosiła 17, z których 41 procent zawierało dwie planety
wpływające na dany typ.
Do trzeciego testu uzyskałem pomoc ze strony Narodowej
Rady Badań Geokosmicznych (National Council of Geocos-
mic Research) z USA. Dwaj jej członkowie zgodzili się
przesłać mi fotografie 44 osób, abym mógł określić ich typy
i planety, jakie spodziewam się znaleźć w ich diagramach.
Przesłałem im to, co zdołałem zrobić, a oni przekazali mi
pocztą elektroniczną wyniki. Spośród 44 osób udało mi się
określić 42 typy, w tym 29 prawidłowo.
Tradycyjna astrologia powiada, że wszystkie planety poja-
wiające się w diagramie, bez względu na to, czy tworzą kąty
z Ascedentem (ASC), czy Medium Coeli (MC), odgrywają
rolę w kształtowaniu jednostki, i podkreśla, że te w aspekcie
ASC lub MC są ważniejsze od innych.
Jeśli teoria typów ciał jest prawidłowa, to nie ma potrzeby
rozpatrywania wpływu wszystkich planet. Wszystkie planety
niekoniecznie odgrywają kluczową rolę i to z tego samego
powodu, dla którego pewne nuty nie pozostają w harmonii ze
sobą, jako że każda z planet ma inną częstotliwość. Może
istnieć również czynnik nieznany, który dobiera pewne plane-
ty lub częstotliwości i eliminuje te, które nie odpowiadają
danemu typowi, co może być w jakiś sposób związane z dzie-
dzicznością oraz warunkami atmosferycznymi.
NOWA NAUKA O WPŁYWIE CIAŁ NIEBIESKICH
Tradycyjna astrologia wprowadziła w swoich usiłowa-
niach odzwierciedlenia myślenia holistycznego XX wieku
tak wiele zmiennych do swoich interpretacji, że już dawno
straciła szansę na uzyskanie miana dyscypliny nauko-
wej. Z drugiej strony Gauquelin ustalił ponad wszelką
wątpliwość, że planety wywierają wpływ na charakter
człowieka. Jego wyniki są równie solidne, jak inne
odkrycia naukowe, i bez względu na to, ilu krytyków
lub sceptyków będzie analizowało jego badania, wy-
ników jego odkryć nie da się zdezawuować. Gauqu-
elin ustalił, że planetarne archetypy są bardzo stare
i uważał, że jego praca zrehabilituje typy planetarne.
Starożytni rozumieli prawdziwe znaczenie harmonii:
znaleźć swoją planetarną „nutę”, śpiewać ją głośno
i wyraźnie, a także znaleźć swoje prawdziwe miejsce
w harmonii ludzkości.
dokończenie na stronie 59
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
 Poniższy tekst zaczerpnięty został z wydanej niedawno w Polsce przez Dom Wydawniczy
LIMBUS książki Dolores Cannon Kosmiczni ogrodnicy (Keepers of the Garden), którą
zainteresowani nabyć mogą bezpośrednio z naszej redakcji za pośrednictwem prowa-
dzonej przez nas sprzedaży wysyłkowej.
Wydawca

„Wdrukowywanie” R ozmowa o innych wymiarach wprawiała mnie w zakłopotanie i utrudniała

prowadzenie sesji. Chciałam nawet skierować Phila ku jego ziemskim wcieleniom,
by zyskać czas na zebranie myśli i sformułowanie pytań. Stwierdziłam jednak, że tak
pamięci wcieleń łatwo nie wrócimy na znany, ziemski grunt, skoro otworzyły się przed nami drzwi do
innych światów i niezwykłych egzystencji. Do powyższego wniosku doszłam podczas
innych ludzi następnej sesji z Philem. Wstrząsnęła ona moim całym jestestwem i podważyła wiarę
w sens mojej pracy. Być może to prawda, że nic nie jest takim, jakim się nam wydaje.
wyjaśnia istniejące Dolores: Czy masz za sobą wiele ziemskich egzystencji?
kontrowersje Phil: To moje pierwsze życie w świecie fizycznym, moja pierwsza prawdziwa
inkarnacja na tej planecie. Mam wdrukowaną pamięć wielu ziemskich egzystencji. Byłem
dotyczące wielości też towarzyszem wielu fizycznych istot. Ale, jak już mówiłem, to moja pierwsza
prawdziwa inkarnacja na Ziemi.
inkarnacji oraz Zaraz, zaraz! Cóż to miało znaczyć? Mój pacjent stwierdził, że po raz pierwszy
pamiętania przez doświadcza ziemskiej egzystencji, że bliższe są mu wcielenia na innych planetach
i w innych wymiarach! Jak to możliwe? Nie mogłam tego pojąć. Przecież w ciągu naszych
różnych ludzi początkowych sesji poznaliśmy aż cztery jego ziemskie wcielenia. Jeśli teraz mówił
prawdę, to o czym rozmawialiśmy wcześniej? O co w tym wszystkim chodzi?
tego samego D: A więc egzystencje, o których wcześniej rozmawialiśmy, nie były prawdziwe?
wcielenia, na P: Nie. Odkrywaliśmy pamięć wdrukowaną albo pamięć o istnieniu jako byt
towarzyszący. To nie były prawdziwe, fizyczne wcielenia.
przykład jako Ta wypowiedź mną wstrząsnęła. Nigdy jeszcze nie słyszałam o pamięci wdrukowanej.
sławnej postaci W pracy z moimi pacjentami albo odkrywałam ich wcześniejsze wcielenia, albo nie.
Czasami zdarzało się, że pacjent wymyślał swoje wcielenia, fantazjował. Byłam z siebie
historycznej, dumna, że potrafię odróżnić prawdę i fałsz. Przeczytałam mnóstwo lektur na temat
regresji hipnotycznej oraz możliwości wyjaśnienia wspomnień z poprzednich egzystencji,
jako własnego. ale w żadnej z nich nie natrafiłam na pojęcie „wdrukowania” wspomnień. Phil włączył do
naszej gry zupełnie nowy element. Przeżyłam wstrząs. Przypomniałam sobie jednak, że
nie stykam się ze zwyczajną, ziemską materią. Choć z drugiej strony, jeśli życie nie jest
uznawane za prawdziwą fizyczną inkarnację, to nad czym tak długo pracowałam?

D: Czy to znaczy, że kiedy niektóre dusze zaczynają życie, to wspomnienia doświadczeń

Dolores Cannon
Copyright  1993, 2000
wcześniejszych wcieleń biorą z…
P: Czerpią je z Kroniki Akaszy. Zawarte tam informacje zostają przyswojone przez
duszę, wdrukowane, i stanowią już jej własne doświadczenia.
Inni specjaliści w dziedzinie regresji hipnotycznej twierdzą, iż Kronika Akaszy nie
zawiera informacji o czasie, lecz zapisy zdarzeń, emocji oraz wiedzy.

D: Cóż… Czy powiesz mi, w jaki sposób mogę poznać taką duszę podczas mojej pracy?
kontakt przez
P: Nie, ponieważ nawet ja nie mógłbym wskazać takiej duszy, nie rozpoznałbym jej.
Ozark Mountain Publishing Wdrukowane wspomnienia są równie prawdziwe, realne, jak zdarzenia doświadczane na
P.O. Box 754 co dzień. Dotyczą emocji, uczuć, wydarzeń. Wdrukowane doświadczenia stają się
Huntsville, AR 72740 własnymi, prawdziwymi. Dzięki temu, można żyć na planecie tysiące, setki tysięcy lat,
Strona internetowa: www.ozarkmt.com a tak naprawdę – nigdy na niej nie być.
D: Z jakiego powodu dokonuje się wdrukowania pamięci o wcześniejszych wcieleniach?

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 51

 P: Gdyby ktoś przybył na tę planetę z innych planet, innych doświadczyła już życia na Ziemi, w innym wcieleniu, czasie, miejs-
wymiarów, bez wdrukowanych wspomnień, byłby tu całkowicie cu. Pracując w ten sposób, próbuję przekonać ludzi do zaakcep-
zagubiony. Nie zrozumiałby tutejszych zwyczajów, religii, polityki, towania teorii reinkarnacji. W tej chwili nie wiem jednak, czy
nie znałby zachowań społecznych. Dlatego istnieje konieczność pacjent wykorzystujący pamięć wdrukowaną może być wiarygodny
wdrukowania pamięci o tych zjawiskach, doświadczanych w po- dla sceptyków. Czy jego wdrukowane wspomnienia stanowią dowód
przednich wcieleniach. Gwiezdne dzieci przybywające na Ziemię na prawdziwość zjawiska reinkarnacji?
nie mają wcześniejszych ziemskich doświadczeń. Aby ułatwić im P: Oczywiście, że tak. Przecież jego wspomnienia to praw-
wejście w ziemskie życie, zapewnić komfort psychiczny, istnieje dziwe doświadczenia życiowe – rzeczywiste, choć być może nie są
sfera, skąd mogą czerpać informacje na temat ziemskiej egzysten- bezpośrednio związane z tym akurat fizycznym obiektem, z któ-
cji, porównać ją z doświadczeniami, które mają już za sobą. rym rozmawiasz. Rozmawiasz wszak z duszą znajdującą się w tym
Gdyby nie możliwość wdrukowania pamięci o wcześniejszych fizycznym obiekcie. Wdrukowane wspomnienia czerpane z zaso-
wcieleniach, gwiezdne dzieci czułyby się na Ziemi zagubione. bów Kroniki Akaszy są rzeczywiste, stanowią część tej duszy.
Z każdym kolejnym dniem ziemskiego życia odczuwałyby niepo- D: Czy ta koncepcja może tłumaczyć fakt, iż kilka osób posiada
kój, dyskomfort. Dopiero pod koniec pierwszej ziemskiej egzys- wspomnienia z tego samego wcielenia? Na przykład u kilku osób
tencji mogłyby czuć się bezpiecznie i pozostawać w harmonii ze odkrywam wspomnienia z życia jako Kleopatra, Napoleon. Czy
światem. Lecz ich zagubienie i poczucie dysharmonii uniemoż- można to wytłumaczyć zjawiskiem wdrukowania pamięci o wcześ-
liwiałoby naukę. A przynajmniej, znacznie by ją utrudniło. Cel ich niejszych ziemskich egzystencjach?
egzystencji byłby przesłonięty poczuciem dyskomfortu, wyobco- P: Oczywiście, tak. Nie istnieją żadne… [Phil miał trudności ze
wania. Dlatego właśnie, aby uniknąć alienacji i poczucia dyshar- znalezieniem odpowiedniego słowa] preferencje ani ograniczenia
monii, dusze dokonują wdrukowania pamięci o poprzednich dotyczące wdrukowania pamięci. Wszystkie informacje z Kroniki
ziemskich wcieleniach. Dzięki temu mogą skupić się na naukach, Akaszy są dostępne w równym stopniu.
które w tym ziemskim życiu mają przyswoić. Każdy szczegół
ziemskiego życia może uniemożliwić to zadanie. Gwiezdne dzieci Tak naprawdę, w mojej pracy nigdy nie trafiłam na ludzi,
nie znają, na przykład, gniewu czy strachu, w ziemskich znacze- którzy doświadczaliby w przeszłości tego samego wcielenia. Wiem
niach tych słów. Muszą je poznać jednak, iż zjawisko to jest wskazywane
przed pierwszą ziemską egzystencją, przez sceptyków jako dowód niepraw-
Gdyby ktoś przybył na tę
aby później te uczucia ich nie paraliżo- dziwości informacji uzyskiwanych
wały, nie przesłaniały celu życia na planetę z innych planet, w trakcie regresji hipnotycznej, pod-
Ziemi. innych wymiarów, bez ważający realność reinkarnacji.
wdrukowanych wspomnień,
Większość ludzi twierdzi, iż najwię- D: Niektórzy twierdzą, że doznanie
kszy wpływ na kształtowanie charak- byłby tu całkowicie tego samego wcielenia przez grupę osób
teru jednostki ma środowisko, w któ- zagubiony. Nie zrozumiałby dowodzi nieprawdziwości teorii reinkar-
rym ta jednostka się wychowuje. Uwa- tutejszych zwyczajów, religii, nacji. To jeden z argumentów przeciw
żamy, że umysł dziecka jest nie zapisa- reinkarnacji, przywoływany przez scep-
ną kartą, która zostaje zapełniona do-
polityki, nie znałby zachowań tyków.
świadczeniami zdobytymi w trakcie do- społecznych. P: Owi sceptycy stykają się z wie-
rastania i późniejszego życia. Na co dzą, która przekracza ich zawężony
dzień korzystamy z tych zapisów, umo- sposób postrzegania rzeczywistości,
żliwiających nam życie zgodne z wszelkimi normami. Podświado- wykracza poza ich wąską wiedzę. Ujawnia ich krótkowzroczność
mość jest rodzajem komputera, z którego czerpiemy informacje i stanowi wyzwanie dla świadomości.
niezbędne do prawidłowego codziennego funkcjonowania. We- D: Tak więc nie ma znaczenia, czy ktoś naprawdę był Kleopatrą,
dług koncepcji podsuniętej mi przez Phila, gwiezdne dzieci czy inną postacią. Najważniejsze, że zyskujemy dostęp do informacji
przybywające na Ziemię po raz pierwszy muszą zdobyć jakieś o życiu w przeszłości.
punkty orientacyjne, wspomnienia, umożliwiające im bezpieczne P: Masz rację. Takie informacje można uzyskać od duszy,
poruszanie się w ziemskiej rzeczywistości. Idea ta zaskoczyła która naprawdę doświadczyła życia jako, np. Kleopatra, albo od
mnie i zmodyfikowała moje opinie na temat reinkarnacji. setek innych dusz z wdrukowaną pamięcią o tym wcieleniu. I nie
ma między tymi informacjami żadnej różnicy.
D: Czy istnieje jednak jakiś sposób, bym mogła poznać, który D: Ale czy różni ludzie, różne dusze, postrzegają wdrukowane
z moich pacjentów ma za sobą prawdziwe życie ziemskie, a który wspomnienia w ten sam sposób? Czy dwie osoby o tym samym
czerpie wiedzę z pamięci wdrukowanej? poprzednim wcieleniu mogą inaczej postrzegać swe doświadczenia?
P: Ciekawi jesteśmy, dlaczego chcesz to wiedzieć? P: Bardzo dobre pytanie. Ludzkie postrzeganie moglibyśmy
D: Cóż, chyba pozwoliłoby mi to udowodnić sprawy, które chcę porównać do filtra, który zabarwia doświadczenia i wrażenia
udowodnić. przechodzące przez niego. Jeśli więc dla osoby, która w trakcie
regresji hipnotycznej relacjonuje życie Kleopatry, wydaje się ono
Zaśmiałam się w duchu: czy ja chcę cokolwiek udowodnić? nieco kontrowersyjne, to świadomość tej osoby uchwyci wszelkie
Istota przemawiająca przez Phila czytała w moich myślach. obiekcje i przedstawi to wcielenie w kontekście teraźniejszych
norm zachowania, wyznawanych przez pacjenta. Stąd mogą poja-
P: A co starasz się udowodnić? wić się rozbieżności w przedstawianiu tego samego wcielenia
przez różne osoby.
Potrząsnęłam głową i uśmiechnęłam się. „To dobre pytanie”
– powiedziałam. Wyjaśnienie to przywodziło na myśl mechanizm autocenzury
czy autokorekty przejawiający się w ludzkich zachowaniach. Czy
D: Cóż, staram się dowieść prawdziwości zjawiska reinkarnacji, te mechanizmy stanowią wyjaśnienie rozbieżności w relacjach
ponieważ wielu ludzi zaprzecza tej koncepcji. Prowadząc sesje dotyczących tego samego wcielenia przedstawianych przez różne
regresji hipnotycznej jestem w stanie udowodnić, że dana osoba osoby? Czyż ludzie nie rozumują w ten właśnie sposób? Czyż nie

52 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

postrzegają rzeczywistości selektywnie, subiektywnie, dostosowu- P: Tak, dokładnie tak. Nie istnieją ograniczenia co do wyko-
jąc ją do własnego punktu widzenia, własnego światopoglądu? rzystywania określonych doświadczeń danej egzystencji. Tysiące
ludzi mogą mieć wdrukowaną pamięć tych samych doznań.
D: To może być prawda. Faktycznie, rozpatrując to zjawisko D: A więc w mojej pracy mogę spotkać pacjentów, którzy
należy uwzględnić subiektywność postrzegania rzeczywistości. zrelacjonują mi życie w tym samym wcieleniu i będzie to po prostu
P: Zgadza się. Dana osoba poddana regresji hipnotycznej oznaczać, że ich dusze miały dostęp do tej samej „książki”, by wrócić
przedstawi dość dokładne przeżycia z wcześniejszych wcieleń, ale do twojej metafory.
w formie jak najbardziej komfortowej i bezpiecznej dla teraźniej- P: Tak, to prawda. Pamięć do wdrukowania wybierana jest
szego wizerunku tej osoby. przed inkarnacją. Metody wdrukowania są bardzo skomplikowa-
D: Czy wdrukowaniem pamięci można także wytłumaczyć zjawi- ne. Ty mogłabyś porównać to do wielkiego komputera mającego
sko wcieleń równoległych, dwóch egzystencji przebiegających w tym dane na temat wszystkich egzystencji, przeszłych i teraźniejszych.
samym czasie lub częściowo nachodzących na siebie? Idąc tym torem myślenia, do tego komputera wprowadzane są
P: Tak, oczywiście. Wszelkie kontrowersje dotyczące egzys- informacje na temat celów przyszłej inkarnacji danej osoby, a on
tencji równoległych to absurd. Przecież w ten sposób, dzięki selekcjonuje wszystkie egzystencje i proponuje te, które ułatwią
zjawisku wcieleń równoległych, zwiększa się efektywność nauki. osiągnięcie zamierzonego celu. Procesem wdrukowania pamięci
Dusza przyswaja więcej wiedzy na temat życia społecznego, norm zajmują się byty duchowe. Istnieje cała hierarchia duchów związa-
prawnych, zwyczajów. na z tym zadaniem. Nadzorują one proces i wspomagają duszę
D: Tak naprawdę, nie trzeba w tej kwestii niczego udowadniać, w wyborze doświadczeń. Przedstawiają jej wszystkie wspomnie-
mam rację? nia, myśli, wrażenia; wszystko, co zawarto w określonym zapisie
P: W zupełności. Istota mechanizmu wdrukowania pamięci egzystencji. Owa prezentacja w formie przypomina hologram,
tkwi w dostępie do wiedzy. Ktoś może doświadczać egzystencji trójwymiarowy zapis życia konkretnej osoby. Wszystkie zawarte
przez całe tysiąclecia, ale tylko na swój użytek. Dla innych byłoby w nim doświadczenia, wspomnienia i emocje zostają wdrukowane
to właściwie bezużyteczne. A przecież z takich przeżyć, doświad- w duszę i stają się jej częścią.
czeń, można się wiele nauczyć. Mogą z nich korzystać nie tylko D: Czyli pamięć wdrukowana to pewien wzorzec – czy wzorzec to
osoby poddające się regresji hipnotycznej, ale też ci, którzy dobre słowo? – według którego kształtuje się nowa inkarnacja, która
słuchają relacji o „przeszłych wciele- z kolei tworzy następny wzorzec do póź-
niach” – że zastosuję ten termin – oraz Wybór pamięci o określonym niejszego odtworzenia.
je czytają. Ta wiedza powinna być do- P: Tak, zapis nowej egzystencji trafi
stępna dla wszystkich. wcieleniu zależy od celów, do tego „komputera”.
D: Odsłanianie przeszłych wcieleń jakie ma przed sobą dana D: Ciekawa koncepcja. Przypomina
jest bardzo korzystne dla pacjentów. dusza. Na przykład, jeśli ktoś nieco pracę naukową w bibliotece,
Dzięki temu procesowi mogą oni zro- prawda?
zumieć na przykład istotę stosunków
ma pełnić na Ziemi funkcje P: Tak. Czerpiesz wiedzę z książek
łączących ich z innymi ludźmi. przywódcze, to przyswoi o różnej tematyce, a później wykorzys-
P: Tak, to prawda. sobie pamięć o wcieleniach tujesz ją we własnej pracy.
D: Od czego zależy wybór określone- różnych przywódców – od D: W trakcie rzeczywistego życia czło-
go „wdruku” pamięci dla konkretnej wiek zyskuje jednak coś więcej niż do-
osoby? Czy pamięć o jakimś wcieleniu wodza plemiennego po świadczenia dnia codziennego. Czy zys-
jest dobierana indywidualnie? prezydenta jakiegoś państwa. kuje też te wartości, jeśli mogę tak powie-
P: Wybór pamięci o określonym dzieć, dzięki pamięci wdrukowanej?
wcieleniu zależy od celów, jakie ma P: Wypowiadasz się teraz z punktu
przed sobą dana dusza. Na przykład, jeśli ktoś ma pełnić na Ziemi widzenia karmy, a ten kontekst nie jest właściwy dla naszej
funkcje przywódcze, to przyswoi sobie pamięć o wcieleniach rozmowy. Z pamięci wdrukowanej czerpie się informacje, jest
różnych przywódców – od wodza plemiennego po prezydenta ona punktem odniesienia dla późniejszej inkarnacji. Nie bierze
jakiegoś państwa. Może też otrzymać pamięć o życiu przywódcy udziału w kształtowaniu karmy. Stanowi narzędzie umożliwiające
wojskowego albo nawet szefa szajki złodziei. Pamięć wdrukowana wypracowanie karmy. Gdyby każda dusza bazowała wyłącznie na
takiej osobie powinna zawierać wspomnienia dotyczące przywó- wdrukowanej pamięci o różnych egzystencjach, nie byłoby mowy
dztwa, jego różnych form i aspektów, aby dana dusza mogła o rozwoju, o pracy nad karmą. Rzeczywiste, prawdziwe życie jest
dobrze wypełnić swoje życiowe cele. Poza tym, dzięki wdrukowa- koniecznością. To ono właśnie zapewnia rozwój duszy i dopływ
niu pamięci dusza uczy się pokory, cierpliwości, radości, poznaje nowych doświadczeń do naszej „biblioteki”.
formy i sens rozrywki, odpoczynku. Wszystkie te elementy zawar- D: Tak, ale niektóre dusze może wolałyby iść na skróty i korzys-
te są właśnie we wspomnieniach wdrukowanych. Wiedza o meto- tać wyłącznie z wdrukowanych doświadczeń.
dach wdrukowywania pamięci leży poza moim zasięgiem. Nie P: Dla niektórych dusz takie skróty są wskazane, dla innych
mogę więc przekazać informacji na ten temat. Wiem, że w efekcie nie. Dla tego obiektu [Phila] rzeczywista inkarnacja jest naj-
tego procesu dusza przyswaja sobie wspomnienia wielu wcieleń, korzystniejsza. Oczywiście, ktoś powie, że dusza mogłaby za-
niekiedy równoległych, niekiedy tych, jakie poznały inne dusze. czekać, aż ktoś inny doświadczy życia w tym czasie, a później
Istotę procesu stanowi przyswojenie nauk zawartych w doświad- wdrukować sobie te doświadczenia. Byłoby to prostsze, łatwiej-
czeniach innych ludzi. Doświadczenia życiowe każdego z nas sze, prawda? O wdrukowaniu lub rzeczywistej inkarnacji decydu-
będą kiedyś dostępne istotom, które zechcą z nich skorzystać. To je dusza. Jej wolna wola decyduje w tej kwestii. Ma dostęp do
tak, jakbyś wypożyczał książkę z biblioteki, jeśli każdą egzystencję źródła wiedzy o wszystkich egzystencjach, duchy wskazują jej
uznamy za książkę, która jest wciąż wypożyczana, czytana i rozu- najwłaściwsze doświadczenia przydatne w rozwoju, ale to dusza
miana na wiele sposobów. podejmuje ostateczną decyzję. Może odrzucić proponowane wer-
D: Mówisz więc, że ludzkie doświadczenia, czyli życiowa energia, sje egzystencji, powiedzieć: „Nie, nie chcę tych doświadczeń”,
są jak gdyby magazynowane w książce i umieszczane w bibliotece? a wszystko potoczy się zgodnie z jej wolą.
I każdy, kto zechce skorzystać z tych informacji, może poddać się D: Wszystko to wprawia mnie w zakłopotanie. Z twoich słów
procesowi ich wdrukowania? wynika bowiem, że reinkarnacja, tak jak my ją rozumiemy nie istnieje.

LIPIEC-SIERPIEŃ 2000 NEXUS • 53

 P: To nie tak. Dusza przechodzi z ciała do ciała i rozwija się D: Czy gwiezdne dzieci, czy też inne istoty pozaziemskie przyby-
w ten sposób. Ale istnieją także zasoby doświadczeń, które można wają na Ziemię z pominięciem procesu wcielenia ducha, z pominię-
duszy wdrukować. Ktoś realnie przeżył pięć egzystencji, a dzięki ciem narodzin jako fizyczna istota? Chodzi mi o to, czy przybywacie
pamięci wdrukowanej posiada zasób doświadczeń z 500 istnień. na Ziemię i wytwarzacie ciało, aby żyć między ludźmi?
Jak widzisz, mechanizm ten obliczony jest na jak najlepszy efekt. P: Tak. Zdarzało się to wielokrotnie i będzie powtarzać się
D: Innymi słowy, w momencie narodzin posiadasz już pewien w przyszłości. Zasymilowanie i przetworzenie ziemskiej energii
zbiór informacji, który wykorzystujesz w ciągu życia. w dowolny obiekt to bardzo proste zadanie. Nic wielkiego.
P: Tak, w momencie narodzin posiadamy zestaw wdruko- D: Czy kształtujecie wówczas ciało fizyczne, materialne, czy
wanych doświadczeń. Chociaż i w trakcie życia możesz zyskać tworzycie tylko obraz, wizualne wrażenie ciała?
dostęp do naszego „komputera”, dostać „ekstrawdruk” pamię- P: Możemy czynić i jedno, i drugie. Przy wykorzystaniu
ci. Jak ci to wytłumaczyć… To tak, jak z daleką podróżą. energii mentalnej utworzone ciało nie będzie jednak tak gęste,
Przygotowujesz się, pakujesz bagaże i wyjeżdżasz. W trakcie jak materialne.
jazdy uzmysławiasz sobie, że czegoś zapomniałaś. Nie musisz D: Z jakiego powodu to robicie?
wtedy zawracać. Przecież na twej drodze są sklepy, gdzie mo- P: Niekiedy chodzi nam o przekazanie specjalnej informacji.
żesz dokupić zapomniany drobiazg, potrzebną ci rzecz. Albo Docieramy z nią do konkretnej jednostki. Czasami nawiązujemy
inne porównanie: podróżujesz przez Stany Zjednoczone. Nie w ten sposób kontakt z ludźmi, którzy faktycznie pragną się
masz mapy z nazwami miast, stanów czy okręgów. Znasz tylko z nami porozumieć.
zasięg granic kraju. Na swej drodze spotykasz jednak tablice D: A więc moglibyście ukształtować fizyczne ciało i zostać na
z nazwami miejsc, przez które przejeżdżasz. One ułatwiają ci Ziemi przez jakiś czas?
osiągnięcie celu podróży, bo wiesz, dokąd jedziesz i jakie miej- P: Gdyby okazało się to konieczne, moglibyśmy przebywać na
sca leżą w sąsiedztwie celu jazdy. Dzięki tablicom z nazwami Ziemi przez czas nieograniczony. Po prostu, nie wiąże nas pojęcie
miast docierasz do miejsca przeznaczenia. Orientujesz się w te- czasu. Zostalibyśmy tu tak długo, jak wymagałaby tego nasza
renie właśnie dzięki informacjom zawartym na tych tablicach. misja.
W swej życiowej podróży także spotykasz takie „tablice”, in- D: Rozumiem. Słyszymy tu różne historie o ludziach, którzy żyją
formacje dotyczące twego życiowego między nami, a nie przynależą do nasze-
celu. Widujesz je w snach, różnego Dusza przechodzi z ciała do go gatunku, jeśli mogę tak powiedzieć.
rodzaju doznaniach psychicznych. Te P: To wysoce prawdopodobne.
informacje odnajdziesz w przeżyciach ciała i rozwija się w ten D: Czy istoty, które ukształtowały
traumatycznych, jak na przykład sposób. Ale istnieją także ciało fizyczne i żyją między nami stano-
śmierć bliskiej ci osoby, krewnego, zasoby doświadczeń, które wią niebezpieczeństwo dla naszej rasy?
utrata pracy. Swoją życiową drogę P: Są chyba tak niebezpieczni, jak
możesz odnaleźć w przeżyciach bole-
można duszy wdrukować. ludzie sami dla siebie. A nawet mniej,
snych i radosnych. Trzeba tylko ot- Ktoś realnie przeżył pięć gdyż przebywają na Ziemi, by nam
worzyć się na te doświadczenia, od- egzystencji, a dzięki pamięci towarzyszyć i pomagać w realizacji ży-
naleźć do nich klucz. Wdrukowane ciowych celów. Jeśli nie przyjmiemy
wdrukowanej posiada zasób
wspomnienia mogą ci pomóc przejść pomocy od tych istot, może się okazać,
przez życie. Oczywiście, można prze- doświadczeń z 500 istnień. iż dla ludzkiej rasy nie ma już ratunku.
żyć wiele egzystencji nie korzystając D: W jaki sposób możemy rozpoznać
z doświadczeń wdrukowanych. One te byty?
są tylko dodatkiem. Nie wszyscy ich potrzebują. Jednak dla P: Nie chcieliśmy, by wyróżniały nas jakieś specjalne cechy,
gwiezdnych dzieci wdrukowanie pamięci o przeszłych wciele- więc takich cech charakterystycznych po prostu nie ma. Tak
niach to konieczność. naprawdę owe istoty są z krwi i ciała, jak ludzie. Oczywiście,
istnieje pewien klucz, podług którego można by wyselekcjonować
Kiedy rozpoczęłam pracę z Philem, jego podświadomość te byty. Czujemy jednak, iż podawanie teraz tego klucza nie
uruchomiła mechanizmy obronne. Teraz jednak spostrzegam, iż byłoby właściwe. Gdyby ludzie poznali owe wyróżniki, mogłaby
były to mechanizmy inne, niż sądziłam na początku. Podświado- zapanować atmosfera „polowań na czarownice”, nagonki na te
mość najpierw odsłoniła wdrukowaną pamięć o poprzednich istoty. Naruszono by prywatność tych, którzy jeszcze nie zdają
egzystencjach Phila, aby nie odkrył on swych powiązań z bytami sobie sprawy z własnego dziedzictwa. Po co tworzyć atmosferę
pozaziemskimi. Dopiero wtedy, gdy Phil był już gotów przyjąć podejrzliwości i przyczyniać się do czyjegoś nieszczęścia.
i zrozumieć owe pozaziemskie wcielenia, podświadomość po-
zwoliła im się ujawnić. Gdybym, po początkowych rozczarowa- Uświadomiłam sobie, że rozmawiający ze mną byt ma rację.
niach, zarzuciła pracę z Philem, nigdy nie poznalibyśmy jego Na Ziemi żyje zapewne wiele gwiezdnych dzieci, które – jak Phil
doświadczeń z innych planet. Pomyślałam, że podobny mecha- – nie posiadają żadnej cechy wskazującej, iż pochodzą z gwiazd.
nizm mógł zadziałać w przypadku wielu innych moich pacjentów.
W trakcie kilkuletniej pracy w dziedzinie regresji hipnotycznej P: Ludzie kierują się uprzedzeniami. Nasz umysł ma naturę
mogłam spotkać setki pacjentów, u których nie doszłam do osądzającą, oskarżającą. Ktoś mógłby rozpocząć nagonkę na
poziomu rzeczywistych inkarnacji pozaziemskich, a sami pacjenci gwiezdne dzieci, ścigać je w poczuciu spełniania misji, w imię
nie mieli pojęcia, że ich podświadomość kryje podobne doznania. dobra ludzkości albo dla własnych celów, kierując się niskimi
Mechanizmy ochronne stosowane przez podświadomość są rze- pobudkami. Nie chcemy przyczynić się do zaistnienia takiej
czywiście zadziwiające. Analizowałam je podczas pracy z innymi sytuacji. Znamy ludzki umysł. Ludzie postrzegaliby gwiezdne
pacjentami. Najciekawsze informacje o poprzednich egzystenc- dzieci jako obcych, a nie jako swoich braci. Nikt na Ziemi nie ma
jach pojawiają się po kilku czy nawet kilkunastu sesjach. Dlatego prawa do osądzania czy ścigania gwiezdnych bytów.
właśnie moja praca wymaga ogromnej cierpliwości. Gdybym D: Cóż mam powiedzieć. Jesteśmy ukształtowani przez kino
zrezygnowała z kilku pacjentów zbyt wcześnie, nigdy nie usłysza- i telewizję, gdzie obcy zawsze był przedstawiany jako zły.
łabym fascynujących historii, które później zamieszczałam w swo- P: Tak, wasze myślenie jest ukierunkowane tym obrazem. Ale
ich książkach. to tylko uwarunkowanie, a nie ludzka natura. Chcielibyśmy, abyś

54 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

w swojej książce jasno wytłumaczyła, dlaczego nie zawiera ona
informacji na temat cech charakterystycznych gwiezdnych dzieci.
Po prostu, wielu ludzi nie zaakceptowałoby ich istnienia, normal-
nego życia. Mówię o tych ludziach, którym do życia wystarczy
znalezienie jakiegoś obiektu ataku, polowania. Istnieją na Ziemi
prawa przeciw segregacji rasowej, otwartemu rasizmowi itp. Nie
ma jednak prawa chroniącego gwiezdne dzieci. Na tym polu gra
jest otwarta. Niestety, to kwestia mentalności niektórych ludzi.
D: Czy istoty, które przybyłyby na Ziemię, ukształtowały ciała
i żyły między nami, przejawiałyby emocje podobne ludzkim? Nie
miałyby przecież wdrukowanych wspomnień, czyż nie?
P: Nie rozmawiamy teraz o istotach przebywających pośród
Ziemian w jakiejś misji, czyli chwilowo. Mówimy o gwiezdnych
dzieciach, które prowadzą na Ziemi normalne życie. One posia-
dają wdrukowaną wiedzę o emocjach; wiedzą, czym są uczucia,
emocje i jak sobie z nimi radzić. Temu właśnie celowi służy
wdrukowywanie pamięci. Byty pozaziemskie, które czasowo prze-
bywają między ludźmi, to zupełnie inna sprawa. One nie dys-
ponują pamięcią wdrukowaną. Posiadają natomiast szeroką wie-
dzę na temat ludzkiej rasy, zdobywaną w czasie głębokich stu-
diów. Informacje te gwarantują im swobodne i bezpieczne funk-
cjonowanie między Ziemianami. Dzięki studiom nad dziejami
ludzkości osoby te nie wyróżniają się wśród ludzi.
D: Nie doświadczają jednak emocji, ale wyłącznie obserwują,
prawda?
P: Nie zgadzamy się z takim wnioskiem. Te istoty są bardzo
ludzkie, jeśli mogę tak powiedzieć. Przejawiają wszystkie najlep-
sze cechy ludzkie, wiele ludzkich zachowań.
D: Według mnie, większość ludzi sądzi, iż obcy są pozbawieni
uczuć, emocji i pod tym względem przypominają roboty. Taki
wizerunek obcych przeraża wiele osób.
P: Ludzie byliby więc zaskoczeni widokiem zgromadzenia
planetarnych ras, kiedy to czcimy zasadę nowego porządku.
Można wówczas zaobserwować u nas wiele reakcji emocjonal-
nych. Płaczemy, śmiejemy się, tańczymy, śpiewamy. Wszelkie
reakcje emocjonalne nie są zarezerwowane wyłącznie dla Zie-
mian. Ziemianie zawsze odnoszą wszystko do siebie; uważają, że
stanowią źródło i początek wszystkiego. W kosmosie natomiast
panuje wspólnota doświadczeń, braterska harmonia. I wszelkie
emocje, uczucia, są udziałem każdego członka tej wspólnoty
uniwersum, nie tylko mieszkańca Ziemi. Kosmos jest pełen
radości. Kosmos jest pełen smutku. Kosmos jest niekiedy pełen
gniewu. W Kosmosie czuje się także strach. Wszystkie te emocje
odczuwalne są w całym Kosmosie, choć zyskują one różne
manifestacje w różnych światach. Dla nas, ekwiwalentem ludz-
kiego strachu i gniewu jest czerń. Nie chodzi mi tu o tłumaczenie
tych pojęć na inną częstotliwość wibracji, na język ziemski, lecz
o ekwiwalent pojęciowy. Od bardzo dawna ludzkość jest spętana
strachem. Teraz przyszedł czas, by zrzucić te okowy i odważnie
przyjąć odpowiedzialność za własną egzystencję. Wtedy ludzie
staną się rzeczywistymi członkami kosmicznej wspólnoty. Nie
chcemy, by ludzki strach przeniknął uniwersum. Musicie sobie
z nim poradzić sami. Kiedy to uczynicie, kiedy opanujecie strach
rządzący waszą małą planetą, wówczas będziecie mogli przemie-
rzać uniwersum i spotykać się z innymi cywilizacjami, które nigdy
nie zaznały więzów strachu krępujących ludzkość. Strach jest
zaraźliwy. Nie chcemy, by dotknął on subtelne pozaziemskie byty.
Mógłby je zniszczyć. One nigdy nie zaznały strachu w wydaniu
Ziemian. Są pełne wiary i nie potrzebują tego typu strachu.
D: A więc strach jest czysto ludzkim uczuciem?
P: Strach panujący na Ziemi, tak. To choroba ludzkości.
Choroba, która wymaga kwarantanny. Dlatego wciąż pozostajecie
osamotnieni, zepchnięci w kąt uniwersum. Wasz strach jest obcy
innym regionom Kosmosu. Nie potraficie właściwie wykorzys-
tywać naturalnych energii, nie postrzegacie ogromnego potenc-
jału tkwiącego na przykład w energii strachu. W waszym wydaniu
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
jest to energia destruktywna, a powinna być konstruktywna.
Świadczy to o waszej nieumiejętności obchodzenia się z ener-
giami. Nawet nie jesteśmy w stanie wam wytłumaczyć, w jaki
sposób – konstruktywny, oczywiście – możecie wykorzystać ener-
gię strachu. Nie potrafilibyście tego pojąć, gdyż zbyt daleko
odbiega od ziemskich schematów myślenia. W momencie, gdy
opanujecie chorobę strachu, zwalczycie ją, otworzą się przed
wami bramy do innych światów.
D: Od kiedy i na jaki czas owe istoty przybywają na Ziemię?
P: Byty, o których rozmawiamy, pojawiały się na Ziemi od
zarania jej historii. Podkreślam, że mówimy o istotach, które
nigdy nie doznały rzeczywistej inkarnacji na Ziemi: One tylko
odwiedzały i odwiedzają Ziemię. Taki „gość” może pozostać tu
przez jeden dzień albo przez wiele lat, ale nie doświadcza on
rzeczywistego wcielenia na Ziemi. Znaczenie częściej przybywają
na Ziemię byty, które doświadczają tu inkarnacji. Jest ich coraz
więcej, a wpływ ich obecności na losy Ziemi szczególnie dał się
odczuć w ciągu kilku ostatnich dziesięcioleci.
D: Więc prawdziwa jest teoria dyktująca, że u zarania dziejów na
Ziemię przybywały istoty z innych planet, które nauczały naszych
przodków i kierowały ich rozwojem?
P: Tak. Gdyby nie ten fakt, ludzka rasa nigdy by nie ewoluo-
wała do współczesnej formy. Inaczej mówiąc, nie byłoby dzisiej-
szej ludzkiej rasy, gdyby nie owi „goście” z Kosmosu. Oni
wspomagali nasz rozwój od samego początku. I
O autorce:
Dolores Cannon urodziła się w 1931 roku w St. Louis w stanie
Missouri. W 1968 roku po raz pierwszy zetknęła się z zagadnieniem
regresji hipnotycznej, kiedy to jej mąż, hipnotyzer amator, wprowa-
dził w stan transu koleżankę z pracy, aby pomóc jej pozbyć się
nadwagi za pomocą pohipnotycznej sugestii. W trakcie seansu odkrył
jej poprzednie wcielenia. Ta sprawa zainteresowała Dolores, jednak
mogła ona poświęcić się jej dopiero dwa lata później, gdy jej mąż
został zwolniony ze służby i przenieśli się całą rodziną do Arkansas.
Wtedy to zapoczątkowała swoją karierę pisarską. Pisała artykuły do
rozmaitych czasopism oraz magazynów. Studiowała różne metody
hipnozy i w rezultacie stworzyła własną technikę. Przez lata pracy
z różnymi pacjentami zgromadziła ogromne archiwum składające się
z uzyskanych od nich informacji. Określa siebie mianem badacza
ludzkiej psychiki poszukującego „zaginionej” wiedzy. Przez kilka lat
pracowała na rzecz Mutual UFO Network (MUFON). Do chwili
obecnej opublikowała 9 książek, w tym Conversations with Nost-
radamus (Rozmowy z Nostradamusem; 3 tomy); They Walked with
Jesus (One szły z Jezusem; LIMBUS, 1996); Jesus and the Essenes
(Jezus i Esseńczycy). Napisała też kilka czekających na wydanie
książek przedstawiających najciekawsze przypadki, z jakimi spotkała
się pracując nad reinkarnacją.
Przełożyła Alexandra Świetlik-Oszubska
NEXUS • 55
„RUROCIĄGI” NA EUROPIE
ORAZ UFO NAD STACJĄ
„MIR” I POLIGONEM
BAJKONUR
Rubén Sobrino
Ten krótki artykuł hiszpańskiego ufologa,
Rubéna Sobrino, członka SEIP-La Coruña,
ukazał się niedawno w piśmie Inexplicata.
Sobrino ma własną stronę internetową, Ex-
pedientes Secretos, i jest dobrze znany
w bardzo popularnym w Hiszpanii klubie
internetowym Mundo Misterioso (Świat Ta-
jemnic).
W dniu 16 stycznia bieżącego roku
niemal wszystkie gazety w naszym
kraju powtórzyły tę samą nadzwyczajną
wiadomość, która nadeszła z Moskwy za
pośrednictwem szanowanej agencji praso-
wej EFE.
Było to kontrowersyjne oświadczenia
rosyjskiego astrofizyka, Borysa Rodiono-
wa, wygłoszone przez niego w wywiadzie
udzielonym moskiewskiej gazecie Komso-
molskaja Prawda, w którym stwierdził on,
że jest w posiadaniu dowodów obecności
„wysoko rozwiniętych pozaziemskich cy-
wilizacji na jednym z satelitów Jowisza”.
Radionow utrzymuje również, że enigma-
tyczne „zjawisko latających spodków, któ-
re stymuluje wyobraźnię ludzi na całym
świecie, może być manifestacją obecności
forpoczt tej cywilizacji”.
Posiadając ogromną liczbę danych
o charakterze naukowym oraz fotografii
przekazanych przez sondę NASA Galileo,
będący profesorem mikrofizyki i kosmo-
fizyki i zarazem pracownikiem Państwo-
wego Instytutu Fizyki Inżynieryjnej Ra-
dionow stwierdził, że Europa, najmniejszy
56 • NEXUS
z czterech głównych satelitów Jowisza, jest
„zasiedlony przez starożytną i bardzo za-
awansowaną technologicznie cywilizację”.
Wykorzystując komputery o dużej mo-
cy obliczeniowej i wyrafinowaną metodę
analizy zdjęć, udało mu się uzyskać zbliże-
nie powierzchni satelity o niezwykłej
wprost rozdzielczości, jaką można uzyskać
na zdjęciach wykonywanych z wysokości
dziewięciu kilometrów, która umożliwia
określenie konturów czegoś, co nazywa
rurociągami, tunelami i kopułami. Według
Rodionowa na zdjęciach wyraźnie widać
linie, które traktowane przez środowisko
naukowców jako zwykłe szczeliny w rze-
czywistości krzyżują się w podobny spo-
sób, jak ma to miejsce w przypadku wielo-
poziomowych węzłów komunikacyjnych.
Profesor Rodionow twierdzi, że różno-
rodność „rurociągów” i „tuneli” o średnicy
zbliżonej do tunelu pod kanałem La Man-
che jest zadziwiająca. „Są tam stukilomet-
rowe odcinki, jak również inne rurociągi
posiadające masywne wloty lub połącze-
nia”.
Każdy, kto ma program do obróbki
zdjęć może ocenić to we własnym zakresie,
bowiem zdjęcie, na którym widać według
Radionowa wspomniane rurociągi i tunele
jest dostępne w Internecie na serwerze
NASA/JPL razem z innymi fotografiami
wykonanymi przez sondę Gallileo. Zdjęcie
to przedstawia szereg linii (w rzeczywisto-
ści szczelin), które krzyżują się, lecz nie na
różnych poziomach, jak twierdzi Rodio-
now. Szczeliny w pokrywie lodowej Euro-
py o szerokości od 20 do 40 kilometrów
i długości tysięcy kilometrów powstały, jak
się uważa, w wyniku rozszerzania się jej
powierzchni pod wpływem erupcji znaj-
dujących się pod nią wulkanów lub gej-
zerów.
W dniu 23 grudnia 1998 roku w wie-
lu gazetach ukazało się kolejne
doniesienie dotyczące zjawiska UFO. Po-
dobnie jak w pierwszym przypadku rów-
nież ta wiadomość nadeszła z Moskwy.
Tym razem jej źródłem był kosmonauta
Aleksander Baladin.
Baladin twierdzi, że „latające spodki”
zbliżyły się na niewielką odległość do stacji
kosmicznej „Mir”, a także do kosmodro-
mu Bajkonur, dodając przy tym, że są
wystarczające dowody na to, aby nakazać
naukowe badania, i że już najwyższy czas,
aby rządy oficjalnie przyznały, że UFO
rzeczywiście istnieją.
— Generał Władimir Iwanow, były do-
wódca Kosmicznych Sił Wojskowych Ro-
sji, przypomina sobie przelot nad kosmo-
dromem Bajkonur, na dużej wysokości
trzech obiektów namierzonych radarami
— oświadczył kosmonauta.
Na Pierwszym Brazylijskim Międzyna-
rodowym Forum Ufologicznym Baladin,
który gościł tam razem ze swoim kolegą
kosmonautą Musą Manarowem, ujawnił
również przebieg niepokojącego wydarze-
nia, do którego doszło w czasie jego dru-
giej misji kosmicznej.
W trakcie operacji dokowania statku
kosmicznego na stacji „Mir” Baladain
spostrzegł w pewnym momencie, że w po-
bliżu stacji wiruje świecący obiekt. Mana-
rowowi udało się zarejestrować go kamerą
wideo. Nagranie to przedstawiono na Fo-
rum. Baladin utrzymuje, że to nagranie
oraz inne zaprezentowane dowody „nale-
ży poddać badaniom w wykonaniu mię-
dzynarodowej komisji złożonej z nauko-
wców”.
Baladin utrzymuje, że wojsko rosyjskie
jest w posiadaniu dużej liczby danych mo-
gących stanowić znaczny wkład w badanie
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
zjawiska UFO i jako przykład podaje zda-
rzenie w bazie pocisków rakietowych Ka-
pustin Jar, w czasie którego jej personel
był świadkiem przelotu nad nią na niewiel-
kiej wysokości półkolistego obiektu, który
oświetlił magazyny bazy za pomocą potęż-
nego reflektora. Zdarzenie to miało miejs-
ce w czerwcu 1989 roku.
— Wielu moich dawnych przyjaciół,
którzy pracują obecnie w supertajnych
wojskowych zakładach, przyznaje, że wi-
dzieli niezidentyfikowane obiekty latające
nad zakładami zbrojeniowymi, poligonami
wojskowymi oraz urządzeniami o charak-
terze militarnym.
Baladin podkreślił również, że „nie
wszystko, co jest obserwowane, należy tra-
ktować jako UFO, bowiem istnieje moż-
liwość, że możemy mieć do czynienia ze
zjawiskami naturalnymi, które nie zostały
jeszcze dostatecznie zbadane”.
Te sensacyjne doniesienia powinny
skłonić nas do zadania sobie pytania, co
dzieje się w byłym Związku Radzieckim
z punktu widzenia zjawiska UFO. I
(Źródło: Inexplicata; ‹http://www.inexplica-
ta.com›).
SUPERTAJNE BADANIA
PROWADZONE PRZEZ
MONSANTO I „ZASIEWANIE”
AMERYKI
Kenny Young
W ydając w maju 1997 roku książkę
The Day after Roswell Philip J.
Corso, emerytowany podpułkownik, który
służył u Eisenhowera, ujawnił społeczeńst-
wu kulisy „zasiewania” amerykańskiego
przemysłu technologiami o charakterze
egzotycznym pochodzącymi z odnalezio-
nych pojazdów obcych istot.
W czasie wrzawy, jaka podniosła się po
ukazaniu się tej książki, zostałem zmuszo-
ny do złagodzenia swojego niedowierzania
w stosunku do przedstawionych przez Co-
rso rewelacji, a to za sprawą pewnego
dziwnego bliskiego spotkania, które nie
daje mi spokoju od blisko dwóch lat.
Informator Fantom
Wiosną 1995 roku zadzwonił do mnie
pewien mieszkaniec Sprinfield w stanie
Ohio.
— Chciałbym opowiedzieć panu o pe-
wnych konstrukcjach inżynierskich wzoro-
wanych na częściach pochodzących z lata-
jących spodków — oświadczył głos w słu-
chawce.
Osoba ta zadzwoniła do mnie po uka-
zaniu się w gazecie o zasięgu ogólnostano-
wym wychodzącej w Springfield artykułu
rozpowszechnianego przez agencję praso-
wą Associated Press, w którym przedsta-
wiono mnie jako „sceptyka” wątpiącego
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
w możliwość odwiedzin Ziemi przez istoty
pozaziemskie.
— Słucham — rzuciłem do suchawki,
spodziewając się dziwacznej lub rozcza-
rowującej opowieści. Ku mojemu zdziwie-
niu relacja tego człowieka zabrzmiała sen-
sownie, przytomnie i naukowo.
— Jeden z moich przyjaciół był pra-
cownikiem Monsanto Research Corpora-
tion* mieszczącej się na Nicholas Road
w pobliżu Dayton w stanie Ohio…”
Uzgodniłem z moim rozmówcą, który
utrzymywał, że jest byłym wojskowym, że
za dwa tygodnie spotkamy się w restaura-
cji na południe od Dayton.
Skontaktowałem się z dwojgiem zna-
jomych, Carlą i Lois, które podzielały
moje zainteresowanie dziwnościami.
Wszystkim nam wydawało się, że spot-
kanie z tym człowiekiem będzie równie
intrygujące, jak to, co ma on nam do
zakomunikowania.
Opuściliśmy Cincinniati z dużym zapa-
sem czasu i po dotarciu do Dayton na
godzinę przed wyznaczonym czasem spot-
kania postanowiliśmy udać się do Mon-
santo Research Complexu będącego
w centrum tej sprawy.
Ponieważ informator podał mi dokła-
dny adres tych zakładów, znaleźliśmy je
bez trudu. Usytuowany w pobliżu drogi
międzystanowej nr 75 na Nicholas Road
na południe od Dayton nazywa się on
obecnie Quality Chemical i już z daleka
widać z drogi, że składa się z szeregu
dużych pudełkowatych budynków otoczo-
nych płotem. Górne połowy bezokien-
nych zabudowań są naszpikowane prze-
wodami wentylacyjnymi i metalowymi
balustradami.
Kiedy zbliżyliśmy się do głównej bra-
my, strażnik odłożył kanapkę i podciągnął
spodnie na wielkim brzuchu.
— Czy mogę w czymś pomóc? — za-
pytał.
— Prowadzę badanie na temat kor-
poracji działających w tym regionie i je-
stem ciekaw, czy to właśnie ta firma no-
siła kiedyś nazwę Monsanto Research
— rzuciłem, chcąc przełamać pierwsze
lody, mimo iż już znałem odpowiedź na
to pytanie.
— Tak, to prawda, wiele lat temu.
— Czy wie pan, jakiego rodzaju bada-
nia były tu prowadzone? — zapytałem
spodziewając się czegoś interesującego.
— Nie, ale były to jakieś tajne badania
na zlecenie bazy sił powietrznych Wright-
Petterson.
Po wyciągnięciu ze strażnika wszyst-
kiego, co się tylko dało, łącznie z informa-
cją o pożarach, które miały tu miejsce
przed laty, Carla i Lois podziękowały stra-
żnikowi. Odjeżdżając byliśmy pod wraże-
niem tego, że prowadzono tu kiedyś tajne
prace na zlecenie sił powietrznych. Mimo
nieświadomości rodzaju działalności, jaka
była prowadzona przez firmę, której
strzegł, strażnik bezwiednie zdradził nam,
że miała ona związek z siłami powietrz-
nymi, czego właśnie mieliśmy się dowie-
dzieć od naszego tajemniczego informato-
ra, którego w dalszej części będę nazywać
Informatorem Fantomem.
Kiedy przybyliśmy na spotkanie z nim,
czekał na nas na zewnątrz w swoim samo-
chodzie. Zaparkowaliśmy obok niego,
przywitaliśmy się i weszliśmy do restaura-
cji. Opowiedzieliśmy mu o naszej rozmo-
wie ze strażnikiem, na co uśmiechnął się
i powiedział:
— To interesujące.
— Opowiedz nam o tym swoim przyja-
cielu — poprosiła Carla, kiedy już zamó-
wiliśmy posiłek.
— Już nie żyje… ale kiedyś pracował
w Monsanto i był dopuszczony do spraw
tajnych — odrzekł. — Z tego, co wiem,
części, to znaczy materiały pochodzące
z latających spodków, były dostarczane do
zakładów Monsanto, gdzie trzymano je
latami. Sprawa była trzymana w głębokiej
tajemnicy i, o dziwo, okazało się, że nie są
konieczne daleko posunięte środki ostroż-
ności. Stosunkowo luźna ochrona wystar-
czyła do zapewnienia bezpieczeństwo wy-
soce tajnego przedsięwzięcia.
— Skąd pochodziły te spodki? — pad-
ło oczywiste pytanie.
— Nie wiem, ale wszyscy słyszeliśmy
historię na temat Roswell — odrzekł nasz
informator, jakby chciał zbyć to pytanie
i wrócić to tematu. — W każdym bądź
razie w zakładach odbywało się wiele róż-
nych operacji, było też wiele wypadków.
W wyniku jednego z nich nastąpiła eksplo-
zja i wybuchł wielki pożar.
Carla rzuciła znaczące spojrzenie Lois.
Ta informacja była zgodna z wcześniej-
szym oświadczeniem strażnika.
— Przyczyną jednego z wypadków były
eksperymenty z falami grawitacyjnymi.
Mężczyzna, który odniósł obrażenia, zo-
stał zabrany do szpitala w Miami Valley
Hospital, gdzie przebywał na obserwacji
przez kilka godzin. Wieczorem wypusz-
czono go, lecz twierdził, że na pewien czas
stracił orientację. Znaczna część kopiowa-
nych konstrukcji dotyczyła fal grawitacyj-
nych. Kiedyś powiedziano mi o instrumen-
cie w kształcie pręta, który można było
skierować przykładowo na ciężki blok
z cementu i unieść go w powietrze… ni-
czym przy pomocy czarodziejskiej różdżki.
Było tam również trochę materiałów ra-
dioaktywnych, produkowanych na miejs-
cu, i były one w tajemnicy wywożone cięża-
rówkami do Jackass Flats, gdzie się ich
pozbywano zakopując je. Pewnego razu
całe zakłady zostały skażone.
— Czy te skażenia miały coś wspól-
nego z materiałami z latających spodków?
NEXUS • 57
— zapytałem usiłując sprowadzić rozmo-
wę na tory związane z UFO.
— Jestem pewien, że niektóre z nich
tak — odrzekł niepewnie, sprawiając wra-
żenie, że nie jest tym, który wie wszystko
— ale prawdziwą sensację stanowi męż-
czyzna, który tam przybył.
Tajemniczy gość Monsanto
— Według mojego zmarłego przyjacie-
la, była pewna osoba, która odwiedzała
Monsanto pod eskortą uzbrojonych straż-
ników. Odwiedziła ona zakłady jakieś sześć
razy w okresie od końca lat sześćdziesiątych
do początku lat siedemdziesiątych. Ten
dobrze ubrany osobnik posiadał upoważ-
nienie do wejścia na teren zakładu i wolno
mu było współdziałać z pracownikami.
Mówiąc „współdziałać” nasz informa-
tor uniósł znacząco brwi i zrobił wymowną
przerwę, chcąc w ten sposób pobudzić
naszą ciekawość.
— Rozmawiał z nimi — uściślił infor-
mator — ale to nie był normalny człowiek.
Rozmawiał z robotnikami na temat ich
rutynowych zajęć, obowiązków i inspekcji,
oraz, co było bardzo zagadkowe, o spra-
wach dotyczących ich prywatnego życia.
Wiedział o sprawach, o których nie powi-
nien był wiedzieć.
— Co rozumiesz przez stwierdzenie
„to nie był normalny człowiek?” — zapy-
tała Carla.
— Po prostu to, że nie był to normalny
człowiek. Wyglądał normalnie, tak jak ka-
żdy z nas, nawet nosił ładny urzędniczy
garnitur, ale nie był normalnym człowie-
kiem. Rozmawiał z ludźmi i w wyniku tych
rozmów niszczył ich. Wiedział o sprawach,
o których nie powinien był wiedzieć. Roz-
mawiał z moim przyjacielem i wszystko, co
on mu wówczas powiedział, zaszkodziło
mu na całe życie. Wdowa po nim opowia-
dała mi, że od tamtego dnia budził się
w nocy zlany zimnym potem i zastanawiał
się nad tym mężczyzną, często mawiając:
„Ten człowiek wiedział o mnie wszystko”.
Według informatora fantoma „części
i materiały” wykonane według egzotycz-
nej, nieznanej technologii, były dostarcza-
ne z bazy sił powietrznych Wright-Patter-
son w Dayton i kopiowane w Monsanto
Research Lab na Nicholas Road w warun-
kach niezbyt ścisłej ochrony. Skopiowane
części zabierano w inne miejsce, gdzie je
składano w całość.
Nie będąc usatysfakcjonowanym infor-
macjami z tej drugiej ręki starałem się
wyciągnąć więcej szczegółów na temat
zmarłego przyjaciela informatora fanto-
ma. Dowiedziałem się, że jego żona wielo-
krotnie rozmawiała z nim, jako że byli
dobrymi znajomymi. Rozmawiał z nią je-
szcze wiele razy po śmierci jej męża.
Relacja ta, nawet jeśli jest prawdziwa,
nie została zweryfikowana. Mając jednak
na względzie powiązania Monsanto opisa-
ne przez pułkownika Corso w jego książce,
która ukazała się dwa lata później, jak
również fakty, do których przyznały się
ostatnio firmy Bell Labs i American Com-
puter Company, ta dziwna historia o ko-
piowaniu części i materiałów pozaziems-
kiego pochodzenia w Monsanto Research
Complex może być kolejnym kawałkiem
uzupełniającym zagmatwaną układankę,
która jest zbyt dziwna na to, aby być
prawdziwą – a jeśli jest prawdziwa, to nic
dziwnego, że trudno w nią uwierzyć. I
(Źródło: artykuł Kenny Younga zamiesz-
czony na stronie internetowej ‹http://ho-
me.fuse.net/ufo/MONSANTO.htm›).
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
* Dawniej Monsanto Chemical Works (1901-
1933) a następnie Monsanto Chemical Com-
pany (1933-1964) – jeden z głównych amery-
kańskich producentów chemikaliów, herbicy-
dów, plastyku, leków i włókien syntetycznych.
Obecnie z linii produkcyjnej tego przedsiębio-
rstwa schodzą głównie produkty ropopochodne
i wytwarzane na bazie rud fosfatu – herbicydy,
insektycydy, dodatki do karmy, chemikalia dla
przemysłu, plastyki, żywice, farmaceutyki, włó-
kna sztuczne, zawory , regulatory, a także pro-
dukty żywnościowe powstałe na bazie surowców
rolniczych (zwłaszcza modyfikowanych genety-
cznie). W celu podkreślenia zróżnicowania pro-
dukcji firma usunęła ze swojej nazwy słowo
Chemical.

NARKOTYKI I POLITYKA
dokończenie ze strony 12
BIBLIOGRAFIA
• Kenneth C. Bucchi, CIA: Cocaine In America (CIA – kokaina w Ame-
ryce), SPI Books, 136 West 22nd Street, Nowy Jork, 10011, NY, USA,
1994.
• Calerino Castillo, Dave Harmon, Powderburns: Cocaine, Contras and
the Drug War (Oparzenia od prochów – kokaina, kontras i wojna nar-
kotykowa), Mosaic Press, 85 River Rock Drive #202, Buffalo, NY 14207,
USA, 1994.
• Alex Constantine, Virtual Government: CIA Mind Control Operations
in America (Wirtualny rząd – operacje kontroli umysłu prowadzone w Amery-
ce przez CIA), Feral House, 2532 Lincoln Blvd #359, Venice, CA 90291,
USA, 1997.
• Paul Eddy, Hugo Sabodal, Sara Walden, The Cocaine Wars (Wojny
kokainowe), Bantam Books, Nowy Jork.
• Bob Fletcher, Drugs & US Government Agencies (Narkotyki i agencje
rządowe USA), nagranie wideo (25 dolarów); Weather Control as a Weapon
(Kontrola pogody jako broń), nagranie wideo (25 dolarów); Exotic Weapons
of Mass Control (Egzotyczne bronie masowej kontroli) nagranie wideo (39
dolarów), World News Insight, 10061 Riverside Drive, #801, N. Hollywo-
od, CA 91602, USA.
• Donald Goddard, Lester K. Coleman, Trail of the Octopus: From
Beirut to Lockerbie – Inside the DIA (Ślad Ośmiornicy: od Beirutu do
Lockerbie – wewnątrz DIA), Penguin Books, 1994.
• James Gritz „Bo”, Called to Serve (Powołany do służby), CPA, c/o HC
11, Box 307, Kamiah, Idaho 83536, USA, 1991.
• Ted Gunderson, Drug Smuggling (Przemyt narkotyków), wydana na-
kładem Teda Gundersona, P.O. Box 18000-259, Las Vegas, Nevada 89114,
USA; strona internetowa: ‹www.net5000.com/gunderson/›.
• Jim Hougan, Spooks: The Haunting of America – The Private Use of
Secret Agents (Szpiedzy: Nawiedzona Ameryka – prywatne wykorzystywanie
tajnych agentów), William Morrow & Co., Nowy Jork, 1987.
• Henrik Kruger, The Great Heroin Cup: Drugs Intelligence and the
Facism (Wielki heroinowy puchar – narkotyki, wywiad i faszyzm), South End
Press, Box 68, Astor Station, Boston, MA 02123, USA, 1980.
• Jonathan Kwitny, The Crimes of Patriots: A True Tale of Dope, Dirty
Money and the CIA (Przestępstwa patriotów – prawdziwa historia o prochach,
brudnych pieniądzach i CIA), Simon & Shuster, Inc., Nowy Jork, 1987.
• Michael Levine, The Big White Lie: The CIA and the Cocaine Crack
Epidemic (Wielkie niewinne kłamstwo – CIA i epidemia kokainowa), Thun-
der’s Mouth Press, 632 Broadway, 7th Floor, Nowy Jork, NY 10012, USA,
1993.
• William Lyne, Space Aliens from Pentagon (Kosmici z Pentagonu), II
wydanie, Creatopia Productions, Lamy, Nowy Meksyk 87540, USA, 1995.
• Alfred W. McCoy, The Politics of Heroin: CIA Complicity in the Global
Drug Trade (Heroinowa polityka – współudział CIA w globalnym handlu
narkotykami), przedruk z Chicago Review Press. Inc., Lawrence Hill
Books, 814 N. Franklin Street, Chicago, IL 60610, USA, 1991.
• Terry Reed, John Cummings, Compromised: Clinton, Bush and the
CIA – How the Presidency was Co-opted by the CIA (Uzgodniony – Clinton,
Bush i CIA, czyli jak CIA załatwiła prezydenturę), SPI Books, 136 West 22nd
Street, Nowy Jork, NY 10011, USA, 1994.
• Michael C. Ruppert, (redaktor), From the Wilderness (Z dziczy),
biuletyn, 14358 Magnolia #313, Sherman Oaks, CA 91423, USA; strona
internetowa: ‹www.copvcia.com›; (25 dolarów).
• Rodney Stich, T. Conan Russel, Disavow – A CIA Saga of Betrayal
(Dezawuacja – saga o zdradzie CIA), Diablo Western Press, Kalifornia,
1995.
• Rodney Stich, Unfriendly Skies – History of Corruption and Air
Disasters (Nieprzyjazne niebo – historia korupcji i lotniczych katastrof),
Diablo Western Press, Kalifornia, 1978, 1980, 1990 (III wydanie).
• Rodney Stich, Defrauding America: Encyclopedia of Secret Operations
by the CIA, DEA and Other Covert Agencies (Defraudowanie Ameryki
– encyklopedia tajnych operacji CIA, DEA i innych sekretnych agencji),
Diablo Western Press, P.O. Box 5, Alamo, CA 94507, USA; strona
internetowa: ‹www.defraudingamerica.com›.
• Antony C. Sutton, America’s Secret Establishment: An Introduction to
the Order of Skull and Bones (Tajny establishment Ameryki – wprowadzenie
do Bractwa Czaszki i Kości), Liberty House Press, 1517 14th St #216C,
Billings, Montana 59102, USA, 1986.
• Gene „Chip” Tatum, The Tatum Chronicles (Kroniki Tatuma), P.O.
Box 895082, Leesburg, FL 34789, USA, 1996; strona internetowa:
‹www.aci.net/kalliste/black.ops›.
• Ken Thomas, Jim Keith, The Octopus: Secret Government and the
Death of Danny Casolaro (Ośmiornica – tajny rząd i śmierć Danny’ego
Casolaro), Feral House, Kalifornia, 1997.

58 • NEXUS LIPIEC-SIERPIEŃ 2000

 NIEZWYKŁE WYNALAZKI TONY’EGO CUTHBERTA
dokończenie ze strony 45
Podobnie do kompozytorów i malarzy z dawnych cza-
sów XXI-wieczni wynalazcy muszą mieć mecenasów.
W chwili obecnej najpotężniejszym z mecenasów Cuth-
berta jest Michael Laughton, profesor inżynierii elektrycz-
nej na Uniwersytecie Londyńskim oraz członek głównego
komitetu doradczego do spraw energii rządu brytyjskiego.
Jego celem jest kontaktowanie walczącego o swoje prawa
wynalazcy z każdym, kto może mu pomóc.
Profesor Laughton kieruje się w swoim działaniu częś-
ciowo czystą chrześcijańską dobroczynnością, jest jeszcze
jednak dodatkowe przesłanie, jakie pragnie przy okazji
przekazać swoim akademickim kolegom.
— Rewolucja przemysłowa dokonała się za sprawą
rzemieślników wynalazców, takich jak Tony Cuthbert,
James Dyson czy wynalazca radia o mechanizmie zegaro-
wym — podkreśla Laughton. — Nie wtrysnęła z umysłów
ludzi z wykształceniem uniwersyteckim, jako że od zbyt
dawna nawykliśmy do składania czci przed ołtarzem pa-
pierowych kwalifikacji na niekorzyść szerszego spojrzenia.
Musimy w końcu zdać sobie sprawę z olbrzymiej wartości
prawdziwych wynalazców i ich wpływu na zmiany techno-
logiczne społeczeństwa, które wpływają na jego rzeczywis-
ty dobrobyt.
W lutym bieżącego roku pech wreszcie opuścił Cuth-
berta, kiedy zadzwonił telefon i usłyszał on, że „ktoś
wielki” zainteresował się jego turbiną.
— Nie mogę powiedzieć ci, kto to taki, ponieważ
podpisałem umowę o poufności — mówi przepraszająco.
— Mogę powiedzieć tylko tyle, że ten wydział brytyjskiego
NEOASTROLOGIA
dokończenie ze strony 50
Filozof kierunku neoplatońskiego, Plotinus, napisał: „Ca-
łość muzyki, której podstawą jest melodia i rytm, jest ziemską
reprezentacją muzyki niebios”. Harmoniczne proporcje są
uniwersalnymi zasadami organizacji: tworzą one i regulują
orbity planet, życie organiczne i taniec atomów w sercu
materii. Harmoniczny sposób myślenia ukazuje świat w ra-
mach prostych reguł. Swego czasu Johannes Kepler stwier-
dził: „Prostota oznacza ściślejsze trzymanie się natury”. To
właśnie takie podejście może uwolnić astrologię z jej obec-
nego wyalienowania z głównego nurtu nauki.
Przytłaczająca liczba statystycznych dowodów dotyczących
typów planetarnych stawia tę nową Naukę o Wpływie Planet
na solidnym fundamencie. Gdzieś między obiektywizmem
naukowym a wyczuciem harmonii leży rzeczywisty początek
nauki. I
O autorze:
Anthony Craig jest zamieszkałym w Melbourne pisarzem roz-
miłowanym w tropieniu tajemnic świata. Wśród jego wielu zaintere-
sowań znajdują się: astronomia, mitologia, filozofia, religia, ezoteryka
oraz ogólnie nauka. W roku 1984 wstąpił do międzynarodowej
szkoły Czwartej Drogi, której podstawą są ezoteryczne systemy G.I.
Gurdjieffa i P.D. Ouspensky’ego, po czym został dyrektorem jej filii
w Sydney i Melbourne, pozostając na tym stanowisku aż do swojego
z niej odejścia w roku 1994. Ostatnio założył stronę internetową
(‹www.homestead.com/axissophia/index.html›), na której prowadzi
eksplorację alternatywnej kosmologii Czwartej Drogi, fizyki spekula-
tywnej i ezoterycznej psychologii. Można na niej znaleźć również
dodatkowe informacji na temat typów ciał.
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000
rządu dostarczył funduszy na zbudowanie prototypu „do-
wodzącego słuszności założeń” i że ta konkretna wersja
będzie miała pełne pokrycie w patentach. Tego jestem
pewien. I
O autorze:
Tony Edwards jest nagradzanym brytyjskim producentem
telewizyjnym oraz publicystą z dziedziny nauk ścisłych i medycy-
ny. Najbardziej znany jest ze swojego cyklu programów na-
kręconego przez BBC w roku 1994 zatytułowanego Heretic
(Heretyk) będącego filmowym portretem sześciu współczesnych
naukowców, którzy zostali w brzydki sposób wykluczeni z grona
uczonych za swoje „dysydenckie” badania. Obecnie pracuje nad
miniserialem dla Discovery Channel na temat międzynarodowe-
go wyścigu w budowie najwyżej latających statków powietrz-
nych. Można się z nim skontaktować za pomocą poczty elektro-
nicznej: ‹tony.edwards@ir.clara.net›.
O wynalazcy:
Z Tonym Cuthbertem skontaktować się można przy pomocy
poczty elektronicznej: ‹cuthbert@enta.net›. Ma on również swo-
ją stronę internetową: ‹www.cuthbert-physics.com›.
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Rube Goldberg (pseudonim Ruebena Luciusa Goldberga; 1883-
1970), amerykański rysownik-karykaturzysta, który wyśmiewał fascynacje
Amerykanów techniką. Jego nazwisko stało się synonimem prostych spraw
przedstawianych w wysoce skomplikowany sposób. – Przyp. tłum.
2. William Heath Robinson (1872-1944), brytyjski rysownik, ilustrator
książek i scenarzysta teatralny, najbardziej znany z karykatur przed-
stawiających przyszłościowe maszyny. – Przyp. tłum.
Osoby chcące wziąć udział w dalszych poszukiwaniach lub
wspomóc Anthony’ego w jego przeglądzie statystycznych proto-
kółów do testów mogą skontaktować się z nim telefonicznie (tel.:
+61 (0)3 9853 9791) lub za pomocą poczty elektronicznej (‹merc-
sat@start.co.au›).
Przełożył Jerzy Florczykowski
Przypisy:
1. Patrz prace Michela Gauquelina: The Cosmic Clock (Kosmiczny zegar),
Owen, 1969; Cosmic Influences on Human Behaviour (Kosmiczne wpływy na
ludzkie zachowania), Aurora Press, 1969, Futura, 1976; The Spheres of Destiny
(Sfery przeznaczenia), Dent, 1980; The Truth about Astrology (Prawda o astro-
logii), Blackwell, 1983; Neo-Astrology: A Copernican Revolution (Neoastrologia
– rewolucja kopernikańska), Arkana, 1992.
2. Louis Berman, The Glands Regulating Personality (Gruczoły rządzące
osobowością), McGrath Publishing Co., 1928.
3. Rodney Collin, The Theory of Celestial Influence (Teoria wpływu ciał
niebieskich), Shambhala, 1984.
4. Cytowane w: Joachim Ernst Berendt, Nada Brahma, Destiny Books, 1991,
str. 89-90.
5. Cytowane w: Joscelyn Godwin, Cosmic Music: Musical Keys to the
Interpretation of Reality (Kosmiczna muzyka – muzyczne klucze do interpretacji
rzeczywistości), Inner Traditions, 1989, str. 92.
6. Robert Lawlor, Sacred Geometry: Philosophy and Practice (Święta geomet-
ria – filozofia i praktyka), Thames & Hudson, 1989, str. 12.
7. John Anthony West, The Case for Astrology, Viking Press, 1991, str. 320.
8. Percy Seymour, The Scientific Basis of Astrology (Naukowa podstawa
astrologii), St Martin’s Press, 1992.
9. Ze starożytnego chińskiego tekstu cytowanego w książce Josepha Camp-
bella Primitive Mythology (Prymitywna mitologia), Penguin, 1976, str. 454.
10. Osoby, które czytały artykuł „Od pamięci wody do biologii numerycznej”
dra Jacquesa Benveniste zamieszony w 8 (6/1999) numerze Nexusa (str. 30-32),
znajdą w tym stwierdzeniu analogie do opisywanego w nim zjawiska. – Przyp. red.
11. Szczegóły i dokładne omówienie typów można znaleźć w: Joel Friedlan-
der, Body Types (Typy ciał), 1993; i Susan Zannos, Human Types (Typy ludzkie),
1998. Obie książki wydane zostały przez Samuela Weisera.
NEXUS • 59
 LISTY DO REDAKCJI
Szanowna Redakcjo,
W myśl zasady, że nie mo-
żna podchodzić bezkrytycznie do wszystkiego, co się
czyta, chciałbym przedstawić moje wątpliwości odnoś-
nie tego, czego dowiedziałem się o AIDS z cyklu
artykułów „Blaski i cienie teorii HIV” (Nexus, nr 9,
10 i 11). Autorzy tych artykułów usiłują udowodnić,
że wirus HIV nie ma nic wspólnego z chorobą AIDS,
i że tak naprawdę to go w ogóle nie ma, a to, co
bierzemy za HIV, to jedynie zbitek komórkowych
odpadów. Jednak dowody, które przedstawiają na
poparcie tej teorii, wydają mi się mocno wątpliwe. Bo
czy takim dowodem mogą być kontrowersyjne bada-
nia zaledwie kilku naukowców i skomplikowane
statystyczne analizy przypadków zarażeń w tzw.
grupach podwyższonego ryzyka. Czyżby tysiące,
a może nawet setki tysięcy naukowców w wielu
instytutach całego świata zajmujących się badaniem
HIV-AIDS to głupcy, którzy mylą się lub powielają
błędy swoich poprzedników? A może znowu zawiązał
się jakiś spisek na niemówienie prawdy na ten temat?
Nie chciałbym się wdawać w naukowo-medyczne
dyskusje, gdyż nie jestem specjalistą w tej dziedzinie,
ale spróbuję podejść do tego tematu z logicznego
punktu widzenia.
Najczęściej nosicielami HIV są homoseksualiści,
narkomani, chorzy na hemofilię oraz ci, którzy
prowadzą rozwiązły tryb życia. Jest też wiele przypa-
dków zarażenia się przez ludzi nie będących w gru-
pie podwyższonego ryzyka, np. dziecka już w łonie
matki, żony przez niewiernego męża i odwrotnie
oraz nieostrożnego personelu medycznego obcującego
na co dzień z chorymi. Nie ma nigdzie w literaturze
medycznej opisanego przypadku zakażenia wirusem
kogoś, kto współżyje tylko z jednym partnerem, nie
zażywa narkotyków i nie miał nigdy przetaczanej
krwi. Wydaje mi się, że jest to niepodważalny dowód
na to, że chorobą tą człowiek się zaraża, a nie jest
ona wynikiem nieprawidłowego funkcjonowania or-
ganizmu tak jak w przypadku innych chorób np.
zawału serca czy nowotworu. Jeśli zatem człowiek się
nią zaraża, to coś tę chorobę musi przenosić. Jeśli nie
wirus, to co? Bakteria? A może indukuje się ona jak
prąd? Wszak objawy kliniczne AIDS są typowe i nie
możemy mówić o mylnej diagnozie stawianej przez
lekarzy, co wyraźnie sugerują autorzy artykułu.
Innym dowodem na to, że to jednak wirus
wywołuje AIDS jest fakt, że większość tych, u których
wykryto przeciwciała w końcu zapada na AIDS.
Oczywiście jeden zachoruje szybciej, drugi później.
Zależy to pewnie od indywidualnych predyspozycji
organizmu, a może i od innych czynników. Tak jest
z większością chorób wirusowych, choćby popularną
grypą. Nie zawsze w rodzinie wszyscy na nią zapa-
dają pomimo bliskich kontaktów. Nie słyszałem jed-
nak o przypadku, żeby na AIDS chorował ktoś,
u kogo nie wykryto wcześniej wirusa HIV.
Nie przemawia też do mnie argument, że
wirusa HIV nie udało się wyizolować, sfotografować,
że nikt go jeszcze nie widział, więc na pewno nie
istnieje. Naukowcy twierdzą, że większości retro-
wirusów nie można wyizolować, a ich obecność okreś-
la się właśnie na podstawie istnienia przeciwciał.
Dlaczego więc HIV miałby być inny?
Niedawno Francuzi oznajmili, że odkryli nową,
zmutowaną odmianę wirusa HIV. Coraz częściej
mówi się też o tym, że wkrótce może powstać taki szczep
wirusa, który będzie rozprzestrzeniał się w powietrzu.
Czy to też będzie zbitek komórkowych odpadów?
Z treści tych trzech artykułów nie wywnios-
kowałem, co powoduje chorobę AIDS (może niezbyt
60 • NEXUS
uważnie czytałem tekst pełen specjalistycznych okreś-
leń i zwrotów). Dowiedziałem się tylko, że kilku
badaczy podważa teorię HIV-AIDS, nie dając żad-
nego alternatywnego wyjaśnienia. Wniosek nasuwa
się sam – najłatwiej jest krytykować innych.
Autorzy artykułu sugerują, że całe te zamiesza-
nie wokół HIV-AIDS ma z pewnością podłoże finanso-
we. Na pewno ogromne subwencje rządowe na bada-
nia nie są bez znaczenia. Ale w ukrywaniu prawdy też
nie widzę sensu. To czy HIV wywołuje chorobę AIDS
czy nie, jest jedynie sporem merytoryczny nie mającym
większego znaczenia finansowego dla instytutów nau-
kowych. Jak dotąd nie wynaleziono lekarstwa na tę
chorobę, więc nikt nie obetnie dotacji na ten cel.
Koncerny farmaceutyczne też nic nie tracą, bo nadal
będą produkowały leki na AIDS. W tej sytuacji
ukrywanie prawdy pozbawione jest logicznego sensu.
Widzę jednak powód, dla jakiego kilka osób
usiłuje podważyć autorytet tysięcy naukowców z całe-
go świata. No, kto zgadnie jaki to powód? Odpowiedź
jest prosta – chodzi o kasę. Zawsze się znajdzie
grupka rządnych sensacji ludzi, która kupi taką
niesamowitą historyjkę.
Jeśli jednak się okaże, że te kilka osób miało
rację, to ich z góry przepraszam.
Robert Pruszyński, Gniezno
Z braku miejsca pozwolę sobie tylko na kilka
uwag. Poza tym nie chcę się wdawać w spór między
zwolennikami teorii mówiącej, że retrowirus HIV
wywołuje AIDS, i jej przeciwnikami, ponieważ nie
jestem z wykształcenia biologiem. Po pierwsze,
przeciwnicy to również naukowcy, i to nie mniej
wybitni od tych z grupy zwolenników. Jest ich
bardzo wielu i systematycznie ich przybywa, poza
tym istnieje już niemała literatura na ten temat
wspierająca ich pogląd. Po drugie, jeśli przez lata nie
dopuszcza się ich do głosu, unika się otwartej
dyskusji z nimi i nie daje się im dotacji na badania, to
jest to dla mnie sygnał, że coś tu cuchnie. Po trzecie,
niemożność wyizolowania przez dwadzieścia lat
choćby jednego wirusa mimo milionów chorych też
jest zastanawiająca. Po czwarte, stwierdzanie obec-
ności wirusa u osób, które nie mogą go mieć z racji
braku kontaktu z chorymi na AIDS, o czym wspo-
minają autorzy artykułu (chyba przeoczył pan ten
fragment), daje również wiele do myślenia. Po piąte,
rzeczywiście chodzi tu również o pieniądze, i to
wcale niemałe. Zwolennicy teorii HIV-AIDS mogą
nieźle z niej żyć aż do emerytury, co roku obiecując,
że już w następnym roku stworzą lek na AIDS.
Można by jeszcze przytoczyć kilka dalszych argu-
mentów, lecz nie widzę takiej potrzeby. Nie wiem,
kto ma rację, niemniej pewne fakty, każą mi patrzeć
przychylnym okiem na to, co mówią przeciwnicy.
Nie ma tu żadnego spisku, ale cicha nie wyar-
tykuowana zmowa, za którą kryją się różne inte-
resy, których podłożem są pieniądze i ambicje.
To, że ostatnio zaczyna się jednak po trochu
dopuszczać do głosu przeciwników teorii HIV-
AIDS oznacza moim zdaniem, że zwolennicy tej
teorii zrozumieli, że nie da się już dłużej jej utrzy-
mać i próbują elegancko, z twarzą wybrnąć z tej
niezręcznej sytuacji, w jaką się wpędzili w wyniku
pośpiechu wywołanego ambicjami (przedwczesne
oficjalne ogłoszenie przez Margaret Heckler, że
AIDS jest wywoływany przez HIV). Ustępują
powoli pola przeciwnikom, ale tak, aby nie dopuś-
cić do utraty swojego prestiżu. Jeśli jest się uzna-
nym autorytetem, nie jest łatwo powiedzieć po
kilkunastu latach: „Całkowicie się myliłem. Prze-
praszam miliony ludzi, które ucierpiały z mojego
powodu”. Wielu naukowców to ludzie chorob-
liwie ambitni, którzy niechętnie przyznają się do
błędu. Z ciekawością będę obserwował dalszy bieg
tego naukowego sporu, bowiem interesuje mnie
jego finał.
Ryszard Z. Fiejtek
W POPRZEDNICH NUMERACH „NEXUSA”
Nr 5 (3/1999), cena 6,00 zł
Bronie manipulujące ludzką świadomością; Taje-
mnice dzienników majora Jordana, cz. 2 (dokoń-
czenie), Szczepionki – czy na pewno bezpieczne
i skuteczne?, cz. 1; Genetycznie modyfikowana
żywność – nieprzewidywalne ryzyko; Silnik napę-
dzany energią stałych magnesów; Ukryte dzieje
Jezusa i Świętego Graala, cz. 2; Ewolucja czy
interwencja?; NOLe i pozaziemskie jednostki bio-
logiczne; Tajemniczy kryształ, cz. 2 (dokończenie).
Nr 6 (4/1999), cena 6,00 zł
Tajne wojny narkotykowe CIA, cz. 2; Banki cent-
ralne i prywatna kontrola pieniądza, cz. 1; Szcze-
pionki – czy na pewno bezpieczne i skuteczne?,
cz. 2 (dokończenie); Zapper Becka – nadzieja na
wyleczenie z AIDS; Abiogeneza lub efekt Fran-
kensteina; Ukryte dzieje Jezusa i Świętego Graala,
cz. 3 (dokończenie); Młot i wahadło, cz. 1; Bliskie
spotkanie z ludźmi w czerni, cz. 1; Stwórcy
Skrzydeł, cz. 1.
Nr 7 (5/1999), cena 7,00 zł
Kontrola umysłów i Nowy Porządek Świata; Banki
centralne i prywatna kontrola pieniądza, cz.
2 (dokończenie); Zanieczyszczenia szczepionek;
Technologia genu terminacyjnego; Przekaźnik
energii Ziemi; Gwiezdny ogień – złoto bogów, cz.
1; Młot i wahadło, cz. 2 (dokończenie); Bliskie
spotkanie z ludźmi w czerni, cz. 2 (dokończenie);
Stwórcy Skrzydeł, cz. 2.
Nr 8 (6/1999), cena 7,00 zł
Chemiczne smugi – trucizna spadająca z nieba;
Zasłona dymna nad śmieciami; Pokarm dla skóry;
Tajemnice generatora Rife’a, cz. 1; Od pamięci
wody do biologii numerycznej; Gwiezdny ogień
– złoto bogów, cz. 2; Antarktyda – zaginiona
Atlantyda?, cz. 1; Podróż do wiedzy o życiu po
śmierci; Stwórcy Skrzydeł, cz. 3 (dokończenie).
Nr 9 (1/2000), cena 7,00 zł
Kontrola umysłów z powietrza; Budowa Wielkiej
Piramidy w Gizie; Blaski i cienie teorii HIV, cz. 1;
Tajemnice generatora Rife’a, cz. 2 (dokończenie);
Transmutacja rtęci w złoto; Gwiezdny ogień
– złoto bogów, cz. 3 (dokończenie); Antarktyda
– zaginiona Atlantyda?, cz. 2 (dokończenie); Kon-
takty z obcymi istotami w „Zgromadzeniu”, cz. 1;
Starożytne pojazdy latające.
Nr 10 (2/2000), cena 7,00 zł
Sieć szpiegowska Echelon, cz. 1; Sposób na ast-
mę; Blaski i cienie teorii HIV, cz. 2; Ogniwo
Joe’ego – akumulator energii orgonalnej; Jednolita
Teoria Materii; W królestwie władców pierście-
nia, cz. 1; Noc czerwonego nieba; Kontakty z ob-
cymi istotami w „Zgromadzeniu”, cz. 2 (dokoń-
czenie); Nowy francuski raport w sprawie UFO
i obrony.
Nr 11 (3/2000), cena 7,00 zł
Sieć szpiegowska Echelon, cz. 2; Narkotyki i poli-
tyka, cz. 1; Gaston Naessens i somatydy; Blaski
i cienie teorii HIV, cz. 3 (dokończenie); Trans-
mutacje nuklearnych odpadów; W królestwie
władców pierścienia, cz. 2 (dokończenie); Zapo-
wiedź klęsk żywiołowych w latach 2000-2001;
Ukryte elementy w muzyce i dźwiękach; Tajem-
nice pochodzenia człowieka; UFO a bezpieczeńs-
two narodowe.
UWAGA: Powyższe numery można zakupić bezpo-
średnio z naszej redakcji za pomocą przekazu zamie-
szczonego w środku numeru! Numerów 1, 2, 3 i 4 już
nie posiadamy i prosimy ich NIE ZAMAWIAĆ!
LIPIEC-SIERPIEŃ 2000