Stopy miedzi:

1. Waciwoci miedzi
- charakterystyczne czerwonawe zabarwienie,
- krystalizuje w ukadzie regularnym o sieci ciennie centrowanej Al
- nie posiada odmian alotropowych
- temp. top. 1083C,
gsto - 8960 kg/m3,
- wytrzymao na rozciganie Rm 200250 MPa,
- plastycznoci R0,2 okoo 50 MPa,
- twardo okoo 45 HB,
- wyduenie A5 - 35%.
- dobra plastyczno
-obrabialna plastycznie na gorco i na zimno.
2. Co to jest mosidz? Czym s fazy alfa i beta mosidzu?
Mosidze- stopy miedzi, w ktrych gwnym dodatkiem stopowym (pierwiastkiem wystpujcym w
najwikszej iloci poza miedzi) jest cynk, a jego zawarto jest wiksza ni 2%. Zawarto innych
dodatkw stopowych jest niewielka, przy czym nazwy mosidzw zawierajcych je uwzgldniaj ten
fakt, np. mosidz aluminiowo-manganowo-elazowy.
- roztwr stay cynku w miedzi, krystalizujcy w ukadzie A1, tym samym co mied,
- roztwr stay na bazie fazy midzymetalicznej CuZn o steniu elektronowym 3/2,
krystalizujcy w sieci A2.
W wysokich temperaturach faza posiada nieuporzdkowane, przypadkowe rozmieszczenie atomw
w sieci krystalicznej. Podczas ochadzania, w temperaturach 454468C, sie przestrzenna ulega
uporzdkowaniu tworzc nadstruktur ( ').
3. Czym s mosidze jedno i dwufazowe?
Mosidze dzieli si zwykle wedug struktury na jednofazowe a, dwufazowe +' i rzadziej
stosowane mosidze jednofazowe '.
* jednofazowe a
- po odlaniu posiadaj struktur dendrytyczn
- wyarzone ujednoradniajco lub wolno chodzone uzyskuj budow jednorodnego roztworu
- po przerbce plastycznej i rekrystalizacji - budow komrkow z utworami bliniaczymi
* dwufazowe +'
- odlane posiadaj przewanie budow iglast
- po przerbce plastycznej na gorco uzyskuj regularn, komrkow struktur
Nieliczne mosidze, jedynie stopowe, posiadaj struktur '.
4. Jak dane pierwiastki stopowe wpywaj na waciwoci mosidzw ?
a. Aluminium
- zwiksza wasnoci wytrzymaociowe mosidzw bez nadmiernego zmniejszenia cech
plastycznych
- poprawia odporno na korozj atmosferyczn i korozj wody morskiej
- podczas topienia zmniejsza straty cynku poprzez wytworzenie na powierzchni ciekego stopu
ochronnej warstwy Al2O3
-stworzenie si takiej warstwy utrudnia spawanie i lutowanie mosidzw.

b. Cyna
-podwysza odporno na korozj wody morskiej.
c. Mangan
- wzrost wasnoci wytrzymaociowych przy nieznacznym obnieniu plastycznoci
- dobra odporno na korozj atmosferyczn i korozj w warunkach morskich.
d. Ow
- poprawia skrawalno,
- poprawia wasnoci lizgowe mosidzw,
- zwiksza lejno
- obnia temperatur topnienia.
- zawarto pow. 1% pogarsza wasnoci wytrzymaociowe i plastyczne.
5. Czym jest brz ? Wymie rodzaje brzw.
Brzy-stopy miedzi, w ktrych gwnym dodatkiem stopowym nie jest cynk lub nikiel. Zawarto
gwnego dodatku jest zwykle wiksza ni 2%. W zalenoci od jego nazwy wyrnia si brzy
cynowe, aluminiowe, krzemowe, berylowe, manganowe i inne. Nazwy s bardziej zoone, gdy brzy
s stopami wieloskadnikowymi, np. brz cynowo-cynkowy.
Brzy:
-cynowe,
-aluminiowe,
-berylowe,
-krzemowe,
-oowiowe,
~
-odlewnicze,
-do przerbki plastycznej.
6. Czym s miedzionikle? Jakie maj zastosowanie?
-stopy miedzi, w ktrych gwnym dodatkiem stopowym jest nikiel w iloci 245%.
-struktura roztworu a, ktry w ukadzie Cu-Ni jest roztworem cigym
-wystpuj tylko w stanie przerobionym plastycznie
-maj dobre wasnoci wytrzymaociowe, wysok plastyczno i odporno na korozj.
-stopy o duej zawartoci niklu maj te du elektryczn oporno waciw.
Zastosowanie:
- na rury skraplaczy w przemyle okrtowym.
- do wyrobu monet ze wzgldu na du odporno na cieranie
- do platerowania.
- w elektrotechnice
- do budowy termopar.

Stopy oyskowe:
1. Wymagania stawiane stopom oyskowym.
Stopy te powinny odznacza si:
maym wspczynnikiem tarcia,odpornoci na zuycie cierne, szybkim docieraniem si z
wsppracujcym czopem, dobr smarownoci, moliwoci wchaniania produktw cierania
w warstw wierzchni,
dobr wytrzymaoci na ciskanie, wytrzymaoci zmczeniow, odpornoci na uderzenia,
dobrym przewodnictwem cieplnym, odpowiednim wspczynnikiem rozszerzalnoci cieplnej,
odpornoci korozyjn.
2. Narysuj i opisz schemat oyska lizgowego.

3. Jakie stopy stosuje si na stopy oyskowe?

stopy oyskowe cyny
stopy oyskowe oowiu
stopy miedzi, gwnie brzy oowiowe, brzy cynowe,
stopy aluminium z cyn, oowiem, krzemem,
stopy cynku z aluminium i miedzi,
4. Czy uwarunkowana jest trwao oysk?
Trwao oysk uwarunkowana jest:
-dobrym smarowaniem,
-odpowiedni gruboci warstwy lizgowej
-poprawn technologi naniesienia stopu oyskowego na stalowy korpus.

5. Jakie s gwne skadniki stopw oyskowych na bazie oowiu ? (wymie i podaj ilo
procentow).
Gwnymi skadnikami stopw oyskowych na bazie oowiu s:
-cyna (616%),
-antymon (616%),
-mied (12% )
-arsen (0,20,9%).
6. Narysuj przekrj panewki trjwarstwowej i napisz co nakada si na tamy bimetaliczne.