Kolor niebieski zmiany i uzupenienia wprowadzone rozporzdzeniem MTBiGM

z dnia 5 lipca 2013r., zmieniajcym rozporzdzenie w sprawie warunkw

technicznych jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie.
Kolor czerwony przepisy uchylone w/w rozporzdzeniem.
brzmienie od 1-01-2014r.

Tekst ujednolicony rozporzdzenia Ministra Infrastruktury

w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich
usytuowanie.
z dnia 12 kwietnia 2002 r. (Dz.U. 75, poz. 690)
Na podstawie art. 7 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.
U. z 2000 r. Nr 106, poz. 1126, Nr 109, poz. 1157 i Nr 120, poz. 1268, z 2001 r. Nr 5, poz.
42, Nr 100, poz. 1085, Nr 110, poz. 1190, Nr 115, poz. 1229, Nr 129, poz. 1439 i Nr 154,
poz. 1800 oraz z 2002 r. Nr 74, poz. 676) zarzdza si, co nastpuje:
DZIA I
PRZEPISY OGLNE
1. Rozporzdzenie ustala warunki techniczne, jakim powinny odpowiada budynki i
zwizane z nimi urzdzenia, ich usytuowanie na dziace budowlanej oraz zagospodarowanie
dziaek przeznaczonych pod zabudow, zapewniajce spenienie wymaga art. 5 i 6 ustawy z
dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.
2. 1. (1) Przepisy rozporzdzenia stosuje si przy projektowaniu, budowie i
przebudowie oraz przy zmianie sposobu uytkowania budynkw oraz budowli nadziemnych i
podziemnych speniajcych funkcje uytkowe budynkw, a take do zwizanych z nimi
urzdze budowlanych, z zastrzeeniem 207 ust. 2.
2. (2) Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu uytkowania:
1) budynkw o powierzchni uytkowej nieprzekraczajcej 1.000 m2,
2) budynkw o powierzchni uytkowej przekraczajcej 1.000 m 2, o ktrych mowa w art. 5
ust. 7 pkt 1-4 i 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane
- wymagania, o ktrych mowa w 1, mog by spenione w sposb inny ni okrelony w
rozporzdzeniu, stosownie do wskaza ekspertyzy technicznej waciwej jednostki
badawczo-rozwojowej albo rzeczoznawcy budowlanego oraz do spraw zabezpiecze
przeciwpoarowych, uzgodnionych z waciwym komendantem wojewdzkim Pastwowej
Stray Poarnej lub pastwowym wojewdzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do
przedmiotu tej ekspertyzy.
3. (3) (uchylony).
3a. (4) Przy nadbudowie, rozbudowie, przebudowie i zmianie sposobu uytkowania
budynkw istniejcych o powierzchni uytkowej przekraczajcej 1.000 m2 wymagania, o
ktrych mowa w 1, z wyczeniem wymaga charakterystyki energetycznej, mog by
spenione w sposb inny ni okrelony w rozporzdzeniu, stosownie do wskaza, o ktrych
mowa w ust. 2, uzgodnionych z waciwym komendantem wojewdzkim Pastwowej Stray
Poarnej lub pastwowym wojewdzkim inspektorem sanitarnym, odpowiednio do
przedmiotu tej ekspertyzy.
4. Dla budynkw i terenw wpisanych do rejestru zabytkw lub obszarw objtych
ochron konserwatorsk na podstawie ustale miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego ekspertyza, o ktrej mowa w ust. 2, podlega rwnie uzgodnieniu z
wojewdzkim konserwatorem zabytkw.
1

5. Przepisy rozporzdzenia odnoszce si do budynku o okrelonym przeznaczeniu

stosuje si take do kadej czci budynku o tym przeznaczeniu.
6. Do budynkw wielorodzinnych zawierajcych dwa mieszkania stosuje si, z
zastrzeeniem 217 ust. 1 pkt 1 lit. a) i pkt 2, przepisy rozporzdzenia odnoszce si do
budynkw jednorodzinnych.
1)

2)
3)
4)
5)

6)

7)
8)

9)
10)
11)

12)
13)

3. (5) Ilekro w rozporzdzeniu jest mowa o:

zabudowie rdmiejskiej - naley przez to rozumie zgrupowanie intensywnej zabudowy
na obszarze funkcjonalnego rdmiecia, ktry to obszar stanowi faktyczne lub
przewidywane w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego centrum miasta
lub dzielnicy miasta,
zabudowie jednorodzinnej - naley przez to rozumie jeden budynek mieszkalny
jednorodzinny lub zesp takich budynkw, wraz z budynkami garaowymi i
gospodarczymi,
zabudowie zagrodowej - naley przez to rozumie w szczeglnoci budynki mieszkalne,
budynki gospodarcze lub inwentarskie w rodzinnych gospodarstwach rolnych,
hodowlanych lub ogrodniczych oraz w gospodarstwach lenych,
budynku mieszkalnym - naley przez to rozumie:
a) budynek mieszkalny wielorodzinny,
b) budynek mieszkalny jednorodzinny,
budynku zamieszkania zbiorowego - naley przez to rozumie budynek przeznaczony do
okresowego pobytu ludzi, w szczeglnoci hotel, motel, pensjonat, dom wypoczynkowy,
dom wycieczkowy, schronisko modzieowe, schronisko, internat, dom studencki,
budynek koszarowy, budynek zakwaterowania na terenie zakadu karnego, aresztu
ledczego, zakadu poprawczego, schroniska dla nieletnich, a take budynek do staego
pobytu ludzi, w szczeglnoci dom dziecka, dom rencistw i dom zakonny,
(6)
budynku uytecznoci publicznej - naley przez to rozumie budynek przeznaczony na
potrzeby administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwoci, kultury, kultu religijnego,
owiaty, szkolnictwa wyszego, nauki, wychowania, opieki zdrowotnej, spoecznej lub
socjalnej, obsugi bankowej, handlu, gastronomii, usug, w tym usug pocztowych lub
telekomunikacyjnych, turystyki, sportu, obsugi pasaerw w transporcie kolejowym,
drogowym, lotniczym, morskim lub wodnym rdldowym, oraz inny budynek
przeznaczony do wykonywania podobnych funkcji; za budynek uytecznoci publicznej
uznaje si take budynek biurowy lub socjalny,
budynku rekreacji indywidualnej - naley przez to rozumie budynek przeznaczony do
okresowego wypoczynku,
budynku gospodarczym - naley przez to rozumie budynek przeznaczony do
niezawodowego wykonywania prac warsztatowych oraz do przechowywania materiaw,
narzdzi, sprztu i podw rolnych sucych mieszkacom budynku mieszkalnego,
budynku zamieszkania zbiorowego, budynku rekreacji indywidualnej, a take ich
otoczenia, a w zabudowie zagrodowej przeznaczony rwnie do przechowywania
rodkw produkcji rolnej i sprztu oraz podw rolnych,
mieszkaniu - naley przez to rozumie zesp pomieszcze mieszkalnych i
pomocniczych, majcy odrbne wejcie, wydzielony staymi przegrodami budowlanymi,
umoliwiajcy stay pobyt ludzi i prowadzenie samodzielnego gospodarstwa domowego,
pomieszczeniu mieszkalnym - naley przez to rozumie pokoje w mieszkaniu, a take
sypialnie i pomieszczenia do dziennego pobytu ludzi w budynku zamieszkania
zbiorowego,
pomieszczeniu pomocniczym - naley przez to rozumie pomieszczenie znajdujce si w
obrbie mieszkania lub lokalu uytkowego suce do celw komunikacji wewntrznej,
higieniczno-sanitarnych, przygotowywania posikw, z wyjtkiem kuchni zakadw
ywienia zbiorowego, a take do przechowywania ubra, przedmiotw oraz ywnoci,
pomieszczeniu technicznym - naley przez to rozumie pomieszczenie przeznaczone dla
urzdze sucych do funkcjonowania i obsugi technicznej budynku,
pomieszczeniu gospodarczym - naley przez to rozumie pomieszczenie znajdujce si
poza mieszkaniem lub lokalem uytkowym, suce do przechowywania przedmiotw lub
produktw ywnociowych uytkownikw budynku, materiaw lub sprztu zwizanego z
obsug budynku, a take opau lub odpadw staych,
2

14) lokalu uytkowym - naley przez to rozumie jedno pomieszczenie lub zesp
pomieszcze, wydzielone staymi przegrodami budowlanymi, niebdce mieszkaniem,
pomieszczeniem technicznym albo pomieszczeniem gospodarczym,
15) (7) poziomie terenu - naley przez to rozumie przyjt w projekcie rzdn terenu w
danym miejscu dziaki budowlanej,
16) (8) kondygnacji - naley przez to rozumie poziom nadziemn lub podziemn cz
budynku, zawart pomidzy powierzchni posadzki na stropie lub najwyej pooonej
warstwy podogowej na gruncie a powierzchni posadzki na stropie bd warstwy
osaniajcej izolacj ciepln stropu, znajdujcego si nad t czci budynku, przy czym
za kondygnacj uwaa si take poddasze z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt
ludzi oraz poziom cz budynku stanowic przestrze na urzdzenia techniczne,
majc redni wysoko w wietle wiksz ni 2 m; za kondygnacj nie uznaje si
nadbudwek ponad dachem, takich jak maszynownia dwigu, centrala wentylacyjna,
klimatyzacyjna lub kotownia,
17) (9) kondygnacji podziemnej - naley przez to rozumie kondygnacj zagbion ze
wszystkich stron budynku, co najmniej do poowy jej wysokoci w wietle poniej
poziomu przylegajcego do niego terenu, a take kad usytuowan pod ni
kondygnacj,
18) (10) kondygnacji nadziemnej - naley przez to rozumie kad kondygnacj niebdc
kondygnacj podziemn,
19) antresoli - naley przez to rozumie grn cz kondygnacji lub pomieszczenia
znajdujc si nad przedzielajcym je stropem porednim o powierzchni mniejszej od
powierzchni tej kondygnacji lub pomieszczenia, niezamknit przegrodami budowlanymi
od strony wntrza, z ktrego jest wydzielona,
20) suterenie - naley przez to rozumie kondygnacj budynku lub jej cz zawierajc
pomieszczenia, w ktrej poziom podogi w czci lub caoci znajduje si poniej
poziomu projektowanego lub urzdzonego terenu, lecz co najmniej od strony jednej
ciany z oknami poziom podogi znajduje si nie wicej ni 0,9 m poniej poziomu
terenu przylegajcego do tej strony budynku,
21) piwnicy - naley przez to rozumie kondygnacj podziemn lub najnisz nadziemn
bd ich cz, w ktrych poziom podogi co najmniej z jednej strony budynku znajduje
si poniej poziomu terenu,
22) (11) terenie biologicznie czynnym - naley przez to rozumie teren z nawierzchni ziemn
urzdzon w sposb zapewniajcy naturaln wegetacj, a take 50 % powierzchni
tarasw i stropodachw z tak nawierzchni, nie mniej jednak ni 10 m2, oraz wod
powierzchniow na tym terenie,
23) powierzchni wewntrznej budynku - naley przez to rozumie sum powierzchni
wszystkich kondygnacji budynku, mierzon po wewntrznym obrysie przegrd
zewntrznych budynku w poziomie podogi, bez pomniejszenia o powierzchni przekroju
poziomego konstrukcji i przegrd wewntrznych, jeeli wystpuj one na tych
kondygnacjach, a take z powikszeniem o powierzchni antresoli,
24) kubaturze brutto budynku - naley przez to rozumie sum kubatury brutto wszystkich
kondygnacji, stanowic iloczyn powierzchni cakowitej, mierzonej po zewntrznym
obrysie przegrd zewntrznych i wysokoci kondygnacji brutto, albo midzy podog na
stropie lub warstw wyrwnawcz na gruncie a grn powierzchni podogi bd
warstwy osaniajcej izolacj ciepln stropu nad najwysz kondygnacj, przy czym do
kubatury brutto budynku:
a) wlicza si kubatur przej, przewitw i przejazdw bramowych, poddaszy
nieuytkowych oraz przekrytych czci zewntrznych budynku, takich jak: loggie,
podcienia, ganki, kruganki, werandy, a take kubatur balkonw i tarasw, obliczan
do wysokoci balustrady,
b) nie wlicza si kubatury aw i stp fundamentowych, kanaw i studzienek
instalacyjnych, studzienek przy oknach piwnicznych, zewntrznych schodw, ramp i
pochylni, gzymsw, daszkw i oson oraz kominw i attyk ponad paszczyzn dachu.
4. Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi dziel si na:
1) pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi, w ktrych przebywanie tych samych
osb w cigu doby trwa duej ni 4 godziny,
3

2) pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi, w ktrych przebywanie tych

samych osb w cigu doby trwa od 2 do 4 godzin wcznie.
5. 1. Nie uwaa si za przeznaczone na pobyt ludzi pomieszcze, w ktrych:
1) czny czas przebywania tych samych osb jest krtszy ni 2 godziny w cigu doby, a
wykonywane czynnoci maj charakter dorywczy bd te praca polega na
krtkotrwaym przebywaniu zwizanym z dozorem oraz konserwacj maszyn i urzdze
lub utrzymaniem czystoci i porzdku,
2) maj miejsce procesy technologiczne niepozwalajce na zapewnienie warunkw
przebywania osb stanowicych ich obsug, bez zastosowania indywidualnych urzdze
ochrony osobistej i zachowania specjalnego reimu organizacji pracy,
3) jest prowadzona hodowla rolin lub zwierzt, niezalenie od czasu przebywania w nich
osb zajmujcych si obsug.
2. Przepis ust. 1 nie narusza przepisw dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy.
6. (12) Wysoko budynku, suc do przyporzdkowania temu budynkowi
odpowiednich wymaga rozporzdzenia, mierzy si od poziomu terenu przy najniej
pooonym wejciu do budynku lub jego czci, znajdujcym si na pierwszej kondygnacji
nadziemnej budynku, do grnej powierzchni najwyej pooonego stropu, cznie z gruboci
izolacji cieplnej i warstwy j osaniajcej, bez uwzgldniania wyniesionych ponad t
paszczyzn maszynowni dwigw i innych pomieszcze technicznych, bd do najwyej
pooonego punktu stropodachu lub konstrukcji przekrycia budynku znajdujcego si
bezporednio nad pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi.
7.

(13)

(uchylony).

8. W celu okrelenia wymaga technicznych i uytkowych wprowadza si nastpujcy

podzia budynkw na grupy wysokoci:
1) niskie (N) - do 12 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokoci do 4
kondygnacji nadziemnych wcznie,
2) redniowysokie (SW) - ponad 12 m do 25 m wcznie nad poziomem terenu lub
mieszkalne o wysokoci ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych wcznie,
3) wysokie (W) - ponad 25 m do 55 m wcznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o
wysokoci ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych wcznie,
4) wysokociowe (WW) - powyej 55 m nad poziomem terenu.
9. (14) 1. Wymagane w rozporzdzeniu wymiary naley rozumie jako uzyskane z
uwzgldnieniem wykoczenia powierzchni elementw budynku, a w odniesieniu do
szerokoci drzwi - jako wymiary w wietle ocienicy.
2. Grubo skrzyda drzwi po otwarciu nie moe pomniejsza wymiaru szerokoci otworu
w wietle ocienicy.
3. Okrelone w rozporzdzeniu odlegoci budynkw od innych budynkw, urzdze
budowlanych lub granicy dziaki budowlanej mierzy si w poziomie w miejscu ich
najmniejszego oddalenia.
4. Dla budynkw istniejcych dopuszcza si przyjmowanie odlegoci, o ktrych mowa w
ust. 3, bez uwzgldnienia gruboci warstw izolacji termicznej, tynkw lub okadzin
zewntrznych, przy czym nie dotyczy to ciany budynku usytuowanej bezporednio przy
granicy dziaki.
5. Wykaz Polskich Norm powoanych w rozporzdzeniu okrela zacznik nr 1 do
rozporzdzenia.
DZIA II
ZABUDOWA I ZAGOSPODAROWANIE DZIAKI BUDOWLANEJ
Rozdzia 1
Usytuowanie budynku
4

 10.

(15)

(uchylony).

11. 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien by

wznoszony poza zasigiem zagroe i uciliwoci okrelonych w przepisach odrbnych, przy
czym dopuszcza si wznoszenie budynkw w tym zasigu pod warunkiem zastosowania
rodkw technicznych zmniejszajcych uciliwoci poniej poziomu ustalonego w tych
przepisach bd zwikszajcych odporno budynku na te zagroenia i uciliwoci, jeeli nie
jest to sprzeczne z warunkami ustalonymi dla obszarw ograniczonego uytkowania,
okrelonych w przepisach odrbnych.
2. Do uciliwoci, o ktrych mowa w ust. 1, zalicza si w szczeglnoci:
1) szkodliwe promieniowanie i oddziaywanie pl elektromagnetycznych,
2) haas i drgania (wibracje),
3) zanieczyszczenie powietrza,
4) zanieczyszczenie gruntu i wd,
5) powodzie i zalewanie wodami opadowymi,
6) osuwiska gruntu, lawiny skalne i niene,
7) szkody spowodowane dziaalnoci grnicz.
12. (16) 1. Jeeli z przepisw 13, 60 i 271-273 lub przepisw odrbnych
okrelajcych dopuszczalne odlegoci niektrych budowli od budynkw nie wynikaj inne
wymagania, budynek na dziace budowlanej naley sytuowa w odlegoci od granicy z
ssiedni dziak budowlan nie mniejszej ni:
1) 4 m - w przypadku budynku zwrconego cian z otworami okiennymi lub drzwiowymi w
stron tej granicy,
2) 3 m - w przypadku budynku zwrconego cian bez otworw okiennych lub drzwiowych
w stron tej granicy.
2. Sytuowanie budynku w przypadku, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza si w
odlegoci 1,5 m od granicy lub bezporednio przy tej granicy, jeeli wynika to z ustale
planu miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
3. W zabudowie jednorodzinnej, uwzgldniajc przepisy odrbne oraz zawarte w 13,
60 i 271-273, dopuszcza si:
1) sytuowanie budynku cian bez otworw okiennych lub drzwiowych bezporednio przy
granicy z ssiedni dziak budowlan lub w odlegoci mniejszej ni okrelona w ust. 1
pkt 2, lecz nie mniejszej ni 1,5 m, na dziace budowlanej o szerokoci mniejszej ni 16
m,
2) sytuowanie budynku bezporednio przy granicy z ssiedni dziak budowlan, jeeli
bdzie on przylega ca powierzchni swojej ciany do ciany budynku istniejcego na
ssiedniej dziace lub do ciany budynku projektowanego, dla ktrego istnieje ostateczna
decyzja o pozwoleniu na budow, pod warunkiem e jego cz leca w pasie o
szerokoci 3 m wzdu granicy dziaki bdzie miaa dugo i wysoko nie wiksze ni
ma budynek istniejcy lub projektowany na ssiedniej dziace budowlanej,
3) rozbudow budynku istniejcego, usytuowanego w odlegoci mniejszej ni okrelona w
ust. 1 od granicy z ssiedni dziak budowlan, jeeli w pasie o szerokoci 3 m wzdu
tej granicy zostan zachowane jego dotychczasowe wymiary, a take nadbudow tak
usytuowanego budynku o nie wicej ni jedn kondygnacj, przy czym w nadbudowanej
cianie, zlokalizowanej w odlegoci mniejszej ni 4 m od granicy nie moe by otworw
okiennych lub drzwiowych,
4) sytuowanie budynku gospodarczego i garau o dugoci mniejszej ni 5,5 m i o
wysokoci mniejszej ni 3 m bezporednio przy granicy z ssiedni dziak budowlan
lub w odlegoci nie mniejszej ni 1,5 m cian bez otworw okiennych lub drzwiowych.
4. Usytuowanie budynku na dziace budowlanej w sposb, o ktrym mowa w ust. 2 i 3,
powoduje objcie ssiedniej dziaki budowlanej obszarem oddziaywania w rozumieniu art. 3
pkt 20 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane.
5. Odlego od granicy z ssiedni dziak budowlan nie moe by mniejsza ni:
1) 1,5 m do okapu, gzymsu, balkonu lub daszku nad wejciem, a take do takich czci
budynku jak galeria, taras, schody zewntrzne, pochylnia lub rampa,
2) 4 m do zwrconego w stron tej granicy otworu okiennego umieszczonego w dachu lub
poaci dachowej.
5

6. Budynek inwentarski lub budynek gospodarczy, uwzgldniajc przepisy odrbne oraz

zawarte w 13, 60 i 271-273, nie moe by sytuowany cian z otworami okiennymi lub
drzwiowymi w odlegoci mniejszej ni 8 m od ciany istniejcego na ssiedniej dziace
budowlanej budynku mieszkalnego, budynku zamieszkania zbiorowego lub budynku
uytecznoci publicznej, lub takiego, dla ktrego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na
budow, z zastrzeeniem ust. 3 pkt 4.
7. Odlegoci od granicy z ssiedni dziak budowlan do podziemnej czci budynku, a
take budowli podziemnej speniajcej funkcje uytkowe budynku, znajdujcych si
cakowicie poniej poziomu otaczajcego terenu, nie ustala si.
13. (17) 1. Odlego budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi od
innych obiektw powinna umoliwia naturalne owietlenie tych pomieszcze - co uznaje si
za spenione, jeeli:
1) midzy ramionami kta 60, wyznaczonego w paszczynie poziomej, z wierzchokiem
usytuowanym w wewntrznym licu ciany na osi okna pomieszczenia przesanianego, nie
znajduje si przesaniajca cz tego samego budynku lub inny obiekt przesaniajcy w
odlegoci mniejszej ni:
a) wysoko przesaniania - dla obiektw przesaniajcych o wysokoci do 35 m,
b) 35 m - dla obiektw przesaniajcych o wysokoci ponad 35 m,
2) zostay zachowane wymagania, o ktrych mowa w 57 i 60.
2. Wysoko przesaniania, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 1, mierzy si od poziomu dolnej
krawdzi najniej pooonych okien budynku przesanianego do poziomu najwyszej
zacieniajcej krawdzi obiektu przesaniajcego lub jego przesaniajcej czci.
3. Dopuszcza si sytuowanie obiektu przesaniajcego w odlegoci nie mniejszej ni 10
m od okna pomieszczenia przesanianego, takiego jak maszt, komin, wiea lub inny obiekt
budowlany, bez ograniczenia jego wysokoci, lecz o szerokoci przesaniajcej nie wikszej
ni 3 m, mierzc j rwnolegle do paszczyzny okna.
4. Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 1, mog by zmniejszone nie wicej ni o
poow w zabudowie rdmiejskiej.
Rozdzia 2
Dojcia i dojazdy
14. 1. Do dziaek budowlanych oraz do budynkw i urzdze z nimi zwizanych naley
zapewni dojcie i dojazd umoliwiajcy dostp do drogi publicznej, odpowiednie do
przeznaczenia i sposobu ich uytkowania oraz wymaga dotyczcych ochrony
przeciwpoarowej, okrelonych w przepisach odrbnych. Szeroko jezdni nie moe by
mniejsza ni 3 m.
2. Dopuszcza si zastosowanie dojcia i dojazdu do dziaek budowlanych w postaci cigu
pieszo-jezdnego, pod warunkiem e ma on szeroko nie mniejsz ni 5 m, umoliwiajc
ruch pieszy oraz ruch i postj pojazdw.
3. Do budynku i urzdze z nim zwizanych, wymagajcych dojazdw, funkcj t mog
spenia dojcia, pod warunkiem e ich szeroko nie bdzie mniejsza ni 4,5 m.
4. Dojcia i dojazdy do budynkw, z wyjtkiem jednorodzinnych, zagrodowych i
rekreacji indywidualnej, powinny mie zainstalowane owietlenie elektryczne, zapewniajce
bezpieczne ich uytkowanie po zapadniciu zmroku.
15. 1. (18) Szeroko, promienie ukw dojazdw, nachylenie podune i poprzeczne
oraz nono nawierzchni naley dostosowa do wymiarw gabarytowych, ciaru
cakowitego i warunkw ruchu pojazdw, ktrych dojazd do dziaki budowlanej i budynku
jest konieczny ze wzgldu na ich przeznaczenie, zgodnie z warunkami okrelonymi w
przepisach odrbnych.
2. Dojcia suce rwnoczenie do ruchu pojazdw gospodarczych i uprzywilejowanych
o masie cakowitej do 2,5 tony powinny mie nawierzchni o nonoci co najmniej
dostosowanej do masy tych pojazdw.
16. 1. Do wej do budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego
6

i uytecznoci publicznej powinny by doprowadzone od doj i dojazdw, o ktrych mowa w

14 ust. 1 i 3, utwardzone dojcia o szerokoci minimalnej 1,5 m, przy czym co najmniej
jedno dojcie powinno zapewnia osobom niepenosprawnym dostp do caego budynku lub
tych jego czci, z ktrych osoby te mog korzysta.
2. (19) Wymaganie dostpnoci osb niepenosprawnych, o ktrym mowa w ust. 1, nie
dotyczy budynkw na terenach zamknitych, a take budynkw w zakadach karnych,
aresztach ledczych, zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich oraz budynkw w
zakadach pracy, niebdcych zakadami pracy chronionej, z wyjtkiem budynkw, o ktrych
mowa w 3 pkt 6.
17.

(20)

(uchylony).
Rozdzia 3
Miejsca postojowe dla samochodw osobowych

18. 1. Zagospodarowujc dziak budowlan, naley urzdzi, stosownie do jej

przeznaczenia i sposobu zabudowy, miejsca postojowe dla samochodw uytkownikw
staych i przebywajcych okresowo, w tym rwnie miejsca postojowe dla samochodw, z
ktrych korzystaj osoby niepenosprawne.
2. Liczb i sposb urzdzenia miejsc postojowych naley dostosowa do wymaga
ustalonych w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, z uwzgldnieniem
potrzebnej liczby miejsc, z ktrych korzystaj osoby niepenosprawne.
19. (21) 1. Odlego wydzielonych miejsc postojowych, w tym rwnie zadaszonych,
lub otwartego garau wielopoziomowego dla samochodw osobowych od okien pomieszcze
przeznaczonych na stay pobyt ludzi w budynku mieszkalnym, budynku zamieszkania
zbiorowego, z wyjtkiem hotelu, budynku opieki zdrowotnej, owiaty i wychowania, a take
od placu zabaw i boiska dla dzieci i modziey, nie moe by mniejsza ni:
1) (22) 7 m - w przypadku do 4 stanowisk wcznie,
2) 10 m - w przypadku 5 do 60 stanowisk wcznie,
3) 20 m - w przypadku wikszej liczby stanowisk, z uwzgldnieniem 276 ust. 1.
2. Odlego wydzielonych miejsc postojowych lub otwartego garau wielopoziomowego
dla samochodw osobowych od granicy dziaki budowlanej nie moe by mniejsza ni:
1) (23) 3 m - w przypadku do 4 stanowisk wcznie,
2) 6 m - w przypadku 5-60 stanowisk wcznie,
3) 16 m - w przypadku wikszej liczby stanowisk.
3. Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, stosuje si do sytuowania wjazdw do
zamknitego garau w stosunku do okien budynku opieki zdrowotnej, owiaty i wychowania,
a take placw zabaw i boisk dla dzieci i modziey.
4. Zachowanie odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie jest wymagane przy
sytuowaniu miejsc postojowych midzy liniami rozgraniczajcymi ulic.
20. Miejsca postojowe dla samochodw, z ktrych korzystaj wycznie osoby
niepenosprawne, mog by usytuowane w odlegoci nie mniejszej ni 5 m od okien
budynku mieszkalnego wielorodzinnego i zamieszkania zbiorowego oraz zblione bez
adnych ogranicze do innych budynkw. Miejsca te wymagaj odpowiedniego oznakowania.
21. 1. Stanowiska postojowe dla samochodw osobowych powinny mie co najmniej
szeroko 2,3 m i dugo 5 m, przy czym dla samochodw uytkowanych przez osoby
niepenosprawne szeroko stanowiska powinna wynosi co najmniej 3,6 m i dugo 5 m, a
w przypadku usytuowania wzdu jezdni - dugo co najmniej 6 m i szeroko co najmniej
3,6 m, z moliwoci jej ograniczenia do 2,3 m w przypadku zapewnienia moliwoci
korzystania z przylegajcego dojcia lub cigu pieszo-jezdnego.
2. Stanowiska postojowe i dojazdy manewrowe dla samochodw osobowych powinny
mie nawierzchni utwardzon lub co najmniej gruntow stabilizowan, ze spadkiem
zapewniajcym spyw wody.
3. Stanowiska przeznaczone do mycia i niezawodowego przegldu samochodw w
7

zgrupowaniach miejsc postojowych powinny mie doprowadzenie wody oraz tward

nawierzchni ze spadkami zapewniajcymi spyw wody do wpustw kanalizacyjnych z
osadnikami bota i apaczami oleju.
Rozdzia 4
Miejsca gromadzenia odpadw staych
22. 1. Na dziakach budowlanych naley przewidzie miejsca na pojemniki suce do
czasowego gromadzenia odpadw staych, z uwzgldnieniem moliwoci ich segregacji.
2. Miejscami, o ktrych mowa w ust. 1, mog by:
1) zadaszone osony lub pomieszczenia ze cianami penymi bd aurowymi,
2) wyodrbnione pomieszczenia w budynku, majce posadzk powyej poziomu
nawierzchni dojazdu rodka transportowego odbierajcego odpady, lecz nie wyej ni
0,15 m, w tym take dolne komory zsypu z bezporednim wyjciem na zewntrz,
zaopatrzonym w daszek o wysigu co najmniej 1 m i przeduony na boki po co najmniej
0,8 m, majce ciany i podogi zmywalne, punkt czerpalny wody, kratk ciekow,
wentylacj grawitacyjn oraz sztuczne owietlenie,
3) utwardzone place do ustawiania kontenerw z zamykanymi otworami wrzutowymi.
3. Midzy wejciami do pomieszcze lub placami, o ktrych mowa w ust. 2, a miejscem
dojazdu samochodw mieciarek wywocych odpady powinno by utwardzone dojcie,
umoliwiajce przemieszczanie pojemnikw na wasnych koach lub na wzkach.
4. Miejsca do gromadzenia odpadw staych przy budynkach wielorodzinnych powinny
by dostpne dla osb niepenosprawnych.
23. 1. Odlego miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stae, o ktrych mowa w
22 ust. 2 pkt 1 i 3, powinna wynosi co najmniej 10 m od okien i drzwi do budynkw z
pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi oraz co najmniej 3 m od granicy z ssiedni
dziak. Zachowanie odlegoci od granicy dziaki nie jest wymagane, jeeli osony lub
pomieszczenia stykaj si z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej.
2. W przypadku przebudowy istniejcej zabudowy, odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1,
mog by pomniejszone, jednak nie wicej ni o poow, po uzyskaniu opinii pastwowego
wojewdzkiego inspektora sanitarnego.
3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza si
zmniejszenie odlegoci okrelonych w ust. 1 od okien i drzwi do 3 m, od granicy dziaki do 2
m, a take sytuowanie zadaszonych oson lub pomieszcze na granicy dziaek, jeeli stykaj
si one z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej bd te przy linii rozgraniczajcej
od strony ulicy.
4. Odlego miejsc na pojemniki i kontenery na odpady stae, o ktrych mowa w 22
ust. 2 pkt 1 i 3, nie powinna wynosi wicej ni 80 m od najdalszego wejcia do
obsugiwanego budynku mieszkalnego wielorodzinnego, zamieszkania zbiorowego i
uytecznoci publicznej. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenach zamknitych.
24. 1. Na terenach niezurbanizowanych dopuszcza si stosowanie zbiornikw na
odpady stae, przystosowanych do okresowego oprniania, pod warunkiem usytuowania ich
w odlegociach okrelonych w 23 ust. 1.
2. Zbiorniki, o ktrych mowa w ust. 1, powinny mie nieprzepuszczalne ciany i dno,
szczelne przekrycie z zamykanym otworem wsypowym oraz zamykanym otworem bocznym
do usuwania odpadw. Do zbiornikw tych naley doprowadzi utwardzony dojazd.
25. Przy budynkach wielorodzinnych trzepaki naley sytuowa przy miejscach do
gromadzenia odpadw staych, z zachowaniem odlegoci nie mniejszej ni 10 m od okien i
drzwi do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi.
Rozdzia 5
Uzbrojenie techniczne dziaki i odprowadzenie wd powierzchniowych

 26. 1. Dziaka budowlana, przewidziana pod zabudow budynkami przeznaczonymi na

pobyt ludzi, powinna mie zapewnion moliwo przyczenia uzbrojenia dziaki lub
bezporednio budynku do sieci wodocigowej, kanalizacyjnej, elektroenergetycznej i
ciepowniczej.
2. Za rwnorzdne z przyczeniem do sieci elektroenergetycznej i ciepowniczej uznaje
si zapewnienie moliwoci korzystania z indywidualnych rde energii elektrycznej i ciepa,
odpowiadajcych przepisom odrbnym dotyczcym gospodarki energetycznej i ochrony
rodowiska.
3. W razie braku warunkw przyczenia sieci wodocigowej i kanalizacyjnej dziaka, o
ktrej mowa w ust. 1, moe by wykorzystana pod zabudow budynkami przeznaczonymi na
pobyt ludzi, pod warunkiem zapewnienia moliwoci korzystania z indywidualnego ujcia
wody, a take zastosowania zbiornika bezodpywowego lub przydomowej oczyszczalni
ciekw, jeeli ich ilo nie przekracza 5 m3 na dob. Jeeli ilo ciekw jest wiksza od 5
m3, to ich gromadzenie lub oczyszczanie wymaga pozytywnej opinii waciwego terenowo
inspektora ochrony rodowiska.
4. Na dziakach budowlanych przeznaczonych dla szpitali i sanatoriw, niezalenie od
zasilania z sieci, naley zapewni dodatkowo wasne ujcie wody oraz wasne rdo energii
elektrycznej i cieplnej.
5. Spenienie warunkw okrelonych w ust. 1 i 2 nie jest wymagane w przypadku
dziaek przeznaczonych pod budow budynkw rekreacji indywidualnej oraz budynkw
inwentarskich i gospodarczych na wsi, jeeli waciwy organ w decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu nie okreli takich wymaga.
27. Dopuszcza si wykorzystanie pod zabudow zagrodow lub rekreacji
indywidualnej dziaki budowlanej, ktra nie moe by zaopatrzona w wod przeznaczon do
spoycia przez ludzi z sieci lub wasnego ujcia, pod warunkiem zapewnienia moliwoci
czerpania lub dostawy wody z uj pooonych poza granicami dziaki.
28. 1. Dziaka budowlana, na ktrej sytuowane s budynki, powinna by wyposaona
w kanalizacj umoliwiajc odprowadzenie wd opadowych do sieci kanalizacji deszczowej
lub oglnospawnej.
2. W razie braku moliwoci przyczenia do sieci kanalizacji deszczowej lub
oglnospawnej, dopuszcza si odprowadzanie wd opadowych na wasny teren
nieutwardzony, do dow chonnych lub do zbiornikw retencyjnych.
29. Dokonywanie zmiany naturalnego spywu wd opadowych w celu kierowania ich
na teren ssiedniej nieruchomoci jest zabronione.
30. Usytuowanie na dziace budowlanej uj wody, urzdze do gromadzenia i
oczyszczania ciekw oraz odpadw staych powinno by zgodne z wymaganiami
rozporzdzenia oraz z przepisami dotyczcymi ochrony gruntu, wd i powietrza.
Rozdzia 6
Studnie
31. 1. Odlego studni dostarczajcej wod przeznaczon do spoycia przez ludzi,
niewymagajcej, zgodnie z przepisami dotyczcymi ochrony uj i rde wodnych,
ustanowienia strefy ochronnej, powinna wynosi - liczc od osi studni - co najmniej:
1) do granicy dziaki - 5 m,
2) do osi rowu przydronego - 7,5 m,
3) do budynkw inwentarskich i zwizanych z nimi szczelnych silosw, zbiornikw do
gromadzenia nieczystoci, kompostu oraz podobnych szczelnych urzdze - 15 m,
4) do najbliszego przewodu rozsczajcego kanalizacji indywidualnej, jeeli odprowadzane
s do niej cieki oczyszczone biologicznie w stopniu okrelonym w przepisach
dotyczcych ochrony wd - 30 m,
5) do nieutwardzonych wybiegw dla zwierzt hodowlanych, najbliszego przewodu
rozsczajcego kanalizacji lokalnej bez urzdze biologicznego oczyszczania ciekw
9

oraz do granicy pola filtracyjnego - 70 m.

2. Dopuszcza si sytuowanie studni w odlegoci mniejszej ni 5 m od granicy dziaki, a
take studni wsplnej na granicy dwch dziaek, pod warunkiem zachowania na obydwu
dziakach odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2-5.
32. 1. Obudowa studni kopanej, dostarczajcej wod przeznaczon do spoycia przez
ludzi, powinna by wykonana z materiaw nieprzepuszczalnych i niewpywajcych ujemnie
na jako wody, a zcza elementw obudowy powinny by naleycie uszczelnione. Przy
zastosowaniu krgw betonowych warunek szczelnoci uznaje si za speniony, jeeli
wykonane zostanie ich spoinowanie od wewntrz na caej wysokoci studni, a ponadto od
zewntrz do gbokoci co najmniej 1,5 m od poziomu terenu.
2. Cz nadziemna studni kopanej, niewyposaonej w urzdzenie pompowe, powinna
mie wysoko co najmniej 0,9 m od poziomu terenu oraz by zabezpieczona trwaym i
nieprzepuszczalnym przykryciem, ochraniajcym wntrze studni i urzdzenia do czerpania
wody.
3. Cz nadziemna studni kopanej, wyposaonej w urzdzenie pompowe, powinna mie
wysoko co najmniej 0,2 m od poziomu terenu. Przykrycie jej powinno by dopasowane do
obudowy i wykonane z materiau nieprzepuszczalnego oraz mie nono odpowiedni do
przewidywanego obcienia.
4. Teren otaczajcy studni kopan, w pasie o szerokoci co najmniej 1 m, liczc od
zewntrznej obudowy studni, powinien by pokryty nawierzchni utwardzon, ze spadkiem
2% w kierunku zewntrznym.
33. Przy ujciu wd podziemnych za pomoc studni wierconej teren w promieniu co
najmniej 1 m od wprowadzonej w grunt rury naley zabezpieczy w sposb okrelony w 32
ust. 4, a przejcie rury studziennej przez nawierzchni utwardzon naley uszczelni.
Rozdzia 7
Zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke
34. Zbiorniki na nieczystoci cieke mog by stosowane tylko na dziakach
budowlanych niemajcych moliwoci przyczenia do sieci kanalizacyjnej, przy czym nie
dopuszcza si ich stosowania na obszarach podlegajcych szczeglnej ochronie rodowiska i
naraonych na powodzie oraz zalewanie wodami opadowymi.
35. Zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke, doy ustpw nieskanalizowanych
oraz urzdzenia kanalizacyjne i zbiorniki do usuwania i gromadzenia wydalin pochodzenia
zwierzcego powinny mie dno i ciany nieprzepuszczalne, szczelne przekrycie z zamykanym
otworem do usuwania nieczystoci i odpowietrzenie wyprowadzone co najmniej 0,5 m ponad
poziom terenu.
36. 1. Odlego pokryw i wylotw wentylacji ze zbiornikw bezodpywowych na
nieczystoci cieke, dow ustpw nieskanalizowanych o liczbie miejsc nie wikszej ni 4 i
podobnych urzdze sanitarno-gospodarczych o pojemnoci do 10 m 3 powinna wynosi co
najmniej:
1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do
magazynw produktw spoywczych - 15 m,
2) od granicy dziaki ssiedniej, drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 7,5 m.
2. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej odlegoci
urzdze sanitarno-gospodarczych, o ktrych mowa w ust. 1, powinny wynosi co najmniej:
1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi - 5 m,
przy czym nie dotyczy to dow ustpowych w zabudowie jednorodzinnej,
2) od granicy dziaki ssiedniej, drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 2 m.
3. Odlegoci pokryw i wylotw wentylacji z dow ustpw nieskanalizowanych o liczbie
miejsc wikszej ni 4 oraz zbiornikw bezodpywowych na nieczystoci cieke i
kompostownikw o pojemnoci powyej 10 m3 do 50 m3 powinny wynosi co najmniej:
1) od okien i drzwi zewntrznych do pomieszcze wymienionych w ust. 1 pkt 1 - 30 m,
10

2) od granicy dziaki ssiedniej - 7,5 m,

3) od linii rozgraniczajcej drogi (ulicy) lub cigu pieszego - 10 m.
4. Waciwy organ w decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w
porozumieniu z pastwowym wojewdzkim inspektorem sanitarnym, moe ustali dla dziaek
budowlanych pooonych przy zabudowanych dziakach ssiednich odlegoci mniejsze ni
okrelone w ust. 1 i 2.
5. Kryte zbiorniki bezodpywowe na nieczystoci cieke oraz doy ustpowe mog by
sytuowane w odlegoci mniejszej ni 2 m od granicy, w tym take przy granicy dziaek,
jeeli ssiaduj z podobnymi urzdzeniami na dziace ssiedniej, pod warunkiem zachowania
odlegoci okrelonych w 31 i 36.
6. Odlegoci zbiornikw bezodpywowych na nieczystoci cieke i kompostownikw o
pojemnoci powyej 50 m3 od budynkw przeznaczonych na pobyt ludzi naley przyjmowa
zgodnie ze wskazaniem ekspertyzy
technicznej, przyjtej przez pastwowego
wojewdzkiego inspektora sanitarnego.
37. Przepywowe, szczelne osadniki podziemne, stanowice cz przydomowej
oczyszczalni ciekw gospodarczo-bytowych, suce do wstpnego ich oczyszczania, mog
by sytuowane w bezporednim ssiedztwie budynkw jednorodzinnych, pod warunkiem
wyprowadzenia ich odpowietrzenia przez instalacj kanalizacyjn co najmniej 0,6 m powyej
grnej krawdzi okien i drzwi zewntrznych w tych budynkach.
38. Odlego osadnikw bota, apaczy olejw mineralnych i tuszczu, neutralizatorw
ciekw i innych podobnych zbiornikw od okien otwieralnych i drzwi zewntrznych do
pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna wynosi co najmniej 5 m, jeeli
przepisy odrbne nie stanowi inaczej.
Rozdzia 8
Ziele i urzdzenia rekreacyjne
39. Na dziakach budowlanych, przeznaczonych pod zabudow wielorodzinn, budynki
opieki zdrowotnej (z wyjtkiem przychodni) oraz owiaty i wychowania co najmniej 25%
powierzchni dziaki naley urzdzi jako powierzchni terenu biologicznie czynnego, jeeli
inny procent nie wynika z ustale miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
40. (24) 1. W zespole budynkw wielorodzinnych objtych jednym pozwoleniem na
budow naley, stosownie do potrzeb uytkowych, przewidzie place zabaw dla dzieci i
miejsca rekreacyjne dostpne dla osb niepenosprawnych, przy czym co najmniej 30 % tej
powierzchni powinno znajdowa si na terenie biologicznie czynnym, chyba e przepisy
odrbne stanowi inaczej.
2. Nasonecznienie placu zabaw dla dzieci powinno wynosi co najmniej 4 godziny,
liczone w dniach rwnonocy (21 marca i 21 wrzenia) w godzinach 10 00-1600. W zabudowie
rdmiejskiej dopuszcza si nasonecznienie nie krtsze ni 2 godziny.
3. Odlego placw i urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, od linii rozgraniczajcych
ulic, od okien pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi oraz od miejsc gromadzenia
odpadw powinna wynosi co najmniej 10 m.
Rozdzia 9
Ogrodzenia
41. 1. Ogrodzenie nie moe stwarza zagroenia dla bezpieczestwa ludzi i zwierzt.
2. Umieszczanie na ogrodzeniach, na wysokoci mniejszej ni 1,8 m, ostro
zakoczonych elementw, drutu kolczastego, tuczonego szka oraz innych podobnych
wyrobw i materiaw jest zabronione.
3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotycz ogrodze wewntrznych w zakadach karnych i
aresztach ledczych.

11

 42. (25) 1. Bramy i furtki w ogrodzeniu nie mog otwiera si na zewntrz dziaki.
2. Furtki w ogrodzeniu przy budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach
uytecznoci publicznej nie mog utrudnia dostpu do nich osobom niepenosprawnym
poruszajcym si na wzkach inwalidzkich.
43. Szeroko bramy powinna wynosi w wietle co najmniej 2,4 m, a w przypadku
zastosowania furtki jej szeroko powinna by nie mniejsza ni 0,9 m, przy czym na drodze
poarowej szerokoci te reguluj przepisy odrbne dotyczce ochrony przeciwpoarowej.
DZIA III
BUDYNKI I POMIESZCZENIA
Rozdzia 1
Wymagania oglne
44. Budynek, jego ukad funkcjonalny i przestrzenny, ustrj konstrukcyjny oraz
rozwizania techniczne i materiaowe elementw budowlanych powinny by zaprojektowane i
wykonane w sposb odpowiadajcy wymaganiom wynikajcym z jego usytuowania i
przeznaczenia oraz z odnoszcych si do niego przepisw rozporzdzenia i przepisw
odrbnych.
45. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi powinien by
zaopatrzony co najmniej w wod do spoycia przez ludzi oraz do celw przeciwpoarowych,
jeeli wymagaj tego przepisy odrbne, a odpowiednio do ich przeznaczenia - take na inne
cele. W innych budynkach zaopatrzenie w wod powinno wynika z ich przeznaczenia i
potrzeb ochrony przeciwpoarowej.
46. Budynek mieszkalny, zamieszkania zbiorowego, opieki zdrowotnej, opieki
spoecznej i socjalnej, owiaty, nauki, zakadu ywienia, produkcji i handlu ywnoci, a
take inne budynki, jeeli s wyposaone w wanny, natryski lub umywalki, powinny mie
indywidualn lub centraln instalacj ciepej wody. Warunek doprowadzenia ciepej wody do
umywalek nie dotyczy budynkw w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej.
47. Budynek wyposaony w instalacj wodocigow powinien mie zapewnione
odprowadzenie ciekw bytowo-gospodarczych oraz ciekw technologicznych, jeeli one
wystpuj.
48. 1. Kady budynek przeznaczony na pobyt ludzi oraz inne budynki, w ktrych w
trakcie uytkowania powstaj odpady i nieczystoci stae, powinny mie miejsca
przystosowane do czasowego gromadzenia tych odpadw i nieczystoci, usytuowane w
samym budynku lub w jego otoczeniu.
2. Budynki, o ktrych mowa w ust. 1, z wyjtkiem wysokociowych, mog by
wyposaone w wewntrzne urzdzenia (zsypy) do usuwania odpadw i nieczystoci staych.
49. Budynek i pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi oraz inne budynki, jeeli
wynika to z ich przeznaczenia, powinny by wyposaone w instalacje (urzdzenia) do
ogrzewania pomieszcze w okresie obnionych temperatur, umoliwiajce utrzymanie
temperatury powietrza wewntrznego odpowiedniej do ich przeznaczenia. Wymaganie to nie
dotyczy budynkw rekreacyjnych, uytkowanych wycznie w sezonie letnim.
50. Budynek i pomieszczenia, w ktrych s zainstalowane paleniska na paliwo stae
lub komory spalania z palnikami na paliwo pynne lub gazowe, powinny mie przewody
kominowe do odprowadzania dymu i spalin.
51. Budynek i pomieszczenia powinny mie zapewnion wentylacj lub klimatyzacj,
stosownie do ich przeznaczenia.
12

 52. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi moe by

zaopatrywany w gaz z sieci gazowej, baterii butli lub zbiornikw staych gazu pynnego,
zgodnie z warunkami okrelonym w 156 ust. 1 i 157.
53. 1. Budynek, odpowiednio do potrzeb wynikajcych z jego przeznaczenia, powinien
by wyposaony w wewntrzn instalacj elektryczn.
2. Budynek naley wyposay w instalacj chronic od wyadowa atmosferycznych.
Obowizek ten odnosi si do budynkw wyszczeglnionych w Polskiej Normie dotyczcej
ochrony odgromowej obiektw budowlanych.
54. (26) 1. (27) Budynek uytecznoci publicznej, budynek mieszkalny wielorodzinny,
budynek zamieszkania zbiorowego niebdcy budynkiem koszarowym oraz kady inny
budynek majcy najwysz kondygnacj z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt wicej
ni 50 osb, w ktrych rnica poziomw posadzek pomidzy pierwsz i najwysz
kondygnacj nadziemn, niestanowic drugiego poziomu w mieszkaniu dwupoziomowym,
przekracza 9,5 m, a take majcy dwie lub wicej kondygnacji nadziemnych budynek opieki
zdrowotnej i budynek opieki spoecznej naley wyposay w dwig osobowy.
2. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym, budynku zamieszkania zbiorowego oraz
budynku uytecznoci publicznej, wyposaanym w dwigi, naley zapewni dojazd z poziomu
terenu i dostp na wszystkie kondygnacje uytkowe osobom niepenosprawnym.
3. W przypadku wbudowywania lub przybudowywania szybu dwigowego do istniejcego
budynku dopuszcza si usytuowanie drzwi przystankowych na poziomie spocznika
midzypitrowego, jeeli zostanie zapewniony dostp do kondygnacji uytkowej osobom
niepenosprawnym.
55. (28) 1. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym niewyposaanym w dwigi naley
wykona pochylni lub zainstalowa odpowiednie urzdzenie techniczne, umoliwiajce
dostp osobom niepenosprawnym do mieszka pooonych na pierwszej kondygnacji
nadziemnej oraz do kondygnacji podziemnej zawierajcej miejsca postojowe dla
samochodw osobowych.
2. W niskim budynku zamieszkania zbiorowego i budynku uytecznoci publicznej,
niewymagajcym wyposaenia w dwigi, o ktrych mowa w 54 ust. 1, naley zainstalowa
urzdzenia techniczne zapewniajce osobom niepenosprawnym dostp na kondygnacje z
pomieszczeniami uytkowymi, z ktrych mog korzysta. Nie dotyczy to budynkw
koszarowych, zakwaterowania w zakadach karnych, aresztach ledczych oraz zakadach
poprawczych i schroniskach dla nieletnich.
3. Dopuszcza si niewyposaenie w dwigi budynku mieszkalnego wielorodzinnego do 5.
kondygnacji nadziemnej wcznie, jeeli wszystkie pomieszczenia na ostatniej kondygnacji
s czci mieszka dwupoziomowych.
4. W budynku niewyposaonym w dwigi, na ktrego budow zostaa wydana decyzja o
pozwoleniu na budow przed dniem 1 kwietnia 1995 r., na poddaszu usytuowanym
bezporednio nad 4. kondygnacj dopuszcza si zmian sposobu uytkowania pomieszcze
na mieszkania.
56. (29) Budynek mieszkalny wielorodzinny, budynek zamieszkania zbiorowego i
budynek uytecznoci publicznej powinien by wyposaony w instalacj telekomunikacyjn,
a w miar potrzeby rwnie w inne instalacje, takie jak: telewizji przemysowej, sygnalizacji
dzwonkowej lub domofonowej, w sposb umoliwiajcy zapewnienie ochrony instalacji przed
dostpem osb nieuprawnionych.
Rozdzia 2
Owietlenie i nasonecznienie
57. 1. Pomieszczenie przeznaczone na pobyt ludzi powinno mie zapewnione
owietlenie dzienne, dostosowane do jego przeznaczenia, ksztatu i wielkoci, z
uwzgldnieniem warunkw okrelonych w 13 oraz w oglnych przepisach bezpieczestwa i
higieny pracy.
13

2. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi stosunek powierzchni okien, liczonej

w wietle ocienic, do powierzchni podogi powinien wynosi co najmniej 1:8, natomiast w
innym pomieszczeniu, w ktrym owietlenie dzienne jest wymagane ze wzgldw na
przeznaczenie - co najmniej 1:12.
58. 1. Dopuszcza si owietlenie pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi
wycznie wiatem sztucznym, jeeli:
1) owietlenie dzienne nie jest konieczne lub nie jest wskazane ze wzgldw
technologicznych,
2) jest uzasadnione celowoci funkcjonaln zlokalizowania tego pomieszczenia w obiekcie
podziemnym lub w czci budynku pozbawionej owietlenia dziennego.
2. W przypadku gdy pomieszczenie, o ktrym mowa w ust. 1, jest pomieszczeniem
staej pracy w rozumieniu oglnych przepisw bezpieczestwa i higieny pracy, dla
zastosowania wycznie owietlenia wiatem sztucznym, w tym elektrycznym, jest
wymagane uzyskanie zgody waciwego pastwowego wojewdzkiego inspektora
sanitarnego, wydanej w porozumieniu z waciwym okrgowym inspektorem pracy.
3. Uzgodnienie, o ktrym mowa w ust. 2, nie dotyczy budynkw sucych obronnoci
pastwa.
59. 1. (30) Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi oraz do ruchu oglnego
(komunikacji) powinny mie zapewnione owietlenie wiatem sztucznym odpowiednio do
potrzeb uytkowych.
2. Oglne owietlenie wiatem sztucznym pomieszczenia przeznaczonego na stay pobyt
ludzi powinno zapewnia odpowiednie warunki uytkowania caej jego powierzchni.
3. Owietlenie wiatem sztucznym poczonych ze sob pomieszcze przeznaczonych
na stay pobyt ludzi oraz do ruchu oglnego (komunikacji) nie powinno wykazywa rnic
natenia, wywoujcych olnienie przy przejciu midzy tymi pomieszczeniami.
60. 1. Pomieszczenia przeznaczone do zbiorowego przebywania dzieci w obku,
przedszkolu i szkole, z wyjtkiem pracowni chemicznej, fizycznej i plastycznej, powinny mie
zapewniony czas nasonecznienia co najmniej 3 godziny w dniach rwnonocy (21 marca i 21
wrzenia) w godzinach 8oo-16oo, natomiast pokoje mieszkalne - w godzinach 7oo-17oo.
2. W mieszkaniu wielopokojowym dopuszcza si ograniczenie wymagania okrelonego w
ust. 1 co najmniej do jednego pokoju, przy czym w rdmiejskiej zabudowie uzupeniajcej
dopuszcza si ograniczenie wymaganego czasu nasonecznienia do 1,5 godziny, a w
odniesieniu do mieszkania jednopokojowego w takiej zabudowie nie okrela si wymaganego
czasu nasonecznienia.
Rozdzia 3
Wejcia do budynkw i mieszka
61. 1. Pooenie drzwi wejciowych do budynku oraz ksztat i wymiary pomieszcze
wejciowych powinny umoliwia dogodne warunki ruchu, w tym rwnie osobom
niepenosprawnym.
2. Wymaganie przystosowania wej dla osb niepenosprawnych nie dotyczy budynkw
mieszkalnych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz budynkw rekreacji
indywidualnej, budynkw koszarowych, a take budynkw w zakadach karnych i aresztach
ledczych oraz w zakadach poprawczych i schroniskach dla nieletnich.
62. 1. Drzwi wejciowe do budynku i oglnodostpnych pomieszcze uytkowych oraz
do mieszka powinny mie w wietle ocienicy co najmniej: szeroko 0,9 m i wysoko 2
m. W przypadku zastosowania drzwi zewntrznych dwuskrzydowych szeroko skrzyda
gwnego nie moe by mniejsza ni 0,9 m.
2. W wejciach do budynku i oglnodostpnych pomieszcze uytkowych mog by
zastosowane drzwi obrotowe lub wahadowe, pod warunkiem usytuowania przy nich drzwi
rozwieranych lub rozsuwanych, przystosowanych do ruchu osb niepenosprawnych, oraz
spenienia wymaga 240.
14

3. (31) W drzwiach, o ktrych mowa w ust. 1, oraz w drzwiach do mieszka i

pomieszcze mieszkalnych w budynku zamieszkania zbiorowego wysoko progw nie moe
przekracza 0,02 m.
63. Wejcia z zewntrz do budynku i pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi
naley chroni przed nadmiernym dopywem chodnego powietrza przez zastosowanie
przedsionka, kurtyny powietrznej lub innych rozwiza nieutrudniajcych ruchu. Wymagania
te nie dotycz dodatkowych wej nieprzewidzianych do staego uytkowania.
64. Wejcie do budynku i do kadej klatki schodowej powinno mie elektryczne
owietlenie zewntrzne. Nie dotyczy to budownictwa zagrodowego i rekreacyjnego.
65.

(32)

(uchylony).
Rozdzia 4
Schody i pochylnie

66. W celu zapewnienia dostpu do pomieszcze pooonych na rnych poziomach

naley stosowa schody stae, a w zalenoci od przeznaczenia budynku - rwnie pochylnie
odpowiadajce warunkom okrelonym w rozporzdzeniu.
67. Zainstalowanie w budynku schodw lub pochylni ruchomych nie zwalnia z
obowizku zastosowania schodw lub pochylni staych.
68. 1. (33) Graniczne wymiary schodw staych w budynkach o rnym przeznaczeniu
okrela tabela:
Przeznaczenie budynkw

Minimalna szeroko
uytkowa (m)

Maksymalna
wysoko
stopni (m)

biegu

spocznika

Budynki mieszkalne jednorodzinne i w zabudowie zagrodowej

oraz mieszkania dwupoziomowe

0,8

0,8

0,19

Budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki zamieszkania

zbiorowego*) oraz budynki uytecznoci publicznej*), z
wyczeniem budynkw zakadw opieki zdrowotnej, a take
budynki produkcyjne*), magazynowo-skadowe oraz usugowe, w
ktrych zatrudnia si ponad 10 osb

1,2

1,5

0,175

Przedszkola i obki

1,2

1,3

0,15

Budynki opieki zdrowotnej*)

1,4

1,5

0,15

Garae wbudowane i wolno stojce (wielostanowiskowe) oraz

budynki usugowe, w ktrych zatrudnia si do 10 osb

0,9

0,9

0,19

We wszystkich budynkach niezalenie od ich przeznaczenia

schody do kondygnacji podziemnej, pomieszcze technicznych i
poddaszy nieuytkowych

0,8

0,8

0,2

*)

W przypadku tych budynkw szeroko uytkow biegu schodowego i spocznika naley

przyjmowa z uwzgldnieniem wymaga okrelonych w ust. 2.

2. W budynkach uytecznoci publicznej oraz budynkach produkcyjnych czn

szeroko uytkow biegw oraz czn szeroko uytkow spocznikw w klatkach
schodowych, stanowicych drog ewakuacyjn, naley oblicza proporcjonalnie do liczby
15

osb mogcych przebywa rwnoczenie na kondygnacji, na ktrej przewiduje si obecno

najwikszej ich liczby, przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, lecz nie mniej
ni okrelono to w ust. 1.
3. Szeroko uytkowa schodw zewntrznych do budynku powinna wynosi co najmniej
1,2 m, przy czym nie moe by mniejsza ni szeroko uytkowa biegu schodowego w
budynku, przyjta zgodnie z wymaganiami okrelonymi w ust. 1 i 2.
4. Szeroko uytkow schodw staych mierzy si midzy wewntrznymi krawdziami
porczy, a w przypadku balustrady jednostronnej - midzy wykoczon powierzchni ciany
a wewntrzn krawdzi porczy tej balustrady. Szerokoci te nie mog by ograniczane
przez zainstalowane urzdzenia oraz elementy budynku.
69. 1.

(34)

Liczba stopni w jednym biegu schodw staych powinna wynosi nie wicej
ni:
1) 14 stopni - w budynku opieki zdrowotnej,
2) 17 stopni - w innych budynkach.
2. (35) Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy budynkw w zabudowie
jednorodzinnej i w zabudowie zagrodowej oraz budynkw rekreacji indywidualnej, mieszka
dwupoziomowych oraz doj do urzdze technicznych.
3. Liczba stopni w jednym biegu schodw zewntrznych nie powinna wynosi wicej ni
10.
4. Szeroko stopni staych schodw wewntrznych powinna wynika z warunku
okrelonego wzorem: 2h + s = 0,6 do 0,65 m, gdzie h oznacza wysoko stopnia, s - jego
szeroko.
5. (36) Szeroko stopni schodw zewntrznych przy gwnych wejciach do budynku
powinna wynosi w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i budynkach uytecznoci
publicznej co najmniej 0,35 m.
6. Szeroko stopni schodw wachlarzowych powinna wynosi co najmniej 0,25 m,
natomiast w schodach zabiegowych i krconych szeroko tak naley zapewni w odlegoci
nie wikszej ni 0,4 m od porczy balustrady wewntrznej lub supa stanowicego
koncentryczn konstrukcj schodw.
7. W budynku zakadu opieki zdrowotnej stosowanie schodw zabiegowych i
wachlarzowych, jako przeznaczonych do ruchu pacjentw, jest zabronione.
8. W budynkach opieki zdrowotnej, a take budynkach zamieszkania zbiorowego
przeznaczonych dla osb starszych oraz niepenosprawnych zabrania si stosowania stopni
schodw z noskami i podciciami.
70. Maksymalne nachylenie pochylni zwizanych z budynkiem nie moe przekracza
wielkoci okrelonych w poniszej tabeli:
Usytuowanie pochylni
Przeznaczenie pochylni

na zewntrz, bez
przekrycia
% nachylenia

wewntrz budynku
lub pod dachem
% nachylenia

15

15

b) do 0,5 m

10

c) ponad 0,5 m*)

a) jedno- i dwupoziomowych

15

20

b) wielopoziomowych

15

15

Do ruchu pieszego i dla osb niepenosprawnych

poruszajcych si przy uyciu wzka inwalidzkiego, przy
wysokoci pochylni:
a) do 0,15 m

Dla samochodw w garaach wielostanowiskowych:

16

Dla samochodw w garaach indywidualnych

25

25

*) Pochylnie do ruchu pieszego i dla osb niepenosprawnych o dugoci ponad 9 m powinny

by podzielone na krtsze odcinki, przy zastosowaniu spocznikw o dugoci co najmniej
1,4 m.
71. 1. Pochylnie przeznaczone dla osb niepenosprawnych powinny mie szeroko
paszczyzny ruchu 1,2 m, krawniki o wysokoci co najmniej 0,07 m i obustronne porcze
odpowiadajce warunkom okrelonym w 298, przy czym odstp midzy nimi powinien
mieci si w granicach od 1 m do 1,1 m.
2. Dugo poziomej paszczyzny ruchu na pocztku i na kocu pochylni powinna
wynosi co najmniej 1,5 m.
3. (37) Powierzchnia spocznika przy pochylni dla osb niepenosprawnych poruszajcych
si na wzkach inwalidzkich powinna mie wymiary co najmniej 1,5 x 1,5 m poza polem
otwierania skrzyda drzwi wejciowych do budynku.
4. (38) Krawdzie stopni schodw w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i
uytecznoci publicznej powinny wyrnia si kolorem kontrastujcym z kolorem posadzki.
Rozdzia 5
Pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi
72. 1. Wysoko pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna odpowiada
wymaganiom okrelonym w poniszej tabeli, jeeli przepisy odrbne, w tym dotyczce
pomieszcze pracy i pomieszcze suby zdrowia, nie okrelaj innych wymaga:
Rodzaj pomieszczenia (sposb uytkowania)

Minimalna wysoko w
wietle (m)

Pokoje w budynkach mieszkalnych oraz sypialnie 1-4-osobowe w budynkach

zamieszkania zbiorowego

2,5*)

Pokoje na poddaszu w budynkach jednorodzinnych i mieszkalnych zagrodowych oraz

pomieszczenia w budynkach rekreacji indywidualnej

2,2*)

Pomieszczenia do pracy **), nauki i innych celw, w ktrych nie wystpuj czynniki
uciliwe lub szkodliwe dla zdrowia, przeznaczone na stay lub czasowy pobyt:
a) nie wicej ni 4 osb

2,5

b) wicej ni 4 osb

3,0

Pomieszczenia jak wyej, lecz usytuowane na antresoli, jeeli nie wystpuj czynniki
szkodliwe dla zdrowia

2,2

Pomieszczenia do pracy **) i innych celw, w ktrych wystpuj czynniki uciliwe

lub szkodliwe dla zdrowia

3,3

Pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi, jak dyurki, portiernie, kantory,

kioski, w tym kioski usytuowane w halach dworcowych, wystawowych, handlowych,
sportowych, jeeli nie wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia

2,2*)

Pomieszczenia przeznaczone na czasowy pobyt ludzi:

a) jeeli nie wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia

2,2*)

b) jeeli wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia

*)

2,5

Przy stropach pochyych jest to wysoko rednia liczona midzy najwiksz a

17

najmniejsz wysokoci pomieszczenia, lecz nie mniejsz ni 1,9 m. Przestrzeni o

wysokoci poniej 1,9 m nie zalicza si do odpowiadajcej przeznaczeniu danego
pomieszczenia.
**) Wymagania dotyczce minimalnej wysokoci pomieszcze w zakadach pracy okrelaj
przepisy o bezpieczestwie i higienie pracy.
2. Pomieszczenia, ktrych wysoko powinna, zgodnie z ust. 1, wynosi co najmniej 3 m
i 3,3 m, mog by obnione do wysokoci nie mniejszej ni 2,5 m w przypadku zastosowania
wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji, pod warunkiem uzyskania
zgody pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego.
73. 1. W pomieszczeniu mieszkalnym poziom podogi od strony ciany z otworami
okiennymi i drzwiowymi nie powinien znajdowa si poniej poziomu terenu przy budynku.
2. W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi w budynku zakadu opieki
zdrowotnej, opieki spoecznej, owiaty, wychowania i nauki poziom podogi powinien
znajdowa si co najmniej 0,3 m powyej terenu urzdzonego przy budynku.
3. W pomieszczeniu produkcyjnym i usugowym poziom podogi moe znajdowa si na
poziomie terenu urzdzonego przy budynku. Obnienie poziomu podogi poniej terenu
wymaga uzyskania zgody pastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego wydanej w
porozumieniu z waciwym okrgowym inspektorem pracy.
74. W budynku uytecznoci publicznej pomieszczenia oglnodostpne ze
zrnicowanym poziomem podg powinny by przystosowane do ruchu osb
niepenosprawnych.
75. 1. Drzwi do pomieszczenia przeznaczonego na stay pobyt ludzi oraz do
pomieszczenia kuchennego powinny mie co najmniej szeroko 0,8 m i wysoko 2 m w
wietle ocienicy.
2. W budynku uytecznoci publicznej drzwi wewntrzne, z wyjtkiem drzwi do
pomieszcze technicznych i gospodarczych, powinny mie co najmniej szeroko 0,9 m i
wysoko 2 m w wietle ocienicy.
3. Drzwi, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie powinny mie progw.
Rozdzia 6
Pomieszczenia higienicznosanitarne
76. Wymagania dotyczce pomieszcze higienicznosanitarnych okrelaj przepisy
rozporzdzenia, a take przepisy dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy oraz obrony
cywilnej. Do pomieszcze higienicznosanitarnych zalicza si anie, sauny, natryski, azienki,
ustpy, umywalnie, szatnie, przebieralnie, pralnie, pomieszczenia higieny osobistej kobiet,
jak te pomieszczenia suce do odkaania, oczyszczania oraz suszenia odziey i obuwia, a
take przechowywania sprztu do utrzymania czystoci.
77. 1. Pomieszczenie higienicznosanitarne powinno mie wentylacj speniajc
wymagania przepisw rozporzdzenia oraz przepisw odrbnych.
2. Pomieszczenie higienicznosanitarne powinno mie wysoko w wietle co najmniej 2,5
m, z wyjtkiem ani oglnodostpnej, ktrej wysoko powinna wynosi co najmniej 3 m.
3. Dopuszcza si zmniejszenie wysokoci pomieszczenia higienicznosanitarnego w
budynku mieszkalnym oraz w hotelu, motelu i pensjonacie do 2,2 m w wietle, w przypadku
gdy jest ono wyposaone w wentylacj mechaniczn wywiewn lub nawiewno-wywiewn.
78. 1. ciany pomieszczenia higienicznosanitarnego powinny mie do wysokoci co
najmniej 2 m powierzchnie zmywalne i odporne na dziaanie wilgoci.
2. Posadzka pralni, azienki, umywalni, kabiny natryskowej i ustpu powinna by
zmywalna, nienasikliwa i nieliska.
79. 1. Drzwi do azienki, umywalni i wydzielonego ustpu powinny otwiera si na
18

zewntrz pomieszczenia, mie, z zastrzeeniem 75 ust. 2, co najmniej szeroko 0,8 m i

wysoko 2 m w wietle ocienicy, a w dolnej czci - otwory o sumarycznym przekroju nie
mniejszym ni 0,022 m2 dla dopywu powietrza.
2. W azienkach i ustpach, z wyjtkiem oglnodostpnych, dopuszcza si stosowanie
drzwi przesuwnych lub skadanych.
80. 1. Kubatura pomieszczenia azienki z wentylacj grawitacyjn powinna wynosi co
najmniej:
1) 8 m3 - przy zastosowaniu w tym pomieszczeniu urzdzenia gazowego, o ktrym mowa w
172 ust. 3 pkt 1.
2) 6,5 m3 - przy doprowadzeniu centralnej ciepej wody lub zastosowaniu elektrycznego
urzdzenia do ogrzewania wody bd urzdzenia gazowego, o ktrym mowa w 172
ust. 3 pkt 2, a take gdy urzdzenie gazowe znajduje si poza tym pomieszczeniem.
2. Dopuszcza si zmniejszenie kubatury, o ktrej mowa w ust. 1 pkt 2, jednake nie
poniej 5,5 m3, jeeli pomieszczenie azienki jest wyposaone co najmniej w wentylacj
mechaniczn wywiewn.
81. 1. Kabina natryskowa niezamknita, stanowica wydzielon cz pomieszcze
natryskw i umywalni zbiorowych, powinna mie powierzchni nie mniejsz ni 0,9 m 2 i
szeroko co najmniej 0,9 m.
2. Kabina natryskowa zamknita, wydzielona ciankami na ca wysoko
pomieszczenia, powinna mie powierzchni nie mniejsz ni 1,5 m2 i szeroko co najmniej
0,9 m oraz by wyposaona w wentylacj mechaniczn wywiewn.
3. (39) Kabina natryskowa zamknita, z urzdzeniami przystosowanymi do korzystania
przez osoby niepenosprawne poruszajce si na wzkach inwalidzkich, powinna mie
powierzchni nie mniejsz ni 2,5 m2 i szeroko co najmniej 1,5 m oraz by wyposaona w
urzdzenia wspomagajce, umoliwiajce korzystanie z kabiny zgodnie z przeznaczeniem.
4. (40) Bezporednio przy kabinach natryskowych i umywalniach zbiorowych powinna
znajdowa si kabina ustpowa.
82. 1. W budynku zamieszkania zbiorowego azienki zwizane z pomieszczeniami
mieszkalnymi powinny by wyposaone w wann lub natrysk oraz umywalk. Miska
ustpowa moe by usytuowana w azience lub w wydzielonej kabinie ustpowej
wyposaonej w umywalk.
2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, bez azienek i ustpw zwizanych z
pomieszczeniami mieszkalnymi naley przewidzie na kadej kondygnacji umywalnie i
ustpy przeznaczone do wsplnego uytku, wyposaone co najmniej w:
1) 1 misk ustpow dla 10 kobiet,
2) 1 misk ustpow i 1 pisuar dla 20 mczyzn,
3) 1 urzdzenie natryskowe dla 15 osb,
4) 1 umywalk dla 5 osb.
83. Kabina
ustpowa
(ustp
wydzielony),
nieprzeznaczona
dla
osb
niepenosprawnych, powinna mie najmniejszy wymiar poziomy (szeroko) w wietle co
najmniej 0,9 m i powierzchni przed misk ustpow co najmniej 0,6x0,9 m w rzucie
poziomym, speniajc rwnie funkcj powierzchni przed umywalk - w przypadku jej
zainstalowania w kabinie ustpowej.
84. 1. W budynku uytecznoci publicznej i zakadu pracy naley urzdzi ustpy
oglnodostpne. Jeeli liczba osb w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi na
danej kondygnacji jest mniejsza od 10, dopuszcza si umieszczenie ustpu na najbliszej,
wyszej lub niszej kondygnacji.
2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, w ustpach oglnodostpnych powinna
przypada co najmniej jedna umywalka na 20 osb, co najmniej jedna miska ustpowa i
jeden pisuar na 30 mczyzn oraz jedna miska ustpowa na 20 kobiet, jeeli przepisy
dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy nie stanowi inaczej. W przypadku gdy w
pomieszczeniach przeznaczonych na stay pobyt ludzi liczba osb jest mniejsza ni 10,
dopuszcza si umieszczenie wsplnego ustpu dla kobiet i mczyzn.
19

3. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, odlego od stanowiska pracy lub miejsca

przebywania ludzi do najbliszego ustpu nie moe by wiksza ni 75 m, a od stanowiska
pracy chronionej - ni 50 m.
85. 1. Ustpy oglnodostpne w budynkach zamieszkania zbiorowego, uytecznoci
publicznej i zakadw pracy powinny mie wejcia z drg komunikacji oglnej.
2. (41) W ustpach oglnodostpnych naley stosowa:
1) przedsionki, oddzielone cianami penymi na ca wysoko pomieszczenia, w ktrych
mog by instalowane tylko umywalki,
2) drzwi o szerokoci co najmniej 0,9 m,
3) (42) drzwi do kabin ustpowych otwierane na zewntrz, o szerokoci co najmniej 0,8 m, a
do kabin przystosowanych dla potrzeb osb niepenosprawnych, co najmniej 0,9 m,
4) przegrody dzielce ustp damski od mskiego, wykonane jako ciany pene na ca
wysoko pomieszczenia,
5) miski ustpowe umieszczone w oddzielnych kabinach o szerokoci co najmniej 1 m i
dugoci 1,10 m, ze ciankami i drzwiami o wysokoci co najmniej 2 m z przewitem nad
podog 0,15 m; oddzielenia nie wymagaj ustpy dla dzieci w obkach i przedszkolach,
6) wpusty kanalizacyjne podogowe z syfonem oraz armatur czerpaln ze zczk do wa
w pomieszczeniach z pisuarem lub majcych wicej ni 4 kabiny ustpowe,
7) wentylacj grawitacyjn lub mechaniczn - w ustpach z oknem i jedn kabin, a w
innych - mechaniczn o dziaaniu cigym lub wczan automatycznie.
3. Przedsionkw, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 1, nie wymagaj ustpy przy salach zaj
w obkach i przedszkolach oraz przy pokojach dla chorych w szpitalach.
86. 1. W budynku, na kondygnacjach dostpnych dla osb niepenosprawnych, co
najmniej jedno z oglnodostpnych pomieszcze higienicznosanitarnych powinno by
przystosowane dla tych osb przez:
1) zapewnienie przestrzeni manewrowej o wymiarach co najmniej 1,5x1,5 m,
2) stosowanie w tych pomieszczeniach i na trasie dojazdu do nich drzwi bez progw,
3) zainstalowanie odpowiednio przystosowanej, co najmniej jednej miski ustpowej i
umywalki, a take jednego natrysku, jeeli ze wzgldu na przeznaczenie przewiduje si
w budynku takie urzdzenia,
4) zainstalowanie uchwytw uatwiajcych korzystanie z urzdze higienicznosanitarnych.
2. Dopuszcza si stosowanie pojedynczego ustpu dla osb niepenosprawnych bez
przedsionka oddzielajcego od komunikacji oglnej.
87. 1. Ustpy publiczne naley sytuowa na terenach wyposaonych w sie
wodocigow i kanalizacyjn.
2. Dopuszcza si sytuowanie ustpw publicznych na terenach nieskanalizowanych, jako
budynki wolno stojce ze szczelnymi zbiornikami nieczystoci.
3. Dopuszcza si sytuowanie tymczasowych, nieskanalizowanych ustpw publicznych
na terenach skanalizowanych, za zgod waciwego terenowo pastwowego inspektora
sanitarnego.
4. Ustp publiczny powinien odpowiada wymaganiom okrelonym w 85 oraz mie
kabiny ustpowe o wymiarach co najmniej 1,5 m dugoci i 1 m szerokoci.
5. W ustpie publicznym naley zainstalowa co najmniej jeden wpust kanalizacyjny
podogowy z syfonem oraz armatur czerpaln ze zczk do wa.
6. W ustpie publicznym co najmniej jedna kabina powinna by przystosowana do
potrzeb osb niepenosprawnych, zgodnie z 86.
88. 1. Wejcie do ustpu publicznego, wbudowanego w inny obiekt, nie moe
prowadzi bezporednio z klatki schodowej lub innej drogi komunikacji oglnej w budynku
ani z pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi.
2. Odlego od okien i drzwi ustpu publicznego do okien i drzwi do pomieszcze
przeznaczonych na pobyt ludzi oraz do produkcji i magazynowania artykuw ywnociowych
i farmaceutycznych nie moe by mniejsza ni 10 m.
89. 1. Przepisw 73 ust. 1, 75, 79 ust. 1, 82 i 83 oraz w przypadkach
20

przebudowy take 77 ust. 2 niniejszego dziau nie stosuje si do budynkw

zakwaterowania osb tymczasowo aresztowanych, skazanych lub ukaranych, zwanych dalej
"osadzonymi".
2. Przepisw 75 i 79 ust. 1 nie stosuje si do zakadw poprawczych i schronisk dla
nieletnich.
Rozdzia 7
Szczeglne wymagania dotyczce mieszka w budynkach wielorodzinnych
90. Mieszkanie w budynku wielorodzinnym powinno spenia wymagania dotyczce
pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi, a ponadto wymagania okrelone w niniejszym
rozdziale.
91. Mieszkanie, z wyjtkiem jedno- i dwupokojowego, powinno by przewietrzane na
przestrza lub naronikowo. Nie dotyczy to mieszkania w budynku podlegajcym
przebudowie, a take mieszkania wyposaonego w wentylacj mechaniczn o dziaaniu
cigym wywiewn lub nawiewno-wywiewn.
92. 1. Mieszkanie, oprcz pomieszcze mieszkalnych, powinno mie kuchni lub
wnk kuchenn, azienk, ustp wydzielony lub misk ustpow w azience, przestrze
skadowania oraz przestrze komunikacji wewntrznej.
2. Kuchnia i wnka kuchenna powinny by wyposaone w trzon kuchenny, zlewozmywak
lub zlew oraz mie ukad przestrzenny, umoliwiajcy zainstalowanie chodziarki i urzdzenie
miejsca pracy.
3. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym w azienkach powinno by moliwe
zainstalowanie wanny lub kabiny natryskowej, umywalki, miski ustpowej (jeeli nie ma
ustpu wydzielonego), automatycznej pralki domowej, a take usytuowanie pojemnika na
brudn bielizn. Sposb zagospodarowania i rozmieszczenia urzdze sanitarnych powinien
zapewnia do nich dogodny dostp.
4. Ustp wydzielony naley wyposay w umywalk.
93. 1. Pomieszczenie mieszkalne i kuchenne powinno mie bezporednie owietlenie
wiatem dziennym.
2. W mieszkaniu jednopokojowym dopuszcza si pomieszczenie kuchenne bez okien lub
wnk kuchenn poczon z przedpokojem, pod warunkiem zastosowania co najmniej
wentylacji:
1) grawitacyjnej - w przypadku kuchni elektrycznej,
2) mechanicznej wywiewnej - w przypadku kuchni gazowej.
3. W mieszkaniu wielopokojowym kuchnia moe stanowi cz pokoju przeznaczonego
na pobyt dzienny, pod warunkiem zastosowania w tym pomieszczeniu wentylacji
grawitacyjnej lub mechanicznej z podczeniem do niej okapu wywiewnego nad trzonem
kuchennym, a take z zapewnieniem odprowadzenia powietrza z pomieszczenia dodatkowym
otworem wywiewnym, usytuowanym nie wicej ni 0,15 m poniej paszczyzny sufitu.
94. 1. W budynku wielorodzinnym szeroko w wietle cian pomieszcze powinna
wynosi co najmniej:
1) pokoju sypialnego przewidzianego dla jednej osoby - 2,2 m,
2) pokoju sypialnego przewidzianego dla dwch osb - 2,7 m,
3) kuchni w mieszkaniu jednopokojowym - 1,8 m,
4) kuchni w mieszkaniu wielopokojowym - 2,4 m.
2. W mieszkaniu co najmniej jeden pokj powinien mie powierzchni nie mniejsz ni
16 m2.
95. 1. Ksztat i wymiary przedpokoju powinny umoliwia przeniesienie chorego na
noszach oraz wykonanie manewru wzkiem inwalidzkim w miejscach zmiany kierunku ruchu.
2. Korytarze stanowice komunikacj wewntrzn w mieszkaniu powinny mie
szeroko w wietle co najmniej 1,2 m, z dopuszczeniem miejscowego zwenia do 0,9 m na
21

dugoci korytarza nie wikszej ni 1,5 m.

Rozdzia 8
Pomieszczenia techniczne i gospodarcze
96. 1. (43) Pomieszczenie techniczne, w ktrym s zainstalowane urzdzenia emitujce
haasy lub drgania, moe by sytuowane w bezporednim ssiedztwie pomieszcze
przeznaczonych na stay pobyt ludzi, pod warunkiem zastosowania rozwiza konstrukcyjnomateriaowych, zapewniajcych ochron ssiednich pomieszcze przed uciliwym
oddziaywaniem tych urzdze, zgodnie z wymaganiami 323 ust. 2 pkt 2 i 327 oraz
Polskich Norm dotyczcych dopuszczalnych wartoci poziomu dwiku w pomieszczeniach
oraz oceny wpywu drga na budynki i na ludzi w budynkach.
2. Podpory, zamocowania i zcza urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by
wykonane w sposb uniemoliwiajcy przenoszenie niedopuszczalnego haasu i drga na
elementy budynku i instalacje.
97. 1. Wysoko pomieszczenia technicznego i gospodarczego nie powinna by
mniejsza ni 2 m, jeeli inne przepisy rozporzdzenia nie okrelaj wikszych wymaga.
2. W pomieszczeniach, o ktrych mowa w ust. 1, wysoko drzwi i przej pod
przewodami instalacyjnymi powinna wynosi w wietle co najmniej 1,9 m, z zastrzeeniem
242 ust. 3.
3. Wysoko kanaw i przestrzeni instalacyjnych w budynku oraz studzienek
rewizyjnych powinna wynosi w wietle co najmniej 1,9 m, przy czym na odcinkach o
dugoci do 4 m wysoko kanaw moe by obniona do 0,9 m.
4. Odlego midzy wazami kontrolnymi w kanaach instalacyjnych nie moe
przekracza 30 m. Wazy te powinny znajdowa si na kadym zaamaniu kanau i mie
wymiary co najmniej 0,6 m x 0,6 m lub rednic 0,6 m.
5. (44) Pomieszczenia techniczne przeznaczone do ukadania kabli w budynku (tunele i
pomieszczenia kablowe) powinny spenia wymagania wynikajce z normy Stowarzyszenia
Elektrykw Polskich nr N SEP-E-004:2003 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie
kablowe. Projektowanie i budowa.
98. 1. Podogi w pomieszczeniach technicznych i gospodarczych powinny by
wykonane w sposb zapewniajcy utrzymanie czystoci, stosownie do ich przeznaczenia.
2. Pomieszczenia techniczne i gospodarcze powinny by wyposaone w instalacje i
urzdzenia elektryczne dostosowane do ich przeznaczenia, zgodnie z wymaganiami Polskich
Norm dotyczcych tych instalacji i urzdze.
Rozdzia 9
Dojcia i przejcia do urzdze technicznych
99. 1. Dojciami i przejciami do dwignic i innych urzdze technicznych mog by
korytarze, pomosty, podesty, galerie, schody, z zastrzeeniem 68 ust. 1, drabiny i klamry,
wykonane z materiaw niepalnych.
2. Oglne wymagania dotyczce doj i przej do dwignic naley stosowa rwnie w
razie wykonania doj roboczych do pomieszcze i czci budynku nieprzeznaczonych na
pobyt ludzi, zwizanych z okresow obsug maszyn i urzdze oraz przegldem i
utrzymaniem stanu technicznego budynku.
100. 1. Dojcia i przejcia powinny mie wysoko w wietle co najmniej 1,9 m i
mog by usytuowane nad stanowiskiem pracy na wysokoci co najmniej 2,5 m, liczc od
poziomu podogi tego stanowiska.
2. Nawierzchnia podogi w dojciach i przejciach nie moe by liska.
3. Podogi aurowe nie mog mie otworw o powierzchni wikszej ni 1.700 mm 2 i
wymiarw umoliwiajcych przejcie przez nie kuli o rednicy wikszej ni 36 mm.
4. Poziome dojcia i przejcia od strony przestrzeni otwartej powinny by zabezpieczone
22

balustrad o wysokoci 1,1 m z poprzeczk umieszczon w poowie jej wysokoci i

krawnikiem o wysokoci co najmniej 0,15 m.
101. 1. W wyjtkowych przypadkach, uzasadnionych wzgldami uytkowymi, jako
dojcie i przejcie midzy rnymi poziomami mog suy drabiny lub klamry, trwale
zamocowane do konstrukcji.
2. Szeroko drabin lub klamer, o ktrych mowa w ust. 1, powinna wynosi co najmniej
0,5 m, a odstpy midzy szczeblami nie mog by wiksze ni 0,3 m. Poczynajc od
wysokoci 3 m nad poziomem podogi, drabiny lub klamry powinny by zaopatrzone w
urzdzenia zabezpieczajce przed upadkiem, takie jak obrcze ochronne, rozmieszczone w
rozstawie nie wikszym ni 0,8 m, z pionowymi prtami w rozstawie nie wikszym ni 0,3
m.
3. Odlego drabiny lub klamry od ciany bd innej konstrukcji, do ktrej s
umocowane, nie moe by mniejsza ni 0,15 m, a odlego obrczy ochronnej od drabiny,
w miejscu najbardziej od niej oddalonym, nie moe by mniejsza ni 0,7 m i wiksza ni 0,8
m.
4. Spoczniki z balustrad powinny by umieszczone co 8-10 m wysokoci drabiny lub
cigu klamer. Grne koce podunic (bocznic) drabin powinny by wyprowadzone co
najmniej 0,75 m nad poziom wejcia (pomostu), jeeli nie zostay zastosowane inne
zabezpieczenia przed upadkiem.
Rozdzia 10
Garae dla samochodw osobowych
102. Gara do przechowywania i biecej, niezawodowej obsugi samochodw
osobowych, stanowicy samodzielny obiekt budowlany lub cz innego obiektu, bdcy
garaem zamknitym - z pen obudow zewntrzn i zamykanymi otworami, bd garaem
otwartym - bez cian zewntrznych albo ze cianami niepenymi lub aurowymi, powinien
mie:
1) wysoko w wietle konstrukcji co najmniej 2,2 m i do spodu przewodw i urzdze
instalacyjnych 2 m,
2) wjazdy lub wrota garaowe co najmniej o szerokoci 2,3 m i wysokoci 2 m w wietle,
3) elektryczn instalacj owietleniow,
4) zapewnion wymian powietrza, zgodnie z 108,
5) wpusty podogowe z syfonem i osadnikami w garau z instalacj wodocigow lub
przeciwpoarow tryskaczow, w garau podziemnym przed wjazdem do niego oraz w
garau nadziemnym o pojemnoci powyej 25 samochodw,
6) instalacj
przeciwpoarow,
wymagan
przepisami
dotyczcymi
ochrony
przeciwpoarowej, zabezpieczon przed zamarzaniem.
103. 1. Do garau pooonego poniej lub powyej terenu naley zapewni dojazd dla
samochodw za pomoc pochylni o maksymalnym nachyleniu nie wikszym ni okrelone w
70 lub zastosowa odpowiednie urzdzenia do transportu pionowego.
2. W garau przeznaczonym dla wicej ni 25 samochodw na kadej kondygnacji,
naley stosowa pochylnie o szerokoci co najmniej 5,5 m, umoliwiajce ruch
dwukierunkowy, lub osobne, jednopasmowe pochylnie o szerokoci co najmniej 2,7 m dla
wjazdu i wyjazdu samochodw.
3. W garau przeznaczonym dla nie wicej ni 25 samochodw na kondygnacji,
dopuszcza si zastosowanie wycznie pochylni jednopasmowych, pod warunkiem
zainstalowania sygnalizacji do regulacji kierunkw ruchu.
4. W garau jedno- i dwupoziomowym, przeznaczonym dla nie wicej ni 10
samochodw na kondygnacji, dopuszcza si zastosowanie pochylni jednopasmowej bez
sygnalizacji wietlnej.
104. 1. Dojazd (droga manewrowa) do stanowisk postojowych w garau
jednoprzestrzennym (bez cian wewntrznych) powinien mie szeroko dostosowan do
warunkw ruchu takich samochodw, jakie maj by przechowywane, oraz do sposobu ich
23

usytuowania w stosunku do osi drogi, ale co najmniej:

1) przy usytuowaniu prostopadym - 5,7 m,
2) przy usytuowaniu pod ktem 60 - 4 m,
3) przy usytuowaniu pod ktem 45 - 3,5 m,
4) przy usytuowaniu rwnolegym - 3 m.
2. Dopuszcza si zmniejszenie wymiaru, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 1, do 5,0 m, jeeli
stanowiska postojowe maj szeroko co najmniej 2,5 m.
3. Stanowiska postojowe w garau powinny mie co najmniej szeroko 2,3 m i dugo
5,0 m, z zachowaniem odlegoci midzy bokiem samochodu a cian lub supem - co
najmniej 0,5 m.
4. Stanowiska postojowe w garau, przeznaczone dla samochodw, z ktrych korzystaj
osoby niepenosprawne, powinny mie zapewniony dojazd na wzku inwalidzkim z drogi
manewrowej do drzwi samochodu co najmniej z jednej strony, o szerokoci nie mniejszej ni
1,2 m.
105. 1. W garau podziemnym i wielopoziomowym nadziemnym jako dojcia naley
stosowa schody odpowiadajce warunkom okrelonym w 68.
2. W garau jednopoziomowym podziemnym i nadziemnym dopuszcza si wykorzystanie
jako dojcia pochylni przeznaczonych do ruchu samochodw, jeeli ich nachylenie nie
przekracza 10% oraz istnieje moliwo wydzielenia bezpiecznego pasma ruchu pieszego o
szerokoci co najmniej 0,75 m.
3. Nie wymaga si wydzielenia pasma ruchu pieszego na pochylni dwupasmowej, a w
garau o pojemnoci do 25 samochodw wcznie na kondygnacji - take na pochylni
jednopasmowej.
4. (45) Stanowiska postojowe dla samochodw, z ktrych korzystaj osoby
niepenosprawne, naley sytuowa na poziomie terenu lub na kondygnacjach dostpnych dla
tych osb z pochylni, z uwzgldnieniem warunkw, o ktrych mowa w 70.
5. (46) W garau wielopoziomowym lub stanowicym kondygnacj w budynku
mieszkalnym wielorodzinnym oraz budynku uytecznoci publicznej naley zainstalowa
urzdzenia dwigowe lub inne urzdzenia podnone umoliwiajce transport pionowy
osobom niepenosprawnym poruszajcym si na wzkach inwalidzkich na inne kondygnacje,
ktre wymagaj dostpnoci dla tych osb.
106. 1. Gara znajdujcy si w budynku o innym przeznaczeniu powinien mie ciany
i stropy, zapewniajce wymagan izolacj akustyczn, o ktrej mowa w 326, oraz
szczelno uniemoliwiajc przenikanie spalin lub oparw paliwa do ssiednich
pomieszcze, przeznaczonych na pobyt ludzi, usytuowanych obok lub nad garaem.
2. Dopuszcza si sytuowanie nad garaem otwartym kondygnacji z pomieszczeniami
przeznaczonymi na pobyt ludzi, z wyjtkiem pomieszcze mieszkalnych, opieki zdrowotnej
oraz owiaty i nauki, przy spenieniu jednego z warunkw:
1) lico ciany zewntrznej tych kondygnacji z oknami otwieranymi jest cofnite w stosunku
do lica ciany garau otwartego lub do krawdzi jego najwyszego stropu co najmniej o
6 m, a konstrukcja dachu i jego przekrycie nad garaem speniaj wymagania okrelone
w 218,
2) usytuowanie cian zewntrznych tych kondygnacji w jednej paszczynie z licem cian
zewntrznych czci garaowej lub z krawdziami jej stropw wymaga zastosowania w
tych pomieszczeniach okien nieotwieranych oraz wentylacji mechanicznej nawiewnowywiewnej lub klimatyzacji.
3. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 2, nie dotyczy budynkw jednorodzinnych,
zagrodowych i rekreacji indywidualnej.
107. 1. Posadzka w garau powinna mie spadki do wewntrznego lub zewntrznego
wpustu kanalizacyjnego. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej
dopuszcza si wykonywanie spadku posadzki skierowanego bezporednio na nieutwardzony
teren dziaki.
2. W garau krawdzie paszczyzny posadzki, a take znajdujcych si w niej otworw,
naley, z uwzgldnieniem ust. 1, ograniczy progiem (obrzeem) o wysokoci 30 mm,
uniemoliwiajcym spyw wody lub innej cieczy na zewntrz i na niszy poziom garaowania.
24

Na drodze ruchu pieszego prg ten powinien by wyprofilowany w sposb umoliwiajcy

przejazd wzkiem inwalidzkim.
108. 1. W garau zamknitym naley stosowa wentylacj:
1) co najmniej naturaln, przez przewietrzanie otworami wentylacyjnymi umieszczonymi w
cianach przeciwlegych lub bocznych, bd we wrotach garaowych, o cznej
powierzchni netto otworw wentylacyjnych nie mniejszej ni 0,04 m 2 na kade,
wydzielone przegrodami budowlanymi, stanowisko postojowe - w nieogrzewanych
garaach nadziemnych wolno stojcych, przybudowanych lub wbudowanych w inne
budynki,
2) co najmniej grawitacyjn, zapewniajc 1,5-krotn wymian powietrza na godzin - w
ogrzewanych garaach nadziemnych lub czciowo zagbionych, majcych nie wicej
ni 10 stanowisk postojowych,
3) mechaniczn, sterowan czujkami niedopuszczalnego poziomu stenia tlenku wgla - w
innych garaach, niewymienionych w pkt 1 i 2, oraz w kanaach rewizyjnych, sucych
zawodowej obsudze i naprawie samochodw bd znajdujcych si w garaach
wielostanowiskowych, z zastrzeeniem 150 ust. 5,
4) (47) mechaniczn, sterowan czujkami niedopuszczalnego poziomu stenia gazu propanbutan - w garaach, w ktrych dopuszcza si parkowanie samochodw zasilanych gazem
propan-butan i w ktrych poziom podogi znajduje si poniej poziomu terenu.
2. W garau otwartym naley zapewni przewietrzanie naturalne kondygnacji
speniajce nastpujce wymagania:
1) czna wielko niezamykanych otworw w cianach zewntrznych na kadej
kondygnacji nie powinna by mniejsza ni 35% powierzchni cian, z dopuszczeniem
zastosowania w nich staych przeson aluzjowych, nieograniczajcych wolnej
powierzchni otworu,
2) odlego midzy par przeciwlegych cian z niezamykanymi otworami nie powinna by
wiksza ni 100 m,
3) zagbienie najniszego poziomu posadzki nie powinno by wiksze ni 0,6 m poniej
poziomu terenu bezporednio przylegajcego do ciany zewntrznej garau, a w
przypadku wikszego zagbienia - naley zastosowa fos o nachyleniu zboczy nie
wikszym ni 1:1.
Rozdzia 11
Szczeglne wymagania dotyczce pomieszcze inwentarskich
109. Pomieszczenie przeznaczone dla inwentarza ywego powinno odpowiada
potrzebom wynikajcym z zasad racjonalnego utrzymywania zwierzt oraz odpowiednich
warunkw pracy obsugi, a take powinno spenia wymagania dotyczce bezpieczestwa
poarowego budynkw inwentarskich i ewakuacji zwierzt, okrelone w dziale VI rozdziale 9.
110. W pomieszczeniu przeznaczonym dla inwentarza ywego naley zapewni:
1) owietlenie wiatem dziennym lub sztucznym, przystosowane do gatunku i grupy
zwierzt,
2) wymian powietrza, wymagan dla okrelonego gatunku i grupy zwierzt,
3) utrzymanie waciwej temperatury,
4) zabezpieczenie przed wpywami atmosferycznymi oraz wilgoci z podoa i zalegajcych
odchodw zwierzcych,
5) odprowadzenie ciekw ze stanowisk dla zwierzt do zewntrznych lub wewntrznych
zbiornikw szczelnych,
6) wyposaenie w instalacje i urzdzenia elektryczne, dostosowane do przeznaczenia
pomieszcze,
oraz odpowiednie warunki do pracy obsugi.
111.

(48)

(uchylony).

112. Dopuszcza si niewyposaenie pomieszczenia przeznaczonego dla inwentarza

25

ywego, uytkowanego okresowo, w instalacje i urzdzenia elektryczne.

DZIA IV
WYPOSAENIE TECHNICZNE BUDYNKW
Rozdzia 1
Instalacje wodocigowe zimnej i ciepej wody
113. 1. (49) (uchylony).
2. (50) (uchylony).
3. (51) (uchylony).
3a. (52) Instalacja wodocigowa ciepej wody przygotowywanej:
1) centralnie - rozpoczyna si bezporednio za armatur odcinajc t instalacj od
indywidualnego wza ciepowniczego, od grupowego wza ciepowniczego lub od
kotowni, a koczy punktami czerpalnymi,
2) miejscowo - rozpoczyna si bezporednio za armatur odcinajc na przewodzie
zasilajcym zimn wod urzdzenia do przygotowywania ciepej wody, a koczy
punktami czerpalnymi.
4. Instalacja wodocigowa powinna by zaprojektowana i wykonana w sposb
zapewniajcy zaopatrzenie w wod budynku, zgodnie z jego przeznaczeniem, oraz spenia
wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej projektowania instalacji wodocigowych.
5. (53) Instalacja wodocigowa zimnej wody powinna spenia wymagania okrelone w
przepisach odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpoarowej.
6. (54) Wyroby zastosowane w instalacji wodocigowej powinny by dobrane z
uwzgldnieniem korozyjnoci wody, tak aby nie nastpowao pogarszanie jej jakoci oraz
trwaoci instalacji, a take aby takich skutkw nie wywoywao wzajemne oddziaywanie
materiaw, z ktrych wykonano te wyroby.
7. (55) Instalacja wodocigowa powinna mie zabezpieczenia uniemoliwiajce wtrne
zanieczyszczenie wody, zgodnie z wymaganiami dla przepyww zwrotnych, okrelonymi w
Polskiej Normie dotyczcej zabezpieczenia przed przepywem zwrotnym.
8. (56) (uchylony).
114. 1. Cinienie wody w instalacji wodocigowej w budynku, poza hydrantami
przeciwpoarowymi, powinno wynosi przed kadym punktem czerpalnym nie mniej ni 0,05
MPa (0,5 bara) i nie wicej ni 0,6 MPa (6 barw).
2. Jeeli minimalne cinienie, okrelone w ust. 1, nie moe by uzyskane ze wzgldu na
wystpujce stale lub okresowo niedostateczne cinienie wody w sieci wodocigowej, naley
zastosowa odpowiednie urzdzenia techniczne, zapewniajce wymagan jego wielko w
instalacji wodocigowej w budynku.
115. 1. Na poczeniu wewntrznej instalacji wodocigowej zimnej wody w budynku
lub zewntrznej na terenie dziaki budowlanej z sieci wodocigow powinien by
zainstalowany zestaw wodomierza gwnego, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm
dotyczcych zabudowy zestaww wodomierzowych w instalacjach wodocigowych oraz
wymaga instalacyjnych dla wodomierzy.
2. Za kadym zestawem wodomierza gwnego od strony instalacji naley zainstalowa
zabezpieczenie, o ktrym mowa w 113 ust. 7.
3. W przypadku poczenia wewntrznej instalacji wodocigowej zimnej wody w
budynku lub zewntrznej na terenie dziaki budowlanej z sieci wodocigow w wicej ni
jednym miejscu naley na kadym z tych pocze zainstalowa zestaw wodomierza
gwnego i zabezpieczenie, o ktrych mowa w ust. 1 i 2.
116. 1. Zestaw wodomierza gwnego, na poczeniu z sieci wodocigow, powinien
by umieszczony w piwnicy budynku lub na parterze, w wydzielonym, atwo dostpnym
miejscu, zabezpieczonym przed zalaniem wod, zamarzaniem oraz dostpem osb
niepowoanych. W budynkach mieszkalnych wielorodzinnych, zamieszkania zbiorowego i
26

uytecznoci publicznej miejscem tym powinno by odrbne pomieszczenie.

2. Dopuszcza si umieszczenie zestawu wodomierza gwnego w studzience poza
budynkiem, jeeli jest on niepodpiwniczony i nie ma moliwoci wydzielenia na parterze
budynku miejsca, o ktrym mowa w ust. 1.
3. Instalacj wodocigow, wykonan z materiaw przewodzcych prd elektryczny,
naley przed i za wodomierzem poczy przewodem metalowym, zgodnie z Polsk Norm
dotyczc uziemie i przewodw ochronnych.
117. 1. Pomieszczenie lub studzienka, w ktrej jest zainstalowany zestaw wodomierza
gwnego, powinny mie:
1) w przypadku umieszczenia w piwnicy budynku - wpust do kanalizacji, zabezpieczony
zamkniciem przeciwzalewowym, jeeli warunki lokalne tego wymagaj, a take
wentylacj,
2) w przypadku umieszczenia w studzience wodomierzowej poza budynkiem zabezpieczenie przed napywem wd gruntowych i opadowych, zagbienie do
wyczerpywania wody oraz wentylacj.
2. Studzienka wodomierzowa powinna by wykonana z materiau trwaego, mie stopnie
lub klamry do schodzenia oraz otwr wazowy o rednicy co najmniej 0,6 m w wietle,
zaopatrzony w dwie pokrywy, z ktrych wierzchnia powinna by dostosowana do
przewidywanego obcienia ruchem pieszym lub koowym.
118. 1. Instalacja ciepej wody powinna by zaprojektowana i wykonana w taki
sposb, aby ilo energii cieplnej potrzebna do przygotowania tej wody bya utrzymywana
na racjonalnie niskim poziomie.
2. Urzdzenia do przygotowania ciepej wody instalowane w budynkach powinny
odpowiada wymaganiom okrelonym w przepisie odrbnym dotyczcym efektywnoci
energetycznej.
3. (57) Straty ciepa na przesyle ciepej wody uytkowej i w przewodach cyrkulacyjnych
powinny by na racjonalnie niskim poziomie. Izolacja cieplna tych przewodw powinna
spenia wymagania okrelone w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia.
119. W budynkach, w ktrych do przygotowania ciepej wody korzysta si z instalacji
ogrzewczej, naley w okresie przerw w jej dziaaniu zapewni inny sposb podgrzewania
wody.
120. 1. W budynkach, z wyjtkiem jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji
indywidualnej, w instalacji ciepej wody powinien by zapewniony stay obieg wody, take na
odcinkach przewodw o objtoci wewntrz przewodu powyej 3 dm 3 prowadzcych do
punktw czerpalnych.
2. (58) Instalacja wodocigowa ciepej wody powinna umoliwia uzyskanie w punktach
czerpalnych wody o temperaturze nie niszej ni 55 C i nie wyszej ni 60 C.
2a. (59) Instalacja wodocigowa ciepej wody powinna umoliwia przeprowadzanie
cigej lub okresowej dezynfekcji metod chemiczn lub fizyczn (w tym okresowe
stosowanie metody dezynfekcji cieplnej), bez obniania trwaoci instalacji i zastosowanych
w niej wyrobw. Do przeprowadzenia dezynfekcji cieplnej niezbdne jest zapewnienie
uzyskania w punktach czerpalnych temperatury wody nie niszej ni 70 C i nie wyszej ni
80 C.
3. Izolacja cieplna przewodw instalacji ciepej wody, w ktrych wystpuje stay obieg
wody, powinna zapewni spenienie wymaga okrelonych w ust. 2 i 267 ust. 8.
4. Instalacja ciepej wody powinna mie zabezpieczenie przed przekroczeniem,
dopuszczalnych dla danych instalacji, cinienia i temperatury, zgodnie z wymaganiami
Polskiej Normy dotyczcej zabezpiecze instalacji ciepej wody.
5. W armaturze mieszajcej i czerpalnej przewd ciepej wody powinien by podczony
z lewej strony.
121. 1. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym, zamieszkania zbiorowego i
uytecznoci publicznej naley stosowa urzdzenia do pomiaru iloci ciepa lub paliwa
zuywanego do przygotowania ciepej wody.
27

2. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym do pomiaru iloci zimnej i ciepej wody,

dostarczanej do poszczeglnych mieszka oraz pomieszcze sucych do wsplnego uytku
mieszkacw, naley stosowa zestawy wodomierzowe, zgodnie z wymaganiami Polskich
Norm, o ktrych mowa w 115 ust. 1.
3. W zespoach budynkw mieszkalnych wielorodzinnych, zaopatrywanych w ciep wod
ze wsplnej kotowni lub grupowego wza ciepowniczego, urzdzenie do pomiaru iloci
ciepa lub paliwa zuywanego do przygotowania ciepej wody moe by umieszczone poza
tymi budynkami, jeeli w budynkach tych s zastosowane zestawy wodomierzowe, o ktrych
mowa w ust. 2.
Rozdzia 2
Kanalizacja ciekowa i deszczowa
122. 1. Instalacj kanalizacyjn stanowi ukad poczonych przewodw wraz z
urzdzeniami, przyborami i wpustami odprowadzajcymi cieki oraz wody opadowe do
pierwszej studzienki od strony budynku.
2. Instalacja kanalizacyjna budynku powinna umoliwia odprowadzanie ciekw, a
take wd opadowych z tego budynku, jeeli nie s one odprowadzane na teren dziaki, oraz
spenia wymagania okrelone w Polskich Normach dotyczcych tych instalacji.
3. (60) (uchylony).
123. Instalacja kanalizacyjna budynku, do ktrej s wprowadzane cieki
nieodpowiadajce warunkom dotyczcym ochrony ziemi i wd oraz odprowadzania ciekw
do sieci kanalizacyjnej, okrelonym w przepisach odrbnych, powinna by wyposaona w
urzdzenia suce do ich oczyszczania do stanu zgodnego z tymi przepisami.
124. (61) Instalacja kanalizacyjna grawitacyjna w pomieszczeniach budynku, z ktrych
krtkotrwale nie jest moliwy grawitacyjny spyw ciekw, moe by wykonana pod
warunkiem zainstalowania zabezpieczenia przed przepywem zwrotnym ciekw z sieci
kanalizacyjnej przez zastosowanie przepompowni ciekw, zgodnie z wymaganiami Polskiej
Normy dotyczcej projektowania przepompowni ciekw w kanalizacji grawitacyjnej
wewntrz budynkw lub urzdzenia przeciwzalewowego zgodnie z wymaganiami Polskiej
Normy dotyczcej urzdze przeciwzalewowych w budynkach.
125. 1. (62) Przewody spustowe (piony) grawitacyjnej instalacji kanalizacyjnej powinny
by wyprowadzone jako przewody wentylujce ponad dach, a take powyej grnej krawdzi
okien i drzwi znajdujcych si w odlegoci poziomej mniejszej ni 4 m od wylotw tych
przewodw.
2. Nie jest wymagane wyprowadzanie ponad dach wszystkich przewodw wentylujcych
piony kanalizacyjne, pod nastpujcymi warunkami:
1) zastosowania na pionach kanalizacyjnych niewyprowadzonych ponad dach urzdze
napowietrzajcych te piony i przeciwdziaajcych przenikaniu wyzieww z kanalizacji do
pomieszcze,
2) wyprowadzenia ponad dach przewodw wentylujcych:
a) ostatni pion, liczc od podczenia kanalizacyjnego na kadym przewodzie
odpywowym,
b) co najmniej co pity z pozostaych pionw kanalizacyjnych w budynku.
3. (63) Wprowadzanie przewodw wentylujcych piony kanalizacyjne do przewodw
dymowych i spalinowych oraz do przewodw wentylacyjnych pomieszcze jest zabronione.
4. (64) W przypadku gdy wysoko przewodu spustowego (pionu) grawitacyjnej instalacji
kanalizacyjnej przekracza 10 m, podczenia podej na najniszej kondygnacji powinny
spenia wymagania Polskiej Normy dotyczcej projektowania instalacji kanalizacyjnych.
126. 1. Dachy i tarasy, a take zagbienia przy cianach zewntrznych budynku
powinny mie odprowadzenie wody opadowej do wyodrbnionej kanalizacji deszczowej lub
kanalizacji oglnospawnej, a w przypadku braku takiej moliwoci - zgodnie z 28 ust. 2.
2. Przewody odprowadzajce wody opadowe przez wntrze budynku w przypadku
28

przyczenia budynku do sieci kanalizacji oglnospawnej naley czy z instalacj

kanalizacyjn poza budynkiem.
3. W przypadku wykorzystywania wd opadowych, gromadzonych w zbiornikach
retencyjnych, do spukiwania toalet, podlewania zieleni, mycia drg i chodnikw oraz innych
potrzeb gospodarczych naley dla tego celu wykona odrbn instalacj, niepoczon z
instalacj wodocigow.
127. Przyczenie drenau terenu przy budynku do przewodw odprowadzajcych
cieki do kanalizacji oglnospawnej lub deszczowej wymaga zastosowania urzdze
zapobiegajcych zamulaniu tych przewodw oraz przedostawaniu si ciekw i gazw z sieci
kanalizacyjnej do ziemi.
Rozdzia 3
Wewntrzne urzdzenia do usuwania odpadw staych
128. Wewntrzne urzdzenia zsypowe do usuwania odpadw i nieczystoci staych
mog by stosowane w budynkach mieszkalnych o wysokoci do 55 m i powinny odpowiada
wymaganiom higienicznym, by wykonane w sposb zapewniajcy bezpieczestwo
poarowe, by zabezpieczone pod wzgldem akustycznym i nie powodowa uciliwoci dla
mieszkacw.
129. Urzdzenie zsypowe zainstalowane w budynku powinno odpowiada
nastpujcym warunkom:
1) nie moe by usytuowane bezporednio przy cianach pomieszcze przeznaczonych na
stay pobyt ludzi oraz w odlegoci mniejszej ni 2 m od drzwi wejciowych do tych
pomieszcze,
2) powinno by zabezpieczone przed zamarzaniem,
3) komora wsypowa powinna by wydzielona penymi cianami, speniajcymi wymagania
216 ust. 1, a take mie drzwi o szerokoci co najmniej 0,8 m, umieszczone w sposb
umoliwiajcy dostp osobom niepenosprawnym,
4) otwr wsypowy powinien mie zamknicie chronice przed wydzielaniem si woni z rury
zsypowej,
5) rura zsypowa powinna mie rednic wewntrzn co najmniej 0,4 m,
6) rura zsypowa powinna by prowadzona pionowo bez zaama oraz wentylowana
przewodem wyprowadzonym ponad dach, wyposaonym w filtr oraz wentylator
wywiewny,
7) rura zsypowa powinna by gadka wewntrz, wykonana z materiaw trwaych,
niepalnych, nienasikliwych i odpornych na niszczce oddziaywania chemiczne odpadw
oraz uderzenia przy ich spadaniu.
130. 1. Nad najwyej pooonym otworem wsypowym powinna znajdowa si grna
komora zsypu z urzdzeniami do czyszczenia i dezynfekcji urzdzenia zsypowego.
2. Pod najniej pooonym otworem wsypowym powinna znajdowa si dolna komora
zsypu z pojemnikami do gromadzenia odpadw. Pojemno dolnej komory zsypu, warunki
dojazdu i szeroko otworu drzwiowego do niej powinny umoliwia stosowanie ruchomych
pojemnikw na mieci o wielkoci uywanej w danym rejonie oczyszczania.
3. Grna i dolna komora zsypu powinny mie:
1) ciany i posadzk z materiau nienasikliwego, atwo zmywalnego,
2) urzdzenia do spukiwania zimn i ciep wod,
3) wpust kanalizacyjny,
4) dopyw powietrza oraz niezalen wentylacj wywiewn,
5) wejcia bez progw, zamykane drzwiami penymi, otwieranymi na zewntrz,
6) elektryczn instalacj owietleniow.
131. Rozwizania techniczne urzdze zsypowych powinny spenia wymagania
Polskich Norm dotyczcych tych urzdze.

29

Rozdzia 4
Instalacje ogrzewcze
132. 1. Budynek, ktry ze wzgldu na swoje przeznaczenie wymaga ogrzewania,
powinien by wyposaony w instalacj ogrzewcz lub inne urzdzenia ogrzewcze, niebdce
piecami, trzonami kuchennymi lub kominkami.
2. Dopuszcza si stosowanie piecw i trzonw kuchennych na paliwo stae w budynkach
o wysokoci do 3 kondygnacji nadziemnych wcznie, jeeli nie jest to sprzeczne z
ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, przy czym w budynkach
zakadw opieki zdrowotnej, opieki spoecznej, przeznaczonych dla dzieci i modziey,
lokalach gastronomicznych oraz pomieszczeniach przeznaczonych do produkcji ywnoci i
rodkw farmaceutycznych - pod warunkiem uzyskania zgody waciwego pastwowego
inspektora sanitarnego.
3. Kominki opalane drewnem z otwartym paleniskiem lub zamknitym wkadem
kominkowym mog by instalowane wycznie w budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych
w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej oraz niskich budynkach wielorodzinnych,
w pomieszczeniach:
1) o kubaturze wynikajcej ze wskanika 4 m3/kW nominalnej mocy cieplnej kominka, lecz
nie mniejszej ni 30 m3,
2) speniajcych wymagania dotyczce wentylacji, o ktrych mowa w 150 ust. 9,
3) posiadajcych przewody kominowe okrelone w 140 ust. 1 i 2 oraz 145 ust. 1,
4) w ktrych moliwy jest dopyw powietrza do paleniska kominka w iloci:
a) co najmniej 10 m3/h na 1 kW nominalnej mocy cieplnej kominka - dla kominkw o
obudowie zamknitej,
b) zapewniajcej nie mniejsz prdko przepywu powietrza w otworze komory spalania
ni 0,2 m/s - dla kominkw o obudowie otwartej.
133. 1. Instalacj ogrzewcz wodn stanowi ukad poczonych przewodw wraz z
armatur, pompami obiegowymi, grzejnikami i innymi urzdzeniami, znajdujcy si za
zaworami oddzielajcymi od rda ciepa, takiego jak kotownia, wze ciepowniczy
indywidualny lub grupowy, kolektory soneczne lub pompa ciepa.
2. Instalacj ogrzewcz powietrzn stanowi ukad poczonych kanaw i przewodw
powietrznych wraz z nawiewnikami i wywiewnikami oraz elementami regulacji strumienia
powietrza, znajdujcy si pomidzy rdem ciepa podgrzewajcym powietrze a
ogrzewanymi pomieszczeniami. Funkcj ogrzewania powietrznego moe take peni
instalacja wentylacji mechanicznej.
3. Instalacja ogrzewcza wodna powinna by zabezpieczona przed nadmiernym wzrostem
cinienia i temperatury, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych zabezpiecze
instalacji ogrzewa wodnych.
4. (65) Wyroby zastosowane w instalacji ogrzewczej wodnej powinny by dobrane z
uwzgldnieniem wymaga Polskiej Normy dotyczcej jakoci wody w instalacjach
ogrzewania oraz z uwzgldnieniem korozyjnoci wody i moliwoci zastosowania ochrony
przed korozj.
5. Instalacja ogrzewcza wodna powinna by zaprojektowana w taki sposb, aby ilo
wody uzupeniajcej mona byo utrzymywa na racjonalnie niskim poziomie.
6. Instalacja ogrzewcza wodna systemu zamknitego lub wyposaona w armatur
automatycznej regulacji powinna mie urzdzenia do odpowietrzania miejscowego, zgodnie z
wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej odpowietrzania instalacji ogrzewa wodnych.
7. (66) Zabrania si stosowania kota na paliwo stae do zasilania instalacji ogrzewczej
wodnej systemu zamknitego, wyposaonej w przeponowe naczynie wzbiorcze, z wyjtkiem
kota na paliwo stae o mocy nominalnej do 300 kW, wyposaonego w urzdzenia do
odprowadzania nadmiaru ciepa.
8. Instalacja ogrzewcza wodna systemu zamknitego z grzejnikami, w czci albo w
caoci moe by przystosowana do dziaania jako wodna instalacja chodnicza, pod
warunkiem spenienia wymaga Polskich Norm dotyczcych jakoci wody w instalacjach
ogrzewania i zabezpieczania instalacji ogrzewa wodnych systemu zamknitego z
naczyniami wzbiorczymi przeponowymi.
30

9. (67) Straty ciepa na przewodach zasilajcych i powrotnych instalacji wodnej

centralnego ogrzewania powinny by na racjonalnie niskim poziomie. Izolacja cieplna tych
przewodw powinna spenia wymagania okrelone w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia.
10. (68) Straty ciepa na przewodach ogrzewania powietrznego powinny by na
racjonalnie niskim poziomie. Izolacja cieplna tych przewodw powinna spenia wymagania
okrelone w zaczniku nr 2 do rozporzdzenia.
134. 1. Instalacje i urzdzenia do ogrzewania budynku powinny mie szczytow moc
ciepln okrelon zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi obliczania zapotrzebowania na
ciepo pomieszcze, a take obliczania oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa
przegrd budowlanych.
2. Do obliczania szczytowej mocy cieplnej naley przyjmowa temperatury obliczeniowe
zewntrzne zgodnie z Polsk Norm dotyczc obliczeniowych temperatur zewntrznych, a
temperatury obliczeniowe ogrzewanych pomieszcze - zgodnie z ponisz tabel:
Temperatury
obliczeniowe*)

Przeznaczenie lub sposb wykorzystywania

pomieszcze

Przykady pomieszcze

+5C

- nieprzeznaczone na pobyt ludzi,

- przemysowe - podczas dziaania
ogrzewania dyurnego (jeeli
pozwalaj na to wzgldy
technologiczne)

magazyny bez staej obsugi,

garae indywidualne, hale
postojowe (bez remontw),
akumulatornie, maszynownie i
szyby dwigw osobowych

+8C

- w ktrych nie wystpuj zyski

ciepa, a jednorazowy pobyt osb
znajdujcych si w ruchu i w
okryciach zewntrznych nie
przekracza 1 h,

klatki schodowe w budynkach

mieszkalnych,

- w ktrych wystpuj zyski ciepa od

urzdze technologicznych,
owietlenia itp., przekraczajce
25 W na 1 m3 kubatury pomieszczenia

hale sprarek, pompownie,

kunie, hartownie, wydziay obrbki
cieplnej

- w ktrych nie wystpuj zyski

ciepa, przeznaczone do staego
pobytu ludzi, znajdujcych si w
okryciach zewntrznych lub
wykonujcych prac fizyczn o
wydatku energetycznym powyej
300 W,

magazyny i skady wymagajce

staej obsugi, hole wejciowe,
poczekalnie przy salach
widowiskowych bez szatni,

- w ktrych wystpuj zyski ciepa od

urzdze technologicznych,
owietlenia itp., wynoszce od 10
do 25 W na 1 m3 kubatury
pomieszczenia

hale pracy fizycznej o wydatku

energetycznym powyej 300 W,
hale formierni, maszynownie
chodni, adownie akumulatorw,
hale targowe, sklepy rybne i
misne

- w ktrych nie wystpuj zyski

ciepa, przeznaczone na pobyt
ludzi:
- w okryciach zewntrznych w
pozycji siedzcej i stojcej,

sale widowiskowe bez szatni,

ustpy publiczne, szatnie okry
zewntrznych, hale produkcyjne,
sale gimnastyczne,

- bez okry zewntrznych,

znajdujcych si w ruchu lub
wykonujcych prac fizyczn o
wydatku energetycznym do 300 W,

kuchnie indywidualne wyposaone

w paleniska wglowe

+12C

+16C

- w ktrych wystpuj zyski ciepa od

urzdze technologicznych,
owietlenia itp.,
nieprzekraczajce 10 W na 1 m3
kubatury pomieszczenia

31

+20C

- przeznaczone na stay pobyt ludzi

bez okry zewntrznych,
niewykonujcych w sposb cigy
pracy fizycznej

pokoje mieszkalne, przedpokoje,

kuchnie indywidualne wyposaone
w paleniska gazowe lub
elektryczne, pokoje biurowe, sale
posiedze

+24C

- przeznaczone do rozbierania,
- przeznaczone na pobyt ludzi bez
odziey

azienki, rozbieralnie-szatnie,
umywalnie, natryskownie, hale
pywalni, gabinety lekarskie z
rozbieraniem pacjentw, sale
niemowlt i sale dziecice w
obkach, sale operacyjne

*) Dopuszcza si przyjmowanie innych temperatur obliczeniowych dla ogrzewanych

pomieszcze ni jest to okrelone w tabeli, jeeli wynika to z wymaga
technologicznych.

3. Urzdzenia zastosowane w instalacji ogrzewczej, o ktrych mowa w przepisie

odrbnym dotyczcym efektywnoci energetycznej, powinny odpowiada wymaganiom
okrelonym w tym przepisie.
4. Grzejniki oraz inne urzdzenia odbierajce ciepo z instalacji ogrzewczej powinny by
zaopatrzone w regulatory dopywu ciepa. Wymaganie to nie dotyczy instalacji ogrzewczej w
budynkach zakwaterowania w zakadach karnych i aresztach ledczych.
5. W budynku zasilanym z sieci ciepowniczej oraz w budynku z wasnym
(indywidualnym) rdem ciepa na olej opaowy, paliwo gazowe lub energi elektryczn,
regulatory dopywu ciepa do grzejnikw powinny dziaa automatycznie, w zalenoci od
zmian temperatury wewntrznej w pomieszczeniach, w ktrych s zainstalowane.
Wymaganie to nie dotyczy budynkw jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie
zagrodowej i rekreacji indywidualnej, a take poszczeglnych mieszka oraz lokali
uytkowych wyposaonych we wasne instalacje ogrzewcze.
6. Urzdzenia, o ktrych mowa w ust. 5, powinny umoliwia uytkownikom uzyskanie
w pomieszczeniach temperatury niszej od obliczeniowej, przy czym nie niszej ni 16C w
pomieszczeniach o temperaturze obliczeniowej 20C i wyszej.
7. Instalacje ogrzewcze zasilane z sieci ciepowniczej powinny by sterowane
urzdzeniem do regulacji dopywu ciepa, dziaajcym automatycznie, odpowiednio do zmian
zewntrznych warunkw klimatycznych.
8. Jeeli zapotrzebowanie na ciepo lub sposb uytkowania poszczeglnych czci
budynku s wyranie zrnicowane, instalacja ogrzewcza powinna by odpowiednio
podzielona na niezalene gazie (obiegi).
9. W budynku, w ktrym w sezonie grzewczym wystpuj okresowe przerwy w
uytkowaniu, instalacja ogrzewcza powinna by zaopatrzona w urzdzenia pozwalajce na
ograniczenie dopywu ciepa w czasie tych przerw.
10. Poszczeglne czci instalacji ogrzewczej powinny by wyposaone w armatur
umoliwiajc zamknicie dopywu ciepa do nich i oprnienie z czynnika grzejnego bez
koniecznoci przerywania dziaania pozostaej czci instalacji.
135. 1. Instalacje ogrzewcze powinny by zaopatrzone w odpowiedni aparatur
kontroln i pomiarow, zapewniajc ich bezpieczne uytkowanie.
2. W budynkach z instalacj ogrzewcz wodn zasilan z sieci ciepowniczej powinny
znajdowa si urzdzenia suce do rozliczania zuytego ciepa:
1) ciepomierz (ukad pomiarowo-rozliczeniowy) do pomiaru iloci ciepa dostarczanego do
instalacji ogrzewczej budynku,
2) urzdzenia umoliwiajce indywidualne rozliczanie kosztw ogrzewania poszczeglnych
mieszka lub lokali uytkowych w budynku.
3. W przypadku zasilania instalacji ogrzewczej wodnej z kotowni w budynku majcym
wicej ni jedno mieszkanie lub lokal uytkowy naley zastosowa nastpujce urzdzenia
suce do rozliczania kosztw zuytego ciepa:
1) urzdzenie do pomiaru iloci zuytego paliwa w kotowni,
2) urzdzenia umoliwiajce indywidualne rozliczanie kosztw ogrzewania poszczeglnych
32

mieszka lub lokali uytkowych w budynku.

4. Izolacja cieplna instalacji ogrzewczej wodnej powinna odpowiada wymaganiom
Polskiej Normy dotyczcej izolacji cieplnej rurocigw, armatury i urzdze oraz przepisom
267 ust. 8.
5. W pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi zabrania si stosowania
ogrzewania parowego oraz wodnych instalacji ogrzewczych o temperaturze czynnika
grzejnego przekraczajcego 90C.
6. (69) (uchylony).
136. 1. (70) Pomieszczenia przeznaczone do instalowania kotw na paliwo stae i
pomieszczenia skadu paliwa i ulowni oraz pomieszczenia przeznaczone do instalowania
kotw na olej opaowy i pomieszczenia magazynu oleju opaowego powinny odpowiada
przepisom rozporzdzenia, w tym okrelonym w 220 ust. 1.
2. (71) Koty na paliwo stae o mocy cieplnej nominalnej do 25 kW powinny by
instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych na kondygnacji
podziemnej, na poziomie ogrzewanych pomieszcze lub w innych pomieszczeniach, w
ktrych mog by instalowane koty o wikszych mocach cieplnych nominalnych. Skad
paliwa powinien by umieszczony w wydzielonym pomieszczeniu technicznym w pobliu
kota lub w pomieszczeniu, w ktrym znajduje si kocio. Pomieszczenia, w ktrych
instalowane s koty, oraz pomieszczenia skadu paliwa powinny odpowiada wymaganiom
okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni wbudowanych na paliwo stae.
2a. (72) Koty na paliwo stae o mocy cieplnej nominalnej do 10 kW mog by
instalowane w budynkach, o ktrych mowa w 132 ust. 3, na poziomie ogrzewanych
pomieszcze, w pomieszczeniach niebdcych pomieszczeniami mieszkalnymi:
1) o kubaturze wynikajcej ze wskanika 4 m3/kW nominalnej mocy cieplnej kota, lecz nie
mniej ni 30 m3,
2) speniajcych wymagania dotyczce wentylacji, o ktrych mowa w 150 ust. 9,
3) posiadajcych przewody kominowe okrelone w 140 ust. 1 i 2 oraz 145 ust. 1,
4) zapewniajcych dopyw powietrza do spalania w iloci co najmniej 10 m 3/h na 1 kW
nominalnej mocy cieplnej kota
- odpowiadajcych wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni
wbudowanych na paliwo stae.
3. (73) Koty na paliwo stae o cznej mocy cieplnej nominalnej powyej 25 kW do 2.000
kW powinny by instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych zlokalizowanych
na kondygnacji podziemnej lub na poziomie terenu. Skad paliwa i ulownia powinny by
umieszczone w oddzielnych pomieszczeniach technicznych znajdujcych si bezporednio
obok pomieszczenia kotw, a take mie zapewniony dojazd dla dostawy paliwa oraz
usuwania ula i popiou. Pomieszczenia, w ktrych instalowane s koty, oraz pomieszczenia
skadu paliwa powinny odpowiada wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej
kotowni wbudowanych na paliwo stae.
4. Koty na olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej do 30 kW mog by
instalowane w pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stay pobyt ludzi, w tym rwnie w
pomieszczeniach pomocniczych w mieszkaniach, a take w innych miejscach, o ktrych
mowa w ust. 5.
5. Koty na olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej powyej 30 kW do 2.000
kW powinny by instalowane w wydzielonych pomieszczeniach technicznych, przeznaczonych
wycznie do tego celu w piwnicy lub na najniszej kondygnacji nadziemnej w budynku lub w
budynku wolno stojcym przeznaczonym wycznie na kotowni.
6. Koty na paliwo stae lub olej opaowy o cznej mocy cieplnej nominalnej powyej
2.000 kW powinny by instalowane w budynku wolno stojcym przeznaczonym wycznie na
kotowni.
7. W pomieszczeniu, w ktrym s zainstalowane koty na paliwo stae lub olej opaowy,
znajdujcym si nad inn kondygnacj uytkow, podoga, a take ciany do wysokoci 10
cm oraz progi drzwiowe o wysokoci 4 cm powinny by wodoszczelne. Warunek
wodoszczelnoci dotyczy rwnie wszystkich przej przewodw w pododze oraz w cianach
do wysokoci 10 cm.
8. Maksymalne, czne obcienie cieplne, suce do okrelania wymaganej kubatury
pomieszczenia, w ktrym bd zainstalowane koty o mocy do 2.000 kW, na olej opaowy,
33

nie moe by wiksze ni 4.650 W/m3.

9. Kubatura pomieszczenia z kotami na olej opaowy, o ktrym mowa w ust. 6, powinna
by okrelona indywidualnie z uwzgldnieniem wymaga technicznych i technologicznych, a
take eksploatacyjnych.
10. Wysoko pomieszczenia, w ktrym instaluje si koty na olej opaowy nie moe by
mniejsza ni 2,2 m, a kubatura nie mniejsza ni 8 m3.
11. W pomieszczeniu, w ktrym zainstalowane s koty na paliwo stae lub olej opaowy,
powinien by zapewniony nawiew niezbdnego strumienia powietrza dla prawidowej pracy
kotw z moc ciepln nominaln, a take nawiew i wywiew powietrza dla wentylacji
kotowni.
12. (74) Odprowadzenie spalin z kotw na olej opaowy powinno spenia wymagania dla
urzdze gazowych okrelone w 174 ust. 1, 2, 5, 6, 8 i 9.
137. 1. Magazynowanie oleju opaowego o temperaturze zaponu powyej 55C moe
si odbywa w bezcinieniowych, staych zbiornikach naziemnych i podziemnych przy
budynku lub w przeznaczonym wycznie na ten cel pomieszczeniu technicznym w piwnicy
lub na najniszej kondygnacji nadziemnej budynku, zwanym dalej "magazynem" oleju
opaowego.
2. Pojedyncze zbiorniki lub baterie zbiornikw w magazynach oleju opaowego w
budynku powinny by wyposaone w ukad przewodw do napeniania, odpowietrzania i
czerpania oleju oraz w sygnalizator poziomu napenienia, przekazujcy sygna do miejsca, w
ktrym jest zlokalizowany krciec do napeniania.
3. W baterii zbiornikw w magazynie oleju opaowego w budynku wszystkie zbiorniki
powinny by tego samego rodzaju i wielkoci, przy czym czna objto tych zbiornikw nie
powinna przekracza 100 m3.
4. W magazynie oleju opaowego powinna by wykonana, na czci lub caoci
pomieszczenia, izolacja szczelna na przenikanie oleju w postaci wanny wychwytujcej,
mogcej w przypadku awarii pomieci olej o objtoci jednego zbiornika.
5. Dopuszcza si w pomieszczeniu, w ktrym s zainstalowane koty na olej opaowy,
ustawienie zbiornika tego oleju o objtoci nie wikszej ni 1 m 3 pod warunkiem:
1) umieszczenia zbiornika w odlegoci nie mniejszej ni 1 m od kota,
2) oddzielenia zbiornika od kota ciank murowan o gruboci co najmniej 12 cm i
przekraczajc wymiary zbiornika co najmniej o 30 cm w pionie i o 60 cm w poziomie,
3) umieszczenie zbiornika w wannie wychwytujcej olej opaowy.
6. Wanna wychwytujca, o ktrej mowa w ust. 4 i 5 pkt 3, nie jest wymagana w
przypadku stosowania zbiornikw oleju opaowego o konstrukcji uniemoliwiajcej
wydostawanie si oleju na zewntrz w przypadku awarii, w tym typu dwupaszczowego.
7. Magazyn oleju opaowego powinien by wyposaony w:
1) wentylacj nawiewno-wywiewn zapewniajc od 2 do 4 wymian powietrza na godzin,
2) okno lub pstae urzdzenie ganicze pianowe.
8. W magazynie oleju opaowego moe by stosowane wycznie centralne ogrzewanie
wodne.
9. Stosowane do magazynowania oleju opaowego zbiorniki, wykadziny zbiornikw oraz
przewody wykonane z tworzywa sztucznego powinny by chronione przed elektrycznoci
statyczn, zgodnie z warunkami okrelonymi w Polskich Normach dotyczcych tej ochrony.
138. Obudowa przewodw instalacji ogrzewczej powinna umoliwia wymian
instalacji bez naruszania konstrukcji budynku.
139. Elementy wodnych instalacji ogrzewczych, naraone na intensywny dopyw
powietrza zewntrznego w zimie, powinny by chronione przed zamarzaniem i mie, w
miejscach tego wymagajcych, izolacj ciepln, zabezpieczajc przed nadmiernymi
stratami ciepa.
Rozdzia 5
Przewody kominowe

34

 140. 1. Przewody (kanay) kominowe w budynku: wentylacyjne, spalinowe i dymowe,

prowadzone w cianach budynku, w obudowach, trwale poczonych z konstrukcj lub
stanowice konstrukcje samodzielne, powinny mie wymiary przekroju, sposb prowadzenia
i wysoko, stwarzajce potrzebny cig, zapewniajcy wymagan przepustowo, oraz
speniajce wymagania okrelone w Polskich Normach dotyczcych wymaga technicznych
dla przewodw kominowych oraz projektowania kominw.
2. Przewody kominowe powinny by szczelne i spenia warunki okrelone w 266.
3. (75) (uchylony).
4. Wewntrzna powierzchnia przewodw odprowadzajcych spaliny mokre powinna by
odporna na ich destrukcyjne oddziaywanie.
5. Przewody kominowe do wentylacji grawitacyjnej powinny mie powierzchni
przekroju co najmniej 0,016 m2 oraz najmniejszy wymiar przekroju co najmniej 0,1 m.
141. Zabrania si stosowania:
1) grawitacyjnych zbiorczych przewodw spalinowych i dymowych, z zastrzeeniem 174
ust. 3,
2) zbiorczych przewodw wentylacji grawitacyjnej,
3) indywidualnych wentylatorw wycigowych w pomieszczeniach, w ktrych znajduj si
wloty do przewodw spalinowych.
142. 1. Przewody kominowe powinny by wyprowadzone ponad dach na wysoko
zabezpieczajc przed niedopuszczalnym zakceniem cigu.
2. Wymaganie ust. 1 uznaje si za spenione, jeeli wyloty przewodw kominowych
zostan wyprowadzone ponad dach w sposb okrelony Polsk Norm dla kominw
murowanych.
3. Dopuszcza si wyprowadzanie przewodw spalinowych od urzdze gazowych z
zamknit komor spalania bezporednio przez ciany zewntrzne budynkw, przy
zachowaniu warunkw okrelonych w 175.
143. 1. W budynkach usytuowanych w II i III strefie obcienia wiatrem, okrelonych
Polskimi Normami, naley stosowa na przewodach dymowych i spalinowych nasady
kominowe zabezpieczajce przed odwrceniem cigu, przy zachowaniu wymaga 146 ust.
1.
2. Nasady kominowe, o ktrych mowa w ust. 1, naley rwnie stosowa na innych
obszarach, jeeli wymagaj tego pooenie budynkw i lokalne warunki topograficzne.
3. Wymagania ust. 1 i 2 nie dotycz palenisk i komr spalania z mechanicznym
pobudzaniem odpywu spalin.
144. 1. ciany, w ktrych znajduj si przewody kominowe, mog by obcione
stropami, pod warunkiem spenienia wymaga dotyczcych bezpieczestwa konstrukcji, a
take jeeli nie spowoduje to nieszczelnoci lub ograniczenia wiata przewodw.
2. Trzonw kominowych wydzielonych lub oddylatowanych od konstrukcji budynku nie
mona obcia stropami ani te uwzgldnia ich w obliczeniach jako czci tej konstrukcji.
145. 1. Trzony kuchenne i koty grzewcze na paliwo stae oraz kominki z otwartym
paleniskiem lub zamknitym wkadem kominkowym o wielkoci otworu paleniskowego
kominka do 0,25 m2 mog by przyczone wycznie do wasnego, samodzielnego przewodu
kominowego dymowego, posiadajcego co najmniej wymiary 0,14x0,14 m lub rednic 0,15
m, a w przypadku trzonw kuchennych typu restauracyjnego oraz kominkw o wikszym
otworze paleniskowym - co najmniej 0,14x0,27 m lub rednic 0,18 m, przy czym dla
wikszych przewodw o przekroju prostoktnym naley zachowa stosunek wymiarw
bokw 3:2.
2. Piece na paliwo stae, posiadajce szczelne zamknicie, mog by przyczone do
jednego przewodu kominowego dymowego o przekroju co najmniej 0,14x0,14 m lub
rednicy 0,15 m, pod warunkiem zachowania rnicy poziomu wczenia co najmniej 1,5 m
oraz nieprzyczania wicej ni 3 piecw do tego przewodu.
3. Piece, o ktrych mowa w ust. 2, usytuowane na najwyszej kondygnacji powinny by
przyczone do odrbnego przewodu dymowego.
35

4. Przyczenia urzdze gazowych do przewodw spalinowych powinny odpowiada

warunkom okrelonym w 174 i 175.
146. 1. Wyloty przewodw kominowych powinny by dostpne do czyszczenia i
okresowej kontroli, z uwzgldnieniem przepisw 308.
2. Przewody spalinowe i dymowe powinny by wyposaone, odpowiednio, w otwory
wycierowe lub rewizyjne, zamykane szczelnymi drzwiczkami, a w przypadku wystpowania
spalin mokrych - take w ukad odprowadzania skroplin.
Rozdzia 6
Wentylacja i klimatyzacja
147. 1. Wentylacja i klimatyzacja powinny zapewnia odpowiedni jako rodowiska
wewntrznego, w tym wielko wymiany powietrza, jego czysto, temperatur, wilgotno
wzgldn, prdko ruchu w pomieszczeniu, przy zachowaniu przepisw odrbnych i
wymaga Polskich Norm dotyczcych wentylacji, a take warunkw bezpieczestwa
poarowego i wymaga akustycznych okrelonych w rozporzdzeniu.
2. Wentylacj mechaniczn lub grawitacyjn naley zapewni w pomieszczeniach
przeznaczonych na pobyt ludzi, w pomieszczeniach bez otwieranych okien, a take w innych
pomieszczeniach, w ktrych ze wzgldw zdrowotnych, technologicznych lub bezpieczestwa
konieczne jest zapewnienie wymiany powietrza.
3. Klimatyzacj naley stosowa w pomieszczeniach, w ktrych ze wzgldw
uytkowych, higienicznych, zdrowotnych lub technologicznych konieczne jest utrzymywanie
odpowiednich parametrw powietrza wewntrznego okrelonych w przepisach odrbnych i w
Polskiej Normie dotyczcej parametrw obliczeniowych powietrza wewntrznego.
4. Instalowane w budynkach urzdzenia do wentylacji i klimatyzacji, o ktrych mowa w
przepisie odrbnym dotyczcym efektywnoci energetycznej, powinny odpowiada
wymaganiom okrelonym w tym przepisie.
148. 1. Wentylacj mechaniczn wywiewn lub nawiewno-wywiewn naley stosowa
w budynkach wysokich i wysokociowych oraz w innych budynkach, w ktrych zapewnienie
odpowiedniej jakoci rodowiska wewntrznego nie jest moliwe za pomoc wentylacji
grawitacyjnej. W pozostaych budynkach moe by stosowana wentylacja grawitacyjna lub
wentylacja hybrydowa.
2. W pomieszczeniu, w ktrym jest zastosowana wentylacja mechaniczna lub
klimatyzacja, nie mona stosowa wentylacji grawitacyjnej ani wentylacji hybrydowej.
Wymaganie to nie dotyczy pomieszcze z urzdzeniami klimatyzacyjnymi niepobierajcymi
powietrza zewntrznego.
3. W pomieszczeniu zagroonym wydzieleniem si lub przenikaniem z zewntrz
substancji szkodliwej dla zdrowia bd substancji palnej, w ilociach mogcych stworzy
zagroenie wybuchem, naley stosowa dodatkow, awaryjn wentylacj wywiewn,
uruchamian od wewntrz i z zewntrz pomieszczenia oraz zapewniajc wymian powietrza
dostosowan do jego przeznaczenia, zgodnie z przepisami o bezpieczestwie i higienie
pracy.
4. W pomieszczeniu, w ktrym proces technologiczny jest rdem miejscowej emisji
substancji szkodliwych o niedopuszczalnym steniu lub uciliwym zapachu, naley
stosowa odcigi miejscowe wsppracujce z wentylacj ogln, umoliwiajce spenienie w
strefie pracy wymaga jakoci rodowiska wewntrznego okrelonych w przepisach o
bezpieczestwie i higienie pracy.
5. Instalacja wentylacji hybrydowej, wentylacji mechanicznej wywiewnej oraz
nawiewno-wywiewnej powinna mie wentylatory o regulowanej wydajnoci.
149. 1. Strumie powietrza zewntrznego doprowadzanego do pomieszcze,
niebdcych pomieszczeniami pracy, powinien odpowiada wymaganiom Polskiej Normy
dotyczcej wentylacji, przy czym w mieszkaniach strumie ten powinien wynika z wielkoci
strumienia powietrza wywiewanego, lecz by nie mniejszy ni 20 m3/h na osob
przewidywan na pobyt stay w projekcie budowlanym.
36

2. Strumie powietrza zewntrznego doprowadzonego do pomieszcze pracy powinien

odpowiada wymaganiom okrelonym w przepisach o bezpieczestwie i higienie pracy.
3. Powietrze zewntrzne doprowadzone do pomieszcze za pomoc wentylacji
mechanicznej lub klimatyzacji, zanieczyszczone w stopniu przekraczajcym wymagania
okrelone dla powietrza wewntrznego w przepisach odrbnych w sprawie dopuszczalnych
ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia, powinno by oczyszczone przed
wprowadzeniem do wentylowanych pomieszcze, z uwzgldnieniem zanieczyszcze
wystpujcych w pomieszczeniu. Wymaganie to nie dotyczy budynkw jednorodzinnych,
mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji indywidualnej.
4. W pomieszczeniach przeznaczonych na stay pobyt ludzi, wentylowanych w sposb
mechaniczny lub klimatyzowanych, wartoci temperatury, wilgotnoci wzgldnej i prdkoci
ruchu powietrza w pomieszczeniach naley przyjmowa do oblicze zgodnie z Polsk Norm
dotyczc parametrw obliczeniowych powietrza wewntrznego.
5. Dla pomieszcze przeznaczonych na stay pobyt ludzi, wentylowanych w sposb
naturalny, wartoci temperatury wewntrznej w okresach ogrzewczych naley przyjmowa
do oblicze zgodnie z tabel w 134 ust. 2.
150. 1. W przypadku zastosowania w budynku przepywu powietrza wentylacyjnego
midzy pomieszczeniami lub strefami wentylacyjnymi, w pomieszczeniu naley zapewni
kierunek przepywu od pomieszczenia o mniejszym do pomieszczenia o wikszym stopniu
zanieczyszczenia powietrza.
2. Przepyw powietrza wentylacyjnego w mieszkaniach powinien odbywa si z pokoi do
pomieszczenia
kuchennego
lub
wnki
kuchennej
oraz
do
pomieszcze
higienicznosanitarnych.
3. (76) W instalacjach wentylacji i klimatyzacji nie naley czy ze sob przewodw z
pomieszcze o rnych wymaganiach uytkowych i sanitarno-zdrowotnych. Nie dotyczy to
budynkw jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej oraz wydzielonych lokali mieszkalnych
lub uytkowych z indywidualn zorganizowan wentylacj nawiewno-wywiewn.
4. W instalacjach wentylacji i klimatyzacji przewody z pomieszczenia zagroonego
wybuchem nie mog czy si z przewodami z innych pomieszcze.
5. Dopuszcza si wentylowanie garay oraz innych pomieszcze nieprzeznaczonych na
pobyt ludzi powietrzem o mniejszym stopniu zanieczyszczenia, niezawierajcym substancji
szkodliwych dla zdrowia lub uciliwych zapachw, odprowadzanym z pomieszcze
niebdcych pomieszczeniami higienicznosanitarnymi, jeeli przepisy odrbne nie stanowi
inaczej.
6. W pomieszczeniach w budynkach uytecznoci publicznej i produkcyjnych, ktrych
przeznaczenie wie si z ich okresowym uytkowaniem, instalacja wentylacji mechanicznej
powinna zapewnia moliwo ograniczenia intensywnoci dziaania lub jej wyczenia poza
okresem uytkowania pomieszcze, z zachowaniem warunku normalnej pracy przez co
najmniej jedn godzin przed i po ich uytkowaniu.
7. W pomieszczeniach, o ktrych mowa w ust. 6, w przypadku wystpowania rde
zanieczyszcze szkodliwych dla zdrowia lub rde pary wodnej, naley zapewni sta, co
najmniej pkrotn wymian powietrza w okresie przerw w ich wykorzystywaniu, przyjmujc
do obliczania wentylowanej kubatury nominaln wysoko pomieszcze, lecz nie wiksz ni
4 m, lub zapewni okresow wymian powietrza sterowan poziomem stenia
zanieczyszcze.
8. Instalowane w pomieszczeniu urzdzenia, w szczeglnoci zuywajce powietrze, nie
mog wywoywa zakce ograniczajcych skuteczno funkcjonowania wentylacji.
9. W pomieszczeniu z paleniskami na paliwo stae, pynne lub z urzdzeniami gazowymi
pobierajcymi powietrze do spalania z pomieszczenia i z grawitacyjnym odprowadzeniem
spalin przewodem od urzdzenia stosowanie mechanicznej wentylacji wycigowej jest
zabronione.
10. Przepisu ust. 9 nie stosuje si do pomieszcze, w ktrych zastosowano wentylacj
nawiewno-wywiewn zrwnowaon lub nadcinieniow.
11. W pomieszczeniach, ktre naley chroni przed wpywem zanieczyszcze z
pomieszcze ssiadujcych i z otoczenia zewntrznego, naley stosowa wentylacj
mechaniczn nadcinieniow.

37

 151. 1. (77) W instalacjach wentylacji mechanicznej oglnej nawiewno-wywiewnej lub

klimatyzacji komfortowej o wydajnoci 2.000 m3/h 500 m3/h i wicej naley stosowa
urzdzenia do odzyskiwania ciepa z powietrza wywiewanego o skutecznoci o sprawnoci
temperaturowej co najmniej 50 % lub recyrkulacj, gdy jest to dopuszczalne. W
przypadku zastosowania recyrkulacji strumie powietrza zewntrznego nie moe by
mniejszy ni wynika to z wymaga higienicznych, jednak nie mniej ni 10 % powietrza
nawiewanego. Dla wentylacji technologicznej zastosowanie odzysku ciepa powinno wynika
z uwarunkowa technologicznych i rachunku ekonomicznego.
2. Urzdzenia do odzyskiwania ciepa powinny mie zabezpieczenia ograniczajce
przenikanie midzy wymieniajcymi ciepo strumieniami powietrza do:
1) 0,25% objtoci strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia - w przypadku
wymiennika pytowego oraz wymiennika z rurek cieplnych,
2) 5% objtoci strumienia powietrza wywiewanego z pomieszczenia - w przypadku
wymiennika obrotowego,
w odniesieniu do rnicy cinienia 400 Pa.
3. Recyrkulacj powietrza mona stosowa wwczas, gdy przeznaczenie wentylowanych
pomieszcze nie wie si z wystpowaniem bakterii chorobotwrczych, z emisj substancji
szkodliwych dla zdrowia, uciliwych zapachw, przy zachowaniu wymaga 149 ust. 1 oraz
wymaga dotyczcych ochrony przeciwpoarowej.
4. W budynku opieki zdrowotnej recyrkulacja powietrza moe by stosowana tylko za
zgod i na warunkach okrelonych przez waciwego pastwowego inspektora sanitarnego.
5. (78) W przypadku stosowania recyrkulacji powietrza w instalacjach wentylacji
mechanicznej nawiewno-wywiewnej lub klimatyzacji naley stosowa ukady regulacji
umoliwiajce w korzystnych warunkach pogodowych zwikszanie udziau powietrza
zewntrznego do 100 %.
6. (79) Przepisu ust. 5 nie stosuje si w przypadkach, gdy zwikszanie strumienia
powietrza wentylacyjnego uniemoliwiaoby dotrzymanie poziomu czystoci powietrza
wymaganego przez wzgldy technologiczne.
7. (80) Wymaga ust. 1 mona nie stosowa w przypadku instalacji uywanych krcej ni
przez 1.000 godzin w roku.
152. 1. Czerpnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji powinny by
zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i dziaaniem wiatru oraz by zlokalizowane w
sposb umoliwiajcy pobieranie w danych warunkach jak najczystszego i, w okresie letnim,
najchodniejszego powietrza.
2. Czerpni powietrza nie naley lokalizowa w miejscach, w ktrych istnieje
niebezpieczestwo napywu powietrza wywiewanego z wyrzutni oraz powietrza z rozpylon
wod pochodzc z chodni kominowej lub innych podobnych urzdze.
3. Czerpnie powietrza sytuowane na poziomie terenu lub na cianie dwch najniszych
kondygnacji nadziemnych budynku powinny znajdowa si w odlegoci co najmniej 8 m w
rzucie poziomym od ulic i zgrupowania miejsc postojowych dla wicej ni 20 samochodw,
miejsc gromadzenia odpadw staych, wywiewek kanalizacyjnych oraz innych rde
zanieczyszczenia powietrza. Odlego dolnej krawdzi otworu wlotowego czerpni od
poziomu terenu powinna wynosi co najmniej 2 m.
4. Czerpnie powietrza sytuowane na dachu budynku powinny by tak lokalizowane, aby
dolna krawd otworu wlotowego znajdowaa si co najmniej 0,4 m powyej powierzchni, na
ktrej s zamontowane, oraz aby zostaa zachowana odlego co najmniej 6 m od
wywiewek kanalizacyjnych.
5. Powietrze wywiewane z budynkw lub pomieszcze, zanieczyszczone w stopniu
przekraczajcym wymagania okrelone w
przepisach odrbnych, dotyczcych
dopuszczalnych rodzajw i iloci substancji zanieczyszczajcych powietrze zewntrzne,
powinno by oczyszczone przed wprowadzeniem do atmosfery.
6. Wyrzutnie powietrza w instalacjach wentylacji i klimatyzacji powinny by
zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i dziaaniem wiatru oraz by zlokalizowane w
miejscach umoliwiajcych odprowadzenie wywiewanego powietrza bez powodowania
zagroenia zdrowia uytkownikw budynku i ludzi w jego otoczeniu oraz wywierania
szkodliwego wpywu na budynek.
7. Dolna krawd otworu wyrzutni z poziomym wylotem powietrza, usytuowanej na
38

dachu budynku, powinna znajdowa si co najmniej 0,4 m powyej powierzchni, na ktrej

wyrzutnia jest zamontowana, oraz 0,4 m powyej linii czcej najwysze punkty
wystajcych ponad dach czci budynku, znajdujcych si w odlegoci do 10 m od wyrzutni,
mierzc w rzucie poziomym.
8. Usytuowanie wyrzutni powietrza na poziomie terenu jest dopuszczalne tylko za zgod
i na warunkach okrelonych przez waciwego pastwowego inspektora sanitarnego.
9. Dopuszcza si sytuowanie wyrzutni powietrza w cianie budynku, pod warunkiem e:
1) powietrze wywiewane nie zawiera uciliwych zapachw oraz zanieczyszcze
szkodliwych dla zdrowia,
2) przeciwlega ciana ssiedniego budynku z oknami znajduje si w odlegoci co najmniej
10 m lub bez okien w odlegoci co najmniej 8 m,
3) okna znajdujce si w tej samej cianie s oddalone w poziomie od wyrzutni co najmniej
3 m, a poniej lub powyej wyrzutni - co najmniej 2 m,
4) czerpnia powietrza, usytuowana w tej samej cianie budynku, znajduje si poniej lub
na tym samym poziomie co wyrzutnia, w odlegoci co najmniej 1,5 m.
10. Czerpnie i wyrzutnie powietrza na dachu budynku naley sytuowa poza strefami
zagroenia wybuchem, zachowujc midzy nimi odlego nie mniejsz ni 10 m przy
wyrzucie poziomym i 6 m przy wyrzucie pionowym, przy czym wyrzutnia powinna by
usytuowana co najmniej 1 m ponad czerpni.
11. Odlego, o ktrej mowa w ust. 10, moe nie by zachowana w przypadku
zastosowania zblokowanych urzdze wentylacyjnych, obejmujcych czerpni i wyrzutni
powietrza, zapewniajcych skuteczny rozdzia strumienia powietrza wieego od
wywiewanego z urzdzenia wentylacyjnego. Nie dotyczy to przypadku usuwania powietrza
zawierajcego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia, uciliwe zapachy lub substancje
palne.
12. Odlego wyrzutni dachowych, mierzc w rzucie poziomym, nie powinna by
mniejsza ni 3 m od:
1) krawdzi dachu, poniej ktrej znajduj si okna,
2) najbliszej krawdzi okna w poaci dachu,
3) najbliszej krawdzi okna w cianie ponad dachem.
13. Jeeli odlego, o ktrej mowa w ust. 12 pkt 2 i 3, wynosi od 3 m do 10 m, dolna
krawd wyrzutni powinna znajdowa si co najmniej 1 m ponad najwysz krawdzi okna.
14. W przypadku usuwania przez wyrzutni dachow powietrza zawierajcego
zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia lub uciliwe zapachy, z zastrzeeniem ust. 5,
odlegoci, o ktrych mowa w ust. 12 i 13, naley zwikszy o 100%.
153. (81) 1. Przewody i urzdzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by
zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby zminimalizowa odkadanie si
zanieczyszcze na ich powierzchniach wewntrznych kontaktujcych si z powietrzem
wentylacyjnym.
2. Przewody powinny mie przekrj poprzeczny waciwy dla przewidywanych
przepyww powietrza oraz konstrukcj przystosowan do maksymalnego cinienia i
wymaganej szczelnoci instalacji, z uwzgldnieniem Polskich Norm dotyczcych
wytrzymaoci i szczelnoci przewodw.
3. Waciwoci materiaw przewodw lub sposb zabezpieczania ich powierzchni
powinny by dobrane odpowiednio do parametrw przepywajcego powietrza oraz do
warunkw wystpujcych w miejscu ich zamontowania.
4. Przewody instalowane w miejscach, w ktrych mog by naraone na uszkodzenia
mechaniczne, powinny by zabezpieczone przed tymi uszkodzeniami.
5. Przewody powinny by wyposaone w otwory rewizyjne speniajce wymagania
Polskiej Normy dotyczcej elementw przewodw uatwiajcych konserwacj, umoliwiajce
oczyszczenie wntrza tych przewodw, a take innych urzdze i elementw instalacji, o ile
ich konstrukcja nie pozwala na czyszczenie w inny sposb ni poprzez te otwory, przy czym
nie naley ich sytuowa w pomieszczeniach o podwyszonych wymaganiach higienicznych.
6. Przewody prowadzone przez pomieszczenia lub przestrzenie nieogrzewane powinny
mie izolacj ciepln, z uwzgldnieniem wymaga okrelonych w 267 ust. 1.
7. Przewody instalacji klimatyzacji, przewody stosowane do recyrkulacji powietrza oraz
prowadzce do urzdze do odzyskiwania ciepa, a take przewody prowadzce powietrze
39

zewntrzne przez
przeciwwilgociow.

ogrzewane

pomieszczenia,

powinny

mie

izolacj

ciepln

154. 1. (82) Urzdzenia i elementy wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by

stosowane w sposb umoliwiajcy uzyskanie zakadanej jakoci rodowiska w
pomieszczeniu przy racjonalnym zuyciu energii do ogrzewania i chodzenia oraz energii
elektrycznej.
2. Instalacje klimatyzacji powinny by wyposaone w odpowiednie urzdzenia
pomiarowe suce do sprawdzania warunkw pracy i kontroli zuycia energii.
3. Urzdzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji, takie jak centrale,
klimakonwektory wentylatorowe, klimatyzatory, aparaty ogrzewcze i chodzcowentylacyjne, powinny by tak instalowane, aby bya zapewniona moliwo ich okresowej
kontroli, konserwacji, naprawy lub wymiany.
4. Centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne usytuowane na zewntrz budynku powinny
mie odpowiedni obudow lub inne zabezpieczenie przed wpywem czynnikw
atmosferycznych.
5. W przypadku pomieszcze o specjalnych wymaganiach higienicznych naley stosowa
centrale wentylacyjne i klimatyzacyjne umoliwiajce utrzymanie podwyszonej czystoci
wewntrz obudowy, wyposaone w owietlenie wewntrzne i wzierniki do kontroli stanu
centrali z zewntrz.
6. Urzdzenia wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by zabezpieczone przed
zanieczyszczeniami znajdujcymi si w powietrzu zewntrznym, a w szczeglnych
przypadkach w powietrzu obiegowym (recyrkulacyjnym), za pomoc filtrw:
1) nagrzewnice, chodnice i urzdzenia do odzyskiwania ciepa - co najmniej klasy G4,
2) nawilacze - co najmniej klasy F6,
okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej klasyfikacji filtrw powietrza.
7. Nawilacze w instalacji wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by
zabezpieczone przed przeciekaniem wody na zewntrz oraz przed przenoszeniem kropel
wody przez powietrze wentylacyjne do dalszych czci instalacji.
8. Poczenia wentylatorw z przewodami wentylacyjnymi powinny by wykonane za
pomoc elastycznych elementw czcych, z zachowaniem wymaga okrelonych w 267
ust. 7.
9. (83) Instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji powinny by wyposaone w
przepustnice zlokalizowane w miejscach umoliwiajcych regulacj instalacji, a take
odcicie dopywu powietrza zewntrznego i wypywu powietrza wewntrznego. Wymaganie
to nie dotyczy instalacji mechanicznej wywiewnej, przewidzianej do okresowej pracy jako
wentylacja grawitacyjna.
10. (84) Moc waciwa wentylatorw stosowanych w instalacjach wentylacyjnych i
klimatyzacyjnych powinna nie przekracza wartoci okrelonych w poniszej tabeli:
Lp.

Rodzaj i zastosowanie wentylatora

Maksymalna moc
waciwa wentylatora
[kW/(m3/s)]

Wentylator nawiewny:
a) zoona instalacja klimatyzacji lub wentylacji nawiewnowywiewnej z odzyskiem ciepa

1,60

b) prosta instalacja wentylacji nawiewno-wywiewnej bez

odzysku ciepa oraz wentylacji nawiewnej

1,25

Wentylator wywiewny:
a) zoona instalacja klimatyzacji lub wentylacji nawiewnowywiewnej z odzyskiem ciepa

1,00

b) prosta instalacja wentylacji nawiewno-wywiewnej bez

odzysku ciepa oraz wentylacji nawiewnej

1,00

40

c) instalacja wywiewna

0,80

11. (85) Dopuszcza si zwikszenie mocy waciwej wentylatora w przypadku

zastosowania wybranych elementw instalacji do wartoci okrelonej w poniszej tabeli:
Lp.

Dodatkowe elementy instalacji wentylacyjnej lub

klimatyzacyjnej

Dodatkowa moc
waciwa wentylatora
[kW/(m3/s)]

1
2

3
4

Dodatkowy stopie filtracji powietrza

0,3

Dodatkowy stopie filtracji powietrza z filtrami klasy H10 i

wyszej
Filtry do usuwania gazowych zanieczyszcze powietrza
Wysoko skuteczne urzdzenie do odzysku ciepa (sprawno
temperaturowa wiksza ni 90 %)

0,6

0,3
0,3

12. Temperatury zasilania i powrotu czynnika chodzcego belek chodzcych i

elementw chodzcych paszczyznowych powinny by tak dobrane, aby nie
wystpowaa kondensacja pary wodnej na powierzchniach tych urzdze.
13. Pompy obiegowe w obiegach chodzcych i ogrzewczych instalacji klimatyzacji
powinny by regulowane wedug obcienia cieplnego.
155. 1. W budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego, owiaty, wychowania,
opieki zdrowotnej i opieki spoecznej, a take w pomieszczeniach biurowych przeznaczonych
na pobyt ludzi, niewyposaonych w wentylacj mechaniczn lub klimatyzacj, okna, w celu
okresowego przewietrzania, powinny mie konstrukcj umoliwiajc otwieranie co najmniej
50% powierzchni wymaganej zgodnie z 57 dla danego pomieszczenia.
2. Skrzyda okien, wietliki oraz nawietrzaki okienne, wykorzystywane do przewietrzania
pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi, powinny by zaopatrzone w urzdzenia
pozwalajce na atwe ich otwieranie i regulowanie wielkoci otwarcia z poziomu podogi lub
pomostu, take przez osoby niepenosprawne, jeeli nie przewiduje si korzystania z pomocy
innych wspuytkownikw.
3. (86) W przypadku zastosowania w pomieszczeniach innego rodzaju wentylacji ni
wentylacja
mechaniczna
nawiewna
lub
nawiewno-wywiewna, dopyw powietrza
zewntrznego, w iloci niezbdnej dla potrzeb wentylacyjnych, naley zapewni przez
urzdzenia nawiewne umieszczane w oknach, drzwiach balkonowych lub w innych czciach
przegrd zewntrznych.
4. Urzdzenia nawiewne, o ktrych mowa w ust. 3, powinny by stosowane zgodnie z
wymaganiami okrelonymi w Polskiej Normie dotyczcej wentylacji w budynkach
mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej.
Rozdzia 7
Instalacja gazowa na paliwa gazowe
156. 1. Zaopatrzenie budynkw w gaz oraz instalacje gazowe powinny odpowiada
potrzebom uytkowym i warunkom wynikajcym z wasnoci fizykochemicznych gazu oraz
warunkom technicznym przyczenia do sieci gazowej, okrelonym przez dostawc gazu.
2. Instalacj gazow zasilan z sieci gazowej stanowi ukad przewodw za kurkiem
gwnym, prowadzonych na zewntrz lub wewntrz budynku, wraz z armatur, ksztatkami i
innym wyposaeniem, a take urzdzeniami do pomiaru zuycia gazu, urzdzeniami
gazowymi oraz przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, jeeli s one
elementem wyposaenia urzdze gazowych.
3. (87) Instalacj gazow zasilan gazem pynnym ze staych zbiornikw lub baterii butli,
41

znajdujcych si na dziace budowlanej na zewntrz budynku, stanowi ukad przewodw za

gwnym zaworem odcinajcym instalacj zbiornikow, butle lub kolektor butli
prowadzonych na zewntrz lub wewntrz budynku, wraz z armatur, ksztatkami i innym
wyposaeniem, a take urzdzenia do pomiaru zuycia gazu, urzdzenia gazowe z
wyposaeniem oraz przewody spalinowe lub powietrzno-spalinowe odprowadzajce spaliny
bezporednio poza budynek lub do przewodw w cianach.
4. Instalacj gazow zasilan gazem pynnym z indywidualnej butli, znajdujcej si
wewntrz budynku, stanowi butla gazowa, urzdzenie redukcyjne przy butli, przewd z
armatur, ksztatkami i innym wyposaeniem, a take urzdzenie gazowe wraz z
przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, jeeli stanowi one element skadowy
urzdze gazowych.
5. (88) Instalacj zbiornikow gazu pynnego stanowi zesp urzdze skadajcy si ze
zbiornika albo grupy zbiornikw z armatur i osprztem oraz z przycza gazowego z
gwnym zaworem odcinajcym.
6. (89) Wymagania dla instalacji gazowych, o ktrych mowa w rozporzdzeniu, nie
dotycz instalacji przeznaczonych dla celw rolniczych i produkcyjno-przemysowych
(technologicznych).
157. 1. W przewodach gazowych, doprowadzajcych gaz do zewntrznej ciany
budynku mieszkalnego, zamieszkania zbiorowego, uytecznoci publicznej i rekreacji
indywidualnej, nie powinno by cinienia wyszego ni 500 kPa, a do cian zewntrznych
pozostaych budynkw wyszego ni 1.600 kPa.
2. Instalacja gazowa w budynku powinna zapewnia doprowadzenie paliwa gazowego w
iloci odpowiadajcej potrzebom uytkowym oraz odpowiedni warto cinienia przed
urzdzeniami gazowymi, zalen od rodzaju paliwa gazowego zastosowanego do zasilania
budynku, okrelon Polsk Norm dotyczc paliw gazowych, przy czym cinienie to nie
powinno by wysze ni 5 kPa.
3. Instalacja gazowa w budynku o wysokoci wikszej ni 35 m ponad poziomem terenu
moe by doprowadzona tylko do pomieszcze technicznych, w ktrych s zainstalowane
urzdzenia gazowe, usytuowanych w piwnicy lub na najniszej kondygnacji nadziemnej, a
take na najwyszej kondygnacji budynku lub nad t kondygnacj, pod warunkiem
zastosowania urzdze stabilizujcych cinienie gazu.
4. Zastosowanie instalacji gazowej w budynkach o wysokoci ponad 25 m wymaga
uzyskania pozytywnej opinii wydanej przez waciwego komendanta wojewdzkiego
Pastwowej Stray Poarnej.
5. Instalacje gazowe zasilane gazem pynnym mog by wykonywane tylko w
budynkach niskich.
6. Zabrania si stosowania w jednym budynku gazu pynnego i gazu z sieci gazowej.
7. W budynku niskim, majcym w mieszkaniach instalacj zasilan gazem pynnym,
dopuszcza si usytuowanie kotowni gazowej zasilanej z sieci gazowej.
8. Instalacje gazowe zasilane gazem o gstoci wikszej od gstoci powietrza nie mog
by stosowane w pomieszczeniach, ktrych poziom podogi znajduje si poniej otaczajcego
terenu oraz w ktrych znajduj si studzienki lub kanay instalacyjne i rewizyjne poniej
podogi.
158. 1. Instalacje sygnalizujce niedopuszczalny poziom stenia gazu mog by
stosowane w budynkach, w ktrych jest ustanowiony stay nadzr, zapewniajcy
podejmowanie dziaa zaradczych, a take w budynkach jednorodzinnych.
2. Czujki sygnalizujce niedopuszczalny poziom stenia gazu w budynkach, o ktrych
mowa w ust. 1, powinny by instalowane w piwnicach i suterenach oraz w pomieszczeniach,
w ktrych istnieje moliwo nagromadzenia gazu przy stanach awaryjnych instalacji lub
przycza gazowego.
3. Sygnay alarmowe stanu zagroenia wybuchem w budynkach, z wyczeniem
budynkw jednorodzinnych, powinny by kierowane do sub lub osb zobowizanych do
podjcia skutecznej akcji zapobiegawczej.
4. Zabrania si instalowania urzdze sygnalizacyjno-odcinajcych dopyw gazu do
czci mieszkalnej budynku wielorodzinnego. Nie dotyczy to indywidualnych urzdze
sygnalizacyjno-odcinajcych dopyw gazu do odrbnych mieszka.
42

5. Urzdzenia sygnalizacyjno-odcinajce dopyw gazu naley stosowa w tych

pomieszczeniach, w ktrych czna nominalna moc cieplna zainstalowanych urzdze
gazowych jest wiksza ni 60 kW.
6. Zawr odcinajcy dopyw gazu do budynku, bdcy elementem skadowym
urzdzenia sygnalizacyjno-odcinajcego, powinien by instalowany poza budynkiem, midzy
kurkiem gwnym a wprowadzeniem przewodu do budynku.
7. (90) Instalacja gazowa przyczona do sieci gazowej wykonanej z przewodw
metalowych powinna by zabezpieczona przed wpywem prdw bdzcych przez
zainstalowanie wstawki izolacyjnej na wprowadzeniu metalowej rury gazowej do budynku.
159. 1. Instalacja gazowa budynku zasilanego z sieci gazowej powinna mie
zainstalowany na przyczu kurek gwny, umoliwiajcy odcicie dopywu gazu.
2. Kurek gwny powinien by zainstalowany na zewntrz budynku w wentylowanej
szafce co najmniej z materiau trudnozapalnego przy cianie, we wnce ciennej lub w
odlegoci nieprzekraczajcej 10 m od zasilanego budynku, w miejscu atwo dostpnym i
zabezpieczonym przed wpywami atmosferycznymi, uszkodzeniami mechanicznymi i
dostpem osb niepowoanych.
3. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza si
instalowanie kurka gwnego w odlegoci wikszej ni 10 m od zasilanego budynku, w
wentylowanej szafce, usytuowanej w linii ogrodzenia od ulicy lub oglnego cigu pieszego z
dostpem do niej od strony zewntrznej dziaki budowlanej.
4. W budynkach o charakterze monumentalnym dopuszcza si instalowanie kurkw
gwnych w miejscach atwo dostpnych z zewntrz, niebdcych pomieszczeniami, np. w
podcieniach, przewitach, bramach, w odlegoci nie wikszej ni 2 m od lica zewntrznego
budynku.
5. Odlego kurka gwnego, montowanego przy cianie lub we wnce ciany budynku,
od poziomu terenu oraz najbliszej krawdzi okna, drzwi lub innego otworu w budynku
powinna wynosi co najmniej 0,5 m.
6. W uzasadnionych przypadkach, wynikajcych z rozwizania funkcjonalnoprzestrzennego budynku, moe by zainstalowany wicej ni jeden kurek gwny. W takim
przypadku instalacje zasilane z oddzielnych przyczy nie mog by ze sob poczone.
7. W zwartej zabudowie rdmiejskiej dopuszcza si instalowanie kurka gwnego przed
budynkiem, poniej poziomu terenu, pod warunkiem zachowania wymaga waciwych dla
armatury zaporowej montowanej na gazocigach sieci gazowych.
8. Miejsce usytuowania kurka gwnego powinno by jednoznacznie oznakowane. Na
budynku majcym wicej ni jeden kurek gwny naley umieci informacj o liczbie i
miejscach ich zainstalowania.
160. 1. W przypadku gdy z jednego przycza jest zasilany wicej ni jeden budynek,
oprcz kurka gwnego, naley zastosowa odrbne zawory niebdce kurkami gwnymi,
odcinajce dopyw gazu do kadego z tych budynkw.
2. W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej, gdy kurek gwny
jest zainstalowany w linii ogrodzenia w odlegoci wikszej ni 10 m, naley na cianie
budynku dodatkowo zastosowa zawr odcinajcy.
3. Zawory odcinajce, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, powinny spenia wymagania
okrelone w 158 ust. 6.
161. 1. W przypadku instalacji gazowej, zasilanej z sieci gazowej o cinieniu do 500
kPa, z ktrej korzysta wicej ni jeden odbiorca lub w ktrej nominalne zuycie gazu jest
wiksze ni 10 m3/h, w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowy, przed urzdzeniem
redukcyjnym naley zainstalowa zawr odcinajcy, a za tym urzdzeniem - zawr
odcinajcy bdcy kurkiem gwnym.
2. W przypadku instalacji gazowej, zasilanej ze wsplnej sieci o cinieniu do 500 kPa, z
ktrej korzysta jeden odbiorca, a nominalne zuycie gazu jest mniejsze ni 10 m 3/h,
dopuszcza si, aby zawr odcinajcy zainstalowany przed urzdzeniem redukcyjnym by
traktowany jako kurek gwny. Przepis ten stosuje si take, jeeli urzdzenie redukcyjne
jest poczone w jeden zesp z gazomierzem.

43

 162. Urzdzenia redukcyjne mog by instalowane wycznie na zewntrz budynku i

powinny by zabezpieczone przed dostpem osb niepowoanych i uszkodzeniami
mechanicznymi.
163. 1. Przewody instalacji gazowej, prowadzone poniej poziomu terenu, poza
budynkiem w odlegoci wikszej ni 0,5 m od jego ciany zewntrznej, powinny spenia
wymagania okrelone w przepisach odrbnych dotyczcych sieci gazowych.
1a. (91) Przewody instalacji gazowej powinny by wykonane w sposb zapewniajcy
spenienie wymaga szczelnoci i trwaoci okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej
przewodw gazowych dla budynkw.
2. Przewody instalacji gazowej, poczwszy od 0,5 m przed zewntrzn cian budynku
do kurkw odcinajcych przed gazomierzami w budynkach mieszkalnych wielorodzinnych lub
do odgazie lokali uytkowych w budynkach uytecznoci publicznej, powinny by
wykonane z rur stalowych bez szwu bd z rur stalowych ze szwem przewodowych,
zgodnych z wymaganiami przedmiotowych Polskich Norm, czonych przez spawanie.
3. Przewody instalacji gazowej w budynkach mieszkalnych jednorodzinnych,
zagrodowych i rekreacji indywidualnej, poczwszy od 0,5 m przed zewntrzn cian
budynku do wyprowadzenia poza lico wewntrzne tej ciany, powinny by wykonane z rur, o
ktrych mowa w ust. 2.
4. (92) W budynkach mieszkalnych jednorodzinnych, budynkach w zabudowie zagrodowej
i budynkach rekreacji indywidualnej przewody instalacji gazowej, a w pozostaych
budynkach tylko przewody za gazomierzami lub odgazieniami prowadzcymi do odrbnych
mieszka lub lokali uytkowych, powinny by wykonane z rur, o ktrych mowa w ust. 2,
czonych rwnie z zastosowaniem pocze gwintowanych lub z rur miedzianych czonych
przez lutowanie lutem twardym. Dopuszcza si stosowanie innych sposobw czenia rur,
jeeli speniaj one wymagania szczelnoci i trwaoci okrelone w Polskiej Normie
dotyczcej przewodw gazowych dla budynkw.
5. Po zewntrznej stronie cian budynku nie mog by prowadzone przewody gazowe
wykonane:
1) z rur stalowych, jeeli su do rozprowadzania paliw gazowych zawierajcych par
wodn lub inne skadniki ulegajce kondensacji w warunkach eksploatacyjnych,
2) z rur miedzianych.
6. Przewody instalacji gazowej dla gazu pynnego mog by prowadzone powyej
poziomu terenu midzy zbiornikiem, butl lub bateri butli a budynkiem, a take po
zewntrznej cianie budynku, jeeli dugo tego przewodu nie jest wiksza ni 10 m, a
skadniki gazu nie podlegaj kondensacji w warunkach eksploatacyjnych.
164. 1. Przewodw instalacji gazowych nie naley prowadzi przez pomieszczenia
mieszkalne oraz pomieszczenia, ktrych sposb uytkowania moe spowodowa naruszenie
stanu technicznego instalacji lub wpywa na parametry eksploatacyjne gazu.
2. (93) Zabrania si prowadzenia przez pomieszczenia mieszkalne przewodw instalacji
gazowej z zastosowaniem pocze gwintowanych, a take z zastosowaniem innych
sposobw czenia rur, jeeli mog one stanowi zagroenie dla bezpieczestwa
mieszkacw.
3. Przewody instalacji gazowej, w stosunku do przewodw innych instalacji
stanowicych wyposaenie budynku (ogrzewczej wodocigowej, kanalizacyjnej, elektrycznej,
piorunochronnej itp.), naley lokalizowa w sposb zapewniajcy bezpieczestwo ich
uytkowania. Odlego midzy przewodami instalacji gazowej a innymi przewodami
powinna umoliwia wykonywanie prac konserwacyjnych.
4. Poziome odcinki instalacji gazowych powinny by usytuowane w odlegoci co
najmniej 0,1 m powyej innych przewodw instalacyjnych, natomiast jeeli gsto gazu
jest wiksza od gstoci powietrza - poniej przewodw elektrycznych i urzdze iskrzcych.
5. Przewody instalacji gazowej krzyujce si z innymi przewodami instalacyjnymi
powinny by od nich oddalone co najmniej o 0,02 m.
6. Dopuszcza si prowadzenie przewodw gazowych z rur stalowych bez szwu i rur
stalowych ze szwem przewodowych, czonych za pomoc spawania przez jedn
kondygnacj garau, znajdujc si bezporednio pod kondygnacj nadziemn budynku, pod
warunkiem zabezpieczenia tych przewodw przed uszkodzeniem mechanicznym.
44

 165. 1. Rozwizania
techniczne
instalacji
gazowej
powinny
umoliwia
samokompensacj wydue cieplnych oraz eliminowa ewentualne odksztacenia instalacji,
wywoane deformacj lub osiadaniem budynku.
2. Przewody instalacji gazowych w piwnicach i suterenach naley prowadzi na
powierzchni cian lub pod stropem, natomiast na pozostaych kondygnacjach nadziemnych
dopuszcza si prowadzenie ich take w bruzdach osonitych nieuszczelnionymi ekranami lub
wypenionych - po uprzednim wykonaniu prby szczelnoci instalacji - atwo usuwaln mas
tynkarsk, niepowodujc korozji przewodw. Wypenianie bruzd, w ktrych s prowadzone
przewody z rur miedzianych, jest zabronione.
3. Przewody gazowe z rur stalowych, po wykonaniu prby szczelnoci, powinny by
zabezpieczone przed korozj.
166. 1. (94) Urzdzenia pomiarowe zuycia gazu, zwane dalej "gazomierzami",
speniajce wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej gazomierzy, powinny by
zainstalowane oddzielnie dla kadego z odbiorcw i zabezpieczone przed dostpem osb
nieupowanionych.
2. Lokalizacja gazomierzy powinna zapewnia atwy dostp do ich kontroli lub wymiany.
3. Przed kadym gazomierzem naley zainstalowa zawr odcinajcy. Jeeli gazomierz
jest instalowany w jednej szafce z kurkiem gwnym, uznaje si, e wymaganie to jest
spenione.
4. Gazomierze mog by instalowane:
1) w szafkach z materiaw co najmniej trudnozapalnych, z otworami wentylacyjnymi:
a) na klatkach schodowych lub korytarzach oglnych,
b) na zewntrz budynku, razem z kurkiem gwnym instalacji gazowej, z zachowaniem
warunkw okrelonych w 159 i 160,
2) w szybach wentylowanych przeznaczonych dla pionw instalacyjnych, z drzwiczkami bez
otworw wentylacyjnych, dostpnymi od strony pomieszcze niemieszkalnych.
5. Dopuszcza si instalowanie gazomierzy, take bez szafek, w kuchniach stanowicych
samodzielne pomieszczenie oraz w przedpokojach w istniejcych budynkach mieszkalnych,
podlegajcych przebudowie lub w ktrych nastpuje remont instalacji gazowej.
6. Gazomierze mog by ponadto instalowane w wydzielonych i zamykanych
pomieszczeniach piwnicznych, jeeli maj one otwr okienny oraz przewd wentylacji
grawitacyjnej wyprowadzony ponad dach lub przez cian zewntrzn na wysoko co
najmniej 2,5 m powyej terenu, w odlegoci nie mniejszej ni 0,5 m od bocznej krawdzi
okien, drzwi i innych otworw.
167. Gazomierzy nie mona instalowa:
1) w pomieszczeniach mieszkalnych, azienkach lub innych, w ktrych wystpuje
zagroenie korozyjne (wilgo, opary zwizkw chemicznych itp.),
2) we wsplnych wnkach z licznikami elektrycznymi,
3) w odlegoci mniejszej w rzucie poziomym ni 1 m od palnika gazowego lub innego
paleniska,
4) w odlegoci mniejszej ni 3 m od urzdzenia gazowego, mierzc w rozwiniciu dugoci
przewodu.
168. 1. Gazomierze naley instalowa w przedziale wysokoci od 0,3 m do 1,8 m od
poziomu podogi do spodu gazomierza lub co najmniej 0,5 m od poziomu terenu.
2. Gazomierze do pomiaru przepywu gazu o gstoci mniejszej od gstoci powietrza
powinny by umieszczone powyej licznika elektrycznego i innych urzdze mogcych
iskrzy, a do gazu o gstoci wikszej od gstoci powietrza - o co najmniej 0,3 m poniej
licznika i takich urzdze.
3. Gazomierze instalowane bez szafek, na tym samym poziomie co liczniki elektryczne
lub inne mogce iskrzy urzdzenia, powinny by od nich oddalone co najmniej o 1 m.
4. Dopuszcza si zmniejszenie odlegoci, o ktrej jest mowa w ust. 3, jeeli midzy
tymi urzdzeniami zostanie wykonana przegroda z materiau niepalnego o wysokoci co
najmniej 0,5 m powyej i poniej gazomierza oraz wysigu wikszym o co najmniej 0,1 m
od odlegoci lica gazomierza od ciany, na ktrej jest zainstalowany.

45

 169. Rozwizania techniczne pocze gazomierzy i urzdze gazowych z instalacj

powinny umoliwia ich odczenie bez koniecznoci demontau czci instalacji.
170. 1. Urzdzenia gazowe mog by instalowane wycznie w pomieszczeniach
speniajcych warunki dotyczce ich wysokoci, kubatury, wentylacji i odprowadzenia spalin,
a take dopywu powietrza do spalania okrelone w rozporzdzeniu, w Polskich Normach i
przepisach odrbnych.
2. Urzdzenia gazowe z otwart komor spalania, przez co rozumie si urzdzenia typu
A i B, nie mog by instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych, z zastrzeeniem 93 ust.
2 i 3.
3. Urzdzenia gazowe z zamknit komor spalania, przez co rozumie si urzdzenia
typu C, mog by instalowane w pomieszczeniach mieszkalnych, niezalenie od rodzaju
wystpujcej w nich wentylacji, pod warunkiem zastosowania koncentrycznych przewodw
powietrzno-spalinowych, z zachowaniem wymaga 175.
171. Urzdzenia gazowe, pozostajce bez staego dozoru w czasie ich uytkowania,
takie jak koty gazowe lub ogrzewacze pomieszcze, powinny by wyposaone w
samoczynnie dziaajce zabezpieczenia przed skutkami spadku cinienia lub przerw w
dopywie gazu.
172. 1. Maksymalne, czne obcienie cieplne przypadajce na 1 m 3 kubatury,
suce do okrelania wymaganej kubatury pomieszczenia, w ktrym s zainstalowane
urzdzenia gazowe, pobierajce powietrze do spalania z tego pomieszczenia, nie moe
przekracza wartoci okrelonych w poniszej tabeli:
Rodzaje pomieszcze

Maksymalne obcienie cieplne urzdze gazowych na

1 m3 kubatury pomieszczenia
typ A - bez odprowadzenia
spalin

typ B - z
odprowadzeniem spalin

Pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt ludzi

oraz wnki kuchenne poczone z przedpokojem

175 W
(150kcal/h)

350 W
(300 kcal/h)

Pomieszczenia nieprzeznaczone na stay pobyt

ludzi, w tym pomieszczenia kuchenne w
mieszkaniach

930 W
(800 kcal/h)

4.650 W
(4.000 kcal/h)

2. W przypadku instalowania w jednym pomieszczeniu urzdze gazowych bez

odprowadzenia spalin i z odprowadzeniem spalin, czne obcienie cieplne pochodzce od
tych urzdze przypadajce na 1 m 3 kubatury pomieszczenia nie moe przekracza wielkoci
podanych w tabeli w ust. 1, kolumna 2.
3. Kubatura pomieszcze, w ktrych instaluje si urzdzenia gazowe, nie powinna by
mniejsza ni:
1) 8 m3 - w przypadku urzdze pobierajcych powietrze do spalania z tych pomieszcze,
2) 6,5 m3 - w przypadku urzdze z zamknit komor spalania.
4. Pomieszczenia, w ktrych instaluje si urzdzenia gazowe, powinny mie wysoko co
najmniej 2,2 m.
5. W budynkach jednorodzinnych, mieszkalnych w zabudowie zagrodowej i rekreacji
indywidualnej, wzniesionych przed dniem wejcia w ycie rozporzdzenia, dopuszcza si
instalowanie gazowych kotw grzewczych w pomieszczeniach technicznych o wysokoci co
najmniej 1,9 m, z zachowaniem warunkw okrelonych w ust. 1 i 170 ust. 1 i 2.
173. 1. Przy instalowaniu urzdze gazowych naley speni nastpujce warunki:
1) urzdzenia gazowe naley poczy ze stalowymi lub miedzianymi przewodami instalacji
gazowej na stae lub z zastosowaniem elastycznych przewodw metalowych,
2) zawr odcinajcy dopyw gazu do urzdzenia naley umieci w pomieszczeniu, w

46

ktrym jest zainstalowane urzdzenie gazowe, w miejscu atwo dostpnym, w odlegoci

nie wikszej ni 1 m od krca przyczeniowego,
3) kuchnie i kuchenki gazowe naley instalowa w odlegoci co najmniej 0,5 m od okien do
boku urzdzenia, liczc w rzucie poziomym,
4) ogrzewacze pomieszcze, ktrych temperatura oson moe przekroczy 60C, naley
instalowa w odlegoci co najmniej 0,3 m od cian z materiaw atwo zapalnych,
otynkowanych oraz w odlegoci 0,6 m od elementw cian z materiaw atwo
zapalnych, nieosonitych tynkiem,
5) grzejniki gazowe wody przepywowej naley instalowa na cianach z materiaw
niepalnych bd odizolowa je od ciany z materiaw palnych pyt z materiau
niepalnego.
2. Urzdzenia gazowe, wymagajce przemieszczania, takie jak palniki, kolby, lutownice,
mog by instalowane za pomoc przewodw elastycznych przeznaczonych do takich celw.
174. 1. (95) Grzewcze urzdzenia gazowe, takie jak: koty ogrzewcze, grzejniki wody
przepywowej, niezalenie od ich obcie cieplnych, powinny by podczone na stae z
indywidualnymi kanaami spalinowymi, z uwzgldnieniem instrukcji technicznej producenta
urzdzenia, o ktrej mowa w przepisach dotyczcych zasadniczych wymaga dla urzdze
spalajcych paliwa gazowe.
2. Przewody i kanay spalinowe odprowadzajce spaliny od urzdze gazowych na
zasadzie cigu naturalnego powinny posiada przekroje wynikajce z oblicze oraz
zapewnia podcinienie cigu w wysokoci odpowiedniej dla typu urzdzenia i jego mocy
cieplnej.
3. Dopuszcza si stosowanie zbiorczych przewodw systemw powietrzno-spalinowych
przystosowanych do pracy z urzdzeniami z zamknit komor spalania, wyposaonymi w
zabezpieczenia przed zanikiem cigu kominowego.
4. Dopuszcza si stosowanie indywidualnych przewodw powietrznych i spalinowych
jako zestawu wyrobw sucych do doprowadzenia powietrza do urzdzenia gazowego i
odprowadzenia spalin na zewntrz.
5. Dopuszcza si w pomieszczeniu kotowni przyczenie kilku kotw do wsplnego
kanau spalinowego w przypadku:
1) kotw pobierajcych powietrze do spalania z pomieszczenia, pod warunkiem
zastosowania skrzyniowego przerywacza cigu lub wyposaenia kotw w czujniki zaniku
cigu kominowego wyczajcych rwnoczenie wszystkie koty,
2) wykonania dla kotw z palnikami nadmuchowymi przewodu spalinowego o przekroju
poprzecznym nie mniejszym ni 1,6 sumy przekrojw przewodw odprowadzajcych
spaliny z poszczeglnych kotw, a take wyposaenie wylotu przewodu spalinowego w
czujnik zaniku cigu kominowego, wyczajcego rwnoczenie wszystkie koty.
6. (96) Przewody i kanay spalinowe, odprowadzajce spaliny od grzewczych urzdze
gazowych, powinny by dostosowane do warunkw pracy danego typu urzdzenia.
7. Przewody i kanay spalinowe odprowadzajce spaliny od urzdze gazowych, z
wyczeniem kotw, powinny spenia nastpujce wymagania:
1) przekroje poprzeczne przewodu, a take kanau spalinowego powinny by stae na caej
dugoci,
2) dugo pionowych przewodw spalinowych powinna by nie mniejsza ni 0,22 m, a
przewodw poziomych uoonych ze spadkiem co najmniej 5% w kierunku urzdzenia nie wiksza ni 2 m,
3) dugo kanau spalinowego mierzona od osi wlotu przewodu spalinowego do krawdzi
wylotu kanau nad dachem powinna by nie mniejsza ni 2 m,
4) wyloty kanaw spalinowych, jeeli wynika to z warunkw pracy urzdze, powinny by
zaopatrzone w wywietrzniki dobrane do iloci spalin, dugoci odcinkw pionowych,
pooenia w okrelonej strefie wiatrowej i warunkw lokalnych.
8. Dopuszcza si instalowanie przepustnic w przewodach odprowadzajcych spaliny z
poszczeglnych urzdze, jeeli ich dziaanie nie zakca przepywu spalin.
9. Urzdzenia gazowe wyposaone w palniki nadmuchowe powinny by poczone
przewodami z kanaami spalinowymi, ktrych przekroje naley dobiera z uwzgldnieniem
nadcinie wystpujcych w komorach spalania tych urzdze.
10. Nad urzdzeniami gazowymi typu restauracyjnego z odprowadzeniem spalin do
47

pomieszczenia naley umieszcza okapy odprowadzajce te spaliny do kanaw spalinowych,

przy czym dla urzdze o mocy cieplnej wikszej ni 30 kW naley instalowa czujniki,
wyczajce urzdzenie w przypadku zaniku cigu kominowego.
175. 1. Indywidualne koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe lub oddzielne
przewody powietrzne i spalinowe od urzdze gazowych z zamknit komor spalania mog
by wyprowadzone przez zewntrzn cian budynku, jeeli urzdzenia te maj nominaln
moc ciepln nie wiksz ni:
1) 21 kW - w wolno stojcych budynkach jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji
indywidualnej,
2) 5 kW - w pozostaych budynkach mieszkalnych.
2. (97) Wyloty przewodw, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 2, powinny znajdowa si wyej
ni 2,5 m ponad poziomem terenu. Dopuszcza si sytuowanie tych wylotw poniej 2,5 m,
lecz nie mniej ni 0,5 m ponad poziomem terenu, jeeli w odlegoci do 8 m nie znajduje si
plac zabaw dla dzieci lub inne miejsca rekreacyjne.
3. (98) Odlego midzy wylotami przewodw, o ktrych mowa w ust. 1, powinna by nie
mniejsza ni 3 m, a odlego tych wylotw od najbliszej krawdzi okien otwieranych i
ryzalitw przesaniajcych nie mniejsza ni 0,5 m.
4. W budynkach produkcyjnych i magazynowych oraz halach sportowych i
widowiskowych nie ogranicza si nominalnej mocy cieplnej urzdze z zamknit komor
spalania, od ktrych indywidualne koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe lub
oddzielne przewody powietrzne i spalinowe s wyprowadzone przez zewntrzn cian
budynku, jeeli odlego tej ciany od granicy dziaki budowlanej wynosi co najmniej 8 m, a
od ciany innego budynku z oknami nie mniej ni 12 m, a take jeeli wyloty przewodw
znajduj si wyej ni 3 m ponad poziomem terenu.
176. 1. Pomieszczenia przeznaczone do instalowania kotw na paliwa gazowe
powinny odpowiada wymaganiom 172 oraz innym przepisom rozporzdzenia, a take
odpowiada wymaganiom okrelonym w Polskiej Normie dotyczcej kotowni wbudowanych
na paliwa gazowe o gstoci wzgldnej mniejszej ni 1.
2. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej do 30 kW mog by instalowane w
pomieszczeniach nieprzeznaczonych na stay pobyt ludzi oraz w miejscach, o ktrych mowa
w ust. 3.
3. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powyej 30 kW do 60 kW naley
instalowa w pomieszczeniu technicznym lub w przewidzianym wycznie na kotowni
budynku wolno stojcym.
4. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powyej 60 kW do 2.000 kW naley
instalowa w sucym wycznie do tego celu pomieszczeniu technicznym lub w budynku
wolno stojcym przeznaczonym wycznie na kotowni.
5. Koty na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej powyej 2.000 kW mog by
instalowane wycznie w budynku wolno stojcym przeznaczonym na kotowni.
6. Kubatura pomieszcze z kotami na paliwa gazowe o cznej mocy cieplnej do 60 kW
oraz z kotami o mocy cieplnej powyej 60 kW pobierajcymi powietrze z pomieszcze
powinna odpowiada wymaganiom okrelonym w 172.
7. Kubatura pomieszcze z kotami, o ktrych mowa w ust. 4 i 5, z zamknit komor
spalania, powinna by okrelana indywidualnie, przy uwzgldnieniu warunkw technicznych i
technologicznych, a take wymaga eksploatacyjnych.
8. W pomieszczeniu z zainstalowanymi kotami, o ktrych mowa w ust. 4 i 5, zabrania
si instalowania urzdze przeznaczonych do pomiaru zuycia gazu.
9. Do pomieszcze technicznych z zainstalowanymi kotami o cznej mocy cieplnej
powyej 60 kW do 2.000 kW, zlokalizowanych w budynku o innym przeznaczeniu ni
kotownia, naley doprowadzi odrbny przewd gazowy, z ktrego nie mog by zasilane
pozostae urzdzenia gazowe w tym budynku.
177. Urzdzenia gazowe instalowane w budynku mog by zasilane gazem pynnym z
indywidualnych butli o nominalnej zawartoci gazu do 11 kg, pod warunkiem spenienia
nastpujcych wymaga:
1) w jednym mieszkaniu, warsztacie lub lokalu uytkowym nie naley instalowa wicej ni
48

dwch butli,
2) w pomieszczeniu, w ktrym instaluje si butl, naley zachowa temperatur nisz ni
35C,
3) butl naley instalowa wycznie w pozycji pionowej,
4) butl naley zabezpieczy przed uszkodzeniami mechanicznymi,
5) midzy butl a urzdzeniem promieniujcym ciepo, z wyczeniem zestaww urzdze
gazowych z butlami, naley zachowa odlego co najmniej 1,5 m,
6) butli nie naley umieszcza w odlegoci mniejszej ni 1 m od urzdze mogcych
powodowa iskrzenie,
7) urzdzenia gazowe naley czy z reduktorem cinienia gazu na butli za pomoc
elastycznego przewodu o dugoci nieprzekraczajcej 3 m i wytrzymaoci na cinienie co
najmniej 300 kPa, odpornego na skadniki gazu pynnego, uszkodzenia mechaniczne
oraz temperatur do 60C,
8) urzdzenie gazowe o mocy cieplnej przekraczajcej 10 kW naley czy z przewodem
elastycznym, o ktrym mowa w pkt 7, rur stalow o dugoci co najmniej 0,5 m.
178. Instalacje gazowe w budynku lub w zespole budynkw mog by zasilane gazem
pynnym z butli gazowej o nominalnej zawartoci gazu do 33 kg lub z baterii takich butli,
pod warunkiem spenienia nastpujcych wymaga:
1) butle powinny by umieszczone na zewntrz budynku, w miejscu oznakowanym, na
utwardzonym podou, pod zadaszeniem chronicym od wpywu czynnikw
atmosferycznych,
2) liczba butli w baterii nie moe przekracza 10,
3) butle w baterii powinny by podczone do kolektora wykonanego z rury stalowej bez
szwu lub rury przewodowej czonej przez spawanie,
4) odlego butli od najbliszych otworw okiennych lub drzwiowych w cianie zewntrznej
budynku nie powinna by mniejsza ni 2 m,
5) butle nie mog by sytuowane w zagbieniach terenu.
179. (99) 1. Instalacje gazowe w budynku lub w zespole budynkw mog by zasilane
z jednego zbiornika z gazem pynnym lub grupy takich zbiornikw.
2. Liczba zbiornikw naziemnych w grupie nie powinna przekracza 6 sztuk, a ich czna
pojemno 100 m3. Odlego pomidzy grupami zbiornikw naziemnych powinna wynosi:
1) 7,5 m - w przypadku, gdy czna pojemno zbiornikw w grupie nie przekracza 30 m 3,
2) 15 m - w przypadku, gdy czna pojemno zbiornikw w grupie przekracza 30 m3.
3. Zbiorniki gazu pynnego nie mog by sytuowane w zagbieniach terenu, w
miejscach podmokych oraz w odlegoci mniejszej ni 5 m od roww, studzienek lub
wpustw kanalizacyjnych.
4. Dopuszczaln odlego zbiornikw z gazem pynnym od budynkw mieszkalnych,
budynkw zamieszkania zbiorowego oraz budynkw uytecznoci publicznej, a take midzy
zbiornikami, okrela ponisza tabela:
Nominalna pojemno
zbiornika w m3

Odlego budynkw mieszkalnych, budynkw

zamieszkania zbiorowego i budynkw
uytecznoci publicznej od:

Odlego od ssiedniego
zbiornika naziemnego lub
podziemnego w m

zbiornika naziemnego
wm

zbiornika
podziemnego w m

do 3

powyej 3 do 5

2,5

powyej 5 do 7

7,5

1,5

powyej 7 do 10

10

1,5

powyej 10 do 40

20

10

49

/4 sumy rednic dwch

ssiednich zbiornikw

powyej 40 do 65

30

15

powyej 65 do 100

40

20

5. Dopuszczalna odlego zbiornikw z gazem pynnym od budynkw produkcyjnych i

magazynowych powinna wynosi dla zbiornikw o pojemnoci:
1) do 10 m3 - nie mniej ni odlego okrelona w tabeli w ust. 4 w kolumnach 2 i 3,
2) powyej 10 m3 - nie mniej ni poowa odlegoci okrelonej w tabeli w ust. 4 w
kolumnach 2 i 3.
6. Odlego zbiornikw z gazem pynnym od granicy z ssiedni dziak budowlan
powinna by nie mniejsza ni poowa odlegoci okrelonej w tabeli w ust. 4 w kolumnach 2 i
3, przy zachowaniu wymaganej odlegoci od budynku danego rodzaju.
7. Odlegoci okrelone w tabeli w ust. 4 w kolumnie 2 mog by zmniejszone do 50 %
w przypadku zastosowania wolno stojcej ciany oddzielenia przeciwpoarowego o klasie
odpornoci ogniowej co najmniej R E I 120, usytuowanej pomidzy zbiornikiem z gazem
pynnym a budynkiem. Wymiary wolno stojcej ciany oraz jej odlego od zbiornika
powinny by tak dobrane, aby osoni zbiornik od tej czci budynku, ktra znajduje si w
odlegoci mniejszej ni okrelona w tabeli w ust. 4 w kolumnie 2 od dowolnego punktu
zbiornika.
8. Dla zbiornika z gazem pynnym o pojemnoci do 10 m 3 zmniejszenie jego odlegoci
od budynku, o ktrej mowa w ust. 7, moe mie miejsce rwnie wwczas, gdy pionowy pas
ciany tego budynku o szerokoci co najmniej rwnej rzutowi rwnolegemu zbiornika,
powikszonej po 2 m z obu jego stron, oraz o wysokoci rwnej wysokoci budynku bdzie
mia klas odpornoci ogniowej co najmniej R E I 120 i w tym pasie ciany nie bd
znajdoway si otwory okienne i drzwiowe.
9. Odlego zbiornika z gazem pynnym od rzutu poziomego skrajnego przewodu
elektroenergetycznej linii napowietrznej, a take od szyny zelektryfikowanej linii kolejowej
lub tramwajowej powinna wynosi co najmniej:
1) 3 m - przy napiciu linii elektroenergetycznej lub sieci trakcyjnej do 1 kV,
2) 15 m - przy napiciu linii elektroenergetycznej lub sieci trakcyjnej rwnym lub wikszym
od 1 kV.
Rozdzia 8
Instalacja elektryczna
180. Instalacja i urzdzenia elektryczne, przy zachowaniu przepisw rozporzdzenia,
przepisw odrbnych dotyczcych dostarczania energii, ochrony przeciwpoarowej, ochrony
rodowiska oraz bezpieczestwa i higieny pracy, a take wymaga Polskich Norm
odnoszcych si do tych instalacji i urzdze, powinny zapewnia:
1) dostarczanie energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych do
odbiornikw, stosownie do potrzeb uytkowych,
2) ochron przed poraeniem prdem elektrycznym, przepiciami czeniowymi i
atmosferycznymi, powstaniem poaru, wybuchem i innymi szkodami,
3) ochron przed emisj drga i haasu powyej dopuszczalnego poziomu oraz przed
szkodliwym oddziaywaniem pola elektromagnetycznego.
180a. (100) W budynku uytecznoci publicznej, o ktrym mowa w poniszej tabeli,
warto mocy jednostkowej owietlenia nie moe przekracza okrelonych wielkoci
dopuszczalnych:
Typ budynku

Maksymalna warto mocy jednostkowej [W/m2]

Klasa kryteriw*)

Biura

15

20

25

50

*)

Szkoy

15

20

25

Szpitale

15

25

35

Restauracje

10

25

35

Sportowo-rekreacyjne

10

20

30

Handlowo-usugowe

15

25

35

Ustala si nastpujce klasy kryteriw:

A - spenianie kryteriw owietlenia w stopniu podstawowym

B - spenianie kryteriw owietlenia w stopniu rozszerzonym
C - spenienie kryteriw owietlenia w stopniu penym z uwzgldnieniem komunikacji wizualnej

181. (101) 1. Budynek, w ktrym zanik napicia w elektroenergetycznej sieci

zasilajcej moe spowodowa zagroenie ycia lub zdrowia ludzi, powane zagroenie
rodowiska, a take znaczne straty materialne, naley zasila co najmniej z dwch
niezalenych, samoczynnie zaczajcych si rde energii elektrycznej oraz wyposaa w
samoczynnie zaczajce si owietlenie awaryjne (zapasowe lub ewakuacyjne). W budynku
wysokociowym jednym ze rde zasilania powinien by zesp prdotwrczy.
2. Awaryjne owietlenie zapasowe naley stosowa w pomieszczeniach, w ktrych po
zaniku owietlenia podstawowego istnieje konieczno kontynuowania czynnoci w
niezmieniony sposb lub ich bezpiecznego zakoczenia, przy czym czas dziaania tego
owietlenia powinien by dostosowany do uwarunkowa wynikajcych z wykonywanych
czynnoci oraz warunkw wystpujcych w pomieszczeniu.
3. Awaryjne owietlenie ewakuacyjne naley stosowa:
1) w pomieszczeniach:
a) widowni kin, teatrw i filharmonii oraz innych sal widowiskowych,
b) audytoriw, sal konferencyjnych, czytelni, lokali rozrywkowych oraz sal sportowych,
przeznaczonych dla ponad 200 osb,
c) wystawowych w muzeach,
d) o powierzchni netto ponad 1.000 m2 w garaach owietlonych wycznie wiatem
sztucznym,
e) o powierzchni netto ponad 2.000 m2 w budynkach uytecznoci publicznej, budynkach
zamieszkania zbiorowego oraz w budynkach produkcyjnych i magazynowych,
2) na drogach ewakuacyjnych:
a) z pomieszcze wymienionych w pkt 1,
b) owietlonych wycznie wiatem sztucznym,
c) w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do uytku osb o
ograniczonej zdolnoci poruszania si,
d) w wysokich i wysokociowych budynkach uytecznoci publicznej i zamieszkania
zbiorowego.
4. Awaryjne owietlenie ewakuacyjne nie jest wymagane w pomieszczeniach, w ktrych
awaryjne owietlenie zapasowe spenia warunek okrelony w ust. 5 dla awaryjnego
owietlenia ewakuacyjnego.
5. Awaryjne owietlenie ewakuacyjne powinno dziaa przez co najmniej 1 godzin od
zaniku owietlenia podstawowego.
6. W pomieszczeniu, ktre jest uytkowane przy wyczonym owietleniu podstawowym,
naley stosowa owietlenie dodatkowe, zasilane napiciem nieprzekraczajcym napicia
dotykowego dopuszczalnego dugotrwale, suce uwidocznieniu przeszkd wynikajcych z
ukadu budynku, drg komunikacji oglnej lub sposobu jego uytkowania, a take
podwietlane znaki wskazujce kierunki ewakuacji.
7. Owietlenie awaryjne naley wykonywa zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi
wymaga w tym zakresie.
51

 182. Pomieszczenie stacji transformatorowej moe by sytuowane w budynkach o

innym przeznaczeniu, jeeli s spenione warunki okrelone w 96 oraz:
1) zostanie zachowana odlego pozioma i pionowa od pomieszcze przeznaczonych na
stay pobyt ludzi co najmniej 2,8 m,
2) ciany i stropy bd stanowiy oddzielenia przeciwpoarowe oraz bd miay
zabezpieczenia przed przedostawaniem si cieczy i gazw.
183. 1. W instalacjach elektrycznych naley stosowa:
1) zcza instalacji elektrycznej budynku, umoliwiajce odczenie od sieci zasilajcej i
usytuowane w miejscu dostpnym dla dozoru i obsugi oraz zabezpieczone przed
uszkodzeniami, wpywami atmosferycznymi, a take ingerencj osb niepowoanych,
2) oddzielny przewd ochronny i neutralny, w obwodach rozdzielczych i odbiorczych,
3) (102) urzdzenia ochronne rnicowoprdowe uzupeniajce podstawow ochron
przeciwporaeniow i ochron przed powstaniem poaru, powodujce w warunkach
uszkodzenia samoczynne wyczenie zasilania,
4) wyczniki nadprdowe w obwodach odbiorczych,
5) zasad selektywnoci (wybirczoci) zabezpiecze,
6) przeciwpoarowe wyczniki prdu,
7) poczenia wyrwnawcze gwne i miejscowe, czce przewody ochronne z czciami
przewodzcymi innych instalacji i konstrukcji budynku,
8) zasad prowadzenia tras przewodw elektrycznych w liniach prostych, rwnolegych do
krawdzi cian i stropw,
9) przewody elektryczne z yami wykonanymi wycznie z miedzi, jeeli ich przekrj nie
przekracza 10 mm2,
10) urzdzenia ochrony przeciwprzepiciowej.
1a. (103) Poczeniami wyrwnawczymi, o ktrych mowa w ust. 1 pkt 7, naley obj:
1) instalacj wodocigow wykonan z przewodw metalowych,
2) metalowe elementy instalacji kanalizacyjnej,
3) instalacj ogrzewcz wodn wykonan z przewodw metalowych,
4) metalowe elementy instalacji gazowej,
5) metalowe elementy szybw i maszynowni dwigw,
6) metalowe elementy przewodw i wkadw kominowych,
7) metalowe elementy przewodw i urzdze do wentylacji i klimatyzacji,
8) metalowe elementy obudowy urzdze instalacji telekomunikacyjnej.
2. Przeciwpoarowy wycznik prdu, odcinajcy dopyw prdu do wszystkich obwodw,
z wyjtkiem obwodw zasilajcych instalacje i urzdzenia, ktrych funkcjonowanie jest
niezbdne podczas poaru, naley stosowa w strefach poarowych o kubaturze
przekraczajcej 1.000 m3 lub zawierajcych strefy zagroone wybuchem.
3. Przeciwpoarowy wycznik prdu powinien by umieszczony w pobliu gwnego
wejcia do obiektu lub zcza i odpowiednio oznakowany.
4. Odcicie dopywu prdu przeciwpoarowym wycznikiem nie moe powodowa
samoczynnego zaczenia drugiego rda energii elektrycznej, w tym zespou
prdotwrczego, z wyjtkiem rda zasilajcego owietlenie awaryjne, jeeli wystpuje ono
w budynku.
184. 1. Jako uziomy instalacji elektrycznej naley wykorzystywa metalowe
konstrukcje budynkw, zbrojenia fundamentw oraz inne metalowe elementy umieszczone
w niezbrojonych fundamentach stanowice sztuczny uziom fundamentowy.
2. Dopuszcza si wykorzystywanie jako uziomy instalacji elektrycznej metalowych
przewodw sieci wodocigowej, pod warunkiem zachowania wymaga Polskiej Normy
dotyczcej uziemie i przewodw ochronnych oraz uzyskania zgody jednostki eksploatujcej
t sie.
3. (104) Instalacja piorunochronna, o ktrej mowa w 53 ust. 2, powinna by wykonana
zgodnie z wymaganiami Polskich Norm dotyczcych ochrony odgromowej obiektw
budowlanych.
185. 1. Instalacja odbiorcza w budynku i w samodzielnym lokalu powinna by
wyposaona w urzdzenia do pomiaru zuycia energii elektrycznej, usytuowane w miejscu
52

atwo dostpnym i zabezpieczone przed uszkodzeniami i ingerencj osb niepowoanych.

2. W budynku wielorodzinnym liczniki pomiaru zuycia energii elektrycznej naley
umieszcza poza lokalami mieszkalnymi, w zamykanych szafkach.
186. 1. Prowadzenie instalacji i rozmieszczenie urzdze elektrycznych w budynku
powinno zapewnia bezkolizyjno z innymi instalacjami w zakresie odlegoci i ich
wzajemnego usytuowania oraz uwzgldnia warunki okrelone w 164.
2. (105) Gwne cigi instalacji elektrycznej w budynku mieszkalnym wielorodzinnym,
budynku zamieszkania zbiorowego i budynku uytecznoci publicznej naley prowadzi poza
mieszkaniami i pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, w wydzielonych kanaach
lub szybach instalacyjnych, zgodnie z Polsk Norm dotyczc wymaga w tym zakresie.
187. (106) 1. Przewody i kable elektryczne naley prowadzi w sposb umoliwiajcy
ich wymian bez potrzeby naruszania konstrukcji budynku.
2. Dopuszcza si prowadzenie przewodw elektrycznych wtynkowych, pod warunkiem
pokrycia ich warstw tynku o gruboci co najmniej 5 mm.
3. Przewody i kable elektryczne oraz wiatowodowe wraz z ich zamocowaniami, zwane
dalej "zespoami kablowymi", stosowane w systemach zasilania i sterowania urzdzeniami
sucymi ochronie przeciwpoarowej, powinny zapewnia cigo dostawy energii
elektrycznej lub przekazu sygnau przez czas wymagany do uruchomienia i dziaania
urzdzenia, z zastrzeeniem ust. 7. Ocena zespow kablowych w zakresie cigoci dostawy
energii elektrycznej lub przekazu sygnau, z uwzgldnieniem rodzaju podoa i
przewidywanego sposobu mocowania do niego, powinna by wykonana zgodnie z warunkami
okrelonymi w Polskiej Normie dotyczcej badania odpornoci ogniowej.
4. Zespoy kablowe umieszczone w pomieszczeniach chronionych staymi wodnymi
urzdzeniami ganiczymi powinny by odporne na oddziaywanie wody. Jeeli przewody i
kable uoone s w ognioochronnych kanaach kablowych, to wwczas wymaganie
odpornoci na dziaanie wody uznaje si za spenione.
5. Przewody i kable elektryczne w obwodach urzdze alarmu poaru, owietlenia
awaryjnego i cznoci powinny mie klas PH odpowiedni do czasu wymaganego do
dziaania tych urzdze, zgodnie z wymaganiami Polskiej Normy dotyczcej metody bada
palnoci cienkich przewodw i kabli bez ochrony specjalnej stosowanych w obwodach
zabezpieczajcych.
6. Zespoy kablowe powinny by tak zaprojektowane i wykonane, aby w wymaganym
czasie, o ktrym mowa w ust. 3 i 5, nie nastpia przerwa w dostawie energii elektrycznej
lub przekazie sygnau spowodowana oddziaywaniami elementw budynku lub wyposaenia.
7. Czas zapewnienia cigoci dostawy energii elektrycznej lub sygnau do urzdze, o
ktrych mowa w ust. 3, moe by ograniczony do 30 minut, o ile zespoy kablowe znajduj
si w obrbie przestrzeni chronionych staymi samoczynnymi urzdzeniami ganiczymi
wodnymi.
188. 1. Obwody odbiorcze instalacji elektrycznej w budynku wielorodzinnym naley
prowadzi w obrbie kadego mieszkania lub lokalu uytkowego.
2. W instalacji elektrycznej w mieszkaniu naley stosowa wyodrbnione obwody:
owietlenia, gniazd wtyczkowych oglnego przeznaczenia, gniazd wtyczkowych w azience,
gniazd wtyczkowych do urzdze odbiorczych w kuchni oraz obwody do odbiornikw
wymagajcych indywidualnego zabezpieczenia.
189. 1. Pomieszczenia w mieszkaniu naley wyposaa w wypusty owietleniowe oraz
w niezbdn liczb odpowiednio rozmieszczonych gniazd wtyczkowych.
2. Instalacja owietleniowa w pokojach powinna umoliwia zaczanie rde wiata za
pomoc cznikw wieloobwodowych.
190. W budynku wielorodzinnym owietlenie i odbiorniki w pomieszczeniach
komunikacji oglnej oraz technicznych i gospodarczych powinny by zasilane z tablic
administracyjnych.
191.

(107)

(uchylony).
53

 192.

(108)

(uchylony).
Rozdzia 8a

(109)

Instalacja telekomunikacyjna
192a. Mieszkania w budynku mieszkalnym wielorodzinnym i odrbne mieszkania w
budynku zamieszkania zbiorowego naley wyposay w instalacj wejciowej sygnalizacji
dzwonkowej oraz w odpowiedni sygnalizacj alarmowo-przyzywow dostosowan do
potrzeb osb niepenosprawnych.
192b. Instalacj telekomunikacyjn, o ktrej mowa w 56, zwan dalej "instalacj
telekomunikacyjn", jest zainstalowany i poczony pod wzgldem technicznym i
funkcjonalnym ukad jej elementw wykonany zgodnie z Polsk Norm dotyczc
planowania i wykonywania instalacji wewntrz budynkw.
192c. Instalacj telekomunikacyjn budynku zamieszkania zbiorowego i budynku
uytecznoci publicznej, z zastrzeeniem 192d, stanowi w szczeglnoci:
1) kanalizacja telekomunikacyjna budynku, rozumiana jako cig elementw osonowych
umoliwiajcych wprowadzenie kabli do budynku oraz ich rozprowadzenie w budynku, w
tym midzy innymi przepustw kablowych, rur instalacyjnych, szybw instalacyjnych,
koryt, duktw i kanaw instalacyjnych;
2) elementy infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym kable i przewody wraz z osprztem
instalacyjnym i urzdzeniami telekomunikacyjnymi, poczwszy od przecznicy
zlokalizowanej w punkcie poczenia z publiczn sieci telekomunikacyjn lub od
urzdzenia systemu radiowego do wyjcia gniazda abonenckiego.
192d. Instalacj telekomunikacyjn budynku uytecznoci publicznej przeznaczonego
na potrzeby publicznej owiaty, szkolnictwa wyszego, nauki i wychowania, stanowi w
szczeglnoci:
1) kanalizacja telekomunikacyjna budynku, rozumiana jako cig elementw osonowych
umoliwiajcych wprowadzenie kabli do budynku oraz ich rozprowadzenie w budynku, w
tym midzy innymi przepustw kablowych, rur instalacyjnych, szybw instalacyjnych,
koryt, duktw i kanaw instalacyjnych;
2) wiatowodowa infrastruktura telekomunikacyjna budynku, w tym kable wiatowodowe,
wraz z osprztem instalacyjnym i urzdzeniami telekomunikacyjnymi, poczwszy od
przecznicy wiatowodowej zlokalizowanej w punkcie poczenia z publiczn sieci
telekomunikacyjn do wyjcia gniazda wiatowodowego zlokalizowanego w kadym
lokalu uytkowym.
192e. Instalacj telekomunikacyjn budynku mieszkalnego wielorodzinnego stanowi
w szczeglnoci:
1) kanalizacja telekomunikacyjna budynku, rozumiana jako cig elementw osonowych
umoliwiajcych wprowadzenie kabli do budynku oraz ich rozprowadzenie w budynku, w
tym midzy innymi przepustw kablowych, rur instalacyjnych, szybw instalacyjnych,
koryt, duktw i kanaw instalacyjnych;
2) telekomunikacyjne skrzynki mieszkaniowe, zlokalizowane w pobliu drzwi wejciowych
do mieszkania, suce w szczeglnoci umieszczeniu doprowadzonych do nich
zakocze kabli, umieszczeniu urzdze aktywnych lub pasywnych oraz, w razie
potrzeby, z doprowadzeniem zasilania elektrycznego, a take umoliwiajce dystrybucj
sygnau w mieszkaniu;
3) wiatowodowa infrastruktura telekomunikacyjna budynku, w tym kable wiatowodowe,
wraz z osprztem instalacyjnym i urzdzeniami telekomunikacyjnymi, poczwszy od
przecznicy wiatowodowej zlokalizowanej w punkcie poczenia z publiczn sieci
telekomunikacyjn do zakocze kabli w kadej telekomunikacyjnej skrzynce
mieszkaniowej;
4) antenowa instalacja zbiorowa suca do odbioru cyfrowych programw telewizyjnych i
radiofonicznych rozpowszechnianych w sposb rozsiewczy naziemny;
54

5) antenowa instalacja zbiorowa suca do odbioru cyfrowych programw telewizyjnych i

radiofonicznych rozpowszechnianych w sposb rozsiewczy satelitarny;
6) okablowanie wykonane z parowych kabli symetrycznych wraz z osprztem instalacyjnym
i urzdzeniami telekomunikacyjnymi;
7) okablowanie wykonane z kabli wsposiowych wraz z osprztem instalacyjnym i
urzdzeniami telekomunikacyjnymi od przecznicy kablowej zlokalizowanej w punkcie
poczenia z publiczn sieci telekomunikacyjn do zakocze kabli w
telekomunikacyjnej skrzynce mieszkaniowej;
8) maszt usytuowany na dachu budynku, wraz z odpowiednim przepustem kablowym do
budynku, lub w uzasadnionych przypadkach usytuowany poza budynkiem,
przystosowany do umieszczenia anten przedsibiorcw telekomunikacyjnych
wiadczcych usugi telekomunikacyjne drog radiow oraz umieszczenia odpowiednich
elementw instalacji, o ktrych mowa w pkt 4 i 5.
192f. 1. Punkt poczenia instalacji telekomunikacyjnej z publiczn sieci
telekomunikacyjn (punkt styku) powinien:
1) by usytuowany w odrbnym pomieszczeniu technicznym, zgodnym z warunkami
technicznymi okrelonymi w 96-98, na pierwszej kondygnacji podziemnej lub
pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku, a w przypadku braku moliwoci
zapewnienia takiego pomieszczenia - w szafce telekomunikacyjnej wyposaonej w
odpowiedni instalacj i urzdzenia elektryczne;
2) zapewnia przecznice wyposaone w funkcjonalne pola krosowe, zapewniajce pene
moliwoci wielokrotnego podczania i odczania pomidzy zewntrzn sieci
telekomunikacyjn i instalacjami wewntrznymi;
3) by odpowiednio zabezpieczony przed wpywem niekorzystnych czynnikw zewntrznych
oraz dostpem osb nieupowanionych;
4) by atwo dostpny dla obsugi technicznej;
5) by
oznakowany
w
sposb
jednoznacznie
okrelajcy
przedsibiorcw
telekomunikacyjnych korzystajcych z tego punktu;
6) umoliwia monta szafek telekomunikacyjnych, urzdze i osprztu instalacyjnego;
7) zapewnia moliwo przyczenia przedsibiorcw telekomunikacyjnych do instalacji
telekomunikacyjnej budynku, na zasadzie rwnego dostpu.
2. Prowadzenie
instalacji
telekomunikacyjnej
i
rozmieszczenie
urzdze
telekomunikacyjnych w budynku powinno zapewnia bezkolizyjno z innymi instalacjami w
zakresie ich wzajemnego usytuowania i niekorzystnego oddziaywania oraz zapewnia
bezpieczestwo osb korzystajcych z czci wsplnych budynku.
3. W instalacji telekomunikacyjnej naley zastosowa urzdzenia ochrony przed
przepiciami, a gdy instalacja moe by naraona na przetenie - rwnie w urzdzenia
ochrony przed przeteniami, natomiast elementy instalacji wyprowadzone ponad dach
naley umieci w strefie chronionej przez instalacj piorunochronn, o ktrej mowa w 184
ust. 3, lub bezporednio uziemi w przypadku braku instalacji piorunochronnej. Instalacje
antenowe wychodzce ponad dach oraz dusze cigi instalacji antenowych w budynkach
(przekraczajce 10 m) powinny by chronione ochronnikami zabezpieczajcymi od przepi
od wyadowa bezporednich i porednich.
4. Instalacja telekomunikacyjna powinna:
1) umoliwia wiadczenie usug telekomunikacyjnych, w tym usug transmisji danych
poprzez szerokopasmowy dostp do Internetu oraz usug rozprowadzania programw
telewizyjnych i radiofonicznych, w tym programw telewizji cyfrowej wysokiej
rozdzielczoci, przez rnych dostawcw tych usug;
2) zapewnia kompatybilno i moliwo podczenia tej instalacji do publicznych sieci
telekomunikacyjnych, przy zachowaniu zasady neutralnoci technologicznej:
3) by wykonana w sposb gwarantujcy moliwo wymiany lub instalowania
odpowiedniej iloci jej elementw, o ktrych mowa w 192c, 192d i 192e, a take
instalacj dodatkowej infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym anten i kabli, wraz z
osprztem instalacyjnym i urzdzeniami telekomunikacyjnymi, bez naruszania
konstrukcji budynku;
4) umoliwia przyczenie i zapewnienie poprawnej transmisji sygnau urzdzenia
telekomunikacyjnego systemu radiowego umoliwiajcego
wiadczenie usug
55

telekomunikacyjnych.
5. W instalacji telekomunikacyjnej, o ktrej mowa w 192d pkt 2 oraz 192e pkt 3:
1) od przecznicy wiatowodowej zlokalizowanej w punkcie poczenia z publiczn sieci
telekomunikacyjn odpowiednio do wyjcia z gniazda lub zakocze kabli, powinny by
doprowadzone i zakoczone co najmniej dwa jednomodowe wkna wiatowodowe o
nastpujcych parametrach:
a) tumienno dla dugoci fali w pamie 1310 mu-1625 mu nie wiksza ni 0,4 dB/km,
b) tumienno dla dugoci fali 1550 nm nie wiksza ni 0,25 dB/km,
c) tumienno w pamie 1383 3 nm nie wiksza ni 0,4 dB/km,
d) dugo fali zerowej dyspersji chromatycznej 0 nie mniejsza ni 1300 nm i nie
wiksza ni 1324 nm,
e) wspczynnik dyspersji chromatycznej D nie wikszy ni 0,092 ps/nm2 km,
f) nominalna rednica pola modu (dla = 1310 nm) od 8,6 do 9,5 m przy tolerancji
rednicy pola modu 0,6 m,
g) dugo fali odcicia dla wkna w kablu nie wiksza ni 1260 nm,
h) tumienno 100 zwojw o rednicy 60 mm dla dugoci fali 1625 nm nie wiksza ni
0,1 dB;
2) naley wykorzystywa zcza wiatowodowe jednomodowe typu SC/APC;
3) tumienie toru optycznego od punktu poczenia z publiczn sieci telekomunikacyjn do
wyjcia z gniazda lub zakocze kabli nie powinno przekracza wartoci 1,2 dB przy
dugoci fali 1310 nm i 1550 nm.
6. W instalacji telekomunikacyjnej, o ktrej mowa w 192e pkt 4, naley stosowa:
1) kable wsposiowe kategorii RG-6 lub wyszej, wykonane w klasie A, zawierajce
podwjny ekran - foli aluminiow i oplot o gstoci co najmniej 77% oraz miedzian
y wewntrzn o rednicy nie mniejszej ni jeden milimetr, przy czym tumienie
kadego z torw utworzonych z kabli wsposiowych nie powinno przekracza wartoci
12 dB przy czstotliwoci 860 MHz, albo
2) kable wiatowodowe speniajce wymogi okrelone w ust. 5, przy czym dopuszcza si
wykorzystanie pojedynczego wkna wiatowodowego;
3) zestaw antenowy zapewniajcy:
a) pasmo przenoszenia od 87,5 do 108 MHz, od 174 do 230 MHz oraz od 470 do 862
MHz przy odpowiednio rwnomiernych charakterystykach czstotliwociowych,
b) zysk kierunkowy nie mniejszy ni 14 dBi dla zakresw od 174 do 230 MHz oraz od
470 do 862 MHz,
c) impedancj wyjciow 75 ;
4) wzmacniacze, przeczniki wielozakresowe (multiswitche) oraz pozostay osprzt
aktywny i pasywny sucy do odbioru programw telewizyjnych i radiofonicznych
rozpowszechnianych w sposb rozsiewczy naziemny.
7. W instalacji telekomunikacyjnej, o ktrej mowa w 192e pkt 5, naley stosowa:
1) okablowanie zgodnie z wymogami okrelonymi w ust. 6 pkt 1 i 2;
2) anteny paraboliczne lub offsetowe o rednicy nie mniejszej ni 1,20 m zapewniajce:
a) pasmo przenoszenia od 10,7 do 12,75 GHz przy odpowiednio rwnomiernej
charakterystyce czstotliwociowej,
b) impedancj wyjciow 75 lub umoliwienie montau konwerterw z wyjciem
wiatowodowym,
c) moliwo odbioru sygnau z co najmniej dwch satelitw,
d) moliwo odbioru sygnau o dwch ortogonalnych polaryzacjach
przy czym moliwe jest zastosowanie pojedynczej anteny dwuogniskowej;
3) wzmacniacze, przeczniki wielozakresowe (multiswitche) oraz pozostay osprzt
aktywny i pasywny sucy do odbioru programw telewizyjnych i radiofonicznych
rozpowszechnianych w sposb rozsiewczy satelitarny.
8. Okablowanie w instalacjach, o ktrych mowa w ust. 6 i 7, powinno by doprowadzone
od anten do telekomunikacyjnych skrzynek mieszkaniowych.
9. Wszystkie urzdzenia aktywne i pasywne w instalacji telewizyjnej powinny by
uziemione i spenia wymg ekranowania w klasie A.
10. W instalacji telekomunikacyjnej, o ktrej mowa w 192e pkt 6, do kadej
telekomunikacyjnej skrzynki mieszkaniowej powinny by doprowadzone co najmniej dwa
parowe kable symetryczne UTP kategorii 5 lub wyszej oraz powinny by zakoczone na
56

odpowiednim osprzcie poczeniowym tak, aby zapewni dla cza lub kanau minimum
charakterystyk klasy D, przy czym jedno z tych czy powinno by przeznaczone na
potrzeby instalacji, o ktrych mowa w 192a, lub podobnych, natomiast drugie cze
doprowadzone z punktu poczenia z publiczn sieci telekomunikacyjn powinno by
przeznaczone w szczeglnoci na potrzeby wiadczenia usug telekomunikacyjnych, w tym
usug szerokopasmowego dostpu do Internetu.
11. W instalacji telekomunikacyjnej, o ktrej mowa w 192e pkt 7, naley stosowa
kable wsposiowe zgodnie z wymaganiami okrelonymi w ust. 6 pkt 1.
12. Gwne cigi instalacji telekomunikacyjnej powinny by prowadzone poza
mieszkaniami i lokalami uytkowymi oraz innymi pomieszczeniami, ktrych sposb
uytkowania moe spowodowa przerwy lub zakcenia przekazywanego sygnau.
13. W dostpnych dla ludzi miejscach, w ktrych znajduj si zakoczenia wkien
wiatowodowych, powinno by umieszczone, w widocznym miejscu, odpowiednie
oznakowanie ostrzegajce przed niewidzialnym promieniowaniem optycznym.
Rozdzia 9
Urzdzenia dwigowe
193. 1. W budynkach, o ktrych mowa w 54 ust. 1 i 2, liczb i parametry
techniczno-uytkowe dwigw naley ustala z uwzgldnieniem przeznaczenia budynku, jego
wysokoci oraz liczby i rodzaju uytkownikw.
2. Co najmniej jeden z dwigw sucych komunikacji oglnej w budynku z
pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, a take w kadej wydzielonej w pionie,
odrbnej czci (segmencie) takiego budynku, powinien by przystosowany do przewozu
mebli, chorych na noszach i osb niepenosprawnych.
2a. (110) Kabina dwigu osobowego dostpna dla osb niepenosprawnych powinna mie
szeroko co najmniej 1,1 m i dugo 1,4 m, porcze na wysokoci 0,9 m oraz tablic
przyzywow na wysokoci od 0,8 m do 1,2 m w odlegoci nie mniejszej ni 0,5 m od naroa
kabiny z dodatkowym oznakowaniem dla osb niewidomych i informacj gosow.
3. W rdmiejskiej zabudowie uzupeniajcej w redniowysokim budynku mieszkalnym
wielorodzinnym, majcym nie wicej ni 3 mieszkania dostpne z klatki schodowej na
kondygnacji, dopuszcza si instalowanie dwigu niespeniajcego wymaga, okrelonych w
ust. 2, poza przystosowaniem do potrzeb osb niepenosprawnych.
4. Dwigi przeznaczone dla ekip ratowniczych powinny spenia wymagania okrelone w
253 oraz w przepisach odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpoarowej.
194. 1. Dostp do dwigu powinien by zapewniony z kadej kondygnacji uytkowej.
Nie dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstaej w wyniku adaptacji strychu na cele
mieszkalne lub inne cele uytkowe.
2. (111) Rnica poziomw podogi kabiny dwigu, zatrzymujcego si na kondygnacji
uytkowej, i posadzki tej kondygnacji przy wyjciu z dwigu nie powinna by wiksza ni
0,02 m.
195. Odlego pomidzy zamknitymi drzwiami przystankowymi dwigu a
przeciwleg cian lub inn przegrod powinna wynosi co najmniej:
1) dla dwigw osobowych - 1,6 m,
2) dla dwigw towarowych maych - 1,8 m,
3) dla dwigw szpitalnych i towarowych - 3 m.
196. 1. Szyby dwigw z napdem elektrycznym w budynku mieszkalnym
wielorodzinnym i zamieszkania zbiorowego powinny by oddylatowane od cian i stropw
budynku.
2. (112) W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, dopuszcza si instalowanie dwigw z
napdem elektrycznym bez wykonywania dylatacji szybw dwigowych, pod warunkiem ich
oddzielenia od pomieszcze mieszkalnych pomieszczeniami nieprzeznaczonymi na stay
pobyt ludzi oraz zastosowania w nieoddylatowanym szybie dwigowym zabezpiecze przed
przenoszeniem drga z prowadnic jezdnych na konstrukcj budynku, tak aby poziomy
57

haasu i drga przenikajcych do pomieszcze mieszkalnych nie przekraczay wartoci

okrelonych w Polskich Normach dotyczcych dopuszczalnych wartoci poziomu dwiku w
pomieszczeniach oraz oceny wpywu drga na ludzi w budynkach.
3. (113) Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy dwigw z napdem
hydraulicznym, dwigw towarowych maych, dwigw z maszynowni doln lub boczn oraz
dwigw z wcigarkami bezreduktorowymi, z zastrzeeniem 96 ust. 1, w szczeglnoci
zastosowania w nieoddylatowanym szybie dwigowym zabezpiecze przed przenoszeniem
drga z prowadnic jezdnych na konstrukcj budynku, tak aby poziomy haasu i drga
przenikajcych do pomieszcze mieszkalnych nie przekraczay wartoci okrelonych w
Polskich Normach, o ktrych mowa w ust. 2.
197. 1. Zespoy napdowe dwigu powinny by zamocowane w sposb
uniemoliwiajcy przenoszenie si drga na konstrukcj budynku.
2. Sytuowanie maszynowni dwigw obok pokojw mieszkalnych jest zabronione. Nie
dotyczy to kondygnacji nadbudowanej lub powstaej w wyniku adaptacji strychu na cele
mieszkalne, z zachowaniem warunkw okrelonych w 96.
3. Maszynownia dwigw powinna by wyposaona w urzdzenia umoliwiajce
podnoszenie elementw instalacji dwigowych.
198. 1. Szyby i maszynownie dwigw mog by umieszczane poza obrbem
budynkw, pod warunkiem zapewnienia w nich minimalnej temperatury +5C.
2. Szyby dwigu powinny by wykonane z materiaw niepylcych lub by zabezpieczone
powok niepylc.
3. (114) (uchylony).
199. Prowadzenie bezporednio pod szybami dwigowymi drg komunikacyjnych oraz
sytuowanie pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi jest zabronione. Nie dotyczy to
przypadkw, gdy strop pod szybem dwigu wytrzymuje obcienie zmienne co najmniej
5.000 N/m2, a pod tras jazdy przeciwwagi znajduje si filar oparty na staym podou lub
gdy przeciwwaga wyposaona jest w chwytacze.
200. W szpitalach i budynkach opieki spoecznej kady dwig powinien by
umieszczony w odrbnym szybie. W innych budynkach w jednym szybie mona umieszcza
nie wicej ni 3 dwigi.
201. W szybach dwigowych mona umieszcza wycznie urzdzenia i przewody
zwizane z prac i konserwacj dwigu.
202. Szczegowe wymagania, jakim powinny odpowiada pomieszczenia
maszynowni, linowni oraz szyby dwigw, w tym nadszybia i podszybia, okrelaj przepisy o
dozorze technicznym.
DZIA V
BEZPIECZESTWO KONSTRUKCJI
203. Budynki i urzdzenia z nimi zwizane powinny by projektowane i wykonywane
w taki sposb, aby obcienia mogce na nie dziaa w trakcie budowy i uytkowania nie
prowadziy do:
1) zniszczenia caoci lub czci budynku,
2) przemieszcze i odksztace o niedopuszczalnej wielkoci,
3) uszkodzenia czci budynkw, pocze lub zainstalowanego wyposaenia w wyniku
znacznych przemieszcze elementw konstrukcji,
4) zniszczenia na skutek wypadku, w stopniu nieproporcjonalnym do jego przyczyny.
204. 1. Konstrukcja
budynku
powinna
spenia
warunki
zapewniajce
nieprzekroczenie stanw granicznych nonoci oraz stanw granicznych przydatnoci do
uytkowania w adnym z jego elementw i w caej konstrukcji.
58

2. Stany graniczne nonoci uwaa si za przekroczone, jeeli konstrukcja powoduje

zagroenie bezpieczestwa ludzi znajdujcych si w budynku oraz w jego pobliu, a take
zniszczenie wyposaenia lub przechowywanego mienia.
3. Stany graniczne przydatnoci do uytkowania uwaa si za przekroczone, jeeli
wymagania uytkowe dotyczce konstrukcji nie s dotrzymywane. Oznacza to, e w
konstrukcji budynku nie mog wystpi:
1) lokalne uszkodzenia, w tym rwnie rysy, ktre mog ujemnie wpywa na przydatno
uytkow, trwao i wygld konstrukcji, jej czci, a take przylegych do niej
niekonstrukcyjnych czci budynku,
2) odksztacenia lub przemieszczenia ujemnie wpywajce na wygld konstrukcji i jej
przydatno uytkow, wczajc w to rwnie funkcjonowanie maszyn i urzdze, oraz
uszkodzenia czci niekonstrukcyjnych budynku i elementw wykoczenia,
3) drgania dokuczliwe dla ludzi lub powodujce uszkodzenia budynku, jego wyposaenia
oraz przechowywanych przedmiotw, a take ograniczajce jego uytkowanie zgodnie z
przeznaczeniem.
4. Warunki bezpieczestwa konstrukcji, o ktrych mowa w ust. 1, uznaje si za
spenione, jeeli konstrukcja ta odpowiada Polskim Normom dotyczcym projektowania i
obliczania konstrukcji.
5. Wzniesienie budynku w bezporednim ssiedztwie obiektu budowlanego nie moe
powodowa zagroe dla bezpieczestwa uytkownikw tego obiektu lub obnienia jego
przydatnoci do uytkowania.
6. W zakresie stanw granicznych przydatnoci do uytkowania budynkw
projektowanych na terenach podlegajcych wpywom eksploatacji grniczej, wymaganie
okrelone w ust. 4 nie dotyczy tych odksztace, uszkodze oraz drga konstrukcji, ktre
wynikaj z oddziaywa powodowanych eksploatacj grnicz.
7. (115) Budynki uytecznoci publicznej z pomieszczeniami przeznaczonymi do
przebywania znacznej liczby osb, takie jak: hale widowiskowe, sportowe, wystawowe,
targowe, handlowe, dworcowe powinny by wyposaone, w zalenoci od potrzeb, w
urzdzenia do staej kontroli parametrw istotnych dla bezpieczestwa konstrukcji, takich
jak: przemieszczenia, odksztacenia i naprenia w konstrukcji.
205. Na terenach podlegajcych wpywom eksploatacji grniczej powinny by
stosowane zabezpieczenia konstrukcji budynkw, odpowiednie do stanu zagroenia,
wynikajcego z prognozowanych oddziaywa powodowanych eksploatacj grnicz, przez
ktre rozumie si wymuszone przemieszczenia i odksztacenia oraz drgania podoa.
206. 1. W przypadku, o ktrym mowa w 204 ust. 5, budowa powinna by
poprzedzona ekspertyz techniczn stanu obiektu istniejcego, stwierdzajcego jego stan
bezpieczestwa i przydatnoci do uytkowania, uwzgldniajc oddziaywania wywoane
wzniesieniem nowego budynku.
2. Rozbudowa, nadbudowa, przebudowa oraz zmiana przeznaczenia budynku powinny
by poprzedzone ekspertyz techniczn stanu konstrukcji i elementw budynku, z
uwzgldnieniem stanu podoa gruntowego.
DZIA VI
BEZPIECZESTWO POAROWE
Rozdzia 1
Zasady oglne
207. 1. Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by zaprojektowane i
wykonane w sposb zapewniajcy w razie poaru:
1) nono konstrukcji przez czas wynikajcy z rozporzdzenia,
2) ograniczenie rozprzestrzeniania si ognia i dymu w budynku,
3) ograniczenie rozprzestrzeniania si poaru na ssiednie budynki,
4) moliwo ewakuacji ludzi,
59

a take uwzgldniajcy bezpieczestwo ekip ratowniczych.

2. (116) Przepisy rozporzdzenia dotyczce bezpieczestwa poarowego, wymiarw
schodw, o ktrych mowa w 68 ust. 1 i 2, a take owietlenia awaryjnego, o ktrym mowa
w 181, stosuje si, z uwzgldnieniem 2 ust. 2 i 3a, rwnie do uytkowanych budynkw
istniejcych, ktre na podstawie przepisw odrbnych uznaje si za zagraajce yciu ludzi.
208. 1. Przepisy niniejszego dziau okrelaj wymagania dotyczce bezpieczestwa
poarowego budynkw lub ich czci, wynikajce z ich przeznaczenia i sposobu uytkowania,
wysokoci lub liczby kondygnacji, a take pooenia w stosunku do poziomu terenu oraz do
innych obiektw budowlanych.
2. Stosowanie przepisw rozporzdzenia wymaga uwzgldnienia:
1) przepisw odrbnych dotyczcych ochrony przeciwpoarowej, okrelajcych w
szczeglnoci:
a) zasady oceny zagroenia wybuchem i wyznaczania stref zagroenia wybuchem,
b) warunki wyposaania budynkw lub ich czci w instalacje sygnalizacyjno-alarmowe i
stae urzdzenia ganicze,
c) zasady przeciwpoarowego zaopatrzenia wodnego,
d) wymagania dotyczce drg poarowych,
2) (117) wymaga Polskich Norm i warunkw okrelonych w zaczniku nr 3 do
rozporzdzenia, dotyczcych w szczeglnoci zasad ustalania:
a) gstoci obcienia ogniowego pomieszcze i stref poarowych,
b) klas odpornoci ogniowej elementw budynku,
c) klas dymoszczelnoci zamkni otworw,
d) waciwoci funkcjonalnych urzdze sucych do wentylacji poarowej,
e) stopnia rozprzestrzeniania ognia przez elementy budynku,
f) reakcji na ogie wyrobw (materiaw) budowlanych,
g) toksycznoci produktw rozkadu spalania materiaw.
208a. (118) 1. Okreleniom uytym w rozporzdzeniu: niepalny, niezapalny, trudno
zapalny, atwo zapalny, niekapicy, samogasncy, intensywnie dymicy odpowiadaj klasy
reakcji na ogie zgodnie z zacznikiem nr 3 do rozporzdzenia.
2. Elementy budynku okrelone w rozporzdzeniu jako nierozprzestrzeniajce ognia,
sabo rozprzestrzeniajce ogie lub silnie rozprzestrzeniajce ogie powinny spenia, z
zastrzeeniem ust. 3, wymagania zgodnie z zacznikiem nr 3 do rozporzdzenia.
3. W przypadku cian zewntrznych budynku, w tym z ociepleniem i okadzin
zewntrzn lub tylko z okadzin zewntrzn, przez elementy budynku:
1) nierozprzestrzeniajce ognia - rozumie si elementy budynku nierozprzestrzeniajce
ognia zarwno przy dziaaniu ognia wewntrz, jak i od zewntrz budynku,
2) sabo rozprzestrzeniajce ogie - rozumie si elementy budynku, ktre z jednej strony
s sabo rozprzestrzeniajce ogie, natomiast przy dziaaniu ognia z drugiej strony s
sabo rozprzestrzeniajce ogie lub nierozprzestrzeniajce ognia,
3) silnie rozprzestrzeniajce ogie - rozumie si elementy budynku, ktre przy dziaaniu
ognia z jednej strony sklasyfikowane s jako silnie rozprzestrzeniajce ogie, niezalenie
od klasyfikacji uzyskanej przy dziaaniu ognia z drugiej strony
- dla ktrych wymagania przy dziaaniu ognia wewntrz budynku okrela si zgodnie z
zacznikiem nr 3 do rozporzdzenia, a przy dziaaniu ognia od zewntrz budynku okrela
si zgodnie z Polsk Norm dotyczc metody badania stopnia rozprzestrzeniania ognia
przez ciany.
4. Wystpujca w rozporzdzeniu klasa E I odpornoci ogniowej drzwi lub innych
zamkni otworw oznacza klas E I1 lub E I2 zgodnie z Polsk Norm dotyczc klasyfikacji
ogniowej ustalanej na podstawie bada odpornoci ogniowej, z wyczeniem instalacji
wentylacyjnej; dla drzwi przystankowych do dwigu dopuszcza si okrelenie odpornoci
ogniowej zgodnie z Polsk Norm dotyczc wykonywania prby odpornoci ogniowej drzwi
przystankowych.
5. Dymoszczelno drzwi oznacza klas dymoszczelnoci S m ustalon zgodnie z Polsk
Norm dotyczc klasyfikacji ogniowej ustalanej na podstawie bada odpornoci ogniowej, z
wyczeniem instalacji wentylacyjnej.

60

 209. 1. Budynki oraz czci budynkw, stanowice odrbne strefy poarowe w

rozumieniu 226, z uwagi na przeznaczenie i sposb uytkowania, dzieli si na:
1) mieszkalne, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej charakteryzowane
kategori zagroenia ludzi, okrelane dalej jako ZL,
2) produkcyjne i magazynowe, okrelane dalej jako PM,
3) inwentarskie (suce do hodowli inwentarza), okrelane dalej jako IN.
2. Budynki oraz czci budynkw, stanowice odrbne strefy poarowe, okrelane jako
ZL, zalicza si do jednej lub do wicej ni jedna spord nastpujcych kategorii zagroenia
ludzi:
1) ZL I - zawierajce pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 50
osb niebdcych ich staymi uytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do
uytku ludzi o ograniczonej zdolnoci poruszania si,
2) ZL II - przeznaczone przede wszystkim do uytku ludzi o ograniczonej zdolnoci
poruszania si, takie jak szpitale, obki, przedszkola, domy dla osb starszych,
3) ZL III - uytecznoci publicznej, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II,
4) ZL IV - mieszkalne,
5) ZL V - zamieszkania zbiorowego, niezakwalifikowane do ZL I i ZL II.
3. Wymagania dotyczce bezpieczestwa poarowego budynkw oraz czci budynkw
stanowicych odrbne strefy poarowe, okrelanych jako PM, odnosz si rwnie do
garay, hydroforni, kotowni, wzw ciepowniczych, rozdzielni elektrycznych, stacji
transformatorowych, central telefonicznych oraz innych o podobnym przeznaczeniu.
4. Wymagania dotyczce bezpieczestwa poarowego budynkw oraz czci budynkw
stanowicych odrbne strefy poarowe, okrelanych jako IN, odnosz si rwnie do takich
budynkw w zabudowie zagrodowej o kubaturze brutto nieprzekraczajcej 1.500 m3, jak
stodoy, budynki do przechowywania podw rolnych i budynki gospodarcze.
5. Strefy poarowe zaliczone, z uwagi na przeznaczenie i sposb uytkowania, do wicej
ni jednej kategorii zagroenia ludzi, powinny spenia wymagania okrelone dla kadej z
tych kategorii.
210. Czci budynku wydzielone cianami oddzielenia przeciwpoarowego w pionie od fundamentu do przekrycia dachu - mog by traktowane jako odrbne budynki.
211. 1. Przepisw 242 ust. 1, 243 ust. 1, 245 pkt 2 oraz 256 ust. 3, w
zakresie kategorii ZL V, nie stosuje si do budynkw i pomieszcze przeznaczonych do
zakwaterowania osb osadzonych.
2. Przepisw 236 ust. 4 oraz 239 ust. 2 pkt 3 i 4 nie stosuje si do budynkw
zlokalizowanych na terenie zakadw karnych i aresztw ledczych.
3. Przepisw 239 ust. 2 pkt 3 i 4 nie stosuje si do zakadw poprawczych i schronisk
dla nieletnich.
Rozdzia 2
Odporno poarowa budynkw
212. 1. Ustanawia si pi klas odpornoci poarowej budynkw lub ich czci,
podanych w kolejnoci od najwyszej do najniszej i oznaczonych literami: "A", "B", "C", "D"
i "E", a scharakteryzowanych w 216.
2. Wymagan klas odpornoci poarowej dla budynku, zaliczonego do jednej kategorii
ZL, okrela ponisza tabela:
Budynek

ZL I

ZL II

ZL III

ZL IV

ZL V

niski (N)

"B"

"B"

"C"

"D"

"C"

redniowysoki (SW)

"B"

"B"

"B"

"C"

"B"

wysoki (W)

"B"

"B"

"B"

"B"

"B"

61

wysokociowy (WW)

"A"

"A"

"A"

"B"

"A"

3. (119) Dopuszcza si obnienie wymaganej klasy odpornoci poarowej w budynkach

wymienionych w poniszej tabeli do poziomu w niej okrelonego.
Liczba kondygnacji nadziemnych

ZL I

ZL II

ZL III

"D"

"D"

"D"

2*)

"C"

"C"

"D"

*) Gdy poziom stropu nad pierwsz kondygnacj nadziemn jest na wysokoci nie wikszej
ni 9 m nad poziomem terenu.
4. (120) Wymagan klas odpornoci poarowej dla budynku PM oraz IN, z zastrzeeniem
282, okrela ponisza tabela:
Maksymalna gsto
obcienia
ogniowego strefy
poarowej w budynku
Q [MJ/m2]

Budynek o jednej
kondygnacji
nadziemnej (bez
ograniczenia
wysokoci)

Budynek wielokondygnacyjny

niski

redniowysoki

wysoki

wysokociowy

(N)

(SW)

(W)

(WW)

Q 500

"E"

"D"

"C"

"B"

"B"

500 < Q 1.000

"D"

"D"

"C"

"B"

"B"

1.000 < Q 2.000

"C"

"C"

"C"

"B"

"B"

2.000 < Q 4.000

"B"

"B"

"B"

Q > 4.000

"A"

"A"

"A"

* - Zgodnie z 228 ust. 1 nie mog wystpowa takie budynki.

5. Jeeli cz podziemna budynku jest zaliczona do ZL, klas odpornoci poarowej
budynku ustala si, przyjmujc jako liczb jego kondygnacji lub jego wysoko odpowiednio:
sum kondygnacji lub wysokoci czci podziemnej i nadziemnej, przy czym do tego
ustalenia nie bierze si pod uwag tych czci podziemnych budynku, ktre s oddzielone
elementami oddzielenia przeciwpoarowego o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I
120, zgodnie z oznaczeniem pod tabel w 216 ust. 1, i maj bezporednie wyjcia na
zewntrz.
6. W budynku wielokondygnacyjnym, ktrego kondygnacje s zaliczone do rnych
kategorii ZL lub PM, klasy odpornoci poarowej okrela si dla poszczeglnych kondygnacji
odrbnie, zgodnie z zasadami okrelonymi w ust. 2-4.
7. Klasa odpornoci poarowej czci budynku nie powinna by nisza od klasy
odpornoci poarowej czci budynku pooonej nad ni, przy czym dla czci podziemnej
nie powinna by ona nisza ni "C".
8. Jeeli w budynku znajduj si pomieszczenia produkcyjne, magazynowe lub
techniczne, niepowizane funkcjonalnie z czci budynku zaliczon do ZL, pomieszczenia te
powinny stanowi odrbn stref poarow, dla ktrej oddzielnie ustala si klas odpornoci
poarowej, zgodnie z zasadami okrelonymi w ust. 4, z zastrzeeniem 220.

62

9. Pomieszczenia, w ktrych s umieszczone przeciwpoarowe zbiorniki wody lub innych

rodkw ganiczych, pompy wodne instalacji przeciwpoarowych, maszynownie wentylacji
do celw przeciwpoarowych oraz rozdzielnie elektryczne, zasilajce, niezbdne podczas
poaru, instalacje i urzdzenia, powinny stanowi odrbn stref poarow.
213. Wymagania dotyczce klasy odpornoci poarowej budynkw okrelone w 212
nie dotycz budynkw:
1) do trzech kondygnacji nadziemnych wcznie:
a) mieszkalnych: jednorodzinnych, zagrodowych i rekreacji indywidualnej,
b) mieszkalnych i administracyjnych w gospodarstwach lenych,
2) wolno stojcych do dwch kondygnacji nadziemnych wcznie:
a) o kubaturze brutto do 1.500 m3 przeznaczonych do celw turystyki i wypoczynku,
b) gospodarczych w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej oraz w gospodarstwach
lenych,
c) o kubaturze brutto do 1.000 m3 przeznaczonych do wykonywania zawodu lub
dziaalnoci usugowej i handlowej, take z czci mieszkaln,
3) wolno stojcych garay o liczbie stanowisk postojowych nie wikszej ni 2.
214. (121) W budynkach wyposaonych w stae samoczynne urzdzenia ganicze
wodne, z wyjtkiem budynkw ZL II oraz wielokondygnacyjnych budynkw wysokich (W) i
wysokociowych (WW), dopuszcza si:
1) obnienie klasy odpornoci poarowej budynku o jedn w stosunku do wynikajcej z
212,
2) przyjcie klasy "E" odpornoci poarowej dla budynku jednokondygnacyjnego.
215. 1. Dopuszcza si przyjcie klasy "E" odpornoci poarowej dla
jednokondygnacyjnego budynku PM o gstoci obcienia ogniowego przekraczajcej 500
MJ/m2, pod warunkiem zastosowania:
1) wszystkich elementw budynku nierozprzestrzeniajcych ognia,
2) samoczynnych urzdze oddymiajcych w strefach poarowych o powierzchni
przekraczajcej 1.000 m2.
2. Obnienie klasy odpornoci poarowej budynku, w przypadkach wymienionych w ust.
1 oraz w 214, nie zwalnia z zachowania wymaganej pierwotnie klasy odpornoci ogniowej
elementw oddzielenia przeciwpoarowego, okrelonej w 232.
216. (122) 1. Elementy budynku, odpowiednio do jego klasy odpornoci poarowej,
powinny spenia, z zastrzeeniem 213 oraz 237 ust. 9, co najmniej wymagania
okrelone w poniszej tabeli:
Klasa odpornoci ogniowej elementw budynku5) *)

Klasa odpornoci
poarowej
budynku
gwna
konstrukcja
nona

konstrukcja
dachu

strop1)

ciana zewntrzna1),

ciana
wewntrzna1)

przekrycie
dachu3)

"A"

R 240

R 30

REI
120

E I 120
(o-i)

E I 60

R E 30

"B"

R 120

R 30

R E I 60

E I 60
(o-i)

E I 304)

R E 30

"C"

R 60

R 15

R E I 60

E I 30
(o-i)

E I 154)

R E 15

"D"

R 30

(-)

R E I 30

E I 30
(o-i)

(-)

(-)

"E"

(-)

(-)

(-)

(-)

(-)

(-)

63

2)

*)

Z zastrzeeniem 219 ust. 1.

Oznaczenia w tabeli:
R - nono ogniowa (w minutach), okrelona zgodnie z Polsk Norm dotyczc zasad
ustalania klas odpornoci ogniowej elementw budynku,
E - szczelno ogniowa (w minutach), okrelona jw.,
Iizolacyjno ogniowa (w minutach), okrelona jw.,
(-) - nie stawia si wymaga.
1)
Jeeli przegroda jest czci gwnej konstrukcji nonej, powinna spenia take kryteria
nonoci ogniowej (R) odpowiednio do wymaga zawartych w kol. 2 i 3 dla danej klasy
odpornoci poarowej budynku.
2)
Klasa odpornoci ogniowej dotyczy pasa midzykondygnacyjnego wraz z poczeniem ze
stropem.
3)
Wymagania nie dotycz nawietli dachowych, wietlikw, lukarn i okien poaciowych (z
zastrzeeniem 218), jeli otwory w poaci dachowej nie zajmuj wicej ni 20 % jej
powierzchni; nie dotycz take budynku, w ktrym nad najwysz kondygnacj znajduje
si strop albo inna przegroda, speniajca kryteria okrelone w kol. 4.
4)
Dla cian komr zsypu wymaga si klasy E I 60, a dla drzwi komr zsypu klasy E I 30.
5)
Klasa odpornoci ogniowej dotyczy elementw wraz z uszczelnieniami zczy i
dylatacjami.
2. Elementy budynku, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by nierozprzestrzeniajce
ognia, przy czym dopuszcza si zastosowanie sabo rozprzestrzeniajcych ogie:
1) elementw budynku o jednej kondygnacji nadziemnej ZL IV oraz PM, o maksymalnej
gstoci obcienia ogniowego strefy poarowej do 500 MJ/m 2,
2) cian wewntrznych i zewntrznych oraz elementw konstrukcji dachu i jego przekrycia
w budynku PM niskim o maksymalnej gstoci obcienia ogniowego strefy poarowej
do 1.000 MJ/m2,
3) cian zewntrznych w budynku niskim ZL IV.
3. Dopuszcza si stosowanie w budynku PM cian zewntrznych klasy D z rdzeniem
klasy E z uwagi na reakcj na ogie, jeeli okadzina wewntrzna jest niepalna, a ciana jest
nierozprzestrzeniajca ognia przy dziaaniu ognia od strony elewacji.
4. Dopuszcza si stosowanie w budynku PM cian wewntrznych klasy D z uwagi na
reakcj na ogie.
5. W cianach zewntrznych budynku ZL II dopuszcza si, z zastrzeeniem ust. 8,
zastosowanie izolacji cieplnej palnej, jeeli osaniajca j od wewntrz okadzina jest
niepalna i ma klas odpornoci ogniowej co najmniej:
1) w budynku klasy odpornoci poarowej "B" - E I 60,
2) w budynku klasy odpornoci poarowej "C" i "D" - E I 30.
6. Dopuszcza si stosowanie klap dymowych z materiaw atwo zapalnych w dachach i
stropodachach.
7. Strop tworzcy w pomieszczeniu dodatkowy poziom - antresol, przeznaczon do
uytku dla wicej ni 10 osb, a take jej konstrukcja nona, powinny odpowiada
wymaganiom wynikajcym z klasy odpornoci poarowej budynku, lecz nie mniejszym ni
dla klasy "D", z zastrzeeniem 214.
8. W budynku, na wysokoci powyej 25 m od poziomu terenu, okadzina elewacyjna i
jej zamocowanie mechaniczne, a take izolacja cieplna ciany zewntrznej, powinny by
wykonane z materiaw niepalnych.
9. Dopuszcza si ocieplenie ciany zewntrznej budynku mieszkalnego, wzniesionego
przed dniem 1 kwietnia 1995 r., o wysokoci do 11 kondygnacji wcznie, z uyciem
samogasncego polistyrenu spienionego, w sposb zapewniajcy nierozprzestrzenianie
ognia.
217. 1. W budynkach ZL IV i ZL V klasa odpornoci ogniowej przegrd wewntrznych
oddzielajcych mieszkania lub samodzielne pomieszczenia mieszkalne od drg komunikacji
oglnej oraz od innych mieszka i samodzielnych pomieszcze mieszkalnych, z
zastrzeeniem 216 ust. 1, powinna wynosi co najmniej:
64

1) dla cian w budynku:

a) niskim i redniowysokim - E I 30,
b) wysokim i wysokociowym - E I 60,
2) dla stropw w budynku zawierajcym 2 mieszkania - R E I 30.
2. Klasa odpornoci ogniowej ciany oddzielajcej segmenty jednorodzinnych budynkw
ZL IV: bliniaczych, szeregowych lub atrialnych, powinna wynosi co najmniej - R E I 60.
3. W mieszkaniach oraz w samodzielnych pomieszczeniach mieszkalnych dopuszcza si
wykonywanie cian wewntrznych nierozprzestrzeniajcych ognia, bez wymaganej w 216
ust. 1 w kolumnie 6 tabeli klasy odpornoci ogniowej.
218. 1. (123) Przekrycie dachu budynku niszego, usytuowanego bliej ni 8 m lub
przylegego do ciany z otworami budynku wyszego, z wyjtkiem przypadkw
wymienionych w 273 ust. 1, w pasie o szerokoci 8 m od tej ciany powinno by
nierozprzestrzeniajce ognia oraz w pasie tym:
1) konstrukcja dachu powinna mie klas odpornoci ogniowej co najmniej R 30,
2) przekrycie dachu powinno mie klas odpornoci ogniowej co najmniej R E 30.
2. Warunki okrelone w ust. 1 nie maj zastosowania, jeeli najbliej pooony otwr w
cianie budynku wyszego znajduje si w odlegoci nie mniejszej ni 10 m od dachu
budynku niszego, a gsto obcienia ogniowego w budynku niszym nie przekracza 2.000
MJ/m2.
3. Postanowienia ust. 1 i 2 odnosz si rwnie do czci niszej budynku, jeeli cz
ta stanowi odrbn stref poarow.
4. Dopuszcza si sytuowanie wylotw kanaw wentylacyjnych i spalinowych od
urzdze gazowych oraz rur wentylujcych piony kanalizacyjne w czci poaci dachu lub
stropodachu budynku niszego, o ktrej mowa w ust. 1.
219. 1. (124) Przekrycie dachu o powierzchni wikszej ni 1.000 m 2 powinno by
nierozprzestrzeniajce ognia, a palna izolacja cieplna przekrycia powinna by oddzielona od
wntrza budynku przegrod o klasie odpornoci ogniowej nie niszej ni R E 15.
2. W budynkach ZL III, ZL IV i ZL V poddasze uytkowe przeznaczone na cele
mieszkalne lub biurowe powinno by oddzielone od palnej konstrukcji i palnego przekrycia
dachu przegrodami o klasie odpornoci ogniowej:
1) w budynku niskim - E I 30,
2) w budynku redniowysokim i wysokim - E I 60.
220. 1. (125) ciany wewntrzne i stropy wydzielajce kotownie, skady paliwa
staego, ulownie i magazyny oleju opaowego, a take zamknicia otworw w tych
elementach, powinny mie klas odpornoci ogniowej nie mniejsz ni okrelona w tabeli:
Rodzaj pomieszczenia

Klasa odpornoci ogniowej

cian
wewntrznych

stropw

drzwi lub
innych
zamkni

Kotownia z kotami na paliwo stae, o cznej mocy

cieplnej powyej 25 kW

E I 60

R E I 60

E I 30

Kotownia z kotami na olej opaowy, o cznej mocy

cieplnej powyej 30 kW

E I 60

R E I 60

E I 30

E I 60

R E I 60

E I 30

E I 120

R E I 120

E I 60

E I 120*)

R E I 120*)

E I 60*)

Kotownia z kotami na paliwo gazowe, o cznej mocy

cieplnej powyej 30 kW:
- w budynku niskim (N) i redniowysokim (SW)
- w budynku wysokim (W)
i wysokociowym (WW)
Skad paliwa staego i ulownia

65

Magazyn oleju opaowego

E I 120

R E I 120

E I 60

*)

Wymaganie nie dotyczy budynkw mieszkalnych jednorodzinnych, budynkw

mieszkalnych w zabudowie zagrodowej oraz budynkw rekreacji indywidualnej.
2. Dla pomieszcze, o ktrych mowa w ust. 1, klas odpornoci ogniowej cian
zewntrznych naley przyjmowa zgodnie z 216.
3. Nie stawia si wymaga w zakresie klasy odpornoci ogniowej dla przegrd
zewntrznych kotowni z kotami na paliwo gazowe, zlokalizowanej ponad dachem budynku,
przy zachowaniu warunku, i przegrody te powinny by wykonane z materiaw niepalnych.
221. 1. Nad pomieszczeniem zagroonym wybuchem naley stosowa lekki dach,
wykonany z materiaw co najmniej trudno zapalnych, o masie nieprzekraczajcej 75 kg/m 2
rzutu, liczc bez elementw konstrukcji nonej dachu, takich jak podcigi, wizary i belki.
2. Przepis ust. 1 nie dotyczy pomieszczenia, w ktrym czna powierzchnia urzdze
odciajcych (przeciwwybuchowych), jak przepony, klapy oraz otwory oszklone szkem
zwykym, jest wiksza ni 0,065 m2/m3 kubatury pomieszczenia.
3. ciany oddzielajce pomieszczenie zagroone wybuchem od innych pomieszcze
powinny by odporne na parcie o wartoci 15 kN/m2 (15 kPa).
222. 1. Pomieszczenie zagroone wybuchem naley sytuowa na najwyszej
kondygnacji budynku. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenach zamknitych.
2. Dopuszcza si inne usytuowanie pomieszcze, o ktrych mowa w ust. 1, pod
warunkiem zastosowania odpowiednich instalacji i urzdze przeciwwybuchowych,
uzgodnionych z waciwym komendantem wojewdzkim Pastwowej Stray Poarnej.
223. 1. W cianach zewntrznych budynku wielokondygnacyjnego, z zastrzeeniem
224, powinny by pasy midzykondygnacyjne o wysokoci co najmniej 0,8 m.
2. Za rwnorzdne rozwizania uznaje si oddzielenia poziome w formie daszkw,
gzymsw i balkonw o wysigu co najmniej 0,5 m lub te inne oddzielenia poziome i
pionowe o sumie wysigu i wymiaru pionowego co najmniej 0,8 m.
3. Elementy poziome, wymienione w ust. 2, powinny mie klas odpornoci ogniowej
wymagan w stosunku do cian zewntrznych budynku i by wykonane z materiaw
niepalnych.
4. Warunki okrelone w ust. 1 i 2 nie dotycz cian holu i drg komunikacji oglnej.
224. 1. W cianach zewntrznych budynku wielokondygnacyjnego nad stref
poarow PM, o gstoci obcienia ogniowego powyej 1.000 MJ/m2, wysoko pasa
midzykondygnacyjnego powinna wynosi co najmniej 1,2 m.
2. Za rwnorzdne rozwizanie uznaje si oddzielenie poziome w formie daszkw,
gzymsw i balkonw o wysigu co najmniej 0,8 m lub te inne oddzielenie poziome i
pionowe o sumie wymiaru pionowego i wysigu co najmniej 1,2 m, z zachowaniem
warunkw okrelonych w 223 ust. 3.
225. Elementy okadzin elewacyjnych powinny by mocowane do konstrukcji budynku
w sposb uniemoliwiajcy ich odpadanie w przypadku poaru w czasie krtszym ni
wynikajcy z wymaganej klasy odpornoci ogniowej dla ciany zewntrznej, okrelonej w
216 ust. 1, odpowiednio do klasy odpornoci poarowej budynku, w ktrym s one
zamocowane.
Rozdzia 3
Strefy poarowe i oddzielenia przeciwpoarowe
226. 1. Stref poarow stanowi budynek albo jego cz oddzielona od innych
budynkw lub innych czci budynku elementami oddzielenia przeciwpoarowego, o ktrych
mowa w 232 ust. 4, bd te pasami wolnego terenu o szerokoci nie mniejszej ni

66

dopuszczalne odlegoci od innych budynkw, okrelone w 271 ust. 1-7.

2. Czci budynku, o ktrej mowa w ust. 1, jest take jego kondygnacja, jeeli klatki
schodowe i szyby dwigowe w tym budynku speniaj co najmniej wymagania okrelone w
256 ust. 2 dla klatek schodowych.
3. Powierzchnia strefy poarowej jest obliczana jako powierzchnia wewntrzna budynku
lub jego czci, przy czym wlicza si do niej take powierzchni antresoli.
227. 1. Dopuszczalne powierzchnie stref poarowych ZL okrela ponisza tabela:
Dopuszczalna powierzchnia strefy poarowej w m2
w budynku wielokondygnacyjnym
Kategoria zagroenia ludzi

w budynku o jednej
kondygnacji
nadziemnej (bez
ograniczenia
wysokoci)

niskim

redniowysokim

wysokim i
wysokociowym

(N)

(SW)

(W) i (WW)

ZL I, ZL III, ZL IV, ZL V

10.000

8.000

5.000

2.500

ZL II

8.000

5.000

3.500

2.000

2. Dopuszczalna powierzchnia strefy poarowej ZL, obejmujcej podziemn cz

budynku, nie powinna przekracza 50% dopuszczalnej powierzchni strefy poarowej tej
samej kategorii zagroenia ludzi, okrelonej w ust. 1 dla pierwszej nadziemnej kondygnacji
tego budynku.
3. Zmniejszenie dopuszczalnej powierzchni strefy poarowej, o ktrej mowa w ust. 2,
nie dotyczy przypadku, gdy wyjcia ewakuacyjne z kondygnacji podziemnej prowadz
bezporednio na zewntrz budynku.
4. (126) Dopuszcza si powikszenie powierzchni stref poarowych, o ktrych mowa w
ust. 1, z wyjtkiem stref poarowych w wielokondygnacyjnych budynkach wysokich (W) i
wysokociowych (WW), pod warunkiem zastosowania:
1) staych urzdze ganiczych tryskaczowych - o 100 %,
2) samoczynnych urzdze oddymiajcych uruchamianych za pomoc systemu wykrywania
dymu - o 100 %.
Przy jednoczesnym stosowaniu urzdze wymienionych w pkt 1 i 2 dopuszcza si
powikszenie powierzchni stref poarowych o 200 %.
5. Ze strefy poarowej ZL II o powierzchni przekraczajcej 750 m 2 w budynku
wielokondygnacyjnym, powinna by zapewniona moliwo ewakuacji ludzi do innej strefy
poarowej na tej samej kondygnacji.
228. 1. Dopuszczalne powierzchnie stref poarowych PM, z wyjtkiem garay, okrela
ponisza tabela:
Dopuszczalna powierzchnia strefy poarowej w m2
w budynku wielokondygnacyjnym
Rodzaj stref
poarowych

Gsto obcienia
ogniowego
Q [MJ/m2]

1
Strefy poarowe z
pomieszczeniem

w budynku o
jednej kondygnacji
nadziemnej (bez
ograniczenia
wysokoci)

niskim i
redniowysokim

wysokim i
wysokociowym

(N) i (SW)

(W) i (WW)

1.000
2.000

*
*

*
*

2
Q > 4.000
2.000 < Q 4.000

67

zagroonym
wybuchem

1.000 < Q 2.000

500 < Q 1.000
Q 500

4.000
6.000
8.000

1.000
2.000
3.000

*
500
1.000

Strefy poarowe
pozostae

Q > 4.000
2.000 < Q 4.000
1.000 < Q 2.000
500 < Q 1.000
Q 500

2.000
4.000
8.000
15.000
20.000

1.000
2.000
4.000
8.000
10.000

*
*
1.000
2.500
5.000

* Nie dopuszcza si takich przypadkw.

2. Strefy poarowe, o ktrych mowa w ust. 1, w podziemnej czci budynkw nie
powinny przekracza 50% powierzchni okrelonych w tabeli.
229. (127) 1. Dopuszcza si powikszenie powierzchni stref poarowych, o ktrych
mowa w 228, pod warunkiem ich ochrony:
1) staymi samoczynnymi urzdzeniami ganiczymi wodnymi - o 100 %,
2) samoczynnymi urzdzeniami oddymiajcymi - o 50 %.
2. Przy jednoczesnym stosowaniu urzdze wymienionych w ust. 1 dopuszcza si
powikszenie stref poarowych o 150 %.
230. 1. W budynku jednokondygnacyjnym lub na ostatniej kondygnacji budynku
wielokondygnacyjnego wielkoci stref poarowych PM, z wyjtkiem garay, mona
powikszy o 100%, jeeli budynek nie zawiera pomieszczenia zagroonego wybuchem i jest
wykonany z elementw nierozprzestrzeniajcych ognia oraz zastosowano samoczynne
urzdzenia oddymiajce.
2. (128) W budynku jednokondygnacyjnym wielkoci stref poarowych PM, z wyjtkiem
garau, nie ogranicza si, pod warunkiem zastosowania staych samoczynnych urzdze
ganiczych wodnych i samoczynnych urzdze oddymiajcych.
231. 1. Dopuszczalne powierzchnie stref poarowych IN okrela ponisza tabela:
Dopuszczalna powierzchnia strefy poarowej w m2
Liczba kondygnacji budynku

przy hodowli cikowej

przy hodowli bezcikowej

Jedna

5.000

nie ogranicza si

Dwie

2.500

5.000

Powyej dwch

1.000

2.500

2. W przypadku stosowania w budynku cian silnie rozprzestrzeniajcych ogie, stref

poarow naley zmniejszy do 25% wartoci podanej w ust. 1, a w przypadku
jednokondygnacyjnego budynku przeznaczonego do hodowli bezcikowej, stref ogranicza
si do 5.000 m2.
232. 1. ciany i stropy stanowice elementy oddzielenia przeciwpoarowego powinny
by wykonane z materiaw niepalnych, a wystpujce w nich otwory - obudowane
przedsionkami przeciwpoarowymi lub zamykane za pomoc drzwi przeciwpoarowych bd
innego zamknicia przeciwpoarowego.
2. W cianie oddzielenia przeciwpoarowego czna powierzchnia otworw, o ktrych
mowa w ust. 1, nie powinna przekracza 15% powierzchni ciany, a w stropie oddzielenia
przeciwpoarowego - 0,5% powierzchni stropu.
3. (129) Przedsionek przeciwpoarowy powinien mie wymiary rzutu poziomego nie
mniejsze ni 1,4x1,4 m, ciany i strop, a take osony lub obudowy przewodw i kabli
elektrycznych z wyjtkiem wykorzystywanych w przedsionku - o klasie odpornoci ogniowej

68

co najmniej E I 60 wykonane z materiaw niepalnych oraz by zamykany drzwiami i

wentylowany co najmniej grawitacyjnie, z zastrzeeniem 246 ust. 2 i 3.
4. Wymagan klas odpornoci ogniowej elementw oddzielenia przeciwpoarowego
oraz zamkni znajdujcych si w nich otworw okrela ponisza tabela:
Klasa odpornoci ogniowej
Klasa
odpornoci
poarowej
budynku

elementw oddzielenia
przeciwpoarowego

cian i stropw,
z wyjtkiem
stropw w ZL

stropw w
ZL

"A"

R E I 240

"B" i "C"
"D" i "E"

drzwi
przeciwpoarowych lub
innych zamkni
przeciwpoarowych

drzwi z przedsionka
przeciwpoarowego

na korytarz i do
pomieszczenia

na klatk
schodow*)

R E I 120

E I 120

E I 60

E 60

R E I 120

R E I 60

E I 60

E I 30

E 30

R E I 60

R E I 30

E I 30

E I 15

E 15

*) Dopuszcza si osadzenie tych drzwi w cianie o klasie odpornoci ogniowej, okrelonej dla
drzwi w kol. 6, znajdujcej si midzy przedsionkiem a klatk schodow.
5. Klasa odpornoci ogniowej elementw oddzielenia przeciwpoarowego oraz zamkni
znajdujcych si w nich otworw w budynkach, o ktrych mowa w 213, powinna by nie
mniejsza od okrelonej w ust. 4 dla budynkw o klasie odpornoci poarowej "D" i "E".
6. W cianie oddzielenia przeciwpoarowego dopuszcza si wypenienie otworw
materiaem przepuszczajcym wiato, takim jak luksfery, cega szklana lub inne
przeszklenie, jeeli powierzchnia wypenionych otworw nie przekracza 10% powierzchni
ciany, przy czym klasa odpornoci ogniowej wypenie nie powinna by nisza ni:
Wymagana klasa odpornoci ogniowej ciany
oddzielenia przeciwpoarowego

Klasa odpornoci ogniowej wypenienia otworu w

cianie
bdcej obudow drogi
ewakuacyjnej

innej

R E I 240

E I 120

E 120

R E I 120

E I 60

E 60

R E I 60

E I 30

E 30

7. (130) Dopuszcza si stosowanie w strefach poarowych PM otworu w cianie

oddzielenia przeciwpoarowego, sucego przeprowadzeniu urzdze technologicznych,
chronionego w sposb rwnowany wymaganym dla tej ciany drzwiom przeciwpoarowym
pod wzgldem moliwoci przeniesienia si przez ten otwr ognia lub dymu, w przypadku
poaru.
233. 1. Stosowanie kurtyny przeciwpoarowej jest wymagane do oddzielenia:
1) widowni, o liczbie miejsc przekraczajcej 600, od sceny teatralnej o powierzchni
wewntrznej przekraczajcej 150 m2 lub o kubaturze brutto przekraczajcej 1.200 m3,
2) kieszeni scenicznej, o powierzchni przekraczajcej 100 m 2, od sceny teatralnej o
powierzchni wewntrznej przekraczajcej 300 m2 lub o kubaturze brutto przekraczajcej
6.000 m3.

69

2. Sceny, o ktrych mowa w ust. 1, powinny by wyposaone w samoczynne urzdzenia

oddymiajce uruchamiane za pomoc systemu wykrywania dymu.
234. 1. Przepusty instalacyjne w elementach oddzielenia przeciwpoarowego powinny
mie klas odpornoci ogniowej (E I) wymagan dla tych elementw.
2. Dopuszcza si nieinstalowanie przepustw, o ktrych mowa w ust. 1, dla
pojedynczych rur instalacji wodnych, kanalizacyjnych i ogrzewczych, wprowadzanych przez
ciany i stropy do pomieszcze higienicznosanitarnych.
3. (131) Przepusty instalacyjne o rednicy wikszej ni 0,04 m w cianach i stropach
pomieszczenia zamknitego, dla ktrych wymagana klasa odpornoci ogniowej jest nie
nisza ni E I 60 lub R E I 60, a niebdcych elementami oddzielenia przeciwpoarowego,
powinny mie klas odpornoci ogniowej (E I) cian i stropw tego pomieszczenia.
4. Przejcia instalacji przez zewntrzne ciany budynku, znajdujce si poniej poziomu
terenu, powinny by zabezpieczone przed moliwoci przenikania gazu do wntrza
budynku.
235. 1. cian oddzielenia przeciwpoarowego naley wznosi na wasnym
fundamencie lub na stropie, opartym na konstrukcji nonej o klasie odpornoci ogniowej nie
niszej od odpornoci ogniowej tej ciany.
2. cian oddzielenia przeciwpoarowego naley wysun na co najmniej 0,3 m poza
lico ciany zewntrznej budynku lub na caej wysokoci ciany zewntrznej zastosowa
pionowy pas z materiau niepalnego o szerokoci co najmniej 2 m i klasie odpornoci
ogniowej E I 60.
3. (132) W budynku z przekryciem dachu rozprzestrzeniajcym ogie ciany oddzielenia
przeciwpoarowego naley wyprowadzi ponad pokrycie dachu na wysoko co najmniej 0,3
m lub zastosowa wzdu ciany pas z materiau niepalnego o szerokoci co najmniej 1 m i
klasie odpornoci ogniowej E I 60, bezporednio pod pokryciem; przekrycie na tej szerokoci
powinno by nierozprzestrzeniajce ognia.
4. W budynku, z wyjtkiem zabudowy jednorodzinnej, w dachu ktrego znajduj si
wietliki lub klapy dymowe, ciany oddzielenia przeciwpoarowego usytuowane od nich w
odlegoci poziomej mniejszej ni 5 m, naley wyprowadzi ponad grn ich krawd na
wysoko co najmniej 0,3 m, przy czym wymaganie to nie dotyczy wietlikw
nieotwieranych o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E 30.
Rozdzia 4
Drogi ewakuacyjne
236. 1. Z pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi powinna by zapewniona
moliwo ewakuacji w bezpieczne miejsce na zewntrz budynku lub do ssiedniej strefy
poarowej, bezporednio albo drogami komunikacji oglnej, zwanymi dalej "drogami
ewakuacyjnymi".
2. Ze strefy poarowej, o ktrej mowa w ust. 1, powinno by wyjcie bezporednio na
zewntrz budynku lub przez inn stref poarow, z zastrzeeniem 227 ust. 5.
3. Wyjcia z pomieszcze na drogi ewakuacyjne powinny by zamykane drzwiami.
4. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne z budynku przeznaczonego dla wicej ni 50
osb powinny otwiera si na zewntrz. Wymaganie to nie dotyczy budynku wpisanego do
rejestru zabytkw.
5. W wyjciu ewakuacyjnym z budynku dopuszcza si stosowanie drzwi rozsuwanych
speniajcych wymagania okrelone w 240 ust. 4.
6. (133) Okrelajc wymagan szeroko i liczb przej, wyj oraz drg ewakuacyjnych
w budynku, w ktrym z przeznaczenia i sposobu zagospodarowania pomieszcze nie wynika
jednoznacznie maksymalna liczba ich uytkownikw, liczb t naley przyjmowa w
odniesieniu do powierzchni tych pomieszcze, dla:
1) sal konferencyjnych, lokali gastronomiczno-rozrywkowych, poczekalni, holi, wietlic itp. 1 m2/osob,
2) pomieszcze handlowo-usugowych - 4 m2/osob,
3) pomieszcze administracyjno-biurowych - 5 m2/osob,
70

4) archiww, bibliotek itp. - 7 m2/osob,

5) magazynw - 30 m2/osob.
237. 1. W pomieszczeniach, od najdalszego miejsca, w ktrym moe przebywa
czowiek, do wyjcia ewakuacyjnego na drog ewakuacyjn lub do innej strefy poarowej
albo na zewntrz budynku, powinno by zapewnione przejcie, zwane dalej "przejciem
ewakuacyjnym", o dugoci nieprzekraczajcej:
1) w strefach poarowych ZL - 40 m,
2) w strefach poarowych PM o gstoci obcienia ogniowego przekraczajcej 500 MJ/m2
w budynku o wicej ni jednej kondygnacji nadziemnej - 75 m,
3) w strefach poarowych PM, o obcieniu ogniowym nieprzekraczajcym 500 MJ/m 2, w
budynku o wicej ni jednej kondygnacji nadziemnej oraz w strefach poarowych PM w
budynku o jednej kondygnacji nadziemnej bez wzgldu na wielko obcienia
ogniowego - 100 m.
2. W pomieszczeniu zagroonym wybuchem dugo przejcia ewakuacyjnego, o ktrym
mowa w ust. 1 pkt 2 i 3, nie powinna przekracza 40 m.
3. Dopuszcza si prowadzenie przez pomieszczenie zagroone wybuchem przejcia
ewakuacyjnego z innego pomieszczenia, jeeli pomieszczenia te s powizane funkcjonalnie.
4. Jeeli z przewidywanego przeznaczenia pomieszczenia nie wynika jednoznacznie
sposb jego zagospodarowania, projektowa dugo przejcia ewakuacyjnego nie moe by
wiksza ni 80% dugoci okrelonej w ust. 1 i 2.
5. W pomieszczeniach o wysokoci przekraczajcej 5 m dugo przej, o ktrych mowa
w ust. 1 i 2, moe by powikszona o 25%.
6. Dugoci przej, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, mog by powikszone pod warunkiem
zastosowania:
1) (134) staych samoczynnych urzdze ganiczych wodnych - o 50 %,
2) samoczynnych urzdze oddymiajcych uruchamianych za pomoc systemu wykrywania
dymu - o 50%.
7. Powikszenia, o ktrych mowa w ust. 5 i 6 pkt 1 i 2, podlegaj sumowaniu.
8. Przejcie, o ktrym mowa w ust. 1, nie powinno prowadzi cznie przez wicej ni
trzy pomieszczenia.
9. cianek dziaowych oddzielajcych od siebie pomieszczenia, dla ktrych okrela si
cznie dugo przejcia ewakuacyjnego, nie dotycz wymagania okrelone w 216 ust. 1.
10. Szeroko przejcia ewakuacyjnego w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi,
z zastrzeeniem 261, naley oblicza proporcjonalnie do liczby osb, do ktrych ewakuacji
ono suy, przyjmujc co najmniej 0,6 m na 100 osb, lecz nie mniej ni 0,9 m, a w
przypadku przejcia sucego do ewakuacji do 3 osb - nie mniej ni 0,8 m.
238. Pomieszczenie powinno mie co najmniej dwa wyjcia ewakuacyjne oddalone od
siebie o co najmniej 5 m w przypadkach, gdy:
1) jest przeznaczone do jednoczesnego przebywania w nim ponad 50 osb, a w strefie
poarowej ZL II - ponad 30 osb,
2) znajduje si w strefie poarowej ZL, a jego powierzchnia przekracza 300 m 2,
3) znajduje si w strefie poarowej PM o gstoci obcienia ogniowego powyej 500
MJ/m2, a jego powierzchnia przekracza 300 m 2,
4) znajduje si w strefie poarowej PM o gstoci obcienia ogniowego do 500 MJ/m 2, a
jego powierzchnia przekracza 1.000 m2,
5) jest zagroone wybuchem, a jego powierzchnia przekracza 100 m2.
239. 1. czn szeroko drzwi w wietle, stanowicych wyjcia ewakuacyjne z
pomieszczenia, naley oblicza proporcjonalnie do liczby osb mogcych przebywa w nim
rwnoczenie, przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, przy czym najmniejsza
szeroko drzwi w wietle ocienicy powinna wynosi 0,9 m, a w przypadku drzwi sucych
do ewakuacji do 3 osb - 0,8 m.
2. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne powinny otwiera si na zewntrz
pomieszcze:
1) zagroonych wybuchem,
2) do ktrych jest moliwe niespodziewane przedostanie si mieszanin wybuchowych lub
71

substancji trujcych, duszcych bd innych, mogcych utrudni ewakuacj,

3) przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50 osb,
4) przeznaczonych dla ponad 6 osb o ograniczonej zdolnoci poruszania si.
3. Wyjcia ewakuacyjne z pomieszczenia zagroonego wybuchem na drog ewakuacyjn
powinny prowadzi przez przedsionki przeciwpoarowe odpowiadajce wymaganiom 232.
4. Szeroko drzwi stanowicych wyjcie ewakuacyjne z budynku, z zastrzeeniem ust.
1, a take szeroko drzwi na drodze ewakuacyjnej z klatki schodowej, prowadzcych na
zewntrz budynku lub do innej strefy poarowej, powinna by nie mniejsza ni szeroko
biegu klatki schodowej, okrelona zgodnie z 68 ust. 1 i 2.
5. Szeroko drzwi w wietle na drodze ewakuacyjnej, niewymienionych w ust. 4, naley
oblicza proporcjonalnie do liczby osb, do ktrych ewakuacji s one przeznaczone,
przyjmujc co najmniej 0,6 m szerokoci na 100 osb, przy czym najmniejsza szeroko
drzwi powinna wynosi 0,9 m w wietle ocienicy.
6. Wysoko drzwi, o ktrych mowa w ust. 1, 4 i 5, powinna odpowiada wymaganiom
62 ust. 1.
240. 1. Drzwi wieloskrzydowe, stanowice wyjcie ewakuacyjne z pomieszczenia oraz
na drodze ewakuacyjnej, powinny mie co najmniej jedno, nieblokowane skrzydo drzwiowe
o szerokoci nie mniejszej ni 0,9 m.
2. Szeroko skrzyda drzwi wahadowych, stanowicych wyjcie ewakuacyjne z
pomieszczenia oraz na drodze ewakuacyjnej, powinna wynosi co najmniej dla drzwi
jednoskrzydowych - 0,9 m, a dla drzwi dwuskrzydowych - 0,6 m, przy czym oba skrzyda
drzwi dwuskrzydowych musz mie t sam szeroko.
3. Zabrania si stosowania do celw ewakuacji drzwi obrotowych i podnoszonych.
4. (135) Drzwi rozsuwane mog stanowi wyjcia na drogi ewakuacyjne, a take by
stosowane na drogach ewakuacyjnych, jeeli s przeznaczone nie tylko do celw ewakuacji,
a ich konstrukcja zapewnia:
1) otwieranie automatyczne i rczne bez moliwoci ich blokowania,
2) samoczynne ich rozsunicie i pozostanie w pozycji otwartej w wyniku zasygnalizowania
poaru przez system wykrywania dymu chronicy stref poarow, do ewakuacji z ktrej
te drzwi s przeznaczone, a take w przypadku awarii drzwi.
5. W bramach i cianach przesuwanych na drogach ewakuacyjnych powinny znajdowa
si drzwi otwierane rcznie albo w bezporednim ssiedztwie tych bram i cian powinny by
umieszczone i wyranie oznakowane drzwi przeznaczone do celw ewakuacji.
6. Drzwi, bramy i inne zamknicia otworw o wymaganej klasie odpornoci ogniowej lub
dymoszczelnoci powinny by zaopatrzone w urzdzenia, zapewniajce samoczynne
zamykanie otworu w razie poaru. Naley te zapewni moliwo rcznego otwierania drzwi
sucych do ewakuacji.
7. Drzwi stanowice wyjcie ewakuacyjne z pomieszczenia, w ktrym moe przebywa
jednoczenie wicej ni 300 osb, oraz drzwi na drodze ewakuacyjnej z tego pomieszczenia,
powinny by wyposaone w urzdzenia przeciwpaniczne.
241. 1. Obudowa poziomych drg ewakuacyjnych powinna mie klas odpornoci
ogniowej wymagan dla cian wewntrznych, nie mniejsz jednak ni E I 15, z
uwzgldnieniem 217. Wymaganie klasy odpornoci ogniowej dla obudowy poziomych drg
ewakuacyjnych nie dotyczy obudowy krytego cigu pieszego - pasau, o ktrym mowa w
247 ust. 2.
2. W cianach wewntrznych, stanowicych obudow drg ewakuacyjnych w strefach
poarowych ZL III i PM, dopuszcza si umieszczenie nieotwieranych nawietli powyej 2 m
od poziomu posadzki, jeeli przylegajce pomieszczenia nie s zagroone wybuchem i jeeli
gsto obcienia ogniowego w tych pomieszczeniach nie przekracza 1.000 MJ/m 2.
3. W cianach zewntrznych budynkw, przy ktrych znajduje si galeria, bdca
jedyn drog ewakuacyjn, dopuszcza si umieszczenie nawietli powyej 2 m od posadzki
tej galerii.
242. 1. Szeroko poziomych drg ewakuacyjnych naley oblicza proporcjonalnie do
liczby osb mogcych przebywa jednoczenie na danej kondygnacji budynku, przyjmujc
co najmniej 0,6 m na 100 osb, lecz nie mniej ni 1,4 m.
72

2. Dopuszcza si zmniejszenie szerokoci poziomej drogi ewakuacyjnej do 1,2 m, jeeli

jest ona przeznaczona do ewakuacji nie wicej ni 20 osb.
3. Wysoko drogi ewakuacyjnej powinna wynosi co najmniej 2,2 m, natomiast
wysoko lokalnego obnienia 2 m, przy czym dugo obnionego odcinka drogi nie moe
by wiksza ni 1,5 m.
4. Skrzyda drzwi, stanowicych wyjcie na drog ewakuacyjn, nie mog, po ich
cakowitym otwarciu, zmniejsza wymaganej szerokoci tej drogi.
243. 1. Korytarze stanowice drog ewakuacyjn w strefach poarowych ZL powinny
by podzielone na odcinki nie dusze ni 50 m przy zastosowaniu przegrd z drzwiami
dymoszczelnymi lub innych urzdze technicznych, zapobiegajcych rozprzestrzenianiu si
dymu.
2. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy korytarzy, na ktrych zastosowano
rozwizania techniczno-budowlane zabezpieczajce przed zadymieniem.
3. Przegrody, o ktrych mowa w ust. 1, nad sufitami podwieszonymi i pod podogami
podniesionymi powyej poziomu stropu lub podoa, powinny by wykonane z materiaw
niepalnych.
244. 1. Na drogach ewakuacyjnych jest zabronione stosowanie:
1) spocznikw ze stopniami,
2) schodw ze stopniami zabiegowymi, jeeli schody te s jedyn drog ewakuacyjn.
2. Na drogach ewakuacyjnych dopuszcza si stosowanie schodw wachlarzowych, pod
warunkiem zachowania najmniejszej szerokoci stopni okrelonych w 69 ust. 6.
3. Na drogach ewakuacyjnych miejsca, w ktrych zastosowano pochylnie lub stopnie
umoliwiajce pokonanie rnicy poziomw, powinny by wyranie oznakowane.
245. W budynkach:
1) niskim (N), zawierajcym stref poarow ZL II,
2) redniowysokim (SW), zawierajcym stref poarow ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V,
3) niskim (N) i redniowysokim (SW), zawierajcym stref poarow PM o gstoci
obcienia ogniowego powyej 500 MJ/m2 lub pomieszczenie zagroone wybuchem,
naley stosowa klatki schodowe obudowane i zamykane drzwiami oraz wyposaone w
urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub suce do usuwania dymu.
246. 1. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) powinny by co najmniej
dwie klatki schodowe obudowane i oddzielone od poziomych drg komunikacji oglnej oraz
pomieszcze przedsionkiem przeciwpoarowym, odpowiadajcym wymaganiom 232.
Dopuszcza si dodatkowe pionowe drogi komunikacji oglnej, niespeniajce tych wymaga,
jeeli cz one kondygnacje w obrbie jednej strefy poarowej.
2. (136) Klatki schodowe i przedsionki przeciwpoarowe, stanowice drog ewakuacyjn w
budynku wysokim (W) dla stref poarowych innych ni ZL IV i PM oraz w budynku
wysokociowym (WW), powinny by wyposaone w urzdzenia zapobiegajce ich
zadymieniu.
3. (137) Klatki schodowe i przedsionki przeciwpoarowe, stanowice drog ewakuacyjn w
budynku wysokim (W) dla strefy poarowej PM, powinny by wyposaone w urzdzenia
zapobiegajce zadymieniu lub samoczynne urzdzenia oddymiajce uruchamiane za pomoc
systemu wykrywania dymu.
4. W budynku wysokim (W) niezawierajcym strefy poarowej ZL II dopuszcza si
stosowanie tylko jednej klatki schodowej, jeeli powierzchnia rzutu poziomego budynku nie
przekracza 750 m2.
5. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) dopuszcza si wykonywanie klatek
schodowych, stanowicych drog ewakuacyjn wycznie dla stref poarowych ZL IV, bez
przedsionkw oddzielajcych je od poziomych drg komunikacji oglnej, jeeli:
1) kade mieszkanie lub pomieszczenie jest oddzielone od poziomej drogi komunikacji
oglnej drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30,
2) klatki schodowe s zamykane drzwiami dymoszczelnymi,
3) klatki schodowe s wyposaone w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub w
samoczynne urzdzenia oddymiajce uruchamiane za pomoc systemu wykrywania
73

dymu.
6. W budynku redniowysokim (SW) i wyszym, w strefie poarowej ZL V, drzwi z
pomieszcze, z wyjtkiem higienicznosanitarnych, prowadzce na drogi komunikacji oglnej,
powinny mie klas odpornoci ogniowej co najmniej E I 30.
247. 1. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW), w strefach poarowych
innych ni ZL IV, naley zastosowa rozwizania techniczno-budowlane zabezpieczajce
przed zadymieniem poziomych drg ewakuacyjnych.
2. W krytym cigu pieszym (pasau), do ktrego przylegaj lokale handlowe i usugowe,
oraz w przekrytym dziedzicu wewntrznym, naley zastosowa rozwizania technicznobudowlane zabezpieczajce przed zadymieniem drg ewakuacyjnych.
3. W podziemnej kondygnacji budynku, w ktrej znajduje si pomieszczenie
przeznaczone dla ponad 100 osb, oraz budowli podziemnej z takim pomieszczeniem, naley
zastosowa rozwizania techniczno-budowlane zapewniajce usuwanie dymu z tego
pomieszczenia i z drg ewakuacyjnych.
248. Schody wewntrzne w mieszkaniach w budynku wielorodzinnym oraz w budynku
jednorodzinnym, zagrodowym i rekreacji indywidualnej, a take budynku tymczasowym
nieprzeznaczonym na cele widowiskowe lub inne zgromadzenia ludzi, mog nie spenia
wymaga stawianych drogom ewakuacyjnym.
249. 1. ciany wewntrzne i stropy stanowice obudow klatki schodowej lub
pochylni powinny mie klas odpornoci ogniowej okrelon zgodnie z 216, jak dla stropw
budynku.
2. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy pionowych drg komunikacji
oglnej przebiegajcych wycznie w obrbie jednej strefy poarowej, z zastrzeeniem 256
ust. 2.
3. Biegi i spoczniki schodw oraz pochylnie suce do ewakuacji powinny by wykonane
z materiaw niepalnych i mie klas odpornoci ogniowej co najmniej:
1) w budynkach o klasie odpornoci poarowej "A", "B" i "C" - R 60,
2) w budynkach o klasie odpornoci poarowej "D" i "E" - R 30.
4. Wymaganie klasy odpornoci ogniowej, o ktrym mowa w ust. 3, nie dotyczy klatek
schodowych wydzielonych na kadej kondygnacji przedsionkami przeciwpoarowymi oraz
schodw na antresol w pomieszczeniu, w ktrym si ona znajduje, jeeli antresola ta jest
przeznaczona do uytku nie wicej ni 10 osb.
5. W budynku niskim o klasie odpornoci poarowej "D" lub "E" w obudowanych
klatkach schodowych, zamykanych drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I
30, dopuszcza si wykonanie biegw i spocznikw schodw z materiaw palnych.
6. Odlego midzy cian zewntrzn, stanowic obudow klatki schodowej, a inn
cian zewntrzn tego samego lub innego budynku powinna by ustalona zgodnie z 271,
jeeli co najmniej jedna z tych cian nie spenia wymaga klasy odpornoci ogniowej
okrelonej wedug 216 jak dla stropu budynku z t klatk schodow.
250. 1. Piwnice powinny by oddzielone od pozostaej czci budynku, z wyjtkiem
budynkw ZL IV niskich (N) i redniowysokich (SW) stropami i cianami o klasie odpornoci
ogniowej co najmniej R E I 60 i zamknite drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co
najmniej E I 30. Jeeli drzwi do piwnic znajduj si poniej poziomu terenu, schody
prowadzce z tego poziomu powinny by zabezpieczone w sposb uniemoliwiajcy
omykowe zejcie ludzi do piwnic w przypadku ewakuacji (np. ruchom barier).
2. W budynku wysokim (W) i wysokociowym (WW) piwnice powinny by oddzielone od
klatki schodowej przedsionkiem przeciwpoarowym.
251. Wyjcie z klatki schodowej na strych lub poddasze powinno by zamykane
drzwiami lub klap wyjciow o klasie odpornoci ogniowej co najmniej:
1) w budynkach niskich (N) - E I 15,
2) w budynkach redniowysokich (SW) i wyszych - E I 30.
252. Schodw i pochylni ruchomych nie zalicza si do drg ewakuacyjnych.
74

 253. (138) 1. W budynku ZL I, ZL II, ZL III lub ZL V, majcym kondygnacj z posadzk

na wysokoci powyej 25 m ponad poziomem terenu przy najniej pooonym wejciu do
budynku oraz w budynku wysokociowym (WW) ZL IV, przynajmniej jeden dwig w kadej
strefie poarowej powinien by przystosowany do potrzeb ekip ratowniczych, speniajc
wymagania Polskiej Normy dotyczcej dwigw dla stray poarnej.
2. Dojcie do dwigu dla ekip ratowniczych powinno prowadzi przez przedsionek
przeciwpoarowy speniajcy wymagania okrelone w 232.
3. ciany i stropy szybu dwigu dla ekip ratowniczych powinny mie klas odpornoci
ogniowej wymagan jak dla stropw budynku, zgodnie z 216.
4. Szyb dwigu dla ekip ratowniczych powinien by wyposaony w urzdzenia
zapobiegajce zadymieniu.
254.

(139)

(uchylony).

255.

(140)

(uchylony).

256. 1. Dugo drogi ewakuacyjnej od wyjcia z pomieszczenia na t drog do

wyjcia do innej strefy poarowej lub na zewntrz budynku, zwanej dalej "dojciem
ewakuacyjnym", mierzy si wzdu osi drogi ewakuacyjnej. W przypadku zakoczenia
dojcia ewakuacyjnego przedsionkiem przeciwpoarowym, dugo t mierzy si do
pierwszych drzwi tego przedsionka.
2. Za rwnorzdne wyjciu do innej strefy poarowej, o ktrym mowa w ust. 1, uwaa
si wyjcie do obudowanej klatki schodowej, zamykanej drzwiami o klasie odpornoci
ogniowej co najmniej E I 30, wyposaonej w urzdzenia zapobiegajce zadymieniu lub
suce do usuwania dymu, a w przypadku, o ktrym mowa w 246 ust. 5 - zamykanej
drzwiami dymoszczelnymi.
3. Dopuszczalne dugoci doj ewakuacyjnych w strefach poarowych okrela ponisza
tabela:
Dugo dojcia w m
Rodzaj strefy poarowej

przy jednym
dojciu

przy co
najmniej 2
dojciach1)

10

40

PM o gstoci obcienia ogniowego Q > 500 MJ/m2 bez

pomieszczenia zagroonego wybuchem

302)

60

PM o gstoci obcienia ogniowego Q 500 MJ/m2 bez

pomieszczenia zagroonego wybuchem

602)

100

10

40

ZL III

302)

60

ZL IV

602)

100

Z pomieszczeniem zagroonym wybuchem

ZL I, II i V

1)

Dla dojcia najkrtszego, przy czym dopuszcza si dla drugiego dojcia dugo wiksz
o 100% od najkrtszego. Dojcia te nie mog si pokrywa ani krzyowa.
2)
W tym nie wicej ni 20 m na poziomej drodze ewakuacyjnej.
4. Dugoci doj ewakuacyjnych, o ktrych mowa w ust. 3, mog by powikszone pod
warunkiem ochrony:
1) (141) strefy poarowej staymi samoczynnymi urzdzeniami ganiczymi wodnymi - o 50
%,
2) drogi ewakuacyjnej samoczynnymi urzdzeniami oddymiajcymi uruchamianymi za
pomoc systemu wykrywania dymu - o 50%.

75

Przy jednoczesnym stosowaniu tych urzdze dugo dojcia moe by powikszona o

100%.
5. Wyjcie z klatki schodowej, o ktrej mowa w ust. 2, powinno prowadzi na zewntrz
budynku, bezporednio lub poziomymi drogami komunikacji oglnej, ktrych obudowa
odpowiada wymaganiom 249 ust. 1, a otwory w obudowie maj zamknicia o klasie
odpornoci ogniowej co najmniej E I 30.
6. Dopuszcza si przeprowadzenie drogi ewakuacyjnej do wyjcia na zewntrz budynku
z klatki schodowej oraz z poziomych drg komunikacji oglnej przez hol, mogcy spenia
take funkcje uzupeniajce do funkcji wynikajcych z przeznaczenia budynku, takie jak:
recepcyjna, ochrony budynku, drobnej sprzeday, pod warunkiem e:
1) przez jeden hol moliwe jest przeprowadzenie drogi ewakuacyjnej tylko z jednej klatki
schodowej, przy czym ograniczenie to nie odnosi si do klatek schodowych z odrbnym,
nieprowadzcym przez ten hol, wyjciem ewakuacyjnym,
2) hol nie znajduje si w strefie poarowej PM o gstoci obcienia ogniowego powyej
500 MJ/m2 ani te zawierajcej pomieszczenie zagroone wybuchem,
3) hol jest oddzielony od poziomych drg komunikacji oglnej, tak jak jest to wymagane
dla klatki schodowej, o ktrej mowa w pkt 1,
4) wolna szeroko drogi ewakuacyjnej jest co najmniej o 50% wiksza od szerokoci
poziomej drogi ewakuacyjnej w budynku, prowadzcej do tego wyjcia, okrelonej
zgodnie z 242 ust. 1, dla kondygnacji budynku o najwikszej liczbie przewidywanych
osb, znajdujcych si tam jedoczenie,
5) wysoko holu w miejscu, w ktrym przebiega droga ewakuacyjna, jest nie mniejsza ni
3,3 m,
6) szeroko drzwi wyjciowych na zewntrz budynku jest wiksza o 50% od minimalnej
szerokoci drzwi wyjciowych okrelonej zgodnie z 239 ust. 4.
7. Dopuszczaln dugo drogi od wyjcia z klatki schodowej, o ktrej mowa w ust. 2, do
wyjcia na zewntrz budynku okrela si zgodnie z ust. 3.
257. 1. W budynku PM, w ktrym jest wymagana druga droga ewakuacyjna dla ludzi
z wyszej kondygnacji, dopuszcza si stosowanie na tej drodze drabiny ewakuacyjnej,
prowadzcej na dach nad nisz kondygnacj lub na poziom terenu, jeeli liczba osb
przebywajcych jednoczenie na wyszej kondygnacji nie przekracza 50, a w budynku z
pomieszczeniem zagroonym wybuchem - 15. Nie dotyczy to zakadw pracy chronionej.
2. Drabiny ewakuacyjne naley umieszcza w miejscach atwo dostpnych. Sytuowanie
drabin naprzeciw wietlikw i okien jest zabronione.
3. Dopuszcza si wykonywanie drabin ewakuacyjnych bez obrczy ochronnych, gdy
rnica wysokoci nie przekracza 3 m, z uwzgldnieniem wymaga 101.
Rozdzia 5
Wymagania przeciwpoarowe dla elementw wykoczenia wntrz i wyposaenia
staego
258. 1. (142) W strefach poarowych ZL I, ZL II, ZL III i ZL V stosowanie do
wykoczenia wntrz materiaw i wyrobw atwo zapalnych, ktrych produkty rozkadu
termicznego s bardzo toksyczne lub intensywnie dymice, jest zabronione.
1a. (143) W przypadku stosowania materiaw wykoczeniowych luno zwisajcych, w
szczeglnoci w kurtynach, zasonach, draperiach, kotarach oraz aluzjach, za atwo zapalne
uwaa si materiay, ktrych waciwoci okrelone w badaniach zgodnych z Polskimi
Normami odnoszcymi si do zapalnoci i rozprzestrzeniania pomienia przez wyroby
wkiennicze nie speniaj co najmniej jednego z kryteriw:
1) ti 4 s,
2) ts 30 s,
3) nie nastpuje przepalenie trzeciej nitki,
4) nie wystpuj ponce krople.
2. Na drogach komunikacji oglnej, sucych celom ewakuacji, stosowanie materiaw i
wyrobw budowlanych atwo zapalnych jest zabronione.

76

 259. 1. Podogi podniesione o wicej ni 0,2 m ponad poziom stropu lub innego
podoa powinny mie:
1) niepaln konstrukcj non oraz co najmniej niezapalne pyty podogi od strony
przestrzeni podpodogowej, majce klas odpornoci ogniowej co najmniej R E I 30, a w
budynku wysokociowym (WW) lub ze stref poarow o gstoci obcienia ogniowego
ponad 4.000 MJ/m2 oraz w strefach poarowych ZL II - co najmniej R E I 60,
2) przestrze podpodogow podzielon na sektory o powierzchni nie wikszej ni 1.000 m2
przegrodami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30, a w budynku
wysokociowym (WW) lub ze stref poarow o gstoci obcienia ogniowego ponad
4.000 MJ/m2 - co najmniej E I 60.
2. (144) Przewody i kable elektryczne oraz inne instalacje wykonane z materiaw
palnych, prowadzone w przestrzeni podpodogowej podogi podniesionej i w przestrzeni
ponad sufitami podwieszonymi, wykorzystywanej do wentylacji lub ogrzewania
pomieszczenia, powinny mie oson lub obudow o klasie odpornoci ogniowej co najmniej
E I 30, a w budynku wysokociowym (WW) lub w budynkach ze stref poarow o gstoci
obcienia ogniowego ponad 4.000 MJ/m 2 - co najmniej E I 60.
3. Na drogach ewakuacyjnych wykonywanie w pododze podniesionej otworw do
wentylacji lub ogrzewania jest zabronione.
260. 1. W pomieszczeniach, przeznaczonych do jednoczesnego przebywania ponad 50
osb oraz w pomieszczeniach produkcyjnych, stosowanie atwo zapalnych przegrd, staych
elementw wyposaenia i wystroju wntrz oraz wykadzin podogowych jest zabronione.
2. W pomieszczeniach stref poarowych ZL II, pomieszczeniach magazynowych oraz w
pomieszczeniach z podogami podniesionymi, stosowanie wykadzin podogowych atwo
zapalnych jest zabronione.
261. Pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania ponad 200 osb
dorosych lub 100 dzieci, w ktrych miejsca do siedzenia s ustawione w rzdach, powinny
mie:
1) (145) fotele i inne siedzenia trudno zapalne oraz niewydzielajce produktw rozkadu i
spalania, okrelonych jako bardzo toksyczne, zgodnie z Polsk Norm dotyczc bada
wydzielania produktw toksycznych; okrelenie trudno zapalny przypisuje si fotelom i
innym siedzeniom, ktre nie ulegaj postpujcemu tleniu i spalaniu pomieniowemu w
warunkach okrelonych Polsk Norm dotyczc badania zapalnoci mebli
tapicerowanych,
2) szeroko przej pomidzy rzdami siedze nie mniejsz ni 0,45 m, przy czym
odlego t naley ustala, biorc pod uwag odstp midzy staymi elementami
siedze,
3) liczb siedze w rzdzie nie wiksz ni 16 pomidzy przejciami oraz 8 w rzdzie
przyciennym, przy czym dopuszcza si zwikszenie liczby miejsc w rzdach
odpowiednio do 40 i 20 pod warunkiem zwikszenia odstpu midzy rzdami siedze o 1
cm na kade dodatkowe siedzenie odpowiednio powyej 16 lub 8,
4) szeroko przej komunikacyjnych nie mniejsz ni 1,2 m przy liczbie osb do 150, a
przy wikszej ich liczbie szeroko t naley zwikszy proporcjonalnie o 0,6 m na 100
osb,
5) rzdy siedze lub awek trwale umocowane do podogi albo siedzenia sztywno czone ze
sob w rzdy oraz midzy rzdami.
262. 1. Okadziny sufitw oraz sufity podwieszone naley wykonywa z materiaw
niepalnych lub niezapalnych, niekapicych i nieodpadajcych pod wpywem ognia.
Wymaganie to nie dotyczy mieszka.
2. Przestrze midzy sufitem podwieszonym i stropem powinna by podzielona na
sektory o powierzchni nie wikszej ni 1.000 m 2, a w korytarzach - przegrodami co 50 m,
wykonanymi z materiaw niepalnych.
263. 1. W azienkach i saunach z piecykami gazowymi oraz termami gazowymi i
elektrycznymi dopuszcza si stosowanie okadzin ciennych z materiaw palnych, z tym e
odlego tych urzdze od okadzin powinna wynosi co najmniej 0,3 m.
77

2. Stosowanie okadzin ciennych z materiaw atwo zapalnych w azienkach i saunach z

piecem na paliwo stae jest zabronione.
264. Palne elementy wystroju wntrz budynku, przez ktre lub obok ktrych s
prowadzone przewody ogrzewcze, wentylacyjne, dymowe lub spalinowe, powinny by
zabezpieczone przed moliwoci zapalenia lub zwglenia.
Rozdzia 6
Wymagania przeciwpoarowe dla palenisk i instalacji
265. 1. Palenisko powinno by umieszczone na podou niepalnym o gruboci co
najmniej 0,15 m, a przy piecach metalowych bez nek - 0,3 m. Podoga atwo zapalna
przed drzwiczkami palenisk powinna by zabezpieczona pasem materiau niepalnego o
szerokoci co najmniej 0,3 m, sigajcym poza krawdzie drzwiczek co najmniej po 0,3 m.
2. Palenisko otwarte moe by stosowane tylko w pomieszczeniu, w ktrym nie
wystpuje zagroenie wybuchem, w odlegoci co najmniej 0,6 m od atwo zapalnych czci
budynku. W pomieszczeniach ze stropem drewnianym palenisko otwarte powinno mie okap
wykonany z materiaw niepalnych, wystajcy co najmniej 0,3 m poza krawd paleniska.
3. Piec metalowy lub w ramach metalowych, rury przyczeniowe oraz otwory do
czyszczenia powinny by oddalone od atwo zapalnych, nieosonitych czci
konstrukcyjnych budynku co najmniej 0,6 m, a od osonitych okadzin z tynku o gruboci
25 mm lub inn rwnorzdn okadzin - co najmniej 0,3 m.
4. Piec z kamienia, cegy, kafli i podobnych materiaw niepalnych oraz przewody
spalinowe i dymowe powinny by oddalone od atwo zapalnych, nieosonitych czci
konstrukcyjnych budynku co najmniej 0,3 m, a od osonitych okadzin z tynku o gruboci
25 mm na siatce albo rwnorzdn okadzin - co najmniej 0,15 m.
266. 1. (146) Przewody spalinowe i dymowe powinny by wykonane z wyrobw
niepalnych.
2. Przewody lub obudowa przewodw spalinowych i dymowych powinny spenia
wymagania okrelone w Polskiej Normie dotyczcej bada ogniowych maych kominw.
3. Dopuszcza si wykonanie obudowy, o ktrej mowa w ust. 2, z cegy penej gruboci
12 cm, murowanej na zaprawie cementowo-wapiennej, z zewntrznym tynkiem lub
spoinowaniem.
4. Midzy wylotem przewodu spalinowego i dymowego a najbliszym skrajem korony
drzew dorosych naley zapewni zachowanie odlegoci co najmniej 6 m, z zastrzeeniem
271 ust. 8.
267. 1. Przewody wentylacyjne powinny by wykonane z materiaw niepalnych, a
palne izolacje cieplne i akustyczne oraz inne palne okadziny przewodw wentylacyjnych
mog by stosowane tylko na zewntrznej ich powierzchni w sposb zapewniajcy
nierozprzestrzenianie ognia.
2. Dopuszcza si w budynkach PM, z wyjtkiem garay, wykonanie przewodw
wentylacyjnych nierozprzestrzeniajcych ognia, pod warunkiem e nie s one prowadzone
przez drogi ewakuacyjne oraz nie przepywa nimi powietrze o temperaturze powyej 85C
lub zanieczyszczenia mogce si odkada.
3. Odlego nieizolowanych przewodw wentylacyjnych od wykadzin i powierzchni
palnych powinna wynosi co najmniej 0,5 m.
4. Drzwiczki rewizyjne stosowane w kanaach i przewodach wentylacyjnych powinny by
wykonane z materiaw niepalnych.
5. W pomieszczeniu kuchennym lub wnce kuchennej w mieszkaniu dopuszcza si
stosowanie przewodw wentylacji wywiewnej z materiaw co najmniej trudno zapalnych.
6. Elastyczne elementy czce, suce do poczenia sztywnych przewodw
wentylacyjnych z elementami instalacji lub urzdzeniami, z wyjtkiem wentylatorw,
powinny by wykonane z materiaw co najmniej trudno zapalnych, posiada dugo nie
wiksz ni 4 m, przy czym nie powinny by prowadzone przez elementy oddzielenia
przeciwpoarowego.
78

7. Elastyczne elementy czce wentylatory z przewodami wentylacyjnymi powinny by

wykonane z materiaw co najmniej trudno zapalnych, przy czym ich dugo nie powinna
przekracza 0,25 m.
8. Izolacje cieplne i akustyczne zastosowane w instalacjach: wodocigowej,
kanalizacyjnej i ogrzewczej powinny by wykonane w sposb zapewniajcy
nierozprzestrzenianie ognia.
268. 1. Instalacje wentylacji mechanicznej i klimatyzacji w budynkach, z wyjtkiem
budynkw jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej, powinny spenia nastpujce
wymagania:
1) przewody wentylacyjne powinny by wykonane i prowadzone w taki sposb, aby w
przypadku poaru nie oddziayway si wiksz ni 1 kN na elementy budowlane, a
take aby przechodziy przez przegrody w sposb umoliwiajcy kompensacje wydue
przewodu,
2) zamocowania przewodw do elementw budowlanych powinny by wykonane z
materiaw niepalnych, zapewniajcych przejcie siy powstajcej w przypadku poaru w
czasie nie krtszym ni wymagany dla klasy odpornoci ogniowej przewodu lub klapy
odcinajcej,
3) w przewodach wentylacyjnych nie naley prowadzi innych instalacji,
4) filtry i tumiki powinny by zabezpieczone przed przeniesieniem si do ich wntrza
palcych si czstek,
5) maszynownie wentylacyjne i klimatyzacyjne w budynkach mieszkalnych redniowysokich
(SW) i wyszych oraz w innych budynkach o wysokoci powyej dwch kondygnacji
nadziemnych powinny by wydzielone cianami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej
E I 60 i zamykane drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30; nie dotyczy
to obudowy urzdze instalowanych ponad dachem budynku.
2. (147) Dopuszcza si instalowanie w przewodzie wentylacyjnym nagrzewnic
elektrycznych oraz nagrzewnic na paliwo cieke lub gazowe, ktrych temperatura
powierzchni grzewczych przekracza 160 C, pod warunkiem zastosowania ogranicznika
temperatury, automatycznie wyczajcego ogrzewanie po osigniciu temperatury
powietrza 110 C oraz zabezpieczenia uniemoliwiajcego prac nagrzewnicy bez przepywu
powietrza.
3. Dopuszcza si zainstalowanie w przewodzie wentylacyjnym wentylatorw i urzdze
do uzdatniania powietrza pod warunkiem wykonania ich obudowy o klasie odpornoci
ogniowej E I 60.
4. (148) Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne w miejscu przejcia przez elementy
oddzielenia przeciwpoarowego powinny by wyposaone w przeciwpoarowe klapy
odcinajce o klasie odpornoci ogniowej rwnej klasie odpornoci ogniowej elementu
oddzielenia przeciwpoarowego z uwagi na szczelno ogniow, izolacyjno ogniow i
dymoszczelno (E I S), z zastrzeeniem ust. 5.
5. (149) Przewody wentylacyjne i klimatyzacyjne samodzielne lub obudowane prowadzone
przez stref poarow, ktrej nie obsuguj, powinny mie klas odpornoci ogniowej
wymagan dla elementw oddzielenia przeciwpoarowego tych stref poarowych z uwagi na
szczelno ogniow, izolacyjno ogniow i dymoszczelno (E I S) lub powinny by
wyposaone w przeciwpoarowe klapy odcinajce zgodnie z ust. 4.
6. W strefach poarowych, w ktrych jest wymagana instalacja sygnalizacyjnoalarmowa, przeciwpoarowe klapy odcinajce powinny by uruchamiane przez t instalacj,
niezalenie od zastosowanego wyzwalacza termicznego.
269. 1. W pomieszczeniach zagroonych wybuchem naley stosowa urzdzenia
wstrzymujce automatycznie prac wentylatorw w razie powstania poaru i sygnalizujce
ich wyczenie, jeeli dziaanie wentylatorw mogoby przyczyni si do jego
rozprzestrzeniania.
2. W pomieszczeniach zagroonych wybuchem naley stosowa oddzieln dla kadego
pomieszczenia instalacj wycigow.
3. Usytuowanie wentylacyjnych otworw wycigowych powinno uwzgldnia gsto
wzgldn par cieczy i gazw wystpujcych w pomieszczeniu w stosunku do powietrza oraz
przewidywany kierunek ruchu zanieczyszczonego powietrza.
79

4. W pomieszczeniach, w ktrych mog wystpowa palne pyy, tworzce z powietrzem

mieszaniny wybuchowe, otwory wentylacji nawiewnej powinny by usytuowane oraz
wykonane tak, aby nie powodoway unoszenia pyw osiadych.
5. Filtry, komory pyowe i cyklony do palnych pyw powinny by zlokalizowane w
pomieszczeniach wydzielonych elementami oddzielenia przeciwpoarowego lub te na
zewntrz budynku, w miejscu bezpiecznym dla tych urzdze oraz dla otoczenia.
6. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 5, nie dotycz przypadkw uzasadnionych
wzgldami technologicznymi, w ktrych filtry, komory pyowe i cyklony stanowi
bezporednie wyposaenie urzdze i agregatw produkcyjnych.
7. Przewody wentylacyjne przed miejscem wprowadzenia do komr pyowych i cyklonw
powinny by wyposaone w urzdzenia zapobiegajce przeniesieniu si ognia.
8. Komory pyowe i cyklony dla pyw tworzcych z powietrzem mieszaniny wybuchowe
powinny by wyposaone w klapy lub przepony przeciwwybuchowe, zabezpieczajce
konstrukcj cyklonu i komory, a take konstrukcj budynku przed skutkami wybuchu.
1)
2)
1)

2)
1)

2)

1)
2)

1)
2)

270. (150) 1. Instalacja wentylacji oddymiajcej powinna:

usuwa dym z intensywnoci zapewniajc, e w czasie potrzebnym do ewakuacji ludzi
na chronionych przejciach i drogach ewakuacyjnych nie wystpi zadymienie lub
temperatura uniemoliwiajce bezpieczn ewakuacj,
mie stay dopyw powietrza zewntrznego uzupeniajcego braki tego powietrza w
wyniku jego wypywu wraz z dymem.
2. Przewody wentylacji oddymiajcej, obsugujce:
wycznie jedn stref poarow, powinny mie klas odpornoci ogniowej z uwagi na
szczelno ogniow i dymoszczelno - E600 S, co najmniej tak jak klasa odpornoci
ogniowej stropu okrelona w 216, przy czym dopuszcza si stosowanie klasy E 300 S,
jeeli wynikajca z oblicze temperatura dymu powstajcego w czasie poaru nie
przekracza 300 C,
wicej ni jedn stref poarow, powinny mie klas odpornoci ogniowej E I S, co
najmniej tak jak klasa odpornoci ogniowej stropu okrelona w 216.
3. Klapy odcinajce do przewodw wentylacji oddymiajcej, obsugujce:
wycznie jedn stref poarow, powinny by uruchamiane automatycznie i mie klas
odpornoci ogniowej z uwagi na szczelno ogniow i dymoszczelno - E600 S AA, co
najmniej tak jak klasa odpornoci ogniowej stropu okrelona w 216, przy czym
dopuszcza si stosowanie klasy E300 S AA, jeeli wynikajca z oblicze temperatura
dymu powstajcego w czasie poaru nie przekracza 300 C,
wicej ni jedn stref poarow, powinny by uruchamiane automatycznie i mie klas
odpornoci ogniowej E I S AA, co najmniej tak jak klasa odpornoci ogniowej stropu
okrelona w 216.
4. Wentylatory oddymiajce powinny mie klas:
F600 60, jeeli przewidywana temperatura dymu przekracza 400 C,
F400 120 w pozostaych przypadkach, przy czym dopuszcza si inne klasy, jeeli z analizy
obliczeniowej temperatury dymu oraz zapewnienia bezpieczestwa ekip ratowniczych
wynika taka moliwo.
5. Klapy dymowe w grawitacyjnej wentylacji oddymiajcej powinny mie klas:
B300 30 - dla klap otwieranych automatycznie,
B600 30 - dla klap otwieranych wycznie w sposb rczny.
Rozdzia 7
Usytuowanie budynkw z uwagi na bezpieczestwo poarowe

271. 1. Odlego midzy zewntrznymi cianami budynkw niebdcymi cianami

oddzielenia przeciwpoarowego, a majcymi na powierzchni wikszej ni 65% klas
odpornoci ogniowej(E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, nie powinna, z
zastrzeeniem ust. 2 i 3, by mniejsza ni odlego w metrach okrelona w poniszej tabeli:
Rodzaj budynku oraz dla
budynku PM maksymalna

Rodzaj budynku oraz dla budynku PM maksymalna gsto obcienia

ogniowego strefy poarowej PM

80

Q w MJ/m2

gsto obcienia ogniowego

strefy poarowej PM
Q w MJ/m2

PM
ZL

IN

Q 1.000

1.000 < Q 4.000

Q > 4.000

ZL

15

20

IN

15

20

PM Q 1.000

15

20

PM 1.000 < Q 4.000

15

15

15

15

20

PM Q > 4.000

20

20

20

20

20

2. Jeeli jedna ze cian zewntrznych usytuowana od strony ssiedniego budynku lub

przekrycie dachu jednego z budynkw jest rozprzestrzeniajce ogie, wwczas odlego
okrelon w ust. 1 naley zwikszy o 50%, a jeeli dotyczy to obu cian zewntrznych lub
przekrycia dachu obu budynkw - o 100%.
3. Jeeli co najmniej w jednym z budynkw znajduje si pomieszczenie zagroone
wybuchem, wwczas odlego midzy ich zewntrznymi cianami nie powinna by mniejsza
ni 20 m.
4. Jeeli ciana zewntrzna budynku ma na powierzchni nie wikszej ni 65%, lecz nie
mniejszej ni 30%, klas odpornoci ogniowej (E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie
tabeli, wwczas odlego midzy t cian lub jej czci a cian zewntrzn drugiego
budynku naley zwikszy w stosunku do okrelonej w ust. 1 i 2 o 50%.
5. Jeeli ciana zewntrzna budynku ma na powierzchni mniejszej ni 30% klas
odpornoci ogniowej (E), okrelon w 216 ust. 1 w 5 kolumnie tabeli, wwczas odlego
midzy t cian lub jej czci a cian zewntrzn drugiego budynku naley zwikszy w
stosunku do okrelonej w ust. 1 i 2 o 100%.
6. Odlego midzy cianami zewntrznymi budynkw lub czciami tych cian moe
by zmniejszona o 50%, w stosunku do okrelonej w ust. 1-5, jeeli we wszystkich strefach
poarowych budynkw, przylegajcych odpowiednio do tych cian lub ich czci, s
stosowane stae urzdzenia ganicze wodne.
7. Odlego od ciany zewntrznej budynku lub jej czci do ciany zewntrznej
drugiego budynku moe by zmniejszona o 25%, w stosunku do okrelonej w ust. 1-5, jeeli
we wszystkich strefach poarowych budynku, przylegajcych odpowiednio do tej ciany lub
jej czci, s stosowane stae urzdzenia ganicze wodne.
8. Najmniejsz odlego budynkw ZL, PM, IN od granicy lasu naley przyjmowa, jak
odlego cian tych budynkw od ciany budynku ZL z przekryciem dachu
rozprzestrzeniajcym ogie.
9. (151) Odlegoci, o ktrych mowa w ust. 1, dla budynkw wymienionych w 213, bez
pomieszcze zagroonych wybuchem, mona zmniejszy o 25 %, jeeli s zwrcone do
siebie cianami i dachami z przekryciami nierozprzestrzeniajcymi ognia, niemajcymi
otworw.
10. W pasie terenu o szerokoci okrelonej w ust. 1-7, otaczajcym ciany zewntrzne
budynku, niebdce cianami oddzielenia przeciwpoarowego, ciany zewntrzne innego
budynku powinny spenia wymagania okrelone w 232 ust. 4 i 5 dla cian oddzielenia
przeciwpoarowego obu budynkw.
11. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 10, dotyczy pasa terenu o szerokoci
zmniejszonej o 50% w odniesieniu do tych cian zewntrznych obu budynkw, ktre tworz
midzy sob kt 60 lub wikszy, lecz mniejszy ni 120.
12. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 10, nie dotyczy budynkw, ktre:
1) s oddzielone od siebie cian oddzielenia przeciwpoarowego, speniajc dla obu
budynkw wymagania okrelone w 232 ust. 4 i 5, z zastrzeeniem 218, lub
81

2) maj ciany zewntrzne tworzce midzy sob kt nie mniejszy ni 120.

13. Otwarte skadowisko, ze wzgldu na usytuowanie, naley traktowa jak budynek PM.
272. 1. Odlego ciany zewntrznej wznoszonego budynku od granicy ssiedniej
niezabudowanej dziaki budowlanej powinna wynosi co najmniej poow odlegoci
okrelonej w 271 ust. 1-7, przyjmujc, e na dziace niezabudowanej bdzie usytuowany
budynek o przeznaczeniu okrelonym w miejscowym planie zagospodarowania
przestrzennego, przy czym dla budynkw PM naley przyjmowa, e bdzie on mia gsto
obcienia ogniowego strefy poarowej Q wiksz od 1.000 MJ/m 2, lecz nie wiksz ni
4.000 MJ/m2, a w przypadku braku takiego planu - budynek ZL ze cian zewntrzn, o
ktrej mowa w 271 ust. 1.
2. (152) Budynki mieszkalne jednorodzinne, rekreacji indywidualnej oraz budynki
mieszkalne zagrodowe i gospodarcze, ze cianami i dachami z przekryciami
nierozprzestrzeniajcymi ognia, powinny by sytuowane w odlegoci nie mniejszej od
granicy ssiedniej, niezabudowanej dziaki, ni jest to okrelone w 12.
3. Budynek usytuowany bezporednio przy granicy dziaki powinien mie od strony
ssiedniej dziaki cian oddzielenia przeciwpoarowego o klasie odpornoci ogniowej
okrelonej w 232 ust. 4 i 5.
273. (153) 1. Odlegoci midzy cianami zewntrznymi budynkw pooonych na
jednej dziace budowlanej nie ustala si, z zastrzeeniem 249 ust. 6, jeeli czna
powierzchnia wewntrzna tych budynkw nie przekracza najmniejszej dopuszczalnej
powierzchni strefy poarowej wymaganej dla kadego ze znajdujcych si na tej dziace
rodzajw budynkw.
2. Odlego zbiornika naziemnego oleju opaowego zasilajcego kotowni od budynku
ZL powinna wynosi co najmniej 10 m.
3. Dopuszcza si zmniejszenie odlegoci, o ktrych mowa w ust. 2, do 3 m, pod
warunkiem wykonania ciany zewntrznej budynku od strony zbiornika jako ciany
oddzielenia przeciwpoarowego o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 120 lub
wykonania takiej ciany pomidzy budynkiem a zbiornikiem.
4. Zbiorniki, o ktrych mowa w ust. 3, powinny by wykonane jako stalowe
dwupaszczowe lub by lokalizowane na terenie uksztatowanym w formie niecki, o
pojemnoci wikszej od pojemnoci zbiornika, z izolacj uniemoliwiajc przedostawanie
si oleju do gruntu.
5. Odlego budynku ZL od zbiornika podziemnego oleju opaowego, przykrytego
warstw ziemi o gruboci nie mniejszej ni 0,5 m, powinna wynosi co najmniej 3 m, a od
urzdzenia spustowego, oddechowego i pomiarowego tego zbiornika - co najmniej 10 m.
6. Odlegoci budynkw PM i IN wykonanych z materiaw niepalnych od zbiornikw i ich
urzdze, o ktrych mowa w ust. 5, powinny wynosi co najmniej 3 m.
Rozdzia 8
Wymagania przeciwpoarowe dla garay
274. 1. Wymagania przeciwpoarowe, okrelone w niniejszym rozdziale, dotycz
garay zamknitych i otwartych, o ktrych mowa w 102-108.
2. W przypadku gdy przepis rozporzdzenia nie okrela rodzaju garau, naley
rozumie, e dotyczy on garay zamknitych i otwartych.
3. (154) Jednokondygnacyjny, nadziemny gara otwarty, majcy form zadaszenia miejsc
postojowych z odkrytymi drogami manewrowymi, powinien mie elementy konstrukcji i
przekrycia dachu niekapice pod wpywem wysokiej temperatury.
275. 1. Klas odpornoci poarowej garau naley przyjmowa, jak dla budynku PM o
gstoci obcienia ogniowego do 500 MJ/m2, pod warunkiem wykonania jego elementw
jako nierozprzestrzeniajcych ognia, niekapicych i nieodpadajcych pod wpywem ognia,
jeeli przepisy rozporzdzenia nie stanowi inaczej.
2. Dopuszcza si, z zastrzeeniem 277 ust. 5, wykonanie nad najwysz kondygnacj
garau otwartego, bdcego budynkiem niskim (N), dodatkowego poziomu miejsc
82

postojowych bez zadaszenia lub z zadaszeniem speniajcym wymagania okrelone w 274

ust. 3.
3. Gara otwarty, ktrego najwyszy poziom parkowania znajduje si nie wyej ni 25 m
nad poziomem otaczajcego terenu, moe by wykonany w klasie D odpornoci poarowej,
jeeli nad kondygnacj przeznaczon do parkowania samochodw nie znajduj si inne
pomieszczenia.
276. 1. Usytuowanie garau zamknitego i otwartego powinno odpowiada warunkom
okrelonym w 271 jak dla budynkw PM o gstoci obcienia ogniowego do 1.000 MJ/m 2,
z zastrzeeniem 19.
2. Przepisu ust. 1 nie stosuje si do garau o liczbie stanowisk postojowych nie wikszej
ni 3, w zabudowie jednorodzinnej i rekreacji indywidualnej.
277. (155) 1. Powierzchnia strefy poarowej w nadziemnym lub podziemnym garau
zamknitym nie powinna przekracza 5.000 m2.
2. Powierzchnia, o ktrej mowa w ust. 1, moe by powikszona o 100 %, jeeli jest
speniony jeden z poniszych warunkw:
1) zastosowano ochron strefy poarowej staymi samoczynnymi urzdzeniami ganiczymi
wodnymi,
2) wykonano, oddzielajce od siebie nie wicej ni po 2 stanowiska postojowe, ciany o
klasie odpornoci ogniowej, w czci penej co najmniej E I 30, od posadzki do poziomu
zapewniajcego pozostawienie przewitu pod stropem o wysokoci 0,1 do 0,5 m na caej
ich dugoci.
3. W garau zamknitym strefa poarowa obejmujca wicej ni jedn kondygnacj
podziemn powinna spenia jeden z warunkw okrelonych w ust. 2.
4. W garau zamknitym o powierzchni cakowitej przekraczajcej 1.500 m 2 naley
stosowa samoczynne urzdzenia oddymiajce.
5. W przypadku zastosowania rozwizania, o ktrym mowa w ust. 2 pkt 1, klasa
odpornoci ogniowej przewodw wentylacji oddymiajcej powinna odpowiada wymaganiom
okrelonym w 270 ust. 2 - jedynie z uwagi na kryterium szczelnoci ogniowej (E).
278. 1. (156) Na kadej kondygnacji garau, ktrej powierzchnia cakowita przekracza
1.500 m2, powinny znajdowa si co najmniej dwa wyjcia ewakuacyjne, przy czym jednym
z tych wyj moe by wjazd lub wyjazd. Dugo przejcia do najbliszego wyjcia
ewakuacyjnego nie moe przekracza:
1) w garau zamknitym - 40 m,
2) w garau otwartym - 60 m.
2. Dugo przejcia, o ktrym mowa w ust. 1, w przypadku garau zamknitego, moe
by powikszona zgodnie z zasadami okrelonymi w 237 ust. 6 i 7.
3. Wyjcie ewakuacyjne powinno by dostpne take w przypadku zamknicia bram
midzy strefami poarowymi.
4. Jeeli poziom parkowania ley nie wyej ni 3 m nad poziomem terenu urzdzonego
przy budynku, za wyjcie ewakuacyjne mog suy nieobudowane schody zewntrzne.
5. W garau podziemnym kondygnacje o powierzchni powyej 1.500 m 2 powinny, w
razie poaru, mie moliwo oddzielenia ich od siebie i od kondygnacji nadziemnej budynku
za pomoc drzwi, bram lub innych zamkni o klasie odpornoci ogniowej nie mniejszej ni E
I 30.
279. 1. W garau zamknitym, znajdujcym si w budynku ZL, odlego w pionie
midzy wrotami garau a oknami tego budynku powinna wynosi co najmniej 1,5 m.
Odlego ta moe wynosi 1,1 m, jeeli wykonano nad wjazdem do garau daszek z
materiaw niepalnych o wysigu co najmniej 0,6 m od lica ciany, wysunity obustronnie
0,8 m poza boczne krawdzie wrt garau, lub jeeli wrota garau s cofnite o 0,8 m od
lica ciany.
2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, odlego wrt garau wbudowanego lub
przybudowanego od najbliszej krawdzi okien pomieszcze przeznaczonych na pobyt ludzi
w tym samym budynku nie moe by mniejsza ni 1,5 m w rzucie poziomym.

83

 280. 1. Poczenie garau z budynkiem wymaga zastosowania przedsionka

przeciwpoarowego zamykanego drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 30.
2. Nie wymaga si zastosowania przedsionka, o ktrym mowa w ust. 1, przed dwigiem
oddzielonym od garau drzwiami o klasie odpornoci ogniowej co najmniej E I 60.
3. Wymaganie, o ktrym mowa w ust. 1, nie dotyczy budynkw mieszkalnych
jednorodzinnych i rekreacji indywidualnej.
281. Instalowanie w garau studzienek rewizyjnych, urzdze i przewodw gazowych,
z zastrzeeniem 164 ust. 6, oraz umieszczanie otworw od palenisk lub otworw
rewizyjnych przeznaczonych do czyszczenia kanaw dymowych, spalinowych i
wentylacyjnych, jest zabronione.
Rozdzia 9
Wymagania przeciwpoarowe dla budynkw inwentarskich
282. Od wymaga dotyczcych klasy odpornoci poarowej budynkw, okrelonych w
212, zwalnia si budynki IN o kubaturze brutto do 1.500 m 3.
283. Paszarnie, kotownie i inne pomieszczenia wyposaone w paleniska lub trzony
kuchenne, znajdujce si w budynkach IN, powinny mie podogi, ciany i stropy wykonane
z materiaw niepalnych.
284. Budynek IN powinien spenia nastpujce wymagania ewakuacyjne:
1) odlego od najdalszego stanowiska dla zwierzt do wyjcia ewakuacyjnego nie powinna
przekracza przy cikowym utrzymaniu zwierzt - 50 m, a przy bezcikowym - 75 m,
2) w bezcikowym chowie byda, trzody chlewnej i owiec, jeeli liczba byda i trzody
chlewnej nie przekracza 15 sztuk, a owiec - 200 sztuk, naley stosowa co najmniej
jedno wyjcie ewakuacyjne,
3) w budynku przeznaczonym dla wikszej liczby zwierzt anieli wymieniona w pkt 2
naley stosowa co najmniej dwa wyjcia, a z pomieszcze podzielonych na sekcje - co
najmniej jedno wyjcie ewakuacyjne z kadej sekcji,
4) wrota i drzwi w budynku inwentarskim powinny otwiera si na zewntrz pomieszczenia.
285. Dopuszcza si umieszczenie w jednym budynku czci mieszkalnej i
gospodarczej pod nastpujcymi warunkami:
1) cz mieszkalna oraz cz gospodarcza maj odrbne wejcia,
2) midzy czci mieszkaln a gospodarcz zostanie wykonana ciana o klasie odpornoci
ogniowej co najmniej R E I 60.
Rozdzia 10
Wymagania przeciwpoarowe dla budynkw tymczasowych
286. 1. Budynek tymczasowy przeznaczony na stay pobyt ludzi powinien by
wykonany co najmniej w klasie "E" odpornoci poarowej. Budynek taki nie powinien mie
kondygnacji podziemnych i wicej ni 2 kondygnacje nadziemne.
2. Do wyznaczania minimalnej odlegoci budynku tymczasowego od innego budynku
maj zastosowanie przepisy okrelajce odlegoci midzy budynkami ZL, PM lub IN, o
ktrych mowa w 271 i 273 ust. 1.
3. Tymczasowy budynek wykonany z materiaw palnych lub z paln izolacj naley
przegradza w odstpach nieprzekraczajcych 24 m cianami oddziele przeciwpoarowych
o klasie odpornoci ogniowej co najmniej R E I 60; nie dotyczy to przypadkw okrelonych w
287 i 288.
4. ciana oddzielenia przeciwpoarowego powinna by wysunita co najmniej o 0,6 m
poza lico cian zewntrznych i ponad palne pokrycie dachu.
5. Dostp do poddasza tymczasowego budynku wykonanego z materiaw palnych
powinien by umoliwiony za pomoc wewntrznego wyazu z klap, o ktrej mowa w 251
84

pkt 1, o wymiarach co najmniej 0,6x0,6 m, lub przez drabin i drzwi zewntrzne o

wymiarach co najmniej 0,6x1,6 m, umieszczone w szczytowej cianie budynku.
6. Stosowanie instalacji elektrycznych lub gazowych na strychu tymczasowego budynku
wykonanego z materiaw palnych jest zabronione.
287. Budynek tymczasowy moe by przeznaczony na cele widowiskowe lub inne
zgromadzenia ludzi, jeeli:
1) jest jednokondygnacyjny,
2) widownia jest dostpna z poziomu terenu,
3) dach lub stropodach maj przekrycie co najmniej trudno zapalne,
4) ma wyjcia, przejcia i dojcia ewakuacyjne o liczbie i wymiarach okrelonych w
przepisach rozporzdzenia, oznakowane - zgodnie z Polskimi Normami - znakami
bezpieczestwa,
5) (157) ma owietlenie awaryjne,
6) ma instalacj elektryczn wykonan zgodnie z Polskimi Normami.
288. Pomieszczenie z obudow pneumatyczn moe by wykorzystywane jako
tymczasowy budynek PM o gstoci obcienia ogniowego strefy poarowej nie wyszej od
1.000 MJ/ m2, pod warunkiem:
1) zachowania odlegoci co najmniej 20 m od innych obiektw budowlanych,
2) uycia powoki z materiau co najmniej trudno zapalnego,
3) zastosowania wycznie ogrzewania powietrznego,
4) zapewnienia liczby i wymiarw wyj, doj i przej ewakuacyjnych, okrelonych w
przepisach rozporzdzenia,
5) oznakowania wyj ewakuacyjnych - zgodnie z Polskimi Normami - znakami
bezpieczestwa,
6) (158) wyposaenia w owietlenie awaryjne,
7) wyposaenia w instalacj elektryczn wykonan zgodnie z Polskimi Normami.
289. Pomieszczenie, o ktrym mowa w 288, przeznaczone do celw widowiskowych,
wystawowych, rekreacyjnych lub sportowych, powinno by dodatkowo wyposaone w:
1) konstrukcje umieszczone wewntrz lub na zewntrz budynku do awaryjnego
podwieszenia powoki pneumatycznej,
2) awaryjne urzdzenie do utrzymania cinienia w powoce, zasilane z niezalenego rda
energii,
3) awaryjn wentylacj mechaniczn do wymiany powietrza, zasilan z niezalenego rda
energii,
4) wyjcia ewakuacyjne rozmieszczone moliwie rwnomiernie na obwodzie,
5) krzesa poczone ze sob w sposb trway i unieruchomione w rzdach co najmniej po 8
sztuk, ustawione zgodnie z wymaganiami okrelonymi w 261.
290. Tymczasowy budynek typu namiotowego przeznaczony do celw widowiskowych
powinien spenia wymagania okrelone w 288 i 289, z wyjtkiem wymaga dotyczcych
urzdze do utrzymywania cinienia w powoce.
DZIA VII
BEZPIECZESTWO UYTKOWANIA
291. Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by projektowane i wykonane w
sposb niestwarzajcy niemoliwego do zaakceptowania ryzyka wypadkw w trakcie
uytkowania, w szczeglnoci przez uwzgldnienie przepisw niniejszego dziau.
292. 1. Wejcia do budynku o wysokoci powyej dwch kondygnacji nadziemnych,
majcego pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi, naley ochrania daszkiem lub
podcieniem ochronnym o szerokoci wikszej co najmniej o 1 m od szerokoci drzwi oraz o
wysigu lub gbokoci nie mniejszej ni 1 m w budynkach niskich (N) i 1,5 m w budynkach
wyszych. Wymaganie to nie dotyczy budynkw na terenie zakadw karnych, aresztw
85

ledczych oraz zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich.

2. Daszek, o ktrym mowa w ust. 1, powinien mie konstrukcj umoliwiajc
przeniesienie ewentualnych obcie, jakie w prawdopodobnym zakresie moe spowodowa
upadek okadzin elewacyjnych, skrzyde okiennych lub szyb.
293. 1. Tablice informacyjne, reklamy i podobne urzdzenia oraz dekoracje powinny
by tak usytuowane, wykonane i zamocowane, aby nie stanowiy zagroenia bezpieczestwa
dla uytkownikw budynku i osb trzecich.
2. Daszki, balkony oraz stae i ruchome osony przeciwsoneczne mog by umieszczane
na wysokoci co najmniej 2,4 m nad poziomem chodnika, z pozostawieniem nieosonitego
pasma ruchu od strony jezdni o szerokoci co najmniej 1 m.
3. Wystawy sklepowe, gabloty reklamowe, a take obudowy urzdze technicznych nie
mog by wysunite poza paszczyzn ciany zewntrznej budynku o wicej ni 0,5 m - przy
zachowaniu uytkowej szerokoci chodnika nie mniejszej ni 2 m oraz zapewnieniu
bezpieczestwa ruchu dla osb z dysfunkcj narzdu wzroku.
4. Skrzyda drzwiowe i okienne oraz kraty, okiennice lub inne osony, w pozycji otwartej
lub zamknitej, nie mog zawa szerokoci uytkowej chodnika usytuowanego
bezporednio przy cianie zewntrznej budynku, w ktrej si znajduj.
5. Wymaganie okrelone w ust. 4 dotyczy take zewntrznych schodw i pochylni.
6. (159) Urzdzenia owietleniowe, w tym reklamy, umieszczone na zewntrz budynku lub
w jego otoczeniu nie mog powodowa uciliwoci dla jego uytkownikw ani te
przechodniw i kierowcw. Jeeli wiato skierowane jest na elewacj budynku zawierajc
okna, natenie owietlenia na tej elewacji nie moe przekracza 5 luksw w przypadku
wiata biaego i 3 luksw w przypadku wiata kolorowego lub wiata o zmieniajcym si
nateniu, byskowego, ewentualnie pulsujcego.
294. 1. Wpusty kanalizacyjne, pokrywy urzdze sieci uzbrojenia terenu i instalacji
podziemnych oraz inne osony otworw, usytuowane na trasie przejcia lub przejazdu,
powinny znajdowa si w paszczynie chodnika lub jezdni.
2. Wpusty kanalizacyjne oraz aurowe osony otworw w paszczynie chodnika lub
przejcia przez jezdni powinny mie odstpy midzy prtami lub rednice otworw nie
wiksze ni 20 mm.
3. Umieszczenie odbojw, skrobaczek, wycieraczek do obuwia lub podobnych urzdze
wystajcych ponad poziom paszczyzny dojcia w szerokoci drzwi wejciowych do budynku
jest zabronione.
295. Skrzyda drzwiowe, wykonane z przezroczystych tafli, powinny by oznakowane
w sposb widoczny i wykonane z materiau zapewniajcego bezpieczestwo uytkownikw w
przypadku stuczenia.
296. 1. Schody zewntrzne i wewntrzne, suce do pokonania wysokoci
przekraczajcej 0,5 m, powinny by zaopatrzone w balustrady lub inne zabezpieczenia od
strony przestrzeni otwartej.
2. W budynku mieszkalnym jednorodzinnym, zagrodowym i rekreacji indywidualnej
warunek okrelony w ust. 1 uwaa si za speniony rwnie wwczas, gdy schody i pochylnie
o wysokoci do 1 m, niemajce balustrad, s obustronnie szersze w stosunku do drzwi lub
innego przejcia, do ktrego prowadz, co najmniej po 0,5 m.
3. Schody zewntrzne i wewntrzne, o ktrych mowa w ust. 1, w budynku uytecznoci
publicznej powinny mie balustrady lub porcze przycienne, umoliwiajce lewo- i
prawostronne ich uytkowanie. Przy szerokoci biegu schodw wikszej ni 4 m naley
zastosowa dodatkow balustrad poredni.
297. Konstrukcja schodw, pochylni, pomostw i galerii, sucych komunikacji
oglnej w budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej, nie
moe by podatna na wywoywane przez uytkownikw drgania.
298. 1. (160) Balustrady przy schodach, pochylniach, portfenetrach, balkonach i
loggiach nie powinny mie ostro zakoczonych elementw, a ich konstrukcja powinna
86

zapewnia przeniesienie si poziomych, okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej

podstawowych obcie technologicznych i montaowych. Wysoko i wypenienie
paszczyzn pionowych powinny zapewnia skuteczn ochron przed wypadniciem osb.
Szklane elementy balustrad powinny by wykonane ze szka o podwyszonej wytrzymaoci
na uderzenia, tukcego si na drobne, nieostre odamki.
2. Wysoko i przewity lub otwory w wypenieniu balustrad powinny mie wymiary
okrelone w tabeli:
Rodzaj budynkw
(przeznaczenie uytkowe)

Minimalna wysoko
balustrady, mierzona do
wierzchu porczy (m)

Maksymalny przewit lub

wymiar otworu pomidzy
elementami wypenienia
balustrady (m)

Budynki jednorodzinne i wntrza mieszka

wielopoziomowych

0,9

nie reguluje si

Budynki wielorodzinne i zamieszkania

zbiorowego, owiaty i wychowania oraz zakadw
opieki zdrowotnej

1,1

0,12

Inne budynki

1,1

0,2

3. W budynku, w ktrym przewiduje si zbiorowe przebywanie dzieci bez staego

nadzoru, balustrady powinny mie rozwizania uniemoliwiajce wspinanie si na nie oraz
zsuwanie si po porczy.
4. Przy balustradach lub cianach przylegych do pochylni, przeznaczonych dla ruchu
osb niepenosprawnych, naley zastosowa obustronne porcze, umieszczone na wysokoci
0,75 i 0,9 m od paszczyzny ruchu.
5. Porcze przy schodach zewntrznych i pochylniach, przed ich pocztkiem i za
kocem, naley przeduy o 0,3 m oraz zakoczy w sposb zapewniajcy bezpieczne
uytkowanie.
6. Porcze przy schodach i pochylniach powinny by oddalone od cian, do ktrych s
mocowane, co najmniej 0,05 m.
7. Balustrady oddzielajce rne poziomy w halach sportowych, teatrach, kinach, a
take w innych budynkach uytecznoci publicznej powinny zapewnia bezpieczestwo
uytkownikw take w przypadku paniki. Dopuszcza si obnienie pionowej czci balustrady
do 0,7 m, pod warunkiem uzupenienia jej grn czci poziom o szerokoci dajcej
cznie z czci pionow wymiar co najmniej 1,2 m.
299. 1. Okna w budynku powyej drugiej kondygnacji nadziemnej, a take okna na
niszych kondygnacjach, wychodzce na chodniki lub inne przejcia dla pieszych, powinny
mie skrzyda otwierane do wewntrz.
2. Dopuszcza si stosowanie okien otwieranych na zewntrz, o poziomej osi obrotu i
maksymalnym wychyleniu skrzyda do 0,6 m, mierzc od lica ciany zewntrznej, pod
warunkiem zastosowania w nich szyb zapewniajcych bezpieczestwo uytkowania oraz
umoliwienia ich mycia, konserwacji i naprawy od wewntrz pomieszcze lub z urzdze
technicznych instalowanych na zewntrz budynku.
3. Przepisw okrelonych w ust. 1 i 2 nie stosuje si do budynku wpisanego do rejestru
zabytkw.
4. Okna w budynku wysokociowym, na kondygnacjach pooonych powyej 55 m nad
terenem, powinny mie zabezpieczenia umoliwiajce ich otwarcie tylko przez osoby majce
upowanienia waciciela lub zarzdcy budynku.
5. (161) Okna w pomieszczeniach przewidzianych do korzystania przez osoby
niepenosprawne powinny mie urzdzenia przeznaczone do ich otwierania, usytuowane nie
wyej ni 1,2 m nad poziomem podogi.
300. 1. Kraty zewntrzne, zastosowane w otworach okiennych i balkonowych,
powinny by wykonane w sposb zapobiegajcy moliwoci wspinania si po nich do
87

pomieszcze pooonych na wyszych kondygnacjach.

2. Kraty i okiennice, w co najmniej jednym otworze okiennym, powinny otwiera si od
wewntrz:
1) mieszkania,
2) pomieszczenia mieszkalnego znajdujcego si w budynku innym ni mieszkalnym,
3) pomieszczenia przeznaczonego na pobyt ludzi w suterenie lub w budynku tymczasowym
z materiaw palnych,
4) pomieszcze, o ktrych mowa w 239 ust. 2.
3. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 1 i 2, nie dotycz zakadw karnych i aresztw
ledczych oraz zakadw poprawczych i schronisk dla nieletnich.
301. 1. W budynku na kondygnacjach pooonych poniej 25 m nad terenem
odlego midzy grn krawdzi wewntrznego podokiennika a podog powinna wynosi
co najmniej 0,85 m, z wyjtkiem przyziemia oraz cianek podokiennych w loggii, na tarasie
lub galerii, gdzie nie podlega ona ograniczeniom.
2. W budynku na kondygnacjach pooonych powyej 25 m nad terenem midzy grn
krawdzi podokiennika a podog naley zachowa odlego co najmniej 1,1 m, z
wyjtkiem okien wychodzcych na loggie, tarasy lub galerie.
3. Wysoko pooenia podokiennika, okrelona w ust. 1 i 2, moe by pomniejszona,
pod warunkiem zastosowania zabezpieczenia okna balustrad do wymaganej wysokoci lub
zastosowania w tej czci okna skrzyda nieotwieranego i szka o podwyszonej
wytrzymaoci.
302. 1. W budynku z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi temperatura na
powierzchni elementw centralnego ogrzewania, niezabezpieczonych przed dotkniciem
przez uytkownikw, nie moe przekracza 90C.
2. W budynku, o ktrym mowa w ust. 1, lecz z ogrzewaniem powietrznym, temperatura
strumienia powietrza w odlegoci 1 cm od wylotu do pomieszczenia nie moe przekracza
70C - jeeli znajduje si on na wysokoci ponad 3,5 m od poziomu podogi i 45C - w
pozostaych przypadkach.
3. W pomieszczeniu przeznaczonym na zbiorowy pobyt dzieci oraz osb
niepenosprawnych na grzejnikach centralnego ogrzewania naley umieszcza osony,
ochraniajce od bezporedniego kontaktu z elementem grzejnym.
4. (162) W budynkach przeznaczonych na zbiorowy pobyt dzieci i osb
niepenosprawnych, w instalacji wody ciepej powinny by stosowane termostatyczne zawory
mieszajce z ograniczeniem maksymalnej temperatury do 43 C, a w instalacjach
prysznicowych do 38 C, zapobiegajce poparzeniu.
303. 1. W budynku na kondygnacjach pooonych powyej 25 m nad terenem
zabrania si stosowania balkonw. Nie dotyczy to balkonw o przeznaczeniu
technologicznym.
2. W budynku na kondygnacjach pooonych powyej 25 m nad terenem mona
stosowa loggie wycznie z balustradami penymi. Stosowanie logii powyej 55 m nad
terenem jest zabronione.
3. W budynku na kondygnacjach pooonych powyej 12 m, lecz nie wyej ni 25 m nad
terenem, mona stosowa portfenetry, pod warunkiem zastosowania w nich progw o
wysokoci co najmniej 0,15 m.
304. 1. Przeszklenie okien poaciowych, ktrych krawd jest usytuowana na
wysokoci ponad 3 m nad poziomem podogi, wietlikw oraz dachw w budynkach
uytecznoci publicznej i zakadw pracy, powinno by wykonane ze szka lub innego
materiau o podwyszonej wytrzymaoci na uderzenie.
2. Okadzina szklana cian zewntrznych budynku wysokiego i wysokociowego powinna
by wykonana ze szka o podwyszonej wytrzymaoci na uderzenia, tukcego si na
drobne, nieostre odamki.
305. 1. Nawierzchnia doj do budynkw, schodw i pochylni zewntrznych i
wewntrznych, cigw komunikacyjnych w budynku oraz podg w pomieszczeniach
88

przeznaczonych na pobyt ludzi, a take posadzki w garau, powinna by wykonana z

materiaw niepowodujcych niebezpieczestwa polizgu.
2. Posadzki i wykadziny w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi powinny by
wykonane z materiaw antyelektrostatycznych, speniajcych warunki okrelone w Polskich
Normach dotyczcych ochrony przed elektrycznoci statyczn.
3. Nawierzchnia zewntrznej pochylni samochodowej o nachyleniu wikszym ni 15%
powinna by karbowana.
306. 1. W budynku uytecznoci publicznej, produkcyjnym i magazynowym, w
miejscach, w ktrych nastpuje zmiana poziomu podogi, naley zastosowa rozwizania
techniczne, plastyczne lub inne sygnalizujce t rnic.
2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, powierzchnie spocznikw schodw i pochylni
powinny mie wykoczenie wyrniajce je odcieniem, barw bd faktur, co najmniej w
pasie 30 cm od krawdzi rozpoczynajcej i koczcej bieg schodw lub pochylni.
307. W budynku produkcyjnym i magazynowym, w ktrych mog wystpi zmienne
obcienia uytkowe stropw, schodw lub pomostw roboczych, naley w widocznym
miejscu umieci tablic informacyjn, okrelajc dopuszczaln wielko obcienia tych
elementw.
308. 1. W budynkach o dwch lub wicej kondygnacjach nadziemnych naley
zapewni wyjcie na dach co najmniej z jednej klatki schodowej, umoliwiajce dostp na
dach i do urzdze technicznych tam zainstalowanych.
2. W budynkach wysokich (W) i wysokociowych (WW) wyjcia, o ktrych mowa w ust.
1, naley zapewni z kadej klatki schodowej.
3. Jako wyjcie z klatki schodowej na dach naley stosowa drzwi o szerokoci 0,8 m i
wysokoci co najmniej 1,9 m lub klapy wyazowe o wymiarze 0,8x0,8 m w wietle, do
ktrych dostp powinien odpowiada warunkom okrelonym w 101.
4. Na dachu o spadku ponad 25% oraz na dachu pokrytym materiaami amliwymi
(tukcymi) naley wykona stae dojcia do kominw, urzdze technicznych oraz anten
radiowych i telewizyjnych.
5. Dojcia, o ktrych mowa w ust. 4, na odcinkach o nachyleniu ponad 25% powinny
mie zabezpieczenia przed polizgiem.
6. Na dachu o spadku ponad 100% powinny by zamocowane stae uchwyty dla lin
bezpieczestwa lub bariery ochronne nad doln krawdzi dachu.
DZIA VIII
HIGIENA I ZDROWIE
Rozdzia 1
Wymagania oglne
309. Budynek powinien by zaprojektowany i wykonany z takich materiaw i
wyrobw oraz w taki sposb, aby nie stanowi zagroenia dla higieny i zdrowia uytkownikw
lub ssiadw, w szczeglnoci w wyniku:
1) wydzielania si gazw toksycznych,
2) obecnoci szkodliwych pyw lub gazw w powietrzu,
3) niebezpiecznego promieniowania,
4) zanieczyszczenia lub zatrucia wody lub gleby,
5) nieprawidowego usuwania dymu i spalin oraz nieczystoci i odpadw w postaci staej lub
ciekej,
6) wystpowania wilgoci w elementach budowlanych lub na ich powierzchniach,
7) niekontrolowanej infiltracji powietrza zewntrznego,
8) przedostawania si gryzoni do wntrza,
9) ograniczenia nasonecznienia i owietlenia naturalnego.

89

Rozdzia 2
Ochrona czystoci powietrza
310. 1. Budynek przeznaczony na pobyt ludzi i urzdzenia z nim zwizane powinny
by zaprojektowane i wykonane tak, aby w pomieszczeniach zawarto w powietrzu ste i
nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia, wydzielanych przez grunt, materiay i stae
wyposaenie oraz powstajcych w trakcie uytkowania zgodnego z przeznaczeniem
pomieszcze, nie przekraczaa wartoci dopuszczalnych, okrelonych w przepisach
sanitarnych oraz bezpieczestwa i higieny pracy.
2. Wymagania, o ktrych mowa w ust. 1, stosuje si odpowiednio do pomieszcze
przeznaczonych dla zwierzt.
3. W pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt ludzi, w ktrym jest wymagane
zachowanie szczeglnej czystoci, stosowanie grzejnikw z rur oebrowanych jest
zabronione.
311. Jeeli w powietrzu wywiewanym z pomieszczenia wystpuj niedopuszczalne
stenia substancji szkodliwych, naley zastosowa urzdzenia unieszkodliwiajce je przed
wyemitowaniem do atmosfery.
312. 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi, dla inwentarza
ywego, a take do produkcji i przechowywania artykuw spoywczych oraz
farmaceutycznych nie moe by wykonany z materiaw emitujcych zwizki (gazy, pary,
pyy) szkodliwe dla zdrowia lub zapachowe w stopniu przekraczajcym ich dopuszczalne
stenia.
2. Jeeli zwizki, o ktrych mowa w ust. 1, s emitowane przez materiay w
niedopuszczalnym steniu jedynie przez ograniczony czas, dopuszcza si ich stosowanie
pod warunkiem, e uytkowanie budynku lub pomieszcze, w ktrych materiay te zostay
zastosowane, nastpi dopiero po upywie terminu karencji, a w przypadku materiaw
emitujcych zanieczyszczenia pyliste lub wkniste - po stwierdzeniu przez waciwego
pastwowego inspektora sanitarnego osignicia stanu zanieczyszczenia powietrza,
zgodnego z przepisami odrbnymi w sprawie dopuszczalnych ste i nate czynnikw
szkodliwych dla zdrowia wydzielanych przez materiay budowlane, urzdzenia i elementy
wyposaenia.
Rozdzia 3
Ochrona przed promieniowaniem jonizujcym i polami elektromagnetycznymi
313. 1. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi i dla inwentarza
ywego nie moe by wykonany z materiaw i elementw wyposaenia niespeniajcych
wymaga przepisw odrbnych w sprawie dopuszczalnych ste i nate czynnikw
szkodliwych dla zdrowia.
2. rednie wartoci roczne ekwiwalentnego stenia radonu w pomieszczeniach budynku
przeznaczonego na stay pobyt ludzi nie mog przekracza dopuszczalnej wartoci,
okrelonej w przepisach odrbnych dotyczcych dawek granicznych promieniowania.
314. Budynek z pomieszczeniami przeznaczonymi na pobyt ludzi nie moe by
wzniesiony na obszarach stref, w ktrych wystpuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu
oddziaywania pola elektromagnetycznego, okrelonego w przepisach odrbnych dotyczcych
ochrony przed oddziaywaniem pl elektromagnetycznych.
Rozdzia 4
Ochrona przed zawilgoceniem i korozj biologiczn
315. Budynek powinien by zaprojektowany i wykonany w taki sposb, aby opady
atmosferyczne, woda w gruncie i na jego powierzchni, woda uytkowana w budynku oraz
90

para wodna w powietrzu w tym budynku nie powodoway zagroenia zdrowia i higieny
uytkowania.
316. 1. Budynek posadowiony na gruncie, na ktrym poziom wd gruntowych moe
powodowa przenikanie wody do pomieszcze, naley zabezpieczy za pomoc drenau
zewntrznego lub w inny sposb przed infiltracj wody do wntrza oraz zawilgoceniem.
2. Uksztatowanie terenu wok budynku powinno zapewnia swobodny spyw wody
opadowej od budynku.
317. 1. ciany piwnic budynku oraz stykajce si z gruntem inne elementy budynku,
wykonane z materiaw podcigajcych wod kapilarnie, powinny by zabezpieczone
odpowiedni izolacj przeciwwilgociow.
2. Czci cian zewntrznych, bezporednio nad otaczajcym terenem, tarasami,
balkonami i dachami, powinny by zabezpieczone przed przenikaniem wody opadowej i z
topniejcego niegu.
318. Rozwizania konstrukcyjno-materiaowe przegrd zewntrznych i
uszczelnienie powinny uniemoliwia przenikanie wody opadowej do wntrza budynkw.

ich

319. 1. Dachy i tarasy powinny mie spadki umoliwiajce odpyw wd opadowych i z

topniejcego niegu do rynien i wewntrznych lub zewntrznych rur spustowych.
2. Dachy w budynkach o wysokoci powyej 15 m nad poziomem terenu powinny mie
spadki umoliwiajce odpyw wody do wewntrznych rur spustowych. Wymaganie to nie
dotyczy budynkw kultu religijnego, budynkw widowiskowych, hal sportowych, a take
produkcyjnych i magazynowych, w ktrych taki sposb odprowadzenia wody jest niemoliwy
ze wzgldw technologicznych.
3. W budynku wolno stojcym o wysokoci do 4,5 m i powierzchni dachu do 100 m2
dopuszcza si niewykonywanie rynien i rur spustowych, pod warunkiem uksztatowania
okapw w sposb zabezpieczajcy przed zaciekaniem wody na ciany.
320. Balkony, loggie i tarasy powinny mie posadzki wykonane z materiaw
nienasikliwych, mrozoodpornych i nieliskich.
321. (163) 1. Na wewntrznej powierzchni nieprzezroczystej przegrody zewntrznej nie
moe wystpowa kondensacja pary wodnej umoliwiajca rozwj grzybw pleniowych.
2. We wntrzu przegrody, o ktrej mowa w ust. 1, nie moe wystpowa narastajce w
kolejnych latach zawilgocenie spowodowane kondensacj pary wodnej.
3. Warunki okrelone w ust. 1 i 2 uwaa si za spenione, jeli przegrody odpowiadaj
wymaganiom okrelonym w pkt 2.2.4. zacznika nr 2 do rozporzdzenia.
322. 1. Rozwizania materiaowo-konstrukcyjne zewntrznych przegrd budynku,
warunki
cieplno-wilgotnociowe, a take intensywno wymiany powietrza w
pomieszczeniach, powinny uniemoliwia powstanie zagrzybienia.
2. Do budowy naley stosowa materiay, wyroby i elementy budowlane odporne lub
uodpornione na zagrzybienie i inne formy biodegradacji, odpowiednio do stopnia zagroenia
korozj biologiczn.
3. Przed podjciem przebudowy, rozbudowy lub zmiany przeznaczenia budynku, w
przypadku stwierdzenia wystpowania zawilgocenia i oznak korozji biologicznej, naley
wykona ekspertyz mykologiczn i na podstawie jej wynikw - odpowiednie roboty
zabezpieczajce.
DZIA IX
OCHRONA PRZED HAASEM I DRGANIAMI
323. 1. Budynek i urzdzenia z nim zwizane powinny by zaprojektowane i
wykonane w taki sposb, aby poziom haasu, na ktry bd naraeni uytkownicy lub ludzie
znajdujcy si w ich ssiedztwie, nie stanowi zagroenia dla ich zdrowia, a take umoliwia
91

im prac, odpoczynek i sen w zadowalajcych warunkach.

2. Pomieszczenia w budynkach mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci
publicznej naley chroni przed haasem:
1) zewntrznym przenikajcym do pomieszczenia spoza budynku,
2) pochodzcym od instalacji i urzdze stanowicych techniczne wyposaenie budynku,
3) powietrznym i uderzeniowym, wytwarzanym przez uytkownikw innych mieszka, lokali
uytkowych lub pomieszcze o rnych wymaganiach uytkowych,
4) (164) pogosowym, powstajcym w wyniku odbi fal dwikowych od przegrd
ograniczajcych dane pomieszczenie.
324. (165) Budynek, w ktrym ze wzgldu na prowadzon w nim dziaalno lub sposb
eksploatacji mog powstawa uciliwe dla otoczenia haasy lub drgania, naley ksztatowa
i zabezpiecza tak, aby poziom haasw i drga przenikajcych do otoczenia z pomieszcze
tego budynku nie przekracza wartoci dopuszczalnych okrelonych w odrbnych przepisach
dotyczcych ochrony rodowiska, a take nie powodowa przekroczenia dopuszczalnego
poziomu haasu i drga w pomieszczeniach innych budynkw podlegajcych ochronie
przeciwhaasowej i przeciwdrganiowej okrelonego w Polskich Normach dotyczcych
dopuszczalnych wartoci poziomu dwiku w pomieszczeniach oraz oceny wpywu drga na
budynki i na ludzi w budynkach.
325. (166) 1. Budynki mieszkalne, budynki zamieszkania zbiorowego i budynki
uytecznoci publicznej naley sytuowa w miejscach najmniej naraonych na wystpowanie
haasu i drga, a jeeli one wystpuj i ich poziomy bd powodowa w pomieszczeniach
tych budynkw przekroczenie dopuszczalnego poziomu haasu i drga, okrelonych w
Polskich Normach dotyczcych dopuszczalnych wartoci poziomu dwiku w pomieszczeniach
oraz oceny wpywu drga na budynki i na ludzi w budynkach, naley stosowa skuteczne
zabezpieczenia.
2. Budynki z pomieszczeniami wymagajcymi ochrony przed zewntrznym haasem i
drganiami naley chroni przed tymi uciliwociami poprzez zachowanie odpowiednich
odlegoci od ich rde, usytuowanie i uksztatowanie budynku, stosowanie elementw
amortyzujcych drgania oraz osaniajcych i ekranujcych przed haasem, a take
racjonalne rozmieszczenie pomieszcze w budynku oraz zapewnienie izolacyjnoci
akustycznej przegrd zewntrznych okrelonej w Polskiej Normie dotyczcej wymaganej
izolacyjnoci akustycznej przegrd w budynkach oraz izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych.
326. (167) 1. Poziom haasu oraz drga przenikajcych do pomieszcze w budynkach
mieszkalnych, budynkach zamieszkania zbiorowego i budynkach uytecznoci publicznej, z
wyczeniem budynkw, dla ktrych jest konieczne spenienie szczeglnych wymaga
ochrony przed haasem, nie moe przekracza wartoci dopuszczalnych, okrelonych w
Polskich Normach dotyczcych ochrony przed haasem pomieszcze w budynkach oraz oceny
wpywu drga na ludzi w budynkach, wyznaczonych zgodnie z Polskimi Normami
dotyczcymi metody pomiaru poziomu dwiku A w pomieszczeniach oraz oceny wpywu
drga na ludzi w budynkach.
2. W budynkach, o ktrych mowa w ust. 1, przegrody zewntrzne i wewntrzne oraz ich
elementy powinny mie izolacyjno akustyczn nie mniejsz od podanej w Polskiej Normie
dotyczcej wymaganej izolacyjnoci akustycznej przegrd w budynkach oraz izolacyjnoci
akustycznej elementw budowlanych, wyznaczonej zgodnie z Polskimi Normami
okrelajcymi metody pomiaru izolacyjnoci akustycznej elementw budowlanych i
izolacyjnoci akustycznej w budynkach. Wymagania odnosz si do izolacyjnoci:
1) cian zewntrznych, stropodachw, cian wewntrznych, okien w przegrodach
zewntrznych i wewntrznych oraz drzwi w przegrodach wewntrznych - od dwikw
powietrznych,
2) stropw i podg - od dwikw powietrznych i uderzeniowych,
3) podestw i biegw klatek schodowych w obrbie lokali mieszkalnych - od dwikw
uderzeniowych.
3. Prowadzone w budynku przewody i kanay instalacyjne (w tym kanay wentylacyjne)
nie mog powodowa pogorszenia izolacyjnoci akustycznej midzy pomieszczeniami poniej
92

wartoci wynikajcych z wymaga zawartych w Polskiej Normie dotyczcej izolacyjnoci

akustycznej przegrd w budynkach oraz izolacyjnoci akustycznej elementw budowlanych.
4. W budynku mieszkalnym wielorodzinnym:
1) izolacja akustyczna stropw midzymieszkaniowych powinna zapewnia zachowanie
przez te stropy waciwoci akustycznych, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 2, bez wzgldu
na rodzaj zastosowanej nawierzchni podogowej,
2) naley unika takich ukadw funkcjonalnych, przy ktrych pomieszczenia sanitarne
jednego mieszkania przylegaj do pokoju ssiedniego mieszkania; jeeli to wymaganie
nie zostanie spenione, ciana midzymieszkaniowa oddzielajca pokj jednego
mieszkania od pomieszczenia sanitarnego i kuchni ssiedniego mieszkania, do ktrej s
mocowane przewody i urzdzenia instalacyjne, musi mie konstrukcj zapewniajc
ograniczenie przenoszenia przez cian dwikw materiaowych, co w szczeglnoci
mona uzyska przy zastosowaniu ciany o masie powierzchniowej nie mniejszej ni 300
kg/m2,
3) przy mocowaniu urzdze i przewodw instalacyjnych wewntrz mieszkania,
stanowicych jego wyposaenie techniczne, naley stosowa zabezpieczenia
przeciwdrganiowe niezalenie od konstrukcji i usytuowania przegrody, do ktrej s
mocowane,
4) w uzasadnionych przypadkach dopuszcza si lokalizowanie:
a) urzdze obsugujcych inne budynki - w pomieszczeniach technicznych,
b) zakadw usugowych wyposaonych w haaliwe maszyny i urzdzenia,
c) zakadw gastronomicznych i innych prowadzcych dziaalno rozrywkow

pod warunkiem zastosowania specjalnych zabezpiecze przeciwdwikowych i

przeciwdrganiowych, tak aby w najniekorzystniejszych warunkach ich uytkowania poziomy
haasu i drga przenikajcych do pomieszcze chronionych nie przekraczay wartoci
dopuszczalnych okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej dopuszczalnego poziomu dwiku
w pomieszczeniach, zmierzonych zgodnie z Polsk Norm dotyczc metody pomiaru
poziomu dwiku w pomieszczeniach, oraz okrelonych w Polskiej Normie dotyczcej oceny
wpywu drga na ludzi w budynkach.
5. W pomieszczeniach budynkw uytecznoci publicznej, ktrych funkcja zwizana jest
z odbiorem mowy lub innych podanych sygnaw akustycznych, naley stosowa takie
rozwizania budowlane oraz dodatkowe adaptacje akustyczne, ktre zapewni uzyskanie w
pomieszczeniach odpowiednich warunkw okrelonych odrbnymi przepisami. Adaptacje
akustyczne naley wykonywa z materiaw o potwierdzonych wasnociach pochaniania
dwiku wyznaczonych zgodnie z Polsk Norm okrelajc metod pomiaru pochaniania
dwiku przez elementy budowlane.
327. 1. Zabrania si sytuowania przy pomieszczeniach mieszkalnych pomieszcze
technicznych o szczeglnej uciliwoci, takich jak szyby i maszynownie dwigowe lub zsypy
mieciowe. Wymaganie to nie dotyczy przypadkw, o ktrych mowa w 196 ust. 2 oraz w
197 ust. 2 - przy nadbudowie lub adaptacji strychu na cele mieszkalne.
2. Instalacje i urzdzenia, stanowice techniczne wyposaenie budynku mieszkalnego,
zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej, nie mog powodowa powstawania
nadmiernych haasw i drga, utrudniajcych eksploatacj lub uniemoliwiajcych ochron
uytkownikw pomieszcze przed ich oddziaywaniem.
3. Sposb posadowienia urzdze, o ktrych mowa w ust. 1, oraz sposb ich poczenia
z przewodami i elementami konstrukcyjnymi budynku, jak rwnie sposb poczenia
poszczeglnych odcinkw przewodw midzy sob i z elementami konstrukcyjnymi budynku,
powinien zapobiega powstawaniu i rozchodzeniu si haasw i drga do pomieszcze
podlegajcych ochronie lub do otoczenia budynku.
4. ciany i stropy oraz inne elementy budowlane pomieszcze technicznych i garay w
budynkach mieszkalnych wielorodzinnych i zamieszkania zbiorowego powinny mie
konstrukcj uniemoliwiajc przenikanie z tych pomieszcze haasw i drga do
pomieszcze wymagajcych ochrony.
DZIA X
OSZCZDNO ENERGII I IZOLACYJNO CIEPLNA
93

 328. (168) 1. Budynek i jego instalacje ogrzewcze, wentylacyjne, i klimatyzacyjne, ciepej

wody uytkowej, a w przypadku budynkuw uytecznoci publicznej, zamieszkania
zbiorowego, produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych - rwnie owietlenia
wbudowanego, powinny by zaprojektowane i wykonane w taki sposb, aby ilo ciepa,
chodu i energii elektrycznej, potrzebnych do uytkowania budynku zgodnie z jego
przeznaczeniem, mona byo utrzyma na racjonalnie niskim poziomie. zapewniajcy
spenienie nastpujcych wymaga minimalnych:
1) warto wskanika EP [kWh/(m2 rok)] okrelajcego roczne obliczeniowe
zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania,
wentylacji, chodzenia oraz przygotowania ciepej wody uytkowej, a w
przypadku budynkw uytecznoci publicznej, zamieszkania zbiorowego,
produkcyjnych, gospodarczych i magazynowych - rwnie do owietlenia
wbudowanego, obliczona wedug przepisw dotyczcych metodologii
obliczania charakterystyki energetycznej budynkw, jest mniejsza od wartoci
obliczonej zgodnie ze wzorem, o ktrym mowa w 329 ust. 1 lub 3, przy
uwzgldnieniu czstkowych maksymalnych wartoci wskanika EP, o ktrych
mowa w 329 ust. 2;
2) przegrody oraz wyposaenie techniczne budynku odpowiadaj przynajmniej
wymaganiom izolacyjnoci cieplnej okrelonym w zaczniku nr 2 do
rozporzdzenia oraz powierzchnia okien odpowiada wymaganiom okrelonym
w pkt 2.1. zacznika nr 2 do rozporzdzenia.
1a. Wymagania minimalne, o ktrych mowa w ust. 1, uznaje si za spenione
dla budynku podlegajcego przebudowie, jeeli przegrody oraz wyposaenie
techniczne budynku podlegajce przebudowie odpowiadaj przynajmniej
wymaganiom izolacyjnoci cieplnej okrelonym w zaczniku nr 2 do
rozporzdzenia oraz powierzchnia okien odpowiada wymaganiom okrelonym w
pkt 2.1. zacznika nr 2 do rozporzdzenia.
2. Budynek powinien by zaprojektowany i wykonany w taki sposb, aby ograniczy
ryzyko przegrzewania budynku w okresie letnim.
329. (169) 1. Wymaganie okrelone w 328 ust. 1 uznaje si za spenione dla budynku
mieszkalnego, jeeli:
1) przegrody zewntrzne budynku oraz technika instalacyjna odpowiadaj wymaganiom
izolacyjnoci cieplnej oraz powierzchnia okien spenia wymagania okrelone w pkt 2.1.
zacznika nr 2 do rozporzdzenia, przy czym dla budynku przebudowywanego
dopuszcza si zwikszenie redniego wspczynnika przenikania ciepa osony budynku o
nie wicej ni 15 % w porwnaniu z budynkiem nowym o takiej samej geometrii i
sposobie uytkowania, lub
2) warto wskanika EP [kWh/(m2 rok)] okrelajcego roczne obliczeniowe
zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i
przygotowania ciepej wody uytkowej oraz chodzenia jest mniejsza od wartoci
granicznych okrelonych odpowiednio w ust. 3 pkt 1 i 2, a take jeeli przegrody
zewntrzne budynku odpowiadaj przynajmniej wymaganiom izolacyjnoci cieplnej
niezbdnej dla zabezpieczenia przed kondensacj pary wodnej, okrelonym w pkt 2.2.
zacznika nr 2 do rozporzdzenia, przy czym dla budynku przebudowywanego
dopuszcza si zwikszenie wskanika EP o nie wicej ni 15 % w porwnaniu z
budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie uytkowania.
2. Wymaganie okrelone w 328 ust. 1 uznaje si za spenione dla budynku
uytecznoci publicznej, zamieszkania zbiorowego, budynku produkcyjnego, magazynowego
i gospodarczego, jeeli:
1) przegrody zewntrzne budynku oraz technika instalacyjna odpowiadaj wymaganiom
izolacyjnoci cieplnej oraz powierzchnia okien spenia wymagania okrelone w pkt 2.1.
zacznika nr 2 do rozporzdzenia, przy czym dla budynku przebudowywanego
dopuszcza si zwikszenie redniego wspczynnika przenikania ciepa osony budynku o
nie wicej ni 15 % w porwnaniu z budynkiem nowym o takiej samej geometrii i
sposobie uytkowania, lub
2) warto wskanika EP [kWh/(m2 rok)] okrelajcego roczne obliczeniowe
zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i
94

chodzenia oraz przygotowania ciepej wody uytkowej i owietlenia wbudowanego jest

mniejsza od wartoci granicznej okrelonej w ust. 3 pkt 3, a take jeeli przegrody
zewntrzne budynku odpowiadaj przynajmniej wymaganiom izolacyjnoci cieplnej
niezbdnej dla zabezpieczenia przed kondensacj pary wodnej, okrelonym w pkt 2.2.
zacznika nr 2 do rozporzdzenia, przy czym dla budynku przebudowywanego
dopuszcza si zwikszenie wskanika EP o nie wicej ni 15 % w porwnaniu z
budynkiem nowym o takiej samej geometrii i sposobie uytkowania.
3. Maksymalne wartoci EP rocznego wskanika obliczeniowego zapotrzebowania na
nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i przygotowania ciepej wody
uytkowej oraz chodzenia, w zalenoci od wspczynnika ksztatu budynku A/V e, wynosz:
1) w budynkach mieszkalnych do ogrzewania i wentylacji oraz przygotowania ciepej wody
uytkowej (EPH+W) w cigu roku:
a) dla A/Ve 0,2; EPH+W = 73 + DEP; [kWh/(m2 rok)],
b) dla 0,2 A/Ve 1,05; EPH+W = 55 + 90 (A/Ve) + DEP; [kWh/(m2 rok)],
c) dla A/Ve 1,05; EPH+W = 149,5 + DEP; [kWh/(m2 rok)]
gdzie:
DEP = DEPW - dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi
pierwotn do przygotowania ciepej wody uytkowej w cigu roku,
DEPW = 7.800/(300 + 0,1 Af); [kWh/(m2 rok)],
A - jest sum pl powierzchni wszystkich przegrd budynku, oddzielajcych cz
ogrzewan budynku od powietrza zewntrznego, gruntu i przylegych pomieszcze
nieogrzewanych, liczon po obrysie zewntrznym,
Ve - jest kubatur ogrzewanej czci budynku, pomniejszon o podcienia, balkony,
loggie, galerie itp., liczon po obrysie zewntrznym,
Af - powierzchnia uytkowa ogrzewana budynku (lokalu);
2) w budynkach mieszkalnych do ogrzewania, wentylacji i chodzenia oraz przygotowania
ciepej wody uytkowej (EPHC+W) w cigu roku:
EPHC+W = EPH+W + (5 + 15 Aw,e/Af) (1 - 0,2 A/Ve) Af,c/Af; [kWh/(m2 rok)]
gdzie:
EPH+W wartoci wedug zalenoci podanej w pkt 1,
Aw,e - powierzchnia cian zewntrznych budynku, liczona po obrysie zewntrznym,
Af,c - powierzchnia uytkowa chodzona budynku (lokalu),
Af - powierzchnia uytkowa ogrzewana budynku (lokalu),
Ve - jest kubatur ogrzewanej czci budynku, pomniejszon o podcienia, balkony,
loggie, galerie itp., liczon po obrysie zewntrznym;
3) w budynkach zamieszkania zbiorowego, uytecznoci publicznej i produkcyjnych do
ogrzewania, wentylacji i chodzenia oraz przygotowania ciepej wody uytkowej i
owietlenia wbudowanego (EPHC+W+L) w cigu roku:
EPHC+W+L = EPH+W + (10 + 60 Aw,e/Af) (1 - 0,2 A/Ve) Af,c/Af; [kWh/(m2 rok)]
gdzie:

Aw,e powierzchnia cian zewntrznych budynku, liczona po obrysie zewntrznym,

Af,c - powierzchnia uytkowa chodzona budynku (lokalu),
EPH+W - wartoci wedug zalenoci okrelonej w pkt 1, przy czym DEP = EPW + EPL,
EPW - dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do
przygotowania ciepej wody uytkowej w cigu roku; dla budynku z wydzielonymi
czciami o rnych funkcjach uytkowych wyznacza si warto redni EPW dla
caego budynku, przy czym:
EPW = 1,56 19,10 VCW bt/a1; [kWh/(m2 rok)]
gdzie:
VCW jednostkowe dobowe zuycie ciepej wody uytkowej [dm 3/((j.o.)
doba)] naley przyjmowa z zaoe projektowych,
a1 udzia powierzchni Af na jednostk odniesienia (j.o.), najczciej na
osob [m2/(j.o.)], naley przyjmowa z zaoe projektowych,
bt bezwymiarowy czas uytkowania w cigu roku systemu ciepej wody
uytkowej naley przyjmowa z zaoe projektowych.
W przypadku braku wartoci w zaoeniach projektowych, naley je przyjmowa wedug
poniszej tabeli:

95

Lp.

Typ budynku

Dobowe zuycie
ciepej wody
uytkowej
VCW
[dm3/((j.o.)
doba)]

Udzia
powierzchni
uytkowej na
osob
a1[m2/(j.o.)]

Bezwymiarowy
czas
uytkowania
bt[dni/rok]

Biura, urzdy

15

0,60

Szkoy, bez natryskw

10

0,55

Hotele - cz noclegowa

75

20

0,60

Hotele z gastronomi

112

25

0,65

Szpitale

325

20

0,90

Restauracje, gastronomia

50

10

0,80

25

0,80

15

25

0,80

Dworce kolejowe, autobusowe,

lotnicze
Handlowo-usugowe

EPL -

dodatek na jednostkowe zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn

do owietlenia wbudowanego w cigu roku (dotyczy budynkw uytecznoci
publicznej); dla budynku z wydzielonymi czciami o rnych funkcjach
uytkowych wyznacza si warto redni EPL dla caego budynku, przy czym:
EPL = 2,7 PN t0/1.000; [kWh/(m2 rok)]
gdzie:
PN moc elektryczn referencyjn [W/m2] naley przyjmowa z zaoe
projektowych,
t0 czas uytkowania owietlenia [h/rok] naley przyjmowa z zaoe
projektowych.
W przypadku braku wartoci w zaoeniach projektowych, naley je przyjmowa wedug
poniszej tabeli:
Lp.

Typ budynku

Moc elektryczna
referencyjna
PN[W/m2]

Czas uytkowania
owietlenia
t0[h/rok]

Biura, urzdy

20

2.500

Szkoy

20

2.000

Szpitale

25

5.000

Restauracje, gastronomia

25

2.500

Dworce kolejowe, autobusowe, lotnicze

20

4.000

Handlowo-usugowe

25

5.000

Sportowo-rekreacyjne

20

2.500

uwaga: jeeli wystpuje w danym budynku tylko ogrzewanie i wentylacja, to wyznacza

si jedynie EPH+W, podobnie postpuje si w innych sytuacjach - gdy nie wszystkie
rodzaje instalacji wystpuj;
4) jeeli w budynku wystpuj rne funkcje uytkowe, to wyznacza si redni warto
wskanika EP m wedug oglnej zalenoci:
EPm = i (EPi Af,i) / i Af,i; [kWh/(m2 rok)]
gdzie:
EPi - warto wskanika okrelajcego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie na
96

nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji i przygotowania

ciepej wody uytkowej oraz chodzenia, dla czci budynku o jednolitej funkcji
uytkowej,
Af,i - powierzchnia uytkowa ogrzewana (chodzona) czci budynku o jednolitej
funkcji uytkowej.
4. Wymagania okrelone w 328 ust. 2 uznaje si za spenione, jeeli okna oraz inne
przegrody przeszklone i przezroczyste odpowiadaj przynajmniej wymaganiom okrelonym
w pkt 2.1.4. zacznika nr 2 do rozporzdzenia.
1. Maksymaln warto wskanika EP okrelajcego roczne obliczeniowe
zapotrzebowanie budynku na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania,
wentylacji, chodzenia, przygotowania ciepej wody uytkowej oraz owietlenia
oblicza si zgodnie z poniszym wzorem:
EP = EPH+W + EPC + EPL; [kWh/(m2 rok)]
gdzie:
EPH+W - czstkowa maksymalna warto wskanika EP na potrzeby ogrzewania,
wentylacji oraz przygotowania ciepej wody uytkowej,
EPC - czstkowa maksymalna warto wskanika EP na potrzeby chodzenia,
EPL - czstkowa maksymalna warto wskanika EP na potrzeby owietlenia.
2. Czstkowe maksymalne wartoci wskanika EP wynosz:
1) na potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania ciepej wody
uytkowej:

Lp. Rodzaj budynku

Czstkowe maksymalne wartoci wskanika EPH+W na

potrzeby ogrzewania, wentylacji oraz przygotowania
ciepej wody uytkowej [kWh/(m2 rok)]
od 1 stycznia 2014 od 1 stycznia 2017 od 1 stycznia
r.
r.
2021 r.*)

Budynek mieszkalny:
1

a) jednorodzinny

120

95

70

b) wielorodzinny

105

85

65

Budynek
zamieszkania
zbiorowego

95

85

75

a) opieki zdrowotnej

390

290

190

b) pozostae

65

60

45

Budynek uytecznoci
publicznej:
3

97

Budynek gospodarczy,
magazynowy
i 110
produkcyjny

90

70

*)

Od 1 stycznia 2019 r. - w przypadku budynkw zajmowanych przez wadze

publiczne oraz bdcych ich wasnoci.
2) na potrzeby chodzenia:
Czstkowe maksymalne wartoci wskanika EPC
na potrzeby chodzenia [kWh/(m2 rok)]*)
Lp. Rodzaj budynku
od 1 stycznia od 1 stycznia od 1 stycznia
2014 r.
2017 r.
2021 r.**)
1

Budynek mieszkalny:
1

a) jednorodzinny

EPC = 10 EPC = 10 EPC = 5

Af,C/Af
Af,C/Af
Af,C/Af

b) wielorodzinny

Budynek
zbiorowego
Budynek
publicznej:

zamieszkania

uytecznoci

a) opieki zdrowotnej

EPC = 25 EPC =
Af,C/Af
Af,C/Af

25

EPC = 25
Af,C/Af

b) pozostae

Budynek
gospodarczy,
magazynowy
i
produkcyjny

gdzie:
Af - powierzchnia uytkowa ogrzewana budynku [m 2],
Af,C - powierzchnia uytkowa chodzona budynku [m2].
*
Jeeli budynek posiada instalacj chodzenia, w przeciwnym przypadku EP C = 0
kWh/(m2 rok).
**
Od 1 stycznia 2019 r. - w przypadku budynkw zajmowanych przez wadze
publiczne oraz bdcych ich wasnoci.
3) na potrzeby owietlenia:
98

Czstkowe maksymalne wartoci wskanika EP L na

potrzeby owietlenia [kWh/(m2 rok)] w zalenoci od
czasu dziaania owietlenia w cigu roku t0 [h/rok]*)

Lp. Rodzaj budynku

od 1 stycznia 2014 od 1 stycznia 2017 od 1 stycznia

r.
r.
2021 r.**)
1

Budynek mieszkalny:
1

a) jednorodzinny

EPL = 0

EPL = 0

EPL = 0

dla t0< 2500

EPL = 50

dla t0< 2500

EPL = 50

dla t0< 2500

EPL = 25

dla t0 2500
EPL = 100

dla t0 2500
EPL = 100

dla t0 2500
EPL = 50

b) wielorodzinny

Budynek
zamieszkania
zbiorowego
Budynek uytecznoci
publicznej:

a) opieki zdrowotnej
b) pozostae

Budynek
gospodarczy,
magazynowy
produkcyjny

*)

Jeeli w budynku naley uwzgldni owietlenie wbudowane, w przeciwnym

przypadku EPL = 0 kWh/(m2 rok). **) Od 1 stycznia 2019 r. - w przypadku
budynkw zajmowanych przez wadze publiczne oraz bdcych ich wasnoci.
3. W przypadku budynkw o rnych funkcjach uytkowych maksymalne wartoci
wskanika EP okrelajcego roczne obliczeniowe zapotrzebowanie budynku na
nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji, chodzenia,
przygotowania ciepej wody uytkowej i owietlenia wbudowanego oblicza si
zgodnie z poniszym wzorem:
EP = i (EPi Af,i)/iAf,i; [kWh/(m2 rok)]
gdzie:
EPi - maksymalna warto wskanika EP okrelajcego roczne obliczeniowe
zapotrzebowanie na nieodnawialn energi pierwotn do ogrzewania, wentylacji,
przygotowania ciepej wody uytkowej, chodzenia oraz owietlenia
wbudowanego, dla czci i-tej budynku o jednolitej funkcji uytkowej o
99

powierzchni Af,i, obliczona zgodnie ze wzorem, o ktrym mowa w ust. 1, przy

uwzgldnieniu czstkowych maksymalnych wartoci wskanika EP, o ktrych
mowa w ust. 2,
Af,i - powierzchnia uytkowa ogrzewana (chodzona) i-tej czci budynku o
jednolitej funkcji uytkowej.
4. Wymagania okrelone w 328 ust. 2 uznaje si za spenione, jeeli okna oraz
inne przegrody przeszklone i przezroczyste odpowiadaj przynajmniej
wymaganiom okrelonym w pkt 2.1.4. zacznika nr 2 do rozporzdzenia.

DZIA XI
PRZEPISY PRZEJCIOWE I KOCOWE
330. Przepisw rozporzdzenia nie stosuje si, z zastrzeeniem 2 ust. 1 i 207 ust.
2, jeeli przed dniem wejcia w ycie rozporzdzenia:
1) (170) zosta zoony wniosek o pozwolenie na budow lub odrbny wniosek o
zatwierdzenie projektu budowlanego i wnioski te zostay opracowane na podstawie
dotychczasowych przepisw,
2) zostao dokonane zgoszenie budowy lub wykonania robt budowlanych w przypadku,
gdy nie jest wymagane uzyskanie decyzji o pozwoleniu na budow.
331. Traci moc rozporzdzenie Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z
dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada
budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140 i Nr 44, poz. 434, z 2000 r. Nr
16, poz. 214 oraz z 2001 r. Nr 17, poz. 207).
332. Rozporzdzenie wchodzi w ycie po upywie 6 miesicy od dnia ogoszenia.
ZACZNIKI
ZACZNIK Nr 1(171)
WYKAZ POLSKICH NORM POWOANYCH W ROZPORZDZENIU
Lp.

Miejsce
powoania normy

Numer normy

Tytu normy (zakres powoania)

53 ust. 2

96 ust. 1

PN-EN 62305-1:2008

Ochrona odgromowa - Cz 1: Zasady oglne

PN-EN 62305-2:2008

Ochrona odgromowa - Cz 2: Zarzdzanie ryzykiem

PN-B-02151-02:1987

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem

pomieszcze w budynkach - Dopuszczalne wartoci
poziomu dwiku w pomieszczeniach

PN-B-02170:1985

Ocena szkodliwoci drga przekazywanych przez

podoe na budynki

PN-B-02171:1988
3

98 ust. 2

Ocena wpywu drga na ludzi w budynkach

PN-HD 308 S2:2007

Identyfikacja y w kablach i przewodach oraz w

przewodach sznurowych

PN-IEC 364-4-481:1994

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona zapewniajca bezpieczestwo - Dobr rodkw

ochrony w zalenoci od wpyww zewntrznych - Wybr
rodkw ochrony przeciwporaeniowej w zalenoci od
wpyww zewntrznych

100

(w zakresie pkt 481.3.1.1)

PN-EN 12464-1:2004

wiato i owietlenie - Owietlenie miejsc pracy - Cz

1: Miejsca pracy we wntrzach

PN-HD 60364-1:2010

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 1:

Wymagania podstawowe, ustalanie oglnych
charakterystyk, definicje

PN-HD 60364-4-41:2009

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 4-41:

Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona
przed poraeniem elektrycznym

PN-IEC 60364-4-42:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed skutkami oddziaywania cieplnego

PN-IEC 60364-4-43:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed prdem przeteniowym

PN-IEC 60364-4-442:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed przepiciami - Ochrona instalacji niskiego napicia
przed przejciowymi przepiciami i uszkodzeniami przy
doziemieniach w sieciach wysokiego napicia

PN-IEC 60364-4-443:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed przepiciami - Ochrona przed przepiciami
atmosferycznymi lub czeniowymi

PN-IEC 60364-4-444:2001

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed przepiciami - Ochrona przed zakceniami
elektromagnetycznymi (EMI) w instalacjach obiektw
budowlanych

PN-IEC 60364-4-45:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed obnieniem napicia

PN-IEC 60364-4-473:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Stosowanie

rodkw ochrony zapewniajcych bezpieczestwo rodki ochrony przed prdem przeteniowym

PN-IEC 60364-4-482:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Dobr

rodkw ochrony w zalenoci od wpyww zewntrznych
- Ochrona przeciwpoarowa

PN-IEC 60364-5-51:2000

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego Postanowienia oglne

PN-IEC 60364-5-52:2002

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego Oprzewodowanie

PN-IEC 60364-5-523:2001

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego Obcialno prdowa dugotrwaa przewodw

PN-IEC 60364-5-53:2000

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Aparatura

rozdzielcza i sterownicza

PN-IEC 60364-5-534:2003

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Urzdzenia

do ochrony przed przepiciami

101

PN-IEC 60364-5-537:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Aparatura

rozdzielcza i sterownicza - Urzdzenia do odczania
izolacyjnego i czenia

PN-HD 60364-5-54:2010

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 5-54:

Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Uziemienia,
przewody ochronne i przewody pocze ochronnych

PN-IEC 60364-5-551:2003

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Inne

wyposaenie - Niskonapiciowe zespoy prdotwrcze

PN-HD 60364-5-559:2010

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Cz

5-55: Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Inne
wyposaenie - Sekcja 559: Oprawy owietleniowe i
instalacje owietleniowe

PN-IEC 60364-5-56:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Instalacje

bezpieczestwa

PN-HD 60364-6:2008

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 6:

Sprawdzanie

PN-EN 60445:2010

Zasady podstawowe i bezpieczestwa przy

wspdziaaniu czowieka z maszyn, znakowanie i
identyfikacja - Identyfikacja zaciskw urzdze i
zakocze przewodw

PN-EN 60446:2010

Zasady podstawowe i bezpieczestwa przy

wspdziaaniu czowieka z maszyn, znakowanie i
identyfikacja - Identyfikacja przewodw kolorami albo
znakami alfanumerycznymi

113 ust. 4

PN-B-01706:1992

Instalacje wodocigowe - Wymagania w projektowaniu

(w zakresie pkt 2.1; 2.3; 2.4.1; 2.4.3-2.4.5; 3.1.13.1.3; 3.1.5; 3.1.7; 3.2.2; 3.2.3; 3.3; 4.1; 4.2 i 4.4-4.6)

113 ust. 7

PN-EN 1717:2003

Ochrona przed wtrnym zanieczyszczaniem wody w

instalacjach wodocigowych i oglne wymagania
dotyczce urzdze zapobiegajcych zanieczyszczeniu
przez przepyw zwrotny

115 ust. 1

PN-B-10720:1998

Wodocigi - Zabudowa zestaww wodomierzowych w

instalacjach wodocigowych - Wymagania i badania przy
odbiorze
(w zakresie pkt 2.1; 2.3; 2.4 i 2.6)

116 ust. 3

PN-HD 60364-5-54:2010

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 5-54:

Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Uziemienia,
przewody ochronne i przewody pocze ochronnych

120 ust. 4

PN-B-02440:1976

Zabezpieczenie urzdze ciepej wody uytkowej Wymagania

(w zakresie pkt 2; 3.1.1; 3.1.2 i 3.2.1-3.2.13)

121 ust. 2

PN-B-10720:1998

Wodocigi - Zabudowa zestaww wodomierzowych w

instalacjach wodocigowych - Wymagania i badania przy
odbiorze
(w zakresie pkt 2.1; 2.3; 2.4 i 2.6)

10

122 ust. 2

PN-EN 12056-1:2002

Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewntrz budynkw

- Cz 1: Postanowienia oglne i wymagania
(w zakresie pkt 4 i 5)

PN-EN 12056-2:2002

Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewntrz budynkw

- Cz 2: Kanalizacja sanitarna - Projektowanie ukadu i
obliczenia
(w zakresie pkt 4-6)

102

11

124

PN-EN 12056-3:2002

Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewntrz budynkw

- Cz 3: Przewody deszczowe - Projektowanie ukadu i
obliczenia
(w zakresie pkt 4-7)

PN-EN 12056-4:2002

Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewntrz budynkw

- Cz 4: Pompownie ciekw - Projektowanie ukadu i
obliczenia
(w zakresie pkt 4-6)

PN-EN 12056-5:2002

Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewntrz budynkw

- Cz 5: Monta i badania, instrukcje dziaania,
uytkowania i eksploatacji
(w zakresie pkt 5-9)

PN-EN 12109:2003

Wewntrzne systemy kanalizacji podcinieniowej

(w zakresie pkt 5; 7 i 8)

PN-EN 12056-4:2002

Systemy kanalizacji grawitacyjnej wewntrz budynkw

- Cz 4: Pompownie ciekw - Projektowanie ukadu i
obliczenia
(w zakresie pkt 4-6)

PN-EN 13564-1:2004

Urzdzenia przeciwzalewowe w budynkach - Cz 1:

Wymagania
Instalacje kanalizacyjne - Wymagania w projektowaniu
(w zakresie pkt 4.2.2 z wyjtkiem odwoania do pkt 3.5)

12

125 ust. 4

PN-B-01707:1992

13

131

PN-B-94340:1991

14

133 ust. 3

PN-B-02413:1991

Ogrzewnictwo i ciepownictwo - Zabezpieczenie

instalacji ogrzewa wodnych systemu otwartego Wymagania

PN-B-02414:1999

Ogrzewnictwo i ciepownictwo - Zabezpieczenie

instalacji ogrzewa wodnych systemu zamknitego z
naczyniami w zbiorczymi przeponowymi - Wymagania

PN-B-02415:1991

Ogrzewnictwo i ciepownictwo - Zabezpieczenie

wodnych zamknitych systemw ciepowniczych Wymagania

PN-B-02416:1991

Ogrzewnictwo i ciepownictwo - Zabezpieczenie

instalacji ogrzewa wodnych systemu zamknitego
przyczonych do sieci cieplnych - Wymagania

Zsyp na odpady

15

133 ust. 4

PN-C-04607:1993

Woda w instalacjach ogrzewania - Wymagania i badania

dotyczce jakoci wody

16

134 ust. 1

PN-EN ISO 6946:2008

Komponenty budowlane i elementy budynku - Opr

cieplny i wspczynnik przenikania ciepa - Metoda
obliczania

PN-EN ISO 10077-1:2007

Cieplne waciwoci uytkowe okien, drzwi i aluzji Obliczanie wspczynnika przenikania ciepa - Cz 1:
Postanowienia oglne

PN-EN ISO 10077-2:2005

Cieplne waciwoci uytkowe okien, drzwi i aluzji Obliczanie wspczynnika przenikania ciepa - Cz 2:
Metoda komputerowa dla ram

PN-EN ISO 10211:2008

Mostki cieplne w budynkach - Strumienie ciepa i

temperatury powierzchni - Obliczenia szczegowe

PN-EN 12831:2006

Instalacje ogrzewcze w budynkach - Metoda obliczania

projektowego obcienia cieplnego

PN-EN ISO 13370:2008

Cieplne waciwoci uytkowe budynkw - Przenoszenie

ciepa przez grunt - Metody obliczania

103

PN-EN ISO 13789:2008

Cieplne waciwoci uytkowe budynkw Wspczynniki wymiany ciepa przez przenikanie i

wentylacj - Metoda obliczania

PN-EN ISO 14683:2008

Mostki cieplne w budynkach - Liniowy wspczynnik

przenikania ciepa - Metody uproszczone i wartoci
orientacyjne

17

134 ust. 2

PN-B-02403:1982

Ogrzewnictwo - Temperatury obliczeniowe zewntrzne

18

135 ust. 4

PN-B-02421:2000

Ogrzewnictwo i ciepownictwo - Izolacja cieplna

przewodw, armatury i urzdze - Wymagania i badania
odbiorcze
(w zakresie pkt 2.1; 2.2; 2.3.1; 2.4.1-2.4.4 i 2.5.12.5.6)

19

136 ust. 2

PN-B-02411:1987

Ogrzewnictwo - Kotownie wbudowane na paliwo stae Wymagania

(w zakresie pkt 2.1.3-2.1.6 i 2.1.8-2.1.10)

20

136 ust. 2a

PN-B-02411:1987

Ogrzewnictwo - Kotownie wbudowane na paliwo stae Wymagania

(w zakresie pkt 2.1.3-2.1.5; 2.1.6.2 i 2.1.9-2.1.10)

21

136 ust. 3

PN-B-02411:1987

Ogrzewnictwo - Kotownie wbudowane na paliwo stae Wymagania

(w zakresie pkt 2.2.2-2.2.8 i 2.2.10-2.2.16)

22

137 ust. 9

PN-E-05204:1994

Ochrona przed elektrycznoci statyczn - Ochrona

obiektw, instalacji i urzdze - Wymagania

23

140 ust. 1

PN-B-10425:1989

Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane

z cegy - Wymagania techniczne i badania przy odbiorze

24

142 ust. 2

PN-B-10425:1989

Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane

z cegy - Wymagania techniczne i badania przy odbiorze
(w zakresie pkt 3.3.2)

25

143 ust. 1

PN-B-02011:1977
PN-B-02011:1977/Az1:2009

Obcienia w obliczeniach statycznych - Obcienie

wiatrem
(w zakresie pkt 3.3)

26

147 ust. 1

PN-B-03430:1983
PN-B-03430:1983/Az3:2000

Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania

zbiorowego i uytecznoci publicznej - Wymagania
(z wyjtkiem pkt 5.2.1 i 5.2.3)

27

147 ust. 3

28

149 ust. 1

29

149 ust. 4

PN-B-03421:1978

Wentylacja i klimatyzacja - Parametry obliczeniowe

powietrza wewntrznego w pomieszczeniach
przeznaczonych do staego przebywania ludzi

30

153 ust. 2

PN-EN 1507:2007

Wentylacja budynkw - Przewody wentylacyjne z blachy

o przekroju prostoktnym - Wymagania dotyczce
wytrzymaoci i szczelnoci

PN-EN 12237:2005

Wentylacja budynkw - Sie przewodw Wytrzymao i szczelno przewodw z blachy o

przekroju koowym

PN-EN 12097:2007

Wentylacja budynkw - Sie przewodw - Wymagania

dotyczce elementw skadowych sieci przewodw
uatwiajcych konserwacj sieci przewodw

31

153 ust. 5

PN-B-03421:1978

Wentylacja i klimatyzacja - Parametry obliczeniowe

powietrza wewntrznego w pomieszczeniach
przeznaczonych do staego przebywania ludzi

PN-B-03430:1983
PN-B-03430:1983/Az3:2000

104

Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania

zbiorowego i uytecznoci publicznej - Wymagania
(w zakresie pkt 2.1.2-2.1.4; 3.1 i 4.1)

32

154 ust. 6

33

155 ust. 4

34

157 ust. 2

PN-EN 779:2005

Przeciwpyowe filtry powietrza do wentylacji oglnej Okrelanie parametrw filtracyjnych

(w zakresie rozdziau 4)

PN-B-03430:1983
PN-B-03430:1983/Az3:2000

Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania

zbiorowego i uytecznoci publicznej - Wymagania
(w zakresie pkt 2.1.5)

PN-C-04753:2002

Gaz ziemny - Jako gazu dostarczanego odbiorcom z

sieci rozdzielczej
(w zakresie rozdziau 2)

PN-C-96008:1998

Przetwory naftowe - Gazy wglowodorowe - Gazy

skroplone C3-C4
(w zakresie rozdziau 3)

35

163 ust. 1a

PN-EN 1775:2009

Dostawa gazu - Przewody gazowe dla budynkw Maksymalne cinienie robocze rwne 5 bar lub mniejsze
- Zalecenia funkcjonalne
(w zakresie pkt 4.2)

36

163 ust. 2

PN-EN 10208-1:2000

Rury stalowe przewodowe dla mediw palnych - Rury o

klasie wymaga A

37

163 ust. 4

PN-EN 1775:2009

Dostawa gazu - Przewody gazowe dla budynkw Maksymalne cinienie robocze rwne 5 bar lub mniejsze
- Zalecenia funkcjonalne
(w zakresie pkt 4.2)

38

166 ust. 1

PN-EN 1359:2004

39

170 ust. 1

40

176 ust. 1

PN-B-02431-1:1999

Ogrzewnictwo - Kotownie wbudowane na paliwa

gazowe o gstoci wzgldnej mniejszej ni 1 Wymagania
(w zakresie pkt 2.2 z wyczeniem 2.2.1.4; 2.2.1.8;
2.2.2.4 i 2.2.2.5 oraz pkt 2.3 z wyczeniem 2.3.8.1;
2.3.8.2; 2.3.9 i 2.3.14)

41

180

PN-HD 308 S2:2007

Identyfikacja y w kablach i przewodach oraz w

przewodach sznurowych

PN-IEC 364-4-481:1994

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona zapewniajca bezpieczestwo - Dobr rodkw

ochrony w zalenoci od wpyww zewntrznych - Wybr
rodkw ochrony przeciwporaeniowej w zalenoci od
wpyww zewntrznych
(w zakresie pkt 481.3.1.1)

Gazomierze - Gazomierze miechowe

PN-B-03430:1983
PN-B-03430:1983/Az3:2000

PN-N-01256-02:1992

Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania

zbiorowego i uytecznoci publicznej - Wymagania
(z wyjtkiem pkt 5.2.1 i 5.2.3)

Znaki bezpieczestwa - Ewakuacja

PN-B-02151-02:1987

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem

pomieszcze w budynkach - Dopuszczalne wartoci
poziomu dwiku w pomieszczeniach

PN-B-02171:1988

Ocena wpywu drga na ludzi w budynkach

PN-E-05010:1991

Zakresy napiciowe instalacji elektrycznych w obiektach

budowlanych

PN-E-05115:2002

Instalacje elektroenergetyczne prdu przemiennego o

napiciu wyszym od 1 kV

PN-E-08501:1988

Urzdzenia elektryczne - Tablice i znaki bezpieczestwa

PN-EN 12464-1:2004

wiato i owietlenie - Owietlenie miejsc pracy - Cz

1: Miejsca pracy we wntrzach

105

PN-EN 50160:2002
PN-EN 50160:2002/AC:2004
PN-EN 50160:2002/Apl:2005

Parametry napicia zasilajcego w publicznych sieciach

rozdzielczych

PN-EN 50310:2007

Stosowanie pocze wyrwnawczych i uziemiajcych w

budynkach z zainstalowanym sprztem informatycznym

PN-HD 60364-1:2010

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 1:

Wymagania podstawowe, ustalanie oglnych
charakterystyk, definicje

PN-HD 60364-4-41:2009

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 4-41:

Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona
przed poraeniem elektrycznym

PN-IEC 60364-4-42:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed skutkami oddziaywania cieplnego

PN-IEC 60364-4-43:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed prdem przeteniowym

PN-IEC 60364-4-442:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed przepiciami - Ochrona instalacji niskiego napicia
przed przejciowymi przepiciami i uszkodzeniami przy
doziemieniach w sieciach wysokiego napicia

PN-IEC 60364-4-443:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed przepiciami - Ochrona przed przepiciami
atmosferycznymi lub czeniowymi

PN-IEC 60364-4-444:2001

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed przepiciami - Ochrona przed zakceniami
elektromagnetycznymi (EMI) w instalacjach obiektw
budowlanych

PN-IEC 60364-4-45:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed obnieniem napicia

PN-IEC 60364-4-473:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Stosowanie

rodkw ochrony zapewniajcych bezpieczestwo rodki ochrony przed prdem przeteniowym

PN-IEC 60364-4-482:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Dobr

rodkw ochrony w zalenoci od wpyww zewntrznych
- Ochrona przeciwpoarowa

PN-IEC 60364-5-51:2000

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego Postanowienia oglne

PN-IEC 60364-5-52:2002

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego Oprzewodowanie

PN-IEC 60364-5-523:2001

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego Obcialno prdowa dugotrwaa przewodw

PN-IEC 60364-5-53:2000

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Aparatura

rozdzielcza i sterownicza

PN-IEC 60364-5-534:2003

106

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych -

Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Urzdzenia

do ochrony przed przepiciami
PN-IEC 60364-5-537:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Aparatura

rozdzielcza i sterownicza - Urzdzenia do odczania
izolacyjnego i czenia

PN-HD 60364-5-54:2010

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 5-54:

Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Uziemienia,
przewody ochronne i przewody pocze ochronnych

PN-IEC 60364-5-551:2003

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Inne

wyposaenie - Niskonapiciowe zespoy prdotwrcze

PN-HD 60364-5-559:2010

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Cz

5-55: Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Inne
wyposaenie - Sekcja 559: Oprawy owietleniowe i
instalacje owietleniowe

PN-IEC 60364-5-56:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Instalacje

bezpieczestwa

PN-HD 60364-6:2008

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 6:

Sprawdzanie

PN-HD 60364-7-701:2010

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 7-701:

Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub
lokalizacji - Pomieszczenia wyposaone w wann lub
prysznic

PN-IEC 60364-7-702:1999
PN-IEC 60364-7-702:1999/Apl:2002

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub

lokalizacji - Baseny pywackie i inne

PN-HD 60364-7-703:2007

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Cz

7-703: Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub
lokalizacji - Pomieszczenia i kabiny zawierajce
ogrzewacze sauny

PN-HD 60364-7-704:2010

Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 7-704:

Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub
lokalizacji - Instalacje na terenie budowy i rozbirki

PN-IEC 60364-7-705:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub

lokalizacji - Instalacje elektryczne w gospodarstwach
rolniczych i ogrodniczych

PN-IEC 60364-7-706:2000

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub

lokalizacji - Przestrzenie ograniczone powierzchniami
przewodzcymi

PN-IEC 60364-7-714:2003

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub

lokalizacji - Instalacje owietlenia zewntrznego

PN-HD 60364-7-715:2006

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Cz

7-715: Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub
lokalizacji - Instalacje owietleniowe o bardzo niskim
napiciu

PN-HD 60364-7-740:2009

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych - Cz

7-740: Wymagania dotyczce specjalnych instalacji lub
lokalizacji - Tymczasowe instalacje elektryczne obiektw,
urzdze rozrywkowych i straganw na terenie targw,
wesoych miasteczek i cyrkw

107

PN-EN 60445:2010

Zasady podstawowe i bezpieczestwa przy

wspdziaaniu czowieka z maszyn, znakowanie i
identyfikacja - Identyfikacja zaciskw urzdze i
zakocze przewodw

PN-EN 60446:2010

Zasady podstawowe i bezpieczestwa przy

wspdziaaniu czowieka z maszyn, znakowanie i
identyfikacja - Identyfikacja przewodw kolorami albo
znakami alfanumerycznymi

PN-EN 60529:2003

Stopnie ochrony zapewnianej przez obudowy (kod IP)

PN-EN 61140:2005
PN-EN 61140:2005/Al:2008
PN-EN 61293:2000

42

181 ust. 7

Ochrona przed poraeniem prdem elektrycznym Wsplne aspekty instalacji i urzdze

Znakowanie urzdze elektrycznych danymi
znamionowymi dotyczcymi zasilania elektrycznego Wymagania bezpieczestwa

PN-EN 1838:2005

Zastosowania owietlenia - Owietlenie awaryjne

PN-EN 50172:2005

Systemy awaryjnego owietlenia ewakuacyjnego

PN-IEC 60364-5-56:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Instalacje

bezpieczestwa
Instalacje elektryczne niskiego napicia - Cz 5-54:
Dobr i monta wyposaenia elektrycznego - Uziemienia,
przewody ochronne i przewody pocze ochronnych

43

184 ust. 2

PN-HD 60364-5-54:2010

44

184 ust. 3

PN-EN 62305-1:2008

Ochrona odgromowa - Cz 1: Zasady oglne

PN-EN 62305-2:2008

Ochrona odgromowa - Cz 2: Zarzdzanie ryzykiem

PN-EN 62305-3:2009

Ochrona odgromowa - Cz 3: Uszkodzenia fizyczne

obiektw i zagroenie ycia

PN-EN 62305-4:2009

Ochrona odgromowa - Cz 4: Urzdzenia elektryczne

i elektroniczne w obiektach

PN-IEC 60364-4-443:1999

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Ochrona dla zapewnienia bezpieczestwa - Ochrona

przed przepiciami - Ochrona przed przepiciami
atmosferycznymi lub czeniowymi

45

186 ust. 2

PN-IEC 60364-5-52:2002

Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych Dobr i monta wyposaenia elektrycznego Oprzewodowanie

46

187 ust. 3

PN-EN 1363-1:2001

Badania odpornoci ogniowej - Cz 1: Wymagania

oglne

47

187 ust. 5

PN-EN 50200:2003

Metoda badania palnoci cienkich przewodw i kabli bez

ochrony specjalnej stosowanych w obwodach
zabezpieczajcych

192b

PN-EN 50174-2:2010

Technika Informatyczna - Instalacje okablowania Cz 2: Planowanie i wykonywanie instalacji wewntrz

budynkw

196 ust. 2 i 3

PN-B-02151-02:1987

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem

pomieszcze w budynkach - Dopuszczalne wartoci
poziomu dwiku w pomieszczeniach

47a

48

49

204 ust. 4

PN-B-02171:1988

Ocena wpywu drga na ludzi w budynkach

PN-B-02000:1982

Obcienia budowli - Zasady ustalania wartoci

PN-B-02001:1982

Obcienia budowli - Obcienia stae

108

PN-B-02003:1982

Obcienia budowli - Obcienia zmienne

technologiczne - Podstawowe obcienia technologiczne i
montaowe

PN-B-02004:1982

Obcienia budowli - Obcienia zmienne

technologiczne - Obcienia pojazdami

PN-B-02005:1986

Obcienia budowli - Obcienia suwnicami

pomostowymi, wcigarkami i wcignikami

PN-B-02010:1980
PN-B-02010:1980/Az1:2006

Obcienia w obliczeniach statycznych - Obcienie

niegiem

PN-B-02011:1977
PN-B-02011:1977/Az1:2009

Obcienia w obliczeniach statycznych - Obcienie

wiatrem

PN-B-02013:1987

Obcienie budowli - Obcienia zmienne rodowiskowe

- Obcienie oblodzeniem

PN-B-02014:1988

Obcienia budowli - Obcienie gruntem

PN-B-02015:1986

Obcienia budowli - Obcienia zmienne rodowiskowe

- Obcienie temperatur

PN-B-03001:1976

Konstrukcje i podoa budowli - Oglne zasady oblicze

PN-B-03002:2007

Konstrukcje murowe - Projektowanie i obliczanie

PN-B-03020:1981

Grunty budowlane - Posadowienie bezporednie budowli

- Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-B-03150:2000
PN-B-03150:2000/Az1:2001
PN-B-03150:2000/Az2:2003
PN-B-03150:2000/Az3:2004

Konstrukcje drewniane - Obliczenia statyczne i

projektowanie

PN-B-03200:1990

Konstrukcje stalowe - Obliczenia statyczne i

projektowanie

PN-B-03215:1998

Konstrukcje stalowe - Poczenia z fundamentami Projektowanie i wykonanie

PN-B-03230:1984

Lekkie ciany osonowe i przekrycia dachowe z pyt

warstwowych i ebrowych - Obliczenia statyczne i
projektowanie

PN-B-03263:2000

Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone

wykonywane z kruszywowych betonw lekkich Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-B-03264:2002
PN-B-03264:2002/Ap1:2004

Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone Obliczenia statyczne i projektowanie

PN-B-03300:2006
PN-B-03300:2006/Ap1:2008

Konstrukcje zespolone stalowo-betonowe - Obliczenia

statyczne i projektowanie

PN-EN 1990*):

Eurokod: Podstawy projektowania konstrukcji

*)

PN-EN 1991 :

Eurokod 1: Oddziaywania na konstrukcje

PN-EN 1992*):

Eurokod 2: Projektowanie konstrukcji z betonu

PN-EN 1993*):

Eurokod 3: Projektowanie konstrukcji stalowych

PN-EN 1994*):

Eurokod 4: Projektowanie konstrukcji stalowobetonowych

PN-EN 1995*):

Eurokod 5: Projektowanie konstrukcji drewnianych

PN-EN 1996*):

Eurokod 6: Projektowanie konstrukcji murowych

109

PN-EN 1997*):

Eurokod 7: Projektowanie geotechniczne

PN-EN 1999*):

Eurokod 9: Projektowanie konstrukcji aluminiowych

(wszystkie czci norm)

50

208
208a

PN-EN 81-58:2005

Przepisy bezpieczestwa dotyczce budowy i

instalowania dwigw - Badania i prby - Cz 58:
Prba odpornoci ogniowej drzwi przystankowych

PN-EN 1021-1:2007

Meble - Ocena zapalnoci mebli tapicerowanych - Cz

1: rdo zaponu: tlcy si papieros

PN-EN 1021-2:2007

Meble - Ocena zapalnoci mebli tapicerowanych - Cz

2: rdo zaponu: rwnowanik pomienia zapaki

PN-EN 1991-1-2:2006
PN-EN 1991-1-2:2006/AC:2009

51

253 ust. 1

Eurokod 1: Oddziaywania na konstrukcje - Cz 1-2:

Oddziaywania oglne - Oddziaywania na konstrukcje w
warunkach poaru

PN-B-02852:2001

Ochrona przeciwpoarowa budynkw - Obliczanie

gstoci obcienia ogniowego oraz wyznaczanie
wzgldnego czasu trwania poaru
(w zakresie czci dotyczcej gstoci obcienia
ogniowego - pkt 2)

PN-B-02855:1988

Ochrona przeciwpoarowa budynkw - Metoda badania

wydzielania toksycznych produktw rozkadu i spalania
materiaw

PN-B-02867:1990

Ochrona przeciwpoarowa budynkw - Metoda badania

stopnia rozprzestrzeniania ognia przez ciany
(w zakresie czci dotyczcej cian zewntrznych przy
dziaaniu ognia od strony elewacji)

PN-EN ISO 6940: 2005

Wyroby wkiennicze - Zachowanie si podczas palenia

- Wyznaczanie zapalnoci pionowo umieszczonych
prbek

PN-EN ISO 6941: 2005

Wyroby wkiennicze - Zachowanie si podczas palenia

- Pomiar waciwoci rozprzestrzeniania si pomienia na
pionowo umieszczonych prbkach

PN-EN 13501-1+A1: 2010

Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i

elementw budynkw - Cz 1: Klasyfikacja na
podstawie bada reakcji na ogie

PN-EN 13501-2+A1: 2010

Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i

elementw budynkw - Cz 2: Klasyfikacja na
podstawie bada odpornoci ogniowej, z wyczeniem
instalacji wentylacyjnej

PN-EN 13501-3+A1: 2010

Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i

elementw budynkw - Cz 3: Klasyfikacja na
podstawie bada odpornoci ogniowej wyrobw i
elementw stosowanych w instalacjach uytkowych w
budynkach: ognioodpornych przewodw wentylacyjnych
i przeciwpoarowych klap odcinajcych

PN-EN 13501-4+A1: 2010

Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i

elementw budynkw - Cz 4: Klasyfikacja na
podstawie wynikw bada odpornoci ogniowej
elementw systemw kontroli rozprzestrzeniania dymu

PN-EN 13501-5+A1: 2010

Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i

elementw budynkw - Cz 5: Klasyfikacja na
podstawie wynikw bada oddziaywania ognia
zewntrznego na dachy

PN-EN 81-72:2005

Przepisy bezpieczestwa dotyczce budowy i

110

instalowania dwigw - Szczeglne zastosowania

dwigw osobowych i towarowych - Cz 72: Dwigi dla
stray poarnej
52

53

258 ust. 1a

261 pkt 1

PN-EN ISO 6940:2005

Wyroby wkiennicze - Zachowanie si podczas palenia

- Wyznaczanie zapalnoci pionowo umieszczonych
prbek

PN-EN ISO 6941:2005

Wyroby wkiennicze - Zachowanie si podczas palenia

- Pomiar waciwoci rozprzestrzeniania si pomienia na
pionowo umieszczonych prbkach

PN-EN 1021-2:2007

Meble - Ocena zapalnoci mebli tapicerowanych - Cz

2: rdo zaponu: rwnowanik pomienia zapaki

PN-EN 1021-1:2007

Meble - Ocena zapalnoci mebli tapicerowanych - Cz

1: rdo zaponu: tlcy si papieros

PN-B-02855:1988

Ochrona przeciwpoarowa budynkw - Metoda badania

wydzielania toksycznych produktw rozkadu i spalania
materiaw
Badania ogniowe - Mae kominy - Badania w
podwyszonych temperaturach

54

266 ust. 2

PN-B-02870:1993

55

287 pkt 4

PN-N-01256-02:1992

56

287 pkt 6

57

288 pkt 5

Znaki bezpieczestwa - Ewakuacja

PN-N-01256-5:1998

Znaki bezpieczestwa - Zasady umieszczania znakw

bezpieczestwa na drogach ewakuacyjnych i drogach
poarowych

PN-ISO 7010:2006

Symbole graficzne - Barwy bezpieczestwa i znaki

bezpieczestwa - Znaki bezpieczestwa stosowane w
miejscach pracy i w obszarach uytecznoci publicznej
patrz: Polskie Normy powoane w 180

PN-N-01256-02:1992

Znaki bezpieczestwa - Ewakuacja

PN-N-01256-5:1998

Znaki bezpieczestwa - Zasady umieszczania znakw

bezpieczestwa na drogach ewakuacyjnych i drogach
poarowych

PN-ISO 7010:2006

Symbole graficzne - Barwy bezpieczestwa i znaki

bezpieczestwa - Znaki bezpieczestwa stosowane w
miejscach pracy i w obszarach uytecznoci publicznej

58

288 pkt 7

patrz: Polskie Normy powoane w 180

59

298 ust. 1

PN-B-02003:1982

Obcienia budowli - Obcienia zmienne

technologiczne - Podstawowe obcienia technologiczne
i montaowe
(w zakresie pkt 3.6)

60

305 ust. 2

PN-E-05204:1994

Ochrona przed elektrycznoci statyczn - Ochrona

obiektw, instalacji i urzdze - Wymagania

61

324

PN-B-02151-02:1987

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem

pomieszcze w budynkach - Dopuszczalne wartoci
poziomu dwiku w pomieszczeniach

PN-B-02170:1985

Ocena szkodliwoci drga przekazywanych przez

podoe na budynki

PN-B-02171:1988
62

325 ust. 1

Ocena wpywu drga na ludzi w budynkach

PN-B-02151-02:1987

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem

pomieszcze w budynkach - Dopuszczalne wartoci
poziomu dwiku w pomieszczeniach

111

PN-B-02170:1985

Ocena szkodliwoci drga przekazywanych przez

podoe na budynki

PN-B-02171:1988

Ocena wpywu drga na ludzi w budynkach

63

325 ust. 2

PN-B-02151-3:1999

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem w

budynkach - Izolacyjno akustyczna przegrd w
budynkach oraz izolacyjno akustyczna elementw
budowlanych - Wymagania
(w zakresie pkt 1, 2, 6, 8 i 9.)

64

326 ust. 1

PN-B-02151-02:1987

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem

pomieszcze w budynkach - Dopuszczalne wartoci
poziomu dwiku w pomieszczeniach

PN-B-02156:1987

Akustyka budowlana - Metody pomiaru dwiku A w

budynkach

PN-B-02171:1988
65

326 ust. 2

Ocena wpywu drga na ludzi w budynkach

PN-EN ISO 140-4:2000

Akustyka - Pomiar izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Pomiary terenowe izolacyjnoci od
dwikw powietrznych midzy pomieszczeniami

PN-EN ISO 140-5:1999

Akustyka - Pomiar izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Pomiary terenowe izolacyjnoci
akustycznej od dwikw powietrznych ciany
zewntrznej i jej elementw

PN-EN ISO 140-6:1999

Akustyka - Pomiar izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Pomiary laboratoryjne izolacyjnoci od
dwikw uderzeniowych stropw

PN-EN ISO 140-7:2000

Akustyka - Pomiar izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Pomiary terenowe izolacyjnoci od
dwikw uderzeniowych stropw

PN-EN ISO 140-8:1999

Akustyka - Pomiar izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Pomiary laboratoryjne tumienia
dwikw uderzeniowych przez podogi na masywnym
stropie wzorcowym

PN-EN ISO 140-12:2001

Akustyka - Pomiar izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Cz 12: Pomiar laboratoryjny
izolacyjnoci od dwikw powietrznych i
uderzeniowych podniesionej podogi pomidzy dwoma
ssiednimi pomieszczeniami

PN-EN 20140-3:1999
PN-EN 20140-3:1999/A1:2007

Akustyka - Pomiar izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Pomiary laboratoryjne izolacyjnoci od
dwikw powietrznych elementw budowlanych

PN-EN 20140-9:1998

Akustyka - Pomiary izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Pomiar laboratoryjny izolacyjnoci od
dwikw powietrznych, dla sufitw podwieszonych z
przestrzeni nad sufitem, mierzonej pomidzy dwoma
ssiednimi pomieszczeniami

PN-EN 20140-10:1994

Akustyka- Pomiary izolacyjnoci akustycznej w

budynkach i izolacyjnoci akustycznej elementw
budowlanych - Pomiary laboratoryjne izolacyjnoci od
dwikw powietrznych maych elementw
budowlanych

112

66

326 ust. 3

PN-B-02151-3:1999

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem w

budynkach - Izolacyjno akustyczna przegrd w
budynkach oraz izolacyjno akustyczna elementw
budowlanych - Wymagania
(w zakresie pkt 1-5; 7 i 9.)

67

326 ust. 4

PN-B-02151-02:1987

Akustyka budowlana - Ochrona przed haasem

pomieszcze w budynkach - Dopuszczalne wartoci
poziomu dwiku w pomieszczeniach

PN-B-02156:1987

Akustyka budowlana - Metody pomiaru dwiku A w

budynkach

PN-B-02171:1988

Ocena wpywu drga na ludzi w budynkach

68

326 ust. 5

PN-EN ISO 354:2005

69

Zacznik nr 2
pkt 2.2.1-2.2.4
pkt 1.1. i 1.4.

PN-EN ISO 13788:2003

Cieplno-wilgotnociowe waciwoci komponentw

budowlanych i elementw budynku - Temperatura
powierzchni wewntrznej konieczna do uniknicia
krytycznej wilgotnoci powierzchni i kondensacja
midzywarstwowa - Metody obliczania

PN-EN ISO 6946:2008

Komponenty budowlane i elementy budynku Opr cieplny i wspczynnik przenikania ciepa Metoda obliczania

PN-EN ISO 13370:2008

Cieplne waciwoci uytkowe budynkw Przenoszenie ciepa przez grunt - Metody

obliczania

PN-ENV 1187:2004
PN-ENV 1187:2004/A1:2007

Metody bada oddziaywania ognia zewntrznego na

dachy

PN-EN ISO 13788:2003

Cieplno-wilgotnociowe waciwoci
komponentw budowlanych i elementw budynku
- Temperatura powierzchni wewntrznej
konieczna do uniknicia krytycznej wilgotnoci
powierzchni i kondensacja midzy-warstwowa Metody obliczania
Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i
elementw budynkw - Cz 1: Klasyfikacja na
podstawie bada reakcji na ogie

70

Zacznik nr 3
2
pkt 2.2.1.,
2.2.2., 2.2.3.
ppkt 1 i pkt
2.2.4.

Akustyka - Pomiar pochaniania dwiku w komorze

pogosowej

PN-EN 13501-1:2008

71

Zacznik nr 2
pkt 2.2.3.
ppkt 2

PN-EN ISO 10211:2008

Mostki cieplne w budynkach - Strumienie ciepa i

temperatury powierzchni - Obliczenia
szczegowe

72

Zacznik nr 2
pkt 2.3.2.

PN-EN 12207:2001

Okna i drzwi - Przepuszczalno powietrza Klasyfikacja

73

Zacznik nr 2
pkt 2.3.4.

PN-EN 13829:2002

Waciwoci cieplne budynkw - Okrelanie

przepuszczalnoci powietrznej budynkw Metoda pomiaru cinieniowego z uyciem
wentylatora

74

Zacznik nr 3

PN-ENV 1187:2004
PN-ENV 1187:2004/A1:2007

Metody bada oddziaywania ognia zewntrznego

na dachy

PN-EN 13501-1:2008

*) -

Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i

elementw budynkw - Cz 1: Klasyfikacja na
podstawie bada reakcji na ogie
Polskie Normy projektowania wprowadzajce europejskie normy projektowania konstrukcji - Eurokody,
zatwierdzone i opublikowane w jzyku polskim, mog by stosowane do projektowania konstrukcji, jeeli obejmuj
one wszystkie niezbdne aspekty zwizane z zaprojektowaniem tej konstrukcji (stanowi kompletny zestaw norm
umoliwiajcy projektowanie). Projektowanie kadego rodzaju konstrukcji wymaga stosowania PN-EN 1990 i PN-EN
1991.

113

ZACZNIK Nr 2(172)
WYMAGANIA IZOLACYJNOCI CIEPLNEJ I INNE WYMAGANIA ZWIZANE Z
OSZCZDNOCI ENERGII
1. Izolacyjno cieplna przegrd i podg na gruncie
1.1. Wartoci wspczynnika przenikania ciepa U cian, stropw i stropodachw,
obliczone zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi obliczania oporu cieplnego i
wspczynnika przenikania ciepa, nie mog by wiksze ni wartoci U (max) okrelone w
tabelach:
Budynek mieszkalny i zamieszkania zbiorowego
Lp.

Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu

Wspczynnik
przenikania ciepa
U(max)
[W/(m2 K)]

4
5

7
8

ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym,

niezalenie od rodzaju ciany):
a) przy ti> 16 C

0,30

b) przy ti 16 C

0,80

ciany wewntrzne pomidzy pomieszczeniami ogrzewanymi a

nieogrzewanymi, klatkami schodowymi lub korytarzami

1,00

ciany przylege do szczelin dylatacyjnych o szerokoci:

a) do 5 cm, trwale zamknitych i wypenionych izolacj ciepln na
gbokoci co najmniej 20 cm

1,00

b) powyej 5 cm, niezalenie od przyjtego sposobu zamknicia i

zaizolowania szczeliny

0,70

ciany nieogrzewanych kondygnacji podziemnych

bez wymaga

Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad

przejazdami:
a) przy ti> 16 C

0,25

b) przy 8 C < ti 16 C

0,50

Stropy nad piwnicami nieogrzewanymi i zamknitymi przestrzeniami

podpodogowymi, podogi na gruncie
Stropy nad ogrzewanymi kondygnacjami podziemnymi
ciany wewntrzne oddzielajce pomieszczenie ogrzewane od
nieogrzewanego

0,45

bez wymaga
1,00

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.

Budynek uytecznoci publicznej

Lp.

Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu

Wspczynnik
przenikania ciepa
U(max)
[W/(m2 K)]

114

4
5

ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym,

niezalenie od rodzaju ciany):
a) przy ti> 16 C

0,30

b) przy ti 16 C

0,65

ciany wewntrzne midzy pomieszczeniami ogrzewanymi a klatkami

schodowymi lub korytarzami

3,00*)

ciany przylegajce do szczelin dylatacyjnych o szerokoci:

a) do 5 cm, trwale zamknitych i wypenionych izolacj ciepln na
gboko co najmniej 20 cm

3,00

b) powyej 5 cm, niezalenie od przyjtego sposobu zamknicia i

zaizolowania szczeliny

0,70

ciany nieogrzewanych kondygnacji podziemnych

bez wymaga

Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad

przejazdami:
a) przy ti> 16 C

0,25

b) przy 8 C < ti 16 C

0,50

Stropy nad nieogrzewanymi kondygnacjami podziemnymi i zamknitymi

przestrzeniami podpodogowymi, posadzki na gruncie
Stropy nad piwnicami ogrzewanymi

0,45

bez wymaga

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.

*)
Jeeli przy drzwiach wejciowych do budynku nie ma przedsionka, to warto wspczynnika U ciany
wewntrznej przy klatce schodowej na parterze nie powinna by wiksza ni 1,0 W/(m2 K).

Budynek produkcyjny, magazynowy i gospodarczy

Lp.

Rodzaj przegrody i temperatura w pomieszczeniu

Wspczynnik
przenikania ciepa
U(max)
[W/(m2 K ]

ciany zewntrzne (stykajce si z powietrzem zewntrznym,

niezalenie od rodzaju ciany):
a) przy ti> 16 C

0,30

b) przy 8 C < ti 16 C

0,65

c) przy ti 8 C

0,90

ciany wewntrzne i stropy midzykondygnacyjne:

a) przy ti> 16 C

1,00

b) przy 8 C < ti 16 C

1,40

c) przy ti 8 C
3

bez wymaga

Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi poddaszami lub nad

przejazdami:
a) przy ti> 16 C

0,25

b) przy 8 C < ti 16 C

0,50

115

c) przy ti 8 C
4

0,70

Stropy nad nieogrzewanymi kondygnacjami podziemnymi i zamknitymi

przestrzeniami podpodogowymi, posadzki na gruncie:
a) przy ti> 16 C

0,80

b) przy 8 C < ti 16 C

1,20

c) przy ti 8 C

1,50

Stropy nad piwnicami ogrzewanymi

bez wymaga

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia lub okrelana

indywidualnie w projekcie technologicznym.
ti - Rnica temperatur obliczeniowych w pomieszczeniach.

1.2. Wartoci wspczynnika przenikania ciepa U okien, drzwi balkonowych i drzwi

zewntrznych nie mog by wiksze ni wartoci U(max) okrelone w tabelach:
Budynek mieszkalny i zamieszkania zbiorowego
Lp.

Okna, drzwi balkonowe i drzwi zewntrzne

Wspczynnik
przenikania ciepa
U(max)
[W/(m2 K)]

Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie

przezroczyste nieotwieralne w pomieszczeniach o ti 16 C:
a) w I, II i III strefie klimatycznej

1,8

b) w IV i V strefie klimatycznej

1,7

Okna poaciowe (bez wzgldu na stref klimatyczn) w pomieszczeniach

o ti 16 C

1,8

Okna w cianach oddzielajcych pomieszczenia ogrzewane od

nieogrzewanych

2,6

Okna pomieszcze piwnicznych i poddaszy nieogrzewanych oraz nad

klatkami schodowymi nieogrzewanymi

Drzwi zewntrzne wejciowe

bez wymaga

2,6

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.

Budynek uytecznoci publicznej

Lp.

Okna, drzwi balkonowe, wietliki i drzwi zewntrzne

Wspczynnik
przenikania ciepa
U(max)
[W/(m2 K)]

Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie

przezroczyste nieotwieralne (fasady):
a) przy ti > 16 C

1,8

b) przy 8 C < ti 16 C

2,6

c) przy ti 8 C

bez wymaga

116

Okna poaciowe i wietliki

1,7

Okna i drzwi balkonowe w pomieszczeniach o szczeglnych

wymaganiach higienicznych (pomieszczenia przeznaczone na stay pobyt
ludzi w szpitalach, obkach i przedszkolach)

1,8

Okna pomieszcze piwnicznych i poddaszy nieogrzewanych oraz wietliki

nad klatkami schodowymi nieogrzewanymi

bez wymaga

Drzwi zewntrzne wejciowe do budynkw

2,6

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.

Budynek produkcyjny, magazynowy i gospodarczy

Lp.

Okna, wietliki, drzwi i wrota

Wspczynnik
przenikania ciepa
U(max)
[W/(m2 K)]

Okna (z wyjtkiem poaciowych), drzwi balkonowe i powierzchnie

przezroczyste nieotwieralne w pomieszczeniach o ti 16 C:
a) w I, II i III strefie klimatycznej

1,9

b) w IV i V strefie klimatycznej

1,7

Okna poaciowe (bez wzgldu na stref klimatyczn) w pomieszczeniach

o ti > 16 C

1,8

Okna w cianach oddzielajcych pomieszczenia ogrzewane od

nieogrzewanych

2,6

Drzwi i wrota w przegrodach zewntrznych

2,6

ti - Temperatura obliczeniowa w pomieszczeniu zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.

1.3. Dopuszcza si dla budynku produkcyjnego, magazynowego i gospodarczego

wiksze wartoci wspczynnika U ni U (max) okrelone w pkt 1.1. i 1.2., jeli uzasadnia to
rachunek efektywnoci ekonomicznej inwestycji, obejmujcy koszt budowy i eksploatacji
budynku.
1.4. W budynku mieszkalnym, budynku zamieszkania zbiorowego, budynku uytecznoci
publicznej, a take budynku produkcyjnym, magazynowym i gospodarczym podoga na
gruncie w ogrzewanym pomieszczeniu powinna mie izolacj ciepln obwodow z materiau
izolacyjnego w postaci warstwy o oporze cieplnym co najmniej 2,0 (m 2 K)/W, przy czym
opr cieplny warstw podogowych oblicza si zgodnie z Polsk Norm dotyczc obliczania
oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa.
1.5. Izolacja cieplna przewodw rozdzielczych i komponentw w instalacjach centralnego
ogrzewania, ciepej wody uytkowej (w tym przewodw cyrkulacyjnych), instalacji chodu i
ogrzewania powietrznego powinna spenia nastpujce wymagania minimalne okrelone w
poniszej tabeli:
Wymagania izolacji cieplnej przewodw i komponentw
Lp.

Rodzaj przewodu lub komponentu

Minimalna grubo izolacji cieplnej

(materia 0,035 W/(m K)1)

rednica wewntrzna do 22 mm

20 mm

rednica wewntrzna od 22 do 35 mm

30 mm

117

rednica wewntrzna od 35 do 100 mm

rwna rednicy wewntrznej rury

rednica wewntrzna ponad 100 mm

100 mm

Przewody i armatura wg poz. 1-4 przechodzce przez ciany lub

stropy, skrzyowania przewodw

/2 wymaga z poz. 1-4

Przewody ogrzewa centralnych wg poz. 1 -4, uoone w

komponentach budowlanych midzy ogrzewanymi
pomieszczeniami rnych uytkownikw

/2 wymaga z poz. 1-4

Przewody wg poz. 6 uoone w pododze

6 mm

Przewody ogrzewania powietrznego (uoone wewntrz izolacji

cieplnej budynku)

40 mm

Przewody ogrzewania powietrznego (uoone na zewntrz

izolacji cieplnej budynku)

80 mm

10

Przewody instalacji wody lodowej prowadzone wewntrz

budynku2)

50 % wymaga z poz. 1-4

11

Przewody instalacji wody lodowej prowadzone na zewntrz

budynku2)

100 % wymaga z poz. 1-4

Uwaga:
1)
przy zastosowaniu materiau izolacyjnego o innym wspczynniku przenikania ciepa ni
podano w tabeli naley odpowiednio skorygowa grubo warstwy izolacyjnej,
2)
izolacja cieplna wykonana jako powietrznoszczelna.
2. Inne wymagania zwizane z oszczdnoci energii
2.1. Powierzchnia okien.
2.1.1. W budynku mieszkalnym i zamieszkania zbiorowego pole powierzchni A 0,
wyraone w m2, okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych, o wspczynniku
przenikania ciepa nie mniejszym ni 1,5 W/(m 2 K), obliczone wedug ich wymiarw
modularnych, nie moe by wiksze ni warto A0max obliczone wedug wzoru:
A0max = 0,15 Az + 0,03 Aw
gdzie:
Az - jest sum pl powierzchni rzutu poziomego wszystkich kondygnacji nadziemnych (w
zewntrznym obrysie budynku) w pasie o szerokoci 5 m wzdu cian zewntrznych,
Aw - jest sum pl powierzchni pozostaej czci rzutu poziomego wszystkich kondygnacji
po odjciu Az.
2.1.2. W budynku uytecznoci publicznej pole powierzchni A0, wyraone w m2, okien
oraz przegrd szklanych i przezroczystych, o wspczynniku przenikania ciepa nie
mniejszym ni 1,5 W/(m2 K), obliczone wedug ich wymiarw modularnych, nie moe by
wiksze ni warto A0max obliczona wedug wzoru okrelonego w pkt 2.1.1., jeli nie jest to
sprzeczne z warunkami dotyczcymi zapewnienia niezbdnego owietlenia wiatem
dziennym, okrelonymi w 57 rozporzdzenia.
2.1.3. W budynku produkcyjnym, magazynowym i gospodarczym czne pole
powierzchni okien oraz cian szklanych w stosunku do powierzchni caej elewacji nie moe
by wiksze ni:
1) w budynku jednokondygnacyjnym (halowym) - 15%;
2) w budynku wielokondygnacyjnym - 30 %.
2.1.4. We wszystkich rodzajach budynkw wspczynnik przepuszczalnoci energii
cakowitej okna oraz przegrd szklanych i przezroczystych gc liczony wedug wzoru:
gc = fc gG

118

gdzie:
gG - wspczynnik przepuszczalnoci energii cakowitej dla rodzaju oszklenia,
fc - wspczynnik korekcyjny redukcji promieniowania ze wzgldu na zastosowane
urzdzenia przeciwsoneczne,
nie moe by wikszy ni 0,5, z wyczeniem okien oraz przegrd szklanych i
przezroczystych, ktrych udzia fG w powierzchni ciany jest wikszy ni 50 % powierzchni
ciany - wwczas naley speni ponisz zaleno:
gc fG 0,25
gdzie:
fG - udzia powierzchni okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych w powierzchni
ciany.
2.1.5. Wartoci wspczynnika przepuszczalnoci energii cakowitej dla rodzaju oszklenia
okrela ponisza tabela:
Lp.

Rodzaj oszklenia

Wspczynnik gG
przepuszczalnoci energii
cakowitej

Pojedynczo szklone

0,85

Podwjnie szklone

0,75

Podwjnie szklone z powok selektywn

0,67

Potrjnie szklone

0,7

Potrjnie szklone z powok selektywn

0,5

Okna podwjne

0,75

2.1.6. Wartoci wspczynnika korekcyjnego redukcji promieniowania ze wzgldu na

zastosowane urzdzenia przeciwsoneczne okrela ponisza tabela:
Lp.

Typ zason

wspczynnik
przepuszczalnoci

osona
wewntrzna

osona
zewntrzna

0,1

0,05

0,25

0,10

o lamelach

0,1

0,30

0,15

nastawnych

0,3

0,45

0,35

0,5

0,65

0,55

0,7

0,80

0,75

0,9

0,95

0,95

0,1

0,42

0,17

0,3

0,57

0,37

0,5

0,77

0,57

0,05

0,20

0,08

2
Biae aluzje

Zasony biae

Tkaniny

0,1

0,3

kolorowe

Wspczynnik korekcyjny
redukcji promieniowania fc

wspczynnik
absorpcji
1
1

Waciwoci optyczne

Tkaniny z

0,2

119

powok
aluminiow

2.1.7. Pkt 2.1.4. nie stosuje si w odniesieniu do powierzchni pionowych oraz

powierzchni nachylonych wicej ni 60 stopni do poziomu, skierowanych w kierunkach od
pnocno-zachodniego do pnocno-wschodniego (kierunek pnocy +/- 45 stopni), okien
chronionych przed promieniowaniem sonecznym przez sztuczn przegrod lub naturaln
przegrod budowlan oraz do okien o powierzchni mniejszej ni 0,5 m 2.
2.2. Warunki spenienia wymaga dotyczcych powierzchniowej kondensacji pary
wodnej.
2.2.1. W celu zachowania warunku, o ktrym mowa w 321 ust. 1 rozporzdzenia, w
odniesieniu do przegrd zewntrznych budynkw mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego,
uytecznoci publicznej i produkcyjnych, rozwizania przegrd zewntrznych i ich wzw
konstrukcyjnych powinny charakteryzowa si wspczynnikiem temperaturowym f Rsi o
wartoci nie mniejszej ni wymagana warto krytyczna, obliczona zgodnie z Polsk Norm
dotyczc metody obliczania temperatury powierzchni wewntrznej koniecznej do uniknicia
krytycznej wilgotnoci powierzchni i kondensacji midzywarstwowej.
2.2.2. Wymagan warto krytyczn wspczynnika temperaturowego f Rsi w
pomieszczeniach ogrzewanych do temperatury co najmniej 20 C w budynkach
mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej naley okrela wedug
rozdziau 5 Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt 2.2.1., przy zaoeniu, e rednia
miesiczna warto wilgotnoci wzgldnej powietrza wewntrznego jest rwna = 50 %,
przy czym dopuszcza si przyjmowanie wymaganej wartoci tego wspczynnika rwnej
0,72.
2.2.3. Warto wspczynnika temperaturowego charakteryzujcego zastosowane
rozwizanie konstrukcyjno-materiaowe naley oblicza:
1) dla przegrody - wedug Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt 2.2.1.;
2) dla mostkw cieplnych:
a) przy zastosowaniu przestrzennego modelu przegrody - wedug Polskiej Normy
dotyczcej obliczania strumieni cieplnych i temperatury powierzchni, lub
b) metod uproszczon - wedug Polskiej Normy dotyczcej obliczania strumieni
cieplnych i temperatury powierzchni, korzystajc z katalogw mostkw cieplnych.
2.2.4. Sprawdzenie warunku, o ktrym mowa w 321 ust. 3 rozporzdzenia, naley
przeprowadza wedug rozdziau 6 Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt 2.2.1. Nie dotyczy
to przegrd, w odniesieniu do ktrych praktyka wykazaa, e zjawisko kondensacji
wewntrznej w tych przegrodach nie wystpuje, jak na przykad murowane ciany
jednowarstwowe.
2.2.5. Dopuszcza si kondensacj pary wodnej, o ktrej mowa w 321 ust. 2
rozporzdzenia, wewntrz przegrody w okresie zimowym, o ile struktura przegrody umoliwi
wyparowanie kondensatu w okresie letnim i nie nastpi przy tym degradacja materiaw
budowlanych przegrody na skutek tej kondensacji.
2.3. Szczelno na przenikanie powietrza.
2.3.1. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, budynku uytecznoci
publicznej, a take w budynku produkcyjnym przegrody zewntrzne nieprzezroczyste, zcza
midzy przegrodami i czciami przegrd oraz poczenia okien z ocieami naley
projektowa i wykonywa pod ktem osignicia ich cakowitej szczelnoci na przenikanie
powietrza.
2.3.2. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego i budynku uytecznoci
publicznej wspczynnik infiltracji powietrza dla otwieranych okien i drzwi balkonowych
powinien wynosi nie wicej ni 0,3 m3/(m h daPa2/3), z zastrzeeniem 155 ust. 3 i 4
rozporzdzenia.
Zaleca si przeprowadzenie sprawdzenia szczelnoci powietrznej budynku. Wymagana
szczelno wynosi:
1) budynki z wentylacj grawitacyjn - n50 3,0 h-1;
2) budynki z wentylacj mechaniczn - n50 1,5 h-1.

120

1. Izolacyjno cieplna przegrd

1.1. Wartoci wspczynnika przenikania ciepa UC cian, dachw, stropw i
stropodachw dla wszystkich rodzajw budynkw, uwzgldniajce poprawki ze
wzgldu na pustki powietrzne w warstwie izolacji, czniki mechaniczne
przechodzce przez warstw izolacyjn oraz opady na dach o odwrconym
ukadzie warstw, obliczone zgodnie z Polskimi Normami dotyczcymi obliczania
oporu cieplnego i wspczynnika przenikania ciepa oraz przenoszenia ciepa przez
grunt, nie mog by wiksze ni wartoci UC(max) okrelone w poniszej tabeli:
Wspczynnik przenikania ciepa UC(max)
[W/(m2 K)]
Lp.

Rodzaj przegrody i temperatury w pomieszczeniu

od 1 stycznia
2014 r.

od 1 stycznia
2017 r.

od 1
stycznia
2021 r.*)

ciany zewntrzne:

a)przy ti 16C

0,25

0,23

0,20

b)przy 8C ti < 16C

0,45

0,45

0,45

c)przy ti < 8C

0,90

0,90

0,90

a)przy ti 8C oraz oddzielajce pomieszczenia

ogrzewane od klatek schodowych i korytarzy

1,00

1,00

1,00

b)przy ti < 8C

bez wymaga

bez wymaga

bez
wymaga

c)oddzielajce pomieszczenie ogrzewane od

nieogrzewanego

0,30

0,30

0,30

1,00

1,00

1,00

b)powyej 5 cm, niezalenie od przyjtego sposobu

0,70
zamknicia i zaizolowania szczeliny

0,70

0,70

ciany nieogrzewanych kondygnacji podziemnych

bez wymaga

bez

ciany wewntrzne:

ciany przylege do szczelin dylatacyjnych o

szerokoci:

a)do 5 cm, trwale zamknitych i wypenionych

izolacj ciepln na gbokoci co najmniej 20 cm

121

bez wymaga

wymaga

Dachy, stropodachy i stropy pod nieogrzewanymi

poddaszami lub nad przejazdami:

a)przy ti 16C

0,20

0,18

0,15

b)przy 8C ti < 16C

0,30

0,30

0,30

c)przy ti < 8C

0,70

0,70

0,70

a)przy ti 16C

0,30

0,30

0,30

b)przy 8C ti < 16C

1,20

1,20

1,20

c)przy ti < 8C

1,50

1,50

1,50

a)przy ti 16C

0,25

0,25

0,25

b)przy 8C ti < 16C

0,30

0,30

0,30

c)przy ti < 8C

1,00

1,00

1,00

a)przy ti 8C

1,00

1,00

1,00

b)przy ti < 8C

bez wymaga

bez wymaga

bez
wymaga

c)oddzielajce pomieszczenie ogrzewane od

nieogrzewanego

0,25

0,25

0,25

Podogi na gruncie:

Stropy nad pomieszczeniami nieogrzewanymi i

zamknitymi przestrzeniami podpodogowymi:

Stropy nad ogrzewanymi pomieszczeniami

podziemnymi i stropy midzykondygnacyjne:

Pomieszczenie ogrzewane - pomieszczenie, w ktrym na skutek dziaania systemu ogrzewania lub w

wyniku bilansu strat i zyskw ciepa utrzymywana jest temperatura, ktrej warto zostaa okrelona w
134 ust. 2 rozporzdzenia.
ti - Temperatura pomieszczenia ogrzewanego zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.
*)
Od 1 stycznia 2019 r. - w przypadku budynkw zajmowanych przez wadze publiczne oraz bdcych
ich wasnoci.

122

1.2. Wartoci wspczynnika przenikania ciepa U okien, drzwi balkonowych i drzwi

zewntrznych nie mog by wiksze ni wartoci U (max)okrelone w poniszej
tabeli:
Wspczynnik przenikania ciepa U(max)
[W/(m2 K)]
Lp.

Okna, drzwi balkonowe i drzwi zewntrzne

od 1 stycznia
2014 r.

od 1 stycznia
2017 r.

od 1
stycznia
2021 r.*)

Okna (z wyjtkiem okien poaciowych), drzwi

balkonowe i powierzchnie przezroczyste
nieotwieralne:
1

a)przy ti 16C

1,3

1,1

0,9

b)przy ti < 16C

1,8

1,6

1,4

a)przy ti 16C

1,5

1,3

1,1

b)przy ti < 16C

1,8

1,6

1,4

a)przy ti 8C

1,5

1,3

1,1

b)przy ti < 8C

bez wymaga

bez wymaga

bez
wymaga

c)oddzielajce pomieszczenie ogrzewane od

nieogrzewanego

1,5

1,3

1,1

Drzwi w przegrodach zewntrznych lub w

przegrodach midzy pomieszczeniami ogrzewanymi
i nieogrzewanymi

1,7

1,5

1,3

Okna i drzwi zewntrzne w przegrodach

zewntrznych pomieszcze nieogrzewanych

bez wymaga

bez wymaga

bez
wymaga

Okna poaciowe:

Okna w cianach wewntrznych:

Pomieszczenie ogrzewane - pomieszczenie, w ktrym na skutek dziaania systemu ogrzewania lub w

wyniku bilansu strat i zyskw ciepa utrzymywana jest temperatura, ktrej warto zostaa okrelona w
134 ust. 2 rozporzdzenia.
ti - Temperatura pomieszczenia ogrzewanego zgodnie z 134 ust. 2 rozporzdzenia.
*)
Od 1 stycznia 2019 r. - w przypadku budynkw zajmowanych przez wadze publiczne oraz bdcych

123

ich wasnoci.

1.3. Dopuszcza si dla budynku produkcyjnego, magazynowego i gospodarczego

wiksze wartoci wspczynnika U ni UC(max)oraz U(max).okrelone w pkt 1.1. i 1.2.,
jeeli uzasadnia to rachunek efektywnoci ekonomicznej inwestycji, obejmujcy
koszty budowy i eksploatacji budynku.
1.4. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, uytecznoci publicznej,
produkcyjnym, magazynowym i gospodarczym podoga na gruncie w ogrzewanym
pomieszczeniu powinna mie izolacj ciepln obwodow z materiau izolacyjnego
w postaci warstwy o oporze cieplnym co najmniej 2,0 (m 2 K)/W, przy czym opr
cieplny warstw podogowych oblicza si zgodnie z Polskimi Normami, o ktrych
mowa w pkt 1.1.
1.5. Izolacja cieplna przewodw rozdzielczych i komponentw w instalacjach
centralnego ogrzewania, ciepej wody uytkowej (w tym przewodw
cyrkulacyjnych), instalacji chodu i ogrzewania powietrznego powinna spenia
nastpujce wymagania minimalne okrelone w poniszej tabeli:

Lp.

Rodzaj przewodu lub komponentu

Minimalna grubo izolacji

cieplnej (materia o
wspczynniku przewodzenia
ciepa
= 0,035[W/(m K)]1))

rednica wewntrzna do 22 mm

20 mm

rednica wewntrzna od 22 do 35 mm

30 mm

rednica wewntrzna od 35 do 100 mm

rwna rednicy wewntrznej

rury

rednica wewntrzna ponad 100 mm

100 mm

Przewody i armatura wg lp. 1-4 przechodzce przez ciany lub

stropy, skrzyowania przewodw

50% wymaga z lp. 1-4

Przewody ogrzewa centralnych, przewody wody ciepej i

cyrkulacji instalacji ciepej wody uytkowej wg lp. 1-4, uoone w
komponentach budowlanych midzy ogrzewanymi
pomieszczeniami rnych uytkownikw

50% wymaga z lp. 1-4

Przewody wg lp. 6 uoone w pododze

6 mm

Przewody ogrzewania powietrznego (uoone w czci

ogrzewanej budynku)

40 mm

Przewody ogrzewania powietrznego (uoone w czci

nieogrzewanej budynku)

80 mm

124

10

Przewody instalacji wody lodowej prowadzone wewntrz

budynku2)

50% wymaga z lp. 1-4

11

Przewody instalacji wody lodowej prowadzone na zewntrz

budynku2)

100% wymaga z lp. 1-4

Uwaga:
1)
Przy zastosowaniu materiau izolacyjnego o innym wspczynniku przewodzenia ciepa ni podany w
tabeli - naley skorygowa grubo warstwy izolacyjnej.
2)
Izolacja cieplna wykonana jako powietrznoszczelna.

2. Inne wymagania zwizane z oszczdnoci energii

2.1. Okna
2.1.1. W budynku mieszkalnym i zamieszkania zbiorowego pole powierzchni A0,
wyraone w m2, okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych o wspczynniku
przenikania ciepa nie mniejszym ni 0,9 W/(m2 K), obliczone wedug ich
wymiarw modularnych, nie moe by wiksze ni warto A0max obliczone wedug
wzoru:
A0max = 0,15 Az + 0,03 Aw
gdzie:
Az - jest sum pl powierzchni rzutu poziomego wszystkich kondygnacji
nadziemnych (w zewntrznym obrysie budynku) w pasie o szerokoci 5 m wzdu
cian zewntrznych,
Aw - jest sum pl powierzchni pozostaej czci rzutu poziomego wszystkich
kondygnacji po odjciu Az.
2.1.2. W budynku uytecznoci publicznej pole powierzchni A0, wyraone w m2,
okien oraz przegrd szklanych i przezroczystych o wspczynniku przenikania
ciepa nie mniejszym ni 0,9 W/(m 2 K), obliczone wedug ich wymiarw
modularnych, nie moe by wiksze ni warto A0max obliczona wedug wzoru
okrelonego w pkt 2.1.1., jeeli nie jest to sprzeczne z warunkami dotyczcymi
zapewnienia niezbdnego owietlenia wiatem dziennym, okrelonymi w 57
rozporzdzenia.
2.1.3. W budynku produkcyjnym, magazynowym i gospodarczym czne pole
powierzchni okien oraz cian szklanych w stosunku do powierzchni caej elewacji
nie moe by wiksze ni:
1) w budynku jednokondygnacyjnym (halowym) - 15%;
2) w budynku wielokondygnacyjnym - 30%.
2.1.4. We wszystkich rodzajach budynkw wspczynnik przepuszczalnoci energii
cakowitej promieniowania sonecznego okien oraz przegrd szklanych i
przezroczystych g liczony wedug wzoru:
g = fC gn
gdzie:
gn - wspczynnik cakowitej przepuszczalnoci energii promieniowania
sonecznego dla typu oszklenia,
fC - wspczynnik redukcji promieniowania ze wzgldu na zastosowane urzdzenia
przeciwsoneczne,
w okresie letnim nie moe by wikszy ni 0,35.
2.1.5.
Wartoci
wspczynnika
cakowitej
przepuszczalnoci
energii
promieniowania sonecznego dla typu oszklenia gn naley przyjmowa na

125

podstawie deklaracji waciwoci uytkowych okna. W przypadku braku danych

warto gn okrela ponisza tabela:

Lp.

Wspczynnik cakowitej przepuszczalnoci energii

promieniowania sonecznego gn

Typ oszklenia

Pojedynczo szklone

0,85

Podwjnie szklone

0,75

Podwjnie szklone z powok

selektywn

0,67

Potrjnie szklone

0,7

Potrjnie szklone z powok

selektywn

0,5

Okna podwjne

0,75

2.1.6. Wartoci wspczynnika redukcji promieniowania ze wzgldu

zastosowane urzdzenia przeciwsoneczne fC okrela ponisza tabela:
Wspczynnik redukcji
promieniowania fC

Waciwoci optyczne
Lp.

Typ zason
wspczynnik
absorpcji

Biae aluzje o
lamelach nastawnych

0,1

na

Zasony biae

0,1

wspczynnik
przepuszczalnoci

osona
wewntrzna

osona
zewntrzna

0,05

0,25

0,10

0,1

0,30

0,15

0,3

0,45

0,35

0,5

0,65

0,55

0,7

0,80

0,75

126

Zasony kolorowe

0,3

Zasony z powok
aluminiow

0,2

0,9

0,95

0,95

0,1

0,42

0,17

0,3

0,57

0,37

0,5

0,77

0,57

0,05

0,20

0,08

2.1.7. Pkt 2.1.4. nie stosuje si w odniesieniu do powierzchni pionowych oraz

powierzchni nachylonych wicej ni 60 stopni do poziomu, skierowanych w
kierunkach od pnocno-zachodniego do pnocno-wschodniego (kierunek
pnocny +/- 45 stopni), okien chronionych przed promieniowaniem sonecznym
elementem zacieniajcym, speniajcym wymagania, o ktrych mowa w pkt 2.1.4.,
oraz do okien o powierzchni mniejszej ni 0,5 m 2.
2.2. Warunki spenienia wymaga dotyczcych powierzchniowej kondensacji pary
wodnej
2.2.1. W celu zachowania warunku, o ktrym mowa w 321 ust. 1 rozporzdzenia,
w odniesieniu do przegrd zewntrznych budynkw mieszkalnych, zamieszkania
zbiorowego,
uytecznoci
publicznej,
produkcyjnych,
magazynowych
i gospodarczych rozwizania przegrd zewntrznych i ich wzw konstrukcyjnych
powinny charakteryzowa si wspczynnikiem temperaturowym fRsi o wartoci nie
mniejszej ni wymagana warto krytyczna, obliczona zgodnie z Polsk Norm
dotyczc metody obliczania temperatury powierzchni wewntrznej koniecznej do
uniknicia krytycznej wilgotnoci powierzchni i kondensacji midzywarstwowej.
2.2.2. Wymagan warto krytyczn wspczynnika temperaturowego f Rsi w
pomieszczeniach ogrzewanych do temperatury co najmniej 20C w budynkach
mieszkalnych, zamieszkania zbiorowego i uytecznoci publicznej naley okrela
wedug rozdziau 5 Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt 2.2.1., przy zaoeniu, e
rednia miesiczna warto wilgotnoci wzgldnej powietrza wewntrznego jest
rwna = 50%, przy czym dopuszcza si przyjmowanie wymaganej wartoci tego
wspczynnika rwnej 0,72.
2.2.3. Warto wspczynnika temperaturowego charakteryzujcego zastosowane
rozwizanie konstrukcyjno-materiaowe naley oblicza:
1) dla przegrody - wedug Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt 2.2.1.;
2) dla mostkw cieplnych przy zastosowaniu przestrzennego modelu przegrody wedug Polskiej Normy dotyczcej obliczania strumieni cieplnych i temperatury
powierzchni.
2.2.4. Sprawdzenie warunku, o ktrym mowa w 321 ust. 1 i 2 rozporzdzenia,
naley przeprowadza wedug rozdziau 5 i 6 Polskiej Normy, o ktrej mowa w pkt
2.2.1.
2.2.5. Dopuszcza si kondensacj pary wodnej, o ktrej mowa w 321 ust. 2
rozporzdzenia, wewntrz przegrody w okresie zimowym, o ile struktura
przegrody umoliwi wyparowanie kondensatu w okresie letnim i nie nastpi przy
tym degradacja materiaw budowlanych przegrody na skutek tej kondensacji.
2.3. Szczelno na przenikanie powietrza
2.3.1. W budynku mieszkalnym, zamieszkania zbiorowego, uytecznoci publicznej
i produkcyjnym przegrody zewntrzne nieprzezroczyste, zcza midzy

127

przegrodami i czciami przegrd (midzy innymi poczenie stropodachw lub

dachw ze cianami zewntrznymi), przejcia elementw instalacji (takie jak
kanay instalacji wentylacyjnej i spalinowej przez przegrody zewntrzne) oraz
poczenia okien z ocieami naley projektowa i wykonywa pod ktem
osignicia ich cakowitej szczelnoci na przenikanie powietrza.
2.3.2. W budynkach niskich, redniowysokich i wysokich przepuszczalno
powietrza dla okien i drzwi balkonowych przy cinieniu rwnym 100 Pa wynosi nie
wicej ni 2,25 m3/(m h) w odniesieniu do dugoci linii stykowej lub 9 m 3/(m2
h) w odniesieniu do pola powierzchni, co odpowiada klasie 3 Polskiej Normy
dotyczcej przepuszczalnoci powietrza okien i drzwi. Dla okien i drzwi
balkonowych w budynkach wysokociowych przepuszczalno powietrza przy
cinieniu rwnym 100 Pa wynosi nie wicej ni 0,75 m3/(m h) w odniesieniu do
dugoci linii stykowej lub 3 m3/(m2 h) w odniesieniu do pola powierzchni, co
odpowiada klasie 4 Polskiej Normy dotyczcej przepuszczalnoci powietrza okien i
drzwi.
2.3.3. Zalecana szczelno powietrzna budynkw wynosi:
1) w budynkach z wentylacj grawitacyjn lub wentylacj hybrydow - n50 < 3,0
1/h;
2) w budynkach z wentylacj mechaniczn lub klimatyzacj - n50 < 1,5 1/h.
2.3.4. Zalecane jest, by po zakoczeniu budowy budynek mieszkalny, zamieszkania
zbiorowego, uytecznoci publicznej i produkcyjny zosta poddany prbie
szczelnoci przeprowadzonej zgodnie z Polsk Norm dotyczc okrelania
przepuszczalnoci powietrznej budynkw w celu uzyskania zalecanej szczelnoci
budynkw okrelonej w pkt 2.3.3.

ZACZNIK Nr 3

(173)

STOSOWANE W ROZPORZDZENIU OKRELENIA DOTYCZCE PALNOCI I

ROZPRZESTRZENIANIA OGNIA ORAZ ODPOWIADAJCE IM EUROPEJSKIE KLASY
REAKCJI NA OGIE I KLASY ODPORNOCI DACHW NA OGIE ZEWNTRZNY
1. Palno wyrobw (materiaw) budowlanych
1.1. Stosowanym w rozporzdzeniu okreleniom: niepalny, niezapalny, trudno zapalny,
atwo zapalny, niekapicy, samogasncy, intensywnie dymicy (z wyczeniem
posadzek - w tym wykadzin podogowych) odpowiadaj klasy reakcji na ogie,
zgodnie z Polsk Norm PN-EN 13501-1:2008 "Klasyfikacja ogniowa wyrobw
budowlanych i elementw budynkw - Cz 1: Klasyfikacja na podstawie bada
reakcji na ogie", podane w kolumnie 2 tabeli 1.
Tabela 1
Okrelenia dotyczce palnoci stosowane
w rozporzdzeniu
Niepalne

Klasy reakcji na ogie zgodnie z PN-EN 13501-1:2008

A1;
A2-s1,d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0;
A2-s1,d1; A2-s2,d1; A2-s3,d1;
A2-s1,d2; A2-s2,d2; A2-s3,d2;
niezapalne

B-s1,d0; B-s2,d0; B-s3,d0;

B-s1,d1; B-s2,d1; B-s3,d1;
B-s1,d2; B-s2,d2; B-s3,d2;
C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3,d0;

128

Palne

trudno zapalne

C-s1,d1; C-s2,d1; C-s3,d1;

C-s1,d2; C-s2,d2; C-s3,d2;
D-s1,d0; D-s1,d1; D-s1,d2;
D-s2,d0; D-s3,d0;
D-s2,d1; D-s3,d1;

atwo zapalne

D-s2,d2; D-s3,d2;
E-d2; E;
F
A1;
A2-s1,d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0;

Niekapice

B-s1,d0; B-s2,d0; B-s3,d0;

C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3,d0;
D-s1,d0; D-s2,d0; D-s3,d0;

Samogasnce

co najmniej E
A2-s3,d0; A2-s3,d1; A2-s3,d2;
B-s3,d0; B-s3,d1; B-s3,d2;

Intensywnie dymice

C-s3,d0; C-s3,d1; C-s3,d2;

D-s3,d0; D-s3,d1; D-s3,d2;
E-d2; E;
F

1.2. Stosowanym w rozporzdzeniu okreleniom: niepalny, niezapalny, trudno zapalny,

intensywnie dymicy dotyczcym posadzek (w tym wykadzin podogowych)
odpowiadaj klasy reakcji na ogie, zgodnie z Polsk Norm PN-EN 13501-1:2008
"Klasyfikacja ogniowa wyrobw budowlanych i elementw budynkw - Cz 1:
Klasyfikacja na podstawie bada reakcji na ogie", podane w kolumnie 2 tabeli 2.
Tabela 2
Okrelenia dotyczce palnoci
stosowane w rozporzdzeniu

Klasy reakcji na ogie

zgodnie z PN-EN 13501-1:2008

Niepalne

A1fl; A2fl-s1; A2fl-s2

Trudno zapalne

Bfl-s1; Bfl-s2; Cfl-s1; Cfl-s2

atwo zapalne

Dfl-s1; Dfl-s2; Efl; Ffl

Intensywnie dymice

A2fl-s2; Bfl-s2; Cfl-s2; Dfl-s2; Efl; Ffl

Uwaga: Stosowane w pkt 1.1. i 1.2. okrelenia odnosz si take do wyrobw (materiaw)
budowlanych uznanych za speniajce wymagania w zakresie reakcji na ogie, bez
potrzeby prowadzenia bada, ktrych wykazy zawarte s w decyzjach Komisji
Europejskiej publikowanych w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej.
2. Rozprzestrzenianie ognia przez elementy budynku z wyczeniem cian zewntrznych

129

przy dziaaniu ognia z zewntrz budynku

2.1. Nierozprzestrzeniajcym ognia elementom budynku odpowiadaj elementy:
- wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: A1; A2-s1,d0 A2-s2,d0; A2-s3,d0;
B-s1,d0; Bs-2,d0 oraz Bs-3,d0;
- stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie: A1; A2-s1,d0; A2-s2,d0; A2-s3,d0;
B-s1,d0; B-s2,d0 oraz B-s3,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementw
warstwowych powinna mie klas reakcji na ogie co najmniej E;
2.2. Sabo rozprzestrzeniajcym ogie elementom budynku odpowiadaj elementy:
- wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3,d0 oraz Ds1,d0;
- stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie: C-s1,d0; C-s2,d0; C-s3,d0 oraz Ds1,d0, przy czym warstwa izolacyjna elementw warstwowych powinna mie
klas reakcji na ogie co najmniej E.
3. Rozprzestrzenianie ognia przez przewody i izolacje cieplne przewodw instalacyjnych
stosowanych wewntrz budynku
Nierozprzestrzeniajcym
ognia
przewodom
wentylacyjnym,
wodocigowym,
kanalizacyjnym i grzewczym oraz ich izolacjom cieplnym odpowiadaj:
- przewody i izolacje wykonane z wyrobw klasy reakcji na ogie: A1 L; A2L-s1,d0; A2Ls2,d0; A2L-s3,d0; BL-s1,d0; BL-s2,d0 oraz BL-s3,d0;
- przewody i izolacje stanowice wyrb o klasie reakcji na ogie wg PN-EN 135011:2008: A1L; A2L-s1,d0; A2L-s2,d0; A2L-s3,d0; BL-s1,d0; BL-s2,d0 oraz BL-s3,d0,
przy czym warstwa izolacyjna elementw warstwowych powinna mie klas reakcji na
ogie co najmniej E.
4. Rozprzestrzenianie ognia przez przekrycia dachw
4.1. Nierozprzestrzeniajcym ognia przekryciom dachw odpowiadaj przekrycia:
1) klasy BROOF (t1) badane zgodnie z Polsk Norm PN-ENV 1187:2004 "Metody bada
oddziaywania ognia zewntrznego na dachy"; badanie 1.
2) klasy BROOF, uznane za speniajce wymagania w zakresie odpornoci wyrobw na
dziaanie ognia zewntrznego, bez potrzeby przeprowadzenia bada, ktrych wykazy
zawarte s w decyzjach Komisji Europejskiej publikowanych w Dzienniku Urzdowym
Unii Europejskiej.
Warunki i kryteria techniczne dla przekry klasy BROOF (t1), o ktrych mowa w pkt
1, podano w tabeli 3.
Tabela 3
Grupy kryteriw

Grupa a
powierzchniowe
rozprzestrzenianie ognia

Warunki i kryteria dla klasy BROOF (t1) (konieczne spenienie wszystkich

wymienionych poniej)
zasig zniszczenia (na zewntrz i wewntrz dachu) w gr dachu < 0,70 m

zasig zniszczenia (na zewntrz i wewntrz dachu) w d dachu < 0,60 m

maksymalny zasig zniszczenia na skutek spalania (na zewntrz i wewntrz
dachu) < 0,80 m
brak palcych si materiaw (kropli lub odpadw staych) spadajcych od strony
eksponowanej
boczny zasig ognia nie osiga krawdzi mierzonej strefy (pasa)
maksymalny zasig (promie) zniszczenia na dachach paskich (na zewntrz i
wewntrz dachu) < 0,20 m
Grupa b
penetracja ognia do
wewntrz budynku

brak palcych si lub arzcych si czstek penetrujcych konstrukcj dachu

brak pojedynczych otworw przelotowych o powierzchni > 25 mm2

130

suma powierzchni wszystkich otworw przelotowych < 4.500 mm2

brak wewntrznego spalania w postaci arzenia

4.2. Przekrycia dachw speniajce kryteria grupy b i niespeniajce jednego lub wicej
kryteriw grupy a klasyfikuje si jako sabo rozprzestrzeniajce ogie.
4.3. Przekrycia dachw klasy FROOF(t1) klasyfikuje si jako przekrycia silnie
rozprzestrzeniajce ogie.
Przypisy:
1)
2 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 1 lit. a) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
2)
2 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 1 lit. a) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
3)
2 ust. 3 uchylony przez 1 pkt 1 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
4)
2 ust. 3a dodany przez 1 pkt 1 lit. b) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
5)
3 zmieniony przez 1 pkt 2 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
6)
3 pkt 6 zmieniony przez 1 pkt 1 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
7)
3 pkt 15 zmieniony przez 1 pkt 1 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
8)
3 pkt 16 zmieniony przez 1 pkt 1 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
9)
3 pkt 17 zmieniony przez 1 pkt 1 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
10)
3 pkt 18 zmieniony przez 1 pkt 1 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
11)
3 pkt 22 zmieniony przez 1 pkt 1 lit. c) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
12)
6:
- zmieniony przez 1 pkt 3 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r. (Dz.U.2004.109.1156)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
- zmieniony przez 1 pkt 2 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r. (Dz.U.2009.56.461)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
13)
7 uchylony przez 1 pkt 4 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
14)
9:
- zmieniony przez 1 pkt 5 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r. (Dz.U.2004.109.1156)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
- zmieniony przez 1 pkt 3 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r. (Dz.U.2009.56.461)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
15)
10 uchylony przez 1 pkt 6 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
16)
12:
- zmieniony przez 1 pkt 7 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r. (Dz.U.2004.109.1156)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
- zmieniony przez 1 pkt 4 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r. (Dz.U.2009.56.461)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
17)
13 zmieniony przez 1 pkt 8 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
18)
15 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 9 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
19)
16 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 10 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
20)
17 uchylony przez 1 pkt 11 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.

131

(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.

21)
19 zmieniony przez 1 pkt 12 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
22)
19 ust. 1 pkt 1 zmieniony przez 1 pkt 5 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
23)
19 ust. 2 pkt 1 zmieniony przez 1 pkt 5 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
24)
40 zmieniony przez 1 pkt 13 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
25)
42 zmieniony przez 1 pkt 14 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
26)
54 zmieniony przez 1 pkt 15 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
27)
54 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 6 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
28)
55 zmieniony przez 1 pkt 16 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
29)
56 zmieniony przez 1 pkt 7 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
30)
59 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 8 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
31)
62 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 17 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
32)
65 uchylony przez 1 pkt 18 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
33)
68 ust. 1:
- zmieniony przez 1 pkt 19 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
- zmieniony przez 1 pkt 9 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r. (Dz.U.2009.56.461)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
34)
69 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 20 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
35)
69 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 20 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
36)
69 ust. 5 zmieniony przez 1 pkt 20 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
37)
71 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 21 lit. a) rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
38)
71 ust. 4 dodany przez 1 pkt 21 lit. b) rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
39)
81 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 22 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
40)
81 ust. 4 zmieniony przez 1 pkt 22 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
41)
85 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 23 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
42)
85 ust. 2 pkt 3 zmieniony przez 1 pkt 10 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
43)
96 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 11 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
44)
97 ust. 5 zmieniony przez 1 pkt 12 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
45)
105 ust. 4 zmieniony przez 1 pkt 24 lit. a) rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
46)
105 ust. 5 dodany przez 1 pkt 24 lit. b) rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
47)
108 ust. 1 pkt 4 dodany przez 1 pkt 13 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
132

48)

111 uchylony przez 1

14 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
49)
113 ust. 1 uchylony przez 1 pkt 25 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
50)
113 ust. 2 uchylony przez 1 pkt 25 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
51)
113 ust. 3 uchylony przez 1 pkt 25 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
52)
113 ust. 3a dodany przez 1 pkt 15 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
53)
113 ust. 5 zmieniony przez 1 pkt 15 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
54)
113 ust. 6 zmieniony przez 1 pkt 15 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
55)
113 ust. 7 zmieniony przez 1 pkt 15 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
56)
113 ust. 8 uchylony przez 1 pkt 15 lit. c) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
57)
118 ust. 3 dodany przez 1 pkt 2 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
58)
120 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 16 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
59)
120 ust. 2a dodany przez 1 pkt 16 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
60)
122 ust. 3 uchylony przez 1 pkt 17 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
61)
124 zmieniony przez 1 pkt 18 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
62)
125 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 19 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
63)
125 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 26 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
64)
125 ust. 4 dodany przez 1 pkt 19 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
65)
133 ust. 4 zmieniony przez 1 pkt 20 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
66)
133 ust. 7 zmieniony przez 1 pkt 20 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
67)
133 ust. 9 dodany przez 1 pkt 3 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
68)
133 ust. 10 dodany przez 1 pkt 3 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
69)
135 ust. 6 uchylony przez 1 pkt 21 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
70)
136 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 22 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
71)
136 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 22 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
72)
136 ust. 2a dodany przez 1 pkt 22 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
73)
136 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 22 lit. c) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
74)
136 ust. 12 zmieniony przez 1 pkt 22 lit. d) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
75)
140 ust. 3 uchylony przez 1 pkt 23 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
76)
150 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 4 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
133

77)

151 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 5 lit. a) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
78)
151 ust. 5 dodany przez 1 pkt 5 lit. b) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
79)
151 ust. 6 dodany przez 1 pkt 5 lit. b) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
80)
151 ust. 7 dodany przez 1 pkt 5 lit. b) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
81)
153 zmieniony przez 1 pkt 24 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
82)
154 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 6 lit. a) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
83)
154 ust. 9 zmieniony przez 1 pkt 25 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
84)
154 ust. 10 dodany przez 1 pkt 6 lit. b) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
85)
154 ust. 11 dodany przez 1 pkt 6 lit. b) rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
86)
155 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 7 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
87)
156 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 26 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
88)
156 ust. 5 dodany przez 1 pkt 26 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
89)
156 ust. 6 dodany przez 1 pkt 26 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
90)
158 ust. 7:
- zmieniony przez 1 pkt 27 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
- zmieniony przez 1 pkt 27 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r. (Dz.U.2009.56.461)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
91)
163 ust. 1a dodany przez 1 pkt 28 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
92)
163 ust. 4 zmieniony przez 1 pkt 28 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
93)
164 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 29 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
94)
166 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 30 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
95)
174 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 31 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
96)
174 ust. 6 zmieniony przez 1 pkt 31 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
97)
175 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 32 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
98)
175 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 32 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
99)
179 zmieniony przez 1 pkt 33 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 7 kwietnia 2009 r.
100)
180a dodany przez 1 pkt 8 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
101)
181 zmieniony przez 1 pkt 34 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
102)
183 ust. 1 pkt 3 zmieniony przez 1 pkt 35 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca
2009 r. (Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
103)
183 ust. 1a dodany przez 1 pkt 35 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
104)
184 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 36 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
134

(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.

105)
186 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 37 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
106)
187 zmieniony przez 1 pkt 38 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
107)
191 uchylony przez 1 pkt 1 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2012 r.
(Dz.U.2012.1289) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 23 lutego 2013 r.
108)
192 uchylony przez 1 pkt 1 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2012 r.
(Dz.U.2012.1289) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 23 lutego 2013 r.
109)
Rozdzia 8a dodany przez 1 pkt 2 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2012 r.
(Dz.U.2012.1289) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 23 lutego 2013 r.
110)
193 ust. 2a dodany przez 1 pkt 29 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
111)
194 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 30 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
112)
196 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 40 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
113)
196 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 40 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
114)
198 ust. 3 uchylony przez 1 pkt 41 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
115)
204 ust. 7 dodany przez 1 pkt 42 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
116)
207 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 43 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
117)
208 ust. 2 pkt 2 zmieniony przez 1 pkt 44 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
118)
208a dodany przez 1 pkt 45 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
119)
212 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 46 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
120)
212 ust. 4 zmieniony przez 1 pkt 46 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
121)
214 zmieniony przez 1 pkt 47 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
122)
216 zmieniony przez 1 pkt 48 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
123)
218 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 49 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
124)
219 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 50 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
125)
220 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 51 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
126)
227 ust. 4 zmieniony przez 1 pkt 52 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
127)
229 zmieniony przez 1 pkt 53 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
128)
230 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 54 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
129)
232 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 55 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
130)
232 ust. 7 zmieniony przez 1 pkt 55 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
131)
234 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 56 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
132)
235 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 57 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
133)
236 ust. 6 zmieniony przez 1 pkt 58 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
135

(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.

134)
237 ust. 6 pkt 1 zmieniony przez 1 pkt 59 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
135)
240 ust. 4 zmieniony przez 1 pkt 60 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
136)
246 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 61 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
137)
246 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 61 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
138)
253 zmieniony przez 1 pkt 62 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
139)
254 uchylony przez 1 pkt 63 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
140)
255 uchylony przez 1 pkt 63 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
141)
256 ust. 4 pkt 1 zmieniony przez 1 pkt 64 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
142)
258 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 65 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
143)
258 ust. 1a dodany przez 1 pkt 65 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
144)
259 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 66 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
145)
261 pkt 1 zmieniony przez 1 pkt 67 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
146)
266 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 68 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
147)
268 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 69 lit. a) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
148)
268 ust. 4 zmieniony przez 1 pkt 69 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
149)
268 ust. 5 zmieniony przez 1 pkt 69 lit. b) rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
150)
270 zmieniony przez 1 pkt 70 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
151)
271 ust. 9 zmieniony przez 1 pkt 71 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
152)
272 ust. 2 zmieniony przez 1 pkt 72 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
153)
273 zmieniony przez 1 pkt 73 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
154)
274 ust. 3 zmieniony przez 1 pkt 74 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
155)
277 zmieniony przez 1 pkt 75 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
156)
278 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 76 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
157)
287 pkt 5 zmieniony przez 1 pkt 77 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
158)
288 pkt 6 zmieniony przez 1 pkt 78 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
159)
293 ust. 6 zmieniony przez 1 pkt 79 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
160)
298 ust. 1 zmieniony przez 1 pkt 80 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
161)
299 ust. 5 dodany przez 1 pkt 32 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
162)
302 ust. 4 dodany przez 1 pkt 81 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
136

(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.

163)
321 zmieniony przez 1 pkt 9 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
164)
323 ust. 2 pkt 4 dodany przez 1 pkt 82 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
165)
324 zmieniony przez 1 pkt 83 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
166)
325 zmieniony przez 1 pkt 84 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
167)
326 zmieniony przez 1 pkt 85 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
168)
328 zmieniony przez 1 pkt 10 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
169)
329 zmieniony przez 1 pkt 10 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
170)
330 pkt 1 zmieniony przez 1 pkt 1 rozporzdzenia z dnia 13 lutego 2003 r.
(Dz.U.2003.33.270) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 16 grudnia 2002 r.
171)
Zacznik nr 1:
- dodany przez 1 pkt 34 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r. (Dz.U.2004.109.1156)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
- zmieniony przez 1 pkt 11 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
- zmieniony przez 1 pkt 86 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r. (Dz.U.2009.56.461)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.
- zmieniony przez 1 rozporzdzenia z dnia 10 grudnia 2010 r. (Dz.U.2010.239.1597)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 21 marca 2011 r.
- zmieniony przez 1 pkt 3 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2012 r. (Dz.U.2012.1289)
zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 23 lutego 2013 r.
172)
Zacznik nr 2:
- wedug numeracji ustalonej przez 1 pkt 35 rozporzdzenia z dnia 7 kwietnia 2004 r.
(Dz.U.2004.109.1156) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 27 maja 2004 r.
- zmieniony przez 1 pkt 12 rozporzdzenia z dnia 6 listopada 2008 r.
(Dz.U.2008.201.1238) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 1 stycznia 2009 r.
173)
Zacznik nr 3 dodany przez 1 pkt 87 rozporzdzenia z dnia 12 marca 2009 r.
(Dz.U.2009.56.461) zmieniajcego nin. rozporzdzenie z dniem 8 lipca 2009 r.

137