Zgodno czasw i relacji czasowych

Concordancia de tiempos verbales y relaciones temporales

Mowa zalena w jzyku hiszpaskim rzdzi si regu zgodnoci czasw, co w szczeglnoci widoczne jest w zdaniach zoonych. Naley zawsze pamita
o tym, aby zachowywa relacje czasowe w odpowiedni sposb w zalenoci od znaczenia zdania. Gdy relacja czasowa odnosi si do momentu mwienia,
naley uzgodni czas orzeczenia zdania podrzdnego wzgldem czasu zdania nadrzdnego:
Se nota que est triste. (Wida, e jest smutna. )
Supe que vino andando. (Wiedziaam, e przyszed na piechot. )
W jzyku hiszpaskim istniej czasy tzw. wzgldne, ktre okrelaj relacj czasow wzgldem momentu odniesienia. Gdy zdanie gwne wystpuje w
czasie teraniejszym Presente, przyszym Futuro lub w innym czasie zwizanym z teraniejszoci takim jak Pretrito Perfecto, w zdaniu podrzdnym
mog wystpi wszystkie czasy moliwe w zdaniu nadrzdnym:
Zdanie nadrzdne Zdanie podrzdne</TD< tr>
es difcil.
Piensa que
ser difcil.
Pensar que
va a ser difcil.
Ha pensado que era difcil.
ha estado difcil.

Kada z moliwych kombinacji wyraa inn relacj czasow, gdy moment odniesienia i moment mwienia s inne, ale zdania s prawidowe.
Rwnoczesno wzgldem momentu mwienia
Creo que Juanita est bien. (Myl, e Juanita dobrze si czuje.)
Pensar que es difcil. (Pomyli, e to jest trudne. )
Ha visto que resolver el problema ha sido fcil. (Zobaczy, e atwo byo rozwiza problem.)
Uprzednio wzgldem momentu mwienia
Creo que Juanita estaba bien. (Myl, e Juanita dobrze si czua.)
Creo que vino antes que t. (Myl, e przyszed przed tob.)
Veo que has estado ocupado. (Widz, e bye zajty.)
Pensar que estaba / he estado en casa. (Pomyli, e byem w domu.)
Nastpstwo
Piensa que la pelcula ser / va a ser corta. (Uwaa, e film bdzie krtki.)
Pensar que la pelcula ser corta. (Pomyli, e film bdzie krtki.)
Ha pensado que la pelcula ser / va a ser corta. (Pomylaem, e film bdzie krtki. )
Gdy w zdaniu nadrzdnym wystpuje czasownik w Pretrito Indefinido lub Imperfecto, rwnoczesno wyraana jest poprzez czas Imperfecto,
uprzednio przez Pluscuamperfecto, a nastpstwo przez Condicional:
Dijo que estaba cansado. (Powiedzia, e by zmczony.)
Pensaba que haba sido mi culpa. (Mylaam, e to bya moja wina.)
Decidi que iran juntos. (Zdecydowa, e pojad razem.)
Wyjtkiem w przypadku zda zoonych, w ktrych zdanie gwne wystpuje w czasie przeszym, jest uycie czasu teraniejszego w zdaniu
podrzdnym. Jest to moliwe, gdy mwimy o jakiej sytuacji aktualnej take w teraniejszoci, np.
Coln deca que la Tierra es redonda. (Kolumb mwi, e Ziemia jest okrga.)
Marta me dijo que su marido es profesor. (Marta powiedziaa mi, e jej m jest nauczycielem. )
Zgodno czasw obowizuje take w trybie czcym Subjuntivo i rzdzi si zasadami przedstawionymi w poniszej tabeli:

Zdanie nadrzdne
Rwnoczesno
Uprzednio
Nastpstwo
Presente
Presente de Subjuntivo Imperfecto de Subjuntivo
Presente de Subjuntivo
Pretrito Indefinido / Imperfecto Imperfecto de Subjuntivo Pluscuamperfecto de Subjuntivo Imperfecto de Subjuntivo

Me alegro de que
- vayas conmigo.
- fueras conmigo.
- vayas conmigo.

Ciesz si,
- idziesz ze mn.
- e posza ze mn.
- e pjdziesz ze mn.

Me alegr / alegraba de que

- fueras conmigo.
- hubieras ido conmigo.
- fueras conmigo.

Ucieszyem si / Cieszyem si, e

- idziesz ze mn.
- posza ze mn.
- pjdziesz ze mn.