Fizjologia komrki i kanay jonowe- Konturek

4 padziernika 2014
08:02

Bona komrkowa
Fosfolipidy (fosfatydylocholina, fosfatydyloseryna, fosfatydyloetanoloamina, sfingomielina, fosfatydyloinozytol (mniej go, substrat dla przekanikw)),
glikolipidy, cholesterol
Biaka powierzchniowe i przenikajce bon (integralne)
Szkielet bonowy z spektryn, fodryny, ankiryny
Nie przepuszcza polarnych czstek lub duych, a apolarne i gazy atwo
Struktury komrkowe:
Organelle
Mitochondria- 2 bony; zewntrzna bona ma biaka poryny i przepuszcza due czstki, ale wewntrzna bona przepuszcza ju selektywnie
tylko to do czego ma transportery; na wew. Bonie s przenoniki elektronw- ubichinion i cytochrom c; w macierzy s enzymy cyklu Krebsa,
mitochondrialne DNA, mitochondrialne rybosomy, ciaka gste (zogi Ca i Mg)
Rybosomy- rRNA+biako; maa podjednostka przycza mRNA i inicjatorowe tRNA, a dopiero potem wpada dua jednostka
SER- detoksykacja (pierwsze dziaaj enzymy np. cytochrom P-450, potem czenie z resztami glukuronianowymi/siarczanowymi/tauryn,
wtedy substancja staje si hydrofilna i mona j wydali) , magazyn Ca, synteza lipidw bonowych (fosfolipidy, sterole)
RER- tworzy biaka do bony, na eksport, do lizosomw, cz idzie przez Golgiego, sama siateczka ma te enzymy do transportu biaek przez
bon i do ich obrbki; wewntrz s biaka, ktre faduj inne biaka
Aparat Golgiego- proteoliza biaek, fosforylacja, glikozylacja, przyczanie grup kwasw sialowych; skada si z kilku diktiosomw z ktrych
kady ma koniec trans (dojrzewania) i cis (formowania); N-glikozylowane biaka z RER trac mannoz i dostaj Nacetyloglukozamin/galaktoz/fruktoz/kwas sojowy; O-glikozylacja- przyczanie cukru do reszt OH; enzymy do lizosomw specjalnie
oznakowane
Lizosomy- pompa H+
Peroksysomy- ma enzymy oksydaza D-aminokwasw, oksydaza hydroksywasw korzystajce z tlenu; -oksydacja kwasw tuszczowych,
katalaza niszczy H2O2, tworz pocztkow faz syntezy plazmalogenu (fosfolipid w mielinie), cholesterolu, kwasw ciowych; skadniki bony
z wolnych rybosomw; utleniaj etanol
Proteasomy
Jderko- transkrypcja rRNA; brak bony
Jdro
Przez pory przechodz tylko mae czstki, biaka tworz kompleks pora, ktry przepuszcza do 9nm, powyej musz ju przej aktywnie
Transkrypcja dziki polimerazom DNA
Promotor tworz

Modulator- wie polimeraz

Selektor- wie polimeraz i ma sekwencj TATA

Sekwencja wzmacniajca na DNA reguluje aktywno promotora
Cytoszkielet
Mikrotubule- i -tubulina- gwnie ruch komrki (np. witki, rzski) i elemntw wewntrz komrki (np. wrzeciono lub transport); koniec + i -;
mog by biaka towarzyszce mikrotubulom lub tau i wtedy wolniej si rozpada; najtrwalsze w centriolach, najmniej we wrzecionie
podziaowym; z mikrotubulami wspdziaa dyneina i kinezyna przez co ruch
Wkna aktynowe- z globularnych czstek G-aktyny, a po polimeryzacji staj si F-aktyn (utrzymanie struktury i ruch); koniec + i -; profilina
aktywuje polimeryzacj, a tymozyna hamuje; biaka czapeczkujce blokuj biegun; gelsolina skraca; wsppraca z miozyn; rusztowanie
mikrokosmkw oraz wzmacnianie pocze midzy komrkami
Wkna porednie- w jdrze np. jako lamininy wewntrz bony; s trwae wic trzymaj w miejscu organelle i tworz desmosomy i
pdesmosomy
Bona
Transport przez bony
Dyfuzja prosta
J=D*(S/d)*dc dc-rnica ste
Transport uatwiony
Cukry, aminokwasy, nukleotydy
Biaka nonikowe nios
Uniportery (np. GLUTy), symportery, antyportery (np. wymiennik HCO3/Cl w erytrocycie)
Szybko zaley od wysycenia miejsc wicych
Transport aktywny
Przeciw gradientowi ste
Energia=1400*log(C1/C2)
Transport pierwotny- ene z ATP

Pompy Na/K, Ca, H

Pompy ABC- TAP (przetwarzanie antygenw), transporter Cl (powizanie z mukowiscydoz), MDR (odporno wielolekowa)
transport wtrny- ene z gradientu jonowego

Przeciw steniom, ale zgodnie z adunkiem, np. gdy przepywaj jony Na to zabieraj co ze sob (np. sodozaleny transporter
glukozy)

S te antytransportery, czyli wymienniki Na-Ca (gdy trzeba szybko usun Ca np. w miniach) i Na-H

Wsptransportery zoone transportuj wicej substancji i zalen od wicej jonw

Kanay jonowe
Zbudowane z biaek przebijajcych bon, ktrych czci hydrofilne tworz ciany kanau,
przepyw 1kkjonw/s, mog by:
Stale otwarte- kana dla K
Otwierane zmian potencjau
Gwnie nerwowe i miniowe, ale te jajowe i dokrewne
Kanay dla Na i K rozrniaj jony, bo napywaj one z wod, K z wod nie mieci si
do kanaw dla Na bo za due, a Na sobie przechodzi razem z wod. Gdy K chce
przej przez swj kana to biaka przy kanale zabieraj mu wod i wchodzi, gdy Na
chce to z wod jest za due by wej, a samo Na jest za mae by zadziaay biaka i
zabray mu wod

Kanay Na- depolaryzacja bony

Kanay K- repolaryzacja bony
Kanay Ca

fizjologia Strona 1

Potencja bony zawsze ujemny od -20 do 200mV

Warto potencjau jest ustalana dla jonu, ktry najlepiej
przechodzi
Jak wypywa tylko K to w kocu przestanie bo
zrwnowa si przeciwne siy dyfuzji i elektrostatyczna, o
tym przy jakim potencjale stanie mwi prawo Nernsta
V=62log_10_(C0/C1)
V w mV, C0 stenie na zewntrz, C1 wewntrz

Zajadanie
Pinocytoza- tak po prostu
Endocytoza- jest klatryna, s receptory, endosom wczesny

 Kanay Ca

Indukcja wydzielania pcherzykw synaptycznych

W stoku neurytowym otwieraj zalene kanay K i przeduaj tym samym
dziaanie bodca

W miniach prkowanych s w kanaliku T i za zmian potencjau idzie
uwalnianie Ca

Mog regulowa wydzielanie jeli komrka produkuje
Kanay Cl s z dwch podjednostek z ktrych kada ma por na 6 jonw
Otwierane mechanicznie
Otwierane (bramkowane) ligandem
Kana Na w bonie postsynaptycznej otwierany acetylocholin, aminokwasy blokuj
przepyw jonw ujemnych, ale jony dodatnie nie bdce Na daj rad
Kanay Ca otwierane przez Ca lub IP3
Kanay Cl otwierane GABA lub glicyn
Akwaporyny- stale otwarte, przepyw 1kkk/s, 4 rodzaje, np. w cewce zbiorczej nerki s
AQP2, ktre wchodz na bon gdy wazopresyna

Endocytoza- jest klatryna, s receptory, endosom wczesny

i pny, cyrkulacja receptorw
Tak pobierane s LDL, transferryna, tyreoglobulina,
asjaloglikoproteidy, immunoglobuliny, niektre hormony
Fagocytoza- due kawaki, gwnie makrofagi i mikrofagi
potrafi
Egzocytoza- gwnie wydzielanie produktw, rzadko
niepotrzebnych rzeczy, moe te odnawia bon
Konstytutywna- cigle
Regulowana- gdy sygna

Oddychanie komrkowe
Do macierzy pirogronian, aminokwasy, kwasy tuszczowe doczanie ich do acetylo-CoA cykl Krebsa CO2 i H+ NAD i FAD api H
nukleotydy oddaj e-, ktre przechodz acuch oddajc energi, ktra wykorzystana jest na pompowanie H+ przez bon wew. H+ wraca
przez grzybki tworzc ATP i czc si z e- tworzy H2O
Z glukozy 32ATP, 90% wydajno, ATP wychodzi przez transporter wymieniajcy na ADP
Sygnay
Czstki z adunkami maj receptor na powierzchni, a bez adunku wewntrz komrki
Receptory zwizane z kanaami jonowymi
To kanay jonowe otwierane ligandem
Receptory zwizane z biakiem G
Biako G z podjednostek w GDP w GTP i podjednostka si odcza (mog aktywowa lub hamowa) dziaa na efektory,
gwnie cyklaza adenylanowa (potem powstaje cAMP) i fosfolipaza C- (hydrolizacja fosfatydyloinozytolu, a z niego DAG i IP3)
potem powstae elementy reaguj z kinazami biakowymi fosforylacja biaek przy serynie lub treoninie
cAMP- kinaza A, DAG- kinaza C, IP3- kanay Ca (kalmodulina wychwytuje Ca, ktra aktywuje kinazy)
Aby wyhamowa fosforylacja receptorw, endocytoza receptorw, inaktywacja podjednostki , zamiana wsteczna cAMP w AMP,
defosforylacja ufosforylowanych biaek
Receptory zwizane z enzymami
S receptory o aktywnoci kinaz tyrozynowych (dla czynnikw wzrostu) i zwizane z kinazami tyrozynowymi (dla cytokin) po
przyczeniu ligandu aktywacja kinazy tyrozynowej autofosforylacja reszt tyrozyny w receptorze te reszty tyrozyny wi si z
biakami majcymi domeny SH2 lub PTB (biakami dla receptorw "o aktywnoci" s fosfolipaza C, kinaza 3-fosfatydyloinozytoli,
biako Ras, a dla "zwizanych z" s czynniki transkrypcyjne RAS)
Inne receptory to kinazy serynowo-treoninowe dla wzrostowych TGF i BMP; receptorowa cyklaza guanylanowa (ligand ANF
(przedsionkowy czynnik natriuretyczny))
Receptory zwizane z proteazami - przyczaj czynnik martwicy guzw (TNF) i apoptoza
Receptory wewntrzkomrkowe
Albo w cytoplazmie albo w jdrze, reguluj transkrypcj
Receptor ma cz wic hormon, wic DNA, aktywujc transkrypcj; normalnie zblokowany kompleksem hamujcym

Ruch komrek
Mechanoenzymy dyneiny (transportuj w kierunku -; ukad dyneina-tubulina ruch plemnikw i migawek) i kinezyny (transportuj
w kierunku +) dziaaj z mikrotubulami, a miozyny (miozyna II w miniach) z aktynami
Oprcz miozyny I (gwka+krtki ogonek) jest 1 acuch ciki, 2 lekkie, cz si w gwce (przycza ATP), a pomidzy nimi
obszar zawiasowy
W nieminiach gdy wzrost Ca to miozyna II wspdziaa z aktyn (odpowiada za podzia cytoplazmy, wciganie fagosomw, ruch
pezakowaty), miozyna I (transportuje pcherzyki, naciga bon przy tworzeniu wypustek)

W mejozie crossing-over, a profaza dzieli si na leptoten, zygoten, pachyten, diploten

Cykl reguluj kinazy zalene od cyklin (CDK), cykliny to biaka, ktre aktywuj te kinazy i
ktrych ilo si zmienia w czasie. Nastpuje fosforylacja/defosforylacja/wizanie kinaz
co hamuje proces.
Punkt restrykcyjny- z G1 do S, jak ju przejdzie to na pewno skoczy cay cykl;
CDK4,CDK6+cykliny D1-D3, a potem CDK2-cyklina E CDK-cyklina A powoduj
transkrypcj genw np. polimerazy i innych potrzebnych do podziau. Konieczne do tego
jest zdezaktywowanie biaka Rb, ktre blokuje transkrypcj
Wejcie do fazy M dziki CDK1-cykliny B1-B2
Przed faz S i M badane DNA, pilnuje biako p53
Natychmiastowe wyjcie z mitozy gdy rozpad MPF i cyklin oraz gdy dziaanie biaek
wyjcia z mitozy (MEN), w mejozie po pierwszym podziale cykliny B nie s niszczone, a
niszczone s inhibitory CDK
Zatrzymane komrki mog zacz si dzieli dziki TGF , genowi MyoD w miniach lub
odczeniu integryny od bony podstawnej w naskrku

Starzenie si komek
Hipermetylacja chromatyny i jej zbijanie (pyknoza jdra)
Spadek aktywnoci enzymw, a w efekcie ich przybywa i komrka i organella pczniej
Odkada si lipofuscyna, ktra jest z niepenej degradacji fosfolipidw bonowych
Wolne rodniki uszkadzaj
Moe wynika z aktywacji genw supresorowych
W dzielcych si komrkach maleje szybko podziaw

fizjologia Strona 2

 W dzielcych si komrkach maleje szybko podziaw

mier komrki
Odpowiadaj za to kaspazy
Inicjatorowe- mog aktywowa si same
Efektorowe- aktywuj je inicjatorowe
Mog j rozpoczyna
Receptory bonowe- ligandy np. czynnik martwicy nowotworw (TNF), FAS powstanie kompleksu DISC aktywacja prokaspaz inicjatorowych
8 i 10
Biaka z mitochondrium- oddziaywanie na zewntrzn bon lub uszkodzenie chromatyny na bon kanay z biaek Bcl-2 (Bax, Bad) wypyw
cytochromu c cytochrom+Apaf+prokaspaza 9=apoptosom aktywacja prokazpazy 9 aktywacja kaspazy
W siateczce rdplazmatycznej aktywacja kaspazy 12
Objawy to:
Fosfatydyloseryna z bony wew na zew
Zagszczenie chromatyny
Pocicie DNA
Rozpad na pcherzyki
Protoonkogeny hamuj, a geny supresorowe przyspieszaj
Biako p53 aktywuje geny PIG niszczenie bony mitochondrium, tworzenie Bax
Biako Rb hamuje
Surwiwina to inhibitor apoptozy, s te biaka uciszajce domeny mierci, chroni te biaka szoku termicznego
Kaspazy s cay czas, ale nieczynne
Czasem apoptoza gdy co si nie stanie, np. gdy komrka nerwowa nie wytworzy pocze
Mog sterowa hormony (zanik grasicy, artrezja pcherzykw jajnikowych) glikokortykoidy, hormony pciowe, ACTH albo cytokiny TNF, TGF,
interleukiny1,3,6
Ligand Fas indukuje czc si z receptorem Fas, mog by na tej samej bonie, np. niszczenie aktywowanych limfocytw T i B
Aktywuj uszkodzenia DNA
Aktywuj limfocyty cytotoksyczne wprowadzajc do komrek granzymy (proteazy serynowe), ktre aktywuj kaspazy

fizjologia Strona 3