BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 46 | 21 SIERPNIA 2015 | ISSN 4008-3456 | NAKAD 25.000 EGZ.

FELIETON STR.2
www.tylkotorun.pl

O politycznej emeryturze, nowym

prezydencie, kopotach PO - rozmawiamy z Janem Wyrowiskim
5

Losy zwycizcy pierwszego

maratonu w Polsce z met
4
w Toruniu

Sezon
na wraki

5 wrzenia warto wybra

si do Fortu XIV przy ul.
dzkiej w Toruniu,
by obejrze Manewry
Ratownicze

Mio i muzyka to magia. W hospicjum

dla dzieci Nadzieja
zagra skrzypek Steve
Kindler

22

Pojawiaj si tylko przy bardzo niskiej wodzie. Poznawa

je najlepiej z paskodennej odzi, pontonu albo kajaka.
S rdem legend i naukowych sprzeczek. Budz emocje.
Bo skd a pi wrakw tak blisko siebie, akurat tu,
koo Bobrownik?

12-13

O doskonaej formie przed

Mistrzostwami wiata
w Pekinie mwi Pawe
Fajdek, najlepszy polski
mociarz

23

FELIETON

tylkotorun.pl

FELIETON

Maraton
Toruski
JACEK
KIEPISKI

Trwa cicha wojna. Stowarzyszenie nazywajce si

"Maraton Toruski" robi
wszystko, by impreza ta w
tym roku si nie odbya. Na
swojej stronie internetowej
informuje, e zawiesza organizacj maratonu, sugerujc, e biegu w tym roku nie
bdzie. Zarazem doskonale
wie, e maraton podjo si
zorganizowa Towarzystwo
Krzewienia Kultury Fizycznej, ktre zaczynao biegi
maratoskie w Toruniu w
1983 roku. Stosowne porozumienie z miastem zostao
podpisane, prawa do zastrzeonej nazwy "Maraton
Toruski" oficjalnie TKKF-owi przekazano.
Jednak nowy-stary organizator nie chce korzysta z nazwy tej tylko przez
rok. Przewidujc przysze
problemy ze stowarzyszeniem "Maraton Toruski"
- zmieniono nazw imprezy
na Toru Marathon. Do
spore zamieszanie w wiecie
biegackim to wywoao, ale
uznano, e inaczej si nie da.
Czy jest w ogle o co kruszy kopie? Czy maraton
w Toruniu to wana rzecz?

21 sierpnia 2015 r.

stopka redakcyjna
Redakcja Tylko Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28
redakcja@tylkotorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek
Zastpca redaktora

Wana. To kawa historii naszego miasta. Od 1983 roku

organizowany jest co roku.
Tylko maratony w Dbnie
(1969) i Warszawie (1979)
maj dusz tradycj. Mwi
si powszechnie, e Maraton Toruski, od teraz Toru Marathon, to trzeci pod
wzgldem wieku maraton
w Polsce. To zobowizuje.
Sprawa robi si jeszcze powaniejsza, gdy uwiadomimy sobie, e toruskie
tradycje maratoskie sigaj
dwudziestolecia midzywojennego. Chodzi o "najduszy bieg w Polsce" (str. 11)
rozegrany 15 czerwca 1924
w Toruniu. Wszystko wskazuje na to, e wanie tamten
bieg "dziesiciu miakw",
jak pisaa wwczas prasa,
by pierwszy maratonem w
historii Polski. A wygra go
byy legionista odznaczony krzyem Virtuti Militari
za wojn z bolszewikami w
1920 roku, przez nich pniej zamordowany w Katyniu. Powanie si robi...
Dlatego tej maratoskiej tradycji nie wolno byo w Toruniu przerywa. Po prostu,
nie wypadao.

naczelnego
Jacek Kiepiski
(GSM 723 030 103)
Redaktor wydania
Kinga Baranowska
Dzia reportau i publicystyki
Marcin Tokarz,
Tomasz Wicawski
(GSM 535 405 385)
Dzia informacyjny
ukasz Piecyk,
Aleksandra Radzikowska,
Micha Ciechowski
Kultura
ukasz Piecyk
Zdjcia
Adam Zakrzewski,
ukasz Piecyk, Maciej Pagaa
REKLAMA
Aleksandra Grzegorzewska
(GSM 512 202 240),
Agnieszka Korzeniewska
(GSM 534 206 683),
Magorzata Kramarz
(GSM 607 908 607),
Karol Przybylski
(GSM 665 169 292),
reklama@tylkotorun.pl
Skad

Masz dla
nas temat?

Red. ukasz Piecyk

czeka na informacje

Studio Tylko Toru

Druk
Agora S.A
ISSN 4008-3456
Redakcja nie odpowiada za tre
ogosze.
***
Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b
ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o
prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations
Goldendorf zastrzega, e dalsze

Kontakt pod numerem:

733 842 795

rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Toru jest

zabronione bez zgody wydawcy.

21 sierpnia 2015 r.

tylkotorun.pl

REKLAMA

REPORTA

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

Najduszy bieg w Polsce

Ten puchar istnieje! To namacalny dowd triumfu chorego Edwarda Kwitowskiego w pierwszym w Polsce
maratonie w 1924 roku w Toruniu. Losy zwycizcy tego niezwykego biegu splataj si cile z histori Polski

Jacek Kiepiski

o mia by puchar przechodni.

Towarzystwo
Gimnastyczne "Sok" z
Torunia zamierzao imprez powtarza w poowie kadego kolejnego roku. Jednak bieg odby
si tylko raz - 15 czerwca 1924.
Prasa zapowiadaa go i relacjonowaa szeroko. Te archiwalne
teksty byy od jakiego czasu
znane. Ale dopiero, gdy si widzi
wygrawerowany na pucharze napis "Nagroda I, najduszy bieg w
Polsce..." - otwieraj si oczy! To
jest dopiero tradycja!
I do niej odwouj si organizatorzy tegorocznego 33 Toru
Marathon, imprezy, ktra wystartuje dokadnie w dniu wyborw,
25 padziernika.
Co zaskakujce, gdy w 1983
roku, z okazji 750 lecia praw
miejskich Torunia i Chemna,
wymylano Maraton Chemno-Toru, bo tak pierwotnie nazywa si Maraton Toruski, nikt z
organizatorw nie wiedzia o pamitnym biegu z 1924 roku na tej
samej trasie!
- To by jaki traf wrcz nieprawdopodobny - przyznaje Ryszard Kowalski, szef toruskiego
TKKF i wsporganizator maratonu w 1983 roku. - O tym, e dokadnie na tej samej trasie, tylko
nieco krtszej, bo z Putowa do
Torunia, w 1924 roku odby si
pierwszy w Polsce maraton, dowiedzielimy si przypadkowo w
1986 roku. Przez te wszystkie lata
chciaem pozna histori wczesnego zwycizcy. Udao si to dopiero teraz...
Krystyna Hoffman mieszka latem w uroczym domu pod
Bydgoszcz. Jest crk kapitana
Edwarda Kwitowskiego, zwyciz-

Krtszy maraton
Najduszy bieg w Polsce,
nazywany te Biegiem maratoskim Sokoa toruskiego
liczy 37,5 kilometrw. W
tamtych czasach utrwalaa si
dopiero tradycja rozgrywania
tej konkurencji na obowizujcym do dzi dystansie 42 195
metrw. Organizatorzy toruskiego biegu wzorowali si,
najwyraniej, na autentycznej
odlegoci z Maratonu do
Aten, a ta wynosi 37 kilometrw. Dooyli 500 metrw, by
byo tak uczciwie, z nakadem.

cy pierwszego w Polsce maratonu

15 czerwca 1924 roku w Toruniu,
zwanego wwczas "najduszym
biegiem".
Po ojcu odziedziczya zapa
do sportu, jednak, gdy po wojnie
studiowaa z powodzeniem na
warszawskiej AWF, zostaa przez
UB usunita z uczelni. Za pochodzenie...
Edward Kwitowski z dwch
zasadniczych powodw wadzy
ludowej nie pasowa. Po pierwsze, by legionist i uczestnikiem
wojny z bolszewikami, podczas
ktrej zasuy si bohatersk
obron dowodzonej przez siebie
baterii przed niespodziewanym
atakiem kozakw i otrzyma za to
krzy srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari. Po drugie, by
winiem Kozielska i zosta zabity przez Rosjan w Katyniu...
- Pierwsze wspomnienie...?
- Krystyna Hoffman nie zastanawia si ani chwili. - W niedziel
mogam wej rano do ka rodzicw i podrapa stop po zaronitej piersi ojca. Dokadnie to
pamitam...
ycie Edwarda Kwitowskiego
to historia niepodlegej Polski w
piguce. Jako siedemnastolatek
zaciga si do Legionw Pisudskiego, suy w 3 puku piechoty,
bierze udzia w kolejnych kampaniach, walczy o Lww, za co dostaje Krzy Walecznych i odznak
"Orlta". Bierze udzia w ofensywie na Kijw i wreszcie, jak to si
mwi, goni bolszewika w wojnie
1920 roku.
Gdy nastaje pokj trafia do 4
puku artylerii przeciwlotniczej w
Inowrocawiu. Zamiast osi na
laurach, zakada klub sportowy
"Goplania" i dziaa w nim do II
wojny.
- Gdy w 1937 roku urodzi si
mj brat Tadeusz, tata od razu
wcieli go na czonka "Goplanii"
i zacz za niego opaca skadki
- wspomina Krystyna Hoffman
pokazujc pamitki po ojcu. Podzieliam si z bratem - ja zostawiam sobie odznaczenia, on
wzi ten puchar...
Crka zwycizcy, urodzona
w 1931 roku, doskonale pamita, jakim szacunkiem otacza
Edward Kwitowski t jedyn w
swoim rodzaju nagrod. - Ordynans mia obowizek czyci puchar regularnie, by lni jak zoto
- wspomina kobieta. - Dzi napis
si zaciera, ale jeszcze wida... O,
prosz czyta: "Nagroda I, naj-

Krystyna Hoffman, rka zamordowanego w Katyniu kpt. Edwarda Kwitowskiego, zwycizcy pierwszego maratonu w niepodlegej Polsce w 1924r. w Toruniu, prezentuje pamitki po ojcu (Oreder
Viruti Militari, Krzy Walecznych i puchar za zwycistwo w najduszym biegu w Polsce.

duszy bieg w Polsce, 37,5 km, 2g

45m 20s, 15.6.1924r."
Awansowany w 1928 roku na
podporucznika Edward Kwitowski zostaje przeniesiony do 31
puku artylerii w Toruniu. Tu suy do wojny.
- Mieszkalimy w Inowrocawiu, tata do pracy dojeda - wypomina crka. - yo nam si bardzo dobrze. Tata bdc oficerem
zarabia uczciwe pienidze. Cay
czas udziela si w sporcie.
Crka zwycizcy pamitnego
biegu z Putowa do Torunia, w
ktrym udzia wzio 10 miakw (tak okrelano ich w prasie)
przyznaje, e wiele przyjemnych
przedwojennych wspomnie zataro jej traumatyczne wydarzenie z 1943 roku.
- Mieszkalimy wwczas w
ukowie na lubelszczynie, wysiedleni tam przez Niemcw.
Zabrano nasz klas ze szkoy
do kina. Przed filmem bya kronika filmowa. Akurat Niemcy
pokazywali wiatu Katy i to co

wykopali z ziemi - wspomina

pani Krystyna. - To byy potworne obrazy zwok... I nagle, wrd
rzeczy znalezionych przy nich,
zobaczyam moje zdjcie... Takie
dopieszczone, robione u fotografa. To byam na pewno ja.
Po latach rodzina dostaa potwierdzenie - Edward Kwitowski
znajduje si na licie katyskiej.
Pierwotnie bdnie zapisano jego
nazwisko: "Kwiatkowski". Jego
ona Zofia, mama pani Krystyny,
do mierci nie chciaa w to uwierzy i czekaa na ma.

Fot. ARCHIWUM
PRYWATNE/JACEK
KIEPISKI

Organizatorzy 33 Toru Marathon zamierzaj skopiowa

puchar z 1924 roku. - Byaby
to nagroda specjalna, moe te
przechodnia? - tumaczy Ryszard
Kowalski. - Jedno pewne - pobiegniemy znowu, na odcinku
ubianka-Toru, tras historycznego biegu z 1924 roku. Przypomnimy wszystkim biegaczom, co
si w tym miejscu odbyo przed
laty, wspomnimy o pierwszym
zwycizcy i jego przejmujcych
losach. Tradycj trzeba kultywowa.

21 sierpnia 2015 r.

WYWIAD

tylkotorun.pl

Dawna opozycja yje w ndzy

O politycznej emeryturze, nowym prezydencie, zbliajcych
si wyborach parlamentarnych i kopotach Platformy
Obywatelskiej, z Janem Wyrowiskim, wicemarszakiem
Senatu RP, rozmawia Tomasz Wicawski

Czego oczekuje pan, jako obywatel, od prezydenta Dudy?

Najwaniejsze w przemwieniu inauguracyjnym byo w
przesanie, e cay czas trzeba
odbudowywa wsplnot. Spoeczestwo, nard musi by jednoci. Jeeli uda si to panu prezydentowi zrealizowa chocia
w pewnym stopniu, to bdzie to
due osignicie. Polska jest bowiem straszliwie podzielona. I
to nie tylko w kwestii dramatu,
ktry mia miejsce w Smolesku. Andrzej Duda, zanim zosta
prezydentem, te reprezentowa
w tej sprawie stanowisko radykalne. Wiele osb siga gbiej.
Twierdzi, e przy okrgym stole
siedzieli sami zdrajcy. Nasz kraj
na samym pocztku, w tej optyce, przesta by suwerennym. W
gazetach, ktre popieray kandydata PiS na prezydenta czsto
uywa si stwierdzenia, e III RP
bya owocem zdrady. Podziay nie
s tylko geograficzne, ale przebiegaj przez wiele rodzin. Trzeba to
zagodzi. Nad Wis musi mieszka jeden nard, a nie dwa, jak w
tej chwili.
Jest szansa, e nowy prezydent
wzniesie si ponad rodowisko, z
ktrego si wywodzi?
Ufam, e tak moe by. Myl,
e on sam jest zaskoczony swoim
zwycistwem i skal poparcia. Ale
niedawne przemwienie podczas
wita Wojska Polskiego, gdy
stwierdzi, e Polska to pikny
kraj, daje nadziej na przyszo.
Nie patrzy pan z niepokojem
na to, co dzieje si w Platformie
Obywatelskiej? Przy ukadaniu
list wyborczych pana, ju niedugo bya, formacja popada ze
skrajnoci w skrajno.
To nigdy nie jest atwy proces.
Szczeglnie w przypadku ordynacji, ktr obecnie w Polsce mamy.
Emocje si pitrz i dochodz do
gosu ambicje wielu osb. O miejsce w parlamencie walczy si nie
tylko z adwersarzami politycznymi, ale take z koleankami i
kolegami ze swojego rodowiska.
Kwestia miejsca na licie wyborczej jest jednak mitem. Ostatecznie, co warto powiedzie, najpierw gosuje si na osob. Ukad
kandydatw danej partii jest kwesti symboliczn. Janusz Dzicio
z naszego okrgu cztery lata temu
wszed do Sejmu z ostatniego
miejsca. Teraz zgodzi si na to
Tomasz Szymaski.
Ale zmiana "jedynek" ma by jakim przesaniem dla wyborcw?
Na czele list pojawio si wielu
modych ludzi.
To sposb odpowiedzi na
trend, ktry obserwowalimy w
wyborach prezydenckich. Doskonaym przykadem jest Pawe
Kukiz i jego poparcie wrd modych osb - pokolenia Internetu,
dla ktrego w Europie nie ma
granic. Moliwe, e modzi ludzie
powinni mie silniejsz reprezentacj w parlamencie ni dotychczas. Nie mona jednak wylewa
dziecka z kpiel. Nadmierny
kult modoci te nie jest dobry.
Waciwa proporcja to czerpanie
z pomysw modych i rozsdku
starszych. W Toruniu na "jedynce" te jest mody radny.
Tylko czy te mode osoby, ktre teraz otwieraj listy wyborcze
i staj si, si rzeczy, twarzami
PO s wybrane oddolnie przez
innych modych czy narzucone z
gry przez kierownictwo partii?
Takie wyrnienie powinno
by konsekwencj prawyborw

w danym rodowisku. To nie jest

dobra szkoa, jeeli ludzie dziaajcy w partii czy organizacji modzieowej s wskazywani palcem.
Powinny by jasne kryteria rekrutacji takich osb. Nie zawsze
tak jest.
Platforma rzdzi 8 lat. W Polsce po 1989 roku to precedens.
Poparcie w sondaach, pomimo
opinii wielu, wcale nie jest takie
niskie.
Wystarczy spojrze, jakie poparcie po 4 latach rzdw miao
SLD. To fonemem. Pomimo "antyplatformianej" propagandy jest
ono wysokie. Czasami uzasadnionej propagandy, nie przecz.
Ci, ktrzy krytykuj wszystko,
jak Pawe Kukiz, musz te zmierzy si z rzeczywistoci ukadania list, dokonywania wyborw.
Wida ju, e nie jest to atwe.
A jednowymiarowe spojrzenie
na rzeczywisto jest nieuzasadnione, bo wiele przez te ostatnie
25 lat udao si zrobi dobrego.
Radykaowie popeniaj z reguy
bdy i szybko przemijaj. Tak
byo z Lepperem, Tymiskim czy
Palikotem. Kukiz dzi odwouje
si do wielu hase, ktre miaa
na sztandarach PO - jednomandatowych okrgw wyborczych,
zaprzestania finansowania partii
z budetu itd.
No wanie - miaa, ale tych spraw
nadal nie zaatwiono.
Dlatego cae rodowisko paci
za to polityczn cen. Bo ludzie
chc tego samego, czego chcieli
kilkanacie lat temu.
Wrzeniowe referendum ma
szans powodzenia?
Uwaam, e to by bd prezydenta Komorowskiego. Moe naleao tak zrobi z uwagi na krtkoterminowy interes wyborczy,
ale niewiele wicej. Podnosiem
to w Senacie w czasie procedowania nad tym. To referendum
nie jest najszczliwsze. Jest wynikiem emocji i kalkulacji politycznych.
Frekwencja na poziomie ponad
50 procent jest mao realna.
To prawda. PiS jest konsekwentnie przeciwny JOW-om,
a to nie sprzyja mobilizacji ich,
znaczcego, elektoratu.
A pan sam jak zagosuje w referendum?
Za JOW-ami jestem od dawna,
a kwestia rozstrzygania wtpliwoci w prawie na korzy podatnika zostaa ju uregulowana w
parlamencie. W sprawie finansowania partii moja obecna wiedza
kae opowiedzie si za dalszym
finansowaniem z budetu, ktre
jest transparentne i nie sprzyja
ukadom korupcyjnym.
Nie bdzie si pan nudzi na politycznej emeryturze.
Mam co robi. Ja ju mam za
sob najciekawszy okres - przemian ustrojowych, caego 25-lecia po transformacji. Udao mi
si unikn wielu pokus, ktre
czyhaj na czowieka w polityce. Jedna sprawa przez wiele lat
ciya mi na sercu. Wielu ludzi
opozycji demokratycznej, ludzi
byej "Solidarnoci" yje obecnie w ndzy. Z kocem sierpnia
wchodz w ycie przepisy, ktre
pozwol, chociaby w ograniczonej formie, pomc tym osobom.
To bya jedna z ostatnich spraw, w
ktr zaangaowaem swoj pozycj i autorytet. Sprawa wana i
symboliczna.

PROMOCJA

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

Opiekun medyczny zawd z przyszoci!

Z kadym rokiem osoby starsze, chore lub niepenosprawne potrzebuj coraz wikszej opieki. Niekiedy nie
jestemy w stanie lub nie potrafimy pomc w codziennych czynnociach. Dzi, dziki zawodowi opiekuna
medycznego, przed takimi osobami znoszone s wszelkie bariery, pozwalajce cieszy si kadym dniem

dobie starzejcego si
spoeczestwa obserwujemy cigy wzrost
zapotrzebowania na wiadczenie
profesjonalnych usug medycznych. Osoby samotne czy niepenosprawne kadego dnia mierz si z przeciwnociami losu.
Czsto zdarza si, e rodzina ze
wzgldu na prac czy przebywanie za granic, mimo najszczerszych chci, nie jest w stanie zaj si swoimi bliskimi. W takiej
sytuacji z pomoc przychodzi
opiekun medyczny.
- Zawd opiekuna medycznego zasuguje na szczegln
uwag mwi Barbara Dbkowska, z Policealnego Medycznego
Studium Zawodowego Fama
w Toruniu. - Taka osoba wykonuje wiadczenia opiekucze,
higieniczne oraz pielgnacyjne
na rzecz osb chorych i niesamodzielnych. Usugi te mog
by wiadczone tylko i wycznie przez osoby z odpowiednim
przygotowaniem zawodowym.
Naprzeciw tym wymaganiom
wychodzi Policealne Medyczne
Studium Zawodowe Fama w
Toruniu. Nauka zawodu opiekun medyczny trwa rok i jest
cakowicie bezpatna. Po zakoczonej nauce absolwent placwki
otrzyma wiadectwo ukoczenia
szkoy oraz dyplom potwierdzajcy kwalifikacje w zawodzie
wraz z suplementem w jzyku

polskim i angielskim honorowanym na terenie Unii Europejskiej.

Gwnym zaoeniem
Szk Policealnych FAMA jest
ksztacenie zgodnie z zapotrzebowaniem na rynku pracy zarwno w Polsce, jak i za granic.

Opiekun medyczny to jeden z

najbardziej perspektywicznych
zawodw.
- Oferta Famy to take inne
popularne kierunki medyczne,
w tym technik sterylizacji medycznej, terapeuta zajciowy,
asystentka oraz higienistka sto-

matologiczna dodaje przedstawicielka toruskiej placwki.

Szkoy Policealne Fama
przekazuj swoim suchaczom
dwudziestoletnie dowiadczenie w ksztaceniu zawodowym.
Dziki profesjonalnej kadrze pedagogicznej absolwent placwki

zdobdzie nie tylko wiedz teoretyczn, ale take t praktyczn,

ktra pozwoli mu rozpocz prac w wymarzonym zawodzie.
- Niewtpliwym sukcesem
kadry oraz szkoy policealnej jest
niemal stuprocentowa zdawalno egzaminw zawodowych
zaznacza Barbara Dbkowska.
- Wielu naszych suchaczy znalazo prac w trakcie nauki, co
pozwolio utwierdzi nas w przekonaniu, i ksztacimy w kierunkach zgodnych z zapotrzebowaniem rynku pracy. Posiadamy
w peni wyposaone pracownie
oraz zapewniamy niezbdne materiay wykorzystywane podczas
zaj.
Policealne Medyczne Studium
Zawodowe Fama to doskonay wybr dla osb, ktre swoj
przyszo chc wiza z niesieniem pomocy. Wyksztacenie
zdobyte w placwce sprawi, e
absolwent bdzie osob podan przez pracodawcw zarwno
w kraju, jak i za granic. Aby dostosowa si do potrzeb suchaczy Fama daje take moliwo
wyboru jzyka obcego oraz, przy
pracy z osobami niepenosprawnymi, nauk jzyka migowego.
Rekrutacja w Szkole Policealnej Fama trwa do 10 wrzenia
2015 roku. O przyjciu decyduje kolejno zgosze. O swoim
zgoszeniu warto wic pomyle
ju dzi.

21 sierpnia 2015 r.

tylkotorun.pl

WYDARZENIE

Manewry w obozowym szpitalu

5 wrzenia warto wybra si do Fortu XIV przy ul. dzkiej w Toruniu. W dawnym szpitalu Stalagu XXA,
w ktrym wiziono w czasie II wojny wiatowej onierzy alianckich, najlepsi ratownicy poka swj kunszt

Jacek Kiepiski

rzysypany zarwanym su- wiatowej wykorzystywany jako

fitem mody mczyzna szpital Stalagu XXA - obozu wyjczy spod gruzu. Tak go korzystujcego forty Twierdzy
zastaj wezwani na miejsce ra- Toru na lewym brzegu Wisy.
townicy. Zabezpieczaj go, ase- Jest to fort otoczony mokr fos,
kuruj, utrzymuj przy yciu, w zachowany w dobrym stanie. W
kocu ewakuuj z niebezpiecz- szpitalu przeprowadzano ponego miejsca i przekazuj zao- wane, jak na owe okolicznoci,
dze karetki pogotowia. Takie, operacje. Operowali angielscy
mniej wicej, zadanie czeka na lekarze. Do dzi zachoway si
kolejne zespoy ratownicze.
pozostaoci bloku operacyjneRywalizowa bd najlepsze go, napisy na cianach wiadczzespoy reprezentujce Pastwo- ce o medycznym przeznaczeniu
w i Ochotnicz Stra Poar- pomieszcze.
n, ratownicy z KGHM Polska
- S tu jednak take pomieszMied, a take PCK. Organizatoczenia
czciowo zrujnowane, w
rzy - Harcerski Klub Ratowniczy
Fot.
z Torunia i Agencja Wypraw Hi- ktrych moemy realizowa za- Harcerski Klub Ratowniczy z Torunia podczas prezentacji akcji ratunkowej w Forcie XIV. Podobne
NADESANE
storycznych - zapewniaj, e za- dania manewrw, a chodzi o to, zadania wykonywa bd uczestnicy Manewrw Ratowniczych 5 wrzenia.
da dla uczestnikw rywalizacji by rywalizujce ze sob zespoy
brzenych for- wany ranny na noszach zosta
Zainteresowanych toruskimi
przygotowali wiele. S to
tach
Torunia,
wyniesiony
na
powierzchni.
fortyfikacjami,
a zarazem ratowzarazem atrakcje kieroprowadzonej
- Zajmuj si tym od 12 lat - nictwem medycznym - nie trzewane do widzw tej nieprzez toruskich mwi Pawe Wantowski z Har- ba namawia. W takim obiekcie,
zwykej imprezy. Mona
przewodnikw: cerskiego Klubu Ratowniczego.
bdzie przyglda si
Adama Kowal- - Specjalizujemy si w tak zwanej penym tajemniczych korytarzy
zmaganiom uczestniJestemy
szybcy,
mobilni
i
naskowskiego i Ro- pierwszej pomocy kwalifikowa- i ciemnych pomieszcze, ratowkw manewrw, a take
berta
Ksego, nej. To znaczy, e nasze dziaania nictwo obserwowane w wietle
zwiedza Fort XIV.
tawieni
na
sprawne
i
bezpieczne
byli
widzami
maj uprzedza wejcie do akcji czowek wieccych na gowach
- To trzecie Manewry
Ratownicze organizowa- wycignicie poszkodowanych z pokazu. Niezwy- ratownikw medycznych je- ratownikw, udowadnia swe
kle sprawna eki- dcych karetkami pogotowia z ogromne znaczenie. Przy okazji
ne przez nas, drugi raz
pa Harcerskiego ogromnym zapleczem profesjo- mona si bdzie nauczy techspotkamy si w Forcie
XIV. To niesamowite miejsca bezporedniego zagroenia Klubu Ratow- nalnego sprztu. My a takiego nik ratowniczych. Manewry odniczego zastaa zaplecza nie mamy. Ale jestemy
miejsce, ktre ma ten
bd si w godzinach od 8 do 16
klimat, o ktry nam chodzi - za- zmagay si z warunkami trud- przysypanego gruzem mczy- szybcy, mobilni i nastawieni na w sobot 5 wrzenia. Zwiedzanie
nymi
tumaczy
Robert
Ksy.
zn
w
jednej
fortowych
z
sal
osprawne
i
bezpieczne
wycignipewnia Robert Ksy z Agencji.
W niedziel, 16 sierpnia, nierskich. Akcja bya niezwykle cie poszkodowanych z miejsca Fortu XIV przewidziano od goFort XIV by w czasie II wojny
dziny 11.
uczestnicy wycieczki po lewo- profesjonalna, szybka. Reanimo- bezporedniego zagroenia.

LISTY DO REDAKCJI

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

Ulica Twarda
i okolice
Po publikacji tekstu Twardy koniec
wiata 7 sierpnia zareagowa toruski
Miejski Zarzd Drg. Oto jego
oficjalne stanowisko

nawizaniu do artykuu Twardy koniec

wiata (Tylko Toru 7.08.2015 r.) wyjaniam, e
Miejski Zarzd Drg dokonujc
przebudowy i modernizacji drg
gruntowych na osiedlu Grbocin
nigdy nie dokonywa podziau
na lepszych i gorszych Pancernych. W swoich dziaaniach na
kade osiedle patrzymy caociowo. Oznacza to, e w pierwszej
kolejnoci przebudowujemy tzw.
drogi gwne oraz te, przy ktrych s zlokalizowane obiekty
uytecznoci publicznej, jak np.
szkoa czy przychodnia. Dopiero
potem modernizowane s kolejne ulice. Wszystko po to, aby powsta spjny, wewntrzny ukad
drogowy, zapewniajcy obsug
caego osiedla. Dodam tylko na
marginesie, e czynnikiem, ktry wpywa najbardziej na to czy
dana ulica moe zamieni si z
ulicy gruntowej w ulic asfaltow, czy nie, jest kanalizacja.
Identycznie jest w przypadku osiedla Grbocin. Nowe
nawierzchnie pojawiy si w
pierwszej kolejnoci na ulicach

o znaczeniu strategicznym - w
miejscach, gdzie zostaa wykonana kanalizacja. Tylko w ostatnich piciu latach (2010-2014) na
osiedlu przebudowalimy 7,2 km
drg, zamontowalimy 131 latarni. Poprzez budow chodnikw
przy ul. Pockiej, Katarzynki,
Krynickiej, Suwalskiej, Legnickiej, Gdaskiej czy Szczeciskiej
poprawilimy znaczco bezpieczestwo pieszych. Powstay take nowe, dodatkowe miejsca do
parkowania (ul. Krynicka, Szczeciska).
Swj wygld zmienio wiele ulic - m.in. Siedlecka (od
Suwalskiej do Szczeciskiej),
Tarnowska (od Gorzowskiej do
Legnickiej), Koszaliska (od ul.
Krynickiej do utwardzonej wczeniej nawierzchni Koszaliskiej),
Gorzowska (od Suwalskiej do
Tarnowskiej), Chemska (od Tarnowskiej do Suwalskiej), Sieradzka (od Pockiej do Kartuskiej),
omyska (od ul. Szczeciskiej), Ostrocka (od Suwalskiej
do Krakowskiej),
Przemyska
(od Szczeciskiej do Suwalskiej),
Rzeszowska (od Szczeciskiej

Tak wygldaj ulice w dzielnicy nazywanej przez samych mieszkacw osiedlem

Gorszych Pancernych.

do Suwalskiej), Widok (od ul.

Dojazd), Nad Rzeczk (od ul.
Olsztyskiej), Koniska (od Suwalskiej w kierunku Olsztyskiej) oraz Skierniewicka (od Suwalskiej do ul. Krakowskiej).
Jednym z wikszych zada realizowanych na osiedlu Grbocin
bya przebudowa mostka w cigu
ulicy Suwalskiej.
A to jeszcze nie koniec. W
tym roku na osiedlu Grbocin
przebudujemy 3,5 km drg gruntowych! Nowe oblicze zyska ulica Krakowska (od Tarnowskiej
do Skierniewickiej), czy Dojazd
(od ul. Widok do koca zabudowy). Gotowa jest ju ulica Szarika, Gustlika i fragment ulicy
Koowej. Zakoczyy si prace na
Radomskiej i Umiechu. Niebawem rozpocznie si przebudowa
ulicy Kamiennej. W trakcie realizacji jest uzbrojenie terenw tzw.

Abisynii, w ramach, ktrej budowana jest ul. Przelot. Zadbalimy

take o owietlenie ul. Dziaowej
(od Kresowej do ul. Dojazd) czy
ul. Ciekawej.
Do koca roku za wybudujemy kolejnych 10 miejsc
parkingowych na ul. Kodzkiej
i jednostronne chodniki przy
Ostrockiej i Nad Strug.
Odnoszc si za do kwestii boiska, warto zaznaczy, e
jego budowa zostaa zgoszona
przez grup mieszkacw jako
propozycja do budetu partycypacyjnego. Nie uzyskaa jednak
poparcia i w ostatecznej wersji
budetu si nie znalaza. Ponownie z wnioskiem o jego budow
wystpi radny Rady Miasta Torunia. Dlatego te zostaa zlecona
dokumentacja projektowo-kosztorysowa dla tego zadania. W
zwizku jednak ze sprzeciwem

Fot. UKASZ
PIECYK

czci mieszkacw osiedla, realizacja projektu zostanie poddana konsultacjom".

Od autora
Mieszkacy czujcy si
gorszymi pancernymi yj
przy ulicach: Twarda, Zakrt i
Koowa. O nich, Pastwo, nie
wspominacie, bo tam nic si
nie rozwija. Std ostra reakcja
mieszkacw na informacj
o budowie stadionu, ktry
powinien raczej dopenia
rwnomiernego cywilizacyjnego rozwoju. Uznajmy, e
zapomnielicie o Twardej,
Koowej i Zakrt, a teraz sobie
przypomnielicie. Wdziczno mieszkacw macie
zapewnion.
Jacek Kiepiski

21 sierpnia 2015 r.

tylkotorun.pl

REKLAMA

Woskie Wakacje w Salonie J

Wabud na Polnej 98!
Tylko do koca sierpnia w Salonie Wabud na Polnej 98 mamy niezapomnian
okazj zakupu wyjtkowych artykuw woskich producentw taniej o cae 20%.
Akcja promocyjna Woskie Wakacje koczy si dokadnie 31.08 br

ak wiadomo Salon Wabud to

prawdziwe centrum designu.
To tu znajdziemy najnowsze
trendy, prosto z midzynarodowych targw oraz mnstwo rozwiza, potrzebnych do zrealizowana marze o wyjtkowej,
praktycznej i piknej azience, salonie czy kuchni i nie tylko. Liczne, systematycznie rozbudowywane ekspozycje stanowi doskona
inspiracj do wykorzystania konkretnych rozwiza we wasnym
domu.
Wsppraca z renomowanymi
europejskimi i wiatowymi producentami, czcymi w swoich
projektach oryginaln stylistyk
oraz funkcjonalno, s swoist
gwarancj najwyszej jakoci i
elegancji. Z dum prezentujemy je
w naszych salonach. Jedn z najnowszych propozycji s chociaby
kolekcje Brick Glossy, Concept i
Daylight woskiej marki Ragno.
Przypominamy, e do koca sierpnia produkty woskich producentw kupimy w Wabudzie taniej o
20%.
Wntrza kreowane z pasj...
Jak wanej jest dobrze zaprojektowane wntrze, wiemy wszyscy. Studio "Inspiracje" w salonie
Wabud na ul. Polnej 98 to miejsce,
w ktrym pracuj ludzie z pasj.
Pasj tworzenia funkcjonalnego,
aktualnego z aktualnymi trendami
oraz praktycznego w codziennym
uytkowaniu. Wszystkie opracowywane koncepcje i projekty maj
przede wszystkim odpowiada potrzebom i oczekiwaniom klientw.
Wntrza kreowane z pasj to bazujce na nowoczesnym wzornictwie, w ktrym liczy si pomys,
funkcjonalno oraz ponadczasowo.
Salon Wabud
ul. Polna 98, 87-100 Toru
tel. 056 65 38 400
www.wabud.eu

10

PROMOCJA

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

Unijne dziecko gospodarki

Maestwo z Brzozwki prowadzi du firm transportow. Mimo e na polskiego przedsibiorc
zewszd czyhaj nowe problemy, to dziaalno stale si rozwija. Na klientw nie narzekaj, bo kursy
(np. do Holandii) odbywaj si nawet 6 razy w tygodniu

uropejska - tak jednym

sowem mona scharakteryzowa firm Transline z
Brzozwki. Nie do, e zajmuje
si transportem ludzi i towarw
w caej Europie, to jej pocztki
przypadaj na wstpienie Polski
do Unii Europejskiej. Andrzej
Krankowski jest w stanie oceni
ten czas z perspektywy przedsibiorcy.
Skoczy samochodwk, a
pniej ekonomi. Te dwie dziedziny idealnie wpasoway si w
to, czym zajmuje si obecnie.
- Pracowaem za granic i
korzystaem z usug firm transportowych - mwi Andrzej
Krankowski, waciciel firmy
Transline. - Postanowiem ostatecznie sam rozpocz tak dziaalno.
W 2004 roku na chwil przed
majow akcesj Polski do UE postanowienie to zostao zrealizowane.
- Na pocztku nie byo atwo
- wspomina mieszkaniec gminy
Obrowo. - Internet nie by tak powszechny jak dzi, wic nieatwo
byo z reklam. Jako jednak trzeba byo sobie radzi.
Z jednym samochodem i kredytem firma zacza powoli si
rozkrca. Stopniowe otwieranie
granic w UE byo jako manna z
nieba.
- Zaczlimy od transportu
osobowego i z wejciem nasze-

Fot. UKASZ
PIECYK

go kraju w struktury europejskie

klientw nie brakowao - dodaje
Andrzej Krankowski. - Ludzie
zaczli wyjeda za prac, wic
nie mielimy problemw ze zleceniami.
Po 11 latach dziaalnoci
Transline zatrudnia prawie 20
osb, a 4 lata temu doda do swo-

jej oferty usugi zwizane z transportem ciarowym. Nie od dzi

jednak wiadomo, e wasny biznes to zajcie praktycznie na 24
godziny na dob. Czy tak jest w
przypadku firmy Transline?
- Pocztki jak wszdzie byy
trudne i rozwj przedsibiorstwa
spdza sen z powiek - przyznaje

Andrzej Krankowski. - Dzisiaj na

szczcia firma dziaa na mocnych fundamentach i nie trzeba
siedzie po nocach, aby czego
dopilnowa. Moja ona take
pracuje w firmie, wic czy chc,
czy nie chc, od spraw zawodowych jednak nie uciekniemy. Na

szczcie nie pamitam ju, kiedy

ostatni raz ktry z kierowcw
obudzi mnie w nocy telefonem z
informacj o wypadku czy awarii.
A okieznanie kierowcw, zdaniem Krankowskiego, to najwiksza trudno w prowadzeniu takiej firmy. Z pomoc przychodz
jednak nowe technologie, gdy
kady samochodw jest kontrolowany przez system GPS. Dziki
temu w biurze w Brzozwce wiadomo, gdzie jest dany samochd,
jak jedzie tras i jakie jest jego
spalanie.
Mimo, e Transline na klientw nie narzeka, to polski przedsibiorca atwo nie ma.
- Praktycznie co roku mog liczy na jakie kolejne utrudnienia
w prowadzeniu firmy - przyznaje
Krankowski. - Np. ostatni absurd
to konieczno pacenia naszym
kierowcom niemieckiego wynagrodzenia, jeli ich miejscem docelowym s nasi zachodni ssiedzi. To prawie 5-krotne przebicie.
Mimo tych trudnoci Transline si rozwija. W planach jest
dziaanie jeszcze na wiksz skal, m. in. w spedycji.
- Gdybym mia wyrni najwaniejsze osignicie w historii
firmy, to chyba stay rozwj w
swoim tempie - przyznaje Andrzej Krankowski. - Kryzys gospodarczy nas nie dosign, a to
najwaniejsze.

21 sierpnia 2015 r.

PROMOCJA

tylkotorun.pl

Lekarze
finansw

11

Praca doradcy ds. ubezpiecze i inwestycji w Avivie czeka na ciebie. Powiedz, ile
chcesz zarabia, a specjalici poka ci,
jak tego dokona
Aleksandra Radzikowska

ie kady moe zosta straakiem, nauczycielem czy

doradc podatkowym. Do
wykonywania tych zawodw potrzebny jest odpowiedni zestaw
cech osobowoci i umiejtnoci.
czy je jedno by by w gronie
najlepszych trzeba dobrze wiedzie, czym jest samodyscyplina i systematyczno. Nie mniej
wane jest serce, ktre oddaje si
pracy.
Aviva to firma o ugruntowanej
pozycji na rynku, dziaajca w 17
krajach Europy, Azji
i Ameryki Pnocnej. Zaufao jej ju
34 miliony klientw
na wiecie. W czym
tkwi tajemnica tego
sukcesu wiedz menederowie zespou
sprzeday toruskiego oddziau.
Zajmujemy si
bardzo wan dziedzin w yciu czowieka, czyli zabezpieczeniem jego finansw, ktre
niejednokrotnie znaczy by albo
nie by dla niego lub jego rodziny,
gdy dochodzi do nieszczliwego
zdarzenia losowego - od ubezpiecze yciowych i zdrowotnych,
przez majtkowe, po inwestycje
mwi Krzysztof Burakiewicz.
Ludzie czsto nie zdaj sobie

sprawy, e polisa zabezpieczajca

ich ycie i zdrowie to jedna z najwaniejszych spraw.
- Nasza sprzeda nie jest jednorazowa, ze swoimi klientami
wiemy si na dziesitki lat.
mwi Krzysztof Burakiewicz.
Spotykamy si z nimi co roku,
obserwujemy co zmienia si w
yciu naszych klientw, staramy
si adekwatnie dopasowywa
programy ubezpieczeniowe do
ich biecych i przyszych potrzeb. Rynek ubezpieczeniowy
dynamicznie si
rozwija. Gdy zaczynaem prac

em ju ycie finansowe, a wielu

jeszcze uratuj i stworz ciekawe
kapitay emerytalne. Dziki mojej pracy bd mogli godnie y
i cieszy si jesieni ycia. Jeli
tej cechy si nie ma i chce si by
jedynie sprzedawc, to nie ten
kierunek. W nasz prac musimy

zacji czasu. Zawd wymaga te

etyki. Obsuga klienta oparta jest
na wyjtkowej relacji i zaufaniu.
Rekrutacja nowych pracownikw
trwa w Avivie cay czas.
- Zdarza si, e osoby same
przynosz CV do naszego oddziau i do tego zachcamy - mwi

dziewitnacie lat temu,

miaem do dyspozycji trzy produkty, dzi moliwoci mam kilkadziesit. Jestemy jak lekarze finansw, musimy pj do klienta,
zapyta co go boli i znale na to
odpowiednie lekarstwo.
- Agent ubezpieczeniowy
musi czu misj dodaje. - Wierzy bardzo mocno w to, co robi.
Wiem, e wielu ludziom uratowa-

wkada serce.
Co cechuje osoby, ktre s w
tym zawodzie zakochane?
- Szukamy ludzi, ktrzy lubi pomaga innym i potrafi
ich sucha mwi Katarzyna
Wardzaa. Przedsibiorczych,
otwartych i takich, ktrzy do ycia podchodz optymistycznie.
Niezwykle wana jest odpowiedzialno i umiejtno organi-

Natalia Treder. Rekrutacja jest

wieloetapowa, spotykamy si z
kandydatami i jeli w procesie rekrutacyjnym widzimy, e ta osoba wpisuje si w nasze standardy,
to zapraszamy do wsppracy.
Nie trzeba mie ukoczonych studiw, by wzi udzia w
procesie rekrutacji, zapraszamy
rwnie osoby z wyksztaceniem
rednim.
Efektem pomylnie

zakoczonej rekrutacji jest bezpatne szkolenie w Avivie, zwieczone pastwowym egzaminem

na licencj Komisji Nadzoru Finansowego .
- Wsppraca z nowym doradc jest bardzo cisa mwi
Krzysztof Burakiewicz. Musimy
by z tymi osobami bardzo blisko,
praca jest na tyle specyficzna, e
nasze relacje musz by przyjacielskie. Zarobki s nieograniczone . Jeli doradca okrela kwot
wynagrodzenia, ktra bdzie dla
niego satysfakcjonujca, ustalamy wsplnie plan pracy, ktry go
do tego celu doprowadzi. Naszym
zadaniem jest pomc kandydatowi, pokaza mu, jak ta praca
wyglda, nauczy go standardw
i procedur.
To wzr partnerstwa.
- Sukces naszych ludzi jest naszym sukcesem mwi menederowie toruskiego Oddziau
Aviva.
CV mona przesya na adres
warsztaty_torun@aviva.pl.

tegorocznego Memoriau osignie prawdopodobnie absolutne

maksimum.
- Trafilimy z obsad wyjtkowo dobrze. mwi Jerzy Mrz,
pomysodawca i organizator Memoriau. Zwaszcza francuska
druyna wyglda znakomicie. Na
finaach Ligi wiatowej w Rio De
Janeiro pokazali swoj moc, zobaczymy jak bdzie w Toruniu.
Jeeli chodzi o typowanie zwycizcy, to myl, e powinna wygra Polska.

Pierwsze dwa dni turnieju

bd rywalizacj europejsko-azjatyck. W sobot, o godzinie
18:00 reprezentacja Francji podejmie Iran, a po zakoczeniu
tego spotkania, prawdopodobnie
okoo godziny 20:30, na parkiecie
pojawi si Polacy. W udanym
powitaniu toruskiej publicznoci bdzie staraa si im przeszkodzi ekipa z Kraju Kwitncej
Wini Japonia. Niedziela zostanie zainaugurowana o 17:00,
kiedy Trjkolorowi zagraj z

walecznymi Japoczykami, za
po tym meczu Polscy zawodnicy
stan naprzeciwko mocnej reprezentacji Iranu. Poniedziaek
bdzie ostatnim dniem zmaga.
Prawdziw wisienk na torcie
powinien by pojedynek Polska
Francja. Nasi zawodnicy na
pewno bd chcieli zrewanowa
si za pfina Ligi wiatowej, w
ktrym ulegli Francuzom 2:3.
Mecz rozpocznie si okoo godziny 20:30.
(K)

Siatkarska
elita w Toruniu

rzez trzy dni Toru bdzie

stolic wiatowej siatkwki.
Ju jutro rusza XIII Memoria Huberta Jerzego Wagnera na

hali przy ulicy Bema.

Mistrzowie wiata, zdobywcy
Ligi wiatowej czy te najlepsza
druyna Azji. Poziom sportowy

12

REPORTA

tylkotorun.pl

Sezon na
wraki
Jacek Kiepiski

nawcy najwikszej dzikiej rzeki Europy zgodnie

przyznaj, e odcinek od
Bobrownik, przez Nieszaw, do
Ciechocinka to jeden z najciekawszych jej fragmentw. Wyspy: Bgpom, Ptasia, Jamajka.
Kpy: Zielona, Dzikowska to
przyrodnicze raje Dolnej Wisy.
Jednak prawdziw perek jest
wrakowisko. W tym roku budzio
szczeglne zainteresowanie.
- C si dziwi? Ju w pierwszej dekadzie lipca byo na wodowskazie we Wocawku 114
centymetrw. To woda najnisza

od 200 lat! A pniej jeszcze si

obniaa- tumaczy prof. Marek
Grze, hydrolog z UMK, znawca i
uytkownik Wisy. - Takiej okazji
nie wolno zmarnowa. Oczywicie, na wrakach byem...
upami z takich wypraw s
zdjcia. W internecie znale
mona fotografie z poprzednich wrakowych ekspedycji. Ich
uczestnicy wymieniaj si komentarzami, porwnuj stan
fragmentw wyposaenia jednostek niszczejcych z roku na rok.
Najbardziej znany jest wrak
ujawniajcy si na wprost ruin

21 sierpnia 2015 r.

Pojawiaj si tylko przy bardzo niskiej wodzie. Poznawa je

najlepiej z paskodennej odzi, pontonu albo kajaka. S rdem legend i naukowych sprzeczek. Budz emocje. Bo skd
a pi wrakw tak blisko siebie, akurat tu, koo Bobrownik?

zamku w Bobrownikach. Zdaniem najstarszych mieszkacw

- to pozostaoci "Moniuszki",
kanonierki III dywizjonu Flotylli
Wilanej ostrzelanej przez Rosjan
w 1920 roku. O tym zdarzeniu tu
pamitaj...
Statek cign za sob trzy
odzie z zaopatrzeniem dla walczcej z bolszewikami Warszawy
albo... z materiaami wybuchowymi - s dwie wersje. W poowie sierpnia 1920 roku Rosjanie
ogniem artylerii z ruin zamku
w Bobrownikach zatopili "Moniuszk". Kapitan cywilny zgin

na miejscu, a wojskowego bolszewicy zadgali bagnetami. Przey

miaa panna Drozdowska, tajemnicza niewiasta, ktr (jedna
z wielu wersji) uratowa talent
aktorski - mistrzowsko udawaa
trupa.
Rosjanie w tym miejscu przygotowywali si do sforsowania
Wisy, by okry Warszaw. Ten
manewr oskrzydlenia by stosowany przez nich wczeniej w historii kilka razy. I to z powodzeniem. Tym razem ich niezwykle
sprawne oddziay rozpoznawcze
przedary si na lewy brzeg.

Nieszaw Rosjanie zajli od

rki. Zabierali si do Ciechocinka, ale wczeniej doszo do bitwy
pod Odolionem. Rosjan nie mogo by wielu, gdy zarekwirowanych dek mieli mao. Gwne
siy III Korpusu Konnego Gaj-Chana, liczce w tym miejscu na
prowizoryczny most albo brd,
cigle pozostaway w Bobrownikach. Zwiadowcy starli si z
oddziaem onierzy polskich
wysanych z Obozu Warownego
Toru - tak si wwczas okrelao twierdz. Historycy, analizujc
bitw pod Odolionem zauwaaj,

21 sierpnia 2015 r.

REPORTA

tylkotorun.pl

Profesor Marek Grze na wystajcych z wody na rodku Wisy resztkach maszyny parowej Spdzielni Wisa obok statek pasaerski przy toruskim nabrzeu przed
II wojn wiatow.

e to jedyny incydent, gdy siy byy gwnie konserwy, w tym przecza, by wrakiem wystajcym
bolszewikw przekroczyy Wis puszki z mlekiem skondensowa- dzi z wody przed zamkiem w
i ten cay cud nad Wis objawi nym. Rosjanie bagnetami roz- Bobrownikach by "Moniuszko".
si szczeglnie w tym miejscu. walali te puszki. I najwyraniej S dowody, e po remoncie pyBo gdyby Rosjanie si przedarli i skondensowane sodkie mleko wa jeszcze przez lata. C wic
okryli stolic...
im wyjtkowo zasmakowao, to za statek? Jak to w ogle moliOstatecznie jednak nawet bo przesadzili. Mwi si, e cae we, e w tym samym miejscu ley
Ciechocinka nie zajli,
na dnie Wisy inna
Prysnli do swoich za
jednostka?
Wis, gdzie ciemiyli
Ma ni by
Ziemi Dobrzysk. Ale
Statek cign za sob trzy odzie z "Spdzielnia Wito osobna historia.
sa" wybudowana w
Wracajc do Wisy. zaopatrzeniem dla walczcej z bolsze- 1886 roku w gdaladem
"Moniuszki",
skiej stoczni Klamoe ju wtedy, gdy Ro- wikami Warszawy albo... z materiaami wittera. Jak ustali
sjanie dopywali dkami wybuchowymi - s dwie wersje
znawca
wilanej
do toncej kanonierki,
eglugi, Waldemar
ruszy z Nieszawy hoDanielewicz,
na
lownik "Lubecki" cigncy trzy oddziay zapaday na cikie roz- pocztku lat 20-tych bocznoberlinki z amerykaskim pro- wolnienie, co miao, oczywicie, koowiec inspekcyjny "Gotthilf
wiantem dla obrocw Warsza- wpyw na ich pniejsz spraw- Hagen" trafi w rce toruskiego
wy. Obrocw przed fal komu- no bojow.
armatora Ludwika Szymaskienizmu zalewajc Europ - tak to
Jak wida, podczas wojny z go, prowadzcego eglug Parowwczas postrzegano.
bolszewikami w 1920 roku sporo w na Wile. 7 maja 1927 roku
Rosjanie zatopili "Lubeckiego" si na tym terenie dziao.
armator ogasza w prasie, e urukrtk seri, osiad na mielinie.
Wikszo znawcw wilanej chamia lini do Gdaska i oferuje
Na holowanych berlinkach eglugi stanowczo jednak za- statek "Tryton", bo tak go nazwa

Fot. ARCHIWUM
MARKA GRZESIA

armator, posiadajcy kajuty, bufet, radio i owietlenie. Salonowiec mg zabra 700 pasaerw!
O pitej rano "Tryton" wypywa
z Torunia, o dwudziestej dopywa do Gdaska. W 1931 roku
Szymaski odsprzedaje "Trytona" spdzielni "Wisa" - std
pniejsza nazwa statku, ktry w
pierwszych dniach wojny tonie
trafiony bombami na kotwicowisku wanie tu, w Bobrownikach.
Obok, niecay kilometr w gr
rzeki, kolejny wrak. Wiele opinii, adnej pewnoci. Niektrzy
mwi, e to "Fortuna", tylnokoowiec. Inni "Fortun"widz w
jeszcze innym miejscu - na skos
w d rzeki, bliej lewego brzegu.
Ale to nie koniec atrakcji.
Blisko prawego brzegu, przy naprawd niskiej wodzie, ujawniaj
si pozostaoci drewnianego kaduba dugoci 35 metrw. Wedug niektrych to szkuta z XVIII
wieku, inni twierdz, e XIX
wieczna berlinka.

13

Pozosta jeszcze jeden wrak.

Najbardziej w okolicy znany, ale
te i rozkradany systematycznie
przez zomiarzy, bo spoczywajc
na brzegu poronitej achy jest
czciej dostpny. To transportowiec "Gniew", ktry w 1939 roku
zaoga miaa wysadzi w powietrze.
To, mniej wicej, szkic wrakowiska, ktre nigdy nie doczekao
si naukowego opracowania. Po
95 latach od zatopienia w tym
miejscu "Moniuszki" wiat naukowy zaczyna si jednak powanie wrakami interesowa.
- Mamy pozwolenie konserwatora zabytkw i RZGW na badania sondaowe dwch wrakw,
tych pooonych najbliej zamku
w Bobrownikach - tumaczy Sawomir Mularski z Wocawskiego Centrum Nurkowego. - Pracowa bdziemy z archeologiem,
pod jego nadzorem. Nie chodzi
o wydobycie wrakw, a jedynie
ostateczn ich identyfikacj. Poczekamy na wysz wod i bdziemy odscza piach, jakim kaduby s zasypane. Szukamy cech
charakterystycznych. Prosz si
nie obawia, wraki pozostan na
swoim miejscu.
Cae szczcie. Dla ich mionikw, a tych cigle przybywa
- wystajce z wody resztki s jak
relikwie.
- To takie ywe muzeum,
otwierajce swe podwoje bardzo
rzadko, dlatego a takie wraenie
robi na zwiedzajcych - podsumowuje jeden z kajakarzy, ktrych spotykamy na wrakowisku.
Zapewnia, e od lat obserwuje
codziennie Wis i czeka na ten
idealny moment, gdy niska woda
odsania skarby historii, a chylce
si po piknym dniu ku zachodowi soce daje najlepsze wiato
do fotografowania. Wtedy wraki
mwi pono najwicej.

14

DODATEK

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

DZIECIAKI

Wchodzi
model pruski
Okres przejciowy min. Wszystkie
szeciolatki od roku szkolnego 2015/2016
powinny pj do I klasy szkoy
podstawowej. Czy s na to gotowe?
Tomasz Wicawski

pecjalici podkrelaj, e
nie ma jednej odpowiedzi
na pytanie: czy szecioletnie dzieci powinno wysya si do podstawwek? To
kwestia bardzo indywidualna.
Ustawodawca zadecydowa, e
bdzie to dobre dla caego systemu. Rodzicom, ktrzy nie s
do tego przekonani, pozostaa
wizyta w poradni psychologiczno-pedagogicznej.
W toruskich przedszkolach najczciej syszymy
negatywne opinie na temat
zmian, ktre par lat temu
wprowadzono w polskim systemie edukacji. Dyrektorzy
wielu placwek podkrelaj,
e gdyby teraz mieli mae dzieci, to zrobiliby wszystko, eby
w wieku szeciu lat nie szy
one do szkoy. Podobnie sdzi
cz rodzicw.
- Gdy sysz, e w jednej podstawwce utworz
osiem czy dziewi klas pierwszych, to boj si o swoj crk mwi mama czteroletniej
dzi Angeliki. - Jak ona si odnajdzie w takim zamieszaniu?
Przecie starsze dzieci maj z
tym problem. Do niedawna
mwiono, e klasa nie bdzie
te moga liczy wicej ni 25
uczniw. Ten przepis ju wycofano. Robi si maswk w
imi statystyk.
Wielu pedagogw z dugoletnim staem anonimowo
potwierdza nam tego rodzaju obawy. Wskazuj oni, e
szkoy nadal nie s przygotowane na te zmiany, a ich
wprowadzenie podyktowane
jest koniecznoci atania systemu emerytalnego. Bo wczeniejsza edukacja ma take
wpyn za kilkanacie lat na
wczeniejsze pjcie do pracy
kolejnego pokolenia. Pracownicy przedszkoli, chocia nikt
nie mwi tego gono, boj
si take o swj byt. Bo przecie jeden rocznik mniej u
nich moe oznacza redukcj
zatrudnienia. S jednak tacy,
ktrzy pogodzili si ju z nowym systemem.
- Trudno dyskutowa o tej
kwestii, jeeli przepisy s takie, a nie inne mwi Anna
Matczak, dyrektor przedszkola
miejskiego numer 13 w Toruniu. - Zawsze s za i przeciw.
To sprawa indywidualna kadego dziecka. Jako przedszkole staramy si przygotowa

naszych wychowankw, jak

najlepiej moemy do podjcia
nauki. Dyrektorzy szk take
dbaj o to, eby mali uczniowie czuli si u nich dobrze.
Wszystko dziaa coraz lepiej.
W tym roku mielimy tylko
jedno odroczenie. Reszta dzieci pjdzie do I klasy.
To nie jest jednak norma.
S w Toruniu przedszkola, w
ktrych rodzice postawili nowym przepisom wyrane weto
i w wikszoci ubiegali si o
odroczenie pjcia ich dzieci
do szkoy.
Co sdz o tym problemie
psychologowie?
- S takie dzieciaki, ktre
mog by gotowe na pjcie
do szkoy mwi Cezary Winiewski, psycholog. - Kade ma swoje tempo rozwoju,
wic trudno oglnie powiedzie czy szeciolatki powinny chodzi do szkoy czy nie.
Argumentem za jest akceleracja rozwojowa. Faktem jest,
e z pokolenia na pokolenia
kada generacja o wiele szybciej wszystkiego si uczy. Dzi
czterolatek szybciej obsuy
smartfona ni osoba w rednim wieku.
S jednak i argumenty
przeciw.
- Kade dziecko ma sfer
najbliszego rozwoju dodaje Cezary Winiewski. - S to
momenty krytyczne w yciu,
gdy jest gotowe eby przyswoi jak umiejtno bardzo
szybko. Gdy trafiamy w ten
moment, to wszystko jest ok.
Gdy nie trafimy, to zaczynaj
si problemy. Bo wtedy najmodszy straszliwie si mczy.
Nasze przedszkola i szkoy
funkcjonuj w wikszoci wedug modelu pruskiego. Chodzi o to, eby jak najszybciej
wyksztaci jak najszersz
mas ludzi. A pamitajmy o
tym, e im szybciej dziecko
wejdzie w system, tym jego indywidualizm szybciej zacznie
by ograniczany. Rodzicom,
ktrzy maj obawy przed posaniem swoich szecioletnich
dzieci do szkoy polecam udanie si do poradni psychologiczno-pedagogicznej.
Z
dowiadczenia wiem, e uzyskanie odroczenia jest czsto
tylko formalnoci.

21 sierpnia 2015 r.

DODATEK

tylkotorun.pl

15

DZIECIAKI

Maluch w obku
Wielu rodzicw czeka rozka z maluchem gdy pojawia
si potrzeba zapisania go do obka lub klubu malucha

iektrzy rodzice mog pozwoli sobie na komfort

pracy w domu bd poczenie urlopu macierzyskiego
z wychowawczym. Niekiedy jednak musimy lub chcemy wrci
do pracy i wtedy potrzebujemy
opieki dla naszego dziecka. Moemy zdecydowa si na niani
lub obek, ktry zapewni opiek
maluchom od 20 tygodnia do 3
roku ycia.
Do tego wyboru naleny podej z rozwag. Przekalkulujmy
wszystkie za i przeciw. Jeli zdecydujemy si na obek poszukajmy o nim opinii w internecie,
popytajmy wrd rodziny i znajomych, poniewa obek z pozytywn rekomendacj to pewniejsza instytucja, ktrej moemy
powierzy malucha. Podobnie
jest w przypadku niani. Powinna
by sprawdzona, najlepiej z polecenia. Musimy mie pewno e
nasze dziecko bdzie pod waciw opiek podczas naszej
nieobecnoci.
Niewtpliw zalet posiadania
niani jest to, e w 100%
powici czas naszemu
dziecku. W obku przypada jedna opiekunka
na grup od 5 do 10 maluchw. Jeli zaley nam na

Magorzata Kramarz
tym aby zapisa dziecko do publicznego przedszkola, pomylmy o tym kiedy kobieta bdzie
w ciy, poniewa ilo miejsc
w tych placwkach jest mocno
ograniczona.
Koszt na jaki powinnimy si
przygotowa w przypadku obka publicznego to kwota 300 z
miesicznie. Za pobyt dziecka w
obku niepublicznym zapacimy
od 450 z do 700 z miesicznie.
Jeli chodzi o opiekunki ceny s
zdecydowanie wysze. rednia
godzinowa stawka u cao-etatowej niani waha
si
midzy
7 z a 10
z. czny
miesiczny koszt
to od
1200 z

do nawet 2000 z.

Rozbieno w cenach jest do

dua, ale wszystko ma swoje plusy i minusy.
Wybierajc placwk, ktra
zaopiekuje si naszym maluchem
zwrmy uwag na ofert edukacyjn. W obkach miejskich, w
zajciach dodatkowych znajduje
si zazwyczaj tylko rytmika. W
tych prywatnych oferowane s
nawet lekcje z jzyka angielskiego
czy warsztaty muzyczne co pozytywnie wpynie na rozwj naszej
pociechy.
Pozostawienie dziecka w obku jest du zmian dla samego
malucha, ale te dla rodzica. Zanim zacznie spdza tam
wikszo
swojego
dnia, warto
przychodzi z

dzieckiem na tzw. godziny adaptacyjne. To czas, w ktrym poznaje ono obek, kolegw, opiekunki i plan dnia jeszcze pod
opiek rodzicw. W ten sposb
atwiej zaaklimatyzuje si w nowym miejscu i pniejsza rozka
nie bdzie a taka straszna.
Dzieci, ktrymi opiekuje si
dowiadczona kadra s w stanie
nauczy si wielu rzeczy. obek
sprzyja rozwijaniu umiejtnoci
takich jak obsuga yki, zakadanie butw i innych czci odziey,
korzystanie z nocnika.
Maluc hy

bdce w grupie rwienikw

zaczynaj te wczeniej mwi.
W wielu placwkach znajdziemy
rwnie bezpatne porady psychologa, pedagoga czy logopedy.
Jeli zauwaymy co niepokojcego u swojego dziecka, moemy
zwrci si o pomoc do fachowca. Czsto jest te tak, e specjalici okresowo wystawiaj zawiadczenie o rozwoju naszej pociechy.
Wiele osb twierdzi, e zapisanie dziecka do obka to ze
rozwizanie. Uwaaj oni e najmodsze lata to czas, ktry mama
moe powici w caoci maluchowi i powinni wykorzysta
to maksymalnie. Niekiedy jednak
nie mamy wyjcia i ycie samo
podejmuje za nas decyzje. Sowa
krytyki ze strony rodziny i znajomych nie powinny mie na nas
wpywu. Przed podjciem ostatecznej decyzji powinnimy
rozway wszystkie aspekty- sytuacj finansow,
potrzeby rodzicw i
dziecka. Rozwizanie,
ktre wybierzemy musi
by dobre przede wszystkim dla malucha ale rwnie dla rodzica.

16

DODATEK

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

DZIECIAKI

Niemowlak
na basenie
Rodzice coraz chtniej korzystaj z tej
formy aktywnoci jak jest nauka pywania
Magorzata Kramarz

eszcze kilka lat temu, nie do

pomylenia byo pjcie na
basen z niemowlakiem. Dzi
rodzice czsto i chtnie korzystaj z zaj w wodzie. Mimo i
nie brakuje sw krytyki, e jest
to wymys wspczesnoci, specjalici przekonuj e taka forma
spdzania czasu jest bardzo dobra
dla naszej pociechy.
Woda dla malekiego dziecka to rodowisko naturalne. Do
niedawna yo w niej w brzuchu
mamy. Z tego okresu dziecko
wynioso kilka rzeczy: nie boi
si wody i nie otwiera ust kiedy
si w niej zanurza. Po jaki czasie te umiejtnoci znikaj wic
warto zabra dziecko na basem
kiedy ukoczy 4 miesice. Mimo
i nauka pywania dla niemowlt
wskazana jest ju od 2 miesica
ycia, to warto troch odczeka
poniewa w pniejszym czasie
dziecko jest bardziej zorientowane na to co dzieje si wok
niego i potrafi utrzyma gwk

w grze. Zajcia na basenie maj

na celu gwnie rozwj fizyczny i psychiczny najmodszych
poprzez zabaw i wykonywanie
rnorodnych wicze. Ma by
to wspaniaa zabawa dla dzieci
jak i rwnie dla rodzicw. wiczenia w wodzie wywieraj korzystny wpyw nie tylko na motoryk dziecka, ale take na jego
czynnoci zmysowo ruchowe.
Dostarczaj nowych dozna i pomagaj w rozwoju percepcji umysowej. Woda doskonale wpywa
na prac mini i staww przez
co dziecko rozwija si szybciej
od rwienikw. Podczas zaj na
basenie niemowl reguluje sposb oddychania oraz uodparnia
si na choroby. Badania wykazay, e najmodsze dzieci biorce
udzia w nauce pywania miay
mniejsze problemy z koordynacj
ruchow, wykazyway wiksz
pewno siebie i agodniej znosiy niepowodzenia oraz stresujce
sytuacje.

Zanim jednak wybierzemy si

z dzieckiem na basem musimy
sprawdzi kilka rzeczy. Najwaniejsze jest to czy basen zosta
przystosowany dla maych odwiedzajcych. Chodzi gwnie o
czysto w wodzie jak i na caym
obiekcie. Wany jest te stopie
ogrzania wody. W pierwszych
miesicach ycia dziecko nie reguluje swojej temperatury. Jeli
dla rodzica woda jest chodna to
dla pociechy bdzie bardzo zimna. Optymalna ciepota wody to
29C. Niedobrze jest te zabiera
malucha do jacuzzi lub do basenu
gdzie woda wynosi ponad 37C
poniewa prowadzi to do przegrzania organizmu co skutkuje
szybszym biciem serca i innymi
komplikacjami. Pierwsza wizyta
na pywalni moe by dla nasze-

go dziecka trudnym dowiadczeniem. Nowe miejsce, nowe

dwiki i widoki. Na pierwsz
lekcj wybierzmy si najlepiej w
godzinach porannych kiedy na
basenie jest stosunkowo niewiele
osb. Do wody naley wchodzi
powoli tak aby maluch mg si
z ni oswoi. Jeli nasza pociecha lubi si pluska podczas domowych kpieli powinnimy mu
rwnie na to pozwoli na basenie. Jeli nie czujemy si pewnie
i boimy si o bezpieczestwo naszego dziecka moemy skorzysta
z fachowej porady instruktorw
lub w pniejszym okresie zaopatrzy si w nadmuchiwane
akcesoria, ktre pozwol dziecku
utrzyma si na wodzie i bawi
w pobliu rodzicw. Obecnie na
rynku dostpne s specjalne pie-

luchy na basen ktre zatrzymuj

nieczystoci i wchaniaj mocz
lecz nie s wodoodporne. Moemy te ubra malucha w kostium
kpielowy jednak nie jest to koniczne.
W Polsce nauka pywania dla
niemowlt nie jest jeszcze rozpowszechniona. Wiele szk dopiero startuje. Jeli mamy tak moliwo, warto skorzysta z porad
trenerw poniewa poka nam
oni jaka pozycja do pywania jest
najlepsza, jakie ruchy moemy
wykonywa oraz jak powinnimy zareagowa kiedy maluch
zakrztusi si wod. Kiedy nie ma
takiej opcji nie rezygnujmy z wizyt na pywalni poniewa jest to
wspaniaa forma aktywnoci i zabawy dla naszego dziecka.

21 sierpnia 2015 r.

DODATEK

tylkotorun.pl

17

EDUKACJA

Babciu, Dziadku id na studia

Uniwersytety Trzeciego Wieku robi furor wrd emerytw i rencistw.
Nie tylko pozwalaj zdoby now wiedz, ale przywracaj rwnie rado ycia

merytura to czas odpoczynku od pracy. Niekiedy bywa

tak, e nie kadego seniora
cieszy taka dua ilo wolnego
czasu. Zdarza si, e emerytura to
czas samotnoci, nudy i smutku.
Kiedy dzieci i wnuki s daleko,
sytuacja finansowa nie pozwala na aktywne ycie towarzyskie
i podre wielu seniorw traci
rado ycia. Po latach pracy nie
umiej sobie zorganizowa czasu
i znale miejsca. Z pomoc przychodz im Uniwersytety Trzeciego Wieku.
Co to takiego? To placwki
dydaktyczne dla osb w podeszym wieku, ktrych celem jest
poprawa jakoci ycia seniorw
oraz utrzymanie ich sprawnoci
psychicznej i fizycznej. Uniwersytety Trzeciego Wieku daj szans
na odnalezienie si zagubionym
oraz motywuj do dziaania i
wiary we wasne siy. Najczciej
zlokalizowane s przy uczelniach
wyszych, ale czsto te prowadzone s w klubach seniora czy
szkoach podyplomowych. Ciesz si coraz wikszym zainteresowaniem i frekwencja wrd
suchaczy ronie z roku na rok.
W chwili obecnej na terenie caej
Polski dziaa kilkaset uniwersytetw.
Zasady dziaania uniwersytetw w caej Polsce s podobne.
Suchacze wpacaj wpisowe w
kwocie ok. 50 z i to jest jedyny
koszt jaki ponosz. Zdarza si,
e niektre uniwersytety pobieraj czesne, ale jest to kilkanacie
zotych w skali roku. Bywaj jednak sytuacje, e seniorzy musz
uici jak dodatkow zapat w
momencie kiedy organizatorzy

Magorzata Kramarz

musz wynaj sal na zajcia lub

lektora, ale jest to na tyle niska
kwota e nie stanowi problemu.
Udzia w wiczeniach daje seniorom poczucie e nie s sami,
wypenia pustk dnia codziennego, ale te pozwala na poszerze-

nie zdobytej ju wiedzy. Na Toruskim Uniwersytecie Trzeciego

Wieku jest szereg zaj z ktrych
mog skorzysta osoby starsze.
Ksztaci si mona w zakresie
komputerw, plastyki i jzykw
obcych: angielskiego, niemiec-

kiego, a nawet hiszpaskiego. Jest

sekcja powicona dyskusji, muzyce, literaturze czy rkodzieom.
Znajdzie si te co dla mionikw bryda czy kanasty. Seniorzy,
ktrzy lubi piewa mog zapisa si do chru, a ci z tanecznym

zaciciem mog uczszcza na

lekcje taca. S te sekcje powicone zajciom sportowym takim
jak gimnastyka w wodzie, nordic
walking czy jazda na rowerze.
Na uniwersytecie organizowane
s rwnie wyjcia do teatru i na
koncerty. Bilety s duo tasze ni
zwykle, a niekiedy seniorzy mog
skorzysta z dofinansowania. Dla
emerytw ktrzy chc podrowa lub korzysta z turnusw
rehabilitacyjnych s odpowiednie
programy. W ofercie znajduj si
wyjazdy krajowe jak i rwnie zagraniczne. Nie mniejszym zainteresowaniem wrd studentw
ciesz si wykady prowadzone w
wielu dziedzinach: historii, kulturze czy socjologii. Wachlarz zaj
jest naprawd szeroki i kady senior znajdzie co dla siebie.
Dla osb w starszym wieku
bardzo wane jest poczucie przynaleenia do okrelonej grupy,
a na uniwersytetach trzeciego
wieku maj tak moliwo. Spotkania w grupach motywuj do
wyjcia z domu, a podczas wsplnych zaj czy wyjazdw tworz
si nowe przyjanie. Badania
udowodniy, e emeryci ktrzy
korzystaj z zaj na uniwersytetach trzeciego wieku pozytywnie
zmieniaj nastawienie do ycia.
Poprawia si ich kondycja fizyczna i psychiczna, ale rwnie
opniaj si procesy starzenia
oraz choroby typowe dla osb
starszych np. Alzheimer. Warto
nawia swoich bliskich by skorzystali z tej oferty poniewa mog
przey wspania przygod i poszerzy horyzonty, a przecie na
nauk nigdy nie jest za pno.

18

DODATEK

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

EDUKACJA

Szkole
czas
Aby wyj karierze naprzeciw warto zainwestowa swj czas i pienidze
w kursy doszkalajce
Magorzata Kramarz

dzisiejszych
czasach
wielu modych ludzi
boryka si ze znalezieniem pracy. Wikszo pracodawcw szuka osb dowiadczonych i wykwalifikowanych
w danej dziedzinie. Co zrobi
aby znale zatrudnienie? Z pomoc przychodz nam rnego
rodzaju kursy doszkalajce. Te
dziel si na dwie grupy. Kursy
zawodowe i specjalistyczne. Do
tych pierwszych zaliczamy m. in.
kurs na prawo jazdy, kursy administracyjne, marketingowe czy
obsugi wzka widowego, kurs
murarza, fryzjera i kelnera. W
grupie szkole specjalistycznych
znajdzie si nauka pisania wnioskw unijnych, nauka jzykw
obcych, projektowanie grafik czy
szkolenia dla porednikw obrotu nieruchomociami. S rwnie
tzw. kursy sezonowe na wychowawcw kolonijnych, ratownikw wodnych czy animatorw
kultury. Szkolenia zawodowe s
niezbdne zarwno dla tych, kt-

rzy s po szkole i szukaj swojej

pierwszej pracy, jak i dla tych ktrzy ju piastuj jakie stanowisko.
Do kwestii szkole naley
podej bardzo rozwanie nie
tylko wtedy gdy przystpujemy
do nich bo musimy, ale te wtedy kiedy po prostu chcemy. W
niektrych przypadkach szkolenia s konieczne poniewa
grozi nam zwolnienie z pracy,
albo oddala si widmo awansu. Niekiedy chcemy poszerzy
swoje horyzonty, zdoby nowe
dowiadczenia i umiejtnoci.
Warto pamita aby dobiera
szkolenia do wasnych potrzeb.
Ksztaci moemy si na kadej
paszczynie, im wicej kursw
tym lepiej, poniewa w obecnych
czasach pracodawcy ceni sobie
wszechstronno. Nie chodzi jednak o to aby i na ilo, liczy si
te jako. Jeli uczszczamy na
kilka kursw powinnimy wybra jeden w ktrym szczeglnie
si wyspecjalizujemy. Dotyczy to
wszystkich dziedzin: humanisty-

ki, techniki i brany naukowej.

Bo jeli dziennikarz potrafi napisa o wszystkim, ale w jednej kategorii jest fachowcem to z pewnoci zostanie doceniony przez
szefa. Nie inaczej jest w reklamie,
mechanice samochodowej czy
medycynie.
Na rynku jest wiele szk i placwek, ktre oferuj nam rozmaite kursy. Aby mie pewno, e
szkolenie bdzie rzetelnie przeprowadzone sprawdmy uprzednio placwk. Czasami warto
zainwestowa wicej gotwki i
wybra droszy kurs, ni pniej
uzupenia jeszcze wiedz na
kolejnym szkoleniu. Wane jest
to, eby byy zajcia praktyczne.
Nie chodzi tylko o to eby nauczyciel pokaza np. jak obsuy

dan maszyn, ale eby pozwoli

uczestnikom na samodzielne wykonanie zadania. Przed rozpoczciem kursu warto te sprawdzi kwalifikacje tych ktrzy
bd nasz uczy- powinni to by
dowiadczeni lektorzy z uprawnieniami i certyfikatami. Rwnie
istotne jak wyksztacenie nauczycieli jest wyposaenie placwki.
Powinny tam by wszystkie potrzebne sprzty do danego kursu.
Teori moemy przyswoi sami z
pomoc odpowiedniej literatury,
jednak nic nie zastpi praktyki.
Podstawow zasad przy wyborze kursu jest tematyka paneli,
ilo godzin praktycznych i to czy
po zakoczeniu szkolenia dostaniemy odpowiedni papier, ktry
bdzie niezbdny przy szukaniu

pracy. Wiele szkole mona znale przy urzdach pracy- te s

bezpatne. Absolwenci podnios
na nich umiejtnoci, a bezrobotni naucz si zawodu. Studenci
mog korzysta z biur karier, ktre dziaaj przy uczelniach.
Wybierajc kurs upewnijmy
si, e wydane na niego pienidze
si nie zmarnuj. Szkolenia maj
za zadanie poszerzenie wiedzy,
zdobycie dowiadczenia praktycznego, ale rwnie powinny
wpyn na odniesienie przez nas
sukcesu. Trzeba poszuka odpowiedniego dla siebie kursu by po
jego zakoczeniu nie by rozczarowanym i mie gwarancj rozwoju zawodowego.

21 sierpnia 2015 r.

DODATEK

tylkotorun.pl

19

EDUKACJA

Podczas wakacji o edukacji

Centrum Edukacji Dorosych podsumowuje miniony rok szkolny

statni dzwonek, wpis do

indeksu, rozdanie wiadectw... i wakacje. Zasuone po roku nauki s ju na pmetku. Drzwi szkoy zamykaj si
za uczniami i suchaczami, ale nie
za administracj szkoy. Chocia
dla pracownikw rwnie rozpoczyna si okres urlopowy, to ich
uwaga jest skupiona gwnie na
podsumowaniu mijajcego i planowaniu przyszego roku szkolnego.
W podsumowaniu minionego
roku szkolnego wyrnia si na
pewno Studium Zdrowia.
- To bardzo wane, eby nie
tylko cieszy si z sukcesw, ale
obserwowa, wnioskowa i modyfikowa proces ksztacenia
- mwi dyrektor Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu, Teresa Synik. - W tym sezonie wielu
suchaczy i absolwentw Studium
Zdrowia znalazo zatrudnienie w
zawodzie.
Turyci coraz chtniej korzystaj podczas wakacji z szerokiej
gamy zabiegw, oferowanych
przez orodki wypoczynkowe.
Masayci maj dosownie pene
rce roboty. Ci sami turyci potrzebuj na czas urlopu opieki dla
swoich starszych rodzicw. Tutaj
pole do popisu maj opiekunowie
medyczni.
- Wida, e nasi opiekunowie
czsto wyjedaj do krajw nie-

ukasz Piecyk

mieckojzycznych dodaje Teresa Synik. - Dlatego od wrzenia

na tym kierunku wprowadzamy
jzyk niemiecki. Dodatkowo, w
ramach promocji, mona bdzie
skorzysta z kilkudziesiciu dodatkowych godzin nauki tego
jzyka. Podobnie na kierunku
asystent osoby niepenosprawnej i opiekun w domu pomocy
spoecznej. Technicy masayci
dostan gratis kurs masau gorcymi kamieniami lub bak chisk, uhonorowany certyfikatem.
Mi niespodziank dla Cen-

trum Edukacji Dorosych jest

wynik tegorocznego naboru do
Toruskiego Technikum Informatycznego dla modziey. Chtnych nie brakowao Potrzeb
informatycznego profilu ksztacenia determinuj czasy, w ktrych yjemy. Kiedy osiemnacie
lat temu Teresa Synik stawiaa
pierwsze kroki w prowadzeniu
szkoy i zarzdzaniu owiat wiedziaa, e tajemnica sukcesu tkwi
w ywym reagowaniu na zmiany,
w dostosowywaniu si do nich.
Dzi znajomo technologii in-

formacyjnej jest furtk do przyszoci.

W ubiegym roku szkolnym
mury Toruskiego Technikum
Informatycznego opucio dwudziestu absolwentw. Kilkudziesiciu uczestnikw projektu europejskiego Rozwj kwalifikacji
w zawodzie Technik informatyk
wrd 50 osb dorosych z wojewdztwa kujawsko - pomorskiego, koczy wanie praktyki w
lokalnych firmach z brany IT.
Wszyscy, ktrzy rozpoczn od
wrzenia nauk na tym kierunku,

w ramach promocji odbd kurs

obsugi programu PHOTOSHOP.
- Warto w tym miejscu nadmieni o moliwoci nauki w ramach Kwalifikacyjnych Kursw
Zawodowych. To furtka otwarta
dla wszystkich, ktrzy nie zdobyli
jeszcze redniego wyksztacenia dodaje Teresa Synik.
Osoba, ktra ukoczy Kwalifikacyjny Kurs Zawodowy i zda
egzaminy potwierdzajce kwalifikacje, jakie skadaj si na zawd
technika informatyka, zdobdzie
ten zawd. Jeeli w trakcie nauki
lub pniej zdobdzie wyksztacenie rednie - otrzyma rwnie
dyplom w tym zawodzie.
W Centrum Edukacji Dorosych Kwalifikacyjne Kursy Zawodowe mog by organizowane
w zawodzie opiekuna medycznego, technika elektryka, elektronika czy mechatronika, technika
rachunkowoci, technika ekonomisty, technika administracji
oraz technika ochrony fizycznej
osb i mienia. Na wymienionych
kierunkach mona si rwnie
uczy w ramach Policealnego
Studium.
- Potrafimy ksztaci na rne
sposoby. Wszystko zaley od zapotrzebowania w danym roku...
a waciwie to w dane wakacje umiecha si dyrektor Synik.

20

MOTOMANIACY

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

Toyota Auris - hybryda

w nowej odsonie
Zbigniew Juchniewicz

salonach Toyoty w wolniej, ni w tradycyjnym wariantem w kompaktowym

Polsce jest ju ofe- modelu, bo hybrydowy Auris Aurisie, majc 50 procent
rowany zmoderni- hamuje przede wszystkim sil- udziau w cakowitej sprzedazowany, kompaktowy Auris w nikiem odzyskujc jednocze- y modelu.
dwch nadwoziach: hatchback nie energi elektryczn.
W Polsce w samym pierwi Touring Sports. I co najwaA wic i tu pojawiaj si szym kwartale 2015 roku naniejsze - take w odmianie z same zalety - mniejsze zuy- bywcy zamwili ponad 1000
przebojowym, ekologicznym cie elementw mechanicznych samochodw hybrydowych
napdem hybrydowym - Hy- przekada si na ewidentne Toyoty. Oznacza to, e ju co
brid Synergy Drive.
oszczdnoci w zuyciu pali- czwarta Toyota Auris wybieToyota Auris Hybrid jest wa, a wic koszty eksploatacji. rana przez polskich nabyww yp osaona
cw jest hybryd.
w benzynoNabywcy doceniaj
wy silnik 1,8
bezszelestn
prac
litra oraz silukadu, jego pynn
W krajach Europy Zachodniej prac, dynamik, zanik elektryczny
wielkiej napd hybrydowy jest najczciej pewnian przez dwa
mocy.
Oba
silniki (benzynowy i
generuj cz- wybieranym wariantem w kompak- elektryczny), oraz renie 136 KM
kordowo niskie koszza moment towym Aurisie
ty eksploatacji, do
obrotowy jest
ktrych samochody z
przenoszony
tradycyjnymi
silnikami nie s
Tych zalet jest wiele wicej,
za porednictwem elektrycz- bo choby naturalny system w stanie si zbliy.
nie sterowanej skrzyni biegw start&stop wycza silnik spaWntrze nowego hybrydoE-shift.
linowy podczas postoju przed wego Aurisa stao si przytulHybrydowa Toyota Auris
niejsze, ni w poprzedniej odnowej generacji zachowaa wiatami, czy w ulicznym mianie. I chocia zmiany nie
wszystkie zalety poprzedniego korku.
Samochody hybrydowe To- s rewolucyjne, to warto zwrmodelu - jest przede wszystci uwag na wszechstronne, i
kim wyjtkowo oszczdna w yoty przebojem zdobywaj eu- wyjtkowo przestronne wneksploatacji, gdy np. nie po- ropejski i polski rynek moto- trze. Wersja hatchback zostaa
siada rozrusznika, sprzga, ryzacyjny. W krajach Europy wyposaona w tyln kanap
czy alternatora za klocki ha- Zachodniej napd hybrydowy skadan w proporcji 60/40,
mulcowe zuywaj si o wiele jest najczciej wybieranym opcjonaln pask podog

Zawyj silniki

a terenie toruskiego
Motoparku znw zawyj silniki. Wszystko za
spraw XVIII Oglnopolskiego
Zlotu BMW, ktry odbdzie si
22 sierpnia 2015 roku w Grodzie
Kopernika.

W sobot od godziny 9.30 fani

motoryzacji podziwia bd mogli pojazdy z caej Polski. W trakcie imprezy odbd si pokazy
mocy oraz widowiskowego driftu. Nie zabraknie rwnie licznych konkursw i konkurencji na

torze sportowym. To na nim organizatorzy wydarzenia zorganizuj konkurencje sprawnociowe

i czaswki. Mionicy driftu bd
mieli okazj sprawdzi swoje
moliwoci w Drift Taxi midzy
godzin 9 a 18, w przerwach konkurencji na torze.
Pierwszy eliminacyjny Pokaz
Mocy rozpocznie si o godzinie
10. Fina za przewidziany zosta
na
godzin 16. Motoryzacyjne

oraz baganik o pojemnoci 4,2-cala, umiejscowiony mi360 litrw.

dzy zegarami.
Odwieony Auris wyglda
Zmieni si wywietlacz
centralny. Toyota Touch 2 to bardziej elegancko - otrzyma
z jednej strony w peni zinte- nowy grill, bardziej muskulargrowany system multimedial- ne zderzaki i przeprojektowany, ktry zosta wyposaony ne, przymruone wiata LED,
w kolorowy ekran
dotykowy
z funkcj
Wntrze nowego hybrydowego
przesuwania i prze- Aurisa stao si przytulniejsze, ni w
cigania, a poprzedniej odmianie
z drugiej
zaawansowany system audio kompa- jest te mocniej osadzony na
tybilny z urzdzeniami USB, drodze. Dziki tym zmianom
iPodami i smartfonami. Tech- upodabnia si do Avensisa
nologia Bluetooth 3.0 pozwala nowej generacji. Auris Hybrid
na wykonywanie pocze w ma jeszcze bardziej wydajny
trybie gonomwicym, inte- napd hybrydowy, zuywajcy
gracj wiadomoci SMS oraz min. 3,4 l benzyny na 100 km.
Nowy model otrzyma takodtwarzanie muzyki. Ekran
WVGA jest podczony do e zmodyfikowane nadwozie,
kamery cofania, zapewniajc przeprojektowane wntrze z
wyszej jakoci materiaami
bezpieczniejsze cofanie.
Dodatkowo ju w podsta- wykoczeniowymi.
Toyota Auris oferuje pewwowej wersji Auris Hybrid ma
m.in. 7 poduszek powietrz- no i spokj uytkowania ponych, automatyczn klima- twierdzone pierwszym miejtyzacj, radio z systemem scem w prestiowym rankingu
Bluetooth, felgi aluminiowe TV wrd aut swojej klasy.
czy kolorowy wywietlacz cieFot.: Toyota Motor Poland
kokrystaliczny o przektnej

spotkanie bdzie take doskona

okazj do wybrania Miss i Mistera XVIII Oglnopolskiego Zlotu
BMW. O godzinie 21 organizatorzy zaplanowali widowiskowy
Nocny Pokaz Mocy.
Na terenie toruskiego Motoparku nie zabraknie take punktu
gastronomicznego, sklepu z motoryzacyjnymi gadetami oraz
stoisk wystawcw.
Podczas Zlotu tradycyjnie bdzie mona sprawdzi moc swo-

jego auta dziki firmie Agma. Dla

mionikw adrenaliny Wojciech Sposb zapewni jazd bokiem do przodu. Koszt przejazdu
wynosi bdzie sto zotych.
Wulkanizacj podczas toruskiego wydarzenia zapewni serwis
opon
Seban. Cennik wszystkich
usug dostpny jest na oficjalnej
stronie imprezy - www.bmwpowerclub.com.pl
(MC)

21 sierpnia 2015 r.

tylkotorun.pl

MSKA KOCWKA

21

Po drugiej stronie obiektywu

Wida je z powietrza, znikaj za rogami i z nich si wyaniaj. Mkn przez mosty i pod wiaduktami.
Wieczorami byskaj wiatami. Za dnia soce odbija si w ich lakierze. SEAT-y opanoway miasto
Marcin Tokarz

owe intro i kolejny epizod

"Jazdy z VIPem" doskonale obrazuj ten stan rzeczy, jednak za kulisami dzieje si
wiele wicej... Deszcz pada w najmniej odpowiednim momencie,
plan filmowy najeda szaracza
"elek", a czterokoowe rekwizyty sprzedaj si wtedy, kiedy nie
powinny - oczywicie tylko z
perspektywy twrcw programu. Dealerzy hiszpaskich aut
s wwczas cali w skowronkach znak, e narzdzie marketingowe
dziaa jak naley, ale zawsze moe
by lepiej. Std udzia I Wicemiss
Polski - Agnieszki Wasilewskiej
- w roli wspprowadzcej. Te
zmiany mona ju zaobserwowa
w pierwszym odcinku drugiego
sezonu, ktrego gociem zosta Kadr z pierwszego odcinka drugiego sezonu Jazdy z VIPem z udziaem toruskiego rajdowca, Huberta Ptaszka.
Hubert Ptaszek - ubiegoroczTo wanie Agnieszka Wasiny zwycizca rajdw Sardynii i oraz Sandra Muzalewska prze- cych. Gdy kierowca przyjecha po
Szwecji oraz dwukrotny zdobyw- amay stereotyp, wedle ktrego jedn z podprowadzajcych, ta lewska przywitaa pierwszego
ca podium w plebiscycie na naj- kobiety ustpuj mczyznom za ubrana bya w szaow sukienk, gocia drugiego sezonu "Jazdy z
popularniejszego sportowca roku kierowc. adnej z nich nieocze- czerwon jak dywan w Cannes. VIPem", Huberta Ptaszka. Zakiwana zmiana skrzyni biegw, z Z cikim sercem musia prosi raz potem zaprosia go do Leona
grodu Kopernika.
Po tym jak na zakoczenie automatycznej na manualn, nie j o przebranie si w strj z dnia Cupry dysponujcego moc 280
pierwszej edycji producenci z Ar- sprawia problemw. Ostatnia z poprzedniego, mimo i Sandra KM, przed ktr nawet rajdowiec
dooya sta- czu respekt. Jazda testowa zaczpol TV skuteczra, by mska a si z kopyta na torze MotoPark,
nie upchnli w
cz widow- cho nie od razu. Tego dnia ekiSeacie Alhambra
nie zaznaa pa musiaa dzieli obiekt z jedn
2,15-metrowego
Nie trzeba nikogo przekonywa, e jedn ni
wicej spo- ze szk jazdy szkolcej akurat
Dawida
Przyprzyszych kierowcw autobubysze wsk iego, z przyczyn popularnoci toruskiego ula, s kojnego snu.
Od
12 sw. Zajmowali sporo miejsca,
rozbudzili swj
apetyt.
Pogo Podprowadzajce przy KS Toru. Tym samym sierpnia mo- wchodzili w kadr, kiedy pami w
na
mwi, kartach i energia w bateriach byy
za podejmowaniem wyzwa kierowalimy si, zapraszajc je do odcinka i "Anioki jak na wag zota. W kocu kurSEAT-a" od- sanci ustpili, ale tylko na 20 mistaa si jeszcze
bardziej zaarta. specjalnego naszego programu, ktry pniej dzielaj od nut. Presja czasu bywa uciliwa
siebie dwie szczeglnie, gdy jest go stanowW kabinie Leona zyska znamienn nazw Anioki Seata.
serie "Jazdy z czo za mao. Cae szczcie naFR postanowili
VIPem". Tego zwisko "Ptaszek" otwiera w tym
zmieci cztery
dnia trafi do miecie wiele drzwi. Udostppiknoci.
- Nie trzeba nikogo przeko- wymienionych wykazaa si na- sieci pierwszy epizod nowego nienie Cupry na przejadk po
nywa, e jedn z przyczyn po- wet refleksem, gdy w wyniku nie- sezonu, zrewolucjonizowany i torze, wacicielowi Toruskiej
pularnoci toruskiego ula, s porozumienia, jadcy przed ni zaskakujcy pod kilkoma wzgl- Akademii Jazdy, legendarnemu
rajdowcowi - Bogusawowi BaPodprowadzajce przy KS Toru samochd ekipy Arpol TV, stan dami.
- Kolejny sezon musia by chowi - te zrobio swoje. Od tej
- zauwaa Wojciech Bernasiak, jak wryty. Byskawicznie odbia
Project Manager "Jazdy z VI- kierownic, zakla pod nosem i krokiem naprzd, dlatego na pory plan nalea do ekipy Arpol
Pem". - Tym samym kierowali- pomkna dalej. Nie obyo si jed- widzw czeka teraz nowe, profe- TV.
Hubert otrzyma zielone
my si, zapraszajc je do odcinka nak, bez wpadki Sandry. Widzo- sjonalne intro, wicej akcji i pikspecjalnego naszego programu, wie nie mogli jej zobaczy, czego na wspprowadzca w osobie wiato i wdepn gaz w podoktry pniej zyska znamienn powinni aowa. Praca na planie, Agnieszki Wasilewskiej, I Wice- g. Absolutnie nie mia zamiaru
dusza ni jeden dzie, wymaga miss Polski roku 2014 oraz nie- oszczdza ani gwnego prowanazw "Anioki Seata".
Dagmara Krause, Sandra Kie- z reguy, przy kadym kolejnym, gdysiejszej uczestniczki naszego dzcego, ani flagowego modelu
SEAT-a. Zmusi auto do odsopikowska, Kamila Rumianowska tego samego stroju u wystpuj- programu.

nicia caego swojego potencjau.

Nagrania na obiekcie Toruskiej
Akademii Jazdy stanowiy niebagateln cz caego materiau.
Od pocztku planowano, e zajm dobrych kilka godzin. Modlitwy o pikn pogod, przez cay
ten czas, nie zostay jednak wysuchane.
- Nage oberwanie chmury
zmienio aur na tyle, e dalsza
praca na planie nie miaa sensu
- mwi Marcin Jarosz, operator
i montaysta "Jazdy z VIPem". Nawet, gdyby opady ustay, kady skrawek asfaltu, nasiknity
wod, rni si stanowczo od
tego ujtego wczeniej. W postprodukcji byoby to race dla
widza.
Problem uchodzi za powany,
bo do realizacji odcinka zgra w
jednym dniu musiano rozchwytywanego przez wszystkich gocia,
obu prezenterw, warunki atmosferyczne, tor wycigowy i Leona
Cupr, a do tego rzecz jasna zdy przed premier. Sytuacja
robia si napita. Dobry nastrj
ratowa tylko sam zaproszony do
programu. Gdyby Hubert nie zosta rajdowcem, z powodzeniem
mgby konkurowa z "Paranienormalnymi". Niemniej ekipa
na planie rozwaaa ju taniec
soca... Na szczcie okaza si
zbyteczny. Zza chmur wyonio
si Soce, wiecce na tyle intensywnie, e w godzin osuszyo
cay Toru - cud nad Wis. Hubert znw mg dawa z siebie
wszystko. Wzi to sobie do serca, bo zakrty atakowa z chirurgiczn precyzj. Przedni zderzak
Cupry by ujmowany z odlegoci
20 cm w penym pdzie. Operator musia bezgranicznie ufa
umiejtnociom rajdowca, bo na
pycie toru nie zostawi po sobie
adnych fekaliw.
Po przebytych trudnociach
najnowszy odcinek "Jazdy z VIPem" kry ju po sieci. Ekipa
Arpol TV typuje gwiazdy oglnopolskiej sawy do udziau w
kolejnych epizodach. Wychodzi
z zaoenia, e emocji nigdy za
wiele.

22

KULTURA

tylkotorun.pl

21 sierpnia 2015 r.

Gdy dusza
gra w ciele
Mio i muzyka to magia. Przekonali
si o tym ci, ktrzy w hospicjum
dla dzieci Nadzieja poddali si
dwikom jedynych w swoim rodzaju
skrzypiec Stevea Kindlera
Aleksandra Radzikowska

Steve Kindler sprawi, e na twarzach dzieci z toruskiego hospicjum Nadzieja zagoci umiech.

prosilimy artyst rwnie w tym

ydaje si, e w leczeniu w czyn.
- W tamtym roku artysta od- roku. Mog tylko podtrzyma
ciko chorych osb i
zneutralizowaniu ich wiedzi hospicjum i nasze dzieci moje sowa.
Dwiki, ktre Steve Kindler
cierpienia pomc mog jedy- po raz pierwszy mwi Halina
nie lekarstwa. Przy aparaturze i Winiewska, wiceprezes Fundacji prezentuje suchaczom, dziaaj
moliwociach, jakimi dysponuje Spoeczno-Charytatywnej Po- nie tylko na ciko chore dzieci.
wspczesna medycyna, muzyka moc Rodzinie i Ziemi. Sama Kady moe dostrzec ich wyjtspenia w tym wzgldzie drugo- byam zdziwiona tym, jak malu- kowo.
- Dla mnie jest to muzyka replanow rol. A jednak dwiki chy reaguj na jego muzyk. Welaksujca i uspokajacoraz czciej wyjca dodaje Halina
korzystuje si po to,
Winiewska. Poleby bl zminimaliwszystkim najzowa. Nikt nie ma
Muzyka powoduje fizyczny rezonans, cam
bliszy koncert tego
wtpliwoci one
same w sobie nie dziaaj prawa fizyki i trzeba po prostu artysty w naszym
miecie.
Dwiki
przywrc zdrowia,
jego
unikatowego
ale mog pomc w dokadnie wiedzie, jak je wykorzysta
instrumentu z pewszlachetnym rozstawaniu si z yciem, zwykej ronika, ktra nie zawsze odbiera noci spodobaj si nie tylko kopoprawie nastroju czy uczynieniu zewntrzne bodce, na dwik neserom muzyki.
skrzypiec okazaa niesamowiSponsorem minionego wyciaru choroby lejszym.
Wida to byo na twarzach t rado, podobnie jak Krzy. darzenia by Robert Sauron"
dzieci, ich opiekunw i perso- Wyranie wida, e takie chwile Majewski. Ci, ktrzy nie mieli
nelu, ktrzy zgromadzili si w dziaaj na dzieci terapeutycznie. okazji w nim uczestniczy, o mahospicjum Nadzieja po to, by W zwizku z tym, e bardzo nam gii muzyki mog przekona si
kolejny raz usysze, jak Steve si podobao, a w szczeglnoci jeszcze 12 wrzenia. Artysta wyKindler t such teori zamienia reakcja naszych milusiskich, za- stpi w Amfiteatrze Muzeum Et-

nograficznego w Toruniu wraz z

Mari Pomianowsk - w ramach
koncertw My Music for Peace".
Program czy mieszkacw rnych zaktkw wiata poprzez
muzyk. Ma inspirowa do tego,
by konflikty i napicia rozadowywa nie tylko w zbrojny sposb.
- Interesuj si leczeniem
dwikiem, jego wpywem na
czowieka mwi Mirosawa Boryna, organizator wydarzenia i
prezes Fundacji BORYNA, Centrum Terapii Dwikiem i Muzyk. Trafiam na informacje,
ktre byy dla mnie jak ponowne
odkrycie wiata, kiedy zdaam sobie spraw, e muzyka leczy czowieka nie tylko poprzez to, e gdy
dobrze si czuje, ciao produkuje
wicej endorfin. To co wicej.
Muzyka powoduje fizyczny rezonans, dziaaj prawa fizyki i trzeba po prostu dokadnie wiedzie,
jak je wykorzysta. S urzdzenia, ktre stosuj odpowiedni

Fot. UKASZ
PIECYK

czstotliwo do leczenia cierpicych. Gdy czowiek choruje, jego

ciao faszuje.
Wibruje wtedy w nieodpowiedniej tonacji i trzeba je tylko
dostroi.
- Oczywicie, w muzykoterapii
s bardzo precyzyjne narzdzia,
ktre temu su dodaje. Jest
na ten temat wiele teorii naukowych. wiat jest stworzony na obraz Boga, caa materia jest doskonaa, wic czowiek te. Std moja
fascynacja tym tematem i tylko
al, e ten potencja nie jest wykorzystywany na wiksz skal.
Jeli tak jest, to kady reaguje
na pikno w muzyce. Mirosawa
Boryna uznaje jej wykorzystywanie za jeden z najbardziej naturalnych sposobw leczenia. Bo efekty wida od razu. Umiechnite
twarze, rozlunione pici czy
bysk w oku. Warto to sprawdzi,
nawet tylko dla tych kilku ulotnych chwil.

Muzyka jest jak soczewka

O tym, e dwiki potrafi leczy nie tylko ducha, ale i ciao oraz o harmonii, jak ciko chorym przynosi muzyka
ze Stevem Kindlerem, wirtuozem skrzypiec, innowatorem i kompozytorem, rozmawia Aleksandra Radzikowska
atwiej jest mi domyli si, co
ciko chorym daje Pana muzyka, ni co ona daje Panu?
Pytanie jest trudne, ale odpowied ju prosta,
bo pynie prosto
z serca. Rado
dzielenia si.

ci odnajdzie. Od najniszego
punktu istnienia do najwyszego.
To muzyka z serca, a koncert jest
wydarzeniem szczeglnym. Ka-

muzyce rozstaj si z yciem szlachetniej?

Tak, ona tworzy pewnego rodzaju most pomidzy tym wiatem a nastpnym.
Beethoven powiedzia, e
krzye w yciu, podobnie jak
te w muzyce, podwyszaj.
Mimo tego, e choroba moe
upodli czowieka, to jest w
tych dwikach jaka jako,
ktra przekada si na trudn
dla chorego codzienno?
Nawet wtedy, gdy gram
dla ludzi zdrowych, ta muzyka podnosi ducha, ale o wiele
bardziej dziaa na chorych.
Oni czerpi z niej wicej, inaczej jej dowiadczaj, wic tak
ta chwila w pewien sposb
przekada si na ich codzienno.

Te dzieci s niesprawne
tylko fizycznie. Nie duchowo.
Kiedy jestem z nimi czuj to.
Ich serce jest wtedy ogromne,
pojemne i otwarte

Czym?
Te dzieci s
niesprawne tylko fizycznie. Nie
duchowo. Kiedy
jestem z nimi
czuj to. Ich
serce jest wtedy
ogromne, pojemne i otwarte.
Nie s wiadome swoich fizycznych ogranicze. Gdy maj
przy sobie wspaniaych opiekunw wiedz tylko, e s kochane.
Cierpienia i blu nie rozpoznaj
w tych kategoriach, co my. S najpikniejsz widowni., a granie
dla nich jest cudowne. To relacja
obustronna. Dzielimy si radoci.

W oglnej definicji muzyki jest

duo mistycyzmu, ale czy podczas takich spotka jest go odrobin wicej? Boga, wzruszenia,
energii mona to rnie nazwa
.
By moe. Bg jest wszdzie.
Jeli kto go szuka, to z pewno-

dy musi dowiadczy tego sam.

Muzyka, jako balsam na dusz,
wpywa te na fizyczno. W magii Pana koncertw chodzi o to,
e muzyka buduje w odbiorcach
poczucie harmonii i pikna?
Muzyka jest jak soczewka. Powiksza i wzmacnia, wic z harmoni ma wiele wsplnego. Ona
nie uzdrawia w sensie dosownym, ale widziaem wielokrotnie
jej lecznicze aspekty. To, jak pomaga i jak wpywa na ciko chorych ludzi. Wystarczy spojrze na
ich twarze.
Wic chodzi te o to, e dziki

Jeszcze raz powrc do wtku z

pierwszego pytania. To, e Pana
muzyka pomaga chorym sta si,
chocia na chwil, w pewien sposb peniejszymi ludmi oznacza
te to, e i Pana czowieczestwo
jest peniejsze?
Tak, granie dla nich jest dla
mnie praktyk duchow. Muzyka
to nie tylko dwiki, ale te pewnego rodzaju ycie, obecno.
Caa ta elektryczno, ktra jej
towarzyszy, po prostu agodzi baagan z gowie. Wyjania go i uporzdkowuje. Take we mnie.
Fot. ukasz Piecyk

Biogram
Steve Kindler midzynarodowej sawy wirtuoz skrzypiec, gitarzysta i keybordzista. Jest pierwszym muzykiem grajcym na
dziewiciostrunowych skrzypcach elektrycznych, ktre maj zakres wszystkich instrumentw smyczkowych. Propagator nurtu
fusion - w muzyce rockowej i jazzowej wypadkowej ich koncepcji. W wieku osiemnastu lat zosta zaproszony do synnej grupy
The Mahavishnu Orchestra. W latach 80. wsptworzy formacj
Barfoot, grajc nowatorsk muzyk etniczn, ktra wkrtce staa si jednym z wyznacznikw kierunku World Music. W lutym
2012 zagra z Jzefem Skrzekiem w pierwszym midzynarodowym
projekcie programu My Music for Peace w Toruniu. Prowadzi sesje
muzykoterapeutyczne dla ciko chorych dzieci.

21 sierpnia 2015 r.

SPORT

tylkotorun.pl

23

Daleko do rekordu wiata

O doskonaej dyspozycji przed mistrzostwami wiata w Pekinie, szansach naszej reprezentacji na medale w tych zawodach, walce z dopingiem farmakologicznym w sporcie, a take zoci rywali - z Pawem
Fajdkiem, mistrzem wiata w rzucie motem z Moskwy, liderem tegorocznych tabel wiatowych i wieo
upieczonym rekordzist Polski po Memoriale Janusza Kusociskiego rozmawia Tomasz Wicawski
Dwa pierwsze rzuty w dzisiejszym konkursie byy bardzo dalekie. Ale wcale nie idealne technicznie. S wic jeszcze rezerwy.
Do niedawna wydawao si,
e rekord wiata jest niebotyczny
(86,74 m przyp. red.), ale kolejnymi rzutami udowadniasz, e
w twoim przypadku sowo "niemoliwe" nie istnieje.
Na takich odlegociach kady metr, kady centymetr - to
straszna walka. Do rekordu
wiata jest strasznie daleko. Kto
moe powiedzie, e to niecae
trzy metry. Zarczam, e to bardzo duo. Na razie o jego pobiciu
nie myl.

zacja jest czystsza i nie pojawiaj

si jednosezonowi mistrzowie.
S wyskoki jednoroczne
(miech). Ale to nie mi ocenia.
Dobrze, e sport robi si czystszy. Ostatnio jednak co znw
wycieko. Czekamy na dalsze
informacje. Mam nadziej, e
kto przemyli spraw i bdziemy mogli liczy tylko na to, co
wytrenowalimy, swoje warunki i szczcie, a nie wspomaga
si niedozwolonymi rodkami.
Zupenie tego wyeliminowa si
jednak nie da.

Naturalnym celem jest zoto w

Pekinie. Pokazujesz rywalom
cay czas plecy, wic powiedzenie
"bij mistrza" bdzie obowizujce. Ich zo narasta.
Oby si zocili i przez to nie
mogli daleko rzuca (miech). Ja
podejd do tego na spokojnie. Jestem dobrze przygotowany i nic
nie powinno si wydarzy. Oby
zdrowie tylko dopisywao.
No wanie. W tym sezonie, chyba po raz pierwszy, nie masz kopotw z kontuzjami. Przepracowae okres przygotowawczy w
100 procentach?

Nasza kadra w tym roku jest bardzo

mocna, znakomicie przygotowana

Wanie, e nie. Nie byo treningw na granicy wytrzymaoci. Do tej pory dbaem o zdrowie. Taki by cel na ten sezon.

Cika robota czeka mnie przed

igrzyskami. Okazao si, e mona trenowa ostroniej, a dokadniej. Ryzykowa bdziemy

przed Rio de Janeiro. Kady chce

zosta mistrzem olimpijskim, bo
to dla naszej dyscypliny sportu
najbardziej prestiowa impreza
Anita Wodarczyk podkrela, e
cay czas jestecie kontrolowani.
To mocno blokuje sportowcw
na najwyszym poziomie, e co
chwil s sprawdzani?
Nie. Mam kontrol na kadych zawodach. Zaraz te na ni

id. Jestem przyzwyczajony. Poza

zawodami przyjedaj kilka
razy w sezonie. Wstaj "na piocha", robi co mam robi i si
egnam. Tak to wyglda. Nie ma
si co na to zoci.
Dobrze dla konkurencji zrobio oczyszczenie z "dopingowiczw"? Jeszcze par lat temu co
chwil syszelimy o kolejnych
wpadkach. Teraz chyba rywali-

Polska reprezentacja na mistrzostwa wiata w LA w Pekinie bdzie staa rzutami. Masz cichego
faworyta w innych konkurencjach?
Nasza kadra w tym roku jest
bardzo mocna, znakomicie przygotowana. Rzuty, skok o tyczce,
biegi rednie. Wszdzie mamy
szanse medalowe. Patryk Dobek na 400 metrw przez potki
moe zrobi wietny wynik. To
samo chopaki na 800 metrw.
Chocia to ju chyba nikogo nie
zdziwi. W rzutach, tradycyjnie,
powinnimy by bardzo mocni.
Zapowiada si bardzo interesujca impreza. Bdzie si dziao
duo. Kibicujcie nam, a my odwdziczymy si dobrymi rezultatami.
Fot. East News