Praca Magisterska

WYSZA SZKOA BANKOWA W POZNANIU
Wydzia Finansw i Bankowoci

(Times New Roman 14 punktw)
Angelika Katarzyna Baranowska
Tytu pracy dyplomowej
Praca magisterska
Promotor
dr Piotr Bober
Pozna 2015
SPIS TRECI
WSTP...4
Rozdzia I. ANALIZA FINANSOWA W ZARZDZANIU PRZEDSIBIORSTWEM.5
1.1. Istota, przedmiot
i zakres analizy finansowej. ....5
1.2. Rodzaje analizy finansowej11

1.3. Metody analizy finansowej.................15
1.4. rdo informacji w analizie finansowej........20
Rozdzia II. RZNICE MIDZY PRAWEM BILANSOWYM A PODATKOWYM
W UJCIU WYNIKW FINANSOWM....34
2.1.Rnice wyceny instrumentw finansowych .34
2.2.Rnice w ujciu przychodw i kosztw....35
2.3.Przychody ksigowe trwale i przejciowo niezaliczane do przychodw podatkowych. ..37
2.4.Rozliczenie kosztw wedug prawa bilansowego i podatkowego......41
Rozdzia III. ANALIZA FINANSOWA NA PRZYKADZIE BH KROKOWICZ .....46
3.1. Analiza Bilansu..46
3.2. Analiza Rachunku Zyskw i Strat .........58
3.3.Rachunku Przepyww Pieninych...62
3.1. Analiza SWOT .66
Rozdzia IV. ANALIZA WSKANIKOWA ..70
4.1. Analiza pynnoci finansowej70
4.2. Wskanikowa ocena rentownoci..86
4.3. Ocena sprawnoci dziaania91
4.4. Analiza wspomagania finansowego..98
ZAKOCZENIE......101
BIBLIOGRAFIA.102
SPIS TABEL.....106
SPIS RYSUNKW.......108
SPIS WYKRESW..109
SPIS RWNA111
WSTP
Celem pracy jest analiza finansowa BH KROKOWICZ, czyli poznaskiej

spki z o.o., ktra dziaa w brany poligraficznej. Wybr tej spki wynika z oceny stanu
finansowego przedsibiorstwa publikujcego sprawozdania finansowe, ktre nie jest
notowane na Giedzie Papierw Wartociowych. Stawia si przy tym tez, e Spka w
swoich sprawozdaniach publikuje wszystkie elementy niezbdne dla okrelenie jej
rentownoci oraz przepyww finansowych, a ich poziom wskazuje na jej dobr sytuacj
finansow.
Struktur pracy podzielono na cztery rozdziay. W rozdziale pierwszym bd
opisane zagadnienia oglne dotyczce analizy finansowej. Zdefiniowane bdzie pojcie
analizy finansowej, okrelone jej metody oraz scharakteryzowane jej kluczowe
elementy.
W rozdziale drugim wskazane bd rnice midzy prawem bilansowym a
podatkowym w ujmowaniu wynikw finansowych. Wskazane bdzie na rnice midzy
tymi procesami ze szczeglnym podkreleniem
wyceny
instrumentw
finansowych
wedug prawa bilansowego i podatkowego, rnice w ujciu przychodw i kosztw.

W rozdziale trzecim zawarta zostanie podstawowa analiza Bilansu, RZiS oraz RPP.
Zawarta take zostanie stabelaryzowana analiza SWOT spki BH KROKOWICZ i
okrelenie jej mocnych i sabych stron
W rozdziale czwartym przeprowadzona zostanie analiz wskanikw sprawozda
finansowych z uwzgldnieniem analizy rentownoci, pynnoci finansowej, sprawnoci
dziaania oraz wspomagania finansowego poprzez obliczenia i wykresy.
ROZDZIA 1
ANALIZA FINANSOWA W ZARZDZANIU
PRZEDSIBIORSTWEM
1.1. Istota, przedmiot i zakres analizy finansowej

Analiza finansowa to wynik sprawozdawczoci finansowej firmy, ktra j
przeprowadza. Dane finansowe obliczane w systemie analitycznym przedstawiane s, jako
pierwszy sygna odbierany przez rynek1. Analiz finansow mona zdefiniowa, jako
uniwersaln, elastyczn, podmiotow, zdeterminowan metod bilansow, zorientowan
na potrzeby racjonalnego zarzdzania i rozrachunku odpowiedzialnoci. To pewien system
informacyjny, ktrego przedmiotem jest identyfikacja, pomiar, analiza zjawisk
gospodarczych i komunikowanie o tych zjawiskach oraz wystpujcych midzy nimi
relacjach
w zakresie caoksztatu wartociowo wymiernej dziaalnoci gospodarczej podmiotu, tj.
realizowanych przez podmiot w powizaniu z otoczeniem procesw obejmujcych
powstawanie, przepyw oraz podzia wartoci materialnych.
Jednym z gwnych rde informacji niezbdnej dla potrzeb zarzdzania
przedsibiorstwem jest analiza ekonomiczna, a w ramach niej analiza finansowa. Analiza
ekonomiczna jest narzdziem wzbogacania wanych informacji dotyczcych zjawisk i
procesw, ich zoonoci take
przyczyn i wzajemnego uwarunkowania. Zasig i
skuteczno analizy ekonomicznej zaley przede wszystkim od rodzaju zada, metody

bada jakimi przedsibiorstwo si posuguje.
We wspczesnych organizacjach stosuje si analiz wykorzystujc: systemy
pomiaru, zintegrowane systemy planowania i budetowania, systemy informacji i
sprawozdawczoci2. Rozliczanie jest warunkowane przez: nadzr, pomiar, systemy
zarzdzania
1Por. A. Zieliska-Gbocka, Wspczesna gospodarka wiatowa, Wolters Kluwer

busniess, Warszawa 2012, s. 15.
2Por. T.T. Kaczmarek, Finanse przedsibiorstw: teoria i praktyka, Wolters Kluwer 2014, s.
52.
4
i sprawozdawczo3. Rola wstpnej analizy ekonomicznej jako funkcji i instrumentu

zarzdzania nabiera szczeglnego znaczenia w tworzeniu kompromisw midzy interesami
grup biorcych udzia w yciu gospodarczym przedsibiorstw. Bez wzgldu na form
prawn jednostki gospodarczej zadaniem wstpnej analizy ekonomicznej jest pomoc
w planowaniu i realizacji dziaa oraz podejmowaniu optymalnych decyzji przez
kierownictwo firmy. Wykorzystuje si przy tym rne metody oblicze.
Zakres analizy ekonomicznej oraz charakter przedmiotu jest niejednolity i zaley od:4
podmiotu, ktry sporzdza analiz,
celu przeprowadzonych bada,
stanu prawnego badanej jednostki,
obowizujcych zasad rachunkowoci.
Podstawowy skad przedmiotu analizy ekonomicznej to:5
stan ekonomiczny,
wynik ekonomiczny,
organizacja i metody gospodarowania.
Stan ekonomiczny ujmuje przedmiot analizy ekonomicznej okrelajc go na dany dzie

bilansowy. Charakteryzuje take wyposaenie przedsibiorstwa w majtek (aktywa) trway
i obrotowy oraz rda pokrycia tego majtku w kapitale wasnym i obcym. Najczciej
zwizane z sytuacj finansow firmy, jego zdolnoci kredytowych i patniczych, take
efektywnym lokowaniem wolnych rodkw pieninych.
Wyniki ekonomiczne stanowi dynamiczny przedmiot analizy ekonomicznej,
okrelaj efekty dziaalnoci gospodarczej przedsibiorstwa. Analizie podlega wynik
finansowy netto caoksztatu dziaalnoci, wyniki czstkowe uzyskane w poszczeglnych
jej rodzajach oraz czynniki ksztatujce wynik finansowy firmy.
Organizacja i metody gospodarowania obejmuj sposb powizania komrek
organizacyjnych i zakres ich zada, organizacj pracy ludzi i wyposaenia majtkowego,
3 Tame, s. 53.
4 Por, E. Nowak, Analiza sprawozda finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2008, s.32-33.
5Por, M.Jerzemowska, Analiza ekonomiczna w przedsibiorstwie, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2006, s. 14-15.
5
organizacj poszczeglnych sfer dziaania podmiotu gospodarczego (zbyt, logistyka),

ocen efektywnoci wdraanych przedsiwzi inwestycyjnych, motywacj pracownikw
i kadry menaderskiej, nadzr korporacyjny.6
Analiza finansowa jest jedynie czci skadow analizy ekonomicznej, ktra rozpatruje
zjawiska gospodarcze wystpujce globalnie w gospodarce a take zjawiska gospodarcze
dotyczce pojedynczych jednostek gospodarczych. W analizie ekonomicznej wyodrbnia
si:7
analiz mikroekonomiczn i makroekonomiczn,
analiz finansow,
analiz techniczno-ekonomiczn.
Podzia analizy ekonomicznej przedstawia Rysunek 1.1.1.

Rysunek 1.1.1. Podzia analizy ekonomicznej
rdo: opracowanie wasne
Analiza mikroekonomiczna dotyczy badania i oceny dziaalnoci przedmiotw

gospodarujcych ( przedsibiorstwo, gospodarstwo domowe, pojedyncze osoby).
Analiza makroekonomiczna obejmuj badanie i ocen wielkoci ekonomicznych
gwnie dla caej gospodarki narodowej.8
6Tame, s.14-15.
7 Por, L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsibiorstwie, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002, s.7.
8 Por., Tame, s.7.
6
Analiza finansowa na pocztku opieraa si tylko na analizie bilansu oraz rachunku

wynikw. Obecnie z uwagi na warunki funkcjonowania przedsibiorstw jej istota ma
szerszy zakres. Analiza finansowa jest najwaniejszym narzdziem badawczym oceny
dziaalnoci, ktrej istot jest rozpatrywanie okrelonych zjawisk i procesw finansowych,
ktre odzwierciedlaj efektywno dziaania caego przedsibiorstwa.9
Istot analizy finansowej przedstawia rysunek 1.1.2.
Rysunek 1.1.2. Istota Analizy finansowej
rdo: Opracowanie wasne.
Biorc pod uwag stan wiedzy z nauki o przedsibiorstwie, jego warunki

funkcjonowania wskazuje si nastpujce atrybuty wspczesnej analizy finansowej.
Najwaniejszymi s:10
formuowanie
wnioskw na podstawie danych liczbowych zawartych w
sprawozdaniu finansowym,
a take na podstawie opisw jakociowych
dotyczcych np. analizy rynku,
analizowanie wystpujcych zjawisk i procesw nie tylko w przeszoci, ale

rwnie objte analiz biec dziaalno gospodarcz w celu stawiania prognoz,
rozpatrywanie osigni przedsibiorstwa na tle osigni otoczenia.
Ujcie oglne wspczesnej analizy finansowej obejmuj:11

Warszawa 2008, s.33.
10Por, W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002, s. 19- 20
11 M. Walczak, Prospektywna analiza finansowa w przedsibiorstwie, Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998r., s.50.
7
analiz efektywnoci ekonomicznej dziaalnoci przedsibiorstwa,
analiz sytuacji finansowej przedsibiorstwa.
Analiza finansowa jest najwaniejszym narzdziem badawczym oceny dziaalnoci

jednostki gospodarczej. W literaturze przedmiot analizy finansowej jest traktowany do
obszernie, co znajduje wszelakie znaczenia w wielu definicjach. Potwierdzenie braku
rwnoci pogldw w tej kwestii przedstawiono w tabeli 1.1.1.12Pogldy przytoczonych
w tabeli 1.1.1. na temat przedmiotu analizy finansowej s zrnicowane jednak dobrze
charakteryzuj, czym si zajmuj. Podkrela si to, e przedmiotem analizy finansowej s
takie wielkoci ekonomiczne charakteryzujce dziaalno jednostki gospodarczej, ktre s
wyraone w jednostkach pieninych.
Podstawowy zakres analizy finansowej to:13
zasoby majtkowe,
stan finansowy,
wyniki dziaalnoci jednostki gospodarczej,
Zasoby majtkowe s to inaczej aktywa, s to ,, kontrolowane przez jednostk zasoby

majtkowe o wiarygodnie okrelonej wartoci, powstae w wyniku przeszych zdarze,
ktre spowoduj w przyszoci wpyw do jednostki korzyci ekonomicznych14.
Stan finansowy jest ujciem statycznym przedmiotu analizy, ustalanym na okrelony
moment (dzie). Obejmuje on stan wyposaenia przedsibiorstwa w skadniki majtku
trwaego i obrotowego, rodki zaangaowane w inwestycje i wartoci niematerialne oraz
finansowe pokrycie tych skadnikw z kapitaw wasnych lub obcych (zobowiza).
Wie si to z ksztatowaniem si sytuacji (pozycji) finansowej przedsibiorstwa, jego
zdolnoci patnicz i kredytow, efektywnym lokowaniu wolnych rodkw pieninych,
w tym zagospodarowaniem osignitych nadwyek finansowych.15
12 Por, W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo

Ekonomiczne, Warszawa 2002r., s.21-22.
Warszawa 2008, s.31-33.
14 Ustawa o rachunkowoci z dnia 29 wrzenia 1994 roku, art. 3 ust. 1 pkt. 12.
15 L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsibiorstwie, Polskie Wydawnictwo
8
Natomiast wyniki finansowe s ujciem dynamicznym przedmiotu analizy. Ustala si je za

pewien okres jako sum wynikw narastajcych w cigu miesica, kwartau lub roku.
Omawiane wyniki to zyski lub straty ujte w wielkociach brutto lub netto. Oddziauj na
nie takie czynniki, jak przychody ze sprzeday, koszty wasne, rozliczenia w formie
podatkw, dotacji, dywidendy itp.; okrelaj je wskaniki rentownoci jako relacj wyniku
finansowego do obrotu, zaangaowanych zasobw osobowych, majtkowych lub
kapitaowych.16
W analizie sytuacji w przedsibiorstwie oprcz przedmiotowego, rwnie wany jest jej
zakres czasowy, przestrzenny i podmiotowy. Bardziej szczegowy jej zakres i przedmiot
przedstawiono na rysunku 1.1.3.17
Rysunek 1.1.3. Zakres i przedmiot analizy finansowej

Ekonomiczne, Warszawa 2002, s.11-12.
17 Por, W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002r., s.23.
9
Tabela 1.1.1. Przedmiot analizy finansowej w ujciu rnych autorw

efektywno gospodarowania, pynno finansowa, zaduenie
ryzyko firm, aktywno ekonomiczna, rynek kapitaowy
przychody, koszty wasne, wynik finansowy, rentowno,
efektywno przedsiwzi, stan finansowy
pynno finansowa, zaduenie, zarzdzanie aktywami,
rentowno, warto rynkowa
efektywno gospodarowania, sia dochodowa, rentowno,
sytuacja majtkowa, sytuacja finansowa
majtek przedsibiorstwa, rda pokrycia majtku, zdolno
patnicza, przychody, koszty i wynik finansowy, organizacja i
metody gospodarowania
dynamika dziaalnoci przedsibiorstwa, opacalno, pynno
finansowa, zwrotno kapitau, efektywno majtku
efektywno dziaalnoci, pynno finansowa, rentowno
kapitaw, rentowno lokat kapitaowych
T. Waniewski
E. Kurtys
B. Wersty
J. Szczepaniak
L. Bednarski
W. Jele
J. Skowroski
(koncepcje UE)
Naley pamita, e bada gwnie zdarzenia z przeszoci po to, aby wycign wnioski na
przyszo. Zatem wspczesna analiza finansowa wykazuje coraz wyraniejszy charakter
decyzyjny.
W duym stopniu przedmiot analizy finansowej zaley od tego:18
kto przeprowadza analiz finansow,
w jakim celu j przeprowadza,
jakimi dysponuje danymi liczbowymi.
Przedmiot i zakres analizy finansowej w gospodarce rynkowej nie ma jednolitego

charakteru, gdy zaley od:
szczegowoci danych,
moliwoci pozyskania informacji podmiotu oceniajcego.

Podstawowym
celem
analizy
finansowej
jest
dostarczenie
okrelonym
uytkownikom odpowiednio przetworzonych In formacji analitycznych. Informacje te
18 Tame, s. 26.
10
wykorzystywane s przy ocenie sytuacji jednostki gospodarczej oraz podejmowaniu

racjonalnych decyzji.
Istot
zasady
racjonalnego
gospodarowania
jest
zapewnienie
takiego
gospodarowania, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie

realizacji celu, albo przy danym stopniu realizacji celu uy minimalnego nakadu
rodkw.19
1.2. Rodzaje analizy finansowej
Dua i rosnca w gospodarce rynkowej rola analizy finansowej powoduje, e
w teorii i praktyce wyrnia si rne jej rodzaje ze wzgldu na kryteria. Podstawowe
kryteria podziau i rodzaje analizy finansowej przedstawia tabela 1.2.1.20
Tabela1.2.1. Rodzaje analizy finansowej ze wzgldu na kryteria

KRYTERIUM PODZIAU
RODZAJE ANALIZY FINANSOWEJ
PRZYJTA METODA BADA
Analiza funkcyjna
Analiza kompleksowa
Analiza decyzyjna
ZAKRES PRZEDMIOTOWY BADA
Analiza caociowa
Analiza odcinkowa
SZCZEGOWO BADA
Analiza oglna
Analiza szczegowa
FORMA BADA
Analiza wskanikowa
Analiza rozliczeniowa

20 Tame., s. 27.
11
CZAS OBITY ANALIZ
Analiza retrospektywna
Analiza bieca
Analiza prospektywna
ZAKRES PRZESTRZENNY BADA
Analiza pojedynczego przedsibiorstwa

Analiza midzyzakadowa
PRZEZNACZENIE ANALIZY
Analiza zewntrzna
Analiza wewntrzna
rdo: opracowanie wasne
Jak wynika z wyej zaprezentowanej tabeli przyjmujc za kryterium metod bada

wyrnia si trzy rodzaje analiz:
analiza funkcyjna,
analiza kompleksowa,
analiza decyzyjna.
Analiza funkcjonalna polega na badaniu oddzielnych zjawisk, wystpujcych
w dziaalnoci gospodarczej przedsibiorstwa, przez osoby lub komrki organizacyjne

funkcjonalnie odpowiedzialne za ksztatowanie si i rozwj tych zjawisk. Taki podzia
pozwala na skrcenie czasu przeprowadzania analizy, ale nie dostrzega ona wzajemnych
zwizkw i oddziaywa pomidzy poszczeglnymi zjawiskami.
Analiza kompleksowa polega na przeprowadzeniu oceny dziaalnoci gospodarczej
i stanu ekonomicznego z punktu widzenia powiza i zalenoci wystpujcych midzy
zjawiskami gospodarczymi.21 Ta ocena prowadzonej dziaalnoci i stanu ekonomicznego
dostarcza uporzdkowany obraz zjawisk, wyraony we wskanikach i zalenociach
przyczynowo-skutkowych. Zatem, jest czasochonna i trudniejsza do przeprowadzenia, ale
w porwnaniu z analiz funkcjonaln jest doskonalszym narzdziem poznania i oceny
zjawisk gospodarczych wystpujcych w przedsibiorstwie.22
Analiza decyzyjna sprowadza si do bada wycinkowych, grupujcych zjawiska
gospodarcze wok zamierzonej lub zrealizowanej decyzji.23 Szybkie i kompleksowe
opracowanie tej analizy, w pewnym stopniu zmniejsza moliwo dostrzeenia
niedoskonaoci. Analiz funkcjonaln przeprowadza jednoczenie wiele osb, co
21M. Sierpiska, T. Jachna, Ocena przedsibiorstwa wedug standardw wiatowych,
Warszawa 1997, s. 18.
22 Por, Tame, s. 30.
23Por, Tame, s. 18.
12
umoliwia skrcenie czasu jej wykonywania. Przy tej analizie bardzo wana jest
znajomo nowoczesnych technik obliczeniowych.
Inne kryterium podziau, jakim jest zakres zagadnie objtych analiz wyrniamy:
analiza caociowa
analiza odcinkowa (problemowa, czciowa)

Analiza
caociowa
dotyczy
wszystkich
zjawisk
wystpujcych
przedsibiorstwie. W zalenoci od jej celw mog by zastosowane badania o charakterze

oglnym
lub
przedsibiorstwa,
szczegowym.
natomiast
Badania
oglne
obejmuj
szczegowe
zajmuj
si
caociowe
konkretnymi
wyniki
problemami,
uwidaczniaj przyczyny niepowodze i rda sukcesw.

Analiza odcinkowa polega na odrbnym badaniu ronych dziedzin dziaalnoci np.:
produkcji, zatrudnienia, kosztw. Przy badaniach odcinkowych zawa si wpyw
czynnikw ksztatujcych badane zjawisko do bliskich zalenoci, bez stwierdzania
nastpstw
w innych dziedzinach dziaalnoci. Rni si od analizy caociowej innym przedziaem
czasu.
Stopie szczegowoci jest bada jest podstaw podziau na:
analiza oglna.
analiza szczegowa.
Analiza oglna obejmuje caoksztat dziaalnoci, ktrej prace badawcze opieraj
si na wskiej grupie odpowiednio dobranych wskanikw syntetycznych. Brak w niej

bada wzajemnych zalenoci wystpujcych midzy zjawiskami gospodarczymi. Stanowi
ona podstaw do podejmowania biecych oraz rozwojowych decyzji dotyczcych caego
przedsibiorstwa.
Analiza szczegowa polega na badaniu okrelonego odcinka dziaalnoci,
wzgldnie okrelonego problemu, w sposb szczegowy, oparty na szerokim zakresie
informacji i wskanikw umoliwiajcych uchwycenie zalenoci przyczynowoskutkowych midzy badanymi zjawiskami. Jest ona rwnie czasochonna, lecz wszystkie
niezbdne czynnoci s niezbdne do zaproponowania sposobw i moliwoci uprawnie
dziaalnoci przedsibiorstwa.
Forma prowadzenia bada jest kolejnym kryterium dzielce analiz finansow na:
analiz wskanikow,
analiz rozliczeniow.
13
Analiza wskanikowa dostarcza informacji o sytuacji finansowej i wynikach

dziaalnoci gospodarczej badanej firmy na podstawie zbioru wskanikw logicznie ze
sob powizanych. Aby przy pomocy analizy wskanikowej mc dokona prawidowej
oceny
analizowanych
zjawisk
wane
jest
przestrzeganie
okrelonej
procedury
postpowania, ktra wyodrbnia nastpujce etapy:24
wybr zjawisk gospodarczych przedsibiorstwa objtych badaniem i ocen.
staranny dobr adekwatnych wskanikw do analizowanych zjawisk,
weryfikacja poprawnoci przyjtych wskanikw,
skorygowanie sposobu mierzenia wskanika i wspczynnika lub ustalenie

dodatkowych wskanikw i wspczynnikw, pozwalajcych uzyska dokadny
i obiektywny obraz analizowanych zjawisk,
obliczenie wskanika i/lub wspczynnika na podstawie zweryfikowanych

miernikw oraz postawienie diagnozy i sformuowanie decyzji.
Wiksz warto poznawcz charakteryzuje analiza rozliczeniowa, ktra polega na badaniu

i ocenie zwizkw i wspzalenoci wystpujcymi midzy poszczeglnymi zjawiskami.
Dziki czemu moliwa jest identyfikacja czynnikw ksztatujcych badane procesy i
zjawiska oraz peniejsza ocena ich oddziaywania na wyniki dziaalnoci jednostki
gospodarczej. Warto poznawcza analizy rozliczeniowej sprawia, e jest ona szczeglnie
przydatna w procesie zarzdzania25.
Ze wzgldu na czas objty analiz mona podzieli j na:
analiz retrospektywn (ex post),
analiz biec (operatywna),
analiz prospektywn (ex ante).

Podstawowym celem analizy retrospektywnej jest przeprowadzenie bada
strukturalnych i przyczynowych w odniesieniu do minionych zada gospodarczych

w przyjtym przedziale czasu (kwarta, rok). Dziki wynikom analizy ex post mona nie
tylko wyjani zmiany, jakie zaszy w przedsibiorstwie jako caoci, lecz rwnie
w poszczeglnych wycinkach jego dziaalnoci. Mona take, wykorzystujc uzyskane
14
wyniki, zapobiega w przyszoci zmianom niepodanym, a take utrwala tendencje

w zarzdzanych obiektach gospodarczych. Moe by przeprowadzona na wszystkich
szczeblach zarzdzania w przedsibiorstwie.26
Analiza bieca ma na celu przygotowanie informacji analitycznych o zjawiskach
i procesach gospodarczych i ich wynikach w relatywnie krtkich odcinkach czasu
zmiana, dzie, dekada. Analiz t wykorzystuje si przede wszystkim w tych ogniwach
przedsibiorstwa, gdzie prawidowy przebieg procesw ma wane znaczenie z punktu
widzenia ostatecznych wynikw pracy przedsibiorstwa.
Analiza prospektywna moe by prowadzona na wszystkich poziomach
zarzdzania przedsibiorstwem. Pozwala ona ustali wyniki przewidywanych procesw
gospodarczych we wszystkich dziedzinach dziaalnoci oraz w przedsibiorstwie jako
caoci. Uwzgldnia si w niej czynniki zarwno te, ktre dziaay wczeniej, jak i te, ktre
mog pojawi si w przyszoci. Analiz ex ante stosuje si we wszystkich procesach
decyzyjnych, szczeglnie w procesie planowania. Pozwala ustali skutki rozpatrywanych
wariantw planistycznych oraz ewentualnych zmian kierunku i siy dziaa zaoonych w
planie czynnikw wewntrznych i zewntrznych. Wyrnia si tu analiz taktyczn
(obejmuje okresy nie dusze ni jeden rok) oraz analiz strategiczn (dotyczy okresw
duszych ni jeden rok)27.
1.3. Metody analizy finansowej
W ujciu oglnym przez metod naley rozumie wiadomy i uporzdkowany sposb
badania rzeczy i zjawisk, prowadzcy do zamierzonego celu28. Kierujc si oglnie
przyjtym sformuowaniem mona uzna, e metoda w analizie finansowej oznacza
przyjte sposoby zbierania, porzdkowania, oceny i interpretacji danych empirycznych
dotyczcych wynikw i sytuacji finansowej przedsibiorstwa turystycznego, prowadzce
do wyjanienia przyczyn ich zmian.
26L. Bednarski, R. Borowiecki, J. Duraj, K. Kurtys, T. Waniewski, B. Wersty, Analiza

ekonomiczna przedsibiorstwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara
Langego we Wrocawiu,
Wrocaw 2003, s. 14.
27
M. Jerzemowska, Analiza ekonomiczna w przedsibiorstwie, Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2006, s. 16-17.
28
S. Nowak, Metodologia bada Spoecznych, PWN, Warszawa 2008, s. 19.
15
Metoda stanowi w kadej nauce podstaw poznania obiektywnej rzeczywistoci

i narzdzie rozwizywania zoonych problemw badawczych. Jednak metody analizy
finansowej przyjmuj szczeglne znaczenie. Wie si to z wikszym charakterem
metodycznym ni teoretycznym, czyli z przyporzdkowaniem odpowiednich wielkoci
liczbowych, a nastpnie z ich pomiarem i ocen.
Analiza finansowa posuguje si metodami oglnymi i szczeglnymi. Do
podstawowych metod oglnych zalicza si metody: indukcji, dedukcji, redukcji. Natomiast
do najwaniejszych metod szczegowych nale metody analizy jakociowej i ilociowej.
Istot metody indukcyjnej jest formuowanie uoglnie na podstawie wnikliwego
rozpoznania zjawisk czstkowych. Analiz rozpoczyna si od zjawisk szczegowych,
elementarnych, przyczynowych i stopniowo przechodzi si do uoglnie i wnioskw, jako
syntezy procesu analitycznego. Ze wzgldu na charakterystyczny kierunek bada metoda
jest czsto nazywana metod scalania. Kierunek tych bada zapisa mona w takiej
postaci:
Analiza finansowa przeprowadzona za pomoc tej metody rozpoczyna si od

badania
wszystkich
obszarw
dziaalnoci
przedsibiorstwa,
wykorzystania
zaangaowanych w tej dziaalnoci czynnikw, a dopiero pniej ustala si wpyw

gospodarowania tymi czynnikami na wyniki finansowe firmy. Zaleta tej metody jest do
dua obiektywno wynikw, gdy jest wnikliwa, wszechstronna i dokadna. Jednak jest
bardzo pracochonna.
Metoda dedukcji reprezentuje odwrotny kierunek bada w stosunku do metody
indukcyjnej. A mianowicie przechodzi od zjawisk oglnych do zjawisk szczegowych, od
skutkw do przyczyn, od wynikw do czynnikw. Zgodnie z tym procedura postpowania
charakteryzuje si w nastpujcy sposb:
Analiza finansowa z zastosowaniem tej metody rozpoczyna si od analizy wynikw

finansowych, natomiast badanie czynnikw, ktre miay istotny wpyw na wielko
i zmian wyniku finansowego dokonuje si w dalszej kolejnoci. Jest ona metod trudn,
gdy analityk musi potrafi dokadnie oceni badane zjawisko, umie sformuowa
16
problemy oraz wiedzie, ktre problemy podda badaniu. Jako zalet tej metody uwaa si
jej mniejsz w stosunku do poprzedniej pracochonnoci. Badaniu poddawane s
wycznie te elementy, z ktrych to zjawisko si skada, ktre w najwikszym stopniu
wpywaj na badane zjawisko.
Najtrudniejsz w zastosowaniu w praktyce jest metoda redukcji nazywana rwnie
metod weryfikacji. Skada si z trzech elementw postpowania badawczego:
sformuowania tez i wnioskw syntezy wstpnej,
zweryfikowania prawdziwoci tez i wnioskw wstpnych w postpowaniu

analitycznym,
podsumowania ustale dokonanych w trakcie weryfikacji i sformuowania syntezy

kocowej.
Metoda wymaga sformuowania problemu, przeprowadzenia bada analitycznych
potwierdzajcych lub odrzucajcych wstpne ustalenia oraz konieczna jest synteza

kocowa. Analityk przeprowadzajcy analiz metod redukcji musi posiada dobr
znajomo zagadnie funkcjonowania przedsibiorstwa oraz dobrego opanowania
warsztatu badawczego.
Zaliczane do metod szczegowych, metody analizy jakociowej (zwane rwnie
metodami opisowymi), przedstawiaj badane zwizki i zalenoci w formie opisowej,
werbalnej, bez prb nadawania im ilociowego niezalenego wyrazu. Polegaj gwnie na
opisie wielkoci, dynamiki i struktury rozpatrywanych zjawisk. Niewtpliw zalet
omawianych metod jest ich prostota i zwizana z tym dua atwo w praktycznym ich
stosowaniu. Wad natomiast to, e nie pozwalaj na dokadn kwalifikacj zalenoci
istniejcych pomidzy badanymi zjawiskami. Ma to istotne znaczenie w zakresie
dokadnego rozpoznania charakteru analizowanych zalenoci, ucilenia zbioru
czynnikw i uporzdkowania ich wedug siy i kierunku oddziaywania na badan zmienn
ekonomiczn. Utrudnia to w konsekwencji precyzyjne prognozowanie ksztatowania si tej
zmiennej w przyszych okresach. Pomimo tych wad metody jakociowe powinny by w
dalszym cigu stosowane w analizie, lecz gwnie we wstpnej jej fazie stwarzajc niejako
grunt do zastosowania ilociowych metod analizy przyczynowo-skutkowej.29
Istotn przewag nad metodami jakociowymi maj metody ilociowe. Wyraa si to m.
in. w tym, e wyniki uzyskane przy ich zastosowaniu maj bardziej jednoznaczny
charakter. Natomiast wyniki osignite na podstawie zastosowania metod jakociowych
29
Tame, s. 36-40.
17
wynikaj z dowiadczenia badacza oraz jego wiedzy. W analizie finansowej zastosowanie

znajduje wiele metod ilociowych. Dokonujc podziau ze wzgldu na stopie wnikliwoci
mona wyrni metody: porwna, determistyczne , stochastyczne.
Metoda porwna okrelana te mianem metody odchyle, polega na porwnaniu
badanych zjawisk z innymi wielkociami oraz ustaleniu rnic midzy cechami
porwnywanych zjawisk. W metodzie tej ocenia si zawsze przynajmniej dwie kategorie
liczb. Jedna wyraa stan faktyczny, a druga stanowi podstaw porwna. W rezultacie
otrzymuje si rnice dodatnie lub ujemne zachodzce pomidzy porwnywanymi
wielkociami. Przedmiotem porwna mog by liczby wzgldne i bezwzgldne. Proste
porwnania polegaj na obliczeniu rnic w porwnywalnych zjawiskach, lecz uzyskane
odchylenia nie stanowi podstawy do oceny zaistniaych przyczyn, przez co nie maj
wartoci poznawczej. Naley pamita, e ocena opisowa oparta na przypuszczeniach
wpywu i rangi czynnikw nie pozwala na waciw ocen zarwno przyczyn pierwotnych
wystpowania odchyle, jak i wtrnych dotyczcych stopnia oddziaywania.
Zachodzi, zatem konieczno przeprowadzenia analizy przyczynowej, w ktrej
zakada si szczegowe i wymierne okrelenie wpywu poszczeglnych czynnikw na
powstae odchylenia30. W zalenoci od wielkoci przyjtej za baz odniesienia wyrnia
si nastpujce kierunki porwna31:
porwnania w czasie, gdy baz odniesienia stanowi wielkoci rzeczywiste lat
ubiegych,
porwnanie z planem, wwczas gdy wzorcem porwna s zaoenia planu
przedsibiorstwa,
porwnania w przestrzeni najczciej przeprowadzane przy przyjciu za podstaw
odniesienia
wielkoci
rzeczywistych
innych
przedsibiorstw
(analizy
midzyzakadowe) czy rednich wielkoci branowych.

Podstawowym celem metod deterministycznych jest ustalenie, jaka cz
odchylenia badanej wielkoci ekonomicznej wynika z dziaania poszczeglnych
czynnikw. Z gry s oznaczone zarwno posta zalenoci, jak te rodzaj i liczba
czynnikw okrelajcych t wielko. Do podstawowych metod deterministycznych,
wykorzystywanych powszechnie w analizie finansowej, nale: metoda podstawie
30
L. Bednarski, R. Borowiecki, J. Duraj, K. Kurtys, T. Waniewski, B. Wersty, op. cit., s. 32.
31
Tame, s. 34.
18
acuchowych, metoda rnicowania, metoda rnic czstkowych, metoda funkcyjna,

metoda logarytmiczna32.
Najczciej stosowan metod w praktyce, mimo wielu wad jest metoda kolejnych
podstawie. W ujciu rozwinitym wystpuje pod nazw podstawie acuchowych,
a w ujciu uproszczonym rnicowania.
Metoda kolejnych podstawie wymaga wykonania nastpujcych dziaa:
obliczenia odchylenia bezwzgldnego analizowanego zjawiska,
ustalenia czynnikw, jakie wpyny na badane zjawisko,
ustalenia, jak zmieni si kady z czynnikw w stosunku do okresu bazowego,
okrelenia formuy matematycznej wyraajcej badane zjawisko,
obliczenia, jak zmiana kadego z czynnikw wpyna na oglne odchylenie
badanego zjawiska,
Metoda podstawie acuchowych polega na kolejnym zastpowaniu czynnikw
bazowych czynnikami rzeczywistymi. Jej wad jest to, e zmiana kolejnoci podstawie
powoduje zmian odchyle czstkowych. Oglne odchylenie pozostaje bez zmian, jedynie
wpyw poszczeglnych czynnikw si zmienia. W celu uzyskaniu poprawnych wynikw
naley wzi najpierw pod uwag wpyw czynnikw ilociowych ( w pierwszej kolejnoci
pierwotne, potem wtrne), nastpnie wpyw czynnikw wartociowych (wedug
kolejnoci: ceny, potem koszty).
W metodzie rnicowania powtarzajcy czynnik wycza si poza nawias. Wpyw
badanego czynnika wystpuje jako rnica pomidzy czynnikiem z okresu badanego
i bazowego, pozostae czynniki wystpuj wedug wartoci z okresu bazowego, jeeli byy
ju podstawiane to z okresu badanego.
Zalet metody kolejnych podstawie jest dua prostota i maa pracochonno,
jednak wad jest maa poprawno matematyczna.
Rwnie kolejna metoda rnic czstkowych moe wystpowa w ujciu
rozwinitym, jak i w ujciu uproszczonym. Pozwala na ustalenie odchyle indywidualnych
i cznych. Rnice czstkowe, ktre wyraaj wpyw jednego czynnika oblicza si przy
zaoeniu niezmiennoci pozostaych czynnikw w stosunku do okresu bazowego.
Wyodrbnia si rnice czstkowe wyraajce czny wpyw czynnikw i traktuje si je
jako oddzielne elementy badania przyczynowego. W wyniku wyodrbnienia cznego
32
Sprawozdania finansowe i ich analiza. Analiza finansowa, red. B. Micherda 2005,
Stowarzyszenie Ksigowych w Polsce, Warszawa 2005, s. 28.
19
wpywu czynnikw moliwe jest wszechstronne poznanie przyczyn ustalonej w drodze

porwnania rnicy midzy badanymi wielkociami. W metodzie tej zawsze otrzymuje si
jednakowe wyniki, bez wzgldu na kolejno podstawie czynnikw33.
Metoda funkcyjna wskazuje jednoznaczne i poprawne pod wzgldem matematycznym
odchylenia czstkowe, jest jednak pracochonna i skomplikowana obliczeniowo. Polega
gwnie na ustaleniu wskanikw zmiennoci poszczeglnych czynnikw, a nastpnie
wykorzystaniu ich do waciwego przeliczenia bazowej wielkoci badanego wskanika34.
Metoda logarytmowania pozwala na osignicie dokadnych wynikw, ktre s najbardziej
zblione do wielkoci odchyle obliczonych za pomoc metody funkcyjnej lub podstawie
krzyowych. Przy wykorzystaniu komputera stopie trudnoci jest may, rwnie
pracochonna35.
1.4. rda informacji w analizie finansowej
Sprawozdania
finansowe
jednostki
stanowi
finalny
produkt
systemu
rachunkowoci finansowej, s efektem pomiaru dziaalnoci prowadzonej przez jednostk.

Ich celem jest dostarczenie informacji dla decyzji ekonomicznych. Sprawozdania
finansowe powinny dotyczy rzeczywistoci gospodarczej przedsibiorstwa, ktre
zawieraj posegregowane, przetworzone dane o zdarzeniach gospodarczych i transakcjach.
Wyniki analizy finansowej s zalene w duym stopniu od rodzaju, zawartoci
i jakoci materiaw rdowych. Jeeli podstaw do podjcia decyzji bd materiay
niekompletne,
niewiarygodne
czy
niestarannie
zweryfikowane
uniemoliwi
wyprowadzenie poprawnych wnioskw.

Materiay rdowe analizy finansowej mona podzieli na:36
materiay wewntrzne, ktre zawieraj informacje pochodzce z wewntrz

przedsibiorstwa,
materiay zewntrzne, ktre informuj o otoczeniu, czyli zewntrznych warunkach
33
M. Walczak, Analiza finansowa w zarzdzaniu wspczesnym przedsibiorstwem, DIFIN,
Warszawa 2007, s. 174-178.
34
L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsibiorstwie, Polskie Wydawnictwo
35
Tame, s. 52.
36
Por, W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo
20
funkcjonowania przedsibiorstwa.
Gwnym rdem danych o przedsibiorstwie s materiay wewntrzne, ktre mog mie
charakter ewidencyjny i pozaewidencyjny. Zasadnicze znaczenie maj materiay
ewidencyjne, gdy s wynikiem przyjtych zasad ewidencji ekonomicznej, tj. statystyki
ekonomicznej i rachunkowoci. Zasady ewidencyjne funkcjonujce w przedsibiorstwie s
uregulowane obligatoryjnym przepisami prawa, mog rwnie wynika z wewntrznych
zasad
ewidencyjnych
ewidencyjnych
mona
sucych
wewntrznemu
wyrni:
pierwotn
zarzdzaniu.
wtrn
Wrd
materiaw
dokumentacj
operacji
gospodarczych, analityczne i syntetyczne urzdzenia ewidencyjne, sprawozdawczo

opart na treciach wynikajcych z zapisw dokonanych w urzdzeniach ewidencyjnych.
Materiay rdowe pozaewidencyjne maj natomiast charakter pomocniczy,
uzupeniajcy, to jednak ich brak lub niekompletno moe utrudni lub nawet
uniemoliwi przeprowadzenie analizy w wybranym zakresie. Dane pozaewidencyjne
wykorzystywane w analizie obejmuj37:
wyniki poprzednich analiz,
opracowane dane postulowane (plan finansowy (biznesplan)), a take pozostae

dane postulowane (kalkulacje wstpne, kosztorysy, normy kosztw),
protokoy z przeprowadzonych kontroli i rewizji zarwno przez organy zewntrzne

jak i zewntrzne, a take wnioski po kontrolne,
protokoy z posiedze zarzdu i rad nadzorczych,
informacje pochodzce od kompetentnych pracownikw.

Oprcz zaprezentowanych wewntrznych materiaw rdowych do oceny
kondycji finansowej firmy wykorzystuje si take materiay zewntrzne dotyczce jej

otoczenia. Dostarczaj one informacji wyjaniajcych uwarunkowania danej dziaalnoci
oraz umoliwiaj porwnania z wynikami innych podmiotw funkcjonujcych w
otoczeniu rynkowym, co pozwala oceni skale sukcesu lub poraki finansowej firmy.
Typowym ewidencyjnym materiaem rdowym wykorzystywanym w analizie jest
sprawozdawczo przedsibiorstwa.
Klasyfikowana moe by wedug rnych kryteriw38:
czstotliwoci sporzdzania sprawozda,
37
M. Walczak, Analiza finansowa w zarzdzaniu, wyd. Difin, Warszawa 2007, s. 72.
38
Por, E. Siemiska, Finansowa kondycja firmy, Warszawa 2003, s. 41.
21
odbiorcw sprawozda,
obowizku sporzdzania sprawozda,
zakresu przedmiotowego.
Czstotliwo sporzdzania sprawozdawczoci wynika z potrzeb zarzdzania
gospodark, a take z wymaga zewntrznych i wewntrznych odbiorcw sprawozda.

Zazwyczaj s to sprawozdania miesiczne, kwartalne i roczne.
W zalenoci od charakteru odbiorcw rozrnia si dokumentacj wewntrzn
przeznaczon dla kadry zarzdzajcej (gwnie dla celw decyzyjnych i kontrolnych) oraz
dla zewntrznego krgu odbiorcw.
Z obowizku jednostki wynika konieczno przygotowania w przedsibiorstwie
dokumentw sprawozdawczych. Jest to te uwarunkowane wewntrznymi potrzebami
informacyjnymi, ktrych cel okrela zakres przygotowywanych danych. S to
sprawozdania obligatoryjne wymagane regulacjami prawnymi dotyczcymi midzy innymi
ustawy o rachunkowoci, statystyki finansowej, obrotu giedowego.
W zalenoci od zakresu przedmiotowego danych rdowych sprawozdawczo
dzieli si na rzeczow i finansow. Sprawozdawczo rzeczowa stanowi materiay
rdowe do analizy techniczno ekonomicznej, natomiast sprawozdawczo finansowa
suy
przede
wszystkim
potrzebom
analizy
finansowej.
Zakres
przedmiotowy
sprawozdawczoci wyniki z charakteru prowadzonej dziaalnoci, jego struktury

organizacyjnej i powiza kapitaowych. Sporzdzany jest z rn czstotliwoci i
szczegowoci.
Podstawowe znaczenie dla oceny dziaalnoci kadego przedsibiorstwa ma roczne
sprawozdanie finansowe. W wietle wymogw art. 45 ustawy o rachunkowoci powinno
obejmowa39:
bilans,
rachunek zyskw i strat,
informacje dodatkowe, obejmujce wprowadzenie do sprawozdania finansowego
oraz dodatkowe informacje i objanienia.
Do pozostaych sprawozda finansowych potrzebnych do oceny finansowej
przedsibiorstwa naley:
pozostaa sprawozdawczo sporzdzana gwnie na rzecz GUS (np. o stanie i
39
Ustawa z dnia 29 wrzenia 1994r. o rachunkowoci, art. 45, ust. 2.
22
ruchu rodkw trwaych),
ksigi rachunkowe przedsibiorstwa, szczeglnie zestawienia obrotw i sald
na
kontach syntetycznych,
dokumenty dotyczce rnych obszarw funkcjonowania przedsibiorstwa,
owiadczenia
podatkowe,
sprawozdania
wnioski
pokontrolne,
wyniki
inwentaryzacji,
plany gospodarcze przedsibiorstw, ich programy rozwojowe, wykonywane

wczeniej biece analizy odcinkowe i okresowe,
rozmowy i dyskusje z przedstawicielami kadry kierowniczej, informacje

zewntrzne dotyczce otoczenia przedsibiorstwa pochodzce ze rde: GUS i
WUS, publikacje w prasie fachowej, wyniki prowadzonej analizy rynku, itp.
Dla zachowania przejrzystoci, rzetelnoci, wiarygodnoci i porwnywalnoci
informacji, sprawozdawczo podlega regulacji prawnej. Podstaw tej regulacji, stanowi

kodeks handlowy, prawo podatkowe, ustawa o rachunkowoci oraz przepisy i ustalenia
okrelane
przez
Ministerstwo
Finansw
czy
Gwny
Urzd
Statystyczny40.
Podstawowe zasady sporzdzania sprawozda finansowych41:
zasada memoriau w ksigach rachunkowych jednostki naley uj koszty i

przychody dotyczce danego roku obrotowego, niezalenie od terminu ich zapaty,
zasada wspmiernoci do aktyww lub pasyww naley zalicza przychody lub

koszty dotyczce przyszych
okresw
oraz
przypadajce
na ten
okres
sprawozdawczy koszty, ktre jeszcze nie zostay poniesione,
zasada kontynuacji dziaania - domniemanie, e jednostka bdzie kontynuowaa

dziaalno w dajcej si przewidzie przyszoci,
zasada ostronej wyceny zgodnie z t zasad: elementy zysku mog by zaliczone

po ich zrealizowaniu, koszty naley wykaza nawet takie, ktre zostan
uprawdopodobnione, skadniki majtku wycenia si po cenach historycznych nie w
wyszych od cen rynkowych,
zasada cigoci (porwnywalnoci) - zakada stae stosowanie z okresu na okres,
40
Z. Leszczyski, A. Skowronek-Mielczarek op. cit., s. 20.
41
Rachunkowo finansowa przedsibiorstwa wedug polskiego prawa bilansowego oraz
Dyrektyw UE i MSR/MSSF cz 1, praca zbiorowa pod redakcj K. Sawickiego,
EKSPERT Wydawnictwo i Doradztwo, Wrocaw 2009, s. 21-22.
23
raz przyjtych zasad w celu zapewnienia porwnywalnoci danych,
zasada istotnoci - sprawozdaniu musz by wykazane wszystkie pozycje, ktre

maj istotne znaczenie dla oceny jednostki i zdarze gospodarczych oraz dla
podejmowania decyzji,
zasada indywidualnej wyceny (niekompensowania) - wymaga oddzielnej wyceny

kadego poszczeglnego skadnika aktyww i pasyww, przychodw i zwizanych
z nimi kosztw,
Bardzo wany jest dobr i weryfikacja materiaw rdowych, poniewa s jednymi z

podstawowych elementw mwicych o jakoci przeprowadzonej analizy. Zy
i niekompletny dobr materiaw moe sta si przyczyn bdnych ustale, co moe
spowodowa podjcie nieskutecznego dziaania. Informacje do sporzdzania analizy
powinny dotyczy kilku okresw, poniewa wtedy bdzie zachowany warunek
porwnawczy badanych zjawisk oraz bdzie istniaa moliwo okrelenia tendencji
rozwoju poszczeglnych zjawisk.
Gwnym sprawozdaniem, a zarazem najwaniejszym rdem informacji do
analizy finansowej w przedsibiorstwie jest bilans. Obejmuje wartociowe zestawienie
aktyww i pasyww badanej jednostki gospodarczej na okrelony dzie, zwany
momentem bilansowym. Od czasw uznania bilansu za podstawowe sprawozdanie
finansowe przedsibiorstwa, stanowi on nieprzerwanie przedmiot bada naukowych
dotyczcych prawidowoci, odzwierciedlania majtku, ukadu poszczeglnych pozycji,
problematyki ustalania zasad wyceny aktyww i pasyww, wyraania realnej wielkoci
wyniku finansowego itp.42
Bilans przedstawia wszystkie skadniki majtkowe firmy po jednej stronie oraz
rda ich finansowania po drugiej. Suma wszystkich bdcych w dyspozycji
przedsibiorstwa skadnikw majtkowych, czyli aktyww, jest rwna sumie rde ich
finansowania. Strony aktyww i pasyww s uporzdkowane w nastpujcy sposb:
aktywa - uszeregowane wedug stopnia pynnoci, tj. od najmniej do najbardziej pynnych,
natomiast pasywa wedug terminu wymagalnoci tj. od kapitaw wasnych do zobowiza
krtkoterminowych43.Jest to syntetyczne zestawienie obrazujce sytuacj finansow firmy
w danym momencie czasu, czyli w dniu, na ktry zosta sporzdzony. Dane z bilansw
sporzdzanych dla kilku kolejnych okresw (lat) mog sta si przedmiotem interesujcej
42
Tame., s. 86.
43
A. Rutkowski, Zarzdzanie finansami, PWE, Warszawa 2002, s. 30.
24
analizy take w ujciu dynamicznym. Wielkoci prezentowane w bilansie s danymi

zagregowanymi,
odzwierciedlajcymi
rezultaty
podjtych
firmie
decyzji
inwestycyjnych, operacyjnych czy finansowych, oraz zdarze gospodarczych, jakie

wystpiy w okresie sprawozdawczym. Wszystkie pozycje bilansu podlegaj zatwierdzeniu
i uzgodnieniu ze stanem faktycznym w drodze inwentaryzacji, co stwarza podstaw do
uznania bilansu za rzetelny, prawidowy i wiarygodny dokument. Jedn z wielu
charakterystycznych cech bilansu mona uzna fakt, i przedstawiany w nim stan na
koniec okresu obrachunkowego (na og jest to koniec roku) jest zarazem stanem otwarcia
w nastpnym okresie obrachunkowym. Kolejn cech charakterystyczn bilansu, a
zarazem pierwszym weryfikatorem prawidowoci sporzdzania jest globalna rwnowaga
aktyww i pasyww (majtku i kapitaw). Podstawowe pozycje majtku i rde ich
finansowania w przedsibiorstwie przedstawia Tabela 1.4.1.
Tabela 1.4.1. Uproszczony bilans dla jednostek innych ni banki i zakady
ubezpieczeniowe
Aktywa
Pasywa
A. Aktywa trwae
A. Kapita (fundusz) wasny
I. Wartoci niematerialne i prawne

II. Rzeczowe aktywa trwae
III. Nalenoci dugoterminowe
IV. Inwestycje dugoterminowe
V. Dugoterminowe rozliczenia
midzyokresowe
I. Kapita (fundusz) podstawowy

II. Nalene wpaty na kapita podstawowy
(wielko ujemna)
III. Udziay (akcje) wasne (wielko ujemna)
IV. Kapita (fundusz) zapasowy
V. Kapita (fundusz) z aktualizacji wyceny
VI. Pozostae kapitay (fundusze) rezerwowe
VII. Zysk (strata) z lat ubiegych
VIII. Zysk (strata) netto
IX. Odpisy z zysku netto w cigu roku obrotowego (wielko
ujemna)
B. Aktywa obrotowe
I. Zapasy
II. Nalenoci krtkoterminowe
III. Inwestycje krtkoterminowe
IV. Krtkoterminowe rozliczenia
midzyokresowe
B. Zobowizania i rezerwy na zobowizania

I. Rezerwy na zobowizania
II. Zobowizania dugoterminowe
III. Zobowizania krtkoterminowe
IV. Rozliczenia midzyokresowe
Aktywa razem
Pasywa razem
rdo: Opracowanie wasne na podstawie zacznika do Ustawy o rachunkowoci.
Do aktyww trwaych zalicza si wartoci niematerialne i prawne (bez kosztw

organizacji poniesionych przy zaoeniu lub pniejszym rozszerzeniu spki), rzeczowe
aktywa trwae, nalenoci i inwestycje dugoterminowe czy dugoterminowe rozliczenia
midzyokresowe.
Aktywa obrotowe obejmuj:
aktywa rzeczowe zapasy materiaw, towarw, produktw gotowych i nie

25
zakoczonych, przeznaczone do zbycia lub zuycia w cigu 12 miesicy od dnia

bilansowego lub w cigu normalnego cyklu operacyjnego waciwego dla danej
jednostki,
nalenoci krtkoterminowe - oznaczaj kwoty pienine nalene danemu

podmiotowi gospodarczemu od innych podmiotw lub osb fizycznych, z
terminem zapaty nie przekraczajcym jednego roku z rnych tytuw (np. dostaw
i usug, podatkw, skadek ubezpiecze spoecznych, zacignitych poyczek) oraz
nalenoci dochodzono przez przedsibiorstwo w sdzie (roszczenia sporne),
aktywa finansowe m.in. udziay i akcje, inne papiery wartociowe,
udzielone
poyczki i inne inwestycje krtkoterminowe, aktywa pienine (rodki pienine

oraz odsetki naliczone od aktyww finansowych),
krtkoterminowe rozliczenia midzyokresowe kosztw rozliczenia
wczeniej
poniesionych wydatkw w miesicach nastpnych zgodnie z
zasad
wspmiernoci
przychodw
ponoszonych
kosztw
uzyskiwanych
np.
prenumerata czasopism, dzierawa mieszkania z gry.

Wszystkie skadniki majtku musz mie odpowiednie rda finansowania.
Okrelaj one, kto i na jakich warunkach wyposay przedsibiorstwo w rodki
gospodarcze. rda finansowania majtku - dzieli si na kapita wasny oraz zobowizania
i rezerwy na zobowizania.
Kapita wasny skada si z kapitau (funduszu) podstawowego (zakadowego),
kapitau (funduszu) zapasowego, kapitau (funduszu) z aktualizacji wyceny, pozostae
kapitay (fundusze) rezerwowe. Kapita podstawowy korygowany jest o nalene wpaty na
ten kapita oraz o udziay (akcje) wasne. Kapita z aktualizacji wyceny zawiera skutki
ewentualnej aktualizacji wyceny rodkw trwaych a take skutki wyraenia w cenach
rynkowych inwestycji zaliczanych do aktyww trwaych, czyli nieruchomoci, praw,
papierw wartociowych i rnice kursowe. Do kapitau wasnego zalicza si rwnie zysk
(strat)
z lat ubiegych, zysk (strat) netto, odpisy z zysku netto w cigu roku obrotowego
(wielko ujemna).
Drugim - obok kapitaw wasnych - najwaniejszym rdem finansowania s
zobowizania. Do kategorii tej zalicza si:
rezerwy na zobowizania z uwzgldnieniem nowej pozycji rezerwy na wiadczenia

emerytalne i podobne z dalszym podziaem na dugo- i krtkookresowe,
26
zobowizania dugoterminowe (o okresie spaty duszym ni rok, czyli: kredyty,

poyczki, wyemitowane obligacje itp.),
zobowizania krtkoterminowe: kredyty kupieckie, krtkoterminowe kredyty

bankowe,
krtkoterminowe
papiery
dune
wyemitowane
przez
spk,
zobowizania z tytuu wynagrodze, wobec ZUS itp.,
Rozliczenia midzyokresowe bierne przychodw i kosztw, ktre obejmuj ujemn

warto firmy44.
Bilans wic dostarcza informacji o wielkoci i strukturze majtku, pynnoci tego majtku,
jego rentownoci a take o wielkoci i charakterze zaduenia oraz o dostosowaniu
struktury majtku. Informacje o strukturze finansowej s pomocne przy przewidywaniu
przyszych potrzeb kredytowych i prognozowaniu sposobu, w jaki przysze zyski i
przepywy rodkw pieninych rozdzielone zostan pomidzy osoby zaangaowane
finansowo w jednostk. Pomocne s rwnie przy przewidywaniu zdolnoci firmy do
dalszego pozyskania rde finansowania.
Bilans przedstawia obraz sytuacji majtkowej, finansowej i dochodowej jednostki
gospodarczej, zatem posiada du warto poznawcz.
Rachunek zyskw i strat nazywany take rachunkiem wynikw (ang. profit and
loss account) to kolejne z podstawowych i obligatoryjnych sprawozda finansowych,
sporzdzane przez kade przedsibiorstwo, przedstawiajce jego sposb wypracowania
wyniku finansowego.
Rachunek wynikw ukazuje zdolno firmy do generowania zyskw
i samofinansowania, prezentuje strumienie pienine. Sprawozdanie to polega na
zestawieniu strumieni przychodw uzyskanych w firmie ze sprzeday wyrobw i usug
bd towarw w ramach prowadzonej dziaalnoci handlowej oraz przychodw
uzyskanych
z przeprowadzenia operacji finansowych i kosztw tej dziaalnoci. W strukturze
klasycznego rachunku wynikw po jednej stronie s przychody, powikszajce wynik
finansowy, po drugiej natomiast rozchody (koszty), wpywajce ujemnie na generowane
zyski45.
44
T. Waniewski, W. Skoczylas, Teoria i praktyka analizy finansowej w przedsibiorstwie,
Fundacja Rozwoju Rachunkowoci w Polsce, Warszawa 2002, s. 86.
45
Tame., s. 93-94.
27
Rachunek zyskw i strat moe by sporzdzony w wariancie porwnawczym lub

w wariancie kalkulacyjnym.
Warianty rachunku zyskw i strat rni si midzy sob sposobem ujmowania
kosztw. W wariancie porwnawczym koszty ujmuje si wedug rodzajw z
uwzgldnieniem zmiany stanu produktw. W tym wariancie ujmuje si wszystkie koszty,
jakie zostay poniesione przez przedsibiorstwo w danym okresie sprawozdawczy.
Natomiast w wariancie kalkulacyjnym ustala si koszty wytworzenia sprzedanych
produktw, a oddzielnie wykazuje si koszty sprzeday i koszty oglnego zarzdu
Struktur rachunku zyskw i strat wedug zacznika do ustawy o rachunkowoci
przedstawia tabela 1.4.2.
Pozostae przychody operacyjne stanowi przychody operacyjne, ktre nie dotycz
zwykej dziaalnoci jednostki. Zalicza si tu, oprcz wymienionych w tabeli 1.4. m.in.:
przychody zwizane z dziaalnoci socjaln, otrzymane odszkodowania, kary, grzywny,
darowizny.
Przychody finansowe obejmuj: dywidendy i udziay w zyskach, odsetki, zysk ze
zbycia inwestycji, aktualizacja wartoci inwestycji, nadwyk dodatnich rnic kursowych
nad ujemnymi, rozwizanie rezerw.
Do kosztw wedug rodzaju zalicza si: warto sprzedanych towarw i
materiaw, zuycie materiaw i energii, usugi obce, podatki i opaty, wynagrodzenia,
ubezpieczenia spoeczne i inne wiadczenia, amortyzacja, pozostae koszty rodzajowe.
Usugi obce obejmuj usugi takie jak: remonty, konserwacje, usugi transportowe,
pocztowo-telekomunikacyjne, koszty wynajmu urzdze, leasing operacyjny, itp. W skad
kosztw pozostaych zalicza si: koszty podry subowych, reprezentacji i reklamy.
W rachunku zyskw i strat ustala si pi rodzajw wyniku finansowego (zysku lub
straty):
wynik ze sprzeday rnica pomidzy przychodami ze sprzeday i

zrwnanymi z nimi a kosztami dziaalnoci operacyjnej,
wynik z dziaalnoci operacyjnej wynik na sprzeday skorygowany o rnic

pomidzy pozostaymi kosztami operacyjnymi, (lub pomniejszony) o rnic
pomidzy przychodami finansowymi a kosztami finansowymi,
wynik brutto wynik na dziaalnoci gospodarczej skorygowany o saldo

zyskw i strat nadzwyczajnych,
28
wynik netto wynik brutto pomniejszony o obowizkowe obcienia wyniku
finansowego (podatek dochodowy i pozostae obowizkowe obcienia

wyniku)46.
Tabela 1.4.2. Rachunek zyskw i strat w wariancie kalkulacyjnym i porwnawczym

WARIANT KALKULACYJNY
WARIANT PORWNAWCZY
46
Tame ., s. 98-101.
29
A. Przychody netto ze sprzeday produktw, towarw i A. Przychody netto ze sprzeday i zrwnane z nimi,
materiaw, w tym:
w tym:
- od jednostek powizanych
I. Przychody netto ze sprzeday produktw
I. Przychody netto ze sprzeday produktw
II. Przychody netto ze sprzeday towarw i materiaw
II. Zmiana stanu produktw (zwikszenie - warto dodatnia,
B. Koszty sprzedanych produktw, towarw i
zmniejszenie - warto ujemna)
materiaw, w tym:
III. Koszt wytworzenia produktw na wasne potrzeby
- jednostkom powizanym
jednostki
I. Koszt wytworzenia sprzedanych produktw
IV. Przychody netto ze sprzeday towarw
II. Warto sprzedanych towarw i materiaw
i materiaw
C. Zysk (strata) brutto ze sprzeday (A-B)
B. Koszty dziaalnoci operacyjnej
D. Koszty sprzeday
I. Amortyzacja
E. Koszty oglnego zarzdu
II. Zuycie materiaw i energii
F. Zysk (strata) ze sprzeday (C-D-E)
III. Usugi obce
G. Pozostae przychody operacyjne
IV. Podatki i opaty, w tym:
I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktyww trwaych
- podatek akcyzowy
II. Dotacje
V. Wynagrodzenia
III. Inne przychody operacyjne
VI. Ubezpieczenia spoeczne i inne wiadczenia
H. Pozostae koszty operacyjne
VII. Pozostae koszty rodzajowe
I. Strata ze zbycia niefinansowych aktyww trwaych
VIII. Warto sprzedanych towarw i materiaw
II. Aktualizacja wartoci aktyww niefinansowych
C. Zysk (strata) ze sprzeday (A-B)
III. Inne koszty operacyjne
D. Pozostae przychody operacyjne
I. Zysk (strata) z dziaalnoci operacyjnej (F+G-H)
I. Zysk ze zbycia niefinansowych aktyww trwaych
J. Przychody finansowe
II. Dotacje
I. Dywidendy i udziay w zyskach, w tym:
III. Inne przychody operacyjne
E. Pozostae koszty operacyjne
II. Odsetki, w tym:
I. Strata ze zbycia niefinansowych aktyww trwaych
II. Aktualizacja wartoci aktyww niefinansowych
III. Zysk ze zbycia inwestycji
III. Inne koszty operacyjne
IV. Aktualizacja wartoci inwestycji
F. Zysk (strata) z dziaalnoci operacyjnej (C+D-E)
V. Inne
G. Przychody finansowe
K. Koszty finansowe
I. Dywidendy i udziay w zyskach, w tym:
I. Odsetki, w tym:
- dla jednostek powizanych
II. Odsetki, w tym:
II. Strata ze zbycia inwestycji
III. Aktualizacja wartoci inwestycji
III. Zysk ze zbycia inwestycji
IV. Inne
IV. Aktualizacja wartoci inwestycji
L. Zysk (strata) z dziaalnoci gospodarczej (I+J-K)
V. Inne
M. Wynik zdarze nadzwyczajnych (M.I.-M.II.)
H. Koszty finansowe
I. Zyski nadzwyczajne
I. Odsetki, w tym:
II. Straty nadzwyczajne
dla jednostek powizanych
N. Zysk (strata) brutto (LM)
II. Strata ze zbycia inwestycji
O. Podatek dochodowy
III. Aktualizacja wartoci inwestycji
P. Pozostae obowizkowe zmniejszenia zysku
IV. Inne
(zwikszenia straty)
I. Zysk (strata) z dziaalnoci gospodarczej (F+G-H)
R. Zysk (strata) netto (N-O-P)
J. Wynik zdarze nadzwyczajnych (J.I.-J.II.)
I. Zyski nadzwyczajne
II. Straty nadzwyczajne
K. Zysk (strata) brutto (IJ)
L. Podatek dochodowy
M. Pozostae obowizkowe zmniejszenia zysku (zwikszenia
straty)
N. Zysk (strata) netto (K-L-M)
rdo: Opracowanie wasne na podstawie ustawy o rachunkowoci.
Szczeglne
znaczenie
informacyjne
ocenie
pynnoci
finansowej
przedsibiorstwa ma sprawozdanie z przepywu rodkw pieninych. Jest ono narzdziem
30
sucym do oceny pynnoci finansowej, ktre obrazuje wpywy i wydatki rodkw

pieninych w toku dziaalnoci gospodarczej firmy.
Przepywy rodkw pieninych w przedsibiorstwie s wynikiem procesw
zamiany tych rodkw w majtek trway i obrotowy. Procesy te wpywaj natomiast na
struktur aktyww i pasyww przedsibiorstwa w roku obrotowym oraz na poszczeglne
pozycje rachunku wynikw.
Sprawozdanie z przepywu rodkw pieninych przedstawia rzeczywisty stan
sytuacji patniczej przedsibiorstwa. Na jego podstawie mona oceni :
zdolno firmy do spacania zobowiza
przysze zapotrzebowanie na kredyty bankowe
dalsze moliwoci kreacji gotwki
rda powstaej rnicy midzy zyskiem a przyrostem gotwki z dziaalnoci
operacyjnej
rezultaty gotwkowe z dziaalnoci inwestycyjnej i finansowej.
Dziki temu sprawozdaniu mona uzyska odpowiedzi na pytania zwizane
z zarzdzaniem finansowym firmy np. w jakich sferach dziaalnoci przedsibiorstwa
powstaje najwicej rodkw pieninych, a jakie je najbardziej pochaniaj.
Due znaczenie informacyjne w zarzdzaniu finansowym maj noty uzupeniajce,
ktre dotycz ksztatowania si waniejszych pozycji bilansu
i rachunku wynikw.
Informacje dodatkowe zawieraj dane nie wystpujce w sprawozdaniach finansowych, a

suce do rzetelnego i jasnego przedstawienie sytuacji finansowej i majtkowej, wyniku
finansowego oraz rentownoci przedsibiorstwa. Ich zakres jest zrnicowany w
zalenoci od charakteru dziaalnoci i sytuacji finansowej przedsibiorstwa, jak rwnie
od potrzeb odbiorcw informacji. Tabela 1.4.3. przedstawia Rachunek Przepyww
Pieninych w wersji uproszczonej metod poredni oraz bezporedni.
31
Tabela 1.4.3. Rachunek Przepyww Pieninych metoda porednia i bezporednia

Metoda Porednia
Metoda Bezporednia
A. Przepywy rodkw pieninych z dziaalnoci operacyjnej
I. Zysk (strata) netto
II. Korekty razem
1. Amortyzacja
2. Zyski (straty) z tytuu rnic kursowych
3. Odsetki i udziay w zyskach (dywidendy)
4. Zysk (strata) z dziaalnoci inwestycyjnej
5. Zmiana stanu rezerw
6. Zmiana stanu zapasw
7. Zmiana stanu nalenoci
8. Zmiana stanu zobowiza krtkoterminowych, z wyjtkiem poyczek
i kredytw
9. Zmiana stanu rozlicze midzyokresowych
10. Inne korekty
III. Przepywy pienine netto z dziaalnoci operacyjnej (I-II)
B. Przepywy rodkw pieninych z dziaalnoci inwestycyjnej
I. Wpywy
1. Zbycie wartoci niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktyww
trwaych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomoci oraz wnp
3. Z aktyww finansowych, w tym:
-w jednostkach powizanych
-w pozostaych jednostkach
4. Inne wpywy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartoci niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktyww
Trwaych
2. Inwestycje w nieruchomoci oraz wartoci niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepywy pienine netto z dziaalnoci inwestycyjnej (I-II)
C. Przepywy rodkw pieninych z dziaalnoci finansowej
I. Wpywy
1. Wpywy netto z wydania udziaw (emisji akcji) i innych instrumentw
kapitaowych oraz dopat do kapitau.
2. Kredyty i poyczki
3. Emisja dunych papierw wartociowych
II. Wydatki
1. Nabycie udziaw (akcji) wasnych
2. Dywidendy i inne wypaty na rzecz wacicieli
3. Inne, ni wypaty na rzecz wacicieli, wydatki z tytuu podziau zysku
4. Spaty kredytw i poyczek
5. Wykup dunych papierw wartociowych.
6. Z tytuu innych zobowiza finansowych
7. Patnoci zobowiza z tytuu umw leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepywy pienine netto z dziaalnoci finansowej (I-II)
D. Przepywy pienine netto, razem (A.III+/-B.III+/-C.III)
E. Bilansowa zmiana stanu rodkw pieninych.
F. rodki pienine na pocztek okresu
G. rodki pienine na koniec okresu (F+/-D), w tym:
A. Przepywy rodkw pieninych z dziaalnoci operacyjnej

I. Wpyw
1. Sprzeda
2. Inne wpywy z dziaalnoci operacyjnej
II.Wydatki
1. Dostawy i usugi
2. Wynagrodzenia netto
3. Ubezpieczenia spoeczne i zdrowotne oraz inne wiadczenia
4. Podatki i opaty o charakterze publicznoprawnym
5. Inne wydatki operacyjne
III. Przepywy pienine netto z dziaalnoci operacyjnej (I-II)
B. Przepywy rodkw pieninych z dziaalnoci inwestycyjnej
I. Wpywy
1. Zbycie wartoci niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktyww
Trwaych
2. Zbycie inwestycji w nieruchomoci oraz wartoci niematerialne i
Prawne
3. Z aktyww finansowych, w tym:
4. Inne wpywy inwestycyjne
II. Wydatki
1. Nabycie wartoci niematerialnych i prawnych oraz rzeczowych aktyww
Trwaych
2. Inwestycje w nieruchomoci oraz wartoci niematerialne i prawne
3. Na aktywa finansowe, w tym:
4. Inne wydatki inwestycyjne
III. Przepywy pienine netto z dziaalnoci inwestycyjnej (I-II)
C. Przepywy rodkw pieninych z dziaalnoci finansowej
I. Wpywy
1. Wpywy netto z wydania udziaw (emisji akcji) i innych instrumentw
kapitaowych oraz dopat do kapitau.
2. Kredyty i poyczki
3. Emisja dunych papierw wartociowych
-Inne wpywy finansowe
II. Wydatki
1. Nabycie udziaw (akcji) wasnych
2. Dywidendy i inne wypaty na rzecz wacicieli
3. Inne, ni wypaty na rzecz wacicieli, wydatki z tytuu podziau zysku
4. Spaty kredytw i poyczek
5. Wykup dunych papierw wartociowych.
6. Z tytuu innych zobowiza finansowych
7. Patnoci zobowiza z tytuu umw leasingu finansowego
8. Odsetki
9. Inne wydatki finansowe
III. Przepywy pienine netto z dziaalnoci finansowej (I-II)
D. Przepywy pienine netto, razem (A.III+/-B.III+/-C.III)
E. Bilansowa zmiana stanu rodkw pieninych, w tym:
G. rodki pienine na koniec okresu (F+/-D), w tym:
rdo: Opracowanie wasne na podstawie ustawy o rachunkowoci.
Metoda bezporednia polega na zaprezentowaniu poszczeglnych grup rzeczywistych

wpyww i wydatkw pieninych. W przypadku tej metody w przepywach z dziaalnoci
operacyjnej wykazuje si przede wszystkim:

Wpywy ze sprzeday
Wypywy z tytuu dostaw i usug
Wypywy z tytuu wynagrodze
32
Wypywy z tytuu podatkw i opat

Metoda ta uwaana jest za przedstawiajc wicej informacji na temat zdarze,
ktre zaszy w przedsibiorstwie w cigu danego okresu sprawozdawczego. Dziki
pogrupowaniu przepyww ze wzgldu na ich rdo pozyskania i cel wydatkowania
pozwala
ona
znacznie
skuteczniej
prognozowa
przysze
przepywy pienine
przedsibiorstwa.
Metoda porednia polega na wyjciu z zysku netto (lub wedug niektrych
standardw od zysku z dziaalnoci operacyjnej) i dokonaniu odpowiednich korekt tak, aby
wyeliminowa wszystkie elementy, ktre wpyny na wynik finansowy a nie miay
charakteru pieninego.
Podstawowe zasady dokonywania korekt s nastpujce:47
Zmniejszenie niepieninych aktyww biecych jest dodawane do wyniku
finansowego.
Zwikszenie niepieninych aktyww biecych jest odejmowane od wyniku
finansowego.
Zmniejszenie zobowiza jest odejmowane od wyniku finansowego.
Zwikszenie zobowiza jest dodawane do wyniku finansowego.
Koszty nie majce odzwierciedlenia w odpywie rodkw pieninych s dodawane
z powrotem do wyniku finansowego (np. amortyzacja za dany okres).

Przychody nie majce odzwierciedlenia w przepywach finansowych s
odejmowane od wyniku finansowego.
Zalenie od zdarze, ktre miay miejsce w przedsibiorstwie, konieczne mog by rne
szczeglne korekty.
Metoda porednia jest znacznie mniej informacyjna z punktu widzenia
przedstawienia procesw, jakie zaszy w przedsibiorstwie. Lepiej natomiast pokazuje
zwizek pomidzy rachunkiem wynikw a przepywami pieninymi, rozkadajc wynik
na elementy i pokazujc, ktre z transakcji na niego wpywajcych nie maj charakteru
pieninego.
W informacjach uzupeniajcych do bilansu podaje si przede wszystkim dane

dotyczce:
Stanu i zmian grup rodzajowych majtku trwaego z uwzgldnieniem ich
umorzenia
Struktury i wykorzystania kapitaw wasnych
Wielkoci nalenoci
47
Tame ., s. 66-70.
33
Stanu i zmiany rezerw

Struktury zaduenia ze wzgldu na rda, okres spaty oraz wielko
oprocentowania
Czynnych i biernych rozlicze midzyokresowych
W notach uzupeniajcych do rachunku zyskw i strat przedstawia si informacje
dotyczce midzy innymi:
Struktury przychodw
Struktury kosztw
Wynikw nadzwyczajnych
Zysku i jego struktury
Innym rdem informacji wykorzystywanych w analizie finansowej s raporty
audytorw. S to orzeczenia dyplomowanych biegych rewidentw, ktre zawieraj
informacje o podstawach formalno - prawnych i dokumentacji objtej badaniem.
ROZDZIA II
RZNICE MIDZY PRAWEM BILANSOWYM A PODATKOWYM W
UJCIU WYNIKW FINANSOWYCH
2.1.
Rnice wyceny instrumentw finansowych

Zasady wyceny instrumentw finansowych zawarte w prawie bilansowym, czyli w
ustawie o rachunkowoci i rozporzdzeniu Ministra Finansw, naley uzna za

odpowiednie. Rozporzdzenie, jako akt wykonawczy, jest w tym wzgldzie znacznie
34
bardziej szczegowe i zawiera definicje poszczeglnych kategorii instrumentw

finansowych. Dlatego w pracy uwaa si za nieuzasadnione stosowania innej kwalifikacji
instrumentw finansowych dla potrzeb bilansu. Wskazane wydaje si by przyjcie zasad
wynikajcych z rozporzdzenia rwnie dla potrzeb kwalifikacji bilansowej48.
Normy
prawa
podatkowego
poza
definicjami
pochodnych
instrumentw
finansowych nie zawiera adnej innej wskazwki, co do zasad kwalifikacji aktyww czy
pasyww do instrumentw finansowych49. Dlatego wskazane byoby zawarcie w prawie
podatkowym odniesienia do prawa bilansowego. Prawo podatkowe powinno zmienia si
rwnie dynamicznie, jak rynki kapitaowe i wprowadza na bieco regulacje dotyczce
najnowszych instrumentw finansowych. Bd odsya do uregulowa z zakresu
rachunkowoci. Dlatego w pracy aktualne uregulowania zawarte wprawie podatkowym
uznaje si za zdecydowania niewystarczajce.
Porwnujc zasad wyceny zawartych w prawie bilansowym i podatkowym mona
wskaza, e prawo bilansowe poda za zmianami dotyczcymi instrumentw
finansowych wprowadzanymi na rynkach kapitaowych, na co wskazuje nowelizacji
ustawy o rachunkowoci, ktra na nowo zdefiniowaa aktywa i pasywa jednostki
gospodarczej. Uwag zwraca take niejednolito rozwiza zawartych w ustawie i
rozporzdzaniu. Prawo podatkowe nadal stosuje zasad kasow do zdecydowanej
wikszoci transakcji zwizanych z instrumentami finansowymi. Dodajc do tego rnice
w prawie bilansowym i podatkowym dotyczce zasad ustalaniu rnic kursowych przez
jednostki niepodlegajce obowizkowi badaniu sprawozdania finansowego, to prawidowe
sporzdzenie sprawozdania finansowego i rozliczenia podatkowego staje si prawdziw
sztuk.
Godzenie wymogw zawartych w prawie bilansowym i podatkowym jest rzecz
niezbdn w rachunkowoci, gdy nie ma rzetelnego sprawozdania finansowego bez
prawidowego rozliczenia podatkowego oraz trudno wyobrazi sobie sporzdzenia
prawidowego rozliczenia podatkowego bez posiadania rzetelnych danych pochodzcych z
48
Por, J. Sekita, Opodatkowanie dochodw osb fizycznych z inwestowania i lokacji
majtku, Wolters kluwer business, Warszawa 2011, s. 352.
49
Por, D. Dbski, Ekonomika i organizacja przedsibiorstw. Cz 2, WSiP, Warszawa 2006,
s. 11.
35
systemu rachunkowoci. W pracy postuluje si przy tym o odejcie od zasady kasowej na

rzecz memoriau.
2.2.Rnice w ujciu przychodw i kosztw.
Odmienno zada przedstawianych obu aktw prawnych spowodoway rnice
nie tylko przejciowe, ale take trwae. Dziki czemu wynik bilansowy rni si od
uzyskanego wyniku podatkowego rozliczanego deklaracj CIT na koniec okresu
sprawozdawczego. Bierze si to midzy innymi z rnych funkcji, jakie speniaj obie
ustawy. Ustawa z dnia 29 wrzenia 1994 roku o rachunkowoci ma za zadanie
przedstawienie sytuacji majtkowej i finansowej oraz wyniku finansowego danego
przedsibiorstwa adresatom zewntrznym sprawozda finansowych. Natomiast ustawa z
dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osb prawnych ma na celu
prawidowe ustalenie zobowizania wobec budetu z uwzgldnieniem preferencji
podatkowych pastwa w zakresie polityki fiskalnej i spoeczno-gospodarczej. Rnice w
ten sposb uzyskane dzielimy odpowiednio na:
Trwae nieodwracalne zmiany w uzyskaniu wyniku finansowego poprzez

odmienne traktowanie niektrych przychodw wedug ustaw,
Przejciowe wynikaj z odmiennego momentu uznawania przychodw za

osignite rnice przejciowe w nastpnych okresach rozliczeniowych
wyrwnaj si.
W prawie bilansowym przychody s obok kosztw podstawow kategori
ksztatujc wynik finansowy przedsibiorstwa danego okresu. Dlatego celem prawa

bilansowego jest wykazanie niezawyonego wyniku finansowego przedsibiorstwa, dziki
czemu stan faktyczny nie byby le odebrany przez zewntrznych odbiorcw. 50 Natomiast
prawo podatkowe suy do prawidowego ustalenia podstawy opodatkowania i obliczenia
nalenego podatku dochodowego. Celem regulacji prawno-podatkowych jest, wic
niedopuszczenie do zaniania podstawy opodatkowania, co doprowadzioby do
uszczuplenia podatku dochodowego.51
Relacje tych rnic zostay przedstawione na rysunku 9.
Rysunek 2.2.1. Przychody ksigowe i podatkowe oraz ich relacje
50
Por, K. Czubakowska, W. Gabrusewicz i inni, Przychody, koszty, wynik finansowy
przedsibiorstwa, PWE, Warszawa 2009, s. 29.
51
Por, H. Litwiczuk, Prawo bilansowe, KiK, Warszawa 1995, s. 164-165.
36
Przychody ksigowe
minus
podstawy opodatkowania
Przychody ksigowe
Przychody w
ujciu
ksigowym
wpywajce na
niewliczane trwale do
minus
niewliczane przejciowo
do podstawy
wynik brutto
opodatkowania
Przychody ksigowe
danego okresu
bdce jednoczenie
Przychody w
przychodami
ujciu
podatkowymi
Przychody podatkowe
podatkowym, z
niezaliczane trwale do
plus
ksigowych
Przychody podatkowe,
ktre ksztatoway wynik
finansowy w poprzednich
ktrych dochd
podlega
opodatkowaniu
plus
w drugim
okresie.
okresach
rdo: B. Gierusz, Przychody, koszty, podatek dochodowy i rezerwa na podatek, ODDK, Gdask 1997, s.
32.
Przyjte przez ustawodawc definicje w zakresie kosztw miay zbliy prawo bilansowe
do prawa podatkowego, jednak nie zostao to zrobione precyzyjnie. Dowodzi tego, np.
sformuowanie dotyczce ujmowania kosztw porednich, ktre jest do zawie i moe
stwarza trudnoci w interpretacji. Zakadajc niemoliwo okrelenia tego, jaka cz
dotyczy, danego roku podatkowego, naley zada sobie pytanie o sposb rozoenia tych
kosztw proporcjonalnie. Zasadne jest by dla niektrych rodzajw kosztw byo to
wykonalne, np. w stosunku do zapaty za koncesj czy zezwolenie na kilka lat. Jednak w
celu zabezpieczenia si przed ewentualnymi problemami z aparatem skarbowym naley
precyzyjnie okreli w polityce rachunkowoci tytuy kosztw, ktre bd podlegay
czynnym rozliczeniom, w tym midzyokresowym, oraz poziom istotnoci, poniej ktrego
tego typu koszty bd podlega jednorazowym odpisom.
37
2.3.
Przychody ksigowe trwale i przejciowo niezaliczane do przychodw

podatkowych
Zgodnie z definicj przychodw zawart w art.4 ust. 30 ustawy o rachunkowoci,
przychody to inaczej uprawdopodobnione powstanie w okresie sprawozdawczym

korzyci ekonomicznych, o wiarygodnie okrelonej wartoci, w formie zwikszenia
aktyww, albo zmniejszenia wartoci zobowiza, ktre doprowadz do zwikszenia
kapitau wasnego lub zmniejszenia jego niedoboru w inny sposb ni wniesienie rodkw
przez udziaowcw lub wacicieli. Mona wywnioskowa, e do przychodw zaliczymy
przede wszystkim:
sprzeda towarw i usug,
sprzeda materiaw i wyrobw gotowych,
sprzeda produktw i pproduktw,
uytkowanie aktyww jednostki przez inne przedsibiorstwa za wynagrodzeniem,
sprzeda rodkw trwaych, a take papierw wartociowych, tj. akcji i obligacji
innych jednostek gospodarczych, ktre w danym okresie gospodarczym wzrosy na
wartoci rynkowej.
Prawo podatkowe uznaje przychody za osignite wedug zasady kasowej, nie
pniej ni dzie wystawienie faktury lub uregulowania nalenoci, oraz takie, ktre s
nalene, choby nie zostay otrzymane z wyczeniem wartoci zwrconych towarw,
udzielonych bonifikat i skont. (podstawa prawna art. 12 ust. 3 ustawy o podatku
dochodowym od osb prawnych).
Jedn z podstawowych rnic trwaych s przychody nieobjte ustaw o podatku
dochodowym od osb prawnych, czyli zgodnie z art. 2 ust. 1 s to:
przychody z dziaalnoci rolniczej, z wyjtkiem dochodw z dziaw specjalnych

produkcji rolnej, chyba e ustalenie przychodw jest wymagane dla celw
okrelenia dochodw wolnych od podatku dochodowego na podstawie art. 17 ust. 1
pkt. 4e;
przychody z gospodarki lenej w rozumieniu ustawy o lasach;
przychody wynikajcych z czynnoci, ktre nie mog by przedmiotem prawnie

skutecznej umowy;
przychody (dochody) przedsibiorcy eglugowego opodatkowanych na zasadach

wynikajcych z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonaowym,
z zastrzeeniem art. 9 ust. 1a.
Kolejn rnic bd przychody wolne od podatku s to m. in. odszkodowania,
dotacje, subwencje do inwestycji danego przedsibiorstwa oraz prac rozwojowych. Jeeli

38
chodzi o odszkodowania to tyczy si tylko takich, ktre dotycz zwrconych wydatkw

niezaliczonych wczeniej do kosztw uzyskania przychodw. Dzieje si tak w momencie
kolizji samochodowej, kiedy dany pojazd nie jest ubezpieczony dobrowolnym
ubezpieczeniem AC. Otrzymane pienidze zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt. 6 ustawy o pdop nie
stanowi przychodw w rozumieniu ww. przepisw. Natomiast dotacje tylko takie, ktre
s finansowane lub wspfinansowane ze rodkw budetu pastwa, jednostek samorzdu
terytorialnego, agencji wykonawczych lub ze rodkw pochodzcych od rzdw pastw
obcych, organizacji midzynarodowych, instytucji finansowych, w ramach rzdowych
programw52.
Kolejnym przykadem przychodu bilansowego, ktry nie jest przychodem
podatkowym s przychody uzyskane przez podatnikw majcych siedzib za granic
opodatkowane w sposb zryczatowany. Jak rwnie zwrcone podatki, opaty i wydatki
niezaliczone do kosztw uzyskania przychodw oraz odsetki otrzymane w zwizku ze
zwrotem nadpaconych zobowiza podatkowych i innych nalenoci budetowych, a
take oprocentowanie zwrotu rnicy podatku od towarw i usug w rozumieniu
odrbnych przepisw.53
Do przychodw bilansowych niebdcych przychodami podatkowymi zaliczamy
rwnie: kwoty stanowice rwnowarto umorzonych zobowiza, jeeli umorzenie jest
zwizane z bankowym postpowaniem ugodowym w rozumieniu przepisw o finansowej
restrukturyzacji przedsibiorstw i bankw bd z postpowaniem upadociowym z
moliwoci zawarcia ukadu w rozumieniu przepisw prawa upadociowego i
naprawczego lub te zwizane jest z realizacj programu restrukturyzacji na podstawie
odrbnych ustaw. Istotn rnic jest podejcie przepisw prawa podatkowe i bilansowego
do odpisw. Ustawa o rachunkowoci nakazuje dokonywania ich w kwocie brutto,
natomiast prawo podatkowe nie uznaje za koszty uzyskania przychodw ani za przychody
podatkowe kwoty podatku od wartoci dodanej podatku od towarw i usug54.
52
Ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osb prawnych Dz. U. z 2013,
poz. 1387, art. 12 ust. 4 pkt. 14; Zeszyty Metodyczne Rachunkowoci nr 10(346), Jak
rozliczy dotacj w ksigach rachunkowych?, dwutygodnik, 20 maj 2013, s. 4.
53
Ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osb prawnych Dz. U. z 2013,
poz. 1387, art. 12 ust. 4 pkt. 7.
54
Por, Seredyski R. Szaruga K., Komentarz do ustawy o rachunkowoci, ODDKsp. z o.o.
sp. k., Gdask 2013, s. 415.
39
Naley zwrci uwag przy ustalaniu wartoci podatkowej gdzie nie naley
uwzgldnia podatku nalenego VAT. Nie jest on przychodem nalenym w rozumieniu
ustawy o podatku dochodowym. Z punktu widzenia odroczonego podatku dochodowego
stanowi on trwa rnic pomidzy prawem podatkowym a bilansowym.
Nastpnym
przykadem
rnic
osiganiu
przychodw
bilansowych
podatkowych s rnice przejciowe. Wystpuj, gdy w danym okresie rozliczeniowym

dana kategoria jest przychodem bilansowym natomiast w przyszym okresie bdzie
przychodem podatkowym. Inaczej mwic przychody bilansowe wykazywane s
wczeniej ni podatkowe. Dlatego wynik finansowy jest wyszy ni podatkowy. Do tej
grupy przychodw zaliczamy m. in.:
naliczone, lecz nieotrzymane odsetki od nalenoci, w tym rwnie od udzielonych

poyczek ,
rnice kursowe dodatnie ustalone na dzie bilansowy (niezrealizowane).

Zgodnie z przedstawionym schematem odsetki naliczone, lecz nieotrzymane nie
stanowi przychodw osignitych wedug ustawy o podatku dochodowym od osb

prawnych. Zatem nie wlicza si ich do podstawy opodatkowania. Jednoczenie, wedug
ustawy o rachunkowoci s przychodem finansowym ujmowanym w rachunku zyskw i
strat w pozycji G. Przychody z operacji finansowych II Odsetki uzyskane. Wyceny
dokonuje si wedug zasady ostronoci lub skorygowanej ceny nabycia55.
Rysunek 2.3.1. Rnice midzy ustaw o rachunkowoci a prawem podatkowym odsetki
55
Tame, s. 208.
40
rdo: Opracowanie wasne na podstawie Gazeta Prawna nr 131/2007, Jak rozliczy odsetki od zobowiza
w rachunkowoci?, dziennik, 9 lipca 2007r. s. 20.
Rnice kursowe wycenia si dla danej waluty na dzie bilansowy po ogoszonym

przez Narodowy Bank Polski na ten dzie rednim kursie. Powstaj przez to rnice
kursowe niezrealizowane. rodki pienine wycenia si ze wzgldu na ujednolicenie
oraz zwikszenie przejrzystoci danych dla adresatw sprawozda finansowych, aby w
sposb wiarygodny i rzeczywisty porwna sytuacj majtkowo-finansow innych
przedsibiorstw. S dwie metody ustalanie bilansowych rnic kursowych. Pierwsza
polega na wystornowaniu ustalonych na koniec roku obrotowego ustalonych rnic
kursowych pod dat 1 stycznia nastpnego roku lub druga metoda polegajca na
wystornowaniu ustalonych rnic kursowych z chwil faktycznej regulacji rozrachunkw.
Rnice kursowe odpowiednio s przychodami lub kosztami finansowymi zalenie od tego
czy s ujemne lub dodatnie. W zwizku z tym, i nie powoduj one osignicia przychodu
i jednoczenie nie s kosztem podatkowym nie wpywaj na podstaw opodatkowania
podatkiem dochodowym od osb prawnych.
Przychody podatkowe trwale i przejciowo niezaliczane do przychodw
ksigowych nie s ujmowane w ksigach rachunkowych i nie podwyszaj one wyniku
finansowego.
41
2.4.
Rozliczenie kosztw wedug prawa bilansowego i podatkowego

Rozliczenie kosztw wedug prawa bilansowego dotyczy wydatkw zaliczanych do
kosztw lub zuycia skadnikw majtkowych przedsibiorstwa dotyczcego okresw

sprawozdawczych, w ktrych wytworzono produkty lub inne efekty56. Wynika to z
fundamentalnej koncepcji, na ktrej opiera si rachunkowo, tzn. koncepcji wiernego i
rzetelnego obrazu57. Okrelajc ujcie w ksigach rachunkowych tylko tych zdarze
gospodarczych, ktre rzeczywicie miay miejsce, wpyny na sytuacj majtkow i
finansow podmiotu, jego wynik finansowy i rentowno. Z koncepcji tej wynikaj,
nadrzdne zasady rachunkowoci, a mianowicie zasada memoriaowa oraz dopeniajca j
zasada wspmiernoci.
W art. 6 UoR zawarto normy z zakresu zastosowania zasady memoriaowej
okrelajc, i w ksigach rachunkowych jednostki naley uj wszystkie osignite,
przypadajce na jej rzecz przychody i obciajce j koszty zwizane z tymi przychodami
dotyczce danego roku obrotowego, niezalenie od terminu zapaty. W ust. 2 art. 6
okrelono zasad wspmiernoci nakazuje dla zapewnienia wspmiernoci przychodw i
zwizanych z nimi kosztw do aktyww lub pasyww danego okresu sprawozdawczego
zaliczy koszty, ktre jeszcze nie zostay poniesione.
Na poziomie prawa rachunkowego nona wyodrbni czynne rozliczenia kosztw
(aktywne)58, gdzie poniesione koszty wyprzedzaj powstanie produktw, oraz bierne
rozliczenia kosztw (pasywne)59, gdzie koszty s poniesione zaleni od powstaniu
produktw. Rachunkowo z zatrzymaniem kosztw, ktre musz poczeka" na
powstanie produktw, nazywa si aktywowaniem kasztw. Koszty te powstaj ze
skadnika aktyww bilansu i s rozliczane na okresy przysze, w lad za powstajcymi
produktami, efektami. Zaliczenie do kosztw produktw, efektw czci kosztw jeszcze
nieponiesionych, ale przewidywanych, nazywa si tworzeniem rezerw. Utworzenie
rezerwy powoduje podwyszenie kosztw, a tym samym obnienie zysku, wyodrbnienie
jego czci. Rezerwa, tak jak zysk jest skadnikiem pasyww.
56
Por, C. Kosikowski, E. Rukowski, Finanse publiczne i prawo finansowe, Wolters kluwer
business, Warszawa 2008, s. 566.
57
Por, O. Wodkowski, Przepisy karne ustawy o rachunkowoci, Wolters kluwer business,
58
Dz. cyt I. Frymark, Rachunkowo przedsibiorcy., s. 253.
59
Tame, s. 253.
42
Zaoenia
koncepcyjne
Midzynarodowych
Standardw
Sprawozdawczoci
Finansowych ujmuj, i skadnik aktyww okrela si w bilansie, jeeli prawdopodobne

jest, e jednostka osignie z jego tytuu korzyci ekonomiczne, za dany skadnik posiada
cen nabycia lub koszt wytworzenia lub te warto, ktr mona wiarygodnie ustali.
Skadnika aktyww nie ujmuje si w bilansie, jeeli poniesiono wydatki, w odniesieniu do
ktrych, nie jest prawdopodobne, aby jednostka gospodarcza osigna korzyci
ekonomiczne po upywie biecego okresu obrotowego. Z tytuu takiej transakcji naley
natomiast uj koszty w rachunku zyskw i strat. Takie podejcie nie oznacza, e
kierownictwo jednostki ponoszc okrelone wydatki, kierowao si innymi zamiarami,
anieli osigniciem przyszych korzyci ekonomicznych lub e kierownictwo si mylio 60.
Stopie pewnoci do osignicia korzyci ekonomicznych przez jednostk po
upywie biecego okresu obrotowego jest niewystarczajcy, aby mona byo uj skadnik
aktyww. Ujmowanie czynnikw rozliczenia musz spenia warunki o wynikaniu ich z
przeszych zdarze, o moliwoci okrelenia ich wiarygodnej wysokoci, co spowoduj w
przyszoci wpyw korzyci ekonomicznych.
Rozliczenia midzyokresowe kosztw podlega normom okrelonym w art. 39 UoR,
gdzie midzy innymi uregulowano sposb odpisw rozlicze midzyokresowych w koszty.
Rozliczenie to powinno nastpowa stosownie do upywu czasu lub wielkoci wiadcze.
Czas i sposb rozliczenia powinien by uzasadniony charakterem rozliczanych kosztw, z
zachowaniem zasady ostronoci61.
Przedsibiorstwo w ramach przyjtych zasad rachunkowoci moe stosowa pewne
uproszczenia, jeli nie wywiera to istotnie ujemnego wpywu na sytuacj majtkow,
finansow i wynik finansowy jednostki. Na tej podstawie mona kwoty o niewielkim
znaczeniu bezporednio odnie w koszty prowadzonej dziaalnoci w dacie ich
poniesienia62. Zasada ta nie powinna obowizywa w przypadku wydatkw dotyczcych
wicej ni jednego roku obrotowego63.
60
Por, . Brzzka, Czynne rozliczenie midzyokresowe kosztw (w:) Prawo bilansowe a
prawo podatkowe, B, Micherdy (red.), Difin, Warszawa 2007, s. 263.
61
Dz. Cyt, . Brzzka, Czynne rozliczenie midzyokresowe., s. 264.
62
Dz. Cyt , M. Mazurkiewicz, P. Malecki, CIT. Komentarz., s. 427.
63
Por, R. Wolaski, System podatkowy w Polsce, Wolter kluwer business, Warszawa 2009,
s. 106.
43
Analizujc rozliczenie kosztw wedug przepisw podatkowych wskazuje si, i

czynne rozliczeniu kosztw musi uwzgldnia definicji kosztw uzyskania przychodw w
ustawie o podatku dochodowym od osb prawnych, co okrelono w art. 15 ust. 1. Zgodnie
z ta definicja kosztami uzyskania przychodw s koszty poniesione w celu osignicia
przychodw lub zachowania albo zabezpieczenia rda przychodw, z wyjtkiem kosztw
wymienionych w art. 16 ust. I, czyli nieuwaanych za koszty uzyskania przychodw.
Okrelony wydatek mona byo uzna za koszt uzyskania przychodw, powinien
zachodzi zwizek przyczynowo skutkowy midzy wydatkami i przychodem tego typu,
eby poniesienie wydatku mogo mie wpyw na zwikszenie przychodw, lub wydatek
jest poniesiony w celu zachowania, lub zabezpieczenia rda przychodw.
Modyfikacja definicji kosztw uzyskania przychodw od 1 stycznia 2007 r. w
usuwach o podatku dochodowym jest suszna, ale mocno spniona, gdy ju w 1998 r.
Naczelny Sd Administracyjny stwierdzi, e kosztami uzyskania przychodu s wszelkie
racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki zwizane z prowadzon dziaalnoci
gospodarcz, ktrych celem jest osignicie, zabezpieczenie i zachowanie rda
przychodw64.
Na mocy art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osb prawnych, w
brzmieniu obowizujcym do koca roku 2006, koszty uzyskania przychodw s
potrcalne tylko w tym roku podatkowym, ktrego dotycz, tj. s potrcane take koszty
uzyskania poniesione w latach poprzedzajcych rok podatkowy, lecz dotyczce
przychodw roku podatkowego oraz okrelone, co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania,
ktre zostay zarachowane, chocia i jeszcze nie poniesiono, jeeli odnosz si do
przychodw danego roku podatkowego chyba, e ich zarachowanie nie byo moliwe.
Wwczas s one potrcane w roku, w ktrym zostay poniesione.
Zgodnie ze zmienionym art. 15 ust. 4 ustawy o podatku dochodowym od osb
prawnych Koszty uzyskania przychodw bezporednio zwizane z przychodami,
poniesione w latach poprzedzajcych rok podatkowy oraz w roku podatkowym, s
potrcane w tym roku podatkowym, w ktrym osignite zostay odpowiadajce im
przychody, z zastrzeeniem ust. 4b, 4c. Zgodnie z ustpem 4b wskazuje si, e Koszty
uzyskania przychodw bezporednio zwizane z przychodami odnoszce si do
64
Dz. Cyt, D. Wdzki, Analiza wskanikowa., s. 398.
44
przychodw danego roku podatkowego, a poniesione po zakoczeniu tego roku

podatkowego do dnia65:
sporzdzenia sprawozdania finansowego, zgodnie z odrbnymi przepisami, nie

pniej jednak ni do upywu terminu okrelonego do zoenia zeznania, jeeli
podatnicy s obowizani do sporzdzenia takiego sprawozdania,
zoenia zeznania, nie pniej jednak ni do upywu terminu okrelonego do

zoenia tego zeznania, jeeli podatnicy, zgodnie z odrbnymi przepisami, nie s
obowizani do sporzdzenia sprawozdania finansowego - s potrcane w roku
podatkowym, w ktrym osignite zostay odpowiadajce im przychody.
Jeeli do dnia sporzdzenia sprawozdania finansowego lub zoenia zeznania
podatkowego podatnik otrzyma np. faktur z prowizj od porednika (poniesienie kosztu)

za doprowadzenie do sprzeday, a tym samym osignicia przychodw nalenych za
poprzedzajcy rok podatkowy, to zalicza ten koszt do kosztw roku osignicia
przychodw (roku poprzedzajcego). Ustp 4c stanowi, i Koszty uzyskania przychodw
bezporednio zwizane z przychodami, odnoszce si do przychodw danego roku
podatkowego, a poniesione po dniu, ktrym mowa w ust. 4b pkt 1 albo pkt 2, s potrcane
w roku podatkowym nastpujcym po roku, za ktry sporzdzane jest sprawozdanie
finansowe lub skadane zeznanie. Wtpliwoci moe budzi stwierdzenie, e koszty te s
potrcane w roku nastpujcym po roku, w ktrym sporzdzane jest sprawozdanie
finansowe lub skadane zeznanie, co moe rodzi wtpliwoci, czy koszt poniesiony dwa
lata po zamkniciu roku moe zosta w ogle rozliczony. Nowelizacja ustawy definiuje
rwnie koszty polednie.
Na mocy ust 4d Koszty uzyskania przychodw, inne ni koszty bezporednio
zwizane z przychodami, s potrcane w dacie ich poniesienia. W przypadku kosztw
tych, ktre dotycz okresu przekraczajcego rok handlowego, a niemoliwe jest okrelenie,
jaka ich cz dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowi koszty
uzyskania przychodw proporcjonalnie do okresu, ktrego dotycz. W przypadku
wtpliwoci, w ktrym okresie naley zaliczy poniesione wydatki w koszty uzyskania
przychodw, naley przyj zasad, e wydatki, ktre nie mog by cile przypisane
konkretnemu przychodowi, powinny by potrcone w okresie, w ktrym zostay
poniesione, gdy adne zdarzenia gospodarcze nie stanowi przesanki do potrcenia ich w
innym okresie.
65
Dz. Cyt, . Brzzka, Czynne rozliczenie midzyokresowe., s. 270.
45
Na mocy art. 15 ustawodawca zdefiniowa dzie poniesienia kosztu, normujc, i

za ten dzie uwaa si dzie, na ktry ujto koszt w ksigach rachunkowych na podstawie
otrzymanej faktury, albo dzie, na ktry ujto koszt na podstawie innego dowodu w
przypadku braku faktury z wyjtkiem sytuacji, gdy dotyczyoby to ujtych, jako koszty
rezerw albo biernych rozlicze midzyokresowych kosztw. W przepisie tym zawiera si
kolejny problem, poniewa ustawodawca nie okrela precyzyjnie definicji zastosowanych
poj. Dlatego zachodzi pytanie, czy jeli wiadomym jest o poniesieniu kosztu i ujciu go
na podstawie dowodu polecenie ksigowania w pozycji, np. zobowizania z tytuu dostaw
niefakturowanych bdzie to uznane za koszt uzyskania przychodu roku, ktrego koszt
dotyczy. Mona przyj, i tylko na czas ewentualnej kontroli skarbowej naley ju
posiada faktury dokumentujce koszty.
W ten sposb mona wyrni sytuacje, w ktrych66:
Koszty bezporednie poniesione wdanym roku i wice si z przychodami danego roku

nic podlegaj rozliczeniu w czasie;
Koszty bezporednie poniesione w latach poprzednich dotyczce przychodw roku

podatkowego podlegaj rozliczeniu w czasie np. koszt duego remontu poniesiony w
poprzednim roku rozliczany w roku biecym, ktrego odpisanie w caoci w roku
podatkowym, w ktrym faktycznie go poniesiono, znieksztacioby dochd podatkowy
oraz sytuacj ekonomiczn i finansow firmy za ten rok.
Okrelone co do rodzaju i kwoty koszty uzyskania, ktre zostay zarachowane, chocia ich
jeszcze nic poniesiono, jeli odnosz si do przychodw danego roku podatkowego nie
podlegaj rozliczeniu w czasie, lecz zgodnie z zasad memoriau s kosztami w roku
osignicia przychodw.
Koszty porednie, ktre mona powiza z okrelonym ich wpywem na przychody lat
kolejnych, naleaoby zgodnie z zasadami memoriau i wspmiernoci rozlicza w czasie.
Niezarachowany koszt dotyczcy przychodu danego roku podatkowego potrcany jest w

roku jego zarachowania.
66
Dz. Cyt., Brzzka, Czynne rozliczenie midzyokresowe., s. 273.
46
ROZDZIA III
ANALIZA FINANSOWA NA PRZYKADZIE
BH KROKOWICZ
3.1.Analiza Bilansu
Zasoby majtkowe, to kontrolowane przez jednostk aktywa o wiarygodnie
okrelonej wartoci, powstae w wyniku przeszych zdarze, ktre spowoduj w
przyszoci wpyw do jednostki korzyci ekonomicznych. Aktywa, to te zasoby
majtkowe, nad ktrymi jednostka sprawuje kontrol, i ktre su jej do osigania
korzyci w formie dopywu gotwki lub jej ekwiwalentw oraz zabezpieczenia pretensji
wierzycieli.67
W strukturze aktyww wyrnia si jej dwie grupy: aktywa trwae i aktywa obrotowe. Ich
rola w procesie osigania gotwki nie jest jednakowa. Aktywa trwae zaangaowane s w
przedsibiorstwie na okres powyej 1 roku, zatem s mao elastyczne. Aktywa trwae
obcione s duym ryzykiem, gdy nakady na inwestycje ponoszone s przed
rozpoczciem lub w momencie ich rozpoczcia i nigdy nie ma pewnoci czy zwrot
z biecych wpyww dziaalnoci gospodarczej pokryje poniesione wydatki na t
inwestycje.
67
Por, A. Kusak, Analiza Ekonomiczna Przedsibiorstwa, wyd. Naukowe Wydziau
Zarzdzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007, s. 49.
47
W przeciwiestwie do aktyww trwaych, ktre speniaj poredni rol w procesie

osigania gotwki, aktywa obrotowe uczestnicz w nim w sposb bezporedni. Wchodz
one do procesu gospodarczego i tam te podlegaj staym przemianom oraz wymianom,
przynoszc nadwyk rodkw pieninych. Czas przebywania poszczeglnych zasobw
aktyww
obrotowych
jest
uzaleniony
od
charakteru
procesu
produkcyjnego,
terminowoci regulowania rozrachunkw itd. Z reguy czas ten jest wzgldnie krtki.
Rozchd zasobw majtkowych musi by uzupeniony odpowiednim przychodem, co
stwarza moliwo cigego dostosowywania wielkoci tych skadnikw do stopnia
wykorzystywanych zdolnoci produkcyjnych. Ryzyko inwestycyjne wystpujce przy
angaowaniu aktyww obrotowych jest o wiele mniejsze ni w przypadku zastosowania
aktyww trwaych, a ponadto w zalenoci od jego struktury znacznie zrnicowane.68
Zarzdzanie aktywami - z punktu widzenia osigania wyznaczonych celw gospodarczych
- wymaga ustalenia i utrzymywania optymalnej ich struktury, tj. podanej proporcji
rnego typu aktyww, a gwnie stosunku aktyww trwaych i aktyww obrotowych.
Wzajemna relacja midzy aktywami trwaymi a aktywami obrotowymi, stanowi wielko
zrnicowan, ktra zaley od rodzaju przedsibiorstwa. Wymieniona relacja ilustruje
pynno
majtkow
bilansow.
Im
wicej
rodkw
ulokowanych
jest
w aktywach obrotowych (pynnych), tym s one atwiejsze do zaangaowania

w dziaalnoci gospodarczej i w ten sposb przedsibiorstwo posiada wiksz pynno
majtkowo bilansow.69
Istota i funkcje aktyww trwaych i obrotowych powoduj, e podstawowym celem
wstpnej oceny aktyww bilansu jest oglne zbadanie zmian zachodzcych w aktywach
ogem oraz wzajemnych relacji pomidzy aktywami trwaymi a aktywami obrotowymi
oraz w strukturze poszczeglnych skadnikw w obu wymienionych grupach zasobw.
W ramach wstpnej oceny przedmiotem badania jest rwnie prowadzona przez jednostk
polityka inwestycyjna oraz powizane z ni ryzyko operacyjne.
W analizie sytuacji majtkowej znaczn uyteczno ma sporzdzony bilans
analityczny, ktry zawiera indeksy dynamiki i wskaniki struktury. Du warto
poznawcza
maj
indeksy
dynamiki,
ich
wielko
dodatnia
oznacza
rozwj
przedsibiorstwa oraz powikszenie zdolnoci produkcyjnych, natomiast ujemna wiadczy

68
Por., Tame, s.51.
69
Por., W. Gabrusewicz, W. Koaczyk, BILANS Warto Poznawcza i analityczna, wyd.
Difin , Warszawa 2005, s. 259.
48
o zaweniu dziaalnoci oraz ograniczeniu posiadanych zdolnoci produkcyjnych.

Wskaniki struktury z kolei wyraaj stosunek procentowy poszczeglnych grup zasobw
aktyww do ich cznej wartoci. Pozwala to na zbadanie relacji zachodzcych w
wewntrznej strukturze zasobw. Wyrnia si dwa znaczce wskaniki struktury70:
wskanik struktury aktyww trwaych:

Ws AT =
Ws AO
aktywa trwae *100

aktywa ogem
(3.1.1.)
aktywa obrotowe *100

aktywa ogem
wskanik struktury aktyww obrotowych:
(3.1.2.)
Kiedy udzia majtku trwaego w majtku cakowitym jest wysoki, to:71
majtek przedsibiorstwa jest mao elastyczny, poniewa jego zdolno

dostosowawcza do zmian otoczenia jest niska,
majtek przedsibiorstwa jest ryzykowny w przypadku zmian sytuacji rynkowych,
taki majtek kreuje wysokie koszty stae w postaci kosztw amortyzacji,
relatywnie niska jest zdolno majtku.
Struktura majtku zdominowana przez majtek obrotowy jest na og dla przedsibiorstwa

korzystniejsza, poniewa majtek ten:
w wikszym stopniu wpywa na wzrost przychodw za sprzeday i popraw

obrotowoci majtku,
przyczynia si do wzrostu zysku ze sprzeday,
poprawia pynno finansow przedsibiorstwa, stwarza lepsze moliwoci

dostosowania majtku do potrzeb rynku, czyli jest to majtek o wikszej
elastycznoci i mniejszym ryzyku72.
W badaniach sytuacji majtkowej wykorzystuje si take wskaniki bdce relacjami

jednych pozycji aktyww do innych pozycji aktyww. Wyrnia si tu wskanik struktury
70
T. Waniewski, W. Skoczylas, Fundacja Rozwoju Rachunkowoci w Polsce, Warszawa
2002, s. 121-124.
71
Por, W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002r., s.55-59.
72
Tame ., s.70.
49
aktyww:
A=
aktywa trwae * 100

aktywa obrotowe
(3.1.3.)
Powyszy wspczynnik stanowi syntetyczn miar stopnia elastycznoci

przedsibiorstwa. Wielko tego wskanika o przekraczajcym poziomie 100% informuje
o znacznym stopniu unieruchomienia aktyww wysokich kosztach staych i maej
elastycznoci firmy, ktra w wypadku wystpienia obnienia zapotrzebowania odbiorcw
na wytwarzane produkty lub narastajcej konkurencji ze strony dotychczasowych
producentw, rwnie pojawienie si na rynku substytutw moe powodowa obnienie
rentownoci, a nawet powstanie straty73.
Analiz zmian majtku w ujciu relatywnym najpierw dokonuj si w czasie. Punktem
wyjcia jest obliczenie wskanika dynamiki majtku cakowitego przedsibiorstwa za
pomoc wzoru:
Wdmc =
maj tek cakowity rozpatrywanego okresu *100

maj tek cakowity poprzednie go okresu
( 3.1.4.)
Warto tego wskanika wysza od 100% wiadczy o powikszeniu zasobw majtku

przedsibiorstwa w rozpatrywanych okresach, natomiast jeeli jego warto jest nisza ni
100%, mamy wwczas do czynienia ze zmniejszeniem si tych zasobw.
Uzupenieniem wskanika dynamiki majtku cakowitego s wskaniki dynamiki
majtku trwaego oraz wskaniki dynamiki majtku obrotowego:
Wdmt =
Wdmo =
maj tek trway rozpatrywanego okresu *100

maj tek trway poprzednie go okresu
maj tek obrotowy rozpatrywanego okresu *100

maj tek obrotowy poprzednie go okresu
(3.1.5.)
(3.1.6.)
Czstkowe wskaniki dynamiki informuj o sile i kierunkach zmian w

poszczeglnych grupach majtku i o ich wpywie na wskanik dynamiki caego majtku
przedsibiorstwa74.
Przedstawiona tabela 3.1.1. oraz tabela 3.1.2. zawierajca wielko aktyww dla BH
Krokowicz
bdzie podstawa do badania struktury oraz dynamiki zmian, a take
wycigania wnioskw z danych dostarczonych przez sprawozdania finansowe.

73
Tame ., s. 124.
74
W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2002, s. 65-66.
50
Tabela 3.1.1. Wielko aktyww trwaych i obrotowych w Biurze Handlowym

Krokowicz w latach 2009-2013
2009
AKTYWA
I. Aktywa trwae
1. Wartoci niematerialne i prawne
2. Rzeczowe aktywa trwae
3. Nalenoci dugoterminowe
4. Inwestycje dugoterminowe
5. Dugoterminowe rozliczenia midzyokresowe
II. Aktywa obrotowe
2010
3896707 4037586
10833
4607
0
0
8218
4237
0
0
0
0
2615
370
3885874 4032979
1. Zapasy
455596
2. Nalenoci krtkoterminowe
3. Inwestycje krtkoterminowe
4. Krtkoterminowe rozliczenia midzyokresowe
rdo: Obliczenia wasne na podstawie bilansu.
559035
3220352 3137338
202164 326846
7762
9760
2011
2012
2013
620437
9 6717172 6808329
5879
5083
48725
0
0
0
5814
2
37762
0
0
0
0
0
0
65
5081
10963
619849
9 6712089 6759604
142246
6 656863 270387
476877
9 5951568 6469616
5180
98764
10323
2075
4893
9278
Wykres 3.1.1. Wielko aktyww trwaych i obrotowych w Biurze Handlowe

100%
80%
60%
40%
20%
0%
2009
2010
Aktywa trwae
2011
2012
2013
Aktywa obrotowe
rdo: Opracowanie wasne na podstawie Tabeli 3.1.1.
Tabela 3.1.2. Struktura aktyww trwaych i obrotowych w Biurze Handlowym

51

2009
100,0
%
0,3%
0,0%
AKTYWA
I. Aktywa trwae
5.
Dugoterminowe
rozliczenia
midzyokresowe
II. Aktywa obrotowe
1. Zapasy
4.
Krtkoterminowe
rozliczenia
midzyokresowe
rdo: Obliczenia wasne na podstawie Tabeli 3.1.1.
2011
100,0
%
0,1%
0,0%
2012
2013
100,0
% 100,0%
0,1%
0,7%
0,0%
0,0%
75,9%
0,0%
0,0%
2010
100,0
%
0,1%
0,0%
104,2
%
0,0%
0,0%
98,9%
0,0%
0,0%
77,5%
0,0%
0,0%
24,1%
99,7%
11,7%
82,9%
5,2%
9,1%
99,9%
13,9%
77,8%
8,1%
1,1%
99,9%
22,9%
76,9%
0,1%
0,0%
0,0%
0,0%
100,0
%
99,9%
9,8%
88,7%
1,5%
0,2%
1,7%
0,0%
0,1%
3,6%
29,0%
99,3%
4,0%
95,7%
0,2%
Po przedstawionej wyej strukturze mona stwierdzi e struktura jednoznacznie

oddaje dziaalno handlow wybranej spki jest to uzasadnione kolosaln przewag
aktyww obrotowych nad trwaymi. W aktywach trwaych najwikszy swj udzia maj
Rzeczowe Aktywa trwae chocia moemy zauway e w roku 2012 spka wyprzedaa
swj majtek by najprawdopodobniej pokry zobowizania krtkoterminowe przez sab
cigalno nalenoci. . Swj
udzia w aktywach trwaych maj dugoterminowe
rozliczenia midzyokresowe, co jest wskazaniem, e spka ta poniosa ju wydatek na

poczet przyszych kosztw. Jedn z waniejszych kwestii w aktywach obrotowych jest
wzrost w nalenociach krtkoterminowych, ktre stanowi duy odsetek aktyww
obrotowych ponad 80% a w 2013 roku nawet ponad 90%. Moe to by spowodowane z
polityk odzyskiwania wasnych pienidzy, lub duym zaufaniem dla swoich klientw.
Sytuacja ta wpywa na pynno przedsibiorstwa i jest bardzo istotna. Zapasy, czyli to
czym przedsibiorstwo na przestrzeni ostatnich lat posiada na magazynach spada OD
22,9% DO 4% co wskazuje na lepszy zbyt z teorii wiadomo, e jest to korzystny sposb
gospodarowania. Swj udzia ale bardzo may maj take inwestycje krtkoterminowe
ktre na przestrzeni kolejno lat wynosz 5,2%, 8.1%, 0,1%, 1,5%, 0,2%, oraz
krtkoterminowe rozliczenia midzyokresowe one stanowi niky udzia w aktywach
obrotowych chocia wskazuj na wzrost.
Tabela 3.1.3. Dynamika aktyww trwaych i obrotowych w Biurze Handlowym
52
2010
2011
2012
2013
rok poprz.=100%
AKTYWA
I. Aktywa trwae
6. Dugoterminowe rozliczenia midzyokresowe
II. Aktywa obrotowe
1. Zapasy
4. Krtkoterminowe rozliczenia midzyokresowe
rdo: Obliczenia wasne na podstawie Tabeli 3.1.1.
104%
43%
52%
-
154%
128%
137%
-
14%
104%
123%
97%
162%
126%
18%
154%
254%
152%
2%
21%
2009=100%
108%
101%
86%
959%
0% 1888100%
7817%
108%
46%
125%
1907%
236%
2013
216%
101%
41%
109%
10%
190%
175%
450%
460%
419%
174%
59%
201%
5%
120%
Analiza dynamiki we wszystkich okresach pokazuje stay wzrost aktyww trwaych

widoczny na pierwszy rzut oka, ukazuje stabilno firmy. Aktywa obrotowe na przestrzeni
pierwszego okresu sugerowa z polityk sprzeday i jak due koszty magazynowania.
Spadek w kolejnym roku, ukazuje sabsz sprzeda lub zmian polityki zaopatrzenia.
Wzrost nalenoci krtkoterminowych wskazuje na sabszy okres cigalnoci nalenych
kwot za usugi i towary w 2013 roku mia swj najwikszy udzia. Jednoczenie sugeruje
wzrost sprzeday bezgotwkowej. Stay spadek inwestycji krtkoterminowych umacnia
wyej wymienion tez na temat wzrost sprzeday bezgotwkowej.
Struktura pasyww bilansu odzwierciedla pochodzenie aktyww, czyli rda ich
finansowania. Kapita zakadowy w spkach kapitaowych jest kapitaem wasnym, ktry
uzupenia si o tworzone rezerwy i dodatkowe kapitay gromadzone w formie dalszych
emisji akcji oraz pozyskane kapitay obce (kredyty, obligacje). Zbyt wysokie zwikszenie
kapitaw (kapitau wasnego i kapitau obcego) moe prowadzi do tzw. rozwodnienia
kapitaw, co powoduje obnienie stopnia ich rentownoci.
Struktura rde finansowania zaley midzy innymi od koniunktury a take od
polityki
finansowej
przedsibiorstwa
(konserwatywna,
agresywna).
polityce
konserwatywnej dominujcym rdem finansowania zasobw przedsibiorstwa jest

kapita wasny, natomiast w przypadku polityki agresywnej gwnym elementem w
strukturze finansowej s obce rda finansowania. W przedsibiorstwie w ktrym
dominuje kapita wasny obarczone jest maym ryzykiem, ale korzyci waciciele rwnie
53
mog mie mniejsze. Jednak jeeli dominuje kapita obcy wwczas ryzyko finansowe
firmy wzrasta, ale i rentowno moe by wysza75.
Ze wzgldu na brak zgodnoci co do istoty kapitau wyrnia si trzy grupy
definicji, jako sum76:
kapitau wasnego i kapitau obcego dugoterminowego
kapitau wasnego, kapitau obcego dugoterminowego i krtkoterminowego

oprocentowanego
pasyww, co powoduje, e kapitay utosamiane s ze rdami finansowania

Struktura finansowa wynikajca z pasyww bilansu daje obraz podstawy
finansowej, na ktrej oparta jest dziaalno przedsibiorstwa. Dlatego te punktem

wyjciowym analizy kapitaw jest rozpatrzenie ich wielkoci i zmian w czasie. Ocena
wielkoci przede wszystkim odnosi si do poszczeglnych grup kapitaw, ktrych
wielko powinna by skorelowana z wielkoci odpowiednich grup majtku. Czyli duym
zasobom majtku trwaego powinny odpowiada stosownej wielkoci kapitay wasne.
Jeeli natomiast w strukturze majtku dominuje majtek obrotowy, to w strukturze majtku
kapitaw wikszy udzia mog mie kapitay obce.
Oprcz wielkoci istotna jest te znajomo zmiany kapitaw w czasie. Do oceny
oglnych zmian kapitaw wykorzystuje si wskanik dynamiki kapitaw cakowitych.
Oblicza si go nastpujco:
Wdkc =
kapita y cakowite w rozpatrywanym okresie *100

kapita y cakowite w poprzednim okresie
(3.1.7.)
Tak obliczony wskanik dynamiki wskazuje na kierunek i rozmiary zmian

w kapitaach przedsibiorstwa. Jeeli jest on wyszy od 100% informuje o wzrocie
wielkoci kapitaw w czasie. Jeeli natomiast jest niszy ni 100%, wwczas wiadczy
o zmniejszeniu kapitaw rozpatrywanego okresu w porwnaniu z okresem poprzednim.
Szczegowa ocena zmian w kapitale zawiera wskaniki dynamiki kapitaw
wasnych i kapitaw obcych. Wskaniki te oblicza si nastpujco:
Wdkw =
kapita y w asne w rozpatrywanym okresie *100

kapita y w asne w poprzednim okresie
(3.1.8)
75
Tame .,s. 128-129.
76
A. Duliniec, Struktura i koszt kapitau w przedsibiorstwie, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2001, s. 12-14.
54
Wdko =
kapita y obce w rozpatrywanym okresie *100

kapita y obce w poprzednim okresie
(3.1.9)
Obliczone wskaniki dynamiki poszczeglnych grup kapitaw naley porwna ze

sob i ze wskanikami dynamiki kapitaw cakowitych. Gdy dynamika kapitaw
wasnych jest silniejsza od dynamiki kapitaw obcych, wiadczy to o pozytywnych
zmianach kapitaowych, gdy prowadzi to do wzrostu ich udziau w strukturze kapitaw
i do wzmocnienia pozycji kapitaowej przedsibiorstwa. Jeeli oba wskaniki wzrastaj
w jednakowym stopniu, to struktura kapitaw nie ulega zmianie. Natomiast jeeli
wykazuj zrnicowan dynamik, to struktura kapitaw wzrasta na korzy kapitaw
o wyszym wskaniku dynamiki.
W analizie kapitaw przedsibiorstwa niezbdna jest rwnie analiza ich struktury.
Struktura ukazuje udzia procentowy poszczeglnych rde w finansowaniu majtku
przedsibiorstwa.
Celem analizy struktury kapitaw jest:
ustalenie zakresu finansowania majtku wasnymi rdami
okrelenie stopnia zaduenia przedsibiorstwa
ocena prawidowoci sfinansowania majtku
wskazanie skali ryzyka finansowego z tytuu zaangaowania kapitaw obcych oraz

na zdolno przedsibiorstwa do kontynuowania dziaalnoci w przyszoci.
Do podstawowych wskanikw struktury pasyww zalicza si wskaniki udziau
kapitaw wasnych i kapitaw obcych w kapitale cakowitym.00

Wukw =
kapita y w asne *100

kapita y cakowite
Wuko =
kapita y obce *100

kapita y cakowite
(3.1.10)
(3.1.11)
Wskanik udziau kapitaw wasnych w kapitaach cakowitych wyraa stopie

samofinansowania przedsibiorstwa. Wskanik udziau kapitaw obcych informuje
natomiast o rozmiarach zaduenia przedsibiorstwa i sygnalizuje jednoczenie o ryzyku
zwizanym z zacigniciem dugw. Wysoki udzia kapitaw wasnych w oglnej sumie
pasyww wiadczy o mocnych podstawach finansowych firmy oraz o jego niezalenoci
od kapitaw obcych. Im wikszy jest udzia kapitau wasnego, tym lepiej chronieni s
wierzyciele przed poniesieniem strat, ktre w pierwszej kolejnoci pokrywane s
z kapitaw wasnych.
55
Wskanik udziaw kapitaw obcych informuje poziomie oglnego zaduenia

przedsibiorstwa oraz o wynikajcym z tego tytuu ryzyku finansowym. Wystpowanie
kapitau obcego jest zjawiskiem koniecznym, gdy prowadzi to do wzrostu rentownoci
kapitau wasnego.
W bardziej szczegowej analizie struktury kapitaw uwzgldnia si poszczeglne
skadniki kapitaw wasnych i kapitaw obcych w kapitaach cakowitych. Podstawowe
znaczenie w analizie struktury kapitaw wasnych ma udzia kapitau podstawowego.
W ocenie struktury rde finansowania naley wyodrbni udzia zobowiza
dugoterminowych i zobowiza biecych w kapitale obcym. Wskaniki te oblicza si
nastpujco:
Wuzd =
zobowizania dugotermin owe * 100

kapita y obce
Wsuzb =
(3.1.12.)
zobowizanie bie ce *100

kapita y obce
(3.1.13.)
Pozytywnym zjawiskiem w strukturze kapitaw obcych jest relatywnie wysoki

udzia kapitau (zobowiza) dugoterminowego. Ze wzgldu na okres zobowizania
dugoterminowe s symptomem bezpieczestwa finansowego firmy. Kapita ten
przeznaczony moe by na finansowanie potrzeb o charakterze staym (aktywa trwae), a
jego nadwyki na finansowanie potrzeb biecych (aktywa obrotowe). Naley pamita, e
kapita obcy dugoterminowy wraz z kapitaem wasnym tworz kapita stay77.
Wskaniki relacji s uzupenieniem wskanikw struktury, ktre wyraaj si
nastpujcymi formuami:
Wskanik relacji kapita w obcych do wasnych =
Wskanik relacji kapita w obcych do wasnych =
kapita y obce
kapita y w asne
kapita y w asne
kapita y obce
Wskanik relacji kapita w dugotermon owych do krtkoterm inowych =
(3.1.14.)
(3.1.15.)
kapita y dugotermin owe

kapitaa krtkoterm inowe
(3.1.16.)
Pierwszy wskanik relacji okrelany jest wskanikiem przekadni kapitaowej.
Informuje o skali zaangaowania obcych rde finansowania w stosunku do kapitaw
77
W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2002 , s. 112-119.
56
wasnych. Drugi wskanik relacji jest miar samofinansowania przedsibiorstwa. Wikszy

udzia kapitaw dugoterminowych w strukturze kapitaw jest dla przedsibiorstwa
korzystny. Kapita ten jest przez dugi czas zwizany z przedsibiorstwem i dlatego moe
by przeznaczony na finansowanie majtku trwaego. Im wyszy udzia kapitau
dugoterminowego, tym mniejsze jest ryzyko odpywu kapitau. Jeeli w kapitaach
przedsibiorstwa wzrastaj kapitay dugoterminowe, to po stronie aktyww powinien
wzrasta majtek trway i odwrotnie78.
Tabela 3.1.4 przedstawia wielko kapitaw wasnych oraz obcych.
Tabela 3.1.4. Wielko kapitaw wasnych i obcych w Biurze Handlowym
2009
PASYWA
I. Kapita wasny
1. Kapita zakadowy
2. Kapita zapasowy
2010
2011
2012
2013
3896707 4037586 6204379 6717172 6808329

1911582 2234466 2885053 3480717 4153918
50000
50000
50000
50000
50000
1362093 1661582 2034466 2535053 3060717
3. Pozostae kapitay rezerwowe
4. Zysk (strata) z lat ubiegych
5. Zysk (strata) netto

II. Zobowizania i rezerwy na zobowizania
1. Rezerwy na zobowizania
2. Zobowizania dugoterminowe
3. Zobowizania krtkoterminowe
4. Rozliczenia midzyokresowe
rdo: Opracowanie wasne na podstawie bilansu.
564489
722883 1000587
925665 1043200
1985125 1803160 3319326 3236455 2654412

635
1024
648
111
1982929 1800315 3316937 3233551 2654412

1561
1821
1741
2793
Wykres 3.1.2. Wielko kapitaw wasnych i obcych w Biurze Handlowe

78
Tame .,s . 116.
57
100%
80%
60%
40%
20%
0%
2009
2010
2011
2012
2013
Kapita wasny
#REF!
Zobowizania i rezerwy na zobowizania
Tabela 3.1.5. Struktura kapitaw wasnych i obcych w Biurze Handlowym

2009
100,0
%
49,1%
2,6%
71,3%
0,0%
0,0%
29,5%
PASYWA
I. Kapita wasny
1. Kapita zakadowy
2. Kapita zapasowy
IV. Zobowizania i rezerwy na
zobowizania
50,9%
0,0%
0,0%
99,9%
0,1%
2010
100,0
%
55,3%
2,2%
74,4%
0,0%
0,0%
32,4%
2011
100,0
%
46,5%
1,7%
70,5%
0,0%
0,0%
34,7%
2012
2013
100,0
% 100,0%
51,8% 61,0%
1,4%
1,2%
72,8% 73,7%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
26,6% 25,1%
44,7%
0,1%
0,0%
99,8%
0,1%
53,5%
0,0%
0,0%
99,9%
0,1%
48,2% 39,0%
0,0%
0,0%
0,0%
0,0%
99,9% 100,0%
0,1%
0,0%
Na pierwszy rzut oka w pierwszym okresie daje si zauway przewag kapitaw

obcych nad kapitaami wasnymi. Wskazuje to na due ryzyko ,gdy w ten sposb idealnie
wykorzystuj dwigni finansow. Kapita wasny zachowuje si podobnie do aktyww
trwaych na przestrzeni ostatnich lat stale wzrasta o niewielki procent, natomiast kapita
obcy waha si podobnie do aktyww obrotowych. Najwikszy udzia w kapitale wasnym
maj kapitay zapasowe, natomiast najmniejszy kapita zakadowy ktry nie zmienia si
58
na przestrzeni piciu lat. Zysk netto w latach 2010 i 2011 proporcjonalnie do innych lat
by najwyszy pniej zauwaamy spadek o okoo 10% co moe by spowodowane
zobowizaniami krtkoterminowymi.
Najwikszy udzia w kapitale obcym maj
zobowizania krtkoterminowe trzymajce si na tym samym poziomie okoo 99%. Take

pojawiy si rozliczenia midzyokresowe bierne, ktre ukazuj koszt dla danego okresu
bez poniesionych wydatkw spodziewanych dopiero w przyszoci, chocia one miay
bardzo niky udzia.
Tabela 3.1.6. Dynamika kapitaw wasnych i obcych w Biurze Handlowym
2010
2011
2012
2013
rok poprz.=100%
PASYWA
I. Kapita wasny
1. Kapita zakadowy
4. Kapita zapasowy
IV. Zobowizania i rezerwy na zobowizania
104%
117%
100%
122%
128%
91%
161%
91%
117%
154%
129%
100%
122%
138%
184%
63%
184%
96%
108%
121%
100%
125%
93%
98%
17%
97%
160%
2013
2009=100%
101%
119%
100%
121%
113%
82%
82%
-
175%
217%
100%
225%
134%
134%
-
. Zysk na przestrzeni ostatnich 3 lat zmienia si dosy mocno. Zauwaamy spadek

na przestrzeni 2011-2012 oraz wzrost rok pniej.
W odniesieniu do roku bazowego zauwaamy wzrost kapitau obcego, tak jak w
kolejnych latach. Rezerwy na zobowizania spadaj zachowujc si podobnie do aktyww
trwaych. Przyczyn moe by manipulacja wynikiem finansowym, lub w pewien sposb
przewidywalne wydatki w przyszoci. Po 2012 widzimy znaczn spat kredytw
najwikszy swj udzia zobowizania krtkoterminowe miay w 2011 roku pniej jednak
zauwaamy spadek .Bdem spki jest to e nie inwestuj np. przez zacigniecie kredytw
dugoterminowych w rozwj jeszcze lepszy firmy, ale i tak maj dobr pynno
finansow. cznie suma bilansowa po roku 2011
wzrosa w porwnaniu do roku
bazowego o 70% jest to dobra prognoza na przyszo, gdy ukazuje rozwj firmy na
wielu paszczyznach. Bilans wybranej spki jest bardzo uproszczony bez wielu pozycji,
przez co tabele, ktre tworz nie wchodz na nisze podgrupy.
59
3.2.
Analiza Rachunku Zyskw i Strat

Analiza
finansowa
przychodw
przedsibiorstwa
powinny
obejmowa
ksztatowanie si wielkoci, dynamiki oraz struktury przychodw wedug skadnikw

zwanych rodzajami dziaalnoci gospodarczej. Analiza dynamiki to ocena wielkoci
rozpatrywanego zjawiska w badanym okresie w stosunku do jego wielkoci okresach
poprzednich.79Porwnanie ksztatowania si przychodw w czasie wskazuje kierunki
rozwoju przedsibiorstwa, a w celu uzyskania bardziej obiektywnych wynikw, tj.
uniknicie odchyle typu przypadkowego, porwnania takie powinny obejmowa
przynajmniej trzy odcinki czasowe.80Wskaniki dynamiki przychodw ogem oblicza si
w nastpujcy sposb:
(3.2.1.)
Do pomiaru dynamiki przychodw wykorzystuje si take redniowieczne tpo ich
wzrostu, ktre okrela nastpujca formu:
(3.2.2.)
gdzie:
przychody ze sprzeday w ostatnim badanym roku.
przychody ze sprzeday w poprzednim badanym roku.
liczba lat w badanym okresie.
Wskanik ten wykorzystuje si m. in. w planowaniu przychodw.81 Badanie
dynamiki przychodw nie moe by przeprowadzane jedynie na podstawie danych
pochodzcych z rozpatrywanego przedsibiorstwa. Istotne jest badanie otoczenia
przedsibiorstwa z analogicznymi dla caej brany, do ktrej naley przedsibiorstwo.
Dziki temu moemy okreli, czy dynamika jego przychodw ogem zasuguje na
pozytywn ocen.82
79
W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej , wyd.2, PWE. Warszawa 2005, s.44.
80
L. Bednarski, R. Borowiecki, J. Duraj, E. Kurtys , T. Waniewski, B. Wersty, Analiza
ekonomiczna przedsibiorstwa, wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. O. Lanego we
Wrocawiu, Wrocaw 2003, s.33-38.
81
T. Waniewski, W. Skoczya, Teoria i praktyka, s.195.
82
Tame, s.195.
60
Niezbdnym elementem analizy przychodw jest badanie ich struktury. Okrelenie

struktury przychodw pozwala trafniej oceni ryzyko rynkowe przedsibiorstwa oraz
przewidywa przysze wyniki produkcyjne i finansowe.83Analiza struktury polega na
ustaleniu i ocenie udziau poszczeglnych rodzajw przychodw w ich oglnej
wielkoci.84Obliczone wskaniki okrelaj struktur rodzajow przychodw ogem i jej
zmiany w kolejnych okresach.
Zasadniczym elementem przychodw , od ktrego zaley wynik finansowy s przychody
ze sprzeday. W gospodarce rynkowej nie produkcja , lecz sprzeda okrela tosamo
przedsibiorstwa, a wysoko przychodw ze sprzeday decyduje o sukcesie handlowym i
finansowym firmy.85Przez pryzmat przychodw ze sprzeday mona okreli take pozycj
rynkow
przedsibiorstwa,
jej
zmiany
oraz
sytuacje
marketingow
przedsibiorstwa.86Typowe przypadki zmiany przychodw ze sprzeday w danym

przedsibiorstwie i brany mona opisa za pomoc macierzy przedstawiajcej cztery
sytuacje. Obrazuje to tabela 3.1.1.
Tabela 3.2.1. Typowe sytuacje w zakresie zmian przychodw ze sprzeday w
przedsibiorstwie i brany
I .Wzrost przychodw netto ze sprzeday II . Wzrost przychodw netto ze sprzeday
w przedsibiorstwie jest szybszy ni w w przedsibiorstwie jest wolniejszy ni w
brany.
brany.
III . Obnienie przychodw netto ze IV . Obnienie przychodw netto ze
sprzeday
przedsibiorstwie
wolniejsze ni w brany.
jest sprzeday w przedsibiorstwie jest szybsze

ni w brany.
rdo: S. Kasierewicz, Analiza ekonomiczno- finansowa przedsibiorstwa, Oficyna Wydawnicza Szkoy

Gwnej Handlowej w Warszawie, Warszawa 1995, s.113.
Pierwsza sytuacja, gdy przychody ze sprzeday badanego przedsibiorstwa rosn

szybciej ni w brany, jest najbardziej optymistyczna. Oznacza to popraw pozycji
83
Tame, s.195.
84
M. Jarzemowska, Analiza ekonomiczna w przedsibiorstwie, Wyd. 1, PWE, Warszawa
2004, s.89.
85
Cz. Skowronka, Analiza ekonomiczno- finansowa przedsibiorstwa . Zbir przykadw i
zada, Wyd. 2, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skodowskiej, Lublin 2007, s.37.
86
Z. Leszczyski, Analiza finansowa przedsibiorstwa, Wydawnictwo Instytutu Technologii
Eksploatacji, Radom 2002, s.71
61
konkurencyjnej przedsibiorstwa i jego standingu finansowego.87Drugiej sytuacji nie

mona oceni jednoznacznie. Jeli przychody ze sprzeday analizowanego
przedsibiorstwa rosn wolniej ni w brany, przedsibiorstwo traci pozycj rynkow w
stosunku do konkurentw. Podobnie sytuacja trzecia nie jest oczywista. Z jednej strony
spadek przychodw ze sprzeday jest niekorzystny dla przedsibiorstwa, z drugiej za
spadek ten jest wolniejszy ni w brany. wiadczy to o przewadze nad konkurencj i
lepszej odpornoci przedsibiorstwa na skutki recesji. Czwarta sytuacja jest zdecydowanie
negatywna. Przychody ze sprzeday obniaj si szybciej w przedsibiorstwie ni w
brany. Przedsibiorstwo ma coraz mniejsze przychody ze sprzeday i traci pozycj
rynkow.
Tabela 3.2.2. Wielkoci Rachunku Zyskw i Strat w Biurze Handlowym Krokowicz
w latach 2009-2013
2009
I. Przychody netto ze sprzeday produktw,
towarw i materiaw
II. Koszty sprzedanych produktw, towarw i
materiaw
III. Zysk (strata) brutto ze sprzeday
IV. Pozostae przychody operacyjne
V. Pozostae koszty operacyjne
VI. Zysk (strata) z dziaalnoci operacyjnej
VII. Przychody finansowe
VII. Koszty finansowe
IX. Zysk (strata) z dziaalnoci gospodarczej
X. Zysk (strata) brutto
XI. Podatek dochodowy
XII. Zysk (strata) netto
rdo: Opracowanie wasne na podstawie RZiS.
2010
2011
2012
12516312 16393141 19983413 21850549 23664471

11693170 15385728 18692027 20468838 22341868
823142 1007513 1291385 1381711 1322604
31215
145943
25803
96704
156965
31462
30917
53755
18358
37884
822896 1122539 1263433 1460057 1441685
6334
131495
893094
893094
133245
564489
8
229453
697734
697734
170210
722884
137573
161435
1239571
1239571
238984
1000587
3137
316021
1147173
1147173
221508
925665
Tabela 3.2.3. Struktura przychodw w Rachunku Zyskw i Strat w Biurze

Handlowym Krokowicz w latach 2009-2013
2009
2010
2011
2012
99,7%
99,1%
99,2%
99,5%
99,2%
Pozostae przychody operacyjne

0,2%
0,9%
Przychody finansowe
0,1%
0,0%
Suma
100,0% 100,0%
0,1%
0,7%
100,0%
0,4%
0,0%
100,0%
0,7%
0,1%
100,0%
Przychody netto ze sprzeday

produktw, towarw i materiaw
2013
Wykres 3.2.1. Struktura przychodw w Rachunku Zyskw i Strat w Biurze

87
Tame ,. s.193.
62
2013
24311
174709
1291287
1291287
248087
1043200
10
75
0%
%
50
%
25
%
0%
2009
2010
2011
2012
2013
Przychody netto ze sprzeday produktw, towarw i materiaw

Pozostae przychody operacyjne
Przychody finansowe
Na podstawie tabeli 3.2.3. zauway mona, e we wszystkich badanych latach

przychody ze sprzeday obejmuj ponad 99,0 % przychodw przedsibiorstwa. Pozostae
przychody operacyjne wraz z przychodami finansowymi stanowi niecae 2% przychodw
do przychodw ogem. Ich czna dynamika wykazana jest w tabeli 3.2.5.
Tabela 3.2.4. Struktura kosztw w Rachunku Zyskw i Strat w Biurze
2009
2010
2011
Koszty sprzedanych
produktw, towarw i
materiaw
98,6% 98,3%
98,9%
Pozostae koszty operacyjne
0,3%
0,2%
0,3%
Koszty finansowe
1,1%
1,5%
0,9%
Suma
100,0% 100,0% 100,0%
2012
2013
98,4%
0,1%
1,5%
100,0%
99,1%
0,2%
0,8%
100,0%
We wszystkich badanych latach najwiksza warto kosztw ponoszonych przez

przedsibiorstwo to koszty wasne sprzeday. Zawieraj okoo 98,0 % cakowitych
kosztw jednostki.. Natomiast koszty, takie jak pozostae koszty operacyjne oraz koszty
finansowe, to zaledwie okoo 2% cakowitych kosztw dziaalnoci. . Ich czna dynamika
wykazana jest razem z przychodami w tabeli 3.2.5.
63
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
2009
2010
2011
2012
2013
Koszty sprzedanych produktw, towarw i materiaw

#REF!
#REF!
Pozostae koszty operacyjne
Koszty finansowe
Tabela 3.2.5. Dynamika przychodw i kosztw w Rachunku Zyskw i Strat w Biurze

2010
2011
2012
2013
rok poprz.=100%
Przychody
Koszty
Zysk
brutto
2013
2009=100%
131,7%
132,0%
121,8%
120,8%
109,0%
110,0%
108,6%
108,4%
189,9%
190,2%
128,0%
138,8%
92,5%
112,6%
185,1%
rdo: Opracowanie wasne na podstawie Tabeli 3.2.3. oraz Tabeli 3.2.4
Na podstawie danych obliczonych w tabeli 3.2.5 zauway mona, i przychody

przedsibiorstwa w cigu trzech lat tak jak 2009,2010 oraz 2011 spaday o 10%.
Naley dobrze oceni wzrost, jaki osigaj przychody ze sprzeday. W roku 2013
przychody ze sprzeday s wiksze, ni te osignite w roku 2009. Wskazuje to na rozwj
przedsibiorstwa. Natomiast dynamika pozostaych przychodw operacyjnych ma niky
proc udziaw i nie ma wpywu. Koszty ogem pokazuj spadek tak jak przychody o
okoo 10%. Wida e spka ponosi porwnywalne przychody sprzedanych produktw do
kosztw poniesionych na wyprodukowanie jest niewielka rnica. W Roku 2012 nawet o
1% koszty przewyszyy przychody. Tak jak w 2013 roku. Najwaniejsze jest to e nie ma
64
wielkiej rnicy ze przychody porwnywalnie pokrywaj koszty a spka stara si

pomniejsza koszty wyprodukowania produktw.
3.3.
Analiza Rachunku Przepyww Pieninych

Rachunek przepyww pieninych ma to do siebie e opisuje wpywajce do
jednostki i wydatkowane przez ni strumienie pienine. Tym samym opiera si na

zasadzie kasowej odmiennie jak Rachunek Zyskw i Strat , ktry opiera si na zasadzie
memoriaowej. Opieranie analizy finansowej na sprawozdaniu z przepyww pieninych
staj si popularn, ale te jak najbardziej, niezbdn, metod analizy. Jest tak poniewa, ta
cz sprawozdania finansowego przedstawia tylko i wycznie efekt dziaalnoci
przedsibiorstwa z punktu widzenia generowania gotwki tzw. czystego pienidza.
Ustawa o rachunkowoci (art. 48b, ust.3) zdefiniowaa co skada si na te przepywy:88
dziaalno operacyjna- to podstawowy rodzaj dziaalnoci jednostki oraz inne

rodzaje dziaalnoci nie zaliczane do dziaalnoci inwestycyjnej (lokacyjnej) lub
finansowej.
dziaalno inwestycyjna (lokacyjna) to nabywanie lub zbywanie skadnikw
aktyww trwaych i krtkoterminowych aktyww finansowych oraz wszystkie z
nim zwizane pienine koszty i korzyci.

dziaalno finansowa to pozyskiwanie lub utrata rde finansowania (zmiany w
rozmiarach i relacjach kapitau wasnego i obcego w jednostce) oraz wszystkie z
nim zwizane pienine koszty i korzyci.
Rysunek 3.3.1. Przepyw rodkw pieninych w przedsibiorstwie

rdo : Opracowanie wasne na podstawie Rachunku Przepyww Pieninych
88
Por., R. Rybicki , dz. cyt., s. 122.
65
Tabela 3.3.1. Rachunek przepyww pieninych Biura Handlowego Krokowicz za

lata 2009-2013 (w z)
2009
A. Przepywy rodkw pieninych z
dziaalnoci operacyjnej
I. Zysk (strata) netto
II. Korekty razem
3. Amortyzacja
4. (Zyski) straty z tytuu rnic kursowych
5. Odsetki i udziay w zyskach (dywidendy)
6. (Zysk) strata z tytuu dziaalnoci
inwestycyjnej
7. Zmiana stanu rezerw
8. Zmiana stanu zapasw
9. Zmiana stanu nalenoci
2010
2011
2012
2013
-3032376
564489
-3596865
7339
612741
722884
-110142
3981
-1115151
1000587
-2115738
6513
719345
925665
-206320
201
362356
1043200
-680844
4305
-6671
-23544
-3758738
389
-103439
82974
-376
-537
-863431
765603
-1631401 -1182790
-111
386475
-518048
10. Zmiana stanu zobowiza

krtkoterminowych, z wyjtkiem poyczek i
kredytw
189657
-94555
365047
217986
-540406
11. Zmiana stanu rozlicze
midzyokresowych
-4908
508
7910
-6783
-13059
12. Inne korekty
B. Przepywy rodkw pieninych z
dziaalnoci inwestycyjnej
0
0
0
0
0
C. Przepywy rodkw pieninych z
dziaalnoci finansowej
0
0
0
0
0
D. Przepywy pienine netto
-3032376
612741 -1115151
719345
362356
E. Bilansowa zmiana stanu rodkw
pieninych
-3032376
612741 -1115151
719345
362356
- w tym: zmiana stanu rodkw pieninych z
tytuu rnic kursowych
6729
202164
326846
5180
98764
G. rodki pienine na koniec okresu
-3025648
814906
-788305
724525
461121
rdo: Opracowanie wasne na podstawie sprawozda finansowych BH Krokowicz za lata 2009-2013.
66
Wykres 3.4.1. Relacja midzy zyskiem netto a gotwk

1500000
1000000
500000
0
-500000
2009
2010
2011
2012
2013
-1000000
-1500000
-2000000
-2500000
-3000000
-3500000
Zysk netto
Gotwka
rdo: Opracowanie wasne na podstawie: danych zawartych w tabeli 3.3.1.
Spka BH Krokowicz. osigna dodatnie przepywy z dziaalnoci operacyjnej

w latach 2010 oraz 2012-2013. Ujemne przypywy z dziaalnoci operacyjnej wystpiy
zatem w roku 2009 oraz 2011, w ktrym spka poniosa najwiksz strat na dziaalnoci.
W latach 2011-2013 pomimo memoriaowej straty, do spki wpyno wicej rodkw
pieninych z tytuu dziaalnoci operacyjnej, anieli spka wydatkowaa. Wrd korekt
duy wpyw na korekt zysku netto o koszty niewywoujce przepywu gotwki miay
zmiany stanu nalenoci i zobowiza krtkoterminowych ( tutaj tylko w 2010 roku).
Przepywy z dziaalnoci inwestycyjnej oraz przepywy dziaalnoci finansowej
kreoway si na poziomie zerowym. Spka nie kupowaa np. rodkw trwaych ani nie
inwestowaa w wartoci nie materialne i prawne.
W roku 2009 ujemne przepywy pienine netto byy na wysokim poziomie i
wynosiy -3 032 376,00 z oraz nieco niszy ujemny poziom przepyww pieninych
netto by w 2011 roku i wynosi 1 115 151,00 z. W latach 2010, 2013 .2013 wida
dodatni przepyw pieniny netto ktry wynosi kolejno 612 741,00 z, 719 345,00 z oraz
362 356,00 z co wskazuje na coraz lepsz sytuacje gotwki spki.
67
Dla podsumowania analizy rachunku przepyww pieninych spki BH Krokowicz. w

tabeli 3.3.2. przedstawiono kierunki przepyww z poszczeglnych rodzajach dziaalnoci.
Tabela 3.3.2. Kierunki przepyww pieninych w spce BH Krokowicz w latach
2009-2013
rdo: Opracowanie wasne na podstawie: danych zawartych w tabeli 3.3.1.
Na podstawie tabeli 3.3.2. widoczna jest dobra pynno finansowa . Mimo tego e
spka nie inwestuje i miaa kryzys w latach 2009 oraz 2011 potrafia si z tego wybroni i
zarobi w kolejnych latach. Zysk z roku na rok ronie tak jak gotwka ktr firma moe
obraca. Atutem firmy jest to e zawsze spaca zobowizania na bieco a swoim klientom
pozwala na duszy okres spaty nalenoci. Spka BH Krokowicz na rynku ma dobr
pozycj i starajc si coraz bardziej maj szanse na dostanie si do czowek.
3.4.
Analiza SWOT spki BH KROKOWICZ

Biuro Handlowe Krokowicz sp. z o.o. (dalej BHK) zlokalizowane jest w Poznaniu
przy ulicy Zbszyskiej 3. Firma dziaa na rynku od pocztku 2000 roku, kiedy rozpocza
dystrybucj papierw dla poligrafii, a w szczeglnoci papierw etykietowych (gwnie
etykiety piw, wdek i wd mineralnych). Od pocztku rozpoczcia dziaalnoci BHK
realizuje wspprac z amerykask firm GLATFELTER do ktrego nale fabryki
papierw metalizowanych w Niemczech i Wielkiej Brytanii. Jednoczenie BHK jest
wycznym przedstawicielem firmy Glatfelter na rynku polskim.
Sama Analiza SWOT ma posta tabeli z dwoma wierszami i dwiema kolumnami.
Przy czym grny wiersz pokazuje czynniki zalene od przedsibiorstw, natomiast dolny
niezalene od nich, lewa kolumna zawiera czynniki pozytywne, prawa za negatywne.
Nazwa techniki pochodzi od pierwszych liter angielskich sw:
S (z ang. Strengths) mocne strony
W (z ang. Weaknesses) sabe strony
O (z ang. Opportunities) szanse
T (z ang. Threats) zagroenia
68
Analiza SWOT to technik pozwalajc na przeprowadzenie podstawowej analizy

dziaalnoci transferu technologii w oparciu o czynniki majce najwikszy wpyw na t
dziaalno. Analiza SWOT polega na zidentyfikowaniu silnych i sabych stron danej firmy
(jej wewntrznych zasobw i moliwoci), poprzez analiz wszystkich tych czynnikw, na
ktre firma ma wpyw, oraz na rozpoznaniu szans i zagroe, jakie staj przed firm, czyli
zanalizowaniu czynnikw niezalenych od przedsibiorstwa. Jest to technika stosowana
zarwno w analizie firm, ktre ju dziaaj na rynku, jak i tych, ktre dopiero planuje si
otworzy.
Silne i sabe strony s czynnikami wewntrznymi firmy (mikroekonomiczne), np.
jako produktu, kwalifikacje kadry zarzdzajcej (oba te czynniki mog by take
sabociami, jeeli jako produktu jest niska czy zarzdzanie jest ze). Szanse i zagroenia
s zewntrznymi czynnikami, np. rozwj caego nowego rynku (szansa), czy pojawienie
si na rynku nowych konkurentw (zagroenie) - makroekonomiczne.
Tabela 3.4.1. Zaoenia analizy SWOT
Czynniki wewntrzne (mikroekonomiczne)
Strenghts (mocne strony)
Weaknesses (sabe strony)
- wydatki zwizane z uzyskaniem
Znana marka o duej tradycji
Wysokie wskaniki rentownoci (ROS, certyfikatw jakoci i przeprowadzeniem
audytw
ROA i ROE)
Wysoka pynno finansowa
Brak zaduenia dugoterminowego
Wysoki udzia eksportu w sprzeday
cakowitej
Due dowiadczenie na rynku
Udane proces restrukturyzacyjny
Zarzdzanie
Spk
w
zakresie
stosowania norm jakoci i audytw
Stae
podnoszenie
kwalifikacji
pracowniczych, przez organizowanie
szkole wewntrznych
Dbanie o rodowisko
Czynniki zewntrzne (makroekonomiczne)
Opportunities (szanse)
Threats (zagroenia)
Planowanie dalszej restrukturyzacji
Kryzys finansowy
Koniec kryzysu gospodarczego w UE i
Niestabilno kursu PLN/EUR i
na wiecie
PLN/USD w zwizku z prowadzeniem
sprzeday zagranice
Podpisywanie nowych umw
Niekorzystne przewalutowanie PLN przy
handlowych z zagranicznymi
importerami
wprowadzeniu EUR w Polsce
Nawizanie szerszej wsppracy
Rosnce koszty pracy w Polsce
handlowej z krajami Europy rodkowo(podnoszenie pacy minimalnej)
69
Wschodniej
Pozyskiwanie dotacji z UE
Konkurencja spek zagranicznych

Lekcewaenie maych przedsibiorstw na
rynku krajowym i zagranicznym
rdo: Opracowanie wasne

Powysza analiza SWOT wykazuje wysokie moliwoci rozwojowych Spki w
brany poligraficznej. W skali makroekonomicznej warto podkreli du niestabilno
zwizan z polityk naszego kraju, zagroenia zwizane z kryzysem gospodarczym i
rosncym fiskalizmem pastwa. W analizie SWOT podkrelono mocne strony Spki
zwizane z posiadaniem duej rentownoci. Jednoczenie Firma dziaa realizujc wysokie
standardy jakoci, cay czas rozrzedzajc eksport produktw wasnych.
70
71
ROZDZIA 4
ANALIZA WSKANIKOWA JAKO METODA OCENY
DZIAALNOCI PRZEDSIBIORSTWA
4.1. Analiza pynnoci finansowej przedsibiorstwa
Pojcie pynnoci finansowej nie jest jednoznaczne i moe by rnie rozumiane.
Definicje podawane w literaturze rni si od siebie, co nie znaczy, e ktra z nich jest
bdna, gdy przedstawiaj one jedynie inny punkt widzenia, akcentuj inny aspekt
pynnoci89. Pynno finansowa firmy definiowana jest jako zdolno do
zamiany
aktyww na rodki finansowe bez utraty ich wartoci, badane pojcie postrzegane jest
rwnie, jako zdolno przedsibiorstwa do wywizywania si z zobowiza 90. Przez
pynno finansow naley rozumie analiz dynamiczn biorc pod uwag aspekt
przepyww pieninych. Analiza pynnoci finansowej jest gwnym zaoeniem
rachunkowoci, dlatego informacje naley przedstawi, jako wiadomo, bdca
przedmiotem przetwarzania metodami tradycyjnymi lub automatycznymi. Naley zwrci
uwag, e informacje z przepywu finansowego, by odegra swoj rol w rachunkowoci
musz
cechowa
si:
dokadnoci,
rzetelnoci,
kompletnoci,
aktualnoci,
terminowoci oraz odpowiedzialnoci.

W szerokiej definicji pynnoci finansowej w ujciu przepyww pieninych
wskazuje si, e jednostka gospodarcza, taka jak przedsibiorstwo, gospodarstwo domowe
czy jednostka budetowa, posiada pynno finansow, jeli moe sobie pozwoli na
zakupy usug i towarw, gdy tylko s one jej potrzebne do pokrycia potrzeb
konsumpcyjnych czy produkcyjnych oraz na pokrycie zobowiza. W definicji tej
pojawiaj si dwie cechy pynnoci, tzn. zdolno do dokonywania zakupw oraz zdolno
do zaspokajania wszystkich zobowiza (rys. 4.1.1.).
89
J. Kosiska, T. Cicirko, Pynno finansowa zagadnienia wstpne (w:) Podstawy
zarzdzania pynnoci finansow przedsibiorstwa, pod red. T. Cicirko, Wyd. SGH,
90
E. nieek, M. Wiatr, Interpretacja i analiza przepyww pieninych, Wolters Kluwer
2011, s. 319.
72
Rysunek 4.1.1. Interpretacja pynnoci finansowej
rdo: J. Kosiska, T. Cicirko, Pynno finansowa zagadnienia wstpne (w:) Podstawy zarzdzania
pynnoci finansow przedsibiorstwa, pod red. T. Cicirko, Wyd. SGH, Warszawa 2010, s. 15.
Wynika to z faktu, i wikszo przedsibiorstw nabywa towar z odroczonym

terminem zapaty, przez co pojawiaj si zobowizania wobec sprzedawcy, regulowane
dopiero w terminie ich wymagalnoci. Gdyby wszystkie jednostki gospodarcze
dokonyway zakupw wycznie na warunkach kredytowych, wtedy zobowizania nie
miayby znaczenia. W praktyce pod uwag brane s nie tyk wydatki wynikajce z
biecych zobowiza, ale wszelkie niezbdne wydatki. Kolejne okrelenie zastosowane w
definicji i warte wyjanienia dotyczy penej wysokoci zobowiza. Oznacza ono, e nie
zostay dokonane adne jednostronne odliczenia od kwoty zobowizania przez jednostk
spacajc dug. Przedsibiorstwo prbuj utrzyma tak wanie zdefiniowan pynno
finansow nie chc doprowadzi do sytuacji, w ktrej nie sta ich na zakup potrzebnych
towarw czy spat zobowiza w terminie, tzw. niedobr pynnoci. Wiza si to moe z
dodatkowymi kosztami, jak odsetki czy kary umowne a nawet utrat reputacji91.
91
G. Michalski, W. Pluta, Krtkoterminowe zarzdzanie kapitaem: jak zachowa pynno
73
Analizujc pynno finansow podkrela si, e czsta zmiana postaci rodkw

tworzcych kapita przedsibiorstwa, przechodzenie jednych aktyww w drugie powoduje,
e zaleno ta ma posta cyklicznego procesu, u podstaw ktrego tkwi strumienie
pienine generowane w toku jego dziaalnoci (rys. 4.1.2.).
Rysunek 4.1.2. Cykl przepywu finansowego
rdo: M. Sierpiska, D. Wdzki, Zarzdzanie pynnoci finansow w przedsibiorstwie, PWN, Warszawa

1997, s. 80
W skad cyklu wchodz procesy zaopatrzenia, produkcji i zbytu. W procesie

szeroko pojtego zaopatrzenia przedsibiorstwo nabywa si surowce i materiay, zatrudnia
pracownikw, korzysta z transportu obce usug
wiadczonych na
remontowych
i innych
usug
rzecz produkcji. Cz tych elementw nabywa za gotwk, cze
pozyskuje na kredyt, zacigajc zobowizania wobec dostawcw. W procesie produkcji

przedsibiorstwo przeksztaca surowce i materiay w produkty gotowe (usugi), aby
nastpnie sprzeda je odbiorcom. Cz wyrobw gotowych moe pozostawa w
magazynie. Wytworzone produkty sprzedawane s odbiorcom za gotwk bd kredyt.
Sprzeda za gotwk przyspiesza cykl konwersji gotwki, a sprzeda na kredyt powoduje
zmian produktw gotowych w nalenoci, ktre przeksztac si po pewnym czasie w
gotwk, a okres ten zaley od polityki kredytowej przedsibiorstwa.
Zbyt wysoki poziom pynnoci rwnie nie wpywa korzystnie na sytuacj
przedsibiorstwa, gdy zamroone rodki finansowe mogyby zosta efektywniej
wykorzystane i tym samym przyczyni si do wzrostu rentownoci przedsibiorstwa.
Zarwno niedobr jak i nadwyka nie s szkodliwe, jeeli s to zjawiska krtkotrwale.
Pomiar pynnoci finansowej na podstawie wielkoci zasobowych zawartych w
bilansie w praktyce okazuje si niewystarczajcy. Obrazuje on bowiem poziom pynnoci
w danym momencie, na ktry sporzdzono sprawozdanie finansowe. Ponadto przyjte
finansow?, C.H. Beck, Warszawa 2005, s. 7.
74
zasady ksigowania i okrelania wartoci bilansowej zasobw znieksztacaj rzeczywisty

stan pynnoci finansowej. Dlatego te potrzebna jest korekta wskanikw pynnoci,
sprowadzajca si do ustalenia rynkowej wartoci majtku obrotowego oraz poziomu
zobowiza
biecych
dotyczcych
takiego
samego
przedziau
czasowego
jak
zabezpieczajcy je majtek obrotowy. Bez wzgldu na dokonan korekt wskanika

biecej pynnoci finansowej, w praktyce niezbdny jest odpowiedni dobr narzdzi
pomiaru pynnoci finansowej, stosownie do specyfiki przedsibiorstw.
Analiza pynnoci krtkoterminowej przedsibiorstwa stawia sobie za cel
maksymalizacj bogactwa jego wacicieli, ktra wynika z maksymalizacji wartoci
przedsibiorstwa. Owartoci przedsibiorstwa decyduje wycena sumy zaktualizowanych
po koszcie kapitau, oczekiwanych strumieni pieninych generowanych przez
przedsibiorstwo92. Definicj t mona przedstawi poprzez wzr93:
n
V p=
t =1
CFt
(1+ k )t
Gdzie:
Wp warto przedsibiorstwa
CFt warto oczekiwanych przepyww pieninych generowany przez przedsibiorstwo
w okresie t
k stopa dyskonata wynikajca z kosztu kapitau przedsiebiorstwa
W planowaniu krtkoterminowym maksymalizuje si wartoci przedsibiorstwa
osigane poprzez:
denie do maksymalizacji oczekiwanych przepyww pieninych,

minimalizacj kosztu kapitau finansujcego dziaalno przedsibiorstwa,
maksymalizacj okresu ycia przedsibiorstwa, przy zaoeniu, e bdzie ono przez
cay czas generowa dodatnie przepywy pienine.
Analiza licznika ukazuje przepywy pieniny generowany przez przedsibiorstwo,
ktre s szacowane na podstawie wzoru94:

CF t =( CR t KS BD KZ t D ) (1T ) + D NWCt
92
G. Michalski, Definicja i znaczenie krtkoterminowej pynnoci finansowej (w:)
Zarzdzanie finansami firm Teoria i praktyka, Wiesaw Pluta (red.), PN 1042, AE,
Wrocaw 2004, 2 tom, (s. 65-72) s. 69; Patrz te: J. Ostaszewski, T. Cicirko, Finanse spki
akcyjnej, Difin, Warszawa 2005, s. 318.
93
G. Michalski, dz. cyt., s. 69.
94
Tame, s. 69.
75
KZ, - koszty zmienne w okresie /,

D - amortyzacja,
Tefektywna stopa podatkowa,
ANWC - przyrost kapitau pracujcego netto.
Mianownik w pierwszym wzorze zawiera stop procentow reprezentujc koszt
kapitau finansujcego przedsibiorstwo, co oznaczono liter k, oraz liczba okresw, w
ktrych wystpowa bd przepywy pienine generowane przez przedsibiorstwo,
oznaczone
przez
t.
zakresie
poszczeglnych
obszarw
funkcjonowania
przedsibiorstwa, ktre dotycz decyzje krtkoterminowe, dokonano interpretacji na rys. 5.

Rysunek 4.1.3. Wpyw polityki krtkoterminowej na pynno finansow przedsibiorstwa
rdo: G. Michalski, Definicja i znaczenie krtkoterminowej pynnoci finansowej (w:) Zarzdzanie

finansami firm Teoria i praktyka, Wiesaw Pluta (red.), PN 1042, AE, Wrocaw 2004, 2 tom, s. 70.
Z rys. 1.3 wynika, e w sposb poredni na warto przedsibiorstwa wpywa

wszystkie obszary zwizane z krtkoterminowym zarzdzaniem pynnoci. W zakresie
przepyww pieninych, przewidywana wielko powinna ksztatowa warto
przedsibiorstwa, poprzez zarzdzanie nalenociami. W przypadku, gdy przedsibiorstwo
stosuje restrykcyjn polityk kredytu kupieckiego, to zachodzi najczciej negatywny
wpyw na poziom przychodw ze sprzeday (CR), jednoczenie ograniczajc koszty
zwizane z zarzdzaniem nalenociami (KZ i KS) oraz koszty wynikajce z istnienia
straty zwizanej z niecigalnymi wierzytelnociami. Obnienie poziomu nalenoci
pociga za sob znacznie niszy poziom kapitau obrotowego netto, co przekada si
korzystnie na przepyw pieniny. Inna polityka zwizana z wykorzystaniem kredytu ma
odwrotne oddziaywanie na warto przedsibiorstwa.
76
Z krtkoterminowych obszarw w zakresie kreowania decyzji finansowych

zalenie od wielkoci oczekiwanych przepyww pieninych jest efektem zarzdzania
zapasami, rodkami pieninymi i biecymi zobowizaniami przedsibiorstwa. Utrata
pynnoci krtkoterminowej ma, zatem podstawy wpyw na przewidywan dugo
funkcjonowania przedsibiorstwa.
Zarzdzanie pynnoci dugoterminow dotyczy dopasowania terminw patnoci
oraz moliwoci pozyskania w przyszoci zadowalajcych rde finansowania i kosztu
pozyskania rodkw w zakresie wpywu na rentowno przedsibiorstwa. Nadzorcze miary
pynnoci w zakresie pynnoci dugoterminowej przedsibiorstwa przedstawiono na rys.
6.
Rysunek 4.1.4. Nadzorcze miary pynnoci w zakresie pynnoci dugoterminowej
przedsibiorstwa
Poziom pokrycia aktyww niepynnych funduszami wasnymi, ktry oblicza si

jako iloraz funduszy wasnych pomniejszonych o czn warto kapitaw z tytuu ryzyka
rynkowego oraz z tytuu ryzyka rozliczenia dostawy, czy ryzyka kontrahenta do aktyww
niepynnych, w skrcie (WPANFW). WPANFW oblicza si wedug wzoru:
WPANFW =
FW WK
An
Gdzie:
WK - czn warto kapitaw z tytuu ryzyka rynkowego oraz z tytuu ryzyka
rozliczenia dostawy
An aktywa niepynne
Poziom wspczynnika pokrycia aktyww niepynnych oraz aktyww o pynnoci
ograniczonej funduszami wasnymi i kapitaem obcym oblicza si jako iloraz sumy
funduszy wasnych minus czn warto zobowiza kapitaowych m.in. tytuu ryzyka
rozliczenia dostawy i ryzyka kontrahenta oraz rodkw obcych stabilnych do poziomu
77
sumy
aktyww
niepynnych
wraz
aktywami
ograniczonej
pynnoci,
czyli
WPANiAOPFWiOS. Wspczynnik ten okrela si wzorem:

WPANiAOPFWiOS=
( FW WK )+ Stabilne rodki Obce

1
An+ A o ograniczonej pynnoci
Przeprowadzenie analizy rachunkw przepyww pieninych w efekcie w wielu

przypadkach jest niewystarczajce i nie daje caego obrazu przepyww pieninych w
przedsibiorstwie. W szczegowoci dotycz:
wydajnoci gotwkowej,
wystarczalnoci gotwkowej.
Poziom wskanika wydajnoci gotwkowej obrazuje relacj gotwki operacyjnej
do obrotu oraz zysku generowanego poprzez ten obrt i do majtku przedsibiorstwa,
gdzie dobrym wskanik przedstawia wzrost jego poziomu w czasie. Wskanik ten liczy si
nastpujco:
Wskanik wydajnoci gotwkowej95:

gotwka netto z dziaalnoci operacyjnej
sprzeda netoo
Wskanik wydajnoci gotwkowej ogem zapisuje si nastpujco:

rednia warto majtku ogem
Wskanik wydajnoci gotwkowej majtku obrotowego przedstawia zdolno tego

majtku do pomnaania rodkw pieninych:
got wka netto z dzia alno ci operacyjnej
rednia warto maj tku obrotowego
Wskanik wystarczalnoci gotwkowej umoliwia ocen, czy pozyskiwane z

podstawowej dziaalnoci rodkw pieninych netto jest odpowiednio dua wobec
do wydatkw oraz zobowiza przedsibiorstwa96. Wskanik wystarczalnoci
gotwkowej operacyjnej na spat dugu wylicza si wzorem:
zobowizania ogem
Wskanik
wystarczalnoci
gotwki
operacyjnej
na
spat
zobowiza
95
M. Sierpiska, D. Wdzki, Zarzadzanie pynnoci finansow w przedsibiorstwie, PWN,
Warszawa 2002, s. 52-53.
96
Tame, s. 54.
78
krtkoterminowych:
zobowizania krtkoterminowe
Wskanik oglny wystarczalnoci gotwkowej umoliwia ocen zdolnoci

przedsibiorstwa
wzgldem
spaty zaduenia
dugoterminowego,
wypaty
dywidend i pokrycia wydatkw inwestycyjnych:

spata zobowiza dugoterminowych+ wypatadywidendy + zakup majtku trwaego
Wskanik ten przedstawia biec polityk finansow firmy. Wskanik na
poziomie 1 oznacza, e przedsibiorstwo nie ma potrzeby sigania po dodatkowe rodki
pienine.
Wskanik biecej pynnoci finansowej dostarcza informacji o zdolnoci
przedsibiorstwa do regulowania zobowiza dziki aktywom obrotowym. Wskanik ten
oblicza si wzorem:
aktywa obrotowe
zobowizania biece
Powyszy wskanik jest podstawow dla oblicze pynnoci finansowej firmy, przy
wskanik biecej pynnoci=
czym jego wad jest fakt, i w aktywach obrotowych znajduj si zapasy i rozliczenia
midzyokresowe, ktre s stosunkowo mao pynne i sabo zabezpieczaj pynno
finansow firmy. Dlatego analiz pynnoci naley uzupeni si o wskanik szybkiej
pynnoci.
We wskaniku szybkiej pynnoci, z aktyww obrotowych eliminuje si mao
pynne zapasy oraz rozliczenia midzyokresowe.
wska nik szybkiej p ynn o ci=
aktywa obrotowezapasyrozliczenia mi dzyokresowe kr tkoterm

zobowi zania bie ce
W ten sposb ukazuje si pokrycie zobowiza krtkoterminowych firmy

aktywami o wysokiej pynnoci.
Wskanikiem dynamicznym kluczowym dla pracy jest wskanik oglnego
zaduenia (DR). Wskanik ten liczony jest jako kapita obcy, czyli zobowizania ogem
plus rezerwy na zobowizania, do aktyww ogem, co przedstawiono w poniszym
wzorze:97
DR=
Kapita obcy
Aktywa ogem
97
E. A. Helfert, Techniki analizy finansowej, PWE, Warszawa 2004, s. 180
79
Wskanik ten to najbardziej oglnym obrazem struktury finansowania aktyww. Im

wysza warto tego wskanika tym wysze ryzyko kredytowe przedsibiorstwa. Dlatego
nie powinien on przekracza 0,67 pkt98.
Ponadto w pracy zostan obliczone takie wskaniki, jak99:
Wskanik zaduenia dugoterminowego (wskanik dugu):

Zaduenie dugoterminowe=
Dziki
temu
wskanikowi
zobowizania dugoterminowe
kapita wasny
okrela
si
poziom
pokrycia
zobowiza
dugoterminowych kapitaami wasnymi. Przekroczenie poziomu 1,0 oznacza silne

zaduenie.
Wskanik zaduenia kapitaw wasnych:

Wskanik zaduzenia kapitaw wasnych=
zobowizanie ogem
kapita wasny
Wskanik ten okrela poziom zaduenia kapitau wasnego oraz relacj kapitaw
obcych do kapitaw wasnych. Wielko tego wskanika rwnie nie powinna
przekracza 1,0, w przypadku przedsibiorstw duych oraz rednich i 3,0 wobec
przedsibiorstw maych.
Wskanik pokrycia obsugi dugu z wyniku finansowego netto

Wskanik pokrycia obsugi dugu z wyniku finansowego netto=
wynik finansowy netto

raty kapitaowe+ odsetki
Dziki temu wskanikowi okrela si wynik finansowy netto pokrywa obsug rat
kapitaowych oraz odsetek. Wskanik ten powinien by wyszy ni 1,0.
Wskanik pokrycia obsugi dugu z EBIT-u

Wskanik pokrycia obsugi dugu z EBIT =
wyniki finansowe brutto+ odsetki

raty kapitaowe+ odsetki
Wskanik ten okrela ile razy zysk przed odliczeniem zobowiza podatkowych i
odsetek pokrywa spacane raty kapitaowe i odsetki, czyli okrela stopie obsugi dugu
przez zysk. Szacuje si, e warto tego wskanika przekraczaa 1,2/1,3 pkt.
98
G. Gobiowski, A. Taczaa, Analiza finansowa w teorii i w praktyce, Difin, Warszawa
2009, s. 203.
99
R. Patterson, Kompendium terminw z zakresu rachunkowoci i finansw po polsku i po
angielsku, Fundacja Rozwoju Rachunkowoci w Polsce Warszawa 2002, s. 495-507.
80
Wskanik pokrycia obsugi dugu

Wskanik pokrycia obsugi dugu z cash flow =
wynik finansowy netto+ amortyzacja

raty kapitaowe +odsetki
Dziki temu wskanikowi moliwe jest okrelenie
pokrycia obsugi dugu z
nadwyki finansowej netto. Poziomem optymalnym dla tego wskanika jest poziom 1,5
pkt. Zgodnie z tym optimum suma zysku przed opodatkowaniem z amortyzacj powinna
by o 50% wysza od poziomu rocznej raty kredytu z odsetkami.
Wskanik pokrycia zobowiza odsetkowych

Wskanik pokrycia zobowiza odsetkowych=
wynik finansowy brutto +odsetki

odsetki
Dziki temu wskanikowi mona okreli zdolno przedsibiorstwa do terminowej

spaty odsetek. W przypadku jednoczesnej spaty odsetek, i rat kapitaowych nie ma
potrzeby stosowania tego wskanika.
2009
0,22
2010
0,33
2011
1,86
2012
2,02
2013
2,54
Bieca pynno w Spce w latach 2009-2013 ulega wzrostowi o ponad 2

punkty. Jednoczenie za optymalny uznaje si jego poziom 2 punktw, ktra to wielko w
BHK oscyluje, w cigu dwch ostatnich lat, w okolicach tego optimum.
Wykres 4.1.1. Wskanik biecej pynnoci w latach 2009-2013
81
Wyszemu wzrostowi uleg wskanik szybkiej pynnoci, ktrego poziom w latach

2011-2013 wzrs o niemal 0,9 punktw .Warto tego wskanika powinna si mieci w
granicy od 1,2 do 2,0 punktw, co w latach 2011-2012 miao miejsce. Wskanik na
poziomie 2,3 punktw wynika z wzrostu kapitau wasnego, przy czym nie wiadczy to o
kopotach finansowych firmy, na co wskazywaby poziom wyszy ni 3 punkty.
Jednoczenie warto ta w latach 2009-2010 bya ujemna.
2009
-0,007
2010
-0,001
2011
1,44
2012
1,59
2013
2,30
Wykres 4.1.2. Wskanik szybkiej pynnoci w latach 2009-2013
Wskanik pynnoci gotwkowej rwnie wykaza sta tendencj zwykow w

latach 2009-2013 rosn o 2,32 punktw. Przyjmuje si jednak, e wskanik ten powinien
si ksztatowa na poziomie ok. 0,3. W efekcie moemy wskaza, e BHK posiada, w
latach 2011-2013, nadmierne rodki finansowe, ktre generuj nadpynno i powinny
zosta wykorzystane do wypracowania wikszego zysku np. poprzez ich zainwestowanie
na rynku bankowym lub papierw wartociowych.
2009
0,22
2010
0,31
2011
1,92
2012
2,02
Wykres 4.1.3. Wskanik pynnoci gotwkowej w latach 2011-2012
82
2013
2,54
W efekcie wydajno gotwkowa w roku 2011 i 2013 jest na niskim poziomie.

Zatem majtek obrotowy firmy nie generowa dostatecznej gotwki w latach 2011-2012 .
2009
0,01615
2010
0,01993
2011
0,00044
2012
0,00463
2013
0,04428
Wykres 4.1.4. Wskanik wydajnoci gotwkowej ze sprzeday w latach 2011-2012
Analogiczne wahania dotycz wskanika wydajnoci gotwkowej ogem, ktry w

roku 2013 by stukrotnie .Stawia si zatem wniosek, e od roku 2013 firma zaczyna
zwiksza swoj wydajno gotwkow do poziomu wyszego nawet ni w roku 2010, co
wynika z procesu optymalizacji przepyww finansowych w BHK.
2009
0,3581
2010
0,4521
2011
0,0099
2012
0,1067
2013
0,9895
83
Wykres 4.1.5. Wskanik wydajnoci gotwkowej ogem w latach 2009-2013
Potwierdza to take zmiana w zakresie wskanika wydajnosci gotwkowej z

majtku ogem i z majtku obrotowego.
2009
2010
2011
2012
2013
0,4334
0,5799
0,0015
0,0147
0,1516
Wykres 4.1.6. Wskanik wydajnoci gotwkowej z majtku ogem w latach
2009-2013
2009
0,4437
2010
0,5847
2011
0,0015
2012
0,0147
2013
0,1527
Wykres 4.1.7. Wskanik wydajnoci gotwkowej z majtku obrotowego w latach

2009-2013
84
W efekcie Spka aktualnie nie ma trudnoci ze spat zobowiza, co potwierdza

poziom wskaniku wystarczalnoci gotwkowej na spat zobowiza ogem .
2009
0,1019
2010
0,1815
2011
0,0039
2012
0,0297
2013
0,3889
Wykres 4.1.8. Wskanik wystarczalnoci gotwkowej na spat zobowiza ogem w

latach 2009-2013
Jednoczenie wszystkie zobowizania BHK maj charakter krtkoterminowy.

Zatem BHK pokrywa wszystkie zobowizania dugoterminowe ze rodkw wasnych. W
efekcie Spka generuje coraz wyszy wskanik wypacalno z posiadanej gotwki, co
85
naley uzna za bardzo dobry wynik i brak jakichkolwiek problemw ze spat

ewentualnie zacignitych zobowiza.
2009
0,22
2010
0,31
2011
1,87
2012
2,02
2013
2,55
Wykres 4.1.9. Wskanik wypacalnoci gotwki w latach 2009-2013
Na umiejtne wykorzystanie kapitau wasnego wskazuje stay wzrost poziomu

kapitau pracujcego, ktry w roku 2011 wynis 2,8 mln PLN, a w roku 2013 ju 4,1 mln
PLN.
2009
-1527332,88
2010
-1241279,62
2011
2881562,34
2012
3395151,79
2013
4105192,41
Wykres 4.1.10. Wskanik kapitau pracujcego w latach 2009-2013 [PLN]
86
Pozytywnym zjawiskiem w BHK jest jego wzrost obrotowoci kapitau

pracujcego z 0,46 punktw w roku 2011 do 0,61 punktw w roku 2013.
2009
-3,35
2010
-2,22
2011
0,46
2012
0,51
2013
0,61
Tabela 4.1.10. Wskanik produktywnoci kapitau pracujcego w latach 2009-2013
Wnioskujc wskazuje si, e spka posiada optymalna pynno finansow.

Nadwyki finansowe mogy przeoy si na nadpynno jednak powysze wskaniki
87
wiadcz, e kapita Spki jest dobrze lokowany. Dlatego obnienie zysku netto w roku
2012 zostao zahamowane i zysk w roku 2013 wrci do poziomu z roku 2011.
4.2. Wskanikowa ocena rentownoci
Podstawowym miernikiem efektywnoci jest zysk. Poniewa suma kwot zysku nie
charakteryzuje precyzyjnie skali efektywnoci gospodarowania, naley pogbi analiz
zysku. W tym celu stosuje si wielkoci wzgldne
obrasowujce relacj zysku do
odpowiedniej podstawy porwnania. Wskaniki wzgldne powszechnie nazywa si

wskanikami rentownoci lub wskanikami zyskownoci.
Analiza rentownoci moe by rozpatrywana z rnych punktw widzenia i moe
obejmowa rne kryteria zysku i rne podstawy, do ktrych zysk ten jest odnoszony.
Najczciej wyrnia si:
rentowno sprzeday, nazywan rentownoci handlow,
rentowno majtku, okrelan jako rentowno ekonomiczn,
rentowno zaangaowanych kapitaw, nazywan rentownoci finansow.
Analiza rentownoci stanowi jeden z najbardziej istotnych zakresw analizy

finansowej. Wynika to z duego znaczenia rentownoci w ocenie efektywnoci dziaalnoci
przedsibiorstwa. Rentowno spenia rol syntetycznego miernika, ktry pozwala na
ocen rnych obszarw dziaalnoci przedsibiorstwa za pomoc jednego lub kilku
wskanikw. Maj rne waciwoci, a ich warto poznawcza zaley w duym stopniu
od charakteru przedsibiorstwa i warunkw w jakich funkcjonuje100.
Analiza rentownoci sprzeday jest wanym obszarem analizy rentownoci dziaalnoci
przedsibiorstwa. Analiza ta umoliwia syntetyczn ocen opacalnoci produktw
wytworzonych przez przedsibiorstwo i towarw przez niezakupionych. Przedmiotem
analizy rentownoci sprzeday jest relacja zysku finansowego ze sprzeday do przychodu
ze sprzeday. Wyraa to nastpujca relacja:
Wskanik rentownoci sprzeday =
Zysk netto
Pr zychody ze sprzeday
Wskanik rentownoci sprzeday informuje, jaka kwota wyniku finansowego jest

zawarta w jednej zotwce przychodw. Im wiksza warto przyjmuje ten wskanik, tym
jest bardziej opacalna sprzeda101.
100
, W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002 ., s. 231-232.
101
Tame, s. 174.
88
Wskanik rentownoci sprzeday ukazuje peniejszy obraz efektywnoci dziaalnoci

przedsibiorstwa, gdy rozpatrywany jest w czasie. Jednak naley podkreli, e jego
poziom zaley od rodzaju dziaalnoci przedsibiorstwa a take od dugoci cyklu
produkcyjnego102.
Wskaniki rentownoci aktyww s narzdziami oceny efektywnoci wykorzystania
zasobw zaangaowanych w dziaalno jednostki gospodarczej. Ukazuj relacj
osignitego przez jednostk wyniku finansowego do kwoty aktyww zaangaowanych w
dziaalno jednostki. Oglna posta wskanika rentownoci aktyww jest nastpujca:
Wskanik rentownosci aktyww =
Zysk netto
Aktywa
Wskanik rentownoci aktyww informuje, jak kwot wyniku finansowego

generuje jedna zotwka zaangaowanych aktyww. Im wiksza warto tego wskanika,
tym lepsza efektywno zaangaowanych aktyww w dziaalno.
Pogbiona
analiza
rentownoci
majtku
umoliwia
ocen
racjonalnoci
gospodarowania okrelonymi grupami aktyww przedsibiorstwa, szczeglnie:
aktyww trwaych,
aktyww obrotowych,
odpowiednich rodzajw zysku.

Wskaniki te przedstawia si nastpujco:
Wskanik rentownosci aktyww trwaych =
Wskanik rentownosci aktyww obrotowych =
Zysk netto
Aktywa trwae
Zysk netto
Aktywa obrotowe
Wskanik rentownosci majtku netto =
Zysk netto
*100
Majatek ogem
Wskanik rentownosci majtku brutto =
Zysk brutto
*100
Majatek ogem
Powysze wskaniki informuj, jaka kwota wyniku finansowego netto przypada na

jednostk wartoci zaangaowanych w dziaalno aktyww trwaych oraz obrotowych103.
102
, W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002. , s. 234.
103
E. Nowak, Analiza sprawozda finansowych, PWE, Warszawa, 2005, s. 168-171.
89
rda finansowania dziaalnoci jednostki gospodarczej stanowi kapitay. Z tego

powodu bardzo wana jest analizy rentownoci zaangaowanych kapitaw w dziaalno.
Umoliwia ocen efektywnoci kapitaw wniesionych do danej jednoci.
Wskanik rentownoci kapitau cakowitego jest stosunkiem wyniku netto do
caoci zaangaowanych w dziaalno jednostki kapitaw, wyraa to relacja:
Wskanik rentownosci kapita u cakowitego =
Wynik netto
Kapita cakowity
Powyszy wskanik informuje, jak kwot wyniku netto generuje jedna zotwka
kapitaw zaangaowanych w dziaalno jednostki gospodarczej. Im wiksza warto,
tym efektywno wiksza wykorzystania kapitaw jednostki
Wan rol w analizie rentownoci kapitau odgrywa analiza rentownoci kapitau
wasnego. T analiz zainteresowani s szczeglnie akcjonariusze oraz udziaowcy.
Wskanik rentownoci kapitau wasnego oparty na zysku netto definiowany jest jako
relacja wyniku netto do kapitau wasnego:
Wskanik rentownosci netto kapita u w asnego =
Wynik netto
Kapita wasny
Wskanik ten informuje, jaka kwota wyniku netto przypada na jedn zotwk
zaangaowanego kapitau wasnego. Jednak wskanik ten ulega zmianom w zalenoci od
zmian obcie podatkowych w firmie. W takiej sytuacji zamiast zysku netto uwzgldnia
si zysk brutto. Formua obliczeniowa jest analogiczna do Wskanika rentownoci netto
kapitau wasnego, czyli w miejsce zysku netto bierze si pod uwag zysk brutto104.
Wskanik rentownoci sprzeday
ROS =
(4.2.1.)
Tabela 4.2.1. Relacje wskanikw rentownoci w latach 2009-2013

rentowno sprzeday ROS
rentowno aktyww ROA
rentowno kapitau
wasnego ROE
104
Tame ., s. 179-181.
90
2009
4,51
121
2010
4,4
128
2011
5,15
16,12
2012
4,34
13,78
2013
4,47
15,32
28,55
29,69
34,68
26,57
25,11
Wskanik rentownoci sprzeday w latach 2009-2013 uleg wzrostowi niewiele bo

o 0.04 punktw. Jednoczenie w roku 2012 znajdowa si on na najniszym poziomie
4,34%, przy czym rok wczeniej poziom ROS by najwyszy.
Wykres 4.2.1. Wskanik ROS w latach 2009-2013 [%]
rdo: Opracowanie wasne na podstawie tabeli 4.2.1.
Analogiczne wachanie wykaza wskanik rentownoci z aktyww w latach 20112013, ktry w roku 2011 by najwyszy i wynosi 16,12%. W roku 2012 spad on do
najniszego poziomu 13,78%, a w roku 2013 wynis on 15,32%. Zatem w skali dwch
lat mia miejsce spadek o niecay 1%. Jednoczsnie w latach 2009-2010 poziom
rentownoci aktyww by najwyszy co wynikao z nisiej sumy aktyww w tych latach.
Wykres 4.2.2. Wskanik ROA w latach 2009-2013 [%]
91
W wyniku podwyszenia kapitau wasnego w roku 2013 mona zaobserwoa

spadek rentownoci na tym poziomie o ok. 9,5%.
Jednocznie najwikszy spadek
zaobserowano w roku 2012, a wic na rok przed podwyszeniem kapita wasnego.

Wykres 4.2.3.Wskanik ROE w latach 2009-2013 [%]
W efekcie w latach 2009-2013 obserwuje si stay spadek poziomu rentownoci,

przy czym w roku 2013 spadek ten bd zosta wychamowany (ROS i ROA), bd
dynamika obnienia wskanika zostaa wychamowana (ROE). Jednoczenie poziom
wskanikw przedstawiony na rys. naley uzna za dobry.
Wykres 4.2.4. Relacje wskanikw rentownoci w latach 2009-2013 [%]
92
rdo: na podstawie tabeli 4.2.1.
Wnioskujc wskazuje si, e w dobrze funkcjonujcej firmie zachowana jest

nastpujca relacja: ROE>ROA>ROS. Zasada ta w analizowanej spce zostaa zachowana
w latach 2011-2013.
4.3.
Ocena sprawnoci dziaania

Do pomiaru aktywnoci przedsibiorstwa w zakresie wykorzystania zasobw
majtkowych firmy su wskaniki sprawnoci dziaania, nazywane te wskanikami

obrotowoci. Ich istot jest rozpatrywanie relacji midzy odpowiednim wskanikiem
dynamicznym - wyraajcym przychd ze sprzeday w cenach brutto, netto lub kosztach
wasnych - a wskanikiem statycznym, wyraajcym przecitny stan zaangaowanych
w dziaalnoci skadnikw majtkowych. Wskaniki szybkoci obrotu charakteryzuj
stopie wykorzystania majtku jednostki. Informuj o szybkoci, z jak obracane s
aktywa ogem, zapasy, nalenoci oraz jak szybko jednostka spaca swoje zobowizania.
W celu pomiaru aktywnoci przedsibiorstwa - w zakresie wykorzystania zasobw
majtkowych - wykorzystuje si nastpujce wskaniki sprawnoci dziaania:
wskaniki obrotowoci majtku,
wskaniki rotacji zapasw,
wskanik rotacji nalenoci,
wskanik okresu spaty zobowiza
Podstawow grup wskanikw, a zarazem najoglniej charakteryzujc sprawno
dziaania, stanowi wskaniki obrotowoci majtku, do ktrych zalicza si:
93
Wskanik obrotowosc i majtku =
Przychody ogem
Majtek ogem
Wskanik obrotowosc i majtku trwaego =
Przychody ogem
Majtek trway
Wskanik obrotowosc i majtku obrotowego =
Przychody ogem
Majtek obrotowy
Wskanik obrotowoci majtku informuje, jaka warto przychodw ze sprzeday

przypada na jedn zotwk zaangaowanego majtku. Okrela zdolno aktyww
jednostki do generowania przychodw ze sprzeday. Jego zwikszenie jest istotnym
czynnikiem poprawy rentownoci przedsibiorstwa. Nisza od 1 warto tego wskanika
sugeruje, e przychody uzyskiwane ze sprzeday wymagaj wicej ni proporcjonalnego
zaangaowania majtku105.
Kolejnym wskanikiem, jest wskanik obrotowoci majtku trwaego, ktry wyraa
zdolno majtku trwaego do generowania przychodw. Podobnie jak w przypadku
poprzedniego wskanika, wyszy jego poziom wiadczy o lepszym wykorzystaniu tej
czci majtku. Poprawa wartoci wskanika moe wynika midzy innymi z lepszej
organizacji pracy, przeprowadzania systematycznych remontw i konserwacji. Przy
obliczaniu tego wskanika przyjmuje si majtek trway netto, dlatego przedsibiorstwo
starsze, ktre dysponuje majtkiem w znacznym stopniu zamortyzowanym, bdzie
wykazywao rotacj wysz, ni firma w stosunku do niej konkurencyjna, posiadajca
nowszy, mniej zamortyzowany majtek. Wykorzystanie wskanika rotacji rodkw
trwaych w systemie oceny jest szczeglnie istotne dla firm, w ktrych rodki trwae
stanowi wany element majtku. Ma natomiast mae znaczenie w firmach, w ktrych
sprzeda w mniejszym stopniu zaley od rodkw trwaych zaangaowanych w ich
dziaalnoci.
Wskanik obrotowoci majtku obrotowego ukazuje ile razy w cigu roku
nastpuje odtworzenie tego majtku poprzez sprzeda wyrobw i usug. Im wysza jest
warto wskanika, tym lepsza jest sytuacja finansowa przedsibiorstwa. Naley jednak
pamita, e wskanik zbyt wysoki moe by niekorzystny, poniewa wiadczy o
zamroeniu kapitau obrotowego. Wskanik zbyt niski moe prowadzi do zachwiania
105
Tame ,. s. 180.
94
rytmicznoci produkcji i sprzeday oraz pogorszenia stopnia wykorzystania rodkw

trwaych106.
Wskanik
rotacji
zapasw
jest
miar
efektywnoci
wykorzystania
kapitau
zaangaowanego w zapasach danego przedsibiorstwa. Wielko tego wskanika

informuje o czasie pozostawania kapitau w zapasach. Im krtszy jest ten okres, tym
wiksza pynno kapitau zaangaowanego w zapasach i odwrotnie. Niska wielko tego
wskanika moe tez oznacza brak rodkw na odtworzenie zapasw. Wyduenie okresu
pozostawania kapitau w zapasach moe by spowodowana szeregiem czynnikw. Ich
identyfikacja wymaga uprzedniego okrelenia rodzaju zapasw, w stosunku, do ktrych
miao miejsce spowolnienie rotacji. Dlatego obok oglnego wskanika rotacji zapasw
wyrniamy take wskaniki rotacji poszczeglnych rodzajw zapasw107. Wskaniki
rotacji zapasw oraz wskanik cyklu zapasw w dniach ujmuj nastpujco:
Wskanik rotacji zapasw =
Przychody ze sprzeday
Zapasy ogem
Wskanik rotacji zapasw =
Zapasy * 365
Przychody ze sprzeday
Wskaniki rotacji okrelaj, ile razy w cigu badanego okresu nastpi odnowienie stanu
zapasw. Korzystna sytuacja jest wtedy, gdy liczba obrotw wzrasta, poniewa skraca si
czas przebywania zapasw w przedsibiorstwie. Wwczas sprzeda realizowana jest przy
niszym poziomie zaangaowanych zapasw, co oznacza mniejsze koszty. Natomiast
wskanik cyklu obrotu zapasw w dniach informuje, co ile dni przedsibiorstwo odnawia
swoje zapasy dla zrealizowania okrelonej sprzeday. Wysoki wskanik rotacji
w dniach informuje o wolnym obrocie zapasw, niski za o obrocie szybkim.
Kolejnym skadnikiem majtku obrotowego uwzgldnianym przy ocenie
sprawnoci dziaania s nalenoci, ktrym odpowiada strumie sprzeday brutto, dlatego
zasadne jest, by do oblicze nalenoci przyjmowa sprzeda brutto. Do oceny szybkoci
rotacji nalenoci wykorzystuje si nastpujce wskaniki:
Wskanik rotacji nalenosci =
Przecitny stan nalenosci
Wskanik inkasa nalenosci w dniach =
Przecitny stan nalenosci * 365

106
Tame ,. s. 182.
107
E. Nowak, Analiza sprawozda finansowych, PWE, Warszawa, 2005., s.96.
95
Wskanik rotacji nalenoci okrela, ile razy wcigu roku firma odtwarza stan
swoich nalenoci. Wedug standardw zachodnich, wskanik ten powinien oscylowa
w przedziale 7,0 10,0108. Jeli jest mniejszy ni 7,0 to taka sytuacja moe oznacza, e
przedsibiorstwo zbyt dugo kredytuje swoich klientw, przez co moe samo mie
trudnoci z terminowym regulowaniem swych zobowiza. Wskanik cyklu inkasa
nalenoci w dniach, okrela ilo dni sprzeday, za ktr nie uzyskano jeszcze nalenoci.
Informuje, zatem kierownictwo firmy, w jakim stopniu kredytuje ona swoich odbiorcw
i jak dugo rodki pienine s zamroone w nalenociach.
W ocenie sprawnoci dziaania przedsibiorstwa wany jest rwnie okres regulowania
zobowiza wobec dostawcw. Wskanik okresu spaty zobowiza, ktry informuje, jaki
jest redni czas regulowania zobowiza w przedsibiorstwie ustala si w nastpujcy
sposb:
Wskanik okresu spaty zobowiza =
Zobowizan ia biece * 365

Koszt wasny sprzeday
Wskanik rotacji aktyww

Wra =
(4.3.1)
2009
2010
2011
3,21
4,06
3,22
2012
3,25
2013
3,48
Wykres 4.3.1. Wskanik rotacji aktyww

2013
39
2012
48
2011
53
2010
45
2009
0
51
10
20
30
40
50
60
rdo : Opracowanie wasne
108
W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo
Ekonomiczne, Warszawa 2002 ., s. 268.
96
Wskanik ten sugeruje dobr relacj przychodw ze sprzeday do aktyww

ogem. Na przestrzeni lat moemy zaobserwowa od 3,21 do 3,48 generowania
przychodw netto ze sprzeday z kadej zaangaowanej jednostki posiadanego majtku.
Sytuacja wydaje si by stabilna co sugeruje dobr polityk w zakresie przychodw netto
ze sprzeday. Najwicej generowanego przychodu netto jest w roku 2010 i wynosi 4,06 w
2011 spad o 0,84 ale w 2012 oraz 2013 roku jest tendencja wzrostowa
Wskanik rotacji zapasw
a) wskanik rotacji zapasw
Wrz =
(4.3.2.)
b) wskanik cyklu obrotu zapasw w dniach

Wcoz =
(4.3.3.)
a) okrela ile razy w cigu okresu rozpatrywanego nastpi obrt zapasami

2009
2010
2011
27,47
29,32
14,05
2012
33,27
2013
87,52
b) stanowi relacj stanu zapasw do przychodw netto ze sprzeday.

2009
2010
2011
2012
2013
13,29=13 DNI
12,45=12 DNI
25,98=26 DNI
10,97=11 DNI
4,17=4 DNI
Wykres 4.3.2. Wskanik rotacji zapasw.

2013
39
2012
48
2011
53
2010
45
2009
0
51
10
20
30
40
50
60
97
Mona zauway bardzo dobr sytuacje jeeli chodzi o zapasy w roku 2012 ponad
30- krotny obrt zapasami w cigu roku oraz 2014, powodujcymi odnawianie ich co
rednio 0 11 dni a najlepsz sytuacj w 2013 ponad 88-krotny obrt odnawiany co 4 dni
jest bardzo dobry rezultatem.. Ma przeoenie na dobry wynik na sprzeday towarw, a
przez to take na zysk przedsibiorstwa, ktry jest jednym z najistotniejszych aspektw
dziaalnoci. Tak krtki cykl obrotu zapasw sugeruje, e trzeba powici du uwag
polityce cigania nalenoci co jest bardzo trudne .Chocia w 2011 roku jest zauwaalny
ju spadek o 14 dni z rokiem 2012. Poczenie dobra wasnego z dobrymi relacjami z
odbiorcami jest jedn z najtrudniejszych dziedzin w firmach handlowych.
Wskanik rotacji nalenoci
a) wskanik rotacji nalenoci
Wrn =
(4.3.4)
b) wskanik cyklu inkasa nalenoci w dniach

Wcin =
(4.3.5)
a)
2009
2011
2012
2013
3,89
5,23
4,19
Wykres 4.3.3. Wskanik rotacji nalenoci
3,67
3,66
98
2010
2013
1.56
2012
1.08
2011
0.55
2010
1.24
2009
0.96
0.2
0.4
0.6
0.8
1.2
1.4
1.6
1.8
wskanik czasu windykacji
b)
2009
93,91=94 DNI
2010
2011
2012
2013
69,85= 70 DNI 87,10= 87 DNI 99,42=99 DNI 99,79=100 DNI
Na pierwszy rzut oka wyniki prezentowane wyej wskazuj saby wynik na

cigalnoci nalenoci. Wskanik cyklu inkasa nalenoci w dniach obrazuje si od 70100 dni.
Istotn jednak kwesti jest porwnanie powyszych wynikw do sytuacji
przeciwnej, a mianowicie spacania zobowiza. Mona zauway e rednio co okoo 100

dni firma odnawia swoje nalenoci, co jest dosy dobrym, a przede wszystkim stabilnym
wynikiem dla danego typu dziaalnoci. Spka usprawniajc przepywy magazynowe
obniya koszty magazynowe i realizuje szybciej zlecenia. Jednoczenie umoliwia
klientom dusze odrczenie patnoci przez co jest bardziej konkurencyjna na rynku.
Wskanik patnoci zobowiza
Wpz =
2009
61,90=62 DNI
2010
(4.3.6)
2011
42,71= 42 DNI 64,77=65 DNI
2012
2013
57,66=58 DNI 43,37= 43 DNI
Wykres 4.3.4. Wskanik patnoci zobowiza
99
2013
1.56
2012
1.08
2011
0.55
2010
1.24
2009
0.96
0.2
0.4
0.6
0.8
1.2
1.4
1.6
1.8
wskanik czasu windykacji

Tak jak ju wspomniaam wczeniej , jest to sytuacja , ktr musimy konfrontowa

z nalenociami. Wynik wydaje si bardzo dobry, ze wzgldu na to, e dugo angaujemy
kapitay obce by dopiero po ponad
60 dniach zwrci go wacicielom. Przy tym
wskaniku naley pamita take o relacjach z dostawcami. Nie wolno przekroczy

pewnej granicy, w ktrej zostaniemy postrzegani jako Ci, ktrzy z pen przekor
przytrzymuj rodki pienine dla wasnych celw.
Wskanik cyklu rodkw pieninych (konwersji gotwki)
Wckg = cykl obrotu zapasw + cykl inkasa nalenoci okres spaty zobowiza (4.3.7)
2009
2010
2011
2012
2013
45 dni
40 dni
48 dni
53 dni
61 dni
Wykres 4.3.5. Wskanik cyklu rodkw pieninych (konwersji gotwki)

2013
39
2012
48
2011
53
2010
45
2009
0
100
51
10
20
30
40
50
60
Wskanik w roku 2014 przybra warto 40 dni, co byo najlepszym wynikiem,

gdy sugerowao, e szybciej moglimy wykorzysta rodki ktre do nas wracay. Kolejne
lata ukazuj nieznaczny wzrost co okoo 8 dni, natomiast nadal jest to sytuacja bardzo
stabilna i korzystna z punktu widzenia rentownoci i pynnoci operacji gospodarczych.
Mona stwierdzi, e firma wietnie radzi sobie w relacjach dostawca-odbiorca.
4.4. Analiza wspomagania finansowego
Wikszo podmiotw gospodarczy nie jest wstanie funkcjonowa, opierajc si
jedynie na kapitaach wasnych, przez co zmuszone s do korzystania z rnych form
wspomagania finansowego, czyli kapitaw obcych. Przedsibiorstwo - aby mc zacign
poyczk dugoterminow - musi wykaza si zdolnoci do zacigania kredytw
krtkoterminowych, czyli posiada pynno finansow. Analiza pynnoci, pokazuje
zdolno przedsibiorstwa do spaty zobowiza biecych. Do oceny sytuacji finansowej
niezbdna jest znajomo moliwoci przedsibiorstwa do wywizywania si
z cakowitego zaduenia. Analiza zaduenia pozwoli oceni polityk finansow
przedsibiorstwa, std okrela si j rwnie analiz struktury finansowej.
Wskaniki suce do oceny zaduenia mona uj w dwie grupy: wskaniki
obrazujce poziom zaduenia oraz wskaniki informujce o zdolnoci przedsibiorstwa do
obsugi dugu
Do oceny poziomu zaduenia wykorzystuj si nastpujcy zestaw wskanikw109:
Wskanik oglnego zadu enia =
Wskanik zadu enia dugotermin owego =
Wskanik struktury zobowiza =
Zobowizania ogem
Aktywa ogem
Zobowizania dugotermin owe
Aktywa ogem
Zobowizania dugotermin owe

Zobowizania ogem
Wskanik zadu enia kapita w wasnych =

=
Zobowizania ogem
Kapita y w asne
Zobowizania dugoterminowe
Kapitay wasne
Wskanik d ugotermin owego zaduenia

kapita w wasnych
109
Tame .,s. 271-274.
101
Wskanik oglnego zaduenia, w przedstawionej postaci, okrela udzia obcych rde w

finansowaniu aktyww przedsibiorstwa wyraonych w wartoci bilansowej lub te
rynkowej. Czsto traktowany jest on jako indykator ryzyka finansowego. Wysoki poziom
tego wskanika moe oznacza ograniczenie samodzielnoci firmy, zwikszenie ryzyka
wierzycieli, ograniczenie dostpu do nowych kredytw i zwikszenie ryzyka utraty
pynnoci. Odsetki od kapitaw obcych musz by, bowiem pacone bez wzgldu na
poziom osiganych zyskw. W praktyce poziom tego wskanika jest zrnicowany. Jego
wielko uzaleniona jest od rodzaju prowadzonej dziaalnoci i zmiennoci przepyww
pieninych. Wierzyciele oczekuj, by wskanik ten nie by wikszy ni 50%. Wwczas,
bowiem aktywa firmy mog zmniejszy swoj warto do poowy, nim zagro
bezpieczestwu kapitau obcego. Jeeli wskanik ten jest wikszy ni 0,50, moe powsta
sytuacja, e wypracowane rodki pienine oka si niewystarczajce do spaty
zaduenia. Wedug standardw zachodnich w firmie, w ktrej nie zostaa zachwiana
rwnowaga midzy kapitaem obcym a kapitaem wasnym, wskanik ten powinien
oscylowa w przedziale 0,57 0,67110.
Drugim wskanikiem, uwaanym za podstawowy wskanik oceny struktury kapitaowej,
jest wskanik zaduenia kapitau wasnego, ktry okrela stopie zaangaowania kapitau
obcego w stosunku do kapitaw wasnych. Wzrost wskanika oznacza wiksze
zaangaowanie obcych rde finansowania w stosunku do rde wasnych, a wic
zwikszenie stopnia zaduenia. Oddziauje to bezporednio na poziom ryzyka
finansowego z powodu wyszych rat kapitaowych i odsetek. W USA wartoci graniczn
w maym biznesie jest proporcja 3:1. Dla rednich i duych firm relacja ta jest ostrzejsza.
Banki niechtnie udzielaj kredytw inwestycyjnych, gdy kapita wasny w stosunku do
zamierzonego kredytu nie osiga relacji 1:1111.
Trzecim wskanikiem o zblionej wartoci poznawczej jest wskanik zaduenia
dugoterminowego. Wskanik ten nosi miano wskanika zaduenia lub te ryzyka. Jako
zobowizania dugoterminowe przyjmowane s wszystkie zobowizania z terminem
patnoci przekraczajcym 1 rok. Podana wielko tego wskanika wynika z relacji
zobowiza dugoterminowych do kapitau wasnego, rwnej 1:2 i wynosi 0,5. Za
powanie zaduone uwaane s przedsibiorstwa, w ktrych wskanik przekracza warto 1.
110
Tame ., s. 135.
111
Tame .,s. 136.
102
Natomiast wrd wskanikw informujce o zdolnoci przedsibiorstwa do obsugi

dugu wyrniamy nastpujce wskaniki:
Wskanik pokrycia obsugi dugu I =
Zysk przed opodatkowa niem + odsetki

raty kapita owe + odsetki
Wskanik pokrycia obsugi dugu II =

Wskanik pokrycia zobowiza odsetkowych =
Zysk po opodatkowa niu

raty kapita owe + odsetki
Zysk przed opodatkowa niem + odsetki

odsetki
Pierwsze dwa wskaniki tej grupy okrelane s rwnie mianem wskanikw

wiarygodnoci kredytowej. Wskanik pokrycia obsugi dugu I informuje o tym, ile razy
zysk brutto wraz z odsetkami pokrywa roczne raty kapitaowe powikszone o odsetki od
kredytu przypadajce w danym roku. Wielko tego wskanika nie powinna by nisza ni
1,2. W banku wiatowym minimum dla wskanika pokrycia obsugi dugu I wynosi 1,3
a optymalny poziom to 2,5112.
Naley podkreli, i przed zobowizaniami kredytowymi, pierwszestwo maj
zobowizania podatkowe. Dlatego te, uzasadnione jest uwzgldnienie w tej sytuacji zysku
netto (wskanik pokrycia obsugi dugu II). Tylko zysk pozostajcy w firmie moe by
wykorzystywany do spaty zacignitego kredytu. Wskanik ten powinien by, co najmniej
rwny wskanikowi pokrycia obsugi dugu I.
Wskanik pokrycia zobowiza odsetkowych informuje o tym, ile razy kwota
wypracowanych rodkw przewysza wymagane odsetki lub te, ile razy zysk brutto moe
ulec obnieniu eby zagrozi obsudze zaduenia. Im wysze wartoci osiga ten
wskanik, tym mniejsze jest ryzyko wynikajce z zaangaowania kapitau obcego. Za
dobry, w wypadku kredytw zabezpieczonych, uwaa si wskanik wynoszcy 2,4. Dla
kapitaw obcych niezabezpieczonych wymaga si wskanika na poziomie 5.
Z uwagi na zmniejszajce si odsetki, ktre stanowi niewielki procent zysku brutto
zrezygnowano ze wskanikw obsugi dugu.
W analizie zaduenia przedsibiorstwa BH Krokowicz
naley wskaza, e
wskanik oglnego zaduenia, a take wskanik zaduenia kapitau wasnego i wskanik

zaduenia
dugoterminowego
wyniosy
0,
co
wynika
braku
zobowiza
dugoterminowych. Sytuacja ta wynika z wysokiego poziomu wasnych rodkw
112
Tame .,. s. 276.
103
finansowych. W efekcie w przypadku ubiegania si w przyszoci o kredyty inwestycyjne

nie bdzie miaa problemw ze spat zobowiza.
104
ZAKONCZENIE
W pracy dokonano analizy finansowej BH KROKOWICZ. Analiza ta potwierdzia
stawian we wstpie tez, i Spka w swoich sprawozdaniach publikuje wszystkie
elementy niezbdne dla okrelenie jej rentownoci oraz przepyww finansowych, a ich
poziom wskazuje na jej dobr sytuacj finansow. W pracy wskazano na wysokie
moliwoci rozwojowych Spki BHK. W skali makroekonomicznej warto podkreli du
niestabilno zwizan z polityk naszego kraju, zagroenia zwizane z kryzysem
gospodarczym i rosncym fiskalizmem pastwa. W analizie SWOT podkrelono mocne
strony Spki zwizane z posiadaniem duej rentownoci. Jednoczenie Firma dziaa
realizujc wysokie standardy jakoci, cay czas rozrzedzajc eksport produktw wasnych.
Wskanik rentownoci sprzeday w latach 2009-2013 w BHK utrzymuje si na
wysokim poziomie. Dodatkowo od roku 2013 firma zaczyna zwiksza swoj wydajno
gotwkow, co wynika z procesu optymalizacji przepyww finansowych w BHK. BHK
nie posiada zaduenia dugoterminowego a do optymalizacji zarzdzania wykorzystuje
wasne rodki finansowe. BHK w zakresie windykacji nalenoci i rotacji zapasw naley
uzna za bardzo korzystn. Spka usprawniajc przepywy magazynowe obniya koszty
magazynowe i realizuje szybciej zlecenia. Jednoczenie umoliwia klientom dusze
odrczenie patnoci przez co jest bardziej konkurencyjna na rynku.
W pracy zwraca si uwag, e w zakresie przepywu finansowego BHK posiada
nadal nadmierne rodki finansowe, ktre generuj nadpynno i powinny zosta
wykorzystane do wypracowania wikszego zysku np. poprzez ich zainwestowanie na
rynku bankowym lub papierw wartociowych. Dlatego dalsze badania powinny dotyczy
sposobw podnoszenia efektywnoci pynnoci finansowej wrd firm generujcych
nadwyki finansowe. Jednoczenie stwierdza si, e sytuacja w Spce jest dobra, przy
czym wzrost pynnoci Spki spowodowao by jej popraw.
105
Bibliografia
1. Andrzejewski M., Zmiany regulacyjne w systemie rewizji finansowej jako pochodne
kryzysw gospodarczych, Zeszyty Naukowe Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego
2011, nr 10.
2. Bednarski L., Analiza Finansowa w przedsibiorstwie, PWE, Warszawa 2001.
3. Bednarski L., Borowiecki R., Duraj J., Kurtys K., Waniewski T., Wersty B.; Analiza
ekonomiczna przedsibiorstwa, Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej im. Oskara
Langego we Wrocawiu, Wrocaw 2003.
4. Bojaczyk M., Wycena i zarzdzanie wartoci przedsibiorstwa w warunkach
niestabilnoci rynku kapitaowego, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 2011.
5. Borowska G., Zasady rachunkowoci, WSiP, Warszawa 2010.
6. Brzzka ., Czynne rozliczenie midzyokresowe kosztw (w:) Prawo bilansowe a
prawo podatkowe, B, Micherdy (red.), Difin, Warszawa 2007.
7. Cicha A., Rachunkowo finansowa z elementami sprawozdawczoci finansowej,
Stowarzyszenie Ksigowych w Polsce. Oddzia Okrgowy, Warszawa 2009
8. Czubakowska K., Gabrusewicz W. i in., Przychody, koszty, wynik finansowy
przedsibiorstwa, PWE, Warszawa 2009.
9. Dbski D., Ekonomika i organizacja przedsibiorstw. Cz 2, WSiP, Warszawa 2006.
10. Dlaczego klienci pomijaj, http://interpretacja-podatkowa.pl/interpretacja/pokaz/4podatek-dochodowy-od-osob-fizycznych/5-koszty-uzyskania-przychodow/37999koszty-uzyskania-przychodow-ksiegi-rachunkowe-otrzymanie-faktury-potracalnosckosztow-zaplata-zarachowanie.html, (19.03.2015).
11. Dziaalno
gospodarcza.
Formy
opodatkowania,
Ministerstwo
Finansw,
http://www.pit.pl/att//broszuryMF/broszury
%202014/ulotka_dzial_gosp_formy_opodat_2014.pdf
(19.03.2015),
Ministerstwo
Finansw 2014.
12. Dziuba-Burczyk A., Rachunkowo, finanse oraz metody ilociowe w zarzdzaniu,
Krakowskie Towarzystwo Edukacyjne, Krakw 2011.
13. Frymark I., Rachunkowo przedsibiorcy, WSiP, Warszawa 2006.
14. Gabrusewicz W., Podstawy analizy finansowej, PWE., Warszawa 2005.
15. Gsiorkiewicz
L.,
Analiza
ekonomiczno-finansowa
Wydawnicza Politechniki. Warszawskiej, Warszawa 2002.
106
przedsibiorstw,
Oficyna
16. Grka ., Krtkoterminowe instrumenty finansowe, (w:) Prawo bilansowe a prawo

podatkowe, B, Micherdy (red.), Difin, Warszawa 2007.
17. Jerzemowska M., Analiza ekonomiczna w przedsibiorstwie, PWE, Warszawa 2006.
18. Kosikowski C., Rukowski E., Finanse publiczne i prawo finansowe, Wolters kluwer
business, Warszawa 2008.
19. Kusak A., Analiza ekonomiczna przedsibiorstwa, wydawnictwo Naukowe Wydziau
Zarzdzania Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2007.
20. Krzywda D., Sprawozdanie finansowe jako produkt rachunkowoci jednostki
gospodarczej, Zeszyty naukowe Wyszej Szkoy Ekonomicznej w Bochni 2003, nr 1.
21. Leszczyski Z., Analiza finansowa przedsibiorstwa, Wydawnictwo Instytutu
Technologii Eksploatacji, Radom 2002.
22. Litwiczuk H., Prawo bilansowe, KiK, Warszawa 1995.
23. Machaa R., Praktyczne zarzdzanie finansami firmy, Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2004.
24. Makus T., Wspczesne uwarunkowania rozwoju przedsibiorstw, Mfiles, Krakw
2013.
25. Michalczyk L., Rola inynierii rachunkowoci w ksztatowaniu wynikw finansowych
przedsibiorstwa. Rachunkowo wariantowa i odwrcony proces decyzyjny, Wolters
Kluwer 2013, s. 9.
26. Nasiowski M., System rynkowy: podstawy mikro- i makroekonomii, Wyd. Key Text,
Warszawa 2004.
27. Nowak E., Analiza sprawozda finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,
Warszawa 2008.
28. Nowak S., Metodologia bada Spoecznych, PWN, Warszawa 2008.
29. Pfaff J., Wpyw rewizji finansowej na wiarygodno sprawozdania finansowego,
Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, Katowice 2008.
30. Rachunkowo finansowa przedsibiorstwa wedug polskiego prawa bilansowego
oraz Dyrektyw UE i MSR/MSSF cz 1, praca zbiorowa pod redakcj Sawickiego K.,
EKSPERT Wydawnictwo i Doradztwo, Wrocaw 2009
31. Rozenberg L., Trojczak P., System oceny sytuacji finansowej przedsibiorstwa i
ryzyka kredytowego w dziaalnoci bankowej, artyku opublikowany on-line na
portalu Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego
http://koiz.wi.zut.edu.pl/kadra/zaklad-analiz-i-badan-finansowych/58-patrycjatrojczak-golonka (19.03.2015).
107
32. Rozporzdzenie 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia

19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania midzynarodowych standardw rachunkowoci,
Dz. Urz. WE L 243 z 11.09.2002.
33. Rozporzdzenie Ministra Finansw z dnia 12 grudnia 2001 r. w sprawie
szczegowych zasad uznawania, metod wyceny, zakresu ujawniania i sposobu
prezentacji instrumentw finansowych, Dz.U. 2001 nr 149 poz. 1674.
34. Rukowski E., Zawerucha I., Finanse publiczne i prawo finansowe w Europie
Centralnej i Wschodniej w warunkach kryzysu gospodarczego, Temida 2, Biaystok
2010.
35. Rutkowski A., Zarzdzanie finansami, PWE., Warszawa 2002.
36. Sekita J., Opodatkowanie dochodw osb fizycznych z inwestowania i lokacji majtku,
Wolters kluwer business, Warszawa 2011.
37. Seredyski R. Szaruga K., Komentarz do ustawy o rachunkowoci, ODDKsp. z o.o.
sp. k., Gdask 2013.
38. Seredyski R., Krupa M., Stawowy A., Jaowiecka Madeja S., Midzynarodowe
Standardy Rachunkowoci, Wydawnictwo Poltext, Warszawa 2009.
39. Siemiska E., Finansowa kondycja firmy metody pomiaru i oceny, Poltex, Warszawa
2001.
40. Sierpiska M., Jachna T., Ocena przedsibiorstw wedug standardw wiatowych,
PWN, Warszawa 2004.
41. Sikacz H., Ocena sytuacji finansowej operacyjnych grup kapitaowych, Wolters
Kluwer 2011.
42. Skowroska Cz., Analiza ekonomiczno finansowa przedsibiorstwa. Zbir zada,
Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie- Skodowskiej, Lublin 2007.
43. Skudlik M., Podstawy finansw i rachunkowoci, Helion, Gliwice 2013.
44. Sprawozdania finansowe i ich analiza: analiza finansowa, red. Micherda B.,
Stowarzyszenie Ksigowych w Polsce, Warszawa 2005.
45. Szymaski W., Niepewno i niestabilno gospodarcza. Gwatowny wzrost i co
dalej?, Difin, Warszawa 2011.
46. nieek E., Wiatr M., Przepywy pienine, Wolters Kluwer 2014.
47. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osb prawnych, Dz. U.
z 2013, poz. 1387 ze zm.
48. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r., o podatku dochodowym od osb fizycznych, Dz.U. Nr
51, poz. 307.
108
49. Ustawa z dnia 29 wrzenia1994 roku o rachunkowoci.
50.
Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej, Dz.U. 2004
nr 173 poz. 1807 ze zm.

51. Trzpioa K., Konsekwencje przyjcia MSSF nr 8 do systemu MSSF/MSR w Unii
Europejskiej, (w:) Polska praktyka rachunkowoci w kontekcie procesu harmonizacji
midzynarodowej sprawozdawczoci finansowej, pod red. E. Waliskiej, Oficyna a
Wolters Kluwer business, Warszawa 2008.
52. Turzyski M., Wiatr M., Ustawa o biegych rewidentach i ich samorzdzi, podmiotach
uprawnionych do badania sprawozda finansowych oraz o nadzorze publicznym.
Komentarz, Wolters Kluwer 2010.
53. Walczak M., Prospektywna analiza finansowa w przedsibiorstwie, Polskie
Wydawnictwo Ekonomiczne PWE, Warszawa 1998.
54. Waliska E., Wencel A., Gad J., Jurewicz A., Sprawozdanie finansowe wedug MSSF,
Wolters Kluwer 2011.
55. Wasilewska J., Instrumenty finansowe zagadnienia wybrane, Rachunkowo 2004,
Nr 9.
56. Waniewski T., Skoczylas W., Znowelizowana ustawa o rachunkowoci a analiza
finansowa,
http://rachunkowosc.com.pl/artykul/200210/2/Znowelizowana_ustawa_o_rachunkowo
sci_a_analiza_finansowa (19.03.2015).
57. Wdzki D., Analiza wskanikowa sprawozdania finansowego: Sprawozdanie
finansowe, Tom 1, Wolters Kluwer business, Warszawa 2009.
58. Wicek Janke E., Klasyfikacja kosztw na potrzeby zarzdzania rne ujcia,
publikacja
on-line:[http://ewa-wiecek-
janka.pl/userfiles/main/file/klasyfikacja_kosztow .pdf] (19.03.2015)

59. Wodkowski O., Przepisy karne ustawy o rachunkowoci, Wolters kluwer business,
Warszawa 2012.
60. Wolaski R., System podatkowy w Polsce, Wolter kluwer business, Warszawa 2009.
61. Wyszkowska Z., Kapita finansowy w przedsibiorstwie, www.univ.rzeszow.pl/ekon
omia/Zeszyt9/43_wyszkowska.pdf (19.03.2015).
62. yelewicz E., Rewizja finansowa w obrocie gospodarczym, X Doroczna Konferencja
Audytingu Krajowej Izby Biegych Rewidentw, Jachranka, 4-6 listopada 2009 :
materiay pokonferencyjne, 2010.
109
SPIS TABEL
Tabela 1.1.1. Przedmiot analizy finansowej w ujciu rnych autorw........10

Tabela 1.2.1. Rodzaje analizy finansowej ze wzgldu na kryteria.12
Tabela 1.4.1. Uproszczony bilans dla jednostek innych ni banki i zakady ubezpieczeniowe.....................................................25
Tabela 1.4.2. Rachunek zyskw i strat w wariancie kalkulacyjnym i porwnawczym.29
Tabela 1.4.3. Rachunek Przepyww Pieninych metod poredni i bezporedni.......31
Tabela 3.1.1. Wielko aktyww trwaych i obrotowych w Biurze Handlowym
Krokowicz w latach 2009-2013...................................................................49
Tabela 3.1.2. Struktura aktyww trwaych i obrotowych w Biurze Handlowym
Tabela 3.1.3. Dynamika aktyww trwaych i obrotowych w Biurze Handlowym
Tabela 3.1.4. Wielko kapitaw wasnych i obcych w Biurze Handlowym
Tabela 3.1.5. Struktura kapitaw wasnych i obcych w Biurze Handlowym
Tabela 3.1.6. Dynamika kapitaw wasnych i obcych w Biurze Handlowym
Tabela 3.2.1. Typowe sytuacje w zakresie zmian przychodw ze sprzeday w
przedsibiorstwie i brany...........................................................................59
Tabela 3.2.2. Wielkoci Rachunku Zyskw i Strat w Biurze Handlowym
Tabela 3.2.3. Struktura przychodw w Rachunku Zyskw i Strat w Biurze
Handlowym Krokowicz w latach 2009-2013............................................60
Tabela 3.2.4. Struktura kosztw w Rachunku Zyskw i Strat w Biurze
Handlowym Krokowicz w latach 2009-2013............................................61
Tabela 3.2.5. Dynamika przychodw i kosztw w Rachunku Zyskw i Strat w
Biurze Handlowym Krokowicz w latach 2009-2013.................................62
Tabela 3.3.1. Rachunek przepyww pieninych Biura Handlowego
110
Krokowicz za lata 2009-2013.....................................................................64

Tabela 3.3.2. Kierunki przepyww pieninych w spce BH Krokowicz
w latach 2009-2013......................................................................................66
Tabela 3.4.1.
Zaoenia analizy SWOT.............................................................................67
Tabela 4.2.1.
Relacje wskanikw rentownoci w latach 2009-2013...............................88
111
SPIS RYSUNKW
Rysunek 1.1.1. Podzia analizy ekonomicznej...7
Rysunek 1.1.2. Istota analizy finansowej...8
Rysunek 1.1.3. Zakres i przedmiot analizy finansowej10
Rysunek 2.2.1. Przychody ksigowe i podatkowe oraz ich relacj......................................36
Rysunek 2.3.1. Rnice pomidzy ustaw o rachunkowoci a prawem podatkowym
- odsetki.......................................................................................................40
Rysunek 3.3.1. Przepyw rodkw pieninych w przedsibiorstwie.................................63
Rysunek 4.1.1. Interpretacja pynnoci finansowej.............................................................71
Rysunek 4.1.2. Cykl przepywu finansowego.....................................................................72
Rysunek 4.1.3. Wpyw polityki krtkoterminowej na pynno finansow
przedsibiorstwa........................................................................................74
Rysunek 4.1.4. Nadzorcze miary pynnoci w zakresie pynnoci dugoterminowej
przedsibiorstwa........................................................................................75
112
SPIS WYKRESW
Wykres 3.1.1. Wielko aktyww trwaych i obrotowych w Biurze Handlowym

Krokowicz w latach 2009-2013..................................................................50
Wykres 2.2.1. Wielko kapitaw wasnych i obcych w Biurze Handlowym
Handlowym Krokowicz w latach 2009-2013.............................................60
Handlowym Kroko
wicz w latach 2009-2013.............................................61
Wykres 3.4.1. Relacja midzy zyskiem netto a gotwk....................................................65
Wykres 4.1.1. Wskanik biecej pynnoci w latach 2009-2013......................................79
Wykres 4.1.2. Wskanik szybkiej pynnoci w latach 2009-2013......................................80
Wykres 4.1.3. Wskanik pynnoci gotwkowej w latach 2011-2012...............................80
Wykres 4.1.4. Wskanik wydajnoci gotwkowej ze sprzeday
w latach 2011-2012.....................................................................................81
Wykres 4.1.6. Wskanik wydajnoci gotwkowej z majtku ogem
w latach 2009-2013.....................................................................................82
Wykres 4.1.7. Wskanik wydajnoci gotwkowej z majtku obrotowego w
latach 2009-2013.........................................................................................82
Wykres 4.1.8. Wskanik wystarczalnoci gotwkowej na spat zobowiza
ogem w latach 2009-2013.........................................................................83
Wykres 4.1.9. Wskanik wypacalnoci gotwki w latach 2009-2013................................84
Wykres 4.1.10.Wskanik kapitau pracujcego w latach 2009-201 [PLN].........................84
Wykres 4.1.11.Wskanik produktywnoci kapitau pracujcego w
latach 2009-2013.........................................................................................85
Wykres 4.2.1. Wskanik ROS w latach 2009-2013 [%]......................................................88
Wykres 4.2.2. Wskanik ROA w latach 2009-2013 [%].....................................................89
Wykres 4.2.3. Wskanik ROE w latach 2009-2013 [%]......................................................89
Wykres 4.2.4. Relacje wskanikw rentownoci w latach 2009-2013 [%].........................90
113
Wykres 4.3.1. Wskanik rotacji aktyww............................................................................93

Wykres 4.3.2. Wskanik rotacji zapasw.............................................................................94
Wykres 4.3.3. Wskanik rotacji nalenoci ........................................................................95
Wykres 4.3.4. Wskanik patnoci zobowiza...................................................................96
Wykres 4.3.5. Wskanik cyklu rodkw pieninych (konwersji gotwki)........................97
114
SPIS RWNA
(3.1.1.)Wskanik struktury aktyww trwaych...47

(3.1.2.)Wskanik struktury aktyww obrotowych..47
(3.1.3.)Wskanik struktury aktyww..48
(3.1.4.)Wskanik dynamiki majtku cakowitego...48
(3.1.5.)Wskanik dynamiki majtku trwaego49
(3.1.6.)Wskanik dynamiki majtku obrotowego...49
(3.1.7.)Wskanik dynamiki kapitaw cakowitych....53
(3.1.8.)Wskanik dynamiki kapitaw wasnych.53
(3.1.9) Wskanik dynamiki kapitaw obcych w kapitale cakowitym...53
(3.1.10)Wskanik udziau kapitaw wasnych w kapitale cakowitym......53
(3.1.11)Wskanik udziau kapitaw obcych.......54
(3.1.12)Wskanik udziau zobowiza dugoterminowych w kapitale obcym....54
(3.1.13)Wskanik udziau zobowiza biecych w kapitale obcym......54
(3.1.14)Wskanik relacji kapitaw obcych do wasnych....55
(3.1.15)Wskanik relacji kapitaw obcych do wasnych....55
(3.1.16) Wskanik relacji kapitaw dugoterminowych do krtkoterminowych55
(3.2.1) Wskanik dynamiki przychodw ogem....58
(3.2.2) Wskanik planowania przychodw.58
(3.2.3) Wskanik rentownoci przychodw ze sprzeday produktw, towarw i materiaw55
(3.2.4) Wskanik udziau kosztw w przychodach..55
(3.2.5) Wskanik rentownoci kosztw dziaalnoci podstawowej.57
(4.1.1.) Wskanik biecej pynnoci...67
(4.1.2) Wskanik pynnoci szybkiej...67
(4.1.3.) Wskanik natychmiastowej pynnoci.67
(4.2.1.) Wskanik rentownoci sprzeday70
115
(4.2.2) Wskanik rentownoci majtku71

(4.2.3.) Wskanik rentownoci kapitau wasnego...71
(4.3.1.) Wskanik rotacji aktyww..75
(4.3.2.) Wskanik rotacji zapasw...75
(4.3.3.) Wskanik cyklu obrotu zapasw w dniach..75
(4.3.4.) Wskanik rotacji nalenoci76
(4.3.5.) Wskanik cyklu inkasa nalenoci w dniach...76
(4.3.6.) Wskanik patnoci zobowiza..76
(4.3.7.) Wskanik cyklu rodkw pieninych (konwersji gotwkowej)77
(4.4.1.) Wskanik oglnego zaduenia...80
(4.4.2.) Wskanik pokrycia zaduenia kapitaami wasnymi..80
(4.4.3.) Wskanik dugoterminowego zaduenia kapitaw wasnych...80
(4.4.4.) Wskanik pokrycia odsetek zyskiem...81
116
117

Praca Magisterska

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Praca Magisterska

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

WYSZA SZKOA BANKOWA W POZNANIU

Wydzia Finansw i Bankowoci

Angelika Katarzyna Baranowska

Tytu pracy dyplomowej

i zakres analizy finansowej. ....5

1.2. Rodzaje analizy finansowej11

Celem pracy jest analiza finansowa BH KROKOWICZ, czyli poznaskiej

wedug prawa bilansowego i podatkowego, rnice w ujciu przychodw i kosztw.

1.1. Istota, przedmiot i zakres analizy finansowej

przyczyn i wzajemnego uwarunkowania. Zasig i

skuteczno analizy ekonomicznej zaley przede wszystkim od rodzaju zada, metody

1Por. A. Zieliska-Gbocka, Wspczesna gospodarka wiatowa, Wolters Kluwer

i sprawozdawczo3. Rola wstpnej analizy ekonomicznej jako funkcji i instrumentu

podmiotu, ktry sporzdza analiz,

celu przeprowadzonych bada,

stanu prawnego badanej jednostki,

obowizujcych zasad rachunkowoci.

Podstawowy skad przedmiotu analizy ekonomicznej to:5

organizacja i metody gospodarowania.

Stan ekonomiczny ujmuje przedmiot analizy ekonomicznej okrelajc go na dany dzie

organizacj poszczeglnych sfer dziaania podmiotu gospodarczego (zbyt, logistyka),

analiz mikroekonomiczn i makroekonomiczn,

Podzia analizy ekonomicznej przedstawia Rysunek 1.1.1.

rdo: opracowanie wasne

Analiza mikroekonomiczna dotyczy badania i oceny dziaalnoci przedmiotw

Analiza finansowa na pocztku opieraa si tylko na analizie bilansu oraz rachunku

Rysunek 1.1.2. Istota Analizy finansowej

rdo: Opracowanie wasne.

Biorc pod uwag stan wiedzy z nauki o przedsibiorstwie, jego warunki

wnioskw na podstawie danych liczbowych zawartych w

a take na podstawie opisw jakociowych

dotyczcych np. analizy rynku,

analizowanie wystpujcych zjawisk i procesw nie tylko w przeszoci, ale

rozpatrywanie osigni przedsibiorstwa na tle osigni otoczenia.

Ujcie oglne wspczesnej analizy finansowej obejmuj:11

9 Por, E. Nowak, Analiza sprawozda finansowych, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne,

analiz efektywnoci ekonomicznej dziaalnoci przedsibiorstwa,

analiz sytuacji finansowej przedsibiorstwa.

Analiza finansowa jest najwaniejszym narzdziem badawczym oceny dziaalnoci

wyniki dziaalnoci jednostki gospodarczej,

Zasoby majtkowe s to inaczej aktywa, s to ,, kontrolowane przez jednostk zasoby

12 Por, W. Gabrusewicz, Podstawy analizy finansowej, wyd. Polskie Wydawnictwo

Natomiast wyniki finansowe s ujciem dynamicznym przedmiotu analizy. Ustala si je za

16 L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsibiorstwie, Polskie Wydawnictwo

rdo: Opracowanie wasne.

Tabela 1.1.1. Przedmiot analizy finansowej w ujciu rnych autorw

kto przeprowadza analiz finansow,

w jakim celu j przeprowadza,

jakimi dysponuje danymi liczbowymi.

Przedmiot i zakres analizy finansowej w gospodarce rynkowej nie ma jednolitego

moliwoci pozyskania informacji podmiotu oceniajcego.

uytkownikom odpowiednio przetworzonych In formacji analitycznych. Informacje te

wykorzystywane s przy ocenie sytuacji jednostki gospodarczej oraz podejmowaniu

gospodarowania, aby przy danym nakadzie rodkw otrzyma maksymalny stopie

Tabela1.2.1. Rodzaje analizy finansowej ze wzgldu na kryteria

RODZAJE ANALIZY FINANSOWEJ

PRZYJTA METODA BADA

ZAKRES PRZEDMIOTOWY BADA

19 L. Bednarski, Analiza finansowa w przedsibiorstwie, Polskie Wydawnictwo

CZAS OBITY ANALIZ

ZAKRES PRZESTRZENNY BADA

Analiza pojedynczego przedsibiorstwa

rdo: opracowanie wasne

Jak wynika z wyej zaprezentowanej tabeli przyjmujc za kryterium metod bada