Instrukcja Insert GT

Spis treci
WSTP .............................................................................................................. 6
OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT ..................................... 9
Instalacja systemu ........................................................................................... 9
Wymagania sprztowe ................................................................................. 10
Instalacja w skrcie .................................................................................... 10
Instalacja sieciowa ..................................................................................... 13
Rozpoczcie pracy z systemem InsERT GT .................................................. 14
Pierwsze uruchomienie ............................................................................... 14
Ustalanie przydatnych parametrw .............................................................. 31
Wersja prbna ........................................................................................... 35
Wybr istniejcego podmiotu ...................................................................... 36
Przeniesienie danych .................................................................................... 37
ETAP I okrelenie zakresu przenoszonych danych ........................................ 41
ETAP II wyeksportowanie danych z programw rdowych
do plikw porednich (XML) ........................................................................ 46
ETAP III sprawdzenie poprawnoci informacji
zawartych w plikach XML ........................................................................... 46
ETAP IV wczytanie informacji z plikw porednich (XML)
do bazy danych podmiotu ........................................................................... 47
Licencje ........................................................................................................ 47
Rejestracja licencji ........................................................................................ 51
Rejestracja tradycyjna ................................................................................. 52
Rejestracja przez Internet ............................................................................ 52
Biuro GT ................................................................................................... 54
Opieka posprzedana ................................................................................... 55
InsMAIL ................................................................................................... 55
teleKonsultant ............................................................................................ 55
Abonament na ulepszenia ........................................................................ 55
InsMAIL bd na bieco ...................................................................... 56
InsWiadomoci .......................................................................................... 57
BUDOWA I OBSUGA SYSTEMU InsERT GT ............................................ 61
Typowe elementy programu ......................................................................... 61
Strona gwna ............................................................................................ 61
Okno programu ......................................................................................... 62
Menu programu ......................................................................................... 63
Okno moduu ............................................................................................ 65
Okno dialogowe ........................................................................................ 66
Menu kontekstowe ..................................................................................... 67
Hyperlink .................................................................................................. 68
Terminy i pojcia .......................................................................................... 68
Typy i rodzaje dokumentw (dotyczy tylko Subiekta GT) ................................. 68
Statusy dokumentw ................................................................................... 72
Lista wszystkich statusw ............................................................................ 73
Praca z systemem InsERT GT ........................................................................ 80
Uywanie skrtw klawiszowych ................................................................. 80
Operacje na listach .................................................................................... 86
Filtrowanie danych .................................................................................... 89
3
Wyszukiwanie danych ..............................................................................

Przegldanie danych ................................................................................
Kontrola poprawnoci wprowadzanych danych ...........................................
Zgaszanie sugestii ...................................................................................
Obsuga systemu pomocy .........................................................................
Zaawansowane ........................................................................................
91
93
94
96
97
98
MODUY I FUNKCJE PROGRAMW ZAWARTYCH W SYSTEMIE

InsERT GT ..................................................................................................... 103
Subiekt GT ................................................................................................ 103
Sprzeda ................................................................................................ 103
Zakup .................................................................................................... 104
Magazyn ................................................................................................ 105
Finanse .................................................................................................. 105
Rozrachunki ........................................................................................... 106
Zarzdzanie ........................................................................................... 107
Deklaracje ............................................................................................. 108
Kartoteki ................................................................................................ 108
Naklejki .................................................................................................. 109
Gestor GT ................................................................................................... 109
Przykadowe scenariusze pracy z Gestorem GT ........................................... 112
Strona gwna .......................................................................................... 115
Klienci .................................................................................................... 115
Dziaania ................................................................................................ 116
Kalendarz ................................................................................................ 117
Wiadomoci ............................................................................................ 117
Szanse sprzeday ..................................................................................... 117
Kartoteki ................................................................................................. 118
Naklejki .................................................................................................. 118
Zestawienia ............................................................................................. 118
Administracja .......................................................................................... 118
Biblioteka dokumentw ............................................................................ 119
Ustawienia wiadomoci ............................................................................ 119
Schowek ................................................................................................. 119
Rachmistrz GT ............................................................................................ 119
Ewidencje ksigowe ................................................................................. 120
Kartoteki ................................................................................................. 122
Deklaracje .............................................................................................. 123
Rewizor GT ................................................................................................ 125
Konta ...................................................................................................... 126
Ewidencje ksigowe ................................................................................. 126
Ewidencje pomocnicze ............................................................................. 127
Finanse ................................................................................................... 128
Rozrachunki ............................................................................................ 129
Kartoteki ................................................................................................. 130
Deklaracje .............................................................................................. 131
Sprawozdania .......................................................................................... 133
Zestawienia ............................................................................................. 133
Gratyfikant GT ............................................................................................ 133
Kadry ...................................................................................................... 133
Karta pracy .............................................................................................. 134
4
Pace ...................................................................................................... 135

Ewidencje dodatkowe ............................................................................... 136
Finanse ................................................................................................... 136
Kartoteki ................................................................................................. 136
Deklaracje .............................................................................................. 136
Inne przydatne narzdzie i opcje w Gratyfikancie GT ................................... 138
Kasiarz GT .................................................................................................. 140

Konfiguracje ............................................................................................ 140
Rejestr transmisji ...................................................................................... 141
Operacje ................................................................................................. 141
mikroGratyfikant GT ................................................................................... 141
Pace ...................................................................................................... 141
Deklaracje .............................................................................................. 142
Kartoteki ................................................................................................. 144
Moduy administracyjne w systemie InsERT GT ......................................... 145
Parametry ................................................................................................ 145
Sowniki .................................................................................................. 145
Wzorce wydrukw ................................................................................... 146
Schematy importu .................................................................................... 146
Zestawienia w systemie InsERT GT ............................................................. 147
Inne funkcje systemu InsERT GT ................................................................. 152
Komunikacja ........................................................................................... 152
Inwentaryzacja ........................................................................................ 155
Przecena ................................................................................................. 155
Promocje ................................................................................................ 140
Dane wdroeniowe .................................................................................. 156
Archiwizacja danych ................................................................................ 157
Import dokumentw ................................................................................. 159
Blokada okresu ........................................................................................ 159
InsERT GT PROGRAMY NARZDZIOWE .............................................. 163
Archiwizator ............................................................................................... 163
Program serwisowy ..................................................................................... 164
Przeniesienie danych .................................................................................. 165
InsERT GT INFORMACJE TECHNICZNE ................................................ 169
Zaawansowane aspekty instalacji ............................................................... 169
Instalacja stanowiskowa/serwerowa ............................................................ 169
Instalacja kliencka .................................................................................... 171
Deinstalacja ............................................................................................ 172
Pliki konfiguracyjne .................................................................................... 173
Microsoft SQL Server 2005 ......................................................................... 173
MS SQL Server 2005 ................................................................................. 173
Microsoft SQL Server 2000 ......................................................................... 180
Zasady licencjonowania ........................................................................... 180
Praca sieciowa w rodowisku Windows XP SP2 lub wyszym ................... 181
Zasady licencjonowania ........................................................................... 182
Narzdzie Service Manager ....................................................................... 183
Struktury baz danych .................................................................................. 184
Modyfikacja wzorcw wydruku ................................................................. 184
Zestawienia wasne .................................................................................... 185
Indeks .............................................................................................................. 187
5
WSTP
Oddajemy w Pastwa rce instrukcj obsugi do kompletnego systemu InsERT GT,
ktry jest w peni zintegrowanym pakietem programw do obsugi maego i redniego
przedsibiorstwa. Ostatni czci skadow jest Gratyfikant GT system kadrowo
pacowy.
Niniejsza instrukcja zawiera omwienie najwaniejszych cech i funkcjonalnoci
programw wchodzcych w skad systemu InsERT GT, tj. Subiekta GT, Gestora GT,
Rachmistrza GT, Rewizora GT, Gratyfikanta GT, mikroGratyfikanta GT oraz Kasiarza
GT. Zostaa pomylana jako uzupenienie systemu pomocy kontekstowej (ang. Help)
dostpnej w programach po naciniciu klawisza [F1] lub wybraniu opcji Pomoc.
System pomocy jest uaktualniany i rozwijany na bieco co nie jest moliwe
w przypadku instrukcji drukowanej. Z tego te wzgldu zachcamy Pastwa do
korzystania z elektronicznego systemu pomocy wbudowanego w system InsERT GT.
Pomoc kontekstowa ma rwnie t przewag nad instrukcj drukowan, e nie mona
jej zgubi (jest integraln czci programw) i zawsze jest pod rk, gdy pracuj
Pastwo z systemem.
Instrukcj, ktr oddajemy w Pastwa rce, szczeglnie polecamy wszystkim, ktrzy
stawiaj pierwsze kroki w obsudze programw. Mamy nadziej, e bdzie ona
pomocna w poznaniu produktw z linii InsERT GT.
INFORMACJE OGLNE
OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

System InsERT GT to propozycja wrocawskiego Insertu do zarzdzania maym
i rednim przedsibiorstwem. W jego skad wchodzi system sprzeday Subiekt GT,
Gestor GT system zarzdzania relacjami z klientami, Rachmistrz GT system
obsugi ksigi przychodw i rozchodw oraz podatku zryczatowanego, Rewizor
GT program do prowadzenia penej ksigowoci, a take Gratyfikant GT system
kadrowopacowy. Dodatkowymi, bezpatnymi elementami wchodzcymi w skad
systemu s: Kasiarz GT (dostarczany wraz z Subiektem GT modu do obsugi urzdze
zewntrznych) oraz mikroGratyfikant GT (doczany do Rachmistrza GT i Rewizora
GT modu do obsugi pacowej przedsibiorstwa).
System InsERT GT jest skonstruowany jako zintegrowany pakiet programw cile
wsppracujcych ze sob i pracujcych na wsplnej bazie danych. Baza danych
odpowiada zawsze jednemu podmiotowi gospodarczemu, dlatego obsuga kilku
podmiotw gospodarczych za pomoc jednej instalacji systemu (np. w sieci kompu
terowej) wymaga utworzenia kilku baz danych.1 Motorem bazy danych zastoso
wanym w systemie InsERT GT jest Microsoft SQL Server 2005, ktry w bezpatnej,
ograniczonej wersji SQL Server 2005 Express Edition (SQL Server Express) jest
dostarczany wraz z systemem InsERT GT (wicej w rozdziale Microsoft SQL Server
na str. 172).
System InsERT GT to nowoczesny system wspomagajcy zarzdzanie przedsi
biorstwem. Zastosowane w nim rozwizania techniczne i interfejsowe sprawi, e
praca bdzie przebiegaa pynnie i bez problemw. Producent systemu, firma InsERT
S.A., wprowadzi do systemu liczne uatwienia, podpowiedzi oraz pomocne
mechanizmy interfejsu uytkownika. Wielk wag przyoono do niezawodnoci
systemu i wygody uytkownika. Naley rwnie pamita, e system bdzie si
rozwija z tego te wzgldu zachcamy do zapoznania si z ofert uaktualnie,
ktra zawsze dostpna jest na stronie internetowej www.insert.com.pl.
INSTALACJA SYSTEMU
Autorzy programu dooyli wszelkich stara, aby instalacja systemu odbywaa si
bezproblemowo. W niniejszym rozdziale omwiono skrtowo najprostsze
scenariusze instalacyjne. Wicej informacji na temat rnych rodzajw instalacji
znajduje si rwnie pod koniec niniejszej instrukcji w rozdziale Zaawansowane
aspekty instalacji na str. 168.
Taka praca wymaga najczciej zakupienia kilku licencji. Patrz rozdzia Licencje na stronie 47.
INFORMACJE OGLNE
Wymagania sprztowe
Wymagania sprztowe i systemowe dla systemu InsERT GT s nastpujce:
n komputer z procesorem 500 MHz (lub lepszym),
n 256 MB pamici operacyjnej RAM (lub wicej),
n system operacyjny Microsoft Windows 2000, Windows Server 2003, Windows
XP, Windows Vista (lub nowszy),
n Microsoft Internet Explorer 6.0 (dostarczany na instalacyjnej pycie CD),
n okoo 500 MB wolnego miejsca na dysku twardym,
n dowolny napd CDROM (do instalacji programu),
n system obsugi baz danych Microsoft SQL Server 2000 lub 2005 bezpatna wersja
SQL Server 2005 Express Edition dostarczana na instalacyjnej pycie CD,
n dowolna drukarka pracujca w rodowisku Windows (do realizacji wydrukw).
Naley zwrci uwag na to, e system moe pracowa w sieci i wwczas istotn
rol spenia bdzie komputer penicy funkcj serwera bazy danych. Wicej infor
macji na ten temat w rozdziale Zaawansowane aspekty instalacji na str. 168.
System InsERT GT uzyska certyfikaty: Verified for Windows Server 2003
i Designed for Windows XP. System by tworzony oraz optymalizowany pod
ktem systemu Windows XP i aktualnie dostpnego sprztu komputerowego.
Najlepsze efekty uzyskuje si na najnowszych systemach operacyjnych opartych
o podstaw NT (czyli Windows 2000, XP, 2003 lub nowszych).
Do pracy systemu InsERT GT wymagane jest zainstalowanie przegldarki Micro

soft Internet Explorer w wersji 6.0 lub nowszej, poniewa system korzysta
z komponentw w niej dostpnych. Przegldarka ta dostarczana jest wraz
z systemem i automatycznie instalowana przez instalator systemu InsERT GT,
jeli nie ma jej na komputerze uytkownika.
Instalacja w skrcie
Instalacja rozpoczyna si samoczynnie po woeniu pyty instalacyjnej do napdu
CD. Jeeli to nie nastpi, naley uruchomi plik START.EXE znajdujcy si na pycie
CD. Zostanie wwczas uruchomiony program sterujcy instalacj, ktry sprawdzi
wymagania systemowe i automatycznie zdecyduje o ewentualnym zainstalowaniu
przegldarki internetowej Microsoft Internet Explorer 6.0.
10
Zalecamy, aby przed instalacj zakoczy prac wszystkich dziaajcych

w komputerze programw uytkowych i zapisa wszelkie otwarte dokumenty.
W czasie instalacji moe zosta wykonany automatyczny restart systemu ope
racyjnego.
Nastpnie, z wywietlonego menu gwnego instalacji, naley wybra opcj Instaluj
Subiekta GT, Instaluj Gestora GT, Instaluj Rachmistrza GT, Instaluj Rachmistrza GT,
Instaluj Rewizora GT lub Instaluj Gratyfikanta GT. Kolejnym krokiem jest wybr rodzaju
instalacji programu. Moe by ona:
jednostanowiskowa/serwerowa,
kliencka.
W przypadku instalacji jednostanowiskowej system zostanie zainstalowany
automatycznie wraz ze wszystkimi skadnikami (m.in. systemem obsugi baz danych
Microsoft SQL Server 2000 Desktop Engine).
11
INFORMACJE OGLNE
Po dokonaniu tego wyboru rozpoczyna si waciwy proces instalacji. Automatycznie

zostanie zainstalowany motor bazy danych (tu moe nastpi restart systemu),
a potem uruchomiony kreator instalacji systemu InsERT GT, w ktrym konieczne
jest dokonanie akceptacji warunkw licencji (zalecane jest uwane zapoznanie si
z nimi) oraz wybr uytkownika komputera, dla ktrego system bdzie dostpny.
Bardzo istotne jest pytanie o typ instalacji. Od tego wyboru zaley, ktre skadniki
bd zainstalowane. Dostpne s:
n instalacja standardowa (instalujca zakupiony program oraz narzdzia),
n instalacja pena (instalujca rwnie wersje demonstracyjne pozostaych skad
nikw systemu),
n instalacja niestandardowa (pozwalajca wybra miejsce i elementy instalacji).
Standardowa instalacja Subiekta GT obejmuje:

n Subiekta GT,
n Kasiarza GT oraz sterowniki urzdze zewntrznych,
n programy narzdziowe (Archiwizator, Program serwisowy i Przeniesienie danych).
Standardowa instalacja Gestora GT obejmuje:
n Gestora GT,
Standardowa instalacja Rachmistrza GT obejmuje:
n Rachmistrza GT,
n mikroGratyfikanta GT,
Standardowa instalacja Rewizora GT obejmuje:
n Rewizora GT,
n mikroGratyfikanta GT,
Standardowa instalacja Gratyfikanta GT obejmuje:
n Gratyfikanta GT,
12
Zalecane jest wybranie opcji Instalacja standardowa. Instalacja moe potrwa kilka
minut w zalenoci od szybkoci komputera i obcienia systemu operacyjnego.
Standardowo program instalowany jest w folderze:
C:\Program Files\InsERT\InsERT GT
Instalacja sieciowa
Instalacja systemu w sieci komputerowej wymaga dokonania instalacji na kadym
z komputerw, przy czym na jednym z nich wykonywana jest instalacja serwerowa/
jednostanowiskowa (komputer ten bdzie peni rol serwera bazy danych Microsoft
SQL Server 2000 Desktop Engine), a na pozostaych instalacja kliencka.
W czasie instalacji klienckiej naley zwrci uwag na pojawiajce si pytanie

o wybr serwera bazy danych. Naley wskaza komputer, na ktrym zostaa wyko
nana instalacja serwerowa/jednostanowiskowa.
Wicej informacji mona znale w rozdziale Zaawansowane aspekty instalacji

na str. 168.
13
INFORMACJE OGLNE
ROZPOCZCIE PRACY Z SYSTEMEM InsERT GT

Pierwsze uruchomienie
Po zainstalowaniu programu w menu startowym Windows pojawia si podmenu
InsERT GT, w ktrym mona znale wszystkie skadowe systemu InsERT GT:
n Subiekt GT system obsugi sprzeday,
n Gestor GT system zarzdzania relacjami z klientami,
n Rachmistrz GT ksiga przychodw i rozchodw z obsug podatku zryczato
wanego,
n Rewizor GT system finansowoksigowy,
n Gratyfikant GT system kadrowopacowy,
n Kasiarz GT program do obsugi urzdze zewntrznych doczany bezpatnie
do Subiekta GT,
n mikroGratyfikant GT program do obsugi pacowej maej firmy doczany
bezpatnie do Rachmistrza GT i Rewizora GT,
oraz podmenu Narzdzia z opcjami:
n Archiwizator program sucy do archiwizacji i dearchiwizacji danych,
n Program serwisowy program pozwalajcy wykona czynnoci serwisowe
na bazie danych,
n Przeniesienie danych program pozwalajcy na przeniesienie danych z innych
systemw.
Rwnie na pulpicie systemu Windows znajd si ikony najwaniejszych programw,
czyli Subiekta GT, Gestora GT, Rachmistrza GT, Rewizora GT i Gratyfikanta GT.
Na rysunku przedstawiono przykadowy pulpit systemu Microsoft Windows XP
z rozwinitym menu startowym.
Uruchomienie systemu InsERT GT nastpi po dwukrotnym klikniciu na ikon

Subiekta GT, Gestora GT, Rachmistrza GT, Rewizora GT lub Gratyfikanta GT
na pulpicie Windows lub po wybraniu ktrego z tych programw z menu startowego.
Pojawi si wwczas ekran powitalny i program zacznie si uruchamia oraz pod
cza do serwera bazy danych.
14
Program zosta tak skonstruowany, aby jego uruchomienie odbywao si bez

dokonywania skomplikowanych ustawie niezbdnych do nawizania po
czenia z serwerem. Caa procedura logowania do Microsoft SQL Server 2000
jest niewidoczna dla uytkownika (przynajmniej w wikszoci sytuacji, z ktrymi
moe si spotka uytkownik nieobeznany z zagadnieniem zabezpieczania
serwera oraz bazy danych pracujcych pod kontrol systemu MS SQL Server
2000). Zainteresowani mog zapozna si z bardziej szczegowymi infor
macjami na ten temat zawartymi w rozdziale Microsoft SQL Server 2000 na
str. 172.
Pierwsze uruchomienie rni si od kolejnych, gdy wymaga zaoenia bazy danych
i wykonania kilku czynnoci pocztkowych, omwionych poniej.
1. Uruchomienie i wybr bazy danych podmiotu gospodarczego
W czasie pierwszego uruchomienia programu naley utworzy baz danych odpo
wiadajc podmiotowi gospodarczemu bdcemu wacicielem licencji na program.
Po starcie programu i nawizaniu poczenia z serwerem bazy danych program wy
wietli na ekranie list utworzonych podmiotw gospodarczych, ktra przy pierw
szym uruchomieniu bdzie pusta. Aby zaoy now baz danych, naley wybra
opcj Nowy znajdujc si w dolnej czci ekranu oraz wpisa nazw zakadanej
bazy danych podmiotu. Nazwa ta nie musi by pen nazw przedsibiorstwa, a je
dynie skrtem, ktry umoliwi pniejszy wybr (jeli zaoonych zostanie kilka baz
danych). Nie ma wic potrzeby wpisywa w to pole przykadowo Przedsibiorstwo
ogrodnicze RENETA Jan Sadowski wystarczy wpisa np. Reneta.
15
INFORMACJE OGLNE
2. Podanie numeru licencji

Po podaniu nazwy podmiotu program utworzy now baz danych i wywietli pytanie
o numer licencji. Tutaj naley wyjani, e Subiekt GT, Gestor GT, Rachmistrz GT,
Rewizor GT i Gratyfikant GT mog pracowa jako wersja prbna lub pena.
Do pracy w wersji prbnej nie jest potrzebny numer licencji, dlatego posiadajc
licencj na jeden program (prosz zacz np. od Subiekta GT) mona uruchomi
drugi system (Rachmistrza GT, Rewizora GT lub Gratyfikanta GT) w wersji prbnej,
aby sprawdzi jego moliwoci. Przy tworzeniu podmiotu, ktry ma pracowa
w wersji prbnej, istnieje moliwo wczytania przykadowych danych. Funkcjonal
no ta dostpna jest tylko w przypadku tworzenia nowego podmiotu.
Aby uruchomi program w wersji penej, potrzebny jest numer licencji, ktry znajduje
si w zaczonej do pakietu kopercie. Szczegowe informacje na temat sposobu
licencjonowania mona rwnie znale w rozdziale Licencje na str. 51.
Uytkownicy Rachmistrza GT, Rewizora GT lub Gratyfikanta GT wiadczcy usugi

podatkowe dla innych podmiotw gospodarczych, czyli biura rachunkowe lub
doradcy podatkowi, powinni rwnie zaznaczy znacznik Waciciel licencji jest
biurem rachunkowym, znajdujcy si poniej numeru licencji. Znacznik ten
powoduje, e jest moliwe podanie tego samego numeru licencji dla rnych baz
danych podmiotw tworzonych za pomoc omawianego mechanizmu. Dla kadego
programu z systemu InsERT GT istnieje okrelony w umowie licencyjnej3 limit
tworzonych baz danych podmiotw. Moliwe jest zwikszenie limitu licencji. Sposb
nabywania rozszerze okrelony jest w warunkach handlowych firmy InsERT.
Do poprawnej pracy potrzebna jest jeszcze rejestracja licencji. Wicej o tym procesie
znajduje si w rozdziale Rejestracja licencji na str. 51.
3
16
Umowa licencyjna znajduje si w pudeku z programem.
3. Kreator wdroeniowy Subiekta GT

Nowym mechanizmem, ktry pojawi si od wersji 1.03 systemu InsERT GT, jest
kreator wdroeniowy. Pomaga on uytkownikowi atwo i poprawnie zacz prac
z programami. Kreator wywietlany jest automatycznie zawsze podczas zakadania
nowego podmiotu. Mechanizm ten uruchomi si take, jeli uytkownik po raz
pierwszy uruchamia nowy program, np. Subiekta GT, wybierajc podmiot istniejcy
ju w Rachmistrzu GT (Przykad: uytkownik wczeniej korzysta z Rachmistrza GT
i teraz chce rwnie pracowa z Subiektem GT). Kreator wdroeniowy nie jest
wywietlony po wykonaniu przeniesienia danych z innych aplikacji firmy InsERT.
Poszczeglne okna kreatora kadego z programw naley wypeni ze szczegln
uwag. Niektre z parametrw bdzie mona pniej zmieni, korzystajc
z moduw administracyjnych. Przerwanie kreatora wdroeniowego (wybranie
klawisza Anuluj) spowoduje zamknicie programu podmiot nie zostanie zaoony.
Poniej omwione zostan poszczeglne okna kreatora wdroeniowego Subiekta GT:
Powitanie
Okno zawiera informacje wstpne dotyczce dziaania kreatora.
Wpisz dane adresowe

Okno zawiera pola pozwalajce okreli NIP podmiotu, dane teleadresowe, adres
email i stron WWW. Dane podmiotu bdzie mona pniej modyfikowa w mo
dule Parametry Dane podmiotu. Program kontroluje poprawno NIPu. Informacje,
ktre zostan tu wpisane, bd wykorzystywane we wszelkiego rodzaju wydrukach,
emisji dokumentw (np. faktur VAT), deklaracjach.
17
INFORMACJE OGLNE
Podmiot telefony i rachunki bankowe

Okno umoliwia wpisanie numerw telefonw oraz numerw kont bankowych
podmiotu. Rwnie te dane bdzie mona modyfikowa w module Parametry
Dane podmiotu.
Numeracja dokumentw
Okno pozwala na okrelenie domylnego sposobu numerowania dokumentw
handlowych, magazynowych i kasowych oraz sposobu uzupeniania luk w nume
racji. Ustawienia dokonane w tym oknie maj charakter oglny i s przenoszone na
wszystkie typy dokumentw. W programie Subiekt GT numeracja jest ustalana dla
kadego typu dokumentu indywidualnie. Suy do tego modu Parametry Nume
racja dokumentw, gdzie uytkownik powinien take ustali pocztkowy numer
dokumentu (zainicjowa system numeracji).
18
Karty patnicze
Jeeli podmiot przy sprzeday obsuguje patnoci kartami patniczymi, to w tym
oknie naley wpisa nazw firmy, z ktr jest podpisana umowa dotyczca korzys
tania z terminali POS, np. Centrum rozliczeniowe banku Pekao SA. Po zakoczeniu
dziaania kreatora mona uzupeni dane (np. dane teleadresowe) centrum auto
ryzacji kart patniczych z poziomu moduu Kartoteki Kontrahenci.
Parametry magazynowe
W tym oknie mona okreli dwa bardzo wane parametry dotyczce gospodarki
magazynowej w Subiekcie GT:
Skutek magazynowy parametr okrela, czy dokumenty handlowe przy zapisie maj
wpywa na stany magazynowe poprzez wygenerowanie automatycznych doku
mentw magazynowych czy te nie. Niezakrelenie znacznika spowoduje, e
wystawiane dokumenty handlowe nie bd wywoywa skutku magazynowego
(funkcjonalno programu stanie si podobna funkcjonalnoci mikroSUBIEKTA dla
Windows).
Sposb wydawania towaru standardowy parametr magazynowy okrelajcy kolej
no wydawania towarw podczas wystawiania dokumentw magazynowych.
Nadawanie symboli kontrahentom i towarom

W tym oknie kreatora uytkownik moe okreli, w jaki sposb maj by nadawane
symbole dla nowo wprowadzanych towarw i kontrahentw.
Imi, nazwisko i haso Szefa

W przedostatnim oknie kreatora uytkownik ma moliwo okrelenia danych
gwnego uytkownika systemu, nazwanego na pocztku pracy z programem Szef.
Uytkownik ten jest traktowany w systemie InsERT GT w sposb specjalny:
n nie mona usun jego danych z systemu,
n nie mona zablokowa mu uprawnie do poszczeglnych programw i funkcji.
19
INFORMACJE OGLNE
Tylko Szef moe zarzdza pozostaymi uytkownikami z poziomu moduu Sowniki

Personel. Ustalone haso mona zawsze zmieni, korzystajc z opcji Zmie haso
dostpnej w menu Podmiot, w gwnym oknie programu kadego z programw
systemu InsERT GT.
Podsumowanie
Ostatni ekran kreatora wdroeniowego zawiera podsumowanie dokonanych
wczeniej wyborw oraz umoliwia zapisanie czynnoci dokonanych w kreatorze.
Po wybraniu klawisza Wykonaj uytkownik ma moliwo wydruku podsumowania
oraz gdy uruchomi program w wersji penej zarejestrowania si za pored
nictwem Internetu (wicej o rejestracji na str. 51).
4. Kreator wdroeniowy Gestora GT
Kreator wdroeniowy Gestora GT wywietlany jest automatycznie gdy:
n na podmiocie Subiekta GT uruchamiany jest Gestor GT
n na innym podmiocie z linii InsERT GT uruchamiany jest Gestor GT
n Gestor GT jest pierwsz uruchamian aplikacj.
Powitanie
Okno zawiera informacje wstpne dotyczce dziaania kreatora.
Wpisz dane adresowe
Okno zawiera pola pozwalajce okreli dane teleadresowe podmiotu, adres email
i stron WWW. Dane podmiotu mona rwnie modyfikowa w module Parametry
Dane podmiotu.
Uzupenij telefony i rachunki
podmiotu. Dane te mona rwnie modyfikowa w module Parametry Dane
podmiotu.
20
Nadawanie symboli kontrahentom i towarom

Okno to pojawia si tylko wtedy, gdy uytkownik nie pracowa wczeniej z Subiektem
GT. Pozwala na okrelenie domylnego sposobu numerowania kontrahentw
i towarw.
Podsumowanie
Ostatni ekran kreatora wdroeniowego zawiera podsumowanie dokonanych
wczeniej wyborw oraz umoliwia zapisanie czynnoci dokonanych w kreatorze.
Po wybraniu klawisza Wykonaj uytkownik ma moliwo wydruku podsumowania
oraz gdy uruchomi program w wersji penej zarejestrowania si za porednictwem
Internetu.
5. Kreator wdroeniowy Rachmistrza GT
Kreator wdroeniowy Rachmistrza GT wywietlany jest automatycznie tak jak
w przypadku Subiekta GT, gdy zakadany jest nowy podmiot lub podczas pierwszego
uruchomienia Rachmistrza GT na istniejcym podmiocie z form ksigowoci
nieokrelon (np. uruchomienie Rachmistrza GT z podmiotem zaoonym
w Subiekcie GT).
Jeli dany podmiot ma ustawion form ksigowoci ksiga handlowa, wwczas
z tym podmiotem nie mona uruchomi Rachmistrza GT.
Po wykonaniu przeniesienia danych z innych systemw ksigowych firmy InsERT

kreator wdroeniowy nie jest uruchamiany.
Kady z kreatorw skada si z podobnych czci, dlatego poniej opisane s tylko

okna typowe dla kreatora wdroeniowego Rachmistrza GT. Opis okien: Powitanie,
Wpisz dane adresowe, Podmiot telefony i rachunki bankowe, Imi, nazwisko
i haso Szefa, Podsumowanie znajduje si na str. 1720.
Wybierz form ksigowoci i okres obrachunkowy

Jest to bardzo wany ekran kreatora Rachmistrza GT. Wybr formy ksigowoci jest
czynnoci nieodwracaln i wpywajc na wystpowanie odpowiednich moduw
w programie.
Naley pamita, e nie mona zmieni ustalonej dla danego podmiotu formy
ksigowoci. W wyjtkowych sytuacjach moliwe jest usunicie danych
Rachmistrza GT za pomoc funkcji Usu dane Rachmistrza GT znajdujcej si
w Programie serwisowym (wicej o dziaaniu tej opcji na str. 164).
21
INFORMACJE OGLNE
Kolejnym wanym parametrem jest zdefiniowanie pierwszego okresu obrachun

kowego. Okresy obrachunkowe w Rachmistrzu GT mog by roczne, kwartalne lub
miesiczne. Wybr dugoci okresu wpywa jedynie na sposb pracy z moduami,
a w szczeglnoci na filtrowanie list z dokumentami (wybr okresw duszych
umoliwi zarzdzanie wiksz iloci zapisw jednoczenie). Nie wpywa on
w adnym stopniu na funkcjonalno merytoryczn. W programie obowizuje zasada
cigoci i chronologii okresw. Zgodnie z t zasad, okresy musz by tworzone
bez przerw, a wic kady kolejny okres musi si zaczyna wraz z kocem ostatniego.
Okresy kolejno po sobie nastpujce mog mie rn dugo (np. po okresie
rocznym kolejnym okresem moe by miesiczny lub kwartalny).
Parametry numeracji KPiR/EP
W kolejnym oknie kreatora uytkownik moe okreli sposb numerowania i sumo
wania pozycji wprowadzanych do KPiR lub ewidencji przychodw. Jeeli praca
z programem Rachmistrz GT rozpoczyna si w trakcie roku obrachunkowego,
a wczeniejszych zapisw uytkownik nie chce wprowadza, to w parametrach
naley jeszcze okreli numer pocztkowy (dotyczy tylko numeracji rocznej).
22
5. Kreator wdroeniowy Rewizora GT

Kreator wdroeniowy Rewizora GT wywietlany jest automatycznie tak jak w przy
padku opisanych wczeniej programw, gdy zakadany jest nowy podmiot lub
podczas pierwszego uruchomienia Rewizora GT na istniejcym podmiocie z form
ksigowoci nieokrelon (np. uruchomienie Rewizora GT z podmiotem zaoonym
w Subiekcie GT).
Jeli dany podmiot ma ustawion form ksigowoci KPiR lub ryczat, wwczas
z tym podmiotem nie mona uruchomi Rewizora GT. Jeli jednak istnieje potrzeba
przeksztacenia formy prawnej podmiotu (z KPiR lub ryczatu na ksig handlow),
naley wwczas skorzysta z opcji Usu dane Rachmistrza GT, znajdujcej si
w Programie serwisowym (wicej o dziaaniu tej opcji znajduje si na str. 164).
Kreator wdroeniowy Rewizora GT nie bdzie uruchomiony po operacji przeniesienia
danych z innych aplikacji firmy InsERT.
Poniej opisane zostan tylko typowe okna kreatora wdroeniowego Rewizora GT.
Czci wystpujce w innych kreatorach opisane s na str. 1720.
Uzupenij numery telefonw i rachunkw

podmiotu. Rachunki bankowe mog by podczane w planie kont jako konta karto
tekowe. Aby to byo moliwe, naley zdefiniowa numery analityk poszczeglnym
rachunkom, a nastpnie podczy odpowiedni kartotek w planie kont. Rachunki
podmiotu mona modyfikowa podczas pniejszej pracy z programem zarwno
z poziomu edycji danych podmiotu (Parametry Dane podmiotu) jak i z poziomu
udostpnionego dodatkowo sownika (Sowniki Rachunki podmiotu).
Sprecyzuj profil dziaalnoci

Okno pozwala na okrelenie profilu dziaalnoci gospodarczej podmiotu. Na pod
stawie wybranej formy prawnej oraz rodzaju wykonywanej dziaalnoci uytkow
nik bdzie mg wygenerowa dostosowany do danego podmiotu wzorcowy plan
kont. Dodatkowego wyjanienia wymaga znacznik Osoba fizyczna do deklaracji
(domylnie zakrelony, gdy podmiot jest spk prawa cywilnego). Naley take
okreli dane waciciela lub gwnego wsplnika, ktre maj by drukowane na
deklaracjach skarbowych VAT7, PIT4, PIT11, PIT8B. Dane waciciela i wsplni
kw mona modyfikowa podczas dalszej pracy z programem, z poziomu moduu
Kartoteki Wsplnicy.
23
INFORMACJE OGLNE
Okrel sposb rozliczania VAT

Okno umoliwia zdefiniowanie danych zwizanych z rozliczaniem podatnika
z tytuu podatku VAT. Jeeli podmiot jest podatnikiem zarejestrowanym dla potrzeb
transakcji wewntrzwsplnotowych, naley zakreli znacznik Podatnik VAT
zarejestrowany w UE. Po jego zaznaczeniu do aktualnego numeru NIP (okrelonego
w danych adresowych) zostanie dodany prefiks kraju czonkowskiego, czyli w na
szym przypadku PL. W oknie tym naley jeszcze okreli, w jaki sposb podatnik
rozlicza si z podatku VAT: wystawiajc miesiczne deklaracje VAT7 czy kwartalne
VAT7K. Dane VAT mona rwnie modyfikowa w module Parametry Dane
podmiotu.
Zdefiniuj pierwszy rok obrotowy

Okno definiowania pierwszego roku obrotowego jest bardzo wane w kreatorze
Rewizora GT. Symbol roku obrotowego jest podawany informacyjnie, ale musi by
unikalny w ramach jednego podmiotu. Najwaniejsze s daty jego obowizywania
od do. Definiujc je, naley pamita o nastpujcych zaoeniach:
n maksymalna dugo roku obrotowego nie moe przekracza 24 miesicy;
n dokumenty ksigowe z danego roku bdzie mona wprowadza tylko w prze
dziale okrelonym przez daty graniczne.
Generowanie planu kont

Tworzc pierwszy rok obrotowy, mona okreli, czy ma by automatycznie wyge
nerowany plan kont. Do wyboru s trzy moliwoci:
24
Utworzy na podstawie danych podmiotu. Ta opcja umoliwia stworzenie

wzorcowego planu kont na podstawie informacji okrelonych w danych podmiotu,
a dokadnie formy ksigowoci i rodzaju wykonywanej dziaalnoci. Oczywicie po
zaoeniu roku wygenerowany plan kont mona dowolnie modyfikowa. Wzorcowy
plan kont jest stosunkowo szczegowy (zawiera prawie 300 kont). W kolejnych
ekranach kreatora uytkownik moe zawzi ilo tworzonych kont poprzez
okrelenie zespow kont, ktre maj zosta wygenerowane, oraz moe okreli,
czy maj zosta wygenerowane domylne definicje sprawozda finansowych i de
klaracji (PIT5, CIT2). Ten wariant tworzenia planu kont jest przeznaczony przede
wszystkim dla uytkownikw tworzcych pierwszy rok obrotowy w danym
podmiocie. Podczas tworzenia kolejnych lat czciej bdzie wykorzystywane
przenoszenie planu kont z roku poprzedniego.
Przenie z innego roku obrotowego. Po wybraniu tej opcji uytkownik wskazuje
podmiot i rok obrotowy, z ktrego ma zosta przeniesiony plan kont. Podczas
tworzenia kolejnych lat obrotowych najczciej bdzie wybierany biecy podmiot
i poprzedni rok obrotowy. Moliwo wyboru innego podmiotu jest przeznaczona
przede wszystkim dla biur rachunkowych, ktre dziki tej opcji mog wykorzysta
wczeniej przygotowane zestawy danych z rnymi wariantami planw kont.
Wybierajc t moliwo, uytkownik moe rwnie zdecydowa, czy wraz z planem
kont przenosi definicje sprawozda i deklaracji oraz okreli domylne warianty
RZSu i Przepyww pieninych.
Nie tworzy planu kont. Ta opcja umoliwia stworzenie planu nowego roku
obrotowego bez planu kont. Jest ona przeznaczona dla tych uytkownikw, ktrzy
chc skomponowa plan kont indywidualnie i od pocztku. Oczywicie wybr tej
opcji uniemoliwi wygenerowanie domylnych definicji sprawozda finansowych,
ktre uytkownik bdzie musia stworzy samodzielnie.
Rejestry ksigowe
Rewizor GT pracuje w ujciu rejestrowym. Oznacza to, e wszystkie dokumenty
ksigowe (dekrety) musz by zapisane w konkretnych rejestrach ksigowych.
Rejestry mog by tworzone rodzajowo, np. Rejestr zakupu, Rejestr sprzeday,
Rejestr kosztowy, Rejestr dokumentw kasowych, Rejestr operacji bankowych;
25
INFORMACJE OGLNE
okresowo, np. Rejestr stycze 2005, Rejestr luty 2005, Rejestr I kwarta 2005,
lub jeszcze inaczej. O tym, ile i jakie rejestry ksigowe bd wykorzystywane
w Rewizorze GT, decyduje ksigowy. Definiujc rejestry ksigowe, uytkownik moe
okreli wiele dodatkowych informacji dotyczcych zachowywania si programu
podczas dopisywania dekretu do danego rejestru, np. czy ma by automatycznie
tworzony zapis w ewidencji VAT, czy przy zapisie dekretu ma by kontrolowana
zgodno zapisw na kontach z zapisami w ewidencji VAT i inne. Rejestry ksigowe
mona dodawa w dowolnym momencie pracy z programem, z poziomu moduu
Sowniki Rejestry ksigowe.
Kolejnym wanym parametrem okrelanym w tym oknie s numery dziennika nada
wane podczas ksigowania dokumentw. Numeracja jest indywidualna dla kadego
roku obrotowego i rozpoczyna si zawsze od 1. Zmiana tych numerw jest przewi
dziana tylko w sytuacji, gdy uytkownik rozpoczyna prac w Rewizorze GT w trakcie
roku obrotowego oraz nie wprowadza wczeniejszych dokumentw ksigowych.
Zmiana numerw dziennika jest dostpna z poziomu moduu Parametry Dzienniki
ksigowa, ale tylko do momentu zaksigowania pierwszego dokumentu ksigowego.
Okrel gwne parametry Rewizora GT

W tym oknie mona okreli dwa wane parametry: Sposb obsugi numerw analityk
dla kontrahentw oraz Blokowanie rozliczania rozrachunkw w Subiekcie GT. Pierwszy
parametr okrela, czy kontrahenci bdcy jednoczenie odbiorcami i dostawcami
maj mie jeden numer analityki czy te dwa osobne. Warto tego parametru mona
zmienia w module Parametry Kontrahenci do momentu zdefiniowania pierwszego
numeru analityki w kartotece kontrahentw. Drugi parametr jest przeznaczony dla
podmiotw pracujcych jednoczenie z systemami Rewizor GT i Subiekt GT. Po jego
zaznaczeniu pena kontrola nad rozliczaniem rozrachunkw spoczywa w rkach
ksigowego. Parametr ten mona zmieni w dowolnym momencie pracy z progra
mem z poziomu moduu Parametry Parametry Rewizora.
Zdefiniuj parametry dokumentw ksigowych

To okno kreatora umoliwia uszczegowienie dziaania programu podczas dopi
sywania dekretw ksigowych, przede wszystkim przy wprowadzaniu zapisw na
konta rozrachunkowe:
26
Automatyczne wprowadzanie rozrachunkw: utwrz w tle/utwrz i poka. W sys

temie Rewizor GT kady zapis na konto, ktre w planie kont zostao oznaczone
jako rozrachunkowe, musi generowa odpowiedni zapis w moduach rozrachun
kowych, czyli musi by powizany z rozrachunkami. Powyszy znacznik okrela,
jak ma si zachowa program po wpisaniu kwoty na konto rozrachunkowe: czy ma
stworzy zapis w rozrachunkach bez otwierania okna z rozrachunkami, czy te to
okno ma zosta pokazane uytkownikowi.
Automatyczne wypenianie numeru transakcji numerem dokumentu rdowego.
Zakrelenie tego znacznika spowoduje, e numer dokumentu rdowego z nagwka
dekretu zostanie automatycznie przepisany do pola Transakcja. Dotyczy to tylko
zapisw na kontach rozrachunkowych. Numer transakcji moe by wykorzystywany
do automatycznego rozliczania rozrachunkw z poziomu dekretacji.
Domylny termin patnoci. Znacznik okrela domylny termin patnoci dla roz
rachunkw tworzonych do zapisw na kontach rozrachunkowych. Termin patnoci
kadego tworzonego rozrachunku mona zmienia w oknie rozrachunku w edycji
dekretu (klawisz [F11]).
Zezwalaj na podczenie rozrachunkw nieksigowych. Zakrelenie tego znacznika
umoliwi podczanie istniejcych rozrachunkw niepowizanych z dekretami
ksigowymi do zapisw wprowadzanych na konta rozrachunkowe. Jest on
przeznaczony dla firm, ktre z rnych powodw najpierw wprowadzaj rozra
chunki w moduach rozrachunkowych, a dopiero pniej wprowadzaj dekrety
ksigowe, ktre powinny by z tymi rozrachunkami powizane. Powizania zapisw
na konta rozrachunkowe z istniejcymi rozrachunkami nieksigowymi uytkownik
moe dokona tylko rcznie z poziomu okna rozrachunku wywoanego w edycji
dekretu ksigowego (klawisz [F11]).
Automatyczne rozliczanie rozrachunkw: wyczone /wg daty powstania /wg
terminu patnoci /wg kwoty /wg numeru transakcji. Zakrelenie jednej z pozycji
przecznika wpynie na to, czy rozrachunek wygenerowany (lub podczony) do
zapisu na konto rozrachunkowe bdzie automatycznie rozliczany i w jaki sposb
(wg jakiego kryterium). Rozliczenia rozrachunku mona zmienia w okienku roz
rachunku wywoanego w edycji dekretu (klawisz [F11]).
27
INFORMACJE OGLNE
W oknie kreatora znajduj si jeszcze dwa dodatkowe znaczniki zwizane z dekre

tami ksigowymi:
Tryb kontroli kosztw: nie kontroluj /ostrzegaj /blokuj zapis. Zakrelenie jednej
z pozycji przecznika okrela, czy program ma wspomaga wprowadzanie zapisw
kosztowych czy nie. Po wczeniu kontroli naley pamita o uzupenieniu kont
specjalnych wykorzystywanych podczas wprowadzania zapisw na konta kosztw
(Parametry Plan kont).
Podpowiadanie ostatniego kursu waluty w dekretach walutowych. Zakrelenie tego
znacznika spowoduje, e w przypadku gdy na dany dzie nie bdzie wprowadzony
aden kurs waluty (Sowniki Kursy walut), program odszuka i wstawi do dekretu
ostatni zdefiniowany w sowniku kurs waluty.
Wszystkie powysze parametry dotyczce wprowadzania dekretw ksigowych
mona modyfikowa w dowolnym momencie pracy z programem z poziomu moduu
Parametry Dekrety ksigowe. Naley podkreli, e ich uzupenienie stanowi
informacje okrelone w definicjach rejestrw ksigowych.
6. Kreator wdroeniowy Gratyfikanta GT

Kreator wdroeniowy Gratyfikanta GT wywietlany jest automatycznie, gdy zakadany
jest nowy podmiot lub podczas pierwszego uruchomienia Gratyfikanta GT na danych
podmiotu ju istniejcego (np. uruchomienie Gratyfikanta GT z podmiotem zao
onym w Subiekcie GT).
Nie jest moliwe uruchomienie kreatora, gdy zostaa wykonana operacja przenie
sienia danych z innych systemw firmy InsERT.
Kady z kreatorw skada si z podobnych czci, dlatego poniej opisane zostay
tylko okna typowe dla kreatora wdroeniowego Gratyfikanta GT. Opis okien
wsplnych dla wszystkich systemw InsERT GT znajduje si na str. 1720.
Dane pocztkowe
Jest to najwaniejszy krok w kreatorze Gratyfikanta GT, umoliwia zaimportowanie
pocztkowych danych kadrowopacowych.
W tym kroku kreator sprawdza stan podmiotu. Jeeli uruchomienie Gratyfikanta GT
nastpio na podmiocie zawierajcym dane pracownikw, to informacje te zostan
automatycznie zaimportowane do Gratyfikanta GT. Na tym etapie uytkownik moe
zdecydowa, jakie dane zostan przeniesione do programu. Mog to by: tylko
dane pracownikw, dane pracownikw oraz umowy bez skadnikw pacowych,
dane pracownikw oraz umowy ze skadkami pacowymi lub pracownicy, umowy
i wynagrodzenia.
Dodatkowo naley okreli miesic i rok, do ktrego zostan przeniesione dane
o wynagrodzeniach.
Jeeli podmiot nie zawiera danych pracownikw, istnieje moliwo zainicjowania
kartoteki pracownikw na podstawie danych zawartych w programie Patnik.
W tym celu naley wczeniej, w wymienionym programie wygenerowa plik
wymiany (KDU) zawierajcy deklaracje ZUA tych pracownikw, ktrych dane
chcemy, by pojawiy si w Gratyfikancie GT. Zaznaczenie w kreatorze znacznika
importu danych z programu Patnik, a nastpnie wskazanie tego pliku, zaowocuje
28
importem danych do kartoteki pracownikw.
Parametry
Okno to umoliwia wprowadzenie roku rozpoczcia pracy oraz miesica i roku
wygenerowania pierwszej wypaty w programie. Daty te, czyli rok rozpoczcia pracy
oraz miesic pierwszej wypaty, mog by rne. Miesic pierwszej wypaty moe
zosta okrelony w roku rozpoczcia pracy z programem lub w roku nastpnym.
Przykad: firma przez pierwsze p roku bdzie zatrudniaa osoby tylko na umowy
cywilnoprawne, czyli rok rozpoczcia pracy, np. 2006, pierwsza wypata lipiec 2006
lub rok rozpoczcia pracy 2006, pierwsza wypata stycze 2007.
Kolejnymi informacjami, ktre uytkownik powinien wypeni, to dane na potrzeby
ZUS. S to informacje, kto jest patnikiem skadek ZUS oraz w jakim terminie powinno
nastpowa rozliczenie z ZUS.
Oba te okna (Dane pocztkowe i Parametry) su do wprowadzenia danych
wdroeniowych pracownikw, czyli sumarycznych danych pocztkowych,
powstaych przed rozpoczciem pracy z programem Gratyfikant GT (dane dostpne
s w module Ewidencja osobowa Dane wdroeniowe).
29
INFORMACJE OGLNE
Podsumowanie
Ostatni ekran kreatora wdroeniowego zawiera podsumowanie dokonanych wcze
niej wyborw oraz umoliwia zapisanie dokonanych ustale w kreatorze. Po wybra
niu klawisza Wykonaj uytkownik ma moliwo wydruku podsumowania
oraz gdy uruchomi program w wersji penej zarejestrowania si za porednic
twem Internetu.
7. Kreator wdroeniowy mikroGratyfikanta GT
Kreator wdroeniowy mikroGratyfikanta GT umoliwia okrelenie tylko jednej,
ale za to bardzo wanej informacji: miesica pierwszej wypaty. Jest to okrelenie
momentu pocztkowego, czyli miesica, za ktry zostanie wyliczone pierwsze wyna
grodzenie w programie mikroGratyfikant GT. Ustalenie to mona pniej zmieni
w opcji Dane wdroeniowe znajdujcej si w menu Narzdzia. Naley jednak
pamita, e zmiana jest moliwa do momentu wystawiania pierwszych wypat.
Wicej informacji na temat miesica pierwszej wypaty znajduje si w systemie
pomocy kontekstowej.
Kreator wdroeniowy mikroGratyfikanta GT nie zostanie uruchomiony, jeli miesic

pierwszej wypaty zosta utworzony automatycznie (na podstawie wypat
wprowadzonych w programie rdowym) po przeniesieniu danych z programw
ksigowych.
8. Rozpoczcie pracy z programem
Po dokonaniu ustale w omwionych powyej kreatorach wdroeniowych zostanie
wywietlona specjalna strona Co nowego...., w ktrej zebrane s wszystkie najwa
niejsze informacje dotyczce nowoci w Subiekcie GT, Gestorze GT, Rachmistrzu GT,
Rewizorze GT i Gratyfikancie GT. Przy kolejnych uruchomieniach program bdzie
wywietla zawsze modu, ktry by otwarty w chwili koczenia pracy z programem.
30
Ustalanie przydatnych parametrw

W kreatorach wdroeniowych ustala si najwaniejsze parametry dotyczce pracy
z programem. Warto jednak przed rozpoczciem pracy z systemem InsERT GT
okreli parametry nieuwzgldnione w kreatorach, jednake rwnie istotne do
prawidowej pracy z programami. Poniej zostaa zaprezentowana ich lista. Prcz
tego zachcamy do zaznajomienia si z moduami administracyjnymi programu
(np. Parametry i Sowniki) dostpnymi np. z menu Widok/Administracja lub po
rozwiniciu listy moduw (patrz rozdzia Okno programu na str. 62).
1. Urzdzenie fiskalne (dotyczy tylko Subiekta GT)

Jeli w przedsibiorstwie wykorzystywane jest jakiekolwiek urzdzenie fiskalne (np.
drukarka fiskalna), naley je skonfigurowa za pomoc programu Kasiarz GT. W tym
celu z menu Podmiot Subiekta GT naley wybra opcj Uruchom i podopcj Kasiarz
GT. Zostanie uruchomiony program wspomagajcy prac Subiekta (wicej o nim
w rozdziale Kasiarz GT na str. 140).
31
INFORMACJE OGLNE
Aby doda konfiguracj drukarki fiskalnej, naley tutaj wybra dostpn na lewym
pasku skrtw opcj Drukarki fiskalne, a nastpnie opcj Dodaj widoczn w grnej
czci moduu.
W wywietlonym oknie dialogowym naley wybra odpowiedni model drukarki

fiskalnej. Konfiguracja kadej z nich moe si nieco rni, ale wspln cech jest
nazwa urzdzenia, ktr naley si pniej posugiwa. Dla przykadu moe by to:
Drukarka przy kasie nr 1. Poniej pokazano okno konfiguracji drukarki POSNET
Thermal 2001.
Kolejnym krokiem jest okrelenie, ktre dokumenty maj by fiskalizowane na

wybranej drukarce fiskalnej. Najczciej chodzi o paragony i takie wanie ustalenie
przedstawiono na poniszym przykadzie. Aby go dokona, naley uruchomi opcj
Paragon zwyky dostpn w module Parametry i nastpnie zakreli znacznik
Rejestruj dokument na drukarce fiskalnej dostpny w zakadce Fiskalne. W podobny
sposb naley postpi dla innych typw dokumentw (np. dla paragonu imiennego
lub faktury VAT).
32
2. Grupy i cechy towarw (dotyczy Subiekta GT i Gestora GT)

Celem lepszej klasyfikacji towarw i usug warto zapozna si ze sownikami grup
i cech towarw dostpnymi w Subiekcie GT. Towary i usugi mog by bowiem
podzielone na rozczne grupy (np. zwizane z typami produktw: myda, per
fumy, dezodoranty itp.) oraz mog mie przypisane cechy (np. czerwony,
fiokowy, pakowany prniowo, krajowy, importowy, ozdobne opako
wanie, delikatny), ktre oczywicie mog si ze sob dowolnie miesza i po
wtarza. Zachcamy do rozsdnego podzielenia swojego asortymentu towarowego
na grupy oraz do stosowania przemylanych cech. Prawidowa struktura oferty
magazynowej powizana z przemylan polityk nadawania symboli towarom
i usugom stanowi wbrew pozorom istotn cz sukcesu firmy handlowej lub
produkcyjnej i bardzo uatwia przeprowadzanie wszelkiego rodzaju analiz.
Ustale tych dokonuje si za pomoc opcji Grupy towarw oraz Cechy towarw
w module Sowniki Subiekta GT i Gestora GT.
3. Grupy i cechy kontrahentw
Celem lepszej klasyfikacji kontrahentw warto zapozna si rwnie ze sownikami
grup i cech kontrahentw. Kontrahenci mog by bowiem podzieleni na rozczne
grupy (np. zwizane z poziomem partnerw: zoty, srebrny, brzowy, pod
stawowy, startujcy) oraz mog mie przypisane cechy (np. wasny sklep, sam
odbiera towar, paci w terminie, ukoczy szkolenie), ktre oczywicie mog
si ze sob dowolnie miesza i powtarza. Zachcamy do rozsdnego podzielenia
swoich odbiorcw i dostawcw na grupy oraz do stosowania przemylanych cech.
Prawidowa polityka obsugi kontrahentw (w poczeniu ze szczeglnie modnym
ostatnio hasem CRM Customer Relationship Management, czyli zarzdzaniem
relacjami z klientami) decyduje czsto o sukcesie firmy.
Ustale tych dokonuje si za pomoc opcji Grupy kontrahentw oraz Cechy
kontrahentw w module Sowniki.
33
INFORMACJE OGLNE
4. Stae pacowe (dotyczy tylko Gratyfikanta GT)

Obowizujce w danym okresie stae pacowe w wartoci kwotowej lub
procentowej znajduj si w module Parametry. Wszystkie dane, ktre tam
zgromadzi uytkownik, bd zawieray dat obowizywania oraz bd historiowane.
Do staych pacowych zaliczone zostay: paca minimalna, rednia pensja podsta
wowa, przecitne wynagrodzenia, odpis na ZFS/wiadczenie urlopowe, zasiek
pielgnacyjny, zasiek stay pomocy spoecznej, wynagrodzenia dla patnika.
5. Parametry umw o prac i umw cywilnoprawnych (dotyczy tylko
Gratyfikanta GT)
Uytkownik moe ustali, jakimi parametrami charakteryzowa bdzie si kada
nowo wystawiona umowa o prac bd umowa cywilnoprawna. Do kadego
z rodzajw umw cywilnoprawnych (umowa o dzieo, umowa zlecenie, kontrakt
menaderski) mona przydzieli dowolny, zdefiniowany wczeniej format numeracji
dokumentw oraz tre wydruku dokumentu. Podobnie jest w przypadku rachunkw
dodawanych do umowy rwnie mona okreli format numeracji i tre wydruku,
jako dane domylne rachunku. W przypadku umw o prac istnieje take moliwo
okrelenia danych domylnych. Nale do nich format numeracji umowy i tre
wydruku umowy, domylny kalendarz i wymiar czasu pracy oraz sposb przelewania
wynagrodzenia na rachunek bankowy pracownika. Bardzo wanym uzupenieniem
do parametrw umw o prac s zestawy pacowe. Peni one funkcj danych
domylnych dla nowo dodawanych umw, tyle e nie dotycz systemu wynagrodze.
Dziki nim moemy automatycznie doda do umowy skadniki pacowe oraz okreli
sposb naliczania wypat co maj rozlicza, kiedy maj by naliczane i w jakich
listach pac.
6. Podatki i ubezpieczenia spoeczne (dotyczy Rachmistrza GT, Rewizora GT,
Gratyfikanta GT oraz mikroGratyfikanta GT)
Wszelkie naliczenia zaliczek na podatek dochodowy oraz wyliczenia skadek na
ubezpieczenia spoeczne s wykonywane na podstawie okrelonych parametrw.
Wartoci tych parametrw s domylnie zdefiniowane, a uytkownik moe je do
wolnie modyfikowa. Su do tego opcje Parametry podatku dochodowego oraz
Parametry ubezpiecze i funduszy ZUS znajdujce si w module Parametry. Naley
podkreli, e parametry tam wystpujce s historiowane, tzn. konkretne wartoci
parametrw maj swoje okresy obowizywania od do.
34
Wersja prbna
System InsERT GT i jego skadowe mog pracowa w wersji prbnej, ktrej
uruchomienie nie wymaga podania numeru licencji. Wersja ta charakteryzuje si
pen funkcjonalnoci, ale jest ograniczona do 45 dni dziaania. Wersj prbn
mona wykorzysta nie tylko do zapoznania si z programem, ale rwnie do celw
szkoleniowych tworzc testow baz danych, na ktrej mona do woli ekspe
rymentowa bez ryzyka zmiany danych wasnej firmy. Aby utworzy baz danych
podmiotu gospodarczego pracujc w wersji prbnej, wystarczy w czasie zakadania
kolejnego podmiotu wybra opcj Wersja prbna. Mona rwnie zada od
systemu, aby utworzon baz danych wypeni danymi przykadowymi. Dane te
zostay przygotowane przez twrcw systemu celem zobrazowania mechanizmw
programu i powinny by traktowane wycznie jako dane przykadowe. Naley
pamita, i dane przykadowe mog by wczytane tylko raz podczas tworzenia
podmiotu.
Na jednej bazie danych (podmiocie) mona uruchamia rne programy InsERT

GT, kady z nich moe pracowa w wersji prbnej lub penej (po podaniu numeru
licencji).
Dodatkowo kady z programw, ktry pracuje na podmiocie prbnym, moe by
w dowolnej chwili zmieniony na wersj pen (konieczne jest oczywicie wykupienie
licencji) i prowadzona moe by normalna dziaalno nieograniczona czasowo.
Informacji na ten temat mona szuka w rozdziale Licencje na str. 47.
Po uruchomieniu programu, ktry dziaa w wersji prbnej, system wywietla komu
nikat informujcy o restrykcjach z ni zwizanych.
35
INFORMACJE OGLNE
Wybr istniejcego podmiotu

Jeli program zostanie uruchomiony standardowo (mowa o zwykym uruchomieniu,
nie o pierwszym), proces zakadania bazy danych nie jest ju potrzebny. Wystarczy
z wywietlonej listy wybra odpowiedni podmiot gospodarczy.
Istnieje moliwo (dla zaawansowanych uytkownikw) takiego skonfi

gurowania programu, aby pytanie o podmiot (a take inne pytania, np. o haso)
nie pojawiay si w ogle. Informacje na ten temat zostay przedstawione
w rozdziale Pliki konfiguracyjne na str. 172.
36
PRZENIESIENIE DANYCH
System InsERT GT zawiera mechanizm pozwalajcy rozpocz prac od przenie
sienia danych z innych programw firmy InsERT. Uruchamiany jest za pomoc
programu Przeniesienie danych dostpnego w menu startowym Windows.
Mechanizm przeniesienia danych potrafi dokona konwersji danych istniejcych

w innych systemach. Dane mog by przeniesione z systemu sprzeday (Subiekt,
mikroSubiekt), systemu ksigowego (Rachmistrz, Rejestrant, Rewizor) lub systemu
kadrowopacowego (Gratyfikant 3). Przeniesienie moe by rwnie dokonane
cznie z systemw sprzeday i ksigowego, np. jeli dane firmy przechowywane s
w Subiekcie 5 i Rachmistrzu 4.
W Subiekcie GT w wyniku przeniesienia danych tworzony jest nowy podmiot.
W przypadku programw ksigowych oraz kadrowopacowego dane mog zosta
przeniesione do ju istniejcego podmiotu pod warunkiem, e: w przypadku pro
gramw ksigowych na wskazanym podmiocie nie zosta uruchomiony system
ksigowy z linii GT (Rachmistrz GT lub Rewizor GT), w przypadku programu kadro
wopacowego na wskazanym podmiocie nie zosta uruchomiony Gratyfikant GT.
Naley zwrci uwag, e cz danych jest w systemie InsERT GT zapamitywana
w zupenie inny sposb ni byo to w starszych systemach. W szczeglnoci dotyczy
to mechanizmu zapisu dokumentw i cisego rozdziau dokumentw handlowych
od magazynowych w Subiekcie GT. Rozdzia ten nie wystpowa w poprzednich
wersjach Subiekta. Z tego te wzgldu mechanizm przeniesienia danych nie ma
moliwoci pobrania wszystkich dokumentw ze starszych wersji Subiekta, a pobiera
jedynie (na yczenie uytkownika) bilans otwarcia w postaci biecego remanentu.
W Gratyfikancie GT i mikroGratyfikancie GT mamy do czynienia z zupenie inn
organizacj wypat i rachunkw s one przenoszone do danych wdroeniowych.
Niejako wyjtkiem od tej zasady jest przenoszenie danych z systemw finansowo
ksigowych do Rewizora GT oraz z Gratyfikanta 3 do Gratyfikanta GT. W tym
przypadku zakres przenoszonych danych jest najwikszy.
37
INFORMACJE OGLNE
Dane mog by przeniesione z nastpujcych systemw sprzeday:

n Subiekt 4 (wymagana jest wersja 1.25f lub wysza);
n Subiekt 4 PLUS/MEGA (wymagana jest wersja 1.09b lub wysza);
n Subiekt 5 (wymagana jest wersja 1.05 lub wysza);
n Subiekt 5 EURO (wymagana jest wersja 1.00 lub wysza);
n Subiekt dla Windows (wymagana jest wersja 1.07c, zalecana 1.08);
n mikroSUBIEKT (wymagana jest wersja 1.00a lub wysza);
n mikroSUBIEKT dla Windows (wymagana jest wersja 1.02 lub wysza).
Dane mog by przeniesione z nastpujcych programw ksigowych:
n Rachmistrz 4 (wymagana jest wersja 1.04 lub wysza);
n Rachmistrz 4 EURO (wymagana jest wersja 1.00 lub wysza);
n Rejestrant (wymagana jest wersja 1.12 lub wysza);
n Rachmistrz dla Windows (wymagana jest wersja 1.07c lub wysza);
n Rewizor 3 (wymagana jest wersja 1.05a lub wysza);
n Rewizor 3 EURO (wymagana jest wersja 1.03 lub wysza);
n Rewizor dla Windows (wymagana jest wersja 1.07c, zalecana 1.08).
Dane mog by przeniesione z nastpujcego programu kadrowopacowego:
n Gratyfikant 3 (wymagana jest wersja 1.08).
Lista informacji przenoszonych przez omawiany mechanizm do Subiekta GT:
n kartoteka towarw, usug, kompletw i opakowa zwrotnych;
n kartoteka kontrahentw;
n sowniki (grupy kontrahentw i towarw jako grupy i cechy w systemie InsERT GT,
kasy, kategorie, kursy walut, magazyny, pastwa, nazwiska i imiona uytkow
nikw, rabaty, stawki VAT, terminy patnoci, waluty, wojewdztwa);
n parametry pracy (dane podmiotu, parametry kontrahentw, parametry towarw,
sposb wydawania towaru, parametry numeracji);
n nierozliczone rozrachunki (nalenoci i zobowizania);
n salda pocztkowe kas gotwkowych i rachunkw bankowych;
n inwentaryzacja (z wykonaniem lub bez).
Lista informacji przenoszonych przez omawiany mechanizm do Rachmistrza GT
(i mikroGratyfikanta GT):
n okresy obrachunkowe;
n kartoteka wsplnikw;
n kartoteka instytucji;
n kartoteka pojazdw;
n kartoteka rodkw trwaych;
n kartoteka wyposaania;
n zapisy w KPiR;
n zapisy w ewidencji przychodw (dla Rejestranta);
n zapisy w ewidencjach VAT;
n eksploatacja pojazdw;
38
n
n
n
n
n
n
remanenty (jako sumaryczne wartoci);

parametry pracy (parametry KPiR, parametry ewidencji VAT, okresy obrachunko
we, parametry ewidencji przychodw);
sowniki (cele przejazdw, miejsca uytkowania, opisy operacji, pojazdy, stany
cywilne, trasy przejazdw, typy ewidencji VAT, wzorce skadnikw pacowych,
grupy kontrahentw jako grupy i cechy w systemie InsERT GT, pastwa, woje
wdztwa, nazwiska i imiona uytkownikw);
dane osobowe (kartoteki pracownikw);
umowy o prac;
dane wdroeniowe (z wystawionych wypat i rachunkw) wyliczone indywidual
nie dla kadego pracownika.
Lista informacji przenoszonych przez omawiany mechanizm do Rewizora GT

(i mikroGratyfikanta GT):
n parametry i sowniki;
n kartoteka wsplnikw;
n kartoteka instytucji (urzdw skarbowych i oddziaw ZUS);
n kartoteka rodkw trwaych;
n lata obrotowe (wszystkie lub od wskazanego);
n plany kont;
n bilans otwarcia;
n dokumenty zaksigowane;
n dokumenty zadekretowane;
n zapisy w ewidencjach VAT;
n automaty przeksigowa;
n schematy importu i dekretacji;
n dokumenty kasowe;
n operacje bankowe;
n nierozliczone rozrachunki;
n nierozliczone spaty rozrachunkw;
n definicje deklaracji (PIT5, CIT2);
n wyliczone deklaracje VAT7, PIT5, CIT2;
n definicje sprawozda finansowych (Bilansu, Rachunku zyskw i strat);
n dane osobowe (kartoteki pracownikw);
n umowy o prac;
n dane wdroeniowe (z wystawionych wypat i rachunkw) wyliczone indywi
dualnie dla kadego pracownika.
Lista informacji przenoszonych przez omawiany mechanizm do Gratyfikanta GT:
n ewidencja osobowa;
n umowy o prac;
n umowy cywilnoprawne;
n sumy wypat przenoszone do danych wdroeniowych;
n sumy rachunkw przenoszone do danych wdroeniowych;
n ewidencja czasu pracy;
39
INFORMACJE OGLNE
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
nierozliczone akordy;
nierozliczone prowizje;
skadniki pacowe;
ZFS;
instytucje;
wsplnicy;
deklaracje skarbowe (PIT4, PIT8A, PIT8B/11, PIT37);
parametry indywidualne dla podmiotu;
niektre sowniki;
nierozliczone zaliczki do ewidencji nalicze i potrce.
Jeli wybrano wsplne przeniesienie danych z Subiekta, Rachmistrza, Rejestranta,

Rewizora lub Gratyfikanta jednoczenie, to zostanie utworzona nowa baza danych
podmiotu zawierajca czne informacje. Konsolidacji podlegaj wszystkie wsplne
dane wystpujce w obu programach. Nale do nich przede wszystkim parametry
i sowniki oraz kartoteka kontrahentw. Wsplne dane s aktualizowane. W przy
padku przenoszenia kartoteki kontrahentw uytkownik decyduje o tym, po czym
maj by rozpoznawani ci sami kontrahenci: czy po symbolu, czy po numerze NIP.
Dla przykadu: aktualizacja po symbolu, oznacza, e jeli z Subiekta zostanie ju
przeniesiony kontrahent o symbolu BEATA, to zostanie on rwnie pobrany
z systemu ksigowego, ale nie jako osobny zapis, tylko przez nadpisanie informacji
o kontrahencie przeniesionym z Subiekta. Taki sposb przeniesienia danych (mowa
o cznym przeniesieniu) pozwala utworzy baz danych podmiotu gospodarczego
przygotowan do cznego przetwarzania za pomoc Subiekta GT, Rachmistrza GT,
Rewizora GT lub Gratyfikanta GT.
Po uruchomieniu programu narzdziowego Przeniesienie danych na ekranie pojawi
si kreator, ktry w kilku prostych krokach przeprowadzi uytkownika przez cay
proces.
Przeniesienie danych to proces, ktry przebiega zawsze kilkuetapowo. Najpierw
okrelany jest zakres przenoszonych danych, nastpnie dane rdowe konwer
towane s na pliki wymiany, pniej pliki s testowane, a na kocu s pobierane
do systemu InsERT GT. Naley zwrci uwag, e proces ten moe by dugo
trway, co jest zwizane z uniwersalnoci mechanizmu i rnicami w po
bieranych strukturach danych. Zaleca si wykonanie przeniesienia danych
w momencie, gdy uytkownik dysponuje wiksz iloci czasu lub gdy moe
zostawi wczony komputer.
Po wykonaniu konwersji zostanie wywietlony plik raportu, za pomoc ktrego mona
si zorientowa, czy nastpiy jakie problemy z przeniesieniem danych oraz jakie
dane zostay poprawnie przeniesione.
40
Naley zwrci uwag, e przy pierwszym uruchomieniu programu Subiekt GT,

Gestor GT, Rachmistrz GT, Rewizor GT lub Gratyfikant GT i wybraniu przeniesionego
wanie podmiotu gospodarczego, konieczne bdzie uzupenienie informacji
licencyjnych, czyli podanie numeru licencji programu lub wybr wersji prbnej.
Proces przeniesienia danych mona podzieli na nastpujce etapy.
ETAP I okrelenie zakresu przenoszonych danych

1. Ekran powitalny
Ekran powitalny zawiera tylko jedn informacj: zdefiniowany podczas instalacji
serwer SQL, na ktrym zostanie zaoony podmiot po przeniesieniu danych. Zmiana
serwera z tego poziomu nie jest moliwa4.
2. rdo danych
Najpierw naley okreli oglne rdo danych. Dostpne s tutaj opcje:

n przeniesienie danych tylko z systemu sprzeday opcj t naley wybra, gdy
dane maj by przeniesione wycznie z jednej z wersji Subiekta;
n przeniesienie danych tylko z systemu ksigowego opcj t naley wybra, gdy
przenoszone s dane wycznie z systemu ksigowego (Rachmistrza, Rejestranta
lub Rewizora);
n przeniesienie danych tylko z systemu kadrowopacowego opcj t naley wy
bra, gdy przenoszone s dane wycznie z Gratyfikanta 3;
n przeniesienie danych cznie z systemu sprzeday i systemu ksigowego opcja
ta suy poczeniu danych cznie z systemw sprzedanego i ksigowego;
W wyjtkowych sytuacjach mona dokona zmiany serwera. Czynno ta opisana jest w systemie pomocy
kontekstowej, wywoywanej z poziomu programu klawiszem [F1]).
41
INFORMACJE OGLNE
przeniesienie danych cznie z systemu kadrowopacowego i systemu sprzeday

opcja ta suy przeniesieniu danych cznie z systemu kadrowopacowego
(Gratyfikant 3) i systemu sprzeday (Subiekt);
n przeniesienie danych cznie z systemu kadrowopacowego i systemu ksigowego
opcja ta suy przeniesieniu danych cznie z systemu kadrowopacowego
(Gratyfikant 3) i systemu ksigowego (Rachmistrz, Rejestrant, Rewizor);
n przeniesienie danych cznie z systemu kadrowopacowego, systemu sprzeday
i systemu ksigowego opcja ta suy przeniesieniu danych cznie z systemu
kadrowopacowego (Gratyfikant 3), systemu sprzeday (Subiekt) i systemu
ksigowego (Rachmiastrz, Rejestrant, Rewizor);
n przeniesienie danych z utworzonych wczeniej plikw wymiany ta zaawan
sowana opcja suy do przeniesienia danych z wczeniej utworzonych plikw
XML.
Przy cznym przenoszeniu danych naley jeszcze okreli, z ktrego z systemw
bd przeniesione dane o podmiocie gospodarczym, czyli nazwa firmy, NIP, numery
rachunkw bankowych itp. Poniewa dane te s zawsze bardziej szczegowe
w systemie ksigowym, zaleca si dokonanie takiego wanie wyboru. Po dokonaniu
wstpnej selekcji naley wskaza konkretny program (lub programy), z ktrego
zostan przeniesione dane.
n
3. Lokalizacja podmiotu
Nastpnym krokiem bdzie podanie cieki do danych oraz ewentualnie wybr
jednego lub kilku podmiotw gospodarczych, ktre maj by przeniesione (mona
bowiem wybra naraz kilka podmiotw). Tutaj naley zwrci uwag na przykadowe
cieki podane w opisach:
42
Dla Subiekta 4 (PLUS/MEGA) naley poda ciek do caego systemu (np.

C:\SUBIEKT4) oraz ciek do konkretnego katalogu z danymi do przeniesienia
np. C:\SUBIEKT4\DBFS) Subiekt 4 moe bowiem przechowywa kilka zesta
ww danych tylko za pomoc osobnych katalogw na dysku. Naley zwrci
uwag, e w wypadku instalacji sieciowej z uyciem pliku S4DIR.TXT powinny
to by cieki sieciowe, a nie lokalne.
n
n
n
n
Dla Subiekta 5 (EURO) naley poda ciek do caego systemu (np. C:\SUBIEKT5)
oraz wybra podmiot z listy wywietlonej w kolejnym etapie. Tu rwnie naley
zwrci uwag, e w wypadku instalacji sieciowej z uyciem pliku S5DIR.TXT
powinna to by cieka sieciowa, a nie lokalna.
Dla Subiekta dla Windows naley poda ciek do katalogu przechowujcego
dane podmiotw (np. C:\PROGRAM FILES\PAKIET FIRMY INSERT\PODMIOTY),
a nastpnie wybra podmiot z listy wywietlonej na ekranie.
Dla mikroSUBIEKTA naley poda po prostu ciek do programu (np.
C:\MSUBIEKT).
Dla mikroSUBIEKTA dla Windows naley za poda nazw serwera zawierajcego
dane mikroSUBIEKTA dla Windows. Nazw t mona wpisa lub wybra z pod
powiadanej listy.
Dla Rachmistrza 4 (EURO) naley poda ciek do caego systemu (np. C:\RACH4),
zwracajc rwnie uwag na to, e w wypadku instalacji sieciowej z uyciem
pliku R4DIR.TXT powinna to by cieka sieciowa, a nie lokalna. Nastpnie naley
wybra podmiot gospodarczy z wywietlonej w kolejnym oknie przewodnika listy.
Dla Rejestranta naley poda po prostu ciek do programu (np. C:\REJESTR).
Dla Rachmistrza dla Windows naley poda ciek do katalogu przechowu
jcego dane podmiotw (np. C:\PROGRAM FILES\PAKIET FIRMY INSERT\
PODMIOTY), a nastpnie wybra podmiot z listy wywietlonej na ekranie.
Dla Rewizora 3 (EURO) naley poda ciek do caego systemu (np. C:\REWIZOR3),
zwracajc rwnie uwag na to, e w wypadku instalacji sieciowej z uyciem
pliku R3DIR.TXT powinna to by cieka sieciowa, a nie lokalna. Nastpnie naley
wybra podmiot gospodarczy z wywietlonej w kolejnym oknie przewodnika
listy.
Dla Rewizora dla Windows naley poda ciek do katalogu przechowujcego
dane podmiotw (np. C:\PROGRAM FILES\PAKIET FIRMY INSERT\PODMIOTY),
a nastpnie wybra podmiot z listy wywietlonej na ekranie.
Dla Gratyfikanta 3 naley poda ciek do systemu (np. C:\GRATYF3).
W przypadku przenoszenia danych tylko z programu ksigowego (Rachmistrza,

Rejestranta, Rewizora) w kolejnym ekranie naley okreli, czy dane maj zosta prze
niesione do nowego podmiotu (stworzonego przez program automatycznie), czy do
podmiotu ju istniejcego. Przeniesienie danych do istniejcego podmiotu spowoduje
dopisanie danych ksigowych i jest moliwe tylko pod jednym warunkiem, e ze
wskazanym podmiotem docelowym nie zosta uruchomiony aden program ksigowy
z linii GT (Rachmistrz GT lub Rewizor GT). Mona docza przenoszone dane
ksigowe tylko do podmiotw, na ktrych pracowa (pracuje) tylko Subiekt GT.
Podobna sytuacja wystpuje w przypadku przenoszenia danych z Gratyfikanta 3;
okreli naley, czy dane maj zosta przeniesione do nowego podmiotu, czy do
podmiotu istniejcego. Jedyne wymaganie dotyczy tego, e na podmiocie tym nie
mg by uruchomiony Gratyfikant GT. Na przenoszenie danych nie ma wpywu
uruchomienie na podmiocie Subiekta GT lub programw ksigowych. Jeli na danym
podmiocie zosta uruchomiony mikroGratyfikant GT, to dane istniejcych pracow
nikw zostan zsynchronizowane z danymi przenoszonych pracownikw, natomiast
istniejce w podmiocie umowy i wypaty zostan pominite.
43
INFORMACJE OGLNE
Moe si zdarzy, e z podmiotem, z ktrym na co dzie pracuje Subiekt GT,

zosta testowo, prbnie lub przypadkowo uruchomiony Rachmistrz GT. Forma
ksigowoci takiego podmiotu zostaa wwczas zdefiniowana jako KPiR lub
ryczat. Do takiego podmiotu przeniesienie danych ksigowych w sposb
bezporedni nie jest ju moliwe. Aby to umoliwi, naley przed rozpoczciem
przeniesienia danych usun dane podmiotu z testowych danych ksigowych.
Suy do tego specjalna operacja administracyjna Usu dane Rachmistrza GT,
dostpna z poziomu menu Podmiot w Programie serwisowym (wicej na str. 164).
4. Parametry
Kolejnym krokiem przeniesienia danych jest okrelenie dla kadego z programw,
jakie informacje maj by przeniesione.
Dla Subiekta s dostpne nastpujce parametry:

n przeniesienie parametrw i sownikw;
n przeniesienie kartoteki towarw, usug, kompletw i opakowa;
n przeniesienie kartoteki kontrahentw;
n przeniesienie nalenoci i zobowiza nierozliczonych w rdowym Subiekcie
(moliwe bdzie ich rozliczanie ju w systemie Subiekt GT);
n przeniesienie kas gotwkowych i rachunkw bankowych wraz z wyliczeniem
ich sald pocztkowych w systemie Subiekt GT (bilans na moment przenoszenia
danych);
n przeniesienie stanw magazynowych (naturalnie z rozbiciem pozycji na rne
ceny magazynowe) i utworzenie inwentaryzacji z moliwoci jej automatycz
nego wykonania lub nie (inwentaryzacja moe by wwczas poddawana edycji
przed jej wykonaniem w systemie Subiekt GT).
Dla Rachmistrza i Rejestranta s dostpne nastpujce parametry:
n przeniesienie zapisw w ewidencjach ksigowych oraz ewidencjach VAT;
44
przeniesienie kartoteki pracownikw i zwizanych z nimi umw o prac oraz

wyliczeniem danych wdroeniowych (do mikroGratyfikanta GT).
Dla Rewizora s dostpne nastpujce parametry:

n przeniesienie kartoteki rodkw trwaych wraz z operacjami OT, MO oraz wyli
czeniem nalicze amortyzacyjnych za ostatni rok kalendarzowy;
n przeniesienie kartoteki pracownikw i zwizanych z nimi umw o prac oraz
wyliczeniem danych wdroeniowych (do mikroGratyfikanta GT);
n przeniesienie lat obrotowych wraz z planami kont i BO wszystkich lub od wybra
nego roku (Dodatkowo mona okreli, e z ostatniego przenoszonego roku
obrotowego ma zosta przeniesiony tylko plan kont bez BO i dokumentw
ksigowych. Tylko w tak przeniesionym planie kont z ostatniego roku obrotowego
bez adnych zapisw na kontach odpowiednie konta kartotekowe: kontra
hentw, pracownikw, instytucji bd mogy by przeniesione jako rozrachun
kowe);
n przeniesienie dokumentw ksigowych (zadekretowanych i zaksigowanych) oraz
zapisw w ewidencjach VAT;
n przeniesienie definicji sprawozda finansowych (Bilansu i RZSu);
n przeniesienie wyliczonych deklaracji skarbowych PIT5, VAT7 i CIT2;
n przeniesienie schematw importu i automatw przeksigowa;
n przeniesienie dokumentw kasowych (KP, KW); dokumenty kasowe zawsze s
przenoszone do nowych kas (przeniesionych wczeniej do sownika), co jest szcze
glnie istotne w przypadku doczania przenoszonych danych do istniejcego
podmiotu;
n przeniesienie operacji bankowych (wpat i wypat); operacje bankowe s zawsze
przenoszone do nowych rachunkw bankowych (przeniesionych wczeniej do
sownika), co jest szczeglnie istotne w przypadku doczania przenoszonych
danych do istniejcego podmiotu;
n przeniesienie nierozliczonych nalenoci, zobowiza i spat; przeniesione roz
rachunki nie bd powizane z adnymi innymi zapisami (dekretami ksigowymi,
dokumentami kasowymi czy operacjami bankowymi). Dziki temu, po ich prze
niesieniu bdzie mona je modyfikowa, rozlicza i podcza w bilansie otwarcia
nowego roku obrotowego.
Dla Gratyfikanta s dostpne nastpujce parametry:
n przeniesienie kartoteki pracownikw mona wybra, czy przeniesieni maj
zosta wszyscy pracownicy, czy tylko ci, dla ktrych s wystawione umowy;
n przeniesienie umw o prac uytkownik decyduje, czy przenoszone maj by
wszystkie wystawione umowy o prac, czy tylko aktywne na koniec miesica;
n przeniesienie umw cywilnoprawnych uytkownik decyduje, czy przenoszone
maj by wszystkie wystawione umowy cywilnoprawne, czy tylko aktywne na
koniec miesica;
45
INFORMACJE OGLNE
n
n
n
n
n
przeniesienie ewidencji czasu pracy uytkownik ma do wyboru przeniesienie

wszystkich zapisw, tylko nierozliczonych zapisw, zapisw od pocztku roku
lub zapisw z minionych 12 miesicy;
przeniesienie wypat i rachunkw;
przeniesienie nalicze deklaracji skarbowych;
przeniesienie Zakadowego Funduszu wiadcze Socjalnych uytkownik moe
dodatkowo zdecydowa, czy grupowa rozchody w ZFS wewntrz list pac;
przeniesienie nierozliczonych akordw i prowizji;
przeniesienie nierozliczonych zaliczek do ewidencji nalicze i potrce.
Dla wikszoci powyszych parametrw wane jest poprawne ustalenie miesica,

do ktrego przenoszone s dane, poniewa od tego parametru zaley zakres prze
noszonych danych. Ponadto miesic wpywa na rok rozpoczcia pracy z programem
i na miesic pierwszej wypaty. Rok jest ustawiany z miesica, do ktrego przenosimy
dane, miesic pierwszej wypaty jest to nastpny po miesicu, do ktrego przenosimy
dane.
5. Podsumowanie
W ostatnim oknie kreator wywietli podsumowanie informacji dotyczcych prze
noszenia danych. Uytkownik moe wrci do poprzednich ekranw (klawisz
Wstecz) i dokona modyfikacji. Po naciniciu klawisza Wykonaj koczy si etap
pierwszy i rozpoczyna etap drugi.
ETAP II wyeksportowanie danych z programw rdowych

do plikw porednich (XML)
Etap II jest w duej mierze zautomatyzowany. Przed rozpoczciem eksportu danych
uytkownik zostanie zapytany o dane dostpowe do programu rdowego, czyli
o nazw uytkownika i haso, bd o samo haso (samo haso wystpuje w niektrych
programach DOSowych). Wymagane jest wwczas podanie hasa gwnego uyt
kownika programu, majcego pene uprawnienia. W programach DOSowych jest
to uytkownik okrelany jako Szef, natomiast w programach windowsowych jako
Administrator. Jeeli dane s przenoszone cznie (np. z systemu sprzeday i ksi
gowego), program przenoszcy dane zapyta o oba hasa. Po podaniu prawidowego
hasa rozpocznie si eksport danych z programu rdowego. Czas trwania operacji
jest zaleny od iloci przenoszonych danych i mocy obliczeniowej komputera. Moe
trwa nawet do kilkudziesiciu minut.
ETAP III sprawdzenie poprawnoci informacji

zawartych w plikach XML
Etap III jest w peni zautomatyzowany i trwa najkrcej (kilka, do kilkunastu minut).
Jeeli dane zapisane w plikach porednich bd nieprawidowe lub nie bd za
wieray koniecznych informacji (z punktu widzenia systemu InsERT GT), uytkownik
zostanie o tym poinformowany stosownym raportem. Bdzie mg si zapozna
46
z nieprawidowociami w danych, a nastpnie przerwa lub kontynuowa prze

noszenie danych. Przed kontynuacj przenoszonych danych zaleca si skorygo
wanie nieprawidowoci w programie rdowym (wymaga to przerwania procesu
przenoszenia danych i po wprowadzeniu korekt ponownego przeniesienia danych)
lub bezporednio w plikach porednich (przerywanie procesu nie jest konieczne,
ale modyfikacja plikw porednich XML wymaga zaawansowanych umiejtnoci
administracyjnoserwisowych).
Jeeli dane zapisane w plikach porednich bd prawidowe, program przenoszcy
dane automatycznie rozpocznie wczytywanie ich do bazy danych podmiotu w sys
temie InsERT GT.
ETAP IV wczytanie informacji z plikw porednich (XML)

do bazy danych podmiotu
Etap IV jest etapem ostatnim i jednoczenie najduej trwajcym. Po jego zakoczeniu
udostpniony zostanie raport podsumowujcy wykonane operacje. W przypadku
duej iloci przenoszonych danych raport podsumowujcy moe by dosy dugi.
Zaleca si jednak przejrzenie raportu w celu zweryfikowania, czy wszystkie dane
zostay przeniesione prawidowo.
LICENCJE
Kady, kto chce uytkowa jeden z programw systemu InsERT GT w wersji penej,
musi posiada numer (kod) licencji dla kadej tworzonej bazy danych podmiotu
gospodarczego. System w restrykcyjny sposb sprawdza prawidowo korzystania
z licencji. Zabezpieczenia te w czasach tak rozpowszechnionego procederu, jakim
jest nielegalne kopiowanie systemw komputerowych, wydaj si czym naturalnym
oraz wiadcz o dbaoci producenta o wysok jako swoich produktw. S rwnie
wyrazem troski o uytkujcych systemy tylko legalni nabywcy mog korzysta
z dodatkowych ofert i usug.
47
INFORMACJE OGLNE
Numer licencji programu Subiekt GT, Gestor GT, Rachmistrz GT, Rewizor GT
lub Gratyfikant GT uytkownik otrzymuje w zakupionym pakiecie w specjalnej
zaplombowanej kopercie, ktr naley otworzy po zaznajomieniu si z warunkami
licencji (warunki te s rwnie doczone do pakietu). Otwarcie koperty oznacza
bowiem akceptacj warunkw licencji.
Numer licencji naley wpisa podczas procesu zakadania bazy danych podmiotu
gospodarczego (patrz rozdzia Rozpoczcie pracy na str. 14).
Standardowy numer licencji pozwala na prac z baz danych jednego podmiotu
gospodarczego na dowolnej liczbie stanowisk komputerowych. Wyjtkiem jest
licencja Subiekta GT, ktra obejmuje jeden podmiot gospodarczy oraz prac na
trzech stanowiskach komputerowych jednoczenie.
Sformuowanie praca na 3 stanowiskach jednoczenie (ang. concurrent use)
oznacza, e liczy si liczba jednoczenie dostajcych si do bazy danych stanowisk.
W dowolnej chwili mona zaprzesta pracy np. na jednym ze stanowisk i rozpocz
na zupenie innym.
Powikszenie liczby obsugiwanych stanowisk dla Subiekta GT jest moliwe po
wykupieniu pakietu ROZSZERZENIE STANOWISK. W pakiecie rozszerzajcym
znajduje si licencja na 3 stanowiska. Uytkownik moe zakupi dowoln liczb
pakietw rozszerzajcych. Przykad: Jeli uytkownik posiada 10 stanowisk, potrzeb
ne bd dodatkowe 3 pakiety rozszerzajce (cznie licencja bdzie pozwala na
prac na 12 stanowiskach).
Gratyfikant GT w podstawowej wersji przeznaczony jest do prowadzenia ewidencji
do 30 aktywnych pracownikw. Pojcie aktywny pracownik oznacza pracownika,
ktry w miesicu ma chocia jedn wypat lub rachunek. Ilo wypat lub rachunkw
dla danego pracownika nie jest istotna. Aktywno jest sprawdzana miesicznie,
podczas naliczania wynagrodze. Sprawdzeniu licencyjnemu nie podlega ilo wpi
sw w ewidencji osobowej lub liczba wprowadzonych umw o prac czy cywilno
prawnych.
Istnieje moliwo zakupienia rozszerze, ktre zwikszaj liczb ewidencjono
wanych wpisw aktywnych pracownikw:
n rozszerzenie zwyke o 50 aktywnych pracownikw;
n rozszerzenie bez ogranicze o dowoln liczb aktywnych pracownikw.
Gratyfikant GT jest programem przeznaczonym dla jednego podmiotu gospodarczego
(chyba e podmiotem tym jest biuro rachunkowe, wwczas stosuje si inne zasady
licencjonowania).
Jeli uytkownik obsuguje dwa lub wicej podmiotw gospodarczych, musi
wykupi na kady podmiot osobn licencj. Zasada nie dotyczy podmiotw
wiadczcych usugi prowadzenia ksig rachunkowych na rzecz innych
podmiotw (np. biura rachunkowe, doradcy podatkowi). Takie podmioty
obowizuj (po prawidowej rejestracji jako biuro rachunkowe) odrbne zasady
opisane w umowie licencyjnej.
48
Aby rozpocz w peni poprawn prac z Subiektem GT, Gestorem GT, Rachmistrzem
GT, Rewizorem GT lub Gratyfikantem GT po wprowadzeniu kodu licencji,
uytkownik musi dokona rejestracji programu w firmie InsERT. Zostao to
szczegowo omwione w rozdziale nastpnym.
Warto zwrci uwag, e szczegowe informacje na temat stanu swojej licencji
mona skontrolowa za pomoc opcji Zarzdzanie licencjami dostpnej w menu
Pomoc systemu InsERT GT. Od wersji 1.10 funkcja ta zostaa rozbudowana i skada
si z dwch okien. Pierwsze okno przedstawia zbiorcze informacje o aktualnych
licencjach podmiotu (grna lista) oraz ostrzeenia i komunikaty licencyjne (dolna
lista). Ostrzeenia licencyjne mog by generowane bezporednio przez program
(np. informacje o wygasajcej wersji prbnej) lub otrzymywane drog elektroniczn
za porednictwem systemu InsMAIL.
Okno Licencje podmiotu jest wywoywane z okna Zarzdzanie licencjami i suy

do waciwego wprowadzania numerw licencyjnych. Opcja ta wywietla na
kolejnych zakadkach stan licencji dla poszczeglnych programw systemu InsERT
GT (Subiekta GT, Gestora GT, Rewizora GT, Rachmistrza GT, Gratyfikanta GT).
49
INFORMACJE OGLNE
Dostpne tu informacje to:

n
n
n
n
n
n
Numer aktualnie zainstalowanej wersji programu.

Nazwa i numer NIP podmiotu gospodarczego (przy czym opcja Zmie pozwala
na zmian danych waciciela licencji, np. NIPu, adresu itp.).
Numer licencji programu (przy czym dla wersji prbnej jest moliwo wpisania
numeru, co jest rwnoznaczne z faktem przejcia z wersji prbnej na pen).
Numer aktywacyjny widoczny dopiero po poprawnej rejestracji licencji w firmie
InsERT (jest to numer odsyany przez firm InsERT po poprawnej rejestracji licencji
lub aktywacji ulepszenia).
Status licencji, ktry moe przyjmowa nastpujce wartoci:
m Wersja prbna dla wersji prbnej.
m Niezarejestrowana w sytuacji, gdy licencja nie jest zarejestrowana.
m Zarejestrowana gdy licencja jest ju zarejestrowana.
Liczba stanowisk, na ktrych rwnoczenie program moe dziaa (z wybran
baz danych).
Wersja uprawnie, czyli informacja o najwyszej wersji programu, dla jakiej
zostao aktywowane ulepszenie patne (niektre ulepszenia naley aktywowa
po zainstalowaniu patrz rozdzia Abonament na ulepszenia, str. 56).
Dostpna tutaj opcja Rejestruj uruchamia proces rejestracji internetowej lub zwykej.
Proces ten zosta szczegowo omwiony w rozdziale nastpnym. Dodatkow opcj,
pojawiajc si w zakadce Subiekta GT, jest opcja Zwiksz, ktra umoliwia
wprowadzenie kodu rozszerzajcego liczb dostpnych stanowisk. Powikszenie
liczby obsugiwanych stanowisk dla Subiekta GT jest moliwe po wykupieniu pakietu
ROZSZERZENIE STANOWISK. W pakiecie tym znajduje si specjalny kod, ktry
naley wpisa w wywietlone okno.
50
W Gratyfikancie GT take pojawia si dodatkowa opcja Zwiksz, ktra umoliwia

wprowadzenie kodu rozszerzajcego liczb dostpnych aktywnych pracownikw.
Powikszenie liczby aktywnych pracownikw jest moliwe po wykupieniu dodat
kowego pakietu, w ktrym znajduje si kod naley go wprowadzi w wywietlone
dodatkowe okno.
Naley zwrci uwag na kwesti powikszania liczby stanowisk pracujcych

jednoczenie i ewentualn konieczno zakupu penej wersji serwera bazy danych
Microsoft SQL Server 2005. Uwagi na ten temat mona znale w rozdziale Microsoft
SQL Server 2005.
Jeli zostao zainstalowane ulepszenie, ktre zawiera elementy zabezpieczone
mechanizmem aktywacji, pojawi si rwnie opcja Aktywuj, pozwalajca wpisa
zaczony kod aktywacyjny.
REJESTRACJA LICENCJI
Aby rozpocz w peni poprawn prac z Subiektem GT, Gestorem GT, Rachmistrzem GT,
Rewizorem GT lub Gratyfikantem GT po wprowadzeniu kodu licencji, uytkownik
musi dokona rejestracji programu w firmie InsERT. Odesany zostanie wwczas
specjalny kod aktywacyjny, ktry pozwoli na prac programu w wersji zarejes
trowanej. Uytkownicy rozpoczynajcy prac z nowym podmiotem mog dokona
rejestracji programu podczas wypeniania poszczeglnych pl kreatora wdroe
niowego (kreator omwiony jest szczegowo na str. 1730).
Zalecamy jak najszybsz rejestracj programu, gdy system niezarejestrowany
nie bdzie pozwala na komfortow prac (szczeglnie po upywie 30 dni od
daty utworzenia bazy danych).
51
INFORMACJE OGLNE
Rejestracji mona dokona na dwa sposoby: metod tradycyjn lub przez Internet,
ktre to sposoby opisane s w nastpnym rozdziale.
Rejestracja tradycyjna
Zachcamy do dokonywania rejestracji internetowej, gdy jest ona duo szybsza
i nie wymaga przesyania do firmy InsERT adnych dokumentw.
Aby dokona tradycyjnej rejestracji, naley przesa szczegowo wypenion kart
rejestracyjn (informacje, ktre naley poda obowizkowo s zaznaczone na karcie
pogrubion czcionk). Karty bez czytelnego i poprawnego NIPu nie mog zosta
zarejestrowane5. Dane te zostan zarejestrowane przez InsERT, a uytkownikowi
zostanie przyznany kod aktywacyjny, ktry zostanie mu dostarczony drog pocztow
(ewentualnie poczt elektroniczn). Nastpnie numer ten naley wprowadzi
w opcji Rejestruj dostpnej w oknie dialogowym Licencje uruchamianym z menu
Pomoc Subiekta GT, Gestora GT, Rachmistrza GT, Rewizora GT lub Gratyfikanta GT.
Wybr tej opcji zapocztkuje dziaanie kreatora, ktry pozwala przeprowadzi proces
aktywacji. Na pierwszym wywietlonym ekranie naley wwczas wybra opcj
Wpisanie numeru i przej do drugiego ekranu za pomoc klawisza Dalej. Tam
konieczne jest wprowadzenie otrzymanego z firmy InsERT numeru aktywacyjnego.
Po poprawnym wpisaniu numeru aktywacyjnego i zaakceptowaniu tej informacji

klawiszem Dalej program bdzie ju w peni gotowy do pracy.
Rejestracja przez Internet

Rejestracja przez Internet jest najprostszym i najszybszym sposobem rejestracji licencji
i uzyskania numeru aktywacyjnego, ktry dodatkowo jest automatycznie wprowa
dzany do bazy danych, dziki temu uytkownik nie musi go nigdzie przepisywa.
Rejestracja taka jest procesem krtkotrwaym i do jej powodzenia jest wystarczajce
cze o niskiej przepustowoci (wystarczy poczenie przez modem zestawione do
sownie na chwil).
5
52
Uytkownicy wiadczcy usugi prowadzenia ksig rachunkowych na rzecz innych podmiotw (np.
biura rachunkowe, doradcy podatkowi) powinni rwnie na karcie zgoszenia zakreli odpowiedni
znacznik oraz poda swj numer REGON.
Aby rozpocz proces rejestracji przez Internet, naley uruchomi opcj Rejestruj,
dostpn w oknie dialogowym Licencje uruchamianym z menu Pomoc Subiekta GT,
Gestora GT, Rachmistrza GT, Rewizora GT lub Gratyfikanta GT. Na pierwszym
ekranie wywietlonego kreatora naley wybra opcj Internet. Do kolejnych etapw
mona przej za pomoc klawisza Dalej.
Nastpnie naley poda imi i nazwisko osoby odpowiedzialnej za program oraz

miejsce zakupu programu (miasto i nazwa dystrybutora). Konieczna jest rwnie
weryfikacja wywietlonych danych dotyczcych podmiotu gospodarczego.
Jeli ktrakolwiek z informacji jest niepoprawna, naley powrci do okna dialogo

wego Licencje i skorzysta z opcji Zmie wywietlonej obok nazwy podmiotu.
Nastpnie naley potwierdzi adres do korespondencji oraz adres uytkowania pro
gramu (jeli te adresy s inne ni adres siedziby firmy, to naley je tutaj wprowadzi,
zakrelajc uprzednio odpowiedni znacznik).
W dalszej kolejnoci konieczne jest potwierdzenie danych do rejestracji. Naley
szczeglnie zwrci uwag na NIP i numer licencji numery te musz by podane
bezbdnie. Dobrym pomysem jest w tym momencie signicie po kart kodu licencji
znajdujc si w pakiecie i ostateczne sprawdzenie kodu licencji.
53
INFORMACJE OGLNE
Kolejny krok to akceptacja danych zwizanych z danymi firmy, informacjami mar

ketingowymi i przesyaniem informacji emailem. Prosimy o uwane zaznajomienie
si z kadym z punktw.
Na koniec naley ostatecznie potwierdzi ch dokonania rejestracji przez Internet,

a nastpnie nawiza poczenie i umoliwi programowi stosown wymian danych.
Po udanym procesie rejestracji przez Internet otrzymany numer aktywacyjny jest
automatycznie wpisywany do bazy danych, co mona zobaczy w omawianym ju
oknie dialogowym Licencje. Numer ten jest dostpny na tym ekranie do ewentualnego
pniejszego wykorzystania. Rejestracja internetowa powoduje te przesanie przez
firm InsERT potwierdzenia rejestracji (wraz z numerem aktywacyjnym) drog
pocztow.
Niestety z przyczyn formalnych rejestracja przez Internet dostpna dla podmiotw
wiadczcych usugi prowadzenia ksig rachunkowych na rzecz innych
podmiotw, czyli dla biur rachunkowych i doradcw podatkowych jest tylko
poowiczna. Firmy te musz bowiem w firmie InsERT uzyska potwierdzenie
rodzaju prowadzonej dziaalnoci; potwierdzenia takiego nie moe wykona
aden automat. Z tego te wzgldu rejestracja przez Internet polega tylko na
przesaniu danych do firmy InsERT, gdzie zostan one potwierdzone, za licencja
zostanie zarejestrowana. Wwczas numer aktywacyjny zostanie przesany poczt
tradycyjn i ew. poczt elektroniczn (jeli adres email zosta podany w danych
rejestracyjnych). Dla tych firm wprowadzono rwnie specjalne opcje grupowe
dostpne w programie serwisowym (patrz rozdzia Program serwisowy
na str. 164).
Biuro GT
W tym miejscu warto nadmieni, e w ofercie firmy InsERT jest te program Biuro GT,
przeznaczony dla ksigowych i kadrowych zatrudnionych w biurze rachunkowym
oraz dla doradcw podatkowych. Program jest uzupenieniem programw
ksigowych i kadrowopacowych z linii InsERT GT (Rachmistrz GT, Rewizor GT,
Gratyfikant GT, mikroGratyfikant GT). Biuro GT integrujce operacje wykonywane
w tych systemach, dziki czemu staje si wygodn podstaw pracy dla pracownikw
biura.
54
OPIEKA POSPRZEDANA
Przy rejestracji programu zostaje automatycznie aktywowana trzymiesiczna wersja
systemu opieki posprzedanej. Po zakoczeniu wersji demonstracyjnej istnieje moli
wo wykupienia rocznej usugi.
Na opiek posprzedan skadaj si nastpujce niezalene elementy:
n teleKonsultant;
n Abonament na ulepszenia.
W wersji demonstracyjnej dostpne s jednoczenie dwa pierwsze elementy,
natomiast w wersji penej kady z elementw kupowany jest osobno. teleKonsultanta
i Abonament na ulepszenia firma InsERT sprzedaje na okres jednego roku.
InsMAIL
Dodatkowym elementem opieki posprzedanej jest rwnie system InsMAIL, ktrego
szczegowe dziaanie zostao opisane na kocu niniejszego rozdziau.
teleKonsultant
Uytkownik, ktry zdecyduje si na ten rodzaj opieki posprzedanej, moe liczy
na atwiejsze dodzwanianie si do pomocy technicznej, obsugiwanej przez odrbny
zesp przeszkolonych specjalistw. Ponadto w przypadku powaniejszych
problemw, ktrych nie uda si rozwiza od zaraz, konsultant firmy InsERT
oddzwoni i przedstawi rozwizanie problemu. Mona te wysa (do 10 razy) spe
cjalistom baz danych do analizy.
Po upywie okresu promocyjnego (3 miesice) wskazany jest zakup penej wersji
teleKonsultanta, ktra obowizywa bdzie przez rok.
Abonament na ulepszenia
Dziki rocznemu Abonamentowi na ulepszenia uytkownik otrzyma pen wersj
uaktualnie do posiadanego programu, nie bdzie wic konieczne dodatkowe ich
zamawianie. Mona mie te pewno, e program zawsze bdzie dostosowany do
obowizujcych przepisw.
Numer aktywacyjny Abonamentu na ulepszenia mona naby u jednego
z Autoryzowanych Partnerw Firmy InsERT oraz w sieci dystrybucji na terenie caego
kraju (lista dystrybutorw dostpna jest na stronie internetowej www.insert.com.pl).
55
INFORMACJE OGLNE
Numer ten jest zwizany z konkretnym numerem licencji klienta, tak wic do jego
nabycia konieczna jest znajomo wasnego numeru licencji. Z tego te wzgldu
warto przechowywa w dogodnym miejscu kart kodu licencji, ktra znajduje si
w pudeku z zakupionym programem. Na karcie tej jest naniesiony unikatowy numer
licencji, ktry jest przypisany do konkretnego podmiotu gospodarczego (po procesie
rejestracji w firmie InsERT). Numerem tym naley si posuy w celu zakupu ulepsze
i zwizanych z nimi numerw aktywacyjnych.
Numer aktywacyjny naley wprowadzi za pomoc opcji Zarzdzanie licencjami
umieszczonej w menu Pomoc Subiekta GT, Gestora GT, Rachmistrza GT, Rewizora GT
lub Gratyfikanta GT. Po jej wybraniu pojawi si okno o tym samym tytule, w ktrym
naley wybra odpowiedni programu i wskaza hyperlink Licencje podmiotu.
Wywoa on kolejne okno, w jego dolnej czci znajduje si pole Wersja uprawnie
informujce o tym, jakie jest najwysze dotychczas aktywne ulepszenie patne. Opcja
Aktywuj pojawi si wwczas, gdy zainstalowane ulepszenie wymaga aktywacji (dla
czci swojej funkcjonalnoci).
W menu Pomoc znajduje si te opcja Abonament, ktra informuje o statusie
Abonamentu na ulepszenia.
Naley zwrci uwag, e instalacja ulepszenia w sieci wymagana jest na wszystkich
stanowiskach komputerowych, gdy struktura bazy danych otwartej nowo
ulepszonym programem (zainstalowanym na jednym ze stanowisk w sieci) moe
zosta zmodyfikowana i nie bdzie moga by poprawnie odczytana przez starsz
wersj. Wwczas wystarczy zainstalowa ulepszenie na wszystkich stanowiskach
w sieci komputerowej.
InsMAIL bd na bieco!
System InsMAIL stanowi zbir funkcjonalnoci umoliwiajcych korzystanie z usug
informacyjnych oferowanych przez firm InsERT. Usugi te wiadczone s drog
internetow i obejmuj:
n otrzymywanie wiadomoci o nowych wersjach, parametrach, kursach walut, pro

mocjach, zmianach w programach i przepisach (menu Pomoc InsWiadomoci).
n pobieranie najnowszych parametrw podatkowych powizane z otrzymaniem
wiadomoci. Dostpne w menu Pomoc Aktualizacje biznesowe.
n pobieranie aktualnych, dziennych kursw walut powizane z otrzymaniem
wiadomoci. Dostpne w menu Pomoc Aktualizacje biznesowe.
n pobieranie najnowszych wersji programw powizane z otrzymaniem
wiadomoci. Dostpne w menu Pomoc Informacje.
n informowanie o wygasajcych i nieaktywnych licencjach powizane z otrzy
maniem wiadomoci. Dostpne w menu Pomoc Zarzdzanie licencjami.
Korzystanie z systemu InsMAIL wymaga wyraenia zgody przez uytkownika.

Dodatkowo istnieje moliwo okrelenia zakresu otrzymywanych wiadomoci (opcja
Konfiguruj). Wane jest rwnie zapoznanie si ze szczegowym regulaminem
korzystania z usug, ktry jest dostpny w systemie pomocy kontekstowej.
56
InsWiadomoci
InsWiadomoci s podstawowym skadnikiem systemu InsMAIL. Dziki tej funkcji
uytkownicy InsERT GT zyskuj moliwo otrzymywania rnego rodzaju wiado
moci zwizanych z ich dziaalnoci gospodarcz oraz produktami firmy InsERT.
Zasada dziaania przypomina popularne i znane czytniki poczty elektronicznej lub
grup dyskusyjnych. Zalet jest jednak to, e wiadomoci s dostpne bezporednio
z poziomu programu GT (menu Pomoc InsWiadomoci lub z paska stanu). Nie
trzeba mie zainstalowanego adnego innego programu, adnego czytnika.
Wystarczy jedynie dowolny program z linii InsERT GT.
Wiadomoci mog by wysyane przez firm InsERT lub generowane bezporednio

przez system InsERT GT.
Otrzymywanie wiadomoci od firmy InsERT wymaga dostpu do Internetu oraz wyra

enia zgody na korzystanie z systemu InsMAIL. Rodzaje wiadomoci otrzymywanych
t drog s okrelane w konfiguracji InsMAILa. Zostay one podzielone na grupy:
n powiadomienia o nowych wersjach publikowane po wydaniu duego ulepsze

nia lub wersji SP. Po otrzymaniu wiadomoci ulepszenie lub SP mona pobra
z poziomu Informacji o programie (menu Pomoc Informacje);
n powiadomienia o nowych kursach walut publikowane po ogoszeniu przez NBP.
Po otrzymaniu wiadomoci kursy mona pobra, korzystajc z funkcji Aktualiza
cje biznesowe;
n powiadomienia o najnowszych parametrach podatkowych publikowane kilka
razy w roku w przypadku zmian w przepisach. Po otrzymaniu wiadomoci para
metry mona pobra z poziomu Aktualizacji biznesowych;
n powiadomienia o rozbienociach w licencjach licencyjnych publikowane
w przypadku zaistnienia rozbienoci pomidzy stanem licencji w podmiocie
klienta a informacjami rejestracyjnymi posiadanymi przez firm InsERT (wyni
kajcymi z przesanych kart zgosze i rejestracji);
n informacje techniczne wszelkiego rodzaju informacje zwizane z technicznymi
aspektami pracy programw linii InsERT, w tym rozwizania problemw, zesta
wienia naprawcze itp.;
n informacje merytoryczne informacje o wanych zmianach prawnych, a take
rne ciekawostki dotyczce uywania programw;
n informacje marketingowe czyli wszelkie powiadomienia o promocjach,
premierach nowych produktw, szkoleniach, spotkaniach itp.
Do informacji generowanych bezporednio przez program nale wszelkie powia

domienia o koczcych si licencjach okresowych (Abonament lub teleKonsultant)
czy zbliajcym si terminie wyganicia wersji prbnej.
57
58
BUDOWA I OBSUGA
59
60
BUDOWA I OBSUGA SYSTEMU InsERT GT

Rozdzia ten przyblia budow systemu InsERT GT. Szczeglnie polecany jest
uytkownikom, ktrzy stawiaj pierwsze kroki w obsudze komputera. Znajomo
uytej terminologii bdzie przydatna podczas korzystania z systemu pomocy
kontekstowej, wywoywanej z poziomu kadego programu za pomoc klawisza
[F1] lub Pomoc. Przy opisie poszczeglnych funkcji przyjto bowiem zaoenie, e
uytkownik zaznajomi si z budow programu i nazwami elementw skadowych.
TYPOWE ELEMENTY PROGRAMU

Wszystkie programy wchodzce w skad systemu InsERT GT: Subiekt GT, Gestor GT,
Rachmistrz GT, Rewizor GT, Gratyfikant GT, mikroGratyfikant GT, Kasiarz GT
zbudowane s w podobny sposb. Twrcy programu kierowali si zasad przyjaznego
interfejsu i prostot obsugi. Poruszanie si po programach, korzystanie
z poszczeglnych funkcji nie powinno sprawia wic trudnoci nawet pocztkujcym
uytkownikom komputerw.
Aby korzystanie z poszczeglnych programw byo jeszcze prostsze, warto zapozna
si z typowymi elementami programw. Poznanie nazewnictwa uatwi rwnie
posugiwanie si systemem pomocy.
Strona gwna
Kady program systemu InsERT GT posiada wasn stron gwn, czyli modu
wywietlajcy najwaniejsze informacje o danych zgromadzonych w programie.
Jest to jakby metryka programu, gdzie wida biecy stan zgromadzonych danych.
Strona gwna kadego programu wchodzcego w skad systemu InsERT GT podzie
lona jest na dwie sekcje:
n podstawow zawierajc skrty do wanych i czsto wykonywanych operacji,
skrt do tematu pomocy: Jak zacz prac? oraz logo programu;
n dodatkow zawierajc wybrane informacje zbiorcze zwizane z danym pro
gramem.
Stron gwn mona zawsze wywoa za pomoc skrtu klawiszowego [Alt+0]
lub poprzez wybranie przycisku
znajdujcego si w pasku narzdzi.
61
BUDOWA I OBSUGA
Okno programu
Okno programu to podstawowy element kadego z programw wchodzcych
w skad systemu InsERT GT. Zawiera nazw programu (w lewym grnym rogu), menu
programu (opisane w kolejnym rozdziale), paski programu, ktre umoliwiaj poruszanie
si po programie i wywoywanie funkcji i moduw oraz okno moduu (opisane w kolejnym
rozdziale). Uytkownik moe zmieni wygld okna programu poprzez wyczenie
poszczeglnych paskw (sprawi, by nie byy widoczne na ekranie) i w ten sposb
dostosowa wygld do wasnych potrzeb. Do wyczania/wczania paskw suy funkcja
Widok/Paski znajdujca si w menu programu. Paski dostpne w oknie programu to:
n
n
n
n
62
Pasek narzdzi Znajduje si tu pod menu programu. Zawiera szereg przycis

kw, za pomoc ktrych mona szybko przej do nastpnego lub powrci do
wczeniej uywanego moduu, wywoa stron gwn programu oraz niektre
funkcje zwizane z uywanym moduem.
Pasek programu Znajduje si pod paskiem narzdzi. Zawiera informacje
o zastosowanej blokadzie oraz np. o typie magazynu, z ktrym aktualnie pracuje
uytkownik (ta ostatnia informacja jest typowa tylko dla Subiekta GT). W Rach
mistrzu GT pasek programu zawiera rwnie informacje o nazwie okresu obra
chunkowego, ktry jest aktualnie uywany przez podmiot. W Rewizorze GT, oprcz
informacji o roku obrotowym uywanym przez podmiot, znajduje si tu opcja
umoliwiajca dodanie nowego roku obrotowego. W Gratyfikancie GT umieszczone
jest tu narzdzie kontekstowoci oraz informacja o aktualnie otwartym miesicu.
Pasek skrtw Znajduje si po lewej stronie ekranu. Zawiera przyciski,
za pomoc ktrych mona wywoa niektre (najczciej uywane) moduy.
Pasek stanu Znajduje si w dolnej czci okna programu. Zawiera informacje
o aktualnie zalogowanym uytkowniku, jak rwnie biec dat.
Lista moduw To te rodzaj paska, tyle e przedstawiony w postaci listy.
Znajduj si na nim najwaniejsze grupy moduw (oraz poszczeglne moduy).
Aby wywoa dany modu, naley klikn myszk na odpowiedniej pozycji.
Uytkownik moe spowodowa, e lista bdzie widoczna cay czas na ekranie.
Naley nacisn pasek Lista moduw, a nastpnie specjaln szpileczk przy
pi list do ekranu.
Opcje listy
Licznik elementw listy
infoPLUS
Opcje moduu
Sfera dla Subiekta GT
m
od
u
w
Li
sta
Informacja
o abonamencie
Pasek skrtw
Pasek narzdzi
Pasek programu
Pasek stanu
Menu programu
Menu programu usytuowane jest w prawym grnym rogu okna programu. Poniej
opisane s wszystkie jego elementy.
Podmiot W tym menu zawarte s nastpujce funkcje:
Uruchom wybierajc t funkcj, mona uruchomi Subiekta GT, Gestora GT,
Rachmistrza GT, Rewizora GT, Gratyfikanta GT, mikroGratyfikanta GT lub Kasiarza GT.
Jest to tzw. szybkie uruchomienie innego programu z tym samym podmiotem
i uytkownikiem. Z tej funkcji naley skorzysta, gdy uytkownik chce otworzy
kilka okien programu jednoczenie.
Zmie uytkownika w kadym momencie uytkowania programu mona
zmieni uytkownika.
Zmie haso suy do zmiany hasa biecego uytkownika.
Zmie magazyn opcja wystpujca tylko w Subiekcie GT, umoliwia zmian
magazynu z obecnie uywanego na inny.
Zmie podmiot zmiana biecego podmiotu na inny.
Dane podmiotu edycja danych podmiotu. Ta opcja znajduje si rwnie
w module Sowniki.
Zmie okres opcja znajdujca si tylko w Rachmistrzu GT, pozwala zmieni
okres obrachunkowy na inny.
Dane okresu opcja wystpujca tylko w Rachmistrzu GT, umoliwia edycj
danych okresu obrachunkowego.
Zmie rok opcja wystpujca tylko w Rewizorze GT, umoliwia zmian roku
obrotowego.
Dane roku opcja wystpujca tylko w Rewizorze GT, pozwala na edycj
danych roku obrotowego.
Zamknij rok opcja dostpna tylko w Rewizorze GT (naley pamita, e jest
operacj nieodwracaln!).
Biblioteka dokumentw opcja dostpna tylko po wykupieniu licencji na
zielonego PLUSA dla InsERT GT, uruchamia modu administracyjny Biblioteki
dokumentw.
63
BUDOWA I OBSUGA
Widok W tym menu znajduj si funkcje, za pomoc ktrych mona wywoa

poszczeglne moduy programu, stron pocztkow, przej do kolejnego lub wrci
do poprzednio uywanego moduu, odwiey dane na ekranie oraz zmodyfikowa
wygld ekranu.Znajduje si tutaj rwnie operacja Przywr domylne moduy,
ktra wczytuje domyln list moduw.
Dodaj W tym menu uytkownik moe znale funkcje, ktre charakteryzuj si
tym, e uruchamiaj mechanizmy dodawania nowych danych (np. nowego kon
trahenta, nowego dokumentu sprzeday, nowego wpisu do ewidencji, kolejnego
zadania lub spotkania w Gestorze GT). Operacje dostpne w tym miejscu dziaaj
bezkontekstowo, tzn. mona je uruchomi, bdc w dowolnym module programu.
Narzdzia Za pomoc funkcji znajdujcych si w tym menu uytkownik moe
m.in. uruchomi kontrol danych, proces archiwizacji danych, wykona import lub
eksport dokumentw. W Gestorze GT znajduje si tu opcja Brudnopis (uruchamiana
rwnie po naciniciu [F11]); wywouje ona miejsce w programie pozwalajce
zapisa podrczne informacje.
Pomoc w tym menu znajduj si nastpujce funkcje:
InfoSfera wywouje modu InfoSfera, za pomoc ktrego mona zapozna si
dodatkiem Sfera dla InsERT GT, funkcjonalnoci, jaka dziki niemu zostaa dodana.
Pomoc wywouje plik pomocy.
Abonament informuje, czy do programu zosta wykupiony abonament na ulep
szenia.
Nowoci wywietlony zostaje ekran informujcy o nowych funkcjach programu.
Aktualizacje biznesowe pojawia si okno umoliwiajce pobranie przez Internet
wybranych informacji zwizanych z prowadzon dziaalnoci gospodarcz: naj
nowszej wersji parametrw podatkowych, parametrw ZUS oraz kursw walut.
InsWiadomoci po wyraenia zgody na korzystanie z systemu InsMAIL
uytkownicy mog otrzymywa rnego rodzaju wiadomoci zwizane z ich
dziaalnoci gospodarcz oraz produktami firmy InsERT.
Zgo sugesti dziki tej funkcji uytkownik moe zgosi przez Internet sugestie
do twrcw programu.
Opieka posprzedana uytkownik moe zapozna si ofert opieki posprzedanej
teleKonsultanetem i Abonamentem na ulepszenia.
Zarzdzanie licencjami wywietla si okno umoliwiajce dokonanie rejestracji
i aktywacji programu.
Informacje funkcja umoliwiajca uzyskanie informacji dotyczcych aktualnie
uywanej wersji programu oraz danych teleadresowych producenta systemu.
Dodatkowo w menu znajdowa si mog funkcje, ktre wi si z aktualnie uywa
nym przez uytkownika moduem (np. Faktura, Kontrahent) oraz funkcja Operacje,
zawierajca wszystkie dodatkowe operacje, ktre mona wykona z poziomu danego
moduu.
W Gratyfikancie GT z menu Pomoc mona rwnie przej do Przewodnika, ktrego
zadaniem jest zapoznanie uytkownika z najwaniejszymi funkcjami programu.
64
Okno moduu
Okno moduu zbudowane jest z:
n nagwka (tu znajduje si tytu moduu, np. Faktury sprzeday oraznajwaniejsze
funkcje dostpne w tym module);
n filtra (mechanizmowi filtrowania danych powicony jest oddzielny rozdzia
Filtrowanie danych na str. 88);
n zawartoci (tu przewanie znajduje si lista, np. Rozrachunki wg kontrahentw);
n podsumowania (wystpuje w niektrych oknach moduw, zawiera rnego
rodzaju informacje dodatkowe i zbiorcze).
W grnej czci okna moduu, nad tabel, z prawej strony znajduje si tzw. licznik
elementw listy /n, gdzie n oznacza liczb znajdujcych si w tabeli pozycji
(dokumentw, plikw itp.).
Warto pamita rwnie o innym udogodnieniu klikajc w czarny trjkt znajdujcy
si obok nazwy moduu, uytkownik spowoduje wywietlenie opcji zwizanych z
moduem, z ktrym aktualnie pracuje.
Gestor GT wprowadzi do caego systemu innowacj, jak jest tzw. zakadkowo.

Autorzy systemu podajc za wspczesnymi trendami i sprawdzonymi
udogodnieniami w interfejsie uytkownika, stworzyli nastpujc modyfikacj:
poszczeglne moduy lub widoki mona uruchamia w nowej zakadce, ktra jest
elementem okna gwnego aplikacji. Nowa zawarto pojawia si w kolejnej zakadce
(np. nastpny modu), co umoliwia m.in. atwe porwnanie kilku obiektw. Praca
z programem usprawnia si rwnie dziki temu, e najczciej uywane moduy
(zakadki) bd zawsze na wierzchu. To z kolei pozwoli uruchomi kilka zakadek
z tym samym moduem i w kadym zastosowa np. inne filtry, zaznaczenia itp.
Now zakadk uruchamia si, trzymajc klawisz [Ctrl] i rwnoczenie klikajc na
opcj otwierajc dany modu (np. na pasku skrtw).
Warto pamita, e w dolnej czci wielu moduw w specjalnych zakadkach
zgromadzone s rne informacje dotyczce danego obiektu (np. w Gestorze GT,
module KlienciPersonel s to zakadki: Szczegy, Wiadomoci, Dziaania, Szanse
sprzeday, Powizania, Bibliotek dokumentw).
65
BUDOWA I OBSUGA
Okno dialogowe
Suy do komunikacji uytkownika z programem. Umoliwia wprowadzanie i edyto
wanie danych. Skada si z kilku dodatkowych elementw:
n
Kalendarz Oznaczony symbolem . Informuje, e mona w tym miejscu sko

rzysta z doczonego do systemu kalendarza i uatwi sobie wprowadzenie
waciwej daty. Kalendarz mona uruchomi, klikajc lewym klawiszem myszki
na rysunku).
Kalkulator Pewne rubryki mog by wyposaone w kalkulator. Informuje o tym
rysunek . Okienko z kalkulatorem uruchamia si prawym klawiszem myszki, kli
kajc na rysunku. Doczony do systemu kalkulator zawiera wszystkie standar
dowe funkcje i przyciski. Wynik wykonanych za pomoc kalkulatora oblicze
zostaje automatycznie wprowadzany w dan rubryk.
Przesuwak Jest to mechanizm bardzo czsto umieszczany przy polach nume
rycznych, gdzie moliwa jest zmiana ich wartoci, np. w polu Maksymalna liczba
dni spnienia. Klikajc na dolnej lub grnej czci przycisku , uzyskuje si
pomniejszenie lub powikszenie wartoci wpisanej w pole.
Przecznik Mechanizm przecznika
jest stosowany wszdzie tam, gdzie
uytkownik moe wybra tylko jedn z kilku dostpnych pozycji lub moliwoci,
ktre si wzajemnie wykluczaj. Wyboru dokonuje si przez ustawienie prze
cznika we waciwej pozycji. Polega to na zaznaczeniu go za pomoc myszki
lub po prostu przesunicie kursora na wybran pozycj za pomoc klawiszy
kursora.
Selektor O tym, e dane pole jest selektorem, informuje symbol . Kliknicie
na nim powoduje wywietlenie listy, z ktrej mona wybra waciwy zapis.
Mog to by dodatkowe funkcje, elementy ze sownika lub kategorie, wedug
ktrych program ma filtrowa dane. Umieszczany w pewnych sytuacjach przy
selektorze przycisk pozwala wprowadzi zupenie nowy zapis uruchamiane
jest dodatkowe okno dialogowe, np. przy dopisywaniu nowych pozycji do sow
nikw.
Znacznik Oznaczony jest symbolem , dostpny wszdzie tam, gdzie uytkow
nik moe wybra jednoczenie wiele opcji, ktre si wzajemnie nie wykluczaj.
Zdarza si take, e okno zawiera tylko jeden znacznik (udostpniajcy ca
sekcj okna). Zakrelenie znacznika polega na klikniciu na nim myszk. W taki
sam sposb (klikajc na nim) mona znacznik wyczy.
W programie wystpuje kilka rodzajw okien dialogowych:

1. Okno dialogowe (proste). Przykadem takiego okna jest np. okno do edycji sownika
kategorii (przedstawione poniej). Zawiera pola, w ktre uytkownik wpisuje
odpowiednie informacje.
66
2. Okno z zakadkami. Przykadem jest okno do dodawania/edycji danych kontra

henta. Zakadki grupuj podobne informacje (np. dane teleadresowe). W poszcze
glnych zakadkach znajduj si pola, ktre uytkownik uzupenia odpowiednimi
danymi. Poruszanie si po zakadkach jest bardzo proste. Mona uy do tego myszki
(klikn na kady z tytuw zakadki) lub kombinacji klawiszy ([Ctrl+Tab] oraz [Ctrl+
Shift+Tab]). Niektre zakadkowe okna dialogowe (jak te przedstawione poniej)
maj cz wspln (tu nazwa i symbol).
3. Dokument karteczkowy. Nazwa tego rodzaju okna pochodzi od tego, e wygl

dem przypomina dokument papierowy. Okno suy do prezentacji i wprowadzania
zaawansowanych merytorycznie dokumentw. Przykadem jest okno Faktura VAT
sprzeday (przedstawione poniej). Okna tego typu zawieraj rnego rodzaju
elementy, np. pola dialogowe, listy pozycji, zakadki.
Menu kontekstowe
Wywoywane prawym klawiszem myszki. Zawiera wybrane funkcje zwizane z uy
wanym przez uytkownika moduem. Dodatkowo w menu kontekstowym znajduj
si funkcje umoliwiajce wydrukowanie listy oraz ustalenie jej parametrw (funkcja
Parametry listy). Z menu kontekstowego mona rwnie uruchomi mechanizm
szukania oraz odwiey zapisy na licie.
67
BUDOWA I OBSUGA
Hyperlink
atwo rozpozna ten element programu, poniewa po wskazaniu go myszk ukazuje
si nastpujcy znak . Hyperlinki uruchamiaj np. list dostpnych operacji,
moduw, okna dialogowe. W systemie pomocy hyperlinki nazywane s po prostu
funkcj.
TERMINY I POJCIA
Rozdzia ten przyblia szczegowe informacje merytoryczne pomocne w pracy
programu. Omwione s tu np. wystpujce w programach rodzaje i statusy doku
mentw.
Typy i rodzaje dokumentw (dotyczy tylko Subiekta GT)

Dokumenty i pozycje kartotekowe ewidencjonowane w systemie InsERT GT s
podzielone na typy i rodzaje. Oprcz tego mog przyjmowa rne statusy (statusy
dokumentw opisane s w kolejnym rozdziale). Podstawowa rnica pomidzy
typami i rodzajami a statusami obiektw jest taka, e dany dokument czy pozycja
kartotekowa moe swj status zmienia wielokrotnie, natomiast jego typ lub rodzaj
jest zazwyczaj niezmienny. Przykad: dodajc pozycj do kartoteki towarw i usug,
uytkownik okrela jej rodzaj: towar, usuga, opakowanie zwrotne czy komplet. Po
zapisie danej pozycji uytkownik nie moe ju tego ustawienia zmieni. Natomiast
status aktywnoci danej pozycji uytkownik moe zmienia dowolnie.
Podzia na typy jest cech dokumentw, natomiast podzia na rodzaje jest cech
pozycji kartotekowych. Dodatkowo dokumenty handlowe dziel si w ramach typu
na rodzaje. Do prezentacji rodzajw dokumentw na listach suy kolumna o do
mylnym nagwku R. Wartoci w tej kolumnie s prezentowane w postaci
graficznych ikon. Poniej wymienione s poszczeglne typy i rodzaje dokumentw
handlowych i magazynowych.
68
Faktura VAT sprzeday

n Faktura VAT zwyka (FS) podstawowy rodzaj dokumentu; dokument moe by
wystawiany w sposb standardowy (funkcja Dodaj faktur sprzeday dostpna
w module Faktury sprzeday) lub z poziomu moduu Wydania magazynowe po
wskazaniu dokumentu magazynowego (funkcja Wypisz faktur zwyk).
n Faktura VAT detaliczna (FSd) dokument wystawiany do paragonu; moe by
wystawiany do wskazanego paragonu z poziomu moduu Sprzeda detaliczna
(funkcja Wypisz faktur detaliczn) lub do paragonu nieistniejcego z poziomu
moduu Faktury sprzeday (funkcja Wypisz faktur detaliczn bez paragonu).
n Faktura VAT zbiorcza (FSz) dokument wystawiany do dokumentw magazy
nowych WZ i WZv; moe by wystawiany tylko z poziomu moduu Wydania
magazynowe po wskazaniu dokumentw rdowych (funkcja Wypisz faktur
zbiorcz).
n Faktura VAT zaliczkowa (FSzal) dokument wystawiany do zamwienia, do
ktrego wpacono zaliczk; wystawiany poprzez wskazanie niezrealizowanego
zamwienia z poziomu moduu Zamwienia od klientw. Faktura zaliczkowa
wystpuje w dwch postaciach: FSzal czstkowa (pierwsza lub kolejne zaliczki
bez finalizacji transakcji) lub FSzal kocowa (finalizacja transakcji i wpata ostatniej
raty lub patno terminowa).
Rachunek sprzeday
n Rachunek zwyky (RS) dokument sprzeday wystawiany przez podmiot nie
bdcy patnikiem VAT; moe by wystawiany tylko w sposb standardowy
(funkcja Dodaj rachunek sprzeday dostpna w module Faktury sprzeday).
Korekta VAT sprzeday
n Korekta VAT zwyka (KFS) podstawowy rodzaj dokumentu; dokument moe
by wystawiany w sposb standardowy (funkcja Dodaj korekt sprzeday dostpna
w module Korekty sprzeday) lub z poziomu moduu Faktury sprzeday (funkcja
Koryguj).
n Korekta VAT do nieistniejcego (KFSn) dokument wystawiany w sytuacji, gdy
w programie Subiekt GT nie ma faktury rdowej; dokument moe by
wystawiany tylko z poziomu moduu Korekty sprzeday (funkcja Dodaj korekt
do nieistniejcego).
n Korekta zaliczki (KFSzal) wystawiany dokument w caoci koryguje wpacon
zaliczk (faktur zaliczkow czstkow).
Paragon
n Paragon zwyky (PA) podstawowy rodzaj dokumentu; dokument moe by
wystawiany tylko w sposb standardowy (funkcja Dodaj paragon dostpna
w module Sprzeda detaliczna).
n Paragon imienny (PAi) dokument wystawiany w sytuacji, gdy uytkownik chce
wystawia imienne dokumenty sprzeday detalicznej wraz z moliwoci
tworzenia patnoci odroczonych (funkcja Dodaj paragon imienny dostpna
w module Sprzeda detaliczna).
n Paragon fiskalny (PAf) dokument zwizany z kas fiskaln; dokument moe
by wystawiany rcznie w sytuacji, gdy z pewnych powodw nie udao si ode
69
BUDOWA I OBSUGA
bra raportu fiskalnego z kasy (funkcja Dodaj paragon fiskalny dostpna w mo

dule Sprzeda detaliczna).
Paragon fiskalny odebrany z kasy (PAk) dokument powizany z kas fiskaln;
dokument jest tworzony automatycznie po odbiorze raportu fiskalnego z kasy
fiskalnej (funkcja Odbierz dane sprzeday dostpna w module Operacje programu
Kasiarz GT).
Zwrot detaliczny
n Zwrot zwyky (ZW) dokument wystawiany do wskazanego paragonu; moe
by wystawiany tylko z poziomu moduu Sprzeda detaliczna, po wskazaniu
paragonu rdowego (funkcja Wypisz zwrot).
n Zwrot do nieistniejcego (ZWn) dokument wystawiany bez wskazania paragonu;
dokument wystawiany w sposb standardowy (funkcja Dodaj dostpna w modu
le Zwroty detaliczne).
Faktura VAT zakupu
n Faktura VAT zwyka (FZ) podstawowy rodzaj dokumentu; dokument moe by
wystawiany w sposb standardowy (funkcja Dodaj faktur zakupu dostpna
w module Faktury zakupu) lub z poziomu moduu Przyjcia magazynowe po
wskazaniu dokumentu magazynowego (funkcja Wypisz faktur zwyk).
n Faktura VAT RR (FZr) dokument wystawiany w przypadku zakupu od rolnika;
dokument wystawiany w sposb standardowy (funkcja Dodaj faktur VAT RR
dostpna w module Faktury zakupu).
n Faktura VAT zbiorcza (FZz) dokument wystawiany do dokumentw maga
zynowych PZ i PZv; moe by wystawiany tylko z poziomu moduu Przyjcia
magazynowe po wskazaniu dokumentw rdowych (funkcja Wypisz faktur
zbiorcz).
Rachunek zakupu
Rachunek zwyky (RZ) dokument zakupu od kontrahenta, ktry nie jest patni
kiem VAT; dokument moe by wystawiany w sposb standardowy (funkcja Dodaj
rachunek zakupu dostpna w module Faktury zakupu).
Korekta VAT zakupu

n Korekta VAT zwyka (KFZ) podstawowy rodzaj dokumentu; dokument moe
by wystawiany w sposb standardowy (funkcja Dodaj korekt zakupu dostpna
w module Korekty zakupu) lub z poziomu moduu Faktury zakupu (funkcja
Koryguj).
n Korekta VAT do nieistniejcego (KFZn) dokument wystawiany w sytuacji, gdy
w programie Subiekt GT nie ma faktury rdowej; dokument moe by wysta
wiany tylko z poziomu moduu Korekty zakupu (funkcja Dodaj korekt do nieist
niejcego).
Zamwienie od klienta
n Zamwienie zwyke (ZK) dokument od kontrahenta zamawiajcego towary;
moe rezerwowa stany magazynowe i generowa zaliczki; wystawiany w sposb
standardowy (funkcja Dodaj dostpna w module Zamwienia od klientw).
70
Zamwienie do zaliczek
n Zamwienia do zaliczek s dwa rodzaje zamwienia do zaliczek, do pierwszej
z nich mona wystawi faktury zaliczkowe, jednak uytkownik nie ma moliwoci
ingerencji np. w specyfikacj towarow dokumentu, drugi rodzaj to zamwienie
bardziej elastyczne, oferujce wiksze moliwoci w zakresie obsugi zaliczek.
Zamwienie do dostawcy
n Zamwienie zwyke (ZD) dokument zamawiajcy towary u dostawcy; moe
generowa zaliczki; wystawiany w sposb standardowy (funkcja Dodaj dostpna
w module Zamwienia do dostawcw).
Rozchd wewntrzny
Rozchd zwyky (RW) podstawowy rodzaj dokumentu; moe by wystawiany
w sposb standardowy (funkcja Dodaj rozchd wewntrzny dostpna w module
Wydania magazynowe).
Wydanie zewntrzne
n Wydanie zewntrzne zwyke (WZ) podstawowy rodzaj dokumentu; moe by
wystawiany tylko z poziomu moduu Wydania magazynowe (funkcja Dodaj
wydanie zewntrzne).
n Wydanie zewntrzne z VAT (WZv) dokument wystawiany w cenach sprzeday
z wirtualnie naliczonym podatkiem VAT; moe by wystawiany tylko z poziomu
moduu Wydania magazynowe (funkcja Dodaj wydanie zewntrzne z VAT).
n Wydanie zewntrzne automatyczne (WZa) dokument tworzony automatycznie
przez dokumenty handlowe wywoujce skutek magazynowy; dokument moe
by wystawiany tylko wraz z dokumentami handlowymi.
Przychd wewntrzny
n Przychd zwyky (PW) podstawowy rodzaj dokumentu; moe by wystawiany
w sposb standardowy (funkcja Dodaj przychd wewntrzny dostpna w modu
le Przyjcia magazynowe).
Przyjcie zewntrzne
n Przyjcie zewntrzne zwyke (PZ) podstawowy rodzaj dokumentu; moe by
wystawiany tylko z poziomu moduu Przyjcia magazynowe (funkcja Dodaj przy
jcie zewntrzne).
n Przyjcie zewntrzne z VAT (PZv) dokument wystawiany w cenach zakupu
z wirtualnie naliczonym podatkiem VAT; moe by wystawiany tylko z poziomu
moduu Przyjcia magazynowe (funkcja Dodaj przyjcie zewntrzne z VAT).
n Przyjcie zewntrzne automatyczne (PZa) dokument tworzony automatycznie
przez dokumenty handlowe wywoujce skutek magazynowy; dokument moe
by wystawiany tylko wraz z dokumentami handlowymi.
Przesunicie midzymagazynowe
n Przesunicie midzymagazynowe zwyke (MM) podstawowy rodzaj dokumentu;
moe by wystawiany tylko z poziomu moduu Wydania magazynowe (funkcja
Dodaj przesunicie midzymagazynowe).
71
BUDOWA I OBSUGA
W tym miejscu przypominamy uytkownikom o moliwoci korzystania z roz

szerzenia funkcjonalnego, jakim jest niebieski PLUS dla InsERT GT, ktre umoli
wia m.in. zapis dokumentw MM z wykonanym skutkiem tylko na magazynie
rdowym oraz oferuje nowe typy dokumentw: zwroty do wyda magazy
nowych (ZWZ) i zwroty do przyj magazynowych (ZPZ), a wraz z nimi nowe
moduy Wydania odbiorcy i Przyjcia dostawcy. Szczegy w przewodniku do
niebieskiego PLUSA dla InsERT GT oraz w systemie pomocy do tego programu.
Statusy dokumentw
W systemie InsERT GT dokumenty i pozycje kartotekowe ewidencjonowane w pro
gramach mog przyjmowa rne statusy. Statusy te prezentowane s na listach
dokumentw i pozycji kartotekowych w tzw. kolumnach statusowych. Cechy kolumn
statusowych s nastpujce:
n Domylne nagwki kolumn statusowych maj w wikszoci przypadkw jedno
literowe oznaczenia (np. S). Uytkownik moe te oznaczenia zmienia w opcji
Parametry listy (patrz rozdzia Zaawansowane, str. 98).
n Po ustawieniu kursora myszy na nagwku dowolnej kolumny pojawia si jej
pena nazwa. Przykadem nazwy kolumny statusowej jest Status blokady okresu.
Tych nazw uytkownik nie moe zmienia.
n Statusy dokumentw i pozycji s w wikszoci przypadkw przedstawiane na
listach w postaci graficznej.
n Przyjta jest zasada, i podstawowa warto statusu danej pozycji na licie zazwy
czaj jest pusta, tzn. nie ma graficznej prezentacji. Innymi sowy, pusta zawarto
kolumny statusowej rwnie oznacza jaki status i najczciej jest to status podsta
wowy. Przykadowo: status aktywnoci moe przyjmowa dwie wartoci: aktywny
i nieaktywny. Podstawowa warto statusu to aktywny i ta warto nie ma gra
ficznej prezentacji na licie (zawarto kolumny jest pusta). Natomiast druga war
to statusu nieaktywny jest wartoci wystpujc rzadziej i jest prezentowana
na licie w postaci graficznego znaczka oznaczajcego przekrelenie. Za zasto
sowaniem takiego rozwizania przemawiaa czytelno list.
n Na wydrukach list wartoci graficzne statusw s zamieniane na jednoliterowe
oznaczenia.
n Nie wszystkie kolumny statusowe s domylnie widoczne na listach. Ustalenia,
czy dana kolumna ma by widoczna czy nie, dokonuje si w opcji Lista kolumn,
wywoywanej z menu kontekstowego.
72
Lista wszystkich statusw

W rozdziale tym podane s szczegowo wszystkie dostpne statusy dokumentw
wraz z podaniem znaczenia ich wartoci. Informacje te mog by pomocne w pracy
z programem szczeglnie dla zaawansowanych uytkownikw.
Status ksigowy podmiotu
n Nagwek kolumny K
n Opis okrela, jaki jest stan ksigowy podmiotu
n Wystpowanie wybr podmiotu podczas uruchamiania kadego programu
Insert GT oraz program serwisowy.
n Wartoci:
o nieokrelony (pusta warto)
o ksiga przychodw i rozchodw (
)
o ryczat od przychodw ewidencjonowanych (
)
o ksiga handlowa (
)
Status pacowy podmiotu

n Nagwek kolumny P
n Opis okrela jaki jest stan pacowy podmiotu
n Wystpowanie wybr podmiotu podczas uruchamiania kadego programu Insert GT
oraz program serwisowy.
n Wartoci:
o brak pac (warto pusta)
o mae pace (
)
o due pace (
)
Status biura rachunkowego

n Nagwek kolumny B
n Opis okrela czy podmiot jest obsugiwany przez biuro rachunkowe
n Wystpowanie wybr podmiotu podczas uruchamiania kadego programu Insert GT
oraz program serwisowy.
n Wartoci:
o podmiot nie obsugiwany przez BR (warto pusta)
o podmiot obsugiwany przez BR (
)
Status blokady okresu

n Nagwek kolumny B.
n Opis status okrela, czy dany dokument pochodzi z okresu zablokowanego czy nie.
n Wystpowanie moduy dokumentowe Subiekta GT, Rachmistrza GT i Rewizora GT.
n Wartoci:
o niezablokowany (warto pusta)
o zablokowany (
)
Status dokumentu handlowego i magazynowego

n Nagwek kolumny S.
73
BUDOWA I OBSUGA
n
n
n
Opis status okrela, czy dany dokument wywouje skutek magazynowy, czy
nie.
Wystpowanie moduy dokumentowe Subiekta GT .
Wartoci:
o dokument wywouje skutek magazynowy (warto pusta)
o dokument nie wywouje skutku magazynowego (
) [C]
o dokument ma odoony skutek magazynowy ( ) [O]
o dokument wywouje skutek magazynowy tylko na magazynie rdowym
(dotyczy MMek) ( ) [Z]
o dokument uniewaniony (
).
Status fiskalny
n Nagwek kolumny F.
n Opis status okrela, czy dany dokument sprzeday zosta zarejestrowany fiskalnie,
czy nie.
n Wystpowanie moduy Faktury sprzeday i Sprzeda detaliczna.
n Wartoci:
o dokument niezarejestrowany (warto pusta)
o zarejestrowany jednokrotnie(
)
o zarejestrowany wielokrotnie(
)
o bd rejestracji (
)
o bd rejestracji dokumentu ju raz zarejestrowanego (
).
o bd rejestracji dokumentu wielokrotnie zarejestrowanego (
)
Status ksigowy
n Nagwek kolumny K .
n Opis status okrela, czy dany dokument zosta przekazany do ksigowoci, czy
nie.
n Wystpowanie moduy dokumentowe Subiekta GT i Rewizora GT oraz niektre
ewidencje Rachmistrza GT.
n Wartoci:
o nie przekazany (warto pusta)
o przekazany (
)
o przekazany i zmieniony (
)
o zaksigowany w Rewizorze GT (
)
o wysany do biura rachunkowego (
).
Status realizacji zamwienia

n Nagwek kolumny S
n Opis status okrela aktualny stan realizacji danego zamwienia.
n Wystpowanie moduy Zamwienia od klientw i Zamwienia do dostawcw.
n Wartoci:
o niezrealizowane (
).
o zrealizowane cakowicie (
)
o zrealizowane czciowo (
)
o zrealizowane faktur zaliczkow czciow (
)
o zrealizowane faktur zaliczkow kocow (
)
74
Status rezerwacji zamwienia

n Nagwek kolumny R
n Opis status okrela czy zamwienie od klienta rezerwuje towary.
n Wystpowanie modu Zamwienia od klientw.
n Wartoci:
o bez rezerwacji (warto pusta).
o z rezerwacj (
)
Status dokumentu kasowego

n Nagwek kolumny S.
n Opis status okrela, czy dany dokument kasowy jest obowizujcy, czy unie
waniony.
n Wystpowanie modu Dokumenty kasowe.
n Wartoci:
o dokument aktualnie obowizujcy (warto pusta)
o dokument uniewaniony (
).
Status uzgodnienia operacji bankowej

n Nagwek kolumny S.
n Opis status okrela, jaki jest aktualny stan operacji bankowej.
n Wystpowanie modu Operacje bankowe.
n Wartoci:
o operacja uzgodniona (warto pusta)
o operacja do uzgodnienia (
)
o operacja niezgodna (
).
Status wydruku
n Nagwek kolumny W.
n Opis status okrela, czy operacja bankowa zostaa wydrukowana.
n Wartoci:
o wydrukowano (warto pusta)
o nie wydrukowano (
).
Status homebankingowy
n Nagwek kolumny H.
n Opis status okrela, czy operacja bankowa zostaa zostaa wysana do systemu
homebankingowego.
n Wartoci:
o wysano (warto pusta)
o nie wysano (
).
Status cigalnoci rozrachunku

n Nagwek kolumny W.
n Opis status okrela, czy rozrachunek jest cigalny, czy nie.
n Wystpowanie modu Rozrachunki wg dokumentw i Rozrachunki wg kontra
hentw.
75
BUDOWA I OBSUGA
Wartoci:
o cigalny (warto pusta)
o niecigalny (
).
Status powizania z zapisami na kontach

n Nagwek kolumny P.
n Opis status okrela, czy rozrachunek jest powizany z zapisami na kontach,
czy nie.
n Wystpowanie modu Rozrachunki wg dokumentw i Rozrachunki wg kontra
hentw w Rewizorze GT
n Wartoci:
o nie powizany (warto pusta)
o powizany (
).
Status realizacji kompensaty

n Nagwek kolumny R.
n Opis status okrela stan dokumentu kompensacyjnego (kompensaty)
n Wystpowanie modu Kompensaty
n Wartoci:
o propozycja (
)
o zrealizowana (warto pusta )
o odrzucona (
).
Status aktywnoci pozycji

n Nagwek kolumny S.
n Opis status okrela, czy dana pozycja jest aktywna, czy nie.
n Wystpowanie moduy Kontrahenci, Towary i usugi, Wsplnicy, Schematy
importu i dekretacji, Ewidencja osobowa, Skadniki pacowe.
n Wartoci:
o aktywny (warto pusta)
o nieaktywny (
).
Status zapisu
n Nagwek kolumny Z.
n Opis status okrela, czy dany towar zosta przeceniony poprawnie, czy nie.
n Wystpowanie funkcja Przeceny.
n Wartoci:
o pozycja jeszcze nieruszona (warto pusta)
o pozycja zmieniona poprawnie (
)
o pozycja niezmieniona (problem) (
).
Status operacji /zadania

n Nagwek kolumny Stan.
n Opis status okrela, jaki jest stan danej operacji/zadania.
n Wystpowanie modu Operacje w Kasiarzu GT.
76
Wartoci:
o w edycji (
)
o oczekuje (
)
o w trakcie wykonywania (
)
o zakoczone poprawnie (
)
o zakoczone z informacj (
)
o przerwane przez uytkownika (
)
o zakoczone z ostrzeeniem (
)
o zakoczone z bdem (
).
Status importu towarw

n Nagwek kolumny Status.
n Opis status okrela, jaki jest status importu dla danego towaru.
n Wystpowanie modu Operacje w Kasiarzu GT.
n Wartoci:
o przesa do programu (
)
o taki sam (
)
o rny ( )
o przesa do urzdzenia (
)
o konflikt (
).
Status powizania zapisw

n Nagwek kolumny P.
n Opis status okrela, w jaki sposb dana pozycja w KPiR jest powizana z innymi
moduami i ewidencjami.
n Wystpowanie moduy KPiR i EP (Rachmistrz GT)
n Wartoci:
o niepowizany (warto pusta)
o powizany z KPiR (
)
o powizany z ew. przychodw (
)
o powizany z ewidencj VAT sprzeday (
)
o powizany z ewidencj VAT sprzeday na ksigowanie dzienne (
)
o powizany z ewidencj VAT sprzeday na ksigowanie miesiczne (
)
o powizany z ewidencja VAT zakupw (
)
o powizany z eksploatacj pojazdw (
)
o powizany z remanentami (
)
o powizany z amortyzacj (
)
o powizany ze skadkami wsplnikw(
).
Status pochodzenia zapisu

n Nagwek kolumny P
n Opis status okrela pochodzenie (rdo) dekretu ksigowego
n Wystpowanie modu Dekretacja i ksigowanie (Rewizor GT)
n Wartoci:
o dekrety wprowadzone rcznie (warto pusta)
77
BUDOWA I OBSUGA
o
o
o
o
o
o
operacje na ST ( )
dokumenty Subiekta GT ( )
dokumenty kasowe ( )
operacje bankowe ( )
dokumenty kompensacyjne (
dokumenty pacowe ( ).
Status uniewanienia
n Nagwek kolumny U.
n Opis status okrela, czy dany zapis w KPiR jest wany, czy uniewaniony.
n Wystpowanie modu KPiR.
n Wartoci:
o wany (warto pusta)
o uniewaniony (
).
Status importu w ewidencjach ksigowych

n Nagwek kolumny I.
n Opis status okrela, czy rdo zapisu wprowadzonego do ewidencji ksigowej.
n Wystpowanie moduy: KPiR, EP, Ewidencja VAT sprzeday /Ewidencja VAT
zakupu.
n Wartoci :
o dokument wprowadzony rcznie (warto pusta)
o dokument zaimportowany (
).
Status rodka trwaego

n Nagwek kolumny S.
n Opis status okrela aktualny stan rodka trwaego.
n Wystpowanie modu rodki trwae.
n Wartoci:
o w ewidencji (
)
o uywany (
)
o sprzedany (
)
o zlikwidowany (
)
o nieodpatnie przekazany (
).
Status uywania pojazdu

n Nagwek kolumny U.
n Opis status okrela, czy dany pojazd jest uywany, czy nie.
n Wystpowanie modu Pojazdy.
n Wartoci:
o uywany (warto pusta)
o nieuywany (
).
Status wypaty gwnej
Nagwek kolumny G
78
n
n
n
Opis okrela czy wypata rozlicza ewidencj czasu pracy.

Wystpowanie modu Wypaty oraz definicja wypaty w Umowie o prac
w Gratyfikancie GT.
Wartoci:
o nie gwna (warto pusta)
o gwna (
)
Status zatwierdzenia listy pac

n Nagwek kolumny Zatwierdzona, Z.
n Opis status okrela, czy czy lista pac zostaa zatwierdzona, czy nie.
n Wystpowanie modu Wypaty.
n Wartoci:
o niezatwierdzona (warto pusta)
o zatwierdzona (
).
Status ksigowy listy pac

n Nagwek kolumny KL
n Opis okrela czy lista pac zostaa przekazana do ksigowoci
n Wystpowanie okno Ewidencja list pac w module Wypaty.
n Wartoci:
o nieprzekazana (warto pusta)
o przekazana (
).
Status ksigowy skadek ZUS

n Nagwek kolumny KS
n Opis okrela czy skadki ZUS z listy pac zostay przekazane do ksigowoci
n Wartoci:
o przekazana (
).
Status ksigowy zaliczki na podatek

n Nagwek kolumny KZ
n Opis okrela czy zaliczki na podatek z listy pac zostay przekazane do ksigo
woci
n Wartoci:
o przekazana (
).
Status rozliczenia zapisu

n Nagwek kolumny S
n Opis status okrela czy naliczenie lub potrcenie zostao rozliczone.
n Wystpowanie modu Ewidencja nalicze i potrce, Ewidencja akordw, Ewi
dencja prowizji.
n Wartoci:
79
BUDOWA I OBSUGA
o
o
rozliczone ( )
nierozliczone (warto pusta)
Status wysania deklaracji do Patnika

n Nagwek kolumny S
n Opis status okrela czy deklaracja zostaa wysana do programu Patnik
n Wystpowanie modu Deklaracje ZUS
n Wartoci:
o nie wysano (warto pusta)
o wysano (W)
PRACA Z SYSTEMEM InsERT GT

Rozdzia ten pozwoli na zapoznanie si z podstawowymi mechanizmami systemu
InsERT GT. Posugiwanie si skrtami klawiszowymi, umiejtno filtrowania danych
lub wykorzystywania wyszukiwarki InsTYNKT przyczyni si do szybszej i wygodniej
szej pracy z programem.
Uywanie skrtw klawiszowych

W pracy z programem niezwykle pomocne mog okaza si skrty klawiszowe.
Uytkownik korzystajc z systemu, moe bardzo czsto si nimi posugiwa. Poniej
znajduje si lista wszystkich dostpnych w programie skrtw wraz z opisem ich
dziaania. Czcionk pogrubion wyrniono najprzydatniejsze, zdaniem autorw,
skrty.
Praca z oknami dialogowymi:
n [Tab] przejcie do nastpnego pola;
n [Shift+Tab] powrt do poprzedniego pola;
n [Ctrl+Tab] przejcie do nastpnej zakadki;
n [Ctrl+Shift+Tab] powrt do poprzedniej zakadki;
n [Alt+cyfra od 1 do 9] przejcie do wskazanej zakadki (1 oznacza pierwsz,
2 drug itd.);
n [Alt+strzaka w d] rozwinicie listy w selektorze (np. listy kategorii);
n [Enter] zamknicie okna dialogowego (poza dokumentami w Subiektcie GT);
n [Ctrl+Enter] w Subiekcie GT zapisanie dokumentu, w Rachmistrzu GT
i Rewizorze GT zapisanie dokumentu przez Zapisz i kontynuuj;
n [Ctrl+Shift+Enter] Zapisz i kontynuuj (dotyczy dokumentw w Rachmistrzu GT
i Rewizorze GT);
n [Ctrl+C] kopiowanie zawartoci pola do schowka Windows;
n [Ctrl+V] wklejenie zawartoci schowka Windows do wskazanego pola;
n [Spacja] wykonanie akcji (nacinicie klawisza, uruchomienie hiperlinka);
n [F4] wykonanie akcji (rozwinicie selektora, wywoanie kalendarzyka, wywo
anie kalkulatora);
80
n
n
n
n
[Esc] anulowanie akcji (zamknicie okna przez Anuluj);

[Alt+F4] zamknicie okna;
[Alt] lub [F10] zaznaczenie pierwszej pozycji w menu gwnym;
[Ctrl+Alt+Shift+R] wywoanie okna z list bdw przy zapisie pozycji. Lista
pokazuje te bdy, ktre s wywietlane po naciniciu ikony z wykrzyknikiem
pojawiajcej si przy polach, w ktrych brak zawartoci (a jest ona wymagana)
lub wprowadzono warto nieprawidow.
Praca z list:
n [Ctrl+Shift+C] kopiowanie caej listy do schowka Windows;
n [Ctrl+Shift+W] kopiowanie zaznaczonych pozycji na licie do schowka dla
Windows;
n [Ctrl+Shift+P] drukowanie listy;
n [Ctrl+Shift+K] zmiana kolumn na licie;
n [Ctrl+Shift+L] zmiana parametrw listy;
n [Ctrl+F] szukanie pozycji pokazujcej na licie wpisany przez uytkownika
cig znakw;
n [Shift+F10] wywoanie menu kontekstowego;
n [Ctrl+Home] przejcie do pierwszej pozycji na licie;
n [Ctrl+End] przejcie do ostatniej pozycji na licie;
n [Shift+strzaka w d] zaznaczanie pozycji na licie;
n [Shift+lewy przycisk myszy] zaznaczanie pozycji na licie od pierwszej
wskazanej do drugiej wskazanej;
n [Ctrl+lewy przycisk myszy] zaznaczanie wybranych pozycji na licie;
n [Ctrl+Shift+Home] zaznaczenie wszystkich pozycji na licie: od wskazanej do
pierwszej;
n [Ctrl+Shift+End] zaznaczenie wszystkich pozycji na licie: od wskazanej do
ostatniej;
n [Ctrl+A] zaznaczenie wszystkich pozycji na licie;
n [Spacja] wykonanie akcji (zmiana znacznika na listach wyboru).
Skrty wsplne dla programw w systemie InsERT GT:
n [F1] wywoanie systemu pomocy;
n [F2] wywoanie listy wyboru w oknach edycyjnych (np. listy towarw);
n [Shift+F2] wywoanie listy wyboru z wczonym filtrowaniem i przekazaniem
wpisanego w InsTYNKcie tekstu;
n [F3] podgld danych o pozycji;
n [F4] edycja pozycji kartotekowej dostpna w oknach edycyjnych;
n [F5] odwieanie listy;
n [F7] wywoanie i zamknicie nowego wyszukiwania (w moduach zawiera
jcych list pozycji);
n [F8] wywoanie i zamknicie nowego filtrowania (w moduach zawierajcych
list pozycji);
n [F9] wywoanie i zamknicie okienka nowego podgldu (w moduach zawiera
jcych list pozycji);
n [F12] uruchomienie aktualnego programu w drugim oknie;
81
BUDOWA I OBSUGA
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
[Insert] dodanie podstawowej pozycji w module;

[Enter] edycja pozycji na licie;
[Delete] usunicie pozycji z listy;
[Ctrl+P] drukowanie (pozycji, zestawienia itp.);
[Ctrl+D] powielanie pozycji;
[Ctrl+I] informator o pozycji;
[Ctrl+F2] zmiana uytkownika;
[Ctrl+F3] zmiana magazynu (Subiekt GT), okresu obrachunkowego (Rachmistrz GT),
roku obrotowego (Rewizor GT);
[Ctrl+F4] zmiana podmiotu;
[Ctrl+F5] otworzenie szuflady w drukarce fiskalnej (Subiekt GT);
[Ctrl+F8] komunikacja (Subiekt GT i Gratyfikant GT);
[Ctrl+F9] import (Rachmistrz GT i Rewizor GT);
[Ctrl+F11] archiwizacja danych;
[Ctrl+F12] zgaszanie sugestii;
[Alt+strzaka w lewo] przejcie do poprzedniego moduu (uruchomionego wczeniej);
[Alt+strzaka w prawo] przejcie do nastpnego moduu (uruchomionego wczeniej);
[Ctrl+Shift+M] wywoanie listy moduw programu;
[Ctrl] wywoanie kolejnej zakadki z moduem programu;
[Ctrl+N] w dowolnym module dodanie nowego obiektu z tego moduu, np.
w module Towary dodaj Towar;
[Ctrl+Shift+E] wydruki CR.
Gwne skrty w Subiekcie GT:

n [Alt+0] strona gwna Subiekta GT;
n [Alt+1] modu Faktury sprzeday;
n [Alt+2] modu Sprzeda detaliczna;
n [Alt+3] modu Faktury zakupu;
n [Alt+4] modu Wydania magazynowe;
n [Alt+5] modu Przyjcia magazynowe;
n [Alt+6] modu Dokumenty kasowe;
n [Alt+7] modu Rozrachunki wg dokumentw;
n [Alt+8] modu Kontrahenci;
n [Alt+9] modu Towary i usugi;
n [Ctrl+S] dodanie faktury sprzeday (FS);
n [Ctrl+G] dodanie paragonu (PA);
n [Ctrl+W] dodanie wydania magazynowego (WZ);
n [Ctrl+B] dodanie faktury zakupu (FZ);
n [Ctrl+R] dodanie przyjcia magazynowego (PZ);
n [Ctrl+K] dodanie kontrahenta;
n [Ctrl+T] dodanie towaru;
n Ctrl+Q] dodanie wpaty do kasy (tylko z poziomu moduu Dokumenty kasowe);
n [Ctrl+Shift+Q] dodanie wypaty z kasy (tylko z poziomu moduu Dokumenty
kasowe);
n [Ctrl+O] dodanie wpaty na konto (tylko z poziomu moduu Operacje bankowe);
n [Ctrl+Shift+O] dodanie wypaty z konta (tylko z poziomu moduu Operacje
bankowe);
82
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
n
[Ctrl+J] dodanie kontrahenta jednorazowego (w edycji dokumentu);

[Ctrl+U] dodanie usugi jednorazowej (w edycji dokumentu);
[Ctrl+M] wstawienie maksymalnej dostpnej iloci (w edycji dokumentu);
[Ctrl+O] wstawienie opisu pozycji (w edycji dokumentu);
[Ctrl+1] ustawienie patnoci gotwk na 100% (w edycji dokumentw);
[Ctrl+2] ustawienie patnoci kart na 100% (w edycji dokumentu);
[Ctrl+3] ustawienie patnoci kredytowej na 100% (w edycji dokumentu);
[Ctrl+4] ustawienie patnoci odroczonej na 100% (w edycji dokumentu);
[Ctrl+R] wywoanie okienka z wyliczaniem reszty (w edycji dokumentu, dla
dokumentw patnych gotwk);
[Ctrl+Spacja] wywoanie informatora o dokumencie (w edycji dokumentu);
[W] w okienku wyliczania reszty przeczenie na walut dokumentu;
[E] w okienku wyliczania reszty przeczenie na walut euro.
Gwne skrty klawiszowe w Gestorze GT:

n [Alt+0] strona gwna Gestora GT;
n [Alt+1] modu Dziaania;
n [Alt+2] modu Kalendarz;
n [Alt+3] modu Emaile;
n [Alt+4] modu Szanse sprzeday;
n [Alt+6] modu Zestawienia;
n [Alt+7] modu Listy klientw;
n [Alt+8] modu Klienci (Wszyscy);
n [Alt+9] modu Towary;
n [Ctrl+Tab] przejcie do nastpnej zakadki z moduami;
n [Ctrl+Shift+Tab] powrt do poprzedniej zakadki z moduami;
n [Ctrl+Q] zakocz zadanie, transakcj;
n [Ctrl+C] dodaj do Schowka;
n [F6] poka klienta w serwisie;
n [Ctrl+F9] wylij/odbierz emaile;
n [F11] brudnopis (mona go uruchomi z dowolnego miejsca programu, rwnie
przy otwartym innym oknie edycyjnym);
n [Shift+F6] poka obiekt w serwisie (z moduu Schowek);
n [Ctrl+Z] dodaj zadanie (w module Dziaania);
n [Ctrl+S] dodaj spotkanie (w module Dziaania);
n [Ctrl+H] dodaj telefon (w module Dziaania);
n [Ctrl+O] dodaj notatk (w module Dziaania);
n [Ctrl+R] dodaj rozmow internetow (w module Dziaania);
n [Ctrl+L] dodaj list (w module Dziaania);
n [Ctrl+G] dodaj faks (w module Dziaania);
n [Ctrl+E] dodaj email (w module Dziaania);
n [Ctrl+K] dodaj firm (Kontrahent firma);
n [Ctrl+B] dodaj osob (Kontrahent osoba);
n [Ctrl+T] dodaj towar;
n [Ctrl+J] dodaj szans sprzeday;
n [Ctrl+I] informator o obiekcie (towar, kontrahent);
n [Ctrl+M] mailing z moduu Lista klientw.
83
BUDOWA I OBSUGA
Gwne skrty w Rachmistrzu GT:

n [Alt+0] strona gwna Rachmistrza GT;
n [Alt+1] modu KPiR;
n [Alt+2] modu Ewidencja VAT sprzeday;
n [Alt+3] modu Ewidencja VAT zakupu;
n [Alt+4] modu Ewidencja przychodw;
n [Alt+5] modu Operacje na rodkach trwaych;
n [Alt+6] modu rodki trwae;
n [Alt+7] modu Deklaracje skarbowe;
n [Alt+9] modu Wsplnicy;
n [Ctrl+R] dodanie przychodu do KPiR lub EP;
n [Ctrl+W] dodanie wydatku do KPiR;
n [Ctrl+O] dodanie odliczenia od przychodu;
n [Ctrl+I] dodanie doliczenia do przychodu;
n [Ctrl+B] dodanie obniki podatku;
n [Ctrl+S] dodanie wpisu do ewidencji VAT sprzeday;
n [Ctrl+T] dodanie wpisu do ewidencji VAT zakupu;
n [Ctrl+J] dodanie pojazdu;
n [Ctrl+L] dodanie wsplnika;
n [Ctrl+E] dodanie przejazdu;
n [Ctrl+U] dodanie rachunku za przejazd.
Gwne skrty w Rewizorze GT:
n [Alt+0] strona gwna Rewizora GT;
n [Alt+1] modu Dekretacja i ksigowanie;
n [Alt+2] modu Ewidencja VAT sprzeday;
n [Alt+3] modu Ewidencja VAT zakupu;
n [Alt+4] modu Plan kont;
n [Alt+5] modu Operacje bankowe;
n [Alt+6] modu Dokumenty kasowe;
n [Alt+7] modu Rozrachunki wg dokumentw;
n [Alt+9] modu Sprawozdania;
n [Ctrl+R] dodanie dekretu ksigowego;
n [Ctrl+Shift+R] dekretacja z potwierdzeniem (wywoywana kontekstowo w odpo
wiednich moduach;
n [Ctrl+Q] dodanie wpaty do kasy (tylko z poziomu moduu Dokumenty kaso
we)oraz przejcie do zawartoci dekretu (w edycji dekretu ksigowego);
n [Ctrl+Shift+Q] dodanie wypaty z kasy (tylko z poziomu moduu Dokumenty
kasowe);
n [Ctrl+O] dodanie wpaty na konto (tylko z poziomu moduu Operacje bankowe);
n [Ctrl+Shift+O] dodanie wypaty z konta (tylko z poziomu moduu Operacje
bankowe);
n [Ctrl+S] dodanie wpisu do ewidencji VAT sprzeday;
n [Ctrl+T] dodanie wpisu do ewidencji VAT zakupu;
84
n
n
n
n
n
[Ctrl+L] dodanie wsplnika;

[Ctrl+W] wstawienie pieczci ksigowej (w edycji dekretu ksigowego);
[F11] wywoanie okna rozrachunku (w edycji dekretu ksigowego);
[F7] wstawienie pierwszego wolnego numeru analityki w edycji pozycji
kartotekowej, dla ktrej mona nada analityk;
[+] uywany w zawartoci dekretu w polu Konto: po wpisaniu numeru konta
nadrzdnego, do ktrego jest podczona kartoteka (istniej konta kartotekowe),
nacinicie plusa umoliwia przeczanie trybu wyszukiwania. W zalenoci
od rodzaju podczonej kartoteki moliwa jest zmiana trybu wyszukiwania, co
jest oznaczone symbolem literowym:
r (brak symbolu) standardowe wyszukiwanie po numerze konta w planie kont,
r [I] wyszukiwanie po InsTYNKcie pozycji,
r [S] wyszukiwanie po symbolu (dotyczy kontrahentw),
r [N] wyszukiwanie po NIPe (dotyczy kontrahentw).
Gwne skrty w Gratyfikancie GT:

[Alt+0] strona gwna Gratyfikanta GT;
n [Alt+1] modu Ewidencja osobowa;
n [Alt+2] modu Umowy o prac;
n [Alt+3] modu Umowy cywilnoprawne;
n [Alt+4] modu Wypaty;
n [Alt+5] modu Rachunki do umw;
n [Alt+6] modu Ewidencja czasu pracy;
n [Alt+8] modu Deklaracje ZUS;
n [Ctrl+O] dodanie osoby;
n [Ctrl+U] dodanie umowy o prac;
n [Ctrl+L] dodanie listy pac wg definicji w umowie;
n [Ctrl+K] dodanie dowolnej listy pac;
n [Ctrl+R] dodanie nowego rachunku,
Gwne skrty w mikroGratyfikancie GT:
n [Alt+0] strona gwna mikroGratyfikanta GT;
n [Alt+1] modu Ewidencja osobowa;
n [Alt+2] modu Umowy o prac;
n [Alt+3] modu Umowy cywilnoprawne;
n [Alt+4] modu Wypaty;
n [Alt+5] modu Rachunki do umw;
n [Alt+6] modu Instytucje;
n [Alt+8] modu Deklaracje ZUS;
n [Ctrl+O] dodanie osoby;
n [Ctrl+U] dodanie umowy o prac;
n [Ctrl+Shift+U] dodanie umowy cywilnoprawnej;
n [Ctrl+L] dodanie listy pac;
n [Ctrl+R] dodanie rachunku do umowy cywilnoprawnej.
n
85
BUDOWA I OBSUGA
Gwne skrty w Kasiarzu GT:

n [Ctrl+Shift+M] wywoanie listy moduw programu;
n [Alt+0] strona gwna Kasiarza GT;
n [Alt+1] modu Kasy fiskalne;
n [Alt+2] modu Drukarki fiskalne;
n [Alt+3] modu Wagi etykietujce;
n [Alt+4] modu Czytniki kodw kreskowych;
n [Alt+5] modu Rejestr transmisji;
n [Alt+6] modu Operacje;
n [Alt+7] modu Parametry;
n [Alt+8] modu Sowniki;
n [F9] odebranie danych sprzeday z urzdzenia;
n [F10] sprawdzenie poczenia z urzdzeniem;
n [Ctrl+K] nadanie kodw PLU;
n [Ctrl+D] powielenie konfiguracji;
n [Ctrl+R] wywoanie rejestru transmisji.
Operacje na listach
Lista jest jednym z elementw programu, ale to rwnie typowa zawarto okna
moduu. Wszystkie operacje zwizane z list znajduj si w menu kontekstowym.
Poszczeglne operacje mona wywoa odpowiedni kombinacj klawiszy (umiesz
czone w nawiasie). Operacje pozwol nie tylko na np. drukowanie lub kopiowanie
listy, ale take na dostosowanie wygldu listy do potrzeb uytkownika.
Standardowo dostpne s nastpujce operacje:
Kopiuj list [Ctrl+Shift+C] Operacja pozwala skopiowa zawarto listy (to, co
jest widoczne na ekranie w danym momencie) do schowka Windows. Uytkownik
moe nastpnie wklei skopiowane dane do dowolnego dokumentu (np. arkusza
Microsoft Excel), uywajc opcji Wklej, wywoywanej kombinacj klawiszy [Ctrl+V].
Kopiuj wybrane [Ctrl+Shift+W] Operacja dziaajca podobnie do opisanej wyej.

Pozwala skopiowa do schowka Windows wybrane dane widoczne na licie. Nastp
nie dane te mona skopiowa do dowolnego dokumentu, uywajc opcji Wklej.
86
Drukuj list [Ctrl+Shift+P] Uytkownik moe wydrukowa list. Po wybraniu tej

operacji zostanie wywietlone okno Wydruk listy pozwalajce okreli parametry
wydruku.
Lista kolumn [Ctrl+Shift+K] Operacja dostpna jest rwnie w Parametrach listy.

Pozwala na wczanie (pokazywanie) i wyczanie (ukrywanie) poszczeglnych
i
kolumn na licie oraz zmian ich kolejnoci. Za pomoc klawiszy
uytkownik moe okreli pozycj wybranej kolumny na licie. Specyficznymi
kolumnami wystpujcymi w rnych rodzajach dokumentw s kolumny statusowe.
Parametry listy [Ctrl+Shift+L] Operacja pozwoli na ustalenie parametrw listy,

np. wygldu kolumn, rodzaju czcionki, kolorw podsumowania i wielu innych.Jest
to szczegowo omwione w rozdziale Konfiguracja list na str. 98.
Szukaj [Ctrl+F] Dziki tej operacji uytkownik moe uruchomi mechanizm wyszu
kiwania odpowiednich danych na licie. W wywietlonym oknie naley wprowadzi
sowo klucz, ktre charakteryzuje poszukiwany rekord. Uytkownik moe rwnie
zaznaczy kierunek przeszukiwania (w gr lub w d). Naley pamita, e me
chanizm szukania dziaa na podstawie zaznaczonej przez uytkownika kolumny.
87
BUDOWA I OBSUGA
Odwie [F5] Operacja pozwoli na odwieenie danych na licie. Funkcja odwie

ania powinna by wykorzystywana szczeglnie podczas pracy w sieci komputero
wej (kiedy z tym samym moduem pracuje kilka osb).
Znajd [F7] Jest to operacja podobna do opisanej powyej. Cechuje j zwikszona
moliwo wyszukiwania odpowiednich pozycji na listach. Wicej o tej opcji
na str. 93.
Filtruj [F8] Funkcja ta znacznie zwiksza moliwoci filtrowania (o ktrym mowa

w kolejnym rozdziale) i zawania danych widocznych na listach. Jest ona dedyko
wana wszystkim uytkownikom, dla ktrych standardowy mechanizm filtrowania
(stae wartoci w pasku filtra) jest niewystarczajcy.
Przegldaj [F9] Opcja suy do przegldania zawartoci dokumentw lub kartotek.

Dostpna w Subiekcie GT i Rewizorze GT. Wicej o tej funkcjonalnoci na str. 93.
Opcje listy po klikniciu w czarny trjkt nad tabel pojawi si wszystkie opcje
dostpne podczas pracy z list.
88
Filtrowanie danych
Kady z programw systemu InsERT GT posiada mechanizm, dziki ktremu moliwe
jest filtrowanie danych, to znaczy przedstawianie ich na licie wedug wybranych
kryteriw (ustalonych przez uytkownika). Filtr (gwne kryteria, wedug ktrych
mona dokona selekcji danych) znajduje si w nagwku okna moduu. Wystarczy
wybra dane kryteria, a program dokona odpowiedniej
za pomoc selektora
selekcji.
Filtr jest zawsze wczony, co oznacza, e elementy na licie s zawsze przedstawione

wedug pewnych kryteriw. Specyficznymi wartociami w filtrze s sowa
w nawiasach, np. (dowolny), (wszystkie), (wszyscy) itp. Ich wybr oznacza wy
czenie tej kategorii z filtra. Na przykad: wybranie pozycji (dowolna) podczas
filtrowania kontrahentw wedug kategorii Grupy oznacza, e zostan wywietleni
wszyscy kontrahenci bez wzgldu, do ktrej grupy zostali przydzieleni.
Jedn z kategorii, wedug ktrej mona filtrowa dane, jest Okres. W Rachmistrzu GT
jest to okres obrachunkowy. W zalenoci wic od tego, jaki okres zosta wybrany
(roczny, kwartalny, miesiczny), ta kategoria zawiera bdzie odpowiednie miesice.
W Rewizorze GT i Subiekcie GT w kategorii filtra Okres wystpuj nastpujce
pozycje:
n
n
n
n
n
nieokrelony oznacza wyczenie filtrowania wedug kategorii Okres;

niezablokowany oznacza wywietlenie dokumentw powyej daty blokady;
biecy rok dzie/tydzie/miesic/kwarta/rok (w Rewizorze GT rok obrotowy)
oznacza wywietlenie dokumentw z dat wystawienia (tygodniem, miesicem,
kwartaem, rokiem) zgodn z dat systemow w komputerze;
ostatnie 7/30 dni oznacza, e wywietlone zostan dokumenty wystawione
w cigu ostatnich 7/30 dni od biecej daty systemowej; po zmianie daty syste
mowej filtr uaktualni si automatycznie;
dowolny okres oznacza, e zostan wywietlone dokumenty z przedziau
czasowego okrelonego przez uytkownika;
dowolny miesic oznacza, e zostan wywietlone pozycje z wybranego
miesica.
Naley pamita, e ustawienia filtra (dobr wybranych pozycji w kategoriach)

zapamitywane s przez program dla poszczeglnych uytkownikw. Oznacza
to, e uytkownik po zalogowaniu si do programu nie musi kadorazowo defi
niowa filtra na nowo.
89
BUDOWA I OBSUGA
Zaleca si, by dane filtry byy jak najbardziej szczegowe (obejmoway wskie
zakresy danych). Np. przy filtrowaniu danych wedug kategorii Okres lepiej uy
pozycji Miesic ni Rok. Program bdzie mia do przeszukania mniejszy zakres
danych. Stosowanie szczegowych filtrw zwikszy wydajno pracy z syste
mem. Jest to szczeglnie wane przy pracy w sieci komputerowej.
Od wersji 1.02 w systemie InsERT GT wystpuje funkcja Filtruj. Jest ona dostpna
w wikszoci moduw dokumentowych i kartotekowych, a mona j wywoa
klawiszem [F8] lub za pomoc odpowiedniej opcji w menu kontekstowym. Funkcja
ta zostaa dodana do systemu w celu znaczcego zwikszenie moliwoci filtrowania
i zawania widocznych na listach danych.
Gwne zaoenia dotyczce dziaania funkcji Filtruj:
bazuje na niezalenych kryteriach wybierania, dobranych indywidualnie dla
kadej filtrowanej listy;
n zakres informacji wykorzystywanych podczas filtrowania jest bardzo duy i sta
nowi uzupenienie standardowych filtrw;
n w nowym filtrowaniu wykorzystano m.in. mechanizm wyszukiwarki InsTYNKT;
n intuicyjna obsuga, proste uywanie i dua szybko dziaania; bardzo wane
jest rwnie to, e funkcja jest niewidoczna dla uytkownikw, ktrzy nie chc
z niej korzysta;
n podczas filtrowania pozycji uytkownik moe swobodnie wykonywa wikszo
standardowych na danej licie operacji, np. wystawia czy drukowa dokumenty.
n
Pene moliwoci nowego filtrowania najlepiej zobrazowa na przykadzie kryteriw

wybierania danych dostpnych w module Faktury sprzeday:
n wybieranie wg zainstynktowanego6 patnika,
n wybieranie wg zainstynktowanego odbiorcy towarw,
n wybieranie wg zainstyktowanej pozycji na dokumencie,
n wybieranie wg cech nabywcy,
n wybieranie wg cech obiorcy,
n wybieranie wg opisu pozycji na dokumencie,
n wybieranie wg osoby wystawiajcej dokument,
n wybieranie wg treci wpisanej w uwagach na dokumencie.
Gestor GT zosta wyposaony w specjalne filtry umoliwiajce odszukanie klientw.
Dostpne s trzy rodzaje filtrw, mona je zmienia w prawym grnym rogu okna:
1. Filtr prosty zwierajcy najczciej uywane opcje filtra.
2. Filtr zaawansowany zawierajcy duo wicej opcji filtra, podzielonych na
odpowiednie sekcje.
3. Filtr SQL przeznaczony dla zaawansowanych uytkownikw, pozwalajcy na
dowolne odfiltrowanie listy klientw. Aby sprawdzi format zapytania SQL,
najatwiej jest wybra najpierw filtr zaawansowany, ustawi w nim kilka opcji,
a nastpnie przeczy na filtr SQL. W tym momencie filtr SQL bdzie wstpnie
wypeniony zapytaniem SQL, ktre mona dowolnie rozbudowywa.
90
Gdy zostanie zmienione zapytanie SQL, nie bdzie ju moliwe ponowne

przejcia do innych filtrw bez straty wpisanego zapytania.
Poprawno zapytania SQL mona sprawdzi przy pomocy opcji Testuj zapytanie.
W zapytaniu SQL mona wykorzysta pola, ktre uatwiaj spersonalizowanie
zapytania:
n {ID_UZYTKOWNIKA} wstawia w jego miejscu identyfikator zalogowanego
uytkownika (z tabeli pd_Uzytkownik),
n {ID_UZYTKOWNIKA_CRM} wstawia w jego miejscu identyfikator zalogowanego
uytkownika programu Gestor GT (z tabeli adr__Ewid, ktra jest uywana
w wikszoci obiektw Gestora GT).
Po ponownym otwarciu okna ustawiony zostaje automatycznie ostatnio wybrany
przez uytkownika filtr. W celu szybkiego wyczyszczenia zawartoci filtra
udostpniono opcj Wyczy filtry.
Po naciniciu hyperlinka Dodaj znajdujcego si pod tabel mona do listy doda
kolejnych klientw, kontrahentw, pracownikw firmy lub personel, wypeniajc
dane w wywietlonym oknie.
Wyszukiwanie danych
System InsERT GT zawiera specjalny mechanizm wyszukiwark InsTYNKT, ktry
doskonale uatwia odnalezienie konkretnego zapisu z dowolnie duych zbiorw
danych opisujcych kontrahentw, pracownikw, instytucje, towary, usugi, kom
plety, opakowania zwrotne.
91
BUDOWA I OBSUGA
Mechanizm uaktywnia si w chwili rozpoczcia przez uytkownika wypeniania

pl, gdzie naley wpisa dane kontrahenta, pracownika, instytucji lub towaru, np.
mog to by pola dokumentw handlowych.
Wystarczy wprowadzi np. pierwsze litery sowa, ktre byo uyte podczas opisywa
nia danego elementu na poziomie odpowiednich kartotek. Na przykad: w pola
przeznaczone na dane kontrahenta mona wpisa zarwno pocztek imienia,
nazwiska kontrahenta, jak i pocztek nazwy miasta, nazwy ulicy, a take NIP.
InsTYNKT przeszuka baz danych, a odnalezione elementy, w ktrych opisie uyty
zosta wprowadzony cig znakw, albo natychmiast wywietli w pomocniczym
okienku uruchomionym z poziomu rubryki (co najwyej 15 odnalezionych elemen
tw), albo przygotuje do prezentacji w nowym oknie z list (wicej ni 15 odnale
zionych elementw), ktre zostanie wywietlone, jeli uytkownik wcinie klawisze
[Shift + F2]. W ten sposb wybranie danego elementu jest ju bardzo proste
wystarczy podwietli waciw pozycj i nacisn klawisz [Enter].
InsTYNKT w Gratyfikancie GT
Rozwinity mechanizm InsTYNKT dziaa w Gratyfikancie GT. W odrnieniu od
Instynktu w pozostaych programach, dziaa on w wikszoci pl, podczas gdy
w Subiekcie GT, Gestorze GT, Rachmistrzu GT, Rewizorze GT dziaa on tylko
w niektrych polach. Zasada dziaanie Instynktu w caym systemie InsERT GT jest
taka sama.
W systemie InsERT GT oprcz wyszukiwarki InsTYNKT dostpna jest funkcja Znajd.
Mona j wywoa klawiszem [F7] lub za pomoc odpowiedniej opcji w menu kon
tekstowym z poziomu wikszoci moduw dokumentowych i kartotekowych. Funk
cja ta znacznie zwiksza moliwoci wyszukiwania odpowiednich pozycji na listach.
Gwne zaoenia dotyczce dziaania funkcji Znajd:
n bazuje na niezalenych kryteriach wyszukiwania, dobranych indywidualnie dla
kadej przeszukiwanej listy;
n zakres przeszukiwanych informacji jest duo wikszy ni w przypadku opcji Szukaj
wyszukiwane s nie tylko informacje widoczne w danym momencie na licie;
92
n
n
wykorzystuje m.in. mechanizm InsTYNKT;

intuicyjna obsuga, proste uywanie i dua szybko dziaania; bardzo wane
jest rwnie to, e funkcja jest niewidoczna dla uytkownikw, ktrzy nie chc
z niej korzysta;
podczas wyszukiwania pozycji uytkownik moe swobodnie wykonywa
wikszo standardowych na danej licie operacji, np. wystawia czy drukowa
dokumenty.
Pene moliwoci wyszukiwania za pomoc funkcji Znajd najlepiej zobrazowa

na przykadzie kryteriw wyszukiwania w dwch przykadowych moduach:
Modu Faktury sprzeday:
n wyszukiwanie wg zainstynktowanego patnika,
n wyszukiwanie wg zainstynktowanego odbiorcy towarw,
n wyszukiwanie wg zainstyktowanej pozycji na dokumencie,
n wyszukiwanie wg cech nabywcy,
n wyszukiwanie wg cech odbiorcy,
n wyszukiwanie wg opisu pozycji na dokumencie,
n wyszukiwanie wg osoby wystawiajcej dokument,
n wyszukiwanie wg treci wpisanej w uwagach na dokumencie.
Modu Towary i usugi:
n wyszukiwanie wg instynktu towaru,
n wyszukiwanie wg opisu towaru,
n wyszukiwanie wg symbolu towaru u dostawcy,
n wyszukiwanie wg symbolu dostawcy,
n wyszukiwanie wg instynktu dostawcy,
n wyszukiwanie wg stawki VAT przy sprzeday,
n wyszukiwanie wg stawki VAT przy zakupie,
n wyszukiwanie wg symbolu PKWiU,
n wyszukiwanie wg uwag o towarze.
Przegldanie danych
Zaawansowany mechanizm przegldania danych uruchamiany jest za pomoc funkcji
Przegldaj [F9], dostpnej w systemie InsERT GT. Funkcja Przegldaj suy przegl
daniu zawartoci dokumentw lub kartotek. Przegldanie to rni si znacznie od
standardowego podgldu dostpnego po wywoaniu funkcji Poka [F3]. W tym
ostatnim podgld jest prezentowany w postaci dokumentu karteczkowego lub okna
dialogowego, ktre jest dokadnie tym samym oknem, jakie jest wykorzystywane
podczas edycji danych. Poruszanie si po zawartoci czsto wielozakadkowego
okna w celu znalezienia konkretnej informacji nie zawsze bywa najwygodniejsze.
Natomiast funkcja Przegldaj posiada nastpujce cechy:
n podgld prezentowany jest w postaci estetycznie wygldajcej strony (przypo
minajcej kart papieru);
n po wywoaniu nowego podgldu (pojawieniu si okienka) uytkownik moe nadal
swobodnie pracowa z list;
93
BUDOWA I OBSUGA
n
n
poruszanie si po licie przy wczonym okienku podgldu powoduje automa

tyczne odwieanie i aktualizacj zawartoci w okienku podgldu tryb stan
dardowy;
podgld wybranego obiektu (dokumentu lub kartoteki) moe zosta zamroony,
co oznacza, e przesuwanie si po licie nie bdzie powodowao aktualizacji
w zamroonym oknie;
uytkownik moe otworzy wiele okien podgldu jednoczenie;
zawarto przegldanego okna mona drukowa lub kopiowa do schowka
Windows.
Korzystanie z funkcji Przegldaj [F9] umoliwi zupenie inny sposb pracy uyt
kownika z list. Za pomoc nowego mechanizmu w bardzo prosty sposb bdzie
mona zrealizowa scenariusz porwnania dokumentw: najpierw uytkownik
wskazuje dokument rdowy, nastpnie otwiera okienko podgldu i zamraa je,
w nastpnej kolejnoci wskazuje dokument do porwnania, otwiera kolejne okienko
podgldu i porwnuje dokumenty. W ten sposb mona w szybki sposb porwny
wa dokument rdowy z wieloma rnymi dokumentami (np. w celu sprawdzenia
ostatnio udzielonych rabatw). Do tego mona jeszcze doda moliwo prze
filtrowania listy dokumentw wg zainstynktowanego patnika (funkcja Filtruj [F8])
lub przeszukanie listy wg tego patnika (funkcja Znajd [F7]). Warto wic umiejtnie
wykorzystywa dostpne i systematycznie rozbudowywane mechanizmy i narzdzia
systemu. Dziki temu praca z systemem InsERT GT bdzie wygodniejsza, a system
wydajniejszy.
Kontrola poprawnoci wprowadzanych danych

W programach wystpuje mechanizm kontroli poprawnoci wprowadzanych danych.
Twrcy systemu InsERT GT starali si, by mechanizm ten by jak najmniej uciliwy
94
dla uytkownikw, dlatego program informuje o bdzie nie w standardowym

komunikacie, ale w tzw. dymku, ktry znika automatycznie po kilku chwilach.
Powoduje to, e uytkownik moe bez przerywania pracy zastosowa si do podanych
zalece lub je zignorowa.
Uytkownik jest informowany przez program o dziaaniu mechanizmu kontroli na
kilka sposobw:
n Na ekranie przy wypenianym polu pojawia si czerwony wykrzyknik wraz
z dymkiem informujcym o bdzie. Czerwony wykrzyknik oznacza, e bd jest
powany i np. uniemoliwi zapisanie danych. Przykadem takiego bdu jest
niewpisanie symbolu kontrahenta lub uycie symbolu, ktry zosta ju przypisany
innemu kontrahentowi.
Na ekranie przy wypenianym polu pojawi si niebieski wykrzyknik. Aby zoba

czy, czego dotyczy bd, naley klikn na wykrzykniku myszk. Pojawi si
wwczas komunikat w dymku, ktry po chwili sam zniknie. Przykadem moe
by nieprawidowe wpisanie NIPu podczas wprowadzania danych nowego
kontrahenta.
95
BUDOWA I OBSUGA
Przy zapisie dokumentu lub w trakcje edycji pojawi si komunikat w dymku.

Uytkownik moe uwzgldni podane przez program informacje lub je zigno
rowa. Twrcy programu zalecaj czytanie komunikatw. Przykadem moe by
pojawienie si dymku z informacj, e danej kategorii uytkownik nie powinien
usuwa. Komunikat pojawi si w momencie usuwania ze sownika kategorii,
ktra zostaa wczeniej wykorzystana w programie.
Zgaszanie sugestii
Wszystkie programy z systemu InsERT GT zostay wyposaone w funkcj umoliwia
jc kademu uytkownikowi opisanie swoich uwag, sugestii dotyczcych progra
mw i wysanie ich do producenta za porednictwem Internetu.
Aby uytkownikmg przesa swoje sugestie do firmy InsERT, powinien posiada
dostp do Internetu.
Do tego celu zostaa przeznaczona funkcja Zgoszenie sugestii, ktr mona wywoa
z menu Pomoc lub za pomoc kombinacji klawiszy [Ctrl+F12]. Jeli funkcja zo
stanie wybrana, program wywietli formularz, do ktrego mona wprowadzi wasne
opinie na temat np. pracy z systemami, interfejsu programw, napotkanych proble
mw podczas pracy oraz co najwaniejsze sugestii dotyczcych rozbudowy pro
gramw. Mio nam bdzie, jeli przesane opinie bd dotyczyy rwnie tego, co
uytkownik ocenia pozytywnie w programach z pakietu InsERT GT. Gwarantujemy,
e wszystkie sugestie zostan wnikliwie rozpatrzone.
Formularz zgaszania sugestii umoliwia wpisanie zwrotnego adresu email. Jest on

jednak wykorzystywany jedynie do wysania automatycznego listu potwierdzajcego
otrzymanie sugestii przez serwer Insertu.
96
Naley pamita, e funkcja zgoszenia sugestii nie suy do zadawania pyta

i korespondowania z firm InsERT. W tym celu zaleca si bezporedni kontakt
telefoniczny:
n w sprawach technicznych z dziaem pomocy technicznej,
tel. 071 78 76 123
n w sprawach handlowych z dziaem handlowym,
tel. 071 78 76 110
n w sprawach pozostaych z sekretariatem, tel. 071 78 76 100
lub wysanie faksu na numer: 071 78 76 111.
Obsuga systemu pomocy

Kady z programw wyposaony jest w rozbudowany system pomocy. Warto z niego
korzysta, poniewa w odrnieniu od instrukcji drukowanej jest na bieco
aktualizowany. Obsuga pomocy jest bardzo prosta. W kadym momencie pracy
z programem uytkownik moe uzyska potrzebne informacje. Wystarczy nacisn
klawisz [F1] (klawisz ten znajduje si na klawiaturze). Istniej rwnie inne sposoby
wywoywania pomocy:
n poprzez wybranie przycisku
znajdujcego si w kadym z rodzajw
wystpujcych w programie okien,
n poprzez wybranie funkcji Pomoc zawartej w menu programu,
n poprzez wybranie ikony
znajdujcej si w pasku narzdzi.
Dodatkowe narzdzie pomocy Przewodnik zostao wczone do Gratyfikanta GT.

Do zapoznania si z nim zachcaj twrcy programu pozwoli on uytkownikowi
na poznanie najwaniejszych czci systemu kadrowopacowego.
97
BUDOWA I OBSUGA
Zaawansowane
Informacje zawarte w tym rozdziale dotycz funkcji rzadko uywanych, niemniej
bardzo znaczcych. Dziki nim bdzie mona np. skonfigurowa wygld list lub
przydzieli uprawnienia poszczeglnym uytkownikom programu. Zaleca si, aby
z funkcji tych korzysta tylko np. tylko administrator lub szef firmy. System InsERT GT
jest tak zaprojektowany, aby uyte domylne ustawienia i parametry byy jak naj
bardziej uniwersalne, przystosowane do wygodnej pracy z programem.
Konfiguracja list
System InsERT GT daje moliwo konfiguracji list. Lista jest typow zawartoci
okna moduu. Wygld listy mona zmieni za pomoc funkcji Parametry listy
wywoywanej z menu kontekstowego lub kombinacj klawiszy [Ctrl+Shift+L].
W wywietlonym oknie, o tej samej nazwie co funkcja, uytkownik bdzie mg
dowolnie okrela parametry (wygld) listy. Warto wspomnie, e list mona rw
nie np. skopiowa, wydrukowa. Operacje zwizane z list opisane s w rozdziale
Operacje na listach na str. 86.
Okno Parametry listy podzielone jest na trzy czci:
1. W pierwszej (grnej) uytkownik moe sprawdzi wynik swoich ustale.

Dodatkowo, wybierajc dany element z listy na pogldzie (klikajc na nim myszk),
mona szybko zdefiniowa parametry tego elementu. W czci Parametry kolumn
pojawi si odpowiednia nazwa kolumny i sekcji.
2. W drugiej czci okna zatytuowanej Parametry tabeli znajduj si znaczniki,

ktrych zakrelenie spowoduje:
CIENIOWANIE co drugi wiersz na licie bdzie zacieniowany.
NAGWKI WIERSZY na licie znajdzie si dodatkowa kolumna (pierwsza

z lewej). Kolumna ta spenia rol wskanika rekordu. Przy rekordzie, na ktrym
aktualnie uytkownik pracuje, pojawi si znak . Jest to bardzo wygodne, zwaszcza
gdy lista zawiera wiele rekordw.
98
LINIE POZIOME poszczeglne wiersze listy oddzielone s poziomymi liniami.
LINIE PIONOWE poszczeglne kolumny listy oddzielone s pionowymi liniami.
MULTIWYBR moliwe jest zaznaczenie kilku wierszy na licie. Funkcja bardzo

przydatna, gdy uytkownik wykonuje zbiorcze operacje na licie (np. zapisywanie
kilku rekordw do pliku, usuwanie wielu rekordw).
AUTODOPASOWANIE program tak rozmieszcza kolumny, by wszystkie byy

widoczne na ekranie. (Naley pamita, e jeli kolumn jest wiele, to ich szeroko
nie pozwoli na pen prezentacj danych). Niezakrelenie tego znacznika spowoduje,
e kolumny, ktre nie zmieszcz si na ekranie, bdzie mona przejrze, posugujc
si przesuwakiem znajdujcym si na dole ekranu.
LICZBA ZAMROONYCH KOLUMN ta funkcja staje si aktywna, jeli nie zostanie

zakrelony poprzedni znacznik Autodopasowanie. Mona wybra liczb kolumn,
ktre bd zawsze widoczne, liczc od lewej strony ekranu.
3. W trzeciej czci okna, zwanej Parametry kolumn, mona ustali parametry po
szczeglnych kolumn.
LISTA KOLUMN wybranie tej pozycji spowoduje wywietlenie okna, w ktrym

uytkownik moe okreli, jakie kolumny i w jakiej kolejnoci maj znale si na
licie. Okno to mona wywoa z poziomu kadej listy za pomoc klawiszy
[Ctrl+Shift+K].
KOLUMNA tu naley wskaza kolumn, ktrej parametry s ustalane. Uytkownik

moe zmieni nazw nagwka kolumny (pole nazwa); okreli format w przypadku
pl liczbowych, np. format daty (rok, miesic, dzie), liczb miejsc po przecinku;
zadecydowa o tym, co ma przedstawia podsumowanie (np. redni warto).
Rozmiar i rodzaj czcionki, jej kolor, justowanie poszczeglnych kolumn, mona
okreli w czci Sekcja. Naley pamita, e lista skada si z nagwka, danych
i podsumowania. I wedug tego podziau dokonuje si ustale w czci Sekcja.
Parametry kolumn zapisywane s przez program w bazie danych. Oznacza to,

e s one zapamitywane dla kadego uytkownika indywidualnie.
Uprawnienia
Funkcja ta umoliwia okrelenie dla kadego uytkownika dostpnoci do poszcze
glnych opcji programu. Dane o uytkownikach systemu przechowywane s
w sowniku Personel. Tam te mona ustali uprawnienia pracownikw do
wybranych opcji programu, wybierajc funkcj Dodaj i dokonujc odpowiednich
ustale w oknie Uytkownik.
99
BUDOWA I OBSUGA
Naley jednak pamita, e uprawnienia do sownika Personel ma tylko szef lub

administrator programu. Przy rozpoczynaniu pracy z jednym z programw systemu
InsERT GT domylnym uytkownikiem, ktry ma dostp do wszystkich funkcji (take
do sownika Personel), jest Szef.
100
MODUY I FUNKCJE PROGRAMW ZAWARTYCH W SYSTEMIE InsERT GT
MODUY I FUNKCJE
101
102
MODUY I FUNKCJE PROGRAMW

ZAWARTYCH W SYSTEMIE InsERT GT
SUBIEKT GT
Subiekt GT to program do obsugi sprzeday. Swoj funkcjonalnoci nawizuje do
rodziny Subiektw, niezwykle popularnych programw wykorzystywanych
w dziaach sprzeday maych i rednich przedsibiorstw, sklepw, warsztatw, hurto
wni, zakadw usugowych. Program zapewnia obsug wszystkich typw dokumen
tw handlowych i magazynowych, posiada rozbudowane kartoteki (kontrahentw,
towarw i usug, kompletw i opakowa zwrotnych). Za pomoc programu moliwe
s operacje na rachunkach bankowych oraz obsuga patnoci kart kredytow
i sprzeday kredytowanej. Subiekt GT wsppracuje z wikszoci dostpnych
w Polsce urzdze zewntrznych (kasy fiskalne, drukarki fiskalne, wagi etykietujce,
czytniki kodw kreskowych). Program jest cakowicie zintegrowany z Gestorem GT,
Rachmistrzem GT, Rewizorem GT oraz Gratyfikantem GT.
Sprzeda
Grupa Sprzeda obejmuje moduy umoliwiajce wystawianie i zarzdzanie doku
mentami sprzeday (fakturami VAT sprzeday, korektami sprzeday, zamwieniami
od klientw i dokumentami sprzeday detalicznej).
Faktury VAT sprzeday
Modu ten umoliwia wystawienie faktur VAT sprzeday i rachunkw sprzeday.
Poza fakturami zwykymi w module tym ewidencjonowane s faktury detaliczne
i zbiorcze. Faktury detaliczne mog by wystawione do wskazanego lub bez wska
zanego paragonu.
niebieski PLUS dla Insert GT udostpnia funkcj umoliwiajc sprzeda
z dowolnych dostaw.
103
MODUY I FUNKCJE
Korekty sprzeday
Modu ten pozwala wystawi korekt do wskazanego dokumentu sprzeday oraz
do dokumentu nieistniejcego, czyli niezapisanego w programie. Do kadej faktury
sprzeday mona wystawi wiele korekt. Program kontroluje chronologi operacji.
Sprzeda detaliczna
Modu suy do zarzdzania dokumentami sprzeday detalicznej. Poza standar
dowym ewidencjonowaniem dokumentw uytkownik moe z poziomu moduu
wystawia faktury detaliczne do wybranych dokumentw, rozlicza rozrachunki
wygenerowane przez paragony imienne oraz zapisywa i odczytywa dokumenty
z pliku komunikacji.
Zwroty detaliczne
Modu przeznaczony jest do zarzdzania dokumentami korygujcymi sprzeda
detaliczn, czyli zwrotami detalicznymi. Dokumenty takie mona wystawia do
paragonu nieistniejcego (to znaczy niewpisanego w module Sprzeda detaliczna).
Zwroty detaliczne mog take wywoywa skutek magazynowy.
Zamwienia od klientw
W module tym ewidencjonowane s zmwienia od klientw. Na podstawie
wprowadzonych dokumentw mog by wystawiane dokumenty sprzeday: faktury,
rachunki, paragony zwyke, paragony imienne oraz wydania magazynowe. Zam
wienia mog rezerwowa towary (rwnie poniej stanu magazynowego) oraz
generowa zaliczki.
Zakup
Grupa obejmuje moduy umoliwiajce ewidencjonowanie dokumentw zakupu
(faktur, korekt) oraz zamwie od dostawcw.
Faktury zakupu
W module tym uytkownik moe ewidencjonowa nastpujce dokumenty: faktury
zakupu, faktury zakupu od rolnikw, faktury zbiorcze (wystawiane na podstawie
dokumentw PZ) oraz rachunki zakupu.
Korekty zakupu
Podobnie jak w przypadku korekt sprzeday, w module tym ewidencjonowane s
korekty faktur VAT zakupu wystawiane do wskazanych dokumentw lub dokumen
tw nieistniejcych.
Zamwienia do dostawcw
W module tym ewidencjonowane s zamwienia do dostawcw. Wprowadzone
zamwienia po otrzymaniu towaru mog by zrealizowane, co oznacza wygenero
wanie faktury zakupu lub przyjcia magazynowego. Zamwienia mog take tworzy
zaliczki.
104
Magazyn
W skad grupy Magazyn wchodz moduy do zarzdzania dokumentami magazy
nowymi: Wydania magazynowe i Przyjcia magazynowe.
Rozszerzenie funkcjonalne niebieski PLUS dla InsERT GT oferuje dodatkowe
moduy: Wydanie odbiorcy i Przyjcie dostawcy.
Wydania magazynowe
Modu suy do zarzdzania dokumentami magazynowymi wydajcymi towary
z magazynu. Ewidencjonowane dokumenty to: WZ, WZ w cenach sprzeday, WZ
automatyczne (tworzone przez dokumenty handlowe) RW oraz MM (przesunicie
midzymagazynowe). Poza standardowym ewidencjonowaniem dokumentw
uytkownik moe z poziomu moduu wystawia faktury sprzeday zwyke i zbiorcze
do wybranych dokumentw WZ i WZv.
Przyjcia magazynowe
Modu suy do zarzdzania dokumentami magazynowymi przyjmujcymi towary
na stan magazynowy. Ewidencjonowane dokumenty to: PZ, PZ w cenach zakupu,
PZ automatyczne (tworzone przez dokumenty handlowe), PW oraz MM (przesunicie
midzymagazynowe). Poza standardowym ewidencjonowaniem dokumentw
uytkownik moe z poziomu moduu wystawia faktury zakupu zwyke i zbiorcze
do wybranych dokumentw PZ i PZv.
Finanse
Grupa Finanse obejmuje moduy umoliwiajce zarzdzanie dokumentami kaso
wymi oraz operacjami bankowymi.
Dokumenty kasowe
Modu ten umoliwia zarzdzanie dokumentami kasowymi KP (kasa przyjmie)
i KW (kasa wyda). Zarwno tymi, generowanymi automatycznie przez program
podczas wystawiania dokumentw handlowych oraz tymi, tworzonymi rcznie.
Dokumenty kasowe tworzone rcznie powstaj, gdy np. wprowadzana jest zaliczka
od kontrahenta lub wypacana jest zaliczka dla pracownika na poczet zakupw
firmowych.
Operacje bankowe
Modu ten suy do zarzdzania operacjami (wpaty i wypaty) dokonywanymi na
kontach bankowych podmiotu. Oprcz standardowego ewidencjonowania operacji
uytkownik moe: uzgadnia operacje, wprowadzajc wycigi bankowe; drukowa
przelewy (pojedynczo i zbiorczo); dokonywa transferw pomidzy kontami oraz
wysya polecenia wypaty do systemu homebankingowego.
czerwony PLUS dla InsERT GT udostpnia modu Homebanking, umoliwiajcy
obsug wsppracy z systemami homebankingowymi oraz rozliczanie wycigw
bankowych.
105
MODUY I FUNKCJE
Rozrachunki
Grupa Rozrachunki obejmuje moduy, dziki ktrym moliwe jest przegldanie
i rozliczanie rozrachunkw wedug dokumentw handlowych lub wedug kontra
hentw.
Rozrachunki z kontrahentem
Ten wsplny dla Rewizora GT i Subiekta GT modu umoliwia pen prezentacj
wszystkich rozrachunkw z wybranym przez uytkownika kontrahentem (ktrym
moe by kontrahent, pracownik lub instytucja). Dostpne s w nim operacje, ktre
uytkownik moe wykonywa w pozostaych moduach rozrachunkowych. Do
datkowo w Rewizorze GT moe by uwzgldniany fakt powizania rozrachunku
z zapisem na koncie rozrachunkowym.
Modu pracuje w kontekcie wybranego przez uytkownika kontrahenta, udostpnia
kilka poziomw filtrowania danych. Po wyborze kontrahenta uytkownik okrela
okres, walut oraz program, z ktrego pochodz rozrachunki. Ponadto w przypadku
Rewizora GT dostpne jest filtrowanie uwzgldniajce powizanie rozrachunkw
z zapisami na kontach z moliwoci wyboru wszystkich lub wybranego konta
rozrachunkowego kontrahenta.
Sposb prezentacji danych okrela wybrany przez uytkownika widok, dostpne s
nastpujce widoki: Panel ksigowy (prezentuje wszystkie rozrachunki kontrahenta
w ujciu ksigowym, dane w panelu podzielone s na dwie czci odzwierciedlajce
strony konta ksigowego Wn i Ma; z lewej strony widoczne s rozrachunki typu
nalenoci oraz spaty zobowiza, z prawej rozrachunki typu zobowizania oraz
spaty nalenoci) i Panel rozlicze (ktry prezentuje histori rozliczenia rozra
chunkw, w grnej czci znajduj si rozrachunki, w dolnej historia rozrachunku
wskazanego w pierwszej czci).
Rozrachunki wg dokumentw
Modu ten umoliwia przegldanie i rozliczanie nalenoci oraz zobowiza wedug
dokumentw handlowych. Rozrachunki mog by rozliczane pojedynczo lub zbior
czo (ale tylko w takiej samej walucie). Z poziomu moduu moliwe jest wygenerowa
nie wezwania do zapaty oraz przejrzenie stworzonej na podstawie zdarze windy
kacyjnych wprowadzanych do systemu historii windykacji wskazanego rozrachunku.
Rozrachunki wg kontrahentw
Modu ten umoliwia przegldanie i zarzdzanie nierozliczonymi rozrachunkami
grupowanymi wedug kontrahentw. Zadania moduu oraz funkcje dostpne na jego
poziomie s identyczne do tych, ktre mona wykona w module Rozrachunki wg
dokumentw. Tu nierozliczone rozrachunki przedstawione s nie wedug doku
mentw, lecz kontrahentw. Zawarto okna moduu stanowi dwie listy. W grnej
106
znajduj si dane (najwaniejsze) kontrahentw z nierozliczonymi nalenociami

lub zobowizaniami. Zawarto listy dolnej zaley od wyboru dokonanego w licie
grnej i przedstawia wszystkie nierozliczone rozrachunki wskazanego kontrahenta.
Spaty rozrachunkw
Modu jest wsplny dla Subiekta GT i Rewizora GT. Suy do ewidencjonowania
nierozliczonych spat zobowiza i spat nalenoci. Spaty rozrachunkw mog
by tworzone rcznie oraz automatycznie przez wystawienie dokumentu kasowego
lub bankowego. Gwn operacj dostpn z poziomu tego moduu jest rozliczanie
spat przez skojarzenie ich z nierozliczonymi rozrachunkami (nalenociami
i zobowizaniami).
Kompensaty
To rwnie wsplny modu dla Subiekta GT i Rewizora GT. Suy do ewiden
cjonowania kompensat, czyli dokumentw, w ktrych nalenoci uytkownika wobec
danego kontrahenta s rozliczone zobowizaniami tego kontrahenta. Mimo
podobiestw do funkcji Rozliczania rozrachunkw przez skojarzenie, modu
Kompensaty wykorzystywany jest w innych sytuacjach. Za jego pomoc rozliczanie
rozrachunkw odbywa si przy zachowaniu obiegu dokumentw (m.in. kontrahent
musi wyrazi zgod na utworzenie kompensaty, ktra moe przyjmowa rne statusy
realizacji: propozycja, zrealizowana, odrzucona).
Rozrachunki rozliczone
Modu ten umoliwia zapoznanie si z pen histori rozlicze rozrachunkw.
Dodatkowo z poziomu moduu uytkownik moe wycofa rozliczenia oraz stworzy
i wydrukowa not odsetkow.
Zarzdzanie
Grupa Zarzdzanie zawiera moduy zwizane z polityk handlow firmy. S to
moduy: Promocje i Cenniki.
Promocje
Modu ten przeznaczony jest do ewidencjonowania i zarzdzania promocjami. Tu
zawarta jest informacja o obowizujcej aktualnie strategii sprzeday. W oknie
gwnym moduu znajduje si lista wszystkich wprowadzonych do programu pro
mocji. W kolumnie statusowej widoczny jest status danej promocji (aktywna bd
nieaktywna).
Cenniki
Modu, dziki ktremu uytkownik moe ewidencjonowa i tworzy szablony cenni
kw. Na podstawie stworzonych szablonw mona generowa wydruki cennikw
o zrnicowanym ukadzie i szacie graficznej (uytkownik moe tworzy wasne
wzorce wydruku).
107
MODUY I FUNKCJE
Deklaracje
Grupa Deklaracje zawiera moduy umoliwiajce wyliczanie i ewidencjonowanie
deklaracji skarbowych, deklaracji ZUS oraz deklaracji INTRASTAT. W Subiekcie GT
grupa zawiera modu przeznaczony do ewidencjonowania tego ostatniego rodzaju
deklaracji. Pozostae (deklaracje skarbowe i ZUS) s charakterystyczne dla programw
Rachmistrz GT, Rewizor GT, Gratyfikant GT i mikroGratyfikant GT i omwione s
na str. 103104.
Deklaracje
Ten modu przeznaczony jest do zarzdzania deklaracjami INTRASTAT. Z jego pozio
mu moliwe jest wyliczenie deklaracji na podstawie danych zgromadzonych w pro
gramie. Deklaracje mona te wydrukowa.
Kartoteki
Ta grupa moduw skupia rnorodne kartoteki, np. kontrahentw, towarw i usug,
instytucji. Niektre kartoteki s wsplne dla kilku programw (np. Kontrahenci to modu
wsplny dla Subiekta GT, Gestora GT, Rachmistrza GT i Rewizora GT; Wsplnicy to
modu zawarty w Rachmistrzu GT, Rewizorze GT, Gratyfikancie GT i mikroGratyfikancie
GT), niektre s typowe dla danego programu, np. kartoteka towarw i usug charakte
rystyczna dla Subiekta GT . Poniej przedstawione s kartoteki znajdujce si w Subiekcie
GT.
Kontrahenci
Modu Kontrahenci suy do ewidencjonowania i zarzdzania informacjami o part
nerach handlowych przedsibiorstwa. Podstawow moliwoci moduu jest
wprowadzanie danych dowolnej liczby kontrahentw polskich i zagranicznych,
zarwno dostawcw, jak i odbiorcw. Kartoteka kontrahentw jest charakterystyczna
dla programu Subiekt GT, Gestor GT, Rachmistrz GT i Rewizor GT.
Towary i usugi
W kartotece towarw i usug przechowywane s wszystkie wane informacje
o sprzedawanych: towarach, usugach, kompletach, opakowaniach zwrotnych. Kartoteka
towarw i usug charakterystyczna jest dla programu Subiekt GT i Gestor GT.
Instytucje
Modu Instytucje umoliwia przechowywanie informacji o instytucjach, z ktrymi
firma wsppracuje (np. urzdy skarbowe, oddziay ZUS). Naley zaznaczy, e
w tej kartotece nie znajd si firmy, ktre zajmuj si autoryzacj kart patniczych
lub instytucje zajmujce si udzielaniem kredytw. (Te dwa rodzaje firm naley
przypisa do kartoteki kontrahentw).
108
Naklejki
Dziki wykorzystaniu tej grupy moliwe jest przygotowanie danych, ktre uyte
zostan na naklejkach, a take zaprojektowanie i wydruk naklejek.
Zestawy danych
Modu suy do precyzowania, jakie dane maj si znale na szablonie naklejki.
Szablony naklejek
Modu umoliwia projektowanie i drukowanie naklejek, ktre mog opisywa towar
(np. naklejki cennikowe) bd zawiera dane adresowe kontrahenta (np. do kores
pondencji seryjnej). Aby moliwy by wydruk naklejek, konieczne jest zdefiniowanie
zestawu danych, jaki ma zosta umieszczony na naklejkach.
GESTOR GT
Gestor GT to najnowszy skadnik systemu InsERT GT, cile powizany z Subiektem GT.
Dziki penej integracji midzy tymi systemami moliwe jest korzystanie ze wsplnej
kartoteki kontrahentw i towarw, wraz ze wszystkimi poziomami cen, rabatami
i promocjami.
Integracja z Subiektem GT umoliwia rwnie wystawianie dokumentw handlowych
oraz obsug wielu magazynw. Gestor GT moe rwnie pracowa samodzielnie
i wraz z rozwojem firmy zosta poszerzony o kolejne skadniki linii InsERT GT.
System bardzo elastycznie zarzdza relacjami z klientem. Skutecznie wspiera rnego
rodzaju dziaania handlowe i marketingowe zwizane ze sprzeda i obsug
klientw, jednoczenie zapewniajc wydajno i komfort pracy. Jest na tyle
wszechstronny, e moe by wykorzystywany w firmach handlowousugowych
o dowolnej specjalizacji.Gestor GT znacznie przyspiesza prace zwizane
z planowaniem i realizacj procesw biznesowych w firmie.
Wbudowany modu poczty elektronicznej znacznie usprawnia kontakty z klientami
m.in. dziki funkcji automatycznego przypisywana emaili do odpowiednich
klientw, moliwoci zbiorczej wysyki (mailing) oraz dziki szablonom wiadomoci.
Oto kilka innych, charakterystycznych cech programu, zwizanych z jego ergonomi:
n tzw. zakadkowo moliwo uruchamiania moduw w osobnych zakadkach
(kada zakadka ma m.in. osobn histori);
n dostpne z dowolnego miejsca programu wyszukiwanie klientw;
n pena historia kontaktw i dziaa z klientem, wiarygodno patnicza i dostp
do dokumentw wystawionych w Subiekcie GT;
n zaawansowane okno z list klientw okno zawierajce bardzo wiele filtrw
umoliwiajcych wyspecjalizowane wyszukiwanie (w tym z wykorzystaniem
zapyta SQL). Szczegy na str. 90;
n powizania w Gestorze GT moliwe jest tworzenie relacji midzy obiektami
takimi jak: klienci, szanse sprzeday, dziaania i wiadomoci;
n rozbudowana Biblioteka dokumentw (wicej o niej przy opisie moduw);
109
MODUY I FUNKCJE
n
n
przejrzysty kalendarz wraz z przypomnieniami o zaplanowanych dziaaniach;

obszar roboczy udostpniajcy m.in. wygodny system notatek, podrczny
brudnopis oraz specjalny modu Schowek.
Widok wielu moduw Gestora GT podzielony jest na dwie czci. Grna umoliwia
prac z wybranymi funkcjami danego moduu, dolna pozwala przyjrze si
szczegom wybranego z moduu obiektu. Poniej ekran ze stron gwn moduu
Klienci wraz z zaznaczonymi najwaniejszymi elementami interfejsu.
Pasek z filtrami moduu
Opcje moduu
Przyciski szybkiego dodawania
Przycisk wysyania i odbierania

wiadomoci
Pasek programu
Licznik elementw listy
Pasek nawigacji
Wyszukiwanie klientw
Pasek roboczy
brudnopis
(podrczne
informacje)
Pasek moduw
Pasek roboczy
kalendarz
(widoczne
zaplanowane
dziaania)
Informacja
o abonamencie
Opcje listy
Pasek skrtw
Zakadki szczegw danego obiektu
Pasek stanu (informacje o licencjach,

InsWiadomociach, zalogowanym uytkowniku)
Lista z obiektami danego moduu
Rozpoczcie pracy z Gestorem GT

Proponowana cieka jest tylko jedn z wielu moliwoci. Ponisze kroki mona
wykona w dowolnej kolejnoci i w dowolnym momencie podczas pracy
z programem.
Dla nowych uytkownikw pakietu InsERT GT:
n Naley rozpocz wprowadzanie danych pojedynczych klientw (modu Klienci
Kontrahenci Osoby) oraz firm (Klienci Kontrahenci Firmy). Wszystkie osoby
i firmy, z ktrymi uytkownik si kontaktuje, powinny by umieszczone w Gestorze GT.
Pozwoli to na tworzenie historii kontaktw, korespondencji seryjnej itd.
n Jeli uytkownik kontaktuje si z konkretnymi pracownikami firm, powinien doda
ich dane w oknie Kontrahent, w zakadce CRM. Ich lista bdzie widoczna w
module Klienci Pracownicy firm. Naley pamita, e wane jest wprowadzenie
adresu email i numeru telefonu znacznie uatwi to kontakt z klientem. Mona
110
wprowadzi rwnie numer GaduGadu i Skype, a nastpnie wywoywa

rozmow przez te komunikatory bezporednio z programu.
Osoba z uprawnieniami szefa moe doda dane personelu (w module Klienci
Personel lub w sowniku Personel), by mc przydziela pracownikom zadania
i zarzdza ich uprawnieniami.
Dla uytkownikw Subiekta GT:

Do Gestora GT zostan automatycznie przeniesione nastpujce dane z Subiekta GT:
n Kontrahenci (modu Klienci Kontrahenci Firmy; w tym miejscu mona uzupeni
dane kontaktowe lub wprowadza nowych kontrahentw wszystkie dane pojawi
si rwnie w Subiekcie GT);
n Pracownicy firm jeli w Subiekcie GT s wyszczeglnieni pracownicy firm,
z ktrymi uytkownik si kontaktuje (okno Kontrahent zakadka CRM), znajd
si oni w module Klienci Kontrahenci Pracownicy firm; w razie potrzeby
naley uzupeni ich dane o adres email, numer telefonu, GaduGadu, Skype;
n Osoby jeli kontrahent jest zapisany w Subiekcie GT jako osoba, jego dane
znajduj si w module Klienci Kontrahenci Osoby; tutaj take mona
wprowadza dane kolejnych klientw;
n Personel naley uzupeni dane kontaktowe personelu, ktry bdzie pracowa
z Gestorem GT (Klienci > Personel lub sownik Personel); uatwi to np. przydzielanie
zada poszczeglnym uytkownikom;
n Towary i usugi, promocje, cenniki (do moduu Kartoteki);
n Dokumenty (znajd si one w Informatorze o kontrahencie oraz uwzgldni
je Wiarygodno patnicza dostpne w module Klienci, w menu Operacje).
Dalsze kroki dla wszystkich uytkownikw:
n Uytkownik powinien teraz dostosowa sowniki oraz parametry systemu do
wasnych potrzeb. Dziki temu stanie si moliwe odpowiednie profilowanie
danych klientw (np. przez sownik Brane, Grupy kontrahentw).
n Jeli uytkownik bdzie korzysta z poczty email, musi wprowadzi dane swoich
kont pocztowych. Wszystkie ustawienia wprowadza si w module Administracja
Ustawienia wiadomoci. Mona rwnie doda obsugiwane konta pocztowe
oraz zdefiniowa, ktrzy uytkownicy maj mie do nich dostp, okreli podpisy
do wiadomoci, parametry automatycznego wysyania i odbierania wiadomoci.
W trakcie dalszej pracy z programem wygodnym rozwizaniem bdzie korzystanie
z szablonw wiadomoci, uatwiajcych zbiorze pisanie emaili, a take z regu
i grup wiadomoci (modu Ustawienia wiadomoci lub Sowniki). Warto pamita,
e kady uytkownik programu moe uywa wasne konta pocztowe, do ktrych
inni nie bd mieli dostpu.
n Do rejestrowania nowych moliwoci sprzeday su szanse sprzeday. Aby
w peni korzysta z moliwoci oferowanych przez ten modu, warto dostosowa
do wasnych potrzeb sowniki: Scenariusze szans sprzeday, Grupy szans
sprzeday oraz parametry Szans sprzeday. Uatwi to pniejsze posugiwanie
si zestawieniami, np. dotyczcymi np. prognozy sprzeday, jak rwnie
wystawianie dokumentw magazynowych i dokumentw sprzeday po
zakoczeniu szansy sprzeday sukcesem.
111
MODUY I FUNKCJE
Przykadowe scenariusze pracy z Gestorem GT

Warto pamita, e najszybszym sposobem dodawania nowych obiektw do
systemu jest pasek z ikonami dodawania, umieszczony na pasku programu. Liczb
przyciskw widoczn na nim kady uytkownik moe dostosowa do swoich
potrzeb i przyzwyczaje. Wygodnym sposobem dodawania obiektw s take
skrty klawiszowe oraz menu Dodaj.
Dodanie nowego klienta do systemu
W kadym systemie CRM najwaniejszy jest klient i zgromadzone o nim informacje.
Aby doda dane nowego klienta, uytkownik powinien zastanowi si, czy klient to
firma, osoba prywatna czy pracownik firmy. W zalenoci od tego powinien uywa
odpowiedniej opcji Dodaj (np. firm [Ctrl+K]). Symbol klienta moe by nadawany
automatycznie (definicja w Parametrach kontrahenta) lub rcznie. Suy atwiejszemu
wyszukiwaniu danego klienta. Selektor dostawca/odbiorca umoliwia przypisanie
roli klienta w systemie (jest to pole uywane gwnie w programach magazynowo
ksigowych). Na kolejnych zakadkach znajduje si miejsce do wpisania wszystkich
danych kontaktowych, finansowych i operacyjnych.
Warto pamita, e w kadym miejscu programu dostpna jest pomoc kontekstowa
(przycisk Pomoc lub klawisz [F1]).
Na szczegln uwag zasuguje zakadka CRM, na ktrej znajduj si dane
uatwiajce prac z klientem w systemie Gestor GT. Przykad: Opiekun kontrahenta
jest to osoba spord personelu firmy, ktra jest odpowiedzialna za kontakty z danym
klientem. Jeli wprowadzana firma ma pracownikw, z ktrymi prowadzone s
rozmowy bd pertraktacje, to mona ich od razu wprowadzi do systemu wanie
na zakadce CRM lub pniej w module Pracownicy firm. Wprowadzenie informacji
o pracownikach uatwia kontakty z konkretn osob, gdy to do niej mona
bezporednio wysa email lub zatelefonowa.
Wyszukanie danych klienta w Gestorze GT
W Gestorze GT moliwe s rne sposoby wyszukiwania informacji o kliencie.
Najszybsze w uyciu jest stale widoczne w oknie aplikacji miejsce szybkiego
wyszukiwania Szukaj klienta. Wpisujc w to pole nazw czy symbol klienta
uruchamiany jest od razu mechanizm InsTYNKT, ktry umoliwia wybranie
waciwego klienta. Po klikniciu na przycisk [Enter] (lub lewy klawisz myszy)
przechodzi si do moduu Klienci z wybranym klientem. Dane klienta mona te
zobaczy w nowej zakadce z moduami. W tym celu naley wcisn [Enter],
trzymajc jednoczenie klawisz [Ctrl]. Dolne zakadki w module zawieraj zawsze
informacje, ktre s zwizane z wybranym obiektem. Np. w danych klienta znajduj
si wszystkie Dziaania z nim zwizane, Wiadomoci, Szanse sprzeday, Powizania,
Biblioteka dokumentw, a take Historia, w ktrej znajduj si chronologicznie
uoone wszystkie operacje zwizane z kontrahentem.
112
Istniej rwnie inne sposoby na wyszukiwanie danych we wszystkich dostpnych

moduach:
n szukaj na licie [Ctrl+F]
n wyszukaj wg zadanych kryteriw [F7]
n wybierz wg zadanych kryteriw [F8]
n filtry dostpne w kadym module.
Jeli uytkownik pracuje z Subiektem GT, w Gestorze GT dostpny jest Informator
o kontrahencie [Ctrl+I], w ktrym znajduj si wszystkie dokumenty wystawione
w systemie podzielone na zakadki Sprzeda, Zakupy, Zamwienia, Magazyn,
Kasa i bank, Towary i usugi, Rozrachunki oraz Wiarygodno patnicza
zawierajca liczb i kwoty nalenoci kontrahenta.
Zarejestrowanie rozmowy telefonicznej
Gromadzenie informacji dotyczcych przebiegu kontaktw z klientem jest istotn
spraw w systemie Gestor GT. To na ich podstawie mona wyciga wnioski,
planowa dalsz wspprac czy przedstawia konkretne oferty klientowi.
Aby doda now rozmow telefoniczn, w module Dziaania Rozmowy naley
wybra opcj Dodaj ([Ctrl+H]) i poda podstawowe informacje, takie jak temat, typ
rozmowy, osoby uczestniczce w rozmowie i czas trwania. Aby zarejestrowa
automatycznie czas jej trwania, mona uy przycisku z klepsydr, po ktrego
klikniciu rozpoczyna si odliczanie czasu. Po ponownym klikniciu na ten przycisk
czas zostaje zapisany. Tre rozmowy mona umieci na zakadce Opis. Mona
te skorelowa inne obiekty systemu z dan rozmow np. wczeniejsz rozmow
czy doda nowe Zadanie. Nowa rozmowa telefoniczna ma domylny status
Wykonana. Jeli jednak rozmowa nie odbya si, mona zmieni jej status np. na
Nieudana (zostaje wwczas odnotowana w systemie, a kolejn prb poczenia
mona wykona poprzez Powielenie tej rozmowy) lub Zaplanowana, aby wykona
j ponownie w pniejszym terminie.
Jeli uytkownik ma do dyspozycji centralk telefoniczn wsppracujc z Gestorem
GT, moe skorzysta z mechanizmu wybierajcego numer danego klienta, a take
rozpoznawania rozmwcy po numerze telefonu.
Planowanie spotkania z klientem
Aby zaplanowa spotkanie, najwygodniej jest skorzysta z moduu Kalendarz. Wida
na nim wszystkie dziaania, ktre maj zaznaczone pole Pokazuj w kalendarzu,
w ktrych bierze udzia zalogowany uytkownik. Dziki temu moliwe jest wybranie
wolnego terminu. Nowe spotkanie [Ctrl+S] powinno zawiera temat, nazwiska
uczestnikw (moe by ich wielu), osob odpowiedzialn oraz termin. Jeli system
ma przypomina o zaplanowanym spotkaniu, to w polu przypomnienie wybiera si
odpowiedni warto z listy. W wybranym terminie pojawi si okienko Gestora GT
z list zaplanowanych dziaa. Przypomnienie takie mona przesun w czasie lub
odrzuci.
113
MODUY I FUNKCJE
Jeli wprowadzane spotkanie nie byo widoczne dla innych uytkownikw programu,
mona nada mu oznaczenie Prywatne. Takie spotkanie bdzie widoczne tylko na
listach osoby za nie odpowiedzialnej. Jeli spotkanie odbywa si cyklicznie, mona
zdefiniowa cykl jego wystpowania (zakadka Cykl). Zaznaczajc np. wzorzec cyklu
jako tygodniowy, wybiera si dni tygodnia, w ktrych spotkanie si odbywa (np.
cotygodniowe zebranie dziau). Zadania cykliczne, ktre maj status Zakoczone,
trafiaj do historii kontaktw z klientem oraz pozostaj na kalendarzu uytkownika.
Na podstawie odbytego spotkania mona w atwy sposb zaplanowa kolejne dziki
opcji Kontynuuj oraz Dodaj na podstawie, ktra umoliwia zaplanowanie take
innego dziaania (zadania, rozmowy telefonicznej itp.)
Wysyanie mailingu
Trudno wyobrazi sobie system CRM bez funkcji pozwalajcych na sprawne
przygotowanie mailingu. Jest to jeden ze sposobw szybkiego dotarcia z informacjami
rnego typu do grona zarwno potencjalnych klientw, jak i tych, ktrych ju
pozyskano. Wysyanie mailingu w Gestorze GT mona rozpocz od wyboru grupy
docelowej. W tym celu mona utworzy now list klientw i doda do niej klientw
speniajcych wybrane kryteria. Nastpnie naley wybra opcj Wylij mailing lub
uy filtrw w module Klienci. Opcja Ustaw filtr jest dostpna w pasku filtrw nad
list z klientami. W oknie Filtr klientw dostpny jest filtr prosty, zaawansowany
oraz SQL (selektor w prawym grnym rogu okna), dziki ktrym moliwe jest dowolne
zadanie kryteriw wyszukiwania. Po zastosowaniu filtra naley zaznaczy wybran
grup klientw i wybra opcj Wylij email. Zbiorczo tworzone wiadomoci s
generowane dla kadego klienta osobno. Oznacza to, e kady z adresatw dostanie
osobn wiadomo, w ktrej bdzie widoczny tylko jego adres. Z tego powodu okno
tworzenia wiadomoci zbiorczej ma wyszarzane pole Do.
Podczas tworzenia treci wiadomoci warto skorzysta z przydatnych szablonw
wiadomoci. Definiuje si je w module Szablony wiadomoci. Mona w nich uy
autotekstu, czyli specjalnych znacznikw, np. [Klient::Nazwisko], ktre umoliwiaj
przygotowanie wiadomoci dostosowanych do konkretnego klienta.
Obsuga poczty email
Ogrom prowadzonej z klientami korespondencji elektronicznej nie powinien
przytacza ani nie musi sta si zbiorem niezidentyfikowanych emaili. Wbudowany
klient pocztowy oraz wsppraca z MS Outlook sprawiaj, e obsuga poczty email
jest niezwykle wygodna.
Przed przystpieniem do wysyania wiadomoci uytkownik powinien dokona kilku
ustale w module Ustawienia wiadomoci (m.in. musi doda konto lub konta
pocztowe, wybra dla niego opiekuna okno Konto; moe ustali podpisy do
wiadomoci oraz szczegy dotyczce automatycznego odbieranie i wysyania
wiadomoci, szablony oraz reguy wiadomoci).
Wiadomo przychodzca do sekretariatu zostaje natychmiast podpita do danych
klienta i nie zawierusza si wrd wielu innych zapamitanych w systemie. Jeli
ktokolwiek na ni odpowie, pozostali uytkownicy systemu bd widzieli, e zostaa
wysana odpowied oraz bd mogli rwnie zobaczy jej tre. Pozwala to
wyeliminowa sytuacje, kiedy ta sama wiadomo jest wysyana przez klienta do
114
rnych pracownikw firmy i kada z nich jest obsugiwana osobno.

Wszystkie wiadomoci pozostaj w systemie, tworzc bogat i przydatn histori
kontaktw z klientem.
Otrzymane wiadomoci mona rwnie oznacza jako prywatne wwczas jest
ona widoczna tylko dla opiekuna danego konta pocztowego, mona je te oflagowa
(opcje w menu Operacje).
Do wybranego konta pocztowego mona take przypisa wiadomo zapisan
w pliku .eml zaimportowan z dysku lub urzdzenia przenonego.
MODUY PROGRAMU
Strona gwna
Strona gwna systemu przedstawia najwaniejsze informacje zwizane z prac
danego uytkownika, informuje m.in. o dziaaniach, ktre powinny zosta wykonane
w biecym dniu, o liczbie nieprzeczytanych wiadomoci, prezentowany jest tu
rwnie tzw. lejek sprzeday oraz zestawienie szans sprzeday, ktrych opiekunem
jest uytkownik. Dziki hyperlinkom znajdujcym si na stronie gwnej mona
natychmiast przej do odpowiednich moduw programu. Wszystko to sprawia, e
zaplanowanie dnia pracy tu po uruchomieniu programu staje si niezwykle atwe.
Klienci
Modu Klienci jest kartotek kontrahentw (rozumianych jako osoby i firmy), a take
pracownikw firm. Moe prezentowa rne widoki (np. Kontrahenci Firmy,
Kontrahenci Osoby, Pracownicy firm, Personel), uatwiajce prace poprzez wstpne
filtrowanie wszystkich klientw. Umoliwia m.in.: tworzenie listy klientw,
prowadzenie rejestru dziaa z klientami, wystawianie dokumentw handlowych
(wymagany Subiekt GT). Mona std rwnie stworzy bibliotek dokumentw dla
kontrahenta lub zaprezentowa informator kontrahenta zawierajcy dane np.
o wsppracy z wybran firm. Dane klientw mog zosta wprowadzone do systemu
take z zewntrznych plikw danych. Natomiast dane kontaktowe wybranych
klientw mog by synchronizowane z kontaktami, ktre uytkownik wprowadzi
do systemu MS Outlook.
115
MODUY I FUNKCJE
Dziaania
Ta cz programu umoliwia planowanie i rejestrowanie rnych dziaa. Jako
dziaania w Gestorze GT rozumiane s: spotkania, zadania, telefony, listy, faksy,
rozmowy internetowe oraz emaile (stanowice osobny modu). Modu Dziaania
umoliwia take zaplanowanie zada cyklicznych, a jego graficzn prezentacj jest
modu Kalendarz. Znajduje si tu rwnie wygodny system notatek. Gestor GT
zapewnia obsug centralek telefonicznych, dziki czemu moliwa jest identyfikacja
rozmwcy oraz atwe wywoywanie rozmw.
116
Kalendarz
Modu Kalendarz jest graficznym przedstawieniem danych zawartych w module
Dziaania. Podstawowa funkcjonalno Kalendarza to niezwykle przejrzysta
prezentacja danych w nastpujcych widokach: miesic, tydzie roboczy, tydzie
kalendarzowy oraz dzie dla zalogowanego uytkownika programu. Dla kadego
zaplanowanego dziaania mona ustawi przypomnienie, ktre pojawi si na ekranie
aplikacji w okrelonym przez uytkownika czasie. Spotkania oraz zadania danego
uytkownika mog by widoczne w kalendarzu programu MS Outlook
Wiadomoci
Gestor GT wsppracuje z popularnym systemem pocztowym MS Outlook oraz
posiada wbudowanego klienta poczty email, dziki czemu odbieranie i przesyanie
poczty przebiega w sposb niezwykle sprawny. W module moliwe jest m.in.:
wysyanie i odbieranie emaili (co zapewnia obsuga serwerw pocztowych POP3/SMTP),
automatyczne wizanie odebranych emaili z odpowiednim klientem (s oni rozpozna
wani po adresie email), przypisanie kont pocztowych do wybranych uytkownikw.
Wiadomoci mona tworzy na podstawie zdefiniowanych szablonw oraz pl
autotekstu. Modu ten umoliwia rwnie przygotowanie mailingu, a o przyjciu
nowej wiadomoci uytkownik informowany jest stosownym komunikatem.
Szanse sprzeday
Modu umoliwia przygotowanie ofert handlowych prowadzonych wg scenariusza,
przeznaczonych dla pojedynczego klienta lub dla duej liczby klientw (zbiorczo).
Dziki zawartym tu opcjom uytkownik moe wykorzysta towary wraz ze wszystkimi
117
MODUY I FUNKCJE
poziomami cen, rabatami i promocjami dostpnymi w systemie InsERT GT, ale jedno
czenie wprowadzi swoj wasn, szacowan warto szansy sprzeday (bez
podawania listy towarw). Dodatkowo na kadym zdefiniowanym dla scenariusza
etapie mona wystawi zamwienie w systemie sprzeday Subiekt GT. Szanse sprze
day poprzez zmian swoich stanw, wynikajc z ustale z klientem, mog
przerodzi si w kontrakt, a nastpnie zakoczy sprzeda, co z kolei wie si
z moliwoci wystawienia dokumentu sprzeday. Na podstawie szans sprzeday
tworzone s rnego rodzaju zestawienia, dziki ktrym meneder firmy moe
wycign wnioski dotyczce np. finansowomarketingowego dziaania firmy.
Kartoteki
Moduy kartotekowe Gestora GT s moduami pochodzcymi z Subiekta GT i s to:
Towary i usugi, Promocje i Cenniki. S one wykorzystywane podczas
przygotowywania szans sprzeday. Jeli uytkownik pracujcy z Gestorem GT nie
korzysta z systemu sprzeday Subiekt GT, to moe wprowadza nowe towary i ich
ceny, ale bez uwzgldniania stanw magazynowych.
Naklejki
Dziki wykorzystaniu tej grupy moliwe jest przygotowanie danych, ktre zostan
uyte na naklejkach, a take zaprojektowanie i wydruk naklejek. Naklejki mona
wykorzystywa np. podczas przygotowywania cennikw oraz o korespondencji
seryjnej.
Zestawienia
Do najciekawszych zestawie generowanych na podstawie dokumentw Subiekta GT
zaliczy mona m.in.: Cennik tabelaryczny, Prognozowanie sprzeday, Raport
o towarach.
Oprcz wielu zestawie znanych uytkownikom z systemu sprzeday Gestor GT
oferuje te swoje wasne, takie jak: Aktywno uytkownikw, Lejek sprzeday,
Skuteczno sprzeday, Zakoczone szanse sprzeday, rda pozyskania klientw.
Administracja
Administracyjne moduy Parametry i Sowniki zawieraj wiele opcji i uatwie
sucych ustaleniu podstawowych zasad dziaania programu. Znajduj si tu rwnie
moduy Wzorce wydrukw i Biblioteka dokumentw, o ktrej kilka informacji
poniej, oraz panel konfiguracji wbudowanego klienta pocztowego.
118
Biblioteka dokumentw
Ten administracyjny modu umoliwia sprawne zarzdzanie wszystkimi dodanymi
do bazy danych zacznikami, ktrymi mog by np. rnego rodzaju umowy,
zdjcia, prezentacje (zapisane np. w formacie .doc, .pdf, .jpg, .wmv). Zaczniki te
mog by powizane z nastpujcymi obiektami: klient, dziaania, szanse sprzeday
lub po prostu mog dotyczy caego podmiotu. Uruchomienie moduu wymaga
aktywacji zielonego PLUSA dla InsERT GT, jednak moliwo uywania
poszczeglnych bibliotek dostpna jest w ramach licencji programu.
Ustawienia wiadomoci
Ta cz programu przeznaczona jest na ustalenie wszystkich opcji potrzebnych do
penej i prawidowej obsugi przychodzcych do systemu i wychodzcych z niego
emaili. Mona tu przede wszystkim zdefiniowa konta pocztowe i okreli, ktre z
nich s np. wsplne dla wielu uytkownikw (adresy typu sekretariat). Dodatkowo
mona definiowa reguy wiadomoci, grupy, rnego rodzaju szablony
z wykorzystaniem autotekstu oraz okreli do nich podpisy, a take ustali sposb
wsppracy z programem MS Outlook.
Schowek
To specjalne miejsce systemu, w ktrym mona przechowywa rne tworzone
podczas pracy z Gestorem GT obiekty (np. notatki, zadania, dane klientw, szanse
sprzeday). Uytkownik moe z nich skorzysta w pniejszym momencie pracy
z programem, np. doda je do Powiza. Warto pamita, e dane skopiowane do
schowka s w nim przechowywane do momentu zakoczenia pracy. Po zamkniciu
systemu i ponownym jego otwarciu schowek bdzie pusty. Skopiowanie danych do
schowka odbywa si po naciniciu klawiszy [Ctr+C].
RACHMISTRZ GT
Rachmistrz GT to system do prowadzenia uproszczonej ksigowoci w oparciu
o ksig przychodw i rozchodw lub ewidencj podatku zryczatowanego. Pro
gram sprawdza si zarwno w samodzielnym dokumentowaniu dziaalnoci
przedsibiorstwa, jak t w biurach rachunkowych, gdzie ewidencjonowane s zapisy
ksigowe wielu firm. Rachmistrz GT automatycznie porzdkuje zapisy w ksidze
i ewidencjach, prowadzi rejestr kontrahentw, wsplnikw, instytucji, pojazdw,
rodkw trwaych, wyposaenia. Wylicza i drukuje deklaracje skarbowe. Wylicza
deklaracje ZUS i umoliwia ich eksport do programu Patnik ZUS. Rachmistrz GT
przeznaczony jest zarwno dla firm prowadzcych ksig przychodw i rozchodw,
jak i patnikw podatku zryczatowanego rozliczajcych si w formie ryczatu od
przychodw ewidencjonowanych.
119
MODUY I FUNKCJE
Ewidencje ksigowe
Grupa Ewidencje ksigowe obejmuje moduy umoliwiajce prowadzenie zapisw
w KPiR oraz rnych ewidencji: sprzeday, zakupu, pojazdw, remanentw,
dolicze, odlicze, przychodw. Grupa zawiera rne moduy w zalenoci od
wybranej formy ksigowoci (ksigi przychodw i rozchodw lub ryczatu od
przychodw zewidencjonowanych).
KPiR
Jest to modu pozwalajcy wprowadza wszelkie udokumentowane zdarzenia
gospodarcze (przychody i koszty). Z poziomu tego moduu moliwe jest take
ewidencjonowanie sprzeday nieudokumentowanej i rozliczanie jej metod struktury
zakupw.
Ewidencja przychodw
Z funkcji dostpnych w tym module bd korzysta podatnicy zryczatowanego
podatku dochodowego rozliczajcy si w formie ryczatu od przychodw ewi
dencjonowanych. Modu umoliwia obsug wszystkich 5 standardowych stawek
podatku zryczatowanego. W przypadku zmiany przepisw uytkownik ma moli
wo dopisania nowych stawek.
Ewidencja odlicze i dolicze
Modu umoliwia ewidencjonowanie dolicze do przychodu i odlicze od przy
chodu. Odliczenia i doliczenia s ewidencjonowane dla kadego wsplnika indywi
dualnie. Mog by wprowadzane pojedynczo lub zbiorczo.
Ewidencja obniek podatku
Modu umoliwia ewidencjonowanie obniek podatku od ryczatu. Z poziomu mo
duu moliwe jest take zbiorcze dodawanie obniek.
120
Ewidencja VAT sprzeday

Modu wystpujcy take w programie Rewizor GT. Umoliwia ewidencjonowanie
dokumentw zwizanych ze sprzeda (faktur VAT, faktur korygujcych i para
gonw). Jest to modu, z ktrego bd korzysta zarwno podatnicy VAT, ktrzy s
podatnikami podatku dochodowego (progresywnego lub liniowego), jak rwnie ci,
ktrzy s podatnikami rozliczajcymi si ryczatem. Modu umoliwia ewidencjo
nowanie transakcji wewntrzunijnych (np. wewntrzwsplnotowe dostawy towarw).
Ewidencja VAT zakupu
Modu wsplny z programem Rewizor GT. Pozwala na prowadzenie rejestru
wszystkich faktur VAT, faktur korygujcych oraz rachunkw dotyczcych przepro
wadzonych przez firm zakupw. Dziki temu moduowi mona wprowadza dane
o rachunkach zwizanych z zakupem, z zaopatrzeniem i z kosztami prowadzonej
dziaalnoci gospodarczej.
Ewidencja dowodw wewntrznych
Dowody wewntrzne su do udokumentowania takich kosztw, jak np.: wydatki
zwizane z opatami za czynsz, wod, prd, gaz itp., diety, opaty uiszczane znakami
opaty skarbowej oraz sdowe i notarialne, zakup odpadw pouytkowych itp.
Dowd wewntrzny suy do dokumentowania wydatkw (kosztw) oraz moliwe
jest rwnie dopisywanie go jako przychodu. Dokument taki powinien zawiera
m.in.: numer dowodu; dat wystawienia; dat poniesienia kosztu/uzyskania
przychodu; nazwisko kontrahenta; kwot operacji do zaksigowania podawan jako
przychd bd wydatek; tre operacji (widoczn po zaksigowaniu jako tre
operacji); numer pozycji w KPiR.
Eksploatacja pojazdw
Modu przeznaczony jest do tego, by przechowywa dokadne informacje o prze
jazdach samochodw oraz wydatkach zwizanych z ich eksploatacj. Zarzdza on
dwiema poczonymi kartotekami przejazdw i rachunkw, dziki ktrym jest moli
we rozliczanie kosztw wykorzystania pojazdw prywatnych do celw prowadzonej
dziaalnoci gospodarczej.
Ewidencja remanentw
Modu ewidencjonuje przeprowadzone remanenty.
Operacje na rodkach trwaych
Modu wystpujcy take w programie Rewizor GT. Umoliwia ewidencjonowanie
operacji na rodkach trwaych (przyjcia, modernizacji, przesunicia, sprzeday,
likwidacji, nieodpatnego przekazania). Z poziomu moduu moliwe jest take okre
lanie planu amortyzacji, naliczanie i ksigowanie amortyzacji oraz wydruk tabeli
amortyzacji.
121
MODUY I FUNKCJE
Kartoteki
Kartoteki to grupa moduw wystpujca w kadym z programw wchodzcych
w skad systemu InsERT GT. Oprcz kartoteki kontrahentw i instytucji w grupie tej
wystpuj kartoteki gromadzce informacje o wsplnikach, pojazdach, rodkach
trwaych, wyposaeniu.
Kontrahenci
nerach handlowych przedsibiorstwa. Podstawow moliwoci moduu jest wpro
wadzanie danych dowolnej liczby kontrahentw polskich i zagranicznych zarwno
dostawcw, jak i odbiorcw. Kartoteka kontrahentw jest charakterystyczna dla wszyst
kich skadowych systemu InsERT GT, czyli Subiekta GT, Gestora GT, Rachmistrza GT
i Rewizora GT.
Instytucje
firma wsppracuje (urzdami skarbowymi, oddziaami ZUS).
Wsplnicy
Modu Wsplnicy przeznaczony jest do przechowywania informacji o wacicielu
firmy oraz wszystkich wsplnikach. Dane te s wykorzystywane podczas wyliczania
deklaracji skarbowych i generowania danych do deklaracji ZUS.
Pojazdy
Kartoteka pojazdw jest wykorzystywana np. przez przedsibiorstwa, ktrych pracow
nicy uywaj prywatnych samochodw do prowadzenia dziaalnoci gospodarczej
i ich eksploatacja jest traktowana jako koszty uzyskania przychodu. W kartotece
pojazdw przechowywane s wszystkie niezbdne informacje dotyczce danego
pojazdu.
rodki trwae
Kartoteka ta jest przeznaczona do przechowywania informacji o wykorzystywanym
majtku trwaym danego przedsibiorstwa. Dziki temu, e program gromadzi odpo
wiednie informacje, w dowolnej chwili mona poprawia istniejce dane o rodkach
trwaych, usuwa je lub po prostu przeglda.
Modu ten umoliwia ewidencj rodkw trwaych oraz wartoci niematerialnych
i prawnych do ewidencji, naliczenie amortyzacji oraz przeprowadzenie rnego
rodzaju operacji na wybranym rodku trwaym przesunicia, sprzeday, moder
nizacji, likwidacji, nieodpatnego przekazania. Kartoteka spenia takie samo zadanie
jak w Rewizorze GT.
Wyposaenie
Modu Wyposaenie przeznaczony jest do zarzdzania ca ewidencj wyposaenia.
Obsuga takiej ewidencji jest obowizkowa dla podmiotw gospodarczych zobli
gowanych przez przepisy prawne do prowadzenia rejestrw wyposaenia.
122
Deklaracje
Grupa Deklaracje zawiera moduy umoliwiajce wyliczanie i ewidencjonowanie
deklaracji skarbowych i deklaracji ZUS. Jest wsplna dla programw Rachmistrz GT,
Rewizor GT, Gratyfikant GT i mikroGratyfikant GT.
Deklaracje skarbowe
Modu ten jest wsplny dla programw Rachmistrz GT, Rewizor GT, Gratyfikant GT
oraz mikroGratyfikant GT. Umoliwia wyliczanie, ewidencjonowanie i drukowanie
deklaracji skarbowych. W module dostpna jest rwnie funkcja umoliwiajca
drukowanie przeleww na podstawie wybranych deklaracji. Deklaracje skarbowe
wyliczane s w sposb tabelaryczny, to znaczy poszczeglne pola danej deklaracji
przedstawiane s w postaci listy.
Lista deklaracji dostpnych w Rachmistrzu GT:

n PIT/B: informacja o wysokoci dochodu (straty) z pozarolniczej dziaalnoci
gospodarczejw roku podatkowym, jest zacznikiem do formularzy PIT36 oraz
PIT36L.
n PIT5: deklaracja obejmujca miesiczne zaliczki na podatek od prowadzonej
dziaalnoci gospodarczej. Powinna by wypeniana przez waciciela firmy oraz
jego wsplnikw. Obowizywaa do koca 2006 r.
n Zaliczka miesiczna PIT nowy raport zastpujcy PIT5, oparty na dotychcza
sowej deklaracji Poltaxu (wersja15), odpowiednio zmodyfikowany przez firm
InsERT. Raport jest liczony tak samo jak PIT5, suy tylko do wyliczenia zaliczki,
ktr trzeba zapaci (mona wydrukowa przelew).
n PIT5L: deklaracja dotyczy miesicznych zaliczek na podatek dochodowy. Wype
niaj j ci przedsibiorcy, ktrzy wybrali liniow, 19procentow stawk podatku
od dochodw z dziaalnoci gospodarczej jako form rozliczania si z fiskusem.
Dostpna take w Rewizorze GT. Obowizywaa do koca 2006 r.
n PIT28: roczne zeznanie podatkowe o wysokoci uzyskanego przychodu,
wysokoci dokonanych odlicze i nalenego ryczatu od ewidencjonowanych
przychodw.
n PIT36: roczne zeznanie podatkowe, skadane przez podatnikw podatku
dochodowego, ktrzy uzyskali przychody opodatkowane wg metody progresywnej
(skadali miesiczne deklaracje PIT5) i nie wypeniaj zeznania PIT37.
n PIT36L: roczne zeznanie podatkowe, skadane przez podatnikw podatku
dochodowego, ktrzy uzyskali przychody opodatkowane wg metody liniowej
(skadali miesiczne deklaracje PIT5L) i nie wypeniaj zeznania PIT37.
n Zaliczka miesiczna liniowa PIT nowy raport zastpujcy PIT5.
n VAT7/7K: deklaracja wystawiana jest (w zalenoci od patnika podatku VAT)
za okres miesiczny lub kwartalny. Deklaracja dotyczy podatku od towarw
i usug.
n VAT7D: deklaracja ta dotyczy podmiotw niebdcych maymi podatnikami,
ktrzy chc rozlicza si kwartalnie. Metoda polega na tym, i w pierwszym
i drugim miesicu kwartau paci si zaliczk na podatek VAT w wysokoci 1/3
zobowizania podatkowego z poprzedniego okresu rozliczeniowego suy do
123
MODUY I FUNKCJE
n
n
n
n
tego raport wyliczajcy zaliczk Zaliczka miesiczna VAT7D. Za trzeci miesic

wystawia si deklaracj VAT7D, ktra powinna uwzgldnia wczeniej wpacone
zaliczki. Deklaracja w peni obsuguje korekty oraz zaczniki VATZZ, VATZT,
ORDZU.
VATUE: informacja podsumowujca o dokonanych wewntrzwsplnotowych
dostawach/nabyciach towarw. Podmioty gospodarcze dziaajce na rynku UE
skadaj deklaracj t co trzy miesice, do 25 dnia miesica po kwartale, ktrego
dana informacja bdzie dotyczy. Deklaracja dostpna take w Rewizorze GT.
Zaliczka miesiczna PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007 i zastpujcy
deklaracj PIT5. Suy do wyliczenia zaliczki i wydrukowania przelewu.
Zaliczka miesiczna liniowa PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007
i zastpujcy deklaracj PIT5L. Suy do wyliczenia zaliczki i wydrukowania
przelewu.
Zaliczka kwartalna PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007,
umoliwiajcy kwartalne naliczenie zaliczki na podatek dochodowy.
Zaliczka kwartalna liniowa PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007,
umoliwiajcy kwartalne naliczenie zaliczki na podatek dochodowy dla
podatnikw ktrzy wybrali liniow 19procentow stawk podatku od dochodw
z dziaalnoci gospodarczej jako form rozliczania si z fiskusem.
Od wersji 1.20 do systemu InsERT GT dodano nowy mechanizm generowania

zacznikw do deklaracji.
W przypadku gdy do danej deklaracji moliwe jest wygenerowanie zacznikw, w
oknie edycji deklaracji aktywna jest opcja Zaczniki. Jej wywoanie powoduje
otwarcie okna, z poziomu ktrego mona dodawa nowe, usuwa zbdne bd
poprawia ju wystawione zaczniki.
Obecnie obsugiwane s zaczniki do deklaracji VAT:

n ORDZU (uzasadnienie przyczyn korekty deklaracji);
n VATZZ (wniosek o zwrot podatku VAT);
n VATZT (wniosek o przypieszenie terminu zwrotu podatku);
n NADZP (dotyczy VAT7D; wniosek o zaliczenie nadpaty na poczet przyszych
zobowiza podatkowych).
W menu opcji Deklaracja znajdujcej si funkcja Wysyka elektroniczna. Wywouje
ona okno, z poziomu ktrego uytkownik moe wygenerowa deklaracj
elektroniczn, zoy podpis cyfrowy, przesa j do systemu teleinformatycznego
Ministerstwa Finansw oraz odebra dane urzdowego powiadczenia odbioru
dokumentu elektronicznego.
124
Deklaracje mog by skadane drog elektroniczn tylko przez tych podatnikw,

ktrzy dokonali odpowiedniego zgoszenia w urzdzie skarbowym oraz posiadaj
kwalifikowany podpis elektroniczny.
Program komunikuje si z serwisem eDeklaracje poprzez adres usugi Web Service

https://bramka.edeklaracje.mf.gov.pl/uslugi/dokumenty w sposb zdefiniowany
w specyfikacji wewy dostpnej na stronach www.edeklaracje.gov.pl.
Deklaracje ZUS
Modu ten wystpujcy w programach Rachmistrz GT, Rewizor GT, Gratyfikant GT
i mikroGratyfikant GT umoliwia ewidencj nalicze danych do deklaracji ZUS za
poszczeglne miesice. Modu umoliwia take zapisanie wyliczonych deklaracji
w pliku wymiany (z rozszerzeniem *.KDU) i przesanie do programu Patnik. Dane
do dostpnych w programach deklaracji RCA i RZA naliczane s z wypat dla
pracownikw (odpowiednie parametry ustala si w umowach o prac), z rachunkw
do umw cywilnoprawnych oraz ze skadek do ZUS waciciela.
REWIZOR GT
Rewizor GT to program umoliwiajcy prowadzenie penej ksigowoci. Do podsta
wowych zalet tego systemu finansowoksigowego nale: tworzenie planu kont,
dekretowanie i ksigowanie dokumentw, obsuga kas i rachunkw bankowych oraz
rodkw trwaych, a take sporzdzanie i drukowanie niezbdnych sprawozda
i zestawie (np. bilansu otwarcia, dziennika ksigowa, ZSO, rejestru VAT, bilansu,
RZS). Program zawiera rozbudowan grup moduw, pozwalajc zarzdza
rozrachunkami. Rewizor GT pozwala na tworzenie wielu zestawie, w tym zestawie
wasnych (SQL, COM i XML). System moe obsugiwa wiele podmiotw, dlatego
sprawdza si w biurach rachunkowych. cile zintegrowany z Subiektem GT,
Gratyfikantem GT i mikroGratyfikantem GT.
125
MODUY I FUNKCJE
Konta
Grupa moduw do zarzdzania kontami i kartotekami powizanymi z tymi kontami.
Plan kont
Jest to podstawowy modu w Rewizorze GT. Suy do ewidencjonowania planw
kont w poszczeglnych latach obrotowych oraz odpowiada za biece raportowanie
stanu konta. Modu Plan kont umoliwia rwnie przegldanie zapisw na konkret
nym koncie i wyliczenie salda oraz obrotw konta. Plan kont obejmuje wykaz kont
syntetycznych oraz kont analitycznych. Moe by tworzony automatycznie przy
zakadaniu nowego podmiotu w Rewizorze GT lub przenoszony z poprzedniego
roku obrotowego. W programie istniej wzorcowe plany kont (ktre mona wybra
przy zakadaniu nowego podmiotu). Taki wybrany wzorzec moe podlega rnym
modyfikacjom (mona poprawia stworzone konta, usuwa i dodawa nowe). Modu
umoliwia obsug kont bilansowych, wynikowych oraz pozabilansowych.
Kartoteki powizane
Jest to modu pomocniczy do Planu kont. Zawiera wszystkie kartoteki, sowniki,
ktre mog by podczane w planie kont jako konta kartotekowe. Konta kartotekowe
tworzone s automatycznie przez podczenie do danego konta wybranej kartoteki.
Warunkiem podczenia kartoteki do danego konta jest niewprowadzenie na nim
adnych zapisw oraz niszy poziom.
Ewidencje ksigowe
Grupa obejmujca ewidencje VAT sprzeday i zakupw, podstawowy modu
Rewizora GT (Dekretacja i ksigowanie) oraz modu ewidencjonujcy operacje na
rodkach trwaych.
126
Dekretacja i ksigowanie
Podstawowy modu Rewizora GT. Suy do ewidencjonowania dokumentw ksigo
wych w ujciu rejestrowym z podziaem na lata obrotowe. Umoliwia wprowadzanie
dekretw walutowych, a take automatyczne tworzenie i rozliczanie rozrachunkw
do zapisw na kontach rozrachunkowych. Zapewnia zgodno zapisw wpro
wadzonych na konta rozrachunkowe z nalenociami i zobowizaniami ewiden
cjonowanymi w moduach rozrachunkowych. W programie istnieje moliwo
automatycznego wprowadzania zapisw VAT.
Ewidencja VAT sprzeday
Modu wystpujcy take w programie Rachmistrz GT. Umoliwia ewidencjono
wanie dokumentw zwizanych ze sprzeda (faktur VAT, faktur korygujcych
i paragonw). Jest to modu, z ktrego bd korzysta zarwno podatnicy VAT,
ktrzy s podatnikami podatku dochodowego (progresywnego lub liniowego), jak
rwnie ci, ktrzy s podatnikami rozliczajcymi si ryczatem. Modu umoliwia
ewidencjonowanie transakcji wewntrzunijnych (np. wewntrzwsplnotowe dostawy
towarw).
Ewidencja VAT zakupu
Modu wystpujcy take w programie Rachmistrz GT. Pozwala na prowadzenie
rejestru wszystkich faktur VAT, faktur korygujcych oraz rachunkw dotyczcych
przeprowadzonych przez firm zakupw. Dziki temu moduowi mona wpro
wadza dane o rachunkach zwizanych z zakupem, z zaopatrzeniem i z kosztami
prowadzonej dziaalnoci gospodarczej.
Operacje na rodkach trwaych
Modu wystpujcy take w programie Rachmistrz GT. Umoliwia ewidencjonowanie
operacji na rodkach trwaych (przyjcia, modernizacji, przesunicia, sprzeday,
likwidacji, nieodpatnego przekazania). Z poziomu moduu moliwe jest take
okrelanie planu amortyzacji, naliczanie i ksigowanie amortyzacji oraz wydruk
tabeli amortyzacji.
Ewidencje pomocnicze
Jak sama nazwa wskazuje, jest to grupa moduw pomocniczych do moduw
znajdujcych si w grupie Ewidencje ksigowe. Elementy te s charakterystyczne
tylko dla Rewizora GT.
Dokumenty do dekretacji
Modu ten skierowany jest do tych uytkownikw, ktrzy pracuj z Rewizorem GT
i Subiektem GT na tej samej bazie podmiotu. Zawarte s tu wszystkie dokumenty
handlowe i magazynowe z Subiekta GT, ktre mona z poziomu tego moduu zade
kretowa. Moliwa jest dekretacja na trzy sposoby: poprzez wskazanie danego doku
mentu i wybranie opcji Dekretuj, poprzez dekretacj wg schematu lub dekretacj
automatyczn. Schematy dekretacji tworzy si w module Schematy importu
i dekretacji.
127
MODUY I FUNKCJE
Pieczcie ksigowe
Jest to modu pomocniczy sucy do ewidencjonowania pieczci ksigowych, czyli
zdefiniowanych schematw wykorzystywanych podczas wprowadzania dekretw
ksigowych. Korzystanie z pieczci ksigowych znacznie usprawnia prac, gdy
ksiguje si wiele podobnych dokumentw.
Automaty przeksigowa
Modu Automaty przeksigowa suy do ewidencjonowania zapisw schematw
umoliwiajcych automatyczne przeniesienie sald lub obrotw wskazanego konta.
Stworzone automaty mona wykonywa w dowolnym momencie pracy z progra
mem.
Schematy importu i dekretacji
Modu suy do ewidencjonowania schematw importu i dekretacji, czyli szablonw,
na podstawie ktrych bd automatycznie tworzone dekrety.
Schematy importu i dekretacji wykorzystywane s przy imporcie dokumentw z innych
programw (np. Subiekta GT, Gratyfikanta GT, mikroGratyfikanta GT, Subiekta 5,
Subiekta dla Windows), gdzie dokumenty wysane s za pomoc opcji Wylij do
biura rachunkowego. Schematy importu i dekretacji wykorzystywane s take do
dekretacji dokumentw istniejcych w Rewizorze GT. (Przykad: Dokumenty kasowe
istniejce w Rewizorze GT musz by zapisane na konta, czyli zadekretowane
mona tego dokona, uywajc opcji dekretacji dostpnych z poziomu moduw
Rewizora GT. Program wykona wtedy dekretacj na podstawie zdefiniowanych
schematw importu i dekretacji. Stworzone w tym module schematy dekretacji
wykorzystywane s rwnie do dekretacji dokumentw z programu Subiekt
widocznych w module Dokumenty do dekretacji.
Finanse
Grupa Finanse obejmuje moduy umoliwiajce zarzdzanie dokumentami kaso
wymi oraz operacjami bankowymi. Wystpuje take w Subiekcie GT.
Dokumenty kasowe
Modu ten umoliwia zarzdzanie dokumentami kasowymi KP (kasa przyjmie)
i KW (kasa wyda). Zarwno tymi, generowanymi automatycznie przez program
podczas wystawiania dokumentw handlowych oraz tymi, tworzonymi rcznie.
Dokumenty kasowe tworzone rcznie powstaj, gdy np. wprowadzana jest zaliczka
od kontrahenta lub wypacana jest zaliczka dla pracownika na poczet zakupw
firmowych.
Operacje bankowe
przelewy (pojedynczo i zbiorczo); dokonywa transferw pomidzy kontami.
czerwony PLUS dla InsERT GT udostpnia modu Homebanking,
umoliwiajcy obsug wsppracy z systemami homebankingowymi oraz
rozliczanie wycigw bankowych.
128
Rozrachunki
Grupa Rozrachunki obejmuje moduy, dziki ktrym moliwe jest przegldanie
i rozliczanie rozrachunkw wedug dokumentw handlowych lub wedug kontra
hentw.
Rozrachunki z kontrahentem
Ten wsplny dla Rewizora GT i Subiekta GT modu umoliwia pen prezentacj
wszystkich rozrachunkw z wybranym przez uytkownika kontrahentem (ktrym
moe by kontrahent, pracownik lub instytucja). Dostpne s w nim operacje, ktre
uytkownik moe wykonywa w pozostaych moduach rozrachunkowych. Do
datkowo w Rewizorze GT moe by uwzgldniany fakt powizania rozrachunku
z zapisem na koncie rozrachunkowym.
Modu pracuje w kontekcie wybranego przez uytkownika kontrahenta, udostpnia
kilka poziomw filtrowania danych. Po wyborze kontrahenta uytkownik okrela
okres, walut oraz program, z ktrego pochodz rozrachunki. Ponadto w przypadku
Rewizora GT dostpne jest filtrowanie uwzgldniajce powizanie rozrachunkw
z zapisami na kontach z moliwoci wyboru wszystkich lub wybranego konta
rozrachunkowego kontrahenta.
Sposb prezentacji danych okrela wybrany przez uytkownika widok, dostpne s
nastpujce widoki: Panel ksigowy (prezentuje wszystkie rozrachunki kontrahenta
w ujciu ksigowym, dane w panelu podzielone s na dwie czci odzwierciedlajce
strony konta ksigowego Wn i Ma; z lewej strony widoczne s rozrachunki typu
nalenoci oraz spaty zobowiza, z prawej rozrachunki typu zobowizania oraz
spaty nalenoci) i Panel rozlicze (ktry prezentuje histori rozliczenia rozra
chunkw, w grnej czci znajduj si rozrachunki, w dolnej historia rozrachunku
wskazanego w pierwszej czci).
Rozrachunki wg dokumentw
Modu ten umoliwia przegldanie i rozliczanie nalenoci oraz zobowiza wedug
dokumentw handlowych. Rozrachunki mog by rozliczane pojedynczo lub
zbiorczo (ale tylko w takiej samej walucie). Z poziomu moduu moliwe jest wygene
rowanie wezwania do zapaty oraz przejrzenie stworzonej na podstawie zdarze
windykacyjnych wprowadzanych do systemu historii windykacji wskazanego
rozrachunku.
Rozrachunki wg kontrahentw
Modu ten umoliwia przegldanie i zarzdzanie nierozliczonymi rozrachunkami
grupowanymi wedug kontrahentw. Zadania moduu oraz funkcje dostpne na jego
poziomie s identyczne z tymi, ktre mona wykona w module Rozrachunki wg
dokumentw. Tu nierozliczone rozrachunki przedstawione s nie wedug do
kumentw, a kontrahentw. Zawarto okna moduu stanowi dwie listy. W grnej
znajduj si dane (najwaniejsze) kontrahentw z nierozliczonymi nalenociami
lub zobowizaniami. Zawarto listy dolnej zaley od wyboru dokonanego w licie
grnej i przedstawia wszystkie nierozliczone rozrachunki wskazanego kontrahenta.
129
MODUY I FUNKCJE
Spaty rozrachunkw
Modu jest wsplny dla Rewizora GT i Subiekta GT. Suy do ewidencjonowania
nierozliczonych spat zobowiza i spat nalenoci. Spaty rozrachunkw mog
by tworzone rcznie oraz automatycznie przez wystawienie dokumentu kasowego
lub bankowego. Gwn operacj dostpn z poziomu tego moduu jest rozliczanie
spat przez skojarzenie ich z nierozliczonymi rozrachunkami (nalenociami
i zobowizaniami).
Kompensaty
Modu suy do ewidencjonowania kompensat, czyli dokumentw, w ktrych
nalenoci uytkownika wobec danego kontrahenta s rozliczone zobowizaniami
tego kontrahenta. Mimo podobiestw do funkcji Rozliczania rozrachunkw przez
skojarzenie modu Kompensaty wykorzystywany jest w innych sytuacjach. Za jego
pomoc rozliczanie rozrachunkw odbywa si przy zachowaniu obiegu dokumen
tw (m.in. kontrahent musi wyrazi zgod na utworzenie kompensaty, ktra moe
przyjmowa rne statusy realizacji: propozycja, zrealizowana, odrzucona).
Rozrachunki rozliczone
Modu ten umoliwia ewidencj i przegldanie rozrachunkw, ktre zostay ju
rozliczone. Dodatkowo z poziomu moduu uytkownik moe wycofa rozliczenia
oraz stworzy i wydrukowa not odsetkow.
Kartoteki
Grupa moduw skupiajca informacje o kontrahentach, instytucjach, wsplnikach
i rodkach trwaych.
Kontrahenci
nerach handlowych przedsibiorstwa. Podstawow moliwoci moduu jest wpro
wadzanie danych dowolnej liczby kontrahentw polskich i zagranicznych, zarwno
dostawcw, jak i odbiorcw. Kartoteka kontrahentw jest wsplna dla wszystkich
programw systemu InsERT GT: Subiekta GT, Rachmistrza GT i Rewizora GT.
Instytucje
firma wsppracuje (urzdami skarbowymi, oddziaami ZUS).
Wsplnicy
Modu Wsplnicy wystpuje take w Rachmistrzu GT, Gratyfikancie GT i mikro
Gratyfikancie GT. Przeznaczony jest do przechowywania informacji o wacicielu
firmy oraz wszystkich wsplnikach. Dane te s wykorzystywane podczas wyliczania
deklaracji skarbowych i generowania danych do deklaracji ZUS.
rodki trwae
Kartoteka ta wystpuje take w Rachmistrzu GT. Przeznaczona jest do przechowy
wania informacji o wykorzystywanym majtku trwaym danego przedsibiorstwa.
130
Dziki temu, e program gromadzi odpowiednie informacje, w dowolnej chwili

mona poprawia istniejce dane rodkw trwaych, usuwa je lub po prostu
przeglda. Modu ten umoliwia ewidencj rodkw trwaych oraz wartoci nie
materialnych i prawnych do ewidencji, naliczenie amortyzacji oraz przeprowadzenie
rnego rodzaju operacji na wybranym rodku trwaym przesunicia, sprzeday,
modernizacji, likwidacji, nieodpatnego przekazania.
Deklaracje
Grupa moduw charakterystyczna dla caego systemu InsERT GT. W Rewizorze GT
w grupie tej zawarte s moduy pozwalajce na wyliczanie i ewidencjonowanie
deklaracji skarbowych i deklaracji ZUS.
Deklaracje skarbowe
Modu ten jest wsplny dla programw Rewizor GT, Rachmistrz GT, Gratyfikant GT
oraz mikroGratyfikant GT. Umoliwia wyliczanie, ewidencjonowanie i drukowanie
deklaracji skarbowych. W module dostpna jest rwnie funkcja umoliwiajca
drukowanie przeleww na podstawie wybranych deklaracji. Deklaracje skarbowe
wyliczane s w sposb tabelaryczny, to znaczy poszczeglne pola danej deklaracji
przedstawiane s w postaci listy.
Poniej lista dostpnych deklaracji w Rewizorze GT:
n CIT8: zeznanie o wysokoci osignitego dochodu (poniesionej starty) przez
podatnika podatku dochodowego od osb prawnych.
PIT36L.
n PIT5: deklaracja obejmujca miesiczne zaliczki na podatek od prowadzonej
dziaalnoci gospodarczej. Powinna by wypeniana przez waciciela firmy oraz
jego wsplnikw. Obowizywaa do koca 2006 r.
n PIT5L: deklaracja dotyczy miesicznych zaliczek na podatek dochodowy.
Wypeniaj j ci przedsibiorcy, ktrzy wybrali liniow, 19procentow stawk
podatku od dochodw z dziaalnoci gospodarczej jako form rozliczania si
z fiskusem. Obowizywaa do koca 2006 r.
n VAT7: deklaracja wystawiana (w zalenoci od patnika podatku VAT) za okres
miesiczny lub kwartalny. Deklaracja dotyczy podatku od towarw i usug.
n VATUE: informacja podsumowujca o dokonanych wewntrzwsplnotowych
dostawach/nabyciach towarw. Podmioty gospodarcze dziaajce na rynku UE
skadaj t deklaracj co trzy miesice, do 25 dnia miesica po kwartale, ktry
dana informacja bdzie dotyczy.
n PIT36: deklaracja dotyczy zeznania o wysokoci osignitego dochodu (ponie
sionej straty) w roku podatkowym.
n PIT36L: deklaracja dotyczy zeznania o wysokoci osignitego dochodu
(poniesionej straty) w roku podatkowym, przeznaczona dla skadajcych
deklaracj PIT5L.
131
MODUY I FUNKCJE
n
n
Zaliczka miesiczna PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007

i zastpujcy deklaracj PIT5. Suy do wyliczenia zaliczki i wydrukowania
przelewu.
Zaliczka miesiczna liniowa PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007
i zastpujcy deklaracj PIT5L. Suy do wyliczenia zaliczki i wydrukowania
przelewu.
Zaliczka kwartalna PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007,
umoliwiajcy kwartalne naliczenie zaliczki na podatek dochodowy.
Zaliczka kwartalna liniowa PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007,
umoliwiajcy kwartalne naliczenie zaliczki na podatek dochodowy dla
podatnikw ktrzy wybrali liniow 19procentow stawk podatku od dochodw
z dziaalnoci gospodarczej jako form rozliczania si z fiskusem.
Zaliczka miesiczna/kwartalna CIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007
i zastpujcy deklaracj CIT2. Suy do wyliczenia zaliczki i wydrukowania
przelewu.
Od wersji 1.20 do systemu InsERT GT dodano nowy mechanizm generowania

zacznikw do deklaracji.
W przypadku gdy do danej deklaracji moliwe jest wygenerowanie zacznikw,
w oknie edycji deklaracji aktywna jest opcja Zaczniki. Jej wywoanie powoduje
otwarcie okna, z poziomu ktrego mona dodawa nowe, usuwa zbdne bd
poprawia ju wystawione zaczniki.
Obecnie obsugiwane s zaczniki do deklaracji VAT:

n ORDZU (uzasadnienie przyczyn korekty deklaracji);
n VATZZ (wniosek o zwrot podatku VAT);
n VATZT (wniosek o przypieszenie terminu zwrotu podatku);
n NADZP (dotyczy VAT7D; wniosek o zaliczenie nadpaty na poczet przyszych
zobowiza podatkowych).

132
Deklaracje ZUS
Modu ten, wystpujcy w programach ksigowych systemu InsERT GT, umoliwia
ewidencj nalicze danych do deklaracji ZUS za poszczeglne miesice. Umoliwia
take zapisanie wyliczonych deklaracji w pliku wymiany (z rozszerzeniem *.KDU)
i przesanie do programu Patnik. Dane do dostpnych w programach deklaracji
RCA i RZA naliczane s z wypat dla pracownikw (odpowiednie parametry ustala
si w umowach o prac), z rachunkw do umw cywilnoprawnych oraz ze skadek
do ZUS waciciela.
Sprawozdania
Modu zawiera elementy, ktre s zaliczone do sprawozda finansowych, czyli bilan
su, RZS, raportu z przepyww pieninych. Za pomoc dostpnych w module funkcji
mona zdefiniowa sprawozdanie oraz je wyliczy. Dodatkowo modu zawiera
moliwo zdefiniowania sposobu wyliczania dwch deklaracji: PIT5/ 5L oraz CIT 2.
Zestawienia
Modu wystpujcy we wszystkich programach systemu InsERT GT. Jego funkcjo
nalno opisana jest na str. 148.
GRATYFIKANT GT
Kadry
Grupa Kadry zawiera moduy kadrowe, informacje na temat zatrudnionych pracow
nikw oraz zawartych z nimi umw
Ewidencja osobowa
Modu ten pozwala ewidencjonowa dane personalne osb bdcych pracownikami
zatrudnionymi na umow o prac oraz zleceniobiorcami, z ktrymi s zawarte umowy
133
MODUY I FUNKCJE
cywilnoprawne (umowy zlecenia, o dzieo, kontrakty menaderskie). W module

znajduje si Biblioteka dokumentw miejsce, w ktrym przechowywane s doku
menty zwizane z pracownikiem.
Umowy o prac
W module znajduj si ewidencjonowane umowy, ktre mog zosta zawarte
z pracownikami. Zdefiniowa mona dla kadego pracownika wszystkie waciwoci
umw o prac w tym stanowisko i dzia, kalendarz, wedug ktrego bdzie
rozliczany czas pracy, sposb naliczania podatku, kosztw uzyskania przychodw,
moliwo zdefiniowania indywidualnej skali podatkowej. Najwaniejsze jednak
to okrelenie systemu wynagrodze dla umowy, czyli skadnikw pacowych,
parametrw naliczania wypat oraz wybr definicji list pac, w ktrych wypaty maj
by naliczane.
Umowy cywilnoprawne
W module znajduj si zaewidencjonowane umowy cywilnoprawne, ktre mog
zosta zawarte z pracownikami. Ustali mona wszystkie waciwoci umw cywil
noprawnych, w tym nazw, numer oraz tre konkretnej umowy. Moliwe jest take
zdefiniowanie czci skadowych rachunkw wystawianych do umowy ustalenie
wysokoci podatku oraz kosztw uzyskania przychodu, a take zaznaczenie wybra
nych skadek ZUS, ktre maj by naliczone. Najwaniejsz nowoci w Umowach
cywilnoprawnych jest tworzenie harmonogramw wypacania rachunkw.
Karta pracy
Grupa Karta pracy zawiera moduy ewidencyjne, umoliwiajce wprowadzenie
danych dotyczcych czasu pracy, akordw, prowizji, nalicze i potrce.
Ewidencja czasu pracy
Modu suy do rejestrowania zmian w planowanym czasie pracy (nadgodziny,
godziny absencji) oraz rejestrowania nieobecnoci (choroba, urlopy, zwolnienia
okolicznociowe, opieka nad dzieckiem, opieka, nieobecno usprawiedliwiona
i nieusprawiedliwiona, poszukiwanie pracy, suba wojskowa). Dodatkowo wybrane
absencje mog by rwnie ewidencjonowane dla umowy cywilnoprawnej (choroba,
opieka, urlop macierzyski). Zdarzenia mona wprowadza pojedynczo (dla jednego
pracownika) lub zbiorczo (jednoczenie dla wielu pracownikw). W Ewidencji czasu
pracy wprowadza si rwnie zapisy umoliwiajce naliczenie ekwiwalentu za urlop.
Ewidencja akordw
Modu wykorzystywany gwnie w przedsibiorstwach produkcyjnych. W module
ewidencjonowane s pojedyncze zapisy akordw dla wskazanej umowy na dany
dzie. Akordy mog by dopisywane do wskazanych umw o prac lub umw
cywilnoprawnych, ktre s aktywne danego dnia. Akordy mona wprowadza poje
dynczo lub zbiorczo z wykorzystaniem kreatora.
134
Ewidencja prowizji
Ewidencja ta prowadzona jest w przedsibiorstwach handlowych i usugowych.
Uytkownik przy wpisywaniu nowej prowizji ma moliwo wybrania prowizji
wycznie ze sownika stawek prowizyjnych. Kada z ewidencjonowanych prowizji
przyporzdkowana zostaje konkretnej dacie i umowie (o prac lub cywilnoprawnej),
pojawia si informacja o stawce prowizji oraz wartoci do wypaty. Jeli prowizja
zostanie rozliczona, take informacja o dokumencie rozliczajcym. Prowizje mona
wprowadza pojedynczo lub zbiorczo z wykorzystaniem kreatora.
Ewidencja nalicze i potrce
Modu suy do ewidencjonowania nalicze i potrce, ktre bd uwzgldnione
w wypatach rozliczajcych ewidencj nalicze i potrce. Ewidencja wyko
rzystywana jest, jeli uytkownik chce jednorazowo albo raz na duszy czas doda
lub potrci co z wypaty.
Ewidencja potrce komorniczych
Modu umoliwia dodanie definicji potrcenia komorniczego. Zasady dokonywania
potrce z wynagrodzenia, ich wysoko oraz kolejno szczegowo reguluje prawo
pracy.
Skadnik potrcenia jest wyliczany w wypacie, dlatego zawarte w module informacje
nie podlegaj edycji oraz nie mona ich usuwa.Skadnik potrcenia moe by
jedynie edytowany w wypacie.
Z poziomu tabeli znajdujcej si w dolnej czci moduu mona doda spaty rczne
danego potrcenia (oprcz tych, ktre wygenerowano w wypacie), wybierajc
odpowiedni opcj z menu kontekstowego lub naciskajc klawisz Insert i wpisujc
kwot potrcenia do wywietlonego okna.
Pace
Grupa Pace zawiera informacje na temat wypacanych pracownikom wynagrodze.
Wypaty
Modu suy do naliczania i ewidencjonowania list pac i wypat. Lista pac i wypaty
wystawiane zbiorczo za pomoc kreatora. Wypata jest generowana w danym
miesicu dla czynnych umw o prac, mona wystawia wypaty dla pracownikw,
ktrych umowy o prac zostay rozwizane.
Rachunki
Modu suy do wystawiania i ewidencjonowania rachunkw do umw cywilno
prawnych. Do kadej umowy cywilnoprawnej wystawiona moe by dowolna liczba
rachunkw. Rachunki obliczaj dane z ewidencji czasu pracy, a take nierozliczone
dotychczas akordy (z Ewidencji akordw) i prowizje (z Ewidencji prowizji). Rachunki
mog by dodawane rcznie lub generowane automatycznie na podstawie
harmonogramw zdefiniowanych w umowach cywilnoprawnych.
135
MODUY I FUNKCJE
Ewidencje dodatkowe
ZFS
Modu umoliwia ewidencjonowanie operacji zwizanych z Zakadowym Fundu
szem wiadcze Socjalnych.
Finanse
Operacje bankowe
przelewy (pojedynczo i zbiorczo); automatycznie tworzy wypaty z konta do wysta
wionych wypat i rachunkw oraz wysya polecenia wypaty do systemu home
bankingowego.
Kartoteki
Instytucje
Modu umoliwia przechowywanie danych urzdw skarbowych oraz oddziaw
ZUS. S one wykorzystywane przede wszystkim podczas wystawiania i drukowania
operacji bankowych. Urzdy skarbowe s rwnie wykorzystywane podczas
drukowania przeleww do wystawionych deklaracji skarbowych. Dodano nowy
rodzaj instytucji Nowa instytucja. Instytucje takie mona powiza ze skadnikami
pacowymi, a nastpnie wydrukowa odpowiednie przelewy do wystawionych
wypat.
Wsplnicy
Modu jest przeznaczony do zarzdzania informacjami o wsplnikach (wacicielach)
firmy. Jest to bardzo wana kartoteka nie tylko Gratyfikanta GT, ale take Rewizora GT,
Rachmistrza GT oraz mikroGratyfikanta GT. Dane o wsplnikach s wykorzystywane
w wielu funkcjach programw przy naliczaniu deklaracji skarbowych, przy
naliczaniu danych do deklaracji ZUS, ksigowaniu lub dekretowaniu skadek w pro
gramach ksigowych. Znajduje si tu rwnie Ewidencja skadek ZUS wsplnikw.
Skadki te mog by ustalone indywidualnie przez uytkownika, moliwe jest take
wykorzystanie domylnych ustawie programu. Dodatkowo ale tylko w Gratyfikancie GT
dostpna jest ewidencja wiadcze i przerw, na podstawie ktrej s wyliczane
dane do deklaracji ZUS RSA.
Deklaracje
Grupa moduw Deklaracje wystpuje w Rachmistrzu GT, Rewizorze GT, Gratyfi
kancie GT i mikroGratyfikancie GT ich funkcjonalno zostaa opisana na str. 123, 131.
W grupie Deklaracje ewidencjonowane s dwa rodzaje deklaracji:
136
Deklaracje skarbowe
Gratyfikant GT umoliwia wystawienie nastpujcych deklaracji skarbowych:
PIT36L.
przychodw.
n PIT36: zeznanie o wysokoci osignitego dochodu (poniesionej straty) dla
podatnikw, ktrzy uzyskali dochody z dziaalnoci gospodarczej opodatkowanej
na zasadach oglnych.
n PIT36L: zeznanie o wysokoci osignitego dochodu (poniesionej straty) dla
podatnikw uzyskujcych dochd z dziaalnoci gospodarczej opodatkowanej
podatkiem liniowym 19%.
n PIT37: zeznanie o wysokoci osignitego dochodu (poniesionej straty), czne
opodatkowanie, 1% zmniejszenie podatku, m.in. dla podatnikw uzyskujcych
dochody z umowy zlecenia, o dzieo, kontraktu menederskiego, za zasiadanie
w radzie nadzorczej, za dziaalno sportow.
n PIT4: deklaracja na zaliczk miesiczn na podatek dochodowy od cznej kwoty
dokonanych wypat; deklaracja dla patnika podatku dochodowego od osb
fizycznych. Obowizywaa do koca 2006 r.
n PIT4R: deklaracja roczna o pobranych zaliczkach od pracownikw na podatek
dochodowy.
n PIT40
n PIT8A: deklaracja o zryczatowanym podatku dochodowym; dla patnika
zryczatowanego podatku dochodowego od osb fizycznych. Obowizywaa do
koca 2006 r.
n Zaliczka miesiczna od wypat PIT nowy raport zastpujcy PIT4.
n PIT8B/11: informacja o dochodach oraz o pobranych zaliczkach na podatek
dochodowy; patnika podatku dochodowego od osb fizycznych. Od 2007 r. jest
tylko PIT11.
n PIT12: owiadczenie dla celw obliczenia podatku dochodowego od dochodu
uzyskanego przez podatnika w danym roku podatkowym.
n Zaliczka miesiczna od wypat PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007
przelewu. Umoliwia wyliczenie zaliczek i wydruk przeleww od wpat z umw
o prac i rachunkw do umw cywilnoprawnych (tytuem PIT4R) oraz zaliczki
od rachunkw ryczatowych (tytuem PIT8AR).
137
MODUY I FUNKCJE


Deklaracje ZUS
Modu ten, wystpujcy w programach ksigowych systemu InsERT GT, umoliwia
ewidencj nalicze danych do deklaracji ZUS za poszczeglne miesice. Umoliwia
take zapisanie wyliczonych deklaracji w pliku wymiany (z rozszerzeniem *.KDU)
i przesanie do programu Patnik. Umoliwia naliczanie deklaracji rozliczeniowych
(RCA, RZA, RSA, DRA) oraz zgoszeniowych (ZUA, ZZA, ZWUA, ZCZA, ZCNA).
Deklaracja RSA i zgoszeniowe dostpne s tylko z poziomu Gratyfikanta GT.
Inne przydatne narzdzie i opcje w Gratyfikancie GT

Biblioteka dokumentw
Jest miejscem, gdzie uytkownik moe gromadzi dokumentacj kadrowopacow
pracownikw. Dokumenty do tego moduu mog by dodawane na dwa sposoby:
n wykorzystujc mechanizm drukowania z poziomu programu, gdzie w standar
dowym oknie wydruku okrelonych typw dokumentw pojawia si dodatkowa
operacja Dodaj do biblioteki dokumentw, ktrej uycie spowoduje dodanie
tego dokumentu do biblioteki;
n wykorzystujc funkcj importu dowolnych plikw z zewntrz, dziki czemu uyt
kownik moe przechowywa w bibliotece dokumenty stworzone poza programem,
np. zeskanowane kopie dostarczonych przez pracownika oryginalnych doku
mentw. Wszystkie dokumenty skadowane w ten sposb s zapisywane w bazie
danych w swoim pierwotnym formacie (nie s w aden sposb konwertowane
i przetwarzane).
Kontekstowo
Caa praca w Gratyfikancie GT odbywa si w kontekcie wybranym przez uytkow
nika. Do wyboru s trzy opcje:
n wszyscy pracownicy;
n grupy pracownikw;
n pojedynczy pracownik.
W kadym module mona wybra inny kontekst, w ktrym odbywa si bdzie
praca. Naley pamita o tym, e program zapamituje wybrany kontekst i ponowna
praca rozpoczyna si zawsze od ostatniego, z ktrym modu by skojarzony.
Skadniki pacowe
Uytkownik ma moliwo zdefiniowania skadnikw pacowych i moe to zrobi
na trzy sposoby poprzez:
138
n
n
warto zdefiniowanie konkretnej wartoci liczbowej skadnika;

wyraenie zdefiniowanie wartoci skadnika pacowego poprzez zestawy
wartoci predefiniowanych skadnikw (elementw wynagrodzenia), parametrw
oraz pola wartoci liczbowych spinajc wymienione pola podstawowymi
operatorami (+, , *, /, (, ) ) uytkownik ma moliwo bardzo elastycznego
definiowanie wartoci skadnika;
skrypt dostpny tylko dla uytkownikw Sfery dla Gratyfikanta GT lub
Gratyfikanta GT Sfery, umoliwia definiowanie skadnikw pacowych za pomoc
skryptw pisanych w VB.NET lub C#.
Analizator wypaty
Rozbudowane narzdzie, za pomoc ktrego uytkownik bdzie mg dowiedzie
si prawie wszystkiego o wyliczonej wypacie: jak zostay wyliczone skadniki, jakie
parametry zostay wczytane w momencie naliczania wypaty, jakie kwoty wynikaj
z rozliczenia ewidencji w grupie karta pracy. Zakres informacji jest bardzo duy
i szczegowy a forma prezentacji wygodna dla uytkownika.
InsTYNKT
Narzdzie, ktre pomaga uytkownikowi w wypenianiu rnorodnych okien i pl
tekstowych, zostao w Gratyfikancie GT rozwinite i ulepszone. W kadym miejscu,
gdzie znajduje si lista rozwijana, podpita przez producenta (np. nazwy woje
wdztw, gmin, powiatw) lub zdefiniowana przez uytkownika (np. lista pracow
nikw) dziaa narzdzie InsTYNKT. Wystarczy wpisa kilka znakw, aby program
podpowiedzia (na podstawie zdefiniowanych list) moliwe odpowiedzi.
Zasilenie podmiotu z Patnika odwoanie do strony z kreatorem wdroeniowym
Istnieje moliwo importu danych pracownikw z Patnika, aby tego dokona, naley
wyeksportowa dane w Patniku, a plik *.KDU zapisa na dysku. W kreatorze wdro
eniowym w kroku Wczytaj dane z patnika naley odznaczy opcj chci wpisania
tych danych oraz wskaza plik wymiany z wyeksportowanymi danymi. Naley
pamita, e import ten moliwy jest tylko wwczas, jeli w mikroGratyfiknacie nie
byo wprowadzonych pracownikw.
139
MODUY I FUNKCJE
KASIARZ GT
Kasiarz GT to dostarczany wraz z Subiektem GT program do obsugi urzdze
zewntrznych, takich jak: kasy i drukarki fiskalne, czytniki kodw kreskowych, wagi
etykietujce. Program wsppracuje z wikszoci dostpnych w Polsce urzdze
fiskalnych. Dziki niemu w atwy sposb mona przygotowa Subiekta GT do
wsppracy z danymi urzdzeniami zewntrznymi, a take wykona operacje na
tych urzdzeniach.
Konfiguracje
Grupa skupia moduy dotyczce konfiguracji i obsugi poszczeglnych typw
urzdze zewntrznych.
Kasy fiskalne
Modu umoliwia zarzdzanie konfiguracjami kas fiskalnych. Z poziomu moduu
mona rwnie wywoywa funkcje specjalne, sprawdza poczenie z urzdzeniem
zewntrznym.
Drukarki fiskalne
W module tym zawarte s funkcje umoliwiajce zarzdzenie konfiguracjami druka
rek fiskalnych, pozwalajce sprawdzi poczenie z urzdzeniem zewntrznym oraz
wykona raport fiskalny.
Wagi etykietujce
Modu umoliwia zarzdzanie wagami etykietujcymi. Z poziomu moduu mona
rwnie sprawdzi poczenie z urzdzeniem zewntrznym.
Czytniki kodw kreskowych
Modu pozwala zarzdza konfiguracjami czytnikw kodw kreskowych. Tu mona
rwnie okreli podstawowy czytnik, ktry ma by aktywowany przy danym stano
wisku w Subiekcie GT.
140
Rejestr transmisji
Modu gromadzi informacje o wszystkich przeprowadzonych transmisjach danych
pomidzy danym urzdzeniem a komputerem. Wpisy rejestru transmisji z poszcze
glnych operacji mona wydrukowa, a take zapisa do pliku.
Operacje
Modu umoliwia definiowanie, zarzdzanie i wykonanie operacji na skonfiguro
wanych urzdzeniach zewntrznych.
mikroGRATYFIKANT GT
Program mikroGratyfikant GT, wchodzcy w skad systemu InsERT GT, suy do
zarzdzania pacami w przedsibiorstwie. Dostpny jest on wraz z systemami
ksigowymi Rachmistrzem GT i Rewizorem GT.
Umoliwia prowadzenie ewidencji osobowej, ewidencji umw o prac i umw
cywilnoprawnych oraz tworzenie list pac i wystawianie rachunkw do umw
cywilnoprawnych. Na podstawie wprowadzonych danych uytkownik ma moli
wo wyliczenia i wydruku deklaracji skarbowych (PIT4, PIT8A, PIT8B i PIT11)
oraz wykonania nalicze do deklaracji rozliczeniowych ZUS (RCA lub RZA) i wyeks
portowania ich do programu Patnik.
Program umoliwia take drukowanie przeleww z wypat i deklaracji skarbowych,
drukowanie list pac, kart wynagrodze dla pracownikw oraz umw i rachunkw.
Dziki penej integracji programw systemu InsERT GT uytkownik ma moliwo
atwego importu wyliczonych wynagrodze do programu ksigowego.
Pace
Pace to grupa moduw, ktrych zadaniem jest prowadzenie ewidencji osobowej,
ewidencjonowanie umw o prac i umw cywilnoprawnych oraz generowanie
wypat (list pac).
141
MODUY I FUNKCJE
Ewidencja osobowa
Modu ten pozwala ewidencjonowa dane personalne osb bdcych pracownikami
zatrudnionymi na umow o prac oraz zleceniobiorcami, z ktrymi s zawarte umowy
cywilnoprawne. Dla uproszczenia nazewnictwa, osoby te s nazywane pracow
nikami. Oprcz standardowej ewidencji uytkownik moe z poziomu tego moduu
wystawia odpowiednie umowy, ewidencjonowa notatki zwizane z pracownikami,
drukowa karty wynagrodze oraz przeglda informacje zbiorcze zebrane w infor
matorze o pracowniku.
Umowy o prac
Modu ten suy do zarzdzania zawartymi umowami o prac. Program umoliwia
ewidencjonowanie umw zawartych na czas nieokrelony, okrelony lub prbny.
Umowy mog by rwnie w dowolnym momencie rozwizywane. Na podstawie
aktualnie trwajcych umw o prac generowane s listy pac. Poza ewidencj uyt
kownik moe rwnie drukowa tre umowy.
Umowy cywilnoprawne
Modu ten suy do zarzdzania zawartymi umowami cywilnoprawnymi, czyli umo
wami o dzieo i umowamizleceniami. Program umoliwia ewidencjonowanie umw
zawartych na czas nieokrelony lub okrelony. Umowy cywilnoprawne mog by
rwnie w dowolnym momencie rozwizywane. Do zewidencjonowanych umw
cywilnoprawnych wystawiane s rachunki. Uytkownik moe rwnie drukowa
treci zawartych umw.
Wypaty
Modu umoliwia generowanie list pac (gwnych i dodatkowych) z wypatami dla
pracownikw. Gwna lista pac naliczana jest na podstawie skadnikw zdefinio
wanych w umowie o prac. W gwnych listach pac s ponadto odliczane koszty
uzyskania przychodu oraz miesiczna ulga podatkowa. W dodatkowych listach pac
koszty i ulgi nie s odliczane.
Naley pamita, e w programie mikroGratyfikant GT wypaty wynagrodze
z tytuu umw o prac musz by prowadzone w sposb chronologiczny i cigy.
Istotne jest wic okrelenie miesica pierwszej wypaty, od ktrego bd naliczane
wypaty. Miesic pierwszej wypaty okrela si w kreatorze wdroeniowym
mikroGratyfikanta GT (mona ten miesic zmieni z poziomu danych
wdroeniowych).
Rachunki do umw
Dziki temu moduowi moliwe bdzie wystawienie rachunku do umowy cywil
noprawnej. Warunkiem jest oczywicie wprowadzenie do programu pracownikw
zatrudnionych na umow o dzieo lub umowzlecenie.
Deklaracje
Grupa moduw wystpujca w caym systemie InsERT GT.
142
Deklaracje skarbowe
Modu ten umoliwia wyliczanie, ewidencjonowanie i drukowanie deklaracji skar
bowych. W module dostpna jest rwnie funkcja umoliwiajca drukowanie
przeleww na podstawie wybranych deklaracji. Deklaracje skarbowe wyliczane s
w sposb tabelaryczny, to znaczy poszczeglne pola danej deklaracji przedstawiane
s w postaci listy.
Poniej lista dostpnych deklaracji w mikroGratyfikancie GT:
PIT/B: informacja o wysokoci dochodu (straty) z pozarolniczej dziaalnoci
PIT36L.
n PIT4: deklaracja dotyczy miesicznych zaliczek na podatek dochodowy. Jest
ona wystawiana przez firm dla wszystkich pracownikw zatrudnionych na pod
stawie umowy o prac i powinna by przesyana do waciwego urzdu skarbo
wego. Obowizywaa do koca 2006 r.
n PIT40
przychodw.
n PIT4R: deklaracja roczna o pobranych zaliczkach od pracownikw na podatek
dochodowy.
n PIT8A: deklaracja dotyczy zbiorczej deklaracji zryczatowanego podatku
dochodowego, ktr skada w urzdzie skarbowym patnik tego podatku.
Obowizywaa do koca 2006 r.
n Zaliczka miesiczna od wypat PIT nowy raport zastpujcy PIT4.
n PIT8B: deklaracja dotyczy rocznego podsumowania zaliczek na podatek do
chodowy, ktre zostay wpacone do urzdu skarbowego za pracownikw
zatrudnianych na innej podstawie ni umowa o prac (np. na umowzlecenie).
Wypeniony przez pracodawc druk deklaracji powinien otrzyma urzd skarbowy
i pracownicy. Obowizywaa do koca 2006 r.
n PIT11: deklaracja obejmuje roczne rozliczenie wszystkich zaliczek na podatek
dochodowy paconych dla zatrudnianych pracownikw, bez wzgldu na typ pod
pisanej umowy. T deklaracj powinien otrzyma urzd skarbowy oraz pracow
nicy.
n PIT36: deklaracja dotyczy zeznania o wysokoci osignitego dochodu (po
niesionej straty) w roku podatkowym.
n PIT36L: zeznanie o wysokoci osignitego dochodu (poniesionej straty) dla
podatnikw uzyskujcych dochd z dziaalnoci gospodarczej opodatkowanej
podatkiem liniowym 19%.
n PIT37: deklaracja dotyczy zeznania o wysokoci osignitego dochodu (ponie
sionej straty) w poprzednim roku podatkowym. Skadaj go podatnicy uzyskujcy
przychody wycznie ze rde pooonych na terenie RP, od ktrych patnicy
pobrali zaliczki na podatek. Deklaracja PIT37 przeznaczona jest zarwno dla
podatnikw rozliczajcych si indywidualnie, wsplnie z maonkiem, jak i dla
osb samotnie wychowujcych dzieci.
n
143
MODUY I FUNKCJE
Zaliczka miesiczna od wypat PIT: nowy raport obowizujcy od stycznia 2007

przelewu. Umoliwia wyliczenie zaliczek i wydruk przeleww od wpat z umw
o prac i rachunkw do umw cywilnoprawnych (tytuem PIT4R) oraz zaliczki
od rachunkw ryczatowych (tytuem PIT8AR). W mikroGratyfikancie kwot
zaliczki na podatek od rachunkw ryczatowych naley wpisywa rcznie.


Deklaracje ZUS
Modu umoliwia ewidencj nalicze danych do deklaracji ZUS za poszczeglne
miesice. Umoliwia take zapisanie wyliczonych deklaracji w pliku wymiany
(z rozszerzeniem *.KDU) i przesanie do programu Patnik. Dane do dostpnych
w programach deklaracji RCA i RZA naliczane s z wypat dla pracownikw
(odpowiednie parametry ustala si w umowach o prac), z rachunkw do umw
cywilnoprawnych oraz ze skadek do ZUS waciciela.
Kartoteki
W programie mikroGratyfikant GT ta grupa moduw obejmuje kartotek wsplnikw
i instytucji. Oba typy kartotek s wsplne dla programu mikroGratyfikant GT,
Gratyfikant GT, Rachmistrz GT, Rewizor GT, opis moliwoci znajduje si w infor
macjach o Rachmistrzu GT, na str. 119 oraz w Gratyfikancie GT na str. 133.
144
MODUY ADMINISTRACYJNE W SYSTEMIE InsERT GT

Kady z programw wchodzcych w skad systemu InsERT GT zawiera grup
moduw Administracja. Dziki znajdujcym si w niej moduom moliwe jest
okrelenie parametrw poszczeglnych programw, ustalenie wzorcw wydruku,
definiowanie schematw importu oraz prowadzenie wielu przydatnych sownikw.
Parametry
Dziki moduowi Parametry uytkownik moe wprowadzi wiele rnych ustale
dotyczcych pracy Subiekta GT, Gestora GT, Rachmistrza GT, Rewizora GT, Gratyfikanta GT,
mikroGratyfikanta GT oraz Kasiarza GT. Tu okrela si sposb dziaania niektrych
mechanizmw i funkcji. Przez to moliwe jest jak najlepsze dostosowanie programu
do specyficznych wymaga danego przedsibiorstwa.
Sowniki
Za pomoc moduu Sowniki mona wprowadza dane, ktre bd wykorzystywane
w rnych momentach pracy z systemem InsERT GT.
Warto pamita, e wybrane (najczciej uywane) sowniki i parametry dostpne

s take z poziomu innych moduw kadego z programw wchodzcych
w skad systemu InsERT GT. Oznacza to, e uytkownik bdzie mg dopisa
nowe dane do odpowiedniego sownika bez opuszczania moduu, z ktrym
w danym momencie pracuje. Kontekstowe sowniki i parametry mona wywoa
za pomoc opcji Parametry i sowniki dostpnej w menu Operacje kadego
moduu programu.
145
MODUY I FUNKCJE
Wzorce wydrukw
Modu wzorce wydrukw pozwala zarzdza definicjami postaci wydrukw dostpnymi
w systemie InsERT GT. Istnieje moliwo czciowej zmiany postaci wydruku z poziomu
programu lub eksport ich do zewntrznego edytora. Wicej o modyfikacji wzorcw
wydruku w rozdziale Modyfikacja wzorcw wydruku, na str. 184.
Schematy importu
Funkcja schematy importu umoliwia zdefiniowanie algorytmu, wedug jakiego bd
przenoszone dokumenty pomidzy Subiektem GT, Gratyfikantem GT i mikroGra
tyfikantem GT a systemami ksigowymi Rachmistrz GT lub Rewizor GT. Dziki
temu uytkownik moe dowolnie decydowa o tym, ktre dokumenty i w jaki sposb
maj by zaimportowane do programu ksigowego. Schematy importu wystarczy
zdefiniowa jeden raz, na pocztku pracy z kadym podmiotem (przed wykonaniem
pierwszego importu). Oczywicie w dowolnym momencie pniej mona doda,
zmieni lub usun wczeniej zadeklarowane schematy.
Podczas definicji schematu importu uytkownik kolejno dla kadego typu dokumentu
okrela zestaw istotnych parametrw. W opcji Kategoria naley poda kategori,
dla ktrej obowizuje dany schemat. Jeeli uytkownik nie stosuje kategorii dla
146
dokumentw w Subiekcie GT, to naley wybra zapis brak. Jeeli wszystkie doku
menty danego typu (np. faktury sprzeday) maj by importowane w taki sam sposb
bez wzgldu na przypisan kategori, to naley wybra zapis dowolna.
ZESTAWIENIA W SYSTEMIE InsERT GT

Zadaniem moduu Zestawienia jest przedstawienie na wiele sposobw najwa
niejszych informacji dotyczcych dziaalnoci firmy. W module mona uzyska
rnorodne podliczenia, bilanse, rejestry, ktre mona bdzie rwnie wydrukowa.
Obsuga zestawie jest bardzo prosta i polega na podaniu kilku parametrw starto
wych i ewentualnie pniejszym wydrukowaniu tabeli bdcej wynikiem dziaania
zestawienia. Wynik ten mona te przenie do innego programu (np. Microsoft
Excel), korzystajc z opcji Kopiuj list.
147
MODUY I FUNKCJE
Poniej zamieszczono list wszystkich zestawie dostpnych w systemie InsERT GT

wraz z oznaczeniem, w ktrych programach jest ono dostpne:
Zestawienia dostpne w systemie InsERT GT
Lp.
Zestawienie
Subiekt GT Gestor GT Rachmistrz GT Rewizor GT Gratyfikant GT

z
1. Aktualne umowy o prac

z
2. Aktywno uytkownikw
3. Analiza pynnoci finansowej
4.
Analiza spjnoci ewidencji ksigowej

z ewidencj rozrachunkw
5. Analiza stanu towaru
z
z
6. Bilans z ksigi
7. Bilans z ksigi z podziaem na kategorie

8. Cennik tabelaryczny
z
z
9. Dziennik ksigowa peny

10.
Dziennik ksigowa peny z numeracj

zapisw
z
z
11. Dziennik ksigowa skrcony

12. Ewidencja osobowa badania okresowe
13. Ewidencja osobowa kursy BHP
14.
Ewidencja osobowa operacje na danych

osobowych
z
z
15. Ewidencja osobowa raport oglny
16. Ewidencja osobowa uprawnienia

17. Ewidencja sprzeday VAT
18. Ewidencja zakupw VAT w rozbiciu na grupy
19. Ewidencja zakupw VAT w rozbiciu na stawki
Ewidencja zakupw VAT w rozbiciu na stawki

20.
tylko odliczenia cakowite

21.
tylko odliczenia proporcjonalne

22.
tylko zakupy inwestycyjne

23.
tylko zakupy zaopatrzeniowe
24. Faktury VAT RR

25. Firmy kupujce dany towar
26. Historia dostawy o podanym kodzie
27. Historia patnoci dokumentu
28. Historia rodka trwaego

z
29. Klienci z nieunikatowym adresem email

30. Kontrahenci z nieprawidowym numerem NIP
31. Lejek sprzeday

32. Podliczenie dnia dokumenty
33. Podliczenie finansw na dzie
34. Podliczenie okresu dokumenty
35. Podliczenie finansw w okresie
z
z
36. Podliczenie rachunkw

z
37. Podliczenie VAT
38. Podliczenie wypat

z
39. Podsumowanie dziennikw ksigowa

40. Podsumowanie ewidencji sprzeday VAT
148

Lp.
Zestawienie
41.
Podsumowanie ewidencji zakupw VAT

w rozbiciu na grupy
42.
Podsumowanie ewidencji zakupw VAT

w rozbiciu na stawki
Subiekt GT Gestor GT
Rachmistrz GT
Rewizor GT
Gratyfikant GT
43. Podsumowanie kas gotwkowych
44. Podsumowanie rachunkw bankowych
45. Podsumowanie przychodw (ryczat)
46. Podsumowanie rejestrw sprzeday VAT

47.
Podsumowanie rejestrw zakupw VAT

w rozbiciu na grupy
48.
Podsumowanie rejestrw zakupw VAT

w rozbiciu na stawki VAT
49. Podsumowanie VAT
50. Potwierdzenie sald

51.
Powizanie dokumentw sprzeday

z magazynowymi
52.
Powizanie dokumentw zakupu

z magazynowymi
53. Pracownicy z niepoprawnym numerem NIP
54. Pracownicy z niepoprawnym numerem PESEL
55. Prognozowanie sprzeday
z
z
56. Przecitne zatrudnienie w okresie

57. Przyjcia magazynowe wg asortymentu
58.
Przyjcia magazynowe wg kodw dostaw,

asortymentu i kontrahentw
59.
Przyjcia magazynowe wg kontrahentw

i asortymentu
z
z
z
60. Raport bankowy
61. Raport kasowy
62. Raport o dokumentach
z
z
63. Raport o dokumentach niezaksigowanych
64. Raport o rozliczeniu ewidencji

z
65. Raport o rodkach trwaych

66. Raport o towarach
68. Rejestr sprzeday VAT
69. Rejestr zakupw VAT
Rejestr zakupw VAT w rozbiciu na stawki

VAT tylko odliczenia cakowite
71. Rozrachunki na dany dzie

72.
z
z

VAT tylko odliczenia proporcjonalne
Rejestr zakupw VAT zakupy inwestycyjne

73.
Rejestr zakupw VAT zakupy zaopatrzeniowe

74.
75. Rejestr zakupw VAT w rozbiciu na grupy

VAT
76.
67. Raport z eksploatacji pojazdw
70.
77. Remanent na dzie biecy
78. Remanent na dzie biecy grupami
149
MODUY I FUNKCJE

Lp.
Zestawienie
Subiekt GT Gestor GT
79. Remanent na dzie dowolny
80. Remanent na dzie dowolny grupami
Rachmistrz GT
z
z
83. Rozrachunki z kontrahentem

84. Rozrachunki z odsetkami
86. Skuteczno sprzedawcw
87. Sprzeda VAT z podziaem na kategorie
88. Sprzeda wg asortymentu
89. Sprzeda wg dokumentw
90. Sprzeda wg grup
91. Sprzeda wg kategorii
Sprzeda wg kodw dostaw, asortymentu

i kontrahentw
85. Rozszerzenia partnerw
92.
z
z
93. Sprzeda wg kontrahentw
94. Sprzeda wg kontrahentw i asortymentu
95. Sprzeda wg okresw
96. Sprzeda wg pracownikw
97. Sprzeda wg regionw
98. Stan konta
99. Stan konta w walucie
100. Stan urlopw
101. Statystyka absencji dla umw cywilnoprawnych
102. Statystyka absencji dla umw o prac
103. Statystyka absencji pracownika
104. Statystyka czasu pracy
z
z
105. Statystyka czasu pracy pracownika

106. Statystyka dekretacji i ksigowania
107. Statystyka rachunkw
z
z
109. Statystyka wypat
z
z
110. Statystyka wypat pracownika

z
111. Statystyka zatrudnienia
112. Statystyka zatrudnienia wg grup
113. Statystyka zatrudnienia wg stau

114.
z
z
108. Statystyka rachunkw pracownika
Statystyka zatrudnienia wg stau

szczegowa
115. Statystyka zatrudnienia wg wyksztacenia
116. Statystyka zatrudnienia wg wymiaru pracy
117.
Statystyka zatrudnienia wg wymiaru pracy

szczegowa
118. Szanse sprzeday przeterminowane
119. Szanse sprzeday zakoczone
z
z
120. lad rewizyjny

z
121. rodki trwae amortyzowane jednorazowo

122. Towary na zamwieniach
123. Towary poniej stanu minimalnego
124. Towary niechodliwe
125. Towary zarezerwowane
126. Wiekowanie rozrachunkw
150
Gratyfikant GT
81. Rozrachunki na dany dzie

82. Rozrachunki wg regionw
Rewizor GT
MODUY I FUNKCJE
INNE FUNKCJE SYSTEMU InsERT GT

System InsERT GT wyposaony zosta w szereg funkcji dodatkowych i narzdzio
wych, ktre w skrcie omwiono w niniejszym rozdziale.
Komunikacja
Pod pojciem komunikacji kryj si mechanizmy suce do przenoszenia danych
(dokumentw i kartotek) pomidzy rnymi programami. Biorc pod uwag gwne
cele i zastosowania komunikacji, w systemie InsERT GT mona wyrni trzy gwne
typy komunikacji:
n komunikacja typu Praca wielooddziaowa,
n komunikacja typu Eksport danych do biura rachunkowego,
n komunikacja typu Eksport i import lunych danych.
Komunikacja typu Praca wielooddziaowa
Ten typ komunikacji jest przeznaczony dla firm, ktre posiadaj central i wiele
oddziaw oraz chc pomidzy nimi wymienia dokumenty. Idea pracy jest nast
pujca: w centrali oraz we wszystkich oddziaach pracuj lokalnie programy Subiekt GT,
z centrali do oddziaw s wysyane dane o przesuniciach midzymagazynowych
oraz kartoteka towarw, natomiast z oddziaw do centrali s wysyane wystawione
dokumenty handlowe oraz kartoteka kontrahentw.
Przed rozpoczciem wymiany danych wymagane jest odpowiednie przygotowanie

wszystkich Subiektw. W programie obsugujcym central uytkownik musi wskaza
magazyn, ktry bdzie magazynem centralnym. Analogicznie w kadym z od
dziaw musi zosta wskazany magazyn gwny oddziau. Ponadto w programie
obsugujcym central uytkownik musi zaoy dodatkowe magazyny odpowia
dajce magazynom gwnym oddziaw. Naley pamita, e nazwy i symbole
magazynw oddziaw musz by dokadnie takie same w centrali, jak i w od
dziaach. Opisowo rzecz ujmujc, idea pracy wielooddziaowej polega na tym, e
152
w programie obsugujcym central uytkownik ma odzwierciedlenie tego, co si

dzieje w oddziaach z wyszczeglnieniem kadego oddziau, natomiast w oddziale
ma informacje przeznaczone tylko dla tego oddziau, a nie dla jakiegokolwiek innego.
Ten typ komunikacji nie obsuguje wymiany danych pomidzy oddziaami. Warto
doda, e rol oddziaw mog rwnie peni akwizytorzy.
Praca wielooddziaowa jest obsugiwana opcj Komunikacja, znajdujc si w menu
Narzdzia programu Subiekt GT. Natomiast parametry, ktre naley ustali przed
rozpoczciem wymiany danych, znajduj si w module Parametry w opcji Komu
nikacja. Przesyane dokumenty i kartoteki s zapisywane w plikach w formacie
EDI++.7 Naley doda, e format ten jest rwnie wykorzystywany przez inne sys
temy tworzone przez firm InsERT.
Komunikacja typu Eksport danych do biura rachunkowego w Subiekcie GT

Ten typ komunikacji jest przeznaczony do wymiany dokumentw pomidzy
Subiektem GT a biurem rachunkowym pracujcym z wykorzystaniem Rachmistrza GT
lub Rewizora GT. Idea pracy jest nastpujca: w Subiekcie GT s wystawiane doku
menty, nastpnie za pomoc opcji Komunikacja/Wylij dane do biura rachunkowego
s one zapisywane do pliku wymiany, a w dalszej kolejnoci z pliku wymiany s
wczytywane do Rachmistrza GT lub Rewizora GT za pomoc funkcji Import. Obsu
giwanym formatem pliku wymiany jest EDI++.
Format EDI++ zosta stworzony w firmie InsERT i jego opis dostpny jest na yczenie klientw.
153
MODUY I FUNKCJE
Komunikacja typu Eksport danych do biura rachunkowego w Gratyfikancie GT

W Gratyfikancie GT jest podobna funkcja, za pomoc ktrej dane zgromadzone
w systemie kadrowopacowym mona wysa do biura rachunkowego. Rnica
midzy Subiektem GT a Gratyfikantem GT polega na tym, e w tym ostatnim dane
nie s zapisywane do jednego pliku, lecz znajduj si w kilku plikach. Uytkownik
musi wic wskaza lub stworzy folder, w ktrym wybrane dane zostan zapisane.
Program ostrzega przez dwukrotnym wysaniem tych samych danych (mog to by
dokadnie te same dane lub w pewnym stopniu pokrywajce si, np. pierwszy raz
wysano dane za okres 1.0231.03, a za drugim razem jako daty wybrane zostay
30.0303.04 program pokae ostrzeenie, e te dane zostay ju wysane).
Aby wysa dane, naley z menu Narzdzia wybra opcj Komunikacja, a nastpnie
zdecydowa o okresie, z jakiego dane bd wysyane, oraz medium, za pomoc
ktrego zostan wysane (dyskietka, poczta elektroniczna); jeli wybrano nonik trway
(dysk, dyskietka), naley wskaza folder, do ktrego w pierwszej kolejnoci bd
skopiowane.
Komunikacja typu Eksport i import lunych danych
Ten typ komunikacji polega na kontekstowym wysyaniu i odbieraniu dokumentw
oraz pozycji kartotekowych. Do obsugi tych operacji su opcje Wylij do oraz
Dodaj na podstawie. S one dostpne w gwnych moduach dokumentowych
Subiekta GT oraz w kartotekach Kontrahentw i Towarw i usug. Dziki tym
funkcjom mona przesya dokumenty pomidzy dowolnymi Subiektami GT lub
innymi programami. Podstawowym formatem pliku wymiany jest EDI++. Dodatkowo,
dokumenty sprzeday mona zapisywa w formacie eBISXML,8 natomiast pozycje
kartotekowe w plikach HTML, RTF lub XLS.
Istnieje moliwo pracy zdalnej, wykonywanej z porednictwem Internetu. Jest

to tani i popularny sposb pracy. Zachcamy, aby dowiedzie si wicej na ten
temat i zasign pomocy u autoryzowanych partnerw firmy InsERT.
154
Standard eBISXML (oparty na jzyku XML) opracowany zosta przez midzynarodow organizacj
zrzeszajc producentw oprogramowania BASDA The Business & Accounting Software Developers
Associations. Wicej informacji na stronach internetowych www.basda.org
Inwentaryzacja
Funkcja ta jest przeznaczona do wprowadzania i zmiany stanw magazynowych
towarw, opakowa zwrotnych i kompletw. Moe by wykonywana tylko raz, na
pocztku roku (remanent pocztkowy), lub wielokrotnie, w dowolnym momencie
pracy z programem. Inwentaryzacja moe by rwnie wykonana automatycznie,
w sytuacji gdy uytkownik, przenoszc dane z innych systemw sprzeday, zechce
przenie stany pocztkowe towarw. Inwentaryzacja jest przeprowadzana dla
kadego magazynu oddzielnie.
Inwentaryzacj mona wykonywa na raty. Oznacza to, e mona wprowadzi
rnice inwentaryzacyjne niejako do bufora, bez zapisania ich skutkw w programie.
Suy do tego opcja Zamknij, dostpna w oknie formularza. Gdy zostan wpro
wadzone wszystkie zapisy rnicowe i zakrelony znacznik Wykonaj inwentaryzacj
przy zamkniciu, inwentaryzacja zostanie wykonana. Skutkiem wykonania inwen
taryzacji jest wygenerowanie dokumentw magazynowych PR i RW, ktre zwiksz
lub zmniejsz stany magazynowe. Wprowadzone przez uytkownika rnice inwen
taryzacyjne zostan wwczas wyzerowane, a program bdzie gotowy do wprowa
dzenia nowej inwentaryzacji.
Przecena
Funkcja Przecena suy do zbiorczej zmiany cen sprzeday. Uytkownik moe dokad
nie wyselekcjonowa towary do przeceny oraz poziomy cen, ktre maj zosta
zmienione. Ceny sprzeday mog by zwikszane lub zmniejszane. Nowe ceny mog
by wprowadzone rcznie lub mog zosta wyliczone automatycznie na podstawie
jednego z szeciu dostpnych algorytmw. Program kontroluje poprawno wyliczenia
nowych cen, np.: jeeli wg zadanego przez uytkownika algorytmu warto nowej
ceny spadnie poniej zera, taka cena z oczywistych wzgldw nie zostanie zapisana,
a uytkownik zostanie o tym poinformowany. Przeceny towarw mona wykonywa
wielokrotnie, w dowolnym momencie pracy z programem.
155
MODUY I FUNKCJE
Promocje
W systemie InsERT GT istnieje moliwo definiowania promocji oraz zarzdzania
strategi sprzeday. Uytkownik moe zdefiniowa wiele promocji, ktre mog zosta
uaktywnione w dowolnym momencie (np. obowizywa cyklicznie pod koniec
kadego sezonu sprzedaowego). Strategie sprzeday ustala si w Parametrach
Subiekta, w zakadce Rabaty. Promocje i rabaty uwzgldniane s przez program
podczas ustalania cen sprzeday. W zalenoci od ustawie dokonanych w para
metrach program wyliczy ceny sprzeday: z zastosowaniem rabatu dla kontrahenta,
z zastosowaniem rabatu dla towaru lub z uwzgldnieniem promocji. Naley pamita,
e rabatw ani promocji nie zsumowuje si.
Dane wdroeniowe
Funkcja ta charakterystyczna jest dla programu mikroGratyfikant GT. Pomaga
w uzupenianiu danych o pacach za miesice poprzedzajce moment wdroenia
systemu InsERT GT, a take pozwala na zmian miesica pierwszej wypaty (jeli
w programie nie zostaa dokonana jeszcze adna wypata). Poprawne dane wdro
eniowe niezbdne s do prawidowego wyliczania deklaracji podatkowych. Dane
wdroeniowe s automatycznie tworzone podczas przenoszenia danych z systemw
ksigowych obsugujcych pace (Rachmistrza dla Windows, Rewizora dla Win
dows i Rachmistrza 4 EURO).
156
Dane wdroeniowe Gratyfikanta GT

Jest to niezmiernie wana funkcjonalno Gratyfikanta GT, ktra umoliwia wyli
czenie deklaracji podatkowych, jeeli program by wdraany w trakcie roku, a take
naliczenie podstawy do chorobowego i urlopowego z miesicy poprzedzajcych
miesic pierwszej wypaty, mog one nawet siga 12 miesicy wstecz.
Praca w danych wdroeniowych odbywa si kontekstowo wszystkie dane, wpro
wadzane przez uytkownika dotyczy bd konkretnego pracownika, w kontekcie
ktrego odbywa si praca.
W przypadku uytkownikw mikroGratyfikanta GT migrujcych do Gratyfikanta GT,
dane wdroeniowe zostan automatycznie wyliczone na podstawie wypat i rachun
kw zapisanych w mikroGratyfikancie GT.
Przy przenoszeniu danych z Gratyfikanta 3, dane wdroeniowe s automatycznie
wyliczane na podstawie wypat i rachunkw przenoszonych z Gratyfikanta 3.
Archiwizacja danych
Naley pamita o tym, e w wypadku awarii komputera lub awarii sieci elektrycznej
zgromadzone dane mog ulec zniszczeniu. W zwizku z tym oprcz korzystania ze
specjalnych urzdze podtrzymujcych napicie sieci elektrycznej zaleca si
sporzdzanie kopii danych, czyli przeprowadzanie archiwizacji.Do sporzdzania
archiwum bazy danych podmiotu suy funkcja Archiwizuj dane. Wywoywana jest
z menu Narzdzia kadego z programw. Dodatkowo, podczas kadego zamy
kania programu wywietli si komunikat z pytaniem o archiwizacj.
Odpowied twierdzca spowoduje wywietlenie okna Archiwizacja, gdzie na uwag

zasuguje zakadka Lokalizacja. Naley w niej przede wszystkim okreli folder archi
wum i folder roboczy. Folder archiwum to folder, w ktrym ma by stworzone
archiwum bazy danych podmiotu. Natomiast folder roboczy9 to miejsce, gdzie wyko
nywana jest robocza kopia danych.
Szczeglnie wane jest okrelenie poprawnej nazwy foldera roboczego w przypadku
pracy sieciowej. Musi to by folder udostpniany dla komputera, z ktrego
wykonywana jest archiwizacja, jak rwnie dla serwera bazy danych. W przypadku
pracy sieciowej wskazane jest, by folder roboczy zlokalizowany by na serwerze.
Przykadowy wpis w polu folder roboczy moe by nastpujcy: \\SERWER\temp.
Archiwizacja odbywa si zawsze w dwu etapach: 1) archiwizacja bazy danych do folderu roboczego,
2) kompresja bazy danych i zapis archiwum do folderu docelowego
157
MODUY I FUNKCJE
Naley pamita, e jeli folder roboczy nie jest zlokalizowany na serwerze (jest to
dowolny folder sieciowy), to musi by on udostpniony dla obu komputerw (czyli
widoczny dla serwera i dla stacji klienckiej) i musz by przydzielone prawa do
zapisu dla obu stacji (serwerowej i klienckiej).
Jeli archiwizacja odbywa si lokalnie (czyli serwer dziaa na tym samym komputerze,
co system InsERT GT), to moe to by dowolny folder, do ktrego zalogowany
uytkownik ma uprawnienia. Domylnie dla systemu InsERT GT przyjto, e w polu
Folder roboczy podpoiwadany jest tzw. folder wspdzielonych danych aplikacji.
W rnych wersjach Windows folder ten znajduje si w rnych miejscach, np.
w MS Windows XP PL jest to:
C:\Documents and Settings\All Users\Dane aplikacji,
natomiast w MS Windows Vista:
C:\ProgramData\InsERT.
Kolejnym parametrem dostpnym w zakadce Lokalizacja jest Nazwa archiwum.
Moe ona by:
n tworzona na podstawie nazwy podmiotu (opcja ta jest zalecana w przypadku
tworzenia archiwum jednorazowo, na przykad po to, by przenie dane w postaci
archiwum z jednego komputera na drugi);
n tworzona na podstawie nazwy podmiotu i daty (zalecana dla uytkownikw
tworzcych regularnie, cyklicznie kopie zapasowe, na przykad kadej nocy.
Wwczas nazwa pliku bdzie zoeniem nazwy podmiotu oraz daty utworzenia
archiwum danych. Zalecane jest regularne tworzenie kopii zapasowej danych
z wykorzystaniem tego wariantu nazewnictwa);
n podana przez uytkownika (uytkownik podaje dowoln nazw dla pliku
archiwum. Zastosowanie tej opcji jest identyczne jak w pierwszym przypadku,
gdy kopia tworzona jest incydentalnie).
Parametry archiwizacji ustala si w programie narzdziowym Archiwizator
(omwionym w rozdziale Archiwizator na str. 163).
158
Import dokumentw
Dokumenty handlowe wystawiane za pomoc programu Subiekt GT oraz dokumenty
pacowe wystawiane w programie mikroGratyfikant GT mog by automatycznie
przeniesione do ksigi handlowej Rewizora GT lub do ksigi albo do odpowiednich
ewidencji VAT systemu ksigowego Rachmistrz GT. Tak funkcjonalno zapewnia
opcja Import dostpna z poziomu programw ksigowych: Rewizora GT i Rach
mistrza GT. Import danych mona wykona na dwa sposoby: z biecego podmiotu
(opcja wykorzystywana przez podmioty indywidualnie prowadzce ksigowo,
sprzeda i/lub pace) oraz z dowolnego pliku komunikacji (funkcja przeznaczona
dla biur rachunkowych). Naley pamita, e przed pierwszym wykonaniem importu
naley zdefiniowa odpowiednie schematy importu dla poszczeglnych typw
dokumentw (patrz rozdzia Schematy importu na str. 146 oraz Schematy importu
i dekretacji na str. 128).
W Rewizorze GT istnieje osobna funkcja do importu pac (wypat i rachunkw)
z plikw wymiany XML. Funkcja ta nazywa si Importuj z plikw wymiany XML.
Suy do wczytywania pac wysanych za pomoc opcji Komunikacja z Gratyfikanta 3
oraz Gratyfikanta GT.
Blokada okresu
Funkcja ta umoliwia zablokowanie dowolnego okresu, czyli ustawienie blokady
zapisw poniej ustalonej daty. Uruchamia si j z menu Narzdzia kadego
z programw systemu InsERT GT.
Ustawienie blokady spowoduje, e wszystkie dokumenty wystawione przed dat
blokady nie bd mogy by edytowalne, a jedynie przegldane i drukowane. Blokad
mona usun pod warunkiem, e dany uytkownik posiada stosowne uprawnienia.
Naley wspomnie, e na operacj blokowania nie ma wpywu zdefiniowany rok
obrotowy w Rewizorze GT ani ustalony okres obrachunkowy w Rachmistrzu GT.
W tym drugim programie blokad mona ustali na dowoln dat niezalenie, czy
ustalony okres jest miesiczny, kwartalny lub roczny. Warto jednak blokowa
zamknite okresy obrachunkowe. W Subiekcie GT mechanizm blokowania okresw
zastpuje znan z innych wersji Subiekta funkcj Zamknij okres (czyli przeniesienie
danych do archiwaliw).
159
MODUY I FUNKCJE
Zaleca si ustawienie blokady w celu uniknicia przypadkowej lub celowej

zmiany danych. Zaleca si rwnie, aby dostp do operacji blokowania miay
tylko uprawnione osoby.
Blokada okresu jest ustawiana indywidualnie dla kadego programu w systemie InsERT
GT. W moduach dokumentowych wsplnych dla Subiekta GT i Rewizora GT
(Dokumenty kasowe, Operacje bankowe), wyszy priorytet ma zawsze blokada
ustawiona wyej.
Przykad: Jeeli w Subiekcie GT ustawiono blokad na dzie 31.01.2005, a w Re
wizorze GT na 31.03.2005, to z poziomu obu programw nie bdzie mona ani
usun adnego dokumentu kasowego wystawionego w I kwartale 2005, ani doda
nowego dokumentu kasowego z dat wystawienia wczeniejsz ni 01.04.2005.
160
PROGRAMY NARZDZIOWE
161
162
InsERT GT PROGRAMY NARZDZIOWE

ARCHIWIZATOR
Archiwizator to program sucy do sporzdzania kopii danych podmiotu. Regularne
tworzenie kopii zapasowej danych jest niezwykle wanym elementem dziaa
wchodzcych w skad obsugi informatycznej kadego przedsibiorstwa. Zarzdza
nie aplikacj bazodanow o istotnym znaczeniu wymaga szczeglnej troski o bez
pieczestwo danych. Posiadanie archiwum moe uchroni od problemw i wymier
nych strat finansowych, zwaszcza w wypadku, gdy dojdzie do uszkodzenia danych
bd awarii sprztu komputerowego, na ktrym dane te byy przetwarzane.
Archiwum kadego podmiotu jest generowane z wykorzystaniem mechanizmw
wbudowanych w SQL Server 2000. W programie Archiwizator tworzone s pene
backupy bazy danych (Database Backup Complete). Dodatkowo, mona zada,
aby archiwum bazy danych podmiotu zostao po stworzeniu spakowane (w ten sposb
zmniejszona bdzie fizyczna objto pliku).
Aby uatwi archiwizowanie danych oraz zwolni uytkownika od obowizku

pamitania o systematycznym przeprowadzaniu tej czynnoci, warto wprowadzi
niezbdne ustalenia, korzystajc z opcji Parametry archiwizacji, wywoywanej
z menu Podmiot Archiwizatora. W pierwszej zakadce wywietlonego okna mona
okreli, m.in. czy ma si pojawia pytanie o archiwizacj przy kadorazowym
zamykaniu programu, czy archiwizacja danych ma odbywa si automatycznie,
czy wreszcie ma by wywietlane okno Archiwizacja (opisane na str. 158).
W programie istnieje rwnie moliwo ustalenia harmonogramu dla procesu
archiwizowania danych (opcja Harmonogram). Mona zleci systemowi tworzenie
automatycznej kopii zapasowej danych np. codziennie o pnocy. Naley wtedy
pamita, by komputer pozosta na ten czas wczony. Autorzy zalecaj korzystanie
z harmonogramu zada i dokonywanie archiwizacji danych przynajmniej raz
w tygodniu.
163
PROGRAMY NARZDZIOWE
Tworzenie harmonogramu jest oparte o aplikacj systemow Harmonogram

zada.
Do pobrania uprzednio zarchiwizowanych danych z plikw archiwalnych suy
opcja Dearchiwizacja, ktra rwnie znajduje si w Archiwizatorze.
PROGRAM SERWISOWY
Program serwisowy udostpnia opcje zwizane z zarzdzaniem bazami danych
podmiotw zaoonych na serwerze SQL, do ktrego uytkownik jest zalogowany.
Moliwe s m.in.: zmiana nazwy podmiotu, usunicie bazy danych, sprawdzenie
stanu bazy danych (np. numeru wersji, statusu).10
Naley pamita, e praca z wersj wysz programu ni baza danych podmiotu
nie bdzie moliwa, dopki baza ta nie zostanie skonwertowana. Konwersji
bazy danych moe dokona jedynie uytkownik z najwikszymi uprawnieniami
wymagane jest haso Szefa).
Dodatkowo program serwisowy zosta wyposaony w funkcjonalno skierowan
specjalnie dla biur rachunkowych (menu Biura rachunkowe). Moliwa jest tu zmiana
danych biura rachunkowego we wszystkich podmiotach prowadzonych przez to
biuro, wprowadzenie licencji we wszystkich podmiotach, rejestracja licencji oraz
aktywacja ulepsze.
10
164
Szczegowe omwienie parametrw baz danych zawartych w danym programie znajduje si w systemie
pomocy kontekstowej, wywoywanej klawiszem [F1].
W programie serwisowym dostpna jest opcja Usu dane Rachmistrza GT. Wywouje
si j z menu Podmiot. Funkcja uywana jest w przypadkach, gdy wymagana jest
zmiana formy ksigowoci podmiotu (z KPiR lub ryczatu) na form nieokrelon.
Uywana jest w sytuacjach, gdy np. uytkownik pracujcy z Subiektem GT uruchomi
w celach testowych Rachmistrza GT, okrelajc form ksigowoci podmiotu.
Nastpnie dokupi Rewizora GT i chciaby pracowa na tym samym podmiocie, co
Subiekt GT. Aby uruchomi Rewizora GT, musi zosta zmieniona forma ksigowoci
na nieokrelon. Do tego celu suy funkcja Usu dane Rachmistrza GT, ktra usuwa
wszystkie dane zwizane z zaoonym podmiotem.
Naley pamita, e operacja usuwania danych Rachmistrza GT jest nieodwra
calna, dlatego przed dokonaniem tej czynnoci naley wykona archiwizacj
danych podmiotu.
PRZENIESIENIE DANYCH
System InsERT GT zawiera mechanizm pozwalajcy rozpocz prac od przenie
sienia danych z innych programw firmy InsERT (lub innych systemw)11. Mechanizm
ten uruchamiany jest za pomoc programu Przeniesienie danych dostpnego
w menu startowym Windows. Szczegowy opis tej procedury znajduje si w roz
dziale Przeniesienie danych na str. 37.
11
Przeniesienie danych z innych systemw jest moliwe poprzez specjalne pliki wymiany XML, ale wymaga
ich utworzenia, zgodnie z potrzebami systemu InsERT GT. Pliki wymiany mechanizmu przeniesienia
danych s plikami w formacie XML. Ich struktura i opis jest dostpny dla zainteresowanych w
szczegowych materiaach technicznych dostpnych w firmie InsERT. Partnerzy firmy InsERT dysponuj
narzdziami, m.in. ZPD, pomocnymi przy migracji danych.
165
166
INFORMACJE TECHNICZNE
167
168
InsERT GT INFORMACJE TECHNICZNE

ZAAWANSOWANE ASPEKTY INSTALACJI
W czasie instalowania programu naley okreli, jaki sposb instalacji ma by prze
prowadzony. Dostpne s dwie opcje:
n instalacja stanowiskowa/serwerowa
n instalacja kliencka.
Wymienione sposoby instalacji rni si tym jedynie, czy bdzie instalowany silnik
bazy danych MSDE (Microsoft SQL Server 2000 Desktop Engine). W przypadku
instalacji stanowiskowej/serwerowej instalowany jest silnik bazy danych MSDE
zakadana jest instancja serwera (local)/InsERT GT. Gdy wybrana zostaje instalacja
kliencka, nie jest instalowany silnik bazy danych, lecz tylko oprogramowanie klienckie
(a wic programy wchodzce w skad systemu InsERT GT).
Instalacja stanowiskowa/serwerowa
Instalacja w wersji stanowiskowej/serwerowej obejmuje zarwno instalacj po
szczeglnych programw systemu InsERT GT, jak i motoru bazy danych Microsoft
SQL Server. Instalacja stanowiskowa jest przeznaczona przede wszystkim dla tych
uytkownikw, ktrzy oprogramowanie bd wykorzystywa wycznie na jednym
komputerze.
Jeli jednak ta opcja instalacji zostanie przeprowadzona na komputerze w sieci,
instalowany Microsoft SQL Server moe by serwerem bazy danych dla innych
komputerw sieciowych. W takim wypadku jest to instalacja serwerowa. Oznacza
to, e na innych komputerach w sieci jest moliwe wykonanie instalacji klienckiej
wwczas oprogramowanie klienckie bdzie czyo si z serwerem bazy danych
Microsoft SQL Server. Dane bd odczytywane i zapisywane bezporednio w bazie
danych znajdujcej si na serwerze.
169
Poniszy schemat prezentuje zawarto komputera przy instalacji jednostano

wiskowej. Na jednym komputerze jest zainstalowany zarwno serwer bazy danych
Microsoft SQL Server, jak i oprogramowanie klienckie wchodzce w skad systemu
InsERT GT. Oprogramowanie to w czasie dziaania odczytuje i zapisuje wszystkie
dane na serwerze.
Instalacja jednostanowiskowa. Baza danych na SQL Server
2005 Express Edition. Automatycznie zaoona instancja:
(local)\InsERT GT
SQL Server 2005

Express Edition
instancja:
(local)\InsERT GT
Kolejny schemat pokazuje przykad instalacji systemu InsERT GT na kilku kompu

terach. Jeden komputer peni rol serwera (na schemacie po lewej). Przeprowadzono
na nim instalacj serwerow zainstalowano Microsoft SQL Server oraz oprogra
mowanie klienckie. Na pozostaych komputerach (na schemacie po prawej) przepro
wadzane s instalacje klienckie. Nie jest wic na nich instalowany silnik bazy danych,
a jedynie programy klienckie, takie jak: Subiekt GT, Rachmistrz GT, Rewizor GT,
Gratyfikant GT, mikroGratyfikant GT czy Kasiarz GT.
Instalacja kliencka. Baza danych na SQL Server Express

lub pena wersja SQL Server 2005. Instancja: (local)
zaoona przez uytkownika lub inny program.
SQL Server 2005

Express Edition lub
SQL Server 2000
instancja: (local)
170
Instalacja kliencka
Podczas przeprowadzania instalacji klienckiej systemu InsERT GT nie jest instalo
wany motor bazy danych SQL Server 2005 Express Edition. Oznacza to, e oprogra
mowanie bdzie si odwoywao do innej bazy danych w sieci. Moe nastpi
odwoanie:
n do dowolnego komputera w sieci z zainstalowanym SQL Server 2005 Express
Edition bd pen wersj Microsoft SQL Server 2005,
n do instancji SQL Server 2005 Express Edition lub penej wersji Microsoft SQL
Server 2005 znajdujcej si na komputerze lokalnym.
Pierwszy wariant moe dotyczy sytuacji, gdy planowana jest praca systemu InsERT GT
na kilku stanowiskach. Wwczas na komputerze, na ktrym bd gromadzone dane,
naley przeprowadzi instalacj serwerow, a na wszystkich pozostaych klienck.
Taki wariant zosta przedstawiony na schemacie nr 2.
Drugi wariant moe wystpi, gdy np. na komputerze penicym rol serwera zostao
ju zainstalowane wczeniej (na przykad przez inny program, taki jak program
Patnik). Wwczas, mimo e praca jest jednostanowiskowa, mona przeprowadzi
instalacj klienck (oszczdzajc tym samym miejsce na dysku). Obrazuje to schemat:
Instalacja serwerowa. Baza danych na SQL Server

Express. Automatycznie zaoona instancja:
(local)\InsERT GT oraz zainstalowane oprogramowanie
klienckie systemu InsERT GT.
SQL Server 2005

Express Edition lub
SQL Server 2000
instancja: (local)
171
Deinstalacja
Deinstalacji systemu InsERT GT dokonuje si w sposb znany wszystkim uytkow
nikom systemw operacyjnych Windows. W panelu sterowania naley wybra modu
Dodaj/Usu programy, a w nim wskaza oprogramowanie InsERT GT:
W czasie odinstalowywania systemu InsERT GT usuwane s wszystkie komponenty

oprogramowania klienckiego. Nie jest natomiast odinstalowywany motor bazy
danych MSDE. Nie s rwnie usuwane pliki baz danych oraz ich kopie zapasowe.
Wsppraca z Microsoft SQL Server 2005
System InsERT GT od wersji 1.06 zosta dostosowany do pracy z najnowsz wersj
serwera bazy danych Microsoft SQL Server 2005. Funkcjonalno systemu bya
testowana na bazie edycji Standard oraz Express). Elementy systemu InsERT GT s
nadal dostarczane wraz z Microsoft SQL Server 2000 Desktop Engine, jednak uyt
kownik moe naby najnowszy system obsugi baz danych od firmy InsERT lub jej
partnerw. InsERT ma bowiem w swojej ofercie bardzo korzystn cenowo propozycj
zakupu oprogramowania firmy Microsoft, za jako Microsoft Certified Gold Partner
dokada wszelkich stara, aby system InsERT GT dziaa w peni poprawnie z najnow
szymi produktami firmy Microsoft. Naley te nadmieni, e Microsoft udostpnia (do
pobrania przez Internet) bezpatn, ograniczon funkcjonalnie edycj Express serwe
ra SQL 2005. Edycja ta rwnie w peni poprawnie pracuje z systemem InsERT GT
i w odrnieniu do wersji SQL Server 2000 MSDE nie zawiera ogranicze przy
wikszej ni 5 liczbie jednoczesnych odwoa/zapyta.
172
PLIKI KONFIGURACYJNE
W czasie instalowania systemu InsERT GT tworzone s w jego folderze instalacyjnym
pliki konfiguracyjne w formacie XML (np. subiekt.xml, rachmistrz.xml). Kady pro
gram wchodzcy w skad systemu ma swj plik konfiguracyjny. Cz pliku XML
zwizan z konfiguracj serwera bazy danych mona edytowa dowolnym edytorem
plikw tekstowych lub za pomoc specjalnej opcji w Programie serwisowym
dostarczanym w ramach systemu InsERT GT.
Dodatkowo w plikach konfiguracyjnych zawarte s informacje zwizane z inter
fejsem poszczeglnych programw systemu InsERT GT. Dokonujc edycji pliku,
mona dostosowa interfejs do indywidualnych potrzeb, np. sprawi, e bd
widoczne tylko wybrane lub wybrana grupa moduw (np. Sprzeda).
Przywrcenie ustawie domylnych moliwe jest za pomoc opcji Przywr
domylne moduy dostpnej w Subiekcie GT, w menu Widok.
MICROSOFT SQL SERVER 2005

Microsoft SQL Server 2005 to platforma do zarzdzania danymi i ich analizy. Baza
danych pozwala zwikszy bezpieczestwo, skalowalno i dostpno firmowych
danych i aplikacji analitycznych, a przy tym znaczco uatwia zadania tworzenia,
wdraania i administracji danymi.
Nowe wersje zostay zaprojektowane tak, aby umoliwi dostp do bezpiecznej
i niezawodnej platformy dla wszystkich uytkownikw w przedsibiorstwie.
MS SQL Server 2005

System InsERT GT od wersji 1.10 zosta wyposaony z nowy motor bazy danych MS
SQL Server 2005 Express. We wczeniejszych wersjach dystrybuowany by motor
MS SQL Server 2000 Desktop Engine (tzw. MSDE). Oczywicie nie ma adnej koniecz
noci zmiany motoru bazy danych na nowy (szczeglnie dla tych uytkownikw,
ktrzy od dawna korzystaj z motoru MSDE i sprawdza si on w ich dziaalnoci).
Nowy motor SQL Server Express ma jednak liczne zalety w stosunku do starego
MSDE. Przede wszystkim, co szczeglnie istotne dla wikszych firm, nie ma
ograniczenia wydajnoci do 5 rwnolegle przetwarzanych zapyta. W przeszoci
w wikszych firmach wbudowany w MSDE mechanizm Workload Governor ograni
cza moliwoci przetwarzania serwera przy wikszym obcieniu. SQL Server 2005
Express Edition nie posiada tego mechanizmu.
Najwaniejszymi ograniczeniami wydajnoci, na ktre trzeba zwrci uwag, przy
podejmowaniu decyzji o przejciu na SQL Server 2005 Express, s:
n obsuga komputerw posiadajcych tylko jeden procesor
n obsuga komputerw posiadajcych maksymalnie 1GB pamici RAM.
173
Istotn nowoci w SQL Server 2005 Express Edition jest moliwo obsugi baz
danych o wielkoci maksymalnej do 4GB (w MSDE to ograniczenie wynosio 2 GB).
Ponadto nowy motor bazy danych jest wsparty graficznymi narzdziami znacznie
uatwiajcymi zarzdzanie serwerem i konfiguracj.
Dodatkowo SQL Server 2005 Express Edition od wersji SP1 (a taka wersja jest
dystrybuowana na pycie InsERT GT 1.10) moe wsppracowa z narzdziami dla
programistw, ktre w znacznej mierze uatwiaj dostosowywanie serwera bazy
danych i systemu InsERT GT do indywidualnych potrzeb uytkownika. Do takich
programistycznych narzdzi moemy zaliczy:
n SQL Server Reporting Services
n Full Text Search
n SQL Server Management Studio Express
n SQL Server Express Toolkit
m Connectivity Components
m Business Intelligence Development Studio
m Management Studio Express
m Software Development Kit do tworzenia raportw, jak i ich zarzdzania
n lepsze wsparcie dla jzyka XML.
Te narzdzia, ktre nie s dystrybuowane na pycie InsERT GT, mog by bezpatnie

pobrane ze stron firmy Microsoft z lokalizacji:
http://msdn.microsoft.com/vstudio/express/sql/download/default.aspx
Chocia SQL Server 2005 Express moe by uznawany za nastpc MSDE, jego
funkcjonalno daleko wykracza poza moliwoci swego poprzednika, czynic go
wietnym wyborem zarwno dla uytkownikw indywidualnych, jak i maych firm.
Dostarczane wraz z pakietem instalacyjnym narzdzia pozwalaj na szybk konfi
guracj, a dodatkowe narzdzie SQL Server 2005 Management Studio Express (nie
jest dystrybuowane przez InsERT) umoliwia wygodne i przejrzyste zarzdzanie baza
mi danych.
Instalacja pyty dostarczonej przez InsERT
W tym rozdziale opisano instalacj systemu InsERT GT oraz serwera bazy danych
MS SQL Server 2005 Express gotowego do pracy sieciowej. Przyjto zaoenie, e
komputer penicy rol serwera bazy danych to komputer z czystym systemem
operacyjnym, na ktrym nie s zainstalowane adne z wczeniejszych wersji MS
SQL Servera (w szczeglnoci chodzi tu o SQL Server 2000 oraz MSDE).
174
Instalacja na komputerze penicym rol serwera bazy danych

Instalacj naley rozpocz od komputera, ktry bdzie peni rol serwera bazy
danych. Po woeniu pyty instalacyjnej i wybraniu w oknie instalatora opcji Instaluj
pojawi si nastpujce okno wyboru:
Na serwerze wybieramy opcj instalacji Jednostanowiskowa/serwerowa.

Jeli instalator wykryje, e na komputerze zainstalowany jest silnik bazy danych
MSDE w instancji\InsERTGT, to nie nastpi instalacja serwera bazy danych SQL
2005, tylko instalacja skadnikw InsERT GT. Jeli tak nie jest, rozpocznie si
pena instalacja SQL Servera 2005.
175
Jeli na komputerze penicym rol serwera bazy danych nie byo wczeniej zainsta
lowanego MS .NET Frameworka 2.0, ten skadnik zostanie zainstalowany w pierwszej
kolejnoci:
176
Po zainstalowaniu pojawia si nastpujca uwaga:
Kolejno rozpocznie si instalacja serwera bazy danych MS SQL Server 2005 Express
wraz z narzdziami do zarzdzania baz danych (do instalacji jest wymagane zainsta
lowanie skadnika Windows Installer 3.1; Osoby, ktre na bieco nie aktualizuj
swojego systemu operacyjnego, bd musiay wczeniej zainstalowa ten skadnik).
MS SQL Server 2005 Express jest instalowany w instancji \InsERTGT.
W czasie instalowania SQL Servera 2005 instalator nie powinien pyta uytkownika
o adne dodatkowe wybory i ustawienia.
177
Kolejno rozpoczyna si oczywicie instalacja programw linii InsERT GT.
Instalacja na komputerze klienckim

Na komputerach klienckich naley wybra opcj instalacji Klinecka. Zainstalowane
zostan skadniki systemu InsERT GT. Bdzie konieczne wskazanie serwera bazy
danych, z ktrym programy maj si czy.
Ustawienia zapory na serwerze

Po zainstalowaniu MS SQL Servera 2005 Express z pyty dostarczonej przez InsERT
jest on gotowy do pracy sieciowej. Jednak trzeba upora si jeszcze z zapor systemu
Windows. Najprostszym, ale take niebezpiecznym i niezalecanym sposobem, jest
jej cakowite wyczenie. Dlatego oczywicie dla sprawdzenia poczenia, w celach
wycznie testowych, mona chwilowo zapor wyczy. Jednak nie wolno w ten
sposb pracowa, gdy naraa to system operacyjny serwera na rne niebezpie
czestwa.
W docelowej pracy wyczenie zapory jest oczywicie niedozwolone, dlatego trzeba
ustanowi dwa wyjtki w zaporze systemu MS Windows XP, ktre w wikszoci
wypadkw powinny umoliwi normaln prac SQL Servera 2005 w sieci. Chodzi
tu o:
n Port UDP, na ktrym pracuje usuga SQL Server Browser (najczciej 1434)
n Wyjtek dla programu MS SQL Server
Aby zmodyfikowa ustawienia Zapory systemu Windows, naley w Panelu stero
wania wybra opcj Zapora systemu Windows. Nastpnie na zakadce Wyjtki naley
klikn Dodaj port i wprowadzi ustawienia wyjtku dla SQL Browsera (port UDP
1434):
178
Kolejno naley ustanowi wyjtek dla programu sqlservr.exe. W tym celu na zakadce
Wyjtki naley klikn Dodaj program, nastpnie w lokalizacji:
C:\Program Files\Microsoft SQL Server\MSSQL.1\MSSQL\Binn
wskaza plik sqlservr.exe.
179
MICROSOFT SQL SERVER 2000

System Microsoft SQL Server 2000 jest bogato wyposaonym systemem zarzdzania
relacyjn baz danych typu klientserwer. Microsoft SQL Server 2000 jest przezna
czony do obsugiwania zarwno maych, jak i bardzo duych baz danych i ma
bardzo szerokie zastosowania. Zosta rwnie wyposaony (w wersji penej) w na
rzdzia umoliwiajce wielowymiarow analiz zgromadzonych danych.
Zasady licencjonowania
Microsoft SQL Server 2000 moe by licencjonowany na dwa podstawowe sposoby:
w systemie CAL i jako licencja procesorowa (wg informacji z wrzenia 2003 r.). To
drugie rozwizanie ma sens dopiero przy instalacjach powyej 25 komputerw.
Dla uytkownikw systemu InsERT GT chccych zakada bazy danych na penej
wersji Microsoft SQL Server 2000, uzasadnione ekonomicznie jest zaopatrzenie si
w licencje dostpowe do serwera w systemie CAL (Client Access Licence). Do pracy
potrzebne s:
n Licencja serwera kady zainstalowany serwer wymaga licencji serwerowej.
n Licencja dostpowa kade urzdzenie (np.: komputer PC) wykorzystujce usugi
oferowane przez Microsoft SQL Server wymaga licencji dostpowej CAL (Client
Access Licence).
Nowoci w ofercie firmy Microsoft jest moliwo zakupienia licencji dostpowej
zwizanej nie z urzdzeniem, ale z uytkownikiem. Oznacza to, e kupienie licencji
CAL dla uytkownika uprawnia go do komunikowania si z serwerem bazy danych
z dowolnego urzdzenia (na przykad komputer stacjonarny w pracy, w domu, note
book).
Naley zwrci uwag na rnice w sposobie licencjonowania Subiekta GT
(gdzie w podstawowym pakiecie dostpne s licencje na 3 jednoczenie uywane,
ale dowolne stanowiska) oraz Microsoft SQL Server 2000 (gdzie licencja CAL
moe by przyznana na konkretny komputer lub na konkretnego uytkownika).
Microsoft SQL Server 2000 nie udostpnia sposobu licencjonowania okrelanego
jako jednoczesne uycie (ang. concurrent use), za system InsERT GT tak. Planujc
instalacj programu Subiekt GT w wikszej sieci komputerowej, naley mie ten
fakt na uwadze.
180
PRACA SIECIOWA W RODOWISKU WINDOWS XP SP2

LUB WYSZYM
Firma Microsoft w drugiej poowie 2004 roku zaprezentowaa nakadk na system
Windows XP (zarwno Home, jak i Professional) nazwan Service Pack 2 (w skrcie
SP2). Nakadka ta jest midzy innymi reklamowana jako zabezpieczenie przed
hakerami, wirusami i robakami internetowymi, gdy zawiera wbudowany system
ochrony przed atakami internetowymi tzw. zapor ogniow (ang. firewall).
Service Pack 2 do systemu Windows XP jest dostarczany w ramach usugi Windows
Update (www.windowsupdate.com), naley si wic spodziewa, e bdzie on
zainstalowany automatycznie na wikszoci komputerw wyposaonych w Win
dows XP. Ochrona komputera przed atakami internetowymi jest w obecnych czasach
bardzo wana, ale naley wzi pod uwag, e wczona zapora w Windows XP
(a domylnie jest ona wczona wanie w SP2) blokuje rwnie pewne rodzaje
komunikacji w sieci lokalnej. Tak wic komputer z wczon zapor ogniow bdzie
mg udostpnia swoje dane jako serwer bazy danych (np. dla systemu InsERT GT)
tylko po dokonaniu odpowiednich konfiguracji zapory ogniowej (lub jej wyczeniu
jeli sie nie jest podczona do Internetu). Konfiguracja taka polega na odblo
kowaniu portw komunikacyjnych, na ktrych pracuje Microsoft SQL Server 2000
lub utworzeniu wyjtku w zaporze ogniowej dla aplikacji zarzdzajcej serwerem
SQL (przykadowo dla InsERT GT bdzie to najczciej: C:\Program Files\Microsoft
SQL Server\MSSQL$INSERTGT\Binn\Sqlservr.exe). Wicej na ten temat mona
przeczyta w bazie wiedzy Microsoft (http://support.microsoft.com/) w artykuach
841249, 841251 i 841252.
Jeli chodzi o system Windows Vista, to zawiera on zaktualizowan wersj Zapory
systemu Windows, ktra zostaje automatycznie wczona z chwil uruchomienia
komputera.
Wszystkie istotne ustawienia zabezpiecze w systemie Windows Vista zostay
zgromadzone w jednym, atwym do odnalezienia i monitorowania miejscu, czyli
w Centrum zabezpiecze systemu Windows. Naley w nim dokona stosownych
ustawie podobnie jak w przypadku pracy z systemem Windows XP (opisane
powyej).
Szczegy techniczne oraz informacje o problemach mogcych pojawi si w pracy
z tym systemem autorzy programu InsERT GT staraj si na bieco opisywa
w dokumentacji technicznej, udostpnianej na stronach Insertu bd u partnerw.
Tematy zwizane z prac w systemie Windows Vista sukcesywnie bd dodawane
do pomocy kontekstowej programu InsERT GT, do ktrej odsyamy zainteresowanych
uytkownikw.
181
Zasady licencjonowania
Microsoft SQL Server 2005 moe by licencjonowany na kilka sposobw. Uytkow
nikom InsERT GT polecamy licencj Runtime,13 ktra moe by zakupiona i uyt
kowana wycznie z oprogramowaniem InsERT GT.
W ramach licencji Runtime dostpne s nastpujce edycje Microsoft SQL Server 2005:
n
MS SQL Server 2005 Workgroup Edition Runtime atwe w uyciu i ekono

miczne rozwizanie bazodanowe dla nieduych wydziaw i rozwijajcych si
firm, ktre cechuje si:
m obsug dwch procesorw SMP;
m obsug do 3 GB pamici RAM;
m zawiera Management Studio;
m moliwoci importu i eksportu;
m ograniczonymi moliwociami publikowania replikacji;
m wykonywaniem kopii zapasowych poprzez dystrybucj logw.
MS SQL Server 2005 Standard Edition Runtime kompletna platforma do zarz

dzania i analizy danych dla rednich firm i duych wydziaw, cechuj j:
m obsuga do czterech procesorw SMP;
m obsuga nieograniczonej iloci pamici RAM (platformy 64bitowe);
m mirroring baz danych;
m serwer OLAP;
m serwer raportw;
m nowe usugi Integration Services;
m drenie danych;
m pena replikacja i publikowanie SSB.
MS SQL Server 2005 Enterprise Edition Runtime w peni zintegrowana platfor

ma do zarzdzania i analizy danych dla aplikacji krytycznych dla dziaania firmy,
ktr cechuj:
m nieograniczone skalowanie i partycjonowanie;
m zaawansowany mirroring, wszystkie operacje wykonywane online i rwno
legle;
m migawki baz;
m zaawansowane narzdzia analityczne, peny OLAP i drenie danych;
m kreator Report Builder wraz z zindywidualizowanym raportowaniem na wielk
skal;
m zaawansowany SSIS.
13
182
Licencja Runtime moe by zakupiona i uytkowana wycznie z oprogramowaniem InsERT GT.
Poniewa z wersj instalacyjn SQL Servera 2005 Express nie jest dostarczane ad
ne narzdzie do zarzdzania bazami danych, firma Microsoft udostpnia odpo
wiedni wersj Management Studio przeznaczon na platform Express. Narzdzie
Management Studio Express jest bezpatne i mona je pobra ze stron firmy Microsoft
z lokalizacji:
http://msdn.microsoft.com/vstudio/express/sql/download/default.aspx
Jeli aplikacja ma pracowa na systemie innym ni serwer bazy danych, wtedy na
takim komputerze konieczne jest wczeniejsze zainstalowanie .NET Framework 2.0.
Warto zaznaczy, e inne typy lub wersje serwerw SQL nie s przez nie obsugiwane.
SQL Server 2005 Management Studio Express umoliwia przede wszystkim atwe
i przejrzyste tworzenie nowych baz, tabel, procedur skadowanych, loginw i wszyst
kich pozostaych obiektw. Narzdzie upraszcza rwnie przegldanie dziennikw
serwera, jego aktywnoci oraz wykonywania operacji kopii zapasowych i przywra
cania.
Narzdzie Service Manager

Microsoft SQL Server 2000 zosta wyposaony w szereg narzdzi wcznie z pro
gramami dziaajcymi w linii polece, ktre maj wspomaga prac z serwerem
i uatwia zarzdzanie bazami danych. Wersja MSDE zawiera jednak tylko jedno
z tych narzdzi Service Manager. Jest to narzdzie przeznaczone do sterowania
usugami i serwerami wczanie/wyczanie.
SQL Server Service Manager wskazuje na dziaanie serwisw SQL Servera. Po

wybraniu odpowiedniego serwisu z listy Services mona si przekona, czy dany
serwis jest uruchomiony czy nie. Najwaniejszym serwisem jest oczywicie SQL
Server, ktry pokazuje prac serwera bazy danych. SQL Server Service Manager
pozwala take wcza i wycza poszczeglne usugi (a w szczeglnoci take
prac serwera). Mona te w nim zdefiniowa uruchamianie usug zaraz po starcie
systemu operacyjnego.
183
Ikona symbolizujca dziaanie SQL Servera i pozwalajca wywoa narzdzie SQL

Server Service Manager znajduje si rwnie w pasku System Tray:
Niekiedy moe si zdarzy, e bezporednio po instalacji Microsoft SQL Server 2000

w wersji MSDE ikona nie bdzie widoczna. Domylnie serwer nie bdzie wwczas
dziaa. Naley w takim wypadku uruchomi program Service Manager, a nastpnie
serwer. Najczciej spotykany bd polegajcy na niemonoci nawizania poczenia
z serwerem wynika wanie z tego, e serwer najzwyczajniej nie dziaa.
STRUKTURY BAZ DANYCH

System InsERT GT pracuje w oparciu o relacyjn baz danych dziaajc na Microsoft
SQL Server 2005. Szczegowa struktura tej bazy danych jest udostpniana zaintere
sowanym. Standardowo jest ona dostpna na stronach internetowych firmy InsERT
(www.insert.com.pl) w sekcji dla partnerw (zabezpieczonej hasem). Aby zapozna
si z opisem struktury (np. w celu tworzenia wasnych zestawie SQL), mona
skontaktowa si z jednym z partnerw firmy InsERT. Szczegowa lista partnerw
jest rwnie dostpna na wyej wymienionych stronach WWW.
MODYFIKACJA WZORCW WYDRUKU

System InsERT GT pozwala na modyfikacj postaci wydrukw za pomoc
zewntrznego narzdzia. Wikszo wydrukw dostpnych w systemie zostaa
zbudowana z pomoc programu Crystal Reports 8.5. Edytowanie wzorcw wydrukw
moe odbywa si za pomoc tego programu.14 Kady wzorzec wydruku mona
wyeksportowa z systemu InsERT GT do pliku .RPT o strukturze raportu programu
Crystal Reports 8.5.15
14
15
184
Do modyfikacji wzorcw wydruku wystarczy wersja Standard programu Crystal Reports 8.5.
Program Crystal Reports 8.5 Standard mona zakupi osobno. Wicej informacji udziela dzia handlowy,
tel. 071 78 76 110.
Wzorzec ten mona edytowa z poziomu Crystal Reports 8.5 (zalecamy uycie
wersji 8.5 z dodatkiem Service Pack 1). Mona wic dowolnie:
n zmienia definicje pl;
n dodawa nowe pola;
n zmienia ukad graficzny elementw raportu.
Nastpnie plik .RPT zmodyfikowany z poziomu Crystal Reports 8.5 moe zosta
ponownie zaimportowany do systemu InsERT GT jako wzorzec wydruku. Taki wzorzec
bdzie mg by wykorzystywany do sporzdzania wydrukw w systemie InsERT GT.
Na yczenie uytkownika tak modyfikacj mog przeprowadzi rwnie partnerzy
firmy InsERT. Jest to jednak usuga patna. Lista partnerw jest dostpna na stronach
internetowych: www.insert.com.pl.
ZESTAWIENIA WASNE
System InsERT GT pozwala na tworzenie rnych rodzajw zestawie wasnych.
Mog to by zapytania jzyka SQL, gotowe komponenty COM lub zestawienia XML.
Ten drugi rodzaj zestawie przeznaczony jest dla zaawansowanych uytkownikw
lub partnerw firmy InsERT. Zestawienia SQL i XML uytkownik moe tworzy
samodzielnie w oparciu o skrcon dokumentacj dostpn w systemie pomocy.
Na yczenie producent systemu dostarcza swoim partnerom bardziej szczegow
dokumentacj. Lista partnerw jest dostpna na stronach internetowych:
www.insert.com.pl.
Wicej informacji na ten temat mona odnale w pomocy kontekstowej programu
InsERT GT.
185
186
INDEKS
Indeks
A
abonament na ulepszenia 55
analizator wypaty 139
archiwizacja danych 157158
archiwizator 163
komunikacja 152154
konfiguracja list 86, 98
kontekstowo 62, 138
kontrola poprawnoci danych 9495
biblioteka dokumentw 119, 138

blokada okresu 159
Biuro GT 54
Brudnopis 110
licencje 16, 4751

lista moduw 62
C
cechy towarw 33
cechy kontrahentw 33
D
dane podmiotu 17, 18, 38, 44, 63
dane wdroeniowe 29, 39, 156157
dearchiwizacja 164
deinstalacja 171
dokument karteczkowy 67
F
filtrowanie danych 65, 8992
format eBIS XML 154
format EDI++ 153
G
grupy kontrahentw 33, 3839
grupy towarw 33
H
haso 20, 36, 46, 140
hyperlink 68
I
import dokumentw 159
InfoSfera 64
instalacja 1013, 169170
instalacja sieciowa 13
instalacja zaawansowane aspekty 168
InsMAIL 56
InsTYNKT 92, 139
InsWiadomoci 57
inwentaryzacja 38, 44, 168
M
mailing 114
menu kontekstowe 67
menu programu 62, 63
Microsoft SQL Server 2000 172, 180
Microsoft SQL Server 2005 168, 173179
miesic pierwszej wypaty 28, 46
moduy administracyjne 145146
moduy Gestora GT 111119
moduy Gratyfikanta GT 133141
moduy Kasiarza GT 140141
moduy mikroGratyfikanta 141144
moduy Rachmistrza GT 119125
moduy Rewizora GT 125133
moduy Subiekta GT 10310
N
numer aktywacyjny 50, 54, 57
numer licencji 16, 4850, 53, 57
numeracja dokumentw 18
O
okno dialogowe 66
okno moduu 65
okno programu 62
okres obrachunkowy 21, 63, 89
operacje na listach 8688
opieka posprzedana 55
P
parametry 28, 44
parametry list 67, 71, 86, 96, 97
parametry magazynowe 19
parametry numeracji KPiR 22
parametry pracy 38, 39
pasek narzdzi 62
pasek programu 62
187
INDEKS
pasek skrtw 62
pasek stanu 62
pierwsze uruchomienie 1415
pliki konfiguracyjne 36, 172
podatki 34
profil dziaalnoci 23
program serwisowy 164165
promocja 156
przecena 155
przegldanie danych 93
przeniesienie danych 3747, 165
R
rejestracja licencji 5154
rejestry ksigowe 25
rodzaj dokumentw 6871
S
schematy importu 113, 114, 130, 146
schowek 119
skadniki pacowe 138
skrty klawiszowe 8086
skutek magazynowy 19
sowniki 39, 40, 145
strona gwna 61
system pomocy 95, 96
szanse sprzeday 117118
T
teleKonsultant 55
typy dokumentw 6872
U
ubezpieczenia spoeczne 34
umowa cywilnoprawna 34
umowa o prac 34
uprawnienia 99
W
wersja prba systemu 35
wysyka elektroniczna deklaracji 124, 137
wzorce wydrukw 146, 184
Z
zakadki 65, 67
zakadkowo 65
zestawienia 148151
zestawienia wasne 185
zgaszanie sugestii 96
188

Instrukcja Insert GT

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Instrukcja Insert GT

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Spis treci

Wyszukiwanie danych ..............................................................................

MODUY I FUNKCJE PROGRAMW ZAWARTYCH W SYSTEMIE

Pace ...................................................................................................... 135

Kasiarz GT .................................................................................................. 140

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

Do pracy systemu InsERT GT wymagane jest zainstalowanie przegldarki Micro

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

Zalecamy, aby przed instalacj zakoczy prac wszystkich dziaajcych

Po dokonaniu tego wyboru rozpoczyna si waciwy proces instalacji. Automatycznie

Standardowa instalacja Subiekta GT obejmuje:

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

W czasie instalacji klienckiej naley zwrci uwag na pojawiajce si pytanie

Wicej informacji mona znale w rozdziale Zaawansowane aspekty instalacji

ROZPOCZCIE PRACY Z SYSTEMEM InsERT GT

Uruchomienie systemu InsERT GT nastpi po dwukrotnym klikniciu na ikon

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

Program zosta tak skonstruowany, aby jego uruchomienie odbywao si bez

2. Podanie numeru licencji

Uytkownicy Rachmistrza GT, Rewizora GT lub Gratyfikanta GT wiadczcy usugi

Umowa licencyjna znajduje si w pudeku z programem.

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

3. Kreator wdroeniowy Subiekta GT

Wpisz dane adresowe

Podmiot telefony i rachunki bankowe

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

Nadawanie symboli kontrahentom i towarom

Imi, nazwisko i haso Szefa

Tylko Szef moe zarzdza pozostaymi uytkownikami z poziomu moduu Sowniki

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

Nadawanie symboli kontrahentom i towarom

Po wykonaniu przeniesienia danych z innych systemw ksigowych firmy InsERT

Kady z kreatorw skada si z podobnych czci, dlatego poniej opisane s tylko

Wybierz form ksigowoci i okres obrachunkowy

Kolejnym wanym parametrem jest zdefiniowanie pierwszego okresu obrachun

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

5. Kreator wdroeniowy Rewizora GT

Uzupenij numery telefonw i rachunkw

Sprecyzuj profil dziaalnoci

Okrel sposb rozliczania VAT

Zdefiniuj pierwszy rok obrotowy

Generowanie planu kont

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

Utworzy na podstawie danych podmiotu. Ta opcja umoliwia stworzenie

Okrel gwne parametry Rewizora GT

Zdefiniuj parametry dokumentw ksigowych

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

Automatyczne wprowadzanie rozrachunkw: utwrz w tle/utwrz i poka. W sys

W oknie kreatora znajduj si jeszcze dwa dodatkowe znaczniki zwizane z dekre

6. Kreator wdroeniowy Gratyfikanta GT

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

importem danych do kartoteki pracownikw.

Kreator wdroeniowy mikroGratyfikanta GT nie zostanie uruchomiony, jeli miesic

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

Ustalanie przydatnych parametrw

1. Urzdzenie fiskalne (dotyczy tylko Subiekta GT)

W wywietlonym oknie dialogowym naley wybra odpowiedni model drukarki

Kolejnym krokiem jest okrelenie, ktre dokumenty maj by fiskalizowane na

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT

2. Grupy i cechy towarw (dotyczy Subiekta GT i Gestora GT)

4. Stae pacowe (dotyczy tylko Gratyfikanta GT)

OGLNE INFORMACJE O SYSTEMIE InsERT GT