GEODEZJA

Geodezja- nauka i dziedzina techniki zajmujca si uzyskiwaniem informacji np. o elementach rodowiska
geograficznego
Zadania geodezji:
- badanie ksztatw, rozmiarw Ziemi, jako planety oraz stanu i zmian rodowiska geograficznego
- planowanie przestrzenne
- przenoszenie projektw i planw w teren
- gospodarka nieruchomociami w aspekcie prawnym i finansowym
Podziay geodezji:
a) Geodezja oglna nisza
Zajmuje si pomiarami sytuacyjnymi i wysokociowymi oraz sporzdzaniem wielkoskalowych map maych
obszarw, ktre mona odnie do paszczyzny bez uwzgldnienia krzywizny ziemi
b) Geodezja wysza
Zajmuje si badaniem ksztatu i wymiarw Ziemi oraz pomiarami znacznych jej obszarw z uwzgldnieniem
krzywizny powierzchni, do ktrej odnosi sie pomiary
Dziay geodezji:
a) Astronomia geodezyjna
Okrela pooenie punktw i kierunkw na powierzchni ziemi na podstawie astronomicznych obserwacji cia
niebieskich
b) Fotogrametria
Zajmuje si wykonaniem i wykorzystaniem zdj naziemnych lotniczych i satelitarnych
c) Geodezja gospodarcza
Obejmuje geodezje inyniersko-przemysow, grnicz , pomiary geodezyjne przy pracach urzdzeniowo-rolnych
lenych
d) Geodezja satelitarna
Bada tory sztucznych satelitw ziemi badania te s pomocne do okrelenia ksztatw bryy ziemskiej
e) Kartografia
Zajmuje si zagadnieniami zwizanymi z odwzorowaniami niepaskiej powierzchni ziemi na paszczynie oraz
technika sporzdzania i reprodukowania map w rnych skalach i o rnej treci
f) Topografia
Zajmuje si sporzdzaniem map w skalach rednich 1;5000, 1;10000, 1;25000 1;50000, 1;100000 w oparciu o
opracowania wielkoskalowe lub odrbn technik pomiarow
Miara stopniowa kta
Stopie- jednostka miary kta paskiego rwna 1/360 kta penego, czyli 1/90 kta prostego i oznaczana przez 1 .
Stopie dzieli si na 60min 3600s.
Miara gradowa kta
Grad- jednostka miary kta paskiego rwna 1/400 kta penego, czyli 1/100 kta prostego i oznaczana przez 1 g.
Miara ukowa kta
Radian- kt, ktrego ramiona odcinaj uk o dugoci rwnej promieniowi R tego uku (=R)

R- promie uku
- dugo uku odpowiadajca ktowi
Ukady wsprzdnych stosowanych w geodezji
Ukad wsprzdnych geograficznych okrela pooenie punktu P (,) znajdujcego si na powierzchni ziemi za
pomoc dwch wsprzdnych ktowych.
- szeroko geograficzna
-dugo geograficzna
Szeroko geograficzna- kt zawarty pomidzy paszczyzn rwnika a kierunkiem pionu w danym punkcie P.
szeroko geograficzna zmienia si w przedziale 0 do + 90 na pnoc od rwnika oraz
0 do -90 na poudnie od rwnika.

Dugo geograficzna- kt dwucienny zawarty pomidzy paszczyzn poudnika zerowego Greenwich a paszczyzn
poudnika przechodzcego przez dany punkt P. Dugo geograficzna zmienia si w przedziale od 0 do +180 w
kierunku na wschd od poudnika 0 i w przedziale od 0 do -180 na zachd od tego poudnika
Pocztek ukadu wsprzdnych pokrywa si ze rodkiem kuli:
O Z pokrywa si z osi obrotu
O X pokrywa si z krawdzi przecicia paszczyzny rwnika z paszczyzn poudnika pocztkowego
O Y tworzy z pozostaymi osiami ukad prawoskrtny
Ukad wsprzdnych geodezyjnych
Szeroko elipsoidalna (geograficzna geodezyjna) B nazywamy kt zawarty midzy paszczyzn rwnika a normaln
n do powierzchni elipsoidy w punkcie P
Dugo elipsoidalna (geograficzna geodezyjna) L punktu P nazywamy kt dwucienny midzy paszczyzn
poudnika zerowego a paszczyzn poudnika przechodzcego przez dany punkt P
Normalna- do elipsoidy w punkcie P z wyjtkiem pooenia rwnikowego i biegunowego nie przechodzi przez
rodek ziemi odchylajc si od kierunku siy cikoci o pewien kt zwany odchyleniem pionu.
Ukad wsprzdnych prostoktnych na elipsoidzie
Dla ukadu wsprzdnych prostoktnych przyjmuje si:
- rwnik elipsoidy odniesienia ley w paszczynie 0xy
-rodek elipsoidy odniesienia pokrywa si z pocztkiem ukadu wsprzdnych prostoktnych
- o X ley w paszczynie poudnika zerowego L=0
- o Y ley w paszczynie poudnika zerowego L=90o
-o obrotu elipsoidy odniesienia pokrywa si z osi Z ukadu wsprzdnych prostoktnych
Azymut- kt kierunkowy zawarty midzy kierunkiem pnocy- osi X a kierunkiem danej linii liczonym od kierunku
pnocy w prawo (zgodnie z ruchem wskazwek zegara)
Czwartak- kt zawarty midzy osi X a kierunkiem danej linii liczonym w lewo lub w prawo
Sprzt i podstawowe metody pomiarw geodezyjnych
Pomiary dugoci:
Bezporednie: polegaj na kolejnym odkadaniu tamy wzdu przeznaczonego do pomiaru odcinka.
Podstawowy sprzt do pomiarw bezporednich odlegoci
tama stalowa
szpilki pomiarowe
wskanik do zaznaczania koca tamy
ruleta
tyczka w metalowym stojaku
dynamometr
Zmierzon dugo stanowi odcinek
l dugo tamy

d=n l+r

n - liczba penych odoe tamy

r reszta (dugo ostatniego niepenego odoenia tamy)

Podstawowe zasady pomiaru:
1. Kada dugo powinna by pomierzona dwukrotnie (tam i z powrotem)
2. Kadorazowo sprowadzamy tam do poziomu, rzutujc jej koniec na teren
za pomoc pionu tzw. pomiar schodkami.
3. Na terenie pochyym dugo mierzymy w kierunku nachylenia stoku.
4. Odcinki przekraczajce 100m lub z ograniczon widocznoci naley przetyczy stawiajc
na prostej 2 lub 3 tyczki.
Bdy wynikajce przy pomiarze tam ze szpilkami:
o Bd spowodowany:
nieuwzgldnieniem komparacji
zmianami temperatury
zwisem tamy
niewaciwym nacigiem tamy
niedokadnym ukadaniem tamy w linii
nierwnociami terenu

Tyczenie prostej: tyczeniem linii nazywamy ustawienie tyczek w punktach porednich znajdujc si
na danej lini.

Porednie:
1. Mierzymy bezporednio baz b
2. Mierzymy kty i

d 21-8 =

sin
sin( 200( + ))

3. Z tzw. sinusw wyznaczamy d 21-8

Elektromagnetyczne: najprostszy ukad realizujcy zasad pomiaru odlegoci dalmierzem
elektromagnetycznym.

N nadajnik
O odbiornik
F miernik czasu
R urzdzenie retransmitujce sygna pomiarowy

Zasady Niwelacji, niwelatory.

Niwelacja ma za zadanie okrelenie wysokoci punktw terenu nad umownym poziomem odniesienia na
podstawie ustalenia rnic wysokoci poszczeglnych punktw.
Niwelator instrument do okrelania rnic wysokoci pomidzy punktami terenu za pomoc poziomej osi
celowania
! Istota wysokoci wzgldnej, bezwzgldnej i wysokoci wzgldnej oraz rnic wysokoci.
Dla Polski umownym poziomem odniesienia jest redni poziom Morza Batyckiego w stanie spoczynku w
Kronsztadzie w Zatoce Fiskiej (Federacja Rosyjska).
Klasyfikacja metod niwelacji:
Niwelacja geometryczna
Niwelacja trygonometryczna
Niwelacja barometryczna
Niwelacja hydrostatyczna
Niwelacja ze rodka
Niwelacja satelitarna
Sprawdzenie i ratyfikacja osi celowej
1. Wybieramy odcinek ok. 50-80m w terenie.
2. Na obu kocach ustawiamy aty.
3. Ustawiamy instrument w punkcie l1 (w poowie odlegoci)
4. Po spoziomowaniu wykonujemy odczyt z obu at.
5. Ustawiamy niwelator w odlegoci 1-6m od aty A. Wykonujemy odczyt z aty A.
6. Wyznaczamy odczyt teoretyczny dla aty B
7. Wykonujemy odczyt z aty B.
rda bdw w niwelacji geometrycznej
1. Wpyw zakrzywienia ziemi.
2. Wpyw refrakcji.

3.
4.
5.
6.
7.
8.

Wibracja powietrzna.
Wpyw odchylenia aty od pionu.
Wpyw osiadania niwelatora i at w czasie pomiaru.
Wpyw bdnej jednostki dugoci wzniesionej nad at.
Wpyw bdnego miejsca zera pary at.
Bd odczytu z at.

TEODOLITY. Pomiary ktw poziomych i pionowych.

Teodolit Instrument do pomiaru ktw poziomych i pionowych. Ze wzg. na dokadno (precyzj) pomiaru
teodolity dzieli si na:
Teodolity precyzyjne o nominalnej dokadnoci odczytu (2 sekundy i wikszej)
Teodolity techniczne o nominalnej dokadnoci odczytu (10 sekund i mniejszej)
- Kt poziomy jest to kt dwucienny utworzony przez dwie paszczyzny pionowe przechodzce przez
wierzchoek kta i obydwa punkty kierunkowe.
- Kt ktem nazywamy zawarty w paszczynie pionowej kt midzy paszczyzn poziom a danym kierunkiem.

GEODEZJA I KARTOGRAFIA W STRUKTURACH PASTWA

Suba geodezyjna i kartograficzna:
A) Organy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego
Gwny geodeta kraju
Wojewodowie, Wojewdzcy inspektorzy nadzoru geodezyjnego i kartograficznego
B) Organy administracji geodezyjnej i kartograficznej
Marszakowie, geodeci wojewdztw
Starostowie, geodeci powiatowi
Wjtowie, geodeci gminni
Podstawowe zadania suby geodezyjnej i kartograficznej
Do gwnych zada GWNEGO GEODETY KRAJU zaliczamy:
a) Nadzorowanie realizacji polityki pastwa w zakresie geodezji i kartografii
b) Prowadzenie centralnego zasobu
c) Zakadanie podstawowych osnw geodezyjnych
d) Prowadzenie pastwowego rejestru granic i powierzchni RP oraz poszczeglnych wojewdztw
e) Nadawanie uprawnie zawodowych
f) Prowadzenie rejestru osb uprawnionych do wykonywania samodzielnych funkcji
Do zada WOJEWDZKIEGO INSPEKTORA NADZORU geodezyjnego i kartograficznego naley:
a) Kontrolowanie zgodnoci wykonywania pracy geodezyjnych i kartograficznych z przepisami ustawy
b) Kontrolowanie posiadania uprawnie zawodowych przez osoby wykonujce samodzielne funkcje
c) Kontrolowanie dziaania administracji geodezji i kartografii
d) Ewidencjonowanie lokalnych systemw informacji o terenie
e) Przechowywanie kopii zabezpieczajcych baz danych w tym w szczeglnoci bazy danych ewidencji gruntw
i budynkw
Do zada MARSZAKA WOJEWDZTWA naley:
a) Prowadzenie wojewdzkiego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
b) Zlecanie wykonania i udostpniania map topograficznych i tematycznych dla obszarw waciwych
wojewdztw
c) Prowadzenie wojewdztw baz danych wchodzcych w skad krajowego systemu informacji
d) Monitorowanie zmian w sposobie uytkowania gruntw oraz ich bonitacji
Do zada STAROSTY naley:
a) Prowadzenie powiatowego zasobu w tym; ewidencji gruntw i budynkw, gleboznawcza klasyfikacja
gruntw, geodezyjna ewidencja sieci uzbrojenia terenu.
b) Uzgadnianie usytuowania projektowanych sieci uzbrojenia terenu
c) Zakadanie osnw szczegowych
d) Zakadanie i aktualizacja mapy zasadniczej

e) Ochrona znakw geodezyjnych

f) Prowadzenie powiatowych baz danych wchodzcych w skad krajowego systemu informacji o terenie
Zakresy uprawnie zawodowych
ZAKRES 1 geodezyjne pomiary sytuacyjno-wyjciowe realizacyjne i inwentaryzacyjne
ZAKRES 2 rozgraniczanie i podzia nieruchomoci (gruntw) oraz sporzdzanie dokumentw do celw prawnych
ZAKRES 3 geodezyjne pomiary podstawowe
ZAKERES 4 geodezyjna obsuga inwestycji
ZAKRES 5 geodezyjne urzdzanie terenw rolnych i lenych
ZAKRES 6 redakcja map
ZAKRES 7 fotogrametria i teledetekcja
Postanowienia oglne dotyczce prac geodezyjnych
1. Prace geodezyjne i kartograficzne wykonuj podmioty prowadzce dziaalno gospodarcz take inne
jednostki organizacyjne, jeeli przedmiot ich dziaania obejmuje prowadzenie tych prac
2. Wykonawca prac geodezyjnych i kartograficznych jest zobowizany zgosi do stosownych organw prace
przed przystpieniem do ich wykonania a po wykonaniu prac przekaza powstae materiay do pastwowego
zasoby geodezyjnego i kartograficznego
Osoby wykonujce prace geodezyjne i kartograficzne maj prawo:
a) Wstpu na grunt i do obiektw budowlanych oraz do dokonywania niezbdnych czynnoci zwizanych z
wykonywanymi pracami
b) Dokonywania podcinek drzew i krzeww niezbdnych do wykonania prac geodezyjnych
c) Nieodpatnego umieszczania na gruntach i obiektach budowlanych znakw geodezyjny i urzdze
zabezpieczajcych te znaki
Waciciel lub inna osoba wadajca nieruchomoci s zobowizani umoliwia podmiotom i jednostkom
organizacyjnym wykonanie prac geodezyjnych i kartograficznych.
Szkody wyrzdzone w zwizku z wykonaniem prac geodezyjnych i kartograficznych podlegaj naprawieniu na
zasadach prawa cywilnego.
W razie ograniczenia korzystania z nieruchomoci przy wykonywaniu czynnoci okrelonych, wacicielowi lub innej
osobie wadajc nieruchomoci przysuguje wynagrodzenie.
Obliczanie pl powierzchni:
Przy obliczaniu pl powierzchni powinna by zachowania nastpujca kolejno:
a) Powierzchnia oglna
b) Powierzchnia kompleksw
c) Powierzchnie dziaek w kompleksach
d) Powierzchnie uytkowe gruntw i konturw klasyfikacyjnych
Metody obliczania pl powierzchni
Metoda analityczna
Polega na obliczaniu powierzchni na podstawie danych, uzyskanych bezporednio w terenie lub obliczonych na
podstawie wielkoci pomierzonych w terenie. Metoda ta jest najdokadniejsza, ale najbardziej czasochonna.
Metoda graficzna
Polega na obliczaniu powierzchni wykorzystujc te same wzory, jak w metodzie analitycznej, przy czym potrzebne
miary wyznaczona si graficznie z mapy.
Dokadno obliczania powierzchni metod graficzna jest mniejsza ni metod analityczn.
Metoda mechaniczna
Polega na okrelaniu powierzchni za pomoc mapy i odpowiednich przyrzdw zwanych planimetrami.
Jej dokadno jest tego samego rzdu co metoda graficzna.
Metoda kombinowania (analityczno-graficzna)
Polega na tym, e cz miar otrzymuje si za pomiarw w terenie, a cz graficznie z mapy.
Jej dokadno jest pomidzy metod analityczn i graficzn.
Skala mapy
Liczba wyraajca stosunek dowolnego odcinka na mapie do dugoci rzutu poziomego tego samego odcinka w
terenie.

M mianownik skali mapy

d dugo na mapie
D rzut poziomy tej dugoci w terenie
M mianownik skali mapy
Pm pole figury na mapie
Pt - pole figury w terenie

Pole w terenie jest M2 razy wiksze od odpowiadajcego mu pola na mapie !!!

MAPA ZASADNICZA- wielkoskalowe opracowanie kartograficzne zawierajce aktualne informacje o
przestrzennym rozmieszczeniu obiektw oglnogeograficznych oraz o elementach edidencji gruntw i budynkw, a
take seci uzbrojenia terenu: nadziemnych, naziemnych i podziemnych.
MAPA ZASADNICZA STANOWI:
a)podstawowy element pastwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego
b)materia kartograficzny wykorzystywany do:
-zagospodarowania przestrzennego
-ewidencji gruntw i budynkw
-taksacji nieruchomoci
c)rdowe opracowanie kartograficzne suce do:
-sporzdzania map pochodnych oraz map tematycznych
-aktualizacji mapy topograficznej w skali 1:10000
FORMA MAPY ZASADNICZEJ
-numerycznej
-klasycznej
Mapa zasadnicza w jej formie numerycznej jest map wektorow i obiektow.
Tre mapy zasadniczej moe by prowadzona w systemie nakadek tematycznych:
-w postaci klasycznej (na osobnych arkuszach folii)
-w postaci numerycznej (w zbiorach warstw lub w zbiorach obiektw)
NAKADKI TE OZNACZA SI NASTPUJCO:
O-osnowy geodezyjne
E-ewidencja gruntw i budynkw
U-sieci uzbrojenia terenu
S-sytuacja powierzchniowa
W-rzeba terenu
R- realizacyjne uzgodnienia projektowe
PROWADZENIE MAPY ZASADNICZEJ
a)mapa zasadnicza prowadzona jest przez ____
b)map zasadnicz prowadzi si w ramach krajowego Systemu Informacji o Terenie
c)mapa zasadnicza w postaci numerycznej jest zasobem informacji o obiektach
d)kady obiekt musi mie przyporzdkowane sobie:
-atrybuty przestrzenne- okrelajce pooenie obiektu tj:
Wsprzdnych paskich prostoktnych (X,Y)
rodkw obiektw punktowych
Puntkw zaamania obiektw liniowych i powierzchniowych
Wysokoci okrelonych punktw obiektw (H)

-atrybuty nie przestrzenne- okrelajce inne waciwoci obiektu (atrybuty opisowe)

GEOMETRIA OBIEKTU
Typy opisw geometrii obiektw mapy
-punkt
-linia
-powierzchnia

PRZYKADY:
a)punkt:
Punkt graniczny
Latarnia
Drzewo liciaste
b)linia
Przebiagajcy przez map odcinek granicy Pastwa
c)powierzchnia
Obszar dziaki o dowolnych ksztacie nie zawierajcej enklawy
Budynek
RDO DANYCH O POOENIU OBIEKTU
O- pomiar na osnow
A- pomiar wykrywaczem przewodw
B- dane branowe
D- digitalizacja mapy i wektoryzacja rastra mapy
F- fonogrametria
G- GSP bez powizania z osnow
I- inne
M- pomiar w oparciu o elementy mapy lub dane projektowe
N- niepoprawne- brak miar kontrolnych
X- nieokrelone, brak danych
TRYB I STANDARDY TWORZENIA MAPY ZASADNICZEJ
Map zasadnicz tworzy si na podstawie zbiorw danych:
a)baz danych EGiB ( Ewidencji Gruntw i Budynkw)-katastratu nieruchomoci
b)baz danych GESUD ( baza danych Geodezyjnej Ewidezcji Sieci Uzbrojenia Terenu)
c)BDOT500(Baza Danych ObiektwTopograficznych o szczegowoci zapewniajcych tworzenie standardowych
opracowa kartograficznych w skalach 1:500-1:5000)
d)bazie danych PRG (baza danych Pastwowego Rejestru Granic i powierzchni jednostek podziaw terytorialnego
kraju)
e)bazie danych PRPOG (baza danych Podstawowych Osnw geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych)
f)BDSOG ( Baza Danych Szczegowych Osnw Geodezyjnych)
ELEMENTY OPISW PRZEWODW WODOCIGOWYCH
woB400- przewd wodocigowy oglny, pooenie na postawie materiaw budowlanych, rednica 400nm
wl200- przewd wodocigowy lokalny, pooenie na postawie pomiaru bezporedniego , rednica 200nm
wX- przewd wodocigowy, typ sieci nieokrelony, rdo danych o pooeniu nieokrelone, brak danych o
wymiarach
woX100- przewd wodocigowy oglny, rdo danych o pooeniu nieokrelone, rednica 100nm
gwB100-przewd gazowy wysokiego cinienia, pooenie na podstawie materiaw branowych rednica 100nm
gs50- przewd gazowy wysokiego cinienia, pooenie na podstawie pomiaru bezporedniego, rednica 50nm
gX- przewd gazowy, typ sieci nieokrelony, rdo danych o pooeniu nieokrelone, rednica nieokrelona

RODZAJE PRZEWODW

KOLOR

OZNACZENIE SKRTU

Wodocigowy
Gazowy
Ciepowniczy
wysokim parametrze- wodny
Elektroenergetyczny
wysokiego napicia

niebieski
ty
fioletowy

oglne, lokalne
deszczowe, lokalne, przemysowe, sanitarne
dwuprzewodowy, jednoprzewodowy-parowy o niskim i

czerwony

najwyszego i niskiego napicia, owietleniowy, redniego i

OBIEKTY W BAZIE DANYCH GESUD I BDOT500 GRUPOWANE S W POZNIMACH

KLASYFIKACYJNYCH:
-pierwszym-kategorie obiektw
-drugim-klasy obiektw
-trzecim-obiekty
Dla poziomw klasyfikacyjnych przyjmuje si system kodowania:
a)dla pierwszego-poprzez dwuliterowe oznaczenie bdce skrtem od nazwy kategorii klas obiektw np. (SU-sieci
uzbrojenia terenu, BU-budowle i urzdzenia)
b)dla drugiego-poprzez czteroliterowe oznaczenie bdce zoeniem skrtu pierwszego poziomu o waciwej klasy
obiektw np. SUPC-przewd ciepowniczy, BUBI-budowla inynierska
c)dla trzeciego-poprzez czteroliterowe i dwucyfrowe oznaczenie i bdce oznaczeniem skrtu pierwszego i drugiego
poziomu oraz dwucyfrow numeracj porzdkow nazwy obiektu np. SUPC01-przewd ciepowniczy o wysokim
parametrze-wodny, SUPC02-przewd ciepowniczy o niskim parametrze-wodny, SUPC03-przewd ciepowniczy
dwuprzewodowy-parowy
Podstawowe wiadomoci z teorii bdw
rda bdw:
a) Niedoskonao zmysw obserwatora
b) Niedoskonao narzdzi pomiarowych
c) Zmiany zachodzce w rodowisku zewntrznym lub trudnoci terenowe np. temperatura, wiatr ,deszcze,
mga, teren grzysty lub zadrzewiony
Rodzaje bdw:
a) Bdy grube
b) Bdy systematyczne
c) Bdy przypadkowe
Bdy grube
Przyczyny : Spowodowane zazwyczaj artykuami popenionymi przy wykonywaniu obserwacji lub bdnymi
zapisami.
Eliminacja:
1. Kontrolny pomiar tej samej wielkoci
BDY SYSTEMATYCZNE
Przyczyny:
1. Towarzysz wszystkim pomiarom
2. Bdy mog stae znaki (+, -) a czasu stae wartoci
3. Najczciej s spowodowane niedoskonaoci narzdzi pomiarowych

Eliminacja :
1. Wprowadzenie do wynikw pomiarowych odpowiedniej poprawki
2. Zastosowanie odpowiedniej metody pomiarowej
BDY PRZYPADKOWE
Przyczyny:
1. S najczciej spowodowane przez niedoskonao zmysw obserwatora
2. Maj niewielkie wartoci, posiadaj rne znaki (+,-)
3. Przyczyny ich powstawania s zmienne i przypadkowe
Eliminacja:
1. Brak moliwoci eliminacji bdw przypadkowych
2. Mona je jedynie osabi poprzez pomiary kontrolne tej samej wielkoci i obliczenie wartoci redniej

TYPY OBSERWACJI
Typy obserwacji
A. obserwacje bezporednie
w tych samych warunkach (jednakowo dokadne)
w rnorodnych warunkach (niejednakowo dokadne )
B. obserwacje porednie
Spostrzeenia bezporednio jednakowo dokadne
Obserwacje bdziemy uwaa za jednakowo dokadne gdy

jest ten sam obserwator

stosuje si te same narzdzia pracy
metody pomiarw s takie same
rodowisko i warunki zewntrzne s takie same

Spostrzeenia bezporednie niejednakowo dokadne

s rni obserwatorzy
stosuje si rne narzdzia pracy
metody pomiarw s rne
rodowisko i warunki zewntrzne s rne

rednia arytmetyczna- warto najprawdopodobniejsza dla obserwacji jednakowo dokadnych

Szereg spostrzee (pomiarw) tej samej wielkoci L:

L1 ,

L2 ,

L3 , .. Ln

n- liczba wykonywanych pomiarw

x=

L1 + L2 ++ Ln
n

Poprawka (bd pozorny) Jest to rnica midzy redni arytmetyczn x, a wartoci obserwowan (pomierzon ) L:

V i=xL

Bdy rednie spostrzee jednakowo dokadnych

bd redni pojedynczego pomiaru ( spostrzeenia)

m=

[vv ]
n1

bd redni redniej arytmetycznej ( zwykej)

M =

m
[vv ]
=
M
n( n1)

Waciwoci redniej arytmetycznej

1. Suma bdw pozornych zawsze si rwna zeru

[ v ] =0
2. Suma kwadratw bdw pozornych rwna si minimum

[ vv ] =min
Aby umoliwi porwnywanie spostrzee o rnej dokadnoci wprowadza si wagi spostrzee
Definicja wagi
Wagi spostrzee to liczby dodatnie proporcjonalne do kwadratw bdw rednich tych spostrzee

p1=

C
2
m1

p2=

C
C
pn= 2
2 ,
m1
m1

p waga spostrzeenia
c wspczynnik proporcjonalnoci
m bd redni pomiaru
Odwzorowanie kartograficzne- przeksztacenie obszaru kulistego na obraz paski
Klasyfikacja odwzorowa kartograficznych
1. Podzia odwzorowa ze wzgldu na charakter wystpujcych znieksztace odwzorowawczych
wiernoktne (rwnoktne) kty na mapach s rwne odpowiednim ktom w terenie
wiernoodlegociowe ( rwnoodlegociowe ) mierzone odcinki wzdu pewnych kierunkw nie s
znieksztacone
wiernopowierzchniowe ( rwnopolowe) powierzchnie na mapach odpowiadaj powierzchniom w terenie
(proporcjonalnie do skali)
dowolne wystpuj wszystkie trzy rodzaje znieksztace
2. Podzia odwzorowa ze wzgldu na ksztat obrazu siatki geograficznej
azymutalne ( paszczyznowe)
walcowe
stokowe
3. Ze wzgldu na sposb przyoenia powierzchni rzutowania
normalne
poprzeczne
ukone
Ukad wsprzdnych paskich prostoktnych ,,2000

1. Ukad wsprzdnych prostoktnych 2000 jest utworzony na podstawie odwzorowania kartograficznego

Gaussa-Krugera
2. Obszar kraju dzieli si na cztery pasy poudnikowe o szerokoci
poudnikach osiowych 15 , 18 , 21

i 24

3 o dugoci geograficznej kady i o

dugoci geograficznej wschodniej ponumerowane

odpowiednio numerami 5, 6, 7 i 8.
3. Wspczynnik zmiany skali w poudniku osiowym rwna si 0,999923.
4. Punkt przecicia si obrazu rwnika z obrazem poudnika osiowego otrzymuje wsprzdn x=0, a punkty
lece na poudniku osiowym wsprzdnych y=500,000m.W celu jednorazowego okrelenia pooenia
punktu przed wsprzdn y podaje si numer pasa poudniowego co oznacza
5 500 000 m przy poudniku

Lo=15

6 500 000 m przy poudniku

Lo=18

7 500 000 m przy poudniku

Lo=21

8 500 000 m przy poudniku

Lo=24

Sposb podziau na arkusz w ukadzie 2000

Podstaw okrelenia formatw i numeracji arkuszy mapy zasadniczej w ukadzie 2000 jest arkusz mapy w skali 1 :
10 000 o wymiarach 5km x 8km.
Ukad wsprzdnych paskich prostoktnych 1992
1. Utworzony na podstawie odwzorowania kartograficznego Gaussa-Krugera
2. Ukad 1992 okrelaj nastpujce parametry
a) poudnik osiowy

L=19 dugoci geograficznej wschodniej

b) pas poudnikowy o szerokoci obejmujcej cay obszar kraju

c) wspczynnik zmiany skali 0.9993 w poudniku osiowym
d) punkt przecicia si obrazu rwnika z obrazem poudnika osiowego otrzymuje wsprzdn

x=5.300.000 m , a punkty lece na poudniku osiowym wsprzdn

y=500.000 m.

Sposb podziau na arkusze w ukadzie 1992

Podstaw podziau polskich map topograficznych jest podzia na arkusze Midzynarodowej
Mapy wiata w skali 1 : 1000000.
Arkusze ograniczone s poudnikami co
rwnolenikami o

zaczynajc od poudnika Greenwich i

poczwszy od rwnika.

Pasy rwnolenikowe biegnce po obu stronach rwnika oznaczone s literami A do V.

Supy poudnikowe oznaczone s liczbami 1-60.
Za punkt wyjcia przyjto pooenia antypoudnika Greenwich (poudnik

180

Kady arkusz mapy w skali 1 : 1 000 000 otrzyma swj umowny symbol tzw. godo zoone z
litery i cyfry np. N-34 to godo arkusza na ktrym znajduje si Warszawa.
PODSTAWY JEDNOLITOCI PRAC GEODEZYJNYCH
Jednolitoci wynikw prac geodezyjnych stanowi :

jednolity system miar

jednolity pastwowy system odniesie przestrzennych przeliczony wzajemnie z innymi systemami
instrukcje techniczne okrelajce standardowe cechy produktu (dokadno, skad, form opracowa)

Odniesienie prac geodezyjnych i kartograficznych

Przy prowadzeniu prac geodezyjnych i kartograficznych obowizuj m.in.
1. jednolity dla caego kraju pastwowy system odniesie przestrzennych , na ktry skadaj si:
a) geodezyjny ukad odniesienia okrelajcy geometryczne i geofizyczne parametry Ziemi sucy do
wyznaczania wsprzdnych geograficznych i geodezyjnych
b) ukad wysokoci , w ktrym wyznacza si wysoko punktw wzgldem przyjtego poziomu odniesienia
c) ukady wsprzdnych paskich prostoktnych oznaczane symbolami :
,,1992 dla map urzdowych w skalach 1 : 10 000 i mniejszych
,,2000 dla mapy zasadniczej
Podzia prac geodezyjnych
Prace geodezyjne dziel si na pomiary i opracowania
a)
b)
c)
d)
e)

osnw geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych

szczegowe sytuacje i wysokociowe
realizacyjne
zwizane z katastrem nieruchomoci
inne prace geodezyjne

Pomiary i opracowanie szczegowe

Pomiary i opracowanie szczegowe obejmuj :
1) zakadanie , pomiar osnw pomiarowych poziomych i wysokociowych
2) pomiary sytuacyjne w tym
stan zagospodarowania terenu
uzbrojenia terenu w urzdzenia techniczne
innych obiektw systemu informacji o terenie
3) pomiary rzeby terenu tj. naturalnych i sztucznych form uksztatowania powierzchni terenu
4) opracowanie pomiarw sytuacyjnych oraz pomiarw rzeby terenu
5) prowadzenie baz danych o obiektach SIT
Pomiary i opracowanie osnw
W skad prac wchodz :
1) zakadanie, pomiar i wyrwnanie podstawowych i szczegowych osnw geodezyjnych poziomych i
wysokociowych
2) zakadanie osnw grawimetrycznych i magnetycznych pomiary i opracowania wynikw pomiarw elementw
ziemskich pl:
grawitacyjnego
magnetycznego
3) prowadzenie baz danych osnw
4) uzupenianie w aktualnoci osnw ( przegldy, konserwacja, uzupenienie, ewentualne odtworzenie)
Pomiary i opracowanie realizacyjne
Prace obejmuj :
1) przygotowanie map do celw planowania i projektowania
2) zakadanie, pomiar i obliczenia osnw realizacyjnych

3) wyznaczenie w przestrzeni pooenia projektowanych budowli i konstrukcji inynierskich

4) geodezyjna inwentaryzacja po wykonawcza
5) pomiary i opracowanie wynikw pomiaru przemieszcze i odksztace
Pomiary i opracowanie zwizane z katastrem nieruchomoci
W zakres ich wchodz :
1) ustalenie stanu stosunkw wasnoci i wadania gruntami, budynkami i lokalami
2) techniczne prowadzenie rozgranicze, pomiar pooenia i wznowienia zaginionych punktw zaamania granic
gruntw, pomiar obrysw budynkw, konturw uytkw i konturw klasyfikacyjnych
3) pomiary i opracowania dla projektw podziaw i scale nieruchomoci
4) prowadzenie systemu informatycznego katastru nieruchomoci
Inne prace geodezyjne i kartograficzne
Poza wymienionymi wczeniej wykonuje si specjalistyczne prace na rnorodne zapotrzebowanie
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

opracowanie planw zagospodarowania przestrzennego

prace zwizane z eksploatacj zakadw przemysowych
prace miernictwa grniczego
prace urzdzeniowo-lene i urzdzeniowo-rolne
prace zwizane z eksploatacj kolei i drg
prace zwizane z regulacja sieci wodnych i budownictwem hydrotechnicznym
pomiary i opracowania bezporednie i fotogrametryczne w dokumentacji budowli i budynkw

Rozporzdzenie ministra administracji cyfracji

Z dnia 14 lutego 2012 r. w sprawie osnw geodezyjnych grawimetrycznych i magnetycznych
Osnowy geodezyjne grawimetryczne i magnetyczne dzieli si wedug kryterium dokadnoci i sposobu ich
zakadania na :
1.
2.
3.
1.

osnow podstawow fundamentaln ( 1 klasa)

osnowa bazowa ( 2 klasa)
osnowa szczegowa (3 klasa)
Punkty osnowy stabilizuje si w terenie znakami geodezyjnymi w sposb i w miejscach zapewniajcych ich
wieloletnie przetrwanie
2. Punkty osnowy mog mie trwae stabilizowanie punktami ekscentrycznymi , ktre zalicza si do tej samej
klasy osnowy
3. Dla kadego punktu osnowy wykonuje si opis topograficzny umoliwiajcy :
a) odnalezienie i zidentyfikowanie punktu
b) odtworzenie miejsca pooenia punktu
Punkt osnowy to punkt, ktry
1. ma pooenie wyznaczone w pastwowym systemie odniesie przestrzennych , na ktrym wyznaczono
wielko fizyczn charakterystyczn dla okrelonego rodzaju osnowy oraz bd jej wyznaczenia
2. ma niepowtarzalny numer
3. zosta oznaczony w terenie znakiem geodezyjnym
4. ma sporzdzony opis topograficzny
5. dane umieszczone s w pastwowym zasobie geodezyjnym i kartograficznym
Baza danych osnw

. pastwowego resortu podstawowych osnw geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych baza

danych szczegowych osnw geodezyjnych

Dane gromadzone w bazie danych obejmuj co najmniej :

1)
2)
3)
4)

numery szczegowe osnw geodezyjnych

wsprzdne i wysokoci w pastwowym systemie odniesie przestrzennych
bdy rednie wsprzdnych i wysokoci po wyrwnaniu
opisy topograficzne

Podstawow bazow osnow pozorn tworz :

a)
b)
c)
d)
e)

punkty sieci EUREF- POL

punkty sieci POLREF
punkty gwne oraz punkty rozwinicia krajowej sieci EUYN
stacje referencyjne systemu ASG- EUPOS
punkty sieci astronomiczno- geodezyjnej SAG i sieci uzupeniajcej SW

Nowe punkty bazowej osnowy poziomej zakada si przy wykorzystaniu techniki GNSS przy czym :
1)

redni bd pooenia punktu w odniesieniu do punktw fundamentalnej osnowy poziomej nie powinien
przekracza :
a) 0,01 m w przypadku pooenia poziomego
b) 0,02 m w przypadku wysokoci geodezyjnej
2) Dla kadego punktu zakada si co najmniej jeden punkt ekscentryczny pooony w odlegoci 0,2- 1,0 km od
punkt macierzystego
Przy wyborze lokalizacji punktu podstawowej osnowy geodezyjnej naley bra pod uwag :
1. warunki geologiczne i hydrogeologiczne
2. wystpowanie przeszkd terenowych powyej

10 nad horyzontem

3. rda zakce elektromagnetycznych wystpowanie obiektw powodujcych odbicia sygnaw satelitarnych

Podstawowa wysokociowa osnowa geodezyjna
Podstawow fundamentaln osnow wysokociow tworz punkty gwne- krajowej sieci EUVN
Dokadno sieci niwelacyjnej charakteryzuje redni bd pomiaru.
1 km niwelacji obliczamy w procesie wyrwnania sieci przy czym bd ten nie powinien by wikszy ni 1,5 m/km .
Szczegowa pozioma osnowa geodezyjna
Szczegow poziom osnow geodezyjn stanowi zbir punktw bdcych rozwiniciem podstawowej osnowy
poziomej sucych do rozwizywania i wykonywania szczegowych pomiarw geodezyjnych.
Szczegow poziom osnow geodezyjn tworz :
1) punkty dotychczasowej osnowy poziomej 2 klasy, ktrych redni bd pooenia wzgldem punktw
nawizywania po wyrwnaniu np.

0,05 m

2) punkty dotychczasowej osnowy poziomej 3 klasy, ktrych redni bd pooenia wzgldem punktw
nawizywania po wyrwnaniu np. 0,10 m
3) nowo zakadane punkty osnowy poziomej, ktrych redni bd pooenia wzgldem punktw nawizania po
wyrwnaniu np.

0,07 m

Punkty szczegowej osnowy poziomej geodezyjnej zakada si w sieciach wykorzystujcych

obserwacje statycznych pomiarw satelitarnych GNSS

pomiary wykorzystywane w ramach systemu ASG- EUPOS
klasycznych pomiarw metod poligonizacji i wci

Szczegowa wysokociowa osnowa geodezyjna

Szczegowa wysokociowa osnowa geodezyjna stanowi zbir punktw bdcych zagszczeniem osnowy
podstawowej sucych do nawizywania osnw pomiarowych i wykonywania pomiarw geodezyjnych.
Szczegow wysokociow osnow geodezyjn tworz
1) sieci niwelacyjne zakadane metod niwelacji geometrycznej
2) punkty wysokociowe zakadane technik GNSS
Dokadno osnowy charakteryzuje redni bd pomiaru 1 km niwelacji lub redni bd wyznaczania wysokoci.
redni bd pomiaru nie powinien by wikszy ni 4mm/km a bd wysokoci punktu po wyrwnaniu ni powinien by
wikszy ni 0,01m.
Osnowa wielofunkcyjna
1. Nowe punkty osnowy geodezyjnej zakadane technik GNSS oraz punkty osnw grawimetrycznej i
magnetycznej zakada si jako punkty osnowy wielofunkcyjnej
2. Osnowie wielofunkcyjnej nie przypisuje si oddzielnej klasyfikacji, jej punkty s klasyfikowane w ramach
poszczeglnych rodzajw osnw
3. Punkt osnowy wielofunkcyjnej moe by punktem rnych klas osnowy geodezyjnej, grawimetrycznej lub
magnetycznej
Oglne standardy techniczne wykonywania geodezyjnych pomiarw sytuacyjnych i wysokociowych
1. Przy wykonywaniu pomiarw sytuacyjnych wyniki pomiarw
Dugoci
Wsprzdnych prostoktnych paskich wyraa si w metrach z precyzj do 0,01 m
2. Wyniki pomiarw sytuacyjnych majce na celu m.in. :
1) opracowanie przekrojw istniejcych lub projektowych tras, ciekw lub zbiornikw
2) obliczanie przemieszcze mas ziemnych
3) ustalenie wielkoci strzaki zwisu przewodw i przewitu pod nimi
4) szczegow inwentaryzacje obiektw budowlanych planowanych do remontu
5) okrelenie wysokoci charakterystycznych punktw obiektw budowlanych oraz terenu wyraa
si w metrach do 0,001 m
3. Wyniki pomiaru wysokociowego wyraa si w metrach z precyzj do 0,1 m , 0,01 m , 0,001m w
zalenoci od dokadnoci wykonywanego pomiaru
4. Geodezyjny pomiar sytuacyjny i wysokociowy wykonuje si w oparciu o punkty poziomej i
wysokociowej osnowy geodezyjnej
5. Geodezyjne pomiary sytuacyjne i wysokociowe poprzedza si wywiadem terenowym majcym na celu
a) Identyfikacje w terenie punktw osnowy geodezyjnej oraz znakw granicznych
b) Porwnanie treci materiaw PZGiK ze stanem faktycznym
c) Pozyskanie informacji o terenie ktry ma by objty pomiarem majcy znaczenie dla zakresu
planowanych prac geodezyjnych
6. Wyniki wywiadu terenowego uwidacznia si kolorem czerwonym na kopii mapy zasadniczej lub
ewidencyjnej
7. Przedmiotem geodezyjnego pomiaru sytuacyjnego lub wysokociowego s :
szczegy terenowe bdce obiektami przestrzennymi objtymi bazami danych
inne szczegy terenowe ktrych potrzeba usytuowania w pastwowym systemie odniesie
przestrzennych wynika z innych przepisw prawa
Ze wzgldu na wymagania dokadnociowe pomiaru wyrnia si nastpujce grupy szczegw terenowych :
GRUPA 1 szczegy terenowe jednoznacznie identyfikowanie w terenie zachowujce dugookresow niezmienno
ksztatu i pooenia w szczeglnoci :

znaki i punkty graniczne ( granicy pastw, jednostki podziau administracyjnego, dziaki)

znaki geodezyjne

obiekty budowlane, urzdzenia budowlane w tym elementy uzbrojenia terenu bezporednio dostpne do
pomiaru

GRUPA 2 szczegy terenowe jednoznacznie identyfikowalne w terenie ktrych ksztat i pooenie nie zachowuje
dugookresowej niezmiennoci jak :

nasypy, wykopy, rowy, kanay, groble, tamy, way przeciwpowodziowe, sztuczne zbiorniki wodne
zakryte obiekty budowlane i urzdzenia budowlane w tym zakryte sieci uzbrojenia terenu
elementy zagospodarowania terenu : parki, zielece, trawniki, place zabaw i wypoczynku, skwery, drzewa,
boiska sportowe

GRUPA 3 szczegy terenowe ktrych jednoznaczna identyfikacja w terenie jest utrudniona i zalena od osoby oceny
wykonujcej pomiar jak :

kontury uytkw gruntowych

odkrywki glebowe na potrzeby gleboznawczej klasyfikacji gruntw
cieki i zbiorniki wodne o naturalnych liniach brzegowych
oddziay lene na obszarach lasu i parku narodowego

Pomiar sytuacyjny wykonuje si w sposb zapewniajcy okrelenie pooenie punktu sytuacyjnego wzgldem
najbliej pooonych punktw osnowy z dokadnoci nie mniejsz jak
Grupa dokadnoci
pomiaru
Bd pooenia punktu
mniejszy lub rwny

II

III

0,10 m

0,30 m

0,50m

W czasie wykonywania pomiaru sytuacyjnego zbiera si nastpujce informacje

nazwy jednostek podziau administracyjnego

nazwy wsi, przyczkw itp.
nazwy ulic, placw
nazwy rzek, potokw, kanaw, jezior
rodzaje uytkw gruntowych
rodzaj i charakter obiektw budowlanych oraz numery porzdkowe budynkw lub nieruchomoci
rodzaje urzdze podziemnych lub ich przeznaczenie

Generalizacja szczegw terenowych

Przy pomiarze sytuacyjnym pomija si istniejce odchylenie ksztatu mierzonego szczegu terenowego od prostej
gdy odchylenia nie s wiksze od bdw pooenia punktw
Grupa dokadnoci
pomiaru
Bd pooenia punktu
mniejszy lub rwny

II

III

0,10 m

0,30 m

0,50 m

Przy geodezyjnym pomiarze sytuacyjnym dotyczcym

1) elementw naziemnych sieci uzbrojenia terenu ktrych wymiary podune i poprzeczne s mniejsze ni 0,50
m pomiarowi podlega rodek cikoci tego elementu
2) przewodw sieci uzbrojenia terenu oraz kanaw zbiorczych tych sieci o rednicy przekroju ( lub wymiarach
podunych i porzecznych przekroju) mniejszych ni 0,50 m pomiarowi podlega o przewodu lub kana
Metody pomiaru

Geodezyjne sytuacyjne pomiary terenowe wykonuje si metodami

1. biegunow
2. ortogonaln
3. wci
ktowych
liniowych ktowo- liniowych
4. precyzyjnego pozycjonowania przy pomocy GNSS ( Geodezyjnej Nawigacji Systemw Satelitarnych )
Pomiar wysokociowy
Przedmiotem pomiaru wysokociowego s:

elementy szczegw terenowych dla ktrych wymagane jest okrelenie wysokoci w pastwowym systemie
odniesie przestrzennych
pikiety

Pomiar wysokociowy elementw szczegowych terenu wykonuje si w sposb zapewniajcy okrelenie pikiet
wzgldem osnowy wysokociowej z dokadnoci nie mniejsz ni
1) 0,05 m dla obiektw budowlanych i urzdze budowlanych oraz pikiet markowanych w terenie
2) 0,02 m dla przewodw i urzdze kanalizacyjnych
3) 0,10 m dla budowli ziemnych, elastycznych lub mierzonych elektromagnetycznie mierzonych obiektw sieci
uzbrojenia terenu oraz pikiet terenowych niemarkowanych w terenie
Geodezyjne wysokociowe pomiary terenowe wykonuje si metodami :

niwelacji geometrycznej
niwelacji trygonometrycznej
niwelacji satelitarnej
skaningu laserowego

Dokonujc niwelacji profilw, lokalizacj przekrojw poprzecznych na obiekcie objtym pomiarem dostosowuje si
do warunkw terenowych i zalece projektowych przy czym
1) odlego midzy przekrojami poprzecznymi nie moe by wiksza ni 100 m
2) odlego midzy pikietami na przekroju poprzecznym nie moe by wiksza ni 25 m
3) odlego midzy pikietami na przekroju podunym nie moe by wiksza ni 50 m
Dla powierzchni ktrych ukad przestrzenny powsta w wyniku dziaalnoci gospodarczej czowieka pikiety naley
rozmieszcza w taki sposb, aby charakteryzoway

ukad przestrzenny i krawdzie paszczyzn utworu regularnego

naturaln powierzchni terenu, ktra nie ulega zmianie

Przy pomiarze sytuacyjno- wysokociowym na szkicu polowym wykazuje si

stanowiska pomiarowe i ich oznaczenia

kierunki orientacji na stanowiskach
szczegy terenowe
numeracje mierzonych punktw
bezporednie pomierzone elementy kontrolne
pikiety
linie czce pikiety uatwiajce interpolacje warstwic, spadki, grzbiety itp.

POMIARY OPRACOWANIA REALIZACYJNE

Opracowania do celw planowania przestrzennego.
Do celw planowania przestrzennego obiera si skal wedug map :

OBSZAR
WOJEWDZTWO

RODZAJ OPRACOWANIA SKALE

-strategia rozwoju
1 : 2000000 do 1:10000
wojewdztwa
-plan zagospodarowania
przestrzennego wojewdztwa
POWIAT
-analiza i stadium
1:50000 do 1:10000
zagospodarowania
przestrzennego gminy
GMINA
-stadium uwarunkowa i
1:25000
kierunki zagospodarowania
przestrzennego gminy
- miejscowy plan
1:1000 lub 1: 500 ; 1:2000
zagospodarowania
przestrzennego
-decyzja o ustaleniu lokalizacji 1:500 do 1:1000
inwestycji celu publicznego
liniowe 1: 2000
-decyzja o warunkach
zabudowy
Skala mapy celw projektowych zalezy od rodzaju i wielkoci zamierzenia budowlanego
Standardowe opracowania dla
OBSZAR
dziaka budowlana
wiksza lub rwna 1:500
teren budownictwa przemysowego, zesp
wiksza lub rwna 1: 1000
obiektw budowlanych
rozlegy teren z rozproszonymi obiektami
wiksza lub rwna 1: 2000
budowlanymi, obiekt liniowy
Warunki oglne sporzdzania mapy do projektowanych (m.d.c.p)
1) M.d.c.p sporzdza si kopie aktualnej mapy zasadniczej
2)Dopuszcza si dwukrotnie powikszenie lub pomniejszenie mapy zasadniczej
3)Obszar opracowania obejmuje teren inwestycji wraz z pasem otaczajcym o szerokoci 30 m oraz
stref ochron (gdy tak ustalono).
Do sporzdzenia m.d.c.p wykonawca wykorzystuje
1)zbiory danych PZGiK
2) wyniki pomiarw obiektw nieobjtych baz danych PZGiK a wykorzystanych przez projektanta
3) Opracowania planistyczne projektu budowlanego i inne dokumenty objte pozwoleniem na
budow
Przy ustaleniu zasigu prac naley bra pod uwag
1) rodzaj obiektu budowlanego
2) Przybliona lokalizacja obiektu
3)warunki techniczne przyczenia obiektu do istniejcych sieci uzbrojenia terenu
4) Wpis z miejscowego planu zagospodarowania gdy plan nie obowizuje decyzji o ustaleniu
lokalizacji lub decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji publicznej
5) Warunki techniczne jakim powinny odpowiadac obiekty budowlane i ich usytuowanie
Tre mapy do celw projektowych
1) Elementy stanowice tre mapy zasadniczej
2) Opracowanie geodezyjne elementy miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego :
- linie rozgraniczajce tereny o ronym przeznaczeniu
-linie zabudowy
-granice np. terenw do obiektw podlegajcych ochronie
3)Osie drg i ulic jeli zostay ustalone w planie lub decyzji o warunkach zabudowy
4) Usytuowanie projektowanych sieci uzbrojenia terenu
5) Usytuowanie zieleni wysokiej ze wskazaniem pomnikw przyrody

6) Usytuowanie innych szczegw terenu majcych istotne znaczenie

Tre opisu mapy do celw projektowych
1) Tytu mapy. Mapa do celw projektowych
2) Skala mapy
3)Nazwa miejscowoci
4)Identyfikator i nazwa jednostki ewidencyjnej
5) Identyfikator i nazwa obrbu ewidencyjnego
6) Imi i nazwisko, numer wiadectwa nadania uprawnie geodety (podpis)
7)Imi i nazwisko lub nazwa podmiotu ktry wykona mape
8)Oznaczenie kancelaryjne zgoszenia pracy geodezyjnej
9)Nazwa ukadu wsprzdnych prostoktnych paskich lub ukadu wysokoci
10) Oznaczenia granic obszaru, ktry by przedmiotem aktualizacji
Geodezyjne opracowania projektu
Geodezyjne opracowanie polega na okreleniu danych geodezyjnych potrzebnych do wyznaczenia w
terenie poozenia projektowanych obiektw budowlanych
Geodezyjne opracowania projektu zagospodarowania dziaki lub terenu obejmuje
-ustalenie ukadu wsprzdnych
-przeniesienie z projektu na szkice dokumentacje rysunku miar i wsprzdnych elementw
obiektw budowlanych podlegajcych wytyczeniu
-sprawdzenie wewntrznej zgodnoci miar i wsprzdnych
-obliczanie elementw pomiarowych tzw. miar realizacyjnych (dugoci, katw, wysokoci )
-obliczanie miar kontrolnyc niezbdnych do kontroli usytuowania ksztatu i wymiarw obiektu
Szkic dokumentacyjny
Na szkicu dokumentacyjnym wykazuje si :
1) Rysunek istniejcych w terenie obiektw powierzchniowych (czarny)
2) Rysunek istniejcych w terenie obiektw podziemnego uzbrojenia (czarny)
3) Dane dotyczce pooenia osnowy geodezyjnej (czarny)
4) Rysunek obiektw projektowanych (czerwony)
5) Obliczane miary konieczne do wytyczenia projektu w terenie (czerwony)
6) Obliczone miary kontrolne (czerwony )
Na szkicu tyczenia wykazuje si
1) rysunek obiektw projektowanych (czerwony)
2) miary konieczne wytyczenia projektu w terenie (czerwony)
3) Miary w trakcie tyczenia rzeczywicie w terenie odoone (czarny)
4) Obliczane miary kontrolne (czerwony)
5) Wyniki pomiaru miar kontrolnych (czarny)
6) Podpisanie przez wykonawce prac geodezyjnych i kierownika budowy adnotacj o przyjciu
przez kierownika budowy zastabilizowanych znakw osi, znakw wysokoci itp.
Przedmiotem Tyczenia sa w odniesieniu do obiektw budowlanych i urzdze przemysowych
1) Punkty gwne obiektw
2) Punkty gwnych osi obiektu i osi elementw czcych z innymi obiektami
3) Punkty wysokociowe wyznaczajce jednoznacznie poziom zerowy obiektu
Przedmiotem tyczenia s w odniesieniu do drg
1) punkty granic pasa drogowego
2) charakterystyczne punkty osi , korony drogi i skrzyowania drg
3) Punkty drogowych obiektw inynierskich i urzdze technicznych
Przedmiotem tyczeniu w odniesieniu do przewodw podziemnych naziemnych i nadziemnych
1) Punkty zaamania osi tras w paszczynie poziomej
2)Punkty zaamania osi tras w paszczynie pionowej

3) Punkty rozgazie i podcze

4)Punkty osi podpr
Tyczenie sytuacyjne
Tyczenie sytuacyjne wykonuje si oparciu o poziom osnow jedn z metod
-biegunow
-wcicia ktowego w przd
-ortogonaln
-przeci
-trygonometryczn
Tyczenie wysokociowe
Tyczenie sytuacyjne, rozumie si jako wyznaczenie w terenie punktw o zadanej rzdnej wysokoci.
wykonuje si metod niwelacji geometrycznej lub trygonometrycznej w oparciu o repery robocze
Pomiary realizacyjne
1) pomiary kontrolne (sprawdzajce)
2)pomiery biece
3) Pomiary kocowe (powykonawcze)
4) Pomiary przemieszcze i odksztace
Typowe pomiary kontrolne
1) zakoczenie robt ziemnych
2)Grnej powierzchni fundamentw betonowych oraz betonowych konstrukcji wporczych (podpr)
3) osadzonych w fundamentach elementw, majcych poczy fundamentami konstrukcj non
budowli (ruby kotwicze, studzienki)
4) Pionowoci konstrukcji wsporczych i nonych, supw masztw, , trzonw elbetowych
5)Inne pomiary wskazane przez inwestora lub zainteresowan jednostk
Pomiar kontrolny
1) na szkicu pomiaru kontrolnego umieszcza si klauzul o zgodnoci / niezgodnoci z projektem
2) W razie stwierdzenia niezgodnoci z projektem naley ten fakt odnotowa w dzienniku budowy
3)Wyniki kontroli uznaje si za pozytywny jezeli rnica pomidzy wynikiem pomiaru kontrolnego
a wartoci projektowan jest mniejsz od podwjnej wartoci bdu redniego kontrolowanej
wielkoci zgodnie z norm PN-ISO 4463-1
4) W przypadku sieci uzbrojenia terenu pooenie jest zgodne z projektem
-gdy odchylenie od projektu nie przekracza 0,30 m na obszarach zabudowanych
-0,50m na obszarach rolnych i lesnych
Norma PN-ISO 4463-1
Rnice midzy odlegoci obliczon lub wskazan na szkicu tyczenia i wynikiem pomiaru
sprawdzajcego nie powinny przekracza nastpujcy odchyle dopuszczalnych
-w przypadku odlegoci do 4 m = 2*K1(mm)
-powyej 4m=K1 L (mm)
gdzie:
L- odlego w metrach
K-wspczynnik zaleny od rodzaju pracy przyjmujcy wartoci od 1,5 (monolitycznej lub
szkieletowe konstrukcje betonowe, stalowe)
do 10 (prace ziemne bez szczeglnych wymaga dokadnoci owych )
Pomiary biece
W zakresie biecych pomiarw powykonawczych wchodz pomiary uzbrojenia podziemnego
( budowle podziemne) i przewody ktre musz by inwentaryzowane przed zasypywaniem,
zakryciem, zalaniem
Pomiary kocowe
Pomiary powykonawczne wykonuje si w celu
1) Dostarczanie danych do aktualizacji baz systemu informacji o terenie w tym mapy zasadniczej

 2) Sporzdzenia dokumentacji potrzebnej do odbioru obiektu do uytkowania

W zakres kocowych pomiarw powykonawczych wchodz pomiary pooenia nowych obiektw
budowlanych oraz pomiary uksztatowania terenu
Na szkicach powykonawczych naley zamieci klauzule o zgodnoci/ niezgodnoci z projektem
Dokumentacja pomiarw kocowych
Wykonawca prac geodezyjnych przekazuje :
- do orodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej orygina dokumentacji
-kierownikowi budowy lub inwestorowi kopie mapy powstaej w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji
powykonawczej
Pomiary przemieszcze i odksztace
1) Pomiary przemieszcze i odksztace wykonuje sie jeeli takie pomiary przewiduje projekt
budowlany lub na wniosek zainteresowanego podmiotu
2)Przemieszczenia i odksztacenia okrela sie na podstawie porwnania wynikw pomiaru z
wynikami pomiaru stanu wyjciowego (pierwotnego)
3)Pomiar pierwotny z reguy wykonuje si przed oddaniem obiektu do eksploatacji przed prbnym
rozruchem
4) W przypadku przewidywania przemieszczenia podoa pomiar pierwotny wykonuje si przed
rozpoczciem robt budowlanych