e

i
g
o
l
o
n
h
c
e
t
38

Jak ustali najkrtszy termin rozdeskowania

elbetowych stropw monolitycznych (1)
Do wykonania monolitycznej konstrukcji elbetowej
niezbdne jest deskowanie i w zwizku z tym w trakcie
realizacji pojawia si istotny problem do rozwizania:
kiedy mona rozdeskowa konstrukcj? Z jednej strony
jak najszybsze rozdeskowanie istotnie obnia koszty
inwestycji (efektywniejsze wykorzystanie deskowa,
skrcenie oglnego czasu budowy). Z drugiej strony
zbyt szybkie rozdeskowanie konstrukcji moe
doprowadzi do jej trwaego uszkodzenia (wskutek
nadmiernych odksztace) lub zniszczenia. Interesy
inwestora i wykonawcy s sprzeczne. Pytanie jest wic
zasadnicze: jak ustali najkrtszy termin, w ktrym
mona bezpiecznie rozdeskowa konstrukcj z betonu
(minimalny czas rozdeskowania).
Konstrukcj mona rozdeskowa wwczas, gdy beton osignie tak
wytrzymao, aby mg z odpowiednim zapasem bezpieczestwa
przenie naprenia spowodowane obcieniami wystpujcymi
w czasie budowy. Znaczenie prawidowego okrelenia minimalnego
czasu rozdeskowania zaley od rodzaju elementu konstrukcyjnego. Ze
szczegln ostronoci naley usuwa poziome elementy deskowania
stropw, ktre wraz z podporami deskowania przenosz ciar stropu
i wyczaj go z pracy statycznej, a do momentu rozdeskowania. Natomiast pionowe elementy deskowa belek, supw, cian, ktre zasadniczo przenosz jedynie parcie mieszanki betonowej, mona usun znacznie wczeniej, krtko po zakoczeniu procesw wizania.
Majc na uwadze najkrtszy termin rozdeskowania stropw, zasadniczo mona wyrni trzy sposoby postpowania:
cakowite usunicie deskowa i podpr; stosowany, gdy strop
osignie wystarczajc nono do przeniesienia obcie powstajcych w czasie budowy
cakowite usunicie deskowa przy jednoczesnym pozostawieniu wszystkich lub czci podpr (ten sposb postpowania w literaturze anglojzycznej okrelany jest terminem backshoring lub backpropping)
cakowite usunicie deskowa i podpr, a nastpnie ponowne
wprowadzenie okrelonej liczby podpr (ten sposb postpowania w literaturze anglojzycznej okrelany jest terminem reshoring lub repropping).
Drugi i trzeci z wymienionych sposobw postpowania stosuje
si, aby zabezpieczy strop przed nadmiernymi odksztaceniami
(uszkodzeniem) wieego betonu oraz przy realizacji budynkw
wielokondygnacyjnych, gdy strop musi przyj funkcj podpory
stropu (lub stropw) betonowanego powyej.
Naley zwrci uwag, e w sytuacji usunicia deskowania i pozostawienia podpr lub ponownego podparcia stropu zmieni si
jego schemat statyczny. Nad podporami wystpi ujemne momenty zginajce. Ponadto przy oparciu stropu na niewielkich powierzchniach gowic podpr, szczeglnie przy stosowaniu gowic opadowych, pojawia si niebezpieczestwo przebicia stropu. S to szczeglnie niebezpieczne sytuacje, poniewa podpory s podporami tymczasowymi, ktre wystpuj jedynie w
trakcie realizacji budowy. Konstruktor moe je uwzgldni przy
projektowaniu stropu tylko wtedy, gdy zna sposb postpowania przy rozdeskowywaniu. W przeciwnym wypadku naley zachowa szczegln ostrono przy usuwaniu deskowania, po-

niewa w stropie, w obszarze podpr, mog wystpi naprenia

rozcigajce, na ktre strop nie by wymiarowany.
Ustalenie waciwego sposobu postpowania przy rozdeskowywaniu
konstrukcji w moliwie najkrtszym czasie jest niezwykle wanym
zagadnieniem z punktu widzenia bezpieczestwa, wymaganej uytkowalnoci oraz trwaoci wykonywanej i eksploatowanej konstrukcji elbetowej. Problem ten musi by naleycie rozwizany nie tylko przez projektanta deskowania i personel techniczny budowy, ale
rwnie przez projektanta konstrukcji. Pewne rozwizania stosowane
przy rozdeskowywaniu s moliwe do zastosowania, przy zachowaniu waciwego bezpieczestwa konstrukcji, tylko wtedy gdy zostan
uwzgldnione ju na etapie wymiarowania konstrukcji (stropu). Wobec tego zanim rozpocznie si budow, naley opracowa projekt
zawierajcy procedur i harmonogram rozdeskowywania oraz analiz statyczn uwzgldniajc wpyw tych procesw na prac konstrukcji. A do tego niezbdny jest projekt konstrukcyjny. Czyli prawidowe i optymalne rozwizanie problemu rozdeskowywania jest moliwe wycznie przy rwnoczesnym opracowywaniu obu projektw.
Kryteria rozformowania
Zgodnie z norm [1] konstrukcj naley tak zaprojektowa i wykona, aby z naleytym prawdopodobiestwem nie nastpio
przekroczenie SGN i SGU. W obliczeniach sprawdzajcych naley
uwzgldni trwa sytuacj obliczeniow wystpujc w czasie
eksploatacji obiektu oraz sytuacje przejciowe, ktre w przypadku
konstrukcji monolitycznych wystpuj podczas wykonywania budynku. Tak wanie sytuacj jest rozdeskowywanie konstrukcji
w terminie, w ktrym beton nie osign jeszcze wytrzymaoci na
ciskanie zgodnej z zaoeniem projektowym ( < ).
Aby okreli termin rozdeskowania, naley wic wykaza, e element konstrukcyjny ma odpowiedni nono do przeniesienia
obcie, ktre dziaaj na element po rozdeskowaniu i nie dozna przy tym nadmiernych odksztace (ugi). Kryterium nonoci jest podstawowym kryterium rozformowania. Stosujc
metod SG, mona okreli wytrzymao betonu wymagan
przy rozformowaniu ( ) na podstawie analizy si wewntrznych
(napre) w przekroju elementu w SG nonoci.
Na podstawie wynikw bada [2] mona stwierdzi, e obcienie
elementu we wczesnym wieku momentem zginajcym o wartoci
nieprzekraczajcej 87% nonoci elementu na zginanie w tym wieku nie ma istotnego negatywnego wpywu na nono (projektowan) elementu na zginanie. Oznacza to, e element we wczesnym
wieku moe bezpiecznie przenie moment zginajcy, ktrego warto stanowi taki sam procent wartoci momentu obliczeniowego
(projektowanego) jaki procent wytrzymaoci 28-dniowej (projektowanej) stanowi wytrzymao betonu w rozwaanej chwili:
(1)
Na podstawie rw. (1) mona okreli wytrzymao betonu wymagan przy rozdeskowaniu:
(2)
gdzie:
wytrzymao betonu przy rozformowaniu
fc,28 projektowana, 28-dniowa wytrzymao betonu
Mr moment zginajcy spowodowany obcieniami w chwili
usunicia deskowania
Md moment zginajcy eksploatacyjny (projektowany).
Rw. (2) stanowi alternatywny, wzgldem analizy si przekrojopadziernik grudzie 2006

zmiennych technologicznych, np. w budynkach mieszkalnych,

hotelach, biurach, salach lekcyjnych itp., a w szczeglnoci np.
stropodachach czy przekryciach zbiornikw nadziemnych znacznych rozpitociach elementw konstrukcyjnych (np. w stropach
bezbelkowych lub belkowych z pytami krzyowo zbrojonymi),
poniewa przy zwikszeniu rozpitoci, aby przeciwdziaa nadmiernym ugiciom, konieczne jest zwikszenie gruboci stropu (sztywnoci), przez co zwiksza si udzia ciaru wasnego
w cakowitym obcieniu eksploatacyjnym.
Ponadto wiksza wytrzymao betonu przy rozformowaniu stropu
bdzie wymagana, gdy przewiduje si, e w trakcie budowy strop
stanowi bdzie podparcie stropu betonowanego powyej.
Z bada dowiadczalnych, np. [8,9] przeprowadzonych na prbkach betonowych i elementach elbetowych we wczesnym wieku,
tzn. w ktrych beton nie osign wymaganej wytrzymaoci 28dniowej, wynika, e przyrost wytrzymaoci betonu na ciskanie
w czasie, okrelony w procentach jego wytrzymaoci 28-dniowej, jest mniejszy ni przyrost wytrzymaoci przyczepnoci midzy betonem a stal, oraz w przyblieniu rwny przyrostowi wytrzymaoci betonu na rozciganie. Wobec tego nono przekroju
na zginanie elementu elbetowego z betonu wieego jest wprost
proporcjonalna do aktualnej wytrzymaoci betonu na ciskanie,
natomiast wytrzymao przyczepnoci i wytrzymao na rozciganie nie stanowi warunku ograniczajcego przy okrelaniu kryterium rozdeskowania. Dodatkowo mona stwierdzi, e jeeli termin rozdeskowania konstrukcji zostanie okrelony na podstawie
kryterium nonoci, to nie bdzie to miao negatywnego wpywu
na zarysowanie konstrukcji (rozstaw i szeroko rys).
Okrelajc termin rozdeskowania konstrukcji, naley speni wymagania normy [1] w zakresie SG ugi. W tym aspekcie naley
rozway dwa istotne problemy. Po pierwsze, bezporednio po rozdeskowaniu konstrukcja moe dozna nadmiernych ugi doranych
z powodu niszej wartoci moduu sprystoci wieego betonu
od projektowanej wartoci 28-dniowej. Po drugie, warto ugicia
dugotrwaego moe by znaczna z powodu obcienia konstrukcji

wych, sposb wyznaczania wytrzymaoci betonu w chwili rozdeskowania, co zostao teoretycznie potwierdzone przez Flag [3]. Warto doda, e warto wytrzymaoci okrelona z
rw. (2) jest przeszacowana o okoo 5%, co powoduje nieznaczne wyduenie terminu rozdeskowania.
Do usunicia deskowania mona przystpi tylko wtedy, gdy beton
rzeczywicie osignie wytrzymao okrelon na podstawie oblicze.
Przepisy normowe lub wytyczne we wszystkich krajach [4,5,6] wymagaj, aby zostao to potwierdzone wynikami bada na prbkach
kontrolnych lub metodami nieniszczcymi. W celu zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczestwa rozformowywanej konstrukcji
naley przyj, e warto wytrzymaoci betonu okrelona z analizy
statycznej jest wartoci obliczeniow ( ). Aby okreli warto wytrzymaoci, ktra musi zosta potwierdzona dowiadczalnie, naley
ustali odpowiadajc jej wytrzymao redni. Zgodnie z [1] charakterystyczna wytrzymao betonu jest rwna:
fck = c fcd = 1,5fcd
(3)
a rednia wytrzymao:
fcm = fck + 8,0 [MPa]
(4)
W oglnym przypadku, przy zaoeniu normalnego rozkadu wytrzymaoci:
(5)
Z rw. (5), po uwzgldnieniu rw. (4), wynika, e w normie [1]
przyjto zrnicowane wartoci wspczynnika zmiennoci w
zalenoci od klasy betonu. Wartoci te malej ze wzrostem wytrzymaoci betonu i wynosz, przykadowo: = 0,244 dla betonu klasy C 12/15, = 0,203 dla C 16/20, = 0,173 dla
C 20/25 i = 0,148 dla C 25/30. Jest to zgodne z wynikami
dowiadcze, w ktrych obserwuje si zjawisko zwikszania jednorodnoci betonu (zmniejszania wspczynnika ) ze wzrostem
wytrzymaoci betonu. Mona wic redni wytrzymao betonu wymagan przy rozformowaniu okreli wg zalenoci:
(6)
Przyjmujc zgodnie z [1] zalecenie (4), z ktrego wynikaj okrelone wartoci wspczynnika zmiennoci dla odpowiednich klas
betonu, otrzymuje si nastpujce wartoci wspczynnika :
= 2,51 dla betonu klasy C 12/15, = 2,25 dla C 16/20,
= 2,10 dla C 20/25 i = 1,98 dla C 25/30. W konsekwencji z rw. (6) wynika, e cakowite rozformowanie elementu jest
moliwe wwczas, gdy wytrzymao betonu w elemencie, potwierdzona wynikami bada, bdzie okoo dwukrotnie wiksza
ni naprenie, ktre wystpi w betonie po rozdeskowaniu. Stosujc zalecenie (4) otrzymuje si kryterium rozdeskowania zgodne z zaleceniem Flagi [3] oraz normy brytyjskiej [7].
Zastosowanie kryterium (6) wymaga przeprowadzenia analizy si
wewntrznych w przekroju w chwili rozdeskowywania elementu.
Rozwaania mona uproci, okrelajc wymagan redni wytrzymao betonu z zalenoci (2). Ponadto, poniewa wartoci
momentw zginajcych s proporcjonalne do obcie, kryterium rozdeskowania wynikajce z nonoci mona ostatecznie
wyrazi w funkcji obcie:

gdzie: fcm,28 wytrzymao , dla odpowiedniej klasy betonu (projektowanej), naley obliczy z zalenoci (4); qr obcienie
dziaajce na konstrukcj po rozformowaniu; qd obcienie
eksploatacyjne (projektowane).
Z kryterium (7) wynika, e wytrzymao betonu przy rozformowaniu jest wprost proporcjonalna do wartoci stosunku obcie
(qr/qd), a wobec tego bdzie wymagana wiksza wytrzymao
(duszy termin rozdeskowania), gdy dominujcym obcieniem
jest ciar wasny stropu, tzn. przy maej wartoci obcie
budownictwo technologie architektura

fot. Archiwum

(7)

39

gdzie: t wiek betonu w dniach; s wspczynnik zaleny od

rodzaju cementu: s = 0,20 dla szybko twardniejcego cementu
wysokiej wytrzymaoci (CEM 52,5N, CEM 42,5R); s = 0,25
dla normalnie i szybko twardniejcego cementu (CEM 42,5N,
CEM 32,5R); s = 0,38 dla wolno twardniejcego cementu
(CEM 32,5N).
Na podstawie rw. (8), uwzgldniajc rw. (9), mona okreli
warto moduu sprystoci betonu w wieku dni w procentach
jego wartoci 28-dniowej:

Tablica 1. Szacunkowe wartoci moduu sprystoci betonu, dojrzewajcego w warunkach zgodnych z [11], w procentach jego wartoci 28-dniowej
Czas dojrzewania betonu, dni

Klasa
cementu

10

14

28

32,5N

62

73

79

85

89

92

95

100

32,5R
42,5N

72

81

86

90

93

95

97

100

42,5R
52,5N

77

85

88

92

94

96

97

100

=[cc(t)]0,3

w modym wieku. W tym drugim przypadku naley w obliczeniach

uwzgldni rne wartoci obcienia w czasie budowy i po oddaniu
obiektu do eksploatacji. W obliczeniach ugi mona zazwyczaj pomin wpyw skurczu, jeeli beton jest odpowiednio pielgnowany i
zachowana jest wymagana norm odlego pomidzy dylatacjami.
Warto zauway, e wielko i rozkad odksztace w elemencie spowodowanych skurczem zaley od tarcia mieszanki betonowej o deskowanie i z tego powodu wczesne rozformowanie konstrukcji jest
korzystne. W polskiej normie [1] nie ma adnych zalece dotyczcych okrelania wartoci moduu sprystoci wieego betonu. Zaleno, na podstawie ktrej mona oszacowa modu sprystoci
dojrzewajcego betonu, podaje np. norma EC2 [10]:
(8)
gdzie: Ecm(t) i fcm(t) oraz Ecm,28 i fcm,28 s wartociami redniego
moduu sprystoci i redniej wytrzymaoci betonu, odpowiednio w wieku dni (np. przy rozformowaniu) i 28 dni (przyjmowanej przy projektowaniu).
redni wytrzymao betonu na ciskanie w wieku dni, dojrzewajcego w warunkach okrelonych w normie [11] (m.in. przy redniej temperaturze 20C), mona wg [10] oszacowa na podstawie relacji:
fcm(t) = cc(t)fcm,28
(9)
w ktrej wspczynnik cc(t) opisany jest zalenoci:

40

(10)

fot. Archiwum

cc(t)=e

(11)

Przykadowe wartoci obliczone na podstawie rw. (11) zostay

przedstawione w tablicy 1.
Warto zauway, e przy zastosowaniu cementu normalnie i
szybko twardniejcego po 3 dniach dojrzewania beton osiga
Ecm,3 = (0,860,88) Ecm,28. Natomiast jeeli planuje si szybkie rozdeskowanie konstrukcji, zazwyczaj nie jest wskazane stosowanie cementu wolno twardniejcego (32,5N).
Dorane ugicie elementu po rozdeskowaniu mona obliczy
przy okreleniu wartoci Ecm(t) z rw. (11).
Przy obliczaniu ugicia dugotrwaego naley uwzgldni pezanie betonu. Wspczynnik pezania mona wyznaczy wg procedury podanej w [1]. Jednak prawidowe obliczenie wartoci wspczynnika
pezania nie jest atwe, poniewa wymagana jest znajomo szeregu
parametrw zmiennych w czasie, ktre s czsto trudne do okrelenia, szczeglnie przy krtkim terminie rozdeskowania elementu.
Okrelajc wpyw krtkiego terminu rozformowania na dugotrwae
ugicie elementw, warto wzi pod uwag wyniki prac Sadgrovea
[9]. Na podstawie analizy teoretycznej wykaza on, e obcienie elementu we wczesnym wieku, gdy beton osiga 13, 27, 40 i 67%
swojej wytrzymaoci 28-dniowej, momentem zginajcym o wartoci nieprzekraczajcej 67% nonoci na zginanie w tym wieku, powoduje zwikszenie ugicia dugotrwaego o odpowiednio 25, 25, 9
i 3%. Spenienie warunku (6) gwarantuje, e przy rozdeskowaniu nono elementu bdzie wykorzystana w nie wicej ni 50%. Ponadto obcienie od ciaru wasnego stanowi w stropach co najmniej
40 50% obcienia eksploatacyjnego, co zgodnie z (7) gwarantuje, e przy rozdeskowaniu beton osiga przynajmniej 40 50% projektowanej wytrzymaoci 28-dniowej. Tak wic zgodnie z badaniami
Sadgrovea, obcienie stropu we wczesnym wieku moe spowodowa wzrost jego ugicia dugotrwaego o maksymalnie 10% w stosunku do ugicia wywoanego obcieniem przyoonym, gdy beton
osignie zaoon wytrzymao 28-dniow.
Analizujc ugicie elementu rozformowanego we wczesnym wieku, warto jeszcze wzi pod uwag nastpujce uwagi oglne:
1) Wartoci fcm,28 i Ecm,28 stosowane w obliczeniach wynikaj
z normowej (minimalnej) wytrzymaoci charakterystycznej dla
odpowiedniej, przyjtej w projekcie, klasy betonu. Zazwyczaj
wytrzymao betonu jest po 28 dniach wysza od projektowanej. Wobec tego wartoci Ecm,28 i Ecm(t) (i sztywno elementu)
bd wiksze od zaoonych, a ugicia mniejsze.
2) Zwykle przy projektowaniu ustala si wymiary elementu (grubo pyty, wysoko belki) z warunku nieprzekroczenia ugi
dopuszczalnych. Korzysta si przy tym z uproszczonego warunku (Ieff/d)(Ieff/d)max, co w konsekwencji powoduje, e ugicia elementw s znacznie mniejsze od granicznych.
Uwzgldniajc powysze rozwaania mona stwierdzi, e obcienie stropu we wczesnym wieku nie spowoduje istotnego
zwikszenia jego ugicia. Jeeli termin rozdeskowania konstrukcji zostanie ustalony na podstawie kryterium nonoci, to wymagania w zakresie uytkowalnoci rwnie bd spenione.
Ugicia elementw stropu rozdeskowanego we wczesnym wieku
zawsze jednak bd wiksze od ugi elementw, w ktrych beton osign projektowan wytrzymao 28-dniow przed usuniciem deskowania. Gdy wymagane jest specjalne ograniczenie
ugi, naley wg [12] albo pozostawi stemple po rozdeskowaniu,
padziernik grudzie 2006

albo podeprze element stemplami w rozstawie nieprzekraczajcym 3 m. Mona rwnie ograniczy ugicie elementu poprzez zastosowanie (zaprojektowanie) betonu o mniejszej odksztacalnoci
doranej (wikszym Ecm) i mniejszym pezaniu. Przykadowo, rodzaj zastosowanego kruszywa ma istotny wpyw na warto mo. Przyjduu sprystoci betonu Ecm,28 i zgodnie z rw. (11) na
mowana w obliczeniach zgodnie z [1] warto Ecm odnosi si do
betonu na kruszywie kwarcytowym (otoczakowym). Beton na kruszywie bazaltowym wykazuje wikszy modu sprystoci i zgodnie z [10] mona w obliczeniach przyjmowa 1,2 Ecm. Natomiast
planujc wczesne rozdeskowanie konstrukcji, niekorzystne jest
stosowanie betonu na kruszywie granitowym, poniewa charakteryzuje si on mniejszym w stosunku do betonu na kruszywie otoczakowym moduem sprystoci nawet ponad 20% [13].
Naley pamita, e jeeli po rozdeskowaniu stropu planuje si pozostawienie lub ponowne wprowadzenie podpr (stempli), zmieni
si jego schemat statyczny. Ten tymczasowy stan stropu moe decydowa o terminie rozdeskowania. W zasadzie aby mona byo
zastosowa takie rozwizania, powinny one zosta uwzgldnione
przez konstruktora na etapie projektowania stropu, poniewa pyty stropw, ze wzgldu na eksploatacyjny schemat statyczny, w
wikszoci przypadkw nie s zbrojone w przsach gr. Jeeli
nie zastosuje si zbrojenia grnego na ujemne momenty powstajce nad tymczasowymi podporami, to o terminie rozdeskowania
bdzie decydowaa nono na zginanie przekroju betonowego
(niezbrojonego) z uwzgldnieniem modego wieku betonu.
Maksymalne naprenia rozcigajce powstajce w przekroju
nad tymczasow podpor, czyli wymagan przy rozformowaniu
wytrzymao betonu, mona obliczy z wzoru:
(12)
gdzie Wc jest wskanikiem wytrzymaoci przekroju betonowego
na zginanie.
Przyjmujc, e warto wytrzymaoci w rw. (12) jest wartoci obliczeniow, naley wyznaczy odpowiadajc jej redni
wytrzymao, ktra musi zosta potwierdzona dowiadczalnie
przed usuniciem deskowania. Wykorzystujc zalenoci z norm
[1,10] otrzymuje si:
(13)
Wytrzymao betonu na rozciganie przy zginaniu fct,fl jest wiksza ni przy osiowym rozciganiu. Odpowiednia zaleno wg
[1] ma posta:
fct,fl=1,3 fct
(14)
i, jak wynika z [10], dla pyt o gruboci do 30 cm przyjta jest
bezpiecznie.
Uwzgldniajc rw. (12) (14) wymagan redni wytrzymao betonu na rozciganie (kryterium rozdeskowania) mona
okreli z zalenoci:
(15)
Warto zauway, e warto momentu Mr, a wobec tego rwnie
i termin rozformowania, zaley od rozstawu podpr oraz e
w wikszoci przypadkw dokadne obliczenie Mr wymaga zastosowania metody MES.
Jeeli w pycie nad tymczasow podpor wystpuje odpowiednie
zbrojenie grne, to waciwym kryterium rozformowania bdzie
rw. (6).
Przy sprawdzaniu nonoci pyty na przebicie nad tymczasow
podpor naley zgodnie z [1] wykaza, e:
Npupdmfctd
(16)
W tym przypadku kryterium rozformowania bdzie miao posta [zgodnie z rw. (13) przy c = 1,5 jak dla konstrukcji elbetowych]:
budownictwo technologie architektura

=2,14

= 2,14

(17)

gdzie Np to sia przebijajca rwna sile w podporze, ktrej warto zaley od rozstawu i liczby podpr.
W warunkach budowy odpowiednie stwardnienie betonu, wymagane przy rozdeskowywaniu, najatwiej jest potwierdzi poprzez zbadanie wytrzymaoci betonu na ciskanie. Zgodnie z
[10] rozwj wytrzymaoci na rozciganie w czasie t< 28 dni w
warunkach laboratoryjnych [11] opisuje zaleno:
(18)
fctm(t)=cc(t)fctm,28
gdzie: fctm,28 rednia wytrzymao na rozciganie betonu w
wieku 28 dni (normowa, odpowiednia dla projektowanej klasy
betonu), a cc(t) jak w rw. (10).
Z porwnania rw. (18) i rw. (9) wynika, e zgodnie z [1] w
rozwaaniach mona przyjmowa identyczn szybko przyrostu wytrzymaoci betonu na ciskanie i rozciganie w czasie
t< 28 dni. Wedug [1,10] zaleno midzy wytrzymaoci betonu na rozciganie i ciskanie mona wyrazi funkcj:
fctm=0,3

(19)

Wobec tego, znajc wymagan do rozformowania wytrzymao

betonu na rozciganie, okrelon wedug kryterium (15) lub
(17), mona ustali odpowiadajc jej wytrzymao na ciskanie z zalenoci (20), ktr otrzymuje si poprzez przeksztacenie rw. (19) i uwzgldnieniu rw. (5):
=

(20)

Warto wspczynnika zmiennoci naley przyjmowa odpowiedni do klasy betonu, podobnie jak w rw. (5).
Cig dalszy w kolejnym numerze BTA
dr in. Sawomir Biruk
dr in. Waldemar Budzyski
Instytut Budownictwa Politechniki Lubelskiej
Literatura
1 PN-B-03264:2002, Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone.
Obliczenia statyczne i projektowanie. PKN, 2002
2 T.A. Harrisom, Formwork Striking Times criteria, prediction and
methods of assessment. CIRIA (Construction Industry Research and
Information Association) Report 136, 1995
3 Praca zbiorowa, Budownictwo Betonowe. T VI. Przygotowanie, transport i ukadanie betonu. Arkady, 1973
4 Warunki techniczne wykonywania i odbioru robt budowlano-montaowych. Cz 1. Budownictwo oglne, Arkady, 1989
5 ENV 13670-1, Wykonywanie konstrukcji betonowych
6 ACI 318-02, Building Code Requirements for structural Concrete
(ACI 318-02) and Commentary (ACI 318R-02). American Concrete
Institute, 2002
7 BS8110: Part 1:1985, Structural use of concrete: Code of practice
for design and construction. British Standards Institution, 1985
8 B.M. Sadgrove, The early development of strength in concrete. CIRIA Technical Note 12, 1970
9 B.M. Sadgrove, The strength and deflection of reinforced concrete
beams loaded at early age. CIRIA Technical Note 31, 1971
10 Eurokod 2, Projektowanie konstrukcji z betonu. Cz 1: Reguy
oglne i reguy dla budynkw. Wersja polska ENV 1992-1-1: 1991,
ITB, 1992
11 PN-EN 12390-3 Badania betonu Cz 2: Wykonywanie i pielgnacja prbek do bada wytrzymaociowych. PKN, 2000
12 DIN 1045, Taschenbuch: Beton und Stahlbetonarbaiten, 1988
13 Praca zbiorowa, Komentarz naukowy do PN-B-03264:2002 Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone. T I, ITB, 2005

41