Professional Documents
Culture Documents
Każda maszyna obcowzbudna prądu stałego, niezależnie od tego, czy jej dane znamio-
nowe mówią, że jest to prądnica, czy silnik – może pełnić obie te funkcje. W technice napę-
dowej przyjmuje się silnikową konwencję zwrotu prądu, momentu i mocy (moc elektryczna
dopływająca do maszyny uważana jest za dodatnią). Statyczne charakterystyki maszyny moż-
na wówczas opisać równaniem:
U a − (Ra + Rad ) ⋅ I a U a Ra + Rad
Ω= = − ⋅M (5-1)
kφ kφ (kφ )2
Jeżeli w obwodzie twornika nie ma dodatkowych rezystancji (Rad=0), a strumień kφ
oraz napięcie Ua są stałe i zbliżone do wartości znamionowych, to mówimy o charakterystyce
naturalnej maszyny. Charakterystyki mechaniczne, opisujące zależność ustalonej prędkości
od momentu elektromagnetycznego maszyny Ω (M) dla różnych stanów pracy przedstawia
rysunek 5.1. Są to proste, których nachylenie zależy od rezystancji obwodu twornika
(Ra+Rad). Proste te przecinają się w punkcie położonym na osi rzędnych, przy prędkości Ω0
zwanej prędkością idealnego biegu jałowego. Prędkość ta zależy od napięcia twornika i stru-
mienia kφ . Na rysunku 5.1 pokazano charakterystyki dla trzech wartości napięcia: UaN, 0,
-UaN.
Ćwiczenie realizuje się przy zasilaniu silnika prądu stałego z prostownika tyrystorowego
DML z napięciowym sprzężeniem zwrotnym. Obciążenie stanowi silnik indukcyjny klatkowy
połączony z siecią przez cztero-kwadrantowy przemiennik częstotliwości (ALSPA; prefero-
wany tryb pracy to regulacja wektorowa z możliwością ograniczania momentu maksymalne-
go, ustawiany parametrem: ‘07 Control \ Torque with encoder’ ). Połączenia obwodów głów-
nych, stan łączników samoczynnych w skrzynce zasilania przekształtników oraz widok pola
łączeniowego przekształtnika ALSPA na tablicy sterującej pokazano na rysunkach 5.3 do 5.5.
Widok pola łączeniowego DML na tablicy sterowania i pomiarów przedstawiono w
ćwiczeniu 2 (rys.2.6). Potencjometry P1 obu przekształtników powinny być ustawione na
zero, potencjometr P2 przekształtnika DML na maksimum, a potencjometr P2 przekształtnika
ALSPA na około 2 obroty. Przełączniki kierunku wirowana w obu przekształtnikach powinny
być nastawione tak samo (w prawo, jeżeli wskazania prędkości mają być dodatnie). Kolejność
łączeń przy uruchamianiu stanowiska jest następująca:
- Zamknąć łącznik ZASILANIE na tablicy obwodów mocy,
- Załączyć stycznik zasilania obwodów głównych przekształtnika DML
- Odblokować przekształtnik DML
- Włączyć zadawanie napięcia i ustawić potencjometrem P1 napięcie twornika
Ua=220V
(silnik powinien pracować na biegu jałowym z prędkością zbliżoną do znamionowej)
(Rad=15Ω; 40Ω). Przy włączonej dużej rezystancji dodatkowej, aby przejść od pracy silniko-
wej do hamowania przeciwprądem trzeba zmienić nastawiony kierunek wirowania w zespole
obciążającym (ALSPA) na przeciwny do nastawionego w układzie badanym (DML).
Rys. 5.6. Przykłady połączeń tablicy mocy na stanowisku 2, do realizacji ćwiczeń z hamowania silnika prądu
stałego: a) hamowanie obcowzbudne z rezystancją 15 Ω , b) hamowanie samowzbudne z rezystancją 40 Ω w
obwodzie twornika
czyć charakterystyki hamowania dla wartości rezystancji Rad = 15Ω, 40Ω, w zakresie momen-
tów i prędkości, na jaki pozwala przekształtnik ALSPA.