Belka na nadproe - czym jest i jak j stosowa?

20 padziernika 2015 MG Projekt

Nadproa
Belka nadproowa, potocznie zwana nadproem okiennym, czy drzwiowym jest bardzo
wanym elementem konstrukcji domu. W tym artykule architekci z MGProjekt przybliaj czym jest
belka nadproowa i wyjaniaj jak poprawnie j stosowa.
Nadproa stosujemy przede wszystkim nad otworami w cianach nonych, ale montowane s
rwnie przy ciankach dziaowych. Nadproy uywa si rwnie przy wszelkich innych otworach
ciennych, czy wykuszach. Zasada ta dotyczy nie tylko okien i drzwi, ale take przej, czy otwartych
przestrzeni w murach, lokalizowanych midzy otwartymi wntrzami domu, ktre w wietle swojej
szerokoci nie przekraczaj okoo 2.50m.

CopywrightMGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

Belka nadproowa
Nadproa elbetowe
W przypadku wikszoci otworw stosujemy nadproa elbetowe, monolityczne, zbrojone na
budowie prtami ze stali ebrowanej i nastpnie zalewane betonem do wczeniej przygotowanej
formy. Forma moe by wykonana z desek, ze sklejki lub z wodoodpornych pyt osb. W formie,
ukadane jest zbrojenie gwne, wraz ze strzemionami z waciwie dobranych prtw stalowych,
ktrych ilo, rednice, przekroje i rozstaw okrela konstruktor, posiadajcy odpowiednie
uprawnienia. Informacje dotyczce zbrojenia mona znale na rysunkach i w obliczeniach do
projektu budowlanego, w jego czci konstrukcyjnej, ktra stanowi integralny element dokumentacji
projektowej. Rodzaj stali oraz klas betonu okrelaj wytyczne projektanta konstrukcji.
Najczciej do nadproy stosuje si beton klasy przynajmniej B20, B25, a czasami i B30, w zalenoci
od zadanych rozpitoci i obcie oraz stal AIII oraz ST3S.

CopywrightMGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

Belki nadproowe - otwory okienne

Nadproe prefabrykowane
Innym rozwizaniem dla belek nadproowych mog by nadproa gotowe, systemowe, ktre
przygotowywane s fabrycznie i przywoone na budow. Jest to monolityczna odmiana belek
nadproowych, ktre mog by ksztatkami w formie litery "U" lub "L", gdzie do rodka jako
wypenienie, dodaje si ju na budowie odpowiednie zbrojenie i zalewa betonem. Takie nadproa
okrelamy jako zespolone nadproa murowane. Spotyka si te ksztatki gotowe ze zbrojeniem
(nadproa systemowe), ktre po przywiezieniu na budow ukada si na cianach nad otworami.
Przy monolitycznych nadproach, zbrojonych i zalewanych betonem na budowie, belki nadproowe
maj zazwyczaj przekrj kwadratu: 20x20cm, 25x25cm lub 30x30cm w zalenoci od gruboci muru
nonego. Mog te by w formie prostokta, co jest lepszym rozwizaniem dla elementw nonych i
tak mona spotka belki o wymiarach: 20x25cm, 25x30cm, a w przypadku poczenia z
wiecem lub podcigiem ich przekrj wtedy zwikszy si do np. 25x35cm, 25x40cm, czy 30x40cm,
30x45 do nawet 60cm wysokoci podcigu, co oczywicie zaley od obcie oraz rozpitoci.

CopywrightMGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

Belki nadproowe z drewna

W przypadku nadproy prefabrykowanych spotyka si, oprcz elbetowych, stosowane czsto w
technologii szkieletowej belki nadproowe z drewna. Przy domach z bala drewnianego rol nadproa
spenia zazwyczaj odpowiednio przygotowany bal lub bela drewniana o optymalnie dobranym
przekroju.
Nadproa drewniane wystpuj w formie prostej drewnianej belki o przekroju kwadratu, czy
prostokta, ale czsto stosowane s take belki drewniane np. z drewna klejonego, czy drewnianych
belek dwuteownikowych, czy kratownice drewniane.
Nadproa systemowe
Innym rodzajem belek nadproowych s nadproa, ktrych elementem gwnym sksztatki z
ceramiki, z silikatw, betonowe, keramzytowe, czy z betonu komrkowego. Obecnie takie
rozwizania s czci danego systemu budowlanego i zazwyczaj przygotowywane s jako gotowy
pprodukt przeznaczony do wznoszenia domw w wybranej technologii. Ciekawym systemem
s[/wpsharely] gotowe ksztatki styropianowez wylewanym na budowie wkadem elbetowym przy
systemie tak zwanych domw styropianowych.

CopywrightMGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

Nadproa systemowe
Nadproe z cegy penej
Innym wariantem, o ktrym warto tutaj wspomnie jest nadproe wykonane z cegy penej. Takie
nadproa mona spotka w formie prostej, ale zazwyczaj inwestorzy decyduj si nanadproe
ceglane ukowe. Przy niewielkiej rozpitoci do okoo 1m-1.3m, przygotowuje si najpierw podparcie
z desek, ze sklejki lub z pyt osb, gdzie w formie muruje si po kolei na zaprawie cegy. Czsto dla
wzmocnienia dodaje si kilka prtw stalowych pomidzy zapraw i cegami, a przy wikszej
rozpitoci, montuje si stela z siatki z prtw, a nastpnie do tego ukada si cegy na zaprawie.

CopywrightMGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

Zamontowane belki nadproowe

Jak montowa belki nadproowe?
Bez wzgldu na to, jaki rodzaj nadproy wybierzemy, przy cianach zewntrznych budynku, naley
zarwno na etapie projektu, czy budowy przewidzie odpowiedni warstw izolacji termicznej, tak by
w tych miejscach unikn niepodanych mostkw termicznych. Ksztatki "U" w technologii
tradycyjnej, zazwyczaj maj obudow z ceramiki, z silikatw lub z betonu komrkowego i
dopasowuje si je do szerokoci ciany nonej. Ich wypenienie stanowi zbrojenie z prtw stalowych
oraz beton klasy B25.
Najczciej stosowane s belki "U" o przekroju zgodnym z szerokoci muru nonego np. 20cm,
25cm, czy 30cm, o wysokoci 20cm, 25cm, ewentualnie do 30cm oraz dugoci od 1m-3m. Nadproa
prefabrykowane, elbetowe typu "L" maj najczciej wysoko 19cm lub 22cm, a szeroko 12cm.
W ciankach dziaowych nad otworem, wystarczy wstawi jedn tak gotow elbetow ksztatk
Typu "L", za w cianach nonych, czycianach zewntrznych ukada si dwie ksztatki, ktre
docelowo razem dadz przekrj "U". Wanym jest, aby przy cianach zewntrznych doda
wspomnian ju, dodatkow warstw termoizolacji. Przy obcionych otworach okiennych belki "L"
maj dugo od 119cm do 269 cm. W tym przypadku mona rwnie zastosowa tak zwane
stopniowanie na montau na poziomach ukadania belek co 30cm.
Belki nadproowe na cianach opiera si na zaprawie z zapasem minimum 10cm-12cm, ale
zazwyczaj, zwaszcza przy cianach nonych i elbetowych nadproach monolitycznych, wylewanych
na miejscu budowy jest to minimum 15cm-30cm, w zalenoci od rozpitoci projektowanego
otworu. Przy belkach prefabrykowanych puste przestrzenie, wypenia si od zewntrz izolacj
termiczn, odpowiednio dobran do gruboci docelowej cian zewntrznych.

CopywrightMGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl

Przy wikszych rozpitociach, powyej okoo 2.5m-6m w wietle otworu w murze, stosuje si
czsto nadproa z belek stalowych. Mog to by spawane ksztatowniki stalowe, czy ceowniki, o
odpowiednim przekroju (od szerokoci 15cm-30cm i wysokoci 20cm-30cm, lub wicej), albo
dwuteowniki stalowe lub tak zwane belki gotowe, stalowe HEA lub HEB. Ich monta wymaga
minimum 25cm-30cm zapasu - czyli na cianie nonej w ktrej przewidziano otwr o szerokoci na
przykad 3.5m montujemy belk dugoci minimum 4mdugoci, gdzie z kadej strony oparcie
wyniesie okoo 25cm na murze. Przy zastosowaniu elementw elbetowych i rozpitoci 6m-8m,
stosuje si tak zwane podcigi, czyli odpowiednio obliczone belki none, gdzie czasami moe si
pojawi dodatkowa podpora w formie supa.
Przy niewielkich rozpitociach do na przykad okoo 3m-4m, mona wstawi belk drewnian o
przekroju np. 20x25cm lub 25x30cm, co dodatkowo upikszy wntrze domu, za na elewacjach
podkreli stylow architektur budynku. Belki stalowe, czy belki HEA lubHEB mona obudowa
pytami osb z tynkiem na siatce na odpowiednim do tego kleju, czy gkf. W architekturze
przemysowej, czy tzw. loftowej, belki stalowe, czy drewniane ze zwykego, bd klejonego drewna
piknie komponuj si zarwno z przestrzeni wntrz, jak i z elewacjami domu. Takie szczegy
wykonania poszczeglnych belek i otworw, podaje ju projektant konstrukcji, ktry dokadnie
okrela rwnie szeroko, wysoko, przekrj i rodzaj belki stalowej, czy drewnianej oraz ich
rozstaw.
Ciekawym wariantem, czsto wykorzystywanym w budownictwie jednorodzinnych s tak
zwane nadproowiece, gdzie nadproe czy si razem z wiecem opaskowym na budynku. Taka
sytuacja ma czsto miejsce, kiedy na budowie elementy belek nadproowych wylewane s razem z
wiecem i jego zbrojenie jest powizane ze zbrojeniem belki nadproowej. Nadproowieniec spotyka
si zwaszcza przy sporych rozpitociach otworw np. przy szerokich bramach garaowych (powyej
4m), przydrzwiach tarasowych, czy balkonowych lub przy otwarciach przestrzeni pomidzy
poszczeglnymi pomieszczeniami wntrza domu.

CopywrightMGProjekt Pracownia Architektoniczna s.c. | http://www.mgprojekt.com.pl