Professional Documents
Culture Documents
MATEMATYKA
POZIOM PODSTAWOWY
MAJ 2015
Wymagania szczegowe
Poprawna
odp. (1 p.)
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Zadanie 2. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Zadanie 3. (01)
III. Modelowanie
matematyczne.
Zadanie 4. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
oraz a 2 b 2 (2.1).
Zadanie 5. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Zadanie 6. (01)
I. Wykorzystanie
i tworzenie
informacji.
Strona 2 z 27
Zadanie 7. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Wersja Wersja
I
II
D
Zadanie 8. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Wersja Wersja
I
II
D
Zadanie 9. (01)
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Strona 3 z 27
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
IV. Uycie
i tworzenie
strategii.
III. Modelowanie
matematyczne.
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Strona 4 z 27
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Wersja Wersja
I
II
D
I. Wykorzystanie
i tworzenie
informacji.
Wersja Wersja
9. Stereometria. Zdajcy rozpoznaje
I
II
w graniastosupach i ostrosupach kty midzy
odcinkami i paszczyznami (9.2).
A
B
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
Wersja Wersja
I
II
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Strona 5 z 27
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Rozwizanie
Rozwizanie nierwnoci kwadratowej skada si z dwch etapw.
albo
stosujemy wzory Vitea:
x1 x2 = 6 oraz x1 + x2 = 5 , std x1 = 2 oraz x2 = 3
albo
podajemy je bezporednio, np. zapisujc pierwiastki trjmianu lub posta iloczynow
trjmianu, lub zaznaczajc je na wykresie (wystarczy szkic wykresu, o liczbowa itp.):
x1 = 2 , x2 = 3 lub (x 2)[2 x ( x + 3)] lub (x 2 )( x 3)
y
lub
3
2
1
-1
-1
x 2 5 x + 6 i zapisujemy
x 62 x 42 > 0 ,
)
)(
albo
przeksztacamy nierwno do postaci rwnowanej, korzystajc z wasnoci wartoci
bezwzgldnej
( x 52 )
> 14 ,
Strona 6 z 27
x 52 > 12 .
Drugi etap rozwizania:
Podajemy zbir rozwiza nierwnoci: ( , 2 ) (3, + ) lub x ( , 2 ) (3, + ) .
Schemat oceniania
Zdajcy otrzymuje................................................................................................................ 1 p.
gdy:
zrealizuje pierwszy etap rozwizania i na tym poprzestanie lub bdnie zapisze zbir
rozwiza nierwnoci, np.
o obliczy lub poda pierwiastki trjmianu kwadratowego x1 = 2 , x2 = 3
i na tym poprzestanie lub bdnie zapisze zbir rozwiza nierwnoci,
o zaznaczy na wykresie miejsca zerowe funkcji
f ( x) = x 2 5 x + 6
i na tym poprzestanie lub bdnie zapisze zbir rozwiza nierwnoci,
o rozoy trjmian kwadratowy na czynniki liniowe, np. (x 2 )( x 3)
i na tym poprzestanie lub bdnie zapisze zbir rozwiza nierwnoci,
o zapisze nierwno x 52 > 12 i na tym poprzestanie lub bdnie zapisze zbir
rozwiza nierwnoci,
albo
realizujc pierwszy etap rozwizania zadania popeni bd (ale otrzyma dwa rne
pierwiastki) i konsekwentnie do tego zapisze zbir rozwiza nierwnoci, np.
o popeni bd rachunkowy przy obliczaniu wyrnika lub pierwiastkw
trjmianu kwadratowego i konsekwentnie do popenionego bdu zapisze zbir
rozwiza nierwnoci,
o bdnie zapisze rwnania wynikajce ze wzorw Vitea, np.: x1 + x2 = 52
i konsekwentnie do popenionego bdu zapisze zbir rozwiza nierwnoci,
o bdnie zapisze nierwno, np. x + 52 < 12 i konsekwentnie do popenionego
bdu zapisze zbir rozwiza nierwnoci.
Zdajcy otrzymuje................................................................................................................ 2 p.
gdy:
poda zbir rozwiza nierwnoci: ( , 2 ) (3, + ) lub x ( , 2 ) (3, + )
lub ( x < 2 lub x > 3 ),
albo
sporzdzi ilustracj geometryczn (o liczbowa, wykres) i zapisze zbir rozwiza
nierwnoci w postaci: x < 2, x > 3 ,
albo
poda zbir rozwiza nierwnoci w postaci graficznej z poprawnie zaznaczonymi
kocami przedziaw.
Uwagi
1. Jeeli zdajcy dzieli obie strony nierwnoci przez x 2 bez stosownego zaoenia,
to otrzymuje 0 punktw.
2. Jeeli zdajcy dzieli obie strony nierwnoci przez x 2 , rozwaajc dwa przypadki
x 2 > 0 oraz x 2 < 0 , rozwie nierwno w kadym z tych przypadkw, ale nie
rozway przypadku x 2 = 0 , to otrzymuje 1 punkt.
Strona 7 z 27
V. Rozumowanie
i argumentacja.
I sposb rozwizania
Nierwno 4 x 2 8 xy + 5 y 2 0 przeksztacamy w sposb rwnowany
y 2 + 4 x 2 8 xy + 4 y 2 0 ,
y2 + ( 2x 2 y ) 0 .
Ta nierwno jest prawdziwa dla dowolnych liczb rzeczywistych x i y, gdy kwadrat kadej
liczby jest nieujemny i suma kwadratw liczb nieujemnych rwnie jest nieujemna.
To koczy dowd.
2
Strona 8 z 27
Zdajcy otrzymuje................................................................................................................ 2 p.
gdy wyznaczy wyrnik trjmianu f ( x) = 4 x 2 8 xy + 5 y 2 , zapisze, e jest on niedodatni
i wycignie wniosek, e trjmian przyjmuje tylko wartoci nieujemne.
III sposb rozwizania
Dla dowolnych liczb rzeczywistych x, y prawdziwa jest nierwno x 2 + y 2 2 xy . Std
wynika, e prawdziwa jest nierwno
4 x 2 + 4 y 2 8 xy , czyli 4 x 2 8 xy + 4 y 2 0 .
Zatem, dla dowolnych liczb x, y mamy
4 x 2 8 xy + 5 y 2 4 x 2 8 xy + 4 y 2 0 .
To koczy dowd.
Schemat oceniania III sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje................................................................................................................ 1 p.
gdy zapisze, e dla dowolnych liczb rzeczywistych x, y prawdziwe s nierwnoci
4 x 2 8 xy + 5 y 2 4 x 2 8 xy + 4 y 2 oraz 4 x 2 + 4 y 2 8 xy (lub x 2 + y 2 2 xy ).
Zdajcy otrzymuje................................................................................................................ 2 p.
gdy przeprowadzi peny dowd.
IV sposb rozwizania
Gdy co najmniej jedna z liczb x, y jest rwna 0, to nierwno 4 x 2 8 xy + 5 y 2 0 jest
prawdziwa, gdy suma trzech liczb, z ktrych co najmniej dwie s rwne 0, a trzecia nieujemna,
jest nieujemna.
Gdy liczby x, y s przeciwnych znakw, to xy < 0 , wic 8 xy > 0 . Zatem nierwno
4 x 2 8 xy + 5 y 2 0 jest prawdziwa, gdy lewa jej strona jest sum trzech liczb dodatnich.
Pozostaje wykaza prawdziwo nierwnoci w przypadku, gdy liczby x, y s tego samego
znaku.
Zauwamy najpierw, e dla dowolnych liczb rzeczywistych x, y prawdziwa jest nierwno
(2x
5y
0 , czyli 4 x 2 4 5 xy + 5 y 2 0 .
Strona 9 z 27
0.
C
N
M
E
L
A
V. Rozumowanie
i argumentacja.
I sposb rozwizania
C
N
2
6d
1d
4
E
L
K
a
1
1
2a 2 = a 2 .
24
12
PKLMN = 4
1 2 1 2
a = a .
12
3
Std
1 2
PKLMN 3 a
1
= 2 = .
PABCD
a
3
II sposb rozwizania
C
N
4
6d
1d
4
E
L
K
a
1
1
2a 2 = a 2 .
12
6
C
N
2
6d
M
1d
2
K
A
Pole kwadratu ABCD jest rwne PABCD = a 2 . Czworokt KLMN skada si z dwch trjktw
przystajcych do trjkta KMN. Pole kadego z nich jest rwne
1 1 2 1
1
P = d d = d 2 =
a 2
2 2 6 12
12
1
1
2a 2 = a 2 .
12
6
2x
N
C
M
4x
E
K
3x
3x
L
B
Std
KM = KE + EM = 6 x oraz NL = NE + EL = 8 x .
1
1
AC BD = 12 x 12 x = 72 x 2 .
2
2
Strona 12 z 27
Schemat oceniania
Zdajcy otrzymuje................................................................................................................ 1 p.
1 a2 )
gdy wyznaczy pole jednego z trjktw: KLE, LME, MNE, NKE ( P = 12
albo
albo
albo
gdy wykae, e
PKLMN 1
= .
PABCD 3
Uwagi
1. Jeeli zdajcy przy wyznaczaniu pola kwadratu i pola czworokta KLMN przyjmuje
konkretne wartoci liczbowe bez stosownego komentarza i rozwizuje zadanie do koca,
to otrzymuje 1 punkt.
2. Jeeli zdajcy przy wyznaczaniu pl trjktw lub pl czworoktw o prostopadych
przektnych pomija wspczynnik 12 , otrzymujc poprawny stosunek pola czworokta
KLMN do pola kwadratu ABCD, to otrzymuje 1 punkt.
Strona 13 z 27
f ( x ) = x2 6x + 3
w przedziale 0, 4 .
II. Wykorzystanie
i interpretowanie
reprezentacji.
Rozwizanie
Obliczamy pierwsz wsprzdn wierzchoka paraboli o rwnaniu
y = x2 6x + 3 :
przedziau 0, 4 :
f ( 0 ) = 3 oraz f ( 4 ) = 5 .
albo
obliczy wartoci funkcji f na kocach przedziau 0, 4 : f ( 0 ) = 3 oraz f ( 4 ) = 5 .
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 2 p.
gdy zapisze odpowied: najmniejsza warto funkcji f w przedziale 0, 4 jest rwna
f ( 3) = 6 , a najwiksza warto funkcji w tym przedziale jest rwna f ( 0 ) = 3 .
Uwagi
1. Jeeli zdajcy obliczy jedynie trzy wartoci funkcji: f ( 0 ) = 3 , f ( 3) = 6 i f ( 4 ) = 5
Strona 14 z 27
I sposb rozwizania
2. Jeeli zdajcy wyznaczy rwnanie prostej AB, popeniajc bdy rachunkowe (np. zapisze
(19 12 )( x 50 ) ( 50 43)( y 19 ) = 0 ) i konsekwentnie obliczy pierwsz wsprzdn
punktu P, to otrzymuje 1 punkt.
Strona 15 z 27
II sposb rozwizania
19
C
-43
p 0
50
-12
Wtedy C = ( 43, 0 ) i D = ( 50, 0 ) . Trjkty PAC i PBD s podobne (oba s prostoktne, a ich
kty ostre przy wierzchoku P s rwne). Zatem
PD
PC
50 p p ( 43)
, czyli
.
=
=
19
12
BD
AC
Std
12 ( 50 p ) = 19 ( p + 43) ,
600 12 p = 19 p + 817 ,
31 p = 217 ,
p = 7 .
Schemat oceniania II sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................. 1 p.
gdy zapisze rwnanie, w ktrym niewiadom jest pierwsza wsprzdna punktu P, np.:
50 p p ( 43)
=
i na tym poprzestanie lub dalej popenia bdy.
19
12
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................. 2 p.
gdy obliczy pierwsz wsprzdn punktu P: p = 7 .
Kryteria uwzgldniajce specyficzne trudnoci w uczeniu si matematyki
Jeeli zdajcy obliczy pierwsz wsprzdn punktu P, zapisujc np. x = 7 , ale popeni bd
formuujc odpowied, np. P = ( 7, 0 ) , P = ( 0, 7 ) , to otrzymuje 2 punkty.
Strona 16 z 27
III. Modelowanie
matematyczne.
I sposb rozwizania
Niech x i y oznaczaj odpowiednio licznik i mianownik szukanego uamka nieskracalnego.
Z treci zadania otrzymujemy ukad rwna
1
x+ x
2 = 4 oraz x + 1 = 1 ,
1
y +1 2
y+ x 7
2
3
1
7 x = 4 y + x oraz 2 ( x + 1) = y + 1 ,
2
2
21
x = 4 y + 2 x oraz 2 x + 1 = y .
2
Std
17
x = 4 ( 2 x + 1) ,
2
17 x = 16 x + 8 ,
x = 8 , wic y = 2 8 + 1 = 17 .
8
. Jest to uamek nieskracalny.
Zatem szukany uamek to
17
Schemat oceniania I sposobu rozwizania
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 1 p.
gdy
1
x+ x
2 = 4 i x +1 = 1
zapisze ukad rwna z dwiema niewiadomymi, np.:
1
y + x 7 y +1 2
2
albo
17
x = 4 ( 2 x + 1) .
zapisze rwnanie z jedn niewiadom, np.:
2
Zdajcy otrzymuje ............................................................................................................... 2 p.
8
.
gdy wyznaczy szukany uamek:
17
II sposb rozwizania
Niech x i y oznaczaj odpowiednio licznik i mianownik szukanego uamka nieskracalnego.
Z treci zadania otrzymujemy rwnanie
Strona 17 z 27
x + 12 x
1
2
y+ x
3
2
x
1
2
y+ x
4
,
7
4
,
7
21
x = 4 y + 2x ,
2
17
x = 4y .
2
Std
x 8
= .
y 17
Otrzymany uamek jest nieskracalny oraz
Std wynika, e
x +1 9 1
= = .
y + 1 18 2
8
to jedyny szukany uamek.
17
x + 12 x
y + 12 x
4
x 8
i doprowadzi je postaci =
7
y 17
i na tym zakoczy
Zdajcy otrzymuje .............................................................................................................. 2 p.
x + 12 x 4
x 8
=
=
gdy zapisze rwnanie z dwiema niewiadomymi:
,
doprowadzi
je
postaci
y + 12 x 7
y 17
x +1 9 1
= = .
y + 1 18 2
Uwagi:
8 i nie sprawdzi, e 8+1 = 1 , to otrzymuje
1. Jeeli zdajcy od razu poda uamek 17
17+1 2
0 punktw.
8 i sprawdzi, e spenia on drugi z warunkw
2. Jeeli zdajcy od razu poda uamek 17
8+1 = 1 , to otrzymuje 1 punkt.
podanych w treci zadania 17
+1 2
Strona 18 z 27
I sposb rozwizania
Niech a oznacza dugo krawdzi podstawy tego graniastosupa i niech bdzie ktem
nachylenia przektnej graniastosupa do paszczyzny jego podstawy (zobacz rysunek).
16
4
3
4
, wic kt jest ostry oraz sin = . Std wynika, e tg = .
3
5
5
16
. Obliczamy dugo krawdzi podstawy graniastosupa.
Z drugiej strony tg =
a 2
Rozwizujemy rwnanie:
16
4
= , skd a = 6 2 .
a 2 3
Szukane pole powierzchni cakowitej tego graniastosupa jest rwne:
Poniewa cos =
Pc = 2 6 2
+ 4 6 2 16 = 144 + 384 2 = 48 3 + 8 2 .
II sposb rozwizania
Niech a oznacza dugo krawdzi podstawy tego graniastosupa, kt nachylenia
przektnej graniastosupa do paszczyzny jego podstawy oraz niech przektna podstawy
graniastosupa ma dugo 3x, a przektna graniastosupa 5x (zobacz rysunek).
Strona 19 z 27
5x
16
3x
a
Z twierdzenia Pitagorasa otrzymujemy rwnanie
2
2
( 3x ) + 162 = ( 5 x ) ,
9 x 2 + 256 = 25 x 2 ,
256 = 16x 2 ,
16 = x 2 .
Std x = 4 . Zatem przektna podstawy graniastosupa ma dugo 3 x = 3 4 = 12 .
Obliczamy dugo krawdzi podstawy graniastosupa:
a 2 = 12 , skd a = 6 2 .
Szukane pole powierzchni cakowitej tego graniastosupa jest rwne:
Pc = 2 6 2
Uwaga
+ 4 6 2 16 = 144 + 384 2 = 48 3 + 8 2 .
3
jest
5
podobny do trjkta pitagorejskiego o bokach dugoci 3, 4 i 5. Skala tego podobiestwa jest
= 4 . W rezultacie szukane pole Pc powierzchni cakowitej graniastosupa jest
rwna x = 16
4
+ 4 32 2 4 = 9 + 24 2 .
Zatem Pc = 42 Pm = 16 9 + 24 2 = 48 3 + 8 2 .
Schemat oceniania I i II sposobu rozwizania
Rozwizanie, w ktrym postp jest niewielki, ale konieczny na drodze
do penego rozwizania........................................................................................................ 1 p.
Zdajcy:
4
zapisze, e tg =
3
albo
zapisze rwnanie, z ktrego mona obliczy skal x podobiestwa trjkta o bokach
dugoci 3, 4 i 5 do trjkta o przyprostoktnej dugoci 16 lecej naprzeciw kta ,
np. ( 3x ) + 162 = ( 5 x )
2
albo
Strona 20 z 27
albo
albo
graniastosupa, np. 16 + a 2
162 + a 2
albo
= 202 lub
5a 2
=
16
4
=
a 2 3
zapisze ukad rwna, z ktrego mona obliczy dugo krawdzi podstawy tego
graniastosupa, np.
a 2 3
=
5
d
2
a 2 + 162 = d 2
Uwagi
1. Akceptujemy sytuacj, w ktrej zdajcy wprowadza do rozwizania poprawne przyblienia
dziesitne liczb rzeczywistych.
2. Jeeli zdajcy przyjmie miar kta nachylenia, ktra nie wynika z treci zadania (np.
= 30 ), i w rozwizaniu z tego korzysta, to za cae rozwizanie otrzymuje 0 punktw.
3. Jeeli zdajcy bdnie zaznaczy na rysunku podany kt i korzysta z tego kta, to za cae
rozwizanie otrzymuje 0 punktw.
4. Jeeli zdajcy zapisze, e sin = 53 i korzysta z tej rwnoci, to za cae rozwizanie moe
otrzyma co najwyej 1 punkt.
Strona 21 z 27
kupionych
Liczba osb
ulgowe
76
normalne
41
III. Modelowanie
matematyczne.
I sposb rozwizania
Oznaczmy:
A zdarzenie polegajce na wylosowaniu osoby, ktra kupia bilet ulgowy,
B zdarzenie polegajce na wylosowaniu osoby, ktra kupia bilet normalny,
C zdarzenie polegajce na wylosowaniu osoby, ktra nie kupia adnego z wymienionych
biletw.
Ankiet przeprowadzono wrd 115 osb, zatem = 115 .
Poniewa wrd badanych wystpuj osoby, ktre kupiy bilety obu rodzajw, wic
A B = A + B A B .
Std A B = 76 + 41 27 = 90 .
Zatem C = A B = 25 , wic
P (C ) =
25
5
=
115 23
Strona 22 z 27
II sposb rozwizania
Oznaczmy:
C zdarzenie polegajce na wylosowaniu osoby, ktra nie kupia adnego biletu.
49
27
14
25
Liczba wszystkich zdarze elementarnych jest rwna = 115 .
Liczba wszystkich osb, ktre kupiy co najmniej jeden bilet jest rwna
49 + 27 + 14 = 90 .
Zatem C = 115 90 = 25 .
Std P(C ) =
25
5
=
.
115 23
albo
albo
obliczy, ile jest wszystkich osb, ktre kupiy tylko bilety ulgowe: 49
obliczy, ile jest wszystkich osb, ktre kupiy tylko bilety normalne: 14
obliczy, ile jest wszystkich osb, ktre kupiy co najmniej jeden bilet: 90.
albo
albo
albo
zapisze liczb wszystkich zdarze elementarnych oraz obliczy, ile jest wszystkich
osb, ktre kupiy tylko bilety normalne: = 115 , 14
zapisze liczb wszystkich zdarze elementarnych oraz obliczy, ile jest wszystkich
osb, ktre kupiy co najmniej jeden bilet: = 115 , 90
obliczy, ile jest wszystkich osb, ktre nie kupiy adnego biletu: 25.
Strona 23 z 27
5
25
lub P ( C ) =
, to otrzymuje 1 punkt.
23
115
25
i nie przedstawi wyniku w postaci uamka
115
nieskracalnego, to otrzymuje 3 punkty.
49
27
14
25
i na tym zakoczy, to otrzymuje 2 punkty.
Strona 24 z 27
( an ) ,
Rozwizanie
Korzystamy ze wzoru na sum n pocztkowych wyrazw cigu arytmetycznego i zapisujemy
rwnanie:
2a1 + 10r
11 = 187 ,
2
( a1 + 5r ) 11 = 187 ,
a1 + 5r = 17 .
Korzystamy z informacji o redniej arytmetycznej trzech wyrazw i zapisujemy rwnanie:
a1 + a1 + 2r + a1 + 8r
= 12 ,
3
3a1 + 10r
= 12 ,
3
10
a1 + r = 12 .
3
Zapisujemy ukad rwna:
a1 + 5r = 17
10
a1 + 3 r = 12.
Z pierwszego rwnania otrzymujemy a1 = 17 5r .
170 10
a1 = 12 ,
15 15
1
2
a1 = ,
3
3
a1 = 2 .
a1 +
Dla a1 = 2 mamy r = 3 .
Wyznaczamy pozostae wyrazy tworzce cig geometryczny:
a3 = a1 + 2r = 8 , ak = a1 + ( k 1) r = 2 + ( k 1) 3 .
2
Schemat oceniania
Rozwizanie, w ktrym postp ........................................................................................... 1 p.
Zdajcy wykorzysta
wzr na sum n-pocztkowych wyrazw cigu arytmetycznego i zapisze rwnanie
2a + 10r
z dwiema niewiadomymi a1 i r, np.: 1
11 = 187 lub a1 + 5r = 17
2
albo
redni arytmetyczn pierwszego, trzeciego oraz dziewitego wyrazu cigu ( an )
geometryczny, np.: a3 = a1 ak .
Strona 26 z 27
albo
rozwie ukad rwna z bdem rachunkowym i konsekwentnie do popenionego
bdu obliczy k, o ile otrzymana warto k jest cakowita dodatnia.
Rozwizanie pene ................................................................................................................ 5 p.
Zdajcy obliczy k = 11 .
Uwagi
1. Jeeli zdajcy od razu poda a1 = 2 i r = 3 lub wypisze kolejne wyrazy cigu
arytmetycznego: 2, 5, 8, 11, , ale nie uzasadni, e jest to jedyny cig speniajcy warunki
zadania i na tym zakoczy, to otrzymuje 1 punkt.
Strona 27 z 27