...

Kopalniana obudowa dowolnej

konstrukcji jest konstrukcj budowlan,
budowlan
ktr bez trudu mona by obliczy
metodami mechaniki budowli, gdyby byo
znane cinienie pochodzce od ska
grotworu...
M. M. Protodiakonow (1908)

Cechy charakterystyczne piknej budowli

- trwao
- celowo
-p
pikno

(firmitudo),
(utilitas),
((venustas))
Witruwiusz M. (80/70 p.n.e. 10/20 n.e.)

...skay podobnie jak inne ciaa skadaj si z pewnego ukadu

ywiow Te skay ktre maj wicej powietrza s delikatne
ywiow.
delikatne, te
ktre maj wicej wody s twarde, a te, ktre maj wicej ognia
s kruche ...
([Witruwiusz M. P. K. II, r. 5, s 54).

ziemia jest najgroniejszym ywioem dla ludzi. W systemie

sztolniowym (arrugia) podczas prowadzenia eksploatacji mog
w wyrobisku powsta szpary i nage usypiska, a robotnicy
zostaj zasypani ywcem. W ziemiach sabych konieczne jest
stawianie gsto sklepionych eber w celu podtrzymania mas
ziemi. Skay twarde nie wymagaj stawiania sklepionych eber,
ale za to s trudne do urobienia. Skay krzemienne rozsadza si
ogniem i octem, ale wtedy wydziela si dyszcy dla robotnikw
dym, albo kruszy elaznymi omami
Pliniusz G. P. Maior 23 79 n.e.)

Georgius Agricola

24 marca 1494 21 li
listopadd 1555
. ...Inaczej bowiem wydobywa si y sypk,
inaczej tward, inaczej twardsz, a inaczej
b d tward...
bardzo
d
...rednio twarda ya jest i tak duo twardsza od najtwardszych
ska nadkadowych czy te podsadzkowych (spgowych).
...nadkad i podsadzka y s twarde, jeli zawieraj skay,
w ktrych jest mao pkni i szczelin, twardsze maj ich mniej,
najtwardsze bardzo mao lub wcale.
wcale Kiedy bowiem nie ma tych
pkni i szczelin, skaa prawie zupenie pozbawiona jest wody,
ktra j zmikcza

...
Georgius Agricola ksiga V s. 100).

Charles Augustin Coulomb (1736 1806)

1773 czonek Francuskiej Akademi Nauk
1789 czonek Instytutu Narodowego Nauk i Sztuk
Piknych

Gaspar Monge (1746 1818)

1780 czonek Francuskiej Akademi Nauk
1794
9 po
powstanie
sta e Ecole
co e Politechnique
o tec que

Klasy ska
h h t ffestt - bardzo
hchst
b d mocne
fest - mocne
gebrch kruche
mild plstyczne
rolligg sypkie
yp

Abraham Gottlob Werner

(1749 1817)

Klasyfikacja
yf
j wgg F. Rzihyy
I . sehr schwer schiessbar - bardzo trudno
urabialne
II. schwer schiessbar - trudno urabialne
III. leicht schiessbar - atwo urabialne
(metod strzelnicz).
IV. gebrch kruche
V mild
V.
ild - plastyczne
l t
VI. rollig - sypkie
VII. schwimmend - pynne
Franz Ritter v. RZIHA
(1831 1897)

Franz r. Rziha Lehrbuch der

Gesammten Tunnelbaukunst
Tunnelbaukunst
Erster Band. Verlag Ernst & Korn,
Berlin 1867

Hieronim abcki
(1809 -1862)
1862)

roboty opatowe ziemie sypkie i bardzo mikkie,

robotyy kilofowe
f
czyli
y upane
p
ziemie upkowe
p
i pplaskurowe
roboty klinowo-motowe czyli rbane ziemie kruche
roboty strzelane - ziemie twarde
rozsadzanie
d i ogniem
i ziemie
i i bardzo
b d twarde
d i lite
li
(s. 114 i 117)

roboty opatowe albo kopane skay

mikkie i kruche,
roboty kilofowe albo upane skay
twarde,
roboty ogniowe i roboty strzelane
skay bardzo twarde

Wincenty Kosiski
( ? - 1883)

Protodiakonow M. M.
Dawlenije gornych parod
na rudnicznuju
d i
j krep
k
Gornyj urnal 1909 tom
III, St. Peterburg 1909