Bakany w polityce pastw europejskich od 1815 do

1914
Aby skutecznie rozprawia o polityce mocarstw europejskich na pwyspie bakaskim
musimy ustali jakie terytoria moemy zaliczy do Bakan. Tradycyjnie linia oddzielajca
pwysep od rodkowej czci kontynentu europejskiego biegnie od morza Czarnego wzdu
Dunaju do ujcia Sawy, a do ujcia Kupy by pniej przekroczy grski Kotar i skoczy w
Adriatyku. Lecz dla uproszczenia sytuacji moemy przyj, e granic pomidzy Bakanami,
a kontynentem wyznacza linia prosta z Odessy do Triestu (taka granica z geograficznego
punktu widzenia jest poprawna i czsto stosowana, a take pozwala nam spojrze nieco
szerzej na spraw rumusk.). Pwysep bakaski biorc pod uwag poprzednie zaoenie
zamieszkiwala mieszanka etniczna stworzona przez Grekw, Bugarw, Chorwatw,
Boniakw, Albaczykw, Serbw, Rumunw(Woosw), Modawian , Czarnogrcw i
Macedoczykow. Niestety aden z tych narodw na pocztku XIX wieku nie posiada w peni
suwerennego pastwa. Wszystkie terytoria zamieszkane przez wyej wymienione grupy
etniczne na pocztku XIX wieku znajdoway si gownie w zasigu granic Chorego
czowieka europy czyli Imperium Osmaskiego oraz Cesarstwa Austriackiego.
Wiek XIX uwaany jest przez historykw za wiek przemian i przetasowa nie tylko
militarnych, ale take spoecznych i ideologicznych. Jedn z najwaniejszych bya zmiana
postrzegania pojcia NARODU oraz powstanie pojcia pastwa narodowego. Nard od tej
pory postrzegany by jako pewna zbiorowo ludzka, ktr czy kultura, religia, jzyk(np. we
Francji kto nie uywa jzyka francuskiego ten nie by uwaany za obywatela Francji) oraz
terytorium na ktrym zamieszkuj. Pastwa bakaskie staray si odnale wasna kultur
poprzez jzyk, literatur i historiografi. Wraz z odradzaniem si wiadomoci odrbnoci
narodowej powstawaa myl narodowowyzwolecza ktrej zwieczeniem miao by
zaoenie pastwa narodowego w granicach terytorium na ktrym owy nard si znajdowa.
Ideologia nacjonalizmu trafia na podatny grunt jakim by pwysep bakaski, ktry bdc
pod silnym jarzmem Turkw przez ponad 400 lat w kocu zwietrzy szans na oderwanie si
od panowania Osmaskiego- wykorzystujc co raz to bardziej sabnce imperium.
Wracajc do sprawy polityki mocarstw na Bakanach naley zauway e jest ona niezwykle
zoona i wielowtkowa . Skadaj si na ni konflikty zbrojne i walka o strefy wpyww,
myl nacjonalistyczna oraz walka o wzgldy ekonomiczne jakie zapewniay dwie cieniny
Dardanele i Bosfor. Analiza tego problemu bdzie obejmowa nie tylko same Bakany ale
take umiejscowienie kwestii bakanskiej w polityce najwikszych mocarstw
europejskich(Rosji, Wielkiej Brytanii, Austrii, Francji i Cesarstwa Niemieckiego ). Praca
ukae wszystkie zabiegi pastw europejskich ktre wywieray ogromy wpyw na polityk
starego kontynentu i pwyspu Bakaskiego

Sytuacja Bakan przed rokiem 1815.

Moim zdaniem przed 1815 rokiem warte zaznaczenia i krtkiego opisu( jako wstp do
waciwej czci pracy) s dwie sytuacje ktre daj nam pewien zarys tego czego powinnimy

si spodziewa si w pierwszej poowie XIX wieku. Jest to Sytuacja Hospodarstw

rumuskich oraz sprawa Serbska
1. Sytuacja rumuska
Ju przed 1815 rokiem Rosjanie prowadzili dosy aktywn polityk na pwyspie
bakaskim. Pierwszym wanym zdarzeniem historycznym byy szeroko pojte akcje
podejmowan przez Rosj i Austri na terenie hospodarstw Rumuskich. Wszystko
zaczo si od Rosyjskich planw zapewnienia sobie wyjcia przez dwie cieniny
czarnomorskie na morze rdziemne. Napicia pomidzy dwoma mocarstwami i
upadajcym imperium nasilay si przez caly XVIII wiek, a swoj eskalacj
przeyway gdy pewna Kaka dosza do wadzy. Bdc caryc powrcia do aktywnej
polityki antytureckiej na terenach hospodarstw nalecych do Turcji- spotkaa si ona
z aprobat miejscowych i przystpia do walki. Po sukcesach Rosyjskich na mocy
pokoju w Kuczuk-Kainardi Hospodarstwa nazwane pniej uprzywilejowane przez
natur lecz upoledzone przez los otrzymaly pewne prawa dzik,,00000i ktrym ich
zaleno od Turcji malaa. Przez nastepne lata wojny turecko rosyjskie osabiay
pozycje Turcji, a zarazem wzmacniay pozycje Rosji i Hospodarstw w rejonie.
2. Serbia
Sytuacja Serbw przed 1815 rokiem wygladaa zgoa inaczej. Tam nastroje
antytureckie panowaly ju od XVI wieku, ale dopiero na samym pocztku wieku XIX
sytuacja polityczno militarna staa si na tyle dobra by wystpic zbrojnie przeciw
Turkom. Na pocztku byo to antyjanczarskie powstanie z Jerzym Czarnym na czele,
lecz szybko plany zostay rozszerzone. Walka nabraa charakteru rewolucyjnego, a
zarazem rewolucyjnego. Nastroje wolnociowe sprzyjay serbskiej armii, ktra
odnosia coraz to wiksze zwycistwa. Rosyjska polityka zagraniczna dotyczca walki
z Turcja zakadaa pomoc serbskiego powstaniu. Tak te si stao i oddziay rosyjskie
efektywnie pomagay powstacom. Niestety ju w 1812 roku serbskie plany co do
utworzenia swojego suwerennego pastwa legy w gruzach za spraw Pokoju w
Bukareszcie (pokj dotyczcy wojny turecko-rosyjskiej 1806-1812), ktry mwi o
zalenoci Serbii od Turcji. Garnizony tureckie powrciy do twierz w Belgradzie,
Szabacu i Smederewie)

1815-1853
Aktywna i obfitujca w sukcesy polityka rosyjska na pwyspie bakaskim zostaa nieco
zahamowana przez ustalenia witego przymierza (Sojuszu zawizanego pocztkowo z
obawy przed polskim powstaniem w 1815 roku przez Krlestwo Prus, Imperium
Rosyjskie i Cesarstwo Austriackie), ktre jednoznacznie wskazyway na