POLITECHNIKA LSKA

WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Nowe kierunki rozwoju

i wyzwania dla stali nierdzewnych

dr in. Zbigniew Brytan

zbigniew.brytan@polsl.pl
Politechnika lska w Gliwicach
Instytut Materiaw Inynierskich i Biomedycznych
www.imiib.polsl.pl
1

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Plan prezentacji

Zmiany w normach dla stali nierdzewnych

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych
Nowe gatunki w kadej grupie stali nierdzewnych
Innowacyjne zastosowania
Uszlachetnianie powierzchni stali nierdzewnej

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Zmiany w normach
Normy stosowane do identyfikacji stali nierdzewnych

Polska: seria norm PN-EN 10088

10088-1 - Gatunki
10088-2 - Blachy grube, cienkie oraz tam
10088-4 - . - do zastosowa konstrukcyjnych
10088-3 Prty, walcwka, drut, ksztatowniki
10088-5 - . - do zastosowa konstrukcyjnych
Dostosowanie przepisw do wymogw dyrektywy nr 89/106/EWG wymaga dla wyrobw budowlanych - oznakowanie CE lub B
Kady wprowadzany do obrotu lub
oddawany do uytku wyrb budowlany
musi spenia postanowienia Dyrektywy,
a wic musi zosta oznakowany znakiem
CE (wzgldnie znakiem budowlanym B).
1 lipca 2013 na terenie caej UE
CE - deklaracja producenta, i wyrb spenia minimalne okrelone w prawie
wymagania w dziedzinie bezpieczestwa
3

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Zmiany w normach
prEN 10088-2 projekt aktualizacji normy EN 10088

Oglny trend Ni zastpowany przez Mn i Cu

Nowe gatunki austenityczne
1.4368 (18Cr-12Mn-4Ni), 1.4618 (17r-8Mn-5Ni-2Cu),
1.4376 (19Cr-6Mn-3Ni), 1.4640 (19Cr-6Ni-2Cu ),
Oglny trend wzrost stenia Cr

Nowe gatunki ferrytyczne

1.4600 (2Cr-MnNiTi),
1.4607 (Cr20-NbTi), 1.4611 (Cr21-Ti), 1.4613 (24Cr-Ti)
4

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Zmiany w normach
prEN 10088-2 projekt aktualizacji normy EN 10088
Oglny trend Ni zastpowany przez Mn
Nowe gatunki duplex
1.4162 (21Cr-5Mn-1Ni), 1.4662 (22Cr-5Ni-3Mo),
1.4482 (21Cr-5Mn-3Ni), 1.4062 (22Cr-2Ni),
1.4619 (20Cr-8Mn-3Ni-2Cu)

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Trendy wpywajce na rozwj stali nierdzewnych

Wzrost
zuycia
wody i
poywienia

Rozwj
infrastruktur,
budownictwo

Wzrost
populacji
ludnoci

Wzrost
mobilnoc
i ludnoci

Kierunki
rozwoju

Poszukiwanie
z
naturalnych

Transport
samochodowy,
kolejowy

Zielona
energia

technologie
niskoemisyjne

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Europejska inicjatywa na rzecz energii wiatrowej
Celem jest, by w 2020 r. do 20 proc. energii elektrycznej w Unii
pochodzio z farm wiatrowych.
Turbiny wiatrowe (wolnostojce, do pracy na morzu,)

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Europejska inicjatywa na rzecz energii sonecznej (Solar Europe)
Celem jest, by w 2020 r. do 15 proc. energii elektrycznej w Unii
pochodzio z instalacji solarnych.
Systemy solarne ze zbiornikiem ciepej wody,
kolektory soneczne paskie, prniowe
Instalacje fotowoltaiczne,

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Systemy solarne ze zbiornikiem ciepej wody

Konstrukcja ze stali ferrytycznej - 1. 4521 tradycyjnie z 1.4404
Stale ferrytyczne najwiksza opacalno
Stal nierdzewna: uchwyty dachowe, obudowy, ramy,
podstawy, zbiorniki ciepej wody
Nowoczesne i tanie w eksploatacji
rdo ciepa.
podgrzewanie wody uytkowej,
wspomaganie centralnego ogrzewania,
ogrzewania wody w basenach.
Redukcja kosztw caej instalacji

www.energie-solaire.com

www.lapesa.es

www.solar-live.com

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Systemy solarne ze zbiornikiem ciepej wody

Zalecane gatunki ferrytyczne
Zbiornik wewntrzny: 1.4521, 1.4509 (w zalenoci od jakoci wody)
Zbiornik zewntrzny: 1.4016, malowane 1.4512, 1.4510, 1.4509,
1.4521 (tereny nadbrzene)
Kolektor (wcznie z ram i rurkami): 1.4509, 1.4521
Stojak: 1.4016 lub malowana 1.4512
System rur czcych: 1.4521

Wicej w: Solar water heaters, The ferritic solution, ISSF, www.worldstainless.org

10

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Instalacje fotowoltaiczne
Fotowoltaika zintegrowana z budownictwem (BIPV)
(building integrated photovoltaics)
Instalacje fotowoltaiczne zintegrowane z budynkiem (dachy, dachwki, ciany)
Ramy instalacji ze stali nierdzewnej
1.4301, 1.4404, 1.4021
Redukcja kosztw instalacji
Optymalne wykorzystanie przestrzeni
Przyjazne dla krajobrazu

Nippon Steel

11

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Inicjatywa na rzecz zrwnowaonej bioenergii (Bio-energy Europe)
Moliwa sta si ma zrwnowaona produkcja biopaliw na wielk
skal oraz wysokoefektywna skojarzona produkcja ciepa i energii z
biomasy.
Celem jest, by w 2020 r. co najmniej 14 proc. energii elektrycznej w
Unii pochodzio z bioenergetyki.
Elektrownie biomasy - zbiorniki, pompy zawory, mieszalniki

Zbiorniki do
przechowywania
biomasy
stal 1.4301, 1.4571
www.weltec-biopower.pl

12

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Inicjatywa na rzecz zrwnowaonej bioenergii (Bio-energy Europe)
Produkcja biopaliw bioetanol, biodiesel (Brazylia, USA)
Odporno korozyjna stali nierdzewnych na warunki procesu
produkcji 1.4307, 1.4404 (304L, 316L )
Instalacja produkcji paliwa - biodiesel

www.biodieselprocessor.org

13

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Inicjatywa na rzecz zrwnowaonego rozszczepienia jdrowego

Do roku 2040 ma zosta opracowana i komercyjnie zastosowana nowa

generacja reaktorw atomowych (Generation IV), zapewniajca
maksymalne bezpieczestwo i wysz efektywno przy mniejszej
iloci radioaktywnych odpadw.
Okadzina basenu
wody chodzcej w elektrowni
nuklearnej stal 1.4307

14

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Europejska inicjatywa na rzecz sieci elektroenergetycznych
Celem jest, by do 2020 r. poowa sieci w UE bya zdolna zintegrowa
odnawialne rda energii i dziaa w oparciu o inteligentne zasady
Rozwj sieci elektroenergetycznych
obudowy urzdze elektroenergetycznych

15

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Europejska inicjatywa na rzecz wychwytywania, transportu
i skadowania CO2(CCS)
By do roku 2050 ograniczy niemal do zera emisj zwizan z
wytwarzaniem energii w UE, technologie wychwytywania i
skadowania dwutlenku wgla (CCS) musz zosta komercyjnie
wykorzystane na du skal.
Instalacje wychwytywania,
rurocigi transportowania

ww.global-greenhouse-warming.com

16

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Inicjatywa na rzecz ogniw paliwowych i technologii wodorowych
Celem jest zbudowanie konkurencyjnego acucha ogniw paliwowych
i infrastruktury na potrzeby technologii wodorowych do roku 2020.
Materia elektrody w ogniwach paliwowych PEMFC (Ogniwo paliwowe
z elektrolitem polimerowym)

Pytki bipolarne ze stali nierdzewnej

17

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Europejskie Inicjatywy Przemysowe
Inicjatywa Inteligentne Miasta
Celem jest, by w 2020 roku do 30 europejskich miast mogo odgrywa
wiodc rol w przechodzeniu na gospodark nieskoemisyjn.
Latarnie miejskie LED - gatunek 1.4301, 1.4401

18

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Odnawialne rda energii
Falowe i pywowe generatory energii

www.aboutgenerator.com

Tidal Hydraulic Generators Ltd

19

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Inwestowanie w rozwj technologii niskoemisyjnych

Energia geotermalna
Instalacje geotermalne pozyskiwania energii
Gorca woda ze rde geotermalnych jest bogata w Cl, F, S
Kondensatory, filtry, wymienniki ciepa, rurocigi, pompy i zawory
Pompy ciepa do ogrzewania domw
Wymienniki ciepa 1.4404
Ramy i konstrukcje none wymiennikw 1.4307

ISSF
20

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Architektura oszczdzanie energii

Rolety i aluzje soneczne
Elewacje budynkw wyposaone w rolet i aluzje soneczne
Redukcja intensywnego nagrzewania wntrza nisze nakady na
chodzenie wntrz
Tkaniny metalowe ze stali nierdzewnej
Siatki cito-cignione

Euro-Inox
21

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stal nierdzewna jest high-tech!
Era stali to NIE tylko wiek XIX,
wiek XXI to dalej era stali!

Nowy asortyment gatunkw

Nowe wykoczenia powierzchni
Doskonalenie technologii przetwrstwa
Powoki ochronne, dekoracyjne, funkcjonalne

22

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Trendy wpywajce na rozwj stali poszczeglnych grup stali

Stale
ferrytyczne
Stale
austenityczne

Stale
duplex

Obnienie ceny
i zwikszenie
odpornoci
korozyjnej

Polepszenie
obrabialnoci i
obnienie
ceny
Obnienie
ceny i
zwikszenie
odpornoci

korozyjnej

Dodatek Mo
Stale wysokochromowe

Stale do
toczenia
Stale z Mn
Stale hyperduplex
Lean duplex

1.4521
1.4611
1.4613

1.4318
1.4618
1.4376
S32207
S33707
1.4662

23

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Udzia stali ferrytycznych bdzie wzrasta

Stale ferrytyczne

stabilno
niskacenowa
cena
wasnoci
mechaniczne

Poszukiwanie taszych materiaw

Dugoletnie planowanie w czasach
kryzysu
Skrcenie czasu trwania produktu
Optymalizacja doboru gatunkw
Podwyszanie stenia Cr

Wzrost
mobilnoc
i ludnoci

Wzrost
zuycia
wody i
poywienia

Zielona
energia
Rozwj
infrastruktur,
budownictwo

24

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale ferrytyczne wasnoci i zalety
Stale ferrytyczne w porwaniu do stali wglowych

Lepsza odporno na korozj atmosferyczn brak dodatkowych powok

Dusza eksploatacja i nisze koszty cyklu eksploatacji (LCC)
atwe w recyklingu

Stale ferrytyczne w porwaniu do stali austenitycznych

Nisza i bardziej stabilna cena
Niszy wspczynnik rozszerzalnoci cieplnej
Wysza przewodno cieplna
Lepsza odporno na utlenianie
Wysza granica plastycznoci
Nie ulgaj korozji napreniowej
Potencja w zmniejszaniu wagi elementw

25

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale ferrytyczne
Stale z 21%Cr - 1.4611 (460LI-21Cr) - dodatek Ti, Nb i 1.4621 (Nb, Cu)
Konkurencja dla stali austenitycznej
1.4301 (18%Cr-10%Ni)

Stale z 24%Cr 1.4613 (470LI-24Cr)

- dodatek Ti, Nb
Konkurencja dla stali austenitycznej
1.4401
Stale ferrytyczne odporne
na korozj napreniow

26

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale ferrytyczne
Konkurencja dla stali austenitycznych 1.4301 i 1.4401
Wiksze oszczdnoci uycie stali EN 1.4521 - AISI 444 (18%Cr,
2%Mo)

Odporno korozyjna

Gatunek EN 1.4521
odporno na korozj
werow na poziomie
stali EN 1.4401

1.4613

1.4611

PREN = %Cr+3,3%Mo +16%N

27

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

wietlana przyszo dla stali austenitycznych

Stale austenityczne

dostpno
potwierdzone
wasnoci
uniwersalno

Najkorzystniejszy zestaw wasnoci

Estetyczny wygld
Niemagnetyczne
Nowe tasze gatunki z Mn
Podatno do ksztatowania

Rozwj
infrastruktur,
budownictwo

Energetyka
jdrowa
Wzrost
zuycia
wody i
poywienia

Zielona
energia

28

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale austenityczne wasnoci i zalety
Stale austenityczne w porwaniu do stali ferrytycznych
Wysoka udarno w temperaturach kriogenicznych
Niemagnetyczne
Wysoka plastyczno
Wysokie umocnienie przez zgniot
Zdolno do pochaniania duej iloci energii
odporno na uderzenia w pojazdach
Lepsza odporno korozyjna

Aplikacje o wymaganej odpornoci poarowej

lub odpornoci na wybuchy

29

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale austenityczne przemys motoryzacyjny
Stale austenityczne o wysokiej wytrzymaoci
1.4318 / AISI 301LN (18%Cr, 6%Ni, 0,1%N)
Wysokie wspczynnik wytrzymaoci do plastycznoci
Wysoki stopie umocnienia przez zgniot,
zdolno do pochaniania energii
Odporno korozyjna
Wysokie wasnoci mechaniczne
Klatki bezpieczestwa
Felgi i obrcze

30

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Innowacyjne zastosowania - Motoryzacja

Przedni supek drzwi w karoserii samochodu, Europa
Supek drzwiowy (A-pillar)
EN 1.4310 (17%Cr, 7%Ni, 0,1%C)
Zmniejszenie wagi elementu o 24% w
porwnaniu do stali wglowej DP600
Wysokie wasnoci mechaniczne
C1000 Rm=1000MPa, Rp=740MPa,
A=30%
Zmniejszenie emisji spalin i wzrost
bezpieczestwa

Nippon Steel

31

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale austenityczne przemys motoryzacyjny elementy karoserii
1.4376 (19%Cr, 6%Mn, 3%Ni) H400 Nirosta

Wysoki stopie odksztacenia przy

zachowaniu wysokiej wytrzymaoci
- wane podczas kolizji pojazdu
Moliwo redukcji wagi elementw o 20%
Odporno korozyjna zbliona do
gatunku 1.4301

Rosnca ekspansja stali

nierdzewnych w sektorze
motoryzacyjnym
Elementy ze stali 1.4376
w konstrukcji Audi A6

wg ThyssenKrupp Nirosta

32

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Innowacyjne zastosowania - Transport

Stacja adowania samochodw elektrycznych, Francja, Niemcy
Stacja adowania samochodw stal 1. 4301
atwo uytkowania,
Odporna na akty wandalizmu
Atrakcyjny wygld

Zastosowania konstrukcyjne dla infrastruktury drogowej

Okadziny tuneli drogowych 1.4401, 1.4404
Systemy wentylacji i odprowadzania dymu
stal duplex 1.4462
Prty zbrojeniowe 1.4401

Nippon Steel

33

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stal duplex wci si rozwija

Stale duplex

obnienie
ceny stali
obnienie
wagi
wysokie konstrukcji
wymagania
korozyjne

Poszukiwanie z naturalnych
cz zalety stali ferrytycznych i
austenitycznych
Alternatywa dla stali
austenitycznych
Nowe tasze gatunki z Mn
Wzrost
populacji
ludnoci

Magazynowanie i
transport
paliw
Poszukiwanie
z
naturalnych

34

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale duplex
Gatunki Hyper-duplex, PREN 50
UNS S32707 (SAF 2707) 27%Cr, 6,5%Ni, 4,8%Mo, 0,4%N, 1,0%Co
UNS S33207 (SAF 33207) 32%Cr, 7,0%Ni, 3,5%Mo, 0,5%N
Wysoka wytrzymao Rm > 900MPa
Odporne na korozj napreniow
Speniaj bardzo wysokie wymagania korozyjne
Rury dla konstrukcji offshore
- czce odwiert z platform
Praca w rodowisku wody morskiej
na gbokoci do 2500m, cinienie 100MPa
Alternatywa dla stopw tytanu i niklu
britannica.com

35

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale duplex

Granica plastycznoci, Rp0.2%

Gatunki Lean Duplex stale oszczdnociowe

1.4662 (LDX 2404) 24%Cr, 3,6%Ni, 1,6%Mo, 3%Mn, 0,27%N
1.4662
1.4462

1.4539

1.4547

Odporno korozyjna, CPT Krytyczna temperatura korozji werowej C

36

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale umacniane wydzieleniowo nie tylko dla duplex wci si rozwija

Stale umacniane
wydzieleniowo

Wysokie wymagania wytrzymaociowe

Popularyzacja tej grupy stali
Migracja z przemysu zbrojeniowego
do zastosowa uytkowych

Transport
lotniczy,
kosmiczny

Sporty
ekstremalne

Przemys
zbrojeniowy

37

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale umacniane wydzieleniowo
Stal Sandvik Nanoflex umacniana wydzieleniowo stal austenityczna
12%Cr, 9%Ni, 4%Mo, 2%Cu, Ti, Al, Mn, Si, C+N0,05% (UNS S46910)
Pod wpywem obrbki cieplnej
struktura martenzytyczna i
wydzielenia faz midzymetalicznych
Bardzo wysokie wasnoci mechaniczne
Rm = 1700-2000MPa, A=6-8%
Wysoka udarno i odporno na zuycie
Odporno na korozj wysza od 1.4301
Podatno na ksztatowanie i stabilno
wymiarowa po obrbce cieplnej

38

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale umacniane wydzieleniowo nie tylko dla duplex wci si rozwija

Stale
martenzytyczne

Zwikszanie wasnoci mechanicznych

struktury przez optymalizacj skadu
chemicznego stali
Zwikszanie trwaoci i odpornoci
korozyjnej

Wzrost
mobilnoc
i ludnoci

Zielona
energia
Transport
lotniczy,
kosmiczny

39

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Kierunki rozwoju stali nierdzewnych

Stale martenzytyczne
Martenzytyczna stal oyskowa ES1 firmy NSK, 0,45%C, 13%Cr, 0,25%Mo,
Do uytku w rodowiskach o duej wilgotnoci, rodowiskach
chemicznych, gdzie korozja moe wpyn na niezawodno i trwao
oysk tocznych.
Wysoka odporno na korozj i trwao zmczeniowa
Przewysza konwencjonaln stal 1.4125 (X105CrMo17) - (AISI 440C) w
rodowiskach wilgotnych i agresywnych.
Struktura martenzytu oraz
drobnoziarniste
wgliki i azotki
(brak gruboziarnistych wglikw)
Nisze koszty konserwacji,
przestojw i wymiany oysk.
40

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Uszlachetnianie powierzchni stali nierdzewnej

41

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Powlekana stal nierdzewna

Powoki ochronne
Powoki anty-fingerprint
Silver Ice - Transparentna powoka anti-fingerprint.
Odciski palcw i plamy s mniej widoczne.
Powierzchnia jest atwiejsza do czyszczenia.
Zwikszona odporno na zarysowania.
Zwikszono odporno korozyjna.

Silver Ice Clear - poliester (4-7mm) bardo odporna na korozj

Silver Ice UV Akryl (2,5mm) bardzo odporna na zarysowania
Anti-Stain Coatings chronice przed
przebarwieniem (ceramiczne nanoczstki)
Powoki antykorozyjne na bazie SiO2-Al2O3
Ochrona przed graffiti

42

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Powlekana stal nierdzewna

Powoki anty-bakteryjne
zabijajce bakterie E. coli
warstwa kleju inspirowanego biologicznie,
a nastpnie cztery naprzemienne warstwy
ujemnie naadowanego polimeru i dodatnio
naadowane czstki koloidalne polimeru
zawierajcego czstki srebra, ktre
dziaaj silnie bakteriobjczo.
powoka nanoszona w formie roztworu
wodnego

ACS News Service Weekly PressPac: May 30, 2012

rdo: Antibacterial Polyelectrolyte Micelles for Coating
Stainless Steel, Langmuir
43

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Wyzwania przed stal nierdzewn

Zagroenia
Brak stabilnoci cenowej
Rozwj stali o niszym udziale Ni na rzecz stali z Mn
Rozwj tworzyw sztucznych i kompozytw konstrukcyjnych

Wci brak dostatecznej wiedzy na temat stali nierdzewnej

Pozytywny fakt
Stabilny wzrost zuycia stali nierdzewnych

Konieczno staego
podnoszenia wiedzy

Aluminium
Stal czarna
Stal nierdzewna
ISSF

wzrost zuycia/rok 2012

44

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Podsumowanie
Stal nierdzewna jest high-tech!
XXI wiek bdzie er stali nierdzewnej
Dlaczego stal nierdzewna?
spenia rosnce wymagania projektowe,
jest konkurencyjna cenowo,
to materia na czas kryzysu planowanie dugoterminowe
(niskie koszty eksploatacji)!
Kierunki rozwoju stali nierdzewnych
Powikszanie asortymentu gatunkw i wykocze
powierzchni
Innowacyjne zastosowania
Zielona energia - technologie niskoemisyjne
Transport oraz infrastruktura dla transportu

45

POLITECHNIKA LSKA
WYDZIA MECHANICZNY TECHNOLOGICZNY

Dzikuj za uwag
Pytania?

dr in. Zbigniew Brytan

zbigniew.brytan@polsl.pl
Politechnika lska w Gliwicach
Instytut Materiaw Inynierskich i Biomedycznych
www.imiib.polsl.pl
46