FERDYDURKE

Temat: Ferdydurke Gombrowicza wprowadzenie do powieci

awangardowej
I.
Gombrowicz
- Moja twrczo jest prb obudzenia czowieka w Polaku
- prawnik
- debiut: 1937, Ferdydurke powie awangardowa, brak
przygotowania ze strony czytelnikw przyzwyczajonych do klasycznych
powieci ; wczeniej : Zbir opowiada
- tylko Nakowska bardzo promowaa Ferdydurke ; Granica i
Ferdydurke -> zerwanie ze wszelkimi schematami
- podr do Argentyny (sierpie 39) Trans-Atlantyk
- powrt do Europy (Pary) w latach 60; mieszka w Buenos Aires, praca
w banku
- powieci: Trans-Atlantyk (kontekst autobiograficzny) eby
synczyzna zastpia ojczyzn ; Kosmos , Pornografia , Dziennik
- dramaty : Iwona, ksiniczka Burgunda; lub
II.
Tytu
- neologizm
- zabawa sowami (30 door key)
- ferdy (30) dur (door) ke (key) abstrakcyjne zestawienie sw
reyser Skolinowski
III.
Budowa powieci kompozycja
- trjczonowa powie
- Jzio -> Jzef K. Z opowieci Kafki
- dojrzao kontra niedojrzao
- CZ I -> szkoa -> pupa -> dochodzi do upupienia kto cay
czas widzi w tobie dziecko ; pomniejszanie drugiego czowieka, ironia;
doroli chc panowa nad uczniami
- CZ II -> stancja -> trzeba wynaj pokj, u pastwa
Modziakowych (nazwisko znaczce); crka Ziuta moda pensjonarka
-> ydka
- CZ III -> dworek ziemiaski z folwarkiem; pastwo Hurleccy;
suba; czy czowiek z wyszej grupy spoecznej moe si zbrata z
osoba z niszej grupy spoecznej; gba

Ferdydurke pokazuje czowieka, ktry form stwarza i jest przez form

stwarzany
Ograniczenie wolnoci czowieka w wspczesnym wiecie
Kontekst interpretacyjny : Zygmunt Freud -> Kultura jako zrdo
cierpienia

Szkoa i prezentacja gwnego bohatera

Deminutiwa Jzio
Nie zdajemy sobie sprawy z tego, ze do naszych twarzy ciagle
przyczepiona jest maska
Zatarcie granicy miedzy jawa a snem
Odrealniona rzeczywisto
Sen Jozia dotyczy lasu s2
Las ten, co gorsza, by zielony Dante W wieku 30 lat u skraju
ciemnego znalazem si lasu
Ciemny tajemnica, strach, niepewno
Ziele niedojrzao i dojrzao alter ego samego autora
Jzio zaczyna malec w drugim czowieku
Bd koniarzem albo kobieciarzem, ale bd
Przeszedem niedawno rubikon nieuniknionego trzydziestaka
Zgwaci przez uszy
Niedojrzao, pupa,
Podtrzymywanie formy
- utrzymanie autorytetu
- manipulacja, wadza
- kontrola
Normy, stereotypy, schematy
Szkoa
Chopcy Jzio Chopita
Syfon Chopita
Gombrowicz parodiuje szko XX-lecia midzywojennego
W wiecie musi dochodzi do star
Pojedynek na miny
Parodia lekcji polskiego
Satyra
Groteska
Karykatura
Komizm sytuacji lekcja; pojedynek na miny s55
Komizm sowny sowacki wielkim poet by (inwersja) naladowanie
skadni aciskiej; efekt ironii, tautologia; wielka hipokryzja; Gombrowicz
profanuje system edukacji oraz opinie; system szkolnictwa dy do
idealizacji wieszczw narodowych ; Niestety, tusza Profesorowej nie bya
dostateczna, by zatuszowa fakt, ktry okaza si zebranym w caej,
niesychanej jaskrawoci (...) intencjonalna tautologia
Komizm postaci nowoczesna matka s139
Zaznaczony 1 przykad kadego komizmu

Boska komedia i Ferdydurke

-krytycy
- wiek gwnych bohaterw
- las
- podzia ksiki na 3 czci
3 pieko, czyciec, niebo
Pieko 9 krgw
99 pieni (33 na cz)
Pisana tercyn (w kadej strofie 3 wersy)
Przewodnicy ( pieko i czyciec Dantego prowadzi Wergiliusz
Futuryzm miasto, masa, maszyna
+ nowoczesno
- zaduszenie indywidualizmu
XX-lecie
- futuryzm
- surrealizm, oniryzm
- dadaizm
- awangarda
- kubizm
- realizm
- naturalizm
- symbolizm

Szkoa
- Syfon klasowy prymus recytuje poezj Sowackiego
- pojedynek na miny przewaga chopit
- wyalienowany, zaenowany
- Syzyfowe prace
Infantylny : Czowiek dzieckiem podszyty
MODZIAKOWIE
- modo, modziaki
- amerykaski styl ycia
- liberalne podejcie do wychowania, swoboda w zwyczajach i obyczajach
- sowne prowokacje matki
- kontrast: bulwers z powodu chleba w kompocie, ale nie z powodu ciy
crki
- niedojrzao modych (zielony)
- uwodzenie niewinnoci
- Jzio jest prowokatorem rozbijania formy
- Kopyrda, Pimko

Parodia
Topos polskiego domu
- Soplicowo (epos Pan Tadeusz)
- Przedwionie eromskiego
Parobek -> brak maski, formy
Pobrata z parobkiem -> dominacja nad Parobkiem -> zamiana rl inna
forma,
Walka na miny -> bicie po twarzy przez parobka
Zosia aluzja do Pana Tadeusza
Konwencje literackie
Kiczowate i banalne , przerysowane
Motyw ucieczki jak klamra zamyka powie
Jzio: ucieczka od formy narzuconej przez dworek Ziemiaski,
spoeczestwo
Zosia:
SEN
Tautologia
Ucieczka metafora ycia
Teatralizacja wiata
Gombrowiczowski
Czowiek form stwarzajcy i przez form stwarzany
Forma to....

23/10/2015
Temat: Groteska, satyra, karykatura, parodia, farsa i ironia rola miechu
w powieci Gombrowicza.
Rola miechu w Ferdydurke:
- prowokacja wobec krytykw i czytelnikw
- stworzenie dystansu
- autoironia (tytu i zakoczenie)
- krytyka pewnych zachowa , konformizmu
- obnaenie, zdemaskowanie, absurdw naszego ycia (wszyscy jestemy
marionetkami)
- kontrast (powaga problemu i przemiewcza forma)
- ostrzeenie, refleksja
GATUNEK POWIE AWANGARDOWA

- gra z czytelnikiem
- autotematyzm
- groteska
- nieprzestrzeganie zasad realizmu
- zoona narracja
- intertekstualno (Pan Tadeusz nawizanie przez imi ZOSIA;
demitologizacja Soplicowa)
CIOTKA
- ycie rodzinne
- ciotki kulturalne
Paralelizm powtarzalno skadni, struktury zda
Poliptoton paralelizm akcentujcy jedno sowo
Efekt nasilania, zagszczania
GROTESKA zabieg czcy ze sob kontrasty, przeciwiestwa
odrealnienie rzeczywistoci ostrzeenie
KARYKATURA przerysowanie sytuacji, miejsca, osoby uwydatnienie
SATYRA bya gatunkiem literackim omieszenie aby napitnowa co 2 rodzaje satyry
IRONIA sposb wypowiadania si dystans, wymianie