Kodeks pracy

Dzial X: Bezpieczenstwo i higiena pracy

Rozdzia I Podstawowe obowizki pracodawcy
Art. 207.
1. Pracodawca ponosi odpowiedzialno za stan bezpieczestwa i higieny pracy w zakadzie pracy.
2. Pracodawca jest obowizany chroni zdrowie i ycie pracownikw poprzez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych
warunkw pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osigni nauki i techniki. W szczeglnoci pracodawca jest obowizany:
1) organizowa prac w sposb zapewniajcy bezpieczne i higieniczne warunki pracy,
2) zapewnia przestrzeganie w zakadzie pracy przepisw oraz zasad bezpieczestwa i higieny pracy, wydawa polecenia
usunicia uchybie w tym zakresie oraz kontrolowa wykonanie tych polece,
3) zapewnia wykonanie nakazw, wystpie, decyzji i zarzdze wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy,
4) zapewnia wykonanie zalece spoecznego inspektora pracy.
3. Pracodawca oraz osoba kierujca pracownikami s obowizani zna, w zakresie niezbdnym do wykonywania cicych
na nich obowizkw, przepisy o ochronie pracy, w tym przepisy oraz zasady bezpieczestwa i higieny pracy.
Art. 208.
1. W razie gdy jednoczenie w tym samym miejscu wykonuj prac pracownicy zatrudnieni przez rnych pracodawcw,
pracodawcy ci maj obowizek:
1) wsppracowa ze sob,
2) wyznaczy koordynatora sprawujcego nadzr nad bezpieczestwem i higien pracy wszystkich pracownikw
zatrudnionych w tym samym miejscu,
3) ustali zasady wspdziaania uwzgldniajce sposoby postpowania w przypadku wystpienia zagroe dla zdrowia lub
ycia pracownikw.
2. Wyznaczenie koordynatora, o ktrym mowa w 1, nie zwalnia poszczeglnych pracodawcw z obowizku zapewnienia
bezpieczestwa i higieny pracy zatrudnionym przez nich pracownikom.
Art. 209. 1. Pracodawca rozpoczynajcy dziaalno jest obowizany, w terminie 30 dni od dnia rozpoczcia tej
dziaalnoci, zawiadomi na pimie waciwego inspektora pracy i waciwego pastwowego inspektora sanitarnego o
miejscu, rodzaju i zakresie prowadzonej dziaalnoci.
2. Obowizek, o ktrym mowa w 1, ciy na pracodawcy odpowiednio w razie zmiany miejsca, rodzaju i zakresu
prowadzonej dziaalnoci, zwaszcza zmiany technologii lub profilu produkcji, jeeli zmiana technologii moe powodowa
zwikszenie zagroenia dla zdrowia pracownikw.
3. skrelony.
4. Waciwy inspektor pracy lub waciwy pastwowy inspektor sanitarny moe zobowiza pracodawc prowadzcego
dziaalno powodujc szczeglne zagroenia dla zdrowia lub ycia pracownikw do okresowej aktualizacji informacji, o
ktrej mowa w 1.

Rozdzia II Prawa i obowizki pracownika

Art. 210.
1. W razie gdy warunki pracy nie odpowiadaj przepisom bezpieczestwa i higieny pracy i stwarzaj bezporednie
zagroenie dla zdrowia lub ycia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczestwem
innym osobom, pracownik ma prawo powstrzyma si od wykonywania pracy, zawiadamiajc o tym niezwocznie
przeoonego.
2. Jeeli powstrzymanie si od wykonywania pracy nie usuwa zagroenia, o ktrym mowa w 1, pracownik ma prawo
oddali si z miejsca zagroenia, zawiadamiajc o tym niezwocznie przeoonego.
3. Za czas powstrzymania si od wykonywania pracy lub oddalenia si z miejsca zagroenia w przypadkach, o ktrych
mowa w 1 i 2, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.
4. Pracownik ma prawo, po uprzednim zawiadomieniu przeoonego, powstrzyma si od wykonywania pracy
wymagajcej szczeglnej sprawnoci psychofizycznej w przypadku, gdy jego stan psychofizyczny nie zapewnia
bezpiecznego wykonywania pracy i stwarza zagroenie dla innych osb.
5. Przepisy 1, 2 i 4 nie dotycz pracownika, ktrego obowizkiem pracowniczym jest ratowanie ycia ludzkiego lub
mienia.
6. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem zdrowia i opieki spoecznej okreli, w drodze
rozporzdzenia, rodzaje prac wymagajcych szczeglnej sprawnoci psychofizycznej.
Art. 211.
Przestrzeganie przepisw i zasad bezpieczestwa i higieny pracy jest podstawowym obowizkiem pracownika. W
szczeglnoci pracownik jest obowizany:
1) zna przepisy i zasady bezpieczestwa i higieny pracy, bra udzia w szkoleniu i instruktau z tego zakresu oraz poddawa
si wymaganym egzaminom sprawdzajcym,
2) wykonywa prac w sposb zgodny z przepisami i zasadami bezpieczestwa i higieny pracy oraz stosowa si do
wydawanych w tym zakresie polece i wskazwek przeoonych,
3) dba o naleyty stan maszyn, urzdze, narzdzi i sprztu oraz o porzdek i ad w miejscu pracy,
4) stosowa rodki ochrony zbiorowej, a take uywa przydzielonych rodkw ochrony indywidualnej oraz odziey i
obuwia roboczego, zgodnie z ich przeznaczeniem,
5) poddawa si wstpnym, okresowym i kontrolnym oraz innym zaleconym badaniom lekarskim i stosowa si do wskaza
lekarskich,
6) niezwocznie zawiadomi przeoonego o zauwaonym w zakadzie pracy wypadku albo zagroeniu ycia lub zdrowia
ludzkiego oraz ostrzec wsppracownikw, a take inne osoby znajdujce si w rejonie zagroenia, o grocym im
niebezpieczestwie,
7) wspdziaa z pracodawc i przeoonymi w wypenianiu obowizkw dotyczcych bezpieczestwa i higieny pracy.
Rozdzia III Obiekty budowlane i pomieszczenia pracy
Art. 213.
1. Pracodawca jest obowizany zapewnia, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego, w ktrym przewiduje si
pomieszczenia pracy, bya wykonywana na podstawie projektw uwzgldniajcych wymagania bezpieczestwa i higieny
pracy, pozytywnie zaopiniowanych przez uprawnionych rzeczoznawcw, zgodnie z odrbnymi przepisami.
2. Obiekt budowlany, w ktrym znajduj si pomieszczenia pracy, powinien spenia wymagania dotyczce bezpieczestwa
i higieny pracy.

 3. Przebudowa obiektu budowlanego, w ktrym znajduj si pomieszczenia pracy, powinna uwzgldnia popraw
warunkw bezpieczestwa i higieny pracy.
4. Przepisy 1-3 stosuje si odpowiednio w przypadku, gdy budowa lub przebudowa dotyczy czci obiektu budowlanego,
w ktrej znajduj si pomieszczenia pracy.
Art. 214.
1. Pracodawca jest obowizany zapewnia pomieszczenia pracy odpowiednie do rodzaju wykonywanych prac i liczby
zatrudnionych pracownikw.
2. Pracodawca jest obowizany utrzymywa obiekty budowlane i znajdujce si w nich pomieszczenia pracy, a take tereny
i urzdzenia z nimi zwizane w stanie zapewniajcym bezpieczne i higieniczne warunki pracy.
Rozdzia IV Maszyny i inne urzdzenia techniczne
Art. 215.
1. Maszyny i inne urzdzenia techniczne powinny by tak konstruowane i budowane, aby:
1) zapewniay bezpieczne i higieniczne warunki pracy, w szczeglnoci zabezpieczay pracownika przed urazami, dziaaniem
niebezpiecznych substancji chemicznych, poraeniem prdem elektrycznym, nadmiernym haasem, szkodliwymi wstrzsami,
dziaaniem wibracji i promieniowania oraz szkodliwym i niebezpiecznym dziaaniem innych czynnikw rodowiska pracy,
2) uwzgldniay zasady ergonomii.
2. Konstruktor oraz producent maszyn i innych urzdze technicznych ponosz odpowiedzialno za niedopenienie
obowizkw, o ktrych mowa w 1, okrelon w odrbnych przepisach.
Art. 216.
1. Maszyny i inne urzdzenia techniczne, ktre nie speniaj wymaga okrelonych w art. 215 1, wyposaa si w
odpowiednie zabezpieczenia.
2. W przypadku gdy konstrukcja zabezpieczenia jest uzaleniona od warunkw lokalnych, wyposaenie maszyny lub
innego urzdzenia technicznego w odpowiednie zabezpieczenia naley do obowizkw pracodawcy.
Art. 217.
Niedopuszczalne jest wyposaanie stanowisk pracy w maszyny i inne urzdzenia techniczne, ktre nie speniaj wymaga
dotyczcych oceny zgodnoci okrelonych w odrbnych przepisach.
Art. 218.
Przepisy art. 215 i 217 stosuje si odpowiednio do narzdzi pracy.
Art. 219.
Przepisy art. 215 i 217 nie naruszaj wymaga okrelonych przepisami dotyczcymi maszyn i innych urzdze technicznych:
1) bdcych rodkami transportu kolejowego, samochodowego, morskiego, wodnego rdldowego i lotniczego,
2) podlegajcych przepisom o dozorze technicznym,
3) podlegajcych przepisom prawa geologicznego i grniczego,
4) podlegajcych przepisom obowizujcym w jednostkach podlegych ministrom obrony narodowej i spraw wewntrznych i
administracji,

5) podlegajcych przepisom prawa atomowego.

Rozdzia V Czynniki oraz procesy pracy stwarzajce szczeglne zagroenie dla zdrowia lub ycia
Art. 220.
1. Niedopuszczalne jest stosowanie materiaw i procesw technologicznych bez uprzedniego ustalenia stopnia ich
szkodliwoci dla zdrowia pracownikw i podjcia odpowiednich rodkw profilaktycznych.
2. Minister zdrowia i opieki spoecznej w porozumieniu z ministrem pracy i polityki socjalnej oraz waciwymi ministrami
okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) wykaz jednostek upowanionych do przeprowadzania bada materiaw i procesw technologicznych w celu ustalenia
stopnia ich szkodliwoci dla zdrowia oraz zakres tych bada,
2) zakaz albo ograniczenie stosowania, obrotu lub transportu materiaw i procesw technologicznych ze wzgldu na ich
szkodliwo dla zdrowia albo uzalenienie ich stosowania, obrotu lub transportu od przestrzegania okrelonych warunkw.
3. Przepisy 2 nie dotycz substancji i preparatw chemicznych.
Art. 221.
1. Niedopuszczalne jest stosowanie substancji i preparatw chemicznych nie oznakowanych w sposb widoczny,
umoliwiajcy ich identyfikacj.
2. Niedopuszczalne jest stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatw chemicznych bez posiadania
aktualnego spisu tych substancji i preparatw oraz kart charakterystyki, a take opakowa zabezpieczajcych przed ich
szkodliwym dziaaniem, poarem lub wybuchem.
3. Stosowanie niebezpiecznych substancji i niebezpiecznych preparatw chemicznych jest dopuszczalne pod warunkiem
zastosowania rodkw zapewniajcych pracownikom ochron ich zdrowia i ycia.
4. Zasady klasyfikacji substancji i preparatw chemicznych pod wzgldem zagroe dla zdrowia lub ycia, wykaz
substancji niebezpiecznych, wymagania dotyczce kart charakterystyki substancji lub preparatw niebezpiecznych oraz
sposb ich oznakowania okrelaj odrbne przepisy.
5. skrelony.
Przepisy art. 222 stosuje si od dnia uzyskania przez Rzeczpospolit Polsk czonkostwa w Unii Europejskiej.
Art. 222.
1. W razie zatrudniania pracownika w warunkach naraenia na dziaanie substancji, preparatw, czynnikw lub
procesw technologicznych o dziaaniu rakotwrczym lub mutagennym, pracodawca zastpuje te substancje,
preparaty, czynniki lub procesy technologiczne mniej szkodliwymi dla zdrowia lub stosuje inne dostpne rodki
ograniczajce stopie tego naraenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osigni nauki i techniki.
2. Pracodawca rejestruje wszystkie rodzaje prac w kontakcie z substancjami, preparatami, czynnikami lub
procesami technologicznymi o dziaaniu rakotwrczym lub mutagennym, okrelonymi w wykazie, o ktrym mowa w
3, a take prowadzi rejestr pracownikw zatrudnionych przy tych pracach.
3. Minister waciwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw pracy, uwzgldniajc
zrnicowane waciwoci substancji, preparatw, czynnikw lub procesw technologicznych o dziaaniu
rakotwrczym lub mutagennym, ich zastosowanie oraz konieczno podjcia niezbdnych rodkw zabezpieczajcych
przed zagroeniami wynikajcymi z ich stosowania, okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) wykaz substancji, preparatw, czynnikw lub procesw technologicznych o dziaaniu rakotwrczym lub
mutagennym i sposb ich rejestrowania,

2) sposb prowadzenia rejestru prac, ktrych wykonywanie powoduje konieczno pozostawania w kontakcie z
substancjami, preparatami, czynnikami lub procesami technologicznymi o dziaaniu rakotwrczym lub mutagennym,
3) sposb prowadzenia rejestru pracownikw zatrudnionych przy tych pracach,
4) wzory dokumentw dotyczcych naraenia pracownikw na substancje, preparaty, czynniki lub procesy
technologiczne o dziaaniu rakotwrczym lub mutagennym oraz sposb przechowywania i przekazywania tych
dokumentw do podmiotw waciwych do rozpoznawania lub stwierdzania chorb zawodowych,
5) szczegowe warunki ochrony pracownikw przed zagroeniami spowodowanymi przez substancje, preparaty,
czynniki lub procesy technologiczne o dziaaniu rakotwrczym lub mutagennym,
6) warunki i sposb monitorowania stanu zdrowia pracownikw naraonych na dziaanie substancji, preparatw,
czynnikw lub procesw technologicznych o dziaaniu rakotwrczym lub mutagennym.
Przepisy art. 2221 stosuje si od dnia uzyskania przez Rzeczpospolit Polsk czonkostwa w Unii Europejskiej.
Art. 2221.
1. W razie zatrudniania pracownika w warunkach naraenia na dziaanie szkodliwych czynnikw biologicznych
pracodawca stosuje wszelkie dostpne rodki eliminujce naraenie, a jeeli jest to niemoliwe - ograniczajce stopie
tego naraenia, przy odpowiednim wykorzystaniu osigni nauki i techniki.
2. Pracodawca prowadzi rejestr prac naraajcych pracownikw na dziaanie szkodliwych czynnikw biologicznych
oraz rejestr pracownikw zatrudnionych przy takich pracach.
3. Minister waciwy do spraw zdrowia, w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw pracy, uwzgldniajc
zrnicowane dziaanie czynnikw biologicznych na organizm czowieka oraz konieczno podjcia niezbdnych
rodkw zabezpieczajcych przed zagroeniami wynikajcymi z wykonywania pracy w warunkach naraenia na
dziaanie czynnikw biologicznych, okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) klasyfikacj i wykaz szkodliwych czynnikw biologicznych,
2) wykaz prac naraajcych pracownikw na dziaanie czynnikw biologicznych,
3) szczegowe warunki ochrony pracownikw przed zagroeniami spowodowanymi przez szkodliwe czynniki
biologiczne, w tym rodzaje rodkw niezbdnych do zapewnienia ochrony zdrowia i ycia pracownikw naraonych
na dziaanie tych czynnikw, zakres stosowania tych rodkw oraz warunki i sposb monitorowania stanu zdrowia
naraonych pracownikw,
4) sposb prowadzenia rejestrw prac i pracownikw, o ktrych mowa w 2, oraz sposb przechowywania i
przekazywania tych rejestrw do podmiotw waciwych do rozpoznawania lub stwierdzania chorb zawodowych.
Art. 223.
1. Pracodawca jest obowizany chroni pracownikw przed promieniowaniem jonizujcym, pochodzcym ze rde
sztucznych i naturalnych, wystpujcych w rodowisku pracy.
2. Dawka promieniowania jonizujcego pochodzcego ze rde naturalnych, otrzymywana przez pracownika przy pracy w
warunkach naraenia na to promieniowanie, nie moe przekracza dawek granicznych, okrelonych w odrbnych przepisach
dla sztucznych rde promieniowania jonizujcego.
Art. 224.
1. Pracodawca prowadzcy dziaalno, ktra stwarza moliwo wystpienia nagego niebezpieczestwa dla zdrowia lub
ycia pracownikw, jest obowizany podejmowa dziaania zapobiegajce takiemu niebezpieczestwu.
2. W przypadku, o ktrym mowa w 1, pracodawca jest obowizany zapewni:

1) odpowiednie do rodzaju niebezpieczestwa urzdzenia i sprzt ratowniczy oraz ich obsug przez osoby naleycie
przeszkolone,
2) udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanym.
3. Przepisy 1 i 2 nie naruszaj wymaga, okrelonych w odrbnych przepisach, dotyczcych katastrof i innych
nadzwyczajnych zagroe.
Art. 225.
1. Pracodawca jest obowizany zapewni, aby prace, przy ktrych istnieje moliwo wystpienia szczeglnego zagroenia
dla zdrowia lub ycia ludzkiego, byy wykonywane przez co najmniej dwie osoby, w celu zapewnienia asekuracji.
2. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem zdrowia i opieki spoecznej okreli, w drodze
rozporzdzenia, rodzaje prac, o ktrych mowa w 1.
Rozdzia VI Profilaktyczna ochrona zdrowia
Art. 226.
Pracodawca:
1) ocenia i dokumentuje ryzyko zawodowe zwizane z wykonywan prac oraz stosuje niezbdne rodki
profilaktyczne zmniejszajce ryzyko,
2) informuje pracownikw o ryzyku zawodowym, ktre wie si z wykonywan prac, oraz o zasadach ochrony
przed zagroeniami.
Art. 227.
1. Pracodawca jest obowizany stosowa rodki zapobiegajce chorobom zawodowym i innym chorobom zwizanym z
wykonywan prac, w szczeglnoci:
1) utrzymywa w stanie staej sprawnoci urzdzenia ograniczajce lub eliminujce szkodliwe dla zdrowia czynniki
rodowiska pracy oraz urzdzenia suce do pomiarw tych czynnikw,
2) przeprowadza, na swj koszt, badania i pomiary czynnikw szkodliwych dla zdrowia, rejestrowa i przechowywa
wyniki tych bada i pomiarw oraz udostpnia je pracownikom.
Przepisy art. 227 2 stosuje si od dnia uzyskania przez Rzeczpospolit Polsk czonkostwa w Unii Europejskiej.
2. Minister waciwy do spraw zdrowia, uwzgldniajc zrnicowane dziaanie na organizm czowieka czynnikw
szkodliwych wystpujcych w rodowisku pracy oraz konieczno podjcia niezbdnych rodkw zabezpieczajcych
przed ich dziaaniem, okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) tryb, metody, rodzaj i czstotliwo wykonywania bada i pomiarw, o ktrych mowa w 1 pkt 2,
2) przypadki, w ktrych jest konieczne prowadzenie pomiarw cigych,
3) wymagania, jakie powinny spenia laboratoria wykonujce badania i pomiary,
4) sposb rejestrowania i przechowywania wynikw tych bada i pomiarw,
5) wzory dokumentw oraz sposb udostpniania wynikw bada i pomiarw pracownikom.
Art. 228.

 1. Prezes Rady Ministrw powoa, w drodze rozporzdzenia, Midzyresortow Komisj do Spraw Najwyszych
Dopuszczalnych Ste i Nate Czynnikw Szkodliwych dla Zdrowia w rodowisku Pracy, okreli jej uprawnienia oraz
sposb wykonywania zada.
2. Do zada Komisji, o ktrej mowa w 1, naley:
1) przedkadanie ministrowi pracy i polityki socjalnej wnioskw dotyczcych wartoci najwyszych dopuszczalnych ste i
nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia w rodowisku pracy - do celw okrelonych w 3,
2) inicjowanie prac badawczych niezbdnych do realizacji zada, o ktrych mowa w pkt 1.
3. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem zdrowia i opieki spoecznej okreli, w drodze
rozporzdzenia, wykaz najwyszych dopuszczalnych ste i nate czynnikw szkodliwych dla zdrowia w rodowisku
pracy.
Art. 229.
1. Wstpnym badaniom lekarskim podlegaj:
1) osoby przyjmowane do pracy,
2) pracownicy modociani przenoszeni na inne stanowiska pracy i inni pracownicy przenoszeni na stanowiska pracy, na
ktrych wystpuj czynniki szkodliwe dla zdrowia lub warunki uciliwe.
Badaniom wstpnym nie podlegaj jednak osoby przyjmowane ponownie do pracy u danego pracodawcy na to samo
stanowisko lub na stanowisko o takich samych warunkach pracy, na podstawie kolejnej umowy o prac zawartej
bezporednio po rozwizaniu lub wyganiciu poprzedniej umowy o prac z tym pracodawc.
2. Pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolnoci do pracy trwajcej duej ni 30 dni,
spowodowanej chorob, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolnoci do
wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
3. Okresowe i kontrolne badania lekarskie przeprowadza si w miar moliwoci w godzinach pracy. Za czas
niewykonywania pracy w zwizku z przeprowadzanymi badaniami pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, a w razie
przejazdu na te badania do innej miejscowoci przysuguj mu nalenoci na pokrycie kosztw przejazdu wedug zasad
obowizujcych przy podrach subowych.
4. Pracodawca nie moe dopuci do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzajcego brak
przeciwwskaza do pracy na okrelonym stanowisku.
5. Pracodawca zatrudniajcy pracownikw w warunkach naraenia na dziaanie substancji i czynnikw rakotwrczych lub
pyw zwkniajcych jest obowizany zapewni tym pracownikom okresowe badania lekarskie take:
1) po zaprzestaniu pracy w kontakcie z tymi substancjami, czynnikami lub pyami,
2) po rozwizaniu stosunku pracy, jeeli zainteresowana osoba zgosi wniosek o objcie takimi badaniami.
6. Badania, o ktrych mowa w 1, 2 i 5, s przeprowadzane na koszt pracodawcy. Pracodawca ponosi ponadto inne koszty
profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami, niezbdnej z uwagi na warunki pracy.
7. Pracodawca jest obowizany przechowywa orzeczenia wydane na podstawie bada lekarskich, o ktrych mowa w 1, 2
i 5.
8. Minister zdrowia i opieki spoecznej w porozumieniu z ministrem pracy i polityki socjalnej okreli w drodze
rozporzdzenia:
1) tryb i zakres bada lekarskich, o ktrych mowa w 1, 2 i 5, oraz czstotliwo bada okresowych, a take sposb
dokumentowania i kontroli bada lekarskich,

2) tryb wydawania i przechowywania orzecze lekarskich do celw przewidzianych w kodeksie pracy i w przepisach
wydanych na jego podstawie,
3) zakres profilaktycznej opieki zdrowotnej, o ktrej mowa w 6 zdanie drugie,
4) dodatkowe wymagania kwalifikacyjne, jakie powinni spenia lekarze przeprowadzajcy badania, o ktrych mowa w 1,
2 i 5, oraz sprawujcy profilaktyczn opiek zdrowotn, o ktrej mowa w 6 zdanie drugie.
Art. 230.
1. W razie stwierdzenia u pracownika objaww wskazujcych na powstawanie choroby zawodowej, pracodawca jest
obowizany, na podstawie orzeczenia lekarskiego, w terminie i na czas okrelony w tym orzeczeniu, przenie pracownika do
innej pracy nie naraajcej go na dziaanie czynnika, ktry wywoa te objawy.
2. Jeeli przeniesienie do innej pracy powoduje obnienie wynagrodzenia, pracownikowi przysuguje dodatek
wyrwnawczy przez okres nie przekraczajcy 6 miesicy.
Art. 231.
Pracodawca, na podstawie orzeczenia lekarskiego, przenosi do odpowiedniej pracy pracownika, ktry sta si
niezdolny do wykonywania dotychczasowej pracy wskutek wypadku przy pracy lub choroby zawodowej i nie zosta
uznany za niezdolnego do pracy w rozumieniu przepisw o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpiecze
Spoecznych. Przepis art. 230 2 stosuje si odpowiednio.
Art. 232.
Pracodawca jest obowizany zapewni pracownikom zatrudnionym w warunkach szczeglnie uciliwych, nieodpatnie,
odpowiednie posiki i napoje, jeeli jest to niezbdne ze wzgldw profilaktycznych. Rada Ministrw okreli, w drodze
rozporzdzenia, rodzaje tych posikw i napojw oraz wymagania, jakie powinny spenia, a take przypadki i warunki ich
wydawania.
Art. 233.
Pracodawca jest obowizany zapewni pracownikom odpowiednie urzdzenia higieniczno-sanitarne oraz dostarczy
niezbdne rodki higieny osobistej, a take zapewni rodki do udzielania pierwszej pomocy w razie wypadku.
Rozdzia VII Wypadki przy pracy i choroby zawodowe
Art. 234.
1. W razie wypadku przy pracy pracodawca jest obowizany podj niezbdne dziaania eliminujce lub ograniczajce
zagroenie, zapewni udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie
okolicznoci i przyczyn wypadku oraz zastosowa odpowiednie rodki zapobiegajce podobnym wypadkom.
2. Pracodawca jest obowizany niezwocznie zawiadomi waciwego inspektora pracy i prokuratora o miertelnym,
cikim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o kadym innym wypadku, ktry wywoa wymienione skutki, majcym
zwizek z prac, jeeli moe by uznany za wypadek przy pracy.
3. Pracodawca jest obowizany prowadzi rejestr wypadkw przy pracy.
4. Koszty zwizane z ustalaniem okolicznoci i przyczyn wypadkw przy pracy ponosi pracodawca.
Art. 235.
1. Pracodawca jest obowizany niezwocznie zgosi waciwemu organowi Pastwowej Inspekcji Sanitarnej i waciwemu
inspektorowi pracy kady przypadek rozpoznanej choroby zawodowej albo podejrzenia o tak chorob.
2. Obowizek, o ktrym mowa w 1, dotyczy take lekarza, ktry rozpozna lub podejrzewa przypadek choroby
zawodowej.

 3. W razie rozpoznania u pracownika choroby zawodowej, pracodawca jest obowizany:

1) ustali przyczyny powstania choroby zawodowej oraz charakter i rozmiar zagroenia t chorob, dziaajc w
porozumieniu z waciwym organem Pastwowej Inspekcji Sanitarnej,
2) przystpi niezwocznie do usunicia czynnikw powodujcych powstanie choroby zawodowej i zastosowa inne
niezbdne rodki zapobiegawcze,
3) zapewni realizacj zalece lekarskich.
4. Pracodawca jest obowizany prowadzi rejestr zachorowa na choroby zawodowe i podejrze o takie choroby.
Art. 236.
Pracodawca jest obowizany systematycznie analizowa przyczyny wypadkw przy pracy, chorb zawodowych i innych
chorb zwizanych z warunkami rodowiska pracy i na podstawie wynikw tych analiz stosowa waciwe rodki
zapobiegawcze.
Art. 237.
1. Rada Ministrw okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) szczegowe zasady postpowania przy ustalaniu okolicznoci i przyczyn wypadkw przy pracy oraz sposb ich
dokumentowania, a take zakres informacji zamieszczanych w rejestrze wypadkw przy pracy,
2) wykaz chorb zawodowych,
3) szczegowe zasady postpowania dotyczce zgaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorb zawodowych
oraz podmioty waciwe w tych sprawach.
2. Minister waciwy do spraw pracy okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr protokou ustalenia okolicznoci i przyczyn
wypadku przy pracy zawierajcy dane dotyczce poszkodowanego, skadu zespou powypadkowego, wypadku i jego
skutkw, stwierdzenie, e wypadek jest lub nie jest wypadkiem przy pracy, oraz wnioski i zalecane rodki profilaktyczne, a
take pouczenie dla stron postpowania powypadkowego.
3. Minister waciwy do spraw pracy okreli, w drodze rozporzdzenia, wzr statystycznej karty wypadku przy pracy,
uwzgldniajc dane dotyczce pracodawcy, poszkodowanego, wypadku przy pracy, a take jego skutkw oraz sposb i
terminy jej sporzdzania i przekazywania do waciwego urzdu statystycznego.
4. Minister waciwy do spraw zdrowia okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) sposb dokumentowania chorb zawodowych i skutkw tych chorb, a take prowadzenia rejestrw chorb zawodowych,
uwzgldniajc w szczeglnoci wzory dokumentw stosowanych w postpowaniu dotyczcym tych chorb oraz dane objte
rejestrem,
2) wytyczne diagnostyczno-orzecznicze i kryteria rozpoznawania chorb zawodowych, uwzgldniajc w szczeglnoci
rodzaj choroby oraz czynniki szkodliwe i uciliwe wywoujce te choroby.
Art. 2371.
1. Pracownikowi, ktry uleg wypadkowi przy pracy lub zachorowa na chorob zawodow okrelon w wykazie, o ktrym
mowa w art. 237 1 pkt 2, przysuguj wiadczenia z ubezpieczenia spoecznego, okrelone w odrbnych przepisach.
2. Pracownikowi, ktry uleg wypadkowi przy pracy, przysuguje od pracodawcy odszkodowanie za utrat lub uszkodzenie
w zwizku z wypadkiem przedmiotw osobistego uytku oraz przedmiotw niezbdnych do wykonywania pracy, z
wyjtkiem utraty lub uszkodzenia pojazdw samochodowych oraz wartoci pieninych.
Rozdzia VIII Szkolenie
Art. 2372.

Minister edukacji narodowej jest obowizany zapewni uwzgldnianie problematyki bezpieczestwa i higieny pracy oraz
ergonomii w programach nauczania w szkoach, po uzgodnieniu zakresu tej problematyki z ministrem pracy i polityki
socjalnej.
Art. 2373. 1. Nie wolno dopuci pracownika do pracy, do ktrej wykonywania nie posiada on wymaganych kwalifikacji
lub potrzebnych umiejtnoci, a take dostatecznej znajomoci przepisw oraz zasad bezpieczestwa i higieny pracy.
2. Pracodawca jest obowizany zapewni przeszkolenie pracownika w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy przed
dopuszczeniem go do pracy oraz prowadzenie okresowych szkole w tym zakresie. Szkolenie pracownika przed
dopuszczeniem do pracy nie jest wymagane w przypadku podjcia przez niego pracy na tym samym stanowisku pracy, ktre
zajmowa u danego pracodawcy bezporednio przed nawizaniem z tym pracodawc kolejnej umowy o prac.
21. Pracodawca jest obowizany odby szkolenie w dziedzinie bezpieczestwa i higieny pracy w zakresie niezbdnym
do wykonywania cicych na nim obowizkw. Szkolenie to powinno by okresowo powtarzane.
3. Szkolenia, o ktrych mowa w 2, odbywaj si w czasie pracy i na koszt pracodawcy.
Art. 2374.
1. Pracodawca jest obowizany zaznajamia pracownikw z przepisami i zasadami bezpieczestwa i higieny pracy
dotyczcymi wykonywanych przez nich prac.
2. Pracodawca jest obowizany wydawa szczegowe instrukcje i wskazwki dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy na
stanowiskach pracy.
3. Pracownik jest obowizany potwierdzi na pimie zapoznanie si z przepisami oraz zasadami bezpieczestwa i higieny
pracy.
Art. 2375.
Minister waciwy do spraw pracy okreli, w drodze rozporzdzenia, szczegowe zasady szkolenia w dziedzinie
bezpieczestwa i higieny pracy, zakres tego szkolenia, wymagania dotyczce treci i realizacji programw szkolenia,
sposb dokumentowania szkolenia oraz przypadki, w ktrych pracodawcy lub pracownicy mog by zwolnieni z
okrelonych rodzajw szkolenia.
Rozdzia IX rodki ochrony indywidualnej oraz odzie i obuwie robocze
Art. 2376.
1. Pracodawca jest obowizany dostarczy pracownikowi nieodpatnie rodki ochrony indywidualnej zabezpieczajce przed
dziaaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynnikw wystpujcych w rodowisku pracy oraz informowa go o
sposobach posugiwania si tymi rodkami.
2. skrelony.
3. Pracodawca jest obowizany dostarcza pracownikowi rodki ochrony indywidualnej, ktre speniaj wymagania
dotyczce oceny zgodnoci okrelone w odrbnych przepisach.
Art. 2377.
1. Pracodawca jest obowizany dostarczy pracownikowi nieodpatnie odzie i obuwie robocze, speniajce wymagania
okrelone w Polskich Normach:
1) jeeli odzie wasna pracownika moe ulec zniszczeniu lub znacznemu zabrudzeniu,
2) ze wzgldu na wymagania technologiczne, sanitarne lub bezpieczestwa i higieny pracy.
2. Pracodawca moe ustali stanowiska, na ktrych dopuszcza si uywanie przez pracownikw, za ich zgod,
wasnej odziey i obuwia roboczego, speniajcych wymagania bezpieczestwa i higieny pracy.

 3. Przepis 2 nie dotyczy stanowisk, na ktrych s wykonywane prace zwizane z bezporedni obsug maszyn i innych
urzdze technicznych albo prace powodujce intensywne brudzenie lub skaenie odziey i obuwia roboczego rodkami
chemicznymi lub promieniotwrczymi albo materiaami biologicznie zakanymi.
4. Pracownikowi uywajcemu wasnej odziey i obuwia roboczego, zgodnie z 2, pracodawca wypaca ekwiwalent
pieniny w wysokoci uwzgldniajcej ich aktualne ceny.
Art. 2378.
1. Pracodawca ustala rodzaje rodkw ochrony indywidualnej oraz odziey i obuwia roboczego, ktrych stosowanie
na okrelonych stanowiskach jest niezbdne w zwizku z art. 2376 1 i art. 2377 1, oraz przewidywane okresy
uytkowania odziey i obuwia roboczego.
2. rodki ochrony indywidualnej oraz odzie i obuwie robocze, o ktrych mowa w art. 237 6 1 i art. 2377 1, stanowi
wasno pracodawcy.
Art. 2379.
1. Pracodawca nie moe dopuci pracownika do pracy bez rodkw ochrony indywidualnej oraz odziey i obuwia
roboczego, przewidzianych do stosowania na danym stanowisku pracy.
2. Pracodawca jest obowizany zapewni, aby stosowane rodki ochrony indywidualnej oraz odzie i obuwie robocze
posiaday waciwoci ochronne i uytkowe, oraz zapewni odpowiednio ich pranie, konserwacj, napraw, odpylanie i
odkaanie.
3. Jeeli pracodawca nie moe zapewni prania odziey roboczej, czynnoci te mog by wykonywane przez pracownika,
pod warunkiem wypacania przez pracodawc ekwiwalentu pieninego w wysokoci kosztw poniesionych przez
pracownika.
Art. 23710.
1. Pracodawca jest obowizany zapewni, aby rodki ochrony indywidualnej oraz odzie i obuwie robocze, ktre w wyniku
stosowania w procesie pracy ulegy skaeniu rodkami chemicznymi lub promieniotwrczymi albo materiaami biologicznie
zakanymi, byy przechowywane wycznie w miejscu przez niego wyznaczonym.
2. Powierzanie pracownikowi prania, konserwacji, odpylania i odkaania przedmiotw, o ktrych mowa w 1, jest
niedopuszczalne.
Rozdzia X Suba bezpieczestwa i higieny pracy
Art. 23711.
1. Pracodawca zatrudniajcy wicej ni 100 pracownikw tworzy sub bezpieczestwa i higieny pracy, zwan
dalej "sub bhp", penic funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy, za pracodawca
zatrudniajcy do 100 pracownikw powierza wykonywanie zada suby bhp pracownikowi zatrudnionemu przy
innej pracy. Pracodawca posiadajcy ukoczone szkolenie niezbdne do wykonywania zada suby bhp moe sam
wykonywa zadania tej suby, jeeli:
1) zatrudnia do 10 pracownikw albo
2) zatrudnia do 20 pracownikw i jest zakwalifikowany do grupy dziaalnoci, dla ktrej ustalono nie wysz ni
trzecia kategori ryzyka w rozumieniu przepisw o ubezpieczeniu spoecznym z tytuu wypadkw przy pracy i chorb
zawodowych.
2. Pracodawca - w przypadku braku kompetentnych pracownikw - moe powierzy wykonywanie zada suby
bhp specjalistom spoza zakadu pracy. Pracownik suby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, ktremu
powierzono wykonywanie zada suby bhp, o ktrym mowa w 1, a take specjalista spoza zakadu pracy powinni
spenia wymagania kwalifikacyjne niezbdne do wykonywania zada suby bhp oraz ukoczy szkolenie w
dziedzinie bezpieczestwa i higieny pracy dla pracownikw tej suby.

 3. Pracownik suby bhp oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, ktremu powierzono wykonywanie zada
tej suby, nie mog ponosi jakichkolwiek niekorzystnych dla nich nastpstw z powodu wykonywania zada i
uprawnie suby bhp.
4. Waciwy inspektor pracy moe nakaza utworzenie suby bhp, albo zwikszenie liczby pracownikw tej suby,
jeeli jest to uzasadnione stwierdzonymi zagroeniami zawodowymi.
5. Rada Ministrw okreli, w drodze rozporzdzenia:
1) szczegowy zakres dziaania, uprawnienia, organizacj, liczebno i podporzdkowanie suby bhp,
2) kwalifikacje wymagane do wykonywania zada suby bhp.
Rozdzia XI Konsultacje w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy oraz komisja bezpieczestwa i higieny pracy
Art. 23711a.
1. Pracodawca konsultuje z pracownikami lub ich przedstawicielami wszystkie dziaania zwizane z
bezpieczestwem i higien pracy, w szczeglnoci dotyczce:
1) zmian w organizacji pracy i wyposaeniu stanowisk pracy, wprowadzania nowych procesw technologicznych oraz
substancji i preparatw chemicznych, jeeli mog one stwarza zagroenie dla zdrowia lub ycia pracownikw,
2) oceny ryzyka zawodowego wystpujcego przy wykonywaniu okrelonych prac oraz informowania pracownikw o
tym ryzyku,
3) tworzenia suby bhp lub powierzania wykonywania zada tej suby innym osobom oraz wyznaczania
pracownikw do udzielania pierwszej pomocy,
4) przydzielania pracownikom rodkw ochrony indywidualnej oraz odziey i obuwia roboczego,
5) szkolenia pracownikw w dziedzinie bezpieczestwa i higieny pracy.
2. Pracownicy lub ich przedstawiciele mog przedstawia pracodawcy wnioski w sprawie eliminacji lub
ograniczenia zagroe zawodowych.
3. Pracodawca zapewnia odpowiednie warunki do przeprowadzania konsultacji, a zwaszcza zapewnia, aby
odbyway si w godzinach pracy. Za czas nieprzepracowany w zwizku z udziaem w konsultacjach pracownicy lub
ich przedstawiciele zachowuj prawo do wynagrodzenia.
4. Na umotywowany wniosek pracownikw lub ich przedstawicieli dotyczcy spraw zagroenia zdrowia i ycia
pracownikw inspektorzy pracy Pastwowej Inspekcji Pracy przeprowadzaj kontrole oraz stosuj rodki prawne
przewidziane w przepisach o Pastwowej Inspekcji Pracy.
5. U pracodawcy, u ktrego zostaa powoana komisja bezpieczestwa i higieny pracy - konsultacje, o ktrych mowa
w 1, mog by prowadzone w ramach tej komisji, natomiast uprawnienia, o ktrych mowa w 2 i 4, przysuguj
pracownikom lub ich przedstawicielom wchodzcym w skad komisji.
6. Pracownicy lub ich przedstawiciele nie mog ponosi jakichkolwiek niekorzystnych dla nich konsekwencji z
tytuu dziaalnoci, o ktrej mowa w 1, 2 i 4. Dotyczy to rwnie pracownikw lub ich przedstawicieli, o ktrych
mowa w 5.
Art. 23712.
1. Pracodawca zatrudniajcy wicej ni 250 pracownikw powouje komisj bezpieczestwa i higieny pracy, zwan
dalej "komisj bhp", jako swj organ doradczy i opiniodawczy. W skad komisji bhp wchodz w rwnej liczbie
przedstawiciele pracodawcy, w tym pracownicy suby bhp i lekarz sprawujcy profilaktyczn opiek zdrowotn nad
pracownikami, oraz przedstawiciele pracownikw, w tym spoeczny inspektor pracy.

 2. Przewodniczcym komisji bhp jest pracodawca lub osoba przez niego upowaniona, a wiceprzewodniczcym spoeczny inspektor pracy lub przedstawiciel pracownikw.
Art. 23713.
1. Zadaniem komisji bhp jest dokonywanie przegldu warunkw pracy, okresowej oceny stanu bezpieczestwa i
higieny pracy, opiniowanie podejmowanych przez pracodawc rodkw zapobiegajcych wypadkom przy pracy i
chorobom zawodowym, formuowanie wnioskw dotyczcych poprawy warunkw pracy oraz wspdziaanie z
pracodawc w realizacji jego obowizkw w zakresie bezpieczestwa i higieny pracy.
2. Posiedzenia komisji bhp odbywaj si w godzinach pracy, nie rzadziej ni raz na kwarta. Za czas
nieprzepracowany w zwizku z udziaem w posiedzeniach komisji bhp pracownik zachowuje prawo do
wynagrodzenia.
3. Komisja bhp w zwizku z wykonywaniem zada wymienionych w 1 korzysta z ekspertyz lub opinii specjalistw
spoza zakadu pracy w przypadkach uzgodnionych z pracodawc i na jego koszt.
Art. 23713a.
Przedstawiciele pracownikw, o ktrych mowa w art. 23711a i art. 23712, s wybierani przez zakadowe organizacje
zwizkowe, a jeeli u pracodawcy takie organizacje nie dziaaj - przez pracownikw, w trybie przyjtym w zakadzie
pracy.
Rozdzia XII Obowizki organw sprawujcych nadzr nad przedsibiorstwami lub innymi jednostkami
organizacyjnymi pastwowymi albo samorzdowymi
Art. 23714.
Organy sprawujce nadzr nad przedsibiorstwami lub innymi jednostkami organizacyjnymi pastwowymi albo
samorzdowymi s obowizane podejmowa dziaania na rzecz ksztatowania bezpiecznych i higienicznych warunkw
pracy, w szczeglnoci:
1) udziela przedsibiorstwom i jednostkom organizacyjnym pomocy przy wykonywaniu zada z zakresu bezpieczestwa i
higieny pracy,
2) dokonywa, co najmniej raz w roku, oceny stanu bezpieczestwa i higieny pracy w przedsibiorstwach i jednostkach
organizacyjnych oraz okrela kierunki poprawy tego stanu,
3) w miar potrzeb i moliwoci - inicjowa i prowadzi badania naukowe dotyczce bezpieczestwa i higieny pracy.
Rozdzia XIII Przepisy bezpieczestwa i higieny pracy dotyczce wykonywania prac w rnych gaziach pracy
Art. 23715.
1. Minister pracy i polityki socjalnej w porozumieniu z ministrem zdrowia i opieki spoecznej okreli, w drodze
rozporzdzenia, oglnie obowizujce przepisy bezpieczestwa i higieny pracy dotyczce prac wykonywanych w rnych
gaziach pracy.
2. Ministrowie waciwi dla okrelonych gazi pracy lub rodzajw prac w porozumieniu z ministrem pracy i polityki
socjalnej oraz ministrem zdrowia i opieki spoecznej okrel, w drodze rozporzdzenia, przepisy bezpieczestwa i higieny
pracy dotyczce tych gazi lub prac.