Professional Documents
Culture Documents
Dobrowolne poddanie si
odpowiedzialnoci wpostpowaniu
karnym skarbowym ijego wpyw
na postpowanie przed sdami
administracyjnymi
Instytucja dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci, uregulowana w art. 17 ustawy z dnia
10 wrzenia 1999 r. Kodeks karny skarbowy1) dalej k.k.s., pozwala sprawcy przestpstwa lub
wykroczenia skarbowego na osignicie znaczcych korzyci wpostpowaniu karnym skarbowym.
Przede wszystkim instytucja ta umoliwia podejrzanemu uniknicie dotkliwych konsekwencji skazania wyrok, ktrym sd zezwala na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci przez sprawc
nie zostaje wpisany do Krajowego Rejestru Karnego, ajednoczenie nie stanowi przesanki recydywy skarbowej. Powysze niewtpliwe zalety dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci, przy
stosunkowo szerokim zakresie jego zastosowania, sprawiaj, i powszechn praktyk jest korzystanie ztej instytucji przez osoby, wobec ktrych wszczto postpowanie karne skarbowe.
1. Wprowadzenie
W wietle orzecznictwa sdw administracyjnych
dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci wie si
z pewnym ryzykiem. Sdy administracyjne prezentuj bowiem pogld, z ktrego wynika, e wyrok wydany
w wyniku dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci jest wyrokiem skazujcym, co sprawia, i sdy administracyjne oraz organy podatkowe s nim zwizane,
awtakiej sytuacji szanse na pozytywne rozstrzygnicie
sprawy wpostpowaniu podatkowym s znikome. Klasyfikowanie wyroku, ktrym sd zezwala na dobrowolne
poddanie si odpowiedzialnoci, jako wyroku skazujcego budzi jednak powane iuzasadnione wtpliwoci.
Celem artykuu jest analiza powyszego zagadnienia.
35
czy wyrok, ktry zapada wwyniku dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci, jest wyrokiem skazujcym iznajdzie wobec niego zastosowanie przepis art. 11 p.p.s.a.?
3. Stosowanie przepisu art. 11 p.p.s.a.
wprzypadku wyroku, ktry zapad wwyniku
dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci
wwietle orzecznictwa sdw
administracyjnych
Wobrocie prawnym wystpuj wyroki sdw administracyjnych, wktrych sdy prezentuj pogld, i dla
zastosowania przepisu art. 11 p.p.s.a., zarwno wpostpowaniu sdowoadministracyjnym, jak i podatkowym,
bez znaczenia pozostaje okoliczno zwizana zfaktem,
i wyrok zosta wydany w wyniku dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci. Innymi sowy, w ocenie
sdw, dla zastosowania przepisu art. 11 p.p.s.a. nie
ma znaczenia, i wyrok zapad w wyniku dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci, gdy taki wyrok jest
wyrokiem skazujcym5).
W prawomocnym wyroku z dnia 30 padziernika
2007 r.6) Wojewdzki Sd Administracyjny wKrakowie
wskaza, i dopuszczalne jest odstpienie przez organy
podatkowe od dodatkowych czynnoci dowodowych
i oparcie swoich ustale co do stanu faktycznego na
treci ustale prawomocnego wyroku skazujcego take
iwtym przypadku, gdy wyrok zapad wwyniku dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci karnej. Sd
administracyjny podkreli rwnie, i wjego ocenie dla
zastosowania art. 11 p.p.s.a. nie ma znaczenia, e skazujcy wyrok zapad wwyniku dobrowolnego poddania
36
37
38
Warto wtym miejscu zwrci uwag na redakcj art. 4 ustawy zdnia 28 padziernika 2002 r.
oodpowiedzialnoci podmiotw zbiorowych za
czyny zabronione pod grob kary11), wktrym
ustawodawca wyranie odrnia wyroki skazujce, umarzajce, warunkowo umarzajce izezwalajce na poddanie si odpowiedzialnoci.
Zdaniem autorw na gruncie wykadni systemowej
ijzykowej nie da si broni tezy otosamoci wyroku
skazujcego izezwalajcego.
4.2. Brak wpisu do Krajowego Rejestru Karnego
oraz brak wystpienia przesanki recydywy skarbowej
Zgodnie zprzepisem art. 18 2 k.k.s. prawomocny
wyrok ozezwoleniu na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci nie podlega wpisowi do Krajowego Rejestru Karnego. Powyszy przepis jest jednoznacznym
dowodem, i wyrok, ktrym sd zezwala na dobrowolne
poddanie si odpowiedzialnoci przez sprawc, nie jest
wyrokiem skazujcym.
Naley mie na uwadze, i ustawodawca w ustawie
z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym12)
wprzepisie art. 1 ust. 2 pkt 1 wskaza, i wKrajowym Rejestrze Karnym gromadzi si dane oosobach prawomocnie skazanych za przestpstwa lub przestpstwa skarbowe.
Skoro przesank przyjcia recydywy skarbowej jest uprzednie skazanie sprawcy, to wyrok
zezwalajcy na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci nie moe by uznawany za wyrok
skazujcy.
4.3. Wyrok Trybunau Konstytucyjnego
zdnia 8 stycznia 2008 r.13)
Przeciwko stanowisku prezentowanemu przez sdy
administracyjne, zgodnie z ktrym wyrok, ktrym sd
zezwala na dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci, jest wyrokiem skazujcym, przemawia rwnie stanowisko Trybunau Konstytucyjnego wyraone w wyroku
zdnia 8 stycznia 2008 r. Wtej sprawie Trybuna zbada
zgodno przepisw regulujcych instytucj dobrowolnego poddania si odpowiedzialnoci zKonstytucj RP.
Wpowoanym wyroku Trybuna Konstytucyjny wskaza
m.in., i:
Dobrowolne poddanie si odpowiedzialnoci,
oprcz uproszczenia postpowania, pozwala rwnie
sprawcy unikn statusu ipitna skazanego oraz recydywisty skarbowego, a take wynikajcych z tego konsekwencji. (L. Wilk (w:) L. Wilk, J. Zagrodnik, op. cit.,
s. 93).
W tym przypadku bowiem sprawca przestpstwa
lub wykroczenia skarbowego unika skutkw skazania, a mianowicie nie tylko wyrok nie jest wpisany
do Krajowego Rejestru Karnego, ale take wyczone jest ewentualne stosowanie przepisw o recydywie skarbowej (podkr. autorw). Zgodnie z art. 18
2 i3 k.k.s. prawomocny wyrok ozezwoleniu na poddanie si odpowiedzialnoci nie podlega wpisowi do
Krajowego Rejestru Karnego, auiszczenie okrelonej
kwoty tytuem kary grzywny za przestpstwo skarbowe w drodze poddania si odpowiedzialnoci nie
39
Summary
Voluntary submission to liability in fiscal penal proceedings and
its influence on the proceedings before administrative courts
Voluntary submission to liability, which is regulated in Art. 17 of the
Act of 10 September 1999 Fiscal Penal Code, enables the perpetrator of a fiscal offence or petty offence to derive considerable benefits in fiscal penal proceedings. First of all, the mechanism enables
the suspect to avoid the painful consequences of the conviction: the
judgment in which the court permits the perpetrator to voluntarily
accept liability is not entered in the National Criminal Register, and
at the same time it does not constitute grounds for finding the person a repeated fiscal offender. The above, undoubted advantages of
voluntary submission to liability, with the relatively broad scope of
application of the mechanism, result in it being commonly used by
persons against whom fiscal penal proceedings have been initiated.
dr Hanna Gajewska-Kraczkowska
Autorka jest adwokatem, Counsel w kancelarii Domaski Zakrzewski Palinka sp.k. oraz
pracownikiem naukowym Instytutu Prawa
Karnego Uniwersytetu Warszawskiego
Pawe Suchocki
REKLAMA
Doradca
podatkowy
w egzekucji
administracyjnej
nalenoci
pieninych
niu egzekucyjnym.
ministracyjnej nalenoci pieninych z punktu
widzenia doradcy podatkowego jako penomocnika zobowizanego. Pooyli nacisk na
uregulowania stanowice gwarancje procesowe strony, zwaszcza te, ktre wywouj
wtpliwoci w dotychczasowej praktyce. Wykorzystano przy tym literatur przedmiotu
i orzecznictwo, przede wszystkim Naczelnego Sdu Administracyjnego. Publikacja prezentuje
rozwizania, ktre mog by stosowane w konkretnych stanach faktycznych.
40