Kinia 2008

Zagadnienia na egzamin
Ochrona Wasnoci Intelektualnej
1. Przedmiot Prawa Autorskiego
Przedmiotem prawa autorskiego jest kady przejaw dziaalnoci twrczej o
indywidualnym (samodzielnym) charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci,
niezalenie od wartoci, przeznaczenia i sposobu wyraenia (utwr).
W szczeglnoci przedmiotem prawa autorskiego s utwory:
wyraone sowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne,
naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe) plastyczne, fotograficzne, lutnicze, wzornictwa
przemysowego, architektoniczne, architektoniczno-urbanistyczne i urbanistyczne, muzyczne i sownomuzyczne, sceniczne, sceniczno-muzyczne, choreograficzne i pantomimiczne, audiowizualne (w tym
wizualne i audialne).

Przedmiotem prawa autorskiego jest wic rezultat pracy twrcy.

Np. komputer nie jest twrc, bo nie robi nic samodzielnie tylko to co ma
zaprogramowane i jest obsugiwany przez czowieka.
(Utwr jest przedmiotem prawa autorskiego od chwili ustalenia, chociaby mia posta
nieukoczon. Ochrona przysuguje twrcy niezalenie od spenienia jakichkolwiek
formalnoci.)
Twrczo - oryginalno + twrczo rwnolega = paralelna (dwch twrcw
niezalenie od siebie tworzy to samo)

twrczo zakaz naladownictwa (plagiatu)

oryginalno niepowtarzalno
oryginalno to co wicej ni twrczo, wszystko co
spenia kryteria oryginalnoci, spenia te kryteria
twrczoci.
Jeeli co jest twrczoci nie musi by oryginalnoci, ale jeeli co jest oryginalnoci
to na pewno jest twrczoci.
Oryginalno charakter przedmiotowy (ocena utworu przez kogo z zewntrz)
Twrczo charakter podmiotowy (subiektywny) (ocena utworu przez twrc =
podmiot, )
Oryginalno zewntrzna forma wysowienia np. dosowne przytoczenie (cytat) lub
forma opisowa.
Oryginalno wewntrzna tre
Np. program telewizyjny w rnych gazetach nie ma oryginalnoci wewntrznej bo
tre jest taka sama we wszystkich, natomiast moe wyrnia si wygldem, ukadem
itd. jest to oryginalno zewntrzna.
1

Utwr pierwotny oryginalny utwr np. Pan Tadeusz Adama Mickiewicza

Utwr zaleny (2w1 utwr pierwotny + opracowanie)
Opracowanie cudzego utworu, w szczeglnoci tumaczenie, przerbka, adaptacja, jest
przedmiotem prawa autorskiego bez uszczerbku dla prawa do utworu pierwotnego. Np.
adaptacja filmowa Pana Tadeusza Wajdy scenariusz
Do opracowania potrzebna jest zgoda autora chyba e autorskie prawa majtkowe do
utworu pierwotnego wygasy.
(Za opracowanie nie uwaa si utworu, ktry powsta w wyniku inspiracji cudzym
utworem.)

2.

Dualizm Praw Autorskich

Twrcy przysuguje penia praw autorskich, czyli :

Niemajtkowe - autorskie prawa osobiste (prawo do autorstwa, nienaruszalnoci,
anonimatu, s niezbywalne nie podlegaj wygaszeniu, dziedziczeniu, twrca nie moe
si ich wyzby)
Majtkowe autorskie prawa majtkowe ( prawo do czerpania korzyci z utworu
podlegaj zbyciu, dziedziczeniu, licencji, wygaszeniu, twrca moe si ich wyzby)
(na egzaminie naley je porwna, wykaza rnice)

3.

Autorskie Prawa Osobiste

Jest to ochrona wizi twrcy z utworem. Autorskie prawa osobiste nie podlegaj
zbyciu, dziedziczeniu ani wygaszeniu. Ochronie podlegaj niemajtkowe interesy
twrcy , takie jak:
- Prawo do autorstwa utworu ( Prawo do oznaczenia utworu swoim
nazwiskiem, pseudonimem, prawo do anonimatu. Naruszenie tego prawa:
przywaszczenie sobie utworu, wprowadzenie w bd co do jego autorstwa,
zatajenie twrcy przez inn osob ni twrca.)
- Prawo do integralnoci (nienaruszalnoci) utworu (Prawo do
nienaruszalnoci treci i formy utworu i prawo do rzetelnego wykorzystania
utworu)
- Prawo do decydowania o pierwszym udostpnieniu utworu publicznoci
(Twrca moe swobodnie decydowa , czy i kiedy utwr zostanie
udostpniony odbiorcom)
- Prawo do nadzoru nad sposobem korzystania z utworu

4.

Autorskie Prawa Majtkowe

Prawo do korzyci majtkowych z eksploatowania utworu, podlegaj obrotowi czyli

podlegaj zbyciu, dziedziczeniu. Autorskie prawa majtkowe podlegaj te
wygaszeniu po 70 latach od mierci autora chyba e umowa stanowi inaczej. (Jeeli
autor jest nieznany to wygasaj 70 lat po pierwszym wydaniu)

5.

Przejcie Autorskich Praw Majtkowych

Przejcie Autorskich
Praw Majtkowych

Dziedziczenie

Umowa

Przeniesienie (zbycie) utwr

nie wraca do autora, chyba e
ponownie je odkupi nowa
umowa (tylko pisemna)

Licencja (korzystanie)
Utwr wraca do autora.*

Wyczna np. tylko jedno

Niewyczna np. wiele

wydawnictwo moe
wydawa dan ksik
(tylko pisemna)

wydawnictw, niezalenie
od siebie wydaje ta sam
ksik ** (moe by
ustna)

* (licencja) Utwr wraca do autora. Jeli jest na czas nieokrelony mona ja wypowiedzie z
rocznym wyprzedzeniem jeli umowa milczy licencja wygasa po 5 latach.
** jeli umowa milczy na temat czy licencja jest wyczna, czy niewyczna interpretujemy j
jako niewyczn.
[ w prawie pracy umowa musi by pisemna, ale jak jest ustna to tak jakby bya
pisemna i
pracodawca ma obowizek wyda pisemn umow, natomiast w prawie autorskim jest
inaczej, jeeli przy przeniesieniu albo licencji wycznej umowa zostaa zawarta ustnie to taka
umowa nie jest wana w wietle prawa. W prawie pracy przy umowie o prac zawsze naley si
wynagrodzenie niewane czy umowa mwi, e si naley, czy e si nie naley, czy umowa
milczy, natomiast w prawie autorskim tylko w tedy gdy umowa mwi, e si naley lub gdy
umowa milczy ]
Jeeli z umowy nie wynika, e przeniesienie autorskich praw majtkowych lub udzielenie
licencji nastpio nieodpatnie, twrcy przysuguje prawo do wynagrodzenia.
Pola Eksploatacji - Jeeli umowa nie stanowi inaczej, twrcy przysuguje odrbne
wynagrodzenie za korzystanie z utworu na kadym odrbnym polu eksploatacji.
Ustawodawca wyodrbni 3 rodzaje: druk, dwik cyfrowy, analogowy
Kryteria:
1. Utrwalanie i zwielokrotnianie utworu (kada technika nowe pole eksploatacji)
2. Rozpowszechnianie
3. Publiczne odtwarzanie, udostpnianie
3

6.

Sankcje Z Tytuu Naruszenia Autorskich Praw Osobistych

! Zadouczynienie za naruszenie autorskich praw osobistych ma charakter

niemajtkowy
Twrca, ktrego autorskie prawa osobiste zostay zagroone cudzym dziaaniem,
da, aby osoba, ktra dopucia si naruszenia:
- dopenia czynnoci potrzebnych do usunicia jego skutkw, w szczeglnoci aby
zoya publiczne owiadczenie o odpowiedniej treci i formie (np. sprostowanie) i
zoya przeprosiny.
Zagroenie naruszenia sankcja zaniechanie
Dokonanie naruszenia sankcja przeprosiny, zadouczynienie
Jeeli naruszenie byo zawinione:
-sd moe przyzna twrcy odpowiedni sum pienin tytuem zadouczynienia
za szkod moraln albo - na danie twrcy - zobowiza sprawc, aby uici
odpowiedni sum pienin na wskazany przez twrc cel spoeczny.

7.

Sankcje Z Tytuu Naruszenia Autorskich Praw Majtkowych

Twrca moe da od osoby, ktra naruszya jego autorskie prawa majtkowe,

- zaniechania naruszenia (eby na przyszo nie narusza)
- usunicia skutkw naruszenia
- wydania uzyskanych korzyci
- zapacenia w podwjnej (niezawinienie), a w przypadku gdy naruszenie jest
zawinione, potrjnej wysokoci stosownego wynagrodzenia z chwili dochodzenia (w
chwili gdy idziemy do sdu jaka jest warto rynkowa utworu)
Zawinienie
ac. culpa (bez zego zamiaru) wina cywilistyczna - wina w szerokim tego sowa
znaczeniu
ac. dolus (zy zamiar) : wina karnistyczna
- bezporedni
- ewentualny

8.

Podmiot prawa Autorskiego - Twrca

Za twrc uwaa si osob, ktrej nazwisko jest uwidocznione na egzemplarzach

utworu lub w jakikolwiek inny sposb zostao przedstawione do publicznej
wiadomoci. Ujawnienie autorstwa utworu przysuguje twrcy z tytuu posiadania
przez niego praw osobistych. To, w jaki sposb autor oznaczy swj utwr zaley
tylko i wycznie od niego, moe go udostpni pod pseudonimem lub anonimowo.
Do chwili nie ujawnienia swego autorstwa, autora zastpuje producent lub wydawca.
Nadal jednak podmiotem prawa pozostaje dziaajcy anonimowo twrca utworu, a
producent czy wydawca dziaajcy w jego imieniu nie nabywa jego praw a zastpuje
go w wykonywaniu jego praw.

Kady kto, tworzy dzieo z tytuu posiadanych praw osobistych, ma prawo do:
autoryzacji utworu;
nienaruszalnoci treci i formy utworu;
fachowe wykorzystanie utworu;
oznaczenie utworu swoim nazwiskiem lub pseudonimem, ewentualnie anonimowo;
kontrola nad wykorzystaniem swojego dziea przez innych;
decydowanie o pierwszym publicznym udostpnieniu.
Autorskie prawa majtkowe do utworu zbiorowego, w szczeglnoci do
encyklopedii lub publikacji periodycznej, przysuguj producentowi lub wydawcy, a
do poszczeglnych czci majcych samodzielne znaczenie - ich twrcom.
Domniemywa si, e producentowi lub wydawcy przysuguje prawo do tytuu.
Utwr pracowniczy Jeeli ustawa lub umowa o prac nie stanowi inaczej,
pracodawca, ktrego pracownik stworzy utwr w wyniku wykonywania obowizkw
ze stosunku pracy, nabywa z chwil przyjcia utworu autorskie prawa majtkowe w
granicach wynikajcych z celu umowy o prac i zgodnego zamiaru stron.

9.

Przedmioty Prawa Wasnoci Przemysowej

Wasno przemysowa - rodzaj praw wycznych wynikajcych z narodowego,

midzynarodowego lub regionalnego ustawodawstwa.
Wasno przemysow naley rozumie nie tylko w stosunku do przemysu i
handlu, ale take do przemysw rolnych (wino, ziarno, owoce, zwierzta, itd.) i
grniczych (mineray, wody mineralne. itd.).
Zgodnie z polskim prawem do przedmiotw wasnoci przemysowej zaliczamy:
1.

2.
3.
4.
5.

projekty wynalazcze, w tym:

o
wynalazki,
o
wzory uytkowe,
o
wzory przemysowe,
o
topografia ukadu scalonego,
o
projekty racjonalizatorskie,
znaki towarowe,
oznaczenia geograficzne,
ochrona konkurencji,
zwalczanie nieuczciwej konkurencji.

Wynalazek - nowe rozwizanie techniczne, najczciej poprzedzone przez pomys. Wedug

prawa patentowego wynalazek to, poddajce si cisej definicji prawno-technicznej, unikalne
rozwizanie techniczne, nie opatentowane dotychczas.
Wzorem uytkowym jest nowe i uyteczne rozwizanie o charakterze technicznym, dotyczce
ksztatu, budowy i zestawienia przedmiotu o trwaej postaci, przy czym uyteczno takiego
rozwizania wyraa si moliwoci osignicia celu majcego praktyczne znaczenie przy
wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobu o cechach wzoru uytkowego.

Wzr przemysowy - jest to "nowa i posiadajca indywidualny charakter posta wytworu lub
jego czci, nadana mu w szczeglnoci przez cechy linii, konturw, ksztatw, kolorystyk,
struktur lub materia wytworu oraz przez jego ornamentacj. Wytworem jest kady przedmiot
wytworzony w sposb przemysowy lub rzemielniczy, obejmujcy w szczeglnoci
opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyczeniem programw
komputerowych.
Znak towarowy niepowtarzalna nazwa, fraza, symbol, logo, projekt, obraz lub motyw uyty
przez przedsibiorstwo podczas kampanii reklamowych w celu uzyskania jednoznacznej
identyfikacji swoich towarw lub usug wrd konsumentw.

(nie wiem czy jest wszystko w dwch ostatnich punktach 8 i 9, ale bd jeszcze omwione na
wykadzie przed samym egzaminem)