MEDIA A AGRESJA

Anna Oleszkowicz

MITY

Bezporedniego zwizku przemocy ekranowej z

przemoc w yciu
Braku takiego zwizku
Selektywnego oddziaywania przemocy
ekranowej
Nadmiaru przemocy w telewizji
Odzwierciedlenia przemocy istniejcej w
rzeczywistoci

MIT

Bezporedniego zwizku przemocy

ekranowej z przemoc w yciu

Ograniczenia zwizane z tym wpywem:

Trwao (krtkotrwae i dugotrwae skutki)
Okresy sensytywne
Cechy odbiorcy (psychotyzm, agresja, pobudzenie
seksualne)
Oglne mechanizmy uczenia si

KRTKOTERMINOWE SKUTKI OGLDANIA

PRZEMOCY
odgrywanie scen zwizanych z przemoc - imitacja
efekt Wertera (wzrost samobjstw) po nagonionych
samobjstwach, po filmie owca jeleni
wzrost zabjstw po meczach bokserskich wagi cikiej
mniejsza gotowo do zachowa prospoecznych (eksp.
Bushmana, 2005 - 320 os.)
wiksza wrogo i zachowanie agresywne po ogldniciu filmw
agresywnych (Bushmann) paradoks reklam
teza bdnego koa: poziom agresji a ogldanie programw
agresywnych
wzrost pobudzenia autonomicznego ukadu nerowego

Transfer ekscytacji
koncepcja Zilmanna

Transfer nadwyki pobudzenia na now sytuacj moe

zwikszy prawdopodobiestwo agresji

a.

Jeli nowa sytuacja prowokuje do agresji

Interpretacja nadwyki pobudzenia nadawanie
znaczenia sytuacji (dwuczynnikowa teoria emocji
Schachtera) w kategoriach agresywnych

b.

DUGOTERMINOWE SKUTKI OGLDANIA PRZEMOCY

wzrost agresji i przestpczoci nawet po 30 latach (Huesmann),

zwizek midzy agresj 8 -latkw i ogldanie agresji w wieku 8 lat (.21),

ogldanie agresji w wieku 8 lat i agresj 18- latkw (.24); agresja w wieku 8
lat i 18 lat (0,33)

spadek wraliwoci (habituacja) Eysenck,

wzmoony rozwj skryptw agresywnych: jak, kiedy, jakie
konsekwencje (6-10 lat Berkowitz, Huesmann), (8-12 lat - badania
Erona), kumulatywne skutki agresji

ksztatowanie obrazu wiata jako zagraajcego i wrogiego, strach,

wiat jest zy Cantor, Wilson
pozytywne wartociowanie agresji, akceptacja w yciu spoecznym
osabienie zahamowa przed agresj (bd faszywej powszechnoci)

Mechanizmy poredniczce
Modelowanie, naladowanie
Desensytyzacja
Torowanie poznawcze (Berkowitz)
zachowania sprawcze
Budowanie schematw poznawczych dot.
wiedzy o wiecie i sposobach dziaania

Hipoteza sygna pobudzenie

koncepcja Berkowitza

Prawdopodobiestwo agresji wzrasta

przy

a.

Wzrocie frustracji
Sygnaach skojarzonych z agresj (efekt
broni)

b.

Mit brak zwizku

Strategie pomniejszania zwizku:

Zaprzeczanie takim zalenociom
Przemoc w programach odzwierciedla
przemoc rzeczywist
Peni funkcje katarktyczne
Peni funkcje uwiadamiajce
Ludzie zdaj sobie spraw z fikcji

Katharsis czy uczenie si

Hipoteza katharsis

Eksperyment Rusella Geena (poddanie prowokacji

poowy badanych, wszystkich przydzielono do 3 grup)

raenie prdem prowokatora; katharsis?

2. Obserwacja jak to robi kto; - katharsis?
3. brak manipulacji (w drugiej czci)
Dostarczanie szokw elektrycznych podstawionej
osobie
Najwyszy poziom agresji w grupach I i II
1.

Mit

Nadmiaru przemocy w telewizji

Rne definicje przemocy

Humorystyczny i nierealny kontekst
Problem nie z iloci przemocy, ale ze
sposobem jej obrazowania

WARUNKI SPRZYJAJCE WPYWOWI PRZEMOCY OGLDANEJ W

MEDIACH (B. Krahe)
istnieje moralne uzasadnienie wystpujcej agresji,

zasuona kara (44% agresji w TV jako akt uprawniony)

spostrzeganie pozytywnych konsekwencji zachowa

agresywnych lub braku kar (w czasie 2 500 godzin
programu 19% sprawcw ukaranych); np. wygrana
gra

agresja beznamitna (brak widocznej szkody

30%, brak blu i obrae 60%,) lub humorystyczna

 stwarzanie wizerunku sympatycznego agresora, co

sprzyja modelowani,
trudnoci obserwatora do dystansowania si
(sugestywne prezentacje fikcyjnych treci) lub realna
przemoc
DODATKOWO W GRACH VIDEO

przyjcie roli agresora (rola wymuszona przez gr)

czynne stosowanie agresji (tworzenie si skryptw
poznawczych)
uzalenienie od gier (hipoteza o uwalnianiu
dopaminy: na skutek staych wzmocnie uaktywnia
si system nagrody w mzgu)

Mit selektywnego oddziaywania

Respondenci w 90% uznaj, e
rdem przemocy s media, ale
ogldaj TV przecitnie 3-4 godziny
(w wieku powyej 4 lat)
- Wskie rozumienie nastpstw wpywu mediw
konkretne zachowania
- Rodzice maj lepsze zdanie o swoich dzieciach
- Przekonanie o wikszym wasnym wpywie na
modsze dzieci, a wikszym wpywie mediw na
starsze (niezgodne z badaniami)

cd
-

efekt trzeciej osoby Davison, 1983

asymetria spostrzeganej podatnoci na wpyw
mediw

Zaobserwowana rnica wpywu mediw na Ja Innych zaley od:

Spostrzegana intencja nadawanych informacji

(negatywna wiksza asymetria)
Ocena spoecznej szkodliwoci przekazu (przy
pozytywnym przekazie efekt odwrcony wikszy wpyw
mediw na Ja)
Percepcja wiarygodnoci rda im niej wiarygodne
tym wiksza asymetria
Ocena wasnych kompetencji _ gdy czujemy si
ekspertami przeceniamy wpyw mediw na innych

Mit odzwierciedlenia w TV agresji

rzeczywistej
agresja w mediach jest o wiele czstsza
ni w rzeczywistoci (1000 razy).
nadreprezentacja niektrych scen
przemocy

Cyberprzemoc i cyberpornografia

Cyberprzemoc
Stosowanie przemocy z uyciem technologii informacyjnych
i komunikacyjnych

Formy:

upokarzanie i zastraszanie przez obraliwe komentarze,

zdjcia lub filmiki
kradzie tosamoci, wamania na konto pocztowe
wykluczenie z cyberspoecznoci (usuwanie z list)
sugerowanie wiadczenia usug seksualnych
szantaowanie zamieszczeniem czego w sieci
upublicznienie tajemnic
nkanie mailami, sms-ami (stalking)
flaming - agresja midzy uczestnikami czatu

Cyberprzemoc - rodki
Poczta elektroniczna
Czat, grupy dyskusyjne
Komunikatory
Blogi
Serwisy spoecznociowe
Telefony komrkowe
Strony internetowe

Cyberprzemoc - specyfika
Pozorna anonimowo,
Mniejsze skrpowanie normami
Trudniej udowodni win
Dystans przestrzenny
Podwiadome oddzielenie realu i sieci (przybieranie
wirtualnej tosamoci)
Zwielokrotnienie jej siy, globalny zasig
Izolacja ofiary (niemi wiadkowie przemocy)
Atakowanie ofiary nawet w domu
Trudno sobie z ni poradzi
Mniej kontrolowana ni rzeczywista przemoc

Cyberprzemoc - przyczyny
Wyrwnywanie krzywd
Odreagowanie frustracji
Pozyskiwanie uwagi otoczenia
Niskie poczucie wasnej wartoci
Brak wiadomoci skutkw (art, dobra zabawa)
Maa empatia
Lk przed staniem si ofiar

Cyberpornografia
Pisma, druki, filmy, wizerunki i inne przedmioty wykonywane i
rozpowszechniane w celu wywoania u odbiorcy podniecenia
seksualnego (A. Zwoliski)
Kategoryzacja stron internetowych:
1. Galerie zdj pornograficznych, podzielone tematycznie
2. Zbiory maych filmikw, ktre mona zapisa na osobistym
komputerze
3. Telekonferencje internetowe z intymnymi dialogami, life sex
4. Sklepy internetowe sex shopy (filmy wideo i gadety)
(J. Bednarek)

Cyberpornografia a dzieci
Przerasta zdoloci adaptacyjne dzieci i prowadzi do przyswajania
wypaczonej i sprymityzowanej wizji seksualnoci
Warunkowanie i kojarzenie przyjemnoci z brutalnoci i agresj
Uzalenienie od ogldania tych stron (czsto przy frustracji
dowiadczanej w domu rodzinnym, te nuda i ciekawo poznawcza)

Erotyzacja psychiki dziecka, przedwczesne pobudzenie seksualne

(wulgaryzmy, zachowania prowokacyjne wobec rwienikw)
Podatno na uwodzenie (podatno na prostytucj w internecie i
realu, galerianki, seksting)

Media a seks i cyberpornografia

Ogldanie przemocy powoduje zobojtnienie i
bierno
Zwikszona agresja mczyzn wobec kobiet
Zmniejszenie wraliwoci wobec ofiar gwatu
Zmiana zapotrzebowania na si bodca
Brak satysfakcji z seksu maeskiego,
obnienie atrakcyjnoci partnera

 Mniejsze zainteresowanie uczuciem jako

motywem seksu
Mniejsze pozytywne wartociowanie
konwencjonalnych form seksu

Nieprawdziwy wzorzec relacji mskodamskich

Fantazjowanie o sile i przemocy w seksie
Wiksze prawdopodobiestwo udziau w
gwatach i seksie dziecicym
(K. Ostrowska, A. Andrzejewska)

Konkluzje
-Najwicej agresji wyzwala przemoc z pornografi
-Przemoc bez seksu wicej agresji ni bodce
seksualne bez przemocy
- Model grubiastwa seksualnego: deprecjonujcy
obraz kobiety w pornografii moe facylitowa
msk agresj (Zillman)

Literatura
B. Krahe (2005). Agresja, r.5. GWP
R. Szwed (2004). Mitologizowanie
przemocy ekranowej, w: P. Francuz,
Psychologiczne aspekty odbioru telewizji,
II
A. Andrzejewska (2014). Dzieci i modzie
w sieci zagroe realnych i wirtualnych, r.6
i7