Kuźniar - Ustawa o Zwolnieniach Grupowych 2014 Z Komentarzem

dwutygodnik
pracy
i ubezpiecze
MONITOR prawa
KODEKS KADR I PAC
tom 5
Ustawa o zwolnieniach
grupowych 2014
z komentarzem
Komentarz:
Aleksander P. Kuniar
Stan prawny na 1 maja 2014 r.
ISBN 978-83-7440-407-5
9 788374 404075
Publikacja wchodzi w skad MONITORA prawa pracy i ubezpiecze
SPIS TRECI
USTAWA z dnia 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw

pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844; Dz.U. z 2003 r.
Nr 213, poz. 2081, Nr 223, poz. 2217; z 2004 r. Nr 96, poz. 959; z 2005 r. Nr 62, poz. 551; z 2006 r. Nr 79,
poz. 550, Nr 149, poz. 1077; z 2008 r. Nr 86, poz. 525, Nr 237, poz. 1654)
Artyku 1 [Zakres regulacji] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kryterium liczby zatrudnionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przyczyna wypowiedzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przyczyna obustronna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kiedy dochodzi do zwolnie grupowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Tryb rozwizania stosunku pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Porozumienie stron . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wypowiedzenie umowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wypowiedzenie zmieniajce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czas okrelony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kryterium liczby zwalnianych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 2 [Procedura zwolnie grupowych] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Obowizek informacyjny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 3 [Porozumienie ze zwizkami]. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Zawarte porozumienie jest wice . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Regulamin zwolnie grupowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 4 [Powiadomienie urzdu pracy] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 5 [Wypowiadanie umw o prac] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona trwaoci stosunku pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Urlop i inna usprawiedliwiona nieobecno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Pracownicy szczeglnie chronieni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona na urlopach zwizanych z rodzicielstwem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Umowy terminowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 6 [Terminy zwolnie grupowych] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Termin wypowiedzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Termin rozwizania stosunku pracy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 7 [Upado lub likwidacja pracodawcy] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Komentarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 8 [Odprawa pienina] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Wysoko odprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Termin nabycia prawa do odprawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 9 [Ponowne zatrudnienie] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 10 [Zwolnienia indywidualne] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Przyczyna zwolnie indywidualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Umowa terminowa w zwolnieniach indywidualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czas okrelony i klauzula. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Czas okrelony bez klauzuli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Umowa na czas wykonania okrelonej pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Ochrona stosunku pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 11 [Pracownicy mianowani] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artyku 12 [Odesanie] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
KOMENTARZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Artykuy 1330 [Zmiany w przepis
h obowizujcych oraz przepisy przejciowe i kocowe] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Interpretacje PIP dotyczce zwolnie grupowych i indywidualnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
maj 2014
3
3
3
4
5
5
6
6
7
7
8
8
9
9
10
12
12
16
16
19
19
22
22
22
23
24
26
27
28
28
28
29
30
30
32
32
34
36
37
37
39
39
40
41
41
41
41
41
43
43
43
43
44
47
USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH
[art. 1]
USTAWA
z dnia 13 marca 2003 r.
o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami

stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw1
(Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844; Dz.U. z 2003 r. Nr 213, poz. 2081, Nr 223, poz. 2217;
z 2004 r. Nr 96, poz. 959; z 2005 r. Nr 62, poz. 551; z 2006 r. Nr 79, poz. 550, Nr 149, poz. 1077;
z 2008 r. Nr 86, poz. 525, Nr 237, poz. 1654)*
Art. 1. [Zakres regulacji]**
1. Przepisy ustawy stosuje si w razie koniecznoci rozwizania przez pracodawc zatrudniajcego co najmniej 20 pracownikw stosunkw
pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw,
w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawc, a take na mocy porozumienia stron, jeeli w okresie nieprzekraczajcym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
1) 10 pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia
mniej ni 100 pracownikw,
2) 10% pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia co

najmniej 100, jednake mniej ni 300 pracownikw,
3) 30 pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia co
najmniej 300 lub wicej pracownikw
zwanego dalej grupowym zwolnieniem.
2. Liczby odnoszce si do pracownikw,
o ktrych mowa w ust. 1, obejmuj pracownikw,
z ktrymi w ramach grupowego zwolnienia nastpuje rozwizanie stosunkw pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeeli dotyczy to co najmniej 5 pracownikw.
KOMENTARZ
Artyku 1 ustawy o zwolnieniach grupowych okrela kryteria, ktrych spenienie daje podstaw
do stosowania tej ustawy. Jednoczenie pracodawca, ktry je speni, nie moe si uchyli od stosowania tej ustawy i musi postpowa zgodnie z jej postanowieniami.
Kryterium liczby zatrudnionych

Podstawowym kryterium, od ktrego zaley stosowanie ustawy o zwolnieniach grupowych, jest liczba
zatrudnionych przez pracodawc pracownikw. Do stosowania przepisw tej ustawy bdzie zobowizany
wycznie pracodawca zatrudniajcy co najmniej 20 pracownikw. Gdy pracodawca zatrudnia mniej pracownikw, ich zwolnienia, bez wzgldu na liczb, bd si odbywa na oglnych zasadach wynikajcych
z przepisw Kodeksu pracy. Przy ustalaniu, czy pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracownikw, nie
ma znaczenia wymiar czasu pracy, w jakim s zatrudnieni pracownicy, gdy omawiane kryterium dotyczy
liczby osb pozostajcych z pracodawc w stosunku pracy, a nie liczby penych etatw.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudnia 20 pracownikw na podstawie umw o prac w wymiarze 1/4 etatu kady. 20 stycznia 2014 r. wypowiedzia umow o prac Marianowi M. w zwizku z likwidacj jego
stanowiska pracy. Marian M. nabdzie w dniu rozwizania stosunku pracy, tj. 30 kwietnia 2014 r.,
prawo do 2-miesicznej odprawy zwizanej z 4-letnim okresem zatrudnienia w zakadzie. W maju
2014 r. pracodawca zamierza wypowiedzie stosunek pracy nastpnemu pracownikowi, rwnie
w zwizku z likwidacj jego stanowiska pracy. W tym przypadku pracownik nie nabdzie ju prawa do odprawy, gdy pracodawca bdzie zatrudnia tylko 19 pracownikw, a zatem nie bdzie
podlega ustawie o zwolnieniach grupowych.
*
**
W ujednoliconym przez redakcj tekcie uwzgldniono wszystkie dotychczasowe zmiany.

Hasa w klamrach pochodz od redakcji.
Kodeks kadr i pac
[art. 1 komentarz] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH
Do liczby zatrudnionych pracownikw naley wlicza wszystkie osoby pozostajce w stosunku

pracy z tym samym pracodawc, bez wzgldu na podstaw nawizania tego stosunku. Nie ma zatem znaczenia, czy pracownik jest zatrudniony w firmie na podstawie umowy o prac, mianowania,
powoania czy innego rodzaju. Do liczby zatrudnionych nie wlicza si m.in.:
osb pozostajcych w zatrudnieniu na podstawie umw cywilnoprawnych, np. zlecenia czy o dzieo,
pracownikw tymczasowych,
osb wykonujcych prac nakadcz (chaupnikw).
Zdaniem czci ekspertw prawa pracy, do stanu zatrudnienia przy ustalaniu, czy firm obejmuj zwolnienia grupowe, nie naley wlicza pracownikw mianowanych. Jednak bezpieczniej dla
pracodawcy bdzie uwzgldni takich pracownikw przy liczeniu stanu zatrudnienia, poniewa takie stanowisko prezentuje PIP (na stronie internetowej www.poznan.oip.pl w zakadce Wykadnia
i praktyka), a wic organ kontrolny w zakresie przestrzegania prawa pracy.
PRZYKAD
W szkole podstawowej jest zatrudnionych 12 nauczycieli na podstawie mianowania i 8 pracownikw na podstawie umowy o prac wykonujcych zadania subowe w kuchni oraz jako osoby
sprztajce. W zwizku z wynajciem zewntrznej firmy sprztajcej dyrektor szkoy podj decyzj o wypowiedzeniu umowy o prac jednej sprztaczce. Druga z nich zostaa przeniesiona na
stanowisko pracy w kuchni. Dyrektor szkoy nie wypaci sprztaczce odprawy w zwizku z rozwizaniem jej stosunku pracy z przyczyn lecych po stronie szkoy, twierdzc, e skoro zgodnie
z art. 11 ustawy o zwolnieniach grupowych nie ma ona zastosowania do pracownikw zatrudnionych na podstawie mianowania, to nie wlicza si ich rwnie do liczby 20 pracownikw, od
ktrej zaley stosowanie przepisw ustawy. Postpowanie dyrektora szkoy jest nieprawidowe.
Fakt niepodlegania pracownikw mianowanych ustawie o zwolnieniach grupowych nie oznacza
automatycznie, e naley ich wyczy z liczby zatrudnionych pracownikw przy ustalaniu, czy
do danego pracodawcy ma zastosowanie ustawa.
Przyczyna wypowiedzenia
W przypadku zatrudniania co najmniej 20 pracownikw stosowanie przepisw ustawy o zwolnieniach grupowych jest obowizkowe w kadym przypadku rozwizywania z pracownikiem umowy
o prac z przyczyn, ktre nie le po jego stronie. Mimo e ustawodawca posuguje si w tym przypadku zwrotem wskazujcym na liczb mnog przyczyn, jakie musz wystpi, to jednak naley mie
na uwadze, e do uruchomienia procedury stosowania ustawy o zwolnieniach grupowych wystarczy
wycznie jedna przyczyna rozwizania stosunku pracy dotyczca pracodawcy. Przyczyna ta nie moe
lee po stronie pracownika bez wzgldu na to, czy dotyczy jego osoby, czy wykonywania przez niego
pracy. Przyczyn lec po stronie pracownika bdzie zatem zarwno np. brak naleytej kultury osobistej, niewaciwe odnoszenie si do pracodawcy i przeoonych przy doskonaym wypenianiu obowizkw subowych, jak i niewaciwe wykonywanie obowizkw subowych, nieradzenie sobie z powierzonymi zadaniami przy ponadprzecitnej uczciwoci, empatii oraz szacunku dla przeoonych.
Przykady przyczyn wypowiedzenia przy zwolnieniach grupowych
Przyczyny lece po stronie pracodawcy
Przyczyny lece po stronie pracownika
likwidacja stanowiska pracy
brak naleytej dyscypliny pracy
redukcja zatrudnienia spowodowana przyczynami

ekonomicznymi zakadu
niewaciwe zachowanie w stosunku do przeoonych
zamknicie okrelonego rodzaju dziaalnoci lub

prowadzenia dziaalnoci w danym miejscu
utrata zaufania pracodawcy do pracownika spowodowana okrelonymi wydarzeniami
likwidacja firmy
niewaciwa obsuga klientw
maj 2014
[art. 1 komentarz]
Przyczyna wypowiedzenia umowy o prac powinna by wskazana w wypowiedzeniu w sposb

wyczerpujcy, konkretny i prawdziwy. Przyczyny niedotyczce pracownika to pojcie szersze od
przyczyn lecych po stronie pracodawcy. Mog bowiem wystpi rwnie przyczyny niezwizane
z adn ze stron stosunku pracy, np. utrata pynnoci finansowej przez kontrahenta pracodawcy,
ktry nie wywizuje si w zwizku z tym z zacignitych wobec niego zobowiza. W takim przypadku przepisy ustawy naley stosowa w penym zakresie.
PRZYKAD
Pracodawca prowadzi duy sklep spoywczy, w ktrym znajduje si stoisko z alkoholem.
W zwizku z oddaniem do uytku szkoy lecej w bezporednim otoczeniu sklepu, pracodawcy
nie przeduono zezwolenia na sprzeda alkoholu. Pracodawca wypowiedzia pracownicy zatrudnionej na stanowisku z alkoholami umow o prac, wskazujc jako przyczyn nieprzeduenie zezwolenia na sprzeda alkoholu, co skutkuje likwidacj dziau monopolowego. Ta przyczyna
niewtpliwie nie ley po stronie pracownika, naley zatem stosowa przepisy ustawy o zwolnieniach grupowych.
Przyczyna obustronna
Czsto zdarza si rwnie, e zwolnienie pracownika z pracy nie jest podyktowane wycznie jedn przyczyn, ale ma na to wpyw wiele okolicznoci. Mog one lee wycznie po jednej ze stron
stosunku pracy lub po obu stronach. W razie takiego zbiegu przyczyn wypowiedzenia, z ktrych
cz dotyczy pracodawcy, a cz pracownika, przepisy ustawy rwnie bd miay zastosowanie.
Nie ma przy tym znaczenia, jaka jest przewaga przyczyn ktrejkolwiek ze stron.
Ustaw o zwolnieniach grupowych naley stosowa rwnie wtedy, gdy choby jedna przyczyna rozwizania stosunku pracy z pracownikiem nie ley po jego stronie. Od tej reguy ustawodawca przewidzia jeden wyjtek zwizany z indywidualnym zwolnieniem pracownika (art. 10
ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych). W przypadku zwolnie indywidualnych ustaw o zwolnieniach grupowych stosujemy wwczas, gdy wszystkie przyczyny zwolnienia nie dotyczyy pracownika.
Kiedy dochodzi do zwolnie grupowych

Zwolnienia pracownikw bd miay charakter grupowy, jeeli w okresie 30 dni dojdzie do rozwizania stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw z okrelon w ustawie liczb
osb. Ustawodawca nie wprowadzi w tym przypadku odrbnego sposobu liczenia terminw, dlatego w tym zakresie naley si posikowa przepisami Kodeksu cywilnego. Okres, w ktrym naley
ustala, czy doszo do zwolnie grupowych, zakoczy si zatem po upywie ostatniego z 30 dni,
przy czym nie uwzgldnia si dnia, w ktrym nastpio zdarzenie powodujce rozpoczcie biegu
tego terminu. W omawianym przypadku bieg 30-dniowego terminu rozpocznie si po dniu dokonania pierwszego wypowiedzenia stosunku pracy lub pierwszego zawarcia rozwizania umowy za
porozumieniem stron.
PRZYKAD
Pracodawca, rozpoczynajc grupowe zwolnienia pracownikw swojego przedsibiorstwa,
17 marca 2014 r. wysa do 20 pracownikw listy polecone za zwrotnym potwierdzeniem odbioru
zawierajce pisma wypowiadajce im umowy o prac. Jako przyczyn wypowiedzenia w kadym
z pism wskazano redukcj zatrudnienia spowodowan brakiem zamwie na wyroby zakadu.
W takim przypadku bieg 30-dniowego terminu bdzie mona ustali dopiero po powrocie do
pracodawcy zwrotek pocztowych, w ktrych jest wskazana data odbioru listu przez adresata.
Pracownik, ktry jako pierwszy odebra list, spowodowa tym samym pocztek liczenia 30-dniowego okresu dokonywania zwolnie grupowych. W tym przypadku rwnie stosujemy przepisy Kodeksu cywilnego dotyczce zoenia owiadczenia woli drugiej stronie. Dlatego bieg ww.
terminu rozpoczyna si od dnia nastpnego po dniu dorczenia wypowiedzenia pierwszemu
z pracownikw.
Kodeks kadr i pac
UWAGA!
Do ustalenia, czy doszo do zwolnie grupowych
w 30-dniowym okresie, liczy si daty wypowiedze
lub porozumie rozwizujcych stosunek pracy (pod
warunkiem e jest ich co najmniej 5), a nie daty rozwizania umowy o prac.
Termin 30-dniowy rozpoczyna si w dowolnym dniu

miesica. Po jego rozpoczciu, aby zakwalifikowa zwolnienia jako grupowe, musi nastpi okrelona liczba wypowiedze lub rozwiza umowy na podstawie porozumienia stron. Aby jednak porozumienia stron wliczay
si do tej liczby, musi ich nastpi w 30-dniowym terminie co najmniej 5. Dotyczy to tylko porozumie stron
zawartych z przyczyn niedotyczcych pracownikw.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudniajcy 85 pracownikw wypowiedzia umowy o prac 8 spord nich, wskazujc jako przyczyn wypowiedzenia przyczyny ekonomiczne redukcj zatrudnienia. Dodatkowo na
takiej samej podstawie rozwiza stosunek pracy z 4 pracownikami w trybie porozumienia stron.
W takim przypadku, mimo e oglna suma zwolnionych z przyczyn lecych po stronie pracodawcy to 12 pracownikw, nie ma zastosowania procedura zwolnie grupowych. Pracownikw,
z ktrymi rozwizano stosunek pracy za porozumieniem stron, byo tylko 4, a zatem nie wlicza si
ich do grupy 10 pracownikw, z ktrymi musi nastpi rozwizanie stosunkw pracy przy liczbie
85 zatrudnionych, aby zakwalifikowa te zwolnienia jako grupowe. W zwizku z tym u pracodawcy
nastpio jedynie 8 takich zwolnie, ktre naley kwalifikowa jako zwolnienia indywidualne.
Tryb rozwizania stosunku pracy

Porozumienie stron
Do liczby stosunkw pracy rozwizanych za porozumieniem stron bd si wliczay tylko te, ktrych inicjatorem by pracodawca. Jest to niezbdne dla zachowania warunku przyczyn rozwizania
niedotyczcych pracownikw. Jeeli rozwizanie umowy nastpuje na wniosek pracownika, to nie
mona go zaliczy do tych 5 porozumie stron, ktre obejmuje zwolnienie grupowe.
Przepisy prawa pracy nie przewidziay adnej szczeglnej formy rozwizania umowy o prac za
porozumieniem stron. Warto jednak, by w celach dowodowych, szczeglnie w przypadku zwolnie grupowych, takie rozwizanie byo potwierdzone na pimie. Jeeli pracodawca skada wniosek
o rozwizanie umowy za porozumieniem stron w konkretnym dniu, pracownik ma moliwo przychyli si do takiej propozycji bd odmwi. Gdy pracownik wyrazi zgod na porozumienie stron,
wskazujc inn dat rozwizania umowy ni zaproponowana przez pracodawc, to aby doszo do
rozwizania umowy za porozumieniem, pracodawca bdzie musia wyrazi zgod na zaproponowany przez pracownika nowy termin rozwizania umowy.
Przykadowy wniosek pracodawcy dotyczcy rozwizania umowy o prac za porozumieniem stron
w przypadku zwolnie grupowych
Warszawa, 7 kwietnia 2014 r.
(oznaczenie pracodawcy)
Pan Jan Kowalski

stanowisko pracy: lusarz
Propozycja pracodawcy rozwizania umowy o prac na mocy porozumienia stron
W zwizku z trudn sytuacj finansow zakadu oraz koniecznoci przeprowadzenia redukcji zatrudnienia zwracam si z propozycj rozwizania umowy o prac zawartej w dniu 1 stycznia 2008 r. na mocy
porozumienia stron z dniem 30 kwietnia 2014 r.
Prosz o ustosunkowanie si do tej propozycji do 22 kwietnia 2014 r.
................................................................................
(podpis pracodawcy lub osoby reprezentujcej pracodawc)
maj 2014
[art. 1 komentarz]
Pracownik dokonuje na powyszym pimie odrcznej adnotacji, e wyraa zgod na takie rozwizanie umowy o prac lub wnosi wasne pismo ustosunkowujce si do takiej propozycji. Nie wystarczy natomiast na takim pimie sam podpis pracownika, gdy nie jest on adnym owiadczeniem
woli w zakresie zoonej przez pracodawc propozycji i moe oznacza rwnie dobrze wycznie
potwierdzenie odebrania pisma lub zapoznania si z nim.
Wypowiedzenie umowy
Nie ma wtpliwoci, e przepisy ustawy o zwolnieniach grupowych naley stosowa do wypowiedze umw o prac dokonanych przez pracodawc. Nie ma natomiast takich podstaw, gdy to
pracownik wypowiada umow o prac nawet w sytuacji, gdy jako podstaw takiego zachowania
wskazuje przyczyny lece po stronie pracodawcy.
Wzr wypowiedzenia umowy o prac kwalifikowanego do zwolnie grupowych
Warszawa, 31 marca 2014 r.
(oznaczenie pracodawcy)
Pan Jan Kowalski

stanowisko pracy: lusarz
Wypowiedzenie umowy o prac

Wypowiadam umow o prac zawart 1 marca 2008 r. z zachowaniem 3-miesicznego okresu wypowiedzenia, ktry upynie 30 czerwca 2014 r.
Rozwizanie umowy o prac nastpuje na podstawie art. 30 1 pkt 2 Kodeksu pracy w zw. z art. 1
ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw
pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 ze zm.).
Przyczyn wypowiedzenia umowy o prac jest: konieczno redukcji zatrudnienia spowodowana
trudn sytuacj finansow Spki.
Informuj, e w terminie 7 dni od dnia dorczenia niniejszego pisma przysuguje Panu prawo wniesienia odwoania do Sdu Rejonowego Sdu Pracy w Warszawie.
............................................
(data i podpis pracownika)
.........................................................................
(podpis pracodawcy lub osoby upowanionej)
Inaczej przedstawia si sytuacja w przypadkach tzw. fikcji prawnych, ktre polegaj na tym, e
rozwizanie umowy o prac przez pracownika ma takie same skutki jak wypowiedzenie umowy zoone przez pracodawc. Dotyczy to np. rozwizania umowy o prac przez pracownika z powodu
cikiego naruszenia podstawowych obowizkw pracodawcy wobec pracownika (art. 55 Kodeksu
pracy) czy rozwizania przez pracownika stosunku pracy bez wypowiedzenia za 7-dniowym uprzedzeniem w przypadku przejcia zakadu pracy lub jego czci przez innego pracodawc (art. 231
Kodeksu pracy). Zastosowana w tych przypadkach przez ustawodawc fikcja prawna zobowizuje
w konsekwencji do stosowania ustawy o zwolnieniach grupowych na takiej samej zasadzie, jakby
rozwizanie umowy o prac nastpio przez pracodawc.
Wypowiedzenie zmieniajce
Zmiana warunkw umowy o prac na podstawie tzw. wypowiedzenia zmieniajcego bdzie podlegaa ustawie o zwolnieniach grupowych, jeeli pracownik nie zgodzi si na proponowan zmian
warunkw pracy i dojdzie do definitywnego rozwizania stosunku pracy. W przypadku zgody pracownika na nowe warunki zatrudnienia nie dojdzie do wypowiedzenia definitywnego i w konse-
Kodeks kadr i pac
kwencji wypowiedzenie to nie bdzie mogo zosta zaliczone do rozwizania umowy kwalifikujcego
si do zwolnie grupowych.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudniajcy 62 pracownikw w firmie budowlanej wypowiedzia 9 pracownikom
umowy o prac, wskazujc jako przyczyny brak zlece i konieczno redukcji zatrudnienia.
Kolejnym 19 pracownikom zoy wypowiedzenia zmieniajce warunki zatrudnienia w zakresie
wynagrodzenia za prac, proponujc kadorazowo obnienie tych wynagrodze. Przyczyna wypowiedze zmieniajcych bya identyczna jak przyczyna 9 wypowiedze definitywnych. aden
z pracownikw, ktrym wrczono wypowiedzenia zmieniajce, nie zoy owiadczenia o odmowie przyjcia zaproponowanych warunkw pacowych. W takiej sytuacji nie doszo do zwolnienia grupowego, gdy minimalna liczba pracownikw, jaka powinna straci prac, aby do takich
zwolnie doszo przy 62-osobowej zaodze, to 10 pracownikw. W powyszym przypadku rozwizanie umowy nastpio wycznie z 9 pracownikami.
Czas okrelony
Umowy o prac zawierane na czas okrelony nie podlegaj ustawie o zwolnieniach grupowych,
jeeli do ich rozwizania doszo z upywem okresu, na jaki zostay zawarte. W takim bowiem przypadku nie ma warunku rozwizania stosunku pracy przez pracodawc, gdy dochodzi do niego
z mocy prawa, z upywem terminu obowizywania takiej umowy.
Inaczej bdzie, gdy takie umowy zostan wypowiedziane przez pracodawc z przyczyn nieUWAGA!
dotyczcych pracownika. Wprawdzie przy wyPracownicy zatrudnieni na czas okrelony, ktrych
powiadaniu takich umw nie ma koniecznoci
umowy zakoczyy si z upywem terminu, nie s wliwskazywania przyczyny wypowiedzenia, to jeli
czani do osb zwolnionych grupowo.
jednak faktycznym powodem wypowiedzenia s
przyczyny lece po stronie pracodawcy, rwnie
takie wypowiedzenie bdzie kwalifikowao si do
zwolnie grupowych. Identyczna sytuacja bdzie dotyczya umw zawartych na czas wykonania
okrelonej pracy.
Kryterium liczby zwalnianych

O tym, czy okrelone zwolnienia bd miay charakter grupowy, czy nie, bdzie decydowaa
liczba pracownikw zwalnianych u danego pracodawcy w stosunku do liczby zatrudnionych ogem. Ustawodawca wyznaczy liczb lub procent pracownikw, jaki musi podlega procedurze
zwolnienia z pracy w 30-dniowym okresie, aby konieczne byo wdroenie procedury zwolnie
grupowych.
Kryterium ustalania zwolnie grupowych
Liczba pracownikw zatrudnionych u pracodawcy
Liczba zwalnianych pracownikw
mniej ni 100 pracownikw
10 pracownikw
co najmniej 100, jednak mniej ni 300 pracownikw
10% pracownikw
co najmniej 300 lub wicej pracownikw
30 pracownikw
Do liczby zwalnianych pracownikw naley doliczy tych, z ktrymi rozwizano umow o prac
za porozumieniem stron z inicjatywy pracodawcy, jeli byo ich co najmniej 5. W takim przypadku
uprawnienia pracownikw, z ktrymi rozwizuje si umow w trybie wypowiedzenia i porozumienia
stron, zostaj zrwnane pod wzgldem np. prawa do odprawy czy roszczenia o przywrcenie do
pracy.
maj 2014
[art. 2]
PRZYKAD
Pracodawca poinformowa pracownikw zakadu o koniecznoci przeprowadzenia restrukturyzacji i zwizanych z ni zwolnie grupowych. Zachca pracownikw, ktrzy maj moliwo
podjcia innej pracy, do rozwizania umw w trybie porozumienia stron, co miao dawa takie same uprawnienia jak pracownikom zwalnianym w drodze wypowiedzenia. Procedur zwolnie grupowych objto 20 pracownikw, do ktrych skierowano takie same pisma z wnioskiem
o rozwizanie umowy za porozumieniem stron w zwizku z koniecznoci redukcji zatrudnienia
w zakadzie. W pimie tym zawarto dodatkow klauzul o treci: W przypadku niewyraenia
zgody na rozwizanie umowy w trybie porozumienia stron niniejsze pismo naley traktowa jak
wypowiedzenie umowy o prac z zachowaniem przysugujcego okresu wypowiedzenia. Takie
sformuowanie nie jest sprzeczne z obowizujcymi przepisami i jeeli pismo zawiera rwnie
wszystkie niezbdne elementy wypowiedzenia umowy o prac, bdzie skuteczne. Spord pracownikw, do ktrych skierowano niniejsze pismo, jedynie 3 wyrazio zgod na rozwizanie stosunku pracy za porozumieniem stron. W pozostaych 17 przypadkach pracownicy zdecydowali
si na tryb wypowiedzenia umowy o prac. W zwizku z tak sytuacj jedynie 3 zawarte porozumienia stron nie zostay zaliczone do grupowego zwolnienia, a pracownicy, z ktrymi te porozumienia zostay zawarte automatycznie, zostali pozbawieni roszcze wynikajcych z ustawy
o zwolnieniach grupowych.
Art. 2. [Procedura zwolnie grupowych]

1. Pracodawca jest obowizany skonsultowa zamiar przeprowadzenia grupowego zwolnienia z zakadowymi organizacjami zwizkowymi dziaajcymi
u tego pracodawcy.
2. Konsultacja, o ktrej mowa w ust. 1, dotyczy
w szczeglnoci moliwoci uniknicia lub zmniejszenia rozmiaru grupowego zwolnienia oraz spraw
pracowniczych zwizanych z tym zwolnieniem,
w tym zwaszcza moliwoci przekwalifikowania
lub przeszkolenia zawodowego, a take uzyskania
innego zatrudnienia przez zwolnionych pracownikw.
3. Pracodawca jest obowizany zawiadomi na
pimie zakadowe organizacje zwizkowe o przyczynach zamierzonego grupowego zwolnienia,
liczbie zatrudnionych pracownikw i grupach zawodowych, do ktrych oni nale, grupach zawodowych pracownikw objtych zamiarem grupowego zwolnienia, okresie, w cigu ktrewgo nastpi
takie zwolnienie, proponowanych kryteriach doboru
pracownikw do grupowego zwolnienia, kolejnoci
dokonywania zwolnie pracownikw, propozycjach
rozstrzygnicia spraw pracowniczych zwizanych
z zamierzonym grupowym zwolnieniem, a jeeli

obejmuj one wiadczenia pienine, pracodawca
jest obowizany dodatkowo przedstawi sposb
ustalania ich wysokoci.
4. Pracodawca przekazuje zakadowym organizacjom zwizkowym informacje, o ktrych mowa
w ust. 3, w terminie umoliwiajcym tym organizacjom zgoszenie w ramach konsultacji propozycji dotyczcych spraw okrelonych w ust. 2.
5. W trakcie konsultacji pracodawca jest obowizany przekaza zakadowym organizacjom zwizkowym take inne ni okrelone w ust. 3 informacje,
jeeli mog one mie wpyw na przebieg konsultacji
oraz tre porozumienia, o ktrym mowa w art. 3.
6. Pracodawca przekazuje na pimie waciwemu
powiatowemu urzdowi pracy informacje, o ktrych
mowa w ust. 3, z wyczeniem informacji dotyczcych
sposobu ustalania wysokoci wiadcze pieninych
przysugujcych pracownikom.
7. Jeeli u danego pracodawcy nie dziaaj zakadowe organizacje zwizkowe, uprawnienia tych organizacji w zakresie wynikajcym z ust. 15 przysuguj
przedstawicielom pracownikw wyonionym w trybie
przyjtym u danego pracodawcy.
KOMENTARZ
Artyku 2 ustawy o zwolnieniach grupowych reguluje pierwszy krok w procedurze zwolnie
grupowych. Dotyczy on informowania zakadowych zwizkw zawodowych lub, w razie ich
braku, przedstawicieli zaogi o planowanych zwolnieniach grupowych i konsultacji w tym
zakresie.
Kodeks kadr i pac
10
Obowizek informacyjny
Pracodawca decydujcy si na zwolnienia grupowe przekazuje w pierwszej kolejnoci zakadowym organizacjom zwizkowym w formie pisemnej informacje o:
przyczynach zamierzonego grupowego zwolnienia,
liczbie zatrudnionych pracownikw i grupach zawodowych, do ktrych oni nale,
grupach zawodowych pracownikw objtych zamiarem grupowego zwolnienia,
okresie, w cigu ktrego nastpi takie zwolnienie,
proponowanych kryteriach doboru pracownikw do grupowego zwolnienia,
kolejnoci dokonywania zwolnie pracownikw,
propozycjach rozstrzygnicia spraw pracowniczych zwizanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem, a jeeli obejmuj one wiadczenia pienine, pracodawca jest obowizany dodatkowo
przedstawi sposb ustalania ich wysokoci.
Jeeli w firmie nie dziaaj zwizki zawodowe, takie zawiadomienie naley przekaza przedstawicielom pracownikw.
Wzr zawiadomienia o planowanych zwolnieniach grupowych zakadowej organizacji zwizkowej
lub przedstawiciela zaogi
..
(okrelenie pracodawcy)
(miejscowo, data)
Zakadowa organizacja zwizkowa/Przedstawiciele zaogi

..............................
Zawiadomienie zakadowej organizacji zwizkowej (przedstawiciela pracownikw)
o zamiarze zastosowania zwolnie grupowych
Na podstawie art. 2 ust. 3 ustawy o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw
pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 ze zm.) zawiadamiam, e
....................................................................................................................
zamierza przeprowadzi grupowe zwolnienia wrd pracownikw zakadu, co jest wynikiem znacznego
spadku zamwie produktw wytwarzanych przez zakad i w konsekwencji spadku przychodw oraz braku moliwoci utrzymania zatrudnienie na obecnym poziomie.
Na dzie w zakadzie jest zatrudnionych ogem 98 pracownikw, z czego:

30 pracownikw w grupie lusarzy,
30 pracownikw w grupie tokarzy,
30 pracownikw w grupie spawaczy,
8 pracownikw w grupie obsugi administracyjnej.
Wrd pracownikw zaogi zwolnienia grupowe bd obejmowa:

10 pracownikw z grupy lusarzy,
12 pracownikw z grupy tokarzy,
15 pracownikw z grupy spawaczy.
Zwolnienia grupowe maj nastpi w terminie od 1 do 30 kwietnia 2014 r.
Kryterium objcia pracownikw zwolnieniami grupowymi bdzie:
najniszy sta pracy w zakadzie,
nabycie uprawnie emerytalnych,
posiadane umiejtnoci i kwalifikacje zawodowe.
maj 2014
[art. 2 komentarz]
11
Wszyscy wytypowani pracownicy otrzymaj pisma wypowiadajce umow w tym samym dniu.
Przedstawiam nastpujce propozycje rozstrzygni spraw pracowniczych zwizanych z zamierzonym
zwolnieniem grupowym:
pracownicy korzystajcy z dofinansowania nauki przez pracodawc bd mieli prawo do tego dofinansowania do koca roku szkolnego lub akademickiego, ktry rozpoczli,
pracownicy korzystajcy z poyczek z zfs bd je mogli spaca po rozwizaniu stosunku pracy na dotychczasowych zasadach,
pracownicy korzystajcy z samochodw i laptopw subowych, ktrzy zostan zwolnieni z obowizku
wiadczenia pracy, bd musieli zwrci ten sprzt pracodawcy.
W zwizku z powyszym zapraszamy przedstawicieli Pastwa zwizku zawodowego/pracownikw na
konsultacje szczegowe w zakresie zwolnie grupowych w dniu . Prosz o przygotowanie ewentualnych sugestii zmiany w ww. propozycjach ilociowych zwolnie w poszczeglnych grupach zawodowych lub przeniesienia pracownikw na inne stanowiska pracy. W dniu spotkania otrzymaj
Pastwo niezbdne materiay wskazujce na kondycj finansow spki i posiadane zamwienie na jej wyroby, co uzasadnia konieczno przeprowadzenia procedury zwolnie grupowych wrd zaogi. Konsultacje bd dotyczyy w szczeglnoci moliwoci uniknicia lub zmniejszenia rozmiaru grupowego zwolnienia
oraz spraw pracowniczych zwizanych z tym zwolnieniem, w tym zwaszcza moliwoci przekwalifikowania
lub przeszkolenia zawodowego, a take uzyskania innego zatrudnienia przez zwolnionych pracownikw.
.....
(podpis pracodawcy lub osoby upowanionej)
Identyczn pisemn informacj, z wyjtkiem informacji dotyczcych sposobu ustalania wysokoci wiadcze pieninych przysugujcych pracownikom, pracodawca jest zobowizany przekaza
waciwemu miejscowo powiatowemu urzdowi pracy.
Zakadowa organizacja zwizkowa to organizacja zrzeszajca co najmniej 10 czonkw bdcych
UWAGA!
pracownikami lub osobami wykonujcymi prac
na podstawie umowy o prac nakadcz u praco- Organizacja zwizkowa, ktra powstaa ju po rozpodawcy objtego dziaaniem tej organizacji (art. 251 czciu procedury zwolnie grupowych, ma prawo wustawy o zwizkach zawodowych).
czy si do konsultacji na danym etapie.
Jeeli u pracodawcy dziaa wicej ni jedna
zakadowa organizacja zwizkowa, ma on obowizek udzieli powyszej informacji kadej z nich. Wszystkie one maj rwnie prawo bra
udzia w konsultacjach dotyczcych zwolnie grupowych. Jeeli zakadowa organizacja powstaa ju po wszczciu przez pracodawc procedury zwolnie grupowych, nie ma on obowizku
ponownie jej rozpoczyna. Organizacja ta ma jednak na danym etapie prawo wczy si do
konsultacji.
Konieczno przeprowadzenia konsultacji przez pracodawc z zakadow organizacj zwizkow
nie jest uzaleniona od tego, czy pracownicy majcy zosta objci grupowym zwolnieniem nale
do tych zwizkw.
Jeeli u pracodawcy nie dziaa zakadowa organizacja zwizkowa, obowizek informacyjny w takim samym zakresie, jak w stosunku do zwizkw zawodowych, naley dopeni wobec przedstawiciela pracownikw. Procedur wyboru takiego przedstawiciela powinny ustala wewntrzne
regulacje danego zakadu.
Przeprowadzenie procedury informacyjno-konsultacyjnej ma w omawianym przypadku charakter obowizkowy dla pracodawcy. Ustawodawca nie przewidzia moliwoci zwolnienia si pracodawcy z tego obowizku. Gdyby jednak pracodawca mimo wszystko zaniecha tych obowizkw
zarwno wobec powiatowego urzdu pracy, jak i zakadowych organizacji zwizkowych, to niewtpliwie mogoby to stanowi jedn z przyczyn odwoania si pracownika do sdu pracy i dochodzenia co najmniej odszkodowania za niezgodne z prawem rozwizanie umowy o prac.
Kodeks kadr i pac
12
[art. 3]
Ustawodawca nie przewidzia w tym miejscu adnych terminw, w jakich pracodawca ma zawiadomi zakadowe organizacje zwizkowe lub przedstawiciela zaogi o planowanych zwolnieniach
grupowych. Wyznaczy jednak maksymalnie 20-dniowy termin biegncy od dnia zawiadomienia,
w ktrym pracodawca i zakadowe organizacje zwizkowe maj zawrze porozumienie.
PRZYKAD
Spka kapitaowa jako pracodawca dla 1600 pracownikw podja decyzj o koniecznoci zwolnie grupowych w stosunku do 130 pracownikw. W zakadzie funkcjonuje 6 zwizkw zawodowych speniajcych kryteria zakadowych organizacji zwizkowych. Pracodawca wysa 3 lutego
2014 r. informacj do wszystkich zwizkw zawodowych o planowanych zwolnieniach grupowych. Ostatnia z organizacji zwizkowych odebraa informacj dopiero 12 lutego br. Zatem dopiero od tego dnia bdzie bieg 20-dniowy termin konsultacji, ktry ma si zakoczy zawarciem
porozumienia midzy pracodawc a wszystkimi zakadowymi organizacjami zwizkowymi.
Okres konsultacyjny ustalony przez ustawodawc jest zatem bardzo krtki, naley go jednak
uzna za instrukcyjny. Zawarcie porozumienia po upywie tego terminu nie bdzie miao bowiem
skutku w postaci niewanoci tego porozumienia. Jeeli pracodawca, mimo upywu 20-dniowego
terminu, nadal prowadzi konsultacje zmierzajce do zawarcia porozumienia, to nie jest to naruszenie procedury zwolnie grupowych. Takie stanowisko zaj rwnie Sd Najwyszy w wyroku
z 2 marca 2004 r. (I PK 387/03, OSNP 2005/9/124), w ktrym stwierdzi, e: porozumienie w sprawie zasad postpowania przy dokonywaniu zwolnie pracownikw nie staje si bezskuteczne przez
to, e zostao zawarte po upywie 20 dni od zawiadomienia na pimie zakadowej organizacji zwizkowej o koniecznoci rozwizania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn okrelonych ().
Wypowiedzenie pracownikowi umowy o prac zgodnie z postanowieniami takiego porozumienia
nie narusza przepisw o wypowiadaniu umw o prac (art. 45 1 k.p.).
Art. 3. [Porozumienie ze zwizkami]
1. W terminie nie duszym ni 20 dni od dnia
zawiadomienia, o ktrym mowa w art. 2 ust. 3, pracodawca i zakadowe organizacje zwizkowe zawieraj porozumienie.
2. W porozumieniu, o ktrym mowa w ust. 1,
okrela si zasady postpowania w sprawach dotyczcych pracownikw objtych zamiarem grupowego zwolnienia, a take obowizki pracodawcy
w zakresie niezbdnym do rozstrzygnicia innych
spraw pracowniczych zwizanych z zamierzonym
grupowym zwolnieniem.
3. Jeeli nie jest moliwe uzgodnienie treci
porozumienia z wszystkimi zakadowymi organizacjami zwizkowymi, pracodawca uzgadnia tre
porozumienia z organizacjami zwizkowymi repre-
zentatywnymi w rozumieniu art. 24125a Kodeksu

pracy.
4. Jeeli nie jest moliwe zawarcie porozumienia zgodnie z ust. 1 i 3, zasady postpowania
w sprawach dotyczcych pracownikw objtych
zamiarem grupowego zwolnienia ustala pracodawca w regulaminie, uwzgldniajc, w miar moliwoci, propozycje przedstawione w ramach konsultacji przez zakadowe organizacje zwizkowe.
5. Jeeli u danego pracodawcy nie dziaaj zakadowe organizacje zwizkowe, zasady postpowania w sprawach dotyczcych pracownikw
objtych zamiarem grupowego zwolnienia ustala
pracodawca w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracownikw wyonionymi w trybie
przyjtym u danego pracodawcy.
KOMENTARZ
Porozumienie w zakresie zwolnie grupowych zawieraj pracodawca oraz zakadowe organizacje zwizkowe. Jeeli takie porozumienie zostanie zawarte, to pracodawca nie musi ju
wydawa regulaminu zwolnie grupowych. Wane jest jednak, aby sygnatariuszem tego porozumienia byy wszystkie zakadowe organizacje zwizkowe, a nie tylko niektre z nich. W porozumieniu powinny by okrelone zasady postpowania w sprawach dotyczcych pracownikw
maj 2014
[art. 3 komentarz]
13
objtych zamiarem grupowego zwolnienia, a take obowizki pracodawcy w zakresie niezbdnym do rozstrzygnicia innych spraw pracowniczych zwizanych z zamierzonym grupowym
zwolnieniem.
Porozumienie zawarte ze zwizkami zawodowymi w sprawie zwolnie grupowych
POROZUMIENIE
w zakresie przeprowadzenia zwolnie grupowych w Fikus Sp. z o.o.
Zawarte w dniu 5 marca 2014 r. w Warszawie pomidzy:
Pracodawc ......................................................................................................................................
reprezentowanym przez ......................................................................................................................
a dziaajcymi w zakadzie zakadowymi organizacjami zwizkowymi:
1. .......................................................................................................................................................
reprezentowan przez ........................................................................................................................
2. ......................................................................................................................................................
reprezentowan przez ........................................................................................................................
2. ......................................................................................................................................................
reprezentowan przez. .......................................................................................................................
1
Na podstawie 3 ust. 1 i 2 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 z pn.
zm.) strony, po rozpatrzeniu informacji pracodawcy w zakresie pracownikw majcych zosta objtymi
procedur zwolnie grupowych i po przeprowadzeniu konsultacji w okresie od 20 lutego 2014 r. do 5 marca 2014 r. zawary niniejsze porozumienie.
2
Porozumienie okrela zasady postpowania w sprawach dotyczcych pracownikw objtych zamiarem
grupowego zwolnienia, a take obowizki pracodawcy w zakresie niezbdnym do rozstrzygnicia innych
spraw pracowniczych zwizanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem.
3
Celem porozumienia jest ustalenie niezbdnej liczby pracownikw, jaka musi zosta zwolniona przez zakad, czego przyczyn jest spadek zamwie na wytwarzane produkty i w konsekwencji spadek przychodw oraz brak moliwoci utrzymania zatrudnienia na obecnym poziomie.
4
Zakadowe organizacje zwizkowe potwierdzaj, e otrzymay wszelkie niezbdne dane uzasadniajce konieczno zwolnie grupowych w zakadzie.
5
Na 5 marca 2014 r. w Fikus Sp. z o.o. jest zatrudnionych ogem 98 pracownikw, w tym:
Kodeks kadr i pac
14
6
Na podstawie przeprowadzonych konsultacji od 20 lutego 2014 r. do 5 marca 2014 r. strony uzgodniy, e
zwolnienia grupowe obejm:
7
8
Kryterium objcia pracownikw zwolnieniami grupowymi bd:
najkrtszy sta pracy w zakadzie,
posiadane umiejtnoci i kwalifikacje zawodowe,
sposb dotychczasowego wypeniania obowizkw subowych,
sytuacja rodzinna i majtkowa pracownika,
stan zdrowia pracownika,
moliwo znalezienia nowego zatrudnienia.
9
Wszyscy wytypowani pracownicy otrzymaj pisma wypowiadajce umow o prac w tym samym dniu.
10
Dodatkowe rozstrzygnicia spraw pracowniczych zwizanych ze zwolnieniem grupowym:
pracownicy korzystajcy z poyczek z zfs bd je mogli spaca po rozwizaniu stosunku pracy na
dotychczasowych zasadach,
zwolnienie wskazanej grupy pracownikw spowoduje utrzymanie przez pracodawc wynagrodzenia
za prac pozostaych pracownikw na niezmienionym poziomie w okresie do 30 czerwca 2015 r.,
pracownicy nie zostan pozbawieni dodatkowych skadnikw wynagrodzenia wynikajcych z zakadowego regulaminu wynagradzania w okresie do 30 czerwca 2015 r.,
w przypadku zatrudniania nowych pracownikw pracodawca zobowizuje si do zawarcia umowy
o prac z pracownikiem, ktry zosta zwolniony w ramach zwolnie grupowych, jeeli pracownik wyrazi tak wol, a zatrudnienie dotyczy stanowiska pracy, na ktrym zwolniony pracownik wykonywa
wczeniej prac.
11
Zwolnienia grupowe nie dotycz pracownikw zakadu:
w wieku przedemerytalnym bdcych w okresie ochronnym, o ktrym mowa w art. 39 Kodeksu pracy,
w okresie ciy, urlopu macierzyskiego, dodatkowego urlopu macierzyskiego oraz urlopu rodzicielskiego,
w okresie urlopu wychowawczego,
czonkw rady pracowniczej przedsibiorstwa pastwowego,
czonkw zarzdu zakadowej organizacji zwizkowej,
czonkw zakadowej organizacji zwizkowej, upowanionych do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonujcej za pracodawc czynnoci w sprawach z zakresu
prawa pracy,
spoecznych inspektorw pracy,
powoanych do odbycia czynnej suby wojskowej, suby zastpczej, zasadniczej suby wojskowej
albo przeszkolenia wojskowego,
czonkw dziaajcej w zakadzie rady pracownikw.
maj 2014
[art. 3 komentarz]
15
12
Pracodawca moe, w celu wczeniejszego rozwizania umowy o prac, skrci okres wypowiedzenia, w trybie przewidzianym w art. 361 Kodeksu pracy, najwyej do 1 miesica. W takim przypadku
pracownikowi za pozosta cz okresu wypowiedzenia przysuguje odszkodowanie w wysokoci wynagrodzenia liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy.
13
Zmiana treci porozumienia wymaga formy pisemnej i moe by dokonana po uprzednim porozumieniu
stron w tym zakresie.
14
Porozumienie wchodzi w ycie z dniem podpisania.
(pracodawca)
.
(zakadowa organizacja zwizkowa)
Jeeli na zawarcie porozumienia o okrelonej treci wyraaj zgod jedynie niektre z zakadowych zwizkw zawodowych, to pracodawca moe prowadzi konsultacje jedynie z organizacjami
reprezentatywnymi. Reprezentatywno jest w tym przypadku rozumiana na zasadach wynikajcych
z Kodeksu pracy.
Reprezentatywn zakadow organizacj zwizkow jest organizacja zwizkowa:
bdca jednostk organizacyjn albo organizacj czonkowsk ponadzakadowej organizacji
zwizkowej uznanej za reprezentatywn, pod warunkiem e zrzesza co najmniej 7% pracownikw
zatrudnionych u pracodawcy lub
zrzeszajca co najmniej 10% pracownikw zatrudnionych u pracodawcy.
Jeeli adna z zakadowych organizacji zwizkowych nie spenia powyszych wymaga, reprezentatywn zakadow organizacj zwizkow jest organizacja zrzeszajca najwiksz liczb pracownikw (art. 24125a 2 Kodeksu pracy).
Pracodawca nie moe jednak ju na wstpie odsun od negocjacji organizacji niereprezentatywnych i w ogle nie bra pod uwag ich stanowiska. Doszoby wwczas do naruszenia
przepisw ustawy o zwolnieniach grupowych. Ustawodawca umoliwi bowiem pracodawcy
ograniczenie negocjacji wycznie do organizacji reprezentatywnych dopiero w przypadku, gdy
nie jest moliwe uzgodnienie treci porozumienia ze wszystkimi zakadowymi organizacjami
zwizkowymi. Trudno rwnie uzna za waciwe wyczenie z negocjacji tych organizacji, ktre
wprawdzie nie maj statusu reprezentatywnych, ale d do zawarcia porozumienia w sprawie
zwolnie grupowych.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudniajcy 600 pracownikw podj decyzj o koniecznoci zwolnienia
120 czonkw zaogi z powodu utraty gwnego kontrahenta firmy. Gwatowny spadek produkcji i brak moliwoci zapewnienia pracy penej zaodze by przyczyn wskazan w zawiadomieniu 6 dziaajcych u pracodawcy organizacji zwizkowych o koniecznoci przeprowadzenia zwolnie grupowych. Wycznie 2 z tych organizacji byy reprezentatywne
w rozumieniu obowizujcych przepisw. Do konsultacji z pracodawc przystpiy wszystkie
organizacje, jednak 2 niereprezentatywne organizacje od samego pocztku wyraziy sprzeciw przeciwko jakimkolwiek zwolnieniom pracownikw zakadu. Dwie pozostae niereprezentatywne organizacje prowadziy z pracodawc konsultacje w sposb racjonalny. W zwizku
Kodeks kadr i pac
16
z tym pracodawca ograniczy konsultacje wycznie do organizacji reprezentatywnych, dopuszczajc jednak do nich rwnie te 2, ktre jego zdaniem w obiektywny sposb staray si
wypracowa jak najwaciwsz tre porozumienia. Ostateczny tekst porozumienia zosta
podpisany przez 2 reprezentatywne i 2 niereprezentatywne organizacje zwizkowe. Takie postpowanie pracodawcy jest waciwe i zgodne z obowizujcymi przepisami. Dopuszczenie
do negocjacji organizacji niereprezentatywnych w momencie, gdy zostay one ograniczone
ju tylko do tych reprezentatywnych i podpisanie z nimi porozumienia oznacza osignicie
przez pracodawc wikszego porozumienia z przedstawicielami zaogi ni jest to wymagane
przepisami.
Zawarte porozumienie jest wice

Porozumienie zawarte z zakadowymi organizacjami zwizkowymi jest wice dla jego stron.
Pracodawca nie moe zatem zawrze porozumienia, a nastpnie w ogle nie bra pod uwag
jego postanowie w procedurze dokonywania zwolnie grupowych. Takie postpowanie bdzie
naruszao przepisy ustawy oraz moe wywoa okrelone konsekwencje, na ktre zwrci uwag
rwnie Sd Najwyszy w wyroku z 24 listopada 2011 r. (I PK 60/11). W wyroku tym SN stwierdzi, e porozumienie zawarte przez pracodawc ze zwizkami zawodowymi na podstawie art. 3
ustawy z 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw jest rdem prawa pracy w rozumieniu art. 9 1 k.p. i wie
pracodawc, ktry nie moe odstpowa od treci tego porozumienia w zakresie doboru pracownikw do zwolnienia lub kolejnoci i terminw dokonywania zwolnie. Nie kade naruszenie postanowie porozumienia zawartego przez pracodawc ze zwizkami zawodowymi, dotyczcego
zwolnie grupowych, ma rang naruszenia przepisw o wypowiadaniu umw o prac, uzasadniajcego roszczenie pracownika o przywrcenie do pracy lub o odszkodowanie. Konsekwencje
naruszenia przepisw o wypowiadaniu umw o prac (art. 45 1 k.p.) nie maj zastosowania
do naruszenia przez pracodawc porozumienia z zakadow organizacj zwizkow, zawartego
na podstawie art. 3 ustawy z 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami
stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw, jeeli naruszenie to nie miao wpywu
na rozwizanie stosunku pracy.
Regulamin zwolnie grupowych

Jeeli nie doszo do zawarcia porozumienia pracodawcy z reprezentatywnymi organizacjami
zwizkowymi w wyznaczonym ustawowo terminie 20 dni, pracodawca jest zobowizany do wydania regulaminu zwolnie grupowych. Opracowujc ten regulamin pracodawca powinien uwzgldni, w miar moliwoci, propozycje przedstawione w ramach konsultacji przez zakadowe
UWAGA!
organizacje zwizkowe. Nie ma w tym przypadku
moliwoci zawarcia porozumienia jedynie co do
Pracodawca, ktry nie zawar ze zwizkami zawodoczci jego obligatoryjnych elementw, a w zakrewymi porozumienia w sprawie zwolnie grupowych,
sie pozostaych kwestii naley wyda regulamin.
wydaje regulamin zwolnie grupowych samodzielnie,
Porozumienie musi obejmowa wszystkie zagaduwzgldniajc w miar moliwoci propozycje przednienia, a gdy jego zawarcie w takim zakresie nie
stawione przez organizacje zwizkowe.
jest moliwe, pracodawca musi zawrze w regulaminie wszystkie zasady postpowania przy zwolnieniach grupowych.
Podobnie wyglda sytuacja, gdy u pracodawcy nie dziaaj zakadowe organizacje zwizkowe
i s moliwe jedynie konsultacje z reprezentantami zaogi. Ustawodawca nie przewidzia jednak
w tym zakresie koniecznoci zawierania porozumienia z tymi reprezentantami. Dlatego stanowisko przedstawicieli zaogi ma dla pracodawcy wycznie znaczenie opiniodawcze. Przeprowadzenie konsultacji musi by i tak zakoczone wydaniem przez pracodawc regulaminu zwolnie
grupowych, chociaby doszed on do penego porozumienia w tym zakresie z przedstawicielami
zaogi.
maj 2014
[art. 3 komentarz]
17
Wzr regulaminu zwolnie grupowych

REGULAMIN ZWOLNIE GRUPOWYCH
w Fikus Sp. z o.o.
sporzdzony 5 marca 2014 r. w Warszawie.
1
Regulamin sporzdzono na podstawie art. 3 ust. 5 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U.
z 2003 r. Nr 90, poz. 844 z pn. zm.).
2
Regulamin sporzdzono w zwizku z:
brakiem u pracodawcy zakadowych organizacji zwizkowych, po przeprowadzeniu konsultacji z przedstawicielami zaogi wybranymi w dniu ...........na zgromadzeniu oglnym pracownikw
w osobach:
3
Regulamin okrela zasady postpowania w sprawach dotyczcych pracownikw objtych zamiarem
grupowego zwolnienia, a take obowizki pracodawcy w zakresie niezbdnym do rozstrzygnicia innych
spraw pracowniczych zwizanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem.
4
Na dzie 5 marca 2014 r. w Fikus Sp. z o.o. jest zatrudnionych ogem 98 pracownikw, w tym:
5
Po rozpatrzeniu wnioskw przedstawicieli pracownikw biorcych udzia w konsultacjach w okresie od 20
lutego 2014 r. do 5 marca 2014 r. pracodawca postanowi, e zwolnienia grupowe obejm:
6
7
Kryterium objcia pracownikw zwolnieniami grupowymi bd:
najkrtszy sta pracy w zakadzie,
posiadane umiejtnoci i kwalifikacje zawodowe,
sposb dotychczasowego wypeniania obowizkw subowych,
sytuacja rodzinna i majtkowa pracownika,
stan zdrowia pracownika,
moliwo znalezienia nowego zatrudnienia.
8
Wszyscy wytypowani pracownicy otrzymaj pisma wypowiadajce umow o prac w tym samym dniu.
Kodeks kadr i pac
18
9
Dodatkowe rozstrzygnicia spraw pracowniczych zwizanych ze zwolnieniem grupowym:
pracownicy korzystajcy z poyczek z zfs bd je mogli spaca po rozwizaniu stosunku pracy na dotychczasowych zasadach,
zwolnienie wskazanej grupy pracownikw spowoduje utrzymanie przez pracodawc wynagrodzenia za
prac pozostaych pracownikw na niezmienionym poziomie w okresie do 30 czerwca 2015 r.,
pracownicy nie zostan pozbawieni dodatkowych skadnikw wynagrodzenia wynikajcych z zakadowego regulaminu wynagradzania w okresie do 30 czerwca 2015 r.,
w przypadku zatrudniania nowych pracownikw pracodawca zobowizuje si do zawarcia umowy
o prac z pracownikiem, ktry zosta zwolniony w ramach zwolnie grupowych, jeeli pracownik wyrazi tak wol, a zatrudnienie dotyczy stanowiska pracy, na ktrym zwolniony pracownik wykonywa
wczeniej prac.
10
Zwolnienia grupowe nie dotycz pracownikw zakadu:
w wieku przedemerytalnym bdcych w okresie ochronnym, o ktrym mowa w art. 39 Kodeksu pracy,
w okresie ciy, urlopu macierzyskiego, dodatkowego urlopu macierzyskiego oraz urlopu rodzicielskiego,
w okresie urlopu wychowawczego,
czonkw rady pracowniczej przedsibiorstwa pastwowego,
czonkw zarzdu zakadowej organizacji zwizkowej,
czonkw zakadowej organizacji zwizkowej, upowanionych do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonujcej za pracodawc czynnoci w sprawach z zakresu
prawa pracy,
spoecznych inspektorw pracy,
powoanych do odbycia czynnej suby wojskowej, suby zastpczej, zasadniczej suby wojskowej
albo przeszkolenia wojskowego,
czonkw dziaajcej w zakadzie rady pracownikw.
11
Pracodawca moe, w celu wczeniejszego rozwizania umowy o prac, skrci okres wypowiedzenia,
w trybie przewidzianym w art. 361 Kodeksu pracy, najwyej do 1 miesica. W takim przypadku pracownikowi za pozosta cz okresu wypowiedzenia przysuguje odszkodowanie w wysokoci wynagrodzenia liczonego jak ekwiwalent za urlop wypoczynkowy.
12
Tre regulaminu zostanie podana do wiadomoci pracownikw przez rozesanie jego treci poczt
e-mail na subowe skrzynki pracownikw w dniu ............................
13
Regulamin moe zosta zmieniony przez pracodawc w kadym czasie. Zmiany do regulaminu bd
podawane do wiadomoci pracownikw w trybie przewidzianym w 12.
14
Regulamin wchodzi w ycie z dniem podania go do wiadomoci pracownikw.
........................
(podpis pracodawcy)
Rnica midzy porozumieniem zawartym ze zwizkami zawodowymi a regulaminem zwolnie

grupowych jest niewielka. Oba dokumenty musz, co do zasady, zawiera takie same ustalenia
maj 2014
[art. 4]
19
dotyczce procedury zwolnie grupowych. Skutek tych dokumentw jest jednak w zakresie konsultacyjnym cakowicie odmienny. Pracodawca, ktry zawar porozumienie ze zwizkami zawodowymi,
nie musi ju bowiem przeprowadza indywidulanych konsultacji zamiaru zwolnienia pracownika ze
zwizkiem, ktry podj si jego ochrony praw pracowniczych. Natomiast w przypadku, gdy pracodawca wyda regulamin zwolnie grupowych, tryb indywidualnych konsultacji zwizkowych nadal
go wie (art. 38 Kodeksu pracy).
Art. 4. [Powiadomienie urzdu pracy]
1. Pracodawca po zawarciu porozumienia,
a w razie niezawarcia porozumienia po spenieniu obowizku, o ktrym mowa w art. 3 ust. 4
lub 5 zawiadamia na pimie waciwy powiatowy
urzd pracy o przyjtych ustaleniach dotyczcych
grupowego zwolnienia, w tym o liczbie zatrudnionych i zwalnianych pracownikw oraz o przyczynach ich zwolnienia, okresie, w cigu ktrego
ma by dokonane zwolnienie, a take o przeprowadzonej konsultacji zamierzonego grupowego
zwolnienia z zakadowymi organizacjami zwizkowymi lub z przedstawicielami pracownikw wyonionymi w trybie przyjtym u danego pracodawcy.
2. Kopi zawiadomienia, o ktrym mowa w ust. 1,

pracodawca przekazuje zakadowym organizacjom
zwizkowym. Zakadowe organizacje zwizkowe mog
przedstawi waciwemu powiatowemu urzdowi pracy swoj opini w sprawie grupowego zwolnienia.
3. Jeeli u danego pracodawcy nie dziaaj zakadowe organizacje zwizkowe, przepis ust. 2 stosuje
si odpowiednio do przedstawicieli pracownikw wyonionych w trybie przyjtym u danego pracodawcy.
4. W razie zakoczenia dziaalnoci pracodawcy wskutek prawomocnego orzeczenia sdowego
zawiadomienie, o ktrym mowa w ust. 1, jest wymagane, gdy z takim wnioskiem wystpi waciwy
powiatowy urzd pracy.
KOMENTARZ
Po zakoczonych konsultacjach i zawartym ze zwizkami zawodowymi porozumieniu pracodawca zawiadamia na pimie waciwy powiatowy urzd pracy o przyjtych ustaleniach dotyczcych
grupowego zwolnienia, w tym o:
liczbie zatrudnionych i zwalnianych pracownikw oraz
przyczynach ich zwolnienia,
okresie, w cigu ktrego ma by dokonane zwolnienie, a take
przeprowadzonej konsultacji zamierzonego grupowego zwolnienia z zakadowymi organizacjami
zwizkowymi lub z przedstawicielami pracownikw wyonionymi w trybie przyjtym u danego
pracodawcy.
Identyczny obowizek informacyjny bdzie dotyczy pracodawcy, ktry wyda regulamin zwolnie grupowych.
Wzr zawiadomienia PUP o zwolnieniach grupowych
.......
(miejscowo, data)
Powiatowy Urzd Pracy

w .......................
ZAWIADOMIENIE
Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844
Kodeks kadr i pac
20
z pn. zm.) Fikus Sp. z o.o. zawiadamia o wynikach konsultacji z zakadowymi organizacjami zwizkowymi oraz ustaleniami zawartymi w porozumieniu z 5 marca 2014 r. (Regulaminie zwolnie grupowych
z dnia ..........................) dotyczcych grupowego zwolnienia:
1. Konsultacje w sprawie zwolnie grupowych z organizacj zwizkow zostay przeprowadzone od 20 lutego do 5 marca 2014 r.
2. Na 5 marca 2014 r. w Fikus sp. z o.o. jest zatrudnionych ogem 98 pracownikw, w tym:
3. Na podstawie przeprowadzonych konsultacji w okresie od 20 lutego 2014 r. do 5 marca 2014 r. strony
uzgodniy, e zwolnienia grupowe obejm:
4. Przyczyn zwolnienia pracownikw jest znaczny spadek zamwie produktw wytwarzanych przez zakad i w konsekwencji spadek przychodw oraz brak moliwoci utrzymania zatrudnienia na obecnym
poziomie.
5. Zwolnienia grupowe maj nastpi w terminie od 1 do 30 kwietnia 2014 r.
6. Wszyscy wytypowani pracownicy otrzymaj pisma wypowiadajce umow o prac w tym samym dniu.
7. Kopia niniejszego zawiadomienia zostaa przekazana zakadowym organizacjom zwizkowym (przedstawicielom pracownikw) w dniu ....................
........................
(podpis pracodawcy)
Ustawodawca nie okreli terminu, w jakim pracodawca powinien skierowa zawiadomienie

do powiatowego urzdu pracy o przyjtych ustaleniach dotyczcych zwolnie grupowych, bdcych efektem porozumienia zawartego ze zwizkami zawodowymi lub wydania regulaminu tych
zwolnie. Naley jednak przyj, e z obowizkiem
tym pracodawca nie powinien zwleka, gdy musi
UWAGA!
to uczyni przed rozpoczciem wypowiadania praPracodawca powinien powiadomi urzd pracy o przycownikom stosunkw pracy w ramach zwolnienia
jtych ustaleniach dotyczcych zwolnie grupowych
grupowego.
przed rozpoczciem wypowiadania pracownikom
Przepisy nie wskazuj rwnie terminu, w jakim
pracodawca
powinien przekaza kopi zawiadoumw o prac.
mienia skierowanego do pup organizacjom zwizkowym lub przedstawicielom pracownikw. W tym
przypadku ustawodawca rwnie nie uzalenia moliwoci dokonywania wypowiedze od spenienia tego obowizku i nie wskazuje adnych sankcji za jego niedopenienie. Naley jednak przyj, e
obowizek ten pracodawca powinien wypeni rwnolegle z przekazaniem informacji do powiatowego urzdu pracy.
maj 2014
[art. 4 komentarz]
21
Procedura zwolnie grupowych
ZWOLNIENIA GRUPOWE
W zakadzie dziaaj zwizki zawodowe
W zakadzie nie dziaaj zwizki zawodowe

wybrano przedstawicieli zaogi
1. Poinformowanie na pimie o przyczynach zamierzonego grupowego zwolnienia, liczbie zatrudnionych

pracownikw i grupach zawodowych, do ktrych oni nale, grupach zawodowych pracownikw objtych
zamiarem grupowego zwolnienia, okresie, w cigu ktrego nastpi takie zwolnienie, proponowanych kryteriach doboru pracownikw do grupowego zwolnienia, kolejnoci dokonywania zwolnie pracownikw,
propozycjach rozstrzygnicia spraw pracowniczych zwizanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem,
sposobie ustalania wysokoci wiadcze pieninych.
2. Poinformowanie na pimie powiatowego urzdu pracy o przyczynach zamierzonego grupowego zwolnienia,

liczbie zatrudnionych pracownikw i grupach zawodowych, do ktrych oni nale, grupach zawodowych pracownikw objtych zamiarem grupowego zwolnienia, okresie, w cigu ktrego nastpi takie zwolnienie, proponowanych kryteriach doboru pracownikw do grupowego zwolnienia, kolejnoci dokonywania zwolnie pracownikw,
propozycjach rozstrzygnicia spraw pracowniczych zwizanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem.
3. Konsultacje.
4. Ewentualne przekazanie dodatkowych informacji.
5. Zawarcie porozumienia ze zwizkami

zawodowymi, a gdy jest to niemoliwe,
wydanie regulaminu zwolnie grupowych.
5. Wydanie regulaminu zwolnie grupowych.
6. Podanie porozumienia lub regulaminu do wiadomoci pracownikw.
7. Zawiadomienie powiatowego urzdu pracy o przyjtych ustaleniach dotyczcych grupowego zwolnienia, w tym o liczbie zatrudnionych i zwalnianych pracownikw oraz o przyczynach ich zwolnienia, okresie, w cigu ktrego ma by dokonane zwolnienie, a take o przeprowadzonej konsultacji zamierzonego
grupowego zwolnienia z zakadowymi organizacjami zwizkowymi lub z przedstawicielami pracownikw
wyonionymi w trybie przyjtym u danego pracodawcy.
8. Przekazanie kopii zawiadomienia (zwizkom zawodowym przedstawicielom pracownikw).
9. Zoenie pracownikom wypowiedze oraz propozycji rozwiza stosunkw pracy za porozumieniem stron.
10. Wypata odpraw pieninych w dniu rozwizania stosunku pracy.
Kodeks kadr i pac
22
[art. 5]
Art. 5 [Wypowiadanie umw o prac]

1. Przy wypowiadaniu pracownikom stosunkw
pracy w ramach grupowego zwolnienia nie stosuje si art. 38 i 41 Kodeksu pracy, z zastrzeeniem
ust. 24, a take przepisw odrbnych dotyczcych szczeglnej ochrony pracownikw przed wypowiedzeniem lub rozwizaniem stosunku pracy,
z zastrzeeniem ust. 5.
2. W razie niezawarcia porozumienia, o ktrym
mowa w art. 3, przy wypowiadaniu pracownikom
stosunkw pracy, a take warunkw pracy i pacy,
stosuje si art. 38 Kodeksu pracy.
3. Wypowiedzenie pracownikom stosunkw
pracy w sytuacjach, o ktrych mowa w art. 41
Kodeksu pracy, jest dopuszczalne w czasie urlopu
trwajcego co najmniej 3 miesice, a take w czasie innej usprawiedliwionej nieobecnoci pracownika w pracy, jeeli upyn ju okres uprawniajcy
pracodawc do rozwizania umowy o prac bez
wypowiedzenia.
4. Wypowiedzenie pracownikom warunkw pracy i pacy w sytuacjach, o ktrych mowa w art. 41
Kodeksu pracy, jest dopuszczalne niezalenie od
okresu trwania urlopu lub innej usprawiedliwionej
nieobecnoci pracownika w pracy.
5. W okresie objcia szczegln ochron przed
wypowiedzeniem lub rozwizaniem stosunku pracy
pracodawca moe jedynie wypowiedzie dotychczasowe warunki pracy i pacy pracownikowi:
1) o ktrym mowa w art. 39 i 177 Kodeksu pracy;
2) bdcemu czonkiem rady pracowniczej przedsibiorstwa pastwowego;
3) bdcemu czonkiem zarzdu zakadowej organizacji zwizkowej;
4) bdcemu czonkiem zakadowej organizacji
zwizkowej, upowanionemu do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo
organu lub osoby dokonujcej za pracodawc
czynnoci w sprawach z zakresu prawa pracy;
4a) bdcemu czonkiem specjalnego zespou negocjacyjnego lub europejskiej rady zakadowej;
4b) bdcemu czonkiem specjalnego zespou negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub
przedstawicielem pracownikw w spce europejskiej;
4c) bdcemu czonkiem specjalnego zespou negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub
przedstawicielem pracownikw w spdzielni
europejskiej;
4d) bdcemu czonkiem specjalnego zespou negocjacyjnego, zespou przedstawicielskiego
albo przedstawicielem pracownikw w radzie
nadzorczej spki powstaej w wyniku poczenia transgranicznego spek;
5) bdcemu spoecznym inspektorem pracy;
6) powoanemu do odbycia czynnej suby wojskowej, suby zastpczej, zasadniczej suby
wojskowej albo przeszkolenia wojskowego;
7) bdcemu czonkiem rady pracownikw lub
okrelonym w porozumieniu, o ktrym mowa
w art. 24 ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracownikw i przeprowadzaniu
z nimi konsultacji (Dz.U. Nr 79, poz. 550), przedstawicielem pracownikw uprawnionym do uzyskiwania od pracodawcy informacji i prowadzenia z nim konsultacji.
6. Jeeli wypowiedzenie warunkw pracy i pacy powoduje obnienie wynagrodzenia, pracownikom, o ktrych mowa w ust. 5, przysuguje, do koca okresu, w ktrym korzystaliby ze szczeglnej
ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwizaniem
stosunku pracy, dodatek wyrwnawczy obliczony
wedug zasad wynikajcych z Kodeksu pracy.
7. W razie wypowiadania pracownikom stosunkw pracy w ramach grupowego zwolnienia umowy
o prac zawarte na czas okrelony lub na czas wykonania okrelonej pracy mog by rozwizane przez
kad ze stron za dwutygodniowym wypowiedzeniem.
KOMENTARZ
Artyku 5 ustawy o zwolnieniach grupowych to najwaniejszy przepis regulujcy utrat lub ograniczenie praw pracownikw zwalnianych grupowo. Pozbawia on ochrony pracownikw, ktrym ze
wzgldu na okrelone okolicznoci taka ochrona przed zwolnieniem lub zmian warunkw pracy
zostaa przyznana przez Kodeks pracy.
Ochrona trwaoci stosunku pracy

Ustawa o zwolnieniach grupowych w art. 5 uchyla, co do zasady, wszelkie zakazy wypowiadania umw o prac wynikajce zarwno z przepisw Kodeksu pracy, jak i z innych ustaw
szczeglnych.
maj 2014
[art. 5 komentarz]
23
Urlop i inna usprawiedliwiona nieobecno

Przy dokonywaniu zwolnie grupowych nie stosuje si art. 41 Kodeksu pracy, zgodnie z ktrym pracodawca nie moe wypowiedzie umowy o prac w czasie urlopu pracownika, a take w czasie innej
usprawiedliwionej nieobecnoci pracownika w pracy, jeeli nie upyn jeszcze okres uprawniajcy do
rozwizania umowy o prac bez wypowiedzenia. W tym przypadku nie naley ogranicza si do urlopu
wypoczynkowego, ale rwnie dotyczy to innych rodzajw urlopu, np. bezpatnego czy szkoleniowego. Nie chodzi tu jednak o urlop macierzyski, ktry zosta uregulowany odrbnie jako szczeglny
rodzaj ochrony pracownika. Takie stanowisko potwierdzi Sd Najwyszy w wyroku z 21 listopada
2006 r. (II PK 52/06, OSNP 2007/2324/349), ktry stwierdzi, e: okresu urlopu macierzyskiego
nie zalicza si do okresu urlopu trwajcego co najmniej trzy miesice (nie sumuje si z okresem innego
urlopu), w czasie ktrego dopuszczalne jest wypowiedzenie stosunku pracy z przyczyn niedotyczcych
pracownikw w sytuacjach, o ktrych mowa w art. 41 k.p. (art. 5 ust. 5 pkt 1 w zwizku z art. 5 ust. 3
ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy
z przyczyn niedotyczcych pracownikw, Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.).
W omawianym zakresie istnieje jednak pewne zastrzeenie, zgodnie z ktrym wypowiedzenie jest
dopuszczalne w czasie urlopu trwajcego co najmniej 3 miesice, a take w czasie innej usprawiedliwionej nieobecnoci pracownika w pracy, jeeli upyn ju okres uprawniajcy pracodawc do
rozwizania umowy o prac bez wypowiedzenia. W tym przypadku mona spotka bdne interpretacje niektrych ekspertw prawa pracy, wyraajce pogld, e w przypadku korzystania przez
pracownika z urlopu, wypowiedzenia w ramach grupowego zwolnienia mona dokona dopiero po
upywie 3 miesicy jego trwania. Jest to nieprawidowa interpretacja, gdy ustawodawca wyranie
wskazuje jedynie na konieczno udzielenia urlopu na 3-miesiczny okres. Potwierdzi to w pimie
nr GPP-3164560121/10/PE/RP Gwny Inspektorat Pracy w odpowiedzi na pytanie redakcji
MPPiU.
PRZYKAD
Pracownik zoy wniosek o udzielenie urlopu bezpatnego na okres 4 miesicy od 1 lutego do
31 maja 2014 r. Taki urlop zosta pracownikowi udzielony. Jednak, w zwizku z koniecznoci
dokonania zwolnie grupowych w zakadzie, pracodawca zoy temu pracownikowi wypowiedzenie umowy o prac ju 17 lutego 2014 r. Takie postpowanie pracodawcy byo prawidowe
i nie naruszao przepisw zarwno ustawy o zwolnieniach grupowych, jak te Kodeksu pracy.
W skrajnych przypadkach pracodawca mgby zgodnie z prawem wypowiedzie pracownikowi
stosunek pracy nawet w pierwszym dniu korzystania przez niego z urlopu, ktry zosta udzielony
na okres co najmniej 3 miesicy.
Takie stanowisko zostao potwierdzone w wyroku Sdu Najwyszego z 11 grudnia 1996 r. (I PKN
39/96, OSNP 1997/14/252), w ktrym SN stwierdzi, e wypowiedzenie umowy o prac w okresie
pierwszych trzech miesicy urlopu wychowawczego w przypadku udzielenia pracownikowi tego urlopu na okres duszy ni trzy miesice jest dopuszczalne, jeeli zwolnienie z pracy nastpio z przyczyn dotyczcych zakadu pracy ().
Inaczej bdzie w sytuacji, gdy urlop zostanie udzielony na okres krtszy ni 3 miesice. Wwczas pracodawca nie moe dokona definitywnego zwolnienia z pracy takiego pracownika, nawet
w ramach objcia go grupowymi zwolnieniami. Moliwo wypowiedzenia umowy zostaa w tym
przypadku ograniczona jedynie do wypowiedzenia zmieniajcego warunki pracy pracownika, jakie
mia dotychczas zagwarantowane w umowie o prac.
PRZYKAD
Jacek P. zosta wytypowany do zwolnienia z pracy w ramach przeprowadzanej w zakadzie restrukturyzacji i zwizanymi z ni zwolnieniami grupowymi. W zwizku z tym, e pracownik dowiedzia si o planowanym zwolnieniu go z pracy, postanowi wykorzysta zalegy urlop wypoczynkowy. Pracodawca udzieli mu tego urlopu na okres od 1 marca do 30 kwietnia 2014 r., majc na
Kodeks kadr i pac
24
wzgldzie znaczne obnienie ekwiwalentu pieninego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, jaki musiaby wypaci pracownikowi, gdyby ten nie skorzysta z zalegego urlopu wypoczynkowego. Tym samym pracodawca zamkn sobie jednak drog do definitywnego wypowiedzenia
umowy o prac Jackowi P. w okresie korzystania przez niego z urlopu wypoczynkowego. Bdzie
mg zatem w tym okresie zoy pracownikowi jedynie wypowiedzenie zmieniajce.
Inna usprawiedliwiona nieobecno w pracy uprawniajca pracodawc do wypowiedzenia definitywnego umowy o prac w czasie zwolnie grupowych to dugotrwaa choroba lub inna usprawiedliwiona nieobecno trwajca duej ni 1 miesic.
Na podstawie art. 53 Kodeksu pracy pracodawca moe rozwiza umow o prac bez wypowiedzenia:
jeeli niezdolno pracownika do pracy wskutek choroby trwa:
duej ni 3 miesice gdy pracownik by zatrudniony u danego pracodawcy krcej ni 6 miesicy,
duej ni czny okres pobierania z tego tytuu wynagrodzenia i zasiku oraz pobierania wiadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesice gdy pracownik by zatrudniony u danego
pracodawcy co najmniej 6 miesicy lub jeeli niezdolno do pracy zostaa spowodowana wypadkiem przy pracy albo chorob zawodow,
w razie usprawiedliwionej nieobecnoci pracownika w pracy z innych przyczyn ni wymienione
w pkt 1, trwajcej duej ni 1 miesic (np. odbywanie kary pozbawienia wolnoci).
Jednak rozwizanie umowy o prac bez wypowiedzenia nie moe nastpi w razie nieobecnoci
pracownika w pracy z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem w okresie pobierania z tego
tytuu zasiku, a w przypadku odosobnienia pracownika ze wzgldu na chorob zakan w okresie
pobierania z tego tytuu wynagrodzenia i zasiku.
W powyszych przypadkach pracodawca raczej nie bdzie si decydowa na definitywne wypowiedzenie pracownikowi umowy o prac w zwizku z grupowymi zwolnieniami, ale rozwie umow
powoujc si na art. 53 Kodeksu pracy, czyli bez wypowiedzenia. Wwczas nie bdzie podstaw
do wypacenia pracownikowi odprawy pieninej, nawet gdyby to rozwizanie nastpio w okresie
dokonywanych zwolnie grupowych.
PRZYKAD
Pracodawca zawar porozumienie z dziaajcymi w zakadzie organizacjami zwizkowymi w zakresie zwolnie grupowych, ustalajc m.in. wykaz pracownikw, ktrzy bd objci takimi zwolnieniami, oraz termin dokonywania tych zwolnie przypadajcy na okres od 1 kwietnia do 31 maja
2014 r. Wrd tych pracownikw znalaz si pracownik, ktry przebywa na zwolnieniu lekarskim.
W okresie dokonywania zwolnie grupowych pracodawca wypowiedzia umowy o prac wszystkim pracownikom objtym porozumieniem o zwolnieniach grupowych, z wyjtkiem tego pracownika, ktremu rozwiza stosunek pracy bez wypowiedzenia w trybie art. 53 1 Kodeksu pracy,
w zwizku z jego niezdolnoci do pracy wskutek choroby trwajcej ju 4. miesic. Pracownik
by zatrudniony u tego pracodawcy krcej ni 6 miesicy. Skorzystanie przez pracodawc z takiej moliwoci jest zgodne z obowizujcymi przepisami. Pracownik w zwizku z rozwizaniem
stosunku pracy z przyczyn lecych po jego stronie (dugotrwaa choroba), nie naby prawa do
odprawy pieninej z ustawy o zwolnieniach grupowych.
Pracodawca moe natomiast w kadym czasie w ramach zwolnie grupowych wypowiedzie pracownikowi dotychczasowe warunki pracy i pacy, bez wzgldu na dugo trwania urlopu lub innej
usprawiedliwionej nieobecnoci w pracy.
Pracownicy szczeglnie chronieni

Artyku 5 ustawy o zwolnieniach grupowych ustala ponadto zakaz dokonywania definitywnych
wypowiedze umw o prac okrelonej w nim grupie pracownikw.
maj 2014
[art. 5 komentarz]
25
Ta szczeglna ochrona stosunku pracy dotyczy nastpujcej grupy pracownikw:
osb, ktrym brakuje nie wicej ni 4 lata do osignicia wieku emerytalnego, jeeli okres zatrud-
nienia umoliwia im uzyskanie prawa do emerytury z osigniciem tego wieku;
pracownic w ciy, a take w okresie urlopu macierzyskiego (dotyczy to take pracownikaojca
korzystajcego z urlopu macierzyskiego);
osb bdcych czonkami rady pracowniczej przedsibiorstwa pastwowego;

osb bdcych czonkami zarzdu zakadowej organizacji zwizkowej;
osb bdcych czonkami zakadowej organizacji zwizkowej, upowanionych do reprezento
wania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonujcej za pracodawc
czynnoci w sprawach z zakresu prawa pracy;
osb bdcych czonkiem specjalnego zespou negocjacyjnego lub europejskiej rady zakadowej;
osb bdcych czonkami specjalnego zespou negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub
przedstawicielem pracownikw w spce europejskiej;
osb bdcych czonkami specjalnego zespou negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub
przedstawicielem pracownikw w spdzielni europejskiej;
osb bdcych czonkami specjalnego zespou negocjacyjnego, zespou przedstawicielskiego
albo przedstawicielami pracownikw w radzie nadzorczej spki powstaej w wyniku poczenia
transgranicznego spek;
spoecznych inspektorw pracy;
osb powoanych do odbycia czynnej suby wojskowej, suby zastpczej, zasadniczej suby
wojskowej albo przeszkolenia wojskowego;
osb bdcych czonkami rady pracownikw lub okrelonymi w porozumieniu, o ktrym mowa
w art. 24 ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracownikw i przeprowadzaniu z nimi
konsultacji (Dz.U. Nr 79, poz. 550), przedstawicielami pracownikw uprawnionymi do uzyskiwania od pracodawcy informacji i prowadzenia z nim konsultacji.
Regulacja ta ma charakter bezwzgldny i w przypadku powyszej grupy pracownikw wypowiedzenie umowy o prac w ramach zwolnienia grupowego jest niedopuszczalne. Nawet zawarcie
porozumienia z organizacjami zwizkowymi, ktre obejmowaoby takiego pracownika zwolnieniem
z pracy, naley uzna za bezskuteczne. Tej grupie pracownikw w ramach zwolnie grupowych
wolno jedynie wypowiedzie dotychczasowe warunki pracy stosujc procedur wynikajc z art. 42
Kodeksu pracy. Zmiana warunkw pracy moe dotyczy wszelkich elementw stosunku pracy, takich jak np.: wymiar czasu pracy, miejsce pracy, czas pracy, wynagrodzenie za prac czy stanowisko
pracy.
PRZYKAD
Pracodawca w ramach dokonywanych zwolnie grupowych wrczy spoecznemu inspektorowi
pracy wypowiedzenie warunkw umowy o prac w zakresie wysokoci wynagrodzenia za prac
nastpujcej treci:
...............................................................
Warszawa, 15 stycznia 2014 r.
(piecz nagwkowa pracodawcy)
WYPOWIEDZENIE WARUNKW UMOWY O PRAC

Pan
Jan Kowalski
stanowisko pracy: starszy specjalista
Na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U.
Kodeks kadr i pac
26
z 2003 r. Nr 90, poz. 844 z pn. zm.) w zw. z art. 42 Kodeksu pracy wypowiadam Panu umow
o prac zawart w dniu 1 stycznia 2006 r. w czci dotyczcej wysokoci wynagrodzenia za prac
z zachowaniem 3-miesicznego okresu wypowiedzenia, ktry upynie 30 kwietnia 2014 r.
Przyczyn wypowiedzenia dotychczasowych warunkw umowy o prac jest restrukturyzacja zakadu zwizana z ujemnym wynikiem finansowym za poprzedni rok obrotowy.
Od 1 maja 2014 r. proponuj wynagrodzenie w wysokoci 4500 z brutto miesicznie.
Pozostae warunki umowy o prac nie ulegaj zmianie.
Jeeli przed upywem poowy okresu wypowiedzenia, tj. do 15 marca 2014 r. nie zoy Pan owiadczenia o odmowie przyjcia zaproponowanych warunkw umowy o prac, bdzie to rwnoznaczne
z wyraeniem zgody na t zmian.
W razie odmowy przyjcia przez Pana zaproponowanych warunkw umowy o prac, umowa rozwie si z upywem okresu wypowiedzenia, tj. 30 kwietnia 2014 r.
Informuj, e w terminie 7 dni od dnia dorczenia niniejszego pisma przysuguje Panu prawo wniesienia odwoania do Sdu Rejonowego Sdu Pracy w Warszawie ul. .....................................................
(siedziba sdu)
W zwizku z tym, e peni Pan w zakadzie funkcj Spoecznego Inspektora Pracy na okres 4-letniej
kadencji, ktrej termin upywa 31 grudnia 2014 r., informuj, e na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy
z 24 czerwca 1983 r. o spoecznej inspekcji pracy w zw. z art. 5 ust. 6 ustawy o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw, do
31 grudnia 2015 r. bdzie Panu przysugiwa dodatek wyrwnawczy.
...................................................................................
(podpis pracodawcy lub osoby dziaajcej w jego imieniu)
Takie postpowanie pracodawcy byo prawidowe i jeeli spoeczny inspektor pracy przyjmie
nowo zaproponowane warunki wynagradzania, to i tak faktyczne obnienie jego wynagrodzenia
nastpi dopiero po upywie okresu szczeglnej ochrony przed rozwizaniem stosunku pracy.
W przypadku spoecznych inspektorw pracy taka szczeglna ochrona trwaoci stosunku pracy trwa, co do zasady, w okresie penienia funkcji oraz przez rok od jej zakoczenia.
W sytuacji gdy wypowiedzenie zmieniajce powoduje obnienie dotychczasowego wynagrodzenia za prac pracownika szczeglnie chronionego, przysuguje mu, do koca okresu, w ktrym korzystaby ze szczeglnej ochrony przed wypowiedzeniem lub rozwizaniem stosunku pracy, dodatek
wyrwnawczy obliczony wedug zasad wynikajcych z Kodeksu pracy. Dodatek wyrwnawczy stanowi
rnic midzy wynagrodzeniem z okresu poprzedzajcego przeniesienie a wynagrodzeniem po przeniesieniu pracownika do innej pracy. Wynagrodzenie do celw okrelenia dodatku wyrwnawczego
oblicza si wedug zasad obowizujcych przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy.
Ochrona na urlopach zwizanych z rodzicielstwem

Wtpliwoci dotyczce ochrony pracownikw w czasie zwolnie grupowych dotycz pracownikw przebywajcych na urlopie wychowawczym. Zgodnie z uchwa Sdu Najwyszego z 15 lutego
2006 r. (II PZP 13/05, OSNP 2006/2122/315), pracodawca moe wypowiedzie pracownikowi
na urlopie wychowawczym umow o prac z przyczyn niedotyczcych pracownikw. Dotyczy to
zarwno zwolnie indywidualnych, jak i zwolnie grupowych. W uchwale tej Sd Najwyszy uzna
art. 1861 Kodeksu pracy, ktry przewiduje ochron pracownikw przebywajcych na urlopach wychowawczych, za przepis odrbny, dotyczcy szczeglnej ochrony pracownikw przed wypowiedzeniem, o ktrym mowa w art. 5 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych. Natomiast zgodnie z tym
przepisem ustawy o zwolnieniach grupowych w takich przypadkach pracownikom nie przysuguje
ochrona przed zwolnieniem z pracy w razie przeprowadzania zwolnie grupowych. Zdaniem SN,
co si tyczy indywidualnego trybu rozwizania stosunku pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw, to znaczy zwolnie z przyczyn, o ktrych mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z 2003 r., jeeli przyczy-
maj 2014
[art. 5 komentarz]
27
ny te stanowi wyczny powd uzasadniajcy wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwizanie
na mocy porozumienia stron, a liczba zwalnianych pracownikw nie osiga progw przewidzianych
dla zwolnienia grupowego, art. 10 ust. 1 odsya do przepisw art. 5 ust. 37 ustawy z 2003 r. Przy
przyjtej interpretacji pojcia urlopu pracowniczego, o ktrym mowa w art. 41 k.p., przepis ten
nie dotyczy pracownikw korzystajcych z urlopu wychowawczego. Do pracownikw tych odnosi
si natomiast przepis art. 10 ust. 2, wedug ktrego w przypadku okrelonym w ust. 1 pracodawca moe rozwiza stosunki pracy, w drodze wypowiedzenia, z pracownikami, ktrych stosunek
pracy podlega z mocy odrbnych przepisw szczeglnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwizaniem i wobec ktrych jest dopuszczalne wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, pod warunkiem niezgoszenia sprzeciwu przez zakadow organizacj zwizkow
w terminie 14 dni od otrzymania zawiadomienia o zamierzonym wypowiedzeniu. Zatem zdaniem
SN, pracownikowi przebywajcemu na urlopie wychowawczym mona wypowiedzie umow take
w przypadku zwolnie indywidualnych z przyczyn, ktre le po stronie pracodawcy.
W tej kwestii wystpuje take odmienny pogld. Zgodnie z nim pracownikowi przebywajcemu na
urlopie wychowawczym nie przysuguje ochrona w czasie zwolnie grupowych, jeeli korzysta z urlopu udzielonego na co najmniej 3 miesice. Urlop wychowawczy naley bowiem rozumie jako urlop
pracowniczy. Natomiast, zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy o zwolnieniach grupowych, ochrona nie przysuguje w czasie urlopu pracowniczego udzielonego na co najmniej 3 miesice. Potwierdzi to Sd
Najwyszy w uzasadnieniu do wyroku z 21 listopada 2006 r. (II PK 52/06, OSNP 2007/2324/349).
Ze wzgldu na te rozbienoci najbezpieczniej dla pracodawcy bdzie wypowiedzie umow pracownikowi na urlopie wychowawczym, jeeli udzielono tego urlopu na co najmniej 3 miesice.
Ustawa o zwolnieniach grupowych nie zostaa znowelizowana w zwizku z wprowadzeniem urlopu ojcowskiego, dodatkowego urlopu macierzyskiego oraz wprowadzeniem od 17 czerwca 2013 r.
urlopu rodzicielskiego. W zwizku z tym nie zawiera ona szczeglnych regulacji dotyczcych tych
urlopw. Poniewa jednoczenie istniej w tej ustawie zapisy wyczajce ochron pracownikw
na urlopach pracowniczych oraz podlegajcych ochronie na podstawie innych odrbnych przepisw, to naley przyj, e pracownikom przebywajcym na urlopie ojcowskim, dodatkowym macierzyskim i urlopie rodzicielskim mona wypowiedzie umow o prac zarwno w czasie zwolnie
grupowych, jak i indywidualnych. Jednak w przypadku zwolnie indywidualnych umowa o prac
z tymi pracownikami moe by rozwizana w drodze wypowiedzenia, pod warunkiem niezgoszenia
sprzeciwu przez zakadow organizacj zwizkow, w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zamierzonym wypowiedzeniu umowy pracownikowi (art. 10 ust. 2 ustawy o zwolnieniach
grupowych). Jeeli jednak organizacja zwizkowa wyrazi sprzeciw, pracodawca moe wypowiedzie
tym pracownikom warunki pracy i pacy wycznie wwczas, gdy z przyczyn niedotyczcych tych
pracownikw nie jest moliwe ich dalsze zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach. Dotyczy
to tylko pracodawcw, u ktrych dziaa taka organizacja.
Inne stanowisko w tej sprawie prezentuje Ministerstwo Pracy i Polityki Spoecznej. Zdaniem resortu pracy, wypowiedzenie pracownikom korzystajcym z dodatkowego urlopu macierzyskiego
i urlopu rodzicielskiego jest niedopuszczalne w czasie zwolnie grupowych oraz zwolnie indywidualnych z przyczyn niedotyczcych pracownikw. W ocenie MPiPS ze wzgldu na zasady wspycia
spoecznego pracownik przebywajcy na dodatkowym urlopie macierzyskim czy urlopie rodzicielskim powinien mie tak sam ochron przed zwolnieniem jak pracownicy na urlopie macierzyskim.
W zwizku z tymi rozbienociami, to pracodawca powinien zadecydowa, czy zwolni grupowo
pracownikw na dodatkowym urlopie macierzyskim, urlopie ojcowskim i urlopie rodzicielskim.
Bezpieczniej bdzie jednak nie zwalnia tych pracownikw, poniewa obecnie nie wiadomo, w jakim
kierunku bdzie si ksztatowao orzecznictwo sdowe w tym zakresie.
Umowy terminowe
Przepisy Kodeksu pracy ustalaj, co do zasady, niedopuszczalno wypowiadania umw o prac
zawartych na czas okrelony lub na czas wykonania okrelonej pracy. Zasada ta jest ograniczona
do umw o prac na czas okrelony zawartych na okres duszy ni 6 miesicy. W takich umowach
Kodeks kadr i pac
28
[art. 6]
pracodawca moe zawrze z pracownikiem klauzul o moliwoci wczeniejszego wypowiedzenia

tej umowy przez kad ze stron za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. Gdy takiej klauzuli zabraknie,
to rwnie umowa na czas okrelony nie moe by wypowiedziana i rozwie si z upywem okresu,
na jaki zostaa zawarta.
W razie wypowiadania pracownikom stosunkw pracy w ramach grupowego zwolnienia oraz
zwolnie indywidualnych z przyczyn niedotyczcych pracownikw umowy o prac zawarte na czas
okrelony (bez zawartej klauzuli) lub na czas wykonania okrelonej pracy mog by rozwizane
przez kad ze stron za 2-tygodniowym wypowiedzeniem. Wprowadzona zostaa zatem moliwo
wypowiadania tych umw w przypadku zwolnie grupowych oraz zwolnie indywidualnych, co
w normalnych okolicznociach nie jest dopuszczalne. Wprowadzenie moliwoci wypowiedzenia
takich umw w ramach zwolnie grupowych i zwolnie indywidualnych nakada jednak na pracodawc obowizek stosowania w stosunku do nich wszystkich obostrze wynikajcych z tych zwolnie, jakie stosuje si do umw staych. Zatem pracownicy zatrudnieni na umowy terminowe musz
zosta objci porozumieniem w zakresie grupowego zwolnienia, jakie pracodawca zawiera ze zwizkami zawodowymi, a w razie jego braku regulaminem zwolnie.
Art. 6. [Terminy zwolnie grupowych]
1. Wypowiedzenie pracownikowi stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia moe nastpi
nie wczeniej ni po dokonaniu przez pracodawc zawiadomienia, o ktrym mowa w art. 4 ust. 1,
a w przypadku gdy nie jest ono wymagane nie
wczeniej ni po zawarciu porozumienia lub spenieniu obowizku, o ktrym mowa w art. 3 ust. 4 lub 5.
2. Rozwizanie z pracownikiem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia moe nast-
pi nie wczeniej ni po upywie 30 dni od dnia

zawiadomienia, o ktrym mowa w art. 4 ust. 1,
a w przypadku gdy nie jest ono wymagane nie
wczeniej ni po upywie 30 dni od dnia zawarcia
porozumienia lub spenienia obowizku, o ktrym mowa w art. 3 ust. 4 lub 5. Nie dotyczy to
przypadkw rozwizania z pracownikami stosunkw pracy w razie zakoczenia dziaalnoci pracodawcy wskutek prawomocnego orzeczenia sdowego.
KOMENTARZ
W ustawie o zwolnieniach grupowych zosta okrelony zarwno termin pocztkowy, od ktrego
pracownikowi mona zoy wypowiedzenie po wprowadzeniu procedury zwolnie grupowych, jak
i termin okrelajcy, kiedy w takim przypadku najwczeniej moe doj do rozwizania (ustania)
stosunku pracy z pracownikiem.
Termin wypowiedzenia
Wypowiedzenie pracownikowi stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia moe nastpi
nie wczeniej ni:
po dokonaniu przez pracodawc zawiadomienia waciwego powiatowego urzdu pracy o przyjtych ustaleniach dotyczcych grupowego zwolnienia,
a w przypadku, gdy nie jest ono wymagane:
nie wczeniej ni po zawarciu porozumienia ze zwizkami zawodowymi w sprawach zwolnie
grupowych lub
od dnia wydania regulaminu zwolnie.
Zoenie pracownikowi wypowiedzenia umowy o prac przed tym terminem jest naruszeniem
jego praw, dajcym podstawy do roszczenia o uznanie przez sd bezskutecznoci wypowiedzenia,
a jeeli umowa ulega ju rozwizaniu o przywrceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.
Naley jednak mie na uwadze, e zawarte ze zwizkami zawodowymi porozumienie lub regulamin zwolnie grupowych moe korzystniej ksztatowa prawa pracownikw w tym zakresie. Bdzie
maj 2014
[art. 6 komentarz]
29
tak, gdy taki dokument przewiduje pniejszy ni ustawowy termin, od ktrego mona pracownikom rozpocz wrczanie wypowiedze umw w ramach zwolnie grupowych. W razie takich ustale pracodawca nie moe wczeniej rozpocz wypowiedze, chociaby min ju termin ustawowy.
PRZYKAD
Pracodawca zawar 20 lutego 2014 r. porozumienie ze zwizkami zawodowymi w zakresie zwolnie grupowych pracownikw. W porozumieniu ustalono, e pierwsze wypowiedzenia umw
o prac pracownikw nastpi dopiero po 1 kwietnia 2014 r. Pracodawca 25 lutego 2014 r. przesa waciwemu powiatowemu urzdowi pracy informacj o ustaleniach dotyczcych zwolnie
grupowych w zakadzie. Chcc, aby okresy wypowiedze umw o prac rozpoczy bieg od
1 kwietnia 2014 r., wypowiedzenia umw o prac wrczy pierwszej grupie pracownikw 26 marca 2014 r. Przyjmujc, e termin ustawowy i tak zosta przez pracodawc zachowany, takie postpowanie nie jest jednak prawidowe, gdy zawarte porozumienie, jako bardziej korzystne dla
pracownikw, ma w tym przypadku pierwszestwo stosowania przed przepisami powszechnymi. W razie skierowania przez pracownika pozwu do sdu w tym zakresie, bdzie on mg si
domaga uznania wypowiedzenia za bezskuteczne, przywrcenia do pracy lub odszkodowania.
Jeeli chodzi o kocowy termin uprawniajcy pracodawc do wrczania wypowiedze, to wynika
on z art. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych. Ustawodawca ustali w tym przypadku termin nieprzekraczajcy 30 dni. Moe on by zatem rwnie skrcony przez pracodawc w porozumieniu lub
regulaminie, gdy bdzie to bardziej korzystne dla pracownikw.
Termin rozwizania stosunku pracy

Rozwizanie z pracownikiem stosunku pracy w ramach zwolnienia grupowego moe nastpi:
nie wczeniej ni po upywie 30 dni od dnia zawiadomienia waciwego powiatowego urzdu
pracy o przyjtych ustaleniach dotyczcych grupowego zwolnienia,
a w przypadku, gdy nie jest ono wymagane:
nie wczeniej ni po upywie 30 dni od dnia zawarcia porozumienia ze zwizkami zawodowymi

w sprawach zwolnie grupowych lub
od dnia wydania regulaminu zwolnie.
Terminy te nie dotycz przypadkw rozwizania z pracownikami stosunkw pracy w razie zakoczenia dziaalnoci pracodawcy wskutek prawomocnego orzeczenia sdowego.
Okres 30-dniowy, jaki musi upyn od zawiadomienia waciwego powiatowego urzdu pracy,
aby mona byo dokona rozwizania umw o prac, dziaa mobilizujco na pracodawcw. Brak
ustawowego terminu okrelajcego skierowanie zawiadomienia do powiatowego urzdu pracy nie
jest tak kopotliwy, gdy ch jak najszybszego rozwizania stosunkw pracy z pracownikami wymusza niejako na pracodawcy niezwoczne przesyanie tych zawiadomie.
Termin 30-dniowy naley w tym przypadku liczy zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, a zatem bdzie on bieg od nastpnego dnia po wystpieniu inicjujcego go zdarzenia, tj. zawiadomienia waciwego powiatowego urzdu pracy. Wyduenie tego terminu w drodze porozumienia ze
zwizkami lub przez zapisy regulaminu zwolnie grupowych jest zgodne z przepisami i korzystne dla
pracownikw. Przesuwa bowiem w czasie dzie ustania stosunku pracy pracownikw i tym samym
wydua okres wypowiedzenia.
PRZYKAD
Pracodawca zawar ze zwizkami zawodowymi porozumienie, zgodnie z ktrym rozwizanie stosunkw pracy z pracownikami zwalnianymi grupowo nie moe nastpi wczeniej ni po upywie
45 dni od dnia zawiadomienia powiatowego urzdu pracy. Zawiadomienie nastpio 17 lutego
2014 r. Pracodawca 18 lutego 2014 r. wypowiedzia umowy o prac m.in. 5 pracownikom zatrudnionym na czas okrelony, ktrzy mieli w umowach wpisan klauzul o moliwoci zastosowania 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia. Ich umowy rozwizay si wic 8 marca br. Upyw
Kodeks kadr i pac
30
[art. 7]
45-dniowego terminu nastpi 3 kwietnia 2014 r. Zatem umowy o prac tych 5 pracownikw mogy zosta najwczeniej rozwizane dopiero 5 kwietnia (sobota), zgodnie z oglnymi zasadami
zakoczenia biegu okresu wypowiedzenia liczonego w tygodniach. Pracodawca powinien zatem
anulowa zoone 18 lutego br. wypowiedzenia. Moe to zrobi jedynie za zgod pracownikw.
Jeli nie wyra oni na to zgody, to umowy rozwi si i porozumienia bd mogy zosta zakwestionowane przez pracownikw przed sdem pracy.
Taka sama regua bdzie dotyczya umw o prac zawartych na czas nieokrelony i okresw
wypowiedzenia liczonych w miesicach. Miesiczny okres wypowiedzenia upynie bowiem z kocem
najbliszego miesica po upywie ustalonego terminu, po ktrym moe nastpowa rozwizanie
stosunkw pracy ze zwalnianymi grupowo pracownikami.
W powyszym przykadzie miesiczny okres wypowiedzenia skoczyby si pracownikowi dopiero
ostatniego dnia kwietnia 2014 r.
Jednoznaczne stanowisko zaj w tej kwestii Sd Najwyszy w wyroku z 25 czerwca 2010 r. (II
PK 32/10), w ktrym stwierdzi, e: postanowienia art. 6 ust. 1 ustawy z 2003 r. o szczeglnych
zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw
maj charakter semiimperatywny. Oznacza to, e pogwacenie przewidzianych w nim terminw
i dokonanie wczeniejszego wypowiedzenia narusza przepisy o wypowiadaniu umw o prac, w rozumieniu art. 45 k.p.
Podobny problem wystpuje w przypadku rozwizania stosunkw pracy za porozumieniem stron.
Termin 30-dniowy, po upywie ktrego moe nastpi rozwizanie stosunku pracy, bdzie jednak
dotyczy porozumie stron, jeli bdzie ich co najmniej 5 w ramach grupowego zwolnienia. Jeeli nie,
lub gdy z wnioskiem o rozwizanie umowy o prac za porozumieniem stron wystpi pracownik, decydujce znaczenie bdzie miaa wola stron i ustalony przez nie termin rozwizania umowy. Taka wola
stron bdzie jednak ograniczona przy zwolnieniach grupowych, gdy rozwizanie stosunkw pracy na
mocy porozumienia stron moe nastpi najwczeniej w nastpnym dniu po upywie 30-dniowego
terminu od zawiadomienia powiatowego urzdu pracy o ustaleniach w sprawie zwolnie grupowych.
PRZYKAD
Pracodawca 20 marca 2014 r. zawiadomi waciwy powiatowy urzd pracy o ustaleniach w zakresie dokonywanych w zakadzie zwolnie grupowych. Pracodawca zawar porozumienia o rozwizaniu stosunku pracy z 10 pracownikami zakadu 31 marca 2014 r. Takie ustalenia s jednak
nieskuteczne, gdy w tym dniu nie upyn jeszcze 30-dniowy termin od zawiadomienia powiatowego urzdu pracy, ktry obejmowa okres od 21 marca do 19 kwietnia 2014 r. Umowy o prac
powinny rozwiza si zatem najwczeniej 20 kwietnia 2014 r.
Art. 7. [Upado lub likwidacja pracodawcy]

Przy rozwizywaniu z pracownikami stosunkw pracy w ramach grupowego zwolnienia z powodu ogoszenia upadoci lub likwidacji pracodawcy stosuje si przepisy art. 411 1, art. 177
4 art. 411 1, art. 177 4 i 5, art. 1861 i art. 196

pkt 2, art. 1868 i art. 196 pkt 2 Kodeksu pracy,
a take odrbne przepisy regulujce rozwizywanie z pracownikami stosunkw pracy z takiego
powodu.
KOMENTARZ
Przy rozwizywaniu z pracownikami stosunkw pracy w ramach grupowego zwolnienia z powodu
ogoszenia upadoci lub likwidacji pracodawcy nie stosuje si przepisw zapewniajcych szczegln
ochron przed rozwizaniem stosunku pracy. Taka ochrona zostaje wyczona np. dla pracownikw:
w wieku przedemerytalnym, ktrym brakuje nie wicej ni 4 lata do osignicia wieku emerytalnego, jeeli okres zatrudnienia umoliwia im uzyskanie prawa do emerytury z osigniciem tego
wieku,
maj 2014
[art. 7 komentarz]
31
w czasie urlopu, a take w czasie innej usprawiedliwionej nieobecnoci pracownika w pracy (ur-
lop wypoczynkowy, urlop szkoleniowy, urlop bezpatny, urlop wychowawczy),
w okresie ciy lub urlopu macierzyskiego,

uprawnionych do urlopu wychowawczego, ktrzy zoyli wniosek o obnienie wymiaru czasu
pracy do dnia powrotu do nieobnionego wymiaru czasu pracy,
modocianych w okresie odbywania przygotowania zawodowego.
Brak szczeglnej ochrony powoduje rwnie, e pracodawca nie musi zawiadamia reprezentujcej pracownika zakadowej organizacji zwizkowej o zamiarze wypowiedzenia temu pracownikowi
umowy o prac zawartej na czas nieokrelony podajc przyczyn uzasadniajc rozwizanie umowy.
Wyjtek w tym zakresie dotyczy wypowiadania umw o prac w okresie ciy lub urlopu macierzyskiego. W takim przypadku pracodawca w dalszym cigu jest zobowizany uzgodni z reprezentujc pracownic zakadow organizacj zwizkow termin rozwizania umowy o prac.
Brak ochrony trwaoci stosunku pracy bdcej wynikiem zwolnie grupowych w przypadku
ogoszenia upadoci lub likwidacji pracodawcy nie wycza koniecznoci zawarcia w wypowiadanych umowach przyczyny, ktrej prawdziwo moe rwnie podlega ocenie sdu. Nawet w takich
okolicznociach pracownik moe wystpi do sdu pracy z pozwem o uznanie wypowiedzenia za
bezskuteczne i przywrcenie do pracy lub o odszkodowanie.
Okres upadoci lub likwidacji pracodawcy moe by rozoony w czasie. Syndyk lub likwidator
pracodawcy moe prowadzi swoje dziaania przez wiele miesicy, a nawet lat. W takim przypadku
znaczenie bdzie miao samo rozstrzygnicie sdu wszczynajce postpowanie upadociowe lub
likwidacyjne. Wwczas to syndyk lub likwidator mog dokonywa wypowiedze umw o prac
w ramach zwolnie grupowych, korzystajc z uatwie wynikajcych z postawienia pracodawcy
w stan upadoci lub likwidacji.
PRZYKAD
Sd gospodarczy wyda postanowienie o ogoszeniu upadoci spki 15 stycznia 2014 r. Syndyk
masy upadoci niezwocznie podj w stosunku do zatrudnionych pracownikw procedur zwolnie grupowych. Pracownik, ktremu brakowao 2 lat do emerytury, odwoa si do sdu pracy
od wrczonego mu wypowiedzenia umowy o prac. W odwoaniu wskaza, e w zwizku z tym,
e upado spki moe trwa nawet kilka lat, jego wypowiedzenie byo niezgodne z przepisami,
gdy mg on pozostawa w zatrudnieniu w okresie likwidacyjnym do czasu uzyskania emerytury. Sd nie zgodzi si z argumentami pracownika, uzasadniajc, e zgodnie z obowizujcym
prawem upadociowym i naprawczym data wydania postanowienia o ogoszeniu upadoci jest
dat upadoci, a postanowienie o ogoszeniu upadoci jest skuteczne i wykonalne z dniem jego
wydania. Zatem zgodnie z obowizujcymi przepisami syndyk mia prawo wypowiedzie umow
o prac pracownikowi bdcemu w okresie ochronnym przed emerytur.
Kolejny problem, jaki pojawia si w zakresie tej tematyki, dotyczy wpywu czciowej likwidacji
pracodawcy na moliwo korzystania z przepisw pozbawiajcych pracownikw ochrony przed rozwizaniem stosunku pracy. Przedsibiorcy o zoonej strukturze organizacyjnej zatrudniaj niejednokrotnie wiele tysicy pracownikw w rnych zakadach. Na tym tle powstaje zatem pytanie, czy
likwidacja wycznie jednego lub kilku zakadw przedsibiorcy uprawnia go do stosowania przepisw
pozbawiajcych pracownikw ochrony. Pracodawc jest jednostka organizacyjna, choby nie posiadaa osobowoci prawnej, a take osoba fizyczna, jeeli zatrudniaj one pracownikw (art. 3 Kodeksu
pracy). Zatem likwidacja wycznie wyodrbnionej jednostki organizacyjnej rwnie bdzie podlegaa
przepisom o zwolnieniach grupowych regulujcych zagadnienia likwidacji pracodawcy.
PRZYKAD
Dua spka kapitaowa, bdca producentem podzespow samochodowych, zatrudnia cznie
600 pracownikw w 3 zakadach na terenie kraju. W zwizku z brakiem rentownoci jednego z zakadw prowadzcego obrbk galwaniczn elementw metalowych zdecydowaa si zamkn
Kodeks kadr i pac
32
[art. 8]
ten zakad, zlecajc usugi galwanotechniczne zewntrznemu przedsibiorcy. Likwidacja tego

zakadu powoduje, e caa 200-osobowa zaoga podlegaa procedurze zwolnie grupowych.
Wszyscy pracownicy zakadu, bez wzgldu na ochron trwaoci stosunku pracy, otrzymali wypowiedzenia umw. Postpowanie pracodawcy byo prawidowe.
Art. 8 [Odprawa pienina]

1. Pracownikowi, w zwizku z rozwizaniem
stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia,
przysuguje odprawa pienina w wysokoci:
1) jednomiesicznego wynagrodzenia, jeeli pracownik by zatrudniony u danego pracodawcy
krcej ni 2 lata;
2) dwumiesicznego wynagrodzenia, jeeli pracownik
by zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
3) trzymiesicznego wynagrodzenia, jeeli pracownik
by zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
2. Przy ustalaniu okresu zatrudnienia, o ktrym

mowa w ust. 1, przepis art. 36 11 Kodeksu pracy
stosuje si odpowiednio.
3. Odpraw pienin ustala si wedug zasad
obowizujcych przy obliczaniu ekwiwalentu pieninego za urlop wypoczynkowy.
4. Wysoko odprawy pieninej nie moe
przekracza kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za prac, ustalanego na podstawie
odrbnych przepisw, obowizujcego w dniu rozwizania stosunku pracy.
KOMENTARZ
Prawo do odprawy pieninej nabywa pracownik, z ktrym rozwizano stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia z przyczyn, ktre go nie dotycz. Moe to zatem dotyczy tylko tych
pracownikw wykonujcych prac u pracodawcw zatrudniajcych co najmniej 20 pracownikw.
Prawo do odprawy przysuguje pracownikom, ktrym wypowiedziano umow zarwno w ramach
grupowego zwolnienia, jak te rozwizano j w trybie porozumienia stron, jeeli dotyczyo to co
najmniej 5 pracownikw, z ktrymi w ten sposb rozwizano umowy o prac.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudniajcy 80 pracownikw przeprowadzi procedur zwolnie grupowych dotyczc 20 z nich. Spord wytypowanych do zwolnienia pracownikw z picioma z nich pracodawca rozwiza umowy o prac w trybie porozumienia stron, a z pitnastoma w drodze
wypowiedzenia. Kadorazowo przyczyn rozwizania stosunku pracy bya likwidacja czci dziaalnoci pracodawcy. W takim przypadku wszyscy pracownicy zwalniani grupowo, bez wzgldu
na sposb rozwizania stosunku pracy, nabd prawo do odprawy pieninej.
W przypadku zwolnie grupowych na prawo do odprawy nie wpywa fakt istnienia wspprzyczyny wypowiedzenia lecej po stronie pracownika. Inaczej bdzie si przedstawiaa sytuacja pracownikw zwalnianych za porozumieniem stron, gdy poza przyczynami lecymi po stronie pracodawcy
wystpi rwnie przyczyny lece po stronie pracownika, a umowy nie wchodz do zwolnienia
grupowego, gdy nie jest ich co najmniej 5. W takim przypadku odprawa naley si tylko tym pracownikom, ktrzy zostali zwolnieni w ramach zwolnienia grupowego.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudniajcy 50 pracownikw wytypowa do zwolnienia grupowego 10 z nich.
Jeden z pracownikw (Tomasz T.), chcc unikn zwolnienia dyscyplinarnego za cikie naruszenie podstawowych obowizkw w pracy, zgodzi si na objcie go procedur zwolnie grupowych i rozwizanie z nim umowy o prac za porozumieniem stron. W efekcie zwolnie z 9 pracownikami pracodawca rozwiza umowy o prac na podstawie wczeniejszych wypowiedze
oraz z jednym w trybie porozumienia stron. Zatem nie doszo do zwolnie grupowych, poniewa tylko 1 pracownik zosta zwolniony za porozumieniem stron, a wic nie naley go uwzgldnia w liczbie osb zwolnionych grupowo. Aby doszo do zwolnie grupowych, powinno by
maj 2014
[art. 8 komentarz]
33
zwolnionych 10 pracownikw, a w tym przypadku bierze si pod uwag tylko 9 zwolnionych za

wypowiedzeniem. Dlatego Tomasz T. nie naby prawa do odprawy w wyniku procedury zwolnie
indywidualnych. Gdyby w powyszej sytuacji pracodawca rozwiza z 6 pracownikami umowy za
wypowiedzeniem, a tylko z 4 za porozumieniem stron, Tomasz T. rwnie nie nabyby prawa do
odprawy pieninej. Wszystkie rozwizania umw naleaoby wwczas zakwalifikowa jako indywidualne, gdzie do nabycia odprawy musi zaistnie wycznie przyczyna rozwizania stosunku
pracy leca po stronie pracodawcy.
Liczb pracownikw stanowic podstaw do ustalenia prawa pracownika do odprawy przyjmuje si na dzie rozwizania z nim stosunku pracy.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudniajcy 20 pracownikw wypowiedzia 15 stycznia 2014 r. umowy o prac
dwm z nich z powodu trudnej sytuacji finansowej zakadu. W zwizku z okresem zatrudnienia
w zakadzie pracownikowi A przysugiwa 1-miesiczny okres wypowiedzenia, a pracownikowi B
3-miesiczny. Pracownik A w dniu rozwizania stosunku pracy, tj. 28 lutego 2014 r., naby prawo
do odprawy pieninej w zwizku z zatrudnianiem przez zakad 20 pracownikw. 30 kwietnia
2014 r., kiedy pracownikowi B upynie okres wypowiedzenia, pracodawca bdzie zatrudnia ju
tylko 19 pracownikw, co pozbawia pracownika B prawa do odprawy pieninej, mimo e by on
duej zatrudniony u tego pracodawcy.
Odprawa pienina przysuguje bez wzgldu na to, czy pracownik w zwizku rozwizaniem stosunku pracy otrzyma innego rodzaju gratyfikacj lub innego rodzaju odpraw, np. rentow, emerytaln. Nie ma rwnie znaczenia, e pracownik naby ju tak odpraw wczeniej, tak jak ma
to miejsce w przypadku odprawy emerytalno-rentowej. Aby pracownik mia prawo do odprawy
pieninej, wane jest, by przyczyna rozwizania stosunku pracy z pracownikiem nie leaa po jego
stronie.
PRZYKAD
Maria K. wykonywaa prac w zakadzie odzieowym zatrudniajcym 45 pracownikw. W zwizku z koniecznoci ograniczenia liczby zatrudnionych pracownikw pracodawca wypowiedzia
jej umow o prac, wskazujc jako przyczyn wypowiedzenia likwidacj jej stanowiska pracy.
Maria K. w zwizku z osigniciem odpowiedniego wieku i uprawnie emerytalnych przesza po
rozwizaniu stosunku pracy na emerytur. W takim przypadku bd jej przysugiway zarwno
odprawa z art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych z powodu rozwizania stosunku pracy z przyczyn lecych po stronie pracodawcy, jak i odprawa emerytalna, gdy jej stosunek pracy rozwiza si w zwizku z przejciem na emerytur. Zwizek ten by wycznie czasowy, co jednak jest
wystarczajce do nabycia prawa do takiej odprawy i w tym przypadku przyczyna wypowiedzenia
umowy nie ma znaczenia.
Prawo do odprawy pieninej bdzie mia rwnie pracownik, ktry rozwiza stosunek pracy
w trybie art. 55 Kodeksu pracy w zwizku z cikim naruszeniem obowizkw pracodawcy wobec
pracownika. W takim przypadku ustawodawca nakazuje stosowa fikcj prawn uznajc w skutkach prawnych to rozwizanie umowy jako jej wypowiedzenie przez pracodawc. Co do przyczyny
niedotyczcej pracownika, nie ma tu wtpliwoci, e taka wystpia, gdy jest istot rozwizania
umowy z art. 55 Kodeksu pracy. Wwczas oprcz odszkodowania za okres wypowiedzenia pracownik bdzie mia prawo rwnie do odprawy, jeeli pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracownikw w dniu rozwizania tego stosunku pracy. Potwierdzi to Sd Najwyszy w wyroku z 20 listopada
2008 r. (III UK 57/08).
Pod wzgldem prawa do odprawy nie jest ju tak bezsprzeczna sytuacja, w ktrej pracownik rozwizuje umow o prac za 7-dniowym uprzedzeniem w przypadku przejcia zakadu lub jego czci
na nowego pracodawc. Wprawdzie taka okoliczno rwnie wie si z fikcj prawn uznajc,
Kodeks kadr i pac
34
e wypowiedzenia umowy dokona pracodawca, to jednak nie jest ju tak jednoznaczna co do jego
przyczyny. T sytuacj rnie traktuje rwnie Sd Najwyszy. W wyroku z 2 lutego 2001 r. (I PKN
228/00, OSNP 2002/20/489), zgodnie z ktrym: rozwizanie umowy o prac przez pracownika na
podstawie art. 231 4 k.p. nie wyklucza nabycia prawa do odprawy pieninej z art. 8 ustawy (),
sd uznaje prawo pracownika do odprawy pieninej z ustawy o zwolnieniach grupowych. Jednak
pniejsze orzecznictwo wskazuje na konieczno wystpienia jeszcze jednego elementu przy takim rozwizaniu umowy, a mianowicie pogorszenia warunkw pracy pracownika po ewentualnym
przejciu do nowego pracodawcy. Ma to by niejako odpowiednik przyczyny nielecej po stronie
pracownika. Na przykad w wyroku z 23 lutego 2010 r. (II BP 11/09) Sd Najwyszy stwierdzi, e
rozwizanie stosunku pracy w trybie art. 231 4 k.p. nie uprawnia do nabycia odprawy pieninej,
o ktrej mowa w art. 8 ustawy z 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami
stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw, chyba e przyczyn rozwizania stosunku
pracy bya powana zmiana warunkw pracy na niekorzy pracownika. Identyczne stanowisko
zaj SN w wyrokach: z 8 padziernika 2009 r. (II PK 113/09) i z 5 sierpnia 2009 r. (II PK 275/08).
Zatem decydujc, czy w takim przypadku pracownikowi przysuguje odprawa pienina, pracodawca powinien kierowa si aktualnym orzecznictwem sdowym i kadorazowo ustala, czy
zmiana warunkw bya niekorzystana dla pracownika. Jeeli bya zdecydowanie niekorzystna, to
pracownikowi przysuguje odprawa pienina.
Wysoko odprawy
Wysoko nalenej odprawy z tytuu rozwizania stosunku pracy z przyczyn niedotyczcych pracownika jest uzaleniona od okresu jego zatrudnienia u danego pracodawcy.
Wysoko odprawy z tytuu zwolnienia pracownika
Wysoko odprawy
Sta pracy
1-miesiczne wynagrodzenie
pracownik by zatrudniony krcej ni 2 lata
pracownik by zatrudniony od 2 do 8 lat
pracownik by zatrudniony ponad 8 lat
Okres zatrudnienia ustala si na dzie rozwizania stosunku pracy z pracownikiem, podobnie jak
dugo okresu wypowiedzenia umowy.
PRZYKAD
Pracownik zosta zatrudniony w zakadzie od 1 kwietnia 2012 r. W zwizku z problemami finansowymi pracodawcy zatrudniajcego 35 pracownikw zostaa mu wypowiedziana umowa o prac
28 lutego 2014 r. z zachowaniem 1-miesicznego okresu wypowiedzenia. Okres wypowiedzenia
upyn 31 marca 2014 r., w ktrym to dniu pracownik osign 2-letni sta pracy u tego pracodawcy. W zwizku z tym bdzie mu przysugiwaa odprawa pienina w wysokoci 2-miesicznego wynagrodzenia za prac.
Na gruncie uzalenienia wysokoci odprawy od stau pracy pracownika u danego pracodawcy
powsta konflikt interpretacyjny dotyczcy pojcia dany pracodawca. Czy do okresu zatrudnienia
naley zaliczy tylko ostatni, nieprzerwany okres zatrudniania pracownika w danym zakadzie, czy
wszystkie okresy zatrudnienia (rwnie poprzednie) u tego samego pracodawcy?
Wrd ekspertw prawa pracy mona znale zupenie odmienne rozstrzygnicia tego problemu,
wskazujce jednak w obydwu przypadkach na racjonalne argumenty, wynikajce z uzasadnionych
interpretacji przepisw. Za suszne naley uzna stanowisko, ktre do ustalenia wysokoci odprawy
nakazuje zliczy wszystkie okresy zatrudnienia u tego samego pracodawcy. Przemawia za tym uyty
przez ustawodawc wycznie zwrot danego pracodawcy. Gdyby ustawodawca chcia uzaleni
wysoko odprawy od ostatniego zatrudnienia, to uyby wskazujcego na to zwrotu, np.: nieprze-
maj 2014
[art. 8 komentarz]
35
rwanego zatrudnienia, ostatniego zatrudnienia

UWAGA!
itp. Dokonywanie interpretacji rozszerzajcej na
niekorzy pracownikw naley uzna w tym przy- Na wysoko odprawy pracownika wynikajcej
padku za niewaciwe. Ponadto identyczny zwrot
z ustawy o zwolnieniach grupowych wpyw bd miaustawodawca zastosowa przy redagowaniu prze- y wszystkie okresy zatrudnienia pracownika u tego
pisu Kodeksu pracy ustalajcego okresy wypowiesamego pracodawcy, bez wzgldu na przerwy midzy
dzenia umowy o prac zawartej na czas nieokrelony. W tym przypadku Sd Najwyszy wypowiedzia nimi.
si w uchwale z 15 stycznia 2003 r. (III PZP 20/02,
OSNP 2004/1/4), w ktrej stwierdzi, e przy ustalaniu okresu wypowiedzenia umowy o prac zawartej na czas nieokrelony (art. 36 1 Kodeksu
pracy) uwzgldnia si wszystkie okresy zatrudnienia u tego samego (danego) pracodawcy.
PRZYKAD
Pracownik zakadu przetwrstwa owocowego zosta w nim ponownie zatrudniony od 1 stycznia
2014 r. W zwizku z utrat gwnego odbiorcy i koniecznoci ograniczenia zatrudnienia przez
zakad pracodawca wypowiedzia pracownikowi umow z zachowaniem 2-tygodniowego okresu
wypowiedzenia 5 marca 2014 r. Umowa rozwizaa si 22 marca br. W zwizku z tym, e w latach
20082011 pracownik ten by ju zatrudniony w tym zakadzie przez 2,5 roku, bdzie mu przysugiwaa odprawa pienina w wysokoci 2-miesicznego wynagrodzenia za prac.
Do stau pracy warunkujcego wysoko odprawy pieninej bd rwnie zaliczane okresy zatrudnienia u innego pracodawcy, jeeli nastpio przejcie zakadu lub jego czci na nowego pracodawc w trybie art. 231 Kodeksu pracy.
Wysoko odprawy pieninej zostaa przez ustawodawc ograniczona do wysokoci 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za prac. W 2014 r. kwota odprawy moe zatem wynie maksymalnie 25 200 z (15 x 1680 z). Wysoko tej odprawy ustala si w kwocie brutto.
PRZYKAD
Ksigowemu zostaa wypowiedziana umowa o prac z zachowaniem 3-miesicznego okresu
wypowiedzenia. Przyczyn wypowiedzenia bya konieczno ograniczenia liczby pracownikw
obsugi ksigowej w zwizku ze zmniejszeniem liczby zamwie. Wynagrodzenie pracownika obliczone zgodnie z zasadami ustawowymi wynosio 11 000 z miesicznie. Ksigowemu w zwizku
z 9-letnim okresem zatrudnienia w tej jednostce przysugiwaa odprawa w wysokoci 3-miesicznego wynagrodzenia za prac. Pracownik nie otrzyma jednak odprawy w kwocie 33 000 z brutto,
lecz zostanie ona ograniczona do dopuszczanej maksymalnej kwoty, tj. 25 200 z brutto.
Sposb obliczenia wysokoci odprawy, podobnie jak w przypadku innych nalenoci zwizanych
z ustaniem stosunku pracy pracownika, jest identyczny jak dla ekwiwalentu pieninego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Reguy te naley stosowa odpowiednio, a nie wprost. Dlatego
procedura ustalania odprawy na zasadach ekwiwalentu za urlop koczy si w momencie ustalenia
tzw. sumy miesicznych wynagrodze, tj. pacy zasadniczej i redniej wysokoci zmiennych skadnikw wynagrodzenia wypaconych w okresie 3 (12) miesicy bezporednio poprzedzajcych miesic
nabycia prawa do odprawy. Nie dokonuje si ju natomiast dzielenia tak ustalonego wynagrodzenia
przez wspczynnik, gdy nie jest to konieczne w zwizku z tym, e odprawa jest wypacana w miesicznych wysokociach wynagrodzenia.
PRZYKAD
Zakad zatrudniajcy 56 pracownikw zwolni pracownika na podstawie wypowiedzenia umowy
z przyczyn go niedotyczcych. Pracownik mia czasowo-prowizyjn form wynagrodzenia za
prac. W zwizku z rozwizaniem stosunku pracy przysugiwaa mu 3-miesiczna odprawa, ktr naby w ostatnim dniu zatrudnienia, tj. 31 marca 2014 r. Podstaw obliczenia odprawy bdzie
Kodeks kadr i pac
36
wynagrodzenie wypacone pracownikowi w okresie 3 miesicy bezporednio poprzedzajcych

miesic nabycia prawa do odprawy, tj.: w lutym i styczniu 2014 r. oraz grudniu 2013 r. Pracownik
w tych miesicach otrzyma wynagrodzenie w kwotach:
grudzie pensja zasadnicza 2000 z + prowizja 800 z,
stycze pensja zasadnicza 2000 z + prowizja 400 z,
luty pensja zasadnicza 2000 z + prowizja 600 z.
Stay skadnik wynagrodzenia uwzgldnia si w wysokoci nalenej w miesicu nabycia prawa
do odprawy, tj. w marcu (2000 z). Zmienne skadniki wynagrodzenia przysugujce pracownikowi
za okresy nie dusze ni 1 miesic uwzgldnia si przy ustalaniu odprawy w redniej wysokoci
z tego okresu, tj.:
600 z (800 z + 400 z + 600 z = 1800 z : 3 miesice = 600 z).
cznie tzw. suma miesicznych wynagrodze wyniosa 2600 z. Na tym etapie naley zakoczy
procedur ustalania wysokoci odprawy na zasadach ekwiwalentu za urlop. Kwot 2600 z naley nastpnie pomnoy wycznie przez liczb miesicy, za jak naley si odprawa (2600 z
x 3 miesice = 7800 z). Wysoko 3-miesicznej odprawy pracownika wyniesie 7800 z brutto.
Odprawa wypacana z tytuu zwolnienia pracownika jest zwolniona ze skadek ZUS ( 2 ust. 1
pkt 3 rozporzdzenia z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegowych zasad ustalania podstawy wymiaru skadek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, Dz.U. Nr 161, poz. 1106; ost.zm. Dz.U. z 2010 r.
Nr 127, poz. 860). Jest ona natomiast opodatkowana podatkiem dochodowym od osb fizycznych.
Zwolnione ze skadek na ubezpieczenia spoeczne s m.in. odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypacane pracownikom z tytuu wyganicia lub rozwizania stosunku pracy. Oznacza to, e
zwolnione ze skadek s odprawy z tytuu:
rozwizania stosunku pracy z przyczyn lecych po stronie pracodawcy,
nieuzasadnionego lub niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o prac lub rozwizania jej
bez wypowiedzenia,
skrcenia okresu jej wypowiedzenia,
niewydania w terminie lub wydania niewaciwego wiadectwa pracy.
Termin nabycia prawa do odprawy

Zgodnie z ustaw o zwolnieniach grupowych, odprawa przysuguje w zwizku z rozwizaniem
stosunku pracy. Dlatego prawo do niej pracownik nabywa w dniu, w ktrym dochodzi do ustania
stosunku pracy. Od nastpnego dnia moe ju domaga si wypaty tej odprawy przed sdem.
Konsekwencj nabywania prawa do odprawy w dniu rozwizania stosunku pracy, o czym ju bya
mowa, jest ustalanie liczby zatrudnionych u pracodawcy pracownikw rwnie na ten dzie. Liczba
UWAGA!
co najmniej 20 pracownikw daje podstaw do
Prawo do odprawy przedawnia si z upywem 3 lat od
wypaty tej odprawy. Do tej liczby wlicza si pradnia, w ktrym wypata odprawy staa si wymagalna.
cownika, z ktrym ustaje stosunek pracy.
Odpraw pienin pracodawca powinien wypaci w ten sam sposb, w jaki byo pracownikowi
dotychczas wypacane wynagrodzenie za prac w okresie zatrudnienia. Nie ma jednak przeszkd
prawnych, by strony uzgodniy inny sposb wypaty, np. w gotwce do rk pracownika. Informacji
o wypacie odprawy nie umieszcza si w wydawanym pracownikowi wiadectwie pracy. Fakt jej
wypaty nie ma bowiem znaczenia dla kolejnego pracodawcy, ktry bdzie zatrudnia pracownika.
Roszczenie pracownika o odpraw przedawnia si na oglnych zasadach z upywem 3 lat od
dnia, w ktrym odprawa staa si wymagalna. Termin ten naley zatem liczy od dnia nastpnego
po dniu, w ktrym doszo do rozwizania stosunku pracy z pracownikiem.
W przypadku odwoania si pracownika od wypowiedzenia do sdu pracy i przywrcenia go
przez sd wypacona ju odprawa pienina staje si wiadczeniem nienalenym. Pracownik powinien zwrci pracodawcy t odpraw. Istnieje rwnie moliwo zaliczenia jej na poczet zasdzonego przez sd wynagrodzenia za okres pozostawania pracownika bez pracy.
maj 2014

Art. 9. [Ponowne zatrudnienie]
1. W razie ponownego zatrudniania pracownikw w tej samej grupie zawodowej pracodawca
powinien zatrudni pracownika, z ktrym rozwiza
stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia,
jeeli zwolniony pracownik zgosi zamiar podjcia
[art. 9]
37
zatrudnienia u tego pracodawcy w cigu roku od

dnia rozwizania z nim stosunku pracy.
2. Pracodawca powinien ponownie zatrudni
pracownika, o ktrym mowa w ust. 1, w okresie
15 miesicy od dnia rozwizania z nim stosunku
pracy w ramach grupowego zwolnienia.
KOMENTARZ
Artyku 9 ustawy o zwolnieniach grupowych nakada na pracodawc obowizek ponownego
zatrudnienia pracownika zwolnionego w ramach zwolnienia grupowego. Warunkiem roszczenia
pracownika o ponowne zatrudnienie jest:
zgoszenie przez pracownika zamiaru podjcia zatrudnienia u tego pracodawcy w cigu roku od
dnia rozwizania z nim stosunku pracy,
ponowne zatrudnianie pracownikw w tej samej grupie zawodowej, z ktrej zwolniono pracownika,
brak upywu 15-miesicznego okresu od dnia rozwizania z pracownikiem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia.
W tym przypadku nie ma znaczenia, ilu pracownikw zatrudnia pracodawca w chwili, gdy decyduje si na zwikszenie zatrudnienia w zakadzie.
PRZYKAD
Wojciech J. wykonywa prac mechanika w warsztacie samochodowym zatrudniajcym 20 pracownikw. W 2013 r. w zwizku ze spadkiem liczby wiadczonych usug zostao zwolnionych
w ramach grupowego zwolnienia 10 spord zatrudnionych mechanikw. Wojciech J. niezwocznie po zwolnieniu zgosi byemu pracodawcy na pimie zamiar ponownego zatrudnienia, gdyby pojawia si taka moliwo. 15 stycznia 2014 r. byy pracodawca Wojciecha J.
zatrudni w warsztacie mechanika, ktry nie by zwalniany w ramach grupowego zwolnienia
w 2013 r. Pracodawca owiadczy, e nie jest zobowizany do zatrudnienia Wojciecha J., gdy
nie zatrudnia ju 20 pracownikw, a zatem nie maj do niego zastosowania przepisy ustawy
o zwolnieniach grupowych. Taka interpretacja pracodawcy jest niewaciwa, poniewa nadal
ciy na nim obowizek ponownego zatrudnienia Wojciecha J., ktry bdzie si mg tego
domaga przed sdem pracy.
Ustawa nie okrela formy zgoszenia przez pracownika zamiaru ponownego powrotu do pracy,
jednak do celw dowodowych zasadne jest, aby pracownik zgosi go pracodawcy w wyrany sposb na pimie czy w formie informacji mailowej. Wane, by zgoszenie zamiaru ponownego podjcia
pracy nastpio przed zatrudnieniem innego pracownika, a nie ju po tym fakcie.
PRZYKAD
Jan P. zosta zwolniony z pracy w ramach zwolnie grupowych w czerwcu 2013 r. W styczniu
2014 r. dowiedzia si, e jego byy pracodawca ma zamiar zatrudni dwch nowych pracownikw na identycznych stanowiskach pracy, jakie zajmowa on przed zwolnieniem. Zatem 3 lutego
2014 r. zoy pracodawcy pismo zawierajce owiadczenie o gotowoci ponownego podjcia
pracy w tym zakadzie. Byy pracodawca owiadczy jednak, e ju zatrudni potrzebnych pracownikw 20 stycznia 2014 r. Mimo e owiadczenie pracownika zostao zoone pracodawcy w terminie, nie ma ono jednak wpywu na ju nawizane przez pracodawc stosunki pracy,
chociaby wszystkie inne ustawowe warunki ponownego zatrudnienia Jana P. w zakadzie byy
spenione. Gdyby Jan P. zoy takie owiadczenie zaraz po zwolnieniu go z pracy, pracodawca
musiaby go zatrudni w zakadzie zamiast jednego z nowych pracownikw.
Kodeks kadr i pac
38
Zgoszony zamiar powrotu wie pracodawc przez cay okres 15 miesicy od dnia rozwizania
z pracownikiem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia. Nawet gdyby pracownik odmwi
zatrudnienia u pracodawcy w jednym terminie, nie oznacza to, e traci automatycznie roszczenie
o nawizanie stosunku pracy w przypadku, gdy pracodawca w pniejszym okresie znw zatrudnia
pracownikw, a nie mino jeszcze wymaganych 15 miesicy.
Kontrowersje budzi te uyty przez ustawodawc zwrot ta sama grupa zawodowa. Jest to pojcie szersze od tego samego stanowiska pracy. Dlatego roszczenie o ponowne zatrudnienie bdzie
mia rwnie pracownik, ktry spenia wymagania i ma odpowiednie kwalifikacje do zatrudnienia
na stanowisku pokrewnym do dotychczas zajmowanego. Ustawodawca chcia bowiem wyeliminowa moliwo obchodzenia przez pracodawcw tych przepisw wycznie przez zmian nazewnictwa stanowiska pracy, na jakim ponownie zatrudnia w zakadzie pracownikw.
PRZYKAD
Pracodawca prowadzcy du spk produkcyjn przeprowadzi w 2013 r. procedur zwolnie
grupowych zwizan ze spadkiem zamwie na produkty firmy. W gronie zwalnianych pracownikw produkcyjnych znalaz si rwnie pracownik administracyjny zatrudniony na stanowisku
kadrowego. W zwizku z restrukturyzacj zakadu zmienione zostao nazewnictwo poszczeglnych komrek organizacyjnych w zakadzie. W lutym 2014 r. pracodawca wystawi ofert zatrudnienia pracownika na stanowisko specjalisty HR, podajc kwalifikacje, jakie musi posiada kandydat na to stanowisko. W zwizku z tym, e byy kadrowy spenia te wymagania kwalifikacyjne,
bdzie mia pierwszestwo w zatrudnieniu na to stanowisko.
W wyroku z 7 marca 1997 r. (I PKN 26/97, OSNP 1997/24/486) Sd Najwyszy stwierdzi, e:
ustawowe okrelenie grupa zawodowa () obejmuje nie tylko zesp pracownikw wykonujcych cile okrelony zawd (lekarz, kierowca) bd pracownikw speniajcych w zakadzie pracy
takie same funkcje (czynnoci), ale rwnie pracownikw o podobnych kwalifikacjach realizujcych
okrelone zblione rodzajowo zadania. Zaliczenie pracownikw do tej samej grupy zawodowej zaley take od charakteru zakadu pracy, rodzaju wykonywanych zada i wymaganego przygotowania
pracownikw.
Wskazanie przez pracodawc nowych kwalifikacji, jakie musi speni kandydat na okrelone
stanowisko pracy, nie jest przeszkod w realizacji prawa do ponownego zatrudnienia zwolnionego
grupowo pracownika, jeeli spenia on te warunki. Nie jest jednak dopuszczalne fikcyjne zawyanie
niezbdnych kwalifikacji dla zatrudnianych pracownikw, jeeli nie s one konieczne do wykonywania pracy na danym stanowisku pracy.
PRZYKAD
Pracodawca zwolni w ramach grupowego zwolnienia 10 pracownikw produkcyjnych wykonujcych prace spawaczy. W zakadzie spawalnia bya wyposaona jedynie w urzdzenia przeznaczone
do spawania elektrycznego. Po 6 miesicach od zwolnie grupowych pracodawca ponownie zatrudnia spawaczy do tej samej spawalni. W specyfikacji zatrudnienia wskaza jednak na konieczno posiadania przez kandydatw do pracy na stanowiskach spawaczy umiejtnoci spawania
zarwno elektrycznego, jak i gazowego. Takie rozszerzenie koniecznych uprawnie nie byo w tym
przypadku niezbdne i nie pozbawia zwolnionych spawaczy roszczenia o ponowne zatrudnienie
w zakadzie nawet w przypadku, gdyby nie posiadali umiejtnoci spawania gazowego.
Zatrudniajc ponownie pracownika zwolnionego grupowo pracodawca nie ma obowizku zaproponowania mu identycznych warunkw zatrudnienia jak poprzednio. Dotyczy to zarwno tego
samego stanowiska pracy, wymiaru czasu pracy, jak i wynagrodzenia za prac.
W przypadku odmowy zatrudnienia pracownika zwolnionego grupowo, ktry wyrazi pracodawcy zamiar ponownego zatrudnienia, przysuguje mu roszczenie o nawizanie stosunku pracy.
Pracownik moe rwnie zrezygnowa z tego roszczenia na rzecz roszczenia wycznie odszkodowawczego.
maj 2014

Art. 10 [Zwolnienia indywidualne]
1. Przepisy art. 5 ust. 37 i art. 8 stosuje si
odpowiednio w razie koniecznoci rozwizania
przez pracodawc zatrudniajcego co najmniej
20 pracownikw stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw, jeeli przyczyny te stanowi wyczny powd uzasadniajcy wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwizanie na
mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczajcym 30 dni obejmuj mniejsz
liczb pracownikw ni okrelona w art. 1.
2. W przypadku okrelonym w ust. 1 pracodawca moe rozwiza stosunki pracy, w drodze wypowiedzenia, z pracownikami, ktrych stosunek pracy
podlega z mocy odrbnych przepisw szczeglnej
ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwizaniem
i wobec ktrych jest dopuszczalne wypowiedzenie
stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia,
pod warunkiem niezgoszenia sprzeciwu przez zakadow organizacj zwizkow w terminie 14 dni
od dnia otrzymania zawiadomienia o zamierzonym
wypowiedzeniu.
39
[art. 10]
3. Pracodawca moe wypowiedzie warunki pracy i pacy pracownikom, o ktrych mowa

w ust. 2, jeeli z przyczyn okrelonych w ust. 1 nie
jest moliwe dalsze ich zatrudnianie na dotychczasowych stanowiskach pracy. W takim przypadku
stosuje si art. 38 Kodeksu pracy.
4. Jeeli wypowiedzenie warunkw pracy
i pacy w okolicznociach okrelonych w ust. 3
powoduje obnienie wynagrodzenia, pracownikom przysuguje, przez okres nieprzekraczajcy
6 miesicy, dodatek wyrwnawczy obliczony wedug zasad wynikajcych z Kodeksu pracy. Prawo
do dodatku wyrwnawczego nie przysuguje pracownikom, ktrych szczeglna ochrona przed
wypowiedzeniem umowy o prac wynika z art. 41
Kodeksu pracy.
5. Przepisw ust. 14 nie stosuje si do pracownikw bdcych posami, senatorami lub radnymi,
w okresie, w ktrym ich stosunek pracy podlega
z mocy odrbnych przepisw szczeglnej ochronie przed wypowiedzeniem lub rozwizaniem.
KOMENTARZ
Artyku 10 ustawy o zwolnieniach grupowych reguluje warunki indywidualnych zwolnie z przyczyn niedotyczcych pracownikw. Ma on zastosowanie w sytuacji, gdy pracodawca dokonuje zwolnienia jednego pracownika lub grupy pracownikw, ktre nie przekracza liczby kwalifikujcej takie
zwolnienia jako grupowe. Dotyczy to zatem przypadkw, w ktrych pracodawca zwalnia mniej ni:
10 pracownikw, gdy zatrudnia on mniej ni 100 pracownikw,
10% pracownikw, gdy zatrudnia on co najmniej 100, jednake mniej ni 300 pracownikw,
30 pracownikw, gdy zatrudnia on co najmniej 300 lub wicej pracownikw.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudniajcy 500 pracownikw wypowiedzia umowy o prac 6 radcom prawnym
w zwizku z brakiem zamwie wymagajcych specjalistycznej obsugi prawnej. W takim przypadku pracodawca stosuje do zwolnionych radcw prawnych przepisy ustawy dotyczce zwolnie indywidualnych.
Rnice midzy zwolnieniami grupowymi a indywidualnymi
Lp.
1
Warunki zwolnie
2
Zwolnienia
grupowe
Zwolnienia
indywidualne
1.
Liczba zatrudnionych co najmniej 20 pracownikw
TAK
TAK
Zawiadomienie powiatowych urzdw pracy i zwizkw zawodowych (przedstawicieli pracownikw) o zamiarze zwolnie
TAK
NIE
3.
Konieczno konsultacji zbiorowej ze zwizkami zawodowymi

(przedstawicielami pracownikw)
TAK
NIE
Kodeks kadr i pac
40
4.
Konieczno zawarcia porozumienia ze zwizkami zawodowymi,

a w razie ich braku wydania regulaminu zwolnie
TAK
NIE
5.
Zawiadamianie na pimie waciwego powiatowego urzdu pracy

o przyjtych ustaleniach dotyczcych grupowego zwolnienia
TAK
NIE
6.
Konieczno wypaty odprawy
TAK
TAK
7.
Prawo do ponownego zatrudnienia w zakadzie
TAK
NIE
Przyczyna zwolnie indywidualnych

Dokonanie zwolnienia indywidualnego w trybie ustawy o zwolnieniach grupowych rwnie musi
by zwizane z wystpieniem przyczyny niedotyczcej pracownika. Nie ma przy tym znaczenia, czy
dochodzi do rozwizania umowy za wypowiedzeniem, czy za porozumieniem stron. W przypadku
zwolnie indywidualnych przyczyna nieleca po stronie pracownika musi by wyczna i jedyna.
W razie zbiegu przyczyn lecych po stronie pracodawcy i pracownika nie ma moliwoci zastosowania art. 10 ustawy o zwolnieniach grupowych i mona ich dokonywa na zasadach oglnych
wynikajcych z Kodeksu pracy.
PRZYKAD
Pracodawca zatrudniajcy 22 pracownikw wypowiedzia pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku stolarza umow o prac, wskazujc jako przyczyn wypowiedzenia likwidacj stanowiska
pracy oraz utrat zaufania do pracownika spowodowan jego niewaciwym zachowaniem wobec
przeoonych. W takim przypadku pracodawca nie ma obowizku wypaty odprawy pieninej
z art. 8 ustawy o zwolnieniach grupowych, gdy przyczyny bdce podstaw wypowiedzenia umowy leay po obu stronach stosunku pracy. Nie jest jednak wykluczone, e pracownik po odwoaniu
si od wypowiedzenia do sdu pracy nabdzie prawo do tej odprawy, jeeli sd nie zgodzi si z argumentacj pracodawcy o przyczynie rozwizania stosunku pracy lecej po stronie pracownika.
W przypadku zwolnie indywidualnych powstaj wtpliwoci dotyczce nabycia prawa do odprawy w sytuacji, gdy pracownik odmwi przyjcia nowych warunkw pracy przedstawionych mu
w wypowiedzeniu zmieniajcym. Dlatego w kadym przypadku takiej odmowy przyjcia nowych
warunkw pracy spraw naley traktowa indywidualnie.
W licznych orzeczeniach Sd Najwyszy zajmowa stanowisko, w ktrym uznawa prawo pracownika do odmowy przyjcia nowych warunkw, nie traktujc tego jako dodatkowej przyczyny lecej
po stronie pracownika, np. w:
wyroku z 9 listopada 1990 r. (I PR 335/90, OSP 1991/9/2012): okoliczno, e rozwizanie
stosunku pracy nastpuje w trybie wypowiedzenia zmieniajcego, a nie w drodze wypowiedzenia
definitywnego, ma jedynie znaczenie dla oceny, czy przyczyny () stanowi wyczny powd
uzasadniajcy rozwizanie stosunku pracy. Jeeli bowiem pracownikowi zaproponowano odpowiedni prac, to odmowa jej przyjcia moe by w pewnym wypadku potraktowana jako
wspprzyczyna rozwizania stosunku pracy. Bdzie tak wtedy, gdy z uwagi na interes pracownika i zakadu pracy oraz rodzaj i charakter zaproponowanej pracy w zasadzie mona oczekiwa,
i pracownik powinien przyj zaoferowane mu nowe warunki. Oznacza to, e odmowa przyjcia
nowych warunkw pracy noszcych znamiona szykany, jak i nieprzyjcie warunkw wyranie
z jakiego powodu niedogodnych dla pracownika nie stoi na przeszkodzie uznaniu, e przyczyny
rozwizania stosunku pracy le wycznie po stronie zakadu pracy;
wyroku z 7 lipca 2000 r. (I PKN 728/99, OSNP 2002/2/40): ocena wycznoci przyczyny
rozwizania stosunku pracy () powinna uwzgldnia, e jednym z motyww rozwizania przez
pracodawc umowy o prac jest odmowa pracownika przyjcia proponowanych mu nowych
warunkw. Jeeli odmowa nie zasuguje na aprobat i stanowi jeden z motyww decyzji pracodawcy, to przyczyna z art. 1 ust. 1 tej ustawy nie jest przyczyn wyczn.
maj 2014
[art. 10 komentarz]
41
Naley zatem uzna, e odmowa pracownika przyjcia nowych warunkw pracy nie bdzie stanowia wspprzyczyny rozwizania stosunku pracy w przypadkach, gdy nowe warunki powoduj znaczne pogorszenie tych, jakie pracownik mia dotychczas, np. znacznie obniaj jego wynagrodzenie za
prac. W sytuacji gdy nowe warunki s wynikiem wycznie zmian organizacyjnych pracodawcy i nie
powoduj wyranego pogorszenia warunkw pracy pracownika, to odmowa ich przyjcia bdzie stanowia tak wspprzyczyn, ktra automatycznie wyczy prawo pracownika do odprawy, poniewa
nie bdzie mia w tym przypadku zastosowania art. 10 ustawy o zwolnieniach grupowych.
Umowa terminowa w zwolnieniach indywidualnych

Wypowiadanie umw terminowych wie si z licznymi problemami w zwizku ze stosowaniem
ustawy o zwolnieniach grupowych. Naley w tym miejscu wyrni rne przypadki, z jakimi pracodawca i pracownik mog si spotka przy rozwizywaniu tych umw.
Czas okrelony i klauzula

W przypadku umw o prac zawartych na okres duszy ni 6 miesicy pracodawca w porozumieniu z pracownikiem moe zawrze w tej umowie klauzul o moliwoci wczeniejszego jej
rozwizania za 2-tygodniowym wypowiedzeniem (art. 33 Kodeksu pracy). Wypowiedzenie takiej
umowy przez kad ze stron nie powoduje koniecznoci podawania przyczyny tego wypowiedzenia.
Brak koniecznoci wskazania przyczyny powoduje zatem wtpliwoci co do koniecznoci wypaty
pracownikowi odprawy pieninej z tytuu zwolnienia. Jeeli bowiem pracodawca wypowiada umow terminow z przyczyn nielecych po stronie pracownika, to powinien wypaci tak odpraw.
Wielu pracodawcw nie czyni tego jednak, uznajc, e skoro nie ma koniecznoci podawania przyczyny takiego wypowiedzenia, to rwnie nie ma podstaw do wypaty odprawy. Jest to podejcie
bdne, gdy pracownik ma prawo dochodzenia odprawy przed sdem pracy, ktry bdzie ustala
rzeczywist przyczyn wypowiedzenia. Zatem jeeli pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracownikw i wypowiada chociaby jednemu z nich umow zawart na czas okrelony z przyczyn lecych
po stronie pracodawcy, to mimo braku koniecznoci podawania ich w pimie wypowiadajcym,
powinien wypaci pracownikowi tak odpraw pienin.
Czas okrelony bez klauzuli

W umowach o prac zawartych na czas okrelony do 6 miesicy nie mona zawiera postanowie o moliwoci wczeniejszego wypowiedzenia umowy za 2-tygodniowym wypowiedzeniem.
Rwnie w duszych umowach nie jest to obowizkowe i zaley od woli stron. W takim przypadku,
nawet jeli dochodzi do zwolnie indywidualnych, pracodawca moe wypowiedzie umow na czas
okrelony, ktra nie zawiera klauzuli o wypowiedzeniu. Wypowiadajc tak umow pracodawca
nie moe jednoczenie twierdzi, e rozwizuje si ona z przyczyn lecych po stronie pracownika.
Gdyby takie przyczyny wystpiy, to pracodawca nie mgby wypowiada umowy na czas okrelony
niezawierajcej klauzuli o wypowiedzeniu w trybie zwolnie grupowych i indywidualnych.
Umowa na czas wykonania okrelonej pracy

Ustawodawca nie przewiduje, co do zasady, moliwoci wypowiadania takiej umowy na oglnych
zasadach. Mona j jednak wypowiedzie w przypadku zwolnie grupowych i indywidualnych. Dlatego
pracodawca, chcc j wypowiedzie, musi powoa si na art. 5 ust. 7 w zw. z art. 10 ust. 1 ustawy
o zwolnieniach grupowych. Pracownikowi bdzie przysugiwao wwczas prawo do odprawy pieninej.
Ochrona stosunku pracy

Podobnie jak ma to miejsce przy zwolnieniach grupowych, ustawodawca przewidzia rwnie
ograniczenie ochrony stosunku pracy pracownikw zwalnianych w trybie zwolnie indywidualnych
z przyczyn ich niedotyczcych, jednak z pewnymi modyfikacjami. Przepisy te powoduj wiele problemw interpretacyjnych. Dlatego w celu wyjanienia moliwoci stosowania zwolnie indywidualnych na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych naley wyrni 3 grupy pracownikw:
niepodlegajcy szczeglnej ochronie przed zwolnieniem,
Kodeks kadr i pac
42
podlegajcy szczeglnej ochronie, ktrym mona wypowiedzie umow w ramach zwolnie grupowych,
podlegajcy szczeglnej ochronie, ktrym mona jedynie wypowiedzie dotychczasowe warunki
pracy w ramach zwolnie grupowych.

W przypadku pierwszej grupy pracownikw, dla ktrych ustawodawca nie przewidzia szczeglnej ochrony stosunku pracy, moliwo rozwizania stosunku pracy zarwno w ramach zwolnie
grupowych, jak i indywidualnych jest identyczna. Jednak w ramach zwolnie grupowych konieczna
jest zbiorowa procedura konsultacyjna i informacyjna, o ktrej bya mowa wczeniej. W ramach
zwolnienia indywidualnego pracodawca jest jedynie zobowizany do zasignicia na oglnych zasadach (art. 38 Kodeksu pracy) opinii reprezentujcej pracownika organizacji zwizkowej. Wypowiedzenie umowy o prac z przyczyn niedotyczcych pracownika w trybie art. 10 ust. 1 ustawy o zwolnieniach grupowych bdzie si wizao z koniecznoci wypaty pracownikowi odprawy pieninej.
Druga grupa pracownikw, podlegajca szczeglnej ochronie przed rozwizaniem stosunku pracy,
ktrym mona jednak wypowiedzie umow w ramach zwolnie grupowych, to gwnie pracownicy
przebywajcy na urlopach wypoczynkowych, bezpatnych, szkoleniowych udzielonych na okres duszy ni 3 miesice. W przypadku tych pracownikw pracodawca zatrudniajcy co najmniej 20 pracownikw moe wypowiedzie umow o prac w ramach zwolnienia indywidualnego z przyczyn nielecych po stronie pracownika, pod warunkiem niezgoszenia sprzeciwu przez zakadow organizacj
zwizkow w terminie 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia o zamierzonym wypowiedzeniu.
Zgoszenie sprzeciwu przez organizacj zwizkow powoduje, e wypowiedzenie tych umw staje si
niedopuszczalne. W takim przypadku pracodawcy pozostaje jedynie moliwo zastosowania wypowiedzenia zmieniajcego i to pod dodatkowym warunkiem, e nie jest moliwe dalsze zatrudnianie danego pracownika na dotychczasowym stanowisku pracy. Naley w tym przypadku pamita
o koniecznoci konsultacji zwizkowej na oglnych zasadach wynikajcych z art. 38 Kodeksu pracy.
Jeeli wypowiedzenie warunkw pracy w tych okolicznociach powoduje obnienie wynagrodzenia,
pracownikowi przysuguje dodatek wyrwnawczy przez okres nieprzekraczajcy 6 miesicy. Prawo do
dodatku wyrwnawczego nie przysuguje pracownikom w okresie urlopu (wypoczynkowego, bezpatnego, szkoleniowego), a take w czasie innej usprawiedliwionej nieobecnoci w pracy, jeeli nie upyn
jeszcze okres uprawniajcy do rozwizania umowy o prac bez wypowiedzenia.
Trzecia grupa pracownikw to pracownicy szczeglnie chronieni, ktrym w ramach grupowego
zwolnienia mona jedynie wypowiedzie dotychczasowe warunki pracy. W ich przypadku brakuje
moliwoci dokonania wypowiedzenia definitywnego rwnie w procedurze zwolnie indywidualnych. Dotyczy to pracownikw przebywajcych na urlopach wypoczynkowych, bezpatnych, szkoleniowych udzielonych na okres krtszy ni 3 miesice, ale rwnie pracownikw wymienionych
w art. 5 ust. 5 ustawy o zwolnieniach grupowych, tj.:
pracownikw, ktrym brakuje nie wicej ni 4 lata do osignicia wieku emerytalnego, jeeli
okres zatrudnienia umoliwia im uzyskanie prawa do emerytury z osigniciem tego wieku;
pracownic w okresie ciy, a take w okresie urlopu macierzyskiego;
pracownikw bdcych czonkami rady pracowniczej przedsibiorstwa pastwowego;
pracownikw bdcych czonkami zarzdu zakadowej organizacji zwizkowej;
pracownikw bdcych czonkami zakadowej organizacji zwizkowej, upowanionych do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonujcej za pracodawc czynnoci w sprawach z zakresu prawa pracy;
pracownikw bdcych czonkami specjalnego zespou negocjacyjnego lub europejskiej rady
zakadowej;
pracownikw bdcych czonkami specjalnego zespou negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub przedstawicielami pracownikw w spce europejskiej;
pracownikw bdcych czonkami specjalnego zespou negocjacyjnego, organu przedstawicielskiego lub przedstawicielem pracownikw w spdzielni europejskiej;
pracownikw bdcych czonkami specjalnego zespou negocjacyjnego, zespou przedstawicielskiego albo przedstawicielami pracownikw w radzie nadzorczej spki powstaej w wyniku poczenia transgranicznego spek;
maj 2014
[art. 1112]
43
pracownikw bdcych spoecznymi inspektorami pracy;

pracownikw powoanych do odbycia czynnej suby wojskowej, suby zastpczej, zasadniczej
suby wojskowej albo przeszkolenia wojskowego;
pracownikw bdcych czonkami rady pracownikw lub okrelonych w porozumieniu, o kt-
rym mowa w art. 24 ustawy z 7 kwietnia 2006 r. o informowaniu pracownikw i przeprowadzaniu z nimi konsultacji (Dz.U. Nr 79, poz. 550), przedstawicieli pracownikw uprawnionych do
uzyskiwania od pracodawcy informacji i prowadzenia z nim konsultacji.
Dla tej grupy pracownikw pracodawca moe zastosowa jedynie procedur indywidualnych
wypowiedze warunkw pracy i pacy tak samo, jak ma to miejsce przy zwolnieniach grupowych.
Mona wyrni jeszcze dodatkow, 4. grup pracownikw. Nale do niej posowie, senatorowie, radni, do ktrych nie maj zastosowania przepisy o zwolnieniach indywidualnych w okresie,
w ktrym ich stosunek pracy podlega z mocy odrbnych przepisw szczeglnej ochronie przed
wypowiedzeniem lub rozwizaniem.
Art. 11. [Pracownicy mianowani]
Przepisw ustawy nie stosuje si do pracownikw zatrudnionych na podstawie mianowania.
KOMENTARZ
Ze stosowania ustawy o zwolnieniach grupowych wyczono pracownikw zatrudnionych na
podstawie mianowania. Mianowanie jest jednym ze sposobw nawizania stosunku pracy przewidzianym w Kodeksie pracy. Wynika on kadorazowo wycznie z przepisw szczeglnych, przewidujcych tak form zatrudniania pracownikw. Dotyczy to m.in. nauczycieli, sdziw, rnych grup
urzdnikw. W ich przypadku w ogle nie stosuje si ustawy o zwolnieniach grupowych. Wane
jednak, o czym bya ju mowa, e pracownicy mianowani podlegaj zaliczeniu do liczby pracownikw zatrudnianych w zakadzie na potrzeby ustalenia, czy do danego pracodawcy stosujemy ustaw
o zwolnieniach grupowych.
PRZYKAD
W szkole podstawowej jest zatrudnionych 18 nauczycieli na podstawie mianowania i 4 pracownikw administracji w ramach stosunku pracy. Dyrektor szkoy rozwiza na podstawie Karty
Nauczyciela stosunek pracy z jednym z nauczycieli mianowanych oraz wypowiedzia umow
o prac jednemu z pracownikw administracji z powodu ograniczenia zatrudniania w placwce.
W takim przypadku, w zwizku z wyczeniem ustawowym, nauczycielowi nie bdzie nalena odprawa pienina na podstawie ustawy o zwolnieniach grupowych, natomiast pracownik administracji nabdzie do niej prawo. Oglna liczba zatrudnionych w szkole pracownikw jest bowiem
wysza od 20 osb. Nauczyciele mianowani rwnie podlegaj zaliczeniu do tej liczby.
Art. 12. [Odesanie]

Przy rozwizywaniu stosunkw pracy z przyczyn
niedotyczcych pracownikw, w zakresie nieuregu-
lowanym w niniejszej ustawie, a take przy rozpatrywaniu sporw zwizanych z naruszeniem przepisw
niniejszej ustawy stosuje si przepisy Kodeksu pracy.
KOMENTARZ
Przepis artykuu 12 ustawy stanowi odesania do stosowania przepisw Kodeksu pracy w sprawach nieuregulowanych w ustawie o zwolnieniach grupowych. Ustawa o zwolnieniach grupowych
Kodeks kadr i pac
44
[art. 1318] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH
jest aktem szczegowym, ktry reguluje tylko wybrane (szczegowe) kwestie w sposb odmienny
od kodeksowych. Do kwestii, ktrych ustawa nie reguluje, naley zatem stosowa regulacje Kodeksu
pracy. Bd to przepisy dotyczce gwnie okresw wypowiedze, elementw formy pisemnej wypowiedzenia, uprawnie pracownika w przypadku niezgodnego z prawem rozwizania umowy itp.
Komentarz:
Aleksander P. Kuniar prawnik, wykadowca, autor ponad 150 publikacji z zakresu prawa
pracy oraz komentarza do Kodeksu pracy, od 10 lat zajmuje si
zawodowo prawem pracy
Art. 13. [Ustawa o powszechnym obowizku
obrony RP]
W ustawie z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowizku obrony Rzeczypospolitej
Polskiej (Dz.U. z 2002 r. Nr 21, poz. 205, z pn.
zm.2)) w art. 121 ust. 1 otrzymuje brzmienie:
1. onierze rezerwy, ktrzy w cigu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej suby wojskowej, z zastrzeeniem art. 120 ust. 4, nie mog podj
pracy wskutek ogoszenia upadoci lub likwidacji
pracodawcy, u ktrego byli zatrudnieni w dniu powoania do tej suby, albo rozwizania z nimi stosunku pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw,
a take ktrzy z innych przyczyn poszukuj pracy
korzystaj z pierwszestwa w zakresie porednictwa pracy..
Art. 14. [Karta Nauczyciela]
W ustawie z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta
Nauczyciela (Dz.U. z 1997 r. Nr 56, poz. 357, z pn. zm.3))
w art. 20 w ust. 2 zdanie drugie otrzymuje brzmienie:
Nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie
umowy o prac, z ktrym rozwizano stosunek pracy
z przyczyn okrelonych w ust. 1, przysuguj wiadczenia okrelone w przepisach o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw.
1)
Art. 15. [Ustawa o zwolnieniach grupowych]

W ustawie z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn dotyczcych zakadu pracy (Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980, Nr 135, poz. 1146
i Nr 200, poz. 1679) w art. 8 uchyla si ust. 4.
Art. 16. [Ustawa o Policji]
W ustawie z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji
(Dz.U. z 2002 r. Nr 7, poz. 58, z pn. zm. 4))
w art. 44a pkt 2 otrzymuje brzmienie:
2) inne uprawnienia przewidziane dla pracownic
zwalnianych z pracy w czasie urlopu wychowawczego z przyczyn niedotyczcych pracownikw.
Art. 17. [Ustawa o Stray Granicznej]
W ustawie z dnia 12 padziernika 1990 r. o Stray
Granicznej (Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1399)
w art. 48 w ust. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
Art. 18. [Ustawa o pdof]
W ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osb fizycznych (Dz.U. z 2000 r.
Nr 14, poz. 176, z pn. zm.5)) w art. 21 w ust. 1
w pkt 3 lit. b otrzymuje brzmienie:
Niniejsza ustawa dokonuje w zakresie swojej regulacji wdroenia dyrektywy 98/59/WE z dnia 20 lipca 1998 r. w sprawie zblienia ustawodawstw pastw czonkowskich odnoszcych si do zwolnie grupowych (Dz.Urz. WE L 225 z 12.08.1998).
Dane dotyczce ogoszenia aktw prawa Unii Europejskiej, zamieszczone w niniejszej ustawie z dniem uzyskania przez
Rzeczpospolit Polsk czonkostwa w Unii Europejskiej dotycz ogoszenia tych aktw w Dzienniku Urzdowym Unii Europejskiej wydanie specjalne.
2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 74, poz. 676, Nr 81, poz. 732, Nr 113,
poz. 984 i 985, Nr 156, poz. 1301, Nr 166, poz. 1363, Nr 199, poz. 1673 i Nr 200, poz. 1679 i 1687 oraz z 2003 r. Nr 45, poz. 391.
3) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz.U. z 1998 r. Nr 106, poz. 668 i Nr 162, poz. 1118, z 2000 r.
Nr 12, poz. 136, Nr 19, poz. 239, Nr 22, poz. 291 i Nr 122, poz. 1323, z 2001 r. Nr 111, poz. 1194, Nr 128, poz. 1404, Nr 144,
poz. 1615 i Nr 154, poz. 1794 i 1795 oraz z 2002 r. Nr 4, poz. 32, Nr 113, poz. 984 i Nr 240, poz. 2052.
4) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz.U. z 2002 r. Nr 19, poz. 185, Nr 74, poz. 676, Nr 81,
poz. 731, Nr 113, poz. 984, Nr 115, poz. 996, Nr 153, poz. 1271, Nr 176, poz. 1457 i Nr 200, poz. 1688.
5) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostay ogoszone w Dz.U. z 2000 r. Nr 22, poz. 270, Nr 60, poz. 703, Nr 70, poz. 816,
Nr 104, poz. 1104, Nr 117, poz. 1228 i Nr 122, poz. 1324, z 2001 r. Nr 4, poz. 27, Nr 8, poz. 64, Nr 52, poz. 539, Nr 73, poz. 764, Nr 74,
poz. 784, Nr 88, poz. 961, Nr 89, poz. 968, Nr 102, poz. 1117, Nr 106, poz. 1150, Nr 110, poz. 1190, Nr 125, poz. 1363 i 1370 i Nr 134,
poz. 1509, z 2002 r. Nr 19, poz. 199, Nr 25, poz. 253, Nr 74, poz. 676, Nr 78, poz. 715, Nr 89, poz. 804, Nr 135, poz. 1146, Nr 141, poz. 1182,
Nr 169, poz. 1384, Nr 181, poz. 1515, Nr 200, poz. 1679 i Nr 240, poz. 2058 oraz z 2003 r. Nr 7, poz. 79, Nr 45, poz. 391 i Nr 65, poz. 595.
maj 2014

b) odpraw pieninych wypacanych na podstawie przepisw o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy
z przyczyn niedotyczcych pracownikw,
Art. 19. [Ustawa o zatrudnieniu i przeciwdziaaniu bezrobociu]
W ustawie z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziaaniu bezrobociu (Dz.U. z 2003 r.
Nr 58, poz. 514) w art. 2 w ust. 1 pkt 20a otrzymuje
brzmienie:
20a) przyczynach dotyczcych zakadu pracy
oznacza to:
a) rozwizanie stosunku pracy z przyczyn
niedotyczcych pracownikw, zgodnie
z przepisami o szczeglnych zasadach
rozwizywania z pracownikami stosunkw
pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw lub zgodnie z przepisami Kodeksu
pracy, w przypadku rozwizania stosunku
pracy z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniajcego mniej ni 20 pracownikw,
b) rozwizanie stosunku subowego z powodu ogoszenia upadoci pracodawcy,
jego likwidacji lub likwidacji stanowiska
pracy z przyczyn ekonomicznych, organizacyjnych, produkcyjnych albo technologicznych,
c) wyganicie stosunku pracy (stosunku
subowego) z powodu mierci pracodawcy lub gdy przepisy ustawy przewiduj wyganicie stosunku pracy
w przypadku przejcia zakadu pracy lub
jego czci na innego pracodawc i niezaproponowania przez tego pracodawc
nowych warunkw pracy i pacy;.
Art. 20. [Ustawa o subie wiziennej]
W ustawie z dnia 26 kwietnia 1996 r. o Subie
Wiziennej (Dz.U. z 2002 r. Nr 207, poz. 1761)
w art. 42 w ust. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
2) inne uprawnienia przewidziane dla pracownikw zwalnianych z pracy w czasie urlopu wychowawczego z przyczyn niedotyczcych pracownikw..
[art.1924]
45
Art. 21. [Ustawa o komercjalizacji i prywatyzacji]

W ustawie z dnia 30 sierpnia 1996 r. o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U. z 2002 r. Nr 171,
poz. 1397 i Nr 240, poz. 2055 oraz z 2003 r. Nr 60,
poz. 535) w art. 2 w pkt 5 lit. c otrzymuje brzmienie:
c) osoby, ktre przepracoway co najmniej
dziesi lat w komercjalizowanym przedsibiorstwie pastwowym lub w przedsibiorstwie, ktre zostao sprywatyzowane
przez wniesienie do spki, a rozwizanie
stosunku pracy nastpio wskutek przejcia na emerytur lub rent albo z przyczyn niedotyczcych pracownikw,
Art. 22. [Ustawa o PFRON]
W ustawie z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i spoecznej oraz zatrudnianiu
osb niepenosprawnych (Dz.U. Nr 123, poz. 776,
z pn. zm.6)) w art. 38 ust. 2 otrzymuje brzmienie:
2. Szkoleniem, o ktrym mowa w ust. 1, mog
by objte rwnie osoby niepenosprawne bdce w okresie wypowiedzenia umowy o prac
z przyczyn niedotyczcych pracownikw.
Art. 23. [Ustawa o dostosowaniu grnictwa
wgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej]
W ustawie z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu grnictwa wgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz
szczeglnych uprawnieniach i zadaniach gmin
grniczych (Dz.U. Nr 162, poz. 1112, z pn. zm.7))
w art. 20 ust. 5 otrzymuje brzmienie:
5. Uprawnienia, o ktrych mowa w ust. 1, nie
ograniczaj uprawnie okrelonych w przepisach
o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw.
Art. 24. [Ustawa o BOR]
W ustawie z dnia 16 marca 2001 r. o Biurze
Ochrony Rzdu (Dz.U. Nr 27, poz. 298, z pn.
zm.8)) w art. 38 w ust. 3 pkt 2 otrzymuje brzmienie:
2) inne uprawnienia przewidziane dla pracownikw
6)
Zmiany ustawy zostay ogoszone w Dz.U. z 1997 r. Nr 160, poz. 1082, z 1998 r. Nr 99, poz. 628, Nr 106, poz. 668, Nr 137,
poz. 887, Nr 156, poz. 1019 i Nr 162, poz. 1118 i 1126, z 1999 r. Nr 49, poz. 486, Nr 90, poz. 1001, Nr 95, poz. 1101 i Nr 111,
poz. 1280, z 2000 r. Nr 48, poz. 550 i Nr 119, poz. 1249, z 2001 r. Nr 39, poz. 459, Nr 100, poz. 1080, Nr 125, poz. 1368, Nr 129,
poz. 1444 i Nr 154, poz. 1792 i 1800, z 2002 r. Nr 169, poz. 1387, Nr 200, poz. 1679 i 1683 i Nr 241, poz. 2074 oraz z 2003 r.
Nr 7, poz. 79.
7) Zmiany ustawy zostay ogoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 5, poz. 41 i Nr 154, poz. 1802 oraz z 2002 r. Nr 216, poz. 1826 i Nr 238,
poz. 2020.
8) Zmiany ustawy zostay ogoszone w Dz.U. z 2001 r. Nr 106, poz. 1149, z 2002 r. Nr 74, poz. 676 i Nr 153, poz. 1271 oraz z 2003 r.
Nr 52, poz. 451.
Kodeks kadr i pac
46
[art. 2530] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH
Art. 25. [Ustawa o restrukturyzacji hutnictwa

elaza i stali]
W ustawie z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa elaza i stali (Dz.U. Nr 111,
poz. 1196 oraz z 2003 r. Nr 56, poz. 495) w art. 15
ust. 4 otrzymuje brzmienie:
4. Pracownikowi huty albo PHS S.A. korzystajcemu z uprawnie, o ktrych mowa w ust. 1,
nie przysuguje odprawa pienina, o ktrej mowa
w przepisach o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn
niedotyczcych pracownikw.
Art. 26. [Ustawa o ABW oraz AW]
W ustawie z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji
Bezpieczestwa Wewntrznego oraz Agencji
Wywiadu (Dz.U. Nr 74, poz. 676) w art. 64 w ust. 3
pkt 2 otrzymuje brzmienie:
Art. 27. [Ustawa o pomocy publicznej dla
przedsibiorcw o szczeglnym znaczeniu dla
rynku pracy]
W ustawie z dnia 30 padziernika 2002 r. o pomocy publicznej dla przedsibiorcw o szczeglnym znaczeniu dla rynku pracy (Dz.U. Nr 213,
poz. 1800) art. 39 otrzymuje brzmienie:
Art. 39. Po uprawomocnieniu si decyzji o restrukturyzacji do stosunkw pracy w zakadzie pracy przedsibiorcy stosuje si odpowiednio przepisy odrbnych ustaw regulujcych skutki ogoszenia
upadoci w zakresie stosunkw pracy.
maj 2014
Art. 28. [Postpowanie dotyczce rozwizywania stosunkw pracy]

1. Do trwajcych w dniu wejcia w ycie ustawy
postpowa dotyczcych rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy na podstawie przepisw
ustawy wymienionej w art. 29 stosuje si dotychczasowe przepisy.
2. Pracownikom, ktrych stosunki pracy ulegn rozwizaniu poczynajc od dnia wejcia w ycie ustawy, w nastpstwie postpowa, o ktrych
mowa w ust. 1, przysuguje odprawa pienina na
zasadach okrelonych w dotychczasowych przepisach, chyba e odprawa pienina przysugujca na podstawie niniejszej ustawy jest dla nich korzystniejsza.
3. Pracownicy otrzymujcy dodatek wyrwnawczy w dniu wejcia w ycie ustawy, ktrzy nie byliby uprawnieni do dodatku wyrwnawczego na podstawie niniejszej ustawy, zachowuj prawo do tego
dodatku na zasadach okrelonych w dotychczasowych przepisach.
Art. 29. [Przepisy uchylone]
Traci moc ustawa z dnia 28 grudnia 1989 r.
o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn dotyczcych
zakadu pracy (Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980,
Nr 135, poz. 1146 i Nr 200, poz. 1679 oraz z 2003 r.
Nr 90, poz. 844).
Art. 30. [Wejcie w ycie]
Ustawa wchodzi w ycie z dniem 1 stycznia
2004 r., z wyjtkiem art. 15, ktry wchodzi w ycie
z dniem 1 lipca 2003 r.
INTERPRETACJE PIP DOTYCZCE ZWOLNIE GRUPOWYCH
47
Interpretacje PIP
dotyczce zwolnie grupowych i indywidualnych
Pastwowa Inspekcja Pracy na swoich stronach internetowych wyjania przepisy
dotyczce ustawy o zwolnieniach grupowych. Poniej przedstawiamy najciekawsze
interpretacje PIP w tym zakresie.
W zwizku ze zmian warunkw pracy i pacy na podstawie art. 5 ustawy z 13 marca 2003 r.
o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.) otrzymaem, jako czonek zarzdu zakadowej organizacji zwizkowej, dodatek wyrwnawczy. Obecnie pracodawca przeprowadzi podwyki pac i moje wynagrodzenie wzroso. Czy w takim przypadku powinien rwnie zmieni mi wysoko dodatku wyrwnawczego
ustalajc jego wysoko na nowo?
Nie. Dodatek wyrwnawczy, przysugujcy pracownikowi bdcemu czonkiem zarzdu zakadowej organizacji zwizkowej, ktremu wypowiedziano warunki pracy i pacy, stanowi, w zakresie
skadnikw wynagrodzenia okrelonych w stawkach miesicznych w staej wysokoci, rnic midzy wynagrodzeniem przysugujcym bezporednio po przeniesieniu do innej pracy a wynagrodzeniem, ktre przysugiwao pracownikowi bezporednio przed przeniesieniem ( 7 rozporzdzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia
w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowicego podstaw obliczania odszkodowa, odpraw, dodatkw wyrwnawczych do wynagrodzenia oraz innych nalenoci przewidzianych
w Kodeksie pracy; Dz.U. Nr 62, poz. 289 ze zm.).
Dodatek wyrwnawczy wypaca si w kwocie nominalnej i nie podlega on zmianie do koca okresu, w ktrym pracownik jest objty szczegln ochron stosunku pracy przysuguje
w niezmienionej kwocie (uchwaa SN z 20 marca 1992 r., I PZP 18/92; OSNCP z 1992 r. nr 12,
poz. 215).
(?)
Od 2 lat przebywam na urlopie wychowawczym. Niedawno otrzymaam wypowiedzenie umowy

o prac z powodu likwidacji zakadu pracy. Czy naley mi si odprawa pienina?
Tak. Odprawa pienina, o ktrej mowa w art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw
(Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 ze zm.) przysuguje pracownikowi, z ktrym zosta rozwizany stosunek pracy z przyczyn nielecych po stronie pracownika w trybie przewidzianym ustaw. Naley
podkreli, e zgodnie z art. 1 ust. 1 i art. 10 ust. 1 przepisy ustawy stosuje si tylko u pracodawcw
zatrudniajcych co najmniej 20 pracownikw.
Mimo e stosunek pracy pracownika korzystajcego z urlopu wychowawczego podlega
szczeglnej ochronie, pracodawca moe na podstawie art. 1861 Kodeksu pracy oraz art. 7
ww. ustawy wypowiedzie lub rozwiza z nim stosunek pracy z powodu likwidacji zakadu
pracy.
Ustawa nie przewiduje w art. 8 adnych okolicznoci wyczajcych prawo do odprawy pieninej. Jeeli zatem przyczyn wypowiedzenia umowy o prac pracownicy przebywajcej na urlopie
wychowawczym jest likwidacja zakadu pracy, a pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracownikw, to pracownicy tej w dniu rozwizania stosunku pracy naley si odprawa pienina. Podstaw
prawn nabycia prawa do odprawy stanowi art. 8 ust. 1 ustawy w przypadku rozwizania umowy
o prac na podstawie art. 1 (tj. w ramach zwolnienia grupowego) lub art. 10 ust. 1 w razie rozwizania umowy w ramach tzw. zwolnienia indywidualnego (art. 10 ust. 1 przewiduje, e art. 8 stosuje
si w tym przypadku odpowiednio).
Jeeli natomiast pracodawca zatrudnia mniej ni 20 pracownikw, ww. ustawa nie ma zastosowania nie przysuguje zatem odprawa.
(?)
Kodeks kadr i pac
48
Czy z pracownikiem, ktry przebywa na zwolnieniu lekarskim, mona rozwiza umow o prac
w trybie tzw. zwolnienia grupowego?
Tak. Zgodnie z art. 5 ust. 3 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania
z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U. z 2003 r. Nr 90,
poz. 844) niezdolno do wykonywania pracy spowodowana chorob uniemoliwia wypowiedzenie
umowy o prac, ale tylko do chwili upywu okresu uprawniajcego pracodawc do rozwizania
umowy o prac bez wypowiedzenia. Jeeli zatem zakoczy si 6-miesiczny okres pobierania zasiku
chorobowego oraz ewentualnie pobierania wiadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze 3 miesice, pracodawca uzyskuje uprawnienie polegajce na moliwoci wypowiedzenia umowy o prac
w zwizku z wyej wspomnian ustaw.
Naley jednak zaznaczy, e ustawa dopuszcza w okresie ochronnym wobec takich pracownikw
dokonanie tzw. wypowiedzenia zmieniajcego (art. 5 ust. 4 ustawy).
(?)
Czy ustawowe ograniczenie maksymalnej wysokoci odprawy pieninej obowizuje take w sytuacji, gdy w przypadku tzw. zwolnie grupowych zakadowy ukad zbiorowy pracy przewiduje duo
wysze odprawy ni ustawa?
Nie. Zgodnie z art. 8 ust. 4 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania
z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U. z 2003 r. Nr 90,
poz. 844) wysoko odprawy pieninej nie moe przekracza kwoty 15-krotnego minimalnego
wynagrodzenia za prac, ustalanego na podstawie odrbnych przepisw, obowizujcego w dniu
rozwizania stosunku pracy.
Jednak w ukadach zbiorowych pracy, a take w innych porozumieniach zbiorowych, jak rwnie
w indywidualnych umowach o prac dopuszczalne jest ustalenie wyszej ni ustawowa wysokoci
odprawy.
Jeeli zatem zakadowy ukad zbiorowy pracy przewiduje w przypadku zwolnie grupowych wypat wyszej odprawy, obowizuj w tym zakresie postanowienia ukadu.
(?)
Czy w przypadku, gdy pracownik, ktry otrzyma wypowiedzenie umowy o prac w ramach tzw.
zwolnie grupowych, zwrci si na pimie do pracodawcy o skrcenie okresu wypowiedzenia z 3 do
2 miesicy, w dalszym cigu bdzie mia prawo do odprawy?
Tak. Zgodnie z art. 36 6 Kodeksu pracy strony mog po dokonaniu wypowiedzenia umowy
o prac przez jedn z nich ustali wczeniejszy termin rozwizania umowy; takie ustalenie nie zmienia trybu rozwizania umowy o prac. Nie ma zatem przeszkd prawnych, aby okres wypowiedzenia stosunku pracy, ktry ustaje w zwizku z ustaw z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach
rozwizywania z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw (Dz.U.
Nr 90, poz. 844), uleg skrceniu. Poniewa takie skrcenie okresu wypowiedzenia nie moe powodowa zmiany trybu rozwizania umowy o prac, pracownik zachowuje wwczas prawo do
odprawy pieninej.
(?)
Czy w przypadku przejcia czci zakadu pracy na innego pracodawc na podstawie art. 231 Kodeksu pracy pracownikom tej czci zakadu naley si odprawa pienina?
Nie. Zgodnie z art. 231 1 Kodeksu pracy w razie przejcia zakadu pracy lub jego czci na
innego pracodawc staje si on z mocy prawa stron w dotychczasowych stosunkach pracy.
Oznacza to, e z chwil przejcia zakadu pracy nowy pracodawca wstpuje w miejsce dotychczasowego pracodawcy i staje si stron tych samych, pod wzgldem treci, stosunkw pracy
z pracownikami zatrudnionymi w przejmowanym zakadzie pracy lub jego czci. A zatem w tej
sytuacji dochodzi jedynie do zmiany podmiotu wystpujcego w stosunku pracy jako pracodawca, a stosunek pracy trwa nadal do czasu rozwizania go przez strony, tj. pracownika
i nowego pracodawc, lub wyganicia tego stosunku w przypadkach przewidzianych przepisami prawa.
Natomiast odprawa pienina, o ktrej mowa w art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych
(?)
maj 2014
49
(Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 ze zm.) przysuguje pracownikowi, z ktrym zosta rozwizany
stosunek pracy z przyczyn nielecych po stronie pracownika.
W zwizku z tym, e stosunki pracy pracownikw, ktrzy zostali przejci wraz z czci zakadu
pracy na podstawie art. 231 Kodeksu pracy, nadal trwaj, nie przysuguje im odprawa pienina.
Nie ma jednak przeszkd prawnych do nabycia prawa do odprawy pieninej w przypadku rozwizania z pracownikiem umowy o prac z przyczyn i w trybie przewidzianym ww. ustaw z 13 marca 2003 r. po przejciu czci zakadu pracy na innego pracodawc na podstawie art. 231 Kodeksu
pracy.
Czy ochrona pracownika przed zwolnieniem grupowym w wieku przedemerytalnym dotyczy take
emerytur z tytuu pracy w szczeglnych warunkach?
Tak. Pracownicy uprawnieni do emerytury z tytuu pracy w szczeglnych warunkach rwnie
znajduj si pod ochron przed wypowiedzeniem. W przypadku zwolnie grupowych pracodawca moe tym osobom zmieni tylko warunki zatrudnienia, jeeli jednak bdzie si to wizao
z obnieniem wynagrodzenia, pracownicy ci s uprawnieni do dodatku wyrwnawczego w okresie
ochrony.
(?)
Czy zwolnionemu pracownikowi, ktry by zatrudniony na 1/2 etatu, przysuguje odprawa, jeeli
pracuje jeszcze w drugim zakadzie?
Tak. Zasady otrzymania odprawy pieninej reguluje ustawa z 13 marca 2003 r. o szczeglnych
(Dz.U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 ze zm.).
Warunkami nabycia prawa do odprawy pieninej s: przyczyna niedotyczca pracownika oraz
zatrudnianie przez pracodawc co najmniej 20 pracownikw w dniu wypowiedzenia. Przepisy nie
rnicuj prawa do odprawy w zalenoci od wymiaru etatu oraz nie wyczaj z powodu zatrudnienia u drugiego pracodawcy.
(?)
Osignem ju wiek emerytalny. Czy w przypadku likwidacji stanowiska bd mia prawo do odprawy z tego tytuu, czy do odprawy emerytalnej?
Bdzie Pan mia prawo do obu tych odpraw. Pracownik, ktry otrzyma wypowiedzenie od pracodawcy zatrudniajcego co najmniej 20 pracownikw w przypadku likwidacji stanowiska pracy
jest uprawniony do odprawy pieninej, a take do odprawy emerytalnej, jeeli bezporednio po
ustaniu stosunku pracy przejdzie na emerytur.
(?)
Czy pracownik korzystajcy z urlopu wychowawczego moe by zwolniony z przyczyn ekonomicznych?

Tak. Przepisy dopuszczaj moliwo wypowiedzenia umowy o prac pracownikowi korzystajcemu z urlopu wychowawczego tylko przez pracodawc zatrudniajcego co najmniej 20 pracownikw, w czasie urlopu trwajcego co najmniej 3 miesice w ramach grupowych zwolnie lub
indywidualnych.
(?)
Kiedy zgodnie z przepisami ustawy z 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania

z pracownikami stosunkw pracy z przyczyn dotyczcych pracownikw (Dz.U. z 2003 r. Nr 90,
poz. 844 ze zm.) bd miay miejsce zwolnienia grupowe, a kiedy indywidualne?
Zwolnienia grupowe wystpi, jeeli u pracodawcy zatrudniajcego co najmniej 20 pracownikw nastpuje konieczno rozwizania stosunkw pracy z przyczyn niedotyczcych pracownikw
w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawc, a take na mocy porozumienia stron
jeeli w okresie nieprzekraczajcym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej:
10 pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia mniej ni 100 pracownikw,
10% pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednake mniej ni 300 pracownikw,
30 pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub wicej pracownikw.
(?)
Kodeks kadr i pac
50
Naley zaznaczy, e w ww. limitach uwzgldnia si rwnie tych pracownikw, z ktrymi w ramach grupowego zwolnienia rozwizano stosunki pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeeli dotyczy to co najmniej 5 pracownikw (art. 1 ust. 1 i 2 ustawy).
Natomiast tzw. zwolnienia indywidualne bd miay miejsce wtedy, gdy pracodawca zatrudniajcy co najmniej 20 pracownikw bdzie musia zwolni z przyczyn niedotyczcych pracownikw
jeeli przyczyny te stanowi wyczny powd uzasadniajcy wypowiedzenie stosunku pracy lub
jego rozwizanie na mocy porozumienia stron w okresie nieprzekraczajcym 30 dni mniejsz liczb
pracownikw ni w przypadku zwolnie grupowych, tzn. mniej ni:
10 pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia mniej ni 100 pracownikw,
10% pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednake mniej ni 300 pracownikw,
30 pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub wicej pracownikw (art. 10
ust. 1 ustawy).
Pracodawca z powodu cikiej sytuacji gospodarczej proponuje niektrym pracownikom zmniejszenie wymiaru czasu pracy z penego na 1/2 etatu. Czy ma do tego prawo?
Tak. Warunki pracy i pacy, np. wymiar etatu, mog si zmieni na podstawie wypowiedzenia
zmieniajcego (art. 42 k.p.) lub porozumienia zmieniajcego. Dla skutecznoci porozumienia zmieniajcego wymagana jest zgoda zarwno pracodawcy, jak i pracownika. Brak zgody pracownika
uniemoliwia zawarcie porozumienia i zmian warunkw zatrudnienia. Natomiast wypowiedzenia
zmieniajcego moe dokona tylko pracodawca poprzez zaproponowanie pracownikowi na pimie nowych warunkw np. z powodu cikiej sytuacji gospodarczej uniemoliwiajcej zatrudnianie
w penym wymiarze. W razie odmowy przyjcia przez pracownika zaproponowanych warunkw
pracy lub pacy umowa o prac rozwizuje si z upywem okresu dokonanego wypowiedzenia. Jeeli
pracownik przed upywem poowy okresu wypowiedzenia nie zoy owiadczenia o odmowie przyjcia zaproponowanych warunkw, uwaa si, e wyrazi zgod na te warunki. Pismo pracodawcy
wypowiadajce warunki pracy lub pacy powinno zawiera pouczenie w tej sprawie. W razie braku
takiego pouczenia pracownik moe do koca okresu wypowiedzenia zoy owiadczenie o odmowie przyjcia zaproponowanych warunkw.
(?)
rdo: www.pip.gov.pl, www.poznan.oip.pl
INFOR PL S.A.
Adres redakcji:
01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel. 22 530 41 93
Biuro Obsugi Klienta
03-308 Warszawa, ul. Batalionu Platerwek 3
tel. 22 212 07 30, 801 626 666,
e-mail: bok@infor.pl
strona: www.sklep.infor.pl
Wszystko o zmianach
w prawie pracy i ubezpieczeniach spoecznych w 2014 roku
dwutygodnik, papier 24 numery
UWAGA! Zmieniaj si w 2014 r.:

Oskadkowanie umw zlecenia i przychodw
czonkw rad nadzorczych
Warunki zatrudniania cudzoziemcw
Zasady dofinansowania wynagrodze dla
pracodawcw zatrudniajcych bezrobotnych
Aby wiedzie wszystko o zmianach

zamw prenumerat
MONITORA prawa pracy i ubezpiecze na rok 2014,
w skad ktrej wchodz: 24 numery
MONITORA prawa pracy i ubezpiecze (papier);
6 ksiek z serii Kodeks Kadr i Pac; 7 dodatkw
z serii Sposb na pace; 4 dodatki z serii
Wskaniki i stawki; 3 dodatki budetowe;
3 dodatki z serii Temat na yczenie;
praktyczne kartoniki z serii ciga kadrowego ;
pyta CD z wideoszkoleniem dotyczcym zmian
w przepisach prawa pracy.
ZA DARMO
6 ksiek
z serii Kodeks Kadr i Pac
7 dodatkw z ser
seriiii
pace
Sposb na pace
e
4 dodatki z serii
Wskaniki i stawki
W ramach prenumeraty otrzymasz

dodatki, ksiki, pyt CD
3 dodatki z serii
Temat na yczenie
4 kartoniki z serii
ciga Kadrowego
3 dodatki z serii
Kadry i pace
w sferze budetowej
pyta
py
ta
ta CD
z wideoszkoleniem
wid
ideosz
szkol
koleniem
i
Informacje i zamwienia:
Biuro Obsugi Klienta: 801 626 666, 22 212 07 30; e-mail: bok@infor.pl; www.sklep.infor.pl
KOMPLET
dla Ksigowych iKadrowych
Rynku Firm
KOMFORT PRACY
GWARANCJA JAKOCI
NOWOCZESNE ROZWIZANIE
MONITOR ksigowego dwutygodnik

Zawiera:
x dodatki merytoryczne
x dodatki specjalne
x pyty CD
Platforma Ksigowych i Kadrowych

produkt elektroniczny
Zawiera:
x wydania internetowe czasopism
x wideoszkolenia
x e-poradniki
x praktyczne narzdzia
INFORorganizer
Nowoczesne narzdzie zintegrowane z Platform Ksigowych i Kadrowych. Dziki niemu masz podgld aktualnoci
na pulpicie komputera i w trybie natychmiastowym moesz przej do penych zasobw Platformy, ktra w przyjazny
dla uytkownika sposb prezentuje informacje z dziedzin: finansw, rachunkowoci firm, sprawozdawczoci, podatkw,
prawa pracy oraz ubezpiecze spoecznych.
INFORMACJE I ZAMWIENIA:
22 212 07 30
bok@infor.pl
www.sklep.infor.pl

Kuźniar - Ustawa o Zwolnieniach Grupowych 2014 Z Komentarzem

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Kuźniar - Ustawa o Zwolnieniach Grupowych 2014 Z Komentarzem

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

dwutygodnik

KODEKS KADR I PAC

Stan prawny na 1 maja 2014 r.

Publikacja wchodzi w skad MONITORA prawa pracy i ubezpiecze

USTAWA z dnia 13 marca 2003 r. o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami stosunkw

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

o szczeglnych zasadach rozwizywania z pracownikami

2) 10% pracownikw, gdy pracodawca zatrudnia co

Kryterium liczby zatrudnionych

W ujednoliconym przez redakcj tekcie uwzgldniono wszystkie dotychczasowe zmiany.

Kodeks kadr i pac

[art. 1 komentarz] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Do liczby zatrudnionych pracownikw naley wlicza wszystkie osoby pozostajce w stosunku

Przyczyny lece po stronie pracownika

likwidacja stanowiska pracy

brak naleytej dyscypliny pracy

redukcja zatrudnienia spowodowana przyczynami

niewaciwe zachowanie w stosunku do przeoonych

zamknicie okrelonego rodzaju dziaalnoci lub

utrata zaufania pracodawcy do pracownika spowodowana okrelonymi wydarzeniami

niewaciwa obsuga klientw

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Przyczyna wypowiedzenia umowy o prac powinna by wskazana w wypowiedzeniu w sposb

Kiedy dochodzi do zwolnie grupowych

Kodeks kadr i pac

[art. 1 komentarz] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Termin 30-dniowy rozpoczyna si w dowolnym dniu

Tryb rozwizania stosunku pracy

Pan Jan Kowalski

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Pan Jan Kowalski

Wypowiedzenie umowy o prac

Kodeks kadr i pac

[art. 1 komentarz] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Kryterium liczby zwalnianych

Liczba zwalnianych pracownikw

mniej ni 100 pracownikw

co najmniej 100, jednak mniej ni 300 pracownikw

co najmniej 300 lub wicej pracownikw

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Art. 2. [Procedura zwolnie grupowych]

z zamierzonym grupowym zwolnieniem, a jeeli

Kodeks kadr i pac

[art. 2 komentarz] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Zakadowa organizacja zwizkowa/Przedstawiciele zaogi

Na dzie w zakadzie jest zatrudnionych ogem 98 pracownikw, z czego:

Wrd pracownikw zaogi zwolnienia grupowe bd obejmowa:

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Kodeks kadr i pac

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

zentatywnymi w rozumieniu art. 24125a Kodeksu

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Kodeks kadr i pac

[art. 3 komentarz] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Kodeks kadr i pac

[art. 3 komentarz] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Zawarte porozumienie jest wice

Regulamin zwolnie grupowych

USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH

Wzr regulaminu zwolnie grupowych

Kodeks kadr i pac

[art. 3 komentarz] USTAWA O ZWOLNIENIACH GRUPOWYCH