Professional Documents
Culture Documents
GS 0,37 V a 13,61
w ktrym:
GS uzysk surowego gazu koksowniczego [%],
Va zawarto czci lotnych w koksowniczej mieszance wglowej [%].
Surowy gaz koksowniczy zawiera midzy innymi:
smo (80120 g/mN3 ), wglowodory benzolowe (3040 g/mN3 ),
amoniak (610 g/mN3 ) i siarkowodr (69 g/mN3 ),
ktre to skadniki s z niego usuwane podczas chodzenia i wielostopniowego oczyszczenia.
Uproszczony schemat tych procesw przedstawia rysunek 1.
dla rodowiska tlenkw azotu i siarki powstajcych przy spalaniu. Std na przykad ograniczano dopuszczaln zawarto
siarkowodoru do 0,02 g/mN3 a amoniaku nawet do poniej 0,003 g/mN3 , co oczywicie wizao si z koniecznoci
wielostopniowego oczyszczania gazu koksowniczego i odpowiednio wysokim kosztem tych operacji. Gboko oczyszczony i czsto
dodatkowo sprony nadmiarowy gaz koksowniczy, stosowany jako substytut gazu miejskiego, zosta w tej sytuacji w drugiej
poowie ubiegego wieku skutecznie wyparty z sektora gazowniczego, przez gaz ziemny. Dodatkowym argumentem przemawiajcym
za eliminacj tego gazu z gospodarki komunalnej bya znaczca ilo (do 10% obj.) zawartego w nim toksycznego tlenku wgla.
Drugim wariantem zagospodarowania nadmiarowego gazu koksowniczego powszechnie stosowanym w przypadku koksowni
zlokalizowanych przy hutach elaza jest wykorzystanego jako paliwa w wydziaach walcowni czy wielkich piecw. Przy
prowadzeniu zintegrowanej gospodarki energetycznej, pewne iloci niskokalorycznych gazw odpadowych z procesw hutniczych
np. gazu wielkopiecowego, mog by z kolei stosowane do opalania baterii koksowniczych dwugrzewnych, tj. przystosowanych do
opalania gazem koksowniczym lub niskokalorycznym (sabym).
Trzecim, klasycznym i czsto stosowanym wariantem zagospodarowania gazu koksowniczego jako surowca energetycznego jest
wykorzystanie go jako paliwa w kotowniach wasnych lub zewntrznych zlokalizowanych w pobliu koksowni, wytwarzajcych
par wodn stosowan do celw technologicznych lub grzewczych.
W nastpnym czwartym wariancie nadmiarowy gaz koksowniczy jest wykorzystywany do produkcji energii elektrycznej w
ukadach: kocioturbina parowagenerator lub silnik gazowygenerator. Pierwszy ukad od wielu lat jest stosowany w energetyce
przemysowej i zawodowej. Natomiast drugi wdraany w maych koksowniach zachodnioeuropejskich stosujcych gazowe silniki
tokowe z turbodoadowaniem o mocy 6002700 KW, znanych firm Deutz i Jenbacher [1].
W tradycyjnym procesie koksowania z odzyskiem wglopochodnych wytwarzany gaz koksowniczy jest oczyszczany i jednoczenie
odzyskiwane s produkty wglopochodne. Produktami finalnymi s:
benzol surowy
surowa smoa koksownicza
gaz koksowniczy
siarczan amonu
Radykalny sposb produkcji energii elektrycznej z gazu koksowniczego reprezentuje koncepcja zaniechania aktualnie stosowanej
technologii chodzenia i oczyszczania gazu koksowniczego zmierzajca w kierunku koksowni dwuproduktowej (bez odzysku
wglopochodnych) wyposaonej w baterie zasadniczo rnice si budow i zasad dziaania od klasycznych baterii
koksowniczych .Istota tego rozwizania polega na kontrolowanym spaleniu caoci tworzcego si surowego gazu w komorach
koksowniczych (powietrze dostarczone jest w takiej iloci aby spala si tylko gaz a nie koks) oraz w przylegym do nich ukadzie
grzewczym.
W tej metodzie nie odzyskuje si wglopochodnych.
W efekcie uzyskuje si dwa produkty:
stay karbonizat czyli koks
oraz gorce spaliny kierowane do kota odzyskowego,
ciepo spalin wykorzystywane jest do produkcji energii elektrycznej wytworzona poprzez spalanie gazu w obrbie komory
koksowniczej i ukadu grzewczego ( piec koksowniczy typu Jewell-Thompson), odzyskanie ciepa spalin w kotle i produkcj
pary kierowanej do turbogeneratora (spaliny po kotle maj by odsiarczane),
Wyprodukowana w nim para napdza ukad turbinagenerator (rys. 3). Pierwsza tego typu koksownia Indiana Harbor o wydajnoci
rocznej 1,2 mln ton koksu, wyposaona w baterie piecw koksowniczych typu JewellThompson i generator o mocy 94 MW zostaa
uruchomiona w USA w 1998 roku [2].
Rezygnacja z odzysku wglopochodnych bdca podstaw drugiego kierunku (Nonrecovery Coke Plant) stanowi niejako
powrt do pierwotnej koncepcji procesu koksowania i ma w dzisiejszych warunkach gbokie uzasadnienie.
Analiza dochodw ze sprzeday produktw procesu klasycznego koksowania wykazuje bowiem, e koks ktrego redni
uzysk z surowca wglowego mona oszacowa na ok. 75%, w wartoci sprzeday produktw koksowni na udzia z reguy
przekraczajcy 90%. Wpywy ze sprzeday oczyszczonego gazu koksowniczego i produktw wglopochodnych stanowi wic
niewielk cz przychodw i w adnej mierze nie pokrywaj kosztw ich produkcji. Procesy oczyszczania gazu koksowniczego,
obligatoryjne ze wzgldw ekologicznych i technologicznych s wic balastem obciajcym koszty wytwarzania koksu.
Normaln metod zasypywania pieca koksowniczego jest zrzucanie wgla z wozu szynowego do komory pieca przez otwory
zaadowcze. W systemie koksowania bez odzysku zasypywanie jest wykonywane przez otwr drzwiowy od strony wypychania
(koksu) przez poczone urzdzenie zasypowo-wypychajce
Bryla wgla jest ladowana do pieca przez drzwi komory za pomoca przenosnika/transportera wozu wypychowego dzrwi s
podnoszone na tyle by brya wgla moga by wepchnita do komory.
W tym typie koksowni do kosowania uywa si zagszczonych blokw wgla.Bloki maj jednolit wysoko I
niewymagaja wyrwnywania.Zwikszona gsto wsadu wglowego podnosi wydajnosc pieca.Potrzebna jest take mniejsza ilo
piecy dl zapewnienia wymaganego poziomu produkcji koksu
grzewczym przez kanly grzewcze znajdujce si w cianie cianie pieca. Koksowanie odbywa sie przy braku powietrza i przy
nadcinieniu.Dla dobrego przepywu ciepa z piece s wysokie i wskie.
Surowy gaz wydzielajacy si z wgla jest najpierw czciowo spalany w wolnej przestrzeni, nastpnie czciowo spalone
gazy wychodz grn czscia komory pieca przez i kr w w kanaach w cianach pieca (kada komora ma od 2 do 6 kanw w
scianie.) gdzie odbywa si 2 spalanie dopalanie gazw przy dodatku powietrza. To dodtkowe spalanie gazw dostarcza
niebesporednio ciepo do koksowania wgla podczas adownia kolejnego wsadu wglowegona pocztku kolejnego cyklu(dostarcza
ciepa do koksowania w gownej komorze podczas adowania wsadu)
Jest to kolejna rnica w stosunku do tradycyjnego koksowania w ktrym do koksowania wykorzystywane jest jedynie
niebezporednie ciepo uzyskiwane w kanaach grzewczych
Pierwotne powietrze do czciowego spalania jest wprowadzane do komory pieca koksowniczego powyej wsadu przez
okna umieszczone w drzwiach. Takie czciowe spalanie dostarcza ciepo do koksowania w grnej czci pieca (.korona pieca.). Ilo
powietrza pierwotnego jest regulowana tak, aby utrzyma dan temperatur w koronie pieca.
Nastpnie spalone gazy opuszczaja kanay spalinowe i wchodz do tunelu dopalajcego ktry czy wszystkie piece/komory
w baterii gdzie odbywa sie trzeci etap procesu wszystkie niespalone wczesniej gazy ulegaj utlenieniu (ktre dostarcza gorcy gaz
do kota odzyskowego przez dukt ciepo z trzeciego etapu spalania gazu dopalania gazu dostarczane jest kotla odzyskowego
poaczonego z turbina i wykorzystywanego do produkci pary a w koncu energii elektrycznej
Kanay s tak zaprojektowane by ogrzewa doln cze wgla adowanego do komory pieca przez promieniowanie cieplne i
konwekcje.W kominie dodawane jest powietrze wtrne w celu penego spalenia gazw. Ciepo powstae przy wtrnym spalaniu jest
przenoszone do komory pieca przez przewodzenie poprzez podog z materiaw ogniotrwaych.
Spaliny s kierowane do kolektora i dalej prowadzone przez kocio ciepa odpadowego przed ich wyemitowaniem do
powietrza. Cay ukad pracuje przy podcinieniu. Piec jest znacznie szerszy i niszy anieli w konwencjonalnych konstrukcjach
piecw koksowniczych z odzyskiem produktw ubocznych. Jednake ciary wsadu do pieca s porwnywalne.
Gorcy gaz z pieca koksowniczego jest gromadzony i dostarczany do generatora pary odzyskujcego ciepo Heat Recovery
Steam Generators (HRSGs) (zwany rwniez jako boliler odsykujcy ciepo).Gorca para pod wysokim cisnieniem wytworzona w
HRSGs bedzie transportowna do elektrowni i uywana do napdzania turbiny parowej .
Cykl pracy turbiny rozpoczyna sie pod wplywem wysokiego cisnienie pary przezpuszczonej przez turbine.Para po
opuszczeniu turbiny trafia do chlodzonego woda kondensatora gdzie kondesat jest usuwany przez pompy do ukadu
doprowadzojcego wode.Ukad wodny pracuje pod niskim cisnieniem w celu podniesienia efektywnosci cyklu.ukad wodny odbiera
gorca par z punktu odbiorczego w turbinie.Woda zasilajca jest toczona do odpowietrznika gdzie jest odpowietrzana i pnie j
kierowna do boilera odsyskujcego ciepo i ogrzewana w celu podniesienia w celu zwikszenia cinienia i kierowana do turbiny
WADY I ZALETY
Takie rozwizanie wywouje znacznie mniejsze oddziaywanie na rodowisko ni konwencjonalny piec koksowniczy. przez
ogr. wyciekw)Jednake SO2 i emisje czstek staych z komina spalin pieca koksowniczego s wysze ni przy konwencjonalnym
koksowaniu. Ilekro stosuje si puczk do zredukowania emisji do powietrza SO2 i pyu, wytwarzany jest strumie
zanieczyszczonych ciekw (w celu oczyszczenia stosuje si urzdzenia do odsiarczania spalin).
-produkcja energii elektrycznej bez dodatkowych kosztw i szkodliwych gazw[ prnia znaczaco redukuje emisjje szkodliwych
substancji w porwnaniu do tradycynego koksowania
-niszy koszt inwestycji/budowy w stosunku do tradycyjnego koksowania
-projektowanie piecw jest rwnie prostsze tansze a budowa atwiejsza.
-Jest to relatywnie relatywnie prosta,sprawdzona i skuteczna technologia
-moliwoc produkcji koksu z szerokiego wachlarza wgli,waczajc te ktre normalnie nie sa wykorzystywane w tradycyjnym
procesie koksowania poniew mona stosowa wgl pczniejce,ktrych iloc w tradycjnym koksowaniu ogranicza si z powodu
moliwoci uszkodzenia pieca, przez pczniejcy wsad lub zaklinowanie si koksu
Wad procesu koksowania bez odzysku produktw ubocznych jest duy obszar zajmowany przez piece ze wzgldu na ich
poziom konfiguracj.
Spalanie czciowe daje w rezultacie mniejsz produkcj koksu wielkopiecowego.
W hutach zintegrowanych ekonomicznie zyskowne poczenie energetyczne midzy koksowni pracujc bez odzysku produktw
ubocznych a istniejc sieci energetycznwydaje si trudne do uzyskania.
Z odzyskiem wglopochodnych
W komorze pieca panuje nadcinienie
Piece pionowe (wysze ni szersze)
Emisja szkodliwych substancii do atmosfery (toksycznych
rakotwrczych zwizkw
Dua ilo produkowanych ciekw
Generowanie odpadw staych
Maksymalna Osigana temperatura koksowania nisza ni w
przypadku koskowania bez odzysku wglopochodnych
Wywieranie cinienia/ nacisku na ciany( podczas koksowania
objtoc wegla wzrasta)
Bez odzysku
W komorze pieca panuje podcinienie
Piece poziome (szersze ni wysze)
Brak emisji szkodliwych substancii do atmosfery (toksycznych
rakotwrczych zwizkw
Brak ciekw,woda z wiey ganiczej jest
oczyszczana/odzyskiwana
Brak odpadw staych
Wysza maksymalna tempertura osigana podczas
koksowanai
Poza adowaniem brya koksu niewywiera nacisku na ciany,
ze wzgedu na du woln przestrze
Przykadowe zakady: Piece koksownicze pracujce bez odzysku produktw ubocznych funkcjonuj od 1962 roku. Aktualnie
pracujce zakady to: Bateria 3B i 3C, Jewell Coal iKoks Company, Vansant, Virginia, Stany Zjednoczone.Inland Steel Company
Indiana Harbor Works, Stany Zjednoczone
Poza tym czeka si na inne, bardziej radykalne rozwizania w obrbie samej technologii np. na koksownie dwuproduktow, tj. w
ktrej produktami bd tylko koks i energia elektryczna. Caa olbrzymia paleta produktw wglopochodnych, m.in. gaz, smoa,
benzen, wedug tych technologii jest od razu spalana w obrbie komory koksowniczej i ukadu grzewczego baterii, a powstae ciepo
utylizowane w kierunku produkcji pary i energii elektrycznej. Takie koksownie pracuj ju w wiecie, a ich zaoenia technologiczne
znane s od dawna.
Historycznie biorc, w pierwszych piecach koksowniczych, tzw. mieleszach, produktem by tylko koks, a cay gaz od razu by
spalany w kominie tego pieca, czyli szed w powietrze niewykorzystany. Nowo polega na tym, e cay potencja energetyczny
zawarty w spalinach, a powstay przy spalaniu surowego gazu koksowniczego, jest kierowany do produkcji energii elektrycznej. I
takie koksownie - ju nie w formie mieleszy lecz specjalnych baterii - pracoway w Australii kilkanacie lat temu, ale bez odzysku
ciepa spalin. Temat odgrzebali pragmatyczni Amerykanie. W USA obowizuj szczeglnie restrykcyjne przepisy ochrony
rodowiska, a ten sposb produkcji koksu - z uwagi na prac caego ukadu na podcinieniu - jest proekologiczny, a wydawao si, e
i taszy, aczkolwiek z ostatnich oblicze wynika, e ta technologia tania jednak nie jest. Niemniej jest wygodna, poniewa uzyskuje
si tylko dwa produkty. Tego typu koksownie zbudowano w USA, w Indiach oraz w Chinach, ktre s gwnym obecnie potentatem
w produkcji koksu. Gros produkcji przeniosa si bowiem w rejon Azji poudniowo-wschodniej i wschodniej. Wynikao to z
koniecznoci zaspokojenia potrzeb tych bardzo dynamicznie rozwijajcych si, a rwnoczenie ludnych krajw. Miliardom ludzi
trzeba zapewni dach nad gow, zbudowa drogi, mosty itd., a do tego w dalszym cigu jest potrzebna stal, a jak stal to koks. Poza
tym w Chinach przepisy ekologiczne byy bardzo liberalne. Obecnie istniej ju powane ograniczenia. Chiczycy produkowali
olbrzymie iloci koksu, kilkadziesit milionw ton rocznie, t najbardziej prymitywn metod mieleszow. Ale i oni od niej
odchodz, bowiem rwnie wprowadzili dosy rygorystyczne przepisy ekologiczne.