Dzia Technologiczny i Ochrony rodowiska

Grupowa Oczyszczalnia ciekw w odzi Sp. z o.o.

Oczyszczanie ciekw i przerbka osadw ciekowych

w Grupowej Oczyszczalni ciekw dzkiej Aglomeracji Miejskiej

Wstp
Grupowa Oczyszczalnia ciekw dzkiej Aglomeracji Miejskiej pooona jest
na poudniowo-zachodniej granicy odzi. Zlokalizowana na prawym brzegu rzeki Ner,
w najniszym punkcie miasta odzi, co w poczeniu z ukadem sytuacyjno-wysokociowym
aglomeracji

pozwala

na

grawitacyjny

dopyw zdecydowanej wikszoci

ciekw

do oczyszczalni. Wraz z obszarem ograniczonego uytkowania GO AM zajmuje

powierzchni 366 ha (w tym 41,3 ha stanowi teren podstawowy) na terenie gminy wiejskiej
Pabianice, Miasta Gminy d oraz gminy Konstantynw dzki.
dzka sie kanalizacyjna, podobnie jak sie w Pabianicach oraz Konstantynowie
dzkim,
co

przy

charakteryzuje
intensywnych

si
opadach

duym
deszczu

udziaem
oraz

ciekw

roztopach

oglnospawnych,

powoduje

uciliw

nierwnomierno w iloci ciekw dopywajcych do oczyszczalni.

Obecnie do GO AM dopywaj cieki z odzi, Pabianic, Konstantynowa dzkiego
oraz gmin Nowosolna i Ksawerw. Tereny te zamieszkiwane s przez ok. 820 tys. ludzi.
Oczyszczalnia zaprojektowana jest na maksymalny przepyw pogody suchej 215.300 m3/d
i obcienie 1.026.260 RLM.
W okresie ostatnich piciu lat do GO AM dopywao rednio 195 tys. m3 ciekw
na dob, w tym oszacowano 170 tys. m3 ciekw pogody suchej. Grupowa Oczyszczalnia
ciekw dzkiej Aglomeracji Miejskiej oczyszcza ponad poow wszystkich ciekw
komunalnych wytwarzanych w wojewdztwie dzkim.
GO AM jest typow oczyszczalni mechaniczno-biologiczn z podwyszonym
usuwaniem zwizkw biogennych. Proces biologiczny okresowo wspomagany jest
koagulantem elazowym oraz zewntrznym rdem wgla.

Oczyszczanie ciekw i przerbka osadw ciekowych w GO AM

Dzia Technologiczny i Ochrony rodowiska

Grupowa Oczyszczalnia ciekw w odzi Sp. z o.o.

Cz przepywowa GO AM
Dopywajce kolektorami cieki poddawane s w pierwszej kolejnoci oczyszczaniu
mechanicznemu na kracie rzadkiej o przewicie 100 mm, ktrej zadaniem jest zabezpieczenie
krat

gstych

przed

wielkogabarytowymi

elementami

niesionymi

kolektorami

oglnospawnymi. Nastpnie w gwnej komorze wlotowej cieki rozdzielane s na 1 4

linie, z ktrych kada obsugiwana jest przez zesp dwch krat. Na dwch liniach pracuj
kraty hakowo-szczelinowe (o przewicie 6 mm), za na dwch pozostaych zespoy sit
dyskowych (o przewicie 5 mm) wraz z rozdrabniaczami i kratami lamelowymi. Wydzielone
na kratach skratki spalane s w Instalacji Termicznego Przeksztacania Osadw GO AM.
Z hali krat cieki przepywaj do czterech prostoktnych, nienapowietrzanych
piaskownikw. Zgromadzony na ich dnie piasek zgarniany jest do lejw i pompowany,
w postaci pulpy, do dwch separatorw zgrzebowych a nastpnie do puczek komorowych.
Wypukany piasek jako minera (o zawartoci zwizkw organicznych poniej 3 %)
deponowany jest na wydzielonym Skadowisku Odpadw GO-Laguny.
Kocowym etapem mechanicznego oczyszczania ciekw s prostoktne osadniki
wstpne (6 szt. o pojemnoci ok. 4.000 m3 kady) wyposaone w zgarniacze zgrzebowe.
Wydzielony na dnie osad zgarniany jest do lejw, z ktrych odprowadzany jest do komr
fermentacyjnych.
Oczyszczanie biologiczne ciekw realizowane jest w prostoktnych komorach osadu
czynnego (7 szt. o pojemnoci ok. 19.900 m3 kada). Zwizki organiczne i biogenne (azot,
fosfor) zawarte w ciekach s rozkadane przez mikroorganizmy znajdujce si w osadzie
czynnym. Cykl rozkadu zanieczyszcze jest skomplikowanym, biologicznym procesem
zalenym od wielu czynnikw, w tym od zawartoci tlenu, temperatury, rodzaju bakterii,
charakteru dopywajcych ciekw oraz przyjtej metody oczyszczania.
W GO AM funkcjonuje 3-fazowy proces osadu czynnego, tzw. MUCT, realizowany
w trzech kolejnych strefach przepywowych:
beztlenowej KB (defosfatacyjnej) skadajcej si z dwch komr, pracujcych
z penym wymieszaniem,
niedotlenionej KDN (denitryfikacyjnej) skadajcej si z dwch komr
podzielonych w stosunku 1:2,8; komora KDN I pracuje z penym wymieszaniem,
za przepyw przez KDN II jest tokowy,

Oczyszczanie ciekw i przerbka osadw ciekowych w GO AM

Dzia Technologiczny i Ochrony rodowiska

Grupowa Oczyszczalnia ciekw w odzi Sp. z o.o.

tlenowej KN (nitryfikacyjnej) skadajcej si z dwch komr o przepywie

tokowym, wyposaonych w system napowietrzania drobnopcherzykowego.
Proces jest monitorowany on-line poprzez pomiar O2, N-NH4, N-NO3, P-PO4, pH,
potencjau redoks oraz stenia osadu.
Podstawowe projektowe parametry hydrauliczne linii biologicznych:
redni przepyw dobowy Qdr. = 215.300 m3/d,
redni przepyw godzinowy Qhr. = 8.971 m3/h,
maksymalny przepyw godzinowy Qhmax. = 11.500 m3/h.
Kada linia biologiczna posiada trzy obiegi recyrkulacyjne, do ktrych nale:
recyrkulacja zewntrzna RZ osad czynny z osadnikw wtrnych jest
recyrkulowany przez pompownie osadu czynnego do komr niedotlenionych
KDN I lub bezporednio do komr beztlenowych KB I,
recyrkulacja wewntrzna RW I zdenitryfikowany osad czynny wraz ze ciekami
z komr predenitryfikacji KDN I zawracany jest do komr beztlenowych KB I,
recyrkulacja wewntrzna RW II cieki wraz z osadem czynnym recyrkulowane
s z komr tlenowych KN II do komr anoksycznych KDN II.
Poniej na rysunku przedstawiono schemat technologii MUCT zastosowanej w GO
AM.
Zewntrzne rdo wgla
Recyrkulacja wewntrzna RW II

Recyrkulacja wewntrzna RW I

Osadnik wtrny OWT

Dopyw

KB I

KB II

KDN I

KDN II

KN I

KN II

Odpyw

Komory osadu czynnego KOC

Recyrkulacja zewntrzna RZ

Osad nadmierny

Rys 1. Schemat systemu MUCT w GO AM.

Oczyszczanie ciekw i przerbka osadw ciekowych w GO AM

Dzia Technologiczny i Ochrony rodowiska

Grupowa Oczyszczalnia ciekw w odzi Sp. z o.o.

Kocowymi obiektami czci przepywowej, w ktrych zachodzi oddzielenie osadu

od oczyszczonych ciekw s prostoktne osadniki wtrne (7 szt. o powierzchni 2.160 m2
kady), zblokowane z komorami osadu czynnego. W czterech osadnikach zastosowano
zgarniacze zgrzebowe z lewarami, a w trzech zgarniacze listwowo-acuchowe. Osad
odprowadzany jest do czterech pompowni, gdzie jego cz kierowana jest z powrotem
do komr osadu czynnego, a cz usuwana jest jako osad nadmierny.
Oczyszczone cieki s odprowadzane kanaem zbiorczym do odbiornika, tj. rzeki Ner.

Cz osadowa GO AM
Wytworzone podczas procesu oczyszczania ciekw osady (wstpny i nadmierny)
s zagszczane przed podaniem ich do dalszej obrbki. Osad wstpny zagszczany jest
grawitacyjnie w lejach osadnikw wstpnych i opcjonalnie w zagszczaczach grawitacyjnych
(2 szt. o pojemnoci 539 m3 kady). Osad nadmierny zagszczany jest na zagszczarkach
tamowych (5 szt. o wydajnoci 91,5 m3/h kada) z zastosowaniem polielektrolitu.
Zagszczone osady poddawane s stabilizacji w procesie fermentacji metanowej
w warunkach mezofilowych (35 38 C) w zamknitych komorach fermentacyjnych (4 szt.
o pojemnoci 10.000 m3 kada).
Uzyskiwany w procesie fermentacji biogaz odsiarczany jest w kolumnowych
odsiarczalnikach (2 szt. o przepustowoci 800 m3/h kady) wypenionych granulatem
zawierajcym trjtlenek elaza.
Nastpnie biogaz moe by:
spalany w agregatach energii skojarzonej (3 szt. o mocy elektrycznej 0,933 MW
kady oraz o mocy cieplnej 1,165 MW kady) podstawowy sposb
wykorzystania,
spalany w kotach olejowo-gazowych (3 szt. o mocy cieplnej 1,4 MW kady),
spalany jako paliwo dodatkowe w ITPO,
retencjonowany w zbiorniku membranowym o poj. 3.000 m3,
spalany w pochodni awaryjnie.
Przefermentowany osad po odgazowaniu w zbiornikach wyrwnawczych podaje si
pompami na prasy tamowe (7 szt. o wydajnoci 17,5 m3/h kada), gdzie wspomagany dawk
polielektrolitu jest odwadniany, zmniejszajc swoj objto blisko siedmiokrotnie.

Oczyszczanie ciekw i przerbka osadw ciekowych w GO AM

Dzia Technologiczny i Ochrony rodowiska

Grupowa Oczyszczalnia ciekw w odzi Sp. z o.o.

Odwodniony osad kierowany jest do Instalacji Termicznego Przeksztacania Osadw,

zoonej z dwch linii technologicznych. Wydajno projektowa instalacji to 84.000 Mg/rok
(w tym 2.000 Mg skratek), co przy zaoeniu pracy obu linii przez 8.000 h w roku odpowiada
dobowej wydajnoci na poziomie 246 Mg osadu i 6 Mg skratek. Osad odwodniony
do 20 24 % s.m. poprzez przenoniki podawany jest do silosw, a nastpnie pompami
rubowymi do suszarek talerzowych, gdzie po podsuszeniu uzyskuje si 30 32 % s.m.
Nastpnie osady oraz rozdrobnione skratki kierowane s do piecw fluidalnych, gdzie
unieszkodliwiane s poprzez spalenie w zou piaskowym. Jako paliwo dodatkowe
wykorzystywany jest olej opaowy i/lub biogaz. Po wyjciu z pieca ze spalin odzyskuje si
ciepo na potrzeby Instalacji a nastpnie oczyszcza si z wykorzystaniem metody suchej.
Oczyszczanie spalin realizowane jest poprzez:
wstrzykiwanie wody amoniakalnej do grnej czci pieca w celu niekatalitycznej
redukcji tlenkw azotu (praktycznie dotychczas nieuywane),
odpylenie w cyklonie,
wtrysk reagentw (wodorowglanu sodu i wgla aktywnego) w celu usunicia
zwizkw kwanych, metali cikich oraz dioksyn i furanw),
kocowe odpylenie w filtrach workowych.
Jako spalin emitowanych do atmosfery monitorowana jest w sposb cigy (w zakresie
pyu, SO2, NOX, CO, COT, HCl, HF).
Powstae w procesie termicznego przeksztacania popioy lotne oraz pyy z oczyszczania
gazw odlotowych unieszkodliwiane s poprzez skadowanie. W przypadku pyw,
ze wzgldu na zbyt wysok zawarto rozpuszczalnych soli, przed skadowaniem poddawane
s one przerbce w instalacji odsalania pozostaoci z filtrw workowych.

Oczyszczanie ciekw i przerbka osadw ciekowych w GO AM