Domowe zabawy logopedyczne

- bawmy si z dzieckiem w domu

Nauka prawidowej wymowy jest bardzo trudnym i mudnym zadaniem zarwno dla
dzieci , jak i dla rodzicw. W zwizku z tym niezwykle wane jest, aby w domu stworzy
atmosfer yczliwoci i zabawy. Na tym etapie rozwoju nie moe by mowy o nauce i
przymusie, zachcam wic do stosowania zasady uczymy bawic. Zaprezentowane
poniej wiczenia s przeznaczone gwnie dla dzieci picio-, szecioletnich i su
utrwalaniu wymowy gosek sprawiajcych najwicej trudnoci. Mam tu na myli goski
tzw. syczce: s, z, c, dz; szumice: sz, , cz, d oraz gosk r. Wierz, e zabawy te
posu opiekunom do rozbudzenia wasnej inwencji i w duym stopniu przyczyni si do
szybszego przezwyciania trudnoci rozwojowych zwizanych z nabywaniem
prawidowej mowy ich dzieci. W niniejszym artykule z przyjemnoci powouj si na
niektre zabawy zawarte w ksieczce Magorzaty Dembiskiej, ktra take podkrela
ogromn rol rodzicw w utrwalaniu umiejtnoci nabytych w gabinecie logopedycznym.
Tak wic po uprzedniej konsultacji z logoped zachcam do systematycznych
kilkuminutowych zabaw domowych, ktre przynios niewtpliwy sukces nie tylko w
zakresie wymowy, ale take w rozumieniu mowy innych, pniejszym czytaniu oraz
pisaniu. Do takich zabaw nale zagadki, rebusy, zabawy z wyrazami, sylabami i
goskami, praca z tekstami zabawnych wierszykw, z obrazkami, itp.
A oto przykady prostych zabaw, moliwych do wykorzystania w domu:
1. zagadki:
Gdy ulewa, gdy pada to go tata rozkada. (parasol)
Rudy ogon, wielka kita i zaglda do kurnika. (lis)
Jakie paki si zapala? (zapaki)
Mrugaj, mrugaj, cho oczu nie maj. (gwiazdy)
Rud kitk si chlubi, orzeszki bardzo lubi. (wiewirka)
Wisi w azience, wycierasz nim rce. (rcznik)

 Pomidzy grami na hali si pas,

pod czujn opiek grala juhasa. (owce)
Zabawa z zagadkami nie musi polega tylko na ich rozwizywaniu. Mona te je ukada
wasnymi sowami nie nazywajc wprost, lecz okrelajc najwaniejsze cechy
przedmiotu, roliny, zwierzcia. Wykorzystujc przy tym zestaw obrazkw lub wyrazw
do losowania, liczc punkty itp. rozwija si wietna zabawa dla caej rodziny, ktr mona
kontynuowa przez kilka dni.
2. rebusy:
so (rysunek) + CE (rozwizanie soce)
ser (rysunek) + CE (rozwizanie serce)
MAK + owce (obrazek) (rozwizanie makowce)
100 (liczba) + LICA (+ PA, + PIE, + RCZYK, + NKA) (rozwizanie-stolica)
PAJAC (rysunek) + J = (rozwizanie paac)
RYBA (obrazek) + R = SZ (rozwizanie szyba)
MYSZKA (obrazek) + M = SZ (rozwizanie szyszka)
ABA (rysunek) + BA = GIEL ( rozwizanie agiel)
CZAPKA (rysunek) + K + L (rozwizanie czapla)
Jak wynika z powyszych przykadw tworzenie rebusw jest naprawd atwe i bardzo
wcigajce. Stosujemy odrczne proste rysunki i wielkie litery oraz zachcamy dziecko
do prawidowego nazywania i czytania.
3. zabawy z goskami:

zapamitywanie gosek na pocztku wyrazw, np. Jaka goska powtarza si

najczciej w nastpujcych wyrazach:
- szafa, szalik, rzeka, szkoa (sz)
- onkil, szopa, aba, arwka ()

 wyrnianie podanej goski w wyrazach i okrelanie jej miejsca (pocztek,

rodek czy koniec wyrazu), np. Podskocz (klanij w rce, sta na jednej
nodze, klnij jzyczkiem, wrzu klocek do miseczki), gdy usyszysz w wyrazie
gosk cz. Na ktrym miejscu j syszysz?
wymylanie wyrazw na podan gosk, np. Stwrzmy wsplnie rodzin
wyrazw rozpoczynajcych si na gosk s. (sanki, saata, sowa, sok, ser,
sum, synek, sylaba)
samodzielne dzielenie podanych wyrazw na goski (zaczynamy od krtkich)
4. zabawy z sylabami:
ukadanie wyrazw z sylab (kartoniki z sylabami), np. BA A, FA SZA,
SZYK KO, KA CZAP, WA SO, CYK KO; FLA SZU DA, KA RW A;
wymylanie wyrazw na okrelon sylab, np. Jakie inne wyrazy zaczynaj
si tak jak cza pla? (czajnik, czapka, czarodziej)
samodzielne dzielenie wyrazw na sylaby ( zaczynamy od krtkich
trzygoskowych)
5. zabawy z wyrazami:

synteza wyrazw z sylab, np. Jaki wyraz utworz nastpujce sylaby: ry ba?
(ro gi, wa za, czap la, klo cek, o wo ce, pre zent, ka lo sze)

synteza wyrazw z gosek, np. Jaki wyraz skada si z nastpujcych gosek:

s o k? (l a s, z n a k, c y r k, cz o g, o cz y, t cz a, k o sz, r a k, p o r
spgoski wymawiamy krtko, samogoski wyduamy)
odrnianie mowy prawidowej od nieprawidowej, np. Kiwnij gow, gdy
usyszysz wyraz poprawnie brzmicy, potrznij gdy niepoprawnie.
Zabawa w rymowanie, np. lama kama sama dama; las pas; kos nos
termos; wr br wir sznur; ksika wstka; kot pot mot;
acuszek wyrazowy, np. od sowa MAK KOT TOMEK KOO OSA
ANTENA AGREST

 koczenie znanych przysw i powiedze, np. Lata osa koo (nosa). Ciele,
co jzykiem ...(miele). Agata nog (zamiata). Kzki mecz, a baranki
(becz). Mi w borze, a krowa w (oborze). Baba z wozu, koniom (lej).
6. zabawy z wierszami:
wyrnianie w tekcie wiersza i powtarzanie wyrazw z podan gosk, np. Po
kadej gosce r usyszanej w wierszu Czarna krowa narysuj keczko.
uczenie si wierszy na pami (rozwijanie pamici mechanicznej,
doskonalenie prawidowej wymowy, recytowanie w przedszkolu)
omawianie treci wierszy
W tym miejscu pozwol sobie przytoczy kilka krtkich, wpadajcych w ucho i atwych do
nauczenia si na pami wierszykw, pomocnych w utrwalaniu w/w gosek syczcych,
szumicych i goski r.
Kotki

Jacek

Oto domek niski,

Oto may Jacek

stoj pod nim miski.

co ulepi placek.

Kotki mleko pij,

Cay placek dla Celiny

Potem miski myj.

i dla lali jej Steliny.

Zagadka

Czesia

Szare futro, dugie uszy.

Czekolad pia Czesia

ogonek nieduy.

w czerwonym kubeczku.

Gdy si w krzakach co poruszy,

Czarna bya czekolada,

zmyka a si kurzy.

rozpuszczona w biaym mleczku.

Reksio

Kurka

Mdraliski Reksio- seter

Kurka pstra - ta z kokard

Sam na drutach robi sweter.

Ferm ma - jaj na twardo.

7. zabawy z obrazkami:

 odpowiadanie na pytania do obrazka (Co widzisz ? Jaki kolor ma ? Gdzie

si znajduje ? Co jest na stole, pce, pod szaf? itp.)
samodzielne opowiadanie treci obrazka (zwracanie uwagi na wymow)
wyliczanie szczegw po krtkim ukazaniu dziecku obrazka
nadanie imion postaciom
nadanie tytuu
Obecnie na rynku ksigarskim istnieje bardzo wiele publikacji dotyczcych mowy i
wymowy skierowanych nie tylko do logopedw i pedagogw, lecz take do rodzicw.
Zawieraj one szeroki wachlarz zabaw i wicze, gotowych zestaww przy okrelonych
zaburzeniach, niemniej jednak, zanim sami przystpimy do naprawiania mowy swoich
pociech, udajmy si przedtem na konsultacj do logopedy. Zdarza si bowiem, e
moemy co przeoczy, niewaciwie oceni, a wwczas upywajcy czas bdzie dziaa
na niekorzy dziecka, poniewa utrwalone ze nawyki nie zawsze daj si naprawi w
wieku pniejszym. Zapraszam wic na konsultacje i szczerze zachcam do czynnego
udziau w doskonaleniu mowy swoich dzieci.
ycz wiele pomysowoci i radoci podczas wsplnych zabaw.
logopeda
Eugenia Trofimiuk