You are on page 1of 4

Biuletyn Instytutu Zachodniego

CDU i kanclerz Merkel po zjedzie w Karlsruhe


Anna Bachmann
W dniach 14-15 grudnia 2015 r. w Karlsruhe odby si kongres
niemieckich chadekw, poprzedzony tygodniami wewntrzpartyjnych ktni, sabszych wynikw w sondaach, niezgody
partyjnej bazy na polityk wasnego rzdu w Berlinie. W komentarzach przed zjazdem dominoway obawy dotyczce tego, jak
delegaci z caego kraju przyjm swoj szefow, prowadzc
parti tward rk i mocno przekonan o swoich racjach.
Kongres okaza si wielkim sukcesem pani kanclerz w wielu
wymiarach. Mimo e nie decydowano o wanych dla partii
kwestiach, jak obsada zarzdu czy wybr przewodniczcego,
kongres ten mia szans przej do historii jako pokj

Nr 209/2015
191215

z Karlsruhe. Merkel wygosia bowiem jedno z lepszych


przemwie

w swojej karierze,

rozwiewajc wtpliwoci

absolutnej wikszoci delegatw, w efekcie czego rezolucja


INSTYTUT ZACHODNI
im. Zygmunta
Wojciechowskiego
Pozna

zarzdu partii na temat uchodcw przesza przy dwch


gosach sprzeciwu w obecnoci prawie tysica delegatw.
Przed kongresem szacowano, e ok. 300 delegatw moe
zagosowa przeciw rezolucji z Karlsruhe, chodzi tu gwnie
o

czonkw

modziewki

partyjnej

Junge

Union

Redakcja:
Radosaw Grodzki
Jacek Kubera
Piotr Kubiak
Krzysztof Malinowski

i Mittelstandverein, skupiajcej wacicieli redniej wielkoci

Korekta:
Hanna Ranek

mog w peni dobrowolnie poprze. Ustpstwa ze strony

przedsibiorstw. Godzinna mowa spowodowaa, e czonkowie


partii opucili sal przekonani nie tylko o tym, e ich szefowa
prowadzi suszn polityk, ale te, e jest to ich polityka, ktr
Merkel wobec wasnej partyjnej bazy byy przy tym raczej
skromne. Nie zrezygnowaa ona ani ze swojego credo

ISSN 2450-5080

damy rad, ani te nie zgodzia si na zapis w rezolucji o limicie przyjmowanych


uchodcw. Mimo wszystko oklaski po przemwieniu kanclerz trway nieprzerwanie
9 minut, co wywoao u niektrych politycznych komentatorw zoliwe porwnania
z Putinem, ktrego ostatnio oklaskiwano zaledwie przez 7 minut.
Gosowanie poprzedzone byo wielogodzinnymi przemwieniami czonkw
rzdu z ramienia CDU, w tym niemal otwartych krytykw polityki uchodczej Merkel,
jak de Maizire czy Schuble. Stanli oni murem za swoj kanclerz, wspierajc jej
decyzje i chwalc j jako polityka. Wpyw na to miay zdecydowanie wydarzenia na
niedawnym kongresie SPD, gdy Sigmar Gabriel zosta publicznie upokorzony przez
swoj parti i wybrany ponownie na jej przewodniczcego z poparciem 74%, co jest
drugim najgorszym wynikiem w historii1. CDU dosza do wniosku, e partii bardziej si
opaca jednogonie popiera swoj kanclerz, ni rozgrywa konflikty wewntrzne na
forum. Osabiona kanclerz nie bdzie w stanie skutecznie zarzdza kryzysem
uchodczym, wsparcie dla niej jest konieczne dla dobra oglnego partii.
Przemwienie Merkel, poprzedzajce gosowanie rezolucji partyjnej, byo
dobre retorycznie, ale nie wnioso duo nowej treci do debaty. Odwoaa si ona do
wielkich wyzwa niemieckiej historii, jak powojenna odbudowa i zjednoczenie Niemiec,
stawiajc si w jednym rzdzie z legendami: Adenauerem, Erhardem i Kohlem.
Polityka uchodcza te jest takim wyzwaniem, a czci niemieckiej tosamoci jest
osiganie wielkich celw, dlatego damy rad, mwia pani kanclerz. Podkrelia te,
e nikt nie opuszcza lekkomylnie swojej ojczyzny. Jednoczenie wycigna ona rk
do swoich krytykw, mwic e liczba uchodcw musi zosta odczuwalnie
zmniejszona, co wyjdzie na dobre wszystkim, take ju przebywajcym w Niemczech
uciekinierom. Okrelia konkretne sposoby osignicia tego celu, m.in. stworzenie listy
tzw. bezpiecznych krajw pochodzenia oraz konsekwentne wydalanie tych, ktrzy nie
speniaj kryteriw, by otrzyma azyl lub ochron uchodcz. Wspomniaa te
o wsppracy z Turcj i wzmocnieniu ochrony granic zewntrznych (co rwnie byo
ukonem w stron wewntrzpartyjnej opozycji). Istotn deklaracj byy sowa
o obowizkach tych, ktrzy przybywaj do Niemiec powinni oni pozna prawo
i tradycje niemieckie, a przede wszystkim nauczy si jzyka. Jeeli Merkel nie
przekonaa swoim wystpieniem wszystkich swoich krytykw, to z pewnoci
wikszo uciszya.
Rezolucja i pomniejsze dokumenty, uchwalone na kongresie, bd nadawa
kierunek polityce CDU, czyli take polityce rzdu, w najbliszym czasie. W kwestii
1

W polskich realiach wydaje si, e to dobry wynik, niemniej w niemieckich partiach masowych
przewodniczcy s przyzwyczajeni do niemal cakowitego poparcia dla swojej osoby i swoich
dziaa.

Biuletyn Instytutu Zachodniego www.iz.poznan.pl 2

uchodcw partia przeja stanowisko swojej szefowej i mimo e nie powtarza za ni


dosownie Damy rad!, to nie domaga si te ustalenia limitu przy napywie
uchodcw i wymienia te same sposoby ograniczenia migracji do Niemiec, co Merkel
w przemwieniu, oraz wymaga od nowo przybyych woli do integracji ze
spoeczestwem niemieckim. CDU wypowiedziaa si take na temat noszenia burki
i zasaniania w ten sposb caego ciaa. Takie zachowanie zostao okrelone jako brak
dobrej woli do integracji w wolnym i otwartym spoeczestwie.
Sensacyjny jest zapis dotyczcy islamu. Gdy w 2010 r. wczesny prezydent
Christian Wulff (CDU) powiedzia, e islam naley do Niemiec, wywoa w kraju
prawdziw burz. Zwaszcza jego wasna partia wyraaa ostr krytyk. Po zaledwie
5 latach ta sama partia uznaje, e yjcy dzi u nas muzumanie s czci Niemiec.
Z czasem sta si tym take islam praktykowany

na podstawie naszego

wolnociowego porzdku demokratycznego. Dla partii kierujcej si oficjalnie


wartociami chrzecijaskimi to ogromny krok w stron rosncej mniejszoci
muzumaskiej i de facto pogodzenie si z rzeczywistoci.
Kolejn zmian, dotd negowan, jest uznanie potrzeby uchwalenia ustawy
imigracyjnej. Ma ona przyj form ujednolicenia ju istniejcych przepisw
dotyczcych migracji, by nie byy one ze sob sprzeczne. Przez wiele lat CDU nie
zgadzaa si na takie prawo, gdy oznaczaoby to uznanie, e Niemcy s krajem
imigranckim, co nie korespondowao z lansowan przez wiele lat teori gastarbeiterw,
ktrzy po pewnym czasie wracaj do swych krajw pochodzenia. Odrzucono jednak
pomys punktowego systemu migracyjnego na wzr kanadyjski.
Wsparcia kanclerz Merkel udzieli rwnie jeden z jej najzagorzalszych
krytykw, szef siostrzanej CSU Horst Seehofer. Zaproszony na drugi dzie obrad,
mg mie powane obawy co do przyjcia go przez delegatw CDU. Niedawno sam,
na kongresie wasnej partii, publicznie upokorzy kanclerz, stawiajc j obok siebie na
scenie w czasie swojej przemowy i wytykajc jej wszystkie decyzje, ktre uwaa
za niewaciwe. Takie zachowanie zostao przez CDU ostro skrytykowane. Teraz to on
sam musia stan przed nieprzychyln mu publicznoci. Wskazywa na silne zwizki
obu partii, na czce je kwestie i na wietnego przywdc Niemiec Angel Merkel.
Ostatni gony przeciwnik skapitulowa. Mocne wsparcie CSU jest dla CDU istotne nie
tylko ze wzgldu na koalicj rzdow. Od lat zadaniem CSU jest dbanie o to, by na
prawo od nich nie wyrosa adna znaczca sia polityczna. To CSU z reguy jest tym
najbardziej prawicowym i konserwatywnym skrzydem rzdw koalicyjnych, prbujc
utrzyma wyborcw o wrcz skrajnych pogldach. Tymczasem od wrzenia do
pocztku grudnia poparcie dla skrajnie prawicowej, ksenofobicznej i populistycznej AfD

Biuletyn Instytutu Zachodniego www.iz.poznan.pl 3

nieustannie roso, by osign ju 10%. Ostatnie sondae wskazuj na przynajmniej


chwilowe zatrzymanie tego trendu (ARD Sonntagsfrage).
Spory midzy kanclerz a jej wasn parti nie przysuyy si ani rzdowej
polityce uchodczej, ani wizerunkowi CDU wrd opinii publicznej. W listopadzie partia
ta zanotowaa najnisze poparcie w sondaach od wrzenia 2012 r., wynioso ono 37%
i utrzymywao si a do kongresu w Karlsruhe. Pierwsze sondae po tym zjedzie
wskazuj na nieznaczny wzrost poparcia, do 38% (ARD Sonntagsfrage). By moe
jednolita postawa partii rzdzcej wpynie na umocnienie si pozycji CDU wrd
wyborcw,

niepewnych

co

do

metod

rozwizywania

kryzysu

uchodczego,

stosowanych przez Angel Merkel.


Komentarze medialne po zjedzie utrzymane s w tonie zrozumienia dla
delegatw: kto, jak nie Merkel, jest w stanie przekona pozostae kraje unijne do
preferowanego przez Niemcy pomysu na kontyngenty uchodcze w caej Unii. Kto, jak
nie ona, jest w stanie przeprowadzi kraj przez ten trudny czas. Naley odoy spory
na bok i zdecydowanie wspiera jej polityk, pomimo e niektre punkty mog by
sporne. Tak postaw prezentoway wszystkie media gwnego nurtu, jednoczenie
wyraajc podziw dla zdolnoci koncyliacyjnych Merkel, ktra grocy kryzys
zamienia w jednoznaczne poparcie. Ci, ktrzy wieszczyli szybki upadek Merkel, nie
mogli pomyli si bardziej.

Tezy zawarte w tekcie wyraaj jedynie opinie autora.

Anna Bachmann LL.M. Eur, politoloka i prawniczka, asystentka w Instytucie Zachodnim.


Przygotowuje prac doktorsk o wpywie Schengen na polskie pogranicza.

Biuletyn Instytutu Zachodniego www.iz.poznan.pl 4

You might also like