Napa - jedna z dwch z najsynnieszych dolin winnych Kalifornii

Na wschd od Doliny Sonomy znajduje si przylegajca do niej Dolina Napy. To

wyjtkowe pooenie sprzyja dobremu nasonecznieniu doliny osonitej zboczami
grskimi, chronicymi j od wiatrw i nadmiernych opadw od Pacyfiku. Gleby w
Napie powstae na wapiennych skaach stanowi doskonae podoe dla winoroli.
Powstae naturalnie jaskinie, lub wyobione przez czowieka w mikkich skaach,
zapewniaj sta temperatur dla win dojrzewajcych w beczkach dbowych.
Oczywicie nie kady producent wina jest posiadaczem jaski, maj je tylko ci,
ktrzy koncentuj si na produkcji dojrzaych, drogich win. Bdc w Kalifornii
wybraem si z rodzin pod koniec listopada 2011 roku na jednodniow wycieczk
do "serca" winnego Kalifornii, do Doliny Napy.
Nie wszystkie winiarnie dostpne s dla turystw, bo niektre z nich to mae
przedsibiorstwa rodzinne produkujce wino na wasny uytek, lub sprzedawane do
prywatnych sklepw. W Dolinie Napy jest ponad 400 winiarni, ogromna ich
wikszo otwarta jest dla zwiedzajcych. Teren winny pooony jest po obu
stronach rzeki o tej samej nazwie,
wzdu dwch drg: starsze winiarnie
rozmieszczone s przy drodze
stanowej, nowsze przy drodze lokalnej
przylegajcej do niej. W cigu jednego
dnia
bylimy w stanie zwiedzi tylko cztery
winiarnie; wybieralimy bardziej znane,
ciekawsze, rnice si midzy sob
pod
wieloma wzgldami.
To,
co nas najbardziej zaskoczyo to
ogromna komercjalizacja. Nie tak
dawno wina z tej doliny wygryway w konkursach z najlepszymi winami
francuskimi. Dzi wikszo producentw stawia na ilo, a nie jako wspmagajc
si agresywn reklam. Wielu odwiedzajcych ten teren dao si uwie reklamie,
e tu kto, kto nie pokosztuje miejscowych produktw winnych, to jaki nietypowy
odmieniec, to jak by w Rzymie i nie widzie papiea! Niektre winiarnie do dzi
robi dobre wina, ale jest ich coraz mniej, Kokosy robi si na rozdmuchanym
zwyczaju degustacji wina w kadej z dostpnych dla turystw winiarni. To
najbogatsza ya zota dla wacieli, dlatego przy odnowie winiarni zaczynano
zwykle od renowacji i poszerzania pomieszczenia w ktrym odbywa si ta
ceremonia. Ubocznym skutkiem tego procederu jest tendencja do produkcji win
"pod publiczk". Przy degustacji podaje si cztery lub pi rodzajw wina, po
kilkanacie kropel kadego, razem niewiele wicej ni p kieliszka. Cena produkcji
caej butelki wina to jeden dolar, wina dojrzaego w beczce to najwyej dwa. W
butelce mieci si osiem pkieliszkw wina, od turystw pobiera si minimum 20
dolarw, innymi sowy to ponad stokrotny zarobek. To si w gowie wprost nie
mieci! Przewanie serwowane s mode, niedojrzae, tanie wina, czsto podrbki

win francuskich, niekiedy woskich - daleko im do oryginaw. Gdy s podawane na

tych sesjach degustacyjnych wina starsze, wtedy cena za p kieliszka dochodzi do
50 dolarw. Dugoletnia i natarczywa reklama zrobia potny mtlik w gowach
turystw. Zauwayem, e przybysze z autokarw i aut w popiechu zajmuj miejsca
przy ladach, nic ich innego nie interesuje, po degustacji wskakuj do pojazdw i
pdz do nastpnej winiarni. Gdy kto zaliczy dziesi lub wicej winiarni,
trzewo degustatora moe by pod znakiem zapytania. Na tym ogromnym terenie
widziaem tylko jeden wz policyjny, ale nie zatrzymywano nikogo. Z dusz na
ramieniu wracalimy do domu w ogromnym korku, bo po zamkniciu winiarni
trzeba byo przejecha kilkadziesic kilometrw wsk drog zanim dotarlimy do
autostrady. Nasz kierowca by niepijcym, ale jestem przekonany, e wikszo
kierowcw opuszczajcych t dolin ulega presji reklamy i wlaa sporo do garda.
Nie byo wypadku, wrciliny do domu cali i zdrowi.
Wiksze winiarnie w Napie to prawdziwe paace. Jest ich wiele. Zaczlimy
zwiedzanie od winiarni francuskiej Domaine Chandon specjalizujcej si w produkcji
szampana na wzr francuski. Te same winogrona, podobna technika produkcyjna,
ale niestety terroir, czyli warunki geograficzno-klimatyczno-glebowe s inne ni w
Szampanii; ich produkt nie przypomina mi w niczym szampana. Najczciej chyba
odwiedzanymi winiarniami w Napie s winiarnie nalece do woskiej rodziny Sattui.
Nasz drugi przystanek by wanie w V. Sattui Winery. Litera V w tej nazwie to skrt
imienia Vittorio, pierwszego winiarza z rodziny, ktry w roku 1885 zaoy sw
winiarni na terenie obecnego San Francisco. Przy V. Sattui Winery na wielkim placu
piknikowym serwuje si turystom dania z gryla. Oczywicie oddzielnie trzeba kupi
wino po cenach barowych. Kilka tysicy da wydawanych dziennie i podobna liczba
sprzedanych butelek wina to prawdziwa manna z nieba. Winiarna to ponury,
ogromny budynek z cegy i kamienia; dziesitki takich widzaem we Woszech.
Lepsze wina leakuj w jej piwnicach w stalowych kadziach, niektre w ogromnych
beczkach dbowych. Oczywicie nie zapomniano tu o stworzeniu miejsca degustacji
wina.

Castello di Amorosa
Nieco dalej na pnoc przy nastpnym przystanku spotykamy si znowu z
nazwiskiem Sattui. W latach dziewidziesitych ubiegego wieku Dario Sattui
rozpocz budow potnego redniowiecznego zamku na wzgrzu. To praprawnuk
wspomnianego Vittorio. Wymyli jak legend dla atwowiernych turystw i zamek
nazwa Castello di Amorosa. Legenda niezbyt oryginalna, typowa zwizana ze
starymi zamkami: a wic wiziona dziewica zakochana w kim do nieprzytomnoci,
mio ta bya powodem okrutnej mierci, musiaa umrze by jej duch mg
straszy w tyme zamku.

Panorama gwnego pokoju w paacu D. Sattui

Wasnym oczom nie wierzyem ogldajc to dzieo. Jest tak bardzo
mistrzowsk kopi budowli redniowiecznej, e pocztkowo mylaem, e
przeniesiono tu rozebrany stary zamek woski i z powrotem zoono kamie po
kamieniu. Nie tylko styl jest identyczny do stylu wielu zamkw pnego
redniowiecza, ale nawet kamienie i bloki budowlane s patynowane, by

wyglday jakby istniay ju setki lat. To ogromna budowla o powierzchni okoo

czterdziestu tysicy metrw kwadratowych, jest szeciopitrowa, cztery pitra to
piwnice, a w nich 300 metrw miejsc do leakowanie wina. Przejcie przez
wszystkie pokoje i zakamarki piwnic to kilometrowa droga. Dario sprowadzi z kraju
ojczystego 850 tysicy cegie, woscy kamieniarze na miejscu z lokalnych
kamienioomw przygotowali 800 ton blokw kamiennnych. Gwnym inynierem
nie by Woch, lecz Austriak, spec od redniowiecznych zamkw woskich, Fritz
Gruber. Udao si wacicielowi budowli kupi we Woszech wiele elementw
oryginalnego wyposaenia zamku, na przykad narzdzia tortur. A to, czego nie
mona byo kupi, fachowcy z Woch stworzyli doskonae kopie autentykw
znajdowanych w oryginalnych zamkach w Toskanii z tego okresu. Dario zbudowa
ten kolos w cigu kilkunastu lat; otwarty zosta dla publicznoci w roku 2007. Oczy
przyciga ogromna artystycznie pomalowana rcznie sala gwna; w zamku
znajduje si 107 pokojw, kady inny, wrd nich jest redniowieczne wizienie,
sala tortur, a take kaplica paacowa, w ktrej w niedziele odprawiane s
naboestwa. Cao otacza potny mur i fosa, ale bez wody, bo nie ma ju na
wiecie tych, co mieliby dzi fantazj pokonywa zalany rw i wdziera si na mury.
Jest oczywicie most zwodzony, a w pobliu zamku, na wzniesieniu, wiea
obserwacyjna z widokiem na ca okolic - nie myl by miaa staych rezydentw
wypatrujcych zbliajcych si najedzcw.
Degustacja win jest w tej winiarni prawie mistyczn celebr, mona wybra
zestaw jeden z kilku i zalenie od jakoci wina ceny zestaww s rne. Poza
popularnymi w Napie merlotem i cabernet sauvignon, uprawiane s tu poletka
typowo woskich, lub zadomowionych we Woszech, szczepw winnych jak
sangiovese, pinot grigio, pinot bianco. Winnica jest maa, okoo 15-hektarowa,
wydajno krzeww ograniczana, by wino byo lepsze. Uywa si je wycznie do
ceremonii degustacyjnej, no i mona kupi butelk czy dwie, ale tylko w tym
miejscu. Wina s dobre, pachnce, ale i ceny s odpowiednie. Dziwio mnie, jak
skromna opata za wstp na zamek, dochody z degustacji i sprzeda niewielkiej
iloci produkowanego tu wina (produkcja roczna to tylko 15 tysicy skrzynek) moe
pokry koszty utrzymania tego kolosa. Niedawano dowiedziaem si, e rzeka
pienidzy pynie tu ze wspomnianej V. Sattui Winery, bo Dario jest jej obecnym
wacicielem. Jedyna rzecz niefortunna dotyczca tego "Zamku Zakochanej" jest to,
e jest niewidoczny z drogi.

Bardzo za to widoczn i chyba

najbardziej spektakularn winiarni
w
dolinie jest Sterlings Vineyards
pooona na szczycie wzgrza;
budynki nienobiae tworz
ogromny kontrast nie tylko z
zieleni drzew i krzeww, ale z
ciemnymi postrzpionymi
wierchokami pasm grskich
przecinajcych si w tym miejscu.
Winnice rosn w dolinach midzy
nimi. Co 15 minut osiem dzwonw
sprowadzonych z wielokrotnie
spalanego kocioa w Londynie
(oryginalnie pochodzcego z X
wieku) przypominaj caej dolinie o
tym niezwykym miejscu. Chcielimy bardzo zwiedzi to spektakularne miejsce
jakby ywcem przeniesione z greckiej wyspy Mykenos, na ktrej waciciel winiarni
spdzi wiele lat. Nie udao si, bo trzebaby byo do dugo czeka na kolejk
linow dowoc do tego miejsca i odwoc w dolin, a winnic zamykano o
godzinie pitej, nie wystarczyo nam czasu, by tam si znale. Trzeba si byo
zadowoli jedynie zdjciami zrobionymi z duej odlegoci.
Tu przed godzin zamknicia zdylimy zwiedzi winiarni o nazwie
Rutherford Hill u podna gry, do ktrej udao nam si dojecha autem.
Przedsibiorstwo to specjalizuje si w winach dojrzaych. Po obejrzeniu wszystkiego
co dao si zobaczy z wyjtkiem zamknitych na cztery spusty jaski winnych
wyobionych w skale, (a to byo gwnym powodem wybrania si do tej winiarni),
trzeba byo sprbowa ich produktw. Wybralimy jeden z najdroszych zestaww,
a
mianowicie wina ktre miay
by
identyczne do tych z
najsynniejszego regionu
winnego Francji, z Bordeaux.
Kiedy pijaem je, szczeglnie w
czasie moich studiw we Francji,
znam i pamitam ich
charakterystyczne cierpkawe
smaki i ich typowe zapachy niestety te z Napy nie
przypominay mi oryginaw.
Napa to teren bardzo ciekawy
krajobrazowo, to nie tylko

winiarnie i winnice, mona go pozna uczestniczc w jednej z wielu wycieczek po

najciekawszych jego zaktkach, podrujc pocigiem turystycznym
zatrzymujcym si w kilku miejscach doliny, ogldajc cay region z gry z
helikoptera czy nawet z balonu, dlatego dolin zwiedzaj take ludzie, ktrzy nigdy
nie mieli wina w ustach. Dla mnie wycieczka ta bya niezbyt ekscytujca, bo obalia
legend o cudownoci tych winnych produktw. Gdy w czasie mojego pobytu w
Kalifornii poproszono mnie by na uczt weseln dobra najlepsze wina tego stanu,
zdecydowaem si dokona doboru spord win z centralnej Kalifornii, szczeglnie z
terenw, w ktrych prawie sto lat wczeniej mia sw winnic Ignacy Jan
Paderewski, bo moim zdaniem w obecnych czasach mona tam znale lepsze i
duo tasze wina od tych ze wspomnianych dolin pnocnej Kalifornii.