Nik P 14 092 Stacje Telefonii Komorkowej

LLU-4101-008/2014
Nr ewid. 6/2015/P/14/092/LLU
Informacja o wynikach kontroli
POSTPOWANIA ADMINISTRACYJNE
ZWIZANE Z BUDOW I FUNKCJONOWANIEM
STACJI BAZOWYCH TELEFONII KOMRKOWEJ
Delegatura w lublinie
MARZEC
01
MISJ
Najwyszej Izby Kontroli jest dbao o gospodarno i skuteczno w subie

publicznej dla Rzeczypospolitej Polskiej
WIZJ
Najwyszej Izby Kontroli jest cieszcy si powszechnym autorytetem

najwyszy organ kontroli pastwowej, ktrego raporty bd oczekiwanym
i poszukiwanym rdem informacji dla organw wadzy i spoeczestwa
Dyrektor Delegatury NIK w Lublinie:

Edward Lis
Akceptuj:
Jacek Uczkiewicz
Wiceprezes Najwyszej Izby Kontroli
Zatwierdzam:
Krzysztof Kwiatkowski
Prezes Najwyszej Izby Kontroli

Warszawa, dnia
Najwysza Izba Kontroli

ul. Filtrowa 57
02-056 Warszawa
T/F +48 22 444 50 00
www.nik.gov.pl
Spis treci
1. Zaoenia kontroli6
1.1. Temat kontroli 6

1.2. Cel, zakres i okres objty kontrol 6
1.3. Uzasadnienie podjcia kontroli 6
2. Podsumowanie wynikw kontroli8
2.1. Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci 8

2.2. Uwagi kocowe i wnioski10
3. Waniejsze wyniki kontroli 12
3.1. Prawidowo lokalizacji SBTK zgodnie z zapisami warunkw z zakresu

zagospodarowania przestrzennego12
3.2. Wydawanie pozwole na budow oraz przyjmowanie zgosze wykonania robt
budowlanych dotyczcych SBTK13
3.3. Przestrzeganie przez organy miasta przepisw prawa, procedur
i wymaga ochrony rodowiska przy sytuowaniu i eksploatacji SBTK20
4. Informacje dodatkowe 30
4.1. Postpowanie kontrolne i dziaania podjte po zakoczeniu kontroli30
5. Zaczniki 32
Zdjcie na okadce: niuniuni Fotolia.com
Wyk az stosowanych sk rtw i poj 1

DU
decyzja o rodowiskowych uwarunkowaniach realizacji

przedsiwzicia.
EIRP
rwnowana moc promieniowana izotropowo1.
Kpa
ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania

administracyjnego.
(Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.)
PEM
promieniowanie elektromagnetyczne2.
Po
Prawo budowlane
ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska.

(Dz. U. z 2013 r., poz. 1232 ze zm.)
ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.
(Dz. U. z 2013 r., poz. 1409 ze zm.)
rozporzdzenie M
z 30.10.2003 r.
rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 30 padziernika 2003 r.

w sprawie dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych
w rodowisku oraz sposobw sprawdzania dotrzymania tych poziomw.
(Dz. U. Nr 192, poz. 1883)
rozporzdzenie RM
z 9.11.2004 r.
rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie

okrelenia rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa
na rodowisko oraz szczegowych uwarunkowa zwizanych
z kwalifikowaniem przedsiwzicia do sporzdzenia raportu
o oddziaywaniu na rodowisko.
(Dz. U. Nr 257, poz. 2573) uchylone z dniem 15.11. 2010 r.
rozporzdzenie MI
z 26.10.2005 r.
rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 padziernika 2005 r.

w sprawie warunkw technicznych, jakim powinny odpowiada
telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich usytuowanie.
(Dz. U. Nr 219, poz. 1864 ze zm.)
rozporzdzenie RM
z 21.08.2007 r.
rozporzdzenie Rady Ministrw dnia 21 sierpnia 2007 r. zmieniajce

rozporzdzenie w sprawie okrelenia rodzajw przedsiwzi
mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych
uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsiwzicia
do sporzdzenia raportu o oddziaywaniu na rodowisko.
(Dz. U. Nr 158, poz. 1105)
rozporzdzenie RM
z 9.11.2010 r.
rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie

przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko.
(Dz. U. Nr 213, poz. 1397 ze zm.)
1 (z ang. EIRP) moc, jak musiaaby wypromieniowa antena izotropowa (teoretyczna antena o zerowych wymiarach, ktra
emituje fale elektromagnetyczne bez strat, jednakowo w kadym kierunku przestrzeni), aby otrzyma taki poziom sygnau
w odbiorniku, jaki wystpiby przy uyciu do nadawania badanej anteny kierunkowej na kierunku jej maksymalnego
promieniowania.
Emisja energii elektromagnetycznej w postaci pl elektromagnetycznych, wywoana zmianami rozkadw adunkw
elektrycznych w ukadach materialnych. Zalicza si tu fale elektromagnetyczne o dugociach wikszych ni 108 metra,
w zakresie ktrych znajduje si dolna cz widma promieniowania nadfioletowego, wiato widzialne, promieniowanie
podczerwone, jak rwnie majce najwiksze znaczenie z punktu widzenia ochrony rodowiska mikrofale, fale radiowe
oraz fale o dugociach kilku tysicy kilometrw, towarzyszce istnieniu adunkw elektrycznych w przewodach linii
elektroenergetycznych.
rozporzdzenie M
z 2.07.2010 r.
rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie

rodzajw instalacji, ktrych eksploatacja wymaga zgoszenia.
(Dz. U. Nr 130, poz. 880)
SBTK
stacja bazowa telefonii komrkowej.
uioo
ustawa z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji

o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie
rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko.
(Dz. U. z 2013 r., poz. 1235 ze zm.)
upizp
ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu

i zagospodarowaniu przestrzennym.
(Dz. U. z 2012 r., poz. 647 ze zm.)
za o enia kontroli
1.1 Temat kontroli
Postpowania administracyjne zwizane zbudow ifunkcjonowaniem stacji bazowych telefonii
komrkowej kontrola planowa, niekoordynowana (nrP/14/092).
1.2 Cel, zakres iokres objty kontrol

Celem kontroli bya ocena postpowa administracyjnych dotyczcych lokalizacji, budowy,
rozbudowy iinstalacji urzdze SBTK oraz zachowania standardw ochrony rodowiska zwizanych
zemisj promieniowania elektromagnetycznego.
Kontrol przeprowadzono wtrzech urzdach miast naprawach powiatu: Urzdzie Miasta Krakowa,
Urzdzie Miasta Lublina iUrzdzie Miasta Stoecznego Warszawy. Kontrole wewszystkich
jednostkach przeprowadzono napodstawie art.2 ust.2 ustawy oNajwyszej Izbie Kontroli3 (dalej:
ustawa oNIK), zzastosowaniem kryteriw okrelonych wart.5 ust.2 tej ustawy, tj.legalnoci,
gospodarnoci irzetelnoci. Zbadano:
1) prawidowo lokalizacji SBTK zgodnie zzapisami warunkw zzakresu zagospodarowania
przestrzennego,
2) wydawanie pozwole na budow oraz przyjmowanie zgosze wykonania robt
budowlanych dotyczcych SBTK,
3) przestrzeganie przez organy miasta przepisw prawa, procedur iwymaga ochrony
rodowiska przy sytuowaniu ieksploatacji SBTK.
Kontrol przeprowadzono wokresie odmaja dogrudnia 2014 r. Kontrol objto lata 20092014
(do czasu zakoczenia bada wkontrolowanej jednostce). Zdarzenia zaistniae przed 1stycznia
2009 r. obejmowano prowadzonymi badaniami, gdy byo toniezbdne dla rzetelnego wyjanienia
kontrolowanych zagadnie.
1.3 Uzasadnienie podjcia kontroli

Kontrola zostaa podjta zinicjatywy Najwyszej Izby Kontroli, wzwizku zwnioskiem4 Posa
doParlamentu Europejskiego oprzeprowadzenie kontroli wzakresie budowy ieksploatacji SBTK,
zlokalizowanych nadwch osiedlach mieszkaniowych wWarszawie iKrakowie. Jak wynikao
zww. pisma Pana Posa, mieszkacy obu osiedli zwracali uwag nabardzo podobne problemy
wprzypadku Warszawy zarzucali nierzetelno istronniczo podmiotw uczestniczcych
wwydawaniu pozwole, napodstawie ktrych wybudowano SBTK, a wprzypadku Krakowa
dodatkowo twierdzili, e operatorzy dziaali cakowicie nielegalnie nakadym etapie budowy
ieksploatacji tych stacji. Poza tym, mieszkacy wyraali obaw oswoje zdrowie wzwizku
zwieloletni ekspozycj nacige iniezalene odich woli promieniowanie elektromagnetyczne,
pochodzce zlicznych anten SBTK, zlokalizowanych wbardzo niewielkiej odlegoci odmiejsc
zamieszkania.
Ponadto zlicznych prasowych iinternetowych publikacji wynika, e mieszkacy, zwaszcza duych
aglomeracji miejskich, dugotrwale przebywajcy wbezporednim ssiedztwie SBTK skar si
napogorszenie stanu zdrowia, ktre jednoznacznie kojarz zinstalacj iuruchomieniem tych
urzdze wpobliu miejsc zamieszkania lub pracy, comoe wiza si zprzekroczeniem standardw
3 Dz.U. z2012 r., poz.82 zezm.
4 Pismo z13.02.2013 r., znak: 664/02/13/JW.
za o enia kontroli
ochrony rodowiska zwizanych zemisj pola elektromagnetycznego. Mieszkacy negatywnie

opisuj rwnie dziaania organw publicznych wzakresie lokalizacji tych obiektw budowlanych
oraz prowadzenia postpowa zwizanych zich budow. Oddolne protesty obywatelskie przeciwko
lokalizowaniu SBTK, szczeglnie wgstej zabudowie mieszkaniowej, bywaj bardzo stanowcze
dochodzi doblokad ulic iplacw budowy, anawet dokonfrontacji zPolicj5. Konsekwencj tych
protestw byo m.in. wznawianie lub wszczynanie postpowa administracyjnych isdowych.
Strona spoeczna wodwoaniach zarzucaa lokalnym urzdnikom amanie przepisw Po, Prawa
budowlanego oraz Kpa.
Poza tym, przeprowadzona w2013r. przez Delegatur NIK wLublinie wStarostwie Powiatowym
w cznej, kontrola dorana rozpoznawcza nr R/13/007/LLU Prawidowo postpowa
administracyjnych zwizanych zbudow ifunkcjonowaniem stacji bazowych telefonii komrkowej
wlatach 20052013 (do 31maja), wykazaa nieprawidowo polegajc nazatwierdzaniu
niekompletnych projektw budowlanych wwydanych pozwoleniach nabudow SBTK. Brakowao
wnich opracowa brany telekomunikacyjnej, zawierajcych analizy zachowania standardu ochrony
rodowiska wzakresie PEM.
5 M.in. w: Lublinie, podczas budowy SBTK: naos. Porba w2007 r. iprzy ul. Sierpiskiego wmarcu 2014 r., Krakowie
iokolicznych miejscowociach wlatach 20112012.
P odsumowanie wynikw kontroli

2.1 Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci
W ocenie Najwyszej Izby Kontroli, skontrolowane jednostki nie realizoway skutecznie
irzetelnie zada organw administracji architektoniczno-budowlanej iorganw ochrony
rodowiska wprocesie powstawania ifunkcjonowania SBTK. Spowodowane tobyo
niedookrelonymi iniejednoznacznymi przepisami prawa. Wykadnia przepisw Prawa
budowlanego wkluczowej kwestii, tj.koniecznoci uzyskania pozwolenia nabudow
dla SBTK, dokonywana przez sdy administracyjne bya niejednokrotnie odmienna
odich interpretacji przyjmowanej przez wojewodw iorgany nadzoru budowlanego.
Obowizujce regulacje nie zapewniay te waciwym organom instrumentw prawnych
pozwalajcych narzeteln ocen wpywu zwikszania mocy istniejcych SBTK namoliwo
zagospodarowania ikorzystania zterenw ssiednich. Tymczasem, wocenie NIK, tego typu
instrumenty sszczeglnie istotne wsytuacji dynamicznego wzrostu liczby imocy SBTK oraz
braku jednoznacznych wynikw bada wzakresie skutkw biologicznego oddziaywania
naludzi pl elektromagnetycznych, emitowanych przez SBTK.
W obszarze dziaalnoci organw administracji architektoniczno-budowlanej Najwysza Izba
Kontroli zidentyfikowaa nastpujce problemy inieprawidowoci:
1. Skontrolowane organy administracji architektoniczno-budowlanej dopuszczay kwalifikowanie
realizacji SBTK, jako przedsiwzi podlegajcych procedurze uproszczonej, tj.zgoszeniu zamiaru
wykonania robt budowlanych, cobyo niezgodne zprzepisami Prawa budowlanego. Zdaniem NIK,
roboty tewymagay decyzji opozwoleniu nabudow, coznajduje oparcie wczci orzecznictwa
sdw administracyjnych, wtym Naczelnego Sdu Administracyjnego6. Niejednolita przed 2013 r.
wykadnia przepisw Prawa budowlanego przez sdy administracyjne, jak idopuszczanie przez
organy administracji publicznej (wojewodw iorgany nadzoru budowlanego) stosowania wobec
SBTK tej uproszczonej procedury7, utrudniaa skontrolowanym jednostkom waciwe wykonywanie
ustawowych zada organu administracji architektoniczno-budowlanej. [str. 1317]
Kontrola NIK wykazaa rwnie, e organy niejednolicie stosoway przepisy Prawa budowlanego
wzakresie obowizkw inwestora naetapie poprzedzajcym budow SBTK. Pomimo niejasnoci
przepisw www. zakresie, dobr praktyk wypracowan przez Urzd Miasta Krakowa byo
konsekwentne wymaganie odinwestorw (od 2013 r.), naetapie zgoszenia zamiaru wykonania
robt budowlanych, przedkadania graficznego rozkadu pl elektromagnetycznych owartociach
ponadnormatywnych, sucego analizie oddziaywania SBTK nassiednie nieruchomoci. [str. 1920]
NIK zauwaa, e niejasne przepisy prawa www. zakresie sprzyjaj dowolnoci postpowania
organw, atym samym zwikszaj ryzyko powstawania mechanizmw korupcjogennych.
2. Jednostki objte kontrol baday obszar oddziaywania nassiednie nieruchomoci jedynie
nowo powstajcych SBTK. Takich analiz nie przeprowadzay za w sytuacji znacznego zwikszania
mocy zainstalowanych anten (nawet oponad 800 %) oraz ich liczby. Tego rodzaju modyfikacje
SBTK powodoway za zwikszenie zasigu oddziaywania pl elektromagnetycznych naotoczenie.
6 Wyroki NSA: zdnia 25.11.2008 r. sygn. akt II OSK 1458/07, zdnia 27.09.2012 r. sygn. akt II OSK 1013/11, zdnia 11.04.2013 r. sygn.
akt II OSK 2400/11, zdnia 29.07.2014 r. sygn. akt II OSK 371/13. Wyroki WSA: wGdasku zdnia 23.07.2014 r. sygn. akt II SA
Gd 329/14 oraz weWrocawiu zdnia 05.08.2014r. sygn. akt II SA/Wr 396/14. Wyroki tezostay opublikowane wCentralnej
Bazie Orzecze Sdw Administracyjnych (www.orzeczenia.nsa.gov.pl).
7 M.in. stanowisko Gwnego Inspektora Nadzoru Budowlanego wyraone wpimie z13.01.2012 r. nrDPR/INN/022/23/2012,
skierowanym dowszystkich wojewodw oraz wojewdzkich inspektorw nadzoru budowlanego.
Inwestorzy, przyjmujc korzystn dla siebie interpretacj art.29 ust.2 pkt15 Prawa budowlanego, nie
inicjowali wtakich przypadkach kolejnych postpowa przed organem administracji architektonicznobudowlanej. Wrezultacie, z uwagi naniejasne regulacje prawne, wyczona bya weryfikacja,
czy SBTK ozwikszajcej si mocy wpynie wniedopuszczalny sposb namoliwo przyszego
zagospodarowania terenw ssiednich, atym samym spowoduje nadmierne ograniczenie praw dotych
nieruchomoci, wzwizku zeznacznym wzrostem PEM w miejscach dostpnych dla ludzi. [str. 1719]
3. Organy administracji architektoniczno-budowlanej wogle nie baday oddziaywania SBTK
nassiednie nieruchomoci (tj.wpywu namoliwo ich przyszego zagospodarowania)
wsytuacjach, gdy budow SBTK kwalifikowano jako instalowanie urzdzenia owysokoci
nieprzekraczajcej trzech metrw. Wynikao toztraktowania ich, wwietle art.30 ust.1 pkt3lit.b)
Prawa budowlanego, przez inwestorw, organy administracji architektoniczno-budowlanej oraz
organy nadzoru budowlanego, jako niewymagajcych ani pozwolenia nabudow, ani nawet
zgoszenia zamiaru wykonania robt budowlanych.
NIK zwraca przy tym uwag, e SBTK nie bya traktowana jako budowla stanowica cao
techniczno-uytkow, coumoliwiao inwestorom dokonywanie sztucznego podziau jej budowy
nawykonanie konstrukcji wsporczej napodstawie pozwolenia nabudow lub zgoszenia zamiaru
wykonania robt budowlanych, anastpnie zamontowanie wyposaenia stacji jako odrbnych
elementw owysokoci poniej trzech metrw kady, bez przeprowadzenia postpowania
administracyjnego. [str. 20]
W obszarze dziaalnoci organw ochrony rodowiska Najwysza Izba Kontroli
zidentyfikowaa nastpujce problemy inieprawidowoci:
1. W kontrolowanym okresie nie przeprowadzano postpowa wsprawie oceny oddziaywania SBTK
narodowisko, zmierzajcych dowydania DU. Nie analizowano wic m.in. wpywu przedsiwzicia
narodowisko oraz zdrowie iwarunki ycia ludzi. Brak tych postpowa wynika zeznacznego
uproszczenia systemu kwalifikacji SBTK dotego rodzaju ocen, okrelonego wprzepisach prawa
obowizujcych od2007 r. Wprowadzony wwczas system pomija rzeczywisty, przestrzenny rozkad
pl elektromagnetycznych emitowanych zestacji. Analiza miejsc dostpnych dla ludnoci dokonywana
jest za wycznie wosi gwnej wizki promieniowania pojedynczej anteny. Model ten nie uwzgldnia
wizek promieniowania innych anten danej SBTK, zainstalowanych natych samych lub zblionych
kierunkach. Tak uproszczony model kwalifikowania SBTK doprzeprowadzania ocen ich oddziaywania
narodowisko prowadzi take dopozbawienia spoeczestwa (w tym nawet bezporednich ssiadw)
dostpu doinformacji oplanowanej budowie SBTK ijej wpywie naotoczenie.
Kwestia istnienia, bd braku, przesanek decydujcych okoniecznoci uzyskania DU dla budowy
SBTK wedug uproszczonego modelu (wprowadzonego w2007 r.) bya przedmiotem analizy
organw woparciu odokumenty przedoone przez inwestorw jedynie naetapie poprzedzajcym
budow stacji. Tego rodzaju weryfikacji organy nie przeprowadzay ju naetapie funkcjonowania
SBTK, wsytuacji wielokrotnego iznacznego zwikszania przez operatorw wpniejszym okresie
ich mocy. Operatorzy nie dokumentowali bowiem dokonanej przez siebie kwalifikacji rodowiskowej
przedsiwzicia, lecz wzgoszeniach instalacji wytwarzajcych pole elektromagnetyczne8,
przedkadanych organom ochrony rodowiska, skadali jedynie owiadczenie obraku koniecznoci
uzyskania DU. [str. 2026]
8 O ktrych mowa w art. 152 Po. Zgoszenie instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne wprowadzone
rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie zgoszenia instalacji wytwarzajcych pola
elektromagnetyczne (Dz.U. Nr130, poz.879).
2. Zgoszenia instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne, przedkadane przez operatorw

skontrolowanym organom, nie stanowiy skutecznego instrumentu prawnego sucego
identyfikacji izapobieganiu zagroeniom dla rodowiska, wynikajcym z funkcjonowania SBTK.
Skontrolowane organy odmomentu wprowadzenia zgosze rodowiskowych (od 2011 r.)
niewniosy sprzeciwu doadnego znich. Tymczasem kontrola NIK ujawnia liczne przypadki brakw
wwynikach pomiarw pl elektromagnetycznych, zaczanych przez operatorw dotych zgosze.
Braki tezostay potwierdzone (dla wybranych lokalizacji) przez biegego wdziedzinie ochrony przed
promieniowaniem elektromagnetycznym9, apolegay nanieuwzgldnieniu wsprawozdaniach
pomiarw w budynkach znajdujcych si wotoczeniu SBTK. Ponadto wniektrych przypadkach,
pomiarw nie wykonywano wmiejscach dostpnych dla ludzi, wktrych poprzednio stwierdzono
natenie promieniowana elektromagnetycznego opoziomie zblionym dodopuszczalnego.
Nie speniao towymogw metodologii pomiarw okrelonej wprzepisach rozporzdzenia
M z30.10.2003 r. Organy ochrony rodowiska nie day uzupenienia, skorygowania, ani
winny sposb nie zwracay uwagi operatorom nawady przedstawianych wynikw pomiarw.
Spowodowane tobyo gwnie wtpliwociami organw, codo moliwoci podwaania wynikw
pomiarw wykonanych przez laboratoria akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji (dalej
PCA), jakiniedookrelonymi wprzepisach prawa przesankami wnoszenia sprzeciww wtakich
przypadkach. Ponadto, brakowao jednoznacznej regulacji wzakresie obowizku zaczania
dozgoszenia instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne wynikw pomiarw pl
elektromagnetycznych, wtym formy iukadu ich prezentacji. Wocenie NIK, wobecnym stanie
prawnym, przedkadane przez operatorw wraz zezgoszeniami sprawozdania pomiarowe stanowi
jedyne dokumenty, napodstawie ktrych organ moe dokona oceny dotrzymania standardw
jakoci rodowiska, atym samym okrelenia realnego naraenia ludzi napromieniowanie
elektromagnetyczne. [str. 2629]
2.2 Uwagi kocowe iwnioski

Majc nauwadze przedstawione wniniejszej Informacji wyniki kontroli:
1) w zwizku zkoniecznoci:
wyeliminowania rozbienoci interpretacyjnych przepisw, codo zakresu obowizkw
inwestora przed organem administracji architektoniczno-budowlanej na etapie
poprzedzajcym budow irozbudow SBTK;
zapewnienia przeprowadzania oceny wzakresie poszerzajcego si obszaru oddziaywania
SBTK (w zwizku zezwikszeniem liczby anten lub mocy anten10), mogcego wpywa
namoliwo zagospodarowania terenw ssiednich;
wyeliminowania moliwoci powstawania SBTK bez weryfikacji zamierzenia przez organ
administracji architektoniczno-budowlanej (SBTK traktowane jako urzdzenia owysokoci
nieprzekraczajcej trzech metrw);
Najwysza Izba Kontroli wnioskuje doPrezesa Rady Ministrw opodjcie inicjatywy
legislacyjnej majcej nacelu dookrelenie przepisw Prawa budowlanego wsposb
jednoznacznie wskazujcy nato, czy budow oraz rozbudow SBTK naley prowadzi
9 Opinia z18listopada 2014 r. Wojskowej Akademii Technicznej, powoanej przez NIK nabiegego.
10 Wzakresie zachowania dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych (gsto mocy 0,1 W/m, elektryczna
10
skadowa 7 V/m) okrelonych rozporzdzeniem M z30.10.2003 r.
napodstawie pozwolenia nabudow, czy zgoszenia zamiaru wykonania robt

budowalnych, zjednoczesnym zapewnieniem:
przeprowadzenia oceny przez organ administracji architektoniczno-budowlanej,
powstajcego lub poszerzajcego si obszaru oddziaywania SBTK, mogcego
negatywnie wpywa namoliwo zagospodarowania terenu wotoczeniu stacji;
wyeliminowania moliwoci powstawania SBTK, jako urzdze owysokoci dotrzech
metrw, bez przeprowadzania oceny oddziaywania namoliwo zagospodarowania
terenu znajdujcego si wotoczeniu stacji;
2) w zwizku zpotrzeb obliczania, przy dokonywaniu kwalifikacji SBTK wzakresie oceny
oddziaywania narodowisko, odlegoci odanten domiejsc dostpnych dla ludnoci,
wodniesieniu dorwnowanej mocy promieniowanej izotropowo wyznaczonej dla ukadu
antenowego pracujcego natym samym lub zblionym azymucie11, Najwysza Izba Kontroli
wnioskuje doPrezesa Rady Ministrw opodjcie inicjatywy legislacyjnej wzakresie
doprecyzowania uregulowa rozporzdzenia RM z9.11.2010 r. poprzez okrelenie,
esformuowanie pojedyncza antena naley rozumie take jako ukad antenowy
pracujcy natym samym lub zblionym kierunku promieniowania (azymucie);
3) w zwizku zkoniecznoci zapewnienia organowi ochrony rodowiska wraz zezgoszeniami
instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne wynikw przeprowadzonych pomiarw,
obrazujcych realne naraenie naemisj pl elektromagnetycznych wmiejscach dostpnych
dla ludnoci, wtym wbudynkach w otoczeniu SBTK, Najwysza Izba Kontroli wnioskuje
do Prezesa Rady Ministrw o okrelenie w przepisach prawa formy i ukadu
przekazywanych wynikw badania pl elektromagnetycznych, oktrych mowa
wart.122a Po;
4) w zwizku zkoniecznoci zapewnienia wykonywania pomiarw pl elektromagnetycznych
zgodnie zmetodami okrelonymi wrozporzdzeniu M z30.10.2003 r., Najwysza Izba
Kontroli wnioskuje doDyrektora Polskiego Centrum Akredytacji, aby wramach
sprawowanego nadzoru, przekaza dowszystkich akredytowanych laboratoriw
pomiarowych12, zalecenia wykonywania pomiarw zgodnie zmetodami okrelonymi
wrozporzdzeniu M z30.10.2003 r. oraz sprawdza wykonanie tego obowizku
zeszczeglnym uwzgldnieniem, czy byy przeprowadzone pomiary wbudynkach
znajdujcych si wotoczeniu SBTK, atake wmiejscach, wktrych poprzednio obliczono
lub stwierdzono natenie promieniowana elektromagnetycznego opoziomie zblionym
dodopuszczalnego.
11 Zgodnie zopini WAT (biegego) z18listopada 2014 r., wodniesieniu donadawczych anten sektorowych SBTK sformuowanie
pojedyncza antena, zawarte wrozporzdzeniu RM z9.11.2010 r., naley rozumie take jako ukad antenowy pracujcy
naokrelonym kierunku promieniowania (azymucie).

Posiadajcych
akredytacj PCA nawykonywanie pomiarw pl elektromagnetycznych wrodowisku.
12
11
wa niejsze wyniki kontroli

3.1 Prawidowo lokalizacji SBTK zgodnie zzapisami warunkw z zakresu zagospodarowania
przestrzennego
1. Wewszystkich poddanych kontroli urzdach, przy lokalizacji projektowanych SBTK (w Warszawie
16 przypadkw, wLublinie 3 iw Krakowie 1), przestrzegano warunkw zagospodarowania
przestrzennego miast, okrelonych wmiejscowych planach zagospodarowania przestrzennego
(dalej mpzp). Wdokumentacjach nie stwierdzono przypadkw pokrywania si zzabudow
obszarw wystpowania PEM przekraczajcego dopuszczalny poziom emisyjny (0,1 W/m).
Natomiast wprzypadku jednej stacji zlokalizowanej wKrakowie przy ul. Zakopiaskiej 291
naterenie, naktrym obowizywa mpzp, Prezydent Krakowa wnis sprzeciw wobec zamiaru
usytuowania SBTK. Uzasadniajc sprzeciw poda, e projektowana inwestycja moe narusza
ustalenia mpzp wzakresie oddziaywa narodowisko, przekraczajcych dopuszczalny poziom
PEM oraz powodujcych niedopuszczalne obnienie standardw rodowiskowych naterenach
ssiednich. Wnoszc sprzeciw, naoy nainwestora obowizek uzyskania pozwolenia nabudow
zgodnie zart.30 ust.7 pkt1 Prawa budowlanego. Inwestor odwoa si odww. decyzji Prezydenta
doWojewody Maopolskiego, ktry utrzyma j wmocy.
2. Wlatach 20092014 (I procze) wWarszawie naobszarze Dzielnicy Wilanw, nie wydawano
decyzji oustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego, dotyczcych realizacji SBTK (dalej decyzja
lokalizacyjna). WLublinie, wbadanym okresie, doUrzdu wpyno 13 wnioskw owydanie takich
decyzji lokalizacyjnych, ztego: siedem spraw zostao zakoczonych wydaniem decyzji oustaleniu
lokalizacji (dwie w2009 r., dwie w2010 r. itrzy w 2012 r.), wdwch sprawach wydano decyzje
odmowne (w roku 2009 i2014), wjednej sprawie wydano decyzj umarzajc postpowanie
(w2011 r.), atrzy sprawy pozostawiono bez rozpatrzenia, wzwizku znieuzupenieniem wniosku
(w latach: 2010, 2012 i2014). Natomiast wKrakowie doUrzdu wpyny 53 wnioski owydanie
decyzji lokalizacyjnych, z tego: 47 spraw zostao zakoczonych wydaniem tych decyzji (w tym:
cztery w2009 r., 16 w 2010 r., 15 w2011r., trzy w2012 r., pi w2013 r. icztery w2014 r.), trzy sprawy
pozostawiono bez rozpoznania, atrzy wtrakcie kontroli byy wfazie rozpatrywania.
Badaniu poddano sze postpowa wsprawie wydania decyzji lokalizacyjnych wLublinie13 oraz
siedem wKrakowie14. Ustalono, e:
wnioski owydanie decyzji lokalizacyjnych zawieray elementy wymienione wart.52 ust.2 pkt1
i2 upizp;
decyzje teokrelay warunki izasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wzakresie
ochrony rodowiska izdrowia ludzi wymienione wart.54 upizp;
o wszczciu postpowania wsprawie wydania decyzji lokalizacyjnej iwydania decyzji koczcej
postpowanie zawiadamiano spoeczestwo wdrodze obwieszczenia, informacja wtym zakresie
bya publikowana rwnie nastronach internetowych (Biuletyn Informacji Publicznej) iwywieszana
natablicy ogosze urzdw;
dopeniano obowizku pisemnego zawiadamiania inwestora oraz wacicieli i uytkownikw
wieczystych nieruchomoci, naktrych byy lokalizowane SBTK, o poszczeglnych etapach
postpowania.
13 Sprawy nr: AB-ID-1.7331-65/09, AB-ID-1.7331-2172/09, AB-ID.6733.2.3.2012, AB-ID.6733.2.18, AB-ID.6733.2.221.2012
12
iAB-ID.6733.2.1.2014 decyzja odmowna.

14 Sprawy nr: AU-2/7331/424/08, AU-2/7331/331/08, AU-2/7331/622/09, AU-2/6733/272/2011, AU-2/6733/329/2011,
AU-2/6733/130/2013, AU-2/6733/397/2012.
Objte badaniem decyzje lokalizacyjne byy wydawane pozasigniciu opinii wydziaw urzdw
miast waciwych wsprawach ochrony rodowiska, m.in. wzakresie poprawnoci wykonania przez
inwestora analizy przedsiwzicia, codo kwalifikacji doprzeprowadzenia oceny oddziaywania
narodowisko oraz codo tego, czy jest wymagana DU.
Projekty zbadanych decyzji zostay sporzdzone przez osoby wpisane nalist izby samorzdu
zawodowego architektw, zgodnie zart.50 ust.4 upizp.
Zgodnie zart.53 ust.4 pkt2 upizp decyzje lokalizacyjne15 zostay wydane pouzgodnieniu
zwojewdzkim konserwatorem zabytkw. WLublinie cztery takie decyzje, przed ich wydaniem
wymagay take uzgodnienia zzarzdc drogi. Wtym zakresie ustalono, e Zarzdowi Drg
iMostw wLublinie przekazano projekty trzech decyzji lokalizacyjnych16, zktrych dwa zostay
uzgodnione, aw jednym przypadku organ odmwi uzgodnienia17.
W przypadku jednej decyzji (nr29/12 z30.03.2012 r.)18 wydanej wLublinie, naruszono art.53
ust.4 pkt9 upizp, poniewa nie dochowano obowizku poddania jej projektu uzgodnieniom
przez zarzdc drogi, pomimo e planowana inwestycja miaa znajdowa si nadziace gruntu
bezporednio przylegej dopasa drogowego drogi publicznej19, zktrej miaa by zapewniona
obsuga komunikacyjna (dojazd doprzedmiotowej SBTK).
3.2 Wydawanie pozwole nabudow oraz przyjmowanie zgosze wykonania robt

budowlanych dotyczcych SBTK
1. Wlatach 20092014 (I procze):
w Krakowie wydano 47 pozwole nabudow SBTK (w tym dziewi decyzji dotyczyo rozbudowy
stacji) oraz przyjto 48 zgosze zamiaru wykonania robt budowlanych (w tym jedno dotyczyo
rozbudowy SBTK);
wLublinie wydano 12 pozwole nabudow SBTK (w tym jedna decyzja dotyczya rozbudowy
stacji) oraz przyjto 15 zgosze wykonania robt budowlanych (w tym sze dotyczcych
rozbudowy);
wWarszawie (dla dzielnicy Wilanw) wydano trzy pozwolenia nabudow SBTK oraz przyjto
jedno zgoszenie wykonania robt budowlanych (wszystkie planowane przedsiwzicia polegay
nabudowie SBTK).
Badaniem kontrolnym objto cznie 21 postpowa owydanie pozwolenia nabudow SBTK oraz
21 przypadkw przyjmowania zgosze wykonania robt budowlanych dotyczcych SBTK, wtym:
15 WKrakowie wewszystkich sprawach, wLublinie sprawa nrAB-ID-1.7331-65/09.
16 Dotyczce budowy SBTK na dziace: nr ew. 6/2 przy ul. Poligonowej 54a w Lublinie (sprawa AB-ID.I.7331.7-13/10)
oraznrew.61/12 przy ul. Olszewskiego 13 wLublinie (sprawa AB-ID.6733.2.221.2012).
17 Wprzypadku projektu decyzji lokalizacyjnej dotyczcej budowy SBTK nadziace nrew. 26 przy ul. Sierpiskiego 28 (sprawa
18
19
AB-ID.6733.2.1.2014.) zarzdca drogi odmwi uzgodnienia. Wzwizku znegatywnym stanowiskiem wyraonym przez
organ uzgadniajcy, 30.04.2014 r. zostaa wydana odmowna decyzja wzakresie ustalenia lokalizacji dla ww. inwestycji.
Wocenie Zarzdu Drg iMostw wLublinie lokalizacja tej SBTK wprojektowanym miejscu moga mie negatywny
wpyw nabezpieczestwo ruchu drogowego, gdy lokalizacja tego typu obiektw (masztw) wzbudza bardzo due
zainteresowanie uytkownikw ruchu drogowego, co w przypadku rozproszenia uwagi mogoby doprowadzi
dozagroenia bezpieczestwa ruchu drogowego. Poza tym, proponowana lokalizacja nie zabezpieczaa wystarczajcej
powierzchni dla realizacji poprawnej obsugi komunikacyjnej zarwno samej inwestycji, jak ielementw jej wyposaenia
oraz budowa tego obiektu naruszaaby przepisy Prawa Budowalnego wzakresie lokalizacji obiektw budowlanych
wokrelonej odlegoci odgranic dziaek.
Sprawa AB-ID.6733.2.18.2012., dotyczca budowy SBTK nadziace nrew. 61/12 przy ul. Olszewskiego 13.
Droga gminna nr106512 L, dziaka nrew. 69.
13
yy w Krakowie osiem postpowa zakoczonych wydaniem pozwolenia nabudow SBTK przy: ul. Cechowej 57,
ul.Wielopole 1, os. Dywizjonu 303 nr66, os. Zgody 18, os. Albertyskim 36, ul. Malborskiej 40, os. Bohaterw
Wrzenia 13 iul. Kantorowickiej 203 oraz 10 zgosze, dotyczcych budowy SBTK przy: ul. Okrg, ul. Dywizjonu
303 nr66, ul. Krlewskiej 65a (tylko maszt), ul. Broniewskiego 1 (dwa zgoszenia), os. Bohaterw Wrzenia 13
(dwazgoszenia), ul.Tynieckiej 167a, ul. Kluczborskiej 4 iul. Zakopiaskiej 291;
yy w Lublinie osiem postpowa owydanie pozwolenia nabudow SBTK przy: ul.Podzamcze 7, ul. Kalinowszczyzna62,
ul.Roztocze 4 (dwa postpowania), ul. Symfonicznej 1, ul. Chmielnej 1, ul.Nizinnej 1, ul. Olszewskiego 13 oraz
siedem zgosze wykonania robt budowlanych, dotyczcych SBTK przy: ul. Bohaterw Monte Cassino 53,
ul.Narutowicza 58/60, ul. Jasnej 6, ul.Cichej 5, ul.Sawinkowskiej 15a, al. Kranickiej 100, ul.Dobrzaskiego 35;
yy w Warszawie trzy postpowania wsprawie wydawania decyzji opozwoleniu nabudow SBTK przy: ul. Wki47,
ul. Metryczna, ul. Stanisawa Kostki Potockiego 2 oraz jedno zgoszenie wykonania robt budowlanych
przy ul.Europejskiej 125. Zbadano take pi postpowa prowadzonych przed 2009 r., dotyczcych SBTK
rozbudowanych wlatach 20092014, zlokalizowanych przy ul. Gubinowskiej 4, Bruzdowej wiea 40 m (pozwolenia
nabudow z2006r.) oraz przy ul. Naczowskiej 47, ukasza Drewny iBruzdowej wiea 28 m (zgoszenia
wykonania robt budowlanych odpowiednio z2008, 2007 i 2007 r.).
2. Wskontrolowanych urzdach prawidowo prowadzono postpowania wsprawie wydania

pozwole nabudow SBTK. Wnioski opozwolenie nabudow speniay warunki okrelone wart.33
ust.2 Prawa budowlanego. Doczano donich pocztery egzemplarze projektu budowlanego wraz
zopiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami iinnymi dokumentami wymaganymi szczeglnymi
przepisami oraz zawiadczenia owpisie projektantw nalist czonkw waciwej izby samorzdu
zawodowego, atake owiadczenie oposiadanym prawie dodysponowania nieruchomoci
nacele budowlane. Skadajc wnioski owydanie pozwolenia nabudow SBTK, zlokalizowanych
nabudynkach mieszkalnych wielorodzinnych, inwestorzy wykazali, i zgody nabudow SBTK
udzielili wszyscy wspwaciciele nieruchomoci20. Postpowania wsprawie wydania pozwole
nabudow byy prowadzone terminowo.
W Warszawie i Lublinie wystpiy jednak przypadki wydawania pozwole na budow
SBTK, zatwierdzajcych projekty budowlane, pomimo braku opracowa wzakresie brany
telekomunikacyjnej, sporzdzonych przez osoby posiadajce uprawnienia budowlane
doprojektowania wtej specjalnoci. Obowizek sporzdzenia takich opracowa wynika
zzakresu specjalnoci, jakie wydawane sna podstawie Prawa budowlanego, doktrych naley
m.in.specjalno telekomunikacyjna oraz ztego, e zakres itre projektu budowlanego powinny
by dostosowane dospecyfiki icharakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robt budowlanych
(art.14 ust.1 pkt4 lit. a wzw. zart.34 ust.2 Prawa budowlanego). Opracowania temog
sporzdza wycznie osoby posiadajce uprawnienia doprojektowania brany telekomunikacyjnej,
stanowicej cz projektu architektoniczno-budowlanego. Itak:
yy w Lublinie siedem (na osiem skontrolowanych) projektw budowlanych dotyczcych SBTK zlokalizowanych
przy ul. Podzamcze 7, ul. Kalinowszczyzna 62, ul. Symfonicznej 1, ul. Nizinnej 1 i ul. Olszewskiego 13 oraz dwch
SBTK przy ul. Roztocze 4, zatwierdzonych wwydanych przez Prezydenta Lublina pozwoleniach nabudow,
niezawierao tych opracowa;
yy w Warszawie nie zawieray wszystkie trzy skontrolowane projekty budowlane, dotyczce SBTK przy: ul. Metrycznej,
ul. Wki 47 iul. Kostki Potockiego 2.
3. WKrakowie iWarszawie waciwie ustalano strony postpowa wsprawie wydania pozwolenia

nabudow, opierajc si nagraficznym rozkadzie pl elektromagnetycznych o wartociach
ponadnormatywnych. Natomiast wLublinie, wsiedmiu przypadkach, tj.SBTK zlokalizowanych przy:
yy ul. Podzamcze 7, ul. Kalinowszczyzna 62, ul. Symfonicznej 1, ul. Nizinnej 1, ul.Olszewskiego 13 iprzy ul. Roztocze4
(dwie stacje bazowe),
14
20 WLublinie SBTK przy ul. Cichej 5.
obszar oddziaywania tych stacji (przy ustalaniu stron postpowania) wyznaczono sprzecznie
zfizycznym zjawiskiem rozkadu pl elektromagnetycznych, tj.nakierunkach przebiegu osi
gwnych wizek promieniowania anten.
4. Inwestorzy downiosku owydanie pozwolenia nabudow doczali dokument zawierajcy
analiz zamierzenia wzakresie jego kwalifikacji (bd braku kwalifikacji) doprzedsiwzi znaczco
oddziaywujcych narodowisko iwymagajcych uzyskania przez inwestorw DU.
Kontrola wykazaa jednak, e wUrzdzie Miasta Stoecznego Warszawy, wpostpowaniach
prowadzonych od2009 r., nie weryfikowano kwalifikacji przedsiwzi polegajcych nabudowie
SBTK, okrelonej wart.59 ust.1 uioo, zaczanych przez inwestorw downioskw o wydanie
pozwolenia na budow lub do zgosze wykonania robt budowlanych, pod ktem ich
oddziaywania narodowisko. Nieprawidowo tadotyczya kwalifikacji SBTK pooonych
m.in.przyul.:
yy Kostki Potockiego 2, Metrycznej iWki47.
Kwalifikacje przedsiwzi polegajcych nabudowie SBTK wzakresie ich oddziaywania

narodowisko, powinny by zgodnie zzasad domniemania kompetencji gminy (art.6 ustawy
z dnia 8marca 1990 r. osamorzdzie gminnym 21) dokonywane przez waciw komrk
organizacyjn miasta. Natomiast wprzypadku przedoenia ww. kwalifikacji przez inwestorw,
niezbdne byo dokonanie weryfikacji ich treci, przez waciwy organ samorzdowy. Przyjmujc
kwalifikacje bez weryfikacji Urzd nie mia wiedzy ofaktycznym oddziaywaniu SBTK narodowisko.
Przygotowanie przez inwestora dokumentu, dotyczcego zakwalifikowania konkretnego
przedsiwzicia jest tylko jednym zelementw sprawy, zacznikiem downiosku, azawarte tam
opinie wadnym razie nie przesdzaj o zakwalifikowaniu tego przedsiwzicia przez waciwy
organ22. Podane tam parametry, dane iwyliczenia inwestora powinny podlega weryfikacji wtoku
postpowania administracyjnego. Dopiero dokonanie odpowiednich ocen tego dokumentu
przez organ, stwarza podstaw dopowzicia decyzji codo tego, czy przedsiwzicie mona
zakwalifikowa dojednej zkategorii wymienionych wart.71 ust.2 uioo, czy te nie mieci si
ona wenumeratywnie wymienionych rodzajach przedsiwzi ujtych wrozporzdzeniu RM
z9.11.2010 r., aprzez toiwdyspozycji tego przepisu23.
5. Wskontrolowanych urzdach miast, organy administracji architektoniczno-budowlanej
dopuszczay kwalifikowanie SBTK jako przedsiwzi podlegajcych procedurze zgoszenia zamiaru
wykonania robt budowlanych, uregulowanej wart.29 ust.2 pkt15 wzwizku zart.30 ust.1 pkt3
lit. b) Prawa budowlanego, podczas gdy wizay si one zwykonywaniem robt budowlanych,
oktrych mowa wart.28 Prawa budowlanego, awic wymagajcych decyzji o pozwoleniu
nabudow. Skutkowao toniezoeniem sprzeciww wstosunku do13 zgosze wykonania robt
budowlanych, polegajcych nabudowie SBTK naistniejcych obiektach budowlanych (art.30 ust.6
pkt1 Prawa budowlanego). Sytuacja tamiaa miejsce w:
yy Krakowie, gdzie SBTK wybudowano wtaki sposb przy: ul. Krlewskiej 65a, ul. Tynieckiej 167a, ul. Dywizjonu 303
nr66 oraz ul. Broniewskiego 1;
yy Lublinie odnonie wszystkich siedmiu zgosze wykonania robt budowlanych dotyczcych instalacji SBTK;
yy Warszawie przy: ul. Naczowskiej 47 iul. ukasza Drewny/Przekorna (przed 2009 r.).
21 Dz.U. z2013 r., poz.594 zezm.
22 Uioo nie okrela adnych warunkw jakie powinien speni autor takiej, przedoonej doUrzdu, kwalifikacji przedsiwzicia
wzakresie jego oddziaywania narodowisko, zatem moe j sporzdzi kady.

Zgodnie
zwyrokiem NSA zdnia 23maja 2013 r., sygn. II OSK 23/12.
23
15
Zdaniem NIK, SBTK nie mieszcz si wpojciu urzdzenia budowlanego, zdefiniowanego wart.3
pkt9 Prawa budowlanego, przede wszystkim zuwagi nabrak ich funkcjonalnego zwizku
zobiektem budowlanym, naktrym zostay posadowione. Sone natomiast obiektami sucymi
innym celom, atym samym powinny by uznane zaodrbne obiekty budowlane. Wprawdzie
ustawodawca nie wymienia SBTK wkatalogu obiektw budowlanych wskazanych wart.3 pkt3
Prawa budowlanego, tojednak katalog ten nie jest katalogiem zamknitym i obejmuje rwnie
caoci techniczno-uytkowe, jak jest stacja bazowa. Majc powysze nauwadze, wocenie NIK,
SBTK wraz zrealizacj masztw imontaem anten wykracza poza pojcie instalacji urzdze
naobiektach budowlanych iniezalenie odtego czy jest wykonana nabudynku lub jako obiekt
wolno stojcy wymaga uzyskania ostatecznej decyzji o pozwoleniu nabudow. Podkrelenia
wymaga fakt, i przypadki wymienione wart.29 Prawa budowlanego swyjtkami odzasady
wyraonej wart.28 tej ustawy, zgodnie zktr wykonanie robt budowlanych wymaga pozwolenia
nabudow. Wsystemie prawa wyjtki odzasady, zuwagi naswj charakter, nie mog za by
interpretowane rozszerzajco. Std przepis art.29 ust.2 pkt15 Prawa budowlanego, odnoszcy
si doinstalowania urzdze nabudynku, nie powinien by stosowany jako zasada wzakresie
zwolnienia odobowizku uzyskania pozwolenia nabudow caoci SBTK.
NIK uwzgldnia jednak, zarwno niejednolit (w badanym okresie) wykadni przepisw Prawa
budowlanego przez sdy administracyjne, jak idopuszczanie przez organy administracji publicznej
stosowania wobec SBTK tej uproszczonej procedury, coutrudniao skontrolowanym jednostkom,
skuteczne wykonywanie zada organu administracji architektoniczno-budowlanej. Wszczeglnoci
zidentyfikowano rozbienoci wwykadni art.29 ust.2 pkt15 Prawa budowlanego, dokonywanej
przez sdy administracyjne, wtym Naczelny Sd Administracyjny oraz przez Gwnego Inspektora
Nadzoru Budowlanego (dalej GINB)24. Zgodnie zinterpretacj dokonywan przez cz sdw
administracyjnych, budowa SBTK wymagaa pozwolenia nabudow, aart.29 ust.2 pkt15 Prawa
budowlanego nie znajdowa wtych przypadkach zastosowania (patrz przypis nr6). Natomiast
wedug GINB ipozostaej czci orzecznictwa sdw administracyjnych25, instalacja stacji bazowych
naistniejcym obiekcie podlega, codo zasady, procedurze zgoszenia, zgodnie zktrym instalacja
masztu antenowego nadachu budynku nie stanowia obiektu wskazanego wart.3 pkt3 Prawa
budowlanego, aroboty budowlane polegajce nainstalowaniu konstrukcji wsporczej, anten
iinnych elementw SBTK naistniejcym obiekcie budowlanym mieciy si wpojciu instalowanie
urzdze naobiektach budowlanych iwymagay zgoszenia napodstawie art.29 ust.2 pkt15
Prawa budowlanego.
Niemniej jednak, wokresie objtym kontrol wystpiy przypadki zgaszania przez skontrolowane
organy administracji architektoniczno-budowlanej sprzeciww dozgosze wykonania robt
budowlanych dotyczcych SBTK inakadania nainwestorw obowizku uzyskania pozwolenia
nabudow. Nastpowao tojednak woparciu oinne, sprecyzowane w Prawie budowlanym
przesanki.
yy W Krakowie wniesiono siedem takich sprzeciww, tj.przy: ul. Broniewskiego 1 (dwa sprzeciwy), os. Bohaterw
Wrzenia 13 (2 sprzeciwy), ul. Okrg, ul. Kluczborskiej 4 iul. Zakopiaskiej 291. Sprzeciwy teuzasadniano m.in.:
wykroczeniem poza zakres prac, ktre mogy by objte zgoszeniem (zgaszane roboty nosiy znamiona
przebudowy);
24 M.in. stanowisko Gwnego Inspektora Nadzoru Budowlanego wyraone wpimie z13.01.2012 r. nrDPR/INN/022/23/2012,
16
skierowanym dowszystkich wojewodw oraz wojewdzkich inspektorw nadzoru budowlanego.

Np.wyrok
WSA wKrakowie (II SA/Kr 1216/13) opublikowany wbazie Lex nr1493080.
25
stwierdzeniem woparciu oprzedoony przez inwestora graficzny rozkad pl elektromagnetycznych

owartociach ponadnormatywnych, i wotoczeniu SBTK wystpuj miejsca dostpne dla ludnoci, wktrych
PEM przekracza poziom dopuszczalny;
nieprzedoeniem przez inwestora opracowania obrazujcego rozkad nate pl elektromagnetycznych
owartociach ponadnormatywnych, pozwalajcego odnie si dostandardw jakoci rodowiska;
ustaleniami mpzp, ktry wyklucza lokalizacj obiektw usugowych czy usugowo-komercyjnych, ktrych
oddziaywanie narodowisko, przekraczajce poziom dopuszczalny mogoby siga poza teren przeznaczony
pod zabudow komercyjn lub mogoby spowodowa niedopuszczalne obnienie standardw rodowiskowych
naterenach ssiednich przeznaczonych dla innej zabudowy ni komercyjne;
charakterem robt, polegajcych namontau masztu antenowego naprzyczepie mobilnej oraz wykonaniu
linii zasilajcej.
4. Skontrolowane organy baday obszar oddziaywania nassiednie nieruchomoci 26 jedynie

nowo powstajcych SBTK. Tego rodzaju analizy nie byy za ponawiane poistotnym zwikszaniu
wpniejszym okresie mocy EIRP anten sektorowych stacji (nawet o862%), powodujcym
zwikszenie zasigu oddziaywania przedsiwzicia. Badanie zgosze instalacji wytwarzajcych
pola elektromagnetyczne (oraz informacji ozmianie danych wzgoszeniu) wykazao bowiem,
eoperatorzy wykonywali roboty zwizane zezmian parametrw charakterystycznych instalacji
(zmian mocy doprowadzonych doanten lub usytuowania, typu i liczby samych anten), skutkujce
zwikszeniem obszaru oddziaywania SBTK, bez uzyskania pozwolenia nabudow lub dokonania
zgoszenia wykonania robt budowlanych27. Brakowao wic kolejnych analiz wzakresie moliwoci
korzystania zprawa wasnoci przez wacicieli nieruchomoci bdcych wzasigu oddziaywania
SBTK pozwikszeniu obszaru tego oddziaywania. Stosujc przepisy Prawa budowlanego
wobecnym brzmieniu, inwestorzy nie inicjowali kolejnych postpowa przed organem administracji
architektoniczno-budowlanej. W ramach przedkadanych, kolejnych zgosze rodowiskowych
podawali oni zwikszone moce emisyjne anten, bd zwikszenie liczby anten oraz deklarowali,
eprzedsiwzicie nie wymaga uzyskania DU. Itak:
yy w Krakowie, gdzie zwikszenie mocy wynioso: 553,5% (os. Albertyskie 36)28, 135% (os. Bohaterw Wrzenia13)29,
190,9% (ul. Broniewskiego 1) 30, 174,6% (ul. Cechowa 57) 31, 271,8% (os. Dywizjonu 303 nr66)32, 242,4%
(os.Dywizjonu 303 nr66)33, 87,6% (ul. Krlewska 65a)34, 87,7% (os. Zgody 18)35, 49,7% (ul. Kluczborska 4)36 i278,3%
(ul.Zakopiaska291)37;
26 Art.3 pkt2 Prawa budowlanego.

27 Oznacza to, e wzbadanych przypadkach suma rwnowanej mocy promieniowanej izotropowo zainstalowanych anten
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
sektorowych bya wysza odpocztkowo deklarowanej.

EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 2.823W, aw zgoszeniu 2013 r. 18.447W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 9.057W, aw zgoszeniu z2013 r. 21.283W.
17
yy w Lublinie: 107% (ul. Lubomelska 14)38, 418% (ul. Bohaterw Monte Cassino 53 stacja powstaa przed 2009r.)39,
778% (ul.Zana 11 pierwszy operator) 40, 328% (ul. Zana 11 drugi operator)41, 862% (ul.Gowackiego 35
jeden operator)42, 81% (ul. Gowackiego 35 drugi operator)43, 293% (ul.Gowackiego 35 trzeci operator)44,
80% (ul. Cicha 5)45, 230% (ul. Roztocze 4 zlokalizowana nawolno stojcej wiey)46, 156% (ul. Roztocze 4
zlokalizowanej nabudynku)47, 79% (ul. Symfoniczna 1)48, 35% (ul. Chmielna 1)49, 158% (ul. Nizinna 1)50;
yy w Warszawie: 336% (ul. Wiertnicza 59 jeden operator)51, 843% (ul.Wiertnicza 59 drugi operator)52, 487%
(ul.Gubinowska 4)53, 499% (ul.Naczowska 47)54, 696% (Potukay 11)55, 104% (ul. ukasza Drewny/Przekorna
wporwnaniu dozgoszenia budowlanego)56, 530% (ul.Krlowej Marysieki 9)57, 19% (ul. Wki 47)58,
105% (ul.Europejska 125 wporwnaniu dozgoszenia budowlanego)59, 154% (ul. Metryczna)60, 189 %,
(ul.Bruzdowa wiea 40 m)61, 225 % (ul. Bruzdowa wiea 28 m)62.
NIK zlecia63 PINB wKrakowie przeprowadzenie kontroli legalnoci wykonania robt budowlanych
zwizanych zbudow dwch SBTK, wprzypadku ktrych miay miejsce modyfikacje parametrw
stacji powodujce poszerzenie obszaru oddziaywania nassiednie nieruchomoci (znaczne
zwikszenie mocy doprowadzonej doanten sektorowych):
yy SBTK przy os. Albertyskim 3664 wtoku prowadzonego w2010 r. postpowania poprzedzajcego wydanie
pozwolenia nabudow Urzd analizowa obszar oddziaywania stacji nassiednie nieruchomoci dla trzech
anten sektorowych o cznej mocy EIRP 3.567,33W, za wedug zgosze rodowiskowych, na15.09.2014r. suma
mocy EIRP szeciu anten wynosia 18.447W,
38 EIRP wzgoszeniu instalacji z2011r. wynosia 12.528W, awzgoszeniu z2013 r. 25.920W.

39 EIRP ztrzech anten wzgoszeniu instalacji z2011r. wynosia 3.891W, aw zgoszeniu z2013 r. zszeciu anten 20.142W.
40 EIRP ztrzech anten sektorowych wzgoszeniu instalacji z2011r. wynosia 4.170W, awzgoszeniu z2014 r. zdziesiciu
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
18
60
61
62
63
64
anten 36.603W. Operator zoy take zgoszenie z23.02.2012 r. trzy anteny sektorowe ocznej mocy 4.862W, zgoszenie
z19.12.2012 r. sze anten sektorowych ocznej mocy 19.041W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 4.916W, awzgoszeniu z2012 r. 21.051W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 5.946W, awzgoszeniu z2012 r. 57.198W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 11.050 W, awzgoszeniu z2012 r. 19.973W.
EIRP ztrzech anten sektorowych wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 8.332W, awzgoszeniu z2013 r. zszeciu anten
32.705W.
EIRP ztrzech anten deklarowana wzgoszeniu budowlanym z2012 r. wynosia 9.400W, awzgoszeniu instalacji z2014
r. EIRP zszeciu anten to16.929 W.
EIRP deklarowana wpozwoleniu nabudow z2010r. wynosia 9.566W, aw zgoszeniu instalacji z2013 r. 31.646W.
EIRP deklarowana wpozwoleniu nabudow w2010r. wynosia 12.725W, awzgoszeniu instalacji z2014 r. 32.559W.
EIRP deklarowana wpozwoleniu nabudow w2012r. wynosia 21.822W, aw zgoszeniu instalacji z2014r. 56.235W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 2.262W, aw zgoszeniu z2013 r. 9.860,20W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 2.372W, aw zgoszeniu z2013 r. 22.381,5W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 4.971W, aw informacji ozmianie danych z2013 r. 29.174,1W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 2.384,1W, aw zgoszeniu z2013 r. 18.972W.
EIRP deklarowana naetapie zgoszenia budowlanego w2007 r. wynosia 4.160,7W, aw zgoszeniu instalacji z2011 r. 8.484W.
EIRP deklarowana naetapie zgoszenia budowlanego w2014 r. wynosia 19.297,84W, aw zgoszeniu instalacji z2014 r.
39.462W.
EIRP wzgoszeniu instalacji z2011 r. wynosia 11.088,7W, aw informacji ozmianie danych z2013 r. 32.021W.
EIRP deklarowana naetapie zgoszenia budowlanego w2007 r. wynosia 5.859W, aw zgoszeniu instalacji z2011 r. 19.023W.
Napodstawie art.12 pkt3 ustawy oNIK.
Sprawa AU-01-3-EWL.73531-1494/10.
yy SBTK przy os. Bohaterw Wrzenia 1365 wtoku prowadzonego w2011 r. postpowania poprzedzajcego wydanie
pozwolenia nabudow Urzd analizowa obszar oddziaywania stacji nassiednie nieruchomoci dla szeciu
anten sektorowych ocznej mocy EIRP 9.303,08W, za wedug zgosze rodowiskowych, na15.09.2014r. suma
mocy EIRP tych anten wynosia 21.283W.
PINB nie stwierdzi www. przypadkach dziaa inwestorw majcych znamiona samowoli
budowlanej.
5. Kontrola NIK wykazaa, e badane urzdy niejednolicie stosoway przepisy Prawa budowlanego
wzakresie przyjmowania zgosze zamiaru wykonania robt, polegajcych nabudowie SBTK.
Tylko wjednej jednostce (w Krakowie), spord trzech skontrolowanych, mimo stosowania
wodniesieniu doSBTK procedury zgoszeniowej, konsekwentnie wymagano (od 2013 r.) odinwestorw
przedoenia graficznego rozkadu pl elektromagnetycznych owartociach ponadnormatywnych
zuwzgldnieniem sumowania pl elektromagnetycznych, sucego stwierdzeniu ewentualnej
koniecznoci uzyskania pozwolenia nabudow, awynikao tozdostosowania si dolinii orzekania
wdrugiej instancji przez Wojewod Maopolskiego. Wojewoda wswoich rozstrzygniciach
stwierdza, i obowizek uwzgldnienia standardw jakoci rodowiska wynika zart.5 Prawa
budowlanego. Wocenie Wojewody Maopolskiego, informacje, obliczenia ianaliza rozkadw pola
elektromagnetycznego wotoczeniu projektowanej SBTK powinny uwzgldnia m.in.:
wyznaczenie sumarycznych zasigw pl elektromagnetycznych opoziomie wyszym
oddopuszczalnego, ktre bd stanowiy wypadkowy obszar oddziaywania przedsiwzicia,
sucy wyznaczeniu stron postpowania (w przypadku procedury pozwolenia nabudow);
wyznaczenie ww. zasigw dla anten radioliniowych;
odniesienie si domoliwoci kumulacji oddziaywa midzy antenami sektorowymi
aradioliniowymi oraz informacj odinwestora, czy wpobliu projektowanej instalacji nie
ma innych SBTK, celem wykluczenia (lub uwzgldnienia) kumulacji oddziaywania PEM
pochodzcych zinnych rde tj.czy wystpuje zjawisko superpozycji sumowania pl
elektromagnetycznych.
W dwch pozostaych, skontrolowanych przez NIK urzdach, przy przyjmowaniu zgosze zamiaru
wykonania robt budowlanych, nie dano odoperatorw dokumentw zawierajcych ww. dane.
Niejednoznaczno iniedookrelenie przepisw Prawa budowlanego wskaza Prezydent
Miasta Krakowa, jako barier wwykonywaniu zada waciwych dla organu administracji
architektoniczno-budowlanej wzaatwianiu spraw zwizanych zlokalizowaniem SBTK. Zauway,
e oile wewczeniejszych orzeczeniach prezentowane byo stanowisko, i wykonanie masztu wraz
zmontaem anten oznacza instalowanie urzdzenia naobiekcie budowlanym, otyle pniejsze
orzecznictwo z2013 r. wykazuje si daleko idcym rygoryzmem wtym zakresie, kwalifikujc roboty
budowlane, polegajce nawykonaniu masztu zantenami jako budow obiektu budowlanego,
naktre jest wymagane pozwolenie nabudow. Zdaniem Prezydenta, dochodzi zatem dosytuacji,
gdy zjednej strony nastpuje liberalizacja przepisw prawa, czego przykadem jest ustawa
zdnia 7maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usug isieci telekomunikacyjnych66, ktra zmienia
art.29 ust.2 pkt15 Prawa budowlanego, zdrugiej za strony tendencja worzecznictwie sdw
administracyjnych przejawiajca si rygorystyczn interpretacj obowizujcych przepisw prawa,
65 Sprawa nrAU-01-3.6740.1.2121.2011.EWL.
66 Dz.U. Nr106, poz.675, zezm.
19
coniewtpliwie nie uatwia organom architektoniczno-budowlanym wydawania waciwych

rozstrzygni. Zdaniem Prezydenta, rozwizaniem wtej sytuacji wydaje si by jedynie precyzyjny
ijednoznaczny przepis Prawa budowlanego wpowyszym zakresie, ktrego brak nadzie
dzisiejszy.
Zdaniem NIK, obraku jednoznacznoci przepisw Prawa budowlanego wzakresie obowizkw
inwestora, podlegajcych dopenieniu przed organem administracji architektoniczno-budowlanej
wzwizku zbudow irozbudow SBTK, wiadcz:
rozbiene interpretacje tych przepisw dokonywane przez sdy administracyjne i organy
nadzoru budowlanego,
odmienne stosowanie ww. przepisw przez jednostki skontrolowane przez NIK.
6. Badaniu oddziaywania SBTK nassiednie nieruchomoci67 nie podlegay za SBTK wprzypadkach,
gdy ich budow kwalifikowano, jako wykonywanie robt budowlanych polegajcych
nainstalowaniu urzdze owysokoci nieprzekraczajcej trzech metrw. Wynikao toz traktowania
ich przez inwestorw, organy administracji architektoniczno-budowlanej oraz organy nadzoru
budowlanego jako niewymagajcych ani zgoszenia zamiaru wykonania robt budowlanych, ani
pozwolenia nabudow. Wocenie NIK, uniemoliwiao toorganom administracji architektoniczno-budowlanej skuteczne wykonywanie zada polegajcych naanalizie, wramach postpowania
administracyjnego, czy dane zamierzenie budowlane nie wpynie wniedopuszczalny sposb
namoliwo przyszego zagospodarowania terenw ssiednich, atym samym nie spowoduje
nadmiernego ograniczenia praw dokorzystania ztych nieruchomoci. Sytuacja tamiaa miejsce np.:
yy w Krakowie, gdzie moc anten stacji przy ul. Dywizjonu 303 nr66 wyniosa 22.607 W;
yy w Lublinie, gdzie moc anten stacji przy ul. Bursztynowej 20 wyniosa 30.717 W;
yy w Warszawie, gdzie moc anten stacji przy ul. Wiertniczej 59 wyniosa 9.860,20 W.
W Krakowie, Lublinie iWarszawie NIK zlecia68 PINB, przeprowadzenie kontroli legalnoci wykonania
robt budowlanych, dotyczcych SBTK. Wewszystkich zbadanych przypadkach, kiedy stacje
temiay poniej trzech metrw wysokoci, PINB nie kwestionowa legalnoci ich wybudowania bez
zgoszenia wykonania robt budowlanych lub bez prawomocnej decyzji o pozwoleniu nabudow.
3.3 Przestrzeganie przez organy miasta przepisw prawa, procedur i wymaga ochrony
rodowiska przy sytuowaniu ieksploatacji SBTK
1. Wobecnym stanie prawnym, kryterium zaliczenia SBTK doprzedsiwzi mogcych potencjalnie
lub zawsze znaczco oddziaywa narodowisko, aw konsekwencji obowizku uzyskania DU, jest
moc emisyjna pojedynczej anteny sektorowej oraz odlego odtej anteny domiejsc dostpnych dla
ludzi. Jeeli odcinek linii prostej, odugoci zalenej odmocy anteny, poprowadzony wosi gwnej
wizki promieniowania, natrafia namiejsca dostpne dla ludzi, toprzedsiwzicie bdzie wymagao
wydania DU. Tym samym oddziaywanie anteny jest rozpatrywane tylko wlinii prostej biegncej
odanteny wosi gwnej wizki promieniowania, przy czym im wiksza moc anteny, tym wiksza
jest odlego najakiej naley analizowa wystpowanie miejsc dostpnych dla ludzi.
67 Wrozumieniu art.3 pkt20 Prawa budowlanego.

68 Napodstawie art.12 pkt3 ustawy oNIK.
20
W okresie objtym kontrol nie wszczynano postpowa administracyjnych wsprawie wydania DU

dotyczcych SBTK. Jedynie wKrakowie wydano dwie takie decyzje.
yy Dwa postpowania przeprowadzone wKrakowie zostay wszczte wokresie obowizywania rozporzdzenia
RM z9.11.2004 r., uchylonego zdniem 15.11.2010 r. Zostay one przeprowadzone zgodnie zprzepisami
uioo wwczesnym brzmieniu. Pouzyskaniu DU inwestorzy nie wystpili zwnioskami owydanie pozwole
nabudow, ani nie zgaszali zamiaru rozpoczcia robt budowlanych dla ocenionych przez Prezydenta Miasta
przedsiwzi. Jedna zww. SBTK zostaa rozbudowana, jednak winnym zakresie ni oceniony, za drugie
przedsiwzicie nie zostao zrealizowane wogle (nie zostao nawet zgoszone jako instalacja wytwarzajca
pola elektromagnetyczne).
W latach 20092014 wWarszawie iw Lublinie wogle nie wydawano DU dotyczcych SBTK.

Komrki organizacyjne urzdw miast Krakowa iLublina waciwe wsprawach ochrony
rodowiska wsppracoway zkomrkami waciwymi wsprawach administracji architektoniczno-budowlanej naetapie prowadzenia postpowa wsprawie wydania decyzji lokalizacyjnych,
pozwole nabudow SBTK lub przyjmowania zgosze robt budowlanych dotyczcych SBTK
(etap przedinwestycyjny). Wsppraca tapolegaa naweryfikowaniu opracowa stanowicych
analiz kwalifikacji przedsiwzi polegajcych nabudowie SBTK, zaczanych przez inwestorw
downioskw owydanie decyzji lokalizacyjnych, pozwole nabudow lub dozgosze
wykonania robt budowlanych, wzakresie ich oddziaywania narodowisko iewentualnego
zakwalifikowania doprzedsiwzi mogcych potencjalnie/zawsze znaczco oddziaywa
narodowisko69. Wramach tej wsppracy wydziay waciwe w sprawach ochrony rodowiska,
nawniosek wydziaw waciwych wsprawach architektoniczno-budowlanych, wydaway
opinie obraku koniecznoci przeprowadzenia oceny oddziaywania narodowisko iwydania
DU. Doanalizy odlegoci miejsc dostpnych dla ludnoci wosi gwnej wizki promieniowania
anten, wykorzystywano opracowania (kwalifikacje) przedkadane przez operatorw, ktrzy
przedstawiali opis planowanego przedsiwzicia podajc dane dotyczce urzdze instalacji
radiokomunikacyjnej (m.in. typ anteny, azymut, wysoko zawieszenia, pochylenie wizki,
tumienie toru antenowego), wyniki oblicze rwnowanej mocy promieniowanej izotropowo dla
anten sektorowych, rzuty poziome ipionowe osi gwnej wizek promieniowania wokrelonej
odlegoci odrodka elektrycznego tych anten.
W postpowaniach prowadzonych od2009 r., wWarszawie wogle nie weryfikowano kwalifikacji
przedsiwzi polegajcych nabudowie SBTK.
Ustalenia kontroli NIK wskazuj, e brak przeprowadzania ocen oddziaywania narodowisko
(zmierzajcych dowydania DU) wobecnym stanie prawnym wynika zeznacznego uproszczenia
systemu70 kwalifikacji SBTK, tj.prowadzenia analizy wycznie wosi gwnej wizki promieniowania
pojedynczej anteny sektorowej.
69 Art.59 ust.1 uioo.

70 Rozporzdzenie RM z9.11.2010 r.
21
Rysunek nr1
Anteny sektorowe SBTK (A1, A2, A3) narysowane wrzucie zgry.
Od kadej anteny poprowadzono lini,ilustrujc o gwnej wizki promieniowania (rozporzdzenie RM z 9.11.2010 r.).
Linia tawyznacza jednoczenie azymut, czyli rodek sektora, ktry obsuguje dana antena.
rdo: Opracowanie NIK.
Wczeniej obowizujcy system71, wpraktyce zawsze prowadzi doprzeprowadzania ocen

oddziaywania narodowisko, cooznaczao obowizek wykonania analizy przestrzennej zasigw
ponadnormatywnego PEM, ktra pozwalaa oceni ekspozycj pobliskich budynkw i innych miejsc
dostpnych dla ludzi (w oparciu oobowizujce rozporzdzenie M z 30.10.2003 r.).
Rysunek nr2
Te same anteny stacji bazowej, zzaznaczonymi granicamiobszarw ponadnormatywnego oddziaywania PEM.
Wewntrz obszaru wksztacie elipsy, pole elektromagnetyczne przekracza warto dopuszczaln, tzn. gsto pola >
0,1 W/m (rozporzdzenie M z30.10.2003 r.).
22
71 Rozporzdzenie RM z09.11.2004 r., dozmiany w2007 r.
Biegy wdziedzinie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym (WAT) wskaza, e

system dokonywania kwalifikacji SBTK woparciu oliniow odlego zasigu promieniowania
nakierunku promieniowania ukadu antenowego (sektora), dopuszcza lokalizacj SBTK bardzo blisko
budynkw mieszkalnych, oile tylko linia prosta poprowadzona wzdu kierunku promieniowania
przechodzi obok takiego budynku.
Rysuneknr3
SBTKna tle okolicznych budynkw.
Wosiach gwnych wizek PEM poszczeglnych anten nie wystpuj wprawdzie miejsca dostpne dla ludnoci, lecz
jednoczenie budynki Ai B sobjte oddziaywaniem ponadnormatywnego PEM.
Obwizujcy system nie uwzgldnia sumarycznego PEM wytwarzanego przez SBTK znajdujce si
wpobliu, czsto natym samym obiekcie oraz ta elektromagnetycznego, pochodzcego zinnych
rde PEM.
23
Rysuneknr4
Kumulacja ponadnormatywnego PEM pochodzcego zSBTK dwch operatorw telefonii komrkowej (SBTK1,
SBTK 2) zlokalizowanych nadachu tego samego budynku, narysowana wrzucie zgry.
Dla kadej zanten sektorowych oznaczonych symbolem A2, pracujcych natym samym azymucie 180, pokazano
o gwn wizki promieniowania (liniaw kolorze zielonym), naktrej nie ma miejsc dostpnych dla ludnoci.
Zgodnie zrozporzdzeniem RM z9.11.2010 r. dla adnej ztych stacji bazowych nie zostanie wic sporzdzona ocena
oddziaywania narodowisko. Take obszary ponadnormatywnego oddziaywania PEM poszczeglnych anten (elipsy
wkolorze tym) nie dosigaj najbliszego budynku mieszkalnego. Dopiero rwnoczesna analiza oddziaywania
obu SBTK pokazuje skumulowane ponadnormatywne PEM (oznaczone lini czerwon) obejmujce najbliszy budynek
mieszkalny.
Przykadowo:
yy nawielopitrowym, wielorodzinnym budynku mieszkalnym przy ul. Krowoderskich Zuchw 9 wKrakowie,
naleaoby rozpatrywa sumaryczny wzrost oddziaywania PEM pochodzcego zkilku pobliskich SBTK,
zlokalizowanych wok tego budynku, tj.przy ul. Krowoderskich Zuchw 7 iKluczborskiej 4.
24
2. SBTK wokresie ich funkcjonowania spoddawane modyfikacjom, polegajcym w szczeglnoci

na znacznym wzrocie EIRP, o czym wiadczyy dane zawarte w zgoszeniach instalacji
wytwarzajcych pola elektromagnetyczne, przedkadanych przez operatorw wskontrolowanych
urzdach. Zmiany teskutkoway koniecznoci rozpatrywania miejsc dostpnych dla ludnoci
wnowej, wikszej odlegoci napotrzeby stwierdzenia istnienia (bd braku) przesanek
dokoniecznoci uzyskania DU. Wzrost emisyjnych mocy anten naprzestrzeni analizowanego okresu
wynosi wzbadanych przez NIK przypadkach od19% ado 862%. Naetapie zgaszanych zmian
winstalacji polegajcych nazwikszeniu mocy anten, operatorzy nie przedkadali ju jak tomiao
miejsce naetapie przedinwestycyjnym kwalifikacji przedsiwzi wzakresie ich oddziaywania
narodowisko, dotyczcych ich nowych (zmienionych) parametrw (np.analiz przedsiwzi
wzakresie ich oddziaywania narodowisko, projektw technologicznych, map), potwierdzajcych,
e wodlegoci wskazanej w 2 ust.1 pkt7 i 3 ust.1 pkt8 rozporzdzenia RM z9.11.2010 r.
nie wystpuj miejsca dostpne dla ludnoci iw zwizku ztym modyfikacja instalacji nie bdzie
wymagaa przeprowadzenia oceny oddziaywania narodowisko. Deklarowali za kadorazowo
w przedkadanych zgoszeniach instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne, e dla
okrelonych parametrw SBTK, miejsca dostpne dla ludnoci nie znajduj si wodlegoci odrodka
elektrycznego anteny wosi gwnej wizki promieniowania, okrelonej www.rozporzdzeniu
iw zwizku ztym modyfikacja SBTK nie powodowaa koniecznoci przeprowadzenia oceny
oddziaywania narodowisko iuzyskania DU. Nie podawali przy tym odlegoci przyjtej doanalizy.
yy W Lublinie, wsytuacji zwikszania emisyjnych mocy zainstalowanych anten, prowadzono analiz pod ktem
kwalifikacji przedsiwzicia mogcego znaczco oddziaywa narodowisko napodstawie pomiarw poziomw
pl elektromagnetycznych doczonych przez operatorw doinformacji operatorw o zmianie danych;
yy W Krakowie rzetelno ww. informacji bya weryfikowana wdrodze uproszczonych analiz napodstawie danych
zezgoszenia imap zaczonych doprzedstawianych przez operatorw sprawozda zbada natenia PEM.
Zdaniem Dyrektora Wydziau Ksztatowania rodowiska Urzdu Miasta Krakowa, uproszczony zakres analizy
nie moe stanowi potwierdzenia rzetelnoci owiadcze zawartych wzgoszeniach instalacji wytwarzajcych
pola elektromagnetyczne. Wocenie Dyrektora, potwierdzeniem takim mogaby by dokumentacja obrazujca
rozchodzenie si wizki promieniowania wprzestrzeni, wtym przekrj poprzeczny ipoduny wizki, odniesiony
douksztatowania terenu oraz lokalizacji iwysokoci zabudowy. Obowizek jej przedkadania przewidziany by
wprojekcie rozporzdzenia M w sprawie wymaga dotyczcych zgoszenia instalacji wytwarzajcych pola
elektromagnetyczne zdnia 1grudnia 2009 r. Zacznik nr1 doprojektu tego rozporzdzenia zawiera wust.2 pkt8
zobowizanie doprzedoenia rysunku przedstawiajcego miejsca wystpowania pl elektromagnetycznych
emitowanych z instalacji owartociach przekraczajcych wartoci parametrw fizycznych okrelonych
wrozporzdzeniu wydanym napodstawie art.122 Po. Wostatecznej wersji ww. rozporzdzenia nie zawarto
przedmiotowego zapisu.
yy Brak obowizku dokumentowania przez operatorw wzgoszeniach instalacji wytwarzajcych pola
elektromagnetyczne, przeprowadzonej kwalifikacji przedsiwzicia jako mogcego znaczco oddziaywa
narodowisko, zosta zidentyfikowany przez Prezydenta Miasta Krakowa jako jedna zbarier wzakresie postpowa
dotyczcych przyjmowania tych zgosze.
yy W Warszawie nie weryfikowano rzetelnoci owiadcze operatorw wzakresie braku wystpowania miejsc
dostpnych dla ludnoci wokrelonej odlegoci odrodka elektrycznego anteny wosi jej gwnej wizki
promieniowania. Kontrola NIK wykazaa, e wUrzdzie Dzielnicy Wilanw nie zweryfikowano treci zgoszenia
instalacji wytwarzajcej pola elektromagnetyczne72, zoonego wtrybie art.152 Po, pomimo, e zgodnie z 3
ust.1 pkt8 lit. e if rozporzdzenia RM z9.11.2010r. cztery anteny sektorowe (z szeciu zgoszonych) powinny
by zaliczone doprzedsiwzi mogcych potencjalnie znaczco oddziaywa narodowisko. Wynikao toz danych
zamieszczonych wzgoszeniu, wktrych wykazano liczb anten sektorowych, ich moce EIRP oraz azymuty, wysoko
zawieszenia oraz maksymalne pochylenia gwnych wizek promieniowania. Poprzeprowadzonej przez NIK
analizie tych parametrw ustalono, e miejsca dostpne dla ludnoci znajdoway si w odlegociach (od rodkw
elektrycznych, wosi gwnych wizek promieniowania tych anten) wskazanych www. rozporzdzeniu. Natomiast
operator wczci opisowej tego zgoszenia poda, e miejsca dostpne dla ludnoci nie znajduj si wokrelonej
www. rozporzdzeniu odlegoci odrodka elektrycznego tych anten, wosi gwnej wizki promieniowania.
Oznacza to, e Urzd Dzielnicy Wilanw przyj zgoszenie bez jego weryfikacji. Nie wniesiono doniego sprzeciwu,
ani nie wezwano douzupenienia, cobyo niezgodne zart.152 ust.3 lub 4a pkt1 Po. Skutkowao torozpoczciem
eksploatacji stacji bez przeprowadzenia oceny oddziaywania przedsiwzicia narodowisko, pomimo e
planowane przedsiwzicie mogo potencjalnie znaczco oddziaywa narodowisko.
Powoany przez NIK biegy wdziedzinie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym

(WAT) sformuowa uwagi wkwestii obliczania miejsc dostpnych dla ludnoci wodniesieniu
dorwnowanej mocy promieniowanej izotropowo. Wocenie biegego, anteny rozsiewcze
(sektorowe) pracujce naSBTK sw istocie zestawem odkilku dokilkunastu pojedynczych anten
dipolowych lub mikropaskowych, zamknitych wjednej obudowie. Wtakim przypadku rwnowan
moc promieniowan izotropowo naley odnosi dosumarycznej mocy promieniowanej przez
wszystkie elementy antenowe. Biegy zaznaczy, e gdy naokrelonym kierunku (azymucie)
pracuj dwie lub wicej takich anten, wtedy rwnowan moc promieniowan izotropowo naley
odnosi dosumarycznej mocy wszystkich anten pracujcych natym samym lub zblionym kierunku
72 Z dnia 17 czerwca 2014 r., zlokalizowanej w Warszawie na budynku przy ul. Europejskiej 125.
25
(wzakresie 20). Anteny obsugujce okrelony sektor sbowiem powizane funkcjonalnie.

Wtakim przypadku, wodniesieniu doanten nadawczych SBTK sformuowanie pojedyncza antena
powinno by rozumiane jako system antenowy pracujcy naokrelonym kierunku promieniowania.
3. Od1stycznia 2011 r. operatorzy SBTK zostali zobowizani doskadania doorganu ochrony
rodowiska zgosze instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne iinformacji ozmianie
danych wzgoszeniu. Obowizek ten dotyczy zarwno nowopowstajcych SBTK, jak istacji
powstaych przed 2011 r. Wskontrolowanych urzdach miast od1stycznia 2011 r. przyjto:
yy W Krakowie 1410 zgosze iinformacji ozmianie danych wzgoszeniu, Lublinie 407, wWarszawie dla dzielnicy
Wilanw 109.
yy Zgoszone zmiany danych SBTK dotyczyy wszczeglnoci: modyfikacji (najczciej wzrostu) rwnowanych mocy
promieniowanych izotropowo, czstotliwoci, wysokoci rodkw elektrycznych anten, azymutw izakresw
pochylenia wizek promieniowania.
Badaniem kontrolnym objto zgoszenia instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne

oraz informacje ozmianie ich danych dotyczce 50 SBTK, wtym w: wKrakowie 15, Lublinie 23,
Warszawie 12.
4. Przedkadane skontrolowanym jednostkom zgoszenia instalacji wytwarzajcych pola
elektromagnetyczne zawieray informacje okrelone wart.152 ust.2 Po oraz wzaczniku
Nr2 (pkt2) rozporzdzenia Ministra rodowiska zdnia 2lipca 2010 r. wsprawie zgoszenia
instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne 73. W zgoszeniach tych podawano
m.in.wielko irodzaj emisji, opis stosowanych metod ograniczania tej emisji, rwnowane
moce promieniowane izotropowo poszczeglnych anten instalacji. Wokresie objtym kontrol,
wadnej zeskontrolowanych jednostek nie wystpi przypadek wniesienia przez organ sprzeciwu
dorozpoczcia eksploatacji instalacji.
yy Stwierdzona wwyniku kontroli nieprawidowo polegaa natym, e wWarszawie nie wniesiono sprzeciwu
dozgoszenia instalacji wytwarzajcej pola elektromagnetyczne zlokalizowanej nabudynku przy ul. Europejskiej
125, pomimo, e zgodnie z3 ust.1 pkt8 lit. e if rozporzdzenia RM z9.11.2010r. cztery anteny sektorowe
(z szeciu zgoszonych) powinny by zaliczone doprzedsiwzi mogcych potencjalnie znaczco oddziaywa
narodowisko.
5. Wwikszoci zbadanych zgosze instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne

podawano wyniki pomiarw tych pl wformie sprawozda zbada pola elektromagnetycznego74.
Sprawozdania testanowiy podstaw dooceny przez organ dotrzymania standardw jakoci
rodowiska, tj.dotrzymania dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych wrodowisku,
okrelonych rozporzdzeniem M z30.10.2003 r. Stwierdzono jednak przypadki, wktrych
operatorzy nie przedkadali tego rodzaju sprawozda organom ochrony rodowiska.
yy W Warszawie SBTK przy: ul. Bruzdowej (wiea 40 m)75, ul. Europejskiej 12576 i ul. Wki 4777 oraz wKrakowie SBTK
przy ul. Krlewskiej 65a78 ios. Zgody 1879, operatorzy nie podawali ich wogle. Wjednym zww. przypadkw
zLublina wezwano operatora douzupenienia zgoszenia wzakresie wynikw pomiarw. Wodpowiedzi wyjani
on, e zgodnie zart.122a Po ich wyniki zobowizany jest przekaza jedynie wojewdzkiemu inspektorowi
ochrony rodowiska ipastwowemu wojewdzkiemu inspektorowi sanitarnemu. Natomiast wKrakowie wdwch
73 Dz.U. Nr130, poz.879.
74 Take zaczajc dotych zgosze sprawozdania zprzeprowadzenia pomiarw pl elektromagnetycznych, wewskazanych
26
75
76
77
78
79
punktach, wotoczeniu SBTK.

Zgoszenie z9.08.2012 r.
Zgoszenia z11.01.2013 r.
Zgoszenia z10.09.2013 r.
Sprawa WS-08.6222.2.260.2014.
Pismo z16.10.2013 r.
ww. przypadkach operator nie przedoy wynikw pomiarw oraz nie doczy sprawozda pomiarowych
dozmian danych wzakresie nazwy instalacji oraz wielkoci irodzaju emisji (przedoonych dourzdu wformie
informacji, anie zgoszenia), ktre zakwalifikowa jako nieistotne, pomimo tego, e znaczco zwikszya si
suma mocy EIRP anten w jednym przypadku z18.702W do22.497W, za wdrugim z13.548W do25.428W.
Operator zadeklarowa, e SBTK nadal nie kwalifikuj si doprzedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa
narodowisko.
6. Napodstawie zbadanych przez NIK zgosze rodowiskowych iprzedstawionych wynikw

pomiarw ustalono, e nie zostay przekroczone wotoczeniu instalacji dopuszczalne poziomy
pl elektromagnetycznych (skadowa elektryczna 7 V/m lub gsto mocy 0,1 W/m2), okrelone
wrozporzdzeniu M z30.10.2003 r.
7. Cz sprawozda pomiarowych, przedkadanych przez operatorw wraz zezgoszeniami
instalacji wytwarzajacych pola elektromagnetyczne zawieraa braki polegajce nanieuwzgldnieniu
wnich wynikw pomiarw wbudynkach znajdujcych si wotoczeniu SBTK. Pomiarw wtakich
miejscach wymagaa za metodologia bada okrelona wpkt13 zacznika nr2 dorozporzdzenia
M z30.10.2003r. Ponadto wniektrych przypadkach nie dokonywano pomiarw wmiejscach
dostpnych dla ludzi, wktrych poprzednio stwierdzono natenie PEM bliskie dopuszczalnego.
Tymczasem zgodnie zpkt5 zacznika nr2 doww. rozporzdzenia pomiary przeprowadza
si wmiejscach, wktrych, napodstawie uprzednich oblicze, stwierdzono wystpowanie
pl elektromagnetycznych opoziomach zblionych dodopuszczalnych. Przedstawiane, przez
prowadzcych instalacje, wyniki pomiarw stanowiy za podstaw dooceny przez prezydentw
miast dotrzymania standardw jakoci rodowiska. Cz ztych dokumentw zdaniem NIK
- nie dawaa wystarczajcej wiedzy odotrzymaniu standardw jakoci rodowiska, aw rezultacie
stwierdzenia istnienia (bd braku) przesanek downiesienia sprzeciwu wobec zgoszenia
rodowiskowego. Urzdy nie day uzupenienia, skorygowania, ani nie zwracay uwagi operatorom
naprzypadki nieuwzgldnienia wsprawozdaniach tych kwestii. aden zeskontrolowanych
urzdw nie wzywa operatorw dousunicia brakw (w terminie siedmiu dni) zpouczeniem,
enieusunicie tych brakw spowoduje pozostawienie zgoszenia (podania) bez rozpoznania (art.64
2 Kpa) iprzyjmowa zgoszenia instalacji wytwarzajcej PEM zdoczonymi wynikami pomiarw
wykonanych z pominiciem pomieszcze mieszkalnych. Nie wnoszono rwnie wtakich sytuacjach
sprzeciww dozgosze instalacji. Spowodowane tobyo gwnie wtpliwociami organw,
codo moliwoci podwaania pomiarw wykonanych przez laboratoria akredytowane przez
Polskie Centrum Akredytacji, jak iniedookrelonymi wprzepisach prawa przesankami wnoszenia
sprzeciww wtakich przypadkach. Itak:
yy w Krakowie, wedug 27 z49 zbadanych sprawozda, pomiary nie byy dokonywane wdodatkowych pionach
pomiarowych wbudynkach mieszkalnych oraz nabalkonach itarasach, naktrych mog przebywa ludzie.
Wniektrych przypadkach brak byo punktw pomiarowych wokolicznych budynkach (16 sprawozda), za
winnych punkty wyznaczano jedynie wokolicy wybranych azymutw (11 sprawozda). Ponadto, wprzypadku
trzech SBTK nie dokonano pomiarw wmiejscach, wktrych poprzednio stwierdzono wystpowanie pl
elektromagnetycznych opoziomach zblionych dodopuszczalnych (0,1 W/m 2 lub 7 V/m). Wczci
zbadanych sprawozda wskazywano naniedostpno lokali znajdujcych si wbudynkach wotoczeniu
SBTK. Np.wodniesieniu dojednej zSBTK wymieniono 100 mieszka niedostpnych dla pomiarw (63 zuwagi
nanieobecno lokatorw, za 37 zuwagi naodmow dostpu)80. Wprzypadku innej SBTK, wsprawozdaniu
wskazano nabrak dostpu dopiciu budynkw i155 mieszka wotoczeniu SBTK (w tym 134 zuwagi nanieobecno
lokatorw, a21 zewzgldu naodmow dostpu)81;
80 SBTK przy os. Bohaterw Wrzenia 13 (sprawozdanie z17.11.2010 r.).

81 SBTK przy ul. Cechowej 57 (sprawozdanie z18.02.2014 r.).
27
yy w Lublinie, zuwagi nastwierdzone braki w16 z44 zbadanych sprawozda pomiarowych przedoonych przez
operatorw wraz zezgoszeniami instalacji wytwarzajcych PEM, organ ochrony rodowiska nie posiada
penej wiedzy, niezbdnej dla stwierdzenia wtych przypadkach istnienia (bd braku) przesanek downiesienia
sprzeciwu. Analiza tych sprawozda wykazaa, e nie dokonano pomiarw poziomw pl elektromagnetycznych
wdodatkowych pionach pomiarowych wbudynkach mieszkalnych (m.in. wrodku pomieszcze, wpaszczynie
otworw okiennych);
yy w Warszawie, analiza 44 sprawozda pomiarowych wykazaa, e w16 przypadkach nie dokonywano pomiarw
poziomw pl elektromagnetycznych wdodatkowych pionach pomiarowych wbudynkach mieszkalnych.
Biegy powoany przez NIK, wyda opinie dotyczce czterech lokalizacji SBTK, wKrakowie (dwie
lokalizacje dwie stacje), Lublinie (jedna lokalizacja trzy stacje) i Warszawie (jedna lokalizacja
trzy stacje). Wopiniach tych stwierdzi, e w przedoonych sprawozdaniach pomiarowych brak
byo pomiarw wewntrz budynkw znajdujcych si naniektrych kierunkach promieniowania,
costanowi istotn niezgodno zprzepisami prawa wsytuacji, gdy wszystkie wyej opisane pomiary
wykonyway laboratoria akredytowane przez Polskie Centrum Akredytacji.
Przeprowadzenie bada zpominiciem metod, okrelonych www. rozporzdzeniu, moe skutkowa
otrzymaniem innych wielkoci emisji, ni gdyby badania byy prowadzone w oparciu owaciwe
metody badawcze. Moe toprowadzi dozadeklarowania w zgoszeniu wielkoci emisji odmiennych
odrzeczywistych. Brak prowadzenia weryfikacji sprawozda pomiarowych skontrolowane urzdy
tumaczyy posiadaniem przez podmioty dokonujce pomiarw akredytacji Polskiego Centrum
Akredytacji.
yy W Krakowie wyjaniano, e posiadanie przez laboratorium pomiarowe wymaganego certyfikatu powinno stanowi
gwarancj rzetelnoci bada, awiedza idowiadczenie fachowcw prowadzcych pomiary powinno by gwarancj
waciwego doboru punktw ipionw pomiarowych. Wskazywano, e wszystkie sprawozdania przekazywane
sdo wojewdzkiego inspektora ochrony rodowiska ipastwowego wojewdzkiego inspektora sanitarnego;
yy W Lublinie wskazano, e pomiary doczone dozgosze zostay wykonane przez podmioty posiadajce stosowne
kompetencje iakredytacj Polskiego Centrum Akredytacji, aakredytacja jest mechanizmem wykorzystywanym
wcelu zapewnienia publicznego zaufania wodniesieniu dowiarygodnoci dziaa istotnych dla zdrowia,
bezpieczestwa, rodowiska. Wzwizku ztym organ ochrony rodowiska nie mia uprawnie dopodwaania
pomiarw przedstawionych przez akredytowane laboratoria;
yy W Warszawie wyjaniono, e badania p elektromagnetycznych przeprowadzane sprzez laboratoria zlisty
Polskiego Centrum Akredytacji.
W przepisach Po oraz rozporzdzenia M z 2.07.2010 r. brak byo regulacji w zakresie

jednoznacznego obowizku zaczania do zgosze instalacji w y twarzajcych pola
elektromagnetyczne, wynikw zprzeprowadzonych pomiarw, wtym formy iukadu ich
prezentacji. Zgodnie zza. nr2 doww.rozporzdzenia, wzgoszeniu podaje si m.in. wyniki
pomiarw pl elektromagnetycznych, oktrych mowa wart.122a Po, jeli takie byy wymagane.
Wwietle takiego brzmienia przepisu rozporzdzenia, zaczenie sprawozda dozgosze
instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne byo jedynie fakultatywne, za obligatoryjne
byo tylko podanie wynikw pomiarw. Jak zidentyfikowaa NIK, bya tojedna z przyczyn
niekwestionowania przez organy ochrony rodowiska zgosze instalacji wytwarzajcych pola
elektromagnetyczne, doktrych zaczono wadliwe sprawozdania pomiarowe.
yy W Krakowie, w2011 r., jeden zoperatorw odpowiadajc nawezwanie douzupenienia brakw wzgoszeniu
rodowiskowym, polegajcych nawadach sprawozdania pomiarowego, odpowiedzia, i przepisy prawa
nie obliguj zgaszajcego instalacj doprzedstawienia sprawozdania zpomiarw, ajedynie wynikw
pomiarw. Wskaza jednoczenie, e przedstawienie caego sprawozdania, a nie jedynie wynikw pomiarw,
nie upowania organu dodania jakichkolwiek uzupenie sprawozdania zpomiarw, poza podaniem ich
wynikw. Operator wskaza te, e sprawozdanie zbada przekazano wojewdzkiemu inspektorowi ochrony
rodowiska oraz wojewdzkiemu inspektorowi sanitarnemu ioba teorgany nie miay jakichkolwiek zastrzee,
28
codo jego treci. Pootrzymaniu takiej odpowiedzi Urzd zaprzesta zwracania si pniejszym terminie dania
odoperatorw przedstawiania sprawozda speniajcych podstawowe wymogi wykonywania pomiarw okrelone
wrozporzdzeniu M z30.10.2003 r.
W ocenie NIK, wtpliwoci, codo zakresu uprawnie organw ochrony rodowiska w przypadku
otrzymywania wraz zezgoszeniami instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne sprawozda
obarczonych wadami metodologicznymi utrudniaj skuteczne wykonywanie przez ww. organy
zada polegajcych naidentyfikowaniu realnych zagroe zwizanych zfunkcjonowaniem
SBTK. Stwierdzone przez NIK braki wtego rodzaju sprawozdaniach nie daj zapewnienia obraku
przesanek downiesienia sprzeciwu dozgosze wytwarzajcych pola elektromagnetyczne.
29
I nformacje dodatkowe
4.1 Postpowanie kontrolne idziaania podjte pozakoczeniu kontroli
Kontrola zostaa przeprowadzona wtrzech urzdach miast naprawach powiatu: Krakowa, Lublina
iWarszawy.
Przeprowadzenie kontroli poprzedzono analiz problematyki napodstawie licznych prasowych
iinternetowych publikacji, atake wynikw wczeniejszej kontroli doranej rozpoznawczej
NIK nrR/13/007/LLU Prawidowo postpowa administracyjnych zwizanych zbudow
ifunkcjonowaniem stacji bazowych telefonii komrkowej wlatach 20052013 (do 31maja)
przeprowadzonej wStarostwie Powiatowym wcznej.
Ze wzgldu nawysoce specjalistyczny charakter kontroli skorzystano zpomocy biegych
dozbadania okrelonych zagadnie isporzdzenia opinii82 wzakresie:
zbadania poprawnoci merytorycznej izgodnoci zprzepisami prawa dokumentacji
projektowej izgosze instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne oraz sprawozda
zprzeprowadzonych pomiarw tych pl, wybranych SBTK naterenie: Krakowa, Lublina
iWarszawy (Dzielnicy Wilanw);
przeprowadzenia analiz idokonania pomiarw emisji PEM zwybranych SBTK iustalenia, czy
dotrzymano standardw rodowiskowych zwizanych zemisj PEM.
Na zlecenie NIK (na podstawie art.12 pkt3 ustawy oNIK), waciwi terytorialnie powiatowi
inspektorzy nadzoru budowlanego przeprowadzili kontrole dorane wzakresie legalnoci wykonania
robt budowlanych zwizanych zbudow, rozbudow lub instalacj urzdze SBTK wwybranych
lokalizacjach , w: Krakowie (11 lokalizacji), Lublinie (osiem lokalizacji) i Warszawie (osiem lokalizacji).
PINB miasta Lublin wjednym przypadku (SBTK przy ul. Lubomelskiej 14), stwierdzi, e roboty
budowlane, polegajce nawykonaniu konstrukcji masztowych nadachu istniejcego budynku
imontau urzdze stacji zostay wykonane bez wymaganego prawem pozwolenia nabudow
istanowi bezsporn tzw. samowol budowlan. PINB wKrakowie Powiat Grodzki rwnie stwierdzi
wykonanie, bez zgody administracji architektoniczno-budowlanej, robt budowlanych polegajcych
naposadowieniu naprzyczepie mobilnej masztu wraz zSBTK (przy ul. Okrg, dziaka nr134/2 obr.20
jedn. ewid. Krowodrza). Wpozostaych, skontrolowanych przypadkach nie stwierdzono dziaa
inwestorw w warunkach samowoli budowlanej. PINB uzna, e instalowanie urzdze owysokoci
mniejszej odtrzech metrw naobiektach budowlanych oraz zmiana samych urzdze w legalnie
istniejcej SBTK nie wymaga ani pozwolenia nabudow, ani zgoszenia robt budowlanych.
Waciwe terytorialnie delegatury Urzdu Komunikacji Elektronicznej (dalej: UKE) przeprowadziy,
nazlecenie NIK (na podstawie art.12 pkt3 ustawy oNIK), kontrole dorane wzakresie ustalenia,
czy operatorzy eksploatuj SBTK (dwie lokalizacje wkadym miecie) zgodnie zpozwoleniami
radiowymi wydanymi przez UKE. Kontrole nie wykazay nieprawidowoci wtym zakresie.
Po zakoczeniu kontroli, doprezydentw skontrolowanych miast skierowano wystpienia
pokontrolne. Wwystpieniach, dla oddania prawdziwego obrazu funkcjonowania kontrolowanej
jednostki wzakresie objtym kontrol, zastosowano opisow ocen ogln iopisowe oceny
czstkowe. Wtrzech wystpieniach pokontrolnych zawarto cznie 11 wnioskw i trzy uwagi,
majcych nacelu popraw stanu wzakresie objtym kontrol (wnioski wyszczeglniono
wzaczniku nr2).
82 Wtrakcie kontroli NIK, napodstawie art.49 ust.1 i2 ustawy oNIK, powoaa zWojskowej Akademii Technicznej biegego
30
wdziedzinie ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym.
I nformacje dodatkowe
Prezydent Miasta Stoecznego Warszawy przyja wystpienie pokontrolne bez zastrzee.

Zastrzeenia dowystpienia pokontrolnego zoyli prezydenci: Lublina iKrakowa.
Prezydent Lublina wnis zastrzeenia dosformuowanych wwystpieniu nieprawidowoci
polegajcych na:
nieprawidowej kwalifikacji budowy SBTK, jako przedsiwzicia podlegajcego procedurze
zgoszenia zamiaru wykonania robt budowlanych, podczas gdy wizay si one
zwykonywaniem robt budowlanych, ktre, zgodnie zPrawem budowlanym wymagay
decyzji opozwoleniu nabudow;
nieegzekwowaniu odinwestorw kompletnych projektw budowlanych SBTK, zawierajcych
czci sporzdzone przez osob posiadajc uprawnienia budowlane w specjalnoci
telekomunikacyjnej.
Komisja Rozstrzygajca NIK oddalia ww. zastrzeenia.
Zastrzeenia Prezydenta Krakowa rwnie dotyczyy nieprawidowoci polegajcej nakwalifikowaniu
budowy SBTK, jako przedsiwzicia podlegajcego procedurze zgoszenia zamiaru wykonania robt
budowlanych, podczas gdy tozamierzenie budowlane wymaga uzyskania pozwolenia nabudow.
Komisja Rozstrzygajca NIK oddalia ww. zastrzeenie.
Zastrzeenia Prezydenta Krakowa dotyczyy take:
nieprawidowoci polegajcej naniedokonywaniu przez Wydzia Ksztatowania rodowiska
Urzdu Miasta Krakowa weryfikacji sprawozda zpomiarw pl elektromagnetycznych,
w otoczeniu SBTK, zaczonych dozgosze ww. stacji jako instalacji wytwarzajcych pola
elektromagnetyczne, atake dosformuowanych wzwizku zww. nieprawidowoci ocen
iwniosku pokontrolnego;
oceny, e zaczone dozgoszenia instalacji sprawozdania dotyczcego pomiarw poziomw
pl elektromagnetycznych wykonanych niezgodnie zobowizujc metodyk, upowania
Prezydenta dowezwania prowadzcego instalacj, wtrybie art.64 2 Kpa, doobowizku
uzupenienia lub skorygowania tego sprawozdania pod rygorem pozostawienia zgoszenia
instalacji bez rozpatrzenia oraz downiesienia sprzeciwu wtrybie art.152 ust.4a pkt1 Po;
ustalenia, e sprawozdanie pomiarowe (dotyczce SBTK przy ul. Kluczborskiej 4) zostao
wykonane wramach bezpieczestwa ihigieny pracy, azatem nie ma zastosowania
dopomiarw natenia ludzi irodowiska;
nieprawidowoci, polegajcej nanie wniesieniu sprzeciwu dozgoszenia aktualizacyjnego
instalacji zlokalizowanej przy Os. Bohaterw Wrzenia 13, pomimo wykazania w zaczonym
sprawozdaniu pomiarowym przekroczenia dopuszczalnej wartoci natenia pl
elektromagnetycznych dla miejsca dostpnego dla ludzi.
Komisja Rozstrzygajca NIK ww. zastrzeenia uwzgldnia wcaoci.
31
za cznik nr 1
Analiza stanu prawnego iuwarunkowa organizacyjno-ekonomicznych
dotyczcych kontrolowanej dziaalnoci
Proces budowy iuytkowania SBTK oraz przepisy dotyczce promieniowania elektromagnetycznego
i ochrony przed polami elektromagnetycznymi reguluj m.in. ustawy: o planowaniu
izagospodarowaniu przestrzennym, oudostpnianiu informacji orodowisku i jego ochronie,
udziale spoeczestwa wochronie rodowiska oraz oocenach oddziaywania narodowisko,
Prawo ochrony rodowiska, Prawo budowlane oraz rozporzdzenia wykonawcze donich. Akty
tedotycz gwnie postpowa prowadzcych douzyskania: uzgodnie, warunkw zabudowy
izagospodarowania terenu (decyzje oustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego), pozwole
nabudow, uytkowania obiektw budowlanych, a take realizacji obowizku dokonania
okresowych bada kontrolnych poziomw pl elektromagnetycznych atake przeprowadzania
oceny oddziaywania narodowisko.
Lokalizacja SBTK zgodnie zzapisami warunkw zzakresu zagospodarowania przestrzennego
Zgodnie zart.2 pkt5 ustawy zdnia 27marca 2003 r. oplanowaniu izagospodarowaniu
przestrzennym (Dz.U. z2012, poz.647 zezm.), inwestycja celu publicznego stanowi realizacj celw,
oktrych mowa wart.6 ustawy zdnia 21sierpnia 1997r. ogospodarce nieruchomociami (Dz.U.
z2014 r., poz.518 zezm.), czyli m.in. dotyczcych obiektw i urzdze cznoci publicznej.
Art.50 upizp stanowi, e inwestycja celu publicznego jest lokalizowana napodstawie planu
miejscowego, aw przypadku jego braku wdrodze decyzji oustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego. Uzyskania tej decyzji nie wymagaj natomiast roboty budowlane:
polegajce naremoncie, montau lub przebudowie, jeeli nie powoduj zmiany sposobu
zagospodarowania terenu iuytkowania obiektu budowlanego oraz nie zmieniaj jego formy
architektonicznej inie naruszaj ustale planu miejscowego, aw przypadku jego braku nie
oddziauj szkodliwie narodowisko oraz nie szaliczone doprzedsiwzi wymagajcych
przeprowadzenia postpowania wsprawie oceny oddziaywania narodowisko, wrozumieniu
przepisw oochronie rodowiska;
nie wymagajce pozwolenia nabudow.
Obowizywanie mpzp wyklucza wydawanie decyzji oustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego, ajej uzyskanie jest koniecznym warunkiem realizacji inwestycji celu publicznego tylko
wwczas, gdy nadanym obszarze nie obowizuje mpzp.
Zgodnie zart.6 pkt1 ustawy zdnia 21sierpnia 1997 r. ogospodarce nieruchomociami, celami
publicznymi wrozumieniu ustawy jest m.in. budowa, utrzymywanie oraz wykonywanie obiektw
iurzdze cznoci publicznej isygnalizacji.
32
W art.51 ust.1 upizp podano, e wsprawach ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego
decyzje wydaj wodniesieniu doinwestycji celu publicznego oznaczeniu krajowym, wojewdzkim,
powiatowym igminnym wjt, burmistrz albo prezydent miasta (po ewentualnym uzgodnieniu
zmarszakiem wojewdztwaZ art.52 upizp wynika, e ustalenie lokalizacji inwestycji celu
publicznego nastpuje nawniosek inwestora, ktry powinien zawiera m.in.: okrelenie granic
terenu objtego wnioskiem, przedstawionych nakopii mapy zasadniczej lub, wprzypadku jej braku,
nakopii mapy katastralnej, przyjtych dopastwowego zasobu geodezyjnego ikartograficznego,
obejmujcych teren, ktrego wniosek dotyczy, iobszaru, naktry tainwestycja bdzie oddziaywa,
wodpowiedniej skali oraz charakterystyk inwestycji.
za cznik nr 1
Zgodnie zart.53 upizp owszczciu postpowania wsprawie wydania decyzji oustaleniu
lokalizacji inwestycji celu publicznego oraz postanowieniach idecyzji koczcej postpowanie
strony zawiadamia si wdrodze obwieszczenia, atake wsposb zwyczajowo przyjty wdanej
miejscowoci. Inwestora oraz wacicieli iuytkownikw wieczystych nieruchomoci, naktrych
bd lokalizowane inwestycje celu publicznego, zawiadamia si napimie. Waciwy organ
wpostpowaniu zwizanym zwydaniem tej decyzji dokonuje analizy: warunkw izasad
zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy, wynikajcych zprzepisw odrbnych oraz
stanu faktycznego iprawnego terenu, naktrym przewiduje si realizacj inwestycji. Decyzje
dotyczce ustalenia lokalizacji inwestycji celu publicznego wydaje si pouzgodnieniu zorganami
wymienionymi wust.4 tego artykuu. Uzgodnie tych dokonuje si w trybie art.106 Kpa, ztym
e zaalenie przysuguje wycznie inwestorowi. Wprzypadku niezajcia stanowiska przez organ
uzgadniajcy wterminie 2 tygodni oddnia dorczenia wystpienia ouzgodnienie uzgodnienie
uwaa si zadokonane. Zgodnie zart.54 upizp, decyzja oustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego okrela:
rodzaj inwestycji;
warunki iszczegowe zasady zagospodarowania terenu oraz jego zabudowy wynikajce
zprzepisw odrbnych;
linie rozgraniczajce teren inwestycji, wyznaczone na mapie w odpowiedniej skali,
zzastrzeeniem art.52 ust.2 pkt1.
Decyzja oustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wie organ wydajcy decyzj
opozwoleniu nabudow (art.55).
W ustawie zdnia 7maja 2010 r. owspieraniu rozwoju usug isieci telekomunikacyjnych (Dz.U.
Nr106, poz.675 zezm.) okrelono szczeglne zasady lokalizowania inwestycji telekomunikacyjnych.
Zgodnie zart.46 tej ustawy:
miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, nie moe ustanawia zakazw,
aprzyjmowane wnim rozwizania nie mog uniemoliwia lokalizowania inwestycji celu
publicznego zzakresu cznoci publicznej, wrozumieniu przepisw ustawy zdnia 21sierpnia
1997 r. ogospodarce nieruchomociami, jeeli taka inwestycja jest zgodna zprzepisami
odrbnymi;
jeeli lokalizacja inwestycji celu publicznego zzakresu cznoci publicznej nie jest umieszczona
wplanie miejscowym, dopuszcza si jej lokalizowanie, jeeli nie jest tosprzeczne zokrelonym
wplanie przeznaczeniem terenu ani nie narusza ustanowionych wplanie zakazw lub
ogranicze. Przeznaczenie terenu nacele zabudowy wielorodzinnej, rolnicze, lene, usugowe
lub produkcyjne nie jest sprzeczne zlokalizacj inwestycji celu publicznego z zakresu cznoci
publicznej, aprzeznaczenie terenu nacele zabudowy jednorodzinnej nie jest sprzeczne
zlokalizacj infrastruktury telekomunikacyjnej onieznacznym oddziaywaniu;
w przypadku braku planu miejscowego lokalizacj inwestycji celu publicznego zzakresu
cznoci publicznej innej ni infrastruktura telekomunikacyjna onieznacznym oddziaywaniu
ustala si wdrodze decyzji olokalizacji inwestycji celu publicznego, nawarunkach okrelonych
wupizp.
Zgodnie zart.47 tej ustawy nie wymaga wydania decyzji oustaleniu lokalizacji inwestycji celu
publicznego, wrozumieniu upizp, budowa infrastruktury telekomunikacyjnej onieznacznym
oddziaywaniu oraz wykonywanie innych robt budowlanych dotyczcych takiej infrastruktury.
33
za cznik nr 1
Pod pojciem infrastruktury telekomunikacyjnej onieznacznym oddziaywaniu, zgodnie zart.2pkt4
ustawy z7maja 2010 r., rozumie naley kanalizacj kablow, lini kablow podziemn, instalacj
radiokomunikacyjn wraz zkonstrukcj wsporcz dowysokoci 5 m, szafy isupki telekomunikacyjne
oraz inne podobne urzdzenia iobiekty, atake zwizany z nimi osprzt iurzdzenia zasilajce,
jeeli nie szaliczone doprzedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa narodowisko lub nie
stanowi przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa naobszary Natura 2000.
SBTK wwietle Prawa budowlanego
Zgodnie zart.34 Prawa budowlanego, projekt budowlany powinien spenia wymagania
okrelone m.in. wdecyzji owarunkach zabudowy izagospodarowania terenu, jeeli jest ona
wymagana zgodnie zprzepisami oplanowaniu izagospodarowaniu przestrzennym. Zakres
itre projektu budowlanego powinny by dostosowane dospecyfiki icharakteru obiektu oraz
stopnia skomplikowania robt budowlanych. Projekt budowlany powinien zawiera m.in. projekt
zagospodarowania dziaki lub terenu, sporzdzony naaktualnej mapie, projekt architektoniczno-budowlany, okrelajcy funkcj, form ikonstrukcj obiektu budowlanego, jego charakterystyk
energetyczn iekologiczn oraz proponowane niezbdne rozwizania techniczne, wtym dotyczce
projektw wbrany telekomunikacyjnej.
Projekt architektoniczno-budowlany zgodnie z11 rozporzdzenia MTBiG zdnia 25kwietnia 2012 r.
wsprawie szczegowego zakresu iformy projektu budowlanego (Dz.U. z2012 r., poz.462, zezm.)
powinien zawiera zwizy opis techniczny okrelajcy m.in.: podstawowe dane technologiczne
oraz wspzalenoci urzdze iwyposaenia zwizanego zprzeznaczeniem obiektu ijego
rozwizaniami budowlanymi, rozwizania zasadniczych elementw wyposaenia budowlanoinstalacyjnego, zapewniajce uytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z przeznaczeniem,
dane techniczne obiektu budowlanego charakteryzujce wpyw obiektu budowlanego
narodowisko ijego wykorzystywanie oraz nazdrowie ludzi iobiekty ssiednie m.in. pod wzgldem
promieniowania, wszczeglnoci jonizujcego, pola elektromagnetycznego iinnych zakce,
zpodaniem odpowiednich parametrw tych czynnikw izasigu ich rozprzestrzeniania si.
Zgodnie z 12 rozporzdzenia MTBiG z 25 kwietnia 2012 r. cz rysunkowa projektu
architektoniczno-budowlanego powinna przedstawia m.in. zasadnicze elementy wyposaenia
technicznego, oglnobudowlanego, umoliwiajcego uytkowanie obiektu budowlanego zgodnie
zjego przeznaczeniem, wtym instalacje iurzdzenia budowlane telekomunikacyjne. Cz
rysunkowa powinna by zaopatrzona wniezbdne oznaczenia graficzne iwyjanienia opisowe
umoliwiajce jednoznaczne odczytanie projektu budowlanego.
Zgodnie zart.29 ust.3 Prawa budowlanego pozwolenia nabudow wymagaj przedsiwzicia,
ktre wymagaj przeprowadzenia oceny oddziaywania narodowisko, oraz przedsiwzicia
wymagajce przeprowadzenia oceny oddziaywania naobszar Natura 2000, zgodnie zart.59 uioo.
Pozwolenie nabudow moe by wydane pouprzednim przeprowadzeniu oceny oddziaywania
przedsiwzicia narodowisko albo oceny oddziaywania przedsiwzicia naobszar Natura 2000,
jeeli jest ona wymagana przepisami uioo (art.32 Prawa budowlanego).
Zakres sprawdze, ktrych powinien dokona waciwy organ przed wydaniem decyzji
opozwoleniu nabudow lub odrbnej decyzji ozatwierdzeniu projektu budowlanego ustalono
wart.35 Prawa budowlanego.
34
za cznik nr 1
Zgodnie zart.72 ust.1a uioo wydanie decyzji orodowiskowych uwarunkowaniach nastpuje
take przed dokonaniem zgoszenia zamiaru budowy lub wykonania robt budowlanych oraz
zgoszenia zmiany sposobu uytkowania obiektu budowlanego lub jego czci napodstawie Prawa
budowlanego.
W zgoszeniu (art.30 Prawa budowlanego) naley okreli rodzaj, zakres isposb wykonywania
robt budowlanych oraz termin ich rozpoczcia. Dozgoszenia naley doczy wzalenoci
odpotrzeb, odpowiednie szkice lub rysunki, atake pozwolenia, uzgodnienia i opinie wymagane
odrbnymi przepisami. Zgoszenia naley dokona przed terminem zamierzonego rozpoczcia
robt budowlanych. Dowykonywania robt budowlanych mona przystpi, jeeli wterminie 30 dni
oddnia dorczenia zgoszenia waciwy organ nie wniesie, wdrodze decyzji, sprzeciwu inie pniej
ni poupywie 2 lat odokrelonego wzgoszeniu terminu ich rozpoczcia. Waciwy organ moe
naoy, wdrodze decyzji obowizek uzyskania pozwolenia nawykonanie okrelonego obiektu lub
robt budowlanych objtych obowizkiem zgoszenia, jeeli ich realizacja moe narusza ustalenia
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub spowodowa:
1) zagroenie bezpieczestwa ludzi lub mienia;
2) pogorszenie stanu rodowiska lub stanu zachowania zabytkw;
3) pogorszenie warunkw zdrowotno-sanitarnych;
4) wprowadzenie, utrwalenie bd zwikszenie ogranicze lub uciliwoci dla terenw ssiednich.
Zgodnie ztreci art.29 ust.2 pkt15 ustawy Prawo budowlane nie wymaga pozwolenia nabudow
wykonywanie robt budowlanych polegajcych nainstalowaniu urzdze, wtym antenowych
konstrukcji wsporczych iinstalacji radiokomunikacyjnych, naobiektach budowlanych. Zatem
instalowanie urzdze SBTK (o wysokoci powyej 3 metrw) naobiektach budowlanych wymaga
zgoszenia tego faktu organowi administracji architektoniczno-budowlanej (art.29 ust.2 pkt15
wzw. zart.30 ust 1 pkt3 lit. b) ww. ustawy). Jeeli jednak wykonanie tych prac bdzie wymagao
przeprowadzenia robt budowlanych przekraczajcych zakres robt polegajcych nainstalowaniu
urzdze SBTK, wtedy moemy mwi orozbudowie istniejcej ju stacji bazowej, ata zgodnie
zart.3 pkt6) ustawy Prawo budowlane jest tosama zbudow iwymaga uzyskania decyzji
pozwolenie nabudow.
Wymagania ochrony rodowiska przy sytuowaniu ieksploatacji SBTK
Zgodnie zart.121 Po ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega nazapewnieniu
jak najlepszego stanu rodowiska poprzez utrzymanie poziomw pl elektromagnetycznych
poniej dopuszczalnych lub conajmniej natych poziomach oraz zmniejszanie poziomw pl
elektromagnetycznych, conajmniej dodopuszczalnych, gdy nie sone dotrzymane.
W rozporzdzeniu M z30.10.2003 r. wydanym napodstawie art.122 Po okrelono dopuszczalne
poziomy pl elektromagnetycznych wrodowisku oraz sposoby sprawdzania dotrzymania
tych poziomw. Ustalono w nim zrnicowane poziomy pl elektromagnetycznych dla
terenw przeznaczonych pod zabudow mieszkaniow imiejsc dostpnych dla ludnoci.
Podano zakresy czstotliwoci pl elektromagnetycznych, dla ktrych okrela si parametry
fizyczne, charakteryzujce oddziaywanie pl elektromagnetycznych narodowisko, doktrych
odnosz si poziomy pl elektromagnetycznych oraz dopuszczalne wartoci parametrw
fizycznych dla poszczeglnych zakresw czstotliwoci, doktrych odnosz si poziomy pl
elektromagnetycznych. Ustalono rwnie sposoby sprawdzania dotrzymania tych poziomw przez
wskazanie metod wykonywania pomiarw poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku dla
35
za cznik nr 1
poszczeglnych zakresw czstotliwoci oraz wyznaczania poziomw pl elektromagnetycznych,
jeeli wrodowisku wystpuj pola elektromagnetyczne o czstotliwociach zrnych zakresw.
Art.122a. Po stanowi, e prowadzcy instalacj oraz uytkownik urzdzenia emitujcego pola
elektromagnetyczne, ktre sstacjami elektroenergetycznymi lub napowietrznymi liniami
elektroenergetycznymi onapiciu znamionowym nie niszym ni 110 kV, lub instalacjami
radiokomunikacyjnymi, radionawigacyjnymi lub radiolokacyjnymi, emitujcymi pola
elektromagnetyczne, ktrych rwnowana moc promieniowana izotropowo wynosi nie mniej
ni 15W, emitujcymi pola elektromagnetyczne oczstotliwociach od30 kHz do300 GHz,
sobowizani dowykonania pomiarw poziomw pl elektromagnetycznych wrodowisku:
1) bezporednio porozpoczciu uytkowania instalacji lub urzdzenia;
2)kadorazowo wprzypadku zmiany warunkw pracy instalacji lub urzdzenia, wtym zmiany
spowodowanej zmianami wwyposaeniu instalacji lub urzdzenia, oile zmiany temog mie wpyw
nazmian poziomw pl elektromagnetycznych, ktrych rdem jest instalacja lub urzdzenie.
Wyniki pomiarw przekazuje si wojewdzkiemu inspektorowi ochrony rodowiska i pastwowemu
wojewdzkiemu inspektorowi sanitarnemu.
Z art.76 Po wynika, e nowo zbudowany lub przebudowany obiekt budowlany, zesp obiektw lub
instalacja nie mog by oddane douytkowania, jeeli nie speniaj wymaga ochrony rodowiska.
Dowymaga tych naley m.in. dotrzymywanie wymaganych prawem bada isprawdze,
wynikajcych zmocy prawa standardw emisyjnych oraz okrelonych w pozwoleniu warunkw
emisji. Zgodnie zart.3 pkt33) tej ustawy pod pojciem standardw emisyjnych rozumie si
dopuszczalne wielkoci emisji.
Z rozporzdzenia M z30.10.2003 r. wynika, e wzakresie czstotliwoci od30 MHz do300 GHz
(obejmuje on m.in. pola elektromagnetyczne wytwarzane przez SBTK itelefony komrkowe)
okrelono jeden poziom pl elektromagnetycznych dla miejsc dostpnych dla ludnoci
owartoci 0,1 W/m.
W ramach wymaganych opinii, uzgodnie, sprawdze ipozwole naley zapewni m.in.dotrzymanie
dopuszczalnego standardu emisyjnego (0,1 W/m).
Sprawdzenie dotrzymania dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych wrodowisku
dokonuje si metod pomiaru wotoczeniu instalacji wytwarzajcych takie pola iporwnujc
otrzymane wyniki pomiarw zwartoci dopuszczaln okrelon wstandardzie emisyjnym
(za.nr2rozporzdzenia M z30.10.2003 r.). Ztreci zacznika nr2 tego rozporzdzenia wynika
rwnie, e:
pomiary poziomw pl elektromagnetycznych wykonuje si bezporednio popierwszym
uruchomieniu instalacji oraz kadorazowo wrazie zmiany warunkw pracy instalacji, oile zmiany
temog mie wpyw nazmian poziomw pl elektromagnetycznych, ktrych rdem jest
tainstalacja (pkt2);
pomiary przeprowadza si wszczeglnoci wtych miejscach, wktrych, napodstawie
uprzednio przeprowadzonych oblicze, stwierdzono wystpowanie pl elektromagnetycznych
opoziomach zblionych dopoziomw dopuszczalnych (pkt5);
przy pomiarach pl elektromagnetycznych uwzgldnia si poprawki pomiarowe, umoliwiajce
uwzgldnienie parametrw pracy instalacji wytwarzajcych tepola najbardziej niekorzystnych
zpunktu widzenia oddziaywania narodowisko (pkt6);
36
za cznik nr 1
pomiary poziomw pl elektromagnetycznych wotoczeniu SBTK wykonuje si podczas pracy
wszystkich urzdze, wwarunkach odpowiadajcych charakterystykom eksploatacyjnym tych
urzdze. Podczas pomiarw poziomw pl elektromagnetycznych rda promieniowania
powinny pracowa zmaksymaln moc (pkt79);
pomiary naley przeprowadza wewszystkich miejscach, wktrych mog przebywa ludzie
(pkt11), wdodatkowych pionach pomiarowych wbudynkach mieszkalnych oraz nabalkonach
itarasach (pkt13).
Rozporzdzeniem RM z21.08.2007 r. zmieniono tre rozporzdzenia RM z09.11.2004 r. W2 ust.1
pkt7obowizujcych od31.08.2007 r. przepisw podano, e doprzedsiwzi mogcych zawsze
znaczco oddziaywa narodowisko, zalicza si instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne
iradiolokacyjne, zwyczeniem radiolinii, emitujce pola elektromagnetyczne oczstotliwociach
od0,03 MHz do300.000 MHz, wktrych rwnowana moc promieniowana izotropowo wyznaczona
dla pojedynczej anteny wynosi nie mniej ni:
a) 2.000 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 100 m
odrodka elektrycznego, wzdu osi gwnej wizki promieniowania tej anteny,
b) 5.000 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 150 m
c) 10.000 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 200 m
d) 20.000 W.
W 3 ust.1 pkt8 tego rozporzdzenia podano, e doprzedsiwzi mogcych potencjalnie
znaczco oddziaywa narodowisko zalicza si instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne
iradiolokacyjne, inne ni wymienione w2 ust.1 pkt7, zwyczeniem radiolinii, emitujce pola
elektromagnetyczne oczstotliwociach od0,03 MHz do300.000 MHz, wktrych rwnowana moc
promieniowana izotropowo wyznaczona dla pojedynczej anteny wynosi nie mniej ni:
a) 15 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 5 m odrodka
elektrycznego, wzdu osi gwnej wizki promieniowania tej anteny;
b) 100 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 20 m odrodka
c) 500 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 40 m odrodka
d) 1.000 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 70 m
odrodka elektrycznego, wzdu osi gwnej wizki promieniowania tej anteny;
e) 2.000 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 150 m i nie
mniejszej ni 100 m odrodka elektrycznego, wzdu osi gwnej wizki promieniowania tej
anteny;
f) 5.000 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 200 m i nie
anteny;
37
za cznik nr 1
g) 10.000 W, amiejsca dostpne dla ludnoci znajduj si wodlegoci nie wikszej ni 300 m inie
anteny.
Od 15listopada 2010 r. rozporzdzeniem RM z09.11.2010 r. (wydanym napodstawie art.60 uioo)
dokonano zmiany kryteriw kwalifikujcych przedsiwzicia domogcych zawsze znaczco lub
potencjalnie znaczco oddziaywa narodowisko.
Najistotniejsza zmiana polegaa natym, e wpoprzednim okresie przyjmowano, i strefa
potencjalnego negatywnego oddziaywania poszczeglnej anteny SBTK narodowisko obejmuje
przestrze wzdu osi gwnej wizki promieniowania tej anteny. Oksztacie tej przestrzeni
decydowaa charakterystyka anteny (szeroko wizki wpionie ipoziomie) podana wspecyfikacji
technicznej kadego ztych urzdze.
Zgodnie zobowizujcym od15listopada 2010 r. rozporzdzeniem RM oddziaywanie anteny
jest rozpatrywane tylko wlinii prostej biegncej odanteny wosi gwnej wizki promieniowania.
Wzwizku zpowyszym faktyczna przestrze oddziaywania anteny nie jest wchwili obecnej brana
pod uwag przy rozstrzyganiu, czy konieczne jest przeprowadzenie oceny oddziaywania tego
przedsiwzicia narodowisko.
W 2 ust.1 pkt. 7, odnonie przypadkw wymienionych wlit. a) dod) iw 3 ust.1 pkt. 8 lit. a) dog)
tego rozporzdzenia unormowano, e rwnowan moc promieniowan izotropowo wyznacza
si dla pojedynczej anteny take wprzypadku, gdy naterenie tego samego zakadu lub obiektu
znajduje si realizowana lub zrealizowana inna instalacja radiokomunikacyjna, radionawigacyjna
lub radiolokacyjna.
Zgodnie z3 ust.2 pkt3 doprzedsiwzi mogcych potencjalnie znaczco oddziaywa
narodowisko zalicza si rwnie przedsiwzicia nieosigajce progw okrelonych w3
ust.1, jeeli pozsumowaniu parametrw charakteryzujcych przedsiwzicie zparametrami
realizowanego lub zrealizowanego przedsiwzicia tego samego rodzaju znajdujcego si naterenie
jednego zakadu lub obiektu osign one progi okrelone wust.1.
Zgodnie zart.61 uioo ocen oddziaywania przedsiwzicia narodowisko przeprowadza si
wramach: postpowania wsprawie wydania decyzji orodowiskowych uwarunkowaniach oraz
postpowania wsprawie wydania decyzji, oktrych mowa wart.72 ust.1 pkt1, 10, 14 i18, jeeli
konieczno przeprowadzenia oceny oddziaywania przedsiwzicia narodowisko zostaa
stwierdzona przez organ waciwy dowydania decyzji orodowiskowych uwarunkowaniach.
Ocen oddziaywania przedsiwzicia narodowisko, stanowic cz postpowania wsprawie
wydania decyzji orodowiskowych uwarunkowaniach, przeprowadza organ waciwy dowydania
tej decyzji. W art. 64 uioo okrelono od kogo naley zasign opinii przed wydaniem
postanowienia okrelajcego zakres raportu ooddziaywaniu przedsiwzicia narodowisko.
Zawarto raportu okrelono wart.66 70 uioo. Zgodnie z art.68 tej ustawy organ, okrelajc
zakres raportu, uwzgldnia stan wspczesnej wiedzy i metod bada oraz istniejce moliwoci
techniczne idostpno danych. Napodstawie art.71 uioo wydaje si decyzj orodowiskowych
uwarunkowaniach, ktra okrela rodowiskowe uwarunkowania realizacji przedsiwzicia. Uzyskanie
decyzji orodowiskowych uwarunkowaniach jest wymagane dla planowanych przedsiwzi
mogcych zawsze znaczco oddziaywa narodowisko oraz przedsiwzi mogcych potencjalnie
znaczco oddziaywa narodowisko.
38
W art.152 Po ustalono, e instalacja, zktrej emisja nie wymaga pozwolenia, mogca negatywnie
oddziaywa narodowisko, podlega zgoszeniu organowi ochrony rodowiska, okrelono rwnie
za cznik nr 1
cozgoszenie takie powinno zawiera. Prowadzcy instalacj jest obowizany dodokonania
zgoszenia przed rozpoczciem jej eksploatacji, ado rozpoczcia eksploatacji instalacji nowo
zbudowanej lub zmienionej wsposb istotny mona przystpi, jeeli organ waciwy doprzyjcia
zgoszenia wterminie 30 dni oddnia dorczenia zgoszenia nie wniesie sprzeciwu wdrodze decyzji.
Informacje zawarte wzgoszeniu, prowadzcy instalacj, objt obowizkiem zgoszenia zuwagi
nawytwarzanie pl elektromagnetycznych, przedkada take pastwowemu wojewdzkiemu
inspektorowi sanitarnemu.
Szczegowe wymagania dotyczce zakresu danych ujtych wzgoszeniu oraz wzr formularza tego
zgoszenia, dla wybranych rodzajw instalacji, uwzgldniajc znaczenie tych danych dla okrelenia
ewentualnego negatywnego oddziaywania instalacji narodowisko, okrelono wrozporzdzeniu
M z2.07.2010 r. ustalono wnim m.in. rodzaje instalacji, z ktrych emisja nie wymaga pozwolenia,
aktrych eksploatacja wymaga zgoszenia, uwzgldniajc ich negatywne oddziaywanie
narodowisko. Zuwagi nawytwarzanie pl elektromagnetycznych doinstalacji negatywnie
oddziaujcych narodowisko zaliczono SBTK tj.instalacje radiokomunikacyjne, radionawigacyjne
iradiolokacyjne, ktrych rwnowana moc promieniowana izotropowo wynosi nie mniej ni 15 W,
emitujce pola elektromagnetyczne o czstotliwociach od30 kHz do300 GHz (Za. Nr2 pkt2) tego
rozporzdzenia.
39
za cznik nr 2
Wykaz wnioskw sformuowanych wwystpieniach pokontrolnych
Lp.
1.
2.
LLU-4101-008-03/2014
z15grudnia 2014 r.
do Prezydenta Miasta Krakowa
Tre/przedmiot wniosku/uwagi
Wniosek: Kwalifikowanie budowy SBTK jako zamierzenia
budowlanego wymagajcego uzyskania pozwolenia nabudow.
Wniosek: Rozwaenie zobowizania operatora SBTK przy
ul.Cechowej 57 ina os. Bohaterw Wrzenia 13 dosporzdzenia
iprzedoenia przegldu ekologicznego.
3.
Wniosek: Wydawanie decyzji oustaleniu lokalizacji, pouprzednim

uzgodnieniu ich projektu zzarzdc drogi, gdy planowane inwestycje
lokalizowane snaobszarach przylegych dopasa drogowego.
4.

budowlanego wymagajcego uzyskanie pozwolenia nabudow.
5.
Wniosek: Egzekwowanie odinwestorw kompletnych projektw

budowlanych stacji bazowych, zawierajcych czci sporzdzone
przez osob posiadajc uprawnienia budowlane wspecjalnoci
telekomunikacyjnej.
6.
LLU-4101-08-01/2014
z15grudnia 2014 r.
do Prezydenta Miasta Lublina
Wniosek: Wyznaczanie obszaru oddziaywania SBTK

wpostpowaniach wsprawie wydawania pozwolenia nabudow
zgodnie zmoc iprzestrzenn charakterystyk anten.
7.
Wniosek: Weryfikowanie wynikw pomiarw doczonych

dozgosze instalacji wytwarzajcych PEM wzakresie spenienia
podstawowych wytycznych dotyczcych metodyki przeprowadzenia
pomiarw, aw razie stwierdzenia brakw konsekwentne korzystanie
zprocedury uzupenienia brakw wzgoszeniach, okrelonej
wart.64 2 Kpa, bd wnoszenia sprzeciwu wtrybie art. 152
ust.4a Po.
8.

budowlanego wymagajcego uzyskania pozwolenia nabudow.
9.
Wniosek: Egzekwowanie odinwestorw kompletnych projektw

budowlanych stacji bazowych, zawierajcych czci sporzdzone
przez osob posiadajc uprawnienia budowlane wspecjalnoci
telekomunikacyjnej.
10.
11.
40
Wystpienie
LLU-4101-08-02/2014
z15grudnia 2014 r.
do Prezydenta Miasta Stoecznego
Warszawy
Wniosek: Dokonywanie kwalifikacji przedsiwzi polegajcych

nabudowie SBTK wzakresie oddziaywania narodowisko lub
analizowanie dokumentw dotyczcych kwalifikacji, przedkadanych
przez inwestorw wramach postpowa owydanie pozwolenia
nabudow lub zgoszenia zamiaru wykonania robt budowlanych.
Wniosek: Wzywanie douzupenienia lub wnoszenie sprzeciwu
dozgosze instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne,
jeeli planowane przedsiwzicie moe znaczco oddziaywa
narodowisko oraz wprzypadku gdy nie odpowiada wytycznym
wzakresie metodyki przeprowadzania pomiarw poziomw pl
elektromagnetycznych.
za cznik nr 3
Wykaz aktw prawnych
1. Ustawa zdnia 14czerwca 1960 ro Kodeks postpowania administracyjnego (Dz.U. z2013 r.,
poz.267 zezm.).
2. Ustawa zdnia 7lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z2013 r., poz.1409 zezm.).
3. Ustawa zdnia 27kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz.U. z2013 r., poz.1232 zezm.).
4. Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U.
z2012 r., poz.647 zezm.).
5. Ustawa zdnia 16lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. z2014 r., poz.243, zezm.).
6. Ustawa zdnia 3padziernika 2008 r. oudostpnianiu informacji orodowisku ijego ochronie,
udziale spoeczestwa wochronie rodowiska oraz oocenach oddziaywania narodowisko
(Dz.U. z2013 r., poz.1235 zezm.).
7. Rozporzdzenie Ministra rodowiska zdnia 30padziernika 2003 r. wsprawie dopuszczalnych
poziomw pl elektromagnetycznych wrodowisku oraz sposobw sprawdzania dotrzymania
tych poziomw (Dz.U. Nr192, poz.1883).
8. Rozporzdzenia Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie okrelenia rodzajw
przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych
uwarunkowa zwizanych z kwalifikowaniem przedsiwzicia do sporzdzenia raportu
ooddziaywaniu narodowisko (Dz.U. Nr257, poz.2573) uchylone 15listopada 2010 r.
9. Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 padziernika 2005 r. w sprawie warunkw
technicznych, jakim powinny odpowiada telekomunikacyjne obiekty budowlane i ich
usytuowanie (Dz.U. Nr219, poz.1864 zezm.).
10. Rozporzdzenie Rady Ministrw dnia 21sierpnia 2007 r. zmieniajce rozporzdzenie wsprawie
okrelenia rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz
szczegowych uwarunkowa zwizanych zkwalifikowaniem przedsiwzicia dosporzdzenia
raportu ooddziaywaniu narodowisko (Dz.U. Nr158, poz.1105).
11. Rozporzdzenie Rady Ministrw zdnia 9listopada 2010 r. wsprawie przedsiwzi mogcych
znaczco oddziaywa narodowisko (Dz.U. Nr213, poz.1397).
12. Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie zgoszenia instalacji
wytwarzajcych pola elektromagnetyczne (Dz.U. Nr130, poz.879).
13. Rozporzdzenie Ministra rodowiska zdnia 2lipca 2010 r. wsprawie rodzaju instalacji, ktrych
eksploatacja wymaga zgoszenia (Dz.U. Nr130, poz.880).
14. Rozporzdzenie Ministra Transportu, Budownictwa iGospodarki Morskiej zdnia 25kwietnia
2012 r. w sprawie szczegowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U. z 2012 r.,
poz.462 zezm.).
41
za cznik nr 4
Wykaz organw, ktrym przekazano informacj owynikach kontroli
1. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
2. Marszaek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
3. Marszaek Senatu Rzeczypospolitej Polskiej
4. Prezes Rady Ministrw
5. Prezes Trybunau Konstytucyjnego
6. Rzecznik Praw Obywatelskich
7. Sejmowa Komisja doSpraw Kontroli Pastwowej
8. Sejmowa Komisja Ochrony rodowiska, Zasobw Naturalnych iLenictwa
9. Sejmowa Komisja Infrastruktury
10. Senacka Komisja rodowiska
11. Senacka Komisja Infrastruktury
12. Szef Kancelarii Prezydenta RP
13. Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrw
14. Szef Kancelarii Sejmu
15. Szef Kancelarii Senatu
16. Minister rodowiska
17. Minister Infrastruktury iRozwoju
18. Gwny Inspektor Nadzoru Budowlanego
19. Gwny Inspektor Ochrony rodowiska
20. Gwny Inspektor Sanitarny
21. Wojewoda Lubelski
22. Wojewoda Mazowiecki
23. Wojewoda Maopolski
24. Dyrektor Polskiego Centrum Akredytacji
42

Nik P 14 092 Stacje Telefonii Komorkowej

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nik P 14 092 Stacje Telefonii Komorkowej

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

LLU-4101-008/2014

Informacja o wynikach kontroli

Najwyszej Izby Kontroli jest dbao o gospodarno i skuteczno w subie

Najwyszej Izby Kontroli jest cieszcy si powszechnym autorytetem

Dyrektor Delegatury NIK w Lublinie:

Wiceprezes Najwyszej Izby Kontroli

Prezes Najwyszej Izby Kontroli

Najwysza Izba Kontroli

1.1. Temat kontroli 6

2. Podsumowanie wynikw kontroli8

2.1. Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci 8

3. Waniejsze wyniki kontroli 12

3.1. Prawidowo lokalizacji SBTK zgodnie z zapisami warunkw z zakresu

4.1. Postpowanie kontrolne i dziaania podjte po zakoczeniu kontroli30

Zdjcie na okadce: niuniuni Fotolia.com

Wyk az stosowanych sk rtw i poj 1

decyzja o rodowiskowych uwarunkowaniach realizacji

rwnowana moc promieniowana izotropowo1.

ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania

ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska.

rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 30 padziernika 2003 r.

rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie

rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 26 padziernika 2005 r.

rozporzdzenie Rady Ministrw dnia 21 sierpnia 2007 r. zmieniajce

rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 9 listopada 2010 r. w sprawie

rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie

stacja bazowa telefonii komrkowej.

ustawa z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnianiu informacji

ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu

1.2 Cel, zakres iokres objty kontrol

1.3 Uzasadnienie podjcia kontroli

ochrony rodowiska zwizanych zemisj pola elektromagnetycznego. Mieszkacy negatywnie

P odsumowanie wynikw kontroli

P odsumowanie wynikw kontroli

P odsumowanie wynikw kontroli

2. Zgoszenia instalacji wytwarzajcych pola elektromagnetyczne, przedkadane przez operatorw

2.2 Uwagi kocowe iwnioski

skadowa 7 V/m) okrelonych rozporzdzeniem M z30.10.2003 r.

P odsumowanie wynikw kontroli

napodstawie pozwolenia nabudow, czy zgoszenia zamiaru wykonania robt

wa niejsze wyniki kontroli

iAB-ID.6733.2.1.2014 decyzja odmowna.

wa niejsze wyniki kontroli

3.2 Wydawanie pozwole nabudow oraz przyjmowanie zgosze wykonania robt

wa niejsze wyniki kontroli

2. Wskontrolowanych urzdach prawidowo prowadzono postpowania wsprawie wydania

3. WKrakowie iWarszawie waciwie ustalano strony postpowa wsprawie wydania pozwolenia

20 WLublinie SBTK przy ul. Cichej 5.

wa niejsze wyniki kontroli

Kwalifikacje przedsiwzi polegajcych nabudowie SBTK wzakresie ich oddziaywania

wa niejsze wyniki kontroli

skierowanym dowszystkich wojewodw oraz wojewdzkich inspektorw nadzoru budowlanego.

wa niejsze wyniki kontroli

stwierdzeniem woparciu oprzedoony przez inwestora graficzny rozkad pl elektromagnetycznych

4. Skontrolowane organy baday obszar oddziaywania nassiednie nieruchomoci 26 jedynie

26 Art.3 pkt2 Prawa budowlanego.

sektorowych bya wysza odpocztkowo deklarowanej.

wa niejsze wyniki kontroli

38 EIRP wzgoszeniu instalacji z2011r. wynosia 12.528W, awzgoszeniu z2013 r. 25.920W.

wa niejsze wyniki kontroli

wa niejsze wyniki kontroli

coniewtpliwie nie uatwia organom architektoniczno-budowlanym wydawania waciwych

67 Wrozumieniu art.3 pkt20 Prawa budowlanego.

1.1. Temat kontroli 6

2. Podsumowanie wynikw kontroli8

2.1. Oglna ocena kontrolowanej dziaalnoci 8

3. Waniejsze wyniki kontroli 12

4.1. Postpowanie kontrolne i dziaania podjte po zakoczeniu kontroli30