1.

Reguła oktetu i dubletu

Wiązanie chemiczne jest to oddziaływanie elektrostatyczne łączące atomy w

cząsteczkach związków chemicznych.

Jedną z przyczyn tworzenia wiązań jest dążność pierwiastków do uzyskania oktetu

lub dubletu elektronowego (całkowitego zapełnienia powłok elektronowych).

Atomy osiągają to poprzez:

- Oddanie elektronów - tworząc kation
- Pobranie elektronów - tworząc anion
- Uwspólniając elektrony

O tym, czy atom (cząsteczka, związek) przyciągnie inny atom decyduje wielkość
elektroujemności.
2. Pierwiastki elektrododatnie i elektroujemne. Elektroujemność.

Elektroujemność jest to tendencja atomu pierwiastka do przyciągania

("zawłaszczania") elektronów walencyjnych innych atomów. Na wielkość
elektroujemności główny wpływ mają dwa czynniki: odległość powłoki walencyjnej od
jądra atomowego oraz dążenie każdego atomu do stworzenia sytuacji, w której
ostatnia obsadzona elektronami powłoka będzie zawierać osiem elektronów.

Liczbowe wartości elektroujemności najczęściej opisujemy zgodnie ze skalą Paulinga

Możemy wyróżnić atomy:

Elektrododatnie — to pierwiastki o małej wartości elektroujemności — chętniej

oddają elektrony np. Na − 1e − → Na + tworzy się kation sodu

Elektroujemne — to pierwiastki o dużej wartości elektroujemności — chętniej

przyjmują elektrony. Br + 1e − → Br − tworzy się anoin bromu
3. .Wiązanie jonowe

Polega na przejściu jednego lub kilku elektronów walencyjnych z atomów pierwiastka

elektrododatniego do atomów pierwiastka elektroujemnego.

Na − 1e − → Na + Cl + 1e − → Cl −

Atom pierwiastka oddający eletrony staje się kationem, a atom przyjmujący elektrony
staje się anionem. Powstałe różoimienne jony przyciągają się siłami
elektrostatycznymi, tworząc wiązanie - sieć jonową.

Wiązania jonowe są wiązaniami mocnymi.

Powstają pomiędzy pierwiastkami, w których różnica elektroujemności jest większa
od 1,7 (wg skali Paulinga).

CaCl2
ΔE = 3,0 - 1,0 = 2,0

Wiązania te tworzą:
- pierwiastki pierwszej grupy (bez wodoru)
- z drugiej grupy (bez berylu) z grupą 16 i 17
- niektóre związki metali z niemetalami np.: Al2O3, CuCl2
większość soli (wiązania jonowe jest między metalem, a resztą kwasową)
4. Wiązanie kowalencyjne, kowalencyjne spolaryzowane.

Wiązanie kowalencyjne (atomowe) - polega na utworzeniu wspólnej pary

elektronów (wiązanie pojedyncze, Cl2 Cl−Cl),

Dwóch wspólnych par elektronów (wiązanie podwójne, O 2 O=O) lub trzech

wspólnych par elektronów (wiązanie potrójne, N2 N≡N), przez dwa atomy, z których
każdy dostarcza do wytworzenia wspólnego dubletu (lub dubletów) taką samą liczbę
niesparowanych elektronów.
Wiązania kowalencyjne występują pomiędzy pierwiastkami, w których różnica
elektroujemności jest równa 0. Przykładami takiego wiązania są cząsteczki
dwuatomowe: H2, O2, N2, Cl2, Br2, I2.

O2
ΔE = 3,5 - 3,5 = 0,0
PH3
ΔE = 2,1 - 2,1 = 0,0
SiH4
ΔE = 2,1 - 1,8 = 0,3

Wiązania kowalencyjne spolaryzowane polega na uwspólnieniu pary elektronów,

ale wspólna para nie należy w jednakowym stopniu do obu atomów, lecz jest
przesunięta w kierunku atomu bardziej elektroujemnego.
H Cl
Zjawisko przesunięcia uwspólnionej pary elektronów w kierunku jednego z atomów,
nosi nazwę polaryzacji wiązania. Taka cząsteczka nazywa się dipolem
elektrycznym, ma dwa bieguny.
−
σ
+
O
σ +
σ
H H
Dipol powstaje, gdy układ atomów w substancji jest niesymetryczny, jak w substancji
H2O lub H2S.Ma to miejsce w przypadku, kiedy atomy pierwiastków różnią się
elektroujemnością, ale różnica nie przekracza 1,7 w skali Paulinga.
Polarność wiązania rośnie w miarę jak zwiększa się różnica miedzy
elektroujemnościami pierwiastków. Jeśli przekroczy wartość 1, 7 wiązanie przyjmuje
charakter jonowy.
Wiązanie spolaryzowane jest najbardziej pospolite dla związków nieorganicznych i
organicznych w skład, których wchodzą atomy niemetali różniących się dość
znacznie wartością elektroujemności.
LiH
ΔE = 2,1 - 1,0 = 1,1
NO
ΔE = 3,5 - 3,0 = 0,5
5. Wiązanie wodorowe.

Wiązanie wodorowe - rodzaj stosunkowo słabego wiązania chemicznego

polegającego głównie na przyciąganiu elektrostatycznym między atomem wodoru i
atomem elektroujemnym zawierającym wolne pary elektronowe.

Dzięki istnieniu wiązań wodorowych możliwe

jest tworzenie się trzeciorzędowych struktur
białek, kwasów nukleinowych i wielu innych
złożonych tworów o dużym znaczeniu
biologicznym.
6. Właściwości związków, a typ wiązania chemicznego.

Właściwości związków a typ wiązania chemicznego.

Związki jonowe Związki kowalencyjne

- ciała stałe, krystaliczne, - tworzą w stanie stałym sieć

- są bardzo twarde i kruche (to nie
znaczy to samo!)
- w stanie stałym nie przewodzą prądu
- wysoka temp. topnienia (5000C)
- w stanie ciekłym (po stopieniu)
przewodzą prąd elektryczny
- rozpuszczalne w rozp. polarnych
- po rozpuszczeniu przewodzą prąd
elektryczny
krystaliczną zbudowaną z odrębnych
cząsteczek
- mają niskie temperatury topnienia i
wrzenia,
- rozpuszczają się w rozpuszczalnikach
niepolarnych lub słabo polarnych.
- skroplone związki kowalencyjne i ich
roztwory, nie przewodzą prądu
elektrycznego