Professional Documents
Culture Documents
1.
Ziemia to jedna z ośmiu planet krążących wokół Słońca. Jako, że Słońce leży w centralnej
części, układ zwany jest Układem Słonecznym, czyli Heliocentrycznym, który należy do
Galaktyki Drogi Mlecznej. Ziemia
Słońce jest stosunkowo małą gwiazdą we Wszechświecie, ale dla nas jest największą,
mającą ogromne znaczenie dla życia na Ziemi. Słońce skupia 99,8 % masy Układu
Słonecznego. Jest kulą gazową, gdzie przebiegają reakcje termojądrowe łączenia wodoru
w hel. Temperatura jego powierzchni wynosi 5500 stopni Celsjusza, ale jądro może
osiągać nawet 15 mln stopni C.
Planeta, ciało niebieskie, krążące wokół gwiazdy, świecące światłem odbitym. Wokół
Słońca po orbitach krążą planety wewnętrzne: Merkury, Wenus Ziemia, Mars (zbudowane
ze skał o dużej gęstości), następnie planetoidy (małe skaliste planetki) i planety
zewnętrzne: Jowisz, Saturn, Uran, Neptun, (najprawdopodobniej gazowe). Planety mogą
posiadać naturalne satelity, czyli Księżyce (tab.1).
2.
W tym samym momencie dla jednych punktów na Ziemi Słońce wschodzi, dla innych
góruje (osiąga najwyższy punkt na horyzoncie podczas widomej wędrówki), a dla jeszcze
innych zachodzi. Różne położenie Słońca w jednej chwili nad różnymi
południkami pozwoliło określić czas słoneczny, na podstawie, którego wprowadzono czas
strefowy i urzędowy.
Czas urzędowy wprowadza się na terenie danego kraju zarządzeniem władz. W Polsce
i w większości krajów UE zimą stosowany jest czas środkowoeuropejski (czas południka
150), a latem czas wschodnioeuropejski (czas południka 30 0).
www.wiking.edu.pl
Rys. 1. Oświetlenie Ziemi w ciągu roku
Ziemia obiega Słońce po orbicie w ciągu roku. Jej oś nachylona jest pod kątem 66 033`.
To powoduje, że w ciągu roku ziemia nie jest jednakowo oświetlona. Wartość 66 033`
przyjmują koła podbiegunowe, wyznaczające granicę występowania dni i nocy polarnych.
Następstwem jest występowanie astronomicznych pór roku – wiosny, lata, jesieni i zimy.
21 III, 23 IX – równonoc
δο = 0°
ho = 90° - φ
φ = 90 – ho gdzie:
ho – wysokość Słońca
φ – szerokość geograficzna
δ – deklinacja Słońca
22 VI – przesilenie letnie
δ = + 23°27'
1. ho = 90° - φ + ( + δ )
2. ho = 90° + φ – ( + δ )
3. ho = 90° - φ – ( +δ )
5. ho = 90° + φ + ( -δ )
6. ho = 90° - φ – ( - δ )
9. Przykłady:
1. Dakar (szer. geogr. 15°N), leży między równikiem a Zwrotnikiem Raka i aby obliczyć h o
w południe 22 VI należy zastosować wzór 2.tj.
2. Manaus (szer. geogr. 3°S), leży między równikiem a Zwrotnikiem Koziorożca i aby
obliczyć ho w południe 22 XII należy zastosować wzór 5. tj.
3. W Buenos Aires (szer. geogr. 35°S ) wysokość Słońca w czasie górowania dnia 22 XII
obliczamy ze wzoru 6. tj.
np. ho = 90° - φ + δ
φ = 90° - ho + δ