You are on page 1of 29

Zad. 4.1. Generator trjfazowy symetryczny zgodny (rys. 4.

1a) o napi ciu 230/400 V zasila


odbiornik po czony w symetryczn gwiazd z przewodem zerowym, (impedancja ZN = 0)
R = 30 , L = 0.2 H. Obliczy wskazania amperomierzy. Narysowa wykres wektorowy.
Przyj faz EA rwn zero.

Rys. 4.1a
Rozwi zanie:
Odbiornik jest symetryczny wi c pr d w przewodzie zerowym rwna si zero, a napi cia na
fazach odbiornika rwnaj si napi ciom generatora. UN = 0, amperomierz AN = 0

UA

EA

230 V.

UB

EB

230e

UC

EC

230e j120

j120 0

230

1
2

230

1
2

j
j

3
2

V.

3
2

V.

Reaktancja cewki dla f = 50 Hz ,


XL
L 314 0.2 62.8 .

314 rad/s

Impedancje faz s rwne i wynosz

ZA

ZB

ZC

jX L

30

j 62.8

69.6e j 64.46

Pr dy fazowe:
0
0
0
UA
UB
UC
IA
3.3e j 64.46 A,
IB
3.3e j175.54 A, I C
3.3e j 55.54 A.
ZA
ZB
ZC
Amperomierze w przewodach fazowych wskazuj warto 3.3 A , s to warto ci skuteczne
pr dw (ich warto jest rwna moduom warto ci zespolonych)
Suma pr dw w ukadzie symetrycznym rwna si zero
I A I B IC 0

Rys. 4.1b. przedstawia wykres wektorowy pr dw i napi fazowych. Pr dy fazowe tworz


symetryczn gwiazd , ktra jest przesuni ta (op niona) o k t
64.460 wzgl dem napi
fazowych.

Rys. 4.1b.
Zad. 4.2. Symetryczny generator trjfazowy (rys.4.2a) o napi ciu 230/400 V i cz stotliwo ci
f 50 Hz, zasila niesymetryczny odbiornik po czony w gwiazd z przewodem zerowym o
impedancji ZN = 0. Warto ci elementw: R = 20 , L = 0.1 H, C = 50 F.
Obliczy pr dy fazowe, pr d w przewodzie zerowym, wskazania watomierzy oraz narysowa
wykres wektorowy.

Rys. 4.2a

Rozwi zanie:
Impedancje poszczeglnych faz wynosz :

2 f

314

rad / s

1
C

XC

63.7

XL

31.4

j 72.60

ZA

jX C

20

j 63.7

66.76e

ZB
ZC

R jX L
20

20

j31.4

37.23e j 57.5

Pr dy fazowe:
Napi cia faz generatora s rwne napi ciom na odbiorniku:
IA

EA
ZA

230
230e

j120 0

IB

EB
ZB

37.23e

j 57.5 0

IC

EC
ZC

230e j120
20

3.44e j 72.6 A

j 72 .60

66.76e

j 177.5 0

6.18e

0
0

11.5e j120 A

Pr d w przewodzie zerowym:

IN

IA

IB

17.09e j130 A

IC

Moce pozorne zespolone


S A E A I A * 230 3.44e
SB

SC

EB I B *

EC I C *

230e

j120

j 72.60

236.6

763

2645 VA

6.18e j177 .5
0

230e j120 11.5e

j 755

j 120

Wynik ten mo na sprawdzi ze wzoru P.


PA
PB
PC

(3.44) 2 20

236.6 W

763 W

2645 W

(6.18) 20
(11.5) 20

j1190
RI 2

VA
VA

st d

PA

236.6 W

st d

PB

763 W

st d

PC

2645 W

Rys. 4.2b
Rys.4.2b. przedstawia wykres wektorowy pr dw i napi .
Zad. 4.3. Generator trjfazowy symetryczny zgodny o napi ciu fazy eA (t ) 200 2 sin t V
zasila odbiornik trjfazowy po czony w niesymetryczn gwiazd bez przewodu zerowego,
rys.4.3a. Obci enie jest rezystancyjne: RA 25 , RB 20 , RC 100 . Obliczy
pr dy fazowe, oraz moc czynn odbiornika. Narysowa wykres wektorowy.

Rys. 4.3a
Rozwi zanie
Odbiornik jest niesymetryczny bez przewodu zerowego wi c nale y obliczy U N

YA E A 1 YB EB
UN

1
2

YA YB

3
2
YC

YC EC
YN

1
2

3
2

YN

UN

RN

1
200
25

nie ma przewodu zerowego

1
200
20

1
3
1
j
200
2
2
100
1
1
1
25 20 100

1
2

3
2

j 69.3 V

20

st d pr dy fazowe

IA

E A U N YA

(180

j 69.3) 0.04 7.2

j 2.77

IB

EB U N YB

( 120

j103.7) 0.05

IC

E A U N YC

( 120

j 242.3) 0.01

1.2

7.71e j 21.04 A
0

j 5.19 7.93e j 220.86 A


j 2.42

2.7e j116.37 A

Poprawno rozwi zania mo na sprawdzi z pierwszego prawa Kirchhoffa dla w za N '


I A I B IC 0
Wykres wektorowy przestawia rys. 4.3b.

Rys. 4.3b
Moc w elemencie rezystancyjnym najpro ciej mo na obliczy z zale no ci
U
( cos
0) oraz z prawa Ohma
P U I,
U R I lub I
R
Podstawiaj c do wzoru na moc otrzymamy
U2
P R I2
R
Moc czynn odbiornika
P PA PB PC
Warto ci skuteczne pr dw s rwne moduom warto ci zespolonych
2
2
2
P RA I A RB I B RC I C
25 7.712 20 7.932 100 2.7 2 3472.8 W.

Moc czynn odbiornika mo na obliczy rwnie bez obliczania U N i pr dw fazowych,


zamieniaj c niesymetryczn gwiazd na niesymetryczny trjk t, rys. 4.3c.

Rys. 4.3c

RA RB
50 .
RC
RB RC
RBC RB RC
200 .
RA
RC RA
RCA RC RA
250 .
RB
Napi cie skuteczne przyo one do poszczeglnych rezystorw trjk ta jest napi ciem
mi dzyfazowym (liniowym) i wynosi 200 3
U2
Moc P
R
St d suma mocy w poszczeglnych rezystorach
RAB

RA

RB

200 3
200 3
200 3
P PAB PBC PCA
3480 W
50
200
250
Po zamianie po czenia w gwiazd na rwnowa ny trjk t pr dy liniowe nie zmieniaj si .

Zad. 4.4. Dla obwodu jak na rys. 4.4a, obliczy rozpyw pr dw, wskazania watomierzy oraz
narysowa wykres wektorowy . Dane: eA (t ) = 200 2 sin t , R = XL = XC =10 . Generator
symetryczny zgodny.

Rys. 4.4a
Rozwi zanie:
Warto ci elementw:
Z A 10 ,
YA
ZB
j10 ,
YB
Z C j10 ,
YC

0.1 S
0.1 S
j 0.1 S

Ukad niesymetryczny bez przewodu zerowego, obliczamy UN

UN

YA E A YB EB YC EC
YA YB YC

1
3
1
j
) j 0.1 200(
2
2
2
0.1 j 0.1 j 0.1

0.1 200

St d pr dy:
I A E A U N YA

34.6 A

IB

EB

U N YB

17.3 j64.64 A

IC

E A U N YC

17.3 + j64.64 A

j 0.1 200(

3
)
2

546 V.

Wskazania watomierzy, zostan obliczone z mocy pozornej zespolonej :


S1 = UACIA* = 200 3e
S2 = UBCIB* =

j 30

( 34.6)

j 200 3 (17.3

10380

j 64.64)

j5993 VA,

22349

st d P1 = 10.38 kW.

j 5993 VA, st d P2 = 22.35 kW.

Suma wskaza watomierzy jest moc czynn pobieran z generatora, wynosi P = 11.97 kW.
i jest tracona w rezystorze w postaci ciepa.
Mo na to sprawdzi licz c P = RIA2 = 10 (34.6)2 = 11.97 kW.

Rys. 4.4b, przedstawia wykres wektorowy pr dw i napi .

Rys. 4.4b
Zad. 4.5. W obwodzie jak na rys. 4.5a, cewk pr dow watomierza w czono w przewd
zerowy, a napi ciow na napi cie mi dzyfazowe. Obliczy wskazania watomierza, wskazanie
amperomierzy oraz narysowa wykres wektorowy. Generator symetryczny zgodny.
Dane: eA t 200 2 sin t V, X A RB RC X N 20 .

Rys. 4.5a
Rozwi zanie :
Admitancje faz wynosz :
YA j 0.05 S,
YB 0.05 S,

YC

0.05 S,

YN

j 0.05 S,

Ukad niesymetryczny z przewodem zerowym, obliczamy UN

YA E A 1 YB EB
UN

1
2

YA YB

3
2
YC

YC EC
YN

1
2

3
2

j 0.05 200 0.05 200


UN

1
2

3
2

j 0.05 0.05 0.05

Pr dy fazowe:
I A E A U N YA
IB

EB U N YB

IC

E A U N YC

j15 A,
j13.66 A ,

j3.66 A,

0.05 200

1
2

3
2

j 0.05

100 +j100 V.

Wskazania amperomierzy:
AA 15.81 A.

AB
AC

13.66 A.
3.66 A.

Pr d w przewodzie zerowym
I N U N YN 5 j5 A.
Z pr dowego prawa Kirchoffa sprawdzamy poprawno
I A I B IC I N

oblicze :

Wskazania watomierza:
0

S U AC I N * 200 3e j 30 5 j 5 2449e j 75 633.8 j 2172.3


Watomierz wska e 633.8 W. (jest to tylko wskazanie watomierza, a nie moc czynna
obci enia)

Rys. 4.5b. Wykres wektorowy


Zad. 4.6. Dla obwodu jak na rysunku 4.6a, obliczy wskazania watomierzy. Generator
symetryczny zgodny o napi ciu EA = 200 V, XL = XC = 100

Rys. 4.6a
Rozwi zanie:

EA
YA

200 V,

EB

j 0,01 S.

YB

Y A E A YB E B YC EC
YA YB YC

IA

E A U N YA

IB

EB

U AC

EA

EC

U BC

EB

EC

S1

U AC I A

P1

3
V, EC
2

200

YC

j 0.01 S.

j 0.01 S.

UN

U N YB

1
2

200

200 1

j 3 V.

2 3 A.
3 3

200

j A.

3
2

3
A.
2

j 200 3 V.

200

3
2

3
2

2 3

600 3

j 600 VA.

600 3 W.

S2

U BC I B

P2

600 3 W.

1
2

j 200 3 3 3

600 3

j1800 VA.

3
V.
2

P1 P2

Suma wskaza watomierzy wynosi zero, moc czynna ukadu jest zero,
nie wyst puj elementy rezystancyjne. Na rys. 4.6b. przedstawiono wykres wektorowy.

Rys. 4.6b
Zad. 4.7. Dla obwodu jak na rysunku 4.7a, obliczy wskazania watomierzy, wskazanie
woltomierza, oraz wykona wykres wektorowy: Generator symetryczny zgodny.
e A (t ) 200 2 sin t V, XL1 = XL2 = 30 , XM = 10 , XC1 = 10 .

Rys. 4.7a
Rozwi zanie:
Dokonujemy eliminacji sprz enia: (dodatnie)

Rys. 4.7b
Po eliminacji impedancje faz wynosz :

ZA
ZB

j10
j 30

j10 0 (rezonans napi , zwarcie fazy A)


j10

Napi cie U N

j 20
EA

ZC

j 30

j10

j 20

200 V

Napi cia fazowe wynosz :


UA= 0,

j150

UB = 200 3e

Pr dy fazowe:
0
U B 200 3e j150
IB
0
ZB
20e j 90

IC

UC
ZC

V,

UC = 200 3e

j150

10 3e j120 A

1500

200 3e j
20e

10 3e j 60 A

j 900

Pr d zwartej fazy A:

IA

IB

IC

30e

j 900

Wskazania watomierzy:
0

S1 U AB I A * 200 3e j 30 30e j 90

S2

U CB I C * 200 3e j 90 10 3e

3000 3
j 60

3000 3

j 9000 VA,

j 3000 VA,

st d

PW1

st d

PW2

3000 3 W.
3000 3 W.

Suma watomierzy jest rwna zero, w obwodzie moc czynna nie wyst puje, s same elementy
reaktancyjne.
Wskazanie woltomierza:
0

U W I A jX C1 30e j 90 10e j 90 300e j180 V.


Woltomierz wska e 300 V.
Rys.4.7c. przedstawia wykres wektorowy.

Rys. 4.7c
Zad. 4.8. Dla obwodu jak na rysunku 4.8a, obliczy rozpyw pr dw, wskazania watomierzy,
moc biern oraz narysowa wykres wektorowy. Generator symetryczny zgodny o napi ciu
faz: e A

200 2 sin t V, C1 = 0.1 F, C2 = 0.2 F, C3 = 0.7 F

Rys. 4.8a
Rozwi zanie:
Admitancje faz wynosz :

YA = j0.1 S, YB = j0.2 S, YC = j0.7 S.


Obci enie jest niesymetryczn gwiazd , obliczamy napi cie UN
1
2

YA E A 1 YB EB
UN

3
2

YA YB

j 0.1 200

YC
1
2

j 0.2 200

UN

j 0.1

Pr dy fazowe:
I A E A U N YA

8.66

j 27

IB

E A U N YB

51.92

j6

IC

E A U N YC

1
2

YC EC

3
2

YN

3
2

j 0.7 200

j 0. 2

1
2

3
2

j 0. 7

70

j86.6 V

28.35e j 72.21 A.

52.26e

j 6.59 0

A.
0

j 21 64.15e j199.1 A.

60.62

Wskazania watomierzy, obliczymy z mocy pozornej zespolonej:

S1 U AC I A * 200 3

PW 1
S2
PW 2

3
2

1
8.66
2

j 27

2078.53

j 9599.4 VA.

2078.4 W.
U BC I B *

j 200 3 51.92

j6

2078.4

j17985.6 VA.

2078.4 W.

Suma wskaza watomierzy wynosi zero, w obwodzie nie ma elementw rezystancyjnych.


Moc biern mo na obliczy ze wzoru : Q
QA

X C1 I A2

10 28.35

QB

X C 2 I B2

5 52.26

X C I 2 st d,

8.04 kvar.
13.65 kvar.
2

QC X C 3 I C2 1.43 64.15
5.88 kvar.
Moc bierna caego obci enia wynosi 27.57 kvar.
Rys. 4.8b. przedstawia wykres wektorowy.

Rys. 4.8b.
Zad. 4.9. Generator trjfazowy symetryczny zgodny (rys. 4.9a) o napi ciu fazy
eA (t ) 300 2 sin t V zasila odbiornik trjfazowy po czony w niesymetryczn gwiazd bez
przewodu zerowego . Obci enie stanowi : X L X C 20 , po czone rwnolegle, oraz

RB

50

, RC

20

. Obliczy wskazanie amperomierza. Narysowa wykres wektorowy.

Rys. 4.9a
Rozwi zanie
W fazie A jest rezonans pr dw st d I A 0
Impedancja Z A
YA 0 ,
YB 0.02 S,
YA E A 1 YB EB
UN

1
2

YA YB

3
2
YC

YC EC
YN

1
2

YC
j

3
2

0.05 S.

0.02 300
UN
UA

1
2

3
2

0.05 300

1
2

3
2

0.02 0.05
EA U N

300 150

j110.6

450

EC U N

150

j 259.8 150

150

j110.6 V.

j110.6 V.

st d wskazanie amperomierza
UA
450 2 110.6 2
I AMP
23.82 A.
XC
20
U B EB U N
150 j 259.8 150 j110.6
UC

j110.6

j370.4 V.
j149.2 V.

I B U BYB
j370.4 0.02
j 7.4 A.
I C U CYC j149.2 0.05 j 7.4 A.
Poprawno oblicze mo na sprawdzi z pr dowego prawa Kirchhoffa I A I B I C
Na rys. 4.9b przedstawiono wykres wektorowy pr dw i napi , zaznaczony pr d
amperomierza jest przesuni ty o 90 stopni wzgl dem napi cia U A (kondensator)

Rys. 4.9b
Zad. 4.10. Dla obwodu jak na rysunku 4.10a, obliczy wskazania watomierzy, wskazanie
woltomierza oraz narysowa wykres wektorowy. Generator symetryczny po czony w
gwiazd o napi ciu fazowym EA = 50 3 V . Odbiornik po czony w trjk t,
impedancje faz: ZAB = 50 , ZBC = 30 + j40 , ZCA = 40 j30 .

Rys. 4.10a
Rozwi zanie:
Napi cia mi dzyfazowe (liniowe) wynosz odpowiednio:
E AB

150e j 30 V, E BC

150e

Pr dy w trjk cie:
E AB
I AB
3e j 30 A, I BC
Z AB

j 90

V, ECA

E BC
Z BC

3e

j 143

150e j150 V.

A,

I CA

ECA
Z CA

3e j187 A.

Pr dy watomierzy (pr dy liniowe):


IA = IAB ICA

IA = 5.58 + j1.86 A.

IC = ICA IBC = 0.6+j1,44 A.


Moce pozorne zespolone:
S1 = UAB IA* = 860 + j178 VA.
S2 = UCB IC*= 220 j90 VA.
Moc czynna :
P1 = 860 W, P2 = 220 W , PCA = P1 + P2 = 1080 W.
Wynik mo na sprawdzi korzystaj c ze wzoru P = RI2, w obwodzie s trzy rezystory i ich
pr dy (warto skuteczna) jest znana i wynosi w ka dej ga zi trjk ta 3 A.
PCA = 32 (50 + 40 + 30) = 1080 W.
Wskazanie woltomierza:

UV = UL + UC = 3e j187 30e

j 90

3e

j143

40e j 90

72

j6

72.24e

j 4 ,8

UV
70.24 V (warto skuteczna wskazana przez woltomierz)
Rys. 4.10b. przedstawia wykres wektorowy.

Rys. 4.10b.
Zad. 4.11. Do sieci trjfazowej jak na rysunku 4.11a, o napi ciu skutecznym 230/400 V,
f = 50 Hz, do czono silnik trjfazowy po czony w gwiazd o mocy pozornej 6 kVA i
cos = 0.9, oraz spawark jednofazow do czon na napi cie mi dzyfazowe (liniowe), o
mocy pozornej 4 kVA i cos = 0.7,
Obliczy pr dy fazowe pobierane z sieci (wskazania amperomierzy). Wykona wykres
wektorowy. Okre li warto
uzwojenia (R i L) silnika, oraz spawarki (RAB i LAB).

Rys. 4.11a
Rozwi zanie:
Silnik jest po czony w symetryczn gwiazd , a wi c jedna faza ma moc pozorn
rwn 2 kVA

Znaj c moc pozorn mo emy obliczy warto skuteczn (modu) pr du IA1


S 2000
S U I
st d I A1
8.69 A
U
230
Z warto ci cos mo emy wyznaczy k t mi dzy napi ciem a pr dem fazy A.
cos = 0.9 to
= 25.84o
Obci enie ma charakter indukcyjny, a wi c pr d b dzie si sp nia wzgl dem napi cia
0

Z racji symetrii napi cie UA1 = EA= 230e j V, (przyj to faz EA rwn zero)
0
pr d I A1 8.69e j 25.84 A. Pozostae pr dy gwiazdy b d odpowiednio z racji symetrii
przesuni te o 1200 i wynosz : I B1

j145 .84 0

8.69e

A, I C 1

8.69e j 94.16 A.

Warto ci elementw:
230
ZA
26.47
st d R Z A cos
23.82 , X L Z A sin
11.53 .
8.69
X L 11.53
St d L
0.037 H.
314
Spawarka stanowi obwd RL do czony do napi cia liniowego
4000
10.04 A.
Z mocy pozornej obliczymy warto skuteczn pr du I AB
230 3
0

Napi cie mi dzyfazowe UAB = EAB = 230 3e j 30 V, (patrz wykres wektorowy)


Z warto ci cos = 0.7 mamy
= 45.570
Obci enie ma jak poprzednio charakter indukcyjny, wi c faza pr du wynosi:
0
300 45.57 0
15.57 0 , a warto zespolona I AB 10.04e j15.57 A.
AB
Warto ci elementw:
230 3
Z AB
39.68
st d RAB Z AB cos
27.77 , X AB Z AB sin
10.04
X AB 28.33
St d LAB
0.09 H
314
Z pr dowego prawa Kirchoffa obliczamy pr dy.
0
0
I A I A1 I AB 8.69e j 25.84 10.04e j15.57 18.66e

IB

I B1 I AB

IC

I C1

8.69e

j145 .84

10.04e

j 15.57

j 20 , 330

28.33

A.

17e j187.4 A.

8.69e j 94.16 A.

Amperomierze wska :
AA = 18.66 A.
AB = 17 A.
AC = 8.69 A.
W celu sprawdzenia poprawno ci oblicze wystarczy doda warto ci zespolone pr dw
IA + IB +IC = 0 co ma miejsce w linii trjprzewodowej.
Rys. 4.11b przedstawia wykres wektorowy.

Rys. 4.11b.
Zad. 4.12. Dla obwodu jak na rysunku 4.12a, transformator zosta obci ony ukadem
symetrycznym po czonym w gwiazd o impedancji faz Z = 12 ,
Przekadnia transformatora n = 50 .
Napi cia liniowe wynosz : U AB1 6000 V, U BC1 6000e
Obliczy moc czynn pobieran przez odbiornik.

j 1200

, U CA1

6000e j120

Rys. 4.12a
Rozwi zanie:
0
0
0
1
3
U AB2 e j 30 120 V ,
U AB1 e j 30 208e j 30 V
, U A2
I A2
n
3
Pr dy watomierzy wynosz :
0
0
0
0
3
I A1
I A2 e j 30
3 0.2e j 30 A, I B1 I A1 e j120
3 0.2e j150 A,
n

U AB2

U A2
Z

10 A ,

Napi cia na watomierzach:

U AC1

6000e j120

6000e

j 600

V, (znak minus oznacza odwrcenie fazy napi cia U CA1 )

U BC1

6000e

j 1200

Moce pozorne zespolone


S1 U AC1 I A1 (1799 j1039) VA

st d P1 = 1799 W

S 2 U BC1 I B1 (1799 j1039) VA


st d P2 = 1799 W
Moc cakowita P = P1 + P2 = 3598 W
Sprawdzenie: Moc czynna wydzieli si w obci eniu ktre ma charakter rezystancyjny
3 x 12 . Pr d w rezystorze wynosi 10 A. Moc czynna 3 RI 2 3600 W.
Niewielkie r nice w obliczeniach wynikaj z zaokr gle liczb.

Zad. 4.13. W obwodzie jak na rys. 4.13a. generator symetryczny o napi ciu fazowym
eA (t ) 230 2 sin 314t V, zasila odbiornik po czony w niesymetryczn gwiazd . Obliczy
wskazania watomierzy. Dane: R1 20 , R2 10 , X L1 30 , X L 2 20 , X M 10 ,
X C 10 . Narysowa wykres wektorowy.

Rys. 4.13a.
Rozwi zanie
Dokonujemy eliminacji sprz enia magnetycznego. Sprz enie jest dodatnie, pr dy I A i I B s
skierowane do gwiazdek.
W obwodzie wyst pi rezonans napi , Z C jX M jX C j10 j10 0
St d w ga zi C jest to zwarcie U C

UN

EC

230e

j120

Przyj to E AB

3 EA

230 3

400 V napi cie mi dzyfazowe (liniowe)

Rys. 4.13b.
Impedancje pozostaych faz
ZA

R1

jX L1

jX M

20

Z B R2 jX L 2 jX M
Napi cia fazowe

j 30

10

UA

EA U N

230e j 0

UB

EB U N

230e

UC

EC U N

j120

j10

j 20

230e120
230e j120

rezonans napi

Pr dy fazowe
0
U A 400e j 30
IA
2e
0 10
Z A 20 2e j 45

j 75 0

20

20 2e j 45

j 20

j 45 0

j10 10

j10 10 2e

230 1

1
2

3
2

400e

1
2

3
2

1
2

230

.
j 30 0

V.

3
2

400e

j 90 0

V.

(zwarcie)

A.

U B 400e j 90
j135 0
A.
20
2
e
Z B 10 2e j 45
Pr du I C nie mo na obliczy w sposb jak powy ej poniewa napi cie i impedancja fazy C
rwnaj si zero.
Pr d I C obliczymy na podstawie pr dowego prawa Kirchhoffa.
IB

I A I B IC 0
St d
0
0
0
IC
I B IC
10 2e j 75 20 2e j135 37.41e j 64 A.
Moc pozorna zespolona
0
0
S1 U AB I A * 400e j 30 10 2e j 75 5656.85e j105
5656.85 cos1050
1464 j5464.1 P1 jQ1

j sin 1050

S 2 U CB I C * 400e j 90 37.41e
13449 j 6559.7 P2 jQ2

j 64 0

14964e j 26

14964 cos 260

j sin 260

Watomierze wskazuje moc czynn P .


Suma wskaza dwch watomierzy w czonych jak na rysunku wskazuj moc czynn
caego obci enia.
St d
P P1 P2
1464 13449 11985 W.
Poprawno rozwi zania sprawdzimy obliczaj c moc czynn w rezystorach R1 i R2 .
2

PR1

R1 I1

PR 2

R2 I 2

20 10 2
2

10 20 2

4000 W.
2

8000 W.

PR1 PR 2 12000 W.
Powstaa niewielka r nica, wynika z zaokr glenia liczb przy obliczeniach.
Rys.4.13c. przedstawia wykres wektorowy pr dw i napi . Na wykresie zaznaczono rwnie
napi cia przyo one do poszczeglnych watomierzy.

Rys. 4.13c
Zad. 4.14. Generator trjfazowy symetryczny po czony w trjk t rys.4.14a. o zadanych
warto ciach impedancji wewn trznej zasila odbiornik po czony w trjk t. Obliczy
wskazania przyrz dw. e A (t ) 230 2 sin 314t V, R X L X C 0.5

Rys. 4.14a
Rozwi zanie
Przedstawiony w zadaniu schemat narysujemy dogodniej do obliczenia metod potencjaw
w zowych (wida prosto elementy mi dzy w zami oraz do czone jedn ko cwk do
wybranego w za) . Przedstawiono to na rys. 4.14b. Uziemiono jeden z w zw, dla
pozostaych wypisano rwnania.
'

'

Rys. 4.14b.
Admitancje poszczeglnych ga zi

YRC

1
R jX C

1
0.5

j 0.5

1 j S,

Napi cia mi dzyfazowe (liniowe) E AB

E AB

400

3
2

1
2

200 3

YRL

1
R jX L

230 3e j 30

1
0.5

j 0.5

1 j S

400e j 30 V.

j 200 V.

Pozostae napi cia generatora tworz trjk t zamkni ty i wynosz , rys. 4.14c.

Rys. 4.13c

ECA

400

3
2

1
2

200 3

j 200 V

E BC
j 400 V
Rwnania potencjaw
V A (2YRL 2YRC ) VC (YRL YRC )

E ABYRC

ECAYRC

VC (2YRL

ECAYRC

EBC YRC

2YRC ) VA (YRL YRC )

podstawiaj c dane liczbowe


4VA

2VC

(1

j ) (200 3

j 200) (1

j )( 200 3

4VC 2VA (1 j ) ( 200 3 j 200) (1


st d
V A 100[(1 3 ) j (1 3 )] V.
Wskazanie woltomierza

j 200)

j )( j 400)

VA 100 ( 3 1) 2 ( 3 1) 2 200 2 V.
Wskazanie amperomierza A1, ilustruje rys. 4.14d

Rys. 4.14d
z napi ciowego prawa Kirchhoffa (oczko)
E AB V A U RL 0
E AB V A I AB Z RC 0

Z RL

0.5

j 0.5

I AB

E AB V A
Z RL

.
(200 3

j 200) 100[(1 3 )
0. 5 j 0. 5

j (1

3 )]

200( 3

j ) A.

I A1 I AB 200 1 3 400 A.
Pr d amperomierza A2
VA
I AB '
200( 3 j ) A.
Z RC
I A 2 I AB ' 400 A.
Z rozwi zania wynika, e pr dy amperomierzy A1 i A2 s rwne.
Obliczamy pr d I CA , potrzebny do obliczenia wskaza amperomierza A3
ECA (V A VC )
I CA
200 3 j 200 200( 3 j ) A.
Z RL
Pr d amperomierza A3
I A I AB I CA 200( 3 j ) [200( 3 j )] 400 3 A.

I A3 I A 400 3 A
Zadanie mo na obliczy bezpo rednio wykorzystuj c symetrie obwodw trjfazowych.
E AB Z RL I AB Z RC I AB '
I AB

I AB e j120

I AB ' I AB ' e j120

I AB (1 e j120 ) I AB ' (1 e j120 )


I AB I AB '
E AB (Z RL Z RC ) I AB
I AB

E AB
Z RL Z RC

200( 3 j )
0.5 j 0.5 0.5 j 0.5

200( 3

j ) A.

I AB ' 200( 3 j ) A.
Wskazanie amperomierza A1 jest rwne wskazaniu amperomierza A2 i wynosi 400 A.
Wskazanie amperomierza A3 jest rwne 400 3 A.
Na rysunku 4.14e. przedstawiono wykres wektorowy obliczonych napi i pr dw

Rys. 4.14e.
Zad. 4.15.Generator trjfazowy symetryczny zgodny o napi ciu fazy eA (t ) 200 2 sin t V
rys. 4.15a, zasila odbiornik trjfazowy po czony w symetryczny trjk t o impedancji faz
R 50 , X L 60 . Obliczy wskazania przyrz dw. Co mierzy tak w czony watomierz.
Narysowa wykres wektorowy.

Rys. 4.15a
Rozwi zanie
Napi cia liniowe (mi dzyfazowe) przyo one do faz trjk ta wynosz .
0
E AB 200 3e j 30 V.

EBC

200 3e

j 90 0

V.

ECA 200 3e j150 V.


Impedancja faz
Z AB Z BC Z CA 50

j 60 78.1e j 50.19

Pr dy fazowe
E AB 200 3e j 30
I AB
0
Z AB 78.1e j 50.19

4.43e

j 20.190

50.190

A..

Pozostae pr dy mo na napisa z symetrii ukadu, b d przesuni te w fazie o 1200 wzgl dem


siebie i b d miay rwne moduy.
st d

I CA

4.43e j (

20.19 0 120 0 )

4.43e j 98.81 A.

I BC

4.43e j (

20 .19 0 120 0 )

4.43e

j 140.19 0

A.

Pr d I A obliczymy z I-go prawa Kirchhoffa.


0

I A I AB I CA 4.43e j 20.19 4.43e j 98.81 7.67e j 50.19 A.


Pr d ten mo na rwnie napisa bezpo rednio wykorzystuj c symetrie ukadu.
Pr d I A jest przesuni ty (op niony) wzgl dem pr du I AB o 300 , a jego modu jest o
wi kszy od moduu I AB
0

I A 4.43 3e j ( 20.19 30 ) 7.67e j 50.19 A.


Amperomierz wska e warto 7.67 A.
Wskazanie watomierza
0

S U BC I A* 200 3e j 90 7.67 j 50.19 2656.96e


Watomierz wska e warto 2040.54 W.

j 39.810

(2040.54

j1700.45) VA.

Tak w czony watomierz su y do pomiaru moce biernej w odbiorniku symetrycznym


zasilanym lini trjprzewodow . Wskazanie watomierza nale y pomno y przez 3
Q 2040.54 3 3534.31 var.
Na rys. 4.15b. przedstawiono wykres wektorowy pr dw i napi .

Rys. 4.15b.
Zad. 4.16. Silnik indukcyjny przedstawiony na rys. 4.16a.

zasilany jest z niesymetrycznego


0

115 V, EB 230e j120 V, EC 230e j120 V.


Impedancje silnika dla poszczeglnych harmonicznych s rwne Z 0 (8 j12) ,
Z1 (15 j10) , Z 2 5 , a impedancje linii zasilaj cych Z l j 5 . Obliczy pr dy
fazowe.
napi cia o napi ciach fazowych: E A

Rys. 4.16a
Rozwi zanie

Poniewa ukad nie ma przewodu zerowego, wiec skadowa zerowa pr du nie pynie,
I 0 0 . Obliczymy skadowe zgodn i przeciwn .
0
0
0
0
1
1
E1
E A aEB a 2 EC
115 e j120 230e j120 e j120 230e j120
191.7 V
3
3
0
0
0
0
1
1
E2
E A a 2 EB aEC
115 e j120 230e j120 e j120 230e j120
38.3 V
3
3
a nast pnie skadow zgodna i przeciwn pr du
0
191.7
E1
I1
9.04e j 45 A
Z l Z1 j 5 15 j10
0

0
38.3 38.3e j180
I2
5.41e j135 A
j 45 0
j 5 5 5 2e
Zl Z 2
Obliczymy pr dy fazowe
0
0
I A I 0 I1 I 2 9.04e j 45 5.41e j135
2.57 j 2.57

E2

IB

I0

a 2 I1

aI 2

IC

I0

aI1

a2I2

IA

3.62 A, I B

j120

9.04e

e j120 9.04e
IC

12.64 A.

j 45
j 45 0

e j120 5.41e j135


e

j 120 0

5.41e j135

3.62e
0

j 45 0

10.14
7.56

j 7.56 12.64e j 216.7 A


0

j10.14 12.64e j 53.32 A

You might also like