You are on page 1of 33

PREZES

URZDU OCHRONY
KONKURENCJI I KONSUMENTW
ADAM JASSER

DDK-61-19/14/AB
Warszawa, dn. 30 grudnia 2015 r.
wersja niezawierajca tajemnicy przedsibiorstwa [***]

DECYZJA nr DDK-28/2015
I. Na podstawie art. 27 ust. 1 i 2 w zwizku z art. 24 ust. 1 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r.
o ochronie konkurencji i konsumentw (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 184 ze zm.) w zwizku z art. 3
ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz
ustawy Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 945), po przeprowadzeniu
postpowania w sprawie stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw,
Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw uznaje za praktyk naruszajc
zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24 ust. 2 pkt 3 ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw dziaania T-Mobile Polska S.A. z siedzib w Warszawie, polegajce
na informowaniu konsumentw bdcych stron umw o wiadczenie przez T-Mobile Polska
S.A. usug telekomunikacyjnych, o jednostronnej zmianie warunkw tych umw z dniem 1
wrzenia 2014 r., polegajcej na podwyszeniu opaty abonamentowej, w sytuacji braku zoenia
przez konsumenta do dnia 1 wrzenia 2014 r. owiadczenia woli o rozwizaniu umowy w razie
braku akceptacji nowych warunkw, co narusza art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r.
o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz. U. Nr 171, poz. 1206 ze zm.) oraz
godzi w zbiorowe interesy konsumentw,
i stwierdza zaniechanie jej stosowania z dniem 2 sierpnia 2014 r.
II. Na podstawie art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 w zw. z art. 27 ust. 2 ustawy z dnia 16 lutego
2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 184 ze zm.) w zwizku
z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw oraz ustawy Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 945), po
przeprowadzaniu postpowania w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw, Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw nakada na T-Mobile Polska
S.A. z siedzib w Warszawie rodki usunicia trwajcych skutkw naruszenia w postaci:
1) obowizku wypacenia - w terminie 4 miesicy od dnia uprawomocnienia si decyzji kwoty 65 z (sownie: szedziesit pi zotych) kademu z konsumentw, do ktrych
zostaa wysana informacja o jednostronnej zmianie warunkw umowy o wiadczenie
usug telekomunikacyjnych przez T-Mobile Polska S.A., o ktrej mowa w pkt. I
rozstrzygnicia niniejszej decyzji, ktrzy powinni zosta powiadomieni o moliwoci
1

uzyskania rekompensaty w sposb okrelony w pkt. II.2 oraz poinformowali T- Mobile


Polska S.A. o woli skorzystania z niej;
2) obowizku poinformowania wszystkich konsumentw, do ktrych zostaa wysana
informacja o jednostronnej zmianie warunkw umowy o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych przez T-Mobile Polska S.A., o ktrej mowa w pkt. I rozstrzygnicia
niniejszej decyzji, o przysugujcej im rekompensacie poprzez:
a) wysanie w terminie 2 miesicy od dnia uprawomocnienia si decyzji - do kadego
z konsumentw, do ktrych zostaa wysana informacja o jednostronnej zmianie
warunkw umowy wskazanej w pkt. I, pisemnej informacji oraz wiadomoci sms
informujcej o przysugujcej rekompensacie oraz sposobie poinformowania TMobile Polska S.A. przez konsumenta o woli skorzystania z tej rekompensaty, w tym
o koniecznoci wskazania przez konsumenta sposobu realizacji przez T-Mobile
Polska S.A. rekompensaty (wedug wyboru konsumenta - przelewem bankowym,
przekazem pocztowym lub przez potrcenie); przy czym czas na podjcie przez
konsumenta tych czynnoci nie moe by krtszy ni 1 miesic;
b) dwukrotn publikacj, na koszt T-Mobile Polska S.A., w terminie 30 (trzydziestu) dni
od daty uprawomocnienia si przedmiotowej decyzji, informacji o przysugujcej
rekompensacie oraz sposobie poinformowania T-Mobile Polska S.A. przez
konsumenta o woli skorzystania z tej rekompensaty, w tym o koniecznoci wskazania
przez konsumenta sposobu realizacji przez T-Mobile Polska S.A. rekompensaty
(wedug wyboru konsumenta - przelewem bankowym, przekazem pocztowym lub
przez potrcenie), na jednej z piciu pierwszych stron dziennika o zasigu
oglnopolskim ze rednim nakadem dziennym w wysokoci co najmniej 100 000 (sto
tysicy) egzemplarzy w module obejmujcym co najmniej 25% strony, czarn
czcionk Times New Roman nie mniejsz ni 10 (dziesi) punktw, na jasnym tle;
3) obowizku publikacji niniejszej decyzji w caoci, na koszt T-Mobile Polska S.A. na
stronie internetowej tego przedsibiorcy (w dacie wydania niniejszej decyzji jest to strona
internetowa www.t-mobile.pl), w cigu 30 (trzydziestu) dni od daty uprawomocnienia si
przedmiotowej decyzji, w ten sposb, e odnonik do treci decyzji powinien zosta
umieszczony na stronie gwnej oraz utrzymywania jej na przedmiotowej stronie
internetowej przez okres 1 (jednego) miesica od daty opublikowania na stronie
internetowej.
III. Na podstawie art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji
i konsumentw (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 184 ze zm.) w zwizku z art. 3 ustawy z dnia 10
czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz ustawy Kodeks
postpowania cywilnego (Dz. U. 2014 r., poz. 945), Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji
i Konsumentw nakada na T-Mobile Polska S.A. z siedzib w Warszawie, patn do budetu
pastwa, kar pienin w wysokoci 4 501 666 z (sownie: cztery miliony piset jeden tysicy
szeset szedziesit sze zotych), z tytuu naruszenia zakazu, o jakim mowa w art. 24 ust. 1
i ust. 2 pkt. 3 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw, w zakresie okrelonym w punkcie I
rozstrzygnicia niniejszej decyzji.
IV. Na podstawie art. 77 ust. 1 w zwizku z art. 80 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie
konkurencji i konsumentw (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz. 184 ze zm.) w zwizku z art. 3 ustawy
2

z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz ustawy
Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U. 2014 r., poz. 945), oraz na podstawie art. 263 1 i art.
264 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postpowania administracyjnego (j.t .Dz. U.
z 2013 r., poz. 267 ze zm.) w zwizku z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw,
obcia si T-Mobile S.A. z siedzib w Warszawie kosztami przeprowadzonego postpowania
w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw oraz zobowizuje si tego
przedsibiorc do zwrotu Prezesowi Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw kosztw
postpowania w kwocie 72,40 z (sownie: siedemdziesit dwa zote czterdzieci groszy)
w terminie 14 dni od daty uprawomocnienia si niniejszej decyzji.

Uzasadnienie
Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw (dalej take Prezes Urzdu)
majc na uwadze napywajce do Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw skargi
konsumenckie, jak rwnie publikacje medialne1, przeprowadzi postpowanie wyjaniajce
w sprawie wstpnego ustalenia czy T-Mobile Polska S.A. z siedzib w Warszawie (dalej take
Spka lub T-Mobile) dopucia si naruszenia przepisw uzasadniajcego wszczcie
postpowania w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw lub naruszenia
chronionych prawem interesw konsumentw uzasadniajcego podjcie dziaa przewidzianych
w odrbnych ustawach w zwizku z modyfikacj warunkw wiadczenia usug w ramach
zawartych z konsumentami umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych (sygn. akt DDK405-38/14/AB).
W dniu 19 listopada 2014 r. Prezes Urzdu wszcz postpowanie w sprawie stosowania
przez T-Mobile praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w art. 24
ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw (dalej jako
uokik), polegajcej na informowaniu konsumentw bdcych stron umw o wiadczenie
przez T-Mobile Polska S.A. usug telekomunikacyjnych, o jednostronnej zmianie warunkw tych
umw z dniem 1 wrzenia 2014 r., polegajcej na podwyszeniu opaty abonamentowej,
w sytuacji braku zoenia przez konsumenta do dnia 1 wrzenia 2014 r. owiadczenia woli
o rozwizaniu umowy w razie braku akceptacji nowych warunkw, co mogo narusza art. 4 ust.
1 ustawy z dnia 23 sierpnia 2007 r. o przeciwdziaaniu nieuczciwym praktykom rynkowym (Dz.
U. Nr 171, poz. 1206 ze zm.), dalej jako upnpr, oraz godzi w zbiorowe interesy konsumentw.
Postanowieniem z dnia 19 listopada 2014 r. Prezes Urzdu zaliczy w poczet dowodw
w postpowaniu w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw nastpujce
dokumenty zgromadzone w trakcie postpowania wyjaniajcego (sygn. akt DDK-40538/14/AB):
postanowienie oraz zawiadomienie o wszczciu postpowania wyjaniajcego z dnia 8
sierpnia 2014 r.;
pisma T-Mobile Polska S.A. z dnia 27 sierpnia 2014 r., 1 wrzenia 2014 r. oraz 14
1

np. http://supermarket.blox.pl/2014/08/T-Mobile-do-klientow-dawajcie-kase-albo-mozecie.html;
http://www.telepolis.pl/wiadomosci/t-mobile-podnosi-abonament-w-niektorych-starych-taryfach,2,3,31059.html;
http://www.spidersweb.pl/2014/07/tmobile-podwyzka-zmiana-taryfy.html.

padziernika 2014 r. - wraz z zacznikami;


postanowienie o zamkniciu postpowania wyjaniajcego z dnia 20 padziernika 2014 r.
W celu dokonania ustale stanu faktycznego sprawy, Prezes Urzdu wzywa Spk
w toku prowadzonych postpowa do przekazania danych informacji i dokumentw, a take do
przekazania stanowiska w sprawie, jak rwnie przedstawia swoje stanowisko w toku
postpowania w pismach z dnia: 8 sierpnia 2014 r. (postpowanie wyjaniajce o sygn. akt DDK405-38/14/AB), 19 listopada 2014 r., 30 stycznia 2015 r., 5 maja 2015 r., 15 maja 2015 r. 27 lipca
2015 r., 18 sierpnia 2015 r. , 31 sierpnia 2015 r. oraz 29 padziernika 2015 r. (postpowanie
w sprawie praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw).
W toku prowadzonych postpowa Spka przekazaa dane informacje i dokumenty
oraz stanowisko w sprawie w pismach z dnia: 27 sierpnia 2014 r., 1 wrzenia 2014 r., 14
padziernika 2014 r. (postpowanie wyjaniajce o sygn. akt. DDK-405-38/14/AB), 4 grudnia
2014 r., 15 grudnia 2014 r., 13 stycznia 2015 r., 13 lutego 2015 r., 18 lutego 2015 r., 21 kwietnia
2015 r., 28 maja 2015 r., 30 lipca 2015 r., 3 sierpnia 2015 r., 4 sierpnia 2015 r., 24 sierpnia 2015
r., 8 wrzenia 2015 r. 18 wrzenia 2015 r., 21 padziernika 2015 r. 24 listopada 2015 r. oraz 26
listopada 2015 r. (postpowanie w sprawie stosowania praktyki naruszajcej zbiorowe interesy
konsumentw).
W toku postpowania w sprawie praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw,
w pimie z dnia 18 lutego 2015 r. Spka przedstawia propozycj zobowizania w rozumieniu
art. 28 uokik w zwizku z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw oraz ustawy Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U. 2014 r., poz.
945). Przedmiotowa propozycja ulegaa w toku postpowania modyfikacjom, a jej ostateczny
ksztat zosta okrelony w pimie Spki z dnia 30 lipca 2015 r. i przedstawia si nastpujco.
[***]
W pimie z dnia 24 listopada 2015 r. T-Mobile wycofaa zoon propozycj
zobowizania. Tym samym nie istniej przesanki do dokonania przez Prezesa Urzdu jej oceny
pod ktem art. 28 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz kryteriw wskazanych
w Wyjanieniach w sprawie wydawania decyzji zobowizujcej w sprawach praktyk
ograniczajcych konkurencj oraz praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw
(dostpne pod adresem: https://uokik.gov.pl/wyjasnienia_i_wytyczne.php).
W toku postpowania poprzedzajcego wydanie niniejszej decyzji, T-Mobile przedstawia
nastpujce opinie prawne:
1) opini prof. dr hab. Stanisawa Pitka z dnia 13 padziernika 2014 r. (zacznik do pisma
Spki z dnia 14 padziernika 2014 r.)
W przedmiotowej opinii autor zajmuje stanowisko, zgodnie z ktrym dopuszczalne jest
dokonanie przez dostawc usug telekomunikacyjnych zmiany zawartej z abonentem na czas
oznaczony umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, w szczeglnoci zmiany
polegajcej na podwyszeniu ceny usugi, zarwno w odniesieniu do umw zawartych na czas
nieoznaczony, jak i oznaczony. Autor wskazuje, e dopuszczalno takiej zmiany nie jest
ograniczona do przypadkw spowodowanych zmian obowizujcego prawa, lecz obejmuje
take zmiany umw spowodowane zmian polityki kontraktowej lub cenowej dostawcy usugi.
W ocenie autora jednoznacznym potwierdzeniem, e umowy, przy ktrych w zwizku
4

z ich zawarciem udzielana jest abonentowi ulga, mog by zmieniane z inicjatywy dostawcy
w okresie obowizywania umowy, jest uregulowanie przez ustawodawc w sposb caociowy
skutkw takiej zmiany dla kwestii zwrotu ulgi (por. regulacje art. 60 a ust. 2 ustawy z dnia 16
lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne, j. t. Dz. U. z 2014 r., poz. 243 ze zm., dalej rwnie jako
pt, oraz art. 60 a ust. 3 pt oraz analogiczna regulacja w zakresie zmiany cennika art. 61 pt).
Jednoczenie w przedmiotowej opinii autor wskazuje na dodatkowy warunek
dopuszczalnoci modyfikacji warunkw umowy w postaci koniecznoci zastrzeenia takiej
moliwoci w treci umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych (art. 56 ust. 3 pkt 9 pt,
zgodnie z ktrym umowa o wiadczenie publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych,
wymagajca formy pisemnej lub elektronicznej powinna okrela tryb i warunki dokonywania
zmian umowy).
2) opini prof. dr hab. Sawomira Dudzika i dr. Jacka Bachuta z dnia 14 padziernika 2014 r.
(zacznik do pisma Spki z dnia 14 padziernika 2014 r.)
Wnioski sformuowane przez autorw opinii sprowadzaj si do stwierdzenia, i
dostawcy usug telekomunikacyjnych maj prawo do dokonywania zmian cen wiadczonych
usug, w tym do ich podwyszania (rwnie w odniesieniu do umw zawartych na czas
oznaczony), a uprawnieniu temu towarzysz gwarancje ochrony abonentw, takie jak prawo do
zapoznania si ze zmianami z odpowiednim wyprzedzeniem, prawo do bezkosztowego
wypowiedzenia umowy czy prawo do przeniesienia numeru danego abonenta przy zmianie
dostawcy usug telekomunikacyjnych.
3) opini prof. dr hab. Marka Wierzbowskiego i r.pr. Kamilli Pomorskiej z dnia 30 lipca 2015 r.
(zacznik do pisma Spki z dnia 3 sierpnia 2015 r.).
W opinii sformuowano nastpujce wnioski:
Prawo telekomunikacyjne, regulujc w sposb szeroki, szczegowy i kompleksowy
sytuacje zwizane ze zmian wzorcw umw w sektorze telekomunikacyjnym, zarwno
w zakresie trybu jak i warunkw tych zmian, stanowi regulacj szczegln wobec
zawartej w Kodeksie cywilnym (art. 3841 kc);
regulacje zawarte w Prawie telekomunikacyjnym , w tym w szczeglnoci art. 60a i 61 pt
nie stanowi odpowiednika art. 3841 kc, gdy oprcz kwestii technicznych odnosz si
take do materialnych podstaw dokonywania zmiany wzorcw umw w sektorze
telekomunikacyjnym oraz konstruuj odpowiedni mechanizm ochronno-gwarancyjny dla
abonentw;
Prawo telekomunikacyjne jako lex specialis wobec przepisw Kodeksu cywilnego
dopuszcza jednostronn zmian warunkw umowy przez dostawc usug
telekomunikacyjnych na czas oznaczony, jak rwnie zmian elementw przedmiotowo
istotnych takiej umowy, w tym ceny, bez formuowania dodatkowych, szczeglnych
wymaga w tym obszarze, na co w ocenie sporzdzajcych opini wskazuje przede
wszystkim wykadnia literalna art. 60 a ust. 1 pt (dostawca usug dorcza abonentowi
tre kadej proponowanej zmiany), a w odniesieniu do kwestii zmiany cennika regulacje
o analogicznym charakterze zamieszczone w art. 61 ust. 5, ust. 51 oraz ust. 6 pt;
dla prawnie skutecznej jednostronnej zmiany wzorcw umw w sektorze
telekomunikacyjnym wystarczajce jest zachowanie wymogw okrelonych
5

w odpowiednich przepisach Prawa telekomunikacyjnego;


odrbna regulacja ustawowa, jak w zakresie zmiany wzorcw umownych stanowi
przepisy Prawa telekomunikacyjnego wycza konieczno dodatkowego zastosowania
tzw. umownej klauzuli modyfikacyjnej dla skutecznego przeprowadzenia procesu zmiany
umowy przez operatora telekomunikacyjnego.
Postanowieniem z dnia 27 lipca 2015 r. Prezes Urzdu zaliczy w poczet dowodw
w prowadzonym postpowaniu w sprawie praktyk naruszajcych zbiorowe interesy
konsumentw ekspertyz naukow pt. Moliwo i sposoby eliminacji z obrotu prawnego
postanowie umownych uznanych przez Sd Ochrony Konkurencji i Konsumentw za abuzywne
z dnia 27 czerwca 2015 r. autorstwa dr hab. Moniki Namysowskiej przy wspudziale prof. dr
hab. Tadeusza Skocznego.
W opinii wskazano, e zgodnie z pogldami doktryny i przewaajcej czci
orzecznictwa, ktre podzielaj rwnie autorzy opinii, dla wprowadzenia zmiany we wzorcu
umownym w oparciu o art. 3841 kc nie jest wystarczajce spenienie tylko trzech przesanek
wynikajcych wprost z wykadni literalnej tego przepisu, takich jak:
konieczno wystpowania zmienianego postanowienia we wzorcu umownym;
cigo stosunku prawnego wystpujcego pomidzy stronami;
okoliczno, e propozycja zmiany wzorca zostaa przedstawiona stronie przed jej
wejciem w ycie, a strona nie wypowiedziaa umowy w najbliszym terminie
wypowiedzenia;
lecz istnieje rwnie konieczno zamieszczenia w umowie tzw. klauzuli modyfikacyjnej
o odpowiedniej treci. Brak respektowania tej przesanki skutkowaby, w ocenie autorw opinii,
istotnym naruszeniem zasady pacta sunt servanda, poniewa strona wydajca wzorzec byaby
uprawniona, waciwie w sposb nieograniczony do zmiany treci stosunku zobowizaniowego,
za adherent musiaaby si tym zmianom albo podporzdkowa albo wypowiedzie umow.
W opinii wskazano ponadto, e w umowach z konsumentami klauzula modyfikacyjna musi
spenia wymogi okrelone poprzez wykadni art. 3841 kc w zw. z art. 3853 pkt 10 kc. Wskazany
przepis uznaje za tzw. szare klauzule takie postanowienia, ktre uprawniaj kontrahenta
konsumenta do jednostronnej zmiany umowy bez wanej przyczyny wskazanej w tej umowie.
Oznacza to zatem, e niedopuszczalne s klauzule modyfikacyjne sformuowane w sposb
blankietowy, ktre dopuszczaj zmian wzorca w kadej sytuacji lub w przypadku zaistnienia
wanych przyczyn bez ich wskazania. Autorzy opinii stwierdzaj w niej jednoznacznie, e
konsument w oparciu o tre klauzuli modyfikacyjnej musi mie moliwo przewidzenia,
w jakich konkretnie sytuacjach, jakie postanowienia umowy, i w jakim zakresie mog ulega
jednostronnym zmianom. Odmienna interpretacja godziaby w ich ocenie w wymg precyzyjnego
i jednoznacznego formuowania katalogu wanych przyczyn uprawniajcych do skorzystania
z klauzuli modyfikacyjnej.
W pimie z dnia 13 lutego 2015 r. T-Mobile wniosa o umorzenie prowadzonego
postpowania powoujc si na fakt, i w jego ramach Prezes Urzdu prezentuje odmienn od
dotychczas stosowanej interpretacj postanowie umownych opartych na przepisach pt. W ocenie
Prezesa Urzdu ww. wniosek nie zasugiwa na uwzgldnienie, gdy przedmiotem prowadzonego
postpowania nie bya ocena zgodnoci z prawem klauzul modyfikacyjnych wykorzystywanych
6

przez Spk, ale weryfikacja, czy T-Mobile bya uprawniona do dokonania jednostronnej
zmiany warunkw umownych, o ktrej mowa w pkt I rozstrzygnicia decyzji.
Zgodnie z zasad wyraon w art. 10 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 roku Kodeks
postpowania administracyjnego (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm., dalej jako
kpa), pismem z dnia 25 listopada 2015 r. Prezes Urzdu zawiadomi Spk o zakoczeniu
postpowania dowodowego, wyznaczajc termin na zapoznanie si z aktami niniejszej sprawy.
W dniu 8 grudnia 2015 r. z aktami sprawy zapozna si penomocnik Spki.
Prezes Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw ustali, co nastpuje.
T-Mobile Polska S.A. z siedzib w Warszawie, operator sieci T-Mobile, jest
przedsibiorc wpisanym do Rejestru Przedsibiorcw Krajowego Rejestru Sdowego
prowadzonego przez Sd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie XIII Wydzia
Gospodarczy Krajowego Rejestru Sdowego pod numerem KRS: 0000391193. Ponadto,
dziaalno telekomunikacyjna jest dziaalnoci regulowan i podlega wpisowi do rejestru
przedsibiorcw telekomunikacyjnych prowadzonego przez Prezesa Urzdu Komunikacji
Elektronicznej. T-Mobile Polska S. A. z siedzib w Warszawie jest wpisana do rejestru
przedsibiorcw telekomunikacyjnych pod nr 4.
W toku prowadzonego postpowania w sprawie praktyki naruszajcej zbiorowe interesy
konsumentw Prezes Urzdu ustali, e T-Mobile w dniach [***] wysaa do niektrych
abonentw (w tym rwnie konsumentw) powiadomienia o zmianie warunkw umowy
o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, polegajcej na podwyszeniu o 5 z opaty
abonamentowej. Wszystkie powiadomienia o zmianie warunkw umowy przekazane kanaem
tradycyjnym (listownie) zostay wysane [***], za powiadomienia skierowane do konsumentw,
ktrzy wyrazili stosown zgod na przesyanie wszelkich powiadomie o zmianie warunkw
umw/cennika w formie elektronicznej, zostay wysane [***].
W ww. komunikatach Spka poinformowaa, e zmiany te wejd w ycie z dniem 1
wrzenia 2014 r. Abonenci zostali take poinformowani o prawie do rozwizania umowy
w trybie w niej okrelonym w przypadku braku akceptacji zmian w terminie do dnia ich wejcia
w ycie, tj. 1 wrzenia 2014 r. W przedmiotowym komunikacie zamieszczono rwnie
informacj, e przypadku rozwizania umowy przez abonenta z powodu braku akceptacji zmian
warunkw umowy, Spce nie przysuguje roszczenie o zapat kary umownej.
Ponadto, Spka poinformowaa, e w przypadku abonentw, ktrzy posiadaj umow na
czas okrelony, obnieniu o 120 z ulega wysoko ulgi oraz maksymalnej, ustalonej przy
zawarciu umowy, wartoci kary umownej przewidzianej na okoliczno rozwizania umowy
przez abonenta lub przez dostawc usug telekomunikacyjnych z winy abonenta przed upywem
okresu, na jaki umowa zostaa zawarta.
W informacji o dokonywanej zmianie umowy Spka poinformowaa rwnie
o moliwoci przejcia na nowe oferty JUMP.
Powiadomienia zostay skierowane do abonentw bdcych stronami umw
o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartych zarwno na czas oznaczony, jak i na czas
nieoznaczony, dotyczcych usugi gosowej, jak i mobilnej transmisji danych, ktrzy zawarli
7

umowy odpowiednio [***] (w przypadku konsumentw korzystajcych z usug gosowych) oraz


[***] (konsumenci korzystajcy z usug mobilnej transmisji danych). Grup docelow
przedmiotowych zmian stanowili abonenci prywatni (konsumenci) w liczbie [***] oraz abonenci
biznesowi, korzystajcy z oferty promocyjnej na zawarcie umowy bez zakupu telefonu w liczbie
[***].
Jednostronna zmiana warunkw umw dotyczya w przewaajcej wikszoci umw
zawartych na czas oznaczony [***] konsumentw, tj. [***] % wszystkich umw zawartych
z konsumentami, ktrych warunki zostay jednostronnie zmienione (pismo Spki z dnia 27
sierpnia 2014 r.; postpowanie wyjaniajce o sygn. akt DDK-405-38/14/AB).
Na podstawie informacji przekazanych przez Spk w toku postpowania, Prezes Urzdu
ustali, e w chwili informowania przez T-Mobile o dokonaniu jednostronnej zmiany warunkw
umowy, o ktrej mowa powyej, redni czas pozostay do zakoczenia umowy zawartej na czas
oznaczony wynosi [***] (pismo Spki z dnia 30 lipca 2015 r.).
Spka w pimie z dnia 27 sierpnia 2014 r. (postpowanie wyjaniajce o sygn. akt DDK405-38/14/AB) wyjania przyczyny dokonania zmiany warunkw umowy zakwestionowanej
w pkt. I rozstrzygnicia decyzji [***].
W oparciu o przekazane przez Spk powysze informacje, Prezes Urzdu ustali, e
dokonana przez Spk jednostronna zmiana warunkw umowy, bya konsekwencj przyjtej
strategii biznesowej.
W toku postpowania (pismo Spki z dnia 4 grudnia 2014 r.) ustalono, e w dacie
informowania przez Spk o dokonaniu jednostronnej zmiany warunkw umw,
w wykorzystywanym przez Spk wzorze umowy oraz aneksu do umowy o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych znajdoway si klauzule umowne o nastpujcej treci:
9.3 W przypadku proponowanych przez Operatora zmian warunkw Umowy okrelonych
w niniejszym Kontrakcie Gwnym lub w Regulaminie, oraz w przypadku proponowanych przez
Operatora zmian w Cenniku, stosuje si nastpujce zasady:
9.3.1. Operator poinformuje Abonenta o treci proponowanych zmian oraz uprawnieniach
przysugujcych Abonentowi w zwizku z tymi propozycjami. Wskazane informacje zostan
przekazane
(a) do publicznej wiadomoci na stronie internetowej www.tmobile.pl oraz
(b) na pimie chyba, e abonent zada, aby dostarcza mu je wycznie drog elektroniczn na
wskazany przez Abonenta w tym celu adres e-mail albo w inny sposb przewidziany w przepisach
prawa. Przekazanie informacji odbdzie si z wyprzedzeniem co najmniej jednego miesica przed
wprowadzeniem proponowanych zmian w ycie. Wyprzedzenie to moe by krtsze, gdy przepisy
prawa przewiduj moliwo zastosowania krtszego terminu. W przypadku braku akceptacji
proponowanych zmian Abonent ma prawo rozwiza Umow z zachowaniem 30-dniowego okresu
wypowiedzenia, ze skutkiem na koniec Cyklu Rozliczeniowego rozpoczynajcego si po dniu
dorczenia wypowiedzenia Operatorowi. W celu rozwizania Umowy Abonent musi w terminie
do dnia wejcia w ycie proponowanych przez Operatora zmian, zoy stosowne owiadczenie
w formie pisemnej w Punkcie Sprzeday lub na adres Operatora (do zachowania tego terminu
wystarczy wysanie owiadczenia przed jego upywem). W takim przypadku proponowane zmiany
nie wchodz w ycie, chyba e taki skutek bdzie wynika z przepisw prawa. W przypadku
8

nieskorzystania przez Abonenta w terminie okrelonym powyej z prawa wypowiedzenia Umowy,


proponowana zmiana wchodzi w ycie w terminie wskazanym w informacji o zmianie warunkw
Umowy.
9.3.1.1. W przypadku propozycji zmiany warunkw Umowy okrelonych w Regulaminie lub
propozycji zmiany w Cenniku, gdy zmiana taka
(a) wynika bezporednio ze zmiany przepisw prawa ,
(b) powoduje obnienie cen Usug Telekomunikacyjnych,
(c) powoduje dodanie nowej usugi lub
(d) wynika z decyzji regulatora rynku telekomunikacyjnego ,
Operator podaje tre proponowanych zmian jedynie do wiadomoci publicznej na www.tmobile.pl.
9.3.1.2. Jeeli konieczno wprowadzenia zmiany warunkw umowy okrelonych w niniejszym
Kontrakcie Gwnym lub w Regulaminie albo zmiany w Cenniku wynika wycznie ze zmiany
stawki podatku od towarw i usug stosowanej dla Usug Telekomunikacyjnych, Operator podaje
jedynie do wiadomoci publicznej na www.t-mobile.pl informacje o:
9.3.1.2.1. zmianie warunkw Umowy okrelonych w niniejszym Kontrakcie Gwnym lub
w Regulaminie albo zmiany w Cenniku, o terminie jej wprowadzenia, wraz ze wskazaniem
miejsca udostpnienia treci zmiany lub miejsca udostpnienia warunkw Umowy okrelonych
w niniejszym Kontrakcie Gwnym, Regulaminu lub Cennika uwzgldniajcych t zmian,
9.3.1.2.2. prawie wypowiedzenia Umowy przez Abonenta w przypadku braku akceptacji tych
zmian oraz
9.3.1.2.3. koniecznoci zwrotu ulgi udzielonej Abonentowi przez Operatora w zwizku
z zawarciem Umowy, w przypadku skorzystania przez Abonenta z prawa do jej wypowiedzenia.
9.4. Operator niezwocznie poinformuje Abonenta na pimie o zmianie nazwy (firmy), adresu lub
siedziby, chyba e Abonent zoy danie otrzymywania tych informacji drog elektroniczn na
wskazany przez Abonenta w tym celu adres e-mail albo w inny sposb przewidziany w przepisach
prawa. Informacja o powyszych zmianach nie stanowi zmiany warunkw Umowy.
9.5. Tryb i warunki dokonywania zmian Umowy mog by inne ni wskazane wyej, jeli bdzie to
wynika wprost z przepisw prawa lub mieszczcego si w ich ramach porozumienia stron.
Z kolei w treci Regulaminu wiadczenia Usug Telekomunikacyjnych w brzmieniu
obowizujcym w dacie informowania przez Spk o dokonaniu jednostronnej zmiany
warunkw umw znajdowaa si klauzula modyfikacyjna o nastpujcej treci:
11 ust. 8 Operator zastrzega sobie prawo do zmiany Cennika, w szczeglnoci do zmiany cen
Usug Telekomunikacyjnych, w trakcie trwania Umowy z zachowaniem warunkw okrelonych
w przepisach powszechnie obowizujcego prawa i Umowy (pismo Spki z dnia 4 grudnia 2014
r.).
W toku postpowania T-Mobile przedstawia (pismo Spki z dnia 4 grudnia 2014 r.)
w ujciu chronologicznym zmiany postanowie umowy, aneksu do umowy oraz regulaminu
wiadczenia usug telekomunikacyjnych odnoszcych si do kwestii zmiany warunkw czcego
konsumenta ze Spk stosunku zobowizaniowego, jakie miay miejsce od dnia zawarcia
9

pierwszej umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, rozumianej przez Spk jako


najstarsza obowizujca umowa (umowa z listopada 2008 r.) objta zmianami i obowizujca do
dnia poinformowania abonentw o dokonanych zmianach. Postanowienia takie byy
zamieszczane w ww. wzorcach umownych od 2009 r. (pierwszy wzorzec umowy i aneksu
zawierajcy takie postanowienia obowizywa od 06.07.2009 r.)
Opisany wyej stan faktyczny zosta ustalony przez Prezesa Urzdu po odmowie
uwzgldnienia wniosku T-Mobile z dnia 4 grudnia 2014 r. o dopuszczenie i przeprowadzenie
dowodu z zezna nastpujcych wiadkw, pracownikw Spki:
1. [***] Eksperta ds. Regulacyjnych;
2. [***] Gwnego Specjalisty ds. Regulacji Prawnych Telekomunikacji;
na okoliczno:
stanowiska prezentowanego przez przedstawicieli Prezesa UOKiK co do treci i sposobu
rozumienia klauzul modyfikacyjnych stosowanych przez operatorw (w tym T-Mobile)
w umowach z konsumentami, w szczeglnoci, e klauzule stosowane przez operatorw
(w tym T-Mobile) s zgodne z prawem;
treci ustale uzgodnionych pomidzy Prezesem UOKiK a przedsibiorcami
telekomunikacyjnymi zrzeszonymi w izbach gospodarczych, ktrzy brali udzia
w pracach dotyczcych transparentnoci;
powstawania Stanowiska Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
w sprawie transparentnoci umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych.
Prezes Urzdu nie uwzgldni ww. wniosku z uwagi na fakt, i tre wzorcw umownych
wykorzystywanych przez T-Mobile w obrocie konsumenckim, w tym zamieszczonych w nich
klauzul modyfikacyjnych, nie bya bezporednio przedmiotem prowadzonego postpowania.
Analiza treci klauzul modyfikacyjnych, zamieszczonych w wykorzystywanych przez Spk
w obrocie konsumenckim wzorcach umw, dokonana w ramach niniejszego postpowania,
prowadzona bya jedynie w kontekcie konkretnego stanu faktycznego. Celem jej nie bya wic
kontrola zgodnoci treci ww. postanowie z przepisami prawa, lecz ocena, czy stosowane
klauzule modyfikacyjne w ksztacie wykorzystywanym przez Spk na dzie dokonywania
zmian warunkw umowy daway Spce podstawy do jednostronnej zmiany warunkw umowy
w zakresie, o ktrym Spka informowaa konsumentw. Tym samym, wnioskowany rodek
dowodowy by irrelewantny z punktu widzenia ustalenia stanu faktycznego sprawy.
Podkrelenia wymaga rwnie, e Stanowisko Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji
i Konsumentw w sprawie transparentnoci umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych
dotyczy zagadnienia niezwizanego z przedmiotem niniejszego postpowania, tj. konstrukcji
umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych. W treci Stanowiska nie zostao omwione
zagadnienie klauzul modyfikacyjnych w umowach o wiadczenie usug telekomunikacyjnych.
Pojawiajce si w treci Stanowiska fragmenty dotyczce jednostronnej zmiany warunkw
umowy naley odczytywa w kontekcie regulacji pt odnoszcych si, jak wskazano powyej, do
trybu dokonywania zmian nie stanowi one natomiast analizy przypadkw, kiedy zmiany te
bd dopuszczalne. Wskaza naley rwnie, e tre Stanowiska jest faktem powszechnie
znanym, a dokument ten jest publicznie dostpny na stronie internetowej Urzdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw (https://uokik.gov.pl/aktualnosci.php?news_id=3104).
10

Prezes Urzdu zway, co nastpuje.

Naruszenie interesu publicznego


Podstaw do rozstrzygnicia sprawy w oparciu o przepisy ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw jest uprzednie zbadanie przez Prezesa Urzdu, czy w danej sprawie zosta
zagroony interes publiczny. Stwierdzenie zagroenia interesu publicznego pozwala na realizacj
celu ustawy, wskazanego w art. 1 ust. 1 uokik, ktrym jest m.in. ochrona interesw
konsumentw. Interes publiczny przejawia si take w postaci zbiorowego interesu
konsumentw. W ocenie Prezesa Urzdu, rozpatrywana sprawa ma charakter publiczny, gdy
wie si z ochron praw wszystkich konsumentw korzystajcych z usug telekomunikacyjnych
wiadczonych przez Spk w ramach ofert objtych jednostronn zmian warunkw umw,
ktrzy mogli by naraeni na negatywne skutki nieuczciwej praktyki rynkowej stosowanej przez
Spk. Przyjcie, e w zwizku z kwestionowan w pkt. I rozstrzygnicia decyzji praktyk
doszo do zagroenia interesu publicznego uzasadniaj rwnie pochodzce od konsumentw
sygnay bdce przyczynkiem do podjcia przez Prezesa Urzdu w niniejszej sprawie dziaa
w zakresie posiadanych kompetencji dotyczcych ochrony zbiorowych interesw konsumentw.
Ponadto, niniejsza sprawa dotyczy nie tylko sytuacji konsumentw abonentw TMobile, ktrzy zostali poinformowani przez Spk o dokonaniu jednostronnej zmiany warunkw
umowy, ale w szerokim znaczeniu zagadnienia ochrony interesw konsumentw na gruncie
ich prawa do realizacji umowy na warunkach, ktre zostay ustalone przy jej zawarciu oraz
dopuszczalnoci dokonywania ich jednostronnej zmiany przez przedsibiorc w oparciu o jasne
i przejrzyste kryteria zawarte w klauzuli modyfikacyjnej o stosownym brzmieniu.
W wietle powyszego, uzasadnione byo w niniejszej sprawie podjcie przez Prezesa
Urzdu dziaa przewidzianych w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentw.
Ocena dziaa T-Mobile w aspekcie naruszenia zakazu stosowania praktyki
naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw (pkt I rozstrzygnicia decyzji)
Zgodnie z art. 24 ust. 1 uokik, zakazane jest stosowanie praktyk naruszajcych zbiorowe
interesy konsumentw. Art. 24 ust. 2 uokik stanowi, i przez praktyk naruszajc zbiorowe
interesy konsumentw rozumie si godzce w nie bezprawne dziaanie przedsibiorcy,
w szczeglnoci nieuczciwe praktyki rynkowe (pkt 3). Konsumentem w rozumieniu przepisw
uokik jest osoba fizyczna dokonujca z przedsibiorc czynnoci prawnej niezwizanej
bezporednio z jej dziaalnoci gospodarcz lub zawodow (art. 221 ustawy z dnia 23 kwietnia
1964 r. Kodeks cywilny, j.t. Dz. U. z 2014 r, poz. 121 ze zm., dalej jako kc, w zw. z art. 4 pkt
12 uokik). Zbiorowe interesy konsumentw podlegaj ochronie przed dziaaniami
przedsibiorcw, ktre s sprzeczne z prawem, tj. przepisami okrelonych aktw prawnych oraz
zasadami wspycia spoecznego i dobrymi obyczajami. W zwizku z powyszym, dla uznania
dziaania za niezgodne z zawartym w uokik zakazem stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe
interesy konsumentw naley wykaza, i spenione zostay kumulatywnie trzy nastpujce
przesanki:
A) kwestionowane dziaanie jest dziaaniem przedsibiorcy;
B) dziaanie to jest bezprawne;
11

C) dziaanie to godzi w zbiorowe interesy konsumentw.


Ad A)
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw zawiera legaln definicj przedsibiorcy.
Zgodnie z jej art. 4 pkt 1 w zw. z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy
o ochronie konkurencji i konsumentw oraz ustawy Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U.
2014 r., poz. 945), pod pojciem tym naley rozumie przedsibiorc w rozumieniu przepisw
ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie dziaalnoci gospodarczej (j.t. Dz. U. z 2015 r., poz.
584 ze zm.), dalej jako: usdg, oraz: a) osob fizyczn, osob prawn, a take jednostk
organizacyjn niemajc osobowoci prawnej, ktrej ustawa przyznaje zdolno prawn,
organizujc lub wiadczc usugi o charakterze uytecznoci publicznej, ktre nie s
dziaalnoci gospodarcz w rozumieniu przepisw o dziaalnoci gospodarczej, b) osob
fizyczn wykonujc zawd we wasnym imieniu i na wasny rachunek lub prowadzc
dziaalno w ramach wykonywania takiego zawodu, d) zwizek przedsibiorcw w rozumieniu
pkt 2, z wyczeniem przepisw dotyczcych koncentracji [trzeci czon definicji przedsibiorcy
zawartej w art. 4 pkt 1 lit. c) znajduje zastosowanie wycznie w postpowaniach w sprawach
koncentracji]. Natomiast w myl art. 4 ust. 1 usdg, przedsibiorc jest osoba fizyczna, osoba
prawna i jednostka organizacyjna niebdca osob prawn, ktrej odrbna ustawa przyznaje
zdolno prawn wykonujca we wasnym imieniu dziaalno gospodarcz. Waciw dla
przedsibiorcy dziaalnoci gospodarcz jest zarobkowa dziaalno wytwrcza, budowlana,
handlowa, usugowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze z, a take
dziaalno zawodowa, wykonywana w sposb zorganizowany i cigy (art. 2 usdg).
T-Mobile Polska S.A. z siedzib w Warszawie jest spk prawa handlowego wpisan do
rejestru przedsibiorcw Krajowego Rejestru Sdowego pod numerem 0000391193, prowadzc
we wasnym imieniu dziaalno gospodarcz polegajc na wiadczeniu usug
telekomunikacyjnych. Nie ulega zatem wtpliwoci, i posiada status przedsibiorcy
w rozumieniu powoywanego powyej art. 4 pkt 1 uokik. Tym samym, Spka przy
wykonywaniu dziaalnoci gospodarczej podlega rygorom okrelonym w ustawie o ochronie
konkurencji i konsumentw i jej dziaania mog podlega ocenie w aspekcie naruszenia zakazu
stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw.
Ad B)
Bezprawno tradycyjnie ujmowana jest jako sprzeczno z obowizujcym porzdkiem
prawnym. Bezprawno jest kategori obiektywn. Pojcie porzdek prawny obejmuje nakazy
i zakazy wynikajce z norm prawa powszechnie obowizujcego, a take nakazy i zakazy
wynikajce z zasad wspycia spoecznego i dobrych obyczajw (wyrok Sdu Okrgowego
w Warszawie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw z dnia 13 listopada 2007 r., sygn. akt.
XVII AmA 45/07). Rozwaenia przy ocenie bezprawnoci wymaga zatem kwestia, czy
zachowanie przedsibiorcy byo zgodne czy te niezgodne z obowizujcymi zasadami porzdku
prawnego. Dla stwierdzenia bezprawnoci dziaania przedsibiorcy bez znaczenia pozostaje
strona podmiotowa czynu.
Dopuszczalno dokonania jednostronnej zmiany warunkw umowy
Aby ustali, czy kwestionowana w ramach postpowania poprzedzajcego wydanie
niniejszej decyzji praktyka bya bezprawna i moga skutkowa wprowadzeniem konsumenta

12

w bd, konieczne jest uprzednie zbadanie, czy Spka miaa prawo dokonania jednostronnej
zmiany warunkw umowy opisanej w pkt. I rozstrzygnicia decyzji.
Tryb zmiany warunkw umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych okrela
przepis art. 60a pt.
Zgodnie z art. 60a ust. 1 pkt 1 pt, dostawca publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych jest obowizany dorczy na pimie abonentowi bdcemu stron umowy
zawartej w formie pisemnej lub elektronicznej tre kadej proponowanej zmiany warunkw
umowy, w tym okrelonych w regulaminie wiadczenia publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych. Wyjtek od powyszej zasady stanowi sytuacja, kiedy abonent zoy
danie okrelone w art. 60a ust. 1b pt.
Zgodnie z art. 60a ust. 1 pkt 2 pt, dostawca publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych dorcza abonentowi niebdcemu stron umowy zawartej w formie
pisemnej lub elektronicznej, ktry udostpni swoje dane, o ktrych mowa w ust. 1a, tre kadej
proponowanej zmiany warunkw umowy okrelonych w regulaminie wiadczenia publicznie
dostpnych usug telekomunikacyjnych. Analogicznie do przypadku, o ktrym mowa w art. 60a
ust 1 pkt 1 pt, wyjtek od wskazanej zasady stanowi sytuacja, kiedy abonent zoy danie
okrelone w art. 60a ust. 1b pt.
Z kolei przepis art. 60a ust. 1 pkt 3 pt stanowi, e dostawca publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych podaje do publicznej wiadomoci tre kadej proponowanej zmiany
warunkw umowy okrelonych w regulaminie wiadczenia publicznie dostpnych usug
telekomunikacyjnych. Zatem w przypadku zmiany warunkw umowy okrelonych w regulaminie
konieczne bdzie nie tylko dorczenie abonentowi treci kadej proponowanej zmiany, lecz take
podanie jej do publicznej wiadomoci.
Art. 60a ust. 1 pt zawiera rwnie inne postanowienia regulujce techniczne aspekty
dokonywania zmiany warunkw umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych
tj. zastrzeenie, i realizacja obowizkw, o ktrych mowa w art. 60a ust. 1 pkt 1-3 pt powinna
nastpi z wyprzedzeniem co najmniej jednego miesica przed wprowadzeniem zmian w ycie
(przy czym okres ten moe by krtszy, jeeli publikacja aktu prawnego, z ktrego wynika
konieczno wprowadzenia zmian, nastpuje z wyprzedzeniem krtszym ni miesic przed jego
wejciem w ycie lub okres taki wynika z decyzji Prezesa Urzdu Komunikacji Elektronicznej)
oraz postanowienie, w myl ktrego abonent powinien zosta poinformowany o prawie
wypowiedzenia umowy w przypadku braku akceptacji tych zmian, przy czym termin na
realizacj tego prawa nie moe by krtszy ni do dnia ich wejcia w ycie.
Art. 60a ust. 2 pt stanowi, e w razie skorzystania z prawa do wypowiedzenia umowy,
o ktrym mowa w ust. 1, dostawcy publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych nie
przysuguje zwrot ulgi, o ktrej mowa w art. 57 ust. 6 pt, o czym abonent powinien zosta
rwnie poinformowany. Zgodnie natomiast z wyjtkiem wskazanym w ust. 3, dostawca
publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych nie zostanie pozbawiony moliwoci
wystpienia z roszczeniem, o ktrym mowa w art. 57 ust. 6 pt, w przypadku, gdy konieczno
wprowadzenia zmian, o ktrych mowa w art. 60a ust. 1 pt, wynika bezporednio ze zmiany
przepisw prawa albo z usunicia niedozwolonych postanowie umownych albo wynika
z decyzji Prezesa UKE, o ktrej mowa w art. 63 ust. 2a pt.

13

W ocenie Prezesa Urzdu analiza treci zawartych w art. 60a, dotyczcych: sposobu
poinformowania abonenta przez dostawc publicznie dostpnych usug telekomunikacyjnych
o proponowanych zmianach (art. 60a ust. 1 pkt 1 i 2 dorcza, art. 60a ust. 1 pkt 3 podaje
do publicznej wiadomoci), okresu wyprzedzenia, z jakim powinno nastpi poinformowanie
abonenta, wymogu poinformowania abonenta o prawie do wypowiedzenia umowy, wskazania
minimalnej dugoci terminu na realizacj przez abonenta tego uprawnienia, treci dania, ktre
abonent moe zoy na mocy ust. 1b czy wreszcie ograniczenia w zakresie moliwoci
wystpienia przez dostawc usug z roszczeniem, o ktrym mowa w art. 57 ust. 6 pt, wskazuje, e
w przypadku art. 60a pt mamy do czynienia z regulacj odnoszc si do samego przebiegu
procesu dokonywania zmiany, tj. do praw i obowizkw stron umowy o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych, ktre aktualizuj si dopiero w przypadku propozycji dokonania zmiany
warunkw umowy.
Tym samym, art. 60a pt nie moe zosta uznany za regulacj wyczerpujc w aspekcie
dokonywania zmian warunkw umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych, bo o ile
kompleksowo reguluje tryb dokonywania takich zmian (tj. ich techniczne aspekty), o tyle nie
odnosi si do kwestii samej dopuszczalnoci oraz warunkw (przesanek) ich dokonywania (ktre
powinny zosta okrelone w treci klauzul modyfikacyjnych), nie okrela bowiem stanw
faktycznych, w jakich dokonanie zmian byoby moliwe, jak rwnie nie wskazuje przesanek
dokonywania tych zmian. Regulacje zawarte w art. 60a pt naley zatem uzna za odnoszce si
do etapu dokonywania zmiany warunkw umowy nastpujcego ju po dokonaniu weryfikacji
w przedmiocie samej ich dopuszczalnoci.
Elementy konieczne umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych okrelaj przepisy
art. 56 ust. 3 pt. Zgodnie z art. 56 ust. 3 pkt 9 pt, jednym z obowizkowych elementw umowy
jest okrelenie trybu i warunkw dokonywania zmian umowy. Wymg ten oznacza, e
zastrzeenie przez przedsibiorc moliwoci wprowadzania jednostronnych zmian w umowie
powinno wiza si z zamieszczeniem odpowiedniego (tj. speniajcego wymagania stawiane
klauzulom modyfikacyjnym) postanowienia w treci takiej umowy zawieranej z abonentem (o ile
konieczno dokonania zmiany nie wynika bezporednio z przepisw prawa). Przepis art. 56 ust.
3 pkt 9 pt prowadzi zatem do wniosku, e art. 60a pt nie stanowi samodzielnej podstawy do
wprowadzania zmian, jeeli przedsibiorca nie okreli w umowie warunkw wprowadzenia do
niej jednostronnych zmian. Wniosek ten jest aktualny nie tylko na gruncie zmian, ktrych sposb
wprowadzenia okrelono art. 60a pt, ale take zmian, ktrych tryb wprowadzenia przewidziano
w art. 61 pt dotyczcym posugiwania si cennikiem. Majc na uwadze, e zmiana ceny prowadzi
w konsekwencji do zmiany warunkw umowy, naley przyj, e jest objta sformuowanym
w art. 56 ust. 3 pkt 9 pt wymogiem, dotyczcym okrelenia w umowie trybu i warunkw
dokonywania w niej zmian. Niemniej jednak, proste przeniesienie treci art. 60a oraz 61 pt do
umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych a wic wskazanie trybu, w jakim
proponowane zmiany powinny zosta do umowy wprowadzone nie moe zosta uznane za
wprowadzenie do treci umowy klauzuli modyfikacyjnej obejmujcej swoim zakresem stany
faktyczne upowaniajce do wprowadzania zmian warunkw umowy a wic okrelenie
warunkw, ktre musz by spenione, by zmiana warunkw umowy moga by uznana za
dopuszczaln.
Na marginesie naley zaznaczy, e co jest szczeglnie istotne w kontekcie tych
sektorw rynku, dla ktrych ustawodawca nie przewidzia odrbnych rozwiza podobn
14

funkcj do art. 60a i art. 61 pt, dotyczcych modyfikacji warunkw umw o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych, peni art. 3841 kc odnoszcy si do modyfikacji wzorca umowy. Przepis
ten rwnie okrela jedynie tryb dokonywania zmiany wzorcw umw, przy jednoczesnym
zastrzeeniu, e obejmuje to ju etap nastpujcy po momencie dokonania oceny samej
dopuszczalnoci wprowadzania zmian.
Zawierane umowy nie powinny co do zasady by zmieniane w trakcie ich
obowizywania, co jest naturaln konsekwencj zasady pacta sunt servanda. Majc jednak na
uwadze realia umw o charakterze cigym zawieranych na rynku konsumenckim w brany usug
telekomunikacyjnych, naley rozrni umowy zawierane na czas nieoznaczony, w ktrych nie
zastrzeono oznaczonego okresu zobowizania, ktre najczciej s umowami zawieranymi na
warunkach standardowych, niepromocyjnych, oraz umowy zawierane na czas oznaczony (w tym
take umowy z oznaczonym okresem zobowizania w ramach umowy na czas nieoznaczony),
w ktrych obowizuj warunki promocyjne. Nie ulega bowiem wtpliwoci, e nawet
w powszechnym odbiorze wrd konsumentw na rynku usug telekomunikacyjnych umowy te
s wyranie odrniane w aspekcie uprawnienia do zmiany ich warunkw w czasie ich
obowizywania. I tak: umowa zawarta na czas nieoznaczony jest stosunkiem kontraktowym
otwartym, ktry moe zosta przez kad ze stron wypowiedziany, a w konsekwencji (z upywem
przewidzianego w umowie okresu wypowiedzenia) ulec rozwizaniu bez dodatkowych
konsekwencji finansowych dla konsumenta w postaci np. obowizku zwrotu proporcjonalnie
zmniejszonej ulgi, ktra zostaa udzielona w zwizku z zawarciem umowy. Odmiennie sytuacja
ksztatuje si w przypadku umw zawieranych na czas oznaczony. W ograniczonym czasowo
stosunku kontraktowym strony umawiaj si na cile okrelone warunki. W zamian za nisz,
promocyjn cen wiadczonych usug lub bogatszy w stosunku do oferty standardowej wolumen
tych usug, konsument zobowizuje si do pozostawania w umowie przez oznaczony czas.
Mechanizm ten, z jednej strony przewidujcy atrakcyjne warunki dla wiadczeniobiorcy,
z drugiej strony zapewniajcy ekonomiczn opacalno wiadczenia dla usugodawcy (z uwagi
na przewidziany czas trwania umowy, co wie si z odpowiednimi wpywami z tytuu
wiadczonych usug), zapewnia rwnowag kontraktow dla obydwu stron.
W obydwu przypadkach wymogiem minimalnym, ktry powinien zosta speniony przez
podmiot (przedsibiorc) dokonujcy jednostronnej zmiany warunkw umowy o wiadczenie
usug telekomunikacyjnych jest zamieszczenie odpowiednich postanowie (klauzul
modyfikacyjnych) w stosowanych przez niego umowach (wzorcach umowy). Konsument
bowiem, jako sabsza strona stosunku prawnego, powinien mie wiadomo, e wic si
umow z dostawc usug telekomunikacyjnych, moe spodziewa si z jego strony zmiany
warunkw czcego ich kontraktu. Obowizku zamieszczenia w umowie stosownej klauzuli
modyfikacyjnej nie niweluje zapewnienie przez przedsibiorc moliwoci wypowiedzenia przez
abonenta umowy w sytuacji braku akceptacji jednostronnej zmiany jej warunkw uprawnienie
to przewiduj wprost przepisy prawa (art. 60a i n. pt; art. 3841 kc), ktre dotycz zarwno umw
zawieranych na rynku konsumenckim (B2C), jak i profesjonalnym (B2B).
W obu rodzajach umw klauzule modyfikacyjne powinny w sposb transparentny
okrela przesanki i kryteria moliwych jednostronnych zmian warunkw umowy ze strony
przedsibiorcy. Wymg ten naley rozumie w ten sposb, e zawarta w umowie klauzula
modyfikacyjna powinna wskazywa stany faktyczne, w ktrych moe doj do jednostronnej
zmiany stosunku prawnego, oraz kryteria takich zmian poprzez odniesienie si do pewnych
(moliwie skonkretyzowanych) kategorii takich sytuacji. Jednake umowy zawarte na czas
15

oznaczony w ogle nie powinny podlega jednostronnym zmianom dokonywanym przez


przedsibiorc w zakresie istotnych elementw umowy. Jedynym moliwym wyjtkiem w tym
zakresie moe by zaistnienie sytuacji niezalenych od przedsibiorcy o wyjtkowym
charakterze. W takim przypadku moliwe byoby zatem przy zaoeniu istnienia w umowie
klauzuli modyfikacyjnej dokonanie przez przedsibiorc zmiany rwnie istotnych elementw
umowy. Sytuacje takie naleaoby jednak traktowa jako odstpstwo in minus od przyjtych
w obrocie konsumenckim standardw, dopuszczalne jedynie w sytuacjach cakowicie
niezalenych od dziaa proponenta, takich jak np. zaistnienie siy wyszej (przykadowo
zniszczenie infrastruktury wykorzystywanej do wiadczenia usugi wskutek katastrofy
naturalnej).
Majc na uwadze powysze, nie mona zgodzi si z tezami zaprezentowanymi
w opiniach prawnych przedstawionych przez T-Mobile w toku postpowania w szczeglnoci
z pogldem, e pt, regulujc w sposb szeroki i kompleksowy sytuacje zwizane ze zmian
wzorcw umw w sektorze telekomunikacyjnym, stanowi regulacj szczegln wobec tej
zawartej w przepisach kc, jak rwnie, e regulacje zawarte w art. 60a i 61 pt oprcz kwestii
technicznych odnosz si rwnie do materialnych podstaw dokonywania zmian warunkw
umw (opinia prawna prof. dr hab. Marka Wierzbowskiego i r.pr Kamilli Pomorskiej). Jak
wskazano powyej, pod pojciem materialnych przesanek dokonywania zmian warunkw umw
naley rozumie wymienienie konkretnych sytuacji (stanw faktycznych), ktrych wystpienie
umoliwia przedsibiorcy dokonanie jednostronnej zmiany warunkw umowy. W szczeglnoci
nie moe by uznana za okoliczno umoliwiajc przedsibiorcy dokonanie ww. zmian samo
zwolnienie konsumenta, ktry zdecyduje si skorzysta z prawa do wypowiedzenia umowy,
z obowizku zwrotu operatorowi proporcjonalnie zmniejszonej ulgi udzielonej w zwizku
z zawarciem umowy. Okoliczno ta nie moe by rwnie, w ocenie Prezesa Urzdu,
traktowana jako rodzaj potwierdzenia przez ustawodawc, e umowy, w zwizku z ktrych
zawarciem udzielana jest abonentowi ulga, mog by zmieniane z inicjatywy dostawcy usug
w okresie ich obowizywania bez wzgldu na zakres ww. zmian (opinia prawna prof. dr hab.
Stanisawa Pitka). Jak wynika bowiem ze wskazanej powyej argumentacji, kwestia zwrotu ulgi
jest nastpcza w stosunku do dokonania jednostronnej zmiany warunkw umowy (nie byaby
przedmiotem rozwaa, gdyby najpierw konsument nie zosta poinformowany o dokonaniu przez
przedsibiorc jednostronnej zmiany warunkw umowy).
Majc na uwadze, e na gruncie Kodeksu cywilnego regulacje podobne do tych
znajdujcych si w art. 60a i art. 61 pt dotyczcych modyfikacji warunkw umw o wiadczenie
usug telekomunikacyjnych zawarte zostay w art. 3841 kc, moliwe jest odniesienie do
niniejszego stanu faktycznego zarwno orzecznictwa, jak i pogldw doktryny zwizanych ze
stosowaniem art. 3841 kc.
Stanowisko, i uprawnienie do jednostronnej zmiany warunkw umowy nie wynika ani
z art. 60a ust. 1 pt, ani z art. 384 kc i o ile nie znajduje uzasadnienia w ustawie, ktra
wskazywaaby warunki (sytuacje), w jakich zmiana umowy byaby dopuszczalna, musi mie
rdo w zawartej umowie lub we wzorcu (gdy umowa zostaa zawarta w tym reimie) znajduje
rwnie potwierdzenie w orzecznictwie. Tak opini wyrazi Sd Najwyszy w wyroku z dnia 15
lutego 2013 r. (I CSK 313/12, LEX nr 1314141), zgodnie z ktrym, zmiana treci stosunku
zobowizaniowego przez zwizanie wzorcem wydanym w czasie trwania tego stosunku
dopuszczalna jest tylko wtedy, gdy taka moliwo zostaa przewidziana w umowie lub we
16

wzorcu poprzez zastrzeenie klauzuli modyfikacyjnej. W uzasadnieniu do ww. wyroku SN


wskaza, e () zgodnie z art. 384 kc, wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego
o charakterze cigym wie drug stron, jeeli zostay zachowane wymagania okrelone w art.
384 kc, a druga strona nie wypowiedziaa umowy w najbliszym terminie wypowiedzenia.
W orzecznictwie przyjmuje si jednak, e zmiana treci stosunku zobowizaniowego przez
zwizanie wzorcem wydanym w czasie trwania tego stosunku dopuszczalna jest tylko wtedy, gdy
taka moliwo zostaa przewidziana w umowie lub we wzorcu poprzez zastrzeenie klauzuli
modyfikacyjnej (zob. np. uchwa skadu siedmiu sdziw Sdu Najwyszego z dnia 6 marca 1992
r., III CZP 141/91, OSNC 1992, nr 6, poz. 90, uchwa Sdu Najwyszego z dnia 19 maja 1992 r.
, III CZP 50/92, OSP 1993, nr 6, poz. 119 oraz wyrok Sdu Najwyszego z dnia 5 kwietnia 2002
r., II CKN 933/99, nie publ.). Pogld taki dominuje rwnie w nauce prawa, przy czym jego
zwolennicy podkrelaj, e w przeciwnym wypadku moliwe byoby wnoszenie do treci
uksztatowanego stosunku zobowizaniowego dowolnych zmian niekiedy tylko w tym celu, by
druga strona skorzystaa z moliwoci wypowiedzenia. Klauzula modyfikacyjna jak przyjmuje
si w orzecznictwie powinna by dostatecznie skonkretyzowana i wskazywa okolicznoci
uprawniajce do zmiany wzorca ().
Powyszy tok rozumowania znajduje rwnie swoje odzwierciedlenie w orzecznictwie
Trybunau Sprawiedliwoci Unii Europejskiej, ktry w jednym z ostatnio wydanych orzecze
odnis si do obowizku wskazania odpowiednich klauzul modyfikacyjnych w przypadku
jednostronnej zmiany warunkw umowy: () zasadnicze znaczenie zyskuje kwestia, czy umowa
o kredyt wskazuje w sposb przejrzysty powody i specyfik mechanizmu zmiany stopy
procentowej i zwizek midzy tym warunkiem a innymi warunkami dotyczcymi wynagrodzenia
kredytodawcy, tak by poinformowany konsument mg przewidzie, w oparciu o jednoznaczne
i zrozumiae kryteria, wypywajce dla niego z tego faktu konsekwencje ekonomiczne () (pkt 74
wyroku TSUE z dnia 26 lutego 2015 r. w sprawie Matei vs Volksbank, sygn. C-143/13)2.
Analiza pogldw doktryny prowadzi do wniosku, ktry podziela Prezes Urzdu, e cyt.
za M. Bednarek: nie kada jednak klauzula modyfikacyjna bdzie moga peni rol podstawy do
wydania nowego wzorca lub wprowadzenia zmian do dotychczasowego. Proponent nie powinien
by uprawniony do wprowadzania nowych regulaminw lub dokonywania zmian w istniejcych
regulaminach w dowolnym czasie i w dowolnym zakresie. U podstaw wprowadzenia modyfikacji
do zawizanych ju stosunkw prawnych musz lee usprawiedliwione powody, ktre co do
zasady powinny by uprzednio znane adherentom. Wydanie nowego lub zmienionego regulaminu
nie moe by zaskakujce dla adherenta. Dlatego te klauzulom modyfikacyjnym stawia si
w orzecznictwie i pimiennictwie nastpujce wymagania:
1. klauzula modyfikacyjna nie moe uprawnia do takich zmian, ktre prowadziyby do
naruszenia istoty umowy (art. 3531 kc);
2. klauzula modyfikacyjna nie moe uprawnia do takich zmian, ktre dotyczyyby istotnych
elementw umowy;
3. klauzula modyfikacyjna nie moe mie blankietowego charakteru, a zatem powinna
wskazywa sytuacje faktyczne, w ktrych moe doj do jednostronnej zmiany stosunku
prawnego, oraz kryteria takich zmian po to, by mona byo oceni, czy zaistniay

17

przyczyny uzasadniajce wydanie nowego wzorca lub dokonanie zmian w ju istniejcym


i czy poziom reakcji proponenta by usprawiedliwiony w stosunku do rzeczywicie
zaistniaych przyczyn[1].
Wskazane powyej stanowisko jest zbiene z treci wczonej do akt postpowania
opinii dr hab. Moniki Namysowskiej powstaej przy wspudziale prof. dr hab. Tadeusza
Skocznego, gdzie wskazuje si, e klauzula modyfikacyjna musi spenia wymogi okrelone
poprzez wykadni art. 3841 kc w zw. z art. 3853 pkt 10 kc, co oznacza, i za niedopuszczalne
uzna naley klauzule modyfikacyjne sformuowane w sposb blankietowy, ktre dopuszczaj
zamian wzorca w kadej sytuacji lub w przypadku zaistnienia wanych przyczyn bez ich
wskazania.
Na gruncie niniejszej sprawy podkrelenia wymaga fakt, e w ramach umowy
o wiadczenie usug telekomunikacyjnych zawartej pomidzy operatorem telekomunikacyjnym
a konsumentem do istotnych elementw umowy zaliczy trzeba wystpujce po stronie operatora
zobowizanie do wiadczenia usug telekomunikacyjnych oraz odpowiadajce mu wzajemne
wiadczenie pienine konsumenta (zobowizanie do zapaty za wiadczone usugi). Dlatego te
dokonanie przez Spk jednostronnej zmiany warunkw umowy polegajcej na podwyszeniu
opaty abonamentowej, uzna naley za zmian dotyczc istotnych elementw umowy.
Jednoczenie analiza wzorcw umownych stosowanych przez Spk pod ktem zawartych
w nich klauzul modyfikacyjnych, na podstawie ktrych Spka dokonaa jednostronnych zmian
warunkw umw, i okolicznoci dokonania przez Spk tych zmian (czynniki zalene od woli
przedsibiorcy) wskazuj, e Spka nie bya uprawniona do dokonania jednostronnej zmiany
warunkw umw zawartych tak na czas oznaczony, jak i na czas nieoznaczony.
Klauzule umowne wykorzystywane przez T-Mobile w dacie wysyki do konsumentw
powiadomie o dokonaniu jednostronnej zmiany warunkw umowy zawieraj bowiem wycznie
opis trybu, w jakim mog zosta wprowadzone zmiany do czcego strony kontraktu oraz
zwizanych z tym konsekwencji w postaci koniecznoci (bd te jej braku) zwrotu ulgi, o ktrej
mowa w art. 57 ust. 6 pt. W treci przedmiotowych klauzul nie zostay okrelone materialne
warunki (przesanki) dokonywania takich zmian, w oparciu o analiz ktrych konsument mgby
przewidzie, w jakich sytuacjach i z uwagi na jakie czynniki, warunki zawartej z dostawc usug
telekomunikacyjnych umowy mog ulec zmianie.
Praktyka rynkowa
Zgodnie z art. 4 ust. 1upnpr, praktyka rynkowa stosowana przez przedsibiorcw jest
nieuczciwa, jeeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami i w istotny sposb znieksztaca lub moe
znieksztaci zachowanie rynkowe przecitnego konsumenta przed zawarciem umowy dotyczcej
produktu, w trakcie jej zawierania lub po jej zawarciu.
2

http://curia.europa.eu/juris/document/document.jsf?text=&docid=162540&pageIndex=0&doclang=PL&mode=ls
t&dir=&occ=first&part=1&cid=201723

Tak M. Bednarek, Wzorce umw w prawie polskim, Warszawa 2005, str. 92 - 93 i cyt. tam pogldy
doktryny i judykatury, m.in.: E. towska, Prawo umw 2002, s. 324; W. Pyzio, Umowa rachunku
bankowego, s. 31 i n.; zob. te uchw. SN (7) z 6.3.1992 r., III CZP 141/91; uchw. SN z 26.11.1991 r., III
CZP 121/91; uchw. SN (7) z 22.5.1991 r., III CZP 15/91; uchw. SN z 19.5.1992 r., III CZP 50/92; wyr.
SN z 5.4.2002 r., II CKN 933/99. Na temat wymaga stawianych klauzulom modyfikacyjnym zob.
rwnie D. Rogo, w: Prawo bankowe. Komentarz, t. I, Komentarz do art. 192 (pod red. F. Zolla),
Krakw 2005, s. 444.
[1]

18

Zgodnie z art. 2 pkt 4 upnpr, przez praktyk rynkow rozumie si dziaanie


lub zaniechanie przedsibiorcy, sposb postpowania, owiadczenie lub informacj handlow,
w szczeglnoci reklam i marketing, bezporednio zwizane z promocj lub nabyciem produktu
przez konsumenta. Art. 2 pkt 3 upnpr stanowi, e przez produkt rozumie si kady towar lub
usug, w tym nieruchomoci, prawa i obowizki wynikajce ze stosunkw prawnych.
Dobre obyczaje
W odniesieniu do umw o wiadczenie usug telekomunikacyjnych przez T-Mobile
zawartych z konsumentami sprzeczno praktyki Spki z dobrymi obyczajami moga polega na
informowaniu konsumentw o jednostronnej zmianie warunkw umw o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych w zakresie elementw istotnych umowy, tj. ceny usugi, mimo e Spka
nie dysponowaa uprawnieniem do dokonania ww. zmiany, co mogo wprowadza konsumentw
w bd. Majc bowiem na uwadze treci przedstawionych przez Spk w toku postpowania
klauzul wykorzystywanych w umowie oraz regulaminie wiadczenia usug telekomunikacyjnych
oraz zwizane z przyjt strategi biznesow okolicznoci podwyszenia przez Spk opaty
abonamentowej za wiadczone usugi, naley stwierdzi, e zmiany umowy w tym zakresie
wymagay zoenia przez strony umowy zgodnych owiadcze woli.
Tym samym poinformowanie konsumentw przez Spk o dokonaniu jednostronnej
zmiany warunkw umowy byo sprzeczne z dobrymi obyczajami, za ktre z pewnoci uzna
naley respektowanie zasad rzdzcych naleytym wykonywaniem zobowiza umownych, do
ktrych nale rwnie reguy odnoszce si do dopuszczalnoci dokonywania przez
przedsibiorc jednostronnych zmian warunkw umowy. Ponadto, konsument, dziaajc
w zaufaniu do przedsibiorcy, ma prawo do otrzymywania od niego rzetelnych informacji
w zakresie praw przysugujcych stronom umowy. Przekazywanie przez przedsibiorc, tj.
podmiot posiadajcy wzgldem konsumenta silniejsz pozycj, rzetelnych informacji stanowi
przejaw realizacji przysugujcego konsumentowi prawa do uczestniczenia w rynku na jasnych
i przejrzystych zasadach. Umoliwia to rwnie podjcie konsumentowi wiadomej decyzji
dotyczcej umowy.
Ponadto, w zakresie, w jakim dokonana przez T-Mobile jednostronna zmiana istotnych
warunkw umw dotyczya umw zawartych na czas oznaczony, naley mie na wzgldzie fakt,
e konsument, zawierajc umow na czas oznaczony, ma prawo do realizacji umowy na
niezmienionych warunkach do koca ustalonego przez strony czasu trwania umowy.
Jednostronna zmiana przez Spk warunkw umowy zawartej na czas oznaczony naruszaa
dobre obyczaje, gdy uzaleniona bya wycznie od woli przedsibiorcy, a jedynym
zachowaniem po stronie konsumenta moga by tylko akceptacja lub jej brak dla wprowadzanych
zmian. Konsument nie dysponuje bowiem adnymi instrumentami w celu obrony swojego prawa
do realizacji ustalonych warunkw umowy, ktre zostay przez strony umowy zaakceptowane
i ktre powinny obowizywa do koca ustalonego czasu trwania umowy.
W odniesieniu z kolei do umw zawartych na czas nieoznaczony, Prezes Urzdu mia na
wzgldzie prawo konsumentw bdcych stronami takich umw do ich realizacji na ustalonych
przez strony warunkach, przy jednoczesnym zaoeniu, e w przypadku, gdy po stronie
przedsibiorcy pojawi si wola dokonania jednostronnej zmiany istotnych warunkw umowy,
konsument bdzie mia moliwo dokonania oceny takiej zmiany w oparciu o jasne i przejrzyste
kryteria zawarte w prawidowo skonstruowanej klauzuli modyfikacyjnej zamieszczonej
w umowie o wiadczenie usug telekomunikacyjnych. Jednoczenie podkrelenia wymaga, e
19

podobnie jak w przypadku konsumentw korzystajcych z usug telekomunikacyjnych


wiadczonych przez T-Mobile w ramach umw na czas oznaczony, take w przypadku
konsumentw stron umw zawartych na czas nieoznaczony, praktyka Spki naruszaa dobre
obyczaje, gdy uzaleniona bya wycznie od woli przedsibiorcy, a jedynym zachowaniem po
stronie konsumenta moga by tylko akceptacja lub jej brak dla wprowadzanych zmian.
Na tak ocen praktyki Spki nie moe mie wpywu okoliczno, i dokonujc
jednostronnej zmiany warunkw umowy, o ktrej mowa w pkt. I rozstrzygnicia decyzji, TMobile zaproponowaa konsumentom moliwo przejcia na nowe warunki ofert promocyjnych
w planach taryfowych Jump. Jakkolwiek z punktu widzenia Spki s to taryfy zapewniajce
konsumentowi dostp do szerokiego wolumenu nowoczesnych usug, to jednak podkrelenia
wymaga, e w ocenie konkretnego konsumenta mogy nie by to warunki korzystniejsze od
dotychczas posiadanych, ktre byy mu gwarantowane w ramach umowy. Tym samym
udostpnienie moliwoci skorzystania z nowych planw taryfowych powinno by traktowane
jako przejaw realizacji przez Spk przyjtej strategii biznesowej, ktra moga nie mie
przeoenia na polepszenie sytuacji konsumenta, ktremu jednostronnie zmieniono warunki
umowy. Nie zmienia to rwnie istoty przypisanej Spce praktyki, ktra polegaa na
uniemoliwieniu konsumentowi realizacji umowy na gwarantowanych mu w niej warunkach na
ocen praktyki nie moe zatem wpywa dodatkowa moliwo obok wypowiedzenia umowy
przedstawiona konsumentowi jako alternatywa dla proponowanych zmian, gdy moliwo
skorzystania przez konsumenta z nowej oferty T-Mobile nie ma wpywu na fakt, e konsument
nie mia moliwoci kontynuowania umowy na dotychczasowych warunkach.
Majc na uwadze powysze gdyby przyj stanowisko prezentowane przez Spk
w toku postpowania, zgodnie z ktrym niezalenie od przyczyn wprowadzanych zmian oraz
istnienia i treci klauzuli modyfikacyjnej do dokonania jednostronnej zmiany warunkw
umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych wystarczajce jest wysanie do konsumentw
informacji zawierajcej wszystkie niezbdne elementy wskazane w przepisach pt (pismo Spki
z dnia 4 grudnia 2014 r.), za dopuszczalne naleaoby uzna wszelkiego rodzaju zmiany
warunkw zawartej umowy niezalenie od okolicznoci ich dokonania, o ile tylko zostayby
spenione wymogi formalne zwizane z zawiadomieniem o nich konsumentw.
Przykadowo moliwa byaby wic sytuacja, w ktrej przedsibiorca w okresie, w ktrym
zwyczajowo konsumenci s skonni dokonywa wikszej ni zwykle iloci transakcji (np. okres
przedwiteczny), oferowaby moliwo zawarcia umowy na bardzo atrakcyjnych warunkach,
a nastpnie po bardzo krtkim okresie korzystania przez konsumenta z korzystnie
uksztatowanych warunkw umownych dokonywaby jednostronnej zmiany warunkw umowy,
przy czym konsument nie miaby ju ani moliwoci skorzystania z ofertowanych przez innych
przedsibiorcw promocji (przedwitecznych), ani moliwoci odzyskania nakadw
poczynionych na zawart umow zarwno ekonomicznych (np. opata aktywacyjna), jak
i pozaekonomicznych (czas powicony na kontakt z przedsibiorc, porwnanie ofert itp.).
Podkreli rwnie naley, e przy przyjciu stanowiska prezentowanego w postpowaniu
przez Spk i wspieranego przez przedoone przez ni opinie prawne na brak moliwoci
kwestionowania tego typu praktyki nie mogoby mie rwnie wpywu umylno dziaania
przedsibiorcy, ktry ju w momencie wprowadzania oferty na rynek, miaby zaplanowane
dokonanie w niej istotnych zmian (np. podwyszenie wysokoci abonamentu, ograniczenie
pakietu minut na poczenia gosowe, zmian zawartoci kanaw telewizyjnych w pakiecie). Co
20

wicej, taka praktyka mogaby skutkowa dodatkowym (poza wynikajcym wprost ze zmiany
warunkw umowy) uszczerbkiem ekonomicznym po stronie konsumenta, ktry mg np.
zainwestowa rodki w sprzt potrzebny do korzystania z usugi (np. w przypadku usug telewizji
satelitarnej - dekoder).
W wietle powyszego gwarancje ochronne dla konsumenta, ktremu zmieniono
jednostronnie warunki umowy (moliwo jej wypowiedzenia), o ktrych mowa m.in.
w przedstawionej przez T-Mobile w toku postpowania opinii prawnej prof. dr hab. Sawomira
Dudzika i dr. Jacka Bachuta abstrahujc ju od sygnalizowanego powyej faktu, e dotycz
one etapu wystpujcego ju po dokonaniu weryfikacji w przedmiocie dopuszczalnoci
jednostronnej modyfikacji mogyby si okaza niewystarczajce do realizacji prawa
konsumenta do uczestniczenia w jasnych, przejrzystych i uksztatowanych w zgodzie
z obowizujcymi przepisami prawa.
Model przecitnego konsumenta
Aby dokona oceny, czy praktyka Spki, o ktrej mowa w pkt. I rozstrzygnicia decyzji
w istotny sposb znieksztaca lub moe znieksztaca zachowanie rynkowe przecitnego
konsumenta po jej zawarciu, konieczne jest ustalenie w przedmiotowej sprawie modelu
przecitnego konsumenta.
Zgodnie z art. 2 pkt 8 upnpr, przez przecitnego konsumenta rozumie si konsumenta,
ktry jest dostatecznie dobrze poinformowany, uwany i ostrony. Oceny tej powinno
dokonywa si z uwzgldnieniem czynnikw spoecznych, kulturowych, jzykowych
i przynalenoci danego konsumenta do szczeglnej grupy konsumentw, przez ktr rozumie si
dajc si jednoznacznie zidentyfikowa grup konsumentw, szczeglnie podatn na
oddziaywanie praktyki rynkowej lub na produkt, ktrego praktyka rynkowa dotyczy, ze wzgldu
na szczeglne cechy, takie jak wiek, niepenosprawno fizyczna czy umysowa. Wzorzec
przecitnego konsumenta nie jest stay, zmienia si bowiem w zalenoci od okolicznoci
konkretnego przypadku. To w odniesieniu do przecitnego konsumenta dokonywana jest ocena
nieuczciwoci praktyki rynkowej stosowanej przez przedsibiorc.
Przecitnego konsumenta naley rozumie jako dostatecznie dobrze (przecitnie)
rozwanego i zorientowanego, majcego prawo do rzetelnej, zawierajcej wszelkie niezbdne
dane wynikajce z funkcji i przeznaczenia danego produktu informacji, przekazywanej w sposb
niewprowadzajcy w bd. Wskazanie na cechy takie jak dostateczne poinformowanie, uwaga
oraz ostrono okrela pewien zesp cech konsumenta (jego przecitno) polegajc na tym,
e z jednej strony mona wymaga od niego pewnego stopnia wiedzy i orientacji
w rzeczywistoci, lecz z drugiej strony nie mona uzna, e jego wiedza jest kompletna
i profesjonalna.
Brak jest podstaw do wyrniania w wietle kwestionowanej praktyki szczeglnej
grupy konsumentw, ktrych dziaanie Spki mogo dotyczy. Grup konsumentw
naraonych na praktyk T-Mobile, o ktrej mowa w pkt. I rozstrzygnicia decyzji, tworz osoby
penoletnie, znajdujce si w zasigu wiadczenia usug przez Spk, a wic na terenie caego
kraju, bdce stron umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych przez T-Mobile w ramach
ofert objtych jednostronn zmian warunkw umownych, o ktrej dokonaniu poinformowaa ich
T-Mobile.

21

Znieksztacenie zachowania rynkowego przecitnego konsumenta


W przedmiotowej sprawie moliwo istotnego znieksztacenia zachowania rynkowego
przecitnego konsumenta po zawarciu umowy polega moga zatem na:
1) podjciu przez konsumenta decyzji o rozwizaniu umowy w wyniku przekazania mu
przez Spk mogcej wprowadza go w bd informacji dotyczcej dokonania przez
Spk skutecznej jednostronnej zmiany warunkw umowy;
2) podjciu przez konsumenta w wyniku przekazania mu przez Spk mogcej
wprowadza go w bd informacji dotyczcej dokonania przez Spk skutecznej
jednostronnej zmiany warunkw umowy decyzji o pozostaniu dalej stron umowy
czcej go ze Spk na warunkach innych ni pierwotnie ustalone;
3) podjciu przez konsumenta decyzji o przejciu na nowe taryfy oferowane przez
Spk, ktre niekoniecznie musiay odpowiada potrzebom konsumenta.
Majc powysze na wzgldzie, naley uzna za udowodnione, e opisana w pkt. I
rozstrzygnicia niniejszej decyzji praktyka T-Mobile miaa charakter bezprawny.

Ad C)
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw nie podaje definicji zbiorowego interesu
konsumentw, wskazujc jednak w przepisie art. 24 ust. 3, e nie jest nim suma indywidualnych
interesw konsumentw. Godzenie w zbiorowe interesy konsumentw oznacza zatem naraenie
na uszczerbek interesw znacznej grupy lub wszystkich konsumentw, poprzez stosowan przez
przedsibiorc praktyk, obejmujc tak dziaania, jak i zaniechania. Ponadto, godzenie
w zbiorowe interesy konsumentw moe polega zarwno na ich naruszeniu, jak i na zagroeniu
ich naruszenia.
Nie ulega wtpliwoci, e dziaanie przedsibiorcy godzi w interesy konsumentw wtedy,
gdy wywouje negatywne skutki w sferze ich praw i obowizkw. Natomiast przez interes
zbiorowy naley rozumie interes dotyczcy konsumentw jako okrelonej zbiorowoci. Jak
podnosi si w doktrynie, w pojciu praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw mieci
si take dziaanie przedsibiorcy skierowane wprawdzie do oznaczonych
(zindywidualizowanych), ale za to dostatecznie licznych konsumentw, o ile przy tym
konsumentw tych czy jaka wsplna cecha rodzajowa. Wwczas bowiem poszkodowana
zostaje pewna grupa konsumentw, nie bdca jedynie z punktu widzenia przedsibiorcy
stosujcego dan praktyk zbiorowoci przypadkowych jednostek, lecz stanowic okrelon
i odrbn kategori konsumentw, reprezentujc w znacznym stopniu wsplne interesy3.
Naley zatem przyj, e zbiorowy interes konsumentw nie musi odnosi si do nieograniczonej
liczby konsumentw, ktrych nie da si zindywidualizowa, gdy brak indywidualizacji nie
sprzeciwia si moliwoci wyodrbnienia kategorii bd zbioru konsumentw o pewnych
cechach. Oznacza to, e nie ilo faktycznych, potwierdzonych narusze, ale przede wszystkim
ich charakter, a w zwizku z tym moliwo (chociaby tylko potencjalna) wywoania
negatywnych skutkw wobec okrelonej zbiorowoci przesdza o naruszeniu zbiorowego
interesu.

M. Szydo, Publicznoprawna ochrona zbiorowych interesw konsumentw, Monitor Prawniczy 2004/17/791

22

W niniejszej sprawie bez wtpienia mamy do czynienia z godzeniem w zbiorowe interesy


konsumentw. Na praktyk Spki mg by bowiem naraony kady konsument objty
jednostronn zmian warunkw umw, o ktrych dokonaniu poinformowaa Spka.
Bezprawne dziaanie Spki nie dotyczyo zatem interesw poszczeglnych osb, lecz
naruszenia uprawnie szerokiego krgu konsumentw, ktrych sytuacja bya identyczna
i wsplna dla caej grupy konsumentw-stron umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych
przez T-Mobile objtych jednostronn zmian warunkw umw.
Interes konsumentw naley rozumie jako interes prawny (a nie faktyczny), a wic
uznany przez ustawodawc na zasugujcy na ochron i zabezpieczenie. W literaturze przedmiotu
zwraca si uwag, i okrelenie staego czy zamknitego katalogu interesw konsumentw nie
jest moliwe, ani te zasadne4. Naruszenie zbiorowego interesu konsumentw powizane jest
z naruszaniem interesw gospodarczych konsumentw. Pod tym pojciem naley rozumie
zarwno naruszenie interesw stricte ekonomicznych (o wymiarze majtkowym), jak rwnie
prawo konsumentw do uczestniczenia w przejrzystych i niezakconych przez przedsibiorc
warunkach rynkowych, dotyczcych zawartych z konsumentami umw. W niniejszej sprawie
mogo doj do naruszenia interesu gospodarczego konsumentw poprzez dopuszczenie si przez
T-Mobile stosowania bezprawnej praktyki w rozumieniu art. 4 ust. 1 upnpr - zarwno w aspekcie
ekonomicznym jak i pozaekonomicznym.
Praktyka Spki opisana w pkt. I rozstrzygnicia decyzji moga powodowa:
podjcie przez konsumenta decyzji o rozwizaniu umowy w wyniku przekazania mu
przez Spk mogcej wprowadza go w bd informacji dotyczcej dokonania przez
Spk skutecznej jednostronnej zmiany warunkw umowy, co w konsekwencji
mogo naraa go na uciliwoci zwizane z poszukiwaniem nowego dostawcy usug
telekomunikacyjnych (aspekt pozaekonomiczny naruszenia) niekonieczne
zakoczone zawarciem umowy z nowym dostawc usug na rwnie korzystnych dla
konsumenta warunkach (aspekt ekonomiczny naruszenia) albo
podjcie przez konsumenta w wyniku przekazania mu przez Spk mogcej
wprowadza go w bd informacji dotyczcej dokonania przez Spk skutecznej
jednostronnej zmiany warunkw umowy decyzji o pozostaniu dalej stron umowy
czcej go ze Spk na warunkach innych ni pierwotnie ustalone (aspekt
ekonomiczny naruszenia) albo
podjcie przez konsumenta w wyniku przekazania mu przez Spk mogcej
wprowadza go w bd informacji dotyczcej dokonania przez Spk skutecznej,
jednostronnej zmiany warunkw umowy decyzji o przejciu na nowe taryfy
oferowane przez Spk, w ramach ktrych wiadczenie usug telekomunikacyjnych
przez Spk odbywa si na warunkach innych ni pierwotnie ustalone
w dotychczasowej umowie i ktre mogy nie by z indywidualnego punktu
widzenia danego konsumenta - rwnie dla niego korzystne jak warunki
dotychczasowej umowy (aspekt ekonomiczny naruszenia).
Zasadniczo wic u podstaw tego naruszenia (informowania o dokonaniu jednostronnej
zmiany warunkw umowy) ley pozbawienie konsumenta moliwoci kontynuowania umowy na
4

ibidem

23

pierwotnych okrelonych w umowie warunkach, w sytuacji gdy takie pozbawienie nie


znajdowao podstaw w zamieszczonych w umowie klauzulach modyfikacyjnych. Przekazanie
konsumentowi ww. informacji mogo skutkowa podjciem przez konsumenta niekorzystnej
finansowo decyzji (aspekt ekonomiczny naruszenia) i powodowa po jego stronie uciliwoci
spowodowane koniecznoci podjcia nieplanowanych dziaa zwizanych z podejmowaniem
decyzji o pozostaniu lub nie stron umowy ze Spk (aspekt pozaekonomiczny). Aspekt
pozaekonomiczny naruszenia interesw konsumentw w niniejszej sprawie moe polega
rwnie na wprowadzeniu w bd skutkujcym pozbawieniem konsumenta prawa do
uczestniczenia w przejrzystych i niezakconych przez przedsibiorc warunkach rynkowych).
Majc powysze na wzgldzie, naley uzna za udowodnione, e opisana w pkt. I
rozstrzygnicia niniejszej decyzji praktyka T-Mobile naruszaa zbiorowy interes konsumentw.
Stwierdzenie zaniechania stosowania przez T-Mobile Polska S.A. praktyki
naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw wskazane w pkt. I rozstrzygnicia decyzji
Zgodnie z art. 27 uokik, w przypadku zaniechania stosowania przez przedsibiorc
praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, Prezes Urzdu wydaje decyzj o uznaniu
praktyki za naruszajc zbiorowe interesy konsumentw, jednoczenie stwierdzajc zaniechanie
jej stosowania.
Prezes Urzdu stwierdzi zaniechanie stosowania praktyki opisanej w pkt. I
rozstrzygnicia niniejszej decyzji w dacie 2 sierpnia 2014 r. [***] dzie 2 sierpnia 2014 r. by
pierwszym dniem, w ktrym Spka nie stosowaa praktyki, o ktrej mowa w pkt. I
rozstrzygnicia decyzji.
Majc na uwadze powysze, Prezes Urzdu orzek si jak w pkt. I rozstrzygnicia
niniejszej decyzji.
rodki usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw
konsumentw (pkt II rozstrzygnicia decyzji)
Prezes Urzdu naoy na Spk, na podstawie art. 26 ust. 2 w zw. z art. 27 ust. 4 w zw.
z art. 27 ust. 2 uokik, wskazane w sentencji decyzji rodki usunicia trwajcych skutkw
naruszenia zbiorowych interesw konsumentw.
Wobec decyzji wydawanych na podstawie art. 27 ust. 2 uokik, przepis art. 26 ust. 2 uokik
znajduje odpowiednie zastosowanie. Decyzja o uznaniu praktyki za naruszajc zbiorowe
interesy konsumentw oraz stwierdzajca zaniechanie jej stosowania moe zatem okrela rodki
usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych interesw konsumentw, m.in. w postaci:
zobowizania przedsibiorcy do zoenia jednokrotnego lub wielokrotnego owiadczenia
o okrelonej treci lub formie lub zobowizania do publikacji decyzji w caoci lub w czci na
koszt przedsibiorcy.
Wskazany w art. 26 ust. 2 uokik katalog rodkw usunicia trwajcych skutkw
naruszenia jest przykadowy. W zwizku z tym Prezes Urzdu moe naoy na przedsibiorc
inne ni wymienione w ustawie o ochronie konkurencji i konsumentw rodki usunicia
trwajcych skutkw naruszenia, ktre s adekwatne do rodzaju stwierdzonego naruszenia oraz
skutkw ktre naruszenie wywoao. Ocena adekwatnoci dziaa zmierzajcych do usunicia
skutkw niedozwolonego zachowania musi by dokonana z uwzgldnieniem moliwie

24

najszerszego kontekstu postpowania przedsibiorcy, ktremu zarzucana jest praktyka


o trwajcych skutkach (tak wyrok SOKiK z dnia 9 lutego 2004 r., XVII AmA 110/04).
W niniejszej sprawie Prezes Urzdu zdecydowa o zastosowaniu rodkw usunicia
trwajcych skutkw poinformowania konsumentw bdcych stron umw o wiadczenie przez
T-Mobile usug telekomunikacyjnych o jednostronnej zmianie tych umw polegajcej na
podwyszeniu opaty abonamentowej, co zostao uznane za nieuczciw praktyk rynkow,
a w konsekwencji za praktyk naruszajc zbiorowe interesy konsumentw. W dacie wydania
przez Prezesa Urzdu niniejszej decyzji trwaj skutki stosowanej przez T-Mobile praktyki
naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, gdy jak to ju wskazano powyej, kady
konsument dotknity praktyk T-Mobile, na skutek dziaania Spki, podj okrelon decyzj
rynkow (tj. pozosta dalej stron umowy czcej go ze Spk i uiszcza wysz opat
abonamentow albo rozwiza umow z T-Mobile i ewentualnie zawar now umow
o wiadczenie usug telekomunikacyjnych z innym dostawc usug na innych od dotychczas
posiadanych w T-Mobile warunkach albo skorzysta z nowej oferty zaproponowanej przez
Spk). W zwizku z tym, wycznie na skutek zakwestionowanych dziaa Spki, konsumenci
dotknici praktyk T-Mobile znajduj si w innej sytuacji rynkowej w porwnaniu do momentu
poprzedzajcego poinformowanie konsumentw przez Spk o jednostronnej zmianie umowy.
Jednoczenie skutki naruszenia przez T-Mobile zbiorowych interesw konsumentw nie zostay
dotychczas konsumentom przez Spk zrekompensowane (jak wskazaa Spka w pimie z dnia
8 wrzenia 2015 r., sama tylko liczba abonentw, ktrzy zostali poinformowani o dokonaniu
jednostronnej zmiany warunkw umowy i nadal pozostaj jej abonentami wynosi [***]).
Nakadajc na T-Mobile rodek usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych
interesw konsumentw, o ktrym mowa w pkt. II.1 rozstrzygnicia decyzji, Prezes Urzdu
uzna, e cho skutki praktyki Spki w stosunku do poszczeglnych grup konsumentw byy
rne (ekonomiczne np. ponoszenie wyszej opaty abonamentowej, pozaekonomiczne np.
rozwizanie umowy o wiadczenie usug telekomunikacyjnych z T-Mobile), to jednak u ich
podoa leao wanie dziaanie zakwestionowane w pkt. I rozstrzygnicia decyzji, a wic
poinformowanie konsumentw o dokonanej jednostronnej zmianie warunkw umw. Z punktu
widzenia charakteru zakwestionowanej praktyki okrelone zachowanie konsumenta dotknitego
dziaaniem T-Mobile (tj. wypowiedzenie umowy, skorzystanie z nowej oferty, pozostanie stron
umowy na zmienionych warunkach) jest konsekwencj (skutkiem) praktyki Spki. Zasadnicz
kwesti jest bowiem fakt, e konsumentowi zostaa odebrana moliwo korzystania z usug
telekomunikacyjnych wiadczonych przez T-Mobile na warunkach, jakie przewidywaa zawarta
z T-Mobile umowa o wiadczenie usug telekomunikacyjnych. W zwizku z tym Prezes Urzdu
uzna, e nakadane na T-Mobile rodki usunicia trwajcych skutkw naruszenia zbiorowych
interesw konsumentw powinny dotyczy wszystkich konsumentw dotknitych dziaaniem
Spki, a wic zarwno tych ktrzy zdecydowali si na rozwizanie umowy z T-Mobile
z powodu braku akceptacji jednostronnych zmian w umowie, jak rwnie tych ktrzy s dalej
zwizani z T-Mobile umow o wiadczenie usug telekomunikacyjnych czy to ponoszc wysz
opat abonamentow czy to korzystajc z innej zaproponowanej przez Spk oferty.
Za najbardziej adekwatny do stwierdzonego naruszenia rodek usunicia trwajcych
skutkw naruszenia Prezes Urzdu uzna przyznanie konsumentom przysporzenia finansowego
jako swoistej rekompensaty z tytuu stosowania nieuczciwej praktyki rynkowej,
a w konsekwencji praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw. Uwzgldniajc
powysze rozwaania, w ocenie Prezesa Urzdu, rekompensata finansowa powinna zosta przez
25

Spk przekazana wszystkim konsumentom, do ktrych zostao skierowane powiadomienie


o dokonaniu jednostronnej zmiany warunkw umownych, niezalenie od tego, czy zostao one
wysane do konsumentw w formie listu tradycyjnego czy te w przypadku konsumentw,
ktrzy wyrazili wol przesyania do nich wszystkich informacji o zmianach warunkw
umowy/cennika danym kanaem drog elektroniczn.
Nakadajc na Spk obowizek, o ktrym mowa w pkt II.1 rozstrzygnicia decyzji,
Prezes Urzdu przyj metod obliczania wysokoci przysugujcej konsumentowi rekompensaty
polegajc na [***]. Ostateczna wysoko rekompensaty jest wic iloczynem [***], co daje
cznie 65 z.
Prezes Urzdu zdecydowa si naoy na Spk obowizek wypaty kademu
z konsumentw, ktrych T-Mobile poinformowaa o dokonaniu jednostronnej zmiany warunkw
umowy, o ktrej mowa w pkt I rozstrzygnicia decyzji, kwoty 65 z niezalenie od tego, czy
w chwili przekazywania przez Spk ww. informacji byli stron umowy zawartej na czas
oznaczony czy te nieoznaczony, jak rwnie bez wzgldu na to, jak decyzj dotyczc umowy,
konsumenci ci podjli na skutek praktyki Spki. W ocenie Prezesa Urzdu, uwzgldnienie
charakteru praktyki Spki, ktrej zasadnicz konsekwencj jest uniemoliwienie konsumentom
kontynuowania umowy na warunkach pierwotnie ustalonych, do ktrych realizacji konsumenci
mieli prawo, powoduje, e wszyscy konsumenci, ktrych T-Mobile poinformowaa
o jednostronnej modyfikacji warunkw umownych zostali dotknici praktyk Spki de facto
w ten sam sposb.
Majc na uwadze, e ekonomiczny uszczerbek, jakiego dozna konsument na skutek
praktyki Spki, jest niejako wtrny w stosunku do naruszenia podstawowego prawa strony
umowy, jakim jest wykonywanie przez drug stron jej praw i obowizkw zgodnie z ustalonymi
w umowie zasadami oraz przepisami powszechnie obowizujcego prawa, jak rwnie fakt, e
naoone przez Prezesa Urzdu w oparciu o art. 26 ust. 2 uokik na przedsibiorc obowizki nie
peni roli odszkodowania w rozumieniu przepisw kc, Prezes Urzdu zdecydowa si na
przyjcie urednionej wartoci rekompensaty dla wszystkich konsumentw dotknitych praktyk
T-Mobile. [***]
W ocenie Prezesa Urzdu naoony na Spk rodek w opisanym powyej ksztacie
pozostaje w korelacji do przypisanego Spce naruszenia i dc do przywrcenia rwnowagi
stron stosunku prawnego zmierza do usunicia trwajcych skutkw naruszenia.
Z kolei obowizki naoone na Spk w pkt. II.2 maj na celu zapewnienie
konsumentom praktycznej moliwoci skorzystania z uprawnienia przewidzianego w pkt. II.1.
Konsumenci, do ktrych T-Mobile wysaa informacj o dokonaniu jednostronnej zmiany
warunkw umowy znajduj w chwili obecnej w innej sytuacji faktycznej i prawnej (tj. byli
abonenci Spki, obecni abonenci Spki, ktrzy nie wypowiedzieli umowy i zostali objci
podwyk opaty abonamentowej, obecni abonenci Spki, ktrzy przeszli na nowe oferty, czy
te abonenci, ktrzy w zwizku z dokonan zmian wypowiedzieli umow i korzystaj aktualnie
z usug Spki w ramach oferty przedpaconej/innej oferty abonamentowej). Tym samym,
przewidziane w decyzji obowizki zwizane z poinformowaniem o przysugujcej konsumentom
rekompensacie uwzgldniaj rne sposoby kontaktowania si przez Spk z abonentami.
Prezes Urzdu w pkt. II.2 naoy na T-Mobile obowizek poinformowania wszystkich
konsumentw, do ktrych zostaa wysana informacja o jednostronnej zmianie warunkw umowy
26

o wiadczenie usug telekomunikacyjnych przez T-Mobile Polska S.A., o ktrej mowa w pkt. I
rozstrzygnicia niniejszej decyzji, o przysugujcej im rekompensacie poprzez:
a) wysanie w terminie 2 miesicy od dnia uprawomocnienia si decyzji - do
kadego z konsumentw, do ktrych zostaa wysana informacja
o jednostronnej zmianie warunkw umowy wskazanej w pkt. I, pisemnej
informacji oraz wiadomoci sms informujcej o przysugujcej rekompensacie
oraz sposobie poinformowania T-Mobile Polska S.A. przez konsumenta
o woli skorzystania z tej rekompensaty, w tym o koniecznoci wskazania
przez konsumenta sposobu realizacji przez T-Mobile Polska S.A.
rekompensaty (wedug wyboru konsumenta - przelewem bankowym,
przekazem pocztowym lub przez potrcenie); przy czym czas na podjcie
przez konsumenta tych czynnoci nie moe by krtszy ni 1 miesic;
b) dwukrotn publikacj, na koszt T-Mobile Polska S.A., w terminie 30
(trzydziestu) dni od daty uprawomocnienia si przedmiotowej decyzji,
informacji o przysugujcej rekompensacie oraz sposobie poinformowania TMobile Polska S.A. przez konsumenta o woli skorzystania z tej rekompensaty,
w tym o koniecznoci wskazania przez konsumenta sposobu realizacji przez
T-Mobile Polska S.A. rekompensaty (wedug wyboru konsumenta przelewem bankowym, przekazem pocztowym lub przez potrcenie), na
jednej z piciu pierwszych stron dziennika o zasigu oglnopolskim ze
rednim nakadem dziennym w wysokoci co najmniej 100 000 (sto tysicy)
egzemplarzy w module obejmujcym co najmniej 25% strony, czarn
czcionk Times New Roman nie mniejsz ni 10 (dziesi) punktw, na
jasnym tle;
Czynnoci, o ktrych mowa w pkt. II.2.a, ktre bdzie musia podj konsument w celu
poinformowania Spki o woli skorzystania z rekompensaty finansowej, nie powinny by z jego
punktu widzenia czynnociami nadmiernie skomplikowanymi, wymagajcymi podjcia szeregu
dziaa. Jednoczenie przy okrelaniu sposobu, w jaki konsument bdzie mg poinformowa
Spk o swojej decyzji, T-Mobile powinna uwzgldni zrnicowanie kanaw
komunikacyjnych wykorzystanych przez konsumentw (internet, infolinia, wizyta w salonie).
Nakadajc na Spk obowizek, o ktrym mowa w pkt. II.2.b, Prezes Urzdu mia na
wzgldzie moliwe trudnoci zwizane ze skutecznym poinformowaniem konsumentw
o przysugujcej im rekompensacie wycznie przy wykorzystaniu instrumentu okrelonego
w pkt. II.2.a (np. moliwo zagubienia przesyki, przypadek, w ktrym konsument niebdcy ju
abonentem Spki zmieni miejsce zamieszkania). Tym samym zobowizanie Spki do
publikacji informacji o przysugujcej konsumentom rekompensacie w dzienniku o zasigu
oglnopolskim ma na celu zapewnienie, e kady konsument poszkodowany praktyk T-Mobile
otrzyma informacj o przysugujcych mu uprawnieniach.
Ponadto, Prezes Urzdu naoy na T-Mobile obowizek publikacji niniejszej decyzji
w caoci, na koszt T-Mobile Polska S.A. na stronie internetowej tego przedsibiorcy (w dacie
wydania niniejszej decyzji jest to strona internetowa www.t-mobile.pl), w cigu 30 (trzydziestu)
dni od daty uprawomocnienia si przedmiotowej decyzji, w ten sposb, e odnonik do treci
decyzji powinien zosta umieszczony na stronie gwnej oraz utrzymywania jej na
27

przedmiotowej stronie internetowej przez okres 1 (jednego) miesica od daty opublikowania na


stronie internetowej.
W ocenie Prezesa Urzdu naoony na Spk obowizek publikacyjny zmierza do
przekazania moliwie najszerszemu krgowi odbiorcw (konsumentw rwnie tych
niebdcych abonentami Spki, jak i innych profesjonalnych uczestnikw rynku) informacji
o dziaaniach T-Mobile uznanych za praktyki naruszajce zbiorowe interesy konsumentw.
Obowizek ten speni funkcj edukacyjn oraz prewencyjn. Ma bowiem stanowi czyteln
informacj dla konsumentw i przedsibiorcw, w jaki sposb zgodnie z prawem moliwe
jest wprowadzanie zmian do czcych konsumentw z przedsibiorcami umw. Jednoczenie
ma ostrzega, i w przypadku braku dochowania przez przedsibiorcw wymaganych standardw
i zastosowania podobnych praktyk musz oni liczy si z okrelonymi sankcjami.
Obowizek publikacyjny ma take istotne znaczenie w kontekcie naoonego na Spk
w pkt II.1 obowizku przekazania konsumentom dotknitym praktyk rekompensaty finansowej,
bowiem umoliwi on konsumentom, niezalenie od dziaa informacyjnych podejmowanych
przez Spk w tym zakresie, uzyskanie informacji o przysugujcym im uprawnieniu. Prezes
Urzdu uzna, e publikacja caoci decyzji na stronie internetowej T-Mobile wraz
z obowizkiem przekazania informacji o przysugujcej konsumentom rekompensacie pisemnie,
za porednictwem wiadomoci sms oraz w formie publikacji prasowej stworz moliwie
najpeniejsz gwarancj dotarcia do wszystkich dotknitych praktyk Spki konsumentw
wiadomoci o przysugujcym im uprawnieniu. Tym samym, naoone na T-Mobile w pkt. II.2
i II.3 rodki usunicia trwajcych skutkw naruszenia stanowi komplementarn cao
w aspekcie powiadomienia konsumenta o przysugujcym mu uprawnieniu.
Niezalenie od powyszego, w dacie wydania przedmiotowej decyzji mog istnie
trwajce skutki naruszenia przez T-Mobile zbiorowych interesw konsumentw. W przypadku
uprawomocnienia si niniejszej decyzji, moe ona stanowi prejudykat dla dochodzenia przez
indywidualnych konsumentw roszcze na podstawie art. 12 upnpr, w czym take przejawia si
jej walor praktyczny.
Majc na uwadze powysze, Prezes Urzdu orzek jak w pkt. II rozstrzygnicia niniejszej
decyzji.
Naoenie kary pieninej (pkt III rozstrzygnicia decyzji)
Stosownie do art. 106 ust. 1 pkt 4 uokik w zw. z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r.
o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw oraz ustawy Kodeks postpowania
cywilnego (j.t. Dz. U. 2014 r., poz. 945), Prezes Urzdu moe naoy na przedsibiorc,
w drodze decyzji, kar pienin w wysokoci nie wikszej ni 10 % przychodu osignitego
w roku rozliczeniowym poprzedzajcym rok naoenia kary, jeeli przedsibiorca ten, choby
nieumylnie, dopuci si stosowania praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw
w rozumieniu art. 24 uokik. Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentw wprowadzia zatem
zasad fakultatywnoci nakadania kar przez Prezesa Urzdu na przedsibiorcw, ktrzy
dopucili si stosowania praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw. Przedmiotowa
ustawa nie przesdza bezwzgldnie wysokoci kary nakadanej przez Prezesa Urzdu, ktry
decydujc o tym w kadym konkretnym przypadku, kieruje si zaoeniem, e sankcja musi
spenia zarwno funkcj represyjn (penaln), jak i prewencyjn (dyscyplinujc) oraz
wychowawcz (edukacyjn). Przy ustalaniu wysokoci kar pieninych, o ktrych mowa w art.
106-108 uokik, Prezes Urzdu powinien wzi pod uwag w szczeglnoci okres, stopie oraz
28

okolicznoci naruszenia ustawy, a take uprzednie naruszenie przepisw ustawy (art. 111 uokik
zwizku z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw oraz ustawy Kodeks postpowania cywilnego (j.t. Dz. U. 2014 r., poz. 945).
W niniejszej sprawie Prezes Urzdu uzna za zasadne skorzystanie z przysugujcego mu
na mocy przepisw uokik uprawnienia do naoenia kary pieninej w sytuacji stosowania przez
przedsibiorc praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej mowa w pkt I
rozstrzygnicia decyzji.
Podstaw obliczenia wysokoci niniejszej kary jest przychd osignity przez Spk
w roku rozliczeniowym poprzedzajcym rok naoenia kary, ktry wynis [***] i zosta ustalony
na podstawie zoonego pismem z dnia 4 sierpnia 2015 r. zeznania podatkowego Spki za rok
2014. Maksymalna kara pienina, jaka moe zosta naoona na Spk w oparciu o przepis art.
106 ust. 1 pkt. 4 uokik wynosi [***], po zaokrgleniu do penych zotych.
Kara za stosowanie praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, o ktrej
mowa w pkt. I. rozstrzygnicia decyzji.
W pkt. I sentencji niniejszej decyzji uznano okrelone dziaanie Spki za praktyk
naruszajc zbiorowe interesy konsumentw i stwierdzono zaniechanie jej stosowania. Praktyka
ta polegaa na informowaniu konsumentw bdcych stron umw o wiadczenie przez T-Mobile
Polska S.A. usug telekomunikacyjnych o jednostronnej zmianie warunkw tych umw z dniem 1
wrzenia 2014 r., polegajcej na podwyszeniu opaty abonamentowej, w sytuacji braku zoenia
przez konsumenta do dnia 1 wrzenia 2014 r. owiadczenia woli o rozwizaniu umowy w razie
braku akceptacji nowych warunkw, przy jednoczesnym zastrzeeniu, e w przedmiotowym
stanie faktycznym klauzule modyfikacyjne wykorzystywane przez Spk nie daway jej prawa
do dokonania takiej modyfikacji warunkw umownych.
Przy nakadaniu kary istnieje konieczno spenienia przesanek podmiotowych, tj.
stwierdzenia, czy okrelone w ww. przepisie naruszenie dokonane byo nieumylnie czy
umylnie. W wietle obowizujcych przepisw prawa nieumylno naruszenia przepisw
ustawy nie wyklucza istnienia podstaw do naoenia na przedsibiorc kary pieninej.
Stwierdzenie nawet nieumylnego naruszenia ustawy daje zatem podstaw do naoenia kary
pieninej. Zgodnie z art. 83 Konstytucji RP, kady ma obowizek przestrzegania prawa
Rzeczypospolitej Polskiej. Obowizek znajomoci i przestrzegania norm prawa ciy tym
bardziej na profesjonalnych uczestnikach obrotu rynkowego. Dokonujc oceny strony
podmiotowej praktyki Spki wskazanej w pkt I rozstrzygnicia decyzji Prezes Urzdu zway
przede wszystkim, czy miaa ona zamiar jej stosowania czy te praktyka ta bya jedynie skutkiem
niezachowania przez ni ostronoci wymaganej w danych okolicznociach. Zdaniem Prezesa
Urzdu og okolicznoci sprawy kae przyj, e zakwestionowana praktyka Spki bya
konsekwencj nieprzykadania przez Spk naleytej wagi dla poszanowania prawa
konsumentw do realizacji umowy na ustalonych warunkach przez cay okres jej obowizywania,
jak rwnie braku naleytego respektowania zasad regulujcych dopuszczalno modyfikowania
tych warunkw (konieczno zamieszczenia we wzorcach umownych klauzul modyfikacyjnych
o stosownej treci).
Jednoczenie w ocenie Prezesa Urzdu brak jest podstaw do uznania, e Spka nie
miaa moliwoci przewidzenia, e podejmowane przez ni dziaania maj charakter bezprawny.
W wietle powyszego naley stwierdzi, e stosujc zarzucan praktyk, Spka dziaaa co
29

najmniej nieumylnie, co w konsekwencji skutkuje wypenieniem przesanki z art. 106 ust. 1 pkt
4 uokik, umoliwiajcej naoenie kary pieninej.
Ustalenie kary w przedmiotowej sprawie miao charakter wieloetapowy, co spowodowane
byo zaistnieniem w postpowaniu okolicznoci majcych wpyw na jej wysoko. Ustalajc
wymiar kary pieninej Prezes Urzdu w pierwszej kolejnoci dokona oceny wagi stwierdzonej
praktyki i na tej podstawie ustali kwot bazow, stanowic podstaw do dalszych ustale
wysokoci kary, a nastpnie w oparciu o zaistniae w sprawie okolicznoci majce wpyw na
wysoko kary dokona gradacji ustalonej kwoty bazowej.
Przy ustalaniu kwoty bazowej Prezes Urzdu uwzgldni przesanki, o ktrych mowa
w art. 111 uokik. Prezes Urzdu w szczeglnoci wzi pod uwag, e praktyka stosowana przez
Spk godzia w zbiorowe interesy konsumentw na etapie wykonywania kontraktu, ktrego
istot jest zachowanie przedsibiorcy polegajce na wykorzystaniu przewagi wynikajcej
z zawarcia kontraktu poprzez znieksztacenie wynikajcych z przepisw praw i obowizkw
stron kontraktu. Konsument bowiem, zawierajc umow na okrelonych warunkach ma prawo
oczekiwa, e kontrakt wykonywany bdzie zgodnie z ich treci do koca umwionego okresu
(w szczeglnoci jeli chodzi o istotne warunki umowy, jakimi s z pewnoci postanowienia
okrelajce podstawowy obowizek konsumenta w ramach umowy o wiadczenie usug
telekomunikacyjnych zobowizanie do uiszczania opaty abonamentowej), a po jego
przeksztaceniu w umow zawart na czas nieoznaczony - e jednostronna zmiana warunkw
umowy bdzie moga zosta dokonana wycznie w oparciu o jasne i przejrzyste kryteria
wskazane w prawidowo skonstruowanej klauzuli modyfikacyjnej.
Od profesjonalisty naley wymaga, by nie dokonywa zmian w zawartych
z konsumentami umowach w sprzecznoci z obowizujcymi przepisami prawa. W niniejszej
sprawie T-Mobile naruszya prawa konsumenta nie tylko w wymiarze ekonomicznym,
przejawiajcym si w nienaleytym wykonaniu obowizkw kontraktowych i dokonaniu
jednostronnej zmiany warunkw umownych w zakresie elementw istotnych umowy, w sytuacji,
gdy Spka nie bya do tego uprawniona, ale take w wymiarze pozaekonomicznym (naraenie na
strat czasu i mitrg zwizane z koniecznoci poszukiwania alternatywnej oferty,
uniemoliwienie uczestniczenia w rynku na jasnych i przejrzystych zasadach). Dokonujc oceny
wagi naruszenia, Prezes Urzdu uwzgldni rwnie okoliczno, e podjta przez Spk
decyzja o jednostronnej zmianie warunkw umw nie wynikaa z ekstraordynaryjnych wydarze,
ktrych wystpienie mogoby zaskoczy profesjonalny podmiot dziaajcy na rynku usug
telekomunikacyjnych, ale bya przejawem przyjtej strategii biznesowej.
Oceniajc wag naruszenia Prezes UOKiK mia rwnie na wzgldzie, i
zakwestionowane praktyki wymierzone byy znaczc liczb konsumentw-abonentw Spki
w liczbie [***]. Prezes Urzdu uwzgldni ponadto relatywnie krtki okres stosowania praktyki,
jak rwnie okoliczno braku uprzedniego naruszenia przepisw ustawy.
Majc na uwadze powysze, ocena stwierdzonego naruszenia pozwolia Prezesowi
Urzdu na przyjcie kwoty bazowej sucej do obliczenia kary w wysokoci [***] % przychodu
osignitego przez Spk. Tym samym ustalona przez Prezesa Urzdu kwota bazowa, po
zaokrgleniu do penych zotych wynosi [***].

30

Dokonujc ustalenia ostatecznego wymiaru kary pieninej naoonej na Spk, Prezes


Urzdu dokona rwnie oceny zaistniaych w postpowaniu okolicznoci obciajcych
i agodzcych.
I tak, ustalajc wysoko kary, jako okoliczno agodzc wzito pod uwag, i TMobile zaniechaa stosowania praktyki bdcej przedmiotem postpowania w sprawie naruszenia
zbiorowego interesu konsumentw. Prezes Urzdu przyj dat 2 sierpnia 2014 r. jako moment
zaniechania stosowania kwestionowanej praktyki [***]. Prezes Urzdu uwzgldni jednak fakt, e
tak rozumiane zaniechanie byo immanentnie wpisane w charakter zakwestionowanej praktyki,
nie bdc skutkiem refleksji przedsibiorcy nad prawidowoci podejmowanych dziaa. Prezes
Urzdu uzna, i ta okoliczno agodzca uzasadnia zmniejszenie wyjciowego poziomu kary
o 10%.
Ponadto, jako okoliczno agodzc Prezes Urzdu zdecydowa si uwzgldni aktywne
wspdziaanie T-Mobile w toku prowadzonego postpowania wyraajce si w przedstawianiu
zestawie porwnawczych, analizie najnowszych trendw orzeczniczych w obszarze bdcym
przedmiotem postpowania czy aktywnego uczestnictwa w spotkaniach z przedstawicielami
UOKiK. Rwnie w przypadku tej okolicznoci agodzcej, w ocenie Prezesa Urzdu,
zmniejszenie wyjciowego poziomu kary powinno wynie 10%.
Jednoczenie w niniejszej sprawie miaa miejsce okoliczno przemawiajca za
podwyszeniem kwoty bazowej kary znaczny zasig naruszenia zwizany z faktem, e praktyka
Spki obejmowaa swoim zasigiem wszystkich konsumentw znajdujcych si w zasigu
wiadczenia usug przez T-Mobile, a wiec na terytorium caego kraju, jeli tylko byli oni stron
umowy zawartej w ramach ktrejkolwiek z ofert objtych modyfikacj warunkw umowy.
W ocenie Prezesa Urzdu ta okoliczno obciajca uzasadnia zwikszenie wyjciowego
poziomu kary o 20%.
Kolejn okolicznoci uzasadniajc zwikszenie wyjciowego poziomu kary o 10% byy
znaczne korzyci, jakie Spka osigna w zwizku ze stosowaniem stwierdzonej praktyki
naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw. Praktyka T-Mobile dotyczya blisko [***]
konsumentw korzystajcych z usug Spki w ramach rozmaitych warunkw ofert
promocyjnych, z ktrych znaczna cz pozostaa stron umowy, w ktrej kwota opaty
abonamentowej ulega podwyszeniu o 5 z.
Jednoczenie w ocenie Prezesa Urzdu wystpiy w sprawie dodatkowe okolicznoci,
ktre Prezes Urzdu zdecydowa si uwzgldni przy nakadaniu kary za stosowanie praktyki,
o ktrej mowa w pkt. I rozstrzygnicia decyzji. W pkt. II. 1 rozstrzygnicia decyzji Prezes
Urzdu naoy na T-Mobile obowizek wypacenia - w terminie 4 miesicy od dnia
uprawomocnienia si decyzji - kwoty 65 z (sownie: szedziesit pi zotych) wszystkim
konsumentom, do ktrych zostaa wysana informacja o jednostronnej zmianie warunkw umowy
o wiadczenie usug telekomunikacyjnych przez T-Mobile Polska S.A., o ktrej mowa w pkt. I
rozstrzygnicia niniejszej decyzji, ktrzy powinni zosta powiadomieni o moliwoci uzyskania
rekompensaty w sposb okrelony w pkt. II.2 oraz poinformowali T- Mobile Polska S.A. o woli
skorzystania z niej.
Majc na uwadze liczb konsumentw, do ktrych Spka skierowaa informacj
o dokonaniu jednostronnej zmiany warunkw umowy [***], Prezes Urzdu oszacowa, e
koszty rekompensaty, o ktrej mowa w pkt. II.1 wynios okoo [***] z. Cho rodek usunicia
31

trwajcych skutkw naruszenia i kara pienina s wzgldem siebie niezalene, Prezes Urzdu
postanowi uwzgldni przedmiotow okoliczno przy nakadaniu kary pieninej i naoy na
T-Mobile kar w szczeglnie niskiej wysokoci, obniajc kwot bazow powikszon o 10 % na
skutek kumulacji omwionych powyej okolicznoci obciajcych i agodzcych [***] o 90 %.
W wietle powyszych okolicznoci, wysoko kary ustalono na poziomie 4 501 666
(sownie: cztery miliony piset jeden tysicy szeset szedziesit sze zotych). Oznacza to,
e naoona na Spk kara pienina mieci si w granicach wyznaczonych przez art. 106 ust. 1
pkt 4 uokik i jednoczenie stanowi [***] % przychodu osignitego przez Spk w 2014 r. czyli
[***] % kary, jak Prezes Urzdu mia prawo naoy na przedsibiorc.
Nakadajc niniejsz decyzj kar pienin za naruszenie przepisw ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw Prezes Urzdu wzi pod uwag, e maj one: po pierwsze
charakter represyjny (nakadana s za naruszenie ustawowych zakazw), po drugie
prewencyjny (maj zapobiega podobnym naruszeniom w przyszoci i zniechca do
naruszania prawa), za zagroenie nimi, czyli potencjalna moliwo naoenia kary przez
Prezesa Urzdu nadaje im charakter dyscyplinujcy (wyrok SN z dnia 7 kwietnia 2004 r., III
SK 31/04). W ocenie Prezesa Urzdu kara pomimo wskazanej powyej szczeglnie niskiej
wysokoci speni stawiane przed ni cele.
W ocenie Prezesa Urzdu wymierzona kara jest rwnie adekwatna do okresu, stopnia
oraz okolicznoci naruszenia przepisw ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw.
Wobec powyszego, Prezes Urzdu orzek jak w pkt. III rozstrzygnicia niniejszej
decyzji.
Zgodnie z art. 112 ust. 3 uokik kar pienin naley uici w terminie 14 dni od dnia
uprawomocnienia si niniejszej decyzji na konto Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw:
NBP o/o Warszawa nr 51 1010 1010 0078 7822 3100 0000.
Koszty postpowania (pkt IV rozstrzygnicia decyzji)
Zgodnie z art. 80 uokik, Prezes Urzdu rozstrzyga o kosztach w drodze postanowienia,
ktre moe by zamieszczone w decyzji koczcej postpowanie. Zgodnie z art. 77 ust. 1 uokik,
jeeli w wyniku postpowania Prezes Urzdu stwierdzi naruszenie przepisw ustawy,
przedsibiorca, ktry dopuci si tego naruszenia, jest obowizany ponie koszty postpowania.
Zgodnie z art. 263 1 kpa, do kosztw postpowania zalicza si koszty podry i inne
nalenoci wiadkw i biegych oraz stron w przypadkach przewidzianych w art. 56, a take
koszty spowodowane ogldzinami na miejscu, jak rwnie koszty dorczenia stronom pism
urzdowych. Zgodnie z art. 264 1 kpa jednoczenie z wydaniem decyzji organ administracji
publicznej ustali w drodze postanowienia wysoko kosztw postpowania, osoby zobowizane
do ich poniesienia oraz termin i sposb ich uiszczenia.
W wyniku przeprowadzonego postpowania w sprawie stosowania przez przedsibiorc
praktyki naruszajcej zbiorowe interesy konsumentw, Prezes Urzdu w pkt. I rozstrzygnicia
niniejszej decyzji stwierdzi naruszenie przepisw ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw
w zakresie naruszenia zakazu stosowania praktyk naruszajcych zbiorowe interesy konsumentw.
Kosztami niniejszego postpowania s wydatki zwizane z korespondencj prowadzon przez
Prezesa Urzdu ze stron postpowania. W zwizku z powyszym, postanowiono obciy stron

32

postpowania kosztami postpowania w wysokoci 72,40 z (sownie: siedemdziesit dwa zote


czterdzieci groszy).
Koszty niniejszego postpowania okrelone w pkt IV sentencji niniejszej decyzji Spka
obowizana jest wpaci w terminie 14 dni od uprawomocnienia si niniejszej decyzji, na konto
Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw w Warszawie nr: NBP O/O Warszawa
51101010100078782231000000.
Na podstawie art. 81 ust. 1 ustawy o ochronie konkurencji i konsumentw, w zwizku
z art. 3 i art. 11 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw oraz ustawy Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r., poz. 945) oraz
stosownie do art. 47928 2 kodeksu postpowania cywilnego od niniejszej decyzji przysuguje
odwoanie do Sdu Okrgowego w Warszawie Sdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw,
w terminie miesica od daty jej dorczenia, za porednictwem Prezesa Urzdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw.
W przypadku jednak kwestionowania wycznie postanowienia o kosztach zawartego
w punkcie IV niniejszej decyzji, na podstawie art. 81 ust. 5 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw w zwizku z art. 3 ustawy z dnia 10 czerwca 2014 r. o zmianie ustawy o ochronie
konkurencji i konsumentw oraz ustawy Kodeks postpowania cywilnego (Dz. U. z 2014 r.,
poz. 945) oraz stosownie do art. 47932 1 i 2 kodeksu postpowania cywilnego i art. 264 2
kodeksu postpowania administracyjnego w zw. z art. 83 ustawy o ochronie konkurencji
i konsumentw, przysuguje zaalenie do Sdu Okrgowego w Warszawie Sdu Ochrony
Konkurencji i Konsumentw w terminie tygodnia od dnia dorczenia niniejszej decyzji, za
porednictwem Prezesa Urzdu Ochrony Konkurencji i Konsumentw.

Otrzymuje:
1) [***]
2) a/a

33

You might also like