Logika Matematyczna

Logika matematyczna
Przedmowa
To opracowanie jest napisane gwnie z myl o uczniach szk rednich pragncych zrozumie logik matematyczn, ale i studenci pierwszego roku informatyki znajd tu informacje dla siebie (m.in. funktory XOR oraz NOR),
o ktrych w szkole redniej si nie wspomina. Opracowanie to tumaczy wszystkie pojcia od podstaw oraz zawiera wiczenia do samodzielnego wykonania wraz z odpowiedziami.
Spis tematw
1. Pojcie zdania prostego i zoonego w logice matematycznej. ......................................................................... 1
oznaczanie zda prostych ............................................................................................................................ 3
2. Wartoci logiczne zda prostych. ....................................................................................................................... 3
3. Funktory zdaniotwrcze. .................................................................................................................................... 5
negacja ......................................................................................................................................................... 6
koniunkcja .................................................................................................................................................... 9
alternatywa .................................................................................................................................................. 9
implikacja ................................................................................................................................................... 10
rwnowano ........................................................................................................................................... 11
4. Rachunek zda prawa logiczne (tautologia). ............................................................................................... 12
metoda zerowo-jedynkowa (tabelkowa) .................................................................................................. 12
nazwy praw logicznych .............................................................................................................................. 13
metoda nie wprost (apagogiczna) .......................................................................................................... 14
tworzenie nowych praw logicznych .......................................................................................................... 15
funktory Xor i Nor ...................................................................................................................................... 16
sprawdzanie wartoci logicznych bardziej rozbudowanych wyrae ....................................................... 18
5. Formy zdaniowe. .............................................................................................................................................. 20
dziedzina formy zdaniowej ......................................................................................................................... 20
Wersja z dnia 30.06.2010
http://matematyka.strefa.pl
Znajdziesz tu wyjanienie co to jest zdanie proste i zoone w rozumieniu matematyki, funktory zdaniotwrcze, spjniki oraz prawa logiczne, ich nazwy, a take pojcia: koniunkcja, alternatywa, rwnowano, implikacja, negacja. Nauczysz si tworzy prawa logiczne i sprawdza czy s one tautologi. Logika matematyczna stanie si banalna. Download ten darmowy e-book pdf. Zakres liceum i technikum. Opracowanie ma wyjanione i rozwizane zadania oraz wiczenia do samodzielnego rozwizania. Przygotowuje do matury.
Logika matematyczna strona 1
Temat: Pojcie zdania prostego i zoonego w logice matematycznej.

Zdanie proste (w sensie matematycznym) wyraenie o ktrym mona jednoznacznie powiedzie,
e jest prawdziwe lub faszywe np.:
2 + 3 = 18
Liczba 12 jest liczb nieparzyst.
Liczba 4 jest mniejsza od 1.
zdanie faszywe
zdanie faszywe
zdanie prawdziwe
W logice matematycznej wystpuj tylko zdania oznajmujce, czyli takie, ktre kocz si kropk. adne zdanie pytajce czy wykrzyknikowe nie jest zdaniem w rozumieniu logiki matematycznej, cho jest zdaniem w rozumieniu
gramatyki jzyka polskiego.
Pjdziesz ze mn?
We to!
Chciabym by mi kupia loda.
to nie jest zdanie w rozumieniu logiki matematycznej, bo nie jest ono

oznajmujce
to nie jest zdanie w rozumieniu logiki matematycznej, bo nie jest ono
oznajmujce
to nie jest zdanie w rozumieniu logiki matematycznej, bo nie mona
go jednoznacznie oceni czy jest ono prawdziwe czy faszywe, cho
jest zdaniem oznajmujcym.
wiczenie: Ktre z poniszych zda, s zdaniami w rozumieniu logiki matematycznej? Odpowied uzasadnij.
a) Lubisz pywa?
b) Nie rb tego!
c) Kup mi to ciastko.
d) Chc pojedzi na rowerze.
e) Pozwl mi wyj do koleanki.
f) Zegar suy do odmierzania czasu.
g) Kartk papieru mona zgi 12 razy na p.
Odp.: a) Nie, bo nie jest zakoczone kropk.
b) Nie, bo nie jest zakoczone kropk.
c) Nie, bo nie mona o nim jednoznacznie powiedzie czy jest prawdziwe czy faszywe, pomimo tego, e koczy si kropk.
d) Nie, bo nie mona o nim jednoznacznie powiedzie czy jest prawdziwe czy faszywe, pomimo tego, e koczy si kropk.
e) Nie, bo nie mona o nim jednoznacznie powiedzie czy jest prawdziwe czy faszywe, pomimo tego, e koczy si kropk.
f) Tak, bo koczy si kropk i dodatkowo mona o nim jednoznacznie powiedzie, e jest prawdziwe.
g) Tak, bo koczy si kropk i dodatkowo mona o nim jednoznacznie powiedzie, e jest faszywe.
Zdanie zoone zdanie zbudowane z przynajmniej dwch zda prostych np.:

Teraz wieci soce, wic pjd si poopala.
W powyszym przykadzie pierwsze zdanie proste jest do sowa wic, za drugie wystpuje po sowie wic. Oba
zdania proste pogrubiono i wyrniono kolorem czerwonym.
Oznaczenie zda prostych

Zdania proste w logice matematycznej oznacza si maymi literami alfabetu angielskiego zaczynajc od litery . Zatem pierwsze zadanie proste wystpujce w zdaniu zoonym naley oznaczy literk , nastpne literk , kolejne
literk itd. W logice matematycznej, te literki bdziemy nazywa zmiennymi zdaniowymi.
W szczeglnych przypadkach, np. w przypadku zadania zoonego:
Teraz wieci soce lub teraz nie wieci soce.
matematycznie mamy do czynienia z jednym zdaniem prostym, bo drugie jest zaprzeczeniem pierwszego. Z punktu
widzenia za gramatyki jzyka polskiego, w powyszym zdaniu s 2 zdania proste (oba wyrniono kolorem niebieskim).
wiczenie: Ile zda prostych w rozumieniu logiki matematycznej wystpuje w poniszych zdaniach zoonych?
a) To krzeso jest solidne i dodatkowo jest ono adne.
b) W wieku 13 lat po raz pierwszy uprawiaam seks i zaczam uczy si jzyka japoskiego.
c) Mam 17 lat lub 19 lat lub 21 lat.
d) Jestem chopakiem lub nie jestem chopakiem lub jestem dziewczyn.
e) Moja dziewczyna jak ma wosy ufarbowane na blond, to wyglda adniej, ni gdy ma zrobiony baleja lub splecione w warkocz.
f) Na og pijam Coca-Col, ale gdy nie ma jej na stole, to pijam tylko herbat lub kaw.
Odp.: a) 2 zdania proste. S one rozdzielone sowem i.
b) 2 zdania proste. S one rozdzielone sowem i.
c) 3 zdania proste. Kade jest rozdzielone sowem lub.
d) 2 zdania proste w rozumieniu logiki matematycznej: jestem chopakiem oraz jestem dziewczyn, ale 3 zdania proste w rozumieniu gramatyki jzyka polskiego.
Sformuowanie drugie: nie jestem chopakiem jest zaprzeczeniem sformuowania pierwszego: jestem chopakiem.
e) 4 zdania proste. S one rozdzielone sowami: to, ni gdy, lub.
f) 4 zdania proste. S one rozdzielone sowami: ale gdy, to, lub.
Zdanie logiczne zdanie oznajmujce w ktrym kade zdanie proste da si jednoznacznie oceni jako
prawdziwe lub faszywe.
Przykady zda logicznych:

.
Liczba
5 jest wiksza od 0 lub jemu
rwna

Teraz czytam opracowanie o logice matematycznej.

Zegar
nie suy do odmierzania czasu.

Temat: Wartoci logiczne zda prostych.

Omwmy teraz bardziej dokadnie logik matematyczn na przykadzie zdania zoonego:
Skoro
2 < 5 i
5 < 8, to
2 < 8.

Poniewa powysze zdanie skada si z trzech zda prostych, wic mona go zapisa krcej:
Skoro i to .
W zdaniu tym:
: 2 < 5
: 5 < 8
: 2 < 8.
Dygresja: Po zmiennej zdaniowej (czyli po pierwszej literce) napisany zosta dwukropek.
Kademu zdaniu prostemu przypisujemy liczb 0 jeli jest ono faszywe, lub liczb 1 jeli jest ono prawdziwe. Wracajc si do przykadowych trzech zda z tematu pierwszego napiszemy:
2 + 3 = 18
Liczba 12 jest liczb nieparzyst.
Liczba 4 jest mniejsza od 1.
zdanie faszywe;
zdanie faszywe;
zdanie prawdziwe;
=0
=0
=1
Przypisywanie zdaniu prostemu tylko jednej z dwch liczb, tzn. 0 lub 1, jest prawdziwe tylko w logice dwuwartociowej, ktr to bdziemy si zajmowa. W teorii matematycznej istnieje jeszcze logika trjwartociowa, ktra
uszczegawia logik dwuwartociow poprzez dodanie wartoci logicznej (pprawda).
wiczenie: Okrel wartoci logiczne podanych zda prostych. [Podpowied. Oce, czy podane zdanie proste ma warto logiczn 0 czy 1.]
a) Mam skoczone 16 lat.
b) Liczba 8 jest mniejsza od 0.
c) Biurko to rzeczownik.
d) Lubi pywa.
e) Od czasu do czasu jadam zup.
f) Pierwiastek stopnia drugiego z liczby 16 jest rwny 4.
Odp.: a) Zalenie od Ciebie; b) 0 (fasz); c) 1 (prawda); d) Zalenie od Ciebie; e) Zalenie od Ciebie; f) 0 (fasz).
Temat: Funktory zdaniotwrcze.

Znajc ju z poprzednich tematw podstawy logiki matematycznej wiesz, e w zdania zoone skadaj si
z przynajmniej dwch zda prostych rozdzielonych jakim sowem lub grup sw. Przykadowo w zdaniu:
Teraz wieci soce, wic pjd si poopala.
zdania proste (wyrnione na czerwono) s rozdzielone sowem wic, a na przykad w zdaniu:
Skoro 2 < 5 i 5 < 8, to 2 < 8.
zdania proste s rozdzielone sowami i oraz to (oba wyrniono kolorem zielonym). Zdania zoone mog by
take rozdzielone sowem lub np.:
Teraz czytam ten tekst lub myl o tym co bdzie dalej.
Mam 16 lat lub 17 lat lub jestem penoletni lub mam fioa na punkcie hip-hopu.
Z punktu widzenia gramatyki jzyka polskiego zbyt czste powtarzanie jednego sowa lub zwrotu jest bdem. Przykadowo w powyszym zdaniu nauczyciel jzyka polskiego nakazaby usunicie jednego sowa lub lub zastpienie
go innym sowem. Tymczasem z punktu widzenia logiki matematycznej w omawianym zdaniu bdu nie ma. W ujciu matematycznym zdanie zoone skadajce si np. z 40 zda prostych moe by za kadym razem rozdzielone
sowem lub pomimo tego, e sowo to wystpi a 39 razy w tym zdaniu.
W logice matematycznej do rozdzielania zda prostych do czsto uywa si sowa wic.
Poniewa 2 + 3 = 5 i 3 + 2 = 5 wic dodawanie jest przemienne.
Skoro liczba 2 jest wiksza od 0, wic jest dodatnia.
lub kilku sw np. wynika z tego, e lub wtedy i tylko wtedy gdy.
W zbiorze liczb rzeczywistych, pierwiastek stopnia parzystego z liczby ujemnej
istnieje tylko wtedy, gdy jest on stopnia nieparzystego.
To co wystpuje w zdaniach zoonych midzy zdaniami prostymi, nazywa si w matematyce funktorami zdaniotwrczymi. Trzeba tu jednak zaznaczy, e przykadowo w zdaniu:
Nieprawda, e lubi pi kaw.
funktorem zdaniotwrczym jest wyraenie nieprawda, e pomimo tego, e nie stoi ono midzy zdaniami prostymi.
Funktor zdaniotwrczy jedno sowo lub kilka sw stojcych bezporednio przed zdaniem prostym.
W tym temacie funktory zdaniotwrcze wyrniono kolorem zielonym.
Musisz jednak pamita, e funktory zdaniotwrcze wystpuj tylko w tych zdaniach logicznych. Przykadowo sowo
wic nie bdzie funktorem zdaniotwrczym jeli zostanie ono uyte np. w zdaniu:
Umiesz to zrobi, wic zrb to!
bo zdanie to nie jest oznajmujce (nie jest zakoczone kropk).
wiczenie: Wyrnij kolorem zielonym funktory zdaniotwrcze w poniszych zoonych zdaniach logicznych.
c) Mam 17 lat lub 19 lat lub 21 lat.
f) Na og pijam Coca-Col, ale gdy nie ma jej na stole, to pijam tylko herbat lub kaw.
Odp.:
c)
Mam 17 lat lub 19 lat lub 21 lat.

f)
Na og pijam Coca-Col, ale gdy nie ma jej na stole, to pijam tylko herbat lub kaw.
W logice matematycznej funktory maj swoj nazw i symbol.

Dla jednego zdania prostego istniej 4 rne funktory zdaniotwrcze. Funktory te oznaczmy przykadowo symbolami: , , , . Dziaanie tych funktorw na jednym zdaniu prostym mogcym przybiera warto logiczn 0 lub
1 przedstawia ponisza tabelka.
p ! " #
0
0
1
1
0
1
0
1
Powysz tabelk naley rozumie w taki sposb, e nowa warto zdania prostego dziki dziaaniu funktora:
ma zawsze warto 0, niezalenie od tego, czy zdaniu zostaa przypisana warto logiczna 0 czy 1
ma zawsze warto zgodn z wartoci logiczn zdania tzn. gdy = 0, to = 0, gdy = 1, to = 1
ma zawsze warto przeciwn do wartoci logicznej zdania tzn. gdy = 0, to = 1, gdy = 1, to = 0
ma zawsze warto 1, niezalenie od tego, czy zdaniu zostaa przypisana warto logiczna 0 czy 1.
Najwiksz rol w logice matematycznej odgrywa funktor oznaczony symbolem , czyli zmieniajcy warto logiczn zdania prostego na przeciwn. Funktor ten nazywa si negacj (zaprzeczeniem) i najczciej oznacza si go
symbolem ~ lub Not. Funktor negacji wymawia si nieprawda, e, ale zapis ~ bywa czsto czytany w skrcie: nie .
Przypumy wic, e literk oznaczymy zdanie proste:
Jestem chopakiem.
Wwczas zdanie proste oznaczone ~ bdzie brzmie:
Nieprawda, e jestem chopakiem.
Pisanie, e ~ brzmi Jestem dziewczyn. jest bdne. Aby lepiej zrozumie o co tu chodzi, przytocz krtk anegdotk:
Nauczycielka pyta Jasia:
Jasiu, czy kwadrat jest prostoktem?
Ja odpowiada:
Jam mam fiutka, a pani nie.
Wniosek: To co powiedzia Ja jest poprawne. Nie jest to jednak odpowied na pytanie nauczycielki.
W naszym przypadku jest podobnie. Jeli mamy zdanie Jestem chopakiem. i chcemy jemu zaprzeczy, to nie moemy pisa Jestem dziewczyn. Musimy napisa Nie jestem chopakiem. lub Nie prawda, e jestem chopakiem.. W przeciwnym razie nie mielibymy zdania zaprzeczajcego lecz zadanie rwnowane do zaprzeczajcego.
Jeli literk oznaczymy zdanie proste Lubi seks., to zdanie ~ bdzie brzmie Nieprawda, e lubi seks.
Jeli literk oznaczymy zdanie proste Z egzaminu dostaem 90 punktw na 100 moliwych., to zdanie ~ bdzie
brzmie Nieprawda, e z egzaminu dostaem 90 punktw na 100 moliwych. Zdanie rwnowane zaprzeczeniu
bdzie brzmie: Na pewno nie dostaem dokadnie 90 punktw.
Jeli literk oznaczymy zdanie proste Z egzaminu dostaem wicej ni 90 punktw na 100 moliwych., to zdanie
~ bdzie brzmie Nieprawda, e z egzaminu dostaem wicej ni 90 punktw na 100 moliwych. Zdanie rwnowane do zaprzeczenia bdzie brzmie: Z egzaminu dostaem dokadnie 90 punktw lub mniej.
wiczenie: Napisz negacj (zaprzeczenie) podanego zdania oraz zdanie rwnowane do zaprzeczenia.
a) Mam 5 z.
b) Mj wujek ma na imi Stanisaw.
c) Lubi czyta.
d) Wa wicej ni 100 kg.
e) Lubi kolor czerwony i niebieski.
f) Mam BMW lub Audi. [Zgadnij ktry z tych samochodw posiadam.]
Odp.:
Negacja:
Zdanie rwnowane negacji:
a)
Nieprawda, e mam 5 z.
Nie mam dokadnie 5 z.
b)
Nieprawda, e mj wujek ma na imi Stanisaw.
Mj wujek ma inne imi ni Stanisaw.
c)
Nieprawda, e lubi czyta.
Nie lubi czyta.
d)
Nieprawda, e wa wicej ni 100 kg.
Wa dokadnie 100 kg lub mniej.
e)
Nieprawda, e lubi kolor czerwony i niebieski.
Nie lubi koloru czerwonego i niebieskiego.
f)
Nieprawda, e mam BMW lub Audi.
Nie mam BMW i nie mam Audi.
Przyjmijmy teraz, e mamy dane dwa zdania proste: i rozdzielone funktorem zdaniotwrczym.
Jeli funktor stoi midzy dwoma zdaniami prostymi to nazywa si on dwuargumentowym. Podobnie jak funktory
jednoargumentowe moe on przybiera wartoci logiczne 0 lub 1 zalenie od wartoci logicznych zda prostych.
W logice matematycznej funktorw dwuargumentowych jest dokadnie 16. Oznaczmy je symbolami:
, , , $ i zobaczmy wyniki jakie one daj:
p 1 q
p 2 q
p 3 q
p 4 q
p 5 q
p 6 q
p 7 q
p 8 q
p 9 q
p 10 q
p 11 q
p 12 q
p 13 q
p 14 q
p 15 q
p 16 q
0
1
0
1
0
0
0
0
1
0
0
0
0
1
0
0
1
1
0
0
0
0
1
0
1
0
1
0
0
1
1
0
1
1
1
0
0
0
0
1
1
0
0
1
0
1
0
1
1
1
0
1
0
0
1
1
1
0
1
1
0
1
1
1
1
1
1
1
p Nor q
p Xor q
p|q
p And q
pq
oznaczenie:
pq
p Or q
pq
pq
pq
Ciekawostka: Patrzc wierszami na powysze liczby wypisane na biaym tle, wida, e w wierszu pierwszym mamy na przemian liczby 0 i 1. W wierszu drugim mamy na
przemian po dwa 0 i po dwie 1. W wierszu trzecim mamy na przemian po 4 zera i po 4 jedynki, za w ostatnim wierszu mamy kolejno 8 zer i 8 jedynek. Taki
sposb uporzdkowania liczb nie jest przypadkowy. Bazuje on na tzw. dwjkowym systemie zapisywania liczb (system binarny) i pozwala na wypisanie wszystkich wartoci funktorw bez obawy e przez przypadek nastpi bd w wypenianiu tej tabelki. Mao tego. Dziki takiemu sposobowi wypeniania tabelki, dostajemy wszystkie wartoci funktorw zaczynajc od kolumny z samymi zerami, a koczc na kolumnie z samymi jedynkami.
Jak wida funktory maj swoje oznaczenia, a niektre z nich take nazwy. Oto one:
funktor Nor
funktor alternatywy wykluczajcej: (funktor Xor)
% funktor dysjunkcji: |
& funktor koniunkcji: (funktor And)
' funktor rwnowanoci:
funktor implikacji:
( funktor alternatywy: (funktor Or)
Jeli chodzi o funktory dwuargumentowe (czyli te z powyszej tabelki), to najwiksze znaczenie w logice matematycznej odgrywaj tylko te ktre zostay oznaczone symbolami: & , ', , (.
Jak na razie po przeczytaniu tego tematu, wiesz, e s 4 funktory jednoargumentowe i jest 16 funktorw dwuargumentowych, czyli, e razem jest ich 20. Co ciekawe, a 18 z tych 20-stu funktorw mona zdefiniowa uywajc wycznie dwch pozostaych tj. funktora negacji i alternatywy.
Wniosek: Caa logika matematyczna opiera si wycznie na jednoargumentowym funktorze negacji oraz
dwuargumentowym funktorze alternatywy.
Aby nie utrudnia sobie ycia, dla wygody bardzo czsto uywa si take funktora koniunkcji, implikacji oraz rwnowanoci, cho kady z nich mona zastpi uywajc tylko negacji i alternatywy.
Jeli chcesz umie perfekcyjnie logik matematyczn, nie musisz wszystkiego co napisaem wykuwa na pami.
Wystarczy, e zapamitasz tylko ten fragment poprzedniej tabelki:
oznaczenie:
nazwa:
p 9 q
p 10 q
p 12 q
p 15 q
0
0
0
1
1
0
0
1
1
1
0
1
0
1
1
1
pq
pq
pq
pq
koniunkcja rwnowano implikacja alternatywa
oraz, e negacj wartoci logicznej 0 jest warto logiczna 1 i odwrotnie. To dosownie wszystko co musisz umie na
pami.
Koniunkcja
Koniunkcja zdanie zoone powstae z dwch zda prostych poczonych funktorem koniunkcji: .
)*+
+*+,-
+*+,-
Funktor koniunkcji wymawiamy: i, czyli powyszy zapis czytamy: pe i ku.

Koniunkcja jest prawdziwa tylko wtedy, gdy wszystkie zdania proste s prawdziwe.
Przykad:

w wakacje jest ciepo i co

roku w Polsce pada nieg .
Na og luty ma 28 dni i zazwyczaj
./0120
Gdyby choby jedno z powyszych zda prostych nie byo prawdziwe lub nie mona byoby jednoznacznie okreli
czy jest ono prawdziwe czy faszywe, wwczas koniunkcja tych wszystkich zda prostych byaby faszywa (miaaby
warto logiczn 0).
Przykad:

/

w wakacje jest ciepo i co

roku pada nieg .
Na og luty ma 28 dni i zazwyczaj
34 567 879: ;<=567 > ?4;@A6756@ B4C6D6 A=:7A=:EF;578,>6F 567 A45= 4F756= 87C4 >=?:4F6 B4C6F;578.
GH

LM M

MO.
Ostatnie zdanie proste w powyszym przykadzie nie daje si jednoznacznie okreli sowem prawda lub fasz.
Chodzi o to, e nie jest sprecyzowane, czy chodzi o opady niegu na caej kuli ziemskiej, czy tylko o jaki jej rejon. Jak
wiadomo na rwniku nieg nigdy nie pada, a na przykad na Syberii pada co roku.
Negacj funktora koniunkcji (nie negacj koniunkcji) jest funktor alternatywy patrz punkt 3) na stronie 13.
Alternatywa
Alternatywa zdanie zoone powstae z dwch zda prostych poczonych funktorem alternatywy: .
)*+
PQRQ
PQR
Funktor alternatywy wymawiamy: lub. Alternatywa jest faszywa tylko wtedy, gdy wszystkie zdania proste s faszywe we wszystkich pozostaych przypadkach jest prawdziwa. To samo mona te wypowiedzie w sposb rwnowany:
Alternatywa jest prawdziwa, gdy przynajmniej jedno zdanie proste jest prawdziwe.
Przykad:

liczbie 28 .
Liczba 28 jest wiksza lub rwna
./0120
Negacj funktora alternatywy (nie negacj alternatywy) jest funktor koniunkcji patrz punkt 3) na stronie 13.
Implikacja
Implikacja zdanie zoone powstae z dwch zda prostych poczonych funktorem implikacji: .
)*+
SP+,-
SP+,-
Jeli funktor implikacji stoi pomidzy dwoma zdaniami prostymi p i q, to do przeczytania powstaego w ten sposb
zdania zoonego, uyjemy jednego ze sformuowa:
implikuje
pociga
z wynika
jeeli to
Spjrz teraz na ostatni tabelk, a dokadniej na kolumn z implikacj. Zauwa, e wartoci implikacji mona atwo
zapamita. Implikacja jest faszywa (ma warto logiczn 0) tylko wtedy, gdy pierwsze zdanie logiczne (poprzednik)
jest prawdziwe, a drugie (nastpnik) faszywe w pozostaych przypadkach jest prawdziwa. Innymi sowy implikacja nie pozwala otrzyma z prawdy faszu.
Z prawdy nie moe wynika fasz.
lub inaczej:
W przypadku implikacji, jeli poprzednik jest prawdziwy, to nastpnik nie moe by faszywy.
Na potwierdzenie tego podam teraz kilka przykadw:
2 = 3 /
4=9
)
3 /
)

9 = 9 z faszu moe wynika prawda
)
2 = 2 /
R
z faszu moe wynika fasz
R

4=4
z prawdy moe wynika prawda (o ile przeksztacenia s wykonane prawidowo)
R
No i zosta tylko przypadek gdy z prawdy wynika fasz. Jest z nim tylko jeden problem. Nie istnieje adne prawdziwe
zdanie logiczne, ktre po poprawnych przeksztaceniach daoby zdanie faszywe. Zatem z prawdy nie moe wynika
fasz.
W przypadku implikacji, wana jest kolejno zda prostych. Mianowicie zapis: to nie to samo co .
Mona natomiast symbol implikacji odwrci, ale wwczas trzeba odwrci take kolejno zda prostych. Innymi
sowy zamiast pisa mona napisa , a zamiast pisa mona pisa . T odwrcon implikacj nazywamy implikacj w lewo lub implikacj odwrotn, a t standardow implikacj w prawo lub implikacj prost lub krcej implikacj. Jeli mwimy tylko sowo implikacja to zawsze mamy na myli implikacj
w prawo, a jeli chcemy powiedzie, e chodzi nam o implikacj w lewo, to zawsze musimy dopowiedzie w lewo.
Zdania proste w implikacjach: oraz mona zaprzeczy. Otrzymamy wwczas implikacje o nowych nazwach:
~ ~ implikacja przeciwna (rwnowana implikacji odwrotnej)
~ ~ implikacja przeciwstawna (rwnowana implikacji prostej)
Jeli w zdaniu logicznym oprcz funktora implikacji wystpuje funktor alternatywy lub koniunkcji lub negacji, to implikacja jest najsilniejsza z nich. Oznacza to, e to wanie implikacja, a nie koniunkcja czy alternatywa rozbija dane
wyraenie na lew i praw stron pomimo tego, e nie ma nawiasw. Innymi sowy oba ponisze zapisy s sobie
rwnowane:
~
~
Rwnowano
Rwnowano zdanie zoone powstae z dwch zda prostych poczonych funktorem rwnowanoci .
)*+
RR,
RR
Funktor rwnowanoci wymawiamy: wtedy i tylko wtedy, gdy . Jego symbol nie bez powodu przypomina naoone na siebie symbole implikacji w lewo i prawo. Funktor ten mona bowiem zastpi koniunkcj implikacji w lewo
i prawo:

Te 3 kreseczki w powyszym zapisie czytaj jest rwnowane. Jest to symbol tzw. kongruencji.
Zauwamy, e podstawie tabelki (2 strony wczeniej) mamy, e rwnowano jest prawdziwa tylko wtedy, gdy
wszystkie zdania proste maj t sam warto logiczn, tj. gdy wszystkie s faszywe lub wszystkie s prawdziwe.
Jeli w zdaniu logicznym oprcz funktora rwnowanoci wystpuj inne funktory np. negacji, koniunkcji czy alternatywy, to funktor rwnowanoci jest najsilniejszy z nich, i to wanie on, a nie aden z pozostaych funktorw rozbija dane wyraenie na stron lew i praw. Generalnie chodzi o to, e nie musimy stosowa nawiasw w sytuacjach
gdy wystpuje tylko jeden funktor rwnowanoci. Przykadowo rzecz ujmujc, oba ponisze zapisy s sobie rwnowane:
~
~
Silniejszy od funktora rwnowanoci jest funktor kongruencji oznaczany symbolem: . Symbol kongruencji stosujemy wtedy, gdy chcemy zapisa, e dwie rwnowanoci s sobie rwnowane.
Temat: Rachunek zda prawa logiczne (tautologia).

Na pocztku tego opracowania napisaem, e w logice matematycznej zdania proste oznacza si maymi literkami
z alfabetu angielskiego zaczynajc od literki , , , . Od teraz prawie wszystkie zdania zarwno proste jak i zoone bdziemy zapisywa tylko symbolicznie.
Z poprzednich tematw wiemy ju, e symbol ~ oznacza negacj zaprzecza zdaniu przed ktrym stoi. Przykadowo zapis ~ zaprzecza zdaniu , za zapis ~~ zaprzecza zaprzeczeniu zdania . Przypumy, e zdanie brzmi:
Jestem chopakiem.
wic zdanie ~ bdzie brzmie:
Nie jestem chopakiem.
[Rwnowanie: Jestem dziewczyn.]
za ~~ bdzie brzmie:
Nieprawda, e nie jestem chopakiem.
[Rwnowanie: Nieprawda, e jestem dziewczyn. czyli Jestem chopakiem.]
Wniosek: Skoro osoba mwica powysze zdanie najpierw zaprzecza temu e jest chopakiem, a potem znowu temu zaprzecza, wic w wyniku kocowym dostajemy zdanie pocztkowe, czyli, e jest chopakiem.
Z punktu widzenia logiki matematycznej, zaprzeczenie zaprzeczenia jest rwnowane zdaniu wyjciowemu. Symbolicznie zapisuje si to w taki sposb:
~~
a poprawno tego zapisu sprawdza si rozpatrujc wszystkie moliwe wartoci zdania logicznego . Poniewa
opracowanie to dotyczy logiki dwuwartociowej, wic zdanie moe przybiera tylko jedn z dwch wartoci tj.
moe by albo rwne 0 albo 1. Wystarczy wic zrobi malutek tabelk (metoda zerowo-jedynkowa) i zauway,
e niezalenie od tego czy jest rwne 0 czy 1, wynik kocowy zawsze wychodzi rwny 1.
Metoda zerowo-jedynkowa (tabelkowa)
Aby zrobi tabelk nawet do tak krtkiego wyraenia: ~~ trzeba najpierw si zastanowi co w tej tabelce
bdzie. Na pocztek rzuca si nam w oczy to, e w zapisie tym wystpuje tylko jedno zdanie proste ( po obu stronach rwnowanoci). Tak wic pierwsza kolumna tabelki bdzie zawiera wszystkie moliwe wartoci zdania ( bd tylko dwie). Dodatkowo widzimy, e mamy zaprzeczenie zdania ( to bdzie druga kolumna) oraz zaprzeczenie
zaprzeczenia (kolumna 3-cia). Pniej widzimy rwnowano (cay zapis), ktry to trzeba bdzie umieci w ostatniej tj. w czwartej kolumnie. Mamy wic tak tabelk:
~ ~ ~ ~~
0
1
Aby uzupeni t tabelk, trzeba na pami zna co robi funktor negacji (ta falujca kreseczka) oraz funktor rwnowanoci (). Wszystko to byo omwione w poprzednim temacie. Mimo to, przypomn, e negacja zmienia warto logiczn 0 na 1, a warto 1 na 0. Rwnowano za daje wynik 1 jeli to co jest po lewej stronie symbolu
ma tak sam warto logiczn jak to co jest po stronie prawej. Wiedz to, moemy uzupeni powysz tabelk:
~ ~ ~ ~~
0
Analiza powyszej tabelki:

Niezalenie od tego, czy zdanie proste przyjmuje warto logiczn 0 czy 1, w ostatniej kolumnie wyszy same jedynki (kada jedynka to symboliczny zapis sowa prawda). Oznacza to, e zawsze zaprzeczenie zaprzeczenia jest
rwnowane zdaniu pocztkowemu.
Zdanie zoone np. takie jak w ostatniej kolumnie powyszej tabelki, ktre zawsze jest prawdziwe niezalenie od
wartoci logicznych zda prostych w nim wystpujcych, nazywamy prawem logicznym lub krcej tautologi.
Prawo logiczne (tautologia) zdanie zoone, ktre przyjmuje zawsze warto logiczn 1 niezalenie
od wartoci logicznych zda prostych.
Kade prawo logiczne trzeba udowodni, tzn. pokaza jego prawdziwo w kadym przypadku. W tym celu najczciej stosuje si tzw. metod zerowo-jedynkow, czyli robi si odpowiedni tabelk do ktrej wpisuje si tylko
liczby 0 lub 1. Przykad takiej tabelki wraz z opisem zosta zaprezentowany nieco wyej.
Prawa logiczne mona dowodzi take metod nie wprost, ale na og za pomoc tabelki mona dowd skoczy
duo szybciej.
Nazwy praw logicznych
Prawa logiczne miewaj take swoje nazwy:
prawo logiczne
l.p.
nazwa prawa logicznego
(wyraenie ktre jest zawsze prawdziwe)
1.
~~
prawo podwjnego przeczenia
2.
~~
prawo wyczonej sprzecznoci
3.
4.
prawo rozdzielnoci koniunkcji wzgldem alternatywy
5.
prawo rozdzielnoci alternatywy wzgldem koniunkcji
6.
~~
7.
8.
~ ~~
prawo de Morgana
9.
~ ~~
prawo de Morgana
prawo wyczonego rodka
prawo kontrapozycji
prawo przechodnioci implikacji
Niektre prawa logiczne nie maj nazw. Oto przykady takich praw:
1)
2) ~
to prawo jest bardzo wane. Wyucz si go na pami.
3) ~ ~
Spostrzeenie: Dostawienie negacji przed implikacj w punkcie 2) sprawia, e zdania proste zmieniaj swoje wartoci na przeciwne i dodatkowo funktor alternatywy zmienia si w funktor koniunkcji.
Wykamy teraz za pomoc metody zerowo-jedynkowej (czyli za pomoc tabelki), e pierwsze z powyszych wyrae
jest prawem logicznym.
Analiza zapisu tego wyraenia:
1. Mamy dwa zdania proste: i , czyli bdziemy potrzebowa dwie kolumny (po jednej do kadego zdania prostego), oraz 5 wierszy (wiersz pierwszy bdzie zawiera nagwki kolumn, za 4 pozostae wszystkie moliwe
przypadki dla tych dwch zda prostych: oba zdania s faszywe, pierwsze zdanie jest faszywe a drugie
prawdziwe, pierwsze zdanie jest prawdziwe a drugie faszywe, oba zdania s prawdziwe).
2. Widzimy, e po prawej stronie funktora implikacji jest alternatywa dwch zda, wic musimy zarezerwowa
sobie 3-ci kolumn na t wanie alternatyw .
3. Zostaa ju tylko implikacja, wic ostatni tj. 4-t kolumn tabelki rezerwujemy na wartoci teje implikacji.
Robimy wic tabelk:

0 0
0 1
1 0
1 1
Opis uzupeniania tabelki:

do kolumny drugiej wpisalimy na przemian 0 lub 1
do kolumny pierwszej wpisalimy na przemian po dwa zera i po dwie jedynki
kolumn 3-ci uzupeniamy w oparciu o dwie pierwsze kolumny, pamitajc o tym, e alternatywa dwch zda
jest faszywa (rwna 0) tylko wtedy, gdy wszystkie zdania proste s faszywe
kolumn ostatni uzupeniamy w oparciu o kolumn 1-wsz i 3-ci (kolejno jest wana bo mamy implikacj),
pamitajc o tym, e w przypadku implikacji z prawdy nie moe wynika fasz.
Poniewa w ostatniej kolumnie wyszy samej jedynki, wic wykazalimy, e wyraenie jest tautologi.
Za pomoc tej samej metody udowodnij, e wyraenia: ~ ~ oraz ~ s take
prawami logicznymi.
Metoda nie wprost (apagogiczna)
Jak wczeniej napisaem metoda zerowo-jedynkowa nie jest jedyn za pomoc ktrej mona sprawdza, czy podane
wyraenie jest prawem logicznym. Inn metod (nie tabelkow) jest metoda nie wprost. Polega ona na tym, e jako krok pierwszy stawiamy hipotez o, e dane wyraenie jest faszywe. Zatem w naszym przypadku hipoteza brzmi:
Wyraenie jest faszywe.
Jeli jest ona prawdziwa, to lewa strona tego wyraenia (w tym przypadku jest ni tylko zdanie )musi by prawdziwa, a prawa faszywa. Tylko w takim przypadku implikacja jest faszywa (zgodna z hipotez). Poniewa lewa strona jest prawdziwa, wic wiemy, e = 1. Zatem to samo ale z prawej strony funktora implikacji te ma warto
logiczn 1, a to oznacza, e alternatywa jest prawdziwa, co jest sprzeczne z wczeniej poczynionym zaoeniem, e jest ona faszywa.
Wniosek: Postawiona hipoteza jest bdna, wic wyraenie jest zawsze prawdziwe (jest tautologi).
Aby mona byo lepiej zrozumie co robilimy w powyszym dowodzie, wykonam teraz schemat:
R
)
jest faszywe.
Wyraenie
(
)
T
Teraz wyranie wida, e czerwona jedynka i czerwone sowo fasz s ze sob w sprzecznoci, bo alternatywa jest
faszywa tylko wtedy, gdy wszystkie zdania proste j tworzce s faszywe.
Metod nie wprost bardzo czsto wykorzystuje si wtedy, gdy trzeba wykaza prawdziwo czego dla nieskoczenie wielu elementw jakiego zbioru.
wiczenie: Sprawd (dowoln metod), czy ponisze wyraenia s prawami logicznymi.
a) ~ ~~
b) ~ ~~
c)
d) [(]) ( ) ([ ] )
Tworzenie nowych praw logicznych
Nowe prawa logiczne moemy tworzy w oparciu o te, ktre ju znamy. Wystarczy wykorzysta znan z czasw
gimnazjum metod podstawiania tj. napisa dowolne wyraenie zamiast dowolnej wybranej przez siebie literki
(zmiennej zdaniowej). Jako przykad rozpatrzmy najpierw prawo ktre ju dobrze znamy tj. prawo podwjnego
przeczenia:
~~
i zamiast kadej literki ( w tym przypadku nie moemy wybra innej, bo jest tylko jedna) napiszmy jakiekolwiek wyraenie ktre przyjdzie nam do gowy np. . Otrzymamy wczas nowe wyraenie:
~~
ktre po sprawdzeniu np. metod zerowo-jedynkow take okae si tautologi. Mao tego. Zamiast literki mona
napisa wyraenie zawierajce np. 20 literek i to co otrzymamy, rwnie bdzie tautologi.
Taki sposb otrzymywania nowych tautologii dotyczy kadego prawa logicznego, a nie tylko przytoczonego wyej prawa podwjnego przeczenia.
Zobaczmy jeszcze t metod podstawiania na przykadzie jednego z dwch praw de Morgana. Na pocztku mamy:
~ ~~
i zamiast literki napiszmy np. , a zamiast literki napiszmy np. . Otrzymujemy zatem nowe, znacznie bardziej rozbudowane wyraenie:
~ ~ ~
ktre po sprawdzeniu np. metod zerowo-jedynkow (tabelkow) take okae si tautologi.
Funktory Nor i Xor

Na pocztku tego opracowania pisaem, e wszystkie funktory jendo- i dwuargumentowe mona zdefiniowa uywajc wycznie funktora negacji i alternatywy. Nie wykazywaem jednak tego, bo nie znalimy jeszcze ani metody
tabelkowej, ani metody nie wprost. Teraz ju je znamy, wic na pocztek wykamy prawdziwo takiego wyraenia:
Nor ~
Jak wiadomo (patrz tabelka na stronie 8) funktor Nor jest prawdziwy tylko wtedy, wszystkie zdania proste s faszywe, za alternatywa jest faszywa tylko wtedy, gdy wszystkie zdania proste s faszywe. Zaprzeczajc alternatywie
(patrz wyraenie po prawej stronie funktora rwnowanoci), dostajemy dokadnie to, co mamy po stronie lewej
funktora rwnowanoci i to bez wykonywania tabelki. Jeli jednak chcesz na upartego pokaza prawdziwo tego
wyraenia za pomoc tabelki, to trzeba j zrobi tak:
Nor ~ Nor ~
0 0
0 1
1 0
1 1
Zobaczmy teraz, jak za pomoc alternatywy i negacji rozpisa funktor Xor. Jak wiadomo z tabelki zamieszczonej na
stronie 8, wyraenie jest prawdziwe tylko wtedy, gdy pierwsze zdanie proste jest faszywe, a drugie jest
prawdziwe. Robimy wic tabelk:
Xor ~ ~ ~ ~ Xor ~~
0 0
0 1
1 0
1 1
wiczenie: Metod prb i bdw ustal w jaki sposb wykorzystujc tylko funktor alternatywy i negacji, mona zastpi funktory , ( , $ , U , % zamieszczone w tabelce na stronie 8.
Zrbmy teraz co innego. Sprbujmy funktory: alternatywy, koniunkcji, implikacji oraz rwnowanoci zastpi funktorem Nor oraz negacj. Na pocztek zauwamy, e bezporednio z tabelki ze strony 8, wida, e:
A: ~ Nor
Powysz rwnowano oznaczmy sobie czerwon liter A, bymy pniej mogli atwo do niej wrci, i alternatyw
ju nie zaprztajmy sobie gowy uzyskalimy ju to co chcielimy.
Przejdmy do rozpisania koniunkcji. Na pocztek zauwamy, e na podstawie prawa de Morgana (strona 13) mamy:
~ ~~
Negujc obie strony tej rwnowanoci dostajemy:
~~ ~~~
Na podstawie prawa podwjnego przeczenia (strona 13), widzimy, e lewa strona jest sam koniunkcj. Mamy wic:
~~~
Pozostaje nam ju tylko praw stron powyszej rwnowanoci zapisa za pomoc funktora Nor. W mylach
oznaczmy ~ za pomoc literki , za ~ za pomoc literki . Mamy wwczas:
~
i na podstawie zapisu oznaczonego wczeniej liter A, mamy:
Nor
Cofajc podstawienie, zamiast literki piszemy ~ i zamiast literki piszemy ~. Otrzymujemy zatem:
B: ~ Nor ~
Pozostaje ju do rozpisania tylko implikacja i rwnowano. Zajmijmy si implikacj. Z wczeniejszych tematw tego opracowania, wiemy, e:
( ~
)

V
0: ~W X VY
Cofajc podstawienie, otrzymujemy:

C: ~~ Nor
Zostaa ju tylko rwnowano o ktrej wiemy, e to jednoczesna implikacja w obie strony, czyli, e:

Zamiast napiszmy literk i zamiast napiszmy literk . Mamy wic:

(~
Nor~)
~ Nor ~
~ Nor ~
~~~ Nor Nor ~~~ Nor
D: ~ Nor Nor ~ Nor
wiczenie: Funktory i % (patrz tabelka na stronie 8) zastp funktorem Nor oraz negacj.
[Odp. ~ ;
| ~(~ Nor ~). Podpowiedzi: Rozpisz Xor za pomoc alternatywy (tabelka na stronie 16), a potem t alternatyw zastp funktorem Nor (patrz A). Aby rozpisa funktor najpierw na podstawie tabelki ze strony 8, zauwa, e jest on negacj koniunkcji. Potem na podstawie B zastp otrzyman koniunkcj funktorem Nor.]
wiczenie: Sprawd za pomoc tabelki, czy na pewno powysze wyraenia oznaczone czerwonymi literami A, B, C,
D oraz te z wiczenia powyszego s tautologiami.
Odpowiedzi:
Sprawdzanie wartoci logicznych bardziej rozbudowanych wyrae

No i dobiegamy ju koca. Jedn z ostatnich rzeczy o jakiej naley wiedzie jest to, e im wicej zda prostych ma
dane wyraenie, tym wicej przypadkw trzeba sprawdzi. Aby nie omin adnego dobrze jest wypisywa wartoci
logiczne zda prostych w porzdku jaki panuje w systemie dwjkowym (binarnym). Nie wnikajc w szczegy zapisywania liczb w systemie dwjkowym, powiem tylko tyle, e chodzi tu o to by w ostatnim zdaniu prostym wypisywa
na przemian 0 i 1, w przedostatnim wypisywa na przemian po 2 zera i po 2 jedynki, w kolejnej kolumnie po 4 zera
i po 4 jedynki, potem po 8 zer i po 8 jedynek itd. zalenie od tego ile zda prostych bdzie w danym wyraeniu. Zobaczmy tabelk wszystkich wartoci dla 4-ch zda prostych:
Zauwamy, e wypisujc wartoci tym systemem, doszlimy od wiersza z samymi zerami do wiersza
z samymi jedynkami. Innymi sowy mamy pewno, e nic nie ominlimy.
Spostrzeenie:
Ilo przypadkw jak trzeba rozway w metodzie zerowo-jedynkowej wyraa si wzorem 2 , gdzie to liczba zda prostych. Gdybymy wic mieli 10 zda
prostych, to trzeba byoby sprawdzi 2' = 1024 przypadki.
Aby nie przeciga, sprawdmy metod zerowo-jedynkow, czy wyranie:

jest tautologi. Na pocztek zauwaamy, e mamy 3 zdania proste, wic bdziemy musieli rozway 2 przypadkw. Robimy wic tabelk majc 9 wierszy (bo jeden z bdzie jest przeznaczony na
nagwki kolumn) i wypisujemy wszystkie moliwoci tych 3-ch zda prostych. Potem dopisujemy ju tylko pozostae
wyraenia skadowe. Mamy wic tabelk:
[

LP

0 0 0
0 0 1
0 1 0
0 1 1
1 0 0
1 0 1
1 1 0
1 1 1
na podstawie ktrej widzimy, e badane przez nas wyraenie nie jest tautologi (w ostatniej kolumnie nie wyszy
same jedynki). Uzupeniajc ostatni kolumn trzeba byo pamita gwnie o tym, e prawdy ktra jest w kolumnie
przedostatniej, nie moe wynika fasz w kolumnie 5-tej. W przypadku implikacji kolejno wyrae jest wana. Dla
nie pomylenia tego, wprowadziem do tabelki nowe oznaczenia. Literk L oznaczyem lew stron kocowej implikacji, za literk P stron praw. Takie wprowadzanie nowych oznacze jest dozwolone, a stosuje si go gwnie gdy
dane wyraenie jest do dugie lub w celu nie pogubienia si przy wypenianiu tabelki.
Temat: Formy zdaniowe.

Forma zdaniowa to wyraenie ktre bdzie mona oceni w kategorii prawda / fasz jeli zamiast kadej literki
w nim wystpujcej napiszemy jak warto (nie koniecznie liczb).
Dla przykadu rozpatrzmy tak form zdaniow:
Liczba 3 jest dodatnia.
i zauwamy, e nie moemy oceni jej wartoci logicznej (0 lub 1), bo nie wiemy jak liczb jest . Jeli za zamiast
napiszemy jak liczb, to nasza forma zdaniowa przestanie by form zdaniow, a stanie si wyraeniem logicznym
o ktrym bdziemy mogli jednoznacznie powiedzie, e jest prawdziwe lub faszywe.
Przykady innych form zdaniowych:
Liczba 7 jest podzielna przez 3.
pisaa kryminay. [W tym przypadku zamiast naley podstawi nazwisko kobiety, a nie liczb.]
Star Trek to film . [W tym przypadku zamiast naley podstawi np. fajny, fantastyczny, przygodowy, itp.]
Ja Fasola jest . [W tym przypadku zamiast naley napisa np. cech charakteru tej postaci.]
Forma zdaniowa moe zawiera wicej ni jedn literk (zmienn zdaniow). Przykady takich form to:
Dzi wieczorem najpierw bd oglda , a potem uprawia . [Zamiast literki mona napisa np. sowo
mecz, za zamiast literki mona przykadowo napisa jogging.]
W klasie IV szkoy podstawowej uczyam si i z zachowania miaam .
Moja koleanka jest , ale jej chopak to i .
Podobnie jak rwnanie funkcji oznaczamy ma literk lub , tak form zdaniow oznaczamy ma greck liter
(wymawiaj: fi) lub (wymawiaj: psi). Tak samo jak przy funkcjach, tak i przy formie zdaniowej naley dorzuci nawias, a w nim zmienne ktre zawiera ona zawiera np.:
, = Dzi wieczorem najpierw bd oglda , a potem uprawia .
, = W klasie IV szkoy podstawowej uczyam si i z zachowania miaam .
, , = Moja koleanka jest , ale jej chopak to i .
= Ja Fasola jest .
Jak wic wida, zamiast literek wystpujcych w formie zdaniowej moemy podstawia rne wyraenia (take liczby). Wszystkie te wyraenia ktrymi mona zastpi literki w formie zdaniowej nazywamy dziedzin formy zdaniowej.
Rozpatrzmy jeszcze raz form zdaniow:
= Ja Fasola jest .
i zastanwmy si, czy podane niej wyraenie naley do jej dziedziny:
a)
b)
c)
d)
e)
f)
kobiet
mdry
przystojny
bystry
niski
krzesem
tak, bo po napisaniu tego wyraenia zamiast zmiennej otrzymamy zdanie faszywe.

tak, bo po napisaniu tego wyraenia dostaniemy zdanie dajce si oceni prawda / fasz.
nie, bo otrzymane zdanie byoby pozbawione sensu.
Jak wida spord wyrae ktre nale do dziedziny mona wyodrbni te ktre sprawiaj e forma zdaniowa
zmienia si w zdanie faszywe oraz takie, ktre sprawiaj, e forma zdaniowa staje si prawdziwa.
Jeli wyraenie wstawione do formy zdaniowej zamiast jej zmiennej sprawi, e stanie si ona zdaniem prawdziwym, to wwczas mwimy, e spenia ono t form zdaniow.
Moemy zatem powiedzie, e wyraenie z powyszego podpunktu a) nie spenia tamtej formy zdaniowej, bo rzecz oczywist jest to, e Ja Fasola nie jest kobiet.

Logika Matematyczna

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Logika Matematyczna

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Logika matematyczna

Wersja z dnia 30.06.2010