'Polska sama pierze brudy w domu'

Wywiad z Ryszardem Petru. Libera jest zadeklarowanym przeciwnikiem polskiego rzdu, ale ostrzega:
Mieszanie si UE przyniesie odwrotne skutki.

Roeland Termote
Pieter van Os
Tumaczenie: Grzegorz Gajowniczek
14 stycznia 2016

Lider Nowoczesnej, Ryszard Petru, na demonstracji przeciw polityce nowego konserwatywnego rzdu
w ub. miesicu w Warszawie Foto Rafal Guz/EPA
Dwadziecia lat temu ekonom Ryszard Petru (43) zaangaowany
by w proces liberalizacji polskiej ekonomii zwany przez krytykw
"terapi szokow". Dzi jest niepodawalnym liderem opozycji w
Polsce.
To godne odnotowania, gdy parlamentarzyst jest dopiero od
wyborw z 25 padziernika, jako lider frakcji nowej, stosunkowo
maej partii Nowoczesna. Ponadto jako wolnorynkowiec
proponuje reformy, ktre w Polsce nie s przyjmowane
entuzjastycznie. Ale jest dobrym mwc, lepszym ni liderzy
Platformy Obywatelskiej, najwikszej partii opozycyjnej.

Momentem decydujcym w jego karierze, mwi Petru, bya nocna

debata na temat Trybunau Konstytucyjnego. Platforma
Obywatelska na znak protestu opucia sal. W transmitowanej na
ywo debacie 28 parlamentarzystw Nowoczesnej toczyo samotny
bj przeciwko 234 parlamentarzystom PiS, narodowo-katolickiej
partii rzdowej. Petru: To byo starcie Dawida z Goliatem. Od tego
momentu rozpocza si nasz wzrost w sondaach, a do obecnych
30 procent ."
Ryszard Petru w grudniu mwi swoim liberalnym przyjacioom w Brukseli, eby nie mieszali si zbytnio
w kwestie ustrojowe w Polsce. " W Polsce jest takie powiedzenie: brudy pierze si w domu"
Powiedzia to Hansowi van Baalen (przewodniczcy Europejskich Liberaw, z partii VVD) oraz Guy
Verhofstadt (lider frakcji liberalnej EP). Petru, jako lider polskiej partii opozycyjnej Nowoczesna, ktra
od tygodni toczy zacieke boje przeciwko nowemu narodowo-katolickiemu rzdowi Prawa i
Sprawiedliwoci, nie by wic szczliwy, gdy w rode dowiedzia si, e Bruksela wszcza w stosunku
do Warszawy procedur praworzdnoci. Powd: nowy rzd knebluje Trybuna Konstytucyjny i nakada
kaganiec na publiczne media.
Pan jest krytykiem tych dziaa. Decyzja Brukseli to przecie paski sukces?
"Nie. Jestem wielkim zwolennikiem kar z Brukseli, gdy, na przykad, deficyt budetowy przekroczy 3
procent. Ale to jest automatyczny mechanizm o przewidywalnych sankcjach dziaajcy tak samo dla
kadego.
Czy Polacy maj poczucie, e s traktowani inaczej ni inni?
"Tak. W obecnej sytuacja znalelimy si oczywicie tylko i wycznie z winy obecnego rzdu. Ale jeli
Bruksela w tej sprawie stwierdza: "Nie idci t drog", to moe to przynie skutki odwrotne do
zamierzonych. Polska jest historycznie wyczulona na interwencje z zewntrz. W XVIII wieku Polska
zostaa rozszarpana przez trzy zagraniczne mocarstwa. Proba czci szlachty o pomoc do Rosji
spowodowaa wtedy cakowity rozpad naszego pastwa."
Sytuacja jest jednak paskim zdaniem powana. Niedawno nawoywa pan do wyjcia na ulic.
" By moe jestem zbytnim optymist, ale wierz, e to wszystko si zaamie. Kaczyski nie jest
wieczny. Tak, jego partia ma absolutn wikszo, ale gdyby dzi odbyy si wybory, PiS by ich nie

wygra. Wrd tych 38,7% gosujcych na PiS jest wielu takich, ktrzy po prostu chcieli pozby si rzdu
Platformy Obywatelskiej. Oni wcale nie chc tego blitzkriegu PiS."
A jaki jest ostateczny cel tego "blitzkriegu"?
"Zemsta, Niektrzy twierdz, e Kaczyski ma wizj katolickiej, tradycjonalistycznej Polski, ale ja w to
nie wierz. On chce zemsty, I zaley mu na czasi, gdy chce ku elazo pki gorce."
Przykad wgier pokaza jak skok na konstytucj i media moe by pocztkiem autorytarnej zmiany.
" To co u nas si dzieje jest waciwie o wiele gorsze ni na Wgrzech. PiS amie prawo. Orban mg
zmieni konstytucj gdy mia konstytucyjn wikszo. Ale jest wicej rnic: tam nie ma silnej
opozycji, u nas jest. Jeli media publiczne zaczn uprawia propagand, ludzie przestan je po prostu
oglda. Wierz w to naprawd. Mamy wiele mediw prywatnych, ktre bd przeciwwag. Polacy
nie pozwol sobie przetrci demokratycznego krgosupa.
Jaka s widoki na przyszo?
"Polacy chc lidera na wzr premiera Rutte. Maj ambicje. Nie trzeba im obiecywa po 500 zotych
do rczki, jak to zrobi Kaczyski. Potrzebuj kogo, kto da im nadziej, bez dzikich obietnic.
Jednoczenie mieli dosy zastoju, ktry proponowaa im Platforma Obywatelska. Sednem jej retoryki
by wolny rynek, ale odpyna w stron socjalistycznych obietnic. Ich sloganem byo, i to nie jest art:
" Dzieki nam ciepa woda w kranie" To za mao. Jednoczenie wyborcy widzieli, e ministrowie za
pienidze z ich podatkw opijali si winem za 300 euro butelka.
W poniedziaek spotyka si pan z premierem Rutte. O czym bdziecie rozmawia?
"O ambicjach Nowoczesnej by sta si czci rodziny partii liberalnych. Chc pokaza holenderskim
politykom, e istnieje jeszcze normalna, proeuropejska Polska. Jestemy tak naprawd
pnocnoeuropejskim krajem, ale krajem o traumatycznej przeszoci."
Bdzie si pan potem stara doprowadzi do przyspieszonych wyborw?
"Tak, taki jest cel. I jest to moliwe. W miar jak popularno PiS bdzie male, rosn bdzie
niezadowolenie we wasnych szeregach. Jeszcze tego nie wida, ale ja to ju czuj."