Professional Documents
Culture Documents
09
TEMAT: WPROWADZENIE.
PRAWO jest pojciem wieloznacznym, w ujciu potocznym bywa uywane w
rnych znaczeniach np. prawo pracownika do urlopu.
Rozrniamy prawo:
- w ujciu podmiotowym - uprawnienia danej jednostki, podmiotu, osoby fizycznej - jakie
przysuguj prawa na dany dzie.
- w ujciu przedmiotowym - zesp norm wydanych bd usankcjonowanych przez
pastwo, zagwarantowanych przymusem pastwowym.
Nie wszystkie normy prawne s stanowione przez nasze pastwo, np. traktaty
2.
midzynarodowe, przepisy unijne wydawane przez UE.
Normy prawne a normy moralne:
3.
PRAWO
MORALNO
Na stray norm prawnych stoi aparat
Do przestrzegania norm moralnych skania
pastwowy ze rodkami przymusu.
ludzi presja wywierana przez opini
publiczn, wpojone nawyki, sumienie.
Normy prawne odnosz si jedynie do
Moralno zajmuje si rwnie podejciem
czynw i sw takich dziaa, ktre s
od strony psychiki, np. myli, uczucia
dostrzegalne zmysami przez innych ludzi.
zazdroci, zawici.
Normy prawne maj charakter dwustronny
Normy moralne maj charakter
(dla jednej osoby wynika obowizek a
jednostronny - wynikaj z nich tylko
dla drugiej prawo, ktre jest korelatem
obowizki nie ma adnego roszczenia,
obowizku,
prawa z tytuu wartoci moralnych.
relacja wierzyciel dunik,
prawo obowizek.
Normy prawne bardzo dokadnie reguluj
Moralno jest bardzo nieprecyzyjna,
postpowanie czowieka.
wskazuje oglny kierunek postpowania,
nie jest konkretna.
PRAWORZDNO podstawowe dziedziny stosunkw spoecznych s uregulowane
4.
przepisami prawa, a organy przestrzegaj tego prawa.
Trybuna Konstytucyjny stoi na stray zgodnoci norm prawnych z konstytucj.
5.
NORMA PRAWNA elementarna czstka prawa w znaczeniu przedmiotowym.
6.
Zakodowana w przepisie prawa regua postpowania. Moe by zakodowana w wielu
przepisach prawa.
PRZEPIS PRAWNY Nazywamy nim elementarn cz ustawy lub innego aktu
7.
normatywnego, np. artyku, kodeks, ustp.
ELEMENTY SKADOWE NORMY PRAWNEJ:
8.
Hipoteza stan faktyczny opisany w przepisie prawa, ktry w razie jego zaistnienia
znajduje zastosowanie.
Sankcja kara.
Przykad:
Przepis o jedzie z wczonymi wiatami od 1 padziernika 1 marca.
* hipoteza okres czasowy 1.10 1.03,
* dyspozycja nakazany sposb postpowania,
* sankcja ujemne nastpstwa.
Hipoteza i dyspozycja charakterystyczna jest dla prawa cywilnego, natomiast dyspozycja i
sankcja dla prawa karnego.
Ius dispositivum ( NORMA DYSPOZYTYWNA) norma prawna wzgldnie obowizujca
9.
(wzgldnie wica).
1.
23
prawo podmiotowe,
podmiot prawa,
podmiot obowizku,
13. STOSUNEK PRAWNY jest to stosunek spoeczny uregulowany przez prawo (normy prawne).
Wyrniamy stosunki:
stosunek cywilnoprawny np. prawo cywilne, prawo pracy;
Przykadowe umowy:
14.
23
PODZIA WYKADNI:
Ze wzgldu na podmiot:
AUTENTYCZNA dokonywana przez organ, ktry dany przepis sformuowa;
LEGALNA w danym pastwie jest jeden organ dokonujcy wykadni
powszechnie obowizujcej;
DOKTRYNALNA dokonuj jej przedstawiciele nauki prawa (osoby piszce na
temat prawa artykuy, itp.);
PRAKTYCZNA dokonywana przez organy stosujce prawo; wymieniana jest
przede wszystkim ze wzgldu na rol sdu (Sd Najwyszy odpowiada na
pytania prawne).
Ze wzgldu na stosowanie:
23
Ze wzgldu na metody:
SOWNA literalna/leksykalna/gramatyczna; znaczenie poszczeglnych sw
i wyrae ustalenia rzeczywistego stanu normy prawnej w oparciu o reguy
jzykowe;
REGUY INTERPRETACYJNE:
DYREKTYWA DOMNIEMANIA JZYKA POTOCZNEGO;
DYREKTYWA DOMNIEMANIA JZYKA PRAWNEGO (Jzyk prawny ustawa; jzyk
prawniczy jzyk prawnikw);
DYREKTYWA DOMNIEMANIA JZYKA SPECJALISTYCZNEGO.
POZASOWNA.
SYSTEMOWA opiera si na zaoeniu spjnoci systemu prawa niedopuszczalna
jest wykadnia prowadzca do jego wewntrznej sprzecznoci;
FUNKCJONALNA opiera si na funkcji i celu przepisu normy prawa maj by
dostosowane do istniejcych stosunkw spoeczno - gospodarczych, a nie odwrotnie.
20.10.09
Wykadnia CONTRA LEGEM (przeciwko prawu) za tak wykadni uwaa si
wykadni prawotwrcz czyli tak, ktra zmienia zakres czynw zakazanych, nakazanych i
dozwolonych w stosunku do istniejcych norm prawnych.
LUKA PRAWNA z luk prawn mamy do czynienia w razie braku regulacji
17.
okrelonego zagadnienia mimo woli prawodawcy.
RODZAJE LUK:
rzeczywiste - polegaj na proceduralnej niekompletno regulacji, ktra utrudnia
podjcie decyzji w zakresie zastosowania przepisu; po prostu brak przepisu.
23
prawnych. Konstytucja, cho take jest ustaw, jest ustaw zasadnicz, dlatego e
wykazuje pewne cech odrniajce ja od innych ustaw. Nale do nich:
* szczeglny tryb zmiany konstytucji,
* posiada najwysz moc prawn,
* jest podstaw kompetencyjn do stanowienia ustaw zwykych,
* ustawy musz by zgodne z konstytucj,
* poprzedzona jest preambu,
* reguluje kwestie ustroju politycznego i spoeczno-ekonomicznego.
Inicjatywa ustawodawcza:
Referendum zatwierdzajce:
Podpis Prezydenta:
majcych prawo wybierania do Sejmu. Tryb postpowania w tej sprawie okrela ustawa.
CZYTANIE USTAWY:
Sejm rozpatruje projekt ustawy w trzech czytaniach.
Prawo wnoszenia poprawek do projektu ustawy w czasie rozpatrywania go przez
Sejm przysuguje wnioskodawcy projektu, posom i Radzie Ministrw.
UCHWALENIE USTAWY:
Senat w cigu 30 dni od dnia przekazania ustawy moe j przyj bez zmian,
uchwali poprawki albo uchwali odrzucenie jej w caoci. Jeeli Senat w cigu 30 dni od
dnia przekazania ustawy nie podejmie stosownej uchway, ustaw uznaje si za uchwalon
w brzmieniu przyjtym przez Sejm.
PODPISANIE USTAWY:
23
rozporzdzenia z moc ustawy w zakresie i w granicach okrelonych w art. 228 ust. 3 5. Rozporzdzenia te podlegaj zatwierdzeniu przez Sejm na najbliszym posiedzeniu.
Rozporzdzenia, o ktrych mowa w ust. 1, maj charakter rde powszechnie
obowizujcego prawa. Zatem powysza kategoria aktw prawnych rwnie zalicza si do
powszechnie obowizujcych rde prawa aczkolwiek ma znikome znaczenie.
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO.
25.
prawo miejscowe usytuowane jest w hierarchii rde prawa pod ustaw i z tego
wynika, i akt prawa miejscowego musi by stanowiony na podstawie i w granicach
upowanienia ustawowego okrelonego w normie ustawowej.
03.11.09
PODZIA PRAWA:
Publiczne interes pastwa na uwadze; operuje przepisami imperatywnymi; jest to
dziaanie z urzdu.
23
Czowiek,
Ochrona dbr osobistych jest daleko idca mona chroni dobra osobiste wtedy,
kiedy doszo do ich naruszenia lub kiedy istnieje groba ich zagroenia;
fizycznych,
wsplnota mieszkaniowa,
stowarzyszenie zwyke,
Pena zdolno kade czynnoci prawne; kada osoba fizyczna, ktra jest
penoletnia (wyjtek stanowi osoba fizyczna, ktra zawara zwizek maeski nie
traci penej zdolnoci, jeli maestwo zostanie rozwizane). Osoby fizyczne, ktre nie
ukoczyy lat 13. i osoby ubezwasnowolnione cakowicie (co nastpuje na podstawie
orzeczenia sdu) nie maj tej zdolnoci prawnej.
23
24.11.09
PRZEDSIBIORSTWO W ZNACZENIU PRZEDMIOTOWYM przedsibiorstwo to
og skadnikw majtkowych, tworzcych jego gospodarcz baz. Skada si z
elementw majtkowych o charakterze materialnym oraz firmy rozumianej jako nazwa
przedsibiorstwa.
PRZEDSIBIORSTWO W ZNACZENIU PODMIOTOWYM podmiot praw i obowizkw,
41.
powstajcych z racji prowadzenia dziaalnoci gospodarczej.
PROKURA szczeglny rodzaj penomocnictwa dla osoby fizycznej posiadajcej
42.
pen zdolno do czynnoci prawnych (prokurenta), ktrego udzieli moe kady
przedsibiorca podlegajcy wpisowi do rejestru przedsibiorcw (w Krajowym Rejestrze
Sdowym). Prokura upowania do dokonywania wszelkich czynnoci (sdowych i
pozasdowych) zwizanych z prowadzeniem przedsibiorstwa. Z czynnoci tych wyczone
40.
23
spki kapitaowe sp. z.o.o. i akcyjna ma firm, ale nie prowadzi dziaalnoci
gospodarczej.
01.12.09
ZASADY PRAWA FIRMOWEGO:
Zasada prawdziwoci Art.43. 3. par.2 nie moe wprowadza w bd, musi
wystpi minimum informacji o przedsibiorstwie.
Cigoci firmy przedsibiorca moe wystpowa pod t sam nazw mimo zmian
(w pewnych przypadkach okrelonych w ustawie).
SKRT FIRMY przedsibiorca moe posugiwa si takim skrtem, ale ten skrt
musi odpowiada penemu brzmieniu nazwy.
ZBYCIE FIRMY - firma nie moe by zbyta; moliwe jest upowanienie innego
54.
przedsibiorcy do korzystania ze swej firmy, jeeli nie wprowadza to w bd.
OCHRONA FIRMY tak, jak w przypadku dbr osobistych.
55.
RZECZY przedmioty materialne (gaz w butli, energia w akumulatorach, zwierz).
56.
PODZIA RZECZY:
57.
Nieruchome nieruchomo:
Przysze to, co stwarza natura (owce, warzywa ktre jeszcze nie wyrosy, zboe
sprzedaje si na pniu, zwierzak ktry jeszcze si nie urodzi).
CZ SKADOWA RZECZY wszystko to, co nie moe by od niej odczone bez
58.
uszkodzenia lub istotnej zmiany caoci ( w samochodzie silnik, koa, itp.)
PRZYNALENO RZECZY cz ruchoma, ktra jest potrzebna do korzystania z
59.
innej rzeczy zgodnie z jej przeznaczeniem, ktry odpowiada faktycznemu zwizkowi tego
celu (nieruchomo np. prawo do wasnoci).
OWIADCZENIE WOLI przejaw zewntrzny wewntrznej woli; przejaw woli ludzkiej
60.
zmierzajcy do wywoania skutku prawnego w postaci powstania, zmiany, ustania stosunku
prawnego. Jest to owiadczenie zoone na powanie. Musi by na tyle klarowne, aby dao
si ustali jego sens. Czynno prawna musi zawiera przynajmniej jedno owiadczenie
woli.
08.12.09
53.
Odrzuci ofert,
Przystpi do umowy,
miejscami).
PRZETARG (AUKCJA) czas, miejsce, co jest przedmiotem, dla kogo jest dostpny,
kto moe w nim uczestniczy.
12.01.10
PRZEDSTAWICIELSTWO
Art.
95-109.
9.
Jest
to
instytucja
umoliwiajca
dokonanie
1.
czynnoci prawnej przez jedn osob (przedstawiciela) ze skutkiem dla drugiej osoby
(reprezentowanego).
WYJTKI:
- oglne na pimie pod rygorem niewanoci,
- jeeli czynno prawna wymaga formy szczeglnej to penomocnictwo te musi by
udzielone w formie szczeglnej (np. akt notarialny).
ZAKRES UMOCOWANIA PENOMOCNIKA penomocnik moe dziaa w pewnych
8.
granicach (jeli ma sprzeda dom to tylko to i nic wicej).
FASZYWY/RZEKOMY PENOMOCNIK (falsus procurator) dziaa bez umocowania
9.
albo przekracza jego granice.
WADLIWO czynno niezupena (kulejca) negotium claudicans czynno
10.
prawna dokonana przez osob do tego niezdoln (np. maoletni) lub nieupowanion (np.
penomocnik bez upowanienia).
PENOMOCNICTWO SUBSTYTUCYJNE ustalenie przez penomocnika innego
11.
penomocnika; bdzie on penomocnikiem mocodawcy, a nie penomocnika.
UPOWANIENIE POCZTOWE upowanienie na pimie innej osoby do odbioru
12.
przesyki zaadresowanej do nas.
Art. 109 zakaz dokonywania czynnoci prawnej z samym sob.
13.
WYJTKI:
penomocnik;
Z chwil odwoania,
prokura czna niewaciwa jest jeden prokurent, ale moe dziaa tylko cznie
zczonkiem zarzdu.
PENOMOCNIK CZNY wraz z drug osob wsplnie dziaaj na rzecz spki.
20.
Prokury nie mona przenie; prokurent nie moe udzieli prokury, penomocnictwa
21.
oglnego; moe udzieli penomocnictwa rodzajowego do poszczeglnych czynnoci.
Prokura moe by w kadej chwili odwoana zoenie owiadczenia woli o
22.
cofniciu prokury bez przyczyn.
Prokura WYGASA wskutek:
23.
mierci prokurenta.
CZYNNO W FORMIE PISEMNEJ okrelenie prokurenta.
24.
26.01.10
16.
1.
2.
3.
4.
dunik moe odmwi zaspokojenia osoby wnoszcej roszczenie (dug istnieje, ale nie ma
odpowiedzialnoci).
WYJTEK: dunik moe si zrzec przez zarzut po terminie przedawnienia. Nie mona si
domaga zwrotu zapaconej kwoty, gdy zostaa ona uregulowana po przedawnieniu.
TERMINY PRZEDAWNIE:
5.
23