Konwencja CMR

Konwencja o umowie midzynarodowego przewozu drogowego towarw

(CMR) i Protok podpisania, sporzdzone w Genewie 19 maja 1956 r
z dnia 19 maja 1956 r. (Dz.U. 1962 Nr 49, poz. 238)
(sprost.: Dz.U. z 1995 r. Nr 69, poz. 352)
W imieniu Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
RADA PASTWA
POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ
podaje do powszechnej wiadomoci:
Konwencja o umowie midzynarodowego przewozu drogowego towarw (CMR) i
Protok podpisania zostay sporzdzone w Genewie dnia 19 maja 1956 r.
Po zaznajomieniu si z powyszymi Konwencj i Protokoem Rada Pastwa uznaa je i
uznaje za suszne z zastrzeeniem uczynionym przy podpisaniu Konwencji;
owiadcza, e wymienione Konwencja i Protok s przyjte, ratyfikowane i
potwierdzone, oraz przyrzeka, e bd niezmiennie zachowywane.
Na dowd czego wydany zosta Akt niniejszy, opatrzony pieczci Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej.
Dano w Warszawie, dnia 27 kwietnia 1962 r.
Wstp
Przekad.
KONWENCJA O UMOWIE MIDZYNARODOWEGO
DROGOWEGO TOWARW (CMR)
Wstp
Umawiajce si Strony,

PRZEWOZU

Uznajc za poyteczne uregulowanie w jednolity sposb warunkw umowy

midzynarodowego przewozu drogowego towarw, w szczeglnoci jeli idzie o
dokumenty uywane do tego przewozu oraz o odpowiedzialno przewonika,
Zgodziy si na nastpujce postanowienia:
Rozdzia I. Zakres stosowania
Artyku 1.
1. Niniejsz Konwencj stosuje si do wszelkiej umowy o zarobkowy przewz drogowy
towarw pojazdami, niezalenie od miejsca zamieszkania i przynalenoci
pastwowej stron, jeeli miejsce przyjcia przesyki do przewozu i miejsca
przewidziane dla jej dostawy, stosownie do ich oznaczenia w umowie, znajduj si w
dwch rnych krajach, z ktrych przynajmniej jeden jest krajem umawiajcym si.
2. Dla celw stosowania niniejszej Konwencji okrelenie pojazdy oznacza
samochody, pojazdy czonowe, przyczepy i naczepy, stosownie do ich okrelenia w
artykule 4 Konwencji o ruchu drogowym z dnia 19 wrzenia 1949 r.
3. Niniejsz Konwencj stosuje si take wwczas, gdy przewozy mieszczce si w jej
ramach wykonywane s przez pastwa lub rzdowe instytucje albo organizacje.
4. Niniejszej Konwencji nie stosuje si:
a) do przewozw wykonywanych na podstawie midzynarodowych konwencji
pocztowych;
b) do przewozw zwoki
c) do przewozw rzeczy przesiedlenia.
5. Umawiajce si Strony zgadzaj si nie wprowadza adnej zmiany do niniejszej
Konwencji w drodze specjalnych porozumie, zawartych midzy dwiema lub kilkoma
spord nich, z wyjtkiem porozumie zawartych w celu wyczenia spod jej dziaania
ich ruchu przygranicznego albo w celu uprawnienia do uywania w przewozie,
ograniczonym wycznie do ich terytoriw, listu przewozowego stanowicego tytu
wasnoci towaru.
Artyku 2.
1. Jeeli pojazd zawierajcy towary przewoony jest na czci drogi morzem, kolej,
rdldow drog wodn lub powietrzem, bez przeadunku, z wyjtkiem
ewentualnego zastosowania postanowie artykuu 14, niniejsz Konwencj stosuje si

mimo to do caoci przewozu. Jednak w miar udowodnienia, e zaginicie,

uszkodzenie lub opnienie dostawy towaru, ktre zdarzyo si w czasie przewozu
innym rodzajem transportu ni drogowy, nie zostao spowodowane dziaaniem lub
zaniechaniem ze strony przewonika drogowego, lecz e wynika ono z faktu, ktry
mg zdarzy si tylko w trakcie i na skutek przewozu innego ni drogowy,
odpowiedzialno przewonika drogowego jest okrelona nie przez niniejsz
Konwencj, lecz w sposb, wedug ktrego byaby okrelona odpowiedzialno
przewonika innego ni drogowy, gdyby umowa przewozu zostaa zawarta midzy
nadawc a tym przewonikiem o sam przewz towaru, zgodnie z obowizujcymi
postanowieniami prawa, dotyczcymi przewozu towarw innym rodzajem transportu
ni drogowy. Jednak w braku takich postanowie odpowiedzialno przewonika
drogowego bdzie okrelona niniejsz Konwencj.
2. Jeeli przewonik drogowy jest jednoczenie przewonikiem innym ni drogowy,
jego odpowiedzialno okrela rwnie ust. 1, tak jakby jego funkcja przewonika
drogowego i jego funkcja przewonika innego ni drogowy byy wykonywane przez
dwie rne osoby.
Rozdzia II. Osoby, za ktre odpowiada przewonik
Artyku 3.
Przy stosowaniu niniejszej Konwencji przewonik odpowiada, jak za swoje wasne
czynnoci i zaniedbania, za czynnoci i zaniedbania swoich pracownikw i wszystkich
innych osb, do ktrych usug odwouje si w celu wykonania przewozu, kiedy ci
pracownicy lub te osoby dziaaj w wykonaniu swych funkcji.
Rozdzia III. Zawarcie i wykonanie umowy przewozu
Artyku 4.
Dowodem zawarcia umowy przewozu jest list przewozowy. Brak, nieprawidowo lub
utrata listu przewozowego nie wpywa na istnienie ani na wano umowy przewozu,
ktra mimo to podlega przepisom niniejszej Konwencji.
Artyku 5.
1. List przewozowy wystawia si w trzech oryginalnych egzemplarzach, podpisanych
przez nadawc i przez przewonika, przy czym podpisy te mog by wydrukowane lub
te zastpione przez stemple nadawcy i przewonika, jeeli pozwala na to
ustawodawstwo kraju, w ktrym wystawiono list przewozowy. Pierwszy egzemplarz
wrcza si nadawcy, drugi towarzyszy przesyce, a trzeci zatrzymuje przewonik.

2. Jeeli przeznaczony do przewozu towar ma by adowany na rne pojazdy lub

jeeli chodzi o rne rodzaje towarw albo o oddzielne partie, nadawca lub
przewonik ma prawo wymaga wystawienia tylu listw przewozowych, ile pojazdw
naley uy lub ile jest rodzajw bd partii towarw.
Artyku 6.
1. List przewozowy powinien zawiera nastpujce dane:
a) miejsce i dat jego wystawienia;
b) nazwisko (nazw) i adres nadawcy;
c) nazwisko (nazw) i adres przewonika;
d) miejsce i dat przyjcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego
wydania;
e) nazwisko (nazw) i adres odbiorcy;
f) powszechnie uywane okrelenie rodzaju towaru oraz sposb opakowania, a dla
towarw niebezpiecznych ich oglnie uznane okrelenie;
g) ilo sztuk, ich cechy i numery;
h) wag brutto lub inaczej wyraon ilo towaru;
i) koszty zwizane z przewozem (przewone, koszty dodatkowe, nalenoci celne i
inne koszty powstae od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy);
j) instrukcje niezbdne do zaatwienia formalnoci celnych i innych;
k) owiadczenie, e przewz, bez wzgldu na jakkolwiek przeciwn klauzul, podlega
przepisom niniejszej Konwencji.
2. W razie potrzeby list przewozowy powinien zawiera poza tym nastpujce dane:
a) zakaz przeadunku;
b) koszty, jakie nadawca przyjmuje na siebie;
c) kwot zaliczenia do pobrania przy wydaniu towaru;
d) zadeklarowan warto towaru i sum przedstawiajc interes specjalny w jego
dostawie;
e) instrukcje nadawcy dla przewonika dotyczce ubezpieczenia przesyki;
f) umwiony termin, w jakim ma by wykonany przewz;
g) wykaz dokumentw wrczonych przewonikowi.
3. Strony mog wnosi do listu przewozowego wszelkie inne dane, jakie uznaj za
potrzebne.
Artyku 7.

1. Nadawca odpowiada za wszelkie koszty i szkody, jakie mgby ponie przewonik

na skutek niecisoci lub niedostatecznoci:
a) danych wymienionych w artykule 6, ustp 1, b), d), e), f), g), h) i j);
b) danych wymienionych w artykule 6, ustp 2;
c) wszelkich innych danych lub instrukcji, wydanych przez niego w celu wystawienia
listu przewozowego lub w celu wniesienia ich do niego.
2. Jeeli na yczenie nadawcy przewonik wpisuje do listu przewozowego dane
przewidziane w ustpie 1 niniejszego artykuu, przyjmuje si w braku dowodu
przeciwnego, e dziaa on na rachunek nadawcy.
3. Jeeli list przewozowy nie zawiera owiadczenia, przewidzianego w artykule 6, ust.
1, k), przewonik odpowiada za wszelkie koszty i szkody, ktre mogaby ponie z
powodu tego zaniedbania osoba majca prawo do towaru.
Artyku 8.
1. Przy przyjciu towaru przewonik jest obowizany sprawdzi:
a) dokadno danych listu przewozowego dotyczcych iloci sztuk, jak rwnie ich
cech i numerw;
b) widoczny stan towaru i jego opakowania.
2. Jeeli przewonik nie ma monoci sprawdzenia w wystarczajcy sposb cisoci
danych przewidzianych w ustpie 1 a) niniejszego artykuu, wpisuje do listu
przewozowego zastrzeenia, ktre powinny by uzasadnione. Powinien on take
uzasadni wszelkie zastrzeenia, jakie uczyni w przedmiocie widocznego stanu towaru
i jego opakowania. Zastrzeenia te nie wi nadawcy, jeeli nie przyj on ich
wyranie w licie przewozowym.
3. Nadawca ma prawo da sprawdzenia przez przewonika wagi brutto albo inaczej
wyraonej iloci towaru. Moe on take da sprawdzenia zawartoci sztuk przesyki.
Przewonik moe domaga si zapacenia kosztw sprawdzenia. Wynik sprawdzenia
wpisuje si do listu przewozowego.
Artyku 9.
1. W braku przeciwnego dowodu list przewozowy stanowi dowd zawarcia umowy,
warunkw umowy oraz przyjcia towaru przez przewonika.

2. W braku uzasadnionych zastrzee przewonika, wpisanych do listu

przewozowego, istnieje domniemanie, e towar i jego opakowanie byy widocznie w
dobrym stanie w chwili przyjcia przez przewonika i e ilo sztuk, jak rwnie ich
cechy i numery byy zgodne z owiadczeniami w licie przewozowym.
Artyku 10.
Nadawca odpowiada wobec przewonika za szkody wyrzdzone osobom, wyposaeniu
lub innym towarom, jak rwnie za koszty, ktrych przyczyn byoby wadliwe
opakowanie towaru, chyba e wadliwo bya widoczna lub znana przewonikowi w
chwili jego przyjcia, a przewonik nie wnis zastrzee w tym przedmiocie.
Artyku 11.
1. W celu zaatwienia formalnoci celnych lub innych, jakie naley wypeni przed
wydaniem towaru, nadawca powinien zaczy do listu przewozowego lub postawi do
dyspozycji przewonika potrzebne dokumenty oraz udzieli mu wszelkich danych
informacji.
2. Przewonik nie jest obowizany sprawdza, czy te dokumenty i informacje s cise
i dostateczne. Nadawca odpowiada wobec przewonika za wszelkie szkody, ktre
mogyby wynikn wskutek braku, niedostatecznoci lub nieprawidowoci tych
dokumentw i informacji, chyba e zachodzi wina ze strony przewonika.
3. Przewonik odpowiada jak komisant za zagubienie lub niewaciwe uycie
dokumentw wymienionych w licie przewozowym i doczonych do niego lub
wrczonych przewonikowi; jednake odszkodowanie, ktre go obcia, nie moe
przewyszy odszkodowania, jakie naleaoby si w razie zaginicia towaru.
Artyku 12.
1. Nadawca ma prawo rozporzdza towarem, a w szczeglnoci zada od
przewonika wstrzymania przewozu, zmiany miejsca przewidzianego dla wydania
towaru albo te wydania go odbiorcy innemu ni wskazany w licie przewozowym.
2. To prawo wygasa z chwil, kiedy drugi egzemplarz listu przewozowego zosta
wydany odbiorcy lub kiedy ten ostatni skorzysta z prawa przewidzianego w artykule
13, ustp 1; od tej chwili przewonik powinien stosowa si do zlece odbiorcy.

3. Prawo do rozporzdzania towarem naley jednak do odbiorcy ju od chwili

wystawienia listu przewozowego, jeli nadawca uczyni o tym wzmiank w licie
przewozowym.
4. Jeeli odbiorca, wykonujc swoje prawo do rozporzdzania, zarzdzi wydanie
przesyki innej osobie, ta ostatnia nie moe wyznaczy innych odbiorcw.
5. Wykonanie prawa rozporzdzenia towarem podlega nastpujcym warunkom:
a) nadawca albo w przypadku przewidzianym w ustpie 3 niniejszego artykuu
odbiorca, ktry chce wykona to prawo, powinien przedstawi pierwszy egzemplarz
listu przewozowego, do ktrego powinny by wpisane nowe instrukcje wydane
przewonikowi, oraz wynagrodzi przewonikowi wszelkie koszty i szkody, jakie
pociga za sob wykonanie tych instrukcji;
b) wykonanie tego prawa powinno by moliwe w chwili, kiedy instrukcje dotr do
osoby, ktra powinna je wykona, i nie powinno przeszkadza normalnej eksploatacji
przedsibiorstwa przewonika ani przynosi szkody nadawcom lub odbiorcom innych
przesyek;
c) instrukcje nie mog nigdy powodowa podziau przesyki.
6. Jeeli wskutek postanowie ustpu 5 b) niniejszego artykuu przewonik nie moe
wykona otrzymanych instrukcji, powinien on niezwocznie zawiadomi o tym osob,
od ktrej instrukcje te pochodz.
7. Przewonik, ktry nie wykona instrukcji wydanych w warunkach przewidzianych w
niniejszym artykule lub ktry zastosuje si do takich instrukcji nie zadawszy
przedoenia pierwszego egzemplarza listu przewozowego, odpowiada wobec osoby
uprawnionej za powsta std szkod.
Artyku 13.
1. Po przybyciu towaru do miejsca przewidzianego dla jego wydania, odbiorca ma
prawo da od przewonika wydania za pokwitowaniem drugiego egzemplarza listu
przewozowego oraz towaru. Jeeli stwierdzono zaginicie towaru lub jeeli towar nie
przyby po upywie terminu przewidzianego w artykule 19, odbiorca moe w imieniu
wasnym dochodzi wobec przewonika praw wynikajcych z umowy przewozu.
2. Odbiorca, ktry korzysta z praw, jakie mu przysuguj w myl ustpu 1 niniejszego
artykuu, obowizany jest zapaci kwot nalenoci wynikajc z listu przewozowego.

W przypadku sporu w tym przedmiocie przewonik obowizany jest dostarczy towar

tylko wwczas, gdy odbiorca udzieli mu zabezpieczenia.
Artyku 14.
1. Jeeli z jakiejkolwiek przyczyny wykonanie umowy przewozu na warunkach
podanych w licie przewozowym jest lub staje si niemoliwe przed przybyciem
towaru do miejsca przewidzianego dla jego wydania, przewonik jest obowizany
zada instrukcji od osoby uprawnionej do rozporzdzania towarem, zgodnie z
artykuem 12.
2. Jeeli jednak okolicznoci pozwalaj na wykonanie przewozu na warunkach
rnicych si od przewidzianych w licie przewozowym i jeeli przewonik nie zdoa
uzyska w dostatecznie krtkim czasie instrukcji od osoby uprawnionej do
rozporzdzania towarem zgodnie z artykuem 12, powinien on podj rodki, jakie
wydaj mu si najlepsze w interesie osoby uprawnionej do rozporzdzania towarem.
Artyku 15.
1. Jeeli po przybyciu towaru do miejsca przeznaczenia oka si przeszkody w jego
wydaniu, przewonik powinien zada instrukcji od nadawcy. Jeeli odbiorca
odmawia przyjcia towaru, nadawca ma prawo rozporzdza nim bez obowizku
przedstawienia pierwszego egzemplarza listu przewozowego.
2. Odbiorca, nawet jeeli uprzednio odmwi przyjcia towaru, moe zawsze domaga
si jego wydania, dopki przewonik nie otrzyma przeciwnych instrukcji od nadawcy.
3. Jeeli przeszkoda w wydaniu towaru powstanie po tym, jak odbiorca, dziaajc
zgodnie z prawem, ktre mu przysuguje na mocy artykuu 12, ustp 3, da polecenie
wydania towaru innej osobie, to stosujc postanowienia powyszych ustpw 1 i 2,
odbiorca wstpuje w miejsce nadawcy a ta inna osoba w miejsce odbiorcy.
Artyku 16.
1. Przewonik ma prawo do zwrotu kosztw spowodowanych zadaniem przez niego
instrukcji lub ich wykonaniem, o ile koszty te nie wyniky z jego winy.
2. W przypadkach przewidzianych w artykule 14, ustp 1 i w artykule 15 przewonik
moe bezzwocznie wyadowa towar na rachunek osoby uprawnionej; po tym
wyadowaniu przewz uwaa si za ukoczony. Przewonik bierze wwczas na siebie
dozr towaru. Moe on jednak powierzy towar osobie trzeciej i wwczas odpowiada

jedynie za rozsdny wybr tej osoby. Towar zostaje obciony nalenociami,

wynikajcymi z listu przewozowego i wszystkimi innymi kosztami.
3. Przewonik moe przystpi do sprzeday towaru nie czekajc na instrukcje osoby
uprawnionej, jeeli usprawiedliwia to waciwo psucia si lub stan towaru albo
jeeli koszty przechowywania towaru s niewspmiernie wysokie w stosunku do jego
wartoci. W innych przypadkach moe on rwnie przystpi do sprzeday, jeeli nie
otrzyma w susznym terminie od osoby uprawnionej przeciwnych instrukcji, ktrych
wykonanie mogoby by susznie wymagane.
4. Jeeli towar zosta sprzedany w zastosowaniu niniejszego artykuu, kwota uzyskana
ze sprzeday powinna by postawiona do dyspozycji osoby uprawnionej, po
potrceniu kosztw cicych na towarze. Jeeli koszty te s wysze od kwoty
uzyskanej ze sprzeday, przewonik ma prawo do rnicy.
5. Sposb postpowania w przypadku sprzeday okrelony jest przepisami prawa lub
zwyczajami obowizujcymi w miejscu, gdzie towar si znajduje.
Rozdzia IV. Odpowiedzialno przewonika
Artyku 17.
1. Przewonik odpowiada za cakowite lub czciowe zaginicie towaru lub za jego
uszkodzenie, ktre nastpio w czasie midzy przyjciem towaru a jego wydaniem, jak
rwnie za opnienie dostawy.
2. Przewonik jest zwolniony od tej odpowiedzialnoci, jeeli zaginicie, uszkodzenie
lub opnienie spowodowane zostao win osoby uprawnionej, jej zleceniem nie
wynikajcym z winy przewonika, wad wasn towaru lub okolicznociami, ktrych
przewonik nie mg unikn i ktrych nastpstwom nie mg zapobiec.
3. Przewonik nie moe powoywa si dla zwolnienia si od odpowiedzialnoci ani na
wady pojazdu, ktrym si posuguje dla wykonania przewozu, ani na win osoby lub
pracownikw osoby, u ktrej pojazd wynaj.
4. Uwzgldniajc postanowienia artykuu 18, ustpy 2 do 5, przewonik jest
zwolniony od swej odpowiedzialnoci, jeeli zaginicie lub uszkodzenie towaru
powstao ze szczeglnego niebezpieczestwa wynikajcego z jednej lub kilku
nastpujcych przyczyn:

a) uycie pojazdw otwartych i nie przykrytych opocz, jeeli to uycie byo

wyranie uzgodnione i zaznaczone w licie przewozowym;
b) brak lub wadliwe opakowanie, jeeli towary, ze wzgldu na swe naturalne
waciwoci, w razie braku lub wadliwego opakowania, naraone s na zaginicie lub
uszkodzenie;
c) manipulowanie, adowanie, rozmieszczenie lub wyadowanie towaru przez
nadawc lub przez odbiorc albo przez osoby dziaajce na rachunek nadawcy lub
odbiorcy;
d) naturalne waciwoci niektrych towarw, mogce powodowa cakowite lub
czciowe ich zaginicie albo uszkodzenie, w szczeglnoci przez poamanie, rdz,
samoistne wewntrzne zepsucie, wyschnicie, wyciek, normalny ubytek lub dziaanie
robactwa i gryzoni;
e) niedostateczno lub wadliwo cech lub numerw na sztukach przesyki;
f) przewz ywych zwierzt.
5. Jeeli na mocy niniejszego artykuu przewonik nie odpowiada za niektre
czynniki, ktre spowodoway szkod, jego odpowiedzialno jest zaangaowana tylko
w tym zakresie, w jakim czynniki, za ktre ponosi on odpowiedzialno na mocy
niniejszego artykuu, przyczyniy si do powstania szkody.
Artyku 18.
1. Dowd, e zaginicie, uszkodzenie lub opnienie spowodowane zostao jedn z
przyczyn przewidzianych w artykule 17, ustp 2, ciy na przewoniku.
2. Jeeli przewonik ustali, e ze wzgldu na okolicznoci faktyczne, zaginicie lub
uszkodzenie mogo wynika z jednej lub kilku przyczyn wymienionych w artykule 17,
ustp 4, istnieje domniemanie, e ono z nich wynika. Osoba uprawniona moe jednak
przeprowadzi dowd, e szkoda nie zostaa spowodowana cakowicie lub czciowo
jedn z tych przyczyn.
3. Powysze domniemanie nie ma zastosowania w przypadku przewidzianym w
artykule 17, ust. 4, (a), w razie nadmiernego ubytku lub w razie zaginicia sztuki.
4. Jeeli przewz wykonywany jest przy pomocy pojazdu, urzdzonego specjalnie dla
ochrony towarw przed wpywem ciepa, zimna, zmian temperatury lub wilgotnoci
powietrza, przewonik moe powoywa si na dobrodziejstwa artykuu 17, ustp 4,
(d) jedynie wwczas, gdy udowodni, e przedsiwzi wszelkie obowizujce go w
danych okolicznociach rodki co do wyboru, utrzymania i uycia tych urzdze oraz
e zastosowa si do specjalnych instrukcji, ktre zostay mu udzielone.

5. Przewonik moe powoywa si na dobrodziejstwo artykuu 17, ustp 4, (f) jedynie

wwczas, gdy udowodni, e przedsiwzi wszelkie obowizujce go w danych
okolicznociach rodki i e zastosowa si do specjalnych instrukcji, ktre zostay mu
udzielone.
Artyku 19.
Opnienie terminu dostawy ma miejsce wwczas, kiedy towar nie zosta dostarczony
w umwionym terminie lub, o ile nie umwiono terminu, jeeli faktyczny czas
trwania przewozu, uwzgldniajc okolicznoci, a zwaszcza przy przesykach drobnych
czas niezbdny dla skompletowania penego adunku w normalnych warunkach
przekracza czas, jaki susznie mona przyzna starannym przewonikom.
Artyku 20.
1. Osoba uprawniona moe, bez dalszych dowodw, uwaa towar za zaginiony, jeeli
nie zosta on wydany w cigu trzydziestu dni po upywie umwionego terminu, a
jeeli terminu nie umwiono, w cigu szedziesiciu dni po przyjciu towaru przez
przewonika.
2. Osoba uprawniona, otrzymujc odszkodowanie za zaginiony towar, moe pisemnie
zada, aby w razie odnalezienia towaru w cigu roku po wypacie odszkodowania
zawiadomiono j o tym niezwocznie. Naley potwierdzi jej to danie na pimie.
3. W cigu trzydziestu dni po otrzymaniu tego zawiadomienia osoba uprawniona
moe da, aby towar zosta jej wydany za zapat nalenoci wynikajcych z listu
przewozowego i za zwrotem otrzymanego odszkodowania, po ewentualnym
potrceniu kosztw, ktre byyby objte tym odszkodowaniem i z zastrzeeniem
wszelkich praw do odszkodowania za opnienie dostawy, przewidzianego w artykule
23 i ewentualnie w artykule 26.
4. Jeeli nie wysunito dania, przewidzianego w ustpie 2, lub nie udzielono
adnych instrukcji w przewidzianym w ustpie 3 terminie trzydziestu dni albo jeeli
towar zosta odnaleziony pniej ni w rok po wypaceniu odszkodowania,
przewonik rozporzdza nim stosownie do przepisw obowizujcych w miejscu,
gdzie znajduje si towar.
Artyku 21.
Jeeli towar zosta wydany odbiorcy bez pobrania zaliczenia, ktre przewonik
powinien by pobra w myl postanowie umowy przewozu, przewonik obowizany

jest wypaci nadawcy odszkodowanie do wysokoci kwoty zaliczenia, zachowujc

roszczenie zwrotne do odbiorcy.
Artyku 22.
1. Jeeli nadawca powierza przewonikowi towary niebezpieczne, powinien mu
dokadnie opisa, jakie niebezpieczestwo przedstawiaj, i wskaza mu w razie
potrzeby, jakie rodki ostronoci naley podj. W przypadku gdy informacja ta nie
zostaa zamieszczona w licie przewozowym, do nadawcy lub do odbiorcy naley
przeprowadzenie wszelkimi innymi sposobami dowodu, e przewonik wiedzia, jakie
niebezpieczestwo przedstawia przewz wymienionych towarw.
2. Towary niebezpieczne, ktre nie byyby przewonikowi znane jako takie, w
warunkach przewidzianych w ustpie 1 niniejszego artykuu, mog by w kadej
chwili i w kadym miejscu wyadowane, zniszczone lub unieszkodliwione przez
przewonika bez adnego odszkodowania; nadawca jest oprcz tego odpowiedzialny
za wszystkie koszty i szkody wynikajce z ich powierzenia do przewozu lub z ich
przewozu.

Artyku 23.
1. Jeeli na podstawie postanowie niniejszej Konwencji przewonik obowizany jest
zapaci odszkodowanie za cakowite lub czciowe zaginicie towaru, odszkodowanie
to oblicza si wedug wartoci towaru w miejscu i w okresie przyjcia go do przewozu.
2. Warto towaru okrela si wedug ceny giedowej lub w razie jej braku wedug
biecej ceny rynkowej, a w braku jednej i drugiej wedug zwykej wartoci towarw
tego samego rodzaju i jakoci.
3. Odszkodowanie nie moe jednak przekracza 8,33 jednostki rozrachunkowej za 1
kilogram brakujcej wagi brutto.
4. Oprcz tego zwraca si przewone, co i inne wydatki poniesione w zwizku z
przewozem towaru, w caoci w razie cakowitego zaginicia i proporcjonalnie w razie
czciowego zaginicia; inne odszkodowania nie nale si.
5. W razie opnienia dostawy, jeeli osoba uprawniona udowodni, e wynika std
dla niej szkoda, przewonik obowizany jest zapaci odszkodowanie, ktre nie moe
przewyszy kwoty przewonego.

6. Wyszego odszkodowania mona da jedynie w przypadku zadeklarowania

wartoci towaru lub zadeklarowania specjalnego interesu w jego dostawie, zgodnie z
artykuami 24 i 26.
7. Jednostka rozrachunkowa, o ktrej mowa w niniejszej Konwencji jest specjalnym
prawem cignienia utworzonym przez Midzynarodowy Fundusz Walutowy. Kwota, o
ktrej mowa w ust. 3 niniejszego artykuu zostanie przeliczona na walut krajow
Pastwa Sdu, do ktrego wpyn wniosek w sprawie, na podstawie wartoci
wspomnianej waluty w dniu oceny lub w dniu okrelonym przez Strony. Warto
waluty krajowej, w kontekcie specjalnego prawa cignienia, pastwa bdcego
czonkiem Midzynarodowego Funduszu Walutowego, zostanie obliczona zgodnie z
metod wartociowania stosowan przez Midzynarodowy Fundusz Walutowy i
obowizujc w dniu okrelonym dla jego operacji i transakcji. Warto waluty
krajowej pastwa, ktre nie jest czonkiem Midzynarodowego Funduszu
Walutowego, w odniesieniu do specjalnego prawa cignienia, zostanie obliczona w
sposb okrelony przez to pastwo.
8. Jednake, pastwo, ktre nie jest czonkiem Midzynarodowego Funduszu
Walutowego i ktrego prawo nie zezwala na stosowanie postanowie ustpu 7
niniejszego artykuu, moe w momencie ratyfikacji lub przystpienia do niniejszego
Protokou albo w dowolnym pniejszym terminie, owiadczy, e ograniczenie
odpowiedzialnoci przewidziane w ustpie 3 niniejszego artykuu do zastosowania na
terytorium wspomnianego pastwa, wynosi bdzie 25 jednostek monetarnych.
Wymieniona w niniejszym ustpie jednostka monetarna odpowiada 10/31 gramom
zota prby 0.900. Przeliczenie wspomnianej kwoty na walut krajow powinno
odby si zgodnie z prawem danego pastwa.
9. Obliczenie, o ktrym mowa w ostatnim zdaniu ustpu 7 niniejszego artykuu i
przeliczenie, o ktrym mowa w ustpie 8 niniejszego artykuu powinno odby si w
taki sposb, aby w walucie krajowej danego pastwa w moliwie najbliszy sposb
wyrazi t sam rzeczywist warto kwoty okrelonej w ustpie 3 niniejszego
artykuu, jaka zostaa wyraona w jednostkach rozrachunkowych. Dane pastwo
poinformuje Sekretarza Generalnego Narodw Zjednoczonych o sposobie obliczenia,
stosownie do ustpu 7 niniejszego artykuu lub, w zalenoci od okolicznoci, o
wyniku przeliczenia, o ktrym mowa w ustpie 8 niniejszego artykuu, w momencie
skadania dokumentu okrelonego w artykule 3 Protokou do Konwencji CMR,a take
kadorazowo w momencie wystpienia jakichkolwiek pniejszych zmian we
wspomnianym sposobie obliczenia lub wyniku przeliczenia.

Artyku 24.
Nadawca moe zadeklarowa w licie przewozowym za umwion dodatkow opat
warto towaru przekraczajc granic wymienion w ustpie 3 artykuu 23 i w tym
przypadku kwota zadeklarowana zastpuje t granic.
Artyku 25.
1. W razie uszkodzenia przesyki przewonik paci kwot, o ktr obniya si warto
towaru, obliczon wedug wartoci towaru ustalonej zgodnie z artykuem 23, ustpy 1,
2 i 4.
2. Odszkodowanie nie moe jednak przewysza:
a) jeeli caa przesyka doznaa obnienia wartoci przez uszkodzenie kwoty, ktr
naleaoby zapaci w razie zaginicia caej przesyki;
b) jeeli tylko cz przesyki doznaa obnienia wartoci przez uszkodzenie kwoty,
ktr naleaoby zapaci w razie zaginicia czci, ktra doznaa obnienia wartoci.
Artyku 26.
1. Nadawca moe ustali wpisujc do listu przewozowego za umwion dodatkow
opat kwot specjalnego interesu w dostawie przesyki na wypadek jej zaginicia lub
uszkodzenia, a take w razie przekroczenia umwionego terminu dostawy.
2. Jeeli miaa miejsce deklaracja specjalnego interesu w dostawie, mona da
niezalenie od odszkodowania przewidzianego w artykuach 23, 24 i 25
odszkodowania rwnego dodatkowej szkodzie, ktra zostaa udowodniona, a do
wysokoci zadeklarowanej kwoty.
Artyku 27.
1. Osoba uprawniona moe da odsetek od kwoty odszkodowania. Odsetki te, w
wysokoci 5% rocznie, licz si od dnia skierowania pisemnej reklamacji do
przewonika, a jeeli tej reklamacji nie byo, od dnia wytoczenia powdztwa
sdowego.
2. Jeeli dane suce za podstaw do obliczenia odszkodowania nie s wyraone w
walucie pastwa, gdzie da si zapaty, przeliczenia dokonuje si wedug kursu dnia i
miejsca wypaty odszkodowania.
Artyku 28.

1. Jeeli wedug prawa, ktre ma zastosowanie, zaginicie, uszkodzenie lub

opnienie dostawy, powstae w trakcie przewozu podlegajcego niniejszej
Konwencji, uprawnia do wystpienia z reklamacj pozaumown, przewonik moe
skorzysta z postanowie niniejszej Konwencji, ktre wyczaj jego
odpowiedzialno lub ktre okrelaj albo ograniczaj nalene odszkodowanie.
2. Jeeli chodzi o odpowiedzialno pozaumown jednej z osb, za ktre odpowiada
przewonik w myl artykuu 3, z tytuu zaginicia, uszkodzenia lub opnienia, osoba
ta moe rwnie skorzysta z postanowie niniejszej Konwencji, ktre wyczaj
odpowiedzialno przewonika lub ktre okrelaj albo ograniczaj nalene
odszkodowanie.
Artyku 29.
1. Przewonik nie ma prawa korzysta z postanowie niniejszego rozdziau, ktre
wyczaj lub ograniczaj jego odpowiedzialno albo ktre przenosz na drug
stron ciar dowodu, jeeli szkoda powstaa wskutek zego zamiaru przewonika lub
jego niedbalstwa, ktre wedug prawa obowizujcego w miejscu prowadzenia sprawy
sdowej uwaane jest za rwnoznaczne ze zym zamiarem.
2. To samo postanowienie stosuje si, jeeli zego zamiaru lub niedbalstwa
dopuszczaj si pracownicy przewonika lub jakiekolwiek inne osoby, do ktrych
usug odwouje si on dla wykonania przewozu, jeeli ci pracownicy lub te inne osoby
dziaaj w wykonaniu swych funkcji. W takim przypadku ci pracownicy i te inne
osoby nie maj prawa korzystania w zakresie ich osobistej odpowiedzialnoci z
postanowie niniejszego rozdziau, wymienionych w ustpie 1.
Rozdzia V. Reklamacje i roszczenia
Artyku 30.
1. Jeeli odbiorca przyj towar, nie sprawdziwszy wraz z przewonikiem jego stanu
albo nie zgosiwszy przewonikowi zastrzee wskazujcych oglnie rodzaj braku lub
uszkodzenia najpniej w chwili dostawy, jeli idzie o widoczne braki lub uszkodzenia
albo w siedem dni od daty dostawy, nie wliczajc niedziel i dni witecznych, jeli
idzie o braki lub uszkodzenia niewidoczne domniemywa si, jeeli nie ma dowodu
przeciwnego, e otrzyma towar w stanie opisanym w licie przewozowym.
Zastrzeenia przewidziane wyej powinny by dokonane na pimie, jeli idzie o braki
lub uszkodzenia niewidoczne.

2. Jeeli stan towaru zosta sprawdzony wsplnie przez odbiorc i przewonika,

dowd przeciwny wynikowi tego sprawdzenia nie moe by przeprowadzony, chyba
e chodzi o braki lub uszkodzenia niewidoczne i jeeli odbiorca zgosi przewonikowi
pisemne zastrzeenia w cigu siedmiu dni od daty tego sprawdzenia, nie liczc
niedziel i dni witecznych.
3. Opnienie dostawy moe stanowi podstaw do odszkodowania tylko wwczas,
gdy zastrzeenie zostao skierowane na pimie w terminie 21 dni od dnia postawienia
towaru do dyspozycji odbiorcy.
4. Dnia dostawy lub zalenie od przypadku dnia sprawdzenia towaru albo dnia
jego postawienia do dyspozycji nie wlicza si do terminw przewidzianych w
niniejszym artykule.
5. Przewonik i odbiorca powinni udziela sobie wzajemnie wszelkich moliwych
uatwie przy dokonywaniu potrzebnych sprawdze i ustale.
Artyku 31.
1. We wszystkich sporach, ktre wynikaj z przewozw podlegajcych niniejszej
Konwencji, powd moe wnosi spraw do sdw umawiajcych si krajw,
okrelonych przez strony w drodze wsplnego porozumienia, a ponadto do sdw
kraju, na ktrego obszarze:
a) pozwany ma stae miejsce zamieszkania, gwn siedzib lub fili albo agencj, za
ktrej porednictwem zawarto umow o przewz, albo
b) znajduje si miejsce przyjcia towaru do przewozu lub miejsce jego dostawy,
i nie moe wnosi sprawy do innych sdw.
2. Kiedy w sporze, przewidzianym w ustpie 1 niniejszego artykuu, sprawa toczy si
przed sdem waciwym wedug tego ustpu albo kiedy w takim sporze zosta
ogoszony wyrok przez taki sd, nie mona wszcz adnej nowej sprawy z tej samej
przyczyny midzy tymi samymi stronami, chyba e orzeczenie sdu, przed ktrym
pierwsza sprawa zostaa wszczta, byoby niewykonalne w kraju, gdzie wszczto now
spraw.
3. Kiedy w sporze, przewidzianym w ustpie 1 niniejszego artykuu, wyrok wydany
przez sd jednego umawiajcego si kraju sta si wykonalny w tym kraju, staje si on
rwnie wykonalny w kadym z innych umawiajcych si krajw natychmiast po
[1]

dopenieniu formalnoci wymaganych w zainteresowanym kraju. Formalnoci te nie

mog obejmowa rewizji sprawy.
4. Postanowienia ustpu 3 niniejszego artykuu stosuje si do wyrokw wydanych w
obecnoci stron, do wyrokw zaocznych i do ugd sdowych, lecz nie stosuje si ich
ani do wyrokw o wykonalnoci tylko tymczasowej, ani do wyrokw, ktre oprcz
kosztw procesu zasdzaj od powoda odszkodowanie wskutek cakowitego lub
czciowego oddalenia jego powdztwa.
5. Nie mona da od obywateli umawiajcych si krajw, ktrzy posiadaj miejsce
zamieszkania lub przedsibiorstwo w jednym z tych krajw, zabezpieczenia kosztw
przewodu sdowego, ktre wynikaj z przewozw podlegajcych niniejszej
Konwencji.
Artyku 32.
1. Roszczenia, ktre mog wynikn z przewozw podlegajcych niniejszej Konwencji,
przedawniaj si po upywie jednego roku. Jednak w przypadku zego zamiaru lub
niedbalstwa, ktre wedug prawa obowizujcego sd rozpatrujcy spraw uwaane
jest za rwnoznaczne ze zym zamiarem, termin przedawnienia wynosi trzy lata.
Przedawnienie biegnie:
a) w przypadkach czciowego zaginicia, uszkodzenia lub opnienia dostawy
poczwszy od dnia wydania;
b) w przypadkach cakowitego zaginicia poczwszy od trzydziestego dnia po
upywie umwionego terminu dostawy, albo, jeeli termin nie by umwiony
poczwszy od szedziesitego dnia po przyjciu towaru przez przewonika;
c) we wszystkich innych przypadkach poczwszy od upywu trzymiesicznego
terminu od dnia zawarcia umowy przewozu.
Dnia, wskazanego wyej, jako wyjciowy dla biegu przedawnienia, nie wlicza si do
terminu przedawnienia.
2. Reklamacja pisemna zawiesza przedawnienie a do dnia, w ktrym przewonik na
pimie odrzuci reklamacj i zwrci zaczone do niej dokumenty. W razie czciowego
przyjcia reklamacji bieg przedawnienia wznawia si tylko dla tej czci reklamacji,
ktra pozostaje sporn. Dowd otrzymania reklamacji lub odpowiedzi na ni oraz
zwrotu jej zacznikw ciy na stronie, ktra si powouje na ten fakt. Reklamacje
pniejsze w tym samym przedmiocie nie zawieszaj przedawnienia.

3. Z zastrzeeniem postanowie powyszego ustpu 2, zawieszenie przedawnienia

normuj przepisy prawa obowizujcego sd rozpatrujcy spraw. To samo dotyczy
przerwania biegu przedawnienia.
4. Roszczenie przedawnione nie moe by wicej podnoszone, nawet w postaci
wzajemnego powdztwa lub zarzutu.
Artyku 33.
Umowa przewozu moe zawiera klauzul przyznajc waciwo trybunaowi
arbitraowemu pod warunkiem, aby klauzula ta przewidywaa, e trybuna
arbitraowy stosowa bdzie niniejsz Konwencj.
Rozdzia VI. Postanowienia dotyczce przewozu wykonywanego przez
kolejnych przewonikw
Artyku 34.
Jeeli przewz jest wykonywany na podstawie jednej umowy przez kilku kolejnych
przewonikw drogowych, kady z nich przyjmuje na siebie odpowiedzialno za
wykonanie caego przewozu, przy czym drugi przewonik i kady z nastpnych
przewonikw staje si przez przyjcie towaru i listu przewozowego stron umowy na
warunkach okrelonych w licie przewozowym.
Artyku 35.
1. Przewonik, ktry przyjmuje towar od poprzedniego przewonika, wrcza mu
datowane i podpisane przez siebie potwierdzenie odbioru. Powinien on napisa swoje
nazwisko i adres na drugim egzemplarzu listu przewozowego. W razie potrzeby
umieszcza on na tym egzemplarzu, jak rwnie na potwierdzeniu odbioru
zastrzeenia podobne do tych, ktre s przewidziane w artykule 8 ustp 2.
2. Postanowienia artykuu 9 maj zastosowanie do stosunkw midzy kolejnymi
przewonikami.
Artyku 36.
O ile nie chodzi o powdztwo wzajemne lub o zarzut podniesiony przy rozpatrywaniu
powdztwa opartego na tej samej umowie przewozu, powdztwo z tytuu
odpowiedzialnoci za zaginicie, uszkodzenie lub opnienie dostawy, moe by
skierowane
jedynie
przeciwko
pierwszemu
przewonikowi,
ostatniemu
przewonikowi lub przewonikowi, ktry wykonywa t cz przewozu, podczas
ktrej miao miejsce zdarzenie powodujce zaginicie, uszkodzenie lub opnienie

dostawy; powdztwo moe by skierowane jednoczenie przeciwko kilku z tych

przewonikw.
Artyku 37.
Przewonikowi, ktry na mocy postanowie niniejszej Konwencji wypaci
odszkodowanie, przysuguje roszczenie zwrotne o sum odszkodowania, odsetki i
koszty do przewonikw, ktrzy uczestniczyli w wykonaniu umowy przewozu, zgodnie
z nastpujcymi postanowieniami:
a) przewonik, ktry spowodowa szkod, powinien sam ponosi ciar
odszkodowania, ktre wypaci sam lub ktre wypaci inny przewonik;
b) jeeli szkod spowodowao dwch lub wicej przewonikw, kady z nich powinien
zapaci kwot proporcjonaln do swej czci odpowiedzialnoci; jeeli podzia
odpowiedzialnoci jest niemoliwy, kady z nich odpowiada proporcjonalnie do
nalenej mu czci wynagrodzenia za przewz;
c) jeeli nie mona ustali, ktrych z przewonikw naley uzna za
odpowiedzialnych, ciar nalenego odszkodowania dzieli si midzy wszystkich
przewonikw w stosunku ustalonym pod lit. b).
Artyku 38.
Jeeli jeden z przewonikw jest niewypacalny, cz odszkodowania przypadajc
na niego, a nie zapacon, dzieli si midzy innych przewonikw proporcjonalnie do
ich wynagrodzenia.
Artyku 39.
1. Przewonik, przeciwko ktremu wystpiono z jednym z roszcze zwrotnych,
przewidzianych w artykuach 37 i 38, nie moe kwestionowa podstawy patnoci
dokonanej przez przewonika wystpujcego z roszczeniem zwrotnym, jeeli
odszkodowanie zostao ustalone orzeczeniem sdowym, o ile tylko by on naleycie
powiadomiony o procesie i mia mono wystpienia w nim w charakterze
interwenienta.
2. Przewonik, ktry chce wystpi z roszczeniem zwrotnym, moe wszcz spraw
przed waciwym sdem kraju, w ktrym jeden z zainteresowanych przewonikw ma
stae miejsce zamieszkania, gwn siedzib, fili lub agencj, za porednictwem
ktrej zawarto umow przewozu. Roszczenie zwrotne moe by skierowane w jednej i
tej samej sprawie przeciwko wszystkim zainteresowanym przewonikom.

3. Postanowienia artykuu 31, ustpy 3 i 4, stosuje si do wyrokw w sprawie roszcze

zwrotnych, przewidzianych w artykuach 37 i 38.
4. Postanowienia artykuu 32 stosuje si do roszcze zwrotnych midzy
przewonikami. Przedawnienie biegnie jednak bd od dnia orzeczenia sdowego,
ustalajcego ostatecznie wysoko nalenego odszkodowania na mocy postanowie
niniejszej Konwencji, bd od dnia faktycznej zapaty w razie braku takiego
orzeczenia.
Artyku 40.
Przewonicy mog swobodnie uzgadnia midzy sob postanowienia odbiegajce od
postanowie artykuw 37 i 38.
Rozdzia VII. Niewano klauzul sprzecznych z konwencj
Artyku 41.
1. Z zastrzeeniem postanowie artykuu 40 jest niewana i pozbawiona mocy kada
klauzula, ktra porednio lub bezporednio naruszaaby postanowienia niniejszej
Konwencji. Niewano takich klauzul nie pociga za sob niewanoci pozostaych
postanowie umowy.
2. W szczeglnoci byaby niewana kada klauzula ustpujca na rzecz przewonika
korzyci z ubezpieczenia towaru oraz kada inna analogiczna klauzula, jak rwnie
kada klauzula przenoszca ciar dowodu.
Rozdzia VIII. Postanowienia kocowe
Artyku 42.
1. Niniejsza Konwencja pozostaje otwarta do podpisu lub przystpienia dla krajw
bdcych czonkami Europejskiej Komisji Gospodarczej oraz dla krajw przyjtych do
Komisji w charakterze doradczym, zgodnie z punktem 8 regulaminu tej Komisji.
2. Kraje, ktre mog uczestniczy w pewnych pracach Europejskiej Komisji
Gospodarczej stosownie do punktu 1 regulaminu tej Komisji, mog si sta
Umawiajcymi si Stronami niniejszej Konwencji przez przystpienie do niej po jej
wejciu w ycie.
3. Konwencja pozostanie otwarta do podpisania do dnia 31 sierpnia 1956 roku
wcznie. Po tej dacie pozostanie ona otwarta do przystpienia.

4. Niniejsza Konwencja bdzie ratyfikowana.

5. Ratyfikowanie lub przystpienie bdzie dokonane przez zoenie dokumentu u
Sekretarza Generalnego Organizacji Narodw Zjednoczonych.
Artyku 43.
1. Niniejsza Konwencja wejdzie w ycie dziewidziesitego dnia po zoeniu przez
pi krajw, wspomnianych w ustpie 1 artykuu 42, dokumentu ratyfikacji lub
przystpienia.
2. Dla kadego kraju, ktry Konwencj ratyfikuje lub do niej przystpi po zoeniu
dokumentu ratyfikacji lub przystpienia przez pi krajw, niniejsza Konwencja
wejdzie w ycie dziewidziesitego dnia po zoeniu dokumentu ratyfikacji lub
przystpienia przez wymieniony kraj.
Artyku 44.
1. Kada Umawiajca si Strona bdzie moga wypowiedzie niniejsz Konwencj
przez notyfikacj skierowan do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodw
Zjednoczonych.
2. Wypowiedzenie nabierze mocy w dwanacie miesicy po dacie otrzymania
notyfikacji przez Sekretarza Generalnego.
Artyku 45.
Jeeli po wejciu w ycie niniejszej Konwencji ilo Umawiajcych si Stron stanie si
skutkiem wypowiedzenia mniejsza od piciu, niniejsza Konwencja przestanie
obowizywa od daty, w ktrej ostatnie z tych wypowiedze zacznie skutkowa.
Artyku 46.
1. Kady kraj bdzie mg w chwili skadania dokumentw ratyfikacji lub
przystpienia albo w kadej chwili pniej owiadczy drog notyfikacji, skierowanej
do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodw Zjednoczonych, e niniejsza
Konwencja bdzie miaa zastosowanie do wszystkich lub czci terytoriw, ktre
reprezentuje on w stosunkach midzynarodowych. Konwencja bdzie miaa
zastosowanie do terytorium lub do terytoriw wymienionych w notyfikacji,
poczynajc od dziewidziesitego dnia po otrzymaniu tej notyfikacji przez Sekretarza
Generalnego, albo jeeli Konwencja nie wesza jeszcze w ycie, od daty jej wejcia w
ycie.

2. Kady kraj, ktry zoy zgodnie z poprzednim ustpem owiadczenie, majce na

celu spowodowanie zastosowania niniejszej Konwencji do terytorium, ktre
reprezentuje on w stosunkach midzynarodowych, bdzie mg zgodnie z artykuem
44 wypowiedzie Konwencj w odniesieniu do tego terytorium.
Artyku 47.
Kady spr midzy dwiema lub wieloma Umawiajcymi si Stronami, dotyczcy
interpretacji lub stosowania niniejszej Konwencji, ktrego Strony nie mogyby
uregulowa w drodze rokowa lub w inny sposb, moe by wniesiony na danie
ktrejkolwiek z zainteresowanych Umawiajcych si Stron do Midzynarodowego
Trybunau Sprawiedliwoci w celu rozstrzygnicia.
Artyku 48.
1. Kada Umawiajca si Strona bdzie moga w chwili podpisywania lub
ratyfikowania niniejszej Konwencji albo przystpowania do niej owiadczy, e nie
uwaa si za zwizan artykuem 47 Konwencji. Inne Umawiajce si Strony nie bd
zwizane artykuem 47 wobec Umawiajcej si Strony, ktra sformuuje takie
zastrzeenie.
2. Kada Umawiajca si Strona, ktra sformuuje takie zastrzeenie zgodnie z
ustpem 1, bdzie moga w kadej chwili cofn to zastrzeenie drog notyfikacji,
skierowanej do Sekretarza Generalnego Organizacji Narodw Zjednoczonych.
3. adne inne zastrzeenie do niniejszej Konwencji nie bdzie dopuszczone.
Artyku 49.
1. Po upywie trzyletniego okresu obowizywania niniejszej Konwencji, kada
Umawiajca si Strona bdzie moga drog notyfikacji skierowanej do Sekretarza
Generalnego Organizacji Narodw Zjednoczonych zada zwoania konferencji,
majcej na celu dokonanie rewizji niniejszej Konwencji. Sekretarz Generalny
powiadomi o tym daniu wszystkie Umawiajce si Strony i zwoa dla tej rewizji
konferencj, jeeli w terminie czterech miesicy od daty notyfikacji skierowanej przez
niego co najmniej jedna czwarta Umawiajcych si Stron powiadomi go o swej
zgodzie na to danie.
2. Jeeli konferencja zwoywana jest zgodnie z poprzednim ustpem, Sekretarz
Generalny zawiadomi o tym wszystkie Umawiajce si Strony i zaprosi je do
przedstawienia w terminie trzech miesicy propozycji, ktrych rozpatrzenia przez

konferencj yczyyby sobie. Sekretarz Generalny zakomunikuje wszystkim

Umawiajcym si Stronom tymczasowy porzdek dzienny konferencji, jak rwnie
tekst tych propozycji, co najmniej na trzy miesice przed dat otwarcia konferencji.
3. Sekretarz Generalny zaprosi na kad konferencj, zwoan zgodnie z niniejszym
artykuem, wszystkie kraje wskazane w ustpie 1 artykuu 42, jak rwnie kraje, ktre
stay si Umawiajcymi si Stronami na podstawie ustpu 2 artykuu 42.
Artyku 50.
Oprcz notyfikacji przewidzianych w artykule 49, Sekretarz Generalny Organizacji
Narodw Zjednoczonych bdzie notyfikowa krajom wskazanym w ustpie 1 artykuu
42, jak rwnie krajom, ktre stay si Umawiajcymi si Stronami, stosownie do
ustpu 2 artykuu 42, o:
a) ratyfikacjach i przystpieniach na mocy artykuu 42;
b) datach, w ktrych niniejsza Konwencja wejdzie w ycie zgodnie z artykuem 43;
c) wypowiedzeniach na mocy artykuu 44;
d) wyganiciu niniejszej Konwencji zgodnie z artykuem 45;
e) notyfikacjach otrzymanych zgodnie z artykuem 46;
f) owiadczeniach i notyfikacjach otrzymanych zgodnie z ustpami 1 i 2 artykuu 48.
Artyku 51.
Po dniu 31 sierpnia 1956 roku orygina niniejszej Konwencji zostanie zoony
Sekretarzowi Generalnemu Organizacji Narodw Zjednoczonych, ktry przele jej
naleycie uwierzytelnione odpisy kademu z krajw wymienionych w ustpach 1 i 2
artykuu 42.
Na dowd czego niej podpisani, naleycie do tego upowanieni, podpisali niniejsz
Konwencj.
Sporzdzono w Genewie dnia dziewitnastego maja tysic dziewiset pidziesitego
szstego roku, w jednym egzemplarzu, w jzykach angielskim i francuskim, przy czym
obydwa teksty s jednakowo autentyczne.
Za Austri:
ALBERT BUZZI-QUATTRINI
Za Belgi:

LEROY
Za Niemieck Republik Federaln:
ARTHUR PUKALL
RUDOLF STEG
Za Francj:
DE CURTON
Za Luksemburg:
R. LOGELIN
Za Holandi:
H. SCHEFFER
Za Krlestwo w Europie
Za Polsk:
Z zastrzeeniem, e Rzd Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej nie uwaa si zwizanym
artykuem 47 Konwencji
JERZY KOSZYK
Za Szwecj:
G. DE SYDOW
Za Szwajcari:
TAPERNOUX
Za Jugosawi:
LJUBISA VESELINOVIC
PROTOK PODPISANIA
PROTOK PODPISANIA
Przystpujc do podpisania Konwencji o umowie midzynarodowego przewozu
drogowego towarw, niej podpisani, naleycie upowanieni, zgodzili si na
nastpujce wiadczenia i wyjanienia:

1. Niniejsza Konwencja nie stosuje si do przewozw midzy Zjednoczonym

Krlestwem Wielkiej Brytanii i Pnocnej Irlandii a Republik Irlandzk.
2. Do artykuu 1 ustp 4
Niej podpisani zobowizuj si do znegocjowania Konwencji w sprawie umowy o
przeprowadzk i umowy o przewz kombinowany.
Na dowd czego niej podpisani, naleycie do tego upowanieni, podpisali niniejszy
Protok.
Sporzdzono w Genewie dnia dziewitnastego maja tysic dziewiset pidziesitego
szstego roku, w jednym egzemplarzu w jzykach angielskim i francuskim, przy czym
obydwa teksty s jednakowo autentyczne.