You are on page 1of 84

Rada Polityki Pieninej

Listopad 2015 r.

Raport o inflacji

Raport o inflacji listopad 2015 r.

Raport o inflacji jest dokumentem przedstawiajcym ocen Rady Polityki Pieninej (RPP) dotyczc
przebiegu biecych i przyszych procesw makroekonomicznych wpywajcych na inflacj.
Przedstawiona w rozdziale 4 Raportu projekcja inflacji i PKB zostaa opracowana w Instytucie
Ekonomicznym Narodowego Banku Polskiego. Nadzr merytoryczny nad pracami zwizanymi z
projekcj sprawowa Andrzej Sawiski, Dyrektor Generalny Instytutu Ekonomicznego. Do opracowania
projekcji wykorzystano model makroekonomiczny NECMOD. Zarzd NBP zaakceptowa przekazanie
projekcji Radzie Polityki Pieninej. Projekcja inflacji i PKB stanowi jedn z przesanek, na podstawie
ktrych Rada Polityki Pieninej podejmuje decyzje w sprawie stp procentowych NBP.
Zakres czasowy analizy przedstawionej w Raporcie jest uwarunkowany dostpnoci danych
makroekonomicznych. Z kolei periodyzacja analizy (podzia na podokresy) jest uwarunkowana
ksztatowaniem si poszczeglnych zmiennych. W Raporcie zostay uwzgldnione dane dostpne do
23 padziernika 2015 r.

Spis treci

Synteza

Otoczenie polskiej gospodarki


1.1

Aktywno gospodarcza na wiecie

7
7

Ramka 1: Wpyw spowolnienia gospodarczego w Chinach na gospodark wiatow i polsk 9


1.2

Ceny dbr i usug za granic

11

1.3

wiatowe rynki surowcw

12

1.4

Polityka pienina za granic

13

1.5

wiatowe rynki finansowe

14

Gospodarka krajowa

17

2.1

Ceny dbr i usug

17

2.2

Popyt i produkcja

18

Ramka 2: Przyczyny spowolnienia handlu zagranicznego na wiecie i w Polsce

24

2.3

Sytuacja finansowa przedsibiorstw

27

2.4

Rynek pracy

28

2.5

Rynki aktyww

30

Ramka 3: Czy w Polsce moe wystpi problem zerowego ograniczenia dla stp
procentowych?

32

2.6

Akcja kredytowa i poda pienidza

34

2.7

Bilans patniczy

36

Polityka pienina w okresie lipiec listopad 2015 r.

39

Projekcja inflacji i PKB

53

4.1

Synteza

54

4.2

Otoczenie zewntrzne

57

4.3

Gospodarka polska w latach 2015-2017

61

4.4

Bieca projekcja na tle poprzedniej

72

4.5

rda niepewnoci projekcji

76

Wyniki gosowa Rady Polityki Pieninej w okresie czerwiec-wrzesie 2015 r.

83

Raport o inflacji listopad 2015 r.

Synteza

Synteza
Wzrost gospodarczy na wiecie pozostaje umiarkowany, ale jednoczenie silnie zrnicowany. Trwajcemu
oywieniu gospodarczemu w krajach rozwinitych towarzyszy obnianie si dynamiki PKB w wielu
gospodarkach wschodzcych. W Stanach Zjednoczonych utrzymuje si dobra koniunktura, ktrej sprzyja
wyrana poprawa sytuacji na rynku pracy. Take w strefie euro trwa oywienie aktywnoci gospodarczej,
cho napywajce w ostatnim okresie dane zwikszaj niepewno co do jego trwaoci. Z kolei w Chinach
wzrost PKB nadal spowalnia, a gospodarki Rosji i Brazylii pozostaj w recesji.
Umiarkowany wzrost aktywnoci gospodarczej na wiecie oraz ponowny spadek cen wielu surowcw w
ostatnich miesicach skutkuj utrzymywaniem si bardzo niskiej inflacji w wielu krajach. Zarwno w
Stanach Zjednoczonych, jak i w bezporednim otoczeniu polskiej gospodarki, tj. w strefie euro i krajach
Europy rodkowo-Wschodniej, dynamika cen jest nadal zbliona do zera. Wysoka inflacja wystpuje
jedynie w nielicznych gospodarkach wschodzcych, w tym w Rosji.
Warunki monetarne na wiecie pozostaj bardzo agodne. Europejski Bank Centralny (EBC) oraz Rezerwa
Federalna (Fed) nadal utrzymuj stopy procentowe na poziomie zblionym do zera, cho w ostatnim
okresie wzrosa niepewno co do przyszej polityki pieninej tych bankw centralnych. Fed od duszego
czasu sygnalizuje moliwo podwyszenia stp procentowych, ale oczekiwania dotyczce terminu
zacienienia polityki pieninej s bardzo zmienne. Z kolei EBC kontynuuje program zakupu aktyww
finansowych i nie wyklucza jego rozszerzenia lub wyduenia okresu jego funkcjonowania. Realizacja
luzowania ilociowego przez EBC skaniaa banki centralne czci europejskich krajw do dalszego
agodzenia swojej polityki pieninej. Polityk pienin zagodzi rwnie Bank Chin. Ponadto chiski
bank centralny poluzowa reim kursowy, co skutkowao deprecjacj juana.
Zwikszona niepewno co do polityki pieninej Fed i EBC oraz wzrost ryzyka silniejszego spowolnienia
wzrostu PKB w gospodarkach wschodzcych, w tym przede wszystkim w Chinach, przyczyniy si do
spadku indeksw giedowych na wiecie. We wrzeniu jednak spadek cen akcji wyhamowa. Silnemu
obnieniu cen akcji na wiatowych giedach towarzyszyo osabienie walut wielu krajw wschodzcych
oraz wzrost rentownoci obligacji gwnych krajw rozwinitych.
Roczna dynamika cen towarw i usug konsumpcyjnych w Polsce pozostaje ujemna, cho jej skala w
III kw. bya mniejsza ni w poprzednich kwartaach. Spadek cen wynika gwnie z oddziaywania
czynnikw zewntrznych, przede wszystkim ze spadku cen surowcw na rynkach wiatowych, a take
niskiej dynamiki cen w otoczeniu Polski. Do spadku cen konsumpcyjnych przyczynia si take brak presji
popytowej w Polsce, w warunkach utrzymujcej si deflacji cen producenta oraz ograniczonej presji
pacowej. Zarazem jednak ograniczenie skali upraw niektrych warzyw i owocw oraz tegoroczna susza
przyczyniy si do ograniczenia skali spadku dynamiki cen w III kw. br.
Wzrost gospodarczy w Polsce w II kw. nieco spowolni, na co zoyo si obnienie dynamiki inwestycji
przede wszystkim sektora finansw publicznych oraz zmniejszenie wkadu eksportu netto. Pomimo
niewielkiego spadku dynamika PKB bya jednak w dalszym cigu zbliona do szacunku dynamiki
produktu potencjalnego. Gwnym czynnikiem wzrostu PKB pozosta wzrost popytu konsumpcyjnego,
wynikajcy z wysokiego zatrudnienia i dalszego wzrostu dochodw gospodarstw domowych. Czynnikiem

Raport o inflacji listopad 2015 r.


umacniajcym wzrost gospodarczy byy take relatywnie szybko rosnce inwestycje przedsibiorstw oraz
wyrany wzrost nakadw gospodarstw domowych na mieszkania. Dane napywajce w III kw.
wskazyway na stabilizacj tempa wzrostu aktywnoci gospodarczej.
Stabilny wzrost gospodarczy, korzystna sytuacja na rynku pracy i nisze ni w poprzednich latach stopy
procentowe, sprzyjaj przyrostowi akcji kredytowej. Kredyt zwiksza si obecnie w tempie, ktre z jednej
strony nie ogranicza wzrostu gospodarczego, a z drugiej strony nie powinno prowadzi do narastania
nierwnowag w gospodarce.
Wobec nieco gorszych od oczekiwa danych dotyczcych globalnej i krajowej koniunktury oraz wzrostu
ryzyka wyduenia si okresu powrotu inflacji do celu, oczekiwania uczestnikw rynku co do przyszych
zmian stp procentowych NBP przesuny si ostatnio w d. Przyczynio si to wraz z polityk EBC i Fed
do wzrostu cen polskich obligacji skarbowych. Jednoczenie na ceny polskich aktyww finansowych
niekorzystnie oddziaywao pogorszenie nastrojw na wiatowych rynkach finansowych zwizane z
narastaniem obaw o silniejsze spowolnienie w Chinach. Natomiast pomimo silnego wzrostu zmiennoci
na midzynarodowych rynkach finansowych kurs zotego w ostatnich miesicach pozostawa wzgldnie
stabilny.
W II kw. 2015 r. nadal zwikszaa si skala polskiej wymiany handlowej z zagranic. Wysoka
konkurencyjno polskiej gospodarki i utrzymujcy si pozytywny wpyw spadku cen surowcw
przyczyniy si do dalszego wzrostu nadwyki na rachunku obrotw biecych, w tym do zwikszenia
nadwyki w handlu usugami i towarami. Dodatnie saldo na rachunku obrotw biecych przyczynia si
take do ograniczenia uzalenienia polskiej gospodarki od finansowania zewntrznego i poprawy
wikszoci wskanikw nierwnowagi zewntrznej.
Raport ma nastpujc struktur: w rozdziale 1 przedstawiono analiz sytuacji gospodarczej w otoczeniu
polskiej gospodarki w kontekcie jej wpywu na procesy inflacyjne w Polsce. Procesy te oraz wpywajce
na nie czynniki krajowe opisano w rozdziale 2. Opisy dyskusji na posiedzeniach decyzyjnych Rady Polityki
Pieninej w okresie lipiec-listopad 2015 r. wraz z Informacj po posiedzeniu Rady Polityki Pieninej w
listopadzie br. s umieszczone w rozdziale 3. Opis dyskusji na listopadowym posiedzeniu zostanie
opublikowany 19 listopada 2015 r., a nastpnie umieszczony w kolejnym Raporcie. Wyniki gosowa RPP w
okresie czerwiec-wrzesie 2015 r. znajduj si w rozdziale 5. Ponadto w niniejszym Raporcie zamieszczono
trzy ramki: Wpyw spowolnienia gospodarczego w Chinach na gospodark wiatow i polsk, Przyczyny spowolnienia
handlu zagranicznego na wiecie i w Polsce i Czy w Polsce moe wystpi problem zerowego ograniczenia dla stp
procentowych?.
W rozdziale 4 Raportu przedstawiono projekcj inflacji i PKB z modelu NECMOD, stanowic jedn z
przesanek, na podstawie ktrych Rada Polityki Pieninej podejmuje decyzje o wysokoci stp
procentowych NBP. Zgodnie z projekcj przygotowan przy zaoeniu niezmienionych stp
procentowych NBP oraz uwzgldniajc dane dostpne do 19 padziernika 2015 r. roczna dynamika cen
znajdzie si z 50-procentowym prawdopodobiestwem w przedziale -0,9 -0,8% w 2015 r. (wobec -1,1 0,4% w projekcji z lipca 2015 r.), 0,4 1,8% w 2016 r. (wobec 0,7 2,5%) oraz 0,4 2,5% w 2017 r. (wobec 0,5
2,6%). Z kolei roczne tempo wzrostu PKB wedug tej projekcji znajdzie si z 50-procentowym
prawdopodobiestwem w przedziale 2,9 3,9% w 2015 r. (wobec 3,0 4,3% w projekcji z lipca 2015 r.), 2,3
4,3% w 2016 r. (wobec 2,3 4,5%) oraz 2,4 4,6% w 2017 r. (wobec 2,5 4,7%).

1.Otoczenie polskiej gospodarki

Otoczenie polskiej gospodarki


1.1

Aktywno gospodarcza na wiecie

Wzrost

gospodarczy

umiarkowany,

przy

na

wiecie

czym

pozostaje

koniunktura

poszczeglnych krajach jest zrnicowana. W


najwikszych

gospodarkach

Wykres 1.1 Wzrost gospodarczy w strefie euro i Stanach


Zjednoczonych (kw/kw)
proc.

Strefa euro

Stany Zjednoczone

rozwinitych

oywieniu wzrostu sprzyja poprawa na rynku


pracy,

ekspansywna

polityka

pienina

-2

-2

wolniejsze tempo konsolidacji fiskalnej, a w wielu


z nich take niskie ceny surowcw. Tymczasem w
wielu gospodarkach wschodzcych z ktrych
cz eksportuje surowce dynamika PKB
spowalnia lub kontynuowana jest recesja.
W Stanach Zjednoczonych dynamika PKB po

-4

przejciowym spowolnieniu w I kw. br. w II kw.

rdo: Dane Bloomberg, Eurostat.

-4
01q1

04q1

07q1

10q1

13q1

br. ponownie przyspieszya (Wykres 1.1) . W III


1

kw. koniunktura bya nadal korzystna, czemu


sprzyjaa kontynuacja wzrostu zatrudnienia i
spadek stopy bezrobocia, ktra obniya si w
poblie

swojej

wieloletniej

redniej

sprzed

kryzysu finansowego . Poprawa na rynku pracy


2

przyczyniaa si do dalszego wzrostu popytu

Wykres 1.2 Dekompozycja dynamiki PKB w strefie euro


(kw/kw)
proc.

przede wszystkim ze spadkiem aktywnoci w


sektorach

zwizanych

wydobyciem

W strefie euro trwa stopniowe oywienie wzrostu


cho

dynamika

Nakady inwestycyjne brutto

Zmiana zapasw

Eksport netto

PKB

-1

-1

-2

-2

ropy

naftowej i gazu.

gospodarczego,

Spoycie zbiorowe

konsumpcyjnego. Jednoczenie wzrost produkcji


przemysowej pozosta niski, co mona wiza

Spoycie indywidualne

aktywnoci

ksztatuje si na poziomie niszym ni w Stanach

-3

-3

01q1

04q1

07q1

10q1

13q1

rdo: Dane Eurostat.

Zjednoczonych (Wykres 1.2). W II kw. wzrost


PKB w strefie euro wynika obok rosncej
konsumpcji wspieranej przez popraw na rynku
pracy (Wykres 1.3) z dalszego wzrostu eksportu,
zwizanego z wczeniejsz deprecjacj euro.
Prezentowane w tym rozdziale dane dotyczce kwartalnej dynamiki PKB s wyrwnane sezonowo.
We wrzeniu wzrost zatrudnienia jednak spowolni, a stopa bezrobocia pozostaa niezmieniona wzgldem poprzedniego
miesica (wyniosa 5,1%).
1
2

Raport o inflacji listopad 2015 r.


Eksport strefy euro rs pomimo wyranego
spadku popytu z Rosji i Chin, ktry to spadek

Wykres 1.3 Zatrudnienie (r/r) i stopa bezrobocia w strefie euro


proc.

13

Jednoczenie

pomimo

korzystnych

utrzymywania

nastrojw

si

Zatrudnienie, dane kwartalne (prawa o)

rwnowaony by przez szybszy wzrost popytu


ze Stanw Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii.

proc.

Stopa bezrobocia (lewa o)


12

11

10

-1

-2

przedsibiorcw,

inwestycje w II kw. br. spady, a wzrost produkcji


przemysowej w II kw. i w pierwszych miesicach
III kw. br. obniy si w poblie zera, zwikszajc
niepewno co do trwaoci oywienia.
Poprawa koniunktury w strefie euro w ostatnich
kwartaach

miaa

oywienia

Wschodniej.

wpyw

krajach

na

kontynuacj

Europy

Gwnym

rodkowo-

rdem

wzrostu

7
01m1

-3

04m1

jak

gwnych

gospodarkach

10m1

13m1

rdo: Dane Eurostat.


Wykres 1.4 Wzrost PKB w Polsce i krajach regionu* (kw/kw)
proc.

4
Kraje regionu*

aktywnoci w tych krajach pozosta jednak


podobnie

07m1

Polska

-2

-2

-4

-4

rozwinitych rosncy popyt konsumpcyjny


(Wykres 1.4). W wielu gospodarkach regionu
wzrost PKB by take wspierany przez szybki
wzrost inwestycji.
Tymczasem

wikszoci

najwikszych

gospodarek wschodzcych dynamika PKB w


dalszym cigu si obnia. W Chinach wzrost
gospodarczy od kilku kwartaw spowalnia, co
jest zwizane gwnie z trwajcym wyranym
spowolnieniem dynamiki inwestycji (por. Ramka
1 Wpyw spowolnienia gospodarczego w Chinach na
gospodark wiatow i polsk; Wykres 1.5). W

-6

-6
01q1

04q1

czci

zwizane

spadkiem

cen

byo

wczeniejszym

surowcw.

Dodatkowym

10q1

13q1

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.


*/ Kraje regionu obejmuj: Czechy, Sowacj, Wgry, Litw, Rumuni, otw,
Estoni, Bugari. Agregat zosta policzony jako rednia waona udziaem
poszczeglnych krajw w eksporcie Polski.

Wykres
1.5
Wzrost
Rosji i na Ukrainie (r/r)

PKB

Chinach,

Brazylii,

proc.

20

20
Brazylia

Brazylii i Rosji w II kw. br. pogbia si recesja, co


po

07q1

Rosja

Chiny

Ukraina

10

10

czynnikami oddziaujcymi w kierunku spadku


PKB w Rosji byy wczeniejsza gwatowna
deprecjacja rubla, prowadzca do znacznego
wzrostu inflacji oraz skutki sankcji gospodarczych
wprowadzonych

przez

wiele

europejskich.

koniunktur

oddziaywao

zacienienie
zwizane

Brazylii

polityki
z

szybkim

ograniczajco
natomiast

silne
dugu

publicznego, utrzymywaniem si wysokiej inflacji


i odpywem kapitau zagranicznego.

-10

na

makroekonomicznej,
narastaniem

-10

pastw
-20

-20
01q1

04q1

rdo: Dane Bloomberg.

07q1

10q1

13q1

1.Otoczenie polskiej gospodarki


3

Ramka 1: Wpyw spowolnienia gospodarczego w Chinach na gospodark wiatow i polsk


W ostatnich latach wzrost gospodarczy w Chinach systematycznie spowalnia. W ub.r. wynis 7,3% wobec
rednio 10,7% w latach 2001-2008 i 8,8% w latach 2009-14. Zgodnie z prognozami MFW z padziernika br., w
latach 2015-16 wzrost gospodarczy prawdopodobnie spowolni cznie o dalszy 1 pkt proc., cho napywajce
ostatnio dane wskazuj, e obnienie dynamiki PKB moe by nawet gbsze. Obawy o perspektywy wzrostu
gospodarczego w Chinach nasiliy si po relatywnie silnej deprecjacji chiskiej waluty po poluzowaniu reimu
kursowego w tym kraju w poowie sierpnia br. (por. 1.3 Polityka pienina za granic). Ze wzgldu na znaczcy
udzia Chin w gospodarce wiatowej wpyw spowolnienia w tym kraju na wzrost gospodarczy na wiecie jest
znaczcy. Poniej przedstawiono krtko gwne przyczyny spowolnienia gospodarczego w Chinach oraz
moliwe kanay wpywu obnienia wzrostu gospodarczego w tym kraju na gospodark wiatow i polsk.
Wykres R.1.1 Wzrost gospodarczy oraz dug (publiczny i
prywatny) w Chinach
proc. PKB

30

proc.

Dug publiczny
Dug prywatny
Wzrost PKB (r/r, prawa o)

gospodarek

na

SA

15

NO
20

200

13

150

11

100

Saldo handlu zagranicznego surowcami


(proc. PKB)

250

Wykres R.1.2 Wraliwo wybranych


spowolnienie gospodarcze w Chinach

IS

RU

CL

CO

10

NZ
AR
ID
DK CA
VT
NL
ZA
MX US
PL
0
SE
TH
HU
DE
IN
HR CZ
LU
IL
-10
SK
SG
SI

AU

PH

JP
MY
TW

KR

-20
50

HK
-30
0
0

5
1997

2001

2005

2009

10

15

20

25

30

35

40

45

Udzia Chin w eksporcie danego kraju (proc.)

2013

rdo: Obliczenia NBP na podstawie danych Banku


wiatowego i MFW.
Uwagi: w latach 1997-2003 szacunki MFW nieuwzgldniajce
pozabilansowego zaduenia samorzdw (zaznaczone janiejszym
kolorem), dane o dugu prywatnym szacunki Banku wiatowego.

rdo: Obliczenia NBP na podstawie bazy danych OECD


TiVA, danych chiskiego urzdu celnego, Bank wiatowego,
narodowych urzdw statystycznych, MFW i UNCTAD.
Uwagi: wielko punktw oznacza skal wpywu spowolnienia
wzrostu gospodarczego w Chinach na wzrost gospodarczy
poszczeglnych krajw, oszacowan na podstawie elastycznoci
eksportu poszczeglnych krajw do Chin w ujciu realnym
wzgldem wzrostu PKB w Chinach.

Jedn z gwnych przyczyn obnienia dynamiki PKB w Chinach w ostatnich latach jest dokonujca si zmiana
dotychczasowego modelu gospodarczego opartego na taniej sile roboczej, skoncentrowanego na rozwoju sektora
eksportowego i inwestycjach, zwaszcza infrastrukturalnych i mieszkaniowych. Zmiana struktury wzrostu
gospodarczego wynika w znacznej mierze z celowych dziaa chiskich wadz dcych do oparcia wzrostu
PKB w wikszym stopniu na popycie konsumpcyjnym, a take z pogorszenia warunkw do dalszego
dynamicznego wzrostu inwestycji ze wzgldu na silny wzrost zaduenia prywatnego i publicznego (Wykres
R.1.1). Ponadto obniya si aktywno w branach uzalenionych od inwestycji budowlanych.
Z uwagi na znaczenie Chin dla gospodarki wiatowej, spowolnienie gospodarcze w tym kraju moe negatywnie
wpyn na procesy makroekonomiczne na wiecie i w Polsce, przy czym mona wskaza kilka czynnikw
decydujcych o roli Chin w wiatowym wzrocie gospodarczym.
Po pierwsze, Chiny maj znaczcy udzia w wiatowej produkcji i zuyciu wielu surowcw, co sprawia, e ich
ceny s szczeglnie wraliwe na tempo wzrostu gospodarczego w chiskiej gospodarce. Udzia Chin w
wiatowym spoyciu surowcw wynosi od 11,3% w przypadku ropy naftowej do 43,9% w przypadku metali.
Spadek dynamiki PKB w Chinach oddziauje wic w kierunku niszych cen surowcw na rynkach wiatowych,
przyczyniajc si tym samym do niszej inflacji na wiecie i w Polsce, a take porednio pogorszenia sytuacji
makroekonomicznej w krajach eksportujcych surowce.

Raport o inflacji listopad 2015 r.

Po drugie, w Chinach wytwarzane jest 16% wiatowego PKB, co przekada si na wysoki wkad Chin w
dynamik wiatowego PKB (rednio nieco ponad 1 pkt proc. w ostatnich 10 latach, co odpowiadao 1/3 wzrostu
wiatowego PKB). Oprcz wysokiego udziau w wiatowej produkcji, Chiny odpowiadaj te za znaczn cz
handlu wiatowego przypada na nie 10% wiatowego importu i 12% wiatowego eksportu dbr. Wskazuje to,
e wpyw obnienia dynamiki chiskiego PKB na wzrost gospodarczy na wiecie, poprzez kana handlowy,
moe by istotny. Zarazem jednak powinien on by mniejszy ni, gdyby rdem szoku dla gospodarki
wiatowej byo analogiczne obnienie wzrostu PKB w Stanach Zjednoczonych lub strefie euro z uwagi na
mniejsz skal powiza handlowych i finansowych.
Po trzecie, silniejsze od oczekiwa spowolnienie chiskiej gospodarki moe przyczyni si do pogorszenia
nastrojw na wiatowych rynkach finansowych oraz spadku cen aktyww, w tym aktyww w krajach
wschodzcych oraz osabienia ich walut. W III kw., kiedy nasiliy si obawy o skal spowolnienia w Chinach,
globalny indeks cen akcji MSCI obniy si o 9,5%, analogiczny indeks dla gospodarek wschodzcych o 18,5%,
natomiast indeks cen walut dla krajw wschodzcych o 8,3%. Jednoczenie zmienno kursw walut
gospodarek wschodzcych i cen akcji zwikszya si najsilniej od czasu eskalacji kryzysu zadueniowego w
strefie euro.
Skala wpywu spowolnienia w Chinach na poszczeglne gospodarki bdzie zrnicowana i zalena od stopnia
ich powiza gospodarczych z Chinami oraz udziau eksportu netto surowcw w ich cakowitym eksporcie
(Wykres R.1.2). Gospodarki europejskie, zwaszcza Niemcy, s wraliwe na spowolnienie w Chinach, cho w
mniejszym stopniu ni kraje azjatyckie i kraje bdce eksporterami surowcw. Eksport z Niemiec do Chin
stanowi ok. 7% caoci niemieckiego eksportu (wobec przecitnie 23% w Azji Poudniowo-Wschodniej).
Wraliwo gospodarki niemieckiej na spowolnienie w Chinach moe by jednak potgowana przez wyran
koncentracj eksportu niemieckiego do Chin na wyrobach wraliwych na zmiany popytu inwestycyjnego oraz
towarach nie stanowicych dbr pierwszej potrzeby (46% eksportu stanowi maszyny i urzdzenia
wykorzystywane w przemyle, a dalsze 27% samochody osobowe i ciarowe).
Spowolnienie wzrostu chiskiej gospodarki moe oddziaywa na wzrost gospodarczy w Polsce bezporednio
poprzez osabienie eksportu do Chin, jak i poprzez porednie powizania handlowe. Bezporedni wpyw
spowolnienia gospodarczego w Chinach na wzrost PKB w Polsce bdzie prawdopodobnie bardzo ograniczony z
uwagi na niewielki udzia Chin w polskim eksporcie. W latach 2008-14 eksport polskich dbr do Chin rs
rednio o 10,4%, jednak nadal stanowi ok. 1% polskiego eksportu, a jedynie 13% eksporterw sprzedaje swoje
towary do Chin. Eksport do Chin jest silnie zdywersyfikowany i nie ma kluczowego znaczenia dla niemal adnej
z bran, a na rynku chiskim s obecne gwnie due polskie podmioty eksportujce rwnie do innych krajw.
Z tego wzgldu cho spowolnienie w Chinach do tej pory nie miao istotnego wpywu na perspektywy
sprzeday polskich przedsibiorstw w przypadku jego nasilenia polskie podmioty eksportujce do Chin mog
przekierowa cz swojej sprzeday do Chin do innych krajw. Spadek chiskiego popytu na metale moe by
jednak silnie odczuwalny w przypadku wydobycia miedzi i niektrych innych metali nieszlachetnych (gdzie
udzia Chin w eksporcie caej brany stanowi w poprzednich latach odpowiednio ok. 15% i 90%) 3. Dodatkowo,
chocia poza niektrymi metalami do Chin eksportowana jest niewielka cz polskich surowcw, to obnienie
ich cen na wiecie zwizane ze spowolnieniem wzrostu gospodarczego w Chinach moe spowodowa spadek
rentownoci polskiej brany wydobywczej, zwaszcza grnictwa wgla kamiennego.
Poredni wpyw spowolnienia gospodarczego w Chinach na aktywno gospodarcz w Polsce moe dokonywa
si poprzez obnienie dynamiki wzrostu w Niemczech, a take spowolnienie wzrostu handlu zagranicznego w
ramach globalnych sieci produkcji. Niemcy s gwnym odbiorc towarw wytwarzanych przez polskie
podmioty w ramach globalnych sieci produkcji (ok. 22%), a istotnym towarem eksportowym do Niemiec s
Poza tym, do Chin eksportuj nastpujce brane: przemys samochodowy (gwnie czci samochodowe) 37% eksporterw,
produkcja urzdze elektrycznych 29% eksporterw, produkcja substancji farmaceutycznych 29% eksporterw, produkcja
elektroniki i optyki 20% eksporterw, a take badania naukowe 40% podmiotw eksportujcych te usugi.
3

10

1.Otoczenie polskiej gospodarki


samochody i czci samochodowe oraz inne maszyny i urzdzenia (cznie ok. 36%), a wic towary wraliwe na
spowolnienie wzrostu gospodarczego. Jednoczenie jednak istotnym rdem wzrostu polskiego eksportu w
ostatnich latach by rosncy popyt na dobra konsumpcyjne, ktry charakteryzuje si wiksz stabilnoci w
ramach waha cyklicznych (por. Ramka 2 Przyczyny spowolnienia handlu zagranicznego na wiecie i w Polsce), a
udzia popytu chiskiego w wytworzonej w Polsce wartoci dodanej wynosi zaledwie nieco ponad 2%.
Chocia, jak wskazano wyej, osabienie wzrostu gospodarczego w Chinach moe ogranicza skal oywienia
gospodarczego w niektrych krajach, jest ono nieuniknionym etapem wchodzenia chiskiej gospodarki na
ciek bardziej zrwnowaonego wzrostu, co w duszym okresie powinno by korzystne dla gospodarki
wiatowej. Jednak nawet w krtkim okresie, pomimo spowolnienia, wzrost gospodarczy w Chinach bdzie
nadal jednym z gwnych czynnikw wspierajcych wzrost wiatowego popytu. Zgodnie z prognozami MFW,
w latach 2015-16 warto wytworzonego PKB w Chinach zwikszy si o ponad 1,5-krotnie wicej ni przecitnie
w latach 2001-10. Do tego wzrostu gospodarczego prawdopodobnie przyczynia si bdzie w wikszym stopniu
ni dotychczas popyt konsumpcyjny, co wynika ze stopniowej zmiany modelu wzrostu gospodarczego. Moe to
skutkowa wyszym popytem importowym ze strony Chin, a w konsekwencji mniejsz skal wpywu
spowolnienia w Chinach na wzrost gospodarczy na wiecie, a przez to rwnie w Polsce. Ponadto pozytywnie
na wzrost gospodarczy Polski, ale rwnie Niemiec, jak i innych importerw netto surowcw energetycznych,
bdzie wpywa utrzymywanie si niskich cen tych towarw na wiecie, co powinno wspiera wzrost
konsumpcji i inwestycji w tych krajach. Niemniej jednak zgodnie z szacunkami NBP nawet bardzo silne
spowolnienie w Chinach i zwizany z nim ponowny spadek cen surowcw nie powinny wpyn w sposb
istotny na perspektywy powrotu inflacji do celu w Polsce.
Podsumowujc, skala bezporedniego wpywu spowolnienia Chin na koniunktur w Polsce jest niewielka, co
wynika z relatywnie niskiego udziau Chin w polskim eksporcie. Obnienie wzrostu gospodarczego w Chinach
bdzie prawdopodobnie oddziaywa na polsk gospodark gwnie porednio, poprzez uczestnictwo Polski w
globalnych sieciach produkcji i osabienie wzrostu w Niemczech. Chocia spadek cen surowcw zwizany ze
spowolnieniem w Chinach moe mie wyranie negatywny wpyw na niektre brane polskiej gospodarki
(producentw surowcw), to jednoczenie przyczynia si on do wzrostu realnych dochodw do dyspozycji
gospodarstw domowych, a take spadku kosztw produkcji, oddziaujc w kierunku wyszej aktywnoci.
Ocena cznej skali wpywu obnienia chiskiego wzrostu na polsk gospodark jest jednak obarczona znaczn
niepewnoci wobec skali tego spowolnienia, jego przeoenia na inne gospodarki, a take oddziaywania na
globalne nastroje i rynki finansowe.

1.2

Wykres 1.6 Inflacja CPI w gospodarkach rozwinitych i


wschodzcych* oraz u gwnych partnerw handlowych
Polski** (r/r)

Ceny dbr i usug za granic

proc.

Inflacja na wiecie pozostaje bardzo niska, co


wynika w duej mierze z silnego obnienia si cen

10

10

surowcw w cigu ostatniego roku (Wykres 1.6,


por. rozdz. 1.3 wiatowe rynki surowcw).
W wielu krajach rozwinitych, w tym w Stanach
Zjednoczonych, dynamika cen konsumpcyjnych
ksztatuje si w okolicy lub poniej zera. Z kolei

inflacja bazowa w warunkach umiarkowanego


oywienia aktywnoci gospodarczej w tych krajach
ksztatuje

si

na

poziomach

zblionych

do

wieloletniej redniej i powyej inflacji CPI.


Rwnie w bezporednim otoczeniu polskiej

-2
01m1

Inflacja u gwnych partnerw handlowych


Inflacja w krajach rozwijajcych si
Inflacja w krajach rozwinitych

-2
04m1

07m1

10m1

13m1

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.


*/ rednia inflacja dla najwikszych gospodarek wschodzcych (stanowicych
cznie 80% wiatowego PKB), waona PKB,
**/ rednia inflacja u gwnych partnerw handlowych Polski (strefy euro,
Wielkiej Brytanii, Rosji, Chin, Stanw Zjednoczonych, Ukrainy, Korei i
Norwegii), waona udziaem w handlu zagranicznym (w eksporcie i imporcie)

11

Raport o inflacji listopad 2015 r.


gospodarki inflacja utrzymuje si na bardzo niskim
poziomie, przy czym w strefie euro obniya si
ona ponownie nieznacznie poniej zera (Wykres
1.7; Wykres 1.8). Byo to zwizane nie tylko ze
spadkiem cen energii, ale take inaczej ni w

Wykres 1.7 Inflacja HICP, inflacja bazowa i dugookresowe


oczekiwania inflacyjne w strefie euro (r/r)
proc.

Stanach Zjednoczonych z utrzymujc si nisk


presj

popytow.

towarzyszy
oczekiwa

Obnieniu

niewielki

si

spadek

inflacyjnych,

inflacji

Inflacja HICP
Inflacja HICP z wyczeniem energii i ywnoci nieprzetworzonej
Oczekiwania inflacyjne (stopa swapa inflacyjnego na 5 lat za 5 lat)

rynkowych

wskazujcy

na

wyduanie si oczekiwanego przez uczestnikw

rynku horyzontu powrotu inflacji do poziomu


zgodnego z definicj stabilnoci cen EBC (Wykres
1.7).
Take w wikszoci gospodarek wschodzcych

-1
01m1

-1
03m7

06m1

08m7

11m1

13m7

dynamika cen jest relatywnie niska (Wykres 1.6).

rdo: Dane Bloomberg.

Jedynie w niektrych gospodarkach wschodzcych

Wykres 1.8 Inflacja CPI w krajach Europy rodkowoWschodniej* (r/r)

w tym w Rosji utrzymuje si wysoka inflacja, co


jest zwizane gwnie z deprecjacj ich walut w

proc.

Europa rodkowo-Wschodnia

Czechy

Polska

Wgry

12

12

cigu ostatniego roku, ale take oddziaywaniem


czynnikw specyficznych dla tych gospodarek.

1.3

wiatowe rynki surowcw

Ceny

wikszoci

surowcw

na

wiatowych

rynkach po przejciowym wzrocie w II kw. w


III kw. br. wyranie obniyy si. Do spadkw ich
cen przyczyniaa si szybko rosnca poda oraz
osabienie wiatowego popytu na surowce.
Wysoki

poziom

produkcji

ropy

naftowej

kraje OPEC, prowadzcy do dalszego silnego


jej

zapasw,

oraz

-4
04m1

07m1

10m1

13m1

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.


*/ rednia arytmetyczna wskanikw inflacji w Bugarii, Czechach, Estonii, na
Litwie, otwie, w Polsce, Rumunii, Sowacji oraz na Wgrzech.

utrzymywany przez wiele krajw, w tym przez


wzrostu

-4
01m1

oczekiwane

Wykres 1.9 Ceny ropy naftowej Brent w USD i PLN


USD (lewa o)

USD/b

PLN (prawa o)

PLN/b

150

400

130

350

110

300

90

250

70

200

50

150

30

100

ograniczenie wiatowego popytu na ten surowiec


(gwnie za spraw spowolnienia gospodarczego
w Chinach) doprowadziy do ponownego spadku
cen ropy (Wykres 1.9). Ceny ropy naftowej Brent
po przejciowym wzrocie w I poowie roku w
sierpniu osigny najniszy poziom od marca
2009 r. Sabncy popyt ze strony gospodarki
chiskiej

by

rwnie

odpowiadajcym

12

za

gwnym
spadek

czynnikiem
cen

metali

10
01m1

03m1

05m1

07m1

09m1

11m1

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.

13m1

15m1

50

1.Otoczenie polskiej gospodarki


przemysowych oraz dalsze obnianie si cen

Wykres 1.10 Ceny gazu i wgla na rynkach wiatowych

wgla. Z kolei spadek cen gazu w ostatnich

110

USD/t

USD/MMBTU*

180

Gaz (lewa o)

miesicach wynika gwnie z oddziaywania


czynnikw

podaowych,

Wgiel (prawa o)

szczeglnoci

rosncych dostaw tego surowca z Rosji (Wykres

85

140

60

100

35

60

1.10).
Od publikacji poprzedniego Raportu obniyy si
take ceny gwnych surowcw rolnych, w
szczeglnoci pszenicy i wieprzowiny (Wykres
1.11). Spadek cen wynika przede wszystkim z
wysokiej poday surowcw, ktra utrzymywaa

10
01m1

20
03m1

05m1

07m1

09m1

11m1

13m1

15m1

si pomimo suszy w Europie. Do wzrostu poday

rdo: Dane Bloomberg.

niektrych

*/ MMBTU - Million British Thermal Unit; 1 BTU to ilo energii potrzebna do


podniesienia temperatury jednego funta wody o jeden stopie Fahrenheita.

surowcw

rolnych

(kawy,

cukru)

przyczyniaa si take wysza zyskowno ich


produkcji, zwizana z wczeniejsz deprecjacj
walut

ich

Kolumbii

gwnych
oraz

producentw

Wietnamu)

140

140

130

130

120

120

110

110

100

100

90

90

80

80

(Brazylii,

wzgldem

dolara

amerykaskiego.

1.4

Wykres 1.11 Indeks cen surowcw rolnych (ICSR) w EUR


maj 2010=100)*

Polityka pienina za granic

Stopy procentowe gwnych bankw centralnych


ksztatuj si na niskim poziomie, w pobliu zera.
Jednoczenie
zakresie

utrzymuje

oczekiwanego

si

dywergencja

kierunku

polityki

pieninej prowadzonej przez Rezerw Federaln


(Fed) i Europejski Bank Centralny (EBC, Wykres
1.12, Wykres 1.14), a niepewno co do przyszej
polityki

pieninej

tych

bankw

centralnych

70
01m1

podwyszenia stp procentowych, uzaleniajc

05m1

07m1

09m1

11m1

13m1

15m1

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.


*/ W skad indeksu wchodz ceny: pszenicy, rzepaku, wieprzowiny,
ziemniakw, cukru, kakao, kawy, odtuszczonego mleka w proszku, masa,
zagszczonego mroonego soku pomaraczowego. System wag wykorzystany
w ICSR odwzorowuje struktur konsumpcji polskich gospodarstw domowych.

Wykres 1.12 Stopy procentowe gwnych bankw centralnych*


proc.

2,0

wzrosa.
Od duszego czasu Fed sygnalizuje moliwo

70
03m1

1,5

2,0
Stopa Fed
Oczekiwana stopa Fed 26 czerwca 2015 r.
Oczekiwana stopa EBC 26 czerwca 2015 r.
Stopa EBC
Oczekiwana stopa Fed 23 padziernika 2015 r.
Oczekiwana stopa EBC 23 padziernika 2015 r.

1,5

1,0

1,0

0,5

0,5

0,0

0,0

termin rozpoczcia cyklu zacienienia polityki


pieninej od sytuacji na rynku pracy i poziomu
inflacji. Pomimo poprawy na amerykaskim rynku
pracy (por. rozdz. 1.1 Aktywno gospodarcza na
wiecie), Fed nie podj do tej pory decyzji o
podwyszeniu

stp

procentowych,

nie

-0,5
12m1

-0,5
13m2

14m3

15m4

16m5

17m6

wykluczajc jednak tego dziaania jeszcze w

rdo: Dane Bloomberg.

obecnym roku. Oczekiwania rynkowe wskazuj, e

*/ Oczekiwana stopa Fed 90-dniowe kontrakty opcyjne na rynku


eurodolarowym, oczekiwana stopa EBC opcje na 3-miesiczny EURIBOR.

pierwsza podwyka stp procentowych w Stanach

13

Raport o inflacji listopad 2015 r.


Zjednoczonych nastpi dopiero w I kw. 2016 r.
Naley przy tym podkreli, e oczekiwania
dotyczce rozpoczcia podwyek stp przez Fed
s obecnie bardzo zmienne (Wykres 1.13).

Wykres 1.13 Liczba miesicy pozostaych do rozpoczcia


zacienienia polityki pieninej przez Fed zgodnie z
oczekiwaniami rynkowymi*
liczba miesicy

10

10

Z kolei EBC kontynuuje rozpoczty w marcu br.


program zakupu aktyww (gwnie obligacji
skarbowych pastw strefy euro), ktry ma trwa
przynajmniej do wrzenia 2016 r. EBC nie
wyklucza

jednak

rozwaenia

modyfikacji

programu zakupu aktyww, poprzez wyduenie


okresu jego funkcjonowania, zwikszenie skali lub
poszerzenie

zakresu

skupowanych

2
15m1

aktyww

15m3

15m5

finansowych. Ponadto EBC przeprowadzi kolejn

rdo: Dane Bloomberg.

rund TLTRO, przy czym popyt na rodki w

*/ Indeks MSM1KE.

ramach tej operacji by niszy w porwnaniu do


poprzednich rund.
Kontynuacja luzowania ilociowego przez EBC
skaniaa

banki

centralne

czci

15m6

15m8

Wykres 1.14 Sumy bilansowe gwnych bankw centralnych


(indeks, stycze 2010=100)
250

250

200

200

150

150

100

100

europejskich

krajw do dalszego agodzenia swojej polityki


pieninej. Od poprzedniego Raportu szwedzki
bank

centralny

ponownie

obniy

stopy

procentowe do wyranie ujemnego poziomu,


rozszerzajc
aktyww

dodatkowo

finansowych.

program

Ponadto

zakupu

czeski

50

centralny interweniowa w celu utrzymania kursu


walutowego poniej swojego asymetrycznego celu

50

System Rezerwy Federalnej

bank

Eurosystem
0
10m1

11m9

13m5

0
16m9

15m1

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.

kursowego.

*/ Dla sumy bilansowej Eurosystemu prognoza wyznaczona przy zaoeniu jej


wzrostu o 60 mld EUR miesicznie, dla sumy bilansowej Fed przy zaoeniu jej
niezmienionej wielkoci.

Polityk pienin agodzi rwnie Ludowy Bank

Wykres 1.15 Indeksy giedowe na wiecie* (indeks, stycze


2012 r. = 100)

Chin, ktry kontynuowa rozpoczte w I poowie

240

br. obniki stp procentowych i stopy rezerw

DAX

obowizkowych, a take poszerza zakres wsparcia


pynnociowego dla sektora bankowego. Ponadto
chiski

bank

centralny

dokona

S&P 500
200

Shanghai Composite (prawa o)

190

MSCI Asia

Europa rodkowo-Wschodnia

pewnego

poluzowania reimu kursowego, na skutek czego

240

MSCI Emerging Markets

160

140

120

90

juan osabi si najsilniej od ponad 20 lat.


Nastpnie podj on jednak dziaania na rzecz
stabilizacji kurs waluty.

1.5

wiatowe rynki finansowe


80
12m1

sierpniu

mia

miejsce

spadek

indeksw

giedowych na wiecie. Byo to zwizane z jednej

14

40

12m10

13m8

14m6

15m4

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.


*/ Indeks cen akcji dla Europy rodkowo-Wschodniej rednia arytmetyczna
gwnych indeksw giedowych, waona PKB.

1.Otoczenie polskiej gospodarki


strony ze zmianami oczekiwa na zacienienie
polityki pieninej przez Fed, a z drugiej ze
wzrostem

ryzyka

silniejszego

spowolnienia

Wykres
1.16
Kursy
wybranych
walut
gospodarek
wschodzcych* w relacji do dolara amerykaskiego (indeks,
stycze 2012=100, wzrost oznacza aprecjacj dolara)
280

105
Rubel rosyjski
Real brazylijski
Lira turecka
Europa rodkowo-Wschodnia
Yuan chiski (prawa o)

wzrostu PKB w gospodarkach wschodzcych, w


tym przede wszystkim w Chinach. Spadek cen

240

akcji wyhamowa we wrzeniu, jednak indeksy


giedowe pozostaj znacznie poniej poziomw

102

200

99

160

96

120

93

sprzed kilku miesicy w wielu krajach na wiecie,


szczeglnie

azjatyckich

gospodarkach

wschodzcych (Wykres 1.15).


Silnemu obnieniu cen akcji na wiatowych
giedach

towarzyszyo

przejciowe

osabienie
80
12m1

walut wielu krajw wschodzcych. Jednoczenie

90
12m10

13m8

14m6

15m4

waluty krajw Europy rodkowo-Wschodniej byy

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.

w tym okresie wzgldnie stabilne (Wykres 1.16).

*/ Waluty Europy rodkowo-Wschodniej indeks waony PKB.

Rwnoczenie, obniyy si rentownoci obligacji


gwnych
przyczyni

krajw
si

rozwinitych,
wzrost

ryzyka

do

czego

osabienia

Wykres
1.17
Rentownoci
10-letnich
amerykaskich obligacji skarbowych

niemieckich

proc.

Stany Zjednoczone
Niemcy (rentownoci nominalne)
Niemcy (rentownoci realne)

aktywnoci gospodarczej na wiecie, obnienie


oczekiwa inflacyjnych wynikajce z ponownego
spadku cen surowcw, a take odsunicie w czasie

-1

-1

podwyek stp w Stanach Zjednoczonych i


sygnalizowanie

moliwoci

zwikszenia

skali

agodzenia polityki pieninej przez EBC (Wykres


1.17).

-2
12m1

12m10

13m8

14m6

15m4

-2

rdo: Dane Bloomberg.

15

Raport o inflacji listopad 2015 r.

16

2. Gospodarka krajowa

Gospodarka krajowa
Wykres 2.1 Dynamika cen konsumpcyjnych i wkad gwnych
kategorii towarw i usug (r/r)

2.1

proc.

Ceny dbr i usug

W Polsce utrzymuje si deflacja, cho jej skala bya


w III kw. br. mniejsza ni w poprzednich

ywno i napoje bezalkoholowe


Energia
Towary
Usugi
CPI

-2

-2

kwartaach (Wykres 2.1). Spadek cen wynika


gwnie

oddziaywania

czynnikw

zewntrznych, w tym przede wszystkim spadku


cen

surowcw

na

rynkach

wiatowych,

co

skutkowao w szczeglnoci obnieniem si cen


energii.

-4
01m1

Spadek cen surowcw wraz z umiarkowan


koniunktur i wci ujemn luk popytow u
gwnych

partnerw

handlowych

Polski

-4
04m1

10m1

13m1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.


Wykres 2.2 Struktura rocznej dynamiki cen importu wyraonych
w zotych
proc.

60

60

przyczyni si take do utrzymania si niskiej


dynamiki cen w otoczeniu Polski. Czynniki te

07m1

Ceny w USD

Kurs USD/PLN

Ceny w PLN

45

45

30

30

15

15

oddziayway w kierunku spadku cen importu,


ktry by jednak ograniczany przez sabszy ni rok
wczeniej poziom kursu zotego wobec dolara
amerykaskiego. W efekcie, dynamika cen importu
pozostaa zbliona do zera (Wykres 2.2).

-15

-15

Do spadku cen konsumpcyjnych przyczynia si


take

brak

presji

odzwierciedlony

popytowej
niskim

Polsce

poziomie

inflacji

-30

-30

01q1

04q1

07q1

10q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

bazowej (Wykres 2.3) oraz brak presji kosztowej

Wykres 2.3 Wskaniki inflacji bazowej (r/r)

przejawiajcy

10

si

spadkiem

cen

produkcji

sprzedanej przemysu (Wykres 2.4). Jednoczenie

13q1

proc.

presja pacowa w warunkach deflacji i niskich

Przedzia zmiennoci wskanikw inflacji bazowej


Inflacja bazowa po wyczeniu cen najbardziej zmiennych
Inflacja bazowa po wyczeniu cen ywnoci i energii
Inflacja bazowa po wyczeniu cen administrowanych
15% rednia obcita

10

oczekiwa inflacyjnych gospodarstw domowych

(Tabela 2.1) bya nadal ograniczona.

-2

-2

Utrzymywanie si deflacji zwizane byo take z


niszymi ni rok wczeniej cenami ywnoci,
szczeglnie cenami misa, ktrych spadek by
zwizany z utrat czci zagranicznych rynkw
zbytu

na

wieprzowin4.

Do

obnienia

cen

-4
01m1

-4
04m1

07m1

10m1

13m1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

Od I kwartau 2014 r. roku wiele krajw wprowadzio ograniczenia na import wieprzowiny z Polski, co byo zwizane z
wykryciem w Polsce ognisk afrykaskiego pomoru wi.
4

17

Raport o inflacji listopad 2015 r.


ywnoci

przyczynia

surowcw

rolnych

Jednoczenie
zmniejszya

skala
si

si

na

take

spadek

rynkach

spadku

wiatowych.

cen

ostatnich

cen

ywnoci

miesicach,

co

Wykres 2.4 Struktura rocznej dynamiki PPI wedug sekcji


przemysu, PPI krajowy i eksportu
proc.

Grnictwo i wydobywanie

20

Wytwarzanie i zaopatrywanie w energi elektryczn, gaz, wod itp.

16

susz,

take

ograniczeniem

skali

upraw

niektrych warzyw i owocw, wskutek obaw o

16

PPI krajowy

wynikao gwnie ze wzrostu cen warzyw i


owocw. Wzrost ten by zwizany z tegoroczn

20

Przetwrstwo przemysowe

PPI eksportu

12

12

PPI ogem

-4

-4

nisk podobnie jak w ub.r. opacalno


produkcji5.
W kolejnych miesicach dynamika cen powinna
stopniowo rosn, do czego bdzie przyczynia si
wygasanie wpywu dotychczasowych spadkw
cen surowcw, przy utrzymujcym si stabilnym
wzrocie gospodarczym i korzystnej sytuacji na
rynku

pracy.

Na

stopniowy

wzrost

-8

-8
01q1

04q1

07q1

10q1

13q1

rdo: Dane GUS, Eurostat.


Tabela
2.1.
Oczekiwania
inflacyjne
konsumentw,
przedsibiorstw, analitykw sektora finansowego i uczestnikw
Ankiety Makroekonomicznej NBP (proc.)

inflacji

cze

lip

sie

wrz

pa

wskazuj take prognozy formuowane przez


analitykw sektora finansowego i ankietowanych
ekonomistw (Tabela 2.1).

Inflacja CPI oczekiwana w horyzoncie 12 miesicy


Konsumenci*

0,2

0,2

0,2

0,2

0,2

Przedsibiorstwa

0,2

0,2

Oczekiwana rednioroczna inflacja CPI


Analitycy sektora finansowego

2.2

Popyt i produkcja

- w 2015 r.
- w 2016 r.
- w 2017 r.

W II kw. br. dynamika PKB bya nieco nisza ni w

-0,6
1,5

-0,7
1,5

-0,7
1,4

-0,8
1,5

2,0

2,0

2,0

2,2

Ankieta Makroekonomiczna NBP

poprzednim kwartale, przy czym tempo wzrostu

- w 2015 r.

-0,6

-0,8

pozostao

dynamiki

- w 2016 r.

1,4

1,3

produktu potencjalnego (Wykres 2.5, Tabela 2.2).

- w 2017 r.

2,0

1,9

zblione

do

szacunku

Gwnym czynnikiem wzrostu gospodarczego by

rdo: Dane GUS, NBP, Thomson Reuters.

nadal rosncy popyt konsumpcyjny, ktremu

*/W okresach niedodatniej biecej inflacji CPI pomiar zobiektywizowanej miary


oczekiwa inflacyjnych konsumentw jest utrudniony, a uzyskiwane wartoci
naley traktowa jako przyblienie.

sprzyjaa dobra sytuacja na rynku pracy oraz

Wykres 2.5 Wzrost PKB wraz z jego struktur

stabilny

przyrost

kredytu

dla

gospodarstw

proc.

12

domowych. Istotny udzia we wzrocie PKB mia


take cho w mniejszym stopniu ni w I kw.
wzrost inwestycji, ktremu sprzyja wysoki stopie

Spoycie indywidualne

Nakady brutto na rodki trwae

Przyrost zapasw

Eksport netto

Spoycie publiczne

PKB

12

-3

-3

wykorzystania mocy produkcyjnych, korzystna


sytuacja finansowa firm i relatywnie niskie koszty
finansowania. Jednoczenie wkad eksportu netto
obniy si do zera, co zwizane byo z silniejszym
spowolnieniem wzrostu eksportu ni importu w
warunkach

sabncego

midzynarodowego.

wzrostu

handlu

-6

-6
03q1

06q1

09q1

12q1

15q1

rdo: Dane GUS.

Do wzrostu rocznej dynamiki cen warzyw przyczyni si te dodatni efekt bazy zwizany z nietypowym spadkiem ich cen w
analogicznym okresie ub.r., zwizanym z wysokimi zbiorami oraz wprowadzeniem embarga przez Federacj Rosyjsk.
5

18

2. Gospodarka krajowa
Konsumpcja

Tabela 2.2 Tempo wzrostu PKB i wybranych skadowych (r/r)


oraz wkad przyrostu zapasw i eksportu netto do PKB

rosa w tempie zblionym do obserwowanego w

2014

2013

2011

W II kw. br. konsumpcja gospodarstw domowych

2012

2.2.1

2015

q1

q2

q3

q4

q1

q2

poprzednich kwartaach (2,9% r/r wobec 3,1% r/r w

PKB (%)

5,0

1,6 1,3 3,4

3,5

3,3

3,1

3,6

3,3

I kw. br., Wykres 2.6). Wzrostowi konsumpcji

Spoycie
indywidualne (%)

3,3

0,8 0,2 2,9

3,0

3,2

3,1

3,1

3,0

Spoycie publiczne
-1,8
(%)

-0,4 2,2 0,1

3,7

3,5

3,7

3,3

2,4

sprzyja dalszy wzrost zatrudnienia i spadek


bezrobocia

(por.

rozdz.

2.4

Rynek

pracy).

Utrzymywa si take wzrost pac nominalnych, co


wraz z dalszym spadkiem cen ywnoci i energii
zwikszao

realne

dochody

do

dyspozycji

gospodarstw domowych. W tych warunkach


nastroje konsumentw poprawiay si (Wykres
2.8). W kierunku wzrostu konsumpcji oddziaywa
rwnie

stabilny

wzrost

kredytw

konsumpcyjnych (por. rozdz. 2.6 Akcja kredytowa i


poda pienidza). Jednoczenie wpyw rosncych

Nakady brutto na
rodki trwae (%)

8,8

-1,8 -1,1 11,2 8,7

9,9

9,0 11,4

6,4

Przyrost zapasw
(pkt proc.)

0,7

-0,7 -1,0 0,0

0,4

-0,1 -1,5

-0,2

Eksport netto (pkt


proc.)

0,9

2,2 1,5 0,0 -1,9 -1,6 -1,5

1,4

1,1

0,0

rdo: Dane GUS.


Wykres 2.6 Spoycie indywidualne, dochody do dyspozycji
brutto i sprzeda detaliczna (r/r, ceny stae)
proc.

16

16

12

12

dochodw gospodarstw domowych na dynamik


konsumpcji by ograniczony ze wzgldu na ich
zwikszajc si skonno do oszczdzania.
Dane napywajce w III kw. wskazuj, e tempo
wzrostu popytu konsumpcyjnego moe utrzyma
si na poziomie zblionym do obserwowanego w
II kw. br. Wskazuje na to kontynuacja poprawy
sytuacji na rynku pracy i utrzymywanie si
pomimo niewielkiego pogorszenia dobrych
nastrojw konsumentw. Jednoczenie, dynamika

0
Spoycie indywidualne (lewa o)
Dochody do dyspozycji brutto s.a. (lewa o)
Sprzeda detaliczna s.a. (prawa o)

-4
03q1

06q1

09q1

12q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

sprzeday detalicznej w tym okresie obniya si,

Wykres 2.7 Aktywa finansowe gospodarstw domowych

cho na razie trudno jest oceni trwao tego

1 200

mld PLN

spowolnienia.
1 000

2.2.2

-4
15q1

Obligacje, bony skarbowe i nieskarbowe papiery wartociowe


Gotwka w obiegu
Ubezpieczenia na ycie
Akcje i fundusze inwestycyjne
Depozyty

1 200

1 000

Inwestycje
800

800

600

600

400

400

200

200

Wzrost inwestycji w gospodarce spowolni i


ksztatuje si na umiarkowanym poziomie (w II
kw. 2015 r. dynamika inwestycji wyniosa 6,4% r/r
wobec 11,4% r/r w I kw. b.r.) . Obnienie dynamiki
6

inwestycji wynikao gwnie ze spadku tempa


wzrostu inwestycji samorzdw, co zwizane byo
z mniejszym wspfinansowaniem projektw ze

0
08m1

0
10m1

12m1

14m1

rdo: Dane NBP.

rodkw UE (Wykres 2.9).

Dynamika inwestycji na podstawie wstpnego szacunku produktu krajowego brutto GUS. Pozostae dane na podstawie
szacunkw z modelu NECMOD.
6

19

Raport o inflacji listopad 2015 r.


Jednoczenie
inwestycji

nieznacznie

spowolni

wzrost

pozostajc

jednak

przedsibiorstw,

Wykres 2.8 Wskaniki ufnoci konsumenckiej


10

10
Biecy wskanik ufnoci konsumenckiej (BWUK)
Wyprzedzajcy wskanik ufnoci konsumenckiej (WWUK)

powyej swojej wieloletniej redniej. Niewielkie

osabienie aktywnoci inwestycyjnej firm mona

-10

-10

-20

-20

-30

-30

midzynarodowych acuchw dostaw. Z kolei

-40

-40

dalszemu wzrostowi nakadw brutto na rodki

-50

-50

wiza z podwyszon niepewnoci co do

perspektyw wzrostu popytu globalnego i w


efekcie popytu na dobra produkowane w ramach

trwae przedsibiorstw sprzyja wysoki stopie


wykorzystania
2.10),

mocy

korzystna

umoliwiajca

produkcyjnych

sytuacja

finansowa

finansowanie

-60
03m1

(Wykres

projektw

firm
ze

rodkw wasnych, a take wysoka dostpno i


wzrost

aktywnoci

inwestycyjnej firm take w kolejnym kwartale.


Perspektywy

aktywnoci

inwestycyjnej

inwestycji

jednoczenie

gospodarce

wspierana

przyspieszenie

przez

wzrostu

mieszkaniowych.

Do

15m1

proc.

60

60

Nakady brutto na rodki trwae w gospodarce*


Nakady inwestycyjne przedsibiorstw
Inwestycje mieszkaniowe
Inwestycje sektora finansw publicznych

45

45

30

30

15

15

firm

pozostaj zatem korzystne8.


Dynamika

12m1

Wykres 2.9 Inwestycje w gospodarce (r/r, szacunki NBP na


potrzeby modelu NECMOD; dane odsezonowane)

niskie oprocentowanie kredytw . Czynniki te


wspiera

09m1

rdo: Dane GUS.

powinny

-60
06m1

bya

wyrane

-15

-15

inwestycji

oywienia

tej

kategorii

-30

-30
03q1

05q1

07q1

09q1

11q1

13q1

15q1

inwestycji przyczyniaa si relatywnie wysoka

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

stopa

Wykres 2.10 Wykorzystanie mocy produkcyjnych w przemyle


(GUS) oraz w sektorze przedsibiorstw (NBP)*

zwrotu

zwizana

inwestycji

historycznie

mieszkaniowych,

niskim

poziomem

nominalnych stp procentowych. Wzrostowi tych

*/ Dane GUS (dane nieodsezonowane).

per cent

85

85
GUS s.a.

inwestycji sprzyjaa take utrzymujca si od


pocztku 2014 r. dobra sytuacja na rynku pracy

NBP s.a.
80

80

75

75

70

70

zwikszajca zarwno zdolno do finansowania


zakupw mieszka ze rodkw wasnych, jak
rwnie wraz ze stosunkowo niskim poziomem
oprocentowania kredytu dostpno kredytow
mieszka.
65

65
01q1

04q1

07q1

10q1

13q1

rdo: Dane GUS, badania koniunktury NBP.


*/ Stopie wykorzystania mocy produkcyjnych na podstawie bada
koniunktury GUS jest niszy od wskanika z bada ankietowych NBP. Jest to
spowodowane uwzgldnianiem w obu badaniach rnych prb przedsibiorstw
oraz nadreprezentatywnoci duych przedsibiorstw w prbie NBP.

Przedsibiorstwa w II kw. zwikszay nakady we wszystkich kategoriach, a najwikszy wzrost inwestycji, tak jak w poprzednim
kwartale, nastpi w sektorze budowlanym. Zwikszya si rwnie skala noworozpoczynanych projektw (w II kw. wzrosa o
20,7% r/r wg ich wartoci kosztorysowej). Wrd nich szczeglnie przyspieszaj inwestycje o charakterze modernizacyjnym.
7

Szybki Monitoring NBP. Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz
prognoz na IV kw. 2015 r., NBP, padziernik 2015 r.

20

2. Gospodarka krajowa
2.2.3

Sektor finansw publicznych

Wpyw sektora finansw publicznych na czny


popyt by zbliony do neutralnego. W okresie
stycze-wrzesie 2015 r. deficyt budetu pastwa
by wyszy ni w analogicznym okresie ub.r.
(Wykres 2.11), przede wszystkim za spraw

Wykres 2.11 Realizacja budetu pastwa w okresie styczewrzesie


mld PLN

240
2013

2014

2015

200

czynnika jednorazowego po stronie wydatkowej9.


W jednostkach samorzdu terytorialnego nastpia
natomiast

niewielka

poprawa

ich

sytuacji

finansowej10.

160

120

80

Wydatki budetu pastwa wzrosy w okresie


stycze-wrzesie

4,1%

r/r

(1,8%

r/r

po

wyczeniu wpywu czynnika jednorazowego). Z


kolei wzrost dochodw budetowych by niski
(0,4% r/r), co byo efektem spadku wpyww z

40

-40
Dochody

Wydatki

Saldo

rdo: Dane NBP, Ministerstwa Finansw.

VAT (zwizanego z deflacj oraz przyjtymi


zmianami

legislacyjnymi)11.

Jednoczenie

korzystna sytuacja na rynku pracy i dobre wyniki


przedsibiorstw

wspieray

wzrost

innych

dochodw podatkowych.
W I proczu br. nadwyka w budetach jednostek
samorzdu terytorialnego bya wysza ni w
analogicznym okresie ub.r. Do poprawy ich
sytuacji finansowej przyczynia si relatywnie
wysoka

dynamika

wpyww

dochodw

wasnych (4,8% r/r), przy niskim tempie wzrostu


wydatkw biecych (1,9% r/r).
Sytuacja finansowa gwnych funduszy celowych
bya nieco lepsza ni w analogicznym okresie ub.r.
Wynik finansowy Funduszu Pracy poprawi si, co
byo gwnie zwizane z popraw sytuacji na
rynku pracy przyczyniajcej si do wzrostu

Czciowe wykonanie odroczonych patnoci z tytuu zakupu samolotw wielozadaniowych F-16. Transakcja ta nie ma wpywu
na wynik sektora finansw publicznych w ujciu ESA 2010.
9

Dane dotyczce budetu pastwa odnosz si do okresu stycze-wrzesie 2015 r., natomiast dane dotyczce budetu jednostek
samorzdu terytorialnego do I procza 2015 r.
10

Negatywnie na dynamik dochodw z VAT w 2015 r. oddziaywao przesunicie wpyww zwizane z wprowadzeniem z
pocztkiem br. korzystniejszych zasad rozliczania tego podatku przez tzw. importerw upowanionych (Authorised Economic
Operator, AEO) oraz moliwo odliczania 50% kosztw paliwa do napdu samochodw wykorzystywanych w celach mieszanych
(subowych i prywatnych) od lipca br. Ponadto dynamika wpyww z VAT w pierwszych miesicach 2014 r. bya wyjtkowo
wysoka, co byo efektem m.in. wzmoonych zakupw samochodw subowych w zwizku z wchodzcymi od kwietnia 2014 r.
zmianami zasad odliczania VAT od ich zakupu.
11

21

Raport o inflacji listopad 2015 r.


wpyww ze skadek i ograniczenia wydatkw na
zasiki

dla

bezrobotnych.

kolei

sytuacja

finansowa Funduszu Ubezpiecze Spoecznych


oraz Narodowego Funduszu Zdrowia nie zmienia
si istotnie w porwnaniu do analogicznego
okresu ub.r.
Wedug

szacunkw

Ministerstwa

Finansw,

przedstawionych w padziernikowej notyfikacji


fiskalnej, deficyt sektora instytucji rzdowych i
samorzdowych (general government) w 2015 r.
obniy si z 3,3% PKB w 2014 r. do 2,8% PKB
(ESA2010). Spodziewana poprawa wyniku sektora
jest przede wszystkim konsekwencj zmian zasad
przekazywania skadek emerytalnych do OFE od
lipca 2014 r.12 oraz jednorazowych wpyww z
aukcji czstotliwoci telekomunikacyjnych.
Rzd

szacuje,

deficyt

sektora

finansw

publicznych w 2016 r. nie przekroczy progu 3%


PKB. Projekt Ustawy budetowej na rok 2016,
przedoony Sejmowi pod koniec wrzenia 2015 r.,
zosta skonstruowany przy zaoeniu braku zmian
legislacyjnych
dochodw

wpywajcych

podatkowych.

na

poziom

odniesieniu

do

wydatkw budetowych, projekt Ustawy zakada


natomiast zwikszenie wydatkw socjalnych i na
obron narodow oraz czciowe odmroenie
wynagrodze w sferze budetowej. Pomimo to,
planowane
budetu

tempo

pastwa

wydatkw
w

2016

r.

pierwotnych13
bdzie

do

Wykres 2.12 Warto polskiego eksportu i importu towarw


(mld PLN)
mld PLN

Eksport

Import

190

190

150

150

110

110

70

70

umiarkowane, do czego przyczyni si m.in.


obnienie

wydatkw

wspfinansowaniem

zwizanych

projektw

unijnych

z
w

zwizku z zakoczeniem realizacji projektw z


perspektywy 2007-2013.
2.2.4

Handel zagraniczny

W II kw. br. utrzymaa si nadwyka w handlu


zagranicznym Polski (Wykres 2.12). Jednoczenie

30

30
02q1

05q1

08q1

11q1

14q1

rdo: Dane GUS.

Wedug danych ZUS jedynie 18% czonkw OFE zoyo wnioski o dalsze przekazywanie skadki emerytalnej do II filara. Niszy
transfer skadek do OFE poprawia wynik sektora finansw publicznych w ujciu ESA2010.
12

13

Wydatki bez kosztw obsugi dugu krajowego i zagranicznego Skarbu Pastwa.

22

2. Gospodarka krajowa
wobec silniejszego spowolnienia eksportu ni
importu bya ona nisza ni w poprzednim
kwartale.
Obnienie dynamiki eksportu wynikao gwnie z
ponownego

spadku

sprzeday

do

krajw

Wykres 2.13 Dekompozycja geograficzna rocznej dynamiki


eksportu
proc.

Strefa euro

Pozostae kraje UE

Kraje trzecie

Eksport ogem

50

50

40

40

30

30

jednorazowe14.

20

20

Z kolei trwajce w strefie euro oraz w wikszoci

10

10

nienalecych do UE (Wykres 2.13). Do obnienia


si polskiego eksportu do tej grupy krajw
przyczynio

si

dalsze

pogorszenie

sytuacji

gospodarczej w Rosji i na Ukrainie oraz czynniki

pozostaych krajw UE oywienie gospodarcze,


postpujce w warunkach przyspieszenia wzrostu
ich

wymiany

polskiego

handlowej,

eksportu.

wspierao

Jednoczenie

wzrost

nieznaczne

-10

-10
02q1

05q1

08q1

11q1

14q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

osabienie wzrostu eksportu do strefy euro mogo


wynika ze spadku inwestycji w tym obszarze
walutowym, a take pewnej aprecjacji zotego
wzgldem euro.
Mimo e spowolnienie eksportu byo po czci
efektem

czynnikw

przejciowych,

brak

jest

sygnaw jego wyranego przyspieszenia w II

Wykres 2.14 Realny i nominalny efektywny kurs zotego (wzrost


oznacza aprecjacj; stycze 2008=100)
indeks

REER deflowany CPI

120

poowie br. Do utrzymania si umiarkowanej


dynamiki eksportu przyczynia si bdzie w
szczeglnoci nadal relatywnie powolny wzrost

120

REER deflowany PPI


NEER
110

110

100

100

90

90

80

80

obrotw handlowych w gospodarce globalnej (por.


Ramka

Przyczyny

spowolnienia

handlu

zagranicznego na wiecie i w Polsce). W efekcie


zarwno

oczekiwana

przez

przedsibiorcw

wielko eksportu, jak i liczba nowych umw


eksportowych

ksztatuj

si

poniej

swojej

wieloletniej redniej .

70
01m1

70
03m1

05m1

07m1

09m1

11m1

13m1

15m1

15

rdo: Dane NBP, Komisji Europejskiej, obliczenia NBP.

W II kw. 2015 r. spowolnieniu wzrostu eksportu


towarzyszyo obnienie dynamiki importu (do
2,4% r/r wobec 3,3% r/r w I kw. br.)16. Oprcz
Spadek rocznej dynamiki eksportu m.in. do Singapuru, Zjednoczonych Emiratw Arabskich i Algierii by efektem bazy
zwizanym ze sprzeda do tych krajw w II kw. ub.r. produktw o znacznej wartoci (statkw, maszyn i urzdze).
14

15

Szybki Monitoring NBP. Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz
prognoz na IV kw. 2015 r., NBP, padziernik 2015 r. Dane o handlu zagranicznym za lipiec i sierpie potwierdzaj brak wyranego

przyspieszenia eksportu (dynamika eksportu w tym okresie wyniosa 6,3% r/r wobec 5,6% r/r w III kw. br.).
16 W lipcu i sierpniu br. wzrost importu nieco przyspieszy (do 3,6% r/r).

23

Raport o inflacji listopad 2015 r.


wolniejszego wzrostu sprzeday eksportowej, do
obnienia tempa wzrostu importu przyczyniao si
nieznaczne

spowolnienie

wzrostu

popytu

wewntrznego. W szczeglnoci obniya si


dynamika inwestycji, a wic skadnika popytu o
wysokiej importochonnoci. Ograniczajco na
dynamik wartoci importu wpywa te niszy
ni rok wczeniej poziom cen surowcw w tym
ropy naftowej na rynkach wiatowych.

Wykres 2.15 Deklarowany przez przedsibiorcw przecitny


kurs graniczny opacalnoci eksportu oraz rzeczywisty kurs
zotego wobec euro
EUR/PLN

3,0

rednia

3,0

Przedzia ufnoci
Rzeczywisty kurs EUR/PLN

W II kw. kurs zotego umocni si wzgldem walut

3,5

3,5

4,0

4,0

4,5

4,5

5,0

5,0

wielu partnerw handlowych Polski, w tym wobec


euro i dolara amerykaskiego (Wykres 2.14).
Pomimo

to

opacalno

polskiego

eksportu

utrzymaa si na wysokim poziomie (Wykres 2.15),


na

co

wskazuje

bardzo

niski

udzia

firm

deklarujcych nieopacalno swojego eksportu.


Stosunkowo silny kurs dolara wobec zotego
ogranicza

jednak

rentowno

rozliczanego

walucie.

tej

importu

Znalazo

to

5,5

5,5
01q1

04q1

07q1

10q1

13q1

rdo: Dane i obliczenia NBP.

odzwierciedlenie w rosncym udziale kosztw


importu

zaopatrzeniowego

cakowitych

kosztach importerw17.
Ramka 2: Przyczyny spowolnienia handlu zagranicznego na wiecie i w Polsce
Wzrost handlu midzynarodowego po 2010 r. wyranie spowolni, co wpyno rwnie na polsk gospodark
(Wykres R.2.1). W niniejszej ramce przedstawiono gwne wymieniane w literaturze przyczyny spowolnienia
handlu wiatowego oraz przeanalizowano, w jakim stopniu mogy one prowadzi do spowolnienia polskiej
wymiany handlowej z zagranic.
Handel wiatowy
Pomimo, e wyrany spadek dynamiki handlu wiatowego w ostatnich latach (z 7,0% przecitnie w latach
1992-2007 do 3,5% w latach 2011-2014) sta si przedmiotem wielu analiz, to w literaturze nadal brak
konsensusu co do jego czynnikw sprawczych.
Cz analiz sugeruje, e gwn przyczyn spowolnienia w handlu midzynarodowym jest spadek dynamiki
popytu wiatowego (np. Boz i inni, 2015, ECB, 2015). Z kolei inne badania wskazuj, e cho czynnik ten by
dominujcy w czasie kryzysu i bezporednio po jego zakoczeniu, to w ostatnich latach znaczny wpyw na
handel zagraniczny wywiera take obnienie si elastycznoci handlu wzgldem popytu (np. Constantinescu i
inni, 2015; Gaulier i inni, 2015). Mniejsza elastyczno handlu wiatowego wzgldem popytu moe z kolei by
zwizana z wyhamowaniem procesu liberalizacji handlu i prawdopodobnym spowolnieniem rozwoju
globalnych sieci produkcji, a take z silnym obnieniem dynamiki importochonnych inwestycji na wiecie,
przy bardziej stabilnym wzrocie konsumpcji cechujcej si nisz importochonnoci.

17

Szybki Monitoring NBP. Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz
prognoz na IV kw. 2015 r., NBP, padziernik 2015 r.

24

2. Gospodarka krajowa
Wykres R.2.1 Wolumen handlu wiatowego oraz eksportu
Polski (wrzesie 2009=100)
indeks
160

160
Eksport Polski

Handel wiatowy

120

120

80

80

40

40

0
91m1

0
95m1

99m1

03m1

07m1

11m1

15m1

rdo: Dane CPB, Eurostat.

Cho spadek dynamiki inwestycji jest czciowo


zjawiskiem cyklicznym, to w pewnym stopniu moe
take wynika z czynnikw strukturalnych. W
szczeglnoci do trwaego obnienia tempa wzrostu
inwestycji mg przyczynia si spadek relatywnych
cen dbr inwestycyjnych oraz obniajca si
kapitaochonno
inwestycji
w
nowoczesnych
branach
przemysu
(Summers,
2014).
W
konsekwencji,
chocia
negatywny
wpyw
spowolnienia inwestycji na handel midzynarodowy w
kolejnych
latach
moe
nieco
osabn,
to
prawdopodobnie aktywno inwestycyjna nie bdzie
tak
silnym
czynnikiem
wzrostu
wymiany
midzynarodowej jak w poprzedniej dekadzie.

Handel zagraniczny Polski


Spowolnienie w handlu wiatowym wpyno rwnie na polsk gospodark. redni wzrost wolumenu
eksportu w latach 2011-2014 obniy si do 6% r/r z blisko 14% w latach 2001-2007. Pomimo tego spowolnienia
polski eksport rs w tym okresie szybciej ni popyt partnerw handlowych, a take szybciej od eksportu
wiatowego (Wykres R.2.1). Z kolei dynamika importu Polski obniya si z blisko 8% r/r do 3% r/r. Do
spowolnienia wzrostu handlu zagranicznego Polski po 2010 r. przyczyniy si prawdopodobnie te same
czynniki, ktre wpyway na handel globalny.
Po pierwsze, obniya si dynamika popytu partnerw handlowych Polski i to silniej ni dynamika popytu w
gospodarce wiatowej18. Co wicej, spowolnienie wzrostu popytu polskich partnerw handlowych wynikao w
znacznym stopniu z obnienia si dynamiki jego najbardziej importochonnych skadowych, tj. inwestycji i
eksportu. Skutkowao to istotnym spadkiem wkadu tych kategorii do cznego popytu zagranicy na polskie
towary, zwaszcza po 2012 r. (Wykres R.2.2). Negatywny wpyw tych zmian by jednak ograniczany przez
struktur polskiego eksportu, ktra charakteryzuje si: (i) znacznym i wyszym ni przecitnie w handlu
wiatowym udziaem dbr konsumpcyjnych; oraz (ii) relatywnie niskim udziaem dbr inwestycyjnych 19.
Wykres R.2.2 Popyt partnerw handlowych na polskie dobra
Popyt na dobra eksportowe (pkt proc.; lewa o)
Popyt na dobra inwestycyjne (pkt proc.; lewa o)
Popyt na dobra konsumpcyjne (kons. rzdowa; pkt proc.; lewa o)
Popyt na dobra konsumpcyjne (kons. prywatna; pkt proc.; lewa o)
Dynamika polskiego eksportu (proc.; prawa o)
Dynamika popytu na polskie dobra (proc.; lewa o)

15

10

24

Wykres R.2.3 Polski popyt na dobra zagraniczne


Popyt na dobra eksportowe (pkt proc.)
Popyt na dobra inwestycyjne (pkt proc.)
Popyt na dobra konsumpcyjne (kons. rzdowa; pkt proc.)
Popyt na dobra konsumpcyjne (kons. prywatna; pkt proc.)
Dynamika importu (proc.)

25

25

20

20

15

15

10

10

16

-5

-8

-5

-5

-10
-10

-16
2005

2007

2009

2011

2013

-10

-15

-15
2004

2006

2008

2010

2012

2014

rdo: Obliczenia NBP na podstawie WIOD, OECD.

rdo: Obliczenia NBP na podstawie WIOD, Eurostat.

Definicja popytu partnerw handlowych w przypisie 18 i 19.

Definicje poszczeglnych kategorii popytu w przypisie 20.

Dynamika popytu partnerw handlowych Polski wynosia rednio 1,9% wobec 2,1% dla gospodarki globalnej. Popyt partnerw
handlowych Polski zosta zdefiniowany jako suma ich popytu wewntrznego i eksportu waona udziaem w polskim eksporcie w
oparciu o dane World Input Output Database (WIOD). Popyt szacowano uwzgldniajc kraje dostpne w bazie OECD, ktre s
odbiorcami ok. 75% polskiego eksportu. Efektem nieuwzgldnienia wszystkich polskich partnerw handlowych jest rnica
midzy dynamik popytu uwzgldnionych krajw na polskie dobra, a dynamik polskiego eksportu.
19 Dobra konsumpcyjne, inwestycyjne oraz eksportowe zostay zdefiniowane jako dobra, ktre su zaspokojeniu danego
skadnika popytu partnera handlowego, a ich udzia w cakowitym eksporcie zosta obliczony na podstawie tablic WIOD.
18

25

Raport o inflacji listopad 2015 r.


Z kolei osabienie wzrostu importu w Polsce w ostatnich latach byo prawdopodobnie w znacznym stopniu
efektem spadku dynamiki krajowych inwestycji (Wykres R.2.3)20. Do obnienia dynamiki popytu na dobra
importowane przyczyni si take wolniejszy wzrost polskiego eksportu. Z kolei popyt konsumpcyjny w
stosunkowo niewielkim stopniu wpywa na ksztatowanie si dynamiki popytu na zagraniczne dobra.
Po drugie, spowolnienie wzrostu handlu zagranicznego Polski w ostatnich latach moe by czciowo
zwizane z brakiem silnych impulsw o charakterze strukturalnym, ktre przyczyniay si do oywienia
handlu Polski we wczeniejszym okresie.
Wykres R.2.4 Zaangaowanie Polski w midzynarodowych
sieciach produkcji

W szczeglnoci wysokiej dynamice handlu Polski w


poprzedniej dekadzie sprzyjaa jego szybka
proc.
proc.
Udzia Polski w midzynarodowych sieciach produkcji (lewa o)
110
60
liberalizacja i integracja Polski z krajami Europy
Dynamika eksportu dbr porednich (prawa o)
Zachodniej, skutkujca rosncym udziaem polskich
95
40
przedsibiorstw w midzynarodowych sieciach
produkcji (Wykres R.2.4)21. W ostatnich latach
80
20
procesy te osaby. Liberalizacja handlu po
przystpieniu Polski do UE spowolnia. W latach
65
0
2006-2008 ustabilizowa si take udzia polskich firm
w sieciach produkcji i po przejciowym spadku w
50
-20
2009 r., w 2011 r. powrci do poziomu sprzed
kryzysu. Po 2011 r. wzrost handlu zagranicznego
35
-40
dobrami
porednimi,
tj.
zwizanymi
z
95m1
99m1
03m1
07m1
11m1
15m1
funkcjonowaniem
sieci
sprzeday
spowolni,
co
rdo: Obliczenia NBP na postawie WIOD, Eurostat.
jednak moe by zwizane ze sabym wzrostem
popytu zagranicznego na te dobra i w efekcie by zjawiskiem przejciowym.
Podsumowujc, do spowolnienia handlu zagranicznego Polski przyczyniay si w znacznym stopniu te same
czynniki, ktre odpowiadaj za obnienie dynamiki handlu wiatowego. Skala spowolnienia eksportu Polski
bya jednak ograniczana przez jego struktur, skoncentrowan na dobrach konsumpcyjnych. Jednoczenie,
cho handel zagraniczny Polski prawdopodobnie przyspieszy wraz z popraw koniunktury na wiecie, to
wobec braku rwnie silnych impulsw pobudzajcych wzrost wymiany handlowej jego dynamika moe by
nisza ni w poprzedniej dekadzie.
Bibliografia:
Boz, E., Bussire, M., Clment, M. (2015) Recent slowdown in global trade: Cyclical or structural? w: Hoekman, B., The
Global Trade Slowdown: A New Normal?, CEPR Press.
Bussire, M., Callegari, G., Ghironi, F., Sestieri, G., Yamano, N. (2013) Estimating Trade Elasticities: Demand
Composition and the Trade Collapse of 2008-2009, American Economic Journal: Macroeconomics, vol. 5(3).
Constantinescu C. i in. (2015) The Global Trade Slowdown: Cyclical or Structural, IMF Working Paper 15/6.
Europejski Bank Centralny (2015) Understanding the weakness in world trade, Economic Bulletin 3/2015.
Gaulier, G., Santoni, G., Taglioni, D., Zignago, S. (2015) The power of the few in determining trade accelerations and
slowdowns w: Hoekman, B., The Global Trade Slowdown: A New Normal?, CEPR Press.
Summers L., (2014), U.S. Economic Prospects: Secular Stagnation, Hysteresis, and the Zero Lower Bound, Business
Economics, 49 (2).

Popyt na dobra zagraniczne zosta obliczony jako dynamika realnych wartoci eksportu oraz poszczeglnych skadowych
popytu wewntrznego przewaonych ich importochonnoci. Dobra konsumpcyjne, inwestycyjne, eksportowe zostay
zdefiniowane jako dobra suce zaspokojeniu danego skadnika popytu, a ich warto wyliczono na podstawie danych WIOD.
21 Zaangaowanie kraju w sieciach produkcji mierzone jest jako suma udziau wartoci dodanej zagranicy w eksporcie danego
kraju oraz udziau wartoci dodanej analizowanego kraju w eksporcie krajw trzecich.
20

26

2. Gospodarka krajowa
2.2.5

Produkcja

Wykres 2.16 Udziay sektorw we wzrocie wartoci dodanej


brutto

W II kw. br. roczna dynamika wartoci dodanej

proc.

10

Usugi nierynkowe
Budownictwo
Warto dodana ogem

brutto pozostaa zbliona do obserwowanej w I


kw. br. (3,1% r/r wobec 3,3% w I kw. br.). W
kierunku

wzrostu

wartoci

dodanej

10

Usugi rynkowe i rolnictwo


Przemys

brutto
6

oddziaywa w dalszym cigu wzrost aktywnoci


w usugach oraz cho w mniejszym stopniu w
przemyle (Wykres 2.16). Wkad budownictwa do
wzrostu wartoci dodanej by nadal niski.
Dane napywajce w III kw. wskazyway na
stabilizacj

tempa

gospodarczej,

wzrostu

sytuacja

aktywnoci

gospodarcza

poszczeglnych sektorach gospodarki pozostaa

-2

-2
03q1

06q1

09q1

12q1

15q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

najprawdopodobniej zbliona do obserwowanej w

Wykres 2.17 Wskanik PMI oraz roczne dynamiki produkcji


sprzedanej przemysu i portfela zamwie w przemyle

poprzednim kwartale.

70

PMI s.a. (lewa o)

proc.

Produkcja sprzedana przemysu (prawa o)

30

Portfel zamwie w przemyle (prawa o)

Na utrzymanie si relatywnie dobrej koniunktury


w usugach wskazuje dalsza poprawa nastrojw w
handlu

detalicznym

oraz

transporcie

sprzyja

rwnie

dalszy

15

50

40

-15

gospodarce magazynowej. Aktywnoci w usugach


powinien

60

wzrost

konsumpcji gospodarstw domowych (por. rozdz.


2.2.1 Konsumpcja).
W przemyle dynamika produkcji sprzedanej oraz

30
03m1

portfela

rdo: Dane GUS, Markit, obliczenia NBP (dane


odsezonowane).
Wykres 2.18 Roczna dynamika produkcji budowlanomontaowej i portfela zamwie w budownictwie

zamwie

pozostay

zblione

do

obserwowanej w II kw. br. Na umiarkowany


wzrost aktywnoci w przemyle wskazuj rwnie
indeksy koniunktury (Wykres 2.17).

-30
06m1

09m1

12m1

15m1

proc.

60

60
Portfel zamwie w budownictwie

Jednoczenie dynamika produkcji w budownictwie

Produkcja budowlano-montaowa
45

45

30

30

15

15

utrzymaa si na poziomie zblionym do zera,


przy wci ujemnej dynamice portfela zamwie
(Wykres 2.18).

2.3

Sytuacja finansowa przedsibiorstw

Sytuacja finansowa przedsibiorstw poprawia si,


przy czym w sektorze tym utrzymuje si wysoka

-15

-30
03m1

-15

-30
06m1

09m1

12m1

15m1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP (dane odsezonowane).

pynno, a struktura finansowania jest stabilna.


Wyniki finansowe brutto firm w II kw. wyranie
poprawiy si, co jednak w znacznej mierze

27

Raport o inflacji listopad 2015 r.


wynikao z poprawy wynikw na dziaalnoci
finansowej, nie zwizanej z ich podstawow

Wykres 2.19 Wynik


jego skadowe
mld PLN

dziaalnoci (Wykres 2.19, Tabela 2.3). Efektem


poprawy

wynikw

finansowych

by

wzrost

50

finansowy

brutto

przedsibiorstw

Wynik na dziaalnoci finansowej

50

Wynik na pozostaej dziaalnoci operacyjnej


Wynik na sprzeday

40

40

Wynik zdarze nadzwyczajnych

odsetka firm rentownych II kw.

Wynik finansowy brutto

30

30

Zwikszyy si take cho w mniejszym stopniu

20

20

zyski firm ze sprzeday i wzrosy wskaniki

10

10

rentownoci sprzeday firm. Popraw wyniku firm

przyczyniajcy

si

do

spowolnienia

wzrostu

na sprzeday ogranicza spadek cen producenta,


-10

-10

przychodw firm. Jednak dynamika przychodw

-20

bya

rdo: Dane F-01/I-01 GUS, obliczenia NBP.

kosztw

sprzeday, ograniczanych w dalszym cigu przez


niskie ceny surowcw. Na brak wyranego

10q1

-20

13q1

Tabela 2.3 Wybrane wskaniki efektywnoci finansowej w


sektorze przedsibiorstw

negatywnego wpywu spadku cen produkcji na


sytuacj finansow firm wskazuj rwnie wyniki

2013

dynamiki

2012

od

07q1

2011

wysza

04q1

2010

nadal

01q1

2014
q1

q2

2015
q3 q4 q1 q2

dane redniookresowe (proc.)

bada ankietowych NBP, zgodnie z ktrymi


poziomu mar w III kw. br. nie zmieni si istotnie.

Wskanik
rentownoci
sprzeday

5,2

5,3

4,3

4,3

4,5 4,7 4,8 3,9 4,8 4,9

2.4

Wskanik
rentownoci
obrotu netto

4,4

4,5

3,4

3,8

3,8 4,1 4,5 2,4 3,9 5,0

Rynek pracy

Odsetek firm
78,4 78,0 76,8 79,6 67,6 73,9 77,0 81,6 68,7 75,0
rentownych

W II kw. zatrudnienie w gospodarce, w tym w


sektorze przedsibiorstw, ksztatowao si na

dane na koniec okresu

najwyszym poziomie w historii (Wykres 2.20).


Jednoczenie

jednak

obniya

si

Wskanik
pynnoci I
stopnia

dynamika

przyrostu liczby pracujcych, co moe sugerowa


stopniowe ograniczanie dalszej poprawy na rynku
pracy. Tym niemniej w III kw. nastpi dalszy
wzrost zatrudnienia w sektorze przedsibiorstw, a
wyniki bada ankietowych NBP wskazuj, e

0,40 0,38 0,34 0,35 0,34 0,35 0,36 0,39 0,38 0,36

rdo: Dane GUS.


Wykres 2.20 Pracujcy w gospodarce (wedug BAEL) oraz
zatrudnienie w gospodarce narodowej (GN) i w sektorze
przedsibiorstw (indeks jednopodstawowy, I kw. 2007 r.=100)
115

115
Pracujcy w gospodarce (BAEL)
Zatrudnienie w gospodace (GN)

110

110

Zatrudnienie w sektorze przedsibiorstw

powinien si on utrzyma w kolejnym kwartale .


22

105

105

100

100

Wzrost liczby pracujcych w gospodarce sprzyja


dalszemu obnieniu stopy bezrobocia. Wedug
BAEL w II kw. br. wyniosa ona 7,5% (po usuniciu

95

95

90

90

waha sezonowych), zbliajc si do poziomw z


koca 2008 r. (Wykres 2.21). Na dalszy spadek
bezrobocia w II i III kw. br. wskazuj rwnie dane
z urzdw pracy23.
22

85

85
01q1

03q1

05q1

07q1

09q1

11q1

13q1

15q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

Wskazuje na to utrzymujca si dodatnia warto wskanika prognoz zatrudnienia (saldo firm planujcych zwikszenie zatrudnienia
oraz planujcych jego ograniczenie) na IV kw. br. Szybki Monitoring NBP. Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym
uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz prognoz na IV kw. 2015 r., NBP, padziernik 2015 r.
23 We wrzeniu br. stopa bezrobocia rejestrowanego (po usuniciu waha sezonowych) wyniosa 10,2% wobec 11,0% w marcu br. Rnice
pomidzy stop bezrobocia rejestrowanego a stop BAEL maj dwie przyczyny: (1) inna jest definicja osoby bezrobotnej, (2) inna jest
definicja populacji, do ktrej odnoszona jest liczba osb bezrobotnych.

28

2. Gospodarka krajowa
Relatywnie niska stopa bezrobocia i wysokie
prawdopodobiestwo

znalezienia

pracy,

Wykres 2.21 Stopa bezrobocia rejestrowanego oraz wedug


danych BAEL
proc.

potwierdzane

przez

wzrost

na

jednego

przypadajcych

liczby

ofert

Stopa bezrobocia wg BAEL (dane kwartalne)

25

25

Stopa bezrobocia wg urzdw pracy

bezrobotnego,

wskazuj na popraw pozycji pracownikw i


poszukujcych pracy w negocjacjach pacowych z

20

20

15

15

10

10

pracodawcami. Mimo to dynamika nominalnych


wynagrodze w gospodarce utrzymuje si na
umiarkowanym poziomie, a w II kw. br. nawet si
obniya (do 3,1% r/r wobec 4,1% r/r w I kw. br.). Z
kolei

sektorze

przedsibiorstw

dynamika

wynagrodze po spowolnieniu w II kw. w III


kw. br. nieznacznie wzrosa (Wykres 2.22).
Utrzymywanie

si

jedynie

umiarkowanej

0
01m1

05m1

07m1

09m1

11m1

13m01

15m01

rdo: Dane GUS (odsezonowane).


Wykres 2.22 Roczne tempo wzrostu wynagrodze w gospodarce
i w sektorze przedsibiorstw (nominalnie i realnie)
proc.

Wynagrodzenie realne w gospodarce


Wynagrodzenie realne w sektorze przedsibiorstw
Wynagrodzenie nominalne w gospodarce
Wynagrodzenie nominalne w sektorze przedsibiorstw

16

dynamiki pac moe by zwizane z faktem, e


wolne zasoby pracy w gospodarce s wiksze ni

03m1

16

12

12

sugerowaaby stopa bezrobocia. Wskazuje na to


niszy ni preferowany przez pracownikw czas
pracy, a tym samym wyszy poziom indeksu
niepenego

wykorzystania

zasobu

pracy

ni

indeksu bezrobocia (Wykres 2.23)24. Skonno


pracodawcw do podwyek pac moe by
natomiast ograniczana przez umiarkowany wzrost
wydajnoci pracy (Wykres 2.24). Z kolei presja na
podwyki pac ze strony pracownikw moe by

-4

-4
01q1

03q1

05q1

07q1

09q1

11q1

13q1

15q1

rdo: Dane GUS.

ograniczana przez spadek cen konsumpcyjnych,

Wykres 2.23 Indeks bezrobocia


wykorzystania zasobu pracy (UI)

zwikszajcy ich dochody do dyspozycji w ujciu

25

indeks

niepenego

proc.

25
Indeks bezrobocia

realnym.

Indeks UI

20

20

15

15

10

10

Z bada ankietowych NBP wynika, e w III kw.


wyranie

wzrs

odsetek

firm

planujcych

podwyki pac, a take zwikszya si wysoko


przecitnej

planowanej

podwyki,

co

moe

sygnalizowa przyspieszenie wzrostu pac w

kolejnych kwartaach25.
0

0
02q1

04q1

06q1

08q1

10q1

12q1

14q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

24

Indeks niepenego wykorzystania zasobu pracy mierzy podobnie jak stopa bezrobocia wielko wolnych zasobw pracy w relacji do
aktywnych zawodowo, korygujc j dodatkowo o rnic midzy czasem pracy preferowanym przez pracownikw a czasem pracy
faktycznie przez nich przepracowanym. Indeks bezrobocia oznacza stop bezrobocia przeliczon na godziny pracy.
25 Szybki Monitoring NBP. Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz
prognoz koniunktury na IV kw. 2015 r., NBP, padziernik 2015 r.

29

Raport o inflacji listopad 2015 r.

Wykres 2.24 Jednostkowe koszty pracy w gospodarce

2.5

Rynki aktyww

proc.

12
10

2.5.1

12
Wynagrodzenia - nominalnie

Rynki finansowe

10

Wydajno pracy

Jednostkowe koszty pracy

przyczynio si przesunicie si w d oczekiwa

-2

-2

uczestnikw

-4

-4

W ostatnich miesicach obniyy si rentownoci


polskich

obligacji

skarbowych,

rynku

co

do

do

czego

poziomu

stp

procentowych NBP (Wykres 2.25), a take polityka


EBC

Fed.

Czynnikiem,

ktry

negatywnie

wpywa na ceny polskich obligacji (szczeglnie


silnie na przeomie sierpnia i wrzenia) by wzrost
awersji do ryzyka zwizany z nasileniem si obaw
o silniejsze spowolnienie w gospodarce chiskiej

-6

-6
01q1

03q1

05q1

07q1

09q1

11q1

13q1

15q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.


Wykres 2.25 Stopa referencyjna NBP i stopa 1-miesiczna
implikowana z kontraktw FRA
proc.

Stopa NBP

2015-06-26

2015-10-23

(por. rozdz. 1.5 wiatowe rynki finansowe).


Nasilenie obaw o koniunktur na wiecie i
pogorszenie nastrojw na wiatowych rynkach
wpyno

negatywnie

na

ceny

akcji

na

warszawskiej giedzie papierw wartociowych


(Wykres 2.26). Dodatkowo do spadku cen akcji
przyczyniy si obawy co do zmian ustawowych
dotyczcych kredytw walutowych, negatywnie

0
08m1

10m1

12m1

14m1

16m1

rdo: Dane NBP, Bloomberg, obliczenia NBP.


Wykres 2.26 Warto indeksu WIG na tle indeksw giedowych
gwnych krajw rozwinitych (stycze 2012=100)
250

250

200

200

150

150

wpywajc na wycen bankw.


Mimo

silnego

wzrostu

zmiennoci

na

midzynarodowych rynkach finansowych kurs


zotego pozosta wzgldnie stabilny. Od publikacji
poprzedniego
nieznacznie

Raportu

osabi

wzgldem

amerykaskiego,

euro

jednoczenie

si

jedynie

dolara

umacniajc

DAX

WIG
100

si
50
12m1

wobec franka szwajcarskiego (Wykres 2.27).


2.5.2

S&P 500
100

50
12m10

13m8

14m6

15m4

rdo: Dane Bloomberg.


Wykres 2.27 Nominalny kurs zotego (stycze 2012 = 100)*

Polityka pienina

120

CHF/PLN

USD/PLN

120

EUR/PLN

W ostatnich kwartaach Rada Polityki Pieninej


utrzymywaa

stopy

procentowe

NBP

na

110

110

100

100

niezmienionym poziomie. Wobec nieco gorszych


od oczekiwa danych dotyczcych globalnej i
krajowej

koniunktury

oraz

wzrostu

ryzyka

wyduenia si okresu powrotu inflacji do celu,

90

90

oczekiwania uczestnikw rynku co do przyszych


zmian stp procentowych NBP przesuny si w
ostatnim okresie w d. Obecnie wskazuj one na

80
12m1

80
12m10

13m8

rdo: Dane Bloomberg.


*/ wzrost indeksu oznacza aprecjacj

30

14m6

15m4

2. Gospodarka krajowa
moliwo

obniki

stp

procentowych

na

przeomie II i III kw. 2016 r. o 0,25 pkt proc.


(Wykres 2.25).
2.5.3

Rynek mieszkaniowy26

Wykres 2.28 Zaangaowanie nierezydentw na rynku polskich


papierw skarbowych
proc.

Udzia nierezydentw (lewa o)

Portfel nierezydentw (prawa o)

mld PLN

44

230

36

180

28

130

20

80

Na rynku mieszkaniowym w Polsce utrzymuje si


oywienie, na co wskazuje dalszy wzrost liczby
sprzedanych mieszka (Wykres 2.30). Wysokiemu
popytowi na mieszkania sprzyja dobra sytuacja na
rynku

pracy

oraz

historycznie

niskie

stopy

procentowe zwikszajce dostpno kredytow


mieszka i relatywn rentowno ich wynajmu. Do
wzrostu

sprzeday

mieszka

na

rynku

12
08m1

30
09m6

10m10

12m3

13m8

15m1

rdo: Dane KDPW.


Wykres 2.29 Ceny mieszka w najwikszych miastach w Polsce28
PLN/m2

9 500

9 500

8 500

8 500

7 500

7 500

6 500

6 500

relatywnie stabilne, co wynika z nadal duego

5 500

5 500

zasobu niesprzedanych mieszka oraz stabilnie

4 500

4 500

rosncej

3 500

pierwotnym

mg

przyczynia

si

rwnie

rzdowy program Mieszkanie dla Modych.


Pomimo rosncego popytu ceny transakcyjne
mieszka w najwikszych miastach pozostaj

poday

mieszka

nowobudowanych

(Wykres 2.29). Rosnca sprzeda mieszka i

2 500
06q3

relatywnie niskie koszty ich budowy skaniaj

6 miast RP

10 miast RP

Warszawa RP

6 miast RW

10 miast RW

Warszawa RW

6 miast hed.

10 miast hed.

Warszawa hed.

08q3

10q3

12q3

3 500

2 500

14q3

inwestycji, co bdzie z kolei zwikszao przysz

rdo: Dane transakcyjne z badania NBP, obliczenia NBP.


Wykres 2.30 Budownictwo mieszkaniowe w Polsce w II kw. w
latach 2005-15

poda mieszka27.

70

deweloperw

do

rozpoczynania

nowych

tys.

Mieszkania oddane
Pozwolenia na budow mieszka 100
Mieszkania rozpoczte
Wskanik produkcji mieszka*/
75

60

50

50

40

25

30

20

-25

10

-50

-75
2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.


*/ Wskanik produkcji mieszka to liczba mieszka, ktrych produkcj
rozpoczto, po odjciu liczby mieszka i budowli jednorodzinnych oddanych do
uytkowania (12-miesiczna warto kroczca).

26

Wicej informacji o sytuacji na polskim rynku mieszkaniowym znajduje si w publikacji NBP Informacja o cenach mieszka i sytuacji na
rynku nieruchomoci mieszkaniowych i komercyjnych w Polsce w II kwartale 2015 r. (dostpne na stronie internetowej NBP: www.nbp.pl).
27 Wskazuje na to zwikszenie liczby wydanych pozwole na budow w porwnaniu z II kw. ub. r.
28 RP rynek pierwotny, RW rynek wtrny, hed. ceny z wykorzystaniem indeksu hedonicznego. Ceny transakcyjne na rynku
pierwotnym i wtrnym rednia waona udziaem zasobu mieszkaniowego danego miasta w zasobie. Agregat szeciu miast obejmuje:
Gdask, Gdyni, Krakw, d, Pozna, Wrocaw, za dziesiciu miast: Biaystok, Bydgoszcz, Katowice, Kielce, Lublin, Olsztyn, Opole,
Rzeszw, Szczecin i Zielon Gr.

31

Raport o inflacji listopad 2015 r.

Ramka 3: Czy w Polsce moe wystpi problem zerowego ograniczenia dla stp procentowych?
Od wybuchu wiatowego kryzysu gospodarczego w wielu gospodarkach rozwinitych banki centralne
obniyy krtkookresowe nominalne stopy procentowe do poziomu bliskiego zera. W efekcie banki centralne
straciy moliwo stymulowania gospodarki dalszymi obnikami stopy procentowej29 i dalsz ekspansywn
polityk monetarn mogy prowadzi tylko przy pomocy niekonwencjonalnych narzdzi.
Natrafienie na dolne ograniczenie stp procentowych moe mie niekorzystne skutki dla gospodarki. Z jednej
strony ogranicza pole manewru dla banku centralnego, z drugiej wzmacnia dziaanie negatywnych szokw w
gospodarce i osabia dziaanie pozytywnych. W efekcie kryzys gospodarczy moe si pogbi, a gospodarka
znale si w innej, niekorzystnej rwnowadze.
Ekonomici Narodowego Banku Polskiego przeanalizowali prawdopodobiestwo i potencjalne skutki
zaistnienia takiego zjawiska w Polsce, zakadajc, e polityka pienina jest prowadzona zgodnie z regu
Taylora30. Skonstruowano model gospodarki polskiej i przeprowadzono jego estymacj dla lat 2002-2014.
Nastpnie wykorzystano go do oszacowania historycznych prawdopodobiestw pojawienia si
implikowanych przez model zerowych stp procentowych w gospodarce, oceny zalenoci midzy tym
prawdopodobiestwem a poziomem celu inflacyjnego oraz do zbadania zmiany reakcji gospodarki na szoki w
otoczeniu zerowych stp procentowych31.
Pierwszym poruszonym zagadnieniem byo ksztatowanie si w przeszoci zagroenia implikowanymi
zerowymi stopami procentowymi. Jak mona zaobserwowa na wykresie, prawdopodobiestwo to byo
bliskie zera a do roku 2012, a nastpnie istotnie wzroso. Niemniej ryzyko wci pozostaje niskie i nie
przekroczyo ani razu 5%.
Wykres R.3.1 Prawdopodobiestwo natrafienia na dolne ograniczenie stp procentowych w horyzoncie roku, dwch lat i
trzech
0.06

Horyzont: 1 rok
Horyzont: 2 lata
Horyzont: 3 lata

0.05

0.04

0.03

0.02

0.01

2004

2006

2008

2010

2012

2014

rdo: M. Brzoza-Brzezina, M. Kolasa, M. Szetela (2015), Czy Polsce grozi puapka deflacyjna?, Materiay i Studia NBP Nr 320.
Uwaga: Krzywe pokazuj, jakie byo w danym momencie prawdopodobiestwo uderzenia w dolne ograniczenie stp w horyzoncie roku (ta
linia), dwch lat (fioletowa linia) oraz trzech lat (zielona linia).
Kilka bankw centralnych obniyo stopy nieznacznie poniej zera, co pokazuje, e w rzeczywistoci omawiane ograniczenie
obowizuje na poziomie nieznacznie ujemnym. Dla jasnoci wywodu aspekt ten zosta pominity.
30 M. Brzoza-Brzezina, M. Kolasa, M. Szetela (2015), Czy Polsce grozi puapka deflacyjna?, Materiay i Studia NBP Nr 320.
29

Dugofalowe skutki podaowe zerowych stp procentowych nie byy analizowane w omawianym opracowaniu. Mona o nich
przeczyta np. w publikacji A. Rzocy (2015) p.t. Kryzys bankw centralnych. Skutki stopy procentowej bliskiej zera.
31

32

2. Gospodarka krajowa

W dalszej kolejnoci zbadano, w jaki sposb poziom celu inflacyjnego wpywa na prawdopodobiestwo
wystpienia zerowych stp procentowych 32. Symulacje33 pokazay, e aktualny cel inflacyjny w znacznym
stopniu zabezpiecza przed tym problemem zerowe stopy wystpuj rzadziej ni raz na sto lat. Jednak ju
obnienie celu o 1 punkt procentowy doprowadzioby do tego, e przecitnie co okoo 22 lata stopy
Narodowego Banku Polskiego trafiayby na to ograniczenie. Co wicej, 25% takich przypadkw nastpowao
po nie wicej ni 7 latach od startu symulacji.
Model pozwoli rwnie odpowiedzie na pytanie, jak zmieniaby si transmisja szokw, gdyby stopy
procentowe w gospodarce byy na poziomie zera. Poniej zaprezentowano jako przykad reakcj gospodarki
na pozytywny szok produktywnoci (np. obnika cen ropy, nowa technologia produkcji itp.). W normalnych
warunkach taki szok doprowadziby do wzrostu produkcji, spadku inflacji oraz spadku poziomu stp banku
centralnego, a w konsekwencji do deprecjacji realnego kursu walutowego. Brak moliwoci dostosowania stp
procentowych sprawia m.in., e realny kurs zamiast deprecjonowa aprecjonuje, a popyt krajowy i
zagraniczny maleje. W efekcie zamiast wzrostu produkcji nastpuje spadek PKB.
Podsumowujc, prawdopodobiestwo wystpienia zerowych stp procentowych w Polsce byo historycznie
niskie. Wynika to m.in. z faktu i cel inflacyjny (2,5%) w sposb wystarczajcy chroni przed zblieniem si stp
procentowych NBP do poziomu zera.
Wykres R.3.2 Funkcja reakcji na impuls. Szok produktywnoci (podaowy)

Stopy procentowe nie mog spa poniej zera

Stopy procentowe mog spa poniej zera

rdo: M. Brzoza-Brzezina, M. Kolasa, M. Szetela (2015), Czy Polsce grozi puapka deflacyjna?, Materiay i Studia NBP Nr 320.
Uwaga: Zielona linia pokazuje jak wygldaby szok, gdyby ograniczenie stp procentowych nie wizao banku centralnego. Fioletowa linia
pokazuje, jak wyglda propagacja szoku, gdy bank centralny nie ma moliwoci obnienia stp.

W duszym okresie przykadowe podniesienie celu inflacyjnego przekada si na wysze oczekiwania inflacyjne. Zgodnie z
rwnaniem Fishera, ktre definiuje nominaln stop jako sum realnej stopy oraz oczekiwanej inflacji, oznacza to wysze
nominalne stopy w dugookresowym stanie rwnowagi (zakadajc, e realna stopa procentowa pozostanie bez zmian). W efekcie
bank centralny bdzie mia wikszy bufor do wykorzystania w przypadku recesji i co za tym idzie, prawdopodobiestwo
uderzenia w zerowe ograniczenie stp procentowych zmaleje.
32

Dla kadego poziomu celu przeprowadzono 10000 symulacji stochastycznych zaczynajcych si w stanie ustalonym modelu (w
szczeglnoci inflacja znajdowaa si na poziomie celu), a nastpnie sprawdzano, po jakim czasie stopy procentowe obni si do
zera.
33

33

Raport o inflacji listopad 2015 r.

2.6

Wykres 2.31 Dynamika roczna kredytw dla sektora


niefinansowego, niemonetarnych instytucji finansowych,
instytucji samorzdowych i funduszy ubezpiecze spoecznych
oraz wkad gwnych skadowych

Akcja kredytowa i poda pienidza

Nisze

ni

procentowe,

poprzednich

stabilny

wzrost

latach

stopy

gospodarczy

proc.

Kredyty dla przedsibiorstw


Kredyty dla gospodarstw domowych
Pozostae kredyty
Dynamika kredytw ogem

40

korzystna sytuacja na rynku pracy sprzyjaj

40

30

30

20

20

10

10

stabilnemu przyrostowi akcji kredytowej (Wykres


2.31, Wykres 2.32)34.
Dynamika roczna kredytu ogem wyniosa w III
kw. br. 5,6% i nie zmienia si istotnie od II poowy
2014 r. Obecne tempo wzrostu akcji kredytowej,
zblione do nominalnego tempa wzrostu PKB, nie

-10
07m1

powinno prowadzi do narastania nierwnowag w

rdo: Dane NBP.


Wykres 2.32 Dynamika roczna kredytw dla sektora
gospodarstw domowych oraz wkad gwnych skadowych

gospodarce, ani stanowi przeszkody dla wzrostu


gospodarczego35.

-10
09m1

11m1

13m1

15m1

proc.

50

Gwnym czynnikiem wzrostu kredytw pozostaj

50

Pozostae
Kredyty mieszkaniowe
Kredyty konsumpcyjne
Dynamika kredytw dla gospodarstw domowych ogem

40

40

kredyty zacigane przez gospodarstwa domowe,


ktrych

przyrost

rozkada

si

rwnomiernie pomidzy kredyty mieszkaniowe i


konsumpcyjne (Wykres 2.32).
Chocia

roczne

tempo

30

30

20

20

10

10

wzgldnie

wzrostu

kredytw

mieszkaniowych spowalnia (do 2,8% r/r w III kw.


br. wobec 3,1% i 3,5% r/r odpowiednio w II i I kw.
br.), to stan zotowych kredytw mieszkaniowych
zwikszy si od pocztku roku o 8,2% do czego,
obok dobrej sytuacji na rynku pracy, przyczyni si
spadek

ich

oprocentowania

(Wykres

ok.

walutowych

6%

rocznie

kredytw

warto

-10
09m1

11m1

13m1

15m1

rdo: Dane NBP.


Wykres 2.33 Dynamika roczna kredytw dla
przedsibiorstw oraz wkad gwnych skadowych

sektora

Pozostae
Kredyty biece
Kredyty o charakterze inwestycyjnym
Dynamika kredytw dla przedsibiorstw ogem

proc.

30

2.34).

Jednoczenie sukcesywnie zmniejsza si w


tempie

-10
07m1

30

20

20

10

10

portfela

mieszkaniowych,

co

prowadzi do ograniczenia zwizanego z nimi


ryzyka.
Stopniowo

przyrasta rwnie stan kredytw

konsumpcyjnych, ktrych dynamika jest dodatnia

-10
07m1

od

rdo: Dane NBP.

sierpnia

2013

r.

ostatnim

okresie

-10
09m1

11m1

13m1

15m1

ustabilizowaa si na poziomie ok. 6% r/r. Wysokie

W niniejszym rozdziale dynamika kredytu dla danego sektora gospodarczego jest definiowana jako dynamika nalenoci
monetarnych instytucji finansowych od tego sektora.
34

Por. Ramka 1 Metoda identykacji ryzyka nadmiernej akcji kredytowej w: Raport o stabilnoci systemu finansowego, NBP, lipiec
2015 r.
35

34

2. Gospodarka krajowa
rzeczywiste

oprocentowanie

tych

kredytw

(Wykres 2.34) oraz relatywnie niskie wymogi

Wykres 2.34 Oprocentowanie gwnych kategorii kredytw


proc.

20

kapitaowe z nimi zwizane sprawiaj, e kredyty


konsumpcyjne

cechuj

si

najwysz

Oprocentowanie zotowych kredytw mieszkaniowych

30

Oprocentowanie kredytw dla przedsibiorstw


Oprocentowanie kredytw konsumpcyjnych (prawa o)
Rzeczywista stopa oprocentowania kredytw konsumpcyjnych (prawa o)

25

15

zyskownoci i banki zgodnie z planami na 2015


r. zamierzaj intensywnie rozwija ten portfel

20

10

15

kredytw36.
10

Banki zwikszaj rwnie portfel kredytw dla

5
5

przedsibiorstw. Po krtkotrwaym spowolnieniu


akcji kredytowej w tym sektorze w II kw. br.,

0
07m1

0
09m1

11m1

13m1

15m1

dynamika kredytw wyranie wzrosa (do 5,4% w

rdo: Dane NBP.

III kw. br. wobec 3,2% r/r w II kw. oraz 4,7% r/r w I

Wykres 2.35 Dynamika roczna depozytw bankowych


zaliczanych do agregatu M3 oraz wkad gwnych skadowych

kw.).

Przejciowe

spowolnienie,

nastpnie

przyspieszenie akcji kredytowej dla firm dotyczyo


gwnie kredytw biecych, natomiast kredyty o
charakterze

inwestycyjnym

nadal

rosy

proc.

Pozostae depozyty
Depozyty gospodarstw domowych
Depozyty przedsibiorstw
Dynamika depozytw ogem

25

25

20

20

15

15

10

10

stabilnym tempie (Wykres 2.33). Wsparciem dla


akcji kredytowej w sektorze przedsibiorstw jest
rzdowy program wspierania mikro, maych i
rednich przedsibiorstw przez Portfelow Lini
Gwarancyjn de minimis uruchomiony w marcu
2013 r., a w listopadzie 2013 r. rozszerzony o

-5
07m1

-5
09m1

11m1

13m1

15m1

kredyty inwestycyjne37.

rdo: Dane NBP.

Akcja kredytowa jest finansowana w duej mierze

Wykres 2.36 Dynamika roczna agregatu monetarnego M3 oraz


wkad gwnych skadowych

przez rosnce depozyty gospodarstw domowych i


przedsibiorstw, co ogranicza ryzyko wystpienia
nierwnowag

gospodarce

(Wykres

2.35).

Stabilnemu wzrostowi depozytw sprzyja dobra


sytuacja na rynku pracy oraz poprawiajca si

Rnica pomidzy agregatami M3 i M2


Depozyty i inne zobowizania do 2 lat wcznie
Depozyty i inne zobowizania biece
Pienidz gotwkowy w obiegu
Dynamika agregatu M3

proc.

30
25

30
25

20

20

15

15

10

10

-5

-5

sytuacja finansowa firm. Zarazem w warunkach


niskich stp procentowych zmienia si struktura
terminowa

depozytw

(Wykres

2.36).

Spowolnieniu dynamiki depozytw terminowych


towarzyszyo

jednoczesne

dynamiki depozytw biecych.

przypieszenie

-10
07m1

-10
09m1

11m1

13m1

15m1

rdo: Dane NBP.

Zob. Plany nansowe bankw na 2015 r., KNF: http://www.knf.gov.pl/Images/Plany_finansowe_bankow_2015_tcm75-41114.pdf


Do koca sierpnia br. w ramach programu banki udzieliy kredytw na kwot 40,25 mld z, a cakowity stan nalenoci od
przedsibiorstw zmieni si w tym okresie o 37,4 mld z.
36
37

35

Raport o inflacji listopad 2015 r.

2.7

Bilans patniczy

W bilansie patniczym utrzymuj si korzystne


tendencje

obserwowane

poprzednich

kwartaach. W II kw. 2015 r. zwikszya si


nadwyka na rachunku obrotw biecych, co

Wykres 2.37 Saldo obrotw biecych


mld PLN

Saldo dochodw pierwotnych


Saldo usug
Saldo obrotw towarowych
Saldo dochodw wtrnych
Rachunek biecy
Saldo obrotw biecych i kapitaowych

30

20

30

20

10

10

polskiej gospodarki i mniejsze uzalenienie od

finansowania zewntrznego, a take utrzymujcy

-10

-10

-20

-20

-30

-30

wskazuje

na

coraz

wiksz

konkurencyjno

si pozytywny wpyw spadku cen surowcw na


bilans patniczy (Wykres 2.37)38,39.
Gwny rdem nadwyki na rachunku obrotw
biecych pozostao dodatnie i wysze ni rok
wczeniej saldo w handlu usugami i towarami. W
kierunku

ograniczenia

nadwyki

-40

-40
04q1

07q1

10q1

13q1

rdo: Dane NBP.

nadal

oddziayway wysokie dochody zagranicznych


inwestorw bezporednich, cho byy one nisze
ni rok wczeniej (por. rozdz. 2.2.4 Handel

Wykres 2.38 Saldo obrotw finansowych


Oficjalne aktywa rezerwowe
Saldo pozostaych inwestycji
Saldo inwestycji portfelowych
Saldo inwestycji bezporednich
Rachunek finansowy

mld PLN

40

zagraniczny) .
40

40

20

20

W II kw. w dalszym cigu napyway fundusze


UE, czego efektem byo utrzymanie nadwyki na
rachunku kapitaowym (jednoczenie w zwizku z
przesuniciem czci rodkw UE z II kw. na I kw.

-20

-20

-40

-40

br. saldo to byo nisze ni rok wczeniej)41.


cznie jednak, nadwyka na rachunku biecym i
kapitaowym bya wysza ni w analogicznym
-60

okresie poprzedniego roku.

-60
04q1

07q1

10q1

13q1

rdo: Dane NBP.

Skutkiem utrzymania si nadwyki na rachunku


biecym

kapitaowym

bya

akumulacja

zagranicznych aktyww netto, o czym wiadczy


dodatnie i wysze ni rok wczeniej saldo na
rachunku finansowym. Na wzrost salda na tym
rachunku

zoy

si

istotny

wzrost

rezerw

Poczwszy od danych za I kw. br. dane bilansu patniczego Rzeczypospolitej Polskiej s publikowane w walucie krajowej, a nie
jak dotychczas w euro.
39 Wedug wstpnych danych za lipiec oraz sierpie br. na rachunku biecym obserwowany jest deficyt, spowodowany wikszym
wzrostem importu ni eksportu oraz zmniejszeniem si nadwyki w saldzie usug.
40 Spadek dochodw zagranicznych inwestorw bezporednich zwizany by z przesuniciem czci dywidend z II kw. br. na
kolejny kwarta, a czciowo wynika rwnie ze zmniejszenia dywidend przez niektre spki.
41 Fundusze unijne odnotowywane s na rnych rachunkach bilansu patniczego. Na rachunku kapitaowym uwzgldnia si
fundusze strukturalne i spjnoci, podczas gdy na rachunku dochodw wtrnych fundusze spoeczne. rodki z funduszu
Wsplnej Polityki Rolnej odnotowywane s na rachunku dochodw pierwotnych..
38

36

2. Gospodarka krajowa
walutowych oraz wyrany spadek zagranicznych
inwestycji

Polsce.

Obniyy

si

zarwno

Tabela 2.4. Wybrane wskaniki nierwnowagi zewntrznej


(cztery kwartay kroczco, w %, o ile nie zaznaczono inaczej)*

zagraniczne inwestycje bezporednie co jednak w


jednorazowych
portfelowe

42

jak

czynnikw

rwnie

podmiotw

inwestycje

zagranicznych

instrumenty dune43. Towarzyszy temu istotny


wzrost depozytw zagranicznych monetarnych
instytucji

finansowych

polskim

sektorze

bankowym.
Efektem

powyszych

tendencji

bya

dalsza

poprawa wikszoci wskanikw nierwnowagi


zewntrznej Polski. W szczeglnoci zarwno
saldo obrotw towarowych, jak i saldo obrotw
biecych

relacji

do

PKB

wzrosy

do

najwyszych poziomw od 2004 r. (w ujciu 4


kwartaw kroczco; Tabela 2.4). Nastpia take
dalsza poprawa ujemnej midzynarodowej pozycji
inwestycyjnej Polski.

Saldo obrotw
biecych/PKB
Saldo obrotw
biecych i
kapitaowych/
PKB
Saldo obrotw
towarowych/PKB
Oficjalne aktywa
rezerwowe
w miesicach
importu
towarw i usug
Zaduenie
zagr./PKB
Midzynarodowa
pozycja
inwestycyjna
netto/PKB
Oficjalne aktywa
rezerwowe/
Zaduenie zagr.
wymagalne w
cigu 1r. plus
prognozowane
saldo obrotw
biecych**
Oficjalne aktywa
rezerwowe/
Zaduenie zagr.
wymagalne w
cigu 1r.**

2013

2012

wynikao

2011

mierze

2010

znacznej

2014
q1

q2

q3

2015
q4

q1

q2

-5,4 -5,2 -3,7 -1,3 -1,3 -1,9 -2,3 -2,0 -1,3 -0,4

-3,6 -3,3 -1,5 1,0 1,1

0,5

0,1

0,4

1,7 1,9

-3,0 -3,5 -2,1 -0,1 0,0 -0,4 -0,5 -0,8 -0,2 0,1

5,5 5,7 5,5 5,2 5,0

4,9

5,2

5,3

5,5 5,8

66

69

70

72

72

72 73

-65 -63 -66 -69 -69

-68

-69

-68

-66 -65

76

80 100 85

94

97

103 109 100 100

98

93 106 94 100

99

104 111 104 108

71

71

70

rdo: Dane NBP, Ministerstwa Finansw.


*/ Dane w Tabela 2.4 rni si od danych zaprezentowanych w materiale NBP Bilans
patniczy Rzeczypospolitej Polskiej za II kwarta 2015 r. (Tabela XXV) z uwagi na
zastosowanie w Raporcie o inflacji ujcia pynnego roku (czterech kwartaw kroczco).
**/ Wskanik uwzgldnia zaduenie zagraniczne oraz poziom rezerw na koniec
prezentowanego okresu.

Spadek inwestycji bezporednich zwizany by z wycofaniem si nierezydentw z podmiotu specjalnego przeznaczenia. W


duej czci wynika take ze zmian wyceny oraz rnic kursowych.
42

Spadek zaangaowania nierezydentw w dune papiery wartociowe mg by zwizany ze spadkiem wielkoci emisji polskich
obligacji skarbowych.
43

37

Raport o inflacji listopad 2015 r.

38

3. Polityka pienina w okresie lipiec listopad 2015 r.

Polityka pienina w okresie lipiec listopad


2015 r.
Na posiedzeniu w okresie od lipca do listopada br. Rada utrzymaa stopy procentowe NBP na
niezmienionym poziomie: stopa referencyjna 1,50%, stopa lombardowa 2,50%, stopa depozytowa 0,50%,
stopa redyskonta weksli 1,75%.
W kolejnej czci rozdziau przedstawiono opublikowane wczeniej Opisy dyskusji na posiedzeniach

decyzyjnych Rady Polityki Pieninej (ang. minutes) w lipcu, wrzeniu oraz padzierniku, a take Informacj
po posiedzeniu Rady Polityki Pieninej w listopadzie br. Opis dyskusji na listopadowym posiedzeniu RPP
zostanie opublikowany 19 listopada br., a nastpnie umieszczony w kolejnym Raporcie.
Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady

Cze czonkw Rady podkrelaa, e pomimo

Polityki Pieninej w dniu 8 lipca 2015 r.

poprawy koniunktury

Czonkowie Rady Polityki Pieninej dyskutowali


na temat polityki pieninej w kontekcie biecej
sytuacji makroekonomicznej w Polsce i za granic
oraz wynikw lipcowej projekcji inflacji i PKB.

aktywnoci

w strefie euro, wzrost

gospodarczej

tym

obszarze

walutowym pozostaje relatywnie niski. Zwracano


take uwag, e ryzykiem dla dalszego oywienia
gospodarczego w strefie euro moe by ewentualna
niewypacalno Grecji i jej wystpienie z tego

koniunktury

obszaru walutowego. Podkrelano, e dotychczas

w otoczeniu Polski, zwracano uwag na utrwalajce

reakcja rynkw finansowych na sytuacj w Grecji

si

euro.

bya umiarkowana. Jednoczenie wskazywano, e

Wskazywano, e trwaemu wzrostowi aktywnoci

niepowodzenie negocjacji z wierzycielami moe

gospodarczej w tym obszarze walutowym sprzyja

negatywnie oddziaywa na nastroje podmiotw

dalszy

silna

gospodarczych i koniunktur w strefie euro i na

deprecjacja euro oraz dobre nastroje konsumentw

wiecie. Niektrzy czonkowie Rady oceniali przy

i przedsibiorcw. Zaznaczano, e wraz z popraw

tym, e obecnie efekty niewypacalnoci Grecji

koniunktury i rosnc dostpnoci finansowania,

byyby prawdopodobnie sabsze ni gdyby miaa

zwiksza si tam take dynamika akcji kredytowej.

ona miejsce w poprzednich latach.

Analizujc

ksztatowanie

oywienie

gospodarcze

spadek

Zwracano

si

bezrobocia,

take

uwag

strefie

wczeniejsza

na

dobr

sytuacj

gospodarcz oraz korzystne prognozy PKB dla


Niemiec, bdcych gwnym partnerem handlowym
Polski. Cz czonkw Rady wskazywaa ponadto
na

przejciowy

gospodarczego
I

kwartale.

korzystnych

charakter
Stanach

Czonkowie

spowolnienia

Zjednoczonych
ci

perspektywach

zaznaczali,
tej

w
e

gospodarki

wiadczy dobra sytuacja na rynku pracy, poprawa


sytuacji

na

rynku

nieruchomoci

przyspieszajcy wzrost sprzeday detalicznej.

oraz

Cz

czonkw

istotnym

Rady

czynnikiem

wskazywaa
ryzyka

take,

dla

wzrostu

gospodarki globalnej pozostaje saba koniunktura


w

najwikszych

Argumentowano,
aktywnoci
negatywnie
rozwinitych,

gospodarkach
e
tych

na
w

relatywnie

niski

gospodarkach

dynamik
tym

wschodzcych.
oddziauje

eksportu

Niemiec.

wzrost
krajw

Wskazywano

w szczeglnoci na gorsz ni w poprzednich latach


koniunktur w Chinach i skutki przeinwestowania
na rynku nieruchomoci w tym kraju. W tym

39

Raport o inflacji listopad 2015


kontekcie niektrzy czonkowie Rady ocenili, e

negatywny

gospodarcz

gospodarczej

w Chinach oraz nastroje na wiatowych rynkach

konsumpcja,

finansowych moe mie take silny spadek cen akcji

dochodw realnych gospodarstw domowych oraz

na giedach w tym kraju.

ich pozytywne nastroje. Wskazywano, e dynamik

wpyw

na

sytuacj

Odnoszc si do procesw inflacyjnych na wiecie,


wskazywano na wzrost dynamiki cen w wielu
gospodarkach w ostatnim okresie. Zaznaczano
jednak,

wobec

umiarkowanego

wzrostu

w gospodarce globalnej oraz utrzymujcych si


stosunkowo niskich cen surowcw, presja inflacyjna
w gospodarce globalnej pozostaje bardzo niska.
Zwracano uwag, e zarwno w strefie euro,
Stanach Zjednoczonych, jak i rednio w krajach
Europy rodkowo-Wschodniej dynamika cen jest
jedynie nieznacznie wysza od zera.

gwnym

rdem

wzrostu

pozostaa
ktrej

aktywnoci

prawdopodobnie

sprzyja

dalszy

wzrost

aktywnoci gospodarczej w II kw. wspiera take


dalszy wzrost inwestycji. Argumentowano, e
aktywnoci inwestycyjnej przedsibiorstw sprzyjaa
ich

dobra

sytuacja

finansowa,

umoliwiajca

finansowanie projektw inwestycyjnych ze rodkw


wasnych.

Jednoczenie

cz

czonkw

Rady

zwracaa uwag na spowolnienie wzrostu produkcji


przemysowej

na

pocztku

II

kwartau

oraz

sprzeday budowlano-montaowej w maju, a take


jedynie umiarkowany wzrost sprzeday detalicznej.
Niektrzy z tych Czonkw Rady ocenili, e moe to
sygnalizowa

stabilizacj

wzrostu

aktywnoci

rynkach

gospodarczej w kolejnych kwartaach na poziomie

surowcowych wskazywano, e ceny ropy naftowej

zblionym do I kwartau lub nawet jego nieznaczne

w ostatnim okresie nieznacznie si obniyy. Z kolei

osabienie.

Analizujc

sytuacj

na

wiatowych

ceny surowcw rolnych silnie wzrosy w reakcji na


obawy o niskie zbiory zwizane z niekorzystnymi
warunkami pogodowymi.

Czonkowie Rady ocenili, e sytuacja na rynku


pracy pozostaje dobra. W szczeglnoci ma miejsce
dalszy wzrost zatrudnienia i spadek bezrobocia.

Dyskutujc na temat polityki pieninej w otoczeniu

Cz czonkw Rady podkrelaa jednak, e

Polski zwracano uwag, e gwne banki centralne

dynamika zatrudnienia w sektorze przedsibiorstw

utrzymuj stopy procentowe w pobliu zera.

ustabilizowaa si, a wzrost pac nominalnych

Jednoczenie

w tym sektorze spowolni w ostatnim okresie.

podczas

gdy

EBC

zapowiada
do

Niektrzy czonkowie Rady zwracali natomiast

wrzenia 2016 r., Fed sygnalizuje rozpoczcie

uwag, e dynamika pac realnych pozostaje

podwyek stp procentowych jeszcze w biecym

wysoka i przekracza dynamik wydajnoci pracy.

roku.

W opinii tych czonkw utrzymanie takiej sytuacji

kontynuacj

skupu

Niektrzy

aktyww

czonkowie

przynajmniej

Rady

zaznaczyli

ponadto, e w ostatnim okresie polityk pienin

na

zagodziy niektre banki centralne w najbliszym

przyczynia

otoczeniu Polski Szwecji, Norwegii i Wgier

strukturalnych w gospodarce, w szczeglnoci

hamowa

take

banki

najwikszych

gospodarek

co

wskazuje
si
dalszy

lipcowa
do

projekcja

niekorzystnych

wzrost

udziau

moe
zmian

przemysu

w wartoci dodanej. Inni czonkowie Rady byli

wschodzcych Indii, Rosji i Chin.

jednak zdania, e relatywnie szybki wzrost pac


Analizujc

sytuacj

polskiej

realnych jest uzasadniony, biorc pod uwag

gospodarki cz czonkw wyraaa opini, e

relatywnie niski udzia pac w PKB w Polsce.

dynamika PKB w II kwartale br. utrzymaa si

Czonkowie ci wyraali opini, e wysoka dynamika

prawdopodobnie

pac realnych nie musi mie negatywnych skutkw

na

sferze

poziomie

realnej

zblionym

do

poprzedniego kwartau. Czonkowie Rady oceniali,

40

dla

gospodarki,

poniewa

wraz

rosncym

3. Polityka pienina w okresie lipiec listopad 2015 r.


zaawansowaniem
i

technologicznym

innowacyjnoci

produkcji

rosn

bdzie

wydajno pracy.

nieco powyej tempa wzrostu prognozowanego


w projekcji marcowej. W wietle aktualnej projekcji,
wzrost gospodarczy ma by w caym horyzoncie

Analizujc sytuacj w sferze finansowej gospodarki


polskiej Czonkowie Rady zaznaczali, e wzrost
akcji kredytowej dla sektora prywatnego w ostatnim
okresie nieco spowolni. Wskazywano, e wzrostowi
dynamiki depozytw biecych towarzyszy spadek
dynamiki depozytw terminowych. Jednoczenie
przyspieszy wzrost gotwki w obiegu. Niektrzy

wspierany przede wszystkim rosnc konsumpcj,


a take nadal relatywnie wysok pomimo
pewnego osabienia w drugiej poowie 2016 r.
dynamik

inwestycji.

Cz

czonkw

Rady

zaznaczaa, e przy prognozowanym wzrocie PKB,


luka popytowa domknie si w biecym roku
i w kolejnych latach bdzie zbliona do zera.

czonkowie Rady oceniali, e rdem ryzyka dla

Zdaniem

stabilnoci finansowej moe by utrzymujcy si

gospodarczy moe by jednak szybszy ni wskazuje

szybki wzrost kredytw mieszkaniowych w zotych,

centralna cieka projekcji. Do wyszej dynamiki

przy rosncym udziale gospodarstw domowych,

PKB moe przyczyni si zdaniem tych czonkw

ktrych

kosztw

Rady nieco sabszy ni uwzgldniono w projekcji

odsetkowych s nisze ni minimum socjalne.

kurs zotego. W tym kontekcie czonkowie ci

Czonkowie ci byli rwnie zdania, e negatywnym

wskazywali, e w kierunku deprecjacji zotego

zjawiskiem jest rosncy odsetek firm, ktre nie s w

oddziaywa moe ryzyko polityczne zwizane

stanie

z wyborami parlamentarnymi, a take rozpoczcie

dochody

pokry

po

pokryciu

patnoci

odsetkowych

z wypracowanego zysku. Wikszo czonkw Rady


oceniaa jednak, e w sferze finansowej brak jest
obecnie nierwnowag oraz wyranych ryzyk ich
powstania w przyszoci. Cz z tych czonkw
Rady

podkrelaa,

dynamika

kredytw

mieszkaniowych w ujciu transakcyjnym obniya


si do poziomu najniszego od ponad dekady.
Zaznaczali oni take, e ryzyko nadmiernego
przyrostu kredytw mieszkaniowych w przyszoci
bdzie

ograniczane

zacienianie

polityki

przez

systematyczne

makroostronociowej

na

skutek obniania maksymalnego wskanika LtV.


Odnoszc si do zdolnoci przedsibiorstw do
realizacji zobowiza kredytowych, czonkowie ci
zwracali uwag, e udzia kredytw z opnieniem
w

spacie

nie

zwiksza

si

pozostaje

na

umiarkowanym poziomie.
Dyskutujc

na

temat

niektrych

czonkw

Rady

wzrost

podwyek stp procentowych przez Fed.


Cz czonkw Rady zwracaa z kolei uwag na
ryzyka w d dla prognozowanej cieki wzrostu
gospodarczego. W szczeglnoci wskazywano, e
ewentualna niewypacalno Grecji i jej wyjcie ze
strefy euro mogoby przyczyni si do wzrostu
awersji do ryzyka na rynkach finansowych. To
z kolei zdaniem tych czonkw Rady mogoby
skutkowa

wzrostem

kosztw

obsugi

dugu,

a take odpywem kapitau portfelowego z Polski


i

deprecjacj

zotego

zwikszajc

podmiotw gospodarczych z

obcienia

tytuu kredytw

walutowych. Niekorzystny rozwj sytuacji Grecji


mgby

take

przyczyni

si

do

pogorszenia

koniunktury w strefie euro, co z kolei miaoby


negatywny wpyw na aktywno gospodarcz
w Polsce. Wikszo czonkw Rady bya jednak

perspektyw

wzrostu

zdania, e wpyw zaburze zwizanych z Grecj na

gospodarczego w kontekcie lipcowej projekcji

polsk

zwracano uwag, e dynamika PKB ma by w caym

ograniczony.

horyzoncie relatywnie stabilna i zbliona do 3,5%.


Niektrzy czonkowie Rady zwrcili uwag, e
centralna cieka lipcowej projekcji ksztatuje si

Cz

gospodark

czonkw

czynnikiem

bdzie

Rady

niepewnoci

prawdopodobnie

zwracaa
jest

uwag,

ksztat

polityki

41

Raport o inflacji listopad 2015


fiskalnej

ci

do pojawienia si nierwnowag w gospodarce.

podkrelali, e istnieje ryzyko jej poluzowania,

Ponadto na rynku pracy utrzymuje si korzystna

szczeglnie wobec zdjcia procedury nadmiernego

sytuacja, ktrej nie towarzyszy jednak wzrost presji

deficytu wobec Polski.

pacowej. W takiej sytuacji, a take uwzgldniajc to,

Omawiajc

przyszym

procesy

roku.

inflacyjne

Czonkowie

gospodarce,

czonkowie Rady zwracali uwag na stopniowy


wzrost

dynamiki

cen.

Cz

czonkw

Rady

podkrelaa jednak, e osabienie deflacji wynikao


wycznie ze wzrostu dynamiki cen ywnoci

e wraz z prognozowanym wzrostem dynamiki cen


bdzie

si

obnia

procentowych,
poziomu

poziom

uzasadniona

nominalnych

stp

realnych
jest

stp

stabilizacja

procentowych

na

obecnym poziomie.

i energii. Jednoczenie wikszo czonkw Rady

Niektrzy czonkowie Rady zwracali jednak uwag,

oceniaa, e wobec umiarkowanego wzrostu popytu

i pac nominalnych oraz nadal ujemnej luki

niezmienionym poziomie i stopniowym wzrocie

popytowej, w gospodarce nie wystpuje presja

dynamiki cen realne stopy procentowe mog

inflacyjna. Wskazuje na to w opinii tych czonkw

w przyszym roku zbliy si do zera. Ponadto

Rady nadal bardzo niski poziom inflacji bazowej

czonkowie ci wyraali opini, e niska dynamika

oraz dalszy spadek cen produkcji sprzedanej

cen energii i ywnoci maskuje presj pacow w

w ujciu rocznym. Czonkowie Rady zwracali

gospodarce i zawya saldo obrotw biecych,

rwnie uwag na pozostajce na bardzo niskim

przez

poziomie oczekiwania inflacyjne.

powodujcych niskie ceny surowcw i ywnoci w

Omawiajc perspektywy inflacji podkrelano, e


zgodnie

lipcow

projekcj,

przy

zaoeniu

niezmienionych stp procentowych, dynamika cen


w IV kw. br. wzronie powyej zera i w kolejnych

przy

co

utrzymaniu

wraz

nominalnych

ustpieniem

stp

na

szokw

gospodarce mog zacz narasta nierwnowagi


makroekonomiczne. Z tych wzgldw w kolejnych
kwartaach uzasadnione moe by ich zdaniem
rozwaenie podwyszenia stp procentowych.

latach bdzie stopniowo zmierza w kierunku celu

Inni czonkowie Rady wskazywali jednak, e

inflacyjnego. Niektrzy czonkowie Rady wyraali

obecnie trudno okreli kierunek przyszych decyzji

jednak opini, e dynamika cen moe by nisza ni

dotyczcych stp procentowych, szczeglnie biorc

wskazuje

pod

centralna

cieka

projekcji.

Inni

uwag

niepewno

dotyczc

sytuacji

czonkowie Rady oceniali natomiast, e dynamika

w otoczeniu Polski i jej wpywu na polsk

cen

gospodark.

bdzie

wskazywanej

prawdopodobnie
w

lipcowej

wysza

projekcji,

do

od
czego

przyczyni si moe nieco sabszy kurs zotego, ni


uwzgldniono w projekcji, a take wysza od
przyjtej dynamika cen energii i ywnoci.

wikszo czonkw Rady uznaa, e w kolejnych


prawdopodobny

jest

stopniowy

wzrost

inflacji w kierunku celu, ale nie ma zagroenia


przekroczenia celu w rednim okresie. Jednoczenie
projekcja i prognozy zewntrzne wskazuj, e
wzrost gospodarczy w kolejnych latach bdzie
zbliony do potencjalnego i nie powinien prowadzi

42

na niezmienionym poziomie: stopa referencyjna


1,50%, stopa lombardowa 2,50%, stopa depozytowa
0,50%, stopa redyskonta weksli 1,75%.

Odnoszc si do decyzji o stopach procentowych


latach

Rada postanowia utrzyma stopy procentowe NBP

3. Polityka pienina w okresie lipiec listopad 2015 r.


Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady

Polityki Pieninej w dniu 2 wrzenia 2015 r.

zwikszany

Czonkowie Rady Polityki Pieninej dyskutowali


na temat polityki pieninej w kontekcie biecej
i oczekiwanej sytuacji makroekonomicznej w Polsce
i za granic.

Chinach

na

globaln

przez

koniunktur

mogce

bdzie

towarzyszy

temu

rwnoczesne obnienie si wzrostu w innych


gospodarkach
gwnym

azjatyckich.

kanaem

Wskazywano,

wpywu

spowolnienia

w Chinach na Polsk jest moliwo spadku


dynamiki niemieckiego eksportu i PKB, co w

Odnoszc si do koniunktury w otoczeniu Polski

konsekwencji wpywaoby negatywnie na wzrost

wskazywano, e w strefie euro trwa oywienie

polskiego eksportu. Niektrzy czonkowie Rady

gospodarcze, ktremu sprzyja poprawa sytuacji na

oceniali jednak, e wobec ograniczonego udziau

rynku pracy i korzystne nastroje podmiotw

Chin w eksporcie Niemiec, spowolnienie w Chinach

gospodarczych. Jednoczenie niektrzy czonkowie

bdzie

Rady zaznaczali, e wzrost PKB w II kw. nieco

niemieckiego PKB, a przez to take koniunktur

spowolni, a napywajce dane za III kw. nie

w Polsce. Niektrzy czonkowie oceniali take, e

wskazuj jednoznacznie na ponowne przyspieszenie

w duszym okresie moliwa jest szczeglnie

aktywnoci gospodarczej. Podkrelano natomiast, e

w warunkach rosncych pac realnych zmiana

wraz

struktury wzrostu popytu w Chinach na rzecz

uruchomieniem

pomocowego

dla

trzeciego

Grecji

programu

spado

ryzyko

miao

zwikszenia

udziau

popytu

a przez to obniyo si krtkookresowe ryzyko

gospodarek rozwinitych do Chin.

sytuacji

Grecji

dla

koniunktury w strefie euro. Cze czonkw Rady


zwracaa take uwag na korzystne informacje
dotyczce koniunktury w Stanach Zjednoczonych,
w tym dane o wzrocie dynamiki PKB w II kw.
i dobrej sytuacji na rynku pracy.

Czonkowie

wspieraoby

Rady

na

dynamik

konsumpcyjnego

skutkw

co

wpyw

niewypacalnoci tego kraju w najbliszym okresie,


negatywnych

PKB,

niewielki

wzrost

podkrelali,

eksportu

pogorszenie

koniunktury w Chinach i innych gospodarkach


rozwijajcych si skutkuje take ograniczeniem ich
popytu na surowce. Oceniano, e by to istotny
czynnik prowadzcy do ponownego spadku cen na
globalnych

rynkach surowcowych w ostatnim

Wan kwesti dotyczc sytuacji za granic

okresie.

wskazywan przez czonkw Rady byo dalsze

surowcw spadkom ich cen sprzyjaa take rosnca

osabienie koniunktury w gwnych gospodarkach

poda. Podkrelano, e nawet niekorzystna sytuacja

rozwijajcych si i zwizane z tym pogorszenie

podaowa zwizana z susz w niektrych krajach,

perspektyw wzrostu dla gospodarki wiatowej.

nie zahamowaa spadkw cen surowcw rolnych.

W tym kontekcie wskazywano na pogbienie si

Niektrzy czonkowie Rady oceniali, e ceny

recesji w Rosji i Brazylii. Zaznaczano jednak, e

surowcw s prawdopodobnie w dugookresowej

gwnym

tendencji

czynnikiem

ryzyka

dla

wiatowego

Zaznaczano,

spadkowej,

co

przypadku

moe

czci

oddziaywa

wzrostu jest moliwo silniejszego ni dotychczas

w kierunku wyduenia okresu bardzo niskiej

oczekiwano

dynamiki cen na wiecie.

spowolnienia

Chinach.

Argumentowano, e dalsze osabienie aktywnoci


gospodarczej w Chinach moe przyczyni si do
ograniczenia

chiskiego

popytu

na

produkty

z innych krajw, co moe obniy dynamik


globalnego wzrostu gospodarczego. Cz czonkw
Rady

bya

zdania,

wpyw

spowolnienia

Odnoszc si do procesw cenowych na wiecie,


wskazywano, e globalna inflacja pozostaje bardzo
niska.

Cz

czonkw

Rady

podkrelaa,

ponowny spadek cen surowcw oraz osabienie


juana i innych walut krajw rozwijajcych si bd

43

Raport o inflacji listopad 2015


sprzyja utrzymaniu si niskiej inflacji na wiecie w

w otoczeniu Polski zwiksza prawdopodobiestwo

kolejnych kwartaach.

materializacji innych czynnikw ryzyka. W efekcie

Dyskutujc na temat polityki pieninej w otoczeniu


Polski

zwracano

uwag,

utrzymuje

si

niepewno dotyczca momentu rozpoczcia cyklu


podwyszenia stp procentowych przez Rezerw

ewentualne wstrzsy mogyby wywiera silny


negatywny wpyw na koniunktur w gospodarce
globalnej,

tym

na

aktywno

gospodarcz

w strefie euro.

Federaln. EBC kontynuuje natomiast program

Analizujc

skupu aktyww, ponadto pojawiaj si sygnay

gospodarki wskazywano na nieznaczne osabienie

wskazujce na moliwo jego rozszerzenia lub

wzrostu PKB w II kw. Podkrelano, e podczas gdy

wyduenia. Wskazywano take na zagodzenie

wzrost

polityki pieninej przez Bank Chin, w tym

dynamika inwestycji i wkad eksportu netto do

dewaluacj juana. Niektrzy czonkowie Rady

wzrostu PKB. Niektrzy czonkowie Rady oceniali

zwracali uwag, e w ostatnim okresie polityk

jednak, e wzrost PKB by nadal szybszy od wzrostu

pienin ponownie zagodzi Bank Wgier oraz

produktu potencjalnego. Cz czonkw Rady

Riksbank.

zwracaa natomiast uwag na nisz od oczekiwa

Omawiajc

sytuacj

na

wiatowych

rynkach

finansowych wskazywano na spadek wielu cen


aktyww
w

oraz

ich

ostatnim

podwyszon

okresie.

zmienno

Istotnym

czynnikiem

prowadzcym do pogorszenia nastrojw na rynkach


finansowych byy sygnay silniejszego osabienia
koniunktury

Chinach

tamtejszych

cen

silny

by

realnej

stabilny,

polskiej

obniya

si

dynamik produkcji i sprzeday detalicznej w lipcu


oraz spadek wskanika PMI w sierpniu, co moe
sygnalizowa osabienie tendencji wzrostowych.
Wskazywano te, e na koniunktur w niektrych
sektorach w III kw. mogy negatywnie wpywa
efekty

suszy

oraz

przejciowe

ograniczenia

w dostawie energii elektrycznej.


Cz czonkw Rady wskazywaa, e niewielkiemu
spowolnieniu wzrostu PKB towarzyszyo pewne

osabienia walut wielu gospodarek wschodzcych.

obnienie dynamiki pac i liczby pracujcych

Niektrzy czonkowie Rady zwracali uwag, e

w gospodarce. Mimo to, czonkowie Rady oceniali,

zbliajce si zacienianie polityki pieninej przez

e sytuacja na krajowym rynku pracy pozostaa

Fed moe nasili presj na osabienie walut krajw

dobra, czego efektem jest nadal wysoka dynamika

wschodzcych, co w gospodarkach o znacznym

pac w ujciu realnym, obniajca si stopa

zadueniu walutowym przedsibiorstw zwiksza

bezrobocia

ryzyko

znalezienia pracy.

efekcie

moe

kryzysw

nastpi

nastawienia

inwestorw

wschodzcych.

Czonkowie

dodatkowym

rdem

sferze

wraz

wystpienia

Podkrelano,

spadek

konsumpcji

z dewaluacj juana przyczynio si to take do

akcji.

oraz

sytuacj

walutowych.

dalsze

pogorszenie

wobec
ci

rynkw

wskazywali,
wstrzsw

e
na

midzynarodowych rynkach finansowych mogoby


by pknicie baniek na innych rynkach aktyww,
do ktrych postawania przyczynia si ich
zdaniem niekonwencjonalna polityka bankw
centralnych. Podkrelali oni take w tym kontekcie,
e ze wzgldu na silne powizania gospodarcze
i finansowe wystpienie jednego wstrzsu

44

Dyskutujc

oraz

na

gospodarczego

rosnce

temat

prawdopodobiestwo

perspektyw

wikszo

wzrostu

czonkw

Rady

podkrelaa, e w kolejnych kwartaach dynamika


PKB prawdopodobnie utrzyma si na poziomie
zblionym

do

obserwowanego

pierwszym

proczu 2015 r. Utrzymaniu stabilnego wzrostu


PKB bd sprzyja czynniki krajowe, w tym dobra
sytuacja na rynku pracy i sektorze przedsibiorstw,
wysokie wykorzystanie zdolnoci produkcyjnych
oraz wysoka dostpno i relatywnie niski koszt

3. Polityka pienina w okresie lipiec listopad 2015 r.


kredytu. Wzrost aktywnoci w wikszoci sektorw

Omawiajc

moe by take wspierany przez niskie ceny

czonkowie Rady oceniali, e przyrost kredytu dla

surowcw oraz pewne osabienie kursu zotego

sektora

w ostatnich miesicach. W kierunku utrzymania

Wskazywano,

stabilnego wzrostu powinno take oddziaywa

sektora

oywienie gospodarcze w strefie euro. Z kolei

kredytowej

kierunku

osabienia

prywatnego
e

rynku

pozostaje

czynnikiem

bankowego,
s

kredytowym

niepewnoci

przez

prace

umiarkowany.
to

dla

take

akcji

parlamentarne

nad

moe

ewentualnym przewalutowaniem czci kredytw


denominowanych w walutach obcych. Zaznaczano,

i innych krajach rozwijajcych si.

czonkw

PKB

na

oddziaywa pogorszenie koniunktury w Chinach

Wikszo

dynamiki

sytuacj

Rady

podkrelaa

jednoczenie, e wobec pogorszenia perspektyw


wzrostu w krajach rozwijajcych si, a take
uwzgldniajc nieco gorsze od oczekiwa dane
z

polskiej

gospodarki

ostatnim

okresie,

zwikszyo si ryzyko pewnego osabienia dynamiki


krajowej

aktywnoci

rozwaanych

dotychczas

rozwiza regulacyjnych w tym zakresie moe


oddziaywa w kierunku obnienia dynamiki akcji
kredytowej

oraz

podatkowych.

ograniczenia

Ponadto

moe

dochodw

ono

skutkowa

koniecznoci podwyszenia kapitaw przez cz


bankw.

Zdaniem

Omawiajc

procesy

niektrych czonkw Rady wzroso ryzyko silnego

czonkowie

Rady

wstrzsu zewntrznego, ktry poprzez osabienie

utrzymywania si deflacji, stopniowo zmniejsza si

wzrostu gospodarczego u partnerw handlowych

jej skala. Wikszo czonkw Rady oceniaa jednak,

Polski, a take pogorszenie nastawienia inwestorw

do aktyww z rynkw wschodzcych mgby

umiarkowanego

doprowadzi

i spadku cen surowcw na rynkach wiatowych,

do

gospodarczej.

wprowadzenie

spowolnienia

wzrostu

PKB

w Polsce.

uwarunkowa

wysokiej

odpornoci

istotne
polskiej

jest

utrzymanie

gospodarki

na

zewntrzne wstrzsy i wspieranie dugofalowego


wzrostu

gospodarczego.

Niektrzy

czonkowie

Rady podkrelali przy tym potrzeb zwikszenia


innowacyjnoci gospodarki, a take likwidacji barier
rozwoju

zwracali

nadal

gospodarce,

uwag,

ujemnej

wzrostu

luki
pac

mimo

popytowej,
nominalnych

nadal nie ma presji inflacyjnej. Cze czonkw

Czonkowie Rady zwracali uwag, e w wietle


takich

wobec

inflacyjne

dla

surowcw. Czonkowie ci wskazywali jednak, e


utrzymujcy si spadek cen produkcji nie mia
dotychczas wyranie negatywnego wpywu na
sytuacj ekonomiczn przedsibiorstw.

przedsibiorstw. Ich zdaniem moe to przyczyni

oceniali, e w kolejnych kwartaach dynamika cen

si do wzrostu wydajnoci pracy i w efekcie

bdzie prawdopodobnie nadal stopniowo rosn, na

przyspieszenia wzrostu pac oraz wartoci dodanej

co wskazuje wikszo prognoz. Cze czonkw

zawartej

Rady

produktach.

wyduy ze wzgldu na ponowne spadki cen

Omawiajc perspektywy inflacji czonkowie Rady

polskich

maych

cen produkcji sprzedanej przemysu, ktra moe si

rednich

sektora

zwracaa take uwag na utrzymywanie si deflacji

Niektrzy

zwracaa

jednak

uwag

na

moliwo

czonkowie Rady podkrelali natomiast, e ze

spowolnienia powrotu dynamiki cen do dodatniego

wzgldu na zbliajce si wybory parlamentarne

poziomu w kolejnych kwartaach ze wzgldu na

pojawiaj si propozycje zmian w zakresie polityki

ponowne

gospodarczej, ktre jeli bd realizowane

wiatowych. Czynnikiem ryzyka dla przyspieszenia

negatywnie wpyn na stan finansw publicznych,

dynamiki cen jest take moliwo silniejszego

a przez to bd osabia odporno polskiej

spowolnienia

gospodarki na zewntrzne wstrzsy.

obniajcego wzrost popytu w innych krajach,

spadki

cen

surowcw

gospodarczego

na

rynkach

Chinach,

45

Raport o inflacji listopad 2015


a take efekty dewaluacji juana obniajcej ceny

aktywnoci gospodarczej i procesw cenowych w

importu

Niektrzy

Polsce, a bilans ryzyk dla wzrostu gospodarczego

czonkowie podkrelali natomiast, e w kierunku

i inflacji przesun si d. Jednake czonkowie ci

wzrostu dynamiki cen w najbliszym okresie moe

oceniali,

oddziaywa

stabilizacja stp procentowych.

chiskich

wzrost

produktw.

cen

warzyw

owocw

zwizany z susz, ktra ograniczya krajow


produkcj tych produktw.

najbardziej

prawdopodobna

jest

Rada postanowia utrzyma stopy procentowe NBP


na niezmienionym poziomie: stopa referencyjna

Odnoszc si do decyzji o stopach procentowych

1,50%, stopa lombardowa 2,50%, stopa depozytowa

wikszo

0,50%, stopa redyskonta weksli 1,75%.

czonkw

Rady

uznaa,

wobec

oczekiwanego utrzymania si stabilnego wzrostu


gospodarczego, ktry nie bdzie prowadzi do
powstania

nierwnowag

gospodarce,

Opis dyskusji na posiedzeniu decyzyjnym Rady


Polityki Pieninej w dniu 6 padziernika 2015 r.

a jednoczenie stopniowego wzrostu dynamiki cen

Czonkowie Rady Polityki Pieninej dyskutowali

w kierunku celu inflacyjnego uzasadniona jest

na temat polityki pieninej w kontekcie biecej

stabilizacja nominalnych stp procentowych na

i oczekiwanej sytuacji makroekonomicznej w Polsce

obecnym

i za granic.

poziomie.

Cz

czonkw

Rady

podkrelaa, e stabilizacja stp procentowych


wspiera odporno polskiej gospodarki na wstrzsy,

Omawiajc aktywno gospodarcz w otoczeniu

szczeglnie wobec znacznej niepewnoci co do

Polski

perspektyw globalnej koniunktury i podwyszonej

wskazywali na obnienie formuowanych przez

zmiennoci

rynkach

orodki zewntrzne prognoz wzrostu PKB na

Rady

wiecie i w strefie euro. Zwracali oni uwag na

wskazywali, e realne stopy procentowe ex ante

dalsze pogorszenie danych z Chin w zakresie

w Polsce, czyli po uwzgldnieniu prognoz inflacji

produkcji

ksztatuj si na niskim poziomie.

inwestycyjnego, przy stabilnym jednak wzrocie

finansowych.

na

midzynarodowych
Niektrzy

czonkowie

jej

perspektywy,

przemysowej

czonkowie

oraz

Rady

popytu

popytu konsumpcyjnego. Podkrelali jednoczenie,


Niektrzy czonkowie Rady byli natomiast zdania,

e utrzymuje si znaczna niepewno co do

e w kolejnych miesicach uzasadnione moe by

perspektyw wzrostu gospodarczego w tym kraju.

rozwaenie podwyszenia stp procentowych. Za

Niektrzy czonkowie Rady argumentowali, e

takim scenariuszem przemawia ich zdaniem

obnienie wzrostu w Chinach wynika gwnie ze

perspektywa wzrostu dynamiki cen w warunkach

zmiany modelu gospodarczego w tym kraju na

prawdopodobnego

oywienia

model oparty w wikszym stopniu na wzrocie

koniunktury. Podwyszenie stp powinno by take

popytu konsumpcyjnego. Ta zmiana w duszej

rozwaane ich zdaniem ze wzgldu na wzrost

perspektywie powinna oddziaywa korzystnie na

ryzyka silnych wstrzsw zewntrznych, albowiem

sytuacj bran oferujcych towary i usugi dla

zwikszaoby ono przestrze dla agodzenia polityki

gospodarstw domowych na caym wiecie, a zatem

pieninej w sytuacji wystpienia negatywnych

rwnie na sytuacj gospodarcz eksportujcych je

wstrzsw.

krajw.

Wikszo czonkw Rady wskazywaa, e ze

Czonkowie Rady wyraali opini, e spowolnienie

wzgldu na moliwo silniejszego spowolnienia

w Chinach i w innych krajach rozwijajcych si

gospodarczego w Chinach oraz ponowny spadek

miao do tej pory ograniczony wpyw na aktywno

cen surowcw zwikszya si niepewno dotyczca

gospodarcz u gwnych partnerw handlowych

46

dalszego

3. Polityka pienina w okresie lipiec listopad 2015 r.


Polski, lecz nie mona wykluczy, e bdzie on

oczekiwa rynkw finansowych Rezerwa Federalna

wikszy w przyszoci. W strefie euro utrzymuje si

moe

umiarkowane oywienie, wspierane gwnie przez

procentowych. Z kolei Europejski Bank Centralny

popraw sytuacji na rynku pracy i wzrost popytu

nie

konsumpcyjnego, cho sytuacja w poszczeglnych

zakupu aktyww finansowych, co w ocenie

krajach

niektrych

czonkowskich

unii

walutowej

jest

odoy

wyklucza

czasie

rozszerzenia

czonkw

podwyki
swojego

Rady

stp

programu
oddziaujc

zrnicowana. W Niemczech, bdcych gwnym

w kierunku wyszej aktywnoci gospodarczej w

partnerem handlowym Polski, wzrost aktywnoci

strefie euro, w tym w Niemczech, moe by

gospodarczej pozosta stabilny. Ponadto w wietle

korzystne

danych ankietowych utrzyma si wysoki poziom

Niektrzy czonkowie Rady zwracali take uwag,

zamwie eksportowych. Niektrzy czonkowie

Rady

podwyszona zmienno, ktrej towarzyszy dalsza

zwracali

spowolnienia

jednak

uwag,

gospodarczego

struktura

Chinach

na

rwnie
rynkach

dla

polskiej

finansowych

gospodarki.

utrzymuje

si

deprecjacja walut wielu krajw wschodzcych, w

polegajcego na obnieniu dynamiki inwestycji

tym cho w znacznie mniejszym stopniu zotego.

i zwizanej z nimi produkcji przemysowej moe


by niekorzystna dla Niemiec z uwagi na istotne
znaczenie dbr kapitaochonnych w niemieckim
eksporcie do Chin.

W tym kontekcie niektrzy czonkowie Rady


zwracali uwag, e agodna polityka pienina
gwnych bankw centralnych przyczyniaa si
w ostatnich latach do silnego wzrostu cen aktyww

Niektrzy czonkowie Rady wskazywali ponadto, e

cho dane o aktywnoci gospodarczej w Stanach

gwatowniejszej ni obserwowano ostatnio korekty

Zjednoczonych byy w ostatnim okresie nieco gorsze

cen aktyww na wiecie, ktrej skala moe by

od oczekiwa, tym niemniej wci wzrost PKB w

wzmacniana przez nisk pynno na niektrych

tym kraju jest wysoki na tle innych gwnych

rynkach.

gospodarek rozwinitych, do czego przyczynia si

zacienienia

dalsza poprawa na rynku pracy. Zwrcili oni jednak

Zjednoczonych

uwag, e wspczynnik aktywnoci zawodowej w

kryzysu

Stanach Zjednoczonych jest najniszy od lat 70-tych,

rozwijajcych

co moe wskazywa na niskie wykorzystanie

w ostatnich latach znaczco wzrosa skala emisji

zasobw w tej gospodarce.

papierw dunych denominowanych w dolarze

Omawiajc

procesy

inflacyjne

za

granic,

czonkowie Rady podkrelali, e nowa fala spadku


cen surowcw w ostatnich miesicach przeoya si
na obnienie inflacji w wielu gospodarkach, w tym
w strefie euro, gdzie dynamika cen bya we

nieruchomoci.

Wskazali

Podkrelali

oni,

polityki

ryzyko

zadueniowego

zwaszcza

na

ryzyko

perspektywa

pieninej

zwiksza
si,

oni

wystpienia

wielu
w

Stanach

tych,

krajach
gdzie

amerykaskim. Zdaniem tych czonkw Rady, taki


kryzys mgby przez powizania gospodarcze
i finansowe przenie si do innych gospodarek,
w tym do niektrych krajw czonkowskich strefy
euro.

wrzeniu ponownie ujemna. Zwracali oni take

Analizujc

uwag

inflacyjnych

gospodarki, czonkowie Rady oceniali, e pomimo

w strefie euro oraz na rewizje w d prognoz inflacji

zewntrznych ryzyk, uwarunkowania dla wzrostu

w wielu krajach rozwinitych.

gospodarczego w Polsce pozostaj korzystne. Jako

na

obnienie

oczekiwa

Czonkowie Rady wskazywali na utrzymujc si


niepewno

dotyczc

perspektyw

polityki

pieninej za granic. Podkrelali, e w wietle

sytuacj

sferze

realnej

polskiej

gwne czynniki wspierajce wzrost czonkowie


Rady

wskazywali

wci

dobr

sytuacj

na

krajowym rynku pracy, popraw sytuacji finansowej


przedsibiorstw,

wysoki stopie wykorzystania

47

Raport o inflacji listopad 2015


zdolnoci wytwrczych oraz stabilny przyrost akcji

duszym okresie wzrost stopy oszczdnoci jest

kredytowej. Korzystnie na tempo wzrostu powinna

korzystny dla polskiej gospodarki, cho niektrzy

wpywa rwnie wysoka cenowa konkurencyjno

z nich uwaali, e moe on wpywa niekorzystnie

polskiej

si

na popyt zagregowany zarwno w krtkim, jak i w

oywieniu gospodarczym u gwnych partnerw

duszym okresie. Niektrzy czonkowie Rady

handlowych. Cz czonkw Rady zwracaa jednak

wskazywali dodatkowo na pewne przyspieszenie

uwag, e w miesicach letnich dynamiki produkcji

akcji

i sprzeday detalicznej byy nisze od oczekiwa,

w ostatnich miesicach.

gospodarki,

przy

utrzymujcym

a niektre wskaniki koniunktury w przemyle we


wrzeniu obniyy si do najniszych od roku
poziomw,

co

moe

sygnalizowa

osabienie

tendencji wzrostowych. Niektrzy z nich wyraali


opini,

wyhamowanie

wzrostu

aktywnoci

w polskim przemyle w ostatnim okresie moe mie


charakter cykliczny, natomiast inni uwaali, e ma
ono raczej zwizek z dostosowaniem wielkoci
produkcji przemysowej do obnionego popytu na
dobra

trwaego

uytku

dobra

inwestycyjne

w gospodarce wiatowej.

Odnoszc

dla

si

gospodarstw

do

domowych

sytuacji

finansowej

przedsibiorstw, czonkowie Rady wskazywali na jej


popraw, w tym na ponowny wzrost zyskw firm.
Niektrzy
uwag

czonkowie
na

Rady

wzrost

korporacyjnych

zwracali

dynamiki

ostatnim

ponadto
kredytw

okresie,

zwizany

z przyspieszeniem wzrostu kredytw biecych,


przy stabilnej dynamice kredytw inwestycyjnych.
Czonkowie Rady podkrelali rwnie, e sytuacja
w sektorze finansowym jest stabilna. Podtrzymali

Omawiajc sytuacj na rynku pracy, czonkowie


Rady zwracali uwag na dalszy wzrost zatrudnienia
i systematyczny spadek stopy bezrobocia, a take
umiarkowany wzrost pac. Niektrzy czonkowie
Rady byli zdania, e kontynuacja zatrudnienia przy
umiarkowanej

kredytowej

dynamice

pac

wiadczy

jednak ocen, e ewentualne przewalutowanie


czci kredytw denominowanych w walutach
obcych pozostaje istotnym czynnikiem niepewnoci,
mogcym

niekorzystanie

wpyn

na

sytuacj

w polskim sektorze bankowym.


Dyskutujc

na

temat

perspektyw

wzrostu

o utrzymaniu przez przedsibiorstwa pozytywnej

gospodarczego w kolejnych kwartaach, czonkowie

oceny w zakresie przyszej koniunktury. Inni

Rady oceniali, e powinien by on zbliony do

czonkowie Rady wskazywali jednak, e na rynku

prognozowanego

pracy zwiksza si niedopasowanie, wynikajce

Podkrelali oni jednoczenie, e gwnie z uwagi

pracownikw

na procesy zachodzce w ostatnich miesicach

o odpowiednich kwalifikacjach. W konsekwencji

w otoczeniu polskiej gospodarki od czasu

skala poprawy sytuacji na rynku pracy, mierzona

publikacji

wzrostem zatrudnienia, w ostatnich miesicach

gospodarczego nieco si zwikszyy. Czonkowie

nieco si zmniejszya.

Rady wskazywali te, e wzrost ekspansywnoci

trudnoci

pozyskiwaniem

W trakcie dyskusji na temat sytuacji finansowej


gospodarstw
wzrost

domowych,

stopy

gospodarstw

zwracano

dobrowolnych

domowych

uwag

na

oszczdnoci

ostatnim

okresie.

Zdaniem czci czonkw Rady prawdopodobny


wzrost skonnoci do oszczdzania moe ogranicza
wzrost

konsumpcji

kolejnych

kwartaach.

Wikszo z nich podkrelaa jednoczenie, e w

48

projekcji

lipcowej

projekcji

ryzyka

dla

NBP.

wzrostu

polityki fiskalnej, zwizany zarwno z realizacj


projektu ustawy
i

obietnicami

budetowej

wyborczymi,

na 2016
moe

r., jak

oddziaywa

w kierunku szybszego wzrostu gospodarczego


w kolejnych kwartaach, lecz z drugiej strony
zdaniem czci czonkw Rady moe on rwnie
zagraa

stabilnoci

w duszym okresie.

finansw

publicznych

3. Polityka pienina w okresie lipiec listopad 2015 r.


Rozwaajc ewentualne konsekwencje pogorszenia

polskiej

perspektyw wzrostu w Chinach dla koniunktury

i oczekiwanego stopniowego wzrostu dynamiki cen

w Polsce, wikszo czonkw Rady wskazywaa, e

w kierunku celu inflacyjnego uzasadniona jest

powinny by one ograniczane przez niewielki

stabilizacja nominalnych stp procentowych na

udzia Chin w polskim eksporcie i dalsze oywienie

obecnym

gospodarcze w strefie euro. Jednak niektrzy

podkrelaa, e stabilizacja stp procentowych

czonkowie Rady byli zdania, e ju wystpujce,

wspiera odporno polskiej gospodarki na wstrzsy,

jak i ewentualne dalsze wstrzsy w gospodarce

szczeglnie wobec znacznej niepewnoci co do

wiatowej mog wywiera silny negatywny wpyw

perspektyw

na koniunktur w Polsce z uwagi na ograniczone

czonkowie Rady ponadto uwaali, e dalsze

moliwoci prowadzenia antycyklicznej polityki

obnianie stp procentowych nie przeoyoby si w

gospodarczej w warunkach znacznej w ich ocenie

istotnym stopniu na wzrost akcji kredytowej,

nierwnowagi w sektorze finansw publicznych

a jednoczenie mogoby spowodowa obnienie

i niskiego poziomu stp procentowych.

dobrowolnych

Dyskutujc

na

gospodarce,

polskiej

temat

procesw

globalnej

wzrost

Cz

gospodarczy

czonkw

koniunktury.

oszczdnoci

Rady

Niektrzy

gospodarstw

domowych.
Niektrzy czonkowie Rady wyrazili natomiast

nieznaczne pogbienie si deflacji we wrzeniu

opini, e w najbliszych miesicach Rada powinna

spowodowane ponownym spadkiem cen surowcw

rozway moliwo obnienia stp procentowych.

na wiecie. Niektrzy czonkowie Rady wskazywali

W ich ocenie, niszy poziom stp procentowych,

ponadto na nasilenie si spadku cen produkcji

oddziaujc

sprzedanej,

krajowego,

ograniczaby

wraz

nisk

uwag

poziomie.

na

na

co

zwracano

inflacyjnych

gospodarki

dynamik

kierunku

wyszego
skal

popytu

ewentualnego

jednostkowych kosztw pracy ogranicza ryzyko

spowolnienia

wzrostu presji kosztowej. W ocenie czonkw Rady

z pogorszenia koniunktury w otoczeniu polskiej

w kolejnych miesicach inflacja powinna jednak

gospodarki.

stopniowo rosn, cho jak podkrelaa wikszo

zagodzenie

czonkw

zmniejszaoby

Rady

prawdopodobnie

wzrost
nieco

inflacji
wolniejszy

bdzie
ni

gospodarczego,
Argumentowali
polityki

wynikajcego

oni

ponadto,

pieninej

dysparytet

pomidzy

Polsce
stopami

krajowymi i zagranicznymi, w tym strefy euro,

przewidywano w projekcji lipcowej, a od I kw. 2016

gdzie

r. moe on wyhamowa, ksztatujc si w kolejnych

prowadzona przez duszy okres, ni dotychczas

miesicach nieco poniej dolnej granicy odchyle od

oczekiwano.

celu. Niektrzy czonkowie Rady zwracali jednak


uwag na ryzyko wyszej inflacji w kolejnych
kwartaach, zwizane ze wzrostem napi na
krajowym rynku pracy, wzgldnie wysok skal
podwyek proponowanych przez przedsibiorcw
oraz prawdopodobny ich zdaniem wzrost cen
ywnoci,

spowodowany

niekorzystnymi

warunkami atmosferycznymi w niektrych rejonach


wiata.

agodna

ocenie

polityka

pienina

niektrych

moe

czonkw

by

Rady

w nadchodzcych miesicach naley rozway


rozpoczcie podwyek stp procentowych. Za takim
scenariuszem

przemawia

ich

zdaniem

perspektywa szybszego w ich ocenie wzrostu


inflacji ni wskazywaa projekcja lipcowa, a take
wysokie ryzyko wystpienia silnych wstrzsw
zewntrznych. W opinii tych czonkw Rady
podwyszenie stp procentowych zwikszaoby

Odnoszc si do decyzji o stopach procentowych,

przestrze

wikszo czonkw Rady uznaa, e wobec braku

w sytuacji wystpienia negatywnych wstrzsw.

do

agodzenia

polityki

pieninej

wyraniejszego przeoenia si ryzyk w otoczeniu

49

Raport o inflacji listopad 2015


Rada postanowia utrzyma stopy procentowe NBP

konsumentw, polepszenie sytuacji finansowej firm,

na niezmienionym poziomie: stopa referencyjna

a take stabilny wzrost akcji kredytowej. Natomiast

1,50%, stopa lombardowa 2,50%, stopa depozytowa

ograniczajco na dynamik popytu w gospodarce

0,50%, stopa redyskonta weksli 1,75%.

oddziauje niepewno przedsibiorstw dotyczca

Informacja

po

posiedzeniu

Rady

Polityki

Pieninej w dniach 3-4 listopada 2015 r.

Ze wzgldu na umiarkowane tempo wzrostu

Rada postanowia utrzyma stopy procentowe NBP


na niezmienionym poziomie: stopa referencyjna
1,50% w skali rocznej; stopa lombardowa 2,50%
w skali rocznej; stopa depozytowa 0,50% w skali
rocznej; stopa redyskonta weksli 1,75% w skali
rocznej.
Wzrost

aktywnoci

oywienie

gospodarczej

na

wiecie

gospodarcze,

napywajce

dane

sugeruj utrzymanie stabilnego wzrostu PKB w tym


obszarze walutowym. W Stanach Zjednoczonych
w

popytu

wci

ujemn

luk

popytow,

w gospodarce brak jest obecnie presji inflacyjnej.


Roczna dynamika cen konsumpcyjnych oraz cen
produkcji pozostaj ujemne. Gwn przyczyn
utrzymywania si deflacji pozostaje silny spadek cen
surowcw na rynkach wiatowych. Spadek ten,
wraz z umiarkowan dynamik pac, ogranicza

pozostaje umiarkowany. W strefie euro trwa

wzrost

perspektyw wzrostu gospodarczego za granic.

PKB

kolejnych

III

kw.

obniy

kwartaach

si,

jednak

oczekiwana

jest

kontynuacja oywienia. Z kolei w Chinach wzrost


gospodarczy po raz kolejny si obniy, a w Rosji
i Brazylii trwa recesja. Utrzymuj si wic obawy
dotyczce perspektyw wzrostu w gospodarkach
wschodzcych, co zwiksza niepewno dotyczc
globalnej koniunktury.

ryzyko wzrostu presji kosztowej. W tych warunkach


oczekiwania inflacyjne pozostaj bardzo niskie.
Rada zapoznaa si z przygotowan przez Instytut
Ekonomiczny projekcj inflacji i PKB, stanowic
jedn z przesanek, na podstawie ktrych Rada
podejmuje decyzje dotyczce stp procentowych
NBP. Zgodnie z listopadow projekcj z modelu
NECMOD

niezmienionych

przygotowan
stp

przy

zaoeniu

procentowych

NBP,

z uwzgldnieniem danych dostpnych do 19


padziernika 2015 r. roczna dynamika cen znajdzie
si z 50-procentowym prawdopodobiestwem w
przedziale -0,9 -0,8% w 2015 r. (wobec -1,1 -0,4%

Spadek cen surowcw w ostatnich miesicach

w projekcji z lipca 2015 r.), 0,4 1,8% w 2016 r.

przyczyni si do obnienia inflacji w wielu

(wobec 0,7 2,5%) oraz 0,4 2,5% w 2017 r. (wobec

gospodarkach, w tym w Stanach Zjednoczonych

0,5 2,6%). Natomiast roczne tempo wzrostu PKB

i strefie euro. W tych warunkach Rezerwa Federalna

wedug tej projekcji znajdzie si z 50-procentowym

i EBC utrzymuj stopy procentowe w pobliu zera,

prawdopodobiestwem w przedziale 2,9 3,9% w

cho Rezerwa Federalna zapowiada moliwo ich

2015 r. (wobec 3,0 4,3% w projekcji z lipca 2015 r.),

podwyszenia. Natomiast EBC kontynuuje program

2,3 4,3% w 2016 r. (wobec 2,3 4,5%) oraz 2,4

zakupu

4,6% w 2017 r. (wobec 2,5 4,7%).

aktyww

zasygnalizowa

jego

rozszerzenie, co przyczynio si do spadku awersji


do ryzyka na rynkach finansowych w ostatnim
okresie.

W ocenie Rady w najbliszych kwartaach dynamika


cen bdzie powoli rosn. Jej wzrostowi bdzie
sprzyja stopniowe domykanie si luki popytowej,

W Polsce utrzymuje si stabilny wzrost aktywnoci

nastpujce w warunkach poprawy koniunktury w

gospodarczej, ktrego gwnym czynnikiem jest

strefie euro i dobrej sytuacji na krajowym rynku

popyt

pracy.

krajowy.

Wzrostowi

popytu

sprzyja

korzystna sytuacja na rynku pracy, dobre nastroje

50

Jednoczenie

rdem

niepewnoci

dotyczcej szybkoci powrotu inflacji do celu

3. Polityka pienina w okresie lipiec listopad 2015 r.


pozostaje

ryzyko

silniejszego

spowolnienia

w gospodarkach wschodzcych i wpyw tego na


wiatow

koniunktur,

take

moliwo

utrzymania si niskich cen surowcw i w efekcie


rwnie

niskiej

inflacji

otoczeniu

Rada postanowia utrzyma stopy procentowe NBP


na niezmienionym poziomie.
Rada przyja Raport o Inflacji listopad 2015 r.

polskiej

gospodarki.

51

Raport o inflacji listopad 2015 r.

52

4 Projekcja inflacji i PKB

Projekcja inflacji i PKB

Projekcja inflacji i PKB zostaa opracowana w Instytucie Ekonomicznym (IE) Narodowego Banku
Polskiego i przedstawia prognozowany rozwj sytuacji w gospodarce polskiej przy zaoeniu
staych stp procentowych NBP. Nadzr merytoryczny nad pracami zwizanymi z projekcj
sprawowa Andrzej Sawiski, Dyrektor Generalny Instytutu Ekonomicznego NBP. Prace
koordynowane byy przez Biuro Prognoz i Projekcji IE. Do opracowania projekcji wykorzystano
model makroekonomiczny NECMOD44. Projekcja powstaa jako wynik procesu iteracyjnego, w
trakcie ktrego korygowane byy cieki niektrych zmiennych modelu, jeeli nie byy one
zgodne z intuicj ekonomiczn ekspertw NBP, bazujc na ich wiedzy o procesach
gospodarczych. Zarzd NBP zatwierdzi przekazanie projekcji Radzie Polityki Pieninej.
Projekcja stanowi jedn z przesanek, na podstawie ktrych Rada Polityki Pieninej podejmuje
decyzje o poziomie stp procentowych NBP.
Projekcja listopadowa z modelu NECMOD obejmuje okres od IV kw. 2015 r. do IV kw. 2017 r.
punktem startowym projekcji jest III kw. 2015 r.
Projekcja zostaa przygotowana przy zaoeniu niezmienionych stp procentowych NBP z
uwzgldnieniem danych dostpnych do 19 padziernika 2015 r.

Aktualna
wersja
dokumentacji
modelu
jest
dostpna
http://www.nbp.pl/home.aspx?f=/polityka_pieniezna/dokumenty/necmod.html.
44

na

stronie

internetowej

NBP

53

Raport o inflacji listopad 2015 r.

4.1

Synteza

Na

ksztat

obecnej

projekcji

wpywaj

umiarkowana skala oywienia w gospodarce


wiatowej

utrzymujce

si

niskie

ceny

surowcw energetycznych, w szczeglnoci ropy


naftowej, ograniczajce inflacj w skali globalnej.
Cho oddziaywanie niskich cen ropy na wzrost
gospodarczy

w poszczeglnych krajach jest

zrnicowany, to w przypadku Polski bdcej


importerem ropy,

jej

niskie

ceny

bd

horyzoncie projekcji wpyway korzystnie na


aktywno gospodarcz. Niskie ceny surowcw
energetycznych obniaj w szczeglnoci koszty
funkcjonowania przedsibiorstw, co

pomimo

presji

pozwala

na

utrzyma

spadek

cen

producenta

stosunkowo

wysok

opacalno

produkcji i uatwia finansowanie inwestycji.


Niskie ceny energii pozytywnie oddziauj take
na dochody gospodarstw domowych w ujciu
realnym,

przyczyniajc

si

do

wzrostu

konsumpcji.
Utrzymywanie

si

korzystnego

szoku

podaowego, jakim jest dla Polski spadek cen


surowcw energetycznych, wspiera oywienie w
polskiej gospodarce, pomimo nadal niskiego
popytu ze strefy euro oraz pogorszajcych si
perspektyw

wzrostu

gospodarkach

wschodzcych. W efekcie, gospodarka Polski


znajduje si obecnie w fazie oywienia, cho
dynamika PKB nieco obniya si wzgldem I kw.
br. Dane z rachunkw narodowych wskazuj, e
w II kw. br. utrzymana zostaa korzystna,
zrwnowaona

struktura

wzrostu:

stabilny

wzrost spoycia (indywidualnego i zbiorowego)


oraz

inwestycji

przy

neutralnym

wkadzie

eksportu netto.
W horyzoncie projekcji oczekiwana jest jedynie
umiarkowana poprawa koniunktury w strefie
euro, ktra bdzie w ograniczonym stopniu

54

Wykres 4.1 PKB (r/r, %)


8

8
90%

60%

30%

Proj. centralna

-1
12q1

13q1

14q1

15q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

16q1

17q1

-1
17q4

4 Projekcja inflacji i PKB


wspomaga krajowy wzrost gospodarczy. Przy
tym zaoeniu, dynamika PKB w latach 2016-2017
ustabilizuje si na poziomie zblionym do
odnotowanego obecnie (3,3% r/r), przy czym
wzrost bdzie bazowa w gwnej mierze na
rosncych

wydatkach

konsumpcyjnych

inwestycyjnych krajowego sektora prywatnego.


Wydatki
bdzie

gospodarstw
systematyczna

domowych
poprawa

wspiera

ich

sytuacji

Wykres 4.2 Inflacja CPI (r/r, %)


6

finansowej, do czego przyczyni si kontynuacja

6
90%

60%

30%

Proj. centralna

Cel inflacyjny

przyspieszenie tempa wzrostu wynagrodze. Do

poprawy nastrojw konsumenckich przyczynia

si

si

nabywcz gospodarstw domowych. Relatywnie

-1

-1

dotychczasowych korzystnych tendencji na rynku


pracy: dalszy spadek stopy bezrobocia oraz

take

niska

inflacja,

zwikszajca

wysoka obecnie stopa oszczdzania oraz niskie


stopy

procentowe

stanowi

prawdopodobnego

przesanki

horyzoncie

dla

projekcji

-2
12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

17q1

-2
17q4

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

wzrostu finansowania konsumpcji kredytem.


Wzrost gospodarczy w horyzoncie projekcji
podtrzymywa
inwestycyjne

bd

rwnie

przedsibiorstw.

wydatki
Inwestycjom

bdzie sprzyja oczekiwane utrzymanie si dobrej


obecnie

sytuacji

pozwalajcej
rodkw

finansowej

na

przedsibiorstw,

finansowanie

wasnych

oraz,

inwestycji

podobnie

jak

ze
w

przypadku konsumpcji, ksztatowanie si stp


procentowych na ich obecnym, niskim poziomie
(co wynika z przyjtego w projekcji zaoenia o
staej stopie referencyjnej NBP). Wysoki, jak na t
faz cyklu koniunkturalnego, biecy poziom
wykorzystania

zdolnoci

produkcyjnych

powinien skania przedsibiorstwa do dalszego


wzrostu nakadw na rodki trwae, chocia skal
tego wzrostu ogranicza moe umiarkowany
popyt zewntrzny.
Uwzgldniajc

uwarunkowania

zewntrzne

jedynie w umiarkowanym stopniu wspierajce


krajowy wzrost gospodarczy, luka popytowa
pozostanie do koca horyzontu projekcji na

55

Raport o inflacji listopad 2015 r.


ujemnym, cho bliskim zera poziomie. Takie
ksztatowanie

si

syntetyczn

luki

miar

popytowej,

presji

bdcej

popytowej

gospodarce, sygnalizuje, e koniunktura krajowa


w mniejszym stopniu ni w poprzednich latach
przyczynia si bdzie do spadku stopy inflacji.
Na nasilenie tendencji deflacyjnych w polskiej
gospodarce w biecym roku wpyw miay nie
tylko uwarunkowania popytowe, ale i to w
duo wikszym stopniu czynniki o charakterze
podaowym:

silne

obnienie

si

cen

ropy

naftowej oraz wysoka poda produktw rolnych.


Wyrazem tych uwarunkowa jest utrzymujca si
niska

presja

kosztowa

odzwierciedlona
krajowych

cen

spadku

gospodarce,

cen

producenta

umiarkowanym

wzrocie

importu
(PPI)

oraz

jednostkowych

kosztw pracy.
W

horyzoncie

projekcji

wpyw

czynnikw

obniajcych inflacj bdzie wygasa, co wpynie


na stopniowy wzrost dynamiki cen wszystkich
gwnych komponentw koszyka dbr i usug
konsumpcyjnych (inflacji bazowej, cen ywnoci,
cen energii). Inflacja CPI do koca horyzontu
projekcji ksztatowa si bdzie jednak poniej
celu

inflacyjnego

NBP,

oczekiwana

umiarkowana

koniunktury

kraju

na

co

wskazuje

skala

poprawy

strefie

euro

oraz

prognozowane niskie ceny surowcw na rynkach


wiatowych.
W najwikszym stopniu niepewno biecej
projekcji determinowana jest przez moliwo
innego, ni w scenariuszu centralnym, rozwoju
sytuacji makroekonomicznej w otoczeniu polskiej
gospodarki. Gwnym czynnikiem ryzyka jest
obecnie moliwo gbszego spowolnienie w
gospodarkach

wschodzcych,

tym

szczeglnoci w Chinach. Materializacja tych


ryzyk miaaby due znaczenie dla koniunktury
krajowej, w sytuacji gdyby przyczynia si do
osabienia wzrostu w gospodarce niemieckiej

56

4 Projekcja inflacji i PKB


kierujcej du cz eksportu do Chin.
Z

drugiej

strony

nie

mona

wykluczy

mocniejszego wzgldem obecnych oczekiwa


oddziaywania

na

gospodark

strefy

euro

prowadzonego przez EBC skupu obligacji oraz


realizacji

Planu

Europejskiej.

Inwestycyjnego
takim

Komisji

scenariuszu

popyt

inwestycyjny w wikszym ni obecnie stopniu


mgby wspomaga wzrost gospodarczy w strefie
euro,

co

pozwolioby

szybciej

wej

tej

gospodarce w faz oywienia.


Ocenia si, e biorc pod uwag tak negatywny,
jak i pozytywny scenariusz rozwoju sytuacji w
otoczeniu polskiej gospodarki, bilans czynnikw
ryzyka zarwno dla dynamiki PKB, jak i dla
inflacji CPI jest zrwnowaony, co znajduje
odzwierciedlenie
wachlarzowego

w
dla

symetrii
obu

wykresu

wymienionych

zmiennych (Wykres 4.1, Wykres 4.2).

4.2

Otoczenie zewntrzne

Gwnym czynnikiem determinujcym ksztat


biecej projekcji jest powolne tempo oywienia
w gospodarce wiatowej i towarzyszce mu
niskie ceny surowcw, w szczeglnoci ropy
naftowej,

ograniczajce

presj

inflacyjn

na

wiecie.
Niska dynamika cen ropy wynika z korzystnych
uwarunkowa

podaowych

na

rynku

tego

surowca, jak rwnie sabego popytu, zwaszcza


z krajw rozwijajcych si. Szczeglne znaczenie
dla ksztatowania si relacji popytu do poday
ma

polityka

krajw

zrzeszonych

OPEC

nakierowana na utrzymanie staego udziau w


wiatowej produkcji ropy naftowej, prowadzca
do wzrostu poziomu wydobycia w tych krajach.
W krajach nienalecych do OPEC produkcja
ropy naftowej wzrastaa w ostatnim okresie na
skutek realizowania inwestycji wydobywczych

57

Raport o inflacji listopad 2015 r.


rozpocztych w poprzednich latach (cho proces
ten ulegnie prawdopodobnie zahamowaniu ze
wzgldu na spadek cen tego surowca). W

Wykres 4.3 Indeksy cen surowcw rolnych (w EUR, 2011=1) i


energetycznych (w USD, 2011=1) na rynkach wiatowych

konsekwencji, wiatowe zapasy ropy naftowej

1,4

znajduj si na historycznie wysokim poziomie i


w najbliszych kwartaach bd nadal rosy.
Dodatkowym
przyszego

czynnikiem,

roku

ktry

oddziaywa

moe

1,4

Rolne

Energetyczne

1,2

1,2

1,0

1,0

0,8

0,8

0,6

0,6

od

kierunku

dalszego wzrostu poday ropy naftowej, jest


zawarte w lipcu br.
picioma

porozumienie midzy

staymi

czonkami

Rady

Bezpieczestwa ONZ i Niemcami a Iranem.


Porozumienie to otwiera drog do zawieszenia
sankcji na eksport ropy naftowej przez Iran.
Niskie ceny ropy ograniczaj dynamik wzrostu
cen

pozostaych

surowcw

0,4
08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

0,4
17q1 17q4

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.

energetycznych,

bdcych w duym stopniu substytutami w

Wykres 4.4 Inflacja za granic* (r/r, %)

produkcji

4,5

surowcw

4,0

4,0

energetycznych na rynkach wiatowych bd si

3,5

3,5

utrzymywa na niskim, niszym od przyjtego w

3,0

3,0

poprzedniej rundzie prognostycznej, poziomie

2,5

2,5

(Wykres 4.3).

2,0

2,0

1,5

1,5

1,0

1,0

nieznacznie niszym od oczekiwa z poprzedniej

0,5

0,5

rundy prognostycznej, ksztatuj si rwnie ceny

0,0
08q1

surowcw

rdo: Dane Bloomberg, Eurostat, obliczenia NBP.

energii.

najbliszych

konsekwencji,

latach

warunkach

ceny

sabego

popytu

krajach

rozwijajcych si, na relatywnie niskim poziomie,

rolnych

na

rynkach

wiatowych

(Wykres 4.3). Niski poziom cen surowcw


wynika rwnie z uwarunkowa podaowych, w
szczeglnoci wysokich zbiorw zb, w tym

4,5
Strefa euro

09q1

10q1

Niemcy

11q1

USA

12q1

13q1

Wlk. Brytania

14q1

15q1

16q1

0,0
17q1 17q4

*/ Wskaniki inflacji za granic mierzone s deflatorem wartoci dodanej.

Wykres 4.5 PKB za granic (r/r, %)


8

Strefa euro

Niemcy

USA

Wlk. Brytania

pszenicy, co miao miejsce za spraw korzystnych

warunkw agrometeorologicznych w wikszoci

regionw wiata, oraz utrzymujcej si wysokiej

Istotnym zaoeniem obecnej projekcji, obok

-2

-2

stabilizacji

-4

-4

-6

-6

poday wieprzowiny na rynku europejskim.

rolnych

cen

na

surowcw

niskim

energetycznych

poziomie,

jest

jedynie

umiarkowana skala poprawy koniunktury w


strefie euro (Wykres 4.5). O ile perspektywy
wzrostu

spoycia

gospodarce

58

indywidualnego

ksztatuj

si

tej

korzystnie,

to

-8
08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

rdo: Dane Bloomberg, Eurostat, obliczenia NBP.

-8
17q1 17q4

4 Projekcja inflacji i PKB


uwarunkowania
pozostaj
popytu
dalsza

dla

mniej

prognozy

inwestycji

optymistyczne.

Wzrostowi

konsumpcyjnego
poprawa

powinna

sytuacji

na

sprzyja

rynku

pracy

wpywajca korzystnie na nastroje konsumentw.


W

kierunku

oddziaywa

wzrostu

konsumpcji

rwnie

niska

powinna

inflacja,

szczeglnoci niski i stosunkowo stabilny poziom


cen

energii,

zwikszajcy

si

nabywcz

gospodarstw domowych. Pozytywnie na spoycie


indywidualne

wpywa

moe

rwnie

obserwowany od kilku miesicy wzrost kredytu


konsumpcyjnego.

Ograniczone

wci

tempo

wzrostu inwestycji w strefie euro zwizane jest


natomiast

wykorzystania
kontynuacj

relatywnie

niskim

zdolnoci
procesu

poziomem

produkcyjnych,
odduania

si

przedsibiorstw oraz utrzymujcymi si, mimo


stopniowej

poprawy

tym

zakresie,

trudnociami duej czci przedsibiorstw w


dostpie

do

finansowania rynkowego.

Przy

Wykres 4.6 Kurs EUR/USD


1,6

1,6

1,5

1,5

1,4

1,4

1,3

1,3

1,2

1,2

1,1

1,1

akomodacyjnej polityce pieninej i stopniowo


rosncym

popycie

konsumpcyjnym

oraz

poprawiajcej si zyskownoci przedsibiorstw,


nastpowa bdzie jednak stopniowa odbudowa
poziomu inwestycji. Wzrost gospodarczy krajw
strefy euro wspomaga wdraany przez EBC
program luzowania ilociowego przyczyniajcy
si do deprecjacji kursu euro zwikszajcej
konkurencyjno cenow eksportu oraz spadku
kosztw obsugi dugu publicznego krajw strefy

1,0
08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

1,0
17q1 17q4

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.

(Wykres 4.6).
Mimo e zrewidowane dane za ostatnie kwartay
wskazuj na nieco wiksz skal oywienia
gospodarki strefy euro, to w porwnaniu do
zaoe

poprzedniej

rundy

prognostycznej

perspektywy wzrostu gospodarczego strefy w


rednim i duszym horyzoncie projekcji nie
ulegy zmianie. Z jednej strony wzrostowi
gospodarek europejskich bd sprzyja nisze
ceny ropy naftowej, zwikszajce realne dochody
gospodarstw domowych, a take obniajce

59

Raport o inflacji listopad 2015 r.


koszty funkcjonowania firm i przyczyniajce si
do poprawy relacji cen eksportu do cen importu
(terms of trade). Z drugiej strony, oywienie
gospodarcze w strefie euro bdzie ograniczane
przez pogorszenie si, wzgldem oczekiwa z
poprzedniej rundy prognostycznej, perspektyw
wzrostu w gospodarkach wschodzcych.
Na tle oczekiwa dotyczcych ksztatowania si
koniunktury

strefie

euro,

korzystniej

prezentuj si perspektywy wzrostu w Stanach


Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii (Wykres 4.5).
Gwnym rdem wzrostu gospodarczego w
tych

gospodarkach

indywidualne,

pozostanie

ktremu

spoycie

sprzyja

bd

obserwowane obecnie korzystne tendencje na


rynku pracy. W Stanach Zjednoczonych, pomimo
pewnego

spowolnienia

ostatnich

dwch

miesicach, nadal nastpowa bowiem wyrany


wzrost

zatrudnienia,

stopa

bezrobocia

uksztatowaa si na najniszym od siedmiu lat


poziomie.
Niskie ceny surowcw energetycznych obniaj
inflacj w gospodarkach bdcych gwnymi
partnerami handlowymi Polski (Wykres 4.4).
Spadek inflacji dokonuje si przede wszystkim
poprzez

bezporedni

wpyw

niskich

cen

Wykres 4.7 Stopa procentowa za granic (%)


7

7
Strefa euro

USA

Wlk. Brytania

kosztw produkcji, co przekada si na spadek

cen pozostaych komponentw koszyka towarw

i usug konsumpcyjnych. Lepsza koniunktura w

gospodarce amerykaskiej i brytyjskiej wpynie

surowcw na ceny energii dla gospodarstw


domowych.

Nisze

ceny

surowcw

energetycznych wpywaj rwnie na obnienie

jednak na wyszy ni w strefie euro poziom


cieki inflacji oraz, jak wskazuj oczekiwania
rynkowe,

prawdopodobnie

wczeniejsze

rozpoczcie cyklu podwyek stp procentowych


w tych krajach ni w strefie euro (Wykres 4.7).

60

-1
08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

rdo: Dane Bloomberg, obliczenia NBP.

15q1

16q1

-1
17q1 17q4

4 Projekcja inflacji i PKB

4.3

Gospodarka polska w latach 2015-

Wykres 4.8 Wzrost gospodarczy


7

2017

7
PKB (kw/kw) (%)

PKB (r/r) (%)

Tempo wzrostu PKB w Polsce bdzie ksztatowa

si w horyzoncie projekcji na stabilnym poziomie

i w latach 2015-2017 wyniesie rednio 3,4%

Waniejsze dla utrzymania dynamiki PKB bd

natomiast: kontynuacja korzystnych trendw na

-1

(Wykres 4.8). Krajowy wzrost gospodarczy tylko


w ograniczonym stopniu bazowa bdzie na
umiarkowanym

oywieniu

strefie

euro.

rynku pracy, historycznie niski poziom stp


procentowych

oraz

niskie

ceny

08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

17q1 17q4

-1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

surowcw

energetycznych. Czynniki te prowadzi bd do


rosncych

wydatkw

konsumpcyjnych

inwestycyjnych krajowego sektora prywatnego,

Wykres 4.9 Wzrost PKB (r/r, %) dekompozycja


7

Spoycie ogem
Przyrost zapasw
PKB

Nakady na rodki trwae


Eksport netto

ktre stanowi bd gwne skadowe wzrostu

gospodarczego w horyzoncie projekcji.

duym stopniu wynika z wpywu czynnikw o

charakterze podaowym silnego obnienia si

-1

-1

cen

-2

-2

Inflacja CPI pozostanie w krtkim horyzoncie


projekcji ujemna (Wykres 4.10). Spadek cen w

ropy

naftowej

oraz

wysokiej

produktw

rolnych.

Dodatkowo

poday

jednak

kierunku niskiej inflacji oddziauje niska presja


popytowa

(ktrej

miar

jest

ujemna

luka

-3

14q1

15q1

16q1

17q1

17q4

-3

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

popytowa) oraz niska presja kosztowa w kraju i


za granic, odzwierciedlona w spadku cen
importu, dugotrwaym spadku krajowych cen

Wykres 4.10 Inflacja CPI (r/r, %) dekompozycja


2,5

2,5
Inflacja bazowa

Ceny ywnoci

Ceny energii

Inflacja CPI

2,0

2,0

1,5

1,5

projekcji wpyw tych czynnikw na inflacj

1,0

1,0

bdzie stopniowo wygasa, pozostanie ona jednak

0,5

0,5

do koca 2017 r. poniej celu inflacyjnego NBP.

0,0

0,0

-0,5

-0,5

-1,0

-1,0

-1,5

-1,5

producenta (PPI) oraz umiarkowanym wzrocie


jednostkowych kosztw pracy. W horyzoncie

Popyt krajowy
Tempo wzrostu popytu konsumpcyjnego od
pocztku 2014 r. byo stosunkowo stabilne,
utrzymujc si w przedziale 3,0%-3,2% r/r. Silny

-2,0

14q1

15q1

16q1

17q1

17q4

-2,0

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

spadek stopy inflacji w tym okresie gospodarstwa

61

Raport o inflacji listopad 2015 r.


domowe wykorzystay

na odbudow stopy

oszczdnoci dobrowolnych (przy rwnoczesnym


spadku stopy oszczdnoci przymusowych w
wyniku zmian w systemie emerytalnym), ktra
znajduje si obecnie na poziomie obserwowanym
w latach 2004-2006. W horyzoncie projekcji
oczekiwane
wzrostu

jest

utrzymanie

spoycia

si

gospodarstw

stabilnego
domowych

(Wykres 4.11), czemu sprzyja bd pozytywne

Wykres 4.11 Spoycie indywidualne i zbiorowe.


12

12
Spoycie indywidualne (r/r) (%)

10

10

Spoycie zbiorowe (r/r) (%)

tendencje na rynku pracy dalszy spadek stopy

bezrobocia

tym

spodziewana jest kontynuacja poprawy nastrojw

konsumpcyjnych

badania ankietowe GUS

konsumentw wskazuj na sabnce obawy przed

-2

-2

wzrostem bezrobocia oraz popraw oczekiwa

-4

-4

dotyczcych ich przyszej sytuacji finansowej 45.

-6

-6

Gospodarstwa domowe mog zatem w wikszym

-8
08q1

dynamiki

stopniu

prognozowane

wynagrodze.

finansowa

przyspieszenie

lad

wydatki

za

konsumpcyjne

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

-8
17q1 17q4

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

kredytem, co uatwia bd dodatkowo niskie


stopy

procentowe

obniajc

koszt

nowo

zacignitych, jak i dotychczasowych zobowiza


gospodarstw domowych.
Szybki wzrost nakadw brutto na rodki trwae
przedsibiorstw w 2014 r. i I po. 2015 r.

Wykres 4.12 Nakady brutto na rodki trwae (r/r, %)


dekompozycja
12

oraz

wysoki,

koniunkturalnego,

jak

na

poziom

faz

cyklu

wykorzystania

zdolnoci produkcyjnych. W horyzoncie projekcji

12

Nakady brutto na r. trwae mieszkaniowe

wspierany by przez niskie stopy procentowe

Nakady brutto na r. trwae publiczne


Nakady brutto na r. trwae przedsibiorstw

10

10

Nakady brutto na r. trwae

wzrost inwestycji utrzyma si na wysokim,


przewyszajcym

dynamik

PKB,

poziomie

(rednio 7,4%, Wykres 4.12). Scenariusz taki


potwierdza poprawa prognoz formuowanych
przez przedsibiorcw dotyczcych zarwno
liczby, jak i skali przyszych inwestycji46. Barier
dla akcji inwestycyjnej nie bd problemy z jej

-2

14q1

15q1

16q1

17q1

17q4

-2

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

finansowaniem. Z jednej strony oczekiwane jest


utrzymanie

si

dobrej

sytuacji

finansowej

przedsibiorstw, pozwalajcej na pokrywanie


45

Koniunktura konsumencka wrzesie 2015 r., GUS.

Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz prognoz
koniunktury na IV kw. 2015 r., NBP.
46

62

4 Projekcja inflacji i PKB


wydatkw

inwestycyjnych

ze

rodkw

wasnych47. Sytuacj finansow firm wspiera


bd

nadal

niskie

energetycznych,

ktre

funkcjonowania
utrzyma

ceny

surowcw

obniaj

przedsibiorstw,

stosunkowo

koszty
pozwalajc

wysok

opacalno

produkcji. Z drugiej strony w dalszym cigu


pozytywnie

oddziaywa

korzystnie

na

koszt

bd,

kredytu,

wpywajce
niskie

stopy

procentowe, ktre zgodnie z przyjmowanym w


kadej

rundzie

pozostaj

na

prognostycznej

zaoeniem

niezmienionym

poziomie.

Czynnikiem ograniczajcym dynamik nakadw


brutto na rodki trwae w horyzoncie projekcji
mog by natomiast umiarkowane oczekiwania
dotyczce popytu. Potwierdzaj to deklaracje
przedsibiorcw, ktrzy swoje prognozy popytu
formuuj na relatywnie niskim poziomie48.
Po ponad rocznym okresie spadkw od II po.
2014 r. inwestycje mieszkaniowe ponownie rosn
w relatywnie szybkim tempie. W kolejnych
kwartaach

oczekiwane

pozytywnych

tendencji

jest
w

utrzymanie
tym

sektorze

wspierane dalsz popraw sytuacji na rynku


pracy. Poprawa ta wpywa korzystnie na nastroje
konsumentw i, co za tym idzie, zwiksza ich
skonno

do

zacigania

dugoterminowych

zobowiza. Dodatkowo, w caym horyzoncie


projekcji pozytywnie na inwestycje mieszkaniowe
oddziaywa

bdzie

niski

poziom

stp

procentowych. Przekada si on zarwno na


zwikszenie zdolnoci kredytowej gospodarstw
domowych, jak rwnie obnia relacj kosztw
obsugi kredytu do czynszu najmu. Inwestycje
mieszkaniowe
program

wspomaga

Mieszkanie

dla

rwnie

rzdowy

Modych,

czego

dowodem jest wysoki odsetek wykorzystania


rodkw z tegorocznego limitu przewidzianego
w budecie na ten cel. W przeciwnym kierunku
47

Sytuacja finansowa sektora przedsibiorstw w II kw. 2015 r., NBP.

Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz prognoz
koniunktury na IV kw. 2015 r., NBP.
48

63

Raport o inflacji listopad 2015 r.


oddziaywa

bdzie

kryteriw

natomiast

zaostrzenie

przyznawania

mieszkaniowych

wraz

kredytw

wprowadzon

ubiegym roku nowelizacj Rekomendacji S.


W 2016 r. oczekiwane jest obnienie realnej
dynamiki spoycia zbiorowego. Przemawia za
tym

ksztat

projektu

Ustawy

budetowej

na 2016 r., ktry przewiduje niskie tempo wzrostu


wydatkw biecych jednostek budetowych
oraz brak podwyek wynagrodze nauczycieli i
wykadowcw akademickich. Poniewa na razie
brak jest szczegowych informacji na temat
ewentualnego

kontynuowania

dziaa

zmierzajcych do ograniczenia wydatkw sektora


finansw publicznych po 2016 r., w duszym
horyzoncie projekcji oczekiwane jest niewielkie
przyspieszenie

tempa

wzrostu

spoycia

zbiorowego.
Ksztatowanie

Wykres 4.13 Wydatki finansowane ze rodkw unijnych (w mld


z) dekompozycja

si

wydatkw

inwestycyjnych

90

sektora publicznego jest z kolei powizane z


absorpcj funduszy kapitaowych UE. W 2016 r.
nastpi zakoczenie absorpcji rodkw unijnych z
perspektywy
dowiadczenia
rodkw

2007-2013,
wskazuj,
perspektywy

dotychczasowe

wykorzystanie

2014-2020

bdzie

Wydatki kapitaowe SFP


Wydatki biece SFP
Program Rozwoju Obsz.Wiejskich
Transfery unijne

Wsplna Polityka Rolna


Pozostae, gwnie przedsib.
Rozwj kapitau ludzkiego

90

60

60

30

30

nastpowao stopniowo (Wykres 4.13). Dotyczy to


w

szczeglnoci

realizowanych

programw

przez

jednostki

regionalnych,
samorzdu

terytorialnego oraz inwestycji kolejowych. Ich


spadek w 2016 r. bdzie jednak rekompensowany
wysz dynamika inwestycji budetu pastwa
oraz Krajowego Funduszu Drogowego.
Nierwnowaga zewntrzna
Od pocztku 2014 r., z wyjtkiem I kw. 2015 r.,
obserwowany jest ujemny wkad eksportu netto
do wzrostu. Z jednej strony wynika on z
relatywnie wysokich dynamik popytu krajowego
przekadajcych si na szybkie tempo wzrostu
importu. Z drugiej strony, by efektem wpywu
kryzysu ukraisko-rosyjskiego oraz spowolnienia

64

2013

2014

rdo: Obliczenia NBP.

2015

2016

2017

4 Projekcja inflacji i PKB


w strefie euro na obnienie dynamiki polskiego
eksportu (Wykres 4.14). W horyzoncie projekcji
oczekuje si, e dynamika eksportu pozostanie na
poziomie zblionym do 2014 r. Wynika to z

Wykres 4.14 Handel zagraniczny

utrzymania si popytu pyncego z gospodarek

30

europejskich, bdcych obecnie w fazie oywienia

25

gospodarczego, pomimo spowolnienia wzrostu w

20

gospodarkach wschodzcych (m.in. w Chinach,

15

Rosji i Brazylii), ktrych udzia w obrotach

10

-5

-1

-10

-2

-15

-3

handlu

zagranicznego

Polski

zarwno

bezporedni jak i poredni jest nadal relatywnie


niewielki.

Umiarkowany

potwierdzaj

wzrost

eksportu

rwnie

przedsibiorcw,

ktrzy

konkurencyjnoci

cenowej

deklaracje

pomimo
oraz

wysokiej

-20

opacalnoci

eksportu, ostronie formuuj swoje prognozy

Wkad eksportu netto (pkt.proc., prawa o)


Eksport (r/r) (%)
Import (r/r) (%)

08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

17q1 17q4

-4

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

dotyczce nowych umw eksportowych49. Z


drugiej strony, ze wzgldu na oczekiwany wzrost
tych komponentw popytu krajowego w polskiej
gospodarce,

ktre

importochonnoci,

cechuj
w

si

horyzoncie

du
projekcji

oczekiwa mona relatywnie silnego wzrostu


importu. W konsekwencji, wkad eksportu netto
do

wzrostu

pozostanie

czynnikiem
Wykres 4.15 Ceny eksportu i importu

ograniczajcym dynamik PKB.

20

1,10
Terms of trade (prawa o)

Pomimo ujemnego wkadu eksportu netto do


wzrostu saldo rachunku biecego i kapitaowego

Ceny importu (r/r) (%)

Ceny eksportu (r/r) (%)

16

1,05

12

1,00

0,95

0,90

0,85

-4

0,80

w okresie od III kw. 2014 r. do II kw. 2015 r.


uksztatowao

si

na

historycznie

wysokim

poziomie +1,9% PKB. Przyczynia si do tego


poprawa relacji cen w handlu zagranicznym
(Wykres 4.15) wynikajca w duym stopniu ze
spadku

cen

surowcw

energetycznych.

horyzoncie projekcji saldo rachunku biecego i


kapitaowego obniy si do -0,6% PKB w 2017 r.

-8

08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

17q1 17q4

0,75

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

Na spadek salda skada si bdzie ujemny wkad


eksportu netto do wzrostu oraz obnienie si
salda

dochodw

kapitaowego
rozliczania

wtrnych

powizane

perspektywy

rachunku

zakoczeniem
finansowej

Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz prognoz
koniunktury na IV kw. 2015 r., NBP.
49

65

Raport o inflacji listopad 2015 r.


UE 2007-201350.
Produkt potencjalny
Tempo

wzrostu

produktu

potencjalnego

horyzoncie projekcji stopniowo przyspiesza. Do


koca 2017 r. ksztatowa si ono bdzie jednak
na poziomie niszym od wieloletniej redniej,
poniej

ktrej

obniyo

si

nastpstwie
Wykres 4.16 Produkt potencjalny (r/r, %) dekompozycja

wiatowego kryzysu finansowego.

5
Ludno

Na wzrost dynamiki produktu potencjalnego w


horyzoncie projekcji korzystnie wpywa bdzie
przyspieszenie wzrostu kapitau produkcyjnego
przedsibiorstw,
oddziaujcymi

co
z

zwizane
pewnym

jest

Rynek pracy

Kapita

TFP

Produkt potencjalny

z,

opnieniem,

relatywnie wysokimi wydatkami inwestycyjnymi


sektora prywatnego poniesionymi w latach 20142015 (Wykres 4.16).
Tempo

wzrostu

potencjau

produkcyjnego

gospodarki wspiera bdzie rwnie kontynuacja


rozpocztego

umiarkowanego

trendu

obecnie

dynamiki

II

-1

14q1

15q1

16q1

17q1

17q4

-1

rdo: Obliczenia NBP.

poowie 2013 r.,

wzrostowego

cakowitej

niskiej

wydajnoci

czynnikw produkcji (TFP) (proces konwergencji


realnej). Dynamika TFP do koca horyzontu
projekcji nie powrci jednak do poziomu sprzed
wiatowego kryzysu finansowego.
Pozytywnie na dynamik produktu potencjalnego
przekada si bd take obserwowane od
2013

r.

tendencje

odzwierciedlone

na

rynku

obniajcej

si

pracy,
stopie

bezrobocia rwnowagi (NAWRU, Wykres 4.19).


Korzystnie na dugookresowy poziom poday
pracy wpywa osabienie zjawiska histerezy, wraz
z

systematycznym

bezrobocia.
rwnowagi

obnianiem

Spadkowi

stopy

si

stopy

bezrobocia

w horyzoncie projekcji sprzyja

bdzie take relatywnie wysoka elastyczno


Patnoci za zrealizowane projekty w ramach rodkw unijnych s przesunite w czasie wzgldem momentu pozyskania
finansowania, przedstawionego na Wykresie 4.13. W zwizku z zakoczeniem rozliczania perspektywy finansowej UE 2007-2013,
oczekiwany jest spadek poziomu transferw UE w 2016 r. (Wykres 4.13), jednak obnienie poziomu patnoci, wpywajce na
bilans patniczy, nastpi w 2017 r.
50

66

4 Projekcja inflacji i PKB


krajowego rynku pracy. W Polsce, w porwnaniu
z innymi krajami Unii Europejskiej, czciej
stosowan form zatrudnienia s umowy na czas
okrelony i zwaszcza w sektorze usug
umowy cywilno-prawne51. Rzadziej jest przy tym
stosowany mechanizm indeksacji wynagrodze,
co uatwia dostosowanie pac do warunkw
rynkowych52.
Stopa

aktywnoci

zawodowej,

po

spadku

w IV kw. 2014 r. i I po. br., w kolejnych


kwartaach ronie jedynie nieznacznie i jej wpyw
na wzrost produktu potencjalnego jest bliski
neutralnemu

Ograniczenie

aktywnoci

na

przeomie 2014 i 2015 roku dotyczyo gwnie


osb w wieku przedemerytalnym53 i ocenia si, e
miao ono charakter przejciowy w horyzoncie
projekcji nastpuje wzrost aktywnoci osb w tej
grupie wiekowej. W duej czci jest to skutek
reformy systemu emerytalnego, w wyniku ktrej
od pocztku 2013 r. systematycznie podwyszany
jest wiek emerytalny. Pomimo tych pozytywnych
tendencji, stopa aktywnoci dla caej zbiorowoci
ronie w niewielkim stopniu ze wzgldu na
negatywny wpyw zmiany struktury wiekowej
ludnoci, polegajcej na wzrocie udziau osb w
wieku poprodukcyjnym.
W horyzoncie projekcji negatywnie na poziom
wzrostu produktu potencjalnego wpywa bdzie
kontynuacja

tendencji

demograficznych

obserwowanych w Polsce, w tym zwizanych ze


zjawiskiem

emigracji,

odzwierciedlonych

spadku liczby ludnoci (Wykres 4.16).


Luka popytowa
Poczwszy od II po. 2013 r., ujemna luka
popytowa zacza si zawa, co wynika z
wejcia gospodarki polskiej w okres oywienia
przy

relatywnie

niskim

wzrocie

produktu

51

Badanie ankietowe rynku pracy. Raport 2013, NBP oraz Badanie ankietowe rynku pracy. Raport 2014, NBP.

52

Badanie ankietowe rynku pracy. Raport 2012, NBP.

53

Wedug metodologii BAEL kobiety w wieku 45-59 i mczyni w wieku 45-64 lat.

67

Raport o inflacji listopad 2015 r.


potencjalnego (Wykres 4.17). W kolejnych latach
luka popytowa

utrzymywa

si

bdzie

na

nieznacznie ujemnym poziomie. Stanowi to efekt


z jednej strony stabilizacji dynamiki PKB w
horyzoncie

projekcji,

Wykres 4.17 Luka popytowa

drugiej

natomiast

wzrostu

produktu

potencjalnego do poziomu zblionego do tempa

wzrostu PKB. Takie ksztatowanie si luki

popytowej, bdcej syntetyczn miar presji

popytowej

-1

-1

-2

-2

przyspieszania

tempa

koniunktura

gospodarce,

sygnalizuje,

mniejszym

stopniu

ni

poprzednich latach przyczynia si bdzie do


spadku stopy inflacji. Jednak ze wzgldu na
inercj

dostosowa

reaguje

cenowych,

opnieniem

na

inflacja

CPI

wielko

luki

popytowej, wobec czego niska presja popytowa

-3

Luka popytowa (% potencjalnego PKB)


PKB (r/r) (%)
Produkt potencjalny (r/r) (%)

08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

17q1 17q4

-3

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

pozostanie czynnikiem utrzymujcym dynamik


cen konsumenta poniej celu inflacyjnego w
caym horyzoncie projekcji.
Rynek pracy
Niemal w caym horyzoncie projekcji dynamika
liczby pracujcych bdzie zbliona do zera
(Wykres

4.18).

Niska

dynamika

liczby

Wykres 4.18 Zatrudnienie i aktywno na rynku pracy


6

57,0

Pracujcy (r/r) (%)


Stopa aktywnoci zawodowej (%, prawa o)

pracujcych wie si ze, sprzyjajcym wzrostowi

wydajnoci

pracy,

56,0

przyspieszeniem

tempa

oraz

55,5

kapitau produkcyjnego. W tym samym kierunku

55,0

oddziauj rwnie, wynikajce z historycznie

54,5

54,0

-1

53,5

prognozowanym
wzrostu

TFP

56,5

niskiej stopy bezrobocia, narastajce problemy z


dopasowaniem
kwalifikacji

wymaga

pracownikw,

pracodawcw
wyduajce

czas

potrzebny firmom na znalezienie pracownika i


bezrobotnym na znalezienie pracy54. Wobec
trudnoci

ze

zatrudnienia,

zwikszeniem

rosn

poziomu

bdzie

intensywno

wykorzystania zasobu pracy, na co wskazuje


zaobserwowany w ostatnich kwartaach wzrost
liczby

przepracowanych

zatrudnionych

godzin

pracownikw .
55

przez

Dane

54

Kwartalny raport o rynku pracy II kw. 2015 r., NBP.

55

Kwartalny raport o rynku pracy II kw. 2015 r., NBP.

68

ju

BAEL

-2
08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

14q1

15q1

16q1

53,0
17q1 17q4

4 Projekcja inflacji i PKB


wskazuj na przestrze dla tego wzrostu ze
wzgldu na niski obecnie stopnie wykorzystania
zasobu pracy odzwierciedlony w niszym od
preferowanego przez pracownikw faktycznie
przepracowanym czasie pracy56.
Wykres 4.19 Bezrobocie

Pomimo istotnego wyhamowania w II po. 2015 r.


tempa

wzrostu

pracujcych,

14

nastpnie

stabilizacji poziomu zatrudnienia w latach 20162017, w horyzoncie projekcji spada bdzie stopa

Luka na bezrobociu (pkt proc., prawa o)


Bezrobocie (%)
NAWRU (%)

12

10

-2

bezrobocia BAEL (Wykres 4.19). Spadek ten


wynika z obniania si liczby osb aktywnych
zawodowo, zwizanego z kontynuacj trendw
demograficznych obserwowanych w ostatnich
latach, tj. zmniejszania si liczebnoci rocznikw
wchodzcych na rynek pracy oraz migracji.
Spadek stopy

bezrobocia przyczyni si do

przyspieszenia

tempa

wzrostu

08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

17q1 17q4

-4

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

nominalnych

wynagrodze, ktre jednak do koca horyzontu


projekcji

pozostanie

na

relatywnie

niskim

poziomie, poniej wielkoci obserwowanych w

Wykres 4.20 Jednostkowe koszty pracy

okresie przed wybuchem wiatowego kryzysu

14

finansowego

pacow

12

bezrobocia

10

10

rwnowagi (Wykres 4.19), a take niska inflacja

CPI,

pacowych

zgaszanych przez pracownikw. Na scenariusz

umiarkowanego wzrostu pac wskazuje niski i

stabilny udzia przedsibiorstw deklarujcych

nasilanie si naciskw na wzrost wynagrodze w

-2

-2

ogranicza

(Wykres
bdzie

zmniejszajca

4.20).

spadek
skal

Presj
stopy

da

badaniach ankietowych NBP . W rezultacie,


57

dynamika jednostkowych kosztw pracy bdzie


w latach 2015-2017 stopniowo rosn, ale dopiero

-4
08q1

14

Pace (r/r) (%)


Wydajno pracy (r/r) (%)
ULC (r/r) (%)

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

14q1

12

15q1

16q1

-4
17q1 17q4

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

pod koniec horyzontu prognozy przekroczy


poziom 2,5% r/r.

56

Kwartalny raport o rynku pracy II kw. 2015 r., NBP.

Informacja o kondycji sektora przedsibiorstw ze szczeglnym uwzgldnieniem stanu koniunktury w III kw. 2015 r. oraz prognoz
koniunktury na IV kw. 2015 r., NBP.
57

69

Raport o inflacji listopad 2015 r.


Kurs walutowy
W III kw. br., wraz ze wzrostem awersji do
ryzyka na rynkach wschodzcych, zoty osabi
si, i wci utrzymuje si poniej poziomu
okrelonego

przez

czynniki

fundamentalne.

wiadczy o tym w szczeglnoci ksztatowanie


si

salda

rachunku

obrotw

biecych

kapitaowych na rekordowo wysokim poziomie.


Pomimo jego stopniowego obnienia w kolejnych
kwartaach, w caym horyzoncie projekcji saldo to
bdzie wysze ni rednia wieloletnia dla tej
kategorii, co przyczynia si bdzie do stopniowej
aprecjacji

krajowej

kierunku

waluty.

oddziaywa

kontynuacja

procesu

W tym samym
bdzie

realnej

rwnie

konwergencji

polskiej gospodarki, odzwierciedlona w wyszym


wzrocie krajowego produktu potencjalnego w
porwnaniu z dynamik potencjau gwnych
partnerw handlowych Polski. W horyzoncie
projekcji na kurs zotego wpywa te bdzie
napyw pocztkowo zwikszony, nastpnie
prawdopodobnie
portfelowych
z

wygasajcy
do

Polski,

inwestycji
powizany

prowadzonym przez EBC od marca br.

programem luzowania ilociowego (QE).


Komponenty inflacji CPI
Inflacja bazowa w horyzoncie projekcji stopniowo

Wykres 4.21 Inflacja CPI i bazowa

ronie, osigajc w kocu 2017 r. poziom 1,7% r/r

(Wykres 4.21). Z jednej strony czynnikiem

ograniczajcym wzrost cen w gospodarce jest

niska

-1

-1

presja

popytowa,

nieznacznie

popytowej w

odzwierciedlona

ujemnym

poziomie

luki

niskim poziomie sprzyja brak presji kosztowej. Po


w

latach

2013-2014,

oraz

prawdopodobnie w 2015 r. na co wskazuj dane


z I po. br. w horyzoncie projekcji oczekuje si
tylko

nieznacznego

wzrostu

cen

importu.

Przemawia za tym prognozowany niski poziom


inflacji w strefie euro oraz zaoony w projekcji

70

Inflacja bazowa (%)

najbliszych latach. Z drugiej

strony, ksztatowaniu si inflacji bazowej na


spadkach

6
Inflacja CPI (%)

-2
08q1

09q1

10q1

11q1

12q1

13q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

14q1

15q1

16q1

-2
17q1 17q4

4 Projekcja inflacji i PKB


umiarkowany trend aprecjacyjny zotego. Niska
presja kosztowa odzwierciedlona jest take w
utrzymujcej si od przeszo dwch lat ujemnej
dynamice indeksu cen produkcji sprzedanej
przemysu oraz wolno rosncych jednostkowych
kosztach pracy (Wykres 4.20). W 2017 r. w
kierunku ograniczenia wzrostu inflacji bazowej
oddziaywa bdzie take powrt do niszych
stawek VAT.
W 2015 r. najwikszy wpyw na utrzymywanie

Wykres 4.22 Inflacja cen ywnoci i energii

si inflacji CPI poniej zera maj ceny energii, w

12

szczeglnoci

prywatnych

10

10

rodkw transportu (Wykres 4.22). Ich obecny

poziom jest wynikiem bardzo silnego spadku cen

ropy naftowej obserwowanego na przeomie 2014

i 2015 roku, a nastpnie ich wzgldnej stabilizacji.

Ponadto na ceny energii wpywa obnika, od

wrzenia br., cen gazu ziemnego dla gospodarstw

-2

-2

domowych, stanowica reakcj na spadki cen

-4

-4

ceny

paliw

do

ropy naftowej na rynkach wiatowych58. W latach


2016-2017 inflacja cen energii wzronie, jednak
ksztatowa si bdzie na niskim poziomie,

-6
08q1

12

Inflacja cen ywnoci (%)

09q1

10q1

11q1

Inflacja cen energii (%)

12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

-6
17q1 17q4

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

istotnie poniej wieloletniej redniej. W kierunku


jej ograniczenia oddziaywa bd niskie ceny
surowcw

energetycznych

na

rynkach

wiatowych. Wzrost cen energii w 2017 r. bdzie


dodatkowo ograniczany przez zapowiedziane
obniki stawek VAT.
Na ujemn inflacj CPI w 2015 r. wpywa take
spadek cen ywnoci (Wykres 4.22). Wynika on z
wysokiej poday surowcw rolnych, bdcej
pochodn wyjtkowo korzystnych warunkw
meteorologicznych w Polsce i na wiecie w
sezonie gospodarczym 2014/2015. Poda na rynku
ywnoci zwiksza rwnie naoone od II po.
2014 r. embargo Rosji na import produktw
rolnych, w tym z Unii Europejskiej. Efekty te
czciowo kompensuje wystpujca w Europie w
okresie letnim br. susza, ktra przyczynia si do

Ceny gazu ziemnego importowanego z Rosji reaguj z opnieniem kilku kwartaw na zmiany cen ropy na rynkach
wiatowych (ceny gazu w kontraktach Gazpromu s powizane z cenami ropy naftowej).
58

71

Raport o inflacji listopad 2015 r.


zmniejszenia zbiorw warzyw i owocw. Wobec
przyjtego w projekcji zaoenia o przecitnych
warunkach

meteorologicznych

przyszym

sezonie gospodarczym, wpyw suszy na ceny


owocw i warzyw wyganie w II po. 2016 r. Przy
umiarkowanej

presji

popytowej

na

rynku

krajowym oraz niewielkim wzrocie indeksu cen


surowcw
(Wykres

rolnych
4.3),

na

rynkach

horyzoncie

wiatowych
projekcji

ograniczonym stopniu ronie rwnie inflacja cen


ywnoci w Polsce. Podobnie jak dla pozostaych
komponentw

inflacji

CPI,

cho

nieco

mniejszym stopniu, skala wzrostu cen ywnoci


bdzie dodatkowo ograniczana przez obnik
stawek VAT w ostatnim roku projekcji.

4.4

Bieca

projekcja

na

tle

poprzedniej
W

biecej

rundzie

prognostycznej,

Tabela 4.1 Projekcja listopadowa na tle lipcowej

porwnaniu z projekcj lipcow, cieka wzrostu

2015

2016

2017

PKB zostaa nieznacznie obniona w caym

PKB (r/r, %)

horyzoncie projekcji, natomiast prognoza inflacji

I 2015

3,4

3,3

3,5

CPI zostaa zrewidowana w d w 2016 r. (Tabela

VII 2015

3,6

3,4

3,6

4.1). Na obnienie dynamiki PKB wpyno

Inflacja CPI (r/r, %)

uwzgldnienie gorszych od oczekiwa biecych

XI 2015

-0,8

1,1

1,5

danych z polskiej gospodarki oraz korekta

VII 2015

-0,8

1,5

1,6

zaoe odnonie do cieki spoycia zbiorowego.


Rewizja prognozy inflacji cen konsumenta w
przyszym roku jest natomiast zwizana z
niszymi krajowymi cenami energii.
PKB
Informacje, ktre napyny po zakoczeniu prac
nad

projekcj

lipcow

przyczyniy

si

do

obnienia dynamiki PKB w caym horyzoncie


projekcji, przy czym skala korekt w tej rundzie
prognostycznej bya relatywnie niewielka.

Nisza dynamika PKB w krtkim horyzoncie

72

rdo: Obliczenia NBP.

4 Projekcja inflacji i PKB


projekcji

wynika

gwnie

uwzgldnienia

sabszego od oczekiwa odczytu tej kategorii


za II kw.

br.

oraz

makroekonomicznych z III kw.

danych
br.

majcych

charakter wskanikw rwnolegych dla krajowej


koniunktury. Wrd tych ostatnich, negatywnym
zaskoczeniem byy w szczeglnoci dane o
produkcji przemysowej i sprzeday detalicznej
oraz poziom indeksu PMI.
Szacunek GUS z 28 sierpnia br. wskaza nie tylko
na nisz o 0,3 pkt proc. dynamik PKB w II kw.
br. wzgldem oczekiwa z projekcji lipcowej, lecz
rwnie na nieco inn struktur wzrostu: nisz
konsumpcj indywidualn i inwestycje przy
wyszych zapasach i eksporcie netto. Odczyt
GUS stanowi zatem przesank dla podobnej
korekty struktury wzrostu take w kolejnych

Wykres 4.23 Projekcja listopadowa na tle lipcowej: dynamika


PKB (r/r, %)
8

8
90%

60%

30%

Lip 15

List 15

-1
12q1

13q1

14q1

15q1

16q1

17q1

-1
17q4

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

kwartaach projekcji.
Dodatkowym czynnikiem obniajcym wzrost
gospodarczy w Polsce w stosunku do rundy
lipcowej

jest zaoona

budetowej

na

dynamika

wydatkw

budetowych.

2016

w projekcie
rok

Korekta

relatywnie

biecych
ta,

ustawy
niska

jednostek

obniajc

za

spadek

dynamiki

PKB

Wolniejsze w horyzoncie projekcji tempo wzrostu


krajowego

wpynie

na

Eksport netto

PKB

Akumulacja brutto

0,4

0,4

0,2

0,2

0,0

0,0

-0,2

-0,2

sabszy kurs walutowy

poprawiajcy konkurencyjno cenow produkcji


krajowej.

Spoycie zbiorowe

obnienie

dynamiki importu. W tym samym kierunku


oddziaywa bdzie

0,6

Spoycie indywidualne

przyszym roku.

popytu

0,6

wzrost

spoycia zbiorowego, w najwikszym stopniu


odpowiada

Wykres 4.24 Dekompozycja zmiany projekcji tempa wzrostu


PKB midzy rund listopadow a lipcow (pkt proc.)59

konsekwencji,

wzrost

PKB

-0,4

2015

2016

2017

-0,4

rdo: Obliczenia NBP.

mniejszym stopniu ni w rundzie lipcowej,


ograniczany bdzie przez ujemny wkad eksportu
netto, agodzc negatywny wpyw pozostaych
korekt obniajcych krajowy popyt.

Dane przedstawione na wykresie mog si nieznacznie rni od rnicy wielkoci z Tabeli 4.1, ze wzgldu na zaokrglenie liczb
w tabelach do jednego miejsca po przecinku.
59

73

Raport o inflacji listopad 2015 r.


Prognozy

rozwoju

sytuacji

gospodarczej

gwnych partnerw handlowych Polski, mimo


nieznacznej rewizji danych historycznych, bd
zblione do przewidywa z poprzedniej rundy
prognostycznej. W konsekwencji wpyw zaoe
o koniunkturze za granic na perspektywy
krajowego wzrostu gospodarczego nie uleg
istotnej zmianie.
Inflacja
Informacje,

ktre

napyny

po

cut-off

date

projekcji lipcowej, wskazuj na zblion ocen


dynamiki cen konsumenta w latach 2015 i 2017, w
przyszym roku cieka inflacji CPI bdzie
natomiast ksztatowa si poniej oczekiwa z
poprzedniej

rundy

przyczyn

prognostycznej.

zmian

ksztatowania

Gwn
si

inflacji w 2016 r. jest obnienie si cen surowcw


energetycznych

na

rynkach

wiatowych

wpywajcych na poziom krajowych cen energii.


Spadek cen surowcw energetycznych obnia
bdzie krajowe ceny energii take w 2015 r., przy
czym korekta ta w najwikszym stopniu dotyczy
bdzie cen paliw, ktre najszybciej reaguj na
zmiany

notowa

surowcw

na

rynkach

wiatowych. Gbsze ni oczekiwano obnienie


cen energii w biecym roku w duej czci
zostanie

jednak

skompensowane

przez

wolniejszy spadek cen ywnoci, ktry jest


rezultatem wystpujcej w miesicach letnich w

Wykres 4.25 Projekcja listopadowa na tle lipcowej: inflacja CPI


(r/r, %)
6

6
90%

60%

30%

Lip 15

List 15

Cel inflacyjny

na zbiory warzyw i owocw, przekadajc si

znaczco na wzrost ich cen.

-1

-1

-2

-2

Polsce i czci krajw Europy suszy. Gorsze


warunki meteorologiczne negatywnie wpyny

W 2016 r. nisze ceny surowcw energetycznych


na rynkach wiatowych przyczyni si nie tylko
do rewizji w d prognozowanej cieki cen
paliw,

ale

take

innych

komponentw

krajowych cen energii. Spadek cen gazu ziemnego


oraz wgla kamiennego na rynkach wiatowych
przekada si bowiem bdzie, cho z pewnym

74

-3
12q1

13q1

14q1

15q1

rdo: Dane GUS, obliczenia NBP.

16q1

17q1

-3
17q4

4 Projekcja inflacji i PKB


opnieniem,

na

krajowe

ceny

energii

elektrycznej i gazu ziemnego. Wpyw niszych


cen surowcw jedynie w nieznacznym stopniu
niwelowany bdzie przez sabszy ni w rundzie
lipcowej kurs walutowy. Na wolniejszy wzrost
krajowych cen energii w 2016 r., obok tendencji
na globalnych rynkach surowcowych, wpywa
take

wprowadzone

zwolnienie

podatku

akcyzowego od energii elektrycznej w wybranych


sektorach. Zwolnienie to dotyczy bdzie w
szczeglnoci producentw wgla kamiennego i
koksu, co zmniejsza bdzie koszty produkcji
energii elektrycznej.
Jednoczenie

przyszym

zakadanym

powrotem

roku

do

wraz

przecitnych

warunkw agrometeorologicznych, wpyw suszy


na ceny owocw i warzyw, a wic i na inflacj cen
ywnoci zacznie wygasa.
Inflacja

bazowa

bdzie

si

ksztatowaa

horyzoncie projekcji na zblionym poziomie


wzgldem

oczekiwa

projekcji

lipcowej.

Midzy rundami prognostycznymi nie nastpia


bowiem

istotna

zmiana

ocenie

Wykres 4.26 Dekompozycja zmiany projekcji inflacji CPI midzy


rund listopadow a lipcow (pkt proc.)60
0,4

presji

popytowej, ktrej syntetyczn miara jest luka

0,4
Inflacja bazowa

Ceny ywnoci

Ceny energii

Inflacja CPI

0,2

0,2

0,0

0,0

-0,2

-0,2

-0,4

-0,4

popytowa. Wraz z obnieniem prognozy PKB


rwnie

oczekiwania

odnonie

do

wzrostu

produktu potencjalnego zostay zrewidowane w


d. Na niszy przebieg cieki potencjalnego
PKB

wpywa

obnienie

stopy

aktywnoci

zawodowej w horyzoncie projekcji, co wynika z


uwzgldnienia danych o spadku wspczynnika
aktywnoci zawodowej w II kw. br. Dodatkowo
na wolniejszy wzrost produktu potencjalnego

-0,6

2015

2016

2017

-0,6

rdo: Obliczenia NBP.

wskazuj mniejsze nakady inwestycyjne w 2015


r., ktre z opnieniem przekadaj si na
nisz

dynamik

kapitau

produkcyjnego.

Czynniki kosztowe determinujce ksztatowanie


si inflacji bazowej take w duym stopniu bd
si rwnoway. Z jednej strony za korekt

Dane przedstawione na wykresie mog si nieznacznie rni od rnicy wielkoci z Tabeli 4.1, ze wzgldu na zaokrglenie liczb
w tabelach do jednego miejsca po przecinku.
60

75

Raport o inflacji listopad 2015 r.


inflacji bazowej w gr przemawia wysza ni
oczekiwano w lipcowej rundzie prognostycznej
dynamika cen importu, co jest zwizane z
uwzgldnieniem wyszego punktu startowego
oraz sabszego kursu walutowego. Z drugiej
strony oczekiwane jest wolniejsze ni w projekcji
lipcowej tempo wzrostu jednostkowych kosztw
pracy, co sygnalizuj biece dane wskazujce na
niszy wzrost pac w gospodarce narodowej.

4.5

rda niepewnoci projekcji

Bilans czynnikw niepewnoci dla projekcji


listopadowej

zwizany

Tabela 4.2 Prawdopodobiestwo e inflacja bdzie:

sytuacj

poniej
1,5%

poniej
2,5%

poniej
3,5%

poniej
projekcji
centralnej

15q4

1,00

1,00

1,00

0,50

0,00

16q1

0,76

0,98

1,00

0,49

0,24

16q2

0,66

0,90

0,98

0,49

0,32

NBP,

16q3

0,60

0,83

0,95

0,48

0,36

prawdopodobiestwo ksztatowania si inflacji

16q4

0,54

0,77

0,92

0,48

0,38

CPI w przedziale dopuszczalnych odchyle od

17q1

0,55

0,77

0,91

0,49

0,36

17q2

0,54

0,76

0,90

0,50

0,36

17q3

0,50

0,72

0,88

0,51

0,37

17q4

0,48

0,70

0,86

0,52

0,38

makroekonomiczn zarwno w Polsce, jak i jej


otoczeniu

wskazuje

na

zbliony

oraz dynamiki PKB (Tabela 4.2). Przy zaoeniu


zmian

stopy

referencyjnej

celu inflacyjnego NBP (1,5%-3,5%), ktre obecnie


jest bliskie zera, ronie w krtkim horyzoncie
projekcji, a nastpnie stabilizuje si na poziomie
zblionym do 40% (Tabela 4.2). Najwaniejsze
rda niepewnoci dla projekcji listopadowej
przedstawiono poniej.
Pogorszenie perspektyw wzrostu w otoczeniu
polskiej gospodarki
Istotnym

rdem

ryzyka

dla

projekcji

listopadowej s niepewne perspektywy wzrostu


gospodarczego w Chinach. W szczeglnoci
ryzyko to dotyczy stabilnoci chiskiego systemu
finansowego.

przypadku

gdyby

skutki

przeinwestowania w sektorze mieszkaniowym i


w przemyle okazay si bardziej dotkliwe ni
wskazuj

biece

oceny,

to

problemy

przedsibiorstw ze spat nalenoci mogyby


przeoy
dotyczcej

76

si

na

zwikszenie

stabilnoci

niepewnoci

chiskiego

(1,5-3,5%)

do

symetrycznego rozkad ryzyka dla inflacji CPI


braku

w przedziale

sektora

rdo: Obliczenia NBP.

4 Projekcja inflacji i PKB


bankowego

instytucji

quasi-bankowych.

rdem ryzyka dla stabilnoci finansowej w


Chinach

jest

samorzdw

ponadto

znaczce

lokalnych,

co

zaduenie

wie

si

poniesionymi przez nie duymi wydatkami na


inwestycje

infrastrukturalne.

Problemy

sektorze bankowym i nadmierne zaduenie


samorzdw mogyby doprowadzi do gbszego
spowolnienia

dynamiki

wydatkw

inwestycyjnych.
Konsekwencj niszej aktywnoci w chiskiej
gospodarce byoby pojawienie si zaburze na
globalnych

rynkach

finansowych

oraz

spowolnienie wzrostu w wiatowej gospodarce ze


wzgldu zarwno na kana handlowy, jak
rwnie

pogorszenie

nastrojw

wrd

konsumentw i przedsibiorcw. Dla perspektyw


krajowej koniunktury szczeglne znaczenie ma
moliwe

osabienie

wzrostu

gospodarce

niemieckiej ze wzgldu na jej istotne powizania


handlowe

koniunktury

Chinami.
w

Skal

gospodarce

osabienia

strefy

euro

agodzioby jednak prawdopodobne rozszerzenie


przez EBC programu luzowania ilociowego oraz
inne dziaania stabilizujce rynki finansowe. Na
skutek wzrostu premii za ryzyko oraz bardziej
ekspansywnej polityki monetarnej EBC doszoby
najprawdopodobniej do osabienia kursu euro
wobec dolara, co take ograniczaoby negatywny
wpyw spowolnienia w globalnej gospodarce na
koniunktur w strefie euro.
Wolniejsze tempo wzrostu w gospodarkach
wschodzcych oraz w strefie euro miaoby
negatywne konsekwencje dla gospodarki polskiej.
Wzrost

niepewnoci

oraz

pojawienie

si

zawirowa na rynkach finansowych wpynyby


na pogorszenie nastrojw wrd przedsibiorcw
i

konsumentw

kraju.

Nisza

ni

scenariuszu bazowym dynamika inwestycji i


konsumpcji przeoyaby si na spadek tempa
wzrostu PKB oraz nisz presj inflacyjn.
Wpyw ten jednak byby nieco zmniejszany,

77

Raport o inflacji listopad 2015 r.


zwaszcza w krtkim horyzoncie projekcji, przez
osabienie zotego na skutek wzrostu premii za
ryzyko, ktre oddziauje w kierunku wzrostu
eksportu netto i w efekcie PKB oraz wyszych
oczekiwanych

cen

importu

wpywajcych

dodatkowo na wzrost inflacji.


Wzrost popytu krajowego wspierany popraw
aktywnoci gospodarczej w strefie euro
rdem niepewnoci dla projekcji listopadowej,
oddziaujcym tym razem w kierunku wyszej
dynamiki

polskiego

PKB,

jest

moliwo

szybszego ni w scenariuszu centralnym wzrostu


gospodarczego w strefie euro. Z jednej strony
mogoby przyczyni si do tego zmniejszenie si
niepewnoci dotyczcej perspektyw koniunktury
w gospodarkach wschodzcych. Z drugiej strony
w krtszym horyzoncie projekcji wysze ni
zaoono w scenariuszu bazowym tempo wzrostu
moe by zwizane z mocniejszym, wzgldem
biecych

oczekiwa,

oddziaywaniem

na

gospodark strefy euro programu skupu na


rynku wtrnym obligacji rzdowych przez EBC
oraz ewentualnym rozszerzeniem skali tego
programu.

przypadku

wikszego

ni

przewidywano osabienia kursu euro wobec


dolara kraje unii walutowej silniej zwikszyyby
swj eksport, co mogoby przyczyni si do
szybszej

odbudowy

gospodarce,

rodkw

szczeglnoci

trwaych
w

warunkach

atwiejszego dostpu do kredytu. Niski koszt


pienidza, przy poprawiajcej si sytuacji na
rynku pracy, wsparby wtedy si nabywcz
gospodarstw domowych.
W warunkach lepszego ni przyjto w projekcji
stanu koniunktury w gospodarce strefy euro do
wzrostu PKB w Polsce przyczyniaby si wysza
dynamika eksportu. Poprawa sytuacji polskich
eksporterw

sprzyjaaby

utrzymaniu

przez

duszy okres wysokiej aktywnoci inwestycyjnej


krajowych przedsibiorstw. Szybsza poprawa
sytuacji na krajowym rynku pracy oraz niski

78

4 Projekcja inflacji i PKB


poziom stp procentowych NBP mogyby skoni
gospodarstwa
wzrostu

domowe

pac

do

realnych

wykorzystania

do

zwikszenia

konsumpcji kosztem niszej ni w scenariuszu


bazowym projekcji stopy oszczdnoci. Wysza w
odniesieniu

do

projekcji

dynamika

popytu

krajowego przeoyaby si na istotnie szybszy


ni w scenariuszu bazowym wzrost PKB i cen
konsumenta.
W duszym horyzoncie projekcji szybszy wzrost
gospodarczy w Polsce mgby zosta wsparty
efektami realizacji Planu Inwestycyjnego Komisji
Europejskiej

na

lata

2015-2017.

Zgodnie

szacunkami Komisji Europejskiej plan ten moe


przyczyni si z czasem do wzrostu PKB Unii
Europejskiej o 330-410 mld euro i stworzenia 1-1,3
mln

nowych

miejsc

pracy.

zmaterializowania
czynnikw

si

ryzyka,

uksztatowayby

przypadku

przedstawionych

PKB

si

oraz

inflacja

powyej

CPI

bazowego

scenariusza projekcji.
Ceny ropy naftowej na rynkach wiatowych
Kolejnym rdem niepewnoci dla scenariusza
bazowego jest ksztatowanie si w horyzoncie
projekcji

cen

surowcw

ropy

naftowej

energetycznych

oraz
na

innych
rynkach

wiatowych. Ryzyko znacznych fluktuacji cen


ropy naftowej jest zwizane przede wszystkim z
czynnikami wpywajcymi na zmiany poday
tego surowca na rynkach wiatowych. Obejmuj
one m.in. zawieszenie sankcji naoonych na
iraski sektor naftowy, czego nastpstwem byby
w

pierwszej

kolejnoci

eksport

przez

Iran

zapasw ropy, a nastpnie stopniowy wzrost


wydobycia w tym kraju. Niepewno dotyczca
niszej

ni

uwzgldniono

scenariuszu

bazowym poday ropy wie si natomiast ze


skal zakce w dostawach tego surowca,
gwnie z krajw Bliskiego Wschodu i Afryki
Pnocnej,

bdcych

konsekwencj

m.in.

trwajcego konfliktu w Syrii. Znaczenie tego

79

Raport o inflacji listopad 2015 r.


czynnika moe by tym wiksze, e w ostatnim
okresie obserwuje si wysz wraliwo cen na
zaburzenia

wydobycia

ropy

jako

efekt

ograniczenia produkcji ropy ze z upkowych w


USA. Dodatkowo, na ryzyko dla przyjtej w
scenariuszu

bazowym

prognozy

cen

ropy

naftowej skadaj si czynniki o charakterze


popytowym, zwizane
wzrostu

z pespektywami dla

gospodarce

wiatowej,

szczeglnoci w krajach wschodzcych.

80

4 Projekcja inflacji i PKB


Tabela 4.3 Centralna cieka projekcji inflacji i PKB
2013

2014

2015

2016

2017

0,9

0,0

-0,8

1,1

1,5

Ceny ywnoci (% r/r)

2,0

-0,9

-1,4

2,1

1,7

Ceny energii (% r/r)

-1,5

-1,0

-4,0

0,0

1,1

Wskanik cen inflacji bazowej po wyczeniu


cen ywnoci i energii (% r/r)

1,2

0,6

0,4

1,0

1,4

1,7

3,4

3,4

3,3

3,5

0,4

4,9

3,4

3,9

4,4

Spoycie indywidualne (% r/r)

1,2

3,1

3,0

3,3

3,5

Spoycie zbiorowe (% r/r)

1,9

4,5

3,3

2,2

3,6

Nakady inwestycyjne (% r/r)

1,1

9,2

7,3

6,1

6,1

1,3

-1,4

0,0

-0,6

-0,9

Eksport (% r/r)

4,8

5,7

5,6

6,3

6,7

Import (% r/r)

1,8

9,1

5,7

7,5

8,4

Pace brutto (% r/r)

3,4

3,6

3,7

4,9

6,0

Liczba pracujcych (% r/r)

-0,1

1,9

0,9

0,0

0,0

Stopa bezrobocia (%)

10,3

9,0

7,4

6,8

6,7

NAWRU (%)

8,5

8,3

7,8

7,5

7,0

Stopa aktywnoci zawodowej (%)

55,9

56,3

56,0

56,0

56,1

Wydajno pracy (% r/r)

1,9

1,6

2,5

3,3

3,5

Jednostkowe koszty pracy (% r/r)

2,1

1,7

1,1

1,5

2,4

Produkt potencjalny (% r/r)

2,8

2,7

2,7

3,0

3,5

Luka popytowa (% PKB potencjalnego)

-1,8

-1,1

-0,4

-0,1

-0,1

Indeks cen surowcw rolnych (EUR; 2011=1,0)

1,04

0,93

0,88

0,89

0,90

Indeks cen surowcw energetycznych (USD; 2011=1,0)

0,81

0,72

0,52

0,47

0,48

Poziom cen za granic (% r/r)

1,5

1,1

1,5

1,3

1,5

PKB za granic (% r/r)

0,2

1,3

1,7

1,8

1,7

Saldo rachunku biecego i rachunku kapitaowego (% PKB)

1,0

0,4

1,9

0,8

-0,6

WIBOR 3M (%)

3,03

2,52

1,75

1,72

1,72

Wskanik cen konsumenta CPI (% r/r)

PKB (% r/r)
Popyt krajowy (% r/r)

Wkad eksportu netto (pkt proc. r/r)

rdo: Dane Bloomberg, Eurostat, GUS, obliczenia NBP. Dla danych o liczbie pracujcych, aktywnoci zawodowej i stopie
bezrobocia rdem s dane BAEL. Indeks cen surowcw rolnych zbudowany jest w oparciu o notowania cen kontraktw
terminowych futures na pszenic, wieprzowin, odtuszczone mleko w proszku, maso, cukier, kakao, kaw, zamroony sok
pomaraczowy, ziemniaki oraz rzepak, z uwzgldnieniem wag odzwierciedlajcych struktur spoycia gospodarstw domowych
w Polsce. Indeks cen surowcw energetycznych obejmuje ceny ropy naftowej, wgla kamiennego oraz gazu ziemnego, z
uwzgldnieniem struktury zuycia tych surowcw w Polsce.

81

Raport o inflacji listopad 2015 r.

82

5. Wyniki gosowa Rady Polityki Pieninej w okresie czerwiec - wrzesie 2015 r.

Wyniki gosowa Rady Polityki Pieninej


w okresie czerwiec-wrzesie 2015 r.

Data: 7 lipca 2015 r.


Przedmiot wniosku lub uchway:
Uchwaa nr 1/DRF/2015 z dnia 7 lipca 2015 r. w sprawie wyboru biegego rewidenta badajcego
roczne sprawozdanie finansowe Narodowego Banku Polskiego za rok obrotowy 2015 i 2016.
Wyniki gosowania czonkw RPP:
Za:

M. Belka

Przeciw:

A. Bratkowski
E. Chojna-Duch
A. Glapiski
J. Hausner
A. Kamierczak
E.J. Osiatyski
A. Rzoca
J. Winiecki
A. Zieliska-Gbocka bya nieobecna.

Data: 15 wrzenia 2015 r.


Przedmiot wniosku lub uchway:
Uchwaa nr 6/2015 z dnia 15 wrzenia 2015 r. w sprawie ustalenia zaoe polityki pieninej na
rok 2016.
Wyniki gosowania czonkw RPP:
Za:

M. Belka

Przeciw:

A. Bratkowski
E. Chojna-Duch
J. Hausner
A. Kamierczak
A. Rzoca
J. Winiecki
A. Glapiski, E.J. Osiatyski oraz A. Zieliska-Gbocka byli nieobecni.

83

www.nbp.pl

You might also like