Professional Documents
Culture Documents
III D
Dawno, dawno temu temperatura Wszechświata była dość wysoka, aby energie tego rzędu
były dostępne. Tak wysokie temperatury występowały podczas Wielkiego Wybuchu, kiedy
rodził się Wszechświat (wraz z przestrzenią i czasem ). Właśnie pragnienie zrozumienia
Wszechświata na tym etapie jest powodem, który skłania uczonych do badania cząstek o
wielkich energiach.
Aby mówić o cząstkach elementarnych musimy sobie najpierw powiedzieć i wyobrazić sobie,
co działo się w czasie po Wielkim Wybuchu ( w naszym obecnym Wszechświecie nie
możemy wskazać żadnego punktu i powiedzieć o nim „ To tutaj nastąpił Wielki Wybuch” ani
nie istnieje też żadne „przed Wielkim Wybuchem”).
t ≈ 10-4 s . Kwarki mogą już łączyć się ze sobą, tworząc protony i neutrony oraz ich
antycząstki. Dzięki ciągłemu rozszerzaniu (znacznie już wolniejszemu) Wszechświat ostygł
na tyle, że fotony mają już dość energii, by rozbić nowe cząstki. Cząstki i antycząstki zderzają
się ze sobą, ulegając anihilacji. Istnieje pewien nadmiar materii, która przetrwa, nie znajdując
sobie partnerów do anihilacji i utworzy znany nam dzisiaj świat. (przewaga liczby materii nad
antymaterią)
t ≈ 1 min . Wszechświat ostygł na tyle, że zderzające się protony i neutrony mogą połączyć
się ze sobą w lekkie jądra 2H, 3He, 4He, oraz 7Li. Przewidywana względna zawartość
wymienionych izotopów zgadza się z obserwacjami we współczesnym Wszechświecie.
Wszechświat zawiera wiele promieniowania, ale światło przebywa bardzo krótką drogę przed
kolejnym jądrem, w związku z tym Wszechświat jest nieprzezroczysty.
t ≈ 300 000 lat. Temperatura spadła już do około 104 K i elektrony zaczynają łączyć się z
„gołymi” do tej pory jądrami, tworząc atomy. Ponieważ światło w niewielkim stopniu
oddziałuje z nie naładowanymi cząstkami, jakimi są obojętne atomy , może ono bez
przeszkód pokonywać duże odległości. W ten sposób powstaje promieniowanie reliktowe
(kosmiczne promieniowanie tła – niemal jednorodnie wypełniające naszą przestrzeń,
chociaż obecnie materia jest rozłożona niejednorodnie – istnieją skupiska w postaci galaktyk i
supergromad, olbrzymie obszary pustki zawierające stosunkowo niewiele materii oraz
obszary tak gęste, że nazywamy je ścianami. ). Atomy wodoru i helu pod wpływem
grawitacji tworzą skupiska inicjujące powstawanie gwiazd i galaktyk.
Bibliografia :
-„Podstawy fizyki”; D. Halliday, R. Resnick, J. Walker; Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 2003